1

แผนพฒนาการเกษตร บทท 1

โครงการพฒนาชมชนต าบลหนองกงแกว อ าเภอศรบญเรอง จงหวดหนองบวล าภ

...........................................................................................................................................

หลกการและเหตผล เพอใหการพฒนาชมชนเปนการพฒนาแบบยงยน เนนการมสวนรวมทกระดบ โดยมจดมงหมาย ใหชมชนมสภาพชวตความเปนอยและมาตรฐานการด ารงชวตทดขน องคประกอบหลกในการพฒนาชมชน คอ ความรหรอเทคโนโลยธรรมชาต แผนและการจดการทเหมาะสมตามสภาพของชมชนเปาหมาย โดยมหลกด าเนนการดงน

ดานเศรษฐกจ เพอตอบสนองความจ าเปนขนพนฐานของมนษย ตามความตองการของแตละบคคล ดานสงแวดลอม การพฒนาจะตองสอดคลองกลมกลนกบธรรมชาต มการใชประโยชนจากธรรมชาตใหคมคาสงสด มการอนรกษธรรมชาต มการน าไปใชประโยชนอยางถกตอง และเหมาะสม

ดานสงคม การพฒนาจะตองเปนไปเพอประชาชน ใชระบอบประชาธปไตย คอคนมสทธ และเสรภาพเทาเทยมกน เพอการสรางชมชนใหเขมแขง สามารถพงตนเองไดในลกษณะ “การรวมมอกน” และ “การมรวมกน”

วตถประสงค 1. ชาวบานเจาหนาทและผเกยวของ มความเขาใจและยอมรบในกระบวนการพฒนาชมชนแบบมสวนรวมวาน าไปสการพฒนาทแทจรงและยงยน

2. ปรบเปลยนแนวคดของชาวบานใหรจกคดเองและท าเอง

3. ประสานภมปญญาทองถน และเทคโนโลยสมยใหม

4. ชาวบานไดท าในสงทอยากท า ไดเรยนรในสงทตองการผลทคาดวาจะไดรบ

เกษตรกรในพนทต าบลหนองกงแกว จ านวน 13 หมบาน 1,965 ครวเรอน มชวตความเปนอยและมาตาฐานการด ารงชวตทดขน

2

พนทเปาหมาย 1 ต าบล 13 หมบาน

ระยะเวลาด าเนนการ ป พ.ศ. 2558 - 2560 รวม 3 ป

งบประมาณทใชและแหลงทมา 1. กรมสงเสรมการเกษตร

2. องคการบรหารสวนต าบลหนองกงแกว

3. องคการบรหารสวนจงหวดและหนวยงานอนๆ

ผรบผดชอบโครงการ ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลหนองกงแกว

3

บทท 2 สภาพพนฐานทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมของชมชน

2.1 ขอมลทางกายภาพ

ทตงอาณาเขต

ต าบลหนองกงแกว ตงอยทางทศตะวนตกเฉยงเหนอ ของอ าเภอศรบญเรอง มระยะหางจากตวอ าเภอประมาณ 35 กโลเมตร ปจจบนมหมบานทอยในความปกครองทงหมด 13 หมบาน อยในเขตองคการบรหารสวนต าบลหนองกงแกว 13 หมบาน มล าหวยยางและผาสามยอดเปนเสนแบงเขตระหวางต าบลหนองกงแกวกบจงหวดเลย ซงมอาณาเขตตดตอดงน

- ทศเหนอ ตดตอกบอ าเภอนากลางและอ าเภอนาวง

- ทศใต ตดกบต าบลโนนปาซาง อ าเภอผาขาว จงหวดเลย

- ทศตะวนออก ตดกบต าบลยางหลอ อ าเภอศรบญเรอง จงหวดหนองบวล าภ

- ทศตะวนตก ตดกบต าบลผาสามยอด อ าเภอวงสะพง จงหวดเลย

สภาพภมประเทศ

ต าบลหนองกงแกวมสภาพพนทเปนทราบสลบกบภมเขา ลาดเอยงไปทางทศใต ทศเหนอ และทศตะวนตก เปนพนทราบสงสลบกบลกคลน ลอนตนใชปลกพชไร ทศตะวนออกและทศใตเปนพนทราบลมราบเอยงจากทศเหนอซงปลกขาวและพนฤดแลง โดยอาศยล าหวยยางและหวยทราย พนทปา มสภาพเปนปาไมผลดใบเสอมโทรม และปาไผตามภเขา หมบานไดมการอนรกษไวเปนปาสาธารณประโยชน และปดปาหามเกบของปาในบางฤด เพอใหปาฟนสภาพธรรมชาต และใชสอยของชมชน เปนพนทเลยงสตว แหลงอาหารของชมชนในอนาคตตอไป พนทปา 4,461 ไร

ลกษณะภมอากาศ

4

ลกษณะภมอากาศในต าบลหนองกงแกว แบงเปน 3 ฤด ไดแก ฤดรอน ฤดฝน ฤดหนาว สภาพอากาศโดยทวไปขนอยกบมรสมทพดผานประจ าป จดอยในประเทศภมอากาศแบบพนเมองรอนเฉพะฤด กลาวคอ จะมฝนตกเฉพาะฤดกาล สลบกบชวงหนาแลง ทเหนชดเจน ชวงของทง 3 ฤด แบงไดดงน

1. ฤดรอน อยระหวางเดอนมนาคมถงเมษายน อณหภมเฉลยประมาณ 34-36 องศาเซลเซยส

2. ฤดฝน อยระหวางเดอนพฤษภาคมถงตลาคม ฝนจะตกมาในชวงเดอนสงหาคมถงกนยายนเนองจากอทธพลพายดเพลสชน ปรมาณน าฝนของอ าเภอในรอบ 8 ป ตงแต พ.ศ. 2548-2555 อยในชวงระหวาง 965.8-878.1 มลลเมตร/ป 3. ฤดหนาว อยในระหวางเดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธ อากาศจะหนาวมากในชวงเดอนธนวาคม-มกราคม โดยมอณภมเฉลย 15-16 องศาเซลเซยส

แหลงน าและปรมาณน าในรอบป ปรมาณน าฝน

1. แหลงน าธรรมชาต ต าบลหนองกงแกว มแหลงน าธรรมชาตทส าคญ คอ 1.1 ล าหวยยาง เปนล าหวยทใชเปนเสนแบงเขตแดนระหวาง อ.ศรบญเรอง

จ.หนองบวล าภ กบอ าเภอผาขาว จ.เลย มน าตลอดป มความส าคญในการเกษตรทงใน

ฤดฝนและฤดแลง ไหลมาจากบานผาสามยอด อ.วงสะพง ผานหมท 5,4,12,10,9,3,2,1 ตามล าดบ ลงสล าน าพวยทางดานทศใต

จดเดน เปนแหลงน าทสามารถใชท าการเกษตรทงในฤดฝนและฤดแลงได

จดดอย ถาในชวงฤดฝนทมฝนตกมากจะท าใหพนทการเกษตรทตดกบหวยเสยหายและฝายเกบกกน าไมเพยงพอกบความตองการใชน าฤดแลง 1.2 ล าหวยยางแลง เปนล าหวยทเกดจากทสงทางดานตะวนตก ไหลลงสทต าดานใตของบานหมท 5 มน าใชประโยชนไดเฉพาะฤดฝนเทานน สวนฤดแลงเกษตรทมพนทบรเวณน ท าเปนแบบท านบดนกนน าไวใชสวนตวได เพยงบางสวนเทานน

จดเดน ใชประโยชนดานการปลกพชไร และปลกหมอนเลยงไหม

จดดอย เปนล าน าทตนเขนการเกบกกน าไมตลอดป

5

1.3 ล าหวยยางนอย เปนล าหวยทเกดขนระหวาง ลอนตนของเนนเขา ระหวางภเขาสามยอด ไหลผานทางทศตะวนออกของบานหมท 5 ไหลลงสล าหวยยาง ดานทศใตมน าตลอดปแตปรมาณนอย จดเดน ใชประโยชนในการท านาในฤดฝน และปลกพชฤดแลงบางสวน

จดดอย ปรมาณน าไมเพยงพอในการท าการเกษตรตลอดป และเปนล าหวยทสน

1.4 ล าหวยหลน เปนล าหวยทเกดจากทลอนตนของบานหมท 7 ไหลลงสหวย

ซ ามวง ทางดานทศใต มน าตลอดปแตปรมาณนอย จดเดน ใชประโยชนดานปลกพชไร และเลยงสตว

จดดอย เปนล าน าทตนเพราะเกษตรกรสรางท านบดนกนเพอเกบกกน าไวใชประโยชน 1.5 หวยซ ามวง เปนล าหวยทเกดจากทสงทางทศตะวนตกของภขาวไหลลงมาตามลอนตนของพนทบานหมท 4 ทางทศตะวนตก ลกษณะเปนน าซม มน าไหลตลอดปใชประโยชนไดทงฤดฝนและฤดแลง ไหลลงสล าหวยยางทางทศใต

จดเดน มการพฒนาโครงการสรางฝายเกบกกและคลองสงน า ท าใหเกษตรกรไดมการใชน าเพอท าการเกษตรทงในฤดฝนและฤดแลง จดดอย น าไหลแรงในฤดทมฝนตกมาก ท าใหการคมนาคมไมสะดวก และพชผลเสยหาย 1.6 หวยทราย เปนล าหวยทเกดขนตอมาจากล าหวยบอน ไหลไปตามทต าของพนทบานหมท 4 หมท 10 หมท 3 ลงสหวยยาง จดเดน มการขดลอกใหเกษตรกรมน าใช เพอการเกษตรหนาแลง

จดดอย เวลาฝนตกมากมาสามารถระบายน าไดทนท าไหน าทวมพนทท าการเกษตรบรเวณใกลเคยง 1.7 หวยบอน เปนล าหวยทเกดจากทสงระหวางลอนตนทางทศตะวนออกของภขาวไหลไปตามรองลอนตน ของพนทบานหมท 6 ปรมาณน านอย เปนน าซม ใชประโยชนเฉพาะฤดฝนในการเกษตร สวนฤดแลงใชเปนแหงน าส าหรบเลยงสตว 1.8 หวยโปรงสง เปนรองน าทเกดจากลอนตนทางทศตะวนออกของบานหมท 2 ไหลลงสล าหวยยาง ดานทศใตมน าในฤดฝน ใชเปนรองส าหรบระบายน าในฤดฝน

6

2. แหลงน าทมนษยสรางขน

2.1 ฝายน าผาสก เปนท านบดนทสรางขนกนล าน าหวยยางหลอ ทบรเวณบานผาสกเกบไดตลอดป ใชประโยชนไดทงฤดฝนและฤดแลง ในการปลกพชผกสวนครวและอปโภค

2.2 ฝายหวยดง เปนท านบสรางขนกนรองลอนตน บรเวณบานหมท 8 เพอเปนทเกบกนน าไวใชประโยชนในการปลกพช

2.3 ฝายน าลนล าหวยยาง เปนฝายน าลนคอนกรตเสรมเหลก กนล าหวยยางบรเวณบานหมท 1 จดสรางโดยกรมชลประทาน กนหวยซ ามวง บรเวณทางทศตะวนตกของภขาว มน าตลอดปและมคลองสงน าเพอการเกษตร สามารถใชประโยชนไดเพอการเกษตรทงในฤดแลงและฤดฝน

2.4 อางเกบกกน าฝายหลวง พนทเกบน า 300 ไร ความจน า 623,000 ลบ.เมตร เกบน าไดตลอดป พนทท าการเกษตรทใชประโยชนจากอางน า 800 ไร ลกษณะเปนดนขนาดใหญ หลงฝาย 300 เมตร ขดลอกลก 100 เมตร โดยกรมชลประทาน สวนฤดแลงใชเฉพาะการปลกผกสวนครว ฤดฝนใชในการท านา บรเวณน าฝน

ปรมาณน าฝนของต าบลหนองกงแกว ซงฝนจะตกมากในเดอนสงหาคมถงกนยายน การกระจายตวของฝนไมคอยสม าเสมอ บางเดอนฝนจะทงชวงหรอน าทวม ปรมาณน าฝนระหวางป 2548-2555 ปรากฏดงน

- ป 2548 ปรมาณน าฝนเฉลย 965.8 มลลเมตร

- ป 2549 ปรมาณน าฝนเฉลย 1210.1 มลลเมตร

- ป 2550 ปรมาณน าฝนเฉลย 1116.2 มลลเมตร

- ป 2551 ปรมาณน าฝนเฉลย 1276.8 มลลเมตร

- ป 2552 ปรมาณน าฝนเฉลย 1177.7 มลลเมตร

- ป 2553 ปรมาณน าฝนเฉลย 1234.8 มลลเมตร

- ป 2554 ปรมาณน าฝนเฉลย 1476.4 มลลเมตร -ป 2555 ปรมาณน าฝนเฉลย 878.1 มลลเมตร เสนทางคมนาคม

ต าบลหนองกงแกวมเสนทางคมนาคมทสามารถเดนทางตดตอไดทกหมบาน โดยมถนนจากทางทศตะวนตกของอ าเภอศรบญเรอง ผานต าบลยางหลอ ถงต าบลหนองกงแกว

7

ระยะทางถงหมบานสดทายคอ บานผาสก ระยะทางประมาณ 42 กโลเมตร ภายในต าบล มเสนทางตดตอกบหมบานตาง ๆ ดงน

- เสนทางจากบานโนนสมบรณ ต.ยางหลอ เขาหมบานหนองคงคา หมท 1

ต.หนองกงแกว เปนเสนทางออกจากอ าเภอศรบญเรอง ระยะทาง 21 กโลเมตร

- เสนทางจากบานหนองคงคา ม.1 ผานหมท 2 ,3,9,10,4,12,7,8,5 ต.หนองกงแกว ระยะทางประมาณ 21 กโลเมตร และเสนทางตอเชอมกบบานโศกปาซาง ต.โนนปาซาง อ.ผาขาว จ.เลย - เสนทางจากบานคอกวว ม. 3 ออกสบานหวยยาง ต.โนนปาซาง อ.ผาขาว จ.เลย ทางทศตะวนตกเฉยงใต

- เสนทางจากบานนาส าราญ ม. 6 ออกสบานโนนผกหวาน ต.โนนเมอง อ.นากลาง จ.หนองบวล าภ ทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ

8

แผนทต าบลหนองกงแกว

9

- เสนทางบานหนองกงแกว ม. 4 ออกสบานสนปาพลวง ต.ยางหลอ อ.ศรบญเรอง ทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ

สภาพการเชอมตอระหวางหมบานภายในต าบลหนองกงแกวสวนมากเปนถนนลกรง ของ รพส. ขอมลกลมชดดน ความเหมาะสมของดนและคณภาพดน

ต าบลหนองกงแกวมกลมชดดน จ านวน 10 กลมชดดนดงน

กลมชดดนท 17 (หมท 10) ลกษณะทวไป เนอดนบนเปนพวกดนรวนปนทราย หรอดนรวนสน าตาล , น าตาลปนเทา ดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย หรอดนรวนเหนยว,มสน าตาลออน,สเทาออน,สเทาปนชมพ พบจดประพวกสน าตาลปนเหลอง สแดงปนเหลองหรอสแดงประปน บางแหงอาจพบศลาแลงออนหรอกอนสารเคมพวกเหลกและแมงกานสในดนชนลาง เกดจากพวกตะกอนล าน า พบตามพนทราบเรยบบรเวณลานพกน าระดบต า น าแรขงลก 30-50 ซม. นาน 2-4 เดอน เปนดนลกมาก ดนมการระบายน าคอนขางเลว มความอดมสมบรณตามธรรมชาต ต า pH 4.5-5.5 ปญหาในการใชประโยชนทดน เนอดนคอนขางเปนทราย ฤดฝนน าขงนาน 2-4 เดอน ความอดมสมบรณของดนต า ความเหมาะสมของกลมดนส าหรบการปลกพช โดยทวไปแลวกลมชดดนท 17

มศกยภาพเหมาะสมทจะใชในการท านา มากกวาปลกพชไร ไมผลหรอพชผกในชวงฤดฝน แตสามารถปลกพชไรหรอพชผกทมอายสนไดในชวงฤดแลง ถามแหลงน าธรรมชาต หรอ น าชลประทานเขาถง

กลมชดดนท 25 (หมท 6, 11) ลกษณะโดยทวไป เนอดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนปนดนเหนยวทเปนกรวดหรอลกรงปะปนเปนปรมาณมากเปนจดสน าตาลปนเหลอง สเทาออนหรอสน าตาลปนเทา ใตชนดนลกรงอาจพบชนดนเหนยวทมศลาแลงออนปะปน เกดจากวตถตนก าเนดดนพวกตะกอน ล าน าทบอยบนชนหนผ พบบรเวณพนทคอนขางเรยบ ตามลานพก

10

ล าน าระดบต าและระดบกลาง น าแชขงลก 30 ซม. นาน 3-4 เดอน เปนตนสวนใหญมรการระบายน าคอนขางเลว ความอดมสมบรณตามธรรมชาตต า pH 4.5-6.0 ปญหาในการใชประโยชนทดน ดนมความพรนสง น าซมผานชนดนปานกลาง มการอมน าต าถงปานกลาง น าใตดนลก พชจะขาดน าเมอฝนทงชวงนาน ดนมการพงทลายบรเวณทมความลาดชนสง ความอดมสมบรณของดนปานกลางเหมาะส าหรบปลกพชไร หรอไมผลตาง ๆ ความเหมาะสมส าหรบการปลกพช กลมชดดนท 29 มศกยภาพเหมาะสมในการปลกพชไรและไมผลมากกวา ทจะน ามาปลกขาวหรอท านา เนองจากสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดถงลาดชน ยากในการทจะเกบกกน าไวปลกขาว

กลมชดดนท 31 (หมท 5, 8) ลกษณะทวไป เนอดนเปนพวกดนเหนยว ดนมสน าตาล เหลองแดง เกดจากการ สลายตวผพงของหนหลายชนด พบบรเวณพนทดนทเปนลกคลนลอดลาดถงลาดชน มความลาดชนประมาณ 3-20 % เปนดนลก มการระบายน าดปานกลางถงด ระดบน าใตดนอยลกกวา 1 เมตร ในฤดฝนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตปานกลาง pH 5.5-6.5 ปญหาในการใชประโยชนทดน น าซมผานชนดนปานกลางถงชา ดนอมน าปานกลางถงสง มการพงทลายของดนในบรเวณทมความลาดชนนอยกวา 20 % ระดบน าใตดนต ามาก ความเหมาะสมส าหรบการปลกพช กลมชดดนท 31 มศกยภาพเหมาะสมในการปลกพชไรและไมผลหลายชนด ตาไมเหมาะสมทจะน ามาใชในการท านา เนองจากสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดถงเปนเนนเขา ยากในการทจะเกบกกน าไวปลกขาว

กลมชดดนท 35 (หมท 2, 4, 13, 12, 10) ลกษณะทวไป เนอดนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทรายสน าตาล สเหลองหรอสแดง เกดจากวตถตนก าเนดดน พวกตะกอนล าน าหรอเกดจากการสลายตวผพงของหนเนอหยาบ พบบรเวณพนทดนทมลกษณะเปนลกคลนจนถงทลาดเชงเขา สวนใหญมความลาดชนประมาณ 3-20 % และบางสวนมความลาดชนประมาณ 20-35%

11

เปนดนลก มการระบานน าด ระดบน าใตดนอยลกกวา 1.50 เมตรตลอดป มความอดมสมบรณตามธรรมชาตต า pH ประมาณ 4.5-5.5 ปญหาในการใชประโยชนทดน เนอดนคอนขางเปนทราย มการอมน าต าถงปานกลาง น าใตดนลก มการกดกรอนของน าปานกลางถงรนแรง บรเวณทมความลาดชนสงเสยงตอการขาดแคลนน า ดนมความอดมสมบรณต า ความเหมาะสมส าหรบการปลกพช กลมชดดนท 35 มศกยภาพในการปลกพชไรไมผลและไมยนตน ตลอดทงพฒนาทงหญาเลยงสตวมากกวาทจะน ามาใชท านาเนองจากเปนทดอนสภาพพนท ลกคลนลอดลาดถงลกคลนลอนชนเปนสวนใหญลกษณะเนอดนรวนปนทรายถงดนรวนปนเหนยว การระบายน าด เนอดนมความพรนมาก เกบกกน าไมคอนอย

กลมชดดนท 25 (หมท 3, 1) ลกษณะโดยทวไป เนอดนเปนพวกดนรวนปนทราย ดนสน าตาลออนสเหลองหรอแดงบางแหลงอาจพบจดประสในดนชนลาง เกดจากวตถตนก าเนดพวกตะกอนล าน าหรอ จากการสลายตวผพงของหนเนอหยาบ พบบรเวณพนทคอนขางราบเรยบ จนถงพนทลาดเชงเขา สวนใหญมความลาดชนประมาณ 20-35 % เปนดนลกมการระบายน าด ระดบน าใตดนอยลกกวา 1 เมตร มความอดมสมบรณตามธรรมชาตต า pH 4.5-5.5 ปญหาในการใชประโยชนทดน เนอดนเปนทรายจด น าซมผานชนดนไดเรวมาก ดนอมน าต า ระดบน าใตดนต ามาก ดนมการกดกรอนในบรเวณทมความลาดชนสง ความอดมสมบรณของดนต า ความเหมาะสมส าหรบการปลกพช กลมชดดนท 40 มความเหมาะสมในการปลกพชไรและไมผล คอนขางไมเหมาะสมทจะน ามาปลกพชผก และไมเหมาะสมทจะใชในการท านา เนองจากเนอดนคอนขางเปนทรายและสภาพพนทไมอ านวย แตสามารถใชประโยชนในการปลกไมโตเรว และปลกหญาเลยงสตวไดด

กลมชดดนท 48 (ขางภเขา) ลกษณะโดยทวไป เนอดนบนสวนใหญเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนเศษหรอปนกรอด กอนกรวดขนาดใหญเปนหนกลมมนถาเปนหนปนเศษหนมกพบชนหนพนตน กวา 50 เซนตเมตร ดนเปนสน าตาล สน าตาลปนแดง สแดงปน

12

เหลอง พบบรเวณพนทเปนลกคลนลอดลาดถงเนนเขามความลาดชนประมาณ 3-25 % เปนดนตนมาก มความอดมสมบรณมาธรรมชาตต าระดบน าใตดนอยลกกวา 2 เมตร ตลอดป pH 5.0-7.0 ปญหาในการใชประโยชนทดน ดนตนมกอนกรวดมาก ความอดมสมบรณต ามการกดกรอนของดนไดงายทมความลาดชนสง สภาพพนทเปนลกคลนถงเนนเขา ความเหมาะสมส าหรบพช โดยทวไปแลวกลมชดดนท 48 มศกยภาพไมคอยเหมาะสมและไมเหมาะทจะใชในการปลกพชไร พชผกและไมยนตน เนองจากเปนดนตนถงตนมากและมกอนกรวดหรอเศษหนทหนาผวดนทเหมาะสมทจะน ามาใชในการท านา เนองจากสภาพพนทสงและดนเกบกกน าไมอย แตมศกยภาพทจะใชปลกพชเลยงสตว และปลกไมโตเรวบางชนด

กลมชดดนท 49 (หมท 6, 11) ลกษณะโดยทวไป เนอดนบนเปนดนรวนปนทราย ดนลางเปนดนเหนยวปนลกรงหรอเศษ หนทราย ดนมสน าตาลหรอเหลอง ใตลงไปเปนดนเหนยวสเทา มจดประสน าตาล สแดงและศลาแลงออนประปนอยดวยเปนจ านวนมาก อาจพบชนหนทรายหรอหนดนดานทผผงสลายตวในชนถดไป พบบรเวณในพนทดอนมลกษณะเปนลกคลน มความลาดชน 3-20 % เปนดนตนถงตนมาก มการระบายน าด ระดบน าใตดนอยลกวา 2 เมตร มความอดมสมบรณตามธรรมชาตต า pH 5.0-6.5 ปญหาในการใชประโยชนของดน ดนตนปนลกรงแนนทบ มชนศลาแลงและหนพน น าซมผานชนดนไดปานกลางถงชา การอมน าของดนต าถงปานกลางดนมความกดกรอนมากทความลาดชนสง ความอดมสมบรณของดนต า ความเหมาะสมส าหรบการปลกพช กลมชดดนท 49 มศกยภาพคอนขางไมเหมาะสมถงไมเหมาะสมในการปลกพชโดยทวไป เนองจากเปนดนตนถงตนมาก ถาจะใชปลกพชไรตองมหนาดนบนหนาไมต ากวา 15 ซม. และตองเลอกพชรากตนมาปลก

13

กลมชดดนท 61 (หมท 3, 7, 8) ลกษณะทวไป ดนนมการผสมดนหลายชนด ซงเกดจากการผผงสลายตวของหนชนตนก าเนดชนดตาง ๆ แลวถกพดพามาทบถมบรเวณทลาดเชงเขาเหมาะสมทจะคงเปนธรรมชาต มบางแหงท าไรเลอนลอย มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดถงลาดชน มความลาดชนประมาณ 6-20 % ดนสวนใหญทพบมการระบายน าดถงปานกลาง มลกษณะและคณสมบตแตกตางกนไปตามวตถตนก าเนดดน เชน เนอดน สดน ความลกของดน ปฏกรยาดน ตลอดจนความอดมสมบรณทางพนท เศษหน กอนหน และพนดนโผลกระจดกระจายทวไป ไดแกชดขดดนทลาดเชงเขา ปจจบนมการท าไรเลอนลอย บรเวณทมความลาดชนสง เกดปญหาการชะลางพงทลายของดน เนองจากมการใชประโยชนทดน โดยปราศจากมาตรการในการอนรกษดนและน า ปญหาในการใชประโยชนทดน สภาพพนทเปนลกคลนลอดลาดถงลาดชนมการกดกรอนของดนทมความลาดชนสง เหมาะสมส าหรบการปลกพช ความเหมาะสมหรอศกยภาพของดนกลมนเพอใชประโยชนตอการเพาะปลกพช แตกตางกนขนอยกบความลกของดน เนอดน สภาพพนทและระดบการชนในดน

กลมชดดนท 62 (หมท 5, 7, 8) ลกษณะทวไป ดนนประกอบดวยพนทภเขา ซงมความลาดชนมากกวา 35 % ดนทพบในบรเวณดงกลาว นมทงดนลกและดนตน ลกษณะของเนอดนและความอดมสมบรณตามธรรมชาตแตกตางกนไปแลวแตชนดของหนตนก าเนดในบรเวณนน มกมเศษหน กอนหน หรอหนชนโพล กระจดกระจายทวไป สวนใหญยงปกคลมดวยปาไมประเภทตาง ๆ เชน ปาเบญจพรรณ ปาเตงรง หรอปาดบชน หลายแหลงมการท าไรเลอนลอย โดยปราศจากมาตรการในการอนรกษดนและน า ซงเปนผลท าใหเกดการชะลางผงทลายของดนจนบางแหงเหลอแตหนพนโพล ไดแกชด ดนทลาดชนเชงซอน กลมชดดนนไมควรน ามาใชประโยชนทางการเกษตร เนองจากมปญหาหลายประการทมผลกระทบตอระบบนเวศนควรสงวนไวเปนปาธรรมชาต เพอรกษาแหลงตนน าล าธาร

14

ปญหาในการใชประโยชนทดน พนทภเขาลาดชนมากกวา 35 % มการกดกรอนของดน ไดงาย ความเหมาะสมของดนส าหรบการปลกพช ดนกลมท 62 มศกยภาพไมเหมาะสมทจะน ามาใชในการเพาะปลกพช เนองจากเปนดนตน มหนโพลทผวดนเปนสวนใหญและพนทเปนภเขาสงชน มความลาดเทเฉลยเกน 35 % งายตอการชะลางพงทลายของดน จงเหมาะสมทจะรกษาไวเปนพนทปาไมธรรมชาตเพอรกษาสภาพแวดลอม และเปนพนท

ตนน าล าธาร ขอมลสาธารณปโภค

- การประปา มจ านวน 13 หมบาน

- ไฟฟา มจ านวน 13 หมบาน

- บอบาดาล สาธารณ 41 บอ

- รถโดยสารประจ าทาง 3 คน

ขอมลสงกอสรางตาง ๆ - ฉางส ารองขาวพนธดในทองถน 3 ฉาง ไดแก หมบานท 6 ,9,3 - วด/ส านกสงค จ านวน 19 แหง

- โรงสขาว จ านวน 28 แหง

- สถานอนามย จ านวน 2 แหง

- ปมน ามน จ านวน 2 แหง ปมเลก 7 แหง

- จดตรวจต ารวจทกหมบาน

- องคการบรหารสวนต าบล 1 แหง

- ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล 1 แหง

ภยธรรมชาต - ฝนแลงหรอฝนทงชวงปลายเดอนกรกฎาคมถงตนเดอนสงหาคมของทกป ซงเปนชวงทเกษตรกรปกด านาเสรจแลว ท าใหขาวทปกด าเสยหายเปนบางสวน ประมาณ 392 ไร หรอบางทกไมไดปกด าเลย จ านวน 360 ไร - น าทวม สวนใหญเกดบรเวณทเปนทลมน า และล าน าผานในเขตพนทท าใหพนทนาขาวไดรบความเสยหายในป 2544 นาขาวถกน าทวมมากทสด ประมาณ 1,550 ไร

15

2.2 ขอมลดานชวภาพ

1. สภาพการผลต

ลกษณะกจกรรมทางการเกษตร และการใชประโยชน จากทดนจากสภาพพนทต าบลหนองกงแกว มพนทท าไรมากกวาพนทท านา เพราะสภาพพนทภมประเทศสวนใหญจะเปนพนทดอนมากกวาพนทลม แตอาชพหลกของเกษตรกรสวนมาก คอ การท านา เพอปลกขาวไวบรโภค และท าไรเปนอาชพรอง แตกมรเกษตรกรบางสวนทท าไรและไมผลเปนอาชพหลกเนองจากสภาพพนทไมเหมาะสมทจะท านา โดยเฉพาะการผลตล าไยนอกฤด การปลกสมโอ สมเขยวหวาน ปลกออย ขาวโพด หรอมการเลยงสตว ไดแก โค กระบอ สกร สตวปก เปนตน

2. การผลตพช การปลกขาวนาปลกนาป รอยละ 31 ของพนทท าการเกษตร โดยแตเดมปลกขาวพนธเมอง ไดแก ค าผาย,เจาลาย,นางบญมา ปจจบนเกษตรกรไดรบการถายทอดความร เทคโนโลยการเกษตรแบบใหม ๆ สภาพการผลต การเปลยนแปลงกจกรรมและแนวโนมดานการตลาดตางประเทศ มความตองการดานคณภาพด เกษตรกร จงหนมาปลกขาวพนธสงเสรม ไดแก ขาวเหนยว กม.6, สนปาตอง, และขาวดอกมะล 105 โดยมการปลก 1 ครง/ป ซงมการตกกลาในชวงปลายเดอนพฤษภาคม-เดอนมถนายน เมออายกลาได 30-40 วน ท าการถอนไปปกด าผลผลตทไดเกบไวบรโภคและจ าหนายเปนรายไดตอไป

การปลกออยโรงงานรอยละ 62 ของพนทท าการเกษตร ออยเปนพชเศรษฐกจทมการปลกมากพชหนงของต าบลน โดยเฉพาะเขตบานหมท 4,5,7,8 พนธท

นยมปลกไดแกพนธเค และขอนแกน ผลผลตเฉลย 10 ตน/ไร ฤดปลกชวงตนฝน คอเดอนเมษายน-มถนายน ฤดปลกปลายฝน ตงแตเดอนตลาคม-ธนวาคม การเตรยมดน โดยการไถ 2 ครง แลวไถยกรอง 1 ครง ปลกโดยใชทอนพนธ วางเรยงกนตามรองแลวใชมดสบใหขาดเปนทอน ทอนละ 3-4 ตา แลวกลบดน รอวนออยแตกตา เปนตนออยสงประมาณ 1 ฟต ท าการใสปยและก าจดวชพช อายออยทเหมาะสมทจะเกบเกยวประมาณ 11 เดอน ออยทเกบเกยวแลวจะไวตอประมาณ 3 รน จงท าการปลกใหม

16

การปลกขาวโพด รอยละ 2 ของพนทท าการเกษตร พนธทนยมปลก ไดแก พนธแปซฟกและดารกล ฤดปลกเดอนเมษายน-พฤษภาคมไปเกบเดอนกรกฎาคม แลวกปลกขาวโพดรนท 2 ตอไป ผลผลตเฉลย 800 กโลกรม/ไร การท าสวนไมผล โดยเฉพาะล าไย ซงปลกพนธอดอ เปนสวนใหญ

ม พนทปลกประมาณรอยละ 8 ของพนทท าการเกษตร เกษตรกรสวนใหญปลกโดยลงทนดวยตวเองและไดรบการสนบสนนแหลงน า และวชาการจากส านกงานเกษตรเปนบางสวน ลกษณะการปลกจะเปนสวนเดยวหรอมการปลกไมผลอยางอนดวยแตแยกกนเปนสดสวน เกษตรกรทปลกใหมจะมการปลกพชไรแซมระยะปลก 8 × 8 เมตร, 6 × 8 เมตร, 6 × 6 เมตร การผลตล าไย นอกฤดกเปนอกวธหนงทเกษตรกรน ามาใชเพอแกปญหาผลตลนตลาดและราคาตกต า การตลาดจะมพอคามาซอถงสวน บางรายกน าไปขายเองทตลาดเมองทอง จงหวดอดรธาน เฉลยราคา 8-10 บาท / ก.ก ส าหรบล าไยนอกฤด สวนราคาผลผลตของล าไยตามฤดกาล ประมาณ 15-25 บาท / ก.ก. การท าสวนผก สวนใหญเกษตรกรปลกผกตามฤดกาลและปลกไวเพอบรโภคในครวเรอน เหลอจะขายตามหมบาน เกษตรกรจะปลกผกมากหลงฤดเกบเกยว คอ ฤดหนาว แตโดยทวไปจะปลกตามหวไรปลายนา หรอทวางทใกลแหลงน า ผกทปลกไดแก ถวฝกยาว ผกกาด ผกช คะนา กะหล า พรก หอมแบง มะเขอ เปนตน

3. การผลตสตว การเลยวสตวต าบลหนองกงแกว เปนท าเลทเหมาะสมส าหรบการเลยงสตว เชน โค กระบอ เพราะมพนทปามาก ส าหรบสกร ,เปด,ไก จะเลยงบรเวณบานหรอตามไรนาทเกษตรกรคอยเฝาดแลและท าการเกษตรอยางอนดวยการเลยงสตวปกจะไวบรโภคเปนสวนใหญ

การเลยงโคเนอลกผสมจะเลยงไวเพอจ าหนายเปนรายได ทเลยงประมาณ 34 ราย จ านวน 320 ตว โดยเลยงบรเวณหวไรปลายนา ทสาธารณะและปาสงวน การจ าหนายจะมทงพอคามาซอถงหมบาน หรอน าไปขายตลาดนด อ าเภอศรบญเรอง อ าเภอนากลาง และตลาดนดใกลเคยง การเลยงสกร เกษตรกรทมโรงสขาวเปนการเลยงสกรขน , สกรพอพนธ, สกรแมพนธ มการเลยงประมาณ 26 ราย จ านวน 122 ตว การจดจ าหนายจะม

17

พอคามาซอถงหมบาน หรอขายตามหมบาน พนธทนยมเลยงเปนลกผสมระหวาง ลารจไวท, แลนเลสดรอก เปนตน

การเลยงกระบอ ประมาณ 4 ราย จ านวน 12 ตว ลกษณะการเลยงคลายกบการเลยงโค คอเลยงไวขายเปนรายได ภายในครวเรอนจะไมเลยงไวเพอใชงาน เพราะเกษตรกรอาศยรถไถนาเดนตามเปนแรงงานแทนกระบอ

4. การผลตดานประมง ในอดตเกษตรกรจะอาศยแหลงน าธรรมชาต จบปลาน าจดมาบรเวณ และขายเปนรายได เมอมการเปลยนแปลงและเพมกจกรรมการเกษตรมากขนตามสภาวะเศรษฐกจ ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยใหม ๆ ปลาน าจดมการเพาะขยายพนธไดหลายชนด ประกอบกบแหลงน าธรรมชาตไมพบกบความตองการบรโภค เกษตรกรจงหนมาเลยงปลาน าจด เชน ปลานล ปลาตะเพยน ปลาไน ปลานวลจนทร ปลายสก ปลาดกอย โดยอาศยอาหารธรรมชาตอาหารเมดส าเรจรปและอาหารเสรมพวกร า เศษผกชนดตาง ๆ ยกเวนปลาดกอย จะเลยงดวยอาหารส าเรจรป จะขายภายในหมบานและตลาดภายในชมชน ปลากนพชราคา 50-60 บาท/ก.ก ปลาดกอยราคา 60-80 บาท/ก.ก.

5. ปจจยการผลตดานป ยและสารเคม

ในปจจบน เมอความรขาวสารเทคโนโลยการเกษตรแผนใหมเขาถงเกษตรกร มรการใชปยเคมและสารเคมเพมขนกลาวในอดตตลอดฤดกาลเพาะปลกการใชปยเคม

- ขาวนาป อตราประมาณ 15-20 ก.ก/ไร

- ออย อตราประมาณ 100 ก.ก/ไร

- พชผก อตราประมาณ 20-30 ก.ก./ไร

การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ตลอดฤดกาลเพาะปลก

- ขาวนาป ศตรไดแก หอยเชอร , เชอรา, เพลยตาง ๆ วชพช หนนา มแนวโนมการใชสารเคมมากขนทกป

- ไมผล โดยเฉลยการปลกออย มการใชสารเคมเพอก าจดวชพชและปองกนก าจดโรค,แมลงศตรออย เชน หนอนกอออย หนอนมวนใบ โรครา ด า ไร เพลยแปง เพลยไฟ มการใชในอตราทสง และใชเปนประจ าตลอดฤดการผลต

18

- พชผกชนดตาง ๆ เกษตรกรมการใชสารเคมจ ากดศตรพช เมอมความจ าเปน หรอใชเฉพาะการปลกพชผกทผลตจ าหนายมาก เชน หอมแบง และผลตเพอขายตลอดปองกนความเสยหายผลผลต

6. การใชเทคโนโลยการเกษตร - การใชปยชวภาพ เกษตรกรเรมหนมาเหนความส าคญของปยชวภาพเพอลดตนทนการผลต และเพอปรบปรงคณภาพของดนในการท าเกณฑตอไปในอนาคต

- การใชจลนทรย (อเอม) เพอการบ าบดน าเสยในบอเลยงปลา เลยงกบ ซงเปนประมงครวเรอน ตลอดจนการใชจลนทรยเพอกจกรรมดานการเกษตรทวไป

7. สภาพปญหาการผลต

- การใชเมดพนธขาว ใชตดตดตอกนหลายปท าใหเมดพนธกลายพนธผลผลตลดลง คณภาพผลผลตต า ราคาต าลง - ปจจยการผลต เชน สารเคม ปยเคม มราคาแพง และตองใชเพมมากขนเรอย ๆ ท าใหตนทนการผลตสงไปดวย - การระบาดของโรคแมลงศตรพชเพมมากขน

- มสภาพแวดลอมทางธรรมชาตเปลยนแปลงและเลวลงทงประสบปญหาฝนแลง ,

น าทวม

- สตวเลยง/สตวน าไมคอยแขงแรง และมโรคระบาดบอยครงท าใหผลผลตลดลง คณภาพไมไดตามความตองการ - ราคาผลผลตดานการเกษตรไมแนนอน

2.3 ขอมลเศรษฐกจ 2.3.1 การถอครองทดน

19

ต าบลหนองกงแกวมพนททงหมด 31868 ไร ครวเรอนทมทดนท ากนเปนของตนเองทงหมด 1286 ครวเรอน เชาทท ากนเพมเปนบางสวน จ านวน 75 ครวเรอน เชาทท ากนทงหมด จ านวน 84 ครวเรอน การถอครองทดนของเกษตรกรแตละหมบาน

ซงการถอครองพนทอยประมาณ 15 ไร ตอครวเรอนเปนสวนมาก

2.3.2 สทธในทดนท ากน

ประชาชนทอาศยอยในต าบลหนองกงแกว สวนมากจะมสทธในทดนท ากนเปนของตนเอง และมเอกสารสทธเปน ส.ป.ก. เปนสวนมาก

2.3.3 จ านวนแรงงาน

ประชาชนในต าบลหนองกงแกว แรงงานสวนใหญเปนแรงงานในภาคเกษตรแรงงานทใชในการประกอบอาชพโดยเฉลย 3 คน/ครอบครว ซงประชากรทอยในวยแรงงานจะมอาย ตงแต 15-59 ป มจ านวน 4,268 คน ต ากวา 15 ป มจ านวน 2,406 คน อายมากกวา 50 ป จ านวน 426 คน

2.3.4 รายได

ประชาชนในต าบลหนองกงแกว จะมรายไดในครวเรอนอยในระดบ 2 ,000-3,000 บาท/ครวเรอน สวนรายไดทต ากวา 2,000 บาท/ครวเรอน มจ านวน 524 ครวเรอน ซงรายไดสวนใหญมาจากภาคการเกษตร รายไดของประชากรในต าบลจดอยในระดบต าเปนสวนมาก 2.3.5 เปาหมายของการท าฟารม

ประชากรสวนใหญประกอบอาชพการเกษตรเปนอาชพหลก วตถประสงค ในการท าการเกษตร เพอผลตอาหารไวบรโภคในครวเรอน โดยเฉพาะการท านาปลกขาว ผลผลตทเหลอจงจะจ าหนาย แตกมพชทจ าหนายโดยตรง ไดแก ออย ขาวโพดเลยงสตว เกษตรกรจะปลกจ าหนายใหกบโรงงานหรอพอคาในทองถน สวนล าไยจะปลกเพอขายใหพอคามารบซอทสวนหรอน าไปขายเองเปนบางสวน

2.3.6 สตวใชงาน/เครองจกรกลการเกษตร การเลยงโค เกษตรกรจะเลยงโคพนธพนเมองเพอจ าหนายเปนสวนมาก

20

ซงปจจบนเกษตรกรรจกการปรบปรงพนธโค โดยการผสมเทยมโค เกษตรกรมการเลยงโค จ านวน 34 ครวเรอน จ านวนโค 320 ตว ลกษณะการเลยงจะปลอยตามทวไรปลายนาและพนทสาธารณประโยชนของหมบาน แตมเกษตรกรบางรายทมการปลกหญาเพอเปนแหลงอาหารเสรมใหโค การเลยงสวนมากจะเลยงขนไวเพจ าหนายเขาโรงฆาสตวมากกวาจะน ามาใชแรงงานโคเพราะเกษตรกรเลอกเครองจกรกลเขาท าแทนทการใช แรงงานโค-กระบอ การเลยงกระบอเกษตรกรเลยงกระบอเพอจ าหนายเปนกระบอขนเพอสงโรงงานฆาสตวมากกวาทจะน ามาใช แรงงาน การเลยงกระบอในต าบลนมจ านวน 6 ครวเรอนและมกระบอจ านวน 30 ตว

2.3.7 เครองจกรกลการเกษตร

เครองจกรกลการเกษตร จ านวนเครองจกร จ านวนครวเรอนทม

(ครวเรอน) หมายเหต

1. รถแทรกเตอร 24 20 ลอยาง 2. รถไถนาเดนตาม 798 798

3. เครองนวด 18 18

4. เครองสบน า 760 760

5. โรงส 20 28

6. รถอแตน 720 720

7. เครองพนยา 147 147

2.3.8 การรวมกลมและเงนทนกลม

ต าบลหนองกงแกว มกลมทจดตงขนดวยความสมครใจของเกษตรกรเอง

ซงเปนการกระตนใหเกษตรกรมการรวมตวกนเพอเรยนรเกยวกบความเปนอยของเกษตรกรในหมบานและในทองถน โดยการท าผลการวเคราะหเกษตรกรเขามาเปนรายบคคลหรอในกลมบคคลเปาหมาย ทมแนวโนมวาจะรวมกลมได โดยบคคลนนๆ จะตองมความตองการอยางเดยวกน มปญหาคลายคลงกนและมเปาหมายเดยวกนเพอกระตนใหเกดกลมอยางมขนตอน ตอเนอง และยงยนตอไป

2.3.9 แหลงสนเชอการเกษตร

21

แหลงสนเชอเพทอการผลต ประชาชนต าบลหนองกงแกวสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตรเปนสวนใหญกยากจนอยแลว เงนจะใชในการลงทนมอยางจ ากด เมอถงฤดกาลผลตเกษตรกรจ าเปนตองพงแหลงสนเชอกมาเพอลงทนดานการผลตการเกษตร แหลงเงนทนทส าคญทสด คอ ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธกส.) โดยเกษตรกรทเปนลกคา ธกส. จ านวน 781 ราย ทเขารวมโครงการลดภาระหน จ านวน 81 ราย และโครงการฟนฟอาชพเกษตรกรหลงการพกช าระหนจ านวน 351 ราย นอกจากนเกษตรทเปนสมาชก นอกจากจะกยมเงนและวตถการเกษตรจาก ธกส. ยงมบางสวนทกเงนจากกลมอาชพ กองทนหมบาน และกยมจากนายทน เพอน ามาเปนทนประกอบอาชพการเกษตรดวย 2.3.10 เศรษฐกจในชมชน

ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตร อาชพทมความส าคญและเปนอาชพหลกของต าบล คอ การท านาปลกขาว อาชพรองคอการท าไร การท านา เปนอาชพทท ามานานแลวตงแตสมยโบราณ ซงถอวาการท านาเปนวฒนธรรมของสงคมไทย สวนเทคนคการผลตจะเปลยนแปลงตลอดเวลา เทคโนโลยการผลตเปลยนไปเปนการใชเครองจกรเครองยนตแทนการใชแรงงานคน และสมยกอนเกษตรกรรจกการใชสารเคม

และปยเคมเพอใหผลผลตมคณภาพมากยงขน ซงการท านาปลกขาวของเกษตรกร ในต าบล จะเปนการปลกเพอการบรโภคในครวเรอนและมเกษตรกรบางสวน ท าไรนาสวนผสม มการปลกไมผล ขาวโพด ถวเหลอง ปลกหมอน เลยงไหม และพชผกสวนครว ในดานการใชแรงงานของประชาชน หลงจากเสรจสนฤดการท านาแลว ประมาณเดอนสงหาคมถงเดอนพฤศจกายน มเกษตรบางสวน จะอพยพแรงงานประมาณ 40 % ไปท างานตดออย ท างานกอสรางและท างานโรงงานทกรงเทพฯ และตางจงหวด และอกสวนหนงประมาณ 60 % จะท างานรบจางทวไปตามหมบาน ปลกพชฤดแลง ท างานเกษตรรปแบบฟารม และไรนาสวนผสม

ดงนน เศรษฐกจของชมชนในต าบลจะมการเปลยนแปลงจากอดต ซงเปนเศรษฐกจแบบพอเพยงกลบกลายมาเปนเศรษฐกจทตองแขงขนกนมากขน แตชมชนกยงมความเปนอยแบบเรยบงายและมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอกนและกน เพราะในชมชน

22

ยงมความเชอและรวมกจกรรมดานประเพณและศาสนาทยงคงมอทธพลตอคนในชมชนโดยไมเสอมคลาย ดงจะเหนไดจากการรวมท าบญประเพณตาง ๆ ทประชาชนไดรวมกนเปนน าหนงใจเดยวกนมาตลอดจากอดตจนถงปจจบน

2.4 ขอมลดานสงคม

2.4.1 จ านวนประชากรและครวเรอน

จ านวนครวเรอนของต าบลหนองกงแกว มทงหมด 1 ,473 ครวเรอน ประชากรทงหมด 7,151 คน เปนครวเรอนเกษตรกร 1,286 ครวเรอน

2.4.2 ประวตความเปนมาของสมาชกในชมชน รปแบบการตงถนฐานของต าบลหนองกงแกว เมอป พ.ศ. 2500 นายค า วงษไชยา ราษฎรบานคอกววน าววมาเลยงบรเวณดงขาข เชงเขาผาสามยอด และไดเหนวาเปนท าเลทเหมาะสมกบการท าไรท านาและเลยงสตว จงไดชกชวนญาตพนอง มาตงหลกท ามาหากน เปนหมบานขนมารมหนองกง จงตงชอหมบานวาหนองกงแกว และไดขนเปนบานฝากขนกบบานโนนสะอาด ต าบลยางหลอ

ป พ.ศ. 2504 รฐบาลไดสรางเขอนอบลรตน อ.น าพอง จ.ขอนแกน ท าใหราษฎร อ าเภอภเวยง อ าเภอหนองเรอ และอ าเภอน าพองบางสวนถกน าทวมตองอพยพไปตงหลกแหลงใหม สวนหนงไดมาอยบานหนองกงแกว ท าใหบานหนองกงแกวมประชากรเพมมากขน

ป พ.ศ. 2506 รฐบาลไดตงโรงเรยนบานหนองกงแกวขน โดยม นายทองด มะรตน เปนครใหญ นายทองดไดรวมกบนายใส วงษไชยา ผชวยผใหญบาน วางแผนผงหมบานโดยก าหนดเปนเขตทอยอาศยและสถานทราชการ สาธารณประโยชน ป พ.ศ. 2509 ทางราชการไดประการใหหมบานหนองกงแกวเปนหมบานท 9 ต.ยางหลอ โดยแยกจากการเปนบานฝากของบานโนนสะอาดโดยมนายใส วงษไชยา เปนผใหญบาน เนองจากสภาพหมบานอยหางจากอ าเภอมาก การคมนาคมไมคอยสะดวก จงมผกอการรายคอมมวนสตมาท าการปลกระดมมวลชน เพอหาแนวรวมและเสบยงอาหารอยเสมอ ๆ ทางราชการจงจดชดคมครองหมบาน และฝกอบรมคณะกรรมการใหเปนหมบานอาสาพฒนา ปองกนตนเองเมอป พ.ศ. 2520

23

ป พ.ศ. 2524 ทางราชการประการแยกบานหนองกงแกวออกจาก

ต.ยางหลอ และตงต าบลหนองกงแกว ขนเปนต าบลหนงของอ าเภอศรบญเรองม 9 หมบาน โดยผใหญบานหนองกงแกวเปนก านนคนแรก นายวพฒน ธรรมมา เปนก านนคนท 2 นายโกศล ดศรคร เปนก านนคนท 3 นายบวเรยน ภมพนา เปนก านนคนปจจบน

2.4.3 ขนบธรรมเนยม พธกรรม อทธพลทางความคด

ประชาชนในต าบลมการยดถอขนบธรรมเนยมประเพณอสานโดยทวไปมการท าบญประเพณตาง ๆ ดงน

- เดอนมกราคม ท าบญขนบานใหม

- เดอนกมภาพนธ ท าบญตกบาตรวนมาฆบชา บญขาวก

- เดอนมนาคม ท าบญมหาชาต บญแจกขาว

- เดอนเมษายน ท าบญมหาสงกรานต

- เดอนพฤษภาคม งานบญบงไฟ

- เดอนมถนายน การท าบญเบกบาน

- เดอนกรกฎาคม การท าบญเขาพรรษา

- เดอนสงหาคม การท าบญขาวประดบดน

- เดอนกนยายน การท าบญขาวสาทร , ตกบาตรเทโว - เดอนพฤศจกายน การท าบญกฐน , ลอยกระทง - เดอนธนวาคม การท าบญสงทายปเกาตอนรบปใหม

ชาวบานมการนบถอตามล าดบวยวฒ ผอาวโส จะไดรบการยอมรบนบถอจากคนทออนกวา ไมมการแบงชนวรรณะ มการออนนอมถอมตน ใหเกยรตใหแกแขกบานแขกเมองเปนอยางด เมอมคนตายภายในหมบานงดใชแรงงานทกชนด 1 วน เพอไปชวยเหลอกนจดงาน

2.4.4 ศาสนาสงยดเหนยวและขอหามตาง ๆ

ต าบลหนองกงแกวมสถานศกษา ดงน

1. โรงเรยนขยายโอกาส จ านวน 1 แหง

2. โรงเรยนระดบประถมศกษา จ านวน 7 แหง

3. ศนยอบรมเดกกอนเกณฑ จ านวน 4 แหง

24

บทท 3 สถานการณของชมชน

1. ปญหาของชมชน (เรยงตามล าดบความส าคญ)

กายภาพ ชวภาพ เศรษฐกจ สงคม

1. ถนนเชอมระหวางหมบานไมสะดวก 2. แหลงน าเพอการเกษตรไมเพยงพอ

3. เสนทางขนสงการผลตไมสะดวก 4. เอกสารสทธทท ากน (น.ส.3) 5. แหลงน าตนเขน

6. ไฟฟาเพอการเกษตร 7. ดนขากความอดมสมบรณ

8. ขาดททงขยะ 9. ประปาไมเพยงพอ 10. คลองสงน าเพอการเกษตร

1. ขาดเมลดขาวพนธด

2. ปาไมเสอมโทรม

3. โรคแมลงศตรพชระบาด

4. โรคระบาดของสตวเลยง

1. ราคาผลตตกต า

2. รายไดตอครวเรอนต า 3. ขาดเงนทนเพอการเกษตร 4. การบรการของรฐไมทวถง

1. การวางงาน

2. กลมไมเขมแขง

3. ขาดททงขยะ

4. ทสาธารณะไมชดเจน

5. ขาดทนการศกษา 6.การบรการ 30 บาทไมประทบใจ 7. การกระจายขาวไมทวถง 8. ยาเสพตด

2. ล าดบความส าคญของปญหาชมชน

1. ถนนเชอมระหวางหมบาน

2. แหลงน าเพอการเกษตร

3. เสนทางขนสงไมสะดวก

4. เอกสารสทธในทท ากน

5. แหลงน าตนเขน

25

6. ราคาผลผลตตกต า

7. รายไดตอครวเรอนต า

8. ขาดพนธพชสตว-ทด

9. ขาดททงขยะ

10. ปาไมเสอมโทรม

11. โรคแมลงศตรพช

12. การบรการ 3 บาท

13. โรคระบาดสตว

14. การบรการของรฐไมทวถง

15. ขาดแหลงเงนทนเพอการเกษตร

16. ประปาไมเพยงพอ

17. ไฟฟาเพอการเกษตร

18. ดนขาดความอดมสมบรณ

19. ทสาธารณะไมชดเจน

20. การวางงาน

21. กลมอาชพไมเขมแขง

22. ขาดทนการศกษา

23. คลองสงน าเพอการเกษตร

24. การกระจายขาวสารไมทวถง

25. ยาเสพตด

3. ศกยภาพชมชน

1. การปลกออย

2. การผลตขาวเกรยบ

3. การปลกเหดนางฟา-นางรม

4. หตถกรรมจากไมไฝ

5. การปลกหมอนเลยงไหม

26

4. วสยทศนของชมชน

4.1 ฝนของบคคล

- มเสนทางขนสงผลผลตทางการเกษตร

- มอาชพทมนคง มงานท าตลอดป

- ไมมหนสน

- มแหลงน าเพอการเกษตร

- มไฟฟาเพอการเกษตร

- บตรหลานมการศกษาทด

- มสขภาพทด

4.2 ฝนของชมชน

- อยากใหมการคมนาคมทสะดวก

- อยากใหมอาหารทอดมสมบรณและไมเปนพษภยตอรางกาย

- มการชวยเหลอ เอออาทรและสามคค

- ใหมรายไดเพยงพอทจะด ารงชพไดอยางสบาย

- มการสอสารและไฟฟาทเพยงพอ

- อยากใหลกหลานไมตดยาเสพตด

4.3 ฝนทเปนไปได

1. ใหมโครงการขนพนฐานทครบถวนสมบรณ เชน ถนน ไฟฟา แหลงน า อปโภค น าเพอการเกษตรและโทรศพทในหมบาน

2. อยากใหเกษตรกรมอาชพทมนคง มงานท าตลอดป มรายไดสงขน

3. อยากใหปญหายาเสพตดในชมชนหมดไป เปนชมชนปลอดยาเสพตด

4. อยากใหมการลดการใชสารเคม โดยใชการจดการศตรพชโดยพชสมนไพรและจลนทรยทเปนประโยชน 5. อยากใหมทรพยากรในทองถนทสมบรณ

6. อยากมตลาดกลางรบซอและประกนราคาผลผลตทางการเกษตร

27

บทท 4 การสงเคราะหขอมล

1. การประกอบอาชพของชมชน

การประกอบอาชพการเกษตรของชมชนต าบลหนองกงแกว ดานการเพาะปลกพช สวนมากจะใชพนธพนเมอง ไมมการปรบปรงคดเลอกพนธทใชปลก แรงงานสวนใหญจะใชเปนเครองจกรกลเกษตร เชน รถไถนาเดนตาม มการใชสารเคม และใชปยคอก และใชภมปญญาชาวบานในการดแลรกษา สวนใหญจะท าการเกษตรเชงธรกจ มการอพยพโยกยาย ไปท างานรบจางถนอน หลงฤดเกบเกยวผลผลต ใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในทองถน ตอมาชมชนมการขยายใหญขนมความเจรญดานวตถเทคโนโลยททนสมยเขามาการประกอบอาชพไดมการเปลยนแปลงไป เพอใหรายไดมากขนทดแทนกบคาครองชพทสงขน ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตถกใชใหหมดไปอยางรวดเรวเพราะประชากรมเพมมากขน รายไดทางการเกษตรคอนขางต า เพราะผลผลตจ าหนายไดราคาถกแตตนทนการผลตสง 2. ลกษณะการผลต

ในการผลตกจกรรมดานตาง ๆ มการใชเทคโนโลยทไมถกตองและไมเหมาะสมเทาทควร ท าใหตนทนการผลตสง เชน ซอปยเคม ก าจดวชพชและศตรพชการจางรถไถแทนแรงงานสตวมการจางแรงงานในการด าเนนกจกรรม เพอใหเกดความสะดวกรวดเรว ท าใหรายรบไมคมกบการลงทน เกษตรกรเกดการวางงานตองเคลอนยายแรงงานไปรบจางตางถน และท าใหเกษตรกรกหนยมสน เนองจากตองพงพาปจจยการผลตภายนอกมากกวาปจจยภายใน ทรพยากรธรรมชาตลดลงสงแวดลอมเปลยนไป เนองจากถกบกรกและท าลายปาไม ไมมการบ ารงรกษาใหเหมอนสภาพเดม

3. ปจจยอน ๆ ในการผลต

ผลตอบแทนทได สภาพปจจบนการผลต ของเกษตรกรทมอยยงไมไดคณภาพขาดวทยาการทเหมาะสม ยงเชอในคานยมทไมถกตอง ท าใหผลผลตทได คณภาพไมไดมาตรฐาน จ าหนายไดราคาถก บางครงกเสยงตอภยธรรมชาต เชน ฝนแลง น าทวม ปจจยการผลตตาง ๆ มการซอหามาจากภายนอก ซงมราคาแพง จงท าใหผลตอบแทนทไดไมคมคากบการลงทน

28

4. แนวทางกบการพฒนาของต าบลหนองกงแกว 1. แผนการผลต ไดแก สงเสรมการปลกยางพารา สงเสรมการปลกผกปลอดสารพษ สงเสรมการปลกหมอนเลยงไหม การท าไรนาสวนผสมและเกษตรผสมผสาน สงเสรมการแปรรปผลผลต สงเสรมการปลกพชฤดแลง สงเสรมการปรบปรงบ ารงดน สงเสรมการเพาะเหด สงเสรมการใชพชสมนไพรและ สารจลนทรย สงเสรมการเลยงโคนม สงเสรมการเลยงสตวปก

2. แผนในการถายทอดความร ไดแก อบรมการผลตล าไยนอกฤดกาล การแปรรปผลผลต การปรบปรงพนธพชสตว อบรมการจดท าปยชวภาพและพชสมนไพร อบรมการสงเสรมการปลกพชคณภาพ อบรมการปลกผกปลอดสารพษ

3. แผนการอนรกษพนฟทรพยากรธรรมชาต ไดแก การรณรงคการปลกปาลดการใชสารเคมและการปองกนไฟปา 4. การจดหาแหลงน าเพอการเกษตร เชน จดหาไฟฟาเพอการเกษตรขยายเขตไฟฟา ขดลอกแหลงน า คลองสงน าและสรางถนนเพอการเกษตร

29

บทท 5 แนวทางการพฒนา

แผนการพฒนาการเกษตรของชมชน

1. แผนถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล

1.1 โครงการฝกอบรมอาสาสมครเกษตร

1.2 โครงการปองกนและก าจดศตรพชโดยวธผสมผสาน

1.3 โครงการสงเสรมการปลกพชสมนไพร

1.4 โครงการแปรรปผลผลตทางการเกษตร

1.5 โครงการเพาะเหดในโรงเรยน

1.6 โครงการศนยสงเสรมและผลตพนธขาวชมชนต าบลหนองกงแกว

1.7 โครงการสงเสรมและพฒนาการผลตมนส าปะหลง

2. แผนการลงทน

2.1 โครงการสงเสรมแหลงน าในไรนา

2.2 โครงการสงเสรมไรนาสวนผสม

2.3 โครงการสงเสรมการทองเทยวดานการเกษตร

2.4 โครงการสงเสรมการปลกไมเศรษฐกจ

2.5 โครงการสงเสรมการปลกผกหวานเพอการคา 2.6 โครงการเศรษฐกจพอเพยงตามแนวทางพระราชด าร 2.7 โครงการสงเสมวสาหกจชมชน

3. แผนการพฒนาทรพยากรและสงแวดลอม

3.1 การใชปยอนทรยเพอปรบปรงบ ารงดน

3.2 การปลกผกปลอดสารพษ

30

แผนการถายทอดเทคโนโลยการเกษตร

แผน โครงการ/กจกรรม สรปผลประกอบ วธการด าเนนงาน ผรบผดชอบ(ชอกลม,องคกร)

แหลงงบประมาณ ตวชวด

1. แผนการถายทอดเทคโนโลย

1. โครงการสงเสรมการปลกพชหลงฤดเกบเกยว

- เพอใชพนทฤดแลงใหเกดประโยชน - เพมรายได

- เพมความอดมสมบรณของดน

- ด าเนนการในกลมผผลตถวเหลอง - จดฝกอบรมถายทอดความรและแลกเปลยนประสบการณ

-กลมผปลกถงเหลอง อบต. กรมสงเสรม

- เกษตรกรเรยนรขบวนการผลตถงเหลองน าไปประยกตใชกบพนทอยางเหมาะสม

- มกองทนหมนเวยน

2. โครงการปองกนและก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสาน

- เพอใหเกษตรกรลดละเลกการใชสารเคม

- เพอน าภมปญญาทองถนมาใช

- ลดตนทนการผลต - รกษาสงแวดลอม

-กลมผปลกขาว อบต. กรมสงเสรม

- ปรมาณการใชสารเคมลดลง - ตรวจเลอดเกษตรกรในชมชน

- สมสารเคมตกคาง

3. โครงการสงเสรมการปลกพชสมนไพร

- เพอใหเกษตรกรรจกปลกและใชพชสมนไพรในชมชน

- เพออนรกษสมนไพรไทย

- จดตงกลมผผลตสมนไพร - จดท าแปลงสงเสรม 5 ไร/กลม

- กลมผปลกพชสมนไพรชมชน

อบต. - การศกษาดงานของชมชนใกลเคยง/ปฏบต - การใชพชสมนไพรในชมชน

4. โครงการแปรรปผลผลตการเกษตร

- เพมมลคาผลผลตดานการเกษตรใหสงขน

- รจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน

- จดตงกลมแมบานเกษตรกร - ฝกอบรม/สาธต

กลมแมบานเกษตรกร - อบต. - กรมสงเสรมฯ -กรมสงเสรมอตสาหกรรม

- เกษตรกรมรายไดเพมขน

31

แผน โครงการ/กจกรรม เหตผลประกอบ วธด าเนนงาน ผรบผดชอบ(ชอกลม,องคกร)

แหลงงบประมาณ ตวชวด

5. โครงการเพาะเหดในครวเรอน

- เพอใหมความรความสามารถน าไปประกอบอาชพได

- เปนแหลงอาหาร - เปนแหลงถายทอดความรในชมชน

- จดตงกลมผเพาะเหด - ฝกอบรมเกษตรกร - จดท าเรอนโรงสาธต

กลมผเพาะเหดในโรงเรยน

- อบต. - จ านวนเกษตรกรยอมรบและน าไปปฏบต - มรายไดเพมขน

- มกองทนหมนเวยน

2. แผนการลงทน

1. โครงการสงเสรมไรนาสวนผสม

- เพอกระจายการผลต

- เพอกระจายรายได - ใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด

- จดท าแปลงสาธต 12 แปลง แปลงละ 5 ไร - ด าเนนการในรปกลม

- จดตงกองทนหมนเวยน

กลมเกษตรกร - อบต. - กรมสงเสรมฯ

- เกษตรกรศกษาดงาน/ปฏบตงาน

2. โครงการสงเสรมทองเทยวดานการเกษตร

- เพมรายไดและกระจายรายไดแกเกษตรกรในชนบท

- ใชทรพยากรในทองถนใหเกดประโยชน

- เพอลดปญหาการวางงาน

- ด าเนนการใน 3 หมบาน คอ ม. 5,7,8

องคการทองถน อบต. เอกชน

ชมชน

หนวยงานรฐทเกยวของ

- นกทองเทยวไดรบการเผยแพรงานดานการเกษตรและความเพลดเพลน

- เกษตรกรในชมชนแหลงทองเทยวมรายไดจากการจ าหนายผลตภณฑ

32

แผน โครงการกจกรรม เหตผลประกอบ วธด าเนนการ ผรบผดชอบ แหลงงบประมาณ ตวชวด

3. แผนการพฒนาทรพยากรและสงแวดลอม

1. โครงการใชปยอนทรยเพอปรบปรงบ ารงดน

- เพอปรบโครงสรางดน

- ลดการใชปยเคม

- อนรกษสงแวดลอม

- เปนเกษตรยงยน

- จดอบรม/สาธต

- จดตงบกองทนหมนเวยน

กลมเกษตรกร อบต. กรมสงเสรม

กรมพฒนาทดน

- การศกษาดงานใน ชมชนใกลเคยง/ปฏบต

2. โครงการสงเสรมการปลกผกปลอดภยจากสารพษ

- เพอเกษตรกรลดละเลกการใชสารเคม

- ลดตนทนการผลต

- รกษาสงแวดลอม

- เพอใชภมปญญาทองถน

- ด าเนนการในกลมผผลตผก

- จดท าแปลงสาธต

- อบรม/จดถายทอดเทคโนโลยการเกษตร - ดงานนอกสถานท

กลมผปลกผก อบต. กรมสงเสรม

กรมอนามย

- ปรมาณการใชสารเคมลดลง - การตรวจเลอดเกษตรกร - สมตวอยางสารเคมตกคางในผก

33

ขอมลดานการเกษตรต าบลหนองกงแกว

หมท บาน หลงคาเรอน พนทถอครอง พนทท าการเกษตร(ไร) พนทชมชนแหลงน า พนทปา จ านวนครวเรอนเกษตรกร

ประชากร

ท านา ท าไร ไมผล ยางพารา 1 หนองคงคา 128 2136 1500 281 22 - 230 125 81 482 2 โนนสะอาด 202 3408 2202 533 27 - 450 220 130 700 3 คอกวว 152 2223 1375 331 32 84 365 145 102 674 4 หนองกงแกว 226 2493 1412 520 93 84 120 275 152 631 5 ผาสก 191 3361 326 2280 147 8 380 538 104 716 6 นาส าราญ 234 3860 2052 803 52 194 500 453 148 947 7 ผาเสดจ 156 2181 241 1184 81 33 280 375 101 397 8 ผาสวรรค 108 846 130 321 20 - 160 215 51 218 9 วงไชย 58 1149 801 150 10 5 130 58 36 168 10 ทองดพฒนา 164 3105 1424 908 20 55 285 294 101 598 11 นารงเรอง 85 2840 892 802 43 5 330 803 54 375 12 ศรหนองกง 146 2186 746 414 126 53 300 700 121 631 13 ใหมทานตะวน 139 2075 1125 426 92 51 120 260 115 606 รวม 1,989 31,868 8690 16,931 766 929 3,658 4,461 1,297 7,143

34

กระบวนการจดเวทชมชน ครงท วตถประสงค/เปาหมาย ชาวบานทเขารวม(ทงหมด) จ านวนเจาหนาท ชอ-ต าแหนง ผน าชาวบาน ผลทไดรบ

หนวยงาน จ านวน

1. ประชมชแจงการจดท าแผนพฒนาต าบล 1 ครง

5

- จนท.เกษตรอ าเภอ - อบต.หนองกงแกว

3 1

นายบวเรยน ภมพนา นายเฮยง ทบอาสา นายเจรญ ไชยเบา

- ท าใหทราบแนวทางการปฏบตงานของแผน

2. - จดเกบขอมลพนฐาน

- วเคราะหขอมลพนฐาน

- ศกยภาพของขอมล

- หาขอมลพนฐานเพม จ านวน 12 หมบาน 1 ครง

60 - จนท.เกษตรอ าเภอ - อบต.หนองกงแกว

4 1

ผใหญบาน/ผน าชมชน บานละ 1 คน กรรมการหมบาน ๆ ละ 4 คน

- ขอมลไดรบการวเคราะหในเบองตน

3. - จดท าเวทชมชนเพอจดท าแผนหมบาน จ านวน 13 หมบาน 4 ครง

240 - จนท.เกษตรอ าเภอ - อบต.หนองกงแกว

4 1

- ผใหญบาน /ผน าชมชน บานละ 1 คน

- กรรมการหมบาน ๆ ละ 4 คน

- อบต. - แกนน ากลมอาชพ

- ไดปญหาของหมบาน

- หาแนวทางพฒนาหมบานได

4. - จดท าเวทชมชนเพอจดท าแผนพฒนาหมบานรวมเปนแผนพฒนาต าบล จ านวน 1 ครง

60 - จนท.เกษตรอ าเภอ - อบต.หนองกงแกว

4 1

- ผใหญบาน/ผน าชมชน

- กรรมการหมบาน

- อบต. - แกนน ากลมอาชพหมบานละ 5 คน

- แผนพฒนาหมบานไดปรบปรงเปนแผนพฒนาต าบล

5. สรปเปนแผนพฒนาต าบล 5 - จนท.เกษตรอ าเภอ - อบต.หนองกงแกว

4 1

- คณะกรรมการศนยถายทอดฯ - ต าบลมแผนพฒนาทผานการมสวนรวมของชมชน

35

1. โครงการ เพาะเหดในโรงเรอน

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมผเพาะเหดในโรงเรอน

3. หลกการและเหตผล ปจจบนเกษตรกรต าบลหนองกงแกว มอาชพหลก คอการเกษตร โดยเฉพาะการท านาซงมระยะเวลาด าเนนการ ประมาณ 4-5 เดอน/ฤด ท าใหเกษตรกรเกดการวางงานหลงฤดท านา อนงในพนทดงกลาวมกประสบสภาวะฝนทงชวงหรอฝนแลงเปนประจ า ท าใหเกษตรกรมความเสยงตอการปลกพช ผก ซงอาศยน าฝน ท าใหเกษตรกรมการเคลอนยายแรงงานออกนอกพนท เพอไปหางานท าอยตางจงหวด นบวาเปนปญหาใหญของเกษตรกรในชมชน ในการแกไขปญหาดงกลาว จ าเปนทรฐบาลตองสงเสรมสรางความร ความสามารถและอาชพใหแกเกษตรกร โดยเนนใหเกษตรกรในชมชนมรายไดเพมขนจากอาชพหลก คอการท านาเพยงอยางเดยว การเพาะเหดในโรงเรอนจงเปนอาชพเสรมทางหนง ทจะสรางรายไดใหแกเกษตรกรในชมชน เพราะเปนโครงการทลงทนนอย ไมตองอาศยความรดานเทคนคมากและยงใหผลตอบแทนทสงดวย จากหลกการและเหตผลดงกลาว โครงการเพาะเหดในโรงเรอนจงเปนกจกรรมหนงทจะสงเสรมและพฒนาอาชพและสรางรายไดใหแกเกษตรกรใหดขนกวาเดม และยงสามารถขยายผลไปยงหมบานต าบลใกลเคยงในโอกาสตอไป

4. วตถประสงค 1. เพอผลตอาหารโปรตนบรโภคในชมชน

2. เพอเปนแหลงถายทอดความรเรองการเพาะเหดใหแกเกษตรกรในชมชน

3. เพอเสรมรายไดใหแกเกษตรกร , จากอาชพเสรม

4. เพอใหเกดการรวมกลมและท างานเปนกลม

5. เพอสรางกองทนหมนเวยนในชมชน

5. เปาหมาย ด าเนนการจดตงกลมผเพาะเหดในโรงเรยน ป 2558-2560 จ านวน 9 กลม - หมบาน คอ ม.1,2,3,4,6,9,10,11,12 เพอผลตเหดในโรงเรอนและเปนจดตอเทคโนโลยการเกษตรทถกตองเหมาะสม

36

6. พนทด าเนนการ ด าเนนการใน 9 หมบาน ๆ ละ 1 กลม ดงน

ป 2558 ด าเนนการหมบาน 3 , 9, 1, 2 ป 2559 ด าเนนการหมบาน 4 , 10, 12 ป 25560 ด าเนนการหมบาน 6 , 11 7. ระยะเวลาด าเนนการ ด าเนนการปงบประมาณ 2558-2560 รวมระยะเวลาด าเนนงานโครงการ 3 ป

8. แผนการปฏบตงาน

กจกรรม ป พ.ศ. หมายเหต ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

1. คดเลอกสถานทด าเนนการ 2. จดประชมชแจงจดตงกลมผ เพาะเหดในโรงเรอน

3. จดท าทะเบยนเกษตรกร 4. จดซอ/จดสงวตถอปกรณ

5. อบรมเกษตรกรรวมโครงการ 6. การดแลรกษากอนเชอและการเกบเกยว 7. ตดตามประเมนผล

อ าเภอ/ศนย

จงหวด

37

9. วธด าเนนการ 1. จดตงกลมเกษตรกรผเพาะเหดในโรงเรอน โดยมสมาชกกลมละ 15 คน จดท าทะเบยนสมาชก, คดเลอกคณะกรรมการบรหารกลม,คดเลอกสถานทด าเนนการ (หมบานละ 1 คน) 2. จดอบรมเกษตรกร จ านวน 1 ครง ๆ 1วน โดยคดเลอกสมาชกเขาอบรม หมบานละ 15 ราย 3. สนบสนนกอนเชอเหด จ านวน 5 ,000 กอน/ 1 กลม 4. สนบสนนพลาสตกใส กลมละ 2 มวน

5. สมาชกของกลมตองบรหารงบประมาณ ในรปของปจจยการผลตทไดรบในรปของกองทนหมนเวยน ขนอยกบการตกลงของสมาชก คดเลอกคณะกรรมการด าเนนงานประกอบดวยประธาน เหรญญก กรรมการ เลขานการ เพอด าเนนกจกรรมกลม เชน ประชมกลม การจดหาปจจยการผลต การประสานงานดานการตลาด

10. แผนการใชเงน

1. โครงการเหดในโรงเรอน คาวตถการเกษตร จ านวน 9 ชด

- กอนเชอเหดนางฟา จ านวน 25 ,000 ถง งบประมาณ 12,500 บาท

- กอนเชอเหดนางรม จ านวน 25 ,000 ถง งบประมาณ 12,500 บาท

- คาพลาสตกใส จ านวน 2 มวน งบประมาณ 1 ,000 บาท

2. อบรมเกษตรกร

- คาใชจายในการอบรมเกษตรกร 15 คน/กลม ๆ ละ 1 ครง งบประมาณ 1,500 บาท

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

- จากการด าเนนงานตามโครงการดงกลาว จะเปนแหลงผลตอาหารโปรตนในชมชนตลอดจนเกษตรกรผด าเนนงานโครงการมรายไดเพมขนรายละไมนอยกวา 7,500 บาท

- เกษตรกรรเทคนคการเพาะเหดในโรงเรอน สามารถน าไปประกอบอาชพเพอสรางรายไดเสรมในครวเรอนได

- ขยายผลไปยงหมบานขางเคยง

38

1. โครงการ ปองกนก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสาน

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมเกษตรกรท านาหนองกงแกว 3. หลกการและเหตผล ปจจบนเกษตรกรต าบลหนองกงแกว ตองเผชญกบอปสรรคนานานปการทงปญหาทเกดจากสภาพดน ฟา อากาศ เชน ความแหงแลง น าทวม หรอปญหาความไมแนนอนของราคาผลผลต และปญหาอนเนองมาจากการระบาดของศตรพช ท าลายพชผล ท าใหเกดความเสยหายแกผลผลตดานการเกษตร ในอดตทผานมาเกษตรกรไดพยายามหาวธการปองกนและก าจดศตรพชขาวโดยวธตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงการใชสารเคม ซงท าใหเกดความเสยหายตอสภาพแวดลอมและเปนอนตรายรายแรงตอเกษตรกรผใชและผบรโภค จงไดจดท าโครงการปองกนและก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสานเปนรปธรรมทชดเจนจงจดท าโครงการขนเพอใหเกษตรกรไดมความรและน าไปปฏบตในแปลงไรนา ตอไป

4. วตถประสงค 4.1 เปนกลมเกษตรกรตวอยางการใชเทคโนโลยการเกษตรการปองกนและก าจดศตรขาวทถกตองและเหมาะสม

4.2 เปนแหลงกระจายความรดานการปองกนและก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสาน

4.3 เพอใหการสงเสรมการปองกนและก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสาน เกดขนอยางชดเจนและถงเกษตรกร ยงผลใหเกษตรกรจดการกบศตรขาวใหอยในระดบทไมกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจปลอดภยตอเกษตรกรผใช ผบรโภคและสงแวดลอม ตอไป

5. เปาหมาย 5.1 เพอใหเกษตรกรมความร และทกษะในการปองกนและก าจดศตรขาวโดยวธผสมผสาน เมอสนสดโครงการ ป 2560, 9 หมบาน จ านวนเกษตรกร 1,065 ครวเรอน ครอบคลม พนท 12,579 ไร

เปาหมาย หนวยวด ระยะเวลา

2558 2559 2560 รวม

1. กลมเกษตรกร 2. จ านวนเกษตรกร 3. ครอบคลมพนท

หมบาน

ครวเรอน

ไร

3 524

3,757

2 140

2,176

4 401

6,646

8 1,065

12,579

39

5.2 สามารถขยายการกระจายความรไปยงเกษตรกรขางเคยงเมอสนสดโครงการ 3 ป 9 หมบาน จ านวนเกษตรกร 1,065 ครอบครว 5.3 พนทปลกขาว 12 ,579 ไร ปลอดภยจากสารพษตกคางและไมมผลกระทบตอสภาวะแวดลอม

6. พนทด าเนนการ จ านวน 9 หมบาน

1. ป 2558 จ านวน 3 หมบาน (4 ,10,12) 2. ป 2559 จ านวน 2 หมบาน ( 3 ,9) 3. ป 2560 จ านวน 4 หมบาน (6 ,11,1,2) 7. ระยะเวลาด าเนนการ ป 2558-2560

8. แผนการด าเนนการ กจกรรม ระยะเวลาด าเนนการ/ป

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1. คดเลอกหมบาน

2. ชแจงโครงการ 3. คดเลอกเกษตรกร 4. ส ารวจขอมลพนฐานของเกษตรกร 5. จดท าแปลงสาธต 6. ถายทอดความรแบบมสวนรวม

7. ศกษาดงาน

8. ประเมนผล

9. วธด าเนนงาน

9.1.1 รายละเอยดโครงการ

- เปนหมบานทมปญหาศตรขาวและปญหาดานการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรขาว - เปนหมบานทเกษตรกรสวนใหญสนใจโครงการ

- เปนหมบานทสามารถด าเนนการเปนรปกลมได

40

9.1.2 ประชมชแจงโครงการใหกบเกษตรกรหมบานเปาหมาย

9.1.3 หลกเกณฑการคดเลอกเกษตรกร - เกษตรกรรวมโครงการบานละ 20 ราย - เกษตรกรเขารวมโครงการดวยความสมครใจ

- เกษตรกรปลกขาวอยางนอย 5 ไร

9.1.4 ส ารวจขอมลพนฐานของเกษตรกรโครงการ

9.1.5 คดเลอกแปลงสาธตหมละ 1 แปลง ๆ ละ 5 ไร

9.1.6 ถายทอดความรแบบมสวนรวมของเกษตรกร เนนการปฏบตจรงในไรนาแปลงสาธต โดยใชประสบการณและภมปญญาของเกษตรกรเอง ใหกลมกลนกบเทคโนโลยการปองกนก าจดศตรพชทถกตอง ตามระยะเวลาและฤดกาลทเหมาะสม

9.1.7 ศกษาดงานนอกสถานท เพอเพมประสบการณและวสยทศน ตลอดจนเปนขวญและก าลงใจแกเกษตรกรทเขารวมโครงการฯ

9.1.8 ประเมนผล ด าเนนการประเมนผลของโครงการในระหวางการด าเนนงาน เปนระยะจนสนสดโครงการ 9.2 การบรหารโครงการ เพอใหการด าเนนงานโครงการเปนไปดวยความเรยบรอย บงเกดผลดมประสทธภาพจงไดจดตงคณะกรรมการบรหารโครงการ ดงน

- ประธานกลมเกษตรกรเปาหมาย ประธาน

- รองประธานกลมเกษตรกรเปาหมาย รองประธาน

- เกษตรกรผรวมโครงการ 3 คน กรรมการ

- เกษตรประจ าต าบลหนองกงแกว กรรมการ/เลขานการ

มหนาท - ก าหนดแนวทางและการปฏบต

- สนบสนนถายทอดความรแบบมสวนรวมแกนกวชาการ

- สนบสนนปจจยในการด าเนนงานและแกไข อปสรรคตาง ๆ ใหส าเรจลลวงตามวตถประสงค - ประสานงานกบสวนราชการทเกยวของ

- รายงานผลการปฏบตงาน

41

10. งบประมาณ วสด อปกรณ/แผนการใชเงน

โครงการ/กจกรรม รายละเอยด/ป งบประมาร/จด/ป หมายเหต 1. แปลงสาธต - คาเมลดพนธขาว กม.6

พนท 5 ไรๆ ละ 15 กก. - คาปยสตร 16-16-8 จ านวน 150 กก. - คาปยสตร 46-0-0 จ านวน 50 กก. - คาปายแปลง

1,125 บาท

1,500 บาท

400 บาท

500 บาท

3,525 บาท 2. การถายทอดความรแบบมสวนรวม 5 ครง

- คาสวงโฉบแมลง 10 อน

- คาแวนขยาย 10 อน

- คาอาหารและเครองดม 100 บาท/ราย - คากระดาษฟาง 100 แผน

- คาสเมจก 2 กลม (น าเงน+แดง)

2,000 บาท

5,000 บาท

2,000 บาท

500 บาท

100 บาท

9,750 บาท

3. ศกษาดงาน 2 วน 1 คน

- คาพาหนะ - คาทพก - คาอาหารและเครองดม - คาวทยากรจดดงาน

- คาเบยเลยงเกษตรกร

4,000 บาท

4,000 บาท

4,000 บาท

500 บาท

4,000 บาท

16,500 บาท

11. ผลตอบแทนโครงการ/กจกรรม

11.1 เกษตรกรไดรบความร และทกษะในการปองกนและก าจดศตรพช โดยวธผสมผสาน 9 หมบาน เกษตรกร 180 ครอบครว 11.2 เกษตรกรลดความเสยงในการใชสารเคมและตนทนปจจยการผลตลดลง

11.3 ผลผลตขาวปลอดภยจากสารพษตกคางและปลอดภยตอผบรโภค

42

1. โครงการ สงเสรมการปลกพชสมนไพรในชมชน

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมผปลกพชสมนไพร

3. หลกการและเหตผล ปจจบนสมนไพรเขามามบทบาทในชวตประจ าวนมากขน ไมเฉพาะในประเทศเทานนแตยงเปนทนยมของประเทศตาง ๆ ทวโลก และเนองจากภมประเทศของไทยมความเหมาะสมกบการเกดพชพรรณหลายชนด ประกอบกบลกษณะของสงคมไทยไดน าสมนไพรมาใชประโยชนในแงตาง ๆ มากมายโดยสภาพการใชสมนไพรสวนใหญไดมาจากธรรมชาต มการปลกกนบางแตวงจ ากด ในสภาพดงกลาวจะกอใหเกดปญหาตอระบบการผลตการตลาดพชสมนไพรเพอลดรายจายในการซอสารเคมและรายจายประจ าวนของเกษตรกรลง พรอมนจะท าใหเกษตรกรมคณภาพชวตดขน

4. วตถประสงค 1. เพอสงเสรมและสนบสนนใหชมชนปลกพชสมนไพร

2. เพออนรกษพชสมนไพร

3. เพอใหชมชนเรยนรวธการปลก การดแลรกษาสมนไพร ตลอดวธการใช

4. เพอสงเสรมใหใชประโยชนจากพชสมนไพร ในชวตประจ าวน

5. เปาหมาย สงเสรมใหเกษตรกรปลกพชสมนไพรในต าบลหนองกงแกว จ านวน 13 กลม 13 หมบาน เพอผลตพชสมนไพรและเปนจดถายทอดเทคโนโลยดานการเกษตรทถกตองและเหมาะสม

6. ระยะเวลาด าเนนการ ปงบประมาณ 2558 - 2560 ระยะเวลา 3 ป

7. พนทด าเนนการ ทกหมบานในเขตต าบลหนองกงแกว โดยก าหนดการด าเนนการ ปละ 4-5 จด

ป 2558 ด าเนนการในพนท 3 , 9, 10, 13 ป 2559 ด าเนนการในพนท 4 , 6, 11, 1, 2 ป 2560 ด าเนนการในพนท 5 , 7, 8, 12

43

8. แผนการปฏบตการ กจกรรม ระยะเวลา หมาย

เหต ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. 1 คดเลอกพนทและเกษตรกรผเขารวมโครงการ

2. จดประชมชแจงการจดตงกลมผปลกพชสมนไพร

3. จดท าทะเบยนเกษตรกร

4. จดซอวสดอปกรณ

5. อบรมเกษตรกรผ รวมโครงการฯ

6. จดท าแปลงปลกพชสมนไพร

7. จดทศนศกษา/ดงาน

8. ตดตามประเมนผล

9. วธการด าเนนงาน

1. เลอกพนทในการด าเนนการโดยใชพนทอยางนอย 5 ไร ถาหากพนทไมตดตอกนถง 5 ไร ใหรวมพนททกแปลงในหมบานใหครบ 5 ไร ซงอาจเปน วด โรงเรยน ทสาธารณะหรอพนททมผอนญาตใหด าเนนการจดท าแปลงแตตองใหสมบรณใชประโยชนไมต ากวา 5 ป โดยมเกณฑการคดเลอกดงน

1.1 พนทคดเลอกตองอยในความเหนชอบของคณะกรรมการ

1.2 พนทคดเลอกตองมความสะดวกในการเขาไปดแลรกษาและมความเหมาะสมกบชนดของสมนไพรทจะปลก 2. สงเสรมใหชมชนมการปลกพชสมนไพร โดยการคดเลอกเกษตรกรเขารวมโครงการ จ านวน 20 คน/หมบาน โดยใหชมชนคดเลอกใหเปนคณะกรรมการ โดยใหหมอพนบานหรอผทมความรสมนไพรเปนแกนท าในการเผยแพรความรสเกษตรกรรายอน ๆ

44

3. คดเลอกชนดทจะปลก ซงด าเนนการโดยคณะกรรมการ โดยค านงถงประโยชนความเหมาะสมกบสภาพของพนทในการปลก โดยก าหนดใหปลกพชสมนไพรไมยนตนอยางนอย 4 ชนด และมพนทในการปลกรอยละ 20 และสมนไพรไมพมไมลมลกรอยละ 80 4. ขอสนบสนนปจจยการผลตและการอบรมจากหนวยงานทเกยวของ

4.1 ปจจยการผลต ไดแก พนธสมนไพร วสดปรบปรงดน

4.2 การฝกอบรมการเกษตร โดยการจดอบรมเกษตรกร จ านวน 3 วน 5. จดใหมการทศนศกษาดงานการใชสมนไพรในโรงพยาบาลกลมผแปรรปสมนไพรโรงงานแปรรปสมนไพร ฯลฯ จ านวน 1 วน

10. งบประมาณ (ส าหรบแตละจด) กจกรรม รายละเอยด งบประมาณ

สงเสรมการปลกพชสมนไพร - จดท าแปลงสงเสรมการปลกสมนไพรในชมชน

- จดท าปายชอและสรรพคณ

- จดอบรมเกษตรกร - จดทศนศกษาดงาน

คาใชจายท าแปลงสงเสรม - คาพนธสมนไพร 5 ไร ๆ ละ 3,000 บาท

- คาวสดปรบปรงดน 5 ไร ๆ ละ 1,500 บาท

- คาใชจายในการอบรม 20 คน 3 วน ๆ ละ 2,600 บาท

- จดอบรมเกษตรกรจ านวน 20 คน 1 วน

- คาเบยเลยงเกษตรกรจ านวน 2,000 บาท

- คาจางเหมาจายรถยนต 5,000 บาท

- คาตอบแทนสถานทดงาน 2,500 บาท

40,400 บาท

15,000 บาท

7,500 บาท

7,800 บาท

600 บาท

9,500 บาท

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. ชมชนมการปลกสมนไพรและมความเพยงพอในการใชในชมชน

2. ชมชนมความสามารถในการปลก ดแลรกษาพชสมนไพร

3. ชมชนตระหนกถงคณคาและประโยชนสมนไพร มการน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

4. มการอนรกษพนธสมนไพรชนดตาง ๆ

45

1. โครงการการแปรรปผลผลตทางการเกษตร (ขาวโปง) 2. ผรบผดชอบโครงการ กลมแมบานเกษตรกร 3. หลกการและเหตผล ต าบลหนองกงแกว ไดมการปลกขาวเพอบรโภค และจ าหนายแตราคาผลผลตทจ าหนายคอนขางต า จงท าใหเกษตรกรมรายไดต าไปดวย จงตองมการแปรรปผลผลตขาวเพอใหมลคาการผลตเพมขน

4. วตถประสงค 1. เพอมลคาผลผลตทางการเกษตร

2. ท าเปนอาชพเสรม

3. ใชเวลาวางใหเกดประโยชน

4. เปนจดถายทอกความรดานการแปรรปผลผลต

5. เพอจดท าเปนกองทนหมนเวยน

5. เปาหมาย กลมแมบานเกษตรกร จ านวน 4 กลม

1. กลมแมบานเกษตรกร บานหนองคงคา ม.1 จ านวน 20 ราย

2. กลมแมบานเกษตรกร บานโนนสะอาด ม.2 จ านวน 20 ราย

3. กลมแมบานเกษตรกร บานนาส าราญ ม.6 จ านวน 20 ราย

4. กลมแมบานเกษตรกร บานทองดพฒนา ม.10 จ านวน 20 ราย

6. พนทด าเนนการ - ตามขอ 5

7. ระยะเวลาด าเนนการ กจกรรม ระยะเวลาด าเนนการ

ม.ค ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

1. คดเลอกแมบานเกษตรกรทสนใจ

2. จดท าทะเบยนกลมแมบานเกษตรกร

3. ฝกอบรมการแปรรปขาว(ขาวโปง)

4. ตดตามประเมนผล

46

8. แผนการด าเนนงาน

1. อบรม/สาธต การแปรรปขาว(ขาวโปง) กลมแมบานเกษตรกร ปละ 1 กลม กลมละ 20 ราย จ านวน 2 วน

2. จดตงกองทนหมนเวยน

9. งบประมาณ/แผนการใชเงน/กลมแมบานเกษตรกร 1 กลม

1. วสดสาธต

- ขาวเหนยว จ านวน 200 กก. ๆ ละ 5 บาท เปนเงน 1 ,000 บาท

- งา จ านวน 50 กก. ๆ ละ 15 บาท เปนเงน 50 บาท

- ไขไก จ านวน 200 ฟอง ๆ ละ 2.50 บาท เปนเงน 500 บาท

- ตาขาย (มงเขยว) จ านวน 10 มวน ๆ ละ 160 บาท เปนเงน 1 ,600 บาท

2. คาอาหารเกษตรกร จ านวน 20 คน ๆ ละ 70 บาท จ านวน 2 วน เปนเงน 2,800 บาท

3. คาเครองดมเกษตรกร จ านวน 20 คน ๆ ละ 20 บาท จ านวน 2 วน เปนเงน 800 บาท

4. คาวทยากรจ านวน 6 ชวโมง ๆ ละ 300 บาท เปนเงน 1 ,800 บาท

รวมเปนเงนทงสน 6 ,650 บาท

10. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. กลมแมบานเกษตรกรมอาชพเสรมและมรายไดเพม

2. เพมมลคาผลผลต

3. เปนจดถายทอดเทคโนโลยการเกษตร

4. มกองทนหมนเวยน

47

1. โครงการ ฝกอบรมอาสาสมครเกษตร 2. ผรบผดชอบ ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลหนองกงแกว 3. หลกการและเหตผล ดวยกรมสงเสรมการเกษตรไดจดตงอาสาสมครเกษตรประจ าหมบานๆละ 1 รายเพอเปนผประสานงานระหวางเจาหนาทสงเสรมการเกษตร กบเกษตรกร รวมถงเปนทปรกษาแกเกษตรกรภายในหมบาน ทงทางดานพช การเลยงสตวและการประมง การฝกอบรมใหความรและการศกษาดงานในพนทท าการเกษตรทประสบผลส าเรจเปนอกแนวทางหนงทจะเพมขดความสามารถกอใหเกดความร ความช านาญ และเกดความพรอมทจะใหค าปรกษาแกเกษตรกรในชมชน

4. วตถประสงคของโครงการ 4.1 เพอเพมความรและทกษะแกอาสาสมครเกษตร

4.2 เพอเพมขดความสามารถในการตดตอประสานงาน

4.3 เพอใหพลงเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการขจดความยากจน

4.4 เพอใหประชาชนยนอยไดดวยการชวยนเองและชวยเหลอกน

5. เปาหมาย ด าเนนการฝกอบรบ จ านวน 13 หมบาน

6. พนทด าเนนการ ด าเนนการ หมท 1-13

7. ระยะเวลาด าเนนการ ด าเนนการปงบประมาณ 2558 - 2560(ระยะเวลา 3 ป)

8. แผนการปฏบตงาน

48

กจกรรม ระยะเวลา ด าเนนการ ป 2558-2560

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

ฝกอบรมอาสาสมครเกษตร/ศกษาดงาน

9. วธการด าเนนการ 1. ประชมชแจงวตถประสงคโครงการเนนการด าเนนการในหมบาน

2. จดอบรมอาสาสมครเกษตร

10. งบประมาณ

กจกรรม รายละเอยด งบประมาณ(บาท)

2558 2559 2560 รวม

ฝกอบรมอาสาสมครเกษตร

ฝกอบรมอาสาสมครเกษตร/ศกษาดงาน

15,000

15,000

15,000

45,000

รวมเงนทงหมด 15,000 15,000 15,000 45,000

49

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. อาสาสมครเกษตรเกดความรและทกษะดานการเกษตร

2. อาสาสมครเกษตรมความสามารถในการตดตอประสานงานมากขน

3. มการขบเคลอนพลงเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการขจดความยากจน

4. เกษตรกรสามารถพงพาตนเองไดและชวยเหลอกนในชมชน

50

1. โครงการ ศนยสงเสรมและผลตพนธขาวชมชน

2. ผรบผดชอบโครงการ ศนยผลตเมลดพนธขาวชมชน

3. สถานทด าเนนการ หมท 6 ต าบลหนองกงแกว เกษตรกรมการมเปาหมาย 50 ราย พนท 200 ไร

4. เหตผลทด าเนนการ เกษตรกรทปลกขาวไมมความรเรองการคดพนธขาวไวท าพนธในปตอไป ท าใหขาวทผลตไดไมมคณภาพ ราคาตดต าและมปญหาเรองขาวพนธปน แตถาซอเมลดพนธขาวจากแหลงอนราคากแพง ฉะนน จงจ าเปนตองมศนยชมชนในต าบลหนองกงแกวเพอกระจายขาวพนธดตอไป

5. งบประมาณ

- องคการบรหารสวนต าบลหนองกงแกว

- กรมสงเสรมการเกษตร

6. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

- เกษตรกรไดผลผลตเฉลยตอไรสงขน

- เกษตรกรในชมชนมเมลดพนธขาวพนธดอยางตอเนองและยงยน

- เกษตรกรมการใชเทคโนโลยการผลตขาวทถกตองและเหมาะสมน าไปสการเพมผลผลตคณภาพขาว รวมทงท าใหตนทนการผลตขาวลดลง - เกษตรกรในชมชนมความเขมแขงจากการรวมตวกนบรหารกจการศนย และจดการวางแผนแกไขปญหาการผลตขาวดวยตนเอง

51

1. โครงการสงเสรมแหลงน าในไรนา 2. สถานทด าเนนการ 2.1 หมท 1 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.2 หมท 2 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.3 หมท 3 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.4 หมท 4 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.5 หมท 5 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.6 หมท 6 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.7 หมท 7 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.8 หมท 8 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.9 หมท 9 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.10 หมท 10 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.11 หมท 11 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.12 หมท 12 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 2.13 หมท 13 ต าบลหนองกงแกวเปาหมาย 20 บอ ขนาด 1 ,600 ลบ.เมตร 3. หลกการและเหตผล พนทการเกษตรสวนใหญของต าบลหนองกงแกว อ าเภอศรบญเรอง จงหวดหนองบวล าภ เปนทราบสง แลวซ าซากทกป เกษตรกรขาดน าท าการเกษตรในฤดเพาะปลก ดงนนจงมความจ าเปนตองขดสระน าขนาดเลกเพอชวยเหลอเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากภยแลง จงขอสนบสนนสระน าขนาดเลกชวยเหลอเกษตรกรตอไป

4. งบประมาณและแหลงงบประมาณ

จดหาขดสระน าในไรนาเกษตรกร จ านวน 260 บอ เปนเงน 7 ,260,000 บาท จากกระทรวงเกษตรและสหกรณ, อบต. 5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

- เกษตรกรมแหลงน าในการเพาะปลกพชตลอดป

- เกษตรกรไดรบผลผลตเพม

- เกษตรกรมงานท าตลอดป

- เกษตรกรมรายไดเพมขน

52

1. โครงการ สงเสรมการจดไรนาสวนผสม

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมเกษตรกรต าบลหนองกงแกว 3. หลกการและเหตผล เนองจากเกษตรกรทวไป ท าการเกษตรแบบปลกพชอยางเดยวท าอยางเดยวเปนจ านวนพนทมาก ๆ ท าใหผลผลตทออกมามปรมาณมากและออกพรอม ๆ กน จงท าใหราคาตกต าไมคมคากบการลงทน เพอเปนการชวยเหลอเกษตรกรใหมงานท าตลอดปมการกระจาย การผลต มการกระจายรายได จงมการเกษตรแบบไรนาสวนผสม

4. วตถประสงค 1. ใหมกจกรรมการเกษตรแบบเกอกลกน

2. ใหมการกระจายการผลต

3. ใหมการกระจายรายได

4. เพอเปนเกษตรกรทย งยน

5. เปาหมาย ด าเนนการลงทกหมบาน (13 หมบาน) หมบานละ 2 ราย พนท 10 ไร รวม 26 ราย พนท 260 ไร 6. พนทด าเนนการ จ านวน 1 ต าบล 13 หมบาน ต าบลหนองกงแกว อ าเภอศรบญเรอง จงหวดหนองบวล าภ 7. ระยะเวลาด าเนนการ พฤษภาคม 2558 - พฤษภาคม 2560 รวม 3 ป

8. แผนการด าเนนการ กจกรรม ระยะเวลา หมาย

เหต ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1. ท านา 2. ปลกผกสวนครว 3. การเลยงปลา 4. การเลยงสตวปก 5. การปลกผลไม

53

9. วธการด าเนนการ - คดเลอกพนท/เกษตรกรผรวมโครงการ

- จดฝกอบรม

- จดซอปจจยการผลต

- ด าเนนการตามแผน

10. การบรหารโครงการ คณะกรรมการกลมเกษตรกรท านาต าบลหนองกงแกว

11. งบประมาณ 1. ขอสนบสนนจากอบต. หนองกงแกว จ านวน 13 หมบาน เปนเงน 77 ,400 บาท (หมบานละ 6,450 บาท)

12. รายละเอยดการใชเงน

1. จดฝกอบรมเกษตรกรผเขารวมโครงการ

- คาอาหาร คนละ 70 บาท/ราย

- คาพาหนะ คนละ 30 บาท/ราย

2. จดซอปจจยการผลตเพอสนบสนนเกษตรกรผเขารวมโครงการ

- ล าไยพนธด 25 ตน/25 บาท เปนเงน 625 บาท/ราย

- พนธปลาดก 2 ,000 ตว ๆ ละ 1 บาท เปนเงน 2,000 บาท/ราย - เมลดพนธผกสวนครว 6 ชนด 500 /ราย

13. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. เพอใหเกษตรกรผรวมโครงการสามารถพฒนาชวตใหดขน

2. ลดปญหาการวางงานและเคลอนยายแรงงาน

3. ผเขารวมโครงการ การจดการไรนาสวนผสม เกดทกษะ และสามารถพฒนา

เพอประกอบอาชพเกษตรทถาวรไดตอไป

54

1. โครงการ สงเสรมการทองเทยวดานการเกษตร

2. ผรบผอดชอบโครงการ กลมเกษตรกรผปลกไมผลหนองกงแกว 3. หลกการและเหตผล ต าบลหนองหนองกงแกว เปนต าบลหนงทอดมไปดวยทรพยากรการทองเทยวดานการเกษตร เนองจากการเกษตรสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตร ซงมหลากหลายประเภท เชน การท านา ปลกผลไม การปลกพชผก การปลกพชไร การท าไรนาสวนผสม ดงนนการสงเสรมการทองเทยวการเกษตร จงเปนแนวทางหนงทจะดงดดความสนใจและสรางความประทบใจแกนกทองเทยว รวมทงเปนการประชาสมพนธ ต าบลหนองกงแกวใหเปนทรจก ตลอดจนสามารถสรางรายไดใหแกเกษตรกรจากการจ าหนายสนคาผลผลตทางการเกษตรจากไรนาผลตภณฑสนคาแปรรป และคาบรการในการใหบรการแกนกทองเทยวในรปแบบตาง ๆ ซงเปนการเพมรายไดใหแกเกษตรกร โดยใชทรพยากรทมอยแลวในทองถนใหเกดประโยชน และเปนการชวยแกปญหาดานการวางงาน อกทงกอใหเกดการกระจายรายได 4. วตถประสงคของโครงการ 1. เพอสงเสรมการทองเทยวการเกษตร

2. เพอเพมรายได และกระจายรายไดแกเกษตรกรในชนบท

3. เพอเปนแหลงใหความรดานการเกษตร วถชวตและวฒนธรรมความเปนอยในชนบท

5. เปาหมาย จดตงและพฒนาจดบรการทองเทยวในชมชน ในหมบานทมศกยภาพในการพฒนาเปนแหลงทองเทยว ในต าบลหนองกงแกว 6. พนทด าเนนการ บานผาเสดจ บานผาสก และบานผาสวรรค จ านวน 3 หมบาน

7. ระยะเวลาด าเนนการ เรมด าเนนการตงแต ป 2547 เปนตนไป

8. งบประมาณ(แหลงงบประมาณ) 1. องคการทองถน

2. หนวยงานรฐทเกยวของ

3. เอกชน

4. ชมชน

55

9. แนวทางการด าเนนงานและการบรหารจดการ 1. การจดประเภทของแหลงทองเทยวเกษตร

1.1 จดทองเทยวเกษตรประเภทเฉพาะรายไดถงรายกจกรรม เปนสวนหรอไรของเกษตรกร รายใดรายหนงโดยเฉพาะ 1.2 จดทองเทยวประเภทหมบานหรอชมชน ด าเนนการในลกษณะรวมกนเปนกลม/ชมชน/หมบาน และมบรเวณทเปนจดหรอศนยบรการทองเทยว ไดแก ลานจอดรถ สถานทจ าหนายผลผลตเกษตร อาหารและเครองดม

2. การบรหารและการจดการ

2.1 ศนยบรการทองเทยว ก าหนดใหมจดทเปนศนยบรการนกทองเทยว

2.2 การพฒนาจดบรการนกทองเทยว

10. หนวยงานทรบผดชอบ

1. องคการทองถน (อบต.)

2. หนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ

3. หนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม

4. หนวยงานในสงกดกระทรวงพาณชย

5. หนวยงานในสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. เปนการเผยแพรงานดานการเกษตรใหแกนกทองเทยวและบคคลทวไป พรอมทงใหความเพลดเพลนไปดวย 2. เกษตรกรในชมชนแหลงทองเทยวเกษตร มรายไดจากการจ าหนายสนคาตาง ๆ ไดแก พนธไม พนธพช ผลไม ผก สนคาแปรรปจากผลผลตทางการเกษตรของชมชนในทองถน ท าใหเกดการหมนเวยนรายไดในชนบทและภมภาค

56

1. โครงการ สงเสรมการใชป ยอนทรยเพอปรบปรงบ ารงดน (ป ยคอก,ป ยชวภาพ, ป ยพชสด) 2. ผรบผดชอบโครงการ ผอ านวยการศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลหนองกงแกว 3. หลกการและเหตผล ต าบลหนองกงแกว ประมาณ 80-90 เปอรเซนต ของประชากร มอาชพท าการเกษตร โดยเฉพาะการท านา ปลกไมผล ปลกพชผก ดนจงเปนทรพยากรหลกส าคญของการปลกพชซงพนทในปจจบนต าบลหนองกงแกว ขาดการดแลรกษาและการปรบปรงบ ารงดน คณภาพเนอดนความอดมสมบรณของดน จงเปนสาเหตใหผลผลตของขาว ไมผล พชผก ลดต าลง โดยเฉพาะผลผลตขาวนาปมโอกาสลดต าลงเรอย ๆ เปนเหตใหเกษตรกรหนมาใชปยเคมในการปลกขาว ไมผล ตองมการลงทนสง ปกตคณภาพดนทมการใชสารเคมมากมผลใหโครงการสรางของดนเสอมลง ดนขาดความอดมสมบรณคณภาพเนอดนเสอม และไมมการปลกพชหมนเวยนมการเผาตอซงขาวในนา ท าใหหนาดนถกท าลาย อนทรย วตถตามธรรมชาตหมดไป จงเปนสามารถท าใหโครงสรางของดน คณภาพของดนความอดมสมบรณของดนและอนทรยวตถในดนลดต าลงเกษตรกรไมเหนความส าคญของดน ซงจะเปนปญหาใหญของเกษตรกรขางหนา ในการแกปญหาดงกลาวขางตน จ าเปนทเกษตรกรและภาครฐตองรวมมอกนหนมาใหความส าคญตอทรพยากรดนของกลมเกษตรกรดนกนใหมากขน โดยภาครฐตองสงเสรมความร ความสามารถสรางความตระหนกใหแกเกษตรกรเกยวกบการปรบปรงบ ารงดน การดแลรกษา โดยเนนการใสปยคอก ปยหมก ปยชวภาพ และการปลกพชปยสด แลวไถกลบเปนปยพชสดเพอปรบปรงบ ารงดนใหเหมาะสมในการปลกพชชนดตาง ๆ ไดดยงขน

ปยคอก ,ปยหมก,ปยชวภาพ และปยพชสด จงเปนสงหนงทส าคญในการทจะท าใหดนของเกษตรกรกลมคนสภาพทดขน เชน มอนทรย วตถ ในดนมากขน เพอดนรวนซยมากขนโครงสรางของดนโปรง มจลนทรยทเปนประโยชนมากขน ท าใหพชทปลกเจรญแขงแรงสามารถตานทานและแมลงศตรพชไดด ผลผลตเพมสงขน และตนทนการผลตต า จากหลกการและเหตผลดงกลาว โครงการสงเสรมใชปยอนทรยเพอปรบปรงดน ซงเปนอกโครงการ/กจกรรมหนงทจะพฒนาการเกษตรของต าบลหนองกงแกว โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาปรบปรงบ ารงดน เกษตรกรไดรบความรความสามารถในดานการใชประโยชนจากทรพยากรดนเพมสงขนสามารถน าไปสการปฏบตจรงไดอยางตอเนองและยงยนตอไป

57

4. วตถประสงค 1. เพอสงเสรมใหเกษตรกรในชมชนไดใชปยคอก ,ปยหมก,ปยชวภาพและปยพชสดอยสม าเสมอยงยน

2. เพอพฒนาทรพยากรของต าบลหนองกงแกว ใหมประสทธภาพในการปลกพชดยงขน ไดผลผลตสงขนและลดตนทนการผลตพชใหต าลง 3. เพอใหเกษตรกรมความรความสามารถในเรองดนเพมมากขน

4. เพอใหสามารถใชทรพยากรในทองถน เชน ปยคอก ,ปยพชสด,เศษวสด เหลอใชจากการเกษตรใหเกดประโยชนสงสด

5. เพอใหเกษตรกรไดใชประโยชนจากทรพยากรดนไดดและรจกวธการดแลรกษาดนมากขน

5. เปาหมาย กจกรรม ฝกอบรมเกษตรกรเพอสงเสรมการใชปยคอก ,ปยหมก,ปยพชสด,ปยชวภาพ จ านวน 2 รน/ป รนละ 50-100 ราย กจกรรม จดท าแปลงสาธตการใชปยคอก,ปยหมก,ปยพชสด,ปยชวภาพ ในนาขาว จ านวน 5 แปลง ๆ ละ 5 ไร/ป

กจกรรม ผลตปยหมกชวภาพเพอใชปรบปรงดน จ านวน 50 ตน/ป

กจกรรม จดท าแปลงปลกพชปยสด (ปอเทอง)แลวไถกอน การปลกขาว จ านวน 10 แปลง ๆ ละ 5 ไร/ป

6. พนทด าเนนการ ท โครงการ/กจกรรม เปาหมาย ปการด าเนนการ

ป 58 ป 59 ป 60 รวม

1. โครงการสงเสรมการใชปยอนทรย กจกรรม ฝกอบรมเกษตร

กจกรรม จดท าแปลงสาธตการใชปยคอกฯ กจกรรม ผลตปยหมกชวภาพ

กจกรรม จดท าแปลงปลกพช ปยสด (ปอเทอง) ไถกลบ

2 รน/ป/50-100 ราย 4 แปลง ๆ ละ 5 ไรตอป

5 ตน/ป

10 แปลง ๆ ละ 5 ไรตอป

ม.4,10,12

ม.4,10,12

ม.4,10,12

ม.4,10,12

ม.1,2,3,9

ม.1,2,3,9

ม.1,2,3,9

ม.1,2,3,9

ม.5,7,8

ม.5,7,8

ม.5,7,8

ม.5,7,8

58

7. ระยะเวลาด าเนนการ ป 2558 - 2560 8. ขนตอนการด าเนนการ

กจกรรม ระยะเวลาด าเนนการ

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 1. ฝกอบรมเกษตรกร - คดเลอกเกษตรกรผสนใจ 50 คน/รน จ านวน 2 รน/ป

2. จดท าแปลงสาธตการใชปยอนทรย - คดเลอกเกษตรกรผสนใจและผานการอบรม 4 ราย/ป

- ท าแปลงสาธตใชปยหมกในนาขาวแปลงละ 5 ไร จ านวน 4 แปลง - สมผลผลตขาวในแปลงสาธตและแปลงขางเคยง 3. จดท าแปลงสาธตหวานพชปยสด(ปอเทอง)แลวไถกลบ

- คดเลอกเกษตรกร 10 ราย ๆ ละ 5 ไร - หวานพชปยสด - สมผลผลตขาวในแปลงทดสอบและแปลงขางเคยง 4. ผลตปยหมกชวภาพ

- คดเลอกเกษตรกร - รวมกลมเกษตรกร - ผลตปยหมกชวภาพไวใชภาพในกลม

- จดตงกองทนปยชวภาพ

9. วธการด าเนนงาน

59

กจกรรม รายละเอยด งบประมาณ/ป งบประมาณ/4 ป

1. ฝกอบรมเกษตรกรจดอบรมเกษตรกร จ านวน 2 รน/ป ๆ ละ 50 ราย

- คาใชจายในการอบรมเกษตรกร 50 คน/รน จ านวน 2 รน/ป

- คาอาหาร คนละ 70 บาท

- คาพาหนะ คนละ 30 บาท

10,000

7,000 3,000

40,000

28,000 12,000

2. จดท าแปลงสาธตการใชปยหมก/ปยอนทรย

- คาใชจายในการจดท าแปลงจ านวน 4 แปลง ๆ ละ 5 ไร 1. คาปยหมก 300 กก./ไร กก.ละ 5 บาท เปนเงน 1,500บาท/ไร จ านวน 4 แปลง แปลงละ 5 ไร 2. คาสมผลผลตขาว แปลงทดสอบ 1 ครงๆละ 500 บาท/แปลง

32,000

30,000

2,000

128,000

120,000

8,000

3. การจดท าแปลงสาธตหวานปยพชสด(ปอเทอง)แลวไถกลบ

- คาใชจายในการจดท าแปลงสาธต 1. คดเลอกพนธปอเทองจ านวน 2 กก./ไร 10 กก./แปลงจ านวน 100 กก./ 2. คาสมผลผลตขาวแปลงทดสอบ 1 ครง ๆ ละ 500 บาท/แปลง

76,000/แปลง 26,000

5,000

30,400 10,400

8,000

4. ผลตปยชวภาพไวในกลม - คาวสดผลผลตปยหมกชวภาพจ านวน 5 ตน

1. คาปยหมก 4,000 กก. ๆ ละ 1 บาท

2. คาร าละเอยด 1,000 กก. ๆ ละ 5 บาท

3. คาจลนทรยอเอม 1 ลตร ๆ ละ 70 บาท

4. คากากน าตาล 1 ขวด ๆ ละ 30 บาท

91,000

4,000 5,000

70 30

36,000

16,000 20,000

280 120

10. งบประมาณ

60

กจกรรม รายละเอยด งบประมาณ

1. ฝกอบรมเกษตร - คาใชจายในการศกษาอบรมเกษตรกรจ านวน 50 คน/รน 2 รน/ป

1. คาอาหารเกษตรกร 70 บาท/คน

2. คาพาหนะเกษตรกร 30 บาท/คน

10,000

2. จดท าแปลงสาธตการใชปยหมก/ปยอนทรย

- คาวสดจดท าแปลงสาธต จ านวน 4 แปลง ๆ ละ 5 ไร 1. คาปยหมก 300 กก./ไร กก. ละ 5 บาท เปนเงน 15,000 บาท/ไร จ านวน 5 ไร/แปลง เปนเงน 30,000 บาท

30,000

3. จดท าแปลงสาธตหวานพชปยสด(ปอเทอง)แลวไถกลบ

- คาใชจายในการจดท าแปลงสาธต 1. คาพนธปอเทอง 2 กก./ไร จ านวน 50 ไร จ านวน 100 กก. ๆ ละ 26 บาท เปนเงน 2,600 บาท

2. คาสมผลผลตขาวแปลงทดสอบ 1 ครง ครงละ 500 บาท/แปลง เปนเงน 5,000 บาท

7,600

4. ผลตปยชวภาพไวใชในกลม - คาวสดในการผลตปยหมกชวภาพ

1. ปยคอก 4,000 กก. ๆ ละ 1 บาท เงน 4,000 บาท

2. ร าละเอยด 1,000 กก. ๆ ละ 5 บาท เงน 5,000 บาท

3. จลนทรยเอม 1 ลตร ๆ ละ 70 บาท เงน 70 บาท

4. กากน าตาล 2 กก. ๆ ละ 15 บาท เงน 30 บาท

9,100

11. ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เกษตรกรมความรความเขาใจเพมขน

2. เกษตรกรมการใชทรพยากรในทองถนเพมมากขนและเกดประโยชนสงสด

3. ทรพยากรในพนทต าบลหนองกงแกว มความอดมสมบรณ

4. เกษตรกรสามารถลดตนทนในการปลกพชโดยเฉพาะขาวนาป

5. เกษตรกรมรายไดเพมขน

6. คณภาพเนอดนพนทท านา มความอดมสมบรณดขนเรอย ๆ

7. สภาพแวดลอมทางธรรมชาตกลบคนสสภาพทดขน

1. โครงการ ปลกผกปลอดสารพษ

61

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมผปลกผกปลอดสารพษ

3. หลกการและเหตผล ในปจจบนการปลกพชผกของเกษตรกรสวนใหญยงใชสารเคมในการปองกนและก าจดศตรพชซงกอใหเกดอนตรายตอผบรโภคและผผลตระบบนเวศวทยาโดยไมค านงถงอนาคต เปนสาเหตใหมปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตทยากตอการแกไขตามมา ปจจบนเผชญหนากบปญหาและอปสรรคทางสงแวดลอม ทรพยากร เศรษฐกจและสงคม ดงนนทางศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลไดจดเวทชาวบาน เพอหาขอมลในการจดท าโครงการปลกผกปลอกสารพษ โดยการใชน าหมกชวภาพจากจลนทรยอเอม

4. วตถประสงค 1. เพอเปนจดสาธต

2. เปนแหลงผลตน าหมกชวภาพจากธรรมชาต

3. เพอเกดการรวมกลมการผลต

4. เพอลดปญหาสารพษตกคาในพชผก 5. ผบรโภคมความปลอดภย 5. เปาหมาย สงเสรมการผลตน าหมกชวภาพ (อเอม) อยางมคณภาพกระจายในระดบต าบลหนองกงแกว จ านวน 6 หมบาน 6 กลม

- กลมท 1 ต าบลหนองกงแกว หมท 1 จ านวน 20 ราย - กลมท 2 ต าบลหนองกงแกว หมท 2 จ านวน 20 ราย - กลมท 3 ต าบลหนองกงแกว หมท 3 จ านวน 20 ราย - กลมท 4 ต าบลหนองกงแกว หมท 4 จ านวน 20 ราย - กลมท 5 ต าบลหนองกงแกว หมท 8 จ านวน 20 ราย - กลมท 6 ต าบลหนองกงแกว หมท 9 จ านวน 20 ราย 6. ระยะเวลาด าเนนงาน (ปงบประมาณ 2555-2557) - หมท 1 ,2 ต าบลหนองกงแกว (ปงบประมาณ 2557) - หมท 3 ,9 ต าบลหนองกงแกว (ปงบประมาณ 2558) - หมท 4 ,8 ต าบลหนองกงแกว (ปงบประมาณ 2559) 7. พนทด าเนนการ

62

- พนทด าเนนการ 6 กลม 12 ราย ในพนทกลมละ 3 ไร

8. แนวทางการด าเนนงาน

- คดเลอกกลมผผลตทมความเหมาะสมตามหลกเกณฑเขารวมโครงการ

- จดประชมเกษตรกร ชแจงการด าเนนงานแนวทาง

คณภาพการผลตและจดท าแผนการผลต - ถายทอดความร และเทคโนโลยการผลตโดยการอบรมและดงาน

- สงเสรมการผลตน าหมก โดยหลกเกณฑการผลตการปฏบตทเหมาะสม

- สนบสนนเครองมอและอปกรณในการผลตทจ าเปนแกกลมเพอปรบปรงคณภาพ

- ประชาสมพนธและเผยแพรกลมทมกระบวนการปฏบตของเกษตรกรทดผานศนยเชอมโยงขอมลการผลตและสอตาง ๆ

9. วธการด าเนนการ 9.1 การเตรยมกลมเปาหมาย โดยศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรและคณะท างาน

9.2 เตรยมกลมทมคณภาพในการพฒนาประเดนทน ามาพจารณา ไดแก

- เตรยมความเขมแขงของผน ากลมและสมาชกทมการบรหารจดการ

- ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานในทองถนหรอหนวยงานทเกยวของ

- ศกยภาพของตวผลตน าหมกชวภาพของกลมทมจดเดนและชดเจน

- สมาชกกลมหรอเครอขายตองมจดสาธตเพอการศกษางาน

- กจกรรมและความตองการปรบปรงและพฒนาของกลมมความสอดคลองกบโครงการ - กลมตองมความเขาใจในวตถประสงคและเงอนไขของโครงการและประสงคเขารวมโดยความตองการของสมาชกและยนยอมปฏบตตามหลกเกณฑและเงอนไขทก าหนด

10. งบประมาณ

1. คาวสดในการผลตน าหมกชวภาพ

- คาจลนทรยอเอม 6 กลม เปนเงน 15 ,000 บาท

- คากากน าตาล 6 กลม เปนเงน 3 ,000 บาท

- คาถงพลาสตก 10 ลตร 6 กลม เปนเงน 12 ,000 บาท

63

- คาใชจายในการประชม 6 กลม ๆ ละ 1 ครง ๆ ละ 20 คน รวม 120 คน เปนเงน 32,000 บาท

11. ผลตอบแทนของโครงการ 1. ผลตอบแทนโดยตรง

- กลมเกษตรกรมอาชพเสรม

- มรายไดเพมขน

- น าผลผลตทขายไมไดราคามาท าใหเกดประโยชน

- มความรเพมขน

2. ผลตอบแทนโดยออม

- ความเปนอยดขน

- รจกการท างานเปนกลม

- ลดการเคลอนยายแรงงาน

- รจกวธการคาขาย

หมายเหต แหลงงบประมาณ - กรมสงเสรมการเกษตร - อตสาหกรรมจงหวด

- อบต. - กรมสงเสรมสหกรณ

64

1. โครงการ การเรยนรการปลกปาเศรษฐกจเขตพนทยากจน

2. หลกการและเหตผล ประชากรสวนใหญในต าบลหนองกงแกวสวนใหญแลวประกอบอาชพเกษตรกร โดยเฉพาะอยางยงการท านา ซงหลงจากฤดเกบเกยวแลว เกดการวางงานตองอพยพแรงงานไปตางจงหวด เนองจากไมมกจกรรมหารายไดเสรม อกทงบางรายมทท ากนเพยงเลกนอย ดงนนการปลกไมยนตนทดแลงาย โตเรว ความตองการตลาดสง ใชเพยงพนทเลกนอยตามบรเวณหวไรปลายนาจงเปนอกทางหนงในการเพมรายได 3. วตถประสงค 3.1 เพอเพมพนรายไดใหเกษตรกรในพนทยากจน

3.2 เพอสนองนโยบายการเกษตรตามปรชญาเศรษฐกจแบบพอ พยงตามแนวพระราชด าร 4. กลมเปาหมายทไดรบประโยชน

- เกษตรกรต าบลหนองกงแกว จ านวน 58 ราย

5. เปาหมายด าเนนงาน

5.1 เปาหมายเชงคณภาพ

- เกษตรกรผเขารวมโครงการมรายไดจากการขายตนยคาลปตสตนละ 200 บาทครวเรอนละ 250 ตน คดเปนเงน 50,000 บาท/ครวเรอน หลงปลก 4 – 5 ป กสามารถตดได 5.2 เปาหมายเชงปรมาณ

- เกษตรกรรวมโครงการไดรบตนพนธยคาลปตส

- เกษตรกรรวมโครงการไดรบการถายทอดความร เรองการปลกตนยคาลปตส

6. ประเภทโครงการ - การพฒนาดานเศรษฐกจ ตามยทธศาสตรจงหวด

7. ระยะเวลาด าเนนงาน

- ตลาคม 2558 – กนยายน 2560 8. งบประมาณโครงการ 145,900 บาท

8.1 จดซอตนพนธ เงน 137,550 บาท

8.2 ถายทอดความรใหเกษตรกร เงน 6,000 บาท

8.3 ตดตามประเมนผล เงน 2,400 บาท

65

9. ผลทคาดวาจะไดรบ

9.1 เกษตรกรรวมโครงการมรายไดจากการขายตนยคาลปตสตนละ 200 บาทครวเรอนล 250 ตน คดเปนเงน 50,000 บาท/ครวเรอน หลงปลก 4 - 5 ป กสามารถตดได 9.2 เกตรกรรวมโครงการไดรบการถายทอดความร เรองการปลกตนยคาลปตส น าไปปฏบตในพนทตนได

9.3 สามารถปลกตนยคาลปตสเพอสนองนโยบายตามแนวเศรษฐกจพอเพยงได

66

1. โครงการ สงเสรมเพมผลผลตมนส าปะหลง 2. หลกการและเหตผล ต าบลหนองกงแกวมศกยภาพพนทเหมาะสมกบการผลตมนส าปหลง แตมประสทธภาพในการผลตมนส าปะหลงคอนขางต า จงจ าเปนตองสงเสรมจดหาพนธทเหมาะสมและอบรมใหความรเกษตรกรผผลตมนส าปะหลง 3. วตถประสงคของโครงการ - เพอเพมผลผลตมนส าปะหลงในพนทต าบลหนองกงแกวใหสงขน

4. กลมเปาหมายทไดรบประโยชน

- เกษตรกรผผลตมนส าปะหลงในต าบลหนองกงแกว จ านวน 20 คน

5. เปาหมายการด าเนนงาน

5.1 เปาหมายเชงคณภาพ

- เกษตรกรผเขารวมโครงการสามารถเพมผลผลตจาก 3 ตน/ไร เปน 6 ตน/ไร ในฤดกาลผลต ป 2558/2560 - เกษตรกรผเขารวมโครงการมรายไดเพมขน

5.2 เปาหมายเชงปรมาณ

- บคคลเปาหมายเกษตรกรรวมโครงการรวมกนจดตงวสาหกจชมชน

- เกษตรกรรวมโครงการไดรบมนส าปะหลงพนธด

- เกษตรกรรวมโครงการลดการใชปยเคม

- เกษตรกรรวมโครงการไดรบการถายทอดความร เรองมนส าปะหลงในการเพมผลผลต 6. ประเภทโครงการ - การพฒนาดานเศรษฐกจ ตามยทธศาสตรจงหวด

7. ระยะเวลาด าเนนการ - ตลาคม 2558 – กนยายน 2560

67

8. งบประมาณโครงการ 91,000 บาท

8.1 จดซอตนพนธ 40 ไร เงน 36,000 บาท

8.2 จดซอปยชวภาพ เงน 40,000 บาท

8.3 ถายทอดความร เงน 10,000 บาท

8.4 ตดตามประเมนผล เงน 5,000 บาท

9. ผลทคาดวาจะไดรบ

9.1 ประโยชนทางเศรษฐกจ เกษตรกรผเขารวมโครงการมรายไดเพมขน

9.2 ประโยชนทางสงคม เกดเครอขายวสาหกจชมชนผผลตมนส าปะหลง

9.3 ประโยชนทางสงแวดลอม มปรมาณพชพลงงานมาขน

9.4 ประโยชนทางการศกษา เกดองคความรเรองการเพมผลผลตมนส าปะหลงและลดตนทการผลต

68

1. โครงการสงเสรมกลมอาชพการปลกผกหวานเพอการคา

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมเกษตรกรผปลกผกหวาน

3. หลกการและเหตผล เนองจากเกษตรกรทวไป ท าการเกษตรทมปญหาดานการตลาด เพราะสนคาดานการเกษตรมมากกวาความตองการของผบรโภค จงมผลใหราคาสนคาเกษตรชนดนน ๆ ตกต า เกษตรกรประสบกบปญหาการขาดทนหรอไมคมคากบการลงทน เพอเปนการชวยเหลอเกษตรกรใหมรายไดด และมงานท าตลอดป จงมการสงเสรมการปลกผกหวานเพอการคาขน

4. วตถประสงค 1. เพอใหเกษตรกรมรายไดเพมขน

2. เพอใหเกษตรกรมงานท าตลอดทงป

3. เพอใหเกษตรกรใชพนทใหเกดประโยชนสงสด

4. เพอใหเกษตรกรมอาชพทย งยน

5. เปาหมาย ด าเนนการในพนทปละ 1 หมบาน ระยะเวลา 3 ป หมบานละ 20 ราย รายละ 50 ตน

รวม 1,000 ตน/ป

6. พนทด าเนนการ จ านวน 1 ต าบล 3 หมบาน ไดแก หมท 1, 6, 11 ต าบลหนองกงแกว อ าเภอศรบญเรอง จงหวดหนองบวล าภ

7. ระยะเวลาด าเนนการ พฤษภาคม 2558 – พฤษภาคม 2560 รวม 3 ป

8. วธด าเนนการ - คดเลอกพนท / เกษตรกรผรวมโครงการ

- จดฝกอบรม / ศกษาดงาน

- จดซอปจจยการผลต

69

9. การบรหารโครงการ คณะกรรมการกลมเกษตรกรผปลกผกหวานเพอการคา

10. งบประมาณ

งบสนบสนนจาก อบต.หนองกงแกว จ านวน 3 หมบาน เปนเงน 300,000 บาท

(หมบานละ 100,000 บาท)

11. ผลทคาดวาจะไดรบ

1. เกษตรกรผรวมโครงการมรายไดมากขน

2. เกษตรกรผรวมโครงการมงานท าตลอดป

3. เกษตรกรใชพนทใหเกดประโยชนสงสด

4. เกษตรกรมอาชพทย งยน

70

1 โครงการ เศรษฐกจพอเพยงตามแนวทางพระราชด าร 2 ผรบผดชอบโครงการ 2.1 ศนยบรการและถายทอดแทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบล หนองกงแกว 2.2 ส านกงานเกษตรอ าเภอศรบญเรอง 3 หลกการและเหตผล เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชด ารสชแนะแนวทางการด าเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 25 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจและเมอภายหลงไดทรงเนนย าแนวทางแกไขเพอใหรอดพนและสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวฒนและความเปลยนแปลงเกษตรกรถอเปนชมชนชนบท ซงบทบาทการด าเนนชวตเปนไปในรปแบบการเกษตรเพอการด ารงชวตซงตองพงระบบธรรมชาตและความสมพนธทางสงคมและวฒธรรม ใหมความสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

4 วตถประสงค 1.เพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 2. เพอใชพลงเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการขจดความยากจน ปญหาสงคมและการพฒนาประเทศไปสความยงยน

3. เพอนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการด ารงชวตของประชาชน

4. เพอใหประชาชนยนอยไดดวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน บนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง

5. เปาหมาย -เกษตรกร จ านวน 13 หมบาน

71

6. พนทด าเนนการ -หมท 1-13 7. ระยะเวลา -ตลาคม 2558-กนยายน 2560

72

8. แผนการด าเนนงาน

กจกรรม

ระยะเวลาด าเนนการ ป 2558-2560

ผรบผดชอบ

ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ ม.ค เม.ย พ.ค ม.ย ก.ค ส.ค ก.ย

1.ประชมชแจง 2.จดอบรม

3.สนบสนนปจจยการผลต 4.ด าเนนการตามแผน

-ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตร ต.หนองกงแกว -ส านกงานเกษตรอ าเภอศรบญเรอง

73

9. วธการด าเนนงาน

1.ประชมชแจงวตถประสงคโครงการเนนการท างานในรปกลม

2.จดอบรมคณะกรรมการกลม

3.สนบสนนปจจยการผลต 4.ตดตามแนะน าเกษตรกร รายงานผลและประเมนผล

10. งบประมาณ/วสด/แผนงาน

กจกรรม

รายละเอยด

งบประมาณ(บาท) 2558 2559 2560 รวม

ถายทอดเทคโนโลยการเกษตร

-อบรมเกษตรกรจ านวน 13 หมบาน

40,000

-

-

40,000

รวมเปนเงนทงหมด 40,000

11. ผลตอบแทนของโครงการ/กจกรรม

1.ระดบครวเรอนเกษตรกรมความเปนอยทพงตนเองไดอยางมความสข 2.ระดบชมชนมการรวมกลมท าประโยชนเพอสวนรวม จดการทรพยากรในชมชนใหสามารถน าไปด าเนนชวตไดอยางถกตองและสมดล

74

1. โครงการสงเสรมวสาหกจชมชน

2. ผรบผดชอบโครงการ กลมวสาหกจชมชน

3. หลกการและเหตผล

ต าบลหนองกงแกวมการประกอบอาชพทหลากหลาย มการท าเปนรายบคคล ไมมการรวมกลมกนเพอแลกเปลยนเรยนร และชวยเหลอซงกนและกน ไมมอ านาจในการตอรองตลอดถงการสนบสนนจากภาคสวนตางๆ เปนไปไดนอย จงไดเกดการสงเสรมการรวมกลมเพอท ากจกรรมรวมกน

4.วตถประสงค 4.1 เพอใหเกษตรกรรวมกลมกนท ากจกรรม

4.2 เพอโอกาสในการไดรบการสนบสนน สงเสรมกจกรรมตามความตองการทแทจรง 4.3 เพอไดรบการรบรองตามกฎหมาย 4.4 เพอน าไปสเศรษฐกจชมชนทเขมแขง พงพาตวเองได

5. เปาหมาย กลมวสาหกจทกหมบาน ( 13 หมบาน )

6. งบประมาณและแหลงงบประมาณ

สนบสนนงบประมาณใหกบกลมวสาหกจชมชนทกหมบานๆละ 30000 บาท จากองคการบรหารสวนต าบลหนองกงแกว

7. ประโยชนทจะไดรบ

7.1 เกษตรกรมการรวมกลมกนท ากจกรรมชมชน

7.2 เกษตรกรมสทธไดรบการสนบสนนจากหนวยงานตางๆ

7.3 เกษตรกรมงานท าตลอดป

7.4 เกษตรกรมรายไดเพมขน