ปริทัศน์วัฒนธรรมสมัยนิยม ฐาน ... · 2016-06-03 · 6 วารสารภาษาและวัฒนธรรมปีท่

ปรทศนวฒนธรรมสมยนยม : ฐานคดและปรากฏการณทางวฒนธรรมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

A critical introduction of modern popular culture:

Paradigm of culture and cultural phenomena in Southeast Asia

เกตชพรรณ ค าพฒ*

[email protected]

บทคดยอ สายธารแหงฐานคดของวฒนธรรมศกษามการอธบายดวยขอถกเถยงอยางหลากหลาย

ตอกจกรรมทางวฒนธรรมประชานยม (popular culture) พนทของวฒนธรรมมวลชน และกระแสวฒนธรรมสมยนยม (modern popular culture) ดวยสนทรยะทางวฒนธรรมทเปลยนรปไปตามพลวตของแตละสงคม แตทงนมขอสรปรวมกนซงวาดวยวฒนธรรมอนมตวบทแหงสนทรยะเกยวกบเรองราวชวตประจ าวนของผคนในสงคมเปนพนฐาน และภายใต มโนทศนวฒนธรรมขามวฒนธรรมแหงบรบทของโลกาภวตนทางวฒนธรรมนนน าไปสหลายๆ ศนยกลางวฒนธรรมสมยนยมทกระจายไปทวทกมมโลก ขณะทในหลายทศวรรษทผานมาภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมกระบวนการภมภาคนยมโดยอาศยการไหลเวยนทางวฒนธรรมสมยนยมเพอการจดรปแบบความเปนภมภาคดวยรากฐานทางวฒนธรรมรวมแหงวถเอเชย ทงปรชญา ศาสนา และภาษา อนเชอมรอยใหเกดพนทวฒนธรรมสมยนยมของเอเชยรวมกน อนน าไปสกระบวนทศนใหมทวาดวยการมองเชงคณคาทางวฒนธรรมทจะน าพาไปสการสรางแมแบบทางวฒนธรรมเอเชยดวยรากเหงาทางวฒนธรรมและความรมรวยทางวฒนธรรมทมรวมกน

ค าส าคญ : วฒนธรรมประชานยม, วฒนธรรมสมยนยม, เอเชยตะวนออกเฉยงใต

* อาจารยประจ าโครงการเอเชยตะวนออกเฉยงใตศกษา (Southeast Asian Studies Program) คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

6 วารสารภาษาและวฒนธรรมปท 34 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2558)

Abstract

Based on the development of thought, the field of cultural studies has

widely debated on the topics of popular culture and related activities, particularly

modern popular culture, mass culture, and its flows linked to the dynamics of each

society. However, the common conclusion was that popular culture, which is about

aesthetics in the daily lives of people in society and the influences of cross-border

cultures, has emerged in different forms in several centers of popular culture

throughout the world. Over the past decades in the Southeast Asia region, modern

popular culture in these countries was influenced by the process of regionalization

and developed on the basis of common Asian cultures including philosophy,

religion, and language. This has produced a new paradigm concerning cultural

values which has created a popular Asian cultural archetype grounded in both local

cultures and abundant cultural resources.

Keywords: popular culture, modern popular culture, Southeast Asia

ปรทศนวฒนธรรมสมยนยมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต 7

1. บทน า บทความน เปนการทบทวนความเขาใจตอวฒนธรรมสมยนยมทงในแงมม

เชงแนวคดวฒนธรรมศกษาเพอการอธบายเชงรากฐานและพฒนาการของวฒนธรรมสมยนยม พรอมๆ กบการล าดบคลนวฒนธรรมสมยนยมอนมนยตอกระบวนการภมภาคนยมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยรายละเอยดประกอบดวย ในสวนแรก วาดวยสายธารแหง ฐานคดของวฒนธรรมศกษาตอหลายชดการอธบายทวาดวยวฒนธรรมสมยนยม ตงแตพฒนาการเชงความหมาย บรบทแหงปฏบตการทางวฒนธรรม รวมถงทศนะตอบทบาทของวฒนธรรมสมยนยมทมตอสงคมอนเปลยนผนไปตามยคสมย ซงสรปไดวา วฒนธรรมสมยนยมนนมตวบทแหงสนทรยศาสตรทเกยวกบเรองราวชวตประจ าวนของผคนเปนพนฐาน และเมอพนททางวฒนธรรมถกเชอมรอยเปนผนเดยวกนภายใตบรบทโลกาภวตนทางวฒนธรรมนนสงผลใหความเปนพลเมองเชงวฒนธรรม (cultural citizenship) ไดเคลอนสความเปนสากลมากยงขนในทวทกมมโลก ขณะทปรากฏการณวฒนธรรมสมยนยมทขามพรมแดนทซงเตมไปดวยความแตกตางและกระจดกระจายนนไดชวยประคองการแยกขวทางวฒนธรรม (polarizing a cultural field) ดงปรากฏพนทแหงทางเลอกทางวฒนธรรมอยางหลากหลาย อนสะทอนถงคณคารวมของทกๆ กลมยอยทางวฒนธรรมในสงคม อนน ามาสขอสรปเกยวกบการศกษาเพออรรถาธบายปรากฏการณวฒนธรรมสมยนยมนน จงตองอาศยวธวทยาการศกษาเชงสหวทยาการ (interdisciplinary) ซงจะชวยเปดพนทเชงเนอหาสาระแหงวฒนธรรมสมยนยมในแงมมเชงวพากษทหลากหลายมตอนเกยวพนกบกจกรรมของผคน ตามสมยนยม

ในสวนทสอง เปนการสงเคราะหองคความรตอปรากฏการณทางวฒนธรรมสมยนยมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อนดวยเพราะความจรงแททางวฒนธรรมนนจะเปลยนไปตามยคสมยและเปนระบบสมพทธภาพทมบรบทเฉพาะ ซงภายใตอทธพลของกระบวนการภมภาคนยมในทศวรรษทผานมานน น ามาซงขอสรปทวาการบรรจบกนของวฒนธรรมสมยนยมทงในเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตนนถอเปนปจจยส าคญของการจดรปแบบความเปนภมภาค (regional formation) โดยอาศยพนฐานของการสงรบวฒนธรรมสมยนยมดวยการใชวฒนธรรมและประวตศาสตรเลาเรองรวมกนผานในรปแบบความรวมมอในการตลาดทางวฒนธรรม และดวยแรงลนไหลส าคญเมอบรบททางสงคมและวฒนธรรมของประเทศภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตไมไดมการบรรจบกนทางวฒนธรรมอยางสมบรณ (cultural convergence) ดวยความตางของทนทางวฒนธรรมทหลากหลาย ความตางแบบความนยมของผบรโภค รวมถงความตางของล าดบขนทางเทคโนโลยสอบนเทงสมยใหมของแตละประเทศ แตทวาดวยจนตนาการเดยวกนในวถวฒนธรรมแหงเอเชยทมรวมกนนน ถอเปนแรงขบส าคญตอกระแสวฒนธรรมสมยนยมทชวย


สรรคสรางพนธมตรทางวฒนธรรมในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดวยรากฐานทางวฒนธรรมรวมในวถเอเชย ทงปรชญา ศาสนา และภาษา นนถอเปนความทรงจ าทางวฒนธรรมทมรวมกน และดวยมรดกทางวฒนธรรมและภมปญญาทชวยกอเกยวผคนในแตละชวงวยของแตละสงคมไวกบความงดงามทางวฒนธรรมทมรวมกน ณ ภมภาคแหงน กระบวนทศนใหมจงวาดวยการเปดมมคดเชงคณคาทางวฒนธรรมดวยรากเหงาและความรมรวยทางวฒนธรรมทมรวมกนเพอสรรคสรางแมแบบทางวฒนธรรมเอเชย 2. พฒนาการของเชงความหมายของวฒนธรรมสมยนยม 2.1 กอเกดจากการแบงพนทวฒนธรรมชนชนสงและวฒนธรรมพนบาน

ความอธบายแรกเรมวาดวยรากฐานของวฒนธรรมนนเกยวพนกบการปฏบตการทางสงคมทงทางเศรษฐกจ การเมอง และศาสนา รวมถงองคประกอบแหงสนทรยะของสงคม (aesthetic element of society) วธการหาความรและการถายทอดวฒนธรรมจากผสรางใหกบผชมจงเปนสญลกษณแสดงฐานะ (status symbol) ซงเรยกวาการปลกฝงหรอการบมเพาะนนน ามาสความนกคดทางวฒนธรรม (notion of culture) เพอการเขาสสงคมของอารยชนและดวยพระบญชาจากพระเจา (god prevail) (Arnold, 1869)

ในชวงทศวรรษ 1950 กลมนกคดลอาวส (Leavisite) ไดนยามไววา วฒนธรรมประชานยมไมใชวฒนธรรมในพนทของวฒนธรรมชนชนสง (high culture) ทวาดวยสนทรยภาพอยางบรสทธอนทรงคณคาตลอดกาล ขณะเดยวกนกไมใชวฒนธรรมในพนทของวฒนธรรมพนบาน (folk culture) ทวาดวยประเพณและเรองราวของชวตประจ าวนของผคนในชมชน (Inge, 1989) ขณะทงานวชาการเกยวกบวฒนธรรมรวมสมยลวนแบงวฒนธรรมประชานยมและวฒนธรรมชนสงแยกกนไวอยางชดเจน โดยวฒนธรรมประชานยมหมายถง รปแบบของผลตภณฑและกจกรรมทลวนเกยวของกบชวตประจ าวนและเปนทนยมของประชาชนหมมาก (Crothers & Lockhart, 2000) ขณะท Dwight (1960) อธบายไวอยางครอบคลมโดยเปนไปไดทงวฒนธรรมพนบาน วฒนธรรมมวลชน วฒนธรรมของ ชนชนกลาง (กระฎมพ) และวฒนธรรมของชนชนสง อนดวยเพราะบรบททางสงคม ณ ชวงเวลานนเปนการชวงชงพนททางสงคมกนระหวางชนชนธรรมดาสามญกบชนชนสง

ชวง ป ค.ศ. 1987 มการศกษาทบทวนจากเอกสารสงพมพของส านกพมพมหาวทยาลยเคมบรดจ เพอรวบรวมค าอธบายเกยวกบวฒนธรรมประชานยมจากหนงสอประวตศาสตรสมยใหมขององกฤษและยโรป ซงสามารถตความไดวา วฒนธรรมประชานยมนนเกยวของกบวฒนธรรมพนบาน วฒนธรรมมวลชน และวฒนธรรมของชนชนแรงงาน (Hinds, 1988) รวมถง Burke (1986) ไดศกษาเรองวฒนธรรมประชานยมของยโรปชวงยคสมยใหมตอนตน โดยอธบายไววา วฒนธรรมประชานยมนนเปนเรองของวฒนธรรม


ชาวบานหรอกลมผคนอนทไมใชชนชนสง จงอาจสรปโดยรวมไดวา วฒนธรรมประชานยมคอวฒนธรรมทประชาชนสรางขนมาเพอตวตนของประชาชนอยางแทจรง (Williams, 1976) 2.2 บรบทความหมายของวฒนธรรมมวลชนและวฒนธรรมประชานยม

ขอถกเถยงตอเรองวฒนธรรมมวลชน (mass culture) มขอสรปโดยรบรรวมกนวาเกยวกบวาทกรรมวาดวยความนยม นบตงแตชวงครสตศตวรรษท 16 บรรดาผสงศกดชาวยโรปไดใชแนวความคดเรองความนยมนเพอการแบงแยกความเชอและการกระท าของชนชนทต ากวาหรอพวกทไมใชผดเกา (non-aristocrats) เพอควบคมสภาวะอนาธปไตยทางวฒนธรรม (cultural anarchism) (Kaplan, 1984) ขณะทวฒนธรรมประชานยมเปนความคดในชวงปลายครสตศตวรรษท 18 ซงเกยวของกบความนยมเชนเดยวกน แตดวยทศนะแหงความเปนอนและความเสอมทางวฒนธรรม ซงเปนชดการอธบายเพอแบงแยกวฒนธรรมประชานยมออกจากวฒนธรรมทไดรบจากการบมเพาะสงสมกนมา (learned culture) (Burke, 1978) ชวงเวลาดงกลาวถอเปนชวงของการเปลยนผานส าคญ ดวยเพราะในชวงครสตศตวรรษท 18 ผคนมความเปนสามญชนทแยกยอยตามกลมกอนทางสงคม แตพอเขาสชวงครสตศตวรรษท 19 ผคนเหลานถกรวบไวกบค าวา ชนชนแรงงาน (working class) ทซงก ากบไวดวยประวตความทรงจ าในภาวะบบคนทางเศรษฐกจและการเมองจนสรางส านกแหงชนชนเดยวกน โดยเปนกลมคนทซงอยทงในพนทวฒนธรรมแหงศลธรรม และวฒนธรรมประเพณทนยม (Thompson, 1963)

ขณะทการส ารวจในหลายขอถกเถยงเชงมนษยศาสตรนน กลาวถงการใชวธการเผยแพรวฒนธรรมนนมาใชเปนเกณฑการแบงพนททางวฒนธรรม ซงอธบายไววาวฒนธรรมทถกเผยแพรทางสอใหญๆ จะถกเรยกวาวฒนธรรมมวลชน ในขณะทวฒนธรรมอนๆ ทไมไดเผยแพรผานสอเรยกวาวฒนธรรมชาวบาน รวมถงขอสรปทวาองคประกอบของวฒนธรรมประชานยมและวฒนธรรมมวลชนนนมรากฐานอนเกยวของซงกนและไมอาจแยกพนททางวฒนธรรมออกจากกนได จงมองวาวฒนธรรมประชานยมเปนสวนหนงของวฒนธรรมมวลชน (Browne, 1972) อนสอดคลองกบหลายนกคดทพยายามอธบายเชงสรปรวมเพอเกบทกรายละเอยดของพนททางวฒนธรรม วฒนธรรมประชานยมจงดวยวาพนทตรงกลางซง ทบซอนระหวางวฒนธรรมชนสงและวฒนธรรมพนบานรวมถงวฒนธรรมมวลชน อนเกยวพนทงผคนกลมใหญและคนกลมนอย (minority) แหงพนททางวฒนธรรมในสงคม และดวยเสนแบงระหวางวฒนธรรมของแตละกลมนกคดนนทาบเหลอมกนจนไมสามารถมองเหนความชดเจนได Williams (1960) จงไดใหค าจ ากดความอยางงายของวฒนธรรมประชานยมไววา เปนสงทมนษยท าเวลาทไมไดท างาน ซงถอเปนกรอบการอธบายทส าคญตอการศกษาวฒนธรรมประชานยมในสงคมสมยใหมท ซงท กๆ การสรรคสรางทางวฒนธรรมเปนไปเพอกจกรรมยามวางของผคน และดวยเพราะทกสงอยางในชวตเราลวนเปน


กระบวนการสงตอและท าซ าตอเนองอยทกวน ขณะเดยวกนกพรอมปรบเปลยนรปแบบกจกรรมไปตามยคสมย

พลวตทางสงคมเปลยนผานในหลายองคประกอบตามกรอบคดเสรนยม รวมถงการปฏวตทางชนชนสความเทาเทยมกนแหงพนททางวฒนธรรม ในบรบทสงคมสมยใหมการขยายฐานสงคมชนชนกลางเกดขนพรอมๆ การขยายฐานพนททางวฒนธรรมและไดสรางความหมายใหมๆ ไวรวมกน ดวยเครอขายทางวฒนธรรมชนชนกลางคอสวนประกอบส าคญของการสรรคสรางวฒนธรรมมวลชน ซงถกกลาวไวอยางมนยส าคญภายใตค าแถลงนโยบายของพรรคคอมมวนสต (The Communist Manifesto) วาวฒนธรรมมวลชนนนเปนการกอตวของพลงแหงการปฏวตทางสงคม การกรอนท าลายอปสรรคเดมๆ ของระบบชนชน จารตประเพณ และรสนยมชนสง และลมลางความแตกตางทางวฒนธรรมทงหมดสการผสมผเสทางวฒนธรรม (hybridization) ทงวฒนธรรมพนบานและวฒนธรรมชนสง ยกตวอยาง วฒนธรรมการอานและความนยมในหนงสอพมพของชาวองกฤษทเรมขนตงแตในชวงทศวรรษ 1870 อนน ามาสการปฏวตมวลชนในสามมต (ประชาธปไตย อตสาหกรรม และวฒนธรรม) ขณะเดยวกนดวยกระบวนการของการปฏวตมวลชนนนตองการความแพรหลายและทอดยาวแหงหวงเวลา จงถกเรยกวาการปฏวตระยะยาว (long revolution) (Williams, 1961)

การสอสารมวลชนนนอาจถอไดวาเปนตนก าเนดของวฒนธรรมมวลชน แตในขณะเดยวกนสงคมทมกลมกอนทางสงคมเกดขนกถอเปนตนทางของลกษณะโครงสรางทางสงคมทส าคญเพอพรอมตอการกอรปของวฒนธรรมมวลชน ซงสวนนเรยกวาโครงสรางทางสงคมมวลชน (mass social structure) (Bauman, 1972) และดวยปจจยส าคญจากการปฏวตทางการเมองสเสรนยมประชาธปไตยนนยงขยายฐานโครงสรางทางสงคมมวลชน การมพนททางสงคมของชนชนแรงงานจะชวยพฒนาวฒนธรรมของตวเองขนโดยธรรมชาต ซงเรยกวาการปฏวตวฒนธรรมกรรมาชพ (proletarian cultural) (Trotsky, 1979)

ในชวงทศวรรษแหงการปฏวตอตสาหกรรมคอการเรมตนฉากประวตศาสตรแรกของกระแสวฒนธรรมมวลชนทไดเรมตนขนดวยจนตนาการของมวลชนในความรสกของคนสมยใหม (modern sense) ภายใตสงคมอดมโภคา (mass consumption) ในทกกจกรรมทางวฒนธรรมมวลชนถกท าใหเปนสนคาและแลกมาดวยเงนตรา เสพใชเพออรรถประโยชนอยางใหม หาใชคณคาเดม แหลงประสบการณเชงสญลกษณทใหสญญาณโดยสอโฆษณา (common gesture) กระตนรปแบบความพอใจแกชนหมมาก และถวลหามสวนรวมกบฉากปรากฏการณทางวฒนธรรม ณ ชวงเวลานนๆ ดวยประดษฐกรรมทางวฒนธรรม (Mintz, 1983) จนอาจกลาวไดวา การเปลยนแปลงทางสงคมครงส าคญนเกดขนอยางรวดเรวดวย


เพราะชองทางสอนนเขาถงมวลชน ตวอยางเชน ในชวงทศวรรษ 1930 วทยคอสอกลางในการปฏวตในยโรป รวมถงในชวงทศวรรษ 1950 โทรทศนคอสอกลางในการปฏ วตในสหรฐอเมรกา เปนตน

บรบทแหงเดมของวฒนธรรมประชานยม (วฒนธรรมมวลชน) นนมทมาแหงสาระจากกลมผคนทเปนรองหรอถกลดรอนอ านาจในรปแบบตางๆ ทงทรพยากรและพนทแหงตวตนในสงคม แตภายใตบรบทแหงใหมวฒนธรรมประชานยมกลบยอนแยงในสาระแหงตวตนเดม ดวยการถงพรอมดวยทรพยากร (เทคโนโลยสมยใหม) ซงไดแก โทรทศน ซดเพลง เสอผา ภาษา และไดขยายพนทแหงอ านาจทางสงคมและเศรษฐกจ พรอมกบการสราง มโนทศนอยางใหมใหผคนกลมใหญในสงคมทเคยดอยชวงชนทางสงคมไดเขาสพนทแหงอ านาจและสถานภาพทางสงคมผานการเสพใชสนคาทางวฒนธรรม โดยเฉพาะสนคาทมตวบททางวฒนธรรมทชวยสรางความหมายตอความสมพนธกบสงคมและตวตนของตวเองได (Eco, 1986) ในขณะทวฒนธรรมประชานยมท าการออกแบบนยมทางวฒนธรรม (modes of culture) เพอสนองตอบรปแบบการใชชวตทหลากหลายของพวกเราอยเสมอๆ นน กลบพบเจอวาผคนสวนใหญของทกสงคมนนเลอกรบไวเพยงแงมมความบนเทงเพอความสนกสนาน พกผอนหยอนใจ วถผคนมความเหมอนกนของการใชชวตในกจกรรมแหงโลกยะ (culture of the mundane) แตในขณะเดยวกน บางสวนถกออกแบบเพอการควบคมทางสงคม การบ าบดผอนคลาย (therapeutic function) ความตงเครยดของผคนและสงคมไวดวยเชนกน ตวอยางเชน ในชวงวกฤตเศรษฐกจมการสรางภาพยนตรชดแบทแมนภายใตฉากความโกลาหลแหงเมอง กอทแธม (Tate, 1973) เปนตน 2.3 การปฏบตการของอตสาหกรรมวฒนธรรมสวฒนธรรมสมยนยม

จากฐานคดเดมของกลมนกคดแนวอนรกษนยมทมองวาวฒนธรรมประชานยมท าใหเกดความเสอมทรามแหงศลธรรมและท าลายความมอารยธรรมของสงคม (Bennett, 1982) ขอถกเถยงดงกลาวไดน ามาสกระบวนทศนใหมในเรองอตสาหกรรมวฒนธรรม ในชวงปลายทศวรรษท 1950 ถงชวงตนทศวรรษท 1960 ตามทศนะของนกคดส านกวฒนธรรมศกษาแฟรงกเฟรต (Frankfurt School) ซงเปนการเปดพนทการอธบายวฒนธรรมประชานยมภายใตโครงสรางนยมวาดวยทนนยมปตาธปไตย (patriarchal capitalism) เมอความนกคดทางวฒนธรรมและพฤตกรรมของผคนในสงคมเปลยนแปลงไปภายหลงจากการปฏวตอตสาหกรรม (Williams, 1961) พรอมๆ กบประวตศาสตรการวางจากงาน (history of leisure) อนเกยวพนกบวถชวตการท างานและการวางจากงานกบเวลาวาง สงคมระบอบทนนยมทเตบโตขนไดน าพาผคนใหมวนยในการท างานและมอบรางวลดวยประเพณการท างานแบบมวนหยด (Hobsbawm, 1959) พรอมๆ กบสรางคานยมของคนเมองดวยกจกรรมการนนทนาการ


อยางมเหตผล เพอใหพนทชวตยามวางงานนไดน าพาผคนเหลานเขาสพนทชนชนกลางได (middle class) ตวอยางเชน งานเทศกาลทเปนทนยม (Thompson, 1978) เปนตน

ระบอบทนนยมไดฝกมนษยใหเชองกบรปแบบชวตในวงจรของการคาและอตสาหกรรม ผานวฒนธรรมทางวตถทก ากบดวยการตความแบบของทวลกษณเชง การเปรยบเทยบระหวางแบบดงเดม (primitive) กบแบบศวไลซ (civilize) (Braudel, 1972) และเพมทวขนในรปของสนคาทางวฒนธรรมอนเปนผลจากการเตบโตขนของการสอสารมวลชน (radio-television broadcasting) สอตสาหกรรมบนเทงทสรางกจกรรมยามวางในรปแบบชวตสมยใหม ดงเชน อตสาหกรรมวฒนธรรมของสหรฐอเมรกาทสงผานอดมการณเสรนยม ซงไหลเวยนและถายทอดผานภาพยนตรและโทรทศนมาตลอดนบตงแตทศวรรษ 1970 เปนตนมา สการปรบเปลยนกบดกแหงส านกทางชนชนดวยการเปดพนทของปจเจกชนและความกลนกลายทางวฒนธรรมเดยวกน และในความเปนพลเมองเชงวฒนธรรม (cultural citizenship) ทพาสความเปนสากลมากขนทวทกมมโลก

อตสาหกรรมวฒนธรรมไดออกแบบความสมพนธทางวฒนธรรมดวยรปแบบและกลไกทแตกตางไปจากเดมใน 2 แนวทาง (1) ในชวงของการเรมตนวฒนธรรมประชานยมเปนกจกรรมทางวฒนธรรมโดยตรง มสนคาทางวฒนธรรมทเปนวฒนธรรมชนลาง (Frow, 1995) และ (2) ในชวงตอมาสกระบวนการเตมแตงสนทรยะ เพอเพมมลคาทางการตลาดซงเปนเรองของการก าหนดความหมายเชงคณคาตอวฒนธรรมประชานยมอนเกดจากระบบการผลตแบบตลาด (Gans, 1974) การสรางขอมลและรปแบบทางวฒนธรรมเพอการตอรองเชงอตลกษณ (negotiating identities) แกกลมผบรโภค และภายใตระบบทนนยมขนสงไดสรางวงจรอตสาหกรรมเชงวฒนธรรมเพอการผลตสนคาวฒนธรรมส าหรบสงมอบกจกรรมทางวฒนธรรมประชานยมใหกบผบรโภคตางถนทางวฒนธรรมใหไดมากขนนนจงจ าเปนตองสรางชดความหมายใหตรงกบประสบการณชวตของพวกเขา รปแบบวฒนธรรมประชานยมจงวาดวยการตอรองคานยมทางวฒนธรรมรวมกน (Bennett, 1986)

ขณะทความหมายทางสงคม (social meaning) ถกก าหนดไวระหวางความมรสนยมกบความต าชน รสนยมจงเปนการควบคมทางสงคมอนรวมถงการซอนเรนทางชนชน ซงเปนเรองตอบสนองโดยธรรมชาตของมนษย รวมถงการเปนขอหามใชส าหรบสนคาทไรซงรสนยม ขณะเดยวกนโครงสรางความหมายของตวบทวฒนธรรมประชานยมจะสมบรณเชงความหมายไดกตอเมอมกลมคนนนๆ น าไปใชในวฒนธรรมประจ าวนโดยการบรโภคผลตภณฑจากอตสาหกรรมเชงวฒนธรรม จงเปนทมาใหในทกๆ อตสาหกรรมลวนแลวแตมความเปนอตสาหกรรมเชงวฒนธรรมไมมากกนอย ตงแตกางเกงยนสสกตวหรอเฟอรนเจอรสกชนลวนมตวบททางวฒนธรรมมากพอๆ กบเพลงปอป ผคนเลอกสนคาหรอโภคภณฑตางๆ เพอการสอ


ความหมายเชงวฒนธรรม (cultural connotations) ทมรวมกนออกไป และดวยความพงพอใจสรางความหมายในตวตนทมากพอๆ กบหนาททางวตถของผลตภณฑ (Eco, 1986)

กลยทธทางการตลาดในสนคาทางวฒนธรรมจงเปนเรองของรปแบบการน าสงผคนสพนททางวฒนธรรมในสงคม วฒนธรรมแหงนเปนเรองของการตอรองและการดนรนเพอสรางความหมายทางสงคม แมมชยชนะจากการดนรนจากครงคราวนกจะมอยอยางจ ากดและเพยงชวคราว แตเหลานคอหนทางแหงความปรารถนาของผคนทพยายามสรางพนททางสงคมและการเมอง (Hall, 1981) ผานการบรโภคแบบมวลชน (mass audience) อนสะทอนถงพนทมวลชนทขยายตวตามกระแสความนยม แตทวาความนยมเปนเพยงเรองชวครงชวคราว ซงมาแลวกไป (short-term solution) แตมวลชนกจะยงคงอยในกบดกความคดแหงการชนชอบคลงไคลของใหม (neophilia) ซงเปนมานบเนองตงแตหลงยคปฏวตอตสาหกรรมเปนตนมา (Betts & Bly, 2013) วฒนธรรมประชานยมจงถกออกแบบจนดราวกบเปนวฒนธรรมเชงพาณชยทอาศยวงจรความนยมของผบรโภคสนคาทางวฒนธรรมเพอสรางผลก าไรทางธรกจ (Haskell, Paradis & Burgoyne, 2008)

การสรางชดความหมายทเกยวของกบชวตประจ าวนนนจงเปนหวใจส าคญของวฒนธรรมประชานยม อนชวยเตมเตมสวนตางระหวางตวบทแหงสนทรยศาสตรกบเรองราวชวตประจ าวน ซงส าคญมากส าหรบวฒนธรรมทมพนฐานมาจากกจวตรประจ าวนของผคน (practice-based culture) มากกวาวฒนธรรมทมพนฐานมากจากตวบทเชงแบบอยางการกระท า (performance-based one) โดยทแตละคนสามารถแตงเตมชดความหมายทเกยวของในชวตประจ าวนของพวกเขาเองได และเมอเงอนไขทางสงคมของทกสงคมเปลยนแปลงไปตลอดเวลาจงท าใหวฒนธรรมประชานยมสวนมากจงไมคงตว และเชนเดยวกนตวบทและรสนยมซงเปนตนก าเนดของจดรวมของตวบทกบสงคมนนๆ ซงในขณะทผคนตางดนรนเลอกนยมตวบทรวมกบสงคมอยนน กกลบท าใหจดรวมของแตละกลมกอนทางสงคมทงหลายนนเตมไปดวยความแตกตางและกระจดกระจาย และยงเปนแรงขบใหผคนในสงคมตองเพมระดบการบรโภคสนคาทางวฒนธรรมใหมากยงๆ ขนไป (Certeau, 1984)

และดวยขอสรปทวาดวยวฒนธรรมเปนของผเสพวฒนธรรม ตามท Hall (1981) ไดอธบายไววา กลมวฒนธรรมประชานยมนนสวนใหญจะเปนส านกทางประวตศาสตร (historical realizations) มากกวาฐานความคดเชงสารตถนยม (essentialized domains) จงท าใหวฒนธรรมประชานยมยงจะชวยประคองการแยกขวทางวฒนธรรม (polarizing a cultural field) และอนเปนทมาของพนทแหงทางเลอกทางวฒนธรรมอยางหลากหลายและความมเสรภาพของผคน (liberal pluralist) คณคาของวฒนธรรมประชานยมอาจไมถงกบเปนฉนทามตของสงคม แตกถอไดวาเปนคณคารวมของทกๆ กลมยอยทางวฒนธรรมในสงคม (Shils, 1972) โดยคณคาของวฒนธรรมประชานยมจะสอดรบกบวถสงคมบรโภค และในสงคมทมการบรโภคสอทนบเนอง


ตงแตตนทางดวยเทคโนโลยการพมพไดสงผานตวบทของวฒนธรรม และสยคสมยหนงดวยการสอสารทางอเลกทรอนกสในยคอตสาหกรรมเทคโนโลยสมยใหม ซงไดท าใหในพนทวฒนธรรมประชานยมนนน ามาสความหลากหลายทางวฒนธรรม (Ross, 1989)

และแลวแรงขบส าคญกมาถงเมอสงคมเปลยนบรบทเขาสยคโลกาภวตน การ เชอมรอยพนททางวฒนธรรมจนเกดเปนโครงขายทางวฒนธรรมดวยเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม ยงเพมชองทางการเขาถงกระแสความนยมตอกจกรรมของวฒนธรรมประชานยมตามสมยปจจบน สการนยามพนทแหงวฒนธรรมสมยนยม (modern popular culture) อนเปนพนทซงเปดกวางเพอการปรบแตงรสนยมทางวฒนธรรมตามยคสมยนยม ดวยจงหวะทางวฒนธรรมทเรวขน รายละเอยดและรปแบบความนยมผคนจงมอยในหลายชดความหมายทเกยวของทงในระดบโลกและระดบทองถนของพนทชวตประจ าวน อนมแนวโนมของการตอรองใน 2 รปแบบ (1) การสรางความเปนแบบเดยวกน (homogeneity) ในฐานะของกลมอ านาจยอมมความพยายามในการควบคมและจดโครงสรางเพอลดความแตกตางทางสงคมเพอรกษาผลประโยชนไว ในขณะท (2) การสรางความตาง (heterogeneity) ในฐานะของผคนทเหนตางทางวฒนธรรมยอมตองการความแตกตางทางวฒนธรรมในสงคมไว (Radway, 1984)

โดยสามารถอธบายผานการเมองเรองวฒนธรรมนในแงมมเชงสงคมวทยาไดวา เมอสนทรยะทางวฒนธรรมของแตละกลมมการใหคณคาเชงความหมายทางวฒนธรรมทแตกตางกน บางกลมนยมความดงเดม (populist nostalgia) ขณะทในกลมพหนยม (pluralism) มกจะเปดพนทวฒนธรรมสานความสมพนธระหวางกลม จงเปนทมาของความเปนลกผสมทางวฒนธรรม (Denning, 1990) วฒนธรรมสมยนยมจงประกอบดวยองคประกอบจากหลากหลายกลมผคด สรางขนจากความคดความเขาใจของผคนในสงคม (Campbell & Moyers, 1988) เพอผลลพธคอการแสดงออกผานสญลกษณทางวฒนธรรม (cultural symbols) คณคา และการ มอยของวฒนธรรมสมยนยมจงเปนเรองของความเชอถอตอความนยมทมอยอยางกวางขวาง ทงในฐานะขบถทางวฒนธรรม (the rebel heroine) แหงการตอตานการครอบง าทางวฒนธรรม และในฐานะผน ากระแสทางวฒนธรรม (the celebrity) แหงตวแทนการน ากระแสแฟชนนยม (Davis, 1997) วฒนธรรมสมยนยมจงถกก าหนดขนดวยผคน ทงกลมคนในชนชนปกครอง ของระบบสงคมและระบบทน โดยอาศยกลไกเชงอดมการณของสงคม (ideological apparatus) เพอการควบคมจากเบองบนในฐานะผสรรคสรางทางวฒนธรรม และกลมผบรโภคทซงการบรโภคจะก าหนดคณคาในชวตดวยรสนยมของพวกเขาเอง


3. วฒนธรรมสมยนยมในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต 3.1 ภาวะความเปนเมองกบการเปดพนทวฒนธรรมสมยนยม

ภายใตบรบทของสงคมอตสาหกรรมและความเปนเมอง พนทเมองมหานครไดกลายเปนศนยกลางทยดโยงการกอรปเปนภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต เมองมหานครเปรยบเสมอนจดเชอมตอของการลนไหลทางวฒนธรรมททาบเหลอมกนอย รวมถงเปนแหลงรวมรสนยมทางวฒนธรรมทถกแปรรปออกมาเปนสนคาทางวฒนธรรมเพอสนองตอบกจกรรมทางวฒนธรรมตามสมยนยม ชนชนกลางใหมในเอเชยตะวนออกทเตบโตขนนบตงแตชวงปลายทศวรรษ 1980 โดยถอเปนมวลชนส าคญในฐานะผบรโภคทางวฒนธรรม Shiraishi (2006) ไดอธบายไววา ผลจากการพฒนาเศรษฐกจในภมภาคซงไดรบอทธพลจากวฒนธรรมจกรวรรดนยมอเมรกามามากกวาครงศตวรรษ ซงเรมตนจากภมภาคเอเชยตะวนออกและไหลเขาสภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ผคนไดรบโอกาสแหงการมสวนรวมในกจกรรมทางเศรษฐกจ สรางหารายไดมาอยางเพยงพอกบความหรหราของการใชชวตทงเพอความบนเทงและการทองเทยว ภายใตสงคมเมองทวาดวยการออกแบบชวตททนสมย ตวอยางเชน ในป ค.ศ. 1997 ครวเรอนในเมองของประเทศเกาหลใตมการใชจายเงนเพอความบนเทงและพกผอนหยอนใจมากกวาครวเรอนในภาคการเกษตรกรรมถง 6 เทา (Kim, 2000) ในขณะทประเทศมาเลเซยมการเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรวในชวง 2 ทศวรรษทผานมา มสวนกระตนใหเกดความเปนเมองของชนชนกลาง โดยในป ค.ศ. 2004 ประเทศมาเลเซยมระดบของความเปนเมองมากถง 64 เปอรเซนต (Jamalunlaili, 2004)

เมองมหานครในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต มพนฐานถกขบเคลอนดวยระบบเศรษฐกจแบบตลาด และกจกรรมทางเศรษฐกจนนสรางกลมผบรโภคขนอยางรวดเรว พรอมทงการขยายโครงสรางทางเศรษฐกจระหวางประเทศ เศรษฐกจทเจรญเตบโตเชงภมภาคชวยปรบฐานของชนชนกลางใหมอ านาจการซอ มรปแบบอาชพทมเวลาวางจากงาน อนชวยกระตนรปแบบชวตเพอการบรโภคในภมภาคดวยจกรวรรดนยมทางวฒนธรรมทไดสงผานรปแบบชวตตามแบบวฒนธรรมบรโภคนยม ขณะเดยวกนยงสอดรบกบวธคดดงเดมของผคนชาวเอเชยทมง สการสงสมความมงคงของชวต ซงสะทอนผานกจกรรมวฒนธรรมบรโภคนยมรวมสมย อาท การชอปปง การรบประทานอาหารนอกบาน การทองเทยว และการชมกฬา อนเปนความปรารถนาเขาถงมาตรฐานการใชชวตทดและทนสมย (Otmazgin & Ben-Ari, 2012) ดวยแบบอยางชวตเดยวกนนน าพาสสงคมของมนษยมตเดยว (one-dimensional man) อนเปนผลพวงมาจากกระบวนการท าใหเปนประชาธปไตยทางรสนยม

นบตงแตชวงทศวรรษ 1980 เปนตนมา วฒนธรรมสมยนยมไดระเบดตวขน (atom bomb) จากสนคาทางวฒนธรรมสมยนยมททยอยเกดขนในหลายประเทศในภมภาค อาท


ภาพยนตร รายการโทรทศน เพลงปอป การตนแอนเมชน หนงสอการตน และนตยสารแฟชน (รวมเรยกวาอตสาหกรรมสอบนเทง) พรอมกบแพรขยายขามเขตแดนทางเชอชาตและภมภาคไดอกดวย ปจจบนไมมกระแสวฒนธรรมใดททรงอทธพลเพยงกระแสเดยว หรอเปนสนคาทางวฒนรรมทมาจากแหลงใดแหลงเดยว หากแตเปนความหลากหลายของสนคาทางวฒนธรรม ภาพลกษณ และแฟชนนยมซงสงออกมาจากศนยกลางตางๆ (muliple centers) สการผานขามทางวฒนธรรม (transculturation) ระหวางพนททางสงคมดวยการสอสารทางวฒนธรรมระหวางกน อาท การชมรายการโทรทศนผานดาวเทยม การชมทวรคอนเสรต เปนตน (Payne, 2003) 3.2 บรบทโลกาภวตนทางวฒนธรรมกบการกอรปของอตสาหกรรมทางวฒนธรรม

การเคลอนยายความคดความเขาใจและอดมการณความเชอตางๆ ผานภาพและสญลกษณทหลากหลายซงแพรกระจายโดยสอออกไปทวโลก (ideoscapes) กรอบคดเพอการอธบายวฒนธรรมสมยนยมภายใตบรบทโลกาภวตนทางวฒนธรรมจงมหลายมตความเกยวพนดงน (1) วธการและมมมองตอโลกาภวตนทางวฒนธรรมจากผลของภาวะการครอบง าทางวฒนธรรมดวยอทธพลของสอตางชาตทมตอสอทองถนมากขน จนดราวกบวามความใกลชดทางวฒนธรรม (cultural proximity) จากการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกน (Straubhaar, 1991) ขณะทบางสงคมยงคงมกระแสคลงวฒนธรรมชาต และการเฝาระวงตอผลกระทบทางดานการเมองและความเสยงทางวฒนธรรม (Morris, 2002) (2) โลกาภวตนทางวฒนธรรมเตบโตจากระเบยบวาระการท าใหเปนสมยใหม (modernity) ดวยกระบวนการแพรกระจายของวฒนธรรมสมยใหมตามวาทกรรมการพฒนาเศรษฐกจทนนยมเสรนยมใหมสการคาอยางสดขวในยคปจจบน (McChesney, 1998) (3) การสรางอตลกษณวฒนธรรมผสม (hybrid culture) เพอยดโยงความสมพนธเชงอ านาจระหวางปรมณฑลและศนยกลางภายหลงยคอาณานคม (Shome & Hegde, 2002) ดวยกระบวนการน าพาทองถนใหตามตดกระแสความทนสมยแบบตะวนตกคอรปแบบของจกรวรรดนยมทางวฒนธรรมในชวงทศวรรษทผานมา (Featherstone, 1993)

อนรวมถงภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงมความจ าเพาะในความเกยวของระหวางวฒนธรรมสมยนยมกบรฐอยางมนยส าคญ ดวยเพราะภมภาคแหงนมหลายเมองมหานครทเปนแหลงบมเพาะขนบประเพณและวฒนธรรมไวอยางหลากหลายและงอกงาม อนเปนทนวฒนธรรมทส าคญตอการพฒนาอตสาหกรรมทางวฒนธรรมอยางหลายรปแบบและหลายทศทางตางๆ กน รวมถงการสรางเครอขายความรวมมอในฐานะพนธมตรทางการตลาดวฒนธรรมสมยนยมในภมภาค (Iwabuchi, 2002) พรอมๆ กบการปรบเปลยนแนวนโยบายของรฐเพอการสงเสรมและสนบสนนผลตภณฑจากวฒนธรรมสมยนยม ทงนดวยเพราะรฐมกมชดความคดเรองอ านาจละมน (soft power) จงใหการสงเสรมสนคาและ


อตสาหกรรมทเกยวของกบวฒนธรรมอนจะชวยน าสงแนวคดคณคารวมของความเปนเอเชย และสนบสนนการทตสาธารณะ (public diplomacy) ของประเทศไดอกดวย

ทงนหากมองภายใตกรอบคดแบบรฐ กจกรรมทางวฒนธรรมเหลานนอาจเปน สวนหนงของการทตดานวฒนธรรมได แตกอาจจะไมใชเสมอไป ดวยเพราะผผลตมกลดทอนรายละเอยดเกยวกบชาตหรอประวตศาสตรเพอสรางโอกาสใหเขาถงกลมผบรโภคมากทสดเทาทจะท าไดเพอประโยชนทางเศรษฐกจ (Barnathan, 2012) วฒนธรรมสมยนยมจงเขามาปรบแตงวาทกรรมเกยวกบความเปนชาตทซงถกหลอหลอมใหมในทกวน ดวยหลกคดความเปนนานาชาตเพอการขามพรมแดนความสมพนธ และเมอสนคาทางวฒนธรรมสมยนยมถกสรางขนในหนงบรบททเปนโครงสรางของความเปนชาตหนง สนคานนๆ จะถกลบรายละเอยดเกยวกบความเปนชาตออกไป ตวอยางเชน สนคาของญปนจะแตงแตมวามาจากเมองโอซากา (Osakan) หรอสนคาของจนจะแตงแตมวามาจากกรงปกกง (Beijing) เปนตน (Iwabuchi, 2008) 3.3 ความนยมทางวฒนธรรมสเศรษฐกจสรางสรรคเชงวฒนธรรม

การศกษาเศรษฐกจสรางสรรคเชงวฒนธรรมจากมมมองทใชศกษาเกยวกบการผลต การแพรกระจาย และการตลาดของวฒนธรรมบรโภคนยมนน จะเหนถงรปแบบทเปลยนแปลงไปจากเดมอยางชดเจน และดวยเพยงพนฐานการศกษาแนวมานษยวทยาและวฒนธรรมศกษาอาจจะลาสมยหากจะอธบายเพยงเรองการบรโภคหรอการเสพตดทางวฒนธรรม (cultural dopes) จากกบดกของการลอลวงมวลชน (mass deception) เพราะแททจรงแลวหากมองลกลงในเชงโครงสรางการผลตและการแพรกระจายตามวงจรทางวฒนธรรม (the circuit of culture) นน จะพบขอเทจจรงวา วงจรการบรโภคและการรบ/เสพตดวฒนธรรมสมยนยมในภมภาคเอเชย สวนใหญพฒนามาจากกลมผบรโภคหรอกลมคนทเรยกวาแฟน (ผคลงไคลสงใดสงหนง) ซงเปนกลมผบรโภค (แฟนคลบ) ซงมความส าคญในแงแหลงรายไดพนฐานจากการเปนตวแทนทางวฒนธรรม (culture agent) ทงในรปแบบทถกกฎหมายและผดกฎหมาย หรออยางเปนทางการและไมเปนทางการไดเชนกน (Otmazgin & Ben-Ari, 2012)

ความนยมตอวฒนธรรมสมยนยมนนเปนความเกยวพนระหวางวฒนธรรมกบ สอสมยใหม ดวยกระบวนการโลกาภวตนไดพาผคนเดนทางและอยอาศยอยางขามชาต เสมอนเปนตวเชอมทชวยขยายวงจรการเผยแพรแนวนยมการบรโภควฒนธรรมไปพรอมๆ กบเทคโนโลยสมยใหมทสงผานแนวนยมสอาณาบรเวณทกวางขวางมากยงขน อตสาหกรรม เชงวฒนธรรมจงเปนสนคาทางวฒนธรรมทสรางสรรคขนดวยความใกลชดกบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงสนคาทางวฒนธรรมทมองเหนดวยตา (visual cultural) เชน ละครโทรทศน เพลง การตน และภาพยนตร ดวยจดเดนทสามารถ ปอนขอมลเชงสรางสรรคทสรางคณคาทางดานอารมณความรสกและความปรารถนาทจะ


สรางอตลกษณเฉพาะตวของผคน (Storey, 1999) ตวอยางเชน ภาพยนตรจากฮอลลวดกบการน าเสนอวถชวตแบบอเมรกน การตนแอนเมะ (Anime) ทท าใหคนหนมสาวทวเอเชยคลงไคลประเทศญปน รวมถงละครไทยทไดรบความนยมอยางมากในประเทศจน (Thai-Pop) เปนตน

ดวยพฒนาการหลงทนนยมของสงคมอตสาหกรรม นนจะพบวาคนรนใหมในหมชนชนกลางสวนใหญถกเลยงดดวยโทรทศน (The MTV Generation) (Katzenstein, 2005) ซงมอทธพลอยางมากตอการก าหนดรปแบบความชนชอบของผบรโภค (fandom) และดวยเพราะชนชนกลางของแตละประเทศนนไมไดเปนอนหนงอนเดยวกน แตกลบประกอบไปดวยผคนกลมตางๆ ทมรปแบบการใชชวตและความสนใจทแตกตางหลากหลาย (Robison & Goodman, 1996) สมาชกของชนชนนจงอาจมการตความตอผลตภณฑจากอตสาหกรรมเชงวฒนธรรมในทศนะทแตกตางกนไป ขณะทกลมผชนชอบกอาจเปนเพยงความตนเตนตอสนคาทางวฒนธรรมสมยนยมเทานน ตวอยางเชน การเลนคอสเพลย (costume play) ไดขยายไปสประเทศอนๆ ในเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางรวดเรว ทงเรองแฟชนรปแบบการด าเนนชวตและการสรางความเปนตวตนทางวฒนธรรมในชวตประจ าวน เหลานคอบรบทหลงความทนสมยนยมทซงวฒนธรรมเชงสญญะ (culture of sign) เหลานไดสงตอความนกคด (notion) ถงอตลกษณของแตละผคนอนน าไปสสภาวะความหลายหลากในตวตน สนคาในรปแบบวฒนธรรมสมยนยมจงเปนการสอสารขอความและเรองราวทซบซอน และมอทธพลในการสรางหรอเปลยนแปลงความคด โลกทศนและอตลกษณของผคน ดงนนอตสาหกรรมทเกยวกบวฒนธรรมสมยนยมจงไมเปนเพยงแคการผลตสนคาและขายสนคาเทานน หากแตยงประกอบดวยการเผยแพรแนวความคด อารมณ และความรสก ไปพรอมกบสนคา ทงดวยความตงใจจากการโฆษณาชวนเชอแกมวลชน (mass propaganda) หรออาจดวยความไมตงใจกตาม

อยางไรกตาม ความส าเรจของอตสาหกรรมทางวฒนธรรมไดกลายเปนจดเปลยนทส าคญสความคดใหมๆ เกยวกบการเชอมโยงระหวางนโยบายทางอตสาหกรรมและวฒนธรรม ในปจจบนตลอดทวทงภมภาคแหงน วาทกรรมการพฒนาของรฐมองวฒนธรรมอยางมมลคาและคณคาทงทางการเมองและเศรษฐกจเปนทเรยบรอยแลว วฒนธรรมไดกลายมาเปนวตถดบทางนโยบายในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ พรอมๆ กบการประดษฐสรางภาพลกษณของประเทศชาตสประชาคมโลกดวยความงดงามทางวฒนธรรม ในขณะทส านกทางเชอชาตกสามารถโยกยายไปสความคดเชงภมภาคในระดบกวางได ผานเทคโนโลยสมยใหมทชวยสงตอวฒนธรรมสมยนยม สหนงรฐชาต แตมอตลกษณทางวฒนธรรมทหลากหลายในพนทชมชนจนตกรรม (Anderson, 1993) พรอมๆ กบเสนเขตแดนระหวางรฐพรามวลง โลกาภวตนทางวฒนธรรมออกแบบใหวฒนธรรมโลกนนไรกฎเกณฑแตมอยในความรสกทแสดงผานวฒนธรรมการบรโภคทเปนทนยม (Robertson, 1992) จงเปนทมาของ


ลทธคลงไคลบชาสนคา (commodity fetishism) เพอตามกระแสของพฤตกรรมนยม (trend) ภายใตตวแบบของสงคมททนสมยกวา รวมถงโอกาสของการเขาถงเทคโนโลยสอบนเทงทมราคาถกลง อาท เครองเลนเพลงและภาพยนตร โทรทศนผานดาวเทยม เปนตน นนไดสรางปรากฏการณคานยมมวลชนแทรกซมลงไปตามพนทสงคมเปดตางๆ (cross cultural borders) ทวทงภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต 3.4 การไหลเวยนทางวฒนธรรมสมยนยมกบกระบวนการภมภาคนยม

กระบวนการภมภาคนยมถกสรางขนดวยจนตนาการถงอตลกษณแหงภมภาคทมรวมกน (Hue & Shiraishi, 2013) นบตงแตยคแหงการตอสเพอการปลดปลอยจากอาณานคม (decolonization) ยคหลงอาณานคม (post-colonial) ยคความสมพนธแบบหลงชาตนยม (post-nationalism) และยคขามชาต (transnationalism) จะเหนถงบทบาทของภมภาคในฐานะสวนเชอมตอระหวางประเทศกบประชาคมโลกทงทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม ขณะทกระแสการลนไหลทางวฒนธรรมระหวางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตตลอดชวงครสตศตวรรษท 20 มกจะปกคลมไปดวยความหวาดกลว และเตมไปดวยกระแสตอตานหรอการเปนปรปกษกนทางวฒนธรรม (antagonist cultures) ดวยมองวาก าลงถกครอบง าทางวฒนธรรม โดยสวนใหญกลมประเทศก าลงพฒนามกตอตานการเขามาครอบง าของวฒนธรรมตะวนตก เหนไดจากกระแสตอตานลทธอาณานคมทางสอ (media imperialism) ดวยเพราะตางเชอมนถงการมอยของแกนแททางวฒนธรรม จงพยายามใหการปกปองรากเหงาและความบรสทธของวฒนธรรมดงเดมของพวกเขาอยเสมอ (Morley & Robins, 1995) สะทอนไดจากแนวนโยบายทางวฒนธรรมของประเทศตางๆ ทวทงภมภาคเอเชยสวนใหญจงปลกกระแสการสรางชาตดวยการเนนย าใหรวมปองกนการแทรกซมของวฒนธรรมตางชาต อนถอเปนปฏปกษตอศลธรรมอนมนยรวมถงการเปนภยรายตอระบอบการเมองการปกครอง (Huat, 2000)

และหากมองยอนในทางประวตศาสตรจะเหนถงความพยายามจดระเบยบรสนยมทางวฒนธรรม และทเดนชดทสดคอการตรวจพจารณา (censorship) จากหนวยงานทางดานวฒนธรรม ยกตวอยางเชนในประเทศฟลปปนส รายการการตนญปนแอนเมชนทางโทรทศนถกระงบการเผยแพรเพราะมเนอหาสงเสรมความรนแรงหรอเปนภยคกคามทางการเมอง ในประเทศมาเลเซย กระทรวงกลาโหมยงคงท าหนาท เปนผพจารณาความเสยงทางดานการศกษาและการเมองจากหนงสอการตน ในประเทศพมา เพอความรกชาตและเหตผลดานศาสนาและศลธรรมมกถกน ามาใชในการยกเลกหรอออกค าสงหามน าเขาสนคาวฒนธรรมสมยนยมดวยเหตเพราะไมใชวถแบบแผนของคนพมา (Lockard, 1998) ในประเทศอนโดนเซย ในชวงทศวรรษ 1980 รฐบาลควบคมบรษทเพลง ดวยความพยายามจะจ ากดความนยมแนวดนตรตะวนตก (Sen & Hill, 2007) ในประเทศจน มมาตรการรณรงคเพอตอส


กบมลพษแหงจตวญญาณ (Anti Spiritual Pollution Campaign) โดยเฉพาะวฒนธรรมตะวนตก (Keane, 2002) ในขณะทประเทศสงคโปร ก าหนดมาตรการตรวจสอบสอตะวนตกเพอการ ยอนคนสคณคาของความเปนเอเชยทแทจรง ดวยมองวาวฒนธรรมสมยนยมแบบตะวนตกนนเปนตวแทนของความเสอมถอยทางศลธรรม (Chadha & Kavoori, 2000)

ในชวงปลายครสตศตวรรษท 20 ภายใตบรบทชวงหลงสงครามเยน กระแสการไหลผานทางวฒนธรรมระหวางประเทศเพอนบานในภมภาคเปนสงทไมคอยเกดขนแพรหลายนก ดวยเพราะหลายประเทศในภมภาคอยกบวาระการพฒนาอยางเรงรบทางดานเศรษฐกจและมงเนนเรองการสรางชาตกอน (Shim, 2013) อนมนยตอกรอบคดการพฒนาเชงวฒนธรรมทแตกตางกนไป ซงสงผลตอทศทางของกระแสวฒนธรรมสมยนยมในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตทลดหลนระดบกนไปในภมภาค (regional hierarchies) และการไหลเวยนของกระแสวฒนธรรมสมยนยมในภมภาคนนจงเปนไปอยางไมสมมาตร อนดวยเพราะมความไมสมดลของอ านาจทางเศรษฐกจ (Leung, 2009) กระแสการไหลเขาของวฒนธรรมทไมสมดลเชนนนนเกยวเนองกบทง อทธพลการเงน ( financial clout) อทธพลจากโครงสรางความทนสมยทางเทคโนโลย (Siriyuvasak, 2009) อนสะทอนถงการจดล าดบของพนทสวนกลางและพนทรอบนอกในภมภาค เหลานคอกระบวนการท าใหเปนศนยกลางแหงภมภาค โดยเฉพาะกลมประเทศเอเชยตะวนออกทมประสทธภาพทางเทคโนโลยสง ทงประเทศญปน ประเทศเกาหลใต และประเทศไตหวน จวบจนถงปจจบนการไหลเวยนสนคาวฒนธรรมสมยนยมนนมการสงขามเขตแดนกนอยางสม าเสมอ ซงเปนสวนหนงของวฒนธรรมบรโภคทเกยวพนกบทกชวตของชาวเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดรวมแลกเปลยนสนคาและแบงปนกจกรรมทางวฒนธรรมสมยนยม จนท าใหมรสนยมและความพงพอใจทางวฒนธรรมเปนแนวเดยวกนบนความหลากหลายของการบรโภควฒนธรรมทนยมรวมกนของผคนหนมสาวหลายลานคนในเมองมหานครแหงภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต

การอธบายเงอนไขของการไหลเวยนทางวฒนธรรมสมยนยมในระดบภมภาคนนสรปความเกยวของส าคญไดดงน (1) ความรวมมอในการตลาดทางวฒนธรรม หรอเรยกวาการตลาดน า (market-led) อตสาหกรรมสอบนเทงสมยใหมมการพฒนาเชงเครอขายธรกจในภมภาค ดวยลกษณะการท าตลาดขามวฒนธรรม (cross-cultural marketing) (2) บรบทของภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตไมไดมการบรรจบกนทางวฒนธรรมอยางสมบรณ (cultural convergence) ดวยเพราะตลาดทางวฒนธรรมในทกตลาดในภมภาคไมไดมการเปดรบอยางเสมอกนในเชงความหลากหลายทเทากน ดวยขนอยกบความนยมของผบรโภคและความสามารถในการรองรบเทคโนโลยจากสอบนเทงสมยใหมของประเทศนนๆ (3) การปรบตวสจนตนาการใหมของผคนหลายลานคนกบการตงคาวงจรท าง


วฒนธรรมของเอเชยรวมกน (circles of cultural preferences) ตงแตการเผยแพรวฒนธรรมสมยนยมในภมภาคสการเรยนรบนความหลากหลายของภาพลกษณเชงพนธมตรทางวฒนธรรม การสรางจตส านกของความเปนเอเชยรวมกน อนคลายคลงกบกรอบความคดเรองความเปนเอเชย (Pan-Asian) (Zemans, 1999) ตวอยางเชน ในชวงทศวรรษท 90 อตสาหกรรมภาพยนตรเกาหลทผลตภาพยนตรคณภาพสงและประสบความส าเรจทางการตลาดทวทงภมภาคเอเชย และเปนทมาของค าวา Korean Wave (กระแสวฒนธรรมสมยนยมเกาหล) ซงเปนค าทอธบายถงสนคาทางวฒนธรรมและรปแบบกจกรรมทางวฒนธรรมทหลากหลาย ตงแตเพลงปอป ละครโทรทศน ภาพยนตร แฟชนเสอผา อาหารเกาหล และศลยกรรมความงาม ซงมอทธพลทงในประเทศเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Shim, 2002)

การบรรจบกนของวฒนธรรมสมยนยมทงในเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในชวง 20 ปทผานมา สะทอนใหเหนถงการจดรปแบบความเปนภมภาค ( regional formation) ดวยพนฐานของการสงรบวฒนธรรมสมยนยมโดยเฉพาะบทบาทของสอมวลชน (อตสาหกรรมบนเทง) ขณะทโครงสรางใหญของกระบวนการภมภาคนยมนนวาดวยการเพมขนของกจกรรมทางเศรษฐกจ ทงในเชงของการพงพาอาศยกนและการแขงขนทางการตลาดพรอมๆ กบการขบเคลอนความรวมมอเชงนโยบายของรฐบาลในแตละประเทศ (Otmazgin, 2013) และดวยความรงเรองทางวฒนธรรมทมรวมกนนจะชวยน าสงความสนใจตอการศกษาการกอรปของภมภาค ซงขอสรปทผานมาไดชวยยนยนความส าคญของบทบาทของการใชวฒนธรรมและประวตศาสตรเลาเรองรวมกนไดเปนอยางด ตวอยางเชน เทศกาลภาพยนตรพซาน (Busan International Film Festival: BIFF) น ามาสการสรางเครอขายผผลตภาพยนตรชาวเอเชย (Asian Film Commissions Network: AFCNet) เพอสรางความรวมมอทางการตลาดและการพฒนาภาพยนตรเอเชย (Bak, 2002) รวมถงคายโซนมวสคเอนเตอรเทนเมนต (ประเทศไตหวน) เปดแนวดนตรปอปเอเชย (Asian Pop) โดยความรวมมอกนระหวางกลมศลปนจากประเทศญปน ประเทศไตหวน ประเทศเกาหลใต และประเทศไทย (Sinclair, 1997) เปนตน

ในขณะทวฒนธรรมสมยนยมก าลงสรางความตอเนองกบวฒนธรรมโลก (global culture) ในมมกลบคอความไมตอเนองของวฒนธรรมดงเดมของแตละทองถน เชน ความ ไมตอเนองเมอแนวดนตรในประเทศสงคโปรแปรเปลยนเปนแนวฮปฮอปจนไมอาจยอนคนความดงเดม ขณะทการสรางภาพยนตรเกาหลไดกลายรปแบบเปนฮอลลวดแหงภมภาคเอเชย เปนตน และขณะทคอความตอเนองของผบรโภควฒนธรรมในภมภาคเอเชยทไหลตามกระแสโลกและความทนสมยเพอมงสภาวะรปแบบล าสมยทซงเตมไปดวยเรองราวทางวฒนธรรมของการผสมผเสปนเปทวโลก (Pieterse, 2009) นนไดสรางปฏสมพนธทางวฒนธรรมทงในระหวางภมภาคและระหวางประเทศซงมหลายรปแบบและแตกตางกนไป


และท าใหแตละสงคมเตมไปดวยพนททางวฒนธรรมอยางหลากหลายชดความหมาย ตวอยางเชน กลมวยรนชาวจนทนยมอานหนงสอแฮรร พอตเตอร (Pottermania) อธบายถงความถวลหารปแบบชวต ความคดสรางสรรคและความทนสมยตามแบบสงคมตะวนตก (Erni, 2013) ขณะทชาวบานทงในกรงโตเกยวและเกาะฮองกงตางเหนพองกนวา สวนสนก ดสนยแลนดคอหลกฐานของความทนสมยและความเปนสากล แตทวาเหลานคอหลกฐานแหงโศกนาฏกรรมจากการพงทลายลงของวฒนธรรมทองถน (Lee & Fung, 2013) 4. บทสรปสงทาย

กาลครงหนงเราเขาใจวฒนธรรมภายใตการนยามความหมายทวาดวยภมปญญาและ จตวญญาณ อนดคลายกบความมอารยธรรมแหงแบบอยางชวตของมนษย (การนยามวฒนธรรมแบบคลาสสก) แตทวากาลครงนวฒนธรรมวาดวยเรองราวการใชชวตของผคนในโลกสมยใหม เรองราวตอจากนจงเกยวพนในแงมมวฒนธรรมทก าลงรบใชผคนมากกวาการกกเกบผคนไวกบชดความหมายดงเดมอยางทเคยมมา จนอาจดเดยดฉนทกบตวตนทเปนอยหากมองผานฉาก ทางวฒนธรรมชนชนสงทวาดวยสนทรยะอนทรงคณคา ขณะทวฒนธรรมพนบานวาดวยศรทธาและศลธรรมอนเปนแบบอยางการกระท าทล าดบความไวในขางตน คณคาเชงความหมายทางวฒนธรรมก าลงถกกลนกนดวยโลกทศนของสงคมอตสาหกรรมทเหลามนษยโลกตางคล าทางทยอยเดนตามๆ กนมา และยงนบวนทกสงคมกยงออกหางจากตวตนเดมทเราเคยมและเคยเปน เราก าลงสนสดแหงประวตศาสตร (the end of history) และเหลอเพยงเรองเลาเรองเดยวกนแหงวฒนธรรมภายใตโลกทนนยมอตสาหกรรม และในจงหวะทเราก าลงรอถอนวถวฒนธรรมสกระแสใหญกระแสเดยวท วาดวยความเปนสากล ไรราก และพนพรมแดนแหงรฐชาต (cosmopolitanism) นน ในจงหวะเดยวกนนยงคงมผคนทคอยปลกสรางดวยรากฐานแหงความเชอมนและศรทธาในวฒนธรรมประเพณดงเดม (fundamentalism) เหลานคอปรากฏการณแหงการปะทะกนทางอารยธรรมทเกดขนในหลายๆ พนททางวฒนธรรมทวโลก ตวอยางเชน กรณของกลมแนวรวมปกปองศาสนาอสลาม (Front Pembeda Islam: FPI) ในประเทศอนโดนเซยกบการตอตานการทวรคอนเสรตของเลด กากา เมอป ค.ศ. 2012 เปนตน

และดวยเหตทมนษยอยในวงจรแหงความปรารถนา มนษยมสญชาตญาณของการแสดงพฤตกรรมตามหลกแหงความพอใจ (principle of pleasure) ตามแตสารตถะส าคญทอาจเปลยนผนไปตามยคสมย เมอวฒนธรรมดงเดมนนมคนรนเกาปรารถนาเพอกกเกบความหมายไวดวยเหตผลของการสบทอดเปนมรดกของชาตดวยเขตแดนแหงรฐ ขณะทวฒนธรรมสมยนยมนนมคนรนใหมปรารถนาเพอเสพใชความหมายจากกระแสนยมของโลกทไรพรมแดน และภายใตบรบทสงคมสมยใหมนทบทบาทของสถาบนทางสงคมหลนหายไปตามกาลเวลา หลงเหลอเพยงบทบาทน าของสถาบนสอมวลชนแหงยคเทคโนโลยสารสนเทศ


สมยใหมทชวยกนวางระเบยบวาระตามระบบทนนยมเพอไลลาไปตามวงจรชวตมนษย ดวยแบบแผนชวตแหงความศวไลซผานวฒนธรรมทางวตถ เพอน าพาปจเจกชนสความล าสมยภายใตสงคมอดมโภคา

ณ ภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตกบฉากอารยธรรมและวฒนธรรมนบเนองแตอดต เรามรากฐานทางวฒนธรรมรวมในวถเอเชยรวมกนทงปรชญา ศาสนาและภาษา มหลายหนาประวตศาสตรสงคม (multi-faced history) ทเปนแหลงความจ าทางวฒนธรรมรวมกน มรดกทางวฒนธรรมและภมปญญาถกสงมอบจากรนสรน ดวยความเชอมนวาขนบทางวฒนธรรมจะชวยยดการสนคลอนทางสงคม และสงคมจะวฒนาถาวรไดจ าตองมวฒนธรรมโดยเนอแทกอเกยวผคนเพอสรางสมความงดงามทางวฒนธรรมรวมกน หากแตกาลครงนสารธารแหงวฒนธรรมเชงพาณชยจะพดพรากผคนไปกบวงวนแหงวฒนธรรมบรโภคจนอาจดไมคมกบภาวะเสยงอนตรายทางวฒนธรรม (cultural risks) ตวอยางของทางเลอกแหงทางรอดนนพอมอยดวยการสรางกระบวนทศนใหมทมองเชงคณคามากกวาเชงมลคา ดวยการสรางแมแบบทางวฒนธรรมเอเชย (Asian cultural archetype) ใหสมบรณพรอมกอนน าสงไปสเศรษฐกจสรางสรรคเชงวฒนธรรม หากมองโลกในแงด คณคาทางวฒนธรรมอาจถกลดทอนลงบางแตกอาจพอมบางสวนทยอนคนสความดงเดมทางวฒนธรรมได ทางเลอกทตบแคบในมมคดแบบทนนยมครอบวฒนธรรมมองเหนเพยงหนทางนเมอสนมเกดแตเนอในตน

เอกสารอางอง

Anderson, B. (1993). Imagined communities: Reflections on the origin and spread of

nationalism. London and New York: Verso.

Arnold, M. (1869). Culture and anarchy: An essay in political and social criticism.

Harvard University: Smith, Elder & Company.

Bak, J. H. (2002, November). Asia yeonghwa mungcheoya sanda (United, Asian

Films Live). Joong Ang Ilbo, 11.

Barnathan, G. P. (2012). Does popular culture matter to international relations scholars?:

Possible links and methodological challenges. In Otmazgin, N. K. & Ben-Ari,

E. (Eds.), Popular culture and the State in East and Southeast Asia. New York:

Routledge.

Bauman, Z. (1972). A note on mass culture. In McQuail, D. (Ed.). Sociology of mass

communications (pp.61-62). Harmondsworth: Penguin.


Bennett, T. (1982). Theories of the media, theories of society. London: Arnold.

Bennett, T. (1986). Introduction: Popular culture and the turn to Gramsci: The

politics of popular culture. Philadelphia: Open University Press.

Betts, R. F. & Bly, L. (2013). A history of popular culture: More of everything,

faster and brighter. New York: Routledge.

Braudel, F. (1972). History and the social sciences: The Longue Durée. In Economy

and society in early modern Europe (pp.11-42). London: Routledge and

Kegan Paul.

Browne, R. B. (1972). Popular culture: Notes toward a definition. In Browne, R. B.

and Ambrosetti, R. J. (Eds.). Popular culture and curricula (pp.1-13).

Ohio: Bowling Green State University Popular Press.

Burke, P. (1978). Popular culture in early modern Europe. London: Temple Smith.

Burke, P. (1986). Revolution in Popular culture. In Porter, R. & Teigh, M. (Eds.).

Revolution in History (pp.206-205). Cambridge: Cambridge University Press.

Campbell, J. & Moyers, B. (1988). The power of myth. New York: Doubleday.

Certeau, M. (1984). The practice of everyday life. Berkeley: University of California

Press.

Chadha, K. & Kavoori, A. (2000). Media imperialism revisited: Some findings from

the Asian case. Media Culture & Society, 22(4), 415-432.

Crothers, L. & Lockhart, C. (2000). Culture and politics: A reader. New York:

St. Martin’s Press.

Davis, B. M. (1997). The archetypal hero in literature, religion, movies, and popular

culture. Texas: Stephen F. Austin University.

Denning, M. (1990). The ends of ending mass culture. International Labor and

Working-Class History, 38, 63-67.

Eco, U. (1986). Travels in hyper reality: essays. San Diego: University of Michigan,

Harcourt Brace Jovanovich.

Erni, J. N. (2013). When Chinese youth meet Harry Potter: Translation consumption

and middle-class identification. In Anthony Y.H. Fung (Ed.), Asian popular

culture: The global (dis)continuity (pp.21-41). New York: Routledge.


Featherstone, M. (1993). Global and local cultures. In Mapping the futures: Local

cultures, global change (pp.169-187). London: Routledge.

Frow, J. (1995). Cultural studies and cultural value. Oxford: Clarendon.

Gans, H. J. (1974). Popular culture and high culture. New York: Basic Books.

Hall, S. (1981). Notes on deconstructing the popular. In Samuel, R. (Ed.). People’s

history and socialist theory (pp.227-239). London: Routledge/Kegan Paul.

Haskell, D. M., Paradis, K. & Burgoyne, S. (2008). Defending the faith: Reaction to

The DaVinci code, the Jesus papers, the gospel of Judas and other pop

culture discourses in Easter Sunday sermons. Review of Religious Research,

50(2), 139-156.

Hinds, H. E., Jr. (1988). Popularity: The Qua Non of popular culture. In Ray B. Browne

and Marshall W. Fishwick (Eds.), Symbiosis: Popular culture and other fields

bowling green (pp.207-216). OH: Bowling Green State University Popular

Press.

Hobsbawm, E. J. (1959). Primitive rebel. Manchester: Manchester University Press.

Huat, C. B. (2000). Consuming Asians: Ideas and issues. In Consumption in Asia:

Lifestyles and identities (pp.1-34). London: Routledge.

Hue, C. S. & Shiraishi, T. (2013). Regional contexts of cooperation and collaboration

in Hong Kong cinema. In Otmazgin, N. K. & Ben-Ari, E. (Eds.), Popular

culture co-productions and collaborations in East and Southeast Asia

(pp.68-96). Kyoto: Kyoto University Press.

Inge, M. T. (1989). Handbook of American popular culture. New York: Greenwood

Press.

Iwabuchi, K. (2002). Recentering globalization: Japanese culture and transnationalism.

Durham: Duke University Press.

Iwabuchi, K. (2008). Soft power, brand nationalism and the dialogic of media culture.

Paper presented at Conference on Popular Culture Flows in Northeast Asia,

Vancouver: University of British Columbia, Institute for Asian Research.


Jamalunlaili, A. (2004, October). Economic growth, migration and suburbanization

of Kuala Lumpur metropolitan area, Malaysia. Paper Presented at The

Core University Workshop on Middle Classes in East Asia. Kyoto: Kyoto

University.

Kaplan, S. L. (1984). Understanding popular culture: Europe from the Middle Ages

to the Nineteenth Century (pp.55-73). Berlin: Walter de Gruyter.

Katzenstein, P. J. (2005). A World of Regions: Asia and Europe in the American

Imperium. Itchaca: Cornell University Press.

Keane, M. (2002). Send in the clones: Television formats and content creation in the

People’s republic of China. In Donald, S. H., Keane, M. and Hong, Y.

(Eds.). Media in China consumption, content and crisis (pp.121-122).

London: Routledge Curzon.

Kim, Seung-kuk. (2000). Changing lifestyles and consumption patterns of the South

Korean middle class and new generations. In Consumption in Asia:

Lifestyles and Identities (pp.61-81). London: Routledge.

Lee, M. & Fung, A. Y. H. (2013). One region, two modernities: Disneyland in

Tokyo and Hong Kong. In Fung, A. Y. H. (Ed.) Asian popular culture: The

global (dis)continuity (pp.42-58). New York: Routledge.

Leung, L. (2009). Deajanggeum as affective mobilization: Lessons for (transnational)

popular culture and civil society. Inter-Asia Cultural Studies, 10(1), 61-66.

Lockard, C. A. (1998). Dance of life: Popular music and politics in Southeast Asia.

Honolulu: University of Hawaii Press.

McChesney, R. W. (1998). Political economy of global communication, capitalism

and the information age. New York: Monthly Review Press.

Mintz, L. E. (1983). Notes toward a methodology of popular culture study. Studies

in Popular Culture, (6), 26-34.

Morley, D. & Robins, K. (1995). Space of identity. London: Routledge.

Morris, N. (2002). The Myth of unadulterated culture meets the threat of imported

media. Media, Culture & Society, 24(2), 278-289.


Otmazgin, N. K. & Ben-Ari, E. (2012). Cultural industries and the state in East and

Southeast Asia. In Otmazgin, N. K. & Ben-Ari, E. (Eds.). Popular culture

and the State in East and Southeast Asia (pp.3-26). New York: Routledge.

Otmazgin, N. K. (2013). Popular culture and regionalization in East and Southeast Asia.

In Otmazgin, N. K. & Ben-Ari, E. (Eds.). Popular culture co-productions and

collaborations in East and Southeast Asia (pp.29-51). Kyoto: Kyoto University

Press.

Payne, M. (2003). A dictionary of cultural and critical theory. London: Blackwell.

Pieterse, J. N. (2009). Globalization and culture: Global mélange. Lanham, MD:

Rowman & Littlefield Publishers.

Radway, J. A. (1984). Reading the romance: Woman, patriarchy, and popular

literature. Chapel Hill: University of North Carolina Press.

Robison, R. & Goodman, D. S. G. (1996). The new rich in Asia: Economic

development, social status and political consciousness. In Robison, R. &

Goodman, D. S. G. (Eds.). The new rich in Asia: Mobile phones, McDonold’s

and middle-class consciousness (pp.1-18). London: Routledge.

Ross, A. (1989). No respect: Intellectuals and popular culture. New York: Routledge.

Sen, K. & Hill, D. T. (2007). Media, culture and politics in Indonesia. Jakarta:

Equinox Publishing.

Shils, E. (1972). Mass society and its culture. In The intellectuals and the powers

and other essays (pp.229-247). Chicago: University Chicago Press.

Shim, D. (2002). South Korean media industry in the 1990s and the economic crisis.

Prometheus, 20(4), 337-350.

Shim, D. (2013). Korean cinema industry and cinema regionalization in East Asia.

In Otmazgin, N. K. & Ben-Ari, E. (Eds.), Popular culture co-productions and

collaborations in East and Southeast Asia (pp.52-67). Kyoto: Kyoto

University Press.


Shiraishi, T. (2006). The third wave: Southeast Asia and middle-class formation in

the making of a region. In Katzenstein, P. J. & Shiraishi, T. (Eds.). Beyond

Japan: The dynamics of East Asian regionalism (pp.237-272). Ithaca:

Cornell University Press.

Shome, R. & Hegde, R. S. (2002). Postcolonial approaches to communication:

charting the terrain, engaging the intersections. Communication Theory,

12(3), 249-270.

Sinclair, J. (1997). The Business of international broadcasting: Cultural bridges and

barriers. Asian Journal of Communication, 7(1), 137-155.

Siriyuvasak, U. (2009). Cultural industry and asianization: The new imagined inter

Asia economy. Unpublished Manuscript.

Storey, J. (1999). Cultural consumption and everyday life. London: Arnold.

Straubhaar, J. D. (1991). Beyond media imperialism: Asymmetrical interdependence

and cultural proximity. Critical Studies in Mass Communication, 8(1), 39-59.

Tate, C. F. (1973). American cultural home, Smith’s virgin land, The search for a

method in American studies. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Thompson, E. P. (1963). The making of the English working class. London: Victor

Gollancz.

Thompson, E. P. (1978). The poverty of theory. London: Merlin Press. In patrician

society, plebian culture. Journal of Social History, 7(1973-1974), 382-405.

Trotsky, L. (1979). On literature and art. Quoted in A. Swingewood, The Myth of

Mass Culture. London: Macmillan.

Williams, R. (1960). Culture and society 1780-1950. London: Chatto & Winders.

Williams, R. (1961). The Long revolution. London: Chatto & Windus.

Williams, R. (1976). Keywords: A vocabulary of culture and society. New York:

Oxford University Press.

Zemans, J. (1999). A comparative overview. In Zemans J. & Kleingartner, A. (Eds.),

Comparing cultural policy: A study of Japan and the United States (pp.19-58).

Lanham: Altamira Press.

Documents

ปริทัศน์วัฒนธรรมสมัยนิยม ฐาน ... · 2016-06-03 · 6 วารสารภาษาและวัฒนธรรมปีท่