Upload
dinhbao
View
214
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
ordkif;rwifrDacwf rS vGwfvyfa&;&jyD;acwf
ordkif;rwifrDumv
ausmufacwfOD; (tnmom;,Ofaus;rI)
ausmufacwfv,f
ausmufacwfopf
aMu; ^ oH acwf
ysLjrdKUjyEdkifiHrsm; (AdóEdk;? [efvif;? oa&acwå&m)
yk*Hacwf ( yxr jrefrmEdkifiHawmf )
yif;,
ppfudkif;
tif;0
[Hom0wD
auwkrwD-awmifil ( 'kwd, jrefrmEdkifiHawmf )
anmif&rf; ('kwd, tif;0)
ukef;abmif ( wwd, jrefrmEdkifiHawmf )
tESpfav;q,fppfyGJ
udkvdkeDacwf
e,fcsJUqefUYusifa&; trsdK;om;vIyf&Sm;rI
awmfvSefa&; vIyf&Sm;rI
*syefacwf
vGwfvyfa&;t&,ljcif;
vGwfvyfa&;&NyD; acwftqufquf
19 48 - 19 5 8 zqyvtpdk;&
19 5 8 - 19 6 2 tdrfapmifhtpdk;&
19 6 2- 19 7 4 awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&
19 7 4 - 19 8 8 jrefrmhqdk½S,fvpfvrf;pOfygwDtpdk;&
19 8 8 - 19 9 7 - State Law and Order Restoration Council
19 9 7 - 20 10 - State Peace and Development Council
20 10 - 20 15 'Drdkua&pDEdkifiHawmf
20 16 trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGU
vlom;rsKd;EG,ftp - vlwly&dkif;rdwfrsm;\ rlvtp vlwly&dkif;rdwf
(Anthropoid Primate) rsm;rSwqihfqif;oufjzpfay:vmjcif;jzpf^
jrefrmEdkifiH ykHawmifa'orS awGU&dS&aom vlwly&dkif;rdwf&kyfMuGif; rSm
tapmqkH;[kowfrSwfxm;^
tD*spfwGifawGU&dS&aom vlwly&dkif;rdwfxuf ESpf 3oef;rS 7oef; txd
apmonf[k ynm&Sifrsm;u owfrSwfMu ^
vlom;tpjrefrmu [kac:Edkifonf^
ppfudkif;wkdif;? rHk&GmNrdKUe,fESifhacsmif;OD;NrdKYe,ftMum;? EG,facGaus;&Gm\
taemufajrmufbuf '*Fg;uGif; taemufpyf <u,fomukkef; ,muGuf
xJüawGU&SdcJhonfh yxrqHk; awGU&aom ausmufjzpf½kyf<uif;udk
EG,facGvl Homo-eretus (rwf&yfvl) [ktrnfay;cJhonf^
EG,facGvlom; ausmufjzpf½kyf<uif;\ toGm;ESpfck ^ ar;½dk;ESpfzuf
awGU&SdNyD;?
t&yf 5 ay 1 vufr? touf 30 t&G,fa,musmF;wpfOD;^
t&iftESpf oHk;odef;cefY uvlom;jzpfrnf[k cefYrSef;cJhonf^
yDuif;vl ^ *sm;Am;vlrsm;ESifh wpfacwfwnf;jzpfonf [kqdkEdkifonf^
EG,facGwGif ausmufacwfa[mif;rS vlom;rsm;aexkdifcJhaom ordkif;
taxmuftxm;rsm;aMumifh jrefrmwdkY\ordkif;aMumif; xif&Sm;
yDjyifvm^
jrefrmEdkifiH ykHawmifa'orS awGU&dS&aom vlwly&dkif;rdwf &kyfMuGif; rSm
tapmqkH;[kowfrSwfxm;onf^
ausmufacwfOD;
ausmufacwfOD;udk ausmufMurf;acwf [kvnf;ac:^
jrefrmEdkifiHwGif ausmufMurf;acwfvufeufrsm;udk trsm;tjym;
awGU&onf^
tnma'o,Ofaus;rI (Anyathian Culture) [kac:^
ausmufacwfOD; vufeufrsm;udk rdk;acgifa&&Sm;ywf0ef;usif {&m0wD
jrpfurf;yg;tqifhrsm;wGif trsm;tjym; awGU&onf^
•ausmufacwfopf•jy'g;vif;*l
xif&Sm;onhfausmufacwfay:xGef;cJhonfha'oonf &Srf;jynf
awmifydkif; ^ awmifBuD;c½dkif? &GmiHNrdKUe,f - anmifcsyf&Gm
ta&SUoHk;rkdiftuGm(a&ykyf&Gm 1 rdkifcefU)jy'g;vif;*lESpfck awGU ^
xHk;ausmuf*ljzpfNyD;? aywpfaxmifausmfjrifhaom ukef;jrifhay:wGif&Sd ^
*laygufonf ajrjyefYrS ay 50-79 jrifhaom awmifurf;yg;,Hay:
wGif&SdNyD;? awmifbufodkU rsufESmrlvsuf&Sd ^
awGU&aom½kyfyHkrsm;onf tEkynmcHpm;rItjzpfvnf;aumif; ^
,HkMunfrIt&vnf;aumif;? trJvkdufí&aomtaumifrsm; ^
&vdkwJhtaumifudkrSef;NyD; a&;qGJxm;[efwl ^
aerif;yHk
om;aumifrsm;yHk
vufeufu&d,mrsm;udkjrefrmjynftESHtjym;wGifawGU&onf^
ajrmufbuf - ucsifawmifwef; ^awmifbuf-– jrdwf ^
ta&SUbuf - &Srf;jynf ^ taemufbuf - oHwGJa'o wdkUwGifawGU
&onf^
vufeufrsm;acsmrGwfvm^ tpm;tpmpkaqmif;&SmazGrI pD;yGm;a&;
b0rS tpm;tpmxkwfvkyfrI pD;yGm;a&;b0odkY ajymif;vJ?
ausmufvufeufrsm;- trsm;tjym;awGU&aomaMumifh jy'g;vif;*l
onf ausmufvufeuf xkwfvkyfaom tvkyf½Hktjzpf toHk;jyKcJh
[efwl ^
*lxJwGifawGU&aomausmufvufeuf -
ckwfjzwfud&d,m (chopper )
ckwfpif;ud&d,m (chopping tool )
yJcGyf (hand adze )
ykqdef (hand axe )
jrefrmEkdifiH ausmufacwfopfvdkU wdwdususazmfxkwfEdkifwJh a'o
tr&yl&teD; awmiforeftif;BuD; wpf0dkufjzpfonf^
awmiforeftif;aevl tajcwusae tqifhtwef;rsdK;awGU&onf̂
ausmufvufeufrsm;onftoGm;aoG;NyD;?tacsmudkifxm;wJhud&d,mrsm;
jzpfonf^
ausmufacwfopf – vlrIawmfvSefa&;wpf&yfudk qifEGJ ^
tpm;tpm –- xkwfvkyfol
udk,fydkifoD;ESHpdkuf? wd&dpämefarG;jrL – tom;pm;&ef? edkY? ta&cGH?
0efwif&ef^
yk*¾vduydkifqdkifrI ay:aygufvm -– a&S;OD;bHkpepfysufokOf;
tBuD;tuJ? ppfjzpf-OD;aqmifwdkuf^
ppf&IH;tkyfpkutzrf;cH& - cdkif;ap – uRefpepfpwif
bDpD 7000-3500? 2000 ausmftxd&SnfMumEdkif ^
ajymif;vJrI -– xl;jcm;wJhoGifjyif
tdk;jyKvkyfwwfvm
tacsmaoG;xm;aom ausmufvufeuf oHk;pGJ
pyg;? oD;ESH pdkufysdK;
arG;jrLa&;
tajccsaexdkifaom aus;&Gmay:ayguf
ovif;ausmuf? ESrf;zwfausmuf? oJausmuf? rD;oifhausmuf?
ausmufp&pf – jyKvkyf ^
wd&dpämeft&dk;rsm;? vlt&dk;rsm;? rD;aoG;prsm;? tdk;jcrf;yJhrsm;?
aq;eDausmufcJrsm;? ausmufvufeufaoG;onfh ausmufjyifrsm;
- wl;azmfawG h&Sd ^
aMu;acwf? oHacwf
aMu;acwfudk vGefcJhonfhESpfaygif; 4000cefUu[kcefUrSef;cJh
pmaya&;om;NyD; rSwfwrf;wifrSKrsm;&dSvmí
ordkif;acwfOD;[kqdkEkdif^ ,Ofaus;rSK tqihfjrihfvmjyDjzpf^
jrefrmEdkifiHwGif aMu;acwf wnf&SdcJhaMumif; - anmifuefa'oESifh
[efvif; a'ooufaojy^
tapmqHk;awGU- tr&yl&NrdKU awmiforeftif;ocsØKiff; wl;azmfrI
jyKvkyf ^ ½kyfvHk;<utjynfhtpHkrsm; ^tdk;rsm;awGU&Sd ^
awmiforefa'oaexkdifrI BC 4 &mpk xufapmrnfh taxmuf
txm; rsm;awGU^
jrefrm - ausmufacwf^ aMu;acwf? oHacwfwpfavQmufvHk;
jrefrm wkdif;&if;om;rsdK;EG,fpkrsm;twnfwusaexdkif^
pyg;cGHrsm;awGU& - pyg;pdkufysdK;onfh tapmqHk;ae&mjzpf ,lq&^
aMu;acwftaxmuftxm;ckdifrm - anmifuefaMu;acwfNyD;
xyfrHawGU&Sd^
ppfudkif;wdkif; a&Tbdkc½dkif? 0ufvufNrdKUe,f? [efvif;BuD;NrdKUa[mif;
a&T*lBuD;bk&m; ta&SUawmifbuf udkuf 700 cefUtuGm
ausmufacwf - aMu;acwf ocsØKif;awGU&Sd^
ysLvlrsdK;wkdU\ZpfjrpfaMu;acwfaESmif; oHacwfOD;umv ysLvlrsdK;wdkY\ jrdKUjyEdkifiHrsm;
ay:aygufvmcJhonf^
ysL-wdAuf-jrefrmtEG,f0ifrsm;jzpfonf^ jrefrmEdkifiHwGif;ra&mufrDu
w½kwf-jrefrme,fpyf-,kefcsef\taemufawmift&yf-c&pfESpfOD;upí
umvMumjrifhpGmaecJhNyD;rS oHk;&mpkavmufwGif - jrefrmEkdifiHwGif;odkY
a&mufvm[ef&Sdonf^
ysLwdkUudkw½kwfwdkUu- azsmuf (P’iao) vl,Ofrsm;^
olwdkYudk,fwdkifu- xkavmfusL (Tu-Lo-chu)/
*sm;Am; u – wkvDcsL ^ rGef-wd&fpkvf (Tircul)
jrefrmwdkUu- ysL [kac:Muonf/
AdóEdk;ysL awmifwGif;MuD;jrdKU taemufajrmufbuf 11 rdkiftuGm ukudúKcG&Gm\ajrmufbuf
wGif wnf&dS
jrdKUtaemufbuf - tif;BuD;&dS? awmifbufwGif &efy,facsmif; &dSaomaMumihf
a&aomufv,f aumif;pGmjzpfxGef;Edkif
t"duvkyfief;- v,f,mpdkufysKd;a&;vkyfudkifjcif;?
Beikthano
[efvif;
[efvif;ysL a&Tbdkc&dkif 0ufvufjrdKUe,ftwGif;&dS ^
a&TbdkESifh12rdkifcefUtuGm ta&SUawmift&yf rl;jrpfESihf{&m0wDjrpf
tMum;wGif&dS ^
jrefrm EdkifiHajrmufydkif;udk jzwfoGm;onhf w&kwf ukefoG,fa&;
vrf;rMuD;ay:wGifvnf;aumif; ^
tdEd´, ESihfwdkuf&dkufqufoG,fonfh ukef;aMumif;vrf; ESihfvnf;
qufoG,f aejcif;aMumihfaomfvnf;aumif; xif&Sm;cJh ^
[efvif;ysLwdkU onf at'D 3 &mpk jrdKUjywnfaxmifNyD;
tajcwusaexdkifvmMu^
wl;azmfrIwGif pwk*HyHko@mefNrdKY½dk;wHwdkif; ^ eef;awmf&m wHwdkif;&Sd
awGU&^
NrdKU&JUta&SUawmif bufrSma&uefBuD;wpfck&Sdonf^
AdóEdk;avmufus,f0ef;jcif;r&Sd^
Ak'¨bmomeJYjA[®Pt,l 0g'xGef;um;cJhonf^
at'D 4 &mpkrS 9 &mpktwGif;xGef;um;pnfyifcJh
[efvif;ysLwdkUonf &kwfw&uf aysmufuG,foGm;jcif; r[kwfyJ
yk*Hacwftxdaus;&Gmtqihfjzihf qufvufwnf&dSae
oa&acwÅ&m ysLjrdKU
jynfjrdKUta&SUawmifbuf 5 rdkifcefUtuGm^arSmfZm&GmwGifwnf&Sdonf^
jrdKU\o@mefrSm puf0dkif;ykH ruswusjzpf
jrdKUajrmufydkif;udk v,f,mpdkufysKd;a&;twGuf oD;oefUxm;
awmifbufydkif;wGifeef;awmf&m?vlae&yfuGufESihfomoemhtaqmufttkHrsm;
xm;&dS
tzufzufwGif a&oGif; a&Ekwfajrmif;rsm;? a&uefrsm;? usKH;rsm;&dS
ysLwdkUoa&acwÅ&mwGif c&pfESpftpydkif;uyif aexkdifykH&
yk*Hacwfc&pfESpf 12 &mpkwGifa&;xkd;aomrGefausmufpmrsm;t& -
oa&acwÅ&mNrdKU trnf j*DUauÁMw [ka&;om;cJhaMumif;awGU&onf^
yk*Hacwf-1235ckESpf a&;xkd;aom &wemuHkxef jrefrmusmufpmwGif
oa&acwÅ&mudk od&dcswÅ&m [ka&;xkd;cJhaMumif;awGU&onf^
j*DUauÁMw (ouúw) – oD&dacwÅ&m (ygVd) rS oa&acwÅ&m
Ak'¨EkdifiHawmfusrf;wGif oa&acwÅ&mudk oD&dacwÅ&mjynfNrdKUawmf
[kazmfjyxm;onf^
oa&acwÅ&mudka'gufwmoef;xGef;-wifhw,fom,mjcif;&Sdaomajr
usufoa&&SdonfhXmeD
ouúwtbd"gef-j*D (SRI) - Prosperity, Welfare,
Success, Wealth, Glory,
Beauty, Holy
acwÅ&m (Krestra) - Field Place, Region,
Country, Town
ausmuft&kd;tkd; - rif;? rdbk&m;? rif;nDrif;om;rsm; ^
aMu;t&kd;tkd; - rif;aqGrif;rsKd;rsm; ^
ajr t&kd;tkd; - rSL;rwf?csrf;om<u,f0olrsm;?omreft&yfol
t&yfom;? ppfonfawmfrsm;twGuf toHk;
NyKaMumif;awGU&onf^
ysLt&kd;tkd;"avUudk,fykdif,Ofaus;rIjzpfonf^
ysLpmrsm;wGifaemuftusqHk;ysLpmrSm- usefppfom;rif;BuD; uG,fvGef
NyD;aemuf om;awmf &mZukrm a&;xkd;onhf jrapwDysLausmufpm
jzpfonf^
oa&acwå&monf ysLNrdKUrsm;teuf pmaytaxmuftxm; trsm;qHk;
awGU&Sd&aom NrdKUa[mif;jzpfonf̂
ok0PÖblrd (acwfOD;&mrn)
jrefrmEkdifiHawmifydkif;rSm xif&Sm;wJh qdyfurf;NrdKUwpfckjzpfonf^
a&S;a[mif;Ak'¨bmom,Ofaus;rI xGef;um;wJh a'ojzpfNyD;?
&wemrsm;aygrsm;&ma'o^ a&Tajr [kausmfMum;onf̂
rGefjynfe,f? bDvif;NrdKUe,f? auvmoawmifajc?
taemufajrmufbuf t,ufonfr aus;&GmrS ta&SUawmifbuf
rkoifaus;&Gmtxd 11 rkdif c&D;twGif; *0Hausmuf ESifh tkwf
taqmufttHkrsm; jyefUESHUawGU&onf̂
a½S;NrdKUa[mif;oHk;NrdKU- t&dr'´eyl& ? oD&dypö,m ? wrÜ0wD
yk*Hrif;quf 34 qufajrmuf ysnfjym;rif;vufxuf c&pfESpf 849
wGif jrefrmhaejynfawmftjzpf-vuf½Sd yk*HudkwnfcJhonf[k
rSefeef;&mZ0if^ r[m&mZ0if wdkUwGifazmfjyxm;onf^
ysnfjym;rif;-tmPmpuf -
- ajrmufbuf - csif;wGif;jrpf0Srf; ESifh rl;jrpf
- awmifbuf - awmifwGif;ESifhrif;bl;
- ta½SUbuf - ½Srf;awmifwef;
- taemufbuf - &cdkif
yk*Hrif;qufonf &mZ0ifBuD;rsm;wGif rif;aygif;-55-yg;½SdaMumif;
azmfjyxm;onf̂
rif;quf 42 rS 55 txd- taemf&xm rS apmrGefepfrif; txd
umvudkom ausmufpm taxmuftxm; awGU&onf/
Mingalarzedi temple
taemf&xmrif;udk (at'D 1044-1077) txd yxrjrefrmEdkifiHawmf udk
wnfaxmifaomrif;tjzpftodtrSwfNyKMuonf^
taemf&xmrif;apm\bGJUawmf-r[m&mZoD&d ted&k'¨a'0 a&mufonhft&yf
wdkif;wGif bk&m;wnfcJh&mtkwfcGufrsm;oGef;vkyf ylaZmfavh&dSonf^
4if;tkwfcGufrsm;wGif rsufESmwpfzufü bk&m;qif;wkawmfyHk? ausmbufwGif
ted&k'¨ [kwHqdyfrsm;a&;xkd;xm;onfudk awGU&onf^
urÁnf;ausmufpmyg yk*Hrif;quf
1/ ted½k'¨ (10 44 - 10 7 7 )2/ NZD0jZmb&P (10 7 7 - 10 8 4)3/ xdvkdifrif; (10 8 4 - 1113 )4/ yxrpnfol (1113 - 116 8 )
5 / yk*Hacwfajymif;umv
6 / þrfawmf&Sif (116 0 - 116 5 )7 / ted½k'¨rif;qufjyefp
8 /'kwd,pnfol (116 5 - 1211)
9 / emawmifrsm (1211 - 1230 )10 / e&odCFOpöem (1230 - 1235 )11/ u’pGm (1235 - 1249 )12/ Opöem (1249 - 125 6 )13/ e&oD[ywd (w½kwfyd’,f)
(125 6 - 128 7 )14/ a&Teefosif (128 8 - 129 7 )15 / rifvkvif (apmESpf) (129 7 - 1334 )
'kwd, jrefrmEdkifiH (tapmydkif;umv 1531-1600)
yk*HysufNyD;onfhaemuf jrefrmEkdifiHonf ya'o&mZfEkdifiHav;rsm;
ay:aygufvm^
ajrmufbufESifhta&SUajrmufbuf - &Srf; ya'o&mZfEkdifiHrsm;?
tv,fykdif; - jrefrmya'o&mZfEkdifiHrsm;?
awmifbuf - rGefya'o&mZfEkdifiHrsm;?
taemufbuf - &cdkifya'o&mZf ay:aygufvm
,if;EkdifiHrsm;onf pnf;vHk;rIr&SdcJhMuay^
oD[olu at'D 1312 wGif yif;,NrdKUudk wnfaxmifNyD; {&m0wD
jrpf\ awmifbufudk tkyfcsKyf^
om; apm,Gef;u ppfukdif;NrdKUudk wnfaxmifNyD; {&m0wDjrpf\
ajrmufbuf a'orsm;udk tkyfcsKyf^
at'D 1364 wGif arm&Srf;wkdUu wkdufcdkufojzifh yif;, ESifh
ppfukdif; ysufcJhonf^
yif;, ESifh ppfudkif; ysufNyD;onfhaemuf owkd;rif;zsm;onf
jrefrmjynf tv,fydkif; udkNyefvnfpnf;&Hk;vmouJYodkY
atmufjrefrmEkdifiHwGif [Hom0wD udkA[kdNyKNyD; tiftm;aumif;vm^
&mZm"d&mZf vufxufwGif txufjrefrmEkdifiHESifh
atmufjrefrmEkdifiHwkdU tESpfav;q,fppf jzpfcJh^
awmifil - 14 &mpk - tkyfcsKyfoltBuD;tuJ (NrdKUpm;) rsm;eJY
pnfyif ^
at'D 1486 - rif;BuD;ndK - tif;0udkododomom jcm;em;cJh ^
aemifwGiftif;0 - rif;BuD;ndKudk rif;tjzpf - todtrSwfjyKNyD;
qufqH ^
awmifilacwf-'kwd,jrefrmEdkifiHawmf
(tapmydkif;umv at'D 1531-1600)
at'D 1486-rif;BuD;ndK-xD;eef;&NyD;-tjcm;e,fy,frsm; cefUnm;atmif-jyK
rif;BuD;ndK (r[moD&daZ,sol&)-(at'D 1486-1531) auwkrwD
awmifilNrdKUudk at'D 1510 wGifwnfaxmif^
at'D 1524-tif;0xyfrH ysufjym; - jynfoltrsm; -
awmifiludkxyfrH 0ifa&mufcdkvHIMu ^
ywf0ef;usifa'o-&&Sd ? awmifbuf rGefya'o&mZf-wdkuf&ef
BuH&G,fpOf - rif;BuD;ndK uG,fvGef ^
wyifa½TxD; ( at'D 1530 -–1550 )
jrefrmwpfEdkifiHvHk;-pnf;&Hk;Edkif&ef BudK;yrf;^
ykodrf-32NrdKU? rkwÅr? jynf? &cdkif? xm;0,f? ,dk;',m;?
Zif;r,fe,fjcm;rsm; txd-wyifa&TxD;MoZmatmufa&muf^
aejynfawmf - awmifil rGefa'o-[Hom0wD-ajymif;^
bk&ifaemifausmfxifaemf&xm (at'D 1550-1581)
[Hom0wD xD;eef; - ordefapmxGwf odrf;,l ^
trwfwdkUuqefUusifeef;cs - ordefaxm&mr - bk&ifajrSmuf ^
ausmfxifaemf&xm[Hom0wDjyefvnf&&Sda&; '*Hk?‘'v?
awmifilodkU csDwuf^
ig;ql'g,um eE´bk&if ( 1581-1599 ) - ysuf,Gif;^
1600-awmifilrif;&JUom; ewf&Sifaemif vkyfBuH^
[Hom0wD aejynfawmfBuD;-ysufqD;^
ya'o&mZfEdkifiHi,frsm;-wpkwpnf;wnf;r&dSawmh-
tuGJuGJtjym;jym;^
‘ 'kwd,jrefrmEdkifiHawmf( aemufydkif;umv at'D 1600 - 1752 )
anmif&rf;acwf
at'D-1599-[Hom0wDysufNyD;? awmifil? rkwÅr? jynf ^
&Srf;jynfapmfbGm;-wpfoD;wpfjcm;EdkifiHi,frsm;tjzpf tkyfcsKyf ^
,if;tajctaewGif bk&ifaemifausmfxifaemf&xm\ om;awmf
wpfOD; jzpfaom anmif&rf;rif;om; (at'D 1600-1605)
wkdif;jynfudk jyefvnfwnfNidrf atmifBudK;pm;cJhonf^
anmif&rf;rif; uG,fvGefaomtcg 4if;om;awmfu r[m"r®&mZm
bGJU ^
4if; rif;onf [Hom0wDacsmif;opf taemufbuf ,m,DpHeef;wGif
pHaepOf om;awmfrif;&J'dAÁvkyfBuHí uG,fvGefcJhonfh twGuf
taemufbufvGefrif; ( at'D 1605 –- 1628 ) ^
taemufbufvGefrif;udk 4if;\nDawmf omvGefrif; ( at'D
1629-1648) u qufcHcJh ^
'kwd, jrefrmEdkifiH (aemufydkif;umv 1600-1752)
anmif&rf;rif;om; ( 16 0 0 - 16 0 5 )
taemufbufvGefrif; ( 16 0 5 - 16 28 )
omvGefrif; ( 16 29 - 16 48 )
yif;wvJrif; ( 16 48 - 16 6 1 )
jynfrif; (16 6 1 - 16 7 2 )
rif;&Jausmfxif ( 16 7 3 - 16 9 8 )
paerif; ( 16 9 8 - 17 14 )
we*FaEGrif; ( 17 14 - 17 33 )
Mumoyaw;rif; ( 17 33 - 17 5 2 )
'kwd,jrefrmEdkifiHawmfysufokOf;jcif;
anmif&rf;rif;quf - taemufbufvGefrif;?omvGefrif;vufxuf
txGwftxdwf a&muf^
r[m"r®&mZm"dywd-tif;0aejynfawmf-tkyfcsKyfa&;nhHzsif;-
wdkif;jynfNidrf0yfydjym;rIr&dS ^
ukef;abmifacwfOD; (at'D 1752-1819)
tavmif;rif;w&m;
'DyJ,if;rif; ( aemifawmfBuD;^ oD&dok"r®&mZm)
ajr'l;rif; ( qifjzL½Sif)
pOfhul;rif;
azmif;um;pm;armifarmif
A'Hkrif; (bdk;awmfbk&m;)
ukef;abmifacwfOD; (at'D 1752-1819)
wwd,jrefrmEdkifiHawmf
tavmif;rif;w&m;bGJU (OD;atmifaZ,s)- wuGJwjym;pDNydKuGJ-
EdkifiHjyefvnfpnf;&kH;^
tavmif;rif;w&m;BuD;u at'D 1752 wGif wnfaxmifcJh ^
tavmif;rif;w&m;BuD; onf 1752 rS 1756 twGif; &cdkifrS ty
jrefrmwpfjynfvHk;udk jyefvnfpnf;½Hk; odrf;oGif;EdkifcJh ^
ukef;abmifacwfaESmif; ( 1819-1885 )
ppfudkif;rif; (bBuD;awmf)
om,m0wDrif;
yk*Hrif;
rif;wkef;rif;
oDaygrif;
atmufwdkbmv 1878 wGif rif;wkef;rif; uHukefí om;awmf
oDaygrif; eef;wufcJh ^
oDaygrif;vufxufwGif bHkabbm;rm;ukr®PD-opfudpöudktaMumif;
jyKNyD;? 1885- wwd,usL;ausmfppf qifEGJcJh ^
1? ZEé0g&D? 1886 jrefrmwpfEdkifiHvHk; NAdwdoQtifyg,mvufatmuf
odkYusa&mufcJh& ^
udkvdkeDacwf(1886-1948)
wdkif;&if;om;tm;vHk; vufeufpGJudkifawmfvSefjcif; (1886-1896 )
0dkiftrfbDat ( 1906-1920 )
*sDpDbDat ( 1920-1930 )
'dkiftmcD ( 1923-1937 )
91 Xme ( 1937-1942 )
yxrausmif;om;oydwf- 5? 'DZifbm? 1920 ( trsdK;om;aeU )
wdkUArmtpnf;t½kH; - 30? ar? 1930
q&mpHawmifolv,form;ta&;awmfyHk - 1930
'kwd,ausmif;om;oydwf-25? azazmf0g&D? 1936
1? ar? 1938- 1300jynfhta&;awmfyHk
1? pufwifbm? 1939-ArmhxGuf&yf*dkPf;
bDtdkifat?bD'Dat?bDtifat ( 1941-1945 )
zufqpfawmfvSefa&; (1942-1945)
ppftkyfcsKyfa&; ^ NrdKUjytkyfcsKyfa&;^
puúLjzLtkyfcsKyfa&;acwf(atmufwdkbm?1945-pwfwifbm?1946 )
12? azazmf0g&D? 1947 - yifvHkpmcsKyf ( jynfaxmifpkaeU)
19? Zlvdkif? 1947 - tmZmenfaeU
4? ZEé0g&D? 1948 - vGwfvyfa&;aeU
1948-1958 zqyv tpdk;&
1958-1960 tdrfapmifh tpdk;&
1960-1962 jynfaxmifpk tpdk;&
1962-1974 awmfvSefa&;aumifpD tpdk;&
1974-1988 jrefrmhqdk½S,fvpfvrf;pOfygwD tpdk;&
1988-1997 EdkifiHawmfw&m;Oya'pdk;rdk;a&;ESifhNidrf0yfydjym;rI
wnfaqmufa&;aumifpD tpdk;&
1997-2010 EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifhzGHUNzdK;wdk;wuf
a&;aumifpD tpdk;&
1. jrefrmedkifiH\ausmufacwfa[mif;,Ofaus;rIudk
tnma'o,Ofaus;rI ( Anyathian Culture ) [kac:onf/
2. jy'g;vif;*lonff &Srf;jynf awmifydkif; ^ awmifBuD;c½dkif? &GmiH
NrdKUe,f - anmifcsyf&Gm ta&SUoHk;rkdiftuGm (a&ykyf&Gm 1 rdkifcefU)
jy'g;vif;*lESpfck awGU&onf/
3. jrefrmEkdifiHpmaytaxmuftxm; -tapmqHk; awGU&Sdaomae&m-
[efvif;NrdKUa[mif;
4. oa&acwå&mudk a'gufwmoef;xGef;u wifhw,fom,mjcif;&Sd
aomajr usufoa&&SdonfhXmeD [kt"dyÜg,fzGifhqdkxm;onf/
ysLpmrsm;wGifaemuftusqHk;ysLpmrSmusefppfom;rif;BuD;uG,fvGef
NyD;aemuf om;awmf&mZukrma&;xkd;onhf jrapwDysLausmufpm
jzpfonf/
4. taemf&xm\bJGU- r[m&mZoD&dted&k'¨a'0
7. AdóEdk;onf w&kwf - tdEd´,ukefoG,fa&;vrf;aMumif;ESihf
ysL - crm ukefoG,fa&;vrf;aMumif; qkH&mwGif&dSonf/
8. ausmuft&kd;tkd; - rif;? rdbk&m;? rif;nDrif;om;rsm; ^
9. aMu;t&kd;tkd; - rif;aqGrif;rsKd;rsm; ^
10. ysL*DwtzGJUat'D-802 ck azazmf0g&D 13 &uf wGif cseftef;
aejynfawmfxefrif;quf{u&mZf]x,fusKH;}eef;awmfokdU a&muf&Sd/
11. yk*H\a½S;NrdKUa[mif;oHk;NrdKUrSm t&dr'´eyl&? oD&dypö,m? wrÜ0wD
jzpfonf̂
12. yk*Hrif;quf 42 rS 55 txd - taemf&xm rS apmrGefepfrif; txd
umvudkom ausmufpmtaxmuftxm; awGU&onf^
13. yk*Hrif;rsm;xH trIxrf;aom &Srf;nDaemifoHk;OD;rSm- tocF,m?
&mZoBuFef? oD[ol jzpfonf^
14. iusnf;tif;? ausmufarmftif;? tif;zl;tif;? OEéJtif; ponfh
tif;awG&JU t0wGifNrdKUwnfaomaMumifhtif;0 (t0) [kac:onf^
15. ig;ql'g,um eE´bk&if ( 1581 - 1599 ) 'kwd,jrefrmEdkifiH
awmfBuD; ysuf,Gif;^
16. rif;BuD;ndK ( r[moD&daZ,sol& ) - ( at'D 1486-1531 )
auwkrwD awmifilNrdKUudk at'D 1510 wGifwnfaxmif^
17. wwd,jrefrmEdkifiHawmfudk tavmif;rif;w&m;BuD;u at'D -
1752 wGif wnfaxmifcJhonf^
18. ppfudkif;vufxuf1823-wGif½SifrjzLuRef;udk jrefrmwdkUodrf;ydkuf
cJhonfhtwGuf 1824-wGif t*Fvdyf - jrefrm yxrppf pwif
jzpfyGm; ^
19. 1282ck? wefaqmifrkef;vjynfhausmf? 10&ufaeUudk trsdK;om;aeU
[k owfrSwf ^