Twintigste eeuw I

Impressionisme

Alleen kennisaspecten

Het impressionisme als kunstrichting.

Het toepassen van pentatonische elementen, heletoonstoonladder en kerktoonsoorten.

Polyritmiek en polymetriek.

Het akkoord als kleurmiddel.

Voorkeuren voor vrije vormen.

Structuurbepaling vanuit bijzondere titels die een bepaalde sfeer oproepen.

Uiterst gedifferentieerd gebruik van klankkleur.

Debussy: La cathedrale engloutie

Kennisaspecten gekoppeld aan luistervaardigheid

Melodisch

Het doorbreken van periodische zinsbouw.

Ritmisch

Vrijer gebruik van het metrum.

Klankkleur

Verglijdende instrumentatie.

Technieken en speelmanieren:

sonore zachte klanken;

gestopt koper;

arpeggio's;

gebruik van glissando's.

Debussy: claire de lune v.a. 4:30

Twintigste eeuw I

Neo-klassieken

Kennisaspecten gekoppeld aan luistervaardigheid

Het terugkomen van vroegere - structuren, bijvoorbeeld oude dansvormen, cantus-firmuszettingen.

Alleen kennisaspecten

Aandacht voor pre-klassieke musiceerpraktijken, het moderne in de aankleding van de oude structuren.

Gebruik van bij voorkeur niet- romantische instrumentale combinaties.

Strawinsky: Pulcinella

vergelijk: Pergolesi la serva padrona

Twintigste eeuw I

Expressionisme

Kennisaspecten gekoppeld aan luistervaardigheid

Melodisch

Atonaliteit, Sprechgesang.

Ritmisch

Maatwisseling. -

Harmonisch

Veelvuldig voorkomen van dissonanten.

Webern: 5 stukken voor orkest (ultra-kort) vrije atonaliteit

Webern: twee liederen strenge atonaliteit: dodecafonie – bezetting

Berg: uitleg sprechgesang in opera Wozzeck v.a. 4:00 of Schönberg Pierrot Lunaire

Structuur

Ostinate figuren.

Klankkleur

Nieuwe instrumentaties: het naar voren halen van slagwerk en

blazers; het onconventioneel gebruik van

instrumenten.Strawinsky: sacre du printemps – ritmische emancipatie

Strawinsky: l'histoire du soldat – bezetting, ritme en metrum

Bartok: concert voor strijkers, pauken en celesta vanaf 12:38

Alleen kennisaspecten

Het expressionisme als kunstrichting.

Weense school.

Bitonaliteit, polytonaliteit.

Ontstaan van de dodecafonie.

Typische motoriek vanwege onregelmatige maatsoorten en syncopen.

Voorkeur voor polyfonie.

Voorkeur voor heldere structuren,

Technieken als kreeft, omkering, spiegel in verband met compositietechnieken van de Weense school.

Uitbreiden van dodecafonie tot seriele technieken.

Twintigste eeuw I

Elektronische muziek

Het herkennen van elektronische muziek als zodanig.

musique concrète: bestaand geluid manipuleren

pure electronische muziek

mengvormen

Stockhausen: cosmic pulses voor electronica; contacte voor piano, slagwerk en electronica

Twintigste eeuw I

Avant-garde

Kennisaspecten gekoppeld aan luistervaardigheid

Het herkennen van clusters.

Het herkennen van onconventioneel gebruik van muziekinstrumenten.

Het herkennen van minimal music.

Alleen kennisaspecten

Begrip klanklaag, dichtheid.

Verdwijnen van tonaliteit.

Begrip seriele muziek.

Grafische partituur.

Het principe van de geleidelijke verandering als basis van een compositie.

Penderecki: threni –(voor de overlevenden van Hiroshima) clusters

Reich: music for 6 marimba's – minimal music

Ives: the unanswered question: v.a 1:00 – polymetriek, bitonaliteit

Berio: sequenza XIV voor cello / sequenza III voor stem – nieuw instrumentgebruik

Xenakis: Dmaathen voor hobo en percussie

In Accord: mix door Kronos kwartet – citaten en avant garde

John Cage: sonata for prepared piano - instrumentgebruik

Hindemith-Shlemmer: Triadisch ballet – Bauhaus, kubistisch dansexperiment

Extreem: John Cage 4:33 (1952) everything is music - late dada, performance