110 Ayet Işığında Imam Ali (as)  Müminlerin Emiri İmam Ali (a.s) hakkında Hz. Peygamber

buyurdular ki: "Ya Ali, senin yüzünden iki kavim, (iki taife) helak olur. Birincisi; senin hakkında guluv edip seni ilahIaştıran; ikinci sana düşmanlık yapıp hakkaniyetini gizleyenler. "

        Elinizdeki bu kitapta da ilk kitaplarımızda olduğu gibi, İmam Ali'nin esrar perdelerini Kur'an-i Kerim'in ışık ve kılavuzluğunda aralamaya devam edeceğiz.

        Hedefimiz, taraftarlarının korkulanndan, düşmanlarının da düşmanlıklarından dolayı gizledikleri bu hakikatleri, kitabımızın bu serisinde de gün ışığına çıkartarak, hak ve hakikate susamış hak aşığı, gerçek gönül erbabını, bu zülal ve pak suyla kani etmektir.

        Allah, er geç nurunu tamamlayacak; dinini yeryüzüne hakim kılacaktır. İşte o gün, batıl inançlannda direnenlerin sonu çok acı olacak ve o gün pişmanlık da fayda vermeyecektir.

        Biz, bin dört yüz yıldır gizletilmeye çalışılan bu hakikatleri gün ışığına çıkarmanın peşindeyiz. Olur ki, bu çabalanmızdan dolayı Yüce Allah, İmam Ali ve masum evlatlannın yüzü suyu hürmetine günahlarımızı bağışlar ve ebediyet diyarında onlara komşu yapar.

        Elinizde ki bu kitap Ehli Beyt mektebinin büyük alimlerinden olan Seyyit Sadık Şirazi'nin "Kur'an'da Hz. Ali" adli iki ciltlik kitabının özetidir.

s:4

        1- "Bismillahirrahmanirrahim"

        Hafız Suleyman b. İbrahim Kunduz'nin rivayetine göre; İbn-i Talha El-Halebi Şafii Dur-rul mensur adlı kıtabında şöyle rivayet etmiştir:

        "Biliniz ki bütün semavi kitapların sırları Kuran'da'dır ve Kuran'da olan bütün sırlar ise Fatiha suresindedir. Fatiha suresinde olan bütün sırlar ise besmele 'de 'dir. Ve besınele'de olan bütün sırlar ise besmeledeki be dedir. Be'de olan bütün sırlar ise be 'nin altındaki noktadadır. " 1

        Daha sonra İmam Ali (a) nin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ben be 'nin altındaki noktayım ".

Hafız Kunduzi'nin başka bir rivayetinde ise; Hakim Tirmizi, İbni Abbas'ın bu ayetin tefsirinde, şöyle dediğini rivayet etmiştir: "İmam Ali Bismillahirrahmanirrahim de olan be 'nin al- tındaki noktayı akşamdan sAllah namazına kadar tefsir eder fakat bitmezdi' 2

        2- "İhdines sıratel Mustakim (Allahım bizi dosdoğru yola hidayet eyle)" 3

        Salebi "Keşful Beyan fi Tefsir-ul Kur'an" adlı tefsir kitabında, bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Allah'ım bizi dosdoğru yola hidayet eyle" ayetinin tefsirinde Müslim b. Heyyan Ebu Bureyde'nin şöyle dediğini duydum. Sırat'tan (Doğru yol) maksat Hz. Muhammed, Hz. Ali ve Ehl-i Beyti'dir."4

        Hadis ve tefsir alimleri bu ayetin tefsirinde birden fazla hadis nakleder ve bu ayetin Hz. Muhammed ve Ehl-i Beyt'i hakkında indiğini nakletmişlerdir.

        3- "Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna" 5

        Hafız Hakim Haskani (hanefi) Şevahid Tenzil adlı kitabın------------------

1 - Yenabi-ul mevedde s.692 - Yanabı-ul mevedde s. 703-  Fatiha Suresi 74 - Reşfet-ul Sadi s. 25 ve Yenabi-ul mevedde s. 114 5-  Fatiha Suresi 7

s:5

da bu ayetle ilgili olarak söyle rivayet etmiştir. "Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna" yani "Hz. Muhammed, Ali bin Ebi Talib ve taraftarları (yani kendilerine nimet verilenler Hz. Muhammed İmam Ali ve onların yolunu takip eden taraftarları (= Aşi Şiası = Caferiler = Şia = Ehlibeyt Taraftarları = Onikiimam Taraftarları = Ali gibi yaşamaya çalışan Aleviler)"6

        4- "Bu kendisinde şüphe olmayan muttakiler için yol gösterici olan bir kitaptır"7

        Ehli sünnet alimleri Abdullah b. Abbas'ın bu ayetin tefsirinde şöyle dediğini rivayet etmişlerdir: "Bu kendisinde şüphe olmayan" yani: Bu kendisinde süphe olmayan bir kitap ki Allah in katındandır. "

        "Yol gösterici; yani aşikar, nurlu yol"

        "Muttakiler" kelimesinden kasıt ise; Ali bin Ebu Talib'tir.

O'na göre ki, imam Ali, göz açıp kapayana kadar dahi, Allah'a şirk koşmamıştır" 8

        Imam Ali şirk ve putlara tapmaktan uzak olarak yüce Allah'a halis kulluk etmiştir. Imam  ve taraftarlan da hesaba çekilmeden cennete gireceklerdir.

        5- "Ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah rızası için sarf ederler" 9

         Allame Hanefiyye Mir Muhammed Salih Tirmizi bu ayetle ilgili olarak Ahmed b. Musa Merdeveyh'den şöyle rivayet etmiştir: "Bu ayeti kerime Emir El-Müminin Ali hakkında indi." 10

        6- "İşte bunlar Rabb'lerinden olan bir hidayet üzeredirler ve kurtuluşa erenlerde bunlardır." 11------------------------

6- Şevahid-ul Tenzil c.1 s.667- Bakara Suresi 28- Sevahid-ul tenzil c.1 s. 679- Bakara Suresi 310- EI menakıb-ul Mir Keşfi Hanefi: son solumun ilk kısmına bak 11- Bakara Suresi 5

s:6

        Hakim Haskani Hanefrnin rivayetine göre, Selman Farsi, İmam Ali'den şöyle naklediyor: 'Ya Ebel Hasan (Ya Ali), sen ve ben peygamberin huzuruna her kabul edildiğimizde" Hz, Resul şöyle diyordu: "Ya Selman; Ali ve taraftarlan kıyamet gününde kurtuluşa erenlerdir. "12

        7- "Adem Rabbinden bir takım emirler alıp onları yerine getirdi, bunun üzerine Rabbi de tövbesini kabul etti. Şüphesiz ki O, daima tövbeleri kabul eden, çok esirgeyendir."13 ,

        İbni Abbas Hz, Resulullah'a (s.a.a) bu ayetin tefsiri hakkında sorduğunda: 'Adem (a.s), hangi kelimeler aldı da, Rabbide onun tövbesini kabul etti. " dedi. Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Adem, Allaha şöyle yalvarmıştı: 'Ey Rabbim, Muhammed (s.a.a) Ali, Fatma, Hasan ve Hüseyin'in hakkı için beni bağışla' ve yüce Allah Adem 'in bu kelimeler ile yalvarışından dolayı onun tövbesini kabul etti. "14

        8- "Namaz kılın, zekatı verin ve ruku edenlerle ruku edin." 15

        İbn-i Abbas'dan şöyle rivayet edilmiştir: "Bu ayeti kerime Hz. Resulullah ve İmam Ali hakkında has olarak indi. Ona göre ki, ilk namaz kılan ve ruku eden onlar idi. "16

        9- "Sabır ve namazla yardım isteyin şüphesiz namaz, huşu duyanların dışındakilere ağır gelir." 17

        Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre İbn-i Abbas'ın şöyle dediğini rivayet eder: İbn-i Abbas dedi ki "Namaz'da hu--------

12- Şevahid-ulTenzıl c1. s.6913- Bakara Suresi 3714-lbn-i Meğazili Şafii: Menakib Ali bin Ebi Talib s. 63, Suyuti el Şafii c.1 s.60 15- Bakara Suresi 4316- Menakib Keşfı bırıncı bab, Harezmi; menakib Ali bın Ebi Talib s198, Zehebi: Mi- zin-ul i'tidal s.223-224, Usd'ul Gabe c. 3 s.93-94, Şevahid-ul Tenzi! c. 1, s. 89 17- Bakara Suresi 45

s:7

şu ile boyun eğenlerden kasıt, Hz. Muhammed ve Ali'dir ve bu ayet onlar hakkında indi". 18

        10- "Bir zamanlar Rabbi İbrahim'i bir takım kelimelerle sınamış, onları tam olarak yerine getirince: Ben seni insanlara imam (önder) yapacağım, demişti... "19

        Abdullah b. Mes'ud bu ayetin tevilinde Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu rivayet eder: "Yüce Allah; Beni Peygamber, Ali'yi ise vasi olarak seçti." 20

        11- "Deki: "Doğu da Allah'ındır, batı da. O dilediğini doğru yola yöneltir."21

        Hafiz Hakim Haskani'nin rivayetine göre, Huzeyfe'den Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu rivayet eder: "Hakikaten Ali'yi kendilerine veli tutarlarsa kendilerine hak yolu gösteren bir rehber ve kendisiyle birlikte doğru yola ileten olarak bulacaktırlar. " 22

        12- "Böylece sizi vasat bir ümmet kaldık ki, insanların üzerine şahitler olasınız. Peygamber de sizin üzerinize şahit olsun..." 23

        Hafiz Hakim Haskani'nin İmam Ali (a.s) şöyle buyurduğunu rivayet eder: 'İnsanların üzerine şahit olasınız" Kuran'daki bu ayetten kasıt; "Hz. Resulullah bize şahit ve biz de insanların üzerine şahitiz. Ve yeryüzündekilerin üzerine hüccetiz. Ve yüce Allah bizim hakkımızda şöyle buyurdu: 'Böylece sizi vasat bir ümmet kıldık "'24

        13- "Ey İman edenler, sabır ve namazla Allah'tan yardım

------------------

18- Şevahid-ul Tenzil c.1.s. 8919. Bakara Suresi 12420- Meğazili: Menakıb Ali bin Ei Talib s. 276 ve Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 92 21. Bakara Suresi 142 .22- Kenzul Ummal h. 32966 ve Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 63-6423. Bakara Suresi 14324- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.92

s:8

dileyin. Şüphesiz Allah sabredenlerle beraberdir."25

         Abdullah b. Abbas Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu nakleder: "Allah Teala Kuran'da her ne kadar 'Ey "İman edenler" ayetini nazil etmişse, bu hitabın ilk baştaki efendisi Ali'dir. "26

        14- "İnsanlardan öylesi de vardır ki, Allah'ın rızası için kendini feda eder. Allah kullarına karşı çok şefkatlidir." 27

        Allame Hindi Ubeydellah Bısmıl, Kitabul Kebir ve Menakib Emir EI-Mumin'in Ali bin Ebi Talib kitabın'da, Gazali ve Sa'lebi'nin tefsirinden ve birçok tarih ve tefsir kitaplarından bu ayeti kerimenin, Hz. Resulullahlın Mekke'den Medine'ye hicret ederken bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiği hakkında ittifak ediyorlar.

        Doğrusu Hz. Resulullah hicret edeceği zaman İmam Ali'yi kendi borç ve emanetlerini sahiplerine ulaştırması için kendi yerine halife tayin etti... Peygamber Efendimiz kendisine yönelik müşriklerin planladığı tuzakları İmam Ali'ye bildirerek onun kendi yerine yatmasını söylemişti. İmam Ali bir an tereddüt et- meden peygamberin dediği gibi yaptı.

        Yüce Allah Cebrail ve Mikail'e (a.s) şöyle buyurdu: "Ben birinizin ömrünü arkadaşınınkinden daha uzun etmek istesem, hanginiz ömrünün kısa olmasını isteyip arkadaşına karşı fedakar olmak isterdi? Cebrail ve Mikail (a.s) uzun hayatı istediklerinde, Yüce Allah onlara hitaben şöyle dedi: "Neden habibimin kardeşi Ali gibi olmadınız? Ali, Hz. Muhammed (s.a.a) ve kardeşiği uğruna kendi nefsini feda edip, onun yatağına yattı. Derhal yanına inin, onu (Ali 'yi) düşmanlarının şerrinden koruyun."

Bu emir üzerine Cebrail ve Mikail (a.s), İmam Ali'nin huzuruna indiler, biri başı ucunda, öbürü ise ayakları ucunda beklediler. Cebrail (a.s) buyurdu ki: "Kim senin gibi olabilir ki, Ey--------25- Bakara Suresi 15326. Irceh-ul metalib s. 29. EI Nizam Durrussemteyn s.89 27- Bakars Suresi 208

s:9

Ali b. Ebi Talib! Allah, meleklerine karşı seninle iftihar ediyor!"

        Bunun üzerine yüce Allah İmam Ali'nin bu şanına Hz. Resulullah'a şu ayeti indirir: "İnsanlardan öylesi vardır ki, Allah'ın nzasını kazanmak için..." 28

        Hakim Nisaburi ibni Abbas'dan şöyle rivayet ediyor: "Ali (a.s) bir an bile tereddüt etmeden kendi nefsini, peygamberin nefsi yerine feda ederek, Hz. Peygamberin elbisesini giyindi.. . "29

        Bu' ayetin İmam Ali hakkında indiğini bir çok Sünni alim kendi kitaplatında nakletmiştirler.Onlar'dan bazıları:

-İbn-ul Saib Kelbi kendi tefsirinde: El- Teshil Ulum-ul Tenzil c.l s. 94 -Ebu Abdullah Muhammed Bin Ahmed Bin ebi Ahmed b. Ebı bekr b. ferec Ensar-il Kurtubi: Tefsir-ul Kurtubı c. 3 s. 347 -Allame ŞAli Ebul Hasan Şeybanı (kendisi meşhur alimlerdendir.) ibn Esır: Esed-ul Ğabet fı maarifetul sahabiye c.3 s. 25 -Alleme Şafii, Ebu bekr Nişaburi: Tefsır-ul Taberi c. 1 s.281-Hadis alimi İbni Kenci: Kifayet-ul Talib s. 114 -Abdurrahman el Sefuri Şafii: Nuzhetul Mealis c. 25 s. 168 -Muhibbidin Taberi: Zehair-ul ukba s. 88-İmam Gazali: İhyaul Ulumul Din c. 35 s. 238-Allame Malikiyye Nureddın El Mekki (ibn-ı sabbağ): Fusul-lul Muhimme s. 33-Sıbt ibn Cevzi: Tezkiret-ul Havas s. 21

        15- "Dinde zorlama yoktur. Gerçekten hak, batıldan iyice ayrılmıştır. Tağut'u inkar edip, Allah'a inanan kimse kopmak bilmeyen sağlam bir ku1pa sarılmıştır. Ve Allah her şeyi duyan,

------------------

28. Irceh ul Metalib s. 7029. Mustedrek A'laI sahiheyn  c.3  S. 4

s:10

bilendir"30

Harezmi'nin naklettiği bir rivayette Hz. Peygamber'in (saa) İmam Ali'ye şöyle dediğini rivayet etmiştir: 'Sen kopmak bilmeyen sağlam bir kulpsun." 31

        16- "Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz tane olmak üzere yedi başak veren tanenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah'm lütfu geniştir her şeyi bilir." 32

        Hafız Hakim Haskani'nin rivayetine göre, İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: "Kur'an'daki mallarını Allah  yolunda harcayanların durumu' ayeti kerimesi, İmam Ali'nin şanı hakkında inmiştir."33

        17-"Hikmeti dilediğine verir. Kime de hikmet verişmişse şüphesiz ki, ona pek çok hayır verilmiştir " 34

        İbn-i Mes'ud Resulullah'ın şöyle buyurduğunu naklediyor:

        "Hikmet on parçaya bölanda. Dokuz parçası Aliye verildi ve bir parçası da insanlara verildi. "35 Bu hadisi birden fazla sünni alimi nakletmektedir. Onlardan bazıları şunlardır.

-Ahmed Bin Henbel: Fazail Ali Bin Ebi Talib c.1, s.63 -Hafız Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 106 -Hanefi Hındı: Kenzul Ummal c. 6 s. 104-Harezmi: Menakib Harezmi s. 49-İbn-il Esir: Usd-ul Ğabe c. 4 s. 22---------------------------------

30. Bakara Suresi 25631- Menakib-iI harazmi: s. 2432. Bakara suresi 261 33.Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.106 34. Bakara suresi 269

35. EI bidaye ven nihaye c. 7 s. 360

s:11

        18- "Gece ve gündüz, açık ve gizli Allah yolunda sarf edenlere gelince, işte onların mükafatları Rablerinin katındadır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir." "36

        Osman Hadyevi, bu ayetin tefsirinde naklettiği bir rivayete göre, mezkur ayet hakkında şöyle diyor: "Allah yolunda sarf edenlere gelince" ayeti kerimesi Ali bin Ebi Talib'in şanına in- di.

        Ali'nin dört dirhemi vardı, birini gece, birini gündüz, birini aşikar ve birini de sadaka verdi. Bunun üzerine bu ayet indi. "37

        Bu ayetin İmam Ali hakkında indiğini, birçok Sünni tefsir ve hadis alimi kendi kitaplarında nakletmiştir. Onlardan bazılarınnın fihristini aşağıda veriyoruz.

-Envar-ul Tenziı: s.162 (beyzani safii)-Tefsir-ul Hazin: c. 2 s. 201-İbni Kesir Dimeşki: Tefsır Kur'an'il Azim c. 1 s. 36 -Irak muftisi olan Kenci Şafii: Kıfayet-ul Talıb s. 322

-El Muhıbbiddin Taberi Şafii: Zuair-ul Ukba s. 88 ve Riyazed kitabi c. 2 s. 206-Tenvir-ul Mıkyas mın Tefsır İbn-i Abbas s. 39-Tefsir Sa'alebi: c. 1 s. 223-Fahn Razi: Menfatıh-ul Gayb. Bu ayetın T efsiri bölümünde-İbn-ı Hacer: Sevaik Muhrike s. 78-Sadık Hasen Han Buhari Kannuci: Fethul Beyan FıI Mega'sid-ul Kur'an c. 1 s. 457-Harezmi: Menakib Harezmi s. 198-Tirmizi: Sahih Tirmizi c. 2 s. 299

19- "Peygamber (Rabbi tarafından) kendisine indirilene

-------------------

16- Bakara suresi 27417 -Durret'un Nasihin c. 1 s. 22

s:l2

lman etti. Müminler de..."38

        Harezmi; Şafii alimi Muhammed b. İbrahim Hameveyni'den Ebi Selma dedi ki; Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu duydum: "Miraca çiktığımda yüce Allah bana dedi ki: 'Peygamber, (Rabbi tarafından) kendisine indirilene iman etti.' Bende dedim ki: 'MüminIerde' Yüce Allah bunun üzerine şöyle buyurdu; 'Ey Muhammed! sana selam olsun, sen doğruyu söyledin. Senden sonra ümmetine senin yerine geçmek üzere kimi seçtin?'

        Ben dedim ki: 'Ehlimin en hayırlı olanını seçtim. '

        Bana buyurdu ki: 'Ali bin Ebu Talib'i mi seçtin'

        Ben dedim ki: 'Evet, ey Rabbim!'

        Cenab-ı Hak bunun üzerine bana hitaben şöyle buyurdu: 'Ey Muhammed! Yeryüzüne baktım: Seni Seçtim sana isimlerimden bir isim verdim. Ben her zikredildiğimde sende zikredi- lesin Ben Mahmud olanım, sen ise Muhammedsin, sonra bir daha yeryüzüne baktım ve Ali'yi seçtim, ona isimlerimden bir isim verdim. En yüce olan (Aliyyul Ala) benim:Oda yüce olan Ali'dir.

        Ey Muhammed seni, Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyni nurumdan (nur gölgeleri olarak) yarattım. Sonra da sizlerin velayetini göklere ve iki yer yüzüne sundum. Kim sizin velayetinizi kabul ettiyse zafere ulaştı ve müminlerden oldu. Kimde sizin velayetinizi inkar eder ve kabul edmezse küfre ve dalalete saptı. "

Ya Muhammed! "Bir kul, soyu kesilene kadar veya beli bükülene kadar bana ibadet etse dahi, bu haliyle sizin velayetinizi inkar ederse onu kesinlikle

affetmeyeceğim. Ancak sizin velayetinizle gelirse..." 39--------------------

38- Bakara Suresi 28539- Harezmi: Mektel Hüseyn c. 1 s. 95Feraid-ul semteyn c. 2  ve Yenabi-ul Mevedde s. 486

s:13

20- "......Halbuki onun gerçek tevilini ancak ilimde derinleşmiş olanlar bilir, onlar; Biz ona inandık, hepsi Rabbimizin katındandır derler, ancak akıl sahipleri düşünebilirler." 40

        İbn-i Hacer Askalani'nın rivayetine göre Hz. Resulullah'm' şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Ben Kuran in inişi için nasıl savaştıysam, Ali'de Kuran in tevili için savaşacaktır. "

        Başka bir hadiste Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "Ben ilmin şehriyim Ali'de onun kapısıdır. Kim ilim talep ederse onun Imam Ali'nin kapısına gelsin. "41

        Başka bir hadiste: "Benden sonra insanların, Kuran'in tevilini de bilmedikleri şeyleri Ali'den öğrenecekler. "42

        Tefsir ve hadis alimleri bu ayetin tefsir ve şerhinde, Hz. Reulullah'tan naklettikleri hadiste, Ali bin Ebu Talib'in tevili için savaşacak, nasıl ki Hz. Peygamber'in Kur'an'm inişi için savaştığı gibi bu gerçeği Sünni alimlerinin en önde gelenleri ittifak etmişlerdir ve biz size bu hadislerin kaynaklanndan bazılarını takdim ediyoruz.

ı. El İsa be fi Temyız-ul Sahabe c. 1 s. 22 2. Kenzul Ummal c. 6 s. 390-3913. Yenabi-ul Mevedde s. 5214. Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.295. Menakib ibn-i Meğazıli s. 1126. Menakib Harezmi s. 2467. Feraid-ul Semteyn bab 568. Sevik-ul Muhrike s. 75- 939. Mızan-ul i'tidal fi Nekd-ul Rical c. 1 s. 205 10. El istıab fı Ma'arifetul Sehabe c. 4 s. 35 11. Kıfayet-ul Talıb s. 24212 Hasais fi Fazı Ali Bin Ebi Talib'de

-----------------------

40. Al-i Imran Suresi  741.Menakib ibn-i Meğazıli s.8442.Şevahid-ul Tenzil c.1 s.29

s:14

13.Müstedrek ala-l Sahiheyn c. 2 s. 148 14. Musned ibn-ı Hanbel c. 6 s. 289 15. Musned Ebi Davud c. 3 s. 9016. B İmame ves Siyaset c. 2 s. 106 17. Sahih Müslim c. 4 s. 235

        21- "Gerçek şu ki Allah Adem 'i , Nuh'u, İbrahim ailesini ve İmran ailesini....." 43

        Hakim Haskani Hanefı Sekik'ten şöyle rivayet ediyor: "Abdullah'in mushafında (ibn-i Mesud'un yazdığı Kuran 'dan) bu ayeti şöyle okdum: "Gerçek şu ki Allah Ademi, Nuh'u, İbrahim ailesini ve İmran ailesini (Al-i Muhammed ailesini) alemler üzerine (üstün) seçti. "44

        22- "Çünkü Allah benim de sizin de Rabbinizdir. O'na kulluk edin, doğru yol budur."45

       Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine... Hz. Muhammed (saa), İmam Ali'ye (as) şöyle dedi: "Ey Ali sen net ve aşikar yolsun, sen dosdoğru yolsun ve sen müminlerin arıbeyisin "46

        23- "Sana bu ilim geldikten sonra seninle bu konuda çekişenlere de ki : Geliniz, sizler bizler de dahil olmak üzere, siz kendi çocuklarınızı, biz de kendi çocuklarımızı, siz kendi kadınlarınızı, biz de kendi kadınlarımızı, çağıralım, sonrada dua edelim de Allah'tan yalancılar uzerine lanet edelim" 47

        Fahri Razi, bu ayeti kerimenin tefsirinde şöyle rivayet eder: "Hz. Resulullah o gün üzerinde siyah yünden dokulu bir örtüyle, mubahele için şehirden dışarı çıktı. Hz. Hüseyni şefkat dolu----------------------

43- AI-i imran Suresi 3344- Şevahıd-ul Tenzil c.1 s. 118-119 45- AI-i İmran Suresi 6146- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 58 47- AI-i Imran Suresi 61

s:15

kucağına almış ve Hz. Hasan'in da ellerinden tutmuştu Hz. Fatıma hazretin ardından, Hz. Ali'de Fatıma'nın ardından hareket ediyordu. Peygamber onlara şöyle buyurdu: Ben Allah'a dua ederken sizler de amin deyin. "

        Necran Hıristiyanlarının piskoposu (Eskaf Necran) bu heyetin azamet ve haşmetli hallerini görünce Hıristiyan cemaata dönerek şöyle dedi: "Ben

öyle çehreler görüyorum ki: Eğer AI- lah 'tan bir dağın yok olmasını isteseler, Allah onların duasına icabet edecektir. Sakın bunlarla mubahaleye girişmeyin. Zira helak olursunuz. Öyle ki kıyamete kadar yeryüzünde bir tek Hristiyan bile kalmaz"48

        Bu ayeti kerimenin Ehl-i Beyt'in faziletleri yönünde nazil olduğuna dair birçok Ehl-i sünnet alimi rivayet etmiştir ve onlardan bazılarını aşığıda size takdim ediyoruz.

1. Nizameddin Nisaburi : Tefsir Geraib-ul Kur'an ve Gera- ib-ul Furkan c. 3 s. 2132. İyun-ul-Tefsir Sefhel-ul s. 673. T efsir-ul Celaleyn c. 1 s. 2834. Medarik-ul Tenzil ve Hekailkul Te'vil c. 1 s. 2215. T efsir-ul Meragi c. 3 s. 1716. Tefsir-ul Vazih c. 3 s. 587. Futuhat-ul İlahıyyet bi T evzih-ul Celaleyn lil Dekaik Hefiyyet c. 1 s. 283Note: 8.kaynak ya unutulmuş ya da numaralandırma yanlış yapılmıştır. eKitaplaştıranın notu.9. Zad-ul Mesır fı İlmul Tefsir s. 39910. Ta'bir-ul Rahman, ve Tefsir-ul Menan c. 1 s. 114 11. Tefsir-ul Ta'cul Tefasir c. 1 s. 6112. Tefsir Ebi Suud c. 1 s. 24413. Mu'terek-ul Ekran fı l'can-ul Kur'an s. 56214. Tefsir-ul Kur'an Hekim. c. 3 s. 32215. Sahih Muslim c.7 s. 120-----------------

48- Fahri Razi: Tefsir-ul Kebir c. 8 s. 80

s:16

16. Sahih Tirmizi c. 4 s. 29317. Musned Ahmed Bin Hanbel c. 1 s. 185 18. Müstedrek alal Sahiheyn c. 1 s. 150 19. Fahri Razı Tefsirul Mesir c. 8 s. 80

        Ve bu kaynaklar dışında onlarca Tefsir kitaplarında, Hz. Resulullah (s.a.a) mubaheleye Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyn'i çağırmış ve şöyle buyurmuştur. "Allah'ım bunlar benim Ehl-i Beyt'imdir." diye buyurmuştur. Bu hadisi ise aynı mana içinde nakletmişlerdir.

        24- "Kim Allah'a sımsıkı tutunursa, artık elbette o, dosdoğru olan bir yola iletilmiştir." 49

        Hafız Hakim Haskani'ninn rivayetine göre Cabir Bin Abdullah dedi ki; Resulullah şöyle buyurdu: "Allah-u Teala Ali, hanımı ve çocuklannı mahlukatın üzerindeki hüccetleri (kıldı) ve onlar ümmetimin ilim kapıları, kim onların vasıtasıyla hidayet olursa, dosdoğru yola hidayet olur (sıra-tul mustakıme)" 50

        25- "Hep birden Allah'm ipine sımsıkı sarılın (parçalanmayın) Allah'ın üzerinizdeki nimetini düşünün..." 51

        Ehl-i sünnetin tefsir ve hadis alimleri bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyorlar. Onlardan Hafız Kunduzi, Muhammed Sebhan Mısn, Şafii alimi Şeblenci ve İbni Hacer, şöyle rivayet et- mişlerdir: Hz. Resulullah, İmam Ali'nin elinden tutarak "Ona sarılın, bu Allah'ın sağlam ipidir."

        Dedikten sonra bu ayeti okudu "Hep birden Allah'm ipine sımsıkı sarılın..... "52

        Ayeti kerimenin İmam Ali ve Ehl-i Beyt'in faziletlerini ve azametlerini beyan maksadını taşıdığı yönünde bir çok hadis------------------

49- AI-i Imran Suresi 10150- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 58 ve Yenabi-ul Mevedde s. 63 51- Al-i Imran Suresi 10352- Yenabi-ul Mevedde s. 118-119, Sevikul Muhrike s. 93

s:17

 

nakledilmiştir: Ve hadis alimlerinden bazıları şunlardır.

-Şeblenci: Nur-ul Ebsar s. 124-Sabban Mısri: Esraful Rağibın s. 118-İbn-i Hacer Sevaikul Muhrike s. 90-Rah'ul Meani c. 4 s. 16

        26- "Sizden hayra çağıran, hakkı emreden, batılı yasaklayan bir cemaat bulunsun, işte onlar kurtuluşa erenlerdir."53

        Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre: Ali bin Ebi Talib (a.s) şöyle dedi: Selman Farisi bana dedi ki: "Ya Ebel Hasan, ben ve sen Resulullah' ın yanında iken Hz. Resulullah, belime vurarak şöyle buyuruyordu! "Ya Selman,bu ve taraftarları kurtuluşa erenlerdir. "54

        27- "Muhammed, ancak bir peygamberdir. Ondan önce de peygamberler gelip geçmiştir. Şimdi o ölür ya da öldürülürse, gerisin geriye (eski dininize) mi döneceksiniz? Kim (böyle) geri dönerse, Allah'a hiçbir şekilde zarar vermiş olmayacaktır. Allah, şükredenleri mükafatlandıracaktır " 55

        Huzeyfetul Yemani şöyle dedi: "Uhud savaşında Hz. Resulullah müşrikler ile savaşa başladığında, Hz. Resulullah'ın sahabeleri hüsrana uğradıklannda, İmam Ali, Ebu Dücana ile Resulullah'ın yanında savaşarak

müşrikteri Hz. Resullulah'tan uzaklaştırdılar ve bunun akabinde Allah'u Teala bu ayeti Ali ve Ebu Dücane için nazil etti. "56

        28- "...Kim dünya nimetini isterse, onu vereceğiz. Ahiret sevabmı isteyene de ondan vereceğiz. Biz şükredenleri yakında ınükafatlandıracağız." 57 .

---------------------53- Al-i Imran Suresi 10454- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.68

55- AI-i Imran Suresi 14456- Şevahid-ul TenziI c. 1 s. 136 57- AI-i Imran Suresi 145

s:18

        İbn Abbas şöyle dedi: 'Yüce Allah Kur'an'ın iki ayetinde Ali'yi şükredenler diye zikretmiştir. (Allah şükredenleri mükafatlandıracaktır) Al-i İmran 144, (Biz şükredenleri yakında mükafatlandıracağız) Al-i İmran 145 ifadeleridir."58

        29- "Kim ateşten uzaklaştırılıp cennete konursa, gerçekten muradına ermiştir..."59

        Meğazili'nin rivayetine göre, Hz. Muhammed (s.a) şöyle buyurdu: "Kıyamet günü olduğunda, cehennem köpriisünün üzerinde bir yol vardır. Ali bin Ebi Talib'in vilayeti (beraatı) olmayanara izin verilmeyecektir (geçemeyecekklerdir)"60

        Birçok tefsir ve hadis alimleri bu hadisi kendi kitaplanna nakletmişlerdir. Onlardan bazıları şunlardır.

1. İbn-i Hacer Asakalani: Lisan-ul Mizan c. 1 s. 51 2 Harezmi (şafii): Menakib Ali bin Ebi Talib s. 253 3 Hafız Muhibiddin Taberi: Zuhair-ul ukba s. 71 ve Erriyaz- un Nazire c. 2 S. 177 4. Haliz Ebi Naim Ahmed Bin Abdullah İsfahani: Ahbar-ı İsfahan c. 1 s. 3425. Zehebi (şafii): Mizan-ul İ'tıdal c. 1 s. 286. Şa'zan Manakıb Mi'et Manakıb: 26 s. 11

        30- ".....Allah kattında mükafattır bu, daha güzel mükafat da gene Allah katındadır."61

        Hafız Hakim Haskani bu ayetin beyan ve tefsirinde diyor ki; Resulullah; bu ayet hakkında Ali'ye şöyle dedi: "Allah katında mükafattır bu "Ey Ali, bu ayetteki mükafat (sevap) sensin "62

--------------------

58- Şevahıd-ul Tenzil c. 1 s. 136 59- AI-i Imran Suresi 18560- Menakıb Ibn-i Meğazili s. 242 61- AI-i Imran Suresi 19562- Şevahid-ul Tenzıl c. 1 s. 138 .

s:19

        31- "Lakin Rablerinden korkanlar için altlarından ırmakar akan cennetler vardır. Orada ebedi kalırlar, Allah tarafından i ağırlanacaklardır. Allah katındaki nimetler, iyiler için çok daha hayırlıdır."63

        Esbağ b. Nebbat'tan Hz Ali'nin şöyle buyurduğunu duydum: " Hz. Resulullah elimden tuttuktan sonra şöyle buyurdu:

                Ey kardeşim! Allah 'u T eala şöyle buyuruyor. 'Allah katından ki nimettir. . ... 'Ayetini okuduktan sonra şöyle dedi: Ey Ali sen mükafatsın (velayetin) ve senin taraftarların (şiaların) en hayırlılarıdır. "64

        32- "...Ve, nefsinizi öldürmeyin, şüphesiz ki Allah, sizin için rahim olandır."65

        İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet ediyor: "... Ve nefsinizi öldürmeyin" yani, "Peygamber ehlini (Ehl-i beytini) öldürmeyin. " Doğrusu Allah şöyle buyuruyor: "Gelin oğullarımızı ve oğullarınızı, kadınlarımızı ve kadınlarınızı, nefislerimizi ve nefislerinizi davet edelim..." Bu ayette: "oğullarımızdan kasıt İmam Hasan ve Hüseyin Kadınlarımızdan kasıt, Hz. Fatıma, nefislerimizden kasıt ise; İmam Ali'dir. "66

        33- "Yoksa onlar, Allah'm kendi fazlından insanlara verdiklerini mi kıskanıyorlar?.." 67

        İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur: " Bu ayeti kerime Hz. Muhammed ve Hz. Ali hakkında indi, Allah'ın kendi fazlı, nübüwet ve imamettir."68

         Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini itiraf eden bazı sunni alimleri ve kitapları şunlardır.--------------------------

63. Al-i İmran Suresi 19864. Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.13865. Nisa Suresi 2966- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 143, Menakib Ibni Meğazili s. 318

67 - Nisa Suresi 5468- Ğayet-ul Meram s. 325

20

1. Allame Şevafi Hafız Ebul Hasan İbn-i Meğazili: Menakib İbn-i Meğazili s. 2672. İbn-i Hacer Heysemi Sevaik-ul Muhrike s. 1503. Ebu Bekir Şehabeddin Hazremi şafi: Reşful Sadı s. 37 Mısır. 4. Hafız Süleyman Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 121

        34- ". . . oysa biz İbrahim ailesine kitap ve hikmet verdik, büyük bir mülk bağışladık" 69

        İbn-i Hacer Heysemi'nin rivayetine göre; İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetle ilgili şöyle (Büyük bir mülk bağışladık) buyurmuştur: "Onlara (İbrahim ailesine) imameti verdik. Onlara itaat Allaha itaat ve onlara isyan ise Allah il isyandır. " 70

        Değerli kardeşlerim imametten kasıt; İmam Ali ve on bir evladıdır. Hz. Resulullah imamların sayısını ve isimlerini birden defalarca sahabelere açıklamıştır. Bu konu hakkında onların alimleri tarafından değişik hadisler nakledilmiştir.

        35- "Ey İman edenler, Allah'a itaat edin Peygbere ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin." 71

        Bu ayeti kerime Hz. Resulullah'ın İmam Ali'yi Medine de kendi yerine halife tayin ettiğinde nazil olmuştur. Alluh'u Teala Müslümanlara emrederek Peygamber ve Peygamberin kendi yerine bıraktığı emir sahibi ve halifesine itaat etmelerini ve ona karşı gelmelerini yasaklamıştır.72

        36- 'Ve kim Allah'a ve Peygamberine itaat ederse..işte onlar, Allah'ın nimet verdiği peygamberler, sıddıklar, şehitlerle beraberdir Bu Allah'm büyük bir lütfüdür"73

----------------69- Nisa Suresi 5470- Savaik-ul Muhrike s. 93 mısır71- Nisa Suresi 5972- Ğayet-ul Meram s. 263-264'de Bak 73 Nisa Suresi 69-70

s:21

        İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir. "Kim Allah'a ve Peygamberine itaat ederse" den maksat: "Allah'ın farzlarına ve Hz. Resulullah in sünnetine itaat ederse. "

        "İşte onlar, Allah'ın nimet verdiği Peygamberler, sıddıklar, şehitlerle beraberdirler" ayetinden kasıt: "Ali bin Ebi Talib, Cafer Tayyar, Hamza bin Abdulmuttalib, Hasan ve Hüseyin. Bunlar şehitlerin efendileri ve en hayırlılarıdır. "

        "Bu Allah'ın büyük bir 1ütfudur" dan maksat: "Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin'in menzilesi, Resulullah'ın menzilesi gibidir. Cennette bir yerdedirler. "74

        37- "Gerçekten münafıklar, ateşin en alt tabakasındadırlar. Artık onlara alsa bir yardımcı bulamazsın"75

        İbn-i Askır, Ahmed b. Hanbel'in rivayetine göre Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Ey Ali, seni ancak mümin sever ve ancak münafık buğz eder. "

        Daha sonra Hz. Muhammed bu ayeti okudu: "Gerçekten münafıklar, ateşin en alt tabakasındandırlar. "76

        Meğazili, Hz. Muhammed'in (s.a.a) şöyle buyurduğunu rivavet etmiştir: "Vay EhI-i Beytime zulüm (eziyet) eden kişiye, münafıklarla beraber cehennemin en alt tabakasında cezalandırılacaktır. "77

        38- "İman edip iyi işler yapanlar ise, Allah onlara ecirlerini eksiksiz ödeyecek ve onlara kendi fazlından fazlasını da vereektir."78

        Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre ibn-i Abbas şöyle demiştir: "Kur'an'da her ne kadar 'iman edip iyi işler yapanlar' hitabı varsa bu hitabın efendisi başta Ali'dir. Yüce Allah ki-

----------------------

74. Şevahid-ul Tenzil c.1 s. 153-154 ve Ircehul Metalib s. 22, Zehebi: Mızan-ul i'ti'dal kısım 2 s. 212 75. Nisa Suresi 145 76. Tarih ibni Asakir c. 2 s. 253 77 - Menakib ibni Meğazili s. 66 78. Nisa Suresi 173

s:22

tabında sahabeyi ayıpladığı halde Ali'yi hayırdan başka bir şey- le hiç bir zaman anmamıştır. "79

        39- "Bugün dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslamı seçip beğendim." 80

        Ebu Hureyre'den rivayet ediliyor ki: Zilhicce ayının on se kizinde. (Gadir Hum günü) Peygamber(saa) şöyle buyurdu: "Ben kimin mevlası isem Ali'de onun mevlasıdır. (Emiridir)" O an, "bu gün dininizi tamamladım"

ayeti nazil oldu.

        Denilir ki! Resulullah (s.a.a) Ali'nin halifeliğini beyan ettikten sonra 'Ali'ye müminlerin emiri diye selam verin" diye buyurdu.

        Sonra Hz. Resulullah tekbir getirerek, "Allah'u Ekber, dini kemale erdirdiği için, nimeti tamamladığı için. benim risalemde (peygamberliğinde) Ebu Talib oğlu Ali'nin benden sonra velayetine razı olduğu için" buyurdu. 81

        40- "Allah, iman edenlere ve iyi işlerde bulunanlara vaat etmiştir, onlar için bir bağışlama ve büyük bir ecir vardır."82

        Allame Hanefiyye Mevfik Bin Ahmed'in rivayetine göre Yezid Bin Şerahil Ensari, İmam Ali'nin şöyle dediğini duydum der: "Hz. Muhammed şöyle dedi: Ey Ali! Allah'u Teala'nın şu ayetini duymuyor musun: 'Allah iman edenlere ve iyi işlerde bulunanlara" ayetinden kasıt; Sen ve taraftarlanndır ve bizim buuşmayı vaat ettiğimiz yer havuzun başıdır. "83

        41- "İnkara sapanlar ve ayetlerimizi yalanlayanlar ise, alevli ateşin haikıdırlar onlar"84

79. Şevahid-ul Tenzil c.1 s.2180. Maide Suresi 381. Durr-ul Mensur c. 3 s. 19. Kur'an'da Hz. Ali c. 2 s. 56-59, Menakib-i ibn-i Meğazili s. 322-323, Maktel-i Hüseyin Harezmi c. 1 s. 470.480, Menakıb Harezmi s.8O82-Maide Suresi 983. Menakib il Harezmi s. 187

84- Maide Suresi 10

s:23

        Hafız İbn-i Meğazili'nin rivayetine göre İbn-i Abbas dedi ki Resulullah şöyle buyurdu: "İnkara sapanlar ve ayetlerimizi yalanlayanlar." Yani; Ali'nin velayetidir. Ali'nin velayet hakkını tanımak bütün alemlerin üzerine farzdır"85

        42- "And olsum ki Allah israiloğullarından kesin söz almıştır'. Onlardan on iki güvenilir gözetleyici göndemiştik. "86

İbni Abbas şöyle demiştir: "Cabir b. Abdullah Ensari ayağa kalkarak: 'Ya Resulullah imamların sayısı kaçtır?' dedi. Resulullah şöyle buyurdu: 'Ya Cabir bana sorduğun için All- ah sana rahmet eylesin, imamların sayısı Allah-u Teala'nın şu ayette buyurduğu İsrail oğullarının on iki güvenilir gözeticileri kadardır. Allah buyuruyor ki: 'And olsun ki "

        Ey Cabir imamlar 12 tanedir. Onların evveli Ali bin Talib ve

sonuncusu Muhammed Mehdi 'dir. "87

          43- "...Onları dosdoğru yola yöneltip iletir" 88

        Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre Yeman Mevla Mesab b. Zübeyr şöyle demiştir. "Ali bin Ebi Talib, insanları doğru yola iletir."89

        44- "Ey İman edenler, Allah'tan korkup-sakının ve sizi O'na yaklaştıracak vesile arayın. "90

       İmam Ali (a.s) dedi ki, Hz. Resulullah bu ayetin tefsirinde öyle buyurdu. "Evladımdan gelecek olan imamlara itaat, Allah'a itaattir, onlara isyan Allah'a isyandır. Onlar kopmayan kulp ve Allaha vesiledirler. "91

-----------

85- Menakib ibni Meğazili s. 322-32386- Maide Suresi 1287 - Menakib Mi'et Menakib 40 s. 28-2988- Maide Suresi 1689- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 6590- Maide Suresi 3591- Meveddet Pınarları s.92

i

        Allame Hindi bu ayetin tefsirinde, Ehl-i Beyt'in kıyamet gününde Allah'a vesile veren yakınları olduğunu kaydediyor.92

       Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini birçok Sünni alimi kaydetmektedir. Onlardan bazdan şunlardır:

-Menkıb İbn-ı Meğazili s. 56-İbn-ı Hacer Heysemi: Mecme-ul Zevaid c. 1 s. 239 -Menakib-ul Mi'et, Menakib 53 s. 36

        45- "Ey İman edenler! Sizden kim dininden dönerse (bilsin ki) Allah, sevdiği ve kendisini seven müminlere karşı alçak gönüllü (şefkatli), kafirlere karşı onurlu ve zorlu bir toplum getirecektir. Allah yolunda cihad ederler ve hiçbir kınayanın kınama- sından korkmazlar. Bu, Allah'm dilediğine verdiği lütfudur. Allah'ın lütfu ve ilmi geniştir." 93

       Fahri Razi bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet etmiştir: Bu ayet Ali'nin (a.s) hakkında indi, dedikten sonra şöyle naklediyor: Hz. Resulullah sancağı ona verdiği gün buyurduğu söz ona dalalet ediyor: "Sancağı öyle birisine vereceğim ki, o Allah'ı ve Resulunu sever, Allah ve Resulu de onu sever" bu vasfedilen sıfatlar bu ayette zikredilen sıfatlardır. 94

       Değerli okuyucu bu hadis sahih ve meşhurdur.

       46- "Sizin veliniz ancak Allah, O'nun Peygamberi ve namaz kılan ve rüku halinde zekat veren müminlerdir. "95

        Ehl-i Sünnet'in önde gelen tefsir alimlerinden biri olan Fahri Razi şöyle rivayet etmiştir: Ebu Zer dedi ki: "Bilin ki bir gün Hz. Resulullah ile birlikte öğle namazı kıldığımız bir sırada, bir dilenci mescittekilerden sadaka istedi fakat ona kimse bir şey vermedi. Bu sırada Hz. Ali-------------------

92- Irceh-ul Metalib s. 591-59293- Maide Suresi 5494- Mefatih-ul Ğayb c. 12 s. 30 Esnal Mutalib lil Cezni s. 10-11 95- Maide Suresi  55

s:25

rukü halindeydi. Elinin küçük parmağını ona doğru uzattı o parmağında yüzük vardı. Dilenci gidip yüzüğü hazretin parmağından çıkanp aldı." Bunun üzerine Hz. Resulullah Allah'a yakararak şöyle dua etti "Allah'ım kardeşim Musa sana dua etti ve  'Rabbiml gönlümü aç işimi kolaylaştır. Dilimdeki düğümü çöz ki, sözümü anlasınlar. Ailemden bana bir yardımcı ver. Kardeşim Harun'u... Onunla kuvvetimi arttır. Onu işime ortak et ki, seni çokça tespih edelim. Şüphesiz sen bizi görensin' 96 dedi.

        Sende ona! 'Senin isteklerin sana verildi. Ey Musa'97 diye vahyettin.

       Allah'ım! bende senin kulun ve peygamberinim benimde gönlümü aç, işimde kolaylık sağla, ailemden Ali'yi, bana yardımcı ver, onunla kuvvetimi arttır." Ebu Zer diyor ki: "And olsun Allah'a! Henüz Hz. Resulullah sözünü tamamlamamıştı ki, Cebrail 'Sizin veliniz ancak Allah, onun peygamberi ve namaz kılan ve rüku halinde zekat veren rnüminlerdir." ayetini getirdi. 98

        Değerli Kardeşlerim, bu ayetin İmam Ali (a.s) hakkında indiğine dair Ehl-i Sünnet alimleri ittifak etmişlerdir ve onlardan bazıları:

1.Harezmi: Ensab-ul Eşref c. 2 s. 1502.Tefsir Muhiddin Bin Arabi: c. 1 s. 334 3.Menakib Havarezmi: s. 1864.Cami-ul Beyan c. 1 s .165 taberi5.İbn Kesir: Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 2 s. 71 6. Vahidi: Esbab-ul Nuzul s. 148 mısır7. Suyuti: Durr'ul Mensur c. 2 s. 2958. Mutteki hindi: Kenzul Ummal c. 6 s. 405 9. Şevkani: Feth-ul Gadir c. 2 s. 5010. İbn Esir: Camı-ul Usul c. 9 s. 478

-----------------16- Ta-ha Suresi 25-35

17- Ta-ha Suresi 3618- Fahrı Razi: Tefsir-ul Kebir c.12 s. 26 Beyrut ~6

s:26

11. Kenci: Kiyafetul Talib s. 25012. Tefsir Kurtubi: c. 9 s. 33613. Hafız Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 202

        47- "Kim Allah'ı, Peygamberini ve inananları veli kabul ederse, bilsin ki, şüphesiz Allah'ın ordusu olanlar üstün gelirler. "99

        İbn-i Abbas şöyle demiştir: "Kim Allah'ı, Peygamberini ve inananian veli kabul ederse..." ayeti kerimesi İmam Ali hakkında has olarak indi.

        Hafız Hakim Haskani bu ayetin tefsirinde, İbn-i Abbas Hz. Resulullah'tan şöyle rivayet etmiştir. "... yüzüğü sana kim verdi? Dilenci şöyle dedi: "Ayakta olan (kişi Ali bin Ebi Talib)" Hz. Resulullah şöyle sordu: "Yüzüğü nasıl bir vaziyette verdi." O dedi: "Yüzüğü namazda rüku halinde iken verdi." Hz. Resulullah bunu duyduğunda tekbir getirerek şöyle dedi: Allahu Teala şöyle buyuruyor! "Kim Allah'ı, Peygamberini ve inananları veli kabul ederse, bilsin ki, şüphesiz Allah'ın ordusu üstün gelir."100

        48- "Ey Peygamber, Rabbin tarafından indirilen emri bildir..." 101

        Vahidi'nin nakline göre, bu ayeti kerime Gadir Hum günü Ali bin Ebi Talib hakkında indi. 102

            Fahreddin Razi bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Ey Peygamber, Rabbin tarafından indirilen emri bildir ve eğer bu tebliği ifa etmezsen, O'nun elçiliğini yapmamış olursun..." ayeti kerimesi, Ali bin Ebi Talib hakkında indi. Ayet indiğinde Ali'nin elinden tutup, Resulullah (saa) şöyle buyurmuştur:

        "Ben kimim mevlası isem Ali de onun mevlasıdır. Ey Allah'ım---------

99- Maida Suresi 56100- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 185-186 101- Maide Suresi 67102- Vahidi: Esbab-ul Nuzul s. 135

s:27

Ali'nin vilayetini kabul edip onu seveni sen de sev ve onun vilayetini inkar edip düşman olana sende düşman ol" 103

        Cemaleddin Suyuti'nin 'Durr'ul mensur' adlı tefsir kitabında şöyle naklediliyor:

        Ebu Said El Hudri dedi ki: "Bu ayeti kerime, Gadir Hum günü Ali bin Ebi T alib hakkında indi."

       Başka bir rivayette, Abdullah b. Mesud şöyle buyurmuştur: "Bizler Resulullah (s.a.a) zamanında bu ayeti kerimeyi şöyle okurduk: (Ey Peygamber) Ali'nin müminlerin mevlası olduğunu sana inen emir üzere bildir ve eğer bu tebliği ifa etmezsen onun elçiliğini yapmamış olursun..."lO4

        Ehl-i Sünnetin önde gelen alimleri bu ayetin tefsirinde hep-si yukarıda aktardığımız gibi ittifak etmişlerdir. Ve onların önde gelenleri şunlardır.

-Muhammed el Şevkani: Felh-ul Kadir c. 2 s. 57 -Hakim Haskani: Sevahid-ul Tenzil c. 1 s. 188-190 -Allame Nisaburi Ebu Bekir Muhammed b. Hasan (şafii) Tefsir-ul Nisaburi: c. 6 s. 194-195-İbn-i Esir: Es'ed-ul Ğabe C. 2 s. 67-Kahire-Taberi: Zuhair ukba s. 67 Kahire-Ahmed Bin hanbel: Musned c. 4 s. 281 Mısır-Belği: Menakib s. 28 Hind.-İbn Hacer-ul Askalani: Tehzib Tehzib c. 3 s. 327 -Zehebi: Mizan-ul rtidal c. 2 s. 107-Nisai: Hasais Emiril Müminin s. 89

        49- "Ey iman edenler akitleri yerine getirin" 105

       Zehebi, Abdullah b. Abbas'ın, bu ayetin tefsirinde şöyle de-------------------

103. Tefsir-ul Kebir c. 6 s. 53104- Suyuti: Durr'ul Mensur c. 2 s. 298 105- Maide Suresi 1

s:28

diğini nakletmiştir. "Kur'an'da her ne kadar 'Ey İman edenler' hitabı varsa, işte bu hitabın efendisi başta Ali' dir. Yüce Allah kitabında sahabeleri ayıpladığı halde, Ali'yi her zaman iyilikle anmıştır:'106

        50- "Allah buyurur ki: "İşte bu, doğrulara, doğruluklarının fayda vereceği gündür." 107

        Allame Hindi'nin rivayetine göre İbn-i Abbas şöyle dedi:"Ali sıddıkların efendisidir.'108

        51- "Allah kimi dilerse, saptırır; dilediği kimseyi de doğru yola iletir." "Qnları seçkin kıldık ve doğru yola ilettik."109

        Hafız Hakim Haskani Hanefi'nin rivayetine göre: Bu iki ayeti kerimedeki, "Sıratel Müstakim" yanı doğru yoldan kasıt hitabı İmam Ali'yedir.

        O rivayetlerden biri de, İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetin tefsirinde şöyle buyurdu: "Allahu Teala'nın işaret ettiği yol, Al-i Muhammed'in yoludur." 110

        52- "De ki! Kesin delil ancak üstün ve mükemmel huccet, Allah'm delilidir. O dileseydi hepsini doğru yola iletirdi." 111

        Meğazili, Enes'in bu ayetin tefsirinde şöyle dediğini nakletmiştir: Resulullah'ın yanında bulunuyorduk. Ali bin Ebi Talib'i gördüğümde şöyle buyurdu: "Ben ve Ali, kıyamet gününde bu ümmetin üzerine delil ve hüccetiz. "112

        Al-i Muhammedin kıyamet ve dünya gününde, yüce Allah'ın bu ümmet üzerine göndermiş olduğu delil ve hücceti olduğunu destekleyen hadisler çoktur ve onlardan bazıları:------------------

106. Zehebi Mizan I'tidal c. 3 s. 311 107. Maide Suresi 119108- Inceh-ul MeTalib s. 19109- En'am Suresi 39 ve 87110- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 59-61 111. En'am Suresi 145112- Menalib ibn Meğazili s. 40 ve 197

s:29

Suyuti: Meğt'ul Hadis s. 19Taberi: Zehair-ul Ukba s. 77Taberi: Rayazun Nazire c. 2 s. 193 Hatib Bağdadi: Tanh-ul Bağdat c. 2 s. 88 Harezmi : Menakıb-ı Harezmi s. 228

        53- "Anaya babaya iyilik edin"113

        Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Yüce Allah bana itaat etmenizi ve bana karşı gelmemenizi; emrime tabi olmanızı farz kıldı. Bana tabi olmanızı farz kıldığı gibi benden sonra Ali bin Ebi Talib'e itaat etmenizi de farz kıldı. Bana karşı gelmenizi yasakladığı gibi ona karşı gelmenizi de yasakladı. Yüce Allah Ali'yi vezirim, varisim karar kıldı. Ali bendendir. Ben de Ali denim.Ali'yi sevmek iman, Ali'ye buğz

ise küfürdür. Onu seven beni sevmiştir, ona buğzeden bana buğz etmiştir. Ben kimim mevlası isem Ali'de onun mevlasıdır. Ben bütün müslümanların mevlasıyım. Ben ve o, bu ümmetin babasıyız. "114

        Meğazili, Hz.Resulullah'ın şöyle buyurduğunu naklediyor:

        "Ali'nin müslümanlar üzerindeki hakkı, babanın evlatları üzerinde olan hakkı gibidir. "115

-Zehebi: Mi'zan İ'tıdal c. 2 s 313 -Asakalanı "Lısan-ul Mizan c. 4 s. 399 -Harezmi: Menakıb-ı Harezmi s. 23 ve 219

        54- "İblis, beni azdırdığın için ant olsun ki, senin doğru yolun üzerinde otunıp onlara karşı duracağım."116

       Hakim Haskani Hanefi'nin naklettiği bir rivayete göre Hz. Muhammed (saa) bu ayetin tefsirinde şöyle buyurdu: « ayeti kerimede İblis'in, 'senin doğru yolun' dediği yol, Ali bin Ebu Ta-------------------

113- En'am Suresi 151114 -Manakıb Mı'et Menakıb 22 s. 15 115- Menakib ibn-i Meğaziii s. 48 116- Araf Suresi 16

s:30

lib'in yoludur. "117

         55- 'Ve derler ki, hamd olsun Allah'a ki; Bizi hidayeti ile buna ulaştırdı. Allah hidayet etmeseydi biz bunu bulamazdık... " 118

        Allame Kabbisi, sünni alimlerinin önde gelen tefsir alimleinden olan Taberi den şöyle naklediyor. Hz. Resulullah Gadir Hum günü hutbesinde şöyle buyurdu: "Ey insanlar size dediğim gibi, müminlerin emri Ali'yi tebrik edin'. Ve şöyle deyin 'Ve derler ki hamdolsun Allah'a ki; bizi hidayeti ile buna ulaştırdı. Allahu Teala bütün söylenenleri (kalbinde), nefsinde hainlik olanlan da biliyor. "119

        56- "....A'raf üzerinde herkesi simasından tanıyan adamlar vardır." 120

        İbn-i Hacer (şafii) Sa'lebi'nin tefsirin'den İbn-i Abbas'ın bu ayetin tefsirinde şöyle dediğini rivayet ediyor: "A'raf, sırat köprüsünün üstünde olan yüksek, bir dağdır. O dağın üzerinde Ab- bas, Hamza ve Ali bin Ebi Talib ve Cafer-i Tayyar dururlar. Kendilerini sevenleri yüzlerinin (nurundan) beyazlığından ve kendilerine buğzedenleri ise yüzlerinin kara olmasından tanırlar. "121 

(Note: Imam Cafer Sadık buyurdu ki:"A'raf üzerinde duracak olanlar Ehl-i Beyt imamlarıdır.")

        57- "A'raf ehl-i simalarından tanıdıkları bir takım adamlara, 'Ne çokluğunuz ne de taslamakta olduğunuz büyüklük size yarar sağladı" l22

        Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine Selman Farisi şöyle demiştir: Hz. Muhammed'in Imam Ali'ye on dan fazla şöyle bu- yurduğunu duydum: "Ey Ali sen ve senin vasilerin (imamlar) cennet i~e cehennem arasında Araf ehlisiniz. Sizi tanıyanlar ve

117_Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.200118. Araf Suresi 43119. Kitap Maza rı Tarih c. 3s. 156, Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.200 120- A'raf Suresi 46121- Sevalk-ul Muhrike s.101

122- A'raf Suresi 48

31 

sizin tanıdığınız (vilayeti kabul edenler) cennete girebilecek ve cehenneme de ancak sizi inkar edenler ve sizin inkar ettikleriniz girecektir. "123 .

                58- "... Affet deyin ve kapıdan secde ederek girin ki, hatalarınızı bağışlayalım, iyilik yapanlara ihsanımızı arttıracağız demiştik."l24

        Hafız Heysemi (Safii)nin rivayetine göre Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ehl-i Beyt'imin sizin aranızda ki misali, İsrail oğullarının Hitta kapısı (Selamet kapısı) gibidir. Kim o kapıdan girerse Allah onu bağışlar. "125

        Mutteki Hindi'nin rivayetine göre Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ali bin Ebi Talib Hitta kapısıdır. Kim o kapıdan girerse mümin olur, ve kim de o kapıdan çıkarsa kafir olur. "126

        Sünni hadis alimleri yukarıda size sunmuş olduğumuz hadisi kendi kitaplarında kaydetmişlerdir. Ve onlardan bazdan şunlardır:

-Suyuti: El kaul-ul Celil, hadis 39-Şeyh Muhammed Derulşi: Esnal Metalib ti Ehadıs Muhtelefet-ul Meratıb Huruf-ul Ayn s. 141 Mısır-Allame Hındi: Menakıb Aynı s. 38-İbrahim Bin Abdullah Ri'sabi: Esna'l Metalib 18 babın sonu.

        59- "Hani Rabbin: Ademoğullarının sulbünden soyunu çıkarmış ve kendilerini nefislerine şahit tutmuş: Ben, sizin Rabb'niz değil miyim?" demişti. Onlar da demişlerdi ki: "Evet, biz buna şahidiz. Kıyamet günü: "Bizim bundan haberimiz yoktu." demeyiniz" l27

--------------------

123- Yenabi-ul Mevedde s. 452, Şevahid-ul Tenzil c.1 s.199 124. A'raf Suresi 161125- Mecme-ul Zevaid c.9 s.153126- Kenz-ul Ummal c.6 s. 153127 - A'raf Suresi 172

s:32

Bazı sünni alimleri bu ayetin tevil ve tefsirinde şöyle rivayet etmişlerdir: Hz. Muhammed (saa) şöyle buyurdu: "İnsanlar Ali'nin ne zamandan beri müminlerin emiri sıfatını aldığını bil- selerdi, onun faziletlerini inkar etmezlerdi. Ali müminlerin emiri sıfatını aldığında Adem (a.s) ruh ve ceset arasında idi. Yüce Allah mübarek kitabında şöyle buyurdu. "Hani Rabbim: Ademoğullarının sulbünden soyunu çakarmış..."l28

        60- "Allah'm doğru yola ilettiği kimse, doğru yoldadır. "129

       Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine göre Hz. Ali hutbelerinin birinde şöyle buyurdu: "Benim yol gösteren (hadi) ve benim hak yola ileten "130

        61- "Yarattıklarımızdan öyle bir ümmet vardır ki, onlar hakkı gösterirler ve onunla adaleti uygularlar. "131

        Hafız Süleyman Kunduzi'nin rivayetine göre Hz. Ali'den, Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Benden sonra ümmetim yetmiş üç fırkraya ayrılacak, yetmiş ikisi ateşliktir, bir fırkra, fırka-i naciyedir. " Hadısi şerif-i beyan ederken şöyle buyurmuşlardır: 'Yarattıklanmızdan öyle bir ümmet vardır ki, onlar hakkı gösterirler ve onunla adaleti uygularlar."

        "Bu ayeti kerimede, fırkai naciye beyan edilmiştir ki bu, ben, Ehl-i Beyt'im ve bize tabi olanlardır. "132

       62- "Ey Allah'ım, eğer bu kitap senin katından gelen bir gerçekse üzerimize gökten taş yağdır ya da bize elem verici bir azap ver." demişlerdi." 133

--------------

128. Delail-ul Sıdk, Allame Deylemiden naklen, Meğazili: Menakıb ibni Meğazili s. 271-172129- A'raf Suresi 178130- Yenabi-ul Mevedde s. 495131- A'raf S uresi 181132-Meveddet Pinarları s. 23 Ş. Yeşil yayınları ist

133- Enfal Suresi 32

s:33

        Allame Kabbisi, Hafız Ebi Ubeyd-ul Harvi'nın tefsirinden (Ğarib-ul Kur'an) naklen şöyle rivayet ediyor: Hz. Resulullah (saa) Gadır Hum günü Ali'nin hakkını (velayet ve imamet) du- yurduktan sonra, Cabır b. Nezer b. Hans b. Keldı Adbi Hz. Muhammed'e gelerek şöyle dedi: 'Ya Muhammed, Allah'm birliğini ve senin Allah'ın resulü olduğunu, namaz kılmayı, oruç tutmayı, hacca gitmeyi, zekat vermeyi emrettin ve kabul ettik. Bunlardan razı deyilmisin ki, amcan oğlu Ali'yi bizden (Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır) diyerek üstün tutuyorsun. Bu senden mi yoksa Allah'tan mi?" Hz. Muhammed şöyle buyurdu: "Vallahi bu emir Allah'tandır."

        Cabir giderek şöyle dedi: "Ey Allah'ım eğer Muhammed doğru söylüyorsa, gökyüzünden başımıza taş yağdır ya da bize elem verici bir azabı indir, Cabir kendi grubuna ulaşamadan, Allah'u Teala gök yüzünden taş indirerek, onu öldürdü. "134

        Sünni alimlerinin önde gelenlerinden Şeyhul İslam Hamaveyni (hanefi) Feraid-ul Semteynn bab 13 de naklediyor.

        İbni Sabbağ (maliki): Fusul-ul Muhimme s. 36

        Şeblenci (Şafii): Nur-ul Ebsar s. 78

        63- "Halbuki sen (Muhammed) onların içinde iken, Allah onlara azap edecek değildi..."135

        Meveddet Pınarları adlı kitabın yazarı, bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Resulullah (saa) bu ayette beyan olunan, zat- i şerifleri hakkındaki mananın, kıyamet gününe kadar, Ehl-i Beyt'inden gelecek İmamlar hakkında da tecelli edeceğini beyan buyurmuşlardır. Nasıl ki Resulullah (saa) ehli arza eman ise, Ehl-iBeyt'i de arz ehlinin emanıdır."

        Bu konu hakkında pek çok hadis zikr olunmuştur. Nitekim Resulullah (saa) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: "Ehl-i Beytim Ehl-i arzın emanıdır. Ehl-i beyt'im helak olursa----------------

134- Maza fil Tarih c. 3 s. 151 135- Enfal Suresi 33

s:34

dünyanın sonu gelir."136

        64- "......Hem de O'nun dostu olmadıkları halde, O'nun dostları ancak Allah'tan korkanlardır, fakat çoğu bunu bilmezler"137

        Hakim Haskani'nin rivayetine göre, İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Hem de onun dostu olmadıklan halde" ayetinden kasıt; Mekke kafirleri "Onun dostları ancak Allah'tan korkanlardır," ayetinden kasıt büyük şirklerden korkanlardır. Yani: "Ali bin Ebi Talib, Hamza, Cafer ve Akil'dır." Bunlar Allah'ın dostlandır. Fakat çoğu bunu bilmezler. "138

        65- "...Bilin ki ele geçirdiğiniz ganimetin beşte biri Allah'ın, Peygamberin ve yakınlarının, yetimlerin, düşkünlerin ve yolcularındır, Allah, her şeye güç yetendir."l39

        İman Cafer-i Sadık, (as) şöyle buyurdu: "Ayeti kerimede kastedilen Peygamberin yakınları olan; müminlerin emiri Ali ve geri kalan Ehl-i Beyt imamlarıdır. "

        Hz. Peygamberin döneminde elde edilen ganimetierin beşte biri Ehl-i Beyte tahsis ediliyordu. Bu tahsis Peygamberden sonra, Ebubekir, Ömer, Osman'ın döneminde verilmedi. Emevi ve Abbasi döneminde de verilmedi. Lakin bir çok Sünni tefsir alimleri bu ayeti kerimenin tefsirinde işaret edilen, yakınlardan kastın, Ali bin Ebi Talib (a.s) olduğuna işaret etmişlerdir. Ona göre ki, İmam Ali peygamberin kardeşi, damadı ve amcasının oğludur. Ve o akrabalık bakımından Peygambere en yakın olandır. Bu konu hakkında aşağıda size aktaracağım kaynaklara müracaat edebilirsiniz.

-Dur'ul Esrar c. 1 s. 159-Cami-ul Beyan fi Tefsirul Kur'an bu ayetin tefsirinde -Tefsir-ul Kasımi: c. 8 s. 3001 Mısır .

-Tefsir-ul Tehrir ve Tenvir c. 10 s. 9 Tunus------------------------

136- Hz. Muhammed (saa) Al-i Aba on iki Imam, Mehdi Resul, Meveddet Pinarlan ,. Yeşil Yayınları s. 131-132 ıst137 - Enfal Suresi  34

s:35

-Tefsir-ul Kur'an-i lil Kur'an c. 5 s. 618 -İhya-ul Ulumud Din c .3 s. 410 Kahire -Musned Ahmed Bin Hanbel c. 1 s. 320 Mısır -Tefsir-ul Keşşaf bu ayetin tefsirinde Mısır -Kur'anda Ehli Beyt 104

       66- "Eğer seni aldatmak isterlerse; Muhakkak ki Allah sana yeter.

Seni ve müminleri yardımıyla destekleyen O'dur" l40

       Ebu Hureyre'nin nakline göre: Hz. Resulullah şöyle buyurdu: 'Arşın üzerine şöyle yazıldığını gördüm. Allah'tan başka bir ilah ve O'nun şeriki yoktur. Muhammed, Allah'in peygamber ve uludur. Ve Onu Ali ile destekleyip kuvvetlendirdim. "

        Ayetteki Allah'ın yardımından kasıt: "Müminlerin emiri İmam Ali'dir. " Nitekim bunu destekleyen birçok sünni alimleri kitaplannda yer vermişlerdir.

-Süleyman Kunduzi Hanefi: Yanabi-ul Mevedde s. 94 -Taberi: Zehair-ul Ukba s. 69-Hafız Ebul Hasan b. Meğazili: Menakib adlı kitabında s. 39 -Harezmi: Menakib Harezmi S. 234-Taberi: Rıyaz-ul Nezer c. 2 s. 272-İbn Hacer: Mecme-ul Zevaid c. 9 s. 121-Alaeddin Hindi (Hanefi): Kenzul Ummal c. 6 s. 158 -Habb Bağdadi: Tarih-ul Bağdat c. 11 s. 173 -Kur'an'da Ehli Beyt s. 100. 105

        67- "Ey Peygamber, sana ve sana uyan müminlere Allah yeter"141

----------------------

138- Şevahid-ul Tenzil c.1 s. 216 139- Enfal Suresi 41140- Enfa\ Suesi 62141- Enfal Suresi  64

s:36

Hatib Ebu Bekir Ahmed b. Ali Bağdadi'nin nakline göre, Cabir b. Abdullah Ensari bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Ey Peygamber, sana ve sana uyan müminlere Allah yeter" ayetinden maksat; Ali bin Ebi Talib'tir ve müminlerin efendisidir."142

-Allame Hindi: İrceh-ul Metalib s. 88-Allame Hanefiyye Mir. Muhammed Salih Keşfi Tirmizi: Menakıb Iıl Keşfi ewel bab'da naklediyor

        68- "En büyük hac günü, Allah ve Resulünden insanlara bir ilan bildirilir. Allah ve Peygamberi müşriklerden kesinlikle uzaktır."l43

        Tefsir ve tarih alimlerinin nakline göre, Tövbe suresinin bu ayeti indiğinde, Hz. Peygamber Ebu Bekiri Tövbe suresi ile Mekke'de bulunanlara ilan etmesi için gönderdikten sonra Cebrail (a.s) Peygambere gelerek şöyle dedi: "Rabbin sana selam söyler ve buyurur ki: Benim yerime ancak sen

veya senden olan biri eda edebilir!" Bunu duyan Peygamber hemen Müminlerin Emiri Ali'yi Ebu Bekir'in arkasından gönderip, sureyi ondan almasını ve onu müşriklere İmam Ali'nin okumasını buyurdu. İmam Ali yolda Ebu Bekir'e yetişip, ayetleri onun elinden aldı. Mekke'ye ulaştığında, İmam Ali sureyi hazır olanlara bildirdi. Bu olaydan sonra Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Benim yerime ancak ben veya Ali eda edebilir."

        Tefsir, tarih ve hadis alimleri bu ayetin tefsirinde yukarıda aktardığımız gibi bu olayı ittifak ile kaydediyorlar. Ve onlardan bazıları şunlardır:

-Sahih Buhari c. 5 s. 37-Taberi: Camı-ul beyan fi Tefsir-ul Kur'an c. 1 s. 46 -Tefsir-ul Menar c. 10 s. 157-Tefsir-ul Kur'an-ul Kerim Şeyh Şeltut s. 608 -Tefsir-ul Tehrir vel Tenvir c. 10 s. 100---------------------------

142- Menakib Hatib Bağdadi s. 186 143- Tövbe Suresi  3

s:37

-Tefsir-ul Kasımi c. 8 s. 3069-Durr'ul Mensur: Bu ayetin tefsirinde -Nizamul Dur. C. 8 s. 364-365- Tefsir-ul Kur'an-iI lil Kur'an c. 5 s. 698 -Menakıb Harezmi s. 24 ve 223-Menakıb ibni Meğazili s. 112-Feraidul Semteyn s. 58-Sevaik-ul Muhrike s. 75, 93-Mizan-ul İ'tidal Zehebi c. 1 s. 205-EI İstiab c. 3 s. 35-Kifayet-ul Talib s. 242-Fezail Ali Bin Ebi T alıb İbni Hanbel c. 1 s. 43 -Hasais-ul Emiril Müminin Nisai s. 20 -Menakıb Ayni s. 18 ve 198

        69- "Eğer antlaşmalarından sonra yine yeminlerini bozar ve dininize saldırırlarsa; o kafir önderlerini hemen öldürün çünkü onların yeminleri yoktur...."l44 .        Hafız Hakim Haskanni'nin rivayetine göre: Müminlerin İmamı Hz. Ali şöyle buyurdu: "Cemel ve Sıfiın Savaşında, karşı tarafa ancak Allah'ın kitabındaki şu ayete dayanarak savaştım ve bu ayet bu gün için nazil oldu. Eğer antlaşmalarından sonra yine yeminlerini bozar ve dininize saldırırlarsa"145

        Başka bir rivayette İmam Basra'da iken Cemel savaşı başlamadan önce bu ayeti okudu ve şöyle buyurdu: Anah'a andolsun ki, Resulullah (saa) bana

ahdedip şöyle buyurmuştu: "Ey Ali! yeminlerini bozanlara; baği, asi olanlara ve dinden çıkanlara karşı savaşacaksın ki, bunların imanı yoktur. "

        70- "Hacılara su vermeyi, Mecid-i Haram'ı onarmayı Allah'a ve Ahiret gününe iman edip de Allah yolunda cihat eden------------------------

144- Tövbe Suresi 12 .145- Şevadhid-ul Tenzil c. 1 s. 205, Kur'an'da Ehli Beyt s. 106

s:38

ierin imanı ile bir mi tutuyorsunuz? Cnlar Allah katında bir olmazlar Allah zulmeden toplumu doğru yola iletmez." "İnanan, hicret eden, Allah yolunda mallarıyla canlarıyla cihat eden kim- selere Allah katında büyük dereceler vardır. Kurtuluşa erenlerde işte onlardır."l46

        Hafız Süleyman, Nesai'nin ikinci cildinden Muhammed b. Kab El Kurtubi'nin şu rivayetine göre: "Bir gün Abd-ud Dar'dan Talha b. Şeybe, Abbas b. Abd-ul Muttalib Kabe'ye olan hizmetlerinden bahsedip iftihar ediyorlardı. Talha, "Kabe'nin anahtarları bende", Abbas ise "sulama işi bana ait" diyordu. Yanlannda bulunan Hz. Ali'de şöyle buyurdu: 'Ben bu beyte herkesten altı yıl öncesinden secde edenim ve cihat eden benim' dedi. Ve akabinde Cebrail (a.s) bu ayeti getirdi. "Hacdara su vermeyi Mes- cid-i Haram-ı onarmayı..."147

        İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyurdu: Ayet, Ali, Hamza, Cafer, Abbas ve Şeybe hakkında indi. Abbas ve Şeybe, Ali'ye karşı iftihar ederek, Abbas şöyle dedi: "Ben senden daha faziletliyim çünkü hacdara su vermek benim elimdedir. Şeybe de dedi ki: Ben de senden daha faziletliyim çünkü Mescid-i Haram-ı tamir etmek benim elimdedir: İmam Ali'de şöyle buyurdu: Ben ikinizden daha faziletliyim. Çünkü sizden önce Allah'a iman ettim ve Allah yolunda cihatta ve hicrette bulundum."

        İkisi de dedi ki: "Bizler Resulullahım (saa) vereceği hükme razıyız."

        Beraberce Resulullah'ın huzuruna varıp, herkes dediğini tekrarladıktan sonra, yüce Allah Peygamberine şu ayetleri indirdi: "Siz, hacılara su venneyi, Mescid-i Haram-ı tamir etmeyi, Allah'a ve Ahiret gününe inanan....."148

        Ehl-i sünnetin önde gelen alimleri bu ayetin tefsir ve tevilinde yukarıda aktardığımız gibi rivayet ediyorlar ve onlardan bazıları şunlardır.--------------------------

146- Tövbe Suresi 19-20147- Meveddet Pmarlani, s.18 148- Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 108

39

-Kifayet-ul Talib s. 237-238 Kenci Şafii -Ruhul Beyan c. 1 s. 323-Nur-ul Ebsar s. 77-Nuzhet-ul Mecalis c. 2 s. 169-Tefsir-ul Celalin c. 1 s. 10-Tefsirul Kurtubi c. 8 s. 91-Tefsirul Menar c. 1 s. 216-Tefsirul Kur'an-ul Azim c. 2 s. 241 -Cami-ul Beyan fi Tefsirul Kur'an c. l0, s. 68 -Mefatih-ul Gayb c. 4 s. 422-Esbâb-ul Nuzul s. 182-Durr'ul Mensur c. 3 s. 218-Fusulul Mubimme s. 123-Camı ul Usul c. 9 s. 477

        71- "Ey lman edenler, Allah'tan korkun ve doArularla beraber ohm"149

         İbn-i Asakır bu ayetin tefsirinde şöyle rivayet ediyor: Ayetten kasıt; "Ali bin Ebi Talib ile beraber olunuz."150

        İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Bu ayetteki 'Ey iman edenler' ve 'doğrularla beraber olun' hitaptan kasıt, İmam Ali bin Ebi Talib'e has olarak nazil olmuştur."151

        Bu ayeti kerimenin İmam Ali hakkında indiğini birçok sünni alimi kaydetmektedir. Onlardan bazıları şunlardır.

-İbn-i Hacer Heysemi: Sevaik-ul Muhrike s. 93-Kenci Şafi: Kifayet-ul Talib s. 111 -Hamaveyni Şafii: Feraid-ul Semteyn c. 1 s. 68 -Suyuti: Ed Durr'ul Mensur c. 3 s. 390-------------------------------

149- Tövbe Suresi 119150- Tarih Medinet Dimeşk c. 2 s. 421-422 151 Menakibi Harezmi s. 196

s:40

-Hafız Süleyman Kunduzi: Meveddet Pinarlan. s. 33, 105,130 -Zerendi Hanefi: Nizam Durr-ul Semteyn s. 92-Allame Hindi: İrceh-ul Metalıb Fi Menakıb Ali Bin Ebi Talib s. 60

        72- ".....Hakka eriştiren mi, yoksa götürülmeden gidemeyen mi uyulmaya daha layıktır. Ne oluyor size, nasıl hüküm ediyorsunuz?" 152

        Hakim Haskani'nin nakline göre İbn-i Abbas bu ayetin tefsirinde şöyle demiştir: "Kendi aralannda tartışan kavim, bu münakaşayı Hz. Peygambere götürdüler ve Hz. Peygamber bazı sahabelerine emrederek onların aralannda hüküm vermelerini istedi. Verdikleri hükümden razı olmadılar. Daha sonra İmam Ali'nin hüküm vermesini istedi. Onların arasında hüküm verdi ve onlar onun verdiği hükümden razı oldular. Bunun üzerine bazı münafıklar onlara şöyle dedi: Falan kişi size hüküm etti fakat razı olmadınız. Fakat Ali size bir hüküm verdi ve onun hük- müne razı oldunuz vay halinize! Bunun mukabilinde yüce Allah Ali'nin hakkında bu ayeti indiirdi. 'Hakka eriştiren mi, yoksa...' Ondan dolayı ki, Ali'nin verdiği hüküm en doğru hükümdür."153

        73- "O gerçek mi? diye senden haber sorarlar. De ki: Rabbime and olsunı ki o, muhakkak gerçektir......" l54

        Hafız Hakim Haskani'nin rivayetine göre: Mekke ehli Ya Muhammed, Ali'nin imameti hakkında söylediklerin gerçek mi? Dediler. Hz. Resulullah buyurdu: "Rabbime andolsun ki, Ali hakkında söylediklerim doğrudur. "155--------------

152 -Yunus Suresi 35153- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 265 154- Yunus Suresi 53155- Sevahid-ul Tenzil c. 1 s.267

s:41

          74- "De ki: Allah'ın fazileti ve rahmeti ile..."156

        Sünni alimlerinin önde gelenlerinden biri olan İbn-i Asakir Tarih Medinet-i Dimeşk' adlı kitabında, Abdullah Bin Abbas'ın bu ayetin tefsirinde şöyle dediğini rivayet ediyor: "Allah'ın Fazileti Resulullah (saa) ve Allah'ın Rahmeti ise Ali'dir."157

        75- "Biliniz ki, Allah'ın dostlarına korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir." 158

        Harezmi Enes'den Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Ali ve Onun zürriyeti ve sevenleri (taraftarları) cennete ilk önce gireceklerdir. Ve Onlar cennette Allah'in ve Allah dostlannın komşularıdır. "159

        Hakkim Haskani Ebu Hureyre'den Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "... .İnsanlann üzüldüğü ve insanların korktuğundan korkmazlar ve üzülmeyecekler, eğer onlar üzüldüğünde biliyor musunuz kimlerdir. " Dedik ki: "Hayır ya

Resulullah" Hz. Resulullah buyurdu: "Onlar, Ali bin Ebi Talib, Hamza b. Abdulmut- talib, Cafer ve Akil'dır. " Hz. Resulullah daha sonra bu ayeti ke-rimeyi okudu: "Biliniz ki, Allahm dostlarına korku yoktur "160

        76- "Ona bir hazine indiriiseydi, yahut onunla beraber ya- nında bir melek de geJSeYdi demeierine SıkıIarak, sana vahye di- lenlerin bir iasmmı terk ediverecek misin? sen ancak bir korku- tucusun ve Allah her şeyi konır."161

        Bu ayetin tefsirinde Hz. İmam Cafer-i Sadık (a. s) şöyle buyurdu: Ayeti kerimenin iniş sebebi şudur: Hz. Peygamber (saa) bir gün İmam Ali'ye buyurdu ki: "Ey Ali! Allah'tan seni bana vezir kılmasını istedim ve kabul etti; Seni vasim kılmasını istedim, kabul etti ve seni ümmetimin üzerine halifem olmanı istedim yi-------------------

156- Yunus Suresi 58157- Tarihık Medinet Dimeşk. s. 428, Fazılet-i Ehli Beyt-i Resulullah s. 73 158- Yunus Suresi 62159- Menakib Harezmi s.32160 Sevahid-ul Tenzil c. 1 s. 270161- Hud Suresi 12

s:42

ne kabul etti! "

       Hz. Peygamberin yanında duran, Kureyşliler'den iki kişi birbirine şöyle dediler: "Allah'a ant olsun ki, su tulumunun içinde çürümüş, eskimiş bir tabak hurma, Muhammed'in Rabbin'den istediğinden daha hayırlıdır. Rabbin den bir melek gelseydi de, ona yardımcı olsaydı veyahut ona mülk indirseydi de, fakirliğini giderseydi Allah'a and olsun ki, kendisi hakla veya batılı Allah'tan dileseydi, isteği kabul edilecekti!" Ve bunun akabinde Yüce Allah bu ayeti kerimeyi indirdi?: "Ona bir hazine indirilseydi, yahut onunla beraber yanında bir melek de gelseydi..."162

        Sünni alimlerinden olan Hakim Haskani'de bu ayetin tevil ve tefsirinde yukarıda naklettiğimiz hadise yakın bir hadis nakletmiştir. 163

       77- "Rabbin den açık bir delil üzerinde buhman, ardmca da, Rabbi tarafından bir şahit gelen" l64

       Hafız Süleyman kunduzi, İmam Ali'nin bu ayetin tefsirinde şöyle buyurduğunu naklediyor: "Beyyine (Açık bir delil) Hz. Muhammed; Şahid de benim"165

       Şevkani'nin nakline göre bu ayet hakkında, Hz. Resulullah (saa) şöyle buyurdu: "Rabbinden açık bir delil üzerinde bulunan benim ve ardınca da rabbi tarafından bir şahid gelen ise Ali'clir. "166

       İbn-i Asakir Tarih Medinet-i Dimeşk' adlı kitabında bu ayetin tefsirinde

yukarıda naklettiğimiz rivayet aynen nakledililiyor.167

       Sünni alimlerinin önde gelenleri bu ayetin tefsirinde, bu ümmetin şahidinin İmam Ali olduğuna dair birçok rivayetler nakletmişlerdir ve onlardan bazıları şunlardır.-------------------

162- Kur'an'da Elh-i Beyt s.124163- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.282-283164- Hud Suresi 17165- Meveddet Pınarlani s. 25 166- Feth-ul Kadir c. 2 s. 466

167- Tarih Medinet-i Dirneşk s. 420-421

s:43

Suyutı: Durr'ul Mensur c. 3 s. 324Muttuki Hindi Hanefi: Kenzul Ummal c. 1 s. 251 Kenci Şafii: Kifayet-ul Talib s. 111Fahri Razi: Mefatih-ul Gayb bu ayetin tefsirinde Harezmi: Menakib Harezmi s. 197Meğazili: Menakıb İbn-i Meğazili s. 270-271 İbn-ı Ebi-l Hedid Mutezili: Şerh-ul Nehcul Belağa c. 1 s.208 MısırTaberi: Cam-ul Beyan Fi Tefsir-ul Kur'an c. 21 s. 10Cevzi: Tezkiretul Havas-ul Ummeh s. 10 Hindi Ubeydallah Besmel: İrceh-ul Metalib s. 62 Mes'ud el Beğvi: Ma'alim el Tenzil c. 3 s. 224 Alaeddin Ali Bin Muhammed Hanin: Hanin T efsiri c. 3 s.224

        78- "Yeryüzünde hepsi de aynı kaynaktan sulanan birbirine sınır toprak parçaları, üzüm bağları... "168

Cabir b. Abdullah Ensari bu ayetin tefsirinde, Hz. Resulul- lah'ın İmam Ali'ye şöyle dediğini duydum: " Ya Ali, insanlar muhtelif soylardan sen ve ben ise bir soydanız (bir ağaçtanız)" demiştir.169

       79- "Şüphesiz sen bir uyarıcısın fakat her toplumun hadisi (yol göstericisi) vardır. "170

       Sa'lebi'nin rivayetine göre; İbn-i Abbas bu ayetin 'tefsirinde şöyle demiştir: Bu ayet indiği zaman Hz. Resulullah şöyle dedi: "Uyarıcı benim, hadi ise Ali'dir. Ya Ali benden sonra hidayet ehl-i seninle hidayeti seçecektir. "------------------

168. Ra'd Suresi 4169. Durr'ul Mensur bu ayetin tersirinde, Kenzul Umma! c. 6 s. 154 Menakıb Harezmi s. 86, Mustedrek Alal Sahiheyn c. 2 s. 241170. Rad Suresi 7

s:44

        Tefsir alimleri bu ayetin tefsirinde de, bu ayetteki Hadi hitabından, İmam Ali (a.s)'nin kastedildiğini nakletmektedirler. Ve onlardan bazıları şunlardır.

-Taberi: Cami-ul Beyan c. 13 s. 72-İbn-i Sabbağ (maliki): Fusul-ul Muhimme fasıl 1-Şeblenci (Şafii): Nur-ul Ebsar s. 70-Mufessirlerin Şeyhi İsmail Hanifi: Ruhul beyan c. 2 s. 440 -Süleyman Kunduzi: Meveddet Pınarlan s. 26 -Kenei: Kifayet-ul Talib s. 109-Nisaburi: Mustedrek alal Sahiheyn c. 3 s. 129-Mutteki Hanefi Hindi: Kenzul Ummal c. 1 s. 251-Fahri Razi: Mefatih-ul Gayb bu ayetin tefsirinde-Suyutl: Durr'ul Mensur-Fakir Ayni: Menakıb Ayni s. 18- 26-Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 301-302 -İbn Şehr-i Aşub: Menakib İbn-i Şehr Eşub c. 3 s. 83

        80- "Onlar ki, inanmışlardır ve kalpleri Allah'ı anmakla huzura kavuşmuştur. Dikkat edin gerçekten kalpler, ancak Allah'ı anmakla huzura kavuşur."171

       Suyuti'nin rivayetine göre İmam Ali, Hz. Resulullah'tan şöyle naklediyor: "Onlar ki inanmışlardır ve kalpleri Allah'ı..." bu ayette, "Kim Allah ve Resulünü sever ve Ehli Beyt'imi samimi sever. "172

        Hz. Resulullah (saa) İmam Ali'ye şöyle buyurdu: 'Bu ayetin kimin hakkında indiğini biliyor musun?" İmam Ali dedi ki: "Allah ve Resulu daha iyi bilirler." Resulullah (saa) buyurdu ki: 'Bu ayet, beni tasdik edip bana iman edenler ve senin zürriyetini senden sonra da sevip sizlere bu emri (halifeHği) teslim edenler---------------------

171. Rad  Suresi 28172. Durr'ul Mensur bu ayetin tersirinde

s:45

hakkında inmiştir. "173

        81- "İman edip iyi ameller işleyenler için hoş bir hayat (tuba) ve güzel bir gelecek vardır." 174

        Süleyman Kunduzi Sa'lebi'den naklettiği rivayetine göre İmam Muhammed Bakır'dan Hz. Resululaha bu ayeti kerimenin manası sorulduğunda şöyle buyurdu: "0, kökü benim evimde, dalları cennete uzanan Allah'in öz eliyle cenneti Adne diktiği bir ağaçtır. "

        Ya Resulullah! Bu ağaç hakkında, önceden buyurmuşdunuz ki, onun kökü Ali ve Fatıma'nın evinde, dalları da cennet ehlinin üzerinde diye sorulduğunda, Hz. Muhammed şöyle buyurdu: "Benim evimle Ali ve Fatımanın evi birdir. Cenab-ı Hak kendi eli ile diktiği bu ağaca ruhundan ruh üflemiştir. Güzelliği tarif ve tavsife gelmez, lütuf ve nimetleri benzersizdir. "175

        Bu hadisi bir çok Sünni alimi nakletmiştir. Onlardan bazıları şunlardır:

        Kurtubi: Tefsirul Kurtubi c. 9 s. 217        Suyutı: Durr'ul mensur c. 4 s. 59         Meğazili: Menakıb İbn-ı meğazili s. 268        Hakım Haskani Hanifi: Şevahid-ul tenzil c. 1 s. 5 ve c. 3 s.306

        82- "Görmez misin Allah nasıl bir misal verdi. Hoş bir söz; kökü sağlam  dalları göğe doğru olan bir ağaca benzer ki, Rabb'inin izniyie her zaman yemişini verir. İnsanlar ibret alsın liye Allah onlara misal veriyor."176

       Asım b. Hamza'nın naklettiği bir rivayetinde Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ben ağacın köküyüm, Ali bu ağacın gövdesidir.------------------------

173- Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 133174- Rad  Suresi 29175- Meveddet Pınarlani s. 20 176- İbrahim suresi 24-25

s:46

Hasan ve Hüseyin bu ağacın meyvesidir. Ehl-i Beyt 'in taraftar- lan ise bu ağacın yapraklandır "177

        Bir çok Sünni alimi bu ayetin tefsir ve tevilinde yukarıda naklettiğimiz hadisin aynısını naklediyorlar ve onlardan bazıları şunlardır.

-Hakim Haskani: Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 311-312 -Hakim Nisaburi: Mustedrek alal Sahiheyn c. 3 s. 126 -ıbn-ıl esir: Usd-ul ğabe c. 4 s. 22-İbn-ıl Hacer askalanı: T ehzib-ul T ehzib c. 6 s. 320 -Abdul Rauf-ul Menavi Şafii: Feyzul Gadir c. 3 s. 46

        83- "Hani İbrahim demişti ki; bu şehri emniyetli kıl, beni ve

oğullarımı da puta tapmaktan uzak tut." 178

        Imam Muhammed Bakır şöyle buyurdu: "Halil İbrahim dua etti: "Rabbim; bu şehri emniyetli kıl, beni ve oğullarımı da puta tapmaktan uzak tut. Onun bu duası Peygamberimiz Muhammede (saa) nübüwet olarak, Ali bin Talibe de imamet ve va- siyet olarak nailoldu. Şanı Yüce olan Allah buyurdu ki: 'Ey İbrahim: seni insanlara imam kıldım. ' İbrahim buyurdu ki: 'Benim zürriyetimden de kılacak mısın?' Allah buyurdu ki: 'Bu ahdime (imamete) zalimlerer asla nail olamayacaktır. ' Buradaki zalimlerden maksat; Allah'a şirk koşan ve putlara kurban kesenlerdir. Müminlerin emiri İmam Ali hariç Araplar ve Kureyş topluluğu, Peygamberimizin zuhurundan önce putlara tapmış ve onlara kurbanlar kesmişlerdi. İmamet putlara tapmış ve onlara kurban kesmiş birine asla caiz olmaz. Nitekim şam yüce olan Allah şöyle buyurdu: 'Bu ahdime (imamete) zalimler asla nail olmayacaktır. " 179------------------

177-Kifayet-ul Talib s. 220178-lbrahim Suresi 35179. Enis Emir Kur'an'da Elh-i Beyt s. 139 ve Şevatıid-ul Tenzil c. 1 s.316

180. Hicr SUresi 47

s:47

        84- 'Biz onların gönüllerinden kim söküp attık. Hepsi kardeş olarak tahtlar üzerinde karşılıklı oturacaklar"180

        Süleyman Kunduzi Menakıb'tan Zeyd b. Erkam'dan naklettiği bir rivayetine göre Hz. Peygamber şöyle buyurdu: 'Ya Ali! Sen ve Kızım Fatıma ile beraber benim cennetteki köşkümdesiniz. " dedikten sonra bu ayeti kerimeyi okudu. "181

        85- "Rabbin hakkı için onların hepsini mutlaka sorguya çekeceğiz." 182

        Hafız Hakim Haskanni'nin rivayetine göre, Sıddı bu ayetin tefsirinde şöyle dedi: "Rabbin hakkı için onların hepsini mutlaka şorguya çekeceğiz." yani İmam Ali'nin vilayeti hakkında"183

        86- "...Bilmiyorsanız, zikir ehline sorun."184

        Taberi'nin rivayetine göre İmam Muhammed Bakır (a.s) bu ayetin tefsirinde şöyle buyurmuştur. "'Şayet bilmiyorsanız, zikir ehiine sorun' ayetinde işaret edilen zikir ehli, biz ehlibeyt'iz. "185

        Ve Taberi' nin naklettiği başka bir rivayette ise İmam Ali şöyle

buyurmuştur: "Ayette işaret edilen zikir ehli biziz. "186

        Yusuf Göktan kendi tefsirinde bu ayeti genişçe nakletmiş ve bu ayette ki zikir ehlinden kastedilenlerin İmam Ali ve Ehl-i Beyt'i olduğunu kaydetmiştir. Aynca aşağıdaki kaynak kitaplarda da bu konu zikrediliyor.

-Ebu Ömer Yusuf b. Abdullah Endulisi :İstiab c. 3 s. 74-Ali Mutteki Hindi Hanefi: Kenzul Ummal c. 3 s. 95 -Cevzi: T ezkiret-ul Hevas s. 87-Ebu Davut Secistanı Süleyman bin Esa's: Sünen Ebi Davud----------------------

181- Meveddet Pınarlani s. 50 182- Hicr Suresi 92183- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.325184- Nahl Suresi 43185- Cami-ul Beyan c. 14 s. 109 bu ayetin tefsirin'de 186- Cami-ul Beyan c. 17 s. 5

s.48

c. 4 s ".114-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 81-İbrahim b. Muhammed Hamaveyni: Feraid-ul Semteyn c. 1 s. 66-Harezmi: Menakıb Harezmi s. 48

        Bu ve diğer sünni alimleri bu ayette ki zikir ehlinden kastın, Al-i Muhammed olduğuna dair aynı mana içeriğinde bir çok rivayetler nakletmişlerdir.

        87- "Akrabaya hakkını ver; yoksula ve yolda kalmışsa da..."187 .

            Meveddet Pınarian adlı kitab, Ali bin Hüseyin (a.s)'ın şöy- le buyurduğunu naklediyor: "Burada ki akrabalık hakkı beyanındaki murad-i ilahi; Ehl-i Beyt'tir. "188

        İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bu ayet nazil olduğu zaman Peygamber Hz. Fatıma'ya işte bu fedek arazisi senindir. Sana tahsis ettim." diye buyurdular. Ve "akrabaya... ayetinden kasıt Ehli Beyt manasını verdiler. "189

        İbn-i Abbas'ın nakline göre: Hz. Resulullah'a senin akrabaların kimdir, diye sorduğumuzda Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Ali, Fatıma ve çocukları"190

       88- "...Rabb'lerine hangisi daha yakın olacak diye vesile ararIar."191

        Hafız Haskani'nin nakline göre İkrime şöyle dedi: "Bu ayetteki vesileden maksat; Hz. Peygamber, Ali, Fatma, Hasan ve Hüseyin'dir."192--------------------------

187-lsra Suresi 26188- Gayet-ul Meram s. 40189- Meveddet Pınarlani s. 35-36 190- Menakıb Harezmi s. 131, Şevahid-ul Tenzil c. 2 s. 134, Durr'ul Mensur c. 4 s. 176191-lsra Suresi 57192- Şevahid-u\ Tenzil c. 1 s. 343

s:49

        Hz. Resulullah şöyle buyurdu:"Cennetteki tabakalar vesile diye adlanır. " diye buyurduğunda şöyle sordular: "Va Resulullah seninle beraber kim olacak?" Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Fatıma, kocası, Hasan ve Hüseyin"193

        İbni Kesir Dimeşki: T efsir-ul Kur'an-ıl Azim c. 3 s. 341         Mutteki Hindi: Muntehab Kenzul Ummal c. 5 s. 94        Hatıb Harezmi Meveffık bin Ahmed Hanefi: Mektel-i Hüseyin s. 66 .

        Değerli okuyucu Ehl-i Beyt'in en katı düşmanlanndan biri ve harici olan İkrime dahi Ehl-i Beyt'in bu faziletini İbn-i Abbas'dan naklediyor. Amma ki hakka doğru vesile olan Hz. Mu- hammed, Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyi'nin en katı düşmanlan dahi bu hakikati itiraf etmiş ve yazmışlardır. Amma ki günümüzdeki takipçileri ise bu hakikati ne zaman itiraf edip mazlum müslümanlara ilan edecekler. Bunun cevabını bekliyoruz?

        89- "O gün bütün insanları imamları ile çağıracağız. "194

        Bu ayet indiğinde müslümanlar, Hz. Peygambere sordular ki: "Va Resulullah! Bütün insanlann imamı sen değil misin?" Hz. Peygamber: "Ben bütün insanlara Allah tarafından gönderilmiş bir Peygamberim. Lakin benden sonra insanlann üzerine Eh-li Beyt'imden imamlar olacaktır. Bu durum muhakkak olacaktır. Fakat bunu küffar ve dalalet ehli taraftarlan tekzip edip, onlara zülmedeceklerdir "195

        Kıyamet gününde her ümmet kendi imamlan ile çağrıldığında, Allah-u Teala hidayet imamlarını çağırıp (İmam Ali, Hasan ve Hüseyin...) İmamlar ve taraftarlan hesaba çekilmeden cennete girecekerdir. Bu iddiamızı ehl-i sünnet alimi olan Hafız Kunduzi "Yenabi'ul  Mevedde" adlı kitabında nakletmektedir. 196------------------

93. Menakıb Ibni Meğazili s. 247 94. Isra Suresi 7195. Kur'an'da EhH Beyt s. 158 96- Yenabi-ul Mevedde s. 483

        90- "Şüphe yok ki inanan ve iyi işlerde bulunanlara  karşı Rahman, gönüllerde bir sevgi verir." 197

        İmam Ali bir gün Hz. Peygamberin huzurunda iken, Peygamber ona şöyle buyurdu: "Ey Ali! de ki: Ey Allah'im, inananların kalbinde bana karşı bir sevgi kıl!" İmam Ali bu duayı edince, Hz. Peygambere bu ayet indi: "Şüphe yok ki, inanan ve iyi işlerde bulunanlara karşı Rahman, gönüllerde bir sevgi verir." 198

        Allame Nisaburi ve İbn-i Hacer Şafii bu ayetin tefsirinde İbn-i Abbas Hz. Peygamberden şöyle naklediyor: "Hakikaten bu ayet Ali bin Ebi Talib hakkında indi. "199

        Taberi İbn-i Abbas'ın şöyle dediğini naklediyor. "Bu ayet Ali bin Ebi Talib hakkında indi. Allah-u Teala iman eden müminlerin kalbinde Ali'ye karşı bir sevgi karar kılmıştır. "200

        Bir çok Sünni alimi bu ayetin İmam Ali hakkında indiğini nakletmiştir ve onlardan bazıları şunlardır.

-Allame Ebu Bekir bin Şehabeddin Şafii: Reşfet-ul Sadi s. 25 -Hatib Bağdadi: Menakıb Bağdadi s. 188-Sebban Safii: İsaf-ul Rağıbin s. 109-Şeblenci Şafii: Nur-ul Ebsar s. 112-Ebu Abdilah Şemseddin Zehebi: Tezkıret-ul Hıfaz c. 1 s. 10 -Zamahşeri: Keşşaf bu ayetin tefsirinde-Camı-ul Zevaid c. 9 s. 125-Suyuti: Durr'ul Mensur c. 4 s. 287-İbni Meğazili: Menakıb İbni Megazili s. 327-Harezmi: Menakıb Harezmi s. 197

        91- "Musa şöyle dedi: 'Rabbim, gönlüme ferahlık ver.' İşimi kolaylaştır, dilimden bağı çöz ki, sözümü anlasınlar, bana ai--------------------------

197. Meryern Suresi 96198- Kur'an'da EhH Beyt s. 168199. Tefsir Nısaburi c. 3 s.520, Sevaik.ul Muhrike s. 170 200. Zuhaır-ul ukba fi meakıb zeviıl gurba c. 1 s. 89

s:51

lemden bir vezir ver, kardeşim Harun'u, beni onunla destekle, onu görevimde ortak kıl, böylece Seni çok tespih edelim ve Seni çokça analım, şüphesiz bizi görmektesin"201

İbn-i Abbas şöyle dedi: "Hz. Peygamber Ali'yi yanına alarak dört rekat

namaz kıldıktan sonra, elini semaya doğru açarak, şöyle dedi: Ey Allahım! Kardeşim Musa'nın sana dua ettiği gibi, bende senin kulun Muhammed (saa) Ey Allah'ım! Göğsümü aç, işimi kolaylaştır. Dilimden de düğümü çöz ki, sözümü iyi anlasınlar. Kendi ailemden bir vezir ver bana Kardeşim Ali'yi , onunla destekle beni, onu işimizde ortak yap ki, seni daha çok tesbih edelim. Ve seni daha çok analım." Daha sonra İbn-i Abbas şöyle dedi: "Bir münadinin şöyle dediğini duydum, Ya Ahmed senin isteklerin sana verildi."

        92- "Şüphesiz ki ben tövbe edeni, inanan ve salih amel işleyen sonrada doğru yola gireni muhakkak bağışlayanım."202

        İbn-i Hacer bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Müminlerin Emiri Ali ve Ehl-i Beyt'in vilayetine doğru girin. "203

        Yani doğru yola ginnekten kasit Ehl-i Beyt'in vilayetidir.

        93- "Kim de Beni anmaktan yüz çevirirse, şüphesiz onun için sııkıntılı bir hayat vardır. Ve biz onu kıyamet günü kör olarak başrederiz. "204

        Hafız Haskani Hanefi'nin nakline göre İbn-i Abbas bu ayet hakkında şöyle dedi: "Hakikaten kim Ali'in vilayetini tanımadan terkederse kıyamet günü Allah onu kör, dilsiz olarak haşredecektir. "205------------------

201- Taha Suresi 25-35202- Taha Suresi 82203- Delail Sıdk c. 2 s. 218204. Taha Suresi 124205- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s. 379-380

s:52

           94 "Ehline namazı öğret "206

        Hz. Resulullah (saa) bu ayet nazil olduğunda, her namaz vakti kızı Fatıma'nın ve Ali'nin kapısına giderek şöyle buyuruyordu: "Haydi namaza, Allah'ın rahmeti üzerinize olsun: "ve devamında şu ayeti okuyordu: "Allah ancak ve ancak sizden her türlü pisliği gidermek ister ve sizleri tertemiz kılmak diler. (Ahzab 33)"207

        95- "Şu Rableri hakkında tarbşmaya giren iki taraf: Kafir olanlar için ateşten bir elbise biçilmiştir. Başlarına da kaynar su dökülür. "208

        Ebu Zer şöyle dedi: "Bu ayet, Bedir günü Atıbe ile muharebe ederken Ali, Hamza ve Ubeyd bin Hans bin Abdulmuttalib hakkında indi. "209

       Birçok tefsir ve hadis alimi bu ayetin İmam Ali, Hamza, Ubeyd hakkında indiğine dair rivayetler nakletmişlerdir. Onlardan bazdan şunlardır.

-Suyuti: Durr'ul Mensur c. 4 s. 348 Suyuti bu ayetle ilgili hadisi Sahih Buhari' den naklediyor. -Tefsir alimi Beyheki: Tefsır-ul Mevabıb-ul Aliyye, bu ayetin tefsirinde-Sufyan bin Send bin Mesruk: T efsirul Sufyan s. 167-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 89-Meğazili: Menakıb İbni Meğazili s. 264-265 -Hakim: Mustedrek alal Sahiheyn c. 2 s. 386 -Ebu Davud Teyalsı 'Müsned Davud Tayalsı s. 65

        96- "Sur'a üfürüldüğü zaman, artık o gün aralarında ne akrabalık bağı kalır, ne de birbirlerini arayıp sorabilirler." 210-------------

206- Taha Suresi 132207- Şevahid-ul Tenzil c. 1 s.381-382 208- Hac Suresi 19209. Sahih Müslim c. 2 s. 550210- Müminun Suresi 101

s:53

        Meğazili' nin naklettiği bir rivayete göre Ömer bin Hattab Hz. Resulullah'ın şöyle buyurduğunu naklediyor: "Kıyamet günü bütün akrabalık bağları kesilir ancak benim nesebim kalır ve Ali bin Ebi Ta/ib benim nesebimdendir; kim Ali'yi severse ancak beni sevmiştir, kim ona buğz ederse bana buğzetmiştir.."211

        Tefsir alimleri kıyamet gününe kadar Hz. Resulullah'ın nesebinin kesilmeyeceğine dair rivayetler nakletmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Hatib Bağdadi: Tarih-u! Bağdat c. 6 s. 182 -Beyheki: Sünen Beyheki c. 7 s. 63-64-Hafız Ebu Naim Ahmed bin Abdullah İsbahanı: Hilyet-ut Jlema c. 7 s. 314-Zehebi: Tezkır-ul Hafız-ul Zehebi c. 3 s. 117.-İbn said: Tabakat-ul Kubra c. 8, s. 463-İbn-ı Hacer Heysemi: Mecme-ul Zevaid c. 9 s. 173 ve c.4,  s. 271

        97- "Ve yakın akrabalarını uyar" 212

        Hz. Resulullah (saa) bu ayet nazil olduğunda akrabalarını toplayarak

onlara hitaben şöyle buyurdu: "Ey Abdulmuttalib oğulları! Allaha and olsun ki; Araplardan hiçbir gencin kendi kavmine, benim size getirdiklerimden daha üstününü getirdiğini bilmiyorum;

         Şüphesiz ben size, dünya ve ahiretin hayrını getirdim. Yüce Allah bana, sizi kendisine davet etmemi emretmiştir. Sizler benim yakın akrabalarım ve içinizde bana uyanlarınız ardır. Allah her göndermiş olduğu peygambere muhakkak ehlinden bir kardeş, varis, vezzir ve vasi kılmışhr. Hanginiz ayağa kalkıp; kardeşim, vezirim ve ehlimden başka varisim olmak; benden sonra vasim, ehlim üzerine halifem ve borcumu ödemek üzere bana biat eder?" Hazır olanlar sustuklannda Imam----------------

211- Menakib ibni Meğazili s. 109 212- Şuara Suresi 214

s:54

Ali ayağa kalkıp, şöyle dedi: "Ben, biat ederim ya Resulullah." Hz. Resulullah (saa) elini Imam Ali'nin omuzuna koyup buyurdu: "Bu içinizde benim halifem, vasim ve kardeşimdir! Ona itaat ediniz." 213.

        Bir çok tefsir ve hadis alimi bu ayetin tefsirini daha detaylı olarak nakletmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Ebu Davud Secistanı: Sünen Ebi Davud c. 2-Ebu Cerir Taberi: Camı-ul Beyan fi Tefsiml Kur'an c. 19 s. 121 ve Tanh-ul Kebir'in de (Resulullah'a ilk iman edenlerin babı) bu rivayeti detayıyla nakletmiştir.-İbni Asakir: Tarih-ul Dimeşk, Tercumet-ul Ali bin Ebi Talib H. 132-Mutteki Hindi: Kenz-ul Ummal c. 13, s.128-129-İmarnuddin Ebul Fada bin Kesir: El bidayet vel Nihaye c.3, s.40 . -Alaeddin Ali bin Muhammed Hazin: Hazın Tefsiri c. 3, s. 224-Mes'ud Bağavi, Maalim el Tenzil c. 5 s. 127-Fazileti Ehl-i Beyt'i Resulullah Enis Emir s. 41,42,45, 55,58

        98- "Fakat biz onu ve gemidekileri kurtardık, bunu alemler için bir ibret kıldık"214

        İbn Abbas Hz. Resulullah'ın (saa) şöyle buyurduğunu naklediyor: Ya Ali senin ve evlatlarından olan imamların benden sonra ki misali Nuh 'un gemisi gibidir. Kim ona biner veya tutunursa kurtulur. Kim onu terk eder veya muhalif olursa boğulur helak olur " 215

        Bu hadis, hadis alimleri arasında sahih bir hadistir. Bu hadisi ehli sünnet alimleri küçük mana değişikliği ile nakletmişler-------------------

213-Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 195 214- Ankebut Suresi 15

215-Ğayet-u! Meram s. 238

55

dir ve onlardan bazıları

-ibn Hacer Heysemi: Sevaik-ul Muhrike s. 234 -Meğazili: Menakib İbn Meğazili s. 132-134 -Süleyman Kunduzi: Yenabi-ul Mevedde s. 28-Hatıb Bağdad: Tarih-ul Bağdad c. 12 s. 91-İbni Kesir Dimeşki: Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 9 s. 115 -Suyutı: Hasa'is-ul Kubra c. 2 s. 266-Hakım: Mustedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 150-Hafız Ebu Naim: Hilyet-ul Evliya c. 4 s. 306-Hafız Heysemi: Mecmul Zevaid c. 9 s. 168-Zehebi: Mızan-ul İ'tidal c. 1 s. 224

        99- "Gerçekten Allah her çeşit pislik ve noksanlığı siz Ehl- i Beyt'ten gidermeyi ve sizi tertemiz kılmayı irade buyurmuştur. "216

        Sahih-i Müslim Ayşe'den şöyle rivayet etmektedir: "Bir sabah Hz. Peygamber, koyun yününden dokunmuş siyah abayı, sırtına alarak evden çıkmak kastıyla kapıya yöneldiğinde o anda Hasan b. Ali'nin geldiğini fark etti, Hazret onu abasının içine aldı sonra, Hüseyin daha sonra sırayla Fatıma ve Ali geldi, ikisine de abasında yer verdikten sonra bu ayeti okudular. "217

        Değerli okuyucu bu ayeti kerime'nin Ehl-i Beyt hakkında indiği hakkında İslam uleması ittifak etmiştir. Ehl-i sünnet alimleri muhtelif lafzlarla nakletmiş oldukları rivayetler de tek bir görüş içinde, bu ayetin tefsirinde ve ayette kastedilenlerin, Hz. Muhammed (saa) Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyin olduklarını ve bunlardan başkalarına şamil olmadığı konusunda ittifak etmiş- lerdi. Ve onlardan bazıları:

-Ahmed b. Hanbel: Müsned Ahmed b. Hanbel c. 6 s. 202 -Hakım: Müstedrek A'lal Sahiheyn c. 3 s. 135---------------------

216- Ahzap Suresi 33.217_Sahih Müslim: Ehl-i Beyt'in Faziletleri c. 2 s. 331 ve c. 4 s. 24  Beyrut

s:56

-Ebu Davud Hafız Süleyman b. Davud Tayalsi: Müsned Tayalsi c. 8 s. 274 -Ahmed b. Muhammed Tahavi: Meskel-ul Esar c. 1 s. 333 -M. B. Sa'ib Kelbi: Tefsirul Kelbi s. 137-Muhibiddin Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 23

-Ahmed Mustafa Merağı (Mısır'ın, Ulumul Dar Kulliyesinin, İlahiyyat Fakültesinin Arap Dili Öğretmenidir): Tefsir-ul Meraği c. 22 s. 7 .-Harezmi: Mektel Hüseyn Harezmi c. 1 s. 94-M. Sabban: isaf-ul Rağıbın s. 107-ibni Esir: Kamil fı Tarih-ul ibn-i Esir c. 3 s. 204-Nisai: Hasais-ul Emiril Müminin Ali bin Ebi Talib s. 4 -Tefsir-ul Tibyan f. Ma'anil Kur'an c. 2 s. 1-Kifaye-tul Talib s. 200-Sahih Tirmizi c. 2 s. 301-Hasais-ul Nisai s. 72 - 76-Müsned Ahmed b. Hanbel c. 4 s. 363-Nizam Durr'ul Semteyn s. 18-Irsdul Sarı Şerh-ul Sahih Buhari c. 6 s. 81-Sıret-ul Halebiyye c. 3 s. 373-Riyazul Nezre c. 2 s. 192-Amdetul Kari c. 7 s. 592-Feth-ul Bari c. 7 s. 124-Tezkiret-ul Havas s. 41

        100- "Sizi karanlıktan aydınlığa çıkarmak için melekleri ile birlikte size rahmetini gönderen O'dur" 218

        Harezmi Enes b. Malik'ten naklettiği bir rivayette Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Melekler bana ve Aliye yedi sene sa------------------

218- Ahzap Suresi 43

s:57

lat getirdiler" Neden dolayı ya Resulullah diye sorulduğunda Hazret şöyle buyurdu: "Çünkü Allahu Teala'nın vahdaniyetini ilk kabul eden ben ve Ali idik. "219

-Muhammed b. İbrahim Hamaveyni: Feraid-ul Semteyn c. s. 47 de-İbni Esir: Esed-ul Gabe c. 4 s. 18 de-Taberi: Zuhair-ul Ukba s. 64 de

        101- "...Allah'ın Peygamberine eziyet vermeniz..."220

        Hakim Haskani Cabir b. Abdullah Ensari'den Hz. Resulullah'ın Ali'ye şöyle buyurduğunu rivayet eder: "Kim sana eziyet derse bana eziyet etmiştir. "Veya "Kim Ali'ye eziyet ederse bana eziyet etmiştir. "221

        102- "Şüphesiz Allah ve melekleri, Peygambere çok salavat

getirirler. Ey İman edenler siz de ona salavat getirin ve tam bir teslimiyetle selam verin" 222

        Buhari bu ayetin tefsirinde şöyle naklediyor: "Ya Resulullah! Sana selamın nasıl verileceği ni bildik. Lakin sana nasıl salavat getireceğimizi bilmiyoruz?" diye sorulduğunda Hz. Resulullah buyurdu ki: Deyiniz ki: "Ey Allah'ım Muhammed 've Al-i rfuhammed'e salavat eyle... "223

        Ali bin Ebi Talib Hz. Resulullah'ın amcasının oğlu, damadı, kardeşi ve O'nun Ehl-i Beyt'indendir. Ayrıca mubahale ayetinde O'nun kendi nefsi olarak zikredilmiştir. Bu ayetin Al-i Muhammed hakkında indiğine Sünni alimleri ittifak etmişlerdir ve onlardan bazıları şunlardır.

-Abdullah Rauf Menadı Şafii: Feyz-ul Gadır li Şerh-ul Ca- 1i-ul Sağır c. 5 s. 19--------------------

219-Menakıb Harezmi s. 31-32220- Ahzap Suresi 53221- Menakıb Harezmi s. 31-32, Şevahid Tenzil c. 2 s. 98 222- Ahzap Suresi 56223- Sahih Buhari c. 3'de bu ayetin tefsirine bakın

s:58

-Buhari:Edeb-ul Müfred s. 93-Kita-ul Da'vat:~ Salat Ala Nebi (saa)-Tefsir-ul Meraği c. 22 s. 34-Sevaik-ul Muhrike s. 88-Müsned İbni Hanbel c. 5 s. 353-Sahih-ul Nisai c. 1 s. 190-Sahih-ul İbni Mace Kitab-ul Salat s. 65-Müsned İmam Şafii: s. 23-Tarih-ul Bağdat c. 14 s. 303-Feth-ul Bari Şerh-ul Sahih Buhari c. 13 s. 411 -Müsned Alal Sahiheyn c. 1 s. 69-Sevaikul Muhrike s. 89 Fahri Razin'nin nakline göre, onlarca kaynak-Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 220-221

        103- "Biz her şeyi apacık bir kitapta saymışızdır."224

        Hafız Süleyman Kunduzi' nin nakline göre bu ayet nazil olduğunda ashab şöyle dedi: "Ya Resulullah bu kitap Tevrat, İncil, Kur'an mıdır?" Resulullah buyurdu ki: "Hayır" tam bu sırada müminlerin emiri İmam Ali (as) onların yanına geldiğinde, Hz. Peygamber şöyle dedi: Yüce Allah'ın, her şeyi apaçık bir şekilde saydığı kitap bu imamdır. "225

          104- "Selam olsun Yasin ailesine"226

        İbni Hacer'in nakline göre İbn-i Abbas şöyle dedi: "Al-i Yasin' den maksat, Al-i Muhammed'dir. "227

        Fahri Razi kendi tefsirinde Ehl-i Beyt'in sahip olduğu beş özellikle Peygamberle aynıdır. Bu özellikler:---------------------

224- Yasin Suresi 12225- Yenabi-ul Mevedde s. 77, Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 230 226- Saffat Suresi 130

s:59

        A) Kur'an'da Peygambere ve onun eşsiz Ehl-i Beyt'ine selam verilmesi "Selam olsun bütün Peygamberlere" (Saffat süresi 181)

        "Selam olsun yasin (Muhammed) Ehl-i Beyt'ine"

        B) Namazın Teşehhüt bölümünde Peygambere ve Ehl-i Beytine selam verilmesi

        C) Onların masum oluşlarında, Peygambere hitaben "Ta- ha" [Taha süresi 1) ve Ehl-i Beyt'ine hitaben "Ey Ehl-i Beyt" (Ahzab 33)

        D) Peygamber ve Ehl-i Beyti'ne sadakanın haram olması

        E) Allah'ın onlara muhabbet ve sevgi gösterilmesini farz kılması Peygambere muhabbet edilmesinin farz kılındığı ayet Al-i İmran süresi 31 228

        Ve Ehl-i Beyt'ine muhabbetinin farz kılındığı ayet ise Şura suresi 23

        Al-i Yasin den kasıt Al-i Muhammed olduğu konusunda alimler ittifak etmişlerdir ve onlardan bazıları:

-Sahih Müslim c. 2 s. 231-Mustedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 146 -Sahih Tirmizi c. 2 s. 393 ve 467 -Müsned İbni Hanbel c. 6 s. 313-Tefsir-ul Keşşaf c. 2 s. 329 -Manakib Harezmi s. 35-Sevaikul Muhrike s. 87-Reşfet-ul Sadi s. 16

        105- "Ben bu tebliğime karşılık sizden ancak yakınlarıma sevginizden başka bir mükafat ve ücret istemiyorum." 229-----------------------------

227- Sevaik-ul Muhrike 11 bab228- Tefsir-ul Fahri Razi c. 26 s. 162 mısır.

229- Şura Suresi 23

s:60

        Ehl-i Sünnet, Ehl-i Beyt Mektebi icma etmiştir ki, bu ayeti kerimede ki yakınlardan maksat, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hasan ve Hüseyin'dir. Hadis, tefsir ve tarih kitapları detaylı olarak nakletmişlerdir.

        Bu ayet nazil olduğunda sahabeler Hz. Peygambere: "Ey Allah'ın Resulü, Allah'ın bizlere muhabbet beslerneyi farz kıldığı kimseler de kimlerdir diye sorduklarında"

        Peygamber onların bu sorularına şöyle cevap verdi: "Ali, Fatıma ve onların iki evladıdır.(Hasan, Hüseyin)"

        Bu ayetle ilgili daha detaylı araştırma yapmak isteyenler aşağıda size sunacağımız kitaplara müracaat edebilirler. '

-Tefsir-ul Nesefi c. 4 s. 94-Tefsir-ul Kur'an-ul Azim c. 3 bu ayetin tefsirinde (İbni Kesir)-Zilal-ul Kur'an c. 25-Tefsir-ul Celaleyn c. 25 -Menakib Harezmi s. 39 -Mektel Harezmi c.1s.27-Yenabi-ul Mevedde s. 368 -Tefsir-ul Keşşaf ayetin tefsirinde -Tefsir-ul Kelbi c. 4 s. 35-Nur-ul Ebsar s. 112-İsa'ful Rağıbin s. 105-Esbab-ul Nuzul s. 243 Suyuti Mısır. -Tefsir-ul Hadis c. 2 s. 127

        Ve bu ayetin devamı olan "Kim bir iyilik yaparsa, onun iyiliğini arttırırız" ayetinden kastedilen "Ehl-i Beyt'e muhabbet beslemek" olduğunu Ehl-i sünnet alimleri kaydediyor ve onlardan bazıları:

-Sevahid-ul Tenzil c. 2 s. 149-150 -Tefsir-ul Keşşaf bu ayetin tefsirinde -Mukatil Talibin s. 52-Menakib ibni Meğazili s. 316 -Sevaikul Muhrike s. 175-Durr'ul Mensur c. 6 s. 7 ve diğerleri

s:61

        106- "And olsun sen onları konuşma tarzlarından tanırsın." 230

        İbni Merduveyh'in nakline göre İbn-i Mes'ud şöyle dedi: "Biz

münafıkları, Hz. Resulullah'ın getirdiği dine iman edip etmediklerine, Ali'ye olan buğuzlarından tanırdık. "231

        Suyuti "And olsun sen onları konuşma tarzlarından tanırsın" ayetinin tefsirinde: "Ali b. Ebi Talibe olan buğuzlarından tanırsm."232

-Kifayet-ul Talib s. 111-Menakib İbni Meğazili s. 315 -Sahih Tirmizi c. 5 s. 298 h. 3800

        107- "Nitekim, Allah sizin bilmediğinizi bildi de işte bundan önce size yakın bir fetih nasip etti. "233

        Allame Asakiri'nin naklettiği bir rivayete göre: Hz. Resulullah Hayber'in fethi gününde, sancağı önce Ebu Bekir'e verdi  fakat o geri döndü. Sonra Ömer'e verdi, o da geri döndü. Ve kaleyi fethedemediler. Hz. Resulullah (saa) bu durumdan sonra şöyle buyurdu: "Sancağı yarın öyle bir adama vereceğim ki, Allah ve Peygamberini sever, Allah ve Peygamberi de onu sever. O geri kaçmayacaktır. Allah kaleyi onun eli üzere fethedecek. "

        Hazır olanlar bu şerefe nail olmak istediler; Peygamber şöyle buyurdu: "Ebi Talibin oğlu Ali nerede?"

       Hz. Ali gözlerinden şikayetçi idi. Geldiğinde Resulullah mübarek tükürüğünü gözlerine sürdü ve sancağı üç kere sallayıp Ali'nin eline verdi. Hz. Ali kaleyi fethetti ve Merhabı'da öldürdü. 234

       Bu olay İslam alimleri arasında çok meşhurdur. Bu rivayeti nakledenlerin bazıları şunlardır:------------------------

230- Muhammed Suresi 30 231- Durr'ul Mensur c. 6 s. 66-68 232- Durr'ul Mensur c. 6 s. 66 233- Fetih Suresi 27

s:62

-Seyyid Kutub: Fi Zilal-ul Kur'an c. 26 s. 116-Tabakat-ul Kubra c. 2 s. 111-Sahih Müslim c. 5 s. 189-Hakim Nisaburi: Mestedrek Alal Sahiheyn c. 3 s. 38 -Beyhaki: Sünen-ul Beyhaki c. 9 s. 131-İbnı Kesir Dimeşki: El Bidaye vel Nihaye c. 7 s. 336 -Allame Şehabeddin Nuveyri: Nihayetul Irs fi Funun-ul Edeb c. 17 s. 252 .

                 108- "Ve bir de ileri geçenler ki herkesi geçmişlerdir. 00- laıdJr ~ 1>UdIanna yakJaştıranIar" 235

         Allame Keşfi, Mir Muhammmed Salih Tirmizi'nin rivayetine göre bu ayetin tefsirinde sahabeler Hz. Resulullah'a şöyle sordular: "Bu ayetle kastedilenler kimlerdir?" Hz. Resulullah şöyle buyurdu: "Onlar önde gidenler ve Allah'a yakınlaşanlar, Ali ve taraftarlarıdır... "236

        Başka bir hadiste: "Önde gidenler üç kişidir. Hz. Musa'ya ilk varan Hazkil'dir. Kendisi Firavun'un ailesinden iman edendir. İkincisi Habib-i Neccar ki, kendisi Hz. İsa'ya önde varandı. Hz. Muhammed'e ise en önde varan Ali b. Ebi Talib'tir ki, kendisi hepsinden daha faziletlidir."

        Bu ve bu tür hadisleri tefsir ve hadis alimleri kendi kaynaklarında ayrıntısıyla zikretmişlerdir ve onlardan bazıları:

-İbni Cerir Taberi: Tarih-ul Taberi 1. bab-Müsned İmam Ebu Hanife c. 1 s. 110-Hatib Bağdadi: Menakıb Hatib Bağdadi s. 187 -Meveddet Pınartan s. 30 -Harezmi: Menakıb Harezmi s. 32-195-İbn-i Kesir: El Bidaye vel Nihaye c. 1 s. 231-Zehebi: Mizan-ul İ'tidal c. 1 s. 536------------------------

234- Tenzıb-ul Tehzıb c. 7 s. 480 235- Vakıa Suresi 10-11 236-Menakıb keşfi birinci bab.

63

-Mecne-ul Zevaid c. 9 s. 102-İrceh-ul Metalib s. 18-Allame Zehebi: Tarih-ul İslam Zehebi c. 2 s. 193 -Ebu Davud Tayâlisi: Müsned Tayâlisi s. 360-Tirmizi: Sünen-ul Tirmizi c. 13 s. 176-Taberi: Tarih-ul Umem ve Vel Meluk Taberi c. 2 s. 211 -İbni Kuteybe: Fil Meâ'rif  İbn-i Kuteybe s. 169 -Tehzib-ul Kemal c. 8 s. 336

        109- "Ancak iman edip iyi işlerde bulunanlar..." 237

        Hakim Haskani' nin naklettiği rivayete göre bu ayeti kerime "İmam Ali ve taraftarları" hakkında nazil olmuştur. 238

          110- "Rahman ve rahim oJan Allah'ın adıyla. De ki: O Al- lah, birdir "239

        Hafız Kunduzi (Hanefi'nin nakline İbn-i Abbas, Hz. ResululIah'tan şöyle

naklediyor:

       "Ey Ali: Senin insanlann içindeki misalin Kuran daki: 'De ki: O Allah birdir. ' ayet i gibidir. Kim İhlas suresini bir kere okursa, Kuran'ın üçte birini okumuş gibidir. Kim onu iki kere okursa, Kuran'ın üçte ikisini okumuş olur. Kim onu üç kere okursa Kuran'ı tamamen okumuş gibi olur. Ya Ali sen de öylesin. Kim seni kalbi ile severse imanın üçte birine sahip olur. Kim seni kalbi ve dili ile severse, imanın üçte ikisine sahip olur. Ve kim seni kalbi, dili ve eli ile severse imanın hepsine (yani kamil imana sahip) olur. Beni hak ile Peygamber gönderene and olsun ki, gök Ehli'nin seni sevdiği gibi yer yüryüzündekiler de sevseydi, Allahu Teala hiç bir insana ateş ile azap vermezdi. "240

-Meğazili: Menakib İbni Meğazili s. 69-70 -Fakir Aynı: Menlikib-ul aynı s. 49---------------------

237- Tin Suresi  6238- Şevahid-ul Tenzil  c. 2 s.352-356239- İhlas Suresi 1-4240- Enis Emir: Kur'an'da Ehl-i Beyt s. 336-337, Yenabi-ul mevedde s. 125 64

s:64

-----------------------------------------------------Eserin Orjinal  Adı: Miye Aşre Ayet Nezele Hakk-ul Imam AliSeyyid Sadık Hüseyni Şirazi