Analiza kompetencji zasob w zespo B w badawczych · 2. Transfer technologii – poj ęcie i znaczenie ..... 14 3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji ..... 20 4. Główne jednostki

1

ANALIZA KOMPETENCJI I ZASOBÓW

ZESPOŁÓW BADAWCZYCH W BRAN ŻY

BUDOWLANEJ

w ramach projektu

„Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy”, POKL,

Działanie 8.2, Podziałanie 8.2.2.

dr Joanna Markiewicz

dr hab. prof. US Piotr Niedzielski

Uniwersytet Szczeciński

MBN Sp. z o.o.

Szczecin 2010 r.

2

Spis treści

Wprowadzenie ............................................................................................................................ 3

1. Przedsiębiorstwo w dobie gospodarki opartej na wiedzy .................................................. 4

2. Transfer technologii – pojęcie i znaczenie ....................................................................... 14

3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji ......................................................................... 20

4. Główne jednostki naukowe kształcące kadrę w zakresie budownictwa w województwie

zachodniopomorskim ............................................................................................................... 26

5. Kompetencje zespołów badawczych w świetle badania .................................................. 29

5.1 Wydział Budownictwa i Architektury ZUT ................................................................... 31

Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych ......................................... 31

Katedra Budownictwa Wodnego...................................................................................... 35

Katedra Inżynierii Sanitarnej............................................................................................ 39

Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych ........................................................ 45

Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu ................................................ 56

Katedra Teorii Konstrukcji, Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych................... 63

Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa ...................................................... 70

5.2 Wydział Techniki Morskiej ZUT ................................................................................... 75

Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego ............................................................ 75

5.3 Wydziału Mechanicznego PK ........................................................................................ 81

Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa ........................................................................ 81

Zakończenie ............................................................................................................................. 85

Literatura .................................................................................................................................. 86

Spis rysunków .......................................................................................................................... 88

Spis tabel .................................................................................................................................. 88

3

Wprowadzenie

„Analiza kompetencji i zasobów zespołów badawczych w branży budowlanej” została

opracowana na potrzeby projektu systemowego pt. „Transfer wiedzy w regionie poprzez

rozwój sieci współpracy” realizowanego w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry

gospodarki, Działania 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 Regionalne strategie

innowacji, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego z środków Unii

Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu jest

rozbudowa sieci współpracy pomiędzy sferą gospodarczą i naukową w zakresie transferu

wiedzy oraz wdrażania nowych technologii do przemysłu. Projekt w swoim zakresie objął

wsparciem m.in. branżę budowlaną poprzez stymulowanie procesów innowacyjnych.

Z myślą o głównych czytelnikach niniejszej analizy – przedsiębiorców z branży

budowlanej, w opracowaniu zaprezentowano kwestie związane z funkcjonowaniem

przedsiębiorstwa w dobie gospodarki opartej na wiedzy, a także wyjaśniono podstawowe

zagadnienia dotyczące transferu technologii. Przybliżono również sferę badawczo-rozwojową

oraz jej rolę w kreowaniu rozwiązań innowacyjnych.

Jednak głównym celem autorów było zaprezentowanie spektrum prac badawczych

jednostek naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane budownictwu lub

mogą być wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej. Przedstawienie

potencjału zespołów naukowców, obszarów badawczych oraz rozwiązań opracowywanych w

regionie powinno stanowić swoisty przewodnik dla firm budowlanych, który ułatwi

przedsiębiorcom nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych przedsięwzięć

badawczo-rozwojowych, a tym samym sprzyjać będzie transferowi wiedzy i innowacji

pomiędzy nauką i biznesem. Dlatego też kolejne części opracowania (s. 26-85) odnoszą się

bezpośrednio do regionu. Zaprezentowano w nich ogólną charakterystykę głównych

ośrodków naukowych kształcących i prowadzących badania w zakresie budownictwa, a także

szczegółowe informacje na temat oferty badawczej, zgłoszonych wynalazków i patentów,

transferu i komercjalizacji technologii i innowacyjnych rozwiązań, współpracy z biznesem,

infrastruktury badawczej oraz zasobów ludzkich tych jednostek, które udzieliły odpowiedzi

ba pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety.

Autorzy wyrażają nadzieję, że opracowanie stanie się praktycznym przewodnikiem po

regionalnej sferze B+R dla tych firm budowlanych, które otwarte są na współpracę ze

światem nauki.

4

1. Przedsiębiorstwo w dobie gospodarki opartej na wiedzy

OECD określa Gospodarkę Opartą na Wiedzy jako tę, która oparta jest na tworzeniu

(produkcji), dalszym przekazywaniu (dystrybucji) oraz praktycznym wykorzystaniu wiedzy i

informacji1. Pojęcie to ściśle łączy się w nową teorią wzrostu (new growth theory) oraz

społeczeństwem wiedzy. Gospodarka Oparta na Wiedzy (GOW) stało się popularnym

określeniem, które odzwierciedla coraz większe znaczenie wiedzy i informacji jako istotnego

czynnika produkcji. Nadal ważnymi czynnikami są praca i kapitał, jednak rozwój

nowoczesnych technologii, zwłaszcza teleinformatycznych, przyczynia się do wzrostu roli

informacji jako kluczowego zasobu.

Gospodarki w różnym stopniu realizują paradygmat gospodarki opartej na wiedzy,

ponieważ charakteryzują się niejednorodnym poziomem społeczeństwa wiedzy oraz

zróżnicowaną aktywnością przedsiębiorstw, które absorbują wiedzę, w wyniku której

generują i wdrażają innowacje.

To właśnie przedsiębiorstwa są najważniejszymi podmiotami procesów

innowacyjnych zachodzących w gospodarkach, zatem od ich aktywności innowacyjnej oraz

umiejętności wykorzystywania wiedzy, zależy charakter gospodarki.

Każde współczesne przedsiębiorstwo może uzyskać przewagę konkurencyjną i

osiągnąć sukces rynkowy między innymi dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu wiedzy.

Przez wiedzę rozumie się uporządkowany zespół należycie uzasadnionych systemów

informacji, dotyczących reguł działań ludzkich, mających na celu zmianę rzeczywistości

otaczającej człowieka2. Wiedza i informacja to istotne czynniki konkurencyjności

współczesnego przedsiębiorstwa. Wiedzę można zhierarchizować, co przedstawia rysunek 1.

1 The Knowledge-based Economy, OECD, Paris 1996 2J. Monkiewicz: Międzynarodowy transfer wiedzy technicznej, Elementy teorii i polityki, PWN, Warszawa 1981, s. 15.

5

Rysunek 1. Trójkąt hierarchii wiedzy

wiedza personifikowana (ludzie) Mądrość

Inteligencja

Wiedza nieprzekazywalna,oparta na systemiewartości

Wiedza przekazywalnaw procesie uczenia się

Wiedza zewnętrzna łatwa do przekazania

Wiedza w postaci przekształconej informacji

Informacje(przeanalizowanedane)

Dane(surowe fakty)

Wiedza skodyfikowana(komputery, systemyinformatyczne)

Źródło: A. Sopińska: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2001; D.J. Skyrme: Knowledge Networking. Creating the Collaborativ Enterprise. Butterworth-Heinemmann, Oxford 1999, s. 47.

W wielu najnowszych opracowaniach podkreśla się znaczenie wiedzy jako zasobu

firmy, co znajduje odzwierciedlenie w koncepcjach zarządzania tym zasobem, pomimo że jest

on niejako nieograniczony (przyrastający). Wiedza jest jednak dobrem rzadkim, pożądanym i

aby ją pozyskać i maksymalnie wykorzystać, należy przyswoić techniki, które pozwolą nią

skutecznie zarządzać3 i zapanować nad jej niematerialnym charakterem. Rozwój

społeczeństwa i związanych z nim zasobów prezentuje rysunek 2.

3Przez zarządzanie wiedzą należy rozumieć usystematyzowane procedury w przekazywaniu informacji i wiedzy

odpowiednim komórkom i ludziom organizacji, w odpowiednim czasie, w celu wygenerowania decyzji mającej

pozytywne skutki ekonomiczne dla organizacji.

6

Rysunek 2. Udział zasobów w rozwoju społeczeństwa

Społeczeństwo rolniczeSpołeczeństwo pierwszej fali

Ziemia

Praca

Wiedza

Kapitał

Społeczeństworolnicze

Społeczeństwoprzemysłowe

Społeczeństwodrugiej fali

Społeczeństwoinformacyjne

(wiedzy)Społeczeństwo

trzeciej fali

Źródło: opracowanie własne na podstawie S. Neumann, B. Flügge: The Art of Knowledge – Potential

aus dem Wissen schöpfen. „Information Management” 1998, nr 1, s. 67.

Znaczenie wiedzy jako zasobu przedsiębiorstwa we współczesnej gospodarce

odzwierciedla coraz większy udział w wartości rynkowej firmy wartości niematerialnych,

takich jak patenty, sieci powiązań biznesowych, udział w rynku, marki itp. Zmniejsza się

natomiast udział wartości materialnych, takich jak wartość budynków, maszyn, urządzeń i

towarów. Fakt ten zobrazowano na rysunku 3 prezentującym procentowy udział wartości

materialnych i niematerialnych w ogólnej wartości rynkowej firmy.

Rysunek 3. Struktura wartości w wybranych firmach

62% wartości

materialne

5 0 %

2 2 %

1 1 %

5%wartości niematerialne 95%

89%

78%

38%

50%

Źródło: www.mckinsey.pl. McKinsey&Company.

7

Wiedzę ogólnie można podzielić na4:

− wewnętrzną,

− zewnętrzną.

Wiedza wewnętrzna to taka, którą się uzyskuje i wypracowuje w ciągu całej

działalności przedsiębiorstwa. Charakteryzuje się specyfiką danej firmy, obejmuje bowiem

typowe dla danego przedsiębiorstwa normy zachowań, działań, procedur rozwiązywania

problemów oraz własne know-how w postaci patentów, licencji, wzorów użytkowych,

usprawnień, technologii5 itp.

Wiedza zewnętrzna to taka, którą przedsiębiorstwo może posiąść („zassać”) z zewnątrz.

Wiedza posiadana przez firmę jest określana także mianem organizacyjnej bazy wiedzy.

Rozwinięciem tego podziału jest baza wiedzy przedsiębiorstwa zaprezentowana przez K.

Zimniewicza6 (rysunek 4).

Nowoczesne przedsiębiorstwo transportowe powinno powiększać organizacyjną bazę

wiedzy, jest ona bowiem we współczesnej gospodarce istotnym elementem przewagi

konkurencyjnej. Pozyskiwanie wiedzy, zwiększanie organizacyjnej bazy wiedzy może się

odbywać między innymi przez szkolenie pracowników, udział w konferencjach branżowych,

pozyskiwanie nowych pracowników, zapewnienie dostępu do informacji (gazety branżowe,

branżowe serwisy internetowe itp.), badanie rynku, ankiety i wiele innych form.

Przedsiębiorstwo transportowe musi pozyskiwać i rozwijać wiedzę we wszystkich obszarach

swojej działalności i umiejętnie ją wykorzystywać.

4K. Perechuda: Metody zarządzania przedsiębiorstwem. Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1999, s. 69. 5Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) w Uniwersalnym kodeksie transferu technologii przez technologię rozumie usystematyzowaną wiedzę niezbędną przy uruchamianiu odpowiedniej produkcji wyrobów, wdrażaniu procesu technologicznego lub świadczeniu usług. Rozróżnia się trzy postacie wiedzy naukowo-technicznej:

– wiedzę naukowo-techniczną czystą, w postaci informacji zawartej w dokumentach, pub-likacjach, projektach itp.,

– wiedzę naukowo-techniczną reprezentowaną przez kadry naukowo-techniczne, jej umiejętności, system szkolenia itp.,

– wiedzę naukowo-techniczną uprzedmiotowioną w nowoczesnych wyrobach. Por. Z. Fengler: Formy międzynarodowego transferu wiedzy technicznej, Ekonomiki I Organizacja Przedsiębiorstw 1990, nr 11, s. 21–22. 6K. Zimniewicz: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa 1999, s. 81–84.

8

Rysunek 4. Baza wiedzy przedsiębiorstwa

Źródło: K. Zimniewicz: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa 1999, s. 82.

Innowacje powstają dzięki kojarzeniu informacji z wiedzą i przekształcaniu ich w nowe

produkty lub usługi. Przedsiębiorstwo chcąc skutecznie konkurować, musi skutecznie

gospodarować (zarządzać) wiedzą7. Może się to odbywać w następujących fazach:

a) pozyskiwanie wiedzy niezbędnej dla przedsiębiorstwa w drodze:

− doskonalenia i rozwijania (pozyskiwania) zasobów kadrowych

– sposób wewnętrzno-zewnętrzny,

− kupowanie informacji i umiejętności od wyspecjalizowanych firm – sposób

zewnętrzny;

b) dzielenie się wiedzą:

− wewnątrz przedsiębiorstwa,

− przedsiębiorstwa z otoczeniem;

c) przekształcanie wiedzy w decyzję.

W praktyce przyjęta strategia zarządzania wiedzą jest zależna od specyfiki branży, do której

należy przedsiębiorstwo. Można wyróżnić8:

7W tym rozumieniu wiedza jest pojęciem szerszym niż dane czy informacje. Wiedza to suma doświadczeń, informacji i intuicji.

9

− wiedzę jako najistotniejszy zasób przedsiębiorstwa – źródło przewagi konkurencyjnej

(na przykład przedsiębiorstwa farmaceutyczne, spedycyjne),

− wiedzę jako sposób ulepszenia produktów i usług (na przykład przemysł

samochodowy, lotniczy),

− wiedzę jako podstawę działalności firmy (na przykład firmy konsultingowe, badania

rynku).

Zarządzanie wiedzą, tworzenie klimatu zachęcającego do wdrażania innowacji w

przedsiębiorstwie jest ważnym elementem procesów innowacyjnych. Jedną

z jego cech jest zespołowy sposób jego realizacji. Przyjmując za kryterium „zaszeregowanie

kadry” (poziom w strukturze organizacji), można wyróżnić procesy innowacyjne oddolne i

odgórne.

Rysunek 5. Proces innowacyjny w przedsiębiorstwie inicjowany oddolnie i odgórnie

Poziom technologii

Wysoki

Procesoddolny

Procesodgórny

Wizjazaangażowanie

KapitałochłonnośćNiska Wysoka

Niski

Klimat,mechanizmy

Źródło: Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi. M. Brzeziński (red), Difin,

Warszawa 1001, s. 100.

Jak wspomniano, nowoczesną wiedzę transferuje się kanałami, przez które należy

rozumieć możliwe sposoby przenoszenia wiedzy od dawcy do biorcy.

W literaturze kanały transferu są również określone jako formy lub mechanizmy. Syntetyczną

charakterystykę poszczególnych kanałów transferu wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem 8A. Sopińska: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2001

10

relacji międzynarodowych przedstawił L. Balcerowicz9 – tabela 1. Istotny jest wybór

odpowiedniego kanału transferu, ponieważ może on niejednokrotnie decydować o efektywności

podjętego transferu10.

Tabela 1. Charakterystyka ważniejszych kanałów przepływu wiedzy

Kanały międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej

Rodzaj przenoszonej

wiedzy Rodzaj nośnika wiedzy

Sposób uzyskania wiedzy

gotowa do

praktycznego

wykorzystania

wymagająca

dalszego przetwor

zenia ludzie

publikacje,

dokumenty itp.

produkty

i ich zespoły

odpłatne nie-

odpłatne

szczegółowa

ogólna

1. Międzynarodowe operacje licencyjne: 1.1. bierne 1.2. czynne

X X

X

X X

X

X X

2. Sprzedaż patentów za granicę X X X 3. Konsulting międzynarodowy X X X X 4. Badanie zagranicznej literatury technicznej X X X 5. Sprowadzanie zagranicznych produktów jako

wzorców i ich kopiowanie

X lub

X

X

X 6. Wywiad przemysłowy X lub X X X 7. Kształcenie studentów

za granicą

X X X lub X 8. Szkolenie pracowników

za granicą lub przez zagranicznych specjalistów w kraju

X

X

X lub

X 9. Międzynarodowe konferencje, sympozja itp.

(inne niż w 10.1)

X

X

X

X 10. Międzynarodowa kooperacja przemysłowa 10.1. kooperacja w B + R 10.2. inne formy kooperacji przemysłowej

X

X

X

X

X

X

X

X

X

11. Międzynarodowe inwe-stycje bezpośrednie

i współpraca techniczna w ramach przedsiębiorstw

X

X

X

X

X

X

12. Handel międzynarodowy 12.1. Gotowymi obiekta- mi 12.2. Innymi nowoczesnymi produktami

X

X

X

X

X

X

X

X

13. Międzynarodowe targi i wystawy przemysłowe

X X X X

14. Migracja ludności (inna niż 7 i 8) X lub X lub X X

Znak X oznacza występowanie danej cechy w sposób wyłączny lub dominujący. W przypadku, gdy dwie lub trzy cechy wzajemnie się nie wykluczają i występują przy danym kanale transferu, zamieszczono odpowiednio dwa lub trzy znaki X. W wypadku, gdy cechy się wykluczają, lecz każda z nich charakteryzuje różną odmianę danego kanału transferu wiedzy naukowo-technicznej, zamieszczono dwa znaki X przedzielone spójnikiem lub.

Źródło: L. Balcerowicz: op.cit.

9L. Balcerowicz: Cechy międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej. „Sprawy Międzynarodowe” 1981, nr 10. 10A. Berry: Static Effects of Technological Borrowing on National Income. A Taxonomy of Cases. „Weltwirtschaftliches Archiv” 1974, t. 110, z. 4.

11

Do czynników mających wpływ na wybór kanału transferu wiedzy można zaliczyć:

− koszty transferu,

− możliwości szybkiego praktycznego wykorzystania nowoczesnej wiedzy,

− rodzaj transferowanej wiedzy.

Kanały transferu wiedzy można przedstawiać w różnych ujęciach11.

1. Pozyskiwanie specjalistycznego personelu – można tu zaliczyć praktyki i szkolenia

za granicą, konferencje, seminaria, zjazdy, wyjazdy specjalistyczne, wyjazdy turystyczne oraz

zatrudnianie fachowców zagranicznych. Za pomocą tego kanału można dokonywać transferu

wiedzy znajdującej się zarówno na etapie praktycznego wykorzystania jak i prac badawczo-

rozwojo-wych. Kanał ten ma szczególne znaczenie w pozyskiwaniu wiedzy naukowo-

-technicznej na etapie prac badawczo-rozwojowych. Dzięki międzynarodowym spotkaniom

następuje bezpośrednia wymiana niejednokrotnie najistotniejszych informacji i wyjaśnienie

ewentualnych niejasności. Efektem korzystania z tego typu kanału transferu nowoczesnej

wiedzy jest często tak zwany drenaż mózgów, czyli stwarzanie zachęty materialnej dla

specjalistów z innych krajów lub przedsiębiorstw. Kanał ten jest bardzo efektywny w

przypadku wysoko wykwalifikowanych kadr.

2. Operacje licencyjne – w kanale tym wiedzę, z reguły o charakterze technicznym,

otrzymuje się przez uzyskanie zezwolenia i dokumentacji technicznej na wykorzystanie

odpowiedniego patentu, modelu, wzoru użytkowego, znaku towarowego lub doświadczenia

technicznego. Operacje licencyjne są odpłatne i dostarczają wiedzy o charakterze

operatywnym, a więc nadającym się do bezpośredniego wdrożenia bez dodatkowego procesu

transformacji. Kanał ten jest szeroko wykorzystywany do transferu wiedzy naukowo-

technicznej nadającej się bezpośrednio do wykorzystania (konieczna jest jedynie odpowiednia

adaptacja). Kanał ten charakteryzuje się wysokimi kosztami pośrednimi z powodu

konieczności importu maszyn i urządzeń, a niejednokrotnie części i podzespołów. Jego

wykorzystanie wymaga zaplecza naukowo-badawczego biorcy na odpowiednio wysokim

poziomie. Rozwiązania techniczne uzyskane w wyniku operacji licencyjnych mogą mieć

różny stopień nowości.

3. Usługi doradczo-inżynieryjne – kanał ten służy do transferu wiedzy technicznej,

poczynając od etapu prac rozwojowych, a na działalności produkcyjnej kończąc. W kanale

tym można wyróżnić doradztwo techniczne i ekonomiczne, usługi projektowe i przetargowe,

11Rola zakupu licencji w kształtowaniu postępu technicznego w kolejnictwie. Red. K. Chwesiuk. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991, s. 4 i n.

12

usługi inspekcyjno-techniczne, tak zwany nadzór. Kanałem tym jest transferowana wiedza

typu know-how przez wyspecjalizowane firmy konsultacyjne i inżynieryjne lub bezpośrednio

przez producenta odpowiednich maszyn czy technologii.

4. Obrót maszynami i urządzeniami – kanał ten jest łatwy do wykorzystania przez

biorcę i dlatego szeroko stosowany w świecie. Można w nim wyróżnić zakup obiektów wraz z

wyposażeniem, tak zwany zakup pod klucz. Forma ta jest często stosowana przez kraje o

niskim poziomie rozwoju techniczno-gospodarczego: zakup pojedynczych urządzeń lub

maszyn czy odpowiednich podzespołów, obrót nowoczesnymi urządzeniami przemysłowymi

w ramach leasingu oraz kooperacji i kompensacji.

5. Kooperacja badawczo-rozwojowa, rozumiana jako współdziałanie dwóch lub więcej

podmiotów zajmujących się badaniami i rozwojem. W kanale tym można wyróżnić

następujące formy: wymianę informacji, wspólne badania rozwojowe, tworzenie wspólnych

zespołów lub instytucji badawczych, specjalizację w odpowiednich dziedzinach. Kooperacja

badawczo-rozwojowa może być prowadzona na szczeblu państwowym i konkretnych

przedsiębiorstw. Zaletą tego kanału jest to, że wiedza jest bezpośrednio przekazywana z etapu

badań bez opóźnień i zniekształceń. Forma ta wymaga dużego zaufania partnerów.

6. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie – są to lokaty kapitałowe przedsiębiorstw

mających swą siedzibę w jednym kraju i inwestujące na terenie innych państw. Zagraniczne

inwestycje bezpośrednie mogą przybrać następujące formy: przedsiębiorstwa filialnego – w

całości jest własnością inwestującego przedsiębiorstwa zagranicznego, wspólnego

przedsięwzięcia w formie joint ventures – różne proporcje udziałów kapitałowych

poszczególnych partnerów.

7. Wymiana informacji naukowo-technicznej za pomocą publikacji

o charakterze naukowym w formie książek, artykułów, referatów itp. oraz

o charakterze pozanaukowym: prospekty, dokumentacja techniczna, instrukcje montażu i

obsługi, opisy patentowe itp. Kanałem tym nie przekazuje się wiedzy technicznej o większym

znaczeniu praktycznym (poza opisami patentowymi), co jest spowodowane utajnianiem

wiadomości i prawami wyłączności. Kanał ten jest źródłem ogólnej informacji i inspiracji dla

zaplecza naukowo-technicznego kraju biorcy. W ostatnim okresie istotnym medium są

różnego rodzaju sieci komputerowe12.

F. Fengler13 za osobne kanały transferu nowoczesnej wiedzy technicznej uznaje:

− franchising przemysłowy14, 12O wirtualnej przestrzeni informacyjnej w dalszych częściach niniejszej pracy. 13F. Fengler: op.cit.

13

− nieoficjalne kontakty uczonych.

Wymienione kanały transferu nowoczesnej wiedzy są legalne. Podejmowane są także próby

nielegalnego uzyskiwania wiedzy naukowo-technicznej w wyniku tak zwanego szpiegostwa

gospodarczego. Jest to istotne (chociaż nielegalne) źródło pozyskiwania informacji o obcych

technikach i technologiach. Wywiad gospodarczy jest prowadzony głównie przez kraje

wysoko rozwinięte, ponieważ mają one możliwość absorpcji najnowocześniejszych technik i

technologii. Wywiad ten jest także obecnie formą walki z konkurencją. Szeroko na temat

szpiegostwa gospodarczego, a szczególnie jego sposobów, pisze H. Cornwall15.

Wybór odpowiedniego kanału transferu nowoczesnej wiedzy jest bardzo trudny. Wynika

to z konieczności analizy wielu czynników, które są z sobą wzajemnie powiązane. Do

czynników mających wpływ na podjęcie decyzji o wyborze określonego kanału transferu

można zaliczyć:

a) przesłanki polityczno-ustrojowe;

b) cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym:

− osiągnięcie określonego poziomu nowoczesnej produkcji,

− osiągnięcie odpowiedniego poziomu i struktury zatrudnienia,

− osiągnięcie określonego poziomu bilansu płatniczego kraju,

− zwiększenie dynamizmu innowacji i rozwoju gospodarki lub jej poszczególnych

działów czy gałęzi;

c) przyjętą strategię i politykę dotyczącą importu wiedzy naukowo-

-technicznej;

d) ograniczenia wewnętrzne i zewnętrzne, w tym:

− uwarunkowania polityczno-ustrojowe krajów będących potencjalnymi

eksporterami wiedzy naukowo-technicznej,

− możliwości płatnicze kraju biorcy nowoczesnej wiedzy naukowo-

-technicznej.

Może wystąpić także wiele innych czynników, mających istotny wpływ na podjęcie

określonej decyzji, jednak zawsze należy dążyć do optymalnego rozwiązania w określonej

sytuacji.

14Franchising przemysłowy to długookresowe porozumienie, na którego podstawie przedsiębiorstwo uzyskuje prawo do wytwarzania i sprzedaży danego towaru na określonym rynku według technologii opracowanej przez inną firmę. Typowym przykładem strategii franchisingowej jest działalność firm Coca-Cola lub McDonald’s. Firma macierzysta utrzymuje kontrolę nad marką, reklamą i recepturą. 15H. Cornwall: The Industrial Espionage Handbook. Ebury Press, London 1992.

14

2. Transfer technologii – pojęcie i znaczenie

Według słownika pojęć dotyczących innowacji i transferu technologii16, transfer

technologii powinien być rozumiany jako przekazywanie informacji niezbędnych, aby jeden

podmiot był w stanie powielać pracę innego podmiotu. Informacja ta występuje pod dwoma

postaciami – o naturze technicznej (wiedza inżynierska, naukowa, standardy) oraz procedur

(m.in. prawnych, umowy o zachowaniu poufności, patenty, licencje).

Transfer technologii może w warunkach rynkowych przybierać formę pasywną lub

aktywną. Transfer technologii w formie aktywnej jest równoznaczny z wąskim rozumieniem

komercjalizacji technologii. Transfer technologii w formie pasywnej obejmuje:

˗ transfer informacji,

˗ wejście w posiadanie wiedzy i jej ochrona,

˗ rozwój aplikacji.

Transfer technologii może być różnicowany na komercyjny oraz na niekomercyjny.

Transfer technologii niekomercyjny obejmuje:

˗ wiedzę przekazywaną bezpłatnie (studia i staże),

˗ stowarzyszenia zawodowe i profesjonalne,

˗ wzajemne przekazywanie licencji,

˗ wiedzę przekazywaną w ramach firm(koncernów międzynarodowych).

Komercyjny transfer technologii obejmuje przepływ wiedzy i technologii między

podmiotami nie związanymi ze sobą strukturalnie i obejmuje:

˗ transfer zmaterializowany (hard),

˗ obrót licencjami na wynalazki i wzory użytkowe oraz know-how,

˗ szeroko rozumianą informację (w tym wiedzę cichą).

Z uwagi na kierunek przepływu informacji, transfer technologii dzielimy na poziomy i

pionowy. Poziomy odbywa się między firmami, natomiast pionowy polega na przepływie

informacji od publicznego sektora B+R do firm. W przypadku transferu poziomego wyróżnia

się transfer przestrzenny (między systemami gospodarczymi) i sytuacyjny (nowe

16 Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. K. B. Matusiak (red).PARP, Warszawa 2005, s. 168-170

15

wykorzystanie innowacji)17. W obu typach transferu mogą pojawić się jednostki

pośredniczące, np. centra transferu technologii18.

Rysunek 6. Pionowy i poziomy transfer technologii.

Źródło: opracowanie własne na podst. A.H. Jasiński, Innowacje i transfer techniki w procesie

transformacji, Difin, Warszawa 2006, s. 24

Formy transferu technologii różnią się w zależności od przyjętego mechanizmu transferu

technologii, i tak dla pionowego transferu technologii występują:

˗ badania kontraktowe, zamawiane przez firmy,

˗ licencje na wynalazki, wzory użytkowe,

˗ doradztwo naukowo-techniczne,

˗ przepływ kadry technicznej, szkolenia

˗ firmy spin-off,

˗ informacje w publikacjach naukowo-technicznych,

˗ seminaria, konferencje.

W ramach poziomego transferu technologii występują:

17 B. Handyniak, J. Monkiewicz. Elementy teorii międzynarodowego transferu techniki i organizacji. Prace INES PW nr 5, Warszawa 1973, s. 48-49 18 Por. A.H. Jasiński, Innowacje i transfer techniki w procesie transformacji, Difin, Warszawa 2006, s. 23

sektor B+R

firma

pośrednik

pośrednik pośrednik firma firma

pionowy

poziomy

16

licencje, sprzedaż patentów i wzorów użytkowych, know-how,

˗ kooperacja przemysłowa,

˗ usługi techniczne,

˗ środki rzeczowe,

˗ joint venture.

Najbardziej złożoną formę poziomego transferu technologii w stanowi sprzedaż zakładu

„pod klucz”. Tego typu kontrakty są zazwyczaj podpisywane w wyniku przetargu, a w ich

realizacji uczestniczy grupa poddostawców. Często poddostawcy wraz z głównym

inwestorem tworzą konsorcjum eksportowe19.

Z punktu widzenia absorbowania nowej wiedzy przez firmy, ważna jest komercjalizacja

technologii. Komercjalizację technologii należy rozumieć jako zespół działań związanych z

przenoszeniem danej wiedzy technicznej lub organizacyjnej i związanego z nią →know-how

do praktyki gospodarczej. Komercjalizację technologii można określić jako proces zasilania

rynku nowymi technologiami. Obejmuje on wszelkiego rodzaju formy dyfuzji innowacji oraz

edukacji technicznej.

Proces komercjalizacji obejmuje kompleks działań mających na celu ulokowanie na

rynku produktu/ów (w szerokim rozumieniu) wykorzystujących daną technologię, w tym

m.in.:

˗ generowanie idei produktów/procesów,

˗ prace rozwojowe,

˗ tworzenie prototypów poszczególnych produktów bazujących na danej tech-

nologii, konstruowanych w celu sprawdzenia i zademonstrowania działania

danego produktu,

˗ poszukiwanie rynkowych zastosowań technologii,

˗ poszukiwanie rynków, opracowanie oraz realizację strategii marketingowych,

˗ prace wdrożeniowe i wdrożenie do produkcji,

˗ wprowadzenie produktu na rynek i jego sprzedaż20.

W wąskim rozumieniu komercjalizację technologii można określić jako celowe,

ukierunkowane przekazywanie wiedzy i umiejętności do procesu produkcyjnego, celem

udanego jej urynkowienia w postaci produktu. W tym układzie podstawowe strategie

komercjalizacji technologii to:

˗ sprzedaż praw własności, 19 Innowacje i transfer …, op. cit., s. 169 20 Więcej: Innowacje i transfer …, op. cit., s. 84

17

˗ licencjonowanie,

˗ alians strategiczny,

˗ joint venture,

˗ samodzielne wdrożenie21.

Podstawowym obszarem, w którym zachodzą procesy innowacyjne, w tym transfer i

komercjalizacja wiedzy i technologii, jest region. Jak dowiodły badania przeprowadzone w

krajach UE w ramach Community Innovation Survey22, większość powiązań pomiędzy

samymi firmami oraz firmami i sferą B+R ma charakter zależności regionalnych.

Region, zazwyczaj definiowany jako obszar kraju wyróżniający się

charakterystycznymi cechami geograficznymi, kulturalnymi i fizycznymi23, zaczyna coraz

częściej być traktowany jako przestrzeń ekonomiczna, która wyróżnia się określoną

konkurencyjnością. Zatem region ekonomiczny traktować należy jako układ:

– zorganizowany celowo, to znaczy powołany do realizacji określonych celów

ekonomiczno-społecznych i świadomie wypełniający wynikające stąd funkcje i

zadania;

– strukturalizowany i hierarchiczny, ze względu na wewnętrzny podsystem regulacji,

sterujący całym układem regionalnym;

– względnie wyodrębniony z otoczenia i otwarty w stosunku do otaczającego go

środowiska społecznego, ekonomicznego, przyrodniczego, prowadzący z tym

otoczeniem wymianę ludzi, dóbr, środków pieniężnych i informacji;

– dysponujący zasobami czynników egzogenicznych i endogenicznych, niezbędnych

dla prowadzenia określonych form działalności i wzajemnie powiązanych

najczęściej na zasadzie sprzężenia zwrotnego;

– transformujący czynniki w dobra i usługi, aby osiągnąć wyniki zgodne z

założonymi celami;

– zdolny do samodzielnego określania i wyboru oraz modyfikacji celów, a także do

zwiększania stopnia swojej sprawności i stopnia zorganizowania24.

21 Ibidem 22 Więcej: S. Szultka, P. Tamowicz, M. Mackiewicz. Regionalne strategie i systemy innowacji. Najlepsze praktyki. Rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi 2004 – Rekomendacje nr 12, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004, s. 9 23 Por. W. Kopaliński. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968s. 642 24 W. Kosiedowski (red.). Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki, TNOiK, Toruń 2001, s. 17

18

To właśnie w obrębie firm i innych podmiotów z regionu zachodzą podstawowe

procesy innowacyjne charakteryzujące się multidyscyplinarnością i wielokierunkowymi

interakcjami pomiędzy poszczególnymi aktorami sceny innowacji , które determinowane są

specyfiką gospodarczą danego obszaru.

Zatem funkcjonowanie narodowego systemu innowacji (NSI) stanowiącego

konstrukcję obejmującą całokształt powiązanych ze sobą instytucjonalnych i strukturalnych

czynników w gospodarce, które łącznie i indywidualnie generują, selekcjonują, absorbują i

rozprzestrzeniają innowacje25 nie jest wystarczające dla zapewnienia odpowiedniego wsparcia

dla tak skomplikowanych procesów innowacyjnych, które zachodzą w różnych regionach, a

zatem przy oddziaływaniu odmiennych czynników i zjawisk. Dlatego też tworzenie

regionalnych systemów innowacji staje się naturalną konsekwencją podejmowania wysiłku

na rzecz wpierania innowacyjności, a także stanowi jedno z narzędzi polityki zmierzającej do

konwergencji obszarów o różnym poziomie rozwoju.

Za regionalne systemy innowacyjne uznaje się zazwyczaj systemy wyodrębnione

administracyjnie26. Regionalny system innowacji to sieć instytucji prywatnych i publicznych

(biznesu, administracji samorządowej i państwowej, instytucji naukowo-badawczych i

edukacyjnych oraz instytucji otoczenia biznesu), których działanie i współpraca umożliwiają

wytwarzanie, adaptację, modyfikację oraz rozpowszechnianie innowacji i nowych technologii

w regionie27. W skład regionalnego systemu innowacji wchodzą komplementarne i

współzależne podsystemy: produkcyjno-usługowy, naukowo-badawczy, instytucjonalny,

finansowy oraz społeczno-kulturowy28. Funkcjonowanie systemu jest zorientowane na

podejmowanie inicjatyw w zakresie:

– transferu technologii i systemu powiązań przedsiębiorstw (głównie MSP) z

instytucjami naukowymi;

– organizacyjnego i finansowego wspierania przedsięwzięć innowacyjnych;

– motywowania, pozyskiwania i przygotowania do samozatrudnienia oraz szeroko

rozumianej przedsiębiorczości;

– inicjowania powiązań sieciowych pomiędzy firmami, administracją i trzecim

sektorem;

25 Por. E. Okoń-Horodyńska. Narodowy system innowacji w Polsce, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1998 26 Szerz. www.klastry.pl 27 J. Guliński, Droga do regionalnych systemów innowacji [w:] G. Gromada, M. Matusiak, M. Nowak (red.). Innowacje i przedsiębiorczość dla przyszłości, SOOIPP-Annual 2006, s. 79 28 Więcej: Innowacje i transfer technologii..., op. cit., s. 143

19

– tworzenia elastycznych systemów wytwórczych (klaster, dystrykt przemysłowy)

na styku nauki i gospodarki;

– podnoszenia jakości zasobów ludzkich poprzez edukacje, szkolenia i doradztwo

oraz informację i upowszechnianie wzorów pozytywnego działania29.

Rysunek 7. System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy

Źródło: System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i bariery, J.

Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11 Wyodrębnia się również system transferu technologii i komercjalizacji wiedzy –

rys. 7, który to wykształcił się w wyniku częściowego nakładania się funkcji narodowego i

regionalnych systemów innowacji. Wspólnym mianownikiem są kwestie związane

przekształcaniem wiedzy w nowe wyroby, usługi, technologie, rozwiązania organizacyjne i

marketingowe oraz instrumenty wsparcia fazy komercjalizacji innowacyjnego pomysłu30.

29 K.B. Matusiak. Rozwój systemów wsparcia..., op. cit., s. 173-174 30 Więcej: System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i bariery, J. Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11

20

3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji

Z istotą innowacji i procesami innowacyjnymi ściśle powiązane jest pojęcie źródła

innowacji, a więc wszelkich bodźców, które inicjują podejmowanie działań innowacyjnych

przez przedsiębiorców. Według J. Penca, źródłem innowacji może być wszystko to, co

generuje określone idee, pomysły, projekty i może stać się przyczyną poszukiwania czy

wynajdowania rzeczy nowych, podejmowania przedsięwzięć, wprowadzania ich w życie i

doskonalenia31.

Źródła innowacji mogą być rozpatrywane na poziomie makro-, mezo- i

mikroekonomicznym. Z punktu widzenia kraju, tradycyjny podział zakłada źródła

wewnętrzne, które obejmują własne badania naukowe oraz działalność wynalazczo-

-racjonalizatorską. Do obcej myśli technicznej (źródeł zewnętrznych) zaliczyć należy: obcą

myśl techniczną, licencje, know-how, import nowoczesnych maszyn i urządzeń oraz inne

formy transferu wiedzy, jak wspólne przedsięwzięcia naukowe i produkcyjne32.

Jednym ze źródeł innowacji jest działalność badawcza i rozwojowa (B+R), którą

należy rozumieć jako systematycznie prowadzone prace twórcze, podjęte dla zwiększenia

zasobu wiedzy, w tym wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, jak również dla

znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy. Obejmuje ona trzy rodzaje badań:

˗ podstawowe,

˗ stosowane

˗ rozwojowe.

Badania podstawowe są to naukowe odkrycia i rozszerzenie wiedzy o danym

zagadnieniu. Ich efektem jest pogłębiona znajomość rzeczywistości i zachodzących w niej

związków, bez nastawienie na konkretne wykorzystanie czy zastosowanie. Badania

podstawowe można podzielić na tak zwane wolne (czyste) i skierowane.

W przypadku badań wolnych panuje swoboda wyboru przedmiotu badań i metod

poznawczych. Są finansowane z reguły podmiotowo (przez osoby, instytucje) i mogą

przynosić nieoczekiwane efekty. Z kolei w badaniach skierowanych postawiony jest

orientacyjny cel badawczy, swobodny wybór metod badawczych, a finansowane są na ogół

przedmiotowo (całe programy badawcze, problemy). Charakteryzują się wyższym stopniem

31 J. Penc. Innowacje i zmiany w firmie, Placet, Warszawa 1999, s. 157 32 E. Stawasz. Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999, s.19-22

21

pewności w stosunku do pierwszych i najczęściej są następstwem wykrytych prawd

naukowych.

Badania stosowane polegają na praktycznym spożytkowaniu dotychczasowego

zasobu wiedzy w danej dziedzinie, przede wszystkim ostatnich osiągnięć badań

podstawowych. W wyniku badań stosowanych powstają wynalazki i koncepcje nowych

rozwiązań praktycznie użytecznych.

Prace rozwojowe mają na celu przemysłowe opracowanie wyników przez badania

oraz próby laboratoryjne i warsztatowe. Chodzi tu o przekształcenie możliwości teoretycznej

w praktyczną czyli dopracowanie wyników i przeprowadzenie prób celem uzyskania

użytecznej wiedzy technicznej. Są to prace konstrukcyjne nad nowym lub zmodernizowanym

wyrobem bądź projektowo-technologiczne, a w przypadku nowego lub zmodernizowanego

wyrobu obejmują także wykonanie prototypu lub ewentualnej serii próbnej (informacyjnej)

Działalność B+R odróżnia od innych rodzajów działalności dostrzegalny element

nowości i eliminacja niepewności naukowej i/lub technicznej, czyli rozwiązanie problemu nie

wypływające w sposób oczywisty z dotychczasowego stanu wiedzy33.

Wyniki prac badawczo-rozwojowych (B+R) wpływają na wiele dziedzin życia i

rozwój gospodarczy danego kraju. Sfera B+R często decyduje o postępie naukowo-

-technicznym, społecznym, ekonomicznym i organizacyjnym, dlatego też w krajach

rozwiniętych wspieranie sfery B+R stanowi jeden z głównych priorytetów polityk i strategii

rozwojowych. Współczesna gospodarka o globalnym zasięgu oraz szybkie tempo zmian w

postępie technicznym, a także duża kapitałochłonność prac badawczo-rozwojowych

powodują, że państwa często współpracują ze sobą, dzieląc się swoją wiedzą, infrastrukturą

oraz wspólnie pokrywają koszty badań.

Podmioty realizujące prace badawczo-rozwojowe należą do sektora B+R, który składa

się z instytucji i osób zajmujących się pracami twórczymi, podejmowanymi dla zwiększenia

zasobu wiedzy, jak również dla znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy. W skład sfery

B+R w Polsce wchodzą następujące rodzaje jednostek34:

− placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk obejmujące instytuty naukowe i

samodzielne zakłady naukowe;

− jednostki badawczo-rozwojowe (w skrócie JBR-y);

33 Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w latach 2002-2004, GUS, Warszawa 2005, s. 15 34 Nauka i technika w 2004 roku, GUS, Warszawa 2005, [http://www.stat.gov.pl/dane_spol-

gosp/prod_bud_inw/nauka_technika/2004/doc/index.php]

22

− jednostki prywatne, których podstawowy rodzaj działalności zaklasyfikowany

został do działu 73 według PKD „Nauka”;

− szkoły wyższe: publiczne i prywatne prowadzące działalność B+R – w zakresie

tej działalności;

− jednostki obsługi nauki (biblioteki naukowe, archiwa, stowarzyszenia, fundacje

itp.);

− jednostki rozwojowe;

− pozostałe jednostki.

Należy podkreślić, że dużą rolę w sferze B+R odgrywają przedsiębiorstwa, które

zlecają sferze B+R wykonanie określonych prac badawczo-rozwojowych, realizują je

wspólnie z jednostkami B+R lub samodzielnie podejmują prace badawcze (przedsiębiorstwa,

które posiadają własne zaplecze badawczo-rozwojowe, jak np. laboratoria, biura projektów

itp. Zalicza się je wtedy do jednostek rozwojowych35). Podmioty gospodarcze, które

pośrednio lub bezpośrednio angażują się w sferę B+R, określają popyt na konkretne

rozwiązania technologiczne − dzięki temu nauka i gospodarka nawiązują współpracę.

Analizując źródła innowacji, z punktu widzenia pojedynczego przedsiębiorstwa,

wyróżnić należy źródła36 wewnętrzne, do których zalicza się: działalność sfery B+R,

prowadzenie badań marketingowych rynku krajowego i zagranicznego, wykorzystanie metod

gromadzenia pomysłów, np.: „burzy mózgów” oraz stymulowanie kreatywności

pracowników i kierownictwa. Z kolei wśród zewnętrznych źródeł innowacji wyróżnia się:

wyniki badań naukowych i technicznych, prowadzonych przez jednostki sfery B+R, licencje,

know-how, rzeczowy transfer techniki, wspólne przedsięwzięcia, konferencje naukowe,

publikacje, targi i wystawy, transfer pracowników, doradztwo firm konsultingowych oraz

benchmarking.

Niezwykle istotne, z punktu widzenia źródeł informacji, dla działalności innowacyjnej

przedsiębiorstwa są jego własne zasoby wiedzy. Wiedza ta może być generowana przez

prowadzenie własnych prac B+R, których wyniki służą wprowadzaniu innowacji

technologicznych, oraz przez prowadzenie własnych badań marketingowych, dzięki którym

35 K.B. Matusiak (red.). Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 148 36 E. Stawasz. op. cit. s. 22

23

wdrażane są zmiany mające na celu lepsze zaspokojenie potrzeb konsumentów (nie zawsze

związane z nowoczesnymi technologiami37).

Niewątpliwie jednym z najważniejszych źródeł innowacji jest czynnik ludzki. To

właśnie ludzie przeprowadzają prace badawcze, analizują rynek, ale przede wszystkim dzięki

swojej zdolności do twórczego myślenia dają początek wielu pomysłom. Sposób myślenia,

polegający na wyszukiwaniu zależności między elementami i łączeniu ich w niespotykany,

oryginalny sposób38 określa się mianem kreatywności.

Kreatywne myślenie to cecha charakteryzująca przedsiębiorców-innowatorów lub

zespoły pracowników39, dzięki którym wdrażane są innowacje. Innowatorzy, oprócz

generowania nowych pomysłów, muszą nieustannie pamiętać o pozytywnym efekcie

ekonomicznym swoich innowacji40, a więc o skutecznej komercjalizacji wdrażanych zmian.

Można zatem stwierdzić, że powinna zaistnieć równowaga pomiędzy procesem kreatywnego

myślenia a procesem tworzenia wartości.

Organizacje pozyskują również źródła innowacji z otoczenia zewnętrznego. Do

pozyskania takiej wiedzy dochodzi poprzez nabycie maszyn i urządzeń, zakup licencji, know-

-how czy też gotowych wyników prac B+R41. Ponadto organizacje mogą korzystać z usług

firm konsultingowych; bądź podejmować wspólne przedsięwzięcia z innymi podmiotami.

Firmy mają również możliwość pozyskiwania nowej wiedzy i pomysłów dzięki uczestnictwu

37 Doskonałym przykładem innowacji nietechnologicznej jest wizjonerska koncepcja sprzedaży detalicznej

luksusowych kosmetyków przez firmę Sephora. Badania tej firmy dowiodły, że szklane gabloty, w których

zamknięte są kosztowne produkty oraz testowanie kosmetyków możliwe tylko za pośrednictwem ekspedientki,

tworzą barierę i zniechęcają do kupowania. Dlatego sklepy Sephora zaprojektowane są jako interaktywna

przestrzeń, gdzie klienci mogą korzystać ze swobody poznawania kosmetyków i z profesjonalnych porad

obsługi. Taka forma sprzedaży przyniosła firmie znaczny zysk i jest obecnie naśladowana przez inne sieci

zajmujące się handlem detalicznym [na podstawie: T. Kelly. The Art of Innovation, Profile Books, London 2004,

s. 248 oraz www.sephora.com] 38 K.B. Matusiak (red.); Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 89 39 Kreatywność może być rozpatrywana indywidualnie lub zbiorowo [por. op. cit. s. 90] 40 Osiągnięcie pozytywnego efektu ekonomicznego stanowi jedną z podstawowych przesłanek wprowadzanych

innowacji 41 Co zazwyczaj regulowane jest umową sprzedaży lub umową określającą warunki korzystania z danej

technologii czy patentu

24

w konferencjach, targach lub wystawach. Innym istotnym źródłem innowacji jest

benchmarking, a więc systematyczne mierzenie oraz porównywanie sposobów działania

firmy w stosunku do liderów. W wyniku uczenia się od najlepszych, następuje twórcza

adaptacja wzorów innych przedsiębiorstw, owocująca większą efektywnością działania42.

Inne spojrzenie na źródła innowacji prezentuje P.F. Drucker, który rozpatruje je jako

sytuacje sprzyjające innowacji. Wyróżnia on siedem źródeł okazji do innowacji, które

podzielić można na źródła43:

I. Wewnętrzne (w organizacji lub przemyśle), do których zalicza się:

1. Nieoczekiwane powodzenie, nieoczekiwane niepowodzenie oraz

nieoczekiwane zdarzenie zewnętrzne.

2. Niezgodność między rzeczywistością a wyobrażeniami o niej.

3. Innowacja wynikająca z potrzeby procesu.

4. Zmiany w strukturze przemysłu lub strukturze rynku.

II. Zewnętrzne (w otoczeniu przedsiębiorstwa lub przemysłu):

5. Demografia (zmiany w populacji).

6. Zmiany w postrzeganiu, nastrojach, wartościach.

7. Nowa wiedza.

Drucker podkreśla, że wymienione źródła uporządkowane są według malejącego

stopnia wiarygodności i możliwości przewidywania. Innowacje powstałe w wyniku

nieoczekiwanego powodzenia, nieoczekiwanego niepowodzenia lub nieoczekiwanego

zdarzenia zewnętrznego są, zdaniem Druckera44, najbardziej przewidywalne, a wymierne

efekty takich zmian pojawiają się w krótkim czasie po ich wdrożeniu.

42 Na podst: K.B. Matusiak (red); Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s. 17 43 P.F. Drucker. op. cit., s. 44 44 P.F. Drucker. op. cit., s. 45

25

Rysunek 8.Krzywa wiodącego użytkownika

Źródło: E. von Hippel, S. Thomke, M. Sonnack. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:] Harvard

Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006, s. 47

Analizując źródła innowacji, na uwagę zasługuje tzw. wiodący użytkownik, którego

rolę w opracowywaniu przełomowych innowacji podkreślają E. von Hippel, S. Thomke i M.

Sonnack. Według tych autorów, pomysłodawcami wielu produktów komercyjnych są właśnie

wiodący użytkownicy45 – firmy, organizacje i pojedyncze osoby, których zapotrzebowanie na

określone produkty znacznie wykracza poza standardy branżowe. Zaprezentowana na rys. 8

krzywa wiodącego użytkownika ilustruje trend rynkowy wzrostu zapotrzebowania na

przełomowe innowacje46. Wiodący użytkownicy znacznie wyprzedzają ten trend, dlatego

należy uznać ich za ważne źródło innowacji, zwłaszcza tych o charakterze przełomowym.

45 E. Hippel, S. Thomke, M. Sonnack. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:] Harvard Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006, s. 40 46 Przykładem jest komputer lub Internet, które pierwotnie powstały na potrzeby przemysłu zbrojeniowego

czas

Użyt

kow

nicy

pos

zuku

jący

now

ego

pro

duk

tu Trend rynkowy

Rutynowi użytkownicy

Pierwsi użytkownicy adaptujący

skomercjalizowane rozwiązania

Wiodący użytkownicy

tworzą rozwiązania

Dostępne produkty komercyjne

Wiodący użytkownicy

26

4. Główne jednostki naukowe kształcące kadrę w zakresie

budownictwa w województwie zachodniopomorskim

Istotnym czynnikiem rozwoju struktur klastrowych w branży budowlanej jest

odpowiednie zaplecze kadrowe, zarówno w samych firmach budowlanych, jak i jednostkach

badawczych. Funkcjonowanie w regionie uczelni wyższych powinno zapewnić

wykwalifikowanych studentów oraz naukowców w obszarze budownictwa.

Niewątpliwie dużą rolę w kształceniu kadry odgrywa Wydział Budownictwa i

Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej.

Wydział Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu

Technologicznego w Szczecinie (pierwotnie jako Wydział Inżynierii Lądowej) powstał w

1947 roku jako jeden z trzech pierwszych wydziałów Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie,

powołanej z dniem 1 grudnia 1946r. na mocy dekretu ówczesnego Ministra Oświaty

opublikowanego 20 stycznia 1947r. Z dniem 1 stycznia 2009 roku rozpoczął działalność

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny. Powstał w wyniku połączenia Politechniki

Szczecińskiej z Akademią Rolniczą na mocy ustawy z dnia 5 września 2008.

W skład Wydziału Budownictwa i Architektury wchodzą następujące jednostki:

˗ Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego (IAiPP)

˗ Katedra Architektury Współczesnej, Teorii i Metodologii Projektowania (KAWTiMP)

˗ Katedra Rysunku, Malarstwa i Rzeźby (KRMiRz)

˗ Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych (KBOiKD)

˗ Katedra Budownictwa Wodnego (KBW)

˗ Katedra Dróg Mostów i Materiałów Budowlanych (KDMiMB)

˗ Katedra Geotechniki (KG)

˗ Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu (KKŻiTB)

˗ Katedra Inżynierii Sanitarnej (KIS)

˗ Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa (KOWiC)

˗ Katedra Teorii Konstrukcji (KTK)

˗ Zespół Dydaktyczny Ekonomiki, Organizacji i Zarządzania w Budownictwie

ZDEOiZwB

˗ Wydziałowa Pracownia Informatyczna (WPI)

˗ Laboratorium Wydziałowe (LW).

27

W skład powyższych jednostek wchodzi 15 zakładów, 7 zespołów dydaktycznych i 5

laboratoriów specjalistycznych. Na Wydziale znajduje się również Biblioteka Wydziału

Budownictwa i Architektury z dwiema czytelniami47.

Wydział Budownictwa i Architektury ZUT kształci studentów na studiach I i II stopnia na

kierunkach:

1. Architektura i Urbanistyka

2. Budownictwo

3. Inżynieria środowiska

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej istnieje od

roku 1968 tj. od roku, w którym powołana została Wyższa Szkoła Inżynierska (aktualnie

Politechnika Koszalińska). Obecnie, po ponad 40 latach istnienia, Wydział zatrudnia 11

profesorów z tytułem naukowym, 17 profesorów posiadających stopień naukowy doktora

habilitowanego, 49 pracowników ze stopniem doktora. Łącznie Wydział zatrudnia 114

pracowników naukowo-dydaktycznych.

Struktura Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej

składa się z następujących jednostek:

˗ Katedra Biologii Środowiskowej

˗ Katedra Geotechniki

˗ Katedra Matematyki

˗ Katedra Mechaniki Budowli

˗ Katedra Konstrukcji Betonowych i Technologii Betonu

˗ Katedra Konstrukcji Metalowych

˗ Katedra Gospodarki Odpadami

˗ Katedra Sieci i Instalacji Sanitarnych

˗ Katedra Techniki Wodno-Mułowej i Utylizacji Odpadów

˗ Katedra Technologii Wody i Ścieków

˗ Katedra Geodezji

˗ Katedra Geoinformatyki

˗ Laboratorium Geodezji

˗ Laboratorium Geoinformatyki

˗ Laboratorium Fotogrametrii i Teledetekcji

˗ Laboratorium Informatyczne

47 Więcej: http://www.wwbia.zut.edu.pl/

28

˗ Pracownia Komputerowa

˗ Zakład Budownictwa i Materiałów Budowlanych

˗ Zakład Inżynierii Komunikacyjnej

˗ Laboratorium Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji Budowlanych

˗ Laboratorium Techniki Budowlanej

˗ Zakład Toksykologii i Bioanalityki

˗ Zakład Roślin Energetycznych

˗ Laboratorium Badania Biomasy

Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej kształci

studentów na studiach I i II stopnia na kierunkach:

˗ budownictwo,

˗ inżynieria środowiska,

˗ ochrona środowiska,

˗ geodezja i kartografia48.

48 Więcej: http://www.wbiis.tu.koszalin.pl/

29

5. Kompetencje zespołów badawczych w świetle badania

Celem autorów było zaprezentowanie spektrum prac badawczych jednostek

naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane budownictwu lub mogą być

wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej. Przedstawienie potencjału

zespołów naukowców, obszarów badawczych oraz rozwiązań opracowywanych w regionie

powinno stanowić swoisty przewodnik dla firm budowlanych, który ułatwi przedsiębiorcom

nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych przedsięwzięć badawczo-

rozwojowych, a tym samym sprzyjać będzie transferowi wiedzy i innowacji pomiędzy nauką i

biznesem.

Narzędziem, którym posłużono się w celu gromadzenia informacji był kwestionariusz

ankiety, składający się z pytań dotyczących:

1. Danych teleinformacyjnych jednostki.

2. Zespołów badawczych (ilości, stopni naukowych, najważniejszych publikacji)

3. Charakterystyki obszarów badawczych jednostki podejmowanych

dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży

budowlanej

4. Patentów, wzorów użytkowych i wdrożeń dedykowanych budownictwu lub

mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej

5. Transferu wiedzy i technologii związanego z branżą budowlaną

6. Współpracy z branżą budowlaną

7. Infrastruktury badawczej dedykowanej budownictwu lub mogącej znaleźć

zastosowanie w branży budowlanej

W czerwcu 2010 ankieta została skierowana do rektorów Zachodniopomorskiego

Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz Politechniki Koszalińskiej w Koszalinie z

prośbą o skierowanie ankiety do tych Wydziałów i ich jednostek organizacyjnych, których

prace badawcze mogą zostać wykorzystane w branży budowlanej. Z uwagi na koniec

semestru akademickiego oraz przerwy wakacyjnej, czas zbierania ankiet wydłużono do

października 2010 r.

Ostatecznie spłynęło 9 wypełnionych ankiet z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu

Technologicznego w Szczecinie, w tym 8 z Wydziału Budownictwa i Architektury oraz 1 z

30

Wydziału Techniki Morskiej. Wpłynęła również 1 odpowiedź z Politechniki Koszalińskiej z

Wydziału Mechanicznego z Katedry Techniki Cieplnej i Chłodnictwa.

Wypełnione ankiety uzyskane z ZUT dotyczą katedr funkcjonujących w ramach

Wydziału Budownictwa i Architektury. Szczegółowe informacje przedstawiono poniżej.

31

5.1 Wydział Budownictwa i Architektury ZUT

Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych Instytut Inna wydzielona jednostka

Adres 70–311 Szczecin ul. Piastów 50

2. Zespół badawczy jednostki

a. Ogólna charakterystyka zespołu badawczego

Liczba pracowników jednostki 7

Liczba pracowników, których prace badawcze mogą znaleźć zastosowanie w branży budowlanej

w tym:

liczba pracowników ze stopniem magistra 3

liczba pracowników ze stopniem doktora 3

liczba pracowników ze stopniem doktora habilitowanego

liczba pracowników ze stopniem profesora 1

b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat (tytuł, data i miejsce

opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w branży budowlanej

Prace magisterskie

„Analiza możliwości stosowania kompozytów włóknistych do napraw konstrukcji murowych”, 30.06.2006, Politechnika Szczecińska WBiA Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych, Wykorzystana przez firmę BUDIMEX

Rozprawy doktorskie „Analiza możliwości i zastosowania prętów spiralnych do konstrukcji drewnianych”, 7.12.2007, Politechnika Szczecińska WBiA Katedra Budownictwa Ogólnego i Konstrukcji Drewnianych,

Rozprawy habilitacyjne Nie było

Publikacje

„Szczególne przypadki napraw stropów Ackermana”, Inżynier budownictwa Nr 5/maj2008, „Wykonanie otworów okiennych i drzwiowych w modernizowanych budynkach murowych”, Przegląd budowlany Nr 4/kwiecień 2006 „Niektóre problemy diagnostyki kominów murowych”, Inżynier budownictwa, Nr 9/wrzesień 2008

32

3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich pięciu latach,

dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w branży budowlanej

a. Wiodący obszar badawczy

Temat badania Opracowania metod diagnozowania i sposobów napraw istniejących konstrukcji drewnianych i murowych.

Zakres podejmowanych działań − opis

Budynki drewniane zabytkowe. Budynki mieszkalne murowe. Konstrukcje inżynierskie murowe( kominy, mosty, ściany oporowe).

Główne osiągnięcia (opracowane rozwiązania) − opis

Stworzono metody diagnozowania wytrzymałości drewna i muru w istniejących konstrukcjach. Stworzono metody i sposoby technologii napraw i wzmocnień istniejących konstrukcji drewnianych i murowych.

b. Pozostałe obszary badawcze

Temat badania Brak.


Brak.


Brak.

Temat badania Brak.

Zakres podejmowanych działań− opis

Brak.


Brak.

4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć zastosowanie w

branży budowlanej z ostatnich pięciu lat

Wykaz patentów międzynarodowych

Brak.

Wykaz zgłoszeń patentowych w zagranicznym urzędzie patentowym

Brak.

33

Wykaz uzyskanych patentów krajowych

Brak.

Wykaz zgłoszeń patentowych w Urzędzie Patentowym RP

Brak.

Wykaz uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe

Prawo ochronne Nr 63429 Na wzór użytkowy pt. „Elementy węzła struktury drewnianej”

Prawo ochronne Nr 63838 Na wzór użytkowy pt. „Belka drewniana zbrojona”

5. Transfer wiedzy i technologii związany z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach

Wykaz prac wdrożeniowych (tytuł, zakres prac B+R)

„Analiza możliwości i zastosowania prętów spiralnych do konstrukcji drewnianych”

Liczba sprzedanych licencji, know-how

Brak.

6. Współpraca z branżą budowlaną w ostatnich trzech latach

a. Podejmowanie współpracy z przedsiębiorcami

W jaki sposób jednostka monitoruje potrzeby przedsiębiorstw w zakresie prac B+R i rozwiązań innowacyjnych?

Na podstawie licznych ekspertyz i projektów budowlanych wykonywanych na zamówienie przedsiębiorstw budowlanych.

W jaki sposób jednostka informuje regionalne przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań?

Poprzez publikacje osiągnięć naukowych w czasopismach regionalnych, krajowych oraz zagranicznych.

W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?

b. Podjęta współpraca

Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami krajowymi

Nie podjęta

Liczba umów dotyczących współpracy z przedsiębiorstwami z regionu

Nie podjęta

Inne inicjatywy podejmowane wspólnie z przedsiębiorstwami z regionu

Nie podjęta

34

7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w branży

budowlanej

Liczba laboratoriów 1 Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)

Posiadamy nowoczesne urządzenia do wykonywania badań konstrukcji budowlanych.

Pozostała infrastruktura badawcza (krótki opis możliwości wykorzystania)

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Romuald Orłowicz Telefon, fax 91 449 48 82, fax 91 449 48 82 E-mail [email protected] Strona www

35

Katedra Budownictwa Wodnego

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Budownictwa Wodnego Instytut Inna wydzielona jednostka






11

w tym:




2

liczba pracowników ze stopniem profesora -



Prace magisterskie

Teresa Myśków-Sypniewska, Sebastian Cichowlas – „Analiza porównawcza różnych koncepcji zagospodarowania Odry granicznej” Aleksandra Mokrzycka – „Analiza możliwości i potrzeb budowy śródlądowej drogi wodnej dolnej Iny od km 0,00 do km 12,00” Hendrik Richard Geerling – „Zrównowa żony rozwój obszaru estuarium Dollart”

Rozprawy doktorskie

Rozprawy habilitacyjne

Publikacje

Władysław Buchholz – „Hydraulic Aspects of Border Oder River Regulation Works”, Studnia Geotechnica et Mechasnica, 2009 Władysław Buchholz – „Eisaufbruch an der Oder – hydraulische und hydrographische Bedingungen”, BAW – Kolloquium, Berlin 2009 Władysław Buchholz – „The Oder Estuary – Hydrological, Hydraulic and Developmental Considerations”, Polish Journal of Environmental Studies 2009 Andrzej Kreft – „The Future of the Oder River In Respect of Water Management and Nawvigation”, Polish Journal of Environmental Studies 2009

Jacek Kurnatowski – „River Roughness Coefficient as a Function of Vertical

36

Reference System”, Polish Journal of Environmental Studies 2009

Grzegorz Stańczak – „On the Influence of Ship – Induced Waves on the Erosion and Stability of the River Banks”, Polish Journal of Environmental Studies 2009

Andrzej Kreft, Anna Szczepaniak-Kreft – „Eisaufbruch am Fluss Oder”, BAW – Kolloquium, Berlin 2009 Andrzej Kreft – „Teraźniejszość i przyszłość dolnej i granicznej Odry dla potrzeb żeglugi”, rozdział w książce pt. „Odra. Rzeka i ludzie – wzajemne uwarunkowania na przestrzeni dziejów” – książka wydana pod patronatem PAN Oddz. w Katowicach, Opole 2008

Andrzej Kreft, Teresa Błaszczak – „Przyszłość gospodarki wodnej w aspekcie dyrektyw Unii Europejskiej”, książka , Szczecin 2008

Władysław Buchholz – „Analysis and Definition of Cross-Section’s Shape with Big Changes of River Channel Geometry in One-Dimensional Modelling”, Polish Journal of Environmental Studies 2007

Andrzej Kreft, Krzysztof Woś – „Interrelations between the Transport Function and the Flood Prevention System of the Lower Reach and the Border Section of the Oder River”, Polish Journal of Environmental Studies 2007




Temat badania

Określenie parametrów koryta regulacyjnego w celu uzyskania minimalnej głębokości 180 cm na Odrze granicznej od ujścia Nysy Łużyckiej do Widuchowej poza odcinkami specjalnymi


Prace pomiarowe, modelowe i rozwiązania inżynierskie


Opracowanie projektu regulacji Odry granicznej celem osiągnięcia głębokości minimum 1,80 m


Temat badania


37


Temat badania






-


-


-



-



-


-




Na zasadzie kontaktów osobowych

38


Poprzez Urząd Marszałkowski, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej i Urząd Morski


-






budowlanej


Aparatura hydrograficzna, hydrometryczna i specjalistyczne oprogramowanie


Laboratorium (modele budowli hydrotechnicznej)

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Władysław Buchholz Telefon, fax 91 449 4939 E-mail [email protected] Strona www

39

Katedra Inżynierii Sanitarnej

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Inżynierii Sanitarnej Instytut - Inna wydzielona jednostka -

Adres Szczecin 70 -311 Szczecin al. Piastów 50





-

w tym:




-




Prace magisterskie

,,Koncepcja rozwiązania gospodarki wodno –ściekowej dla osiedla mieszkaniowego w rejonie ulic Kostrzyńskiej, Słowackiego, Waryńskiego Włościańskiej i rzeki Kosy w Dębnie”. Agnieszka Cichocka Promotor dr inż. Anna Roszak rok 2007 ,,Osiedle mieszkaniowe ,,Pod Lasem” przy ul. Okulickiego w Szczecinie – koncepcja gospodarki wodno – ściekowej”.(Obszar nr 1) Ewelina Karolak Promotor dr inż. Anna Roszak rok 2007 ,,Modernizacja kąpieliska ,,Dziewoklicz” dla celów rekreacyjnych. Małgorzata Trusewicz Wasylów, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009 ,,Projekt techniczny bystrotoku na rzece Kłodawka w Gorzowie Wlkp. Rok 2009 Krzysztof Maciej Mianowski, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009 ,, Modernizacja stopnia wodnego na rzece Ina w Stargardzie Szczec. Bartosz Pryl, Promotor dr hab.inż.prof ZUT Jerzy Wira rok 2009

Rozprawy doktorskie dr inż. Krzysztof Tarnowski, dr inż. Sławomira Bering

Rozprawy habilitacyjne -

40

Publikacje

Andrzej Aniszewski :Mathematical modeling and practical verification of groundwater and contaminant transport In a chosen natural aquifer. Acta Geophisica, vol.57, No 2/June ,2009, p.435-453, ISSN 1895-6572(print) 1895-7455(oneline),Publikacja na stronie: http://www.springerlink.com/content/w0r409737357/?sortorder=a... - Sławomira Bering, Krzysztof Tarnowski, Jerzy Wira : Ilościowa i jakościowa charakterystyka ścieków opadowych na przykładzie ścieków odprowadzanych z ulicy Gdańskiej w Szczecinie. Materiały konferencyjne „Oczyszczanie ścieków i przeróbka osadów ściekowych”, tom 3, str. 19-26, ISBN 978-83-7481-250-4. Oficyna wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego. 2009 - Jerzy Wira, Zdzisław Małecki : Planowany zbiornik Wielowieś Klasztorna i prognozowane zmiany warunków wodnych. Nr 2/2009,str.64-67,Wiadomości melioracyjne i łąkarskie. Zagadnienia inżynierii środowiska wiejskiego. Wydawca SIiTWiM, ISSN 0510-4262, - E.Kusiak, B.Tryba, M Janus, A.W.Morawski : The influence of the primary,secondary and ter tiary alkohols on the preparation process of carbonmodified TiO2 photocatalysts. 6thWorld Congress on Oxidation Catalysis, July 5-10,2009, Lille, France - J.Choina, M.Janus, A.W.Morawski : Nitrogen modified TiO2 photocatalyst as a effective Azo dye adsorbent In various pH values. EuropaCat IX, 30 August – 4September 2009,Salamanka, Hiszpania - M. Janus, E.Kusiak, A.W.Morawski: Carbon Modyfied TiO2 for Water Purification. The 14th International Conference on TiO2Photocatalysis:Fundamentals and Applications ( TiO2-14). Conference Center-Niagara Falls, New York, USA, October 5-8,2009 - D.Wira, S.Masiuk, J.Kawecka-Typek : Sedymentacja w układach dyspersyjnych. PAN , Wydział Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych , zeszyt 538 (2009),ISSN 0084-5477, s.331-335 - D.Wira, S.Masiuk, J.Kawecka –Typek ; Proces neutralizacji w mieszalniku z układem mieszającym spełniającym rolę reaktora i dyfuzora. PAN , Wydział Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych , zeszyt 538 (2009),ISSN 0084-5477, s.337-345




Temat badania

,,Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w aspekcie ich wykorzystania do celów bytowo – gospodarczych ,, jest związane generalnie z rozwojem dyscypliny naukowej Inżynieria Środowiska , która powstała na wydziale Budownictwa i Architektury w roku akademickim 2008/2009.

41


Wyniki badań opracowanych w ramach przewidzianego w punkcie 1 zadania w szerszym aspekcie gospodarczym będą przydatne zarówno przy planowanych inwestycjach związanych z wykorzystywaniem tych wód do celów bytowo-gospodarczych (na przykład budowa nowych ujęć wód powierzchniowych i gruntowych) jak i przy inwestycjach związanych z ochroną tych wód przed zanieczyszczeniami (na przykład potrzeba rozszerzania istniejących już stref ochronnych ujęć wód, budowa ekranów uszczelniających w gruntach oraz izolacji istniejących składowisk odpadów czy budowa urządzeń do oczyszczania ścieków i utylizacji osadów, ocena oddziaływania istniejących wylotów ścieków na jakość wód odbiornika). O strony społecznej wyniki badań przyczyniać się będą ogólnej świadomości zarówno instytucji (decydentów) jak i poszczególnych ludzi co do ochrony naturalnych wód powierzchniowych i gruntowych oraz oddziaływania planowanych inwestycji na te wody ( na przykład przy opracowaniu operatorów wodno- prawnych oraz raportów oddziaływania na środowisko. - ważności procesów sorpcyjnych przy filtracji zanieczyszczonej wody (zanieczyszczeniami stabilnymi i organicznymi) lub doczyszczaniu ścieków na różnych dobieranych złożach najnowszych filtrów - ważności oraz szczegółowego opisu matematycznego oraz fizyko-chemicznego procesów związanych z transportem różnego rodzaju zanieczyszczeń stabilnych i organicznych w naturalnych wodach powierzchniowych i podziemnych.


W ramach ogólnego zadania badawczego: „Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w aspekcie ich wykorzystywania do celów bytowo-gospodarczych” opracowano w 2009r. pod względem naukowym między innymi:

- cząstkowy model matematyczny transportu stabilnych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów: adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej, odwracalnej fizycznej nieliniowej adsorpcji oraz rozpadu promieniotwórczego w odniesieniu do wybranego rodzaju radionuklidu, - hydrauliczną charakterystykę przepływu przez reaktory stosowane w inżynierii sanitarnej, - badania dotyczące rozwijania metod projektowania obiektów służących do oczyszczania ścieków - opracowanie kompleksowego modelu matematycznego który będzie narzędziem służącym do ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami i nadmierną eksploatacją W ramach realizowanego zadania „Problemy ochrony zasobów wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia” opracowano w 2009r. między innymi: - próbę opisu cząstkowych wymiarowych oraz bezwymiarowych modeli (równań) matematycznych transportu stabilnych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej oraz fizycznej odwracalnej sorpcji w odniesieniu do płynących zanieczyszczeń w

42

gruncie o stosunkowo małej zdolności adsorpcyjnej (chlorki). -możliwości przerzutu wody z obszarów nadmiarowych do obszarów deficytowych . W powyższym celu konieczne jest podjęcie szerokiego programu retencjonowania wody wszędzie tam, gdzie jest to możliwe oraz racjonalne wykorzystanie wody przez jej użytkowników. -charakterystykę i zagrożenia środowiska w województwie zachodniopomorskim. Jednym z bardzo istotnych zagrożeń dla środowiska są odpady. Odpady zagrażają wodom powierzchniowym i podziemnym, glebie i powietrzu przez odcieki , gazy wydzielające się z masy oraz emisję do atmosfery frakcji pylących. - próbę opisu cząstkowych (rozszerzonych) wymiarowych oraz bezwymiarowych modeli matematycznych transportu stabilnych i organicznych zanieczyszczeń w wodzie gruntowej przy uwzględnieniu procesów adwekcji, dyspersji podłużnej i poprzecznej, fizycznej sorpcji oraz procesu biodegradacji (chemicznego rozkładu) w odniesieniu także do reagujących roztworów płynących w gruncie,

Natomiast pod względem zastosowań praktycznych opracowano między innymi: - numeryczne obliczenia dotyczące wielkości stężeń oraz redukcji przyjętego wskaźnika zanieczyszczeń płynącego w wodzie gruntowej (jako chlorki) na skutek procesu odwracalnej fizycznej nieliniowej adsorpcji w odniesieniu do opracowanego modelu matematycznego oraz wybranej naturalnej piaszczystej warstwy wodonośnej posadowionej w pobliżu źródła wypływu tych zanieczyszczeń


Temat badania ,,Fotokatalityczne oczyszczanie wody” w roku 2010 rozpoczęto badania nad

fotokatalicznym oczyszczaniem wody ze związków organicznych.


W roku 2010 rozpoczęto badania nad fotokatalitycznym oczyszczaniem wody ze związków organicznych. W oczyszczaniu wody poszukuje się nowych bardziej skutecznych technologii. Proces fotokatalizy umożliwia rozkładanie zanieczyszczeń organicznych do tlenku węgla i wody z zastosowaniem stosunkowo tanie katalizatora (tlenek tytanu) i np. promieniowania słonecznego.

Na świecie istnieje ciągłe zapotrzebowanie na nowe metody oczyszczania wody, do metod tych należą procesy tzw. Zaawansowanego utleniania do których należy fotokataliza. Fotokatalityczne oczyszczanie wody wymaga zastosowania aktywnego fotokatalizatora, optymalne byłoby również gdyby katalizator ten mógł się aktywować pod promieniowaniem widzialnym. W badaniach planuje się otrzymać nowe fotokataliza tory na bazie TiO2 oraz sprawdzić ich fotokatalityczną aktywność podczas rozkładnia modelowych zanieczyszczeń organicznych.

Główne osiągnięcia (opracowane

-

43

rozwiązania) − opis Temat badania -


-


-




-


-


-


-


-



-


-




-

44


-


-



Okręgowa Zachodniopomorska Izba Budowlana


-


-


budowlanej

Liczba laboratoriów - Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)

-


-

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko dr hab.inż. Jerzy Wira prof.nadzw.ZUT Telefon, fax 91449-43-66 E-mail [email protected] Strona www WWW.zut.edu.pl

45

Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych Instytut Inna wydzielona jednostka

Adres 70-311 Szczecin, al. Piastów 50





14

w tym:




2

liczba pracowników ze stopniem profesora



Prace magisterskie

- Koncepcja dostosowania węzła Kijewo do parametrów węzła autostradowego – 2006 r.

- Projekt koncepcyjny obwodnicy miasta Pyrzyce – 2007 r. - Oszacowanie dostosowania przedwojennej planowanej autostrady Berlin -

Kró-lewiec do parametrów współczesnej drogi szybkiego ruchu na odcinku Lisowo – Barwice – 2007 r.

- Koncepcja połączenia dróg krajowych nr 2 i 3 w węźle Świebodzin – 2009 r. - Porównanie uziarnienia gruntów określonych analiza areometryczna

metodą Casagrande'a z analizą areometryczną metodą Prószyńskiego – 2009 r. - Wpływ kompozycji kruszywa drobnoziarnistego naturalnego i lekkiego na

wybrane właściwości zaprawy cementowej – 2009 r. - Wpływ pyłów z odpylania kruszyw na wybrane właściwości zaczynów

cementowych – 2009 r. - Wpływ pyłów z odpylania kruszyw na właściwości zwykłego betonu

cementowego – 2009 r.

Rozprawy doktorskie

1. K. Kurtz – „Wpływ zbrojenia na parametry sprężysto - wytrzymałościowe dźwigarów zespolonych z drewna i materiałów drewnopodobnych” – 2005 r., Politechnika Szczecińska;

2. T. Rudnicki – „Nowa metoda projektowania i oceny reologicznej samozagęszczalnego betonu cementowego” – 2005 r., Politechnika Szczecińska

46

3. S. Majer – „ Określenie efektywności metod badania przydatności gruntów spoistych w budownictwie drogowym uwzględniających czynniki strukturalne i właściwości funkcjonalne” – 2006 r., Politechnika Szczecińska;

4. A. Siwińska – „ Związek miedzy izotermą sorpcji a współczynnikiem przewodzenia ciepłą porowatego materiału budowlanego” – 2008 r., Politechnika Szczecińska;

5. T. Rucińska – „ Współzależność właściwości mechanicznych styrobetonu” – 2008 r. Politechnika Szczecińska;

6. J. Czarnecki – „Emisja hałasu na styku opon z powierzchnią warstwy ścieralnej z betonu asfaltowego porowatego” – 2009 r., Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie


A. Sołowczuk – „Naukowe podstawy oceny stanu dwupasowych dróg dwukierunkowych ze względu na ich wartości użytkowe” – 2006 r., Moskiewski Samochodowo-Drogowy Instytut Państwowego Uniwersytetu Technicznego w Moskwie w Rosji

Publikacje

2005 r.

1. H. Garbalińska - Application of the logarithmic procedure to absorption measurements of mass diffusivity for cement mortars (Zastosowanie procedury logarytmicznej do absorpcyjnych pomiarów dyfuzyjności zapraw cementowych), Tytuł czasopisma: Research Journal Heat and Mass Transfer, Springer-Verlag, Rok, tom, zeszyt: 40 (2004), s. 963-972;

2. A. Sołowczuk, A. Wasiliew - O vlijanii szirynyukreplennych oboczin dorog z dvuchpolosnoj projezžej czast’iu na skorost’ dwiženia avtomobil’ej (O wpływie szerokości poboczy utwardzonych na prędkość samochodów na dwupasowych drogach), czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/2, s. 26-27;

3. A. Sołowczuk, A. Wasiliew - Opasnaja koleja (Niebezpieczna koleina), czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/6, s. 68-69;

4. A. Sołowczuk - Nomograma dla opredeleniia glubiny wody w kolejach wo vremia doždej (Nomogram do określenia głębokości wody w koleinach w trakcie deszczu ) czasopismo: Avtomobil’nye dorogi 2005/8, s. 34-35;

5. A. Sołowczuk - Metod TQM w zadaczach ocenki techniczeskogo coctojania dorog (Metoda TQM w ocenie stanu technicznego dróg), czasopismo: Transportnoje stroitelstvo 2005/7, s. 11-12;

6. Pod red. prof. dr hab. inż. Bogusława Stefańczyka I tom książki “Budownictwo ogólne. Materiały i wyroby budowlane”, Rok 2006 , s. 926

2006 r. 1. H. Garbalińska - Application of √t-type, logarithmic and half-time methods in

desorptive measurements of diffusivity in narrow humidity ranges, Cement and Concrete Research (wydawnictwo ELSEVIER, Rok, numer: 36/2006, s. 1294 – 1303;

2. H. Garbalińska - Comparative analysis of desorptive methods used for mass diffusivity estimation (Analiza porównawcza desorpcyjnych metod wyznaczania dyfuzyjności masy), Tytuł czasopisma: Acta Scientiarum Polonorum- Architectura, Rok, tom, zeszyt: 5 (2) 2006, s. 3 – 15;

3. P. Mieczkowski - The heat balance In the process of compacting of hot asphalt

47

mineral mixtures using steel rollers, Tytuł czasopisma: Archives of Civil Engineering, Rok 2006, s. 151−175;

4. J. Hołowaty - Elementy wyposażenia mostów i zagospodarowania dróg – rozdział w książce, tytuł książki: Warunki techniczne wykonania i odbioru dróg i mostów. Poradnik kierownika budowy i inspektora nadzoru; Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa 2006 r., s. 54

2007 r. 1. P. Mieczkowski - The effect of weather and climatic factors on temperature

drops in built-in asphalt mixtures, Tytuł czasopisma: Foundations of Civil and Environmental Engineering Institute of Structural Engineering Poznań

University of Technology, Rok, tom, zeszyt: No. 9 2007, s. 95−104 2008 r. 1. H. Garbalińska, A. Wygocka - Prüfkörperabdichtung und der

Wasserabsorptionskoeffizient von mit Polypropylenfasern modifizierten Zementmörteln, Tytuł czasopisma: Bauphysik, Rok, numer: (29)2007, Heft 6, s. 436–441;

2. R. Jurczak, P. Mieczkowski - The Effectivenes Estimate of Asphalt Modification using SBS Elastomer, based on the application of low curves, Konferencja: 4thEuroasphalt and Eurobitume Congress, Rok, tom, zeszyt:

Session 4, 445-449, s. 12−13; 3. B. Stefańczyk, P. Mieczkowski - Tytuł książki: Mieszanki mineralno-asfaltowe.

Wykonawstwo i badania., Miejsce wydania, wydawca, rok wyd.: Warszawa, Wydawnictwo WKiŁ , styczeń 2008, s. 326

2009 r. 1. K. Kurtz, D. Gawin - Tytuł książki: Certyfikacja energetyczna budynków

mieszkalnych z przykładami. Wydanie I, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla2, Wrocław 2009, s. 231;

2. Kurtz K. - Tytuł książki: Świadectwa charakterystyki energetycznej. Praktyczny poradnik, pod redakcją: Gawin D. Sabiniak H., ArCADiasoft Chudzik sp. J., Łódź 2009, s. 43;

3. Kurtz K. - Tytuł książki: Rola świadomości w świecie ponowoczesnym. Pod red. Kulesza W., Mamzer H., Rozdział w książce: „(Nie) świadomość proekologiczna a kierunki rozwoju budownictwa XXI wieku”, 2009, s. 101 - 116




Temat badania Nowoczesne rozwiązania materiałowe, technologiczne, konstrukcyjne i komunikacyjne w budownictwie

48


Prowadzone w jednostce prace badawcze służą opracowaniu takich rozwiązań w budownictwie ogólnym i komunikacyjnym, które pozwolą zmniejszyć koszty ich realizacji, przy równoczesnym zapewnieniu właściwych parametrów technicznych i spełnieniu wymogów zrównoważonego rozwoju. Temu celowi mają służyć kontynuowane tematy nad stacjonarnymi i niestacjonarnymi technikami pomiarowymi, służącymi wyznaczaniu parametrów cieplno-wilgotnościowych porowatych materiałów budowlanych, nad testowaniem wcześniej ustalonego związku między izotermami sorpcji tych materiałów a ich współczynnikami przewodzenia ciepła, nad wykorzystaniem zadania odwrotnego do wyznaczania wilgotnościowej zmienności dyfuzyjności materiałów na spoiwie cementowym, jak również nad podciąganiem kapilarnym wody w kompozytach na spoiwie cementowym z rozproszonymi włóknami polipropylenowymi oraz ich trwałością badaną w próbach mrozoodporności. Przedmiotem analiz będzie również efektywność energetyczna budynków w kontekście certyfikacji.

W szczególności przewiduje się przeprowadzenie prac badawczych, które będą służyły poszerzeniu dotychczasowego zbioru wartości o współczynniki λ uzyskane w dodatkowo przetestowanych temperaturach i wilgotnościach, co pozwoli dla badanych materiałów zaproponować własną procedurę konwersji danych na różne warunki projektowe, oraz podjąć ocenę dokładności tzw. współczynników konwersji zaproponowanych w literaturze. Dostatecznie obszerny zbiór wartości współczynników λ wyznaczonych dwoma metodami, stacjonarną i niestacjonarną, umożliwi również zaproponowanie sposobu konwersji danych z uwagi na technikę badawczą.

Przeprowadzone dotychczas prace badawcze nad mechanicznymi właściwościami styrobetonów pozwoliły na ich rozpoznanie w zakresie izolacyjno-konstrukcyjnym. Kontynuacja badań w zakresie cech fizycznych takich min. jak: współczynnik przewodzenia ciepła, mrozoodporność czy kapilarne podciąganie wody umożliwi szersze rozpoznanie tego mało rozpowszechnionego w Polsce kompozytu. Podczas badań nad właściwościami styrobetonów powstała koncepcja wykorzystania w składzie styrobetonu konglomeratu styropianowego z recyklingu.

Przewiduje się kontynuowanie badań nad zastosowaniem włókien polipropylenowych do dozbrajania kompozytów na spoiwie cementowym w celu poprawy ich parametrów strukturalnych – w przełożeniu na poprawę ich szczelności skutkującą podwyższeniem trwałości.

W ramach prac badawczych dotyczących budownictwa drogowego przewiduje się kontynuację pomiarów na odcinkach badawczych – w celu poszerzenia zbioru danych nt. wpływu temperatury i rodzaju zastosowanej nawierzchni na hałas komunikacyjny. Pomiary poziomu hałasu będą także prowadzone na odcinkach dróg z ekranami akustycznymi. Badania uwzględniać będą kwestie związane z ochroną środowiska.

Badania materiałów drogowych będą uwzględniały konieczność implementacji metodyki badawczej ustanowionej w nowych normach PN-EN i wytycznych technicznych. Przystosowanie kraju do standardów

49

obowiązujących w Unii Europejskiej wymaga wprowadzenia i stosowania jednolitych warunków technicznych, standardów i norm. Umożliwi to realizację programów zrównoważonego rozwoju Polski i regionów oraz podniesie innowacyjność i konkurencyjność gospodarki polskiej.


Główne osiągnięcia dotyczące okresu 2005-2009 przedstawione w formie zwartych opracowań, stanowią przedmiot zrealizowanych w katedrze prac doktorskich i habilitacyjnych oraz opracowanych publikacji


Temat badania



Temat badania









50




Prace badawcze, umowne i bezumowne, opinie techniczne, ekspertyzy realizowane na rynku krajowym i regionalnym





Monitoring odbywa się poprzez bezpośrednie kontakty z firmami budowlanymi oraz rozmowy z wystawcami prowadzone w trakcie Międzynarodowych Targów Szczecińskich Bud-Gryf


Dane dotyczące podejmowanych prac B+R zamieszczone są w informatorze uczelnianym oraz rozpowszechniane poprzez Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii (RCIiTT)


Współpraca poprzez Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii w zakresie wykonywania opinii o innowacyjnych przedsięwzięciach firmy tj. zakup lub wdrożenie rozwiązania technologicznego nie stosowanego w Polsce lub stosowanego od niedawna (nie dłużej niż 3 lata) Pośrednikiem w kontaktach z przedsiębiorstwami jest Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii




6



budowlanej


ZAKŁAD MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH I FIZYKI BUDOWLI 1. Zestaw urządzeń do badania zaczynów, zapraw i betonów

51

- Piec muflowy do wygrzewania w zakresie do temperatury 1600oC - wyprażanie recyklatu cementowego

- Laboratoryjny młynek wibracyjny, rozdrabnianie do 20 m - mielenie recyklatu z zapraw i betonów cementowych, mielenie materiałów pochodzenia mineralnego

- Elektroniczny aparat Blaina - oznaczenie powierzchni właściwej cementu

- Aparat do badania zawartości powietrza w zaprawie i w betonie

- Automatyczny aparat Vicata - oznaczenie czasu wiązania cementu wg PN - EN 196-3

- Zestaw pierścieni Le Chateliera wraz z łaźnią wodną - oznaczenie zmian objętości cementu

- Aparat Graf-Kaufmana - oznaczanie zmian liniowych w okresie twardnienia zaczynów i zapraw

- Stożek Nowikowa - oznaczenie konsystencji zaprawy

- Stolik rozpływu - oznaczenie konsystencji zaprawy - Penetrometr - oznaczenie konsystencji zapraw - Stożek Abramsa - oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej

- Stolik rozpływowy - oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej

2. Zestaw urządzeń do badań właściwości kruszyw - Wstrząsarka wraz z zestawem sit normowych do

przesiewu kruszywa - podział kruszywa na frakcje i wykonanie krzywej przesiewu kruszyw

- Cylindry do oznaczania gęstości nasypowej kruszywa - 1, 2, 5, 10, 20 l - oznaczanie gęstości nasypowej kruszyw w stanie luźnym i zagęszczony

- Cylindry do badania wytrzymałości kruszyw na miażdżenie (dwie metody) - oznaczanie wytrzymałości kruszyw na miażdżenie

3. Zestaw urządzeń do oznaczania właściwości cieplno-wilgotnościowych oraz do diagnostyki budowlanej - Aparat płytowy z osłoniętą płytą grzejną do

wyznaczania współczynnika przewodzenia ciepła jednorodnych materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych metodą stacjonarną

- Przenośny aparat do pomiaru współczynnika przewodzenia ciepła metodą niestacjonarną, dyfuzyjności cieplnej oraz pojemności cieplnej materiałów budowlanych o zakresie pomiarowym 0,015÷6 W/mK – możliwość pomiarów w

52

laboratorium oraz w terenie - Aparatura do pomiaru szczelności powietrznej

budynku - pomiar szczelności powietrznej budynku - Kamera termowizyjna - bezdotykowa diagnostyka

obiektu budowlanego pod kątem pomiaru rozkładu temperatur budynków

- Dwukanałowe rejestratory temperatury i wilgotności względnej Testo 175-H2 - diagnostyka obiektów budowlanych pod kątem właściwości takich jak temperatura i wilgotność także w długim czasie

- Miernik wielofunkcyjny do pomiaru mikroklimatu z sondami - pomiar właściwości otoczenia jak temperatura i wilgotność względna otoczenia, natężenie światła, prędkość przepływu strumienia powietrza

- Pirometr z wbudowanym modułem wilgotności, zakres pomiarowy -35..+950 st.C, dokładność 0,75 st.C - pomiar powierzchniowy temperatury materiałów budowlanych i powierzchni w obiektach budowlanych

- Luksomierz o zakresie pomiarowym 0÷50 000 lx 4. Aparatura do badań strukturalnych - Mikroskop elektronowy TM-3000 HITACH High

- badania strukturalne materiałów budowlanych - Porozymetr rtęciowy z 2 portami

niskociśnieniowymi i 1 wysokociśnieniowym - oznaczenie objętości porów, powierzchni właściwej porów, rozkładu wielkości porów materiałów budowlanych

- Aparat do określania charakterystyki porów powietrznych wraz z urządzeniem do przygotowania próbek badawczych - określanie charakterystyki porów powietrznych wyrobów budowlanych

5. Aparatura do badań trwałości i wytrzymałości materiałów budowlanych

- Zestaw do badania wodoprzepuszczalności betonu na 6 stanowisk - oznaczanie stopnia wodoprzepuszczalności betonu

- Maszyna wytrzymałościowa o zakresie pomiaru siły odpowiednio ściskającej i zginającej 3000kN/200kN i 200kN/20kN - oznaczanie wytrzymałości na ściskanie, zginanie oraz modułu sprężystości

- Aparat pull-off do 20 kN, programowalny przyrost obciążenia od 5 N/s do 2000 N/s - oznaczanie

53

przyczepności materiałów budowlanych do podłoża - Komora klimatyczna do kondycjonowania próbek

- klimatyzowanie próbek w określonych warunkach temperaturowo-wilgotnościowych

- Cykliczna komora solna o pojemności 450 litr., praca w trybie solanki, kondensacji, suszenia i kontrolowana wilgotność – wykonywanie badań od zwykłego ciągłego testu mgły solnej, poprzez test kondensacji do testów modyfikowanych.

6. Aparatura do przygotowania próbnych zarobów, próbek badawczych oraz ich klimatyzowania

- Wagi laboratoryjne o zróżnicowanym zakresie (6/12kg o dokładności 0,1/0,2g, 6kg o dokładności 0,01g, 30 kg o dokładności 10g - pomiar masy materiałów, wyrobów budowlanych i próbek badawczych

- Wagosuszarka o zakresie pomiarowym do 50 g i dokładności do 0,01g/0,001% - określanie wilgotności próbek

- Betoniarka laboratoryjna w układzie planetarnym o pojemności roboczej 80 litr. i 50 litr. - przygotowanie zarobu mieszanki betonowej do badań w stanie świeżym i wykonania próbek badawczych

- Normowa mieszarka laboratoryjna wraz ze wstrząsarką - mieszanie składników kompozytów mineralnych w celu wykonania próbek badawczych

- Wanny wodne z termostatem elektronicznym +/-1oC + - klimatyzowanie próbek badawczych

- Suszarki laboratoryjne z naturalnym i wymuszonym obiegiem powietrza - kondycjonowanie próbek badawczych

- Szafy termostatyczne i komora klimatyczna z płaszczem wodnym do stabilizacji warunków cieplno-wilgotnościowych

- Komora klimatyczna do kondycjonowania próbek o zakresie temperatury (-25oC) do +(65oC) i wilgotności od otoczenia do +97% RH

ZAKŁAD DRÓG I MOSTÓW 1. Grunty - Mechaniczny ubijak Proctor’a - do badania

zagęszczenia podłoża gruntowego - CBR - do badania nośności gruntu - Aparat do wyznaczania wskaźnika piaskowego -

do wyznaczania wskaźnika piaskowego - Aparat do wyznaczania wskaźnika piaskowego -

54

do wyznaczania wskaźnika piaskowego - Stożek Nowikowa - do badania granicy płynności

gruntu - Automatyczny aparat Casagrande’a typu APG-3a -

również do badania granicy płynności gruntu

- Sonda SD-10 pneumatyczna - do sondowania

gruntów - VSS - aparat do badania nośności podłoża

gruntowego - Aparat do bezpośredniego ścinania gruntu - do

wyznaczania konta tarcia gruntów - Zestawy sit do gruntów + wstrząsarki - do analizy

sitowej - Piec muflowy (1200 oC) - do wygrzewania

analizowanych preparatów 2. Kruszywa - Zestawy sit do kruszyw + wstrząsarki - do analizy

sitowej - Bęben typu Los Angeles - do badania ścieralności 3. Bitumy - Mieszarka REGO do mas bitumicznych - do

mieszania mas bitumicznych - Płyta grzejna - do ręcznmego wykonywania

mieszanek mineralno-asfaltowych - Aparat Frassa półautomatyczny – do oznaczania

temperatury łamliwości asfaltów - Ugięciomierz belkowy Benkelmana typ UB –

badanie ugięć nawierzchni - Wirówka do mas bitumicznych - do ekstrakcji mas

bitumicznych - Prasa Marshalla wraz z ubijakiem firmy ELE - do

wyznaczania wskaźnika zagęszczenia - Szafa klimatyczna 9903509 JUMBO - Komora do

badania mrozoodporności materiałów budowlanych

- Luksomierz cyfrowy LX 1010B - Pomiar natężenia światła

- Suszarki laboratoryjne SLW 115 STD - Do suszenia mat. budowl.

- Łaźnia termiczna BAD- 12 - do utrzymywania stałej temperatury badanych próbek

- Dyna Pull-off - badanie przyczepności powierzchni


Możliwość przeprowadzenia badań w laboratorium i w terenie

55

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Halina Garbalińska Telefon, fax tel. 91 449 42 91, fax 91 449 41 02 E-mail [email protected] Strona www kdmimb.zut.edu.pl

56

Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu

1. Dane jednostki Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu Instytut - Inna wydzielona jednostka

-

Adres al. Piastów 50, 70-311 Szczecin





4

w tym:

liczba pracowników ze stopniem magistra

2

liczba pracowników ze stopniem doktora

4


1


1

b. Najważniejsze prace naukowe i publikacje pracowników jednostki z ostatnich pięciu lat

(tytuł, data i miejsce opublikowania) dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć

zastosowanie w branży budowlanej

Prace magisterskie

1. Konrad Niedziółko, Michał Szablewski Wpływ warunków dojrzewania na zmiany modułu sprężystości lekkich betonów samozagęszczalnych wysokowartościowych – promotor dr inż. Maria Kaszyńska, ZUT, 2009; 2. Michał Stefankiewicz, Projekt wybranych elementów konstrukcyjnych basenu pływackiego – promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2009; 3. Cezary Deluga, Projekt wybranych elementów konstrukcyjnych budynku użyteczności publicznej – promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2010; 4. Weronika Kuźnik, Grzegorz Kaniewski, Właściwości mechaniczne

57

betonów podwodnych modyfikowanych popiołami fluidalnymi - promotor dr hab. inż. Elżbieta Horszczaruk, ZUT, 2010; 5. Tomasz Majka, Paweł Pieczyński, Właściwości mechaniczne twardniejącego betonu modyfikowanego zbrojeniem rozproszonym – promotor dr inż. Jolanta Borucka-Lipska, ZUT, 2010;

Rozprawy doktorskie

J. Borucka – Lipska, Oddziaływania pośrednie betonu zwykłego i wysokowartościowego w elementach masywnych, Politechnika Szczecińska 2005; T. Rucińska, Współzależność właściwości mechanicznych styrobetonu, Politechnika Szczecińska 2008;


E. Horszczaruk, Model zużycia abrazyjnego betonów cementowych, Prace Nauk. PS. Nr 599, Politechnika Szczecińska, Szczecin 2008;

Publikacje

1. E. Horszczaruk, Odporność na ścieranie betonów wysokich wytrzymałości w konstrukcjach hydrotechnicznych, Abrasion resistance of high-strength concrete in hydraulic structures”,Czasopismo zagraniczne Wear, 2005, Vol. 259, str. 62 2. E. Horszczaruk, Zastosowanie betonów podwodnych w renowacji obiektów na przykładzie Placu Poczdamskiego w Berlinie, Application of underwater concrete for municipal housing renovation based on the Potsdamer Square in Berlin. International Workshop “City of Tomorrow and Cultural Heritage_ Pomerania Outlook”, CURE, Gdańsk University of Technology, Gdańsk 8-9.12.2005, Drukarnia WiB Gdańsk, 2005, Vol. I, str. 187-190; 3. E. Horszczaruk, Janusz Kasperkiewicz, Surface microstructure of high performance concrete submit to abrasive wear, Mikrostruktura powierzchni betonów wysokowartościowych narażonych na zużycie abrazyjne; Tribologia, 2006, nr 5, vol. 209, str. 43-55 4. W. Kiernożycki, Kształtowanie i naprawa szczelin dylatacyjnych podłóg przemysłowych, Materiały Budowlane 9/2006; 5. W. Kiernożycki, M. Lipski, Przerwy dylatacyjne w konstrukcjach żelbetowych, Przegląd Budowlany 12/2006, Str. 33-44; 6. N. Guskos, M. Sobon, A. Guskos, J. Typek, I.E. Lipiński, K. Aidinis, J. Błyszko, W. Kiernożycki, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, Ageing effect in carbon-coated cobalt nanoparticles embedded in a cement matrix studied by FMR, Efekt starzenia nanocząstek kobaltu w powłoce węglowej wbudowanych w matrycę cementową badanych FMR; Reviews of advanced materials science, 14/2007, str. 130-134 7. W. Kiernożycki, M. Lipski, Przerwy dylatacyjne w konstrukcjach żelbetowych; Poradnik Inspektora Nadzoru Kierownika Budowy i Inwestora nr 9/2007, WACETOB Warszawa str. 16-35 8. J. Błyszko, W. Kiernożycki, N. Guskos, G. Żołnierkiewicz, J. Typek, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, Study of mechanical properties of concrete with low concentration of magnetic nanoparticles, Journal of Non-Crystalline Solids 354 (2008) str. 4515-4518, Lista filadelfijska nr 00252-3093; 9. N. Guskos, A. Guskos, J. Typek, J. Błyszko, W. Kiernożycki, U. Narkiewicz, M. Podsiadły, G. Żołnierkiewicz, Magnetic properties of the

58

micro-silica/cement matrix with carbon-coated cobalt nanoparticles and free radical DPPH, Journal of Non-Crystalline Solids 354 (2008) str. 4510-4514, Lista filadelfijska nr 00252-3093; 10. E. Horszczaruk, Mathematical model of abrasive wear of high performance conrete, Matematyczny model zużycia ściernego betonów wysokowartościowych, Czasopismo zagraniczne, Wear, vol. 264/1-2, 2008, str. 113-118; 11. E. Horszczaruk, The influence of the W/C ratio on the abrasive wear of cement concrete In hydraulic structures, Wpływ wskaźnika W/C na zużycie ścierne betonów cementowych w konstrukcjach hydrotechnicznych, Tribologia, 2008, nr 6, vol. 222, str. 47-58; 12. Maria Kaszyńska, Tendencje rozwojowe betonów samozagęszczalnych – wymagania i badania, Rozdział w monografii „Reologia w technologii betonu”, Gliwice 2009, str. 145-154 13. Maria Kaszyńska, Lekkie betony samozagęszczalne – ocena wpływu kompozycji kruszywa na właściwości, Rozdział w monografii „Reologia w technologii betonu”, Gliwice 2009, str. 189-196 14. Elżbieta Horszczaruk, Hydro-abrasive erosion of high performance fiber-reinforced concrete, WEAR 267(2009), str.110-115

3. Ogólna charakterystyka obszarów badawczych jednostki podejmowanych w ostatnich

pięciu latach, dedykowanych budownictwu lub mogących znaleźć zastosowanie w

branży budowlanej


Temat badania Zagadnienia konstrukcyjno-materiałowe w realizacji i badaniach konstrukcji żelbetowych


Twardniejące betony narażone są w młodym wieku na oddziaływania pośrednie generowane skurczem oraz ciepłem twardnienia cementu. Zagadnienia te są mało poznane szczególnie w odniesieniu do betonów nowej generacji: samozagęszczalnych, lekkich oraz modyfikowanych nanocząsteczkami czy zbrojeniem rozproszonym. Badania maja znaczenie naukowe i praktyczne. Zagadnienie kinetyki zużycia abrazyjnego betonów wysokiej wytrzymałości jest również mało poznane. Prognozowanie zużycia konstrukcji hydrotechnicznych narażonych na ścieranie mieszaniną kruszywa i wody ma znaczenie praktyczne. Zagadnienie projektowania składu betonów podwodnych, uwzględniające ich odporność na wzmocnienie oraz właściwości mechaniczne stwardniałego materiału jest mało poznane. Planowane inwestycje budownictwa wodnego w regionie zachodniopomorskim wskazują na potrzeby prowadzenia dalszych związanych z tym badań.

59


Najważniejsze osiągnięcia a) określono wpływ nanocząstek na właściwości mechaniczne

twardniejącego betonu, b) Ustalono znaczenie domieszek i dodatków na właściwości

reologiczne i mechaniczne betonów podwodnych, c) Ustalono znaczenie wpływu kompozycji kruszywa na właściwości

lekkich betonów samozagęszczalnych, d) Opracowano wskazania do stosowania betonów

samozagęszczalnych do napraw konstrukcji betonowych.


Temat badania Wytrzymałość trwała młodego betonu modyfikowana zbrojeniem rozproszonym

oraz jego właściwości reologiczne


Wytrzymałość trwała młodego betonu determinuje jego odporność na wczesne obciążenia generowana skurczem oraz ciepłem twardnienia cementu. Uwzględnienie wpływu zjawisk reologicznych pozwala na prognozowanie jego odporności na tworzenie się wczesnych rys skurczowo-termicznych.


Najważniejsze osiągnięcia - Ustalono znaczenie różnego rodzaju zbrojenia rozproszonego na właściwości mechaniczne betonów w młodym wieku.

Temat badania -


-


-

4. Patenty, wzory użytkowe i wdrożenia dedykowane budownictwu lub mogące znaleźć

zastosowanie w branży budowlanej z ostatnich pięciu lat

Wykaz patentów międzynarodow

-

60

ych


-


-


-


-



Wykonanie oceny stanu technicznego i sposobu naprawy silosów cementu, Lafarage Cement S.A., Wykonanie badań wytrzymałościowych na ściskanie i zginanie próbek z polimerobetonu, Betonstal Sp. z o.o. Szczecin;\ Wykonanie badań betonu konstrukcji żelbetowych bloków biologicznych budowanej oczyszczalni ścieków Pomorzany w Szczecinie, Grontmij Polska Sp. zo.o.; Wykonanie ekspertyzy posadzek na terenie fabryki płyt wiórowych w Grajewie, Polimex Mostostal Szczecin; Wykonanie badań płyty lądowiska oraz chodników dojazdowych na terenie SPZZOZ Gryfice, SPZZOZ Gryfice; Wykonanie ekspertyzy posadzki betonowej w halach produkcyjnych przy ul. Miłej 1 w Szczecinie, AG&CO Szczecin; Wykonanie ekspertyzy technicznej posadzki przemysłowej na terenie Fabryki Bridgstone Stargard Szczeciński, Polimex Mostostal Siedlce; Wykonanie badań koryt odwodnieniowych z polimerobetonu typu U, PEUK Szczecin.


-

61




-


www.zut.edu.pl Poradniki i czasopisma budowlane


-




2


7. Infrastruktura badawcza dedykowana budownictwu lub mogąca znaleźć zastosowanie w

branży budowlanej

Liczba laboratoriów 2

Aparatura badawcza (krótki opis zastosowania)

Katedra Konstrukcji Żelbetowych i Technologii Betonu wyposażona jest w aparaturę do badań właściwości mechanicznych i reologicznych twardniejącego betonu oraz reologicznych zapraw i mieszanek betonowych Aparaturę tą uzupełnia sprzęt do badań właściwości cieplnych – kalorymetr izotermiczny. Wymieniona aparatura pozwala na prowadzenie dalszych badań w obszarze termodynamiki betonu w ramach podjętych prac doktorskich i habilitacyjnych. Badania prowadzone będą w specjalnościach konstrukcje żelbetowe oraz materiały budowlane. W 2008 roku w ramach zadania inwestycyjnego pt.:

62

„Laboratorium do badań właściwości betonów nowej generacji oraz elementów konstrukcji”, , została zakupiona następująca aparatura: zestaw do badań mieszanek i betonów samozagęszczalnych, Tarcza Boehmego, Reometr BT2, Pull-off z wiertnicą, Komora do badań mrozoodporności, Aparat do badania wodoszczelności z kompresorem, Zestaw pełzarek do badania właściwości reologicznych betonu, System siłowników do statycznych i dynamicznych badań konstrukcji inżynierskich.


Kompleksowe badania właściwości reologicznych zapraw i betonów oraz właściwości mechaniczne stwardniałego betonu. Badania konstrukcji w skali naturalnej.

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kiernożycki

Telefon, fax 91 449 49 00

E-mail [email protected] Strona www www.zelbet.zut.edu.pl

63

Katedra Teorii Konstrukcji, Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Teorii Konstrukcji Instytut Inna wydzielona jednostka Zespół Dydaktyczny Konstrukcji Metalowych






9

w tym:




1

liczba pracowników ze stopniem profesora ---



Prace magisterskie

Rozprawy doktorskie

Wróblewski Tomasz: Ocena właściwości dynamicznych belek zespolonych, Praca doktorska, Szczecin 2009, Popiel P.: Polioptymalizacja układów stężeń hal z wykorzystaniem technik qasi-ewolucyjnych


Publikacje

1. Garbaliński Andrzej, Paczkowska Teresa, Paczkowski Wiesław: Weryfikacja doświadczalna nośności stropu wykonanego metodą stropowa. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 319-326

2. Paczkowska Teresa, Paczkowski Wiesław: Stan awaryjny i wzmocnienie słupów stalowych w budynku przemysłowym XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 747-754

3. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Vibration of Steel-Concrete Composite Beams Using the Timoshenko Beam Model. Journal of Vibration and Control, Vol. 11 No. 6, June 2005, s. 829-848

4. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Modelowanie drgań stalowo-betonowych belek zespolonych. Praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla

64

„Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych”, Wydawnictwo Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, s. 21-27

5. Berczyński S., Wróblewski T.: Modeling of steel-concrete composite beams by rigid finite element method. Collection of research papers of the Baltic association of mechanical engineering experts No. 4 – Kaliningrad 2004, s. 69-76

6. Stefan Berczyński, Tomasz Wróblewski: Modelowanie drgań stalowo-betonowych belek zespolonych metodą elementów skończonych. XLIV Sympozjum PTMTS „Modelowanie w mechanice”, Gliwice 2005, Zeszyty Naukowe Katedry Mechaniki Stosowanej, z. nr 29/2005, s. 15-20

7. Bernard Wichtowski: Siły w odciągach masztów telekomunikacyjnych od naciągu wstępnego. 51 Konferencja Naukowa KILiW PAN i IKN PZiTB „Krynica 2005” Gdańsk-Krynica 12-17 września 2005, t. II, s. 227-234

8. Bernard Wichtowski: Spawane złącza doczołowe eksploatowanych mostów kolejowych w świetle badań diagnostycznych. X Jubileuszowa Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna Spawalnicza, Miedzyzdroje 31.05-2.06.2005, s. 125-134

9. Bernard Wichtowski, Tadeusz Janik: Wyboczenie pionowych kalenicowych stężeń świetlików stalowej hali przemysłowej. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 771-778

10. Bernard Wichtowski, Jerzy Ziółko: Awaria dwóch zbiorników na gaz i ich naprawa. XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane 2005” Szczecin-Międzyzdroje 17-20 maja 2005 r., s. 779-786

11. Wichtowski Bernard, Czajkowski Tomasz: Ocena jakości spawanych złączy doczołowych w mostach kolejowych według norm europejskich. Inżynieria i Budownictwo nr 2/2006 s. 78-82

12. Berczyński S., Wróblewski T.: Badania doświadczalne drgań swobodnych belek zespolonych. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych, praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla, Kraków 2005, s. 187-194

13. Sawczuk F. Wichtowski B.: Badania statyczne śrub pasowanych i trzpieni opawanych. Aktualne problemy naukowo-badawcze budownictwa, Olsztyn 2006, s. 201-212

14. Wichtowski B., Jankowska B.: Rektyfikacja jezdni podsuwnicowej pewnej estakady stalowej metodą graficzną i analityczną. XI International Conference on Metal Structures, Progres in Steel, Composite and Aluminium Structures, Rzeszów 2006, s. 737-742.

15. Wichtowski B.: Untersuchengen zur Ermüdungsfestigkeit von Paßschrauben beim Abscheren. Badanie wytrzymałości zmęczeniowej śrub pasowanych na ścinanie. Stahlbau April 2007, Heft 7

16. Wichtowski B.: Rektyfikacja stalowych wież antenowych na podstawie inspekcji okresowych. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007

17. Wichtowski B.: Siły wstępnego naciągu w odciągach kominów stalowych podczas ich rektyfikacji. Praca zbiorowa „Problemy naukowo-badawcze

65

budownictwa” pod redakcją Broniewicza M i Jolanty Anny P., Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2007

18. Wichtowski B.: Wytrzymałość zmęczeniowa normatywna złączy doczołowych z jednostronnymi nakładkami rombowymi. XII Naukowo-Techniczna Krajowa Konferencja Spawalnicza, Międzyzdroje 29-31.05.2007

19. Wichtowski B.: Wyboczenie pionowych stężeń świetlików stalowej hali przemysłowej. Inżynieria i Budownictwo, nr 3/2007

20. Wichtowski B.: Naciągi w linach odciągowych masztów telekomunikacyjnych podczas ich rektyfikacji. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007

21. Wichtowski B.: Kategoria zmęczeniowa spoin czołowych poprzecznych badanych laboratoryjnie. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007

22. Paczkowska T.: Niewłaściwy nadzór jako przyczyna zagrożenia bezpieczeństwa kładki dla pieszych. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007

23. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Wady stalowej konstrukcji nośnej wielkopowierzchniowego pawilonu handlowego. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007

24. Paczkowski W., Wróblewski T.: Remont wierzchołka 100-metrowej zabytkowej wieży kościelnej zagrożonej katastrofą. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007

25. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Obciążenia próbne wieloprzęsłowego mostu zespolonego. Inżynieria i Budownictwo, nr 5/2007

26. Paczkowska T., Paczkowski W., Wróblewski T.: Wpływ osiadania podłoża na stan stalowej konstrukcji szkieletowej. XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna: ”Awarie Budowlane”, Szczecin-Międzyzdroje, 23-26 maja 2007

27. Mendrok K., Uhl T., Berczyński S., Bodnar A., Chodźko M., Wróblewski T., Lisowski W., Kurowski P., Bednarz J.: Wybrane zagadnienia analizy modalnej mostów. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod red. Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Dynamiki Maszyn, Akademia Górniczo - Hutnicza, Kraków 2005, rozdział IV.5, s. 166-174.

28. Berczyński S., Wróblewski T.: Drgania swobodne belek zespolonych. Ocena różnych technik modelowania. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Mechatroniki, Akademia Górniczo - Hutnicza, Kraków 2006, rozdział 5, s. 35-43.

29. Hanc A., Tworkowski K., Wróblewski T., Uhl T., Kurowski P.: Bezprzewodowy system monitorowania mostów. Wybrane zagadnienia analizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Uhla, Katedra Robotyki i Mechatroniki, Akademia

66

Górniczo - Hutnicza, Kraków 2006, rozdział 26, s. 234-245. 30. Drozdowicz R. Paczkowski W.: Ocena wpływu obciążenia wiatrem nad

nietypową przestrzenną strukturę prętową. Inżynieria i Budownictwo 10/2008, s. 545-549

31. Berczyński S., Wróblewski T.: Ocena wrażliwości częstotliwości drgań własnych belek zespolonych. Konstrukcje zespolone, T. VIII, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008, s. 25-37

32. Wichtowski B.: Obciążenie temperaturą wywołaną nasłonecznieniem komina stalowego wolnostojącego i jego skutki. PAN KIliW „Problemy naukowo-badawcze budownictwa”, t. VI, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, 2008, s. 377-384

33. Wichtowski B.: Jakość złączy spawanych obciążonych statycznie według PN-B-06200:2002 i ISO 5817:2007. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 256, Budownictwa i Inżynieria Środowiska z. 50, Rzeszów 2008, s. 289-298

34. Wichtowski B., Smułczyński E.: Poziomy jakości spawanych złączy doczołowych według normy PN EN ISO 5817:2207. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach nr 6/2008, rocznik 52, s. 59-66

35. Paczkowska T., Paczkowski W.: Aspekty budowlane katastrofy energetycznej w rejonie szczecińskim. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 151-176

36. Paczkowska T., Paczkowski W.: Błędy projektanta zagrożeniem bezpieczeństwa stalowej konstrukcji dachu. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 869-876

37. Wichtowski B., Żurański J. A.: Pewne przypadki rezonansu wiatrowego kominów stalowych. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 899-906

38. Wichtowski B., Fiłoniuk B.: Skręcenie trzonu wież antenowych w świetle pomiarów geodezyjnych. XXIV Konferencja Naukowo Techniczna Awarie Budowlane, Szczecin-Międzyzdroje 2009, s. 891-898

39. Paczkowska T., Paczkowski W.: Minimalizacja zużycia stali przyczyną stanu awaryjnego hali magazynowej. Inżynieria i Budownictwo nr 5/2009, s. 247-251

40. Wróblewski T.: Model zespolonego mostu kolejowego w skali 1:5. Obiekty Inżynierskie nr 2/2009, s. 41-47

41. Wichtowski B.: Ocena jakości złączy spawanych obciążonych statycznie w stalowych konstrukcjach budowlanych. Przegląd Spawalnictwa, nr 4/2009, s. 29-34

42. Wichtowski B.: Ocena zmęczenia i doboru stali na konstrukcje stalowych mostów spawanych wg Eurokodu 3. Przegląd Spawalnictwa, nr 12/2009, s. 35-42

43. Wichtowski B.: Wpływ starzenia stali na jej wytrzymałość zmęczeniową. Inżynieria i Budownictwo nr 5/2009, s. 286-288

44. Wichtowski B.: Stalowe mosty spawane obciążone dynamicznie w świetle wymogów eurokodów i badań własnych. XV Naukowo

67

Techniczna Krajowa Konferencja Spawalnicza „Postęp, innowacje i wymagania jakościowe procesów spajania”, Międzyzdroje 02-04.06.2009, s.17-28

45. Wichtowski B., Sawczuk F., Schindler R. B. J.: Spostrzeżenia z badań złączy doczołowych w stalowych mostach kolejowych. XVIII Ryssian-Slovak-Polish Seminar, Theoretical Foundation of Civil Engineering, Proceedings Moscow-Arhangielsk, 1.07.-5.07.2009, Warszawa 2009, s. 345-350

46. Wichtowski B., Sawczuk F., Schindler R. B. J.: Ocena wytrzymałości zmęczeniowej złączy doczołowych z nakładkami według wymogów PN-EN 1993-1-9:2007. XVIII Ryssian-Slovak-Polish Seminar, Theoretical Foundation of Civil Engineering, Proceedings Moscow-Arhangielsk, 1.07.-5.07.2009, Warszawa 2009, s. 337-344

47. Wichtowski B.: Wytrzymałość zmęczeniowa stali starzonej według PN-EN 1993-1-9. 55 Konferencja Naukowa KILiW i PN PZITB „Problemy Naukowo-Badawcze Budowncitwa”, Krynica 2009, Kielce 2009 s. 181-188




Temat badania Bezpieczeństwo konstrukcji stalowych


Prace z zakresu technologii wzmacniania, statyki i wytrzymałości konstrukcji wzmacnianych, nośności konstrukcji poddawanych obciążeniom zmęczeniowym.


Projekty napraw i wzmocnień konstrukcji stalowych. Projekty i realizacja obciążeń próbnych konstrukcji.


Temat badania Monitoring stanu konstrukcji zespolonych stalowo-betonowych na bazie właściwości dynamicznych.


W ramach obecnie prowadzonych prac opracowywane są przestrzenne, dyskretne obliczeniowe modele stalowo-betonowej belki zespolonej w konwencji metody sztywnych i odkształcalnych elementów skończonych. Modele po zweryfikowaniu posłużą do prowadzenia rozległych analiz numerycznych zarówno w zakresie statyki jak i dynamiki konstrukcji zespolonych.

Prowadzony jest również szereg badań doświadczalnych na belkach zespolonych oraz modelu dwudźwigarowego, wolnopodpartego mostu

68

zespolonego. Badania prowadzone są zarówno w konfiguracji pierwotnej, jak i z wprowadzonymi uszkodzeniami.


Temat badania Badania konstrukcji budowlanych w tunelu aerodynamicznym


Budowa modeli do badań aerodynamicznych. Prowadzenie badań w tunelu aerodynamicznym.


Patrz wykaz patentów.







Zgłoszenie P376746 na akcelerator prędkości wiatru.


Wzór użytkowy w Urzędzie Patentowym Niemiec na turbinę wiatrową a akceleratorem






69









budowlanej


Maszyna do badań wytrzymałościowych 600 kN. Pulsator do badań zmęczeniowych.


Stend badawczy do badań wielkogabarytowych elementów konstrukcyjnych. Tunel aerodynamiczny 1,40×1,40 m.

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Wiesław Paczkowski Telefon, fax 91 449-46-25 E-mail [email protected] Strona www www.zkm.ps.pl

70

Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ciepłownictwa Instytut - Inna wydzielona jednostka -






5

w tym:




1




Prace magisterskie

1.Projekt modernizacji technologii ogrzewania i wentylacji wraz z analizą opłacalności termomodernizacji dla krytego basenu szkolnego. 2.Opracowanie koncepcji połączenia Ciepłowni Rejonowej "Dąbska" z systemem ciepłowniczym lewobrzeżnego Szczecina. 3.Temperatura pomieszczeń w budynku przy różnych stopniach włączenia grzejnika w pomieszczeniu. 4. Algorytmy optymalizujące dobór przewodów w instalacjach wentylacyjnych. 5.Projekt węzła c.o. I przygotowania c.w.u. w budynku dla 200 mieszkańców i analiza jego pracy.

Rozprawy doktorskie -


-

Publikacje

Władysław Szaflik, Jan Skórski "Systemy pomiaru zużycia ciepła w budownictwie mieszkaniowym uwzględniające przepływy ciepła między lokalami". Str 5 ( 8-12) rys 6 Wydawnictwo : Zintegrowany System Informatyczny Wspomagający Zarządzanie Spółdzielnią Mieszkaniową – 20 Lat na rynku. ,,Domus,, miesięcznik zarządców.

71

Władysław Szaflik, Jerzy Nejranowski "Rozwiązanie układów hydraulicznych kotłowni w domach jednorodzinnych". Instal 6/2007 str. 4 ( 16 – 19) rys 10. Ewa Figiel, Günter Mügge "Monitoring energii – wizualizacja zużycia energii w budynkach. New regulations concerning verification of heat meters for water". Miesięcznik INSTAL 7-8 (286) 2008. Czasopismo recenzowane. S. 42-45. Jan Skórski, Władysław Szaflik

"Propozycje systemów pomiaru zużycia energii cieplnej na ogrzewanie mieszkań dla spółdzielni mieszkaniowyc". Przegląd elektrotechniczny 9’2008,. Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA-NOT Sp. z o.o. W-wa, PL ISSN 0033-2097. S. 204-208.

Jerzy Nejranowski, Władysław Szaflik "Wpływ regulacji hydraulicznej i izolacji instalacji ciepłej wody użytkowej z cyrkulacją na rozkład temperatury w przewodach". Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja Nr 12 (465) rok XXXIX, grudzień 2008, Miesięcznik Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, Warszawa, ISSN 0137-3676. s. 27-32.

Władysław Szaflik

"Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych". Książka wydana przez Wydawnictwo Uczelniane PS ISBN 978-83-7457-049-7. Szczecin 2008, Str. 292.

Dorota Leciej-Pirczewska, Władysław Szaflik "Wykorzystanie niskotemperaturowego czynnika w ogrzewaniu ściennym". Ciepłownictwa, Ogrzewnictwo, Wentylacja, Tom 41/2010(153-192) 5 maj 2010. Wydawnictwo SIGMA NOT Warszawa s. 168-172 (5), rys. 11, tabel 1. Władysław Szaflik, Jerzy Nejranowski

"Warunki prowadzenia dezynfekcji termicznej instalacji c.w.u. w budynkach mieszkalnych". Miesięcznik Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja Nr 7-8 (472-473) Rok XL , Wydawnictwo SIGMA NOT, s. 32-34, (3), rys. 3, tab. 1.

72




Temat badania Wykorzystanie ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.


Prace badawcze związane z określaniem chwilowych poborów ciepłej wody użytkowej w budynkach wielorodzinnych w celu określenia zależności przydatnych do projektowania układów przygotowania c.w.u. w tego typu obiektach oraz prace dotyczące określenia możliwości i sposobów dezynfekcji termicznej instalacji c.w.u. w aspekcie racjonalizacji zużycia ciepła.


Opracowano modele matematyczne instalacji c.w.u., zależności umożliwiające projektowanie źródeł przygotowania c.w.u. oraz przedstawiono rozwiązania umożliwiające dezynfekcję termiczną instalacji i jej energooszczędną pracę.


Temat badania Energetyczna ocena rozwiązań hydraulicznych instalacji centralnego ogrzewania.


Symulacja numeryczna zachowań termicznych budynku i instalacji centralnego ogrzewania.


Stworzenie programu do symulacji zachowań hydraulicznych instalacji centralnego ogrzewania i termicznych budynku.

Temat badania Certyfikacja energetyczna budynków.


Badania termowizyjne i świadectwa charakterystyki energetycznej budynków.


Szkolenia z zakresu certyfikacji energetycznej. Opracowane materiały szkoleniowe z tego zakresu.

Temat badania Rozwiązania energooszczędne w budownictwie mieszkalnym.


Analiza możliwość zastosowania w budownictwie izolacji czynnej.

73


Sformułowano model aktywnej izolacji ściany zewnętrznej budynku oraz przeanalizowano możliwości ograniczenia zużycia energii do ogrzewania przy jej wykorzystaniu. Przeanalizowano działanie wentylacji grawitacyjnej oraz wpływ ograniczenia strumienia wody grzejnej na temperaturę w różnie położonych pomieszczeniach w budynku wielorodzinnym.

Temat badania Określenie poborów ciepłej wody dla wymiarowania bezzasobnikowych układów jej przygotowania w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.


Pomiary poborów ciepłej wody na obiektach rzeczywistych, określenie i weryfikacja modelu matematycznego.


Model i metodyka określenia oraz wartości przepływów miarodajnych do wymiarowania układów przygotowania c.w.u. w budynkach mieszkaniowych wielorodzinnych.




-


-


-



-


-




-

W jaki sposób jednostka informuje regionalne -

74

przedsiębiorstwa o poodejmowanych pracach B+R i wynikach badań? W jaki sposób jednostka utrzymuje relacje z biznesem (czy są odpowiedzialne struktury za kontakt z przedsiębiorcami)?

-



-


-


-


budowlanej


Laboratorium Ogrzewnictwa: Bezinwazyjny ultradźwiękowy miernik przepływu z ciepłomierzem i rejestratorem oraz komputer do przenoszenia danych, zestaw do określania oporu cieplnego przegród budowlanych. Laboratorium Wentylacji: Kamera z rejestratorem do rewizji kanałów wentylacyjnych i innych przewodów od Dw 40 mm, zestaw do pomiaru mikroklimatu.


Laboratorium Ciepłownictwa: Laboratorium na bazie eksploatowanego węzła ciepłowniczego w budynku Wydziału. Wyposażenie: wbudowane ciepłomierze, wodomierze, czujniki temperatury, 6 kanałowy rejestrator temperatury.

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Władysław Szaflik Telefon, fax 091 449 4609 E-mail [email protected]

Strona www [email protected]

75

5.2 Wydział Techniki Morskiej ZUT

Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego

1. Dane jednostki

Uczelnia Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Wydział Techniki Morskiej Katedra Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego Instytut Inna wydzielona jednostka






w tym:

liczba pracowników ze stopniem magistra 1+3 doktorantów






Prace magisterskie

1. Projekt systemu klimatyzacji budynku jednorodzinnego w strefie nadmorskiej.20.03.2006

2. Projekt wstępny klimatyzacji wybranych pomieszczeń budynku WTM. 25.05.2006

3. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego. 03.07.2006 4. Ocena kosztów wykonania sieci wentylacyjnej pomieszczeń Rady

Wydziału Techniki Morskiej.01.06.2006 5. Projekt wstępny systemu ogrzewania hal WTM.12.10.2007 6. Analiza zastosowania pomp ciepła w systemach grzewczych c.w.u

15.05.200 7. Projekt wstępny systemu chłodniczego laboratorium chłodnictwa WTM 8. Energooszczędny system klimatyzacji domu jednorodzinnego w strefie

nadmorskiej. 15.09.2009 9. Projekt wstępny klimatyzacji klubu studenckiego PINOKIO. 12.10.2007 10. Analiza komfortu termicznego wskaźników PMV i PPD w pomieszczeniu

strony wschodniej budynku WTM. 01.07.2005 11. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego 01.07.2005 12. Projekt wstępny systemu ogrzewania hal WTM 12.10.2007 13. Analiza komfortu termicznego wskaźników PMV i PPD w pomieszczeniu

strony zachodniej budynku WTM. 01.07.2005

76

14. Projekt koncepcyjny klimatyzacji budynku jednorodzinnego.31.01.2010 15. Zastosowanie pomp ciepła w lądowych i okrętowych systemach

klimatyzacji i projekt wstępny pomp ciepła. 15.010.2010 Prace dyplomowe nagrodzone w Ogólnopolskim Konkursie na najlepszą pracę dyplomową z zakresu chłodnictwa i klimatyzacji wykonana i obroniona w krajowej wyższej uczelni technicznej. Konkurs organizowany przez SIMP II edycja 2002 Nagroda główna: Tomasz Łokietek, Marzena Brodacka: Projekt wstępny klimatyzacji budynku jednorodzinnego III edycja 2003 I wyróżnienie Karol Wawrzyniak: Projekt wstępny klimatyzacji budynku jednorodzinnego

16.

Rozprawy doktorskie

1. Adam Owsiecki: Wpływ parametrów zasilania agregatu na cechy eksploatacyjne chłodziarki termoelektrycznej pracującej w trybie dwupołożeniowej regulacji temperatury.20.12.2005

2. Tomasz Łokietek: Badania wpływu regeneracji zewnętrznej ciepła na wydajność ziębniczą i efektywność energetyczną obiegu Lorenza dla mieszaniny R419A.2007

3. Michał Chmielowski: Badania eksperymentalne wpływu wybranych czynników na wydajność masową termoelektrycznej wytwornicy lodu z zamrażaniem dwustronnym w formach komórkowych

4. Piotr Nikończuk: Minimalizacja błędu sterowania ruchem statku po zadanej trajektorii jako efekt zastosowania metody proejktowania regulatorów optymalnych


Publikacje

1. Sergiy Filin: Rational organization of heat exchange in the chamber of thermoelectric cooler. Journal of Thermoelectricity. 2004. No.4 s. 82-89

2. Bogusław Zakrzewski, Piotr Nikończuk: Algorytmy odszraniania gorącym gazem czynnika. Chłodnictwo nr 3. 2005 r., s. 18-23

3. Sergiy Filin, Adam Owsiecki: Badania wpływu parametrów pracy wentylatora w komorze na cechy eksploatacyjne chłodziarki termoelektrycznej, Chłodnictwo, nr 4, 2005, s. 8-9, 11-12, 30

4. Bogusław Zakrzewski, Tomasz Łokietek: The effects of utilization of condensate resulting from sweating of evaporator’s surface for heat recovery in refrigeration cycle. The 5th International Conference on Compressor and Refrigeration (ICC 2005), Dalian, Chiny

5. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Systemy odszraniania powietrznych pomp ciepła. Chłodnictwo, nr 10/ 2008, s. 14-22

6. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Eksploatacja powietrznych pomp ciepła w warunkach szronienia. Chłodnictwo, nr 11/ 2008, s. 26-31

7. Bogusław Zakrzewski, Tomasz Łokietek: Możliwości wykorzystania zimna – niskotemperaturowej energii odpadowej w chłodnictwie, Chłodnictwo, nr 12/ 2008, s. 34-37

8. Bogusław Zakrzewski, Wojciech Tuchowski: Wodne pompy ciepła. Chłodnictwo, nr 6/ 2009, s. 20-26

9. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Automatyzacja cyklu oziębiaczy powietrza. Chłodnictwo, nr 8/ 2009, s. 20-24

77

10. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Odszranianie pomp ciepła. . Chłodnictwo, nr 11/ 2009, s. 14-20

11. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk, Piotr Nikończuk: Odszranianie pomp ciepla-przykłady. Chłodnictwo & Klimatyzacja 7, 2010 s. 22-27

12. Bogusław Zakrzewski, Ewelina Hrycyk: Systemy odszraniania stosowane w powietrznych pompach ciepła. Chłodnictwo & Klimatyzacja 5. 2010 dodatek s. 14-19




Temat badania Efektywność energetyczna sprężarkowych pomp ciepła i chłodziarek


1. Nowe rozwiązania wodnych pomp ciepła - badania efektywności COP 2. Badania efektywności systemu odszraniania pomp ciepła 3. Analizy i badania efektywności powietrznych pomp ciepła ( /. nowymi czynnikami chłodniczymi)


1. Uzyskanie wysoko efektywnych pomp ciepła wykorzystujących ciepło krzepnięcia wody 2. Sprawdzenie efektywności odszraniania pomp ciepła 3. Wprowadzenie nowych proekologicznych, czynników chłodniczych do chłodziarek i pomp ciepła


Temat badania Badania energooszczędnych rozwiązań w budowie i eksploatacji termoelektrycznych urządzeń chłodniczych i ich konkurencyjności wobec odpowiedników sprężarkowych


Porównawcze badania eksperymentalne, symulacje komputerowe, analiza obliczeniowa


Opracowano energooszczędne konstrukcje termoelektrycznych chłodziarek i witryn handlowych, wytwornic lodu z zamrażaniem dwustronnym, oraz optymalne tryby ich pracy

Temat badania Brak.


Brak.


Brak.

78




Brak.


Brak.


1. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy urządzenia chłodniczego, układ chłodzenia urządzenia chłodniczego oraz urządzenie chłodnicze. PL 188 519 28.02.2005 2. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy pompy ciepła, układ pompy ciepła oraz pompa ciepła. PL 189 083 30.06.2005 3. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy termoelektrycznego urządzenia chłodniczego, układ chłodzenia termoelektrycznego urządzenia chłodniczego oraz termoelektryczne urządzenie chłodnicze. PL 188 463 28.02.2005 4. Zakrzewski B.: Układ Chłodniczy z samoczynnym odszranianiem, urządzenie chłodnicze z samoczynnym oraz zespól cyrkulacji powietrza do urządzeń chłodniczych z samoczynnym odszranianiem. PL 191 531 24. 05.2006 5. Zakrzewski B.: Układ regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne, urządzenie do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne oraz zespól cyrkulacji powietrza do urządzeń klimatyzacyjnych. PL 191 520 1 1.05.2006 6. Zakrzewski B.: Sposób regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne, układ do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne oraz urządzenie do regulacji parametrów powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych, zwłaszcza w przechowalniach produktów wrażliwych na warunki klimatyczne. PL 191 519 11.05.2006 7. Zakrzewski B.: Sposób optymalizacji parametrów pracy termoelektrycznej pompy ciepła. układ chłodzenia termoelektrycznej pompy ciepła i termoelektryczna pompa ciepła. PL 195305 25.09.2007r 8.Filin S.; Zakrzewski B.: Sposób wywarzania lodu kostkowego i urządzenia do wytwarzania lodu kostkowego. PL 197 587 09.04.2008 9. Zakrzewski B.: Układ samoczynnego odszraniania urządzenia chłodniczego, zwłaszcza malej i średniej mocy oraz urządzenie chłodnicze z samoczynnym odszranianiem. zwłaszcza malej i średniej mocy. PL 205434 07.07.2010 10. Filin S.; Zakrzewski B.; Owsicki A.: Chmiclowski M.: Kaskadowy, dwustopniowy układ chłodnic/.} /. między stopniowym akumulatorem zimna, między stopnic wy akumulator zimna oraz sposób pracy międzystopniowego akumulatora zimna. P 369 158 04.08.2010


1. Zakrzewski B.: Partshaladze E.: Układ instalacji chłodniczej z obiegiem do podgrzewania gruntu pod chłodnią. P 364 689 08.08.2005 2. Zakrzewski B.: Oziębiacz powietrza i sposób poprawy efektywności odszraniania oziębiacza powietrza. P 377 749 30.04.2007 3. Filin S.; Zakrzewski B.: Termoelektryczne urządzenie chłodnicze. P 378 848 06.08.2007

79

4. Filin S.; Zakrzewski B.: Termoelektryczne urządzenie chłodnicze zwłaszcza dla samochodów-chłodni P 379 01 1 03.09.2007 5. Zakrzewski B.; Filin S.; Łokietek T.: Sposób regazyfikacji ciekłego gazu ziemnego i układ do regazyfikacji ciekłego gazu ziemnego. P 386390 03.11.2008r. 6. Zakrzewski B.: Wodna pompa ciepła i sposób optymalizacji pracy wodnej pompy ciepła P 387 938 06.05.2009 7. Filin S.; Zakrzewski B.: Chłodziarka termoelektryczna dla wagonów sypialnych-


1. Zakrzewski B: Urządzenie chłodnicze zawierające maszynę Stirlinga. Wzór użytkowy Nr W. 117272 z dnia 27.03.2008r



1. Grant promotorski: pt. Zastosowanie zamrażania dwustronnego do produkcji lodu kostkowego w termoelektrycznych wytwornicach. 16.10.2006r.-l5.10.2007r. 2. Grant promotorski: Pt. Badanie wpływu oszraniania na efektywność powietrznej pompy ciepła. 22.03.2010 r. - w trakcie wykonywania





.


Spotkania i Sympozja Katedry


Kontakty interpersonalne



1, VTS Clima- 81-198 Kosakowo, ul. Słonecznikowa 2 2. ICE Sp. z o.o.- 50-227 Wrocław ul. Kłeczkowski 33a 3. P.W. Iglo-Hurt- 60-830 Poznań ul. Krasińskiego 4


1. Marspol Sp. z o.o. UL Gdańska 36; 70 - 952 Szczecin 2. Polartech ul. Kusocińskiego 35u/l 70-237 Szczecin


Budowa instalacji pompy ciepła wykorzystującej ciepło krzepnięcia wody- firma Marspol + Polartech


budowlanej

80

Liczba laboratoriów 3


Możliwość badania współczynnika ,.k" przenikania ciepła obiektów. Przyrządy i systemy pomiarowe do badania parametrów mikroklimatu pomieszczeń, wyznaczania charakterystyk energetycznych urządzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, chłodniczych i pomp ciepła.


Badania mikroklimatu pomieszczeń różnych typów. Stanowiska naukowo-dydaktyczne umożliwiające zgłębianie zagadnień związanych z budową i eksploatacją urządzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, chłodniczych i pomp ciepła.

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym.

Posiadamy uprawnienia w zakresie: pomiarów, badań dotyczących: wentylacji, klimatyzacji, pomp ciepła i urządzeń chłodniczych. Współpracowaliśmy od lat Germanischer Lloyd i BNN w zakresie .. Badań urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła". 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Bogusław Zakrzewski

Telefon, fax Tel. 091 449 40 62; fax 091 449 47 37

E-mail bogusla w. zakrzewskrfeut. edu.pl

Strona www

81

5.3 Wydziału Mechanicznego PK

Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa

2. Dane jednostki

Uczelnia Politechnika Koszalińska

Wydział Mechaniczny

Katedra Techniki Cieplnej i Chłodnictwa

Instytut -

Inna wydzielona jednostka

-

Adres 75-620 Koszalin, ul. Racławicka 15-17





5

w tym:

liczba pracowników ze stopniem magistra -



1




Prace magisterskie

Prace mgr dyplomantów (w liczbie kilkudziesięciu) dotyczące problemów zastosowania instalacji Odnawialnych Źródeł Energii (OZE, w tym pomp ciepła) w budownictwie jedno i wielorodzinnym oraz zagadnień efektywności energetycznej

Rozprawy doktorskie Wyniki 3 prac doktorskich dotyczące wymiany ciepła w warunkach konwekcji swobodnej oraz diody termicznej mogą być wykorzystane w budownictwie


Publikacje W ostatnich kilku latach kilkadziesiąt

82




Temat badania Zastosowanie odnawialnych źródeł energii (OZE)


Szczegółowy zakres działań obejmuje możliwości wdrożenia sprężarkowych pomp ciepła w obszarze domków jednorodzinnych: wprowadzenie hybrydowych rozwiązań w kombinacji odnawialnych źródeł energii (OZE)


Publikacje dotyczące w/w zagadnień prezentowane w postaci referatów, konferencji naukowo-badawczych oraz artykułów


Temat badania Zastosowanie kompaktowych wymienników ciepła z układami kanałów o małej

średnicy


Działania dotyczące uzyskania danych do projektowania wymienników ciepła przemianami fazowymi wrzenia i skraplania w przepływie


Wymienniki kompaktowe mogą znaleźć zastosowanie w budownictwie w aspekcie układów przyjaznych środowisku. Osiągnięciami są, między innymi, 4 granty KBN w opracowaniach, których podano wytyczne projektowania układów z kanałami o małej średnicy

Temat badania Badania cieplno-przepływowe klimatyzacyjnych wymienników ciepła


Wieloletnie doświadczenia zespołu badawczego we współczesnych metodach badań w/w wymienników stosowanych w instalacjach komfortu cieplnego, zalecenia projektowe i wyniki badań opublikowano w kilkudziesięciu artykułach





Wykaz zgłoszeń patentowych w

83

zagranicznym urzędzie patentowym Wykaz uzyskanych patentów krajowych









.







84


budowlanej

Liczba laboratoriów 1 (cztery pracownie: Termodynamiki; Mechaniki Płynów; Chłodnictwa i Wymiany ciepła oraz Maszyn Energetycznych)


W zakresie badań wymienników ciepła, zwłaszcza chłodniczo — klimatyzacyjnych. Wyposażenie na poziomie europejskim


Do szczegółowych badań w zakresie OZE wymagane jest wsparcie finansowe

8. Inne informacje na temat jednostki, które mogą być pomocne dla przedsiębiorców z branży budowlanej, chcących nawiązać współpracę z zespołem badawczym. 9. Kierownik katedry/jednostki: Imię i nazwisko Prof. dr hab. inż. Tadeusz Bohdal

Telefon, fax 94/34-78-247

E-mail [email protected]

Strona www http://www.ktcich.wm.tu.koszalin.pl/ \

85

Zakończenie

Celem autorów niniejszego opracowania było zaprezentowanie spektrum prac

badawczych jednostek naukowych funkcjonujących w regionie, które są dedykowane

budownictwu lub mogą być wykorzystane przez firmy działające w branży budowlanej.

Przedstawienie potencjału zespołów naukowców z regionu poprzedzono rozdziałami

poświęconymi kwestiom związanym z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w dobie

gospodarki opartej na wiedzy, a także podstawowym zagadnieniom dotyczącym transferu

technologii. Przybliżono również sferę badawczo-rozwojową oraz jej rolę w kreowaniu

rozwiązań innowacyjnych

Zaprezentowane informacje na temat potencjału zespołów naukowców, obszarów

badawczych oraz rozwiązań opracowywanych przez uczelnie w regionie są wynikiem badania

ankietowanego skierowanego do głównych uczelni związanych z branżą budowalną w

województwie zachodniopomorskim – Zachodniopomorskiego Uniwersytetu

Technologicznego w Szczecinie oraz Politechniki Koszalińskiej. Rektorzy zostali poproszeni

o skierowanie ankiety do wszelkich podległych im jednostek, których prace mogą być

wykorzystane w branży budowlanej. Ostatecznie spłynęło 9 wypełnionych ankiet z

Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, w tym 8 z Wydziału

Budownictwa i Architektury oraz 1 z Wydziału Techniki Morskiej. Wpłynęła również 1

odpowiedź z Politechniki Koszalińskiej z Wydziału Mechanicznego z Katedry Techniki

Cieplnej i Chłodnictwa.

Autorzy wyrażają nadzieję, że zaprezentowane w niniejszym opracowaniu informacje

ułatwią przedsiębiorcom nawiązywanie współpracy i podejmowanie wspólnych

przedsięwzięć badawczo-rozwojowych, a tym samym sprzyjać będą transferowi wiedzy i

innowacji pomiędzy nauką i biznesem.

86

Literatura

1. Balcerowicz L.: Cechy międzynarodowego przepływu wiedzy technicznej. „Sprawy

Międzynarodowe” 1981, nr 10.

2. Berry A.: Static Effects of Technological Borrowing on National Income. A

Taxonomy of Cases. „Weltwirtschaftliches Archiv” 1974, t. 110, z. 4.

3. Cornwall H.: The Industrial Espionage Handbook. Ebury Press, London 1992.

4. Drucker P.F.: Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWE, Warszawa

1992

5. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w latach 2002-2004,

GUS, Warszawa 2005, s.

6. Fengler Z.: Formy międzynarodowego transferu wiedzy technicznej, Ekonomiki I

Organizacja Przedsiębiorstw 1990, nr 11

7. Guliński J., Droga do regionalnych systemów innowacji [w:] G. Gromada, M.

Matusiak, M. Nowak (red.). Innowacje i przedsiębiorczość dla przyszłości,

SOOIPP-Annual 2006

8. Handyniak B., Monkiewicz J.. Elementy teorii międzynarodowego transferu

techniki i organizacji. Prace INES PW nr 5, Warszawa 1973

9. Hippel E., Thomke S., Sonnack M.. Przełomowe innowacje w korporacji 3M [w:]

Harvard Business Review, Zarządzanie innowacją, Helion, Gliwice 2006

10. Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Matusiak K.B. (red.), Polska

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005,

11. Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. K. B. Matusiak (red).PARP,

Warszawa 2005

12. Jasiński A.H., Innowacje i transfer techniki w procesie transformacji, Difin,

Warszawa 2006

13. K.B. Matusiak (red.). Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005

14. Kelly T.. The Art of Innovation, Profile Books, London 2004

15. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza

Powszechna, Warszawa 1968

87

16. Markiewicz J., Instytucje otoczenia biznesu. Rola w kształtowaniu innowacyjności

sektora MSP na przykładzie województwa zachodniopomorskiego, Uniwersytet

Szczeciński, Szczecin 2010

17. Niedzielski P., Polityka innowacyjna w transporcie, Wydawnictwo Naukowe

Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003

18. Matusiak K.B.. Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości. Przesłanki,

polityka i instytucje, ITEPIB, Radom-Łódź 2006, 19. Monkiewicz J.: Międzynarodowy transfer wiedzy technicznej, Elementy teorii i

polityki, PWN, Warszawa 1981

20. Nauka i technika w 2004 roku, GUS, Warszawa 2005,

[http://www.stat.gov.pl/dane_spol-

gosp/prod_bud_inw/nauka_technika/2004/doc/index.php]

21. Okoń-Horodyńska E.. Narodowy system innowacji w Polsce, Akademia

Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1998

22. Penc J.: Innowacje i zmiany w firmie, Placet, Warszawa 1999

23. Perechuda K.: Metody zarządzania przedsiębiorstwem. Wyd. Akademii

Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1999

24. Rola zakupu licencji w kształtowaniu postępu technicznego w kolejnictwie. Red. K.

Chwesiuk. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991

25. S. Szultka, P. Tamowicz, M. Mackiewicz. Regionalne strategie i systemy

innowacji. Najlepsze praktyki. Rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi 2004 –

Rekomendacje nr 12, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004

26. Sopińska A.: Zarządzanie wiedzą jako potencjalne źródło konkurencyjności polskich

przedsiębiorstw w dobie „nowej ekonomii”. W: Procesy dostosowawcze polskich

przedsiębiorstw do warunków funkcjonowania w Unii Europejskiej. Zeszyty

Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego nr 15. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu

Gdańskiego, Sopot 2001

27. Stawasz E.: Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego,

Łódź 1999

28. System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – Siły motoryczne i

bariery, J. Guliński, K.B. Matusiak (red.), PARP. s. 11

29. The Knowledge-based Economy, OECD, Paris 1996

30. www.klastry.pl

88

31. www.sephora.com

32. Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki,

Kosiedowski W. (red.), TNOiK, Toruń 2001, s. 17

33. Zimniewicz K.: Współczesne koncepcje i metody zarządzania. PTE, Warszawa

1999

Spis rysunków

RYSUNEK 1. TRÓJKĄT HIERARCHII WIEDZY ......................................................................................................................... 5

RYSUNEK 2. UDZIAŁ ZASOBÓW W ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA .............................................................................................. 6

RYSUNEK 3. STRUKTURA WARTOŚCI W WYBRANYCH FIRMACH ............................................................................................... 6

RYSUNEK 4. BAZA WIEDZY PRZEDSIĘBIORSTWA .................................................................................................................. 8

RYSUNEK 5. PROCES INNOWACYJNY W PRZEDSIĘBIORSTWIE INICJOWANY ODDOLNIE I ODGÓRNIE ................................................. 9

RYSUNEK 6. PIONOWY I POZIOMY TRANSFER TECHNOLOGII. ................................................................................................ 15

RYSUNEK 7. SYSTEM TRANSFERU TECHNOLOGII I KOMERCJALIZACJI WIEDZY ............................................................................ 19

RYSUNEK 8.KRZYWA WIODĄCEGO UŻYTKOWNIKA ............................................................................................................. 25

Spis tabel

TABELA 1. CHARAKTERYSTYKA WAŻNIEJSZYCH KANAŁÓW PRZEPŁYWU WIEDZY ..................................................................... 10

Documents

Analiza kompetencji zasob w zespo B w badawczych · 2. Transfer technologii – poj ęcie i znaczenie ..... 14 3. Sfera B+R jako istotne źródło innowacji ..... 20 4. Główne jednostki