สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ · 7.1 ผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปี 2552: ท่านผู้หญิงพูนทรัพย์

สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

พมพครงท 1 ตลาคม 2553 จำนวน 1,000 เลม

เลขมาตรฐานสากล 978-616-7192-58-1

ทปรกษา นพ.บรรล ศรพานช

ศ.นพ.สทธชย จตะพนธกล

บรรณาธการ นพ.สมศกด ชณหรศม

กองบรรณาธการ พญ.ลดดา ดำรการเลศ

นางสาววรฎฐา แกวเกต

นางสาวจฑารตน ทนนไชย

นางสาวสชาดา เรองศร

นางสาวณฐกานต อศวแกวฟา

สนบสนนโดย คณะกรรมการผสงอายแหงชาต

กองทนผสงอาย

จดพมพและเผยแพรโดย มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.)

อาคาร 6 ชน 2 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

ถนนกรงเกษม แขวงมหานาค เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพฯ 10100

(สำนกงานประสานงาน) 1168 ซอยพหลโยธน 22 ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว

เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 02-511-4963 โทรสาร 02-511-4962

Website http://www.thaitgri.org

ภาพประกอบ มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.)

รปเลม วฒนสนธ สวรตนานนท, จรญศกด สายช

พมพท บรษท ทควพ จำกด โทร. 02 212 5981 โทรสาร 02 932 5644

สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

คำนำ

เอกสารฉบบน เปนรายงานสถาการณผ สงอายไทยประจำป พ.ศ.2552 ซ งเปนฉบบท 4 ท มลนธ

สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.) ไดจดทำโดยการมอบหมายจากคณะกรรมการผสงอายแหงชาต

(กผส.) เพอรายงานสถานการณผสงอายไทยป พ.ศ.2552 ตอคณะรฐมนตร ซงเปนหนาทของ กผส. ทระบไวใน

พระราชบญญตผสงอาย มาตรา 9(10) ให กผส.เสนอรายงานสถานการณผสงอาย ตอคณะรฐมนตรอยางนอย

ปละ 1 ครง

จากประสบการณททำรายงานนมาถง 4 ครง เราทราบวา บางครงขอมลบางขอมลชวระยะเวลา 1 ป

ทผานไปยงไมมการเปลยนแปลงมากนก แตจำเปนตองแสดงไวเพอเปนหลกฐานสำหรบผทตองการทราบวา

สถานการณเกยวกบผสงอายไทยในปนนๆเปนอยางไร? ดงนนเคาโครงของรายงานจงเปลยนแปลงไมมาก

แตสำหรบเนอหาบางเรองทมการเปลยนแปลงหรอเกดขนใหม รายงานนไดพยายามมใหตกหลนไปอยางแนนอน

มบางเรองทขอมลไมสามารถหาไดจากแหลงเดยว จำเปนตองตงคณะขนศกษาวจย มส.ผส.กไดดำเนนการ

ซงจำเปนตองใชเวลาและงบประมาณ ซงคดวาจะไดรายงานละเอยดในปตอไป

ในฐานะผรบผดชอบการจดทำรายงาน ผมขอขอบคณคณะทำงานผเกยวของ และหนวยงานตางๆ ทรวมกน

ทำงาน ทำใหรายงานนสำเรจไดดวยด และขอขอบคณคณะกรรมการกองทนผสงอายทสนบสนนงบประมาณ

อยางสมเหตสมผล

นายแพทยบรรล ศรพานช

ประธานมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

สารบญ

คำนำ

ขอเสนอเชงนโยบาย 1

1. ประชากรสงอายไทย 7

1.1 ขนาดและแนวโนมของประชากรสงอาย พ.ศ.2503-2573 8

1.2 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอาย 10

1.3 กระบวนการทางประชากรทนำไปสการสงอายทางประชากร 11

1.3.1 การลดลงของภาวะเจรญพนธ 11

1.3. 2 การลดลงของภาวะการตาย 12

1.4 ประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2552 (ตามทะเบยนราษฎร) 14

1.4.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป 14

พ.ศ.2547, 2549 และ พ.ศ.2552

1.4.2 การกระจายตวเชงพนทของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป 15

1.4.3 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป 18

1.5 ประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2552 (ตามทะเบยนราษฎร) 19

1.5.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป 20

พ.ศ.2547, 2549 และ พ.ศ.2552

1.5.2 การกระจายตวเชงพนทของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป 21

1.5.3 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป 23

2. สถานการณทางดานสขภาพผสงอาย 27

2.1 ภาวะสขภาพผสงอาย 28

2.1.1 ปญหา/โรคทเกดจากความเสอมถอยของอวยวะตางๆ 31

2.1.2 ความสามารถในการปฏบตกจกรรม 35

2.1.3 การหกลม 41

2.2 ขอมลผสงอายโรคเอดส 44

2.3 การเจบปวยและการรบบรการทางสขภาพ 45

2.3.1 การเจบปวย 45

2.3.2 การรบบรการทางสขภาพ 47

2.4 พฤตกรรมสขภาพผสงอาย 53

2.4.1 การบรโภคอาหาร 53

2.4.2 การบรโภคบหร สรา/เครองดมทมแอลกอฮอล 56

2.4.3 กจกรรมทางกายและการออกกำลงกาย 59

2.5 การเขาถงและการใชบรการรกษาพยาบาลกลมผสงอาย 61

2.5.1 สดสวนผสงอายจำแนกรายกองทน 61

2.5.2 อตราการใชบรการผปวยใน 62

2.5.3 ประเภทของการเจบปวยในการใชบรการผปวยใน 63

2.5.4 คาใชจายในการรกษาพยาบาลผปวยในจำแนกตามกลมอาย 63

3. การดแลและสวสดการผสงอาย 68

3.1 การดำเนนงานในระดบนโยบายดานการดแลและสวสดการผสงอาย 68

3.1.1 การดำเนนงานคณะกรรมการผสงอายระดบชาต (กผส.) 68

3.2 การจดสวสดการ หลกประกนและการชวยเหลอดานรายไดสำหรบผสงอาย 70

3.2.1 การจดสวสดการดานรายไดสำหรบผสงอาย 70

3.3 การดแลสขภาพและสงคมทบานและชมชน 77

3.3.1 การดแลสขภาพผสงอายทบาน (Home Health Care) 77

3.3.2 วดสงเสรมสขภาพ 77

3.3.3 การดแลสขภาพจตผสงอายในชมชน 78

3.3.4 การดแลทบานสำหรบผสงอายกลมพงพา 78

3.4 การสงเสรมอาสาสมครใหการดแลผสงอายทบานและชมชน 79

3.4.1 อาสาสมครดแลผสงอายทบาน (อผส.) 79

3.4.2 อาสาสมคร “เพอนชวยเพอน” 79

3.5 การมสวนรวมกจกรรมทางสงคมของผสงอาย 80

3.5.1 ศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชน 80

3.5.2 ศนยบรการทางสงคมสำหรบผสงอายดนแดง 81

3.6 การสงเสรมใหมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมสำหรบผสงอายในชมชน 81

3.7 การดแลผสงอายในสถาบน 82

3.8 การดแลคณภาพชวตผสงอายในกระบวนการยตธรรม 84

3.9 ภาพรวมการดำเนนงานดานการดแลและสวสดการผสงอาย 86

4. การทำงาน รายได และการออมของผสงอาย 92

4.1 ภาวะการทำงาน 92

4.2 กจกรรมทางเศรษฐกจ 95

4.3 สถานภาพการทำงาน 97

4.4 รายไดและชวโมงการทำงาน 99

4.5 การทำงานนอกระบบ 102

4.6 การไดรบบาดเจบ หรออบตเหตจากการทำงาน 103

4.7 ระดบของการบาดเจบ/อบตเหตทไดรบ และการใชสวสดการรกษาพยาบาล 104

4.8 การมปญหาจากการทำงานนอกระบบ 105

4.9 การคมครอง การสงเสรมคณภาพชวต การออมและการสงเสรมสนบสนนผสงอาย

ในการประกอบอาชพ และฝกอาชพทเหมาะสม 108

4.10 สถานการณรายไดและการออมของประเทศ 110

4.11 กองทนการออมแหงชาต 111

5. การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต 116

5.1 การศกษาตามอธยาศยและการเขาถงขอมลขาวสารของผสงอาย 117

5.1.1 ชองทางสอ และแหลงเรยนร 118

5.2 รปแบบการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย 119

5.2.1 การศกษาเรยนรกระบวนการชราภาพตงแตวยเยาว 119

5.2.2 การศกษานอกระบบขนพนฐานของผสงอาย 120

5.2.3 การศกษาในระดบอดมศกษาของผสงอาย 120

5.2.4 การศกษาตอเนอง (หลกสตรระยะสน) สำหรบผสงอาย 122

6. ศกยภาพของผสงอาย 126

6.1 ศกยภาพผสงอายดานการประกอบอาชพและเพมรายได 127

6.1.1 ดานการประกอบอาชพ 127

6.1.2 ดานการสรางรายได 129

6.2 ศกยภาพผสงอายดานการพฒนาตนเองและกลม 130

6.3 การไดรบการยกยองเชดชจากสงคม 132

6.3.1 การไดรบการประกาศสดดเกยรตคณเปนผสงอายแหงชาต 132

6.3.2 การไดรบการประกาศเกยรตคณและการไดรบรางวลตางๆ 132

6.4 ศกยภาพดานการอนรกษและการถายทอดภมปญญา 135

6.4.1 โครงการคลงปญญาผสงอาย 135

6.4.2 ครภมปญญาไทย 135

6.4.3 วฒอาสาธนาคารสมอง 135

6.4.4 อาจารยวยเกษยณในสถาบนอดมศกษา 136

6.4.5 โครงการถายทอดงานศลปกบศลปนแหงชาต 136

7. สถานการณเดนผสงอาย ป พ.ศ. 2552 138

7.1 ผสงอายแหงชาต ประจำป 2552: ทานผหญงพนทรพย นพวงศ 138

7.2 ขอมลการปรบแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) 141

7.3 การดแลผสงอายระยะยาว จาก...มตสมชชาผสงอาย...ส มตสมชชาสขภาพ 145

7.4 สถานการณผสงอายในรอบป พ.ศ. 2552 จากสอสงพมพและสอออนไลน 153

7.4.1 ประเภทขาว และสถานการณผสงอาย 154

7.4.2 แหลงทมาของขาวผสงอาย 164

8. ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552 166

ภาคผนวก 177

ตารางท 1.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป

ตามขอมลทะเบยนราษฎร ป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 14

ตารางท 1.2 จงหวดทมประชากรรวม จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป

และรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป สงสดเปน

3 อนดบแรกของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานคร

ตามขอมลทะเบยนราษฎรป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 16

ตารางท 1.3 จงหวดทมประชากรรวม จำนวนประชากรอายตงแต 60 ปขนไป

และรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป ตำสดเปน 3 อนดบแรก

ของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎร

ป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 18

ตารางท 1.4 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 19

ตารางท 1.5 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 100 ปขนไปตามขอมล

ทะเบยนราษฎร ป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 20

ตารางท 1.6 จงหวดทมจำนวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไป และรอยละของประชากร

อายตงแต 100 ปขนไป สงสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทยไมนบ

กรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎรป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 22

ตารางท 1.7 จงหวดทมจำนวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไป และรอยละของประชากร

อายตงแต 100 ปขนไป ตำสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทยไมนบ

กรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎรป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 23

ตารางท 1.8 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2546, 2549 และ พ.ศ.2552 24

ตารางท 2.1 รอยละของผสงอายทปวยหรอรสกไมสบายระหวาง 1 เดอนกอนวนสมภาษณ

จำแนกตามเพศและกลมอาย 45

ตารางท 2.2 รอยละของผสงอายทไดรบอบตเหตหรอถกทำรายรางกายระหวาง 1 เดอน

กอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย 46

ตารางท 2.3 รอยละของสาเหตการไดรบอบตเหตหรอถกทำรายรางกายครงสดทาย

ของผสงอาย 3 ลำดบแรกจำแนกตามเพศและกลมอาย 46

ตารางท 2.4 รอยละของผสงอายทมโรคเรอรง/โรคประจำตวจำแนกตามเพศและกลมอาย 47

สารบญตาราง

ตารางท 2.5 รอยละของผสงอายทไปรบบรการทางการแพทยเนองจากโรคเรอรง/

โรคประจำตวระหวาง 1 เดอนกอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย 48

ตารางท 2.6 รอยละของสาเหตทผสงอายเจบปวยครงสดทายจำแนกตามเพศและกลมอาย 48

ตารางท 2.7 รอยละของผสงอายทหยดทำกจวตรประจำวนเนองจากการเจบปวยครงสดทาย


ตารางท 2.8 รอยละของบรการสขภาพนอกเหนอการเจบปวยของผสงอาย


ตารางท 2.9 รอยละของผสงอายทเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล (ผปวยใน)

ระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย 49

ตารางท 2.10 รอยละของสาเหตทผสงอายเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล (ผปวยใน)

ครงสดทายจำแนกตามเพศและกลมอาย 49

ตารางท 2.11 รอยละของผสงอายทรบบรการทนตกรรมระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ


ตารางท 2.12 รอยละของสวสดการคารกษาพยาบาลของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย 53

ตารางท 2.13 รอยละของความถในการรบประทานอาหารทรางกายตองการของผสงอาย 55

ตารางท 2.14 รอยละของความถในการรบประทานอาหารทเสยงตอสขภาพของผสงอาย 55

ตารางท 2.15 อายเฉลยของผสงอายทเรมสบบหรจำแนกตามเพศและกลมอาย 57

ตารางท 2.16 จำนวนบหรเฉลย (มวน) ทสบตอวนในผสงอายทสบเปนประจำ


ตารางท 2.17 อายเฉลยของผสงอายทเรมดมเครองดมทมแอลกอฮอลจำแนกตามเพศ

และกลมอาย 59

ตารางท 2.18 สดสวนผสงอายภายใตระบบประกนสขภาพ 61

ตารางท 2.19 ประเภทการเจบปวยอนเปนสาเหตการนอนโรงพยาบาลของผสงอาย ป 2552 63

ตารางท 3.1 ขอมลกองทนสวสดการชมชน. 72

ตารางท 3.2 จำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพและจำนวนงบประมาณ 73

ตารางท 3.3 การจายเงนเบยยงชพผสงอาย ปงบประมาณ 2552 จำแนกตามรายภาค 74

ตารางท 3.4 จำนวนโครงการและการกยมทไดรบการสนบสนนจากกองทนผสงอาย 75

ตารางท 3.5 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอทพกอาศย อาหาร เครองนมหม 76

ตารางท 3.6 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอดานคาจดการศพ 77

ตารางท 3.7 จำนวนอาสาสมครและผสงอายทไดรบการดแล 79

ตารางท 3.8 การดำเนนโครงการ “เพอนชวยเพอน” ในป พ.ศ.2551-2552 80

ตารางท 3.9 จำนวนผตองขงสงอายและเรอนจำ/ทณฑสถานทดำเนนการสงเสรม

คณภาพชวตและพฒนาผตองขงสงอาย 85

ตารางท 3.10 บรการคลนกยตธรรมทวประเทศ 85

ตารางท 4.1 รอยละของผสงอาย จำแนกตามภาวะการทำงาน พ.ศ.2547-2552 94

ตารางท 4.2 รอยละของผสงอายททำงาน จำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจ พ.ศ.2547-2552 96

ตารางท 4.3 รอยละของผสงอายททำงาน จำแนกตามสถานภาพการทำงาน พ.ศ.2547-2552 98

ตารางท 4.4 จำนวนและรอยละผสงอายททำงาน จำแนกตามรายได

และชวโมงการทำงานเฉลย พ.ศ.2547-2552 100

ตารางท 4.5 จำนวนและรอยละของผสงอายททำงาน จำแนกตามประเภทแรงงานและเพศ

พ.ศ.2550-2552 102

ตารางท 4.6 รอยละของผสงอายททำงานนอกระบบ จำแนกตามการไดรบบาดเจบ

หรออบตเหตจากการทำงาน ลกษณะการบาดเจบ และเพศ พ.ศ.2550-2552 103

ตารางท 4.7 รอยละของผสงอายทไดรบบาดเจบ/อบตเหตจากการทำงานนอกระบบ

จำแนกตามระดบความรนแรงของการไดรบบาดเจบ/อบตเหต

และเพศ พ.ศ.2550-2552 104

ตารางท 4.8 รอยละของผสงอายทไดรบบาดเจบ/อบตเหตจากการทำงานนอกระบบ

จำแนกตามการใชสวสดการการรกษาพยาบาลกรณเขารบการรกษา

ในโรงพยาบาลและเพศ พ.ศ.2550-2552 105

ตารางท 4.9 รอยละของผสงอายทมปญหาจากการทำงาน จำแนกตามประเภทของปญหา

และเพศ พ.ศ.2550-2552 106

ตารางท 4.10 รอยละของผสงอายทมปญหาจากสงแวดลอมในการทำงาน

จำแนกตามประเภทของปญหา และเพศ พ.ศ.2550-2552 107

ตารางท 4.11 รอยละของผสงอายทมปญหาความไมปลอดภยในการทำงาน

จำแนกตามทมาของปญหาและเพศ พ.ศ.2550-2552 108

ตารางท 4.12 การคมครอง การสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพ

และฝกอาชพทเหมาะสม พ.ศ.2550-2552 109

ตารางท 4.13 รายไดและการออมของประเทศ 110

ตารางท 4.14 แสดงประมาณการประชากรไทย 112

ตารางท 5.1 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขารบการศกษาตามอธยาศย

จำแนกตามรายภาค ปงบประมาณ 2550-2552 118

ตารางท 5.2 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษานอกระบบขนพนฐาน

ในระดบประถมศกษา และมธยมศกษา จำแนกตามรายภาค

ปงบประมาณ 2550-2552 120

ตารางท 5.3 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา

จำแนกตามปการศกษา 2549 – 2552* และระดบการศกษา 121

ตารางท 5.4 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา

จำแนกตามกลมสถาบนอดมศกษา ในปการศกษา 2552 121

ตารางท 5.5 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขารบการศกษาตอเนอง

(หลกสตรระยะสน) จำแนกตามประเภทของกจกรรม ปงบประมาณ 2549-2552 123

ตารางท 5.6 สรปขอมลผลการจดการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย

สำหรบผสงอาย จำแนกรายภาค ปงบประมาณ 2552 124

ตารางท 6.1 จำนวนเงนทผสงอายกยมจากกองทนผสงอาย ปงบประมาณ 2552 127

ตารางท 6.2 ลกษณะอาชพทผสงอายกยมเงนไปดำเนนการ 128

ตารางท 6.3 ลกษณะอาชพทผสงอายกยมเงนเปนรายกลม 129

ตารางท 6.4 จำนวนชมรมผสงอายในเครอขายของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ 130

ตารางท 6.5 ประเภทของกจกรรม และจำนวนเงนทไดรบการอนมตจากกองทนผสงอาย 131

ตารางท 7.1 จำนวนมาตรการหลกและมาตรการยอย และดชนวดความกาวหนาของการ

ดำเนนงานตามยทธศาสตรของแผนผสงอายฯฉบบเดม (กอนปรบ)

และฉบบปรบปรง (หลงปรบ) 143

แผนภมท 1.1 จำนวน(ตอ 1,000 คน) และรอยละประชากรอาย 60 ปขนไป พ.ศ.2503-2573 9

แผนภมท 1.2 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป 11

แผนภมท 1.3 อตราเจรญพนธรวมของประเทศไทย พ.ศ.2503-2573 12

แผนภมท 1.4 ประมาณการอายคาดหวงทพงพาตนเองไดทอาย 60 ป

จำแนกตามเพศสำหรบประเทศไทย 13

แผนภมท 1.5 สดสวนประชากรสงอายรายจงหวด ป พ.ศ.2552 17

แผนภมท 2.1 รอยละของผสงอายในการประเมนสขภาพโดยรวมของตนเอง 29

แผนภมท 2.2 รอยละของผสงอายทประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามเพศ 30

แผนภมท 2.3 รอยละของผสงอายทประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามกลมอาย 30

แผนภมท 2.4 รอยละของผสงอายทประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามป พ.ศ. 31

แผนภมท 2.5 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและกลมอาย 32

แผนภมท 2.6 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและเขตการปกครอง 32

แผนภมท 2.7 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและภาค 32

แผนภมท 2.8 รอยละของผสงอายทมปญหาการไดยนจำแนกตามเพศ 33

แผนภมท 2.9 รอยละของผสงอายทมปญหาการไดยนจำแนกตามเพศและกลมอาย 33

แผนภมท 2.10 รอยละของผสงอายทมฟนไมครบ 20 ซจำแนกตามเพศและกลมอาย 34

แผนภมท 2.11 รอยละของผสงอายทมฟนไมครบ 20 ซไดรบบรการใสฟนทดแทน


แผนภมท 2.12 รอยละของผสงอายทสามารถทำกจกรรมพนฐานประจำวน (ADL) 36

แผนภมท 2.13 รอยละของความสามารถในการกลนปสสาวะ/อจจาระของผสงอาย 36

แผนภมท 2.14 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวน

จำแนกตามกลมอาย 37




จำแนกตามเพศและเขตการปกครอง 38

สารบญแผนภม

แผนภมท 2.17 รอยละของผสงอายทสามารถทำกจกรรมทซบซอน (IADL) 39

แผนภมท 2.18 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนจำแนกตามกลมอาย 39

แผนภมท 2.19 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนจำแนกตามเพศ


แผนภมท 2.20 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอน

จำแนกตามเพศและเขตการปกครอง 40

แผนภมท 2.21 รอยละของการหกลมใน 6 เดอนทผานมาของผสงอายจำแนกตามเพศ


แผนภมท 2.22 จำนวนครงทหกลมใน 6 เดอนทผานมาของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย 42

แผนภมท 2.23 รอยละของสถานททผสงอายหกลมใน 6 เดอนทผานมาจำแนกตามเพศ 42

แผนภมท 2.24 รอยละของสถานททผสงอายหกลมใน 6 เดอนทผานมาจำแนกตามเพศ


แผนภมท 2.25 รอยละของสถานทนอกบรเวณบานทผสงอายหกลมใน 6 เดอนทผานมา 43

แผนภมท 2.26 รอยละของสาเหตการหกลมทผสงอายหกลมใน 6 เดอนทผานมา 43

แผนภมท 2.27 จำนวนผสงอายทปวยเปนโรคเอดสรายใหมจำแนกตามเพศ และป พ.ศ. 44

แผนภมท 2.28 จำนวนผสงอายทปวยเปนโรคเอดสเสยชวตจำแนกตามเพศ และป พ.ศ. 44

แผนภมท 2.29 รอยละของโรคหรออาการทปวยครงสดทายของผสงอาย 5 ลำดบแรก 46

แผนภมท 2.30 รอยละของโรคเรอรง/ประจำตวทผสงอายเปน 3 ลำดบแรกจำแนกตามปพ.ศ. 47

แผนภมท 2.31 รอยละของสถานพยาบาลทผสงอายเขาพกรกษาตว (ผปวยใน)

ครงสดทายจำแนกตามเพศและกลมอาย 50

แผนภมท 2.32 รอยละของสาเหตทผสงอายเลอกสถานพยาบาลเขาพกรกษาตว

(ผปวยใน) ครงสดทาย 50

แผนภมท 2.33 รอยละของวนนอนทผสงอายเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล

(ผปวยใน) ครงสดทาย 3 ลำดบแรกจำแนกตามเพศและกลมอาย 51

แผนภมท 2.34 รอยละของสถานพยาบาลทผสงอายรบบรการทนตกรรมครงสดทาย

จำแนกตามเพศ 52

แผนภมท 2.35 รอยละของบรการทนตกรรมทผสงอายรบบรการครงสดทายจำแนกตามเพศ 52

แผนภมท 2.36 รอยละของการบรโภคอาหารมอหลกของผสงอาย 54

แผนภมท 2.37 รอยละของรสชาตอาหารทผสงอายบรโภค 54

แผนภมท 2.38 รอยละของสาเหตทผสงอายบรโภคอาหารระหวางมอ 55

แผนภมท 2.39 รอยละของผสงอายทสบบหรจำแนกตามกลมอาย 56

แผนภมท 2.40 รอยละของผสงอายทสบบหรจำแนกตามเพศและกลมอาย 57

แผนภมท 2.41 รอยละของผสงอายทเคยดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน 12 เดอนทผานมา


แผนภมท 2.42 รอยละของระดบกจกรรมทางกายในผสงอายจำแนกตามกลมอาย 59

แผนภมท 2.43 รอยละของผสงอายทมกจกรรมทางกายไมเพยงพอจำแนกตามเพศ และกลมอาย 60

แผนภมท 2.44 รอยละของผสงอายทออกกำลงกายจำแนกเพศ ตามกลมอาย 60

แผนภมท 2.45 รอยละของประเภทการออกกำลงกายของผสงอาย 5 ลำดบแรก 61

แผนภมท 2.46 อตราการใชบรการรวมจำแนกตามกลมอาย ปงบประมาณ 2549 – 2552 62

แผนภมท 2.47 อตราการนอนโรงพยาบาลของผสงอายสทธหลกประกนสขภาพถวนหนา

และสทธสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ปงบประมาณ 2552 62

แผนภมท 2.48 คาเฉลยนำหนกสมพทธกลมวนจฉยโรครวมจำแนกตามกลมอาย

ปงบประมาณ 2549- 2552 64

แผนภมท 2.49 คาใชจายทงปของผทเสยชวตและผทรอดชวตจำแนกตามกลมอาย

(1 RW = 10,000 บาท) 65

แผนภมท 3.1 จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย 83

แผนภมท 3.2 จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในสถานสงเคราะหคนชรา

กรมสงเสรมการปกครองทองถน 84

แผนภมท 4.1 รอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ 6 ป (พ.ศ.2547-2552) 93

แผนภมท 4.2 รอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ 6 ป (พ.ศ.2547-2552) จำแนกตามเพศ 95

แผนภมท 4.3 รอยละผสงอายททำงาน จำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจ

ในรอบ 6 ป (พ.ศ.2547-2552) 97

แผนภมท 4.4 สถานภาพการทำงานของผสงอาย ในรอบ 6 ป

(พ.ศ.2547-2552) 99

แผนภมท 4.5 รายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายในรอบ 6 ป

จำแนกตามเพศ (พ.ศ.2547 – 2552) 101

แผนภมท 4.6 ชวโมงทำงานเฉลยตอสปดาหของผสงอายในรอบ 6 ป

จำแนกตามเพศ (พ.ศ.2547 – 2552) 101

แผนภมท 7.1 ขาวผสงอายในรอบป พ.ศ.2552 จำแนกเปนรายเดอน 153

ขอเสนอเชงนโยบาย

� สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

จากขอมลของรายงานสถานการณทประมวลโดยหนวยงานตางๆทงหมด มปรากฏการณท

ชดเจนมากขนวาสงคมและหนวยงานตลอดจนนโยบายรฐบาลไดใหความสำคญกบการจดสวสดการ

และการเตรยมการสำหรบสงคมสงอายเตมรปแบบมากขนจงใครสรปเพอเสนอขอเสนอแนะดงน

1. ประเดนการสรางระบบความคมครองทางเศรษฐกจและสงคมสำหรบผสงอายทควรใหความสำคญ 1.1 หลกประกนดานรายไดยามชราภาพ(หยดทำงาน)

การจายเงนสงเคราะหเบยยงชพผสงอาย เปนภารกจทไดมการถายโอนจากกรมพฒนาสงคม

และสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ใหกรมสงเสรมการปกครองสวน

ทองถน กระทรวงมหาดไทย รบไปดำเนนการตงแตป พ.ศ.2545 โดยเทศบาลองคการบรหารสวนตำบล

ทำหนาทหลกในการจดทำทะเบยน ตรวจสอบคณสมบตผสงอาย และจายเบยยงชพใหแกผสงอาย

ซงเงนเบยยงชพผสงอายเปนเงนชวยเหลอเพอการยงชพจำนวนคนละ500บาทตอ1เดอนโดยเปนผสงอาย

ทมฐานะยากจนถกทอดทงหรอขาดผดแล

ในป พ.ศ.2552 นเปนปท รฐบาลเร มดำเนนการนโยบายเบยยงชพอยางถวนหนา (ยกเวน

ผสงอายทไดรบสวสดการและสทธประโยชนอนใดจากหนวยงานของรฐ)แกผสงอายทมอาย 60 ปขนไป

ทมาแสดงความจำนงขอขนทะเบยนเพอขอรบการสงเคราะหเบยยงชพจำนวน500บาทตอเดอนนบตง

แตเดอนเมษายน2552 เปนตนมาสงผลใหจากเดมทมผสงอายทไดรบเบยยงชพในปพ.ศ.2552จำนวน

1,828,456 คน ไดเพมเปนจำนวน 5,652,893 คนทไดรบเบยยงชพหรอคดเปนประมาณกวารอยละ 80

ของจำนวนผสงอายทวประเทศไทยแมวาหลกการคอการสรางหลกประกนขนพนฐานในทางปฏบตยงม

ปญหาทผสงอายบางสวนยงไมไดรบ และในระยะยาวยงไมมหลกประกนวามาตรการนจะยงคงอยอยาง

ยงยนแมวาสภาผแทนราษฎรไดลงมตผาน3วาระใหปรบปรงแกไขพรบ.ผสงอาย 2546 ใหการจายเบย

ยงชพเปนสทธท ตองดำเนนการใหครอบคลมผมอายตงแต 60 ปข นไปทกคน แตกยงตดคางอยท

ขอเสนอเชงนโยบาย

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย �

กระบวนการทางรฐสภาทยงพจารณาไมแลวเสรจ ดงนนจงมขอเสนอใหหนวยงานทเกยวของและรฐบาล

เรงรดกระบวนการพจารณาในขนรฐสภาทงสองและประกาศใชใหแลวเสรจโดยเรว นอกจากนควร

ผลกดนใหมระบบหลกประกนสำหรบกลมผสงอายทยากลำบาก ขาดทพง ใหมรายไดเพยงพอ

กบการดำรงชวตขนพนฐาน

นอกจากเบยยงชพทยงไมเพยงพอตอการดำรงชวตใหมคณภาพชวตทดของผสงอายแลว

การออมของแรงงานเพอใชจายยามชราภาพกเปนมาตรการสำคญทหนนเสรมหลกประกนรายได เมอ

พจารณาการออมของประเทศทผานมา พบวามลคาการออมสทธของประเทศมอตราเพมขนอยางตอ

เนองจากในปพ.ศ.2546จนถงปพ.ศ.2550ยกเวนในปพ.ศ.2551การออมสทธของประเทศลดลงจากป

พ.ศ.2550 เนองจากการออมสทธของภาคธรกจลดลง และการออมสทธของครวเรอนและสถาบนไม

แสวงหากำไรชะลอลงคอนขางมาก อยางไรกตามการออมสวนบคคลยงคงมแนวโนมเพมขนอยาง

ตอเนอง แสดงวาศกยภาพและความตองการการออมของครวเรอนยงม ปจจบนเครองมอการออม

ระยะยาวเพอการชราภาพแมจะมอยแลวหลายกองทน แตครอบคลมแรงงานทมนายจางซงมเพยงสวน

นอยประมาณรอยละ 30 ของประเทศ จงตองใหความสำคญในการจดใหมชองทางการออมและการ

คมครองแรงงานสวนใหญของประเทศทยงไมมระบบการออมเพอการชราภาพใดๆอกประมาณ 24 ลานคน

หรอรอยละ 70 ของผมงานทำ สำนกงานเศรษฐกจการคลง ไดจดทำขอเสนอโครงการกองทนการออม

แหงชาต (กอช.) และไดนำเสนอโครงการกอช. ซงไดผานการอนมตโดยหลกการจากคณะรฐมนตร เมอ

เดอนตลาคม 2552 และสงตรวจสอบยงสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา การสรางระบบการออมของ

บคคลทมรฐรวมสมทบนจะเปนมาตรการสำคญใหผสงอายในอนาคตมหลกประกนรายไดทเพยงพอตอ

การดำรงชพอยางมคณภาพชวตทตองการ ดงนนจงมขอเสนอใหรฐบาลเรงรดกระบวนการทางกฎหมาย

ผานสภาผแทนราษฎรใหลลวงและประกาศใชโดยเรว นอกจากระบบการออมแหงชาตทรฐสราง

ระบบนใหแลว ควรขยายชองทางการออมทมความหลากหลาย (multi pillar) ในรปแบบใหมท

ประชาชนเขาถงงาย เพอใหมหลกประกนรายไดเพมเตมทเพยงพอตอการมคณภาพชวตทด

นอกจากระบบแหงชาตทรฐบาลสวนกลางเปนเจาภาพจดใหมแลว กองทนสวสดการชมชนก

เปนเครองมอสำคญของการออม ซงในการดำเนนงานใหจดตงกองทนสวสดการนนเปนไปตามขอตกลง

หรอกฎระเบยบของแตละกองทนทมงเนนการฟนฟระบบการดแลและการเกอหนนซงกนและกนระหวาง

คนภายในชมชนเดยวกน จะสามารถรองรบผท ไมสามารถออมในระบบการออมแหงชาตได ดงนน

รฐบาลทงสวนกลางและสวนทองถนควรสนบสนนสงเสรมกองทนของประชาชนเหลานทงในดานวชาการ

การบรหารจดการนอกเหนอจากการรวมสมทบเพอใหกองทนฯจดสวสดการชมชนในพนทใหครอบคลม

และสามารถตอบสนองความตองการของคนในชมชนไดอยางแทจรงและมประสทธผล

1.2 การทำงานและประกอบอาชพ

ผสงอายเปนผททำงานนอกระบบประมาณ2.79 ลานคนหรอคดเปนรอยละ 91 เปนแรงงานท

ไมไดรบการดแลดานการคมครองสวสดการและการประกนสงคม ขาดอำนาจการตอรองในการเรยกรอง

สทธตางๆตามกฎหมายแรงงานมแนวโนมการมปญหาจากการทำงานสงขนคอรอยละ19.8,20.6และ


21.8 ในป พ.ศ.2550, 2551 และ 2552 ตามลำดบ ปญหาหลกๆ จากการทำงานทพบคอสงสดเรอง

คาตอบแทนทไดรบจากการทำงาน งานหนก และงานขาดความตอเนอง สถานภาพการทำงานคอมชวโมง

การทำงานสงขนแมวารายไดเฉลยจะเพมขนกตามพบวายงคงมชองวางระหวางเพศในปญหาจากการ

ทำงาน ผสงอายหญงมปญหามากกวาชายในดานทำงานไมตรงเวลาปกต งานขาดความตอเนอง และ ไมม

วนหยด ขอมลเหลานแสดงใหเหนวาผสงอายหญงซงมแนวโนมอายยนยาวกวาชาย แตกลบประสบ

ปญหาโอกาสในการทำงานมากกวาชาย จะยงทำใหการมรายไดเพอดแลตนเองในบนปลายจะประสบความ

ยากลำบากมากขน ดงนนรฐและหนวยงานทเกยวของควรพจารณาทบทวนและหามาตรการลด

การกดกนทางอาชพระหวางผสงอายกบวยอนๆ และระหวางผสงอายชายกบหญง โดยผลกดน

ใหมกฎหมายทเกยวของกบการคมครองแรงงานสำหรบผมอาย 60 ปขนไป เพอใหผสงอายม

งานทำ มรายได และมสวสดการทไดรบการคมครองอยางตอเนอง

การเพมโอกาสในการทำงานใหกบผสงอายทยงสามารถประกอบอาชพไดเปนแนวทางหนงท

ถกนำมาใช เพอใหผสงอายสามารถใชศกยภาพทมอยมาสรางรายไดใหแกตนเองและครอบครว โดยไมตอง

พงพงบตรหลานหรอภาครฐมากนก จากสถตของผสงอายทยนขอกยมเงนรายบคคลจากกองทนผสงอาย

ซงไดรบนโยบายจากคณะกรรมการผสงอายแหงชาตใหขยายวงเงนการกยมเปนสองเทา ผสงอายหนงในสาม

เปนการกยมเพอประกอบอาชพเกษตรกรรมรองลงมาคอคาขายเลกๆนอยๆและไดรบการอนมตเพยงรอยละ

49.19 ของผขอกยม และผขอกยมรายกลม ไดรบการอนมตเพยง รอยละ 38.59 แสดงวาผสงอายยงม

ปญหาในดานการเขาถงแหลงทน ซงรฐและหนวยงานตางๆ รวมทงองคกรสาธารณประโยชนควร

สงเสรมการเขาถงแหลงทนตางๆ ของผสงอายใหเพมขน

2. ประเดนการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอาย 2.1 การบรการการดแลระยะยาว

เมออายมากขนจะเกดความเสอมถอยของอวยวะตางๆ ทำใหผสงอายเกดโรคไดงาย และม

ปญหาการปฏบตกจวตรประจำวนการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พบวา

ผสงอายมขอจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนและมขอจำกดเพมขนตามอายทมากขนทกขนาด

กจกรรม โดยเฉพาะผสงอาย 80 ปขนไปมขอจำกดสงกวาผสงอายกลมอนๆ 5-10 เทา ขอจำกดเหลาน

ลวนสงผลตอการเขาถงบรการสาธารณะรวมทงบรการสาธารณสขและดานสงคม และสงผลใหเกดภาวะ

พงพงผอนและตองการผดแล การทสมชชาสขภาพแหงชาตครงท 2 ป พ.ศ.25552 ใหการรบรองมต ใน

ประเดน“การพฒนาระบบการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพง”ซงขอเสนอไดครอบคลม

ทกมตของการดแลผสงอายทมขอจำกดในการปฏบตกจวตรประจำวนนน จงมขอเสนอใหทกภาคสวน

โดยเฉพาะสวนราชการรวมทงภาคเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนไดนำขอมตนเปนจด

อางองสำหรบการดำเนนการดแลผสงอายระยะยาว ผลกดนใหองคกรเอกชนทไมแสวงหากำไร

หรอธรกจเพอสงคม เขามามสวนรวมจดบรการเพอเพมทางเลอกใหกบผสงอาย

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 5

2.2 การบรการสขภาพ

ปญหาความเสอมถอยของรางกาย ทำใหผสงอายมปญหาสขภาพทางรางกายและโรคเรอรง

ตางๆเชนปญหาสขภาพชองปากการมปรมาณฟนทนอยลงทำใหเคยวอาหารไดไมละเอยดเกดปญหา

ตอระบบทางเดนอาหารได การสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 พบวา ผสง

อายมากกวาครงหนงมฟนทใชงานไดไมครบ 20 ซ และเพมสงขนตามอายทมากขน แตมผสงอายเพยง

รอยละ29.1ทใสฟนทดแทนผสงอาย80ปขนไปตำสดนอกจากนขอจำกดในการปฏบตกจวตรประจำวน

ลวนสงผลตอการเขาถงบรการสาธารณะรวมทงบรการสาธารณสขและการสงเสรมสขภาพ มผสงอายไดรบ

บรการสงเสรมสขภาพเพยงแครอยละ15นอกจากนผลการวเคราะหฐานขอมลผปวยในของสามหลกประกน

สขภาพ โดยสำนกงานวจยเพอพฒนาหลกประกนสขภาพไทยภายใตสถาบนวจยระบบสาธารณสข

พบวาอตราการใชบรการผปวยในของผสงอายไทยระหวางปพ.ศ.2549–2552กลมผสงอาย70–79ปมอตรา

การใชบรการสงสดรองลงมาคอกลมผสงอายทเกน80ปสวนในดานคาใชจายกลมผสงอายเปนกลมท

มอตราการใชบรการสงและมคาใชจายสงกวาวยอน และมแนวโนมเพมสงขน โดยคาใชจายทสงในกลม

ผสงอายสวนหนงเปนเพราะเปนชวงวยทมการเสยชวตสงกวากลมวยอน ขณะเดยวกนคาใชจายตอปของ

ผสงอายทมารบบรการแบบผปวยในทไมเสยชวตตำกวาคาใชจายของผสงอายทเสยชวตประมาณ4 เทา

แตมแนวโนมลดลงตามวยทเพมขน

จงมขอเสนอใหหนวยบรการสาธารณสขและรฐ ควรเรงพฒนาระบบบรการสขภาพให

อำนวยความสะดวกแกผสงอายและเพมการเขาถงบรการสาธารณสขมากขนทงการสงเสรมสขภาพ

ปองกนโรค การรกษาและการฟนฟสภาพ และพฒนารปแบบบรการในชมชนโดยชมชนเพม

มากขน เพอสงเสรมการดแลในบานและครอบครวโดยความชวยเหลอของชมชน ซงมคาใชจาย

ตำกวาการดแลในสถานพยาบาล

2.3 บรการทางสงคม

การทลกษณะประชากรสงอายมแนวโนมการเพมขนของกลมผสงอายวยปลาย(มากกวา80ป)และ

มแนวโนมการยายเขาสเขตเทศบาลของผสงอายสงขน ลกษณะของสงคมเมองจะมวฒนธรรมทแตกตาง

จากชนบทการรวมกลมเพอทำกจกรรมทางสงคมการดแลทางสงคมจะมลกษณะทเปนกลมยอยมากขน

ซงองคกรปกครองสวนทองถนจะมบทบาทมากขนในการประสาน จดตงและสงเสรมกลมยอยเหลาน

ใหสามารถดแลกนในชมชน สรางกลไกยอยในชมชน เชน กองทนสวสดการชมชนเพอการดแล

ทางสงคม โดยสงเสรมบทบาทของภาคประชาสงคม อาสาสมคร ในการบรการ

ศนยอเนกประสงคทดำเนนการนำรองในภมภาคตางๆนน ผลการประเมนพบวาการดำเนนงาน

ศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชนเปนแนวคดใหมทมความเหมาะสม และควรสนบสนนใหม

การขยายผลการจดตงเพม โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนเจาภาพหลกในการดแลและดำเนน

การ ซงมกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยรวมกบกระทรวงมหาดไทยทำหนาท

สนบสนนความรทางวชาการ การใหคำแนะนำในเรองการบรหารจดการ กลาวไดวาศนยอเนกประสงค

สำหรบผสงอายในชมชนทมการจดตงขนสามารถเออประโยชนใหแกผสงอายในแตละชมชนในการเขา


มาทำกจกรรมรวมกนในระหวางเวลากลางวนไดชมชนละประมาณ800-1,000คนตอเดอนอยางไรกตาม

ในเขตเมองโดยเฉพาะกรงเทพมหานครและเมองใหญในภมภาคยงมขอจำกดมากจากการทสภาพความ

เปนเมองไมเออใหเกดการรวมกลมของผสงอาย และการชวยเหลอกนในละแวกบานผสงอาย ดงนน

เสนอใหหนวยงานทงรฐและเอกชน ภาคประชาสงคมในชมชน ควรรเรมการนำรองในบรบทเขตเมอง

ใหมากขน โดยเฉพาะในกลมทอยคนเดยวอาจมปญหามากกวากลมทอาศยอยกบครอบครว ทำให

ตองพฒนารปแบบการดแลผสงอายในเมองทเหมาะสมกบสภาพของผสงอายและสภาพแวดลอม ซง

กลมเปาหมายนอกจากผสงอายแลว จะยงสามารถขยายออกไปใหครอบคลมกลมประชากรกอนวยสงอาย

เพอใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกนของคนวยแรงงาน เพอใหมการเตรยมการพรอมรบความเปลยนแปลง

ทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และเพอปรบทศนคต เรยนรการสรางความสมพนธกบผอนใหสามารถ

ดำรงชวตในวยสงอายไดอยางเหมาะสมกบตนเอง และสอดคลองกบสถานการณทางสงคมทเปลยนแปลง

ไปมการเตรยมการวางแผนสำหรบการดำเนนชวตในวยสงอาย

3. ประเดนการเตรยมตวใหพรอมกอนเปนผสงอายและการเรยนรตลอดชวตของประชาชน 3.1สงเสรมการจดกจกรรมการเรยนรทตรงตามความตองการของผสงอายทงแบบทเปนทางการ

และไมเปนทางการ รปแบบการเรยนรทหลากหลาย เพมการเรยนรผานการศกษาตามอธยาศย เพมสอ

การเรยนรทางรายการโทรทศนทผลการสำรวจพบวาผสงอายนยมรบชมสอทางโทรทศนสงสด ดงนนการ

สรางสอการเรยนรสำหรบผสงอายจงควรมการผลตสอทงประเภท เนอหา รปแบบ ทผสงอายนยม เพอ

ใหผสงอายเรยนรไดโดยไมเบอและควรเพมชองทางสอโทรทศนในชวงเวลาทผสงอายสวนใหญไดดและ

สอดแทรกสาระทจำเปนตอการเรยนรเชนดานสขภาพชองทางทควรเพมเปนอนดบตนๆคอชองทางสอ

โทรทศนของรฐของสถานศกษาและของทองถน

3.2 สงเสรมใหผทอยในวยทำงานปรบเปลยนพฤตกรรมสมเสยงทางสขภาพทงการบรโภค และ

การออกกำลงกาย โดยปรบแบบแผนการบรโภคอาหารใหไดคณคาทางโภชนาการ งดการสบบหร และดม

สราลดลงใชชวตประจำวนทเหมาะสมกบวยคลายความเครงเครยดมการพกผอนทงรางกายและจตใจ

ออกกำลงกายอยางสมำเสมอ เปนการลดความเสยงจากการเปนโรคทปองกนไดทง 5 ไดแก โรคเบาหวาน

ความดนโลหตสงเสนเลอดในสมองตบโรคหวใจและมะเรงสงผลใหลดคาใชจายในการรกษาพยาบาล

ในชวงวยสงอาย

ประชากรสงอายไทย 1


นยามทใชในการกำหนดความเปนผสงอายสำหรบประเทศไทยคอ ผทมอายตงแต 60 ปขนไป

การนำเสนอเนอหาเกยวกบประชากรสงอายไทยในบทนประกอบดวยขอมลเกยวกบขนาดและแนวโนม

ของประชากรอายตงแต 60 ปขนไประหวางป พ.ศ.2503-2573 การเปลยนแปลงโครงสรางทางอายและ

เพศของประชากรสงอาย และการนำเสนอขอมลเกยวกบขนาดสดสวน การกระจายตวเชงพนท และ

คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป และอายตงแต 100 ปขนไปจากขอมลทะเบยนราษฎร

โดยขอมลหลกทนำเสนอในบทนเปนขอมลเกยวกบประชากรสงอายไทยป พ.ศ.2552 จากแหลงขอมล

ทตยภม ทงนเพราะขอมลเกยวกบผสงอายไมไดมการเกบรวบรวมจากแหลงขอมลปฐมภมไวทกป

สำหรบขอมลเกยวกบผสงอายจากแหลงขอมลทะเบยนราษฎรทรวบรวมเสนอในบทนครอบคลมเฉพาะ

ผสงอายทมสญชาตไทยและมชออยในทะเบยนราษฎรเทานนดงนนจงไมนบรวมผสงอายดงตอไปน

1.ผทไมไดมสญชาตไทยแตมชออยในทะเบยนบาน

2. ผทมชออยในทะเบยนบานกลาง (ทะเบยนซงผอำนวยการทะเบยนกลางกำหนดใหจดทำขน

สำหรบลงรายการบคคลทไมอาจมชอในทะเบยนบาน)

3.ผทอยระหวางการยาย(ผทยายออกแตยงไมไดยายเขา)

สาระสำคญเกยวกบประชากรสงอายไทยในบทนมเนอหาสรปไดดงน

1.1 ขนาดและแนวโนมของประชากรสงอาย พ.ศ.2503-2573 การศกษาขนาดและแนวโนมของประชากรสงอายจากสำมะโนประชากรประเทศไทยระหวางป

พ.ศ.2503 จนถง พ.ศ.2543 และการคาดประมาณประชากรของประเทศไทยระหวางป พ.ศ.2543 ถง

พ.ศ.2573ดงสถตทนำเสนอในแผนภมท1.1แสดงใหเหนวาในปพ.ศ.2503ประชากรอายตงแต60ปขน

* เขยนโดยรองศาสตราจารย ดร.วพรรณ ประจวบเหมาะ และศรวรรณ ศรบญ วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประชากรสงอายไทย*

ประชากรสงอายไทย �

ไปมเพยง 1.5 ลานคนหรอประมาณรอยละ 5.4 ของประชากรทงหมดเทานน แตขนาดของประชากรตง

แตอาย 60 ปขนไปเพมเปน 7 เทาตวคอประมาณ 7.6 ลานคนในป พ.ศ.2552 หรอคดเปนรอยละ 11.5

ของประชากรทงหมด ซงสถานการณดงกลาวนทำใหป พ.ศ.2552 เปนปทประเทศไทยกาวเขาสสงคม

ผสงวย (Aging Society) อยางสมบรณ ซงหมายถงประเทศไทยมผสงอาย (ผทมอายตงแต 60 ปขนไป)

มากกวารอยละ10ของประชากรทงหมด(Shryock,2004)

การเพมขนาดและสดสวนประชากรสงอายไทยยงคงเพมขนอยางตอเนอง ผลจากการคาด

ประมาณประชากรของประเทศไทยระหวางป พ.ศ.2543 ถง พ.ศ.2573 แสดงวาอกประมาณ 15 ปขาง

หนา หรอในป พ.ศ.2568 จำนวนผสงอายจะเพมขนเปน 14.9 ลานคนหรอคดเปน 2 เทาของประชากร

สงอายในป พ.ศ.2552 และในป พ.ศ.2573 จะเพมขนเปนประมาณ 17.8 ลานคนหรอคดเปนรอยละ 25

(ประมาณ1ใน4)ของประชากรไทยทงประเทศ

ถงแมจะมแนวโนมทแสดงใหเหนถงการเพมขนาดและสดสวนประชากรสงอาย แตสถตใน

แผนภมท1.1กแสดงวาการเพมขนาดและสดสวนของประชากรสงอายจะเพมในอตราทรวดเรวในชวงป

พ.ศ.2503 ถง พ.ศ.2552 โดยอตราการเพมอยในรปของเสนโคงหรอกราฟรปตว J หลงจากนนถงแม

จำนวนและสดสวนของผสงอายจะยงคงเพมอย แตการเพมจะชาลงกวาชวงแรก และมลกษณะของการ

เพมแบบเสนตรง ซงการเพมขนของจำนวนและสดสวนประชากรสงอายจะสมพนธกบการเปลยนแปลง

อตราเจรญพนธดงทนำเสนอไวในสวนท1.3

แผนภมท 1.1 จำนวน(ตอ1,000)และรอยละประชากรอายตงแต60ปขนไปพ.ศ.2503-2573

จำนว

นประ

ชากร

อายต

งแต

60ป

ตอพ

นคน

รอยล

ะประ

ชากร

อายต

งแต

60ป

ทมา : ขอมลปพ.ศ.2503-2543สำมะโนประชากรของไทยพ.ศ.2503-2543สำนกงานสถตแหงชาต ขอมลป 2543-2573การคาดประมาณประชากรของไทย 2543-2573 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธปานกลาง สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต)

5.4 4.96.3

7.49.4 11.5

14.2

17.5

21.2

25.2

1,5061,680

2,9124,014

5,867

7,681

9,812

12,272

14,995

17,763

2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563 2573

ปพ.ศ.

รอยละประชากรอายตงแต60ป จำนวนประชากรอายตงแต60ปตอพนคน

10 สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

1.2 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอาย การเพมสดสวนประชากรสงอายในประเทศไทยเปนผลมาจากความจรงทวาอตราเพมประชากร

สงอายสงกวาอตราเพมประชากรรวมของประเทศ และหากศกษาการเปลยนแปลงโครงสรางทางเพศ

และอายของประชากรอายตงแต60ปขนไประหวางปพ.ศ.2543ถงพ.ศ.2573ดงทนำเสนอไวในแผนภม

ท1.2จะพบวาประชากรสงอายในวยปลายหรอทมอายมากทสด(อาย80ปขนไป)มการเพมขนาดและ

สดสวนเรวกวาประชากรสงอายกลมอน หรออกนยหนงกคอ ประเทศไทยไมไดอยในสถานการณทม

ขนาดและสดสวนของประชากรสงอายเพมขนอยางรวดเรวเทานน แตประเทศไทยยงมการสงอายขน

อยางรวดเรวในกลมของประชากรทสงอายอกดวย

นอกจากนโครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอายยงชแนะใหเหนถงความไมสมดลกน

ทางเพศในกลมของผทมอายตงแต 60 ปขนไป ทงนเพราะสดสวนของหญงสงอายจะมมากกวาและเพม

ขนอยางรวดเรวกวาสดสวนของชายสงอายระหวางป พ.ศ.2552 ถง พ.ศ.2573 ดงนน จงมกมการกลาว

กนวา“เรองของผสงอายเปนเรองของผหญง”หรอ“Feminizationofelderly”(จอหนโนเดลและนภาพร

ชโยวรรณ,2552)

การเปลยนแปลงโครงสรางทางอายและเพศของประชากรสงอายชแนะใหเหนถงแนวโนมท

ประเทศไทยจะมขนาดและสดสวนของประชากรสงอายทมอายมากๆ(อาย80ปขนไป)เพมสงขนซงนบ

เปนประเดนทาทายในการใหการดแลทางดานสขภาพแกผสงอายทมอายมากๆหรอผสงอายวยปลาย

ในขณะเดยวกน การมสดสวนประชากรหญงสงอายมากกวาประชากรชายสงอายซงแสดงถงความไม

สมดลทางเพศกชแนะใหเหนถงความจำเปนทจะตองจดเตรยมบรการทางดานสขภาพอนามยสำหรบ

กลมหญงสงอายเปนการเฉพาะดวย อยางไรกตาม ประเดนในเรองการใหการดแลชายผสงอายกไมควร

เปนประเดนทถกมองขามหรอลดความสำคญลงเมอเทยบกบการใหการเกอหนนหญงสงอาย ทงนเพราะ

ถงแมสดสวนของชายสงอายจะนอยกวาหญงสงอายโดยเฉพาะในวยปลาย แตกพบวาชายสงอายมการ

เพมสงขนทงในดานจำนวนและสดสวนเชนกนเพยงแตวาเพมนอยกวาและชากวาหญงสงอายเทานน


แผนภมท 1.2 โครงสรางทางอายและเพศของประชากรอายตงแต60ปขนไป

ทมา : การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย 2543-2573 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธปานกลาง)สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

1.3 กระบวนการทางประชากรทนำไปสการสงอายทางประชากร 1.3.1 การลดลงของภาวะเจรญพนธ

การลดลงอยางรวดเรวของภาวะเจรญพนธของประเทศไทยเปนสาเหตหลกทนำไปสการเพมขน

อยางรวดเรวของประชากรสงอาย เพราะการลดลงของภาวะเจรญพนธสงผลโดยตรงตอการลดลงของ

จำนวนประชากรวยเดกในขณะทการลดลงอยางชาๆของการตายในกลมของประชากรในวยแรงงานและ

วยสงอายทำใหขนาดประชากรสงอายเพมขน ดงนน สดสวนของประชากรสงอายจงมแนวโนมเพมขน

อยางตอเนอง

เปนทนาสงเกตวาการเพมขนของสดสวนประชากรสงอายทนำเสนอในแผนภมท1.1และการลด

ลงของอตราเจรญพนธรวม1 มความสมพนธกน ขอมลอตราเจรญพนธรวม (Total Fertility Rates หรอ

TFR) ในแผนภมท 1.3 แสดงวา อตราเจรญพนธรวมลดลงอยางรวดเรวจาก 5.4 ในป พ.ศ.2503 ลงมา

เหลอประมาณ 2.0 ในป 2533 ซงชวงนภาวะเจรญพนธของประเทศไทยอยในระดบทใกลเคยงกบระดบ

ทดแทน2 และอตราเจรญพนธรวมคอยลดลงชาๆเหลอประมาณ 1.85 ในป 2553 ซงในระหวางทอตรา

เจรญพนธ ลดลงอยางรวดเรวน น สดสวนของประชากรสงอายกเพ มอยางรวดเรว และเม ออตรา

0.66 1.26

80+

80+

กลมอาย

กลมอาย ป 2563

ป 2543

ป 2573

ป 2552

75-79

75-79

70-74

70-74

65-69

65-69

60-64

60-64

1.51

ชาย

ชาย

ชาย

ชาย

หญง

หญง

หญง

หญง

1.76 1.69 1.98 1.15 1.32 1.34 1.58 0.79 0.99 0.96 1.28 0.45 0.59 0.57 0.84 0.37 0.42 0.58 0.72

2.81 3.33 3.22 3.84 2.02 2.90 2.45 2.47 1.33 2.23 1.73 2.90 0.81 1.37 1.21 2.03

1.04 2.01

1 อตราเจรญพนธรวม(TotalFertilityRateหรอTFR)หมายถงจำนวนบตรโดยเฉลยทสตรคนหนงจะมไดตลอดวยเจรญพนธ2 ภาวะเจรญพนธระดบทดแทน (replacement fertility) หมายถง อตราเจรญพนธทอยในระดบทสตรคนหนงจะมบตรมาทดแทนตนเองและสามเชนในกรณของประเทศไทยภาวะเจรญพนธระดบทดแทนอตราเจรญพนธรวมจะมคาประมาณ2.2(หรอสตรคนหนงจะมบตรโดยเฉลยประมาณ2.2คน)

1� สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

เจรญพนธเรมเขาสภาวะคงท การเพมสดสวนประชากรสงอายกเรมชาลง ดวยเหตนจงพบวา สดสวน

ของประชากรสงอายเพมขนในลกษณะของกราฟรปตว J คอเพมอยางรวดเรวในระยะตน (รปกราฟเปน

เสนโคง)และเรมชาลงจนอตราเพมอยในลกษณะของเสนตรงในระยะปลายดงปรากฏในแผนภมท1.1

แผนภมท 1.3 อตราการเจรญพนธรวมของประเทศไทยพ.ศ.2503-2573

ทมา: จอหนโนเดลและนภาพรชโยวรรณการสงอายทางประชากรและการอยดมสขของผสงอายในประเทศไทยแนวโนมในอดต สถานการณปจจบนและทาทายในอนาคต.Paper in Population Aging No.5 กองทนประชากรแหงสหประชาชาตประจำประเทศไทยและสำนกงานภาคพนเอเชยและแปซฟกกรงเทพฯมนาคม2552

5.4

2503 2513 2523 2533 2543 2553 2563 2573

4.9

2.85

2.0 1.83 1.85 1.85 1.85

1.3.2 การลดลงของภาวะการตาย

สำหรบประเทศไทยในชวงเวลาทผานมา การลดลงของภาวะการตายไมไดสงผลใหสดสวน

ประชากรสงอายเพมขนในทนทดงเชนทพบวาการลดลงของภาวะเจรญพนธอยางรวดเรวมผลตอการลด

ลงของจำนวนเดกและมผลตอการเพมสดสวนประชากรสงอายอยางชดเจนทงนเปนเพราะกลมทไดรบ

ผลจากการลดลงของภาวะการตายในระยะแรกคอกลมทารกและเดก เพราะเปนกลมทมการลดลงของ

ภาวะการตายมากกวาและเรวกวากลมอนๆเมอการตายลดลงไปไดมากระดบหนงแลวจงจะสงผลใหเกด

การลดลงของภาวะการตายในกลมประชากรวยทำงานและวยสงอายสำหรบประเทศไทยในอนาคตการ

ลดลงของการตายจะมผลตอการเพมประชากรสงอายเพราะมแนวโนมวาภาวะเจรญพนธของไทยไดลด

ลงสระดบทตำมากแลว

อยางไรกตาม พฒนาการทางดานการแพทยและการสาธารณสขทผานมา ไดสงผลใหคนไทย

มอายยนยาวขนโดยในชวงปพ.ศ.2548-2553อายคาดหมายเฉลยเมอแรกเกด3(lifeexpectancyatbirth)

ของชายไทยคอประมาณ68.5ปหญงไทยประมาณ75.0ปโดยคาดวาในปพ.ศ.2568-2573จะเพมเปน

73.6ปสำหรบชายและ79.1ปสำหรบหญง(UnitedNation,2007)

3 อายคาดหมายเฉลยเมอแรกเกด (e0) หมายถง จำนวนปโดยเฉลยทคาดวาประชากรเมอแรกเกดจะมชวตอยตอไปโดยเฉลยจนถงอายประมาณเทาใด หรอจะอยตอไปโดยเฉลยอกนานเทาใด ซงอายคาดหมายเฉลยนมความหมายแตกตางจากอายขย (lifespan) หรอระยะเวลานานทสดทสงมชวตชนดหนงจะมชวตอยไดภายใตเงอนไขสภาพแวดลอมอยางหนง เชนประชากรมนษยมอายขยประมาณ120ป

ประชากรสงอายไทย 1�

ชาย

21.3

2.6

19.9

2.6

18.1

1.6 1.8

หญง

ปจจบนมการกลาวกนวาการทอายคาดหมายเฉลยหรออายคาดหมายการคงชพเพมมากขน

หรอการทประชากรมอายยนยาวขนไมไดเปนตวบงชวามคณภาพชวตดขน ดงนน การศกษาอายคาด

หมายการคงชพในปจจบนจงขยายความไปถงอายคาดหมายการคงชพทยงดแลตนเองได (Active life

expectancy) ซงจำแนกเปนหลายรปแบบ อาทเชน อายคาดหมายทดแลตนเองได อายคาดหมายทม

สขภาพดและอายคาดหมายทมทพพลภาพระยะยาวฯลฯ

สถตจากแผนภมท1.4แสดงอายคาดหมายการคงชพทยงดแลตนเองไดทอาย60ปซงใชนยาม

แตกตางกนและจากแหลงขอมลตางๆ แมจะพบวาแตละแหลงแสดงขนาดความแตกตางทแทจรงไมเทา

กน แตมหลายลกษณะทสำคญซงสอดคลองกน ทกแหลงชวาทอาย 60 ป เพศหญงมอายคาดหมายท

พงพาตนเองไดยาวนานกวาเพศชาย แตกจะมชวงเวลาทจะอยในสภาพทมสขภาพไมดหรอทพพลภาพ

นานกวาเพศชายเชนกน ในทงสองเพศ จำนวนปทมชวตในชวงวยสงอายสวนใหญจะมสขภาพดพอ

สมควรและไมตองมการดแลระยะยาว(จอหนโนเดลและนภาพรชโยวรรณ,2552)

แผนภมท 1.4 ประมาณการอายคาดหวงทพงพาตนเองไดทอาย60ปจำแนกตามเพศสำหรบประเทศไทย

ทมา: จอหนโนเดลและนภาพรชโยวรรณการสงอายทางประชากรและการอยดมสขของผสงอายในประเทศไทยแนวโนมในอดต สถานการณปจจบนและทาทายในอนาคต. Paper in Population Aging No.5 กองทนประชากรแหงสหประชาชาตประจำประเทศไทยและสำนกงานภาคพนเอเชยและแปซฟกกรงเทพฯมนาคม2552รปท4.2หนา40

16.4

3.9

จำนวนปทไมอยในภาวะทพพลภาพ

อายคาดหวงททพพลภาพระยะยาว2539-2540

อายคาดหวงทดแลตวเองได2539-2540

อายคาดหวงทมสขภาพด2539-2540

จำนวนปทดแลตวเองได

จำนวนปทมสขภาพดพอสมควร

จำนวนปทอยในภาวะทพพลภาพ

จำนวนปทดแลตวเอง

ไมได

จำนวนผทมสขภาพไมด/ทพพลภาพ

18.918.2

5.7


1.4 ประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2552 (ตามทะเบยนราษฎร) 1.4.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป พ.ศ.2547, 2549 และ พ.ศ.2552

จำนวนประชากรของประเทศไทยทรวบรวมจากทะเบยนราษฎรของผทมสญชาตไทยและมชอ

อยในทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2552 ทนำเสนอในตารางท 1.1 แสดงวา เมอสนป

พ.ศ.2552 ประเทศไทยมผสงอายรวมทงสนประมาณ 7.1 ลานคน จากประชากรรวมทงประเทศ 62.2

ลานคนหรอคดเปนประมาณรอยละ 11.5 ของประชากรทงหมด โดยจำแนกเปนประชากรสงอายวยตน

(อาย60-69ป)รอยละ6.3วยกลาง(70-79ป)รอยละ3.8และวยปลาย(ตงแต80ปขนไป)รอยละ1.5

ตามลำดบ ในขณะทประชากรวยเดก (อายระหวาง 0-14 ป) คดเปนประมาณ 1 ใน 5 ของประชากร

ทงหมดและประชากรในวยแรงงาน(อาย15-59ป)คดเปนประมาณรอยละ68ของประชากรทงหมด

เมอเปรยบเทยบกบสดสวนประชากรสงอายในชวง 5 ปกอน (พ.ศ.2547) สดสวนของประชากร

สงอายเพมสงขนถงรอยละ1โดยใชเวลาเพยง5ปเทานน(รอยละ10.18ในปพ.ศ.2547เปรยบเทยบกบ

รอยละ 11.5 ในป พ.ศ.2552) นอกจากนยงเปนทนาสงเกตวา ในป พ.ศ.2552 สดสวนของประชากร

สงอายทมอายมาก (อาย 70-79 ป) และวยปลาย (อายตงแต 80 ปขนไป) กเพมสงขนอยางชดเจนเมอ

เปรยบเทยบกบจำนวนและสดสวนของผสงอายในกลมเดยวกนของปพ.ศ.2547และพ.ศ.2549

ตารางท 1.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต60ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎร ปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

2547 2549 2552

จำนวนประชากร รวม 60,549,324 61,395,496 62,194,585

ชาย 29,863,152 30,237,466 30,557,819

หญง 30,686,172 31,158,030 31,636,766

จำนวนประชากรตามกลมอาย วยเดก(0-14ป) 13,396,954 13,105,098 12,580,551

วยทำงาน(15-59ป) 40,991,198 41,756,928 42,437,251

วยสงอาย(60ปขนไป) 6,161,172 6,533,470 7,176,819

-วยตน(60-69ป) 3,493,310 3,607,117 3,928,736

-วยกลาง(70-79ป) 1,957,558 2,133,569 2,347,376

-วยปลาย(80ปขนไป) 710,304 792,784 900,707

รอยละประชากรตามกลมอาย วยเดก(0-14ป) 22.13 21.4 20.23

วยทำงาน(15-59ป) 67.70 68.0 68.23

วยสงอาย(60ปขนไป) 10.18 10.6 11.54

-วยตน(60-69ป) 5.77 5.87 6.32

-วยกลาง(70-79ป) 3.23 3.47 3.77

-วยปลาย(80ปขนไป) 1.17 1.29 1.45

ทมา:คำนวณจากขอมลทะเบยนราษฎรกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย


1.4.2 การกระจายตวเชงพนทของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป

การศกษาการกระจายตวเชงพนทของประชากรสงอายโดยเปรยบเทยบระหวางจงหวดทม

จำนวนประชากรสงอายสงสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทย (ไมนบรวมกรงเทพมหานคร) ในชวงป

พ.ศ.2547 พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2552 ดงสถตทนำเสนอในตารางท 1.2 พบวาในทกชวงเวลาทศกษา

จงหวดนครราชสมาซงเปนจงหวดทมจำนวนประชากรมากเปนอนดบสองรองจากกรงเทพมหานครเปน

จงหวดทมจำนวนผสงอายมากทสด สำหรบจงหวดทมจำนวนผสงอายรองมาเปนอนดบ 2 และอนดบ 3

จะมการสลบกนไปตามชวงเวลา คอในป พ.ศ.2547 ไดแก เชยงใหม และนครศรธรรมราช ป พ.ศ.2549

ไดแกขอนแกนและอบลราชธานและปพ.ศ.2552ไดแกขอนแกนและเชยงใหม เปนทนาสงเกตวาใน

พ.ศ.2549และพ.ศ.2552จงหวดขอนแกนเปนจงหวดทมจำนวนผสงอายมากเปนอนดบ2

อยางไรกตาม เมอศกษาจงหวดทมสดสวนของประชากรสงอายมากทสด 3 อนดบแรกพบวาใน

ปพ.ศ.2547และพ.ศ.2549สงหบรชยนาทและอางทองเปน3จงหวดทมสดสวนประชากรสงอายเปน

สดสวนทสงทสด โดยมผสงอายประมาณรอยละ 14-15 ในขณะทป พ.ศ.2552 จงหวดทมสดสวนของ

ประชากรสงอายมากทสด3อนดบแรกกลายเปนสงหบรสมทรสงครามและชยนาทโดยมสดสวนของ

ประชากรสงอายทรอยละ 15-16 แตกเปนทนาสงเกตวา สงหบร เปนจงหวดทครองอนดบ 1 ตลอดชวง

เวลาทศกษาหรอตลอดชวงเวลา5ปทผานมา


ลำดบท จำนวนประชากรทงหมด (คน) จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ตงแต 60 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 60 ปขนไป

พ.ศ.2547

1 นครราชสมา(2,495,849) นครราชสมา(250,783) สงหบร(14.81%)

2 อบลราชธาน(1,739,992) เชยงใหม(181,520) ชยนาท(14.30%)

3 ขอนแกน(1,725,469) นครศรธรรมราช(169,773) อางทอง(14.28%)

กทม 5,459,332 539,711 9.89

รวมทงประเทศ 60,549,324 6,161,172 10.18 พ.ศ.2549


2 ขอนแกน(1,733,048) ขอนแกน(178,536) ชยนาท(14.8%)

3 อบลราชธาน(1,756,711) อบลราชธาน(162,830) อางทอง(14.6%)

กทม 5,511,655 581,655 10.6

รวมทงประเทศ 61,395,496 6,533,470 10.6

พ.ศ.2552


2 อบลราชธาน(1,769,915) ขอนแกน(202,271) สมทรสงคราม(15.8%)

3 ขอนแกน(1,741,912) เชยงใหม(200,057) ชยนาท(15.7%)

กทม 5,530,455 657,342 11.9

รวมทงประเทศ 62,194,585 7,176,819 11.53

ตารางท 1.2 จงหวดทมประชากรรวมจำนวนประชากรอายตงแต60ปขนไปและรอยละ ของประชากรอายตงแต60ปขนไปสงสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทยไมนบ กรงเทพมหานครตามขอมลทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

หากพจารณารายจงหวดทง 76 จงหวดจะพบวาจงหวดสวนใหญไดกาวเขาสสงคมสงวยแลว

คอ มสดสวนประชากรสงอายมากกวารอยละ 10 ของประชากรทงหมด มเพยง 17 จงหวดทมจำนวน

ประชากรสงอายตำกวารอยละ 10 ของประชากรทงหมด ซงปรากฏในจงหวดในภาคตะวนออกเฉยง

เหนอมากทสดดงปรากฏในแผนภมท1.5


แผนภมท 1.5 สดสวนประชากรสงอายรายจงหวดปพ.ศ.2552

จงหวดทมจำนวนประชากรสงอายตำทสด 3 อนดบแรกของประเทศไทยไดแก ระนอง ภเกต

และแมฮองสอน ซง 3 จงหวดนครองอนดบ 1 ถง 3 มาตลอดชวงเวลาทศกษา เพยงแตวา ในป

พ.ศ.2552 จงหวดแมฮองสอนซงถกจดอนดบไวทอนดบ 2 ในป พ.ศ.2547 และ พ.ศ.2549 ไดกลายเปน

อนดบ 3 ในป พ.ศ.2552 โดยสลบตำแหนงกบจงหวดภเกตทเคยอยในอนดบ 2 มาตลอดชวงเวลา ดง

สถตทนำเสนอในตารางท1.3

สำหรบจงหวดทมสดสวนประชากรสงอายตำทสด 3 อนดบแรกในป พ.ศ.2552 ไดแก ภเกต

กระบ และสกลนครซง 3 จงหวดนครองอนดบจงหวดทมสดสวนประชากรสงอายตำทสด 3 อนดบแรก

ในป พ.ศ.2547 และ พ.ศ.2552 เพยงแตเปลยนตำแหนงเทานน ทงนโดยในป พ.ศ.2552 จงหวดทม

สดสวนประชากรสงอายตำทสด3อนดบแรกจะมสดสวนของประชากรสงอายอยระหวางรอยละ7-9

0.00-9.99

10.00-11.49

11.50-16.24


ลำดบท จำนวนประชากรทงหมด (คน) จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ตงแต 60 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 60 ปขนไป

พ.ศ.2547 1 ระนอง(156,280) ระนอง(13,604) ภเกต(7.1%)

2 สมทรสงคราม(191,389) ภเกต(19,960) สกลนคร(7.69%)

3 ตราด(205,906) แมฮองสอน(21,938) หนองบวลำภ(7.8%) พ.ศ.2549

1 ระนอง(160,686) ระนอง(14,671) กระบ(8.0%)

2 สมทรสงคราม(192,032) ภเกต(21,589) สกลนคร(8.3%)

3 ตราด(207,616) แมฮองสอน(22,330) ภเกต(9.5%)

พ.ศ.2552 1 ระนอง(164,885) ระนอง(16,448) ภเกต(7.8%)

2 สมทรสงคราม(191,919) แมฮองสอน(21,768) กระบ(8.4%)

3 ตราด(210,298) ภเกต(25,662) สกลนคร(9.2%)

ตารางท 1.3 จงหวดทมประชากรรวมจำนวนประชากรอายตงแต60ปขนไปและรอยละของ ประชากรอายตงแต60ปขนไปตำสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทย ไมนบกรงเทพมหานครตามขอมลทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552


1.4.3 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 60 ปขนไป

คณลกษณะของประชากรสงอายทรวบรวมจากทะเบยนราษฎรในตารางท 1.4 แสดงวาหญงสง

อายมสดสวนสงกวาชายสงอายปพ.ศ.2552หญงสงอายมรอยละ56ในขณะทชายสงอายมรอยละ44

ซงสดสวนดงกลาวไมเปลยนแปลงมากนกในชวงปพ.ศ.2547พ.ศ.2549และพ.ศ.2552

การศกษาการกระจายตวตามกลมอายพบวา ในป พ.ศ.2552 กลมอายทมสดสวนสงทสดโดยม

มากกวาครงหนงของประชากรสงอายทงหมดคอ กลมอาย 60-69 ป ประมาณ 1 ใน 3 มอายระหวาง

70-79 ป และประมาณรอยละ 13 อยในกลมอายวยปลาย (อายตงแต 80 ปขนไป) ทงนโดยมแนวโนม

วาระหวางปพ.ศ.2547พ.ศ.2549และพ.ศ.2552สดสวนของประชากรสงอายทมอาย 60-69ปมแนวโนม

ทจะลดลงในขณะทสดสวนของประชากรสงอายทมอายระหวาง70-79ปและอายตงแต 80ปขนไปม

แนวโนมทจะเพมขนตลอดชวงเวลาทศกษา

การกระจายตวของผสงอายตามเขตทพกอาศยและตามภาคในชวงเวลาทศกษาเปรยบเทยบพบวา

รปแบบของการกระจายตวยงคงไมเปลยนแปลงคอ ประชากรสงอายพกอาศยในเขตชนบทมากกวาเขต

เมอง(เขตเทศบาล) และภาคทมผสงอายพกอาศยอยเปนสดสวนทสงทสดคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

กลางเหนอใตและกรงเทพมหานครตามลำดบอยางไรกตามสดสวนของผสงอายมการเปลยนแปลง

ตามเวลา โดยเปนทนาสงเกตวาในป พ.ศ.2552 มผสงอายพกอาศยในเขตเมองสงถงรอยละ 34 โดยม

ประชากรสงอายไทย 1�

แนวโนมวาสดสวนของผสงอายทพกอาศยในเขตเมองเพมสงขนอยางรวดเรวตลอดชวงเวลาระหวางป

พ.ศ.2547พ.ศ.2549และพ.ศ.2552ทงนอาจเปนไปไดวามผสงอายยายเขาพกอาศยในเขตเทศบาลเพอ

ความสะดวกในการเขารบบรการทางการแพทยหรอสาธารณสขหรอขอรบสวสดการตางๆอาทเชน เบย

ยงชพ ซงพบวาในเขตเทศบาลหลายแหงสามารถใหการสนบสนนเบยยงชพแกผสงอายทกคนทอยใน

พนทได ซงตางจากในพนทขององคการบรหารสวนตำบลทเกอบทกแหงไมสามารถใหการสนบสนนเบย

ยงชพแกผสงอายทกคนในพนทได(วพรรณประจวบเหมาะและคณะ,2551;ศรวรรณศรบญ,2553)

ตารางท 1.4 คณลกษณะของประชากรอายตงแต60ปขนไปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

ลกษณะทางประชากร รอยละ พ.ศ.2547 รอยละ พ.ศ.2549 รอยละ พ.ศ.2552 เพศ

ชาย 44.82 44.67 44.38

หญง 55.18 55.33 55.62

อาย

60-69ป 57.00 55.21 54.74

70-79ป 31.77 32.66 32.71

80ปขนไป 11.53 12.13 12.55

เขตทอยอาศย

เขตเทศบาล 29.55 29.99 34.25

นอกเขตเทศบาล 70.45 70.01 65.75 ภาค

กรงเทพมหานคร 8.76 8.90 9.16

กลาง 24.98 25.11 25.27

เหนอ 21.27 20.76 20.25

ตะวนออกเฉยงเหนอ 31.28 31.74 32.10

ใต 13.71 13.49 13.22


1.5 ประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2552 (ตามทะเบยนราษฎร) การศกษาขนาดสดสวนและคณลกษณะของประชากรอายตงแต100ปขนไปเปนประเดนทยง

ไมมการศกษาในรายละเอยด โดยเฉพาะการศกษาในระดบประเทศ ทงนเพราะการเกบรวบรวมขอมล

ปฐมภมโดยการสำรวจสวนใหญมกไมไดเจาะลกในประชากรกลมน โดยเฉพาะการสำรวจดวยวธการสม

ตวอยางมกมจำนวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไปทจะตกเปนตวอยางเปนจำนวนนอย ขอมลทจะนำ

มาใชในการศกษาประชากรกลมน โดยเฉพาะการศกษาระดบประเทศจงตองใชขอมลทะเบยนราษฎร

�0 สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

อยางไรกตาม การใชขอมลทะเบยนราษฎรตองใชดวยความระมดระวง เพราะมขอจำกดในเรองความ

คมรวม และคณภาพของขอมล เพราะขอมลทะเบยนราษฎรเปนขอมลทรวบรวมจากการแจงขอมลโดย

ประชาชน ในกรณของผสงอายท มอาย 100 ป การตกการจดทะเบยนการตายอาจมผลตอสถตท

เกยวของกบจำนวน

1.5.1 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป พ.ศ.2547, 2549 และพ.ศ.2552

ถงแมสดสวนของผสงอายท มอายต งแต 100 ปข นไปจะมไมถงรอยละ 1 ในป พ.ศ.2547

พ.ศ.2549และพ.ศ.2552 (ตารางท1.5)แตกจดวามจำนวนไมนอยกลาวคอในปพ.ศ.2552มถง13,692

คน อยางไรกตามเปนทนาสงเกตวาจำนวนประชากรอายตงแต 100 ปในป พ.ศ.2552 มจำนวนและ

สดสวนนอยกวาขอมลในป พ.ศ.2547 และ 2549 ทเปนเชนนไมไดหมายความวาจำนวนประชากรอาย

เกนกวา100ปลดลงแตนาจะเนองมาจากการปรบแกประชากรกลมนทเสยชวตออกจากทะเบยนราษฎร

เปนผลใหขอมลมความคลาดเคลอนนอยลงตามระยะเวลาทผานไป การทมประชากรทมอายตงแต 100

ปขนไปอยเปนจำนวนไมนอย นาจะสงผลใหผสงอายมความตองการการเกอหนนทงทางดานเศรษฐกจ

สงคมสขภาพและสาธารณสขเปนพเศษในรปแบบทแตกตางจากประชากรกลมอน

ตารางท 1.5 จำนวนและรอยละของประชากรอายตงแต100ปขนไปตามขอมลทะเบยนราษฎร ปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

2547 2549 2552

จำนวนประชากรรวมทงประเทศ

ชาย 29,863,152 30,237,466 30,557,819

หญง 30,686,172 31,158,030 31,636,766

รวม 60,549,324 61,395,496 62,194,585

จำนวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไป ชาย 11,338 11,801 5,541

หญง 15,906 16,669 8,151

รวม 27,244 28,470 13,692

รอยละประชากรอายตงแต 100 ปขนไป ชาย 0.02 0.02 0.01

หญง 0.03 0.03 0.01

รวม 0.04 0.05 0.02


ประชากรสงอายไทย �1

1.5.2 การกระจายตวเชงพนทของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป

ในป พ.ศ.2547 และพ.ศ.2549 จงหวดปตตาน นครศรธรรมราช และเชยงใหม เปนจงหวดทม

ประชากรอายตงแต 100 ปขนไปสงสดเปน 3 อนดบแรกของประเทศไทย (ไมนบรวมกรงเทพมหานคร)

แตในป พ.ศ.2552 จงหวดทมประชากรอายตงแต 100 ปขนไปสงสด 3 อนดบแรกคอ นครศรธรรมราช

ยะลาและสมทรปราการ(ตารางท1.6)

สำหรบจงหวดทมสดสวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไปสงสด 3 อนดบแรกพบวาในป พ.ศ.2547

และพ.ศ.2549 จงหวดปตตาน ยะลา และแมฮองสอนเปนจงหวดทมประชากรอายตงแต 100 ปขนไปเปน

สดสวนทสงสด 3 อนดบแรก แตในป พ.ศ.2552 กลบเปลยนเปนจงหวดยะลา พระนครศรอยธยา และ

นนทบรตามลำดบ

จงหวดทมจำนวนประชากรอายตงแต 100ปขนไปตำสดเปน 3อนดบแรกของประเทศไทยในป

พ.ศ.2547คอภเกตอำนาจเจรญและระนองปพ.ศ.2549คออำนาจเจรญภเกตและสมทรสงคราม

และปพ.ศ.2552ไดแกภเกตตราดและพงงาตามลำดบ(ตารางท1.7)

การจดอนดบจงหวดทมสดสวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไปตำสดเปน 3 อนดบแรก ไมม

แบบแผนทแนนอนตายตว ทงนเพราะจงหวดทมสดสวนประชากรอายตงแต 100 ปขนไปตำสดเปน

3อนดบแรกในปพ.ศ.2547คออำนาจเจรญยโสธรและภเกตแตเปลยนเปนอำนาจเจรญแพรและ

รอยเอดในปพ.ศ.2549และเปนภเกตกาฬสนธและระยองในปพ.ศ.2552ตามลำดบ

�� สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

ตารางท 1.6 จงหวดทมจำนวนประชากรอายตงแต100ปขนไปและรอยละของประชากรอายตงแต 100ปขนไปสงสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานคร ตามขอมลทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

ลำดบท จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ตงแต 100 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 100 ปขนไป

พ.ศ.2547 1 ปตตาน(1,704) ปตตาน(0.27%)

2 นครศรธรรมราช(1,214) ยะลา(0.16%)

3 เชยงใหม(995) แมฮองสอน(0.13%)

กทม 3,551 0.07

รวมทงประเทศ 27,244 0.04

พ.ศ.2549

1 ปตตาน(1,506) ปตตาน(0.24%)

2 นครศรธรรมราช(1,324) ยะลา(0.16%)

3 เชยงใหม(1,116) แมฮองสอน(0.15%)

กทม 3,622 0.07


พ.ศ.2552

1 นครศรธรรมราช(591) ยะลา(0.12%)

2 ยะลา(563) พระนครศรอยธยา(0.05%)

3 สมทรปราการ(558) นนทบร(0.05%)

กทม 2,097 0.04



ประชากรสงอายไทย ��

ตารางท 1.7 จงหวดทมจำนวนประชากรอายตงแต100ปขนไปและรอยละของประชากรอายตงแต 100ปขนไปตำสดเปน3อนดบแรกของประเทศไทยไมนบกรงเทพมหานครตามขอมล ทะเบยนราษฎรปพ.ศ.2546,2549และ2552

ลำดบท จำนวนประชากรอาย รอยละของประชากร ตงแต 100 ปขนไป (คน) ตงแตอาย 100 ปขนไป

พ.ศ.2547 1 ภเกต,อำนาจเจรญ(37) อำนาจเจรญ(0.01%)

2 ระนอง,อางทอง(59) ยโสธร(0.01%)

3 สมทรสงคราม,แพร(62) ภเกต(0.013%)

กทม 3,551 0.07


พ.ศ.2549

1 อำนาจเจรญ(32) อำนาจเจรญ(0.01%)

2 ภเกต(44) แพร(0.01%)

3 สมทรสงคราม(58) รอยเอด(0.01%)

กทม 3,622 0.07


พ.ศ.2552

1 ภเกต(11) ภเกต(0.003%)

2 ตราด(15) กาฬสนธ(0.01%)

3 พงงา(20) ระยอง(0.01%)

กทม 2,097 0.04



1.5.3 คณลกษณะของประชากรอายตงแต 100 ปขนไป

การจำแนกคณลกษณะของประชากรอายตงแต100ปขนไปพบวาในปพ.ศ.2552หญงสงอาย

ทมอายตงแต100ปขนไปคดเปนประมาณรอยละ60ของประชากรอายตงแต100ปขนไปทงหมดและ

สดสวนดงกลาวไมเปลยนแปลงมากนกระหวางปพ.ศ.2547และพ.ศ.2549ตามลำดบแตเมอศกษาการ

เปลยนแปลงสดสวนประชากรทมอายตงแต 100 ปขนไปตามเขตทพกอาศย กลบพบการแปรผนของ

สดสวนการพกอาศยในเขตเมอง(เขตเทศบาล)อยางชดเจนโดยพบวาในปพ.ศ.2552ผสงอายทมอาย

ตงแต100ปขนไปสงถงรอยละ47หรอเกอบครงหนงของผสงอายทมอายตงแต100ปขนไปทงหมดโดย

สดสวนดงกลาวเพมขนอยางรวดเรวจากรอยละ 35 ในป พ.ศ.2547 เปนรอยละ 36 ในป พ.ศ.2549 ซง

สวนหนงนาจะเปนเพราะเขตเมองเปนพนททมบรการทางดานสขภาพและสาธารณสขทจำเปนสำหรบ

ผสงอายและการเขาถงบรการทงทางดานสขภาพสาธารณสขและบรการสาธารณะอนๆทำไดงายและ

สะดวกกวาเขตชนบท


สำหรบภาคทมสดสวนผสงอายทมอายตงแต 100ปขนไปเปนสดสวนทสงทสดและมแบบแผนท

สอดคลองกนทกชวงเวลาตงแตป พ.ศ.2547 พ.ศ.2549 และ พ.ศ.2522 คอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก

เฉยงเหนอภาคใตและภาคเหนอตามลำดบ

ตารางท 1.8 คณลกษณะของประชากรอายตงแต100ปขนไปพ.ศ.2546,2549และพ.ศ.2552

ลกษณะทางประชากร 2547 2549 2552

เพศ ชาย 41.62 41.45 40.47

หญง 58.38 58.55 59.53

เขตทอยอาศย

เขตเทศบาล 35.22 36.18 46.50

นอกเขตเทศบาล 64.78 63.55 53.50

ภาค กรงเทพมหานคร 13.03 12.72 15.32

กลาง 25.78 26.42 29.54

เหนอ 15.75 15.67 12.79

ตะวนออกเฉยงเหนอ 21.13 20.81 21.15

ใต 24.30 24.38 21.20



เอกสารอางอง จอหน โนเดลและนภาพรชโยวรรณ, 2552. “การสงอายทางประชากรและการอยดมสขของผสงอายในประเทศไทย

แนวโนมในอดต สถานการณปจจบนและทาทายในอนาคต” Population Aging No.5. กรงเทพมหานคร:

กองทนประชากรแหงสหประชาชาตประจำประเทศไทยและสำนกงานภาคพนเอเชยและแปซฟก.

วพรรณประจวบเหมาะ,นภาพรชโยวรรณ,มาลนวงษสทธ,ศรวรรณศรบญ,บศรนบางแกวและชเนตตมลนทางกร,

2551. รายงานการศกษา โครงการสรางระบบการตดตามและประเมนผลแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2.

กรงเทพมหานคร:วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.2550.การคาดประมาณ

ประชากรของประเทศไทย2543-2573.

UnitedNation,2007.WorldPopulationAgeing2007.NewYork:DepartmentofEconomicandSocial

Affairs,PopulationDivision.

Shryock,HenryS.2004.TheMethodsandMaterialsofDemography.NewYork:AcademicPress.

สถานการณ ดานสขภาพของผสงอาย 2


เนอหาของสถานการณทางดานสขภาพผสงอายนเปนการนำเสนอขอมลทไดจากการสำรวจและ

รายงานจากหนวยบรการตางๆทเกยวของ ประกอบดวย 5 สวนดงน สวนท 1 เปนขอมลเกยวกบภาวะ

สขภาพของผสงอาย ไดแก การประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเอง ปญหา/โรคทเกดจากความ

เสอมถอยของอวยวะตางๆ ความสามารถในการทำกจกรรมพนฐานประจำวน (ADL) และความสามารถ

ในการทำกจกรรมทซบซอน (IADL) รวมถงการเกดภาวะหกลมในผสงอาย สวนท 2 เปนขอมลรายงาน

โรคเอดสของผสงอายและการเสยชวต สวนท 3 เปนขอมลเกยวกบการเจบปวยและการรบบรการทาง

สขภาพของผสงอาย และสวนท 4 เปนขอมลพฤตกรรมสขภาพผสงอาย ไดแก การบรโภคอาหาร การ

บรโภคบหร / เครองดมทมแอลกอฮอล และการปฎบตกจกรรมของผสงอายทงการออกกำลงกาย และ

กจกรรมทางกายทหมายถงการทำกจกรรมตางๆททำใหรางกายไดใชพลงงานเชนการทำงานบานการ

ทำงานอดเรกหรอการทำงานอาชพ

2.1 ภาวะสขภาพผสงอาย การเปลยนแปลงทเปนไปในทางเสอมของผสงอายทำใหประสทธภาพในการทำงานของรางกาย

เส อมถอยไปดวย แตผ สงอายสวนใหญมองวาตนเองมสขภาพคอนขางด จากการสำรวจสขภาพ

ประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4พ.ศ.2551-2552 โดยสำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย

ทประเมนภาวะสขภาพของผสงอายจำนวน 9,195 ราย พบวา ผสงอายสวนใหญประเมนวาสขภาพโดย

รวมของตนเองปานกลางรอยละ 48.4 และประเมนวาดถงดมากรอยละ 38.1 (ดรอยละ 32.6 ดมากรอยละ

5.5) ผสงอายทรสกวาสขภาพไมดและไมดเลยรอยละ 12.5 และ 1.0 ตามลำดบ (แผนภมท 2.1) เมอ

* เขยนโดยนางสาวสมจนตโฉมวฒนชยและคณะสถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสข

สถานการณ ดานสขภาพของผสงอาย*

สถานการณดานสขภาพของผสงอาย ��

พจารณาสดสวนระหวางเพศพบวาผสงอายชายประเมนสขภาพโดยรวมของตนเองวาปานกลางดและ

ดมากสงกวาผสงอายหญง สวนผสงอายหญงประเมนสขภาพโดยรวมของตนเองวาไมด และไมดเลยสง

กวาผสงอายชาย (แผนภมท 2.2) เมอพจารณาระหวางกลมอายพบวา ผสงอายมแนวโนมทจะประเมน

สขภาพโดยรวมของตนเองวาดลดลงเมออายมากขน (ผสงอาย 60-69 ปรอยละ 33.8 ผสงอาย 70-79 ป

รอยละ 32.1 ผสงอาย 80 ปขนไปรอยละ 27.5) และประเมนวาไมดมากขนเมออายมากขนเชนกน

(ผสงอาย60-69ปรอยละ10.3ผสงอาย70-79ปรอยละ13.9ผสงอาย80ปขนไปรอยละ19.7)(แผนภม

ท 2.3) จากการสำรวจในเรองการประเมนสขภาพโดยรวมของตนเองทผานมาจะเหนวาผสงอายมแนว

โนมทจะประเมนสขภาพตนเองไปในทศทางเดยวกนคอ สวนใหญจะประเมนวามสขภาพปานกลางถงด

มากประมาณรอยละ 70-80 และประเมนวามสขภาพไมดถงไมดเลยไมถง 1 ใน 4 และมแนวโนมลดลง

(แผนภมท2.4)

แผนภมท 2.1 รอยละของผสงอายในการประเมนสขภาพโดยรวมของตนเอง

48.4

36.2

5.5

1.0

12.5ดมาก

ไมดมากๆ

ไมด

ปานกลาง

ด

ทมา:การสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พ.ศ.2551-2552สำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย


4.6

รอยล

ะ

ดมาก ด ปานกลาง ไมด ไมดมากๆ

3 2.3

33.832.127.5

49.2 47 48.7

10.313.9

19.7

0.91.3 1

แผนภมท 2.3 รอยละของผ สงอายท ประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามกลมอาย

ทมา: การสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พ.ศ.2551-2552สำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย

60-69ป

70-79ป

80ปขนไป


7.5

33.3

48.7

9.9

0.64

31.9

48.1

14.6

1.4


แผนภมท 2.2 รอยละของผสงอายทประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามเพศ

ชาย

หญง

สถานการณดานสขภาพของผสงอาย �1

รอยล

ะ


5.13.83.75.8

แผนภมท 2.4 รอยละของผสงอายทประเมนภาวะสขภาพโดยรวมของตนเองจำแนกตามปพ.ศ.

ทมา: 1.การสำรวจประชากรสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2545สำนกงานสถตแหงชาต 2.การสำรวจประชากรสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2550สำนกงานสถตแหงชาต 3.ระบบการดแลผสงอายทมความเปราะบางดานสขภาพในชมชนพ.ศ.2551สถาบนเวชศาสตรผสงอาย 4.การสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พ.ศ.2551-2552สำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย

พ.ศ.2545

พ.ศ.2550

พ.ศ.2551

พ.ศ.255239.1

29.4

21.7

2.1

42.9

28.9

21.5

2.7

44

35.0

15.3

2.0

32.6

48.4

12.2

1.0

2.1.1 ปญหา/โรคทเกดจากความเสอมถอยของอวยวะตางๆ

เมออายมากขนจะเกดความเสอมถอยของอวยวะตางๆทำใหผสงอายเกดโรคไดงายโดยเฉพาะ

ความเสอมของดวงตาททำใหผสงอายสวนใหญมกมอาการตาพรามว ระคายเคองตา นำตาไหล กลาม

เนอททำหนาทยดหดเลนสลกตาออนกำลงทำใหลำบากในการเพงดสงของโดยเฉพาะวตถเลกๆโรคทเกด

จากความเสอมของดวงตาทพบมากในผสงอายไดแก ตอกระจก จากการสำรวจสขภาพประชาชนไทย

โดยการตรวจรางกายครงท4พบวาผสงอาย1ใน5เปนตอกระจกโดยผสงอายหญงเปนตอกระจกสง

กวาผสงอายชาย (ชายรอยละ 18.0 หญงรอยละ 23.6) เมอพจารณาสดสวนระหวางกลมอายพบวา

ผสงอายจะเปนตอกระจกสงขนเมออายมากขนทงชายและหญง (แผนภมท 2.5) ผสงอายทอาศยอยใน

เขตการปกครองเปนตอกระจกสงกวานอกเขต(ในเขตรอยละ25.7นอกเขตรอยละ18.8) (แผนภมท2.6)

ผสงอายในกรงเทพมหานครเปนตอกระจกสงสดรอยละ31.1รองลงมาเปนภาคใตรอยละ23.0สวนภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอตำสดรอยละ 16.8 ซงผสงอายหญงเปนตอกระจกสงกวาผสงอายชายในทกภาค

ยกเวนกรงเทพมหานคร(แผนภมท2.7)


รอยล

ะรอ

ยละ

60-69ป

ในเขต

เหนอ กลาง ตอ.เฉยงเหนอ ใต กทม.

นอกในเขต รวม

70-79ป 80ปขนไป รวม

23.6

14.9

19.5

12.9

18.6

31.8

15.118.0

27.4

23.0 24.6

19.9

26.530.3

21.723.6

25.7

19.322.4

16.8

23.0

31.1

18.821.1

12.1

21.627.5

18.017.7

29.7

34.5

23.6

แผนภมท 2.5 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.6 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและเขตการปกครอง

แผนภมท 2.7 รอยละของผสงอายทเปนตอกระจกจำแนกตามเพศและภาค




ชาย

ชาย

ชาย

หญง

หญง

หญง

รวม

รวม


สำหรบความเสอมเนองจากการไดยนของผสงอายนน สาเหตทพบบอยมกมาจากการสงอาย

ในการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พบวาผสงอายเกอบ1ใน3มปญหา

การไดยน โดยผสงอายชายมปญหาการไดยนสงกวาผสงอายหญง (ผสงอายชายรอยละ 30.0 ผสงอาย

หญงรอยละ 26.0) (แผนภมท 2.8) และปญหาการไดยนจะสงขนตามอายทมากขนทงเพศชายและหญง


รอยล

ะ

ไมมปญหา

มปญหาเลกนอย



ไดยนขางเดยว



ไมไดยน2ขาง



19.0 16.0

1.0 1.00.5 0.5

29.0 27.0

2.0 2.01.0 0.5

44.0 45.0

3.0 3.03.5 1.0

แผนภมท 2.8 รอยละของผสงอายทมปญหาการไดยนจำแนกตามเพศ

แผนภมท 2.9 รอยละของผสงอายทมปญหาการไดยนจำแนกตามเพศและกลมอาย



ชาย

60-69ป

หญง

70-79ป

80ปขนไป

70.0

25.0

3.02.0

74.0

23.0

2.0 1.0


ปญหาสขภาพชองปากสงผลตอคณภาพชวตผสงอายเพราะการรบประทานอาหารการหวเราะ

ความสวยงามของใบหนา ลวนเกดจากสขภาพในชองปากทงสน การมปรมาณฟนทนอยลงทำใหเคยว

อาหารไดไมละเอยดเกดปญหาตอระบบทางเดนอาหารได ในการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการ

ตรวจรางกายครงท 4พบวาผสงอายมากกวาครงหนงมฟนทใชงานไดไมครบ 20ซ และเพมสงขนตาม

อายทมากขน เมอพจารณาการมฟนทใชงานไดไมครบ20ซของผสงอายชายและหญงพบวาไมแตกตาง

กนมากนก(แผนภมท2.10)มผสงอายเพยงรอยละ29.1ทใสฟนทดแทนซงเปนผสงอาย70-79ปสงทสด

รอยละ 31.9 และผสงอาย 80 ปขนไปตำสดรอยละ 25.1 โดยเฉพาะผสงอายหญง 80 ปขนไปใสฟน

ทดแทนเพยงรอยละ20.0(แผนภมท2.11)

รอยล

ะ

60-69ป 70-79ป 80ปขนไป รวม

45.5

59.9

74.4

53.3

44.0

62.3

74.0

53.3

แผนภมท 2.10 รอยละของผสงอายทมฟนไมครบ20ซจำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.11 รอยละของผสงอายทมฟนไมครบ20ซไดรบบรการใสฟนทดแทนจำแนกตามเพศ และกลมอาย



ชาย

หญง

รอยล

ะ


24.1

32.8 32.2

28.631.0 31.2

20.0

29.527.8

31.9

25.129.1

ชาย

หญง

รวม

สถานการณดานสขภาพของผสงอาย 35

2.1.2 ความสามารถในการปฏบตกจกรรม

การปฏบตกจกรรมประจำวนไดถกนำมาใชในการประเมนภาวะสขภาพดานหนาทของรางกาย

อยางกวางขวาง เพราะหากผสงอายสามารถปฏบตกจกรรมประจำวนไดดวยตนเองจะรสกวามสขภาพด

ในการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 สำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย

ไดแบงกจกรรมประจำวนออกเปน 2ดาน ไดแก กจกรรมพนฐานประจำวน (Activities of Daily Living :

ADL)ทปรบมาจากBarthelADL1ประกอบดวยการอาบนำ/ลางหนาการแตงตวการกนอาหารการลก

นงจากทนอน/เตยงการใชหองนำ/สวมการเดนไป/มาภายในตวบานการกลนปสสาวะการกลนอจจาระ

และกจกรรมประจำวนทซบซอน (Instrumental Activities ofDaily Living : IADL) เปนกจกรรมทเกยวกบ

การทำงานการเดนทางและการสอสารทปรบมาจากLawton’sIADL2ประกอบดวยการใชเงน/นบเงน/

ทอนเงนการจดยากนเองการทำงานบานอยางเบา (กวาดบาน เกบของทำครว) การทำงานบานอยาง

หนก (ถบานตกนำยกของ)การตดเลบเทาดวยตนเองการเดนออกนอกบานมากกวา15นาทในแตละ

ครง การหวของหนก การเดนไกลอยางนอย 400 เมตร การออกนอกบานโดยขบรถเอง/ขนรถโดยสาร

สาธารณะการตดตอสอสารกบเพอนบานหรอการใชโทรศพท

การสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท4พบวาผสงอายสวนใหญสามารถ

ปฏบตกจกรรมพนฐานประจำวนไดเกอบรอยละ 100 (แผนภมท 2.12) ยกเวนปญหาเรองการกลน

ปสสาวะและอจจาระทพบวาผสงอายมปญหากลนปสสาวะเกอบรอยละ 30 และปญหากลนอจจาระ

รอยละ22.6(แผนภมท2.13)และพบวาผสงอายมขอจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนจำนวน1

กจกรรมรอยละ 7.3 จำนวน 2 กจกรรมรอยละ 7.6 และจำนวน 3 กจกรรมขนไปรอยละ 1.43 โดยมขอ

จำกดเพมขนตามอายทมากขนทกขนาดกจกรรม(1,2,และ3กจกรรม)โดยเฉพาะขอจำกด3กจกรรม

ขนไปทพบวาผสงอาย80ปขนไปมขอจำกดสงกวาผสงอาย70-79ปมากกวา5เทาและสงกวา60-69ป

มากกวา10เทา(ผสงอาย80ปขนไปรอยละ6.8ผสงอาย70-79ปรอยละ1.2ผสงอาย60-69ปรอยละ

0.6) (แผนภมท 2.14) ผสงอายชายและหญงมขอจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนตงแต 2

กจกรรมขนไปเพมขนตามอายทมากขน (แผนภมท 2.15) เมอพจารณาสดสวนระหวางเขตการปกครอง

พบวา ผสงอายนอกเขตมขอจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนสงกวาผสงอายในเขตทกขนาด

กจกรรม ซงเปนไปในทศทางเดยวกนทงผสงอายชายและหญง ยกเวนผสงอายหญงทมขอจำกด 1

กจกรรมในเขตสงกวานอกเขต(ในเขตรอยละ6.1นอกเขตรอยละ5.3)(แผนภมท2.16)

1 MahonyF,BarthelDW.Functionalevaluation:TheBarthelindex.MdStateMedJ.1965Feb;14-64-5.2 LawtonMP,Brody EM.Assessment of older people: self-maintainingand instrumental activities of dailyliving.Gerontologist.1969;179-86.3 สำนกงานสำรวจสขภาพประชาชนไทย รายงานการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 พ.ศ.2551-2552


อาบนำ

กลนปสสาวะ

แผนภมท 2.12 รอยละของผสงอายทสามารถทำกจกรรมพนฐานประจำวน(ADL)

แผนภมท 2.13 รอยละของความสามารถในการกลนปสสาวะ/อจจาระของผสงอาย



99.1

70.2

98.9

77.4

99.3 98.9 98.2 98.0

0.8

17.9

1.0

13.0

0.7 1.1 1.7 1.80.1

11.9

0.1

9.6

0.1 0.2

แตงตว

กลนอจจาระ

กนอาหาร

ลกนงจาก

ทนอนการใชหองนำ/

สวม

เดนภายในบาน

ทำไดเอง

กลนไดปกต

มคนชวย/ใชอปกรณ

กลนไดบางครง

ทำไมไดเลย

กลนไมได




แผนภมท 2.14 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมประจำวนพนฐานจำแนกตามกลมอาย

แผนภมท 2.15 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนจำแนก ตามเพศและกลมอาย

รอยล

ะรอ

ยละ

1

1 1

2

2

ชาย หญง

2

≥ 3

≥ 3 ≥ 3

ความจำกด(กจกรรม)

ความ

จำกด

(กจก

รรม)

7.6

6.85.8

6.3

5.74.8

0.6

0.6 0.7

9.0

5.84.8

11.2

9.6

7.7

1.2

1.4 1.7

12.8

0.6

7.0

11.8

11.09.8

6.8

5.74.2

60-69ป

60-69ป

70-79ป

70-79ป

80ปขนไป

80ปขนไป


สำหรบความสามารถในการปฏบตกจกรรมทซบซอนพบวาผสงอายมากกวาครงปฏบตกจกรรม

ทซบซอนไดแตความสามารถในการใชโทรศพทพบไมถงครง(รอยละ46.7)และความสามารถในการหว

ของหนก การเดนไกลอยางนอย 400 เมตร และการทำงานบานอยางหนกปฏบตไดเกอบ 2 ใน 3

(แผนภมท2.17)ผสงอายสวนใหญมขอจำกดในการทำกจกรรมทซบซอน2กจกรรมขนไปตามอายทมาก

ขนโดยเฉพาะผสงอาย80ปขนไปมขอจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนเพมขนตามขนาดกจกรรมทเพม

ขนดวย (แผนภมท 2.18) ผสงอายชายและหญงมขอจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนตงแต 2 กจกรรม

ขนไปเพมขนตามอายทมากขน (แผนภมท 2.19) ผสงอายนอกเขตการปกครองมขอจำกดในการทำ

กจกรรมทซบซอนสงกวาผสงอายในเขตทกขนาดกจกรรม ซงเปนไปในทศทางเดยวกนทงผสงอายชาย

และหญง(แผนภมท2.20)

แผนภมท 2.16 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมพนฐานประจำวนจำแนกตามเพศ และเขตการปกครอง

รอยล

ะ

1 1 12 2 2≥ 3 ≥ 3 ≥ 3

ความ

จำกด

(กจก

รรม)

6.86.1

7.45.9

4.9

6.7

1.3 1.2 1.3

7.5

5.3

9.28.4

7.0

9.6

1.5 1.5 1.5

ในเขตการปกครอง นอกเขตการปกครอง




แผนภมท 2.17 รอยละของผสงอายทสามารถทำกจกรรมทซบซอน(IADL)

แผนภมท 2.18 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนจำแนกตามกลมอาย

การสอสารเพอนบาน

เดนออกนอกบาน>15นาท

งานบานอยางเบา

โดยสารรถ/ขบรถ

ใชเงน/นบเงน/ทอนเงน

งานบานอยางหนก

ตดเลบเทาดวยตนเอง

หวของหนก

จดยากนเอง

เดนไกล400เมตร

ใชโทรศพท

20 40 60 80 100

95.2

90.0

91.9

91.0

90.4

84.7

74.7

69.0

65.4

65.2

46.7

3.9

2.1

3.7

3.9

5.5

9.5

11.1

10.6

15.1

16.1

15.0

0.2

2.7

1.6

2.3

1.2

2.6

6.4

9.3

10.7

9.6

11.9

ไมเคยทำ

ทำไมไดเลย

ทำไดเอง

มคนชวย/ใชอปกรณ

0.7

5.2

2.9

2.8

2.8

3.2

7.8

11.1

8.9

9.1

26.5


รอยล

ะ

1 2 ≥ 3ความจำกด(กจกรรม)

23.0

9.913.7

22.3

12.2

30.0

14.1 14.9

50.7

60-69ป

70-79ป

80ปขนไป



แผนภมท 2.19 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนจำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.20 รอยละของผสงอายทมความจำกดในการทำกจกรรมทซบซอนจำแนกตามเพศและ เขตการปกครอง

รอยล

ะ

1 12

ชาย หญง

2≥ 3 ≥ 3

ความ

จำกด

(กจก

รรม)

21.619.9

9.96.4

13.7

6.5

22.021.6

12.2 9.3

30.0

19.116.0

18.5

14.9 15.8

50.7

38.3

60-69ป

70-79ป

80ปขนไป

รอยล

ะ

1 1 12 2 2≥ 3 ≥ 3 ≥ 3

ความ

จำกด

(กจก

รรม)

18.014.6

20.7

9.2

5.9

9.2

17.5

12.3

17.5

22.7 23.3 22.3

12.29.6

12.2

26.0

14.8

26.0

ในเขตการปกครอง นอกเขตการปกครอง



2.1.3 การหกลม

การหกลมเปนปญหาสำคญทพบไดบอยและสงผลกระทบตอผสงอายเปนอยางยง นำไปสการ

บาดเจบและเสยชวตไดการสำรวจสขภาพประชาชนโดยการตรวจรางกายครงท4พบวาผสงอายหกลม

รอยละ 18.5 โดยผสงอายหญงหกลมสงกวาผสงอายชายเกอบ 1 เทา (ผสงอายชายรอยละ 14.4 ผสงอาย

หญงรอยละ 21.9) (แผนภมท 2.21) ผสงอายหกลมเฉลยคนละ 2ครง ซงไมแตกตางกนในผสงอายชาย

และหญง (ผสงอายชายเฉลย 2.4 ครง ผสงอายหญงเฉลย 2 ครง) (แผนภมท 2.22) ผสงอายครงหนง

หกลมนอกบรเวณบานเปนผสงอายชายมากกวาผสงอายหญง (ผสงอายชายรอยละ 59.6 ผสงอายหญง

รอยละ 45.1) รองลงมาหกลมภายในบรเวณบานเปนผสงอายหญงมากกวาผสงอายชาย (ผสงอายชาย

รอยละ24.1ผสงอายหญงรอยละ37.6)(แผนภมท2.23)เมอพจารณาสถานทหกลมตามกลมอายพบวา

ผสงอาย 60-69 ปหกลมนอกบรเวณบานสงกวาทกกลมอายทงชายและหญง สวนผสงอาย 80 ปขนไป

หกลมในบรเวณบานสงกวาทกกลมอายทงชายและหญง (แผนภมท 2.24)ทงนอาจเนองมาจากผสงอาย

60-69 ปยงประกอบอาชพเปนสวนใหญ จงพบวาสถานทนอกบรเวณบานทผสงอายหกลมเปนสถานท

ทำงานรอยละ 59.5 (แผนภมท 2.25) สาเหตการหกลมลำดบแรกคอการลนทงผสงอายหญงและชาย

(ผสงอายชายรอยละ 42.2 ผสงอายหญงรอยละ 42.8) สวนสาเหตการหกลมของผสงอายชายรองลงมา

ไดแก การสะดดสงกดขวางรอยละ 38.8 และเสยการทรงตวรอยละ32.1 สวนผสงอายหญงจะสลบกบ

ผสงอายชายโดยหกลมเพราะเสยการทรงตวรอยละ37.0 และสะดดสงกดขวางรอยละ 32.1 (แผนภมท

2.26)

แผนภมท 2.21 รอยละของการหกลมใน6เดอนทผานมาของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย


รอยล

ะ


14.6 13.9 15.3 14.4

21.622.8

19.921.9

ชาย

หญง


แผนภมท 2.22 จำนวนครงทหกลมใน6เดอนทผานมาของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.23 รอยละของสถานททผสงอายหกลมใน6เดอนทผานมาจำแนกตามเพศ

แผนภมท 2.24 รอยละของสถานททผสงอายหกลมใน6เดอนทผานมาจำแนกตามเพศและกลมอาย

รอยล

ะ

ภายในบาน บรเวณบาน นอกบรเวณบาน

24.116.4

59.6

37.6

17.3

45.1

32.9

17.0

50.1ชาย

หญง

รวม


ครง


2.32.6

2.3 2.4

1.9 2.02.1

2.0

ชาย

หญง



รอยล

ะ

ภายในบาน ภายในบานบรเวณบาน

ชาย หญง

บรเวณบานนอกบรเวณบาน นอกบรเวณบาน

ความ

จำกด

(กจก

รรม)

19.8

36.4

11.5 14.2

68.7

49.4

25.2

37.5

22.9 20.4

50

42.143.8 44.4

14.3

22.8

41.9

32.8

60-69ป

70-79ป

80ปขนไป


แผนภมท 2.25 รอยละของสถานทนอกบรเวณบานทผสงอายหกลมใน6เดอนทผานมา

แผนภมท 2.26 รอยละของสาเหตการหกลมทผสงอายหกลมใน6เดอนทผานมา

ครง

ททำงานระหวาง

ทางเดน

วด บานคนอน

ร.พ./ศนย

อนามย

ทสาธาร-ณะ

หองนำนอกบาน

ในปาบน

ภเขา

ตกจากทสง

59.5

14.06.3 3.4

5.9 3.45.4 1.1 0.9

3.9

3.1

26.3

42.8

5.6

4

23.4

42.2

หญง

ชาย



ถกชนลม

ตกบนได

พนตางระดบ

ลน

สะดดสกดขวาง

เสยการทรงตว

หนามดวงเวยนเปนลม

1050 2015 3025 4035 45

32.1

37

16

38.8

32.1

15.5


2.2 ขอมลผสงอายโรคเอดส แมปจจบนจะมความกาวหนาทางการแพทยและสาธารณสขเปนอยางมากแตยงไมมวธรกษาผ

ปวยโรคเอดสใหหายขาดไดแตถาผตดเชอเอชไอวรตวไดเรวมการดแลสขภาพอยางเหมาะสมกสามารถ

จะใชชวตอยางมคณคาตอไปไดอกนานหลายป ผสงอายถกมองวาเปนกลมทไมมความเสยงสงทจะเปน

โรคเอดสเนองจากความเชอทวาผสงอายมเพศสมพนธไมบอยเทาผทออนวยกวาแตคนทกชนทกวยเปน

โรคเอดสไดทงสน ศนยขอมลทางระบาดวทยา สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ไดรวบรวมรายงาน

ผปวยโรคเอดสจากสถานบรการสาธารณสขภาครฐและเอกชนณวนท30เมษายน2553โดยพจารณา

สดสวนระหวางกลมอายทเปนโรคเอดส(รายใหม)พบวาผสงอายเปนโรคเอดส(รายใหม)ในปพ.ศ.2550

จำนวน 363 รายคดเปนรอยละ 1.9 ของผปวยโรคเอดส(รายใหม)ทงหมด ในป พ.ศ.2551 จำนวน 279

รายคดเปนรอยละ 2.1 ของผปวยโรคเอดส(รายใหม)ทงหมด ในป พ.ศ.2552 จำนวน 167 รายคดเปน

รอยละ 2.3 ของผปวยโรคเอดส(รายใหม)ทงหมด ซงผสงอายชายเปนโรคเอดสสงกวาผสงอายหญง

มากกวา 1 เทา (แผนภมท 2.27) ผสงอายทเปนโรคเอดสเสยชวตทกปทงนอาจเปนผลมาจากการดแล

รกษาลาชาหรอการเขาไมถงบรการ ทำใหการรกษาไมไดผลดเกดการเสยชวต โดยสวนใหญพบวา

ผสงอายชายทเปนโรคเอดสเสยชวตสงกวาผสงอายหญง(แผนภมท2.28)

แผนภมท 2.27 จำนวนผสงอายทปวยเปนโรคเอดสรายใหมจำแนกตามเพศและปพ.ศ.

แผนภมท 2.28 จำนวนผสงอายทปวยเปนโรคเอดสเสยชวตจำแนกตามเพศและปพ.ศ.

ทมา: ศนยขอมลทางระบาดวทยาสำนกระบาดวทยากรมควบคมโรคณวนท30เมษายน2553

ทมา: ศนยขอมลทางระบาดวทยาสำนกระบาดวทยากรมควบคมโรคณวนท30เมษายน2553

รอยล

ะรอ

ยละ

พ.ศ.2550

พ.ศ.2550

พ.ศ.2551

พ.ศ.2551

พ.ศ.2552

พ.ศ.2552

ชาย

ชาย

รวม

รวม

หญง

หญง

257

97

190

31

107

28

89

35

60

9

106

29

363

126

279

66

167

37


ตารางท 2.1 รอยละของผสงอายทปวยหรอรสกไมสบายระหวาง1เดอนกอนวนสมภาษณ จำแนกตามเพศและกลมอาย

2.3 การเจบปวยและการรบบรการทางสขภาพ 2.3.1 การเจบปวย

การเจบปวยของผสงอายในทนหมายถง การเจบปวยหรอรสกไมสบาย การไดรบอบตเหตหรอ

ถกทำรายรางกาย และการเจบปวยดวยโรคเรอรง/โรคประจำตว ในชวง 1 เดอนกอนวนสมภาษณ จาก

การสำรวจอนามยและสวสดการพ.ศ.2552ของสำนกงานสถตแหงชาตพบวาผสงอายเกดการเจบปวย

หรอรสกไมสบายรอยละ 38.4 เปนผสงอายหญงมากกวาผสงอายชาย (ชายรอยละ 14.6 หญงรอยละ

23.8)แตผสงอายทมอายมากมการเจบปวยหรอรสกไมสบายนอยกวาผสงอายทมอายนอย(ผสงอาย60-

69ปรอยละ18.1ผสงอาย70-79ปรอยละ14.2ผสงอาย80ปขนไปรอยละ6.1)(ตารางท2.1)โรคหรอ

อาการทปวยครงสดทายของผสงอาย 5 ลำดบแรกไดแก โรคระบบทางเดนหายใจรอยละ 48.6 ทองรวง/

ทองเสย/บดรอยละ 18.9 โรคในชองปาก/ฟนผ/โรคเหงอกรอยละ 14.8 ปวดทอง/ทองอด/ทองเฟอ/โรค

กระเพาะรอยละ 9.5 และปวดหลง/ปวดกลามเนอรอยละ 3.4 (แผนภมท 2.29) ผสงอายไดรบอบตเหต

หรอถกทำรายรางกายรอยละ3.3เปนผสงอายหญงมากกวาผสงอายชายเลกนอย(ชายรอยละ1.5หญง

รอยละ 1.8) ผสงอายทมอายมากไดรบอบตเหตนอยกวาผสงอายทมอายนอย (ผสงอาย 60-69ปรอยละ

1.6ผสงอาย70-79ปรอยละ1.1ผสงอาย80ปขนไปรอยละ0.6) (ตารางท2.2)ผสงอายเกอบครงหนง

ไดรบอบตเหตจากการหกลมรอยละ48.8 (ตารางท 2.3) ในเรองของโรคเรอรง/โรคประจำตว พบวาผสงอาย

มากกวาครงหนง(รอยละ54.9)มโรคเรอรง/ประจำตวเปนผสงอายหญงมากกวาผสงอายชาย(ผสงอาย

ชายรอยละ 21.3 หญงรอยละ 33.6) แนวโนมการเกดโรคเรอรง/ประจำตวของผสงอายลดลงเมออาย

มากขน (ผสงอาย60-69ปรอยละ25.5ผสงอาย70-79ปรอยละ20.9ผสงอาย80ปขนไปรอยละ8.5)

(ตารางท2.4)สำหรบแนวโนมการเกดโรคเรอรง/ประจำตว3ลำดบแรกระหวางพ.ศ.2546-2552ไดแก1)

โรคหวใจและหลอดเลอด 2) โรคของตอมไรทอ และ3) โรคระบบกลามเนอ เสนเอน กระดก และขอ

โดยโรคหวใจและหลอดเลอดและโรคของตอมไรทอมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง(แผนภมท2.30)

ตารางท 2.1

การปวยหรอรสกไมสบาย เพศ อาย ชาย หญง รวม 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป รวม

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมม 28.0 33.6 61.6 34.3 19.3 8.0 61.6

ม 14.6 23.8 38.4 18.1 14.2 6.1 38.4

ทมา:การสำรวจอนามยและสวสดการพ.ศ.2552สำนกงานสถตแหงชาต


ปวดกลามเนอ

ปวดทอง/ทองอด/ทองเฟอ/โรคกระเพาะ

โรคในชองปาก/ฟนผ/โรคเหงอก

ทองรวง/ทองเสย/บด

ระบบทางเดนหายใจ

แผนภมท 2.29 รอยละของโรคหรออาการทปวยครงสดทายของผสงอาย5ลำดบแรก

ทมา: การสำรวจอนามยและสวสดการพ.ศ.2552สำนกงานสถตแหงชาต

6040200

3.4

9.5

14.8

18.9

48.6

ตารางท 2.2 รอยละของผสงอายทไดรบอบตเหตหรอถกทำรายรางกายระหวาง1เดอน กอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.3 รอยละของสาเหตการไดรบอบตเหตหรอถกทำรายรางกายครงสดทายของผสงอาย 3ลำดบแรกจำแนกตามเพศและกลมอาย

การไดรบอบตเหตหรอ เพศ อาย ถกทำรายรางกาย ชาย หญง รวม 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป รวม

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมม 41.1 55.6 96.7 50.8 32.5 13.4 96.7

ม 1.5 1.8 3.3 1.6 1.1 0.6 3.3

การไดรบอบตเหตหรอถก เพศ อาย ทำรายรางกายครงสดทาย ชาย หญง รวม 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป รวม

พลดตกหกลม 19.7 29.1 48.8 17.0 18.6 13.2 48.8

อบตเหตอนๆเชนตกนำ 6.7 6.5 13.2 7.0 3.5 2.7 13.2

ถกสตวมพษกด/ตอยถกสตวทำราย3.2 6.2 9.4 6.5 2.1 0.8 9.4




ตารางท 2.4 รอยละของผสงอายทมโรคเรอรง/โรคประจำตวจำแนกตามเพศและกลมอาย

การมโรคเรอรง เพศ อาย โรคประจำตว ชาย หญง รวม 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป รวม

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมม 21.3 23.8 45.1 26.9 12.7 5.5 45.1

ม 21.3 33.6 54.9 25.5 20.9 8.5 54.9



แผนภม 2.30 รอยละของโรคเรอรง/ประจำตวทผสงอายเปน3ลำดบแรกจำแนกตามปพ.ศ.

2546 2549 2552

ป พ.ศ.

โรคหวใจและหลอดเลอด

โรคตอมไรทอ

โรคระบบกลามเนอ เสนเอน กระดกและขอ

17.9

31.1

44.3

29.7

22.424.2

13

13

13.5

2.3.2 การรบบรการทางสขภาพ

การสำรวจอนามยและสวสดการ พ.ศ.2552 ของสำนกงานสถตแหงชาต พบวาผสงอายไปรบ

บรการทางการแพทยเนองจากโรคเรอรง/โรคประจำตวระหวาง 1 เดอนกอนวนสมภาษณรอยละ 63.5

โดยรบบรการ 1 ครงรอยละ 54.6 และมากกวา 1 ครงรอยละ 8.9 ผสงอายหญงไปรบบรการฯสงกวา

ผสงอายชายและผสงอายไปรบบรการฯลดลงเมออายมากขน (ผสงอาย 60-69 ปรอยละ 29.2 ผสงอาย

70-79 ปรอยละ 24.7 ผสงอาย 80 ปขนไปรอยละ 9.6 (ตารางท 2.5) สาเหตการเจบปวยครงสดทายท

ผสงอายไปรบบรการฯสวนใหญเปนการรบบรการเนองจากโรคเรอรง/ประจำตวรอยละ 53.7 รองลงมา

เปนอาการปวย/รสกไมสบายรอยละ 44.6 และอบตเหต/ถกทำรายรางกายรอยละ 1.7 (ตารางท 2.6) ซง

การเจบปวยนทำใหผสงอายตองหยดทำกจวตรประจำวนรอยละ 17.5 ผสงอายหญงหยดทำกจวตร

ประจำวนสงกวาผสงอายชาย และผสงอายวยตนหยดทำกจวตรประจำวนมากกวาผสงอายวยปลาย

(ผสงอาย60-69ปรอยละ8.4ผสงอาย70-79ปรอยละ6.6ผสงอาย80ปขนไปรอยละ2.5) (ตารางท2.7)

นอกจากผสงอายจะรบบรการสขภาพเนองจากความเจบปวยแลว ผสงอายยงรบบรการสขภาพดานการ


สงเสรมสขภาพอกดวย สวนใหญเปนการตรวจสขภาพประจำปรอยละ 53.8 (ตารางท 2.8) สำหรบการ

เขารบบรการรกษาในสถานพยาบาล(ผปวยใน)ครงสดทายระหวาง12เดอนกอนวนสมภาษณพบวาผ

สงอายเขารบบรการรกษาในสถานพยาบาลรอยละ 10.1 เปนผสงอายหญงสงกวาผสงอายชาย(ผสงอาย

ชายรอยละ 4.0 ผสงอายหญงรอยละ 6.1) (ตารางท 2.9) โดยมสาเหตสวนใหญมาจากการเจบปวยดวย

โรครอยละ90.1และไดรบอบตเหตรอยละ9.9(ตารางท2.10)สถานพยาบาลทผสงอายเขารบการรกษา

สวนใหญเปนโรงพยาบาลทวไป/โรงพยาบาลศนยรอยละ 45.7 รองลงมาเปนโรงพยาบาลชมชนรอยละ

37.8และสถานพยาบาลของเอกชน(โรงพยาบาลเอกชน/โพลคลนกเอกชน)รอยละ9.0 (แผนภมท2.31)

เหตผลทผสงอายเลอกเขารบการรกษาในสถานพยาบาลดงกลาวเนองจากเปนสถานพยาบาลทระบใน

บตรทอง/ประกนสงคมรอยละ 45.0 อยใกลบาน/เดนทางสะดวกรอยละ 18.2 และไดรบการสงตอจาก

โรงพยาบาลรอยละ 12.8 (แผนภมท 2.32) จำนวนวนนอนทผสงอายทเขารบการรกษาในสถานพยาบาล

เฉลย8วนตำสด1วนและสงสด99วนโดยสวนใหญเขารบการรกษาในสถานพยาบาล2วนรอยละ

19.4รองลงมาเปน3วนรอยละ19.2และ1วนรอยละ8.9(แผนภมท2.33)

ตารางท 2.5 รอยละของผสงอายทไปรบบรการทางการแพทยเนองจากโรคเรอรง/โรคประจำตว ระหวาง1เดอนกอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.6 รอยละของสาเหตทผสงอายเจบปวยครงสดทายจำแนกตามเพศและกลมอาย



เพศ อาย ชาย หญง รวม 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป รวม


รบบรการทางการแพทย เนองจากโรคเรอรง/

โรคประจำตว

สาเหต การเจบปวย ครงสดทาย

รวม 38.7 61.3 100.0 46.5 38.1 15.4 100.0

ไมไปรบบรการ 15.1 21.4 36.5 17.3 13.4 5.8 36.5

รบบรการ1ครง 20.5 34.1 54.6 25.6 20.9 8.1 54.6

รบบรการมากกวา1ครง 3.1 5.8 8.9 3.6 3.8 1.5 8.9

รวม 38.2 61.8 100.0 47.7 37.2 15.1 100.0

อาการปวย/รสกไมสบาย 17.3 27.3 44.6 22.0 15.9 6.7 44.6

อบตเหต/ถกทำรายรางกาย 0.8 0.9 1.7 0.9 0.5 0.3 1.7

รบบรการเนองจากโรคเรอรง/ประจำตว20.1 33.6 53.7 24.8 20.8 8.1 53.7


ตารางท 2.7 รอยละของผสงอายทหยดทำกจวตรประจำวนเนองจากการเจบปวยครงสดทาย จำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.9 รอยละของผสงอายทเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล(ผปวยใน)ระหวาง12เดอน กอนวนสมภาษณจำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.10 รอยละของสาเหตทผสงอายเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล(ผปวยใน)ครงสดทาย จำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.8 รอยละของบรการสขภาพนอกเหนอการเจบปวยของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย









การหยดทำกจวตร ประจำวน

เขารกษาตวในสถานพยาบาล(ผปวยใน)

สาเหตเขารกษาตว ในสถานพยาบาล(ผปวยใน)

ครงสดทาย

บรการสขภาพ นอกเหนอการเจบปวย

รวม 38.2 61.8 100.0 47.8 37.2 15.0 100.0

ไมหยด 30.8 51.7 82.5 39.4 30.6 12.5 82.5

หยด 7.4 10.1 17.5 8.4 6.6 2.5 17.5

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมเคยเขาพกรกษา 38.6 51.3 89.9 48.2 29.4 12.3 89.9

เขาพกรกษา 4.0 6.1 10.1 4.2 4.2 1.7 10.1

รวม 40.3 59.7 100.0 42.1 40.8 17.1 100.0

โรค 36.0 54.1 90.1 37.4 37.3 15.4 90.1

อบตเหต 4.3 5.6 9.9 4.6 3.6 1.7 9.9

รวม 39.7 60.3 100.0 54.7 34.4 10.9 100.0

ตรวจสขภาพประจำป 23.2 30.6 53.8 31.3 17.6 4.9 53.8

รบบรการตามนด 11.2 19.9 31.1 15.1 11.8 4.2 31.1

ทไมใชโรคเรอรง/ประจำตว

อนๆ 5.3 9.8 15.1 8.3 5.0 1.8 15.1


ไมทราบ

อนๆ

อนๆ

บรการรวดเรวทนใจ

โรคพยาบาล/โพลคลนกเอกชน

เขารกษาฉกเฉน

โรงพยาบาลสงกดอนๆของรฐ

มเครองมอแพทยทนสมย

โรงพยาบาลทวไป/โรงพยาลศนย

มแพทยผเชยวชาญ

สถานพยาบาลอยใกล/เดนทางสะดวก

โรงพยาลชมชน

ไดรบการสงตอจากสถานพยาบาล

เลอกตามระบในประกนสงคม/บตรทอง

แผนภมท 2.31 รอยละของสถานพยาบาลทผสงอายเขาพกรกษาตว(ผปวยใน)ครงสดทาย จำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.32 รอยละของสาเหตทผสงอายเลอกสถานพยาบาลเขาพกรกษาตว(ผปวยใน)ครงสดทาย จำแนกตามเพศและกลมอาย

ทมา: การสำรวจอนามยและสวสดการพ.ศ.2552สำนกงานสถตแหงชาต60

60

40

40

200

200

0.1

2.2

0.2

2.5

9.0

2.8

7.2

4.5

45.7

11.8

18.2

37.8

12.8

45.0



นอกจากนในระหวาง12เดอนกอนวนสมภาษณผสงอายยงไปรบบรการทนตกรรมดวยโดยพบ

รอยละ 8.9 เปนผสงอายหญงสงกวาผสงอายชาย และผสงอาย 60-69 ปรบบรการทนตกรรมมากทสด

รอยละ 5.6 (ตารางท 2.11) สถานบรการทนตกรรมทผสงอายไปรบบรการครงสดทายเปนสถานบรการ

ภาครฐรอยละ 66.7 (โรงพยาบาลชมชนรอยละ 34.3/โรงพยาบาลทวไป/โรงพยาบาลศนยรอยละ 20.3

สถานอนามย/ศนยบรการสาธารณสข/ศนยสขภาพชมชนทมทนตาภบาลและทนตแพทยมาบรการรอย

ละ7.4)และสถานบรการเอกชนรอยละ30.4 (คลนกเอกชนรอยละ26.9โรงพยาบาลเอกชนรอยละ3.5)

(แผนภมท 2.34) ชนดของบรการทนตกรรมทผสงอายไปรบบรการครงสดทายสวนใหญเปนการถอนฟน

รอยละ51.8รองลงมาเปนใสฟนเทยมรอยละ17.7และขดหนปนขดฟนรกษาปรทนตรอยละ10.9โดย

มผสงอายมารบบรการตรวจสขภาพในชองปากรอยละ 7.2 (แผนภมท 2.35) ในการรบบรการทนตกรรม

ของผสงอายสวนใหญใชสวสดการคารกษาพยาบาลถงรอยละ 98.5 โดยเปนบตรประกนสขภาพ (บตรทอง)

รอยละ74.5รองลงมาเปนสวสดการขาราชการหรอขาราชการบำนาญ/รฐวสาหกจรอยละ21.6(ตารางท

2.12)

แผนภมท 2.33 รอยละของวนนอนทผสงอายเขาพกรกษาตวในสถานพยาบาล(ผปวยใน)ครงสดทาย 3ลำดบแรกจำแนกตามเพศและกลมอาย

รอยล

ะ

1วน 2วน 3วน

3.4

7.4 7.65.5

12.011.6

8.9

19.4 19.2

ชาย

หญง

รวม


ตารางท 2.11 รอยละของผสงอายทรบบรการทนตกรรมระหวาง12เดอนกอนวนสมภาษณจำแนก ตามเพศและกลมอาย



การรบบรการ ทนตกรรม

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมรบบรการ 38.9 52.2 91.1 46.8 30.9 13.4 91.1

รบบรการ 3.7 5.2 8.9 5.6 2.7 0.6 8.9


แผนภมท 2.34 รอยละของสถานพยาบาลทผสงอายรบบรการทนตกรรมครงสดทายจำแนกตามเพศ

แผนภมท 2.35 รอยละของบรการทนตกรรมทผสงอายรบบรการครงสดทายจำแนกตามเพศ

หญง

หญง

รวม

รวม

ชาย

ชาย



สอ./ศบส./ศสช.

อดฟน

ขดหนปน/ขดฟน/รกษาปรทนต

รพช.

รกษารากฟน

รพท./รพศ.

ถอนฟน

ร.พ.สงกดอนของรฐ

ใสฟนเทยม

ร.พ./คลนกเอกชน

ตรวจสขภาพในชองปาก

อนๆ

อนๆ

10

20

50

0

2015 30

40

25 40

60

35 45

9.4

7.6

10.9

34.3

3.0

20.3

51.8

2.7

17.7

30.4

7.2

3.0

1.9

5.9

4.9

5.7

3.5

2.7

5.2

20.1

1.9

14.1

1.2

10.4

30.1

9.9

21.7

1.8

10.9

0.9

6.8

19.2

4.0

11.3

3.1

1.5

5.2

1.5

0.5


2.4 พฤตกรรมสขภาพผสงอาย 2.4.1 การบรโภคอาหาร

การบรโภคอาหารของผสงอายตองคำนงถงคณภาพของอาหารโดยใหไดสารอาหารครบถวนแต

พลงงานลดลง เนองจากการใชพลงงานในการประกอบกจกรรมในชวตประจำวนลดลง การเผาผลาญ

อาหารลดลง แตความตองการสารอาหารรวมทงวตามนและเกลอแรไมลดลงสำนกงานสถตแหงชาตได

ทำการสำรวจพฤตกรรมการดแลสขภาพของประชากร พ.ศ.2552 ในดานการบรโภคอาหาร ไดแก การ

บรโภคอาหารมอหลก การบรโภคอาหารระหวางมอ รสชาตอาหาร และความถในการบรโภคอาหาร

แตละประเภท พบวา ผสงอายสวนใหญบรโภคอาหารมอหลกครบวนละ 3 มอรอยละ 88.5 รองลงมา

บรโภควนละ2มอรอยละ7.4(แผนภมท2.36)สวนใหญเปนอาหารรสชาตจดรอยละ60.6รองลงมาเปน

รสชาตเผดและเคมรอยละ 14.3 และ 10.9 ตามลำดบ (แผนภมท 2.37) ผสงอายสวนใหญรบประทาน

อาหารทเปนความตองการของรางกายทกวน ไดแก กลมผกและผลไมรอยละ 61.3 กลมเนอสตวและ

ผลตภณฑจากสตวรอยละ29.9สวนกลมผลตภณฑเสรมอาหารรบประทานนอยทสดรอยละ3.8(ตาราง

ท 2.13) ผสงอายเกนครงรบประทานอาหารระหวางมอ (รอยละ 64.9) เพราะอยากรบประทานรอยละ

42.2 เพราะหวรอยละ 38.6 (แผนภมท 2.38) ผสงอายสวนใหญไมรบประทานอาหารทเสยงตอสขภาพ

โดยเฉพาะกลมอาหารประเภทจานดวนทางตะวนตก และกลมขนมทานเลน/ขนมกรบกรอบ (รอยละ

96.6และ80.9ตามลำดบ)(ตารางท2.14)

ตารางท 2.12 รอยละของสวสดการคารกษาพยาบาลของผสงอายจำแนกตามเพศและกลมอาย



สวสดการ คารกษาพยาบาล

รวม 42.6 57.4 100.0 52.4 33.6 14.0 100.0

ไมม 0.6 0.9 1.5 0.7 0.5 0.3 1.5

บตรประกนสขภาพ(บตรทอง) 31.0 43.5 74.5 39.2 25.1 10.2 74.5

ประกนสงคม/กองทนเงนทดแทน 0.6 0.4 1.0 0.9 0.1 0.0 1.0

สวสดการขาราชการ/รฐวสาหกจ 9.8 11.8 21.6 10.6 7.6 3.4 21.6

ประกนสขภาพกบบรษทประกน 0.2 0.3 0.5 0.4 0.1 0.0 0.5

อนๆ 0.4 0.5 0.9 0.6 0.2 0.1 0.9


แผนภมท 2.36 รอยละของการบรโภคอาหารมอหลกของผสงอาย

แผนภมท 2.37 รอยละของรสชาตอาหารทผสงอายบรโภค


4.00.1

88.5

7.4

มากกวา3มอ

3มอ

2มอ

1มอ

อนๆ

เผด

เคม

หวาน

จด


6050 70403020100

7.1

14.3

10.9

7.1

60.6


แผนภมท 2.38 รอยละของสาเหตทผสงอายบรโภคอาหารระหวางมอ

เคยรบประทานเปนประจำ

อยากรบประทาน

รสกหว

ทมา: การสำรวจพฤตกรรมการดแลสขภาพของประชากรพ.ศ.2552สำนกงานสถตแหงชาต



ตารางท 2.13 รอยละของความถในการรบประทานอาหารทรางกายตองการของผสงอาย

ตารางท 2.14 รอยละของความถในการรบประทานอาหารทเสยงตอสขภาพของผสงอาย

สวสดการ คารกษาพยาบาล

กลมอาหาร

ความถในการบรโภค : ตอสปดาห

ความถในการบรโภค : ตอสปดาห

ไมรบประทาน

ไมรบประทาน

1-2 วน

1-2 วน

3-4 วน

3-4 วน

5-6 วน

5-6 วน

ทกวน

ทกวน

กลมเนอสตวและผลตภณฑ 3.9 26.0 25.2 15.0 29.9

กลมผกและผลไม 1.0 7.7 13.6 16.4 61.3

กลมผลตภณฑเสรมอาหาร 84.2 8.1 2.6 1.3 3.8

กลมแรธาตวตมน 83.1 6.7 2.8 1.3 6.2

กลมอาหารไขมนสง 19.7 49.0 20.1 5.8 5.4

กลมขนมทานเลน/ขนมกรบกรอบ 80.9 14.1 2.9 0.7 1.3

กลมอาหารประเภทจานดวนทางตะวนตก96.6 3.0 0.3 0.1 0.1

กลมเครองดมประเภทนำอดลม/ 55.4 17.0 6.5 3.1 18.1

เครองดมรสหวาน

19.2

38.6

42.2


2.4.2 การบรโภคบหร เครองดมทมแอลกอฮอล

บหรมสารประกอบตางๆ ประมาณ 4,000 ชนด และมสารกอมะเรงไมตำกวา 42 ชนด สาเหต

สำคญททำใหเกดมะเรงปอดคอการสบบหร (รอยละ 80-90) นอกจากนการสบบหรยงเปนสาเหตของโรค

อนๆดวย เชน โรคหวใจและหลอดเลอด โรคหลอดลมอกเสบเรอรง ถงลมโปงพอง โรคแผลในกระเพาะ

อาหาร ในการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4พบวาผสงอาย 60- 69ปสบ

บหรในปจจบนสงสดรอยละ20.3โดยสบเปนประจำทกวนรอยละ17.5ซงผสงอาย70-79ปและ80ป

ขนไปสบบหรในปจจบนไมแตกตางกนนก (แผนภมท 2.39) ผสงอายชายทสบบหรในปจจบนสงกวา

ผสงอายหญงทกกลมอายโดยเฉพาะกลมอาย60-69ปทสงกวา10เทาการสบบหรของผสงอายชายใน

ปจจบนเปนประจำมแนวโนมลดลงเมออายมากขน โดยลดไดเกอบครงหนงเมออาย 70-79 ป หลงจาก

นนไมพบการเปลยนแปลง(ผสงอาย60-69ปรอยละ35.5ผสงอาย70-79ปรอยละ24.9ผสงอาย80ป

ขนไปรอยละ24.9)สวนผสงอายหญงมแนวโนมสงขนเลกนอยเมออายมากขน(ผสงอาย60-69ปรอยละ

3.1ผสงอาย70-79ปรอยละ4.0ผสงอาย80ปขนไปรอยละ5.8) (แผนภมท2.40)การเรมสบบหรของ

ผสงอายประมาณอายเฉลย 21 ปทกกลมอาย โดยผสงอายชายเรมสบบหรเมออายเฉลย 19 ปทกกลม

อาย สวนการเรมสบบหรของผสงอายหญงแตกตางกนโดยพบวา ผสงอาย 80 ปขนไปเรมทอายเฉลย 25 ป

ผสงอาย70-79ปเรมทอายเฉลย28ปและผสงอาย60-69ปเรมทอายเฉลย29ป(ตารางท2.15)ผสงอาย

ทสบบหรเปนประจำจะสบบหรเฉลยวนละ 5-10 มวน โดยผสงอายชายสบบหรเฉลยวนละ 9-14 มวน

ผสงอายหญงสบบหรเฉลยวนละ 3-11 มวน จำนวนบหรเฉลยทผสงอายสบจะลดลงเมออายมากขนทง

ผสงอายชายและหญง และจำนวนบหรเฉลยทสบตอวนนนพบวาผสงอายชายสงกวาผสงอายหญง

ทกกลมอาย(ตารางท2.16)

แผนภมท 2.39 รอยละของผสงอายทสบบหรจำแนกตามกลมอาย

รอยล

ะ

60-69ป 70-79ป 80ปขนไป

20.3

16.2 16.417.5

13.5 13.8

17.5

23.5 23.6

สบในปจจบน

สบเปนประจำ

เคยสบ



แผนภมท 2.40 รอยละของผสงอายทสบบหรจำแนกตามเพศและกลมอาย

สบในปจจบน

สบเปนประจำ

เคยสบ


รอยล

ะ

60-69ป 60-69ป70-79ป 70-79ป

ชาย หญง

80ปขนไป 80ปขนไป

40.6

4.0

29.1

5.5

30.2

6.6

35.5

3.1

24.9

4.0

24.9

5.8

33.4

4.7

43.4

7.1

43.9

9.0



ตารางท 2.15 อายเฉลยของผสงอายทเรมสบบหรจำแนกตามเพศและกลมอาย

ตารางท 2.16 จำนวนบหรเฉลย(มวน)ทสบตอวนในผสงอายทสบเปนประจำจำแนกตามเพศและกลมอาย

กลมอาย

กลมอาย

ชาย

ชาย

จำนวน

จำนวน

จำนวน

จำนวน

จำนวน

จำนวน

SD

SD

SD

SD

SD

SD

อายเฉลย

จำนวน บหรเฉลย



อายเฉลย อายเฉลย

หญง

หญง

รวม

รวม

60-69ป 1,829 19.1 12.6 341 29.0 21.7 2,170 21.0 16.8

70-79ป 1,145 19.1 14.1 340 28.3 26.0 1,485 21.5 19.9

80ปขนไป 337 19.4 15.7 132 25.1 22.8 469 21.3 19.5

60-69ป 280 9.7 14.2 22 11.6 27.5 302 9.9 15.3

70-79ป 105 8.2 12.3 7 4.6 4.3 112 8.0 12.2

80ปขนไป 22 5.9 9.1 5 3.5 3.1 27 5.7 9.2


การดมเครองดมทมแอลกอฮอลของคนไทยในปจจบนมแนวโนมเพมสงขน และมสวนเกยวของ

กบการเกดโรคเรอรงเชนโรคความดนโลหตสงโรคตบแขงโรคแผลในกระเพาะและลำไสและโรคมะเรง

ของหลอดอาหารนอกจากนยงเปนสาเหตทำใหอตราการตายอนเกดจากอบตเหตบนทองถนนสงขนดวย

เครองดมทมแอลกอฮอลหมายรวมถง สรา เบยร ไวน บรนด กระแช ตลอดจนเครองดมทกชนดทม

แอลกอฮอลผสมอย การด มเปนประจำ มโทษและเปนอนตรายตอสขภาพ ในการสำรวจสขภาพ

ประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4พบวาชวง12 เดอนทผานมาผสงอายเคยดมเครองดมทม

แอลกอฮอลลดลงเมออายมากขนทงผสงอายชายและหญง โดยผสงอายชาย 60-69 ปเคยดมสงสด

รอยละ 49.0และสงกวาผสงอายหญงในกลมอายเดยวกนกวา 2 เทาผสงอายชาย 70-79ปเคยดมรอง

ลงมารอยละ36.1และสงกวาผสงอายหญงในกลมอายเดยวกนกวา3เทาและผสงอายชาย80ปขนไป

เคยดมตำสดรอยละ 28.5 และสงกวาผสงอายหญงในกลมอายเดยวกนกวา 2 เทา (แผนภมท 2.41)

ผสงอายเรมดมเครองดมทมแอลกอฮอลเมออายเฉลย 25-29 ป โดยผสงอายชายเรมดมทอายเฉลย 22-25 ป

และผสงอายหญงเรมดมทอายเฉลย 38-42 ป ผสงอายชายเรมทอายเฉลยตำกวาผสงอายหญงทกกลม

อายโดยกลมทเรมดมอายเฉลยตำสด(22ป)คอผสงอายชาย60-69ปและกลมทเรมดมอายเฉลยสงสด

(42ป)คอผสงอายหญง70-79ป(ตารางท2.17)

แผนภมท 2.41 รอยละของผสงอายทเคยดมเครองดมทมแอลกอฮอลใน12เดอนทผานมา จำแนกตามเพศและกลมอาย


รอยล

ะ

60-69ป 70-79ป 80ปขนไป

49

36.1

28.5

18

11.7 12

31.8

22.818.9

ชาย

รวม

หญง


แผนภมท 2.42 รอยละของระดบกจกรรมทางกายในผสงอายจำแนกตามกลมอาย


รอยล

ะ

60-69ป 70-79ป 80ปขนไป

20.6

35.6

60.4

23.3 34.6 24.8

47.1

29.9

14.8

นอย

มาก

ปานกลาง


ตารางท 2.17 อายเฉลยของผสงอายทเรมดมเครองดมทมแอลกอฮอลจำแนกตามเพศและกลมอาย

กลมอาย ชาย

จำนวน จำนวน จำนวน SD SD SD จำนวน บหรเฉลย



หญง รวม

60-69ป 1,119 22.0 19.2 353 38.0 26.6 1,472 25.5 27.9

70-79ป 468 25.6 24.5 119 42.5 33.1 587 29.6 30.7

80ปขนไป 83 23.7 22.9 37 39.0 43.9 120 29.0 35.7

2.4.3 กจกรรมทางกายและการออกกำลงกาย

กจกรรมทางกายเปนการเคลอนไหวหรอมกจกรรมของกลามเนอสวนตางๆ ทำใหรางกายมการ

ใชพลงงาน เชนการทำงานอาชพการทำงานบานหรอการทำงานอดเรกการมกจกรรมทางกายในชวต

ประจำวนทำใหมสขภาพทดไดโดยไมจำเปนตองทำอยางตอเนอง และสามารถสะสมทละเลกทละนอย

ในแตละวน จากการสำรวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 พบวา ผสงอายมแนว

โนมทจะทำกจกรรมทางกายลดลงเมออายมากขน โดยผสงอาย 60-69 ปทำกจกรรมทางกายระดบมาก

รอยละ 47.1 ระดบปานกลางรอยละ 32.3 และระดบนอยรอยละ 20.6 สวนผสงอาย 80 ปขนไปจะทำ

กจกรรมทางกายระดบมากรอยละ 14.8 ระดบปานกลางรอยละ 24.8 และระดบนอยรอยละ 60.4

(แผนภมท 2.42) ผสงอาย 80 ปขนไปมกจกรรมทางกายทไมเพยงพอสงสดรอยละ 60.4 รองลงมาเปน

ผสงอาย70-79ปรอยละ35.6และผสงอาย60-69ปรอยละ20.6โดยผสงอายหญงมกจกรรมทไมเพยงพอ

สงกวาผสงอายชายทกกลมอาย(แผนภมท2.43)


การออกกำลงกายเปนการทำกจกรรมทางกายทมการวางแผนหรอการเตรยมตว เปนการทำ

กจกรรมซำๆ เพอเพมหรอคงสมรรถภาพทางรางกาย นอกจากจะทำใหมสขภาพด ยงสามารถปองกนโรคท

เกดจากความเสอมไดเชนโรคหลอดเลอดหวใจตบโรคความดนโลหตสงโรคขอเสอมยงไปกวานนการ

ออกกำลงกายยงชวยลดความเครยด และทำใหสมรรถภาพทางเพศดขนดวย การออกกำลงกายทนยม

ปฏบตมหลายวธ เชนการบรหารรางกายการวงหรอการรำมวยจนสำนกสงเสรมสขภาพกรมอนามย

ไดศกษาสถานะสขภาพผสงอายไทยในชนบทพบวา ผสงอายในชนบทออกกำลงกายมากกวาครง (รอย

ละ 68.8) ซงผสงอายชายและหญงออกกำลงกายไมแตกตางกน แตผสงอายจะออกกำลงกายลดลงเมอ

อายมากขน (ผสงอาย60-69ปรอยละ71.7ผสงอาย70-79ปรอยละ66.2ผสงอาย80ปขนไปรอยละ

62.1) (แผนภมท 2.44) สวนประเภทการออกกำลงกายทนยม 5 ลำดบแรกไดแก การบรหารรางกาย/ยด

เหยยดกลามเนอรอยละ63.0 เดนเรวรอยละ39.2 รำไมพลองรอยละ10.3 เดนชาๆรอยละ5.4และวง

รอยละ4.8(แผนภมท2.45)

แผนภมท 2.43 รอยละของผสงอายทมกจกรรมทางกายไมเพยงพอจำแนกตามเพศและกลมอาย

แผนภมท 2.44 รอยละของผสงอายทออกกำลงกายจำแนกตามเพศและกลมอาย


ทมา: การศกษาสถานะสขภาพผสงอายไทยในชนบทสำนกสงเสรมสขภาพกรมอนามย

รอยล

ะรอ

ยละ

60-69ป

รวม

70-79ป 80ปขนไป

19.430.8

50.3

21.6

39.5

67.7

20.6

35.6

60.4

ชาย

ออกกำลงกาย

รวม

หญง

ไมออกกำลงกาย

31.2 31.8 30.8 28.3 33.8 37.9

68.8 68.2 69.2 71.7 66.2 62.1


แผนภมท 2.45 รอยละของประเภทการออกกำลงกายของผสงอาย5ลำดบแรก


รอยล

ะ

บรหารรางกาย

รำไมพลอง

เดนชาๆ วงเดนเรว

63.0

39.2

10.3 5.4 4.8

2.5 การเขาถงและการใชบรการรกษาพยาบาลของกลมผสงอาย สำนกงานวจยเพอการพฒนาหลกประกนสขภาพไทย (สวปก.) ไดทำการวเคราะหขอมลการให

บรการสขภาพของกลมผสงอาย (อาย 60 ปข นไป) ภายใตการจดบรการของกองทนประกนสงคม

กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการพบวามประเดนทนาสนใจ

โดยสรปดงน

2.5.1 สดสวนผสงอายจำแนกรายกองทน

ประชากรภายใตการดแลของ3กองทนในปงบประมาณ2552มจำนวนรวมทงสน62.2ลานคน

เปนผสงอายทมอายมากกวา 60 ป รอยละ 13 ของประชากรทงหมด โดยแตละกองทนมสดสวนประชากร

สงอายตางกน(ตารางท2.18)สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการมสดสวนผสงอายสงถงรอยละ26ของ

จำนวนผมสทธทงหมด และมจำนวนสมาชกทเปนผสงอายเพมขนประมาณรอยละ 5 ตอป สวนกองทน

หลกประกนสขภาพแหงชาต มผมสทธเปนผสงอายรอยละ 13 ของจำนวนผมสทธทงหมด และมอตรา

การเพมขนรอยละ4ตอป

ตารางท 2.18 สดสวนผสงอายภายใตระบบประกนสขภาพ

ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ

ระบบหลกประกน สขภาพถวนหนา

ระบบประกนสงคม

ทมา: สำนกงานวจยเพอการพฒนาหลกประกนสขภาพไทย,2552

อายนอยกวา60ป 75% 99% 87%

อายมากกวา60ป 25% 1% 13%


2.5.2 อตราการใชบรการผปวยใน

ในภาพรวมของแบบแผนการใชบรการผปวยในโดยรวมของทงสามกองทน พบวาอตราการใช

บรการผปวยในจะสงในกลมเดกแรกเกดจากนนจะลดลงตามอาย และจะมอตราการใชบรการสงขนอกครง

เมอเขาสวยกลางคนและจะสงขนเรอยๆตามอายแตมแนวโนมลดลงในผปวยกลมผสงอายมากคออาย

มากกวา80ป(แผนภมท2.46)

สำหรบอตราการใชบรการผปวยในของประชาชนไทย พบวา มแนวโนมเพมขนในทกชวงอาย

ระหวางป 2549–2552 โดยกลมผสงอาย 70–79 ปมอตราการใชบรการสงสด รองลงมาคอกลมผสงอาย

ทเกน80ป(แผนภมท2.47)

2549

0-9 20-29 40-49 60-69 80+

2550 2551 2552


แผนภมท 2.46 อตราการใชบรการรวมจำแนกตามกลมอายปงบประมาณ2549–2552

แผนภมท 2.47 อตราการนอนโรงพยาบาลของผสงอายสทธหลกประกนสขภาพถวนหนาและสทธสวสดการ รกษาพยาบาลขาราชการปงบประมาณ2552


อตรา

การน

อนใน

ร.พ

.

50-69ป 60-79ป 70-79ป 80ปขนไป

0.10

0.19

0.33

0.42

0.120.17

0.25

0.21

สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ

กองทนหลกประกนสขภาพถวนหนา

อตรา

การใชบ

รการ


2.5.3 ประเภทของการเจบปวยในการใชบรการผปวยใน

จากการวเคราะหขอมลผปวยในยอนหลงตงแตป พ.ศ.2549–2552 พบวา อตราการใชบรการใน

แตละกลมโรคคอนขางคงท โดยโรคททำใหผสงอายตองนอนโรงพยาบาลมากทสดคอโรคระบบไหลเวยน

โลหต โรคระบบทางเดนหายใจ ซงมอตราการใชบรการเพมขนตามอาย รองลงไปไดแก โรคระบบทาง

เดนอาหารโรคตดเชอสวนโรคในกลมเนองอกเชนมะเรงโรคตาและโรคตอมไรทอเชนเบาหวานจะม

อตราการใชบรการลดลงตามอาย

โรคระบบไหลเวยนโลหต 10% 14% 16% 18% 15%

โรคระบบทางเดนหายใจ 8% 11% 14% 18% 14%

โรคระบบทางเดนอาหาร 13% 11% 10% 10% 10%

โรคตดเชอ 11% 10% 9% 10% 10%

โรคทางเดนปสสาวะและอวยวะสบพนธ 10% 8% 8% 9% 8%

เนองอก 12% 10% 7% 5% 8%

โรคตา 3% 8% 8% 5% 7%

โรคตอมไรทอ 5% 7% 6% 5% 6%

อาการและอาการแสดง 5% 5% 6% 6% 6%

บาดเจบพษ 10% 6% 5% 5% 5%

ประเภทการเจบปวย วยสงอาย วยกอนสงอาย

45-49 ป 60-69 ป 70-79 ป 80 ปขนไป คาเฉลย


ตารางท 2.19 ประเภทการเจบปวยอนเปนสาเหตการนอนโรงพยาบาลของผสงอายป2552

2.5.4 คาใชจายในการรกษาพยาบาลผปวยในจำแนกตามกลมอาย

แมวาจำนวนและสดสวนผสงอายยงเปนสวนนอยแตพบวาอตราและสดสวนการใชบรการอยใน

ระดบสงและมผลกระทบทางการเงนกบระบบบรการสขภาพ โดยแตละกองทนมภาระทางการเงนในสวน

ผสงอายตางกนตามสดสวนและการใชบรการของผสงอายทตางกน

โดยในระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการพบวา สดสวนของการใชบรการผปวยในทเปน

ผสงอายสงในป 2552 คดเปนรอยละ 52 ของการใชบรการผปวยในทงหมด และมคาใชจายคดเปน

รอยละ63ของคาใชจายกรณผปวยในทงหมด

ในสวนกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต มการใชบรการผปวยในทเปนผสงอายสงในป 2552

คดเปนรอยละ24ของการใชบรการทงหมดและเปนรอยละ35ของคาใชจายกรณผปวยในสวนกองทน

ประกนสงคมมผลกระทบทางการเงนไมมากเนองจากมผสงอายเพยงรอยละ1ของผประกนตนทงหมด


เมอเปรยบเทยบคาเฉลยนำหนกสมพทธกลมวนจฉยโรครวม (Adjusted Relative Weight of

DiagnosisRelatedGroup)จำแนกตามกลมอายระหวางปพ.ศ.2549-2552โดยใชการคำนวณดวยกลม

วนจฉยโรครวมฉบบท4(แผนภมท2.48)พบวา

(1)คานำหนกสมพทธเฉลยผปวยในมแนวโนมเพมขนทกป

(2)นำหนกสมพทธผปวยในของกลมผสงอายมแนวโนมเพมขนตามอาย

60-69

1.0

2549 2550 2551 2552

70-79

80+

50-59

แผนภมท 2.48 คาเฉลยนำหนกสมพทธกลมวนจฉยโรครวมจำแนกตามกลมอาย ปงบประมาณ2549–2552

คาเฉลย

นำหน

กสมพ

ทธ


ทงนคาใชจายทสงในกลมผสงอายสวนหนงเปนเพราะเปนชวงวยทมการเสยชวตสงกวากลมวย

อน เนองจากการดแลในชวงปสดทายของชวตเปนชวงทมคาใชจายสง โดยคาใชจายผปวยในเปนองค

ประกอบสำคญในคาใชจายของการดแลในชวงสดทายของชวต(EndofLifeCare)ซงเมอเปรยบเทยบคา

ใชจายทงปของผทเสยชวตและผทไมเสยชวตในแตละกลมอายพบวามความแตกตางอยางชดเจนในทก

กลมอาย โดยคาใชจายเฉลยสำหรบบรการรกษาแบบผปวยในทงปของผท เสยชวตในปนนๆ อยท

ประมาณ 40,000–70,000 บาท/คน ในขณะทคาใชจายในการการดแลการรกษาผทมาใชบรการผปวยใน

และไมเสยชวตอยระหวาง 5,000–12,000 บาท/คน (ประมาณคาใชจายตอ 1 หนวยนำหนกสมพทธของ

กลมวนจฉยโรครวมเทากบ10,000บาท)

เฉลยทกกลมอาย

2.0


ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการมสดสวนผสงอายเปนสองเทาของคาเฉลยทงประเทศ

และระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา กลมผสงอายเปนกลมทมอตราการใชบรการสงและมคาใชจาย

สงกวาวยอน และมแนวโนมเพมสงขน โดยคาใชจายทสงในกลมผสงอายสวนหนงเปนเพราะเปนชวงวย

ทมการเสยชวตสงกวากลมวยอน ขณะเดยวกนคาใชจายตอปของผสงอายทมารบบรการแบบผปวยในท

ไมเสยชวตตำกวาคาใชจายของผสงอายทเสยชวตประมาณ4เทาแตมแนวโนมลดลงตามวยทเพมขน

ผเสยชวต

ผไมเสยชวต

6.8

0.5 0.5 0.6 0.7 0.7 0.8 0.9 1.1 1.2 1.3 1.3 1.5 1.5 1.5 1.5 1.3 1.41.7

6.5

7.3

6.5

5.5

4.8 4.85.2

5.5 5.76.0 5.9 5.7 5.5

5.14.9

4.34.5

บาท

(หม

น)

แผนภมท 2.49 คาใชจายทงปของผทเสยชวตและผทรอดชวตจำแนกตามกลมอาย(1RW=10,000บาท)


0-4 10-14 20-24 30-34 40-44 50-54 60-64 70-74 80-84

การดแล และสวสดการผสงอาย 3


การดแลและการจดสวสดการสำหรบผสงอายในประเทศไทยนนโดยสวนใหญยงคงเปนบทบาท

หนาทซงดำเนนการโดยหนวยงานภาครฐ นบตงแตพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546ไดมผลบงคบใช

จะพบวามหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนจำนวนไมนอย ทไดเขารวมดำเนนการและรวมมบทบาท

อำนวยสทธประโยชนดานตางๆใหแกผสงอายเพอใหผสงอายสามารถใชชวตอยในครอบครวชมชนและ

สงคม ไดอยางมความมนคง และมคณภาพชวตทดขน ทงในเรองของการดแลทางดานสขภาพอนามยท

จดเปนความจำเปนในลำดบตนๆของผสงอาย การจดบรการใหความคมครองดแล ชวยเหลอทางดาน

สวสดการสงคมรปแบบตางๆ สำหรบผสงอายทครอบคลมในเรองของการสรางความมนคงดานรายได

และคาใชจาย ทพกอาศย การมสวนรวม ตลอดจนการไดรบความคมครองดแลทางดานกระบวนการ

ยตธรรม(พระราชบญญตสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาตพ.ศ.2546)

การนำเสนอภาพรวมในเรองของการดแลและสวสดการผสงอายในบทนจะครอบคลมในเรอง

ของการดำเนนงานดานนโยบายการดแลและสวสดการผสงอาย ความมนคงดานรายไดสำหรบผสงอาย

การดแลดานสขภาพและสงคมในครอบครวและชมชน บทบาทอาสาสมครในการดแลผสงอาย การสง

เสรมการมสวนรวม สวสดการดานทพกอาศยสำหรบผสงอาย รวมทงการคมครองดแลผสงอายดาน

กระบวนการยตธรรมโดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 การดำเนนงานในระดบนโยบายดานการดแลและสวสดการผสงอาย 3.1.1 การดำเนนงานคณะกรรมการผสงอายแหงชาต (กผส.)

คณะกรรมการผสงอายแหงชาต (กผส.) เปนคณะกรรมทจดตงขนตามมาตรา 4 ของพระราช

บญญตผสงอาย พ.ศ.2546 มนายกรฐมนตรเปนประธาน โดยมองคประกอบคณะกรรมการและผทรงคณวฒ

* เขยนโดยนางสาวศรวรรณอรณทพยไพฑรยและนางสาวเพญศรแตสวรรณสำนกสงเสรมและพทกษผสงอายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

การดแลและสวสดการผสงอาย *

การดแลและสวสดการผสงอาย ��

ทเปนผแทนจากสวนราชการ สถาบนการศกษา และองคกรสาธารณประโยชน จำนวน 28 คน โดยมผ

อำนวยการสำนกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษสทธเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย

กระทรวงการพฒนาสงคมและความม นคงของมนษย เปนเลขานการ และผ อำนวยการสถาบน

เวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปนผชวยเลขานการ คณะกรรมการผสงอาย

แหงชาตมภารกจหลกในการประสานและดำเนนการผลกดนการดำเนนงานตามนโยบายดานผสงอาย

องคประกอบของคณะอนกรรมการผสงอายแหงชาตมทงหมด9คณะไดแก

- คณะอนกรรมการจดกจกรรมเนองในวนผสงอายแหงชาต

- คณะอนกรรมการดำเนนงานตามนโยบายเรงดวนของรฐบาลในการจายเบยยงชพผสงอาย

- คณะอนกรรมการผลกดนระบบการออมเพอวยสงอายแหงชาต

- คณะอนกรรมการบรณาการขยายผลการดำเนนงานอาสาสมครดแลผสงอายทบาน

- คณะอนกรรมการดานการประชาสมพนธ

- คณะอนกรรมการบรณาการโครงการนำรองการจดตงศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายใน

ชมชน

- คณะอนกรรมการตดตามการดำเนนการตามนโยบายและแผนผสงอายแหงชาต

- คณะอนกรรมการตดตามสทธผสงอายตามพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546

- คณะอนกรรมการเพอผลกดนและขบเคลอนประเดนการดแลผสงอายระยะยาว

ในปพ.ศ.2552ไดมการประชมกผส.รวมจำนวนทงสน6ครงโดยไดมการผลกดนนโยบายดาน

ผสงอายทสำคญดงน

1) การผลกดนการจายเบยยงชพผสงอายอยางถวนหนา (ยกเวนผสงอายทไดรบสวสดการและ

สทธประโยชนอนใดจากหนวยงานของรฐ) จำนวน 500 บาทตอเดอน นบตงแตเดอนเมษายน 2552

เปนตนมา

2) การจดตงคณะอนกรรมการจดงานวนผสงอายแหงชาต ปพ.ศ.2552 มองคประกอบจำนวน

35 คน โดยมนายกรฐมนตรเปนประธานและแสดงปาฐกถาพเศษในพธเปดงานวนผสงอายแหงชาต ใน

วนท 9 เมษายน 2552 ณ อาคารทนเดอรโดม สถานกฬาเมองทองธาน จงหวดนนทบร โดยในวนงาน

ดงกลาวไดมการมอบเกยรตบตรเขมกลดทองคำและเงนสดจำนวน100,000บาทซงเปนรางวลสำหรบ

ผสงอายแหงชาตประจำปพ.ศ.2552ใหแกศาสตราจารยทานผหญงพนทรพยนพวงษณอยธยา

3) การขยายสทธผสงอายในเรองการชวยเหลอคาจดการศพสำหรบผสงอายทเสยชวตทกราย

รายละ2,000บาทนบตงแตเดอนสงหาคม2552เปนตนมา

4) การดำเนนงานตามแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545 – 2564) โดยกระทรวงการ

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ไดจดทำโครงการสรางระบบการตดตามและประเมนผลแผน

ผสงอายแหงชาตฉบบท 2 (พ.ศ.2545 - 2564) รวมกบวทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย


และสำนกงานสถตแหงชาต ไดศกษาและประเมนผลการดำเนนงานดานผสงอาย ตามยทธศาสตร

มาตรการและตวชวดตามแผนผสงอายฯซงผลการศกษาจะนำไปสการปรบแผนผสงอายแหงชาตฉบบ

ท 2 เพอใหสอดคลองกบสถานการณในปจจบน และคณะกรรมการผสงอายแหงชาตไดมมตมอบหมาย

ใหคณะอนกรรมการตดตามการดำเนนการตามนโยบายและแผนผ สงอาย กำหนดข นตอน และ

กระบวนการในการปรบแผนผสงอายฯ โดยใชผลการศกษาประเมนโครงการดงกลาวเปนฐานในการปรบ

แผนผสงอายฯและใหทกภาคสวนทเกยวของมสวนรวม

5) การดำเนนการของคณะอนกรรมการผลกดนระบบการออมเพอวยสงอายแหงชาต โดยคณะ

อนกรรมการผลกดนระบบการออมเพอวยสงอายแหงชาต ภายใตคณะกรรมการผสงอายแหงชาต โดยม

กระทรวงการคลงเปนเจาภาพ ไดนำเสนอผลการศกษาเบองตนโครงการกองทนการออมเพอการ

ชราภาพ (กอช.) ซงมวตถประสงคเพอใหมระบบการออมเพอการชราภาพทมความครอบคลมทวถง

แรงงานทกคน สรางความเทาเทยม และเปนธรรมในการดแลจากภาครฐ สรางความมนคงในวยชรา

และมกองทนเพอลดภาระรฐบาลในระยะยาวอยางมประสทธภาพ

6) การเสนอรายงานสถานการณผสงอายไทยพ.ศ.2550ตอคณะรฐมนตร พระราชบญญตผสง

อาย พ.ศ.2546 มาตรา 9(10) กำหนดใหคณะกรรมการผสงอายแหงชาต มอำนาจหนาทรายงาน

สถานการณผสงอายของประเทศตอคณะรฐมนตรอยางนอยปละ 1ครง ซงคณะกรรมการผสงอายแหงชาต

โดยประธานกรรมการผสงอายแหงชาตไดเสนอรายงานสถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2550 และคณะ

รฐมนตรไดทราบแลวเมอวนท3กมภาพนธ2552

3.2 การจดสวสดการ หลกประกน และการชวยเหลอดานรายไดสำหรบผสงอาย 3.2.1 การจดสวสดการดานรายไดสำหรบผสงอาย

1) กองทนสวสดการชมชนสำหรบผสงอาย

สบเนองจากนโยบายของรฐบาลในปพ.ศ.2550 โดยรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษย (นายไพบลย วฒนศรธรรม) ไดมการแตงตงคณะกรรมการสนบสนน

การจดสวสดการชมชนทองถนระดบชาต และคณะอนกรรมการสวสดการชมชนทองถนระดบจงหวดใน

ทกจงหวดขน โดยรฐบาลไดมการจดสรรงบประมาณใหชมชนในการดำเนนงานดานการจดสวสดการแก

คนภายในชมชนในรปแบบของเงนกองทนสวสดการทครอบคลมตงแตเกดแกเจบตายซงในการดำเนน

งานใหเปนไปตามขอตกลงหรอกฎระเบยบของแตละกองทนทมงเนนการฟนฟระบบการดแลและการเกอ

หนนซงกนและกนระหวางคนภายในชมชนเดยวกน ทำใหเกดเครอขายสวสดการชมชนทงในระดบ

จงหวดและระดบชาต ซงในเวลาตอมาไดมบทบาทสำคญในการสนบสนนใหมการขยายการจดตง

กองทนสวสดการชมชนดงกลาวในพนทใหมเพมเตม รวมทงมการพฒนาประสทธภาพการดำเนนงาน

ของกองทนสวสดการชมชนในพนทเดม

ในรฐบาลปจจบน (นายอภสทธ เวชชาชวะ) เมอวนท 15 มกราคม 2552 รฐบาลยงคงใหการ

สนบสนนนโยบายการจดสวสดการชมชน โดยไดใหการสนบสนนงบประมาณแกกองทนสวสดการชมชน

การดแลและสวสดการผสงอาย 71

ในหลกการ 1: 1: 1 (ชมชน : องคกรปกครองสวนทองถน : รฐบาล) และไดมการแตงตงคณะกรรมการ

สงเสรมพฒนาการจดสวสดการชมชนระดบชาตทมนายกรฐมนตรเปนประธาน และในระดบจงหวดไดม

การแตงตงคณะกรรมการสนบสนนการขบเคลอนสวสดการชมชนจงหวดทมผวาราชการจงหวดเปน

ประธานมผนำองคกรสวสดการชมชนเปนรองประธานและมผนำกองทนสวสดการชมชนเปนเลขานการ

รวมกบสำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด มหนาทเอออำนวยและประสานการ

ดำเนนงานรวมกบองคกรภาคประชาชน และองคกรปกครองสวนทองถน ในการดำเนนการจดสวสดการ

ชมชนในพนทใหครอบคลมและสามารถตอบสนองความตองการของคนในชมชนไดอยางแทจรง

ในปพ.ศ.2552รฐบาลไดใหการสนบสนนงบประมาณแกกองทนสวสดการชมชนทวประเทศโดย

ครอบคลมกองทน จำนวน 2,990 กองทน ในพนท 21,795 หมบาน เปนกองทนในพนทภาคตะวนออก

เฉยงเหนอจำนวน974กองทน(รอยละ32.6)รองลงมาคอภาคเหนอจำนวน619กองทน(รอยละ20.7)

ภาคใต จำนวน 512 กองทน (รอยละ17.1) รวมจำนวนสมาชกกองทนจากทกภาค 1,044,318 คนมเงน

กองทนทเปนเงนออมจากสมาชกชมชนรวมจำนวน617.72ลานบาท(รอยละ73)เงนสมทบจากรฐบาล

ทดำเนนการผานสถานพฒนาองคกรชมชน(พอช.)จำนวน163.67ลานบาท(รอยละ20)เงนสมทบจาก

องคกรปกครองสวนทองถน 35.77 ลานบาท (รอยละ 4) และจากแหลงอนๆ จำนวน 23.17 ลานบาท

(รอยละ3)

สำหรบในป พ.ศ. 2552 มสมาชกทไดรบประโยชนจากกองทนสวสดการโดยตรงแลว จำนวน

17,331คน(สถาบนพฒนาองคกรชมชน:2553) (เปนสมาชกทวไป14,863คนเปนเดก,ผสงอาย,ผพการ

และผดอยโอกาสจำนวน2,468คน)(ตารางท3.1)


กรงเ

ทพแล

ะตะว

นออก

34

16,

198

2,47

310

,820

87

,192

2,

050,

297

93,

164,

429

1,12

7,00

01

8,87

6,06

42,

079,

854

4,72

317

10

7

- กล

างบน

และต

ะวนต

ก54

412

,589

4,

522

12,1

78

164,

002

2,32

9,82

499

,502

,295

6,

212,

964

29,8

13,8

82

6,05

0,30

51,

431

88

366

91

ตะ

วนออ

กเฉย

งเหน

อ97

433

,117

8,

215

14,0

10

294,

471

14,9

60,5

10

120,

339,

540

18,3

03,4

99

51,

871,

147

1,52

1,41

82,

204

273

60

12

ใต

51

28,

660

2,47

524

,243

27

2,80

34,

364,

466

181,

668,

523

2,82

9,35

830

,277

,239

2,

270,

112

3,22

937

946

212

2

เหนอ

619

14,5

15

4,11

023

,862

22

5,85

08,

567,

128

123,

047,

436

7,30

2,87

032

,834

,784

11

,256

,076

3,2

76

185

266

40

รว

มทงห

มด

2,

990

75,0

79

21,7

95

85,1

13 1

,044

,318

32

,272

,225

61

7,72

2,22

3 35

,775

,691

16

3,67

3,11

6 23

,177

,765

14

,863

94

2 1,

261

265

ภาค

จำ

นวน

กองท

น ท

งหมด

เข

ารวม

กอ

ตง

กอตง

กอ

งทน

อป

ท.

พอช

. อน

ๆ

สมาช

กท

วไป

พกา

ร/ดอ

ยโอ

กาส

เดก

คนชร

า ป

จจบ

น

จำน

วนห

มบาน

กา

รสมท

บเง

นกอ

งทน

(บาท

) *

จำน

วนผร

บผล

ประ

โยชน

จำ

นวน

เงน

กอ

งทน

ของช

มชน

สม

าชก

ตารา

งท 3

.1

ขอม

ลกอง

ทนสว

สดกา

รชมช

น

หมาย

เหต

*จ

ำนวน

ผรบผ

ลประ

โยชน

เปนจ

ำนวน

ตามท

มราย

งานผ

ลการ

ดำเน

นงาน

เขาม

า

*อ

ปท.=

อง

คกรป

กครอ

งสวน

ทองถ

น/เท

ศบาล

ขอมล

ณมก

ราคม

255

3

การดแลและสวสดการผสงอาย 7�

2) เบยยงชพผสงอาย

การจายเงนสงเคราะหเบยยงชพผสงอาย เปนภารกจทไดมการถายโอนจากกรมพฒนา

สงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ใหกรมสงเสรมการปกครอง

สวนทองถน กระทรวงมหาดไทย รบไปดำเนนการตงแตป พ.ศ.2545 โดยเทศบาล องคการบรหารสวน

ตำบล ทำหนาทหลกในการจดทำทะเบยน ตรวจสอบคณสมบตผสงอาย และจายเบยยงชพใหแกผสง

อายซงเงนเบยยงชพผสงอายเปนเงนชวยเหลอเพอการยงชพจำนวนคนละ500บาทตอ1 เดอนโดย

เปนผสงอายทมฐานะยากจนถกทอดทงหรอขาดผดแล

ตอมาในปพ.ศ.2552 รฐบาลไทยไดรเรมนโยบายสรางหลกประกนดานรายไดใหแกผสง

อาย ซงไดเรมดำเนนการตงแตเดอนเมษายน 2552 โดยครอบคลมผสงอายทไมมหลกประกนทางดาน

รายไดจากรฐบาล ซงไดจดสรรเบยยงชพแกผสงอายทมอาย 60 ปขนไปทมาแสดงความจำนงขอขน

ทะเบยนเพอขอรบการสงเคราะหเบยยงชพ

ดงนนในเดอนเมษายน พ.ศ.2552 ประเทศไทยจงไดดำเนนการจายเบยยงชพใหแก

ผสงอายอยางถวนหนา คนละ 500 บาทตอเดอน สงผลใหจากเดมทมผสงอายทไดรบเบยยงชพในป

พ.ศ.2552จำนวน1,828,456คนคดเปนงบประมาณ10,970,736,000บาทไดเพมเปนจำนวน5,652,893

คน ทไดรบเบยยงชพหรอคดเปนประมาณกวารอยละ 80 ของจำนวนผสงอายทวประเทศไทย (ตาราง

ท3.2)

ตารางท 3.2 จำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพและจำนวนงบประมาณ

งบประมาณ พ.ศ. จำนวนผสงอายทไดรบเบยยงชพ(คน)

ทมา:กรมสงเสรมการปกครองทองถน,2552

2546 399,362 1,437,703,200

2547 440,000 1,584,000,000

2548 527,083 1,897,498,000

2549 1,073,190 6,439,140,000

2550 1,755,266 10,531,596,000

2551 1,755,266 10,531,596,000

2552 5,652,893 33,917,358,000

ทงนเมอจำแนกเปนรายภาคจะพบวามการจายเงนเบยยงชพผสงอายมากทสด 3 จงหวดแรก

โดยแบงออก (ตามการจดสรรเงนงบประมาณเบยยงชพจากกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวง

มหาดไทย และเงนงบประมาณเบยยงชพทไดรบการจดสรรตามนโยบายเรงดวนของรฐบาล) ดงน

(ตารางท3.3)


ภาคเหนอ เชยงใหม(106,531คน)

นครสวรรค(90,286คน)

ลำปาง(66,592คน)

ภาคกลาง สพรรณบร(69,698คน)

นนทบร(67,090คน)

ชลบร(66,214คน)

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นครราชสมา(121,425คน)

ขอนแกน(89,494คน)

อบลราชธาน(89,910คน)

ภาคใต นครศรธรรมราช(122,854คน)

สงขลา(105,865คน)

สราษฎรธาน(68,464คน)

ตารางท 3.3 การจายเงนเบยยงชพผสงอายปงบประมาณ2552จำแนกตามรายภาค

การจายเงนเบยยงชพผสงอาย ปงบประมาณ 2552

จงหวดทมผสงอายไดรบเงนเบยยงชพมากทสด ภาค

ทมา:กรมสงเสรมการปกครองทองถน,2552

สำหรบพนทกรงเทพมหานคร ในป พ.ศ.2552 กรงเทพมหานครไดใหความชวยเหลอเงนเบย

ยงชพผสงอายเปนจำนวน430,493คนคดเปนงบประมาณ1,291,479,000บาทจากเดมทมการจายเงน

เบยยงชพใหแกผสงอายจำนวน 43,726 คน คดเปนงบประมาณ 262,356,000 คน โดยพนทในเขต

กรงเทพมหานครทมการจายเบยยงชพมากทสด ไดแก เขตบางแค (16,015 คน) รองลงมา คอ เขต

จอมทอง(14,162คน)และเขตบางซอ(12,789คน)ตามลำดบ

3) กองทนผสงอาย

กองทนผสงอายจดตงขนตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 มวตถประสงคเพอ

ใหเปนกองทนคาใชจายเกยวกบการคมครอง สงเสรม และสนบสนนผสงอายในป พ.ศ.2548 ซงเปนป

แรกของการดำเนนงาน กองทนผสงอายไดรบงบประมาณเรมตนในการดำเนนงานจำนวน 30 ลานบาท

และไดรบเพมเตมในปตอๆมาตามลำดบ สำหรบป พ.ศ.2552 รฐบาลไดดำเนนการขยายวงเงนการกยม

รายบคคลจาก15,000บาทตอรายเปน30,000บาทตอรายและมเงนงบประมาณจำนวน80ลานบาท

ป พ.ศ.2552 กองทนผสงอายไดใหการสนบสนนเงนทนสำหรบการกยมประกอบอาชพ

ของผสงอายเปนรายบคคลจำนวน 3,138 ราย คดเปนจำนวนเงน 51,082,208 บาท และสนบสนนเปน

รายกลมจำนวน 22 กลม คดเปนจำนวนเงน 2,071,000บาท นอกจากนไดใหการสนบสนนโครงการ

สงเสรมกจกรรมผสงอายจำนวน193โครงการคดเปนจำนวนเงน27,523,924บาท


ทงนการสนบสนนการกยมเงนทนประกอบอาชพรายบคคลของกองทนผสงอายปพ.ศ.

2552สวนใหญเปนการกยมไปเพอการประกอบอาชพเกษตรกรรมไดแกทำนาทำไร/สวนจำนวน1,102

รายคาขาย (ของชำ เสอผาของเลน เบดเตลด)จำนวน939 รายปศสตวจำนวน823 รายการบรการ

รบจางจำนวน 177 ราย และงานหตถกรรม งานฝมอ รวมทงการสนบสนนการกยมเงนทนประเภท

โครงการ สวนใหญเปนการกยมเพอดำเนนโครงการเกยวกบการสงเสรมใหความรแกผสงอายดวยการฝก

อบรมจำนวน 87 โครงการ รองลงมาไดแกโครงการเกยวกบการดแลสขภาพและการออกกำลงกาย

จำนวน 58 โครงการ และโครงการเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาจำนวน 28 โครงการ

ตามลำดบ(ตารางท3.4)

ตารางท 3.4 จำนวนโครงการและการกยมทไดรบการสนบสนนจากกองทนผสงอาย

พ.ศ. โครงการทไดรบการอนมต (โครงการ)

การกยม รายบคคล

(ราย)

รวม เปนเงน (บาท)


การกยม รายกลม

(ราย)


2550 40 9,935,415 717 9,500,000 - -

2551 69 5,504,803 1,560 23,210,109 10 942,560

2552 200 27,523,924 3,138 51,082,208 22 2,071,000

ทมา:สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย,2552

4) การใหเงนชวยเหลอแกผสงอายทดอยโอกาสและประสบปญหาความเดอดรอน

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนหนวยงานหลกททำหนาท

ใหการดแลและการใหความชวยเหลอเปนเงนคาใชจายแกผสงอายทดอยโอกาส และประสบปญหา

ความเดอดรอนในทกพนททวประเทศ โดยดำเนนการภายใตประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยจำนวน2ฉบบไดแก

• ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรองกำหนด

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนชวยเหลอผสงอาย

ซงไดรบอนตรายจากการถกทารณกรรมหรอถกแสวงหาประโยชนโดยมชอบดวยกฎหมาย หรอถกทอดทง

และการใหคำปรกษาดำเนนการอนทเกยวของในการแกไขปญหาครอบครว

• ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรองกำหนด

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนการจดทพกอาศย อาหาร

และเครองนงหมใหผสงอายตามความจำเปนอยางทวถง

การใหความชวยเหลอแกผสงอายภายใต 2 ประกาศดงกลาวขางตน เปนการใหความ

ชวยเหลอเปนเงนสงเคราะหหรอท พกอาศยแกผ สงอายในพ นท 76 จงหวดท วประเทศ รวมท ง

กรงเทพมหานคร โดยในสวนภมภาค ผสงอายสามารถขอรบความชวยเหลอทสำนกงานพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยทกจงหวดสำหรบในกรงเทพมหานครผสงอายสามารถขอรบความชวยเหลอ

ทสำนกงานคมครองสวสดภาพชมชนเขตในสงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการทง12เขต


ในปพ.ศ.2552ไดดำเนนการใหความชวยเหลอแกผสงอายทประสบปญหาจำนวน12,426คน

คดเปนงบประมาณจำนวน12,765,900บาท(ตารางท3.5)

ตารางท 3.5 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอดานทพกอาศยอาหารและเครองนงหม

งบประมาณ พ.ศ. จำนวนผสงอาย

ทไดรบความชวยเหลอ(คน)


2548 7,633 15,266,000

2549 6,000 12,000,000

2550 5,591 11,182,000

2551 5,591 11,182,000

2552 12,426 12,765,900

5) การใหความชวยเหลอเปนคาจดการศพแกผสงอายทเสยชวต

การใหความชวยเหลอเปนเงนคาจดการศพแกผสงอายยากจนทเสยชวต ตามประกาศ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรองกำหนดหลกเกณฑ วธการและเงอนไข การ

คมครอง สงเสรม และสนบสนนผสงอายในการสงเคราะหในการจดการศพตามประเพณ รายละ 2,000 บาท

ในป พ.ศ.2552 คณะกรรมการผสงอายแหงชาต ทมนายกรฐมนตรเปนประธาน ไดขยายสทธการให

ความชวยเหลอในการจดการศพตามประเพณสำหรบผสงอายทกรายทเสยชวต เปนจำนวนเงนรายละ

2,000บาทตงแตเดอนสงหาคม2552เปนตนมา

การใหความชวยเหลอเปนเงนคาจดการศพแกผสงอายทเสยชวต รายละ 2,000 บาทน

เปนนโยบายของรฐบาลทตองการแบงเบาภาระดวยการใหความชวยเหลอเปนเงนคาใชจายในการ

จดการฌาปนกจศพใหแกผสงอายทเสยชวตทกราย โดยเปนการใหความชวยเหลอผานบตร/ญาตพนอง

หรอสมาชกในครอบครว โดยในกรงเทพมหานคร ญาตของผสงอายสามารถขอรบความชวยเหลอไดท

สำนกงานคมครองสวสดภาพชมชนเขต จำนวน 12 เขต และในตางจงหวดขอรบความชวยเหลอไดท

สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดทกจงหวด

ในป พ.ศ.2552 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดใหความชวย

เหลอเปนเงนคาจดการศพแกผสงอายทเสยชวตทกรายทญาตมาตดตอแสดงหลกฐานขอรบความชวย

เหลอจำนวน22,046คนเปนงบประมาณจำนวน44,092,000บาท(ตารางท3.6)


งบประมาณ พ.ศ. จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอ

คาจดการศพ(คน)


2548 13,629 27,258,000

2549 17,962 35,924,000

2550 19,814 39,628,000

2551 17,962 35,924,000

2552 22,046 44,092,000

3.3 การดแลสขภาพและสงคมของผสงอายทบานและชมชน 3.3.1 การดแลสขภาพผสงอายทบาน (Home Health Care)

กรมอนามย กระทรวงสาธารสข ไดดำเนนงานใหการดแลสขภาพผ สงอายท บานโดยม

วตถประสงคเพอใหการดแลสขภาพผสงอายทมภาวะเจบปวยเรอรงใหมสขภาพดและมคณภาพชวตทด

และมเปาหมายเพอสงเสรมใหมระบบบรการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวโดยชมชนและทองถนซงได

เรมดำเนนโครงการตงแตปพ.ศ.2548เปนตนมา

ในปพ.ศ.2552 กรมอนามย ไดดำเนนการใหศนยอนามยเขตท 1- 12 ดำเนนการคดเลอกตำบล

ตนแบบการดแลสขภาพผสงอายทบานจำนวนศนยอนามยละ1ตำบลเพอเปนพนทตนแบบนำรองรวม

กบสำนกงานสาธารณสขจงหวด โดยมวตถประสงคเพอใหมรปแบบการดำเนนการดแลสขภาพผสงอาย

ระยะยาว จำนวน 12 รปแบบจากทง 12 เขต โดยครอบคลมการดแลผสงอาย 3 กลม ไดแก กลมผสง

อายทชวยเหลอตนเองได กลมผสงอายทชวยเหลอตนเองไดบาง และกลมผสงอายทปวยและชวยเหลอ

ตนเองไมไดพการ/ทพพลภาพ(ตดเตยง)ซงพนทตำบลนำรองทง12แหงไดมการจดกจกรรม/โครงการท

เหมาะสมกบกลมผสงอาย อาท กจกรรมสงเสรมสขภาพเฉพาะโรคใหแกผสงอาย กจกรรมดแลผสงอาย

ทบานโดยอาสาสมครดแลผสงอายเปนตน

3.3.2 วดสงเสรมสขภาพ

กลาวไดวาสงคมไทยมวดเปนศนยรวมทางจตใจ และนบเปนทนทางสงคมของคนในชมชน โดย

มพระสงฆเปนผนำทางจตวญญาณ เปนทยดเหนยวและศรทธาทสำคญของคนในแตละชมชน ผสงอาย

นบเปนประชากรสวนใหญในชมชนทมการเขาวดเพอปฏบตกจทางศาสนาดวยการทำบญ ฟงเทศน

ฟงธรรม ปฏบตธรรม หรอเจรญสมาธอยางสมำเสมอ ดงนนกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข จงได

รเรมแนวคด “วดสงเสรมสขภาพ” ขน เพอใหวดมสวนรวมในการสงเสรมคณภาพชวตผสงอาย ทงทาง

ดานสขภาพสงแวดลอมศลปวฒนธรรมโดยกำหนดเงอนไขของการดำเนนงานเปน5ร.ประกอบดวย

สะอาดรมรนสงบรมเยนสขภาพรวมสรางศลปะรวมจต(วญญาณ)และชาวประชารวมพฒนา

ตารางท 3.6 จำนวนผสงอายทไดรบความชวยเหลอคาจดการศพ


กรมอนามยไดดำเนนการดานการสงเสรมสนบสนน และตดตาม ประเมนผลการดำเนนงาน

โครงการวดสงเสรมสขภาพอยางตอเนอง ตงแตเรมโครงการในปพ.ศ.2546 จนกระทงถงปพ.ศ.2552 โดย

ไดรบความรวมมอเปนอยางดจากพระสงฆ ผนำฝายบรรพชต กรรมการวด รวมทงผมสวนเกยวของใน

ชมชน อาท ผสงอาย และประชาชนในชมชน เจาหนาทจากหนวยงานดานสาธารณสข และองคกร

ปกครองสวนทองถน ฯลฯ ขณะเดยวกนไดจดการสมมนา และการศกษาดงานเครอขายพระสงฆ เพอ

การสงเสรมสขภาพ และเพอถวายความรเรองการสงเสรมสขภาพแกพระสงฆดวย และไดมวดทผาน

เกณฑประเมนเปนวดสงเสรมสขภาพดเดนจำนวน540วดและผานเกณฑประเมนขนพนฐานของวดสง

เสรมสขภาพจำนวน1,446วดรวมทงสน1,986วด

3.3.3 การดแลสขภาพจตผสงอายในชมชน

สำนกพฒนาสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ไดเรมดำเนนโครงการพฒนารปแบบการดแล

สขภาพจตผสงอาย ตงแตป พ.ศ.2550 มวตถประสงคเพอพฒนาองคความร และแนวทางในการดแล

สขภาพจตผสงอาย รวมทงจดใหมสอหรออปกรณสำหรบการสงเสรมสขภาพจตผสงอาย เพอปองกน

ปญหาภาวะซมเศราลดความรสกเหงาโดดเดยวและชวยชะลอความเสอมของสมองของผสงอาย

ในปพ.ศ.2552สำนกพฒนาสขภาพจตไดมงเนนการดำเนนโครงการในพนทนำรองคอจงหวด

สราษฎรธาน เพอสงเสรมใหรวมดำเนนการกบหนวยงานในพนท อาท องคกรปกครองสวนทองถน โรง

พยาบาลตำบล ชมรมผสงอาย อาสาสมครสาธารณสข อาสาสมครดแลผสงอาย เปนตน ซงมการจด

กจกรรมทสำคญ ไดแก การจดทำฐานขอมลผสงอายในพนทนำรอง การประชมเชงปฏบตการ และการ

ฝกอบรมบคลากรทเกยวของในชมชนใหมความรเรองการดแลสขภาพจตผสงอายเปนตน

3.3.4 การดแลทบานสำหรบผสงอายกลมพงพา

เปนกจกรรมใหมทกรมพฒนาสงคมและสวสดการ เรมดำเนนการนำรองในพนท 12 จงหวด

ไดแกจงหวดลำปางขอนแกนสงขลาปทมธาน เชยงใหมตรงสมทรปราการพษณโลกนครราชสมา

ลพบร นครศรธรรมราช และอบลราชธาน โดยมวตถประสงคเพอใหกลมผสงอายทอยในภาวะพงพา ม

ความเปราะบางทางดานสขภาพและสงคมหรออยในภาวะพการทพพลภาพจำเปนตองพงพาและตอง

รบการดแลชวยเหลอจากบคคลอน ใหไดรบบรการดแลทบานอยางเหมาะสม โดยมการจดการอบรม

เสรมสรางความร ความเขาใจและการฝกใหมทกษะเฉพาะในการทำหนาทดแลใหแกผทเปนสมาชก

ครอบครวและบคคลทวไปในชมชนทมความสนใจจะเขามามสวนรวมทำหนาทใหการดแลผสงอายทอย

ในภาวะพงพา ทงนในการดำเนนงานไดมการประสานความรวมมอกบทกภาคสวนภายในชมชน โดย

เฉพาะเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตำบลสถานอนามยวดชมรมผสงอายและอาสาสมครดแลผสง

อาย ในการคดกรองผสงอายกลมพงพาและใหการสนบสนนงบประมาณเพอใชในการอบรมความรและ

ทกษะการดแลผสงอาย การจดกจกรรมทเก ยวของกบการดแลผสงอายท บาน การจดหาอปกรณ

กายภาพบำบดพนฐานการใหความชวยเหลอเปนเงนแกผสงอายรายละ2,000บาทตอเดอนรวมทงการ

การดแลและสวสดการผสงอาย 7�

ใหความชวยเหลอดานสวสดการอนๆ ตามสภาพปญหาและความจำเปนของผสงอายแตละราย ในป

พ.ศ.2552สามารถใหการดแลแกผสงอายกลมพงพาไดเปนจำนวน458คน

3.4 การสงเสรมอาสาสมครใหการดแลผสงอายทบานและชมชน 3.4.1 อาสาสมครดแลผสงอายทบาน (อผส.)

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย ได

รเรมดำเนนโครงการอาสาสมครดแลผสงอายทบานตงแตปพ.ศ.2545มวตถประสงคเพอสรางและขยาย

ระบบการดแล และการคมครองพทกษสทธผสงอาย และมเปาหมายเพอใหผสงอายโดยเฉพาะผสงอาย

ทขาดผดแลและประสบปญหาทางสงคม ไดรบการดแลโดยอาสาสมครดแลผสงอายอยางทวถง และ

สามารถเขาถงบรการของรฐ ขณะเดยวกนกยงคงใชชวตอยรวมกบครอบครวในชมชมของตนเองไดอยาง

มคณภาพชวตทด ทงนในวนท 10 เมษายน พ.ศ.2550 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบใหขยายผลการ

ดำเนนโครงการอาสาสมครดแลผสงอายทบานใหครอบคลมพนททวประเทศภายในปพ.ศ.2556

จากการดำเนนการขยายผลอยางตอเนองตามมตคณะรฐมนตร ในปพ.ศ.2552 ไดมอาสาสมคร

ดแลผสงอายเพมขนเปนจำนวน9,894คนจาก75จงหวดไดใหการดแลผสงอายไดจำนวน91,794คน

(ตารางท3.7)(สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย:2552)

2547 8จงหวด 528 3,134

2548 12จงหวด 848 7,336

2549 15จงหวด 2,383 20,122

2550 75จงหวด 4,577 37,495

2551 75จงหวด 6,800 75,597

2552 75จงหวด 9,894 91,794

พนทดำเนนการ (จงหวด) ป พ.ศ. จำนวนอาสาสมคร (คน) จำนวนผสงอาย ทไดรบการดแล (คน)


ตารางท 3.7 จำนวนอาสาสมครและผสงอายทไดรบการดแล

3.4.2 อาสาสมคร “เพอนชวยเพอน”

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ไดดำเนนโครงการ “เพอนชวยเพอน” โดยมวตถประสงค

ใหผสงอายทยงคงมศกยภาพทำหนาทเปนอาสาสมครไปเยยมดแล ชวยเหลอผสงอายทชวยเหลอตวเอง

ไมได เพอใหมคณภาพชวตทดขน และสามารถดำรงชวตอยในชมชนไดอยางปกต โดยในป พ.ศ.2552

มอาสาสมครดแลผสงอาย “เพอนชวยเพอน” จำนวน 5,250 คน ไดดแลชวยเหลอผสงอาย จำนวน

3,750คน(ตารางท3.8)(สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ:2552)


ทมา:สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ:พ.ศ.2552

ตารางท 3.8 ผลการดำเนนโครงการ“เพอนชวยเพอน”ในปพ.ศ.2551-2552

พนท(ภาค) ชมรม(แหง) ผสงอาย (คน) วยอน (คน) ผไดรบการดแล (คน)

จำนวน

พ.ศ.2551 367 8,074 2,936 7,360

พ.ศ.2552 150 3,750 1,500 3,750

3.5 การมสวนรวมกจกรรมทางสงคมของผสงอาย 3.5.1 ศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชน

สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย ไดรเรมดำเนนโครงการศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายใน

ชมชนในลกษณะของโครงการนำรองในพนท 7 จงหวด ไดแก เชยงใหม พษณโลก ขอนแกน สกลนคร

พทลงชลบรและเพชรบรโดยมวตถประสงคเพอใหศนยอเนกประสงคเปนสถานทหรอศนยกลางสำหรบ

จดกจกรรมตางๆอยางหลากหลายสำหรบผสงอายและบคคลทกวยภายในชมชนโดยมกระบวนการสราง

ความรความเขาใจเรองศนยอเนกประสงคฯ ใหแกผสงอาย รวมทงคนในชมชน และมการบรหารจดการ

ศนยฯ โดยคนในชมชน สำหรบกจกรรมภายในศนยอเนกประสงคฯจะมงเนนใหมการจดกจกรรมท

สรางเสรมและขยายโอกาสใหผสงอายไดรบความร และไดรบการพฒนาทกษะดานตางๆมการสงเสรม

ใหผสงอายเขามามสวนรวมกจกรรมตางๆภายในชมชน โดยกจกรรมตางๆเหลานจะเปนเครองมอในการ

ชวยใหผสงอายไดมโอกาสในการพฒนาตนเองทงทางดานรางกายจตใจอารมณสงคมและภมปญญา

ในปพ.ศ.2552 ไดมการประเมนผลการดำเนนโครงการศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายใน

ชมชน ไดรวมกบสำนกสงเสรมและฝกอบรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยมวตถประสงคเพอศกษา

ผลการดำเนนงานของศนยอเนกประสงคฯ ปจจยทมผลตอการดำเนนงาน และการเปรยบเทยบผลการ

ดำเนนงานศนยอเนกประสงคฯทง9แหงรวมทงแนวทางในการดำเนนงานของศนยอเนกประสงคฯใน

อนาคต ซงพบวาการดำเนนงานศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชนเปนแนวคดใหมทมความ

เหมาะสม และควรสนบสนนใหมการขยายผลการจดตงเพม โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนเปน

เจาภาพหลกในการดแลและดำเนนการ ซงมกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยรวมกบ

กระทรวงมหาดไทยทำหนาทสนบสนนความรทางวชาการ การใหคำแนะนำในเรองการบรหารจดการ

กลาวไดวาศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชนทมการจดตงขนสามารถเออประโยชนใหแก

ผสงอายในแตละชมชนในการเขามาทำกจกรรมรวมกนในระหวางเวลากลางวนไดชมชนละประมาณ

800–1,000 คนนอกจากนยงไดจดใหมการสมมนาเผยแพรแนวคดและรปแบบการจดตงศนยอเนกประสงค

สำหรบผสงอายในชมชน จำนวน 4 ภาค ใหแกหนวยงานทเกยวของ อาท องคกรปกครองสวนทองถน

สำนกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย

ชมรมมลนธเปนตนซงมจำนวนผเขารวมการสมมนารวมทงจำนวนทงสน575คนจาก502องคกร

การดแลและสวสดการผสงอาย �1

3.5.2 ศนยบรการทางสงคมสำหรบผสงอายดนแดง

กรงเทพมหานครไดใหบรการ ศนยบรการทางสงคมสำหรบผสงอายดนแดง เพอใหเปนสถานท

จดบรการสำหรบผสงอายของกรงเทพมหานคร เพอใหผสงอายทวไปเขาใชดำเนนกจกรรมตางๆ เชน

กจกรรมออกกำลงกาย กจกรรมกายภาพบำบด เปนตน ซงเปนบรการแบบไป-กลบ โดยผสงอายทม

ความประสงคจะเขารวมกจกรรมจะตองสมครเปนสมาชกศนยบรการทางสงคมฯ โดยไมเสยคาใชจาย

ในการบรการแตอยางใด

3.6 การสงเสรมใหมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมสำหรบผสงอายในชมชน สำนกสงเสรมและพทกษผสงอายโดยความรวมมอกบคณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลย

เชยงใหม ไดดำเนนการศกษาและสำรวจขอมลพนทนำรองในจงหวดเชยงใหม จำนวน 2 ตำบล ไดแก

เทศบาลตำบลแมเหยะ อำเภอเมอง และเทศบาลตำบลหนองตองพฒนา อำเภอหางดง เพอเตรยม

ดำเนนการโครงการพฒนารปแบบการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมสำหรบผสงอายในชมชน โดยไดม

การจดทำสอเพอการเผยแพรและประชาสมพนธเรองบานและชมชนสำหรบผสงอายในชนบทภาคเหนอท

ประกอบดวยแนวคดและบทเรยนทเกยวของกบการออกแบบและแนวปฏบตการจดสภาพแวดลอมท

เหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอาย และไดมการเผยแพรสอดงกลาวใหแกหนวยงานในชมชนท

เกยวของ เพอสรางความตระหนกถงประโยชนของการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภย

สำหรบผสงอาย

ในปพ.ศ.2552 สำนกสงเสรมและพทกษผสงอายไดดำเนนการจดโครงการคายความสมพนธคน

สองวย (ผสงอายและเยาวชน) ณ เทศบาลตำบลหนองตองพฒนา จงหวดเชยงใหม เพอใหเหนความ

สำคญและความจำเปนของการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม และเปนมตรกบผสงอาย รวมทงการผลต

สอวดทศนเรองหมบานตนแบบการดแลและการจดสภาพแวดลอมสำหรบผสงอาย และจดพมพหนงสอ

เรองบานและชมชนสำหรบผสงอายในชนบทภาคเหนอ เพอใชเผยแพรประชาสมพนธใหความรแกหนวยงาน

และชมชนทเกยวของไดนำไปเปนแนวทางดำเนนการตอไป

นอกจากนกรมพฒนาสงคมและสวสดการ ยงไดดำเนนการสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการ

พฒนาทอยอาศยใหแกผสงอาย ซงเปนการระดมความรวมมอจากชมชนและหนวยงานทเกยวของใน

ระดบพนท อาท เทศบาลองคการบรหารสวนตำบลสถาบนการศกษา(วทยาลยอาชวศกษาฯลฯ) รวม

ทงภาคประชาชนใหมสวนรวมในการระดมทรพยากรตางๆ เพอสนบสนนการพฒนาและปรบปรงทอย

อาศยใหแกผสงอาย โดยใหความสำคญในเรองของการสรางความมนคง แขงแรงของทพกอาศยใหม

ความปลอดภยและไมเปนอนตรายตอวยและสภาพทางรางกายของผสงอาย ขณะเดยวกนยงไดจดใหม

สงอำนวยความสะดวกทสอดคลองเหมาะสมสำหรบผสงอายในทสาธารณะ เพอใหผสงอายสามารถใช

ประโยชนได โดยการใชสถานทดงกลาวทำกจกรรมรวมกนภายในชมชนซงมการสนบสนนงบประมาณ

สำหรบใชเปนคาวสดกอสรางในการปรบปรง แกไขหรอซอมแซมบานใหแกผสงอาย โดยมวงเงนหลงละ

ไมเกน 10,000 บาท และสนบสนนงบประมาณสำหรบการซอมแซมสถานทสาธารณประโยชนในชมชน


หรอสถานทสำหรบจดกจกรรมผสงอาย อาท ศนยประจำหมบาน ศาลาอเนกประสงค ชมรมผสงอาย

ลานจดกจกรรมของวด เทศบาลองคการบรการสวนตำบลฯลฯวงเงนแหงละไมเกน15,000บาททงน

ในการดำเนนงานจะมการประสานความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน และภาค

ประชาชน โดยมการระดมทรพยากรอนๆ และกำลงกายมาชวยกนซอมแซม ปรบปรงสภาพแวดลอม

และทพกอาศยใหแกผสงอายในแตละชมชน

ในป พ.ศ.2552 ไดดำเนนการซอมแซมบานใหผสงอายทวประเทศ จำนวน 2,523 หลง และม

การซอมแซมสถานทสาธารณประโยชนทสามารถอำนวยความสะดวกในการทำกจกรรมใหแกผสงอาย

ในชมชนจำนวน900แหงทวประเทศ

3.7 การดแลผสงอายในสถาบน กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ไดดำเนนการจดตงศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบ

ผสงอาย เพอใหบรการชวยเหลอผสงอายในลกษณะของสถานสงเคราะหสำหรบผสงอายทขาดทพง

ถกทอดทง ไมมผดแล หรอไมสามารถใชชวตอยรวมกบครอบครวของตนเองได โดยปจจบนมศนย

พฒนาการจดสวสดการสงคมสำหรบผสงอายจำนวน12แหงในทกภาคทวประเทศไดแก

1. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางแคกรงเทพมหานคร

2. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบางละมงจงหวดชลบร

3. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานธรรมปกรณจงหวดเชยงใหม

4. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายผสงอายบานทกษณจงหวดยะลา

5. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายวาสนะเวสมฯจงหวดพระนครศรอยธยา

6. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานภเกตจงหวดภเกต

7. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายบานบรรมยจงหวดบรรมย

8. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายจงหวดปทมธานจงหวดปทมธาน

9. ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายจงหวดลำปางจงหวดลำปาง

10.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายนครพนมจงหวดนครพนม

11.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายสงขลาจงหวดสงขลา

12.ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายขอนแกนจงหวดขอนแกน

โดยศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอายท ง 12 แหง มขดความสามารถในการรบ

ผสงอายเขาพำนกอาศยไดจำนวนประมาณ1,500คนโดยในปพ.ศ.2552มจำนวนผสงอาย1,213คน

ทไดรบการดแลจากศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมทง12แหง(แผนภมท3.1)


นอกจากนกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนยงไดดำเนนการ “สถานสงเคราะหคนชรา”

จำนวน 13 แหง ซงถายโอนมาจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ตงแตป พ.ศ.

2545 สถานสงเคราะหคนชราท ง 13 แหง ประกอบดวย สถานสงเคราะหคนชราบานบางแค 2

กรงเทพมหานคร, สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร :หลวงพอลำไยจงหวดกาญจนบร, สถาน

สงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร : หลวงพอเปนอปถมภ จงหวดนครปฐม, สถานสงเคราะหคนชราบาน

เขาบอแกว จงหวดนครสวรรค, สถานสงเคราะหคนชราบานลพบร จงหวดลพบร, สถานสงเคราะหคน

ชราบานจนทบร จงหวดจนทบร, สถานสงเคราะหคนชราบานวยทองนเวศน จงหวดเชยงใหม, สถาน

สงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ(วดมวง) จงหวดนครราชสมา, สถานสงเคราะหคนชราบานธรรม

ปกรณ(โพธกลาง) จงหวดนครราชสมา, สถานสงเคราะหคนชราบานมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม,

สถานสงเคราะหคนชราบานศรตรงจงหวดตรง,สถานสงเคราะหคนชราอทอง-พนงตกจงหวดชมพร

สถานสงเคราะหทงหมดนอยภายใตความดแลขององคการบรหารสวนจงหวดในแตละจงหวดท

สถานสงเคราะหคนชรานนตงอย ซงสถานสงเคราะหคนชราแตละแหงไดใหความอปการะดแลผสงอายท

ดอยโอกาส ยากจน ขาดผดแลหรอขาดทพงพง ดวยการใหทพกอาศยควบคไปกบการจดบรการดาน

สวสดการสงคมอนๆ เชนการดแลดานสขภาพการฟนฟบำบดบรการสงคมสงเคราะหการจดกจกรรม

นนทนาการศาสนกจการสงเสรมการเรยนรและการเขาถงขอมลขาวสารตางๆ

ในปพ.ศ.2552สถานสงเคราะหจำนวน13แหง ไดใหการดแลผสงอายรวมจำนวน1,158คน


แผนภมท 3.1จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย

2548 2549 2550 2551 2552

ป พ.ศ.

1,164

1,567

1,286 1,365 1,213

ทมา:กรมพฒนาสงคมและสวสดการ,2552

จำนว

นผสง

อาย

(คน)


ขณะเดยวกน กรงเทพมหานครไดดำเนนการ “ศนยบรการผสงอาย บานบางแค 2” เพอให

เปนสถานทใหบรการดานทพกอาศยและการดแลระยะยาว สำหรบผสงอายเพศหญง ทมอายตงแต 60 ป

ขนไป มภมลำเนาอยในกรงเทพมหานคร และฐานะยากจน ไมมทพกอาศย ไมมผดแลหรอผใหความ

ชวยเหลอสามารถรองรบผสงอายเขาพกอาศยไดจำนวน150คน

นอกจากน ศนยบรการผสงอายบานบางแค 2 ยงไดจดสวสดการใหความชวยเหลอแกผสงอาย

ทพกอาศยอยในบรเวณใกลเคยง ดานเครองอปโภค บรโภค และเวชภณฑตางๆทจำเปน โดยในป

พ.ศ.2552ไดใหการชวยเหลอแกผสงอายรวมจำนวน1,100ราย

สำหรบผสงอายทประสบปญหาความเดอนรอนเฉพาะหนา ไมมทพกอาศย ขาดผอปการะดแล

เรรอน หรอถกนำสงมาจากหนวยงานตางๆเพอตดตามหาญาตและครอบครว หรออยระหวางรอเพอเขา

รบบรการในสถานสงเคราะห กรงเทพมหานครยงมบรการ “บานพกฉกเฉนสำหรบผสงอาย” ท

เปนการใหบรการทพกอาศยแบบชวคราว(Shelter)ไมเกน15วนสำหรบผสงอาย

3.8 การดแลคณภาพชวตผสงอายในกระบวนการยตธรรม กรมราชทณฑ ไดดำเนนการเพอการสงเสรมคณภาพชวตและพฒนาผสงอาย โดยจดโครงการ

สำหรบผตองขงสงอาย ไดแก โครงการสวสดการผตองขง โครงการพฒนาความรในการดำเนนชวตแก

ผตองขงสงอาย และโครงการสงเสรมคณภาพชวตและจตใจผตองขงผสงอาย เพอเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงเปนโครงการทมการดำเนนงานอยางตอเนอง ในป พ.ศ.2552 กรม

ราชทณฑมผตองขงสงอายทตองโทษอยในเรอนจำ/ทณฑสถานทวประเทศจำนวน 3,737 คน เปนชาย

3,027คนและหญง710คนซงกรมราชทณฑไดจดสรรเงนงบประมาณจำนวน2,600,000บาทใหแกเรอนจำ

และทณฑสถานทมผตองขงสงอายจำนวน129แหง(ตารางท3.9)ดำเนนกจกรรมเพอสงเสรมคณภาพ

ชวตและพฒนาผตองขงสงอาย อาท กจกรรมสงเสรมสขภาพรางกาย และจตใจ การสนบสนนอปกรณ

อำนวยความสะดวก การสงเคราะหชวยเหลอครอบครวผสงอาย การจดอบรมใหความรแกผตองขง

สงอายและจดทำสอประชาสมพนธเผยแพรความรเปนตน

แผนภมท 3.2 จำนวนผสงอายทไดรบการดแลในสถานสงเคราะหคนชรากรมสงเสรมการปกครองทองถน

2548 2549 2550 2551 2552

ป พ.ศ.

1,100 1,087 1,0921,112

1,158

ทมา:สถานสงเคราะหคนชราจำนวน13แหง,กรมสงเสรมการปกครองทองถน,2552

จำนว

นผสง

อาย

(คน)


2550 3,055คน 81 600,000

ชาย2,345คน

หญง710คน

2551 3,345คน 126 1,261,500


หญง642คน

2552 3,737คน 129 2,600,000


หญง710คน

จำนวนผตองขงสงอาย (คน)

ป พ.ศ.

ป พ.ศ. ต.ค. ต.ค. ม.ค. ม.ย. ก.ย. พ.ย. ก.พ. พ.ค. ส.ค. ม.ค. เม.ย. ก.ค.

รวม ป พ.ศ.2551 ป พ.ศ.2552

จำนวนเรอนจำ/ทณฑสถานทไดรบการสนบสนนงบประมาณ (แหง)

งบประมาณ (บาท)

ทมา:กรมราชทณฑกระทรวงยตธรรม,2552

ทมา:กรมคมครองสทธและเสรภาพพ.ศ.2552

ตารางท 3.9 จำนวนผตองขงสงอายและเรอนจำ/ทณฑสถานทดำเนนการสงเสรมคณภาพชวต และพฒนาผตองขงสงอาย

ตารางท 3.10 บรการคลนกยตธรรมทวประเทศ

นอกจากน กรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดจดใหมคลนกยตธรรมในทกจงหวด เพอใหบรการ

ดานคำปรกษาทางกฎหมายแกประชาชนทกคน รวมทงใหคำแนะนำ ปรกษา และการดำเนนการอนท

เกยวของในการดำเนนคดหรอในการแกไขปญหาครอบครวใหแกผสงอาย

ในป พ.ศ.2552 คลนกยตธรรมทวประเทศไดดำเนนการใหความชวยเหลอทางดานกฎหมายแก

ผสงอายจำนวน1,343คน(ตารางท3.10)

ชาย 62 40 75 54 53 38 30 47 54 39 37 35 564

หญง 88 60 73 60 81 80 63 47 54 74 49 50 779

รวม 150 100 148 114 134 118 93 94 108 113 86 85 1,343


3.9 ภาพรวมการดำเนนงานดานการดแลและสวสดการผสงอาย เม อพจารณาภาพรวมการดำเนนงานของหนวยงานตางๆภายใตประเดน “การดแลและ

สวสดการผสงอาย” ในรอบป พ.ศ.2552 ทผานมา โดยเทยบเคยงกบยทธศาสตร เปาหมายและตวชวด

ตางๆภายใตแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545–2564) ซงพบวาการดำเนนงานสวนใหญม

สอดคลองกบยทธศาสตรท 2 การสงเสรมผสงอาย และยทธศาสตรท 3 ระบบความคมครองทางสงคม

สำหรบผสงอาย

อาจกลาวไดวาการดำเนนงานในสวนของการสงเสรมการมสวนรวมของผสงอายและองคกร

เครอขายผสงอาย นบวามความกาวหนาอยางตอเนองสมำเสมอ โดยมลกษณะของขอบเขตกจกรรมท

กวางขวางขนกวาเดม พจารณาไดจากจำนวนทเพมขนในรอบปทผานมาขององคกรเครอขายผสงอายใน

รปของกลม ชมรมในพนททวประเทศ ภายใตความสนบสนนของกรมอนามย และสมาคมสภาผสงอาย

แหงประเทศไทยฯ ควบคไปกบการใหความสนบสนนทางดานเทคนค วชาการ และทรพยากรในรปแบบ

ตางๆจากภาคราชการผานทางกลไกการบรหารจดการของกลมองคกรเครอขายผสงอายกมความหลาก

หลายมากขน ทงในเรองของการสนบสนนขอมลและสอความรดานการดแลสขภาพ การออกกำลงกาย

โภชนาการ สขศกษา ตลอดจนใหการสนบสนนงบประมาณและทรพยากรตางๆ เพอจดกจกรรมทาง

เศรษฐกจสงคมและศาสนประเพณฯลฯ

ในขณะทการสงเสรมและสนบสนนใหผสงอายมทอยอาศยและสภาพแวดลอมทเหมาะสมและ

ปลอดภย กกำลงเปนประเดนทอยในกระแสความสนใจและความตระหนกของหนวยงานตางๆ โดย

เฉพาะหนวยงานภาคราชการ ทมบทบาทหนาทและภารกจเกยวของโดยตรงกบผสงอาย พจารณาได

จากการมสวนรวมและการประสานความรวมมอในการชวยรณรงค เผยแพรและรวมกระตนใหมกจกรรม

การใหความรและสรางแรงจงใจใหมการปรบปรงอาคารสถานทสาธารณะทใหบรการแกประชาชนทง

อาคารสถานทของสวนราชการ เอกชน รวมทงภาคธรกจเพอใหมการดำเนนการปรบปรงหรอจดใหมสง

อำนวยความสะดวกตางๆทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอายในการเขาถงและการใชประโยชน

แมวาการดำเนนงานดานการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผ สงอายในพนท

สาธารณะนน จะเปนประเดนทมความสมพนธกบทรพยากรดานงบประมาณของแตละหนวยงาน

โดยตรง แตความพยายามในการรณรงคใหความรผานเวทการประชมสมมนาการประชมเชงปฏบตการ

รวมทงการเผยแพรเอกสาร คมอและสอสงพมพ ใหความรในรปแบบตางๆ กเปนอกหนทางหนงท

สามารถชวยสรางและขยายความรเรองการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผสงอาย

โดยจะนำไปสการรวมสรางความตระหนกใหแกผมสวนเกยวของกบการดำเนนงานดานผสงอายได

การสรางระบบความคมครองทางเศรษฐกจและสงคมสำหรบผสงอาย ในภาพรวมนน กลาวได

วาในปพ.ศ.2552ผสงอายไดรบโอกาสในการเขาถงเบยยงชพอยางทวถงมากขนซงเปนผลทเกดขนจาก

นโยบายของรฐบาลทเปดโอกาสใหผสงอายทมอายครบ 60 ปบรบรณทกคน (ยกเวนเฉพาะผสงอายทได

รบบำนาญจากรฐบาลอยแลว)มาจดทะเบยนเพอขอรบเบยยงชพรายเดอนๆละ500บาทนบตงแตเดอน

เมษายน2552เปนตนมา

การดแลและสวสดการผสงอาย �7

นอกจากน การสนบสนนทางดานการเงนผานกองทนผสงอาย ซงเปนกองทนของภาครฐททำ

หนาทใหการสนบสนนสงเสรมกจกรรมของผสงอายทงในเรองของการใหโอกาสเพอสรางอาชพและราย

ไดในวยสงอาย และการสงเสรมกจกรรมทางสงคมสำหรบกลมหรอชมรมผสงอาย ซงไดดำเนนงานมา

เปนเวลากวา 4 ปแลว (พ.ศ.2548–2552) กมแนวโนมการใหความสนบสนนเพมขนอยางตอเนอง

นอกจากนกองทนสวสดการชมชนทมการกระจายตวอยในพนทตางๆ ทวประเทศเกอบ 3,000 กองทน

ลวนแลวแตเปนกองทนทจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอสงเสรมวนยเรองการออมและการแบงปนผล

ประโยชนใหแกคนทกวยภายในชมชนโดยมการผนวกรวมเรองสวสดการสำหรบผสงอายเขาไวดวย

และทสำคญพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546ซงมผลบงคบใชตงแตปพ.ศ.2547เปนเงอนไข

สำคญทางกฎหมายทไดกำหนดใหมการดำเนนการดานสทธประโยชนตางๆ สำหรบผสงอาย โดยเฉพาะ

การเขาถงบรการสาธารณะของหนวยงานภาครฐ ซงไดสงผลโดยตรงใหสวนราชการตางๆ ตองเขามาม

สวนรวมดำเนนการเพอใหบรการหรอสทธประโยชนดานตางๆแกผสงอายอาทการอำนวยความสะดวก

ดานการเขาถงบรการสาธารณะตางๆทงทางสขภาพและสวสดการสงคมการใหสทธประโยชนดานภาษ

ทงกบตวผสงอายและบตรทดแลผสงอาย ความรเรมในการรวมสรางระบบการดแลผสงอายในครอบครว

และชมชน ท พบวาไดมการประสานความรวมมอเปนอยางดในการถายทอดเทคนควชาการและ

องคความรจากสวนราชการและองคกรภายในชมชน เพอสรางกลไกภายในชมชนในรปของบคคลทเขา

มาทำหนาทเปนอาสาสมครดแลผสงอาย เพอรวมกนทำหนาทคมครองดแลและเฝาระวงปญหาตางๆให

แกผสงอาย ขณะเดยวกนการสงเสรมความรเพอใหมการจดตงศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายขน

ภายในชมชนกเปนอกกจกรรมหนงทไดรบการตอบสนองเปนอยางดจากชมชนทองถนในหลายพนท

แมวารปแบบและการดำเนนงานของศนยอเนกประสงคฯ จะมความคลายคลงหรอแตกตางกนตามแต

บรบทของชมชน แตเปาหมายในการดำเนนงานตางมงไปทการสรางเสรมคณภาพชวตทดใหแกผสงอาย

ในชมชนเชนเดยวกน

กลาวไดวาภาพรวมของการขบเคลอนความรวมมอจากภาคสวนตางๆดานการดแลผสงอายท

เปนอยในขณะนมความกาวหนาอยางตอเนอง แมวาจะเปนความกาวหนาทมลกษณะคอยเปนคอยไป

แตมขอสงเกตทนาจะเปนปจจยสนบสนน และจะสงผลดตอการดำเนนงานดานผสงอายในระยะตอไป

คอ การทมหนวยงานตางๆของภาคราชการ โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนในทกจงหวด ท

ประกอบไปดวย องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตำบลทกำลงใหความสนใจ

และใหความสำคญในเรองของการดแลคณภาพชวตผสงอายมากขนเปนลำดบพจารณาไดจากความ

รเรมโครงการนำรองทเกยวของกบรปแบบตางๆ ของการดแลผสงอายในชมชนทมการดำเนนการใน

ระดบหมบาน ตำบลทงในเรองของการดแลและการสงเสรมสขภาพการสรางรายได การสงเสรมอาชพ

การสงเสรมการมสวนรวมของผสงอาย ตลอดจนการจดบรการสวสดการสงคมในรปแบบตางๆ รวมทง

ความพยายามในการขยายผลตอไปยงพนทอนๆซงผลการประเมนแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2ระยะ

5ปคอระหวางปพ.ศ.2545–2550(รศ.ดร.วพรรณประจวบเหมาะ:2551)กพบวามองคกรปกครองสวน

ทองถนสงถงรอยละ97ทไดมการจดใหมโครงการและกจกรรมดานผสงอายภายใตทองถนของตนเอง


ขอเทจจรงดงกลาว นาจะเปนการสงสญญาณทดในทางบวกตอทศทางของการดำเนนงานดาน

การดแลผสงอาย ทเกดขนจากความรวมมอรวมใจระหวางกลไกของภาคสวนตางๆทงในสวนกลางและ

สวนทองถนทตางไดมการรวมกนแบงปนความรความชำนาญและประสบการณในการดำเนนงานดาน

ผสงอาย อกทงยงไดมการประสานงานดานทรพยากร กลไกการดำเนนงาน ตลอดจนบคลากรรวมกน

เพอใหการดแลผสงอายสามารถบรรลเปาหมายของการมคณภาพชวตทดไดอยางแทจรง


บรรณานกรม

กรมพฒนาสงคมและสวสดการ.(2552).รายงานผลการดำเนนงานดานผสงอายปพ.ศ.2552.

กรมราชทณฑ. (2552). รายงานผลการดำเนนงานกจกรรมการสงเสรมคณภาพชวตและพฒนาจตใจผตองขงผสงอาย

ประจำปงบประมาณพ.ศ.2552.

กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2552). รายละเอยดการจดสรรงบประมาณเงนอดหนนสำหรบการสงเคราะหเบย

ยงชพผสงอาย.

กรมสขภาพจต.(2552).รายงายผลการดำเนนงานทเกยวของกบผสงอายปพ.ศ.2552.

กรมอนามย.(2552).รายงานผลการดำเนนงานทเกยวของกบผสงอายปพ.ศ.2552.

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.(2546).พระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546.

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2546).พระราชบญญตสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต

พ.ศ.2546.

กระทรวงสาธารณสขและกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2552). โครงการพฒนารปแบบบรการ

สขภาพและสวสดการสงคมเชงบรณาการโดยชมชนสำหรบผสงอายในประเทศไทย.

กรงเทพมหานคร.(2552)รายงานผลการดำเนนงานดานผสงอายปพ.ศ.2552.

สถาบนพฒนาองคกรชมชน.(2552).ขอมลกองทนสวสดการชมชนปพ.ศ.2552.

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน.(2552). รายงานผลการ

ดำเนนงานปพ.ศ.2552.

สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย.(2552).รายงานผลการจดงานวนผสงอายแหงชาตป2552.

สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย.(2552).รายงานผลการดำเนนงานปพ.ศ.2552.

การทำงาน รายไดและ การออมของผสงอาย 4


การทำงานของผสงอาย เปนขอมลทแสดงใหเหนถงบทบาททสำคญของผสงอายในปจจบนสะทอน

ใหเหนถงทมาของรายไดการพงพาตนเองและการหาเลยงครอบครวรวมทงแสดงใหเหนถงศกยภาพใน

การดำรงชวต การมชวตอยางมคณคา ไมเปนภาระแกบตรหลานและสงคม จากการทประเทศไทยได

กาวเขาสการเปนสงคมผสงอาย โดยมผสงอายคอผทมอาย 60ปขนไป ในปพ.ศ.2552มากกวารอยละ

12ของประชากรทงประเทศหรอมผสงอายประมาณ7.7ลานคนเปนผลมาจากการเพมขนของผสงอาย

ทมมาอยางตอเนองและรวดเรว สงผลตอโครงสรางของสงคมและเศรษฐกจของผสงอายไมวาจะเปนเรองของ

ภาวะสขภาพการเจบปวยสวสดการตางๆการดแลผสงอายตลอดจนบทบาทของผสงอายในครวเรอน

การทคนไทยมอายยนยาวขนเนองจากการรจกดแลสขภาพและระบบสาธารณสขทดขน ดงนน

ผสงอายสวนใหญยงคงมสขภาพทด มความพรอมทจะทำงานเพอหารายไดเลยงดตนเองและครอบครว

แมจะอายเกนวยเกษยณอายแลวกตาม การทผสงอายมสวนรวมในกำลงแรงงานนบเปนสงทด ดงนนรฐบาล

และหนวยงานตางๆควรใหการสนบสนน สงเสรมผสงอายไดทำงานตอไปตามความพรอมและศกยภาพ

ทเหมาะสมเพอผสงอายจะไดดำรงชวตอยางมความสขมคณคาทงตอตนเองครอบครวและสงคม

4.1 ภาวะการทำงาน จากการสำรวจการทำงานของประชากรในป พ.ศ.2547–2552 ซงจดทำโดยสำนกงานสถต

แหงชาต พบวารอยละของผสงอายททำงานเพมขนจากรอยละ 35.0 ในป พ.ศ.2547 เปนรอยละ 37.2 ในป

พ.ศ.2552(แผนภมท4.1)

* เขยนโดยนางปรยามตรานนท,นางสาวจราวรรณมาทวมสำนกงานสถตแหงชาตนางสาวเยาวนจ เฮาวฒกลสำนกเศรษฐกจการแรงงาน กระทรวงแรงงานนายจระพนธ กลลประวทย สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและนางกรรณการเอกเผาพนธสำนกงานเศรษฐกจการคลงกระทรวงการคลง

การทำงาน รายได และการออมของผสงอาย*

การทำงาน รายไดและการอออมของผสงอาย ��

แผนภมท 4.1 รอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ6ป(พ.ศ.2547–2552)

ทมา:การสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพ.ศ.2547-2552สำนกงานสถตแหงชาต(คำนวณจากคาเฉลยรายป)

รอยล

ะ

25482547

35.0 35.0 35.1 37.3 37.2

62.862.764.965.064.265.0

35.8

2549 2550 2551 2552

ไมทำงาน ทำงาน

ป พ.ศ.


เพศ

ภาว

ะการ

ทำง

าน

เขตป

กครอ

ง ป

254

7 ป

254

8 ป

254

9 ป

255

0

ป 2

551

ป 2

552

และภ

าค

รวม

ทำ-

ไม

ทำ-

รว

ม ท

ำ-

ไมท

ำ-

รวม

ทำ-

ไม

ทำ-

รว

ม ท

ำ-

ไมท

ำ-

รวม

ทำ-

ไม

ทำ-

รว

ม ท

ำ-

ไมท

ำ-

งาน

งา

น

งา

น

งาน

งาน

งา

น

งา

น

งาน

งาน

งา

น

งา

น

งาน

เพ

ศ ร

วม

100.

035

.0

65.0

10

0.0

35.8

64

.2

100.

035

.0

65.0

10

0.0

35.1

64

.9

100.

037

.3

62.7

10

0.0

37.2

62

.8

ชาย

10

0.0

46.8

53

.2

100.

047

.6

52.4

10

0.0

46.8

53

.2

100.

048

.2

51.8

10

0.0

49.9

50

.1

100.

049

.4

50.6

หญ

ง10

0.0

25.0

75

.0

100.

026

.4

73.6

10

0.0

25.4

74

.6

100.

026

.8

73.2

10

0.0

27.2

72

.8

100.

027

.7

72.3

เข

ตการ

ปกค

รอง

ในเ

ขตเท

ศบาล

10

0.0

27.5

72

.5

100.

026

.9

73.1

10

0.0

26.5

73

.5

100.

027

.9

72.1

10

0.0

28.5

71

.5

100.

043

.4

56.6

นอก

เขตเ

ทศบา

ล10

0.0

38.3

61

.7

100.

039

.6

60.4

10

0.0

38.3

61

.7

100.

039

.7

60.3

10

0.0

40.9

59

.1

100.

040

.7

59.3

ภ

าค

กรง

เทพม

หานค

ร10

0.0

20.3

79

.7

100.

017

.8

82.2

10

0.0

18.2

81

.8

100.

020

.3

79.7

10

0.0

20.6

79

.4

100.

021

.5

78.5

กลา

ง10

0.0

32.9

67

.1

100.

033

.6

66.4

10

0.0

32.4

67

.6

100.

033

.7

66.3

10

0.0

34.3

65

.7

100.

034

.9

65.1

เหนอ

10

0.0

36.0

64

.0

100.

037

.1

62.9

10

0.0

35.7

64

.3

100.

038

.2

61.8

10

0.0

37.7

62

.3

100.

038

.4

61.6

ตะว

นออก

เฉยง

เหนอ

100

.0

37.7

62

.3

100.

039

.5

60.5

10

0.0

38.1

61

.9

100.

039

.1

60.9

10

0.0

41.7

58

.3

100.

040

.8

59.2

ใต

100.

043

.3

56.7

10

0.0

42.8

57

.2

100.

041

.7

58.3

10

0.0

43.6

56

.4

100.

042

.7

57.3

10

0.0

41.9

58

.1

ทมา

:กา

รสำร

วจภา

วะกา

รทำง

านขอ

งประ

ชากร

พ.ศ.254

7–2

552

สำนก

งานส

ถตแห

งชาต

(คำ

นวณจา

กคาเฉล

ยราย

ป)

ตารา

งท 4

.1

รอยล

ะของ

ผสงอ

ายจ

ำแนก

ตามภ

าวะก

ารทำ

งาน

พ.ศ.

254

7-25

52

การทำงาน รายไดและการอออมของผสงอาย 95

เมอพจารณาแยกตามเพศ เขตการปกครอง และภาค จะเหนไดวารอยละของผสงอายท

ทำงานเพมขนทงชายและหญงแตสดสวนการทำงานของผสงอายชายจะสงกวาหญง(รอยละ49.4และ

รอยละ 27.7 ในป พ.ศ.2552) ผ สงอายในทกภาคมสดสวนการทำงานท เพ มข น ผ สงอายใน

กรงเทพมหานครมสดสวนการทำงานนอยทสดเมอเทยบกบภาคอนๆ(รอยละ21.5ในปพ.ศ.2552)และ

ผสงอายในภาคใตมสดสวนการทำงานสงทสด (รอยละ 41.9) รองลงมาคอ ผสงอายในภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ(รอยละ40.8)(ตารางท4.1)การมงานทำของผสงอายในรอบ6ปตงแตปพ.ศ.2547–2552

โดยรวมและแยกตามเพศพบวาเพมขน(แผนภมท4.1และ4.2)

แผนภมท 4.2 รอยละการมงานทำของผสงอายในรอบ6ป(พ.ศ.2547-2552)จำแนกตามเพศ


รอยล

ะ

25482547

25.0 26.4 25.4 26.8 27.2 27.7

37.237.335.135.035.835.0

46.8 47.7 46.8 48.2 49.9 49.4

2549 2550 2551 2552

หญง

รวม

ชาย

ป พ.ศ.

4.2 กจกรรมทางเศรษฐกจ ปจจบนแมวาประเทศไทยไดมการพฒนาดานอตสาหกรรมเพมมากขน แตผสงอายสวนใหญ

ของประเทศยงคงทำงานในดานเกษตรกรรมโดยเฉพาะในพนทชนบทหรอนอกเขตเทศบาล เพอใหเหน

ความแตกตางดานการทำงานของผสงอายไดแยกการทำงานของผสงอายตามกจกรรมทางเศรษฐกจแยก

ออกไดเปนการทำงานในภาคเกษตรกรรมและนอกภาคเกษตรกรรม

จากขอมลของผสงอายททำงาน จำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจในรอบ 6 ป คอ

ตงแตปพ.ศ.2547–2552พบวา ในชวง6ปรอยละของผสงอายททำงานอยในภาคเกษตรกรรมสงกวา

นอกภาคเกษตรกรรมแตการทำงานนอกภาคเกษตรกรรมเพมสงขนจากรอยละ38.8ในปพ.ศ.2547 เพมเปน

รอยละ 41.4 ในป พ.ศ.2552 อยางไรกตามผสงอายสวนใหญคอ รอยละ 58.6 ในป พ.ศ.2552 ยงคง

ทำงานอยในภาคเกษตรกรรม อาจเนองมาจากงานในภาคเกษตรกรรมไมมการกำหนดอายเกษยณผท

เกษยณอายจากงานประเภทอนทเปนงานนอกภาคเกษตรกรรมบางสวนเคลอนยายเขาทำงานในภาค

เกษตรกรรมซงสามารถทำงานไดจนกวาผสงอายไมตองการทำงาน(ตารางท4.2)


เพศ

กจกร

รมท

างเศ

รษฐก

จ เข

ตปกค

รอง

ป 2

547

ป 2

548

ป 2

549

ป 2

550

ป

255

1 ป

255

2

รวม

ในภ

าค น

อกภ

าค

รวม

ในภ

าค น

อกภ

าค

รวม

ในภ

าค น

อกภ

าค

รวม

ในภ

าค น

อกภ

าค ร

วม

ในภ

าค น

อกภ

าค ร

วม

ในภ

าค น

อกภา

ค

เกษ

ตร เ

กษตร

เกษ

ตร

เกษ

ตร

เก

ษตร

เก

ษตร

เกษ

ตร

เกษ

ตร

เก

ษตร

เก

ษตร

เกษ

ตร

เกษ

ตร

เพศ

รวม

10

0.0

61.2

38

.8

100.

059

.8

40.2

10

0.0

59.9

40

.1

100.

059

.2

40.8

10

0.0

59.4

40

.6

100.

058

.6

41.4

ชาย

10

0.0

63.8

36

.2

100.

064

.0

36.0

10

0.0

63.8

36

.2

100.

063

.2

36.8

10

0.0

63.1

36

.9

100.

062

.4

37.6

หญ

ง10

0.0

53.7

46

.3

100.

053

.4

46.6

10

0.0

53.7

46

.3

100.

052

.9

47.1

10

0.0

53.5

46

.5

100.

052

.9

47.1

เข

ตการ

ปกค

รอง

ในเ

ขตเท

ศบาล

10

0.0

24.1

75

.9

100.

023

.8

76.2

10

0.0

23.7

76

.3

100.

023

.7

76.3

10

0.0

24.1

75

.9

100.

023

.4

76.6

นอก

เขตเ

ทศบา

ล10

0.0

72.3

27

.7

100.

071

.8

28.2

10

0.0

71.8

28

.2

100.

071

.5

28.5

10

0.0

71.8

28

.2

100.

070

.8

29.2

ทมา

:กา

รสำร

วจภา

วะกา

รทำง

านขอ

งประ

ชากร

พ.ศ.254

7–2

552

สำนก

งานส

ถตแห

งชาต

(คำ

นวณจา

กคาเฉล

ยราย

ป)

หมาย

เหต

:กจ

กรรม

ทางเศร

ษฐกจ

หมา

ยถง

กจกร

รมทก

อใหเ

กดผล

ผลตไ

มวาจ

ะเปน

สนคา

หรอบ

รการ

เชน

การ

ปลกข

าวก

ารผล

ตเสอ

ผาก

ารซก

รดเปน

ตน

ตารา

งท 4

.2

รอยล

ะของ

ผสงอ

ายทท

ำงาน

จำแ

นกตา

มกจก

รรมท

างเศ

รษฐก

จพ.

ศ.25

47-

2552

เพศ

เขตก

ารป

กครอ

ง

การทำงาน รายไดและการอออมของผสงอาย �7

2547 2548 2549 ปพ.ศ.

ทำงานในภาคเกษตรกรรม

ทำงานนอกภาคเกษตรกรรม

2550 2551 2552

61.2 59.8 35.0 59.2 59.4 58.6

40.641.4

40.840.140.238.8

รอยล

ะ


แผนภมท 4.3 รอยละผสงอายททำงานจำแนกตามกจกรรมทางเศรษฐกจในรอบ6ป(พ.ศ.2547–2552)

4.3 สถานภาพการทำงาน ผสงอายสวนใหญมสถานภาพการทำงานเปนผประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง และชวยเหลอ

ธรกจของครวเรอนโดยไมไดรบคาจาง โดยในป พ.ศ.2547 และป พ.ศ.2552 ผสงอายสวนใหญรอยละ

61.9 และ รอยละ 62.1 ประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง แตสำหรบการทำงานอนๆ เชน การเปน

ลกจางมสดสวนทเพมขน สวนผสงอายทมสถานภาพการทำงานเปนนายจางมสดสวนลดลงเลกนอยคอ

รอยละ 4.9 ในป พ.ศ.2547 เปนรอยละ 4.1 ในป พ.ศ.2552 หากพจารณาผสงอายทมสถานภาพการ

ทำงานทเปนลกจาง พบวาในภาคเอกชน ผสงอายทเปนลกจางเอกชนลดลงจากรอยละ 14.0 ในป

พ.ศ.2547 เปนรอยละ 12.7 ในป พ.ศ.2552 สวนผสงอายทเปนลกจางรฐบาลกลบมสดสวนเพมขน

เลกนอยจากรอยละ1.0ในปพ.ศ.2547เปนรอยละ1.4ในปพ.ศ.2552(ตารางท4.3)


ทมา

:กา

รสำร

วจภา

วะกา

รทำง

านขอ

งประ

ชากร

พ.ศ.254

7–25

52ส

ำนกง

านสถ

ตแหง

ชาต

(คำน

วณจา

กคาเฉล

ยราย

ป)

ตารา

งท 4

.3

รอย

ละขอ

งผสง

อายท

ทำงา

นจำ

แนกต

ามสถ

านภา

พการ

ทำงา

นพ.

ศ.25

47-

2552

*นอ

ยกวา

0.05

เพศ

กจกร

รมท

างเศ

รษฐก

จ เข

ตปกค

รอง

ป 2

547

ป 2

548

ป 2

549

ป 2

550

ป

255

1 ป

255

2

รวม

ใน

นอก

รว

ม ใน

น

อก

รวม

ใน

นอก

รว

ม ใน

น

อก

รวม

ในภ

าค

นอก

รว

ม ใน

น

อก

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

เขตฯ

เข

ตฯ

เข

ตฯ

เขตฯ

รว

ม

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

100.

0 10

0.0

นาย

จาง

4.9

8.4

3.8

5.0

7.8

4.2

4.9

8.6

3.9

4.7

8.0

3.8

3.9

6.7

3.1

4.1

7.5

3.1

ประ

กอบธ

รกจ

61.9

55

.6

63.9

61

.2

55.2

62

.9

61.8

54

.1

63.9

62

.0

54.5

64

.0

62.0

55

.7

63.8

62

.1

55.9

64

.1

สวน

ตวโด

ยไมม

ลกจา

ง ช

วยธร

กครว

เรอน

17

.8

16.9

18

.1

18.3

17

.1

18.7

18

.6

17.5

18

.8

18.4

17

.8

18.5

19

.1

17.7

19

.5

19.3

17

.4

19.9

โดย

ไมได

รบคา

จาง

ลกจ

างรฐ

บาล

1.0

1.9

0.7

1.3

2.4

1.0

1.4

2.6

1.1

1.7

2.7

1.4

1.5

2.8

1.1

1.4

2.5

1.0

ลกจ

างรฐ

วสาห

กจ

0.1

0.5

*0.

10.

30.

10.

20.

50.

10.

10.

30.

10.

10.

30.

10.

10.

20.

1 ล

กจาง

เอกช

น14

.0

16.6

13

.2

13.9

17

.0

13.0

13

.0

16.5

12

.1

13.0

16

.5

12.0

13

.3

16.6

12

.4

12.7

16

.3

11.6

ก

ารรว

มกลม

0.

20.

10.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

20.

10.

20.

20.

10.

3

เพศ

เขตก

ารป

กครอ

ง

การทำงาน รายไดและการอออมของผสงอาย ��

61.9

61.2

61.8

62.0

62.0

62.1

19

.3

19.1

18.4

18.6

18.3

17.8

12.7

13.3

13.0

13.0

13.9

14.0

4.1

3.94.7

4.95.0

4.9

1.4

1.5

1.7

1.4

1.3

1.0

0.2

0.1

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.1

0.1

0.10.2

0.1

2547 25492548 2550 2551 2552

ประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง

ลกจางรฐบาลลกจางเอกชน

ลกจางรฐวสาหกจ

ชวยธรกจครวเรอนโดยไมไดรบคาจาง

การรวมกลมประกอบอาชพ

นายจาง

แผนภมท 4.4 สถานภาพการทำงานของผสงอายในรอบ6ป(พ.ศ.2547–2552)

รอยล

ะ


4.4 รายไดและชวโมงการทำงาน จากผลการสำรวจภาวะการทำงานของประชากรโดยพจารณาจากผสงอายททำงานในฐานะ

ลกจางเทานน คอ เปนลกจางรฐบาล ลกจางเอกชน และลกจางรฐวสาหกจ เมอเปรยบเทยบขอมลป

พ.ศ.2547 และ 2552 พบวา ผสงอายมรายไดเฉลยเพมขนและชวโมงการทำงานเฉลยกเพมขนดวย

(ตารางท 4.4) กลาวคอ ผสงอายมรายไดเฉลย 5,784 บาทตอเดอนในป พ.ศ.2547 เพมขนเปน 6,831

บาทตอเดอนในป พ.ศ.2552 ในขณะเดยวกนชวโมงการทำงานเฉลยกเพมขนดวยจาก 42.8 ชวโมงตอ

สปดาหในปพ.ศ.2547เปน43.6ชวโมงตอสปดาหในปพ.ศ.2552

เมอเปรยบเทยบรายไดและชวโมงการทำงานของผสงอายชายและหญง ในป พ.ศ.2552

พบวารายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายชายสงกวาหญงคอนขางมาก(8,775บาทและ3,962บาท)และ

ชวโมงการทำงานเฉลยของผสงอายชายกสงกวาผสงอายหญงเชนกน(45.0และ41.5ชวโมงตอสปดาห)

การเปรยบเทยบตามพนทอยอาศยในปพ.ศ.2552ผสงอายในเขตเทศบาลมรายไดเฉลยตอ

เดอนสงกวานอกเขตเทศบาลกวาสามเทา (ในเขตเทศบาล 14,157 บาทตอเดอน และนอกเขตเทศบาล

3,485 บาทตอเดอน) และชวโมงการทำงานเฉลยของในเขตเทศบาลสงกวานอกเขตเทศบาล (45.3 และ

42.9ชวโมงตอสปดาห)


เมอเปรยบเทยบผสงอายระหวางภาคตางๆ พบวา ในป พ.ศ.2552 ผ สงอาย ใน

กรงเทพมหานคร มรายไดเฉลยสงสดเทากบ 25,919 บาทตอเดอน และชวโมงการทำงานลดลงเหลอ

เพยง46.7ชวโมงตอสปดาหรองลงมาคอภาคกลางมรายไดเฉลย6,160บาทตอเดอนภาคเหนอมราย

ไดเฉลยตำสดเทากบ 3,223 บาทตอเดอน ในขณะทภาคใตมชวโมงการทำงานเฉลยตำสด 39.3 ชวโมง

ตอสปดาห(ตารางท4.4)

ตารางท 4.4 จำนวนและรอยละผสงอายท ทำงาน จำแนกตามรายได และชวโมงการทำงานเฉลย พ.ศ.2547-2552

เพศ เขตการปกครอง รายไดเฉลยตอเดอน ชวโมงการทำงานเฉลยตอสปดาห และภาค 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2547 2548 2549 2550 2551 2552 เพศ รวม 5,783.7 6,023.5 6,282.8 6,245.9 6,900.2 6,831.4 42.8 42.0 41.8 41.8 41.1 43.6

ชาย 6,939.4 7,431.2 7,275.2 7,276.8 7,938.8 8,775.1 43.5 42.8 42.6 42.7 41.6 45.0

หญง 3,950.3 3,750.1 4,715.8 4,640.8 5,326.0 3,961.9 41.7 40.8 40.7 40.6 40.4 41.5 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 11,396.0 13,008.0 12,696.1 12,415.313,112.9 14,157.2 48.6 47.6 47.4 47.3 46.8 45.3

นอกเขตเทศบาล 3,379.1 3,241.0 3,714.9 3,722.7 4,278.1 3,485.0 40.9 40.4 40.3 40.3 39.5 42.9 ภาค กรงเทพมหานคร 19,437.5 23,561.0 21,554.6 20,783.223,780.7 25,919.4 53.6 52.9 51.6 52.5 50.2 46.7

กลาง 5,644.1 6,373.2 6,398.3 5,666.6 5,694.1 6,159.6 45.8 45.1 44.7 45.1 44.9 45.2

เหนอ 3,003.9 2,496.2 2,973.3 3,125.7 3,351.0 3,222.7 42.8 41.5 42.5 42.6 42.3 42.2

ตะวนออกเฉยงเหนอ 3,816.4 3,318.5 3,922.2 4,333.1 4,175.7 3,717.1 42.0 41.7 41.2 41.2 40.1 43.9

ใต 4,201.8 4,271.5 4,455.8 5,022.0 8,762.0 4,694.2 35.1 35.3 35.1 34.0 32.9 39.3


จากขอมลรายไดเฉลยตอเดอนและชวโมงการทำงานเฉลยตอสปดาหของผสงอายใน

รอบ 6 ป แยกตามเพศตงแตปพ.ศ.2547–2552พบวารายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายเพมขนอยาง

ตอเนองตงแตป พ.ศ.2547 เปนตนมา สวนชวโมงการทำงานตอสปดาหของผสงอายลดลงแตไมมความ

แตกตางกนมากนกรายละเอยดดงแผนภมท4.5และแผนภมท4.6ตามลำดบ


แผนภมท 4.5 รายไดเฉลยตอเดอนของผสงอายในรอบ6ปจำแนกตามเพศ(พ.ศ.2547–2552)

หญงชายรวม

2547 2548 2549 2550 2551 2552

บาท

ปพ.ศ.

6,939.47,431.2 7,275.2 7,276.8 7,938.8

8,775.1

5,783.7 6,023.5 6,282.8 6,245.96,900.2 6,831.4

3,950.3 3,750.1

4,715.8 4,640.85,326.0

3,961.9

ทมา:การสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพ.ศ.2547–2552สำนกงานสถตแหงชาต(คำนวณจากคาเฉลยรายป)

ทมา:การสำรวจภาวะการทำงานของประชากรพ.ศ.2546–2551สำนกงานสถตแหงชาต(คำนวณจากคาเฉลยรายป)

แผนภมท 4.6 ชวโมงทำงานเฉลยตอสปดาหของผสงอายในรอบ6ปจำแนกตามเพศ (พ.ศ.2547–2552)

หญงชายรวม

2547 2548 2549 2550 2551 2552

ชวโม

ง

ปพ.ศ.

43.5

42.842.6

42.7

41.7

40.8 40.740.6 40.4

41.5

42.8

42.041.8 41.8

41.1

43.6

41.6

45.0


4.5 การทำงานนอกระบบ แรงงานสงอายสวนใหญเปน “แรงงานนอกระบบ” ทไมไดรบการคมครองและไมมหลกประกน

ทางสงคมตามกฎหมายพระราชบญญตคมครองแรงงาน ไมไดรบการคมครองสวสดการตางๆ ทงดาน

สขภาพและความมนคงในชวตเหมอนกบ “แรงงานในระบบ” อาจจำแนกประเภทของแรงงานสงอาย

นอกระบบไดเปน2กลมดงน

1) กลมผสงอายททำงานรบจาง และไดรบเงนเดอนประจำ ไดแก ผทรบจางนำเอางานไปทำท

บานรบจางทำของรบจางทำการเกษตรตามฤดกาลแรงงานประมงคนรบใชรบจางทำงานบานรบจาง

ขบรถสวนตวเปนตน

2) กลมผสงอายททำอาชพอสระทวไป ไดแก คนขบรถรบจาง (แทกซ สามลอถบ) เกษตรกร

ชาวนาชาวสวนชาวไรเผาถานจกสานขายของเบดเตลดขายของชำชางตดผมเปนตน

จากผลการสำรวจแรงงานนอกระบบของสำนกงานสถตแหงชาตในปพ.ศ.2552พบวาในจำนวน

ผสงอาย 7.7ลานคนมผทยงคงทำงานอยประมาณ3.07ลานคน ในจำนวนนเปนผททำงานนอกระบบ

ประมาณ 2.79 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 91.0 ทเหลอประมาณ 2.75 แสนคน เปนผททำงานอยใน

ระบบหรอคดเปนรอยละ9.0กลาวคอในจำนวนผสงอายทยงคงทำงานอยนน9ใน10คนเปนแรงงาน

นอกระบบทไมไดรบการดแลดานการคมครองสวสดการและการประกนสงคม ขาดอำนาจการตอรองใน

การเรยกรองสทธตางๆตามกฎหมายแรงงาน

เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา ในภาพรวมพบวารอยละของผสงอายททำงานนอกระบบยงคง

เทาเดม ไมมการเปลยนแปลง แตหากพจารณาเพศแลว พบวาสดสวนผสงอายหญงทำงานนอกระบบ

เพมขนเลกนอย จากเดมรอยละ 90.6 เพมเปนรอยละ 92.6 ขณะทสดสวนผสงอายชายททำงานนอก

ระบบลดลงเลกนอยจากรอยละ91.6ในปพ.ศ.2551เปนรอยละ90.0ในปพ.ศ.2552(ตารางท4.5)

ตารางท 4.5 จำนวนและรอยละของผสงอายททำงานจำแนกตามประเภทแรงงานและเพศพ.ศ.2549-2551

แรงงานนอกระบบ (Informal Sector) แรงงานในระบบ (Formal Sector) พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 จำนวน รวม 2,513,665 2,551,808 2,797,589 257,235 252,658 275,434 ชาย 1,460,319 1,491,635 1,618,492 158,695 155,132 180,588

หญง 1,053,346 1,060,174 1,179,097 98,540 97,526 94,845

รอยละ รวม 90.7 91.0 91.0 9.3 9.0 9.0

ชาย 90.2 91.6 90.0 9.8 9.4 10.0

หญง 91.4 90.6 92.6 8.6 8.4 7.4

เพศ

ทมา:การสำรวจแรงงานนอกระบบพ.ศ.2550-2552สำนกงานสถตแหงชาต

การทำงาน รายไดและการอออมของผสงอาย 10�

ตารางท 4.6 รอยละของผสงอายททำงานนอกระบบจำแนกตามการไดรบบาดเจบหรออบตเหต จากการทำงานลกษณะการบาดเจบและเพศพ.ศ.2550-2552

การไดรบบาดเจบ/อบตเหต พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 และลกษณะการบาดเจบ รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง

การไดรบบาดเจบ/อบตเหต 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

ไมไดรบ 84.1 83.1 85.5 83.9 83.3 84.8 83.4 80.9 83.4

ไดรบ 15.9 16.9 14.5 16.1 16.7 15.2 16.6 19.1 16.6

ลกษณะการบาดเจบ 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

พลดตกหกลม 24.6 24.1 25.6 20.4 19.9 21.1 19.1 20.1 17.7

ของมคมบาด/ทม/แทง 61.8 61.8 61.7 62.5 63.2 61.5 67.9 66.7 69.8

ถกไฟลวก/นำรอนลวก 1.4 0.6 2.7 3.8 2.3 6.1 2.6 1.5 4.3

อบตเหตจากยานพาหนะ 1.8 2.6 0.5 3.5 4.5 1.8 2.2 2.6 1.5

ไฟฟาชอต 0.2 0.2 0.1 0.5 0.7 0.1 0.5 0.7 0.2

ชน/กระแทกโดยวสดทาง 6.7 6.4 7.2 6.6 6.2 7.3 5.2 5.8 4.2

แนวราบและแนวดง

ไดรบสารเคม 1.3 2.1 * 1.0 1.2 0.8 1.4 1.7 0.9

อนๆ 2.2 2.1 2.2 1.7 1.9 1.3 1.0 0.8 1.3

*นอยกวารอยละ0.05ทมา:การสำรวจแรงงานนอกระบบพ.ศ.2550-2552สำนกงานสถตแหงชาต

4.6 การไดรบบาดเจบหรออบตเหตจากการทำงาน ผสงอายททำงานนอกระบบรอยละ 16.6 เคยไดรบบาดเจบหรออบตเหตจากการทำงานใน

ระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ การไดรบบาดเจบหรออบตเหตจากการทำงานเพมสงขนอยางตอ

เนองจากรอยละ15.9ในปพ.ศ.2550 เพมเปนรอยละ16.1ในปพ.ศ.2551และเพมสงขนเปนรอยละ

16.6 ในป พ.ศ.2552 ลกษณะของการบาดเจบหรออบตเหตทสงสดเปนอนดบหนงคอถกของมคมบาด

หรอทมแทง(รอยละ67.9)รองลงมาคอพลดตกหกลม (รอยละ19.1)ถกวสดตางๆชนหรอกระแทกทงใน

แนวราบและแนวดง(รอยละ5.2)ถกไฟ/นำรอนลวก(รอยละ2.6)เมอเปรยบเทยบกบปพ.ศ.2551พบวา

รอยละของผสงอายทถกของมคมบาด/ทม/แทง และการไดรบสารเคม เพมขน ขณะทรอยละของผทถก

พลดตกหกลม ถกไฟลวก/นำรอนลวก ไดรบอบตเหตจากยานพาหนะ และถกวสดตางๆชนหรอกระแทก

ทงในแนวราบและแนวดงลดลง(ตารางท4.6)


ตารางท 4.7 รอยละของผสงอายทไดรบบาดเจบ/อบตเหตจากการทำงานนอกระบบจำแนกตามระดบ ความรนแรงของการไดรบบาดเจบ/อบตเหตและเพศพ.ศ.2550-2552ระดบความรนแรงองการ พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 ไดบาดเจบ/อบตเหต รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 บาดเจบเลกนอย 62.7 67.3 62.7 66.0 64.1 68.8 68.5 68.4 68.7

ไมไดไปรบการรกษา 25.4 24.8 25.4 21.2 22.4 19.5 22.7 21.8 24.0

ซอยามากนเอง

บาดเจบจนตองเขารบการ 12.0 7.9 12.0 12.8 13.5 11.7 8.8 9.7 7.4

รกษาตวในรพ.

4.7 ระดบของการบาดเจบ/อบตเหตทไดรบ และการใชสวสดการการรกษาพยาบาล เมอเทยบกบปทผานมา พบวารอยละของผสงอายททำงานนอกระบบและไดรบบาดเจบหรอ

อบตเหตรนแรงจากการทำงานจนตองเขารบการรกษาตวในโรงพยาบาล (คนไขใน) ลดลง จากรอยละ

12.8 เปนรอยละ 8.8 สำหรบการใชสวสดการการรกษาพยาบาลในสวนของผสงอายทไดรบอบตเหตจาก

การทำงานและตองนอนพกรกษาตวในโรงพยาบาลนน พบวามการใชบตรประกนสขภาพเพมสงขน

จากรอยละ 63.1 ในป พ.ศ.2550 เปนรอยละ 64.3 ในป พ.ศ.2551 และเพมเปนรอยละ 68.0 ในป

พ.ศ.2552 รวมทงการใชบรการจากบรษทประกนสขภาพกเพมขนเชนเดยวกน จากรอยละ 1.3 ในป

พ.ศ.2551เปนรอยละ6.9ในปพ.ศ.2552

เมอพจารณารอยละของการไดรบบาดเจบ/อบตเหตจากการทำงานนอกระบบระหวางเพศพบวา

ผสงอายชายมสดสวนของการไดรบบาดเจบ/อบตเหตรนแรงจนตองนอนพกรกษาตวในโรงพยาบาลสง

กวาผสงอายหญง (ชาย รอยละ 9.7 หญง รอยละ 7.4) ผสงอายทเขารบการรกษาตวเปนคนไขในโรง

พยาบาลสวนใหญใชบตรประกนสขภาพ(รอยละ68.0)รองลงมาคอจายเอง(รอยละ15.4)บรษทประกน

ภย (ประกนสขภาพ) เปนผจายคารกษาพยาบาล (รอยละ 6.9) ใชสทธสวสดการขาราชการ/ขาราชการ

บำนาญ/รฐวสาหกจ (รอยละ 5.7) ผสงอายชายมสดสวนของการใชบรการจากบรษทประกนสขภาพสง

กวาผสงอายหญง (ชาย รอยละ 9.1 หญง รอยละ 2.4) ขณะทผสงอายหญงมสดสวนของการใชบตร

ประกนสขภาพและสวสดการขาราชการ/ขาราชการบำนาญ/รฐวสาหกจสงกวาผสงอายชายทเมอเทยบ

กบปทผานมา พบวาสดสวนของผสงอายทใชบตรประกนสขภาพ สวสดการขาราชการ/ขาราชการ

บำนาญ/รฐวสาหกจและประกนสงคม/กองทนเงนทดแทนเพมสงขน(ตารางท4.7และ4.8)



ตารางท 4.8 รอยละของผสงอายทไดรบบาดเจบ/อบตเหตจากการทำงานนอกระบบจำแนกตามการ ใชสวสดการการรกษาพยาบาลกรณเขารบการรกษาในโรงพยาบาลและเพศพ.ศ.2550-2552

การใชสวสดการ พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 การรกษาพยาบาล รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง

รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

นายจาง - - - 0.1 0.1 0.0 - - -

บดา/มารดา/ญาต/เพอน - - - 0.1 0.0 0.2 0.3 0.0 0.9

จายเอง 19.3 18.6 21.2 18.5 15.6 23.5 15.4 15.7 14.9

บตรประกนสขภาพ 63.1 67.1 53.2 64.3 65.6 62.0 68.0 66.1 72.2

ประกนสงคม/กองทนเงนทดแทน 0.9 1.3 0.2 2.9 3.1 2.7 1.1 1.6 0.0

สวสดการขาราชการ/ 6.7 4.7 11.7 7.7 9.7 4.0 5.7 4.4 8.5

ขาราชการบำนาญ/รฐวสาหกจ

ประกนสขภาพกบบรษทประกนภย4.2 3.4 6.2 1.3 0.6 2.5 6.9 9.1 2.4

อนๆ 5.7 5.0 7.5 5.2 5.3 5.0 2.6 3.3 1.1


4.8 การมปญหาจากการทำงานนอกระบบ 4.8.1 ปญหาจากการทำงาน

ผสงอายททำงานนอกระบบมปญหาจากการทำงานสงขนจากรอยละ19.8ในปพ.ศ.2550เปน

รอยละ20.6ในปพ.ศ.2551และปพ.ศ.2552เพมขนเปนรอยละ21.8ปญหาหลกๆจากการทำงานทพบ

คอเรองคาตอบแทนทไดรบจากการทำงาน งานหนก และงานขาดความตอเนอง รอยละของผสงอายทม

ปญหาเรองคาตอบแทนเพมสงขนเมอเทยบกบปทผานมาจากรอยละ 45.9 ในป พ.ศ.2551 เปนรอยละ

54.7ในปพ.ศ.2552

เมอพจารณารอยละของการประสบปญหาจากการทำงานนอกระบบ พบวาทงผสงอายชายและ

หญงมรอยละของผทประสบปญหาเทาๆกน แตมความแตกตางกนในเรองของปญหา กลาวคอยงคงม

ชองวางระหวางเพศในเรองของชวโมงการทำงานคาตอบแทน รวมถงสวสดการตางๆการทำงานไมตรง

เวลาปกตงานขาดความตอเนองและการไมมวนหยด

ผสงอายหญงมรอยละของผทประสบปญหาในเรองตอไปนสงกวาผสงอายชาย คาตอบแทน

(หญงรอยละ56.0ชายรอยละ53.8)ชวโมงทำงานมากเกนไป(หญงรอยละ1.5ชายรอยละ1.1)ไมม

สวสดการ(หญงรอยละ3.2ชายรอยละ1.8)

ผสงอายชายมรอยละของผทประสบปญหาในเรองตอไปนสงกวาผสงอายหญงทำงานไมตรง

เวลาปกต (ชายรอยละ2.3หญงรอยละ1.1)งานขาดความตอเนอง (ชายรอยละ16.0หญงรอยละ

14.7)ไมมวนหยด(ชายรอยละ1.8หญงรอยละ0.6)


การมปญหาจากการทำงาน พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 และประเภทของปญหา รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง

การมปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

ไมมปญหา 80.2 80.4 80.2 79.4 78.7 80.3 78.2 78.2 78.2

มปญหา 19.8 19.6 19.9 20.6 21.3 19.7 21.8 21.8 21.8

ประเภทของปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

คาตอบแทน 54.7 53.0 56.9 45.9 46.4 45.3 54.7 53.8 56.0

งานหนก 19.8 20.7 18.6 25.0 25.1 25.0 22.8 23.0 22.6

ทำงานไมตรงเวลาปกต 1.5 1.8 1.2 1.7 1.6 1.8 1.8 2.3 1.1

งานขาดความตอเนอง 17.9 18.0 17.7 19.3 19.4 19.1 15.4 16.0 14.7

ชวโมงทำงานมากเกนไป 1.5 1.5 1.5 1.1 0.7 1.7 1.3 1.1 1.5

ไมมวนหยด 2.2 2.3 2.0 2.6 2.9 2.3 1.3 1.8 0.6

ไมสามารถลาหยด/พกผอนได 0.3 0.5 0.1 1.0 1.1 0.8 0.3 0.2 0.3

ไมมสวสดการ 2.1 2.2 2.0 3.3 2.8 4.2 2.4 1.8 3.2

ตาราง 4.9 รอยละของผสงอายทมปญหาจากการทำงานจำแนกตามประเภทของปญหาและเพศ พ.ศ.2550-2552


4.8.2 ปญหาจากสงแวดลอมในการทำงาน

เมอเทยบกบปทผานมาพบวาการมปญหาจากสงแวดลอมในการทำงานลดลงจากรอยละ16.2

ในปพ.ศ.2551เปนรอยละ12.9ในปพ.ศ.2552รอยละของผสงอายหญงทมปญหาฯสงกวาผสงอายชาย

เลกนอย(หญงรอยละ13.4ชายรอยละ12.5)ปญหาหลกๆจากสงแวดลอมในการทำงานทพบคอเรอง

ของอรยาบทในการทำงาน รองลงมาคอแสงสวาง และ ฝนละออง ควน กลน รอยละของผสงอายทม

ปญหาเรองฝนละออง ควน กลน และเรองเสยงดงเกนกวาปกตเพมสงขน สำหรบฝนละออง ควน กลน

จากรอยละ12.8ในปพ.ศ.2551เปนรอยละ15.1ในปพ.ศ.2252ปญหาแสงสวางเพมขนจากเดมรอย

ละ 14.7 ในป พ.ศ.2551 เปนรอยละ 16.5 ในป พ.ศ.2252 อยางไรกตามรอยละของผสงอายทมปญหา

เรอง อรยาบทในการทำงานและอากาศไมถายเทไดลดลงเลกนอยอรยาบทในการทำงาน จากเดมรอย

ละ 54.7 ในป พ.ศ.2551 เหลอรอยละ 53.5 ในป พ.ศ.2552 อากาศไมถายเท จากเดมรอยละ 1.1 ในป

พ.ศ.2551เหลอรอยละ0.3ในปพ.ศ.2552(ตารางท4.10)


ตารางท 4.10 รอยละของผสงอายทมปญหาจากสงแวดลอมในการทำงานจำแนกตามประเภทของปญหา และเพศพ.ศ.2550-2552

การมปญหาจาก พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 สงแวดลอมในการทำงาน รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง และประเภทของปญหา

การมปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

ไมมปญหา 87.3 87.3 87.2 83.8 83.6 84.0 87.1 87.5 86.6

มปญหา 12.7 12.7 12.8 16.2 16.4 16.0 12.9 12.5 13.4

ประเภทของปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

คบแคบ 2.3 2.8 1.6 1.6 2.0 1.0 1.8 1.4 2.4

สกปรก 9.4 10.7 7.6 8.7 9.5 7.7 8.8 8.5 9.2

อากาศไมถายเท 1.2 1.3 1.1 1.1 1.0 1.3 0.3 0.4 0.2

อรยาบทในการทำงาน 49.0 45.4 54.1 54.7 51.3 59.6 53.5 51.8 55.6

ฝนละอองควนกลน 13.3 12.1 15.0 12.8 14.1 10.9 15.1 17.5 12.1

เสยงดง 0.9 1.4 0.3 1.7 2.3 0.8 1.6 1.9 1.3

แสงสวาง 17.7 20.3 14.0 14.7 14.5 15.0 16.5 16.5 16.5

อนๆ 6.2 6.0 6.3 4.7 5.4 3.6 2.4 2.0 2.8


4.8.3 ปญหาจากความไมปลอดภยในการทำงาน

ความปลอดภยในการทำงานของลกจาง คอ สงทนายจางควรใหความสำคญเปนลำดบแรก

โดยเฉพาะอยางยงกบผสงอายทไมสามารถเคลอนไหวแขนขาไดอยางแคลวคลองวองไวเฉกเชนคนหนม

คนสาว สายตาทลางเลอนมากขนไปตามวย เหลานลวนทำใหผสงอายมความเสยงทจะไดรบอนตราย

จากเครองจกร/วสดอปกรณตางๆขณะทำงาน

เมอเทยบกบปทผานมา พบวาการมปญหาความไมปลอดภยในการทำงานลดลง จากเดม

รอยละ 9.0 ในปพ.ศ.2551 เปนรอยละ 7.7 ในปพ.ศ.2552 เมอเปรยบเทยบรอยละของทมาของปญหา

กบปทผานมาพบวาสดสวนของผสงอายทประสบความไมปลอดภยในการทำงานจากสารเคม และจาก

เครองจกรเครองมอทเปนอนตรายเพมสงขนจากสารเคมจากเดมรอยละ62.8ในปพ.ศ.2551เพมเปน

รอยละ 64.8 ในป พ.ศ.2552 และจากเครองจกร เครองมอทเปนอนตราย จากเดมรอยละ 14.3 ในป

พ.ศ.2551เพมเปนรอยละ16.2ในปพ.ศ.2552

เมอพจารณาระหวางเพศ พบวาสดสวนของผสงอายชายทมปญหาความไมปลอดภยในการ

ทำงานสงกวาผสงอายหญง (ชาย รอยละ 9.7 หญง รอยละ 7.9) โดยทมาของปญหาสวนใหญนนเกด

จากสารเคม (รอยละ 62.8) เกดจากเครองจกร เครองมอทเปนอนตราย (รอยละ 14.3) เกดจากทางห/

ทางตา (การไมไดยนเสยง/ไดยนเสยงไมชดเจน/มองเหนเลอนรางไมชดเจนทำใหกะระยะผด) รอยละ 12.5

ผสงอายชายมปญหาความไมปลอดภยในการทำงานทเกดจากเครองจกรเครองมอทเปนอนตรายและท


เกดจากการทำงานในทสง/ใตนำ/ใตดนสงกวาผสงอายหญง จากเครองจกร เครองมอทเปนอนตราย

(ชายรอยละ18.8หญงรอยละ10.9)จากการทำงานในทสง/ใตนำ/ใตดน(ชายรอยละ3.6หญงรอยละ

2.2)ขณะทผสงอายหญงมปญหาความไมปลอดภยในการทำงานทเกดจากสารเคมและทเกดจากทางห/

ทางตาสงกวาผสงอายชายจากสารเคม(หญงรอยละ67.3ชายรอยละ63.6)จากทางห/ทางตา(หญง

รอยละ13.0ชายรอยละ9.9)(ตารางท4.11)

ตารางท 4.11 รอยละของผสงอายทมปญหาความไมปลอดภยในการทำงานจำแนกตามทมาของปญหา และเพศพ.ศ.2550-2552

การมปญหาจากความไม พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 ปลอดภยในการทำงาน รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง และทมาของปญหา

การมปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

ไมมปญหา 93.1 92.1 94.5 91.0 90.3 92.1 92.3 91.0 94.0

มปญหา 6.9 7.9 5.5 9.0 9.7 7.9 7.7 9.0 6.0

ทมาของปญหา 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

สารเคม 52.3 56.5 43.9 62.8 63.4 61.8 64.8 63.6 67.3

เครองจกรเครองมอทเปนอนตราย 13.9 13.8 14.1 14.3 14.8 13.5 16.2 18.8 10.9

ทางห/ทางตา 18.6 13.0 30.0 12.5 10.2 16.5 10.9 9.9 13.0

ทำงานในทสง/ใตนำ/ใตดน 4.2 4.9 3.0 3.3 4.5 1.2 3.1 3.6 2.2

อนๆ 11.0 11.9 9.1 7.1 7.2 7.0 4.9 4.1 6.6


4.9 การคมครอง การสงเสรมคณภาพชวต การออม และการสงเสรมสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสม ตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 มาตรา 11 (3) กำหนดใหผสงอายไดรบการคมครอง

การสงเสรม และการสนบสนนดานการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสม และ ประกาศกระทรวง

แรงงาน ลงวนท 16 กนยายน 2547 เรอง กำหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครอง การสง

เสรม การสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพทเหมาะสมซงหนวยงานสงกดกระทรวง

แรงงาน ไดดำเนนงานภายใตกจกรรมการสงเสรมการประกอบอาชพทเหมาะสม และกจกรรมการสง

เสรมคณภาพชวตการคมครองและการออมดงน

1) กจกรรมดานการสงเสรมการประกอบอาชพท เหมาะสม ไดแก การบรการจดหางาน

การสงเสรมการประกอบอาชพอสระการฝกอาชพการสงเสรม/สนบสนนใหผสงอายทมความร ความสามารถ

เปนวทยากร/คณะอนกรรมการมาตรฐานฝมอแรงงาน เพอใหผสงอายทมศกยภาพและมความตองการ

ทำงานไดมงานทำมรายไดลดภาระการพงพงหรอภาระผททำงานตองเลยงดผสงอายและไมเปนภาระ

ตอสงคม


ตารางท 4.12 การคมครองการสงเสรมและการสนบสนนผสงอายในการประกอบอาชพและฝกอาชพ ทเหมาะสมพ.ศ.2550–2552

กจกรรม พ.ศ.2550 พ.ศ.2551 พ.ศ.2552

1) กจกรรมดานการสงเสรมการประกอบอาชพและอาชพทเหมาะสม

1.1)ดานบรการจดหางาน

-ตำแหนงงานวาง 1,997 อตรา 1,556 อตรา 2,169 อตรา

-ผสมครงาน 1,563 ราย 1,515 ราย 2,233 ราย

-การบรรจงาน 956 ราย 780 ราย 668 ราย

1.2)ดานการสงเสรมการประกอบอาชพ

-ใหคำปรกษาแนะนำดานการประกอบอาชพ 7,531ราย 6,523ราย 4,469ราย

-เผยแพรเอกสารอาชพ 21,466ฉบบ 26,792ฉบบ 16,118ฉบบ

-ฝกอาชพอสระ(โครงการตางๆ) 1,126ราย 2,237ราย 4,946ราย

-ผผานการฝกอบรมทไดประกอบอาชพ 388ราย 671ราย 235ราย

1.3)กจกรรมดานสงเสรมการฝกอาชพ

-ใหบรการฝกอาชพ 1,481ราย 1,363ราย 5,151ราย

-สงเสรม/สนบสนนใหผสงอายทมความร 18ราย 60ราย 84ราย

ความสามารถเปนวทยากร/คณะอนกรรมการมาตรฐานฝมอแรงงาน

2) กจกรรมดานการสงเสรม คมครองคณภาพชวต และการออม

2.1)ดานสงเสรมและพฒนาแรงงงาน

-อบรมลกจางแรงงานหญงเพอเตรยม 8,197ราย 3,118ราย 9,024ราย

ความพรอมเปนผสงอายทมคณภาพ

2.2)ดานการคมครองผประกนตนทอายเกน55ป 69,494ราย 89,897ราย 94,449ราย

-การจายบำเหนจชราภาพแกผประกนตน 1,489ลานบาท 2,163ลานบาท 2,640ลานบาท

2) กจกรรมดานการคมครอง การสงเสรมคณภาพชวต และการออม ไดแก การสงเสรมและ

พฒนาแรงงานหญงเพอเตรยมความพรอมเปนผสงอายทมคณภาพ โดยดำเนนการใหความรในหวขอ

ตางๆใน11หวขอวชาซงไดสอดแทรกความรในหวขอการเตรยมความพรอมทเปนประโยชนตอการเปน

ผสงอายทมคณภาพ และ การคมครองผประกนตนทอายเกน 55 ป โดยจายประโยชนทดแทนกรณ

ชราภาพจากกองทนประกนสงคมใหแกผประกนตนเพอใหแรงงานไดเตรยมความพรอมเปนผสงอายทม

คณคาของสงคมรวมถงระบบการออมในชวงวยทำงานสำหรบใชสอยในวยสงอาย

ทมา:รายงานผลการดำเนนงานฯประจำปงบประมาณ2552กระทรวงแรงงาน


4.10 สถานการณรายไดและการออมของประเทศ เศรษฐกจไทยในชวงป พ.ศ.2546-2551 ไดขยายตวอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ.2551 ขยายตว

รอยละ2.5สงผลใหรายไดพงจบจายใชสอยสวนบคคลเพมขนจาก3,691,646ลานบาทในปพ.ศ.2546

เปน 5,803,102 ลานบาท ในป พ.ศ.2551หรอเพมขนเฉลยรอยละ 9.4 ตอป ขณะทรายไดพงจบจาย

ใชสอยสวนบคคลเฉลยตอคน เพมขนจาก 57,698 บาท เปน 87,288 บาท ในชวงเวลาดงกลาว ทงน ถงแม

ประเทศไทยจะไดรบผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจการเงนโลกในชวงไตรมาสท 4 ของป พ.ศ.2551 ซงทำให

เศรษฐกจไทยชะลอตามเศรษฐกจโลกแตในภาพรวมสถานการณดานรายไดยงอยในระดบทเพมสงขน

ตารางท 4.13 รายไดและการออมของประเทศ

ป พ.ศ. 2546 2547 2548 2549 2550 2551

รายไดพงจบจายใชสอยสวนบคคล(DisposablePersonalIncome)

-รวม(ลานบาท) 3,691,646 4,090,863 4,457,665 4,891,655 5,337,532 5,803,102

-เฉลยตอคน(บาท) 57,698 63,394 68,475 74,597 80,821 87,288

-อตราเพมรายไดเฉลยตอคน(รอยละ) 9.1 9.9 8.0 8.9 8.3 8.0

คาใชจายสวนบคคล(PersonalOutlay)

-รวม(ลานบาท) 3,441,650 3,771,332 4,128,926 4,469,641 4,665,491 5,127,301

-เฉลยตอคน(บาท) 53,791 58,442 63,425 68,162 70,645 77,123

-อตราเพมคาใชจายเฉลยตอคน(รอยละ) 8.6 8.6 8.5 7.5 3.6 9.2

การออมสวนบคคล(PersonalSavings)

-รวม(ลานบาท) 249,996 319,531 328,739 422,014 672,040 675,801

-เฉลยตอคน(บาท) 3,907 4,952 5,050 6,436 10,176 10,165

-อตราเพมคาใชจายเฉลยตอคน(รอยละ)) 15.4 26.7 2.0 27.4 8.1 -0.1

รอยละการออมสวนบคคล 6.8 7.8 7.4 8.6 12.6 11.6

ตอรายไดพงจบจายใชสอย

การออมสทธ(ลานบาท) 867,530 984,320 1,038,276 1,352,612 1,678,548 1,579,160

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ 5,917,369 6,489,476 7,092,893 7,841,297 8,493,311 9,075,493

ในราคาประจำป(GDPatCurrentMarketPrices)(ลานบาท)

รอยละการออมสทธตอGDP 14.7 15.2 14.6 17.2 19.7 17.4

จำนวนประชากร(1,000คน) 63,982 64,531 65,099 65,574 66,041 66,482

ทมา:รายไดประชาชาตของประเทศไทยพ.ศ.2551สำนกบญชประชาชาตสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต

เมอพจารณาการออมของประเทศทผานมาพบวามลคาการออมสทธของประเทศมอตราเพมขน

อยางตอเนองจาก867,530ลานบาทในปพ.ศ.2546 เปน1,678,548ลานบาทในปพ.ศ.2550อยางไร

กตาม ในป พ.ศ.2551 การออมสทธของประเทศมมลคา 1,579,160 ลานบาท ลดลงรอยละ 5.9 จากป

พ.ศ.2550 เนองจากการออมทงภาคเอกชนและภาครฐลดลง โดยทการออมสทธของภาคเอกชนซงม


สดสวนรอยละ 68.4 ของการออมสทธรวมลดลงรอยละ 2.9 เนองจากการออมสทธของภาคธรกจลดลง

และการออมสทธของครวเรอนและสถาบนไมแสวงหากำไรชะลอลงคอนขางมากสวนการออมสทธของ

ภาครฐซงประกอบดวยรฐบาลและรฐวสาหกจลดลงรอยละ11.8โดยการออมสทธของรฐบาลลดลงรอย

ละ 19.6 ขณะทการออมสทธของรฐวสาหกจชะลอตวลงรอยละ 3.9 ทำใหสดสวนการออมสทธตอ

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ลดลงจากรอยละ 19.7 ในป พ.ศ.2550 เปนรอยละ 17.4 ในป

พ.ศ.2551

การออมสวนบคคลยงคงมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยมลคาการออมสวนบคคล เพมขน

จาก249,996ลานบาทในปพ.ศ.2546เปน422,014ลานบาทในปพ.ศ.2549และ672,040ลานบาท

ในป พ.ศ.2550 การทสดสวนการออมสวนบคคลตอรายไดพงจบจายใชสอยปรบตวดขนอยางตอเนอง

จนถงปพ.ศ.2552 เนองจากคนไทยมรายไดเพมขนแตมการชะลอคาใชจายในปพ.ศ.2550ทำใหมเงนออม

เพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะใน ป พ.ศ.2550 อตราการขยายตวของการออมสวนบคคลสงถงรอยละ

58.1เมอเทยบกบป พ.ศ.2549 ทงน มสาเหตมาจากสถานการณความไมแนนอนทางการเมองและ

เศรษฐกจ ปญหาความไมสงบใน 3 จงหวดภาคใต และความวตกกงวลเกยวกบปญหาคาครองชพ

เนองจากความผนผวนของราคาอาหารและนำมน อยางไรกตาม ในป พ.ศ.2551 มลคาการออมสวน

บคคลไดเพมขนจากปพ.ศ.2550 เพยงเลกนอย เปน 675,801 ลานบาทซงหากพจารณามลคาเฉลยตอ

คนจะพบวาในปพ.ศ.2550และ2551ไมแตกตางกนกลาวคอสดสวนการออมสวนบคคลตอรายไดพง

จบจายใชสอยมแนวโนมทลดลงเลกนอยในป พ.ศ.2551 จากรอยละ 12.6 เปนรอยละ 11.6 ขณะทการ

ออมสวนบคคลเฉลยตอคนในปพ.ศ.2550เปน10,176บาทและในปพ.ศ.2551เปน10,165บาททำให

มลคาการออมสวนบคคลโดยเฉพาะมลคาเฉลยตอคนในปพ.ศ.2550และ2551มระดบไมแตกตางกน

สดสวนการออมสวนบคคลไดสะทอนใหเหนถงพฤตกรรมของคนไทยทระมดระวงการใชจายมากขน และ

ยงมระดบการออมทสงซงจะสงผลตอรายไดและการดำรงชวตของปจเจกบคคลเมอถงวยสงอายในยาม

เกษยณอายจากการทำงาน การสงเสรมการออมดงกลาว จงควรมการพจารณาเชอมโยงอยางเปนองค

รวมทงการสรางวนยการออมตงแตเยาววยการสรางความรความเขาใจและปรบทศนคตการบรโภคเกน

ความจำเปนการใชมาตรการทางภาษรวมทงการพฒนาทางเลอกดานการออมทหลากหลายมคณภาพ

และเหมาะสมกบกลมตางๆ

4.11 กองทนการออมแหงชาต ในอนาคตเปนททราบกนดวาประเทศไทยกำลงเขาสสงคมผสงอาย(AgingSociety)จากการคาด

การณจำนวนประชากรขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization – IL0)

ตารางท 1 พบวาในอกประมาณ 20 ปขางหนา ประเทศไทยจะมสดสวนผสงอายตอประชากรเพมขน

จากปจจบนทมคนวยทำงานประมาณ6คนตอผสงอาย1คนเปนคนวยทำงานประมาณ4คนตอผสงอาย

1คนดงนนแนวโนมประเทศไทยจะมจำนวนคนทำงานทสามารถเลยงดผสงอายไดลดนอยลง


ป พ

.ศ.

2552

25

54

2556

25

58

2560

25

62

2564

25

66

2568

ประช

ากรร

วม

67,2

80.1

168

,217

.54

69,0

80.9

269

,871

.88

70,5

89.2

771

,230

.26

71,7

90.6

672

,266

.66

72,6

58.9

3

วยเด

ก14

,978

.06

14,6

07.6

414

,219

.05

13,8

60.6

513

,564

.64

13,3

09.3

312

,978

.37

12,6

52.9

612

,336

.05

วยทำ

งาน

45,2

03.0

946

,069

.55

46,7

97.4

947

,325

.56

47,6

13.4

447

,670

.15

47,6

17.9

147

,416

.54

47,0

97.0

4

วยสง

อาย

7,09

8.95

7,

540.

35

8,06

4.38

8,

685.

67

9,41

1.19

10

,250

.78

11,1

94.3

812

,197

.16

13,2

27.8

4

วยทำ

งาน/

วยสง

อาย

6.37

6.

11

5.80

5.

45

5.06

4.

56

4.25

3.

89

3.56

อตรา

การพ

งพง

15.7

016

.37

17.2

318

.35

19.7

721

.50

23.5

125

.72

28.0

9

ทมา

:ก

ารปร

ะมาณ

การโดย

ILO

ตารา

งท 4

.14

แส

ดงปร

ะมาณ

การป

ระชา

กรไท

ย

หนวย

:พ

นคน


ภาพท 4.1 โครงสรางระบบการออมเพอการชราภาพแบบหลายชน(Multi-Pillar)

Pillar 3การออมเพอการชราภาพแบบสมครใจระบบDefinedContribution

Pillar 2การออมเพอการชราภาพแบบบงคบระบบDefinedContribution

Pillar 1การออมเพอการชราภาพแบบบงคบระบบDefinedBenefit

Pillar 0 สงคมสงเคราะหพนฐาน

ความยากจน

ระบบการออมระยะยาวเพอการชราภาพจงมบทบาทและมความสำคญอยางยง โดยเปนระบบ

ทจะมารองรบและแกไขหรอแบงเบาปญหาทางสงคมและเศรษฐกจของผสงอายใหมความเปนอยและใช

ชวตในบนปลายทดขน ทงน ภาพรวมของระบบการออมระยะยาวเพอการชราภาพของประเทศไทยใน

ปจจบนมรายละเอยดพอสงเขปดงน

ระบบการออมระยะยาวเพอการชราภาพทมอยในปจจบน

ประเทศไทยไดรเรมใหมเครองมอการออมระยะยาวซงเปนการออมเพอการชราภาพอยางเปน

ระบบ เพอใหประชาชนไดมรายไดทมนคงในวยสงอาย มาตงแตป พ.ศ. 2530 โดยไดมการพฒนาระบบ

การออมเพอการชราภาพเรอยมาเปนลำดบปจจบนเครองมอการออมระยะยาวดงกลาวมทงทเปนการ

ออมภาคบงคบและการออมภาคสมครใจ ซงโครงสรางของระบบการออมเพอการชราภาพของประเทศ

ไทยสามารถแบงออกตามหลกการออมในหลายระดบชน(MultiPillar)

แนวนโยบายของภาครฐทมตอการออมระยะยาวเพอการชราภาพ เพอชวยลดปญหาดานการเงน

ของแรงงานเมอถงวยสงอาย

จากการทระบบการออมระยะยาวเพอการชราภาพมความสำคญและความจำเปนอยางยงทจะ

ตองจดใหมขนเพอคมครองและสรางหลกประกนดานรายไดใหกบประชาชนโดยเฉพาะกบวยแรงงานทว

ประเทศ เพอมรายไดไวใชจายในวยชราอยางนอยในระดบพนฐานในการปองกนการตกสความยากจน

และเปนการสรางระบบการออมระยะยาวทมนคงใหกบภาคครวเรอน เพอสงเสรมวนยการออมและเพม

เงนออมในประเทศ อยางไรกตามปจจบนเครองมอการออมระยะยาวเพอการชราภาพแมจะมอยแลว

หลายกองทน แตครอบคลมแรงงานทมนายจางซงมเพยงสวนนอยประมาณรอยละ 30 ของประเทศ


สำนกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลงไดตระหนกและเหนความสำคญถงการจดใหมชอง

ทางการออมและการคมครองแรงงานสวนใหญของประเทศทยงไมมระบบการออมเพอการชราภาพใดๆ

อกประมาณ 24 ลานคนหรอรอยละ 70 ของผมงานทำ จงเปนปญหาทตองขบคดวาจะทำอยางไรทจะ

ขยายระบบการออมระยะยาวเพอการชราภาพทมอยเดมเพมเตมอก โดยใหสามารถครอบคลมแรงงาน

สวนใหญของประเทศ ในขณะทระบบจะตองลดภาระการคลงของรฐบาลในการดแลคนสงอายใน

อนาคตดวย สำนกงานเศรษฐกจการคลงจงไดรเรมทำการศกษาวเคราะหแนวทางการสรางเครองมอการ

ออมเพอการชราภาพทเหมาะสม โดยการศกษาวจยมาอยางตอเนอง การลงพนทสำรวจความเปนไปได

และความตองการของแรงงาน รวมทงการจดสมมนารบฟงความคดเหนจากผแทนองคกรการเงนชมชน

ผแทนแรงงานตามกลมอาชพในหลายจงหวดมาเปนระยะๆนอกจากนสำนกงานเศรษฐกจการคลงไดม

การจดประชมกลมยอยเพอรบฟงความคดเหนระหวางตวแทนภาครฐ นกวชาการ และผทเกยวของเพอ

ใหไดขอสรปของโครงการกองทนการออมแหงชาตทเปนไปในทศทางเดยวกนไมซำซอนกบกองทนทมอย

แลว รปแบบกองทนทมความเหมาะสม ครบถวนสมบรณ และกอใหเกดประโยชนตอสมาชกกองทนได

อยางเตมศกยภาพอยางแทจรง สำนกงานเศรษฐกจการคลงไดจดทำขอเสนอโครงการกองทนการออม

แหงชาต (กอช.) และไดนำเสนอตอคณะอนกรรมการผลกดนระบบการออมเพอวยสงอายแหงชาต ซงม

ปลดกระทรวงการคลงเปนประธานอนกรรมการ (รองปลดฯ นางสาวสภา ปยะจตต ไดรบมอบหมาย

จากปลดฯทำหนาทประธานอนกรรมการ)มน.พ.บรรลศรพานชเปนรองประธานอนกรรมการและจาก

การประชมจำนวน4ครงคณะอนกรรมการมมตเหนชอบหลกการและโครงสรางกองทนตามทสำนกงาน

เศรษฐกจการคลงเสนอ ตอมาเมอวนท 23 กรกฎาคม 2552 สำนกงานเศรษฐกจการคลงไดนำเสนอ

โครงการ กอช. ตอคณะกรรมการผสงอายแหงชาต โดยมนายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ ซงท

ประชมมมตรบทราบและเหนดวยในหลกการของโครงการตามทสำนกงานเศรษฐกจการคลงเสนอแลว

ทงน สำนกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง ไดเสนอรางพระราชบญญตกองทนการ

ออมแหงชาต พ.ศ.2552 ตอคณะรฐมนตร ซงมมตรบหลกการเมอวนท 20 ตลาคม 2552 และใหสง

สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณากอนดำเนนการตามขนตอนเพอใหกฎหมายมผลบงคบใชตอ

ไป

การเขาถงขอมลการศกษา และการเรยนรตลอดชวต 5


ปจจบนผสงอายไทยสามารถเขาถงขอมลขาวสารเกยวกบผสงอายผานสอรปแบบตางๆ ไมวา

จะเปนวทย โทรทศน สอออนไลน อกทงยงมชองทางในการศกษาหาความรไดดวยตนเองมากขน

สถาบนการศกษา หนวยงานฝกอบรม และแหลงเรยนรตางๆไดสงเสรมกจกรรมทางการศกษาและการ

เรยนรตลอดชวตใหกบผสงอายเพอเพมพนความรและทกษะชวตทเหมาะสมกบวยตลอดจนการเรยนร

ใหเทาทนการเปลยนแปลงของสงคมเพอใหสามารถดำเนนชวตไดอยางปกตสข นอกจากนผสงอายยง

เปนผถายทอดความร ทกษะ และประสบการณชวต แลกเปลยนกบคนวยเดยวกน และคนรนลกรน

หลานไดอกดวย

หนวยงานหนงทมบทบาทสนบสนนหลกในเรองน ไดแก กระทรวงศกษาธการ ซงไดดำเนนการ

ตามพระราชบญญตผสงอายพ.ศ.2546มาตรา11(2)และแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2 (พ.ศ.2545–

2564)ออกประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองกำหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไขการคมครองการ

สงเสรมการสนบสนนผสงอายในการศกษาและขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอการดำเนนชวตลงวนท

28 กนยายน 2547 นโยบายดงกลาวถกนำไปสการปฏบต ทำใหผสงอายสามารถเขาถงขอมล ขาวสาร

การศกษาและการเรยนรตลอดชวตดงน

* เขยนโดยนางสาวฐตาพรจนตะเกษกรณ สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย และมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย(มส.ผส.)

การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต *

การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต 117

5.1 การศกษาตามอธยาศย และการเขาถงขอมลขาวสารของผสงอาย การศกษาตามอธยาศย เปนการสงเสรมใหผสงอายเรยนรดวยตนเอง รบขอมลขาวสาร ความร

โดยการอานจากสอตางๆในหองสมดและแหลงเรยนรในชมชน การชมรายการโทรทศนเพอการศกษา

ของผสงอาย ซงกระทรวงศกษาไดจดบรการไวทางชองรายการสถานโทรทศน ETV การรบฟงรายการ

วทยทงFMAMการชมนทรรศการทผสงอายจะสามารถเรยนรไดรวมกบบคคลทวไปกจกรรมการศกษา

ตามอธยาศยน ทำใหผสงอายเกดการเรยนรในวถวตประจำวนของแตละบคคล โดยสามารถเลอกทจะ

ทำกจกรรมการเรยนรนไดอยางตอเนองตลอดชวต ตามความสนใจ ตามความตองการ โอกาส ความ

พรอมและศกยภาพในการเรยนรของแตละบคคล

จากการสำรวจขอมลผสงอายทเขารบการศกษาตามอธยาศยป พ.ศ.2550-2552 ของกระทรวง

ศกษาธการ พบวา ปจจบน ป พ.ศ.2552 มผสงอายทเขารบการศกษาตามอธยาศยมากขนกวา 2 ปท

ผานมา โดยมจำนวน 159,221 คน ในทนเปนผสงอายในภาคกลางทเขารบการศกษาตามอธยาศยมาก

กวาภาคอนๆ จำนวน 64,461 คน หรอรอยละ 40.5 รองลงมา เปนภาคตะวนออก จำนวน 43,023 คน

หรอรอยละ 27 และภาคใต จำนวน 22,469 คนหรอรอยละ 14.1 ของผสงอายทเขารบการศกษาตาม

อธยาศยทงหมด สวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอนนมจำนวนใกลเคยงกน คอ 14,693 คน

และ14,576 คน ตามลำดบ เหตทผสงอายเขารบการศกษาตามอธยาศยเพมขนน สวนหนงมาจากการ

สรางชองทางสอ และแหลงเรยนรในรปแบบตางๆเพมขนทผสงอายจะสามารถเขาถง และใชบรการ

ขอมลขาวสารความรได(ตารางท5.1)

ภารกจดานการการคมครอง การสงเสรม การสนบสนนผสงอายในการศกษาและขอมล

ขาวสารทเปนประโยชนตอการดำเนนชวต ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ

1.จดบรการขอมลขาวสารใหครอบคลมการศกษาในระบบการศกษานอกระบบและการ

ศกษาตามอธยาศยรวมทงการทำฐานขอมลทางการศกษาการฝกอบรมสำหรบผสงอาย

2. จดบรการการศกษาอยางตอเนองทงการศกษาในระบบการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศยใหแกผสงอาย

3. สนบสนนสอทกประเภทใหมรายการสำหรบผสงอาย

4. สงเสรมใหหนวยงานสถานศกษามสวนรวมในการจดกจกรรมเพอผสงอาย

5. สงเสรมและสนบสนนใหมการจดศนยการเรยนรในชมชนแกผสงอาย

6. คมครองการผลตสอความรและสออเลกทรอนกสใหแกผสงอาย

7. จดทำหลกสตรเกยวกบผสงอายในการศกษาขนพนฐานถงอดมศกษา

8. สงเสรมและสนบสนนใหมการผลตงานวจยเพอเพมพนองคความรดานผสงอาย


ตารางท 5.1 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขารบการศกษาตามอธยาศยจำแนกตามรายภาค ปงบประมาณ2550-2552

ทมา:สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกระทรวงศกษาธการพ.ศ.2552

การศกษาตามอธยาศย พ.ศ.2550 พ.ศ.2551 พ.ศ.2552 รอยละ รอยละ รอยละ

ภาคกลาง 10,887 24.4 2,022 24.0 64,461 40.5

ภาคเหนอ 10,636 23.8 2,022 24.0 14,576 9.2

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 15,914 35.6 1,691 20.1 14,693 9.2

ภาคตะวนออก 2,255 5.0 1,443 17.1 43,023 27.0

ภาคใต 4,993 11.2 1,245 14.8 22,469 14.1

รวม 44,685 100.0 8,423 100.0 159,221 100.0

5.1.1 ชองทางสอ และแหลงเรยนร

แมวาผ สงอายจะผานโลกมามาก มประสบการณในการทำงานและการดำรงชวตแตกยง

ตองการการเรยนรอยางตอเนองเพอพฒนาคณภาพชวตของตนเองโดยการเขาถงขอมลขาวสารทจะเปน

ประโยชนตอตนเอง ไดแก การโภชนาการและการออกกำลงกายทเหมาะสมกบวย การดแลตนเองเบอง

ตนเมอเจบปวย การใชยา การเกบรกษาหรอการสงเกตเมอยาหมดอาย การรบรถงสทธประโยชนดาน

ตางๆเปนตนซงการเขาถงขอมลขาวสารมหลายชองทางดงน

1) รายการวทย

วทยเปนสอการเรยนทมราคาถกและมบทบาทสำคญทผสงอาย เขาถงไดอยางรวดเรวและ

สะดวก ดงนนกระทรวงศกษาธการจงไดสงเสรมสนบสนนการจดรายการวทยเพอการศกษาสำหรบ

บคคลทวไปทกชวงวย ซงผสงอายกสามารถรบฟง และนำขอมล ขาวสาร ความรไปใชได แบงเปน 3

ประเภทดงน

(1) รายการวทยเพอการศกษาตามหลกสตรมจำนวน 1,040 รายการ ไดแก รายการ

สาระความรเพอพฒนาคณภาพชวตและรายการสงเสรมการศกษาตลอดชวต ออกอากาศทางสถานวทย

กระจายเสยงแหงประเทศไทยเพอการศกษา(สวศ.)และ11สถานวทยทวประเทศคอกรงเทพมหานคร

AM1467KHzจงหวดลำปางAM549KHzจงหวดนครสวรรคAM936KHzจงหวดอบลราชธานAM

711KHzจงหวดขอนแกนAM621KHzจงหวดจนทบรAM927KHzจงหวดสราษฎรธานAM1242KHz

จงหวดสงขลาAM558KHzจงหวดกระบAM963KHzจงหวดแมฮองสอนAM102KHzจงหวดระนอง

AM105.75KHzและทางอนเตอรเนตwww.moeradiothai.netและรบฟงผานดาวเทยมชองR31

(2) รายการวทยเพอการศกษาตามอธยาศยสำหรบผสงอายและบคคลทวไปมจำนวน

5,674รายการดงนดานภาษาดานการศกษาดานการสงเสรมอาชพดานสขภาพจตดานศาสนาดาน

ศลปวฒนธรรมดานบนเทงดานสงเสรมคณภาพชวตดานสารคดสนเผยแพรออกอากาศ4ชองทางคอ

FM92MHzAM1161KHzทางอนเตอรเนตwww.moeradiothai.netและรบฟงผานดาวเทยมชองR31

(3) รายการวทยชมชนเพอการศกษาทสถานศกษาและสถาบนอดมศกษาดำเนนการจด

รายการสอดแทรกความรเกยวกบผสงอายชวยใหผสงอายในชมชนทดอยโอกาสไดรบขอมลขาวสารไดทวถง

การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต 11�

2) รายการโทรทศน

ผสงอายสามารถรบชมรายการโทรทศนเพอการศกษา ของกระทรวงศกษาธการ ทางสถาน

โทรทศนETVจำนวน47รายการโดยมรายการสำหรบผสงอายดงนรายการดานภาษาดานการศกษา

ดานอาชพดานสขภาพดานศาสนาดานสารคดสน ไดแก ในหลวงของเราดานขาวสาร ไดแกขาวใน

พระราชสำนกเปนตน

3) แหลงเรยนรตลอดชวต

แหลงเรยนรแบงได 8 ประเภท ตาม พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และแกไขเพมเตม

(ฉบบท2)มาตรา25ไดแกหองสมดพพธภณฑหอศลปสวนสตวสวนสาธารณะสวนพฤกษศาสตร

อทยานวทยาศาสตรศนยการกฬาซงผสงอายสามารถเขาไปใชบรการความรและนนทนาการไดสำหรบ

หองสมดซงเปนแหลงคนควาขอมลความรตางๆนน มหลากหลาย ไดแก หองสมดในสถาบนระดบ

อดมศกษา หองสมดประชาชนจงหวด จำนวน 72 แหง หองสมดประชาชนอำเภอ จำนวน 699 แหง

หอสมดรชมงคลาภเษก จำนวน 1 แหง หองสมดเฉลมราชกมาร จำนวน 82 แหง ใน 57 จงหวด

เรอหองสมดเคลอนท ศนยการเรยนรชมชนเปนศนยกลางการเรยนรตลอดชวต และศนยวทยาศาสตร

เพอการศกษาจำนวน15แหง

4) แหลงเรยนรออนไลน

กระทรวงศกษาธการไดพฒนาเวบไซตชอ“การจดการศกษาสำหรบผสงอาย” http://ageing

nfe.go.th/และwww.dei.ac.thเพอใหผสงอายไดศกษาหาความรไดตามศกยภาพและตามความสนใจ

5.2 รปแบบการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย 5.2.1 การศกษาเรยนรกระบวนการชราภาพตงแตวยเยาว

การเปนผสงอายทมคณภาพชวตทด จำเปนตองมการเตรยมความพรอมตงแตวยเยาว ซงเปน

รากฐานของชวต เพอใหเดกในวนนเขาใจผสงอายในปจจบน สามารถใชชวตรวมกนไดอยางเปนสข ไม

เกดความรสกแปลกแยกดวยความแตกตางระหวางวย และเตบโตขนกลายเปนผสงอายทมคณภาพ ม

คณคากบสงคมดวยภมปญญาความรและประสบการณชวตทสงสมมาตลอดชวตในวนขางหนาได

ปจจบนสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ไดจดทำ“หลกสตรแกนกลางการ

ศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551” ทสอดแทรกองคความรเกยวกบผสงอาย ซงนกเรยนระดบประถมศกษา

และมธยมศกษาจะไดเรยนรกระบวนการชราภาพจากวชาเรยนแบงเปน3กลมสาระการเรยนรดงน

1.สาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา เปนการศกษาดานสขภาพใหการดำรงชวตของบคคล

ครอบครวและชมชนมความยงยน

2. สาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม เปนการศกษาการอยรวมกนของคนไทย

ในสงคมไทยใหมความเคารพและกตญญตอผอาวโส

3. สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เปนการศกษาเพอพฒนาผเรยนแบบองครวม

ใหผเรยนรจกการประกอบอาชพเลยงตนเองและบดามารดาใหมคณภาพชวตทด

1�0 สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

ในป พ.ศ.2552 มโรงเรยนในสงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ท

ดำเนนการไปแลว 22,425 แหง ทำใหนกเรยนมความร ความเขาใจตอผสงอายมากขนจากในวชาเรยน

เพอเตรยมความพรอมตนเองตงแตวยเยาวในการเปนผสงอายทมคณภาพ อกทงยงชวยดแลผสงอายใน

ครอบครวชมชนและสงคมไดอกดวย

นอกจากหลกสตรในโรงเรยนแลว ยงมรปแบบกจกรรมการเรยนรเพอสานความสมพนธระหวางวย

เชนโครงการครอบครวศกษาโครงการผแกเลา-ผเยาวเขยนกจกรรมจตอาสาเยยมบานผสงอายเปนตน

5.2.2 การศกษานอกระบบขนพนฐานของผสงอาย

แมวาเขาสวยสงอายมพนฐานความร และประสบการณชวตมาระดบหนงแลวกตาม แตผสงอาย

บางสวนยงคงตองการวฒการศกษา โดยเพมพนความรตามการวดระดบการศกษาขนพนฐาน ใน

ปงบประมาณ 2552 มผสงอายทเขาศกษานอกระบบขนพนฐาน ในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

จำนวน7,283คนซงนอยกวาในปงบประมาณ2551เกอบครงหนงซงมจำนวน13,501คนเมอ2ปท

ผานมา(ปงบประมาณ2550-2551)ผสงอายทเขาศกษานอกระบบฯนสวนใหญอยในภาคตะวนออกเฉยง

เหนอและภาคเหนอ ปจจบนภาคตะวนออกเฉยงเหนอยงคงมจำนวนผสงอายเขาศกษานอกระบบฯ

สงกวาภาคอนๆ และภาคใตมแนวโนมผสงอายเขาศกษานอกระบบฯเพมขนอยางตอเนองและรวดเรว

โดยในปงบประมาณ 2552 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมจำนวน 2,654 คน หรอรอยละ 36.4 และภาคใต

มจำนวน2,627คนหรอรอยละ36.1ของผสงอายทเขาศกษานอกระบบทงหมด(ตารางท5.2)

ตารางท 5.2 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษานอกระบบขนพนฐานในระดบประถมศกษา และมธยมศกษาจำแนกตามรายภาคปงบประมาณ2550-2552


ภาค ป 2550 ป 2551 ป 2552 รอยละ รอยละ รอยละ

ภาคกลาง 106 9.5 1,274 9.4 1,049 14.4

ภาคเหนอ 787 70.3 3,938 29.2 600 8.2

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 155 13.9 7,022 52.0 2,654 36.4

ภาคตะวนออก 61 5.5 559 4.1 353 4.9

ภาคใต 10 0.8 708 5.3 2,627 36.1

รวม 1,119 100.0 13,501 100.0 7,283 100.0

5.2.3 การศกษาในระดบอดมศกษาของผสงอาย

ผสงอายทตองการเพมวฒการศกษา โดยเขาศกษาตอในระดบอดมศกษามจำนวนเพมขน

อยางตอเนองจากปการศกษา2549มจำนวน2,150คน เพมขนเปนจำนวน2,950คนในปการศกษา

2551 และ จำนวน 3,623 คน ในปการศกษา 2552 สวนใหญเปนการศกษาตอในระดบปรญญาตร

จำนวน2,959คนหรอรอยละ81.7และมผสงอายศกษาตอในระดบสงกวาปรญญาตรจำนวน663คน

หรอรอยละ18.3ของผสงอายทเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาทงหมด(ตารางท5.3)

การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต 1�1

เมอพจารณาตามกลมสถาบนการศกษา ในปการศกษา 2552 ผสงอายสวนใหญเขาศกษาตอ

ระดบอดมศกษาในกลมมหาวทยาลยภาครฐ มจำนวน 3,477 คน หรอรอยละ 95.97ในขณะทเขาศกษา

ตอในมหาวทยาลยเอกชนมจำนวน 146 คน หรอรอยละ 4.03 ของผสงอายทศกษาตอระดบอดมศกษา

ในกลมมหาวทยาลยรฐนผสงอายเขาศกษาในมหาวทยาลยของรฐมากทสดรอยละ61.46รองลงมาคอ

มหาวทยาลยราชภฎรอยละ37.99และมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรอยละ0.55ตามลำดบโดย

ผสงอายสวนใหญนนเลอกศกษาตอในระดบปรญญาตรในกลมมหาวทยาลยของรฐเหลาน มจำนวน

2,898 คน หรอรอยละ 79.99 สำหรบมหาวทยาลยเอกชนนน ผสงอายไดเลอกศกษาตอในระดบสงกวา

ปรญญาตรมากกวาปรญญาตร(ตารางท5.4)

ตารางท 5.3 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาจำแนกตามปการศกษา 2549–2552*และระดบการศกษา

ตารางท 5.4 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาจำแนกตามกลม สถาบนอดมศกษาในปการศกษา2552

ระดบการศกษา

สถาบนอดมศกษา

ป 2550

ตำกวา ปรญญาตร

สงกวา ปรญญาตร ปรญญาตร รวม

จำนวน

จำนวน จำนวน จำนวน จำนวน

จำนวน จำนวน รอยละ

รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ

รอยละ รอยละ ป 2551 ป 2552

ตำกวาปรญญาตร 53 2.6 33 1.1 1 0.0

ปรญญาตร 1,751 81.3 2,306 78.2 2,959 81.7

สงกวาปรญญาตร 346 16.1 611 20.7 663 18.3

รวม 2,150 100.0 2,950 100.0 3,623 100.0

ทมา:การรายงานขอมลรายบคคลสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษากระทรวงศกษาธการพ.ศ.2552หมายเหต:ขอมลจากฐานขอมลรายบคคลจากกลมมหาวทยาลยของรฐ23แหงกลมมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 5แหงกลมมหาวทยาลยราชภฏ34แหงและกลมมหาวทยาลยเอกชน21แหง*ไมมขอมลปการศกษา2550จากสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษากระทรวงศกษาธการ

ทมา:การรายงานขอมลรายบคคลสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษากระทรวงศกษาธการพ.ศ.2552หมายเหต:ขอมลจากฐานขอมลรายบคคลจากกลมมหาวทยาลยของรฐ23แหง กลมมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล5แหง กลมมหาวทยาลยราชภฏ34แหง และกลมมหาวทยาลยเอกชน21แหง

มหาวทยาลยรฐ

กลมมหาวทยาลยของรฐ - - 1,729 59.66 408 70.59 2,137 61.46

กลมมหาวทยาลยราชภฏ 1 0.03 1,152 39.75 168 29.07 1,321 37.99

กลมมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล - - 17 0.59 2 0.35 19 0.55

รวมมหาวทยาลยรฐ 1 0.03 2,898 79.99 578 15.95 3,477 95.97 มหาวทยาลยเอกชน - - 61 1.68 85 2.35 146 4.03

รวมสถาบนการศกษา 1 0.03 2,959 81.67 663 18.30 3,623 100.00

1�� สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

5.2.4 การศกษาตอเนอง (หลกสตรระยะสน) สำหรบผสงอาย

นอกเหนอจากการศกษาในระบบและนอกระบบเพอเพมวฒการศกษาแลว ผสงอายยงมชอง

ทางการศกษาตอเนองเพอเพมพนความร ทกษะและประสบการณชวตเฉพาะดานตางๆตามความ

ตองการและความสนใจของผสงอายเอง ซงหลกสตรการเรยนรน เปนหลกสตรระยะสน ตงแต 1-100

ชวโมงแบงเปน3ประเภทไดแก

1) การศกษาเพอพฒนาอาชพ เปนการศกษาเพอพฒนาความร ความสามารถและทกษะใน

การประกอบอาชพของผสงอายทงรายบคคลและรายกลม เนองจากผสงอายบางสวนยงคงตองการ

ทำงานอย โดยปรบเปลยนมองหาอาชพใหม จากอาชพเดมทเคยทำอยเมอเกษยณอายการทำงาน หรอ

ตองการพฒนางานอาชพอสระเดมททำอยแลวใหมทกษะฝมอดยงขน

ทำใหมรายไดเสรม และมกจกรรมทำยามวาง คลายความเหงา มเพอนรวมทำกจกรรม ซง

หลกสตรฝกทกษะอาชพนมความหลากหลาย ทงงานเกษตรกรรม งานผลตและแปรรปอาหาร งานศลป

ประดษฐงานหตถกรรมงานแพทยแผนไทยงานโหราศาสตรเปนตน

2) การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต เปนการศกษาเพอสรางเสรมความรความสามารถและ

ความชำนาญในเรองใดเรองหนงของบคคลเปนการกระตนใหเกดวธคดเพอใหสามารถจดการกบตนเอง

และสงแวดลอม เหนคณคาและศกดศร ทำใหสามารถดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข ไดแก

หลกสตรภาษาจนเพอการสอสาร หลกสตรการรองเพลงเบองตน หลกสตรการใชคอมพวเตอร อนเตอร

เนตเบองตนเปนตน

3) การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน เปนการศกษาทบรณาการความรและทกษะการ

ศกษาทผเรยนมอยหรอไดรบจากการเขารวมกจกรรมการศกษานอกระบบโรงเรยนโดยรปแบบการเรยน

รทหลากหลาย ใชชมชนเปนฐานในการพฒนาการเรยนร และทนทางสงคมเปนเครองมอในการเรยนร

เพอพฒนาสงคมและชมชนใหมความเขมแขงพงพาตนเองไดตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ไดแก

งานประเพณตางๆเชนรดนำขอพรพระและผสงอายในวนสงกรานตหรองานบญเดอนสบเปนตน

ในปงบประมาณ 2552 มผสงอายเขารบการศกษาตอเนองในหลกสตรระยะสน จำนวน 90,103

คนนอยกวา2ปทผานมาซงในปงบประมาณ2550มจำนวน110,234คนและในปงบประมาณ2551ม

จำนวน148,941คนผสงอายสวนใหญสนใจเขาอบรมหลกสตรการศกษาเพอพฒนาทกษะชวตมากกวา

หลกสตรอนๆ โดยมจำนวน 32,957 คน หรอรอยละ 36.6 ใกลเคยงกบหลกสตรการศกษาเพอพฒนา

สงคมและชมชนมจำนวน 32,518 คนหรอ รอยละ 36.1 และรองลงมาเปนการศกษาเพอพฒนาอาชพ

มจำนวน24,628คนหรอรอยละ27.3ของผสงอายทเขารบการศกษาตอเนองทงหมดตามลำดบแสดง

ใหเหนวา ปจจบนผสงอายมความสนใจเรยนรเพอทจะปรบตวในการดำเนนชวตอยางเหมาะสมกบ

ชวงวยและสามารถเขาไปมสวนรวมกจกรรมพฒนาสงคมและชมชนได(ตารางท5.5)

การเขาถงขอมล การศกษา และการเรยนรตลอดชวต 1��

ตารางท 5.5 จำนวนและรอยละของผสงอายทเขารบการศกษาตอเนอง(หลกสตรระยะสน)จำแนก ตามประเภทของกจกรรมปงบประมาณ2549-2552


หมายเหต :การดำเนนกจกรรมสงเสรมการศกษาและการเรยนรตลอดชวตของผสงอายยงคงมปญหาและอปสรรคดงน

1.การจดสรรงบประมาณสำหรบจดกจกรรมใหแกกลมเปาหมายผสงอายไมไดจดสรรงบประมาณใหเปนการเฉพาะ

ซงจะสงผลทำใหสดสวนผรบบรการการศกษาทเปนผสงอายมจำนวนไมมากนก รวมทงเกดปญหาความไมตอเนองของการจด

กจกรรมตางๆตลอดจนวสดอปกรณตางๆ

2.การจดกจกรรมสำหรบผสงอายมความละเอยดออนมากจำเปนตองมบคลากรทมความร ความชำนาญการเฉพาะ

ดานสำหรบการจดกจกรรมสำหรบผสงอายซงปจจบนยงมจำนวนนอยหรอบางแหงไมมบคลากรดานน

3.กจกรรมดานการพฒนาอาชพยงขาดการสนบสนนดานการตลาดสำหรบการจำหนายสนคาทจดทำขนจากผสงอาย

สถาบนอดมศกษา 2549 2550 2551 2552 รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ

การศกษาเพอพฒนาอาชพ 4,993 14.6 17,234 15.6 28,550 19.2 24,628 27.3

การศกษาเพอพฒนาทกษะชวต 17,342 50.6 17,918 16.3 49,387 33.1 32,957 36.6

การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชน 11,942 34.8 75,073 68.1 71,004 47.7 32,518 36.1

รวม 34,276 100.0 110,234 100.0 148,941 100.0 90,103 100


ทมา

:ส

ำนกง

านสง

เสรม

การจ

ดการ

ศกษา

นอกร

ะบบแ

ละกา

รศกษ

าตาม

อธยา

ศยก

ระทร

วงศก

ษาธก

ารพ

.ศ.255

2

ตารา

งท 5

.6

สรปข

อมลผ

ลการ

จดกา

รศกษ

านอก

ระบบ

และ

การศ

กษาต

ามอธ

ยาศย

สำหร

บผสง

อาย

จำแน

กราย

ภาค

ปงบป

ระมา

ณ2

552

1ภา

คกลา

ง30

730

843

46,

923

8,66

35,

788

64,4

61

86,8

84

2ภา

คตะว

นออก

12

923

923

286

31,

644

1,42

814

,575

19

,110

3ภา

คเหน

อ1,

489

1,00

316

25,

373

6,89

58,

177

14,6

93

37,7

92

4ภา

คใต

150

83

120

5,27

76,

360

9,07

043

,023

64

,083

5ภา

คตะว

นออก

เฉยง

เหนอ

1,

270

755

602

6,19

29,

395

8,05

522

,469

48

,738

รว

มทงส

น (ค

น)

3,34

5 2,

388

1,55

0 24

,628

32

,957

32

,518

15

9,22

1 25

6,60

7

ลำดบ

ท

ป.1

-ป.6

ม.

1-ม.

3 ม.

4-ม.

6 กา

รศกษ

าเพ

อพฒ

นา

อาชพ

การศ

กษาเ

พอ

พฒ

นาท

กษะ

ชวต

การศ

กษาเ

พอ

พฒ

นาส

งคม

และช

มชน

จงห

วด

การศ

กษาข

นพ

นฐา

น

การศ

กษาต

อเน

อง

การศ

กษา

ตามอ

ธยาศ

ย รว

มทงส

น

(คน

)

ศกยภาพของผสงอาย 6


ศกยภาพของผสงอาย พจารณาจากการทผสงอายไดทำกจกรรมตางๆ ใหเกดประโยชนทงตอ

ตนเอง ครอบครว ชมชน และสงคม โดยกจกรรมทเกยวกบตนเองและครอบครว นบเปนกจกรรมทม

ความสำคญเปนอนดบแรก ทแสดงถงศกยภาพของผสงอายในการเลยงดตนเองและครอบครวเพอให

สามารถดำเนนชวตไดอยางเปนปกตในสงคม

การเขาสวยสงอายและการเกษยณอาย นบเปนการสนสดการประกอบอาชพ และหมายถง

เปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและการเปลยนแปลงการดำเนนชวตทางสงคม ผสงอายไทยสวนใหญ

ประกอบอาชพดานเกษตรกรรมและยงชพดวยรายไดจากอาชพเหลาน แตเมออายมากขนตองยตการ

ประกอบอาชพในไรนา แตยงสามารถดำเนนอาชพทไมใชแรงงานหนกไดในระยะหนง เปนการใชทกษะ

ความร ความสามารถและภมปญญาของตนใหเปนประโยชนตอการดำเนนชวต อนเปนการแสดงถง

ศกยภาพในการหาเลยงตนเองได ผสงอายจำนวนมากจงเปลยนแปลงอาชพและแสวงหาอาชพใหมทไม

ใชแรงงานมากนก นอกจากนน ยงใชเวลาในการรวมกลมเพอพบปะสงสรรคและจดกจกรรมเพอพฒนา

ตนเองและกลม ดงนน การนำเสนอศกยภาพของผสงอายครงน จงเปนการเสนอถงศกยภาพของผสง

อายในการประกอบอาชพเปนอนดบแรกตามดวยศกยภาพดานการพฒนาตนเองและกลมและประเดน

สดทายเปนการนำเสนอขอมลของผสงอายทไดรบการประกาศเกยรตคณและยกยองจากสงคม โดยม

รายละเอยดดงตอไปน

* เขยนโดยศ.ศศพฒนยอดเพชรคณะสงคมสงเคราะหศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ศกยภาพของผสงอาย*

1�7ศกยภาพของผสงอาย

6.1 ศกยภาพผสงอายดานการประกอบอาชพและเพมรายได 6.1.1 ดานการประกอบอาชพ

ปญหาการมรายไดไมเพยงพอในการดำรงชพของผสงอายไทย นบเปนปญหาทเกดขนมานาน

และยงไมสามารถทำใหลดนอยลงไดถงแมรฐบาลไดมนโยบายสรางหลกประกนทางรายไดโดยการจาย

เบยยงชพผสงอายทวประเทศแลวกตาม แตเปนเพยงวธการหนงทชวยบรรเทาปญหาดานรายไดของผสง

อายลงไดบางดงนนผสงอายกลมหนงจงตองแสวงหาอาชพใหมหรอพฒนาอาชพเดมใหกวางขวางมากขน

การเพมโอกาสในการทำงานใหกบผสงอายทยงสามารถประกอบอาชพได จงเปนแนวทางหนง

เพอใหผสงอายสามารถใชศกยภาพทมอยมาสรางรายไดใหแกตนเองและครอบครว โดยไมตองพงพง

บตรหลานหรอภาครฐมากนกและยงเปนการสรางพลงอำนาจใหแกผสงอายในสงคมทนนยมเชนนดวย

การมอาชพหรอขยายอาชพทมอยเดมจงเปนสงทผสงอายตางตองการ

กองทนผสงอาย เปนแหลงทนหนงทสนบสนนเงนกยมโดยไมมดอกเบย สำหรบผสงอายนำไป

ประกอบอาชพ โดยในปงบประมาณ 2552 กองทนผสงอายไดใหการสนบสนนการกยมเงนทนประกอบ

อาชพรายบคคลแกผสงอาย3,138รายและรายกลมแกผสงอายจำนวน22กลม (ตารางท 6.1) โดยม

รายละเอยดการกยมดงน

ตารางท 6.1 จำนวนเงนทผสงอายกยมจากกองทนผสงอายปงบประมาณ2552

ประเภท/จำนวนเงน ผยนก (ราย)

ผานการอนมต (ราย) จำนวนเงน (บาท)

รายบคคล

กยมวงเงน15,000บาท 5,309 2,808 43,641,669.00

กยมวงเงน30,000บาท 1,070 330 7,440,539.00

รวมผกยมเงนรายบคคล 6,379 3,138 51,082,208.00

รายกลม

กยมวงเงน100,000บาท 57 17 1,700,000.00

กยมวงเงน50,000-99,999บาท - 5 371,000.00

รวมผกยมเงนรายกลม - 22 2,071,000.00 รวมผกยมทง 2 ประเภท ไดรบการอนมตเปนจำนวนเงน 53,153,208.00 บาท

ขอสงเกตประการหนง จากสถตของผสงอายทยนขอกยมเงนรายบคคลจากกองทนผสงอาย

และไดรบการอนมตเพยงรอยละ 49.19 ของผขอกยม และรายกลมไดรบการอนมตเพยงรอยละ 38.59

แสดงวา ผสงอายมความตองการในการประกอบอาชพเปนจำนวนมาก แตยงมปญหาในดานการเขาถง

แหลงทน ทำใหพจารณาไดวา ศกยภาพของผสงอายทจะเขาถงแหลงทนมจำกด และรฐไมสามารถ

ตอบสนองไดเพยงพอกบความตองการ ซงควรมการสงเสรมใหเกดการเขาถงแหลงทนตางๆของผสงอาย

ใหเพมขน


ลกษณะอาชพ

ลกษณะอาชพท ผ สงอายนำเงนก ยมไปใช สวนใหญเปนการประกอบอาชพเกษตรกรรม

เนองจากเปนอาชพเดมของผสงอายอยแลว โดยนำเงนทกยมไปซอปย เมลดพนธ/หนอ รวมทงพลกฟน

ดนดวย อกจำนวนหนงนำเงนกยมไปประกอบอาชพคาขายตามความถนดทมอย ขยายรานคาเดม และ

จดตงรานคาขนใหม การประกอบอาชพดานปศสตว เปนอาชพทผสงอายนยมเปนอนดบถดมา นอกนน

ผสงอายนำเงนไปซอพนธสตว และจดทำคอกสตว งานบรการ / รบจาง และงานหตถกรรม งานฝมอ

(ตารางท6.2)โดยมรายละเอยดดงน

ตารางท 6.2 ลกษณะอาชพทผสงอายกยมเงนไปดำเนนการ

ประเภท จำนวน ลกษณะอาชพ

เกษตรกรรม 1,102 ทำนา นาปนาปรงนาเกลอและทำนาตามฤดกาล

ทำสวน ปลกดอกไม(ดอกรก,ดอกดาวเรอง,ดอกมะล)ไมประดบ

ปลกผกไดแกชะอมหนอไมหวานพชผกสวนครวแตงกวา

ขาวโพดกลวยมะมวงมะนาวสบปะรดสวนยางพาราสวนปาลม

ยคาลปตส

ทำไร ไรนาผสมไรมนสำปะหลงขาวโพดออยถวลสงไรมะละกอ

ไรนอยหนา คาขาย 939 คาขายทวไป ขายของชำผกสดเมดมะมวงหมะพานตขายแหถานหงขาว

ตกตาเสอผาของเลนลอตเตอรหนงสอมอสอง

ขายอาหาร พรกแกงกวยเตยวขาวราดแกงอาหารตามสงขนมจนโบราณ

กะหรพฟปลาทนงไกทอด/ยางหมปงขาวเหนยวสมตำ

ผลไมตามฤดกาล

คาขายขนม ขนมหวานขนมครกขนมอบขนมถาด

เครองดม กาแฟโบราณนำอดลม ปศสตว/ประมง 823 ปศสตว เลยงเปดไก(ไกไขไกพนเมอง)โคกระบอสกรแพะ

ประมง เลยงปลาเลยงกบเขยดตวออด บรการ/ รบจาง 177 ชางทวไปรบเหมากอสรางซกอบรดเยบผาซอมแซมเสอผา

ทำกระทงจากขาวโพดคอมพวเตอรอนเตอรเนตเสรมสวย หตถกรรม 97 ทอผาจกสานทอเสอประดษฐตะกรา

ในสวนของผขอกรายกลมนนกองทนผสงอายมระเบยบใหผสงอายรวมกลมกนไมเกน5คนกยม

กลมละไมเกน 100,000 บาท ในชวงป 2552 ผสงอายไดกยมเงนระหวางกลมเพอประกอบอาชพดาน

การเกษตรเกอบทงหมดมเพยง 3 กลม ทกยมไปประดษฐ ทอผา และ 1 กลม ประกอบอาชพคาขาย

(ตารางท6.3)โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1��ศกยภาพของผสงอาย

6.1.2 ดานการสรางรายได

สำนกบรการสวสดการสงคม กรมพฒนาสงคมและสวสดการ เปนหนวยงานรบผดชอบดแล

ศนยพฒนาการจดสวสดการสงคมผสงอาย จำนวน 12 แหงทวประเทศ ในป 2552 สนบสนนกจกรรมท

ใหผสงอายเปนผถายทอดประสบการณหรอภมปญญาแกสงคม โดยผสงอายไดรบคาวทยากรเปน

คาตอบแทน และมงบประมาณในการดำเนนงานโครงการทงหมด 1,951,200 บาท มผสงอายไดรบการ

สงเสรมใหเปนผถายทอดประสบการณ 2,402 คน จากเปาหมาย ทตงไว 2,600 คน นอกจากน ยงม

กจกรรม อาสาสมครผสงอายเพอสวสดการชมชน ใหผสงอายทมศกยภาพและมจตอาสา เปนอาสาสมคร

ในการดแลผสงอายทไมสามารถชวยตนเองได ดวยแนวคดพงพาอาศยกนและกนในชมชน ทงน ผสงอาย

ทเปนอาสาสมครฯ จะไดรบคาตอบแทนเดอนละ 300 บาท ปงบประมาณ 2552 มผ สงอายทเปน

อาสาสมครฯจำนวน600คนใหการดแลผสงอายในชมชนจำนวน3,525คน

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯไดรวมกบมลนธสงเสรมผสงอายแหงประเทศไทยจดทำ

โครงการสงเสรมอาชพผสงอายขน โดยดำเนนการฝกอาชพสำหรบผสงอายทมสขภาพแขงแรง และม

ความตองการอาชพเสรมเขารบการอบรม ในป 2552 ไดจดทำโครงการขนใน 5 จงหวด ไดแก เพชรบร

บรรมยยโสธรสงขลาและเชยงใหมโดยทำการสงเสรมอาชพแกผสงอายจงหวดละ10คนใชวทยากร

จากหนวยงานและสถาบนการศกษาในพนท ลกษณะการประกอบอาชพทสงเสรม ไดแก การเพาะเหด

นางฟาการเพาะเหดฟางการเลยงปลาดกการปลกพชผกสวนครวการผลตกอนเชอเหดการปลกไมผล

เชนมะมวงมะละกอชมพมะนาวฝรงมะพราวนำหอมและการเลยงเปดเทศเปนตน

จากลกษณะอาชพตางๆทผ สงอายไดดำเนนการนน สวนใหญเปนอาชพทมความถนดหรอ

ความชำนาญอยเดม เชน อาชพดานการเกษตรประเภทตางๆ และยงคงทำเปนกจการในครวเรอนทม

รายไดเพยงเลกนอย ซงหากตองการใหผสงอายสามารถประกอบอาชพและเลยงตนเองไดแลว ภาครฐ

ควรมการสนบสนนและสงเสรมความรทางเทคโนโลยใหมๆใหแกผสงอาย เพอเพมผลผลตและสราง

มลคาเพมแกผลตภณฑตอไป

ตารางท 6.3 ลกษณะอาชพทผสงอายกยมเงนเปนรายกลม

ประเภท จำนวน ลกษณะอาชพ

เกษตรกรรม 9 เกษตรพอเพยงผลตปยอนทรยปยชวภาพเพาะเหดในโรงเรยน

ปศสตว 4 เลยงสตวเลยงโคเลยงหมเลยงกระบอ

ประมง 4 เลยงปลาในกระชงปลาดกปลานลกง

หตถกรรม 3 ประดษฐตนไมมงคลทอผางานประดษฐตางๆ

คาขาย 1 หมทอดกระเทยม


6.2 ศกยภาพผสงอายดานการพฒนาตนเองและกลม จดเรมตนของการพฒนาตนเองและกลมของผสงอาย มาจากการรวมกลมเปนชมรมผสงอาย

จากสถตของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ป 2552 มชมรมผสงอายทเปนเครอขายกบสมาคม

สภาผสงอายฯ จำนวน 21,155 ชมรม โดยภาคเหนอมจำนวนชมรมผสงอายมากทสด รายละเอยดของ

ชมรมผสงอาย(ตารางท6.4)จำแนกตามภาคตางๆมดงน

ทมา:รายงานประจำป2552ของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทย

ตารางท 6.4 จำนวนชมรมผสงอายในเครอขายของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

ป 2551 (ชมรม) ป 2552 (ชมรม)

กรงเทพมหานคร 330 368

ภาคกลาง 1,938 2,314

ภาคเหนอ 6,954 10,029

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 8,876 7,050

ภาคใต 1,377 1,394

รวม 19,475 21,155

การรวมตวเปนชมรมของผสงอายทเพมขนจาก19,475ชมรมเปน21,155ชมรม(เพมขน1,680

ชมรม) แสดงถงความตองการของผสงอายทจะยงคงมกจกรรมทางสงคมมความตองการพบปะเพอนฝง

ทำกจกรรมสาธารณะทเปนประโยชน โดยการทำกจกรรมเหลานเกดขนภายใตการบรหารจดการของ

คณะกรรมการชมรมทมประธานสาขาสมาคมสภาผสงอายฯเปนผประสานงานในแตละจงหวด

กจกรรมทชมรมผสงอายไดดำเนนการนน เปนกจกรรมทมงพฒนาตนเอง กลมผสงอาย และ

ประชาชนกลมอนในชมชน ภายใตความรความสามารถของคณะกรรมการของชมรมและสมาชก โดยม

กจกรรมทหลากหลายประเภทและมงบประมาณสนบสนนทงจากการจดหาของชมรมและจากการขอรบ

การสนบสนนจากแหลงอนๆ ในสวนการขอรบการสนบสนนจากภาครฐนน ปงบประมาณ 2552 กลม

ชมรมและองคกรผสงอายไดขอรบงบประมาณจากกองทนผสงอายเพอนำไปจดทำกจกรรมในลกษณะ

โครงการตางๆใหกบผสงอายในชมชนและชมรมของตนจำนวน 200 โครงการ งบประมาณ 29,001,294.00

บาทโดยมรายละเอยดดงน(ตารางท6.5)

พนท


ตารางท 6.5 ประเภทของกจกรรมและจำยวนเงนทไดรบการอนมตจากกองทนผสงอาย

จำนวน (โครงการ) งบประมาณ (บาท) ประเภท

1. การสงเสรมความรและฝกอบรมแกผสงอาย ไดแก 87 6,465,002.- - การปลกพชผกสมนไพร - สทธผสงอาย - การเขยนโครงการเพอขอรบทนสนบสนนจากกองทนผสงอาย - การศกษาวจยเพอพฒนาองคความร - การจดสวสดการชมชน - ดานอาชพไดแกการทำดอกไมจนนพวงหรดดอกไมแหง นำมนเหลองหนอไมดองเปรยวนำยาอเนกประสงค จกสานทำเฟอรนเจอรไมไผแปรอาหารสมนไพร2. การดแลสขภาพไดแก 58 2,978,664.- -กายบรหารสำหรบผสงอาย/การออกกำลงกาย -การนวดแผนไทย -โภชนาการ -กฬาเปตอง -การฝกอบรมสมาธไหวพระสวดมนตเดนจงกลมวปสสนายดหยน - ปาถกฐาธรรม -บวชชพราหมณ - อบรมพธกรรมทางศาสนา3. การอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไดแก 28 1,285,845.- -ถายทอดดนตรไทย -ศลปวฒนธรรมไทยการรองเพลงพนบาน(หมอลำกลอน, ลำหม,สรภญญะ,ผญา)หมอแคน -การผลตและเลนดนตรพนบาน(สะลอ,ขลย,ซง) -การแสดงเซงภไท -ศลปะตอสรำมวยโบราณ -จกสาน(ไมไผ,เสอ) -ทอผา -นทานพนบาน -สมนไพร -พานบายศร,หมอสขวญ4. สรางความเขมแขงใหผนำองคกรผสงอาย และเครอขายไดแก 10 650,215.- -กจกรรมเชอมความสามคคในครอบครวและระหวางเครอขาย -การประชมสมมนาเพอพฒนาคณะกรรมการสมาชกและเครอขาย5.โครงการจดใหมสงอำนวยความสะดวกสำหรบผสงอายในทสาธารณะ 7 466,870.-6.โครงการอาสาสมครดแลผสงอายทบานหรอชมชน 4 135,900.-7. กจกรรมอนๆ สนบสนนงบประมาณในการทำกจกรรม 6 8,267,738.- เพอผสงอายในระดบชาต ไดแก - การดำเนนการตามมตกผส. 4 - การจดทำรายงานสถานการณผสงอายไทยป2551 1 - งานวนผสงอายแหงชาตป2552 1รวม 200 29,001,294


ในสวนของสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยไดรวมกบสำนกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ(สสส.) โดยสสส.ไดสนบสนนทนใหแกชมรมสมาคมหรอหนวยงานใดๆทจดทำโครงการ

เกยวกบผสงอาย ในป 2552 มโครงการทไดรบการสนบสนน 109 โครงการ จำนวนเงน 5,867,065บาท

นอกจากนนสมาคมสภาผสงอายฯยงไดจดทำโครงการอาสาสมครดแลผสงอาย (เพอนชวยเพอน)โดยให

ผสงอายทแขงแรง ปฏบตหนาทในการดแลผสงอายทชวยเหลอตนเองไมไดอยในชมชน และชมชนใกล

เคยง อยางนอยสปดาหละ 2ครง จำนวน 150 โครงการ งบประมาณ 7,710,000 บาท ซงนบเปนการใช

ศกยภาพของผสงอายในการพฒนาตนเองและกลมและชวยเหลอเพอนผสงอายดวยกนเอง

6.3 การไดรบการยกยองเชดชจากสงคม 6.3.1 การไดรบการประกาศสดดเกยรตคณเปนผสงอายแหงชาต

คณะกรรมการผสงอายแหงชาต ไดมการสรรหาผสงอายทเปนแบบอยางทดในสงคม โดยผสง

อายตองเปนผมความประพฤตดมคณสมบตจรยธรรมยดมนและเทดทนในสถาบนชาตศาสนาและ

พระมหากษตรย มการดำเนนชวตในวยสงอายทเปนแบบอยางทดในเรองการดแลสขภาพรางกายของ

ตนเอง สนใจใฝรอยเปนนจ วางตวอยในครอบครวและสงคมโดยธรรม และปฏบตหนาทเปนประโยชน

เปนทประจกษแกสงคม และเปนตวอยางแกสาธารณชนได ในป 2552 ผทไดรบการประกาศยกยองให

เปนผสงอายแหงชาต คอศาสตราจารย ทานผหญงพนทรพย นพวงศณอยธยาอาย 99ป เปนผท

ดำรงตนและดำเนนชวตตามหลกสปปรสธรรม เปนนกบรหารการศกษา นกวชาการทมความคดรเรม

เปนผกอตงคณะครศาสตร เปนคณบดหญงคนแรกของคณะครศาสตรอทศตนตามอดมคตของครฐานย

ธรรมทมเทพฒนาเปนตนแบบของนกบรหารการศกษามผลงานเปนทประจกษชดทงในระดบชาตและ

นานาชาตมายาวนาน

6.3.2 การไดรบการประกาศเกยรตคณและการไดรบรางวลตางๆ

1) การไดรบการประกาศเกยรตคณเปนศลปนแหงชาต

สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม ไดมการสรรหาและคดเลอก

ศลปนผสรางสรรคผลงานดานศลปะทมคณคาของแผนดนไทย เพอยกยองเปนศลปนแหงชาตในสาขา

หลก คอ ทศนศลป วรรณศลป และศลปะการแสดง มาตงแต พ.ศ. 2527 และในป 2552 ไดมการ

ประกาศเกยรตคณศลปนแหงชาตใน3สาขาจำนวน8นายคอ

(1) ศาสตราจารยปรชา เถาทอง สาขาทศนศลป ดานจตรกรรมอาย 61ปชาว

กรงเทพฯสจบการศกษาปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต (จตรกรรม)จากมหาวทยาลยศลปากรและรบ

ราชการอาจารย ม.ศลปากร เกษยณอายในตำแหนงศาสตราจารย ระดบ 9 คณะจตรกรรม

ประตมากรรมและภาพพมพ ตลอดระยะเวลา 39 ปสรางสรรคศลปกรรมไทยรวมสมยอยางมเอกลกษณ

เปนของตนเองเชนชดแสงเงา

(2) นายองอาจ สาตรพนธ สาขาทศนศลป ดานสถาปตยกรรมรวมสมย อาย

65 ป ชาวกรงเทพฯ จบการศกษามหาวทยาลยคอรเนลล สหรฐอเมรกา เปนสถาปนกทเปนตนแบบ

ของสถาปตยกรรมแบบรวมสมย สามารถประยกตใชศลปะแบบดงเดมผสมผสานกบศลปะสมยใหม

1��ศกยภาพของผสงอาย

ไดอยางกลมกลน และแสดงใหเหนถงรากเหงาของวฒนธรรมไดเปนอยางด จนไดรบรางวล The Baird

Prize จากมหาวทยาลยคอรเนลล และรางวลสถาปนกดเดนจากสมาคมสถาปนกสยาม เชน อาคารตกชาง

คอนโดมเนยม

(3) นางเพญพรรณ สทธไตรย สาขาทศนศลป ดานประณตศลป-แกะสลก

เครองสด อาย 83 ป ชาวสกลนคร เปนผสรางสรรคศลปะการแกะสลกผก ผลไม ใบตอง ดอกไมสด

รปแบบลวดลาย เนอหาและวธการนำเสนอใหกวางขวางขนสสายตาชาวโลก เชน งานโคมลอย พระราชพธ

จองเปรยงในจนตนาการ

(4) นายเสกสรรค ประเสรฐกล สาขาวรรณศลป ดานเรองสน สารคด นวนยาย

กวนพนธ อาย60ปจบการศกษาปรญญาเอกมหาวทยาลยคอรเนลลสหรฐอเมรกาเขยนหนงสอมา

ตงแตยงเปนนกศกษา มผลงานทสรางสรรคมากวา 3 ทศวรรษ ทงเรองสน นยาย บนทก ความเรยง

บทความ บทปาฐกถา บทวจารณวรรณกรรม และงานแปล เน อหาความคดท แนบแนนอย ก บ

ประสบการณชวต งานเขยนในทศวรรษแรกและทศวรรษทสองสะทอนทศนะและอารมณ ในฐานะ

ปญญาชนทเปนผนำในเหตการณ14ตลาคม2516ในชวงทศวรรษทสามเปนวรรณกรรมเชงปรชญาบน

พนฐานภมปญญาตะวนออก นำไปสการตกผลกทางความคด มความลมลก คมชดในผลงานทสราง

สำนกทางประวตศาสตร

(5) นายจตพร รตนวราหะ สาขาศลปะการแสดง ดานนาฏศลป-โขนอาย 73ป

มความสามารถดานการแสดงโขน – ละคร โดยเปนครสอนโขนถวายแดสมเดจพระบรมโอรสาธราช

สยามมกฎราชกมาร และไดรบพระกรณาโปรดเกลาฯ จากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวใหเขารบ

พระราชทานครอบประธานพธไหวครโขนละคร และการตอกระบวนรำเพลงหนาพาทยองคพระพราพ

เมอป2527

(6) นายอทย แกวละเอยด สาขาศลปะการแสดงดานดนตรไทย อาย 77 ป

จ.สมทรสงครามจบการศกษาประถมท4 โรงเรยนวดอมพวาเปนลกศษยระนาดเอกของหลวงประดษฐ

ไพเราะ (ศรศลปบรรเลง) ไดรบการถายทอดชนเชงการบรรเลงเดยวระนาด เพลงหนาพาทยการขบรอง

และการประชนวง มความรเแตกฉานทงทางระนาดเอกและระนาดทม ผลงานประพนธเพลงเถาเทพทอง

เถาสดคะนง และแสดงเดยวระนาดเอก ในการแสดงระนาดโลกทประเทศไทยเปนเจาภาพ และเปนผม

ผลงานดเดนทางดานวฒนธรรมสาขาศลปะการแสดงดนตรไทย

(7) นางมณฑนา โมรากล สาขาศลปะการแสดง ดานดนตรไทยสากล-คำรอง

อาย 86 ป ชาวกรงเทพฯ จบการศกษาจากโรงเรยนเสาวภา เปนนกรองทมชอเสยงโดดเดนมาตลอด

ผลงานเพลงไดรบความนยมจนถงปจจบน เชน เรณดอกฟา สนรกสนสข อาลยรก จฬาตรคณ ลาแลว

จามจรเปนตน

(8) นายประยงค ชนเยน สาขาศลปะการแสดง ดานดนตรไทยลกทง-ผเรยบ

เรยงเสยงประสาน อาย63ปเปนผมประสบการณดานดนตรมากวา40ปเรมเขาวงการเพลงโดยเปน

นกดนตรเปาทรมเปท อยกบวงดนตรรวมดาวกระจาย 2510 ตอมามาอยกบวงดนตรสรพฒน ผองศร วรนช

และเพลน พรหมแดน และมผลงานเรยบเรยงเสยงประสานและบนทกแผนเสยง อาท เพลงหนาวอกป


จดหมายจากแนวหนา หวใจถวายวด ลองเรอหารก และเรยบเรยงเสยงประสานเพลงพระราชนพนธ ใน

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร ไดแก เพลงสมตำ เพลงแดรกคลาผนารก เพลงเพญ

จนทรและเพลงพลบคำ

2) การไดรบรางวลเชดชผทำความด

(1) รางวลสกร เจรญสข รางวล รศ.ดร.สกร เจรญสข กำเนดข นจากมลนธ

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ไดจดใหมโครงการเชดชผทำความดเพอสงคม โดยคดเลอกบคคลผม

คณสมบตทำความดเพอสงคมในสาขาสงเสรมดนตร เพอรบการเชดชเกยรตและรบรางวลผทำความดแก

สงคม ภายใตชอ “รางวล สกร เจรญสข โดยมลนธตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย” ในป 2552 ได

ประกาศให ศาสตราจารยนายแพทย พนพศ อมาตยกล ในฐานะเปนผทำความดเพอสงคม สาขา

การสงเสรมดนตรดวยเปนผเชยวชาญในสาขาดนตรวทยาและประวตศาสตรดนตร รวมทงเปนบคคลท

มสวนสรางแรงบนดาลใจ ถายทอดความรเรองดนตรไทยแกนสต นกศกษา จนเปนทประจกษทงในและ

ตางประเทศนบเปนบคคลสำคญในการสบสานดนตรไทยซงเปนมรดกของชาต

(2) อาสาสมครดเดนแหงชาต ประจำป 2552วนท21ตลาคมของทกปรฐบาลได

กำหนดใหเปน วนสงคมสงเคราะหแหงชาตและวนอาสาสมครไทย คณะกรรมการสงเสรมสวสดการ

สงคมแหงชาต (กสค.) โดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยรวมกบภาคทเกยวของ

จดใหมกจกรรมเนองในโอกาสดงกลาวขน เพอใหผปฏบตงานดานสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะห

ทงภาครฐบาลและเอกชน ตลอดจนอาสาสมคร ไดมโอกาสมาพบปะแลกเปลยนความคดเหน และ

พฒนาการดำเนนงานในการแกไขปญหาสงคม และมการประกาศเกยรตคณอาสาสมครดเดนและองคการทม

กจกรรมทางสงคมดเดนของชาต ในป 2552มผไดรบรางวล227รายและมบคลากรทเปนผสงอายจาก

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯจำนวน7รายไดรบรางวลอาสาสมครดเดนแหงชาตดงน

1.นายแพทยบรรลศรพานช

2.นายวลลภเจยรวนนท

3.คณหญงบรรจงนวาศะบตร

4.นายประหยดชยเกยรต

5.นายอรณวรชน

6.นายปญจาหมนวงศ

7.นายทองอนทรจตด

3) การไดรบรางวลระดบนานาชาต

รางวลสมเดจเจาฟามหดล เปนรางวลระดบนานาชาต ไดรบพระบรมราชานญาตให

จดตงขนเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกผทรงบำเพญ

ประโยชนตอวงการแพทย การสาธารณสข การพยาบาล การเภสชกรรม ทนตศกษา การประมง กองทพเรอ

และการศกษาของประเทศ เปนคณปการ โดยเฉพาะอยางยง เกยวกบการแพทยของประเทศไทยทรง

ทำนบำรงโรงเรยนราชแพทยาลย เปนการวางรากฐานใหการแพทยของไทยเจรญรงเรองทดเทยม

อารยประเทศในปจจบนจนไดรบการถวายพระสมญญานามวาองคบดาแหงการแพทยแผนปจจบนของ

135ศกยภาพของผสงอาย

ไทย และองคบดาแหงการสาธารณสขของไทย เปนการสนองพระมหากรณาธคณใหพระเกยรตยนยง

อยในแผนดนนและแผขจรขจายไปทวโลก

คณะกรรมการมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดลฯ ซงสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมารทรงเปนองคประธาน ไดพจารณาผไดรบการเสนอชอเขารบพระราชทานรางวล

สมเดจเจาฟามหดลประจำป 2552จำนวน 66 รายจาก 35ประเทศ โดยมผสงอายไดรบรางวลสาขา

การสาธารณสข1รายคอนายมชย วระไวทยะ

6.4 ศกยภาพดานการอนรกษและการถายทอดภมปญญา 6.4.1 โครงการคลงปญญาผสงอาย

ป 2522 โครงการคลงปญญาผสงอาย ไดจดทำทะเบยนคลงปญญาผสงอาย โดยรวบรวมผสงอายท

มความรดานตางๆ 23 สาขาวชา และมจตอาสา พรอมทจะใชภมปญญาสรางประโยชนใหกบชมชน

ตลอดจนถายทอดทกษะประสบการณความรได 6,528 คน เปน ชาย 4,890 คน และ หญง 1,638 คน

โดยจดทำระบบฐานขอมลทะเบยนคลงปญญาผสงอาย และมเวบไซตใหสบคนขอมลเพมเตมไดท

http://opptgg.opp.go.th

6.4.2 ครภมปญญาไทย

โครงการสงเสรมภมปญญาไทย สนบสนนโดยกระทรวงศกษาธการ ไดรวบรวมครภมปญญาไทย

รวม 9 ดาน ไดแก เกษตรกรรม อตสาหกรรม หตถกรรม การแพทยแผนไทย การจดการทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม กองทนและธรกจชมชน ศลปกรรม ภาษาและวรรณกรรม ปรชญา ศาสนา

และประเพณ ดานโภชนาการ ในป พ.ศ.2552 เกดครภมปญญาไทยรวมแลว 6 รน จำนวน 341 คน

สามารถถายทอดความรใหแกผเรยน จำนวน 300,000 คน นอกจากนไดจดทำหนงสอครภมปญญาไทย

รวม5ภาครนท 6 (1ชด 4 เลม) รวม4,000 เลมและหนงสอภมปญญาไทย เพอคณภาพชวตทดใน

สงคมไทยทกเพศทกวยทกอาชพจำนวน2,000 เลม เพอสงเสรมครภมปญญาไทยซงเปนผสงอายให

ไดถายทอดแกผเรยน ทงในระบบนอกระบบโรงเรยน และตามอธยาศย จดบรการสนบสนนสอองคความร

กระจายหนงสอไปตามหองสมดประชาชนตางๆ เพอใหผสนใจทกกลมไดเขาไปสบคนและเปดโอกาสให

ผสงอายทสนใจไดแลกเปลยนเรยนรโดยตรงกบครภมปญญาไทยทงทางโทรศพทและศนยการเรยนรของ

ครภมปญญานนๆได

6.4.3 วฒอาสาธนาคารสมอง

การดำเนนงานของธนาคารสมอง เปนแนวคดและการดำเนนงานทคำนงถงการนำทรพยากร

มนษยอนทรงคณคา คอ ผสงอายทเกษยณหรอลาออกจากงานแลว ซงมอยจำนวนมากในประเทศไทย

มารวมสมครเปน“วฒอาสา”อาสาทำงานใหกบสงคมธนาคารสมองจงเปนแหลงรวมของวฒอาสาซง

เปนคลงปญญาของประเทศ ทพรอมอาสารวมพฒนาสงคมและประเทศ ในลกษณะการสรางเครอขาย

การทำงานรวมกน โดยไมหวงผลตอบแทน แตมงสรางประโยชนใหเกดกบสวนรวมของประเทศ เพอ

ความอยดมสขของประชาชน โดยบทบาทของวฒอาสาธนาคารสมองทสำคญคอ การมวทยากรและ

ทปรกษาในโครงการตางๆทงภาครฐเอกชนและภาคประชาชน


ในป2552มผสงอายเปนอาสาของธนาคารสมองจำนวน3,597คนจากทกจงหวดทวประเทศ

(อตราเพมปละ300คน)โดยสถานะขอมลวฒอาสามดงน

1. สาขาวฒอาสาจำแนกเปน21สาขาโดยมสาขาการศกษามากทสดรอยละ27ถดไป

เปนดานการเกษตรและอนๆตามลำดบ

2. การกระจายตวตามภาคพบวาวฒอาสาอยในกทม.และปรมณฑลมากทสดรอยละ

47รองลงมาเปนภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคเหนอภาคใตและภาคกลาง

3. เพศวฒอาสาเปนชายรอยละ72หญงรอยละ28

4. การศกษารอยละ44จบการศกษาระดบปรญญาตรรอยละ34จบการศกษาปรญญาโท

5. อาชพเดมรอยละ87เปนขาราชการมเอกชนและปราชญชาวบานอยบาง

6.4.4 อาจารยวยเกษยณในสถาบนอดมศกษา

จากการขยายอายเกษยณของกลมอาชพอาจารยในสถาบนอดมศกษา เนองจากเปนผทรงคณวฒท

ยงสามารถถายทอดความร ท ส งสมมายาวนานใหกบนสต นกศกษา ตลอดจนชวยบรหารจดการ

องคความรงานวชาการและองคกรทางการศกษาไดในปพ.ศ.2552มอาจารยทมอาย60ปขนไปหรอ

เขาสวยสงอายแลว แตยงคงทำงานตอเนองจำนวน 3,816 คน ในทนเปนอาจารยในกลมมหาวทยาลย

ของรฐมจำนวน 3,501 คน และมหาวทยาลยเอกชนม 315 คน อาจารยสวนใหญจบการศกษาสงกวา

ปรญญาตรซงมจำนวน3,484คนและดำรงตำแหนงทางวชาการในระดบรองศาสตราจารยจำนวน1,452

คนรองลงมาเปนผชวยศาสตราจารยจำนวน1,009คน(อางองจากฐานขอมลรายบคคล สำนกงานคณะ

กรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ พศ.2552) กลมคนเหลานจงเปนกำลงสำคญในการสราง

และพฒนาองคความรใหมๆ ตลอดจนผลตกำลงแรงงานคนรนใหมทมคณภาพ และศกยภาพเพอมา

พฒนาประเทศชาตตอไป

6.4.5 โครงการถายทอดงานศลปกบศลปนแหงชาต

คลงสมองดานศลปะของแผนดนไทย ตามทำเนยบศลปนแหงชาต ซงในป 2552 มจำนวน 118

รายบคคลเหลานมบทบาทสำคญในการดำเนนกจกรรมถายทอดภมปญญาใหกลมเปาหมายทงในสวน

กลางและสวนภมภาคของประเทศไทย โดยมสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวง

วฒนธรรม สงเสรม สนบสนน ภายใตโครงการถายทอดงานศลปกบศลปนแหงชาต ซงนบวาเปน

ผสงอายทมศกยภาพในการถายทอดภมปญญาใหคงไวในแผนดนตอไป

จากขอมลศกยภาพผสงอายทกลาวมา ถงแมเปนการนำเสนอเพยงบางประเดนกตาม แตกได

แสดงใหเหนถงศกยภาพของผสงอาย ทยงสามารถประกอบอาชพ เพอหาเลยงตนเองไดและมความ

สามารถในการดแลตนเองและกลม รวมทงไดรบการยกยองเชดชจากสงคม อยางไรกตาม เนอหาใน

การนำเสนออาจไมครบถวนทงนเกดจากปญหาในการบนทกขอมลทงจากผสงอายชมรมผสงอายและ

องคกรดานผสงอายทตองการมการปรบปรงและรอสรางระบบการบนทกขอมลขนใหมใหสามารถฉายภาพ

ศกยภาพของผสงอายไดอยางรอบดานและชดเจนตอไป


สถานการณเดนของ ผสงอาย พ.ศ.2552 7


7.1 ผสงอายแหงชาต ประจำป 2552 : ทานผหญงพนทรพย นพวงศ ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพยนพวงศณอยธยาเกดเมอวนพธท12ตลาคมพทธศกราช

2453ในปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท5ทกรงเทพมหานครเปนบตร

ของนายฮนส ไกเยอร นกธรกจชาวเยอรมน และนางเจยม ไกรยง ขาหลวงในพระราชวงสวนสนนทา

ขณะอาย 3 ปครง บดามารดาไดนำไปถวายตวกบสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ (สมเดจพระ

พนปหลวง) ไดรบพระราชทานชอ “พนทรพย” แตเนองจากยงเลกมาก จงทรงฝากใหสมเดจฯ เจาฟา

วไลยอลงกรณ กรมหลวงเพชรบรราชสรนธรทรงเลยงดไปกอน โดยโปรดใหนอนหนาพระแทนบรรทม

ทานไดเจรญวยอยในพระราชวงพญาไทเปนเวลานานถง20ปทำใหทานมกรยาวาจามารยาทเรยบรอย

งามสงา

ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพยนพวงศณอยธยามแววเฉลยวฉลาดตงแตวยเดกสมเดจฯ

เจาฟาวไลยอลงกรณจงทรงสนบสนนใหไดเรยนหนงสอทโรงเรยนราชน เมอจบการศกษาแลว ไดเขา

เรยนตอในคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยสำเรจเปนอกษรศาสตรบณฑตรนแรก และ

ไดรบราชการในสงกดกรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ตอมาไดรบทนบาเบอร ประเทศ

สหรฐอเมรกา ไปศกษาตอดานจตวทยาการศกษาทมหาวทยาลยมชแกน แลวจงโอนมารบราชการเปน

อาจารยประจำทคณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ อยธยา ไดสมรสกบศาสตราจารย หมอมหลวง

จรายนพวงศอดตคณบดคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยซงตอมาไดรบพระมหากรณาธคณ

โปรดเกลาฯใหเปนองคมนตรแมจะไมมบตรธดาแตทานทงสองกครองชวตคดวยความสขสมบรณเปน

ตวอยางของคชวตทรกใครกลมเกลยวกนตลอดระยะเวลาอนยาวนานกวา 50 ป ท งยงชวยเหลอ

สนบสนนซงกนและกนในการบำเพญประโยชนตอประเทศชาต

* เขยนโดยนางสาวศรวรรณอรณทพยไพฑรยและคณะสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย

สถานการณเดนของผสงอาย ป 2552*

1��สถานการณเดนของผสงอาย ป พ.ศ.2552

ในระหวางทรบราชการในคณะอกษรศาสตร ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ

อยธยาไดเลงเหนการณไกลดานการศกษาและความสำคญของการฝกหดครระดบปรญญาจงรเรมใหม

แผนกครศาสตรเปนแผนกเลกๆในคณะอกษรศาสตร และไดพยายามบกเบกใหกาวหนา จนยกระดบขน

เปนคณะครศาสตรในป พ.ศ.2500 ซงทานไดดำรงตำแหนงเปนคณบดคนแรก นบเปนคณบดหญงคน

แรกของประเทศไทย ทานไดปฏบตงานในตำแหนงตดตอกนนานถง 14 ป ทานเปนผกอตงภาควชา

พยาบาลศกษา (ปจจบนเปนคณะพยาบาลศาสตร) เพอผลตครและผบรหารงานดานการพยาบาลใหแก

กระทรวงสาธารณสข นอกจากน ทานยงกอตงแผนกจตวทยาและแผนกพลศกษา (คณะจตวทยาและ

คณะวทยาศาสตรการกฬาในปจจบน) ข นในคณะครศาสตร และเปนผ กอต งโรงเรยนสาธตแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทานเปนทงครและกลยาณมตรของศษย เปนนกวชาการและนกการศกษาท

อทศตนตามอดมคตของครฐานนยธรรม เปนผนำและตนแบบของนกบรหารทมวสยทศนกวางไกล เตม

เปยมดวยคณธรรมและเมตตาธรรมตลอดชวงชวตการรบราชการทานไดทมเทกำลงกายและสตปญญา

อยางเตมทดวยมงมนทจะสรางรากฐานอนมนคงใหกบการศกษาของประเทศโดยรวม

นอกเหนอจากงานในราชการแลว ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ อยธยา ยง

ปฏบตภารกจในการชวยเหลอสงคมอกหลายดาน อาท เปนผรวมกอตงและประธานกรรมการมลนธ

กตเวทน ในพระบรมราชปถมภ โดยมวตถประสงคเพอสนบสนนงานในโครงการตามพระราชดำรของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และเพอเปนการตอบแทนพระมหากรณาธคณของพระองคทาน เปน

ประธานคณะผกอตงสมาคมสตรอดมศกษาแหงประเทศไทย ในพระอปถมภสมเดจพระเจาพนางเธอ

เจาฟากลยาณวฒนากรมหลวงนราธวาสราชนครนทร และเปนนายกสมาคมฯคนแรก เปนผรวมกอตง

และนายกสโมสรซอนตากรงเทพฯเปนตนซงไดกอใหเกดประโยชนแกวงวชาการการศกษาการพฒนา

เยาวชนสตรและผดอยโอกาสในสงคมตลอดจนการยกสถานภาพสตรไทยใหทดเทยมกบนานาชาต

ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ อยธยา เปนผทมความหวงใยในการดำรงไวซง

เอกลกษณของชาต โดยเฉพาะอยางยงการใชภาษาไทยทถกตอง ทานไดเปนประธานกรรมการรณรงค

เพอภาษาไทยของจฬาลงกรณมหาวทยาลย และเสนอใหรฐบาลจดตงวนภาษาไทยแหงชาต ซงในทสด

รฐบาลไดยอมรบขอเสนอของกรรมการชดน ใน พ.ศ.2542 และประกาศใหวนท 29 กรกฏาคมของทกป

เปนวนภาษาไทยแหงชาต โดยถอเอาวนทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจพระราชดำเนนไปทรงรวม

การประชมวชาการเรองการใชภาษาไทยทคณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยเมอปพ.ศ.2505

ดวยจตใจทมแตใหและจตใจทนกถงสงคมสวนรวมตลอดเวลา ศาสตราจารยทานผหญง

พนทรพยนพวงศณอยธยาไดมอบทดนชายทะเลหาดแสงจนทรอำเภอเมองจงหวดระยองจำนวน2

ไร 54.3 ตารางวา ใหจฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอใชในกจการของคณะครศาสตร ตงแต พ.ศ.2521

ปจจบนเปนทตงของ “ศนยบรการวชาการ จราย - พนทรพย” ภายใตการดแลของคณะครศาสตร และ

ในป พ.ศ.2549 ทานไดนอมเกลาฯ ถวายทดนและบานททานพำนก แดสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร ซงทรงพระราชทานพระราชานญาตใหคณะครศาสตรและกรงเทพมหานคร จดทำ

เปนพพธภณฑและหองสมดเพอการเรยนรใหเยาวชนและผสนใจทวไปไดใชเปนแหลงคนควาหาความร


หลงจากเกษยณอายราชการ ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศณ อยธยา ยงมกศล

จตคดผดงสงคม โดยการเปนกรรมการสภา นายกสโมสร และประธานมลนธทสำคญหลายแหง อาท

สภาการศกษาแหงชาต สภาวจยแหงชาต สภาวฒนธรรมแหงชาต สโมสรซอนตา กรงเทพฯ มลนธ

กตเวทนในพระบรมราชปถมภชวตจตใจของทานเปยมดวยความเสยสละทำงานโดยมงประโยชนสวน

รวมเปนทตง ผลงานของทานปรากฏประจกษชดทงในระดบชาตและนานาชาตมาเนนนาน จะเหนได

จากรางวลและเกยรตคณททานไดรบเปนจำนวนมาก ทงการไดรบการยกยองจากสมาคมการศกษาแหง

ประเทศไทยใหเปนนกการศกษาดเดน ไดรบการเชดชเกยรตใหเปนปชนยาจารยคนแรกของจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ไดรบการประกาศเกยรตคณในฐานะบคคลททำคณประโยชนแกการศกษาของชาตอยาง

สงยงในการจดงานครบรอบ100ปกระทรวงศกษาธการมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯแตงตงเปน

ราชบณฑตกตตมศกด ไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดเกลาฯ

พระราชทานเคร องราชอสรยาภรณมหาปรมาภรณชางเผอกและทตยจลจอมเกลาวเศษ ซ งทรง

พระราชทานเปนกรณพเศษใหกบผทกระทำความดความชอบ เปนประโยชนแกราชการหรอสาธารณชน

อนเปนเกยรตประวตสงสด

แมปจจบน ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ อยธยา จะลวงเขาสปจฉมวยแลว

ทานยงคงมสขภาพรางกายทแขงแรง มสขภาพจตทดเยยม ยงคงปฏบตหนาทเปนประธานมลนธ

ประธานกรรมการ ทปรกษาสมาคม สโมสร ททานกอตงหรอมสวนเกยวของ รวมทงงานทเกยวกบ

ราชการอกหลายตำแหนง ยงไมนบงานเฉพาะกจททานไดรบเชญไปใหคำแนะนำชวยเหลออยเสมอ เมอ

คำนงถงอายของทานแลวกลาวไดวาทานเปนผสงอายททำงานหนกมากทานหนง

ตลอดชวงเวลาอนยาวนานหลายทศวรรษ ศาสตราจารยทานผหญงพนทรพย นพวงศ ณ อยธยา

ไดอทศตนใหกบการศกษาของชาตและงานสงคมทเปนประโยชนตอสวนรวมเปนอเนกประการ เหนอสงอนใด

ทานไดดำรงตนและดำเนนชวตตามหลกสปปรสธรรม มความหนกแนนมนคงดวยคณธรรมและหลกการ

อนสงสง เปนประทปและหลกชยทสองสวาง เปนทพงนอมบชา เทดทนดวยศรทธา และยดมนเปนแบบ

ฉบบไดดวยความชนชมยนด ดวยเหตดงกลาว คณะกรรมการผสงอายแหงชาต ซงมนายกรฐมนตรเปน

ประธาน จงมมตในการประชมเมอวนท 18 มนาคม 2552 เหนชอบตามทคณะอนกรรมการสรรหาผสง

อายท เปนแบบอยางท ดในสงคม เสนอ โดยเหนสมควรประกาศสดดเกยรตคณ ศาสตราจารย

ทานผหญงพนทรพยนพวงศณอยธยาในฐานะผสงอายแหงชาตพทธศกราช2552เพอเปนแบบอยาง

ใหผอนเจรญรอยตามสบไป

1�1สถานการณเดนของผสงอาย ป พ.ศ.2552

1 ศกษารายละเอยดเพมเตมไดจากรายงานการศกษาโครงการปรบแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2(พ.ศ.2545-2564)วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เอกสารหมายเลข 303, ธนวาคม 2552. เขยนโดย รองศาสตราจารย ดร.วพรรณประจวบเหมาะและอาจารยศรวรรณศรบญวทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

7.2 ขอมลการปรบแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) 1 ในปพ.ศ.2550สำนกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดกเยาวชนผดอยโอกาสและผสงอาย

รวมกบวทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดดำเนนโครงการสรางระบบการตดตาม

และประเมนผลแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) ผลจากการประเมนชใหเหนความ

กาวหนาในการดำเนนงาน ปญหา อปสรรค ตลอดจนกระบวนการและทศทางการดำเนนงานผสงอาย

พรอมทงเสนอแนะใหปรบแผนผสงอายแหงชาตฯ ใหสอดคลองกบสถานการณและปญหาทเกดขน ดวย

เหตนในป พ.ศ.2552 คณะผวจยของวทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยจงไดรบมอบ

หมายจากสำนกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดกเยาวชนผดอยโอกาสและผสงอายกระทรวงการ

พฒนาสงคมและความม นคงของมนษยใหดำเนนโครงการปรบแผนผ สงอายแหงชาต ฉบบท 2

(พ.ศ.2545-2564) โดยมวตถประสงคหลก 2ประการ ไดแก (1) เพอปรบแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2

ใหสอดคลองกบสถานการณทางประชากร เศรษฐกจ สงคมทเปลยนแปลงไป (2) เพอใชแผนผสงอายฯ

ฉบบปรบปรง เปนกรอบสำหรบการดำเนนงานขบเคลอน และแปลงแผนผสงอายฉบบปรบปรงไปสการ

ปฏบตโดยหนวยงานทรบผดชอบในระยะตอไป

การดำเนนโครงการฯแลวเสรจเมอเดอนธนวาคมพ.ศ.2552 โดยรายงานการศกษาโครงการปรบ

แผนผสงอายแหงชาตฉบบท2(พ.ศ.2545-2564)เปนการนำเสนอภาพรวมของกระบวนการปรบแผนผสง

อายแหงชาตฉบบท2(แผนผสงอายฯฉบบเดม)และเนอหาของแผนผสงอายฯฉบบปรบปรงประกอบ

ดวยเหตผลและขนตอนของการปรบแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) สงเคราะห

สถานการณทมผลตอการดำเนนงานตามแผนผสงอายในอนาคต สแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2

(พ.ศ.2545-2564) ฉบบปรบปรง การประมวลและสงเคราะหผลการระดมความคดและวพากษแผนผสง

อายฯ แนวคดพนฐานของแผนผสงอายฯ ฉบบปรบปรง ซงการนำเสนอเนอหาสาระของแผนผสงอายฯ

ฉบบปรบปรงน ไดเรยบเรยงตามยทธศาสตร 1-5 ภายใตแตละยทธศาสตร มมาตรการหลก มาตรการ

ยอย หนวยงานหลกทรบผดชอบ ตวชวดและเปาหมายในทกชวง 5 ปของแผน รวมถงขอจำกดและ

เงอนไขจำเปนของแผนฯและการดำเนนงานตามแผนฯ

แนวทางการดำเนนงาน การปรบแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2มแนวทางการดำเนนงานหลก3สวนคอ

1.การใชขอมลจากการประเมนผลแผนผสงอายฯในชวงปพ.ศ.2545-2549

2.การสงเคราะหสถานการณทมผลตอการดำเนนงานดานผสงอายประกอบไปดวย

2.1การวเคราะหสถานการณประชากรสงอาย


2.2 การสรปผลจากการตดตามและประเมนผลการดำเนนงานตามแผนผ สงอาย

แหงชาตฉบบท2ในระยะ5ปแรก(พ.ศ.2545-2549)

2.3 การสงเคราะหนโยบาย กฎหมาย และแผนอนๆ ทเกยวของกบการดำเนนงาน

ดานผสงอาย

2.4การเสนอประเดนทาทายตอการดำเนนงานดานผสงอายในระยะตอไป

3. การเปดโอกาสใหผทเกยวของในทกระดบและทกภาคสวนมสวนรวมในการใหความคดเหน

และขอเสนอแนะผานขนตอนการประชมระดมความคดเกยวกบการปรบแผนฯและจดเวทวพากษแผน

ผสงอายฯฉบบปรบปรง

ผลการดำเนนงาน แผนผสงอายฯฉบบปรบปรงเปนผลของการกลนกรองและสงเคราะหการระดมความคดและการ

วพากษหลายขนตอนโดยใชขอมลผลการประเมนการดำเนนงานตามแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2ใน

ระยะ 5 ปแรก (พ.ศ.2545-พ.ศ.2549) รวมทงการประมวลและสงเคราะหขอมลสถานการณทางประชากร

เศรษฐกจสงคมและนโยบายของรฐในปจจบนผลจากการประมวลและสงเคราะหผลการระดมความคด

และวพากษแผนผสงอายฯนำไปสแนวคดพนฐานของแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564)

ฉบบปรบปรงโดยมปรชญาวา “ผสงอายไมใชบคคลดอยโอกาสหรอเปนภาระตอสงคม แตสามารถมสวนรวม

เปนพลงพฒนาสงคม จงควรไดรบการสงเสรมและเกอกลจากครอบครว ชมชน และรฐใหดำรงชวตอย

อยางมคณคา มศกดศร และคงไวซงภาวะสขภาพและความเปนอยทดใหนานทสด ขณะเดยวกนผสงอาย

ทประสบความทกขยาก ตองไดรบการเกอกลจากครอบครว ชมชน สงคม และรฐอยางทวถงและเปน

ธรรม การสรางหลกประกนในวยสงอายเปนกระบวนการสรางความมนคงใหแกสงคมโดยการมสวนรวม

จากผมสวนเกยวของทกภาคสวน ไดแก 1)ประชากรชวยตนเอง2)ครอบครวดแล3)ชมชนชวยเกอกล

4) สงคม รฐสนบสนน ทงนโดยการมสวนรวมของทกภาคสวน ควรมการบรณาการใหเหมาะสมกบ

สถานการณอยางตอเนองภายใตวสยทศนทวา“ผสงวยเปนหลกชยของสงคม”

การปรบแผนฯผสงอายยงคงยทธศาสตร5ยทธศาสตรไวแตมการปรบมาตรการหลกมาตรการ

ยอยและดชนดงทปรากฏในตารางดานลางน(ตารางท7.1)

1.ยทธศาสตรดานการเตรยมความพรอมของประชากรเพอวยสงอายทมคณภาพ

2.ยทธศาสตรดานการสงเสรมและพฒนาผสงอาย

3.ยทธศาสตรดานระบบคมครองทางสงคมสำหรบผสงอาย

4. ยทธศาสตรดานการบรหารจดการเพอการพฒนางานดานผสงอายอยางบรณาการระดบชาต

และการพฒนาบคลากรดานผสงอาย

5. ยทธศาสตรดานการประมวล พฒนา และเผยแพรองคความรดานผสงอาย และการตดตาม

ประเมนผลการดำเนนการตามแผนผสงอายแหงชาต


ยทธศาสตรท1 3 3 11 7 10 7

ยทธศาสตรท2 6 6 16 15 10 15

ยทธศาสตรท3 4 4 12 15 26 22

ยทธศาสตรท4 2 2 5 7 5 8

ยทธศาสตรท5 4 3 - - 6 4

ดชนรวม - - - - - 4

รวม 19 18 44 44 57 60

ตารางท 7.1 จำนวนมาตรการหลกและมาตรการยอยและดชนวดความกาวหนาของการดำเนนงาน

ตามยทธศาสตรของแผนผสงอายฯฉบบเดม(กอนปรบ)และฉบบปรบปรง(หลงปรบ)

มาตรการยอย มาตรการหลก ดชน ยทธศาสตร

กอนปรบ กอนปรบ กอนปรบ หลงปรบ หลงปรบ หลงปรบ

โดยสรป แผนผสงอายฯฉบบปรบปรงนไดมการปรบปรงและเพมเตมมาตรการและดชนใหม

เพ อใหสอดคลองกบสถานการณทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และประชากรทเปล ยนแปลงไป

มาตรการและดชนสำคญทแตกตางจากแผนผสงอายฯฉบบเดม ไดแก การปรบเปลยนมาตรการสงเสรม

และสรางวนยการออมทกชวงวยภายใตยทธศาสตรการเตรยมความพรอมของประชากรเพอวยสงอายทม

คณภาพในยทธศาสตรดานการสงเสรมและพฒนาผสงอาย ไดมความพยายามสงเสรมบทบาทของทอง

ถนในงานดานผสงอายใหเพมขนโดยกำหนดใหมดชนชวดการจดสรรงบประมาณสนบสนนกจกรรมเพอ

ผสงอายโดยทองถน สำหรบยทธศาสตรดานระบบคมครองทางสงคมสำหรบผสงอายไดมการเพมเตม

มาตรการยอยดานหลกประกนทางสขภาพ เชน การใหวคซนทจำเปนตามมาตรฐานการปองกนและ

สงเสรมสขภาพแกผสงอาย การใหอปกรณชวยในการดำรงชวตประจำวนตามทจำเปน นอกจากนยงม

การเพมมาตรการยอยภายใตมาตรการระบบบรการและเครอขายการเกอหนนเชนการจดตงและพฒนา

บรการทางสขภาพและสงคมรวมทงระบบการดแลผสงในระยะยาวในชมชน การสงเสรมใหรฐมระบบ

และแผนเพอการใหความชวยเหลอผ สงอายเม อเกดภยพบต เปนตน นอกจากนในดชนรวมของ

ยทธศาสตร ไดมการเพมเตมดชนวดความสขของผสงอายเพอใหดชนรวมมความครบถวนสมบรณทงใน

มตดานเศรษฐกจสงคมสขภาพกายและสขภาพจต

ความแตกตางทสำคญของแผนผสงอายฯ ฉบบปรบปรงจากแผนฯฉบบเดม คอการกำหนด

หนวยงานหลกทรบผดชอบโดยหนวยงานทระบไวในลำดบตนจะเปนแกนหลกหรอผประสานงานในการ

ขบเคลอนใหมการดำเนนงานตามมาตรการตางๆของแผน

นอกจากการปรบแผนผสงอายตามมาตรการและดชนแลว ยงไดมการพจาณาถงขอจำกด

เงอนไขจำเปนและการดำเนนการตามแผนผสงอายฯทปรบแลวไวดงน


ขอจำกด 1. วกฤตเศรษฐกจในชวงป พ.ศ.2551-2552 อาจสงผลกระทบอยางสำคญตอคณภาพชวต

ประชากรสงอาย ประชากรสงอายเปนกลมเสยงสงสดตอภาวะความยากจน และปญหาทางเศรษฐกจ

อาจสงผลตอความสามารถดานการเงนการคลงของรฐบาลในการดำเนนงานตามแผนฯ

2. ความผนผวนทางการเมองอาจสงผลใหการดำเนนงานตามแผนฯขาดความตอเนอง และ

อาจชะงกงนหากมการเปลยนแปลงรฐบาลและนโยบายดานผสงอาย รวมทงหากผนำประเทศไมให

ความสนใจหรอไมเขารวมเปนประธานในการประชมคณะกรรมการผสงอายแหงชาตดวยตนเอง

เงอนไขจำเปน 1. การเปลยนแปลงในโครงสรางทางอายของประชากรจะเปนไปอยางรวดเรวและรนแรงมากใน

ชวง15ปหลงของแผนฯประชากรสงอายจะเพมขนเปนประมาณรอยละ20ของประชากรทงหมดและ

ประชากรสงอายชวงวยปลาย (อายตงแต 80 ปขนไป) จะเพมขนในอตราทรวดเรวกวาประชากรสงอาย

กลมอนๆ การเรงดำเนนงานตามทกำหนดไวในแผนผสงอายฯจงไมอาจรงรอได เงอนไขทจำเปนคอการ

กำหนดเรองผสงอายใหเปนวาระแหงชาต เพอใหการดำเนนงานดานผสงอายไดรบการจดอยในลำดบ

สำคญและไดรบความสนใจอยางตอเนองไมผนแปรไปตามนโยบายของแตละรฐบาล

2. การแปลงแผนไปสการปฏบตตองดำเนนการอยางเปนรปธรรม เนนการบรณาการจากทก

หนวยงานทกภาคสวนทเกยวของรวมถงองคกรปกครองสวนทองถนเพอสรางความเขาใจทตรงกนและ

รวมแรงรวมใจกนขบเคล อนใหเกดผล โดยมคณะกรรมการผ สงอายแหงชาต และสำนกสงเสรม

และพทกษผสงอาย สำนกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย

เปนแกนหลก

3. การสงเสรมและผลกดนใหองคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชนเขามามบทบาทให

มากขนเปนปจจยทสำคญทจะชวยใหการดำเนนงานตามแผนฯสมฤทธผล

4. เนองจากการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงทางประชากร เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

จงจำเปนอยางยงทตองมการประเมนผลการดำเนนงานตามแผนฯและปรบแผนฯเปนระยะอยางตอเนอง

145สถานการณเดนของผสงอาย ป พ.ศ.2552

7.3 การดแลผสงอายระยะยาว จาก...มตสมชชาผสงอาย...ส มตสมชชาสขภาพ 2

องคการสหประชาชาต (United Nations) ไดระบวา สดสวนการเกอหนน (Support ratio) ของ

ประชากรวยแรงงานทมอายระหวาง15–64ปตอประชากรวยสงอายทมอายตงแต65ปขนไปในทวป

เอเชยเมอปพ.ศ.2543อยท10–16คนตอ1คนและไดคาดการณตอไปในระยะ40ปขางหนาคอ

ในปพ.ศ.2593สดสวนของการเกอหนนจะลดลงมาอยทประมาณ2.7–4.8ตอผสงอาย 1คนยกเวน

แคเพยงประเทศญปนเพยงประเทศเดยวทมจำนวนผสงอายมากทสด ซงสดสวนของการเกอหนนจะลดลง

จาก4ตอ1มาอยท1.4ตอผสงอาย1คนเหตผลสำคญของขอเทจจรงดงกลาวกเนองมาจากภาพรวม

ของประชากรวยแรงงานในแตละประเทศของภมภาคเอเชยนมแนวโนมทจะลดลงอยางตอเนอง ซงทำให

จำนวนประชากรวยแรงงานทเปนกำลงสำคญดานการผลต(Productivity)ทมอยตองรบภาระในการดแล

ผทอยในวยสงอายเพมขน ปรากฏการณดงกลาว ยอมสงผลตอขดความสามารถในดานกำลงการผลต

ของแตละประเทศ ในขณะทงบประมาณสวนหนงของแตละประเทศจะตองถกนำมาใชเปนการเฉพาะ

เพอการดแลกลมประชากรทอยในวยสงอาย

เมอมองยอนกลบมาทประเทศไทยของเรา เชนเดยวกน ขอมลจากสำนกงานสถตแหงชาตได

ระบวา ในระยะ15ปจากนไปหรอภายในปพ.ศ.2568จำนวนผสงอายไทยจะเพมขนจากรอยละ11ไป

เปนรอยละ20หรอประมาณ14.5ลานคนหรอคดเปนประมาณ1ใน5ของประชากรทงประเทศและท

สำคญประชากรสงอายเหลานกมแนวโนมทจะมอายยนยาวขนนนยอมหมายความวาระยะเวลาของการ

ตองอยในภาวะพงพาของผสงอายจะยาวขนดวยเชนกน ปจจบนอายคาดเฉลยของผสงอายชาย อยท

69.5 ป ในขณะทผสงอายหญงอยท 76.3 ป (สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล :

มกราคม 2553) ในขณะทสดสวนของวยแรงงานตอการเกอหนนผสงอายไทยจะลดลงจาก6ตอผสงอาย

1คน ไปเปน 2คนตอผสงอาย 1คน ในปพ.ศ.2573หรอในระยะ 20ป ตอจากนไป (สำนกงานสถต

แหงชาต: 2550)

ตวเลขทเพมขนอยางรวดเรวของจำนวนผสงอายไทยกำลงเปนขอเทจจรงทรฐบาลจำเปนตองให

ความตระหนกและมงแสวงหามาตรการตางๆเพอรบมอกบสถานการณดงกลาว เวทสมชชาผสงอาย

ระดบชาตเปนเวทของแกนนำและเครอขายผสงอายไทยในการนำเสนอประเดนทเปนขอเรยกรองตอ

รฐบาลในปพ.ศ.2552นบเปนปท2ของเวทสมชชาผสงอายระดบชาตซงจดขนเมอวนท7–8เมษายน

2552 โดยสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย สำนกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชนผดอย

โอกาสและผสงอาย ในสงกดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยอาจกลาวไดวา เวท

สมชชาผสงอายระดบชาตนเปนการรวมตวขององคกรภาคเครอขาย และกลมแกนนำผสงอายจาก

ทวประเทศโดยจดขนปละ1ครงมหนวยงานเขารวมทสำคญไดแกสาขาสภาผสงอายแหงประเทศไทย

ทมอยในพนททกจงหวด ชมรมผสงอาย แกนนำผสงอาย องคกรภาครฐ สถาบนการศกษาภาคเอกชน

2 เขยนโดยนางสาวศรวรรณอรณทพยไพฑรยและนางสาวเพญศรแตสวรรณสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย


รวมทงองคกรปกครองสวนทองถน ในป พ.ศ.2552 ทประชมสมชชาผสงอายระดบชาตไดรวมกน

พจารณาและใหขอคดเหนตอประเดน “การดแลผสงอายระยะยาว” ซงไดมการใหนยามของ “การ

ดแลผสงอายระยะยาว”วาหมายถงการดแลทครอบคลมทกมตทงสงคมสขภาพเศรษฐกจและสภาพ

แวดลอมสำหรบผสงอายทประสบภาวะยากลำบากอนเนองมาจากการเจบปวยเรอรงหรอมความพการ

ทพพลภาพชวยเหลอตวเองไดบางสวนหรอไมสามารถชวยเหลอตนเองไดในชวตประจำวนโดยผดแลท

เปนทางการ (บคลากรดานสขภาพและสงคม)และไมเปนทางการ (ครอบครว เพอน เพอนบาน) รวมถง

บรการในครอบครว ชมชน หรอสถานบรการ (เอกสารหลก การพฒนาระบบดแลระยะยาวสำหรบ

ผสงอาย สมชชาสขภาพ 21 หลก 3 16 พฤศจกายน 2552) ซงผลจากเวทสมชชาผสงอายระดบชาต

ครงท2นไดนำมาสขอเสนอการดแลผสงอายซงประกอบดวย

1. การสงเสรมใหผสงอายมการชวยเหลอตนเองใหมากทสดและยาวนานทสด

1.1สงเสรมใหผสงอายสามารถมรายไดพอเพยงแกความจำเปนในการดำรงชพ

1.2สงเสรมใหผสงอายมการดแลสขภาพทงรางกายและจตใจ

1.3สงเสรมการรวมกลมของผสงอายและชมรมผสงอายใหมความเขมแขง

1.4สงเสรมใหสถาบนศาสนามบทบาทในการดแลจตใจของผสงอาย

2. การสงเสรมการดแลผสงอายทบาน

2.1 เสรมสรางศกยภาพของครอบครวและผดแลใหมความรและสามารถดแลผสงอายไดอยางม

คณภาพ

2.2การจดใหมบรการเยยมบานเชนการดแลผสงอายทบาน(HomeCare)

2.3การดแลสขภาพทบาน(HomeHealthCare)

2.4การดแลสวนบคคล ( Personal Care ) โดยเจาหนาทสาธารณสขนกสงคมสงเคราะห และ

อาสาสมครผดแล

2.5 ปรบปรงสงแวดลอม ทอยอาศย และจดหากายอปกรณและอปกรณการดแลทจำเปนใหแก

ผสงอาย

3. การสงเสรมการดแลผสงอายในชมชน

3.1จดใหมสถานบรการผสงอายขนในชมชน

3.2 จดใหมนกสงคมสงเคราะหเปนผจดการรายกรณ (Case Manager) และเปนผบรหารงาน

สวสดการในชมชน

3.3จดใหมยานพาหนะรบสงผสงอายทเจบไขไดปวยไปยงสถานบรการสขภาพ

3.4ทบทวนกฎหมายและระเบยบใหองคกรปกครองสวนทองถนจดสรรงบประมาณสำหรบผสงอาย

โดยเฉพาะ

3.5จดใหมสถานทในชมชนสำหรบผสงอายเพอดแลผสงอายครบวงจร

3.6จดใหมระบบขอมลผสงอายในชมชน


4. การดแลผสงอายในสถานบรการ

4.1 กำหนดนโยบายทชดเจนในการสงเสรมใหหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน และทองถน

ดำเนนการจดตงสถานบรการหรอหนวยงานใหบรการดแลผสงอายใหครอบคลม

4.2กำหนดองคกรในการดแลและรบขนทะเบยนสถานบรการดแลผสงอาย

4.3กำกบและควบคมดแลโรงเรยนและสถานดแลผสงอายใหมมาตรฐาน

4.4 สงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ หรอองคกรภาคเอกชน จดใหมบรการดแล

ระยะยาวสำหรบผสงอายในเขตพนทรบผดชอบ

4.5 กำหนดมาตรฐานการดแลผ สงอายในระดบชาต ตลอดจนมการบรณาการการดแล

(IntegrationofCare)ทงดานสงคมและสขภาพในสถานบรการ

4.6 จดใหมการแบงกลมผพกอาศยตามระดบความตองการการดแล ( Level of Care ) เพอให

สอดคลองกบประเภทสถานบรการ

5. ผดแลผสงอาย

5.1จดทำแผนสนบสนนการผลตและฝกอบรมกำลงคนทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการ

ใหเพยงพอทงจำนวนคณภาพและการกระจาย

5.2 วางแผนการจดการกำลงคนอยางเชอมโยงระหวางกำลงคนทางการ เชน แพทย พยาบาล

เจาหนาทสาธารณสข รวมทงกำกบดแลโรงเรยนสอนดแลผสงอายใหมมาตรฐาน และกำลงคนไมเปน

ทางการไดแกบคคลในครอบครวอาสาสมครและผดแลผสงอาย

5.3จดใหมผชวยดแลผสงอายทบานและในชมชน

โดยในเวลาตอมาเมอเดอนพฤษภาคม2553คณะกรรมการผสงอายแหงชาตทมนายกรฐมนตร

เปนประธาน ไดมมตเหนชอบใหมการกำหนดและมอบหมายใหหนวยงานตางๆ อาท กรงเทพมหานคร,

องคกรปกครองสวนทองถน (อบต./เทศบาล), สำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, กระทรวงแรงงาน,

กระทรวงศกษาธการ เปนตน เปนหนวยงานทรวมรบผดชอบโดยใหความสนบสนนและรวมขบเคลอน

การดำเนนงานตามขอเสนอดงกลาวใหเกดผลเปนรปธรรม โดยมกระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษยรวมกบกระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานเจาภาพหลก

อยางไรกตามประเดน“การดแลผสงอายระยะยาว” เปนประเดนทไดรบความสนใจและกำลง

กลายเปนขอกงวลรวมกนโดยเฉพาะในแวดวงของผปฏบตงานเก ยวของกบผ สงอาย นกวชาการ

ผเชยวชาญทงทางดานสขภาพ เศรษฐกจและสงคม งานวจยหลายชนไดใหความสำคญประเดนโจทย

ของการวจยไปทการพยายามคนหาคำตอบใหแกสงคมไทย เมอตองเผชญกบสถานการณของการ

เปลยนผานเขาสการเปนสงคมผสงอายอยางเตมรปแบบ (Aged Socity) ในระยะเวลาเพยงกวาทศวรรษ

ขางหนาน โดยเฉพาะในประเดนทเชยมโยงกบขดความสามารถของระบบดแลผสงอายระยะยาวทม

ครอบครวเปนหนวยรองรบพนฐาน รวมไปจนถงกาวตอไปของการเตรยมการดแลผสงอายระยะยาวใน

สถาบน หรอสถานดแลผสงอายระยะยาว (Nursing Home) ซงกำลงเปนทงความตองการและความจำเปน

หรออาจจะกำลงกลายเปนคำตอบของสงคมไทยทยากจะหลกเลยงได แมวาผลจากการศกษาของ


3 เอกสารสมชชาสขภาพ2/หลก3

รศ.ดร.วรเวศม สวรรณรดา คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยจะระบวา ผสงอายไทยสวน

ใหญยงคงปรารถนาทจะใหครอบครวเปนผทำหนาทใหการดแลระยะยาวแกผสงอายกตาม (ระบบการ

ดแลระยะยาวเพอเสรมสรางความมนคงเพอวยสงอาย : 2552)

ความพยายามตอเนองทฝายราชการไดมการดำเนนการเพอเรงใหประเดน “การดแลผสงอาย

ระยะยาว” ทเปนมตจากเวทสมชชาผสงอายระดบชาต ปพ.ศ.2552 น มการเคลอนไหวตอไปในเชง

นโยบายกคอ เมอเดอนกรกฎาคม 2552 ทผานมา มตคณะกรรมการผสงอายแหงชาต ไดเหนชอบใหม

การแตงตง “คณะอนกรรมการเพอผลกดนและขบเคลอนประเดนการดแลผสงอายระยะยาว”

โดยนายกรฐมนตรไดมอบหมายใหกระทรวงสาธารณสขรบเปนเจาภาพหลกมองคประกอบของหนวย

งานทเกยวของกวา 20หนวยงานเขารวมเปนอนกรรมการ โดยคาดหวงทจะใหคณะอนกรรมการชดนทำ

หนาทเปนกลไกหลกในการขบเคลอนทศทางเชงนโยบาย ควบคไปกบการระดมความรวมมอจากภาค

สวนตางๆทเกยวของ เพอใหประเดนเรองการดแลผสงอายระยะยาว นำไปสการศกษา วเคราะห และ

ระดมองคความรรวมกน เพอกำหนดทางเลอกทเหมาะสมและเปนรปธรรมทสนองตอบความตองการ

และความจำเปนในเรองการดแลผสงอายระยะยาว

ในเวลาตอมาเพอเนนยำใหกระแส“การดแลผสงอายระยะยาว”ยงอยในความสนใจและเปน

ประเดนหลกทตองมการผลกดนทศทางนโยบายเพอรองรบสงคมผสงอายไทยซงกำลงเคลอนจากการ

เปนสงคมผสงอายระยะตน (Aging Society) สการเปนสงคมผสงอายอยางเตมรปแบบ (Aged Society)

ดงนนประเดนเรอง“การดแลผสงอายระยะยาว”จงไดถกนำเสนออกครงในหวขอของการประชมสมชชา

สขภาพ ครงท 2 ทจดขนโดยคณะกรรมการสขภาพแหงชาต เมอกลางเดอน ธนวาคม 2552 ทผานมา

เชนเดยวกน

มตสมชชาสขภาพครงท 2 ในสวนทเกยวของกบการดแลผสงอายระยะยาว ไดนำเสนอ “การ

พฒนาระบบการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพง”ไวอยางนาสนใจดงน

การพฒนาระบบการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพง

สมชชาสขภาพแหงชาตครงทสองไดพจารณารายงานเรอง การพฒนาระบบการดแลระยะยาว

สำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพง3

ตระหนกด วาประเทศไทยกำลงกาวเขาสการเปนสงคมสงอายอยางเตมตว ผสงอายจำนวนไม

นอยตองเผชญกบปญหาการเจบปวยดวยโรคเรอรงและตองประสบกบภาวะทพพลภาพหรอพการ และ

จำเปนตองพงพาผอนเพมขน การใชมาตรการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคสำหรบประชากรกอนวย

สงอายและวยสงอายทกคนจะทำใหเปนผสงอายทมสขภาพด ชวยลดความทพพลภาพซำซอนและชะลอ

ภาวะพงพงได

เปนกงวล ตอการลดลงอยางรวดเรวของจำนวนผทมาเปนผดแล และศกยภาพของครอบครวใน

การดแลผสงอาย ประชากรวยแรงงานตองรบภาระทหนกขนในการดแลเกอหนนผสงอาย ทำใหคณภาพ


ชวตของผสงอายและวยแรงงานดอยลง ผสงอายทอยในสภาพทพพลภาพหรอพการขาดผดแลหรอขาด

การชวยเหลอจากชมชน หรอเขาไมถงบรการสาธารณะจะเปนกลมเสยง (เปราะบาง) ทนาหวงใยเปน

อยางมาก

รบทราบ วาสวนกลางและทองถนรวมทงชมชนบางแหงรเรมการจดบรการดแลผสงอายระยะ

ยาวในครอบครวและชมชน เชน มอาสาสมครดแลผสงอายหรอเพอนผสงอายทยงแขงแรงไปเยยมเยยน

ชวยเหลอมพยาบาลจากหนวยบรการสขภาพปฐมภมเขาไปดแลผสงอายทลกขนจากเตยงไมได เปนตน

แตมปญหาการดำเนนงานยงไมเปนระบบทเหมาะสม ยงขาดการบรณาการการดแลดานสขภาพและ

สงคมบคลากรไมเพยงพอผดแลขาดความรในการดแลและขาดระบบสนบสนนทชดเจน

เหนดวย วามความจำเปนเรงดวนทตองจดใหมการดแลระยะยาว ผสงอายทมภาวะพงพงควร

ไดรบการดแลทบานหรอในชมชน โดยภาคประชาสงคม เชน การมชมรมผสงอายทเขมแขงเปนแกนนำ

สนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนหนวยงานทใกลชดกบครอบครว ชมชนและมศกยภาพท

จะจดการดแล ควรพฒนาระบบการดแลผสงอายทชวยตวเองไมไดทบาน โดยองคกรปกครองสวนทอง

ถนสนบสนนงบประมาณสำหรบการใชชวตประจำวน จดหาอปกรณการฟนฟ คาเดนทาง ปรบปรงสง

แวดลอมทอยอาศย รวมทงพฒนาระบบทเชอมตอกบการดแลในสถาบนสำหรบผสงอายทตองการ

การดแลในระดบทสงขน โดยมการพฒนากลไกและมาตรฐานการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยใน

ภาวะพงพงหรอพการในสถาบนทงภาครฐและภาคเอกชน

จงมมตดงตอไปน

1. เหนชอบในหลกการวา รฐมหนาทจดการดแล ผสงอายททอยในภาวะพงพง และใหการ

รบรองหลกการการดแลระยะยาวสำหรบผสงอายในประเทศไทยเปนการดแลโดยใชครอบครวและชมชน

เปนฐานหลก โดยมการดแลในสถานบรการดแลผสงอายทงภาครฐและเอกชนจะเปนสวนสนบสนนใหม

บทบาททเชอมโยงและสนบสนนกนอยางใกลชด ไมแยกสวนจากกน และขอใหรฐบาลกำหนดนโยบาย

การดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพงเปนวาระแหงชาต

2ขอใหองคกรปกครองสวนทองถน

2.1 เปนเจาภาพประสานหนวยงานระดบทองถน เพอจดตงคณะกรรมการพฒนาระบบ

การดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพงในชมชน โดยใหมผสงอายเปนกรรมการอยดวยใน

สดสวนไมนอยกวา1 ใน4ของจำนวนกรรมการและใหมผรบผดชอบโดยตรงพรอมทงระบภารกจการ

ดแลระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพง ในการจดทำเทศบญญต ขอบญญตทองถน แผน

พฒนาทองถน 3 ป และแผนพฒนาทองถนประจำป รวมทงใหจดทำแผนพฒนาบคลากรทรบผดชอบ

การดแลผสงอายระยะยาวขององคกรปกครองสวนทองถน

2.2 จดทำฐานขอมลผสงอายใหครอบคลมโดยแบงประเภทตามกลมภาวะพงพงในทก

ตำบล/ทองท

2.3สนบสนนคาอปโภคบรโภคปรบปรงสภาพแวดลอมทอยอาศยรวมทงสงเสรมอาชพ

หรอพจารณาจดสวสดการสงคมใหกบครอบครวทดแลผสงอายทอยในภาวะพงพง


2.4 จดใหมศนยดแลผสงอายกลางวน ศนยดแลพกพงและฟนฟสำหรบผสงอายใน

ชมชนตามความตองการของพนท

2.5 สงเสรม สนบสนนใหเกดอาสาสมครชมชนดแลผสงอายทอยในภาวะพงพงใน

ชมชน

2.6 ตองจดใหภาคประชาสงคม โดยเฉพาะอยางยงชมรมผสงอาย สาขาสภาผสงอาย

ภาคสมชชาสขภาพ มสวนรวมในการผลกดนนโยบายทองถน ดานการดแลระยะยาวสำหรบผสงอาย

รวมทงการจดทำเปนเทศบญญตและขอบญญตทองถนตลอดจนการตรวจสอบตดตามประเมนผล

3. ขอใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย รวมกบกระทรวงมหาดไทย

กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงคมนาคม

กระทรวงเกษตรและสหกรณองคกรวชาชพและภาคเครอขายทเกยวของ

3.1 พจารณาปรบปรงเพมเบยยงชพของผสงอายทอยในภาวะพงพงจากอตราของผสง

อายทวไปทงนไมตำกวาเสนความยากจน

3.2 รวมกนพฒนาศกยภาพองคกรปกครองสวนทองถนโดยใหความรตางๆ เชน เรอง

การดแลสขภาพผสงอาย การจดการดแล การพฒนาบคลากร งบประมาณใหสามารถจดบรการดแล

ระยะยาวสำหรบผสงอายทอยในภาวะพงพงในครอบครวและชมชน

3.3 ใหสถานดแลผสงอายระยะยาวทตองการบรการทางการแพทย/การพยาบาลขน

ทะเบยนกบกองการประกอบโรคศลปะเพอการกำกบการดแลใหไดตามมาตรฐาน

3.4 สงเสรม สนบสนนการฝกอบรมความรและทกษะ และสรางจตสำนกในการดแลผ

สงอายทงดานสขภาพ เศรษฐกจและสงคมใหแกญาตและบคลากรกลมทไมใชวชาชพ เชนอาสาสมคร

สมาชกชมรมผสงอาย เปนตน สวนผดแลทไดรบการวาจางไดรบการพฒนาใหปฏบตงานภายใตการ

กำกบดแลขององคกรวชาชพนนๆ

3.5 จดใหมบคลากรท จะทำหนาท เปนผ จ ดการการบรการดแลระยะยาว (Care

manager)โดยคำนงถงความแตกตางและความตองการทหลากหลาย

3.6 สนบสนนใหหนวยบรการสขภาพปฐมภมดำเนนการดแลสขภาพฟนฟสภาพผสง

อายทบานสนบสนนอปกรณการแพทยทจำเปนรวมทงบรการเคลอนยายผปวยเมอจำเปน

3.7 พฒนาศนยพฒนาการจดสวสดการผสงอายใหจดบรการการดแลระยะยาว ทง

บรการดานสขภาพและสงคมใหมมาตรฐานโดยคำนงถงความแตกตางระหวางเพศเพอเปนศนยสาธต

ใหกบองคกรปกครองสวนทองถนไดเรยนรและขยายผล

3.8ศกษาผลกระทบจากนโยบายหรอมาตรการทเกยวของกบผสงอายทอยในภาวะพงพง

4.ขอใหกระทรวงศกษาธการรวมกบกระทรวงสาธารณสขและองคกรปกครองสวนทองถนผลต

และธำรงรกษาบคลากรวชาชพทเกยวของ ไดแก นกกายภาพบำบด นกอาชวบำบด พยาบาลดานเวช

ปฏบตชมชน พยาบาลดานผสงอาย แพทยผเชยวชาญดานผสงอาย นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา

และบคลากรระดบผชวยวชาชพ


5.ขอใหสถานศกษาทกระดบจดใหมหลกสตรดานการดแลผสงอาย

6.ขอใหกระทรวงสาธารณสขสภาการพยาบาลกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษยและกระทรวงมหาดไทยรวมกนจดทำมาตรฐานและกลไกระดบชาตในการดแลผสงอายทอยใน

ภาวะพงพง แบบมสวนรวมจากชมชน ทองถนและผสงอาย ตลอดจนการกำกบมาตรฐานดงกลาวให

ครอบคลมทงภาครฐและภาคเอกชน

7. ขอใหเลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาตรายงานความกาวหนาตอสมชชาสขภาพแหง

ชาตครงท4

จากมตสมชชาสขภาพทเกยวของกบการดแลผสงอายระยะยาวดงกลาวขางตนนจะเหนไดวาม

การขอใหหนวยงานหลกๆเขารวมมบทบาทโดยตรงในการรบผดชอบบรหารจดการและการขยายบทบาท

ภารกจเพอเตรยมการในเรองการจดบรการดแลผสงอายระยะยาวอาทกระทรวงสาธารณสขกระทรวง

มหาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน และกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

เปนตน ซงขอเสนอมตสมชชาสขภาพดงกลาว ในเรองของหนวยงานรบผดชอบหลกและหนวยงานท

เกยวของนนตางกมความสอดคลองกบขอเสนอของสมชชาผสงอายระดบชาตครงท2

อยางไรกตามโดยทสถานการณ “สงคมผสงอาย” กำลงเปนทงขอเทจจรงและวกฤตของสงคม

ไทยในวนขางหนาททกภาคสวนตางกใหความสนใจและเรมมองเหนผลกระทบ โดยเฉพาะผลกระทบใน

ระยะยาวไมวาจะเปนในเรองของภาคการผลต การออมและการลงทนในเศรษฐกจมหภาค การจดใหม

บรการดานสขภาพและบรการสวสดการสงคมเพอรองรบจำนวนผสงอายทกำลงเพมสดสวนเขามาแทนท

ประชากรวยเดกและวยทำงานอยางสมำเสมอและตอเนอง ตลอดจนความปรารถนาดและความพยายาม

ของหนวยงานตางๆทไดจดใหมสงอำนวยความสะดวก และสาธารณปโภคทเปนมตรและเออประโยชน

ตอการเขาถงและการใชบรการไดอยางเหมาะสมและปลอดภยสำหรบผทอยในวยสงอาย ฯลฯ ความ

ตระหนกและขอหวงใยตางๆดงกลาวลวนเปนเงอนไขสำคญในการเขามาชวยกนสนบสนนและชวยเพม

ความเขมขนความรวมมอระหวางผมสวนเกยวของจากทกภาคสวน ในการเขามารวมกนคด รวมกน

ระดมสมองและแบงปนความร ประสบการณ ตลอดจนรวมกนนำเสนอแนวทางหรอรปธรรมทสามารถ

เปนตนแบบทเหมาะสมสำหรบสงคมไทยในการดแลผสงอายระยะยาวทงผสงอายทอาศยอยในเขตเมอง

และผสงอายทอาศยอยในชนบท ผสงอายทมฐานะทางเศรษฐกจระดบปานกลางขนไปและผสงอายทม

ฐานะยากจน หรอแมกระทงการนำเสนอรปแบบหรอบรการ เพอการดแลผสงอายระยะยาวทมความ

แตกตางหลากหลาย สำหรบผสงอายทยงมสขภาพแขงแรงสามารถพงพาตนเองไดและผสงอายทจำเปน

ตองพงพาบคคลอนหรอตองไดรบการดแลชวยเหลอในการปฏบตกจวตรประจำวน รวมไปจนถงความ

พยายามของหนวยงานทเกยวของทจะกำหนดใหมมาตรฐานของบรการ การกำกบดแล รวมทงการ

ควบคมคณภาพของบรการดแลระยะยาว

อาจกลาวไดวา ขณะนนบเปนโอกาสทคอนขางจะเหมาะสมสำหรบความพยายามทจะผลกดน

นโยบายดานการดแลผสงอายระยะยาวใหปรากฏทศทางหรอแนวปฏบตทชดเจนได เนองจากเปนท

ประจกษแลววา รฐบาลปจจบนเปนรฐบาลทเหนความสำคญในเรองการดแลคณภาพชวตผสงอาย โดย


เฉพาะในเรองสวสดการดานรายไดในวยสงอาย ประจกษชดจากนโยบายการจายเบยยงชพเพอชวย

เหลอเปนเงนคาครองชพใหแกผสงอายรายละ 500 บาท/เดอน รวมทงควรรเรมใหเงนชวยเหลอเปนคา

จดการศพแกผสงอายทเสยชวตทกรายๆละ 2,000 บาท เพอชวยแบงเบาภาระคาใชจายสำหรบจดการ

ศพผสงอายทเสยชวตใหแกครอบครวผสงอาย นอกจากนรฐบาลโดยกระทรวงการคลงกำลงอยระหวาง

การเตรยมการจดตงกองทนการออมแหงชาต เพอใหกองทนดงกลาวเปนอกทางเลอกหนงสำหรบ

ประชาชนทอยในวยทำงาน เพอใหมวนยดานการออมเงนโดยรฐบาลรวมจายเงนสมทบทงนเพอให

ประชาชนทกคนมรายไดทเพยงพอสำหรบการใชจายเมอกาวเขาสวยสงอาย

ถงแมวา “การดแลผสงอายระยะยาว” อาจจะไมใชประเดนเรงดวน แตกเปนประเดนทม

ความจำเปนจะตองมการเตรยมการอยางรอบดานและจรงจง เพอรองรบสถานการณผสงอายในระยะ 5 ป

หรอ10ปขางหนาถดจากนไปทงในมตของนโยบายและการจดใหมบรการตางๆเนองจากจำนวนตวเลข

ของผสงอายไทยทกำลงเพมขนอยางสะสมและรวดเรวในขณะน จะเปนเครองบงชใหทกภาคสวนโดย

เฉพาะหนวยงานหลกทมบทบาท หนาทและความรบผดชอบโดยตรงดานผสงอาย ไดแกกระทรวง

สาธารณสข, กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และองคกรปกครองสวนทองถน จะ

ตองรบทบทวนภารกจของตนเอง เพอรองรบประเดนทเปนขอมตจากสมชชาผสงอายและสมชชาสขภาพ

ดงกลาวทงในเรองขององคความร ขดความสามารถรวมทงบทบาทหนาทของบคลากรทเกยวของรวม

ทงมาตรการทางกฎหมายหรอกฎระเบยบขอบงคบตางๆ รวมไปจนถงการบรณาการความรวมมอกน

อยางจรงจงในการรวมกนศกษาวเคราะหและวางแผนรวมกนทงในเรองของงบประมาณและโครงสราง

ของบรการตางๆทจำเปนจะตองจดใหมขน รวมทงการจดลำดบความสำคญของแนวทางหรอมาตรการ

ตางๆอยางรอบดาน ทงนเพอใหครอบคลมมตตางๆของนยามความหมาย “การดแลผสงอายระยะ

ยาว” ไดอยางคลอบคลม รวมทงสามารถเออประโยชนใหสงคมไทยมความพรอมดานการดแลผสงอาย

ระยะยาวเมอตองเปลยนผานเขาสการเปน“สงคมผสงอายอยางเตมรปแบบ”ในไมชาน


7.4 สถานการณผสงอายในรอบป พ.ศ.2552 จากสอสงพมพและสอออนไลน 4

จากการรวบรวมขอมลขาวทเกยวของกบผสงอายในรอบป 2552 โดยมลนธสถาบนวจยและ

พฒนาผสงอายไทยซงไดมการนำเสนอผานสอสงพมพประเภทหนงสอพมพรายวนรายสปดาหรวมถง

สอออนไลน ทเรมมบทบาทสำคญในการกระจายขาวสารไดรวดเรว เขาถงงาย และนำเสนอประเดนได

หลากหลายกวาในรปแบบหนงสอพมพออนไลน(เฉพาะภาษาไทยเทานน) รวมทงสน 35 แหลงทมา โดย

พบประเดนขาวผสงวยเปนจำนวนรวมถง1,099ขาว5สามารถจำแนกจำนวนขาวเปนรายเดอนในรอบป

ไดดงน

4 เขยนโดยนายศรนตยศรอาภรณ5 ในจำนวนน นบรวมขาวซำทเปนเรองเดยวกนแตถกนำเสนอผานหนงสอพมพ และหนงสอพมพออนไลนหลายฉบบคนควาจากNewsCenter

แผนภมท 7.1 ขาวผสงอายในรอบปพ.ศ.2552จำแนกเปนรายเดอน

จำนวนขาวผสงอาย

ม.ค. พ.ค. ก.ย.ม.ค. ก.ค. พ.ย.ก.พ. ม.ย. ต.ค.เม.ย. ส.ค. ธ.ค.เดอน

87

63

72

119

126 123

111

93

58

9479

74

เมอพจารณาการนำเสนอขาวผสงอายผานสอหนงสอพมพ และหนงสอพมพออนไลนในรอบป

พ.ศ.2552จะเหนไดวาในชวงเดอนทมวนสำคญเกยวกบผสงอายไดแก เดอนเมษายน-พฤษภาคมซงม

วนสงกรานต (วนครอบครว และวนผสงอายแหงชาต) ยอมจะมขาวผสงอายออกมามากกวาชวงอนๆ

เดอนเมษายนม119ขาวและเดอนพฤษภาคมม126ขาวโดยเฉพาะขาวกจกรรมผสงอายและเปนชวง

ทรฐบาลไดเรมจายเบยยงชพถวนหนา500บาทใหกบผสงอายนบตงแตเดอนเมษายน2552เปนตนไป

อกดวย

ขาวผสงอายจะถกนำเสนอมากอกชวง คอ เดอนกนยายน-ตลาคม ซงเปนชวงเกษยณอาย

ราชการ มคนกลมหนงทกาวออกจากตลาดแรงงาน จำเปนตองปรบเปลยนการใชชวตในรปแบบใหมท

สอดคลองเหมาะสมกบวยสงอาย ในเดอนกนยายนม 123 ขาว และเดอนตลาคมม 111 ขาว โดยเปน

ขาวประเภทเตรยมความพรอมเขาสวยสงอายการบรการขอมลขาวสารความรดานการดแลสขภาพ


7.4.1 ประเภทขาว และสถานการณผสงอาย

ภาพรวมการนำเสนอประเดนขาวและรายละเอยดทนาสนใจเกยวกบผสงวยในป พ.ศ.2552

สามารถจดแบงประเภทขาวออกไดเปน6กลมดงน

กลมท 1 เปนขาวทเกยวกบสถตผสงอายในประเทศไทย

สอมวลชนไดนำเสนอขาวตวเลขสถตขอมลประชากรไทยทมการปรบปรงใหเปนปจจบน และ

เผยแพรผลสำรวจ อางถงสถตจำนวนผสงอายทเพมขนอยางรวดเรว ตลอดจนสถตอตราการพงพงคนวย

แรงงานของผสงอาย ตองการกระตนใหภาครฐและหนวยงานทเกยวของตระหนกถงการเปน “สงคมผสง

อาย” ของสงคมไทยในปจจบนแลว โดยทกฝายจะตองพรอมและมมาตรการรบมอกบสถานการณดง

กลาวในทกระดบ

ในชวงตนเดอนเมษายนซงเปนเดอนทมวนผสงอายแหงชาตและวนครอบครวมการเปดประชม

สมชชาผสงอายระดบชาตปพ.ศ.2552 เรองการดแลผสงอายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย(พ.ม.)ไดอางองขอมลจากกรมการปกครองลาสดระบวาประเทศไทยมประชากร63.4ลานคน

เปนประชากรสงอายประมาณ 7.2 ลานคน หรอรอยละ 11.3 ของประชากรทงประเทศ (Press Release,

7เม.ย.2552)

อนง พ.ม.ยงระบถงการคาดการณในป พ.ศ.2565 วาจะมจำนวนผสงอายในสงคมไทยถง

18 เปอรเซนต ไมเพยงเทานน การเพมของประชากรสงอายของประเทศไทยยงมอตราการเพมอยาง

รวดเรวโดยเพมเปน2เทาในระยะเวลา30ป(เวบไซตไทยโพสต,19พ.ค.และสยามรฐ,20พ.ค.2552)

ขณะทสำนกงานสถตแหงชาตเปดเผยผลสำรวจจำนวนประชากรสงอาย ป พ.ศ.2551 มจำนวน

ถงรอยละ 11.2 ของประชากรทวประเทศ ขณะทมคนวยทำงานหรอผมอายระหวาง 15-59ป อยรอยละ

67.4สะทอนวาคนวยทำงานทกๆ 67คนตองแบกภาระตอสผสงอาย 11คนหรอในอตราสวนประมาณ

7:1(มตชน,10เม.ย.2552)

นอกจากนจากขอมลสถตความคดเหนของประชาชนเกยวกบการเตรยมตวเพอเขาสวยสงอาย

และการตระหนกเหนคณคาของผสงอายปพ.ศ.2552ทสำนกงานสถตแหงชาตไดทำการสำรวจประเมน

วาในอก 10 ปขางหนา ประชาชนสวนใหญถงรอยละ 68.5 ตระหนกดวาจำนวนผสงอายจะเพมขนมาก

ประชาชนรอยละ89.7 เหนวาควรเตรยมการเพอวยสงอายอยางไรกตามรอยละ76.0คาดหวงจะพงพา

บตรเมอยามสงอาย โดยรอยละ 32.9 เหนวาแหลงเงนทจะเปนหลกประกนสำคญในการเลยงดยามสง

อายมาจากบตรเปนอนดบตน(ผจดการรายวน,29ม.ย.2552)

พรอมกนนนมขอมลรายงานฉบบใหมขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour

Organization : ILO) เรอง “งานทมคณคาของแรงงานสงอายในประเทศไทย” ชใหเหนวา โครงสราง

ประชากรของประเทศไทยกำลงกาวสการเปนประชากรสงอายอยางรวดเรวกวาประเทศอนๆ ในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต รองจากประเทศสงคโปร ซงจะมผลกระทบตอผลตภาพและการพฒนาทางเศรษฐกจ

และสงคมของประเทศ(เวบไซตมตชน,13เม.ย.2552)


โดยILOยงประมาณการวาภายในเวลาประมาณ20ปหรอพ.ศ.2571สดสวนประชากรวยสง

อายตอประชากรรวมจะเพมขน2เทาโดยเพมจากรอยละ10.55เปนรอยละ20.22และอตราการพงพง

ของผสงอายกจะเพมขน2เทาเชนกนคอจากรอยละ15.70เปนรอยละ31.88แสดงใหเหนถงกลมผสง

อายทอาจจะไมไดรบการดแลจากครอบครวมแนวโนมเพมมากขน(PressRelease,3พ.ย.2552)

ชวงปลายปพ.ศ.2552มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย(มส.ผส.)เปดผลจากประมาณ

การวาปพ.ศ.2568ประชากรผสงอายทมอาย60ปขนไปของไทยจะเพมสงขนอยทประมาณ14.5ลาน

คนหรอคดเปนรอยละ20ของประชากรทงประเทศพบวาผสงอายวยปลายหรอทมอาย80ปขนไปเพม

ขนอยางตอเนองจากรอยละ10ในปจจบนเปนรอยละ12ในปพ.ศ.2573

อยางไรกตามปจจบนพบวา เครอขายการดแลผสงอาย อาท ลกหลานวยแรงงาน ทดแลผสง

อายมจำนวนลดลงมากเดมประมาณการไววา6คนดแลผสงอายทมอายตงแต60ปขนไป1คนจะลด

เหลอ 2 คน ตอผสงอาย 1 คน ในป 2573 และปจจบนมผสงอายทอาศยอยคนเดยว สงถงรอยละ 7.5

(เวบไซตคมชดลก,14ธ.ค.และไทยโพสต,16ธ.ค.2552)

ทงนในภาพรวมการนำเสนอขาวสถตผสงอาย สวนใหญมทมาจากหนวยงานทเกยวของกบการ

ดแลผสงอาย อาทเชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงสาธารณสข

ตลอดจนนกวชาการ และองคกรสาธาณประโยชน เชน มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

(มส.ผส.)ทนำขอมลจากสำนกงานสถตแหงชาต และสำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตมาใชเปนหลก

กลมท 2 เปนขาวเกยวกบนโยบายผสงอาย

ขาวนโยบายผสงอายสวนใหญมทมาจากนกการเมองทองถนและนกการเมองระดบชาต ทงจาก

ฝายสนบสนนนโยบายรฐบาลและฝายขวการเมองตรงขาม ระหวางทสถานการณทางการเมองยงคง

ความขดแยงแบงฝกฝาย และเกดการชมนมยดเยอของคนในอกกลมหนง แตรฐบาลภายใตการนำของ

นายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตรกยงดำเนนการบรหารงานตามนโยบายทไดวางไว โดยเฉพาะท

เก ยวของกบการจดสวสดการใหกบผสงอาย พรอมไปกบกระบวนการถายโอนอำนาจใหกบองคกร

ปกครองสวนทองถนทบางสวนมความพรอมดำเนนนโยบายและใหความสำคญกบผสงอายทเพมจำนวน

มากขน นอกจากนยงเหนถงบทบาทขององคกรวชาการ(นกวชาการในมหาวทยาลย) และองคกร

สาธารณประโยชน เชน มลนธสถาบนวจยเพอพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.) ซงออกมาขบเคลอนเสนอ

แนะเชงนโยบายใหเกดผลเปนรปธรรม

ดานขอเสนอนโยบายจากองคกรวชาการและองคกรสาธารณประโยชนยงคงบทบาทในการขบ

เคลอนผลกดนใหเกดนโยบายดานหลกประกนรายไดสำหรบผสงอาย ทงในสวนของการเพมรายไดเพอ

ใหเพยงพอตอการยงชพการสงเสรมการออมและระบบบำนาญซงมการนำเสนอขาวอยางตอเนอง

ตนเดอนมกราคม ผศ.ดร.วรเวศน สวรรณระดา คณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

เสนองานวจยเรอง “แบบจำลองสำหรบคาดการณความยงยนทางการคลงของระบบบำนาญทดำเนน


การในระดบกองทนชมชน” โดยการสนบสนนของมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.)

และสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ศกษาความเปนไปไดในการตงกองทน

สวสดการในชมชนทมการจายบำนาญใหกบผสงอาย จากการศกษาวเคราะหแลวพบวา ในระยะยาว

กองทนสวสดการชมชนทบรหารจดการบำนาญกนเองในรปแบบทเปนอยนจะไมมความยงยน จงเสนอ

แนะใหภาครฐวางรากฐานผลกดนระบบบำนาญแหงชาตใหเกดขน(เวบไซตไทยรฐ,7ม.ค.2552)

สวนความเหนจากผศ.ดร.จตต มงคลชยอรญญา คณบดคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร ระบ นโยบายการจายเบยยงชพผสงอาย 60 ปขนไปทกคนมความเสยงสง เพราะใชเงน

มหาศาลรฐจะหาเงนทไหนมาจายอยางตอเนองขณะทประเทศไทยมผสงอายมากขนตองคดระบบการ

ออมเพอการชราภาพรวมทงเชอมโยงกบระบบสวสดการชมชน(เวบไซตไทยรฐ,6ก.พ.2552)

ตอมาในเดอนมนาคม มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย(มส.ผส.)ไดจดเวทระดมความ

คดเหนเชงนโยบายเรอง “การออกแบบระบบบำนาญแหงชาต” ทศนยประชมสถาบนวจยจฬาภรณ ม

ดร.อมมาร สยามวาลา นกวชาการเกยรตคณ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) เปน

ประธานไดสรปกรอบการจดตงกองทนบำนาญแหงชาต (กบช.) เสนอใหคณะอนกรรมการผลกดนระบบ

การออมแหงชาตเปนผพจารณา กอนเสนอคณะกรรมการผสงอายแหงชาตซงมนายกรฐมนตรเปน

ประธานผลกดนเปนนโยบายตอไป(เวบไซตกรงเทพธรกจ,11ม.ค.2552)

ทงนในชวงตนเดอนเมษายน มการจดประชมสมชชาผสงอายระดบชาต ป พ.ศ.2552 น.พ.วชย

โชคววฒน ประธานสภาผสงอายแหงประเทศไทย และเปนรองประธานคณะกรรมการผสงอายแหงชาต

(กผส.)คนท2เปดเผยมตทประชมตอผลสรปเรอง“การดแลระยะยาวสำหรบผสงอาย”5ขอทเสนอตอ

ภาครฐประกอบดวย 1) สงเสรมใหผสงอายชวยเหลอตนเองใหมากทสดและยาวนานทสด 2) สงเสรมดแล

ผสงอายทบาน 3) สงเสรมการดแลผสงอายในชมชน 4) สงเสรมการดแลผสงอายในสถานบรการ และ

5)สงเสรมผดแลผสงอายโดยจดทำแผนสนบสนนการผลตและฝกอบรมกำลงคน(พมพไทย,9เม.ย.2552)

ขณะทรฐบาลเรงประชาสมพนธการจายเบยยงชพผสงอายถวนหนา และกำหนดใหมการเปด

ประเดมเรมการจายเบยผสงอายในวนผสงอายแหงชาต สอมวลชนไดรายงานประเดนเรองหลกประกน

รายไดของผสงอายอยางตอเนอง ทงทมาจากขอเสนอของดร.วรวรรณ ชาญดวยวทย นกวจยจาก

ทดอารไอ เสนอ2แนวทางบงคบการออมเพอเปนหลกประกนรายไดยามชรา รวมทงความเหนจากฝาย

วชาการของ มส.ผส. ยำใหกระทรวงการคลงนำไปพจารณา เพอเรงออกระบบกองทนบำนาญแหงชาต

(โพสตทเดย,8เม.ย.2552และประชาชาตธรกจ,13-15เม.ย.2552)

กระทงทดอารไอเสนอแนวทางจดตงกองทนบำนาญแหงชาต(กบช.) หรอตามทสำนกงาน

เศรษฐกจการคลง (สศค.) กระทรวงการคลง ไดเสนอการจดตงกองทนนเปนตามกรอบแนวทางเดยวกน

โดยใชชอวา“กองทนการออมเพอการชราภาพ(กอช.)”รปแบบคอเปนกองทนภาคบงคบใหแรงงานตง

แต15-60ปจายเงนสะสมเขากองทนเดอนละ100บาทและเปดใหผมกำลงสามารถจายเงนออมเพม

ไดและภายหลงแรงงานจายสะสมเปนเวลาไมนอยกวา10ปรฐจะสมทบใหเดอนละ50บาทสวนสทธ

ประโยชนทไดรบขนกบเงนออมของแตละคน เสนอใหนายกรฐมนตรผลกดนใหเกดเปนนโยบาย(เวบไซต

กรงเทพธรกจ,28เม.ย.2552)


ตอมา สศค. กระทรวงการคลง เหนวาควรผลกดนใหเกดกองทนการออมเพอการชราภาพ

(กอช.) ขนกอนในเบองตน โดยมปรบเปลยนรายละเอยดการออกแบบระบบกองทนน จากรปแบบท

องคกรวชาการนำเสนอไปกลมเปาหมายหลกคอผประกอบอาชพอสระทไมไดเปนสมาชกของกองทน

บำนาญหรอหลกประกนดานรายไดรปแบบตางๆท ภาครฐอดหนนอย แลว สศค.ไดกำหนดจด

กระบวนการประชาพจารณใน4ภาคเพอเสนอใหครม.พจารณาตอไป

ระหวางนนมส.ผส. ไดจดประชมเวทนโยบายสาธารณะ“ระบบบำนาญแหงชาตถวนหนา..เพอ

ประชาชนอยางยงยน”เพอเสนอความคดเหนตอรางพ.ร.บ.กอช.ของกระทรวงการคลงโดยดร.อมมาร

สยามวาลานกวชาการเกยรตคณ ทดอารไอ แสดงความเหนวา ควรรวมกองทนกอช. เขากบกองทน

ประกนสงคมในรปแบบบรณาการ เนองจากกองทนประกนสงคมมลกษณะบงคบตามกฎหมายและม

ลกษณะเฉลยทกข เฉลยสข ขณะทกองทนออมแหงชาต ไมไดเปนภาคบงคบและมบญชรายบคคล

ลกษณะการเฉลยทกขเฉลยสขกจะนอยลง(เวบไซตกรงเทพธรกจและเวบไซตคมชดลก,1ก.ย.2552)

ดานนโยบายรฐบาล

นโยบายเรงดวนของรฐบาลเรองหนงทถกกลาวถงอยางมากคอโครงการจายเบยยงชพผสงอาย

ถวนหนา ซงเปนหนงในมาตรการเพอกระตนเศรษฐกจ และตามดวยนโยบายตางๆ ทเนนไปยงกลม

ผสงอายเปนสำคญโดยนายอภสทธ เวชชาชวะนายกรฐมนตรกลาวในพธเปดงานวนผสงอายแหงชาต

ปพ.ศ.2552วารฐบาลมนโยบายทจะขยายโอกาสเพอใหผสงอายทกคนไดรบเบยยงชพเปนรายเดอนๆละ

500บาทอยางทวถงและเทาเทยมกน

“สำหรบนโยบายผสงอายระยะตอไป ยงตองพจารณาเรองการสรางความมนคงดานรายไดให

แกผสงอายอยางยงยน ดวยการสงเสรมใหมระบบการออมระยะยาว ทรฐบาลตองเขามามสวนรวมจาย

เงนสมทบ เชนเดยวกบกองทนประกนสงคม หรอกองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ หรอแมแตใหการ

สนบสนนการดำเนนงานกองทนสวสดการระดบชมชน” (Press Release และเวบไซต Thaigov., 9 เม.ย.

2552)

ทงนรฐบาลเดนหนากำหนดกรอบกฎเกณฑการจายเบยยงชพใหกบผสงอาย 60 ปขนไปมาจด

ทะเบยนรบเบยยงชพทองคกรปกครองสวนทองถนในทกจงหวดเรม 26 ก.พ.-15 ม.ค. 2552 โดยพบวา

ปงบประมาณ 2552 มผสงอายรบเบยยงชพไปแลวทงสนจำนวน 5.9 ลานคน (เวบไซตไทยรฐ, 17 ส.ค.

2552) กระบวนการพจารณาปรบแกเพมเตมกฎหมาย พระราชบญญตผสงอายในเรองน มขอตดขดพอ

สมควร เนองจากสาระเนอหาเปนกฎหมายเกยวกบการเงนการคลง แตในทสดรฐบาลกสามารถผลกดน

การแกไขกฏหมายฉบบนใหออกจากสภาฯนำมาสการปฏบตได

นอกจากนรฐบาลมดำรวางระบบบำนาญแหงชาตเพอเปนหลกประกนดานรายไดใหกบผสงอาย

ในระยะยาวและสรางรากฐานระบบการออมของประเทศ โดยนายกรณ จาตกวณช รฐมนตรวาการ

กระทรวงการคลง เหนชอบหลกการรางกองทนบำเหนจบำนาญแหงชาต (กบช.) ซงในหลกการสมทบ

จะแบง เปน อายระหวาง 20-30 ป หากประชาชนใสเงนเขามาใน กบช. 100 บาท รฐบาลจะสมทบให


50บาทอาย31-50ปใสเงนเขา100บาทรฐบาลจะสมทบให80บาทและหากอาย51ปขนไปรฐบาล

จะสมทบให100บาท

“สวนรปแบบการบรหาร กบช. รฐบาลจะรบประกนผลตอบแทนใหไมตำกวาอตราดอกเบยเงน

ฝากประจำอาย 1 ป และการจายคนตงแตอาย 60 ปขนไป ดวยการทยอยจาย อยางนอยเดอนละ 2,000-

2,500 บาท และเมอรวมกบเบยผสงอายอกเดอนละ 500 บาท จะทำใหผสงอายมรายไดตอเดอนท 3,000

บาท นาจะเปนคาใชจายพนฐานใหกบประชาชนทวไปและคนแกทอยนอกระบบการประกนสงคมและ

นอกกองทนสำรองเลยงชพซงมอยประมาณ 24 ลานคนได” (เวบไซตมตชน,20ก.ค.)

อยางไรกตามกอนจดเวทประชาพจารณการจดตงกองทนบำเหนจบำนาญแหงชาต ซงเปลยน

ชอเปน กองทนการออมเพอการชราภาพ (กอช.) เปนจงหวะทกระทรวงแรงงานสงรอกฎหมายประกน

สงคมเพอเรงดงแรงงานนอกระบบเขาสระบบประกนสงคม โดยทประชมคณะกรรมการประกนสงคมม

มตใหขยายการใหสทธประโยชนการประกนสงคมใหกบแรงงานนอกระบบ 2 กรณทเพม คอกรณขาด

รายไดจากการเจบปวยและรกษาตวอยในโรงพยาบาลตดตอกน 3 วน จะจายเงนใหครงละ 1,000 บาท

ตอคนตอครง และใน 1 ปสามารถไดรบเงนกรณขาดรายไดไมเกน 2,000 บาท แตสวนสำคญกลบอยท

การเพมสทธประโยชนเงนชราภาพในรปแบบเงนบำเหนจแตยงคงใหผประกนตนจายเงนรายป ปละ

3,360บาทเทาเดมซงประกนสงคมจะหกเงน1,000บาทเพอเปนเงนออมใหกบผประกนตนโดยจะนำเงน

ไปลงทนไดดอกผลเทาใดจะมาคนผประกนตนเมออายครบ55ปบรบรณ

ความแตกตางระหวาง2กองทนนคอการคำประกนผลตอบแทนของกอช. รฐบาลคำประกน

ผลตอบแทนไมตำกวาอตราดอกเบยเงนฝากประจำ 1 ป สวนกองทนชราภาพของประกนสงคมไมมการ

การนตผลตอบแทนขนอยกบผลการดำเนนงาน(โพสตทเดย,23ก.ค.2552)

ในขณะทกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย เสนอตอคณะรฐมนตร ขอ

อนมตงบประมาณเพมเตมรวม 1,729 ลานบาท เพอนำมาจายในโครงการเบยยงชพผสงอายถวนหนา

พวงงบประมาณ 550 ลานบาท นำมาจายเบยตอบแทนใหกบอาสาสมครสาธารณสขประจำหมบาน

(อสม.) จำนวน 1.5 แสนคนทมสวนชวยในการดแลผสงอายในชมชน เปนการดำเนนตามนโยบายท

รฐบาลไดแถลงไวซงมสวนทตกคางจากการสำรวจในรอบกอน(โพสตทเดย,7ก.ค.2552)

นอกจากนรฐบาลยงไดเหนชอบการขยายเพดานวงเงนกยมจากกองทนผสงอาย จากเดมรายละ

ไมเกน15,000บาทเปนรายละไมเกน30,000บาทโดยไมคดดอกเบยเพอสงเสรมใหผสงอายทประสงค

และมความสามารถในการประกอบอาชพแตขาดแคลนแหลงเงนทนใชเพอประกอบอาชพ โดยกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยรบผดชอบดำเนนการในภารกจน

ดานการเมองทองถน

ตนปพ.ศ.2552ผลการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานครเปนไปตามคาดหมายม.ร.ว.สขมพนธ

บรพตร ผ สมครจากพรรคประชาธปตย ไดรบคะแนนเสยงทวมทน และไดเร มงานสานนโยบายท

สอดคลองกบการดำเนนการโดยภาครฐในเรองของการจดสวสดการ


ม.ร.ว.สขมพนธ บรพตร ผวาฯกทม.กลาววา กทม.ใหความสำคญกบการดแลผสงอาย เนน

สวสดการเพมเตมเพอใหผสงอายไดรบความสะดวกสบายตามทไดหาเสยงไว จดโครงการมอบเบยยงชพ

ใหกบผสงอายพรอมไปกบการลงพนทเยยมบานตรวจสอบจำนวนผสงอายทแทจรงทวกทม.เพอใหการ

ชวยเหลอแบบครบวงจรในทกดาน เปดโอกาสใหผสงอายมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม มการฝก

อาชพมบรการศนยสขภาพและเพมชองทางการพบปะสงสรรคระหวางผสงอายทงทางอนเตอรเนตและ

การรวมชมรมตางๆ นอกจากน กทม.มโครงการจะสรางโรงพยาบาลในพนทเขตบางขนเทยน สำหรบ

เปนศนยดแลและพกฟนผสงอายแบบครบวงจร(ไทยรฐ,9ก.พ.และเวบไซตมตชน,24ก.พ.2552)

ขณะเดยวกนการประชมคณะกรรมการผสงอายแหงชาต ครงท 5/2552 มนายอภสทธ เวชชาชวะ

นายกรฐมนตรเปนประธานการประชมรบทราบแผนบรณาการผสงอายกรงเทพมหานคร (พ.ศ.2553 -

2555) ซงเปนแผนปฏบตการกำหนดระยะเวลา 3ป เพอใหการดำเนนงานดานผสงอายเปนไปในทศทาง

เดยวกน

โดยแผนปฏบตการน ไดกำหนดเจตจำนงเพอใหผสงอายอยกบครอบครวอยางมคณภาพ อย

ระหวางลงนามประกาศใชมทงหมด4ดานรวม17โครงการประกอบดวย

1. ดานอนามย ม 5 โครงการ ประกอบดวย 1) โครงการศนยบรการผสงอายในชมชน 2)

โครงการเชดชคณคาผสงอายกรงเทพมหานคร 3) โครงการเฝาระวงผสงอาย (Age Watch) 4) โครงการ

ขยายและพฒนาคณภาพการบรการเชงรกอยางเปนองครวมดานสขภาพและสวสดการในชมชน

5)โครงการศนยดแลผสงอาย(DayCare)

2.ดานการแพทยม3 โครงการประกอบดวย1) โครงการบรบาลผสงอายในโรงพยาบาลแบบ

สหวชาชพ (จดตงสำหรบทกคน แตผใชมากทสดคอผสงอาย) 2) โครงการพฒนาตนแบบการบรบาล

ระยะยาว (Nursing Home) 3) โครงการฝกอบรมบคลากรทปฏบตงานในสถานบรบาลและระบบการ

บรการทจดตงขนตามแผนผสงอายกรงเทพมหานคร

3.ดานสงคมม6โครงการประกอบดวย1)โครงการศนยการเรยนรดวยตนเองและการสงเสรม

อาชพผสงอาย (ผสงอายชวยตนเองได) 2) โครงการบำนาญ 60 ป (เกณฑของเบยยงชพ) 3) โครงการ

อาสาสมครผสงอาย กทม. (สรางความเขมแขงของเครอขายชมรม ผสงอายและแกนนำอาสาสมครผสง

อาย 4) โครงการมลนธผสงอายกรงเทพมหานคร หรอกองทนผสงอายกรงเทพมหานคร 5) โครงการสง

เสรมความสมพนธระหวางวย6.โครงการพฒนาระบบบรหารจดการดานผสงอาย

4. ดานกายภาพและสงแวดลอม ม 3 โครงการ ประกอบดวย 1) โครงการมาตรฐานการ

ออกแบบสภาพแวดลอมทงในทพกอาศยและในชมชนทเหมาะสมตอผสงอายและคมอสำหรบประชาชน

2) โครงการอาคารสาธารณะทเปนมตรตอผสงอาย 3) โครงการชมชนสำหรบคนทกวยและกรงเทพมหานคร

เมองนาอยผสงวย(BMAAgingFriendlyCity)


กลมท 3 เปนขาวเกยวกบการเตรยมความพรอมของสงคมไทยในการรบมอกบสงคมผ

สงอาย

ขาวทสะทอนใหเหนถงการเตรยมพรอมรบมอกบ “สงคมผสงอาย” ของประเทศไทยนน เปน

เรองเกยวกบนวตกรรมการดแลสขภาพของผสงอาย การฟนฟสมรรถภาพ และเทคโนโลยสงอำนวย

ความสะดวกสำหรบคนพการ และผสงอาย รวมถงประเดนการจดหรอเตรยมสงแวดลอมทเปนมตรตอผ

สงอายทงในเรองของ อาคารสาธารณะ สงอำนวยความสะดวก หรอ การออกแบบทคำนงถงผอยอาศย

คอผสงอายเปนตน

ในชวงปลายเดอนเมษายน มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.) สำนกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) คณะกรรมการผสงอายแหงชาต (กผส.) และหนวยวจย

สภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอาย คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดจด

เสวนาหวขอ “สงคมไทยกบการสรางพนทสำหรบผสงอาย” เพอระดมความคดความร ขอเสนอแนะ ทง

ในระดบชมชนและนโยบาย (Press Release, 28 เม.ย. 2552) พรอมกนนมการจดมอบรางวล อาคาร-

สถานทเปนมตรกบผสงอาย ประจำป 2551 เพอเปนตนแบบปรบปรงสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบ

ผ สงอาย รางวลชมเชยประเภทวด ไดแกวดปญญานนทาราม จ.ปทมธาน วดมงคลโกวทาราม

จ.อบลราชธาน และวดปงคก อบต.หลวงใต จ.ลำปาง รางวลชมเชยประเภทสวนสาธารณะลานชมชน

สถานทจดกจกรรมในชมชน ไดแก เทศบาลตำบลปากทอ จ.ราชบร เทศบาลตำบลหนองตองพฒนา

จ.เชยงใหม และศนยอเนกประสงคสำหรบผสงอายในชมชน เทศบาลเมองสกลนคร รางวลชมเชย

ประเภทตลาด ไดแก ตลาดศนยผลตภณฑและการทองเทยวนครชากงราว จ.กำแพงเพชร (เวบไซต

คมชดลก,5พ.ค.2552)

นอกจากนการเคหะแหงชาต พม. เทศบาลบางตะบน และองคการบรหารสวนจงหวดเพชรบร

รวมมอกนจดทำโครงการวจยการพฒนาการอยอาศยผสงอาย เทศบาลบางตะบน อ.บานแหลม เพอให

เปนตนแบบชมชนทพกอาศยสำหรบผสงอายของประเทศไทย คาดวาจะใชงบประมาณ 25 ลานบาท

(เวบไซตคมชดลก,13พ.ค.2552)

ขาวนวตกรรมเทคโนโลยการดแลผ สงอายน ไดมการยกตวอยางจากตางประเทศ เชน

สหรฐอเมรกา ญปน ทมการพฒนาสรางหนยนตขนมา เพอทำหนาดแลชวยเหลอผสงอายใหมความ

สะดวกในการดำเนนชวตประจำวนอกดวย

กลมท 4 เปนขาวเกยวกบสนคาและบรการทางธรกจ

ขาวเกยวกบสนคาและบรการสำหรบผสงอายทพบบอยทสด เปนบรการดแลสขภาพ หลาย

องคกรธรกจไดออกขาวประชาสมพนธสนคาและบรการของตนเอง เพอเปนทางเลอกใหผบรโภคสงวยได

ตดสนใจใชสนคาและบรการดงกลาวจากขาวทนำเสนอสามารถแบงไดเปน4ประเภทไดแก

- บรการตรวจสขภาพ โรงพยาบาลเอกชนหลายแหง ไดออกขาวประชาสมพนธชดโปรแกรม

ตรวจสขภาพสำหรบผสงอายเพอปองกนโรคและดแลสขภาพใหแขงแรงตามชวงวย


-บรการรบฝากเลยง ดแลผสงอาย

ขอมลรายงานศกษาความตองการผดแลผสงอายทชวยตนเองไมไดในอก 20 ปขางหนาของ

มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย(มส.ผส.)และสถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.)พบวาผ

สงอายทอยภายใตการดแลกนเองในครอบครวมจำนวนเพมขนจาก 67,395 คนในป 2548 เปน 79,888

คนในป 2558 และผสงอายทตองการจางผดแลเพมขนจาก 25,675 คนในป 2548 เปน 31,955 คนในป

2558แนวโนมดงกลาวทำใหธรกจเนอรสซงโฮมขยายตวรวดเรว(เวบไซตกรงเทพธรกจ,7ก.ค.2552)

-กรมธรรมประกนภย ประเภทบำนาญ

ภายหลงภาคธรกจประกนชวต ยนเสนอตอนายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ขอใหแกไข

ปญหา อปสรรคดานภาษ เพอเออตอการขยายตลาดของกรมธรรมบำนาญ ทงในสวนของโครงสราง

ภาษและการขอลดหยอนภาษเบยประกน100,000บาทใหกบผทซอกรมธรรมบำนาญทำใหกระแสการ

ออมเพอสรางระบบบำนาญเรมตนตวยงขน(สยามธรกจ,ฉบบวนท19-22ก.ย.2552)

-บรการการทองเทยว และความบนเทง

สถาบนเสรมสรางสขภาพคนพการ การทองเทยวแหงประเทศไทย สำนกงานพฒนาการทองเทยว

คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาฯ และสำนกงานองคการคนพการสากลประจำภมภาคเอเชย-แปซฟก

จดงาน “ทองเทยวแนวใหม ทปราศจากอปสรรคสำหรบคนทงมวล” เพอเปดตวแผนททองเทยวสำหรบ

ผพการและผสงอาย (ขาวสด, 1 ส.ค. 2552) นอกจากนในชวงวนหยดเทศกาล วนผสงอาย โรงหนง สวน

สนกและสถานททองเทยวตางๆกไดใหบรการพเศษสำหรบผสงอายเชนลดราคาหรอเขาชมฟร

กลมท 5 เปนขาวเกยวกบผสงอายเปนรายบคคล

ผสงอายทตกเปนขาวดง เนองจากไดรบยกยอง จากทประชมคณะกรรมการผสงอายแหงชาต

ครงท3/2552เหนชอบประกาศสดดศ.ทานผหญงพนทรพยนพวงศณอยธยาอาย99ปเปนผสงอาย

แหงชาต พ.ศ.2552 ตามมตคณะอนกรรมการสรรหาผ สงอายท เปนแบบอยางท ดในสงคม โดย

ศ.ทานผหญงพนทรพย ไดดำรงตนและดำเนนชวตตามหลกสปปรสธรรม ทงยงเปนผกอตงคณะครศาสตร

จฬาฯ(เวบไซตthaigov.,18ม.ค.2552)

จากนนในชวงปลายป งานวนสงคมสงเคราะหแหงชาต และวนอาสาสมครไทย ประจำป 2552

มการมอบประกาศเกยรตคณแกอาสาสมครดเดนแหงชาต รวม227คนอาทนพ.บรรลศรพานชอดต

รองปลดกระทรวงสาธารณสขนายวลลภ เจยรวนนทกรรมการบรษท เครอเจรญโภคภณฑจำกด (มตชน,

21ต.ค.2552)

อยางไรกตามในรอบป ยงปรากฎขาวสะเทอนใจสวนหนงทสะทอนใหเหนถงสถานการณของ

ผสงอายในสงคมไทยทามกลางปญหายากไรขาดทพงพงดแลในหลายกรณอาท

นางสมคะเนเกลยงเกลาอาย47ปใชมดพราฟนนางตนเกลยงเกลามารดาวย82ปเสยชวต

เหตเกดทต.ปากพนงฝงตะวนตกจ.นครศรธรรมราชสาเหตมาจากนางตนชอบบนตามประสาผสงอาย

และเกดทะเลาะววาทอยางรนแรง ทงนพบวานางสมคะเนมประวตเปนผปวยทางจต (เดลนวส, 15 ก.พ.

2552)


น.ส.ทองขอปลองกางอาย 85ป ชาวชมชนหนองโสนจ.นครราชสมาอยตวคนเดยวหาเกบ

เศษไมเกานำมามดเปนฟนขายหาเลยงชพ ทะเบยนบานและบตรประชาชนหาย หมดโอกาสรบสทธ

สงเคราะหซำดวงตาเปนโรคตอกระจกเรมมองไมเหน(เวบไซตคมชดลก,13ม.ค.2552)

คนรายหวงชงทรพย บกฆาเชอดคอ แทงยบ นายวรตน ทองบญช อาย 93 ป ต.หนตก

อ.รอนพบลยจ.นครศรธรรมราชขณะอยในบานเพยงลำพงสวนลกสาวเดนทางไปทำงาน(เวบไซตไทยรฐ,

10ม.ย.2552)

กรณของตาโฮมบวดาอาย75ปต.ทาคออ.เมองจ.นครพนมมอาการทางประสาทอาศยอย

กบหลานมสภาพยากจนไมมเงนรกษาอาการปวยถกลามโซมานานเกอบ20ป เพอนบานรองสอวอน

หนวยงานภาครฐเขาชวยเหลอ(เวบไซตไทยรฐ,25ม.ย.2552)

ยงมกรณของนางเลอนมวงเขยวอาย97ปอ.กงไกรลาศจ.สโขทยถกน.ส.ดาวเรองมวงเขยว

อาย 59 ป ลกสาวแทๆ ทำรายรางกายเปนประจำทกวน ทงกลางวนและกลางคน ไดรบความทกข ทง

ทางรางกายและจตใจมานานเกอบ4ป(เวบไซตขาวสด,21ก.ค.2552)

กลมท 6 เปนขาวเกยวกบการใหความร กจกรรมจดบรการผสงอายในดานตางๆ

1) การใหขอมล และความรทวไปเกยวกบผสงอาย

อาทเชนการแนะนำ9วธดแลผสงอาย1. เลอกอาหารลดอาหารประเภทแปงนำตาลและไข

มน 2. ออกกำลงกาย แบบแอโรบก 30 นาทตอครง 3.สมผสอากาศทบรสทธ 4. หลกเลยงอบายมข 5.

ปองกนการเกดอบตเหต 6.ควบคมนำหนกตวหรอลดความอวน7.หลกเลยงการใชยาทไมเหมาะสม8.

หมนสงเกตอาการผดปกตตางๆ9.ตรวจสขภาพประจำป(ผจดการรายวน,16เม.ย.2552)

2) การใหความรเกยวกบเรองสทธของผสงอาย

มการนำเสนอขาวรฐบาลเรงปรบปรงและขยายสทธผสงอายเพมขน โดยนายกรฐมนตรเปน

ประธานการประชมคณะกรรมการผสงอายแหงชาต (กผส.) ครงท 6/2552 โดยทประชมเหนชอบการ

ปรบปรงและขยายสทธผสงอายตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ.2546 สาระสำคญของการปรบปรง

และขยายสทธผสงอาย อาท การขยายสทธผสงอายดานการบรการทางการแพทยและการสาธารณสข

ใหครอบคลม โรงพยาบาลและสถานพยาบาลภาครฐวสาหกจหรอในสงกดนอกเหนอกระทรวง

สาธารณสข การสนบสนนใหมการประชาสมพนธขาวสารในรปแบบตางๆอยางทวถง แนะนำขาวสารและ

ความรทเหมาะสมแกผสงอาย การสนบสนนและสงเสรมดานอาชพใหเพมมากขน การสงเสรมและ

สนบสนนกลมหรอชมรมผสงอายใหมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมภายในชมชนและ/หรอระหวางชมชน

สงเสรมการใชศกยภาพผสงอายและอนๆทำใหเพมหนวยงานรบผดชอบ(Thaigov.,16ต.ค.2552)

3) การใหความร และบรการทางสขภาพสำหรบผสงอาย

- สปสช. ประกาศภารกจ 10 แผนบรการสขภาพ ป 2552 มงเนนใหประชาชนเขาถงบรการ

สขภาพอยางเทาเทยมบรการดวยความมนใจและผใหบรการมความสข(เวบไซตมตชน–3ม.ค2552.)


-มการใหความรเรองโรคในผสงอายตามฤดกาลและสถานการณทางสขภาพและสงคมในชวง

เวลานนๆสวนใหญจะเปนโรคไขหวดใหญ โรคกระดกและขอการหกลมสะโพกหกโรคตาภาวะความเครยด

สขภาพจตของผสงอายโดยเฉพาะในชวงสถานการณชมนมทางการเมอง

- การจดบรการดแลผสงอาย ยงคงเปนประเดนใหญสบเนองมาจากปพ.ศ.2551 และมการนำ

เสนอขาวเรองนอยางตอเนองเชนกนเรมจากน.พ.วนยสวสดวรเลขาธการสำนกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาต (สปสช.) เสนอวา มแนวคดเสนอใหศนยสขภาพชมชนจดบรการรบฝากผพการ ผสงอายทชวย

เหลอตนเองไมไดระหวางวนทำใหสมาชกในครอบครวไปทำงานไดทเรยกวาDayCareHomeคลายกบ

เนรสเซอรเดกใหสปสช.สาขาเขตพนทจ.เชยงใหมทำโครงการนำรอง(ไทยรฐ,22ม.ค.2552)

กระทรวงสาธารณสข เตรยมเสนอรฐบาลผลตผชวยพยาบาลดแลผสงอาย พรอมสนบสนนงบ

ประมาณสรางกจกรรมในชมชนหลงพบผสงอายชวยเหลอตวเองไมไดมกวา 1 ลานคน เตรยมเสนอขอ

งบประมาณจากคณะกรรมการผสงอายแหงชาต ทมนายกรฐมนตรเปนประธาน เพอรองรบปญหาความ

แออดในการดแลรกษาในโรงพยาบาล รวมทงสงเสรมผสงอายทสามารถดแลตนเองไดใหเคลอนไปสการ

ชวยเหลอตวเองไมไดใหชาทสด(เวบฐานเศรษฐกจ,24พ.ย.2552)

- ธรกจหรอบรการจากภาครฐในเรองผดแลผสงอายมการขยายตวอยางตอเนอง กรมพฒนา

ฝมอแรงงาน ไดรวมกบโรงเรยนปยะมนทรคณารกษ เปดอบรมหลกสตรการดแลผสงอายขน เพอผลต

บคลากรในการดแลผสงอายทกำลงเปนทตองการอยางมากปอนตลาดแรงงานปจจบน (บานเมอง, 4

ส.ค.2552)

4) การจดสวสดการผสงอายขององคกรปกครองสวนทองถน

ขาวสวนใหญจะเกยวของกบเรองการจายเบยยงชพผสงอายทเกดปญหารองเรยนในหลายพนท

อางวาเปนการจายในลกษณะของประชานยม และผดระเบยบหลกเกณฑ ไมมการตรวจสอบคณสมบต

โดยอบต.และเทศบาลผสงอายบางรายบางกลมทยงไมไดรบเบยยงชพหรอไดรบแตไมครบจำนวนเงน

ตามทกำหนด กมารองเรยนหนวยงานในพนท นอกจากนเปนขาว อปท. จดกจกรรมผสงอาย ในวน

สงกรานต(วนผสงอาย)และวนสำคญตางๆ

5) กจกรรมผสงอาย

นอกเหนอจากการนำเสนอขาวผสงอายรายบคคลทเปนตวอยางทดกบสงคมแลว ยงมขาว

การนำเสนอกลม ชมรม กจกรรมผสงอาย ทเปนตวอยางทดนำมาเผยแพรขยายผลตออกดวย เชน

โครงการเพอนชวยเพอน ทสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ สนบสนนพนทนำรองกระจายอยทวประเทศ

ตองการขยายผลใหอปท.สนบสนนใหดำเนนการอยางตอเนองในพนทชมชนโครงการตยาเคลอนทเพอ

คนชรา ตำบลวงทอง อำเภอวงเหนอ จงหวดลำปาง ทดำเนนการโดยเครอขายผสงอายในชมชนเอง

เปนตน


7.4.2 แหลงทมาของขาวผสงอาย

ภายใตเนอหาขาวทง 6 ประเภททกลาวมาขางตน มขอสงเกตวา ขาวเหลานมแหลงทมาหลาก

หลายทงจากกลมบคคลหรอองคกรทออกมาพดถง หรอใหขาวเกยวกบผสงอาย โดยสามารถแบงได 7

กลมดงน

1)นกการเมองระดบชาตฝายรฐบาลพบวามการพดถงและใหความสำคญกบนโยบายเรงดวน

คอ การจายเบยยงชพใหกบผสงอาย นโยบายดานหลกประกนรายได การจดตงกองทนการออมเพอ

ชราภาพเปนตน

2) นกการเมองระดบชาต ในฐานะฝายคาน ทออกมาใหขาวคดคานนโยบายของภาครฐ และต

ประเดนเรองของการทำโครงการประชานยมตางๆ

3) นกการเมองทองถน ทพยายามประชาสมพนธผลสำเรจจากนโยบายหรอบรการทไดจดทำ

ขนในพนทตางๆทวประเทศ

4) ขาราชการและหนวยงานของรฐ ทงกระทรวงสาธารณสข กระทรวงการพฒนาสงคมฯ และ

กระทรวงการคลง ตางกพยายามทจะสอสารกบมวลชนใหเหนถงความคบหนาในการดำเนนนโยบาย

รวมตลอดถงผลการทำงานทเกยวของกบผสงอาย

5) นกวชาการและองคกรสาธารณประโยชนออกมาใหขอมลเกยวกบสถานการณผสงอาย

รวมทงขอเสนอแนะเชงนโยบายและผลประเมนการดำเนนงานตามนโยบายผสงอาย

6)ภาคธรกจออกมาใหขาวเกยวกบโอกาสทางธรกจและบรการทหนไปหาตลาดกลมผสงอาย

7) นกขาวเปนผนำเสนอขาวเกยวกบผสงอายดวยตนเอง แตเปนไปในลกษณะของการรายงาน

ขาว ไมมประเดนทตามเกาะตดเฉพาะ เพอสนบสนนหรอกระตนผเกยวของแมแตเรองของการตงกองทน

การออมเพอชราภาพ

สำหรบประเดนขาวปพ.ศ.2552ทถกกลาวถงมากในหนงสอพมพและสอออนไลน4อนดบแรก

ไดแก

1) ขาวเรองหลกประกนดานรายไดและการชวยเหลอทางการเงนแกผสงอาย ซงมตงแตขาวการ

แจกเบยยงชพ ปญหาการทจรตแจกเบยยงชพ มมมองตอนโยบายแจกเงนเบยยงชพผสงอาย ตลอดจน

การผลกดนเรองการออมระยะยาวเพอจดทำระบบบำนาญแหงชาตทครอบคลมคนทกกลม

2) ขาวเกยวกบการใหความรและกจกรรมใหบรการดแลผสงอาย ทงดานสขภาพและสงคม

จากหนวยบรการภาครฐองคกรปกครองสวนทองถนและภาคธรกจเอกชน

3)ขาวทสรางความตระหนกในการเปนสงคมผสงอายในเรองกำลงคนผดแลผสงอาย

4)ขาวทสะทอนปญหาผสงอายทถกทอดทงและถกกระทำความรนแรงจนถงแกชวต

165ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552สถานการณเดนของผสงอายป พ.ศ.2551 | 165

ทำเนยบงานวจย ดานผสงอาย ป พ.ศ.2552

8


ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552 เปนการรวบรวมผลงานวจยและผลงานวชาการ จาก

หนงสอวารสารสอสงพมพสอออนไลนทไดจดทำผลงานวจยแลวเสรจและเผยแพรในปพ.ศ.2552ทง

งานวจยในระดบนโยบายระดบผปฏบตงานและระดบชมชนโดยสามารถจดแบงหมวดหมของงานวจย

เปน7หมวดดงน

•หมวดสขภาพ/โภชนาการ

•หมวดหลกประกนรายได

•หมวดทอยอาศย/ทพกผอน

•หมวดประชากรสงอาย

•หมวดทองถน/ชมชน

•หมวดขาวสาร/การศกษา

•หมวดคณภาพชวต

ทำเนยบงานวจย ป 2552 ไดรวบรวมมาจากการสบคนจากแหลงขอมลจากหนวยงานตางๆทง

ในภาครฐและเอกชนดงน

• สถาบนการศกษา ไดแก จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร

• หนวยงานดานสาธารณสข ไดแก สถาบนเวชศาสตรผ สงอาย กรมการแพทย กระทรวง

สาธารณสข,สภาการพยาบาล,ศนยอนามยกรมอนามย

• หนวยงานดานเศรษฐกจและสงคม ไดแก กระทรวงแรงงาน กระทรวงการพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษย

• หนวยงานดานการวจย ไดแก สำนกงานกองทนสนบสนนการวจย สำนกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต

•หนวยงานพฒนาเอกชนไดแกมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย

ทำเนยบงานวจย ดานผสงอาย ป พ.ศ.2552

1�7ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552

ทำเน

ยบงา

นวจย

ดานผ

สงอา

ย ป

2552

หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดสขภ

าพ /

โภชน

าการ

ชอโค

รงกา

ร:ก

ารพฒ

นาผล

ตภณ

ฑเส

รมอา

หาร

หวหน

าโคร

งการ

:จร

เดช

มโน

สรอย

สำ

นกงา

นกอง

ทนสน

บสนน

การว

จย

http

://w

ww

.trf.o

r.th/

keyd

efau

lt.as

p

ฟรกโ

ตโอล

โกแซ

คคาไ

รด(F

OS)จ

ากพช

สำหร

บ

ผทมร

ะบบย

อยอา

หารไ

มปกต

และผ

สงอา

ย

(Dev

elopm

ento

fFru

ctoo

ligos

acch

aride

(FOS

)

Food

Sup

plem

entP

rodu

cts

from

Plan

tsfo

r

Dige

stive

Diso

rder

and

Elde

r) โค

รงกา

รวจย

เรอง

การศ

กษาร

ะบบด

แลสข

ภาพ

อรวร

รณค

หา.,

นนทศ

กดธ

รรมา

นวตร

.,

หองส

มดมห

าวทย

าลยธ

รรมศ

าสตร

http

://lib

rary

.tu.ac

.th/cm

s/

ผสงอ

ายทม

ความ

เปรา

ะบาง

ดานส

ขภาพ

ในชม

ชน

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

.กรม

การแ

พทย.

Ca

llNo

.:W

T120

.อ45

5

สถ

าบนเ

วชศา

สตรผ

สงอา

ย.

กร

งเทพ

ฯ:ส

ถาบน

เวชศ

าสตร

ผสงอ

าย

ปญหา

สขภา

พทพบ

บอยใ

นผสง

อายแ

ละกา

รปอง

กน

ประเ

สรฐ

อสสน

ตชย.

หอ

งสมด

มหาว

ทยาล

ยธรร

มศาส

ตร

http

://lib

rary

.tu.ac

.th/cm

s/

/ประ

เสรฐ

อสส

นตชย

บรร

ณาธ

การ.

กร

งเทพ

ฯ:ภ

าควช

าเวช

ศาสต

รปอง

กน

Call

No.:

WT1

00.ป

635

แล

ะสงค

มคณ

ะแพท

ยศาส

ตรศร

ราชพ

ยาบา

ล

มห

าวทย

าลยม

หดล

ศกษ

าภาว

ะสมอ

งเสอ

มเบอ

งตนข

องผส

งอาย

อม

รรตน

เนยม

สวรร

คศน

ยอนา

มยท

9พ

ษณ

โลก

ht

tp://

hpc9

.anam

ai.m

oph.

go.th

/rese

arch

/

ทเขา

รวมก

จกรร

มกลม

ชมรม

ผสงอ

าย

index

.php

?opt

ion=c

om_c

onte

nt&t

ask=

ตำบล

มะขา

มสง

อำเภ

อเมอ

งจง

หวดพ

ษณ

โลก

view

&id=

96&I

tem

id=51


หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดสขภ

าพ /

โภชน

าการ

การศ

กษาพ

ฤตกร

รมกา

รสงเ

สรมส

ขภาพ

และ

ปยพร

รณต

ระกล

ทพย

ศนย

อนาม

ยท9

พษ

ณโล

ก

http

://hp

c9.an

amai.

mop

h.go

.th/re

sear

ch/

ภาวะ

สขภา

พของ

ผสงอ

าย

index

.php

?opt

ion=c

om_c

onte

nt&t

ask=

ตำบล

หอกล

องอ

ำเภอ

พรหม

พราม

vie

w&i

d=96

&Ite

mid=

51

จงหว

ดพษ

ณโล

ก โค

รงกา

รวจ

ยการ

พฒนา

โปรแ

กรม

ศนยส

มเดจ

พระส

งฆรา

ชญาณ

สงวร

“ส

ถาบน

เวชศ

าสตร

ผสงอ

าย”

ht

tp://

ww

w.ag

ingth

ai.or

g/pa

ge/1

775

ชะลอ

ความ

ชรา

เพอผ

สงอา

ยดแ

ลแผน

งานร

วม

กรมก

ารแพ

ทยกร

ะทรว

งสาธ

ารณ

สข

โด

ยดร

.อภว

รรณ

ณฐม

นวรก

ล โค

รงกา

รระบ

บการ

ดแลผ

สงอา

ยระย

ะยาว

ดร

.วรเ

วศม

กล

มสงเ

สรมศ

กยภา

พผสง

อาย

022

5558

50-7

เพอเ

สรมส

รางค

วามม

นคงเ

พอผส

งอาย

กระท

รวงพ

ฒนา

สงคม

และ

ความ

มนคง

ของม

นษย

โทร

022

5558

50-7

ปญหา

สขภา

พเทา

และร

องเท

าสำห

รบผส

งอาย

ดจ

ใจช

ยวาน

ชศร

หอ

งสมด

งานว

จยส

ำนกง

าน

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

/scrip

ts/

Impr

int:

กรงเ

ทพฯ

:จฬา

ลงกร

ณมห

าวทย

าลย

ศร

พรจ

นทรฉ

าย;ณ

ฏฐยา

ตนต

ศรวฒ

นคณ

ะกรร

มการ

งานว

จยแห

งชาต

w

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

20

6501

&^t2

003=

1101

&^t2

000=

ผส

งอาย

ประส

ทธผล

ของก

ารใช

แนวป

ฏบตท

างคล

นก

กรรณ

การ

จนตร

ะว

2158

67ห

องสม

ดงาน

วจย

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

/scrip

ts/

สำหร

บจดก

ารคว

ามปว

ดใน

ผสงอ

าย

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตw

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

หลงผ

าตดใ

หญโร

งพยา

บาลส

นปาต

อง

โท

ร:0

256

124

45ต

อ47

0,4

78

2126

12&^

t200

3=11

61&^

t200

0

จงหว

ดเชย

งใหม

=ผ

สงอา

ยว2

1586

7

Impr

int:

เชยง

ใหม

:

1��ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552

หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดสขภ

าพ /

โภชน

าการ

การบ

รโภค

อาหา

รและ

ภาวะ

โภชน

าการ

อบ

ลวรร

ณป

นทะ

ว

2170

66ห

องสม

ดงาน

วจย

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

/

ของผ

สงอา

ย

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตsc

ripts

/ww

wi32

.exe

/[in=b

ook2

.par

]/?^

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

t2

006=

2141

41&^

t200

3=11

81&^

t200

0=

ผส

งอาย

กา

รสนบ

สนนท

างสง

คมตา

มการ

ศร

วรรณ

พรย

คณธร

ว

2192

17ห

องสม

ดงาน

วจย

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

/scrip

ts/

รบรข

องคร

อบคร

วตอภ

าวะซ

มเศร

า

สำนก

งานค

ณะก

รรมก

ารวจ

ยแหง

ชาต

ww

wi32

.exe

/[in=b

ook2

.par

]/?^t

2006

=

ของผ

สงอา

ยในช

มชน

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

21

6434

&^t2

003=

1201

&^t2

000=

ผส

งอาย

กา

รพฒ

นาแน

วปฏบ

ตทาง

คลนก

กต

ตกา

พงคะ

สน

ว22

0160

หอง

สมดง

านวจ

ยht

tp://

ww

w.ri

clib.

nrct

.go.

th/sc

ripts

/

สำหร

บการ

จดกา

รภาว

ะกลน

ปสสา

วะ

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตw

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

ไมอย

ของผ

สงอา

ยคล

นกผส

งอาย

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

21

7075

&^t2

003=

1201

&^t2

000=

โรงพ

ยาบา

ลเชย

งราย

ประช

านเค

ราะห

ผส

งอาย

ส

ถานะ

สขภา

พผสง

อายเ

ขต1

7

ลนดา

สรภ

บาล

ว

2210

57ห

องสม

ดงาน

วจย

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

/scrip

ts/

สภ

าณแ

กวพน

จกล

มพฒ

นา

สำนก

งานค

ณะก

รรมก

ารวจ

ยแหง

ชาต

ww

wi32

.exe

/[in=b

ook2

.par

]/?^t

2006

=

กา

รสงเ

สรมส

ขภาพ

และพ

ฒนา

อนาม

ยโท

ร:0

256

124

45ต

อ47

0,4

78

2181

77&^

t200

3=12

01&^

t200

0=

สง

แวดล

อมศ

นยอน

ามยท

9พ

ษณ

โลก

ผส

งอาย

กา

รพฒ

นารป

แบบก

ารดแ

ลตอเ

นอง

อมพร

พรรณ

ธรา

นตร

ว22

2637

หอง

สมดง

านวจ

ยht

tp://

ww

w.ri

clib.

nrct

.go.

th/sc

ripts

/

แบบเ

ปนอง

ครวม

สำหร

บผปว

ยสงอ

าย

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตw

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

โรคเ

รอรง

:กร

ณศก

ษาใ

นโรง

พยาบ

าลศน

ย

โท

ร:0

256

124

45ต

อ47

0,4

78

2194

80&^

t200

3=12

21&^

t200

0=

ผส

งอาย


หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดสขภ

าพ /

โภชน

าการ

การพ

ฒนา

รปแบ

บการ

ประก

นคณ

ภาพผ

ชวย

ศรพน

ธสา

สตย

ประน

อมร

อดคำ

ดSo

urce

:วา

รสาร

สภาก

ารพย

าบาล

25,

ht

tp://

ww

w.tn

c.or.t

h/jou

rnal_

ne.p

hp

ดแลผ

สงอา

ย=

Deve

lopm

ento

fqua

litya

ssur

ance

แล

ะเตอ

นใจ

ภกดพ

รหม

1(ม

.ค-ม

.ค53

):38

-52

บทคว

ามเต

ม

mod

elfo

rolde

rpeo

ple’s

car

eas

sista

nts

การพ

ฒนา

ศกยภ

าพชม

ชนภา

คเหน

อศ.

นพ.พ

งษศร

ปรา

รถนา

ดมล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

ของป

ระเท

ศไทย

ในกา

รดแล

ระยะ

ยาว

รศ.ด

ร.ลนจ

งโป

ธบาล

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

สำหร

บผสง

อาย

:ระย

ะท1

ตว

แบบก

ารดแ

ลผสง

อายท

ดของ

ครอบ

ครว

ผศ.ด

ร.นาร

รตน

จตรม

นตร

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

และช

มชนเ

ขตเม

องแล

ะกรง

เทพม

หานค

ร

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) ตว

แบบก

ารดแ

ลผสง

อายท

ดของ

ครอบ

ครว

รศ.ศ

ศพฒ

นยอ

ดเพช

รมล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

และช

มชนใ

นชนบ

ทไทย

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) กา

รศกษ

าสถา

นดแล

ผสงอ

ายระ

ยะยา

วผศ

.รอ.ห

ญง

ดร.ศ

รพนธ

สาส

ตย

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

ht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

ในปร

ะเทศ

ไทย

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

บรณ

าการ

ระบบ

การด

แลระ

ยะยา

วรศ

.ศศพ

ฒน

ยอดเ

พชร

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

สำหร

บผสง

อายไ

ทย

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

จดทำ

ตนฉบ

บหนง

สอสข

ภาพท

างเพ

ศผสง

อาย

ดร.เข

มกา

ยามะ

รต

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.)

171ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552

หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดหลก

ประ

กนดา

นรา

ยได

ชอโค

รงกา

ร:จ

ำนวน

แรงง

านตา

งดาว

ไรฝม

อหว

หนาโ

ครงก

าร:

ธนะ

พงษ

โพธ

ปต

สำนก

งานก

องทน

สนบส

นนกา

รวจย

ht

tp://

ww

w.tr

f.or.t

h/ke

ydef

ault.

asp

จากป

ระเท

ศพมา

ลาว

และ

กมพช

า

ในอน

าคต

และค

วามต

องกา

รแรง

งานต

างดา

ว

ไรฝม

อสำห

รบภา

วะสง

คมผส

งอาย

(The

Num

bero

fUns

killed

Migr

antW

orde

rs

from

Mya

nmar

,Lao

and

Cam

bodia

inth

e

Futu

rea

ndth

eDe

man

dfo

Migr

ants

for

the

Aging

Soc

iety)

โครง

การศ

กษาอ

าชพแ

ละโอ

กาสท

จะได

รบ

โดยก

ระทร

วงแร

งงาน

คณ

ะวจย

ไดแก

หอ

งสมด

มหาว

ทยาล

ยธรร

มศาส

ตร

http

://lib

rary

.tu.ac

.th/cm

s/

คาตอ

บแทน

ทเหม

าะสม

สอด

คลอง

กบผส

งอาย

:สม

รกษ

รกษ

าทรพ

ย,ก

าญจน

กงว

านพร

ศร,

รายง

านกา

รศกษ

าฉบบ

สมบร

ณ=

นง

นชอ

นทรว

เศษ

.

[The

pro

jecto

fsuit

able

occu

patio

nan

dea

rned

incom

eop

portu

nities

ina

ccor

danc

ew

ith

older

wor

kers

]:fi

nalr

epor

t

การเ

งนกา

รคลง

สำหร

บการ

ดแลร

ะยะย

าว

ผศ.ด

ร.วรเ

วศม

สวรร

ณระ

ดา

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

ของผ

สงอา

ยในเ

ขตกร

งเทพ

มหาน

คร

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)


หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดหลก

ประ

กนดา

นรา

ยได

แบบจ

ำลอง

สำหร

บคาด

การณ

ควา

มยงย

นทาง

ผศ

.ดร.ว

รเวศ

มสว

รรณ

ระดา

มล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

การค

ลงขอ

งระบ

บบำน

าญทด

ำเนน

การโ

ดย

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

กองท

นชมช

น กา

รออก

แบบร

ะบบบ

ำนาญ

แหงช

าต(ร

ะยะท

1)

ผศ.ด

ร.วรเ

วศม

สวรร

ณระ

ดา

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) กา

รออก

แบบร

ะบบบ

ำนาญ

แหงช

าต(ร

ะยะท

2)

ดร.ว

รวรร

ณช

าญดว

ยวทย

มล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) กา

รวจย

ตวแบ

บคณ

ตศาส

ตรปร

ะกนร

ายได

คณ

สวฒ

นาศ

รภรม

ยมล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

กรณ

ชราภ

าพแร

งงาน

นอกร

ะบบ

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

การส

รางโ

อกาส

ในกา

รทำง

านสำ

หรบผ

สงอา

ยผศ

.ดร.น

งนช

สนทร

ชวกา

นต

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

http

://w

ww

.thait

gri.o

rg

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) ปญ

หาเบ

ยยงช

พสำห

รบผส

งอาย

วร

เวศม

สวร

รณระ

ดา.,

หองส

มดมห

าวทย

าลยธ

รรมศ

าสตร

ht

tp://

libra

ry.tu

.ac.th

/cms/

วรเว

ศมส

วรรณ

ระดา

,อา

ภาพร

รณค

ำวชร

พทกษ

C

allN

o.:

HV14

84.ท

92ว

475

อาภา

พรรณ

คำว

ชรพท

กษ.

[กรง

เทพฯ

]:ส

ำนกพ

มพแห

ง

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย โค

รงกา

รศกษ

าอาช

พและ

โอกา

สทจะ

ไดรบ

ก

ระทร

วงแร

งาน

กระท

รวงแ

รงงา

นถน

นมตร

ไมตร

ht

tp://

ww

w.m

ol.go

.th/

คาตอ

บแทน

ทเหม

าะสม

สอดค

ลอง

แข

วงดน

แดง

เขตด

นแดง

กทม

.104

00

กบผส

งอาย

/ก

ระทร

วงแร

งงาน

โทรศ

พท0

-223

2-14

62-4

17�ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552

หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดทอย

อาศย

/ทพ

กผอน

สถาน

ทตาก

อากา

ศพำน

กระย

ะยาว

สำหร

บธน

พรว

งษดน

ตร

วารส

ารปร

ะชาก

รศาส

ตร

http

://w

ww

.cps.c

hula.

ac.th

/

ผสงอ

ายหล

งวยเ

กษยณ

ตามแ

นวคด

เศรษ

ฐกจ

ธนภณ

พนธ

เสน

ปท

25

ฉบบท

2ก

นยาย

น25

52

htm

l_th/

th_e

vent

_new

_boo

k.htm

พอเพ

ยงแล

ะการ

ออกแ

บบสถ

าปตย

กรรม

ทยงย

นปร

ะเทอ

งหง

สราน

ากร

แนวท

างกา

รพฒ

นาจง

หวดพ

ษณ

โลกส

การ

หวหน

าโคร

งการ

:พร

ธรบ

ณยร

ตพนธ

สำ

นกงา

นกอง

ทนสน

บสนน

การว

จย

http

://w

ww

.trf.o

r.th/

keyd

efau

lt.as

p

เปนเ

มองเ

พอกา

รพกผ

อนแล

ะสงเ

สรมส

ขภาพ

สำหร

บผสง

อาย

(Dev

elopm

entP

rogr

amfo

r

Aging

Hea

lthP

rom

otion

City

inP

hitsa

nulok

) บา

นปลอ

ดภยส

ำหรบ

ผสงอ

าย=

ฉว

วรรณ

เดนไ

พบลย

.หอ

งสมด

มหาว

ทยาล

ยธรร

มศาส

ตร

Hom

eSa

fety

fort

hee

lderly

/

กรงเ

ทพฯ

:มลน

ธหมอ

ชาวบ

าน

Call

No.:

020

/255

3

เรยบ

เรยง

โดย

ฉววร

รณเด

นไพบ

ลย.

บานแ

ละชม

ชนสำ

หรบผ

สงอา

ยใน

วฑรย

เหลย

วรงเ

รอง.

หอ

งสมด

มหาว

ทยาล

ยธรร

มศาส

ตร

ht

tp://

libra

ry.tu

.ac.th

/cms/

ชนบท

ภาคเ

หนอ

/คณ

ะผจด

ทำ

วฑรย

เหลย

วรงเ

รอง

...[แ

ละคน

อนๆ

].

ทศทา

งใหม

ของก

ารพฒ

นากา

รอยอ

าศย

นภาภ

รณห

ะวาน

นท.,

ธรวล

ยวร

รธโน

ทย.

หองส

มดมห

าวทย

าลยธ

รรมศ

าสตร

h

ttp://

libra

ry.tu

.ac.th

/cms/

สำหร

บผสง

อายใ

นสงค

มไทย

=

[นคร

นายก

]:ค

ณะส

ถาปต

ยกรร

มศาส

ตร

Call

No.:

HV1

454

.น46

[An

ewa

gend

afo

rdev

elopin

gho

using

มห

าวทย

าลยเ

ทคโน

โลยร

าชมง

คลธญ

บร,

fore

lderly

inT

hais

ociet

y]

2552

.


หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดประ

ชากร

สงอา

ย

หมว

ดทอง

ถน/ช

มชน

การพ

ฒนา

คณภา

พชวต

ของผ

ทมอา

ยตงแ

ต45

ป

ศรเม

องพ

ลงฤท

ธวา

รสาร

ประช

ากรศ

าสตร

ปท2

5ht

tp://

ww

w.cp

s.chu

la.ac

.th/

ขนไป

จงห

วดปท

มธาน

ตำบล

คลอง

ส

เพญ

ศรก

ววงศ

ประเ

สรฐ

ฉบบท

1ม

นาคม

255

2po

p_inf

o_25

51/Im

age+

Data

/

อำเภ

อคลอ

งหลว

งจ

งหวด

ปทมธ

าน

สนาม

พงบ

ววท

ยาลย

ประช

ากรณ

Pu

blica

tions

/Jour

nal/

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ยjou

rnal-

11-2

4/t-j

ourn

al25-

1.ht

ml

สงคม

ผสงอ

าย:

แนวท

างแล

ะมาต

รการ

สร

ยรตน

ควฮ

ก.,

หองส

มดมห

าวทย

าลยธ

รรมศ

าสตร

ht

tp://

libra

ry.tu

.ac.th

/cms/

รองร

บปญ

หาใน

อนาค

ต:ร

ายงา

นการ

ประช

มสำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ต.

ระดม

ความ

คดเพ

อกำห

นดกร

อบกา

รวเค

ราะห

รา

ยงาน

การป

ระชม

ระดม

ความ

คด

องคก

ารสง

เครา

ะหทห

ารผา

นศก

21

9233

หอ

งสมด

งานว

จย

http

://w

ww

.ricli

b.nr

ct.g

o.th

เพอก

ำหนด

กรอบ

การว

จยเร

อง

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ต/sc

ripts

/ww

wi32

.exe

/[in=b

ook2

.

“สงค

มผสง

อาย

:แนว

ทางแ

ละมา

ตรกา

ร

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

pa

r]/?^

t200

6=21

6449

&^t2

003=

รองร

บปญ

หาใน

อนาค

ต

1201

&^t2

000=

ผสงอ

าย

รปแบ

บและ

วธกา

รทเห

มาะส

ม

ครบน

จงว

ฒเว

ศย

หองส

มดมห

าวทย

าลยธ

รรมศ

าสตร

ht

tp://

libra

ry.tu

.ac.th

/cms/

ในกา

รจดส

วสดก

ารสง

คมโด

ย

องคก

รปกค

รองส

วนทอ

งถน

สำหร

บผสง

อาย

:ราย

งานก

ารวจ

ย

การม

สวนร

วมทา

งการ

เมอง

ของผ

สงอา

ย

สภาภ

รณส

ขเกษ

มว

2170

21ห

องสม

ดงาน

วจย

ht

tp://

ww

w.ri

clib.

nrct

.go.

th/sc

ripts

/

ในพน

ทตำบ

ลบาง

เสาธ

งอำ

เภอบ

างเส

าธง

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตw

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

จงหว

ดสมท

รปรา

การ

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

21

4096

&^t2

003=

1181

&^t2

000

=ผ

สงอา

ย

175ทำเนยบงานวจยดานผสงอาย ป 2552

หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดทอง

ถน/ช

มชน

หมว

ดขาว

สาร/

การศ

กษา

กระบ

วนกา

รดำเ

นนงา

นของ

ชมชน

ยง

ยทธ

แกวเ

ตม

ว22

3247

หองส

มดงา

นวจย

ht

tp://

ww

w.ri

clib.

nrct

.go.

th/sc

ripts

/

ในกา

รสงเ

สรมก

ารออ

กกำล

งกาย

ของ

ผสงอ

าย

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ต

ww

wi32

.exe

/[in=b

ook2

.par

]/?^t

2006

ชมชน

บานก

อกชม

อำเ

ภอเม

องลำ

ปาง

โทร

:02

561

2445

ตอ

470,

478

=2

2067

6&^t

2003

=122

1&^t

2000

=

ผส

งอาย

การศ

กษาผ

สงอา

ยทาง

ประช

ากรแ

ละ

จอหน

โนเด

ลแล

ะนภา

พรช

โยวร

รณ

ศนยส

ารสน

เทศท

างปร

ะชาก

รศาส

ตร

http

://w

ww

.cps.c

hula.

ac.th

/

การอ

ยดมส

ขของ

ผสงอ

ายใน

ประเ

ทศไท

ย

อาคา

รประ

ชาธป

ก-รำ

ไพพร

รณช

น2

htm

l_th/

th_e

vent

_new

_boo

k.htm

แนวโ

นมใน

อดต

สถาน

การณ

ปจจบ

นและ

วทยา

ลยปร

ะชาก

รศาส

ตร

ความ

ทาทา

ยในอ

นาคต

จฬาล

งกรณ

มหาว

ทยาล

ย

ถนนพ

ญาไ

ทเข

ตปทม

วน

กรงเ

ทพมห

านคร

103

30

โทร.

0-22

18-7

413

;โทร

สาร

0-22

55-1

469

กา

รศกษ

าสภา

พปญ

หาค

วามต

องกา

รรศ

.ดร.อ

าชญ

ญา

รตนอ

บลแ

ละคณ

ะมล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะh

ttp://

ww

w.th

aitgr

i.org

และร

ปแบบ

การจ

ดกจก

รรมก

ารศก

ษา

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

นอกร

ะบบแ

ละกา

รศกษ

าตาม

อธยา

ศย

เพอส

งเสร

มการ

เรยน

รดาน

การ

เตรย

มควา

มพรอ

มเมอ

เขาส

วยสง

อาย

ของผ

ใหญ

วยแร

งงาน


หวเ

รอง

ผวจย

/ ผร

บผด

ชอบ

โครง

การ

แหลง

สบคน

ขอมล

(ท

างอน

เตอร

เนต)

แห

ลงสบ

คนขอ

มล

(หน

งสอ

วารส

าร ส

งตพ

มพ)

หมว

ดคณ

ภาพ

ชวต

ชอโค

รงกา

ร:ส

ถานก

ารณ

ความ

ยากจ

นหว

หนาโ

ครงก

าร:

สวณ

ววฒ

นวาน

ช

สำนก

งานก

องทน

สนบส

นนกา

รวจย

ht

tp://

ww

w.tr

f.or.t

h/ke

ydef

ault.

asp

ในผส

งอาย

และร

ปแบบ

การจ

ดการ

เพอส

งเสร

ม

การม

คณภา

พชวต

ของผ

สงอา

ยไทย

(Pov

erty

Situ

ation

oft

heE

lderly

and

Man

agem

entM

odel

toP

rom

ote

Quali

ty

ofL

ifeo

fthe

Tha

iElde

rly)

ความ

รนแร

งตอผ

สงอา

ยไทย

:

รศ.ด

ร.จรา

พรเก

ศพชญ

วฒนา

,มล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

การท

บทวน

องคค

วามร

และส

ถานก

ารณ

ผศ

.ดร.ส

วณว

วฒนว

านช

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.)

ในปจ

จบน

การท

บทวน

องคค

วามร

ผสงอ

ายทก

มต

มล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

ป25

45-2

550

8ป

ระเด

น/1

ฉบบ

พฒนา

ผสงอ

ายไท

ย(ม

ส.ผส

.) กจ

กรรม

การร

ณรง

คใหร

างวล

นา

งสาว

เนาว

รตน

ชมยว

งมล

นธสถ

าบนว

จยแล

ะht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

อาคา

ร-สถา

นทท

เปนม

ตรสำ

หรบ

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

ผสงอ

าย

กจกร

รมกา

รประ

กวดใ

หราง

วล

รศ.ด

ร.ไตร

รตน

จารท

ศน

มลนธ

สถาบ

นวจย

และ

ht

tp://

ww

w.th

aitgr

i.org

อาคา

ร-สถา

นทท

เปนม

ตร

พฒ

นาผส

งอาย

ไทย

(มส.

ผส.)

สำหร

บผสง

อาย

ความ

คาดห

วงแล

ะควา

มพงพ

อใจ

วฤ

นลกษ

ณน

พประ

เสรฐ

ว

2158

89

หองส

มดงา

นวจย

ht

tp://

ww

w.ri

clib.

nrct

.go.

th/sc

ripts

/

ตอกา

รเปด

รบขา

วสาร

จากส

อมวล

ชน

สำ

นกงา

นคณ

ะกรร

มการ

วจยแ

หงชา

ตw

ww

i32.e

xe/[in

=boo

k2.p

ar]/?

^t20

06=

ของผ

สงอา

ยในเ

ขตเท

ศบาล

นครเ

ชยงใ

หม

โท

ร:0

256

124

45ต

อ47

0,4

78

2126

34&^

t200

3=11

61&^

t200

0=

ผส

งอาย

ภาคผนวก


ภาคผนวก

รายชอคณะกรรมการจดทำรายงาน สถานการณผสงอาย พ.ศ.2552

1 นพ.บรรลศรพานช มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย ประธาน

2 นางธดาศรไพพรรณ สภาผสงอายแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ กรรมการ

3 นางกรรณการเอกเผาพนธ สำนกนโยบายการออมและการลงทน กรรมการ

สำนกงานเศรษฐกจการคลงกระทรวงการคลง

4 นางปรยามตรานนท สำนกงานสถตแหงชาต กรรมการ

5 นางสาวจราวรรณมาทวม สำนกงานสถตแหงชาต กรรมการ

6 นางภารณวฒนา สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา กรรมการ

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต

7 นายจระพนธกลลประวทย สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ กรรมการ


8 นางสาวกลธดาเลศพงศวฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ กรรมการ


9 ดร.อรสาโฆวนทะ ผแทนสำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

10 นางสาวอญชลคตอนรกษ ผแทนสำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

11 นางอรวรมยะสมต ผแทนสำนกสงเสรมสขภาพกรมอนามย กรรมการ

กระทรวงสาธารณสข

12 นางวมลบานพาน ผแทนสำนกสงเสรมสขภาพกรมอนามย กรรมการ


13 นพ.นนทศกดธรรมานวฒน สถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทย กรรมการ


14 นางสาวสมจนตโฉมวฒนชย สถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทย กรรมการ


15 นางสาวภาคนพวงพนมรตน ผแทนสำนกงานประกนสงคมกระทรวงแรงงาน กรรมการ

16 นพ.สมฤทธศรธำรงสวสด สำนกงานวจยเพอการพฒนาหลกประกนสขภาพไทย กรรมการ

17 นางเพยงพาสนทด ผแทนสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรรมการ

ภาคผนวก 17�

18 นางนงภรณรงเพชรวงศ กรมคมครองสทธและเสรภาพกระทรวงยตธรรม กรรมการ

19 นายโกมลพรมเพง สำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงยตธรรม

20 นางศรสวสดเขมะจาร สำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงยตธรรม

21 นางสาวฐตาพรจนตะเกษกรณ สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและ กรรมการ

การศกษาตามอธยาศยกระทรวงศกษาธการ

22 นางสาวจระดาแชมพวงงาม ผแทนสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กรรมการ

23 นางสาวศรวรรณอรณทพยไพฑรยสำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย กรรมการ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

24 นางสาวเพญศรแตสวรรณ สำนกสงเสรมและพทกษผสงอาย กรรมการ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

25 นางสาวเยาวนจเฮาวฒกล ผแทนสำนกเศรษฐกจการแรงงาน กรรมการ

สำนกงานปลดกระทรวงแรงงาน

26 ศ.นพ.สทธชยจตะพนธกล ภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตร กรรมการ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

27 ศ.ศศพฒนยอดเพชร คณะสงคมสงเคราะหศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร กรรมการ

28 รศ.นพ.วชยเอกพลากร สำนกงานเวชศาสตรชมชน กรรมการ

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

29 รศ.ดร.กศลสนทรธาดา สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล กรรมการ

30 อาจารยศรวรรณศรบญ วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

31 รศ.ดร.วพรรณประจวบเหมาะ วทยาลยประชากรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

32 ผอำนวยการ สำนกสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจ กรรมการ

สงคมและการมสวนรวม

กรมสงเสรมการปกครองทองถน

33 นางบญพามลนทสต สถาบนวฒนธรรมศกษาสำนกงานคณะกรรมการ กรรมการ

วฒนธรรมแหงชาต

34 นางสาวพรรณทพยเพชรมาก สถาบนพฒนาองคกรชมชน กรรมการ

35 นพ.สมศกดชณหรศม มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย กรรมการ

และเลขานการ

36 พญ.ลดดาดำรการเลศ มลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย กรรมการและ

ผชวยเลขานการ


รายชอคณะทำงานดำเนนการจดพมพหนงสอ “รายงานสถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2552

1 นพ.บรรลศรพานช ทปรกษาคณะทำงาน

2. ศ.นพ.สทธชยจตะพนธกล ทปรกษาคณะทำงาน

3. นพ.สมศกดชณหรศม ประธานคณะทำงาน

4. พญ.ลดดาดำรการเลศ คณะทำงาน

5. นางสาวจฑารตนทนนไชย คณะทำงาน

6. นางสาวสทธดาเรองศร คณะทำงาน

7. นางสาววรฏฐาแกวเกต คณะทำงานและเลขานการ

Documents

สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ · 7.1 ผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปี 2552: ท่านผู้หญิงพูนทรัพย์