การป้องกันยาเสพติดในเยาวชนกลุ่มเสี่ยงนอก สถานศึกษา ... fileยาเสพติดในเยาวชนกลุ่มเสี่ยงนอกสถานศึกษา

วารสารวจยสงคม ปท 38 ฉบบท 2 (ก.ค. – ธ.ค. 2558) หนา 113-146.

การปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา: กรณศกษาโครงการเยาวชนอาสาพลง

แผนดนต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง*

นเรนทร ตนทกจ** บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย

* บทความนเปนสวนหนงของการศกษาเรอง “การปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา: กรณศกษาโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดนต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง” ซงเปนวทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม (สหสาขา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2557 ** ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนามนษยและสงคม (สหสาขา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย (Email: [email protected])

114 นเรนทร ตนทกจ

บทคดยอ

การศกษาวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษา 1) การปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา 2) ผลของการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา โดยเกบรวบรวมขอมลจากกลมเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา ผน าชมชน เจาหนาท ผปกครองของเยาวชนและประชาชน ต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง ดวยวธการสงเกตแบบไมมส วนรวม การส ารวจความคดเหนโดยใชแบบสอบถาม การสมภาษณเชงลกและการสนทนากลม

ผลการศกษา พบวา 1) การปองกนปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาในพนทต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง เปนการด าเนนกจกรรมโดยใชแนวทางหรอวธการปรบเปลยนพฤตกรรมจากการสรางการเหนคณคาในตนเองและการน าเอา “เครองแบบ” เปนเครองมอในการสรางแรงจงใจเพอการปรบเปลยนตนเอง 2) เยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาเหนคณคาในตนเองปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทางทดขน จนเปนทยอมรบของครอบครวและชมชน ดงนนการปองกนปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาเพอใหเกดความยงยนควรเปนกจกรรมทเกดขนจากการมสวนรวมและบรณาการท างานรวมกนของทกภาคสวน

ค าส าคญ: เยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา การปองกนยาเสพตด เครองแบบ

การปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา 115

Drug Prevention for At-Risk Youth Group outside The School: A Case Study of Youth

Volunteers for Land Forces Project in Taphong Subdistrict, Muang District, Rayong Province

Narent Tuntakit* Graduate School, Chulalongkorn University.

* Master of Arts Program in Human and Social Development, Graduate School, Chulalongkorn University. (Email: [email protected])


Abstract

The objective of this research aims to 1) study the processes of drug prevention for at-risk youth group outside the school and 2) to study the consequences of drug prevention for at-risk youth group outside the school by means of qualitative methods, including non-participant observation, opinion poll by using questionnaire, in-depth interview and focus group discussion. The researcher collected data by all means above from at-risk youth group outside the school, community leaders, local authorities, parents of the youth and other people in Taphong subdistrict.

The results of these case studies found that 1) drug prevention for at-risk youth group outside the school in Taphong subdistrict is an activity making the youth alter their behavior by using established self-esteem into the youth, and using “uniform” as an equipment building the motivation for the youth to alter their behavior and 2) At-risk youth group outside the school have self-esteem and can change behaviors to the better way and also build acceptance to their parents and citizen in the community. To prevent drugs and make the at-risk youth group outside the school have desirable behavior permanently and stable,


must depends on the cooperation and integration from every sectors of the community.

Keywords: Risk Youth Group Outside The School, Drug Prevention, Uniform


บทน า

ปญหายาเสพตดเปนปญหาเรอรงของประเทศไทยทมมานาน ลกษณะและความรนแรงของปญหากเปลยนแปลงไปตามสภาพเศรษฐกจและสงคม ซงตางกเออใหปญหายาเสพตดทวความรนแรง โดยเฉพาะปญหาในกลมผเสพและผคายาเสพตดทเปนเดกและเยาวชนทเขาไปเกยวของกบยาเสพตด สงผลกระทบตอสงคม ชมชน และตนเอง เชน การสญเสยโอกาสในการศกษา สขภาพรางกายและจตใจเสอมโทรม การสญเสยอสรภาพเนองจากกระท าความผด ความสมพนธในครอบครวถกท าลาย ความรสกไมปลอดภยในชวตและทรพยสน หรอผลกระทบในระดบประเทศคอ การสญเสยดานงบประมาณในการปราบปรามจบกมคมขง รวมทงการบ าบดฟนฟ ซงน ามาสการสญเสยทส าคญคอ การสญเสยทรพยากรบคคลทมคาอนเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศในอนาคต (กงกาญจน จงสขไกล, 2555) สอดคลองกบขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ระหวางป 2552 ถง ป 2557 พบวาปญหาของการกระท าผดของเดกและเยาวชนในฐานความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ ในป 2552 มจ านวน 12,352 คน ป 2553 มจ านวน 14,695 คน ป 2554 มจ านวน 13,845 คน ป 2555 มจ านวน 14,773 คน ป 2556 มจ านวน 15,530 คน และป 2557 มจ านวน 16,679 คน สะทอนใหเหนวาจ านวนเดกและเยาวชนทท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ มสดสวนทสงขนทกๆป (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน, 2558)

จงหวดระยองเปนแหลงการท างานส าคญทท าใหประชากรจากภมภาคตางๆ ยายเขามาประกอบอาชพทน และเมอประชากรมากขนปญหาทางสงคมตางๆ ยอมตามมามากขนเชนกน โดยเฉพาะปญหาการ


แพรระบาดของยาเสพตดไมวาจะเปนในกลมของผใชแรงงานหรอกลมเดกและเยาวชน สวนหนงมสาเหตมาจากสภาพแวดลอมทเออตอการแพรระบาด รวมทงปญหาทางดานการด ารงชวตของครอบครวทตองแสวงหาเงนท างานเพอใหเพยงพอกบการใชจายในครอบครว จนท าใหขาดการดแลเอาใจใสลกหลาน สงผลใหเดกและเยาวชนใชเวลาสวนใหญอยกบเพอน ตงกลมแกงออกเทยวเตร จนกระทงมพฤตกรรมทไมเหมาะสมจากการชกชวนหรออทธพลจากกลมเพอนของตนใหไปท าในสงทผดหรอไมด สงผลกระทบใหเกดพฤตกรรมการใชยาเสพตดและจ าหนายยาเสพตดทยากตอการควบคมดแล

โดยเฉพาะในสวนพนทต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง ซงเปนพนทกรณศกษาในการวจยครงน มลกษณะเปนสงคมกงเมองกงชนบท เพราะอยใกลกบตวเมองจงหวดระยองเพยง 11 กโลเมตร ท าใหพนทต าบลตะพงเรมมการขยายตวของโรงงานอตสาหกรรม และสงผลใหมประชากรจากภมภาคตางๆ เขามาท างานในพนทต าบลตะพงมากขน กอใหเกดประชากรแฝงทเขามาท างานในโรงงานภายในพนทเปนจ านวนมาก รวมถงการยายเขามาพกอาศยอยในพนทมากขนดวย ประชากรทเคลอนยายเขามาสวนหนงเปนแรงงานระดบลางหรอคนงาน ทมทอยอาศยไมเปนหลกแหลง และเมอมประชากรจากหลายภมภาคเขามาท างานในพนทต าบลตะพงมากขน กสงผลใหปญหาสงคมตางๆ เกดมากขนตามไปดวย โดยเฉพาะปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดไมวาจะเปนในกลมของผใชแรงงาน รวมไปถงกลมเดกและเยาวชน สาเหตสวนหนงมาจากสภาพแวดลอมทเออตอการแพรระบาด เชน การทผคายาเสพตดใชพนทต าบลตะพงเปนจดพกยาไวส าหรบรอจ าหนายทงภายในพนทและพนทใกลเคยง เนองจากต าบลตะพงมอาณาเขตตดกบตวเมองจงสะดวกในการตดตอขนถาย ยาเสพตดและสาเหตอกประการคอ ลกษณะการด ารงชวตของครอบครวทตองมงท างานหาเงน


มาใชจายในครอบครวจนขาดการดแลเอาใจใสลกหลาน ท าใหเสยงตอการมพฤตกรรมทไมเหมาะสมได

จากสภาพดงกลาวแสดงให เห นถงท มาของปญหาทางพฤตกรรมทไมเหมาะสมของเยาวชนทจะตามมา โดยเฉพาะในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาในพนท ไมวาจะเปน ปญหาการตดเกมออนไลน ปญหาการรวมกลมแกงกบเพอน และปญหายาเสพตดทงในฐานะผเสพและคนวงยาใหกบผคาในพนทเหนชองทางในการใชเดกและเยาวชนเปนเครองมอ ปญหาดงกลาวเหลานมกพบในกลมเยาวชนนอกสถานศกษาหรอเยาวชนทไมไดเรยนหนงสอ ซงยงไมมหนวยงานใดมาคอยควบคมดแลหรอรบผดชอบโดยตรงเหมอนกบเดกทอยในสงกดสถานศกษา ท าใหหนวยงานในพนทไมวาจะเปน ต ารวจ องคการบรหารสวนต าบล ก านน ผ ใหญบานของต าบลตะพง ตระหนกถงปญหาดงกลาวและหนมาใหความส าคญกบเยาวชนนอกสถานศกษา โดยการท างานรวมกนเพอสอดสองดแลปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาเหลาน เพราะตระหนกดวาเดกและเยาวชนในต าบลตะพงเปรยบเสมอนลกหลานของตน จงเปนหนาททจะตองรวมกนหาวธแกไขปญหาดงกลาว ทตองแตกตางจากวธเดมๆ ทเคยท ามาจากเพยงแคการตรวจ จบกม แลวสงเขาสถานพนจ เนองจากพบวาวธดงกลาวไมไดท าใหปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงเหลานลดลงแตอยางใด เพราะไมไดสรางกระบวนการปรบเปลยนพฤตกรรมของเยาวชนไมใหยงเกยวกบยาเสพตด แตเมอทางคณะท างานไดสรางรปแบบและแนวทางปองกนยาเสพตดในเยาวชน ทมจดหมายเพอเปลยนพฤตกรรมเยาวชนในการปองกนตนเองใหออกหางจากยาเสพตด โดยการสบประวตและพฤตกรรมแลวดงเยาวชนเหลานนเขารวมกจกรรมอบรมเพอเปลยนแปลงพฤตกรรม ตลอดจนการควบคมตดตามผลอยางตอเนอง และใหความส าคญกบการปองกนหรอการท างานเชง


รกเพอปองกนดกวาปลอยใหเกดปญหาแลวจงแกไข เพราะการแกไขหลงจากปญหาเกดขนแลวพบวาเยาวชนยงคงกลบมายงเกยวกบ ยาเสพตดอยและในรปแบบทอาจจะหนกกวาเดมดวยซ า

ดงนนการวางแผนและด าเนนการปองกนทมประสทธภาพจงส าคญกวาการแกไขในภายหลงมาก โดยเฉพาะการเรมปองกนตงแตเยาวชนทอยในกลมเสยงและยงไมกลายไปเปนเดกกลมเสพตด ตามลกษณะพฤตกรรมของเยาวชนตามกรอบแนวคดในการปองกนยาเสพตดในกลมเยาวชนทแบงกลมเยาวชนออกเปน 3 กลมคอ กลมแรกจะเปนกลมเยาวชนทวไป ซงจะมพฤตกรรมตามปกตในบรรทดฐานทางสงคมและมภมคมกนตอยาเสพตดในระดบทมากกวาเยาวชนกลมอนๆ กลมทสองคอเยาวชนกลมเสยง ซงจะมพฤตกรรมเบยงเบนหรอมโอกาส/แนวโนมสงทจะใชยาเสพตด หรออาจรวมถงเยาวชนทเสพยาเสพตดหรอเคยทดลองใชบางแลวแตยงไมถงขนเปนผตด และส าหรบกลมสดทายคอกลมเสพตด จะเปนกลมเยาวชนทเสพ/ตดยาเสพตดเปนประจ าและจ าเปนตองเขารบการบ าบดรกษา (สถาบนพฒนาบคลากรการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ส านกงาน ป.ป.ส., 2552: 4-5)


ภาพรวมลกษณะเยาวชนดานการปองกนยาเสพตด

จากรปภาพขางตน จะเหนไดวาเยาวชนกลมทวไป กลมเสยงและกลมเสพ/ตด มโอกาสหรอแนวโนมทจะเขาไปเกยวของกบยาเสพตดในระดบทแตกตางกน โดยเยาวชนกลมเสพ/ตดจะเปนกลมทเกยวของกบยาเสพตดโดยตรงหรอเปนผ ใชยาเสพตดแลวนนเอง เยาวชนกลมนจะขาดหรอสญเสยภมคมกนยาเสพตด ดงนนแนวทางการด าเนนการหลกส าหรบเยาวชนกลมดงกลาวคอ การไดรบการแกไขบ าบดรกษารวมถงตดตามดแลชวยเหลอ เพอใหมพฤตการณทออกจากการเปนเยาวชนกลมเสพ/ตด หรอสามารถเลกใชยาเสพตดไดและกลบมามภมคมกนยาเสพตดทเขมแขงเพอปองกนการกลบไปเสพหรอตดยาซ าอก ในขณะทกลมเยาวชนทอยไกลจากปญหายาเสพตดมากกวากลมอนโดยเปรยบเทยบหรอเยาวชนกลมทวไปนน จะมภมคมกนยาเสพตดทดหรออยในสภาพแวดลอมทดเมอเทยบกบเยาวชนกลมอนๆ ดงนนการด าเนนการปองกนส าหรบเยาวชนกลมทวไปโดยหลกแลวจงเปนการรณรงคใหความรและเสรมสรางทกษะชวต เพอสงเสรมและสนบสนนให


สามารถรกษาภมคมกนยาเสพตดทมอยได สวนเยาวชนกลมเสยงทอยตรงกลางระหวางกลมเสพ/ตดและกลมทวไป ถอเปนกลมเยาวชนทยงไมไดเขาไปเกยวของกบยาเสพตดโดยตรง แตมคานยม ทศนคตและพฤตกรรมทแสดงไดวามแนวโนมหรอมโอกาสสงทจะเขาไปเกยวของกบยาเสพตด หรอตกอยในสภาวะแวดลอมทมความเสยง จงจ าเปนตองด าเนนการแทรกแซงเยาวชนกลมนใหออกจากสภาวะหรอพฤตกรรมเสยง และสรางภมคมกนยาเสพตดใหเกดขน เพอประคบประคองดแลมใหมโอกาสหรอมแนวโนมเขาไปเกยวของกบยาเสพตดใหไดมากทสด เนองจากเดกกลมนมความส าคญในแงของการเปนกลมทอยระหวางผทอาจจะก าลงเปนกลมการเสพ/ตดกบกลมทวไป ดงนนการแยงพนทจ านวนของเดกกลมนไมใหหลดเขาไปอยในกลมเสพ/ตดและกลมเสยงจงมความส าคญมาก เพราะหากละเลยเดกกลมนไป อาจจะท าใหพวกเขาเหลานนกลายเปนกลมเสพตด เทากบเปนการเพมปญหายาเสพตดในประเทศใหยงเลวรายมากขน

ดงนนวธการการปองกนปญหายาเสพตดรปแบบใหมทน าใชในพนทต าบลตะพงจงเปนแนวคดทสอดคลองกบสงทพนทต าบลตะพงไดด าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของกลมเยาวชนในพนท โดยการท างานเชงรกเพอ “ปองกน ดกวาปลอยใหเกดปญหาแลวจงแกไข” เพราะมบทเรยนทท าใหเหนแลววาการแกไขไมใชทางออก จากตวอยางเชน เยาวชนทเสพยาเสพตดแลวถกจบสงตวไปบ าบด 45 วนเมอไดรบการปลอยตวออกมานน จะเหนไดวามเพยงสวนนอยเทานนทสามารถเลกยาได แตอกหลายรายกลบพบวายงคงกลบมายงเกยวกบยาเสพตดและในรปแบบทหนกกวาเดมขนอกดวย เชน จากเดมทเคยเสพยาทมฤทธเบาเมอเขาสถานบ าบดแลวกลบออกมากไปเสพยาทมฤทธรนแรงขน หรอจากเดมทเปนเพยงผเสพเมอถกปลอยตวออกมากผนตวไปเปนทงผ เสพและผคา เปนตน จ งเหนไดวาการปองกนม


ความส าคญมากกวาการแกไขในภายหลง โดยจะตองเรมปองกนตงแตเยาวชนกลมเสยงเปนตนไป

ดวยเหตนผวจยจงเลงเหนวาการท างานของโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดนต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง (โครงการคายเยาวชนสมพนธ “อาสาสมครเยาวชน”) เพอแกปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงทพนทต าบลตะพงมองเปนกลมเปาหมายและใหล าดบความส าคญเปนล าดบแรกในการด าเนนงานปองกนปญหายาเสพตดเปนสงทนาสนใจศกษาวจย เนองจากมประเดนทาทายในแงของการเขาถงและด าเนนการปองกนปญหาในเยาวชนกลมนคอนขางมาก เพราะจะตองเผชญกบการทจะตองสามารถระบกลมเปาหมายของเยาวชนกลมเสยงใหไดวาคอใคร และมรปแบบหรอชดพฤตกรรมเปนอยางไร เพอทจะใหสามารถด าเนนการแกปญหาและจดการใหไดผลตรงตามกลมเปาหมายไดมากทสด

วตถประสงค ขอบเขต และวธการด าเนนในการศกษา

วตถประสงคในการศกษาครงน 2 ประการคอ เพอศกษาการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา และเพอศกษาผลของการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา ในขอบเขตการวจยทตองการจะศกษาดานแนวทาง กระบวนการ หรอลกษณะกจกรรมเพอปองกนยาเสพตดจากการด าเนนโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดนต าบลตะพง ต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง ในป 2556 ตลอดจนผลทไดเกดขนจากการเขารวมในกจกรรมดงกลาวทงตอเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา ครอบครว และชมชน สงคม โดยผวจยไดใชวธการศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) ดวยการเกบรวบรวมขอมลจากกลมเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาทเขารวมโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดนจ านวน 30 คน ผน าชมชน


ต าบลตะพงจ านวน 5 คน เจาหนาทโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดนจ านวน 3 คน ผปกครองของเยาวชนจ านวน 5 คน และประชาชนในต าบลตะพงจ านวน 5 คน และเกบรวบรวมขอมลทงจากขอมลทตยภมทไดจากเอกสาร สงพมพ รปภาพ การบนทก ทเกยวของกบการด าเนนกจกรรมในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา รวมถงขนตอนของการด าเนนกจกรรมเพอการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา จากแผนปฏบตงานการด าเนนโครงการและเกบรวบรวมขอมลปฐมภมจากแหลงตางๆ ไมวาจะเปนแบบส ารวจความคดเหนของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาตอผลการเขารวมโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดน โดยสอบถามถงความคดเหนทมตอทศนคต ความรสกและผลการเปลยนแปลงทไดรบหรอรบรไดภายหลงการเขารวมกจกรรมการอบรมฯ เสรจสน แบบบนทกการสมภาษณเชงลก ( In- depth interview Guideline) ทจะใชบนทกการสมภาษณเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาทเขารวมโครงการเยาวชนอาสาพลงแผนดน ซงเปนผใหขอมลส าคญ (Key Informants) ในสวนของผลทไดรบหรอสงทกระทบตอตวเองทงในระหวางการเขารวมโครงการฯ จนถงปจจบน โดยมประเดนแนวค าถามในการสมภาษณเชงลก ( In-depth interview Guideline) ครอบคลมตามทก าหนดในขอบเขตเชงเนอหา และแยกประเดนค าถามสมภาษณเชงลกออกเปน 3 ชวงคอ ชวงกอนเขารวมกจกรรมจะใชประเดนค าถามวา เยาวชนมองตวเองอยางไร และเยาวชนมสวนเกยวของกบยาเสพตดอยางไร ชวงระหวางเขารวมกจกรรมจะใชค าถาม เชน เยาวชนเขารวมโครงการมาไดอยางไร มอะไรเปนแรงจงใจและผลกดน ครอบครวมสวนรวมในการตดสนใจหรอผลกดนใหเขารวมกจกรรมอยางไร ครอบครวมสวนรวมหรอมสวนสนบสนนในระหวางเขารวมกจกรรม และกระบวนการอบรมอยางไร เยาวชนเคยคดถอดใจ เลกลมหรออยากถอนตวกลางคนระหวางเขารบการอบรมหรอไม อยางไร


กจกรรมใดทประทบใจหรอเปนแรงจงใจใหอยากเปลยนแปลงตวเอง และเครองแบบมผลตอเยาวชนอยางไร ท าใหอยากเปลยนแปลงตวเองหรอไมอยางไร เปนตน และชวงหลงสนสดกจกรรมจนถงปจจบนจะใชแนวค าถาม เชน สงทเกดขนกบเยาวชนนนเยาวชนมองตวเองอยางไร หลงจากอบรมเสรจสนเปนอยางไร หลงจากการอบรมเยาวชนคดวาครอบครว กลมเพอน คนในชมชนมองเยาวชนวายอมในตวเยาวชนหรอไมอยางไร เครองแบบมผลตอการยอมรบหรอทศนคตของชมชนตอเยาวชนอยางไร เปลยนแปลงหรอไมอยางไร โอกาสในการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชน/บรการชมชน สงทไดรบจากกจกรรมอะไรบางทเปนประโยชน น ามาใชในชวตประจ าวนไดจรง ใชอยางไรบาง กจกรรมหรอโครงการทมการน าเครองแบบมาเปนเครองมอในการปรบเปลยนพฤตกรรม เยาวชนคดวาสามารถปองกนปญหายาเสพตดในกลมเยาวชนไดหรอไมอยางไร เปนตน

นอกจากการสมภาษณเชงลกแลว ยงมการเกบขอมลปฐมภม โดยการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non-participant Observation) ดวยการเขาไปสงเกตกจกรรมการอบรมโครงการคายเยาวชนสมพนธ “อาสาสมครเยาวชน” ซงเปนการด าเนนกจกรรมการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา เพอเกบขอมล อาท ขนตอน รปแบบ การมสวนรวมในกจกรรม บรรยากาศ เงอนไขความส าเรจ ตลอดจนสงทเกดขนในการด าเนนกจกรรมตงแตเรมตนจนส าเรจตามโครงการฯ รวมไปถงการเกบขอมลโดยการใชแบบบนทกการสนทนากลม (Focus group) ซงผวจยไดเขาไปสนทนากลมกบผใหขอมลส าคญ 2 กลมคอ กลมผน าชมชน เจาหนาทผ เกยวของ ผปกครองและประชาชน และกลมของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาทเขารวมโครงการฯ ส าหรบประเดนค าถามในการสนทนากลมของกลมผน าชมชนและเจาหนาทผเกยวของจะสนทนาในประเดนทเกยวกบสภาพ


ทวไปในพนทต าบลตะพง สภาพปญหาสถานการณและพฤตกรรมของเยาวชนกลมเสยงในพนทและบรบทปจจยเสยง ความเปนมาและการพฒนาโครงการเพอด าเนนการปองกนยาเสพตดในพนท แนวทางขนตอนกระบวนการในการด าเนนกจกรรมในโครงการดงกลาว รวมถงโครงสรางกลไกในการด าเนนงาน และผลทเกดขนจากการด าเนนกจกรรมทงตอเยาวชน ครอบครว และชมชน ตลอดจนขอเสนอแนะจากการด าเนนกจกรรม

ในสวนของประเดนค าถามส าหรบกล มผปกครองและประชาชนจะเปนประเดนสนทนาเกยวกบสภาพของเยาวชนกลมเสยงภายในพนท ลกษณะการมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมของผปกครองหรอประชาชนวาเปนอยางไร ความคดเหนของผปกครองหรอประชาชนตอตวเยาวชนทเขารบการอบรมโครงการดงกลาววาเยาวชนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมหรอไม อยางไร การด าเนนกจกรรมปองกนยาเสพตดของโครงการนสามารถจะชวยใหเยาวชนทเขารบการอบรมเปลยนแปลงพฤตกรรมไดอยางไร การด าเนนโครงการนสงผลดหรอผลเสยตอเยาวชน ตอครอบครว ตอชมชนอยางไร ความคดเหนตอการน าเครองแบบมาใชในการด าเนนกจกรรมโครงการนวาผปกครองหรอประชาชนคดวาเครองแบบมสวนชวยใหเยาวชนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมไดหรอไม และมความมนใจหรอไมวาเยาวชนทเขารบการอบรมจะสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมไดอยางถาวร เปนตน ทงนการใชแนวค าถามในการสนทนากลมดงกลาวเพอทราบถงปญหายาเสพตด ปญหาของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาในพนท จดเรมตน ความเปนมาและภาพรวมของการด าเนนกจกรรมการปองกนยาเสพตดในพนทครงอดตจนถงปจจบน ตลอดจนในประเดนปญหา อปสรรค และการด าเนนกจกรรมในอนาคต รวมทงผลทเกดขนกบเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาหลงจากทไดเขารวมโครงการฯ จนถงปจจบน ในมม


ของผน าชมชน เจาหนาท ผปกครองและประชาชน ตอการปรบเปลยนพฤตกรรมเยาวชน เปนตน และในสวนของการท าการสนทนากลมกบกลมของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาทเขารวมโครงการฯนน จะจดการสนทนากลมออกเปน 2 ครง ครงละ 15 คน รวมทงสน 30 คน โดยมประเดนค าถามทใชในการสนทนากลม อาท กอนการอบรมเยาวชนมพฤตกรรมเสยงอยางไร เยาวชนมาเขารวมโครงการนไดอยางไร ขนตอนการด าเนนกจกรรมของโครงการนมอะไรบาง ความรสกของเยาวชนทเขารวมกจกรรม ทงในชวงกอนอบรม ระหวางอบรม และหลงอบรมเปนอยางไร เกดการเปลยนแปลงอยางไรบางกบตวเยาวชนเองเมอการอบรมเสรจสน มความมนใจหรอไมวา เยาวชนสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมตนเองไดอยางถาวร เครองแบบทสวมใสระหวางการอบรมหรอระหวางการออกไปชวยเหลอสงคม มสวนชวยใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของตวเยาวชนเองอยางไรบาง เปนตน โดยประเดนการสนทนากลมเหลานจะชวยท าใหทราบขอมลเกยวกบผลทเกดขนกบเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาหลงจากการเขารวมโครงการฯจนถงปจจบน วามความรสกอยางไร เกดอะไรขนกบตนเองในประเดนตางๆ และความคดเหนเกยวกบการด าเนนกจกรรมนในพนท

ผลการศกษา

จากขอมลตามกระบวนการศกษาดวยการสนทนากลมกบกลมผน าชมชน เจาหนาทโครงการฯ ผปกครองของเยาวชนและประชาชนพบวา สภาพปญหาของเดกและเยาวชนในพนทต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง มปญหาพฤตกรรมทไมเหมาะสมของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาทคอนขางรนแรง โดยปญหาทพบในพนท มดงน

1. การตดเกมออนไลน ปญหาเดกและเยาวชนตดเกมออนไลน เปนปญหาทพบไดทวไปและเปนปญหาหลกเพราะเปน


จดเรมตนทน าไปสการพวพนกบปญหาอนๆ ทจะตามมา ไดแก การไมเขาเรยน และการลกขโมยเงนมาเลนเกม รวมถงการใชยาเสพตดเพอใหเลนเกมไดเปนเวลานาน เปนตน ซงในพนทต าบลตะพงนน “รานเกม” ถอวาเปนแหลงรวมพลของเดกและเยาวชนทเปนกลมเสยง จากการทเจาหนาทในพนท ไดแก องคการบรหารสวนต าบล ต ารวจ ก านน ผใหญบาน เขาตรวจรานเกมทตงอยในต าบลตะพง จ านวน 4 แหง พบวารานเกมเปนแหลงมวสมในการเสพยา พรอมทงพบอปกรณการเสพและพบปสสาวะสมวงจากการสมตรวจปสสาวะของเดกและเยาวชนทมาเลนเกม และสาเหตทท าใหเดกและเยาวชนทอยในรานเกมมกใชยาเสพตด เกดจากการทเดกและเยาวชนอยากเลนเกมใหไดมากขนและนานขน จงเรมใชยาเสพตดเพอชวยใหรางกายไมเกดอาการงวง โดยเดกและเยาวชนทอยในรานเกมสามารถซอยาเสพตดมาจากคนขายซงแฝงตวอยในรานไดเลย ไมจ าเปนตองออกไปหาซอขางนอก เนองจากคนขายมกจะเปนเจาของรานหรอคนทมาเลนเกมดวยกนนนเอง ดงนนจงกลาวไดวารานเกมคอปญหาส าคญในพนทน เพราะเปนแหลงมวสมหลกของกลมเยาวชนนอกสถานศกษาในพนทต าบลตะพง

2.การรวมกลมแกงกบเพอน พนทต าบลตะพง ไมมแหลงสถานบนเทง ดงนนแหลงทเดกและเยาวชนมกจะรวมตวกนตามบานของตนเองหรอบานของเพอนทพอแมออกไปท างานหรอไมมใครอยบานเพอมาเสพยา นอกจากนยงรวมตวกนเพอจะออกไปขบขรถมอเตอรไซดเพอประลองความเรวในตอนกลางคน หรอบางครงกจะรวมกลมกนตามรานแตงรถในพนทเพอดดแปลงปรบแตงรถส าหรบน าออกไปแขง และรวมกลมกนออกตระเวนเทยวกอใหเกดเสยงดงสรางความเดอดรอนใหกบชาวบานในพนท


3.ปญหายาเสพตด ปญหายาเสพตดของเยาวชนในพนทตะพงสวนใหญ มกพบในเยาวชนกลมเสยงทเปนเยาวชนนอกสถานศกษา ทงในฐานะผเสพและบางสวนกลายไปเปนคนวงยาหรอขนสงยาเสพตดของผคาในพนทเพอน าไปใหผขายรายยอยหรอฐานของผคาอกดวย และเนองจากต าบลตะพงนนถอไดวาเปนพนทท เปนเสนทางผานของกระบวนการขนสงยาเสพตดในจงหวดระยอง ผคาซงเปนผใหญจงเหนชองทางในการใช เดกและเยาวชนเหลาน เปนเครองมอในการวงยานนเอง

จากปญหาทง 3 ขอขางตนนน มกพบในกลมเยาวชนนอกสถานศกษา (ท ไมไดเรยนหนงสอ) ซงหมายความวาเยาวชนนอกสถานศกษามความเสยงตอปญหาสงคมไมวาจะเปน ปญหายาเสพตด ปญหาอาชญากรรม ทมจ านวนมากกวาเยาวชนในสถานศกษา เพราะเยาวชนในสถานศกษามกจะมหนวยงานตางๆ เขาไปท ากจกรรมในโรงเรยน มคณครคอยชวยสอดสองดแลและปองกนปญหาตางๆ ใหอยแลว แตกลมเยาวชนนอกสถานศกษานนจะไมมหนวยงานใดมาคอยควบคมดแลหรอรบผดชอบโดยตรง ดงนนทางหนวยงานในพนทไมวาจะเปน ต ารวจ องคการบรหารสวนต าบล ก านน ผใหญบานของต าบลตะพง จงตระหนกและใหความส าคญกบกลมเยาวชนนอกสถานศกษา เนองจากตองการปองกนและลดจ านวนเยาวชนไมใหกระท าผด โดยไดประสานงานและท างานรวมกนในการสอดสองดแลและปองกน อาท การรวมกนออกตรวจพนทของฝายปกครองและต ารวจภายในเขตต าบล โดยเนนการตงดานตรวจตามถนนและจดเสยงทส าคญของต าบล เชน รานเกม เพอเกบขอมล ประวต รวมถงแสวงหากลมเสยงและหาแนวทางแกไข โดยการคลกคลกบชาวบาน และสรางความรวมมอในการแจงเบาะแสแกกนผานการประชมประจ าเดอน รวมถงการรวมกนหาแนวทางแกปญหาและวธการปองกนไมใหเกดปญหาในพนทขนอก


ขนตอนการด าเนนกจกรรม การด าเนนการปองกนยาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาในพนทต าบลตะพงนนไดน าหลกสตรโครงการอบรมต ารวจเยาวชนอาสาพลงแผนดนเอาชนะยาเสพตด ของส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ภายใตชอโครงการคายเยาวชนสมพนธ “อาสาสมครเยาวชน” มาประยกตใชโดยด าเนนการตามขนตอนและมผลการศกษา ดงน

1. ขนเตรยมการ ขนตอนนสามารถแบงกจกรรมออกเปน 2 สวนไดแก

1.1 หลกสตรการอบรม ซงประกอบไปดวยเนอหาในการสรางการเรยนรเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา โดยมบคลากรจากสวนงานตางๆ ทงในพนท เชน ต ารวจ สาธารณสข องคการบรหารสวนต าบล และบคลากรจากพนทอนมารวมเปนวทยากร โดยเนอหาหลกสตรทใชในการอบรมจะมงปรบเปลยนพฤตกรรมของเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษา เพอใหลดหรอเลกพฤตกรรมทเปนการของเกยวกบยาเสพตดโดยมงสรางความร ความเขาใจและสรางทศนคตตอยาเสพตดในกลมเยาวชนทเขารบการอบรมเสยใหมจากความคดความเขาใจแบบเดมทเคยม เพอใหเยาวชนสามารถอยรวมกบคนในชมชนและสงคมไดอยางเหมาะสมและมคณภาพ รวมถงการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองเพอน าไปสการปรบเปลยนอยางถาวรตอไป ผานกจกรรมตางๆ เชน การศกษาดงานทเรอนจ ากลางจงหวดระยอง ศกษาดงานทโรงพยาบาลระยองในแผนกผบาดเจบจากอบตเหต การท ากจกรรมนนทนาการเพอสรางความสามคคและเรยนรโทษจากการใชยาเสพตด เปนตน

1.2 การคนหาผเขารวมอบรม การอบรมในครงนไดมการก าหนดคณลกษณะของผเขารวมการอบรม คอ จะตองเปนเยาวชนกลม


เสยงนอกสถานศกษา คอ เยาวชนในพนทต าบลตะพงทไมไดเรยนหนงสอหรอลาออกจากการศกษากลางคน ทงในระบบและนอกระบบการศกษา และเยาวชนเหลานนมพฤตกรรมเสยง เชน เลนเกมและตดเกมอยางหนก ขบขรถมอเตอรไซคสรางความร าคาญใหกบประชาชนในชมชน มวสมและมความเสยงตอการเสพยาเสพตด ไดกลมเปาหมายเปนเยาวชนชายจ านวนทงหมด 30 คน และจะตองผานการยนยอมและยอมรบจากผปกครองในการใหเขารวมการอบรม โดยผจดไดท าความเขาใจตลอดจนรวมศกษาขอมลเบองตนของเยาวชนและครอบครวทเปนกลมเปาหมาย ทงนเพอใหเยาวชนไดรวมเปนสวนหนงของกจกรรมการอบรมจากผปกครองของเยาวชนเองดวย

2. ข นด า เน นก จกรรมอบรม เยาวชนกล ม เส ย งนอกสถานศกษา ขนตอนนใชการอบรมเชงปฏบตการเปนเครองมอในการถายทอด สอสารความร ความเขาใจ และทกษะ เพอปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงตอ ยาเสพตดของเยาวชนนอกสถานศกษา โดยมการด าเนนการเปนล าดบ โดยขนแรกจะตองท าความเขาใจกบเยาวชน เปนการอธบายขอปฏบต เงอนไข กตกาในระหวางการอบรมใหเยาวชนรบร ทราบและเขาใจ เชน ความส าคญของการอบรม การวางตว ความ สมพนธระหวางเยาวชนผเขารวมการอบรมดวยกน ตลอดจนความรบผดชอบตอตนเองกอน ขนตอมาจงด าเนนกจกรรมอบรมเยาวชนทง 30 คน ผานกจกรรมทถกถายทอด สอสาร ผานวทยากรและเจาหนาททเกยวของ รวมกนตลอดทง 5 วน เชน กจกรรมสรางเสรมความร แลกเปลยนความ กจกรรมสรางเสรมทกษะและการใชชวต กจกรรมการศกษาดงานนอกสถานท

3. ขนการน าไปใชและการตดตาม เปนขนสดทายของการด าเนนกจกรรมการปองกนยาเสพตด เพอตดตามเยาวชน “อาสาสมคร


เยาวชน” ภายหลงอบรม เปนเวลา 30 วน ปฏบตหนาทเปนผชวยเหลอเจาหนาทต ารวจในการปฏบตหนาทดแลความสงบเรยบรอยในพนท เชน การเขาเวรประจ าตยามต ารวจในพนทต าบลตะพง นงรถสายตรวจรวมกบเจาหนาทต ารวจ อ านวยความสะดวกในการจารจร รวมถงการตดตามและสอดสองเยาวชนกลมเสยง โดยสวนหนงรวมปฏบตหนาทชวยเหลอการด าเนนงานของเจาหนาทต ารวจ หรอประกอบอาชพในชมชน เปนตน โดยเยาวชนผปฏบตหนาทจะไดสวมใสเครองแบบททางโครงการจดไวให

ผลทเกดขนจากการด าเนนกจกรรม จากการศกษาผลการด าเนนกจกรรมกบเยาวชนทเขารวมอบรมในโครงการฯ น พบวา

1.เยาวชนมการปรบเปลยนพฤตกรรมทพงประสงค

เยาวชนทไดเขารวมกจกรรมการฝกอบรมไดอธบายถงกจกรรมในการอบรมและผลทสงใหเยาวชนสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมแบบเดมๆ ทเคยปฏบต ไปสการมพฤตกรรมใหมในทางทดขน ไดแก การฝกระเบยบวนยระหวางการอบรมทมรปแบบเชนเดยวกบการฝกแบบทหาร สงผลใหเกดการเปลยนแปลงตอตวเยาวชนในหลายประการคอ การเปลยนแปลงเรองของความอดทน ความมระเบยบวนย การเปลยนมมมองในการมองตวเองทดขน การรจกดแลตวเอง สามารถควบคมอารมณ รวมถงการปรบเปลยนกจวตรในชวตประจ าวนใหดขนได เชน จากค าใหสมภาษณเยาวชนทมการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองทงในการใชชวตประจ าวน หรอพฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด จากขอมลทไดจากการสนทนากลม ดงน

“...ชวงกอนอบรมมองตวเองวา ตอนนนเปนคนเลว เรมทจะเสพยาแลวนอนไมหลบ ไมมอะไรท าชอบเทยวขรถกอกวน เวลาออกไปขรถกบเพอนกขกนไปประมาณ 10 คน เรมจากรวมกลมกบเพอนแถว


บาน ในซอยบาน รวมกนกบเพอนหลายๆ กลมเปนแกงใหญขรวมกนทอเสยงดง นอกจากเพอนกมรนพ ซงกไมเรยนเหมอนกน นอกจากขรถเลนเสยงดงกนแลว กมการรวมแกงไปตฟนแทงกบอร พอพอแมรเรองท าใหพอแมเสยใจรองไห ซงในปจจบน ผมมองตวเองวาดขนไมไดเทยวบอย ไมไดไปหาเรองตกน ตอนนเลกแลวทกอยางกลบไปเรยนหนงสอใหจบ…” (เยาวชน, 2557: สนทนากลม)

“...สงหนงทท าใหเปลยนพฤตกรรมอกอยางคอ การทวทยากรพาไปดนกโทษในเรอนจ า ท าใหไดรถ งผลของการท าผดวาจะมบทลงโทษอยางไร ถาเรายงไมหยดแลวท าตอกอาจจะผลอยางน ท าใหเสยอนาคตได จงไมอยากเปนอยางนน...” (นองโตง นามสมมต, 2557: สมภาษณ)

ในสวนของตวเยาวชนเองนน นอกจากจะไดปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทางทดขนแลว ขณะเดยวกนกยงไดพยายามลดสงทเปนพฤตกรรมเสยงลงดวย เชน ลดจ านวนการสบบหร ไมออกไปรวมกลมมวสมสรางปญหากบกลมเพอน ลดการไปรานเกมหรอตดเกม และทส าคญคอการลดการไปสงสรรคกบเพอนทอาจจะกอใหเกดปญหาได และเยาวชนสามารถลดความเสยงโดยการรวมกลมชวยเหลอรวมกบเจาหนาทต ารวจในการบรการสงคม ดงค าใหสมภาษณ ดงน

“...หลงจากอบรมผมกลดลงหลายอยาง เชน ยาเสพตด(กญชา)เลกใช บหรกสบลดลงบางวนกไมสบเลย เหลา เบยรและการสงสรรคกบเพอนกลดลงนานๆ ไปท เพราะกลบไปเรยนตอและชวยต ารวจ ออกตรวจ จงไมไดมเวลาวางแบบเกา...” (เยาวชน, 2557: สนทนากลม)

“...ตอนนผมเองไมรวมกลมมวสมแบบแตกอนแลว แตวาเรารวมกลมแบบทไปท าประโยชนมากกวา อยางไปบ าเพญประโยชน


ชวยเหลอสงคม คนในชมชนกยอมรบเรามากขน ตรงนจงรสกภมใจมากขน...” (เยาวชน, 2557: สนทนากลม)

2.ความภาคภมใจ และการเหนคณคาในตนเอง

จากการทเยาวชนไดปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองในทางทดและสามารถท าตนใหเปนประโยชนชวยเหลอสงคมได สงผลท าใหเยาวชนเรมหนมามองตวเองในแงบวกหรอแงทดขน มการเหนคณคาในตวเอง และเมอเยาวชนไดรบโอกาสในเขาอบรม กท าใหเยาวชนเหลานเปลยนความคดท มตอตนเองจากเชงลบมาเปนเชงบวก มความภาคภมใจในตนเองเมอไดเขาอบรมและท ากจกรรมเพอสวนรวมรวมกบเจาหนาท จากเดมทเยาวชนเคยคดวาคนแบบตนคงไมเปนทตองการของสงคม เพราะถกมองวาไมมประโยชนสรางแตปญหาใหกบสงคม แตเมอเขามาอบรมไดมการเปลยนความคดใหเยาวชนมองตนเองในมมใหมวา การเขามาอบรมนคอ การเปลยนกลมเสยงเปนพลงใหชมชน สรางทงความภาคภมใจและการยอมรบของชมชนทไดเหนผลการท างานของเยาวชนเหลาน ตามทเยาวชนไดใหความเหนจากการสมภาษณ ดงน

“...สงหนงทภมใจในการปรบเปลยนเปนคนด คอ การแจงขาวสารเกยวกบผทเกยวของกบยาเสพตดทงคนเสพ คนขายในชมชน ไดมการใหเบอรโทรศพทและถายรป สงใหต ารวจด าเนนการตอ (เปนสายขาว) ซงตวเองกสามารถสรางประโยชนในชมชนได ดกวาเดมจากแตกอนทสรางแตความเดอดรอนใหชมชน...” (นองโตง นามสมมต, 2557: สมภาษณ)

“...ดใจทไดเขามาอบรม ท าใหตวเองเปลยนแปลงตวเองไปในทางทดกวาแตกอนเยอะ รสกตวเองมประโยชน มคณคา มโอกาสชวยเหลอชมชน หมบาน คนในชมชน ไดรบค าชมซงแตกอนไมเคยมใครชม พอไดยนกดใจมาก...” (นองเนม นามสมมต, 2557: สมภาษณ)


ทงนผวจยมองวาการสรางความภาคภมใจตอสงทถกตองเหมาะสมในตวเยาวชนถอเปนสงจ าเปน เพราะสามารถจงใจใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปแสดงในทางทดหรอแสดงพฤตกรรมอนพงประสงคหรอจงใจใหเยาวชนเขารวมการปฏบตภารกจเพอสงคมได และการมอบเครองแบบใหเยาวชนสวมใสกเปนวธหนงทเจาหนาทผท าการอบรมน ามาใชเปนเครองมอสวนหนงของกจกรรมในสวนการปฏบตหนาทบ าเพญประโยชนเพอสงคมหลงการอบรม โดยมองวาเครองแบบจะสงผลในเชงจตวทยาในการท าใหเยาวชนเกดความรสกภาคภมใจในตนเองไดนนเอง ดงค าใหสมภาษณของเยาวชน และเจาหนาท ดงน

“…หลงจากอบรม 5 วน ได เข ารวมกจกรรมตามท ไดรบมอบหมาย ไดแก ออกตรวจในเวลากลางคน มจตอาสาโดยการอ านวยความสะดวกจราจรในงานตางๆ ซงท าใหรสกวาบาสไดท าประโยชนมาก โดยเฉพาะการไดใสเครองแบบออกปฏบตงานนนท าใหรสกภาคภมใจ เหมอนเปนเจาหนาทอพปร.ท เปนเดกๆ...” (นองบาส นามสมมต, 2557: สมภาษณ)

“...กจกรรมทท ากบเยาวชนเหลาน เปนกจกรรมตองเสรมสรางความภาคภมใจใหเคา เพราะเยาวชนเหลานไมมพนทใหแสดงออก ชมชนไมไดเปดโอกาสใหเยาวชนกลมนมากนก แตพอไดเขารบอบรม เยาวชนเหลานไดมโอกาสใชพนทนใหเกดโอกาสเพอเกดการยอมรบ และการสรางคณคากบเยาวชนมากทเดยวผานการใสเครองแบบเมอออกตรวจกบต ารวจ การใสเครองแบบในการอ านวยความสะดวกในการโบกรถ บรการสงคม เพอใหเยาวชนรสกภาคภมใจท ไดมโอกาสแสดงออกอยางเตมท ผานกจกรรมตางๆ ท าใหเยาวชนมความเชอมนในตนเองมากขน...” (เจาหนาทโครงการ, 2557: สนทนากลม)


จากการสมภาษณเยาวชนทเขารบการอบรมไดสะทอนถงการไดใสเครองแบบในการอบรมวา เมอตนไดสวมใสเครองแบบแลวท าใหตวเยาวชนเองรสกดดขน รสกภาคภมใจทไดใสเครองแบบ เพราะการอบรมจะมอบเครองแบบเปนชดต ารวจเยาวชนอาสาใหเยาวชนไดสวมใสเมอออกปฏบตหนาทรวมกบเจาหนาทต ารวจหรอปฏบตงานบ าเพญประโยชนอนๆทไดรบการขอความรวมมอมาจากเจาหนาทต ารวจหรอเจาหนาทฝายปกครองในทองถน ท าใหเยาวชนรสกวาชดนมความพเศษเพราะไมใชใครหรอโอกาสใดกไดทจะน าชดนมาสวมใส เชนค าพดของเยาวชนคนหนงทกลาววา “...การไดใส “เครองแบบ” ในการอบรมครงนท าใหตวเองรสกด ชอบทใสเครองแบบ ซงอยากทจะปรบปรงตวเอง พฒนาตวเองใหแขงแรง เพราะจากการไดอบรมท าใหรตวเองวาอยากทจะเปนทหาร...” (นองปน นามสมมต, 2557: สมภาษณ)

3.การยอมรบของสงคม

กจกรรมท ให เยาวชนไดออกไปบ าเพญประโยชนและท ากจกรรมเพอสงคม เชน การออกตรวจรวมกบเจาหนาทต ารวจ การรวมตงดานตรวจตราความเรยบรอย รวมทงการชวยเหลอดานการจราจรเมอม งานหรอการจดกจกรรมตางๆ ในพนท ลวนเปดโอกาสใหประชาชนทวไปไดเปลยนแปลงทศนคตทมตอเยาวชนกลมเสยง หรอกลาวอกนยหนงคอ การท ากจกรรมอาสาสมครเยาวชนจะเปนตวสรางการยอมรบของชมชนผานกจกรรมดงกลาวทใหเยาชนเหลานไดรวมปฏบต โดยรปแบบการบ าเพญประโยชนถกออกแบบมาใหผปฏบตไดสรางความสมพนธทดระหวางเยาวชนกบคนในสงคม เพราะรปแบบการปฏบตหนาทมกจะตองมปฏสมพนธกบคนในชมชน ดงนนการท างานของเยาวชนเหลานจะตองผานสายตาหรออยในสายตาของคนในชมชนทกคนวาเยาวชนไดปฏบตงานอะไรและอยางไรบางอยางสม าเสมอ เปน


การเปดโอกาสส าคญใหเยาวชนไดพสจนตนเองวาสามารถกลบตวเปนคนดไดเมอผานการเขารบการอบรมแลว และการม “เครองแบบ” ส าหรบใหเยาวชนสวมใสในการรวมปฏบตหนาททกครง ยงเปนตวชวยท าใหคนในชมชนมองเหนความเปลยนแปลงในตวเยาวชนไดชดเจนเปนรปธรรมยงขน และสรางการยอมรบในตวเยาวชนโดยมองวาพวกเขาสามารถเปลยนแปลงตวเองเปนคนใหมไดจรง โดย “เครองแบบ” จะเปนเสมอนทงภมคมกนในการปองกนการกลบไปมพฤตกรรมเสยงแบบเดม และเปนตวแสดงสญลกษณวาเยาวชนทเขารบการอบรมนนเปนพวกเดยวกบเจาหนาของรฐ จากในอดตชาวบานอาจจะมองวากลมเยาวชนเหลานเปนกลมทสรางปญหาในพนท แตเมอเยาวชนไดสวมใสเครองแบบมาปฏบตงาน ท าใหภาพเดมทชมชนมองเยาวชนเปลยน แปลงไปในทางทดขน ผทพบเหนเยาวชนเปลยนแปลงตนเองกชนชมทพวกเขาสามารถเปลยนแปลงตนเองไปเปนคนใหมได สงผลท าใหความสมพนธระหวางตวเยาวชนกบชาวบานในชมชนดขนดวย เพราะหากไมมเครองแบบคนอนๆ ในชมชนกคงมองเยาวชนเปนแบบเดม แมวาจะผานการอบรมมากครงแลวกคงคดวาพวกเขาคงจะกลบไปท าแบบเดมอก แตพอไดใสเครองแบบแลวท าใหคนมองวาพวกเขาเปนคนทดและกลบตวกลบใจแลว จากค าใหสมภาษณในการสนทนากลมของผน าชมชนคนหนงทใหความเหนวา

“...เครองแบบเหมอนเปนตวรบประกน ไดสวนหนง ตางกบถาเคาอบรมแตยงแตงกายแบบเดมๆ กท าใหคนในชมชนไมมนใจวาปรบตวเปนคนดไดจรง อกทงเครองแบบเปนตวทท าใหเดกไมกลบไปท าแบบเดมๆ เครองแบบเปนกรอบทใหเดกปฏบตตามทไดรบการอบรม เปนกรอบบงคบใหปฏบตสงดๆ สรางภาพลกษณใหมใหกบเดกได เพมความมนใจใหกบเดกมากขน...” (ผน าชมชน, 2557:สนทนากลม)


จะเหนไดวาขนตดตามเยาวชน “อาสาสมครเยาวชน” ภายหลงอบรมเปนเวลา 30 วนนน เปนขนตอนทมความส าคญตอตวเยาวชนมาก เนองจากเปนกจกรรมทใหเยาวชนไดบ าเพญประโยชนและท ากจกรรมเพ อสงคม ดวยการมบทบาทในการรณรงคส งเสรมพฤตกรรมอนพงประสงค เชน การออกตรวจรวมกบเจาหนาทต ารวจ การรวมตงดานตรวจตราความเรยบรอย รวมทงการชวยเหลอดานการจราจรเมอมงานหรอการจดกจกรรมตางๆ ในพนท เหลานลวนแตเปนกจกรรมทจะเปดโอกาสใหประชาชนทวไปไดเปลยนแปลงทศนคตทมตอเยาวชนกลมเสยง หรอสามารถกลาวไดอกนยหนงคอ การท ากจกรรมอาสาสมครเยาวชนจะเปนตวสรางการยอมรบของชมชนผานกจกรรมดงกลาวทใหเยาชนเหลานไดรวมปฏบต เชนการท าหนาทออกตรวจพนทรวมกบต ารวจและเพอนๆทเขาอบรมดวยกน การชวยอ านวยความสะดวกบนทองถนน และแจงเบาะแสใหกบต ารวจ ซงทกครงทปฏบตหนาทจะตองใส “เครองแบบ” ดวยเสมอ

ดงนนจะเหนไดวารปแบบการบ าเพญประโยชนหรอบรการสงคมขางตน ถกออกแบบมาใหเปนการสรางความสมพนธทดระหวางเยาวชนกบคนในสงคม เพราะรปแบบการปฏบตหนาทมกจะผานหรออยในสายตาของคนในชมชน ท าใหสงคมไดเหนวาเยาวชนเหลานปฏบตงานอะไรและอยางไรบางอยางสม าเสมอจนท าใหเกดการยอมรบในตวเยาวชนเหลานน เปรยบเสมอนเปดโอกาสส าคญใหเยาวชนไดพสจนตนเองวาสามารถกลบตวเปนคนดไดเมอผานการเขารบการอบรมแลว และการม “เครองแบบ” ส าหรบเยาวชนใชสวมใสเพอรวมปฏบตหน าท ย ง เป น เครองม อท ช วยท าใหคนในชมชนมองเหนความเปลยนแปลงในตวเยาวชนไดชดเจนยงขน และสรางการยอมรบในตวเยาวชนโดยมองวาพวกเขาสามารถเปลยนแปลงตวเองเปนคนใหมไดโดยม “เครองแบบ” เปนเสมอนภมคมกนในการปองกนการกลบไปม


พฤตกรรมเสยงแบบเดม และเปนการแสดงสญลกษณวาเยาวชนทเขารบการอบรมเปนพวกเดยวกนกบหนวยงานขององคการบรหารสวนต าบลตะพงและเปนพวกเดยวกบเจาหนาทต ารวจ และในขณะเดยวกนการสวมใสเครองแบบยงเปนเสมอนสญลกษณทแบงแยกเยาวชนทผานการอบรมออกจากความเปนเยาวชนกลมเสยงอกดวย ตามค ากลาวของเจาหนาทโครงการดงน

“...จดเดนของการอบรมในครงนอยทการตดตามเยาวชน โดยเมอใหเยาวชนออกปฏบตงานแลวใส “เครองแบบ” การท าใหเยาวชนนนเหมอนเปนพวกเดยวกนกบเจาหนาท (ต ารวจ/อบต.) พอเยาวชนไดแตงเครองแบบและไดท ากจกรรมกบต ารวจ เปนการแยกเยาวชนทอบรมกบเยาวชนกลมเสยงโดยสนเชง และรบรองไดวาเยาวชนทอบรมไปซอยาเสพตดกบคนขายไมไดแน คนขายตองระแวงสงสยไมกลาขาย...” (เจาหนาทโครงการ, 2557: สนทนากลม)

นอกจากน เครองแบบต ารวจอาสาทเยาวชนสวมใสนน ยงเปรยบเสมอนเกราะปองกนยาเสพตดทชวยใหคนในชมชนมองเยาวชนในทางทดขน และท าใหเหนวาเยาวชนเหลานไดเขาไปบ าเพญประโยชนผานกจกรรมเพอสงคมในโอกาสตางๆ อยางแทจรง เชน การไดออกไปชวยเหลอสงคมหรอชวยเหลองานและประชาชนในหมบานท าใหประชาชนไดเหนการท างานของเยาวชนกลมน และท าใหเยาวชนเองรสกวาตนเองมคณคา มประโยชนตอชมชนและตอสงคมในต าบลตะพงมากกวาเดม จากทเคยสรางความเดอนรอนท าใหคนรอบขางมองวาตนเปนคนไมด และตวเยาวชนเองกเปลยนแปลงตวเองหลงจากอบรมในทางทดขน

“...ความแตกตางทพบ คอ สมยกอน พออบรมเสรจไมม “เครองแบบ” ใส คนในชมชนกมองวาไมเหนจะเปลยนแปลงอะไร ไมร


แนใจวาพฤตกรรมเปลยนหรอเปลา แตการอบรมครงนเมออบรมเสรจสนไดม “เครองแบบ” ใสเพอออกปฏบตงานกบต ารวจ กท าใหตวเองจะประพฤตในสงทไมดอกไมไดเพราะชาวบาน คนในชมชนร เคาวาเราไดอบรมหลกสตรนเสรจแลว ท าใหมคนจบตาดเราวาจะท าผดอกหรอไม นอกจากนยงไดใสเครองแบบในการออกบ าเพญประโยชน จตอาสากบเพ อนๆ ท อบรม กดด ใส เครองแบบไปออกตรวจกบต ารวจรสกภาคภมใจ…” (เยาวชน, 2557: สนทนากลม)

“...คดวาการใสเครองแบบมผลตอตนเองเพราะเมอไดใสเครองแบบแลวดเท และเมอใสตอนออกตรวจ ไดออกไปชวยต ารวจท างาน คนในชมชนมองพวกผมในแงดขน ชาวบานทรจกเหนกมแซว เทนะ หลอขน ดเปนผเปนคนกวาเกา พวกผมเองปลมเพราะใสเครองแบบแลวมนเทจรงๆ ภมใจท ไดมาอบรมเปนเยาวชนอาสาทตะพง…” (เยาวชน, 2557: สนทนากลม)

เหนไดชดเจนวาการจดอบรมการปองกนปญหายาเสพตดในเยาวชนกลมเสยงนอกสถานศกษาในพนทต าบลตะพง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง ไดใชแนวทางการปรบเปลยนพฤตกรรมจากการสรางการเหนคณคาในตนเอง และการน าเอา “เครองแบบ” มาเปนเครองมอในการสรางแรงจงใจเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมของเยาวชนกลมเสยง ใหเกดการสรางความภมใจและการเหนคณคาในตนเองของตวเยาวชนโดยท าใหเยาวชนตระหนกวาชวตคนเราทกคนลวนมคา ไมวาจะตอพอแมครอบครว ชมชน หรอสงคมไมทางใดกทางหนง ซงการท างานหรอการเรยนหนงสอตามวยและหนาททควรจะรบผดชอบ เมอนนกถอไดวาเราท าตวใหเกดประโยชนตามก าลงความสามารถทมคณคาในตนเองกจะเกดขน ดงนนจงไมควรท าลายคณคาของตนเองโดยการเขาไปยงเกยวหรอสมเสยงตอยาเสพตด


ในสวนกจกรรมบ าเพญประโยชนทน าเอา “เครองแบบ” มาใหเยาวชนสวมใสขณะปฏบตงานนน สงผลใหตวเยาวชนเองและสงคมเหนวาพวกเขาสามารถกลบตวเปนคนดไดและมคณคาตอสงคม เนองจากการท ากจกรรมบ าเพญประโยชนจะอยในสายตาของคนในชมชนตลอดเวลา คนในชมชนจะทราบวาเยาวชนเหลานปฏบตตวอยางไร และเมอเยาวชนไดท ากจกรรมและเหนวาตนเองสามารถปฏบตงานบ าเพญประโยชนลลวงไดส าเรจสามารถชวยเจาหนาท ท างานรวมกบผอนได เยาวชนกเกดความภาคภมใจในตนเอง มองวาตนเองมคณคา ซงการเหนคณคาในตนเองจะสงเสรมใหบคคลเปนคนทมความภมใจในตนเองและมความมนใจในตนเองและรจกแกปญหาในทางทถกตอง ซงกเปนอกหนงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการปองกนยาเสพตดไดเชนกน ดวยเหตนทางผวจยจงมองวา การใช “เครองแบบ” เปนเครองมอในการท ากจกรรมบ าเพญประโยชนมสวนชวยใหเปาหมายของการท ากจกรรม ซงคอการสรางแรงจงใจใหเกดการเหนคณคาในตนเองและเปลยนแปลงพฤตกรรมได เพราะ “เครองแบบ” จะท าหนาทเปนสญลกษณทตอกย าตนเองและแสดงใหผอนเหนไดชดเจนวา เยาวชนทก าลงท างานบ าเพญประโยชนนนก าลงท าสงทดงามและเปนประโยชนกบสงคม และเปนการแบงแยกตนเองออกจากเยาวชนกลมเสยงทไมไดเขารบการอบรม

ในสวนของผลทเกดขนจากการท ากจกรรมของโครงการน การสวมใส “เครองแบบ” จะชวยใหคนในชมชนสามารถเหนและรวมกนตดตามสอดสองดแลพฤตกรรมเยาวชนไดงายและชดเจนขน ดงนนโครงการฯ ดงกลาวยงสงผลใหคนในชมชนสามารถดแลสมาชกหรอลกหลานของตนเองไปดวยกน และชวยปรบเปลยนพฤตกรรมเยาวชนไดอยางเหมาะสม เพราะสามารถท าใหเยาวชนเปลยนแปลงการกระท าในแนวทางทด และการน า “เครองแบบ” มาเสรมในการท ากจกรรมยงสงผลใหเยาวชนตองรจกระมดระวงพฤตกรรมตนเอง ไมท าพฤตกรรม


เสยงเพราะเครองแบบจะเปนเหมอนทงกรอบก ากบการกระท าและเปนแรงจงใจใหกระท าความด เพราะการทเยาวชนกลมนเคยเปนเยาวชนกลมเสยงมากอน เมอไดเขารบการอบรมและไดสวมใสเครองแบบในการท ากจกรรมเพอบ าเพญประโยชน ท าใหคนในชมชนทพบเหนการบ าเพญประโยชนเหลานนท าใหเกดความชนชมในตวเยาวชน และค าชนชมเหลานนกเขามาสตวเยาวชนผปฏบตงาน ท าใหเยาวชนเกดความรสกวาตนเองกลบมามคณคาอกครงและความรสกนเปนความรสกทางบวกทมนษยพงพอใจ สอดคลองกบงานวจยของสวมล พรยะปญญา (2546) ทกลาววา คนทไดรบความรกและความไววางใจจากสงคมรอบขาง โดยเฉพาะคนใกลชดอยางครอบครวหรอเพอน จะท าใหบคคลนนเปนคนทมองเหนคณคาในตนเอง และมความมนใจ ซงคณสมบตเหลานถอเปนสงทส าคญมากตอการพฒนาบคลกภาพหรอพฤตกรรมของเยาวชนตอการด ารงชวตและโอกาสในการประสบความส าเรจในชวต ดงนนการเหนคณคาในตนเองจงมอทธพลตอตอการปรบเปลยนพฤตกรรมอยางมาก เนองจากเมอเยาวชนไดท ากจกรรมบ าเพญประโยชนผานการสวม “เครองแบบ” จะท าใหสงคมมองเหนเยาวชนเหลานไดชดเจนและไดรบการชนชมและใหการยอมรบในเยาวชนเหลานมากขน เกดอตมโนทศนทดในตวเยาวชนเองเพราะไดรบแรงเสรมจากการสรางอตมโนทศนทดทงจากตนเองและสงคมรอบขาง เพราะเมอไปท ากจกรรมบ าเพญประโยชนโดยใส “เครองแบบ” ไปดวยกจะมคนมาชนชมการกระท าของเยาวชน ดงนน “เครองแบบ” จะเปนตวสรางความเชอมโยงกบความภาคภมใจหรอการเหนคณคาในตนเองของเยาวชน และเมอเยาวชนมการเหนคณคาในตนเองกจะเกดอตมโนทศนทด ทสงผลไปถงการพฒนาการเหนคณคาในตนเอง คนเราจงมกจะท าหรอแสดงพฤตกรรมใดๆทจะชวยสรางความสขใหกบตนเองโดยผานการชนชมของผอน เมอรสกดกท าให


เยาวชนเหลานมความคดวาไมควรกลบไปประพฤตตนในแบบเดมทเสยงตอยาเสพตดอก


รายการอางอง

ภาษาไทย

กงกาญจน จงสขไกล. (2555). สถานการณปญหายาเสพตดการแพรระบาดและผลกระทบในกลมเดกและเยาวชนในพนททองเทยว: ศกษากรณเมองพทยาและเกาะลานอ าเภอบางละม ง จ งห วดชลบ ร . สถาบนวจยส งคม จฬ าลงกรณมหาวทยาลย.

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน . (2558). สถตจ านวนและรอยละของคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน . [อ อน ไลน ] แห ล งท ม า :http://www2 .djop.moj.go.th/ media/k2/attachments/back_offend.pdf (สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2558).

สถาบนพฒนาบคลากรดานการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ส านกงาน ป.ป.ส. (2556). เอกสารประกอบโครงการสมมนาบคลากรส าคญเพอการปองกนยาเสพตดในเยาวชนนอกสถานศกษา. กรงเทพฯ.

สวมล พรยะปญญา. (2546). ผลของการฝกทกษะกฬาวอลเลยบอลทมตออตมโนทศน และปญหาการปรบตวของวยรนตดยาเสพตดในสถานบ าบดรกษา และฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต ภาควชาพลศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมภาษณและสนทนากลม

เจาหนาทโครงการ. 10 มกราคม 2557. สนทนากลม.


นองโตง (นามสมมต). 8 มนาคม 2557. สมภาษณ.

นองเนม (นามสมมต). 9 มนาคม 2557. สมภาษณ.

นองบาส (นามสมมต). 8 มนาคม 2557. สมภาษณ.

นองปน (นามสมมต). 9 มนาคม 2557. สมภาษณ.

ผน าชมชน. 10 มกราคม 2557. สนทนากลม.

เยาวชน. 12 มกราคม 2557. สนทนากลม.

เยาวชน. 11 มกราคม 2557. สนทนากลม.

Documents

การป้องกันยาเสพติดในเยาวชนกลุ่มเสี่ยงนอก สถานศึกษา ... fileยาเสพติดในเยาวชนกลุ่มเสี่ยงนอกสถานศึกษา