128
Water aantekening.notebook 1 February 11, 2015 nov 1513:58 Hst 1 Water in Nederland Het deel van Nederland dat onder 1m *NAP ligt heet 'laag-Nederland' Normaal Amsterdams Peil

Aantekening water (hst 1) pdf

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Water aantekening VMBO 4 De GEO 1415 examenstof

Citation preview

Page 1: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

1

February 11, 2015

nov 15­13:58

Hst 1 Water in Nederland

Het deel van Nederland dat onder 1m *NAP ligt heet 'laag-Nederland'

Normaal Amsterdams Peil

Page 2: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

2

February 11, 2015

nov 15­14:03

de Rijn

de Maas

zonder dijken, duinen en dammen zou dit gebied overstromen!

Laag NL is 12.000 jr geleden gevormd!

Page 3: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

3

February 11, 2015

nov 16­14:14

zo'n 5000 jr geleden ontstonden de duinen.

duinen

Aan de oostkant v/d duinen ontstond

- *sedimentatie (neerleggen van zand & slib)

- Moerrassen

- en later VEEN (dode planten- boomresten)

Page 4: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

4

February 11, 2015

nov 17­8:07

De Maas en Rijn hebben hun *riviermonding (eindigen) in Nederland. Voordat ze eindigen in zee vertakken ze zich. Het vormt een *delta. (laag geleden gebied waarin vertakte rivieren uitmonden in zee)

Nijl Egypte

Delta Nederland

Bangladesh

Page 5: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

5

February 11, 2015

nov 17­8:13

Oeverwal: hoger geleden gebied bij de rivier.

Als rivier langzamer stroomt is er sedimentatie! (legt zand, slip en grind neer) Delen langs de rivier komen dus hoger te liggen

Page 6: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

6

February 11, 2015

nov 17­8:16

Komgronden: lager liggend gebied wat verder van de rivier af

Weinig sedimentatie meer, kleideeltjes zakken naar bodem

Page 7: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

7

February 11, 2015

nov 17­8:17

Eerste bewoners van NL woonden op terpen, oeverwallen, woerden of warden (hogere delen bij de rivieren) Denk bijv. aan Leeuwarden.

Na 1300 eerste dijken ivm overstromingen, gebeurde meestal in de winter. Vandaar Winterdijken

Page 8: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

8

February 11, 2015

nov 17­8:22

Ivm dijkdoorbraken bouwden de mensen vaak nog dijken dichter bij de rivier. Zij keren het water alleen in de zomer. Dus Zomerdijken. Bij hoog water loopt het gebied tussen zomerdijk en winterdijk onder. De Uiterwaarden!

Page 9: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

9

February 11, 2015

nov 16­14:21

Examenvraag water:

Je ziet een doorsnede van een rivier. Welke geografische begrippen horen bij de letters T, U en V?

Page 10: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

10

February 11, 2015

nov 17­17:44

1.2 Een land van Polders

Zonder dijken zou 50% van NL redelijk vaak verzuipen. Nederlanders zijn waterexperts en hebben Nederland zelf gevormd!

HOE?

Polders!

*Een stuk land omringt door dijken waarbinnen de waterstand zelf geregeld wordt

Page 11: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

11

February 11, 2015

nov 18­9:01

3 soorten polders! (op basis van hoogteligging & onstaanswijze)

1 de zeepolders!

- liggen op zeeniveau hoogte

- in buurt van zee door sedimentatie

- dijk eromheen + klaar!

Page 12: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

12

February 11, 2015

nov 18­10:09

Page 13: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

13

February 11, 2015

nov 18­9:01

3 soorten polders! (op basis van hoogteligging & onstaanswijze)

2 de veenpolders!

- waren veenmoerrassen (drainage of ontwatering)

- herkenbaar aan sloten, inklinking

- tussen 0 en -2 M NAP

Page 14: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

14

February 11, 2015

nov 18­10:10

Page 15: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

15

February 11, 2015

nov 18­9:01

3 soorten polders!

3 de Droogmakerijen

- de bekenste (jongste)

- drooggemaakte meren of plassen

- zuiderzee

- meestal onder -2m NAP

Page 16: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

16

February 11, 2015

nov 18­10:11

Page 17: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

17

February 11, 2015

nov 18­10:11

Polder: problemen met waterafvoer!

Polders die hoger liggen kan water afgevoerd worden via buizen

Bij polders die laag liggen wordt het water opgeslagen in een boezem (bij veel water wordt het geloost op buitenwater (river of zee)

Page 18: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

18

February 11, 2015

nov 24­8:19

Bron: CSE 2012 I

Page 19: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

19

February 11, 2015

nov 18­10:14

Water in hoog-Nederland

Vooral natuurlijke afwatering. (hoogteverschil) Echter ook door stuwen (regelen het water) tegenhouden. (droogte)

Page 20: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

20

February 11, 2015

nov 20­10:27

1.3 Waterproductie & watergebruik!

Waar komt ons drinkwater vandaan?

WATERWINNING!

Page 21: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

21

February 11, 2015

nov 20­10:48

Meeste water in NL wordt gewonnen uit grondwater!

neerslag

zakt in grond

bacteriën worden gefilterd

ijzer&kalk lossen op

Infiltratie

GRONDWATER

van 20m tot 200m

Page 22: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

22

February 11, 2015

nov 20­10:56

In westen van NL andere methode!

Waarom? Grondwater is er zout!

Drinkwater wordt gehaald uit *oppervlaktewater

Page 23: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

23

February 11, 2015

nov 20­11:41

Maar we have a problem!!

Oppervlakte water moet goed schoongemaakt worden!

Water wordt opgeslagen in *spaarbekkens!

Page 24: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

24

February 11, 2015

nov 20­11:48

Water

uit

de duinen!

Page 25: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

25

February 11, 2015

nov 20­11:48

Waarom zoetwaterwinning in de duinen?

- duinzand goed doorlaatbaar

- zout water is zwaarder dan zoet

- lichtere zoetwater vormt zoetwaterzak

- grote steden liggen dicht bij duingebieden

- belangrijk Waterwingebied

Rivierwater werd na duinen gepompt!

Page 26: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

26

February 11, 2015

nov 24­7:54

watergebruik in NL

Gemiddelde NL gebruikt PER DAG 120 L drinkwater!

Page 27: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

27

February 11, 2015

nov 24­7:59

Industrie:drinkwater voor industrieel watergebruik

Proceswater

(30L / geen grondstof)

- bijv groenten wassen

- flessen gewassen

Koelwater(om machines te koelen)

grootste verbruiker Elektriciteitscentrales

1.600L water verbruikLigging: aan rivieren en meren

Page 28: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

28

February 11, 2015

nov 24­8:21

Bron: CSE: 2013 I

Page 29: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

29

February 11, 2015

nov 24­8:23

Bron: CSE 2013 II

Page 30: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

30

February 11, 2015

nov 24­7:56

bron:CSE 2011 I

Page 31: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

31

February 11, 2015

nov 24­8:33

Page 32: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

32

February 11, 2015

nov 24­9:03

1.4 De waterschappenOppervlaktewater heeft een zelfreinigend vermogen. Natuurlijke bacteriën breken vervuiling af.

maar...Rioolwater? is te sterk vervuild. (douche, wc, waswater)

Rioolwater wordt dus eerst gezuiverd, vervolgens geloosd op oppervlaktewater.

Page 33: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

33

February 11, 2015

nov 24­18:23

Het meeste afvalwater komt van de huishoudens en bestaat uit

* organische vervuiling

Poep, opgeloste afvalstoffen en etensresten

Dit afvalwater wordt schoongemaakt door rioolzuiveringsinstallaties en staan vaak bij (grote) steden

Page 34: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

34

February 11, 2015

nov 24­20:15

Afvalwater bestaat uit verschillende onderdelen. Niet alles hoeft gezuiverd te worden maar het komt wel allemaal samen in het riool.

Zwart water:

- Veel (poep)bacteriën

- toilet

Grijs water:

- water van douche,

wasmachine en bad

- kan eenvoudig op oppervlakte water worden geloosd

Page 35: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

35

February 11, 2015

nov 24­20:19

Watervervuiling (4 soorten)

Chemische vervuiling

(industrie,

moeilijke schoonmaak)

Thermische vervuiling

- koelwater van industriewel schoon maar warm

Landbouw

Kunstmest en gif Brak water / verzilting

Page 36: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

36

February 11, 2015

nov 24­18:22

Water & overheid

Landelijk: ministerie van Infrastructuur & milieu

Uitvoering: Rijkswaterstaat

Regionaal / provinciaal: Waterschappenbestuur wordt door volk gekozen

Page 37: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

37

February 11, 2015

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

1. Waterkwaliteit

Water moet schoon zijn!

Page 38: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

38

February 11, 2015

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

2. Waterkwantiteit

Te veel? Goede afvoer

Te weinig? verhinderen van verdroging(bijv water vasthouden)

Page 39: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

39

February 11, 2015

nov 24­20:31

Wat zijn de taken van een waterschap?

3. Veiligheid

In stand houden van duinen, dijken, dammen, goede scheepvaart

Page 40: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

40

February 11, 2015

nov 26­11:04

WATER en de bedreigingen!

Page 41: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

41

February 11, 2015

nov 26­9:47

1.5 Water als bedreiging

Page 42: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

42

February 11, 2015

nov 26­11:10

* dijkverlegging

Page 43: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

43

February 11, 2015

dec 1­8:09

Dijkverlegging niet altijd mogelijk!

- ivm steden & dorpen

Optie:

Dijkverhoging / dijkverbreding

Page 44: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

44

February 11, 2015

dec 1­8:13

bron 4: Deltawerken

Page 45: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

45

February 11, 2015

dec 1­8:17

In steden bijv ook:

*wadi's

Page 46: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

46

February 11, 2015

dec 1­8:24

Page 47: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

47

February 11, 2015

dec 1­8:24

Page 48: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

48

February 11, 2015

dec 1­8:26

Page 49: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

49

February 11, 2015

dec 1­8:25

overloopgebieden!

Als de rivier een hoog waterpeil heeft (bijv steeds meer neerslag afvoer) dan mogen sommige gebieden 'overlopen'

Gevolg: waterpeil wordt lager!

Page 50: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

50

February 11, 2015

dec 1­8:31

Page 51: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

51

February 11, 2015

dec 1­8:28

Page 52: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

52

February 11, 2015

dec 1­8:53

Hst 2 Rivieren in China

Page 53: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

53

February 11, 2015

dec 2­13:01

2.1 Rivieren in China China een enorm land! 1.400.000.000 inwoners

meeste mensen wonen langs de kust & laagvlakten

Page 54: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

54

February 11, 2015

dec 2­13:05

Gemiddeld valt er 600 mm neerslag. Echter grote verschillen in het enorme land.

Veel reliëf hoogte verschillen in het landschap

Page 55: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

55

February 11, 2015

dec 2­13:09

*reliëf = hoogteverschillen in het landschap!

China trapsgewijs relief:

1. Hoogland Tibet (4.500 m)

2. hoogvlakte / *plateau 1000 - 2000 m

3. kustgebied (0 - 200m)

Hier wonen de meeste Chinezen

W O

Page 56: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

56

February 11, 2015

jan 4­12:34

Rivieren en waterkringloop

bovenloop: eerste stuk van de rivier. (vanaf de bron) Water stroomt er sneller. Veel reliëf.

functie rivier: zoet water naar zee brengen

Page 57: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

57

February 11, 2015

jan 4­12:34

Rivieren en waterkringloop

Middenloop: middelste deel v/d rivier. Water komt al meer op rust, minder reliëf

Page 58: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

58

February 11, 2015

jan 4­12:34

Rivieren en waterkringloop

benedenloop: laatste deel v/d rivier. meestal dicht bij zee. water is rustig (weinig reliëf bijv Nederland)

*delta

Page 59: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

59

February 11, 2015

jan 4­12:41

Waterkringloop

korte

kringloop

lange kringloop

Page 60: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

60

February 11, 2015

jan 5­8:02

waterkringloop boek:

de voortdurende verplaatsing van water

Page 61: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

61

February 11, 2015

jan 5­8:05

3 manieren van lange kringloop (afvoer naar zee)

1. regenwater en/of smeltwater via oppervlakte water (rivieren) naar zee

2. veel water zakt door de grond *infiltratie, ondergronds stroomt het naar rivieren (dit proces kan honderden / duizenden jaren duren)

3. verdamping of evaporatie via bomen en planten of verdamping via oppervlaktewater

Page 62: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

62

February 11, 2015

jan 5­8:16

CSE 2013 I

Page 63: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

63

February 11, 2015

jan 5­8:18

CSE 2013 II

Page 64: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

64

February 11, 2015

jan 5­8:09

CSE 2012 II

Page 65: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

65

February 11, 2015

jan 5­8:04

par 2.2 De Yangtze rivier: te veel water

kenmerken:

6.300 meter lang / stroomt net als alle rivieren naar zee

Page 66: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

66

February 11, 2015

jan 6­10:44

2 nieuwe begrippen: * stroomgebied = gebied wat afwatert op rivier

* waterscheiding: grens van het stroomgebied

Page 67: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

67

February 11, 2015

jan 7­8:08

Situatie bij ons:

stroomgebieden

water

scheiding

Page 68: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

68

February 11, 2015

jan 21­11:03

3.2 Te kort aan water; Israël.

- Conflictgebied tussen Israëliërs & Palestijnen!

- Wordt het water eerlijk verdeeld?

- rivier Jordaan speelt een belangrijke rol!

vult het meer van Kinneret

kanalen & pijpleidingen brengen water het hele land door!

bescherming aanslagen

Page 69: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

69

February 11, 2015

jan 6­10:42

Je hebt 2 soorten rivieren:

gletsjerrivier+

regenrivier

regenwater=

gemengde rivier

Bijv de Maas

Bijv Yangtse of de Rijn

Page 70: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

70

February 11, 2015

jan 5­8:01

debiet: de hoeveelheid water die op een bepaald punt in de rivier passeert.

Page 71: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

71

February 11, 2015

jan 7­9:27

Zomers bijv veel smeltwater en in de winter veel regenwater. Of in China (Yangtse) zomers veel smeltwater en regen!

De waterafvoer van een rivier

is niet altijd gelijk.

Schommelingen in waterafvoer

noemen we *regiem

Page 72: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

72

February 11, 2015

Corrupt???

Page 73: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

73

February 11, 2015

jan 7­9:34

Wateroverlast Yangtse rivier:

Door diverse (menselijke) handelingen

veel problemen:

- veel smeltwater zomer

- Veel regenwater zomer

- ontbossingen hellingen

gevolg

modderstromen

te vee zand in benedenloop

Page 74: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

74

February 11, 2015

mrt 2­8:24

Yangtse, de drieklovendam

http://www.youtube.com/watch?v=1FocN17N0SU

Page 75: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

75

February 11, 2015

mrt 2­8:26

China wilde bij 3 kloven s'werelds grootste stuwdam aanleggen

* geen internationale problemen!

Veel nadelen & voordelen

Page 76: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

76

February 11, 2015

mrt 2­9:18

• Levert veel geld op• regelt water doorvoer• levert veel energie op• grote watervoorraad (landbouw)• toerisme

voordelen

Page 77: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

77

February 11, 2015

mrt 2­9:21

Nadelen

• vervuiling van het (drink)water• slechte visvangst• milieuvervuiling (afval, vuilnisbelten)• gedwongen verhuizingen (1.100.000 inwoners)

Page 78: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

78

February 11, 2015

jan 8­8:09

schets:

drieklovendam

Page 79: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

79

February 11, 2015

jan 7­9:30

CSE 2012 II

Page 80: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

80

February 11, 2015

jan 8­8:17

CSE 2008 I

Page 81: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

81

February 11, 2015

Corrupt???

Page 82: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

82

February 11, 2015

jan 8­8:25

Page 83: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

83

February 11, 2015

jan 12­8:06

2.3 De gele Rivier: Te weinig water- Noord-China

- droger dan Yangtze

- gele kleur vanwege lössdeeltjes

wegspoelen / wegwaaien vruchtbare deeltjes

Page 84: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

84

February 11, 2015

jan 12­8:10

bodemerosie: het verdwijnen van de bovenste laag van de bodem. (wegspoelen / wegwaaien)

Page 85: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

85

February 11, 2015

jan 12­8:15

Problemen Gele rivier:

- zomermaanden bijna geen water meer.. WHY?

- snelle economische groei China

- snelle bevolkingsgroei (jaarlijks 10.000.000 Chinezen bij)

- watergebruik toegenomen Landbouw / Industrie / huishoudens

- hoge verdamping

GEVOLG

watertekort + vervuild water -> fabrieken

Page 86: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

86

February 11, 2015

jan 12­8:12

Uitputting grondwater

Door het water tekort halen de Noord Chinezen water uit een aquiver!

Bodemlaag met veel grondwater

water zakt door bodem

ondoordringbare laag

Page 87: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

87

February 11, 2015

jan 12­8:27

Problemen rondom de Chinese Aquiver

Chinezen zuigen de aquifer leeg! m.a.w. Er wordt meer water weggezogen dan dat er neerslag bij komt!!

#irrigatie

#grotesteden

#landbouw (akker nathouden)

#verdamping

Page 88: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

88

February 11, 2015

jan 12­8:08

Bronnen: Watercrisis in China?

kwantiteit

water

Page 89: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

89

February 11, 2015

jan 15­9:49

waterverbruik in China (bron 2)

Bevolkingsgroei & welvaartsgroei

- steeds meer Chinezen hebben een bad, vaatwasser, wasmachine

- meer vleeseters * 1 kilo rundvlees = 16.000 l water

Page 90: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

90

February 11, 2015

jan 15­9:48

vervuild water (bron 3)

Page 91: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

91

February 11, 2015

jan 15­10:55

• Water efficiënter gaan gebruiken: • meer doen met minder water.

> Water duurder maken.> Betere technieken gebruiken: > in irrigatie- landbouw

Bron 4: Zuiniger met water

Page 92: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

92

February 11, 2015

jan 8­8:29

https://www.youtube.com/watch?v=aW3neeRzKdo

bron 7 regen maken!

Page 93: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

93

February 11, 2015

jan 15­10:02

hst 3 Water in het Midden - Oosten

* kenmerk: droogte

Page 94: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

94

February 11, 2015

jan 19­9:06

3.1 Het Midden - Oosten

Droge gebieden; Steppe- en woestijnklimaat

100-200 mm p.j 0 - 100 mm p. j

- veel zon

- weinig wolken

- hoge temp

Page 95: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

95

February 11, 2015

jan 19­9:08

waterbalans is negatief in Midden-Oosten. = verdamping is dus groter dan de neerslag!

Page 96: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

96

February 11, 2015

jan 19­9:11

Niet overal erg droog. gebieden rond de Middellandse Zee hebben een Middellands Zeeklimaat!

(warme droge zomer, vochtige winter)

* neerslag ongelijk verdeeld

Page 97: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

97

February 11, 2015

jan 19­9:08

Toch grote steden in steppes en woestijnen. Denk aan Cairo (hoofdstad van Egypte) 18.000.000 mensen.

de Nijloase: een plek in de woestijn waar water te vinden is!

Page 98: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

98

February 11, 2015

jan 15­10:01

De Nijl uitgestrekt stroomgebiedbrengt (zoet) water uit vochtige tropische Afrika (bovenloop) naar het kurkdroge Egypte (benedenloop)

miljoenen Egyptenaren gebruiken het water voor irrigatie!

Page 99: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

99

February 11, 2015

jan 15­10:00

Andere rivieren met veel bevolkingsconcentraties zijn Eufraat, Tigris en Jordaan.

Page 100: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

100

February 11, 2015

jan 19­9:57

In het Midden-Oosten wordt vaak gebruik gemaakt van grondwater uit de *aquifers.

-> er zijn wel rivieren maar meeste staan droog in een jaar. Zo'n rivier noem je een wadi

(ook in NL tegenwoordig wadi's)

Page 101: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

101

February 11, 2015

jan 19­9:53

Aquifers zijn duizenden jaren oud. water heeft zich in duizenden jaren verzameld. We noemen dit *fossiel water.

-> echter als je water eruit haalt wordt het niet meer door neerslag bijgevuld.

NADEEL: = dus een vorm van niet duurzaam watergebruik

Page 102: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

102

February 11, 2015

jan 19­9:53

Bronoase: punt waar water in

een droog gebied

aan de oppervlakte komt.

Rivieroase

Page 103: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

103

February 11, 2015

jan 21­11:03

3.2 Te kort aan water; Israël.

- Conflictgebied tussen Israëliërs & Palestijnen!

- Wordt het water eerlijk verdeeld?

- rivier Jordaan speelt een belangrijke rol!

vult het meer van Kinneret

kanalen & pijpleidingen brengen water het hele land door!

bescherming aanslagen

Page 104: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

104

February 11, 2015

jan 26­8:15

Israël opgericht 1948.

Niet welkom in de Islamitische wereld

6 daagse Oorlog om water

Israël won, zij water, Jordanië & Syrie geen irrigatie! (landbouw & winst)

Page 105: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

105

February 11, 2015

jan 26­7:58

Israel heeft 2 belangrijke aquifers.

Bergaquifer & kustaquifer

Ligging van Noord-Zuid

ruzie met Palestijnen

krijgen maar weinig water

80% gaat naar Israelische nederzettingen

gazastrook

Palestijnen gebruiken meer water

grondwaterpeil daalt

giftige stoffen

Page 106: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

106

February 11, 2015

jan 26­8:26

Israel steeds meer waterproblemen!

- Natuurlijke oorzaak; toenemende droogte

(te weinig neerslag)

- Menselijke oorzaak (1) bevolkingsgroei

- Menselijke oorzaak (2) Ontwikkelingspeil nam toe (welvaart)

Page 107: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

107

February 11, 2015

jan 26­8:34

Midden-Oosten:-droogte, bevolkingstoename & welvaartstoename

Page 108: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

108

February 11, 2015

jan 26­8:35

Par 3.3 Midden - Oosten steeds minder water

Grenzen van watergebruik zijn in zicht.

- Waterwinning van Israel, Jordanië en Syrië zorgwekkend. - Steeds meer vervuiling & verzilting, waterkwaliteit slechter

Page 109: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

109

February 11, 2015

jan 28­9:34

Verdroging; Hoe zichtbaar?

Jordaan levert ieder jaar steeds minder water aan dode zee (laagste plek op aarde 416 meter)

- In aquifers daalt waterpeil

- steeds minder water bereikt de zee

verdroging neemt toe

Page 110: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

110

February 11, 2015

jan 28­9:32

Wat doe je eraan?

-> de vraag naar water verminderen!

Geen oppervlakte-irrigatie

80% water komt niet bij de plant

water komt via kanaaltjes & sloten

maar..beregening via buizen en slangen

of druppelirrigatie(5% water maar verloren wel kostbaar)

Page 111: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

111

February 11, 2015

jan 28­9:45

Andere oplossingen:

- water duurder maken (vraag neemt af)

-

zie sigaretten

Andere traditionele gewassen verbouwen Geen watervreters zoals suikerriet, citrus of rijst

Page 112: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

112

February 11, 2015

jan 28­9:49

vervolg- geen landbouw maar industrie / dienstensector

levert 75% meer op

- zuiveren van afvalwater / hergebruik

irrigatie

Page 113: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

113

February 11, 2015

jan 28­9:54

check:

Page 114: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

114

February 11, 2015

jan 28­9:52

3.4 meer aanbod van water

Page 115: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

115

February 11, 2015

feb 4­12:04

VAE: 2 moderne steden: Abu Dhabi & Dubai

Gebrek aan water?

Hoe doen ze dit?

* Ontzilten van zeewater

(fabrieken zetten zout zee water om in zoet)

veel kennis duur

winst uit aardolie

Page 116: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

116

February 11, 2015

feb 4­12:16

Ontzilting wordt wel goedkoper!

Ook Israël maakt er gebruik van!

LET OP: ONTZILTINGSFABRIEKEN alleen voor rijke landen!

Page 117: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

117

February 11, 2015

feb 4­12:40

Maar....Landbouw in VAE in binnenland verdriedubbeld door oppompen fossiel water middels aquifers!

gevolg: grondwaterpeil zakt, zout water in bodem neemt toe *verzilting

Page 118: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

118

February 11, 2015

feb 4­12:44

Oplossingen? (naast dure en niet duurzame maatregelen?)

WATER OPSLAAN!

'oogsten regenwater'opvang in opvangplaatsen

opslaan stuwdammen(droge periodes water vasthouden)

Page 119: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

119

February 11, 2015

feb 4­12:17

OF...

Aanvoer water vanuit Nat Turkije naar droge Midden-Oosten

Pijpleidingen

Water schepen

Page 120: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

120

February 11, 2015

feb 4­12:53

3.5 Bronnen: Het watergebruik vergeleken

genoeg water maar verkeerd gebruik! (niet schoon bijv)

Page 121: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

121

February 11, 2015

feb 5­11:54

Page 122: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

122

February 11, 2015

feb 5­11:05

Page 123: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

123

February 11, 2015

feb 5­11:52

rijk

Page 124: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

124

February 11, 2015

feb 6­8:45

Casus: Waterbeheer in het Midden - Oosten-> Waterconflicten!Neem internationale rivieren Eufraat & Tigris

Als Turkije stuwdam aanlegt is er minder water voor Syrië & Irak

water voor de akkers

Page 125: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

125

February 11, 2015

feb 6­8:58

bovenloopmiddenloop

benedenloop

Bijv Turkije

Bijv Syrië

Bijv Irak

rivier

stuwdam

voordelen: hydro-electriciteit, irrigatie, water vasthouden, kraan

Nadelen: ruzie met buurlanden, geen water, visvangst

Ataturk 60% minder water

90% minder water

Page 126: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

126

February 11, 2015

feb 6­9:15

Page 127: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

127

February 11, 2015

feb 6­9:48

Waterproblemen Nijl.

Uganda / bovenloop

Sudan / middenloop

Egypte / benedenloop

Page 128: Aantekening water (hst 1) pdf

Water aantekening.notebook

128

February 11, 2015

feb 6­8:57

Irrigatielandbouw