8
661 2009/12/10 مة نجشةم ثي) 5044( ر لة شانؤي ساثي تي طؤظاريَ نيدا كتيوةكاثكراةي ضا ز حَ س�ة( ي)ن�ؤداسيميا لة ش�ا( )144( �يَ ت�ويي لة دوو)ل ج��ة. ئةمياندووة بةضاثطة ةداِ ث�ةر كةييةك شةكَ بةرهةمة جطة لة ثيةتي،ويوسي نو)رةداغيبورهان قة( وة.ي لةخؤطرتووة ينةَ كؤلَ نج ليَ ثي يَ بةدا هةولَ وسةر لةم كتي نو ��ك��يَ ل��ة ض�ةن�د رووك��اري داوةكَ هةندي ثشَ بة ثالوازةوة جياوة بؤدنةنَ خويكري في ضةمكيامانةرئةو دة شانؤ بكات و لة كة جةستةي شانؤيوة تةَ يَ بكؤلوةش. ئةستكردووةيان س كوردييةك هؤشارياني نَ ةمهي بةره بةةكي ��ت ك�ة ل�ة روانطةيَ دةك��ري شانؤ جةستةيوةيةظةكاري را ئةموةش��ة ةَ �� لت.َ يَ بكؤلَ هةلردةم لةبةستانة وة بةرهةمة لةسيار ثركدا،َ اري ثرسي ضةند طوتارةكان و دةق جةستةي��ؤل��ؤذي��او و س�ي�م�ي�او ئ��ارك��يوةين��ؤدا، ب�ؤ ئ��ةي ش��ا ف��ةزارانة راطوزةانينةكا روان ب�ةخ�ؤيردةوام����ي ب����ة كداَ نيَ لة شوي ن��ةدات وت.َ نيَ انوةستي جطة لةم)ل ح ج��ةَ س��ة( كيَ بةرهةمي ض�ةن�د �ب�ة،َ ك�ت�ي و رؤم����ان و دةق��ي�ع�ري ش�ييدةبيي ئةوة ينةَ كؤلَ و ليي شانؤي ضاثكردووة. اوو وِ كي داب���رَ ت كة طروثيَ ان بكريوس�ةر تةماشاي ن�وت واَ ناكريري ئةوان بةةتييةكان و كا يَ اسي و كؤمة رووداوة سيزن لةَ ثةري دوورة ئةوان كوَ ، بةلوةتةَ يِ ا دةسور و خؤياندَ ني داخراويةكي تةنها لة بازنةيةرامبةرت، بَ دةكريَ يان لييكردنست و بةشدارَ ويَ ي هةلَ يِ م ضاوةرردةوا بةَ وسي كؤمةل ضارةنويان بةيوةندي شةو رووداوان�ةي ثةَ و ئةو كي هةمووةودنةنَ زادن بؤ خوين ئ�اوسةرا هةية. نووةةتيية مرؤظاي و ت�ةواويستَ ويَ ت و هةلَ ان هةبي خؤيو طرفتةكان قسةي دي��اردةاظةكردني ر ا درووستِ ويستانة هةر لةخؤرَ يكردن و هةل م ئةو بةشدارَ بطرن، بة وةريةنة هةية، بةوي هةمةوةكردنةوةو ب كدانةَ ستيان بة لي ويَ ابن و ثي ندةطرن وست وةرَ ويَ دا هةلَ ن لة كويت بزانَ ران دةبيوسةةي كة نو وةيَ شييةك هةية.وةيان بؤ ض دياردةدنةنَ خوي خؤيانت و قسةيَ ستيان هةبيَ ويَ وسةران هةلت نوَ دةبي راستة رووداوَ ةطةل لَ مامةلوةيةةكةن و بة ورياي ويستة ثةلة نَ م ثيَ بكةن، بةوسةران لة هةمووي كة نووةون بةابو وِ برَ ةطةلدا بكةن. ل و دياردةكانوة،تةَ وة نادؤزرييةك بؤ ئةطريَ ض ريزادن و هييةك ئا و هةواداريةنطريي انة،طرتنستوةرَ ويَ ةنطري و هةلي ئةو هةواداري و كيَ اظةكردني م وةك رَ بةوة كةَ ةنيي و لة ضةند بكةينامةكانرةدن بؤ بة سةنطانَ هةل دةتوان بكةين.ة لةسةر ئاكامةكان قسداَ لة كوينةطؤوَ ا دي كدَ نيَ ن كة لة ض شويوة بزانوسةران ئة ويستة نوَ ثييان جديوةيدنةنَ ت خويَ ا دةبيشدَ ن، لةويرووست دةبين كي تةندَ يَ رؤلري ئةوتؤكي راطوزةَ ا بؤ رووداويَ خ، نةك رواني بؤ شتةكانتَ هةبيةكي كورت ماوةيكةن و دواي درووست دةَ نيلم مةكي كةم بؤ ماوةي كةوة. تةَ دةبيي بارودؤخةكة ئاسايوسةرانةو نوسَ ويَ بة هةل ويسَ ساز ثيوس ضارةنوورةو شةي طةَ كي مَ ، بةوة بدزنةَ اريان لة بةثرسيمبةر ئةو شتانة خؤيت ئةوان بةراَ نابيةكي ماوةيونة لةو ي ناوخؤ بؤ سياسيان دوو طروثي وَ ني يَ نيلم موسةران ثةلةت نوَ روور نةبي زةنطةندا، رة بذاردَ كراوي هةل دياري كورتي ك و دواتريشَ ورثي طرَ نة ثالن و خؤيان بدةيان بكةوةكاندنةنَ لة خويوة.بنةكان ثةشيمان ب جؤرةك لةَ بةجؤري م بةهؤيَ ةكةن، بة بؤ ئةو مةبةسةتةش كارنوسةران ئةطةر نوطريانيةن نةري هةواداروَ ك خويَ يَ كؤمةلوة و بةرهةمةكانيانة روانةرانةنَ خويك لةوَ هةندييستيرجار خؤشةويت، كة زؤَ بؤ درووست دةبيت.َ ديَ ليك ثةرست دةرةوةو وة تةَ دةضي خؤيي ئاسايوري لة سنوايبةتردةو رووداوي ت ك دياَ يَ ةرامبةر كؤمةلستانةي بَ ويَ زؤرجار بةو هةلوةشن. ئةةدةةستديةنطرانة لةد ك لةو هةواداروَ ، هةندي نِ ياندةبر دةر بضنةوسةران ناكات نو ويستَ ت كة ثيَ ضاوة دةطري سةروة لةو روانطةيةانةي كة يَ نيلم، ئةو موة طروثة سياسييةكانة يَ نيلمي م وردةكاري كةسيران وةكوسةت نوَ وة. ناكريتةَ كةويي دةان ئاسايتر ئاكامةكاني دوا ويستةَ ، ئةوان ثيوة كةَ هيض طروثييي درو كاريطةريرَ بكةونة ذيي ئاساين راظةو طرفتةكاو دياردة شةَ وةو كيبكةنةوة بوو ئةو طروثانة لة سةر، نةكراستة بكةن ني ئاَ ةكي عةقيش بؤ ثانتاي ك و ئةوانيَ بكةن و خةلوة،تةَ نةكةويَ كي ليَ كة هيض ئاكاميوتؤوةةكي ئةي وردةكاريي بضنةوة ئةزةروة راطودنة بة رووداو كرَ دنة خؤسةرقال وة ئيشكرَ ئةو شيوةي لةبةرئةنةي راستةقي طةيَ ن و ثيَ سةران شويوةش نوو بةووة كورتةكانة ماوة دةست دةدةن. خؤيان لة هونةردةب و ئةة شةَ سي رؤذي ي��ارةِ ب��ر طةلةري ل�ة2009/12/15 مانيَ سلي ل��ةردةم س�����ة بؤايبةت تةكيشانطةي ثيرةمزي( وةكارَ شي هونةرمةندي، كة ئةمةوةتةَ بكري) قوتبةدينبةتي تايشانطةي ثي يةكةم كوردستان لةندة هونةرمة بؤوني بوَ نيشتةجي دواي ل�ة شاريَ س��ال20 م��اوةي ثاريس.1955 يَ قوتبةدين سال رةمزيوة، لةدايكبو خانةق ل�ةانطةي ثة1980 َ س���ال بةغداينةكانيرةجوا هونة ةكانيَ . لة سالواوك�ردووة ت�ة نجَ ثي2009 ب��ؤ1983 بةتي لة ضةند تايشانطةي ثيوة،دا كردؤتةرةنساكي فةَ شاري لة1983 �يَ ن��ة: س�ال ل��ةواة كليف،وري لةندي كولتو ناوي هونةري ناوةندي لة1983 ط،َ كالينيب ل�ةردةم س���ة لةينانتسي س ل�ة1999 يت كا ناوةندي ثاريس، طةلةري،2000 لة ثاريسون لة شاري سيبتان.2009 يل لوسةران نو نةطؤ؟ ا دي د لة كوي نوي بةرهةمي نوي بةرهةمي نوي بةرهةمينؤدا سيميا لة شا دواي بيست سال يةكةمشانطةي ثي رةمزي قوتبةدين لة ماني سلي2ن هةستيار... ل ك... بةرزاَ يَ ين بة بالِ يانزة فر5... لةباح ئيسماعيل... و/س ثازؤليي جةستة6ةدين... لود نةةكي... مة طؤرانييةد كايا ئة

Adab w Hwnar 10 December 2009

Embed Size (px)

DESCRIPTION

A Kurdish Daily Newspaper Published by PUK Iraqi (Central Media Office)

Citation preview

Page 1: Adab w Hwnar 10 December 2009

661

)5044 ( ثينجشةممة 2009/12/10

طؤظاري تيثي شانؤي ساالر لة كتييب ضاثكراوةكانيدا زجنريةي )س��ةالح ش��ان��ؤدا(ي لة )سيميا )144( دووت��وي��ي لة ج���ةالل(ي ئةم بةضاثطةياندووة. الث��ةرةدا بةرهةمة جطة لة ثيشةكييةك كة )بورهان قةرةداغي( نووسيويةتي، ثينج ليكؤلينةوةي لةخؤطرتووة.

هةولي كتيبةدا لةم نووسةر رووك��اري��ك��ي ض��ةن��د ل��ة داوة هةنديك ثالثشيت بة جياوازةوة

بؤ خويندنةوة فيكري ضةمكي دةرئةجنامانة لةو و بكات شانؤ شانؤي جةستةي كة بكؤليتةوة ئةوةش سستكردووة. كوردييان هؤشارييةك بةرهةمهيناني بة روانطةيةكي ل��ة ك��ة دةك��ري��ت شانؤ جةستةي راظةكارييةوة ئةم ل��ريةش��ةوة هةلبكؤليت. لةبةردةم وةستانة بةرهةمة لة ثرسيار ثرسياريكدا، ضةند طوتارةكان و دةق جةستةي

ئ��ارك��ي��ؤل��ؤذي��او س��ي��م��ي��او و ف���ةزاي ش��ان��ؤدا، ب��ؤ ئ��ةوةي

راطوزةرانة روانينةكامنان ب����ةردةوام����ي ب��ةخ��ؤي شوينيكدا لة و ن��ةدات

مبانوةستينيت.لةم جطة ج���ةالل( )س���ةالح بةرهةميكي ض��ةن��د ك��ت��ي��ب��ة، دةق��ي و رؤم����ان و ش��ي��ع��ري شانؤيي و ليكؤلينةوةي ئةدةبيي

ضاثكردووة.

و داب���راوو طروثيكي كة بكريت ن��ووس��ةران تةماشاي وا ناكريت دوورةثةريزن لة رووداوة سياسي و كؤمةاليةتييةكان و كاري ئةوان بة ئةوان بةلكو دةسوريتةوة، خؤياندا نيو داخراوي بازنةيةكي لة تةنها بةرامبةر ليدةكريت، بةشداريكردنيان و هةلويست ضاوةريي بةردةوام كؤمةل ضارةنووسي بة ثةيوةندييان رووداوان��ةي كيشةو ئةو هةموو خويندنةوةو بؤ ئ��ازادن نووسةران هةية. مرؤظايةتييةوة ت��ةواوي و هةلويست و هةبيت خؤيان قسةي طرفتةكان دي��اردةو راظةكردني وةربطرن، بةالم ئةو بةشداريكردن و هةلويستانة هةر لةخؤرا درووست بةو ليكدانةوةو بريكردنةوةي هةمةاليةنة هةية، بة ثيويستيان و نابن شيوةيةي كة نووسةران دةبيت بزانن لة كويدا هةلويست وةردةطرن و

خويندنةوةيان بؤ ض دياردةيةك هةية. خؤيان قسةي و هةبيت هةلويستيان نووسةران دةبيت راستة بكةن، بةالم ثيويستة ثةلة نةكةن و بة ورياييةوة مامةل لةطةل رووداو لة هةموو نووسةران بةوةي كة بروابوون لةطةل بكةن. دياردةكاندا و اليةنطري و هةوادارييةك ئازادن و هيض ريطرييةك بؤ ئةوة نادؤزريتةوة، بةالم وةك راظةكردنيكي ئةو هةواداري و اليةنطري و هةلويستوةرطرتنانة، دةتوانني هةلسةنطاندن بؤ بةرةجنامةكان بكةين و لة ضةند اليةنيكةوة

قسة لةسةر ئاكامةكان بكةين.ثيويستة نووسةران ئةوة بزانن كة لة ض شوينيكدا دينةطؤو لة كويدا جدييان خويندنةوةي دةبيت لةويشدا دةبينن، تةندرووست رؤليكي هةبيت بؤ شتةكان، نةك روانيين خريا بؤ رووداويكي راطوزةري ئةوتؤ كة بؤ ماوةيةكي كةم ملمالني درووست دةكةن و دواي ماوةيةكي كورت

بارودؤخةكة ئاسايي دةبيتةوة.كيشةي طةورةو ضارةنووسساز ثيويسيت بة هةلويسيت نووسةرانةو نابيت ئةوان بةرامبةر ئةو شتانة خؤيان لة بةثرسيارييت بدزنةوة، بةالم ماوةيةكي لة منوونة بؤ ناوخؤ سياسيي طروثي دوو نيوان ملمالنيي ثةلة نووسةران نةبيت زةروور رةنطة هةلبذاردندا، دياريكراوي كورتي دواتريش و طرورثيك ثال بدةنة خؤيان و بكةن خويندنةوةكانيان لة

بةجؤريك لة جؤرةكان ثةشيمان ببنةوة.بةهؤي بةالم كارنةكةن، مةبةسةتةش ئةو بؤ نووسةران ئةطةر اليةنطريان هةوادارو خوينةري كؤمةليك بةرهةمةكانيانةوة و روانني بؤ درووست دةبيت، كة زؤرجار خؤشةويستيي هةنديك لةو خوينةرانة ليديت. ثةرستين وةك دةرةوةو دةضيتة خؤي ئاسايي سنووري لة زؤرجار بةو هةلويستانةي بةرامبةر كؤمةليك دياردةو رووداوي تايبةت دةرياندةبرن، هةنديك لةو هةوادارو اليةنطرانة لةدةستدةدةن. ئةوةش لةو روانطةيةوة سةرضاوة دةطريت كة ثيويست ناكات نووسةران بضنة كة ملمالنييانةي ئةو سياسييةكانةوة، طروثة ملمالنيي وردةكاريي دواتر ئاكامةكانيان ئاسايي دةكةويتةوة. ناكريت نووسةران وةك كةسي ئاسايي بكةونة ذير كاريطةريي درومشي هيض طروثيكةوة، ئةوان ثيويستة لة سةروو ئةو طروثانةوة بريبكةنةوةو كيشةو دياردةو طرفتةكان راظة بكةن و خةلك و ئةوانيش بؤ ثانتاييةكي عةقالني ئاراستة بكةن، نةك ئةوةي بضنة وردةكارييةكي ئةوتؤوة كة هيض ئاكاميكي لي نةكةويتةوة، لةبةرئةوةي ئةو شيوة ئيشكردنة خؤسةرقالكردنة بة رووداوة راطوزةرو راستةقينةي ثيطةي و شوين نووسةران بةوةش كورتةكانةوةو ماوة

خؤيان لة دةست دةدةن.

ئةدةب و هونةر

سيشةممة رؤذي ب��ري��ارة طةلةري ل��ة 2009/12/15سليماني ل���ة س������ةردةم بؤ تايبةت ثيشانطةيةكي هونةرمةندي شيوةكار )رةمزي قوتبةدين( بكريتةوة، كة ئةمة تايبةتي ثيشانطةي يةكةمني

كوردستان لة هونةرمةندة بؤ نيشتةجيبووني دواي شاري ل��ة س��ال 20 م���اوةي

ثاريس.رةمزي قوتبةدين سالي 1955 لةدايكبووة، خانةقني ل��ة ثةميانطةي 1980 س���ال

بةغداي هونةرةجوانةكاني سالةكاني لة ت��ةواوك��ردووة. ثينج 2009 ب���ؤ 1983ضةند لة تايبةتي ثيشانطةي شاريكي فةرةنسادا كردؤتةوة، لة 1983 س��ال��ي ل��ةوان��ة: ناوةندي كولتووري لة كليف،

هونةريي ناوةندي لة 1983كالينيبريط، ل��ة س���ةردةم لة سانتسيربين ل��ة 1999كامليت ناوةندي ثاريس،

لة ثاريس 2000، طةلةري شاري لة سيبتانرتون

ليل 2009.

نووسةران لة كويدا دينةطؤ؟

ويي ن

ةمره

بةوي

ي نةم

رهبة وي

ي نةم

رهسيميا لة شانؤدابة

دواي بيست سال

يةكةمني ثيشانطةي

رةمزي قوتبةدين

لة سليماني

يانزة فرين بة باليك... بةرزان هةستيار... ل2

جةستة الي ثازؤليين... و/سةباح ئيسماعيل... ل5

ئةمحةد كايا طؤرانييةكي... مةمحود نةمجةدين... ل6

Page 2: Adab w Hwnar 10 December 2009

3 سالي هةذدةهةم- ذمارة )5044( ثينجشةممة )2009/12/10( ضيرؤك

سةمفؤنيايةكة ذيامن هةنووكانة، مؤسيقاي ث��ارض��ة س��ي ل��ة ك��ة يةكةميان ثيكهاتووة: ج��ي��اواز )خةلكيكي مؤسيقاي ث��ارض��ة ك��ةم(، )خ��ةل��ك��ي دووةم زؤر(، هةريةكيك كةسيك(. )هيض سييةم ضوار بؤماوةي نزيكةيي بة لةمانة هةرضةندة دةمينيتةوة، مانط دياريكراودا مانطيكي لة هةنديار هةريةكةيان كةم راددةي��ةك��ي بة بة هةرطيز ب��ةالم هةية، بونيان

تةواوي لةطةل يةكدا تيكةل نابن.لةطةل كاتيك زؤر( )خةلكيكي هةية، ثةيوةنديم طشتيدا ضيين بة تايبةت ثةيامنيو ئةو كةسانةي كار بالوكردنةوةكاندا دةزطاي لة كاتيك ك��ةم( )خةلكي دةك���ةن. لةطةل و بةرازيل بؤ دةطةريةوة يان دةمبةوة كؤ كؤنةكامن هاوري ثيكةوة لةسةر كةناري )كؤثاكةثانا( دةضينة يان دةكةين، ثياسةيةك هةرضةندة كؤمةاليةتييةكان، بؤنة

بؤ سةفةرانةمدا لةو جار زؤربةي بةرازيل زياتر لةمالةوة دةمينمةوة. باسي ئةمرؤ دةمةويت كة ئةوةي سييةمي مؤسيقاي ثارضة بكةم، كةسيك( )هيض كة سةمفؤنياكةية

ة.كيشاوة بالي ش��ةو ساتةدا ل��ةم بةسةر طوندةكةماندا و خةو ضؤتة ضاوي دانيشتووانةكةي كة ذمارةيان دةبيت، كةس دووس��ةد نزيكةي ليةدا ثيم باشة ناوي طوندةكةتان كة بزانن ئةوة با بةالم ثينةليم، ئاشيكم لةمةوبةر ماوةيةك ثيش هةموو ك��ري. طوندةكةدا لةناو بةيانييةك لةطةل دةركةوتين يةكةم تيشكي خؤردا لة خةو هةلدةستم و بةياني دةخؤم، دواي ناني ثاشان دةرؤمة بؤماوةيةك خ��واردن نان دةرةوة، ثياسةيةك بة ناو كيلطةي ئاذةلة و دةكةم طةمنةشامييةكة مالييةكامن دةبينم. سةيري ضياكاني هةوايةكي و دةك���ةم دةوروب����ةر

ئةو بةثيضةوانةي هةلدةمذم، ثاك كاتانةوة كة لةطةل )خةلكيكي زؤر(

هةرطيز لةويدا ثةيوةنديدام، لة دا كيم. من كة ناكةمةوة ل��ةوة بي هيض لةهةمانكاتدا و ثرسيار هيض لةو بةتةواوي نيية، وةالميكيشم شتةكان لة ضيذ و دةذيم ساتةدا لة دةزامن كة ب��ةوةي وةردةط��رم ساليكدا تةنيا ضوار وةرز هةية)بةلي بؤ سادةية شتيكي ئةمة دةزامن زؤربةمان هةنديكجار بةالم وتن، دةضيت(، ياد لة راستييةمان ئةم كة ه��ةول��دةدةم ب��ةت��ةواوي ئيرت زؤرترين خؤشيي ببينم و بة دةوري

طوندةكةدا دةسوريةوة.من وةكو خؤم زؤر نارازيم لةو و عياق لة ئيستا كة بارودؤخةي بةالم دةط���وزةري، ئةفغانستاندا وةكو هةريةكيك لة دانيشتووانةكاني تري ئةم طوندة طرنطرتين هةواليك ثيشبينييةكاني هةوالي بةالمةوة كةش و هةواية. هةموو كةسيك لةم

ئةوةية ئاطاداري بضووكةدا طوندة رؤذيكي دةباريت، باران كةي كة نا، يان دةبيت رةشةبا و س��ارد راستةوخؤ ئةمانة هةموو ضونكة ك��اري��ط��ةري��ي��ان ه��ةي��ة ل��ةس��ةر بليني راسترت بةروبوومةكانيان، رؤذةكان زؤربةي ذيانيان. لةسةر كيلطةكةيدا لة دةبينم جووتياريك لة ب��اش بةياني ك��ارة، خةريكي و كةش باسي و دةكةين يةكرتي هةريةكةمان ئينجا دةكةين، هةوا دةست دةكةين بةكاري خؤمان، ئةو لةطةل طاسنةكةي خةريك دةبيت و كيالن، زةوي بة دةك��ات دةست رؤيشتنةكةم بة بةردةوامي منيش دةدةم.ثاشان دةطةريةوة مالةوة و سةيري سندوقي نامةكان دةكةم و رؤذنامة ناوخؤيي و هةريييةكان سةما ثيشربكييةكي دةبينم: ساز تةنيشتمان طوندةكةي لة باريكي شاري لة وتاريك دةكريت، دةكريت ثيشكةش )تاربيس(دا نزيكرتين شاري طةورةية )تاربيس ليمانةوة و ذمارةي دانيشتوانةكةي نزيكةي ضل هةزار كةس دةبيت(، تيمي بؤ تةلةفؤن ش��ةو دوي��ين ئاطركوذينةوة كراوة طواية شويين

ئاطري طوندةكة فريداني خاشاك هةواليكي ض��ةن��د ت��ي��ب��ةرب��ووة. لةجمؤرة لة رؤذنامة هةريييةكاندا لةم هةوالةي ئةو دةخوينمةوة. هةذاندووة طوندةكةي ماوةيةدا خةلكي كة طروثةية ئةو هةوالي بةرثرسيارن ئ��ةوان واي��ة يان ثيناو لة داري��ك لقة ضةند بريين لة داربرةكانيش ثاساوي طوندةكةدا، ئةوةية كة طواية ئةو دارانة بوونةتة ماتؤرسواريك. ضةند مردني هؤي تةواوي الثةرةيةكي هةوالة ئةم داطيكردبوو.ثاش رؤذن��ام��ةك��ةي ماوةيةك لة خويندنةوةي ئةم جؤرة هةواالنة، بؤ ضةند ساتيك لة كةناري ئةو رووبارة دادةنيشم كة بة ثشت ئاشةكةدا دةروات، ئينجا لةم هاوينة طةرماكةي شةثؤلي كة طةرمةدا لة ه���اوالت���ي زؤر ذم��ارةي��ةك��ي سةرتاسةري فةرةنسادا كوشتووة، ثشت بيهةوري ئامساني سةيري هةلدةستم ثاشان دةك��ةم، سةرم ئةجنامداني بة دةك��ةم دةس��ت و بة كة كيدؤ ي��اري راهينانةكاني و تيامان فؤرمةكاني لة يةكيك و دادةن��ري��ت )تأمل( بيكردنةوة تيهاويذييةوة وةرزشي لةريطةي

ئةجنام دةدريت، ئةمةش سةعاتيكي تر لةكاتي ئةو رؤذةم دةبات.ئيستا نيوةرؤية، ناخنواردني كاتي ئيرت ذةميكي سادة دةخؤم و لة ثريكدا دةضمة ذووريكي تري بينا كؤنةكةم و لةويدا ئامييكي سةير دةبينم كة و ثيوةية كيبؤرديكي و سكرينيك خياوة ئةليكرتؤنيي خةتيكي بة ئةو ئةمة راستييةكةي بةسرتاوة، )دي بة جار هةنديك كة ئاميةية ئيس ئيل( ناو دةبريت.ئةو ساتةي دةنيم دوطمةكةيدا بة ثةجنةم كة دةرةوةدا لةطةل ثةيوةنديي و دةب��ةس��ت��م، ه��ةس��ت دةك���ةم كة الي بؤ دين جيهان خةلكي هةموو هةولدةدةم بتوامن ضةنديك من، هةنديكجار بةالم نةكةم، كارة ئةم ناضارم و ثةجنة دةنيم بة دوطمةي لةطةل دووب��ارة و هةلكردنةكةدا ثةيوةندييةوة، دةضمة جيهاندا كتيبةكان، بةرازيليةكان، )رؤذنامة دةبيت كة ضاوثيكةوتنانةي ئةو ئةجناميان بدةم، هةوالةكاني عياق و ئةفغانستان، داواكارييةكاني خةلكي ليم، تيبينيةك دةبارةي ئةوةي كة تكيت تةيارةكةم بةياني دةطات، ئةم بريارانةي كة دةبيت دوايان خبةم و

بياخنةمة ثيويستة كة ئةوانةش ريطةي تاكة جيبةجيكردنةوة.( ئةو شتانة لةم ئاطاداربوون بؤ من خؤمة هةلبذاردني ئةمة ئاميةية. رؤشناييش دةزانيت و جةنطاوةري بؤية هةية، ليثرسراوييت كارو كة بةمشيوةية كاتذمييك ضةند بؤ ئةو دريذايي بة بةالم كاردةكةم، لةطةل ثةيوةنديم كة م��اوةي��ةي )هيض كةسيك(دا نيية، هةموو شتيك كؤمثوتةرةكةم شاشةي لةسةر خؤر ئيستا دةبينم. دوورةوة لة خةريكة ئاوا دةبيت، منيش دووبارة كؤمثيوتةرةكةم دةكوذينمةوة و لة بؤناو دةط��ةري��ةوة جيهانةوة ناو طياو بؤني الي دي��ةوة طوندةكة، دةنطي زةنطولةي ملي ئةو مةرانةي ثشيت حةوشةي بؤ شوانةكان كة ئاشةكةيان ديننةوة. بة خؤم دةليم: باشة من ضؤن دةتوامن لة يةك رؤذدا لةو دوو دنيا جياوازةدا بوومن هةبيت نيية، ثي وةالميكم هيض بذيم؟! و بةالم هةست دةكةم دلؤشم كاتيك

ئةم ديرانة دةنووسم.

سةرضاوة:Like the Flowing River

كاوري رةش

رؤذيك لة دوكاني ئاشةكةداثاولؤ كؤيلؤ

لة ئينطليزييةوة/ جوتيار ذاذلةيى

ئيتالؤ كالظينؤو/ عيساضيايي

هةبوو ش��اري��ك ل��ةرؤذط��اري��ك��دا، بوون، دز هةموو دانيشتووانةكةي دانيشتوويةكي ئةو شةوانة، هةموو دةستكردو كليلي بةكؤمةلي شارة مالةكةي بضكؤلةوة ض��راي��ةك��ي بةجيدةهيشت و دةضووة دةرةوة. يةكيك مالي بريين بؤ دةرؤش��ت بةرةبةيان كاتي دراوسيكاني. لة دةيبيين دةطةرايةوة هةريةكةيان بةو دزراوة. خؤشي م��ال��ةك��ةي بةخؤشي خةلكي شارةكة شيوةية لةطةل يةكرتيدا دةذيان. هيض كةسي ضونكة ن��ةدةدؤران��د، شتيكي هيض دةكرد. لةيةكرتي دزييان هةمووان دةكرد تر لةوي دزي هةريةكةيان دزي ك��راوة ل��ي دزي كة ئةمةي لةيةكيكي تر دةكرد تا واي ليدةهات يةكةميان لة دزي��ي دواهةمينيان دةك���رد. ح��ال��ي ب��ازرط��ان��ي��ي ئةم جياوازيي، بةبي كة وابوو شارةش لةيةكرتي فيليان فرؤشيار كريارو وآلت��ةك��ةش حكومةتي دةك����رد. دزيي بوو، تاوانكار ريكخراويكي لةدانيشتواني وآلتةكة خؤي دةكرد. بةالكةي تريشدا دانيشتواني شارةكة دةبردو بةتاآلن حكومةتيان دارايي دةدزي. سامانةكةيان و سةروةت بةهيمين ش��ارة ئ��ةو ذي��ان��ي ئ��اوا هيض هةذارو هيض كةس دةط��وزةرا.

كةسيكيش دةولةمةند نةبوون.كةس -كة رؤذان��ةدا لةو لةيةكيك دةستثاك ثياويكي ضؤن- نازانيت نيشتةجي تيا ش��ارةك��ةوةو هاتة ب���وو. ش��ةوان��ة ل��ةب��ات��ي ئ���ةوةي ضرايةكةوة و كليل بةكؤمةلي دةرةوة، تة بضي لةمال دزي��ن بؤ جطةرةي دادةن��ي��ش��ت ل��ةم��ال��ةوة دةخويندةوة. ضيؤكي دةكيشاو بينة وي��س��ت��ي��ان دزةك�����ان ك��ة رووناكة، دةيانبيين مالةكةيةوةو نةدةهاتنة ذوورةوة. ماوةيةك حال

ئةوكاتةش دةرؤشت. شيوةية بةو بكةنةوة ئ��اط��اداري ل��ةوة دةب��وو ئارةزووي ئةو ئةطةر تةنانةت كة ئةجنامداني شتيكيش ناكات بةشةو، لةمالدا كة ناطةيةني ئ��ةوة ئ��ةوا مبينيتةوةو ئةواني تر لةكارةكانيان ئةو كة هةرشةوي ضونكة بكات. لةمالدا دةمايةوة ماناي ئةوةبوو كة رؤذي لةبةياني بةتةواوي خيزانيك دةستنةدةكةوت هيضيان دوات��ردا بيخؤن. لةبةرامبةر ئةو راستييةشدا نةيتواني دةستثاكةكة ث��ي��اوة ئةويش ئيرت بداتةوة، بةرثةرضيان وةكو هةمووان هةموو شةويك لةمال تا نةدةهاتةوة دةرةوةو دةضووة نةدةكرد، دزيي بةآلم بةرةبةيان. ثياويكي وةكو نةيدةتواني ضونكة بطؤري. خؤي سروشيت دةستثاك دوورو ثرديكي الي بؤ دةرؤش��ت كة دةكرد ئاوةي ئةو ضاوةضاوي هةلدةقوآل. ث��ردةك��ةوة ل��ةخ��وار دةيبيين دةط��ةراي��ةوة كاتيكيش

مالةكةي دزيي ليكراوة.لةماوةي كةمرت لةهةفتةيةكدا ثياوة بةتةواوةتي وا بيين دةستثاكةكة كةوتؤتة سةر ساجي عةلي. تةنانةت و خبوري نةماوةتةوة بؤ شتيكي بوتةوة. بةتال بةتةواوي مالةكةي ئةمة نةبوو، ضونكة كيشة ئةمةش كيشةي ب��ةآلم ب��وو. خؤي هةلةي سةرةكي ئةوةبوو كة رةفتاري ئةم ثياوة دةستثاكة دةستووري هةموو تيكدابوو. دةووروب��ةري شتةكاني دزي كة دابوو ريطاي ئةم ضونكة ئةوةي خؤي دزي بي بة بكري لي بةيانييةك هةموو بكات. لةكةس مالةكةي دةطةرايةوة كةسيكيان وةك خؤيةتي دزيي لي نةكراوة، ئةو مالةي كة دةبوو ثياوة دةستثاكةكة

دزيي ليكردباية.بةتيثةريين كات ئةوانةي كة دزييان تر ل��ةوان��ي خؤيان نةكرابوو ل��ي جاريكي و دةزاني بةدةولةمةندتر نةدةما. دزي��ي��ان ئ����ارةزووي ت��ر قوولرت كيشةكةي ك��ة ئ���ةوةش كردةوة ئةوةبوو كاتي كة يةكيكيان ثياوة مالي دزي��ين بؤ دةرؤش���ت مالةكةي هةميشة دةستثاكةكة، بةضؤليي دةبيين ئاواش ئيرت ئةوانة

دةبوونة هةذارترينيان.ل��ةوك��ات��ةش��دا ئ��ةو ك��ةس��ان��ةي كة زؤرتر دةولةمةند بوون خوي ثياوة راهاتن و دةطرت دةستثاكةكةيان كة برؤن بؤالي ثردةكةو ضاوةضاوي ثردةكة ذير هةلقوآلوةي ئاوة ئةو

خةسترت قورةكةي ئةمةش بكةن، دةولةمةندةكان ذمارةي كردةوةو كةمي هةذارةكانيش ذمارةي زيادو دةولةمةندةكان ئةوكاتةش كرد. بييان كردةوة كة ئةطةر بةردةوام بن لةوةي هةموو شةوي برؤن بؤالي دةبنة خيا ئةوانيش ئةوا ثردةكة ئةوة لةسةر لةهةذارةكان. يةكيك لةهةذارةكان كؤمةلي كة ثيكهاتن دزيي ئ��ةوان لةباتي بطرن بةكري ب��ك��ةن. ط��ري��ب��ةس��يت ك��اري��ان بة لة بةشيك دياريكراوو موضةيةكي هةذارانةدا ئةو لةطةل دزييةكان مؤركرد، بيطومان هيشتا هةموويان فريوداني هةولي و ب��وون دز هةر ئ��ةوةي ب���ةآلم دةدا. ي��ةك��رتي��ان روويدا ئةوةبوو كة دةولةمةندةكان هةذارةكانيش دةول��ةم��ةن��دت��رو دةولةمةنديي ب���وون. ه��ةذارت��ر كة كرد زيادي هيندة هةنديكيان تةنانةت و دزي��ن ئ���ارةزووي ئيرت نةما خةلكانيكيشيان بةكريطرتين كة لةباتي ئةوان دزيي بكةن، بةآلم ئةطةر وازيان لة دزي بهيناية، ئةوا دةكةوتن، ه��ةذار ئةوانيش خ��يا ض��ون��ك��ة ه����ةذارةك����ان دزي��ي��ان هةذارترين ب��ةوةش ل��ي��دةك��ردن. دذي لة تا بةكريطرت ه��ةذاري��ان لة ثاريزطاريي ت��ردا هةذارةكاني بكات. سامانةكانيان و س��ةروةت ئ��ةم��ةش م��ان��اي دام��ةزران��دن��ي ضةند بنيادناني و ثؤليس هيزي ثاش دةطةياند. بةندخيانةيةكي لة كةم ساليكي ضةند تيثةريين دةستثاكةكة ثياوة دةرك��ةوت��ين تاآلنةيان و دزي ئةو باسي خةلك كردبوو، يةكرتيان لة كة نةدةكرد دةولةمةندو لةبارةي قسة بةلكو بيطومان بةآلم بوو، هةذارةكانةوة ئةوان هيشتا هةموويان هةر دزبوون ثياويكي تةنيا نيوانيشياندا لة و كة ثياوةي ئةو هةبوو دةستثاك ثاش و دةرك����ةوت ل��ةس��ةرةت��ادا

كاتيكي كورتيش لةبرسا مرد.

*يةكيكي تر لةموفارةقة جوانةكاني كالظينؤ ئةم ناونيشانةية، لةراستيدا بةكةسيكي بةريزدا )لةخيزانيكي )كاوري دةوتريت: نةفرةتليكراو لةكؤمةلطايةكي ن��ةك رةش(.

نةفرةتليكراودا بةكةسيكي بةريز!

سةرضاوة:ترمجة: -www.albawaba.com

عائشة الكعيب.

Page 3: Adab w Hwnar 10 December 2009

شيعر2 سالي هةذدةهةم- ذمارة )5044( ثينجشةممة )2009/12/10(

لة ضاوةرواني نةهاتوويةكايانزة فرين بة باليك

ذاوين شالي

بة رؤحي باوكم ثيشكةشة، كة هةميشة ضاوةرييم و هةرطيز نايةت...

1ذيان خةراباتة

بروانة شةوو تةنيايي منلة شاريكا

ثرييت لة باي راكردوولة دةسيت طةردةلوولةكان

2رؤذي دي

وةك ئةوةي لةطةل بادا هةلكةيت و لة ونبوون راتكردبي

دييتةوة ناو يةكةم هيالنةي خؤشبةختيتزينداني ئازادي رؤحي من!

3بي نةخشةو بي ناونيشان

لةسةرةتاي شةقاميكي بي كؤتادالة بضووكيم رائةمينم

خ����وداي����ة ك���ام���ة ج���ةم���س���ةر ب����ؤ رؤي�����ي هةلبذيرم!

ريطا دوورة...

4ذياني من ئاوا ئةبي

لة رؤذيكاعةشقت نا،

لة ضاوةروانيت بيزار ئةمب ئيوارةيةكلة خؤشةويستيت نا،

وينةي خاكي طؤرةكةت ئةسرمةوةلة زاكريةي ئازارما،

وي��ن��ةي ب���ةرزي ه��ةل��واس��راوت ل��ة تةنيايي ذوورةكةم نا.

5دةبي ببةخشي ئازارم

قةدةريكة نة دية ديدةنيةك و نة بارانت بؤ ئةهينم

طةورةبوون ناضاري كردم شةرابي تالي هةقيقةتةكان هةلدةم و

فوو لة ضراي رووناكي خةيالكةم...ثايزةو بؤني خاكي ثاش باران

بؤني تؤم بؤ ئةهييكة ثارضةيةكيت لة خاكةكةم

ئةمرؤ بيست و دووةمني مانط لة ئامسامن ئاوادةبيو بؤ سةفةري لة دةرطاي دووتاكي مالةكةم ناداو

نايةتةوةرؤيشيت

بةرلةوةي منالي ثيبطريبةرلةوةي دةنووكي ثاساريةك

طولي يةكةمني ماض بطريرؤيشيت

بةر لة ئةهوةن بوونةوةي رؤحي تينووي ماسييةكلة رووبار

رؤيشيت بةر لة هيض شيت.

6وةك ئةوةي

لةدايكبووني من، مذدةيةكي شووم بيبؤ كؤتايي سةفةري تؤ

لة ئاوابووني يةكةمني ئيوارةي بةهاريكامنت بةخشي بة طةردوون و

بؤ خؤت رؤشيتبة بةرطيكي سثي سثي

7 باراني سوورت ليئةرذا!.دةرطاو ثةجنةرةي داخراوم

بةرووي بادا واال ئةكةملةو مةرقةدةي هةنطاوم ثيي ئاشنا نيية

وينةي ئيمانداريكي سثي دوعا ئةكةمخوداية ضاو هةلينم و

لة ساتيكا لة باوةشي نةبووي تؤدا خؤم ببينم.

بةرزان هةستيار- كؤلن

-1- لةسةر سيلةي كؤآلنةكة...

تا برستم لي ئةبري ضاوةريي ئةكةم كة هاتيش، هيض ناليم،

ضةند خؤشة ئةو هيض نةوتنة سبةينيش وا ئةكةم، بؤ ئةوةي تا مردن..

خاليي نةمبةوة لة قسة -2-

ضاوةري ئةكةم رؤذ بيتةوة،ضاوةري ئةكةم شةو دابيت،

رؤذ، بؤ ئةوةي ضاوةريي شةوي تيا بكةمشةو، بؤ ئةوةي، ديسان ضاوةريي مب بةرضاوم رووناك بيتةوة

-3- كة بةفر ئةمكاتة داهؤليكي سثي،...

ضاوةريي رةشبوونةوة ئةكةم،كة هةتاويش روومت ئةكاتةوة وةك مندال،...

ضاوةريم ثرووشة بيتةوة ديدةنييم

-4- بةفر، رةش.. رةشة

ئةوةي بة سثي ئةيبينيت بؤ ئةوةية رووخساري خؤي بري نةكةويتةوة

-5- ضةند جوانة كة ون بوويت

شارة و شار، ئامسانة و ئامسان...عيشق سؤراخت بكات

ضةند خؤشبةختيية كة نووستيتدةنطي بالي كةنارييةك

يان باريي تكة ئاونطيك بة ئاطات بينيت،لة ميذة ئةو شتانةمان بريضؤتةوة...

-6- وا ئةكةم كوراني هةرزةكار رقيان ليم بيتةوة

ضاو لة دةنكةكانيان دائةطرم،..بؤ ئةوةي وردتر عيشق بكةن،...

غرية ناو جةرطيان خبوات!

-7- بةالي مةيداني بي ئيشةكاندا ئةرؤم و

تواجنيك ئةطرمة عيشق،ئةوةي لةسةري هاتة دةنط،...

جوامنةردة ولةطةل خؤم ئةيبةمة سةر كاري

-8- بة ثرتاو خؤم ئةكةم بة يةكيك لة دةروازةكاني بةهةشتا

_ ببوورن بؤ ئةوديو هاتووم؛بة ثةلة دةرطايةكي دؤزةخ ئةترازينم

_ ببوورن ريم لي تيكضووة زرم.. زرم، ومت ريم هةلة كردووة، بيكةنةوة، ئاخر...

-9- هةر بة يادي هةرزةكاريي...

شوين كضيك كةوتووم و ثيي ئةليم ئةو نامةيةم لي وةرطرة

ئةوة سةرةي دةيةم جارة ئةينووسم وخؤشم سةري لي دةرناكةم

بيخوينةوة و هةرضييةكي لي تيطةشيت لة ثشيت كاغةزةكةوة بؤم باس بكة!

-10- ئيمة هةموومان لة ترسي شكان

دلان لة ذير قةفةزةي سنطمانا حةشارداوة

-11- ئةضم ئةخةوم،

خؤم ئةزامن، يان خةون بة غةريبييةوة ئةبينم...ضنط لةسةر شان دوام ئةكةويت،

يان خةون بة تةنياييةوة،...مةنزل.. مةنزل دواي ئةكةوم!

[email protected]

Page 4: Adab w Hwnar 10 December 2009

5 سالي هةذدةهةم- ذمارة )5044( ثينجشةممة )2009/12/10( وتار

محيد عقيبو/ سةباح ئيسماعيل– كةركوك

2-1

لة شيعرو شانؤوة بؤ سينةمالة ثيي ثاولؤ ثازؤليين، دةرهينةري سينةماية، خوارةوة، دابةزيية شانؤوة و هؤنراوة ئامساني ضاالكيية ثر لة داهينانةكاني هةمةرةنط بوون، ئةو رؤماننووس و رةخنةطر و شيوةكاريش شاعي و بوو. لة مندالي و الويدا هةذاري و ئاوارةيي زؤري ضةشت. لة دواييدا لةطةل دايكيدا طةيشتة رؤما. هةذارنشينةكاندا ميلليية طةرةكة لة يةكيك لة بوون، نيشتةجي خراثؤكةدا ئةثارمتانيكي لة نا. ملي داهينان و هونةر ثانتايي بةرةو ثاشان ئيستا كارةكاني بؤ خويندكاراني هونةر و ئةدةب

و رامياري و سؤسيؤلؤذيا، بة ذيدةر و سةرضاوةي فةلسةيف و ئيستاتيكا دادةنرين.

ئاماذة فةلسةفييةكان الي ثازؤلينى

بةبةهاي طرنطي زياتر بابةتةدا لةم ئيمة جةستة و ئاماذةي ئيستاتيكي و فةلسةيف دةدةين، دةشتوانني فيلمي )ئؤدييب ثاشا( وةك منوونةيةك ثازؤليين، الي هةلبذيرين. ليكؤلينةوةية ئةم بؤ هةرضي بةردةوامبوونة، ئامرازي ئةدةبيي زماني ثةتيية، وينةيي زمانيكي ئةوا سينةماية زماني

وةردةطريت. هيما شيوةي سينةمايي وينةي كؤ فةرهةنطيكدا لة وش��ة كؤمةليك ئاسانة طشت بؤ فةرهةنطيك ئةستةمة بةآلم بكةيتةوة، ناتوانني ئةمةوة سؤنطةي لة دابنييت. وينةكان بنةماي دياريكراو بؤ خولقاندني وينةي سينةمايي

دابنيني.انةوةي طي ياخود وةسف، سينةما كةواتة، شيعريي ه��ون��ةري��ك��ي بةلكو نيية، ئ��ةدةب��ي بةخؤي تايبةت طوزارشيت ئامرازي سةربةخؤية، هةية و بةشيك، ياخود ذانريكي ئةدةبي نيية. لة ديدطةي ئةم بييارةوة، كاتيك سينةما بةدةسيت ئةدةبيي شيوازي و زم��ان و دةبيت ب��ؤرذواوة سينةمايي وينةي منايشي بؤ ئامرازيك وةك خ��وارةوة. دةضيتة بةقورا ئ��ةوا وةردةط��ري��ت، تايبةتي بةشيوازي بةسنت بةثشت ثازؤليين ناوة ناوي كة دةردةهينيت، فيلمةكاني خؤي خؤيي ياخود ئ��ازاد، ناراستةوخؤي طفتوطؤي ناراستةوخؤي ئازاد، بةمة سينةما دةبيتة شيعر. طؤشةنيطاي لة رووداوةكان و شتةكان دةتوانني ش��ي��وازي ئ���ةم ببينني، ك��اراك��ت��ةرةك��ان��ةوة قوولبوونةوةية بةرؤحي كاراكتةرةكاندا، رؤضوونة

بةخةون و ناهؤشياريي كاراكتةرةكان، هةستكردن شويين كة دةبيت، دروس��ت لةال بةكاميامان و دميةن رادةكات، لةبري دةطريتةوة، كاراكتةر شتةكان لةطؤشةي ضاوي كاراكتةرةوة دةبينيت.

سينةماو ئةفسانة ئةو دةمي سينةما دةبيتة ئامرازي طوزارشت خويندنةوةي و واقيع راستةقينةي كردني منايشيكي ن��ةك واق��ي��ع��ة، ئ��ةم ئ��ةودي��وي ساختةكاريي، لة ثر و بةتال رووكةشانةي سينةما دةهينيت. بةدةست شيعري زماني

مانايةي بةو ئةفسانةدا، بةقووآليي رؤضوونة مرؤظايةتيية، منداليي ئةنديشةي ئةفسانة لة بةلكو نيية، خةونيكدا تاقة لة راستيي كؤمةليك خةوني مرؤظايةتيداية. لة دةستثيكي هاتنة دوورةوة لة ثاشا(دا )ئؤدييب فيلمي وينةي طرتةية ئةم دةبينني. منداليك دنياي سةدةي بيستةكاني لة ثازؤليين لةدايكبووني بيستدا دةطريت. دواتر مندالةكة لة باخضةيةكدا دةبينني، دايكة لةطةل هاوةلةكانيدا غار دةدات. سروشت لة ضاوي ئةم مندالةوة دةبينني، دايكة مندالةكةي لة ئاميز دةطريت، ليي رادةمينيت، و ت��رس دةك���ات، ئيمة ت��ةم��اش��اي ث��اش��ان ليةدا ئا دةبينني، بةسيمايةوة نيطةرانيي بينةر و كاراكتةر نيوان لةمثةري ثازؤليين تيكدةشكينيت، ئةم سةرجنانة هةلطةرانةوةن، كاراكتةر دةطؤري و رؤلي بينةر دةبينيت، ئةو كاراكتةر بينةرةوة. بةسةر شايةد دةبيتة رؤحيكي بةلكو نيية، جووآلو وينةيةكي تةنيا نيطةران و ثةشؤكاوةو دةيةويت ئةم دلةراوكيية بطوازيتةوة، بةلكو ترس و نيطةرانيي لة ناخ و

رؤحي تةماشاكةردا بروينيت.جيدةهيليت مندالةكةي دي جاريكي دايكة ثاشان رادةك����ات، هاوةلةكانيدا ل��ةط��ةل و منداآلن عةرةبانةيةكي لة مندالةكة دةبينني داية. لة وينةكةدا ثياويك بةجلي سةربازييةوة كابرادا ل��ةط��ةل مندالةكة دةردةك���ةوي���ت، و ت��وورةي��ي دةط���ؤرن���ةوة، سةرجنةكانيان طالتةثيداهاتن بةرووخساري كابراوة، كة باوكي دوايي دميةنةكاني لة دةبينني. مندالةكةية، لة ب��اوة و دايكة فيلمةكةدا يةكةمي بةشي سيكسي كاري دةبينني سةربةخؤدا ذووريكي دةكات، بةترس هةست مندالةكة دةك��ةن. نوينةكةي جيدةهيليت تا ضاوةدزييان بةسةردا شيتة فيشةكة دةقيذينيت، مندالةكة بكات. بةئامسانةوة دةبينني، باوكة هةست بةتوورةيي مندالةكة قاضي و دي��ت دةبينني دةك���ات، رادةكيشيت. تا ئةم ساتة نازانني ضيؤكي ئةم دةطات؟ بةكوي ضارةنووسي و ضيية مندالة دةرهينةر، بؤ بوو باش بؤنةيةكي فيلمة ئةم راسيت، سةر خستنة رووناكي لةثيناوي تاكو خؤي ذيننامةي بةئةفسانة، بةسنت بةثشت روو. خباتة شيوةكاريدا هونةريي قالبيكي لة كيشةيةكي تا ب��وو، باش هةليكي فيلمةكة بةرابةر لة مرؤظة ئازاديي ئةويش طرينط،

ضارةنووسدا، منايش بكات.

لة واقيعةوة بؤ ئةفسانةجةخت طفتوطؤكانيدا لة يةكيك لة ثازؤليين و بامبة ئةو باوكي مندالةم، ئةم من دةكاتةوة: دايكيشي دايكي منة... بابي قاضي رادةكيشيت، لةدةست سيكسي تواناي و بيخةسينيت تاكو واقيعةوة لة دووةم، بةشي بدات. دةضينة سةر

هةلواسراوة، بةثييةكاني دةبينني ئةفسانة، بؤ دةستةكاني بةسرتاون، رووت و قووت، سةربازةكة مةرط جييدةهيليت. بيابانة لةو تةنيا بةتاقي دةوري الوة طشت لة و دةكات لي هةرةشةي مندالةكة زريكةي جار يةكةمني بؤ دةدات. لة طوزارشت ه��اوارة و قيذة ئةم دةبيستني. رةتكردنةوةي جياكردنةوةي لة جةستةي دايكي رةتكردنةوةي خؤشدةويت، زؤري كة دةكات، بابي. بؤ داي��ك جةستةي لة دةستهةلطرتنة نةمان و مان شةري مندالةكة رووتي جةستةي ئامسانيش دةك��ات. دلرةقدا سروشيت لةطةل لةوالوة مةرطي تيدا دةسووريتةوة. ضارةنووس لةم مرؤظة الوازة دةكات. ئةم بةبيهيزيي طالتة ساتةدا ئةو رةنطانةي لة رةنطي ثيسيت مرؤظةوة خؤلةميشي رةنطي ب��ةدةردةك��ةون. نزيكن، خولقاندني بؤ ثازؤليين رةشتالة. و رةش و و كؤدةكاتةوة رةنطةكان تايبةت، جادوويةكي تيكةليان دةكات، تاكو بينةر بورووذيين و بةرةو دةروازةي خةوني رةهاي ببات. لة بةشي دووةمي فيلمةكةدا، كة لة كاتي ئةفسانةييدا دةخوليتةوة، جلةكان سروشت، لة بةشيكة مرؤيي جةستةي راستيي ثازؤليين ليةدا ئا دةضن. دةمامك لة مرؤظ بةالوازي لة بةرابةر ضارةنووس و سةختيي سروشتدا دةخاتة روو، داخؤ مردن بةسةر ذياندا مندالة ئةم نيطاي طؤشة لة سةردةكةويت؟

دةبينني طؤشتخؤرةكان مةلة الوازةوة، بضووكة لةذير جةستة ليةدا دةخوولينةوة. بةئامساندا ذيانة، لة ضاوي رؤحيش و مردنداية هةرةشةي و ب��اوك دةس��ةآلت��ي لة تؤلةسةندنةوة دوات��ر ستةمكارييةكاني. ساتيكي سةخلةت، هةر بةشيك لة ضركةيةك نرخي خؤي هةية، زيرةي مندالةكة دةمانباتة بدرينيت، ترس ث��ةردةي دةيةويت و بةتؤقني ئةفسانةييةوة، كاتي ق��ووآلي��ي درندةييةكةيةوة، جةستةي مرؤظايةتي و سروشت رووداويكي دةرخستين بؤ رووتكردنةوة رووتن، ثر لة توندوتيذي، ياخود حةزيكي سيكسي. ئية بؤنةيةكة بؤ بةرضاوخستين ضؤنيةتي سةرةتاي طةردوون. ئادةم رووتوقووت بوو، بةآلم هةسيت بةراستييةكةي نةكرد، تا ئةودةمي حةوا واي لي لةزةت بكاتةوة، نةمريي ئارةزووي لة بي كرد لة بي دةتوانني ئايا بةآلم نةمريية، دةروازةي بةثيؤزيي ئةوةي هةست بي بكةينةوة، لةزةت ضارةنووس ريكدةكةويت وا بكةين؟ جةستة شوانيك دينيت و مندالةكة هةلدةطريتةوة، بةرةو ئامساني بلند دةكات، لة ئاميزي دةطريت، بةغار بؤ ثاشاي دةبات، ثاشا زؤري ثي خؤشدةبيت و رايدةطةيةنيت، كة ئةمة خةآلتيكة لة يةزدانةوة.

تاكو بةخشندةية، هيند ئ��امس��ان ئ��اي��ا بةختةوةريي بةمرؤظ ببةخشيت؟ داخؤ ئةم مندالة كانطةي ياخود كامةراني، سةرضاوةي دةبيتة

مةينةتي بؤ ئةم زةويية و جيهانة نويية؟

ئا/عةبدولآل مةمحود زةنطنة

نيشتةجيي و ئوسرتالي رةط��ةز بة هونةرمةندي بةريتانيا )رؤن مؤيك- 1958( هةموو ئامرازةكاني شؤكهينةر كة يةكيكة لة دياردة ديارةكاني هونةري بة جيهاني، جةنطي دووةم��ني ثاش هاوضةرخي )رؤمشبيط، ئةمريكا هونةرمةنداني الي تايبةتي مؤديرنةو ثؤست تري فيطةكاني جؤنز(و جاسثةر هونةرةكةيدا لة ناسراوة بة)هايثرياليزم( ئةوةي لة زؤريشي نزيكبوونةوةي بة دةك��ات، تةوزيف دةكات، شؤك دووضاري بينةر واقيعييةكة منوونة مادةيةكي بؤ هةلبذاردنييةوة ري��ي: لة ئةويش جياواز كة هةستكردنيكي تةواو دةبةخشيت بةوةي بةخشيين لة تايبةتي بة واقيعني، ثةيكةرةكان تةواوي و مرؤظ ثيسيت لة نزيك تةواو شيوةيةكي بةكارهيناني لةريي تري جةستة. وردةكارييةكاني قذو و شووشةييةكان ريشالة و سليكؤن مادةي شيوةيةكي ب��ة سرووشتييةكان ئيكسسوارة لة ث��ةي��ك��ةرةك��ان��ي ئ���ةوةي وةك راس��ت��ةوخ��ؤ، ئاسايي جلوبةرطي )مؤم(دا ناوداري مؤزةخانةي

خؤيان لةبةردابيت.

قةبارةي جياوازئةو زؤر شةيداي ئةوةية ثةيكةرةكاني لة شيوةدا لة واقيعةوة نزيك بن، بؤية بايةخي زؤر دةدات بة تةنانةت ثيستةكانيان، بةآلم سيماو لؤضيي جل و

بينةر ناوازةوة دياري حالةتي هةندي ميانةي لة بةدةرخستين ئةويش دينيت، شؤك دووض��اري جةستةي رووت و هةندي باري بيزهينةرو لة هةندي نةطوجناوي سةيرو ق��ةب��ارةي ه��ؤي بة باريشدا كة بينراودا، واقيعي لةطةل ثةيكةرةكانيةوة هةنديار زؤر بضووك و هةندياريش زياد لة ثيويست طةورةن. بؤ منوونة قةبارةي ثةيكةري مناليكي بة ثياويكي مةترو )4.5( دانيشتووي ضوارمشقي رووتي دريذيش )3( مةترو مناليكي تازة لة دايكبوو وةك وردةكارييةكانةوة، ريي لة بةآلم ثيية، )20(لؤض دةمارةكان و ثيست و رووناكيي رةنطةكان و بؤ ذيان دةيةويت سرووشتييةكانةوة كةرةستة و

يتةوة. ثةيكةرةكاني بطيلة ثيشانطةكةيدا كة دةزطاي )كارتةر( بؤي ساز مؤيك رؤن كرد، سةردانيان بينةر )7500( كردبوو تواني لة ميانةي ثينج ثةيكةرةوة سةرجني بينةران تايبةتي بة رابكيشيت، نامؤكاني ئيشة الي بؤ ثةيكةري )ثياويكي سةرةرؤ( بة قةبارةي )9( ثي، كة ثياويكي ريشين رووتة. مؤيك ثيشرت بة مادةي )ريشالة شووشةييةكان( ئيشي دةكرد، بةآلم ئيستا مادةيةكي كة ئيشدةكات، سليكؤن م��ادةي بة تا دةرةخسينيت بؤ زياتري ب��واري ن��ةرم��رتةو ثةيكةرةكاني لة واقيعي بينراوةوة نزيكرت بكاتةوةو وايكرد ئةمةيش بلكيين، ثيوة دةستكرديان قذي شيوةي رووي بة هةر نةك ثةيكةرسازيي هونةري نوي، بةلكو بة رووي كةرةستةي نويشدا بكريتةوة

كة مةوداي دةربرينةكاني فراوانرت دةكات.

*رؤذنامةي )تاتو( ذمارة)7(ي ئةيلولي ) 2009(.

ئيستاتيكاو هيماكاني جةستة لة سينةماي ثازؤلينيدا

رةطةزةكاني هايثرياليزم لة ثةيكةرسازيدا

ثازؤليين

طرتةيةك لة فيلمي ئؤدييب ثاشا

رؤن مؤيك لةكاتي كاركردن لة ثةيكةريكدا

Page 5: Adab w Hwnar 10 December 2009

لةوة باس نامانةويت ليي�ةدا بكةين كام لةم دوو زاراوةية باشرتة ياخود زيندان ئةدةبي تر.. لةوي ئةطةرضي طرتووخانة. ئييةدةبييي طشتيي شيوةيةكي بيية زييينييدان تاوانييةكان هؤكارة بة ثةيوةندة و سياسي كارة بة طرتووخانة و الي كيشةكة بةآلم فيكرييةكان، هةردووكيان كيية ئييةوةييية ئيمة دةبيننةوة بازنةدا يةك لة خؤيان بؤية يييةكييرتدةبيين. بيية تيكةل و ليية ذييينييطييةي ئيييييمييةدا ئييةدةبيية بةو رؤشتووة باشرت زيندانييةكة

تايبةمتان طرتووخانةيةكي ثييةي جوداي تاكو طوانتانامؤ وةك نيية لةطةل هةر زيندان. لة بكةينةوة بة توندوتيذي، دةستثيكردني تييايييبييةتييي ليية بييازنيية سييييياسييي و فيكرييةكاندا، ئةدةبي زيندان بؤتة ئةدةب ضةمكةكاني لة ضةمكيك هةية. خييؤي تايبةمتةندييت و ضةند ريطةي لة ئةدةبة ئةجمؤرة فاكتةريكةوة لة دايكدةبيت لةوانة:

بة كييردن هةست يةكةميان: مةسةلة ئاسيت لةسةر ماناكان طةورةكان، ضونكي لة زؤر حالةتدا مافة سةرةكييةكان ثيشيل و زةوت

دةكرين.بة هةستكردن دووةميييييييان: سييةربييةسيييت، ضييونييكييي خييياوةن طوشاريكي ذيييير ليية دةقييةكييان جةستةيي و فيكري و ئايديؤلوذياييدا دةذين و ثيويستيان بة دةربرينيكي

دذو فراوان هةية.سيييييييييييةميييييييان: سيييروشييييت فينؤمينياي جيطةيي، دواي ئةوةي لة زةمةن دريذايي بة كوردستان

و بووة جياجياكاندا طوشارة ذير يةكيكيش بووة لةو جيطةيانةي كة خؤوة بة ستةمي و زول زؤرترين

ديوة.فينؤمينياي سروشيت ضوارةم: هةميشة كيية دةقييةكييان خييياوةن و مةعريفي دةسييةآلتيييييكييي وةك نةوةستاون دوورةثةريز رؤشنب�ي ل�ةوة هةر دوذمنان. بة بةرامبةر و نيشتماني و نةتةوايةتي ثرنسثة فيكرييةكان هةميشة كاريان كردؤتة كؤمةليك و ئةدةبي ثرؤسةي سةر

ئةزمووني بة دواي خؤيدا هيناوة.

ئةزمووني زيندانديتة ثرسياريك ساتةدا، لةم ئةزمووني ئايا دةليت كة ثيشةوة دةقيكي توانيوييت ضةند زيندان بةرهةم. بينيتة داهينان و رةسةن رووبةرةدا ئةو نيو لة وينانةي ئةو ديتة بةرهةم. بة ضوونة دةرةوةيان ئاسيت و دةبيينييةوة خيياو وينةكان انةوةطةرييان الواز دةبيت، ضونكي ط�دؤخةكاني ئةدةبي زيندان ئةدةبي سةرةوة لة كة ثرنسيثانةية ئةو دةربازبوونيان بة ثيدا، ئاماذةمان خؤي جيطةي انةوةطةرييةكة ط�خ�ان وينةيةكي يان ناطريتةوة دةتوانن جيطايانةدا لةو تةنها و كارنامةكانيان ليية طيييوزارشيييت وينةكان لييةبييةرئييةوةي بييكييةن، لةو سةختة ئةزموونيكي وينةي خاوبوونةوةيان بة ساتةوةختانةدا. لة دةطؤريت ئاراستةكةي دةقةكة بة ثيضةوانةكةي. بؤ ثؤزةتيفةوة سوود زيندان دةقي تر، مانايةكي وةردةطييريييت، زيندان زةمةني لة زةمةنة، ئةو دةرةوةي ضوونة بة هييةسييتييةكييان، سيييؤزةكيييان يييان ثرنسيثةكان تواناي بايؤلؤذي خؤيان لة دةستدةدةن.. طةر لة ثشت ئةو لة وينةكان جيطةييةوة رووبييةرة دايك بنب، ئةوا بة كالوكرضي لةدايك ئةوة دةطةيةنيت ئةمةش دةبن. كيية رؤحيييي بييةرطييريييي لة زياترة طةليك زينداندا زيندان. دةرةوةي لة ئييةدةبييي زييينييدان لة نيو ئةدةبي كورديدا رووبةريكي طوجناي داطيييي� كييييردووة، بييييييةآلم ئيييييياوري لييييينييةدراوةتييةوة هةروةك ضؤن ئاور لة تاراوطةمان ئةدةبي كة نييييةدراوةتييييةوة بةشيكة ئييةميييييش ليية ئييةدةبييي زييينييدان دوورة ثييييييييةي بيييةو خاوةنةكانياني وآلتيي ضةندين بة طييةمييارؤداوة دةروني ترسناكي وينةي فيكري.. و كؤمةآليةتي و زيندان ئةدةبي طرنطي كة ليييييةوةدايييييية سييييةرجييييةم ني كا ينة و

راستةقينةي هةستيكي هةلقوآلوي هةلضووةكانة و خاوةنةكانيان خؤيان دةبيننةوة، هةلويستةيةكدا لةنيو هةروةك ئاماذةمان ثيدا، ثةيوةستة بة مةسةلة طةورةكان، واتة ئةطةرضي زؤربةي كات دةربرينةكان خؤيان لة هيمنةكاندا هةلضووة كةوانةي نيو مةسةلةيةك بييةآلم دةبييييينيينييةوة، هةية كة ثالدةرة بؤ لة دايك بووني دةقةكان لةبةر ئةوةي ثةيوةندييةك نيوان خودي بكةر و ئةوي لة هةية دةسةآلت. بي ئةواني و دةسييةآلت دذايةتي ثةيوةندييةكانيش جؤري

ئةزموونةكة بةمةش تةواوكةرين، و دةبيتة ئةزموونيكي–كؤيي-. لةنيو ثةيوةندييةكاني ئةزموونةدا ئةم رؤليكي ئايديا و جيطة و زةمييةن كردنةوةي بؤ هةية سةرةكييان كؤكردنةوةي و ريالستةكان وينة داخستين و بيييييدةسييةآلت ئييةوانييي فينؤمينياي واتة دةسييةآلت. ئةوي ئةدةبي زيندان خؤي لة سي بازنةدا

دةبينيتةوة:خودي فينؤمينياي يييةكييةم: دةستثيكردني خالي كة زيندان خاوةن ريطةيةوة لة و دةقةكةية كةرةستةكاني نيو دةضيتة دةق نيو لة ئايديا. و جيطا و زةمييةن رووبةرة تةسكةدا خاوةن دةق ئةم بابةتةكة، نيو دةضيتة هةستيك بة رابردوو زةمةني دابراني بة ئةويش بيستين و بينني يان ئازارداني يان

وينة ترسناكةكاني زيندان.. هتد.فييييينييؤمييييينييييياي دووةم: دةق خاوةن كة زيندان دةرةوةي رووداوة بييؤ دةمييانييطييةرييينيييييتييةوة ثيش نزيكي دوورو رابردووةكاني هةلويستةيةك بة دواتيير زييينييدان،

ديتةوة نيو خالي يةكةم.دةرووني فينؤمينياي سييةم: ضوونة ضركةساتي لة دةق خاوةن خاوةن ليي�ةدا دةقييةكييةيييدا.. نيو جياوازييةكان بيية هييةسييت دةق دةكات لة نيوان كاري سةربةسيت و دووفاقي، و ثةيوةسيت كؤياليةتي، هةموو لة خؤفرؤشي.. و هةلويست الي بة تةرازوو تاي حالةتةكانيشدا دةمانبات. يةكةمةوة خانةكاني لة ضيييييذ دةق خيييياوةن بييةمييةش و دةبيين جيطةكةي و دةقةكةي و خةون و دةكرينةوة رووبةرةكان

ئارةزووةكاني دينةدي.

طوتاريكي تايبةتدةقييانييةدا لييةو تيكرا ئةمانة و ديييالن و طيييؤران كيية دةبينرين كامةران و قانع خاوةنةكانيانن.. بةآلم جياواز فينؤمينيايةكي ئةجمارةيان لةواني جياوازة كة بةرضاو ديتة سؤزداريية فينؤمينياي ئةويش تر، عةلي مةال شةهيد دوادةقييي لة كة -1953( ئةمحةد( مةولود )حسني

بة سيدارةداني لة ثيش ،)1979 )1979/7/21( كييةم ميياوةيييةكييي فينؤمينيايةكي دةبييييينييريييت. ساتةوةختة ليييةو كيية تييايييبييةتيية ب� خيياوةنييةكييةي دذوارةدا طييرذو ليية خييودي بييةرامييبييةر دةكيياتييةوةو دةكاتة خؤشةويستيةكةي ض�ؤكة بةسةر بيييييت زال كيية طييوتيياريييك بة تييردا. فينؤمينياكاني طوتاري خؤي طييةورةكييان مةسةلة اليييةوة دةبينيتةوة. فينؤمينيايةدا لةم كة دةطةيةنيت ئةوة ئةمة ليي�ةدا خؤشةويسيت بايؤلوذيةتي تواناي نيشتمان لة طةورةترة و سؤزداريي دةتوانيت يييان فيكر، ئايدياو و ئةوةي وةك بكات ون تر شتةكاني سؤزداريي و خؤشةويسيت لةسةر سيدارةدرابيت.. لة و ط�ابيت سيمياي ثيي بة هةموو ئةمانة دةقةكة بةدةردةكةويت. خؤ ئةطةر و جيطةيي فييةزا و دةق خييياوةن هةر ئةوا بكةين، ون زةمةنييةكة زوو بؤمان دةردةكةويت كة دةقةكة و مةسةلة سياسي لة دوورةثةريزة لةسةر جةخت تةنها و فيكرييةكان ئازيزي ئةويش دةكات، بازنة يةك ئازيزة ئييةم كيية دةقييية، خييياوةن خؤشةويستةكة ماناي بة ثييراوثيير خؤشةويستييةكةشي جؤري ديت، ليييي�ةدا سييؤزداريييييية نيييةك شيت شةيداي ئييةوةنييدة شيياعيي� تييير.. ديري لة هةر خؤشةويستةكةيةتي، خؤي دةسيت شيعرةكةيدا يةكةمي ئاشكرا دةكات و تواناي شاردنةوةي خؤشةويستييةكة ييييان نيييييييية،

ثيي ئييةوةنييدة طييةورةييية شيياعيي� نيياشيياردريييتييةوة. ئييةطييةرضييي لة بة خؤشةويستة ئةم شيعرةكةدا ورماوةو واقي يان وةستاوة، واقيع نيو لة بييةآلم ثيناكريت، قسةي مةملةكةتيكي رابيييردوودا زةمةني دروستكردووة. شاع� خييودي بؤ هاوشيوةي مةملةكةتةكةش جؤري و كييردار راناوةكان، ئةفالتونيية! فةرمانةكان هةمووي لة دةوري ئةم ضركة كؤبؤتةوة.. خؤشةويستةدا ئةم بانطهيشيت شاع� ضركة دواي راناوو كردار و فةرمانانة دةكات كة ئةمة خؤي لة خؤيدا نزيك بوونةوةي

خودي شاع�ة لةوي بةرامبةر: داوي، ري���ي���ان ئ���ازي���زةك���ةم، ديدةنيم كة، توخوا وةرة.. خةنينم

كة، لة ري ي هاتنت وةستاوم....هييييةروةهييييا بييةكييارهييييينييانييي هةشت ريييذةي بة )ئازيز( وشييةي جييارو )ديييدةنيييييم كيية( بيية ريييذةي ضييييوار جيييار ديييسييانييةوة جييؤري خؤشةويستييةكةمان بؤ دةردةخات لةطةل نزيك بوونةوةيان بة شيوةيةكي لة تر، مانايةكي بة لييةرادةبييةدةر. رادةي وينانةوة ئةجمؤرة ريطةي كة بةدةردةكةويت سؤزدارييةكة و سياسي بازنة رادةي لة زياترة بةلكو نيشتمانييةكان، و فيكري كاريكي وايكردووة كة ئةم بازنانة ون بكات يان الوازيان بكات! ئةطةرضي شاع�يان دةسييةآلت تييري ئةواني رووبييةريييكييي ليية و داوة طييةمييارؤ بةآلم كردووة، زيندانييان داخراودا مةمنونة و شييادمييان زؤر شاع� ريطة دةسييةآلتيية ئييةم كة بييةوةي بتوانيت تا شاع� ئييةوي بة بييدات نامة و ببيين خؤشةويست ئييةوي كة ثيبطةيةنيت خؤشةويستييةكةي هةموو زةمةنةكاني لةو نامةيةدا كؤ كردؤتةوة وةك ئةوةي بليت )ختامها تري زياتر هيضي لةمةش كة مسك( لة دةست نايةت و هيضي تريشي ثي

نيية بيكات بة دياريي زةمةن:جار/ ي��ةك بؤ داوي رييان كة ضةند كة/ ديدةنيم ئازيز/ توخوا )بي م��اوة، بةهار/ وةرزي رؤذيكم وادة( هات ثايز/ خةزةلوةرة/ توخوا

وةرة..ديييييارة ئيييةوي دةسييييةآلت بي ئةم لةطةل رةفتاريان ويذدانانة بة شاع� بؤية كييردووة، ئييةودا و ئةوي هاتين هييياواري ثييةرؤشييةوة دةليت كة دةكييات.. خؤشةويست وةرة( )توخوا يان كة( )ديدةنيم هؤكاري نةهاتنةكةي دةطةرينيتةوة بلؤكيكي كة دةسييةآلت ئييةوي بؤ بة كردبوو دروسييت نيوانياندا لة نةبووة. ثةرينةوةي ثاسثؤرتيش دةيةويت شاع� ترةوة اليةكي لة ئييةوةمشييان بييؤ روونييبييكيياتييةوة كة زيندان هيض كات لةورةي ئةويان كةم

نةكردؤتةوة. ئةمةشة حةز دةكات لةبةر هةر ضركةساتةدا لةم خؤشةويستةكةي ئييةوةي وةك ببيين بةمشيوةية بيةويت بطةريتةوة بؤ زةمةني ثيش

زيندان:دةردي/ كة نةطةن ت��ي وا با دوينيي-/ طةشي ط��ول��ي/ س���وورة سةر دواضلي/ ئةمرؤ لةبةر )زريان( ضوونة م���ةرط ب����ةرةو زةردي-/

ئةمكا زيز.. تؤ )خةنيم( كةدواتر وينةيةك ديتة ثيشةوة كة لةطةل ديارة ثيوة ئاويزانيكي دةق )طولي نيوي بة طييؤران دةقةكةي ئؤسكار دةقييةكييةي خييوييينيياوي(وة وايلد بة نيوي )بؤ بولبول و طول( لة

كاتيكدا دةليت:ئازيز طيان... ئةطةر تؤ رازيت/ خ��وي��ن��م ئ���ةري���ذم���ة دي�������راوي/ بة ريانةو طول ضينراوي/ دةوروبةري كة طيان.. ئازيز ثيشوازيت/ ريي

ئ������ارةزووت/ ب��ؤ ك���ام ط��ول��ةي زؤر دل/ مةيلي ك��ة ب���زووت/ ج��وان��ة، شوينيكي كردة باخي طول/ ئيسقامن ديراوي بة و/ –كود- بة ئةكةم

طولشةنيم كةكة ئةم وينةية بريتيية لة ضةقي ريذةكةي.. و سؤزدارييةكة حالةتة ئةوةتا بة ئةوي خؤشةويست دةليت كة هاوريكامن هةمو سةرةيان طرتووة جيماوم.. لي منيان تةنها مةرط بؤ تؤم بؤ ماوة كة كةمةي ماوة ئةو

داناوة تا بةخيت كةم لة ثيناوتا!جيتة ب��ف��ةرم��وو، م���اوم،/ هةتا سةرضاوم/ لة ريي هاتنت وةستاوم/ ئةفةرمووي.. ط��ةر ك��ة/ ديدةنيم خوينم هةمووي/ طولزاري ريتة، موو بة مووي/ ئةمبة قوربانيي لة ثيشت

شييييياعييييي� ئيييييييةوةنيييييييدةي طرنطة الوة بة خؤشةويستةكةي طرنط الوة بة مردنةكةي ئةوةندة نيية، تةنانةت زؤر بةختةوةر دةبيت لة خؤشةويستةكةي كيية بيييةوةي بة بيت.. سةريةوة ذوور لة مردندا رووناك ئاسؤيةكي بوونةوةيان نزيك

ديتة بةرهةم!ثيشت/ بةر هةلسووني تي بؤ خ��اوةن طلينةي دي��دة نيم، ك��ة:/ تا

ئةمرم لة ذوور سةرم بيبؤ دواجاريش شاع� دوودلة لةوةي ئةوي بة بييدات ريطة دةسييةآلت كة خؤشةويستةكةي تا خؤشةويست

ببيين و نامةكةي ليوةربطريت..دةروونييةكةي بييارة لييي�ةدا ضونكي ناجيط�ة، و ئالؤزة شاع� مييياوةكيييان تييةسييك بييوونييةتييةوةو لةبةردةمدا ئييةوةنييدةي شاع�يش لةطةلدا طفتوطؤي كيية نييةميياوة طةليك ضاوةروانييةكانيش بكات.. قورسرتن لة مردن، بؤية لة كؤتاييدا سةر ديتة داواكارييةكاني سةرجةم و بينني تةنها ئييةويييش داوا يييةك

خواحافيزيكردنة: ئ��ازي��ز ط��ي��ان، ت��ؤ ب���ي و طولي سةري ب��ة س��ب��ةي��ي ئ��اخ��ر رووت/ قولفةي ث��ةت��ي.../ ثيي بة رووت/ ثةتي/ سيدارة ئةخريتة بينم/ ئةمرم و، نةبا نةتبينم/ نةتبينم هةر بليم: خواحافيز/ توخوا ئازيز/ وا دل ناسك

نةبووم هةرطيز/ ديدةنيم كة!

كؤتاييةكي ناكاموةك دةردةكةويت، ئةم داوايةشي وةك هيواو ئاوات نايةتةدي، بةمةش زةمةنةكاني ئيستاي ئةوي بةرامبةرو و طييرذي حالةتي لة تر تاكةكاني توورةبوندا دةبن و تةوذميك دةدةن

لة ثيويست وةك تا ئاسؤكان بة ل�ةدا بكةن.. رزطاريان تارماييةكان شيوةيةكي بة سؤزدارييةكة بييارة سياسي بارة بة تيكةل سستماتيك ئييةوةي وةك دةبيين فيكرييةكة و و كاريك بؤ شيعرةكة ئةجمارةيان طوتاريكي سياسي خولقابيت ئةويش كة ثيييةراوييييزةي ئييةو بةنووسيين بةشي موسل/ )زينداني نووسراوة

سيدارة( 1979/7/12. ئةطةرضي ثييةراويييزة ئييةم واتيية هاتووة، دةقييةكيية دةرةوةي وةك نابيت كةمرت قورساييةكةي بييةآلم ئةمةشةوة هييؤي بيية دةقييةكيية. ليية ئاراستةي كة بوتريت دةتوانريت دةقةكة دةطؤريت و كاريطةرييةكة لة تاكيكةوة دةطويزريتةوة بؤ تاكةكان بة تايبةتي ئةوانةي هةسيت نيشتمان بة نةتةوةيان ال ث�ؤزة.. و و خاك رووبييةري ئةطةرضي تر، مانايةكي دياريكراوة، و بضوك ثةراويزة ئةم سياسي كاريكي دةتوانيت بييةآلم رووبةرةكة بةمةش لةخؤبطريت طةورةتر دةبيت و تواناي بةرةنطاريي ئةمةش دةبيييييييت.. دةقيييةكيييةي ثةراويزة ئةم كة ناطةيةنيت ئةوة دةقةكة فةرامؤش دةكات، بةلكو بة ثةيوةندييةكي جؤرة هةردووكيان لةسةر دةكةن دروست تةواوكةريي خوينةر و جودا نابنةوة.. واتة ئةطةر دةقةكة لة زيندان و لةو ضركةساتةدا بةها ئييةو ئييةوا دايكنةبوواية، لة نةدةبوو. فيكرييةي و سيييؤزداري هةروةها ثةراويزةكةش بةبي دةقةكة ثيكراوي ئيياميياذة كاريكي تةنها ئةوسا ضونكي دةردةضيييوو، سادة نةماندةزاني هؤكاري زيندان و بةشي سيدارة لة كويوة هاتووة.. بةآلم ئةو

ديرةي كة دةليت:بؤ ه��اوري��ي��ان/ وا ئازيز توخوا سةرةي مةرط هاتن بة ريز/ هةر

منيان لي بةجيماومبازنة نيو دةميياخنيياتيية تيييةواو سياقي ليييييةرووي فيييييكييرييييييةكييةو رذيييي كة دةزانيييني ميذووييةوة و ئايديا لةسةر ثؤل ثؤل ثيشوو زيندان دةبيييردة خةلكيان فيكر، ئةمانةي دةدان. سيدارةيان لة و دةطةيةنن ئييةوة هةموو سييةرةوة تابلؤيةكيان ثةراويزةكة و دةق كة دروست كردووة لة جؤري رياليست و ئيمثريشنيزم.. ثالةواني دةقيش تةنها خودي بكةر نيية، بةلكو بة هةردوو جةمسةر: سؤزداري و فيكرييةكةوة بة يةك خودةكان بة يةك ئاراستةو

كيش و قةبارة بةشدارن.

ليكؤلينةوة4 سالي هةذدةهةم- ذمارة )5044( ثينجشةممة )2009/12/10(

ئةدةبي زيندانبة نموونة دوا دةقي شةهيد مةال عةلي

ث.د. زاهري لةتيف كةريم

شةهيد مةال عةلي- 1977

Page 6: Adab w Hwnar 10 December 2009

موحسني ئاوارة

ليكؤلينةوةي وت��ارو دةي��ان بة تائيستا لةوي ليةو ان وةرط��ي لةسةر هةمةجؤر بآلوكراوةتةوة، ضةندين سيمينارو كؤر لةم ضروثري طفتوطؤي سازكراوةو بارةيةوة و شارةزايان و نووسةران كراوة، لةسةر ئةم هةلاليوةو لي قؤليان رةخنةطران ئةم لةبةرئةوةي وروذان��دووة، بابةتةيان هةلدةطري زؤر ان، وةرط��ي واتة بابةتة، يةكيك ه��ةر ه��ةل��دةط��يي، بةهةند و لةروويكةوة.. لةبواريكةوة بيو بؤضوون و راكانيان دةربريوةو ئةم بابةتةيان شةن و كةوكردووة، هةنديك لةوانة بؤضوونةكانيان واية كة وةرطيان لةزمانيكةوة بؤ زمانيكي قورسةو كاريكي شيعر، بةتايبةتي تر رووةكةيرتي واية ئةوة وةك ترسناكة، جوان رووخسارة كة خبةيتةروو مافوريك ضونكة ل��ةدةس��ت��دةدا، رةون��ةق��ةك��ةي و مؤسيقاو و بةئيقاع ثةيوةستة شيعر خالبةندي و ئيستاتيكاو زمان و دةاللةت و وردةكارييةكاني تر كة قولبوونةوةو بناوي و مرواري هةموو ئةم نيية ئاسان هةية، بيت بةهاكاني وةك خؤي وةدةست كانزا بةآلم دةربهيندري، دةرياوة لةقواليي و كة دةبينم واي خؤم بةحالي بةش من وةرطيان لةزمانيكةوة بؤ زمانيكي تر كة بةرثرسيارة، ثرسيكي و سةخت كاريكي هةر كةسيك ناتواني ذيرانةو زيرةكانة خؤ ئةطةر بي دةرةقةتي و بدات لةقةرةي نةزاني بةضاكي زمانةكة هةردوو وةرطي بةتواناو ثيويستة كة ئ��ةوةي ل��ةث��ال سةليقةو زةوقةوة ئيشي تيدا بكات لةهةر وةرطيانيش ديارة لةبوارةكان. بواريك و هاويركردنيان ليك هةية، جؤري طةلي بةهرةمةنديي وةرطيو تواناو تةجرةبةي، دةبيين، رووةوة لةم سةرةكيي رؤليكي بؤ منوونة ئةطةر ضيؤكنووسيك شيعريكي ا، وةرط��ي تر زمانيكي بؤ لةزمانيكةوة نةبي سةركةوتوو شاعييك بةقةد رةنطة كاتي شيعريك وةردةطيي لةزمانيكةوة بؤ سةر زمانيكي تر، هةمان حال ثيضةوانةكةي .. جاليةدا دةبي ئاماذة بةضةند اليةنيكي خاآلنةي ضةند لةم كة بكةين بابةتة ئةم

خوارةوةدا خؤي دةدؤزيتةوة ئةويش: ضيؤك- )شيعر- ئةدةبي 1-بابةتي ئةدةبي ط��وت��اري رؤم���ان- نؤظليت- و نةستةق قسةي ثةندو شانؤنامة- –

كةلةثورو ئةدةبي ميللي ... هتد(.2-هةوال و ريثؤرتاذو وتاري سياسيي و زانسيت و ئ��اب��ووري و كؤمةآليةتي و

ثةروةردةيي و .. هتد.رووداوةكاني و ضاالكي و 3-ه��ةوال وةرزشي و هونةري و هةمةرةنط لةطشت

بوارةكاني ذيان و طؤرانكارييةكان..هتد.4-ريكالم لةطشت بوارةكاني سياسي و

ئابووري و طةشتياري و ثيشةسازييةكان.. هتد.

طشت و دروش�������م 5-ت����اب����ل����ؤو هةلواسراوييةك.

6-نةخشةو ثالن و رينماييةكان.

وةرطي كيية؟طرنط بواريكدا لةطشت زؤرت��ر زؤر ئةوةية وةرطي كييةو ضؤن لةهةر بواريكدا دةستةواذةو لةوشةو غ��ةدر بةتوانايةو كة ناكات دارشتنةكان و رستةسازي و رةونةق و جواني و بشيويين ماناكةي سةر و ناترازيين لةبةريةك دةاللةتةكاني

نادات.. ئةطةر شؤر تيك لةخويندةواريش باسم اليةنانةي هةموو ئةم بؤ نةمبةوة ليوةكرد، تةنيا ضةند منوونةيةك بهينمةوة كة وةرطيي داهينةرو سةركةوتوو ضؤنةو ضؤنة، ن��ةري��ين و سةقةت ان��ي وةرط��يدةتوامن بليم يةكي لةو بابةتانة كة شيعرة لقةكاني هةستةوةرترين و ناسكرتين قولبوونةوةي و وردك���اري كة ئةدةبة بياني شيعري ضةندين بؤية دةوي���ت، وةرط����يدراوة، كاتي ن��اودار شاعياني ه��ةس��يت ث��ي��دةك��ةي��ن ك��ة رؤش��ةن��ي و لةبةين واتاكاني و دةاللةت و جوانكاري هةروةها و ن��اوةرؤك لةدووتويي ضوون اليةني تةكنيك و هونةري و فةنتازي جط ئةوةشدا لةثال لةرووخسارةكةيشي. هةندي لةو شيعرة وةرطيدراوانةي بةرضاو بةجوانرت اندا لةوةرطي رةنطة دةكةويت شاعي لةئةسلدا كة لةوةي كةوتبيتةوة

باسي منوونة بةدوو لية هؤنيويةتيةوة ليوة دةكةم:

ضاثكراوةي ت���ازة كتيبة 1-ل���ةو شاعي دل����زار(ي )ئ��ةمح��ةد مامؤستا بةناوي )نيطزجاري طةردوون( كة كؤمةلة و عةرةبي لةزماني بيانيية شيعريكي زماني سةر بؤ وةري��ط��ياوة فارسييةوة ديرة ضةند ئةم سةيري ئةطةر كورديي، ثيم دةريا )ئةي ناونيشاني لةذير بكةين تؤظ�(و هةمزة )رةسول شيعري كة بلي( كوردي، بؤ وةريطياوة ناوبراو شاعيي ثر ديارو مانا و شةفاف ضةند دةبينني بةئةمانةتةوة ئةسلةكةيةو بةثيسيت

وةري����ط����ياوةو ب���ي ئ����ةوةي غ���ةدري بطرة نةخي ك��ردب��ي.. لةخاوةنةكةي

جوانرتي كردووة كاتي دةليت:بلي بؤضي سويري؟/ ئةي دةريا ثيم فرميسكي مرؤظ لةناو شةثؤلةكامندا كةم نيية/ ئةي دةريا ثيم بلي بؤضي رةنطيين؟/ ئةي ثةنهانة/ لةقوآلييةكامندا مةرجان دةري���ا ث��ي��م ب��ل��ي ئ��ةم ش��ل��ث��وه��ورة بؤ؟/ لةناوضوون/ ئ��ازا زؤر لةقوآلييةكامندا هةنديكيان خةوي بة ئةوةوة دةبيين كة سوير نةمب و هةنديكيشيان نووقم بوون

لةمةرجان دةطةران(*)1(

ئارةزووي وةرطياندا وةرطي بة ض ريساو بةلي لةوةرطيثيوانةيةك بةم كارة هةلدةسيت كة شيوازو تايبةمتةنديي ثةيوةستة بةخودي وةرطي

ضؤن مامةلة لةطةل هةر بابةت و دةقيكدا دةكات، ئايا وشة بةرامبةر بةوشة بيت و وةرطياني بليني يان بكات بةندييان ريز سةليقةو و زةوق وةرطي ياخود حةريف، بةكاردةهيين خؤي تةجرةبةي و ميزاج ديارة ه��ةل��ي��ب��ذاردووة بابةتةي ئ��ةو و رايكيشاوة هةبووةو لةسةري كاريطةريي سيحري لةميهرو ث��ر ب��ازن��ةي نيو ب��ؤ قةلةم دةستيداوةتة ئةوسا بابةتةكة وردكارانةو ان��ي ب��ةوةرط��ي هةلساوة و شتة هةموو بةجؤريك قوولبوونةوةيش دةقةكةي نيو مانادارةكاني و ج��وان بةجوانرتيش رةن��ط��ة ث��اراس��ت��ووةو

كةوتبيتةوة نةك كت و مت و بةوشكي بة لةدةستداني تةرييت اليةنة ئةرينييةكاني شيعرةكة )ونفريد ناووتين( لةكتيبةكةيدا دةكري( ثةيرةو لةشيعردا زمانةي )ئةو دةليت: )جياوازيية سةرةكييةكةي لةنيو دوو زماندا كة لةشيعردا هةية، ئةو زمانةي لةناوةوةي شيعردا بةكارديت لةطةل ئةو هةلبةتة هةية، ل��ةدةرةوةي��دا زمانةي يةكةميان زياتر بنياتنةرو بنةرةتيية نةك

دووةميان(*)2( 2-ئةطةر منوونةيةكي تر لةضؤنيةتي بةناوي ئةوةيش خبةينةروو ان وةرط��ي)طولبذيريك لةشيعري جيهاني( كة لةزماني ئينطليزييةوة )شيزاد حةسةن(ي نووسةر و كورديي زماني سةر بؤ اوة وةري��ط��يبةوتةيةك كتيبةكةيدا وةرطي لةثيشةكي )هةلبذاردني دةليت: و دةستثيدةكات بةوةوة ثةيوةنديي تةنها شيعرانة ئةم

هةية كة خؤم لةزةمت ليكردوون و توانيومة سةر وةريانبطيمة خيانةت بةكةمرتين وتراوة: دواجار ضونكة كورديي، زماني وةرطياني بؤ خؤ خيانةتكارة( )وةرطي

شيعر خيانةتةكة طةورةترة(*)3( دي��ارة ل��ةم دي��رةي س��ةرةوةي��دا كة دةكات بةليثرسينةوة هةست وةرط��ي وةك منيش نازاني ئاسايي بةكاريكي و تيبينيم كرد، وةرطي بةورديي و قوولي و جواني شيعرةكاني وةرطياوة، هةرضةندة نةبينيوة، ئةسلةكةيم ئينطليزيية دةقة بةآلم وةرطي كة خؤي ئاماذةي ثيكردووة كة ثةيوةنديي بةخؤي و لةزةت ليكردني

لةطةل شيعرةكان و بةكةمرتين خيانةتي ئةجنامداوة سةركةوتووانةي كاريكي )كريس لةمنوونةكان شيعري يةك ليةدا ضةند )دواف��ري��و( بةناوي طرينهالك(ة

ديريكي دةخةينة بةرضاو كاتي دةليت:)دوا فريو(

ك��ردووة هةست وام هةميشة )من ضؤن .. نا ئةطةر بي/ جوان مةرط كة

دةتواني جوانرتينمان لةطةل خؤي بةري()مارسيل ثروست(

ئةوم م��ن .. شوينيكدا ل��ةه��ةم��وو بةرامةي و ب���ؤن دةك���ةوي���ت���ةوة/ ب��ر ئ�����ةوة ك���ةل���ل���ةم ث����ر دةك�������ات/ ئ���ةوة ئةندامةكانيةتي كة بةضينة رةنطينةكاني/ ثرشنطي وةك دةنووسي/ ئاوينةكانةوة دةدرةوشينةوة/ شةبةنطةكان ك��ال��ي ديوارةكانةوة بةسةر ش��ةوان دي��ن كة

دةطرسينةوة.

وةرطياني تابلؤكانكةزياتر بابةتانةي لةو يةكي تائية لةسةري قسةمان و وةستاوين لةسةري ان وةرط���ي ب��ةآلم ب��وو، )شيعر( ك��رد سةر يتةوة دةمانطي تر لةبوارةكاني لةريكالم كة دي منوونةيةكي ضةند بةهةلةو ن��اون��ي��ش��ان��ةك��ان ت��اب��ل��ؤو و و دراون وةرط��ي ناشارةزايي و كةمزاني خةلكةوة لةاليةن رؤذانة و هةلواسراون نادروست بةراسيت كة دةخويندرينةوة بليم يان حةريف لةبةرئةوةي ناريكة و ئةوةتا دراوة، وةرط�����ي ب��ةوش��ة وش��ة لةهةولي س��ةرةك��ي��ي لةشةقاميكي لةسةر ئيسكان شةقامي ضةقي لةنيو )حلم نووسراوة دوكانيك س��ةردةرةي بةكوردي كراوة لةتةنيشتةوة بالعجني( وشة ئةطةر دةبوواية بةهةوير( )طؤشت )هةوير بطوتري بةوشةيش وةرطيدراوة بةطؤشت( ئةطةرضي ئةمةشيان هةر زؤر مانايةكي ضونكة هةلةية، و نادروست ناريك و ناثةسةندة، بةلكو دةكرا بطوتري )كولية بةطؤشت( يان )كولية بةقيمة(..

بةشيوازيكي انةكةت وةرطي واتة هتد

جوانرت خستةروو لةجياتي وشةي هةوير بةبرذاوي هةويرةكةت كولية.. بووة هةروا دوائةجنامةكةيشي كة خستةروو هونةريكي وةرطيان ديارة دةكةوتةوة. بةتواناو ش���ارةزاو كةساني ئةوتؤية ئةمةو ب���وارةدا، ل��ةم دةوي زي��رةك��ي منوونةيةكي تر لةكارطةي عةلةيف هةولي هةلواسرابوو دةرط��ا لةبةر تابلؤيةك كوردي بؤ اربيل( علف )معمل ئ��اوا.. هةولي( ئاليكي )كارطةي وةرطيدرابوو بةآلم كاتي ئاطادارم كردنةوةو ثيمطوتن ئاليكسازي )كارطةي بنوسري دةب��ي نيية م��ةرج ريكرتة، جوانرتو هةولي( وةرطياني وشة بةوشة سةركةوتوو بيت، دةكات ساز ئاليك كارطةية ئةو ديارة انةكة وةرطي )ساز( وشةي بةزيادكردني

جوانرت كةوتةوة.)ه��ؤك��ت( ن��ووس��ةرو زان���اي ن��اودار دةليت )دوو زمان لةشيوةدا لةيةك زماندا جياوازييان دةبيت ئةطةر يةك زانياريش جياوازيةكةيان ب���ةآلم ب��ط��وازن��ةوة، بةكارهيناني ثيكهاتةيي لةضؤنيةتي

زمانةكةية(*)4(

وةرطيان و سانسؤردي���رةي س���ةرةوةدا كة ل��ةم ضةند اندا لةوةرطي دةكةين سةير لييدواين، كارة ئةو هةلةية.. ئةو رستةدا لةيةك كتيبيك جا ئةجنامدرابوو، نابةجيية وةرطيدريت و بكةويتة بازارو بي ئةوةي ليذنةيةكي فيلتةري و كؤنرتؤل لةذير هةبيت ثيويستة كة تيثةربيت ثسثؤر لةرووي ليذنةي ضاوديري وةك ئةوةيش سةالمةتي بؤ هونةرييةوة و زمانةواني نةك ئةمانةت و دةستثاكي و زم��ان مةقةسيت مةبةستم خوانةخواستة ئازاد ب��يوراي لةاليةني بيت )رةقابة( كتيب بةلي هةلبذاردندا.. و لةنووسني وةرطيان، نووسةرو ليزان و هونةروةري وتة ل��ةو وةك ه��ةر دةوي���ت بةتواناي هاتووة بيكؤن(دا )فرةنسيس بةنرخةي دةبي هةية كتيب )هةندي دةليت: كة بدري، قووت تر هةنديكي بكري، تام بةآلم ئةو كتيبانةي من دةبي خبورين و

هةرس بكرين(*)5(ئةوةي ليةدا ماوة ئاماذةي ثي بكةم زؤر مةسةلةية ئةو هةلبةتة ئةوةية، طرنطةو جيطاي خؤيةتي لةاليةن وةزارةتي رؤشنبيي و دامودةزطا باآلكاني ئةدةبي و هزري و رؤشنبييي بة هةندي هةلطرن و بودجةي تايبةتي بؤ تةرخان بكريت و ضةندين ليذنةي تايبةت سةرثةرشيت ئةم كارة بكات لةفةرمانطةيةكي سةربةخؤدا، و زم��ان ش��ارةزاي��ان��ي لةثسثؤرو ك��ة جطة ثيكهاتب�ي، ن��ووس��ةران شاعيو بؤ دةبيت هاوكار كة زانياري لةكؤري وةرطياني ثرؤسةي بةئةجنامطةياندني سوودمةندانةي بابةتة و كتيب ئ��ةو لةزمانةكاني ان��ن وةرط��ي شياوي كة كة بوارةكاندا لةهةموو ك��ورد غةيرة بةثيويستمةنديكي نةتةوةيي و نيشتماني خزمةتكردني لةثيناو دةذم��يدري��ت

كةلتورو ئايندةي وآلتةكةمان.

سةرضاوةكان:

اني طز جاري طةردوون( وةرطير 1-كتيربـي )نير)ئةمحةد دلرزار( ل110

ضاثخانةي خاني لةدهؤك/ 2009.سالري يةك ذمارة االجنبية( 2-)الثقافة )نظرية ناونيشاني لةذيرر 1982 دووةمي اللسانيات و دراسة االدب( نووسيين روجر

اني د. سلمان الوسطي(. فاولر/ وةرطيرطولربذيرريرك فريشتة( )بالرةكاني 3-كتيربـي زاد شير لةئينطليزييةوة/ جيهاني لةشيعري لةبآلوكرداوةكاني اوة/ حــةســةن/وةريــطــيرذمارة ســةردةم ثةخشي و ضاث ــاي دةزط

)290( لة )2004(دا. ل5 و 95.سالري يةك ذمارة االجنبية( 4-)الثقافة بالي/ ــارل /ش )نظرية /1982 ــي دووةملةاليةن عةرةبي زماني سةر بؤ اني وةرطير

د. عبدالسالم املدي.ثياواني ـــةورة ط ثةيامي بـي 5-كتيرفةلسةفة/ل 173/لةئامادةكردني )شاخةوان لةكتيربة دووةم/ ضاثي هـــةذار( كةريم بآلوكردنةوةي نيروةندي بآلوكراوةكاني

ئارام/2006.

7 سالي هةذدةهةم - ذمارة )5044( ثينجشةممة )2009/12/10( وتار

ان وانةيةك وةرطير بة ض ريرساو ثير

ذمارة )1(ي فيلمطؤظاريكي تايبةتة بة بواري فيلمسازي بةريوةبةرايةتي هونةري سينةماي سليماني دوو مانط جاريك دةري دةكات، ذمارة )1(ي لة مانطي 11 دا بة كؤمةليك بابةتي هونةري بةثيز

لة دووتويي )106( الثةرةدا كةوتة بةر دبدةي وينةران.

شؤخة نووستووةكانية، ) تا با ا و ي كا ر ياسؤنا ( ني با ي يا نيكي نوسةر رؤما)حمةمةد عةبدوال( لة عةرةبييةوة وةريطرياوةتة سةر زماني كوردي و بةريوةبةريتي ضاث و بالو كردنةوةي سليماني

لة دووتويي )154( الثةرةدا بةضاثي طةياندووة.

Page 7: Adab w Hwnar 10 December 2009

موزيك6 سالي هةذدةهةم- ذمارة )5044( ثينجشةممة )12/10/ 2009(

ئا/ ضرؤ فازل

)1975-1906( شؤستاكؤظيض دميتتري ي رذميم كة بةهرةمةندةية موزيككارة ئةو لةناوببات، رؤحةكةي نةيتواني سؤظيةت بليمةتةكاني نانة بةداهيم ذياني بةدريمذايي فةرمانرةوايةتيية ئتتةو رووبتتتتتةرووي سةرةتاييةكانيدا لةكارة وةستاوةتةوة، ئةم بةرهةلمستيية شاراوة بوو، بةآلم تواني ئةوةي بيم بدويمينم مرؤظايةتي سةرجةم بكات. ئاشكرا لتتةكتتارةكتتانتتيتتدا نتتيتتازي زيمكي هيم هةميشة شؤستاكؤظيض موزيكي هونةريي تايبةمتةندي هةبووةو وا لة مرؤظ و و كةرامةتي بةخؤي برواي كة دةكات ثرن نانةكاني داهيم هةبيمت، خواستةكاني

ئيدانةكردني و متترؤظ لةخؤشةويستيي زةكاني دذي مرؤظ و سيستمة فاشييةكان. هيمبةضريؤكي متتوزيتتكتتةكتتةي دةتتتتوانتتتريم هةلمضوونة مرؤظايةتييةكاني سةردةمةكةي دانةريمكي موزيككارة ئةم دابنريمت. خؤي لةاليةكةوة بةثيمضةوانةوة نةبووة، ئارام بةشيموةيةكي سؤزدارانةو لةاليةكي ترةوة نانة درامي و قوولم بريي دةكردةوة، لةداهيمريمسايانة بتتةو ثشيت موزيكييةكانيدا موزيككارة و باخ و بتهؤظن كة دةبةست وةكو رووستتيتتا تتتري بةناوبانطةكاني

ضايكؤفسكي و ثرؤكؤفيف دايانناوة.

ذيان و ناوبانط دميري شؤستاكؤظيض لة12ي ئةيلوولي 1906 لةثرسبؤرط هاتؤتة دنياوة، باوكي ئةندازياري كيميا بووةو دايكي دةرضووي كؤنسةرظاتواري ثرسبؤرط و ثيانؤذةنيمكي وانةكاني يةكةمني بووة. بةهرةمةند زؤر موزيكي لةسةر دةسيت دايكيدا خويمندووة،

ثاشان سالمي 1915 ضؤتة قوتاخبانةيةكي لةهةمان بةآلم لةثرسبؤرط، بازرطاني ناوةو ثةيوةنديي كاتدا وازي لةمؤزيك نةهيمئةطناتيؤس بةقوتاخبانةي كتتتردووة لةثيانؤذةنيندا مؤسيقييةوةو ي طالسريمناوة. بةدةستهيم بةرضاوي سةركةوتين مؤزيكي داناني ئتتارةزووي دميري بةآلم دةكردو مامؤستاكةي لةم بابةتةدا لةطةلميدا قوتاخبانةية لةو وازي بؤية نةبوو، هاورا كرد ثةيوةنديي 1919 ستتالمتتي ناو هيمسالمي ثرسبؤرطةوةو بةكؤنسةرظاتواري بةشي 1925 سالمي ثيانؤو بةشي 1923 1927 سالمي كرد. تةواو موزيكي داناني لةثيمشربكيمي بةشداريي شؤستاكؤظيض ذةنياراني بؤ كرد ودةولمةتيدا نيم شؤثاني خةآلتيمكي ئةجنامدرا، لةوارشؤ كة ثيانؤ بةخشراو بةهرة نائاساييةكةي فةخريي ثيمظالمتةر( )برؤنؤ سةجنراكيمشاني هؤي بوة

لةئةنداماني بوو ي موزيكدانةر كة يةكيمك كرد لةدميري داواي و دادوةريي ليذنةي ثيانؤ ي بةئامريم موزيكيان ثارضةيةك كة

يةكةمي سةمفؤنياي دميري بذةنيمت. بؤ ذةندو برؤنؤ بةجؤريمك ثيمي سةرسام بوو، لتتةوةرزي سيمفؤنيية ئتتةو برياريدا كة ثيمشكةشي ثيمشربكيمكةدا داهتتاتتتووي دميري بتتةوجتتؤرةش بكريمت، جةماوةر

لةهةموو جيهاندا ناوبانطي ثةيدا كرد.

دذي دةسةآلت-1930 وان نيم لةماوةي شؤستاكؤظيض

ماكبيمس )لةيدي اي لةئؤثريم كاري 1932دا 1934دا لةسالمي كة كرد لةميتسينيك(دا ناني بؤ كراو لةلينينطراد منايشكرا، دةرهيمسةركةوتنيمكي اكة ئؤثريم لةسةرةتاوة هةر يةكةم دوابتتةدواي ناو بةدةستهيم طةورةي ئةوروثاو شانؤكاني لةمؤسكؤو منايش، موزيك جةماوةري منايشكراو ئةمريكاش لةئةوروثا وةكو مؤزيككاريمكي بليمةتي تازة لةشؤستاكؤظيضيان دةرواني، بةآلم ستالني 1936 لةسالمي اكةدا ئؤثريم لةمنايشي كة ئامادة بوو، بةطرم و هوري ناوبردو رؤذنامةي

تييش وتاريمكي لةذيمر هةمان ثراظدا-ي سؤظيمناونيشاندا بآلوكردةوةو دواي ئةوة سةرجةم تا و قةدةغةكران شؤستاكؤظيض كارةكاني شةستةكان ثيمشكةش نةكرانةوة. هةرضةندة وان دةسةآلت و دميري دواتر ثةيوةنديي نيمئاسايي بووةوة، بةآلم هةر ضاويان لةسةر كارةكاني بوو، بؤية لةكارة مؤزيكييةكانيدا دةدا هةولمي و دةرنتتةدةبتتري ختتؤي راي راستةقينةكاني هةلمويمستة و هةستةكاني ئاوازي تةقليدي وازي بةشيم بشاريمتةوةو تورةكردني هتتؤي تة نةبيم تاكو دادةنتتتا و دةرووني ئازاري رووبةرووي و دةسةآلت سالمي 1943 دميري تةوة. نةبيم جةستةيي مؤسكؤ لةكؤنسةرظاتواري مؤسكؤو ضووة موزيكدانةر بوو، بةآلم سالمي 1948 بةبرياري لةطةلم شيوعي حزبي ناوةنديي ليذنةي ئةديباني لةهونةرمةندو تر كؤمةلميمكي ثالم درايتتة تؤمةتيان ضةندين سؤظيةتي خيانةت رؤذئاواو بؤ سةرشؤركردن لةوانة كردن، بةوهؤيةوة لةكؤنسةرظاتواري مؤسكؤ

دةركرا.

ثاش مردني ستالني1953دا، لةسالمي ستالني مردني دواي سؤظيةت هتتونتتةرمتتةنتتدةكتتانتتي زؤربتتتتةي هةبيمت ئازادييان كة هةبوو بةوة هيوايان ناندا، بؤية لةو ماوةيةدا و تاكؤتايي لةداهيمدميري ئاوازةكاني سةرجةم ثةجناكانيش ثربوون لةطةشبيين، هةروةها لةو ماوةيةدا ثةيوةنديي لةطةلم دةسةآلتدا باش بوو و لة ي بةسكرتريم كرا بتتووةوةو نزيك دةسةآلت تيي ئاوازدانةران. بةآلم ثاشان رووداوي يةكيملةدةسةآلت، خرؤشؤف دوورخستنةوةي و دميري نانةكاني داهيم سةر كردة كاري رةشبينيي بالمي بةسةر ئاوازةكانيدا كيمشاو لةشيعرةكاني سوودي لةسيمفؤنياكانيدا بابةتةكانيان كة وةردةطرت ريلكة لؤركاو ئابي لتتة9ي بتتوو. زوو مردني دةربتتتارةي يةكي سةخت لةطةلم 1975داو دواي ملمالنيمدميري ستتي، ثتتةجنتتةي شتتريم نةخؤشيي لة هةر كردو دوايي كؤضي شؤستاكؤظيض

درا. مؤسكؤ بةخاك سثريم

ديمتري شؤستاكؤظيضبتهؤظين سةدةي بيستةم

مةمحود نةمجةدين

ذي ناوداري )ئةمحةد كايا( طؤرانيبيمكورد لةسالمي )1957( لة وياليةتي لةدايكبووة، توركيا لة ماالمتيية ذو مؤزيكذةنة بةيةكيمك لة طؤرانيبيمبيست ستتتةدةي نتتاودارةكتتانتتي هونةر بؤ كايا . عةشقي دادةنتتريممنالمي، رؤذطتتاري بؤ دةطةريمتةوة شةش تةمةني كة ئةوكاتانةي هونةردا لةعةشقي و دةبيمت سالم دةداو لةبري تةثلم بةتةنةكة تةثلم ليمنان ي مؤسيقا بةتةنةكة راهيم و ئامريم

قةتيسكراوةكاني ئاوازة و دةكات كاتيمك . دةردةبتتتتريم رؤحتتي و نيمسالم بةهةشت دةبيمت تةمةني دةكريمت بؤ تةمبوريمكي باوكي تةمبورةدا ئتتةو لةخؤشيي و لةضاوانييةوة شتتادي فرميمسكي دةبيمت منالم هيمشتا . دادةبتتتاريمختتانتتةوادةكتتةي بتتريتتاردةدةن بؤ ذيان بطويمزنةوةو ئةستةمبولم

لةشاريمكي طةورةدا بةسةربةرن.

فرؤشتنى كاسيتيتتةكتتةم كتتاري ئتتةمحتتةد كايا تتت لة تتت دةبتتيم فتترؤشتتتتتين كتتاستتيم

ئةو خةلمكانةي رووي بازاريمكدا كة زانكؤو خويمندكاراني لة تيمدةكةن رؤذطتتارة ئةو دةبتتن. رؤشنبريان ئاراستةدا دوو وان لةنيم هونةر غينجباي ئؤرهان ئاراستةي بوو، كتتة هتتونتتةرمتتةنتتديمتتكتتي تتتوركتتةو ستتؤزداري بابةتي طؤرانييةكاني بووة. جواني و عةشق ئتتازاري و روهي ئاراستةي دووةم ئاراستةي هونةرمةنديمكي كتتة بتتوو ستتوو بؤ طؤرانييةكاني بوو نةتةوةيي سؤزي نةتةوةو طرفتة سياسييةكان بتتتووة. لتتةو رؤذطتتتتارةدا زؤربتتةي توركيا خويمندكاراني هتتةرةزؤري

سوو روهي طؤرانييةكاني خولياي كاياش ئةمحةد هاوكات و بوون سوو طؤرانييةكاني بتتؤ مةيلي هةبووة. يةكةم بةرهةمي ئةمحةد كايا )مةطري منالمةكةم( بوو، لةطةلم بةرهةمةيدا ئتتةم بتتالموبتتوونتتةوةي دةرطاي زيداني بؤ كرايةوةو ئيدي يةكةم و ثتتاداشتتت يةكةم ئتتةوة و بةزيندان بوو كايا ئاشنايةتي زيندانةوة دةروازةي لة ةوةو لتتريمخةبات و كاري ئةو دةستيثيمكرد. مؤسيقاي غةمطني و طؤرانييةكاني و لتتةعتتةزاب ثتتر نيشتيمانيمكي تالوكةو حوزن و ئةشكةجنة، ئةوة

سةرةتايةك بوو بؤ كايا تا لةويموة بدات غةمطينةكان دلمة لةدةرطاي بياندات و بةطؤراني بيانكات و

بةطويمي دونيادا.

طؤراني و زيندانلةدةوري خؤي طويمطراني كايا ئتتتتتاوازي ئتتتتتازاري متترؤظتتةكتتان هؤكاري ئةمةش هةر كؤكردةوة، ناوبانطي نتتاوو كايا كة ئتتةوةبتتوو نج سةد ثيم كة رادةيتتةي بةو بطات تةكةي بفرؤشريم هةزار دانة لة كاسيمو ناوبانط ئةو هاوكات سةرباري و ناودارييةي ثؤليسةكاني توركيا وةك

تاوانباريمكي و تريؤريست ئتتةوةي طةورةو ترسناكيان طرتبيمت، لةدواي تةواوبووني ئاهةنطةكاني بؤ زيندان ثر لةزيندانةوة كايا دةيتتانتتربد. و ئتتازادي بؤ طؤرانيي بتتةطتتةرووي ئاشيت و جواني و عةشق دةضري، كايا ئاوازيمكي ياخي و هةلمطةراوة بوو ناوي لةدةسةالمت و طؤرانييةكاني لةثيممرؤظدؤستيدا و جواني و ئتتازادي بووة، طةرضي كايا لةسةر بةرهةمة هونةرييةكاني وةك كؤتري جواني و بةالمم قةفةسةوة، دةخراية ئاشيت ئاشناو دونيادا مرؤظةكاني لةطويمي جوانثةرستةو ئازادخيوازو ناودارو

بوو لةكايا رقي ضةند دةستتةالمت مرؤظدؤستيي و عةشق طويمرةكاني

ئةوةندة عاشقي كايا بوون.توركيا لة فيمستيظالمة طةورةكاندا لتتةدواي بتتةكتتايتتاو دةدا ختتةالمتتتي تةواوبووني فيمستيظالم قؤلمبةستيان ترسناكةكان زيندانة بؤ دةكتتردو دةيتتان بتترد، لتتتةدواي ئتتةوةي كة لةسةر دةكات خةالمتي فيمستيظالم ئةوةي كة طوتوويةتي من كوردم و مايف ئةوةم هةية بةكوردي طؤراني شةش و دةيتتطتتريم ثؤليس م، بلميملةثاشان و دةكريمت زينداني مانط

ئازاد دةكريمت. بةجيم توركيا كايا زوو هتتةر سةري فةرةنسا بةرةو و لميم دةهيمبؤي كة ئيدي هةلمدةطريمت، خؤي لة ذياني متتايف تتتتتةوة دةبتتيم روون دةكريمت زةوت ليم خؤيدا والمتتتي زةوت ليم ضريين كتتوردي مايف و ذيانيمكي لتتةتتتاراوطتتةدا دةكتتريمتتت، لةعةزابي ثتتر نتتاهتتةمتتوارو و تتتالم دةبات بةسةر نيشتيمان دووريتتي خاك لة دوور 2000/11/16 لة و لةهاودةماني دوور نيشتماني، و دةريتتاو لةشةثؤلةكاني دوور و غوربةتدا لة كوردستان، لة دوور الي فةرةنساو لة تةوةو سةردةنيماز يةلم هاونيشتماني و هتتتاوريم

. ذريم طؤنايةوة دةنيم

لة هةموو شوينيك كايالة بةيةكيمك كايا( )ئةمحةد كورد ناودارةكاني هونةرمةندة و كونج لتتةهتتةمتتوو و دادةنتتتتريم طؤرانييةكاني توركيادا ثةنايةكي ئةوةي سةرباري بالموبووةتةوةو كاياي طؤرانييةكاني توركيا لةهةر روو بةالمم قةدةغةكردووة، دةكةيت توركيا ثةنايةكي و ض ثيملةطوندة و كايا دةبيسيت دةنطي شارة بؤ فةرامؤشكراوةكانةوة

طةورةكان. جاويدانيية، دةنطيمكي كايا متترؤظتتة و متتتنتتتاالمن دةنتتتطتتتي دةنطي كتتايتتا غةمطينةكانة. و تتتونتتدوتتتيتتذي لتتة ياخيبوونة ، بكريم قةدةغة ضةند زؤرداري، ئةوةش ليمدةطرييمت، طويمي زياتر عاشقي متتترؤظتتتةو ستتتروشتتتيت ياخي رؤحيمك هةر ياخيبوونة، طؤرانيية نامريمت، هةرطيز بيمت بريناضنةوة. هةرطيز ياخييةكان طتتةروو بتتةالمم ، ئتتةمتتريم جةستة شةو دةضريكيمينم قيامةت تتتا درةنطان كايا ئةضريكيمينم و طويمي

دارة. ياخيبوونيش هةميشة بيم

ئةمحةد كايا طؤرانييةكي ياخي بؤ دلة غةمطينةكان

ئةمحةد كايا

Page 8: Adab w Hwnar 10 December 2009

)5044( ثينجشةممة 2009/12/10

ئا/ زةمةند ئةمحةد

هةورامان رؤشنبرييي مةلبةندي ماضؤ )رؤشنبرييي درومش���ي ب��ة طةورةية، مةعريفيي طةجنينةيةكي واال دةروازةك����ان����ي ب��اذي��ران��ة بؤ ئورموون فيستيظالي بكةين( 2009/12/4-2 لة ماضؤ وي��ذةي سازدا. خؤي فيستيظالي يةكةمني بؤ ط��ةران��دن��ةوة ماضؤو زاراوةي و م��ي��ذوو جياكاني جيا قؤناغة هؤي بوونةتة فاكتةرانةي ئ��ةو شيوة ط��ةش��ةث��ي��دان��ي م��ان��ةوةو ثيكهاتةيةكي طؤكان، ماضؤ زاراوة و ك��وردةواري��ن كؤمةلي ط��ةورةي لة تايبةمتةندين طةليك خاوةني ثيشينةي )دياليكت، بوارةكاني شعرو ئاييين، ثيشينةي ميذوويي، ريبازي شيوازو ئةدةب، و عريفان ذي��ان 0000ه��ت��د( ئ��اوردان��ةوة لةم تايبةمتةندييانةو ناساندنيان لة ريي ريورةمسي و فيستيظال سازداني خةخمؤراني ئةركي تايبةتةوة، كاريطةريي كوردةوارييةو كولتوري طوتاري بةهيزكردني لة ط��ةورةي

نةتةوةييماندا دةبيت.ه����ةر ل������ريةوة م��ةل��ب��ةن��دي ئةركي ه���ةورام���ان رؤش��ن��ب��ريي��ي فيستيظالة ئ����ةم س����ازدان����ي لةئةستؤدةطريت، بؤية سةرخستين ئةركي ثشتطرييكردني ك��ارةك��ة، ليكؤلةران، شاعريان، )نووسةران، ض رؤشنبريانة( و هونةرمةندان

ئةوانةيان ماضؤ طؤن، يان ئةوانةي بة بايةخ لةشيوةكان بةشيوةيةك

رؤشنبرييي ماضؤ دةدةن.

ليذنةي هةلسةنطاندنئةنوةر( ئازاد كةيوان )دكتور وةك يةكيك لة ليذنةي هةلسةنطاندن سةبارةت بة فيستيظالةكة وتي: من و ئةيوب رؤستةم و عومسان حمةمةد بة هةورامي سةبوور و هةورامي نريدراوةو كة ضوينةوة دةقةكاندا كوردستانةوة ناوضةيةكي لةضةند و زمانةكان ماضؤ بة س��ةب��ارةت جوطرافياو و ميذوو ماضؤو وشةي هةورامان داب��ون��ةري��ي كولتورو بةواليةنانةدا من دي��ارة هاتووة. ضوومةوة كة زياتر اليةني ميذوويي بكةين كاريك كة هةولدا ب��ووةو فيستيظال هاتووة بؤ ئةو دةقانةي بن سوود بة كة بن دةق كؤمةليك

بةلكو فيستيظالةكة، بؤ هةر نةك ئايندةي ب��ؤ هةبيت س��وودي��ان لةاليةن نةدرا ريطة نةتةوةكةمان. ك���ؤم���اري ئ��ي��س��ام��ي ئ���ريان���ةوة نووسةراني بةشداربووي ئةوي بينة عرياقةوة، كوردستاني خاكي ناو بابةتةكامنان ئيمة س��ةرةجن��ام خستة ترمان بابةتي و هةلطرت هةولاندا حال بةهةر شوينيان. زياتر ئةو بابةتانة خبويندرينةوة كة

سي خالي تيا رةضاوبكريت:بابةتةكامنان ويستمان يةكةم: بةلكو بةشوينيك، نةبن تايبةت كوردستان ناوضةكاني زؤرب���ةي

بيت.ئ��ةوةم��ان رةض����اوي دووةم: ناوضةكاني زؤرب���ةي كة ك���ردووة نريو رةطةزي لةنيوان و بيت تيدا بةالم هةبيت، هاوبةشييةك ميدا بةداخةوة تةنها يةك كض بابةتي بؤ

ناربووين، ئةويش شيعر بوو.زياتري هةلسةنطاندني سييةم: ضةند ت��ا بابةتةكان ن��اوةرؤك��ي

زانستني يان ئةكادميني.ناو خراونةتة كة دةقانةي ئةو بؤ دةقمان 32 فيستيظالةكةوة هاتبوو، 9 شيعرو 2 ضريؤك و ئةواني

تر هةمووي ليكولينةوة بوون.

كرانةوة بةرووي زماندا

)دارا حمةمةد عومسان( ليذنةي فيستيظالي وتي: فيستيظال باالي ئ��ورم��وون ب��ؤ ذي��ان��ةوةي وي��ذةي لةخؤيدا خ��ؤي ئ��ةم��ة م��اض��ؤي��ة، زارانةن ئةو شيوة بريؤكةي هةموو منونة بؤ هةن. كوردستاندا لة كة و باجةالن و موسل شةبةكةكاني كاكةيي و كةنوولةيي و هةورامييةكان

و مازيندةران و هةوراماني ئةوديو، كؤبوونةتةوة هةموويان ئةمانة تايبةمتةنديي فيستيظالةدا، لةم ئيمة كة لةوةداية فيستيظالة ئةم زماني بتوانني نةتةوةيةك وةك ستانداردمان هةبيت و زماني كوردي ئيمة بكةين. رزط��ار ط��ي��ذاوة ل��ةو ئةدةبياتي كاكةييمان هةية، ئةمانة تا كؤنانةن ضةمكة لةم هةمووي ئيستا نووسةو رؤشنبرياني ئيمة هةر لة بازنةيةكي بضوكدا سوراونةتةوةو و بكةن ف��راوان��ي نةيانتوانيوة بؤ بكةن مةيداني تويذينةوةي سةرتاسةري كوردستان، بؤ ئةوةي داهاتوومان شارةزا نةوةكاني ئيمة ئةدةبة فةرهةنطةو ب��ةو بكةين هةروةها هةمانة. كة دةلةمةندةي بةو بكةين ئاشنا ن��ةوةك��امن��ان هةوراماندا لة كة جوانةي هونةرة سةرضاوةي مؤزيك بووةو سياضةمانة

سةرضاوةي مؤزيك بووة. هونةريش بؤ هةلقوالوة سةرضاوةي لةويوة ناوضةكاني ترو لةم شارانةي تريش ئيمة ئةوةي بؤ ثةروةردة دةبيت. بهينني نةتةوةيي خةلكي بتوانني رؤذنامةكامناندا طؤظارو و كةنال لة و هونةري رةسةني راذةي بتوانن

فةرهةنطي كولتوري كوردي بكةن.

ب��ةزي��ن��دووي��ي ه��ي��ش��ت��ن��ةوةي

دياليكتةكانليثرسراوي رؤستةم( )ئةيوب ئ��ورم��وون فيستيظالي ل��ي��ذن��ةي بة س��ةب��ارةت ماضؤ، وي���ذةي بؤ وةكو ئيمة وت��ي: فيستيظالةكة دةمانةويت هةورامان رؤشنبرياني ئ��ةم وي��ذةي��ة ه��ةم ب��ة خ��ؤم��ان و بةكؤمةلي ه���ةم و ط��ةجن��ةك��ان ئةوةش بؤ بناسينني، كوردةواريي ضةندين هةنطاومان ناوةو دواهةنطاو ئةم فيستيظالةية. رؤشنبرييي ماضؤ طةورةية، مةعريفيي طةجنينةيةكي بكةين. واال دةروازةكاني ذيرانة با ذيرانةية، لةثةيظي مةبةستمان لةناو ئاراستة دوو لةبةرئةوةي كؤمةلي كوردةواريدا دروست بووة، بؤ كوشندةية ئاراستةكة ه��ةردوو بؤ ك��وردو ميللةتي يةكطرتوويي نةتةوةييةكان وتارة ثارضةكردني يةكيكيان ثييانواية كة ماضؤطؤكان كة جيابيت زمانيان و نةبن كورد ضونكة خؤكوشتنة، بؤ خؤي ئةمة رةسةنن. ك���وردي ماضؤييةكان ثييانواية هةنديكيشيان هةروةها لرية ئيمة م��ردووة. دياليكتة ئةم بليني رؤشنبرييي ماضؤ دةمانةويت

ثيويستة زياتر سودي لي وةرطرييت ثي كوردي رؤشنبرييي ئةوةي بؤ

دةولةمةند بكريت.نةتةوةيةكمان ه��ي��ض ئ��ي��م��ة ئةوانة تةنها نةكردووة، بانطهيشت ماضؤطؤن، خةلكي ك��ة ه��ات��وون ل��ةوان��ةي��ة ئ���ةو ت��وان��ا داراي��ي��ة طةورةيةمان لةبةردةستدا نةبووبيت تاكو بتوانني نةتةوة دراوسيكان يان

نةتةوةكاني تر بانطهيشت بكةين.

ضاثكراوةكاني ماضؤبةرهةمةكاني ضاثكردني بؤ رؤستةم( )ئةيوب فيستيظالةكة فيستيظالةكة ثيش ئيمة وت��ي: كردووة، خؤمان دةستثيشخةري ثيشكةش لرية شتةكان بةرلةوةي هةورامامنان طؤظاري ئيمة بكرين، هةية ذمارة 17 تايبةتة بةو دةق و تيكستانةو زؤربةيان كة ثيمانوابووة ثةسةندكراون ئةوانةي و طوجناون ثةسةندنةكراون، ئةوانةي هةم و باوكراونةتةوةو ط��ؤظ��ارةدا ل��ةم

دابةشكراوة بةسةر ئامادةبوواندا.هةموو لة كةموكوري دي��ارة ئيمة ب���ةالم دةب��ي��ت، ك��اري��ك��دا كةموكوري كةمرتين هيواخوازين هةبيت. بةشيكي زؤري رؤشنبريان و مامؤستاياني زانكؤ لةم فيستيظالةدا هاتوون، زؤرب��ةي��ان و دةبينني ئوميدةوارين كة بتوانني لةداهاتوودا ضاالكييةكامنان زياتر ثؤشتة بكةين كةنالةكاني هيواخوازم بكةين. سةر خبةنة تيشك زياتر راطةياندن لةبةرئةوةي ضاالكيانة، جؤرة ئةم لة ئ��ةوةي ب��ي راطةياندن ئةمرؤ هةموو مالي دةضيتة بدات، دةرطة

كةسيكةوة.

يةكةمني فيستيظالي ئورموون بؤ ويذةي ماضؤ

ئةيوب رؤستةم كةيوان ئازاد دارا حمةمةد عومسان