พ.ค. - ม.ย. ๖๐ 147

มมสะทอนความคดนตบญญต : Legal Reflf lection

จลนต

นายวรชย แสนสระนตกร สำ นกกฎหมาย

ในบรรดาประเทศทใชรฐธรรมนญแบบลายลกษณอกษร (Written Constitution) นนสถานะของรฐธรรมนญตามล�าดบศกดแหงกฎหมายยอมเปนไปตาม “หลกความเปนกฎหมายสงสดของรฐธรรมนญ”หรอตามแนวคดรฐธรรมนญนยม (Supremacy of the Constitution) กลาวคอรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศอนเปนแมบทของกฎหมายทงปวง และเปนฐานทมาและกตกาแหงการใชอ�านาจรฐดงนนหากปรากฏวากฎหมายหรอการกระท�าใดๆโดยองคกรของรฐขดหรอแยงกบรฐธรรมนญแลวยอมไมอาจใชบงคบได๑

อยางไรกด รฐธรรมนญทไดประกาศใชในชวงเวลาหนง ตอมาเมอกาลเวลาลวงไปอาจท�าใหบทบญญตทบญญตไวเดมนนไมสอดคลองกบสภาพการณในทางเศรษฐกจหรอสงคมทมการเปลยนแปลงหรออาจไมสอดคลองกบความตองการของประชาชนในอกยคสมยหนงดงนนรฐธรรมนญเองจงไดก�าหนดใหมการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญได๒แตหลกเกณฑและวธการในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญนนจะมกระบวนการพเศษทมความแตกตางจากการแกไขพระราชบญญต เพอใหรฐธรรมนญมนคงถาวรและมเสถยรภาพ ซงรฐธรรมนญแตละฉบบจะมระดบความยากงายในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทแตกตางกนออกไปแลวแตจะมการก�าหนดไวในรฐธรรมนญอยางไร ส�าหรบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๖๐อนเปนรฐธรรมนญฉบบปจจบนของประเทศไทยเรานน ไดบญญตหลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญไวในหมวด ๑๕การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญมาตรา๒๕๕และมาตรา๒๕๖ซงไดมการเพมหลกการใหมๆเกยวกบการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญในหลายประเดนดวยกน และไดมนกวชาการบางฝายไดมความเหนวา

๑ ปนเทพ ศรนพงศ,การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญกบการตรวจสอบความชอบดวยรฐธรรมนญโดยองคกรตลาการ,(รายงานการวจยคณะกรรมการวจยและสมมนาคณะนตศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร,๒๕๕๕),หนา๑. ๒กาญจนารตนลวโรจน, สารานกรมรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ หมวดรฐธรรมนญและกฎหมาย เรอง ๔ การจดท�าและแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ,(กรงเทพ:องคการคาของครสภา,๒๕๔๔),น.๓๙.

หลก เกณฑ แล ะ วธการแก ไ ข เพ ม เตมรฐธรรมนญ : กรณศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญแห งราชอาณาจกร ไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

147-154-MAC6.indd 147 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐148

หลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ : กรณศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๖๐ กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

จลนต

หลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตามรฐธรรมนญฉบบปจจบนนนเปนรปแบบทก�าหนดไวเพอท�าใหการแกไขรฐธรรมนญกระท�าไดยากดงนนเพอใหเกดความกระจางและความรความเขาใจวารฐธรรมนญฉบบปจจบนนนไดวางหลกเกณฑและขนตอนในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญเอาไวอยางไรเมอพจารณาศกษาโดยเปรยบเทยบกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐ แลวทางคอลมนมมสะทอนความคดนตบญญตจงใครขอน�าเสนอในประเดนกรณศกษาในเรองดงกลาวดงน

๑. หลกการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ไดก�าหนดหลกเกณฑและขนตอนในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญไวในหมวด๑๕การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญมาตรา๒๙๑โดยมสาระส�าคญดงน (ก) ผมสทธเสนอญตตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ(มาตรา ๒๙๑ (๑) วรรคหนง) รฐธรรมนญก�าหนดใหญตตขอแกไขเพมเตมตองมาจาก (๑) คณะรฐมนตร (๒) สมาชกสภาผแทนราษฎรมจ�านวนไมนอยกวา ๑ ใน ๕ ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรหรอ (๓) สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภามจ�านวนไมนอยกวา๑ใน๕ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาหรอ (๔) ประชาชนผมสทธเลอกตงจ�านวนไมนอยกวา๕๐,๐๐๐คนตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย ขอพจารณา โดยรฐธรรมนญฉบบน ไดบญญตใหแกไขเพมเตมรฐธรรมนญไดงายขนกวารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๔๐โดยเพมสทธใหประชาชนจ�านวนไมนอยกวา๕๐,๐๐๐คนเขาชอเพอเสนอใหแกไขเพมเตมรฐธรรมนญได ซงหลกการดงกลาวนมบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยามพทธศกราช๒๔๗๕เปนครงแรก๓

(ข) ลกษณะของญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ (มาตรา ๒๙๑ (๑) วรรคสอง และ (๒)) ในการใชสทธเสนอขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ รฐธรรมนญไดก�าหนดใหผ มสทธเสนอญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ใหเสนอเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม โดยมขอจ�ากดหามเสนอใหเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขหรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐ

๓รายงานการประชมสภารางรฐธรรมนญครงท๓๖/๒๕๕๐(เปนพเศษ)วนพฤหสบดท๒๘มถนายนพทธศกราช๒๕๕๐, อางถงใน เจตนารมณรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐, คณะกรรมาธการวสามญบนทกเจตนารมณจดหมายเหตและตรวจรายงานการประชมสภารางรฐธรรมนญ,๒๕๕๐หนา๒๘๕.

147-154-MAC6.indd 148 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐ 149

มมสะทอนความคดนตบญญต : Legal Reflf lection

จลนต

ขอพจารณา การก�าหนดหลกการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทเปนการเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขหรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐจะกระท�ามไดนนเปนรปแบบของการก�าหนดใหบทบญญตหรอหลกการบางเรองของรฐธรรมนญนนไมสามารถแกไขเปลยนแปลงได ซงในทางทฤษฎเรยกบทบญญตลกษณะนวา“บทบญญตหรอหลกการชวนรนดร” (eternityclause,absoluteentrenchment,Ewigkeitsklausel)ซงขอหามดงกลาวไดบญญตขนเปนครงแรกในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๔๐๔

(ค) การพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม (มาตรา ๒๙๑ (๓) ถง (๗)) ในสวนการพจารณาใหความเหนชอบในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญนน รฐธรรมนญไดก�าหนดใหรฐสภาพจารณาเปน๓วาระดงน วาระทหนง เปนการพจารณาขนรบหลกการ ซงการออกเสยงลงคะแนนใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเป ดเผย และต องมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมนน ไมนอยกวากงหนงของจ�านวนของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา วาระทสอง เปนการพจารณาขนพจารณาเรยงล�าดบมาตราโดยการออกเสยงในวาระทสองน ใหถอเสยงขางมากเปนประมาณแต ในกรณ ท เป นร างรฐธรรมนญแก ไขเพม เตม ทประชาชนผ มสทธ เลอกต ง เป นผ เสนอตองจดใหมการรบฟงความคดเหนจากประชาชนผ มสทธเลอกตงทเขาชอเสนอรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดวยซงเมอการพจารณาวาระทสองเสรจสนแลวใหรอไว๑๕วน เมอพนก�าหนดนแลวใหรฐสภาพจารณาในวาระทสามตอไป วาระทสาม เปนการพจารณาในขนสดทาย โดยใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเป นรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ของทงสองสภา ซงเมอมการลงมตเหนชอบแลว ใหรอไว๑๕ วน แลวจงน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย

๒. หลกการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๖๐ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ ไดก�าหนดหลกเกณฑและขนตอนในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญไวในหมวด๑๕มาตรา๒๕๕และมาตรา๒๕๖โดยมสาระส�าคญดงน

๔ อางแลวเชงอรรถท๑,หนา๑๕

147-154-MAC6.indd 149 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐150

หลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ : กรณศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๖๐ กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

จลนต

(ก) ผมสทธเสนอญตตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ (มาตรา ๒๕๖ (๑)) รฐธรรมนญก�าหนดใหญตตขอแกไขเพมเตมตองมาจาก (๑)คณะรฐมนตร (๒)สมาชกสภาผแทนราษฎรมจ�านวนไมนอยกวา๑ใน๕ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรหรอ (๓)สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภามจ�านวนไมนอยกวา๑ใน๕ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาหรอ (๔) ประชาชนผมสทธเลอกตงจ�านวนไมนอยกวา ๕๐,๐๐๐ คน ตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย ขอพจารณา หลกการคงเดมตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๕๐ (ข) ลกษณะของญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ (มาตรา ๒๕๕ และมาตรา ๒๕๖ (๒)) ในการใชสทธเสนอขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญรฐธรรมนญไดก�าหนดใหผมสทธเสนอญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ใหเสนอเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม โดยมขอจ�ากดหามเสนอใหเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขหรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐ ขอพจารณาหลกการคงเดมตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๕๐ (ค) การพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม (มาตรา ๒๕๖ (๒) ถง (๗)) ในสวนการพจารณาใหความเหนชอบในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญนน รฐธรรมนญไดก�าหนดใหรฐสภาพจารณาเปน๓วาระดงน วาระทหนง เปนการพจารณาขนรบหลกการ ซงการออกเสยงลงคะแนนใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมนนไมนอยกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา ซงในจ�านวนนตองมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา๑ใน๓ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา วาระทสองเปนการพจารณาขนพจารณาเรยงล�าดบมาตราโดยการออกเสยงในวาระทสองนใหถอเสยงขางมากเปนประมาณแตในกรณทเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมทประชาชนเปนผเสนอนนรฐธรรมนญก�าหนดใหตองเปดโอกาสใหผแทนของประชาชนทเขาชอกนไดแสดงความคดเหนดวยซงเมอการพจารณาวาระทสองเสรจสนแลวใหรอไว๑๕วนเมอพนก�าหนดนแลวใหรฐสภาพจารณาในวาระทสามตอไป วาระทสาม เปนการพจารณาในขนสดทาย โดยใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ของทงสองสภา โดยในจ�านวนนต องมสมาชกสภาผ แทนราษฎรจากพรรคการเมองทสมาชกมไดด�ารงต�าแหนงรฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎรหรอรองประธานสภาผแทนราษฎร เหนชอบดวยไมนอยกวารอยละ ๒๐ ของทกพรรคการเมองดงกลาวรวมกน

147-154-MAC6.indd 150 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐ 151

มมสะทอนความคดนตบญญต : Legal Reflf lection

จลนต

และมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา ๑ ใน ๓ ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา ซงเมอมการลงมตเหนชอบแลว ใหรอไว ๑๕ วน แลวจงน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย ขอพจารณา หลกการคงเดมตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ แตมการแกไขเพมเตมหลกการในการพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมในวาระทหนง นอกจากจะตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมนนไมนอยกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาแลวยงไดก�าหนดใหในจ�านวนนตองมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา๑ใน๓ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภาดวย นอกจากนแลวยงมการแกไขเพมเตมโดยก�าหนดใหในการพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมในวาระทสามนอกจากจะตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ของทงสองสภาแลว ยงไดก�าหนดใหในจ�านวนนตองมสมาชกสภาผแทนราษฎรจากพรรคการเมองทสมาชกมไดด�ารงต�าแหนงรฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎรหรอรองประธานสภาผแทนราษฎรเหนชอบดวยไมนอยกวารอยละ ๒๐ ของทกพรรคการเมองดงกลาวรวมกน และมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา๑ใน๓ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภาดวย (ง) การจดใหมการออกเสยงประชามตรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมในกรณเปนการแกไขเพมเตมในเรองส�าคญบางเรองตามทรฐธรรมนญก�าหนด (มาตรา ๒๕๖ (๘)) รฐธรรมนญไดก�าหนดใหเมอรฐสภาไดพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมและไดมการลงมตเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญแลวถาหากรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมเปนการแกไขเพมเตมในเรองดงตอไปน (๑) หมวด ๑ บททวไป (๒) หมวด ๒ พระมหากษตรย (๓) หมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ (๔) เรองทเกยวกบคณสมบตหรอลกษณะตองหามของผด�ารงต�าแหนงตาง ๆ ตามรฐธรรมนญ (๕) เรองทเกยวกบหนาทหรออ�านาจของศาล หรอองคกรอสระ หรอเรองทท�าใหศาลหรอองคกรอสระไมอาจปฏบตตามหนาท หรออ�านาจได กอนด�าเนนการน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย ใหจดใหมการออกเสยงประชามตตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามต ถาผลการออกเสยงประชามตเหนชอบดวยกบรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมจงใหน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตอไป

147-154-MAC6.indd 151 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐152

หลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ : กรณศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๖๐ กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

จลนต

ขอพจารณา หลกการดงกลาวนมบญญตไวในรฐธรรมนญฉบบนเปนครงแรก (จ) การตรวจสอบรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมทไดมการลงมตเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญแลว วาขดตอมาตรา ๒๕๕ หรอมลกษณะตามมาตรา ๒๕๖ (๘) หรอไม(มาตรา ๒๕๖ (๙)) รฐธรรมนญไดก�าหนดใหกอนนายกรฐมนตรน�าความกราบบงคมทลเพอทรงลงพระปรมาภไธย สมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกทงสองสภารวมกนมจ�านวนไมนอยกวา ๑ ใน ๑๐ ของสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา หรอของทงสองสภารวมกน แลวแตกรณ มสทธเขาชอกนเสนอความเหนตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกหรอประธานรฐสภา แลวแตกรณ วารางรฐธรรมนญทไดมการลงมตเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญแลว นน (๑) เปนการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทเปนการเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข หรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐ ซงจะกระท�ามไดตามรฐธรรมนญมาตรา ๒๕๕ หรอไม (๒) มลกษณะเปนการแกไขเพมเตมหมวด ๑ บททวไป หมวด ๒ พระมหากษตรย หรอหมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบคณสมบตหรอลกษณะตองหามของผด�ารงต�าแหนงตาง ๆ ตามรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบหนาทหรออ�านาจของศาล หรอองคกรอสระหรอเรองทท�าใหศาลหรอองคกรอสระไมอาจปฏบตตามหนาทหรออ�านาจได ซงจะตองจดใหมการออกเสยงประชามตกอนด�าเนนการน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดงกลาวขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตามรฐธรรมนญมาตรา ๒๕๖ (๘) หรอไม โดยใหประธานแหงสภาทไดรบเรองดงกลาวสงความเหนไปยงศาลรฐธรรมนญและใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยใหแลวเสรจภายใน ๓๐ วนนบแตวนทไดรบเรอง ซงในระหวางการพจารณาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ นายกรฐมนตรจะน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดงกลาวขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยมได ขอพจารณา หลกการในประเดนนมบญญตไวในรฐธรรมนญฉบบนเปนครงแรก

147-154-MAC6.indd 152 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐ 153

มมสะทอนความคดนตบญญต : Legal Reflf lection

จลนต

บทสรป

กลาวโดยสรปแลวเมอพจารณาเปรยบเทยบหลกเกณฑและวธการในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๖๐อนเปนรฐธรรมนญฉบบปจจบนกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ แลวจะพบวา รฐธรรมนญฉบบปจจบนยงคงหลกการเดมตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ในเรองผมสทธเสนอญตตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญและเรองลกษณะของญตตขอแกไขเพมเตมรฐธรรมนญรวมถงเรองการพจารณาใหความเหนชอบในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทก�าหนดใหรฐสภาพจารณาเปน ๓ วาระ โดยรฐธรรมนญฉบบปจจบน ไดบญญตเพมหลกการเกยวกบการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญซงมความแตกตางจากหลกเกณฑและวธการในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ รวม ๓ ประเดน ดงน ประเดนแรก การก�าหนดหลกเกณฑและวธการในการพจารณารางแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทท�าใหการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญกระท�าไดยากขนกวาเดม ดวยการก�าหนดใหในการพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมในวาระทหนง นน นอกจากจะตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมไมนอยกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาแลวยงไดก�าหนดใหในจ�านวนนตองมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา๑ใน๓ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภาดวย นอกจากนแลวในการพจารณารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมในวาระทสาม นอกจากจะตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาแลวยงไดก�าหนดใหในจ�านวนนตองมสมาชกสภาผแทนราษฎรจากพรรคการเมองทสมาชกมไดด�ารงต�าแหนงรฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎรหรอรองประธานสภาผแทนราษฎรเหนชอบดวยไมนอยกวารอยละ ๒๐ ของทกพรรคการเมองดงกลาวรวมกนและมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวา ๑ ใน ๓ ของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ของวฒสภาดวย ประเดนทสอง การก�าหนดเพมเตมหลกการเกยวกบเรองการมสวนรวมของประชาชนในการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ดวยการก�าหนดใหในกรณรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมทรฐสภาไดมการลงมตเหนชอบดวยเพอเปนการแกไขเพมเตม“หมวด๑บททวไปหมวด๒พระมหากษตรยหรอหมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบคณสมบตหรอลกษณะตองหามของผ ด�ารงต�าแหนงตาง ๆ ตามรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบหนาทหรออ�านาจของศาลหรอองคกรอสระ หรอเรองทท�าใหศาลหรอองคกรอสระไมอาจปฏบตตามหนาทหรออ�านาจได นนกอนด�าเนนการน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยใหจดใหมการออกเสยงประชามตตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามตดวย

147-154-MAC6.indd 153 8/19/17 10:04 AM

พ.ค. - ม.ย. ๖๐154

หลกเกณฑและวธการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ : กรณศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๖๐ กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

จลนต

ประเดนสดทาย การก�าหนดเพมเตมหลกการเกยวกบเรองการตรวจสอบรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมทรฐสภาไดมการลงมตเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญแลวดวยการก�าหนดใหศาลรฐธรรมนญเปนองคกรทท�าหนาทตรวจสอบรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดงกลาวใน๒กรณคอ (๑) มลกษณะเปนการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทเปนการเปลยนแปลงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข หรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐซงจะกระท�ามไดตามรฐธรรมนญมาตรา๒๕๕หรอไมหรอ (๒) มลกษณะเปนการแกไขเพมเตมหมวด ๑ บททวไป หมวด ๒ พระมหากษตรยหรอหมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบคณสมบตหรอลกษณะตองหามของผด�ารงต�าแหนงตางๆ ตามรฐธรรมนญหรอเรองทเกยวกบหนาทหรออ�านาจของศาลหรอองคกรอสระหรอเรองทท�าใหศาลหรอองคกรอสระไมอาจปฏบตตามหนาทหรออ�านาจได ซงจะตองจดใหมการออกเสยงประชามตกอนด�าเนนการน�ารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดงกลาวขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตามรฐธรรมนญมาตรา๒๕๖(๘)หรอไม

147-154-MAC6.indd 154 8/19/17 10:04 AM