ALPER BİLGİSAYAR KURSU€¦ · Web viewBu ad, word içerisindeyken her yeni boş bir belge oluşturulduğunda “Belge 2, Belge 3,…” şeklinde otomatik olarak değişir. Yani

ÖZEL YENİ ALPER BİLGİSAYAR KURSU

BİLGİSAYARA GİRİŞ VE DONANIM DERS NOTLARI

BİLGİS AYARIN TANIMI

Kullanıcının girdiği bilgileri alıp saklayan gerektiğinde bu bilgileri matematiksel ve

mantıksal işlemlere tabi tutan ve sonucu bize bir ürün halinde geri veren elektronik bir

cihazdır.Yani bilgisayarda bilgi - işlem — ürün mantığı vardır.

BİLGİSAYARIN ÖLÇÜ (Hafıza Kodu) BİRİMLERİ

Bilgisayarda yazılan yazıların ne kadar yer kapladığını, ram bellek kapasitesinin ne

kadar olduğunu, hard diskimizde ne kadar boş yerimiz kaldığını gibi bilgileri

öğrenebilmemizi sağlayan birimlere ölçü birimleri adı verilir. Bu ölçü birimlerinin küçükten

büyüğe doğru sıralaması ve açıklamaları şöyledir.

1. Bit : Bilgisayarın en küçük ölçü birimidir. O veya l rakamlarından oluşur.

1. Byte (Byte) : 8 Bit'e eşit olan ölçü birimidir. Bilgisayarın ölçü birimi Byte' dır.

1 Byte = 8 Bit

2. Kilo Byte (KB,K) : 1024 Byt'a

eşit olan ölçü birimidir.

1 KB= 1024 Byte

3. Mega Byte (MB,M) : 1024 KB'a


1MB = 1024KB

4.Giga Byte (GB.G): 1024 MB'a


l GB= 1024MB

5. Tera Byte (TB,T): 1024 GB'a


1TB = 1024GB

Örnek: 640 KB kaç Bytea eşittir?

Bu tür problemleri çözerken, (genel olarak) büyük ölçü biriminden küçük ölçü birimine

çevirme yapılırken, soruda verilen sayı ile çevrilecek ölçü birimi kaç küçük ise o kadar 1024

sayısı çarpılır ve sonuç bulunur. Sadece Bit çevirmelerinde elde edilecek Byte değeri 8 ile

çarpılarak sonuca ulaşılır. Ancak küçük ölçü biriminden büyük ölçü birimine çevirme

yapılırken ise, soruda verilen sayı büyük değer kaç

1

Bit

Byte

KB

MB

GB

TB

BüyüktenKüçüğedoğru

KüçüktenBüyüğedoğru

ÇarpmaBölme

8

1024

1024

1024

1024


büyük ise o kadar 1024 sayışma bölünür. Bu işlemi daha iyi anlayabilmek için üstte sağda

yer alan tablonun bilinmesinde fayda vardır.

640KB=640* 1024 Byte

Byte, KB’ dan bir küçük olduğu için soruda verilen 640 sayısı ile 1024 sayısı çarpılır.

Örnek: 37 MB kaç KB'a ve kaç Byte'a eşittir?

37 MB = 37 * 1024 KB-----> KB, MB'dan bir küçük olduğu için 1024 ile çarpük.

37 MB = 37 * 1024 * 1024 Byte > Byte, MB'dan iki küçük olduğu için 1024*1024 ile

çarptık.

Örnek: 17GB kaç MB'a ve kaç Byte'a eşittir? 17GB= 17*1024 MB 17GB=

17*1024*1024*1024 Byte

BİLGİSAYARIN SİSTEMİ

Genel olarak 2 kısımda incelenir.

1) DONANIM (Hardware): Bilgisayarın elektronik-mekanik yapısına ve çevre birimlerine

(örneğin

yazıcıya) donanım adı verilir.

2) YAZILIM (Softvvare): Bilgisayarın açılmasını, çalışmasını ve içerisinde işlemler

yapılabilmesini

sağlayan programların tamamına (örneğin Windows, Word, Excel...) yazılım adı verilir.

BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ

CPTJ (İslemen : Merkezi işlem ünitesidir.Yani bilgisayarda

işlemlerin yapıldığı ve ayrıca bilgisayarın modeli ve hızını

belirten donanım birimidir. Cpu'ların hız birimi MHz (Mega

Hertz) ve GHz (Giga Hertz) olarak karşımıza çıkar . Şu anda piyasada Intel

Pentium 4, Intel Celeron, Amd Athlon ve Amd Sempron CPU modelleri bulunmaktadır.

Ayrıca şu anda piyasada Intel Cpu'ların 478 pin ve 775 pin türleri, AMD Cpu'lann ise 462

pin, 754 pin ve 939 pin türleri bulunmaktadır.

MHz (Mega Hertz). GHz (Giga Hertz) : CPU'nun (bilgisayarın) hız birimleridir.

ALU: Matematiksel ve mantıksal işlem ünitesidir. Bu ünite 80486 model ve daha üst

model bilgisayarlarda CPU'ların içerisine yerleşmiştir

2


EKRAN (Görüntü) Kartı: Bilgisayarın ekranına görüntü çıkmasını

sağlayan donanım birimidir. Özellikle grafik özelliği yüksek olan programları

ve oyunları kullanabilmek için ekran kartının yüksek özellikte olması gerekir.

Ekran kartları genel olarak ana kart üzerindeki AGP yuvasına takılır.

Ancak yeni çıkan geliştirilmiş teknolojide ise artık PCI Express yuvasına takılan ekran

kartları da üretilmektedir. Ayrıca ana karta entegre(monteli) ekran kartları (on board

vga) da bulunmaktadır. Bu tür ekran kartlı ana kartlar daha çok maliyeti düşürmek için tercih

edilebilir, ancak bu tür ekran kartları çok büyük oyunlarda yeterli performans

gösterememektedir. Gerçi Intel firmasının son ürettiği bu tür ekran kartları (on board vga)

oldukça geliştirilmiştir. Şu anda piyasada AGP ve PCI Express yuvalanna takılabilen ve en

çok karşımıza çıkabilen NVIDIA ve ATI ekran kartları bulunmaktadır. Bu ekran kartlarının

kendi içlerinde değişik modelleri de vardır.

FAX - MODEM Kartı: Uzak bilgisayarlar arası bağlantı kurarak bilgi alış-

verişi yapılabilmesini yada internet bağlantısı kurulabilmesini sağlar.

Özellikle internet bağlantısı için gerekli olan modem türü bağlantının şekline göre

seçilmelidir. Yani Dial-Up (Çevirmeli Bağlantı) için dial-up modem, ADSL internet

bağlantısı için ADSL modem, Kablo Internet bağlantısı için Kablo modem veya ISDN

internet bağlantısı için ISDN modem gerekmektedir. Bu bağlantı türlerinin detaylarından

INTERNET notlarında bahsedilmiştir.

SES Kartı; Bilgisayarda sesli olayları gerçekleştirebilmeyi sağlayan

donamım birimidir. Son zamanlarda bu parça ana kartların üzerinde monteli

olarak bulunmaktadır. Ancak istenirse ayrıca saün alınıp bilgisayarımıza takılabilir. Ayrı bir

ses kartına genelde daha kaliteli sesler elde etmek istenirse ihtiyaç duyulabilmektedir.

ANA Kart (Main Boanı): Cpu'nun, ses kartının, dahili fax-modemin, görüntü kartının,

tv+radyo kartının, diğer kart ve parçaların üzerine takılıp kullanılabildiği bir donanım

birimidir. Özellikle bilgisayarın en önemli parçası diyebileceğimiz ana kart, bir bilgisayar

satın alınırken kaliteli olarak seçilirse bilgisayarın performansını doğrudan

etkilemektedir. Ayrıca, ana kart seçerken, özellikle toplama bilgisayar

alınıyorsa, seçilen CPU'ya uygun olanı (yani CPU 478 pin ise ana kartında

478 pinli, CPU 775 pin ise ana kartında 775 pinli) seçilmelidir. Ana kart üzerinde bazı

bağlantı noktaları da bulunmaktadır. Bu bağlantı noktalarının resmi ve isimleri şöyledir.

3


Paralel port (Yazıcı, SCSI denetleyici kartı,...) - LPT1, LPT2 Seri port (Modem, Fare,...) -

COM1, COM2, COM3, COM4 USB (Digital kameralar, yazıcı, fare, klavye ...)

YAN (Yardımcı) BELLEK : Kullanıcının girdiği bilgileri alıp saklayan, daha sonra bu

bilgileri yeniden kullanabilmeyi sağlayan kalıcı manyetik ortamlardır. Yan bellekler hem

giriş hem de çıkış birimleridir. En çok karşımıza çıkabilecek yan bellek birimlerinin adları

şöyledir: Hard Disk (HDD, Sabit Disk), Disket(Floppy Disk), Compact Disk (CD),

DVD(Digital Video Disk veya Digital Versatile Disk) ve Flash Disk. Bu yan bellek

birimlerinin açıklamaları şöyledir.

1) Hard Disk (BDTfı (Sabit Disk): Bilgisayarın kasası içerisinde sabit olan ve daima C

sürücüsü olarak adlandırılan yan bellek ünitesidir. Hard disklerin en büyük özelliği

kapasitelerinin yüksek olması ve okuma-yazma işlemlerini hızlı bir şekilde yapmalarıdır.

Çünkü hard disklerin hızlan 5400, 7200, 10000 Rpm hızlannda olabilmektedir. (Rpm:

Dakika başına devir sayısı anlamındadır). Şu anda piyasada bulunabilen en düşük kapasiteli

hard disk 40 GB kapasitesindedir. Aynca Hard disk satın alınırken IDE bağlantılı ve SATA

bağlantılı hard disk türleri bulunduğunun bilinmesi gerekir. SATA bağlantılı hard diskler daha

hızlıdır.

2) Disket (Floppy Disk): Son yıllarda kapasiteleri küçük olduğundan pek fazla

kullanılmayan başlanan, sabit olmayan ve bilgilerin kalıcı olarak saklanabildiği manyetik

ortamlardır. Özellikle küçük kapasiteli bilgileri bir bilgisayardan diğerine aktarmak

istediğimizde kullanılır. Disketlerin manyetik ortamları Track (İz) adını verdiğimiz

dairelerden ve bu daireleri dikine kesen çizgilerle oluşan sektörlerden (bölgelerden,

kesimlerden) meydana gelir. Şu an piyasada bulunabilen tek disket türü 3,5" HD diskettir.

Ama genel olarak bugüne kadar kullanılmış olan disketlerin boyutları, yoğunlukları ve

kapasiteleri şöyledir:

Boyut Yoğunluk Kapasite 5.25" DD 360 KB4


5.25" HD L2MB3.5" DD 720 KB3.5" HD 1.44MB

" = İne anlamındadır (l inç=2,54 cm) HD

(High Density) : Yüksek Yoğunluklu DD

(Double Density): Çift (düşük) yoğunluklu

3.5" DİSKETİN KORUMA (PROTECT) KISMI

Koruma (Protect) kısmı

Koruma kısmı bu durumdayken disket korumalıdır. Yani bu diskete yeni bilgi

yüklenemez, içindeki bilgiler silinemez, değiştirilemez ancak bu bilgiler görülebilir

ve kullanılabilir.

Koruma kısmı bu durumdayken disket korumasızdır. Yani bu disketle tüm işlemler

yapılabilir.

Disket Sürücü (Floppy Disk Driver, FPD): Disketlerin bilgisayarda

kullanılmasını sağlayan bir donanım birimidir. Özellikle disketlerle ilgili işlemler

yapılmak isteniyorsa, bilgisayarda mutlaka olması gereken bir parçadır.

3. Compact Disk (CD): Daha çok 650-700 MB kapasitesi olan, özel yazıcısı tarafından bir

defa(CD-R) veya birkaç defa(CR-RW) yazılabilen türleri olan ve sadece okunabilen yan

bellek ünitesidir.

Cd-Rom ve CdRw Sürücü: Cd ve CdRw disklerini okumak için yada boş Cd veya

CdRw disklerine bilgi yüklemek için kullanılan sürücülerdir. Tabi ki bilgi yükleme

işi CdRw sürücüsü ile gerçekleştirilebilmektedir.

4. DVD (Digital Video Disk veya Digital Versatile Disk): Daha çok 4.7 GB kapasitesi olan, 5


özel yazıcısı tarafından bir defa(DVD-R) veya birkaç defa(DVD-RW) yazılabilen türleri olan ve

sadece okunabilen yan bellek ünitesidir

Dvd-Rom ve DvdRw Sürücü: Dvd, DvdRw, Cd ve CdRw disklerini okumak

için yada boş Dvd, DvdRw, Cd veya CdRw disklerine bilgi yüklemek için kullanılan

sürücülerdir. Tabi ki bilgi yükleme işi DvdRvv sürücüsü ile gerçekleştirilebiImektedir,

5. Flash Disk: Son yıllarda oldukça yaygınlaşan ve oldukça kullanışlı olan bir yan bellek

birimidir. Flash disklerin en büyük özelliği oldukça küçük, fakat kapasitelerinin ise

oldukça büyük olmalarıdır. Şu anda piyasada l GB kapasitede Flash diskler bulunmaktadır.

Flash diskler bilgisayarın Usb bağlantı noktasından takılarak kullanılabilmektedir.

ANA (İÇ) BELLEK: Bilgisayarın ana belleği 2 kısımda incelenir.

1) Bilgisayarın düzenli çalışmasını sağlayan tanıtıcı bilgilerin bulunduğu bellek türü. Bu

bellek türünün genel adı Rom (Read Only Memory)'dir.

2) Kullanıcıya ait olan bellek türü. Bu bellek türünün genel adı da kısaca Ram (Random

Access Memory) olarak bilinir.

Bu bellek türlerinin açıklamaları şöyledir;

1. ROM (Read Onlv Memory): Sadece okunabilen bellek türüdür. Bu belleğin içinde

bilgisayarın düzenli çalışmasını sağlayan bilgiler bulunduğundan, elektrik kesildiğinde bu

bilgiler silinmez. ROM bellek içerisinde teknik bilgiler ve test programları bulunur. Şu

anda ROM bellek türünün en gelişmiş türü olan EEPROM kullanılmaktadır. Bu belleğin

içine üretici firma tarafından bir giriş-çıkış denetleme programı yüklenir. Bu program,

bilgisayarın açılışında donanımı denetler. Bu programa da genel olarak BIOS adı

verilmektedir. Tabi ki BIOS programı da üretici firma tarafından sürekli yenilenmektedir.

Yani istenirse ana kart üzerinde bulanan ROM içinde yer alan BIOS programının yenisi

internet aracılığıyla, üretici firmanın sitesinden indirilip bilgisayarımıza yüklenebilir. Ama

riskli bir iş olabileceğinden mutlaka bu işten anlayan biri tarafından yapılması

gerekmektedir.

2. RAM (Random Access Memory): Rasgele erişimli bellek türüdür. Bu bellekteki

bilgilere doğrudan ulaşılıp üzerlerinde işlem yapılabilir. Bilgisayarda yaptığımız işlemler

sabit diske veya diskete kaydedilmeden önce RAM belleğe kaydolur. Bundan dolayı

kullanıcıya ait bellek olarak da bilinir. RAM bellek elektrik kesildiğinde, bilgisayar

kapatıldığında kendini sıfırlar. Ayrıca RAM bellek ne kadar büyük ise bilgisayarın

performansı artar. Bilgisayarımızın Ram bellek kapasitesinin maksimum sının ana karta

6


bağlıdır. Şu anda piyasada bulunan ana kartlar 2, 3 veya 4 GB kapasiteye kadar

çıkabilmektedir. Değişik Ram türleri vardır. Bunlar; EDORAM , SDRAM, DDRRAM,

RDRAM'dir.

KLAVYE (KEYBOARD):

Bilgisayara bilgi girişini sağlayan bir donanım birimidir. Yani bir Giriş birimidir.

Türkiye'de kullanılan klavyeler genel olarak 3 kısımda incelenir.

1- O Klavye (Amerikan Klavye): Bu klavye üzerindeki harfler sadece İngiliz

alfabesindeki harflerden oluşur.

2- Türkce+O Klavye: Q klavyede yer alan harflerin sağ tarafına Türk alfabesindeki ö,

ç, ş, i, ğ ve ü harflerinin eklenmesiyle elde edilmiş olan klavyedir.

3- Türkçe+F Klavye (Daktilo Klavyesi): Daktilodaki harf düzeninin bilgisayar

klavyesine aktarılarak oluşturulmuş olan klavyedir.Şu anda piyasada Normal ve MM(MuIti

Media, Ekstra tuşları olan) klavyeler bulunmaktadır. Bu klavyelerden kablosuz olanları da

mevcuttur. Klavyeler genel olarak PS/2 veya USB bağlantı noktalarından bilgisayara

bağlanır. Ancak çok eski bilgisayarlarda ise bu bağlantı şekli AT idi.

MONİTÖR (EKRAN):

Bilgisayara girilen bilgileri görüntülemek amacıyla kullanılan bir donanım birimidir. Yani

bir çıkış birimidir. Ekranda yazıların nereye yazılacağı İmleç (Kursör) adım verdiğimiz

ışıklı bir gösterge sayesinde belli olur. Ekranlar genel olarak 25 satır ve 80 sütundan oluşur.

Boyut olarak 14", 15", 17", 19", 21" ve daha yukarısı ekranlar vardır. Ayrıca CRT(tüplü)

ve LCD (ince) ekranlar vardır. CRT tipinde ekranların FLAT(düz kare) olanları da

bulunmaktadır. LCD ekranlar ise zaten FLAT özelliktedir.

7


MOUSE (FARE): Bilgisayarda bazı programların daha kolay kullanılmasını sağlayan bîr

donanım birimidir. Fare bir giriş birimidir. Fareler genel olarak PS/2 ve USB

bağlantı noktalarından bilgisayara bağlanırlar. Ancak daha eski bilgisayarlarda

seri porttan bağlanan fareler kullanılıyordu. PRINTER (YAZICI):

Bilgisayarda bulunan yazılan kâğıda çıkarabilmeyi sağlayan bir donanım birimidir.

Yazıcılar bir çıkış birimidir. Yazıcılar bilgisayara genel olarak iki bağlantı noktasından

bağlanabilecek şekilde üretilirler. Bunlar Paralel ve Usb bağlantı noktalandır. Usb bağlantı

noktası Paralel bağlantıya göre daha hızlıdır. Kişisel Kullanım için piyasada genel olarak 3

türlü yazıcı bulunmaktadır.

Lazer yazıcı Mürekkep püskürtmeli yazıcı Nokta vuruşlu yazıcı

1- Laser Yazıcılar : Bir fotokopi makinesine benzer yapıda olan ve oldukça kaliteli

baskı elde edilebilmesini sağlayan yazıcı türüdür. Özellikle Toner mürekkebi kullanılan

bu yazılar ile modele göre 2000-10000 sayfa arası baskı alınabilmektedir.

2- Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar : Laser yazıcılara benzer yapıdadır ancak baskı

kalitesi daha düşüktür. Ayrıca bu tür yazılarda Kartuş mürekkebi kullanılmaktadır. Bu tür

yazıcılarda ise genel olarak 500 sayfa civarında baskı alınabilmektedir.

3- Nokta Vuruşlu Yazıcılar : Bu yazıcılarda yazma kafası pinlerden (iğnelerden) oluştuğu

için yazılar küçük noktaların birleşmesiyle oluşturulur. Bu yazıcılarda pin sayısı 9 veya

24 olabilir. Baskı kalitesi diğerlerine oranla daha düşüktür. Bu yazıcılarda Şerit

mürekkebi kullanılmaktadır. En büyük avantaj lan ise birden fazla nüshalı kağıtlara baskı

yapılabilmesine imkan vermesidir.

Yazıcıların hız birimi, Nokta vuruşlu olanlarda Cps(Character Per Second, Saniyede

yazılan karakter sayısı) ile, diğer yazıcılarda ise Sayfa/Dakida (Dakikada yazılan sayfa

8


sayısı) ile belirtilir. Ancak burada belirtilen hız için dikkat edilecek en önemli nokta, bu

sayıların en düşük mürekkep tüketimi ile yazılabilecek maksimum miktar olmasıdır.

TARAYICI (SCANNER): içerisine yerleştirilen kâğıt üzerinde bulunan görüntünün

aynısını bilgisayara aktarabilmeyi sağlayan bir donanım birimidir. Tarayıcı bir giriş

birimidir.

ÇİZİCİ fPLOTTER): Bilgisayarda yapılan mühendislik çizimlerini büyük kağıtlara

çıkarabilmeyi sağlayan bir donanım birimidir. Çizici bir çıkış birimidir.

JOYSTICK (OYUN ÇUBUĞU): Bilgisayarda bazı oyun programlarının daha kolay

oynanmasını sağlar. Değişik joystik türleri vardır, bunlarda iki tanesi yan taraflarda

örnek olarak bulunmaktadır. Joystik bir giriş birimidir.

WEBCAM (WEB KAMERASI): Internet üzerinden görüntülü görüşme

yapmak için kullanılan bir donanım birimidir. Ayrıca görüntüleri kaydedebilmemizi de sağlar.

DIGITAL FOTOĞRAF MAKİNESİ: Son yıllarda yaygınlaşan bir

fotoğraf makinesi türüdür. Normal fotoğraf makinelerinden en büyük farkı kendi hafızasına

kayıt yapabilmesi ve filme ihtiyaç duymamasıdır. Ayrıca istenirse bilgisayara bağlantı

yapılarak bu resimler bilgisayara aktarılabilir yada yazıcıya çıkartılabilir.

9


KASA; Bilgisayarın ana kartı ve ana kart üzerine takılan parçaların

(cpu, ekran kartı, ses kartı, ram vs.) içerisine monte edildiği bir donanım birimidir. Kasa

içerisinde kullanılan power supply'ın (güç kaynağı'nın) kaliteli olması gereklidir. Yani kasa

seçimi yapılırken kaliteli bir kasa seçilmelidir. Yoksa bilgisayarımızda ısınma sorunu ortaya

çıkabilir.

Şu anda piyasada ATX ve yeni nesil Pentium 4 Cpu'lar için BTX kasalar bulunmaktadır.

KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI OJPSV. Özellikle elektrik kesintilerinde

bilgisayarımızın belli süre kapanmaması için, başka bir deyişle bilgisayarımızı elektrik

kesintilerine karşı korumak için kullanılan bir donanım birimidir.

KULAKLIK + MİKROFON: Bilgisayarımıza takılabilen ve özellikle

kulaklık yardımıyla müzik dinlemek ve sesli görüşmeler yaparken de mikrofondan faydalanmak

için kullanılan bir donanım birimidir.

SFEAKER (HOPARLÖR): Bilgisayanmızdaki sesli olayları dışa verebilmek için kullanılan

bir donanım birimidir. Değişik hoparlör türleri vardır, bunlardan bir kısmı aşağıda Örnek olarak

verilmiştir.

10


SWITCH: Özellikle ağ şeklinde birbirine bağlı bilgi sayarlarımız var ise bu ağ bağlantısının

kurulabilmesini sağlayan donanını birimidir. Bu donanım parçasının son yıllarda

kablosuz bağlantılı olan türleri de çıkmıştır.

LAPTOP (Di/üstü Bilgisayar): İstenilen her yerde bilgisayar kullanabilmemizi

sağlayan mobii bilgisayardır. Şu anda laptoplarda, Cpu olarak daha çok Intel firmasının

ürettiği Pentium M işlemciler kullanılmaktadır. Bu işlemciler ile yeni kurulan laptoplarda

ana kart 915 veya daha yukarı chip setli ve kablosuz ağ bağlantısı varsa bu laptoplara

Centrino teknolojisine sahip denmektedir.

BİLGİSAYARIN YAZILIM BİRİMLERİ

EDİTÖRLER (Kelime İşlemciler)

Bilgisayarda her türlü yazıyı yazmamıza, yan belleğe kaydedebilmemize, gerektiğinde

tekrar çağırarak kullanabilmemize imkan sağlayan hazır programlardır. Bazı editörlerin

isimleri şöyledir; Pe, Pw, Ws(Word Star), Wp(Word Perfect), MicroSoft Word, Edit, Edity,

Works

PAKET PROGRAMLAR

Yan bellekle ve çizimlerle ilgili işlemler yapılabilmesini sağlayan hazır programlardır. Bazı

paket programların isimleri şöyledir: Pctools, Norton, Windows, Excel, Lotus, Çuattro,

DmfDisk Manager), Power Point, Access, Microsoft Outlook Eta, Logo(Lksl, Lks2),

Mikro ve Elit programları ise daha çok Muhasebe ağırlıklı olan Türkçe paket

programlardır. Byte ve Farmakom ise eczaneler için hazırlanmış paket programlardır.

PROGRAMLAMA DİLLERİ

11


Belli bir amaca yönelik paket program yapılabilmesini sağlayan hazır programlardır.

Bazı programlama dillerinin isimleri şöyledir; Basic, Gwbasic, Cobol, Turbo C, Pascal,

Delphi, Visual Basic, Dbase, Turbo Basic, Quick Basic, Fortran

İŞLETİM SİSTEMLERİ(Operating System)

Bilgisayarın açılmasını çalışmasını ve komut kabul edebilir hale gelmesini sağlayan

hazır programlardır. Yani bilgisayardaki programları organize edecek, kaydedilen bilgileri

düzene koyacak ve programların birbirleri ile sorunsuz çalışmasını sağlayacak, donanım ve

yazılım ayarlarının yapılmasına izin verecek kullanıcı ile bilgisayar arasındaki bağlantıyı

kuracak programlara işletim sistemi denir. İşletim sistemleri bir yazılımdır. İşletim sistemi

olmayan bir bilgisayarda hiçbir işlem yapılamaz. İşletim Sistemleri genel olarak iki kısımda

incelenir:

l-Tek Kullanıcılı İşletim Sistemleri: Tek kullanıcılı bilgisayarlarda yani kişisel

bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemidir. Bu işletim sistemlerinin isimleri şöyledir: MS-

DOS, CP/M, WINDOWS 95-98-ME-XP Home-XP Pro, Linux

2- Çok Kullanıcılı İşletim Sistemleri: Çok kullanıcılı bilgisayarlarda yani terminal

bağlantısının olduğu bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemidir. Bu işletim sistemlerinin

isimleri şöyledir: UN1X, XEN1X, NOVELL, SCO, WINDOWS NT-2000-2003 Server,

Linux Server

DOSYA ADLARI, UZANTILARI ve ANLAMLARI

Bilgisayarda yazılan yazılar yan belleğe kaydedilirken "Dosyaadı.Uzn" (Filename.Ext)

düzeninde kaydedilir. Bu düzende dosya adı verilmesi zorunluyken bazı durumlarda uzantı

verilmeyebilir yada program tarafından otomatik olarak verilebilir. Dosyaadı uzunluğu

işletim sistemine göre değişiklik gösterirken, uzantı her zaman en fazla 3 veya 4 karakter

olabilir. Göreceğimiz Windows İşletim Sistemine göre dosya adı ve uzantılarının uzunlukları

şöyledir:

İŞLETİM SİSTEMİ DOSYA ADI UZANTI Windows 95-98-2000-Me-

Xp

En az 1, enfazla255 karaktere

kadar çıkabilmektedir.

En fazla 3 veya 4 karakter

olabilmektedir

12


Bilinmesi gereken 3 önemli uzantının isimleri ve özellikleri şöyledir :

COM uzantısı: Sistem dosyalarının uzantısıdır. Bu uzantıya sahip dosyalar sadece

dosya adı yazılarak yani uzantısı yazılmadan çalıştırılabilir.

EXE uzantısı: Editörlerin, paket programların ve programlama dillerinin uzantısıdır. Bu

uzantıya sahip dosyalar da sadece dosya adı yazılarak çalıştırılabilir.

BAT uzantısı: Toplu işlem komut dosyalarının uzantısıdır. Bu uzantıya sahip dosyalar da

sadece dosya adı yazılarak çalıştırılabilir.

NOT: Bilgisayarda asıl çalışan dosyaların uzantısı COM, EXE yada BATdır. Diğer

uzantılara sahip dosyalar ise tek başlarına çalıştırılamazlar, bu diğer uzantılara sahip

dosyalan çalıştırabilmek için COM, EXE yada BAT uzantılı dosyalara ihtiyaç vardır.

KLAVYEDEKİ BAZI TUŞLARIN TANIMLARI

Fonksiyon Tuşları: F1 den F12'ye kadar olan tuş grubudur. Klavyede görevi

değişebilen tek tuş grubudur. Fi genelde yardım tuşudur. Diğer tuşların görevleri

kullanıldığı programa göre değişebilir.

Esc: İşlemleri iptal etmek için kullanılır. Yapılan işlemi, açılan menüyü iptal etmek için

kullanılır.

Tab( ): İmlecin belirli bir aralık bırakarak ilerlemesini sağlar veya komut düğmeleri

arasında geçişe yardımcı olur. Paragraf yapmanın en kolay yolu da TAB tuşunu

kullanmaktır.

Caps Lock: Büyük küçük harf ayrımı yapan tuştur. Yani sürekli olarak büyük veya küçük

harfle yazı yazılabilmesini sağlar. Genel olarak ışığı yanıkken büyük, sönükken küçük

harfle yazılabilmesini sağlar.

Enter: Onay ve satır atlama tuşudur. Tüm işlemler enter ile onaylanır. Farenin sol tuşu

da onay tuşu niteliğindedir.

Backspace(Geri Sil): Sola doğru silme işlemini yapar. Bu işlemi gerçekleştirirken imleç

sola doğru gider.

Space Bar(Boşluk Tuşu): Sağa doğru boşluk bırakmak için kullanılır. Klavye

üzerindeki en uzun tuştur, diğer bir adı da aralık(boşluk) tuşudur.

13


Delete: İmlecin bulunduğu yer sabit kalacak şekilde sağındaki karakterleri çekerek silmek

için kullanılır.

Insert(Ins): Araya karakter ekleme tuşudur. Yani kelimelerin arasına karakter

eklemeyi sağlar. Göreceğimiz Windows, Word ve Excel konulannda aktif halde olduğu

için bu tuşa basılmadan araya ekleme modu geçerlidir. Bu tuşa basılırsa üzerine yazma

moduna geçilir.

Home: Satınn herhangi bir yerinde olan imleci satır başına

götürmeyi sağlar. End: Satmn herhangi bir yerinde olan imleci

satır sonuna götürebilmeyi sağlar.

Ctrl+Home: Yazımızın herhangi bir yerinde olan imleci belge başına yani yazıların ilk

satırına götürmeyi sağlar.

Ctrl+End: Yazımızın herhangi bir yerinde olan imleci belge sonuna yani yazıların son

satırına götürmeyi sağlar.

Page UP (PgUp): İmlecin, belgemiz içerisinde sayfa sayfa yukarıya gidebilmesini sağlar.

Page Down (PgDn): İmlecin, belgemiz içerisinde sayfa sayfa aşağıya

gidebilmesini sağlar.

Shıft ( ),Üst Karakter): Bazı tuşlan üst kısımlarında yer alan ikinci karakterleri

yazabilmemizi sağlar. Örneğin: Q klavyede 5 tuşuna shift tuşu basılıyken dokunulursa

ekrana gelecek olan simge % (yüzde) simgesidir.

AltGr: Bazı tuşlarda sağ alt tarafta yer alan üçüncü karakterleri yazabilmemizi sağlar.

Örneğin: Q klavyede 3 tuşuna alt gr tuşu basılıyken dokunulursa ekrana gelecek olan simge #

(kare) simgesidir.

Alt: Açık olan pencerelerin en üstünde bulunan menüleri açmak ve bazı komuttan kısa yoldan

yapmak için kullanılır. Örneğin; Dosya menüsünde D harfinin altı çizilidir. Alt+D'ye

bastığımızda otomatik olarak Dosya menusu açılacaktır.

Ctrl: Kısa yol tuşudur. Bazı işlemleri bu tuşu kullanarak kısa yoldan işlemleri yapmak için

kullanılır.

Örneğin, CTRL+C = Kopyalama komutuna, CTRL+X=Kes komutuna karşılık gelir.Print

Screen : Windows ortamında ekrandaki görüntünün tamamını panoya yani hafızaya

kopyalar.

Alt + Print Screen: Windows ortamında ekranda aktif olan pencereyi panoya yani hafızaya

kopyalar.

14


Scroll Lock: Excel türü hesap, tablo, grafik, türü programlarında pencereleri sabitler veya

hareketlendirir.

Pause/Break: İşlemi durdurma tuşudur.

Num Lock Tuşu : Klavyenin sağ tarafında bulunan sayısal tuşların kullanım düzenini

ayarlamayı sağlar. Bu tuşun ışığı yanıkken sayılar kullanılabilir, ışığı sönükken komut

tuşları kullanılır.

Ctrl+Alt+Delete Tuşu: Windows İşletim sisteminde program yöneticisini açarak bir

programın görevini sonİandırmak yada bilgisayarı kapatmak gibi değişik seçenekler sunan

Windows Görev Yöneticisini açar.

Ctrl + Tuşu: Yazı ortamında imlecin kelime kelime sağa


Ctrl + Tuşu: Yazı ortamında imlecin kelime kelime sola


Ctrl + Tuşu: Yazı ortamında imlecin paragraf paragraf yukarı


Ctrl+ Tuşu: Yazı ortamında imlecin paragraf paragraf aşağı


SÜRÜCÜ KAVRAMLARI

Bilgisayarda yan bellek adım verdiğimiz bilgi saklama ortamları bir harf ile

adlandırılır. Bu harfe sürücü adı denir. Bu sürücü adları genel olarak şu şekildedir.

A harfi: 1. Disket Sürücüsü adıdır

B harfi: 2. Disket Sürücüsü adıdır.

C harfi: 1. Hard Disk Sürücüsü adıdır.

D harfi: Varsa 2. Hard Disk Sürücüsü adıdır yada l . CD/DVD Sürücüsü adıdır.

E harfi: Varsa l . veya 2. CD/DVD Sürücüsü adıdır.

BİLGİSAYARDA JOKER KAVRAMLARI

15


JOKER ANLAMI

* Ne olursa olsun anlamındadır

? Bir karakter ne olursa olsun anlamındadır

Bu jokerler bazı işlemlerde dosya adı ve uzantısı yerine kullanılarak aynı anda birden fazla

dosyayla işlem yapılabilmesini sağlar. Kullanabileceğimiz bazı joker kullanım örnekleri şöyledir:

*.* Tüm Dosyalar

*.DOC Uzantısı DOÇ olan dosyalar

Ders.* Dosya adı Ders olan dosyalar

E*.* Dosya adı E ile başlayan dosyalar

???.* Dosya adı en fazla 3 karakter olan dosyalar

*. Uzantısı olmayan dosyalar

WINDOWS XP

DERS NOTLARI

KLASÖR (DİZİN, DIRECTORY) KAVRAMI

16


Bir yan belleğin içindeki dosyaların daha düzenli bir şekilde saklanabilmesini sağlayan yapıya

klasör adı verilir. Yani klasörler sayesinde dosyalarımızı daha düzenli bir şekilde saklayarak,

gerektiğinde onlara daha çabuk ulaşabiliriz.

WINDOWS XP İŞLETİM SİSTEM

Windows XP, D3M uyumlu kişisel bilgisayarların işletim sistemidir. Şu an piyasada iki (2)

farklı farklıWindowsXP bulunmaktadır. Bunlar Windows XP Proffessional ve Windows

XP Home Edition'dur. Yakın zamanda ise Windows XP'nin 64 bit sürümü piyasaya

çıkacaktır.

Windows Xp yüklenmiş bir bilgisayar açıldığında direk olarak Windows XP işletim

sistemine girilir ve karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde, masa üstü temiz ve

düzenlidir, ekranın alt kenarı boyunca uzanan, çalışırken ihtiyacınız olan tüm işlevleri

içeren bir görev çubuğu bulunur.

Windows XP’nin en önemli avantaj lannda bir tanesi de diğer Windows işletim sistemlerinde

17

Masa üstünde bulunan simge halindeki program grupları ve kısa yol simgeleri

Masa Üstü(Desktop)

Görev çubuğu

Hızlı başlat araç çubuğu


olduğu gibi uzun dosya adları kullanılabilmesine izin vermesidir. Çünkü Windows'dan daha

önceki işletim sistemlerinde dosyaadı en fazla 8 karakter olabiliyorken bu karakter sayısı

Windows 95'den itibaren 255 karaktere kadar çıkabilmektedir.

FARE KULLANIMI

Windows'da işlemleri daha rahat yapabilmek için fareyi iyi kullanmak gerekmektedir.

Windows'da fare kullanımı değişik yöntemlerle olmaktadır. Bu yöntemler şöyledir:

1. Tıklama: Fare imleci İstenilen nesnenin üzerine götürülür ve fare sol tuşuna bir defa

dokunulup bırakılır. Bu sayede menü çubuğunda yer alan bir menü seçeneği açılabilir, menüde

yer alan

bir komut çalıştırılabilir, yada ekranda yer alan bir simgeyi (nesneyi) seçebiliriz.

2. Çift Tıklama: Fare imleci istenilen simgenin üzerine götürülür ve fare sol tuşuna hızlı

olarak

iki defa dokunulur. Bu işlem daha çok masa üstündeki kısayol simgelerini çalıştırmak veya

bilgisayarım,

geri dönüşüm kutusu gibi program gruplarının penceresini açmak veya açılmış pencerelerdeki

simgelerçalıştırmak için kullanır. Ayrıca yazı içerisindeyken bir kelime üzerine çift

tıklanırsa o kelime seçilmiş olunur.

3. Sürükleme: Fare imleci istenilen simgenin yada çubuğun üzerine götürülür ve fare sol

tuşuna basılır ve basılı tutulur, daha sonra seçilen bilgi fare hareket ettirilerek istenilen

yere taşınır. Bu işlem daha çok pencereleri ekranın başka bir yerine taşımak için veya

simgeleri başka yere taşımak için kullanılır.

Görev Çubuğunun Yerini Değiştirmek : Bu işlemi yapabilmek için normalde ekranın alt

kısmında yer alan görev çubuğunun herhangi boş bir yerinde fare sol düğmesine basılır,

daha sonra fare düğmesi basılı durumdayken görev çubuğu ekranın istenilen kenarına

sürüklenir ve bırakılır. Böylece görev çubuğunu istediğimiz yere taşımız oluruz. Ancak bu

işlemi yapabilmek için Görev çubuğun kilitli durumda olmaması gerekir.

4. Fare Sağ Tuşu: Bulunulan ortamın herhangi bir yerinde fare sağ tuşuna tıklanırsa,

tıklanan

ortamın kısayol menusunu çıkartmak için kullanılır. Fare sağ tuşunun klavye karşılığı

Shift+FlO tuşudur.

18


4. Üç Tıklama: Yazı içerisindeyken bulunulan paragrafın tamamını seçebilmek için kullanılır.

Windows'da bir pencerenin genel yapısı aşağıdaki gibidir.

Bu özelliklerin dışında pencerenin sağ üst köşesinde yer alan simgelerin anlamları ise

şöyledir.

Simge Anlamı Simge durumuna küçült düğmesidir. Simge durumuna küçültülmüş pencerenin

ismi görev çubuğunda görülür. Bu isme tıklanırsa pencere tekrar açılır. Aynı

işlem pencere acıkken görev çubuğunda yer alan program ismine tıklanarak da

yapılabilir. Ekranı Kapla düğmesidir. Pencerenin ekranı kaplamasını sağlar.

Aşağı Geri Getir (Önceki Boyut) düğmesidir. Pencereyi ekranı kaplattıktan

sonra ekranı kapla düğmesi yerinde görüntülenir ve pencerenin önceki boyutuna

döndürülmesin i sağlar.

Kapat düğmesidir. Aynı işlem Dosya menüsünde yer alan Kapat komutu ile de

yapılabilir. Yardım düğmesidir. Bu simgeye Aklandıktan sonra istenilen nesnenin

üzerine gidilip tıklanırsa o nesne hakkında yardım bilgisi ekrana gelir.

Bir Pencerenin Boyutunu Değiştirme işlemi : Bir pencerenin boyutunu değiştirmek

?

19

Pencere simgesi

Menü çubuğu

Pencerenin adı

Araç çubuğu

Pencere başlık çubuğu

Adres çubuğu

Pencere içeriği

Ortak görevler bölümü


için fare imleci pencere sınır çizgilerinden birinin üzerine götürülür bu durumda fare

imleci çift yönlü ok halim alır, fare imleci bu durumdayken farenin sol düğmesine basılır

ve pencerenin genişliği istenilen boyuta getirildiğinde fare düğmesi bırakılır. Pencere

boyutu değiştirilirken aşağıdaki görüntü oluşur.

BAŞLAT MENUSU ve KOMUTLARI

20


Başlat menusu açıldığı zaman karşımıza aşağıdaki görüntülerden birisi gelir. Bu

görüntülerin nasıl değiştiğini ilerideki konular içerisinde açıklayacağız.

Bu görüntülerden yukardaki görüntü, en son kullanılan programlara ve internete daha hızlı

ulaşabilmek için tercih edilebilir. Sağdaki görüntü ise Klasik Başlat Menusu görüntüsüdür.

Ama hangi görüntü seçilirse seçilsin içerisinde aynı programlar bulunmaktadır. Biz bu

kitap içerisinde Klasik görüntüye göre yer alan sıralamadaki komutların ve

programlarınaçıklamalarını yapacağız.

Başlat / Bilgisayarı kapat (Alt+F4): Bilgisayarı

kapatabilmemizi sağlayan komuttur. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntüde yer alan

seçeneklr çıkar. Bu seçeneklerden “Kapat” seçilirse

kısa bir süre sonra bilgisayar kendiliğinden kapanır.

“Yeniden Başlat” seçilirse bilgisayar kapatılıp

yeniden başlatılır. “. "Beklemede" seçilirse

bilgisayar daha az enerji harcayacağı bekleme konumuna alınır. Bu konumdan çıkmak için

tekrar güç düğmesine basılır ve bilgisayar çabucak kaldığı yerden açılmış olur. Ancak

Shift tuşu basılı tutulursa "Beklemede" düğmesi "Hazırda Beklet" haline dönüşür ve bu

düğmeye tıklanırsa geçerli masaüstü durumumuzu kaldığımız yerden devam edebilmemiz

için sabit diskimize kaydeder, ardından bilgisayarımızı kapatır. Bilgisayar tekrar

açıldığında en son masaüstü görüntüsü karşımıza gelir.

21


Oturumunu Kapat...: Bu seçenekte yer alan Egemen ismi değişebilir. Bu komutun

kullanım amacı eğer bir bilgisayarı farklı kişiler

kullanıyorsa ve bu kullanıcılar Denetim Masası

içerisindeki Kullanıcılar komutu ile tanımlanmışsa,

çalıştığımız kullanıcıya ait oturumun kapatılarak yada

kapatılmadan başka bir kullanıcıya ait otucuma

geçilebilmesini sağlar. Bu sayede herkes kendi istediği

ayarlarla kendi oturumunda çalışabilir

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza yukarıdaki görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde yer

alan "Oturumu Kapat" seçilirse çalıştığımız oturum kapatılır ve kullanıcılar listesi ekrana

gelir, ancak "Kullanıcı Değiştir" seçilirse çalıştığımız oturum kapatılmadan kullanıcılar

listesi ekrana gelir. Aynı oturuma tekrar girildiğinde ise o oturum hızlı bir şekilde kaldığı

yerden açılmış olur.

Başlat / Programlar / Donatılar Bölümü: Windows,

bilgisayarımıza Donatı adı verilen bir dizi kullanışlı programla birlikte yüklenir. Bu

yüklenmiş olan programlara "Donatılar" bölümünden ulaşabiliriz. Bu bölüm içerisinde

yer alan programlar notlarımız içerisinde açıklanacaktır. Bubölüm içerisinde yer alan

programlardan ilk önce WordPad, Paint ve Not Defteri programlarını açıklayacağız.

WORDPAD EDİTÖRÜ

Başlat / Programlar / Donatılar / WordPad : WordPadi yazılarınızı yazıp

düzenleyebileceğiniz temel özelliklere sahip bir editördür (kelime işlemcidir). WordPad daha

çok birkaç sayfalık basit yazılar için kullanılır. WordPad programı çalıştırıldığında karşımıza

aşağıdaki gibi bir görüntü gelir. Bu görüntünün sol üst köşesinde dosyaya henüz bir isim

verilmediği için "Belge - WordPad" yazısı görüntülenir. Ancak bu dosya kaydedildiği zaman

"Belge" yazısı yerinde kaydettiğimiz dosyanın adı görüntülenir.

22


/

NOT:WordPad ortamında yazılarımızı yazarken her satır sonunda "Enter" tuşuna

dokunulmasına gerek yoktur, çünkü satır sonuna gelindiğinde yazı kendiliğinden aşağıya

geçer. Sadece yeni bir paragrafa başlanılacağında, boş bir satır bırakılmak istendiğinde

yada başlık yazılarının sonunda "Enter" tuşuna dokunulmalıdır..

WordPad'de Bir Yazıyı Seçmek(îsaretlcmek): Yazılmış bir yazıyla işlem

(biçimlemek, silmek, değiştirmek gibi işlemleri) yapabilmek için o yazıyı seçmemiz

gerekir. Bu seçim şu şekillerde yapılabilir:

1. Fare ile satırın bir kısmını seçmek: Fare işaretçisi o yazımn başında iken fare sol

tuşuna basılır ve basılı tutulup yazının sonuna kadar sürüklenerek istenilen yazı seçilir.

2. Klavye ile satırın bir kısmım seçmek: Klavye ile seçim yapabilmek için kursör o

yazının başına götürülür "Shiit(Üst karakter)" tuşu basılı tutulur ve ok tuşları yardımıyla

23

Adı olmayan dosya yani kaydedilmemişDosya anlamındadır Başlık çubuğu

Yazım ortamı

Standart araç çubuğu

Menü çubuğu

Biçim çubuğu

Cetvel


istenilen alan seçilir.

3. Fare ile satırın tamamını seçmek: Fare işaretçisi satırın en başına götürülür ve ok

halini aldığında sol tuşuna tıklanır daha sonra istenirse basılı tutularak aşağı doğru

sürüklenir ve bu şekilde bir çok satırda seçilebilir.

4. Fare ile bir kelime seçmek: Bu işlemi gerçekleştirmek için seçilecek kelimenin üzerine

fare ile çift tıklamak yeterlidir.

5. Fare ile bir paragrafın tamamını seçmek: Bu işlemi gerçekleştirmek için seçilecek

paragrafın herhangi bîr yerinde fareye üç defa tıklamak yeterlidir.

6. Klavye ile kelime seçebilmek: îmleç o kelimenin başında yada sonundayken Shift

tuşu

basılıyken Ctrl+-> tuşuna yada Ctrl+<- tuşuna dokunulur.

7. Shift+Home ve Shift+End Tuşları: İmlecin bulunduğu yerden, satır başına kadar

seçim yapabilmek için Shift+Home tuşu, satır sonuna kadar seçim yapabilmek için

Shift+End tuşu

kullanılabilir.

8. Shit+Ctrl+End Tuşu: İmlecin bulunduğu yerden belge sonuna kadar olan tüm bilgileri

seçer.

9. Shit+Ctrl+Home Tuşu: İmlecin bulunduğu yerden belge başına kadar olan tüm bilgileri

seçer.

NOT: Bu seçim yöntemlerinin tamamı ve aşağıda açıklanan menüye geçiş yöntemleri ile

komutları çalıştırma yöntemleri daha sonra göreceğimiz "Microsoft Word" programında da

geçerlidir.

WORPPAD MENÜ'sü NASIL AÇILIR?

Windows'da herhangi bir işlem komutu çalıştırılmak istendiğinde, bu komut genel

olarak menüden çalıştırılır. WordPad içerisinde yer alan menü seçeneklerini (Dosya,

Düzen, gibi) açmak için genel olarak iki yöntem kullanılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Fare ile açılacak menü seçeneğinin adı üzerine tıklamak,

2)Ya da klavyeden Alt tuşu basılı durumdayken açılmak istenen menü seçeneğinin altı

çizili harfine klavyeden dokunmak. Örneğin dosya menusunu açmak için Alt+D tuş

bileşimini kullanmak gerekmektedir.

Ayrıca klavyeden sadece Alt yada F10 tuşuna dokunularak da menü çubuğuna

geçilebilir ama böyle bir durumda sağ-sol ok tuşları yardımıyla istenilen menüye gidilip

24


aşağı ok yardımıyla o menü açılır. (Klavye yardımıyla menüden çıkıp yazımıza dönmek

için sadece Alt tuşuna yada F l O tuşuna dokunmak yeterlidir)

WORDPAD'de AÇILAN BÎR MENÜ'deki İSTENİLEN KOMUT NASIL

ÇALIŞTIRILIR?

Yukarıda anlatılan yöntemlerden istenilen biriyle menüye geçildikten sonra, çalıştırılmak

istenen komut üzerine fare ile tıklanarak, klavyeden aşağı-yukarı ok tuşları yardımıyla

üzerine gidilip enter tuşuyla yada üzerine gidilmeden o komutun altı çizili harfine

klavyeden dokunularak çalıştırılabilir.

WORPPAD MENÜ SEÇENEKLERİ VE KOMUTLARI

1. DOSYA MENÜSÜ ve KOMUTLA

Dosyalama ve yazdırma işlemlerini gerçekleştirmek için gerekli komutları bulunduran

menü seçeneğidir. Bu menü içerisinde aşağıdaki komutlar bulunmaktadır.

1.1. YENİ KOMUTU:

WordPad'de yazılmış bilgileri silerek yeni boş bir

belge oluşturabilmeyi Sağlar. Bu komut çalıştırıldığı

zaman karşımıza görüntü gelir buradan istenilen

belge türü seçilerek "Tamam" düğmesi tıklanır.

Tamam'a tıkladıktan sonra ekranda yazılan bilgiler

var ise ve en son haliyle kaydedilmemiş ise

karşımıza aşağıda solda yer alan "Değişiklikler

Belge dosyasına kaydedilsin mi?" uyan mesajı

gelir. Bu mesaja, "Evet" cevabı verilirse ve

dosyanın adı var ise dosya direk olarak kaydedilir

ve daha sonra yeni boş bir belge açılır, ancak

dosyanın adı yok ise karşımıza "Farklı Kaydet"

penceresi gelir ve bu pencerede istenirse dosyamıza ad verilerek kaydedilebilir ve kayıttan

sonra kendiliğinden yeni boş bir belge açılır. Bu mesaja "Hayır" cevabı verilirse yazılan

bilgiler silinerek yeni bir boş belge açılır. "İptal" düğmesine tıklanırsa aynı belgeye geri

dönülür.

Yeni komutu 3 şekilde çalıştırabilir. Bu yöntemler şöyledir.

25


Dosya menüsünden yeni seçilerek

Klavyeden “CTRl+N tuşuna dokunularak

Ya da araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak

NOT: Yeni komutu çalıştırıldığında çıkan pencerede yer alan seçeneklerin anlamları

şöyledir.

A. Zengin Metin Belgesi: Bu dosya biçimi (kayıt sırasında kayıt türünü değiştirmezseniz)

RTF uzantısını alır. Bu tür dosyalar içinde yapılan bütün biçimlemeler (kaim, italik gibi)

korunur. Bu belgeyi Microsoft Word ile açabiliriz. Kullanım amacı, çeşitli kelime işlemci

programlarında kullanılmak üzere karakter biçimleri ve sekmeler içerebilir bir dosya biçimi

olmasıdır.

B.Metin Belgesi : TXT uzantılı belgeler oluşturur. Bu tür dosyalar içerisinde yapılan

biçimlemeler korunmaz. Bu uzantılı dosyalan "Not Defteri" ile de açabiliriz.

C.Unicode Metin Belgesi : Unicode Konsorsiyumdu tarafından geliştirilmiş olan ve dünyanın

neredeyse tüm yazılı dillerini gösteren bir karakter kodlama standardı. Unicode karakter

topluluğu, UTF-8, UTF-16 ve UTF-32 gibi birçok gösterim biçimi içerir. Windows

arabirimlerinin çoğu, UTF-16biçimini kullanır. Yani yazılarımızın, Roman, Yunanca,

Kril, Çince, Hiragana ve Katakana gibi dünyanın tüm yazma sistemlerini içerebilmesi için

Unicode Metin Belgesi seçiliyken Tamam'a tıklanır.

1.2. AÇ KOMUTU : Daha önceden kaydedilmiş bir belgeyi WordPad ortamına

çağırarak

kullanabilmemizi sağlar. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir: Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Aç seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+O" tuşuna dokunularak,

3) Yada araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak.

26


Aç komutu hangi yöntemle çahştınhrsa çalıştırılsın

karşımıza yandaki pencere gelir. Bu pencerede klasör ve

dosya adlarının görüntülendiği listede çağırmak

istediğimiz dosyamız var ise üzerine tıklanıp "Aç"

düğmesine tıklanarak yada Dosya adı kısmına dosyamızın

adı yazılarak Aç düğmesine tıklanıp dosyamız açılabilir.

Ancak dosyamız başka bir klasörde yada sürücüde ise

"Konum"

yardımıyla açacağımız dosyanın bulunduğu sürücü yada

ortam seçilir, daha sonra Üste kısmından dosyamızın

bulunduğu klasör adına tıklanıp açılır ve daha sonra da dosyamız seçilerek açılır. Ayrıca en

altta yer alan "Dosya Türü" kısmından açılacak dosya türü değiştirilerek o uzantıya

sahip dosyalarında listelenmesi ve açılabilmesi de sağlanır.

1.3. KAYDET KOMUTU: Bu komut sayesinde WordPad ortamında yazılan bilgiler kalıcı

olarak yan belleğe kaydedilebilir. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Kaydet seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+S" tuşuna dokunularak,

3) Yada araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak.

Bu komut hangi yöntemle çalıştınlırsa çalıştırılsın İki durum söz konusudur:

1. Eğer belgemizin adı var ise kayıt işlemi direk olarak aynı ad ile yapılır.

2. Ancak belgenin adı yok ise karşımıza "Farklı Kaydet" penceresi gelir. Bu durumda ne

yapılacağı farklı kaydet komutunda açıklanmıştır.

1.4. FARKLI KAYDET KOMUTU: Bu

komut, yazılan belge ilk defa bir isim

altında kaydedilirken yada daha önceden

kaydedilmiş olan bir belge üzerinde değişiklik

yapıldığında ve dosyanın bu yeni hali bu yeni

hali farklı bir isim altında kaydedilmek istendiği

zaman kullanılır. Bu komut sadece Dosya

menüsünden çalıştırılabilir ve çalıştırıldığında

karşımıza gelen "Farklı Kaydet" penceresi yandaki gibidir.

Bu pencerede "Konum" kısmından yada sol tarafta yer alan simgelerden belgenin 27


kaydedileceği konum seçilebilir, Klasör ve dosya isimlerinin bulunduğu kısımdan dosyanın

kaydedileceği klasör çift tıklama ile açılabilir, "Kayıt Türü" kısmından dosyanın hangi türde

kaydedileceği seçilir ve daha sonra da "Dosya adı" kısmına dosyanın kaydedilmek istenen adı

yazılır ve "Kaydet" düğmesine tıklanarak kayıt işlemi gerçekleştirilir.

NOT: Farklı Kaydet penceresinde yer alan "Kayıt Türü" kısmındaki dosyamızın kayıt türü:

"Zengin Metin Belgesi" ise dosyamızın uzantısı "RTF", "Metin Belgesi" veya "Unicode Metin

Belgesi" ise dosyamızın uzantısı "TXT" olur.

1.5. YAZDIR KOMUTU: WordPad ortamında yazılmış belgeleri yazdırabilmeyi sağlayan

komuttur. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Yazdır seçilerek, 2) Klavyeden "Ctrl+P" tuşuna dokunularak,

3) Yada araç çubuğunda yer alan simgesini tıklanarak

Ancak Yazdır komutu Dosya menüsünden

yada Klavyeden çalıştırılırsa karşımıza

aşağıdaki pencere gelirken, araç

çubuğundaki simgesinden çahştırıhrsa

yazdırma işlemi direk olarak

gerçekleştirilir.Bu komut dosya

menüsünden çalıştırıldığında karşımıza

gelen görüntü içerisinde tüm seçenekler

uygunsa "Tamam" düğmesine tıklanarak

yazdırma işlemi başlatılır.

Bu pencerede yer alan bilgilerin anlamları şöyledir: "Yazıcı Seç" kısmında dökümün

yapılacağı yazıcı ismi seçilir, "Tercihler" düğmesine tıklanarak yazıcının yazdırma özellikleri

(kağıt büyüklüğü, yazdırma yönü gibi) değiştirilebilir. "Dosyaya yazdır" kısmı işaretlenirse

belge yazdırılacağı şekilde bir dosyaadı altında yan belleğe kaydedilir. "Sayfa aralığı"

kısmından, belgedeki sayfaların "Tümü", sadece belirtilen "Sayfa"Iarı (örneğin 1-5 yazılırsa

l'den 5'e kadar gibi) yada "Seçim" İle sadece seçilen kısmı yazdırılabilir. "Kopya sayısı"

kısmında ise belgenin tamamından kaç adet yazdırılacağı belirtilir, eğer birden fazla kopya

çıkartılacaksa ve "Harmanla" kısmı işaretlenirse sayfaların sıralı yazdırtlması sağlanır.

1.6. BASKI ÖNİZLEME KOMUTU: Yazılan belgenin kağıda nasıl çıkacağını 28


İnceleyebilmemİzİ sağlar. Bu komut yazdır işleminden önce kullanılarak yazdırma işleminin

hatalı olmasını engellememize yardımcı olur. Çünkü yazılarımızın sayfa üzerinde nasıl çıkacağı

incelenebilir. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Baskı Önizleme seçilerek,

2) Ya da araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak.

1.7. SAYFA YAPISI KOMUTU; Yazılan belgenin sayfa yapısını ayarlayabilmemizi sağlar. Bu

komut; kağıdın boyutunu, kaynağını, yönünü (dikey-yatay) ve kenar boşluklarını ayarlayabilmemizi

sağlar. Bu komut sadece Dosya menüsünden

çalıştırılır ve çalıştırıldığında Bu görüntüde

"Kağıt" kısmından kâğıdın "Boyutu" ve

"Kaynağı" seçilebilir, "Yön" kısmından kağıdın

"Dikey" veya "Yatay" konumu, "Kenar

Boşlukları" kısmından ise kağıdın "Sol", "Sağ",

"Üst" ve "Alt" kenar boşluk miktarları

ayarlanabilir. En alt kısımda yer alan "Yazıcı"

düğmesi ise yazıcı ayarlarım yapabilmemizi sağlar.

Sayfa yapısı komutundaki ayarlamalar genel

olarak yazımıza başlamadan önce yapılırsa daha

iyi olur. Ancak yazılar yazıldıktan sonrada ayarlanabilir. Fakat yazılar yazıldıktan sonra bu

ayarlar değiştirilirse yazılarımızın düzeninde bozulmalar olabilir.

1.8. GÖNDER KOMUTU: Ekrandaki dosyamızı istenilen bir kişinin mail adresine

dosya olarak ekleyerek gönderebilmemizi sağlar.

P.8. En son işlem yapılmış dosyaları hızlı açma: WordPad'de, işlem yapılmış en son

4 dosyanın adı "Dosya" menüsünde "Çıkış" komutunun hemen üzerinde görüntülenir. Bu

isimlerden birine tıklandığı zaman o dosya hızlı bir şekilde açılır.

1.9. ÇIKIŞ KOMUTU: WordPad programım kapatabilmeyi sağlayan komuttur. Ancak yazılan

belge en son haliyle kaydedilmemiş ise

karşımıza "Yeni" komutunda da çıkan yandaki

şu uyarı mesajı gelir. Bu uyarıya "Evet"

cevabı verilirse ve dosyanın adı varsa direk

kaydedilir yoksa Farklı Kaydet penceresi açılır, Hayır cevabı verilirse belge

29

ALPER BİLGİSAYAR KURSU


kaydedilmeden WordPad'den çıkılır. "İptal" cevabı verilirse belgeye geri dönülür.

WINDOWSDA BİR PROGRAMI KAPATABİLME YÖNTEMLERİ ŞÖYLEDİR

1) Dosya menüsünden Çıkış seçilerek

2) Klavyeden Alt+F4 tuşuna

dokunularak,

3) Pencerenin sağ üst köşesinde yer alan L2SJ (Kapat) simgesine tıklanarak,

4) Başlık çubuğunun boş bir yerinde fare sağ tuşuna tıklanıp Kapat seçilerek,

5) Görev çubuğunda yer alan açık program adına fare sağ tuşuna tıklanıp Kapat seçilerek

6) Pencerenin sol üst köşesinde yer alan program simgesine çift tıklamak yada tek tıklayıp

Kapat'ı seçmek.

2. DÜZEN MENÜSÜ SEÇENEKLERİ

2.1. GERİ AL KOMUTU: Yazılarımız içerisinde en son yapılan işlemleri sırayla

geri alabilmemizi sağlar. Ancak Dosya menüsünde yapılmış işlemler geri alınamaz, bu

komut daha çokyapılmış olan biçimleme işlemlerim geri almak(iptal etmek) için

kullanılır. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Gerİ Al seçilerek,

2) Klavyeden Ctrl+Z tuşuna dokunalarak,

3) Yada biçim araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak.

2.2. KES KOMUTU: Yazımız içerisinde seçilmiş olan bir yazıyı silerek

panoya(hafızaya) aktarabilmeyi sağlar. Bu hafızaya aktarılan yazı, daha sonra İstenirse

"Yapıştır" komutu ile imlecin olduğu yere yapıştırılabilir. Böylece yazımız taşınmış olur.

2.3. KOPYALA KOMUTU: Yazımız içerisinde seçilmiş olan bir yazıyı

silmeden panoya(hafızaya) aktarabilmeyi sağlar. Bu hafızaya aktarılan yazı, daha

sonra istenirse "Yapıştır" komutu ile imlecin olduğu yere yapıştınlabilir. Böylece aynı

yazıdan çoğaltılmış olur.

2.4. YAPIŞTIR KOMUTU: "Kes" veya "Kopyala" komutları ile panoya(hafızaya) aktarılmış

bilgileri imlecin bulunduğu yere yapıştırmayı sağlar.

Kes, Kopyala ve Yapıştır komutlan 4 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:30


1) Düzen menüsünden,

2) Klavyeden (Kes:Ctrl+X veya Shift+Delete, Kopyala:Ctrl+C veya Ctrl+Insert,

Yapıştır:Ctrl+V

veya Shitt+Insert ile),

3) Simgelerinden (Kes: , Kopyala: , Yapıştır: simgesi ile)

4) Yada yazı alanında fare sağ tuşu ile çıkarılan kısayol menüsünden.

Kes/Yapıştır(Taşıma) ve Kopyala/Yapıştır(Çoğaltma) Komutlarının Kullanım Sırası

1. İlk önce taşınacak veya çoğaltılacak yazılar fare yada klavye yardımı ile seçilir.

1. Bu aşamada seçilen yazılar başka yere taşınmak isteniyorsa "Kes" komutu,

çoğaltılmak isteniyorsa "Kopyala" komutu çalıştırılır.

3. Son aşama olarak imleç klavye yada fare yardımıyla hafızaya alınmış bilginin

yeni yapıştırılacağı yere götürülür ve "Yapıştır" komutu çalıştırılır.

2.5. ÖZEL YAPIŞTIR... KOMUTU: Bu komut daha çok, başka bir Windows

uygulamasında seçilip hafızaya aktardığımız bir nesneyi (metin, resim vs.)

istediğimiz düzende WordPad'eyapıştırabilmeyi sağlar. Bu komut seçildiğinde

karşımıza gelen pencerede "Türü" kısmından ne türde yapıştırılacağı seçilir, eğer sol

kısımdaki "Yapıştır" seçeneği yerine "Bağ. Yapıştır" seçeneği işaretlenirse

WordPad'e aktarılan bilgi alındığı uygulamaya bağımlı olur. Bu nedenle o uygulamada o

nesnede yapılan değişiklikler, WordPad'e aktarılmış nesneyi de etkiler.

2.6. TEMİZLE KOMUTU: Yazılar içerisinde seçilen alandaki bilgileri silebilmeyi

sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Temizle seçilerek,

2) Klavyeden "Delete" tuşuna dokunulrak.

2.7. TÜMÜNÜ SEÇ KOMUTU: Yazılan belgedeki tüm yazılan seçebilmeyi sağlar. Bu

komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Tümünü Seç seçilerek,

2) Ya da klavyeden "Ctrl+A" tuşuna dokunularak.

2.8. BUL... KOMUTU : Yazılan belge içerisinde istenilen ifadeyi arayıp bulabilmeyi

sağlar.Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Bul seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+F" tuşuna dokunularak,

31


3) Yada biçim araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde "Aranan"

kısmının karşısına aranacak ifade yazılır. Eğer "Sadece tam sözcükleri eşleştir" seçeneği

işaretlenirse sadece aranan ifadeyle aynı

olan kelimeler bulunur, işaretlenmezse

içerisinde aranan ifadenin geçtiği tüm

kelimeler bulunur. "Büyük küçük harf

eşleştir" seçeneği işaretlenirse aranan

ifadeyle aynı harf büyüklüğünde olan

kelimeler aranır (örneğin aranan ifade

büyük harfle yazılmışsa sadece büyük harfle yazılan kelimelerde arama yapılır),

işaretlenmezse aranan ifadenin büyük yada küçük harfle yazılıp yazılmadığına bakılmadan

tüm kelimelerde arama yapılır. Bu ayarlamalar istenilenleri yapıldıktan sonra "Sonrakini

Bul" düğmesine tıklanırsa arama başlatılır, ilk bulunan kelimeden sonra aynı ifadeden

aratma yapmaya devam edilecekse yine "Sonrakini Bul" düğmesine tıklanır. Ayrıca

"Sadece tam sözcükleri eşleştir" ve "Büyük küçük harf eşleştir" seçenekleri aynı anda

seçiliyse aranan ifadenin tamamen aynısı olan kelimeler bulunur. İkisi de işaretlenmezse

aranan ifadenin içerisinde geçtiği tüm kelimeler bulunur.

2.9. SONRAKİNİ BUL KOMUTU: En son yapılmış "Bul" komutunun tekrarını

sağlar. Bu komut Düzen menüsünden yada klavyeden F3 tuşu ile çalıştırılabilir.

2.10. DEĞİŞTİR... KOMUTU: Yazılan belge içerisinde istenilen ifadeyi arayıp bulabilmeyi

ve istenirse yeni değer ile değiştirebilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir.

Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Değiştir seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+H" tuşuna dokunularak.

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza yandaki

görüntü gelir. Bu görüntüde "Aranan"

kısmına yazılar içerisinde geçen ve

değiştirilmek için aranacak ifade, "Yeni

değer" kısmına ise aranan ifadenin ne

olarak değiştirileceği yazılır.

32


Alt kısımda yer alan "Sadece tam sözcükleri eşleştir" ve "Büyük küçük harf eşleştir"

seçeneklerinin anlamları "Bul" komutundakiyle aynıdır. Bu görüntüde "Aranan" ve "Yeni

değer" kısımlarına gerekli bilgiler yazılıp alttaki kutucuklardan da istenilenleri

işaretledikten sonrayadaişaretlenmeden, "Sonrakini Bul" düğmesine tıklanırsa "Aranan"

ifadeden ilki bulunur, bulunan bu ifade "Yeni değer" ile değiştirilmek isteniyorsa

"Değiştir" düğmesine tıklanır,istenmiyorsa ve bir sonraki aynı ifade bulunmak isteniyorsa

tekrar "Sonrakini Bul" düğmesine tıklanır. Bu işlem bu şekilde, aranan ifade

değiştirilecekse "Değiştir" değiştirilmeyecekse ''Sonrakini Bul" düğmelerine tıklanarak

"WordPad belge aramasını bitirdi" mesajını gelene kadar devam ettirilebilir. Ancak

"Tümünü Değiştir" düğmesine tıklanırsa belge içinde "Aranan" ifadeden kaç tane varsa

hepsi "Yeni değer" kısmına yazılan ifade ile otomatik olarak değiştiriiir.

4.2. NESNE KOMUTU: Yazılarımız

içerisinde imlecin bulunduğu yere bir

nesne ekleyebilmemizi sağlar. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yanda üstte yer

alan görüntü gelir. Bu görüntüde "Yeni

Oluştur" seçiliyken "Nesne Türü" kısmından

eklenecek yeni nesne türü seçilir ve "Tamam"

düğmesine tıklanır, daha sonra o program bir

pencere içinde açılır ve yeni nesnemizi

oluşturmak için gerekli işlemler yapılarak pencere dışına tıklandığında tekrar wordpad

ortamına dönülmüş olunur. Ancak "Dosyadan Oluştur" seçilirse görüntü solda altta yer alan

görüntü haline gelir. Bu görüntüde "Dosya" kısmına nesne olarak eklenmek istenen

dosyanın adı yazılır yada "Gözat" düğmesine tıklanarak bulunup seçilip açılır ve Tamam"

düğmesine tıklanarak o dosyada yer alan bilgi wordpad’e nesne olarak eklenmiş olur.

5. BİÇİM MENÜSÜ SEÇENEKLERİ : Bu menü içerisinde yapılan işlemler ile yazıların

istenilen biçimlerde yazılabilmesi sağlanır. Bu menüdeki komutlar ya yazılarımız

yazılmadan önce çalıştırılmahdır, yada yazılar yazılmış ise önce biçimi değiştirilecek

yazılar seçilir daha sonra bu menüden istenilen komut çalıştırılır.

YAZITİPİ... KOMUTU: Yazıların yazı tipini değiştirebilmeyi sağlar. Bu komut bir yazı

seçildikten sonra yada yazımız yazılmaya başlanmadan önce çalıştırılır. Bu komut 33


seçildiğinde karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde yer alan bir çok

seçenek "Biçim Araç Çubuğu" içerindeki simgelerinden de çalıştırılabilir.

Bu görüntüde gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra Tamam düğmesine tıklanarak

ayarlamaların yazımıza uygulanması sağlanır. Eğer bu komut, bir yazı seçilip uygulanırsa o

yazının seçili düzene geldiği görülür, ancak hiçbir yazı seçilmeden uygulanırsa yeni yazılacak

yazıları etkiler.

5.2. MADDE İMİ BİÇİMİ KOMUTU: Bu komut madde madde yazı yazabilmemizi

yada maddeli görüntüden çıkmamızı sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu

yöntemler şöyledir:

1) Biçim menüsünden "Madde İmi Biçemi" seçilerek.

2) Yada biçim araç çubuğunda yer alan simgesine tıklanarak. İşaretlenmeden, “sonraki

bul” düğmesine tıklanırsa “Aranan” ifadeden ilki bulunur, bulunan bu ifade “Yeni değer”

ile değiştirilmek isteniyorsa “Değiştir” düğmesine tıklanır. İstenmiyorsa ve bir sonraki

aynı ifade bulunmak isteniyorsa tekrar “Sonraki Bul” düğmesine tıklanır. Bu işlem bu

şekilde, aranan ifade değiştirilicekse “Değiştir” değiştirilmiyecekse “Sonraki bul”

düğmelerine tıklanarak “Wordpad belge aramasnı bitirdi” mesajını gelene kadar devam

34

Yazıtipi örneğinin görüntülendiği kısımdır

Yazıtipi efektlerinin seçildiği kısımdır

Yazının renginin seçildiği bölümdür

Yazıcı boyutunun seçildiği bölümdür

Yazı tipinin seçildiği yerdir


ettirebilir. Ancak “Tümünü Değiştir” ifadeden kaç tane varsa hepsi “Yeni değer” kısmına

yazılan ifade ile otomatik olarak değiştirilir.

2.11. BAĞLANTILAR... KOMUTU: Bu komut, "Özel Yapıştır" komutunda "Bağ.

Yapıştır" seçeneği işaretlenerek başka bir uygulamadan bağlantılı bir nesne belge içerisine

yap ıştırı Idığı zaman aktif oiur ve bu bağlantı ile ilgili düzenleme yapabilmemizi sağlar.

2.12. NESNE ÖZELLİKLERİ: Bu komut "Ekle/Nesne" komutu ile WordPad'e bir

nesne eklenmiş ise ve o nesne seçili durumdayken aktif olur ve o nesnenin özelliklerini

görüp bir kısmını değiştirebilmemizi sağlar. Bu komutu 2 şekilde çalıştırabiliriz. Bu


1) Nesne seçiliyken, Düzen menüsünden Nesne Özellikleri seçilerek,

2) Nesne seçiliyken, Klavyeden "Alt+Enter" tuşuna dokunarak.

2.13. NESNE KOMUTU: Bu komut seçilen nesneye göre isim alır ve o

nesneyi düzenleyebilmemizi sağlar.

3. GÖRÜNÜM MENUSU SEÇENEKLERİ

3.1. ARAÇ ÇUBUĞU KOMUTU: (Standart) Araç çubuğunun görüntülenip

gizlenmesini sağlar.

3.2. BİÇİM ÇUBUĞU KOMUTU: Biçim çubuğunun görüntülenip gizlenmesini sağlar.

3.3. CETVEL KOMUTU: Cetvelin görüntülenip gizlenmesini sağlar.

3.4. DURUM ÇUBUĞU KOMUTU: Durum çubuğunun görüntülenip gizlenmesini sağlar.

Bu menüde yer alan bu dört seçeneğin yanında ( )işareti varsa o araç çubuğunun

görünür durumda olduğu, yoksa gizli durumda

3.5. SEÇENEKLER KOMUTU: Bu komut ile wordpad ile ilgili diğergörüntü

seçeneklerinin ayarlanması sağlanır. Bu komut çalıştırıldığında

karşımıza aşağıda yer alan görüntü gelir

. Bu görüntü içerisinde şu anda "Zengin Metin" başlığı seçili olduğu

için zengin metin belgesi yazılırken sözcüklerin neye göre

zkaydırılacağı ve hangi araç çubuklarının görüntülenip

görüntülenmeyeceği ayarlanabilir. Diğer başlıklardan Metin, Word,

Yaz ve Katıştırılmış içinde aynı durum söz konusudur. Seçenekler

başlığından ise "Ölçü birimi" seçilebilir veya "Otomatik sözcük seçimi" yapılıp

yapılmayacağı ayarlanabilir.

4. EKLE MENUSU SEÇENEKLERİ

35


4.1. TARİH VE SAAT... KOMUTU: İmlecin bulunduğu yere sistemin tarihini veya

saatini eklemeyi sağlar. Bu komut "Standart

Araç Çubuğunda" yer alan simgesinden de

çalıştırılabilir. Bu komut çalıştırıldıktan

sonra karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu

görüntü içerisinden eklenmek istenen tarih

yada saat düzeni seçilerek Tamam düğmesine

tıklanır.

Madde İmi Biçemi komutu çal ıştın İdığında imlecin bulunduğu satıra madde imi

ekieyebilmeyi sağlar. Daha sonra maddeler yazılıp her "Enter" tuşuna dokunulduğunda

yeni bir madde imi ekler. Madde iminin iptal edilmesi için, bu komutun yeniden

çalıştırılması gerekir.

5.3. PARAGRAF... KOMUTU : Yazılan

belgede Paragraf düzenlemesi yapabilmeyi

sağlar. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntüde

"Girintileme" kısmından paragrafın

"Soldan", "Sağdan" ne kadar içten yazılacağı

ve paragrafın "İlk satır"ının nereden(kaç

santimetreden) yazılmaya başlanacağı

ayarlanır. "Hizalama" kısmında ise paragrafın "Soldan" hizalı, "Sağdan" hizalı yada

"Ortala"nmış şekilde yazılması sağlanır. Hizalama işlemi biçim araç çubuğundaki

simgelerinden de yapılabilir. Girintileme işlemi "Cetvel" üzerinde yer alan simgelerden,

Hizalama işlemleri ise "Biçim Araç Çubuğu"ndaki simgelerinden de yapılabilir.

36


5.4. SEKMELER... KOMUTU: Normalde klavyede yer alan "Sekme(Tab)" tuşuna

basıldığında imleç belli aralıklarla (Windows işletim sisteminde l,25cm'nin katlan arasında)

hareket eder.

Ancak biz istersek, bu komut yardımıyla

"Sekme(Tab)" tuşunun sekme mesafesini

ayarlayabiliriz. Bu komut seçildiğinde

karşımıza yandaki görüntü çıkar.

Bu görüntüde "Sekme durağı konumu"

kısmına İlk sekme durağı yazılır ve daha

sonra "Ayarla" düğmesine tıklanır. Daha

sonra diğer sekme durakları içinde aynı

işlem tekrar edilir. Ancak daha önceden

eklenmiş bir sekme durağı silinecekse alt

kısımdaki listeden seçildikten sonra

"Temizle" düğmesine

tıklanır, sekme duraklarının tümü birden silinmek istenirse "Tümünü Temizle"

düğmesine tıklanır. Sekme durakları ayarlandıktan sonra "Tamam" düğmesine tıklanıp

belgeye dönüldüğünde eklenmiş olan sekme durak işaretleri cetvel üzerinde görülebilir. Bu

sayede "Sekme(Tab)" tuşuna dokunulduğunda nereye (kaç santimetreye) gidileceği de

öğrenilmiş olur. Sekme durakları fare yardımıyla cetvel üzerinde istenilen mesafelere

tıklanarak da oluşturulabilir. Yada silinmek istenildiğinde de sekme durağını fare ile

cetvel dışına sürükleyip bırakmak yeterlidir.

NOT: WordPad'in "Biçim Araç Çubuğu"nda yer alan diğer simgelerin anlamları şöyledir.37

İlk satır girintisi simgesi

Soldan girinti simgesi Sağdan girinti simgesiSağdan hizalı simgesiSoldan hizalı simgesi

Ortadan hizalı simgesi


1N.İU1İ1 S1İ11ÜCS1 , l

6. YARDIM MENUSU: Bu menü içerisinde WordPad konuları hakkında yardım

alabileceğimiz "Yardım Konuları"na ve "WorPad Hakkında" sürüm bilgilerine

ulaşabiliriz.

NOT : WordPad içerisinde fare sağ tuşu ile kısayoi menülerine ulaşılabilir. Bu

menülerdeki seçenekler yukarıda açıklanan seçenekler ile aynı özelliklere sahiptir.

NOT DEFTERÎ

Başlat / Programlar / Donatılar / Not Defteri : Not Defteri, basit

belgeler oluşturmak için kullanabileceğiniz temel bir metin düzenIeyiçişidir.

Not Defteri en çok metin dosyalarını (yani uzantısı Txt olan dosyalan)

örüntülemek ve düzenlemek amacıyla kullanılır. Not Defteri, yalnızca çok temel

biçimlendirmeleri desteklediği için, düz metin olarak kalması gereken belgeleri

yanlışlıkla özel biçimlendirme ile kaydedemezsiniz. Yani biçimlendirilmiş kayıt

yapamazsınız. Bu programın menü seçenekleri "WordPad" programında açıklanan

komutlarla aynı özelliklere sahiptir.

PAİNT PROGRAMI

Başlat /Programlar / Donatılar / Paint : Windows'un İçinde yer alan

"Paint" programı ile çeşitli geometrik şekillerden oluşan renkli "Bit Eşlem

Resimleri" (BMP uzantılı dosyalar) oluşturabilir, .BMP uzantısmdaki mevcut

resim dosyalan açılıp üzerinde değişiklikler yapabiliriz. Paint programı çalıştınIdığında

karşımıza aşağıdaki görüntüsü gelir.

38

Yazı tipi simgesiYazı tipi boyutu simgesi Kalın simge Altı çizili simge

Yazı rengi simgesi


Bu görüntüde dosyamız henüz kaydedilmediği için başlık çubuğunda "Adsız-Paint"

yazdığı görülür. Bu görüntüde içerisinde aşağıdaki aşamaları izleyerek çizim yapabiliriz.

1. Renk kutusundan istediğimiz renk seçilir.

2. Araç Kutusundan işlem yapmak istediğimiz çizim aracı seçilir. Daha sonra çizim alanında

fare sol tuşu basılı tutularak istenilen şekil çizilebilir.

3. Aynca bir şeklin içini boyamak için, önce Araç Kutusundaki "Renkle Doldur"

düğmesine sonrada şeklin içerisine tıklanır.

4. Hatalı işlem yapılırsa, "Düzen" menüsünden "Geri Al" komutunu kullanabilir

Araç araçlanmn(simgelerinin) anlamlan şöyledir

39

Araç kutusu

Çizim alanı

Menü çubuğu

Durum çubuğu

Renk kutusuSeçilen simgenin alt

seçenekleri


Bu araç çubuklarının(simgeierînin) açıklamaları şöyledir :

Serbest Şekil Secimi aracı: Bu araç rasgele bir alanı seçebilmeyi sağlar. Bu seçimden

sonra o alan istenilen yere sürüklenebilir, kes veya kopyala komutları ile

panoya(hafızaya) alınabilir, daha sonrada istenirse yapıştır komutu ile çizim alanına yada

başka bir uygulamaya yapıştırılabilir.

(Düzgün Şekilli) Seç aracı: Bu araç dikdörtgen şeklinde bir alam seçebilmeyi sağlar.

Bu seçimden sonra o alan istenilen yere sürüklenebilir, kes veya kopyala komutları İle

panoya (hafızaya) alınabilir. Daha sonra yapıştır komutu ile istenilen başka bir

uygulamaya alınabilir.

Silgi/Renk Silici aracı: İstenilen alanı silebilmeyi sağlar. Fare sol tuşu ile tüm renkleri, fare

sağ tuşu ile sadece seçilen rengi silebilmeyi sağlar.

Renkle Doldur aracı: Çizim alanının tamamını ya da sadece içine tıklanan çizimin içini

seçilen renkle doldurmayı sağlar.

Renk Seç aracı : Çizim alanında, fare sol tuşu ile üzerine tıklandığı rengi çizim rengi olarak,

sağ tuşu ile tıklandığı alanı zemin rengi olarak almayı sağlar.

Büyüteç aracı: Çizimi daha yakından inceleyerek daha düzgün çîzebilmemizi sağlar. Bu araç

seçildikten sonra alt kısımda beliren "lx, 2x, 6x, 8x" seçeneklerinden, çizim kaç katı

40

Serbest şekil seçimi aracı

Silgi /renk silicisi aracı

Renk seç aracı

Kalem aracı

Püskürtme kabı aracı

Çizgi aracı

Dikdörtgen çizme aracı

Elips çizme aracı

(Düzgün şekilli) Seç aracı

Renkle doldur aracı

Büyüteç aracı

Fırça aracı

Yazı yazabilme metin aracı

Kıvrımlı çizgi çizme aracı

Çokgen çizme aracı

Yuvarlatılmış dikdörtgen çizme aracı

Seçilen aracın alt seçeneklerinin görüntülendiği kısmıdır


büyütülmek isteniyorsa uygun olanı seçilir. Yada direk çizim üzerine gidilip istenieln yere

tıklanıp orası dört katı kadar büyütülür. Çizimi normal boyutuna döndürmek için büyüteç

simgesine tıkladıktan sonra çizim üzerine tıklanır yada lx'e tıklanır.

Kalem aracı: Seçilen renkte rasgele ince çizgiler çizebilmemizi sağlar.

Fırça aracı: Seçilen renkte ve biçimde çizimler yapabilmeyi sağlar. Kalem aracının

daha kapsamlı halidir.

Püskürtme Kabı aracı: Çizimin tıklanılan yerine seçilen renkte ve büyüklükte boya püskürtür.

Metin aracı: Tıklanan alana seçilen renkte yazı yazılabilmesini sağlar. Bu araca tıklandıktan

sonra çizim alanında herhangi bir yere tıklanarak yazı yazılabilir. Bu sırada üst kısımda

"Yazıtipleri" araç çubuğu görüntülenir (eğer görüntüde yok ise "Görünüm" menüsünden

"Metin Araç Çubuğu" seçeneğini seçin). Bu araç çubuğundan yazının düzeni seçilebilir.

Çizgi aracı: Seçilen renkte ve kalınlıkta düz çizgi çizebilmeyi sağlar.

Kıvrımh Çizgi çizme jtracı: Seçilen renkte ve kalınlıkta kıvrımlı çizgi çizebilmeyi sağlar.

Bu simgeye tıklandıktan sonra çizim alanının herhangi bir yerine düz bir çizgi çizilir daha

sonra bu çizginin herhangi bir yerinden fare ile basılı tutulup (bu işlem en fazla iki defa

yapılabilir) çizgimiz kıvrımlı hale getirilir.

Dikdörtgen aracı: Seçilen renkte ve düzende (içi boş yada dolu) dikdörtgen çizebifmeyi

sağlar.

Çokgen aracı: Seçilen renkte ve düzende (içi boş yada dolu) çokgen çizebilmeyi sağlar.

Elips aracı: Seçilen renkte ve düzende (içi boş yada dolu) elips çizebilmeyi sağlar.

Yuvarlatılınış Dikdörtgen aracı: Seçilen renkte ve düzende (içi boş yada dolu)

köşeleri yuvarlatılmış dikdörtgen çizebilmeyi sağlar.

Renk Kutusu: Bu kısımda yer alan renklerden istenilene fare sol tuşu ile tıklanırsa yazı yada

çizim rengi, fare sağ tuşu ile tıklanırsa zemin rengi seçilebilir. Renk paletinin yapısı aşağıdaki

gibidir.

41Yazı rengi


NOT: Bu renk kutusu üzerinde yer alan herhangi bir rengin üzerinde çift tıklama

yapılarak "Renkleri Düzenle" kısmına geçilip "Özel Renk Tammla"ması da yapılabilir.

PAİNT MENÜ SEÇENEKLERİ VE KOMUTLARI

1. DOSYA MENÜSÜ SEÇENEKLERİ: Bu menüdeki komutlardan, "Yeni", "Aç",

"Kaydet", "Farklı Kaydet", "Baskı Önizleme", "Sayfa Yapısı", "Yazdır", "Gönder" "Son

Kullanılan Dosyaları Hızlı Açma Özelliği" ve "Çıkış" komutlarının anlamlan WordPad

konusunda bahsedildiği gibi kullanılmaktadır.

1.1. YENİ KOMUTU: Yeni boş bir çizim dosyası açabilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde

çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir.

1) Dosya menüsünden Yeni seçilerek

2) Ya da klavyeden "Ctrl+N" tuşuna dokunularak.

Bu komut çalıştırıldığında, ekranda yer alan çizimimiz en son haliyle kaydedilmemiş

ise karşımıza yandaki mesaj görüntüsü gelir. Bu mesaja "Evet" cevabı verilerek dosyamız

kaydedilebilir veya "Hayır" cevabı verilerek kaydedilmeden yeni boş çizim dosyası

açılabilir. Ancak "İptal" cevabı verilirse aynı dosyaya geri dönülür.

1.2. AÇ KOMUTU : Daha önceden kaydedilmiş bir dosyayı Paint ortamına

çağırarak kullanabilmemizi sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir: Bu yöntemler

şöyledir:

1) Dosya menüsünden Aç seçilerek,

2) Ya da klavyeden "Ctrl+O" tuşuna dokunularak.

42

Zemin rengi

Renk seçenekleri


Aç komutu hangi yöntemle

çalıştırılırsa çalıştırılsın karşımıza

yandaki pencere gelir. Bu pencerede

klasör ve dosya adlarının

görüntülendiği listede dosyamızın

adı var ise üzerine çift tıklanarak

yada tek tıklanıp "Aç" düğmesine

tıklanarak yada Dosya adı kısmına

dosyamızın adı yazılıp Aç düğmesine tıklanarak dosyamız açılabilir.Ancak dosyamız başka

bir klasörde yada sürücüde ise "Konum" kısmından yada yada sol tarafta yer alan simgeler

yardımıyla açacağımız dosyanın bulunduğu yer seçilir, daha sonra liste kısmından

dosyamızın bulunduğu klasör, adına tıklanıp açılır ve daha sonra da açılır. Ayrıca

en altta yer alan “Dosya Türü” kısmından açılacak dosya türü değiştirilecek o

uzantıya sahip dosyalarında listelenmesi ve açılabilmesi de sağlan

1.3 KAYDET KOMUTU: Bu komut sayesinde paint ortamında hazırlanmış olan çizimler

kalıcı olarak yan belleğe kaydedilir. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir Bu yöntemler şöledir

– Dosya menüsünden kaydet seçilerek.

– Klavyeden CTRL+S tuşuna dokunularak

Bu komut hangi yöntemle çalıştırılsın iki durum söz konusudur.

1.Eğer dosyanın adı var ise kayıt işlemi direk olarak yapılır

2.Ancak dosyanın adı yok ise karşımıza farklı kaydet penceresi gelir.

1.4 FARKLI KAYDET KOMUTU : Bu komut yapılan çizim ilk defa bir isim altında

kaydedilirken kullanılır yada daha önceden kaydedilmişolan bir çizim dosyası üzerinde

değişiklik yapıldığında ve dosyanın bu yeni hali farklı bir isim altında kaydedilmek istendiği

zaman kullanılır Bu komut sadece dosya menüsünden çalıştırılabilir ve çalıştırıldığında

karşımıza gelen Farklı Kaydet penceresi alttaki gibidir .

43


Bu pencerede Konum

kısmından dosyanın

belgenin kaydedileceği

konum seçilebilir klasör ve

dosya isimlerinin

bulunduğu kısımdan

dosyanın kaydedileceği

klasör çift tıklama ile

seçilir Kayıt Türü

kısmından dosyanın hang

türde kaydedileceği seçilir

ve daha sonra da Dosya adı kısmına dosyanın kaydedilmek istenen adı yazılır ve kaydet

düğmesine tıklanarak kayıt işlemi gerçekleştirilir.

1.5 BASKI ÖN İZLEME KOMUTU :Yapılan çizimin kağıda nasıl çıkacağını

inceleyebilmemizi sağlar. Bu komut yazdır işleminden önce kullanılarak yazdırma işleminin

hatalı olmasını engellememize yardımcı olur. Çünkü yazıların sayfa üzerinde nasıl çıkacağı

incelebilir .

Bu komut sadece Dosya menüsünden Baskı Ön izleme seçilerek Çalıştırılır .

Bu komut çalıştırıldığındaikarşımıza aşağıdaki görüntüsü gelir.

44


1.7. YAZDIR KOMUTU: Painî ortamında yapılmış oİan çizimleri yazdırabilmemizi

sağlayan komuttur. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Yazdır seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+P" tuşuna dokunularak.

Yazdır komutu çalıştırıldığında

karşımıza yandaki pencere gelir. Bu

görüntü içerisindeki tüm seçenekler

uygunsa "Tamam" düğmesine

tıklanarak yazdırma işlemi

başlatılır.

Bu pencerede yer alan bilgilerin

anlamları şöyledir: "Yazıcı Seç"

kısmında dökümün yapılacağı yazıcı

ismi seçilir, "Tercihler" düğmesine

tıklanarak yazıcının yazdırma

özellikleri (kağıt büyüklüğü,

yazdırma yönü gibi) değiştirilebilir. "Dosyaya yazdır" kısmı işaretlenirse belge

yazdırılacağı şekilde, bir isim altında yan belleğe kaydedilir. "Sayfa aralığı" kısmından,

belgedeki sayfaların "Tümü", sadece "Seçim" kısmı yada belirtilen "Sayfa"lan (örneğin

l'den 5'e kadar gibi) yazdırılabilir. "Kopya sayısı" kısmında ise belgenin sayfalarından

kaçar adet yazdınlacağı belirtilir, eğer birden fazla kopya çıkarılacaksa ve

"Harmanla" kısmı işaretlenirse sayfaların sıralı yazdırılması sağlanır.

1.8. GÖNDER KOMUTU: Ekrandaki dosyamızı istenilen bir kişinin mail adresine

dosya olarak ekleyerek gönderebîlmemizi sağlar.

1.9. ARKA PLAN OLARAK AYARLAfDÖSELİ) KOMUTU: Bu komut paint

ortamında hazırlanmış bir çizim dosyasının Windows masaüstüne arka plan (duvar kağıdı)

olarak yerleştirilmesini sağlar. Eğer bu çizim masaüstünün tamamını kaplayacak kadar

büyük değilse çoğaltılarak yerleştirilir.

Ancak çizimimizi duvar kağıdı yapabilmek için, bu komutu uygulamadan önce çizim

dosyamızı kaydetmiş olmamız gerekir.

45


1.10. ARKA PLAN OLARAK AYARLA(ORTALANMIS) KOMUTU: Bu komut

paint ortamında hazırlanmış bir çizim dosyasının Windows masaüstüne arka plan

(duvar kağıdı) olarak yerleştirilmesini sağlar. Eğer çizim masaüstünün tamamını

kaplayacak kadar büyük değilse ekranın ortasına yerleştirilir. Ancak çizimimizi duvar

kağıdı yapabilmek için, bu komutu uygulamadan önce çizim dosyamızı kaydetmiş

olmamız gerekir.

En son işlem yapılmış dosyalan hızlı açma: Paint'te, işlem yapılmış en son 4 dosyanın

adı "Dosya" menüsünde "Çıkış" komutunun hemen üzerinde görüntülenir. Bu

isimlerden birine tıklandığı zaman o dosya hızlı bir şekilde açılır.

1.12. ÇIKIŞ KOMUTU : WordPad programını kapatabilmeyi sağlayan komuttur. Ancak

çizilen resim en son haliyle kaydedilmemiş ise karşımıza "Yeni" komutunda da çıkan

yandaki şu uyarı mesajı gelir. Bu uyarı mesajına "Evet" cevabı verilirse ve dosyamızın adı

varsa direk olarak kaydedilir ve Paint'ten çıkılır, dosyaadı yoksa "Farklı Kaydet" penceresi

açılır, "Hayır" cevabı verilirse belge kaydedilmeden Paint'den çıkılır. "İptal" cevabı

verilirse çizimimize geri dönülür.

2. DÜZEN MENUSU SEÇENEKLERİ :

2.1. GERİ AL KOMUTU : En son yapılan 3 işlemi sırayla geri alabilmeyi sağlar. Ancak

Dosya menüsünde yapılmış işlemler geri alınamaz. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu


1) Düzen menüsünden Geri Al seçilerek,

2) Klavyeden Ctrl+Z tuşuna dokunalarak,

2.2. YİNELE KOMUTU: Bu komut en son yapılmış en fazla 3 geri al işlemini iptal

etmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Yinele seçilerek,

2) Klavyeden Ctrl+Y yada F4 tuşuna dokunalarak,

2.3. KES KOMUTU: Seçilmiş bir çizim alanını silerek panoya(hafızaya) aktarmayı sağlar.

Bu hafızaya alman çizim, daha sonra "Yapıştır" komutu ile aynı çizimin sol üst köşesine

yada başka bir uygulamaya yapıştırılabilir.

2.4. KOPYALA KOMUTU: Seçilmiş bir çizim alanım silmeden panoya(hafızaya)

aktarmayı sağlar. Bu hafızaya alınan çizim, daha sonra "Yapıştır" komutu ile aynı çizimin

sol üst köşesine yada başka bir uygulamaya yapıştırılabilir.

46


2.5. YAPIŞTIR KOMUTU: "Kes" veya "Kopyala" komutları ile panoya(hafızaya)

aktarılmış çizimi, çizim alanının sol üst köşesine yada yeni boş bir çizim sayfasına

yapıştırmayı sağlar. Kes, Kopyala ve Yapıştır komutları 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu



2) Klavyeden (Kes:CtrI+X, Kopyala:Ctrl+C, Yapıştır:Ctrl+V

3) Çizim alanında fare sağ tuşu ile çıkarılan kısayol menüsünden.

Kes/Yapıstır(Tasıma> ve Kopvala/Yapıstır(Coğaltma> Komutlarının Kullanım

Sırası 1. İlk önce çizim araç çubuğunda yer alan düzgün şekilli Seç ( ) aracı yada

Serbest şekilli seçim ( ) aracına tıklanır ve daha sonra taşınacak veya çoğaltılacak

çizim alanı fare yardımı ile seçilir.

2. Bu aşamada seçilen çizim alanı başka yere taşınmak isteniyorsa "Kes" komutu,

çoğaltılmak isteniyorsa "Kopyala" komutu çalıştırılır

3.Son aşama olarak hafızaya alınan çizim aynı çizime yapıştınlacaksa "Yapıştır"

komutu hemen çalıştırılır, ancak başka bir uygulamaya yada çizime yapıştınlacaksa diğer

uygulama açıldıktan sonra "Yapıştır" komutu çalıştırılır.

2.6. SEÇİLENİ TEMİZLE KOMUTU : Çizim içerisinde seçtiğimiz alanda yer alan

çizimleri silebilnıeyi sağlar. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Seçileni Temizle seçilerek,

2) Klavyeden "Delete" tuşuna dokunularak,

3) Yada seçili alanın üzerinde fare sağ tuşuna tıklanıp Seçileni Temizle seçilerek.

2.7. TÜMÜNÜ SEÇ KOMUTU: Yapılan çizimdeki tüm çizim alnını seçebilmeyi sağlar.

Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Tümünü Seç komutu seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+A" tuşuna dokunularak.

3) Yada çizim alanının herhangi bir yerinde fare sağ tuşuna tıklanıp Tümünü Seç komutu

seçilerek

47


2.8. KOPYALA (Dosyaya) KOMUTU:

Bu komut çizim alanından, sadece seçilmiş olan

alanın, bir isim altında yan belleğe

kaydedilebilmesini sağlar. Bu komutu fare sağ

tuşundanda çalıştırılabilir. Bu komutu çalıştırabilmek

için şu işlemleri yapmak gerekir.

1) îlk önce çizim içerisinden kaydedilmek istenen çizim alanı düzgün şekilli seç yada serbest

şekilli seç araçlarından biri yardımıyla seçilir.

2) Bu aşamada Düzen menüsünden yada seçili alan üzerinde fare sağ tuşuna tıklanıp (en

alttaki) Kopyala komutu çalıştırılır. Daha sonra karşımıza yandaki görüntü gelir bu görüntüde

Dosya adı kısmına dosyamızı ne isimde kaydetmek istiyorsak yazılır ve Kaydet

düğmesine tıklanarak kaydedilir .

2.9. DOSYADAN YAPIŞTIR KOMUTU

Bu komut ile ekrandaki çizim üzerine,

başka bir çizim dosyasındaki çizimi

yapıştırma işlemini

gerçekleştirebiliriz.Bu komut Düzen

menüsünden yada fare sağ tuş

menüsünden çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntünün

kullanımı Aç komutu gibidir. Yani

bu görüntüde ekrandaki çizimin üzerine

yapıştırılacak olan dosya seçilir ve Aç

düğmesine Tıklanıp açılır

3. GÖRÜNÜM MENUSU SEÇENEKLERİ :Bu menüdeki komutlar ile "Paint" ortamının

görünümü ayarlanabilir. Bu komutlar şöyledir.48


3.1. ARAÇ KUTUSU KOMUTU: Bu komut ile araç kutusu görüntülenir veya gizlenir.


1) Görünüm menüsünden Araç Kutusu seçilerek,

2) Yada klavyeden "Ctrl+T" tuşuna dokunarak.

3.2. RENK KUTUSU KOMUTU: Bu komut ile renk kutusu görüntülenir veya gizlenir. Bu


1) Görünüm menüsünden Renk Kutususeçilerek,

2) Yada klavyeden "Ctrl+L" tuşuna dokunarak.

3.3.DURUM ÇUBUĞU KOMUTU: Bu komut ile durum çubuğu görüntülenir veya

gizlenir.Bu komut sadece Görünüm menüsünden çalıştırılabilir.

3.4. METİN ARAÇ ÇUBUĞU: Bu komut, çizim ortamında yazı yazabilmemizi sağlayan

MetinKutusu araç çubuğu seçilip çizim alanında bir yazı alanı belirlendikten sonra aktif

hale gelir ve budurmda kullanılırsa "Yazıtipleri (Fonts)" araç çubuğunun görüntülenip

gizlenmesini sağlar.

NOT: Bu menüde yer alan bu dört komutun yanında onay ( T ) işareti varsa

görüntüde olduğunu, yoksa gizli olduğunu belirtir.

3.5. YAKINLAŞTIK KOMUTU: Bu komut sayesinde yapılan çizimi daha

yakından inceleyebilir yada tekrar normal boyutuna

döndürebiliriz. Bu komutun alt seçeneklerinden "Geniş Boyut

(Ctrl+PgDn)" yapılan çizimi %400 yakınlaştırmayı sağlarken,

"Özel Boyut" ise istenilen oranda yakınlaştırmayı sağlar. Her

iki komuttan sonra kullanılabilen "Normal Boyut

(Ctrl+PgUp)" komutu ise çizimi, tekrar normal boyutuna getirmeyi sağlar. "Geniş

Boyut" seçildiğinde veya "Özel Boyut" ta %400 veya daha yukarısı seçildikten

sonra kullanılabilen "Kılavuzu Göster (Ctrl+G)" komutu ise yapılan çizimi küçük

parçalar(kılavuzlar) halinde görüntülemeyi ve bu sayede daha düzgün çizim

yapabilmemizi sağlar. "Küçük Resim Göster" komutu ile ise geniş boyutta(%200 ve

49


yukarısında) görüntülenmiş çizimin, ekrandaki kısmının sol üst köşedeküçükbir

pencere halinde ve normal boyutunda görüntülenmesi sağlanır. Bu sayede geniş

boyutta yapılan değişikliğin normal boyutta nasıl görüntülendiğini incelemiş

oluruz.Yakınlaştır komutunun araç kutusundaki karşılığı Büyüteç (Ou) simgesidir.

3.6. BİT EŞLEM GÖSTER: Yapılan çizimin ekranın tamamını kaplayacak

şekilde görüntülenmesini sağlar. Bu görüntüde fareye tıklandığında yada klavyeden

bir tuşa basıldığında eski ortama geri dönülür. Bu komut 2 şekilde çalıştırılır. Bu


1) Görünüm menüsünden Bit Eşlem Göster seçilerek,

2) Yada klavyeden "Ctrl+F" tuşuna dokunularak.

4. RESİM MENUSU SEÇENEKLERİ

4.1. DÖNDÜR/ÇEVİR... KOMUTU: Seçilen

alam veya seçili alan yoksa resmin tamamını

"Yatay" veya "Dikey" olarak çevirebilmeyi ya da

"Açılı" şekilde yi sağlar. Bu komut 3 şekilde

çalıştırılabilir. Bu Şöledir: Resim menüsünden

Döndür/Çevir seçilerek, Klavyeden "Ctrl+R"

tuşuna dokunularak, Ya da fare sağ tuşu ile çıkan kısayol menüsünden. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntü gelir, içerisinde istenilen seçenek seçilip

Tamam’a tıklanır.

4.2. UZAT/EĞ... KOMUTU: Seçilen alam "Yatay" veya "Dikey" olarak istenilen oranda

uzatabilmeyi-kısaltabilmeyi ya da belli oranda dikey yada yatay olarak eğebilmeyi sağlar. Bu

komut 3 şekilde çalıştırabilir.


1) Resim menüsünden Uzat/Eğ seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+W" tuşuna dokunularak,

3) Yada fare sağ tuşu ile çıkan kısayol menüsünden. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde

Uzat kısmında Yatay veya Dikey kısımlarına

100 *ün üzerinde bir sayı yazarsak seçili

50


alan büyütülmüş, 100'ün altında bir sayı yazarsak seçili alan küçültülmüş olur. "Eğ"

kısmın da ise Yatay veya Dikey kısımlarına istenilen bir açı derecesi yazılırsa seçili

alan o oranda yatay olarak yada dikey olarak eğilmiş olur.

4.3. RENKLERİ TERS ÇEVİR KOMUTU : Seçilen alanın veya resmin tamamının

renklerini bir negatif fîlrai gibi tersine çevirebilmeyi sağlar. Renkleri normal haline

döndürebilmek için aynı komut bir daha çalıştmlmahdır. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu


1) Resmi menüsünden Renkleri Ters Çevir seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+F' tuşuna dokunularak,

3) Yada fare sağ tuşu ile çıkan kısayol menüsünden.

4.4. ÖZNİTELİKLER... KOMUTU: Çizim alanının özn italiklerin i ayarlayabilmemizi


1) Resim menüsünden Öznitelikler seçilerek,

2) Yada klavyeden "Ctrl+E" tuşuna dokunularak. Bu komut seçildiğinde karşımıza

aşağıdaki görüntü gelir.

4.5. RESMİ TEMİZLE KOMUTU: Seçili bir alan yoksa ve metin aracı

seçili değilse kullanılabilen bu komut çizilen resmin ekrandan silinebilmesini sağlar.


1) Resim menüsünden Resmi Temizle seçilerek,

2) Yada klavyeden "Ctrl+Shift+N" tuşuna dokunularak.

51

Çizim alanının genişliği ve yüksekliği ayardır

Çizim alanında kullanılacak ölçü biriminin seçilmesini sağlar

Renk kutusundaki renk düzeninin seçilmesini sağlar


4.6. DONUK ÇİZ KOMUTU: Bu komut seçiliyse seçilen alan zemini ile birlikte

taşınabilir, kopyalanabilir, ancak bu komutun seçimi iptal edilirse seçilen alanın zemini

olmadan taşınabilir, kopyalanabilir.

5. RENKLER MENUSU SEÇENEKLERİ : Bu menü içerisinde sadece Renkleri Düzenle

komutu bulunur. Açıklaması şöyledir.

RENKLERİDÜZENLE...KOMUTU; Bu komut seçildiğinde karşımıza gelen aşağıdaki

görüntü içerisinde ilk önce sadece temel renkler görülebilir ama istenirse “Özel Renk

tanımlama >>” düğmesine tıklanarak

yan tarafta açılan görüntüde renkler

üzerinde fare sürüklenerek özel renk

tanımlaması da yapılabilir. Daha sonra

bu tanımlanan renk istenirse “Özel

Renklere Ekle” düğmesi sayesinde

“Özel Renkler” bölümüne aktarılabilir.

Daha sonra “Tamam” düğmesine

tıklanıp renk kutusuna eklenebilir.

BAŞLAT / AYARLAR BÖLÜMÜ

Başlat / Ayarlar Bölümü: Windows'un

ayarlarını değiştirebilmemizi sağlayan seçenekleri içeren bölümdür. Bu bölüm içerisinde

yer alan seçenekler şöyledir.

DENETİM MASASI BÖLÜMÜ VE SEÇENELERİ

Başlat / Ayarlar / Denetim Masası : Windows'un bir çok ayarım değiştirebilmeyi sağlayan

seçenekleri içeren bölümdür. Denetim Masası bölümü genel olarak 3 şekilde

çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir.

1) Başlat/Ayarlar/Denetim Masası,

2) Bilgisayarım/Denetim Masası,

3) Windows Gezgini/Denetim Masası

52


Bu bölüm çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntülerden birisi çıkar.

DENETİM MASASI İÇERİSİNDE YER ALAN SEÇENEKLERİNİN

ANLAMLARI ŞÖYLEDİR

Denetim Masası / Bölgesel Ayarlar Programı: Windows kullanan

kişilerin kendi alıştığı sisteme göre Bölgesel Seçenekler ve Dil

ayarlamalarını görebilmemizi ve bu ayarlamaların düzenini

değiştirebilmemizi sağlar.

Bu komut seçildiğinde karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu

görüntüde istenilen ayarlar bölmesine tıklanarak karşımıza Seçenekler bölmesinin

görüntüsüdür).

Bu görüntüde "Türkçe" seçili olduğu için Türkçe'ye

uygun ayarlamalar Örnek olarak görüntülenmiştir.

Ancak bu ayarlar istenirse "Özelleştir" düğmesine

tıklanarak değiştirilebilir. Ayrıca "Diller" başlığına

tıklanırsa mevcut diller ile ilgili ayarlar görülebilir ve

istenirse "Ayrıntılar" düğmesine tıklanarak açılan

pencerede mevcut klavye dilleri görülebilir yada yeni

bir klavye dili eklenebilir.

Denetim Masası / Görüntü Programı: Windows da "Temalar"m 53

Denetim Masasının Klasik görünümlü hali

Denetim Masasının Kategori Görünümlü hali

Görüntü


ayarını, "Masaüstü- Arka plan" seçimini (yani masa üstüne yerleştirilecek duvar

kağıdı görünümünü), "Ekran koruyucu"yu, ekran "Görünümü"nü ve ekran kartı

"Ayarlardım yapabilmemizi sağlayan programdır. Bu program seçildiğinde karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntü genel olarak 5 bölmeden oluşur (bu görüntüde Temalar

bölmesi seçili durumdadır). Bu bölmelerin özellikleri şöyledir.

Arka Plan Bölmesi: Bu bölme (soldaki üstteki görüntü) sayesinde Windows' a

uygulanacak tema seçilebilir. Yani hazır

temalardan birisini mevcut oturumumuza

uygulayabilmemi/i sağlar.

Masaüstü Bölmesi: Bu bölme (soldaki alttaki

görüntü) sayesinde masa üstünde görüntülenecek

Arka Plan seçilebilir. Ayrıca bu duvar kağıdı küçük bir

resimse, "Konum" kısmından bu resmin "Döşe"li,

"Ortala"nmış veya "Uzaf'ılmış şekilde masa üstündeki

görüntü düzeni ayarlanabilir. Ayrıca "Gözat" düğmesine tıklanıp başka kayıtlı

resimlerde masaüstüne yerleştirilebilir. "Masaüstünü Özelleştir" düğmesi ile ise

masaüstüyle ilgili bazı ek ayarlamalara ulaşılır ve istenirse bu ayarlamalar değiştirilebilir.

Ekran Koruyucu Bölmesi: Belli bir süre hiçbir tuşa dokunulmadığında ve fare hareket

ettir ilmediğinde ekrana çıkan hareketli görüntüye

Ekran Koruyucu adı verilir. Bu bölmeye girildiğinde

karşımıza solda en altta yer alan görüntü gelir. Bu

görüntü sayesinde ekran koruyucu ayarları

yapılabilir. Bu bölmedeki "Ekran Koruyucu"

kısmından istenilen ekran koruyucu düzeni seçilir,

daha sonra İstenirse "Ayarlar" düğmesi tıklanarak

ekran koruyucunun ayarları değiştirilebilir. Eğer

İstenirse "Önizleme" düğmesine tıklanarak ekran

koruyucu ekranın tamamında İncelenebilir.

Ekran koruyucusundan çıkabilmek için klavyeden bir

tuşa dokunulmalı veya fare hareket ettirilmelidir.

Ayrıca bu kısımda Monitörümüzün güç ayarları

yapılabilir. Bu sayede monitörün belli bir süre hiç bir tuşa dokunulmadığı zaman ve fare

hareket ettirilmediği zaman düşük güçte beklemesi veya monitörün kapanması 54


sağlanabilir.

Görünüm Bölmesi: Bu bölmeye tıklanırsa karşımıza yandaki görüntü çıkar. Bu görüntü

içerisinde Windows'un görünüm(çalışma) renkleri ayarlanabilir. Bu bölme içerisinde yer

alan "Pencere ve düğmeler" kısmından

istenilen stil, "Renk düzeni" kısmından

istenien renk ve "Yazı tipi boyutu"

kısmından yazıtipi boyutu ayarlanabilir.

Ayrıca "Efektler" düğmesine tıklanarak

efektler ile ilgili ek ayarlamalar

yapılabilir. Ancak Windows'un çalışma

renklerini kendimiz belirlemek istiyorsak

"Gelişmiş" düğmesine tıklayarak gelen

görüntüden istenilen bölüm için istenilen

renk seçilebilir.

Ayarlar bölmesi: Bu bölmede "Renk

kalitesi" kısmından ekranın renk

yoğunluğu ayarını ve "Ekran

çözünürlüğü" kısmından ise ekranın

görüntü boyutu ayarı yapılabilir. Ayrıca

"Gelişmiş" düğmesine tıklanarak

bilgisayarımızın monitör ismi, ekran

kartı gibi özelliklerini görebilir ve

değiştirebiliriz. Eğer monitörümüzde

yada ekran kartımızda sorun var ise

"Sorun Gider" düğmesine tıklanarak

Video Görüntü Sorun Gidericisi

penceresi açılabilir ve bu sorun giderilmeye çalıştırılabilir

55


Denetim masası / tarih ve saat programı: Geçerli Tarih ve saati ayarlayabilmemizi yada

saatin ayarlanmasını sağlar. Tarih ve görev çubuğu üzerinde yer alan tıklayarakta

çalışıtırabilir. Her karşımıza yandaki

görüntü gelir. Bu görüntüde “Tarih” ay’ın

yanındaki oka tıklanıp yanındaki yukarı-

aşağı oklara gün kısmından da istenilen

güne ise, sayısal saat içerisinde yer

saniye üzeine tıklanarak yan yukarı-

aşağı düğmelerine klavyedeki yukarı-

aşağı ok ayarlaması yapılır. Ayrıca

“Saat bulunan bölgeye uygun olan

ışığından yararlanma değişikliklerinde

saati otomatik olarak ayarla” kutucuğu

işaretliyse saatler ileri veya geri

alındığında Windows’un bu ayarlamayı

otomatik olarak yapması sağlanır. Internet Saati kısmında ise sunucu düzeni seçilebilir.ya da

internet açık ise saatin güncellenmesi sağlanabilir.

Denetim Masası / Fare Programı: Windows'un fare ayarlarını

görebilmemizi vedeğiştirebilmemizi sağlayan programdır. Bu program

çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde

"Düğmeler" bölmesindeyken farenin sol ve

sağ düğmelerinin özelliklerinin yer

değiştirilebilmesi, çift tıklama hızının

ayarlanabiîmesi ve tıklama kilidinin

etkinleştirilmesi sağlanır. Çift tıklama hızı

ayarı değiştirilirse, bu hız yan tarafta yer

alan klasör simgesi üzerinde test edilebilir.

"İşaretçiler" bölmesi ise farenin gösterge

düzenini seçebilmemizi ve bu düzendeki

işaretlerin anlamlarını görebilmemizi sağlar.

Bu düzenlerden istenilen birine ait fare işaretçisi üzerine çift tıklanıp gelen görüntüden

istenilen fare işaretçisi seçilip açılarak eskisinin yerine kullanılabilir.

56


Ya da değiştirilen bir işaretçi varsa o işaretçiye tıklayıp "Varsayılanı Kullan" düğmesine

tıklanarak orijinal haline döndürülmesi sağlanabilir. "İşaretçi Seçenekleri" bölmesinde

ise fare ile ilgili işaretçi hızı ve diğer bazı ayarlamaları, "Tekerlek" bölümünde ise

faremizdeki tekerleğin bir defada ne kadar mesafe alacağının ayarlanması ve son bölüm

olan "Donanım" bölümünde ise faremiz ile ilgili donanımsal bilgileri görebiliriz.

Denetim Masası / Klavye Programı:Klavye ayarını yapabilmemizi sağlayan programdır. Bu

program çalıştırıldığında karşımıza aşağıda solda yer alan görüntü gelir. Klavye programının

bu görüntüsü 2 bölümden oluşur Bu

bölümlerden"Hız" bölümünde (yandaki görüntü)

klavyenin "Yineleme gecikmesi", "Yineleme hızı"

ve "İmleç yanıp sönme hızf'nı ayarlayabiliriz.

"Donanım" bölümünde ise klavyemiz ile ilgili

donanımsal bilgileri görebiliriz.

Denetim Masası / Ses Efekti ve Ses Aygıtları Programı: Ses kartı olan bilgisayarlarda ses

kartı ayarlarını görebilmemizi ve değiştirebilmemizi sağlayan programdır. Bu program

çalıştırıldığında karşımıza yukarıda sağda yer alan görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde istenilen

bölüme tıklanarak o bölümle ilgili ayarlamalar

yapılabilir.

57


Denetim Masası / Erişebîliriik Seçenekleri Programı: Bu program, engelli kişilerin sesler

ve belirgin görüntüler yardımıyla Windows'u daha iyi kullanabilmesini sağlar. Bu program

çalıştırıldığında karşımıza aşağıda diğer sayfada yer alan görüntü gelir.

Bu görüntü içerisinde "Klavye" bölümünde, Örneğin tek kol ile çalışmak zorunda olan kişiler

için Shift(ÜstKrkt), Ctrl ve Alt tuşlarının basılı tutulmasını gerektirmeyen bir seçenek

(Yapışkan Tuşları Kullan) vardır; bu seçenek işaretlendiğinde önce bu tuşlardan İstenilene

dokunulur ve daha sonra bu tuş basılı tutulmadan ikinci tuşa dokunularak kullanılabilir.

"Ses" bölümünden sesli ve olan kişiler için Shift(ÜstKrkt), Ctrl ve Alt tuşlarının basılı

tutulmasını gerektirmeyen bir seçenek

(Yapışkan Tuşları Kullan) vardır; bu

seçenek işaretlendiğinde önce bu tuşlardan

İstenilene dokunulur ve daha sonra bu tuş

basılı tutulmadan ikinci tuşa dokunularak

kullanılabilir. "Ses" bölümünden sesli ve

görsel uyanlar alınması için ayarlamalar

yapılabilir. "Görüntü" bölümünden

yüksek karşıtlık ayarı, "Fare"

bölümünden fare işaretçisinin klavyenin

sağındaki sayısal tuşlar İle kontrol

edilebilmesi ve "Genel" bölmesinden ise

diğer bazı ayarlamaların yapılması

sağlanabilir.

58


Denetim Masası / Yazı Tipleri Programı : Bu program çalıştırıldığında karşımıza aşağıda

solda yer alan görüntü gelir. Buprogram sayesinde Windows'ta kullanılabilen yazi tiplerini

görebiliriz ve istenirse yeni bir yazı tipi ekleyebiliriz. Yazı tipi iki şekilde

eklenebilir. Bunlardan birincisi, yeni

yazı tipini Windows'un "Fonts"

klasörüne kopyalamak, ikincisi ise

"Dosya'* menüsünden Yeni Yazıtîpi

Yükle komutunu çalıştırmaktır.

Ayrıca yazı tipleri penceresinde

herhangi bir yazı tipinin üzerine

çift tıklayarak o yazı tipinin örneğini

görebilir ve gerekiyorsa "Yazdır"

düğmesine tıklanarak bu yazı örneği

yazıcıya da çıkartılabilir,

Denetini Masası / Donanım Ekle Programı: Windows, sisteminize yeni eklediğiniz

donanımlardan çoğunu otomatik olarak tanır ve çalışması için gerekli yazılımı yükler.

Ancak bilgisayarımıza yeni bir

donanım taktığımız zaman

Windows bu donanımı görmez ise

Denetim Masası'ndaki Donanım

Ekle programı ile bu donanımı

buldurup Windows'a

tanıtabiliriz. Bu komut ilk

çalıştırıldığında karşımıza üstte

yer alan görüntü gelir. Daha sonrada

adımlar takip edilerek yeni donanımımız eklenebilir yada donanım sorunumuz

giderilebilir. Ancak yeni donanım eklerken ekleyeceğimiz donanımın sürücüsünü

bulunduran CD'ye yada Disket'e ihtiyaç duyabiliriz.59


Denetim Masası / Ağ Bağlantıları Programı: Bu program sayesinde

bilgisayarımızdaki ağ bağlantıları penceresi açılır. Bu pencerede istenirse ağ

bağlantımızla ilgili ayarlamalar yapabilmemizde mümkündür.

Denetim Masası / Program Ekle veya Kaldır Programı: Bu program 4

bölmeden oluşur.

Bunlardan "Program Değiştir-Kaldır" bölmesi (aşağıda soldaki şekil) içerisinde yer alan

listede Windows'a sonradan yüklenmiş programların listesi görülebilir ve istenirse

bunlardan gereksiz olanlar üzerine tıklanıp yan tarafındaki "Değiştir/Kaldır" düğmesine

tıklanarak Windows'dan kaldırılabilir yada ayarlan değiştirilebilir. "Yeni Program Ekle"

bölümüne tıklanırsa açılan penceresinde (aşağıda sağdaki şekil) yer alan CD veya Disket

düğmesine basılırsa, CD veya disket'inizdeki SETUP.EXE, KUR.EXE veya

INSTALL.EXE gibi kurulum dosyalarını otomatik olarak bulunur ve daha sonra

yüklenebilmesini sağlar.

Windows Bileşenleri Ekle/Kaldır: bölmesine tıklanırsa karşımıza aşağıda en alttaki şekil

gelir ve bu şekil içerisinde Windows'un kendi programlarım yeniden yükleyebilmemiz

veya yüklenmiş programlarından bir kısmını kaldırabilmemiz(silinebilmemiz) söz

konusu olabilir. Bu bölmede yüklenmek istenen veya İptal edilmek İstenen program

ekrandaki isimlerin birinin içerisİndeyse o İsme çift tıklayarak alt listesi görülebilir ve

buradan seçme veya iptal işlemi yapılır, daha sonra Uygula veya Tamam düğmesine

tıklanarak yapılan İşlemin geçerlilik kazanması sağlanır. Ancak bu işlem için Windows'un

dosyalarının bulunduğu Windows CD'sine ihtiyaç duyulabilir.

60


Program Erişim ve Varsayılan Ayarlar: bölümünde ise bir program yapılandırması,

web taraması yada e-posta gönderilmesi, gibi belirli etkinliklerde varsayılan programları ve

Başlat menusu, masaüstü ve diğer yerlerden erişilen programlar belirtilir.

Denetim Masası / Sistem Programı: Bu

program, bilgisayarımızın ve işletim sistemimizin bazı Özelliklerini görebilmemizi ve

değiştirebilmemizi sağlar. Bu program bölümlerden oluşur.

61


1. Genel Bölümü: Bu bölüm sayesinde,

sistem bilgilerini, kayıtlı kullanıcı

bilgilerini ve bilgisayarımızın CPU ve

RAM belleği bilgilerini Öğrenebiliriz. Bu

bölüm Sistem programının ilk bölümüdür .

2. Bilgisayar Adı Bölümü: Bu bölüm

sayesinde bilgisayarımızın ağ

kullanımındaki tam adı ve çalışma grubu

adı görülebilir ve istenirse bu adlar

değiştirilebilir. Bu bölümün görünümü

yandakii gibidir

3.Donanım Bölümü: Bu bölümdeki,

“Aygıt Yöneticisi” sayesinde

bilgisayarımızın donanım aygıtları

listelenebilir,değiştirilebilir, kaldırılabilir,

“sürücüler” sayesinde sürücü imzalama

ve Windows güncelleme(uptade),

“Donanım profilleri” sayesinde ise farklı

donanım yapılandırma ayarlamalarını

kaydedebilme söz konusudur bu bölümün

görüntüsü aşağıdaki gibidir.

Donanım bölümünde yer alan “Aygıt

Yöneticisi çalıştırıldığında karşımıza

aşağıdaki görüntü gelir.

62


2. Gelişmiş Bölümü: Bu bölüm sayesinde bilgisayarımızın "Performans" ayarları, "Kullanıcı

Profil" ayarlan ve "Başlangıç ve Kurtarma" ayarlan görülebilir ve değiştirilebilir. Bu

bölümün görüntüsü aşağıdaki (soldaki) gibidir. Bu bölümde özellikle bilgisayarımızın daha

performanslı çalışabilmesi için "Performans" seceneğindeki "Ayarlar" düğmesine tıklanarak

açılan aşağıdaki (sağdaki) görüntü içerisinde yer alan "En iyi performans için ayarla" seçeneği

seçilmelidir

4.Sistem Geri Yükleme Bölümü; Özellikle bilgisayarımızın sistem ayarlan değiştiğinde bu

ayarlan tekrar eski haline getirebilmek için

sistem geri yüklemesi kayıtları otomatik olarak yapılır. İşte bu kaydm yapılmaması istenirse

yada ayarları değiştirilmek istenirse bu bölüm kullanılır.

5 Otomatik Güncelleştirmeler Bölümü: Windows işletim sistemimizin internet üzerinden

güncelleştirme ayarını yapabilmemizi yada bu otomatik güncelleştirme ayarını

kapatabilmemizi sağlar.

6 Uzak Bölümü: Bu bölüm sayesinde bilgisayarımızın başka bir konumdan kullanılabilme

yollan seçilebilir. Bu bölümde yer alan "Uzaktan Yardım" seçeneği sayesinde Özellikle

internet üzerinden yardım alınabilmesi sağlanırken, "Uzak Masaüstü" seçeneği sayesinde

bilgisayarımıza, ağdaki yada internet üzerindeki başka bir bilgisayardan bağlanılıp

kullanılabilmesi ile ilgili ayarlamalar yapılabilir.

Denetim Masası / Oyun Kumandalan (Joystilk) Programı: Bilgisayarda oyun

kumandamız var ise, denetim masasında bu program yardımıyla Oyun Kumandamızın

ayarlarını görebilir veya değiştirebiliriz.63


Denetim Masası / Telefon ve Modem Programı: Bu program sayesinde sisteminize

bağlı bir telefonun veya modemin ayarlan görülebilir ve istenirse bu ayarlar değiştirilebilir.

Ayrıca istenirse yeni bir modem eklenebilir yada mevcut modem bilgisayarımızdan

kaldırılabilir.

Denetim Masası / Güç Seçenekleri Programı: Bu

program çaiıştınIdığında karşımıza üste sağda yer alan

görüntü gelir. Bu program sayesinde bilgisayarımızın

kullanılmadığı zaman, kaç dakika sonra sistem bekleme

durumuna geçeceği, Monitörün ve Sabit Disklerin

kapatılacağı gibi ayarlamaları yapılır.

Denetim Masası / Yazıcı ve Fakslar Programı: Bu

program, Windows’a yeni bir yazıcı veya faks eklemek

için veya tanımlı yazıcı ve faksları görüp ayarlarını değiştirmek için kullanılır. Bu program

genel olarak 2 yöntemle çalıştırılabilir.

1) Başlat/Ayarlar/Yazıcı ve Fakslar

2) Denetim Masası/Yazıcı ve Fakslar

Bu program çalıştıldığında

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu

görüntüde soldaki “Yazıcı Görevleri”

içerisinde yer alan “Yazıcı ve Ekle”

yazısına tıklayarak yeni bir yazıcı

eklenebilir. “Faks Kur” yazısına

tıklanarak faks programı kurulabilir.

64


Ayrıca bu görüntü içerisinde birden fazla yazıcı tanımlıysa hangi yazıcının varsayılan

olduğu üzerindeki onay simgesinden anlaşılır ancak başka bir yazıcı seçildikten sonra Dosya

menüsünden veya o yazıcının üzerinde fare sağ tuşundan çıkan kısayol menüsünden

“Varsayılan Yazıcı Olarak Ata” seçeneğini seçmemiz gerekir. Ayrıca her iki menüde de

yer alan “Aç” seçeneği o yazıcının belge penceresinin açılmasını, “Yazdırma Tercihleri”

seçeneği o yazıcıyla ilgili yazdırma tercihlerini görüp değiştirebilmeyi, “Yazdırma

Duraklat” yapılan yazdırma işlemini bekletmeyi, “Tüm Belgeleri İptal Et” seçeneği ise

yazma işlemini iptal etmeyi, “Kısayol Oluştur” seçeneği seçilen yazıcının bir kısayol

simgesini oluşturmayı, “Sil” seçeneği o yazıcının silinmesini, “Ad Değiştir” seçeneği

yazıcıya yeni bir ad verilebilmesini, “Özellikler” seçeneği ise o yazıcının özelliklerini

görebilmemizi ve değiştirilebilmemizi sağlar.

NOT: Windows’a yüklediğiniz bazı programlar Denetim Masası’na yeni simgeler

ekleyebilir. Bunların kullanımı kurduğunuz yazılıma göre değişir.

Denetim Masası / Güvenlik Merkezi Programı: Bu program

sayesinde Windows’a korunmasına yardımcı olan güvenlik seçenekleri

penceresi açılabilir. Ve istenirse bu ayarlar değiştirilebilir.

Denetim Masası / Otomatik

Güncelleştirmeler Programı:

Bu program sayesinde “Denetim

Masası/Sistem” programı içerisinde yer alan

“Otomatik Güncelleştirmeler” bölümü bağımsız olarak açılabilir.

Denetim Masası / Kullanıcı Hesapları Programı: Bu

program sayesinde bilgisayarı kullanan kişiler için ayrı hesaplar

eklenebilir, bu hesaplar görülebilir bu hesaplarla ilgili

ayarlamalar görülüp değiştirilebilir. Kullanıcı hesabı oluşturmanın en büyük avantajı,

bir bilgisayarı farklı kişiler kullanıyorsa herkesin kendi hesabıyla kendi ayarladğı

Windows ayarlamalarında çalışabilmesine imkan tanımasıdır. Ayrıca istenirse her

kullanıcı, belgeleim klasörünün başka kullanıcılar tarafından görünmesi de

engelleyebilir.65

Güvenlik Merkezi

Otomatik Güncelleştir..

KullanıcıHesapları


D eneim Masası / Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü Programı: Bu

programın özellikleri özellikleri “Başlat/Ayarlar/Görev Çubuğu ve

Başlat Menüsü” seçeneğiyle ayrılır.

Denetim Masası / Ağ Kurulum Sihirbazı Programı: Bu

program, bilgisayarımızın ağımızda çalıştırılabilecek şekilde

kurulmasına yardımcı olan sihirbazı çalıştırır. Bu sihirbazı

kllanmak için bilgisayarımızın bir ağa bağlı olması gerekir. Bu sayede

bilgisayarımız ağımızdaki ortak görevleri (örneğin internet, yazıcı vb.) kullanabilir.

Denetim Masası / Klasör Seçenekleri Programı: Bu

programı kullanarak, klasörlerinizin nasıl işlev göreceğini

ve içeriğinin nasıl görüntüleneceğini belirleyebilirsiniz.

Örneğin, klasörlerinizde ortak görevler olan köprüler, başka depolama konumları ve

ayrıntılı dosya bilgileri görüntülenmesini istediğinizi belirtebilirsiniz. Öğelerin

tek tıklatılarak mı çift tıklatılarak mı açılacağını da seçebilirsiniz. Belirli bir

dosya türünü açan programı değiştirebilirsiniz. Ayrıca, masaüstünde

görüntülenen Öğeleri de değiştirebilirsiniz.

Denetim Masası / Konuşma Programı: Bu program sayesinde metin okuma

çevirisinin insan sesi özelliklerini, hızını ve diğer seçeneklerini değiştirebilirsiniz.

Ancak bu programın “Türkçe” dil desteği yoktur.

Denetim Masası / Tarayıcılar ve Kameralar Programı:

Bu program sayesinde, dij ital kameraları, dij ital video

kameralarını ve diğer resim yakalama aygıtlarını

yüklemenizi sağlar. Ayrıca, aygıt özelliklerini görüntüleyebilir, kameranızdan

resim silebilir veya fotoğrafları yazdırabilirsiniz. Hatta, her şeyin doğru

çalıştığından emin olmak için aygıtınızısınayabilirisniz.

Denetim Masası / Windows Güvenlik Duvarı Programı: 66

Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü

Ağ Kurulum Sihirbazı

Klasör Seçenekleri

Konuşma

Tarayacılar ve Kameralar

Windows Güvenlik


Güvenlik Duvarı, bilgisayarınızın daha güvenli olmasına yardımcı olur.

Başka bilgisayarlardan bilgisayarınıza gelen bilgileri kısıtlayarak,

bilgisayarınızdaki veriler konusunda size daha fazla denetim sağlar ve

bilgisayarınıza davetsiz olarak bağlanmaya çalışan kişi veya programlara (virüsler

ve solucanlar dahil) karşı bir savunma hattı kurar.

Microsoft Windows XP Service Pack 2 (SP2) İçin Windows Güvenlik Duvarı varsayılan

olarak açıktır ve kapanmamasında fayda vardır.

Denetim Masası / Yönetimsel Araçlar Programı: Bu program

sayesinde bilgisayarımız için gerekli bazı ek programlara ulaşabiliriz.

Denetim Masası / Zamanlanmış Görevler Programı: Bu program

sayesinde, komut dosyalarını, programları veya belgeleri sizin için en

uygun zamanda çalışacak şekilde zamanlayabilirsiniz. Zamanlanmış

Görevler, Windows XP’yi her başlattığımızda başlar ve arka planda çalışır.

Zamanlanmış Görevler ile aşağıdakileri de yapabilirsiniz.

1)Bir görev için zamanı değiştirebilirsiniz.

2 )Zamanlanan bir görevi durdurabilirsiniz.

3)Görevin zamanlanan saatteki çalışma şeklini özelleştirebilirsiniz.

Denetim Masası / Internet Seçenekleri Programı: Bu programı

kullanarak internet Explorer ayarlarınızı değiştirebilirsiniz. Burada,

tarayıcı programınızı başlattığınızda görüntülenecek ilk Web sayfasını (giriş sayfasını)

belirtebilir, bilgisayarınızdaki geçici internet dosyalarını silebilir, İçerik Danışmanı'nı

kullanarak istenmeyen içeriklere erişimi önleyebilir, renk ve yazı tiplerinin Web

sayfalarında nasıl görüntüleneceğini belirtebilirsiniz. Aynca, güvenlik düzeyinizi

ayarlayabilir, e-posta ve internet haber gruplarını okumak için kullanılacak programları

belirtebilirsiniz.

Denetim masası / kablosuz ağ sihirbazı programı: Bu sihirbaz tüm

67

Yönetimsel Araçlar

Zamanlanmış Görevler

Internet Seçenekleri

Kablosuz Ağ Bağlantıları


bilgisayarın aygıtların kablosuz erişim noktası üzerinden bağlı olduğu güvenliği

etk,nleştirilmiş kablosuz ağı kurmanıza yardım eder..

Başlat / Ayarlar / Yazıcı ve Fakslar Programı: Bu Program,

Denetim Masası’ndaki Yazıcı ve Fakslar programı (Bknz. Sayfa 48) ile

aynıdır.

GÖREV ÇUBUĞU VE BAŞLAT MENÜSÜ PROGRAMLARI

Başlat/ Ayarlar / Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü..:

Windows’un görev çubuğunu

özelleştirebilmemizi sağlayan programdır. Bu

program saysesinde, Görev çubuğunun

görünümü değiştirilebilir. Başlat menüsünden

görüntü düzeni ayarlanabilir. Ya da

özelleştirilebilir. Bu program çalıştırıldığında

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntü 2

bölümden oluşur.Bu bölümler şöyledir.

1.Görev çubuğu bölmesinde (solda üstteki görüntü) görev çubuğunun ve başlat menüsünün

görüntüsü ile ilgili ayarlar yapılır. “Görev

çubuğunu kilitle” seçeneği işaretliyse bir

program çalışıtıldığında görev çubuğu otomatik

olarak gizlenir. Ancak fare imleci üzerine

getirildiğinde yeniden görüntülenir.

“Görev çubuğunu pencerelerin üzerinde tut” işaretliyse bir program çalıştırılıp ekranı

kaplamış durumdayken görev çubuğunun ekranda görünmesi sağlanır,“Hızlı Başlat’ı

Göster” seçeneği işaretliyse görev çubuğunda hızlı başlar araç çubuğu görüntülenir, “Saati 68

Yazıcı ve Fakslar


Göster” seçeneği işaretliyse görev çubuğunun en sağında yer alan saat görüntülenir. Ve

“Etkin olmayan simgeleri gizle” işaretliyse görev çubuğunun en sağında yer alan program

kısayol simgelerinden etkin olmayanların yani uzun zamandır kullanılmayanların otomatik

olarak gizlenebilmesi sağlanır. Bu seçeneğin yanındaki “Özelleştir” düğmesine tıklayarak

gizlenme seçeneklerini kendimizde ayarlayabiliriz.

2.Başlat Menüsü bölmesinde (hemen üstteki görüntü) görev çubuğunun görüntü düzeni

ayarlanabilir. Ayrıca istenirse hangi düzen seçilirse seçilsin yan tarafında yer alan

“Özelleştir” sayesinde seçilen görüntünün özelleştirilmesi sağlanabilir. Bu özelleştirme

sayesinde yeni kısayollar eklenebilir, eklenmiş kısayollar kalırılabilir, başlat menüsü

içerisnde yer alan “Belgeler” içerisinde yer alan en son açılmış belgelerin listesi “Temizle”

düğmesi ile temizlenebilir.

Klasik Başlat Menüsü Görünümünde Başlat Menüsüne Yeni Bir Kısayol Ekleme

Aşamaları Şöyledir

1. İlk önce Başlat / Ayarlar / Görev çubuğu ve Başlat Menüsü..programı çalıştırılr. Ve

buradan Başlat Menüsü bölümüne seçilir.

2. Bu aşamada karşımıza gelen görüntüde “Klasik Başlat Menüsü” işaretliyken “

Özelleştir..” düğmesine tıklanır. Daha sonra karşımıza gelen görüntüde (şekil1) “Ekle”

düğmesine tıklanarak şekil 2’deki görüntüye ulaşır. Bu görüntüde kısayolu yapılacak

programın adı, sürücü ve klasörü ile birlikte yazılır ya da dosyanın hangi kalsördeki olduğu

bilinmiyorsa “Göz at..” dümesi tıklanarak karşımıza gelen görüntüde programın bulunduğu

kalsör açılır, daha sonra dosya bulunur, seçilir ve açılır. Daha sonra “İleri” düğmesi tıklanır.

3. Bu aşamada karşımıza gelen görüntüde (Şekil 3) eğer kısayolun ekleneceği klasör varsa

seçilir yoksa alt kısımda yer alan "Yeni Klasör..." düğmesi tıklanarak yeni bir klasör

oluşturulabilir, daha sonra kısayolumuzun oluşturulacağı klasör seçiliyken "İleri" düğmesine

tıklanır.

4. Son aşama olarak karşımıza gelen görüntüde (Şekil 4) kısayola bir isim verilir ve

"Son" düğmesi tıklanarak işlem tamamlanır.

69


Şekil 1

Şekil 3

Şekil 2

Şekil 4

70


Başlat Menüsündeki Bir Kısayolu Kaldırma(Silme) Aşamaları Şöyledir

1.Yöntem:

1. İlk önce Başlat/Ayarlar/Görev

çubuğu ve Başlat menüsü..programı

çalıştırılır ve buradan Başlat Menüsü

bölümüne geçilir.

2. Bu aşamada karşımıza gelen

görüntüde “Klasik Başlat

Menüsü” işaretliyken

“Özelleştir..” düğmesine

tıklanır. Daha sonra karşımıza

gelen görüntüde (şekil 1)

“Kaldır” düğmesine tıklanarak

yandaki görüntüye ulaşılır. Bu

görüntüde önce kısayolun

içinde bulunduğu klasörün

solundaki+sembolüne tıklanır, sonra kaldırılmak istenilen kısayol seçilir ve “kaldır”

düğmesine tıklanarak işlem tamamlanır.

2.Yöntem: Direk olarak, başlat menüsü açıldıktan sonra silinecek kısayolun üzerinde fare

sağ tuşuna tıklanır ve açılan menüden “Sil” komutu ile kısayolumuz silinebilir.

Bir kısayolun adını değiştirmek

Başlat menüsü açıldıktan sonra adı değiştirilmek istenen kısayolun üzerinde fare sağ

tuşuna dokunulur ve açılan görüntüde “Ad değiştir” komutu çalıştırılır ve gelen görüntüde

de kısayolumuza yeni adı yazılıp, tamam düğmesine tıklanır.

Masaüstüne Kısayol Oluşturmak

Masaüstünde boş bir yerde fare sağ tuşuna dokunulup açılan görüntüde “Yeni/Kısayol”

çalıştırılır, daha sonraki aşamalar (bir önceki sayfada yer alan kısayol oluşturmakta olduğu

71


gibi) takip edilir.

Başlat/Programlar/Başlangıç/ Klasörleri İçerisinde Kısayol Oluşturmak:

Bu işlemin aşamaları bir önceki sayfada açıklanan kısayol ekleme aşamaları ile aynıdır.

Sadece üçüncü aşamada yer alan kalsör şemasında “Başlangıç” klasörlerin seçilmesi

gerekir. Başlangıç klasörlerine oluşturalana bir programın kısayolu Windows açılışında

otomatik olarak çalışır.

NOT: Başlat Menüsü ve Görev çubuğu’nun içindeki “Başlat Menüsü” bölümünde yer alan

“Klasik Başlat Menüsü” seçeneğinin “Özelleştir..” düğmesine tıklandıktan sonra açılan

pencerede yer alan “Gelişmiş..” düğmesi ile daha sonra bahsedeceğimiz “Windows Gezgini”

programı gibi kullanılmaktadır. Bu kısım sayesinde, kısayollar başka klasörlere

taşınabilir,adaları değiştirilebilir,yeni kısayolları oluşturulabilir ve silinebilir.

Başlat / Çalıştır... Programı: Bu komut gerekiyorsa klasörüyle

birlikte belirtilen programı çalıştırabilmeyi sağlar. Bu komut

seçildiğindekarşımıza aşağıdaki görüntü çıkar.

Bu görüntüde Aç kısmının karşısına

çalıştırılmak istenen programın adı

sürücüsü ve klasörüyle birlikte yazılıp

Tamam düğmesine tıklanır. Ancak

programın adı ve klasörü bilinmiyorsa

"Gözat..." düğmesi tıklanarak karşımıza

gelen diyalog kutusunda programın

klasörü ve adı seçilerek Aç düğmesine

tıklanır ve böylece bir Önceki(yandaki) görüntüye program adı kendiliğinden yazılmış olur

ve daha sonra programı çalıştırmak için "Tamam" düğmesi tıklanır.

Bu diyalog kutusunda 'Konum"

kısmından yada sol tarafta yer alan

simgelerden bilgisayarın istenilen

kısmı seçilir (masa üstü, sürücü, klasör

gibi), daha sonra klasör ve program

isimlerinin görüntülendiği yerden 72

NOT: Çalıştır komutunda kullanılabilen “Göz at”’ın diyalog kutusu aşağıdaki gibidir.


aranılan program veya klasör adı bulunur (bir klasörün içine çift tıklama ile veya tek

tıklama ve Aç düğmesine tıklanarak girilebilir) ve bu program seçilerek Aç düğmesine

tıklanır.

Ayrıca istenirse Dosya türü kısmından Tüm Dosyalar(*.*) da listelenebilir ve bu sayede

başka dosyalarda listelenip seçilebilir.

Gözat diyalog kutusundaki simgelerin anlamaları şöyledir.

Simge Anlamı Bir önceki görüntüye dönmemizi sağlar.

Bİr seviye yukarı yani bir üst klasöre çıkabilmek anlamındadır.

Bulunulan yere yeni klasör oluşturmayı sağlar.

Listelemenin görünüm düzenini ayarlamayı sağlar.

Başlat / Yardım ve Destek Programı :

Windows'un tüm konulan hakkında yardım ve

destek alabilmemizi sağlar. Bu komut

çalıştırıldığında aşağıda yer alan görüntü gelir.

Bu görüntü içerisinde "Ara" kısmına yardım

alınacak konu yazılıp "Enter" tuşuna

dokunularak o konu hakkındaki yardım

seçenekleri listelenebilir Ayrıca istenirse üst

tarafta yer alan "Dizin" kısmına tıklanarak

istenilen bir anahtar sözcüğe göre de arama

yapılıp yardım alınabilir.

Başlat / Ara Bölümü : Bu bölüm, windows'da istenilen bir

dosyayı, klasörü yada bir bilgisayarı aratabilmeyi veya

interaet'te arama yapabilmeyi sağlar. Ara bölümünün

içerisinde yer alan programlar şunlardır.

73


1. Başlat / Ara / Dosya ya da Klasör... Programı: Ara bölümünden Dosya ya da

Klasör...programı çalıştırılırsa karşımıza

aşağıdaki gibi bir görüntü gelir.

Bu görüntüde "Ne aramak istiyorsunuz?"

kısmından aratılmak istenen dosyamıza uygun

olan seçeneğe tıklanır. Daha sonra gelen

görüntüde artacağımız dosyanın adının tamamı,

bir kısmı, uzantısı gibi bilgilerden istenileni

yazılarak aratma yapılabilir. Bu giriş sırasında

joker karakterleri olan * ve ? karakterlerinden

faydalanılabilir. Eğer "Tüm dosya ve klasörleri'" seçeneğine tıklanmışsa dosya bilgileri

girildikten sonra "Konum"kısmından aramanın başlatılacağı konum seçilebilir. Tüm bu

tanımlamalardan sonra "Ara" düğmesine tıklanırsa arama yapılır ve bulunan dosyalar

listelenir.

Hangi arama düzeni seçilirse seçilsin dosya bilgileri girildikten sonra alt kısımda yer

alan gelişmiş yada ek seçenekler yardımıyla dosya aramamızı kısıtlayarak sadece

istediğimiz bilgileri görmemizi sağlayabiliriz.

Başlat / Belgeler Bolumu: Wındows içerisinde en son

açılmış belge isimlerim görüntülemeyi ve istersek bu

belgeleri hızlı bir şekilde açmamızı sağlar. Belgeler içerisinde yer alan belge isimlerini

silmek istiyorsak "Başlat / Görev Çubuğu ve Başlat Menusu.../ Başlat Menusu"

bölümünde Özelleştir içerisinde yer alan "Temizle" yada "Listeyi Sil" düğmesini tıklamak

gerekir.

Başlat / Programlar Bölümü: Windows altındaçalışan

74


programların görüntülenip çahştırılabılmesını sağlayan bölümdür. Bu seçeneğin standart

seçenekleri "Başlangıç, Donatılar, Oyunlar, internet Explorer, Outlook Express, Uzaktan

Yardım, Windows Media Player, Windows Messenger ve Windows Movie Maker'dır.. Bu

seçeneklerin haricindeki seçenekler ise Windows'a sonradan yüklenmiş programların

kısayollarıdır. Programlar seçeneğinin standart seçeneklerinin anlamları şöyledir.

Başlat / Programlar / Başlangıç Klasörü: Bu

klasörün içerisine eklenen kısayollar, windows'un açışlmda otomatik olarak çalışır. Yani

"Başlangıç" klasörü sayesinde, windows açılırken otomatik olarak çalışması istenen

Programlar çalıştırılabilir.

Başlat /Programlar / Oyunlar Klasörü: Bu klasör

içerisinde bağımsız oyunlar veya internet üzerinden oyunlar oynanabilir.

Başlat / Programlar / internet Esplorer Programı:

Bu program mternette web şayialarında gezınebıimemızı sağlayan programdır.

Internet notları içerisinde daha detaylı anlatılacaktır.

Başlat / Programlar / Windows Media Plaver Programı:

Bu program yardımıyla filmler izlenebilir, müzik

dinlenebilir

WINDOWS GEZGİNİ PROGRAMI

Başlat / Programlar / Donatılar / Windows

Gezgini/ Programı:Windows Explorer bilgisayarınızdaki dosya, klasör

vesürücülerin yerleşim yapısını görüntüler. Aynı zamanda bilgisayarınızdaki sürücü

harfleri ile eşleştirilmiş olan ağ sürücülerini gösterir. Windows Explorer'ı kullanarak,

dosya ve klasörleri kopyalayabilir, taşıyabilir, yeniden adlandırabilir ve arayabilirsiniz.

Örneğin, kopyalamak veya taşımak istediğiniz dosyayı içeren klasörü açabilir ve daha sonra

75

Klasör listesi


dosyayı başka bir klasöre veya sürücüye sürükleyebilirsiniz. Bu program çalıştırıldığında

karşımıza iki bölmeden oluşan görüntü gelir (bu görüntü diğer sayfadaki gibidir). Bu

görüntünün sol tarafında disk sürücüleri ve klasörler ağaç yapısı şeklinde görüntülenirken,

bu bölmedeki sürücü veya klasörlerden birine tıklandığında sağ bölmede o tıklanan sürücü

yada klasörün içeri görüntülenir.

Klasörler(

): Wİndows

Gezgini'nin sol penceresindeki klasörlerin önünde "Artı(+)" işareti varsa, o klasörün

içerisinde alt klasörler vardır ve bunlar gizli durumdadır anlamına gelir. Bu artı(+)

işaretine tıklandığında alt klasörler görülebilir ve artı işaretinin de "Eksi(-)" işareti

haline geldiğini görürüz. Eksi(-) işareti ise, o klasörün içerisindeki alt klasörlerin görünür

durumda olduğu anlamındadır.Bu eksi(-) işaretine tıklandığında ise alt klasörlerin yeniden

gizlendiği ve işaretin artı(+) halini aldığını görürüz. Bir klasörün yanında artı yada eksi

işareti yok ise o klasörün alî klasörleri yok demektir.

Windows Gezgini'nde Klasör veya Program Seçme

Eğer bir klasör veya program seçilecekse sadece üzerine gidip fare ile tıklamak yeterlidir

(seçimi iptal etmek için de başka birinin üzerine yada boş bir yere tıklamak yeterlidir).

Ancak birden fazla klasör yada dosya seçilmek isteniyorsa ve seçilecek dosya yada

klasörler ardı ardınaysa ilk dosya yada klasör seçildikten sonra "Shift(Üst Karakter)" tuşu

basılı durumdayken son dosyanın yada klasörün üzerinde fare sol tuşuna tıklanır. Aynı

işlem ilk dosya yada klasör seçiliyken, klavyeden "Shift+Yön tuşları" ile de yapabiliriz.

Birbiri ardına olmayan dosya yada klasörleri seçmek içinse, "Ctrl" tuşu basılı

durumdayken seçilmek istenen dosya yada klasörün üzerine fare sol tuşuyla tıklanır.

WINDOWS GEZGİNİ MENÜ SEÇENEKLERİ 1.DOSYA MENUSU SEÇENEKLERİ

1.1. YENİ KOMUTU: Bu komut sayesinde bulunulan sürücü yada klasöre, yeni bir klasör, kısayol

76


yada yeni bir boş belge oluşturulabilir. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden "Yeni/Klasör" seçilerek,

2) Ya da sağ pencerede boş bir yerde fare sağ tuşundan "Yeni/Klasör" seçilerek.

Yeni bir klasör oluşturma aşamaları şöyledir:

1) İlk önce sol pencereden içerisine yeni bir klasör oluşturacağımız klasörün yada sürücünün

adı üzerine tıklanır.

2) Daha sonra "Dosya/Yeni/Klasör" komutu yada sağ pencerede boş bir yerde "Fare sağ

tuşu/Yeni/Klasör" komutu çalıştırılır.

3) Son olarak klasörümüze bir ad yazılıp Enter tuşuna dokunulur yada fare ile boş bir yere

tıklanır.

NOT: "Kisayol" oluşturma ise "Başlat/Ayarlar/Görev Çubuğu ve Başlat Menusu.../Başlat

Menusu" (Bknz. Sayfa 50) kısmında açıklanan şekilde kullanılır.

1.2. KISAYOL OLUŞTUR KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinden seçilmiş

bir dosyanın kısayolunu aynı klasör içerisine otomatik olarak oluşturmayı sağlar.

1.3. SİL KOMUTU: Seçilmiş bir klasörü içerisindeki alt klasör ve programlarla birlikte

veya seçilmiş dosya yada dosyaları silerek "Geri Dönüşüm Kutusu" na göndermeyi sağlar.

Sil komutu genel olarak 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Dosya menüsünden Sil seçilerek,

2) Klavyeden "Delete" tuşuna dokunularak,

3) Seçili nesneler üzerinde fare sağ tuşundan Sil seçilerek,

4) Yada "Standart Düğmeler Araç Çubuğundaki" Sil simgesine tıklanarak (bu

simge normalde gizlidir).

Hangi yöntem seçilirse seçilsin karşımıza dosyayı silmek isteyip istemediğimizi belirten

bir mesaj gelir. Bu mesaja "Evet" cevabı verilirse dosya "Geri Dönüşüm Kutusuna"

gönderilir. Ancak silme işlemini "Geri Dönüşüm Kutusuna" göndermeden direk yapmak

istiyorsak "ShitfÜstKrktV tuşu basılıyken silme işlemi yapılır.

1.4. AD DEĞİŞTİR KOMUTU: Seçilen klasör veya dosyanın adını değiştirebilmeyi


1) Adı değiştirilecek dosya yada klasör seçiliyken dosya menüsünden Ad Değiştir seçilerek,

2) Adı değiştirilecek dosya yada klasör seçiliyken klavyeden F2 tuşuna dokunularak,

77


3) Adı değiştirilecek dosya yada klasör üzerinde fare sağ tuşundan "Ad değiştir" seçilerek,

4)Adıdeğiştirilecek dosya yada klasör tıklamayla seçilir daha sonra biraz beklenir ve

daha sonrada dosya ve klasör adı üzerine yine tıklanır.

Ad Değiştir komutu hangi yöntemle çalıştırılsa çalıştırılsın hemen sonra dosya klasörümüze

yeni ad yazılır ve Enter tuşuna dokunulur yada boş bir yere tıklanır. Ancak dosya yada

klasör adı değiştirilmek istenmiyorsa ad değiştirme işlemi sırasında Enter'a

dokunulmadan yada boş bir yere tıklanmadan "Esc" tuşuna dokunulması yeterlidir.

1.5. ÖZELLİKLER KOMUTU: Seçilen sürücünün, klasörün veya programın

özelliklerini görebilmemizi ve istenirse değiştirebilmemizi sağlar. Bu komut 3 şekilde

çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Sürücü, dosya yada klasör seçiliyken Dosya menüsünden Özellikler seçilerek,

2) Sürücü, dosya yada klasör üzerinde fare sağ tuşundan özellikler seçilerek,

3) Sürücü, dosya yada klasör seçiliyken Klavyeden "Alt+Enter" tuşuna dokunularak.

4) Yada Sürücü, dosya yada klasör seçiliyken araç çubuğundaki Ozelllkler simgesine tıklanarak.

Bu komut sayesinde, klasör veya programların özellikleri görüldüğünde karşımıza gelen

diyalog kutusunun Genel kısmından, klasör veya dosyanın "Gizli", "Salt Okunur", gibi

Öznitelikleri değiştirilebilir.

BİR KLASÖRÜ GİZLEME AŞAMALARI:

1) İlk aşamada gizlenmek istenen klasör yada program sağ pencereden seçilir.

2) Bu aşamada "Dosya/Özellikler" yada seçili klasör yada dosya üzerinde "Fare sağ

tuş/Özellikler" komutu çalıştırılır.

3) Bu aşamada gelen görüntüde eğer "Genel" bölümünde değilsek oraya tıklanır ve alt kısımda

yer alan "Öznitelikler" kısmından "Gizli" kutusu doldurulur ve Tamam düğmesine tıklanır.

4) Eğer dosya bu aşamada hemen

gizlenmediyse "Görünüm/Yenile" komut

çalıştırılarak ekran görüntüsü

yenilenmelidir.

GİZLİ BİR KLASÖRÜ YADA

PROGRAMI GÖRÜNÜR YAPMA

AŞAMALARI:

78


1) İlk aşama olarak "Araçlar" menüsünden "Klasör Seçenekleri..." komutu çalıştırılır

ve karşımıza gelen görüntüde "Görünüm"bölümünegeçilir

Bu görüntü içerisinde "Gelişmiş Ayarlar" penceresi içerisinde yer

alan "Gizli dosya ve klasörler" başlığı altında yer alan "Gizli dosya ve klasörleri göster"

seçeneği işaretlenir ve "Tamam" düğmesine tıklanır. Bu sayede gizli olan tüm bilgilere

ulaşılır.

Bu aşamada, sol pencereden gizli dosyanın ya da klasörün bulunduğu sürücüye ya

da klasöre tıklanır ve daha sonrada sağ pencerede görüntülenmiş durumda olan gizli

nesnemiz seçilir. Bu aşamada "Dosya/Özellikler" veya dosya yada klasör üzerinde

"Fare Sağ Tuş/Özellikler" komutu çalıştırılır. Açılan görüntüde "Genel" bölümüne

geçilip "Öznitelikler" kısmından "Gizli" kutusu boşaltılır ve "Tamam" düğmesine tıklanır.

Son aşama o l a r ak "Araç l a r" menüsünden "Klasör Seçenekleri..." komutu

çalıştırılır ve karşımıza gelen görüntüde "Görünüm" bölümüne geçilir ve "Gelişmiş

Ayarlar" penceresi içerisinde yer alan "Gizli dosya ve klasörler" başlığı altındaki "Gizli

dosya ve klasörleri gösterme" seçeneği işaretlenir ve "Tamam" düğmesine tıklanır. Bu

durumda nesnemiz hala görünür durumdaysa işlem başarılı bîr şekilde yapılmış demektir.

Yeniden gizlendiyse aynı işlemler ilk aşamadan itibaren yeniden yapılmalıdır.

1.6.. KAPAT KOMUTU (ALT+F4): Windows Gezgini'nini kapatabilmeyi sağlar.

Windows'da açık bir program "WordPad" kısmında açıklandığı gibi 6 şekilde kapatılabilir.

Bu seçeneklerin haricinde, Windows Gezgini'nin sağ bölmesinden bir nesne seçildikten

sonra Dosya menüsüne girilirse, karşımıza şu seçenekler de çıkar.

1. ARAŞTIR KOMUTU: Seçilmiş klasörün içeriğinin araştırarak, sağ bölmede görüntüler.

2. AÇ KOMUTU: Seçilmiş olan klasörü veya programı açmayı yada çalıştırmayı sağlar.

1. ARA... KOMUTU: Eğer bir klasör seçiliyse karşımıza gelir ve seçili klasörde istenilen

bir dosyayı aratıp bulabilmeyi sağlar. Kullanımı "Başlat" menüsünde yer alan "Ara/Dosya

veya Klasörler" komutu ile aynıdır.

4. GÖNDER KOMUTU: Seçilmiş klasörü veya programı belirtilen kısımlardan

birine göndermeyi yani kopyalamayı sağlar. Örneğin seçili nesneler bu komut sayesinde

"35/2 Disket A:" seçilerek bir diskete kopyalanabilir. Gönder komutu "Fare sağ tuşunda"

çıkartılan kısayol Menüsünden de çalıştırılabilir.

2.DÜZEN MENÜSÜ SEÇENEKLERİ

2.1. GERİ AL KOMUTU: En son yapılan işlemi geri alabilmeyi sağlayan komuttur. Bu komut

79


geri alınacak işlemin adıyla birlikte görüntülenir (örneğin "Geri Al Ad Değiştir" gibi). Bu

komutu 4 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden Geri Al seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+Z" tuşuna dokunularak,

3) Sağ pencerede boş bir yerde Fare Sağ Tuşuna dokunulup Geri Al seçilerek

4 Yada araç çubuğunda yer alan GeriAI simgesine tıklanarak (bu simge normalde gizlidir)

2.2 . KES KOMUTU: Seçilmiş klasörleri yada programlan silerek hafızaya almayı sağlayan

komuttur. Hafızaya alınan bu nesneler daha sonra "Yapıştır" komutu yardımıyla seçilen

klasörün içerisine yada sürücüye yapıştınlabilir. Yani bu komut seçilmiş nesneleri başka

bir klasöre ya da sürücüye taşımayı sağlar.

KOPYALA KOMUTU: Seçilmiş klasörleri yada programları silmeden hafızaya almayı

sağlayan komuttur. Hafızaya alınan bu nesneler daha sonra "Yapıştır" komutu yardımıyla

seçilen klasöre ya da sürücüye yapıştınlabilir. Yani bu komut seçilmiş nesneleri başka

bir klasöre yada sürücüye kopyalamayı sağlar.

2.3.YAPIŞTIR KOMUTU : Kes veya Kopyala komutları ile hafızaya alınmış nesneleri

seçilen klasörün veya sürücünün içerisine yapıştırmayı (aktarmayı) sağlar.

Kes, Kopyala ve Yapıştır komutları 4 şekilde Çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:


2) Klavyedeki kısayollarından(Kes:Ctrl+X, Kopyala: Ctrl+C, Yapıştır: Ctrl+V ile),

3) Simgelerinden(Kes: Kes , Kopyala: K°pyala, Yapıştır: yapıştır simgesi İle, bu simgeler

normalde gizlidir),

4) Yapıştırmanın yapılacağı yerde fare sağ tuşu ile çıkarılan kısayol menüsünden.

Kes/Yamstır(Tasıma) ve Kopyala/YapıstırtCoğaltma) Komutlarının Kullanım Sırası

1) İlk olarak sağ bölmeden taşınmak veya kopyalanmak istenen klasörler ve (veya)

programlar seçilir.

2) Daha sonra taşıma yapılacaksa "Kes" komutu, kopyalama yapılacaksa "Kopyala"

komutu çalıştırılır.

3) Son aşama olarak yapıştırmanın yapılacağı sürücü veya klasör sol bölmeden seçilir

ve daha sonra "Yapıştır" komutu çalıştırılarak işlem gerçekleştirilir.80


2.4.KISAYOL YAPIŞTIR KOMUTU: Bu komut sadece sağ bölmeden bir klasör

veya program seçildikten sonra Kopyala komutu uygulanırsa aktif olur ve seçilen

nesnenin kısayolunu istenilen klasöre yada sürücüye otomatik olarak oluşturmayı sağlar.

2.5. KLASÖRE KOPYALA...: Seçili klasör yada dosyalan daha hızh bir şekilde

listedenseçilecek klasöre yada sürücüye kopyalayabilmeyi sağlar. Yani

"Kopyala/Yapıştır" komutunun daha kolay kullanım halidir.

2.6. KLASÖRE TAŞI...: Seçili klasör yada dosyaları daha hızlı bir şekilde listeden

seçilecek klasöre yada sürücüye taşıyabilmeyi sağlar. Yani "KesAYapıştır" komutunun

daha kolay kullanım halidir.

2.7. TÜMÜNÜ SEÇ KOMUTU: Bulunduğumuz sürücüdeki ya da klasördeki (sağ

bölmede yer alan) tüm nesneleri otomatik olarak seçmeyi sağlar. Bu komut klavyeden

"Ctrl+A" tuşuyla da çalıştırılabilir.

2.8 DİĞERLERİNİ SEÇ KOMUTU: Yapılmış seçme işleminin tersini yani

seçilmemiş dosyaları seçerek seçilmişlerin seçimini iptal etmeyi sağlar. Yani sadece

seçilmemiş dosyaları seçmeyi sağlar.

3. GÖRÜNÜM MENÜSÜ SEÇENEKLERİ

3.1. ARAÇ ÇUBUKLARI BÖLÜMÜ : Bu bölümdeki seçenekler sayesinde gezgin

penceresinde hangi araç çubuklarının görüntülenip görüntülenmeyeceği ayarlanır. Ayrıca

istenirse "Araç çubuklarım kilitle" seçeneği yardımıyla araç çubuklarının yer değiştirilebilme

özelliği engellenebilir. Windows gezgini içerisinde 3 araç çubuğu vardır. Bunlar "Standart

Düğmeler", "Adres Çubuğu" ve "Bağlantılar" dır. Bu araç çubuklarından hangileri

görüntülenmek isteniyorsa, buradan üzerine tıklanarak yanında onay işaretinin çıkması

sağlanır. Gizlenmek istendiğinde de yine aynı seçenek üzerine tıklanır. Ancak en altta yer

alan "Özelleştir" seçeneği ile araç çubuğu özelleştirilebilir. Yani araç çubuğunda olmaya

simgeler görüntülenebilir(eklenebilir), olan simgeler gizlenebilir(kaldınlabilir), simge etiketinin

görüntülenme durumu ve simge büyüklüğü ayarlanabilir.

Bu komutlar menü çubuğu veya standart düğmeler araç çubuğu üzerinde fare ile

tıklanarak da çalıştırılabilir.

81


3.2.DURUM ÇUBUĞU KOMUTU: Bu seçenek Windows gezgininin en altında yer

alan"Durum Çubuğu"nun görüntülenmesini yada gizlenmesini sağlar.

3.3.GEZGİN ÇUBUĞU BÖLÜMÜ: Bu bölümdeki seçenekler yardımıyla gezgin

penceresininsolunda yer alan pencere içerisinde hangi görüntünün olacağı ayarlanabilir. Bu

seçenekler "Ara", "Sık Kullanılanlar", "Geçmiş" ve "Klasörler"(normalde seçili olanı)

seklindedir. "Günün İpucu" seçeneği en alttaki günün ipucu araç çubuğunun

görüntülenmesini veya gizlenmesini sağlarken, "Tartış" seçeneği ise en alttaki "Tartışmalar"

çubuğunu görüntülenmesini veya gizlenmesini sağlar.

3.4. KÜÇÜK RESİMLER KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinde yer

alan nesnelerin küçük resimler halinde görüntülenmesini sağlar.

3.5.DÖŞEME KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinde yer alan nesnelerin

büyük simgelerle görüntülenmesini sağlar.

3.6.SİMGE KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinde yer alan nesnelerin

küçük simgeler halinde görüntülenmesini sağlar.

3.7.LİSTELE KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinde yer alan nesnelerin

liste*halinde görüntülenmesini sağlar.

3.8.AYRINTILAR KOMUTU: Windows Gezgini'nin sağ bölmesinde yer alan

nesnelerin özelliklerini ayrıntılı bir şekilde görüntülenmesini sağlar. Bu beş komut sağ

pencerede boş bir yerde fare sağ tuşundan çıkan "Görünüm" seçeneği içerisinden yada

"Standart Düğmeler" araç çubuğunda yer alan U;uj (görünümler) simgesi içerisinden de

çalıştırılabilir.

3.9. SİMGELERİ YERLEŞTİR BÖLÜMÜ: Bu komut, Windows Gezgini'nin sağ

bölmesinde yer alan simgelerin belli bir düzende görüntülenmesini sağlar. Bu komutun

seçeneklerinden "Ad" seçeneği simgeleri adlarını göre, "Tür" seçeneği simgeleri türlerine

(uzantılarına) göre, "Boyut" seçeneği simgeleri boyutlarına göre ve "Değiştirme" seçeneği

ise simgeleri kaydediliş tarihlerine göre sıralayarak görüntülemeyi sağlar. "Grup Olarak

Göster" seçeneği dosyalan başlangıç harflerine göre gruplandırarak göstermeyi, "Otomatik

Düzenle" seçeneği ise simgelerin yerleri değiştirilse bile, simgelerin görüntü düzeni

bozulmadan görüntülenmesini sağlar. "Kılavuz Çizgisine Hizala" seçeneği ise simgeleri,

ekranırmzdaki görünmez kılavuz çizgilerine tutturuluyormuş gibi yerleştirmeyi sağlar.82


3.10.AYRINTILARI SEÇ KOMUTU: Bu komut ise görünüm düzeni ayrıntılar

seçildiğinde dosyaların hangi ayrıntılarının görüntüleneceğinin seçilebilmesini sağlar.

3.11. GİT BÖLÜMÜ: Bu bölüm içerisinde yer alan "Geri Alt+Sol Ok" ve "İleri Alt+Sağ

Ok" komutları işlem yapılmış sayfalar arası geçişi sağlarken, "Bir Düzey Yukarı"

komutu bir üst klasöre çıkışı sağlar. "Giriş Sayfası" komutu ise internet giriş sayfasını

açmayı sağlar. Diğer seçenekler ise belirtilen yere gidebilmeyi sağlayan seçeneklerdir.

3.12. YENİLE KOMUTU: Görüntünün yenilenmesini sağlar.

4. SIK KULLANILANLAR MENÜSÜ SEÇENEKLERİ

Bu menüde yer alan seçenekler ile "Internet"te sık kullanılan sayfalar eklenebilir veya

görülüp direk olarak çalıştırılabilir.

5.ARAÇLAR MENÜSÜ SEÇENEKLERİ

5.1. AĞ SÜRÜCÜSÜNE BAĞLAN... KOMUTU: Ağ bağlantısının söz konusu olduğu

bilgisayarlarda diğer bilgisayarlardan birine bağlanabilmeyi sağlar. Bu sayede bağlanılan

bilgisayardaki bilgiler görülüp kullanılabilir.

5.2. AĞ SÜRÜCÜSÜ BAĞLANTISINI KES... KOMUTU: Ağ bağlantısı yapıldıktan

sonra bu bağlantıyı kesebilmeyi sağlar.

NOT: Windows Gezgininde bir klasör fare ile sürüklenerek aynı sürücüdeki başka bir

klasörün üzerine bırakılırsa bu klasör taşınmış olunur. Ancak bir klasör fare ile

sürüklenerek başka bir sürücüdeki klasörün üzerine bırakılırsa kopyalanmış olur.

WINDOWS GEZGİNİNDE BİR DİSKETİ BİÇİMLEMEK FORMATLAMAK

Sol pencerede yer alan "31/2 Disket A:" üzerinde fare sağ tuşuna dokunulup

"Biçimlendir" komutu çal ıştırı lırsa gelen görüntüde disket biçimlendirme işlemi yapılabilir.

WİNDOWS GEZGİNİNDE DİSKET KOPYALAMAK

Sol pencerede yer alan "314 Disket A:" üzerinde fare sağ tuşuna dokunulup "Disket

Kopyala" komutu çalıştınlırsa gelen görüntüde disket kopyalama işlemi yapılabilir.

83


WİNDOWS ’ UN DİĞER MENÜ SEÇENEKLERİ

Başlat / Programlar / Donatılar / Hesap Makinesi Programı: Hesaplama

işlemlerini yapabilmemizi sağlayan programdır. Bu program çalıştırıldığında gelen

görüntüdeki menü çubuğunda yer alan “Görünüm” menüsünden, çok kapsamlı olan

“Bilimsel” hesap makinesi, ya da normal olan “Standart” hesap makinesi düzenleri seçilebilir.

Ayrıca istenirse “Basamak gruplandırma” seçilerek otomatik sayılır kullanılabilir.

Başlat / Programlar / Donatılar / Eğlence Bölümü: Bu

bölümden “Ses Ayarı Denetimi” , “Ses Kaydedicisi” ve “Windows Media Player” programları

çalıştırılabilir. Bu seçeneklerin kısa açıklamaları şöyledir.

1. Ses Ayarı Denetimi: Ses Kaydedicisi ve Windows Media Player programlarının menülerinde

de bulunan “Ses Ayarı Denetimi” , ses kartı olan bilgisayrlarda ses ayarlarını yapmamızı sağlar.

2. Ses Kaydedicisi: Bu program, ses kartı varsa, sisteminizde çaldığınız müzik CD’sinden veya

radyo kartından gelen sesleri, hatta ses kartına bağlanan bir mikrofon aracılığıyla kendi sesinizi

WAV formatında kaydetmekte kullanılır.

3. Windows Media Player: Özellikle film cd’leri izlerken, müzik dinlerken oldukça kullanışlı

olan bir programdır.

Başlat / Programlar / Donatılar / Sistem Araçları Bölümü:

Windows ile birlikte sisteminizin bakımını yapmakta kullanabileceğiniz bazı donatılar da gelir.

Bu donatılar “Sistem Araçları” alt menüsünden bulunur. Bunlar şöyledir.

1.Disk Temizleme Programı: Bu program, sabit diskinizde çeşitli parçalar halinde boş

buldukları yere kaydedilmiş dosyaları birleştirerek dosyaları düzenler. Böylece diskte bir

performans artışı görülür.

84


2. Disk Temizleme Programı: Bu program sayesinde, Windows tarafından oluşturulan geçici

dosyalar, inernet çalışırken oluşturulan geçici dosyalar, geri dönüşüm kutusundaki dosyalar

kolay bir şekilde bilgisayaramızdan silinebilir.

3. Dosya ve Ayar Aktarma Sihirbazı: Bu sihirbaz, eski bilgisayarınızla yaptığınız

yapılandırmaların çoğunu aynı şekilde tekrarlamak zorunda kalmadan, veri dosyalarınızı ve

kişisel ayarlarınızı eski bilgisayarınızdan yenisine taşımanıza yardımcı olur. Örneğin, kişisel

görüntüleme özelliklerinizi, klasör ve görev çubuğu seçeneklerinizi, internet tarayıcısı ve e-posta

ayarlarını eski bilgisayaranızdan alıp, yenisine yerleştirebilirsiniz. Sihirbaz, Belgelerim,

Resimlerim ve Sık kullanılanlar gibi özel dosyaları veya klasörlerin tamamını da taşıyabilir.

Dosya ve Ayar Aktarma Sihirbazı’nı kullandığınızda, parolalar program arları ile birlikte

taşınmaz. Bu, Dosya ve Ayar Aktarma Sihirbazı’nın parolalarınızı gizli tutmanıza yardımcı olan

bir özelliğidir.

4.Güvenlik Merkezi Programı: Bu program sayesinde, Windows’un korunmasına yardımcı

olan güvenlik seçenekleri penceresi ve istenirse bu ayarlar değiştirilebilir.

5. DriveSpace (Disk Sıkıştırma): Bu komut sayesinde disk sürücünüzün kapasitesini iki

katına kadar çıkartabilirsiniz. Ancak sıkıştırılmış bir sürücünün performansı düşebilir.

6. Karakter Eşlem Programı: Bu

program, klavyede olmayan özel

karakterleri görebilmemizi ve bu

karakterleri windows uygulamalarında

kullanabilmemizi sağlar. Bu program

çalıştırıldıktan sonra karşımıza gelen

yandaki görüntüde, "Yazı Tipî" kısmından

yazı tipi seçilir, daha sonra aşağıda

görüntülenen herhangi bîr karakterin

üzerine tıklanırsa o karakter yaklaşık iki katı daha büyük görüntülenir. Daha sonra istenilen

karakter üzerine çift tıklanarak yada tek tıklanıp "Seç" düğmesine tıklayarak bu karakter

"Kopyalanacak karakterler" bölümüne aktarılır. Daha sonra da "Kopyala" düğmesine

tıklanarak hafızaya(panoya) alınır. Bu karakterler başka bir uygulamaya alınacaksa önce

o uygulama çalıştırılır, daha sonra istenilen yere gidilir ve "Yapıştır" komutu çalıştırılır.

85


6.Sistem Bilgisi Programı: Bu program, sisteminiz hakkındaki yapılandırma bilgilerini

toplar ve görüntüler. Ayrıca yerel bilgisayar veya bağlı olduğunuz bilgisayarla ilgili bilgileri

de görüntüleyebilirsiniz.

7.Sistem Geri Yükleme Programı: Sistem Geri Yükleme, Windows XP’nin, bir sorun

çıktığında, kişisel veri dosyalarınızı kaybetmeden (Microsoft Word belgeleri, göz atma

geçmişi, çizimler, sık kullanılanlar veya e-posta gibi) bilgisayaranıza önceki bir durumunu

geri yüklemekte kullanabileceğiniz bir bileşenidir. Sistem Geri Yükleme, sistem ve bazı

uygulama dosyalarındaki değişiklikleri izler ve otomatik olarak kolaylıkla tanımlanan geri

yükleme noktaları oluşturur. Bu geri yükleme noktaları sistemi önceki bir zamana geri

almanıza izin verir. Günlük ve önemli sistem olayları (bir uygulama veya sürücünün

yüklenmesi gibi) sırasında oluşturulur. İstediğiniz zaman kendi geri yükleme noktalarınızı

oluşturabilir Ve adlandırabilirsiniz. Yani bu program sayesinde sistemimiz önceki bulunan

hatalarda bize sorulmadan düzeltilir.

8.Yedekleme (Backup) Programı: Bu program yardımıyla, tüm sabit diskinizi veya

klasörlerinizi bir teyp yedekleme kartuşuna, disketlere, cd’ye veya ağa bağlıysanız ağ

üzerindeki bir sürücüye yedekleyebilirsiniz. Yedekleme hizmet programı, sabit diskinizdeki

bilgilerin bir kopyasını oluşturmanıza yardımcı olur. Sabir diskinizdeki verilerin istenmeden

silinmesi, üzerine başkalarının yazılması veya sabir disk hatası yüzünden verilere

erişilmemesi durumunda, kaybolan veya bozulan verileri geri yüklemek için de bu alınmış

yedeğin kopyasını kullanabilirsiniz.

9.Zamanlanmış Görevler Programı: Bu program sayesinde, komut dosyalarını,

programları veya belgeleri sizin için en uygun zamanda çalışacak şekilde

zamanlayabilirsiniz. Bu program denetim masası içerisinden de çalıştırılabilir.

Başlat/Programlar/Donatılar/İletişim Bölümü: Bu bölümdeki seçenekler yardımıyla

bilgisayarlar arası iletişim ile ilgili değişik ayarlamalar ve bağlantılar görülebilir ve

yapılabilir.

Başlat/Programlar/Donatılar/Adres Defteri Programı: Adres Defteri, Outlook, Outlook

Express, Internet Explorer, NetMeeting ve Microsoft Telefon Sistemi gibi programlar

86


tarafından kolay ulaşım içn kişi bilgisini saklayan güvenli bir yer sağlar. Kişiler veya işler

için arama yapabilir, posta listeleri için kişi grupları oluşturabilir ve elektronik kartvizitler

gönderebilir ve alabilirsiniz.

Başlat/Programlar/Donatılar/Eşitle Programı: Bu program, belge, takvim, e-posta

iletileri gibi çevrimdışı olarak düzenlenmiş olan malzemelerin ağ kopyalarını güncelleştirir. Başlat/Programlar/Donatılar/Program Uygunluk Sihirbazı: Bu sihirbaz, programınızı

farklı modlarda (Ortamlarda) ve farklı ayarlala çalıştırıp dener. Örneğin, program aslında

Windows 95’te çalıştırmak üzere tasarlanmışsa, uyumluluk modunu Windows 95’e

ayarlayıp programınızı yeniden çalıştırın. Başarılı olursa, program her defasında bu moda

başlaılacaktır. Sihirbaz, ekranı 256 renge ve ekran çözünürlüğünü 640 x 480 piksele

geçirmek gibi, farklı ayarlar denemenize olanak verir. Uyumluluk sorunları nedeniyle

Windows XP’de bir programı yükleyemiyorsanız, programın kurulum dosyasını program

Uyumluluk sihirbazı üzerinden çalıştırın. Dosyanın setup.exe benzeri bir adı olur ve büyük

olasılıkla programın yükleme diskinde bulunur. WINDOWS’UN MASA ÜSTÜ SEÇENEKLERİ

Masa üstü Nedir? : Masa üstü, Windows’un öğelerinden biri olmaktan çok, tüm

öğelerinden biri olmaktan çok, tüm öğeleri üzerinde barındıran bir zemindir. Bu zemin

üzerinde, standart simgeler (Bilgisayarım, Geri Dönüşüm Kutusu vs.) kısayollar ve Görev

Çubuğu yer alır. Masa üstünde yer alan simgelerin açıklamaları şöyledir.

Bilgisayarım : Bilgisayarın tüm sürücülerine, varsa ağ bağlantılarına ve ayarlarına ulaşmak

için bu simgeye çift tıklayarak Bilgisayarım penceresini açabilirsiniz. Bu pencere "Windows

Gezgini"ne benzer yapıda kullanılabilir. Bilgisayarım penceresinde karşımıza çıkan menü

seçeneklerinden daha önceden açıklanmayan seçeneklerin anlamları şöyledir.

Ağ Bağlantılarım : Bilgisayarınız bir ağa yani "network"e bağlı ise bu simgeye çift

tıklayarak ağa bağlı diğer bilgisayarlara ulaşabilir ve ağ ile ilgili diğer ayarlan görüp yeni

87

Bilgisayarlarım

Ağ Bağlantılarım


ayarlamalar yapabiliriz..

Geri Dönüşüm Kutusu : Windows'da silinen dosyalar, kısayollar ve klasörler geri

dönüşüm kutusuna gider. Bu program, simgesine çift tıklanarak açıldığında karşımıza

silinen nesnelerin isimleri gelir. Buradan istenirse kurtarılmak istenilen nesne seçilerek

"Dosya" menüsünden "Geri Yükle" komutu seçilir yada nene üzerinde fare sağ tuşuna

tıklanıp "Geri Yükle" çalıştırılır.Ancak bu nesne tamamen silinmek isteniyorsa "Dosya"

menüsünden "Sil" komutu yada fare sağ tuşundan "Sil" komutu çalıştırılır. Ancak geri

dönüşüm kutusunda yer alan tüm nesnelerin tamamı silinmek isteniyorsa "Dosya"

menüsünden "Geri Dönüşüm Kutusu'nu Boşalt" komutu seçilir. Aynı işlem sol tarafta yer

alan ortak görevler penceresinden de yapılabilir.

Masa üstü Kısayol Menusu Seçenekleri :Masa üstünün

boş bir yerinde fare sağ tuşuna basılırsa karşımıza

soldaki kısayol menusu gelir. Bu menüdeki

seçeneklerin kısaca anlamları şöyledir.

Simgeleri Yerleştir: Masa üstündeki simgeleri belli

bir düzende yerleştirmeyi sağlar. Bu düzen "Ad", "Tür",

"Boyut" yada"Değiştirme" olabilir. , "Otomatik Yerleştir" seçeneği onaylıysa masa

üstündeki simgeler her zaman düzenli görüntülenir.

"Kılavuz Çizgisine Hizala" seçeneği ise simgeleri, ekranımızdaki görünmez kılavuz

çizgilerine tutturuluyormuş gibi yerleştirmeyi sağlar. "Masaüstü simgelerini göster" seçili

değilse masaüstündeki simgeler gizlenir, seçilirse görüntülenir.

Yenile: Masa üstü görünümünün yenilenmesini sağlar.

88

Geri Dönüşüm Kutusu


Yapıştır: Başka bir uygulamada "Kes" veya "Kopyala" komutları ile panoya(hafızaya)

alınmış bilgileri masa üstüne yapıştırmayı sağlar.

Kısayol Yapıştır: “Kes” veya “Kopyala” komutları ile panoya(hafızaya) alınmış ya da masa

üstüde seçilmiş bir simgenin kısayolunu masa üstüne yapıştırmayı sağlar.

Geri Al: En son yapılmış işlemi geri alır.

Yeni: Bu komut sayesinde masa üstüne yeni bir “Klasör” ya da “Kısayol” oluşturulqbilir.

Ayrıca Windows içerisinde çalışan diğer uygulama dosyalarının boş yeni belgeleri buradan

da oluşturulabilir. Ve daha sonra bu boş belge açılıp içerisine bilgiler yazılabilir

Özellikler: Bu komut seçildiğinde karşımıza “Denetim Masası” kısmında açıklanan

“Görüntü Özellikleri” programı gelir.

MS WORD

DERS

NOTLARI

MICROSOFT WORD DERS NOTLARI

Word, Windows, altında çalışan bir editörler (Kelime işlemcidir) Word içerisinde her türlü

yazışmalar, sütunlar halinde yazılar ve çeşitli tablolar biçimlendirmeler yapılarak

oluşturulabilir.

MS WORD’e GİRİŞ

Word, editöründe geirebilmek için, Windows 95–98-Me–2000 ya da XP’nin içerisindeyken

Başlat menüsünden programlar içerisinde yer alan Microsoft Office içerisinden Microsoft

Word programına tıklanır.

89


Açılan pencerede , belgemizin adı henüz kaydedilmediğinden, sol üst köşede “Belge 1”

olarak görüntülenir. Bu ad, word içerisindeyken her yeni boş bir belge oluşturulduğunda

“Belge 2, Belge 3,…” şeklinde otomatik olarak değişir. Yani word’den çıkılmadan

oluşturulan her belgenin adı bir artarak verilir. Ancak word’den tamamen çıkılıp tekrar

girildiğinde, bu adın yeniden “Belge 1” olduğu görülür.

WORD EDİTÖRÜNDE DOSYA BİLGİLERİ

Word editöründe oluşturulan bir belge kaydedilmek istendiğinde, her programda olduğu

gibi, bir dosya adı verilerek kaydedilmelidir. Bu verilecek dosya adı en fazla 223 karekter

uzunlukta olabilir ve dosya adı içerisinde / \ :* “ < > | ve, karekterleri kullanılamaz. Bu

dosyaya uzantı verilmesine gerek yoktur. Çünkü kayıt kısmında açıklanacak olan pencerede

kayıt türü kısmından seçilecek kayıt türüne göre uzantının otomatik verilmesi sağlanır.

Ancak word’de en çok çıkacak iki uzantının anlamı şöyledir.

DOC Uzantısı: “Word belgesi” dosyanın uzantısıdır. Yani genel bir word dosyasının

uzantısıdır.

DOT Uzantısı: Word “Belge Şablonu (kalıbı)” dosyası uzantısıdır.

WORD İÇERİSİNDE YAZILAN YAZILARI SEÇEBİLME İŞLEMİ

Word içerisinde yazılmış olan yazılarla ilgili işlemler ve biçimlemeler yapabilmek için

genelde o yazıları seçmemiz gerekir. Yazıları seçme işlemi fare ya da klavye ile

yapabilmektedir. Bu yönemler şöyledir;

1.Fare ile satırın bir kısmını seçmek: Fare işaretçisi o yazının başında iken fare sol tuşuna

basılır ve basılı tutulup yazının sonuna kadar sürüklenerek istenilen yazı seçilir.

2.Klavye ile satırın bir kısmını seçmek: Klavye ilr seçim yapabilmek için kursör o yazının

başına götürülür “shift(Üst karekter)” tuşu basılı tutulur ve ok tuşları yardımıyla istenilen

alan seçilir.

3.Fare ile satırın tamamını seçmek: Fare işaretçisi satırın em başında götürülür ve ok

halini aldığında sol tuşuna tıklanır daha sonra istenirse basılı tutularak aşağı doğru

sürüklenir ve bu şekilde bir çok satırda seçilebilir.

90

Dikey CetvelYatay CetvelBulunan sayfa, bölüm ve sayfa/toplam sayfa bilgileri

Kaydırma ÇubuklarıDurum Çubuğu

Çizim Araç ÇubuğuMs Word’un simgesi


4.Fare ile bir kelime seçmek: Bu işlemi gerçekleştirmek için seçilecek paragrafın herhangi

bir yerinde fareye üç defa tıklamak yeterlidir.

5.Fare ile bir paragrafın tamamını seçmek: Bu işlemi gerçekleştirmek için seçilecek

paragrafın herhangi bir yerinde fareye üç defa tıklamak yeterlidir.

6.Klavye ile kelime seçebilmek: İmleç o kelimenin başında ya da sonundayken Shift tuşu

basılıyken Ctrl+ tuşuna ya da Ctrl+ tuşuna dokunulur.

7.Shift+Home ve Shift+End Tuşları: İmlecin bulunduğu yerden, satır başına kadar seçim

yapabilmek için Shift+Home tuşu, satır sonuna kadar seçim yapabilmek için Shift+End tuşu

kullanılabilir.

WORD EDİTÖRÜNDE KULLANILAN TUŞLAR VE ANLAMLARI

End Tuşu : İmleci satır sonuna götürebilmeyi sağlar.

Home Tuşu : İmleci satır başına götürebilmeyi sağlar.

Ctri+End Tuşu : İmleci Belge sonuna götürebilmeyi sağlar.

Ctrî+Home Tuşu : İmleci Belge başına götürebilmeyi sağlar.

Delete Tuşu : Karakterleri çekerek silmeyi sağlar. Ayrıca seçili alan var ise seçili

alandaki bilgileri silebilmeyi sağlar.

Page Up Tuşu : Sayfa sayfa yukarı gidilebilmesini sağlar.

Page Down Tuşu : Sayfa sayfa aşağı gidilebilmesini sağlar.

Enter Tuşu : Paragraf sonunda kullanılır yani paragraf başı yapabilmeyi sağlar.

Ancak seçili bir alan var ise o alandaki bilgileri silerek paragraf başı yapar. Ayrıca boş satır

bırakabilmek için, bir alt satıra geçebilmek için de kullanılır.

F1 Tuşu : Yardım menüsüne geçebilmemizi sağlar.

Esc Tuşu : Yapılan işlemden vazgeçilmesini sağlar.

Ctri+—» : İmleci kelime kelime sağa götürebilmeyi sağlar.

Ctrl+«— : İmleci kelime kelime sola götürebilmeyi sağlar.

Ctrl+t Tuşu : Yazı ortamında imlecin paragraf paragraf yukarı gidebilmesini sağlar.

Ctrl+4- Tuşu : Yazı ortamında imlecin paragraf paragraf aşağı gidebilmesini sağlar.

WORD MENÜ'sü NASIL AÇILIR?

Windows'da herhangi bir işlem komutu çalıştırılmak istendiğinde, bu komut genel

91


olarak menüden çalıştırılır. Word içerisinde de yer alan menü seçeneklerini (Dosya,

Düzen, gibi) açmak için genel olarak iki yöntem kullanılabilir. Bu yöntemler şöyledir:


2) Yada klavyeden Alt tuşu basılı durumdayken açılmak istenen menü seçeneğinin altı

çizili harfine klavyeden dokunmak. Örneğin dosya menusunu açmak için Alt+D tuş

bileşimini kullanmak gerekmektedir. Ayrıca klavyeden sadece Alt yada Fi O tuşuna

dokunularak da menü çubuğuna geçilebilir ama böyle bir durumda sağ-sol ok tuşları

yardımıyla istenilen menüye gidilip aşağı ok yardımıyla o menü açılır. (Klavye yardımıyla

menüden çıkıp yazımıza dönmek için sadece Alt tuşuna yada F10 tuşuna dokunmak

yeterlidir)

WORD ’ de ACILAN BİR MENÜ'deki İSTENİLEN KOMUT NASIL ÇALIŞTIRILIR?


istenen komut üzerine fare ile tıklanarak, klavyeden aşağı-yukan ok tuşları yardımıyla

üzerine gidilip enter tuşuyla ya da üzerine gidilmeden o komutun altı çizili harfine klavyeden

dokunularak çalıştırılabilir.

WORD MENÜ'sü SEÇENEKLERİ VE KOMUTLARI

1. DOSYA MENUSU VE KOMUTLARI: Bu menüde daha çok dosya, yazıcı ve sayfa

düzeni ile ilgili işlemler yapılabilir. Bu menüdeki komutlar ve anlamlan şöyledir.

1.1. YENİ KOMUTU: Bu komut ile yeni boş bir belge

(çalışma sayfası) ya da bir şablon belgesi

açabilmeyi sağlar. Yeni komutu 3 şekilde


1)D osya menüsünden "Yeni..." seçilerek,

2)Kl avyeden "Ctrl+N" tuşuna dokunularak,

3)Y a da standart araç çubuğundaki simgesine (W)

tıklanarak.

Bu yöntemlerden üçüncüsü kullanıldığı zaman direk

olarak yeni boş bir belge açılır.

Ancak diğer ikisi kullanıldığı zaman karşımıza ekranın sağ tarafında yer alan yandaki 92


görüntü açılır. Bu görüntü içerisinden açılmak istenen boş bir belgeyse "Boş belge"ye

tıklanır, değilse diğer seçeneklerden uygun olana tıklanır. Ayrıca istenirse "Şablondan

yeni" kısmı yardımıyla şablonlar görülür ve onlardan biriside açılabilir.

1.2. AÇ KOMUTU : Bu komut, daha Önceden kaydedilmiş bir dosyayı çağırıp ekrana

getirmeyi sağlar. Bu komutu 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

- Dosya menüsünden "Aç..." seçilerek,

- Klavyeden “CTRL+O” tuşuna dokunularak

- Ya da standart araç çubuğundaki simgesine ( ) tıklanarak.

Bu komut hangi yöntemle

çalıştırılırsa çalıştırılsın karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntü

içerisinde açmak istediğimiz

dosyanın adı ver ise seçilir ve daha

sonra "Aç" düğmesine tıklanır. Ancak

açacağımız dosya başka bir klasörde

yada sürücüde ise "Bak" kısmından o

sürücüye geçilir yada soldaki

simgeler yardımıyla o ortama

geçilir, daha sonra klasör ve dosyalar

listesinden dosyamız bulunduğu klasör seçilip açılır ve daha sonrada dosyamız bulunup

açılır.

1.3. KAPAT veya TÜMÜNÜ KAPAT KOMUTLARI: "Dosya / Kapat" komutu

sadece çalışılmakta olan belgenin kapatılmasını, "Dosya / Tümünü Kapat" komutu ise açık

olan bütün belgelerin kapatılmasını sağlar. Ancak normalde "Dosya" menüsüne girildiğinde

karşımıza "Kapat" komutu gelîr, "Tümünü Kapat" komutunu çıkartmak için klavyedeki

"Shift" tuşu basılı durumdayken "Dosya" menüsüne geçilmelidir.

1.4. KAYDET KOMUTU: Bu komut, yazılan belgeyi kaydedebiîmemizi sağlar.

Bu komutu 3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler şöyledir:

93


1) Dosya menüsünden "Kaydet" seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+S" tuşuna dokunularak,

3)Ya da standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

Bu komut hangi yöntemle çahştınlırsa çalıştırılsın iki durum söz konusudur

1. Eğer dosya adı daha önceden verilmemiş ise (yani sol üst köşede Belgel, Belge2, ... vb.

gibi yazılmışsa) dosyanın adını, kayıt yerini ve kayıt türünü belirtmemiz için "Farklı

Kaydet" diyalog kutusu karşımıza gelir ve gerekli ayarlamalar yapılarak kayıt işlemi

gerçekleştirilir.

2. Eğer dosya adı daha önceden verilmiş ise dosya aynı adla direk olarak kaydedilir.

1.5. TÜMÜNÜ KAYDET Komutu: Bu komut, word içerisinde o anda açık

durumda bulunan belgelerin hepsini birden kendi isimlerinde kaydedebilmeyi sağlar. Bu

komutu çıkartabilmek için Shift tuşu basılı durumdayken "Dosya" menüsüne girilmelidir.

1.6. FARKLI KAYDET KOMUTU: Bu komut, genelde daha önceden kaydedilmiş bir

dosyayı farklı bir adla kaydedebilmek için yada bir dosyayı ilk defa kaydederken kullanılır.


- Dosya menüsünden "Farklı Kaydet..." seçilerek,

- Ya da klavyeden "F 12" tuşuna dokunularak.

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşagıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde ilk önce dosya

adı yazılır daha sonra "Kayıt yeri" kısmından istenirsedosyanınkaydedileceğiyer

değiştirilebilir. Ancak "Kayıt Yeri" değiştirilmeden"Kaydet" düğmesine tıklanırsa

"Belgelerim" klasörüne kayıt yapılmış olunur.

NOT: ŞABLON (KALIP): dosyalan oluşturulduktan sonra kaydedilirken karşımıza 94


gelen diyalog kutusunda "Kayıt türü" kısmından "Belge Şablonu" seçilerek bir adla

kaydedilmelidir. Kaydedilen şablonlar "Templates" klasörüne kayıt edilir ve uzantısı da

"DOT" olur. Daha sonra bu belge "Yeni" komutuyla "Şablon" olarak her açıldığında

"Şablonl, Şablon2,... " şeklinde isim alır. Bu şablon dosyası "Aç" komutuyla çağırılıp

üzerinde değişiklikler de yapılabilir. Bunun için de aç diyalog kutusundayken, "Dosya

türü" kısmından "Belge Şablonları" seçilmeli ve daha sonra dosya çağırılmalıdır.

FARKLI KAYDET PENCERESİNDEKİ ARAÇLAR DÜĞMESİ NE İŞE YARAR?

Kayıt sırasında karşımıza gelen "Farklı Kaydet" penceresinde sağüstköşede yer a!

an"Araçlar" düğmesine tıklanarak aşağıdakii görüntü açılabilir.Bu görüntü içerisinde

eğer bir dosya seçiliyse "Sil Del" komutu ile silinebilir, "Yeniden Adlandır" ile adı

değiştirilebilir, "Sık Kullanılanlara Ekle" ile sık kullanılanlar klasörüne eklenebilir,

"Yerlerim içine Ekle"nebilir, "Ağ Sürücüsüne Bağlan..." ile başka bir bilgisayara

bağlanabilir ve o bilgisayara kayıt yapılabilir. "Özellikler" ile dosyanın özellikleri

görülebilir,, "Kaydetme Seçenekleri..." ile dosyanın kaydetme ile ilgili, ayarları

görülebilir, "Güvenlik Seçenekleri" ile dosyamıza parola verebiliriz, "Web Seçenekleri..."

ile web seçenekleri görülebilir, "Resimleri Sıkıştır" ile belgemizdeki resimlerin sıkıştırılıp

daha az yer kaplaması ile ilgili ayarlar görülebilir ve "Sürüm Kaydet..." ile dosyanın sürüm

kaydı yapılabilir.

PAROLALI (ŞİFRELİ) KAYIT NASIL YAPILIR?

1. Ekranda yer alan ve parolalı kaydedilmek istenen dosyanın adı henüz

95


verilmemişse yani dosya İlk defa kaydedilecekse Kaydet veya Farklı Kaydet komutu

çalıştırıldıktan sonra,

2. Yada daha önceden kaydedilmiş bir dosya

ekranda açık ise ve parolalı kaydedilmek isteniyorsa Farklı Kaydet komutu

çalıştırıldıktan sonra, Açılan Farklı Kaydet penceresinde dosya adı yok ise yazılır ve daha

sonra Farklı Kaydet penceresinin sağ üst kısmında yer alan "Araçlar" düğmesine tıklanır

"Güvenlik Seçenekleri" komut çalıştırılır- Daha sont,ra karşımıza yandaki görüntü gelir.

Bu görüntüde 2 tür parola verilebilir

a. Açma Parolası: Bu parola sayesinde dosyamız "Aç" komutu ile açılmak istendiğinde

açılışta sorulması için parola girilebilir.

Bu kısma parola girildikten sonra "Tamam"a tıklanır ve daha sonra parola onay için tekrar

girilip "Tamam"a tıklanır ve daha sonrada dosyamızın adı var ise "Kaydet" ile kaydedilir.

b. Değiştirilme Parolası: Bu parola sayesinde dosyamız açılırken değiştirilebilecek

şekilde açılabilmesi için parola istenmesi sağlanır. Bu kısma parola girildikten sonra

"Tamanf'a tıklanır ve daha sonra parola onay için tekrar girilip "Tamam"a tıklanır ve daha

sonrada dosyamızın adı var ise "Kaydet" ile kaydedilir.

Eğer dosyamıza "Açma Parolası" verilirse ve dosyamızın parolası unutulursa o dosya

açılamaz. Ancak sadece "Değiştirme Parolası" verilirse ve bu parola unutulursa dosyamız

salt okunur olarak açılabilir fakat içerisinde değişiklik yapılırsa bu dosya aynı adla

kaydedilemez.

Ayrıca bu pencerede yer alan "Salt okunur önerilir" işaretlenirse dosya salt okunur açılır ve

daha sonra değiştirildiğinde tekrar aynı isimde kaydedilemez.

96


1.7. WEB SAYFASI OLARAK KAYDET... KOMUTU: Bu komut, word içerisinde

hazırlanan belgenin web sayfası olarak kaydedilebilmesini sağlar. Bu kaydedilen dosyanın

uzantısı "HTML" olur.

1.8. ARA KOMUTU: Çalıştığınız her yerde dosyalan bulmak için, Microsoft Office

XP'deki Ara komutunu kullanabilirsiniz: Bilgisayarınızın sabit diskinde, yerel ağınızda,

Microsoft Outlook posta kutunuzda ve ağ yerlerinizde arama yapabilirsiniz. Outlook

posta kutunuzda, e-posta iletilerini, toplantıları ve diğer bilgileri de bulabilirsiniz. Ara

komutu, dosyaları bulmak için iki yöntem sunar: Temel arama ve Gelişmiş arama. Temel

arama, dosyalan, Outlook öğelerini ve Web sayfalarım aramanın en kapsamlı yoludur.

Belgelerimizin başlık, içerik veya özellikleri içerisinde belirli bir metni içeren dosyalan

bulabilirsiniz. Aynı zamanda, dosyaların nerede aranacağını ve aranacak dosya türlerini

belirtebilirsiniz. Gelişmiş aramada daha çok ölçüt belirtilir. Dosyalan özelliklerine göre

bulmak için bunu kullanabilirsiniz. Bunu, bir dosyanın bulunması için doğru olmaları

gereken bir veya birden çok kural kümesinden oluşan sorgular oluşturarak yapabilirsiniz.

Bir sorgu örneği, "yazar (tam olarak) Egemen"dir. Bu, aradığınız dosyaların, yazar özelliği

olarak yalnızca "Egemen" metnini içermeleri gerektiğini belirtir.

1.9. SÜRÜMLER KOMUTU: Bu komut, word içerisinde yazılan belgenin o anki halini

bir sürüm olarak kaydedebilmemizi, o dosyada değişiklikler yapıldıktan sonra bu

kaydedilen sürüm sayesinde dosyanın eski halini tekrar görebilmemizi veya bu

kaydedilmiş sürümü silebilmemizi sağlar.

1.10.WEB SAYFASI ÖNİZLEME: Bu komut sayesinde hazırladığımız belgenin

bir web sayfasıymış gibi ön izlemesinin görüntülenmesi ve incelenmesi sağlanır.

1.11.SAYFA YAPISI KOMUTU: Bu komut, yazılacak sayfanın düzenlemesini

gerçekleştiren komuttur. Bu komut içerisinde dört bölüm bulunur. Bu bölümler şöyledir;

1.11.1. Kenar Boşlukları Bölümü: Bu bölümde,

"Kenar boşlukları" kısmından sayfanın alt, üst, sol

ve sağ kenar boşluğu miktarları ile cilt payı

miktanm ayarlamayı, ayrıca "Cilt payı yeri"

kısmından cilt payı boşluğunun bırakılacağı yeri

ayarlayabiliriz. "Yönlendirme" kısmından

sayfamızın "Dikey" yada "Yatay" olma durumu, "Sayfalar" kısmından birden fazla

97


sayfanın yazdırılma düzeni (buradan "Karşılıklı kenar boşlukları" Otomatik olarak

karşılıklı ayarlanması, “Her kağıda 2 sayfa yazdırılacağı anlamına gelir). “Uygulama Yeri”

kısmından ise yapılan değişikliklerin belgenin neresini etkileyeceği belirtilir. Ayrıca sol alt

köşede yer alan “Varsayılan” düğmesine tıklanırsa bu yapılan değişikliklerin “Normal”

şablonuna kalıcı olarak kaydedilmesi ve bundan sonra açılacak tüm boş belgelerin bu

düzende açılabilmesi sağlanır.Sayfa yapısı komutundaki “Kenar Boşlukları” bölümünün

görüntüsü yandaki gibidir.

1.11.2. Kağıt Bölümü: Bu bölüme geçildiğinde karşımıza sol alt tarafta yer alan görüntü

gelir. Bu görüntüde kağıdın boyutu (büyüklüğü), genişliği, yüksekliği ve kağıt kaynağı

ayarlanabilir. Bu bölümde yer alan "Uygulama yeri" kısmından yapılan değişikliklerin

belgenin neresini etkileyeceği ayarlanır. Ayrıca sol alt köşede yer alan "Varsayılan"

düğmesine tıklanırsa bu yapılan değişikliklerin kalıcı olarak kaydedilmesi sağlanır.

1.11.3.Düzen Bölümü: Bu bölüm sayesinde

belgemizin bölüm başlangıcı ayarının, üstbilgi ve

altbîlgi ayarlamalarının ve sayfa dikey hizalamasının

düzeni görülüp değiştirilebilir. Bu bölümün görünümü

aşağıdaki gibidir.

1.12. BASKI ÖNİZLEME KOMUTU: Bu komut, genel olarak belgemizdeki

yazıların yazıcıya aktarılmadan önceki son halinin önizlemesini görebilmek için

kullanılır. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza diğer sayfada yer alan görüntüde gelir. Bu

görüntüde yer alan sayfa daha yakından incelenebilir, yada birkaç sayfalı görüntüde inceleme

yapılabilir. Baskı ön izlemeden normal belgeye dönmek için ise "Kapat" düğmesine tıklanır.


- Dosya menüsünden "Baskı Önizleme" seçilerek,

- Yada standart Araç Çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

98


1.13.YAZDIR KOMUTU: Ekrandaki belgeyi yazıcıya aktarmayı sğlayan komuttur. Bu

komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir.

1) Dosya menüsünden “Yazdır” seçilerek,

2) Klavyeden “ctrl+P” tuşuna dokunularak

3) Ya da standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak. Ancak bu şekilde

çalıştırıdığında yazdırma işlemi direk olarak yapılır.

Bu komut ilk iki yöntemden birisiyle çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu

görüntüde gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra “Tamam”a tıklanıp yazdırma yapılır.

99

Yazıcı adının belirtildiği kısımdır

Yazdırılmak istenen sayfaların belirtilmesini sağlar

Belgenin yazdırılacak kısmını belirtmeyi sağlar

Yazdırma seçeneklerini görmemizi sağlar.

Yazıcı özelliklerini görebilmemizi ve değiştirebilmemizi

Ağ üzerinde yazıcı bulabilmeyi sağlar.

Kaç adet yazdırılacağını belirtmemizi

Kopyaların sıralı ya da sırasız çıkarılmasını sağlar

Sayfayla ilgili yakınlaştırma ayarları

Bu kısımdan istenirse sadece tek ya da çift sayfaların yazdırılması sağlanabilir.


NOT: Yazdır komutunda karşımıza çıkan diyalog kutusunda “Dosyaya yazdır” onay kutusu

işaretlenirse dosya bir isim altında, yazıcıya aktarılacağı şekilde diske kaydedilir, “El ile çift

Yönlü” işaretlenise , çift yönlü yazıcınız yoksa, belgeyi kağıdın iki yüzüne de yazdırmanıza

olanak tanır. Bir yüzü yazdıklarıldıktan sonra, Microsoft Word kağıdı yeniden

yerleştirmemizi ister.

1.14.GÖNDER KOMUTU: Yazılan belgenin istenilen yere gönderilebilmesini sağlar.

1.15.ÖZELLİKLER KOMUTU: Yazılan BELgenin özelliklerini görebilmemizi ve

değiştirebilmemizi sağlayan komuttur. Buradan yazar adı, belgenin konusu gibi bilgiler

girilebilir.

1.16.En Son işlem Yapılan 4 Dosya adı: Bu kısımda en son işlem yapılmış son

dört dosyanın adı görüntülenir. İstenirse bu adlardan biri üzerine tıklanarak o

dosyanın daha çabukaçılabilmesi sağlanır,

1.17.ÇIKIŞ KOMUTU: Bu komut, Word'den tamamen çıkılmasını sağlar. Bu

komut kullanıldığında kaç tane belgemiz açık olursa olsun hepsi kapatılarak word'den

çıkılır.

2. DÜZEN MENÜSÜ VE KOMUTLARI:

Bu menüde yazılar ile ilgili genel işlemler yapılır. Örneğin yazıların kesilmesi,

kopyalanması, yap ıştın iması, silinmesi ve seçilmesi gibi işlemler geçekleştirilir. Bu

menüdeki komutlar ve anlamları şöyledir.

2.1.GERİ AL KOMUTU: En son yapılan işlemi geri alabilmeyi (iptal edebilmeyi)

sağlayan komuttur. Bu komut yapılan İşlemlerin tamamını geri alabilmeyi sağlar ve geri

100


alacağı işleme göre isim alır (örneğin "Geri Al Yazılan" gibi). Ancak dosya menüsündeki

"Sayfa Yapısı" komutu hariç diğer komutlar (kaydet, aç, yeni...) geri alınamaz. Bu komutu

3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden "Geri Al" seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+Z" tuşuna dokunularak,

3) Standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

2.2.YİNELE KOMUTU: En son yapılan işlemi yinelemeyi (tekrarlamayı) yada geri

al işleminin tersini yapmayı sağlayan komuttur. Bu komutu 3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu


1) Düzen menüsünden "Yinele" seçilerek,

2) Klavyeden "Ctrl+Y" veya "F4" tuşuna dokunularak,

3) Standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

2.3. KES KOMUTU: Bu komut seçilmiş bir alam silerek panoya(hafizaya) aktarmayı

sağlar. Bu hafızaya alman bilgiler daha sonra "Yapıştır" komutu iîe imlecin olduğu yere

yapıştırılabilir. Bu komut daha çok bîr yazıyı başka bîr alana taşımak için kullanılır.

2.4. KOPYALA KOMUTU: Bu komut seçilen bir alam silmeden hafızaya aktarmayı

sağlar. Bu hafızaya alman bilgiler daha sonra "Yapıştır" komutu ile imlecin olduğu yere

yapıştın lab i l ir. Bu komut daha çok bir yazıdan çoğaltmak için kullanılır.

2.5. YAPIŞTIR KOMUTU: Bu komut Kes yada Kopyala komutu ile hafızaya alınmış

bilgiyi imlecin bulunduğu yere yapıştırmayı (aktarmayı) sağlar.

Kes, Kopyala ve Yapıştır komuttan 4 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:


2) Klavyeden (Kes:Ctrl+X, Kopyala:Ctrl+C, Yapıştır:Ctrl+V ile),

3) Simgelerinden (Kes: , Kopyala: , Yapıştır: simgesi ile),

4) Ya da yazı alanında fare sağ tuşu ile çıkanlan kısayol menüsünden.

Bîr alanı başka yazının bir yerine taşımak için izlenecek sıra şu şekildedir:

1) Taşınmak istenen alan seçilir,

2) Bu aşamada "Kes" komutu çalıştırılır,101


3) Bu aşamada imleç taşımanın yapılacağı yere götürülür,

4) Son aşama olarak "Yapıştır" komutu çalıştırılır.

Bir alanı başka bir alana kopyalamak (çoğaltmak) için izlenecek sıra şu şekildedir:

1) Kopyalanmak (çoğaltılmak) istenen alan seçilir,

2) Bu aşamada "Kopyala" komutu çalıştırılır,

3) Bu aşamada imleç kopyalamanın (çoğaltmanın) yapılacağı yere götürülür,

4) Son aşama olarak "Yapıştır" komutu çalıştırılır.

2.6. ÖZEL YAPIŞTIR KOMUTU: Özellikle başka bir uygulama içerisinde kesilerek veya

kopyalayarak hafızaya alınmış bilgileri, imlecin bulunduğu yerden itibaren, istenilen bir

biçimde yapıştırmayı sağlar. Yani bilgilerin nasıl yapıştmldığmı denetlemek için Düzen

menüsündeki Özel Yapıştır komutu kullanılır.

2.7. TEMİZLE KOMUTU: Seçilen alanda yer bilgilerin sadece biçimlerini ya da içeriğinin

tamamının silinmesini sağlayan komuttur. Bu komut içerisinde 2 seçenek bulunur. Bu

seçenekler şöyledir.

2.7.1 Biçimler: Seçili alandaki bilgilerin sadece biçimelemesini silebilmeyi sağlar.

2.7.2 İçerik (Del): Seçili alandaki bilgilerin tamamının silinmesini sağlar.

2.8. TÜMÜNÜ SEÇ KOMUTU: Belge içerisinde yazılmış tüm yazıların seçilmesini sağlar.


1) Düzen menüsünden “Tümünü Seç” komutu ile,

2) Ya da klavyeden “Ctrl+A” tuluna dokunularak,

2.9. BUL KOMUTU: Belge içerisinde yazmış olduğumuz herhangi bir kelimeyi, cümleyi veya

ifadeyi arayıp bulabilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Düzen menüsünden “Bul” komutu ile,

2) Ya da klavyeden “Ctrl+F” tuşuna dokunalarak,

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde “Aranan”

kısmına aranan ifade yazılır. Daha sonra istenirse “Tüm Seçenekler” düğmesine tıklanarak ek

ayarlamalar yapılabilir (ama bu tıklamadan sonra “Tüm Seçenekler” düğmesinin “Ana

Seçenekler” diye değiştiği görülür), bu durumda ayarlamalar tamamlanıp (istenirse “Ana

Seçenekler” düğmesine tıklanıp görüntü küçüldükten sonra) “Sonrakini Bul” ile aranan ifade

bulunabilir. İlk defa bulunduktan sonra yazılar içinde aynı ifadeden bir tane daha olduğu

102


düşünülüyorsa ve o da bulunmak istenirse yine “Sonrakini Bul” düğmesine tıklanır.

Bul komutunda “Tüm Seçenekler” düğmesine tıklanırsa karşımıza çıkan seçeneklerin

anlamları şöyledir.

BÜYÜK/küçük harf duvarlı: Bu seçeneğin onay kutusu işaretliyse aranan ifadenin aynı harf

büyüklüğünde olanları bulunur. İşaretli değilse küçük/büyük harf fark etmeden hepsi bulunur.

Yalnızca tam sözcükleri bul: Bu serçeneğin onay kutusu işaretliyse sadece girilen uzunluktaki

ifadenin aynısı bulunur, işaretli değilse içerisinde aranan ifadenin geçtiği tüm kelimeler sırayla

bulunur.

Joker karekter kullan: Bu seçeneğin onay kutusu işaretliyse, Word bazı karekterleri joker

karekterleri olarak yorumlayacaktır (örneğin, “*”, “?” gibi karekterleri).

Benzer Okunuşlar ve Tüm sözcük formlarını bul seçenekleri ise sadece İngilizce yazılarda

geçerlidir.

2.10. DEĞİŞTİR KOMUTU: Belge içerisinde bulunan herhangi bir kelimeyi, cümleyi veya

ifadeyi bulabilmeyi ve istenirse yenisiyle değiştirebilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde

çalıştırabilir. Bu yöntemler şöyledir.

1) Düzen menüsünden “Değiştir” komutu ile,

2) Ya da klavyeden “Ctrl+H” tuşuna dokunalarak.

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir. Bu görüntüde “Aranan”

kısmına aranan ifade, “Yeni Değer” kısmına aranan ifadenin ne olarak değiştirilmek istendiği

yazılır. Daha sonra istenirse “Tüm Seçenekler” düğmesine tıklanarak ek ayarlamalar yapılabilir.

(Tüm seçenekler içerisinde yer alan bilgiler “Bul” komutunda açıklananlarla aynıdır). Daha

sonra istenirse “Sonrakini Bul” veya “Değiştir” düğmesine tıklanarak aranan ifadenin ilki

bulunabilir. Bu bulunan ifade yeni değer ile değiştirilmek istenirse “Değiştir” düğmesine tıklanır

ve aynı ifadeden bir tane daha veya bir sonraki olanı otomatik olarak bulunur. Ancak bu ilk

bulunan kelime değiştirilmeden bir sonraki aynı ifade bulunmak isteniyorsa “Sonraki Bul”

düğmesine tıklanır. Ancak “Tümünü Değiştir” düğmesine tıklanırsa aranan ifadeden yazı

içinde kaç tane varsa hepsi otomatik olarak yeni değer ile değiştirilir.

2.11. GİT KOMUTU: Bu komut istenilen sayfaya, bölüme, satıra, yer işaretine,

açıklamaya, dipnota, sonnota, alana, tabloya, grafiğe, denkleme, nesneye ya da başlığa

gidebilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

103


1) Düzen menüsünden Git seçilerek,

2) Yada klavyeden "Alt+Ctrl+G" veya "F5" tuşuna dokunularak.


görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde sol

taraftan “Gidilecek yer” seçilir ve sağ taraftan

gidilecek yerin numarasını ya da ismi yazılır

ve daha sonrada “Git” düğmesine tıklanır.

2.12. BAĞLANTILAR KOMUTU: Bu komut, başka bir uygulamadan bağlantılı

yapıştırma yapıldığında bağlantının ayarlamalarını gerçekleştirir.

2.13. NESNE KOMUTU: Bu komut, "Ekle" menüsündeki nesne komutu ile bir

nesne eklendiğinde nesnenin düzeni ile ilgili ayarlamaları gerçekleştirir.

3. GÖRÜNÜM MENÜSÜ VE KOMUTLARI: Bu menüde belgenin görünümü İle ilgili

ayarlamalar gerçekleştirilir. Bu menüdeki komutlar ve anlamlan şöyledir.

3.1. NORMAL KOMUTU: Bu seçenek, metin yazma, düzenleme ve biçimlendirme için

çok amaçlı bir görünümdür. Normal görünüm metin biçimlendirmesini gösterir fakat

sayfa düzenini basitleştirir böylece hızlı yazıp düzenleme yapabilirsiniz. Bir belge başka

bir görünümde görüntülenirse, Görünüm menüsünden Normal'i tıklatarak normal görünüme

geçebilirsiniz.

3.2. WEB YERLEŞİMİ KOMUTU: Belgenin WEB sayfasında yerleşimi

gibi görüntülenmesini sağlar sağlar.

3.3. SAYFA DÜZENi KOMUTU: Word'de asıl geçerli görünüm olan sayfa

düzeni görünümünde, nesnelerin yazdırılan sayfada nasıl konumlandıklarını görebilirsiniz.

Bu görünüm, üstbîlgi ve altbilgileri düzenlemek, kenar boşluklarını ayarlamak, sütunlar,

çizim nesneleri ve çerçeveler ile çalışmak için kullanışlıdır. Genelde tercih edilen düzen

104


budur.

3.4. ANAHAT KOMUTU: Anahat görünümü, belgenin yapısını görmeyi ve başlıkları

sürükleyerek metni taşımayı, kopyalamayı ve yeniden düzenlemeyi kolaylaştırır. Anahat

görünümü içinde, sadece ana başlıkları görecek şekilde belgeyi daraltabilir veya tümünü

görecek şekilde belgeyi genişletebilirsiniz.

3.5. GÖREV BÖLMESİ KOMUTU: Bu komut sayesinde belgemizin yan tarafındaki görev

bölmesi açılabilir yada kapatılabilir.

3.6. ARAÇ ÇUBUKLARI KOMUTU: Bu komut sayesinde, komutların kısayol

simgelerinden oluşan araç çubuklarını görüntüleyebilir, gizleyebilir yada Özelleştirebiliriz. Bu

komut 2

şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1) Görünüm menüsünden "Araç Çubukları" ile,

2) Yada herhangi bir araç çubuğu üzerinde fare sağ tuşu ile.

Bu bölümüm üzerine gelindiğinde açılan listede yer alan herhangi bir araç çubuğu

adına tıklanarak o araç çubuğu görüntülenebilir yada gizlenebilir. En altta yer alan

"Özelleştir" komutu sayesinde kendi araç çubuğumuzu oluşturabilir, adını değiştirebilir,

silebilir yada mevcut araç çubukları üzerinde değişiklik yapabiliriz. Ayrıca orijinal olan

araç çubukları değiştirilmiş ise "Sıfırla" düğmesi ile o

araç çubuğunun orijinal haline gelmesini sağlayabiliriz.

Özelleştir komutu "Araçlar" menüsünden Özelleştir

komutu ile de çalıştırılabilir.

Yeni Araç Çubuğu Oluşturma Aşamaları:

1) "Özelleştir" komutu çalıştırılır ve "Araç

Çubukları" bölümüne geçilir (solda üstteki görüntü).

2) Bu görüntü içerisinde yer alan "Yeni"

düğmesine tıklanır. Daha sonra araç çubuğumuza bir ad yazılıp "Tamam" düğmesine

tıklanır.

3) Bu aşamada Özelleştir penceresinin yan tarafında küçük ve içi boş bir şekilde araç

çubuğumuz oluşur. Araç çubuğumuz içerisine simgeler yerleştirmek İçin "Komutlar"

bölümüne geçilir (solda ortadaki görüntü).

4) Bu görüntü içerisinde "Kategoriler" kısmından araç çubuğumuza aktaracağımız

komutun simgesinin bulunduğu kategoriye tıklanır. Daha sonra yan tarafta yer alan 105


"Komutlar:" kısmındaki simgelerden istenileni fare ile sürüklenerek araç çubuğumuz

içerisine bırakılır.

5) Daha sonra diğer simge aktarımları içinde bir Önceki aşama tekrar edilir.

Oluşturduğumuz Araç Çubuğunu Silme Aşamaları:

Özelleştir komutu çalıştırılır ve "Araç

Çubukları" bölümüne geçilir (sol üstteki görüntü).

Bu görüntüde yer alan araç çubuğumuzun adı bulunur

ve seçilir. Daha sonra "Sil" düğmesine tıklanarak gelen

mesaja da "Tamam" cevabı verilirse araç çubuğu silinmiş

olunur.

Herhangi bir araç çubuğundan bir simge silmek:

Özelleştir komutu çalıştırılır. Daha sonra araç çubuğu üzerinde yer alan silinmek

istenen simge fare ile sürüklenerek Özelleştir penceresi içine bırakılır ya da simge üzerinde

fare sağ tuşuna dokunulup "Sil" çalıştırılır.

Yeni Menü Oluşturma Aşamaları:

1) "Özelİeştir komutu çalıştırılır ve "Komutlar" bölümüne geçilir (solda en ortadaki

görüntü).

2) Bu görüntü içerisinde yer alan "Kategoriler:" kısmından görüntü en aşağıya kaydırılıp

"Yeni Menü" bulunup seçilir. Daha sonra "Komutlar:" kısmında yer alan "Yeni Menü \ "

üzerine fare sol tuşu ile basılı tutulup menü çubuğunda istenilen yere sürüklenip bırakılır.

Böylece menü çubuğunda bırakılan yerde "Yeni Menü" yazıldığı görülür.

3) Bu "Yeni Menü" seçeneği seçiliyken "Özelleştir/Komutlar" penceresinde yer alan

"Seçimi Değiştir" düğmesine tıklanarak açılan menüdeki "Ad" kısmından menümüzün adı

değiştirilebilir.

4) Daha sonra menümüze istediğimiz komuttan yerleştirmek için "Kategoriler" kısmından

(üstte ortadaki görüntü) menümüze aktaracağımız komutun simgesinin bulunduğu

106


kategoriye tıklanır. Daha sonra yan tarafta yer alan "Komutlar:" kısmındaki komutlardan

istenileni fare ile sürüklenerek menümüzün içerisine bırakılır.

5) Diğer komut aktarımları içinde bir önceki aşama tekrar edilir.

Orijinal araç çubuklarını sıfırlamak: Orijinal bir araç çubuğunu sıfırlamak için

"Özelleştir" komutu çalıştırılır ve "Araç Çubukları" bölümüne geçilir. Buradan sıfırlanmak

istenen araç çubuğu bulunur, seçilir ve

daha sonra "Sıfıria" düğmesine

tıklanarak gelen mesaja "Tamam" cevabı

verilir

Özelleştir/Seçenekler Bölümü:

(yandaki görüntü)

Bu bölümde araç çubuklarının

görünümüyle ilgili bazı ayarlamalar

yapılabilir. Bu bölüm sayesinde, Standart

ve Biçimlendirme çubuklarının yan yana

tek satırda veya alt afta iki satır olarak

görüntülenmesi, menü komutlarının

tamamının

yada bir kısmının görüntülenmesi, araç çubuğu simgelerinin normal yada büyük

simgelerden oluşması, yazı tipi adlarının yazı tipleriyle birlikte görüntülenmesi, ekran

ipuçlarının hangilerinin görüntüleneceği ve menü animasyonu ayarının yapılabilmesi

sağlanır.

ARAÇ ÇUBUKLARININ SİMGELERİNİ GİZLEME VE GÖRÜNTÜLEME ŞLEMİ

Bu işlem en kolay olarak fare ile yapılır. Bu işlem için, gizli simgelerinden birisi veya

birkaçı görüntülenmek istenen yada olan simgelerinden birisi veya birkaçı gizlenmek

istenen araç çubuğunun en sağında yer alan okuna ( -) tıklanır. Daha sonra "Düğmeleri

Ekle/Kaldır" seçeneği üzerine gelinir. Bu sayede açılan seçeneklerden araç çubuğumuzun

adı üzerine gidilir ve bu araç çubuğunda yer alan simgeler listelenmiş olur. Bu listeden

görüntülenecek yada gizlenecek simgelere tıklanır ve daha sonra boş bir yere tıklanarak

işlem tamamlanır

107


ARAÇ ÇUBUKLARINI BU OK YARDIMIYLA SIFIRLAMA İŞLEMİ

Bu İşlemi yapabilmek için sıfırlanacak araç çubuğunun en sağında yer alan okuna ( -)

tıklanır. Daha sonra "Düğmeleri Ekle/Kaldır" seçeneği üzerine gelinir. Bu sayede açılan

seçeneklerden araç çubuğumuzun adı üzerine gidilir ve bu araç çubuğunda yer alan simgeler

listelenmiş olur. Bu listenin en altında yer alan "Araç Çubuğunu Sıfırla" seçeneğine

tıklanırsa araç çubuğumuz sıfırlanmış yani orijinal haline dönmüş olur.

STANDART VE BİÇİMLENDİRME ARAÇ ÇUBUKLARINI BU OK YARDIMIYLA

TEK SATIRDA YADA İKİ SATIRDA GÖRÜNTÜLEME İŞLEMİ

Bu işlemi yapabilmek için "Standart" yada "Biçimlendirme" araç çubuğunun en sağında

yer alan okuna ( -) tıklanır. Daha sonra açılan listeden "Düğmeleri Tek Satırda Göster"

seçeneğine tıklanırsa bu iki araç çubuğu bir satın paylaşarak görüntülenir. Eğer bu araç

çubukları zaten bir satırı paylaşıyorsa oka tıklandıktan sonra açılan listeden "Düğmeleri İki

Satırda Göster" seçeneğine tıklanarak bu iki araç çubuğunun iki satırda görüntülenmesi

sağlanır.

3.7. CETVEL KOMUTU: Bu komut, sayfa düzeni görünümünde yada normal

görünümde yer alan cetveli göstermeyi yada gizlemeyi sağlar.

3.8. BELGE BAĞLANTILARI KOMUTU: Bu komut yazılan belgenin

bağlantılarını görebilmemizi sağlar. Belgeyi eski haline getirebilmek için yine bu

komut seçilmelidir. Bu komut standart araç çubuğundaki simgesinden de çalıştırılabilir.

3.9. ÜSTBİLGİ ve ALTBlLGİ KOMUTU: Bu komut sayfanın üst ve alt kenar

boşluklarına bilgi yazilabilmesini sağlar. Bu sayede bu yazıların tüm sayfaların üst ve alt

kenar boşluklarında çıkması sağlanır. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki

görüntü gelir. Bu görüntüde yer alan araç çubuğundan simgelerle istenilen üstbilgi yada

altbiîgi ayarı yapılabilir yada sabit bir yazı yazılacaksa direk klavyeden yazılıp

biçimlendirilebilir . Daha sonra "Kapat" düğmesi tıklanarak belgemize geri dönülür.

108 Tarih ve saat ekleme simgeleri

Sayfa yapısı komutunu çalıştırır

Üstbilgi-Altbilgi arası geçiş simgesi

Sayfa Numarası eklemeyi sağlar.

Hazır metinlerden birini üstbilgi Ya da altbilgi alanına eklemeyi sağlar


109


3.10. DİPNOTLAR KOMUTU: Bu komut "Ekle" menüsünden eklenen

dipnotların incelenebilmesini ve değiştirilebilmesini sağlar.

3.11. BİÇİMLENDİRME KOMUTU: Bu komut "Ekle" menüsünden eklenen

açıklamaların görüntülenmesini veya gizlenmesini sağlar.

3.12. TAM EKRAN KOMUTU: Bu komut, belgenin büyük bölümünün ekran

üzerinde olabildiğince görüntülemek için tam ekran durumuna geçiş yapılabilmesini

sağlar. Bu görünümde, araç çubukları ve kaydırma çubukları gibi dikkat dağıtıcı ekran

öğeleri gizlenir. Eski görüntüye dönmek için ya aynı komut çalıştırılır yada

görüntülenen "Tam Ekran" araç çubuğundan "Tam Ekranı Kapat" düğmesine tıklanır.

3.13. YAKINLAŞTIK KOMUTU:

Bu komut ile, belgenin daha yakın

görünümünü elde etmek için "büyütme"

yada küçültülmüş boyutta daha fazla sayfa

görmek için "küçültme" işlemi yapabiliriz.

Bu işlem için bu komut seçildikten sonra

karşımıza gelen yandaki görüntüde istenilen

yüzde oranı seçilir. “Yüzde” kısmından

istenilen oran ayarlanır. Bu komut standart

araç çubuğunda yer alan simgesinden de (

) çalıştırılabilir.

4. EKLE MENÜSÜ VE KOMUTLARI:

Bu menüde çeşitli bilgilerin belge içerisine eklenmesi söz konudur. Bu menüdeki

komutlar ve anlamlan şöyledir.

4.1. KESME KOMUTU: Bu komut, imlecin bulunduğu yere, sayfa sonu, sütun sonu ya da

metin kaydırma sonu eklemeyi veya sonraki sayfaya, sürekli

(aynı sayfaya), çift sayfalara ya da tek sayfalara bölüm sonu

eklemeyi sağlar. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza yandaki

görüntü gelir. Bu görüntü içerisinden istenilen seçenek ve daha

sonra “Tamam” düğmesine tıklanır.

110


4.2.SAYFA NUMARALARI

KOMUTU: Bu komut ile

sayfanın üst yada alt kenar

boşluğuna belirtilen hizalamada

(solda, sağda, vb.) otomatik olarak

sayfa numarası verilebilir. Bu

komut çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntü

içerisinde "Konum" kısmından

sayfa numarasının görüntüleneceği konum (sayfa altı yada üstü gibi), "Hizalama"

kısmından da sağda, solda, ortada, içeride(bir sağda bir solda) veya dışanda(bir solda bir

sağda) gibi sayfa numarasının yatay hizalaması seçilebilir. Eğer "Numarayı ilk

sayfadagöster" seçeneği işaretliyse sayfa numaralama ilk sayfadan başlar, işaretlenmezse ilk

sayfanın numarası gizlenerek ikinci sayfadan itibaren yapılan numaralama kaldığı

numaradan devam eder. Ayrıca "Biçim..." düğmesinden sayfa numarası biçimlendir

penceresi açılıp ayarlamalar yapılabilir. Burada gelen görüntü "Üstbilgi ve Altbilgi" kısmında

bahsedilen "Sayfa Numarası Biçimlendir" seçeneği ile aynıdır.

4.3. TARİH VE SAAT KOMUTU: Bu komut

sayesinde belgenin istenilen yerine belirtilen biçimde

tarih ve saat ekleyebiliriz. Bu komut çalıştırıldığında

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntüde istenilen

tarih ya da saat biçimi seçilir ve daha sora “Tamam”

düğmesine tıklanır. Ancak “Tamam” düğmesine

tıklandığında “Otomatik olarak güncelleştir” onay

kutusu işaretliyse bu eklenen tarih ya da saat bu belge

her açıldığında hafızadaki o anki tarih ve saat olarak

güncellenerek görüntülenir.

4.4. OTOMATİK METİN KOMUTU: Bu komut sayesinde belge içerisinde yazılı bir

metni bir isim altında saklayabiliriz. Ve daha sonra bu isim yardımıyla bu metnin

tamamını yazımızda kullanabiliriz. Otomatik metin oluşturmanın kullanım sırası şöyledir.

1) Otomatik metni yapılmak istenen yazıların bulunduğu alan seçilir.

2) “Ekle” menüsünden “Otomatik Metin” içerisinde yer alan “Yeni (ALT+F3)” komutu 111


çalıştırılır.

3) Son olarak gelen görüntüde otomatik metne bir ad verilir ve “Tamam”a tıklanarak

işlem tamamlanır.

4) Daha sonra bu metni belge içerisinde otomatik olarak yazmak istersek şunu yapmanız

gerekir. Bu verdiğimiz adı yazı alanında yazmaya başladığımızda genelde dördüncü

karekterinden itibaren bu adın hemen üzerinde bize otomatik metni görüntüler. Bu

durumda “Enter” tuşuna dokunursak o ada ait otomatik metin ekrana yazılmış olunur. Ya

da “Ekle/Otomatik Metin/Otomatik Metin” komutu çalıştırılır, daha sonra listeden

verdiğimiz ad bulunur, seçilir ve “Ekle” düğmesine tıklanır.

Bu otomatik metni silmek istersek şu aşamaları yerine getirmemiz gerekir.

1) “Ekle/Otomatik Metin/Otomatik Metin” komutu çalıştırılır.

2) Karşımıza gelen görüntüdeki listeden silinecek otomatik metin ismi bulunup

seçilir.

3) Son aşama olarak “Sil” düğmesine tıklanarak silinir.

NOT: Bu eklediğimiz otomatik metin adlarını unutursak, "Ekle/Otomatik Metin" içerisinde

yer alan "Normal" bölümü içerisinde sadece bizim sonradan eklediğimiz otomatik metin

adlan listelenir. Bu adlardan birine tıklayarak o otomatik metni belgemize ekleyebiliriz.

3.5 ALAN KOMUTU: Bu komut ekrana istenilen alan düzeninin eklenebilmesini sağlar.

3.6 SİMGE KOMUTU: Bu komut sayesinde istenilen yazı tipine ait tüm

karakterlei

görebiliriz ve bu sayede o yazı tipinin

klavyeden yazılamayan karakterlerini

belge içerisine ekleyebiliriz. Bu komut

seçildikten sonra karşımıza gelen

aşağıdaki görüntüde önce yazı tipi

belirlenir daha sonra uygun karakter

üzerine tıklanıp "Ekle" düğmesine tıklanarak yada o karakter üzerine çift tıklanarak belge

içerisine ekleme yapılır.

3.7, AÇIKLAMA KOMUTU: Bu komut ile imlecin üzerinde bulunduğu kelimeye bir

112


açıklama yazılabilir. Bu açıklama normalde yazıcıya çıkartılmaz. Ama eklenen açıklamalar

görüntülenmek ya da gizlenmek istenirse “Görünüm/Biçimlendirme” komutu çalıştırılır ya da

kendiliğinden görüntülenen “inceleme” araç çubuğundaki “Göster” düğmesine tıklanıp

“Açıklama” seçeneği tıklanır.

3.8. BAŞVURU BÖLÜMÜ: Bu bölüm içerisinde şu seçenekler bulunur.

3.8.1. DİPNOT KOMUTU: Bu komut sayesinde imlecin yanında bulunduğu kelimeye

ait açıklama aynı sayfa sonuna "Dipnot" yada

belge sonuna "Sonnot" olarak eklenebilir. Bu

eklene dipnot yada sonnot yazıcıda da çıkar. Bu

komut çalıştınIdığında karşımıza yandaki görüntü

gelir. Bu görüntüde "Dipnot" yada "Sonnot"

işaretlendikten sonra istenirse "Biçim" kısmından

bu dipnotun yada sonnotun sayı biçimi,

başlangıç numarası, numaralandırma düzeni ve bu

değişikliklerin uygulanacağı yer ayarlanabilir.

Daha sonra "Ekle" düğmesine tıklanırsa dipnot

yada sonnotu yazmamız gereken görüntü karşımıza

gelir. Bu görüntüde de gerekli açıklama yazılır ve

daha sonra belge içerisine dönülür (yön tuşları yada fare yardımıyla).

3.8.2. RESİM YAZISI KOMUTU: Bir tabloya, şekle, denkleme veya diğer öğeye,

resim yazısını otomatik olarak veya el ile ekleyebilmemizi sağlar. Bu komut seçildiğinde

karşımıza gelen görüntüde "Seçenekler" bölümündeki "Etiket" ile mevcut resim

yazılarından birisi seçilebilir yada "Yeni Etiket" düğmesine tıklanarak olmayan bir etiket

yaratılabilir, ayrıca bu yaratılan resim yazısı istenirse "Etiket Sil" düğmesine

dokunularak silinebilir. İstenirse de "Numaralandır" düğmesine tıklayarak

numaralandırma ile ilgili ayarlamalar da yapılabilir.

3.8.2 ÇAPRAZ BAŞVURU KOMUTU: Daha önceden yapılmış bir çapraz başvuruyu

(numaralı öğe, başlık, yer imi, vb.) imlecin bulunduğu yere eklemeyi sağlar. Kullanımı

şöyledir: "Ekle" menüsünde "Çapraz Başvuru" komutunu çalıştırın, daha sonra gerekli 113


ayarlamalar (eklenecek başvuru türünün seçilmesi gibi) yapılır ve "Ekle" düğmesine

tıklanır.

3.8.3 DİZİN ve TABLOLAR KOMUTU: Bu komut dizin, içindekiler veya şekiller

tablosu oluşturabilmeyi sağlar. Bu komut çalıştırıldıktan sonra istenilen bölüm

seçilerek istenilen ayarlamalar gerçekleştirilir. Bu bölümler ve kısaca anlamlan şöyledir.

Dizin Bölümü: Dizin öğelerini işaretler ve onları bir dizin yaratmak için derler.

İçindekiler Tablosu Bölümü: içindekiler tablosu yaratabilmeyi sağlar.

Şekiller Tablosu Bölümü: Şekiller tablosu yaratabilmeyi sağlar.

Kaynakça: Kaynakça bölümü oluşturabilmeyi sağlar.

3.9. RESİM KOMUTU: Bu komut sayesinde belge içerisine, çeşitli resimler ekleyebiliriz.

Bu eklenecek resimler, "Küçük Resim", "Dosyadan" , "Tarayıcıdan veya Kameradan",

"Kuruluş Şeması", "Yeni Çizim", "Otomatik Şekil" , "WordArt" veya "Grafik" şeklinde

olabilir.

Küçük Resim eklemek İçin bu komut

çalıştırıldıktan hemen sonra gelen (soldaki şekilde

yer alan) görüntüde "Ara" kısmında yer alan "Ara"

düğmesine tıklanarak tüm resimler bulunabilir. Daha

sonra eklenecek resim üzerine tıklanır ve bu resim

yazımızın içerisine imlecin olduğu yere eklenmiş

olur. Daha sonra bu resim seçiliyken üzerinde sağ

tuşa dokunulup "Resim Biçimlendir" yada Biçim

menüsünden "Resim" komutu ile resmin renk ve

çizgileri, boyutu ve düzeni gibi ayarlamaları

yapılabilir. Bu komut çizim araç çubuğunda yer alan

simgesinden de

Dosyadan seçeneği ile kayıtlı bir dosyada bulunan

bir resim yazımıza eklenebilir.Tarayıcıdan veya

Kameradan seçeneği ile bilgisayarımıza bağlı bir

tarayıcıdan veya kameradan resim eklemesi yapılabilir.

Kuruluş Şeması seçeneği ile kuruluş şeması hazırlanabilir. Yeni Çizim seçeneği ile yeni

çizim alanı belirlenebilir. Otomatik Şekil seçeneği ile "Çizim" araç çubuğunda yer

alan"Otomatik Şekil" araç çubuğunun açılmasını ve buradan istenilen şekillerin seçilip

114


yazı içerisine eklenebilmesi sağlanabilir. WordArt seçeneği ile değişik düzenlerde yazılar

yazılabilmesi sağlanır. Bu yazılar aynı küçük resim gibi biçimlendirilebilir. Bu komut çizim

araç çubuğundaki simgesinden de (•*$) çalıştırılabilir.

Grafik seçeneği ile mevcut bir grafik dosyası yada yeni oluşturulacak bir grafik dosyası

yazılar içerisine eklenebilir.

DİYAGRAM KOMUTU: Bu komut sayesinde belge içerisine bir diyagram şekli

ekleyebilir ve bu sayede diyagram şeklinde tablolar hazırlayabiliriz.

3.10. METİN KUTUSU KOMUTU: Bu komut sayesinde belge içerisine bir metin

(yazı) kutusu ekleyebilir ve içerisine belgeden bağımsız yazılar yazabilir ve

biçimleyebiliriz.

3.11. DOSYA KOMUTU: Bu komut sayesinde imlecin bulunduğu yere disk'te kayıtlı

olan başka bir belgenin içindeki yazıları ekleyebiliriz. Bu işlem sonucunda ekrandaki

belge silinmez. Bu komut daha çok birbirinin devamı olan iki dosyayı ekranda

birleştirmek için kullanılır. Bu komutu kullanmadan önce birinci dosyanın ekranda açık

olması ve imlecinde eklemenin yapılacağı yerde olması gerekir. Daha sonra bu komut

çalıştırılıp gelen görüntüden eklenecek dosya bulunur ve ekrana eklenir.

3.12. NESNE KOMUTU: Bu komut sayesinde belgemiz içerisinde imlecin bulunduğu

yere bir nesne ekleyebiliriz. Bu nesne, kullanıcı tarafindan hazırlanacak olan yeni bir

nesne yada daha önceden

hazırlanmış bir nesne olabilir. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki

görüntü gelir. Bu görüntüde istenirse "Yeni Oluştur" kısmından yeni oluşturulacak

nesnenin türü seçilebilir ve daha sonra "Tamam"a tıklanarak nesne oluşturulmaya çalışılır.

"Dosyadan Oluştur" kısmından ise kayıtlı olan bîr dosya belgemiz içerisine nesne olarak

eklenebilir.

3.13. YER İŞARETİ KOMUTU: Bu komut, imlecin bulunduğu yere yada seçilen bir

alana bir isim verebilmeyi ve bu sayede daha sonra o isim verilen yere yine aynı komut

içerisinde yer alan "Git" komutu ile yada "Düzen/Git/Yer İşareti" komutu ile daha hızlı

dönebilmemizi sağlar.

115


Bu komutun kullanım sırası şöyledir:

1. Kursör yer işareti konulacak yere götürülür.

2. Daha sonra "Ekle" menüsünden "Yer İşareti" komutu çalıştırılır.

3. Karşımıza gelen görüntüde yer işaretine bir ad yazılır ve "Ekle" düğmesine tıklanır.

Bir yer işaretini silinmesi yada o yer işaretine gidebilmek için yapılması gerekenler

şöyledir:

1. "Ekle" menüsünden "Yer İşareti" komutu çalıştırılır.

2. Karşımıza gelen görüntüden silinecek yada gidilecek yer işareti adı seçilir.

3. Eğer yer işareti silinecekse "Sil" düğmesine, o yer işaretine gidilecekse "Git"

düğmesine tıklanır.

NOT: Bir yer işaretine "Düzen" menüsündeki "Git" komutu ile de gidilebilir.

3.14. KÖPRÜ KOMUTU: Bu komut, seçili bir metne köprü eklemeyi ve bu sayede bu

metin üzerine “Ctrl” tuşu basılıyken tıklama yapılırsa istenilen yere ya da dosyaya hızlı bir

şekilde gidebilmeyi sağlar.

5. BİÇİM MENÜSÜ VE KOMUTLARI: Bu menü içerisinde yazıların biçimlemesi

işlemleri gerçekleştirilir. Bu menüde yer alan komutlar ve anlamları şöyledir.

5.1. YAZI TİPİ KOMUTU: Bu komut saysesinde, seçilmiş bir yazının ya da bu komutu

çalıştırdıktan sonra yazılacak yazıların;

1) Yazı Tipi bölümündeyken; Seçilecek yazı tipinde, stilde, boyutta altı çizgili halde,

istenilen renkte ve efektte görüntülenmesini sağlanır.

2) Karekter Aralığı bölümündeyken; Karekter aralığının ayarlanması sağlanır.

3) Metin Efektleri bölümündeyken; Yazımızın animasyon ayarının yapılması sağlanır.

NOT:

Biçim / Yazı Tipi komutu belgemiz içerinde

fare sağ tuşundan da çalıştırılabilir. Ayrıca her üç

116


görüntüde de sol alt köşede yer alan "Varsayılan" düğmesine tıklanırsa bu bölümlerde yapılan

değişikliklerin kalıcı olarak saklanması sağlanır. Yani word tekrar çalıştırıldığında hep bu

ayarlarda boş belge açılması sağlanır.

5.2. PARAGRAF KOMUTU: Bu komut sayesinde, "Girintiler ve Aralıklar" bölümünde

seçüen paragrafın hizalama düzeni, anahat düzeyi, paragraf girinti miktarı ve satır

aralığı miktarı ayarlanabilirken, "Satır ve Sayfa Sonu" bölümünde ise satır ve sayfa

sonlarının ayarlanması ayan yapılır. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki

görüntü gelir.

5.3. MADDE İŞARETLERİ VE

NUMARALANDIRMA KOMUTU: Bu

komut sayesinde, seçilen yazılar veya 117

Paragrafın hizalama düzeninin belirtildiği kısım

Paragrafın ve sağ girintilerinin ayarlanmasını sağlar

Seçili paragrafın kendisinden önceki ve sonraki paragraflarla arasındaki aralık miktarının ayarlanmasını sağlayan

Paragrafın anahat düzeyinin seçilebilmesini sağlar

Özel girinti seçebilmemizi ve istenirse Değer kısmından bu girinti miktarını bizim yazabilmemize imkan sağlar.

Paragrafın satır aralığının ayarlanmasını sağlar. Ayrıca istenirse Değer kısmından, bu satır aralığı bizim tarafımızdan da belirtilebilir.


daha sonra yazılacak yazılar otomatik olarak madde işaretli oalrak ya da numaralı olarak

yazılabilir. Yani madde madde yazı yazılırken bu komut sayesinde otomatik

işaretlendirmede ya da numaralandırma yaptırılabilir. Bu komut çalıştırdıktan sonra

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntüde eğer madde işaretli yazı yazılacaksa “Madde

İşaretli” kısmından uygun olan işaret seçilir daha sonra Tamam’a tıklanır. “Numaralı”

bölümünden numaralama düzeni, “Numaralandırılmış Anahat” bölümünden ise iç içe

numaralandırılmalı yazılar için düzen seçilebilir. “Liste Stilleri” kısmından da oluşturulacak

liste düzeni seçilebilir. Bu görüntüde istenilen bölümden istenilen düzen seçildikten sonra

eğer istenirse “Özelleştir” düğmesine tıklanarak işaret ya da numara düzeni ayarlanır ve

“Tamam” düğmesine tıklanır, daha sonra da tekrar “Tamam” düğmesine tıklanarak işlemin

başlaması sağlanır.

5.4. KENARLIKLAR ve GÖLGELENDİRME KOMUTU: Bu komut sayesinde,

seçilen bir metne, şekle veya

sayfaya kenarlık ekleyebiliriz

yada seçilen bir metnin yada

şeklin zeminini istenilen renk ve

biçimde gölgelendirebiliriz. Bu

komut çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir.

Bu görüntü 3 bölümden oluşur:

1) Kenarlıklar: Bu bölüm

içerisinde seçili bir alanın

kenarlığı yada tablo içerisinden

seçili alanın kenarlık düzeni ayarlanabilir.

2)Sayfa Kenarlığı: Bu bölüm içerisinde sayfanın tamamının kenarlık düzeni

ayarlanabilir. Yani sayfanın kenar boşluklarına bir çizgi yada bir resim çerçeve

şeklinde eklenebilir.

3)Gölgelendirme: Bu bölüm içerisinde İse seçili alanın zemin rengi

ayarlanabilir.Kenarlıklar ve Gölgelendirme komutu içerisinde yer alan Kenarlıklar ve

Sayfa Kenarlığı kısmının kullanımında ilk önce en solda yer alan "Ayar" kısmından

istenilen düzen seçilir daha sonra "Stil" kısmından çizgi stili, "Renk" kısmından çizgi rengi,

"Genişlik kısmından çizgi kalınlığı ve sadece "Sayfa Kenarlığı" kısmında yer alan "Resim"

kısmından istenirse resim seçilebilir. Bu seçilen bilgilerle ilgili ek ayarlamalar yapılmak

118


istenirse sağ alt köşede yer alan "Seçenekler" düğmesi île gerekli ayarlamalar yapılabilir.

Tüm ayarlamalar yapıldıktan sonra da "Tamam" düğmesine tıklanır.

Bu bölüm sayesinde kenarlık veya sayfa kenarlığı verilmişse ve iptal edilmek istenirse

aynı bölüme girildikten sonra sol tarafta yer alan "Ayar" kısmından "Yok" simgesine tıklanır

.

5.5. SÜTUNLAR KOMUTU: Bu komut sayesinde, sayfayı istenilen sayıda sütuna

bölebiliriz ve bu sayede de sütunlu

yazılar yazabiliriz. Bu komut

kullanılırken dikkat edilecek en

önemli nokta "Uygulama yeri"

kısmından; bu komut tüm belge için

uygulanacaksa "Tüm Belgeye"

seçeneğinin, sadece imleçten sonraki

yazılar için uygulanacaksa "Bu

noktadan ileriye" seçeneğinin, sadece

seçili bir alan için uygulanacaksa da

"Seçili metne" seçeneğinin seçilmiş

olması gerekir.

Sütunlu yazı yazma aşamaları şöyledir:

1) İmleç ilk Önce sütunlu yazının başlayacağı satırın başına götürülür.

2) Bu aşamada "Biçim/Sütunlar" komutu çalıştırılır. Karşımıza gelen yandaki

görüntüden "Sütun sayısı" ayarlanır. Daha sonra istenirse "Araya çizgi koy"

işaretlenebilir. Ayrıca "Eşit sütun genişliği" kutusu boşaltılarak sütun genişlikleri

istenildiği gibi ayarlanabilir.

3) Son aşama olarak "Uygulama yeri" kısmından sütunlu yazılarımızın nereyi etkileyeceği

seçilir. Eğer yeni yazılacak yazılarımızı etkileyecekse başka bir deyişle daha önceden

yazılmış yazılarımızı etkilemek istemiyorsak "Bu noktadan ileriye" seçilir ve daha sonra

"Tamam" düğmesine tıklanır.

4) Bu aşamada ilk sütuna gerekli yazılar yazılır. Normalde sayfa bitene kadar yazı

yazılırsa kendiliğinden bir sonraki sütuna geçilir. Ancak sayfa bitmeden bir sonraki sütuna

geçilmek istenirse "Ekle/Kesme/Sütun Sonuna" komutunun çalıştırılması gerekir.

5) Sütunlu yazı yazma işlemini tamamladıktan sonra eğer sayfamızda hala boş yer varsa

119


ve biz o boşluğa da tekrar tek sütunlu yazı yazmak istiyorsak imleç son sütunun

sonundayken "Biçim/Sütunlar" komutu çalıştırılır ve gelen görüntüde sütun sayısı "Bir"

yapılır, daha sonra "Uygulama yeri" kısmından "Bu noktadan ileriye" seçiliyken "Tamam"


6) Eğer belli bir süre sonra tekrar sütunlu yazı yazılmak istenirse ilk aşamadan itibaren

işlemler tekrar edilir.

NOT: Eğer yazılarımız yazıldıktan sonra sütunlu hale getirilmek isteniyorsa, yazımız

seçildikten sonra "Biçim/Sütunlar" komutunun uygulanması yeterlidir.

5.6. SEKMELER KOMUTU: Bu komut sayesinde

cetvelin istenilen yerlerine sekme duraklan

yerleştirilebilir ve bu sayede "Sekme" (Tab) tuşunun

hareket mesafeleri ayarlanabilir. Bu komut seçildikten

sonra sekme durağı eklenecekse istenilen santimetre

"Sekme durak yeri" kısmına yazılır daha sonra "Hizlama"

kısmından uygun olanı seçilir ve sonra da "Ayarla"

düğmesine tıklanır. Aynı yolla birden fazla sekme

durağı ayarlanabilir. Ancak ayarlanan sekme

duraklarından birisi silinecekse, silinecek sekme durağı

seçildikten sonra "Temizle" düğmesine tıklanır yada ayarlanan tüm sekme duraklan birden

silinecekse "Tümünü Temizle" düğmesine tıklanır. Bu işlem sonucunda cetvel üzerinde

sekme durağı eklenen yerlerde uygulanan sekme işareti görüntülenir.

NOT: Sekme durağı ekleme işlemini fare ile daha kolay bir şekilde yapabiliriz. Bu işlem

için ilk önce cetvelin sol tarafında bulunan sekme sembollerinden uygun olanına tıklama

yapılarak gelinir, daha sonra cetvel üzerinde sekme durağının yapılacağı santimetre üzerine

tıklanır. Cetvel üzerindeki sekme durağım silmek içinse, o sekme durağı üzerine fare ile

basılı tutulur ve daha sonra cetvelin alt yada üst kısmına doğru sürüklenip bırakılır.

En çok kullanılan sekme durak simgeleri ve anlamlan ise şöyledir:

Simge Anlamı Sola hizalı yazı yazıl ab ilmesini sağlayan sekme sembolüdür.

Ortalı yazı yazı labilmes ini sağlayan sekme sembolüdür.

Sağa hizalı yazı yazılabilmesini sağlayan sekme sembolüdür.

Ondalıklı yazı yazılabilmesini sağlayan sekme sembolüdür.

120


5.7. BAŞLANGICI BÜYÜT KOMUTU: Bu

komut sayesinde seçili yada bulunulan paragrafın

ilk karakterini istenilen satır kadar büyütebiliriz,

ayrıca bu ilk karakterin yazı tipini ve metin

uzaklığını da ayarlayabiliriz bu komut

çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki görüntü gelir.

Bu görüntü içerisinde “Konum” kısmınta

büyütmenin türü (metinde yada Boşlukta olarak )

seçilir, daha sonra “Seçenekler” kısmıntan

büyütülecek yazı tipi, kaç satıra büyüyeceği ve

metinden uzaklığı ayarlanır daha sonra “ tamam”


5.8. METİN YÖNÜ KOMUTU: Bu komut sayesinde, bir tablo içerisinde veya metin

kutusu içerisinde yer alan yazıların hizalama yönünü (dikey, yatay gibi) ayarlayabiliriz. Bu

komut seçildiğinde karşımıza gelen yandaki

görüntüden istenilen yönlendirme düzeni yani

yazı düzeni seçilir ve Tamam" düğmesine

tıklanarak o seçeneğin geçerli olması sağlanır

5.9. BÜYÜK/Kücük HARF DEĞİŞTİR

KOMUTU: Bu komut sayesinde seçilen alanda yer

121


aîan harflerin otomatik olarak istenilen büyüklüğe

gelmesi sağlanır. Bu komut çalıştırılmadan önce

bir yazı alanı seçilir, daha sonra bu komut

çalıştırılır ve karşımıza gelen yandaki

pencereden uygun olan seçenek seçilerek

istenilen dönüştürme yapılır. Bu seçeneklerden

"Normal tümce düzeni" seçilirse cümlenin

sadece ilk harfi büyük diğerleri küçük harfe,

"tümü küçük harf" seçilirse yazıların tamamı

küçük harfe, "TÜMÜ BÜYÜK HARF" seçilirse yazıların tamamı büyük harfe, "Yalnızca

İlk Harf Büyük" seçilirse sadece kelimelerin ilk harfleri büyük diğerleri küçük harfe,

"BÜYÜK kÜÇÜK DÖNÜŞTÜR" seçilirse seçili alandaki büyük harfler küçüğe, küçük

harfler büyüğe dönüştürülür.

5.10. ARKA PLAN KOMUTU: Bu komut sayesinde web yerleşimi görünümünün arka

plan yani zemin rengi ayarlanabilir. Bu komut çalıştırıl diktan sonra otomatik olarak

geçilen web yerleşimi düzeninden asıl düzenimize geçebilmek için "Düzen" menüsünden

"Sayfa Düzeni" seçilir.

5.11. TEMA KOMUTU: Bu komut sayesinde, listelenen temalardan (biçemlerden)

birisi seçilerek belgemize otomatik olarak uygulanabilir. Bu düzende web yerleşimi için

geçerlidir.

5.12. ÇERÇEVELER KOMUTU: Bu komut sayesinde, "Çerçevede İcendekiler Tablosu"

yada "Yeni Çerçeve Sayfası" komutu çalıştırılıp içindekiler sayfası hazırlanabilir.

5.13. OTOMATİK BİÇİM KOMUTU: Bu komut sayesinde yazılan belgeyi otomatik

olarak biçimleyebiliriz. Bu komut çalıştırıldıktan sonra "Şimdi otomatik biçimlendir" ile

otomatik biçimledirme yada "her değişikliği gözden geçirebilecek şekilde otomatik

biçimlendirme" yapılabilir ayrıca ikinci yöntem seçildikten sonra karşımıza gelen "Stil

Galerisi" düğmesine tıklanırsa oradaki biçemlerden birisi de belgeye uygulanabilir, daha

sonra ise de her değişiklik istenirse benimsenebilir yada reddedilebilir.

5.14. STİLLER VE BİÇİMLENDİRME KOMUTU: Bu komut bulunulan alana

uygulanmış biçimlendirmeyi listelenen biçimlenmelerden birisiyle değiştirmeyi sağlar.

İptal

122


5.15. BİÇİMLENDİRMEYİ GÖSTER KOMUTU: Bu komut bulunulan alana

uygulanmış stil ve biçimlendirmeler hakkında bilgi vermeyi sağlar.

5.16. Biçim / NESNE Komutu: Bu komut sayesinde, belgeye eklenmiş bir

nesnenin biçimlendirme işlemi gerçekleştirilebilir.

6. ARAÇLAR MENUSU VE KOMUTLARI: Bu menüde belge ile ilgili diğer

düzenlemeler gerçekleştirilir. Bu menüdeki komutlar ve anlamlan şöyledir.

6.1. YAZIM VE DİLBİLGİSİ KOMUTU: Bu komut, belgenin yazım denetimini

yaparak, yanlış olan yada

sözlükte olmayan kelimeleri

bulur ve çeşitli seçenekler

sunarak istenirse o

kelimenin otomatik olarak

değiştirilebilmesini, yok

sayılarak kontrole devam

edilmesini yada sözlüğe

eklenebilmesini sağlar. Bu

komut "F7" tuşu yada

simgesinden de ( )

çalıştırılabilir. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntüde "Sözlükte Olmayan"

kısmında kırmızı renkte bu kelime görüntülenir, ayrıca eğer öneri varsa "Öneriler"

kısmında bu kelimeye öneri sunulur. Eğer önerilerden biri kabul edilecekse seçilir ve

"Değiştir" düğmesine tıklanır. Ayrıca kelime doğru yazılmış ise sözlüğe eklemek için

"Ekle"düğmesine, sözlüğe eklemeden devam etmek için “Bir Kez Yoksay” düğmesine

tıklanabilir.

6.2. DİL KOMUTU: Bu komut üç alt komuttan oluşur. Bu alt komutların anlamları şöyledir.

6.2.1.PİL AYARLA: Bu komut, birden fazîa dilde yazılmış olan bir belgenin içerisinde

seçilmiş olan bir alanın istenilen dildeki sözlüğe göre kontrol edilebilmesini sağlar. Bu

sayede yazım denetimi yapılırken tanımlanan alan o dilin sözlüğüyle kontrol edilir.

6.2.2ÇEVİR: Bu komut seçili bir yazıyı istenilen bir dilden diğerine çevirebilmeyi

123


sağlar. Bu komutun Türkçe desteği yoktur.

ES ANLAMLILAR (ÜSTKRKT+F7): Bu komut, belgedeki bir sözcüğün veya deyimin, bir

eş anlamlısını, bir zıt anlamlısını bulmayı veya ilgili bir sözcük ile değiştirebilmeyi sağlar.

6.2.3. HECELEME: Bu komut, belgenin gerekli yerlerinde sözcüklere tireler

ekleyerek sağ kenar boşluğunu azaltır. Bu komut seçildikten sonra karşımıza gelen

görüntüden gerekli ayarlamalar yapılır (El ile seçilirse her heceleme tek tek sorulur) ve daha

sonra belgede heceleme başlar.

6.3. SÖZCÜK SAYIMI KOMUTU: Bu komut sayesinde belgedeki, sayfa, sözcük,

karekter (boşluksuz), karekter (boşluklu), paragraf ve

satır sayısı gibi istatislikleri bilgiler öğrenilebilir. Bu

komut çalıştırılırsa karşımıza yandaki görüntü gelir.

OTOMATİK ÖZET KOMUTU: Bu komut sayesinde, bir belgenin otomatik olarak

Özetinin çıkartılması sağlanabilir. Bu komut sadece Çince(basitleştirilmiş ve

geleneksel), İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Japonca, Kore dili, Portekizce

(Brezilya), İspanyolca veya İsveççe dilinde yazılmış belgeler için kullanılabilir.

DEĞİŞİKLİKLERİ İZLE KOMUTU: Bu komut, belgede yapılan değişiklikleri

izleyebilmeyi, yapılan değişikliği vurgulayabilmeyi, onaylamayı veya geri çevirmeyi

yada başka belgedeki değişikliklerle karşılaştırabilmeyi sağlar.

BELGELERİ KARŞILAŞTIR ve BİRLEŞTİR KOMUTU: Bu komut, başka bir belge

ile ekrandaki belgeyle karşılaştırıp değişiklikleri imlecin bulunduğu yerden itibaren

birleştirebilmeyi sağlar.

BELGEYİ KORU KOMUTU: Bu komut sayesinde belgeyi herhangi bir özelliğine göre

koruyabiliriz.

MEKTUPLAR VE POSTALAR BÖLÜMÜ: Bu bölüm içerisinde şu seçenekler bulunur.

124


ADRES MEKTUP BİRLEŞTİRME SİHİRBAZI KOMUTU: Bu komut,

adres kayıtlarını tutarak bunların bir şablon içerisinde kullanılabilmesini ve istenirse

yazıcıdan çıkartılabilmesini sağlayan sihirbaz çalıştınlabilir. Bu komut çalıştırıldıktan

sonra yan tarafta gelen pencere içerisinde yer alan aşamalar takip edilir.

ADRES MEKTUP BİRLEŞTİRME ARAÇ ÇUBUĞUNU GÖSTER: Bu araç

çubuğunun görüntülenmesini yada gizlenmesini sağlar.

ZARFLAR VE ETİKETLER KOMUTU: Bu komut, zarfların arkasına ve etiketlere

döküm yapılabilmesini sağlar. Bu komut çalıştırıldıktan sonra gerekli bilgiler girilir ve

dahasonra ekrana yazdırmak için "Belge Yazdır" düğmesine, yazıcıya aktarmak için

"Yazdır" düğmesine tıklanır.

MEKTUP SİHİRBAZI: Bu seçenek sayesinde mektup oluşturma sihirbazı

çalıştırılarak düzgün mektuplar sihirbaz yardımıyla hazırlanabilir.

MAKRO KOMUTU: Bu komut sayesinde birden fazla aşamada yapılacak işlemleri bir tuşa

yada simgeye atayarak daha kolay bir şekilde kullanabiliriz. Yani bu komut sayesinde

kısayol tuşları yada kısayol simgeleri oluşturabiliriz.

Yeni Bir Kısavol Tuşu Makrosu Yapma

Aşamaları:

1) İlk önce "Araçlar/Makro/Yeni Makro Kaydet"

komutu çalıştırılır.

2) Bu aşamada karşımıza gelen yandaki

görüntüde "Makro adı" kısmına bir ad yazılır.

Daha sonra tuş makrosu yapacağımız için

"Klavye** simgesine tıklanır.

3) Bu aşamada karşımıza sol ortada yer alan

görüntü gelir bu görüntü içerisinde imleç "Yeni

kısayol tuşuna bas"

kısmındayken makromuzun atanacağı tuşa klavyeden

bir defa dokunulur (Örneğin Ctrl+Üstkrkt+S tuşuna

dokunalım). Daha sonra "Ata" düğmesine tıklanır 125


ve sonrada "Kapat" düğmesine tıklanır

1) Bu aşamada dönülen belge içerisinde yeni bir araç çubuğunun daha belirdiği ()

görülür. Bu aşamada yazılacak tüm yazılar ile yapılacak tüm işlemler makromuzun içme

kendiliğinden kaydedilir.

Bundan dolayı bu aşamada Makromuza kaydedeceğimiz işlemleri yaptıktan sonra bu

araççubuğu içerinde yer alan "Kaydı Durdur ( a )" simgesine tıklanarak kayıt işlemi

tamamlanır.

2) Bu aşamada dönülen belge içerisinde makronun atandığı tuşa dokunulduğunda

makro kaydı sırasında yapılan işlemin kendiliğinden gerçekleştiği görülür.

Yeni Bir Simge Makrosu Yapma Aşamaları:

1) İlk önce "Araçlar/Makro/Yeni Makro

Kaydet" komutu çalıştırılır.

2) Bu aşamada karşımıza gelen (yanda en

üstteki) görüntüde "Makro adı" kısmına bir

ad yazılır. Daha sonra simge makrosu

yapacağımız için "Araç Çubuğu" simgesine

tıklanır.

3) Bu aşamada karşımıza soldaki görüntü

gelir bu görüntü içerisinde sağ tarafta

yer alan "Normal.NewMacros.Makrol"

üzerine fare sol tuşu ile basılı tutulup bu simge ekranda olması istenilen araç çubuğu üzerine

bırakılır. Daha sonra bu makromuzun araç çubuğuna yerleştirdiğimiz simgesi seçiliyken

"Ozellestir" penceresi içerinde yer alan "Seçimi Değiştir" düğmesine tıklanarak

"Varsayılan Stil" çalıştırılır ve daha sonra tekrar "Seçimi Değiştir" düğmesine tıklanır

ve "Düğme Görüntüsünü Değiştir" seçeneği ile makromuza bir simge seçilebilir ve daha

sonrada "Kapat" düğmesine tıklanır

4) Bu aşamada dönülen belge içerisinde yeni bir araç çubuğunun daha belirdiği (L5J!*J)

görülür. Bu aşamada yazılacak tüm yazılar ile yapılacak tüm işlemler makromuzun

içine kendiliğinden kaydedilir. Bundan dolayı bu aşamada Makromuza kaydedeceğimiz

işlemleri yaptıktan sonra bu araç çubuğu içerinde yer alan "Kaydı Durdur ( * )" simgesine

126


tıklanarak kayıt işlemi tamamlanır.

5) Bu aşamada dönülen belge içerisinde makronun atandığı simgeye tıklandığında

makro kaydı sırasında yapılan işlemin kendiliğinden gerçekleştiği görülür.

6.4.ŞABLONLAR ve EKLENTİLER KOMUTU: Bir belgede çalışırken genel

olarak, yalnızca belgeye iliştirilen şablonda veya Normal şablonda saklanan

Otomatik Metin girdilerini, makrolan ve özel araç çubuklarını, menü ayarlarım ve

kısayol tuşlarını kullanabilirsiniz. Bu komut sayesinde başka bir şablonda saklanan bu

türden Öğeleri kullanmak için diğer şablonu genel şablon olarak yükleyebilirsiniz.

6.5.OTOMATİK DÜZELTME SEÇENEKLERİ KOMUTU: Bu komut, belge

içerisinde yazıların bazı özelliklerinin, hatalı kelimelerin, kısaltmaların otomatik

olarak gerçek haline dönüştürülmesini sağlar. Örneğin (c) yazıldığında otomatik olarak

© şeklini aldığını, :) yazıldığında otomatik olarak © şekline dönüştüğünü, yanlız

yazdığımız zaman yalnız haline dönüştüğünü görebiliriz.

Bu kısaltmaların listesini bu komut çalıştırıldığında karşımıza gelen aşağıdaki görüntüden

inceleyebiliriz.

Yeni Bir "Otomatik Düzeltme" ifadesi oluşturmak için yapılması gerekenler şöyledir:

1. "Araçlar" menüsünden "Otomatik Düzeltme seçenekleri" komutu seçilir.

2. Karşımıza gelen görüntüde "Değiştirilen" kısmına kısaltma, "Yerine Konan"

kısmına ise bilginin gerçek hali yazılır ve "Ekle" düğmesine tıklanır.

127


3. Bu bilgi daha sonra kullanılmak

istenildiğinde belgemiz içerisinde herhangi bir

yere kısaltması yazılıp bir boşluk bırakılması

yeterlidir.

Bir "Otomatik Düzeltme" kısaltmasının silinmesi

için yapılması gerekenler şöyledir:

1. "Araçlar" menüsünden "Otomatik

Düzeltme Seçenekleri" komutu çalıştırılır.

2. Karşımıza gelen görüntüden aşağıda

yer alan liste içerisinden silinmek

istenen otomatik düzeltme ifadesi

bulunur ve üzerine tıklanır, daha sonrada

"Sil" düğmesine tıklanır.

6.6. ÖZELLEŞTİK KOMUTU: Bu komut sayesinde araç çubukları özelleştirilebilir yani

yeni araç çubuğu oluşturulabilir yada mevcut araç çubuklarına veya menülere yeni

simgeler eklenebilir yada yapılan araç çubukları ve menü eklentileri silinebilir. Bu

komutun kullanımı "Görünüm/Araç Çubukları" komutunda açıklanan "Özelleştir" komutu

ile aynıdır.

6.7. SEÇENEKLER KOMUTU: Bu komut, word’ün ekran görünümünü, yazdırma ayarlarını,

kullanıcı bilgilerini düzenlemeyi, yazım denetimini ve diğer seçenekleri kontrol edebilmeyi

sağlar. Bu komut çalıştırdıktan sonra karşımıza gelen aşağıdaki görüntüde istenilen bölüme

girilerek gerekli ayarlamalar yapılır.

7. TABLO MENÜSÜ VE KOMUTLARI:

Bu menüde tablolama işlemleri gerçekleştirilir. Bu menüdeki komutlar ve anlamlan şöyledir.

7.1. TABLO ÇİZ KOMUTU: Bu komut sayesinde, fareyi bir kalem gibi kullanarak serbest

ölçülerde tablo çizebiliriz. Bu komut seçildiğinde "Tablolar ve Kenarlıklar" araç çubuğu

gizliyse görüntülenir ve bu araç çubuğu sayesinde değişik işlemler yapılabilir.128


7.2. EKLE KOMUTU: Bu komut şu seçeneklerden oluşur

7.2.1. Tablo Komutu: Bu komut ile belirtilen

satır ve sütunlarda bir tablo oluşturabiliriz. Bu

komut çalıştırıldıktan sonra karşımıza yandaki

görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde tablonun "Sütun

sayısı" ve "Satır sayısı" belirtilip "Tamam" düğmesine

tıklanırsa tablo oluşturulmuş olur ancak daha sonra

bu tablodaki biçimlendirmelerin tamamım bizim yapmamız gerekir. Ancak "Tamam"

düğmesine tıklamadan önce "Otomatik Biçim" düğmesine tıklanırsa mevcut tablo

biçimlerinde birisi seçilerek, tablomuza otomatik olarak uygulanması sağlanabilir. Ayrıca

"Otomatik Sığdırma hareketi" kısmından uygun olan düzende seçilebilir.

7.2.2 Sola Sütun: Bu komut, imleç tablonun herhangi bir hücresindeyken çalışır ve

bulunulan sütunun soluna yeni bir boş sütun oluşturmayı sağlar.

7.2.3 Sağa Sütun: Bu komut, imleç tablonun herhangi bir hücresindeyken çalışır ve

bulunulan sütunun sağına yeni bir boş sütun oluşturmayı sağlar.

7.2.4 Üste satır; Bu komut, imleç tablonun herhangi bir hücresindeyken çalışır ve

bulunulan satırın bir üstüne yeni bir boş satır oluşturmayı sağlar.

7.2.5 Alta_ Satır: Bu komut, imleç tablonun herhangi bir hücresindeyken çalışır ve

bulunulan satırın bir altına yeni bir boş satır oluşturmayı sağlar.

7.2.6 Hücreler: Bu komut çalıştırıldığında karşımıza

gelen yandaki görüntüden hücreleri sağa kaydırarak,

aşağı kaydırarak yeni hücreler eklenebilir, yada imlecin

bulunduğu yere yeni bir boş satır yada boş sütun

eklenebilir.

7.3. SİL KOMUTU: Bu komut şu seçeneklerden oluşur.

7.3.1. Tablo Komutu: Bu komut sayesinde, imlecin içerisinde bulunduğu tablomuzun

tamamı silinir.

7.3.2. Sütunlar Komutu: Bu komut sayesinde, tablomuz içerisinde imlecin bulunduğu

sütun yada seçili sütunlar silinebilir.129


7.3.3. Satır Komutu: Bu komut sayesinde, tablomuz içerisinde imlecin bulunduğu satır

yada seçili satırlar silinebilir.

7.3.4. Hücre Komutu: Bu komut çalıştınIdığında

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntü

sayesinde hücreleri sola kaydırarak, yukarı

kaydırarak silebiliriz yada imlecin bulunduğu yerdeki

bir satırı veya sütunu silebiliriz.

7.5. HÜCRELERİ BİRLEŞTİR KOMUTU : Bu komut sayesinde, tablo içerisinde

yatay

yada dikey olarak seçilmiş birden fazla hücreyi birleştirip bir hücre haline getirebiliriz.

7.6. HÜCRELERİ BÖL KOMUTU: Bu komut sayesinde, tablo içerisinde seçilmiş bir

yada birden fazla hücreyi belirtilecek sütun ve satır sayısı kadar bölebiliriz. Bu komut

çalıştırıldığında gelen görüntüde istenilen sütun ve satır sayısı ayarlanıp işlem tamamlanır.

7.7. TABLO BÖL KOMUTU: Bu komut, imlecin bulunduğu yerden itibaren tablomuzun

ikiye bölünmesini sağlar.

7.8. OTOMATİK TABLO BİÇİMİ KOMUTU: Bu komut sayesinde, imlecin

içerisinde

bulunduğu tabloya mevcut tablo

biçimlerinden birisi otomatik olarak

uygulanabilir. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki

görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde

"Tablo Stilleri" kısmından istenilen tablo

biçimi seçilip "Önİzleme" kısmından

incelenir ve eğer beğenilirse "Uygulama" düğmesine tıklanarak seçilen tablo biçimi kendi

tablomuza uygulanır.

7.9. OTOMATİK SIĞDIR KOMUTU: Bu komut şu seçeneklerden oluşur.

7.9.1 İçeriğe Otomatik Sığdır Komutu: Bu komut sayesinde, tablonun içindeki

yazılara göre, sütun genişliklerinin otomatik olarak ayarlanması sağlanır.

7.9.1. Pencereye Otomatik Sığdır Komutu: Bu komut sayesinde, sayfa genişliğinden

daha küçük yada daha büyük bir tablo sayfa genişliğine sığdırılır.

130


7.9.2. Sabit Sütun Genişliği Komutu: Tablomuzun sütunlarının genişliklerinin sabit

seçili sütunların olmasını sağlar.

7.9.3. Satırları Düzgün Dağıt Komutu: Bu komut sayesinde, seçili

satırlarınyükseklikleri aynı yüksekliğe getirilir.

7.9.4. Sütunları Düzgün Dağıt Komutu: Bu komut sayesinde seçili

sütunların genişlikleri aynı genişliğe getirilir.

7.10. BASLIK SÜTUN YİNELEMESİ KOMUTU: Bu komut sayesinde, eğer yapılan

tablobirden fazla sayfaya taşmış ise ilk sayfadaki seçili başlığın otomatik olarak diğer

sayfalara verilmesi sağlanır. Ancak bu komut uygulanırken mutlaka başlık satırının

yada satırlarının seçilmiş olması gerekmektedir.

7.11. DÖNÜŞTÜR KOMUTU: Bu komut, belli bir düzende (bir ayraç ile, örneğin

sekme(tab) tuşu ile) yazılmış metinleri otomatik olarak tablo haline dönüştürmeyi yada bir

tabloyu normalmetin haline dönüştürmeyi sağlar.

7.12. SIRALA KOMUTU: Bu komut, seçilmiş satır, liste, paragraf veya tablo

içerisindeki bilgileri artan veya azalan şekilde, alfabetik, sayısal veya tarihe göre sıralar.


görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde eğer

sıralanacak bilgilerimiz ilk satırında başlıklar var ise

"Başlık satın var" işaretlenir, daha sonra "Sıralama

ölçütü" kısmından sıralamanın yapılacağı başlık

seçilir. "Türl" kısmından sıralanacak bilginin türü

belirtilir ve sıralama düzeni "Artan" yada "Azalan"

olarak ayarlanır. Ancak örneğin adı aynı olanları

soyadlarma göre de sıralamak istiyorsak "Sonra"

kısmından bu ikinci ayarlama soyada göre

yapılabilir. Daha sonra "Tamam" düğmesine

tıklanarak sırala gerçekleştirilir.

7.13. FORMÜL KOMUTU: Bu komut tablonun herhangi bir hücresinde formülsel

işlemler yapabilmeyi sağlar. Bu komut çalıştırıldıktan sonra istenilen işlev seçilir ve

bulunulan hücreye göre parantez içerisine sol değerler için "LEFT", üst değerler için ise

131


"ABOVE" yazılır.

7.13 KILAVUZ ÇİZGİLERİNİ GİZLE (GÖSTER) KOMUTU: Bu komut

sayesindetablonun çizgileri silindiğinde ortaya çıkan kılavuz çizgileri gizlenebilir yada

yeniden görüntülenebilir.

7.14 TABLO ÖZELLİKLERİ

KOMUTU: Bu komut sayesinde tablonun

genel özellikleri görülebilir ve

değiştirilebilir. Bu komut çalıştırıldığında

karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu

görüntü içerisinde "Tablo" kısmından

tablonun boyutu, hizalama düzeni ve metin

kaydırma düzeni ayarlanabilir. "Satır" kısmından satır ile ilgili ayarlamalar, "Sütun"

kısmından sütun ile ilgili ayarlamalar ve "Hücre" kısmından ise hücre ile ilgili ayarlamalar

yapılabilir.

8. PENCERE MENUSU VE KOMUTLARI: Bu menü sayesinde, birden fazla belge

açıksa onları düzenleyebilir yada o belgeleri görüp aralarında geçiş yapabiliriz.

8.1.YENİ PENCERE KOMUTU: Bu komut sayesinde bulunulan belgeden bir tane

daha kopya çıkartılır ve bu sayede aynı belgenin farklı yerlerini inceleyebiliriz ancak

yapılan tüm değişiklikler kopya belgelerin hepsini etkiler.

8.2.TÜMÜNÜ YERLEŞTİR KOMUTU: Bu komut sayesinde Word içerisinde açık

olan pencerelerin tamamını ekranda alt alta gelecek şekilde görebiliriz. Daha sonra

herhangi bir pencere ekranı kaplatılırsa penceremiz eski boyuta döner. Diğer pencerelerde

aynı şekilde ekranı kaplatı imalıdır.

8.3. BÖL KOMUTU: Bu komut seçildikten sonra ekranda yatay olarak görülen çizgi,

ekranın neresinde tıklama yapılırsa belgenin oradan itibaren ikiye bölünmesini sağlar.

8.4. BÖLMEYİ KALDIR KOMUTU: Belgemiz "Böl" komutu ile ikiye bölündükten

sonra tablo menüsünde "Böl" komutu yerinde görülen "Bölmeyi Kaldır" komutu belgenin

tekrar tek parçahaline gelmesini sağlar.

8.5.1. Dosya Adı, 2. Dosya Adı, 3. Dosya Adı, ... KOMUTU: Bu seçenekler o anda

word içerisinde açık olan belgelerin isimleridir ve bu isimler sayesinde belgeler arası geçiş

yapabiliriz.132


WORD'DE EN ÇOK KULLANILAN ARAÇ ÇUBUĞU SİMGELERİ VE ANLAMLARI

Simgesi: Dosya / Yeni komutunun simgesidir. Yani yeni boş bir belge açar.

Simgesi: Dosya / Aç komutunun simgesidir. Yani dosya çağırabilmeyi sağlar.

Simgesi: Dosya / Kaydet komutunun simgesidir. Yani kayıt yapabilmeyi sağlar.

Simgesi: Dosya / Yazdır komutunun simgesidir. Ancak bu simgeye tıklandığında direk

olarak en son ayarlamalarla yazıcıya aktarma yapılır.

Simgesi: Dosya / Baskı Önizleme komutunun simgesidir. Yani belgenin yazıcıya

aktarılmadan önce en son halinin incelenebilmesini sağlar.

Simgesi: Araçlar / Yazım Denetimi komutunun simgesidir. Yani belgenin yazılarını

kontrol eder.

Simgesi: Düzen / Kes komutunun simgesidir. Yani seçili alanı silerek hafızaya alır.

Simgesi: Düzen / Geri Al komutunun simgesidir. Yani en son yapılan bir yada birkaç işlemi

geri alabilmeyi sağlar.

Simgesi: Düzen / Yinele komutunun simgesidir. Yani en son yapılan işlemin yinelenmesini

sağlar.

Simgesi: Yazı Tipinin belirtilmesini sağlayan simgedir,

Simgesi: Yazının boyutunu belirtilmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının kalın yani koyu görünmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının italik yani eğik görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının altı çizgili görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının sola hİzalı görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının ortalı görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının sağa hizalı görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının iki yana yaslı (hizalı) görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Otomatik numaralandırma yapabilmeyi sağlayan simgedir.

Simgesi: Otomatik madde imi ekleyebilmeyi sağlayan simgedir.

Simgesi: Düzen / Kopyala komutunun simgesidir. Yani seçili alanı silmeden hafızaya almayı

sağlar.

133


Simgesi: Düzen / Yapıştır komutunun simgesidir. Yani hafızaya alınmış bilgiyi imlecin

olduğu yere yapıştırır.

Simgesi: Görünüm / Yakmlaştır komutunun simgesidir.

Göster/Gizle Simgesi: Yazdırılmayan biçimlendirmeleri (örneğin enter tuşuna

basılmış yerleri) göstermeyi yada gizlemeyi sağlayan simgedir. İpucu: Biçimlendirme

işaretlerini, önce Araçlar menüsünden Seçenekler'i daha sonra da Görünüm sekmesine

tıklayın, acılan görüntüden Biçimlendirme işaretleri'nin altındaki onay kutularım tıklatarak

gösterebilir veya gizleyebilirsiniz.

Simgesi: Köprü Ekle komutunun simgesidir.

MS EXCEL

DERS

NOTLARI EXCEL DERS NOTLARI

EXCEL, Windows altında çalışan bir elektronik tablolama programıdır. Excel'de,

matematiksel işlemler, grafik oluşturma işlemi, tablo oluşturma işlemi yapılabilir ve bu

oluşturulan bilgilere biçimlendirmeler yapılabilir.

EXCEL'e GİRİŞ

Excel elektronik tablolama programına girebilmek için, Windows içerisindeyken

Başlat menüsünden Programlar, (genelde de orada bulunan) Microsoft Excel programı

seçilir, daha sonra ise Excel'e girilir ve karşımıza aşağıda yer alan boş bir çalışma kitabı

gelir. Bu gelen çalışma kitabının adı, henüz kaydedilmediğinden ekranın sol üst köşesinde

"Kitapl" olarak görüntülenir. Bu adın, Excel'den çıkılmadan her yeni boş bir çalışma kitabı

oluşturulduğunda "Kitap2, Kitap3,~." şeklinde değiştiği görülür. Yani Excel'den

çıkılmadan oluşturulan her çahşma kitabının adı bir artarak verilir. Ancak ExceFden çıkılıp 134


tekrar girildiğinde bu adın yeniden "Kitapl" olduğu görülür.

Ayrıca Excel çalışma kitabının "Sayfal, Sayfa2, Sayfa3" diye adlandırılmış üç tane

çalışma sayfasından (çalışma tablosundan) oluştuğunu görürüz. Yani çalışma kitabının her

bir bölümüne "Sayfa" adı verilir. Bir sayfadan diğerine geçebilmek için o sayfanın üzerine

tıklamak yeterlidir yada klavyeden "CtrH-PgUp" veya "Ctrl+PgDn" tuşları kullanılabilir.

EXCEL'de DOSYA BİLGİLERİ

Excel’de oluşturulan bir çalışma kitabı kaydedilmek istendiğinde, ona bir dosya adı

verilmesi gerekir. Bu verilecek dosya adı en fazla 223 karekter uzunlukta olabilir ve dosya

adı içerisinde / \ : * ? “ <>| ve , karakterleri kullanılmaz.bu dosyaya uzantı verilmesine gerek

yoktur. Çünkü kayıt kısmında açılacak olan pencerede kayıt türü kısmından seçilecek kayıt

türü kısmından seçilecek kayıt türüne göre uzantının otomatik verilmesi sağlanır ancak genel

olarak exelde karşımıza en çok çıkacak dört uzantının adları ve anlamları şöyledir:

XLS Uzantısı : Excel "Çalışma Kitabı" dosyasının uzantısıdır. Yani genel bir Excel dosyasının

uzantısıdır.

XLT Uzantısı : Excel "Şablon(kalıp)" dosyası uzantısıdır.

XLW Uzantısı : Excel "Çalışma Alam" dosyası zantısıdır.

XLC Uzantısı : Exel “Grafik” dosyası uzantısıdır.

EXEL ÇALIŞMA TABLOSUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ

Excel çalışma satırlardan ve sütunlardan oluşur. Bu satır sayısı 1’den 65536’ya kadar

sayılarla adlandırılmış toplam 65536 satır, sütun sayısı ise A’dan IV’ye (A B C…Z, AA AB

AC…AZ, BA BB BC…BZ,…, IA IB IC…IV ) kadar harflerle adlandırılmış toplam 256

sütundur.

Çalışma tablosunda her satır ve sütunun kesiştiği yerde oluşan dikdörtgene “HÜCRE” adı

verilir. Bir hücre ise sütun ve satır adlarının ardı ardına söylemesiyle adlandırılır. Örneğin A

sütunuyla 2.satırın kesiştiği yerdeki hücrenin adı A2 olarak adlandırılır.

Ayrıca satır ve sütunların belirgin olarak görünmesini sağlayan çizgilere “Klavuz Çizgileri”

135


adı verilir. Ve hangi hücrede bulunulduğu da “Gösterge” adını verdiğimiz bir çerçeve sayesinde

anlaşılır. Bu göstergenin sağ alt köşesinde ise küçük bir kare bulunur ve bu karenin adı

“Doldurma Kulpu” dur.

EXCEL’de ALAN SEÇME

Excel’de bir alan ile ilgili işlemler yapabilmek için o alanın seçilmesi gerekir. Bu seçme işlemi

amaca göre değişik yöntemlerde yapılabilir. Bu yöntemler ve açıklamaları şöyledir.

1. Satır Seçme İşlemi: Bu işlem iki türlü yapılabilir.

1.1 Fare ile: Fare işaretçisi seçilecek satır numarasının üzerindeyken fare siyah ok halini

aldığında tıklama yapmak yeterlidir.

Ancak birden fazla satır seçilecekse ve bu satırlar ardı ardına yer alıyorsa, seçilecek ilk satır

numarasında tıklama yapılıp basılı tutulur daha sora sürükleme yapılarak diğer satırların da

seçimi gerçekleştirilir. Ancak ardı ardına yer almayan satırları seçmek için, kalvyedeki “Ctrl”

tuşu basılıyken satırların satır numaraları üzerine tek tek tıklanır.

1.2 Klavye ile: Gösterge seçilecek satırın herhangi bir hücresi üzerindeyken “Shift+Boşluk”

tuşuna basılması yeterlidir. Daha sonra istenirse ardı ardına olan satırlar “Shift” tuşu basılı

durumdayken “Aşağı ya da yukarı” yön tuşları yardımıyla seçilebilir.

2. Sütun Seçme İşlemi: Bu işlem iki türlü yapılabilir.

2.1. Fare ile: Fare işaretçisi seçilecek sütun harfi üzerindeyken fare aşağı doğru siyah ok halini

aldığında tıklama yapmak yeterlidir. Ancak birden fazla sütun seçilecekse ve bu sütunlar ardı

ardına yer alıyorsa, seçilecek ilk sütun harfinin üzerinde tıklama yapılıp basılı tutulur daha sonra

sürükleme yapılarak diğer sütunların da gerçekleştirilir. Ancak ardı ardına yer almayan sütunları

seçmek için, kalvyedeki “Ctrl” tuşu basılıyken seçilecek sütunların hafleri üzerinde tek tek

tıklanır.

2.2. Klavye ile: Gösterge seçilecek sütunun herhangi bir hücresi üzerindeyken “Ctrl+Boşluk”

tuşuna basılması yeterlidir. Daha sonra istenirse ardı ardına olan sütunlar “Shift” tuşu basılı

durumdayken “sağ ya da sol” yön tuşları yardımıyla seçilebilir.

3. Çalışma sayfasının (Tablonun) Tamamını Seçme: Bu işlem iki türlü yapılabilir.

136


3.1 Fare ile: Çalışma sayfasının (tablosunun) sol üst köşesinde satır ve sütunların kesiştiği yerde

bulunan küçük boş dörtgene fare ile tıklayarak tüm çalışma sayfası (tablosu) seçilebilir.

3.2. Klavye ile: “Ctrl+Shift+Boşluk” tuşlarına basılırsa tablonun tamamı seçilebilir.

4. Hücre Seçme: Sadece o hücrenin üzerine fare ile tıklayarak ya da klavyeden yön tuşları ile o

hücrenin üzerine gidilerek istenilen hücre seçilebilir.

5. Küçük Bir Alanı (Hücreler topluluğunu) Seçme: Bu işlem üç türlü yapılabilir.

5.1. Fare ile: Fare göstergeci seçilerek alanın ilk hücresinin üzerindeyken fare sol tuşuna basılı

tutulup alanın sonuna kadar sürüklenerek seçim yapılabilir. Farklı yerlerdeki alanlar ise

klavyedeki “Ctrl” tuşu basılıyken aynı şekilde seçilebilir.

5.2. Klavye ile: Gösterge seçilecek alanın ilk hücresinin üzerindeyken klavyedeki “Shift” tuşu

basılı tutulur ve “Yön Tuşları” ile seçim yapılabilir.

5.3. Fare+Klavye ile: Gösterge seçilecek alanın ilk hücresinin üzerindeyken, klavyedeki “Shift”

tuşu basılı tutulur ve alanın son hücresine fare ile tıklama yapılarak seçim yapılabilir.

S ÜTUNLARIN GENİŞLİĞİNİ FARE İLE DEĞİŞTİRME: Bir sütunun genişliğini fare ile

değiştirmek için; fare göstergeci o sütunun adının yazıldığı yerdeki sağ sınır çizgisi

üzerine getirilir, fare göstergeci iki yönlü ok durumundaki artı halini aldığında ise fare sol

tuşuna tıklanır ve basılı tutularak sağa veya sola doğru sürükleme yapılarak sütun genişliği

artırılabilir yada azaltılabilir.

SATIRLARIN YÜKSEKLİĞİNİ FARE İLE DEĞİŞTİRME:Bir satırın genişliğini fare ile

değiştirmek için; fare göstergeci o satırın numarasının yazıldığı yerdeki alt sınır çizgisi

üzerine getirilir, fare göstergeci iki yönlü ok durumundaki artı halini aldığında ise fare sol

tuşuna tıklanır ve basılı tutularak aşağı veya yukarı doğru sürükleme yapılarak satır

yüksekliği artırılabilir yada azaltılabilir. Ancak normalde bîr satınn yüksekliği yazı

137

Tüm çalışma sayfasını seçmeyi sağlayan düğme


tipinin boyutuna göre kendiliğinden ayarlanır.

BİR HÜCREYE BİLGİ GİREBİLMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:Bir hücreye

bilgi girebilmek için ilk önce o hücrenin üzerine klavyedeki yön tuşları ile gidilir ya da fare

ile tıklanır ve daha sonra girilmek istenen bilgi yazılır. Yazma işlemi tamamlandıktan sonra

da bu bilgiyi hücrede kalıcı olarak yazdırmak için;

1) Enter tuşuna dokunulabilir,

2) Yön tuşlarından birine dokunulabilir,

3) Fare ile başka bir hücrenin üzerine tıklanabilir,

4) Formül çubuğundaki onay C* ) simgesine tıklanabilir,

5) Ya da Tab (sekme) tuşuna dokunulabilir. Bu tuşun en önemli avantajı sürekli tab tuşu

ile sağa doğru gidildikten sonra Enter tuşuna dokunulursa ilk tab tuşuna dokunulan

hücrenin bir altına gider.

BİR HÜCREDEKİ BtLGİYÎ DÜZELTEBİLMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Bir hücreye daha önceden yazılmış bir bilgiyi değiştirmek yada eklenti yapmak için;

1) İlk önce gösterge, fare yada klavye yardımıyla düzeltilecek bilginin olduğu

hücrenin üzerine getirilir,. daha sonra klavyedeki "F2 " tuşuna dokunulur,

2) Fare göstergesi hücrenin üzerindeyken çift tıklama yapılır,

3) Formül Çubuğu üzerinde bilginin yazıldığı yere fare ile tıklanır Daha sonra

gerekli düzeltmeler yapılabilir ve düzeltme tamamlandığında ise "Enter" tuşuna dokunulur,

ya da fare île başka bir hücre üzerinde tıklama yapılarak işlem tamamlanır.

EXCEL'DE KULLANILABİLEN TUŞLAR VE ANLAMLARI

Home : Göstergeyi bulunulan satırın ilk hücresine götürür.

CtrH+Home : Göstergeyi Al hücresine götürür.

Ctrl+ : En son sütuna götürür. (IV)

Ctrl+ : İlk sütuna götürür (A)

Ctrl+ : Son satıra götürür (65536)

Ctrl+ : İlk satıra götürür(1)

EXCEL MENÜ'sü NASIL AÇILIR?

138


Windows'da herhangi bir işlem komutu çalıştınlmak istendiğinde, bu komut genel

olarak menüden çalıştırılır. Excel içerisinde de yer alan menü seçeneklerini (Dosya,

Düzen, gibi) açmak için genel olarak iki yöntem kullanılabilir.



2) Ya da klavyeden Alt tuşu basılı durumdayken açılmak istenen menü

seçeneğinin altı çizili harfine klavyeden dokunmak. Örneğin dosya menusunu açmak için

Alt+D tuş bileşimini kullanmak gerekmektedir. Ayrıca klavyeden sadece Alt yada Fi O

tuşuna dokunularak da menü çubuğuna geçilebilir ama böyle bir durumda sağ-sol ok tuşları

yardımıyla istenilen menüye gidilip aşağı ok yardımıyla o menü açılır. (Klavye yardımıyla

menüden çıkıp yazımıza dönmek için sadece Alt tuşuna yada Fi O tuşuna dokunmak

yeterlidir)

EXCEL'de AÇILAN BİR MENÜ'deki İSTENİLEN KOMUT NASIL ÇALIŞTIRILIR?


istenen komut üzerine fare ile tıklanarak, klavyeden aşağı-yukarı ok tuşları yardımıyla

üzerine gidilip enter tuşuyla yada üzerine gidilmeden o komutun altı çizili harfine klavyeden

dokunularak çalıştırılabilir.

EXEL MENÜ'SÜ SEÇENEKLERİ VE KOMUTLARI

1. DOSYA MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde daha çok dosya, yazıcı ve sayfa düzeni ile

ilgili işlemler yapılabilir. Bu menüdeki komutlar ve

anlamlan şöyledir.

1.1 YENİ KOMUTU: Bu komut ile yeni boş bir

çalışma kitabı oluşturulabilir. Yeni komutu 3 şekilde


1)Dosya menüsünden "Yeni..."

seçilerek, 2)Klavyeden "Ctrl+N"

tuşuna dokunularak,

139


3)Ya da standart araç çubuğundaki simgesine ( )tıklanarak.

Bu yöntemlerden üçüncüsü kullanıldığı zaman direk olarak yeni boş bir çalışma kitabı

açılır. Ancak diğer ikisi kullanıldığı zaman karşımıza ekranın sağ tarafında yer alan

yandaki görüntü açılır. Bu görüntü içerisinden açılmak istenen boş çalışma kitabı ise "Boş

Çalışma Kitabı"na tıklanır, değilse diğer seçeneklerden uygun olana tıklanır. Ayrıca

istenirse "Şablondan yeni" kısmı yardımıyla şablonlar görülür ve onlardan biriside

açılabilir.

1.2 AÇ KOMUTU: Bu komut, dahaönceden kaydedilmiş bir dosyayı (çalışma kitabını) çağırıp ekrana

getirmeyi sağlar. Bu komutu 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1. Dosya menüsünden "Aç..."seçilerek,

2. Klavyeden "Ctrl+O" tuşuna dokunularak,

3. Ya da standart araç çubuğundakisimgesine ( ) tıklanarak.

Bu komut hangi yöntemle çalıştırılırsa çalıştırılsın karşımıza aşağıdaki görüntü gelir.

Bu görüntü içerisinde açmak istediğimiz dosyanın adı ver ise seçilir ve daha sonra "Aç"

düğmesine tıklanır. Ancak açacağımız dosya başka bir klasörde yada sürücüde ise "Bak"

kısmında yada soldaki simgelerden oraya geçilir daha sonra klasör ve dosyalar listesinden

dosyamız bulunduğu klasör açılır ve daha sonrada dosyamız bulunup açılır.

1.3 KAPAT veya

TÜMÜNÜ KAPAT

KOMUTLARI: "Kapat"

komutu sadece çalışılmaktaolan

çalışma kitabının

kapatılmasını, "Tümünü

Kapat" komutu ise açık olan

bütün çalışma

kitaplarınınkapatılmasını sağlar. Ancak normalde '"Dosya" menüsüne girildiği zaman

karşımıza "Kapat" komutu gelir, "Tümünü Kapat" komutunu menüde görmek için

klavyedeki "Shift" tuşu basılı durumdayken "Dosya" menüsüne geçilmelidir.

1.4 KAYDET KOMUTU: Bu komut, yapılmış çalışma kitabını kay dedeb ilmeyi sağlar.

140


Bukomutu 3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler şöyledir:

1)Dosya menüsünden Kaydet seçilerek,

2)Klavyeden "Ctrl+S" tuşuna dokunularak,

3)Yada standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

Bu komut hangi yöntemle çahştınlırsa çalıştırılsın iki durum söz konusudur;

1. Eğer dosya adı daha önceden verilmemiş ise (yani sol üst köşede Kitap l, Kitap2, ...

vb.gibi yazılmışsa) dosyanın adını, kayıt yerini ve kayıt türünü belirtmemiz İçin "Farklı

Kaydet" diyalog kutusu karşımıza gelir ve gerekli ayarlamalar yapılarak kayıt

gerçekleştirilir.

1. Eğer dosya adı daha önceden verilmiş ise dosya aynı isimde direk olarak kaydedilir,

NOT: Kayıt sırasında karşımıza gelen diyalog kutusundan "Araçlar" düğmesine tıklanarak

kayıt ile ilgili ayarlamalar yapılabilir. Ayrıca "Dosya türü" kısmında "Microsoft Excel

Çalışma Kitabı" yazılıyken kayıt yapılırsa, uzantı "XLS" olarak, "Şablon" yazılıyken

kayıt yapılırsa uzantı "XLT" olarak, "Microsoft Excel 4.0 Grafiği" yazılıyken kayıt

yapılırsa uzantı "XLC" olarak kendiliğinden verilir.

1.5. FARKLI KAYDET

KOMUTU: Bu komut, genelde daha

önceden kaydedilmiş bir çalışma

kitabını (dosyayı) farklı bir adla

kaydedebilmek için yada bir çalışma

kitabım (dosyayı) ilk defakaydederken

kullanılır. Bu komut 2 şekilde

çalıştırılabilir. Bu yöntemler

şöyledir: Dosya menüsünden

"FarklıKaydet..." seçilerek, Ya da

klavyeden "F 12" tuşuna dokunularak.

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntüde ilk önce dosya

adı yazılır daha sonra "Kayıt yeri" kısmından yada soldaki simgeler yardımıyla dosyanın

kaydedileceği yer değiştirilebilir. Ancak "Kayıt Yeri" değiştirilmeden "Kaydet"düğmesine

tıklanırsa "Belgelerim" klasörüne kayıt yapılmış olunur.

NOT: ŞABLON (KALIP) dosyalan oluşturulduktan sonra kaydedilirken karşımıza gelen

diyalog kutusunda "Kayıt türü" kısmından "Şablon" seçilerek bir isimde kaydedilmelidir. 141


Kaydedilen şablonlar "Templates" klasörüne kayıt edilir ve uzantısı da "XLT" olur. Daha

sonra bu çalışma kitabı şablonu "Yeni" komutuyla seçilerek açıldığında "Dosyaadıl,

Dosyaadı2,... " şeklinde isim alır. Bu şablon dosyası "Aç" komutuyla çağırılıp üzerinde

değişiklikler de yapılabilir. Bunun için de aç diyalog kutusundayken, "Dosya türü" kısmından

"Şablon" seçilmeli ve daha sonra şablon dosyası çağınlmalıdır.

NOT: Kayıt sırasında karşımıza gelen "Farklı Kaydet" penceresinde sağ üst köşede yer

alan"Araçlar" düğmesine tıklanarak yandaki görüntü

açılabilir. Bu görüntü içerisinde eğer bir dosya

seçiliyse "Sil (Del)" ile silinebilir, "Yeniden

Adlandır" ile adı değiştirilebilir, "Yazdır" ile

yazdırılabilir, "Sık Kullanılanlara Ekle" ile sık

kullanılanlar klasörüne eklenebilir, "Ağ Sürücüsüne

Bağlan..." ile başka bir bilgisayara bağlanabilir.

"Özellikler" ile dosyanın özellikleri görülebilir, "Web

Seçenekleri..." ile web seçenekleri görülebilir, "Genel

Seçenekler..." ile dosyanın genel seçenekleri

ayarlanabilir, "Resimleri

Sıkıştır..." ile dosyamızdaki

resimler daha az yer kaplasın

diye ayarlamalar yapılabilir. Bu

seçeneklerden "Genel Seçenekler 142


çalıştırılırsa karşımıza solda aşağıda yer alan görüntü gelir. Bu görüntüde "Her zaman

yedekle" işaretliyse dosya elektrik kesintisine karşı otomatik olarak yedeklenir, dosya

paylaşımı kısmında yer alan "Açma Parolası:" kısmından dosyamıza açılışta sorulması için

parola girilebilir. Bu parola girildikten sonra "Tamam"a tıklanırsa tekrar girilmesi

istenir, "Değiştirilme parolası" kısmından da dosyanın değiştirilebilecek şekilde

açılabilmesi için parola İstenmesi sağlanır. "Salt okunur önerilir" seçilirse dosya salt

okunur açılır ve daha sonra değiştirildiğinde tekrar aynı isimde kaydedilemez.

1.6. WEB SAYFASI OLARAK KAYDET... KOMUTU: Bu komut, Excel

içerisinde hazırlanan belgenin web sayfası olarak kaydedilebilmesini sağlar. Bu

kaydedilen dosyanın uzantısı "HTML" olur.

1.7. ÇALIŞMA ALAJMNI KAYDET KOMUTU: Bu komut, excel içerisinde açık olan

bütün çalışma kitaplarını bir isim altında ve hepsini kendi isimlerinde kaydedebilmeyi

sağlar. Bu komut ile kaydedilen bu çalışma alanı dosyası aç komutu ile çağırıldığında

bütün dosyalar birden açılmış olur. Bu komutla kaydedilen dosyanın uzantısı "XLW" olur.

1.8. ARA KOMUTU: Çalıştığınız her yerde dosyaları bulmak için, Microsoft Office

XP'deki Ara komutunu kullanabilirsiniz: Bilgisayarınızın sabit diskinde, yerel ağınızda,

Microsoft Outlook posta kutunuzda ve ağ yerlerinizde arama yapabilirsiniz. Outlook

posta kutunuzda, e-posta iletilerini, toplantıları ve diğer bilgileri de bulabilirsiniz. Ara

komutu, dosyaları bulmak için iki yöntem sunar:Temel arama ve Gelişmiş arama. Temel

arama, dosyalan, Outlook öğelerini ve Web sayfalarını aramanın en kapsamlı yoludur.

Belgelerimizin başlık, içerik veya özellikleri içerisinde belirli bir metni içeren dosyalan

bulabilirsiniz. Aynı zamanda, dosyaların nerede aranacağım ve aranacak dosya

türlerini belirtebilirsiniz. Gelişmiş aramada daha çok ölçüt belirtilir. Dosyalan

özelliklerine göre bulmak için bunu kullanabilirsiniz. Bunu, bir dosyanın bulunması için

doğru olmaları gereken bir veya birden çok kural kümesinden oluşan sorgular

oluşturarak yapabilirsiniz. Bir sorgu Örneği, "yazar (tam olarak) Egemen"dir. Bu,

aradığınız dosyaların, yazar özelliği olarak yalnızca "Egemen" metnini içermeleri

gerektiğini belirtir.

1.9. WEB SAYFASI ÖNİZLEME: Bu komut sayesinde hazırladığımız belgenin bir

web sayfasıymış gibi ön izlemesinin görüntülenmesi ve incelenmesi sağlanır.

143


1.10. SAYFA YAPISI KOMUTU: Bu komut, yazılacak sayfanın düzenlemesini

gerçekleştiren komuttur. Bu komut içerisinde dört bölüm bulunur. Bu bölümler şöyledir;

1.10.1. Sayfa bölümü: Bu bölüme

girildiğinde karşımıza yandaki görüntü gelir.

Bu görüntüde, “Yönlendirme” kısmında

sayfanın dikey mi yatay mı olacağının seçimi,

“Ölçek” kısmında sayfanın normal boyutuna

göre küçültülmesi-büyütülmesi ya da birden

fazla sayfayı bir sayfaya sığdırma veya bir

sayfayı birden fazla sayfaya sığdırma

işleminin seçimi, “kağıt boyutu”

kısmından kağıdın boyutunun

seçimi, “Baskı kalitesi” kısmından

baskı kalitesinin seçimi ve “ilk sayfa

numarası” kısmından da ilk sayfa

numarasının seçimi gerçekleştirilir.

1.10.2. Kenar Boşlukları bölümü:

Bu bölüme girildiğinde karşımıza üsteki görüntü gelir.

Bu görüntüde, kağıdın üst,alt,sol ve kenar boşluk miktarı, üst bilgi ve alt bilgi yazılarının

kenardan ne kadar uzaktan yazdırılacağı ve “Ortala” kısmından ise istenirse tablonun

sayfada “Yatay” ve “Dikey” olarak ortalı çıkartılması ayarlanabilir.

1.10.3.Üstbilgi/Altbilgi Bölümü:

Bu bölüme girildiğinde karşımıza

yandaki görüntü gelir.Bu

görüntüde, sayfanın üst

boşluğunda ve alt boşluğunda

görüntülenmesi istenilen

bilgilerin ayarlaması yapılır.

İstenirse "Üstbilgi" yada

"Altbilgi" kısmının altından

mevcut seçeneklerden birisi seçilir

144


yada kendimiz bilgi tanımlayacaksak "Özel Üstbilgi" yada "Özel Altbilgi" düğmesine

dokunularak yanda altta yer alan görüntü açılır. Bu görüntüde Sol, Orta yada Sağ kısım

içerisine istenilen yazılar yazılabilir yada yukarıda yer alan simgeler yardımıyla istenilen

bilgiler bu kısımlara eklenebilir.

1.10.4. Çalışma Sayfası bölümü: Bu bölüme girildiğinde karşımıza yandaki görüntü gelir.

Bu görüntüde ise çalışma sayfasının

yazdırılmasıyla ilgili diğer ayarlamalar

gerçekleştirilir. Yazdırma menüsündeki

yazdırma alanı belirle komutu ile de

yapılabilir), başlıkları yazdır kısmından

her sayfada yazdırılmak istenen

başlıkların bulunduğu alanlar

tanımlanabilir, yazdır kısmından istenilen

kutucuklar doldurularak bu bilgilerinde

yazdırılması sağlanır. Ayrıca sayfa sırası

kısmından da sayfa numarası verme sırası ayarlanabilir.

1.11. YAZDIRMA ALANI KOMUTU: Bu komut, seçili bir alanın yazdırma alanı 145


olarak belirlenmesini ya da bu belirlemenin temizlenmesini sağlar.

1.12. BASKI ÖNİZLEME KOMUTU: Bu komut genel olarak yapılan tabloların

yazıcıya aktarılmadan Önce nasıl aktarılacağının son halini görebilmek için kullanılır. Bu

komut çalıştırıldığında karşımıza gelen diğer sayfadaki görüntüde "Sonraki ve

Önceki"düğmeleri ile sayfalar

arası geçiş yapılır "Büyüt"

düğmesi ile sayfa büyütülüp

yada küçültülebilir, "Yazdır"

düğmesi ile yazdır komutu çal

ıştın labilir, "Ayarla" düğmesi

ile sayfa yapısı komutu

çalıştırılabilir, "Kenar

Boşluğu" düğmesi ile kenar boşlukları görülüp-gizlenebilir, "Sayfa Sonu Önizleme"

düğmesi ile görünüm menüsündeki bu komut çalıştırılabilir, "Kapat" düğmesi ile baskı

Önizleme görüntüsü kapatılarak çalışma kitabımıza dönülebilir..

YAZDIR KOMUTU: Ekrandaki çalışma tablosunu yazıcıya aktarmayı sağlayan

komuttur. Bu komut 3 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir.

1. Dosya menüsünden Yazdır seçilerek,

2. Klavyeden "Ctrl+P" tuşuna dokunularak,

3. Ya da standart araç

çubuğunda yer alan simgesine (

) tıklanarak. Ancak bu

şekilde çalıştırıldığında yazdırma

işlemi direk olarak yapılır. Bu komut

ilk iki yöntemle çal ıştın Idığında

karşımıza aşağıdaki görüntü gelir.

Bu görüntüde gerekli ayarlamalar

yapıldıktan sonra "Tamam"a

tıklanıp yazdırma yapılır.

Bu komut seçildiğinde karşımıza

gelen yandaki görüntüde hangi 146


yazıcıya döküm yapılacaksa yazıcının adının seçilmesi, yazdırma aralığı (tüm sayfaların

mi yoksa belli sayfaların mı yazıcıya aktarılacağı), yazdırılacak olan kısmın seçimi

(sadece seçili alanın mı, sadece çalışma sayfasının mı yoksa tüm çalışma kitabının mı

yazdınlacağı) ve kopya sayısı miktarı ayarlanabilir. Ayrıca bu görüntüde "Dosyaya yazdır"

onay kutusu işaretlenirse dosya bir isim altında, yazıcıya aktarılacağı şekilde diske

kaydedilir. Sağ üst köşedeki "Özellikler" düğmesi ile yazıcınınözellikleri görülüp

değiştirilebilir, sol alt köşedeki "Önizleme" düğmesi ile ise dosyanın baskı önizlemesi

görülebilir.

1.13. GÖNDER KOMUTU: Yazılan çalışma kitabının istenilen yere

gönderilebilmesini sağlar.

1.14. ÖZELLİKLER KOMUTU: Bu komut, yazılan çalışma kitabının

özelliklerini görebilmemizi ve değiştirebilmemizi sağlayan komuttur.

1.15. 1. Dosya adı. 2. Dosya adı, 3. Dosya adı ve 4. Dosya adı : Bu kısımda en son

işlem yapılmış son dört dosyanın adı görüntülenir. Ayrıca bu isimlerden biri üzerine

tıklanarak o dosyanın daha çabuk çağırabilmesini sağlar.

1.16. ÇIKIŞ KOMUTU: Bu komut ExceFden çıkılmasını sağlar. Aynı işlemi,

klavyeden “Alt+F4" tuşuna dokunarak da gerçekleştirebilir

2. DÜZEN MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde yazılar İle ilgili genel işlemler yapılır. Örneğin yazıların kesilmesi,

kopyalanması, yapıştın f ması, silinmesi ve doldurulması gibi işlemler geçekleştirilir. Bu

menlideki komutlar ve anlamlan şöyledir.

2.1. GERİ AL KOMUTU: En son yapılan işlemi geri alabilmeyi (iptal edebilmeyi)

sağlayan komuttur. Bu komut yapılan işlemlerin tamamım geri alabilmeyi sağlar ve geri

alacağı işleme göre isim alır (örneğin "Geri Al Kalın" gibi). Ancak dosya kaydetme,

açma, yazdırma, yeni dosya açma gibi dosyalama ve yazdırma işlemlerinin geri

alınması söz konusu değildir. Yani dosya menüsündeki yazdırma alanı komutu hariç

diğer komutlar geri alınamaz. Bu komutu 3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler

şöyledir:

1. Düzen menüsünden "Geri Al" seçilerek

2. Klavyeden"Ctrl+Z"tuşunadokunularak147


3. Standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

2.2. YİNELE KOMUTU: En son yapılan işlemi yinelemeyi (tekrarlamayı) yada geri

al işleminin tersini yapmayı sağlayan komuttur. Bu komut yapacağı işleme göre isim alır

(örneğin "Yinele Baskı Önizleme" gibi). Bu komutu 3 şekilde çalıştırabiliriz. Bu yöntemler

şöyledir:

1. Düzen menüsünden "Yinele" seçilerek,

2. Klavyeden "Ctrl+Y" tuşuna dokunularak,

3. Standart araç çubuğunda yer alan simgesine ( ) tıklanarak.

2.3. KES KOMUTU: Bu komut, seçilen bir alanın silinerek hafızaya alınmasını sağlar.

Bu komut daha çok bir alandaki bilgileri başka bir alana taşımak için kullanılır. Bu komut

çalıştırıldığında seçili alanın etrafında kayan çizgiler oluşur. Bu kayan çizgiler Yapıştır

komutu çalıştırıldığında kendiliğinden yok olur.

2.4. KOPYALA KOMUTU: Bu komut seçilen bir aianın silinmeden hafızaya

alınmasını sağlar. Bu komut daha çok bir alandaki bilgileri başka bir alana çoğaltmak

için kullanılır. Bu komut çalıştırıldığında seçili alanın etrafında kayan çizgiler oluşur.

Bu kayan çizgilerin Yapıştır komutu çalıştırıldığında yok olmadığı görülür. Bu sayede bu

alandan birden fazla yapıştırabiliriz.

NOT: Kes ve Kopyala komutları uygulandığında çıkan kayan çizgiler istenirse "Esc" tuşu

ile yok edilebilir. Ancak bu kayan çizgiler herhangi bir hücreye bilgi girildiğinde, bir

hücrenin biçimi-içeriği değiştirildiğinde, hedef alana yapıştırırken Enter tuşu kullanılırsa ve

başka bir komut çalıştırıldığında da kendiliğinden yok olur.

2.5.YAPIŞTIR KOMUTU: Bu komut Kes ya da Kopyala komutu ile hafızaya alınmış

bilgiyi göstergecin bulunduğu hücreden itibaren yapıştırmayı (kopyalamayı, yerleştirmeyi)

sağlar. Eğer yapıştırmanın yapıldığı hedef alanda daha önceden yazılmış bilgiler var

ise bu bilgiler yapıştırma işleminden sonra silinir.

Kes, Kopyala ve Yapıştır komutları 4 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1. Düzen menüsünden,

2.Klavyeden (Kes:Ctrl+X, Kopyala:Ctrl+C, Yapıştır:Ctrl+V ile),

3.Simgelerinden (Kes: , Kopyala: , Yapıştır: simgesi ile),

4. Yada yazı alanında fare sağ tuşu ile çıkarılan kısayol menüsünden.

Escel'de bir alanı başka bir alana taşımak için izlenecek sıra şu şekildedir:

1. Taşınmak istenen alan seçilir,

148


2. Düzen/Kes komutu çalıştırılır,

3. Bu aşamada gösterge taşımanın yapılacağı alanın ilk hücresine götürülür,

4. Son olarak Yapıştır komutu çalıştırılır.

Excel*de bir alanı başka bir alana kopyalamak (bir alandan çoğaltmak) için izlenecek

sıra şu şekildedir:

1. Kopyalanmak (çoğaltılmak) istenen alan seçilir,

2. Kopyala komutu çalıştırılır,

3. Bu aşamada gösterge kopyalamanın (çoğaltmanın) yapılacağı alanın ilk hücresine

götürülür,

4. Son olarak Yapıştır komutu çalıştırılır.

2.6. ÖZEL YAPIŞTIR KOMUTU: Bu komut, "Kopyala" komutu ile hafızaya

alınmış bilgileri hedef alana değişik düzenlerde yapıştırmayı sağlar. Bu komut 2 şekilde


1. Düzen menüsünden,

2. Yada fare sağ tuş menüsünden.

Eğer excel

içerisinde herhangi bir alan kopyala komutu ile hafızaya alındıktan sonra bu komut

çalıştınlırsa karşımıza yukardaki görüntü gelir. Bu görüntüdeki seçeneklerinin anlamlan

şöyledir:

1.Yapıştır : Bu seçenek sayesinde, kaynak alanın hedef alana hangi özelliğinin

aktarılacağı tanımlanır.Yani kopyalanan alanın tümünün yada sadece formüllerinin,

değerlerinin, biçimlerinin, açıklamalarının, doğrulamasının, kenarlıklar dışındaki her

şeyinin, sütun genişliklerinin, formülleri ve sayı biçimlendirmeleri veya değerleri ve

149


sayıbiçimlendirmelerinin yapıştırılmasını sağlar.

2.İşlem: Bu seçenek sayesinde, kaynak alandaki bilgilerin hedef alandaki bilgilerin üzerine

aktarılırken, eğer üst üste denk gelen sayılar var ise bu sayıların ne tür bir işlem ile

(toplanarak, çıkarılarak, çarpılarak yada bölünerek) yapıştırılıp aktarılacağının yada

işlem yapılmadan aktarılacağının ayarlaması yapılabilir.

3.Boşları olanları atla: Bu seçeneğin onay kutusu işaretlenirse kopyala ile hafızaya

alınan kaynak alanda bulunan boş hücreler hedef alana yapıştırılmaz. Yani sadece

dolu hücrelerin yapıştırılmasını sağlar.

4.işlemleri tersine çevir: Bu seçeneğin onay kutusu işaretlenirse kopyala ile hafızayaalınan

kaynak alanda yer alan bilgiler hedef alana satır ve sütunları yer değişerek yapıştırılır.

5.Bağ Yapıştır düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa yapıştırılan bilgiler kaynak

ortama bağımlı olarak yapıştırılır.

2.7. DOLDUR KOMUTU: Bu komut sayesinde seçilmiş alanda en üstte, en altta, en

solda veya en sağda yer alan bilginin seçili alan boyunca çoğaltılması sağlanır. Bu komutun

alt seçeneklerinin anlamlan şöyledir.

1. Aşağı: Seçili alanın en üst hücrelerinde yer alan bilgilerin seçili alan boyunca aşağı doğru

çoğaltılmasını sağlar.

2. Sağ: Seçili alanın en sol hücrelerinde yer alan bilgilerin seçili alan boyunca sağa

doğru çoğaltılmasını sağlar.

3. Yukarı: Seçili alanın en alt hücrelerinde yer alan bilgilerin seçili alan boyunca yukarı


4. Sol: Seçili alanın en sağ hücrelerinde yer alan bilgilerin seçili alan boyunca sola


5. Çalışma Sayfalan Boyunca: Seçili alandaki bilginin aynısının, seçilmiş çalışma

sayfalarının tamamına kopyalanmasını sağlar.

6. Seriler: Seçili alanın ilk hücresinde sayı var ise, seçili alan boyunca (seçili alan

Yok ise "Son değer" kıs mında belirtilecek sayıya kadar), belli miktarda artan veya azalan ya

da büyüyen (çarpılan) şekilde otomatik olarak sayılar yazılmasını, seçili alanın ilk

hücresinde tarih var ise, seçili alan boyunca (seçili alan yok ise "Son değer" kısmına yazılan

tarihe kadar) artan veya azalan şekilde otomatik olarak tarihler yazılmasını sağlar. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu görüntü içerisinde artış yada azalış değeri

"Adım değeri" kısmına yazılır.

7. İki Yana Yasla: Seçili hücreye sığmayan bir cümlenin hücre genişliğine göre bölünerek

alt hücrelere otomatik olarak paylaştırılmasını sağlar.150


NOT: Doldurma işlemini fare ile de gerçekleştirebiliriz. Bu işlem için gösterge

doldurulacak bilginin olduğu hücrenin üzerindeyken yada alan seçiliyken, fare göstergeci

hücrenin sağ alt köşesinde yer alan doldurma kulpu üzerine getirilir ve ince bir artı halini

aldığında fare sol düğmesine basılı tutulur ve basılı durumdayken istenilen yöne doğru

sürüklenerek doldurma işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemde hücredeki bilgi sayı yada metin ise

aynısından doldurulduğu, tarih ise tarihin değişerek doldurulduğu görülür. Ayrıca seçili iki

hücrede sayı varken doldurma kulpundan aşağı doğru sürükleme yapılırsa bu iki hücre

arasındaki miktara göre otomatik olarak artan yada azalan sayılar elde edilir.

2.8. TEMİZLE KOMUTU: Seçilen alandaki bilgilerin bir özelliğine göre

temizlenmesini sağlar. Bu komutun alt seçenekleri şöyledir.

1. Tümü: Seçili alandaki bilgilerin, tüm özelliklerinin temizlenmesini sağlar, yani

alanda hiçbir yazı, biçim ve açıklama kalmaz.

2. Biçimler: Seçİlİ alanda yer alan bilgilerin sadece biçimlerinin temizlenmesini sağlar.

3. İçindekiler (Del): Seçili alanda yer alan sadece yazıların temizlenmesini sağlar. Bu

komutun klavye kısayol tuşu karşılığı "Delete" tuşudur.

4. Açıklamalar: Seçili alanda yer alan sadece açıklamaların temizlenmesini sağlar.

2.9. SİL KOMUTU: Bu komut, seçili hücreleri sola

yada yukarı doğru sürükleyerek (sağdaki yada alttaki

hücreleri çekerek) silebilmeyi, yada seçili hücrelerin

bulunduğu satırların yada sütunların tümünü silebilmeyi

sağlar. Ancak satırın yada sütunun tamamı seçildikten sonra

bu komut çalıştırılırca, seçili satır veya sütunun tamamı direk

olarak silinir.

Sil komutu arayı kapatarak silebilme işlemini gerçekleştirir. Bu komut fare sağ tuşundan

çıkartılan kısayol menüsünden de "SİL" olarak çalıştırılabilir. Çalıştırıldığında

karşımıza yandaki görüntüsü gelir. Bu görüntüden uygun olanı işaretlenip Tamam


2.10. SAYFAYI SİL KOMUTU: Bu komut seçilen veya çalışan çalışma sayfasının tamamen

silinmesini sağlar. Bu komutu silinmek istenen sayfa adının

üzerinde fare sağ tuşu ile çıkartılan kısayol menüsünden "SİL"

olarak da çalıştırabiliriz.

2.11. SAYFAYI TASI veya KOPYALA KOMUTU: Bir

çalışma sayfasının, aynı kitabın başka bir sayfasından 151


sonrasına taşınmasını veya kopyalanmasını, yada başka bir çalışma kitabına taşınmasını

veya kopyalanmasını sağlayan komuttur. Bu komut işlem yapılacak sayfa adının üzerinde

fare sağ tuşu ile tıklanarak çıkartılan kısayol menüsünden de çalıştırabiliriz. Bu komut

çalıştırıldığında karşımıza yandaki görüntü gelir. Bu komutun kullanım aşamaları şu

şekildedir.İlk önce taşınmak yada kopyalanmak istenen çalışma sayfası seçilir yani o sayfaya

geçilir.

1. Daha sonra "Sayfayı Taşı veya Kopyala" komutu çalıştırılır.

2. Bu aşamada karşımıza gelen görüntüden eğer sayfa kopyalanacaksa "Kopya

oluştur" onay kutusu işaretlenir, taşıma yapılacaksa işaretlenmez.

3. Daha sonra "Kitap" kısmından taşımanın

yada kopyalamanın yapılacağı kitap adı seçilir (ancak bu sayfa başka bir kitaba taşınacak

yada kopyalanacaksa bu işleme başlamadan önce o kitabın açılmış olması gerekmektedir),

ama aynı kitap içerine taşmacaksa seçilmez, daha sonra "Sonraki sayfa" kısmından ise

taşımanın yada kopyalamanın hangi sayfadan sonraya yapılacağı seçilir ve "Tamam"

düğmesine tıklanarak işlem tamamlanır.

2.12. BUL KOMUTU: Çalışma sayfasının (tablosunun) içerisinde bulunan herhangibir

kelimeyi, cümleyi veya ifadeyi arayıp bulabilmeyi sağlar.Bu komut 2 şekilde


1. Düzen menüsünden "Bul" seçilerek,

2.Yada klavyeden "Ctrl+F" tuşuna

Bul komutunda karşımıza çıkan Seçenekler düğmesindeki bilgilerin anlamlan şöyledir:

BUYÜK/küçük harf duyarlı onay kutusu: Bu onay kutucu işaretliyse aranan ifadenin

aynı harf büyüklüğünde olanlarını bulur, işaretli değilse aranan ifadeden hangi

büyüklükte olursa olsun bulunur.

Tüm hücre içeriğim eşleştir onay kutusu: Bu onay kutusu işaretliyse sadece girilen

uzunluktaki ifadenin aynısı bulunur, işaretli değilse içerisinde aranan ifadenin geçtiği

kelimeler bulunur.

içinde: Aramanın nerede yapılacağını belirler.

Ara bölmesi: Bu kısımdan aramanın yapılacağı düzen belirtilir.152


Bak bölmesi: Bu kısımdan İse hücre içerisinde hangi bilgilerin kontrol edileceği belirlenir.

Kapat düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa Bul ekranından çıkılır.

Değiştir düğmesi: Değiştir komutunun çalıştırılmasını sağlar.

Biçim düğmesi: Aranan ifadenin biçimlendirilmiş haliyle aranması için ayarlamalarını

yapar.

Sonrakini Bul düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa, aranan ifade kitabımız içerisinde

bulunur. Bu komutun klavyedeki kısayol tuşu karşılığı "F3" tuşudur.

Kapat düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa değiştir ekranından çıkılır.

Değiştir düğmesi: Sadece o anda bulunmuş olan ifadeyi yenisiyle değiştirir.

Tümünü değiştir düğmesi:Aranan ifadenin bulunduğu tüm ifadeleri yenisiyle değiştirmeyi

sağlar.

Tümünü Bul: Bu düğmeye tıklanırsa aranan ifadenin geçtiği tüm hücreler bulunup ait

kısımda listelenir.

2.13. DEĞİŞTİR KOMUTU: Çalışma sayfasının (tablosunun) içerisinde bulunan herhangi

bir kelimeyi, cümleyi veya ifadeyi bulabilmeyi ve yenisiyle değiştirebilmeyi sağlar. Bu


1. Düzen menüsünden "Değiştir" seçilerek,

2. Yada klavyeden "Ctrl+H" tuşuna dokunularak.

Bu komut çalıştırıldığında karşımıza gelen ekranda "Aranan" kısmına aranan ifade, "Yeni

Değer" kısmına aranan ifadenin ne olarak değiştirilmek istediği yazılır.

153


.2.14. GİT KOMUTU: Bu komut istenilen hücreye gidebilmeyi sağlar. Bu komut 2 şekilde


1. Düzen menüsünden "Git" seçilerek,

2. Yada klavyeden "Alt+Ctrl+G" veya "F5" tuşuna

dokunularak. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza

yandaki görüntü gelir. Bu görüntü içerisindeyken

Değiştir komutunda tıklandığında karşımıza anlamlan şöyledir:

BÜYÜK/küçiik harf duyarlı onay kutusu:

Bu onay kutusu işaretli ise aranan ifadenin aynı harf büyüklüğünde olanları bulunur,

işaretli değilse aranan ifadeden ne büyüklükte olursa olsun bulunur.

Tüm hücre içeriğini eşleştir onay kutusu: Bu onay kutusu işaretliyse sadece

girilen uzunluktaki ifadenin aynısı bulunur, işaretli değilse içerisinde aranan ifadenin

bulunduğu kelimeler bulunur.

İçinde: Aramanın nerede yapılacağını belirler.

Ara bölmesi: Bu kısımdan aramanın yapılacağı düzen belirtilir.

Bak bölmesi: Bu kısımdan ise hücre içerisinde hangi bilgilerin kontrol edileceği

belirlenir.

Kapat düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa Bul ekranından çıkılır.

Değiştir düğmesi: Değiştir komutunun çalıştın imasını sağlar.

Biçim düğmesi: Aranan ifadenin biçimlendirilmiş haliyle aranması için ayarlamalarım

yapar.

Sonrakini Bul düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa, aranan ifade kitabımız içerisinde

bulunur. Bu komutun klavyedeki kısayol tuşu karşılığı "F3" tuşudur.

Kapat düğmesi: Bu düğmeye dokunulursa Değiştir ekranından çıkılır.

Değiştir düğmesi: Sadece o anda bulunmuş olan ifadeyi yenisiyle değiştirir.

Tümünü Değiştir düğmesi: Aranan ifadenin bulunduğu tüm ifadeleri yenisiyle

değiştirmeyi sağlar.

Tümünü Bul: Bu düğmeye tıklanırsa aranan ifadenin geçtiği tüm hücreler bulunup alt

kısımda listelenir.

154


"Başvuru" kısmına gidilmek istene hücrenin adı yazılır, eğer istenirse "Özel" düğmesine

tıklanarak herhangi bir özelliğe göre gidilebilmesi de ayarlanabilir.

2.15. BAĞLANTILAR KOMUTU: Bu komut, başka bir uygulamadan bağlantılı

bir yapıştırma yapıldığında bağlantının ayarlamalarını gerçekleştirir.

2.16. NESNE KOMUTU: Bu komut, bir uygulamadan bağlantılı yapıştırma

yapıldığında bağlantının ayarlamalarım gerçekleştirir.

3. GÖRÜNÜM MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde belgenin görünümü ile ilgili ayarlamalar gerçekleştirilir. Bu menüdeki

komutlar ve anlamlan şöyledir.

3.1. NORMAL KOMUTU: Bu komut sayesinde çalışma sayfasının (tablosunun)

normal görünümüne geçmesi sağlanır. Bu komut daha çok "Sayfa Sonu Önizleme"

komutundan sonra normal görünüme geçebilmek için kullanılır.

3.2. SAYFA SONU ÖNÎZLEME KOMUTU: Bu komut sayesinde sayfa sonlarını

görebilir ve istenirse fare ile bu sayfa sonlarını kendimiz ayarlayabiliriz.

3.3. ARAÇ ÇUBUKLARI KOMUTU: Bu komut sayesinde komutların

kısayol simgelerinden oluşan araç çubuklarını görüntüleyebilir ya da gizleyebiliriz.

Ayrıca buradaki "Özelleştir" komutu sayesinde kendi araç çubuğumuzu oluşturabilir,

yeniden adlandırabilir, silebilir yada mevcut araç çubukları üzerinde değişiklik

yapabiliriz, ayrıca mevcut olan araç çubukları değiştirilmiş ise "Sıfırla" düğmesi ile

o araç çubuğunun orijinal haline gelmesini sağlayabiliriz.

3.4. FORMÜL ÇUBUĞU KOMUTU: Bu komut, çalışma sayfasının üst kısmında yer alan

hücre adının ve hücrenin asıl içeriğinin görüntülendiği formül çubuğunun

görüntülenmesini yada gizlenmesini sağlar.

3.5. DURUM ÇUBUĞU KOMUTU: Bu komut, çalışma sayfasının alt kısmında yer alan ve

çalışma sayfası hakkında bilgi veren durum çubuğunun görüntülenmesini yada gizlenmesini

sağlar.

3.6. ÜSTBİLGİ ve ALTBİLGİ KOMUTU: Bu komut sayesinde, sayfanın üst boşluğunda

ve alt boşluğunda görüntülenmesi istenilen bilgilerin ayarlaması yapılır. Bu komut " Dosya

/ Sayfa Yapısı" komutunda açıklanan "Üstbilgi/AItbilgi" bölümü ile aynı özelliktedir.

3.7. AÇIKLAMALAR KOMUTU: Bu komut sayesinde eğer daha önceden

"Ekle/Açıklama" komutu ile eklenmiş açıklamalar var ise bunlar görüntülenebilir,

gizlenebilir ya da silinebilir. Çalışma sayfasında açıklama eklenmiş bir hücrenin sağ üst

köşesindeki kırmızı bir üçgen bulunur ve bu sayede açıklama eklenmiş olduğunu anlarız. 155


Ayrıca çalışma sayfasında açıklama eklenmiş bir hücrenin üzerine fare göstergeci ile

gelindiğinde, otomatik olarak açıklaması görüntülenir.

3.8. ÖZEL GÖRÜNÜMLER

KOMUTU: Bu komut seçildiğinde

karşımıza gelen yandakigörüntü

sayesinde, çalışma sayfasının o

anki görüntüsünü "Ekle"

düğmesi ile kaydedebilir, görüntü değiştirildikten sonra o kaydedilen görüntü

"Göster" düğmesi ile tekrar gösterilebilir yada kaydedilen görüntü seçilerek

"Sil" düğmesi ile silinebilir.

3.9. TAM EKRAN KOMUTU: Bu komut çalışma sayfasının genişleterek tam ekran

durumuna geçiş yapabilmemizi sağlar. Bu görünümde, araç çubukları ve kaydırma çubukları

gibi dikkat dağıtıcı ekran öğelerini gizlenir. Eski görüntüye dönmek için ya aynı komut

çalıştırılır yada görüntülenen "Tam Ekran" araç çubuğundan "Tam Ekranı Kapat"


3.10. YAKINLAŞTIR KOMUTU: Bu komut ile, belgenin daha yakın görünümünü

elde etmek için "büyütme" ya da küçültülmüş boyutta daha fazla sayfa görmek için

"küçültme" işlemi yapabilirsiniz. Bu işlem için bu komut

seçildikten sonra istenilen yüzde oranı seçilir yada "Özel"

kısmından istenilen oran ayarlanır. Aynı komutu standart

araç çubuğundaki simgesinde de ( ) çalıştırılabilir.

4. EKLE MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde çalışma tablosuna çeşitli bilgilerin eklenmesi sağlanır. Bu menüdekİ

komutlar ve anlamlan şöyledir:

4.1. HÜCRELER KOMUTU: Bu komut, seçili bir alan var ise o alana, hücreleri

sağa sürükleyerek veya aşağı sürükleyerek yeni boş hücreler

eklemeyi yada seçili alana yeni satırlar yada sütunlar eklemeyi

sağlar. Ancak bu komut satınn yada sütunun tamamı seçiliyken

çalıştınlırsa direk olarak çalışır ve otomatik olarak satır yada

sütun eklemeyi sağlar. Bu komut fare sağ tuşundan çıkartılan

menüden "Ekle " olarak da çalıştırılabilir.

156


4.2. SATIR KOMUTU: Bu komut, seçili alanda kaç satır var ise o kadar boş satır eklemeyi

(açmayı) yada imlecin bulunduğu yere boş bir satır eklemeyi (açmayı) sağlar. Bu işlem

sonucunda eklenen satırların yerinde daha önceden olan bilgiler aşağı doğru sürüklenir. Aynı

işlemi satırın tamamı seçiliyken fare sağ tuşundan "Ekle " olarak da çalıştırabiliriz.

4.3. SÜTUN KOMUTU: Bu komut, seçili alanda kaç sütun var ise o kadar boş sütun

eklemeyi (açmayı) yada imlecin bulunduğu yere boş bir sütun eklemeyi (açmayı) sağlar. Bu

işlem sonucunda eklenen sütunların yerinde daha önceden olan bilgiler sağa doğru sürüklenir.

Aynı işlemi sütunun tamamı seçiliyken fare sağ tuşundan "Ekle " olarak da çalıştırabiliriz.

4.4. ÇALIŞMA SAYFASI KOMUTU: Bu komut sayesinde çalışma kitabımıza en son

sayfa numarasından bir büyük numarada (örneğin "Sayfa4" olarak) yeni bir çalışma sayfası

ekleyebiliriz. Her ekleme yapıldığında çalışma sayfası adının bir artarak verildiği görülür.

4.5. GRAFİK Komutu: Bu komut sayesinde belli bir düzende yapılmış ve seçilmiş

bir tablonun grafiği çizdinlebilir. Bu komut 2 şekilde çalıştırılabilir. Bu yöntemler şöyledir:

1. Ekle menüsünden "Grafik" seçilerek,

2. Yada standart araç çubuğundaki simgesine ( ) tıklanarak.

Bu komutun kullanım aşamaları şöyledir,

1. İlk önce grafiği yapılacak bilgiler çalışma sayfasına yazılır ve bu bilgilerin bulunduğu

alan seçilir.

2. Bu aşamada "Ekle" menüsünden "Grafik" komutu seçilir.

3. Bu aşamada karşımıza gelen diyalog kutusundan çizdirilmek istenen grafiğin türü ve alt

türü seçilir ve "İleri" düğmesine tıklanır (Şekil 1).

4. Bu aşamada (Şekil 2) grafiği inceleriz ve eğer seriler yanlış yerleştirilmiş ise "Seri yeri"

kısmından "Satırlar" ve "Sütunlar" yer değiştirilerek düzgün olması sağlanır ve daha

sonra yine "İleri" düğmesine tıklanır.

157


Şekil 1 Şekil 2

5. Bu aşamada karşımıza gelen görüntüde (Şekil 3) grafiğe verilebilecek "Başlıklar"

yazılabilir, "Eksenler" ayarlanabilir, "Kılavuz Çizgilerinin" görüntülenip

görüntülenmeyeceği ayarlanabilir, grafiğin yanında görüntülenen "Gösterge" nin görüntü

ayarlaması yapılabilir, "Veri Etiketleri" kısmından tablomuzdaki bilgilerin grafik üstünde

görüntülenme düzeni ayarlanabilir yada grafiğin üzerinde "Veri Etiketleri" nin görüntü

düzeni ayarlanır ve "İleri" düğmesine tıklanır.

Şekil 3

Şekil 4

158


6. Bu aşamada ise karşımıza gelen görüntüde (Şekil 4) grafiğin "Yeni sayfa olarak" mı,

yoksa mevcut çalışma sayfası üzerinde "Nesne olarak" mı oluşturulacağı seçilir ve "Son"

düğmesine tıklanarak işlem tamamlanır. Eğer "Yeni sayfa olarak" seçilip son düğmesine

tıklanırsa "Grafikl" admda yeni sayfa açılmış olunur.

7. Daha sonra çalışma sayfasında grafik çizimi için tanımlanmış olduğumuz alanda her

değişiklik yapıldığında grafiğinde otomatik olarak değiştiğini görebiliriz.

8. Çalışma sayfasına Nesne olarak" eklenen yada "Yeni sayfa olarak" eklenen grafik

üzerinde değişiklik yapmak için, değişikliğin yapılacağı alan üzerine çift tıklama yapılıp

değişikliğin yapılabileceği ortama geçilebilir ve istenilen değişiklikler gerçekleştirilir.

Ancak tablonun sadece bir parçasını değiştirebilmek için (örneğin pasta grafikteki bir

dilimin rengini değiştirmek için) o kısma Önce tıklanır, biraz beklenir ve daha sonra tekrar

tıklanır ve böylece sadece o alanın seçildiği görülür, daha sonra da o alan üzerine çift

tıklama yapılarak o parça için gerekli ayarlamalar gerçekleştirilir. Aynı işlemler simgeler

yada menü seçenekleri yardımıyla da yapılabilir.

9. Ayrıca bir grafik üzerinde işlem yaparken menü çubuğuna "Grafik" adında yeni bir

menü seçeneğinin eklendiğini görürüz. Bu menüde yer alan seçeneklerin kısaca anlamları

şöyledir:

9.1. Grafik Türü: Bu komut üzerinde işlem yapılan grafik türünün

değiştirilebilmesini sağlar.

9.2. Kaynak Verisi: Grafikte kullanılan kaynak veri alanının görülüp istenirse

değiştirilebilmesini sağlar. Bu komut çalıştırıldığında karşımıza "Şekil 2"de yer alan

görüntü gelir,

9.3. Grafik Seçenekleri: Bu komut çalıştırıldığında karşımıza "Şekil 3"te yer alan

görüntü gelir ve bu görüntüde istenilen ayarlamalar yapılabilir.

9.4. Konum: Bu komut çalıştırıldığında karşımıza "Şekil 4"te yer alan görüntü gelir

ve istenirse grafiğin konumu değiştirilebilir.

9.5. Veri Ekle: Bu komut yardımıyla grafiği yapılan tabloya daha sonradan

eklenmiş olan verî alanı eklenebilir.

9.6. 3-B Görünüm: Bu komut sadece 3 boyutlu grafiklerde grafiğin 3 boyutlu

görüntüsünü ayarlayabilmemizi sağlar.

4.6. SAYFA SONU KOMUTU: Bu komut İmlecin bulunduğu yere bir sayfa sonu

işareti konulmasını sağlar. Bu komut seçildiğinde, eğer imleç birinci sütunda (ilk hücre

hariç) her hangi bir hücrede ise yatay bir sayfa sonu imi belirir, birinci satırda (ilk 159


hücre hariç) herhangi bir hücrede ise dikey olarak bir sayfa sonu imi belirir, ancak

ortalarda bir yerde ise hem yatay hem de dikey sayfa sonları imleri belirir. Yani bu

komut sayesinde istenilen yerler sayfa sonu olarak belirlenerek hangi sayfaya hangi

bilgilerin çıkartılacağı ayarlanabilir. Bu komut çalıştırıldıktan sonra eklenmiş sayfa sonu

iminin yanındaki bir hücre üzerindeyken "Sayfa Sonu İmini Kaldır " halini alır ve

seçildiğinde sayfa sonu imini kaldırır.

4.7. İŞLEV Komutu: Bu komut sayesinde excelde kullanılabilen işlev adlarını görebilir

ve İstenirse bunlardan bir tanesini seçerek "Tamam" düğmesine tıklanıp otomatik olarak

kullanabilmesini sağlayan "İşlev Sihirbazı" bölümüne geçebiliriz.

Formül İslevcileri ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler:

Formül İslevcileri kullanılırken yada matematiksel işlemler yapılırken mutlaka önlerine

"="(eşittîr) (yada + (artı)) işareti kullanılmalıdır. Ayrıca formül işlevcilerinde, alan

tanımı yapılacaksa Önce alanın ilk hücresinin adı yazılır, sonra ":" (iki nokta üst üste) yada

".." (yan yana iki nokta) işareti yazılır ve daha sonra da alanra son hücresinin adı yazılır.

Örneğin "A1:C5" veya "A1..C5" şeklinde bir alan tanımlaması Al'den C5'e kadar olan

aladaki tüm hücreleri etkiler. Ancak bir formül işlevcisi içerisinde birden fazla alan yada

hücre ile işlem yapılacaksa aralarına ";" (noktalı virgül) işareti kullanılmalıdır.

Formül yazılırken, eğer formül içerinde Hücre adı kullanılırsa bu formül sonucu

değişebilen formül olur, yani formülde kullanılan hücre içindeki sayı her değiştiğinde

formülün sonucu yeniden hesaplanır. Ancak formül içerisinde sadece sabit sayı

kullanılırsa (örneğin =45+15 gibi) bu formül sonucu sabit formül olur, yani sonucu hep

aynı olarak kalır.

Normalde bir formül yazarken o formülde sadece hücre adlarını kullanmak yeterlidir

(örneğin =A3*B5+D20 şeklide) ancak daha kapsamlı işlemler için aşağıdaki

işlevcilerin kullanılması gerekmektedir.

Kullanılabilen Bazı İslevci Adlan ve Kullanım Şekilleri Şöyledir:

=TOPLA İşlevcisi:

Bu işlevci bir alandaki sayıların ya da verilen sayıların toplamını bulabilmeyi sağlar.

Kullanım şekli; =TOPLA(Alanl;Alan2;....) şeklindedir.

Örnekleri:

=TOPLA(A1:B10) bu yazılımın anlamı; A1:B10 alanındaki sayıların toplamını bul

şeklindedir.

=TOPLA(B2;C5;D10) bu yazılımın anlamı; sadece B2, C5 ve D10 hücrelerindeki sayıları

topla şeklindedir.160


=TOPLA(150;A5;D12:E14) bu yazılımın anlamı; 150 sayısını, A5 hücresindeki sayıyı

ve D12'den E14'e kadar olan alandaki sayıların hepsinin toplamını bulur.

=ORTALAMA İslevcisi:

Bu işlevci bir alandaki sayıların yada verilen sayıların ortalamasını bulabilmeyi sağlar.

Kullanım şekli; =ORTALAMA(Alanl;Alan2;...) şeklindedir.

Örnekleri:

=ORTALAMA(B4:C7) bu yazılımın anlamı; B4'den C7'ye kadar olan alandaki sayıların

ortalamasını bul şeklindedir.

=ORTALAMA(8500;7600;89) bu yazılımın anlamı; 8500, 7600 ve 89 sayılarının

ortalamasını bul şeklindedir.

=ORTALAMA(A9;B13;C24) bu yazılımın anlamı; A9, B13 ve C24 hücrelerindeki

sayıların ortalamasını bul şeklindedir.

=CARPIM İslevcisi:

Bu işlevci bir alandaki veya hücrelerdeki sayıların ya da verilen sayıların çarpımını

bulmayı sağlar. Kullanım şekli; =ÇARPIM(Alanl;Alan2;...) şeklindedir.

Örnekleri:

=ÇARPIM(A1:A5) bu yazılımın anlamı; Al 'den A5'e kadar olan alandaki sayıların

çarpımını bul şeklindedir.

=ÇARPIM(A2;A6;A10) bu yazılımın anlamı; A2, A6 ve A10 hücrelerindeki sayıların

çarpımını bul şeklindedir,

=ÇARPIM(45;89;796;850) bu yazlımın anlamı; 45, 89, 796 ve 850 sayılarının çarpımını

bul şeklindedir.

=MAK İşlevcisi:

Bu işlevci bir alandaki sayılardan ya da verilen sayılardan en büyüğünü bulmayı sağlar.

Kullanım şekli; =MAK(Alanl;Alan2;...) şeklindedir.

Örnekleri:

=MAK(A1:B5) bu yazılımın anlamı Al'den B5'e kadar olan alandaki sayıların en

büyüğünü bul şeklindedir.

=MAK(A20;B23;D2) bu yazılımın anlamı A20, B23 ve D2 hücrelerindeki sayılardan en

büyüğünü bul şeklindedir,

=MAK(45;78;152) bu yazılımın anlamı 45, 78 ve 152 sayılarından en büyüğünü bul

şeklindedir.

=MİN İşlevcisi: 161


Bu işlevci bir alandaki sayılardan ya da verilen sayılardan en küçüğünü bulmayı sağlar.

Kullanım şekli; =MİN(Alanl;Alcm2;...) şeklindedir,

Örnekleri:

=MİN(A1:B5) bu yazılımın anlamı Al'den B5'e kadar olan alandaki sayıların en küçüğünü

bul şeklindedir.

=MİN(A20;B23;D2) bu yazılımın anlamı A20, B23 ve D2 hücrelerindeki sayılardan en

küçüğünü bul seklindedir.

=MİN(45;78;152) bu yazılımın anlamı 45, 78 ve 152 sayılarından en küçüğünü bul şeklindedir.

=KAREKÖK İslevcisi:

Bu işlevci bir hücredeki sayının veya verilen bir sayının karekökünü bulmayı sağlar.

Kullanım şekli; =KAREKÖK(Sayı ya da Hücre adı) şeklindedir.

Örnekleri:

=KAREKÖK(A5) bu yazılımın anlamı; A5 hücresindeki sayının karekökünü bul

şeklindedir.

=KAREKÖK(49) bu yazılımın anlamı; 49 sayısının karekökünü bul şeklindedir.

=EĞER İşlevcisi:

Bu işlevci ile karşılaştırmalar yaparak bu karşılaştırmanın sonucuna göre değişik işlemler

gerçekleştirebiliriz. İç içe en fazla 8 tane eğer İşlevcisi kullanılabilir.

Kullanım şekli; =EĞER(Karşılaştırma;Doğru_değeri;Yanlış_değerî) şeklindedir. Bu

kullanımda eğer karşılaştırmanın sonucu doğru ise "Doğru_değeri" çalışır, yanlış ise "Yanlı

ş_değeri" çalışır.

Örnekleri:

=EĞER(A2>=SO;"GEÇTİ";"KALDI") bu yazılımın anlamı; eğer A2'deki sayı 50'den

büyük yada 50'ye eşitse hücreye GEÇTİ yaz, değilse KALDI yaz şeklindedir.

=EĞER(A10=100,TOPIA(B5:B15),TOPLA(C5:C15) bu yazılın anlamı; eğer

A10 hücresindeki sayı 100'e eşitse B5:B10 alanındaki sayıların toplamını bul, değilse

C5:CÎ5 alanındaki sayıların toplamını bul şeklindedir.

YÜZDE HESAPLAMA: Herhangi bir hücredeki sayının veya sabit bir sayının

162


yüzdesini hesaplamak için şu örneklerdeki yöntemler kullanılabilir.

-Al*18/100 Al hücresindeki sayının %18'ini hesaplar

=A1*0,18 Al hücresindeki sayının %18'ini hesaplar

=A l * 18% Al hücresindeki sayının % 18'ini hesaplar

=1500*25/100 1500 sayısının %25'ini hesaplar

=1500*0,25 1500 sayısının %25'ini hesaplar

=1500*25% 1500 sayısının %25'ini hesaplar

=ŞIMDİ İşlevcisi: Bu işlevci yazıldığı hücreye güncel tarih ve saati görüntüler. Kullanım

şekli; =ŞIMDÎ() şeklindedir.

=BUGİN İşlevcisi: Bu işlevci yazıldığı hücreye bugünkü tarihi görüntüler. Kullanım şekli;

=BUGÜNQ şeklindedir.

=YUVARLA İslevcisi: Bu işlevci, istenilen sayıyı belirtilen sayıdaki ondalık basamaklı

hale yuvarlar.

Kullanım şekli; =YUVARLA(HücreAdı;ondalık hane sayısı) şeklindedir. Örnekleri:

=YUVARLA(A5;0) bu yazılımın anlamı; A5 hücresindeki sayının tamsayı haline

yuvarlanmasını sağlar, AS'deki sayı 23,67 ise bu formülün sonucunda görüntülenecek sayı

24'tür.

=YUVARLA(4734567;2) bu formülün sonucunda görüntülenecek sayı 47,35'tir.

=TAMSAYI İşlevcisi: Bu işlevci; bir hücredeki sayıyı yada sabit bir sayıyı aşağıya

doğru en yakın tamsayıya yuvarlar.

Kullanım Şekli; =TAMSAYI(Hücre Adı yada SabitSayı)

Örnekleri: =TAMSAYI(8,9) 8,9'u aşağı yuvarlar ve sonuç 8 olarak görüntülenir.

=TAMSAYI(-8,9) -8,9'u aşağı yuvarlar ve sonuç -9 olarak görüntülenir.

=A2-TAMSAY1(A2) A2'de 89,47 sayısı var ise sonu. 0,47 olarak

görüntülenir.

=BAĞ_DEĞ_SAY İşlevcisi: Bu işlevci sayesinde, belirtilen alandaki sayı içeren

hücrelerin sayılması sağlanır.

Kullanım Şekli; -BAĞ_DEĞ_SAY (Alan Adıl;Alan Adı2;....)

Örnekleri: =BAĞ_DEĞ_SAY(Al:AlO) Al'den A10'a kadar olan alandaki sayı içeren

hücreleri sayarak bize sonucu verir.

=BOŞLUKSAY İşlevcisi: Bu işlevci sayesinde, belirtilen alandaki boş olan hücrelerin

163


sayılması sağlanır.

Kullanım Şekli; =BOŞLUKSAY (Alan Adü;Alan Adı2;....)

Örnekleri: =BAĞ_DEĞ_SAY(Al:A10) Aİ'den AÎO'a kadar olan alandaki boş olan

hücreleri sayarak bize sonucu verir.

=ETOPLA İşlevcisi: Bu işlevci sayesinde, verilen ölçüte göre istenilen hücreleri toplayabiliriz.

Kullanım Şekli; =ETOPLA(AlanAdı;ölçüt;toplam_arahğı)

AlanAdı: Değerlendirilmesini istediğiniz hücre aralığıdır.

Ölçüt: Hangi hücrelerin toplanacağını belirleyen bir sayı, ifade veya metin biçimindeki

ölçüttür. Örneğin, Ölçüt 32, "32", ">32", "elmalar" olarak ifade edilebilir.

Topİam_arahğı: Toplanacak gerçek hücrelerdir.

Örnekleri: =ETOPLA(A2:A5;">160000";B2;B5) Anlamı, A2'den A5'e kadar olan

alandaki 160000'den büyük olan sayılara karşılık gelen

B2:B5 alanındaki sayıların toplamını verir.

Yukarıdaki örnekte yer alan formül yandaki tablo için yazılırsa

formülün yazıldığı hücrede görüntülenen sonuç "63000" olur. Çünkü

160.000'den büyük sayılarak B2:B5 alanında denk gelen sayılar 14.000, 21.000 ve

28.000'dir. Toplamları ise 63.000'dir.

==EĞERSAY: Bu işlevci sayesinde, bir aralık içindeki verilen ölçütlere uyan boş olmayan

hücreleri saydırabi liriz.

Kullanım Şekli; =EĞERSAY(AlanAdı;ölçüt) Erim: İçinde boş olmayan hücreleri saymak

istediğiniz hücre aralığıdır. Ölçüt: Hangi hücrelerin sayılacağını tanımlayan sayı, İfade

yada metin biçimindeki ölçüttür. Örneğin,

ölçüt 32, "32", ">32", "elmalar" olarak ifade edilebilir.

Örnekleri: =EĞERSAY(A2:A5;"elmalar") Anlamı, A2'den A5'e kadar olan

alandaki hücreler içerisinde elmalar yazılı olan hücreleri sayar ve kaç hücre olduğunu

görüntüler.

=EĞERSAY(B2:B5;">55") Anlamı, B2'den B5' kadar olan alandaki hücreler içerisinde

55'den büyük olan sayılar içeren hücreleri sayar ve kaç hücre olduğunun sonucu görüntüler.

=UZUNLUK İşievcisi: Belirtilen hücredeki karakter sayısını yada verilen ifadedeki

karakter sayışım sayarak sonucu bize görüntüler. Bu sayma işleminde kelimeler

arasındaki boşluk da özel işaretlerde karakter olarak sayılır. Kullanım Şekli;

=UZUNLUK(HücreAdı) Örnekleri: =UZUNLUKf"Bilgisayar") Bu işlemin sonucunda

10 sayısı görüntülenir.164


=UZUNLUK(B2) Anlamı, B2 hücresinde yer alan ifadenin karakter uzunluğunu verir.

=SAĞDAN îşlevcisi: Belirtilen hücredeki ifadenin sağından belirtilen karakter kadar

ayırarak görüntülemeyi sağlar

Kullanım Şekli; =SAĞDAN(HücreAdı;Sayı)

Örnekleri: A5 hücresinde ALPER BİLGİSAYAR yazmaktadır. Herhangi bir

hücreye =SAĞDAN(A5;10) yazılırsa hücredeki görüntü BİLGİSAYAR olur.

=SAĞDAN("ALPER",3) Bu işlemin sonucunda hücredeki görüntü PER olur.

=SOLDAN îşlevcisi: Belirtilen hücredeki ifadenin solundan belirtilen karakter kadar

ayırarak görüntülemeyi sağlar

Kullanım Şekli; =SOLDAN(HücreAdı;Sayı)

Örnekleri: A5 hücresinde ALPER BİLGİSAYAR yazmaktadır. Herhangi bir

hücreye =SOLDAN(A5;6) yazılırsa hücredeki görüntü ALPER olur.

=SOLDAN("ALPER",3) Bu işlemin sonucunda hücredeki görüntü AL olur.

=BÜYÜKHARF İşievcisi: Bu îşlevcisi belirtilen hücredeki ifadenin tamamını büyük

harfe dönüştürerek görüntüler. Kullanım Şekli; =BÜYÜKHARF(HücreAdı)

Örnekleri: A5 hücresinde egemen yazmaktadır. Herhangi bir hücreye

=BUYUKHARF(A5) yazılırsa hücredeki görüntü ALPER olur.

=KÜÇÜKHARF îşlevcisi: Bu İşievcisi belirtilen hücredeki ifadenin tamamını küçük

harfe dönüştürerek görüntüler. Kullanım Şekli; =KÜÇÜKHARF(HücreAdı)

Örnekleri: A5 hücresinde ALPER yazmaktadır. Herhangi bir hücreye =KÜÇUKHARF(A5)

yazılırsa hücredeki egemen görüntü olur.

NOTLAR:

1. Bîr hücreye iki hücredeki veriyi yada iki sabit alfabetik veriyi birleştirerek görüntülemek

istersek kullanılan simge & karakteridir.

Örnek: Al hücresinde AL, Bl hücresinde PER yazmaktadır, Cl hücresine =A1&B1

yazılırsa C l hücresindeki sonuç ALPER şeklinde görüntülenir.

2. Formüller içerisinde iki ifade arasında boşluk bırakmak yada sonuca göre sadece

boşluk görüntülemek için "" ifadesi yani tırnak içerisinde boşluk kullanılır.

Örnek: Al hücresinde ALPER, Bl hücresinde BİLGİSAYAR yazmaktadır, Cl

hücresine =A l &" "&B l yazılırsa C l hücresindeki sonuç ALPER BİLGİSAYAR şeklinde

görüntülenir.

3. Bir hücreye başka bir hücredeki bilginin ayısını görüntülemek istersek, sonucun olması

istenen hücrede sadece =diğerhücreninadmın yazılması yeterlidir. Örneğin C5 hücresine

=A1 yazılırsa C5 hücresi içerisinde Al'deki bilginin aynısı görüntülenir ve biz 165


ATdeki bilgiyi her değiştirdiğimizde de C5'de değişir.

4. Excel'de bir hücrede hücre genişliği kadar # simgesi görüntülenirse, bunun anlamı

oradaki sayısal bilgi hücreye sığmamış demektir. Bu durumdan kurtulmak için

hücre genişliği artırılabilir.

Formüllerde Kullanılabilen Matematiksel İşlemciler Şöyledir

işlemci Anlamı Önceliği ( ) Parantez içi 1. ^ Üs Alma 2. *,/ Çarpma, Bölme 3. +,- Toplama, Çıkarma 4.

Formüllerde Kullanılabilen Karşılaştırmalı İşlemciler Şöyledir

İşlemci Anlamı = Eşittir > Büyüktür >= Büyük veya eşittir < Küçüktür <= Küçük veya eşittir <> Eşit değil

4.8. AD KOMUTU: Bu komut sayesinde herhangi bir alana yada hücreye ad verilebilir, bu

ad tablo içerisinde otomatik olarak kullanılabilir ve istenirse bu verilen ad silinebilir.

Bu komutun seçenekleri şöyledir:

1. Tanımla: Bu seçenek seçilmiş alana yada bir hücreye ad verüebilmesini sağlar.

1. Yapıştır: Bu seçenek seçilecek bir alan yada hücre adının hücreye yapıştırılmasını

sağlar. Bu seçenek daha çok işlevci içerisinde, alan adı kullanılacaksa bu işlemi

otomatik olarak gerçekleştirmek için kullanılır. Bu sayede formül başka yere kopyalansa

bile bu ad değişmez.

2. Oluştur: Bu seçenek seçili alanın, üst veya alt satırındaki yada sol veya sağ

sütunundaki adların, altındaki, üstündeki, solundaki yada sağındaki alana otomatik olarak

verilmesini sağlar.

3. Uygula: Bu seçenek tablo içerisinde verilen alan adlarının karşılığı olan sınırlara denk

gelen alan kullanımları var ise bunların otomatik olarak alan adı şeklinde değiştirilmesini

sağlar.

4. Etiket: Bu seçenek sayesinde, etiketlenen aralıklardaki hücreleri, formül

oluşturmak için seçtiğinizde, Microsoft Excel, formüllerinizde, hücre başvurulan yerine

etiketler ekleyebilir. Çalışma sayfamzdakİ sütun ve satır etiketi içeren aralıkları belirtmek

için, Ekle/Ad/Etiket komutundan Etiket Aralıktan iletişim kutusunu kullanabilirsiniz.166


4.9. AÇIKLAMA KOMUTU: Bu komut imlecin üzerinde bulunduğu hücreye bir

açıklama yazabilmemizi sağlar. Bu komuttan sonra açıklama yazılan hücrenin sağ üst

köşesinde kırmızı bir üçgen görüntülenir. Bu açıklama daha sonra ya o

hücrenin üzerine fare ile gidilerek yada "Görünüm/Açıklamalar" komutu ile

görülebilir. Silinmek istenirse de o hücrenin üzerinde fare sağ tuşundan "Sil" yada

gösterge o hücrenin üzerindeyken "Düzen/Tem İzle/Açıklama" komutu

kullanılmalıdır. Bu komutu fare sağ tuşu ile çıkarılan kısayol menüsünden "Açıklama

Ekle" olarak ta çalıştırabiliriz.

4.10. RESİM KOMUTU: Bu komut sayesinde çalışma sayfası içerisine, çeşitli

resimler ekleyebiliriz. Bu eklenecek resimler, "Küçük Resim", "Dosyadan",

"Tarayıcıdan veya Kameradan". "Otomatik Şekil" , "Kuruluş Şeması" veya "WordArt"

şeklinde olabilir. Bu komut ile ilgili daha ayrınnlı bilgi "WordDers Notları" içerisinden

öğrenilebilir

4.11. DİYAGRAM KOMUTU: Bu komut sayesinde belge içerisine bir diyagram

şekli ekleyebilir ve bu sayede diyagram şeklinde tablolar hazırlayabiliriz.

4.12. NESNE KOMUTU: Bu komut sayesinde çalışma sayfamıza, göstergenin

bulunduğu hücreden itibaren bir nesne ekleyebiliriz. Bu nesne, kullanıcı tarafından

hazırlanacak olan yeni bir nesne ya da daha önceden hazırlanmış bir nesne olabilir. Yeni

yaratılacak nesnenin türü karşımıza gelen görüntüden seçilebilir. Bu komut ile ilgili daha

ayrıntılı bilgi "Word Ders Notlan" içerisinden öğrenilebilir.

4.13.KÖPRÜ KOMUTU: Bu komut, seçili bir metne köprü eklemeyi ve bu sayede bu

metin üzerine tıklama yapılırsa istenilen yere yada dosyaya hızlı bir şekilde gidebilmeyi

sağlar.

5. BİÇİM MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde hücrelerin biçimlendirilmesi ile ilgili işlemler gerçekleştirilebilir. Bu

menüdeki komutların anlamlan şöyledir.

5.1. Biçim / HÜCRELER Komutu: Seçili hücreleri biçimlendirebilmeyi sağlayan

komuttur. Bu komut 3 şekilde çal ıştın labilir. Bu yöntemler şöyledir:

1. Biçim menüsünden Hücreler seçilerek,

2. Klavyeden "Ctrl+1" tuşuna dokunularak,

3. Yada fare sağ tuş kısayol menüsünden Hücreleri Biçimlendir seçilerek.

Bu komut seçildiğinde karşımıza çıkan görüntüsünde şu alt bölümleri bulunur.

1. Sayı bölümü (Şekil 1): Bu bölüm sayesinde seçili alandaki sayıların görüntülenme

167


düzeni ayarlanır. Örneğin "Genel" ile sayının normal haline gelmesi sağlanırken, "Sayı"

ile sayının ondalık hane sayısı ve binler basamağı işaretinin olup olmayacağı, "Para Birimi"

ile sayının para birimli görüntüsünün düzeni, "Finansal" ile sayının fînansal görüntüsünün

düzeni, "Tarih" ile sayının tarihsel görüntüsünün düzeni, "Saat" ile sayının saatsel

görüntüsünün düzeni, "Yüzde Oranı" ile sayının yüzdesel görünümünün düzeni ve diğer

seçenekler ile diğer düzenler ayarlanabilir.

2. Hizalama bölümü (Şekil 2): Bu bölüm sayesinde seçili alandaki bilgilerin hücrelerdeki

görünüm (hizalama) ayarı gerçekleştirilir. Bu bölümde; "Metin hizalama" kısmından

metinin hücrede "Yatay" ve "Dikey" olarak nasıl görüntüleneceği (sola, sağa hizalı

gibi), "Yönlendirme" kısmından metnin hücrede ne yönde görüntüleneceği (dikey yazı, belli

açıda eğik yazı gibi) ayarlamalar yapılırken, "Metin denetimi" kısmından ise "Metni kaydır"

onay kutusu ile hücreye sığmayan kelimeleri aynı hücreyi genişleterek alta kaydırmayı, "Uyacak

şekilde daralt" onay kutusu ile metnin hücre genişliğine göre küçültülmesin! ve "Hücreleri

birleştir" onay kutusu ile birden fazla hücre seçilmiş ise bu hücreleri birleştirip bir hücre haline

gelmesini ayarlayabiliriz.

168


Şekil 3 Şekil 4

3. Yazı tipi bölmesi (şekil 3): Bu bölüm saysesinde seçili alandaki metnin, yazı tipi ismini,

biçimini, boyutunu, rengini, alt çizgi ayarını ve efekt ayarını gerçekleştirebiliriz.

4. Kenarlık bölümü (Şekil 4): Bu bölüm sayesinde seçili alana, çerçeve, iç kenarlık, sağ,

sol, üst, alt ve çapraz kenarlıklar ekleyebilir ya da bu kenarlıkları kaldırabiliriz. Ayrıca

“Çizgi” kısmından eklenecek kenarlığın stilini ve rengini de ayarlayabiliriz.

Şekil 5 Şekil 6

5. Desen bölümü (Şekil 5): Bu bölüm sayesinde seçili alandaki hücrelerin desen (zemin) rengi

ayarını belirleyebiliriz. Aynı işlemi biçim ve çizim araç çubuklarında yer alan simgesinden de (

) yapabiliriz.

169


6. Koruma bölümü (Şekil 6): Bu bölüm eğer çalışma tablosu korumalı ise sadece tanımlanan

alandaki bilgileri korumasız kalması (bu işlem için “Kilitli” onay kutusu işaretli olmamalı) ya da

tanımlanan alana girilen bilgilerin formül çubuğundan görüntülenmemesi (bu işlem içinde “Gizli”

onay kutusu işaretli olmalıdır) sağlanır. Bu komut çalışma sayfası korumalı yapılmadan önce bir

alan seçilip o alan için uygulanır. Daha sonra çalışma sayfası korumalı yapılır

5.2. SATIR KOMUTU: Bu seçenek içerisinde bulunan komutlar ve açıklamaları şöyledir:

5.2.1. Yükseklik: Bu komut ile seçili alan içerisinde yer alan satırların "Yükseklik" ayarı

belirtilebilir.

5.2.2. En Uygun Yükseklik: Bu komut ile seçili alan içerisinde yer alan saîırlardaki yazı

boyutuna göre satırın en uygun yüksekliğe gelmesi sağlanır.

5.2.3. Gizle: Bu komut ile seçili alandaki satırlar gizlenir

5.2.4. Göster: Bu komut ile seçili alandaki gizlenmiş satırlar yeniden görüntülenir.

5.3. SÜTUN KOMUTU: Bu seçenek içerisinde bulunan komutlar ve açıklamaları şöyledir:

5.3.1. Genişlik: Bu komut sayesinde seçili alan içerisinde yer alan sütunların "Genişlik"

ayarı belirtilebilir.

5.3.2. En Uygun Genişlik: Bu komut ile seçili alan içerisinde yer alan sütunların

içerisinde yer alan en uzun yazıya göre uygun genişliğe gelmesi sağlanır.

5.3.3. Gizle: Bu komut ile seçili alandaki sütunlar gizlenir.

5.3.4. Göster: Bu komut ile seçili alandaki gizli sütunlar yeniden görüntülenir.

5.3.5. Standart Genişlik: Bu komut ile tüm sütunların genişliği aynı anda bir genişliğe

büyütülebilir yada küçültülebilir. Ancak daha önceden sütun genişliğiyle oynanmış sütunlar

bu işlemden etkilenmezler.

5.4. SAYFA KOMUTU: Bu seçeneğin içerisinde bulunan komutlar ve açıklamaları

şöyledir:

5.4.1. Yeniden Adlandır: Bu komut sayesinde üzerinde çalışılan çalışma sayfası yeniden

adlandırılabilir. Aynı işlem sayfa adına çift tıklayarak yada sayfa adı üzerinde fare sağ tuşuna

dokunulup kısayol menüsünden "Yeniden Adlandır" ile de yapılabilir.

5.4.1. Gizle: Bu komut ile üzerinde çalışılan çalışma sayfası gizlenebilir.

5.4.2. Göster: Bu komut sayesinde gizlenmiş çalışma sayfalarının adları görüntülenip

istenirse yeniden görüntülenebilir.

5.4.3. Arka Plan: Bu komut sayesinde gelen görüntüden seçilecek bir dosya içerisinde yer

alan resmin çalışma sayfamıza zemin resmi olarak döşenmesini sağlayabiliriz.

170


5.4.2. Sekme Rengi: Sayfamızın adının zemin rengini seçebilmemizi sağiar.

5.5. OTOMATİK BİÇİM KOMUTU: Bu komut, seçilecek alana karşımıza gelen

görüntüde yer alan tablo biçimlerinden birisini otomatik olarak uygulayabilmeyi sağlar.

5.6. KOŞULLU BİÇİMLENDİRME KOMUTU: Bu komut ile izlemek istediğiniz

formül sonuçlarını veya diğer hücre değerlerini vurgulamak için, koşullu biçimler

uygulayarak hücreleri tanımlayabilirsiniz. Örneğin, bir hücrenin tahmin edilen satışlarla

gerçek satışlar arasındaki değişimi hesaplayan bir formül içerdiğini varsayalım.

Microsoft Excel, satışlar tahmini aşmışsa hücreye yeşil gölgelendirme, satışlar tahminden

azsa kırmızı gölgelendirme uygulayabilir. Hücrenin değeri değişirse ve belirtilen koşulu

artık karşılamazsa Microsoft Excel, o koşulu vurgulayan biçimleri geçici olarak ortadan

kaldırır. Koşullu biçimler, koşullardan hiçbiri karşılanmasa ve belirtilen hücre

biçimleri görüntülenmese bile, siz kaldırana kadar hücrelere uygulanmış biçimde kalır.

5.7. STİL KOMUTU: Bu komut çalışma sayfamızın genel yazı stilini görebilir

yada değiştirebiliriz.

6. ARAÇLAR MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menüde belge ile ilgili diğer düzenlemeler gerçekleştirilir. Bu menüdeki komutlar ve

anlamlan şöyledir.

6.1. YAZIM KILAVUZU KOMUTU: Bu komut, çalışma sayfasının yazım

denetimini yaparak, yanlış olan ya da sözlükte olmayan kelimeleri bulur ve çeşitli

seçenekler sunarak İstenirse o kelimenin otomatik olarak değiştirilebilmesini, yok sayılarak

kontrole devam edilmesini ya da sözlüğe M& eklenebilmesini sağlar. Bu komut klavyeden

"F7" tuşu ile yada simgesinden de ( v ) çalıştırılabilir. Kullanımı "Word Ders Notlan"

içerisinde anlatılan "Yazım ve Dilbilgisi" (Sayfa 77) komutu ile aynıdır.

6.2. HATA DENETİMİ: Bu komut sayesinde sayfamız içerisindeki sayıların hata

denetimi yapılır.

6.3. ÇALIŞMA KİTABINI PAYLAŞTIR KOMUTU: Bu komut, çalışma kitabının

birden fazla kullanıcı için paylaştın imasını sağlar. Bu komut çok kullanıcılı sistemlerde

yada ağ bağlantıları varsa kullanılabilir.

6.4. DEĞİŞİKLİKLERİ İZLE KOMUTU: Bu komutun seçeneklerinden

"Değişiklikleri Vurgula" seçeneği ile kayıttan sonra yapılan değişikliklerin vurgulanması,

"Değişiklikleri Onayla veya Geri Çevir" seçeneği ile ise yapılan değişikliklerin tek tek

incelenebilmesi ve benimsenmesi ya da reddedilmesi sağlanabilir.

171


6.5. ÇALIŞMA KİTAPLARINI KARŞILAŞTIR ve BİRLEŞTİR KOMUTU: Bu

komut sayesinde başka bir belgede yapılmış bir değişiklik mevcut çalışma kitabı ile

birleştirilebilir.

6.6.

KORUMA KOMUTU: Bu komut sayesinde

çalışma kitabım herhangi bîr özelliğine göre

koruyabiliriz. Bu komutun şu seçenekleri vardır:

1. Sayfayı koru: Bu komut sayesinde sadece

seçili sayfalan bazı özelliklerine göre

koruyabiliriz (yanda üstteki şekil). Ayrıca

istenirse parolada verilebilir. Bu komut

çalıştırıldıktan sonra "Sayfa Korumasını Kaldır"

adını alır ve korumanın kaldırılmasını sağlar.

2. Çalışma Kitabını Koru: Bu seçenek sayesinde

ise çalışma kitabının tamamı yapışma yada

pencere özelliğine göre koruyabiliriz (yanda alttaki şekil). Bu komutada istenirse

parola verilebilir. Bu komutta çalıştırıldıktan sonra adı "Çalışma Kitabı Korumasını

Kaldır" diye değişir.

6.7. HEDEF ARA KOMUTU: Bu komut sayesinde; imlecin bulunduğu hücredeki

formülün formülde kullanılan hücrelerden birinin belirtilmesi ile belli bir değere

ulaşılabilmesi sağlanır. Bu komut çalıştırıldığında

karşımıza gelen yandaki görüntüde “Hücre”

kısmının karşısına formülün bulunduğu hücre adı,

“Sonuç hücre” kısmının karşısına formülün

ulaşması istenilen değer, “Değişecek hücre”

kısmının karşısına da formülde değişmesi istenen ve

formülde kullanılmış olan hücre adlarından birisi yazılır, daha sonra “Tamam” düğmesine

tıklanırsa ise karşımıza hedef arama durumu ekrana gelir ve bu ekranda bulunan sanuç

sayfadaki hücrelere yazılacaksa “Tamam”, yazdırlmayacaksa “iptal” düğmesine tıklanır.

6.8. SENARYOLAR KOMUTU: Bu komut sayesinde, bir formülü etkileyen

hücrelerin değerlerini değiştirip İnceleme yapabiliriz. Değerlerin değişmesi durumunda,

eski değerlerin bir isim altında saklanması işleminin her birine senaryo adı verilir.

172


6.9. FORMÜL DENETLEME KOMUTU: Bu komut sayesinde formüllerde kullanılan

hücre adlarının, hücrelerin kullanıldığı formüllerin bulunduğu hücrelerin ve hataların

izlenmesi sağlanabilir. Bu komutun alt seçenekleri şöyledir:

1. Etkileyenleri İzle: Bu seçenek sayesinde göstergenin üzerinde bulunduğu hücrede yer

alan formülü etkileyen hücreler ok ile işaretlenir.

2. Etkilenenleri İzle: Bu seçenek sayesinde göstergenin bulunduğu hücredeki değerin

hangi formüllerde kullanıldığı ok ile belirtilir.

3. Hata İzle: Bu seçenek sayesinde göstergenin bulunduğu hücrede hata mesajı var ise

(#DEGER!, #AD? gibi) bu hataya neden olabilecek hücreler ok ile işaretlenir.

4. Tüm Oldan Kaldır: Bu seçenek sayesinde ekranda bulunan tüm oklar kaldırılabilir.

5. Formülü Değerlendir: Bu seçenek sayesinde üzerinde bulunulan hücredeki formül

değerlendirilip sonucu görülebilir.

6. Gözcü Penceresini Göster(Gizle): Bu pencereyi gösterir yada gizler.

7. Formül Denetim Modu: Bu komut sayesinde çalışma sayfası içerisinde yer alan

formülleri formül olarak gösterir yada tekrar sonuç olarak görüntülemeyi sağlar.

8. Formül Denetim Araç Çubuğunu Göster: Bu seçenek sayesinde formül denetim araç

çubuğu görüntülenebilir yada gizlenebilir.

6.10. MAKRO KOMUTU: Bu komut sayesinde birden fazla aşamada yapılacak işlemleri

bir tuşa ya da simgeye atayarak daha kolay bir şekilde kullanabiliriz. Kullanımı "Word

Ders Notları" içerisinde anlatılan "Tuş Makrosu" (Sayfa 84) ile aynıdır.

6.11. EKLENTİLER KOMUTU: Eklentiler, Microsoft Excel'e seçmeli komutlar ve

özellikler ekleyen programlardır. Bu komut sayesinde eklentileri görebilir, kaldırabilir yada

yeniden yükleyebiliriz.

6.12. OTOMATİK DÜZELTME SEÇENEKLERİ KOMUTU: Bu komut, çalışma

sayfası içerisindeki yazıların bazı özelliklerinin otomatik olarak düzeltilmesini yada

yazılan bir kısaltmanın boşluk bırakıldığı an otomatik olarak gerçek haline

dönüştürülmesini sağlar. Bu komutun kullanımı "Word Ders Notlan" içerisinde anlatılan

"Otomatik Düzelt" ile aynıdır.

6.13. ÖZELLEŞTİR KOMUTU: Bu komut sayesinde araç çubukları özelleştirilebilir

yani yeni araç çubuğu oluşturulabilir ya da mevcut araç çubuklarına veya menülere yeni

simgeler eklenebilir ya da yapılan araç çubukları ve menü eklentileri silinebilir. Bu

komutun kullanımı hakkındaki açıklamalar "Word Ders Notları" içerisinden "Sayfa 71"

den öğrenilebilir.173


6.14. SEÇENEKLER KOMUTU: Bu komut çalıştırıldığında karşımıza aşağıdaki

görüntü gelir. Bu görüntüde, excel'in standart seçeneklerinin değiştirilmesini sağlar.

Örneğin bu komut seçildikten sonra karşımıza gelen görüntüde "Görünüm"

bölümündeyken "Kılavuz Çizgileri" yok edilebilir veya rengi değiştirilebilir.

VERİ MENUSU VE KOMUTLARI: Bu menüde veri tabloları ile ilgili işlemler

gerçekleştirilir. Bu menüdeki komutlar ve anlamlan şöyledir:

9.7. SIRALA KOMUTU: Bu komut, seçili

alandaki verileri artan veya azalan şekilde

sıralamamızı sağlar. Bu komut seçildikten sonra

karşımıza gelen yandaki görüntüden gerekli

ayarlamalar yapılarak sıralama işlemi

gerçekleştirilir. Bu komut daha kolay bir şekilde

tablomuzun sıralama işlemi yapılacak sütunu

üzerindeyken simgeleri ile gerçekleştirilebilir.

Yani ada göre sıralama yapılacaksa adlardan

birinin üzerindeyken simgesi île adlan

küçükten büyüğe(A'dan Z'ye) doğru, simgesi ile adlan büyükten küçüğe (Z'den A'ya)

doğru sıralayabiliriz.

9.8. SÜZ KOMUTU: Bu komut, yapılmış bir veri tablosunun beîli bir

kritere göre süzülebilmesini (incelenebilmesini) sağlar. Yani bu komut sayesinde tablo

içerisinde koşulu sağlayan kayıtlar bulunabilir, başka bir yere kopyalanabilir ya da

silinebilir. Bu komutun alt seçenekleri şöyledir:

174


1. Otomatik Süz: Bu seçenek sayesinde; tablonun otomatik olarak süzülebilmesi

sağlanır.Yani bu seçenek çalıştırıldığında tablonun ilk satırındaki bilgilerin yanına açılır

liste kutucuğu oluşur ve bunun yardımıyla sadece istenilen kayıtlar ekrana listelenebilir.

2. Tümünü Göster: Bu seçenek bütün kayıtların görüntülenmesini sağlar.

3. Gelişmiş Süzgeç: Bu seçenek, belli bir kritere uygun kayıtların tanımlanan başka

bir alana aktarılması işlemini gerçekleştirir. Bu işlem için, tüm kayıtların bulunduğu alan,

koşulun tanımlandığı kriter alanı (örneğin >100 şeklinde) ve koşulu sağlayan verilerin

aktarılacağı çıktı alanı tanımlanmalıdır. Bu işlemde kullanılan asıl kayıt başlığı, kriter

alanı başlığı ve çıktı alanı başlığı aynı olmak zorundadır.

9.9. FORM KOMUTU: Bu komut sayesinde tanımlanmış bir veri tablosu ile ilgili

işlemler, bir ortama girilip (yandaki görüntü içerisinde) yapılabilir. Yani bu komut

sayesinde veri tablosuna yeni kayıtlar girilebilir, kayıtlar silinebilir, kayıtlar tek tek

incelenebilir, kayıtların ilk duruma dönmesi sağlanabilir yada bir ölçüte göre kayıt

incelemesinin yapılması sağlanabilir.

9.10. ALT TOPLAMLAR KOMUTU: Bu komut; veriler liste biçim indeyken, Microsoft

Excel çalışma sayfasında alt toplamlar hesaplayabilir ve çalışma sayfasına alt toplamlar

ekleyebilir. Alt toplamlarını oluşturmak istediğiniz öğeleri, özetlenecek değerleri ve

değerlerde kullanılacak işlevi belirttiğiniz zaman, Microsoft Excel, çalışma sayfasını

seviyelendirerek size gerektiği kadar ayrıntıyı göstermenizi veya gizlemenizi sağlar.

9.11.METNİ SÜTUNLARA DÖNÜŞTÜR KOMUTU: Bu komut, bir hücrede yer alan

uzun bir metni, boşluklara, virgüle yada sekme tuşuna göre istenilen şekilde sütunlara

paylaştırabilmeyi sağlar.

9.12.BİRLEŞTİR KOMUTU: Bu komut, mevcut tablo üzerine başka bir tablodaki verileri

bir işlev yaparak birleştirebilmeyi sağlar.

9.13. GRUPLANDIR ve SEVTYELENPİR KOMUTU: Bu komut,

tabloyu gruplandırabilmeyi ya da içindeki formüllere göre seviyelendirebilmeyi

sağlar. Bu komutun alt seçenekleri şöyledir:

1. Ayrıntı Gizle: Bu seçenek gruplandırma ve sevilendirmeden sonra ayrıntıların

gizlenmesi sağlar. (-) düğmesi ile aynı İşlemi gerçekleştirir.

2. Ayrıntı Göster: Bu seçenek ayrıntılar gizlenmiş ise görüntülenmesini sağlar. (+)

düğmesi ile aynı işlemi gerçekleştirir.

3. Grupla: Bu seçenek, seçili tablonun gruplandırıimasını sağlar. Bu seçenek seçildiği

175


zaman karşımıza gelen kısımdan "Satırlar" ile satırlara, "Sütunlar" ile sütunlara göre

gruplandırma yapılabilir.

1. Grubu Çöz: Bu seçenek, yapılmış gruplandırmayı iptal etmeyi sağlar.

4. Otomatik Seviyelendir: Bu seçenek, tabloyu formüllerine göre otomatik olarak

seviyelendirebilmeyi sağlar.

2. Seviyelendirmeyi K ladır: Bu seçenek yapılan seviyelendirmeyi iptal eder.

3. Ayarlar: Bu seçenek, seviyelendirme işleminin ayarını değiştirmeyi sağlar.

9.14. PİŞ VERİ AL KOMUTU: Bu komut ile, bir dış veri kaynağından verileri

Microsoft Excel'e getirebilirsiniz.

9.15.VERİ YENİLE KOMUTU: Bu komut, dış veri kaynağından getirilmiş

verileriyenileyebilmeyi sağlar.

8. PENCERE MENUSU VE KOMUTLARI:

Bu menü sayesinde, birden fazla belge açıksa onlart düzenleyebilir ya da o belgeleri görüp

aralarında geçiş yapabiliriz.

8.1. YENİ PENCERE KOMUTU: Bu komut sayesinde bulunulan çalışma kitabından bir

tanedaha kopya çıkartılır ve bu sayede aynı belgenin farklı yerlerini inceleyebiliriz ancak

yapılan tüm değişiklikler kopya belgelerin hepsini etkiler.

8.2. YERLEŞTİR KOMUTU : Bu komut sayesinde açık olan pencerelerin tamamını

seçilen düzene göre, ekrana yerleştirebiliriz. Bu düzenler, döşeli, yatay, dikey ya da basamaklı

şeklinde olabilir.

8.3. GİZLE KOMUTU : Bu komut çalışılan kitabın gizlenmesini sağlar.

8.4. GÖSTER KOMUTU : Bu komut gizlenmiş çalışma kitabının görüntülenmesini sağlar.

8.5. BÖL ve BÖLMEYİ KALDIR KOMUTLARI: Böl komutu seçildikten

göstergenin bulunduğu hücreye göre çalışma sayfası dört pencereye yada iki pencereye

ayrılır. Pencereler arası geçiş fare ile tıklayarak yada klavyedeki "F6" tuşu ile

yapılabilir. Bölmeyi Kaldır komutu ise ekrandaki pencere paylaşımını iptal eder.

Bölmeleri Dondur omutu ile göstergenin üstündeki satırların ve solundaki sütunların sabit

kalmasını, eğer Al hücresindeysek ekranın tam ortasından dört eşit parçada

görüntülenmesini ve bu sayede dikey çizginin solunun ve yatay çizginin üstünün sabit

kalması sağlanır. Bölmeleri çöz komutu ile de normal görüntüye geçilmesi sağlanır.

8.6. 1. DOSYA ADI, 2.DOSYA ADI, 3.DOSYA ADI, ... Komutu : Bu seçenekler

açık olan çalışma kitaplarının isimleridir ve bu isimler sayesinde çalışma kitaplan arası

geçiş yapabiliriz.

176


EXCEL'DE EN ÇOK KULLANILAN ARAÇ ÇUBUĞU SİMGELERİ VE ANLAMLARI

Simgesi: Dosya / Yeni komutunun simgesidir. Yani yeni boş bir belge açar.

Simgesi: Dosya / Aç komutunun simgesidir. Yani dosya çağırabilmeyi sağlar.

Simgesi: Dosya / Kaydet komutunun simgesidir. Yani kayıt yapabilmeyi sağlar.

Simgesi: Dosya / Yazdır komutunun simgesidir. Ancak bu simgeye tıklandığında direk

olarak en ayarlamalarla yazıcıya aktarma yapılır.

Simgesi: Dosya / Baskı Önizleme komutunun simgesidir. Yani belgenin yazıcıya

aktarılmadan önce en son halinin incelenebilmesini sağlar.

Simgesi: Araçlar / Yazım Denetimi komutunun simgesidir. Yani belgenin yazılarını

kontrol eder,

Simgesi: Düzen / Kes komutunun simgesidir. Yani seçili alanı silerek hafızaya alır.

Simgesi: Düzen / Geri Al komutunun simgesidir. Yani en son yapılan bir yada birkaç

işlemi geri alabilmeyi sağlar.

Simgesi: Yazı Tipinin belirtilmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Köprü Ekle komutunun simgesidir.

Simgesi: Yazının boyutunu belirtilmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının kalın yani koyu görüntülenmesini sağlayan simgedir. Simgesi: Yazının

italik yani eğik görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Yazının altı çizgili görüntülenmesini sağlayan simgedir.

Simgesi: Düzen / Kopyala komutunun simgesidir. Yani seçili alanı silmeden hafizaya

almayı sağlar.

Simgesi: Düzen / Yapıştır komutunun simgesidir. Yani hafızaya alınmış bilgiyi imlecin

olduğu yere yapıştırır.

Simgesi: Düzen / Yinele komutunun simgesidir. Yani en son yapılan işlemin

yinelenmesini sağlar.

Simgesi: Otomatik toplam alabilmeyi sağlayan simgedir.

Simgesi: Fonksiyonların kullanımını sağlayan işlev sihirbazının

simgesidir.

177


Simgesi: Bilgileri küçükten büyüğe doğru sıralayan simgedir.

Simgesi: Bilgileri büyükten küçüğe doğru sıralayan simgedir.

Simgesi: Seçili sütunları birleştiren ve metni ortalayan simgedir.

Simgesi: Seçili alandaki sayıların yüzdeli biçimde görüntülenmesini sağlayan simgedir.

TUŞLARIN ANLAMLARI KOMUT TUŞ KARŞILIĞI ANLAMI

Word Excel Menü Adı Tuşu Menü

Adı

Tuşu Yeni Dosya Ctrl+N Dosya Ctrl+N Yeni Boş Bir Dosya Açar

Aç Dosya Ctrl+O Dosya Ctrl+O Kayıtlı Bir Dosyayı Çağırır

Kaydet Dosya Ctrl+S Dosya Ctrl+S Ekrandaki dosyayı aynı İsimde kaydeder

Farklı Kaydet Dosya F12 Dosya F12 Ekra

ndaki Yazdır Dosya CtrffP Dosya Ctrl+P Ekrandaki dosyayı yazıcıya gönderir

Çıkış Dosya Alt+F4 Dosya Alt+F4 Programı kapatır

Geri Al Düzen Ctri+Z Düzen Ctrl+Z Yapılan işlemleri sırayla iptal eder

Yinele Düzen Ctrl+Y Düzen Ctrl+Y Yapılan geri al işlemlerini iptal eder

Kes Düzen Ctri+X Düzen Ctrl+X Seçili alanı silerek hafızaya alır

Kopyala Düzen Ctrl+C Düzen Ctrl+C Seçili alanı silmeden hafızaya alır

Yapıştır Düzen Ctrl+V Düzen Ctrl+V Hafızadaki bilgiyi ekrana yapıştırır

Bul Düzen Ctrl+F Düzen Ctrl+F Yazı içinde istenilen ifadeyi buldurur

Değiştir Düzen Ctrl+H Düzen Ctrl+H Yazı içinde istenilen ifadeyi buldurup

yenisiyle Tümünü Seç Düzen Ctrl+A Düzen - Yazıların tamamını seçebilmeyi sağlar

178


INTERNET NEDİR?

Milyonlarca bilgisayardan oluşan, binlerce bilgisayar ağını birbirine bağlayan global

ağa INTERNET denir. Bu ağın bir yöneticisi yoktur, internet kullanıcıları birbirleri ile

haberleşmek İçin ortak bir anlaşma dili kullanırlar. Bu ortak anlaşma diline TCP/İP

{Transmission Control Protocol/Internet Protocol, bilgisayarlar ile veri iletme/alma

birimleri) denir. Bu protokol sayesinde donanım ve yazılımdan bağımsız olarak

bilgisayarlar arası İletişim mümkün olur.

Bu anlaşma dilinde her bilgisayarın bir adresi vardır. Bu adresler numaralarla ifade edilir

ve bilgisayarın İP adresi şeklinde ifade edilir. Tıpkı her evin bir adresi, her telefonun bir

numarası olduğu gibi. Bu adreslere bilgiler en kestinne yoldan ulaşır. Ulaşun için diğer

bilgisayarlardan yararlanılır. Haberleşen iki bilgisayar arasındaki diğer bilgisayarlar

kendilerine ait olmayan bilgi paketlerini diğer bilgisayara aktarırlar.

internet Ne işe Yarar?

Bilgi paylaşımı için global bir yapı sağlayan internet, iletişime de farklı boyutlar

kazandırmıştır. Aşağıda, Internet'in hangi amaçlarla kullanılabileceğine ilişkin örnekler

bulacaksınız:

• Dünyanın en büyük kütüphanelerinde araştırma yapabilirsiniz,

• Farklı ülkelerde yaşayan meslektaşlarınızın yaptıkları çalışmaları İnceleyebilirsiniz,

• Başka bir ülkede Öğrenim gören çocuğunuza elektronik postayla mektuplarınızı bedava

ve çok kısa zamanda gönderebilirsiniz,

• internet üzerinden eğitim veren bir üniversitede okuyup mezun olabilirsiniz,

• Farklı mekanlardaki arkadaşlarınızla sohbet edebilirsiniz,

• Filmlerin tanıtını görüntülerini izleyip, akşam gideceğiniz filmi seçebilir,

biletinizi de satın alabilirsiniz,

• Alış-veriş yapabilirsiniz, rezervasyon yaptırabilirsiniz,

• Anket yapabilir, yapılan bir anketi cevaplandırabilirsiniz,

• Kendi web sayfanızı hazırlayarak çalışmalarınızı yayınlayabilirsiniz,

Internet, insanoğlunun şimdiye kadar yapılandırdığı en büyük iletişim sistemidir. Özel bir

yöneticisi olmayan, demokratik bir yapıdır. Tüm kullanıcıların düşüncelerini özgürce ifade

edebildikleri bir ortamdır.

Internetin Sunduğu Hizmetler?

WWW nedir?

179


Yazı, resim, film, canlandırma, ses gibi farklı formatta olan bilgilerin gözatıcı (browser)

kullanılarak ulaşıldığı internet ortamıdır, internet kullanıcıların en çok kullandığı

platformdur. Internet' de her sayfanın bir adresi vardır. Farklı bilgisayarlar üzerindeki

sayfalar birbirlerine anahtar sözcüklerle bağlanmıştır. Bu sayfalar HTML düi(Hypertext

Markup Language) kullanılarak oluşturulur.

Elektronik Posta Nedir?

Elektronik posta mektuplarınızı Microsoft Outlook, Outlook Express, Netscape Messanger,

Eudora gibi özel bir program kullanarak internet aracılığıyla, posta kutusu olan diğer bir

internet kullanıcısına gönderebilirsiniz. Mektubunuzun ulaşma süresi, bilginin transfer

hızına bağlıdır. Birkaç saniye yada birkaç dakika olabilir. Bu süre eğer normal postayla

gönderdiğiniz mektubun ulaşma hızıyla karşılaştınhrsa çok kısa kalır. Mail adresi

alabileceğimiz bazı Türkçe siteler şöyledir: www.mynet.com veya

www.superposta.com, ayrıca yabancı sitelerden en çok kullanılan mail alma adresleri ise

şöyledir: www.hotmail.com, www.yahoo.com

Haber Grapian fNewsgroups)

internet kullanıcılarının değişik konulardaki düşüncelerini paylaşmak için oluşturulmuş

tartışma gruplandır. Haber grupları, bir konuyla özel olarak ilgilenenler arasında yada

bir topluluk için oluşturulabilir.

Dosya Transfer Protokolü

FTP (File Tansfer Protocol) Bilgisayarlar arası dosya transferine olanak sağlayan

internet protokolüdür.

Sohbet

IRC (Inter Relay Chat) Bazı programlar arayıcılığıyla diğer kullanıcılarla sohbet (eş zamanlı

sohbet) etmenizi sağlar. Sohbet ortamlarında kullanıcılar kendilerine takma isim (nick name)

seçerler. Herhangi bir sohbet grubuna katılmanın yamsıra, istenilen bir konuda kanal açılıp

sohbet edilebilir.

Sesli ve Video Konferans

Sesli konferans bilgisayara bağlı bir mikrofon ve hoparlör arayıcıhğıyla başka bir

internet kullanıcısı ile konuşmaktır. Video konferans ise bir kamera ve mikrofon

arayıcıyla başka bir internet kullanıcısına ses ve görüntü ulaşması ve başka bir kullanıcıdan

gelen ses ve görüntülerin alınmasıdır.

Internet' e Nasıl Bağlanabilirim?

Internet1 e kişisel bağlantı için bir bilgisayara, bir modeme, bir telefon bağlantısına ve

180


servis sağlayıcıdan alınmış kullanıcı şifresine gereksinim vardır.

Modem Nedir?

Bir bilgisayardan diğer bîr bilgisayara iletilecek olan bilgiyi telefon kablolarından

geçebilecek duruma dönüştürür, bilgisayara diğer bir bilgisayardan gelen bilgileri de

bilgisayarın anlayabileceği duruma getirir. Bilgisayarınız dijital bilgi üretir. Telefonlar da

bilgiyi iletmek için analog sinyaller kullanırlar. Telefon kablolanmn kullanılması için de

analog sinyalleri digital bilgiye, digital bilgiyi de analog sinyallere dönüştüren modemler

geliştirilmiştir. Modemler hızlarına göre sınıflandırılır. Modemlerin veri iletişim hızları

"bps" (bit per second) olarak ifade edilir. Bu da modemin saniyede kaç bit taşıdığı anlamına

gelir.) 14400 bps, 19200 bps, 28800 bps, 57600 bps(56K) gibi iletişim hızlarına sahip

modemler vardır. Hızlı modem., bilgiye kısa zamanda ulaşmayı sağlayan unsurlardan bir

tanesidir. Bilgisayar kasanın içinde olan modemlere dahili (internal), kasanın dışında olan

modemlere de harici (external) modemler adi verilir. Modemin kasanın içinde yada dışında

olması modemlerin işlevini etkilemez yada değiştirmez.

Servis Sağlayıcı Nedir (Internet Service Provider (ISP)).?

Internet' e bağlanmayı sağlayan aracı kuruma servis sağlayıcı denir.

Internet' e bağlanmak için servis sağlayıcı kurumdan kullanıcı şifresi ve bağlantı için

kullanılacak telefon numarası alınır. Bağlantı kurulduğunda servis sağlayıcı, bilgisayar için

geçici bir İP adresi belirler. Farklı bağlantılarda DP adresi değişerek Internet'e bağlantı yeni

bir İP adresi ile sağlanır.

Servis sağlayıcının hat kapasitesi, Internet' e bağlanma hızını etkiler. Seçiminizi yaparken

servis sağlayıcıların hat kapasitelerini öğrenip, en yüksek olanım seçmeniz Internet' e

bağlantı hızınızı olumlu yönde etkileyecektir.

Tarayıcılar (Browser)

Internet' de milyonlarca bilgisayar üzerindeki birbirine bağlı web sayfalarına ulaşmak için

bazı arabirim programlar kullanılır. Bu arabirim programlara Tarayıcı (Browser) denir. En

yaygın kullanılan tarayıcılar Internet Explorer ve Netscape Navigator'dır. GÖzatıcılar

genellikle birbirlerine benzer. Bunlarda bu1 tanesini kullanabilen diğerini de rahatlıkla

kullanabilir.

Explorer’ın menu, araç ve adres çubuklarının tanıtımı.

Gözatıcının menü çubuğunu tanıyalım:

1. Geri : Bir önceki sayfaya gitmenizi sağlar

2. İleri : Bir sonraki sayfaya gitmenizi sağlar.

181


3. Dur : Sayfanın yüklenmesini durdurur.

4. Yenile : Sayfanın yeniden yüklenmesini sağlar

5. Yazdır : Ekranda görülen sayfayı yazdırır.

Web Adresi Nedir?

Web adresleri, ulaşmak istediğiniz bilginin hangi bilgisayar üzerinde saklı olduğunu

saptamak için kullanılırlar. Göz atıcıya ulaşılmak istenilen sayfanın adresi girildiğinde,

sayfanın bulunduğu bilgisayarla iletişime geçilir. Bilgisayarlar arası haberleşme sonucu,

sayfaya kullanıcıya ulaştırılır. Web adreslerinde sitenin adı ve sitenin hangi tür kuruma ait

olduğunu gösteren kısım değişir.

-org

.net

.aç

.edu

•gov

.mil

.com

: Ticari olmayan organizasyonlar

: Internet'le ilgili kurumlar

: Akademik (Büyük Britanya)

: Eğitimle ilgili kurumlar için kullanılır.

: Devlete ait kurumlar

: Askeri kurumlan gösterir.

: Ticari organizasyona ait olduğunu gösterir.

Web adreslerinde,

• Türkçe harf kullanılmaz, "eğitim" yerine "eğitim", "bilişim" yerine "bilişim"

kullanılır. Son dönemlerde, Interaet'te Türkçe harflerin kullanılması ile ilgili

çalışmalar olsa da henüz hayata geçirilmemiştir.

• Sözcükler arasında aralık bırakılmaz.

• Büyük harf kullanılmaz.

(Örnekler)

http://www.egitim.com

http kısmı kullandığınız göz atıcımın web sayfalarına ulaşım protokolünü kullandığı

anlamına gelir. www kısmı sitenin World Wide Web (Dünya çapında ağ) üzerinde olduğu

anlamına gelir, eğitim sitenin adıdır, com sitenin bir şirkete ait olduğunu gösterir.

http ://www.meb.gov.tr

Milli Eğitim Bakanlığı' nın sayfası Adresinin sonundaki ".tr" ülke ekidir. Sayfanın

Türkiye' de bir kuruma ait olduğunu gösterir. Bununla beraber, Türkiye' deki her

kurumun web adresinin sonunda "tr" eki olmayabilir.

182


http://www.meto.edu.tr

Orta Doğu Teknik Üniversitesi

http://www.tsk.mil.tr

Türk Silahlı Kuvvetleri Sayfası

Şu anda kullandığımız Internet Explorer programında http:// ifadesinin yazılmasına gerek

yoktur. Bazı internet web adresi Örnekleri şöyledir.

Bazı Medya kuruluşları

www.gazeteler.com

www.hurriyetim.com.tr

www.mi lliyet.com.tr

www.fanatik.com.tr

www.sabah.com.tr

www.kanald.com.tr

www.atv.com.tr

www.trt.net.tr

www .showtvnet com

www.ntvmsnbc.com

www.cnnturk.com

www.superonline.com

Değişik Bazı Siteler

www.mynet.com

Kişisel yada Kurumsal Internet Bağlantı Türleri Şunlardır.

Dial-Up (Çevirmeli Bağlantı): Normal telefon hatları, 56K modem kartı ve bir abonelik

gerektiren bağlantı türüdür.

ISDN (Integrated Services Digital Network): Normal telefon hatları, ISDN modem kartı

ve bir abonelik gerektiren bağlantı türüdür. Dial-Up bağlantıdan en belirgin farkı daha hızlı

olmasıdır.

APSL(Asimetrik Sayısal Abone Hattı ) Asymmetric Digital Subscriber Line

sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller

üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem

teknolojisidir. Bu bağlantı içinde normal telefon hattı, ADSL modem ve abonelik

183

http://www.mynet.com/


gerekmektedir. Bu bağlantının şu anda 256K, 512K ve 1024K hızında olanları mevcuttur.

KABLO-NET: Kablolu internet hattı ve Kablo modem gerektiren bağlantı türüdür. Bu

bağlantının şu anda 128K, 256K, 512K ve 1024K hızında olanları mevcuttur.

BAZI KAVRAMLARIN AÇIKLAMALARI ŞÖYLEDİR:

D* (Internet Protocol): Sistemler arasında bilgi birimleri geçişini tanımlayan internet

protokolü. İP adress internet üzerindeki her makine sadece bir tane İP numarasına

sahip olabilir. Buna karşılık kullanıcıların servis isimlerini daha rahat hatırlamaları için

makinelere bir yada daha fazla "Domain Name" atanabilir. İP adresi noktalarla bölünmüş 4

sayıdan oluşur. (Örnek: 194.762.183.106). Bu İP adresi 1.0.0.0 ile 255.255.255.255 arsında

olabilir.

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), bilgisayarlar ile veri

iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri

iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır. (Yani,

TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyar). Bu protokollere

Örnek olarak, dosya alma/gönderme protokolü FTP (File Transfer Protocol), Elektronik

posta iletişim protokolü SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), TELNET protokolü

(internet üzerindeki başka bir bilgisayarda etkileşimli çalışma için geliştirilen *login*

protokolü) verilebilir. Adını sıkça duyduğumuz WWW ortamında birbirine îink objelerin

iletilmesini sağlayan protokol ise Hyper Text Transfer Protocol (HTTP) olarak

adlandırılmaktadır. TCP/IP protokolü aynı zamanda, diğer iletişim ağlarında da

kullanılabilir. Özellikle pek çok farklı tipte bilgisayarı veya iş istasyonlarını birbirine

bağlayan yerel ağlarda (LAN) kullanımı yaygındır.

184

Documents

ALPER BİLGİSAYAR KURSU€¦ · Web viewBu ad, word içerisindeyken her yeni boş bir belge oluşturulduğunda “Belge 2, Belge 3,…” şeklinde otomatik olarak değişir. Yani