17
การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลองกอง (หนอนชอนเปลือก เพลี้ยแป ้ง และราดา) ในจังหวัดตรัง The Extended Project of Integrated Pest Management Control Technologies (Bark Eating Caterpillar, The Mealybug and Sooty Mold ) of Longkong (Lansium Domesticum ) in Trang Province. กลอยใจ คงเจี้ยง 1 สุนันท์ ถีราวุฒิ 2 สมชาย ทองเนื้อห ้า 1 แพรวพรรณ เกษมูล 1 บทคัดย่อ การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลองกอง (หนอนชอนเปลือก เพลี ้ย แป้ง และราดา ) ในจังหวัดตรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกษตรกรได้มีโอกาสศึกษา เรียนรู้ และแลกเปลี่ยนความรู้ กับนักวิชาการและเกษตรกรด้วยกันเอง นาไปใช้ในแปลงของเกษตรกรเอง และแนะนาให้เกษตรกรรายอื่น ๆ ในพื ้นที่ดาเนินการทดลองในแปลงเกษตรกรอาเภอวังวิเศษจานวน 5 ราย อาเภอเมืองจานวน 1 ราย อาเภอย่าน ตาขาวจานวน 2 ราย อาเภอนาโยงจานวน 1 ราย และอาเภอปะเหลียนจานวน 1 ราย โดยให้เกษตรกรใช้ เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลองกอง (หนอนชอนเปลือก เพลี ้ยแป้ง และราดา ) ดาเนินการ ระหว่างเดือนมีนาคม 2556 - มิถุนายน 2558 ผลการศึกษา พบว่า การใช้ไส้เดือนฝอยกาจัดหนอนชอนเปลือกใน ปี 2556 2557 และปี 2558 ทาให้ปริมาณหนอนชอนเปลือกลดลงเฉลี่ย 86.95 73.78 และ 64.42 เปอร์เซ็นต์ ตามลาดับ ปริมาณการเข้าทาลายของแมลงวันทองเฉลี่ยอยู่ที่ระหว่าง 3-36 ตัวต่อวันต่อกับดัก ในปี 2556 และปี 2557 ปริมาณการเข้าทาลายของราดาเฉลี่ยอยู่ที่ระดับ 3.01 และ 2.81 ในขณะที่เพลี ้ยแป้งไม่พบการเข้าทาลายทั ้ง สองปี ในปี 2556/ 2557 ผลผลิตลองกองเฉลี่ย 1,258.43 กิโลกรัมต่อไร่โดยให้ผลผลิตเกรด A เฉลี่ย 22.77 เปอร์เซ็นต์ B เฉลี่ย 25.37 เปอร์เซ็นต์เกรด C เฉลี่ย 24.12 เปอร์เซ็นต์และตกเกรดเฉลี่ย 22.74 เปอร์เซ็นต์ ในปี 2557/2558 ผลผลิตลองกองเฉลี่ย 1,566.75 กิโลกรัมต่อไร่โดยให้ผลผลิตเกรด A เฉลี่ย 24.35 เปอร์เซ็นต์ เกรด B เฉลี่ย 29 เปอร์เซ็นต์เกรด C เฉลี่ย 29.80 เปอร์เซ็นต์และตกเกรดเฉลี่ย 16.72 เปอร์เซ็นต์ รายได้สุทธิเฉลี่ยของ เกษตรกรในปี 2556/2557 และปี 2557/2558 เท่ากับ 12,504.60 และ 17,424.15 บาทต่อไร่ เกษตรกรที่เข้าร ่วม โครงการมีความพึงพอใจที่มีต่อกระบวนการทางานของเจ้าหน้าที่อยู่ในระดับมากที่สุด ความพึงพอใจของ เกษตรกรที่มีต่อโครงการ และการยอมรับเทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลองกองอยู่ในระดับมาก คาสาคัญ : ลองกอง, หนอนชอนเปลือก, จังหวัดตรัง Keywords : Longkong, Bark Eating, Trang Province 1 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรตรัง จังหวัดตรัง 2 ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรสงขลา จังหวัดสงขลา

การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

การขยายผลการใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชลองกอง (หนอนชอนเปลอก เพลยแปงและราด า) ในจงหวดตรง The Extended Project of Integrated Pest Management Control Technologies (Bark Eating Caterpillar,

The Mealybug and Sooty Mold ) of Longkong (Lansium Domesticum ) in Trang Province.

กลอยใจ คงเจยง1 สนนท ถราวฒ2 สมชาย ทองเนอหา1 แพรวพรรณ เกษมล1

บทคดยอ การขยายผลการใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชลองกอง (หนอนชอนเปลอก เพลยแปง และราด า ) ในจงหวดตรง มวตถประสงคเพอใหเกษตรกรไดมโอกาสศกษา เรยนร และแลกเปลยนความรกบนกวชาการและเกษตรกรดวยกนเอง น าไปใชในแปลงของเกษตรกรเอง และแนะน าใหเกษตรกรรายอน ๆ ในพนทด าเนนการทดลองในแปลงเกษตรกรอ าเภอวงวเศษจ านวน 5 ราย อ าเภอเมองจ านวน 1 ราย อ าเภอยานตาขาวจ านวน 2 ราย อ าเภอนาโยงจ านวน 1 ราย และอ าเภอปะเหลยนจ านวน 1 ราย โดยใหเกษตรกรใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชลองกอง (หนอนชอนเปลอก เพ ลยแปง และราด า ) ด าเนนการระหวางเดอนมนาคม 2556 - มถนายน 2558 ผลการศกษา พบวา การใชไสเดอนฝอยก าจดหนอนชอนเปลอกในป 2556 2557 และป 2558 ท าใหปรมาณหนอนชอนเปลอกลดลงเฉลย 86.95 73.78 และ 64.42 เปอรเซนต ตามล าดบ ปรมาณการเขาท าลายของแมลงวนทองเฉลยอยทระหวาง 3-36 ตวตอวนตอกบดก ในป 2556 และป 2557 ปรมาณการเขาท าลายของราด าเฉลยอยทระดบ 3.01 และ 2.81 ในขณะทเพลยแปงไมพบการเขาท าลายทงสองป ในป 2556/2557 ผลผลตลองกองเฉลย 1,258.43 กโลกรมตอไรโดยใหผลผลตเกรด A เฉลย 22.77 เปอรเซนต B เฉลย 25.37 เปอรเซนตเกรด C เฉลย 24.12 เปอรเซนตและตกเกรดเฉลย 22.74 เปอรเซนต ในป 2557/2558 ผลผลตลองกองเฉลย 1,566.75 กโลกรมตอไรโดยใหผลผลตเกรด A เฉลย 24.35 เปอรเซนต เกรด B เฉลย 29 เปอรเซนตเกรด C เฉลย 29.80 เปอรเซนตและตกเกรดเฉลย 16.72 เปอรเซนต รายไดสทธเฉลยของเกษตรกรในป 2556/2557 และป 2557/2558 เทากบ 12,504.60 และ 17,424.15 บาทตอไร เกษตรกรทเขารวมโครงการมความพงพอใจทมตอกระบวนการท างานของเจาหนาทอยในระดบมากทสด ความพงพอใจของเกษตรกรทมตอโครงการ และการยอมรบเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชลองกองอยในระดบมาก ค าส าคญ : ลองกอง, หนอนชอนเปลอก, จงหวดตรง Keywords : Longkong, Bark Eating, Trang Province

1 ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตรง จงหวดตรง 2 ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา จงหวดสงขลา

Page 2: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

2

ค าน า ลองกองเปนไมผลเศรษฐกจทส าคญในพนทภาคใตตอนลาง เปนทรจกและนยมในรสชาตหอมหวาน

ของคนทวไป พนทปลกทงประเทศทใหผลผลตในป 2554 เนอท 178,140 ไร ผลผลตรวม 11,080 ตน แหลงผลตสวนใหญอยทางภาคใต ไดแกนราธวาส ยะลา ปตตาน สงขลาและสตล ซงในปนผลผลตลองกองออกในปรมาณนอยกวาป 2552 ซงมผลผลตรวม 156,190 ตน ทงนเนองจากสภาพภมอากาศแปรปรวนมาก และปญหาศตรพช ในป 2554 พบวาเกดสภาวะแลงเปนเวลานานท าใหลองกองไมออกดอกและตดผล ลองกองเปนไมผลทมการสงออกนอย เนองจากมขอจ ากดในเรองอายการเกบรกษาสนประมาณ 4-6 วน สภาพอณหภมหอง ผวคล า และหลดรวงงาย ท าใหไมสามารถสงไปขายไดไกล ซงการสงออกผลผลตในป2550 ปรมาณ1,480 ตน มลคา 23 ลานบาท ประเทศ สหรฐอเมรกา แคนาดา เวยดนาม จน สาธารณรฐเยอรมน อนโดนเซย(ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2551 ) และสงคโปร (จากการวเคราะหพนทแบบเกษตรกรมสวนรวม, 2551) จากการส ารวจของศรนณาและคณะ (2553) พบวาปญหาการผลตลองกองของเกษตรกรผปลกลองกองในจงหวดพทลง สงขลาและสตล ทพบสวนมาก คอ หนอนชอนเปลอกลองกอง แมลงวนผลไม มดคนไฟ และมดด า สวนปญหาโรค พบราด าทผลผลต ราสชมพ และปญหาผลรวง ผลแตก เนองจากไดรบน ามากเกนหลงจากกระทบแลง ส าหรบวธปองกนเกษตรกรสวนใหญจะไมปองกนก าจด เปนเหตใหผลผลตลองกองมคณภาพต าตกเกรด ขายไมไดราคา และไมสามารถสงอออกได นอกจากนยงมรายงานการตรวจตดตามศตรพชในผลไมลองกองทสงเขาจ าหนายทกวางโจว ประเทศจน (ตามหนงสอของฝายการเกษตร ประจ ากงสลใหญ ณ นครกวางโจว ทกษ0215(6)01/257) ลว 13 กนยายน 2550 เรองสภาพลองกองไทยทสงมาขายยงตลาดจน) พบวา มลองกองสภาพด ลกตดชอแนนมศตรตดนอยมประมาณ 30 เปอรเซนต ลองกองทชอไมดลกหลดรวงมศตรพชนอย 30% ลองกองทมราด า เพลยแปงมดด าและศตรอน ๆ ตดมามากเหนชดประมาณ 30 เปอรเซนต ผลเนาเสยหายและผลแตกใชไมไดประมาณ 10 เปอรเซนต

ทงนไดมขอคดเหนกรณทจะสงลองกองไปขายตางประเทศควรมการเตรยมการและการจดการศตรพชทเหมาะสมตงแตในระดบแปลงปลกจนถงกอนการสงออกตลอดจนการใชเทคโนโลยหลงการเกบเกยวทเหมาะสมดวย ซงกรมวชาการเกษตรมระบบการตรวจรบรองแหลงผลตพช (GAP) เปนวธการหนงในการควบคมระบบการผลตเพอใหไดผลผลตทมคณภาพ ปราศจากสารพษ ปราศจากศตรพช

ส าหรบพนทปลกของจงหวดตรงในป 2554 มพนทปลกรวมประมาณ 6,844ไร ผลผลตทเกบเกยวไดประมาณ 349ตน ผลผลตเฉลย 32กก./ไร พนทปลกสวนใหญอยในเขตอ าเภอยานตาขาว หวยยอด ปะเหลยน รษฏา เมองตรง (ส านกสงเสรมและพฒนาการเกษตรเขตท 5 จงหวดสงขลา, 2554) มเกษตรกรเขารวมโครงการ GAP ในพนทจงหวดตรง จ านวน 814 ราย พนท 2,342.4 ไร

ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตรงด าเนนการโครงการขยายผลการใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชส าหรบลองกองในเขตพนทรบผดชอบ เพอใหเกษตรกรในเครอขายของบรษทสงออกหรอเกษตรกรผเขารวมโครงการ GAP ไดมโอกาสศกษา เรยนร และแลกเปลยนความรกบนกวชาการและเกษตรกรดวยกนเอง รวมถงน าไปใชในแปลงของเกษตรกรเอง และแนะน าใหเกษตรกรรายอน ๆ ในพนทตอไปซงจะน าไปสการผลตลองกองทมคณภาพปลอดจากศตรพชตาง ๆ ในลองกอง ไดแก หนอนชอนเปลอก เพลยแปง และราด า เปนตน

Page 3: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

3

วสดอปกรณและวธการ 1) คดเลอกเกษตรกรในพนทเปาหมาย ดงน ด าเนนงานในพนทอ าเภอทปลกลองกองมากของจงหวดตรง โดยคดเลอกเกษตรกรผผลตลองกองทเปนผเขารวมโครงการ GAP โดยคดเลอกเกษตรกรผผลตลองกอง จ านวน 10 รายๆละ 1 ไร รวม 10 ไร 2) ด าเนนการขยายผลเทคโนโลยการผลตและปองกนก าจดศตรพช (หนอนชอนเปลอก เพลยแปง และราด า) แบบผสมผสานในสวนลองกองตามค าแนะน าของกรมวชาการเกษตร

ด าเนนการเพอใหไดลองกองคณภาพและปราศจากศตรพชทมปญหาในการสงออก จะตองมการจดการสวนและดแลทถกตองและเหมาะสมจนถงเกบเกยวและหลงการเกบเกยวดงน

การเตรยมความพรอมตน ด าเนนการหลงการเกบเกยวผลผลตลองกอง ตดแตงกง กงทควรตดทง ไดแก กงแหง กงไมสมบรณ และกงทเปนโรค รวมทงตดขวผลทตดอยทกงทงไป หากพบมกงแขนง หรอกงกระโดงทแตกออกมาใหมหลงการตดแตงกงครงแรก และอยในต าแนงทไมเหมาะสม ตองตดแตงอกครงหนง -ใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 2 กโลกรมตอตนตอป และใสปยคอก อตรา 25-30 กโลกรมตอตนตอป หรอปยอนทรยอดเมด 5 กโลกรมตอตนตอป เพอบ ารงตน และเรงการแตกใบออน

-ปองกนก าจดหนอนชอนเปลอกลองกอง 1 การเขตกรรม

1.1 ปรบปรงตนลองกองใหมสภาพสมบรณ โดยใหน า และใหปยทเหมาะสม ตามการวนจฉยและค าแนะน าในแตละสภาพแตกตางกน

1.2 ก าจดวชพช และแหลงอาศยของหนอน ใหเหมาะสมรวมทงอนรกษศตรธรรมชาตอน ๆเชนนกและกระแต ชวยก าจดหนอนไดเปนอยางด

1.3 บรเวณโคนตนควรปรบสภาพใหมความชนทเหมาะสม โดยใหมวชพชขนปกคลมบาง เพอเปนทอยอาศยของแมลงศตรธรรมชาต เชนมดแมงมม เปนตน รวมทงยงชวยเพมความชนใหกบตนลองกอง ท าใหตนลองกองมความแขงแรง

1.4 ตดแตงกงทมหนอนอาศยออก และท าการขดเปลอกล าตนทถกหนอนท าลายออก โดยอปกรณทเหมาะสม เชน มด หรอ สายพลาสตก ควรท าปละ 2 ครง คอหลงเกบเกยว และกอนแทงชอดอก 1 เดอน เพอไมใหเกดการกระทบกระเทอนตอตาดอก

2 การควบคมดวยชวนทรย กอนปองกนก าจด ควรส ารวจการเขาท าลายของหนอนชอนเปลอกตอตน หากพบมการ

ท าลาย 20-30% ของตนขนไป จงฉดพนไสเดอนฝอย 2.1 ใชไสเดอนฝอยส าเรจรป (Steinernema carpocapsae) ใช 2 ลานตว/ลตรอตรา 2-3 ลตร/

ตน (1ไร = 25 ตน, 60-150 ลตร/ไร) พน 2 ครงหางกน 15 วน วธการสมตวหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอย จ านวน 5 ตน และนบจ านวนหนอนชอนเปลอกหลงฉดพนไสเดอนฝอยครงท 2 แลว 2 วน โดยนบทตน 1จด และนบทกงใหญและเลกจ านวนอยางละ 3 กง ใหมความยาว 30 เซนตเมตร และบนทกจ านวนหนอนทพบ

Page 4: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

4

การชกน าการออกดอกและสงเสรมการพฒนาชอดอก 1) ใสปยเคมสตร 8-24-24 อตรา 2 กโลกรมตอตนตอป เพอเรงการออกดอก ตดแตงกงแขนงในทรงพมและใหน าสม าเสมอก าจดวชพชบรเวณโคนตนใหสะอาด เพอใหดนบรเวณโคนตนแหง 2) งดการใหน าอยางนอย 30-45 วน เพอบงคบการออกดอก หลงงดน า ใหสงเกตใบลองกองจะแสดงอาการใบหอ และเรมเหยวในชวงเวลาเชา กเปนการบงถงแสดงใหเหนถงการขาดน า 3) หลงสงเกตใบเหยวในเวลาเชา ตอมากรบใหน าปรมาณมากทนท โดยใหปรมาณ 850-1,000 ลตรตอตน เพยง 1 ครง แลวดอาการภายใน 7 วน จะพบวามการเรมแทงชอดอกตามกง และตน จากนนจงใหน าประมาณ 85-110 ลตรตอตนตอวน หากไมพบการพฒนาชอดอกภายใน 10 วน ตองหยดการใหน า และใหเขาสภาวะแลงอกครง เมอแสดงการขาดน ากด าเนนการใหน าอกครงตามทกลาวมา 4) เมอตาดอกขยายตวยาวประมาณ 2-3 เซนตเมตร ใหใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 1 กโลกรมตอตน เพอชวยใหดอกเจรญเตบโตและสมบรณ 5) พนฮอรโมนจบเบอเรอลน (GA3) อตรา 50 ซซตอน า 20 ลตร บรเวณชอดอก เพอชวยยดความยาวของชอดอก และใหน าสม าเสมอ 6) ตดแตงชอดอกครงท 1 เมอชอดอกยาวประมาณ 5-10 เซนตเมตร ตดแตงใหเหลอ 1-2 ชอตอกลมตาดอก

7) ตดแตงชอดอกครงท 2 ตดแตงใหเหลอเฉพาะชอดอกทสมบรณทสด 1ชอตอกลมตาดอก 8) ชอดอกทควรพจารณาตดทง ไดแก ชอดอกทออกเปนกระจก ตดชอดอก

เลก สน ไมอวบใหญและชอดอกชขนดานบนชอดอกทออกไมเปนกระจก ออกดอกเพยง 1-2 ชอ ควรสงเกตการเรยงของชอดอกกอนวามความสม าเสมอมากนอยเพยงใด ถามความสม าเสมอ สมบรณกไมตองตดทง แตถาชอดอกเรยงกนหาง ๆ และกานชอดอกเลก ไมอวบกควรตดทง ชอดอกทแทงตาดอกอยบรเวณ งามกง ตงตรงอยบนกง และชอดอกทอยปลายกง

9) ระยะการไวชอดอก ควรทงระยะ 20-30 เซนตเมตรตอการไวชอดอก 1 ชอ 10) หลงตดแตงชอดอก ควรใหน าสม าเสมอในปรมาณนอย ๆ กอน จะท าใหชอดอกลองกองมการเจรญเตบโตยดยาวขน

การจดการสงเสรมการพฒนาการของชอผล - พนสารละลายแคลเซยมโบรอน อตรา 30ซซ ตอน า 20 ลตรเมอชอผลอาย 2 สปดาห หลงตดผล

และพนซ าทก 2 สปดาห จนเรมเปลยนส เพอชวยลดการหลดรวงของผลและลดปญหาผลแตกของลองกอง - ตดแตงชอผลครงท 1 เมอชอผลมอาย 2-3 สปดาห หลงดอกบานใหตดผลทมการหลดรวงของผล

ชอผลทพฒนาชา และอยในต าแหนงทไมเหมาะสมใหเหลอไวเกนทตองการจรง 10-20 เปอรเซนต และตดสวนปลายชอในผลทไมพฒนาหรอพฒนาชาเพอใหการสก และคณภาพผลสม าเสมอ

- ตดแตงชอผล ครงท 2 เมอชอผลมอาย 7-8 สปดาหหลงดอกบาน โดยเลอกตดชอผลทหลดรวงมาก ชอผลทเลก และเจรญเตบโตชา ซงการตดครงนอาจไมจ าเปนถาเหนวาชอผลในการตดครงท 1 มการพฒนาผลดอยแลว หากพบวามผลแตกใหเขยผลทแตกออกเพอปองกนเชอราเขามาท าลายหรออาจปลดใหมชองวางในการพฒนาใหผลมขนาดสม าเสมอ ตดแตง เดดผลบรเวณโคนชอทชอเบยดแนนกบกงมากเกนไป ผลในชอแคระแกรนเจรญเตบโตไมทนกบผลอน และเดดปลายชอ 1-2 ผล ในระยะเวลา 2-3 เดอนกอนผลสก

Page 5: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

5

- ตดแตง เดดผลบรเวณโคนชอทชอเบยดแนนกบกงมากเกนไป ผลในชอแคระแกรนเจรญเตบโตไมทนกบผลอน และเดดปลายชอ 1-2 ผล ในระยะเวลา 2-3 เดอนกอนผลสก การปองกนก าจดแมลงวนผลไม 1) รกษาความสะอาดของแปลงปลก โดยเกบผลลองกองทเนาเสยจากตนและทรวงออกจากแปลงใหหมดหลงเกบเกยว ดวยการขดหลมและฝงกลบใหมระดบหนาดนหนา 15 เซนตเมตรหรอเผา เพอตดวงจรชวตและก าจดแหลงเพาะขยายพนธ 2) ตดแตงกงใหโปรงและแสงแดดสามารถสองถง เพอไมใหเปนทพกอาศยของแมลงวนผลไม และลดปญหาการเขาท าลายของโรคได 3) ตดกบดกอยางงาย โดยใชสารลอเมธลยจนอลผสมกบสารฆาแมลงมาลาไธออน (ไดมารค 83% อซ) ในอตรา 4:1 โดยปรมาตร จากนนหยดบนกอนส าล 3-5 หยด แลวน าไปแขวนในกบดก จากนนน ากบดกแขวนไวในทรงพมสงประมาณ 1.5 เมตร โดยใชอตรา 1 กบดกตอไร เพอก าจดตวเตมวยเพศผและตดตามการระบาดของแมลงวนผลไมในแปลงปลก

4) ส ารวจและบนทกปรมาณแมลงวนผลไมในกบดกทก 2 สปดาห การปองกนก าจดราด า 1. ตดแตงกงใหโปรง เพอลดความชนในทรงพม และลดการสะสมของเชอ 2. ควบคมการแพรระบาดของเพลยดวยสารสกดสมนไพรหรอสารก าจดแมลง เชนไวทออยผสม

มาลาไธออน 3. พนสารปองกนก าจดโรคพช เชน เบนโนมล 6-12 กรมตอน า 20 ลตร กอนเกบเกยว 1 เดอนหรอ จลนทรย Bacillus subtilisอตรา 20 กรม/น า 20 ลตร ฉดพน

การปองกนก าจดเพลยแปงลองกอง 1.ควรมการตดแตงกงเพอลดการเปนพาหะของมดพาไปยงตนอน ๆ และควรใชเศษผาชบน ามนเครองหรอ สารฆาแมลง เชน มาลาไธออนอตรา 20 มล.ตอน า 20 ลตร หรอคารบารลอตรา 10 มล.ตอน า 20 ลตร พนไวตามกงไมหรอพนสารบรเวณโคนตน เพอปองกน และเพลยแปง ทอาศยอยในดนไตขนมาบนตน 3) การตรวจสอบการเขาท าลายของเพลยแปง และปรมาณราด าตอผลผลตทเกบเกยว และเปอรเซนตการตายของหนอนชอนเปลอก

หนอนชอนเปลอกลองกองทตายหลงจากควบคมดวยไสเดอนฝอยหลงฉดพน 2 วน ด าเนนการโดยสมผลผลตเพอประเมนคณภาพผลผลตลองกอง ตลอดจนตรวจเพลยแปงและราด าทเขาท าลายในผลผลตลองกอง ทเกบผลผลตจากสวนทมการจดการสวนเปรยบเทยบกบและผลผลตลองกองของสวนทไมมการจดการ

การประเมนผลผลต กอนเกบเกยวผลผลต เขาไปประเมนผลผลตลองกองจ านวนตนอยางนอย 25 ตนตอไร วธการประเมนใหประเมนทละตน ในหนงตนใหประเมนเปน 4 ทศ โดยในแตละทศใหประเมนเปนเกรด A เกรด B เกรด C และตกเกรดวา แตละเกรดมกชอ

การเกบเกยวผลผลต ใหสมตวอยางผลผลตใหมทกเกรด รวมรายละ 20 กโลกรม และเกษตรกรนอกโครงการ 1 ราย 20 กโลกรมแลวน าวเคราะหคณภาพผลผลต

Page 6: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

6

ผลการทดลองและวจารณ จากการประเมนศตรพชกอนด าเนนงาน พบวา ในป 2556 พบหนอนชอนเปลอกมากทสด คอ100 เปอรเซนตอนดบรองลงมา คอ 98.60 95.60 93.66 88.80 87 86.40 73.60 เปอรเซนต ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกนอยทสด คอ 61.80 เปอรเซนตในขณะทมดพบมากทสด คอ 15.84 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 10.32 9.24 8.68 8.30 8.30 7.26 4.84 3.50 เปอรเซนตและพบมดนอยทสด คอ 2.68 เปอรเซนตในป 2557 พบหนอนชอนเปลอกมากทสด คอ 97.64 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 91.84 80.60 72.72 67.60 64.80 56.80 45.60 43.20 เปอรเซนต ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกนอยทสด 40.40 เปอรเซนตในขณะทมดพบมากทสด คอ 27.74 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 26.40 22 15.16 12.96 11.60 11.28 9.88 8.56 เปอรเซนตและพบมดนอยทสด คอ 5.40 เปอรเซนตในป 2558 พบหนอนชอนเปลอกมากทสด คอ 95 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 81.28 79.68 65 60.90 52.60 51.92 41.60 39 เปอรเซนต ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกนอยทสด 38.60 เปอรเซนตในขณะทมดพบมากทสด คอ 16.88 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 15.76 13.88 12.28 8.32 5 4.92 3.24 2.04 เปอรเซนตและพบมดนอยทสด คอ 0.24 เปอรเซนตเฉลยปรมาณศตรพชประเมนกอนการด าเนนงานพบวาในป 2556 พบหนอนชอนเปลอกเฉลยมากทสด อนดบรองลงมา คอ ป 2557 และป 2558 พบหนอนชอนเปลอกเฉลย คอ ( และ 88.54 66.12 และ 50.60 เปอรเซนต ตามล าดบ) ในขณะทมด พบวา ในป 2557 เฉลยพบมดมากทสด อนดบรองลงมา คอ ในป 2558 และป 2556 (15.70 8.25 และ 7.89 เปอรเซนต ตามล าดบ) มดในป 2557 มมากทสดเนองจากมฝนตกในปรมาณมากและตกตลอดทงป (ตารางท 1) ตารางท 1 ปรมาณศตรพชทพบจากการประเมนกอนการด าเนนงานในจงหวดตรงป 2556-2558

เกษตรกร ป 2556 ป 2557 ป 2558

หนอนชอนเปลอก (%)

มด (%)

หนอนชอนเปลอก (%)

มด (%)

หนอนชอนเปลอก (%)

มด (%)

1.นายสนท เทพพลผล 100.00 2.68 91.84 12.96 81.28 13.88 2.นายสมบรณ เขมทอง 93.66 15.84 72.72 22 65.00 5.00 3.นายสนทร หกส 98.60 8.68 80.60 9.88 79.68 4.92 4. นายจงเจตน ตงค า 87.00 8.30 40.40 5.40 39.00 3.24 5. นายชวย เนยมชชน 95.60 7.26 43.20 27.44 38.60 0.24 6. นายสมพล ฤทธเดช 88.80 9.24 64.80 11.28 51.92 15.76 7. นายสมพร ไทรงาม 100.00 4.84 97.64 11.60 95.00 12.28 8. นายประกจ จตใจภกด 73.60 8.30 67.60 26.40 60.90 8.32 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 86.40 10.32 56.80 15.16 52.60 16.88 10. นายสวสด เกอลาว 61.80 3.50 45.60 8.56 41.60 2.04

เฉลย 88.54 7.89 66.12 15.07 60.56 8.26

Page 7: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

7

ปรมาณหนอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2556 พบวา ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 116 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 100 77 75 62 55 49 47 33 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 30 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 19 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 18 16 5 5 4 4 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 3 ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนมากทสด คอ 96.50 เปอรเซนต อนดบรองลงมาคอ 96 95 93.88 90 89.36 87.88 75.32 70.96 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนนอยทสด คอ 70.90 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอย พบมากทสด คอ 12ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 11 6 2 2 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 1 ตวตอตน อตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบมากทสด คอ 24.48 เปอรเซนต อนดบรองลงมาคอ 17.74 7.79 6.67 6.06 2.13 1.33 1.82 1 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบนอยทสด คอ 0.86 เปอรเซนต เพราะฉะนนในป 2556 พบปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 64 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 8 ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนเฉลย 86.59 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 4 ตวตอตน ในขณะทอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบเฉลย 6.99 เปอรเซนต(ตารางท 2) ตารางท 2 ปรมาณหนอนชอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2556

เกษตรกร

ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนเฉลย (ตว/ตน)

ปรมาณหนอนชอนเปลอก

เปนหลงฉดพนเฉลย (ตว/ตน)

อตราการลด ลงของหนอน ชอนเปลอก

(%)

ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพน

เฉลย (ตว/ตน)

อตราการตายของหนอนชอนเปลอก

(%)

1. นายสนท เทพพลผล 116 4 96.55 1 0.86 2. นายสมบรณ เขมทอง 77 19 75.32 6 7.79 3. นายสนทร หกส 100 5 95.00 1 1.00 4. นายจงเจตน ตงค า 49 3 93.88 12 24.48 5. นายชวย เนยมชชน 75 3 96.00 1 1.33 6. นายสมพล ฤทธเดช 47 5 89.36 1 2.13 7. นายสมพร ไทรงาม 55 16 70.90 1 1.82 8. นายประกจ จตใจภกด 62 18 70.96 11 17.74 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 33 4 87.88 2 6.06 10. นายสวสด เกอลาว 30 3 90.00 2 6.67

เฉลย 64 8 86.59 4 6.99

Page 8: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

8

ปรมาณหนอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2557 พบวา ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 24 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 18 16 15 11 10 8 7 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 4 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอย พบมากทสด คอ 11ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 6 2 2 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 1ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนมากทสด คอ 93.33 เปอรเซนต อนดบรองลงมาคอ 91.67 90.91 90 88.88 87.50 75 75 31.25 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนนอยทสด คอ 14.26 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอย พบหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 9 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 6 3 3 2 2 2 ตวตอตน ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 1 ตวตอตน อตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบมากทสด คอ 85.71 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 56.25 50 50 30 18.18 12.50 12.50 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบนอยทสด คอ 5.55เปอรเซนต เพราะฉะนนในป 2557 ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 12 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 3 ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนเฉลย 73.78 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 3 ตวตอตน ในขณะทอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบเฉลย 32.07 เปอรเซนต (ตารางท 3) ตารางท 3 ปรมาณหนอนชอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2557

เกษตรกร

ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนเฉลย (ตวตน)

ปรมาณหนอนชอนเปลอก

เปนหลงฉดพน เฉลย (ตว/ตน)

อตราการลด ลงของหนอน ชอนเปลอกเปน (%)

ปรมาณหนอนชอนเปลอก

ตายหลงฉดพนเฉลย

(ตว/ตน)

อตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบ

(%)

1. นายสนท เทพพลผล 24 2 91.67 3 12.50 2. นายสมบรณ เขมทอง 15 1 93.33 - - 3. นายสนทร หกส 18 2 88.88 1 5.55 4. นายจงเจตน ตงค า 11 1 90.91 2 18.18 5. นายชวย เนยมชชน 8 1 87.50 1 12.50 6. นายสมพล ฤทธเดช 10 1 90 3 30 7. นายสมพร ไทรงาม 16 11 31.25 9 56.25 8. นายประกจ จตใจภกด 7 6 14.26 6 85.71 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 4 1 75 2 50 10. นายสวสด เกอลาว 4 1 75 2 50

เฉลย 12 3 73.78 3 32.07

Page 9: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

9

ปรมาณหนอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2558 พบวา ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 14 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 7 7 5 5 4 4 3 3 ตวตอตน ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 2 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอย พบมากทสด คอ 9 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 7 3 3 ตวตอตน ตามล าดบ และพบหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 1 ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนมากทสด คอ 100 เปอรเซนต อนดบรองลงมาคอ 80 66.66 66.66 57.14 40 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนนอยทสด คอ 35.71 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอย พบหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยมากทสด คอ 7 ตวตอตน อนดบรองลงมา คอ 3 3 2 ตวตอตน ตามล าดบ และปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยนอยทสด คอ 1 ตวตอตน อตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบมากทสด คอ 60เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 50 42.86 40 25 25 เปอรเซนต ตามล าดบและอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบนอยทสด คอ 14.29 เปอรเซนต เพราะฉะนนในป 2558ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 5 ตวตอตน ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 3 ตวตอตน อตราการลดลงของหนอนชอนเปลอกเปนเฉลย 64.62 เปอรเซนต ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพนไสเดอนฝอยเฉลย 2 ตวตอตน ในขณะทอตราการตายของหนอนชอนเปลอกทพบเฉลย 25.72 เปอรเซนต (ตารางท 4) ตารางท 4 ปรมาณการเขาท าลายหนอนชอนเปลอกลองกองกอนและหลงฉดพนไสเดอนฝอยในป 2558

เกษตรกร

ปรมาณหนอนชอนเปลอกกอนฉดพน

เฉลย (ตว/ตน)

ปรมาณหนอนชอนเปลอกเปนหลงฉดพน

เฉลย (ตว/ตน)

อตราการลด ลงของหนอน ชอนเปลอก

(%)

ปรมาณหนอนชอนเปลอกตายหลงฉดพน

เฉลย (ตว/ตน)

อตราการตายของหนอนชอนเปลอก

(%)

1. นายสนท เทพพลผล 7 3 57.14 1 14.29 2. นายสมบรณ เขมทอง 4 - 100 1 25 3. นายสนทร หกส 5 1 80 3 60 4. นายจงเจตน ตงค า 5 3 40 2 40 5. นายชวย เนยมชชน 3 1 66.66 - - 6. นายสมพล ฤทธเดช 4 - 100 1 25 7. นายสมพร ไทรงาม 14 9 35.71 7 50 8. นายประกจ จตใจภกด 7 7 - 3 42.86 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 3 1 66.66 - - 10. นายสวสด เกอลาว 2 - 100 - -

เฉลย 5 3 64.62 2 25.72

Page 10: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

10

ปรมาณแมลงวนผลไมทพบจากการตดกบดกเมธลยจนอลทก 14 วน พบวา ในวนท 13 มถนายน 2557พบแมลงวนผลไมมากทสด คอ 4 ตวตอวนตอกบดก อนดบรองลงมา คอ 3 3 3 2 2 2 2 และพบแมลงวนผลไมนอยทสด คอ 1 ตวตอวนตอกบดก แมลงวนผลไมเฉลย 3 ตวตอวนตอกบดก 27 มถนายน 2557 พบแมลงวนผลไมมากทสด คอ 8 ตวตอวนตอกบดก อนดบรองลงมา คอ5 4 4 3 3 3 2 2 ตวตอวนตอกบดกตามล าดบและพบแมลงวนผลไมนอยทสด คอ 1 ตวตอวนตอกบดก แมลงวนผลไมเฉลย 3 ตวตอวนตอกบดก ปรมาณการเขาท าลายของแมลงวนผลไม พบวา ในวนท 11 กรกฎาคม 2557 พบแมลงวนผลไมมากทสด คอ 46 ตวตอวนตอกบดก อนดบรองลงมา คอ 43 41 39 35 34 29 26 ตวตอวนตอกบดก ตามล าดบและพบแมลงวนผลไมนอยทสด คอ 22 ตวตอวนตอกบดก แมลงวนผลไมเฉลย 36 ตวตอวนตอกบในวนท 25 กรกฎาคม 2557 พบแมลงวนผลไมมากทสด คอ 38 ตวตอวนตอกบดก อนดบรองลงมา คอ 36 33 26 19 16 ตวตอวนตอกบดก ตามล าดบและพบแมลงวนผลไมนอยทสด คอ 19 ตวตอวนตอกบดก แมลงวนผลไมเฉลย 18 ตวตอวนตอกบดก (ตารางท 5) ตารางท 5 ปรมาณของแมลงวนผลไมทพบจากการตดกบดกเมธลยจนอลทก 14 วนในป 2557

เกษตรกร

13 มย. 57 27 มย. 57 11 กค. 57 25 กค.57

แมลงวนทอง (ตว/วน/กบ

ดก)

แมลงวนทอง (ตว/วน/กบดก)

แมลงวนทอง (ตว/วน/กบดก)

แมลงวนทอง (ตว/วน/กบดก)

1. นายสนท เทพพลผล 3 2 35 33 2. นายสมบรณ เขมทอง 3 3 39 26 3. นายสนทร หกส 2 3 22 15 4. นายจงเจตน ตงค า 2 1 26 16 5. นายชวย เนยมชชน 4 3 44 38 6. นายสมพล ฤทธเดช 1 4 41 - 7. นายสมพร ไทรงาม 2 4 43 36 8. นายประกจ จตใจภกด 2 8 46 - 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 4 2 29 - 10. นายสวสด เกอลาว 3 5 34 19

เฉลย 3 4 36 18

ปรมาณผลผลต ระดบราด า และเพลยแปงในป 2556/2557 พบวา ผลผลตลองกองตอไรมากทสด คอ 2,135 กโลกรมตอไร อนดบรองลงมา คอ 1,520.50 1,465.25 1,458.75 1,180 1,080 1,073 1,046 819.25 กโลกรมตอไรตามล าดบ และผลผลตลองกองตอไรนอยทสด คอ 805 กโลกรมตอไร ผลผลตลองกองเฉลย 1,258.43 กโลกรมตอไร ราด าพบอยทระดบสงสดทระดบ 5 อนดบรองลงมา คอ 4.9 4.2 3.9 3.9 2.5 2 1.7ตามล าดบ และนอยทสด คอ ระดบ 1 ราด าเฉลยอยทระดบ 3.01 ในขณะทเพลยแปงไมพบ ปรมาณผลผลต

Page 11: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

11

ระดบราด า และเพลยแปงในป 2557/2558 พบวา ผลผลตลองกองตอไรมากทสด คอ 2,354 กโลกรมตอไร อนดบรองลงมา คอ 2,304 1,747.50 1,698 1,449.75 1441.25 1,426.25 1,364.25 1,059.50 กโลกรมตอไรตามล าดบ และผลผลตลองกองตอไรนอยทสด คอ 823 กโลกรมตอไร ผลผลตลองกองเฉลย 1,556.75 กโลกรมตอไร ราด าพบอยทระดบสงสดทระดบ 4อนดบรองลงมา คอ 3.7 3.4 3.2 3.1 2.6 2.3 2.2 ตามล าดบและนอยทสด คอ ระดบ 1.8 ราด าเฉลยอยทระดบ 3.01 ในขณะทเพลยแปงไมพบ (ตารางท 6) ตารางท 6 ปรมาณผลผลต ราด า และเพลยแปงในป 2556/2557 และป 2557/2558

เกษตรกร ป 2556/2557 ป 2557/2558

ผลผลต (กก.ไร)

ราด า ระดบ (1-5)

เพลยแปง (ตว)

ผลผลต (กก.ไร)

ราด า ระดบ (1-5)

เพลยแปง (ตว)

1. นายสนท เทพพลผล 2,135.50 3.9 - 2,354 2.3 - 2. นายสมบรณ เขมทอง 819.25 2 - 1,449.75 2.6 - 3. นายสนทร หกส 805 4.2 - 1,426.25 3.4 - 4. นายจงเจตน ตงค า 1458.75 4.9 - 1,364.25 4 - 5. นายชวย เนยมชชน 1,465.25 1 - 1,441.25 1.8 - 6. นายสมพล ฤทธเดช 1,520.25 3.9 - 2,304 1.8 - 7. นายสมพร ไทรงาม 1,046 1 - 823 2.2 - 8. นายประกจ จตใจภกด 1,073 5 - 1,059.50 3.1 - 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 1,080 1.7 - 1,747.50 3.7 - 10. นายสวสด เกอลาว 1,180.75 2.5 - 1,698 3.2 -

เฉลย 1,258.43 3.01 - 1,566.75 2.81 -

คณภาพลองกองของเกษตรกรในโครงการทใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรลองกองป 2556/2557 และป 2557/2558 พบวา คณภาพผลผลตในป 2556/2557ไดผลผลตเกรด A มากทสด คอ 48.76เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 42 39.74 35.51 28.35 27.37 17.72 16.12 11.49 เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตเกรด A นอยทสด คอ 10.65 เปอรเซนตผลผลตเกรด A เฉลย 22.77 เปอรเซนตไดผลผลตเกรด B มากทสด36.90 เปอรเซนตอนดบรองลงมา คอ 36.41 35.81 29.36 25.36 23.16 22.14 19.79 14.13 เปอรเซนต ตามล าดบและผลผลตเกรด B นอยทสด คอ 10.62 เปอรเซนตผลผลตเกรด B เฉลย 25.37 เปอรเซนต ไดผลผลตเกรด C มากทสด 40.16 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 31.0727.13 22.68 21.80 21.61 20.05 19.59 19.44เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตเกรด C นอยทสด คอ17.65 เปอรเซนตผลผลตเกรด C เฉลย 24.12 เปอรเซนตในขณะทผลผลตตกเกรดมากทสด คอ 53.82 เปอรเซนตอนดบรองลงมา คอ 38.45 24.68 22.70 21.87 18.53 13.80 13.04 12.54 เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตตกเกรดนอยทสด 8 เปอรเซนต ผลผลตตกเกรดเฉลย 22.74 เปอรเซนต (ภาพท 1)

Page 12: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

12

คณภาพผลผลตลองกองในป 2557/2558 พบวา มผลผลตเกรด A มากทสด 42.65 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 38.78 36.78 26.37 24.42 24.05 20.39 13.80 13.07 เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตเกรด A นอยทสด คอ 3.23 เปอรเซนตผลผลตเกรด A เฉลย 24.35 เปอรเซนตไดผลผลตเกรด B มากทสด 43.56 เปอรเซนตอนดบรองลงมา คอ 37.97 35.95 33.73 32.28 30 27.34 23.93 18.80 เปอรเซนต ตามล าดบและผลผลตเกรด B นอยทสด คอ 7.76 เปอรเซนตผลผลตเกรด B เฉลย 29.13 เปอรเซนต ไดผลผลตเกรด C มากทสด 42.84 เปอรเซนต อนดบรองลงมา คอ 40.75 35.78 33.86 29.83 25.29 22.98 22.93 22.78 เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตเกรด C นอยทสด คอ 20.29 เปอรเซนตผลผลตเกรด C เฉลย 29.80 เปอรเซนตในขณะทผลผลตตกเกรดมากทสด คอ 66.08 เปอรเซนตอนดบรองลงมา คอ 17.97 15.20 14.37 13.80 10.90 9.41 7.23 6.60 เปอรเซนต ตามล าดบ และผลผลตตกเกรดนอยทสด 5.65 เปอรเซนต ผลผลตตกเกรดเฉลย 16.72 เปอรเซนต (ภาพท 2) ผลผลต (%)

แปลงท

ภาพท 1 คณภาพลองกองของเกษตรกรในโครงการจงหวดตรงทใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตร ลองกองป 2556/2557

0

10

20

30

40

50

60

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Page 13: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

13

ผลผลต (%)

แปลงท

ภาพท 2 คณภาพลองกองของเกษตรกรในโครงการจงหวดตรงทใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตร 2557/2558 จากตารางท 7 รายไดจากการขายผลผลตลองกองของเกษตรกรในจงหวดตรงจ านวน 10 รายในป 2556/2557 พบวา รายไดมากทสด คอ 33,004.75 บาทอนดบรองลงมา คอ 22,941.25 20,251.75 19,741.75 17,437.75 16,499 14,177.25 13,802.25 9,883 บาทตอไร รายไดนอยทสด คอ 8007.25 บาทตอไร และรายไดเฉลย 17,574.60 บาทตอไร ตนทนในการผลตลองกองของเกษตรกรในจงหวดตรงจ านวน 10 ราย พบวา ใชตนทนเทากน คอ 5,070 บาทตอไร รายไดสทธของเกษตรกรจ านวน 10 ราย ทเขารวมโครงการ พบวา มรายไดสทธมากทสด คอ 27,934.75 บาท/ไร อนดบรองลงมา คอ 17,871.25 15,181.75 14,671.75 12,367.75 11,429 9,107.25 8,732.25 4,813 บาท/ไร ตามล าดบ มรายไดสทธนอยทสด คอ 2,937.25 บาทตอไร และรายไดสทธเฉลย 12,504.60 บาทตอไร (ตารางท 7) จากตารางท 8 รายไดจากการขายผลผลตลองกองของเกษตรกรในจงหวดตรงจ านวน 10 รายในป 2557/2558 พบวา รายไดมากทสด คอ 40,131 บาท อนดบรองลงมา คอ 29,197.75 28,403.25 22,279.75 20,640.75 20,067.25 17,743.50 15,110.25 บาทตอไร รายไดนอยทสด คอ 14,096.50 บาทตอไร และรายไดเฉลย 15,314 บาทตอไร ตนทนในการผลตลองกองของเกษตรกรในจงหวดตรงจ านวน 10 ราย พบวา ใชตนทนเทากน คอ 4,950 บาทตอไร รายไดสทธของเกษตรกรจ านวน 10 ราย ทเขารวมโครงการ พบวา มรายไดสทธมากทสด คอ 35,181บาทตอไร อนดบรองลงมา คอ 24,247.75 23,453.25 17,329.75 15,690.70 15,117.25 12,739.50 11,121.50 10,160.25 บาท/ไร ตามล าดบ มรายไดสทธนอยทสด คอ 9,146.50 บาทตอไร และรายไดสทธเฉลย17,424.15 บาทตอไร (ตารางท 8 )

0

10

20

30

40

50

60

70

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

เกรด B เกรด A ตกเกรด เกรด C

Page 14: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

14

ตารางท 7 ผลผลต (กก.ตอไร) รายได (บาทตอไร) ตนทน (บาทตอไร) และรายไดสทธ (บาทตอไร) ในป 2556/2557

เกษตรกร ผลผลต (กก./ไร)

รายได (บาท/ไร)

ตนทน (บาท/ไร)

รายไดสทธ(บาท/ไร)

หมายเหต

1. นายสนท เทพพลผล 2,135.50 33,004.75 5,070 27,934.75 เกรด A = 20 2. นายสมบรณ เขมทอง 819.25 9,883 5,070 4,813 เกรด B = 16 3. นายสนทร หกส 805 8,007.25 5,070 2,937.25 เกรด C = 12 4. นายจงเจตน ตงค า 1458.75 22,941.25 5,070 17,871.25 ตกเกรด = 5 5. นายชวย เนยมชชน 1,465.25 19,741.75 5,070 14,671.75 6. นายสมพล ฤทธเดช 1,520.25 20,251.75 5,070 15,181.75 7. นายสมพร ไทรงาม 1,046 14,177.25 5,070 9,107.25 8. นายประกจ จตใจภกด 1,073 16,499 5,070 11,429 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 1,080 13,802.25 5,070 8,732.25 10. นายสวสด เกอลาว 1,180.75 17,437.75 5,070 12,367.75

เฉลย 1,258.43 17,574.60 5,070 12,504.60

ตารางท 8 ผลผลต (กก.ตอไร) รายได (บาทตอไร) ตนทน (บาทตอไร) และรายไดสทธ (บาทตอไร) ในป 2557/2558

เกษตรกร ผลผลต (กก./ไร)

รายได (บาท/ไร)

ตนทน (บาท/ไร)

รายไดสทธ(บาท/ไร)

หมายเหต

1. นายสนท เทพพลผล 2,354 40,131 4,950 35,181 เกรด A = 21 2. นายสมบรณ เขมทอง 1,449.75 22,279.75 4,950 17,329.75 เกรด B = 18 3. นายสนทร หกส 1,426.25 20,640.75 4,950 15,690.75 เกรด C = 13 4. นายจงเจตน ตงค า 1,364.25 20,067.25 4,950 15,117.25 ตกเกรด = 4 5. นายชวย เนยมชชน 1,441.25 15,110.25 4,950 10,160.25 6. นายสมพล ฤทธเดช 2,304 17,743.50 4,950 12,739.50 7. นายสมพร ไทรงาม 823 14,096.50 4,950 9,146.50 8. นายประกจ จตใจภกด 1,059.50 16,071.50 4,950 11,121.50 9. นายบญเชยว ชยเกษตรสน 1,747.50 28,403.25 4,950 23,453.25 10. นายสวสด เกอลาว 1,698 29,197.75 4,950 24,247.75

เฉลย 1,566.75 15,314.15 4,950 17,424.15

Page 15: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

15

เกษตรกรมความประสงคทจะใชไสเดอนฝอยในการก าจดหนอนชอนเปลอก แตอาจมขอจ ากดในดานการน าไปใช โดยใชเมอแปลงลองกองมอณหภมต า ความชนสง ซงควรฉดพนในชวงเยน นอกจากนยงมขอจ ากดในการซอไสเดอนฝอยมาใช เนองจากไมมจ าหนายแพรหลายในรานจ าหนายสนคาเกษตรและรานเคมภณฑทวไป ทางกลมเกษตรกรทเขารวมโครงการตองการใหทางเจาหนาทน าเสนอตอกรมวชาการเกษตรในการจดท าไสเดอนฝอยและสามารถเผยแพรสมอเกษตรกรไดงายขน

สรปผลการทดลอง การใชไสเดอนฝอยก าจดหนอนชอนเปลอกในป 2556 2557 และป 2558 ท าใหปรมาณหนอนชอนเปลอกลดลงเฉลย 86.95 73.78 และ 64.42 เปอรเซนต ตามล าดบ ปรมาณการเขาท าลายของแมลงวนทองเฉลยอยทระหวาง 3-36 ตวตอวนตอกบดก ในป 2556 และป 2557 ปรมาณการเขาท าลายของราด าเฉลยอยทระดบ 3.01 และ 2.81 ในขณะทเพลยแปงไมพบการเขาท าลายทงสองป ในป2556/2557 ผลผลตลองกองเฉลย1,258.43 กโลกรมตอไรโดยใหผลผลตเกรด A เฉลย 22.77 เปอรเซนต เกรด B เฉลย 25.37 เปอรเซนตเกรด C เฉลย 24.12 เปอรเซนตและตกเกรดเฉลย 22.74 เปอรเซนต ในป 2557/2558 ผลผลตลองกองเฉลย 1,566.75 กโลกรมตอไรโดยใหผลผลตเกรด A เฉลย 24.35 เปอรเซนต เกรด B เฉลย 29 เปอรเซนตเกรด C เฉลย 29.80 เปอรเซนตและตกเกรดเฉลย 16.72 เปอรเซนต คณภาพลองกองของเกษตรทเขารวมโครงการ ไดแก ความหวาน ความยาวชอจ านวนผลตอชอเฉลยน าหนกผล 5 ผลเฉลยน าหนกเนอ 5 ผล สงกวาแปลงเกษตรกรนอกโครงการ รายไดสทธเฉลยของเกษตรกรในป 2556/2557 และป 2557/2558 เทากบ 12,504.60 และ 17,424.15 บาทตอไร เกษตรกรทเขารวมโครงการมความพงพอใจทมตอกระบวนการท างานของเจาหนาทอยในระดบมากทสด ความพงพอใจของเกษตรกรทมตอโครงการ และการยอมรบเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอควบคมศตรพชลองกองอยในระดบมาก เอกสารอางอง กรมพฒนาทดน. 2558. “ขอมลชดดน.” สบคนจาก: http://www.eis.ldd.go.th/ lddeis/soilvew.aspx. [ม. ย. 2558]. กรมวชาการเกษตร. 2545. เกษตรดทเหมาะสมส าหรบลองกอง.เอกสารวชาการกรมวชาการเกษตร. 29 น. กรมวชาการการเกษตร, 2546. “ฐานความรดานพช กรมวชาการเกษตร เรอง ลองกอง.” สบคนจาก: http://www.doa.go.th. [ม. ย. 2558]. กรมวชาการเกษตร. 2558. “แมลงวนผลไมและการปองกนก าจด.” สบคนจาก: http://it.doa.go.th/pibai/pibai/n12/v_10-nov/rai.html. [ม. ย. 2558]. กรมสงเสรมการเกษตร. 2555. “รายงานระบบการผลตพช (รต.02).” สบคนจาก: http://production.doae.go.th/home/index.php. [ต. ค. 2555] กรมอตนยมวทยา 2558. “สรปลกษณะอาการรายวน.” สบคนจาก : http://www.tmd.go.th/climate/ climate.php?FileID=1 [ม.ย.2558]

Page 16: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

16

จรสศร วงศก าแหง.2553 การปองกนก าจดแมลงและศตรลองกอง ในเอกสารประกอบการอบรม เทคโนโลย การจดการคณภาพผลผลตลองกองในจงหวดชายแดนภาคใต ส านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 วนท30 กรกฎาคม 2553 ณ หองประชมกลมวชาการ หนา 38-52. เทด สวรรณคร. 2523. ลองกอง. กสกร 53: 273-283. พศวาส บวรา. 2538. ศตรส าคญของลองกอง. หนา 6-11. นลน จารกภากร (ผรวบรวม) โรคและแมลงศตร ลองกอง. เอกสารวชาการ. ส านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8. กรมวชาการเกษตรกระทรวง เกษตรและสหกรณ. มนตร จรสรตน. 2544. สารลอแมลงวนผลไม ใน แมลงวนผลไมในประเทศไทย. เอกสารวชาการกองกฏและ สตววทยาท กกส-ว-007-2544กรมวชาการเกษตร. ISBN 974-436-046-1. หนา 133-150 รว เสรฐภกด. 2540. เสนผมบงภเขากบการจดการหนอนชอนเปลอกลองกอง. ว. เคหการเกษตร 21 : 62-63 วชร สมสข. 2544. ไสเดอนฝอยศตรแมลงในเอกสารวชาการ การควบคมศตรพชโดยชววธเพอการเกษตร ยงยน. กรมวชาการเกษตร หนา 209-244 วารนทร บษบรรณ สนทร พพธแสงจนทร ลขต มนม วชร สมสข และวระชย ราษฏรสภา. 2539. การปองกน และก าจดหนอนกนใตเปลอก – ล าตนลองกอง. เอกสารสมมนาการเกษตรภาคใต คณะ ทรพยากรธรรมชาต ระหวางวนท 14-18 สงหาคม ป 2539 วจตวรรณ ประทมรตน.2545. การผลตลองกองเพอการสงออก ในการสมมนาพชศาสตรประจ าป ภาค การศกษา2/2545 8 หนา วภาดา ปลอดครบร และ สญญาณศรคชา. 2554. แมลงวนผลไมและการปองกนก าจด ใน แมลงศตรไมผล. เอกสารวชาการส านกวจยพฒนาการอารกขาพชกรมวชาการเกษตร. ISBN 978-974-436-767-9. หนา 139-151 วระชย จงสวรรณ. 2523. การศกษาการหอผลลนจ. ปญหาพเศษปรญญาตร. ภาควชาพชสวน คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, นครปฐม. ศรนณา ชธรรมธช สพร ฆงคมณ อภญญา สราวธ ลกษม สภทรา อารยา จดคง ประสพโชค ตนไทย นนทการ เสนแกว ระว เจยรวภา อดร เจรญแสง มนตสรวง เรองขนาบ นลน จารภากร และ ไพโรจน สวรรณจนดา. 2553. ทดสอบการยดอายการเกบรกษาลองกองและการใช 1-MCP ตอการเกบ รกษาลองกองในรายงานผลการวจยและทดสอบประจ าป 2552 ส านกวจยและพมนาการเกษตรเขตท8 เอกสารประกอบการประชมสมมนาทางวชาการ สวพ.7-8 ประจ าป 2553 วนท 11-12 มนาคม 2553 ณ โรงแรมธรรมรนทรธนา อ.เมอง จ.ตรง หนา 53-71. สพร ฆงคมณศรนณา ชธรรมธช อภญญา สราวธ ลกษม สภทรา อารยาจดคง สมปอง นกลรตน ระว เจยรวภา นนทการ เสนแกว ประสพโชค ตนไทย สาวตร เขมวงศ มนตสรวง เรองขนาบ อดร เจรญแสง นลน จารกภากร และไพโรจน สวรรณจนดา.2552 การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการ ผลตลองกองใหมคณภาพในพนทภาคใตตอนลาง ในเอกสารผลงานวจยดเดน และผลงานวจยทเสนอ เขารวมพจารณาเปนผลงานวจยดเดนประจ าป 2552 กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ISBN 978-974-436-746-4 หนา 81-93.

Page 17: การขยายผลการใช้เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อควบคุมศัตรูพืชลอง ... · ท

17

เสมอใจ ชนจตต และสภาพ จนทรตน. 2546 โรคของลองกองและแนวทางในการปองกนก าจด.ในเอกสาร ประกอบการการผลตและการจดการผลผลตลองกองในภาคใต.ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต 12 พฤศจกายน 2546 ณ โรงแรม ซ.เอส. ปตตาน จ.ปตตาน. ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2557. “ขอมลการปลกลองกอง ป 2556.” สบคนจาก: http://www.oae.go.th/ download/ prcai/farmcrop/longkong.pdf. [ธ.ค. 2557]