รายงานผลการจดอนดบความยาก-งาย ในการประกอบธรกจของธนาคารโลก ประจำป 2563

ดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอย (Protecting Minority Investors)

เผยแพรเมอวนท 17 มกราคม 2563 ทานสามารถ download เอกสารเผยแพรฉบบนไดจาก

www.sec.or.th

1

ทมา ธนาคารโลกไดจดทำรายงานความยาก-งายในการประกอบธรกจในเขตเศรษฐกจทวโลกเปนประจำทกป ตงแต พ.ศ. 2546 การจดอนดบดงกลาวจะพจารณาจากความยาก-งายในการประกอบธรกจใน 4 หวขอหลก ไดแก ข นตอนและระยะเวลาการใหบรการท เก ยวกบการดำเนนธรกจ การอำนวยความสะดวก ตนทนและคาใชจายในการประกอบธรกจ และกฎเกณฑหรอระเบยบท เก ยวของ โดยธนาคารโลกจะเกบขอมลจากแบบสอบถาม (Questionnaires) รายงานการปฏรป (Reform Update Memo) และการตรวจเย ยมสถานทปฏบตงาน (Site Visit) เพอนำขอมลมาใชในการจดอนดบในแตละป

สำนกงาน ก.ล.ต. เข าร วมการจ ดอ นด บด งกล าวในป 2550 (Doing Business 2007) ต อเน อง มาถงปจจบน โดยรบผดชอบตวชวด Protecting Minority Shareholder (การคมครองผลงทนเสยงขางนอย) รวมกบกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ตวชวดดงกลาวประเมนประสทธภาพของกฎหมายทเกยวกบ การใหความคมครองผลงทนเสยงขางนอย โดยแบงการประเมนออกเปน 2 หวขอ ไดแก Extent of conflict of interest regulation index (การประเมนกฎเกณฑทเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชน) วดประสทธภาพของกฎหมายในการใหความคมครองผถอหนจากการเขาทำธรกรรมทขดแยงทางผลประโยชนของกรรมการ ตลอดจนการอำนวยความสะดวกผถอหนในการฟองรองและเรยกคนผลประโยชนจากกรรมการทแสวงหาประโยชนจากทรพยสนของบรษทโดยมชอบ และ Extent of shareholder governance index (การประเมนการกำกบดแลกจการโดยผ ถอห น) วดความมประสทธภาพของกฎหมายและกฎเกณฑท เก ยวของกบการใหสทธผ ลงทน เสยงขางนอยในการมสวนรวมในการบรหารกจการของบรษท โดยแบงเปนหวขอยอยในการประเมนไดดงน

เพอใหการอำนวยความสะดวกในการประกอบธรกจเปนไปตามแนวทางของธนาคารโลก สำนกงาน ก.ล.ต. จงไดจดทำเอกสารฉบบนขน เพอสรางความตระหนกรเกยวกบการคมครองผลงทนเสยงขางนอย เสรมสรางความเขาใจเกยวกบทศทางการดำเนนการ เพอยกระดบการคมครองผลงทนใหสอดรบกบมาตรฐานสากลเพออำนวยความสะดวกใหแกภาคเอกชนไดอยางแทจรง

2

ประโยชนของการขบเคลอนความยาก-งายในการประกอบธรกจ หากผลการประเมนดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอยออกมาด จะเสรมสรางความมนใจและสามารถ

ดงดดนกลงทนตางชาตใหเขามาลงทนในประเทศไทยไดมากขน เกดการขบเคลอนเศรษฐกจใหเตบโตขน พรอมกบชวยพฒนาศกยภาพของตลาดทนไทย สงผลใหประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนสงขน นอกจากน นกลงทนทวไปยงไดรบประโยชนจากการเขารวมจดอนดบความยาก-งายในการประกอบธรกจดวย

I. ผลการจดอนดบดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอยของไทย

ผลการจดอนดบความยาก-งายในการประกอบธรกจ Doing Business Report 2020 (DB2020) ของธนาคารโลก ประเทศไทยไดอนดบท 21 ดขน 6 อนดบ จากอนดบท 27 ใน Doing Business 2019 (DB2019) และเปนอนดบท 5 ในเอเชยแปซฟก โดยดานทไทยไดรบอนดบและคะแนนทดขนมอย 2 ดาน ไดแก การขออนญาตกอสราง (Dealing with Construction Permits) และการคมครองผลงทนเสยงขางนอย (Protecting Minority Shareholder) ทสำนกงาน ก.ล.ต. รบผดชอบ

ในการประเมน DB2020 ตวชวดดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอยไดรบการจดอนดบเปนท 3 ของโลกรวมกบ New Zealand, Singapore และ Saudi Arabia ปรบตวขนจากอนดบท 15 ในการประเมน DB2019 โดยเปนรองเพยง Kenya และ Malaysia และไดรบการจดอนดบเปนท 2 ในระดบเอเชยแปซฟก รวมกบ Singapore โดยเปนรองจาก Malaysia และไดร บคะแนนรอยละ 86 ใน DB2020 ปรบตวข นจากคะแนน รอยละ 75 ใน DB2019

3

ตารางแสดงผลการประเมน DB2020 ของประเทศไทย จาก 190 ประเทศในโลก World Rankings and Scores

Ease of Doing Business 2020 Protecting Minority Investors อนดบ ประเทศ คะแนน อนดบ ประเทศ คะแนน

1 New Zealand 86.8 1 Kenya 92 2 Singapore 86.2 2 Malaysia 88 3 Hong Kong SAR, China 85.3 3 New Zealand 86 4 Denmark 85.3 3 Singapore 86 5 Korea, Rep. 84.0 3 Thailand 86 6 United States 84.0 3 Saudi Arabia 86 7 Georgia 83.7 7 Hong Kong SAR,

China 84 8 United Kingdom 83.5 7 Georgia 84 9 Norway 82.6 7 United Kingdom 84 10 Sweden 82.0 7 Canada 84 11 Lithuania 81.6 7 Kazakhstan 84 12 Malaysia 81.5 12 North Macedonia 82 13 Mauritius 81.5 13 United Arab

Emirates 80 14 Australia 81.2 13 Ireland 80 15 Taiwan, China 80.9 13 India 80 16 United Arab Emirates 80.9 13 Colombia 80 17 North Macedonia 80.7 13 South Africa 80 18 Estonia 80.6 18 Mauritius 80 19 Latvia 80.3 18 Israel 80 20 Finland 80.2 18 Slovenia 78 21 Thailand 80.1 21 Norway 78 22 Germany 79.7 21 Taiwan, China 78 23 Canada 79.6 21 Turkey 76 24 Ireland 79.6 21 Cyprus 76 25 Kazakhstan 79.6 25 Korea, Rep. 76 25 Bulgaria 76 25 Mongolia 76

4

ตารางแสดงผลการประเมน DB2020 ของประเทศไทย จาก 25 ประเทศในภมภาค East Asia and Pacific Rankings & Scores within East Asia & Pacific Group

Ease of Doing Business 2020 Protecting Minority Investors อนดบ ประเทศ คะแนน อนดบ ประเทศ คะแนน

1 Singapore 86.2 1 Malaysia 88 2 Hong Kong SAR, China 85.3 2 Singapore 86 3 Malaysia 81.5 2 Thailand 86 4 Taiwan, China 80.9 3 Hong Kong SAR,

China 84 5 Thailand 80.1 4 Taiwan, China 78 6 China 77.9 5 Mongolia 74 7 Brunei Darussalam 70.1 6 China 72 8 Vietnam 69.8 7 Indonesia 70 9 Indonesia 69.6 8 Papua New Guinea 60 10 Mongolia 67.8 8 Philippines 60 9 Vietnam 54 9 Fiji 54 10 Brunei Darussalam 40 10 Cambodia 40 10 Samoa 40

II. แบบสอบถาม

ธนาคารโลกจดอนดบการคมครองผลงทนเสยงขางนอยโดยแบงตวชวดเปน 2 หวขอไดแก Extent of conflict of interest regulation index (การประเมนกฎเกณฑทเก ยวกบความขดแยงทางผลประโยชน) และ Extent of shareholder governance index (การประเมนการกำกบดแลกจการโดยผถอหน) โดยในแตละหวขอสามารถแบงเปนหวขอยอยไดดงน

1. Extent of conflict of interest regulation

การประเมนกฎเกณฑทเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชน วดความมประสทธภาพของกฎหมายและกฎเกณฑ ในการใหความคมครองผถอหนจากการทกรรมการแสวงหาประโยชนจากทรพยสนของบรษทโดยมชอบผานขอเทจจรงสมมต โดยแบงหวขอในการประเมนออกเปน 3 หวขอยอย ไดแก Extent of disclosure, Extent of director liability และ Ease of shareholder suits

ทมา: www.doingbusiness.org

5

1.1 Extent of disclosure (การเปดเผยขอมล)

การเปดเผยขอมล วดความมประสทธภาพของกฎหมายทใชบงคบกบการเปดเผยขอมล การขออนมต ท ประช มผ ถ อห น ในการ เข าทำธรกรรมรายการท เก ยวโยงก นท กรรมการม conflict of interest ตามขอเทจจรงสมมต

ประเทศไทยมขอกำหนดเกยวกบการเปดเผยขอมลในการเขาทำรายการทเกยวโยงกน โดยรายการทมนยสำคญตองไดร บอนมตจากท ประชมผ ถ อห น และมการเปดเผยขอมลผ ท ม ส วนไดเสยและการ ตกลง เขาทำรายการทนทและในรายงานประจำป ทำใหไดคะแนนเตมในหวขอน โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 10/10 และไดคะแนน 10/10 ใน DB2020

Best regulatory performance: China, Malaysia, Thailand and UK

1.2 Extent of director liability (ความรบผดของกรรมการ)

ความรบผดของกรรมการ วดผลจากสทธของผถอหนในการเรยกใหกรรมการรบผด โดยผถอหนสามารถฟองกรรมการเพอเรยกรองใหกรรมการทเขาทำรายการเกยวโยงกนทขดกบประโยชนของบรษทรบผดและชดใชคาเสยหาย ในกรณทการเขาทำธรกรรมดงกลาวสงผลใหบรษทเสยหาย โดยนอกจากประสทธภาพในการเรยกคาเสยหายและการเรยกคนผลประโยชนจากกรรมการรวมถงการพนจากตำแหนงของกรรมการแลว ยงตองสามารถเพกถอนธรกรรมทไมเปนธรรมดงกลาวไดดวย

ประเทศไทยมกฎหมายทใหสทธแกผถอหนในการฟองเรยกคาเสยหายและเรยกคนผลประโยชนไดในกรณทกรรมการกระทำการหรอละเวนกระทำการอนไมเปนการปฏบตหนาทดวยความรบผดชอบ ระมดระวง และซอสตยสจรต จนเปนเหตใหกรรมการหรอผทเกยวของกบกรรมการไดรบประโยชนโดยมชอบ โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 7/10 และไดคะแนน 7/10 ใน DB2020

Best regulatory performance: Kenya, Cambodia and United Arab Emirates

1.3 Ease of shareholder suits (ความสะดวกในการฟองคดโดยผถอหน)

ความสะดวกในการฟองคดโดยผถอหน วดผลจากความยาก-งายในการดำเนนคดตอกรรมการโดยผลงทนเสยงขางนอย โดยผถอหนตองสามารถเขาถงเอกสารของบรษทเพอนำมาใชเปนหลกฐานในการดำเนนคด ได และตองสามารถเรยกคนคาใชจายในการดำเนนคดจากบรษทหรอกรรมการหากพสจนไดวากรรมการปฏบตหนาท โดยมชอบ

ประเทศไทยมกฎหมายทใหสทธผถอหนในการตรวจสอบงบการเงนและรายงานของผสอบบญช และ ใหสทธผถอหนซงมหนนบรวมกนไดไมนอยกวารอยละ 5 ของจำนวนหนทจำหนายไดทงหมดสามารถเขาชอกน ทำคำขอใหนายทะเบยนแตงต งผ ตรวจสอบ เพ อดำเนนการตรวจสอบกจการและฐานะการเงนของบรษท ตลอดจนตรวจสอบการดำเนนงานของคณะกรรมการดวยกได นอกจากนผถอหนยงสามารถเรยกเอกสารทอย ในครอบครองของบรษทเพอนำมาใชในการดำเนนคด และสามารถเรยกใหบรษทชดใชคาใชจายในการดำเนนคดในภายหลงได โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 8/10 และไดคะแนน 9/10 ใน DB2020

Best regulatory performance: Djibouti

6

2. Extent of shareholder governance การประเมนการกำกบดแลกจการโดยผถอหน เปนการประเมนสทธในการมสวนรวมในการบรหารกจการ

ของผลงทนเสยงขางนอยโดยแบง good governance ออกเปน 3 หวขอยอยดงน

2.1 Extent of shareholder rights (สทธของผถอหน)

สทธของผถอหน ครอบคลมสทธของผถอหนในการพจารณาอนมตเรองตาง ๆ เชน การขายทรพยสนทมนยสำคญ การออกหนเพ มทน การแตงต งและถอดถอนผสอบบญช การเปล ยนแปลงบรมสทธ รวมถงสทธใน การเรยกประชมผถอหน และสทธของผถอหนเดมทจะไดรบการเสนอขายหนเพมทนแบบ preemptive right โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 6/10 และไดคะแนน 5/6 ใน DB2020

Best regulatory performance: India Kazakhstan and Malta

2.2 Extent of ownership and control (การเปนเจาของและการควบคมกจการ)

การเปนเจาของและการควบคมกจการ ประเมนความมสวนรวมของผลงทนเสยงขางนอยในการตดสนใจในธรกรรมทสำคญ เพอใหไดคะแนนในหวขอน แตละเขตเศรษฐกจตองมกฎเกณฑทกำหนดใหคณะกรรมการตองประกอบดวยกรรมการอสระ กรรมการทไมมสวนรวมบรหาร และกรรมการตรวจสอบ ประธานกรรมการและกรรมการผ จ ดการใหญตองเปนคนละคนกน ผ ถ อห นตองสามารถถอดถอนกรรมการกอนครบวาระได การทำคำเสนอซอหนจากผถอหนทกรายเมอมการไดหนตงแตรอยละ 50 การจายปนผลภายในระยะเวลาทกฎหมายกำหนด การหามบรษทยอยไดมาซงหนทออกโดยบรษทแม โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 7/10 และไดคะแนน 6/7 ใน DB2020 Best regulatory performance: Bahrain, Colombia and Uzbekistan

2.3 Extent of corporate transparency (ความโปรงใสในการบรหารจดการบรษท)

ความโปรงใสในการบรหารจดการบรษท ไดแก ความโปรงใสในการเปดเผยการถอห นรอยละ 5 การเปดเผยคาตอบแทนผบรหาร และการดำรงตำแหนงในบรษทอนของกรรมการ การสงหนงสอนดประชม ผถอหนลวงหนา การเสนอวาระในการประชมผถอหนโดยผถอหน และการตรวจสอบงบการเงนโดยผสอบบญชและเปดเผยเปนการทวไป โดยใน DB2019 ประเทศไทยไดคะแนนในหวขอน 7/10 และไดคะแนน 6/7 ใน DB2020 Best regulatory performance: France, Norway, Taiwan and China

ตารางเปรยบเทยบคะแนนในตวชวดดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอยปจจบนกบขอมลยอนหลง 3 ป

หวขอ คะแนน 2017 2018 2019 2020

Extent of Disclosure 10/10 10/10 10/10 10/10 Extent of Director Liability 7/10 7/10 7/10 7/10 Ease of Shareholder Suits 7/10 8/10 8/10 9/10 Extent of Shareholder Right 4/10 5/10 6/10 5/6 Extent of Ownership and Control 5/10 7/10 7/10 6/7 Extent of Corporate Transparency 7/10 7/10 7/10 6/7 คะแนนความคมครองผลงทนเสยงขางนอย 66.67 73.33 75 86 อนดบตวชวดดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอย 27 16 15 3 หมายเหต : มากขน นอยลง คงท คะแนน x/y : x = คะแนนทได y = คะแนนเตม

7

III. การดำเนนการของสำนกงาน ก.ล.ต.

ในการจดอนดบ DB2020 ตวชวดดานการคมครองผลงทนเสยงขางนอย ไดรบการปรบอนดบดขนเปนอยางมากโดยเปนอนดบท 3 จาก 190 ประเทศทวโลก (สงขน 12 อนดบ) และในกลมประเทศภมภาค East Asia & Pacific ปรบขนอยในอนดบท 2 (รวมกบ Singapore) เปนรองเพยง Malaysia การปรบอนดบดงกลาวเปนผล มาจากการดำเนนการในเชงรกของสำนกงาน ก.ล.ต. ดงน

1. การชแจงการตอบแบบสอบถาม

สำนกงาน ก.ล.ต. ไดร เร มการประชมทางไกลกบผ ประเมนของธนาคารโลกเพ อช แจงการตอบแบบสอบถามเพ อเสรมสรางความเขาใจเก ยวกบกฎหมายไทยตอทมผ ประเมนของธนาคารโลกเม อวนท 11 กรกฎาคม 2562 ณ ททำการธนาคารโลก สำนกงานประเทศไทย ในการนสำนกงาน ก.ล.ต. ได เชญผแทนจากสำนกงานศาลยตธรรมและกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชยเขารวมชแจงดวย

2. การดำเนนการดานกฎหมาย

2.1 ดำเนนการแลวเสรจ

ออกหนงสอเวยนท กลต.จท-3.(ว) 18/2562 ถงบรษทจดทะเบยนทกบรษท ลงวนท 16 สงหาคม 2562 เพอขอความรวมมอบรษทจดทะเบยนในการแยกประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญออกจากกน และหนงสอเวยนท กลต.จท-3.(ว) 19/2562 ถงบรษททปรกษาทางการเงนทกบรษท ลงวนท 16 สงหาคม 2562 เพอขอความรวมมอทปรกษาทางการเงนในการแนะนำบรษท IPO ใหแยกประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญออกจากกน โดยภายหลงการออกหนงสอเวยนดงกลาวมบรษททแยกประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญออกจากกนเพมขนจำนวน 18 บรษท คดเปนประมาณรอยละ 3 ของบรษทจดทะเบยนทงหมด

8

2.2 อยระหวางดำเนนการ (1) ผลกดนการแกไขพระราชบญญตบรษทมหาชนจำกด พ.ศ. 2535 (“พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ”)

ใหรองรบระบบอเลกทรอนกส (e-meeting e-delivery และ e-proxy) เพออำนวยความสะดวกในการประกอบธรกจ ปจจบนรางพระราชบญญตฉบบดงกลาวอยระหวางการพจารณาของสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

(2) ศกษาเพอพจารณาความเปนไปไดในการแกไขกฎหมายในประเดนดงน 1. สทธของผถอหนในการฟองกรรมการบรษททกอใหเกดความเสยหายโดยประมาท 2. อำนาจศาลในการเพกถอนธรกรรมทกอใหเกดความเสยหายแกบรษท 3. การให preemptive right ตอผถอหนโดยอตโนมตในการเพมทน 4. การสงหนงสอนดประชมลวงหนา 21 วน

IV. บทสรป

ภาพรวมผลคะแนนและอนดบของประเทศไทยในตวชวดดานการค มครองผ ลงทนเสยงขางนอย ใน DB2020 ไดรบคะแนนรอยละ 86 อยในอนดบท 3 จากประเทศทเขารวมประเมนทงหมด 190 ประเทศ โดยเปนคะแนนและอนดบทดทสดเมอเทยบกบขอมล 3 ปยอนหลง โดยคะแนนของตวชวดยอยทงหมดมการพฒนาขนเปนสวนใหญและคงทจากปกอนหนา ซงเมอพจารณาในรายละเอยดแลวนำมาสบทสรปดงน

1. ตวชวดยอยทคะแนนปรบตวดขน แตมบางหวขอคำถามทไดรบคะแนนเพยงบางสวน คอ Ease of Shareholder Suits ในคำถามเกยวกบสทธของโจทก (ผถอหน) ในการซกถามพยานในระหวางการพจารณา1 ซงตามมาตรา 116 และมาตรา 117 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ไดกำหนดลำดบการเบกความพยานในชนศาลเทานน โดยไมไดมขอกำหนดใหคความตองขออนญาตศาลกอนการซกถามพยาน และมาตรา 118 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงกำหนดหามมใหคความถามคำถามอนไมเกยวกบประเดนแหงคด และคำถามทอาจทำใหบคคลใดตองรบโทษอาญาหรอเปนคำถามหมนประมาทพยาน โดยหากคความฝาฝนมาตรา 118 ศาลมอำนาจชขาดวาควรใหถามคำถามนนหรอไม ซงมไดเปนการกำหนดใหคความตองไดรบอนญาตจากศาลกอนจงจะซกถามพยานได ดงนน เพอทจะไดคะแนนเพมในขอน อาจตองมการอธบาย spirit ของกฎหมาย ประกอบกบชแจงเทยบเคยงกฎหมายตางประเทศเพอแสดงใหผประเมนเหนวาในตางประเทศตางมขอกำหนดเกยวกบ การหามถามนอกประเดนเชนเดยวกบประเทศไทย

2. ตวชวดยอยทคะแนนปรบตวดขน แตมบางหวขอคำถามทยงไมไดรบคะแนน มทงหมด 3 ตวชวด ไดแก

2.1 Extent of Shareholder Right ในคำถามเกยวกบสทธของผถอหนเดมในการจองซอหนใหม เพอการดำรงสดสวน (preemptive rights) โดยอตโนมตทกครงทบรษทออกหนใหม2 ซงกฎหมายไทยในปจจบนตามมาตรา 137 แหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ กำหนดวาบรษทจะเสนอขายห นเพ มทนใหแกผ ถ อห นเดม ตามสดสวน หรอตอประชาชน หรอตอบคคลอน ไมวาทงหมดหรอแตบางสวนกได โดยใหเปนไปตามมตทประชม ผถอหน โดยไมไดกำหนดใหบรษทตองเสนอขายหนทออกใหมแกผ ถอหนเดมโดยอตโนมตทกคร งทบรษท ออกหนใหม ประเทศไทยจงยงไมไดคะแนนเตมในขอนเนองจากผถอหนทกรายตองมสทธไดหนใหมโดยอตโนมต

1 Can the plaintiff directly question the defendant and witnesses at trial? 2 Do shareholders automatically receive preemption rights every time Buyer issues new shares?

9

2.2 Extent of Ownership and Control ในคำถามเกยวกบขอหามในการแตงตงบคคลเดยวกนเปนประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญ3 (CEO) ซงในปจจบนหลกการกำกบดแลกจการทด สำหรบบรษทจดทะเบยน ป 2560 หรอ CG Code 2017 กำหนดขอหามในเรองดงกลาว นอกจากน สำนกงาน ก.ล.ต. ยงไดออกหนงสอเวยนท กลต.จท-3.(ว) 18/2562 ถงบรษทจดทะเบยนทกบรษท ลงวนท 16 สงหาคม 2562 เพอขอความรวมมอบรษทจดทะเบยนในการแยกประธานกรรมการและกรรมการผ จดการใหญออกจากกน และหนงสอเวยนท กลต.จท-3.(ว) 19/2562 ถงบรษททปรกษาทางการเงนทกบรษท ลงวนท 16 สงหาคม 2562 เพอขอความรวมมอ ทปรกษาทางการเงนในการแนะนำบรษท IPO ใหแยกประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญออกจากกน ปจจบนมบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยมากกวารอยละ 90 ไดแยกตำแหนงประธานกรรมการและกรรมการผจดการใหญออกจากกนแลว

2.3 Extent of Corporate Transparency ในคำถามเก ยวกบการสงหนงสอนดประชมผ ถอหนลวงหนาอยางนอย 21 วนกอนวนประชม4 ปจจบน มาตรา 101 แหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ กำหนดใหคณะกรรมการจดสงหนงสอนดประชมใหผถอหนทราบไมนอยกวา 7 วนกอนวนประชม โดยขอบงคบของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยกำหนดใหบรษทตองแจงมตคณะกรรมการเกยวกบวนประชมผถอหน วาระการประชม และวนกำหนดรายชอผถอหน (record date) ภายในวนทคณะกรรมการบรษทมมต และแจงใหผลงทนทราบลวงหนาไมนอยกวา 14 วน กอนวน record date ดงนน หากพจารณาทางปฏบตการสงหนงสอนดประชม ใหแกผ ถอหน ผถอหนจะไดรบขอมลทครบถวนเปนเวลาอยางนอย 21 วนกอนวนประชมแลว นอกจากน จากขอมลของ ASEAN CG Scorecard 2017 พบวาบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยรอยละ 95 มการสงหนงสอนดประชมผถอหนลวงหนาอยางนอย 21 วนกอนวนประชม อยางไรกด อาจมความจำเปนในการปรบปรงกฎเกณฑเพ อใหมความชดเจนเก ยวกบกำหนด การสงหนงสอนดประชมไมนอยกวา 21 วนกอนวนประชม

3. ต วช ว ดย อยท คะแนนคงท จากป ก อนหนาและมห วข อทย งไม ได คะแนนเต มค อ Extent of Director Liability ซงได 7 คะแนน จากคะแนนเตม 10 คะแนน โดยหวขอคำถามทยงไมไดรบคะแนนเตม ไดแก

3.1 คำถามเกยวกบสทธของผถอหนในการฟองกรรมการบรษทเพอเรยกคาเสยหายจากการเขาทำธรกรรมทมความขดแยงทางผลประโยชน5 ซงกฎหมายไทยในปจจบนตามมาตรา 85 แหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯและมาตรา 89/18 แหงพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย พ.ศ. 2535 (“พ.ร.บ. หลกทรพยฯ”) ใหสทธผถอหนในการฟองเรยกคาเสยหายและเรยกคนผลประโยชนไดตามลำดบ ในกรณทกรรมการกระทำการหรอละเวนกระทำการอนไมเปนการปฏบตหนาทดวยความรบผดชอบ ระมดระวง และซอสตยสจรต (fiduciary duty) จนเปนเหตใหบรษทไดรบความเสยหาย ตามข อ เท จจร งสมมต การกระทำของ Mr. James ในฐานะกรรมการ ท เ สนอให บร ษท เขาทำธรกรรมกบบรษททตนเปนผถอหนในราคาทสงกวาราคาตลาด แมวาการเขาทำรายการดงกลาวจะไดรบอนมตจากผถอหนโดยปฏบตตามขนตอนทกฎหมายและกฎเกณฑกำหนดไวอยางครบถวนตามทกำหนดโดยมาตรา 89/12 และมาตรา 89/13 แหง พ.ร.บ. หลกทรพยฯ ซง Mr. James อาจอาศยบทบญญตตามมาตรา 89/11(1) วาตนไมไดกระทำการอนเปนการขดหรอแยงกบประโยชนของบรษทอยางมนยสำคญตามมาตรา 89/10(3) อยางไรกด หากพจารณาขอเทจจรงสมมตท Mr. James เสนอใหบรษทเขาทำธรกรรมกบบรษททตนเปนผถอหน

3 Is it forbidden to appoint the same individual as CEO and chairperson of the board of directors? 4 Must a detailed notice of general meeting be sent 21 days before the meeting? 5 Can shareholders hold Mr. James liable for the damage the transaction caused to Buyer?

10

ในราคาทสงกวาราคาตลาดและเปนผลใหบรษทไดรบความเสยหาย อาจพจารณาไดวาการกระทำของ Mr. James เปนกระทำการอนไมเปนการปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตแลว เนองจากพจารณาไดวาการเขาทำรายการดงกลาวไมไดกระทำการโดยสจรตเพอประโยชนสงสดของบรษทเปนสำคญ และมไดมจดมงหมายโดยชอบและเหมาะสม ดงนน ผถอหนจงสามารถใชสทธตามมาตรา 85 แหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ และมาตรา 89/18 แหง พ.ร.บ. หลกทรพยฯ ฟองเรยกคาเสยหายและเรยกคนผลประโยชนได

3.2 คำถามเกยวกบอำนาจศาลในการเพกถอนธรกรรมทมความขดแยงทางผลประโยชนในกรณท ผถอหนชนะขอพพาทอนเกยวกบธรกรรมดงกลาว6 ซงกฎหมายไทยในปจจบน มาตรา 108 แหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ กำหนดใหผถอหนไมนอยกวา 5 คน หรอผถอหนซงมหนรวมกนไดไมนอยกวารอยละ 20 ของจำนวนหนทจำหนายไดแลวทงหมด สามารถรองขอใหศาลสงเพกถอนมตในการประชมผถอหนได ในกรณทมการนดประชมหรอลงมตโดยฝาฝนขอบงคบหรอบทบญญตแหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ และมาตรา 89/30 แหง พ.ร.บ. หลกทรพยฯ กำหนดใหผถอหนซงมสทธออกเสยงรวมกนไมนอยกวารอยละ 5 ของจำนวนสทธออกเสยงทงหมดของบรษทสามารถรองขอใหศาลสงเพกถอนมตในการประชมผถอหนได ในกรณทมการสงหนงสอนดประชมหรอลงมตโดยไมปฏ บ ต ตามบทบ ญญต ในหมวด 3/1 แห ง พ.ร .บ. หล กทร พย ฯ ด งน น หากข อเท จจร งปรากฏวา การนดประชมและการลงมตเปนไปตามขอบงคบหรอบทบญญตแหง พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ หรอเปนไปตามบทบญญตในหมวด 3/1 แหง พ.ร.บ. หลกทรพยฯ แลว ผถอหนจะไมสามารถขอใหศาลเพกถอนมตทประชม ผถอหนทอนมตธรกรรมทมความขดแยงทางผลประโยชนไดตามมาตรา 108 ได

จากผลคะแนนดงกลาว แสดงใหเหนวามความจำเปนในการปรบปรงกฎหมายเพอใหศาลสามารถ เพกถอนธรกรรมทมความขดแยงทางผลประโยชนได

6 Can a court void the transaction upon a successful claim by shareholders?

11

V. ภาคผนวก

แบบสอบถาม DB2020 คำตอบทปรากฏในตารางเปนคำตอบตาม Doing Business Report 2020 ของธนาคารโลก

1.1 Extent of disclosure

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Whose decision is sufficient to approve the Buyer-Seller transaction ? Ans. Shareholders excluding interested parties

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 101 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/12 และมาตรา 89/13 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 21/2551 - ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บจ/ป 22-01

3/3

2 Must an external body review the terms of the transaction before it takes place? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 33 มาตรา 80 และมาตรา 102

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/12 และมาตรา 89/13 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 21/2551 - ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บจ/ป 22-01

1/1

3 Must Mr. James disclose his conflict of interest to the board of directors? Ans. Full disclosure of all material facts

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 88(1) - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/14 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 2/2552

2/2

4 Must Buyer disclose the transaction in periodic filings (e.g. annual reports)? Ans. Disclosure on the transaction and the conflict of interest

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 88(1) และ มาตรา 114(3)

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 44/2556

2/2

5 Must Buyer immediately disclose the transaction to the public? Ans. Disclosure on the transaction and the conflict of interest

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/12 และมาตรา 89/13 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ.21/2551 - ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บจ/ป 22-01

2/2

Total 10/10

12

1.2 Extent of director liability index

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Can shareholders representing 10% of Buyer's share capital sue for the damage the transaction caused to Buyer? Ans. Yes

- ป.พ.พ. มาตรา 104 และมาตรา 227 - พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/8 มาตรา 89/10

มาตรา 89/20 และมาตรา 89/21

1/1

2 Can shareholders hold Mr. James liable for the damage the transaction caused to Buyer? Ans. Not liable

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/7 มาตรา 89/10

มาตรา 89/11 และมาตรา 89/18

0/2

3 Can shareholders hold the other directors liable for the damage the transaction caused to Buyer? Ans. Liable if unfair or prejudicial

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 และมาตรา 91(3) - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/7 มาตรา 89/8

มาตรา 89/10 และมาตรา 89/18

2/2

4 Must Mr. James pay damages for the harm caused to Buyer upon a successful claim by shareholders? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/3 มาตรา 89/4

มาตรา 89/6 มาตรา 89/7 มาตรา 89/18 มาตรา 281/2 มาตรา 297/1(3) และ มาตรา 317/4(4)

- ประกาศคณะกรรมการกำกบหลกทรพยและ ตลาดหลกทรพย ท กจ. 3/2560

1/1

5 Must Mr. James repay profits made from the transaction upon a successful claim by shareholders? Ans. Yes

1/1

6 Is Mr. James disqualified upon a successful claim by shareholders? Ans. Yes

1/1

7 Can a court void the transaction upon a successful claim by shareholders? Ans. Voidable if negligently concluded

- ป.ว.พ. มาตรา 254 และมาตรา 255 - พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 และ

มาตรา 108 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/18 มาตรา 89/19

มาตรา 89/30 และมาตรา 281/2 วรรคสอง

1/2

Total 7/10

13

1.3 Ease of shareholder suits index

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Before suing, can shareholders representing 10% of Buyer's share capital inspect the transaction documents? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 126 และมาตรา 128 1/1

2 Can the plaintiff obtain any documents from the defendant and witnesses at trial? Ans. Any relevant document

ป.ว.พ. มาตรา 87 มาตรา 88 และมาตรา 90 3/3

3 Can the plaintiff request categories of documents from the defendant without identifying specific ones? Ans. Yes

ป.ว.พ. มาตรา 88 และมาตรา 98 คำพพากษาฎกาท 2311-2314/2532, 364/2536, 372/2553

1/1

4 Can the plaintiff directly question the defendant and witnesses at trial? Ans. Preapproved questions only

ป.ว.พ. มาตรา 112 มาตรา 116 และมาตรา 117 1/2

5 Is the level of proof required for civil suits lower than that of criminal cases? Ans. Yes

- ป.ว.พ. มาตรา 104 - ป.ว.อ มาตรา 227

1/1

6 Can shareholder plaintiffs recover their legal expenses from the company? Ans. Yes regardless of outcome

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ 89/18 - พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 85 และมาตรา 86 - ป.พ.พ. มาตรา 150 - ป.ว.พ. มาตรา 149 มาตรา 150 มาตรา 152

มาตรา 161 และตาราง 6 คาทนายความ - คำพพากษาศาลฎกาท 1260/2543

2/2

Total 9/10

1.4 Extent of shareholder rights

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Does the sale of 51% of Buyer's assets require shareholder approval? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 107(2)(ก) - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/29(1) - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท

ทจ. 20/2551 - ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

บจ/ป 21-01

1/1

14

Indicator Applicable Law 2020 score

2 Can shareholders representing 10% of Buyer's share capital call for a meeting of shareholders? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 100 (แกไขเพมเตมโดยขอ 9 แหงคำสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ท 21/2560)

1/1

3 Must Buyer obtain its shareholders’ approval every time it issues new shares? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 136 - ขอ 12(4)(ค) ขอ 27(4) และขอ 38(4) ประกาศ

คณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 39/2559 และ ขอ 9 และขอ 15 แหงประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ทจ.72/2558

1/1

4 Do shareholders automatically receive preemption rights every time Buyer issues new shares? Ans. No

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 136 และมาตรา 137 0/1

5 Must shareholders approve the election and dismissal of the external auditor? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 35(7) และมาตรา 120

1/1

6 Are changes to the rights of a class of shares only possible if the holders of the affected shares approve? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 18(4) มาตรา 30(5)(6) มาตรา 31 มาตรา 65 และ มาตรา 102 วรรคสอง

1/1

Total 5/6

1.5 Extent of ownership and control

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Is it forbidden to appoint the same individual as CEO and chairperson of the board of directors? Ans. No

CG code 2017 0/1

2 Must the board of directors include independent and nonexecutive board members? Ans. Yes

- ขอ 17(1) ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 39/2559

- ขอ 60(1) ขอบงคบตลาดหลกทรพย บจ/ร 01-00

1/1

3 Can shareholders remove members of the board of directors without cause before the end of their term? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 71 มาตรา 72(4) และมาตรา 76

1/1

15

Indicator Applicable Law 2020 score

4 Must the board of directors include a separate audit committee exclusively comprising board members? Ans. Yes

- ขอ 17(3) ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 39/2559

- ขอ 60(2) ขอบงคบตลาดหลกทรพย บจ/ร 01-00

1/1

5 Must a potential acquirer make a tender offer to all shareholders upon acquiring 50% of Buyer? Ans. Yes

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 247 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 12/2554

1/1

6 Must Buyer pay declared dividends within a maximum period set by law? Ans. Yes

พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 115

1/1

7 Is a subsidiary prohibited from acquiring shares issued by its parent company? Ans. Yes

- ขอ 15(1) ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 39/2559

- ขอ 21 ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท ทจ. 40/2557

1/1

Total 6/7

1.6 Extent of corporate transparency

Indicator Applicable Law 2020 score

1 Must Buyer disclose direct and indirect beneficial ownership stakes representing 5%? Ans. Yes

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 มาตรา 246 และมาตรา 258

- ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท 44/2556 และทจ. 28/2554

- ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บจ/ป 21-01 และบจ/ป 22-01

1/1

2 Must Buyer disclose information about board members’ primary employment and directorships in other companies? Ans. Yes

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท

ทจ. 44/2556

1/1

3 Must Buyer disclose the compensation of individual managers? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 114 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท

ทจ. 44/2556

1/1

4 Must a detailed notice of general meeting be sent 21 days before the meeting? Ans. No

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 101 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน ท

ทจ. 39/2559 ทจ. 17/2561 ทจ. 40/2557 ทจ. 73/2558 ทจ. 41/2561

0/1

16

Indicator Applicable Law 2020 score

- CG Code 2017 - ขอบงคบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

บจ/ป 21-01 บจ/ป 22-01 บจ/ป 11-00

5 Can shareholders representing 5% of Buyer’s share capital put items on the general meeting agenda? Ans. Yes

พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 89/28 1/1

6 Must Buyer's annual financial statements be audited by an external auditor? Ans. Yes

- พ.ร.บ. บรษทมหาชนฯ มาตรา 112 และมาตรา 121 - พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน

ท ทจ. 44/2556

1/1

7 Must Buyer disclose its audit reports to the public? Ans. Yes

- พ.ร.บ. หลกทรพยฯ มาตรา 56 และมาตรา 60 - ประกาศคณะกรรมการกำกบตลาดทน

ท ทจ. 44/2556

1/1

Total 6/7

กำหนดการประเมน Ease of Doing Business 2021