แผนการจดการเรยนร บรณาการใหสอดคลองกบการพฒนาคณภาพผเรยน

ตามจดเนน และ เศรษฐกจพอเพยง

รายวชาวทยาศาสตร สสวท.5 รหสวชา ว20296

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559

นางปณฑภค ปนมล

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนชยนาทพทยาคม

ค าอธบายรายวชา รายวชา วทยาศาสตร สสวท.5 รหสวชา ว20296 ระดบชนมธยมศกษาปท 3

ภาคเรยนท 1 เวลาเรยน 4 ชวโมง/สปดาห จ านวน 2 หนวยกต ศกษา วเคราะห ทดลอง องคประกอบและประเภทของปโตรเลยม หนตนก าเนดและแหลงกกเกบปโตรเลยม การส ารวจและแหลงปโตรเลยม ผลกระทบและแนวทางแกไขทเกดจากการส ารวจและการผลตปโตรเลยม การแยกกาซธรรมชาต การกลนน ามนดบ ผลตภณฑจากกาซธรรมชาตและจากการกลนน ามนดบ และการใชประโยชน ผลกระทบจากกระบวนการผลต ผลตภณฑจากปโตรเลยมและแนวทางแกไข สถานการณพลงงานของโลกและของประเทศไทย การใชพลงงานดานการคมนาคมของประเทศไทย การก าหนดราคาน ามนเชอเพลง ผลกระทบและแนวทางการแกไขผลจากการใชเชอเพลงเพอการคมนาคม เชอเพลงทเปนพลงงานทดแทน และพลงงานทดแทนกบการใชประโยชน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทร มความสามารถในการตดสนใจ น าความรไปใชในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรมและคานยมทเหมาะสม และมความรความสามารถ ตามผลการเรยนรตอไปน 1. อธบายความส าคญและการก าเนดของปโตรเลยม กาซธรรมชาต ถานหนและหนน ามน 2. อธบายแหลงปโตรเลยม การส ารวจและปรมาณส ารองของปโตรเลยม และกาซธรรมชาต 3. อธบายผลตภณฑปโตรเลยมและการน าไปใชประโยชน 4. น าเสนอแนวทางการใชปโตรเลยมและกาซธรรมชาต อยางประหยดและถกวธ 5. อธบายโครงสรางราคาและวเคราะหสถานการณการใชน ามนเชอเพลงเพอการคมนาคม 6. อธบายประเภทและการใชประโยชน จากเชอเพลงทเปนพลงงานทดแทน 7. เขยนบรรยายและยกตวอยางความส าคญของพลงงานทดแทน 8. เขยนสรปหลกการทางวทยาศาสตรในการน าพลงงานน า พลงงานลม พลงงาน แสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยรไปใชประโยชน 9. เขยนบรรยายและยกตวอยางการใชประโยชนพลงงานน า พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยร ในประเทศไทย 10. เขยนสรปขอด ขอจ ากด และแนวทางการพฒนาในการน าพลงงานน า พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยรไปใชประโยชน

โครงสรางหนวยการเรยนรรายวชาวทยาศาสตร สสวท.5 รหสวชา ว20296

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 เวลาเรยน 80 ชวโมง เวลาเรยน 4 ชวโมง / สปดาห จ านวน 2 หนวยกต คะแนนเตม 100 คะแนน อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบปลายภาคเรยน 80:20 ล าดบ

ท ชอหนวยการเรยนร

ผลการเรยนร

สาระส าคญ /ความคดรวบยอด

เวลา (ชวโมง)

1. เชอเพลงเพอการคมนาคม 1 – 6 พลงงานเชอเพลงทใชเพอการคมนาคมสวนใหญมาจากเชอเพลงซากดกด าบรรพหรอเชอเพลงฟอสซลซงเกดจากแปรสภาพของซากพชซากสตวทตายและสะสมทบถมอยในชนตะกอนใตผวโลกเปนเวลาหลายลานป ภายใตสภาวะแวดลอมทมอณหภมและความดนสง ไดแก ถานหน หนน ามน และปโตรเลยม

40

2. พลงงานทดแทนกบการใชประโยชน 7 – 10 พลงงานเปนปจจยส าคญในการด ารงชวตของมนษยและการพฒนาประเทศ แหลงพลงงานลดนอยลง จ าเปนตองหาแหลง

พลงงานอนๆ ทดแทน พลงงาน

ทดแทนสามารถน ามาใชประโยชนในรปแบบตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย เชน การอบแหงดวยพลงงานแสงอาทตย การผลตไฟฟาจากพลงงานลม ซงสามารถลดการใชพลงงานหลก พลงงานทดแทนเปนพลงงานทสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม

40

รวม 80

โครงสรางหนวยการเรยนรท 1 เรอง เชอเพลงเพอการคมนาคม ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 จ านวน 40 ชวโมง

ล าดบ

ท ชอเรอง ผลการเรยนร

เวลา (ชวโมง)

1. การส ารวจปโตรเลยมและการผลตปโตรเลยม 1 – 2 10 2. ผลตภณฑจากปโตรเลยม 3 10 3. สถานการณการใชเชอเพลงเพอการคมนาคม 4 – 5 10 4. พลงงานทดแทนเพอการคมนาคม 6 10

รวม 40

โครงสรางหนวยการเรยนรท 2 เรอง พลงงานทดแทนกบการใชประโยชน ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 จ านวน 40 ชวโมง

ล าดบ

ท ชอเรอง ผลการเรยนร

เวลา (ชวโมง)

1. พลงงานน า 1 – 4 10 2. พลงงานแสงอาทตย 1 – 4 10 3. พลงงานชวมวล 1 – 4 10 4. พลงงานนวเคลยร 1 – 4 10

รวม 40

หนวยการเรยนรท 2 พลงงานทดแทนกบการใชประโยชนบรณาการหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง พลงงานน า รายวชา วทยาศาสตร สสวท.5 รหสวชา ว 20296 ชนมธยมศกษาปท 3 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 เวลา 2 ชวโมง - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - มาตรฐานการเรยนร สาระท 5 พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 : เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงาน ตอชวตและ สงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความร ไปใชประโยชน ผลการเรยนร 7. เขยนบรรยายและยกตวอยางความส าคญของพลงงานทดแทน 8. เขยนสรปหลกการทางวทยาศาสตรในการน าพลงงานน า พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยรไปใชประโยชน 9. เขยนบรรยายและยกตวอยางการใชประโยชนพลงงานน า พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยร ในประเทศไทย 10. เขยนสรปขอด ขอจ ากด และแนวทางการพฒนาในการน าพลงงานน า พลงงานลม พลงงาน แสงอาทตย พลงงานชวมวลและพลงงานนวเคลยร ไปใชประโยชน สาระส าคญ น าไหลจากทสงลงสทต ากวาเสมอ และเมอน าปะทะกบวตถใดๆ สามารถท าใหวตถนนเคลอนทหรอหมน ได มนษยไดใชประโยชนจากพลงงานน าในดานตางๆตงแตอดตจนถงปจจบน พลงงานน าสวนมากจะถก ใชเพอใชในการผลตไฟฟา นอกจากนแลวพลงงานน ายงถกน าไปใชในกรมชลประทาน การส การทอผา และใชในโรงเลอย ปจจบนน พลงงานน าไดถกใชเพอการผลตไฟฟา ท าใหสามารถสงตอพลงงานไปใชใน ททหางจากแหลงน าไดพลงงานน าเกดจากพลงงานแสงอาทตย ทใหความรอนแกน าและท าใหน า กลายเปนไอน าลอยตวสงขน มวลน าทอยสงขนจากจดเดม (พลงงานศกย) เมอมวลไอน ากระทบความ เยนกจะเปลยนเปนของเหลวอกครง และตกลงมาเนองจากเนองจากแรงดงดดของโลก (พลงงานจลน) การน าเอาพลงงานน ามาใชประโยชนท าไดโดยการเปลยนพลงงานจลนของน าทไหลจากทสงลงสทต าให เปนกระแสไฟฟา อปกรณทใชในการเปลยนนคอ กงหนน า (Turbines) น าทมความเรวสงจะผานเขาทอ แลวถายทอดพลงงานจลนเขาสกงหนน า ซงจะไปหมนขบเครองก าเนดไฟฟาอกทอดหนง ในปจจบน พลงงานทไดจากแหลงน าทรจกกนโดยทวไปคอ พลงงานน าตก พลงงานน าขนน าลง พลงงานคลน สาระการเรยนร 1. การไหลของน าและการกระท าของพลงงานน าในธรรมชาต 2. พลงงานน าและผลทเกดจากพลงงานน า 3. การใชประโยชนจากพลงงานน าในประเทศไทย 4. การรณรงคเกยวกบการใชประโยชนและแนวทางการพฒนาพลงงานน า - ประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการพฒนาพลงงานน า

การน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนร 1. ผสอนน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชจดการเรยนร

3 หวง ประเดน

พอประมาณ มเหตผล ภมคมกน

เนอหาสาระ

ก าหนดเนอหาสอดคลองกบผลการเรยนรและเหมาะกบเวลา 1 วน ความสามารถของนกเรยนและบรบทของทองถน

- เพอใหนกเรยนไดเรยนรตรงตามผลการเรยนร ครบถวนตามกระบวนการ บรรลตามเปาหมายการศกษา

- ล าดบเนอหาจากงายไปหายาก เพอใหนกเรยนเขาใจงาย อยากเรยนร - เตรยมเนอหาในการเรยนรใหครอบคลมตามผลการเรยนร - นกเรยนมผลสมฤทธผานเกณฑมาตรฐาน

เวลา

ก าหนดเวลาไดเหมาะสมกบเนอหาและกจกรรมการเรยนร

- เพอใหจดกจกรรมการเรยนรไดครบถวนตามก าหนด ตรงตามโครงสรางของหลกสตร - สงเสรมใหนกเรยนท ากจกรรมอยางมประสทธภาพ

- มการจดสรรเวลาเพมส าหรบนกเรยนทไมสามารถปฏบตกจกรรมไดตามขนตอน เชน การสอนซอมเสรม

วธการจดกจกรรม

ออกแบบกจกรรมการเรยนรไดเหมาะสมส าหรบนกเรยน เพอน าสเปาหมาย เหมาะสมกบความแตกตางระหวางบคคลและสภาพนกเรยน

- เพอใหนกเรยนมคณภาพตามมาตรฐานและตวชวด - เพอใหมแนวทางในการจดการเรยนรทเหมาะสมกบนกเรยน

- มแนวทางการพฒนาปรบปรงวธสอนในครงตอไป

แหลงเรยนร

เลอกแหลงเรยนรไดเหมาะสมกบกจกรรม เนอหาและความสนใจของนกเรยน งบประมาณ เวลาทใชในการศกษา

- สงเสรมการใชแหลงเรยนรในโรงเรยนและนอกโรงเรยน - เสรมสรางใหนกเรยนเขาใจในบทเรยนไดงายขน

- มความช านาญในการจดการเรยนรและเปนไปตามแผน - ประหยดเวลาและระยะทางในการเรยนร

สอ / อปกรณ

- เลอกสอทเหมาะสมกบเปาหมาย เนอหา กจกรรมการเรยนรและความสนใจของนกเรยน - ครเตรยมสอใหเพยงพอกบจ านวนนกเรยน

- เพอกระตนความสนใจของนกเรยน - เสรมสรางใหนกเรยนเขาใจบทเรยนไดงายขน

- ครเตรยมสออปกรณไดเหมาะสมกบนกเรยน - ลดภาระการอธบายของคร - เพมความรความเขาใจทสามารถายทอดเปนรปธรรมทชดเจน

3 หวงประเดน พอประมาณ มเหตผล ภมคมกน

การประเมนผล

- ออกแบบการวดและประเมนผลไดเหมาะสมกบตวชวด กจกรรมและนกเรยน

- เพอประเมนนกเรยนตรงตามสภาพจรงหรอเปาหมายทตองการร สอดคลอง ครอบคลมกบจดประสงค หวขอ เนอหาทสอน กลวธทใชสอนเหมาะสมกบเนอหา

- สามารถสรางเครองมอวดผลใหตรงตามตวชวดและผานการตรวจสอบคณภาพ

ความรทครจ าเปนตองม

ครมความรเกยวกบมาตรฐาน ตวชวด เทคนคการสอน จตวทยาการเรยนร การวดและประเมนผล หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง บรบทของโรงเรยนและชมชน

คณธรรมของคร

มความรก เมตตาศษย มความรบผดชอบ มความยตธรรม มความอดทน อยอยางพอเพยง

2. ผลทเกดขนกบผเรยนสอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจากการจดกจกรรมการเรยนร

2.1 ผเรยนไดเรยนรหลกคด และฝกปฏบตตามหลก 3 หวง 2 เงอน ดงน

ความพอประมาณ มเหตผล มภมคมกนในตวทด

หลกพอเพยง - นกเรยนเขากลมตาม ความสามารถ แบง หนาทในการท างาน - ใชแหลงเรยนรและสอ ตางๆ ไดอยางคมคา เหมาะสมเกด ประโยชนสงสด

- สามารถเลอกปฏบต กจกรรมไดส าเรจ - ท ากจกรรมกลมตาม หลกประชาธปไตย - รวมอภปรายใน ประเดนทก าหนดอยางมเหตผล

- วางแผนในการท างาน จนส าเรจ - สามารถสบคนขอมล จากสอได - ท างานรวมกบเพอนๆ ไดอยางมความสข

ความรทตองม

กอนการเรยน

- ความเปนมาของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง - หลกการทรงงานและโครงการในพระราชด ารของในหลวง - รและเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยง - รถงการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการใชกบชวต ประจ าวน

คณธรรมของผเรยน มวนย ตรงตอเวลา รบผดชอบ เออเฟอเผอแผ ประหยด ใฝรใฝเรยน เสยสละ ม

จตสาธารณะ

2.2 ผเรยนไดเรยนรการใชชวตทสมดลและพรอมรบการเปลยนแปลงใน 4 มต ตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง ดงน

ดาน

องคประกอบ

สมดลและพรอมรบการเปลยนแปลงในดานตางๆ

วตถ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม

ความร

รวธใชอปกรณ สอ

อยางคมคา

รถงกระบวนการ

ท างานกลม

รวธใชสงตาง ๆ ให

เกดประโยชนและ

คมคา

ทกษะ

มทกษะในการใชสอ

อปกรณ

มทกษะในการ

ท างานกระบวนการ

กลม

ใชอปกรณ สออยาง

คมคา

คานยม

เหนคณคาของวสด

อปกรณทใช

เหนคณคาของความ

เปนประชาธปไตย

ชวยกนสงวนรกษา

สงแวดลอมใน

ทองถน

คณลกษณะทพงประสงค ( ) 1. รกชาต ศาสน กษตรย ( ) 2. ซอสตย สจรต ( ) 3. มวนย ( / ) 4. ใฝเรยนร ( ) 5. อยอยางพอเพยง ( ) 6. มงมนในการท างาน ( ) 7. รกความเปนไทย ( / ) 8. มจตสาธารณะ สมรรถนะส าคญของผเรยน ( / ) 1. ความสามารถในการสอสาร ( / ) 2. ความสามารถในการคด ( ) 3. ความสามารถในการแกปญหา ( ) 4. ความสามารถในการทกษะชวต ( / ) 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย คานยม 12 ประการ ( ) 1. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ( ) 2. ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม

( ) 3. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย ( ) 4. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรง และทางออม ( ) 5. รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม ( ) 6. มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน ( ) 7. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ทถกตอง ( ) 8. มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ ( ) 9. มสตรตว รคด รท า รปฏบตตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระ เจาอยหว (/) 10. รจกด ารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจ าเปน มไวพอกน พอใช ถาเหลอกแจกจายจ าหนาย และพรอมทจะขยายกจการเมอมความพรอม เมอมภมคมกนทด ( ) 11. มความเขมแขงทงรางกาย และจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต าหรอกเลส มความละอาย เกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา

( ) 12. ค านงถงผลประโยชนของสวนรวม และของชาตมากกวาผลประโยชนของตนเอง ชนงาน/ภาระงานทส าคญ ชนงาน : กงหน ภาระงาน : ใบงานเรองมหศจรรยพลงงานน า กจกรรมการเรยนร / กระบวนการเรยนร (กระบวนการสบเสาะ 5E) ขนน าเขาสบทเรยน ครตงค าถามเกยวกบพลงงาน พลงงานทดแทนและพลงงานลม ดงน

- นกเรยนคดวาพลงงานหมายถงอะไร - อปกรณทนกเรยนพกพาไปทตางๆและอปกรณในบานมอะไรบางทตองการพลงงานในการ ท างาน - ลองคดถงเรองทผใหญเคยเลาเรองสงอ านวยความสะดวกของการด ารงชวตในอดตและ

เปรยบเทยบความแตกตางทเหนไดชดกบชวตในโลกปจจบนมาสก 2-3 ตวอยาง? - จากขอ 2 นกเรยนคดวาสงตางๆทเปลยนแปลงและเกดขนใหมไดอยางไร? และสงเหลานน

ตองการพลงงานใชหรอไม? - จากการอภปรายทง 4 ขอ นกเรยนสามารถใหความหมายของพลงงานไดหรอไมอยางไร - วทยาศาสตรและเทคโนโลยมสวนเขามาเกยวของในการเปลยนแปลงสงตางๆททานอภปราย

ใชหรอไม และถาโลกใบนไมมพลงงานประชากรโลกจะเปนอยางไร

ขนจดการเรยนร 1. ใหนกเรยนรวมกนอภปรายภาพน าตกหรอภาพน าบทในหนงสอเรยน หนาท 8 เกยวกบการ

ไหลของน าและการกระท าของพลงงานน า หรอรวมกนอภปรายจากประสบการณเดมของ นกเรยนทอาจเคยไปเทยวน าตก แมน า

ภาพน าตก 2. จากการอภปราย นกเรยนควรสรปเกยวกบการไหลของน าและการกระท าของพลงงานน าได

วา น าไหลจากทสงลงสทต ากวาเสมอ และเมอน าปะทะกบวตถใดๆ สามารถท าใหวตถนน เคลอนทหรอหมนได เชน เมอน าตกไหลลงมากระทบกบกอนหนทอยดานลาง สามารถท า ใหกอนหนเคลอนทไปจากต าแหนงเดมได หรอน าในแมน าสามารถพดพาวตถทขวางทางน า ใหเคลอนทไปได หรอสามารถกดเซาะถนนใหขาดออกจากกน หรอสามารถกดเซาะรมตลง ของแมน าใหพงทลายลงได นอกจากนนมนษยยงมการน าพลงงานน าไปใชในกจกรรมตางๆ ในการด ารงชวต เชน น าไปใชหมนกงหนน าเพอฉดระหดในการวดน า หรอใชหมนกงหนน า เพอฉดระหดในการต าขาว เปนตน

3. ใหนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบน าบนผวโลก โดยใชภาพตอไปนและค าถามดงน

แผนภาพแสดงวฏจกรของน า ทมา : http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/water-cycle

จากแผนภาพวฎจกรของน า นกเรยนคดวาผวโลกจะมน าอยตลอดไปหรอไม แนวค าตอบ นกเรยนอาจใชความรและประสบการณเดมในการตอบค าถาม ซงอาจตอบไดวา

ผวโลกจะมน าอยตลอด เพราะน าบนผวโลกมการเปลยนสถานะหมนเวยนอยตลอดเวลาโดย อาศยกระบวนการตางๆ ตามธรรมชาต ทเรยกวา วฏจกรของน า

4. จากการอภปรายและตอบค าถาม นกเรยนควรสรปไดวา น าบนผวโลกมการเปลยนสถานะ หมนเวยนอยตลอดเวลา และดวยพลงงานของน า ท าใหเราสามารถน ามาพฒนาการใชประโยชนได มากขน 5. เพอใหนกเรยนเขาใจหลกการทางวทยาศาสตรทเกยวของกบพลงงานน าและผลทเกดจากพลงงานน า มากยงขน ใหนกเรยนท ากจกรรมท 1 มหศจรรยพลงงานน า

6. จากการท ากจรรมท 1 นกเรยนควรสรปไดวา เมอน าไหลลงมาปะทะกบกงหน ท าใหกงหนหมน การ

หมนของกงหนท าใหแกนกงหนหมนตาม ท าใหเสนดายทผกตดอยกบแกนกงหน หมนพนรอบแกน กงหน เมอเสนดายหมนพนรอบแกนไปเรอยๆ ท าใหคลปหนบกระดาษขนาดเลกทผกตดเสนดายไว เคลอนทเปลยนต าแหนงไป ระยะหางตามแนวดง ระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนง ของกงหนมผลตออตราเรวการหมนของกงหนและอตราเรวในการเคลอนทของคลปหนบกระดาษ

7. จากนนใหครและนกเรยนรวมกนอภปรายความรเกยวกบหลกการทางวทยาศาสตรทเกยวของกบ พลงงานน าและผลทเกดจากพลงงานน า จากกจกรรมท 1 ไดวา

น าทถกกกเกบไวในถงทระดบเดยวกบกงหน ถาเปลยนต าแหนงถงน าใหอยในระดบสงขน พลงงาน ศกยของน าในถงจะมากขน

เมอปลอยน าออกจากถงทอยระดบสงกวาลงมากระทบกงหนทอยระดบต ากวา พลงงานศกยของน า ในถงจะถายโอนใหกบกงหน ท าใหกงหนเคลอนทโดยการหมนรอบแกน และท าใหคลปหนบ กระดาษมการเคลอนทตามไปดวย

ถาระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน ากบกงหนมากขน น าจะมพลงงานศกยมากขน เมอ ปลอยน าใหไหลลงมาปะทะกบกงหน จะท าใหกงหนหมนเรวขน สงเกตไดจากคลปหนบกระดาษท เคลอนทเรวขนกวาเดม

กงหนจะหยดหมนเมอน าในถงหมด ซงถาตองการใหกงหนหมนอยางตอเนอง ตองมปรมาณน ามาก พอ ทจะปลอยใหไหลลงมาปะทะกบกงหนไดอยางตอเนอง

ขนสรป

ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการท ากจกรรมเกยวกบการพลงงาน พลงงานทดแทนและพลงงานน า (ใชค าถาม 10 ขอ)

สอการเรยนการสอน หนงสอเรยน / ใบความร /ใบงาน แหลงเรยนร

สาขาวทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน สสวท. http://secondsci.ipst.ac.th/

แฟนเพจสาขาวทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน สสวท. https://th-th.facebook.com/secondsci

แฟนเพจเครอขายการพฒนาการศกษาดานพลงงานทดแทนระดบโรงเรยน https://www.facebook.com/energythaischool

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงานhttp://www.dede.go.th/

การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย http://www.egat.co.th/

www.NEED.org

หนงสอเรยนรายวชาเพมเตมวทยาศาสตร พลงงานทดแทนกบการใชประโยชน ชนมธยมศกษาตอนตน การวดและประเมนผล

วธการ 1. วดและประเมนผลการท ากจกรรมรวมกนโดยใชแบบประเมนผลการท ากจกรรม 2. วดและประเมนผลองคความรจากการตอบค าถามทายกจกรรม

เครองมอ 1. แบบประเมนผลการท ากจกรรม

2. แบบประเมนการตอบค าถามทายกจกรรม เกณฑ 1. ประเมนผลการท ากจกรรมผานคณภาพระดบ 2 2. แบบประเมนผลองคความรจากการตอบค าถามทายกจกรรมผานคณภาพระดบ 2

ใบกจกรรมท 1

มหศจรรยพลงงานน า เวลาทใช 40 นาท จดประสงค

ทดลอง สงเกต เปรยบเทยบ อภปรายและเขยนสรปเกยวกบพลงงานน าและผลทเกดจากพลงงานน า รายการวสดอปกรณ

ท

รายการ

จ านวนหรอปรมาณตอกลม

หมายเหต

1 แผนใสชนดเขยน ขนาดกวาง 12 เซนตเมตร และยาว 12 เซนตเมตร (ถาใชแผนพลาสตกชนดอน ใหเลอกชนดของพลาสตกทมความหนาใกลเคยงกบความหนาของแผนใสชนดเขยน เพอใหสามารถพบงอโดยไมเสยรปทรงได)

1 แผน

2 กรรไกร 1 อน 3 เทปกาว 1 มวน 4 เขมหมด 2 เลม 5 ไมบรรทด 1 อน 6 คลปหนบกระดาษขนาดเลก 1 อน

ท

รายการ

จ านวนหรอปรมาณตอกลม

หมายเหต

7 หลอดพลาสตก ขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 0.5 เซนตเมตร และความยาวประมาณ 23 เซนตเมตร

1 หลอด

8 หลอดพลาสตก ขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 1.2 เซนตเมตร และความยาวประมาณ 15 เซนตเมตร

1 หลอด

9 เสนดาย ความยาว 60 เซนตเมตร 1 เสน 10 แกวน า 1 ใบ 11 นาฬกาจบเวลา 1 อน 12 น าสะอาด (ใชครงละ 5,000 cm3 จ านวน 6 ครง) 30,000 cm3 13 ถงน าพลาสตก 1 ใบ อาจใชถงน า จากชด

สาธตพลงงานน า มาใชแทนได หรออาจจะใชน าจากกอกน าแทนได

14 ทอพลาสตก ขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 1.5 เซนตเมตร ความยาวประมาณ 10 เซนตเมตร (ขนาดเสนผานศนยกลางของทอพลาสตก อาจปรบเปลยนไดตามขนาดเสนผานศนยกลางของรทเจาะถงน า)

1 อน

15 กาวตดทอ PVC 1 หลอด วธท ากจกรรม 1. ประดษฐกงหนและชดการท ากจกรรม ตามขนตอนดงน

1) ตดและพบแผนพลาสตกตามแบบ และน ากระดาษกาวตดมมพลาสตกทง 4 มม ใหตดอยดวยกน ดงภาพ

ตดกระดาษกาวใหมมพลาสตกทง 4 มม ตดอยดวยกน

2) เสยบเขมหมดทบรเวณศนยกลางของกงหน และกลดปลายเขมหมดไปทบรเวณปลายของหลอดพลาสตกขนาดเลกใหแนน ดงภาพ

เสยบเขมหมดทบรเวณศนยกลางของกงหน กลดปลายเขมหมดทบรเวณปลายหลอดพลาสตก

3) ก าหนดใหหลอดพลาสตกขนาดเลกในขอท 2) เปนแกนกงหน จากนนใหสอดแกนกงหนเขาไปดานในของหลอดพลาสตกอกอนหนงทมขนาดใหญกวา ดงภาพ

4) เตรยมเสนดาย ความยาว 60 เซนตเมตร น าปลายดานหนงของเสนดายไปผกตดไวกบคลปหนบกระดาษขนาดเลก จ านวน 1 อน และน าปลายอกดานหนงของเสนดายไปผกตดไวทปลายแกนกงหน โดยผกใหมระยะหางจากปลายแกนกงหน ประมาณ 4-5 cm และตดเทปกาวตรงบรเวณทผกเสนดายกบแกนกงหนไวใหแนน ดงภาพ

น าปลายเสนดายไปผกตดไวทปลายของแกนกงหน ตดเทปกาวตรงบรเวณทผกเสนดาย

กบแกนกงหน

5) เพอไมใหแกนกงหนหลดออกจากหลอดพลาสตกขนาดใหญในขณะททดสอบการหมน ใหน าเขมหมดอก

อนหนงเสยบไปทแกนกงหน ตามต าแหนง ดงภาพ

เสยบเขมหมดไปทแกนกงหน

2. เตรยมแกวน า จ านวน 1 ใบ จากนนคว าแกวน าลงและตดชดกงหนทประดษฐเสรจแลวไปทบรเวณฐานของ

แกวน าดวยกระดาษกาว 3. บรรจน า 5 ,000 cm3 ลงในถงน า จากนนใหยกถงน าขน ใหระดบน าทจะปลอยอยสงกวาระดบแกนกงหน 15

cm และปลอยน าจากถงใหไหลลงไปทบรเวณปลายใบพดของกงหนอยางตอเนอง จนกระทงน าในถงหมด ใหสงเกตการหมนของกงหนและจบเวลาตงแตคลปหนบกระดาษเรมเคลอนทจนกระทงเคลอนทมาสนสดทแกนของกงหน

4. ท ากจกรรมขอท 3. ซ าอก 2 ครง และบนทกผล 5. ท ากจกรรมตามขนตอนในขอท 3. แตใหเปลยนระดบความสงของน าทปลอยลงมา ใหอยสงกวาระดบแกน

กงหน 50 cm และท ากจกรรมขอท 5. ซ าอก 2 ครง

แบบบนทกกจกรรม มหศจรรยพลงงานน า

วนท............เดอน.........................................................พ.ศ.......................... สมาชกกลม ชน ม.3/……….. 1………………………………………………………..เลขท............ 3………………………………………………………..เลขท............ 2………………………………………………………..เลขท............ 4………………………………………………………..เลขท............ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ปญหา .............................................................................................................................................. ....... สมมตฐาน ............................................................................................................................................... ...... ................................................................................................................................................ ..... ตวแปรตน ................................................................................................................................................. .... ตวแปรตาม ............................................................................................................................................... ...... ตวแปรควบคม ............................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................................... ...... ..................................................................................................................................................... ตารางบนทกผล .....................................................................................................................................................

ค าถามทายกจกรรม คลปหนบกระดาษทปลายเสนดาย มการเคลอนทหรอไม ถามการเคลอนท คดวาเปนเพราะเหตใด ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... เมอเพมระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของแกนกงหนใหม

ระยะหางมากขน มผลตอการหมนของกงหนและการเคลอนทของคลปหนบกระดาษหรอไม อยางไร ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. การน าพลงงานน ามาใชหมนกงหนในกจกรรมน มขอจ ากดหรอไม อยางไร .................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. อภปรายหลงท ากจกรรม ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

ตวอยางการบนทกผลการท ากจรรม

จากการท ากจกรรม เมอปลอยน าลงไปทบรเวณสวนปลายใบพดของกงหนอยางตอเนอง กงหนจะหมนและคลปหนบกระดาษจะเคลอนทเปลยนต าแหนงไปจากเดม ดงน ตารางแสดงการเปลยนแปลงของกงหนและการเคลอนทของคลปหนบกระดาษ

ก าหนดใหระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมา กบต าแหนงของแกนกงหน เทากบ 15 เซนตเมตร

ครงท

การเปลยนแปลงของกนหน

ระยะเวลาทคลปหนบกระดาษใชในการเคลอนท (วนาท)

1 เมอน ากระทบกบกงหน กงหนจะหมน และกงหนหยดหมนเมอน าในถงหมด

5.50 2 5.20 3 5.20 คาเฉลยระยะเวลาทคลปหนบกระดาษใชในการเคลอนท 5.30

ตารางแสดงการเปลยนแปลงของกงหนและการเคลอนทของคลปหนบกระดาษ

ก าหนดใหระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมา กบต าแหนงของแกนกงหน เทากบ 50 เซนตเมตร

ครงท

การเปลยนแปลงของกนหน

ระยะเวลาทคลปหนบกระดาษใชในการเคลอนท (วนาท)

1 เมอน ากระทบกบกงหน กงหนจะหมน และกงหนหยดหมนเมอน าในถงหมด

3.30 2 3.70 3 3.40 คาเฉลยระยะเวลาทคลปหนบกระดาษใชในการเคลอนท 3.47

ค าถามทายกจกรรม คลปหนบกระดาษทปลายเสนดาย มการเคลอนทหรอไม ถามการเคลอนท คดวาเปนเพราะเหตใด ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แนวค าตอบ จากการสงเกตพบวาคลปหนบกระดาษทปลายเสนดายมการเคลอน กลาวคอ เมอน าไหลมาปะทะกบกงหน ท าใหกงหนหมน เมอกงหนหมน ท าใหแกนของกงหนหมนตาม และท าใหเสนดายทผกตดอยกบแกนกงหน หมนพนรอบแกนกงหน เมอเสนดายหมนพนรอบแกนกงหนไปเรอยๆ ท าใหคลปหนบกระดาษขนาดเลกทผกตดเสนดายไว มการเคลอนทเปลยนต าแหนงไปจากเดม จนกระทงเคลอนทมาสนสดทแกนของกงหน เมอเพมระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของแกนกงหนใหม

ระยะหางมากขน มผลตอการหมนของกงหนและการเคลอนทของคลปหนบกระดาษหรอไม อยางไร ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. แนวค าตอบ เมอเพมระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของแกนกงหนใหมระยะหางมากขน กงหนจะหมนเรวขน สงเกตไดจากการเคลอนทของคลปหนบกระดาษทเคลอนทไดเรวขนกวาเดม การน าพลงงานน ามาใชหมนกงหนในกจกรรมน มขอจ ากดหรอไม อยางไร .................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................

แนวค าตอบ การน าพลงงานน ามาใชหมนกงหนในกจกรรมน มขอจ ากดเกยวกบระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของกงหนและปรมาณของน าทใชในการกจกรรม คอ ถาตองการใหกงหนหมนเรว ตองเพมระยะหางตามแนวดงระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของกงหนใหมระยะหางมาก และถาตองการใหกงหนหมนอยางตอเนอง ตองปลอยน าใหไหลมาปะทะกบกงหนอยางตอเนอง ซงตองใชน าเปนปรมาณมากตามไปดวย อภปรายหลงท ากจกรรม ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... แนวการอภปรายหลงท ากจกรรม

จากผลการท ากจกรรมและจากการตอบค าถามทายกจกรรม นกเรยนควรสรปไดวา เมอน าไหลลงมาปะทะกบกงหน ท าใหกงหนหมน การหมนของกงหนท าใหแกนกงหนหมนตาม ท าใหเสนดายทผกตดอยกบแกนกงหน หมนพนรอบแกนกงหน เมอเสนดายหมนพนรอบแกนไปเรอยๆ ท าใหคลปหนบกระดาษขนาดเลกทผกตดเสนดายไว เคลอนทเปลยนต าแหนงไป

ระยะหางตามแนวดง ระหวางต าแหนงของน าทปลอยลงมากบต าแหนงของกงหนมผลตออตราเรวการหมนของกงหนและอตราเรวในการเคลอนทของคลปหนบกระดาษ

แบบประเมนผลการท ากจกรรม

เกณฑการประเมนผลการท ากจกรรมแบบแยกตามองคประกอบยอย 4 ดาน รายการประเมน ระดบคณภาพ

ดานท 1 การวางแผนวธการด าเนนการท ากจกรรม ตองปรบปรง (1) ไมสามารถวางแผนและออกแบบการท ากจกรรมเองได ตองใหความชวยเหลอเปนอยางมาก

ในการวางแผนและการออกแบบการท ากจกรรม และการเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณ

การวางแผนและการออกแบบการท ากจกรรมท าไดไมถกตองและไมเหมาะสมกบเวลา ตองใหความชวยเหลอในการเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณ

พอใช (2)

วางแผนและการออกแบบการท ากจกรรมท าไดถกตองและเหมาะสมกบเวลา แตการเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณยงท าไดไมเหมาะสม

ด (3)

วางแผนและการออกแบบการท ากจกรรมท าไดถกตอง และเหมาะสมกบเวลา สามารถเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณในการท ากจกรรมไดถกตองและ เหมาะสม

ดมาก (4)

ดานท 2 การท ากจกรรม ตองปรบปรง (1) ตองใหความชวยเหลอตลอดเวลาในการท ากจกรรมและการใชเครองมอและวสดอปกรณ

ตองใหความชวยเหลอเปนบางครงในการท ากจกรรมและการใชเครองมอและวสดอปกรณ พอใช (2) ด าเนนการท ากจกรรมไดเอง แตตองการค าแนะน าเกยวกบการใชวสดอปกรณเปนบางครง ด (3) ด าเนนการท ากจกรรมเปนขนตอนและใชเครองมอและวสดอปกรณตาง ๆ ไดเองและถกตอง

ดมาก (4)

ดานท 3 ความคลองแคลวในการท ากจกรรม ตองปรบปรง (1) ท ากจกรรมไมทนเวลาตามทก าหนดไวและท าเครองมอและวสดอปกรณบางชนช ารด

เสยหาย ท ากจกรรมไมทนเวลาทก าหนดไว แตใชเครองมอและวสดอปกรณไดถกตองและไมช ารดเสยหาย

พอใช (2)

ท ากจกรรมและใชเครองมอและวสดอปกรณไดทนเวลาทก าหนดไว แตยงตองการค าแนะน าเกยวกบการใชวสดอปกรณบางเปนครงคราว

ด (3)

ด าเนนการท ากจกรรมและใชเครองมอและวสดอปกรณไดเหมาะสม ปลอดภยและท ากจกรรมเสรจทนเวลาทก าหนดไว

ดมาก (4)

ดานท 4 การน าเสนอ (การบนทกและการสรปผลการท ากจกรรม) ตองปรบปรง (1) ตองใหความชวยเหลอเปนอยางมากในการบนทกและการสรปผลการท ากจกรรม

ตองใหค าแนะน าเปนบางครงในการบนทกและการสรปผลการท ากจกรรม พอใช (2) บนทกและสรปผลการท ากจกรรมไดเอง ด (3) บนทกและสรปผลการท ากจกรรมไดถกตองและครบถวน ดมาก (4)

แบบประเมนผลองคความรจากการตอบค าถาม

รายการประเมน ระดบคณภาพ

ไมใหความสนใจในค าถามทครถาม แตสนใจกบสงอนทไมเกยวของกบการท ากจกรรมการเรยนร ไมมการตอบ หรอ ถามค าถาม หรอ รวมแสดงความคดเหน เมอมการถามค าถาม หรอ อภปรายเกยวกบประเดนตางๆ ระหวางการท ากจกรรมการเรยนร

ตองปรบปรง หรอ 1

ใหความสนใจในการท ากจกรรม แตไมมการตอบ หรอ ถามค าถาม หรอ รวมแสดงความคดเหน เมอมการถามค าถาม หรอ อภปรายเกยวกบประเดนตางๆ ระหวางการท ากจกรรมการเรยนร

พอใช หรอ 2

ใหความสนใจและมความกระตอรอรนในการถามและตอบ และรวมแสดงความคดเหนบาง เมอมการถามค าถาม หรอ การอภปรายเกยวกบประเดนตางๆ ระหวางการท ากจกรรม

ด หรอ 3

ใหความสนใจและมความกระตอรอรนในการถามและตอบ และรวมแสดงความคดเหนเกอบทกครง เมอมการถามค าถาม หรอ การอภปรายเกยวกบประเดนตางๆ ระหวางการท ากจกรรม

ดมาก หรอ 4

ประเมนผลลพธ ( K : P : A) ทเกดขนกบผเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนร บรณาการหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง ผลลพธ

อยอยางพอเพยง สมดลและพรอมรบการเปลยนแปลงดานตาง ๆ วตถ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม

ความร

(K)

มความรในการเลอกใชวสดอปกรณ แหลงเรยนร ใหคมคาและประหยด

มความรในการวางแผนงานและการท างานรวมกบผอน

มความรในการรกษาสงแวดลอมและปองกนปญหาโลกรอน

-

ทกษะ (P)

มทกษะในการใชวสด อปกรณอยางประหยดและคมคา

- มทกษะการท างานรวมกบผอน - มทกษะในการน าเสนอการแลกเปลยนเรยนร

- มทกษะในการรกษาสงแวดลอม - เสนอวธการรกษาสงแวดลอม

-

คานยม (A)

-

- มความตระหนกในการรบผดชอบตอหนาท - มความตระหนกในการน าวสดอปกรณมาใชใหคมคา

- ตระหนกถงความส าคญในการลดปญหาโลกรอน