ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข

ดานพฒนาสขภาพกลมวยท างาน ป พ.ศ. 2558

นายแพทยเกษม เวชสทธานนท ผอ านวยการกองออกก าลงกายเพอสขภาพ

สถานการณส าคญ ดานสขภาพ กลมวยท างาน

โรคและภยสขภาพ : โรค NCD มะเรง อบตเหตทางถนน โรคจากการประกอบอาชพฯ

ปจจยเสยง :อาหาร เคลอนไหวรางกาย เคร องดมแอลกอฮอล/ยาสบ เครยด พฤตกรรมเสยง(หมวก เมา เขมขด ขบรถเรว) สารเคมท อยในภาคเกษตรกรรม

อตราตายตอประชากรแสนคนดวยโรคไมตดตอทส าคญ อบตเหตทางถนนภาพรวม (ปพ.ศ.2545 – 2556) และโรคปอดอดก นเร อรง (ปพ.ศ.2549-2556) ทมา : สนย.

ความชก (รอยละ) 2546-47 2551-52

เบาหวาน 6.9 6.9

ความดนโลหตสง 22.0 21.4

ภาวะไขมนในเลอดผดปกต (TC ≥240mg/dl)

15.5 19.4

ภาวะอวน (BMI ≥ 25kg/m2) 28.6 34.7

รอบเอวเกน (ชาย ≥90 cm, หญง ≥80 cm)

26.0 32.1

กนผกและผลไมไมเพยงพอ (< 5 สวนมาตรฐานตอวน)

78.1 82.3

กจกรรมทางกายไมเพยงพอ 22.5 18.5

ทมา : กรมอนามย

21.5

29.1

30.8

25.3

20.6 20.8 20.8

21

27.5

30

31.69

36.13

14.4

19.1 17.7

18.7 19.4

20.8 21.2

20.7 20.5

22.5 23.45

26.91

21.30 20.40 19.70

17.80 16.60 15.90 15.30 15.00

21.61

21.86 21.87

22.51

11.8 10.6

12.3 11.9 12 12.2 12.2 11.1 10.8

11.9 12.06

14.93

1.13 1.47 1.69 1.71 1.76 2.53

7.6

8.76

5.1 5.4 4 3.9 3.8 3.6 3.9 3.6 3.9

5.7 5.73

7.99

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

หลอด

เลอดสมอง

หวใจขาด

เลอด

อบตเหต

เบาหวาน

ปอดอดก น

เร อรง

ความดน

โลหตสง

ความชก (รอยละ) 2554 2556

การสบบหร ปจจบน 21.4 19.9

นกดมอาย 15 ปข นไปทด มเคร องดมแอลกอฮอล ใน 12 เดอนผานมา

31.5 -

-สดสวนของนกดมหนก 9.9 -

-สดสวนของนกดมประจ า 44.2 -

ทมา : ส านกงานสถตแหงขาต

คาเฉล ย 2550

คนไทยไดรบโซเดยมคลอไรด โดยเฉลย (mean intake NaCl< 5 g/day)

10.8 กรม/วน/

คน

ทมา : NHES

กรมวชาการตางๆ

บรณาการคมอ

รพ.สต./ รพช.

-Treatment - Screening - Behavior change - Refer

สสจ./สสอ.

-ก ากบดแลตดตาม

ประเมนผล

รวบรวมขอมล/43แฟม

รวบรวมขอมล/43แฟม

-กม. /ระเบยบ -กฏ/ประกาศ

กระทรวง

นโยบาย

หมบาน

เทศบาล อบต.

ชมชน

ผลการด าเนนงานโครงการพฒนาคลนกไรพง (DPAC) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557

เปาหมาย (เชงปรมาณ) ป 2557

รอยละสถานบรการสาธารณสขในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

มการด าเนนงานคลนกไรพง (DPAC)

รพศ. รพท. รพช. รอยละ 100

รพ.สต. รอยละ รอยละ 60

ผลการด าเนนงาน รพศ. รพท. รพช. รพ.สต. รอยละ

รอยละ 95.00 (769 แหง) รอยละ 71.55 (7,002 แหง)

แผนงาน โครงการพฒนาคลนกไรพง (DPAC Quality) ป 2558

งบประมาณกรมอนามย 2,000,000 บาท กจกรรมสวนกลาง

• พฒนาทกษะบคลากรใหบรการคลนกไรพง

(km / สรปบทเรยน)

• การจดท าโปรแกรมส าเรจรปในการประมวลผลลพธสขภาพ

• การประชม แลกเปลยนเรยนร นวตกรรมคลนกไรพง และสรปบทเรยน

• ตดตาม ก ากบ และประเมนการด าเนนงาน และเยยมเสรมพลง

กจกรรมเขต/จงหวด

• พฒนารปแบบการใหบรการคลนกไรพงในสถานบรการสาธารณสข (ศอ.1-12)

• เวทแลกเปลยนเรยนร / สรปบทเรยน

• การตดตามผล การด าเนนงาน DPAC

ในเขตบรการสขภาพท 1-12

ขนตอนด าเนนงานคลนกไรพงคณภาพ

• ชมชน • OPD

• OPD • IPD

ปกต คดกรอง

NCD clinic

Clinical Outcome

Pre HT , Pre DM , OW /

obesity

Uncontrol case

F/U

สงตอ

DPAC

Loss F/U

เสยง

ปวย

แบบฟอรมการตดตามผลการด าเนนกจกรรมโครงการพฒนาคลนกไรพง

รอยละการเขาถงบรการคลนกไรพง DPAC ของกลมเสยง (Pre HT/DM, Over weight/ Obesity)

รอยละการตดตามครบของกลมผรบบรการคลนกไรพง DPAC

BMI เสนรอบเอว

ความดนโลหต

ระดบน าตาลในเลอด HbA1c

ระดบไขมนในเลอด Lipid profile

ผลลพธดานระบบการใหบรการ

ผลลพธดานสขภาพของผรบบรการ

(รอยละของการเปลยนแปลงดานสขภาพของผรบบรการ)

ค าของบประมาณ ปงบฯ 2558 พฒนาสขภาพวยท างาน

งบประมาณ (ภาพรวม) 45,948,300.-

เฉลมพระเกยรต

16,491,600 บาท

พฒนาสขภาพ วยท างาน

29,456,700 บาท

เฝาระวง/ พฒนาสขภาพประชาชนในสถาน

บรการสาธารณสข

15,726,300.-

เฝาระวง/ พฒนาสขภาพประชาชนในสถานประกอบกจการ

13,730,400.- ปวงประชารวมใจ

ปนสองลอ สสขภาพด เฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจ

พระเทพฯ

บรหารยทธศาสตร ออกก าลงกายฯ 22 สงหาคม 57

โครงการเฉลมพระเกยรต

“ปวงประชารวมใจ ปนสองลอ สสขภาพด เฉลมพระเกยรต

60 พรรษา สมเดจพระเทพฯ

ผลกดนแนวทางการออกก าลงกายทเหมาะสมตอสขภาพ พฒนารปแบบการออกก าลงกายทเหมาะสมตอสขภาพตามกลมวย ดวยรปแบบทเหมาะสม เชน การปนจกรยาน เลนจกรยาน สอสาร และสงเสรมใหประชาชนตระหนกในการปรบเปลยน พฤตกรรมทางกายทเหมาะสมตอสขภาพ และชใหเหนประโยชนของ การออกก าลงกาย พฒนา/จดตงชมรมจกรยานในระดบพนท (จงหวด อ าเภอ ต าบล) ก ากบ ตดตาม ประเมนผล

บรหารยทธศาสตร ออกก าลงกายฯ 22 สงหาคม 57

1. โครงการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ 2. โครงการสงเสรมสขภาพประชากรวยทอง 3. โครงการปองกนและบ าบดโรคไมตดตอเรอรงดวย การออกก าลงกาย 4. โครงการพฒนาคลนกไรพงคณภาพ (DPAC Quality) 5. โครงการจดบรการสรางเสรมสขภาพชองปากในกลมโรคไมตดตอ เรอรง 6. โครงการปองกนมะเรงปากมดลกระยะกอนเปนมะเรงดวยวธ VIA

7. โครงการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพดานอาหารและโภชนาการ 8. โครงการพฒนาโรงพยาบาลตนแบบดานโภชนบ าบด โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง 9. โครงการสงเสรมสขภาพประชากรในสถานประกอบการ 10. โครงการดแลและเฝาระวงสตรไทยจากมะเรงเตานม 11. โครงการสงเสรมแบบแผนการมกจกรรมทางกาย/ออกก าลงกาย เพอสขภาพ แกบคลากรในสถานประกอบการ ปงบประมาณ พ.ศ.2558 12. โครงการเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม

โครงการพฒนาสขภาพ วยท างาน

บรหารยทธศาสตร ออกก าลงกายฯ 22 สงหาคม 57

เฝาระวง/พฒนาสขภาพประชาชน ในสถานบรการสาธารณสข

เฝาระวง/พฒนาสขภาพประชาชน ในสถานประกอบการ

• ขบเคลอนนโยบายการสงเสรมสขภาพวย ท างานในสถานบรการสาธารณสข • พฒนารปแบบการคดกรองดานทนตกรรม โรคอวนและมะเรงในวยท างาน (มะเรง ปากมดลก มะเรงเตานม) • เฝาระวงสถานการณสขภาพวยท างานเชงรก • สอสารการสงเสรมสขภาพวยท างานผาน ชองทางทเขาถงงาย สะดวก รวดเรว เชน Social Media • ก ากบ ตดตาม ประเมนผลการสงเสรมสขภาพ วยท างานในสถานบรการสาธารณสข

• ขบเคลอนนโยบายการสงเสรมสขภาพวยท างานใน สถานประกอบการ • พฒนารปแบบการจดสภาพแวดลอมทเออตอการ ปรบเปลยนพฤตกรรมดานโภชนาการ ออกก าลงกาย ทนตสขภาพ (3 อ 2 ส 1 ฟ) • เฝาระวงสถานการณปญหาสขภาพทเกดจากการ ท างาน • สอสารการสงเสรมสขภาพวยท างาน เชนโรคอวนลง พง การาขาดการออกก าลงกาย ผานชองทางทเขาถง งาย สะดวก รวดเรว เชน Social Media • ประกวดการสงเสรมสขภาพบคลากรในสถาน ประกอบการ “สถานประกอบการเขมแขง พนกงาน แขงแรง” • ก ากบ ตดตาม ประเมนผลการสงเสรมสขภาพวย ท างานในสถานประกอบการ

บรณาการพฒนาสขภาพ วยท างาน

บรหารยทธศาสตร ออกก าลงกายฯ 22 สงหาคม 57

บรหารยทธศาสตร ออกก าลงกายฯ 22 สงหาคม 57

ภาคผนวก

โครงการปวงประชารวมใจ ปนสองลอ สสขภาพด เฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

1. เฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร (วนท 2 เมษายน 2558) 2. รณรงคปนจกรยานทวประเทศเพอแสดงออกถงความจงรกภกด 3. สงเสรมพฤตกรรมการออกก าลงกายเพอสขภาพ ดวยการปนจกรยาน

วตถประสงค

ประชาชนทวไป

กลมเปาหมาย

1. ส ารวจสถานการณการออกก าลงกายของประชาชนตามกลมวย (S) 2. ขบเคลอน/ผลกดนแนวทางการด าเนนงานฯ โดยการประชมคณะกรรมการและประชมถายทอดกระบวนการขบเคลอน (N) 3. พฒนารปแบบการสงเสรมการออกก าลงกายดวยจกรยาน (M) 4. รณรงค/สรางกระแสสงคม (T) 5. ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงาน (M&E)

กจกรรมด าเนนงาน

16,491,600 บาท งบประมาณ

โครงการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

โครงการสงเสรมสขภาพประชากรในสถานประกอบการ

โครงการดแลและเฝาระวงสตรไทยจากมะเรงเตานม

• พฒนาภาคเครอขายสงเสรมสขภาพวยท างานในสถานประกอบการ ทงหนวยงานภายในและภายนอกกระทรวง • จดท ารางคมอแนวทางการด าเนนงานสงเสรมสขภาพในสถานประกอบการ

โครงการสงเสรมสขภาพประชากรวยทอง

•จดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางภาคเครอขาย • จดกจกรรมสงเสรมสขภาพในสถานประกอบการเชงรกตามหลก 3อ 2ส 1ฟ เพอเปนตนแบบ(Model)

• รพ.ในสงกดและนอกสงกดทผานการประเมนกระบวนการเปน HPH+ รอยละ 59.62(539 แหง) HPH PLUS 30 แหง HPHNQC 48 แหง • อบรมตามหลกสตรผประเมนตามเกณฑคณภาพ HPHNQC • พฒนามาตรฐาน/คมอการด าเนนงานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ (ฉบบปรบปรง) •วจยประเมนผลโครงการ HPH ในประเทศไทย

• มวทยากรการดแลและเฝาระวงสตรไทยจากมะเรงเตานมระดบอ าเภอ • ประชมพฒนาระบบบรการสาธารณสข (Service Plan) สาขามะเรงเตานม เขตบรการสขภาพท 12 • บคลากร สธ.ไดรบการพฒนาศกยภาพในการจดการผปวยมะเรงเตานมรายกรณ (Case Manager)

• จดเวทแลกเปลยนเรยนรและสรปบทเรยนการจดการผปวยมะเรง เตานมรายกรณ (Case Manager) • ดแลและเฝาระวงมะเรงเตานมในสถานประกอบการ โดยการสรางสตรแกนน าในสถานประกอบการ

• จดท าหลกสตรการอบรมการสงเสรมสขภาพประชากรวยทอง • อบรมบคลากร สธ.ดานการสงเสรมสขภาพประชากรวยทอง • จดท าคมอแนวทางการด าเนนงานการสงเสรมสขภาพประชากร วยทอง

•พฒนารปแบบการบรการในสถานบรการ ทกระดบ • จดประชมคณะกรรม การพฒนางานสงเสรมสขภาพประชากร วยทอง

ผลการด าเนนงานป 2557

กลมอนามยวยท างาน

• พฒนาคมอ/มาตรฐาน HPH สคณภาพ • พฒนาศกยภาพทมเยยมประเมนและผ ด าเนนงานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ • อบรมหลกสตรพฒนารพ. สการเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ •จดเวทแลกเปลยนเรยนรผลการด าเนนงานระดบเขต/ระดบชาต

แนวทางการด าเนนงานป 2558

โครงการสงเสรมแบบแผนการมกจกรรมทางกาย/ออกก าลงกายเพอสขภาพ แกบคลากรในสถานประกอบการ ปงบประมาณ พ.ศ. 2558

1. พฒนาสถานประกอบการตนแบบในการจดการสงเสรมสขภาพบคลากรดวยการออกก าลงกายเพอสขภาพใหเพยงพอและเหมาะสม 2. สงเสรมแบบแผนการเคลอนไหวออกแรง/ออกก าลงกายส าหรบบคลากรในสถานประกอบการ

วตถประสงค

สถานประกอบการทวประเทศ

กลมเปาหมาย

1. ส ารวจสถานการณการออกก าลงกายของบคลากรในสถานประกอบการ (S) 2. ขบเคลอน/ผลกดนแนวทางการด าเนนงานฯ ในสถานประกอบการ (N) 3. พฒนารปแบบ/จดสงแวดลอมใหเออตอการออกก าลงกายในสถานประกอบการ (M) 4. สอสาร/รณรงคสงเสรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการออกก าลงกายในสถานประกอบการ (T) 5. ตดตาม ก ากบ ประเมนผลการด าเนนงาน (M&E)

กจกรรมด าเนนงาน

3,305,100 บาท งบประมาณ

โครงการปองกนและบ าบดโรคไมตดตอเรอรงดวยการออกก าลงกาย

สนบสนนใหสถานบรการกระทรวงสาธารณสขจดตงคลนกออกก าลงกาย (Clinical Fitness) ส าหรบผทเปนโรค NCDs

วตถประสงค

สถานบรการกระทรวงสาธารณสข รพช. รพท. รพศ. ทมความตระหนกและความพรอมจดตงคลนกออกก าลงกาย

กลมเปาหมาย

1. เวทแลกเปลยนเรยนรกบผบรหารโรงพยาบาล เรอง แนวทางจดตงและใหบรการคลนกออกก าลงกายแกผทเปนโรค NCDs (M) 2. ศกษาดงานการด าเนนคลนกออกก าลงกาย (M) 3. อบรมเชงปฏบตการ เรอง โปรแกรมออกก าลงกายของผทเปนโรค NCDs (N)

กจกรรมด าเนนงาน

442,372 บาท

งบประมาณ

โครงการพฒนาคลนกไรพงคณภาพ (DPAC Quality)

1. ขยายผลการด าเนนงานจดตงคลนกไรพง (DPAC) 2. พฒนาและยกระดบคณภาพการด าเนนงานสคลนกไรพงคณภาพ (DPAC Quality)

วตถประสงค

สถานบรการของกระทรวงสาธารณสขทกระดบทด าเนนโครงการคลนกไรพงคณภาพ

กลมเปาหมาย

1. ขยายผลการด าเนนงานคลนกไรพง (M&E) 2. ประเมนคลนกไรพงคณภาพ (M&E) 3. นเทศ/ตดตาม/เยยมเสรมพลง/ถอดบทเรยนการในด าเนนการในสถานบรการแตละระดบ(M&E)

กจกรรมด าเนนงาน

1,012,578 บาท งบประมาณ

• ลดภาวะแทรกซอนเบาหวาน ความดน โดย • จดการ ปจจยเสยงรวม (Common Risk / Health Factor) • จดการ การตดเชอในชองปาก

วตถประสงค

• ผปวยเบาหวาน • ผปวยความดนโลหตสง กลมเปาหมาย

• ลดปจจยเสยงรวม ตามมาตรการ 3อ 2ส 1ฟ • มาตรการดแลสขภาพชองปากตามระดบความรนแรงของโรค (ปงปอง 7 ส) • แนวทางการตรวจและจดบรการสขภาพชองปาก ระดบ รพ.สต.

(สงเสรม ปองกน รกษา ฟนฟ และการสงตอ)

วธด าเนนงาน

โครงการจดบรการสรางเสรมสขภาพชองปาก ในกลมโรคไมตดตอเรอรง

ส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย

โครงการการปองกนมะเรงปากมดลกระยะกอนเปนมะเรงดวยวธ VIA

1. พฒนาศกยภาพบคลากรสาธารณสขในการใหค าปรกษาและการตรวจคดกรองโรคมะเรงปากมดลกดวยวธวไอเอ 2. ใหความรในการปองกนโรคแกประชาชนมพฤตกรรมทเหมาะสมไมเกดภาวะเสยงตอการเกดโรค ตลอดจนการเฝาระวงในการเกดโรค โดยพบเจาหนาทเพอรบการตรวจคดกรอง 3. พฒนาระบบควบคมก ากบ ตดตาม และประเมนผลมะเรงปากมดลก

วตถประสงค

แพทยและพยาบาลวชาชพในจงหวดทรวมโครงการ

กลมเปาหมาย

1. อบรมเชงปฏบตการ การคดกรองมะเรงปากมดลกดวยวธวไอเอ และการรกษาดวยวธจเยน ส าหรบแพทยและพยาบาลวชาชพ 1 รน รนละ 650,000 บาท จ านวน 34 คน Model development) 2. ควบคมคณภาพการด าเนนงานโครงการปองกนมะเรงปากมดลกดวยวธวไอเอ ใน 32 จงหวด (M&E) รวมทงการบรหารจดการระบบขอมล 200,000 บาท

กจกรรมด าเนนงาน

850,000 บาท งบประมาณ

โครงการเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม

1. เพอเปนการสรางองคความร ความเขาใจและความตระหนกในเรองการบรโภคอาหารลดหวาน มน เคม ใหแกประชาชนกลมวยท างาน 2. เพอสงเสรมและสนบสนนภาคเครอขายด าเนนงานเกยวกบอาหารเมนชสขภาพ ลกหวาน มน เคม ในชมชน รานอาหาร โรงเรยน และสถานประกอบการ 3. เพอลดปจจยในการเกดโรคจากการบรโภคอาหารลดหวาน มน เคม และเปนการลดคาใชจายในการ รกษาพยาบาล 4. เพอผลตและเผยแพรประชาสมพนธใหกบประชาชนรบรและปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม ไดอยางตอเนองและยงยน

วตถประสงค

ประชาชนกลมวยท างานขององคกร ประกอบดวย - สถานประกอบการตาง ๆ - รพ.สต. - ชมชน

กลมเปาหมาย

1. พฒนาศกยภาพ องคกรในสถานประกอบการ ใหมความรความเขาใจในการสงเสรมสขภาพวยท างาน (National Lead) 2. สรางความตระหนกใหกบบคลาการวยท างาน ในการดแลสขภาพดานอาหารและโภชนาการ (Technology Transfer) 3. รณรงคสรางกระแส ผานสอประชาสมพนธ (Technology Transfer) 4. สงเสรมการบรโภคอาหารเมนชสขภาพ อาหารลดหวาน มน เคม (Technology Transfer) 5. ผลตสอ คมอการด าเนนงานโครงการ (Technology Transfer) 6. การตดตามประเมนผล (M&E)

กจกรรมด าเนนงาน

2,000,0000 บาท

งบประมาณ

วตถประสงค • เพอพฒนาองคความร แนวทางการจดการ โรงพยาบาลเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพดานอาหารและ

โภชนาการ • เพอเปนการสรางสภาพแวดลอมในโรงพยาบาลใหเออตอการสงเสรมสขภาพดานอาหารและโภชนาการ ทม

ความปลอดภย ใหแกเจาหนาท ประชาชน และผปวย • เพอเผยแพรประชาสมพนธใหความร และกระตนใหประชาชนปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคใหเหมาะสม ลด

ปจจยเสยงจากการเกดโรคไมตดตอเรอรง

กลมเปาหมาย • ประชาชนทเขารบบรการในโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขทกแหง (รพศ. /รพท. /รพช. /รพ. ของ

ศนยอนามย) และประชาชนในชมชนใกลเคยงโรงพยาบาล

งบประมาณ 2 ลานบาท

โครงการพฒนาโรงพยาบาลตนแบบ ดานโภชนบ าบดโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง

1.เพอพฒนาโรงพยาบาลตนแบบดานโภชนบ าบดโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ใหเปน แหลงเรยนร และถายทอดขยายผลสโรงพยาบาลอนๆ 2.เพอประเมนรบรองคณภาพกระบวนการใหบรการดานโภชนบ าบดของโรงพยาบาลตนแบบ

วตถประสงค

รพ.ศ. /รพ.ท. /รพ.ช. อยางนอยจงหวดละ 1 แหง กลมเปาหมาย

1.พฒนาศกยภาพผประเมนระดบเขต/นกโภชนาการในโรงพยาบาลเปาหมาย (Model Development) 2.ประเมนรบรอง (Model Development) 3.จดเวทแลกเปลยนเรยนร (Technology Transfer)

กจกรรมด าเนนงาน

1,000,000 บาท งบประมาณ