แนวคดการใหบรการ

ทสนบสนนการคนส สขภาวะ

พญ.สมรก ชวานชวงศ

1

ท ำไมจงตองมแนวคดใหม ?

2

ฉนเปนผปวยโรคจตเภท ปวยมา 20 ป เดมฉนคดวาฉนไมไดปวย แตเปนคนมเซนสพเศษ เขา-ออกโรงพยาบาลหลายครง มกถกจบตวมา จนนายจางใหออกจากงาน

ตอนนฉนรแลววา ฉนเปนโรคจตเภท ซงโรคจตเภทเกดจากสารเคมในสมองไมสมดล ฉนยอมกนยาตามหมอสง ซงฉนยอมรบวาตองกนยาตลอดชวต

ปจจบน ฉนอาการดขนเพราะฉนปฏบตตามค าแนะน าของหมอและพยาบาล ฉนไมดมกาแฟ น าอดลม และไมใชสารเสพตดฉนไมตองท างานเพราะจะท าใหฉนเครยดกบเพอนรวมงานทมกแกลงและนนทาฉน ฉนพอใจทฉนไดเบยคนพการ อยบานได พสาวคอยชวยจดยาใหฉนกนไมขาด ฉนไมมอาการก าเรบทตองกลบไปเปนผปวยใน 2 ปแลว

3

แนวทำงทถอปฏบตกนเปนประเพณ(Traditional approach)

บคลากรเปนผ รบผดชอบ มพลงอ านาจมากกวาผ รบบรการ

ม งไปทการควบคม

แนวคดทางวทยาศาสตร ลดทอนบรบท

เนนพยาธสภาพ การวนจฉย การรกษาโรค

ความสมพนธแบบหมอกบคนไข

ใหแตละคนปรบเขากบโปรแกรม

การเปนคนไขทด คอ การยอมท าตามและรวมมอ

4

เสนทางการคนสสขภาวะของผมดจะเปนเสนทางทยาวไกล เตมไปดวยความสขและความทกขตลอดทาง

ผมไมเคยคาดหวงวาจะไดมชวตทปลอดจากการปวย และผมเรยนรทจะใชชวตกบมน ผมยอมรบสงทผมเปน สดยอดปจจยทชวยใหผมคนสสขภาวะ คอ ความหวง

แตถงแมเมอหมดหวง ผมกยงโชคดทมบคลากรดานจตเวชหลายคนชวยประคบประคองความหวงนนไวแทน

พวกเขายดมนในความหวงนนและเชอมนในตวผมมาก จนน าผมใหหลดพนจากความทกขนได

ดวยเหตน ผมรสกขอบคณพวกเขา จากใจจรง (ล พารกนสน)

5

ประสบการณของผปวยจตเวชและครอบครว เปนหวใจของการกอก าเนดแนวคด Recovery

เพอการเปลยนแปลงใหม ทงกรอบแนวคด วฒนธรรมและรปแบบบรการสขภาพจต

6

7

Clinical Recovery

ก าหนดและประเมนโดยนกวชาชพ

อาการสงบ

ท างานหรอเรยนไดเตมเวลาหรอบางเวลา

ใชชวตไดดวยตวเอง

มเพอนทไดท ากจกรรมรวมกน

ทงหมดนคงอย เปนเวลาสองป

(Liberman & Kopelowicz)

8

Recovery เปนการเดนทางของชวต

ไมใชปลายทางทไปถง

9

Recovery is a deeply personal, unique process of changing one’s attitudes, values, feelings, goals, skills and/or roles. It is a way of living a satisfying, hopeful, and contributing life even within the limitations caused by illness.Recovery involves the development of new meaning and purpose in one’s life as one grows beyond the catastrophic effects of mental illness.

(Bill Anthony)

10

Recovery เปนกระบวนการเปลยนแปลงทศนคต คานยม ความรสก เปาหมาย ทกษะหรอรวมทงบทบาทของตวเองซงมความเปนสวนตวไมเหมอนกบใคร เปนวถการด ารงชวตทมความพงพอใจ เตมไปดวยความหวงและการแบงปนแกผอน แมจะมความจ ากดอนเนองมาจากความเจบปวย

Recovery มพฒนาการการมชวตทมความหมายและเปาหมายใหม แมจะยงมผลกระทบรายแรงของโรคจตเวช

(บล แอนโทน)

11

Personal Recoveryบคคลสามารถก าหนดและใชชวตในชมชนทตน

เลอกไดอยางมความหมาย และสามารถแบงปนได ถงจะมหรอไมมประเดนเกยวกบสขภาพจตกตาม

12

13

Recovery

Personal Recovery

การไดมชวตทมความสขและมความหมาย

หลงเกดโรคจตเวชแลว

การคนสสขภาวะ

Recovery-oriented mental health practice

เปนการใชสมรรถนะหลาย ๆ ดาน เพอสนบสนนผ ปวยให

เหนคณคาและรบผดชอบ การคนส สขภาวะ และความผาสก

ของตน

สามารถระบเปาหมาย ความใฝฝน และความม งมาด

ปรารถนาของตนเอง

14

Recovery Oriented Service: ROS

การจดบรการทมการปรบใหสอดคลองกบความม งมาด

ปรารถนาและความตองการจ าเปนของผ รบบรการ เพอการ

คนส สขภาวะ

บคลากรทกระดบทงองคกรตองมวสยทศนรวมกน ม

การอทศตน น าเอาจดแขงออกมา ใหการสนบสนนท

หลากหลายและเหมาะสม

บคลากรทมความส าคญนบรวมผ มประสบการณตรงกบ

โรคจตเวช หรอคนทมความสมพนธใกลชดกบผ ปวยดวย

15

ลกษณะส ำคญหลกทบงถง ROS สงเสรมสทธความเปนมนษย

(Promoting human rights)

จดการกบเรองบาดแผลทางกายและจต

(Addressing Trauma)

จดการกบเรองพลงอ านาจทไมสมดล

(Overcoming power imbalances)

สนบสนนการตดสนใจดวยตวเอง

(Supporting self determination)

16

สทธควำมเปนมนษย

Fairness non discrimination

Respect legal capacity

Equality informed consent

Dignity community integration

Freedom

17

Addressing Traumaตระหนกและจดการกบผลทางลบ และประสบการณบาดเจบ

ทางกายและจตใจ ในบรการสขภาพจตและบรการอนท

เกยวของ

ซงรวมถง violence, abuse, การบงคบใหอยโรงพยาบาล บงคบรกษา และการถกกระท าดวยความ

รนแรง ตลอดชวงชวตทผานมา

18

Overcoming power imbalancesมสงแวดลอมใหมทจะจดการลด/ขจด การใชการผกมด กกขง

สทธ เสรภาพในการตดสนใจเกยวกบการรกษา

รวมกบบคลากร

19

Supporting self determination

Person centred และสนบสนนใหเขาน าตวเองไปสชวต

ทมความหมาย

สนบสนนใหเขาไดคนหา ระบ เปาหมายทอยากไปถงในการ

เดนทางสสขภาวะ

ใหเขาไดร สกวา แผนการรกษา หรอกาวเดนในชวต อยใน

การควบคมของเขา

20

21

Key components of recovery1) Inclusion

2) Relationships

3) Hope

4) Belief

5) Identity

6) Meaning and purpose

7) Dreams and Aspirations

8) Control and choice

9) Managing ups and downs

10) Positive risk-taking

22