การวิจัยและพัฒนาการจัด ...cuir.car.chula.ac.th/bitstream/123456789/22250/1/... · 2019-09-25 · การวิจัยและพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้การวิจัย

การวจยและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

นางสาวสจตรา วนทอง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาครศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาวธวทยาการวจยการศกษา ภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปการศกษา 2554

ลขสทธของจฬาลงกรณมหาวทยาลย

บทคดยอและแฟมขอมลฉบบเตมของวทยานพนธตงแตปการศกษา 2554 ทใหบรการในคลงปญญาจฬาฯ (CUIR)เปนแฟมขอมลของนสตเจาของวทยานพนธทสงผานทางบณฑตวทยาลย

The abstract and full text of theses from the academic year 2011 in Chulalongkorn University Intellectual Repository(CUIR)are the thesis authors' files submitted through the Graduate School.

RESEARCH AND DEVELOPMENT OF RESEARCH-BASED LEARNING ACTIVITIES

TO DEVELOP ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS’ GOOD CITIZEN

CHARACTERISTICS IN A DEMOCRACY

Miss Sujittra Wanthong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements

for the Degree of Master of Education Program in Educational Research Methodology

Department of Educational Research and Psychology

Faculty of Education

Chulalongkorn University

Academic Year 2011

Copyright of Chulalongkorn University

หวขอวทยานพนธ การวจยและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

โดย นางสาวสจตรา วนทอง

สาขาวชา วธวทยาการวจยการศกษา

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก รองศาสตราจารย ดร.สรพนธ สวรรณมรรคา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนง

ของการศกษาตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

.................................................................คณบดคณะครศาสตร

(ศาสตราจารย ดร.ศรชย กาญจนวาส)

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ

.................................................................ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.กมลวรรณ ตงธนกานนท)

.................................................................อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

(รองศาสตราจารย ดร.สรพนธ สวรรณมรรคา)

.................................................................กรรมการภายนอกมหาวทยาลย

(ดร.ศศธร เขยวกอ)

ง สจตรา วนทอง : การวจยและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา. (RESEARCH AND

DEVELOPMENT OF RESEARCH-BASED LEARNING ACTIVITIES TO DEVELOP

ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS’ GOOD CITIZEN CHARACTERISTICS

IN A DEMOCRACY). อ.ทปรกษาวทยานพนธหลก : รศ.ดร. สรพนธ สวรรณมรรคา, 248 หนา.

� วตถประสงคของการวจย คอ (1) เพอวเคราะหสภาพปจจบน และลกษณะการจดกจกรรมการเรยนร

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา (2) เพอพฒนาการจดกจกรรม

และ(3)เพอวเคราะหผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา การวจยและพฒนาประกอบดวย การสารวจ การพฒนา

แผนการจดกจกรรมฯและการทดลองใชแผนการจดกจกรรมฯ กลมตวอยางในการสารวจ คอ ครผ สอน

ระดบประถมศกษาจานวน 51 คน กลมตวอยางในการทดลอง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 38 คน

แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 19 คน เครองมอในการวจย คอ แบบสอบถามความคดเหนของคร

แผนการจดกจกรรมการเรยนรฯ และแบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย การวเคราะหขอมลใช

การทดสอบคาท(t-test) การวเคราะหความแปรปรวนรวม และการวเคราะหเนอหา

� ผลการวจย

1. สภาพปจจบน คอ (1) ครมการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนและมความสาเรจอยในระดบสง โดยการจดกจกรรมใชสอทหลากหลาย ปญหาทคร

พบ คอ ความไมพรอมของนกเรยนและงบประมาณสนบสนนการจดกจกรรมทไมเพยงพอ และ 2) ครมการ

จดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย และมความสาเรจอยในระดบปานกลาง ปญหาคอ ครขาดความร

ความเขาใจเกยวกบการวจย และขาดทศนคตทดตอการวจย

2. แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษาทพฒนาขน มกระบวนการเรยนร 4 ขนตอน คอ 1) การตความ

และการกาหนดปญหา 2) การวางแผนงาน 3) การดาเนนงานตามแผน และ 4) การนาผลทไดไปใชแกปญหา

ประกอบดวยหนวยการเรยนร 3 หนวย คอ เรยนรประชาธปไตย ใสใจสวนรวม และรวมสบสานความเปนไทย

3. นกเรยนทเรยนรตามแผนการจดกจกรรมฯ ทพฒนาขนมคาเฉลยของคะแนนของคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยดานพทธพสยและดานจตพสยสงกวานกเรยนทเรยนตามแผนแบบปกตอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05

ภาควชา วจยและจตวทยาการศกษา. ลายมอชอนสต...........................................................

สาขาวชา วธวทยาการวจยการศกษา ลายมอชอ อ.ทปรกษาวทยานพนธหลก........................

ปการศกษา 2554

จ ## 5283449427 : MAJOR EDUCATIONAL RESEARCH METHODOLOGY

KEYWORDS : RESEARCH AND DEVELOPMENT / RESEARCH-BASED LEARNING/ GOOD

CITIZENSHIP

SUJITTRA WANTHONG : RESEARCH AND DEVELOPMENT OF RESEARCH-BASED

LEARNING ACTIVITIES TO DEVELOP ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS’ GOOD CITIZEN

CHARACTERISTICS IN A DEMOCRACY. ADVISOR: ASSOC.PROF. SIRIPAARN

SUWANMONKHA, Ph.D., 248 pp.

The research objectives were 1) to study state and characteristics of learning to develop

elementary students’ good citizenship characteristics in a democracy and using research-based

learning of elementary school teachers 2) to develop and 3) to study effect of learning activities

using research-based process to develop elementary students’ good citizenship characteristics in a

democracy. The research and development employed a quasi experimental. The survey samples

were 51 elementary school teachers and the experimental samples were 38 fifth grade students.

The research instruments were a elementary teacher questionnaire, learning plan activities and

students’ good citizenship characteristics in a democracy tests. The data analysis composed of

t-test, analysis of covariance and content analysis.

The research findings were:

1. The state were (1) teachers were teaching for develop students’ good citizenship

characteristics in a democracy and success at high level by used various activities and methods.

The teachers’ problems were lack of student readiness and supporting budget. (2) The teachers

practice research-based learning and were succeeded moderately. The teachers’ problems were

the lack of understanding about research and negative attitude toward research.

2.The developed learning activity plan using 4 steps learning. They were (1) interpretation

and selection the problems (2)planning (3)action and (4)solving the problems by using the research

results. The plan composed of 3 units; “democracy learning”, “concern public” and join in continue

Thai tradition.

3. The students’ good citizenship characteristics in a democratic average scores in

cognitive and affective dimensions of the experimental group were significantly higher than control

group at .05 level.

Department : Educational Research and Psychology Student’s Signature.......................................

Field of Study : .Educational Research Methodology Advisor’s Signature.......................................

Academic Year : “””””””””” 2011 ””” ””””””””

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธนสาเรจลลวงไดดวยความรกความเมตตาอยางยงของครผ สาคญทสด

ในการทาวทยานพนธน รองศาสตราจารย ดร. สรพนธ สวรรณมรรคา อาจารยทปรกษา

วทยานพนธหลกทไดสละเวลาใหความร ใหคาแนะนา ใหการปรกษาในการทาวทยานพนธ

ทกขนตอนอยางเอาใจใส จนวทยานพนธเลมนเสรจสมบรณไดในทสด ผ วจยรสกซาบซงอยางยง

และขอขอบพระคณอยางสงในความกรณาของทานมา ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.กมลวรรณ ตงธนกานนท และดร. ศศธร เขยวกอ

ประธานและกรรมการสอบวทยานพนธ ทไดใหความกรณาตรวจสอบและใหขอเสนอแนะ

ในการปรบปรงวทยานพนธใหมความสมบรณยงขน

ขอขอบพระคณคณาจารยภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา และคณาจารย

คณะครศาสตรทกทานทไดใหความรอนเปนประโยชนตอการทางานและการดารงชวตอยางยง

รวมทงเจาหนาททกทานทอานวยความสะดวกและใหชวยเหลอผ วจยดวยดเสมอมา

ขอบพระคณคณาจารยทกทานไดสละเวลาในการเปนผ เชยวชาญตรวจสอบคณภาพ

เครองมอวจย ขอบพระคณผ อานวยการโรงเ รยนและคณครทกทานท ใหความรวมมอ

ในการเกบรวบรวมขอมล และอานวยความสะดวกระหวางการทาวจยเปนอยางด และขอขอบคณ

นกเรยนทกคนทใหความรวมมอในการจดกจกรรมการเรยนรจนสาเรจลลวงดวยด

ขอขอบคณเพ อนๆ ในสาขาว ธ วทยาการวจยการศกษา นายกนษฐ ศรเคลอบ

ขอบคณนายณฐพล แจงอกษร นางสาวปฤศณ พจนา นางสาววภาวด เอยมสะอาด

และนางสาวธรนช จาบประไพ เพอนทคอยใหคาปรกษา ใหความชวยเหลอและใหกาลงใจ

ในการทาวทยานพนธดวยดเสมอมา รวมทงเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ ทกคนทคอยใหความชวยเหลอ

และปฏบตตอกนดวยความเปนกลยามตรทด

สดทายน ผ วจยขอขอบพระคณผ ทมความสาคญทสดในชวตผ วจย คณพอถวน วนทอง

คณแมอานวย วนทอง พชนนกานตและพนภาพร ทไดเหนความสาคญของการศกษาและใหการ

สนบสนนใหกาลงใจตลอดระยะเวลาการทาวทยานพนธ จนกระทงผ วจยประสบความสาเรจได

ในวนน

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย....................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................. จ

กตตกรรมประกาศ........................................................................................................ ฉ

สารบญ....................................................................................................................... ช

สารบญตาราง............................................................................................................. ฏ

สารบญภาพ................................................................................................................ ด

บทท

1 บทนา.............................................................................................................. 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา....................................................... 1

คาถามของการวจย...................................................................................... 6

วตถประสงคของการวจย.............................................................................. 6

ขอบเขตของการวจย.................................................................................... 7

คาจากดความทใชในการวจย....................................................................... 7

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................ 10

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ......................................................................... 11

ตอนท 1 ความหมายและความสาคญของความเปนพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย................................................................................ 11

ตอนท 2 การพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย..................... 29

ตอนท 3 การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน........................................... 40

ตอนท 4 การวจยและพฒนา......................................................................... 51

ตอนท 5 กรอบแนวคดของการวจย................................................................ 58

3 วธดาเนนการวจย............................................................................................. 63

ระยะท 1 วเคราะหสภาพและลกษณะของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจย เปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน...

66

ซ

บทท หนา

ระยะท 2 ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

... 77

ระยะท 3 ศกษาผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน


ระดบประถมศกษา.......................................................................

78

4 สภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษา และการใช

การวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร......................................................

92

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลลกษณะของครกลมตวอยาง............................ 92

ตอนท 2 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนร


ระดบประถมศกษา.........................................................................

94

ตอนท 3 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการใชการวจย

เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร............................................... 106

ตอนท 4 ผลการวเคราะหคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนระดบประถมศกษาของโรงเรยนทเปนกลมตวอยางในการวจย

ประเมนโดยคร...............................................................................

111

5 การออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบ

ประถมศกษา...................................................................................................

118

ตอนท 1 ผลการวเคราะหหลกการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน.....................................

119

ตอนท 2 ผลการวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช

2551 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ระดบชนประถมศกษา....................................................................

122

ตอนท 3 ผลการวเคราะหผ เรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตย.......................................................

124

ฌ

บทท หนา

ตอนท 4 การกาหนดโครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการ

เรยนร............................................................................................

127

ตอนท 5 การสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา.................................................................................

128

6 ผลการวเคราะหขอมลจากการทดลองใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย...............

138

สวนท 1 การวเคราะหสภาพเรมตนของกลมตวอยางนกเรยน........................... 139

ตอนท 1 คาสถตพนฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยกอนไดรบการทดลองของกลมตวอยาง

นกเรยน...........................................................................

139

ตอนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยกอนไดรบการทดลองของกลมตวอยาง

นกเรยน ทดสอบดวยคาท (t-test) เพอดความเทาเทยมกน

ของตวอยางนกเรยน.........................................................

144

สวนท 2 การวเคราะหผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน.........

148

ตอนท 1 คาสถตพนฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลมตวอยาง

นกเรยน...........................................................................

148


วถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลมตวอยาง

นกเรยน ดวยสถต ANCOVA โดยใชคะแนนคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนไดรบการทดลองเปนตว

แปรรวม..........................................................................

152


วถประชาธปไตยกอนและหลงไดรบการทดลองของนกเรยน

กลมทดลอง.....................................................................

153

ญ

บทท หนา

7 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ........................................ 169

สรปผลการวจย.............................................................................. 170

อภปรายผลการวจย........................................................................ 173

ขอเสนอแนะ.................................................................................. 177

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช............................... 177

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป.................................. 178

รายการอางอง.............................................................................................................. 180

ภาคผนวก.................................................................................................................... 186

ภาคผนวก ก รายนามผ เชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย......... 187

ภาคผนวก ข แบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอ


ระดบประถมศกษาและการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐาน.................................................................................. 189

ภาคผนวก ค คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบ

ประถมศกษา (สาหรบครประเมนนกเรยน).................................. 199

ภาคผนวก ง เครองมอวดตวแปรตาม (แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนฉบบนกเรยนประเมนตนเอง).... 206

ภาคผนวก จ แผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาวทใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน... 215

ภาคผนวก ฉ ตวอยางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ


ระดบประถมศกษา................................................................... 217

ภาคผนวก ช ตวอยางเอกสารประกอบแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษา............................ 229

ภาคผนวก ซ แบบบนทกหลงการสอน............................................................ 235

ภาคผนวก ฌ แบบสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยน.................................... 238

ฎ

บทท หนา

ภาคผนวก ญ ภาพกจกรรมจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนระดบประถมศกษา....................................................... 244

ประวตผ เขยนวทยานพนธ.............................................................................................. 248

ฏ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 องคประกอบและตวชวดของคณลกษณ 3 ดานในโครงการเรงสรางคณลกษณะ

ทดของเดกและเยาวชนไทย ในโรงเรยน.......................................................... 17

2.2 วเคราะหหลกการสาคญของประชาธปไตยกบตวชวดและสาระการเรยนร

แกนกลางกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมทสอดคลอง

กบความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย.................................................. 22

2.3 การจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองใน 30 ประเทศ........................... 33

2.4 บทบาทครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย.................................. 45

2.5 ขนตอนของการวจยและพฒนา..................................................................... 53

2.6 ความสอดคลองของแนวคดการวจยและพฒนาของสวฒนา สวรรณเขตนคม

กบจรรยา สวรรณทต................................................................................... 56

3.1 จานวนกลมตวอยางทใชในการสารวจ........................................................... 67

3.2 โครงสรางโครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณการของแบบ

สารวจ......................................................................................................... 68

3.3 ระดบมาตรประมาณคากบการปฏบตและความสาเรจในการปฏบตและ

ความหมาย................................................................................................. 70

3.4 โครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณของแบบสอบถาม

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ฉบบคร

ประเมนนกเรยน........................................................................................... 71

3.5 ระดบมาตรประมาณคาระดบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา และความหมาย.......................................................... 72

3.6 จานวนขอและผลการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (IOC) จากผ เชยวชาญ 3

ทาน............................................................................................................ 72

3.7 ผลการวเคราะหความตรงเชงเนอหา (IOC).................................................... 73

3.8 จานวนขอและคาความเทยงของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย ของนกเรยนระดบประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน........... 75

3.9 จานวนนกเรยนกลมตวอยางทใชในการทดลอง..................................................... 80

ฐ


3.10 กจกรรม วนทและเวลาทใชในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน................................................... 83

3.11 โครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณของแบบวดคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษา....................... 86

3.12 ผลการพจารณาความสอดคลองของเครองมอ (IOC) จากผ เชยวชาญ 3 ทาน... 87

3.13 ความสมพนธระหวางกจกรรมการเรยนรและคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนทพฒนา................................................................ 91

4.1 คาความถและรอยละของกลมตวอยางครจาแนกตามอาย ระดบการศกษา

และเพศ...................................................................................................... 93

4.2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณการทางานและภาระงาน

สอนของกลมตวอยางคร............................................................................... 93

4.3 ขอมลภมหลงดานโรงเรยน............................................................................ 94

4.4 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษา....................... 95

4.5 การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ของครกลมตวอยาง........................... 96

4.6 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความสาเรจในการจดกจกรรมการ

เรยนรของคร................................................................................................ 97

4.7 เปาหมายและตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดของนกเรยน.................................................................................. 99

4.8 กจกรรม ปญหาทพบและแนวทางแกไข......................................................... 100

4.9 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการ

ใหเกดกบนกเรยนตามองคประกอบ 3 ดาน.................................................... 101

4.10 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการ

ใหเกดกบนกเรยนจาแนกตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ..................... 102

4.11 คาความถ รอยละ ของรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ทครใชจดกจกรรมการเรยนร......................................................................... 106

ฑ


4.12 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของระดบการปฏบต และระดบความสาเรจ

ของการใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรของคร........................ 108

4.13 คาความถและรอยละของกลมตวอยางครจาแนกตามอาย ระดบการศกษา

ระดบความรเกยวกบการวจย และเพศ.......................................................... 111

4.14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณการทางานและภาระงาน

สอนของกลมตวอยางคร............................................................................... 113

4.15 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และลาดบคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษาในโรงเรยนของกลมตวอยาง

พจารณาตามองคประกอบรายดาน............................................................... 114

4.16 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และลาดบคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษาในโรงเรยนของกลมตวอยาง

พจารณาตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ............................................ 115

5.1 หลกการสาคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย ตวชวดและสาระการ

เรยนรแกนกลางในระดบชน ป.5.................................................................... 123

5.2 สาระการเรยนรและเหตผลทชอบ.................................................................. 126

5.3 สาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ระดบชนประถมศกษา ทใชในการพฒนาหนวยการเรยนร................................ 130

5.4 ตวชวดและสาระการเรยนรมาตรฐาน ส 2.1 ในระดบชน ป.5........................... 131

5.5 การกาหนดแผนการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนระดบประถมศกษา................................................ 132

5.6 โครงสรางการออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนระดบ

ประถมศกษา............................................................................................... 133

5.7 การเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนนกเรยนกลมควบคม

และกลมทดลอง........................................................................................... 135

6.1 คาเฉลยคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนไดรบการทดลอง

ของกลมตวอยางนกเรยน.............................................................................. 139

ฒ


6.2 ตารางท 6.2 ลาดบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

กลมตวอยางนกเรยน.................................................................................... 140

6.3 ลาดบทและคาเฉลยของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนกลมตวอยางกอนไดรบการจดกจกรรมการเรยนร พจารณาตาม

องคประกอบยอย 14 องคประกอบ................................................................ 142

6.4 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยตาม

ความคดเหน ของนกเรยนกลมควบคมและนกเรยนกลมทดลอง....................... 143

6.5 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของกลมตวอยางนกเรยนกอนไดรบการทดลองดวยการทดสอบคาท (t-test)...... 144


ดานพทธพสยของกลมตวอยางนกเรยนกอนไดรบการทดลอง ของกลมตวอยาง

เพอดความเทาเทยมกน................................................................................ 145


ของนกเรยนดานทกษะพสย กอนไดรบการทดลองเพอดความเทาเทยมกน....... 146


ดานจตพสยของกลมตวอยางนกเรยนกอนไดรบการทดลอง เพอดความ

เทาเทยมกน................................................................................................. 146

6.9 ผลการวเคราะหคาเฉลยคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบ

การทดลองของกลมตวอยางนกเรยน............................................................. 148

6.10 ลาดบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลมตวอยาง

นกเรยน พจารณาตามองคประกอบ 3 ดาน.................................................... 149

6.11 คาเฉลยของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย หลงไดรบการ

ทดลอง พจารณาตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ................................. 151


หลงไดรบการทดลองของกลมตวอยาง นกเรยน การวเคราะหดวยสถต

ANCOVA.................................................................................................... 152

ณ


6.13 การทดสอบความแตกตางของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนกลมทดลอง เปรยบเทยบกอนเรยนและ

หลงเรยน การทดสอบดวยคาท (t-test)........................................................... 153

ด

สารบญภาพ

แผนภาพ หนา

2.1 ความสมพนธของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกบการพฒนา

ความเปนพลเมอง (ปรบปรงจากกระทรวงศกษาธการ, 2551)........................ 39

2.2 การพฒนาแผนการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรตามรปแบบการเรยน

การสอนดวยวธวจย.................................................................................... 46

2.3 รปแบบการสอนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐาน........................................... 47

2.4 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................. 61

3.1 การดาเนนการวจย..................................................................................... 65

3.2 แบบการทดลอง......................................................................................... 82

5.1 การออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยน................................................................ 120

5.2 หนวยการเรยนรพลเมองดตามวถประชาธปไตยในสงคมไทย......................... 130

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนสงคมไทยกาลงประสบกบปญหาเศรษฐกจ และปญหาสงคมหลายประการ

เชน ปญหาความยากจน ยาเสพตด ทจรตคอรรปชน อาชญากรรม ครอบครวแตกแยก ความ

เบยงเบนทางคานยมและวฒนธรรม ปญหาสงแวดลอม ฯลฯ และปญหาสาคญทกาลงประสบอย

ในปจจบนคอปญหาความแตกแยกของคนในสงคม เนองจากมความคดเหนทแตกตางกนในทาง

การเมอง สงผลใหขาดความสงบสขในบานเมองรวมทงเปนจดออนสาคญอยางหนงของการ

พฒนาประเทศ (กระทรวงวฒนธรรม, 2552) ทาใหสงคมตองการประชาชนทเปนตนทนทดทาง

มนษย เพอมาชวยในการพฒนาประเทศอยางมประสทธภาพและเพอการอยรวมกนอยางสงบสข

ในสงคม

Schugurensky (2005) ไดกลาวไววาความเปน “พลเมอง” เปรยบเสมอนคณธรรมของ

ประชาชน และความเปนพลเมองจะนามาซงความรบผดชอบและการปฏบตตามหนาท

เชน การปฏบตตามกฎหมาย การใชความคดวเคราะหตามเงอนไขของการเมองการปกครอง

และมสวนรวมในการปรบปรงคณภาพการเมองการปกครองรวมทงสภาพชมชน ทงนความเปน

พ ล เ ม อ ง ด จ ะ ม ลก ษ ณ ะ อ ย า ง ไ ร น น ก ข น อ ย ก บ ร ะ บ อ บ ก า ร ป ก ค ร อ ง ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ

เชน ประเทศทปกครองแบบเผดจการ พลเมองดยอมหมายถงบคคลทเคารพ และปฏบตตามคาสง

ของผ นาประเทศอยางไมมขอโตแยง

เนองจากประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมขของชาต ดงนน ประเทศจงมความตองการประชาชนทมความเปนพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย เชน การใชสทธและเสรภาพอยางถกตองเหมาะสม การเคารพกฎหมายและสทธ

เสรภาพของผ อน การยอมรบเสยงสวนใหญเคารพเสยงสวนนอย การใชเหตผลแสดงความคดเหน

การมความสามคคและประนประนอม ฯลฯ โดยมเปาหมายคอการอยรวมกนอยางสงบสขใน

สงคม (เอกรนทร สมหาศาล และคณะ, 2551; กระทรวงวฒนธรรม, 2552) ซงการทบคคลม

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย จะทาใหเกดผลดตอสงคมและประเทศ ดงน 1) ทาให

สงคมและประเทศชาตพฒนาไปไดอยางมนคง เพราะทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

อยางหลากหลาย มความรวมมอรวมใจในการทางาน ทาใหไดผลงานทมประสทธภาพ 2) ทาให

2

เกดความรกและสามคคในหมคณะ เพราะมความรวมแรงรวมใจกนในการทางานเพอบรรล

เปาหมายเดยวกน 3) สงคมมความเปนระเบยบเรยบรอย เพราะทกคนเคารพและปฏบตตาม

กตกาและกฎระเบยบของสงคม 4) สงคมมความเปนธรรม เมอสมาชก ทกคนไดรบสทธ หนาท

เสรภาพ จากกฎหมายเทาเทยมกน ทาใหสมาชกทกคนไดรบการปฏบตอยางยตธรรม กอใหเกด

ความเปนธรรมในสงคม 5) ทาใหสมาชกในสงคมมความเออเฟอเผอแผและมนาใจตอกน โดยยด

หลกศลธรรมเปนพนฐานในการปฏบตตอกนตามวถประชาธปไตย(นคม สมงคล, 2551)

หลกฐ าน สาคญ ทแสดง ใ ห เห น ถ ง ความ สาคญและ ความ ตองการพ ล เ ม อง ด

ตามวถประชาธปไตยในสงคมไทย เหนไดจากการท พระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พทธศกราช 2542 ไดใหความสาคญกบการปฏบตตนเปนพลเมองดในการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย โดยมงเนนใหผ เรยนไดรบการปลกฝงจตสานกทถกตองและแนวคดทสาคญของ

การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขและมพฤตกรรม

ประชาธปไตย ไดแก การรจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ เคารพกฎหมาย ความเสมอ

ภาคและศกดศรความเปนมนษย (มาตรา 7) นอกจากนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 - 2554) ไดชใหเหนถงความสาคญในการปรบเปลยนจดเนนในการพฒนา

คณภาพคนในสงคมไทยใหมคณธรรม และมความรอบรอยางเทาทน ใหมความพรอม

ทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และศลธรรม สามารถกาวทนตอการเปลยนแปลงเพอนาไปส

สงคมฐานความรไดอยางมนคง แนวการพฒนาคนดงกลาวมงเตรยมเดกและเยาวชนใหมพนฐาน

จตใจท ดงาม มจตสาธารณะ พรอมทง มสมรรถนะ ทกษะ และความรพนฐานท จาเปน

ตอการดารงชวต อนจะสงผลตอการพฒนาประเทศอยางยงยน (สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต, 2549 อางถงใน กรมวชาการ, 2551)

จากการศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงเปนแนวทาง

และหลกสาคญในการจดการเรยนการสอนในปจจบน เพ อเปนขอมลและแนวทางสาหรบ

การจดกจกรรมการเรยนรเพ อสงเสรมคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย พบวา

หลกสตรนไดระบถงคณลกษณะอนพงประสงคของเยาวชนไทยในฐานะพลเมองและพลโลก

ไว 8 ประการ คอ 1) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2) ซอสตยสจรต 3) มวนย 4) ใฝเรยนร

5) อยอยางพอเพยง 6) มงมนในการทางาน 7) รกความเปนไทย และ 8) มจตสาธารณะ

ทงน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมมความสมพนธและมบทบาท

เกยวของมากทสดในการพฒนาผ เรยนใหมความเปนพลเมองด โดยสาระและมาตรฐานการเรยนร

3

ไดระบเกยวกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทมงใหผ เรยนไดรบการพฒนาไว

อยางชดเจน ดงน

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส1.1 “...มศรทธาทถกตอง ยดมนและ

ปฏบตตามหลกธรรมเพออยรวมกนอยางสนตสข” มาตรฐาน ส 1.2 “เขาใจ ตระหนกและปฏบต

ตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาทตนนบถอ” สาระท 2 หนาทพลเมอง

วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 “เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของ

การเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอย

รวมกนในสงคมไทย และสงคมโลกอยางสนตสข” มาตรฐาน ส 2.2 “เขาใจระบบการเมองการเปก

ครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข ” สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส 3.1 “...เขาใจหลกการ

ของเศรษฐกจพอเพยงเพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ” สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน

ส 4.3 “...มความรก ความภมใจ และธารงความเปนไทย” สาระท 5 ภมศาสตร มาตรฐาน ส 5.2

“...มจตสานกและมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน”

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย หมายถง พฤตกรรมการปฏบตตนเปนคนด

ของบคคลโดยยดหลกประชาธปไตยในการดาเนนชวตและอยบนพนฐานของคณธรรมจรยธรรม

เคารพในสท ธ เสรภาพซ งกนและกน มความรบผดชอบและทาประโยชนตอสวนรวม

โดยมเปาหมายคอการอยรวมกนอยางสงบสขในสงคม จากการวเคราะหองคประกอบหลกของ

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และการสงเคราะหแนวคด

ของนกการศกษาและนกวชาการเกยวกบคณลกษณะทแสดงออกถงความเปนพลเมองด และ

คณลกษณะทดพงประสงคของคนไทย(วรตน บวขาว, 2541; วลย พานช, 2542; ไพฑรย สนลา

รตน และคณะ, 2549; สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2549; กรมวชาการ, 2550;

ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2552; ชนภทร ภมรตน, 2553; Dejaeghere & Hooghe, 2009)

ทาใหไดองคประกอบของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย 3 ดาน 14 องคประกอบ

ยอย ดงน 1) ดานพทธพสย หมายถง คณลกษณะทสะทอนใหเหนถงการมความรพนฐานท

สาคญเกยวกบการเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ไดแก

1.1)รในหลกสทธเสรภาพ 1.2) รในกฎระเบยบของสงคม 1.3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

1.4)รในหลกสามคค และ1.5)รในหลกการมสวนรวม 2) ดานทกษะพสย หมายถง คณลกษณะ

ทสะทอนใหเหนถงการม ความสามารถทพลเมองดตามวถประชาธปไตยพงมสาหรบการดาเนน

4

ชวตในปจจบน ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ไดแก 2.1) ความสามารถในการวางแผนและ

การทางาน 2.2) ความสามารถในการแกปญหา 2.3) ความสามารถในการสอสาร

2.4) ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.5) ความสามารถการใชเทคโนโลย และ 3) ดานจตพสย

หมายถง คณลกษณะทสะทอนใหเหนถงทศนคต ความรสกและความเชอทพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยพงม ประกอบดวย 4 องคประกอบยอย ไดแก 3.1) ศรทธาประชาธปไตย

3.2) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.3) ใฝเรยนร และ 3.4) มจตสาธารณะ

การจดการเรยนรเปนกระบวนการสาคญในการปลกฝงและพฒนาคานยมทเหมาะสม

ในการดาเนนชวตใหกบผ เรยน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ไดกาหนด

ความมงหมายและหลกการในการจดการศกษาไววา “...การจดการศกษาตองเปนไปเพ อ

พฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณดานรางกาย จตใจ สตปญญา ความรคคณธรรม มจรยธรรม

และวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผ อนอยางมความสข...” (มาตรา 6) โดยมง เนน

ใหความสาคญกบการใชกระบวนการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ดงไดกาหนดไวใน

หมวด 4 มาตรา 24 (5) ความวา “สงเสรมใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการ

เรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผ เรยนเกดการเรยนร และมความร รวมถงสามารถใชการ

วจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผ สอนและผ เรยนอาจเรยนรไปพรอมกนผาน

สอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ”

จากการศกษาเอกสารตาง ๆ เกยวกบการวจย ทาใหสรปไดวาการวจย เปนกระบวนการ

ในการแสวงหาความรอยางเปนระบบระเบยบเพอใหไดมาซงขอความรหรอขอคนพบใหมทเชอถอ

ได โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเครองมอในการคดและดาเนนการ ซงผลทได

เปนทยอมรบและเชอถอได สวนการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน หรอ การจดการเรยนการ

สอนโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร เปนการจดการเรยนการสอนทเนนให

ผ เ ร ยนสาม ารถ ว เคร าะ ห ปญหาการ เ รยน รของ ตนเอง เ ร ยน ร ว ธ การศกษา คนค ว า

โดยใชกระบวนการวจยจนไดขอคนพบหรอไดวธการแกปญหาดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร

ซงการจดกระบวนการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานนมบทบาทและความสาคญในยคเศรษฐกจ

ฐานความร เพราะการพฒนาคนไทยใหมความใฝร ใฝเรยน สามารถพฒนาตนเองไดนบเปน

กระบวนการ ทสาคญซงการจดการเรยนการสอน โดยใชการวจยเปนฐานจงเปนแนวทางสาคญ

ทางหนงทสามารถพฒนาผ เรยนใหมทกษะกระบวนการ ใชกระบวนการวจยในการแสวงหาความร

ใชการวจยเปนสวนหนงของ กระบวนการเรยนรและพฒนาทกษะพนฐานในการเรยนรตลอดชวต

5

เน องจากการวจยเปนกระบวนการแสวงหาและสรางความรใหมอยางเปนระบบระเบยบ

ผานกระบวนการทางวทยาศาสตรทมความเชอถอได ซงอาจกลาวไดวา การวจยเปนเปนแนวทาง

ดาเนนการหนงทนาไปสการสรางสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร สาหรบประโยชนของ

การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานทมตอผ เรยนนน พบวา การเรยนการสอน

โดยใชวจยเปนฐานจะทาใหผ เ รยนไดพฒนาทกษะทางดานปญญา ไดแก ทกษะการอาน

จากการคนควา ทกษะการเขยน ทกษะการพด ทกษะการอภปราย ทกษะการคดขนสง

คดไตรตรอง คดอยางมวจารณญาณ คดใชเหตผลในการแกปญหา ทกษะทางสงคม

ทกษะในการทางานรวมกน การตดตอประสานงาน การวางแผนการดาเนนการวจย

การประ เมนผลการดาเ นนงาน การไ ด เ รยน รองคความ รใหม ไ ด เ รยน ร ว ธการ วจย

หรอวธการแสวงหาความรและไดเรยนรกระบวนการ/ขนตอน/วธท ตนเองเกดการเรยนร

(ทศนา แขมมณ, 2548; ไพฑรย สนลารตน และคณะ, 2550; ลดดา ภเกยรต, 2552;

นงลกษณ วรชชย อางถงใน ลดดา ภเกยรต, 2552: 144)

การศกษาผลของการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน พบวา ไดผลลพธ

ในเชงบวก ดงทโครงการวจยบรณาการการเปลยนผานการศกษาเขาสยคเศรษฐกจฐานความร

ตามหลก “สตตศลา” ของ ไพฑรย สนลารตน และคณะ (2549) ไดใชการเรยนการสอนโดยใช

การ วจย เ ปนฐานเปนสวนหน ง ของการจดการ เ รยนการสอนท เ นนผ เ รยนเ ปน สาคญ

ในหลกท 5 : CRP – Plus ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของระดบคณลกษณะทพงประสงค

ของผ เรยนแบบ 4ร. (ร1 : รทน รนาโลก ร2 : เรยนรชานาญเชยวชาญการปฏบต ร3 : รวมพลง

สรางสรรคสงคม ร4 : รวมพลงสรางสรรคสงคม) กอนและหลกการดาเนนการตามหลกสตตศลา

พบวา คณลกษณะทพงประสงคของผ เรยนแบบ 4ร. ในทกดานสงขนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 โดยดานรกษวฒนธรรมไทยใฝสนตอยในระดบสงมาก สวนคณลกษณะอก 3 ดานอยใน

ระดบสง

จากสภาพปญหาสงคมไทย ความตองการสมาชกของสงคมทมคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย และประสทธภาพของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ทาใหผ วจย

สนใจศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทมตอคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยน วาสามารถพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเ รยนไดหรอไม อยางไร เ พ อเ ปนแนวทางใหกบโรงเ รยน และหนวยงานอ นๆ

นาไปประยกตใชใหเหมาะสมและมประสทธภาพยงขน อนนาไปสการมเยาวชน และประชาชนทม

คณลกษณะพลเ มอง ดตาม ว ถประชา ธปไตย ซ ง จะ ทาใหการพฒนาประ เทศเ ปนไป

6

อยางมประสทธภาพ และประชาชนอยรวมกนอยางสงบสข โดยมงทาการศกษากบนกเรยน

ประถมศกษาเพราะเปนวยทเหมาะสาหรบการปลกฝงคานยมและคณธรรมทด อกทงมความเสยง

สงทจะมปญหาดานการประพฤตตนใหอยในกรอบศลธรรมอนด และในขณะเดยวกนกเปนวย

ทจะเตบโตเปนผใหญและเปนกาลงสาคญของประเทศตอไป (สวมล วองวาณช, 2549)

การวจยครงนใชระเบยบวธการวจยและพฒนา ซงลกษณะของการผสมผสานของ

การพฒนาและการวจยนทาใหเกดประโยชนในการพฒนาระดบตางๆ อยางมประสทธภาพ

ทง ดานการพฒนาผลผลตของงาน การพฒนาระบบงาน และการพฒนาผ ปฏบตงาน

ในดานตาง ๆ ไดแก การทาใหเหนภาพของงานชดเจนขน การควบคมการดาเนนงานของตนเอง

และการคดวเคราะห ทาใหเกดความภมใจในงานและภมใจในตวเองในฐานะเปนทรพยากร

ท มคณคาขององคกร รวมทง เ ปนการพฒนาสงคมของการทางานและพฒนาวชาชพ

นอกจากน การวจยและพฒนายงนบเปนแนวคดทดในการทางานตาง ๆ เพราะจะเพมคณคาใน

ดานประโยชนของการวจย (สวฒนา สวรรณเขตนคม, 2540)

คาถามของการวจย

1. ครมสภาพปจจบน และลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาอยางไร

2. การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาทพฒนาขนมลกษณะอยางไร

3. การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา สงผลตอคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนหรอไม อยางไร

วตถประสงคของการวจย

1. เพ อวเคราะหสภาพปจจบน และลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

2. เพอพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ


3. เพอวเคราะหผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


7

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา มการคดคนพฒนาการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ระดบประถมศกษา ในระยะแรกทาการวจยเชงสารวจกบครผสอนระดบประถมศกษาในจงหวด

อดรธาน ทงหมด 4 เขตพนท การศกษาซง มประชากรครผ สอนระดบประถมศกษา

จานวน 8,845. คน ระยะตอมาทาการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรและทาการวจยแบบกง

ทดลองโดยใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรทพฒนาขนกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน

ระดบประถมศกษา สงกดนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจงหวดอดรธาน เขต 4

ในชวงภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 ระยะเวลา 10 สปดาห ประชากรนกเรยนระดบ

ชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดอดรธานมทงหมด 16,664 คน การจดกจกรรมการเรยนร

จดในคาบกจกรรมโฮมรมและกจกรรมชมรม ตวแปรหลกทเกยวของกบการวจยครงน ไดแก

การจดกจกรรมการเ รยน ร โดยใชการ วจย เ ปนฐานเพ อพฒนาคณลกษณะพลเ มอง ด

ตามวถประชาธปไตยซงเปนตวแปรทดลอง และคณลกษณะพลเมองด ตามวถประชาธปไตยท

นกเรยนไดรบการพฒนาเปนตวแปรตาม

คาจากดความทใชในการวจย

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย หมายถง ความร ความสามารถและ

ทศนคตของนกเรยนทแสดงใหเหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย โดยสะทอนออกมา

เปนพฤตกรรมการปฏบตตน ประกอบดวย 3 ดาน ดงน

1. ดานพทธพสย หมายถง ความรพนฐานเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตย

ทแสดงใหเหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย โดยสะทอนออกมาเปนพฤตกรรม

การปฏบตตน ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดงน

1.1 รในหลกสทธเสรภาพ หมายถง การมความรและปฏบตตามสทธของตนเอง

อยางเหมาะสม ไดแก สทธพนฐานของเดก เชน สทธทจะมชวต สทธทจะไดรบการปกปอง

สทธทจะไดรบการพฒนา สทธทจะมสวนรวม เคารพสทธเสรภาพของผ อน เชน เสรภาพในการ

แสดงความคดเหน สทธเสรภาพในชวตและรางกาย สทธในทรพยสน

8

1.2 รในกฎระเบยบของสงคม หมายถง การมความรและปฏบตตามกฎระเบยบของ

โรงเรยน ปฏบตตามกฎหรอขอตกลงของหองเรยน

1.3 รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ หมายถง การมความรและยอมรบมตเสยง

สวนใหญ รบฟงเสยงสวนนอยทแตกตาง

1.4 รในหลกสามคค หมายถง การมความรและปฏบตตนเปนผ มสวนรวมในการ

วางแผน ปรบปรงแกไข ตดตาม และประเมนผลการดาเนนงาน

1.5 รในหลกการมสวนรวม หมายถง การมความรเกยวกบกจกรรมสาคญของชมชน

และมสวนรวมในกจกรรม เชน กจกรรม เลอกตงประธานนกเ รยน เลอกหวหนาหอง

รณรงคเลอกตง ฯลฯ รวมทงมสวนรวมในการอนรกษส งแวดลอม อนรกษภมปญญาและ

วฒนธรรมทองถน

2. ดานทกษะพสย หมายถง ความสามารถทจาเปนในยคปจจบนทแสดงใหเหนวา

นกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย โดยสะทอนออกมาเปนพฤตกรรมการปฏบตตน

ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดงน

2.1 ความสามารถในการวางแผนในการทางาน หมายถง พฤตกรรมการกาหนด

ขนตอนในการทางานและวเคราะหผลทตามมา

2.2 ความสามารถในการแกปญหา หมายถง พฤตกรรมการใชความรและเหตผล

ในการแกปญหา แกไขปญหาดวยสนตวธ ประนประนอม

2.3 ความสามารถในการสอสาร หมายถง พฤตกรรมการแสดงความคดเหน

และโตแยงอยางมเหตผล และรบฟงความคดเหนของผ อน

2.4 ความสามารถในการใชทกษะชวต หมายถง พฤตกรรมการปรบตว

หลกเลยงสงทจะทาใหตนเองและผ อนเดอดรอน สามารถทางานรวมกบผ อนได

2.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย หมายถง พฤตกรรมการเลอกและ

ใชเทคโนโลยเพอคนควาหาความรและพฒนาตนเองใหเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ไดอยางเหมาะสม

3. ดานจตพสย หมายถง ทศนคต ความรสก และความเชอของนกเรยนทสะทอน

ใหเหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวย 4 องคประกอบยอย ดงน

3.1 ศรทธาประชาธปไตย หมายถง การเคารพ ยดมน เชอมน หรอมทศนคตทด

ตอการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข และมงธารงรกษาไว

9

3.2 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย หมายถง การเคารพ ยดมน เชอมน หรอม

ทศนคตทดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย และมงธารงรกษาไว

3.3 ใฝเรยนร หมายถง การมทศนคตทดตอความมงมนและพากเพยรในการแสวงหา

ความรอยางตอเนอง

3.4 มจตสาธารณะ หมายถง ความมจตใจเออเฟอเผอแผ รกและหวงแหนสาธารณ

สมบต มความรสกวาตนเปนสวนหนงทตองรบผดชอบตอสงคม

วถประชาธปไตย หมายถง แนวทางการดาเนนชวตโดยยดหลกประชาธปไตยในการ

ปฏบตตน

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน หมายถง การจดกระบวนการ

เรยนรในรปแบบกจกรรมโดยใชกระบวนการวจย 4 ขน ไดแก ขนท 1 ตความ/ระบปญหา

ขนท 2 วางแผนงาน ขนท 3 ดาเนนงานตามแผน และขนท 4 นาผลทไดไปแกปญหา/สรางสรรค

ผลงาน เพอนาไปสการบรรลเปาหมายทตองการใหเกดกบนกเรยน

การวจยและพฒนา หมายถง การพฒนารปแบบหนงทใชการวจยเปนเครองมอ

ในการดาเนนงาน การวจยครงนมงเนนการวจยและพฒนานวตกรรมทางการศกษาทผ วจย

พฒนาขนประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท 1 (R1) สารวจสภาวะเรมตน ขนท 2 (D1) พฒนา

แผนการจดกจกรรมการเรยนร ขนท 3 (R2) ศกษาคณภาพของแผนการจดกจกรรม

ขนท 4 (D2) ปรบปรงและพฒนาแผนการจดกจกรรม และ ขนท 5 (R3) วเคราะหผลการทดลอง

จดกจกรรม

นกเรยนประถมศกษา หมายถง นกเรยนทกาลงศกษาในระดบประถมศกษาระหวาง

ชน ป.1 – ป.6

การเรยนแบบปกต หมายถง การเรยนในหองเรยนโดยทวไปทครเขยนแผนการจด

กจกรรมการเรยนรตามสาระการเรยนรปกต

กลมทดลอง หมายถง นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

กลมควบคม หมายถง นกเรยนทไดรบการเรยนการสอนตามปกต

10

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ประโยชนทเกดขนกบนกเรยน

1.1 การวจยครงน ม เปาหมายหลกอยท การพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย ดงนนหลงจากการจดกจกรรมการวจยและพฒนาครงน กลมตวอยาง

ทไ ด รบการพฒนาผานจดกจกรรมตาง ๆ ทผ วจยจดทาข นยอมสงผลใหเกดการเรยนร

และการเปลยนพฤตกรรมในทศทางทเหมาะสมมากขน ทงดานพทธพสย ดานทกษะพสย

และดานจตพสย

1.2 เนองจากการวจยครงนเปนการจดกจกรรมทมงใหนกเรยนใชกระบวนการวจย

เปนฐานในการเรยนร (research-based learning)และพฒนาเปนผลงาน ดงนน นกเรยน

ทเขารวมกจกรรมจงไดเรยนรกระบวนการวจย พรอมทงฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ ซงจะเปน

พนฐานในการเปนนกวจยตอไป

2. ประโยชนทเกดขนกบคร/ผวจย

2.1 คร/ผ วจยมโอกาสไดพฒนาทกษะความสามารถในการจดกจกรรม และพฒนา

นวตกรรมการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนตามแนวคดของตนเอง และทาใหครเกดความตระหนกวาการพฒนาคณธรรม

หรอคณลกษณะทพงประสงคดานอน ๆ เปนหนาททครตองทาไปพรอมกบการพฒนาความร

ทางวชาการของนกเรยน

2.2 คร/ผ วจยไดพฒนาทกษะและความสามารถดานการวจย รวมทงการใช

กระบวนการวจยเปนสวนหนงของการจดการเรยนการสอนซงสนองตอบตอนโยบายทกาหนด

ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 24(5) ดวย

2.3 ระหวางการดาเนนการจนสนสดการวจย คร/ผ วจยไดมการจดทาเอกสารทเปน

ผลผลตจากการจดกจกรรมซงสามารถใชในการจดกจกรรมของครในโรงเรยน และสามารถนาไป

เผยแพรไปยงโรงเรยนอนไดอก

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) วเคราะหสภาพปจจบน และลกษณะการจดกจกรรม

การเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

2) พฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และ 3) เพอวเคราะหผลของการจดกจกรรมการเรยนร


ประถมศกษา ผ วจยไดประมวลและสงเคราะหแนวคดทสาคญของนกวชาการ รวมทงงานวจย

ทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยน โดยแบงการนาเสนอออกเปน 5 ตอน ดงน

ตอนท 1 ความหมายและความสาคญของความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ตอนท 2 การพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ตอนท 3 การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ตอนท 4 การวจยและพฒนา

ตอนท 5 กรอบแนวคดของการวจย

ตอนท 1 ความหมายและความสาคญของความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

1.1 ความหมายของความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ทกสงคมลวนตองการสมาชกทมความเปนพลเมองด เพอใหสมาชกในสงคมอยรวมกน

ไดอยางมความสข ทงน การจะพฒนาบคคลใหมความเปนพลเมองดไดนน ขนตอนสาคญอยาง

หนงคอการทาความเขาใจกบความหมายของคาวา “ความเปนพลเมองด” ซงจากการศกษาคนควา

พบวา มนกเรยนการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของ คาวา “ความเปนพลเมอง

(citizenship)” และ“ความเปนพลเมองด(good citizenship)”ในทศนะตาง ๆ ไวดงน

Schugurensky (2005) ไดกลาวถง “ความเปนพลเมอง” ในทศนะตาง ๆ ดงน

1. ความเปนพลเมองเปรยบเสมอนสถานภาพ ซงสถานภาพของบคคลจะขนอยกบ

กฎหมายหรอขอบงคบของสงคมนนๆ กลาวคอ กฎขอบงคบจะเปนตวกาหนดสทธ และหนาทของ

บคคล เชน บคคลมสทธทจะออกเสยงเลอกตง และมหนาททจะตองไปทาการเลอกตง เปนตน

12

2. ความเปนพลเมองเปรยบเสมอนเอกลกษณ ขณะทสถานภาพเปนตวกาหนดสทธ

และหนาท ความเปนเอกลกษณจะแสดงถงความเปนเจาของ เชน สถานะบงบอกถง

ความเปนสมาชกชมชน เอกลกษณกจะเปนความรสกของการเปนสมาชกทสาคญของชมชน

3. ความเปนพลเมองเปรยบเสมอนคณธรรมของพลเมอง กลาวคอ การทพลเมอง

มคณธรรมรวมทงใหคณคา มเจตคตและพฤตกรรมทเปนความคาดหวงของการเปนพลเมองทด

ซง “ความเปนพลเมอง” จะมลกษณะอยางไรนน กจะขนอยกบประวตศาสตรและบรบททาง

การเมองของรฐทจะเปนตวกาหนด และ

4. ความเปนพลเมองเปรยบเสมอนการกระทา ซงแสดงใหเหนถงพฤตกรรมทางสงคมท

สะทอนใหเหนถงความเปนเอกภาพหรอการรวมเปนอนหน งอนเดยวกนของบคคล โดยเปน

สงทเกดจากการหลอหลอมของสงคมนน ๆ

Shoeman (2006) ไดกลาวถง “ความเปนพลเมอง” ไววา ความเปนพลเมอง (citizenship)

เปนความสมพนธระหวางปจเจกบคคลกบรฐ และความรสกเกยวโยงกบการรวมกนระหวางปจเจก

บคคลกบกรอบทางการเมอง รวมทงการมสวนรวมของประชาชนในระบอบการปกครอง

โดยพลเมองหรอประชาชนเขาไปมสวนรวมในการจดการความเปนอยของสาธารณชน

Pattrick (1991 อางถงใน Schoeman, 2006) กลาวถงความเปนพลเมองในระบอบ

ประชาธปไตย ในมมมองของความร ทศนคต และทกษะการเรยนรและการมสวนรวมทพลเมองใน

ประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตยควรม ซงจะทาใหสามารถเขาใจถงกระบวนการของ

การตดสนใจทางการเมองการปกครอง และเพอมสวนรวมในสงคมและตดสนใจทางการเมองการ

ปกครอง เมอพวกเขาตองการจะทา

ยทธนา วรณปตกล (2542 อางถงใน นชสดา เสรมสมรรถ, 2544) ไดกลาวไววา

พลเมองด คอ ผ ทรกชาตบานเมองและจงรกภกดตอพระมหากษตรย และไดกลาวสรปวธแสดง

ความรกชาตของพลเมองด จากในพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

พระราชทานแกโรงเรยนมหาดเลกหลวง ดงน

1. เออเฟอแกคนสญชาตเดยวกน

2. ตองไมประทษรายตอคนสญชาตเดยวกน

3. ประพฤตตนเปนพลเมองด มความเคารพตอพระราชกาหนดกฎหมาย ไมประพฤต

สงใดทจะทาลายสาธารณสขเลย การประพฤตตนเปนพลเมองดจงจดวาเปนวธแสดงความรกชาต

อยางหนงโดยแท

13

4. ความเตมใจยอมเสยสละใหแกชาต มงความรวมทงการเสยภาษอากร

ทงออกทนทรพยบารงสงซงเปนประโยชนแกบานเมองและสาธารณชน อกทงการยอมสละเวลา

และความสขของตนเพอทาการใหเปนประโยชนแกชาตบานเมองดวย กจการทกลาวมาน เรยก

รวมวา “กรณยะ” คอ กจการทเปนหนาทควรกระทา และเปนสมบตอยางหนงของพลเมองด

5. รจกหวงแหนและสงวนชาต คอ ตองไมยอมใหใครมาทาลาย ไมยอมใหใคร

แยงถนทตงของชาต ใครมารานรกแดนของเรา เราตองส ตานทานจนสดกาลง ถงแมวาจะตอง

เสยเลอดเนอหรอเสยชวตกตองยอมเสย เพอสงวนไวเปนมรดกแกบตรหลานของเราสบไป

อนง เมอสงวนชาตแลวกจาเปนตองสงวนสงทเปนหลกแหงชาต คอ พระมหากษตรย

ผทรงเปนประมขในการนาชาตทงปวง พระศาสนาอนเปนบรรทดฐานทตงแหงภมธรรมของชาต

และอสรภาพแหงชาตดวยเชนกน

จากทศนะดงกลาวทาใหสามารถสรปไดวา บคคลทม “ความเปนพลเมอง” หมายถง

บคคลทปฏบตตามสทธและหนาทของตนตามกฎหรอขอบงคบของสงคมนนๆ รวมทงมพฤตกรรม

ทดทพงประสงคของสงคม รวมทงเปนผ ทเหนคณคาของการเปนสมาชกของสงคม ซงจะนาไปส

การพฒนาสงคมใหดย งขนตอไป ดงนน จะอาจกลาวไดวาบคคลทม “ความเปนพลเมอง”

กคอบคคลทเปน “พลเมองด” ของสงคมนนเอง

พจนานกรมนกเรยนฉบบราชบณฑตยสถานไดใหความหมายของคาวา “พลเมอง” ไววา

พลเมอง หมายถง ชาวเมอง ประชาชน ซงเปนททราบกนดวาแตละประเทศตองการสมาชกทด

หรอ “พลเมองด” เพราะประเทศใดทมพลเมองดอยมากยอมทาใหสงคมสงบสข เพราะตางคน

ตางปฏบตในสงทดและไมเบยดเบยนกน เหนประโยชนของสวนรวมเปนหลก ซงจะทาใหงาย

ตอการบรหารบานเมองและนาไปสการพฒนาประเทศไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

อยางไรกตามนยามของคาวา “พลเมองด (good citizenship)” จะมความแตกตางกน

ออกไปตามระบบการปกครองของรฐ หรอประเทศนนๆ เชน ประเทศทปกครองดวยระบอบ

เผดจการ พลเมองด ยอมหมายถง ผ ท เคารพ เชอฟง และยอมทาตามผ นาประเทศโดยไมม

ขอโตแยง สาหรบประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตย เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ

เยอรมน และประเทศไทย ฯลฯ พลเมองด ยอมหมายถง ผ ท มคณลกษณะตามทระบอบ

ประชาธปไตยตองการ เชน มความรเกยวกบระบบการปกครอง และประพฤตตนโดยยดถอ

หลกการปกครองของระบอบประชาธปไตยเปนหลก เปนตน หรออาจกลาวไดวา การทจะตดสน

วาบคคลใดมความเปนพลเมองดหรอไมตองพจารณาถงความสอดคลองระหวางพฤตกรรมของ

บคคลกบหลกการปกครองของประเทศนนๆ

14

เนองจากประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมข ดงนน ประชาชนหรอพลเมองทพงประสงคของการปกครองระบอบนกคอ ผ ทปฏบตตาม

แนวทางหรอหลกการของประชาธปไตย อนไดแก หลกอานาจอธปไตยเปนของประชาชน

หลกสทธเสรภาพ หลกการมสวนรวม หลกสามคค หลกการยดเสยงสวนมากเคารพเสยงสวนนอย

มงความสงบสนต ในการอย รวมกน ซ งบคคลทปฏบตตามหลกการขางตนอาจเรยกได

อกอยางหนงวาเปน “พลเมองดตามวถประชาธปไตย” นนเอง

1.2 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

เนองจาก พลเมองด หมายถง บคคลทมคณลกษณะหรอพฤตกรรมการปฏบตตนทเปนท

พงประสงคของสงคมนนๆ ดงนน การทจะบอกไดวาบคคลมความเปนพลเมองดหรอไม จงจาเปน

ทจะตองทราบวาบคคลทมความเปนพลเมองดมคณลกษณะอยางไรบาง ในทนผ วจยจงได

รวบรวมแนวคดเกยวกบคณลกษณะของพลเมองด รวมทงคณลกษณะทพงประสงคของสงคมท

เกยวของและบงบอกถงความเปนพลเมองดไวอยางกวางขวางและหลากหลาย ดงน

ประเวศ วะส (2535 อางถงใน ปลนธร เพชรฤทธ, 2550) ไดกลาวถงคณสมบตของคน

ไทยสมยใหมในการบรรยายนาเรองการพฒนาการศกษาในอนาคต ในการสมมนาเรอง การวจย

เชงนโยบายเพอการศกษาอาชวะและอดมศกษาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยวา คนไทย

สมยใหมจะตองมคณสมบต 10 ประการ คอ 1) เปนบคคลเรยนเรว ชอบการเรยนรอยางตอเนอง

ตลอดชวต 2) มความรทงทางวฒนธรรม ทางวทยาศาสตรเทคโนโลย และการจดการ 3) ประกอบ

อาชพได 4) สามารถดแลสขภาพและความปลอดภย 5) มความรกธรรมชาต รกเพอนมนษยและ

รกศลปะ 6) มโลกทรรศนกวางและจตใจสาธารณะ 7) มพฤตกรรมองคกรและความสามารถใน

การสรางความเปนชมชน 8) มความอดทน สมาธ และความประณตในการทางาน 9) การเขาถง

ความหลากหลายและความเปนนานาชาต และ 10) มการพฒนาของจตวญญาณ

วรตน บวขาว (2541) ไดกลาวถงคณสมบตของทรพยากรมนษยในโลกยคโลกานวตร

วาตองมคณสมบตดงตอไปน

1. มความรอบร ความรเปนสวนเสยวยอมไมเพยงพอแกการดารงตนใหมความสขตอไป

นอกจากความรอบรแลว ตองศกษาหาความรตลอดชวต และเปนรนใหมทมความเกง กลา

คอ กลาคด กลาทา เพอใหเกดความเปนธรรมในสงคม

2. มทกษะหลากหลาย มงเนนใหผ เรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน และเปนความร

ทสามารถปฏบตจรงได

15

3. มคณธรรมสง ธรรมะเปนกาวของสงคมทจะนาพาสงคมสความสนตสขได สงคมใด

เหนหางธรรมะยอมนาไปสความหายนะอยางหลกเลยงไมได

4. มความรบผดชอบสง นนคอรบผดชอบตอตนเอง สงคม ประเทศชาต และตอโลก

เพราะทกทานตางเปนสมาชกในหมบานโลกเดยวกน

5. ไมเปนภาระตอสงคม บคคลใดกระทาตนเปนภาระตอสงคม คอเปนบคคล

ท ไ รคณภาพโลกยคใหมตองการใหทกคนพงตนเองได นนคอ รจกประกอบอาชพสจรต

ไมเบยดเบยนซงกนและกน ไมเบยดเบยนสงแวดลอมและธรรมชาต

6. เปนบคคลทมความสามารถในการจดการ โลกยคใหมเปนโลกของการแขงขนหากไมม

ความสามารถดานน จะไปแขงขนกบใครไมได

7. เปนบคคลทมสขภาพพลานามยสมบรณแขงแรง จะเหนไดวาประชากรทกประเทศ

ทวโลกตางใหความสาคญตอสขภาพของคนในชาต เชน ประเทศญป น เดกไดดมนมตงแต

ชนอนบาลจนถงอดมศกษา ประเทศไทยเรมสงเสรมพลเมองดานนใน 2 – 3 ปนเอง

8. เปนบคคลทมทกษะ สามารถใชภาษากลางของโลกและเครองมอสอสาร เทคโนโลย

ใหมๆ ไดเปนอยางด โดยเฉพาะทกษะการใชภาษาองกฤษ เพราะเนองจากการตดตอสอสาร

ทวโลกไดกตองใชภาษากลางส อกนในชวตประจาวน และสามารถใชเครองมอส อสาร

เทคโนโลยสมยใหมไดเปนอยางด

วลย พานช (2542) ไ ด ว เคราะหคณลกษณะของบคคลท จะเ ปนพลเมองดวา

ตองเปน ผ มความประพฤตด มความเปนพลเมองด โดยมคณลกษณะในดานตาง ๆ ตอไปน

1) มความเปนพลเมองดดานความร ทกษะและคณลกษณะพนฐาน ประกอบดวย

1.1) รและเขาใจ และรบผดชอบในฐานะสมาชกของสงคม 1.2) รและเขาใจ สนใจกจกรรมตาง ๆ

ของสงคมและโลก 1.3) รและมทกษะกระบวนการคดอยางมเหตผลในการตดสนใจโดยใช

กระบวนการทางวทยาศาสตรและธรรมมะ แกปญหาของสงคม เศรษฐกจและเทคโนโลย

1.4)ใฝหาความรและมทกษะ 1.5) มความรและทกษะในวชาสามญ วชาเฉพาะดาน วทยาการ

และเทคโนโลย 1.6) ดารงช วตบนพนฐานแหงคณธรรม 1.7) มระเบยบ 1.8) ซอสตย

1.9) ยตธรรม 1.10) ประหยด 1.11) พงตนเองได 1.12) ไมเบยดเบยน 1.13) เลอกรบวทยาการ

และวฒนธรรมจากภายนอก 1.14) มความคดร เ รม 1.15) อดทน 1.16) มความกลา

ทางจรยธรรม 1.17) แกปญหาและประเมนผลได และ 1.18) มมนษยสมพนธในระหวางสมาชก

ในครอบครว ชมชน ทงสงคมภายในประเทศและในโลก

16

กว วรกวน และคณะ (2553) กลาวถงคณลกษณะสาคญของพลเมองดไว 9 ประการ

คอ 1)เคารพในสทธเสรภาพของผ อน 2)มคณธรรมและความรบผดชอบ 3)มคานยมประชาธปไตย

4)มระเบยบวนย ประพฤตตามกฎระเบยบและกตกาของสงคม 5)มความรก ความสามคค

รวมพฒนาทองถน ปกปองประเทศ 6)มความซอสตย ไมคดโกง ไมนาสงของผ อนมาเปนของตน

7)เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตว 8)มมานะทาประโยชนเพอสวนรวม

และ 9)เสยสละแรงกาย ทรพยสน และเวลาเพอประโยชนสวนรวม

กระทรวงวฒนธรรม (2552) ไดกลาวไววา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ทรงเปนแบบอยางทดในการใชหลกธรรม คนไทยควรเรยนรและนอมนาหลกธรรมตามรอยพระ

ยคลบาท 10 ประการของพระองค มาปฏบต ดงน 1)ทางานอยางผ รจรงและมผลงานเปนท

ประจกษ 2)มความอดทน มงมน ยดธรรมะ และความถกตอง 3)ความออนนอม ถอมตน เรยบงาย

และประหยด 4)มงประโยชนของคนสวนใหญเปนหลก 5)รบฟงความคดเหนของผ อน

และเคารพความคดเหนทแตกตาง 6)มความตงใจจรงและขยนหมนเพยร 7)มความสจรต

และความกตญ� 8)พงตนเอง สงเสรมคนดและคนเกง 9)รกผ อน และ10)การเออเฟอตอกน

วลย พานช (2542) ไดศกษาผลการวจยนานาชาต เรอง Citizenship Education Policy

Study ในป 1997 สรปไดวาคณลกษณะของพลเมองดในศตวรรษท 21 ซงสะทอนไดถงความเปน

พลเมองดของประเทศและพลเมองโลกม 8 คณลกษณะ ดงน 1) มความสามารถในการมอง

ปญหาและหาแนวทางทจะแกปญหาในฐานะสมาชกของสงคมโลก 2) มความสามารถในการ

ทางานรวมกบผ อ นไ ด และรจก รบผดชอบตอบทบาทและหนาท ของตนในสงคม

3) มความสามารถทจะเขาใจ ยอมรบ รจกคณคา และอดทน ใจกวางตอวฒนธรรมทมความ

แตกตาง 4) มสมรรถภาพในการคดอยางมวจารณญาณและมวธคดอยางเปนระบบ

5) มความตงใจทจะแกปญหาความขดแยงดวยสนตวธ 6) มความตงใจในการทจะปรบเปลยน

การดาเ นนช วต และลกษณะนสยในการบรโภคสวนตนเพ อพทกษส งแวดลอม

7) เปนผ มความรสกไวเกยวกบสทธมนษยชนและตอส ในเรองสทธมนษยชน ตวอยาง เชน สทธ

สตร สทธของชนกลมนอย เปนตน 8) มความตงใจและมความสามารถในการมสวนรวมในเรอง

การเมองการปกครอง ทกระดบ ตงแตระดบทองถน ชาต และนานาชาต

คณลกษณะทง 8 ประการดงกลาว ประกอบดวยองคประกอบดานคณคาและวฒนธรรม

ของมนษย การเปลยนแปลงของสงคมโลก คานยมเรองสทธมนษยชน ประเดนและปญหาสาคญ

ของโลก ระบบการเมองการปกครองและสนตภาพ ซงลวนมาจากมโนทศนโลกศกษา

และหลกประชาธปไตยทงสน

17

ไพฑรย สนลารตน และคณะ (2551) ไดจดทาโครงการวจยบรณาการ “การเปลยนผาน

การศกษาเขาสยคเศรษฐกจฐานความร” โดยระบคณลกษณผ เรยนทพงประสงคในยคเศรษฐกจ

ฐานความรไว 4 ประการ เรยกวา คณลกษณะ 4ร. ดงน

ร1 : รทนรนาโลก ประกอบดวย 5 ตวบงช คอ 1) ทกษะการแสวงหาความร

2) ทกษะการใชและการจดการความร 3) ทกษะทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4) ทกษะการวเคราะหและการแกปญหา และ 5) ทกษะทางภาษาและการสอสาร

ร2 : เรยนรชานาญ เชยวชาญปฏบต ประกอบดวย 2 ตวบงช คอ 1) การคดใหม

คดสรางสรรค คดแจงแทงตลอด และ 2) จตมงคณภาพ มาตรฐาน และความเปนเลศ

ร3 : รวมพลงสรางสรรคสงคม ประกอบดวย 4 ตวบง ช คอ 1) การทางานแบบรวมมอ

เปนทม และสรางเครอขาย 2) ความสามารถในการจดการ 3) การแขงขน/อดทน/สสงยาก

และ 4) การเหนแกสวนรวม เปนธรรม และยงยน

ร4 : รกษวฒนธรรมไทย ใฝสนต ประกอบดวย 1 ตวบงช คอ 1) มความรกและภาคภมใจ

ในความเปนไทย รกความสงบสนต

สวมล วองวานช และคณะ (2549) ไดกลาวถงคณลกษณะทดของเดกและเยาวชนไทย

ในโครงการเรงสรางคณลกษณะทดของเดกและเยาวชนไทย วาตองประกอบดวยคณลกษณ

3 ดาน ดงปรากฏในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 องคประกอบและตวชวดของคณลกษณ 3 ดานในโครงการเรงสรางคณลกษณะทด

ของเดกและเยาวชนไทย ของเดกและเยาวชนไทยในโรงเรยน

คณลกษณ องคประกอบ/ตวบงช

1) ดานคณธรรม

(1) คณธรรมทเปนปจจยแรงผลกดน

(1.1) ความขยนหมนเพยร (1.3) ความสามารถพงตนเอง

(1.2) ความอดทน (1.4) ความมวนย

(2) คณธรรมทเปนปจจยหลอเลยง

(2.1) ฉนทะ (2.3) ความสานกในหนาท

(2.2) ความรบผดชอบ (2.4) ความกตญ�

(3) คณธรรมทเปนปจจยเหนยวรง

(3.1) ความมสตและรอบคอบ (3.2) ความตงจตใหด

(4) คณธรรมทเปนปจจยสนบสนน

(4.1) ความเมตตา (4.4) ความไมเหนแกตว

(4.2) ความปรารถนาดตอกน (4.5) ความไมเอารดเอาเปรยบผ อน

(4.3) ความเออเฟอตอกน (4.6) ความอะลมอลวยถอยทถอยอาศย

18

ตารางท 2.1 (ตอ)

คณลกษณ องคประกอบ/ตวบงช

2) ดานสงคม

(1) ความมกรยามารยาท (5) การมสมมาคารวะ

(2) การปรบตว (6) การพดจาไพเราะ

(3) ความตรงตอเวลา (7) ความออนนอมถอมตน

(4) ความสภาพ

3) ดานการเรยนร (1) ความใฝเรยนร (3) ความรกการอาน

(2) ความรกโรงเรยน

Dejaeghere & Hooghe (2009) ไดสารวจความเปนพลเมองดในมโนทศนของ

วยรนเบลเยยม อาย 16 ป พบวา วยรนไดมมโนทศนความเปนพลเมองด 8 มต ไดแก

1) การชวยเหลอผ อ นทดอยกวา 2) มสวนรวมในการเลอกตง 3) ปฏบตตามกฎหมาย

4) เขารวมในองคกรอาสาสมคร 5) มสวนรวมทางการเมองการปกครอง 6) ตดตามขาวสาร

การเมอง 7) แจงเมอพบเหนอาชญากรรม และ 8) มสวนรวมในชมชนของตน

Gomes (2010) ไดระบคณลกษณะสาคญท บงชความเปนพลเมองด ดงน

1) รบผดชอบตอชมชนโดยการชวยเหลอผ อน 2) มคานยมเกยวกบเสรภาพและความยตธรรม

ไมใชวธการทไมยตธรรมเอาเปรยบผ อน 3) มสวนรวมในกจกรรมและมพฤตกรรมการตดสนใจตาม

วถประชาธปไตย 4) รบผดชอบตอสงคมและมพฤตกรรมทพงประสงค 5) สนบสนนความ

ปรองดองและมสวนรวม 6) มปฏสมพนธทดกบผ ใหญและเพอน 7) แกปญหาโดยสนตวธ

8) กระตอรอรนทจะมสวนรวมและสรางสรรคสงทดใหกบชมชน

เนองจากประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธปไตย ดงนนการทจะบอกไดวาบคคล

ใดมความเปนพลเมองดหรอไมนน จงจาเปนตองทราบถงหลกการสาคญและวถประชาธปไตยวาม

ลกษณะอยางไร จากการศกษาเอกสารตาง ๆ พบวามผ กลาวถงหลกการสาคญและวถ

ประชาธปไตยไว ดงน

กระทรวงวฒนธรรม (2552) กลาววา หลกการทสาคญของประชาธปไตย ประกอบดวย

1) อานาจการปกครองเปนของประชาชน 2) มความเสมอภาคและเทาเทยมกน 3) การใชสทธ

เสรภาพอยางถกตองเหมาะสม 4) การเคารพกฎหมายและสทธเสรภาพของบคคลอน

5) การยอมรบเสยงสวนใหญและเคารพเสยงสวนนอย 6) การใชเหตผลและรบฟงความคดเหน

7) การยนยอมและสมครใจเขารวมกจกรรม 8) มความสามคคและประนประนอม

และ 9) มจตสานกสาธารณะ และยดประโยชนสวนรวม

19

ซ ง ห ล ก ก า ร ป ร ะ ช า ธ ป ไ ต ย ข า ง ต น ส า ม า ร ถ น า ไ ป ใ ช ป ร ะ ก อ บ ห ล ก ธ ร ร ม

เพอเปนแนวทางการดาเนนชวตของบคล ครอบครว สถานศกษา ชมชน และสงคมได

ปรญญา เทวานฤมตรกล(2552) ไดระบคณลกษณะสาคญท พลเมองในระบอบ

ประชาธปไตยพงม ไว 6 ประการ คอ 1) มอสรภาพและพงตนเองได 2) เหนผ อนเทาเทยมกน

3) ยอมรบความแตกตาง 4) เคารพสทธผ อน 5) รบผดชอบตอสงคม และ 6) เขาใจ

ระบอบประชาธปไตยและมสวนรวม

Shoeman (2006) ใหแนวคดเกยวกบคณลกษณะของพลเมองดไววา บคคลทม

ความเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตย (good citizen in a constitutional democracy) คอ

บคคลทมคณลกษณะดงน 1) เขาใจและมคานยมประชาธปไตย 2) เคารพในความด 3) มความร

และเขาใจหลกการทางการเมอง บรบท และโครงสรางของระบบ 4) มทกษะการคดขนสง

และมความรกชาต 5) มทกษะทางสงคม และ6) มทศนะคตทดตอการมสวนรวมในกระบวนการ

ประชาธปไตย ทงนโรงเรยนรฐบาล (public school) นบเปนสวนสาคญทชวยใหการปกครอง

ระบอบประชาธปไตยดารงไวได

กรมวชาการ (2538) กลาวถงคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยไวอยาง

สอดคลองกนวา การเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวยคณธรรม 3 ประการ

1) คารวธรรม หมายถง การมความเคารพซงกนและกน พฤตกรรมทแสดงออกถง

การประพฤตตนเปนผ มคารวธรรม มดงน

1.1) เคารพบคคลทเกยวของ โดยเฉพาะบดามารดา ซงเปนผ ใหกาเนด เคารพญาต

ผ ใหญ เชน ป ยา ตา ยาย และผสงอาย เคารพครอาจารย และเพอนๆ โดยแสดงความเคารพและ

กลาวทกทายดวยคาสภาพ

1.2) เคารพกฎระเบยบทางสงคม เชน ยดมนในขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม

ของสงคม ปฏบตตามกฎหมายของประเทศ

1.3) เคารพสทธของผ อน เชน ไมทารายผ อนโดยเจตนา ไมเอาทรพยผ อนมาเปน

ของตนโดยไมไดรบอนญาต ไมทาใหผ อนเสอมเสยชอเสยง เปนตน

1.4) เคารพความคดเหนของผ อน เชน ควรฟงความคดเหนของผ อนดวยความตงใจ

และไตรตรองกอนตดสนใจวาจะเชอหรอไมเชอ และไมควรยดถอความคดเหนของตนวาถกเสมอ

1.5) เคารพและเทดทนสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ซ งถอเปน

สถาบนทสาคญทสดของประเทศ

20

2) สามคคธรรม หมายถง การรวมมอชวยเหลอซงกนและกน มความเออเฟอเผอแผ

ตอกน เพอใหเกดประโยชนตอสวนรวม การประพฤตตนเปนผ มสามคคธรรม ปฏบต ดงน

2.1) รวมกนคด ชวยกนวางแผนงาน และรวมกนทางานดวยความเตมใจ

2.2) รวมกนรบผดชอบ ทางานทไดรบมอบหมายใหสาเรจ

2.3) รวมกนตดตาม ประเมนผลการดาเนนงานอยางตอเนอง

2.4) รวมกนปรบปรง มการแกไข พฒนางานใหมประสทธภาพ

2.5) รวมกนทางาน โดยคานงถงประโยชนสวนรวมเปนหลก

3) ปญญาธรรม หมายถง กาใชสตปญญาในการดาเนนชวต การประพฤตตน

เปนผ มปญญาธรรม ปฏบตได ดงน

3.1) มความคดกวางไกล โดยรบฟงขาวสารและความคดเหนของผ อน

3.2) ใชเหตผลในการแกปญหาตางๆ ไมนาอารมณหรอความรสกสวนตว

มาใชตดสนปญหา

3.3) แสดงความคดเหน โดยปราศจากอคต

3.4) รจกคด มการวเคราะห วพากษ วจารณอยางมเหตผล

3.5) รจกโตแยงดวยเหตผล ถามการโตแยงในหมคณะใหใชเหตผล และสตปญญา

เพอใหอกฝายหนงยอมรบฟง ไมใชอารมณเปนตวตดสนปญหา

เน องจากการวจยครงน มเปาหมายสาคญ คอ การพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ดงนน เพอใหมความสอดคลองกบความมงหมาย

ของการจดการศกษาในปจจบน ผ วจยจงไดศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551

ซงไดกาหนดกรอบและแนวทางการจดการศกษาสาหรบปจจบนไวอยางชดเจน

จากการศกษาพบวา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ไดระบคณลกษณะอนพงประสงคของเยาวชนไทยในฐานะพลเมองและพลโลกไว 8 ประการ ดงน

1) รกชาต ศาสน กษตรย 2)ซอสตยสจรต 3) มวนย 4) ใฝเรยนร 5) อยอยางพอเพยง 6) มงมน

ในการทางาน 7) รกความเปนไทย และ 8) มจตสาธารณะ และไดระบเกยวกบการปฏบตตน

ตามหนาทของการเปนพลเมองดในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมขไวในกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระ หนาทพลเมอง

วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม ประกอบดวยมาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตน

ตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงามและธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย

อยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข และมาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมอง

21

การปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธารงไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข (กรมวชาการ, 2551) โดยสาระการเรยนรแกนกลางทเปนการ

ปลกฝงและพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาและ

ตวช วด ท มความสอดคลองกบหลกการสาคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย

ซงมรายละเอยดโดยสงเขปดงตารางท 2.2

22

ตารางท 2.2 วเคราะหหลกการสาคญของประชาธปไตยกบตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรมทสอดคลองกบความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

หลกการสาคญของประชาธปไตย ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

1. อานาจการปกครองเปนของประชาชน

2. มความเสมอภาคและเทาเทยมกน

3. การใชสทธและเสรภาพ อยางถกตอง

เหมาะสม

4. การเคารพกฎหมายและสทธเสรภาพของ

บคคลอน

5. การยอมรบเสยงสวนใหญและเคารพเสยง

สวนนอย

6. การใชเหตผล และรบฟงความคดเหน

7. การยนยอม และสมครใจเขารวมกจกรรม

8. มความสามคค และประนประนอม

9. มจตสานกสาธารณะ และยดประโยชน

สวนรวม

ป.1

บอกประโยชนและปฏบตตนเปนสมาชกทดของครอบครว

และโรงเรยน

- การเปนสมาชกทดของครอบครวและโรงเรยน

- ประโยชนของการปฏบตตนเปนสมาชกทดของครอบครวและโรงเรยน

ยกตวอยางความสามารถและความดของตนเอง ผ อนและ

บอกผลจากการกระทานน

- ลกษณะความสามารถและลกษณะความดของตนเองและผ อน

ป.2

ปฏบตตนตามขอตกลง กตกา กฎระเบยบ และหนาททตอง

ปฏบตในชวตประจาวน

- ขอตกลง กตกา กฎ ระเบยบ หนาททตองปฏบตในครอบครว โรงเรยน สถานท

สาธารณะ เชน โรงภาพยนตร โบราณสถาน ฯลฯ

เคารพในสทธเสรภาพของตนเองและผ อน - สทธและเสรภาพของตนเองและผ อน เชน เสรภาพในการแสดงความคดเหน สทธ

เสรภาพในชวตและรางกาย สทธในทรพยสน

ป.3 ยกตวอยางบคคลซงมผลงานทเปนประโยชนแกชมชนและ

ทองถนของตน

- บคคลทมผลงานเปนประโยชนแกชมชนและทองถนของตน

- ลกษณะผลงานทเปนประโยชนแกชมชนและทองถน

ป.4

ปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยในฐานะ

สมาชกทดของชมชน

- การเขารวมกจกรรมประชาธปไตยของชมชน เชน การรณรงคเลอกตง

- แนวทางการปฏบตตนเปนสมาชกทดของชมชน เชน อนรกษสงแวดลอม สาธารณ

สมบต โบราณวตถและโบราณสถาน การพฒนาชมชน

วเคราะหสทธพนฐานทเดกทกคนพงไดรบตามกฎหมาย - สทธพนฐานของเดก เชน สทธทจะมชวต สทธทจะไดรบการปกปอง สทธทจะ

ไดรบการพฒนา สทธทจะมสวนรวม

เสนอวธการทจะอยรวมกนอยางสนตสขในชวตประจาวน - ปญหาและสาเหตของการเกดความขดแยงในชวตประจาวน

- แนวทางการแกปญหาความขดแยงดวยสนตวธ

22

23


หลกการประชาธปไตย ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ป.5

ยกตวอยางและปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท สทธ

เสรภาพและหนาทในฐานะพลเมองด

- สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ หนาทของพลเมองด เชน เคารพเทดทนสถาบนชาต

ศาสนา พระมหากษตรย อนรกษทรพยากรธรรมชาต อนรกษศลปวฒนธรรม ปฏบตตน

ตามกฎหมาย - คณลกษณะพลเมองด เชน มมานะทาประโยชนเพอสวนรวม มคานยมประชาธปไตย

มคณธรรม

เสนอวธการปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการ

ละเมดสทธเดก

- เหตการณทละเมดสทธเดกในสงคมไทย - แนวทางการปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการละเมดสทธเดก - การปกปองคมครองสทธเดกในสงคมไทย

ป.6

ปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบชวตประจาวนของ

ครอบครวและชมชน

- กฎหมายทเกยวของกบชวตประจาวนของครอบครวและชมชน เชน กฎหมายจราจร

กฎหมายยาเสพตดใหโทษ กฎหมายทะเบยนราษฎร เทศบญญต ขอบญญต อบต.

อบจ. - ประโยชนของการปฏบตตนหรอเคารพกฎหมายดงกลาว

23

24

นอกจากน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ไดใหความสาคญกบ

การปฏบตตนเปนพลเมองดในการปกครองระบอบประชาธปไตย โดยมงเนนใหผ เรยนไดรบการ

ปลกฝงจตสานกทถกตองและแนวคดทสาคญของการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข มพฤตกรรมประชาธปไตย ไดแก การรจกรกษาและสงเสรมสทธ

หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาคและศกดศรความเปนมนษย (มาตรา 7)

จากการวเคราะหองคประกอบหลกของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยจาก

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม และการสงเคราะหแนวคดของนกการศกษาและนกวชาการเกยวกบคณลกษณะท

แสดงออกถงความเปนพลเมองด และคณลกษณะทด ทพงประสงคของคนไทย ทาใหได

ความหมายและองคประกอบของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ดงน






การปฏบตตน ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดงน

1.1 รในหลกสทธเสรภาพ หมายถง การมความรและปฏบตตามสทธของตนเอง

อยางเหมาะสม ไดแก สทธพนฐานของเดก เชน สทธทจะมชวต สทธทจะไดรบการปกปอง

สทธทจะไดรบการพฒนา สทธทจะมสวนรวม เคารพสทธเสรภาพของผ อน เชน เสรภาพในการ

แสดงความคดเหน สทธเสรภาพในชวตและรางกาย สทธในทรพยสน และการปฏบตตน

ตามหนาท

1.2 รในกฎระเบยบของสงคม หมายถง การมความรและปฏบตตามกฎระเบยบ

ของโรงเรยน ปฏบตตามกฎหรอขอตกลงของหองเรยน

1.3 รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ หมายถง การมความรและยอมรบมต

เสยงสวนใหญ รบฟงเสยงสวนนอยทมความแตกตาง

1.4 รในหลกสามคค หมายถง การมความรและปฏบตตนเปนผ มสวนรวม

ในการวางแผน ปรบปรงแกไข ตดตาม และประเมนผลการดาเนนงาน

1.5 รในหลกการมสวนรวม หมายถง การมความรเกยวกบกจกรรมสาคญ

ของโรงเ รยน/ชมชนและมสวนรวมในกจกรรม เชน กจกรรม เลอกตงประธานนกเรยน

25

เ ลอกหวหนาหอง รณรงคเลอกตง ฯลฯ รวมทง มสวนรวมในการอนรกษส งแวดลอม

อนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถน




2.1 ความสามารถในการวางแผนการทางาน หมายถง พฤตกรรมการกาหนดขนตอน

การทางานและวเคราะหผลทตามมา

2.2 ความสามารถในการแกปญหา หมายถง พฤตกรรมการใชความรและเหตผล

ในการแกปญหา แกไขปญหาดวยสนตวธ ประนประนอม

2.3 ความสามารถในการสอสาร หมายถง พฤตกรรมการแสดงความคดเหน

และโตแยงอยางมเหตผล และรบฟงความคดเหนของผ อน

2.4 ความสามารถในการใชทกษะชวต หมายถง พฤตกรรมการปรบตว หลกเลยง

สงทจะทาใหตนเองและผ อนเดอดรอน สามารถทางานรวมกบผ อนได

2.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย หมายถง พฤตกรรมการเลอก

และใชเทคโนโลยเพอคนควาหาความรและพฒนาตนเองใหเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยได

อยางเหมาะสม

3. ดานจตพสย หมายถง ทศนคต ความรสก และความเชอของนกเรยนทสะทอนให

เหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวย 4 องคประกอบยอย ดงน

3.1 ศรทธาประชาธปไตย หมายถง การเคารพ ยดมน เชอมน หรอมทศนคตทดตอ

การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข และมงธารงรกษาไว





3.4 มจตสาธารณะ หมายถง ความมจตใจเออเฟอเผ อแผ รกและหวงแหน

สาธารณสมบต มความรสกวาตนเปนสวนหนงทตองรบผดชอบตอสงคม

26

1.3 ความสาคญของการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

การอย รวมกนในสงคมการปฏบตตนใหอยในขอบเขต และกฎระเบยบของสงคม

มความจาเปนอยางย ง เพราะถาหากทกคนปฏบตตนตามสทธ และหนาท ของตนเอง

หรอปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ยอมจะทาใหสงคมสงบสข

การปกครองระบอบประชาธปไตยเปนการปกครองโดยประชาชน เพ อประชาชน

พนฐานสาคญของการปกครองดวยระบบนคอ การทพลเมองมสวนรวมในการตดสนใจทาง

การเมอง ความเสมอภาคของพลเมอง เสรภาพ ระบบผ แทน และการยดหลกเสยงสวนมาก

(Schoeman, S., 2006) Patrick , J. (2005) ไดกลาวถงความสาคญของความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยวา ความเปนพลเมองนาจะนามาซงความรบผดชอบและหนาททสาคญท

ตองปฏบต ถาไมปฏบตประชาธปไตยกจะไรความสามารถ ทงนหนาทของพลเมองหมายรวมไป

ถงการเสยภาษ การใหบรการและปองกนประเทศชาตในยามทจาเปน ปฏบตตามกฎหมาย

ใชความคดวเคราะหตามเงอนไขของการเมองการปกครอง และมสวนรวมในการปรบปรงคณภาพ

การเมองการปกครองและสภาพชมชน ดงนน ประชาชนจงนบเปนกลไกสาคญในการขบเคลอน

ประชาธปไตยวาจะใหเปนไปในทศทางใด ประสบความสาเรจ หรอลมเหลว

ปรญญา เทวานฤมตรกล (2552) ไดกลาวถงความสาคญของความเปนพลเมองไววา

ประชาธปไตยจะประสบความสาเรจได พลเมองในระบอบประชาธปไตย ควรมคณลกษณะสาคญ

6 ประการ คอ 1) มอสรภาพและพงตนเองได 2) เหนผ อนเทาเทยมกน 3) ยอมรบความแตกตาง

4) เคารพสทธผ อน 5) รบผดชอบตอสงคม และ 6) เขาใจระบอบประชาธปไตยและมสวนรวม

ซงจตสานกของประชาธปไตยกคอความเปน “พลเมอง” และความเปน “พลเมอง” นบเปนรากฐาน

ทสาคญของประชาธปไตย ถาประชาชนในสงคมใดมความเปนพลเมอง สงคมนนกจะเปนสงคม

พลเมอง (civil society) กลาวคอ เปนสงคมทพลเมองเอาใจใสตอความเปนไปและมสวนรวม

ในการแกปญหาของชมชน สงคม ตลอดจนปญหาระดบประเทศ และเมอเกดสงคมพลเมองแลว

สงคมจะมความเขมแขงในการถวงดลอานาจทงดานการเมองและเศรษฐกจ การปกครองในระดบ

ทองถน และระดบชมชนกจะมความเขมแขงตามไปดวย อกทงประชาชนจะมบทบาทในการ

แกปญหาตางๆทเกดขนทงปญหาสงคม ปญหาเศรษฐกจ ปญหาสงแวดลอม ปญหาศลธรรม ฯลฯ

ทาใหปญหาเหลานคลคลายลงไปได เพราะสมาชกในสงคมนนๆใหความรวมมอกนในการ

แกปญหา ไมรอพงรฐบาลเพยงอยางเดยว ซงการทาเชนนยอมทาใหการแกปญหาเปนอยาง

รวดเรว และตรงจด ในทางตรงกนขาม หากประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตย

ขาดประชาชนทมความเปนพลเมอง ประชาธปไตยกจะลมเหลว และเตมไปดวยอปสรรคปญหา

27

โดยอาจเกดปญหาอยางนอยสามประการ ประการทหนง เกดชนปกครองใหมทมาจากการเลอกตง

ประชาชนจะไมใชผปกครองประเทศอยางแทจรง แตเปนเพยงผอยภายใตระบบอปถมภของชนชน

ปกครองใหม ท มาจากการเ ลอกตง เทานน ประการท สอง สงคมเ กดความแตกแยก

เนองจากประชาชนไมเคารพสทธเสรภาพของกนและกน ไมยอมรบความคดเหนทแตกตาง

นาไปสความแตกแยก ขดแยงกนในระดบครอบครว ไปจนถงระดบประเทศ การตดสนเรองตางๆ

ไมเปนไปตามความจรง ไมเปนไปตามกฎกตกา กระบวนการยตธรรมไรความหมาย นาไปส

ความรนแรงในทสด และประการทสาม สงคมเกดความเสอมทราม เพราะประชาชนใชสทธ

เสรภาพของตนโดยขาดการคานงถงความรบผดชอบตอสวนรวม ขาดความตระหนกวา

ตนเปนสวนหนงในการกาหนดใหสงคมเปนไปในทศทางทดขนหรอเลวลงนนเอง

นอกจากนหลกฐานเชงประจกษอกอยางหนงทแสดงใหเหนถงความสาคญของความเปน

พลเมองในระบอบประชาธปไตย (ความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย) กคอ ประเทศท

ประสบความสาเรจในการปกครองระบอบประชาธปไตย เชน สหรฐอเมรกา และเยอรมน

ลวนมการจดและสงเสรมโปรแกรมการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง (civic education)

โดยมการสอนและฝกฝนใหนกเรยนตงแตชนอนบาล ชนประถมศกษา ตอเนองไปจนถงระดบ

มธยมศกษาไดมความรความเขาใจเกยวกบระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย มความร

ความเขาใจในสทธ เสรภาพ และหนาทของตนเองในฐานะเปนสมาชกของสงคม ตลอดจนสามารถ

ปฏ บตตน เ ปนพล เ ม อง ดตาม ว ถประ ช า ธ ปไ ตยในช วตประ จ าวน ไ ดอย า ง เหม าะ ส ม

(ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2552; เยาวเรศ หยดพวง, 2553) การศกษาเพอสรางพลเมอง

นอกจากจะจดขนในระดบโรงเรยนแลว ประเทศเหลานยงมการจดการศกษาเพอสรางความเปน

พลเมองในรปแบบของการศกษานอกโรงเรยน หรอการศกษานอกระบบ เพอใหมการศกษา

เพอสรางความเปนพลเมองสาหรบผ ใหญ (adult civic education) โดยสงเสรมใหองคเอกชน

ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน รวมทงพรรคการเมองเขามามสวนรวมและมบทบาทในการ

สงเสรมสนบสนนอยางเตมท อกทงมการใหการศกษาทางการเมอง (political education)

แกประชาชน โดยมหลกสตรวชาการเมองการปกครอง รฐธรรมนญ สทธเสรภาพ เปนตน

เพอใหประชาชนสามารถเลอกเรยนไดตามความสนใจ (ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2552)

นค ม สม ง ค ล ( 2551) ส ร ป ผ ล ด ท เ ก ด ข น จ า ก ก า ร ป ฏ บต ต น เ ป นพ ล เ ม อ ง ด

ตามวถประชาธปไตยไว ดงน

28

1. ทาใหเกดความเปนระเบยบเรยบรอยของสงคม กลาวคอ ถาหากทกคนปฏบตหนาท

ของตนเองตามกฎเกณฑของสงคมนนๆ ยอมไมเกดความขดแยงในสงคม และสงคมนนจะมความ

สงบสข

2. ทาใหเกดความสามคคในหมคณะ การเสยสละ รวมแรงรวมใจในการทากจกรรม

ตางๆ เปนคณลกษณะสาคญอยางหนงของพลเมองดในระบอบประชาธปไตย ดงนน เมอเราอย

รวมกนไดทากจกรรมตางๆ รวมกนยอมทาใหบคคลมความสมพนธกน และในทสดกจะเกดเปน

ความผกพนและรวมแรงรวมใจกนพฒนาชมชนใหมความเจรญรงเรองมนคงไดในทสด หรอทาให

เกดความสามคคในหมคณะนนเอง

3. กอใหเกดความเออเฟอเผอแผในสงคม ถาหากสงคมใดบคคลมคณธรรม จรยธรรม

และยดหลกศลธรรมในการอยรวมกน สงคมนนกจะมแตคนทมจตใจเออเฟอเผอแผมนาใจตอกน

และจะทาใหทกคนอยรวมกนดวยความรกและความผกพนตอกน สงคมนนกจะอยรวมกนอยางม

ความสข

4. กอใหเกดความเปนธรรมในสงคม ถาหากสมาชกทกคนในสงคมไดรบสทธ เสรภาพ

เสมอภาคตามรฐธรรมนญ และปฏบตตามหนาทของตน รวมทงไดรบการปฏบตตอกนดวยความ

ยตธรรมกจะกอใหเกดความเปนธรรมขนในสงคม กจะทาใหทกคนในสงคมเหนวาไมมใครถกเอา

รดเอาเปรยบหรอปฏบตตอกนทไมเทาเทยมกน เมอเหตการณดงกลาวไมเกดขนยอมทาใหทกคน

อยกนอยางมความสข

5. ทาใหสงคมและประเทศชาตพฒนาไปไดอยางมนคง กลาวคอ เมอเราอยรวมกนและ

ไดแสดงความคดเหนอยางมเหตผลและมความหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยง การทชมชนได

ประชมรวมกนและลงมตรวมกนในโครงการตาง ๆ ถอวาโครงการนนไดรบการยอมรบจากสงคม

นนๆ แลว กจะทาใหความขดแยงตางๆ ในสงคมเกดขนไดนอยมาก และเมอสงคมหรอชมชน

ทางานอยางมระบบกจะทาใหผ ทมความรความสามารถเขามารวมกจกรรมมากขน ในทสดสงคม

นนกจะมความเจรญกาวหนา และประเทศชาตกจะมความเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยน

จากการศกษาเอกสารขางตน สามารถสรปไดวา การปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยกอใหเกดผลดตอสงคมและประเทศอยหลายประการ กลาวคอ ทาใหเกดความเปน

ธรรมและเกดสงบเรยบรอยในสงคม เพราะทกคนไดรบสทธเสรภาพอยางเทาเทยมกน และปฏบต

ตอกนดวยความเคารพ ทาใหไมเกดการทะเลาะเบาะแวงกน มความสามคครวมแรงรวมใจกนใน

การทาประโยชนตอสงคม และการทประชาชนมการแสดงความคดเหนกนอยางหลากหลาย มการ

29

รบฟงและเคารพความคดเหนของกนและกน รวมแรงรวมใจกนในการหาแนวทางในการแกไข

ปญหาและพฒนาสงคมใหดขน กจะนาไปสการพฒนาประเทศชาตไดอยางมนคง

ผลดของการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยดงไดกลาวมาแลวขางตน

ประเทศไทยจงควรมการสงเสรม/พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยใหกบพลเมอง

ของประเทศ โดยเฉพาะเยาวชนซงจะเตบโตเปนผ ใหญและทาหนาทในการพฒนาประเทศตอไป

ทงนผ วจยไดทาการศกษาและรวบรวมแนวคดเกยวกบกบการพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย โดยรายละเอยดจะไดนาเสนอในตอนตอไป

ตอนท 2 การพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

2.1 การจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง (civic education)

การพฒนามนษยใหมความเปนพลเมองดมอยหลายวธดวยกน แตวธทไดรบความนยม

และเปนทสนใจในปจจบนคอ “การศกษาเพอสรางความพลเมอง(civic education)” ในหลาย

ประเทศ เชน อเมรกา เยอรมน ออสเตรเลย และแอฟรกา ตางจดใหมการศกษาเพอสราง

ความเปนพลเมองขนในประเทศของตน ซง เยอรมนนบเปนประเทศท ม วธปฏบตดท สด

(best practice) ในการจดการศกษาเพอสรางพลเมอง (ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2553)

Schoeman (2006) กลาววา การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด (citizenship

education) หมายถง การศกษาทใหความชดเจนและความสมพนธเกยวกบมโนทศนพนฐานและ

คานยมทสาคญในการปกครองระบอบประชาธปไตย

จากความหมายดงกลาวสามารถสรปไดวา การศกษาเพอสรางพลเมอง (civic education

or citizenship education) เปนการจดการศกษาทมงปลกฝงคานยมและฝกฝนพฤตกรรมอนพง

ประสงคในระบอบประชาธปไตยใหกบผ เรยน ทงการเหนคนเทาเทยมกน ยอมรบความแตกตาง

รจกสทธและหนาทของตน เคารพสทธของผ อน มความรบผดชอบตอสงคม มการฝกฝนใหมการ

แสดงสทธและหนาทตามวถประชาธปไตย เชน การแสดงความคดเหนในทชมชน การออกเสยง

เลอกตง การเขารวมกจกรรมอาสาทเปนประโยชนตอชมชน เปนตน รวมทงมงเนนใหผ เรยนเปน

พลเมองทมความใสใจในความเปนไป และรวมแกไขปญหาทเกดขนในการเมองการปกครองใน

ทองถนของตนอกดวย ซงเปนการจดการศกษาทมงเตรยมบคคลใหพรอมเขาสการปกครอง

ระบอบประชาธปไตยนนเอง

Office of democracy and governance (2002) กลาววา การศกษาเพอสรางพลเมอง

เปนโปรแกรมทออกแบบมาเพอเปาหมายสาคญ 3 ประการ คอ 1) เพอปพนฐานใหประชาชน

30

รจกกฎหมายพนฐานและระบบทางการเมอง รวมทงใหความรเกยวกบสทธตามประชาธปไตยและ

กจกรรมทเกยวของ 2) เพอนาเขาสคานยมทสาคญของระบบประชาธปไตย เชน การยอมรบความ

คดเหนทแตกตาง เชอมนในกระบวนการประชาธปไตย เคารพกฎหมาย และการประนประนอม

3) เพอกระตนความรบผดชอบ และปลกฝงการมสวนรวมทางการเมอง ซงการออกแบบโครงการ

การจดการศกษาเพอสรางพลเมองมขนตอน ดง น 1) ระบปญหาสาคญของประชาธปไตย

2) กาหนดวตถประสงค 3) กาหนดเปาหมายสาคญ และเนอหาของโปรแกรม 4) วดพนความร

การปฏบต และคานยม 5) เลอกวธการจดการเรยนร และ 6) วดผลการเปลยนแปลงทเกดขน

นอกจากน Office of democracy and governance (2002) ยงไดใหแนวคดวา

การออกแบบการจดการศกษาเพอสรางพลเมองจะมประสทธภาพเมอ 1) มการดาเนนการอยาง

ตอเนอง จานวนคอรสทมากพอ (ตงแต 3 ครงขนไป) จงจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงอยางม

นยสาคญ 2) ใช ว ธการท เนนการมสวนรวม การแสดงละคร การแสดงบทบาทสมมต

กจกรรมการแกปญหา สถานการณจาลอง และกจกรรมลอเลยนทางการเมอง เหลานสามารถทา

ใหเกดการเปลยนแปลงในทางบวกไดดกวาการสอนแบบจดบนทกหรอการใชสอวสด นอกจากน

ยงไดใหขอเสนอแนะในการออกแบบโปรแกรมการศกษาเพอพฒนาพลเมองใหมประสทธภาพ

ดงน 1) มความตระหนกและความพยายามทจะออกแบบการสอนอยางครอบคลม มการสงเสรม

การมสวนรวมอยางตอเนอง 2) ใชวธการสอนทเนนการมสวนรวมใหมากทสดเทาทจะเปนไปได

3) เปดโอกาสใหผ เรยนไดมสวนรวมโดยตรงในโปรแกรม 4) เนนรปแบบทมความเกยวของกบ

ชวตประจาวน 5) ลงทนในการฝกอบรมใหกบผอบรม 6) มเปาหมายเพออาสาทาประโยชนใหกบ

สงคม 7) ใหความสนใจประเดนเ รองเพศ 8)หลกเล ยงการคาดหวง ท สง เ กนไป และ

9) นาผปกครอง คร และผบรหารโรงเรยนเขามามสวนรวมในโปรแกรมทมโรงเรยนเปนฐาน

ความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยมความสาคญอยางยงในการพฒนาประเทศ

เพราะการพฒนาประเทศจะประสบความสาเรจได ตองอาศยองคประกอบ ดานการศกษา ดาน

การเมอง ดานเศรษฐกจ และดานสงแวดลอม องคประกอบเหลานจาเปนตองมพลเมองเปนกลไก

สาคญในการขบเคลอน หากพลเมองของประเทศมความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

กจะทาใหประเทศมทรพยากรมนษยทพรอมจะเขามาชวยในการพฒนาประเทศใหกาวตอไป

2.2 การจดการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดของตางประเทศ

ประชาธปไตยจะดารงอยไดประชาชนตองมความร ทกษะ และเหนคณคาในระบอบการ

ปกครอง ประชาชนตองมความรพนฐานเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตยอยางเพยงพอ

31

จงจะเขาถง ใหความสนใจ และรสกเปนสวนหนงของระบบ ซงจะนาไปสความเชอและการ

ตระหนกถงคานยมทสาคญของระบอบประชาธปไตย การยอมรบความคดเหนทแตกตางและ

ปฏบตตามกฎหมาย มสวนรวมทางการเมองในระดบทองถนและระดบประเทศ รวมทงตระหนกถง

ความสาคญของการมสวนรวม อนจะทาใหประชาธปไตยดารงอยตอไป โดยทวไปประชาชนใน

ระบอบประชาธปไตยจะซมซบเอาความเชอและการปฏบตตนตามแนวประชาธปไตยอย

ตลอดเวลา ทงขณะทมสวนรวมในครอบครว เพอนบาน องคกรระดบทองถน การเขาสระบบ

การศกษา การเขาถงสออยางอสระ เปนตน (Office of democracy and governance, 2002)

ทงนประเทศทประสบความสาเรจในการปกครองระบอบประชาธปไตย ซงไดแกประเทศ

สวนใหญในทวปยโรปและประเทศในทวปอเมรกาเหนอ จะเรมสอนการศกษาเพอสรางพลเมอง

ตงแตชนอนบาล ชนประถมศกษา ตอเนองไปจนจบชนมธยมศกษา โดยในระดบอนบาลนกเรยน

จะไดเรยนรถงการยอมรบความขดแยง และความแตกตาง เชน เมอมความขดแยงหรอการ

ทะเลาะกนเกดขน หามตกน เมอมการทะเลาะกนครจะจบแยกทนท และใหนกเรยนไดเรยนรวา

ขดแยงกนไดแตหามใชความรนแรง เมอเขาสชนประถมศกษา นกเรยนจะไดเรยนรเรองความ

รบผดชอบ ซงเปนสงทกาหนดสทธเสรภาพ โดยนกเรยนจะไดรบการฝกฝนใหรบผดชอบตนเอง

รบผดชอบตอผ อน และรบผดชอบตอสงคม นกเรยนตองคานงถงสทธเสรภาพของตนเองและผ อน

จะทาสงใดตองคานงเสมอวาตนเองเปนสวนหนงของสงคม สมาชกสงคมมสวนกาหนดใหสงคมด

ขนหรอแยลง และนอกจากความรบผดชอบแลว นกเรยนชนประถมศกษายงตองเรยนรเกยวกบ

การประนประนอม และการทางานรวมกบผ อน นกเรยนตองเรยนรทจะแกไขความขดแยง เรยนรท

จะตกลงกน และเรยนรท จะทางานและอยรวมกบผ อ นตามรปแบบการอยรวมกนในสงคม

ประชาธปไตย

เมอนกเรยนเรมเปน “พลเมอง” และกาวเขาสชนมธยมศกษาแลว นกเรยนกจะไดเรม

เรยนรเกยวกบการเมองการปกครองอยางจรงจง ทงเรองการปกครองระบอบประชาธปไตยและ

ประวตศาสตรการเมอง สาหรบนกเรยนชนมธยมปลายจะเรยนเรอง รฐธรรมนญและการปกครอง

โดยกฎหมาย รวมทงเขาใจระบบการเมองและการเลอกตงของประเทศของตนเองตามสมควร

และเมอจบชนมธยมศกษาอายครบ 18 ปบรบรณ มความเปนพลเมอง ทเหนความเทาเทยมของ

บคคล ยอมรบความแตกตาง เคารพสทธผ อน รบผดชอบตอสงคมและพรอมทจะมสวนรวมใน

กจกรรมทางการเมองอยางเตมตว เมอมการเลอกตงกจะไปใชสทธเลอกตงโดยไมถกครอบงาดวย

อานาจหรออทธพลของผ อน เมอเขารบราชการกทราบถงบทบาทและหนาทของตนวามความเทา

เทยมกนกบผ อน และมหนาทใหบรการแกประชาชน เขาใจถงศกดศร อสรภาพ ความเสมอภาค

32

ไมยอมใหพรรคการเมองหรอนกการเมองทมตาแหนงใหญกวามาครอบงา ซงเครองมอหรอวธการ

ทโรงเรยนเหลานใชในการสรางจตสานกของความเปนพลเมองของนกเรยน คอ การใหนกเรยน

ออกไปสมผสกบปญหาตางๆของชมชนทอยรอบๆโรงเรยน และใหนกเรยนตอบคาถามวาพบเหน

ปญหาอะไรบาง จากนนใชกระบวนการกลมเพอใหนกเรยนอภปรายแลกเปลยนความคดเหน เพอ

วเคราะหปญหา หาสาเหต และนาเสนอโครงงานของกลมเกยวกบการแกปญหา โดยครมหนาท

ดแล แนะนา และใหคาปรกษาในการทาโครงงานใหเหมาะสมกบระดบอายและชนเรยน วธการ

เชนนจะทาใหนกเรยนไดเรมมองจากตนเองออกไปสผ อน ไดสมผสกบสภาพแวดลอมทแทจรงท

อยรอบตว รวมทงปญหาตางๆ ทเกดขน ตลอดจนรสกวาตนเองเปนสวนหนงของปญหา แลว

เชอมโยงตนเองเปนสวนหนงของสงคม โดยกระบวนการกลมจะทาใหนกเรยนไดเรยนรทจะ

ยอมรบความแตกตางดานความคดเหนระหวางบคคล เคารพสทธ และเรยนรวธการทางาน

รวมกบผ อน สวนการลงมอปฏบต จะทาใหนกเรยนเกดจตสานกของการเปนสวนหนงของสงคม

และพฒนาสการเปนพลเมองทรวมกนรบผดชอบตอสงคมตอไป (Office of democracy and

governance, 2003; ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2552)

ผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนเพอพฒนา

ความเปนพลเมองดของตางประเทศ พบวา ประเทศยเครนมการจดการศกษาเพอพฒนาความ

เปนพลเมอง แบงเปนระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตนและระดบมธยมศกษาตอน

ปลาย โดยกาหนดเนอหาทนกเรยนตองเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค ทศนคตและคานยมทพง

ประสงคของนกเรยน ซงมความซบซอนและลกซงมากขนตามระดบชน Dewey ไดเสนอ Critical

model for citizenship education ทเนนการสบเสาะหาความรของนกเรยน สงเสรมพฤตกรรม

ทางสงคม และมทศนะทางวฒนธรรมอยางกวางขวาง ซงการสรางกรอบพนฐานสาหรบ Critical

model for citizenship education ของ Dewey นบเปนเครองมอทชวยสงเสรมการตอบสนอง

ของนกเรยนใหเปนไปตามความจาเปนตอการเปลยนแปลงในประเทศประชาธปไตย

นอกจากน The Secretariat International Association for the Evaluation of

Educational Achievement : IEA (2010) ซงเปนหนวยงานทศกษาเกยวกบการจดการศกษาเพอ

สรางความเปนพลเมอง ไดทาการวจยเกยวกบการจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจานวน

30 ประเทศ ใน 5 ทวปทวโลก ซงผ วจยไดนาเสนอผลของการศกษาประกอบดวยเปาหมาย เนอหา

กระบวนการ รปแบบ และวธการสอนเพอสรางความเปนพลเมอง มรายละเอยดดงตารางท 2.3

33

ตารางท 2.3 การจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองใน 30 ประเทศ

เปาหมาย เนอหา กระบวนการ รปแบบ

วธการสอน

1. สงเสรมความรดาน

สงคม, การเมอง, และ

สถาบนทางสงคม

2. สงเสรมการเคารพและ

พทกษสงแวดลอม

3. สงเสรมความสามารถ

ในการปกปองจดยนทาง

ความคดของนกเรยน

4. พฒนาทกษะและ

ความสามารถของ

นกเรยนในการแกไข

ความขดแยง

5. สงเสรมความรดาน

สทธและความรบผดชอบ

ของนกเรยน

6. สงเสรมการมสวนรวม

ในชมชนของนกเรยน

7. สงเสรมการคด

วเคราะหและอสระในการ

คดของนกเรยน

8. สงเสรมการมสวนรวม

ของนกเรยนในโรงเรยน

9. สนบสนนการพฒนา

กลยทธการลดความ

ขดแยงทางคานยมดาน

เชอชาต

1. สทธมนษยชน

2. ระบบกฎหมาย

และศาล

3. ความเขาใจใน

วฒนธรรมและกลม

จรยธรรมทแตกตาง

4. ระบบรฐสภาและ

รฐบาล

5. การลงคะแนน

เสยงและการ

เลอกตง

6. การแกไขความ

ขดแยง

7. การศกษาดาน

เทคโนโลย

8. สงคมโลกและ

องคกรระหวาง

ประเทศ

9. สงแวดลอม

1. เศรษฐศาสตรและ

เศรษฐกจ

11. กลมอาสาสมคร

1. ความรและความเขาใจใน

การศกษาเพอสรางพลเมอง

1.1 ความรพนฐาน

1.2 ความเขาใจความคด

รวบยอดทสาคญ

1.3 ความเขาใจเจตคตและ

คานยมทสาคญ

2. การสอสาร

2.1 การอภปรายและการ

โตแยง

2.2 โครงการและการเขยน

แผนงาน

3. การเปดโอกาสใหนกเรยนม

สวนรวม

3.1 การตดสนใจในโรงเรยน

3.2 กจกรรมทใชชมชนเปน

ฐาน

4. การวเคราะหและการ

สงเกตกระบวนการ

เปลยนแปลง

4.1 ในโรงเรยน

4.2 ในชมชน

5. การตอบสนองและการ

วเคราะห

5.1 การมสวนรวมและ

engagement opportunity

6. การพฒนาดานความรสก

6.1 ดานสญชาต

7. การพฒนาเจตคต

7.1 การมสวนรวมและการ

เปนสวนหนงของสงคม และ

สงคมพลเมอง

1. จดเปนวชา

เฉพาะ (วชา

บงคบ)

2. จดเปนวชา

เฉพาะ (วชาเลอก)

3. บรณาการเขา

กบวชาทวไป

4. cross-

curricular

5. ชมนม

6. กจกรรม

หลกสตรพเศษ

7. จด

ประสบการณใน

ชนเรยน

1.สอนแยกเปน

อกวชาหนง โดย

ครสอนพลเมอง

ศกษา หรอวชาท

เกยวของ

2. สอนโดยคร

ของวชาท

เกยวของกบ

มนษยศาสตร

และวทยาศาสตร

สงคม

3. บรณาการเขา

กบทกวชาทม

สอนในโรงเรยน

4. สอนเปน

กจกรรมใน

หลกสตรพเศษ

5. พจารณาผล

ของ

ประสบการณใน

โรงเรยนใน

ภาพรวม

6. ไมนาเปนสวน

หนงในหลกสตร

ของโรงเรยน

ทมา : IEA (2010)

34

2.3 การจดการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดของประเทศไทย

จากความสาคญของความเปน “พลเมองด” ในระบอบประชาธปไตยดงทไดกลาวมาแลว

ทาใหปจจบนหลายประเทศตนตว และหนมาใหความสาคญกบความเปน “พลเมอง” โดยสงเสรม

ใหมการจดการศกษาเพอสรางพลเมอง (civic education) รวมทงมการศกษาวจยเพอหาแนวทาง

ในการจดการศกษาเพอสรางพลเมองใหมประสทธภาพ สาหรบประเทศไทยเองกไดเลงเหนและ

ตระหนกถงความสาคญของความเปนพลเมองของประชาชนในประเทศเชนกน ดงทนโยบาย

ระดบชาตทงรฐธรรมนญ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต นโยบายของรฐบาล และหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ทมการกลาวถงคณลกษณะอนพงประสงคของประชาชนใน

ชาต และมความสอดคลองกนในวตถประสงคของนโยบาย ทมงพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองด

มความเปนไทยและมวสยทศนเปนสากล สามารถดารงชวตรวมกบผ อนในสงคมไดอยางม

ความสข สนกกบการเรยนรตลอดชวต ตลอดจนมคณธรรมในการดารงชวต อยางไรกตาม

นโยบายทมความใกลชดกบนกเรยนมากทสด กคอ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

เพราะเปนนโยบายทโรงเรยนตองนาไปสการปฏบต ซงโรงเรยนเปนสถาบนทางสงคมทมความ

ใกลชดและมบทบาทสาคญในการอบรมสงสอน ใหความรทางวชาการ รวมทงปลกฝงคานยมทด

งามใหกบนกเรยน ซงหมายรวมถงคานยมความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยดวยเชนกน

นโยบายระดบชาตหลายนโยบายตางใหความสาคญกบการพฒนามนษย โดยเฉพาะ

เยาวชนของชาตทจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศตอไปในอนาคต ทงนนโยบายของ

รฐธรรมนญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม (ฉบบท 7 - 10) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต

นโยบายของรฐบาล และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ลวนมการกลาวถง

คณลกษณะอนพงประสงคของประชาชนในชาต และมความสอดคลองกนในวตถประสงคของ

นโยบาย คอ มงพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองด มความเปนไทยและมวสยทศนเปนสากล สนก

กบการเรยนรตลอดชวต มทกษะการคด ใชเหตผลในการแกปญหาอยางสนต ตลอดจนม

คณธรรมในการดารงชวตและสามารถดารงชวตอยรวมกบผ อนในสงคมอยางมความสข (กรม

วชาการ, 2538 และ 2551; ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2552)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผ วจยสามารถสรปประเดนการจดการ

เรยนรเพอพฒนาความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ของประเทศไทย ดาน 1) เปาหมาย 2)

เนอหา/สงทนกเรยนตองเรยนร 3) รปแบบ 5) วธสอน/กจกรรม 6) สอการเรยนร 7) การวดและ

ประเมนผล และ 8) ผลกระทบ ดงน

35

1. เปาหมาย

การจดการศกษาเพอพฒนาความเปนพลเมองดของนกเรยน ในประเทศไทยมเปาหมาย

สาคญเรยงตามลาดบ ดงน 1) เพอสงเสรมดานสทธและความรบผดชอบของนกเรยน 2) สงเสรม

ความรดานสงคม การเมอง และสถาบนทางสงคม 3) เพอสงเสรมการคดวเคราะหและอสระใน

การคดของนกเรยน 4) เพอสงเสรมความเคารพและการพทกษสงแวดลอม 5) เพอพฒนาทกษะ

และความสามารถของนกเรยนในการแกไขความขดแยง 6) เพอสงเสรมการมสวนรวมในชมชน

ของนกเรยน 7) เพอสงเสรมการมสวนรวมในโรงเรยนของนกเรยน 8) เพอสงเสรมความสามารถ

ในการปกปองจดยนของนกเรยน 9) เพอเตรยมนกเรยนสาหรบเขาไปมสวนรวมทางการเมองใน

อนาคต และ 10) เพอสนบสนนการพฒนากลยทธการลดความขดแยงดานคานยมเชอชาตและ

ความเกลยดคนตางดาวใหมประสทธภาพ (IEA, 2010; ปลนธร เพชรฤทธ, 2550; กรมวชาการ,

2538)

2. เนอหา

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ พบวา โดยทวไปสถานศกษาจะกาหนด

ขอบเขตของเนอหาหรอสงทนกเรยนตองเรยนรเกยวกบการเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซง

สามารถแบงออกเปนคณลกษณะสาคญ 5 ดาน (IEA, 2010; ปลนธร เพชรฤทธ; 2550; นชชดา

เสรมสมรรถ, 2544; กรมวชาการ, 2538 และ 2551) ดงน

1) ดานทกษะพนฐาน หมายถง การเปนผหาความร รจกคดวเคราะหแกปญหาอยางม

เหตผล สนใจในขาวสารและกระแสการเปลยนแปลงทเกดขนและสามารถรเทาทนตอการ

เปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนอยางรวดเรวและหลากหลาย รจกเลอกรบวทยาการจากภายนอก

2) ดานจตใจ หมายถง การเปนผ มวจารณญาณในการแยกแยะความรบผดชอบชวด

คณและโทษ รสงทควรกระทาบนพนฐานของความเปนจรง รจกรบผดชอบตอบทบาทและหนาท ม

ความสามารถทางานรวมมอกบผ อนได มความตงใจจรงและจรงใจ มสมาธ มความเมตตากรณา

และเสยสละ มความอดทนอดกลนและเขมแขง มความสจรตและความกตญ� มความละอายตอ

การกระทาผด รจกความพอด ภมใจในความเปนไทย ดารงชวตบนพนฐานแหงคณธรรมและ

จรยธรรม

3) ดานสงคมและวฒนธรรม หมายถง การเปนผ รคณคา และธารงรกษาศลปวฒนธรรม

และภมปญญาไทย รจกใช อนรกษและเสรมสรางทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ชวยเหลอ

36

เกอกลประโยชนแกกนโดยไมเหนแกตว ดารงรกษาเทดทนสถาบนหลกของชาต มความสามคค

และมวนย รจกปองกนและหางไกลยาเสพตด

4) ดานการเมองและประชาธปไตย หมายถง การเปนผ ทสนใจและมสวนรวมทางการ

เมอง รและเขาใจในสทธของตนในระบอบประชาธปไตย มความเคารพในสทธและเสรภาพของ

ผ อนตามระบอบประชาธปไตย รและเขาใจกฎหมายตางๆ ของบานเมอง มความถกตองและ

ยตธรรม ตระหนกถงปญหาตางๆ ในทางการเมองการปกครองและรวมหาแนวทางแกไข

5) ดานเศรษฐกจ หมายถง การเปนผ ใหความสาคญกบเศรษฐกจของประเทศ รและ

เขาใจพนฐานทางเศรษฐกจและการพฒนาประเทศ รและเขาใจปญหาดานเศรษฐกจและหาแนว

ทางแกไขปญหา นยมใชผลผลตของไทย ใชชวตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

3. รปแบบ

การจดการเรยนรเพอพฒนาความเปนพลเมองด ในประเทศไทย สวนใหญจะเนนท

บทบาทของครสงคมศกษา เนองจากวชาสงคมศกษามการกาหนดเนอหาและจดมงหมายในการ

พฒนาความเปนพลเมองดของนกเรยนอยางชดเจน และงานวจยสวนมากจะเนนศกษาทบทบาท

และผลของการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาความเปนพลเมองดใหแกนกเรยน โดยครสงคม

ศกษา หรอเนอหาในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ปลนธร เพชรฤทธ; 2550;

นชสดา เสรมสมรรถ, 2544) อยางไรกตาม ผ วจยมความคดเหนวา การพฒนาความเปนพลเมอง

ดของนกเรยนจะประสบความสาเรจได จาเปนตองอาศยความรวมมอจากหลายฝายหลาย ซงใน

สวนของโรงเรยนผบรหาร และครประจาวชาสงคมศกษาและวชาอนๆ กมบทบาทสาคญในการ

ปลกฝงคานยมความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยใหกบนกเรยนไดเชนกน และการพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนสามารถจดกจกรรมไดหลายรปแบบ ไม

จากดเฉพาะการจดการเรยนการสอนในชนเรยนตามสาระการเรยนรสงคมศกษาเทานน ดงนน

การวจยครงน ผ วจยจงทาการวจยและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน โดยจดกจกรรมอยางหลากหลาย

ทงกจกรรมในชนเรยน กจกรรมเสรมหลกสตร และกจกรรมรวมกบชมชน โดยศกษากบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 5 ในโรงเรยนซงผ วจยปฏบตการสอนและเปนครประจาชน เพอใหขอมล

อยางลกซง และเปนประโยชนตอโรงเรยนและผ เกยวของในการนาขอมลทไดมาพจารณาวางแผน

และสงเสรมกจกรรมการจดการเรยนรเพอพฒนาความเปนพลเมองดใหมประสทธภาพยงขน

37

สมหวง พธยานวฒน (2547) ไดศกษาวจยเกยวกบ พลเมองศกษาของไทย พบวา

พฒนาการของพลเมองศกษาของไทยแบงเปน 4 ระยะ คอ 1)ระยะกอนทนสมย (กอนป 2413)

โดยมวดเปนศนยกลางการเรยนร 2)ระยะเรมตนของความทนสมย (ป 2413-2475) เปนการ

เรมตนของการจดการศกษาทแยกโรงเรยนออกจากวด และมการสอนวชาจรรยา 3)ระยะความ

ทนสมย (ป 2475-2520) มการประกาศการศกษามวลชน และการจดการศกษาตามองค 4 ของ

การศกษาคอ พทธศกษา จรยศกษา พลศกษา และหตถศกษา มการสอนใหนกเรยนเขาใจ

บทบาทหนาทและความรบผดชอบของพลเมองด ทงนหลกสตรไดเปลยนวชาจรรยา เปนวชา

หนาทพลเมองและศลธรรม เปนวชาบงคบ และ 4)ระยะความทนสมยและการพฒนาการศกษา

ของชาต (ป 2421-ปจจบน) โดยจดใหมหลกสตรใหมในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เชน

วชาหนาทพลเมองและศลธรรมในระดบประถมศกษาถกรวมไวในกลมสรางเสรมประสบการณ

ชวต สวนระดบมธยมศกษานน วชาหนาทพลเมอง อยในวชาสงคมศกษาซงเปนวชาบงคบและ

วชาศลธรรมกเปนวชาพระพทธศาสนาซงเปนวชาบงคบเลอก โดยรปแบบการจดการศกษาทพบ

ในประเทศไทย ม 4 รปแบบ ไดแก 1)บรณาการเขากบวชาทวไป 2)ชมนมและกจกรรมพเศษ 3)

กจกรรมเสรมหลกสตร และ 4) จดประสบการณในชนเรยน (IEA, 2010; ปลนธร เพชรฤทธ;

2550; โสภณ ปยธรรมคณ; 2547; นชดา เสรมสมรรถ, 2544; กรมวชาการ, 2538)

4. วธสอน/กจกรรม

การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย มการใชวธสอนอยาง

หลากหลาย ดงน การสอนแบบแกปญหา การสอนแบบใชเทคนคหมวกหกใบ การสอนแบบ

รวมมอ การสอนแบบใชแหลงเรยนรในชมชน การสอนแบบบรณาการ การสอนโดยใชบทเรยน

สาเรจรป การสอนโดยใชหลกโยนโสมนสการ และการสอนแบบโครงงาน (ทศนา แขมมณ,

2546; สรมา กลนกหลาบ, 2546)

กจกรรมทใชในการจดการเรยนรเพอพฒนาความเปนพลเมองด สามารถแบงประเภท ได

ดงน การบรรยาย การอภปราย การคนควา การรายงาน การทดลอง การวเคราะห การศกษา

นอกสถานท การสรปผล การแสดงบทบาทสมมต การเลานทาน การถาม – ตอบ และการใช

สถานการณจาลอง โสภณ ปยธรรมคณ (2547) ศกษาการพฒนาความเปนพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย พบวา กจกรรมทใชในการพฒนาความเปนพลเมองตามวถประชาธปไตยมดงน

การปกครองตนเอง การเสรมสรางระเบยบวนย การรกษาความสะอาดภายในโรงเรยน

การจดหองสมดโรงเรยน การจดสหกรณนกเรยน การตรวจสขภาพนกเรยน การจดศนย

38

ประชาสมพนธ การจดอาหารกลางวน การสงเสรมกฬานกเรยน การจดเกยวกบสงตพมพ

การจดกจกรรมบคคลดเดน

นชสดา เสรมสมรรถ (2544) ไดนาเสนอกจกรรมการเรยนการสอนสงคมศกษา

เพอพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดสาหรบนกเรยน โดยแบงกจกรรมการเรยนการสอน

เปน 3 รปแบบ ไดแก กจกรรมในหองเรยน กจกรรมเสรมหลกสตร และกจกรรมรวมกบชมชน และ

แบงคณลกษณะความเปนพลเมองด ออกเปน 4 ดาน ไดแก ดานทกษะพนฐาน ดานจตใจ ดาน

สงคมและวฒนธรรม และดานการเมองและการปกครอง

กรมวชาการ (2538) ไดจดทาหนงสอและคมอเพอเปนแนวทางสาหรบการจดการศกษา

เพอพฒนาประชาธปไตยในโรงเรยน โดยแบงเปนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ภายในม

รายละเอยดเกยวกบนโยบาย วตถประสงค ดชนชวด แนวทางการจดกจกรรม สอการเรยนร

เกณฑการวด วธการวดและประเมนผล และกระทบทเกดขนกบโรงเรยน ครอบครว ชมชนและ

สงคมทโรงเรยนตงอย ซงครสามารถนาไปเปนแนวทางและประยกตใชเพอพฒนาคณลกษณะท

พงประสงคใหเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยนได

จากการวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 พบวา มการกาหนดและ

สอดแทรกสาระสาคญทเกยวของกบการพฒนาผ เรยนใหม “ความเปนพลเมองด” ทงในสวนของ

จดมงหมาย หลกการ จดหมายของหลกสตร คณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยน มาตรฐาน

การเรยนร และกจกรรมพฒนาผ เรยน ซงในสวนของคณลกษณะอนพงประสงคน ไดมการกาหนด

คณลกษณะของผ เรยนในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลกไวอยางชดเจน 8 ประการ คอ

1) รกชาต ศาสน กษตรย 2) ซอสตยสจรต 3) มวนย 4) ใฝเรยนร 5) อยอยางพอเพยง

6) มงมนในการทางาน 7) รกความเปนไทย และ 8) มจตสาธารณะ โดยความสมพนธของการ

พฒนาคณภาพผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ดานการพฒนาผ เรยน

ใหเปนพลเมองด ปรากฏดงแผนภาพท 2.1

39

แผนภาพท 2.1 ความสมพนธของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกบการพฒนา

ความเปนพลเมอง (ปรบปรงจากกระทรวงศกษาธการ, 2551)

วสยทศน

มงใหผ เรยนมความสมดลดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและ

เปนพลโลก ยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมากษตรยทรงเปนประมข

สมรรถนะของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร

2. ความสามารถในการคด

3. ความสามารถในการแกปญหา

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

คณลกษณะอนพงประสงค

1. รกชาต ศาสน กษตรย 5. อยอยางพอเพยง

2. ซอสตยสจรต 6. มงมนในการทางาน 3. มวนย 7. รกความเปนไทย 4. ใฝเรยนร 8. มจตสาธารณะ

จดหมาย

ผ เรยนมคณธรรม จรยธรรมท พงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตาม

หลกธรรมของศาสนาทตนนบถอ มความรกชาต มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนใน

การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมากษตรยทรงเปนประมข รวมทงมจตสานกในการอนรกษ

วฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทาประโยชนและสราง

สงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด 8 กลมสาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน 1. ภาษาไทย 5. สขศกษาและพลศกษา - กจกรรมนกเรยน

2. คณตศาสตร. 6. ศลปะ - กจกรรมชมรม ฝกนกเรยนใหม

3. วทยาศาสตร 7. การงานอาชพและเทคโนโลย ความเปนผ นา และการเปนสมาชก

4. สงคมศกษา ศาสนา 8. ภาษาตางประเทศ - กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะ

และวฒนธรรม ประโยชน ฝกการทางานรวมกบผอน

40

ตอนท 3 การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

3.1 ความหมายและประโยชนของการวจย

กระบวนการวจย เปนกระบวนการอยางหนงทสาคญในการพฒนาคนไทยใหสามารถ

เรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง โดยมงใหผ เรยนใชกระบวนการวจยเปนเครองมอในการ

แสวงหาความร และใชเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรตลอดชวต (อารง จนทวานช, 2548)

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของการวจยซงสามารถสรปได ดงน

การวจย หมายถง กระบวนการแสวงหาความรอยางเปนระบบ โดยอาศยวธการทาง

วทยาศาสตรตามลาดงขนตอน ดงน 1)การระบปญหา 2)การตงสมมตฐาน 3)การทดลองเพอ

พสจน ทดสอบสมมตฐาน 4)การเกบรวบรวมขอมล 5)การวเคราะหขอมล และ 6)การสรปผล

การทดลอง เพอใหไดขอความรหรอขอคนพบทเชอถอได และสามารถนาไปใชประโยชนไดอยาง

กวางขวางยงขน (ทศนา แขมมณ, 2548; ลดดา ภเกยรต, 2552)

วรรณ แกมเกต (2551: 20-21) ไดกลาวถงประโยชนของการวจย โดยจาแนกออกเปน

4 ดาน ดงน

1. ประโยชนตอนกวจย

การศกษาวจยมผลตอการพฒนานกวจยโดยตรง กลาวคอ การดาเนนการวจยจะชวยให

นกวจยไดพฒนาความคดของตนเอง ใหคดอยางมเหตผลและมระบบมากขน มระบบคดทเปน

วทยาศาสตรมากขน จงถอไดวาการทาวจยเปนกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยท ม

ความสาคญยงอยางหนง

2. ประโยชนตอองคกรของนกวจย

การศกษาวจยทาใหองคกรทนกวจยสงกดอยไดบคลากรทมการพฒนาระบบคดทเปนเหต

เปนผลมากขน และผลการวจยยงสามารถชวยใหผบรหารมสารสนเทศเพอใชสาหรบการวนจฉย

ตดสนใจเพอการดาเนนการทรดกม มประสทธภาพและแกไขปญหาขององคกรไดดขน

3. ประโยชนตอสงคมและประเทศชาต

3.1 งานวจยสามารถทจะชวยใหการแกปญหาของสงคมโดยรวมเกดประสทธภาพมาก

ขน มองเหนรากเหงาของปญหาไดชดเจนขน รวมทงมองเหนแนวทางในการแกปญหาในภาพ

กวางไดดขน จงนาไปสการแกไขปญหาอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากขนนนเอง

3.2 งานวจยบางลกษณะเปนการใหขอมลยอนกลบแกสงคมทเปนประโยชนตอการ

ทบทวน ตดตาม และประเมนผล ดงนนการดาเนนโครงการขนาดใหญทใชงบประมาณจานวน

มาก จาเปนอยางย งท จะตองมการประเมนถงประสทธผลและประสทธภาพของโครงการ

41

รวมทงผลลพธและผลกระทบทเกดขน จงจาเปนตองใชกระบวนการวจยเขามาชวยในการ

ดาเนนงานดงกลาวเพอใหเกดประโยชนสงสด

3.3 การวจยเปนประโยชนตอการเขาใจสภาพปจจบนและอนาคต ซงการวจย

เ พ อพฒนานโยบายนบวา มประโยชนอยาง ย ง เพราะทาใหสามารถวางแผนอนาคต

ไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบการเปลยนแปลงทจะเกดขน

4. ประโยชนทางวชาการ

การศกษาวจยนอกจากจะชวยใหเกดการอธบายปรากฏการณตางๆ อยางถกตองเปนเหต

เปนผลแลว ยงชวยใหเกดการพฒนาในศาสตรนนๆดวย ศาสตรใดทมนกวจยหรอมการ

ดาเนนการวจยมาก การคนควาทฤษฎใหมๆ การตรวจสอบทฤษฎ การสรางทฤษฎในศาสตรนนก

จะมกวางขวาง และศาสตรสาขานนกจะมการพฒนากาวหนาขนเรอยๆ ทงในสวนทเปนความ

ถกตองตรงตอความเปนจรงของศาสตร และสวนทเปนแนวคดทฤษฎ

นงลกษณ วรชชย (2551 อางถงใน ลดดา ภเกยรต, 2552) ไดสรปสาระจากบทความ

ของ Monash University(2005) University of Warwick (2005) National Staff Development

Councils (2005) วาการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานเกดประโยชนตอผ เกยวของ ดงน

1. ประโยชนตอผ เ รยน ผ เ รยนไ ดม โอกาสพฒนาทกษะทางดานปญญา

ไดแก ทกษะการอาน จากการคนควา ทกษะการเขยน ทกษะการพด ทกษะการอภปราย

ทกษะการคดขนสง คดไตรตรอง คดอยางมวจารณญาณ คดใชเหตผลในการแกปญหา

ทกษะทางสงคม ทกษะในการทางานรวมกน การตดตอประสานงาน การวางแผน

การดาเนนการวจย การประเมนผลการดาเนนงาน การไดเรยนรองคความรใหม ไดเรยนร

วธการวจยหรอวธการแสวงหาความรและไดเรยนรกระบวนการ/ขนตอน/วธทตนเองเกดการเรยนร

2. ประโยชนตอผสอน ผสอนใชเวลาเตรยมการสอนนอยลง เพราะไมตองเตรยมเนอหา

สาระความร เพยงแตเตรยมเรองวธการเรยนร ดานการรจกและมปฏสมพนธกบผ เรยนมากขน

รจกและเขาใจผ เรยนมากขน มผลระยะยาวทาใหปญหาพฤตกรรมเบยงเบนในชนเรยนลดลง

ผ เรยนมความกาวหนาในการเรยนและการพฒนาตนเอง ดานความร ผสอนมความรเพมขน

3.2 ความหมายของการจดการเรยนการรโดยใชการวจยเปนฐาน

การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน หรอการจดการเรยนรโดยเนน

กระบวนการวจยเปนรปแบบหนงของการจดการเรยนรท สามารถพฒนาทกษะทจาเปน

ตอการเรยนรและมประโยชนตอผ เรยน ดงนนครผ สอนจงควรมความรความเขาใจเกยวกบ

การจดการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐานอยางถองแท (ลดดา ภเกยรต, 2552) เพอใหสามารถ

42

จดการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพตอไป นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมาย

ของการจดการเ รยนการสอนโดยใชการวจย เปนฐาน หรอการจดการเ รยน ร โดยเ นน

กระบวนการวจย(research-based learning) ไวดงน

สมหวง พธยานวฒน (2545) ใหความหมายวาการสอนแบบเนนวจย เปนการสอน

เนอหาวชา เรองราว กระบวนการ ทกษะและอน ๆ โดยใชรปแบบการสอนชนดททาใหผ เรยน

เกดการเรยนรเนอหา หรอสงตางๆ ทตองการสอน โดยอาศยพนฐานจากกระบวนการวจย

ทศนา แขมมณ (2548) ใหความหมายวาการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย

หรอใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร หมายถง การจดใหผ เรยนไดเรยนรและใช

กระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการสบสอบในศาสตรทเกยวของกบเรองทศกษาวจย

ในการดาเนนการแสวงหาความรใหมหรอคาตอบทเชอถอได

ลดดา ภเกยรต (2552) ใหความหมายของการจดการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน

วาเปนการใชการวจยมาเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรของผ เรยน เปนการจดกจกรรมตางๆ

ใหผ เรยนไดเรยนร โดยการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการแสวงหาความรใหม ขอคนใหม

หรอหาคาตอบทเชอถอได และอาศยกระบวนการสบสอบในการสบคนหาขอมล เกบรวบรวม

ขอมล พสจนหรอทดสอบกบขอมล แลวนามาวเคราะหเพอหาขอสรปตอไป

จากความหมายขางตน ผ วจยสามารถสรปไดวา การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจย

เปนฐาน หมายถง การจดการเรยนการสอนทใชกระบวนการวจยเขามาเปนสวนหนงของ

กระบวนการเรยนร เพ อใหไดขอความรทนาเชอถอพรอมกบการเรยนรและฝกการใชทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร หรอนากระบวนการวจยไปใชประกอบการจดกจกรรมตาง ๆ

เพอพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคทตองการ ซงการวจยนผ วจยไดใชการจดกจกรรมการเรยนร


ประถมศกษา

3.3 กระบวนการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

การวจยเปนการแสดงหาความรอยางเปนระบบ โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร

ดงนน กระบวนการจดการเรยนรโดยใชการวจยจงเปนการแสวงหาความรหรอขอคนพบใหม ๆ

ตามขนตอนกระบวนการทางวทยาศาสตรนนเอง อยางไรกตามนกการศกษาและนกวชาการ

ไดแบงขนตอนในการดาเนนการวจยไวอยางหลากหลาย ดงน

43

วรรณ แกมเกต (2551: 21-22) แบงขนตอนการวจยออกเปน 9 ขนตอนทตอเนอง

เชอมโยงกน ดงน 1) การกาหนดและนยามปญหาวจย 2) การพฒนากรอบแนวคดและ

สมมตฐานการวจย 3) การออกแบบการวจย 4) การพฒนาเครองมอวจย 5) การกาหนด

ประชากรและกลมตวอยาง 6) การเกบรวบรวมขอมล 7) การวเคราะหขอมล 8) การแปล

ความหมายและสรปผลการวจย และ 9) การเขยนรายงานการวจย

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาในครงน ไดนาเอากระบวนการเรยนการสอนโดยใชการ

วจยเปนสวนหนงของการเรยนรตามหลกสตตศลา (ไพฑรย สนลารตนและคณะ, 2549)

มาประยกตใช โดยกระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 ตความ/กาหนดปญหา ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกน

อภปรายเพอสารวจปญหา/ประเดนทจะศกษา 2) ผ เรยนรวมกนจดลาดบความสาคญของปญหา/

ประเดน 3) ผ เรยนรวมกนเลอกปญหา/ประเดนทจะศกษา และ 4) ผ เรยนรวมกนกาหนดคาถาม

และตวแปร

ขนตอนท 2 วางแผนงาน ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขนตอน คอผ เรยนรวมกน

กาหนดผลทคาดหวง ตามคาชแนะของคร และผ เรยนรวมกนวางแผนการเรยนเพอหาคาตอบ

ในประเดนทตงไว

ขนตอนท 3 ดาเนนการตามแผน ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกนเกบ

รวบรวมขอมล 2) ผ เรยนรวมกนวเคราะหขอมล และ 3) ผ เรยนรวมกนสรปผล

ขนตอนท 4 นาผลทไดไปใชในการแกไขปญหา ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขนตอน

คอ ผ เรยนรวมกนนาผล/คาตอบทไดไปใชในการแกปญหาจรง และผ เรยนนาผลทไดมาพฒนาการ

ทางานของตนเอง

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานอาจมจานวนขนตอน และรายละเอยด

ของแตละขนตอนแตกตางกนไป อยางไรกตาม กระบวนการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

กนบเปนกระบวนการจดการเรยนรทเปนระบบและมประสทธภาพ โดยผ ทจะนากระบวนการ

เรยนรดงกลาวไปใชสามารถเลอกและนาไปปรบใชใหเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของผ เรยน

3.4 แนวทางการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐานนบเปนการสนองตอบตอนโยบายการจด

การศกษาตามทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทไดกาหนดทวา “สงเสรม

44

สนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวก

เพอใหผ เรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของ

กระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผ เรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและ

แหลงวทยาการประเภทตางๆ” ทศนา แขมมณ (2548) จาแนกแนวทางการใชการวจยในการ

เรยนการสอน ไว 4 แนวทาง คอ แนวท 1 ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน

แนวท 2 ผ เรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน แนวท 3 ครใชกระบวนการวจยในการเรยน

การสอน และแนวท 4 ผ เรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน รายละเอยดโดยสงเขปม

ดงน

แนวท 1 ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน : ครเปนคนอานงานวจยและนา

ผลการวจยมาใชในการสอนของตนเองในลกษณะใดลกษณะหนง เชน นาเนอหาทเปน

ผลการวจยมาใหผ เรยนไดเรยนร หรอมาเลาใหผ เรยนฟงเปนการเรยนรเพมเตม

แนวท 2 ผเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน : ใหผ เรยนเปนคนไปอาน

งานวจย ไปศกษาคนควางานวจยเอง จะทาใหผ เรยนไดฝกทกษะการเปนผบรโภคงานวจย ซง

เปนหนาทของครทจะตองเลอกงานวจยทเหมาะกบระดบชนและวยของผ เรยน หรอครอาจ

จาเปนตองทาหนาทยอยงานวจยใหมความเหมาะสมกบระดบของผ เรยน

แนวท 3 ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน : ครออกแบบการสอนโดยใช

กระบวนการวจยเขาไปชวยทาใหผ เรยนเกดความเขาใจเนอหาสาระทตองการ ซงครสามารถใช

กระบวนการวจยครบทกขนตอน หรอใชบางขนตอนตามความเหมาะสมกบเนอหาสาระการเรยนร

วตถประสงค และขอจากดทม

แนวท 4 ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน : ใหผ เรยนลงมอวจยเอง

โดยครชวยใหผ เรยนดาเนนการตามขนตอนการวจยตาง ๆ อยางมคณภาพมากทสดเทาทจะทาได

สาหรบบทบาทของครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจยในการวจยแตละ

ขนตอน ปรากฏดงตารางท 2.4

45

ตารางท 2.4 บทบาทครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย

กระบวนการวจย

บทบาทครในการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการวจย

ระบปญหาการวจย

ครจะทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถระบปญหาการวจยไดชดเจน

- ครควรสอนและฝกทกษะการสงเกตปญหา ตงคาถาม รวบรวม

ขอมล วเคราะหปญหา และระบปญหาทแทจรง

ตงสมมตฐาน

ครจะทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถตงสมมตฐานได

- ครควรสอนและฝกใหผ เรยนรจกวธการวเคราะหขอมล หาสาเหต

คาดเดาคาตอบของปญหาอยางมหลกการและมหลกฐานรองรบ

และตงสมมตฐานทเหมาะสม

พสจน ทดสอบสมมตฐาน

ครทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถพสจน ทดสอบสมมตฐานได

- ครควรสอนและฝกใหผ เรยนไดเรยนรกระบวนการวจยและวธการ

ในการออกแบบ การพสจนหรอทดสอบสมมตฐานทเหมาะสมกบ

ศาสตรของเรองทวจย

รวบรวมขอมล

ครจะทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถรวบรวมขอมลได

- ครควรสอนและฝกใหผ เรยนรจกวธการแสวงหาแหลงขอมล

วธการเกบรวบรวมขอมล และวธการสรางเครองมอทเหมาะสมกบ

ศาสตรของเรองทวจย

วเคราะหขอมล

ครจะทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถวเคราะหขอมลได

- ครควรสอนและฝกใหผ เรยนรจกวธการทเหมาะสมกบศาสตรของ

เรองทวจยในการวเคราะหขอมล การใชสถตตางๆ การกาหนด

เกณฑประเมน และการนาเสนอขอมล

สรปผล

ครจะทาอยางไร ผ เรยนจงจะสามารถสรปผลได

- ครควรสอนและฝกใหผ เรยนรจกวธการสรปขอมล และการตอบ

สมมตฐาน

ทมา : ทศนา แขมมณ (2548)

46

สรอยสน สกลรกษ (2549) ไดเสนอแนวทางการพฒนาแผนการจดการเรยนรตามรปแบบ

การเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนดวยวธวจย ปรากฏดง แผนภาพท 2

แผนภาพท 2.2 การพฒนาแผนการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนร

ตามรปแบบการเรยนการสอนดวยวธวจย

ทมา : สรอยสน สกลรกษ (2549)

เนอหารายวชา

(1 ภาคเรยน)

หนวยการเรยนร





หวขอ

หวขอ

หวขอ

หวขอ

รปแบบการเรยนการสอน

ดวยวธวจย

ขนการจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ตความ/กาหนดปญหา

- ผ เรยนรวมกนอภปรายเพอสารวจ

ปญหา/ประเดนทจะศกษา

- ผ เรยนรวมกนจดลาดบความสาคญของ

ปญหา/ประเดน

-ผ เรยนรวมกนกาหนดคาถามและตวแปร

2. วางแผนงาน

- ผ เรยนรวมกนกาหนดผลทคาดหวง ตาม

คาชแนะของคร

- ผ เรยนรวมกนวางแผนการเรยน เพอหา

คาตอบของประเดนทตงไว

3. ดาเนนการตามแผน

- ผ เรยนรวมกนเกบรวบรวมขอมล

- ผ เรยนรวมกนวเคราะหขอมล

- ผ เรยนรวมกนสรปผล

4. ผ เรยนนาผลทไดไปใชแกปญหา

- ผ เรยนรวมกนนาผล/คาตอบทไดไปใช

แกปญหาจรง

- ผ เรยนรวมกนนาผลทไดพฒนาการ

ทางานของเอง

47

ส ม ห ว ง พ ธ ย า น วฒ น แ ล ะ ทศ น ย บญ เ ต ม ( 2545) ไ ด เ ส น อ ร ป แ บ บ ข อ ง

การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน ซงเปนโครงสรางทแสดงถงความสมพนธของ

องคประกอบตางๆ ไดแก หลกการ วตถประสงค เนอหา ขนตอนการสอน การประเมนผล ระบบ

ปฏสมพนธ และผลทเกดขนกบผ เรยน ดงแผนภาพท 2.3

1. หลกการ 3. เนอหา 6. การประเมนผล

ก. ทฤษฎการเรยน

ผ เรยนจะเกดการเรยนรไดดถาม

ประสบการณตรงกบสงนน

(learning by doing)

ข. การใหผเรยนไดฝกหดทกษะ

ยอยๆ ทละนอยอยางเปนลาดบ

ขนตอน จะทาใหผ เรยนม

ความสามารถ และมความชานาญ

ในงานนนๆ

การฝกใหผ เรยนคนเคยกบ

กระบวนการวจยหรอกระบวนการ

แสวงหาความรทละนอยอยางเปน

ลาดบขนตอน

สาระของศาสตรแตละศาสตร

ก. ประเมนสาระในศาสตร

ข. ประเมนความสามารถใน

กระบวนการแสวงหาความร

ค. ประเมนเจตคต

4. ขนตอนการสอน

7. ระบบปฏสมพนธ

8. ผลทเกดขนกบผเรยนทง

ทางตรงและทางออม

ก. กาหนดวตถประสงค

ข. จดกจกรรมการเรยนการสอน

ค. การประเมนผล

ก. ความรใหม

ข. ทกษะการแสวงหาความรดวย

ตนเอง

ค. ความใฝร มเหตผล

ง. การมปฏสมพนธกบบคคลอน

5. กระบวนการเรยนการสอน

ระดบของ

การสอน

กลวธ

การสอน

ระดบท 7 กลมท 1

2. วตถประสงค

เพอใหผ เรยนสามารถแสวงหา

ความรใหมในศาสตรของตนเองได

ดวยตนเองโดยมคณลกษณะทพง

ประสงค


ระดบท 5

ระดบท 4



ระดบท 1

แผนภาพท 2.3 รปแบบการสอนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐาน

ทมา : สมหวง พธยานวฒน และทศนย บญเตม (2545)

48

3.5 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

สนต สวทนพรกล (2551) ไดทาการวจยและพฒนาแผนการจดการเรยนรทบรณาการ

สาระทองถ นโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานเพ อพฒนาทกษะชวตสาหรบนกเ รยนชน

ประถมศกษา ผลการวจยพบวา 1. สภาพปจจบนและลกษณะของการสอนเพอพฒนาทกษะชวต

การจดการเรยนรแบบบรณาการ การใชสาระการเรยนรทองถน และการใชกระบวนการวจยใน

การจดการเรยนรของครในปจจบน มดงน (1) การสอนเพอพฒนาทกษะชวต ครมการปฏบตอย

ในระดบสงแตมความสาเรจในระดบปานกลาง ครเขาใจวาการพฒนาทกษะชวตของนกเรยนตอง

ผานการใชกจกรรมและวธการทหลากหลายปญหา คอ นกเรยนขาดความพรอม และครขาด

การเอาใจใสและการเหนความสาคญ (2) การจดการเรยนรแบบบรณาการ ครมการปฏบต

อยในระดบปานกลางถงระดบสง และมความสาเรจอยในระดบปานกลาง ครใชการบรณาการ

ทงภายในกลมและขามกลมสาระการเรยนร โดยเนนเรองราวในชวตประจาวน ปญหา คอ

การจดเนอหาและเวลาในการสอน (3) การจดการเรยนรโดยใชสาระทองถน ครมการใชเนอหา

ดานสภาพแวดลอม และสถานทมากทสด ปญหาทเกดขนเกยวกบความพรอมในการรวมมอของ

หนวยงานทเกยวของ (4)การจดการเรยนรโดยกระบวนการวจย ครมระดบการปฏบตและระดบ

ความสาเรจอยในระดบนอยถงปานกลาง ปญหา คอ การขาดทศนคตท ดตอการวจย

2) ลกษณะและองคประกอบของการจดทาแผนการจดการเรยนรทบรณาการสาระทองถนโดยใช

กระบวนการวจยเปนฐานเพอพฒนาทกษะชวตของนกเรยน มดงน 1) การใชรปแบบการบรณา

การ ม 5 ขนตอน คอ (1) การกาหนดประเดนหวเรอง คอ “หนวยการเรยนรบรณาการทองถน

ของเรา” (2) การวเคราะหและกาหนดมาตรฐานการเรยนรชวงชน/ผลการเรยนรทคาดหวง

และสาระการเรยนรท สมพนธกบหวเรอง (3) การพฒนาหนวยการเรยนรแบบบรณาการ

(4) การประ เมนผลหนวยการ เ รยน ร และ (5) การปรบปร ง แ ก ไ ขหน วยการ เ รยน ร

2) การใชสาระทองถน ครอบคลม (1) ภมศาสตรของทองถน (2) ความสมพนธระหวางบคคลใน

ครอบครวและในชมชน (3)การพงพาอาศยกน และ (4)คณคาของสง ท มอยในทองถน

3)การใชกระบวนการวจยเปนฐาน ม 4 ขนตอน ไดแก (1) การตความและการกาหนดปญหา

(2) การวางแผนงาน (3)การดาเนนการตามแผน และ (4) การนาผลทไดไปใชแกปญหา

โดยแผนการจดการเรยนรทสรางและพฒนาขนประกอบดวยหนวยการเรยนรยอย 3 หนวย

ไดแก ทองถนเรานาอย เรยนรใชชวต และเศรษฐกจของชมชน 3. นกเรยนกลมทเรยนตาม

แผนการจดการเรยนรทบรณาการสาระทองถนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานมคะแนนเฉลย

ทกษะชวตทง 3 ดาน และทง 9 องคประกอบ สงกวานกเรยนกลมทเรยนตามแผนการจด

49

การเรยนรในหองเรยนปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยองคประกอบทมคะแนน

มากทสดไดแกความรบผดชอบตอสงคม การตระหนกรในตน ความเหนใจผ อน ตามลาดบ

ไพฑรย สนลารตน และคณะ (2549) ไดจดทาโครงการวจยบรณาการการเปลยนผาน

การศกษาเขาสยคเศรษฐกจฐานความรตามหลก “สตตศลา” โดยไดใชการเรยนการสอนโดยใชการ

วจยเปนฐานเปนสวนหนงของการจดการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนสาคญ ในหลกท 5 : CRP –

Plus ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของระดบคณลกษณะทพงประสงคของผ เรยนแบบ 4ร. (ร1 : รทน

รนาโลก ร2 : เรยนรชานาญเชยวชาญการปฏบต ร3 : รวมพลงสรางสรรคสงคม ร4 : รวมพลง

สรางสรรคสงคม) กอนและหลกการดาเนนการตามหลกสตตศลา พบวา คณลกษณะทพงประสงค

ของผ เรยนแบบ 4ร. ในทกดานสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยดานรกษวฒนธรรม

ไทยใฝสนตอยในระดบสงมาก สวนคณลกษณะอก 3 ดานอยในระดบสง

สมนก ปฏปทานนท (2549) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคม

ศกษา บคลกภาพประชาธปไตย และทกษะกระบวนการกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ระหวางกลมทใชวธการสอนแบบสตอรไลนแบบการใชการวจยเปนฐานและแบบปกต กลม

ตวอยางคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยม

จานวน 115 คน โดยใชแผนการสอน 3 แบบ คอ แผนการสอนการเรยนแบบสตอรไลน

จานวน 9 แผน แผนการสอนการเรยนแบบใชการวจยเปนฐาน จานวน 10 แผน และแผนการ

สอนการเรยนแบบปกต จานวน 12 แผน ใชเวลาในการทดลอง 6 สปดาห ผลการวจยพบวา

1)นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการใชการวจยเปนฐาน มคะแนนเฉลยและผลสมฤทธ

ทางการเ รยนท ป รบแก ดวยตวแปร รวมไมแตกตางจากนกเ รยนกลม ท เ รยนแบบปกต

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2)นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการใชการวจยเปน

ฐานมคะแนนเฉลยบคลกภาพประชาธปไตยทปรบแกดวยตวแปรรวมสงกวานกเรยนกลมทเรยน

แบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3)นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการ

ใชวจยเปนฐาน มคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการกลมทปรบแกดวยตวแปรรวมไมแตกตางจาก

นกเรยนกลมทเรยนแบบปกต

วรรวสา มณผล (2547) ศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะของนกเรยนประถมศกษา

ระหวางโรงเรยนทจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐานกบโรงเรยนปกต ผลการวจยพบวา

1)กระบวนการจดการเรยนรแบบใชวจยเปนฐานม หก ขนตอน คอ ของใจ หมายคาตอบ

รอบคอบ สอบสวน ครวญใคร และไขความจรง ในดานกระบวนการเรยนรของผ เรยน พบวา

ผ เรยน จะเรยนรรวมกนจากการทางานวจยและรวมแลกเปลยนเรยนรกบเพอน ครและบคคลอน

50

สงผลใหผ เรยนสามารถใชความรในกลมสาระตาง ๆ มาบรณาการไดอยางเหมาะสม มความรเชง

ลกในเรองทตนทาการศกษานอกเหนอจากความรในตาราเรยน รจกศกษาคนควาดวยตนเอง

โดยใชกระบวนการวจยเปนเครองมอในการแสวงหาความร สงผลใหผ เรยนมคณลกษณะรกการ

เรยนร รจกการคดวเคราะห มทกษะทางสงคม ทกษะในการทางานรวมกบผ อ น และม

ความสามารถในการแกปญหาและมความอดทนในการทางานทไดรบมอบหมายใหสาเรจ ม

ความกลาแสดงออกและภาคภมใจในผลงานของตน 2)องคประกอบคณลกษณะของนกเรยนท

ไดรบการจดการเรยนรแบบใชวจยเปนฐานมทงหมด 4 คณลกษณะ ไดแก (1)คณลกษณะ

ความสามารถดานวชาการ ประกอบดวยคณลกษณะยอย 5 ดาน คอ สงคมศาสตร

วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาไทย ภาษาองกฤษ (2)คณลกษณะดานทกษะการคด

ประกอบดวยคณลกษณะยอย 2 ดานคอ การคดวเคราะห และการคดสรางสรรค (3)คณลกษณะ

ดานการแสวงหาความรและทกษะการทางาน ประกอบดวยคณลกษะยอย 2 ดานคอ ความใฝร

และการทางาน (4)คณลกษณะพลเมองด ประกอบดวยคณลกษณะยอย 3 ดานคอ ความมวนย

ในตนเอง ความซอสตย ความขยน โมเดลโครงสรางคณลกษณะของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบใชการวจยเปนฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 3) คณลกษณะดาน

ความสามารถทางวชาการ ทกษะการคด ดานการแสวงหาความรและทกษะการทางาน

และดานลกษณะพลเมองดของนกเรยนในโรงเรยนทจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐานสงกวา

นกเรยนในโรงเรยนแบบปกต อยางมนยสาคญท .05 4) คณลกษณะของนกเรยนในโรงเรยน ท

จดการเรยนรแบบใชวจยเปนฐานในระยะเวลาทแตกตางกนพบวาไมแตกตางกน

จากประสทธภาพและประสทธผลของการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน

ทสามารถพฒนาทกษะและคณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยนดงทผ วจยไดนาเสนอขางตน

ทาใหผ วจยไดนาหลกการดงกลาวมาปรบใชในงานวจยนในรปแบบของการวจยและพฒนา

การจดกจกรรมการเ รยน ร โดยใชการ วจย เ ปนฐานเ พอพฒนาคณลกษณะพลเ มอง ด

ตามวถประชาธปไตยของนกเ รยนประถมศกษา โดยความหมายและกระบวนการวจย

และพฒนามลกษณะอยางไรนน ผ วจยจะไดนาเสนอในตอนตอไป

51

ตอนท 4 การวจยและพฒนา

4.1 ความหมายของการวจยและพฒนา

การวจยและพฒนา (research and development) เปนรปแบบของการวจยรปแบบหนง

ทมการนาเอาแนวคด กระบวนการของการวจยมาพฒนาใหไดผลการวจยทเกดประโยชนและเปน

ทยอมรบมากขน นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของการวจยและพฒนาไว ดงน

นงลกษณ วรชชย และสวมล วองวาณช (2544) ไดใหความหมายของการวจยและ

พฒนาไววา การวจยและพฒนาเปนกระบวนการแสวงหาความรใหม ประดษฐคดคนสงใหม

หรอใชในการปรบปรงเปลยนแปลง หรอพฒนาการศกษา โดยเนนหลกตรรกวทยา เปาหมาย

หลก คอ ใชเปนกระบวนการพฒนาและการตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑทางการศกษา

ประกอบดวยการวจย และกระบวนการพฒนา และมขนตอนการดาเนนงาน คอ การวจยและการ

พฒนา ซ งสามารถดาเนนการตามขนตอนซาๆ กนหลายรอบไดเพอปรบปรง และพฒนา

ผลตภณฑทมคณภาพ

สวฒนา สวรรณเขตนคม (2540) ใหความหมายของการวจยและพฒนาวาเปนการ

พฒนารปแบบหนงทใชการวจยเปนเครองมอ หรอเปนวถทางกลยทธในการดาเนนงาน ทงน

เพราะเชอวาการพฒนาจะเปนไปอยางถกตองและเหมาะสม ถาใชขอมลทมคณภาพเปนพนฐาน

ของการตดสนใจ รวมทงเช อวาการพฒนาจะเปนไปอยางมชวตชวา หากนกพฒนาใช

กระบวนการวจยในการพฒนางาน เพราะจะทาใหนกพฒนาเหนภาพของงานโดยตลอดอยาง

ชดเจน และนกพฒนาจะมนใจในทศทางและลกษณะการพฒนาทดาเนนการไปแตละขนวาจะ

ตรงเปาหมายและมความสขในการทางาน

วรรณ แกมเกต (2551:37) ใหความหมายของการวจยและพฒนาวา หมายถง การวจย

เพอสรางหรอพฒนานวตกรรม และตรวจสอบประสทธภาพของนวตกรรมทพฒนาขน วธการ

ทาวจยอาจเรมตนดวยการวจยเพอใหไดความรมาใชในการพฒนา ตอดวยการพฒนาและจบดวย

การวจยเพอตรวจสอบประสทธภาพกได

วรรณ โสมประยร (2546) ไดใหความหมายของการวจยและพฒนาไววา การวจยและ

พฒนาเปนการวจยทนาองคความรเดมจากผลการวจยประเภทตาง ๆ หรอนาสงประดษฐทมอย

แลวไปจดกระทาตอเปนระบบอยางตอเนอง ทงในกระบวนการวจย และกระบวนการพฒนาท

เชอมโยงเขาดวยกนเปนชดโครงการวจย ทมโครงการยอยอยางสมบรณ เพอเปนการตอยอด

52

ของเดมใหเพมผลผลตทมคณคาสงสง เดนชด แนนอน อนเปนทเชอถอหรอยอมรบทางวชาการ

และเปนประโยชนตอผ ทจะนาผลการวจยไปใชในสงคมไดอยางแทจรง แบงเปน 3 แบบ คอ

แบบท 1

ใชเปนชอของหนวยงาน สานกงาน ศนย หรอสถาบนททาหนาทเกยวกบเรอง

งานการวจยหลาย ๆ ประเภท โดยมงทจะนาผลการวจยไปประยกตใชเพอพฒนากจการงานตาง

ๆ ทวงการสงคมนน ๆ เกยวของ หรอบางแหงกจดเปนโครงการเฉพาะกจเพองานวจยอยางใด

อยางหนง

แบบท 2

ใชเปนชอของงานวจยใด ๆ กตามทผ วจยเรยกชอหรอระบวาเปนการวจยและ

พฒนา โดยมงหมายเฉพาะเจาะจงวาจะนาผลการวจยทไดไปพฒนาหรอแกไขปญหาของงานท

กาลงดาเนนการอยเปนประจา เชน การวจยเชงปฏบตการในชนเรยน การวจยเชงปฏบตการ

ระดบโรงเรยน รวมทงอาจจะมการวจยประยกตอกหลายรปแบบทมการอธบายนาวา การวจยใน

ครงนนเปนการวจยและพฒนา

แบบท 3

จากความหมายของการวจยและพฒนาขางตน ผ วจยสามารถสรปความหมายของการ

วจยและพฒนาไดวา การวจยและพฒนา หมายถง รปแบบการวจยทใชกระบวนการวจยเปน

ฐานในการเรยนร แสวงหาคาตอบของประเดนปญหา แสวงหาความรใหม เพอนามาใชในการ

ประดษฐคดคนสงใหม ใชปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษาอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผล โดยมเปาหมายหลก คอ ใชเปนกระบวนการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของ

นวตกรรมทางการศกษา

ใชเปนชอประเภทของการวจยทมลกษณะหรอรปแบบโดยเฉพาะทแตกตางไป

จากการวจยประเภทอนๆ ทนาผลวจยหรอสงประดษฐทมอยเดมมาตอยอดดวยการใชผลวจยเปน

ทศทางของการปรบปรงและพฒนาเพอใหไดผลผลตทมศกยภาพสงขน แลวทาการเผยแพรและ

ขยายผลใหเปนทยอมรบและเกดประโยชนแกสงคมอยางกวางขวางตอไป

4.2 ความสาคญและประโยชนของการวจยและพฒนา

การวจยและพฒนาเปนรปแบบการแสวงหาความรใหม ประดษฐคดคนสงใหม โดยใช

กระบวนการวจยเปนเครองมอ ทาใหสามารถสรางและตรวจสอบผลผลตทางการศกษาไดอยางม

ประสทธภาพยงขน การวจยและพฒนาจงเขามามบทบาทสาคญในยคปจจบน ตวอยางประโยชน

หรอผลทเกดขนจากการวจยและพฒนา เชน สวมล วองวาณช และคณะ (2549) ไดทา

โครงการเรงสรางคณลกษณะทดของเดกและเยาวชนไทย โดยใชวธวจยแบบวจยและพฒนา

พบวา ผลการวจยทาใหเกดนวตกรรมการพฒนาคณลกษณซงมรปแบบหลากหลาย โครงการน

53

สามารถทาใหกลมเปาหมายเกดความตระหนกและเหนคณคาของการพฒนาตนเองในทศทางทด

มพฒนาการในคณลกษณทกาหนดทงกลมนกเรยน ผบรหาร คร และนกวจยในโครงการ

สนต สวทนพรกล (2551) ไดทาการวจยและพฒนาแผนการจดการเรยนรทบรณาการ

สาระทองถนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานเพอพฒนาทกษะชวตสาหรบนกเรยนประถมศกษา

โดยใชวธการวจยและพฒนา ผลการวจยครงนทาใหไดองคความรเกยวกบสภาพปจจบนและ

ลกษณะของการสอนเพอพฒนาทกษะชวต การจดการเรยนรแบบบรณาการ การใชสาระการ

เรยนรทองถนและการใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนรของครในปจจบน ลกษณะและ

องคประกอบของการจดทาแผนการจดการเรยนรทบรณาการสาระทองถนโดยใชกระบวนการวจย

เปนฐานเพอพฒนาทกษะชวตของนกเรยน และนกเรยนกลมทเรยนตามแผนการจดการเรยนรท

บรณาการสาระทองถนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานมคะแนนเฉลยทกษะชวตสงกวานกเรยนท

เรยนแบบปกต ซงอาจกลาวไดวา การวจยและพฒนามความสาคญดานการทาใหเกดนวตกรรม

ทางการศกษาทจะเปนประโยชนตอผ ทนาไปใช และนกเรยนตอไป

4.3 กระบวนการ/ขนตอนในการดาเนนการวจยและพฒนา

กระบวนการวจยและพฒนามความสาคญอยางยงในการตอยอดองคความรทไดจากการ

วจยใหมความเปนรปธรรม และสามารถนาไปใชประโยชนไดอยางกวางขวางยงขน ผ เชยวชาญ

ไดเสนอกระบวนการและขนตอนในการวจยและพฒนาไว ดงน

สวฒนา สวรรณเขตนคม (2540) ไดเสนอขนตอนของการวจยและพฒนาไว 4 ขนตอน

โดยมเปาหมายคอการพฒนา หรอการเปลยนแปลงใหดขนในทศทางหรอลกษณะทตองการ

ดงตารางท 2.5

ตารางท 2.5 ขนตอนของการวจยและพฒนา

ขนตอนการพฒนา การใชวจยเปนเครองมอ

D1 กาหนดเปาหมายในการพฒนา R1 การวจยเอกสาร

R2 สารวจ

D2 ประเมนสภาวะเรมตน R3 ประเมน baseline

D3วางกระบวนการดาเนนการและปรบปรงพฒนาไปเรอยๆ

R4 วจยเอกสาร/สารวจ

R5 ทดลอง 1


54


ขนตอนการพฒนา การใชวจยเปนเครองมอ

D4 ถงเปาหมาย R7 ทดลอง 3

R8 ประเมนสภาวะสนสด

จากตารางท 2.5 ลาดบขนของการพฒนาอยางเปนระบบแบงออกเปน 4 ขนไดดงน

ขนท 1 (D1) กาหนดเปาหมายทตองการ หรอสภาวะทผานการพฒนาแลวใหชดเจน

โดยในระยะนตองใหความหมายของสภาวะทพฒนาแลว นยามปฏบตการ มตวบงชและเกณฑท

ชดเจน

ขนท 2 (D2) ประเมนสภาวะเรมตน วามลกษณะเปนอยางไรและหางไกลจากสภาวะ

เปาหมายเพยงใด ในลกษณะใด

ข น ท 3(D3) วางกระบวนการดา เ นนการและปรบปรงพฒนาไปเ รอย ๆ

3.1) พจารณาทางเลอกตาง ๆ ในการเปลยนแปลงจากสภาวะเรมตนไปเปนสภาวะเปาหมาย

3.2) ประเมนทางเลอกตาง ๆ แลวเลอกทางทดและเหมาะสมทสด 3.3) ดาเนนการตามทางทเลอก

3.4) ตดตามกากบและประเมนการดาเนนการเพอใหรวากาลงไปในทศทางและลกษณะทตองการ

ใชหรอไม และเพอใหรวาจะตองปรบเปลยนอะไรอกเพอใหไปสเปาหมายทตองการอยางม

ประสทธภาพและสรางสรรคมากขน ผลจากขนนจะไดแผนการดาเนนการในระยะตอไป

3.5) ดาเนนการตามแผน และ 3.6) ตดตามกากบและประเมนการดาเนนงานตามแผน ซงผล

ทจะตามมาคอ การปรบปรงเปลยนแปลงใหดยงขนในแผนดาเนนการในระยะตอไป

ขนท 4 (D4) ประเมนผลเพอใหมนใจวาไดบรรลเปาหมายของการพฒนา

ซงโดยทวไปแลวนกพฒนาตามแผนน คอ ผ บรหาร และผ ปฏบตงานซงสนใจและปฏบตงาน

ในการตดสนใจในเรองตาง ๆ โดยใชขอมลเปนฐาน

จรรยา สวรรณทต (2537 อางถงใน สนต สวทนพรกล, 2551) ไดเสนอขนตอนสาคญ

ในวฏจกรของการวจยและการพฒนาทางสงคมและพฤตกรรมศาสตรไว ดงน

1.การรวบรวมการวจยและขอมล เปนการรวมการทบทวนวรรณกรรมการวจยทเกยวของ

การสงเกตภายใตสถานการณตางๆ

55

2.การเตรยมการ รวมทงใหคานยามทกษะ การระบวตถประสงค การกาหนดลาดบ

ขนตอนและการทดสอบความเปนไปไดในสเกลเลกๆ

3.การพฒนาผลตผลในรปแบบขนตน ขนนจะรวมการเตรยมวสดอปกรณหรอเนอหาใน

เชงการสอนหรอการถายทอด คมอ และเครองมอประเมน

4.ทดสอบขนตน โดยรวบรวมและวเคราะหขอมลจากการสงเกตและแบบสอบถาม

5.การปรบปรงผลตผลในดานสาคญ ๆ โดยอาศยการเสนอแนะจากผลทไดจากการ

ทดลองภาคสนาม

6.การทดสอบภาคสนามขนสาคญ ขนตอนนอาจเพมกลมตวอยาง ม ขอมลทง

เชงปรมาณในผลทเกดขนกบกลมตวอยาง และมการประเมนโดยเทยบเคยงกบวตถประสงคและ

กลมเปรยบเทยบ

7.การปรบปรงผลตผลในขนนาไปใช แกไขปรบปรงโดยอาศยผลทไดรบจากการทดลอง

ภาคสนามขนสาคญ

8.การทดลองภาคสนามเพอการปฏบต เกบและวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ

การสงเกต และแบบสอบถาม

9.การปรบปรงผลตผลขนสดทาย ปรบปรงผลตผลโดยใชผลจากการเสนอแนะในขนท 8

1.การเผยแพรและการจาหนายจายแจก โดยรายงานเกยวกบผลตผลใหแกทประชม

วชาการและวชาชพ และนารายงานลงในวารสาร ทางานกบสานกพมพเพอการจาหนายเชง

พาณชย และมการควบคมเพอใหเกดคณภาพ

กระบวนการดาเนนงานขางตนเปนวฏจกรทประกอบดวยขนตอนการวางแผน(P:Plan)

การดาเนนงานตามแผน (D:Do) การตรวจสอบผลการดาเนนงาน(C:Check) และการพฒนา

ปรบปรง(A: Action) ซงเปนการดาเนนงานทมระเบยบแบบแผนและมประสทธภาพทสามารถ

นาไปใชไดอยางกวางขวาง

จากการศกษากระบวนการวจยและพฒนาของสวฒนา สวรรณเขตนคม (2540) และ

จรรยา สวรรณทต (2537 อางถงใน สนต สวทนพรกล, 2551) พบวา ขนตอนการดาเนนงานม

ความสอดคลองกน แสดงไดดงตารางท 2.6

56

ตารางท 2.6 ความสอดคลองของแนวคดการวจยและพฒนาของสวฒนา สวรรณเขตนคม

กบจรรยา สวรรณทต

แนวคดการวจยและพฒนา

สวฒนา สวรรณเขตนคม (2540) จรรยา สวรรณทต (2537)

D1 กาหนดเปาหมายในการพฒนา

R1 การวจยเอกสาร

R2 สารวจ

1) การรวบรวมการวจยและขอมล

- รวมการทบทวนวรรณกรรมการวจยทเกยวของ การ

สงเกตภายใตสถานการณตางๆ

D2 ประเมนสภาวะเรมตน

R3 ประเมน baseline

D3วางกระบวนการดาเนนการและปรบปรง

พฒนาไปเรอยๆ

R4 วจยเอกสาร/สารวจ



2) การเตรยมการ

- ใหคานยามทกษะ การระบวตถประสงค การ

กาหนดลาดบขนตอนและการทดสอบความเปนไปได

ในสเกลเลกๆ

3) การพฒนาผลตผลในรปแบบขนตน

- เตรยมวสดอปกรณหรอเนอหาในเชงการสอนหรอการ

ถายทอด คมอ และเครองมอประเมน

4) ทดสอบขนตน

- รวบรวมและวเคราะหขอมลจากการสงเกตและ

แบบสอบถาม

5) การปรบปรงผลตผล

- ปรบปรงผลตผลในดานสาคญ ๆ โดยอาศยการ

เสนอแนะจากผลทไดจากการทดลองภาคสนาม

6) การทดสอบภาคสนามขนสาคญ

- อาจเพมกลมตวอยาง มขอมลทง เชงปรมาณ

ในผลทเกดขนกบกลมตวอยาง และมการประเมนโดย

เทยบเคยงกบวตถประสงคและกลมเปรยบเทยบ

7) การปรบปรงผลตผลในขนนาไปใช - แกไข

ปรบปรงโดยอาศยผลทไดรบจากการทดลอง

ภาคสนามขนสาคญ

57


แนวคดการวจยและพฒนา

สวฒนา สวรรณเขตนคม (2540) จรรยา สวรรณทต (2537)

D4 ถงเปาหมาย

R7 ทดลอง

R8 ประเมนสภาวะสนสด

8) การทดลองภาคสนามเพอการปฏบต

- เกบและวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ การ

สงเกต และแบบสอบถาม

9) การปรบปรงผลตผลขนสดทาย

- ปรบปรงผลตผลโดยใชผลจากการเสนอแนะในขนท 8

10) การเผยแพรและการจาหนาย จายแจก

- รายงานเกยวกบผลตผลใหแกทประชมวชาการและ

วชาชพ และนารายงานลงในวารสาร ทางานกบ

สานกพมพเพอการจาหนายเชงพาณชย และมการ

ควบคมเพอใหเกดคณภาพ

จากการศกษาแนวคดการวจยและพฒนาขางตนทาใหผ วจยสามารถสรปไดวา

ในการพฒนานวตกรรมครศกษาสภาพและความตองการเพอใหเกดความรความเขาใจสภาวะ

ปจจบนทชดเจน ซงจะนาไปสการกาหนดเปาหมายและวางแนวทางในการพฒนาไดอยางถกตอง

และเหมาะสม และเมอสรางนวตกรรมขนมาแลวตองมการพฒนาอยางตอเนองเพอใหได

นวตกรรมทมประสทธภาพและประสทธผล ซงการวจยและพฒนาตองดาเนนไปอยางตอเนอง

โดยขนตอนการวจยและพฒนานวตกรรมทางการศกษาอยางมประสทธภาพ ปรากฏ


ตารางท 2.7 ขนตอนการวจยและพฒนานวตกรรมทางการศกษาอยางมประสทธภาพ

ขนตอนการวจยและพฒนา กจกรรม ผลลพธ

ขนท 1 (R1)

สารวจสภาวะเรมตน

สา รวจสภาพปจจบนและความ

ตองการในการพฒนา

สภาพและลกษณะเรมตน

ขนท 2 (D1)

สรางนวตกรรม

นา ขอมลท ไ ดจากการสารวจมา

กาหนดเปาหมายและแนวทางในการ

พฒนา


เปาหมาย /แนวทางการพฒนา

นวตกรรม


58


ขนตอนการวจยและพฒนา กจกรรม ผลลพธ

ขนท 1 (R1)

สารวจสภาวะเรมตน

สา รวจสภาพปจจบนและความ

ตองการในการพฒนา

สภาพและลกษณะเรมตน

ขนท 2 (D1)


นา ขอมลท ไ ดจากการสารวจมา

กาหนดเปาหมายและแนวทางในการ

พฒนา


เปาหมาย /แนวทางการพฒนา



ขนท 3 (R2)

ศกษาคณภาพนวตกรรมท

พฒนาขน

น า น วต ก ร ร ม ไ ป ใ ห ผ เ ช ย ว ช า ญ

ตรวจสอบคณภาพ

ทราบคณภาพของนวตกรรมและ

แนวทางการพฒนาใหดขน

ขนท 4 (D2)

พฒนานวตกรรมใหดยงขน

ปรบปรงแกไข/พฒนานวตกรรมใหด

ยงขนตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ

นวตกรรมทมคณภาพ

ขนท 5 (R3)

การวเคราะหผลการใช


ศกษาและวเคราะหผลการทดลองใช


บนทกและใหขอเสนอแนะในการใช

นวตกรรม และแนวทางการพฒนา

นวตกรรมในขนตอไป

ผลการใชนวตกรรม

ขอเสนอแนะในการใชและ แนว

ทางการพฒนานวตกรรมในขน

ตอไป

ตอนท 5 กรอบแนวคดในการวจย

การ วจยและพฒนา เ ปนการพฒนา รปแบบหน ง ท ใ ชการ วจย เ ปน เค ร อง มอ

ในการดาเนนงาน ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท 1 การรวบรวมขอมลและกาหนดเปาหมายใน

การพฒนา ขนท 2 (D2 ) ประเมนสภาวะเรมตน ขนท 3 (D3 ) วางแผนการดาเนนงานและพฒนา

อยางตอเนอง และขนท 4 (D4 ) ประเมนผลการพฒนา ซงลกษณะของการผสมผสานของการ

พฒนาและการวจยนทาใหเกดประโยชนในการพฒนาระดบตางๆ อยางมประสทธภาพ ทงดาน

การพฒนาผลผลตของงาน การพฒนาระบบงาน และการพฒนาผ ปฏบตงานในดานตาง ๆ

และนบเปนแนวคดทดในการทางานตาง ๆ เพราะจะเพมคณคาในดานประโยชนของการวจย

(สวฒนา สวรรณเขตนคม, 2540)

ปจจบนสงคมไทยกาลงประสบกบปญหาหลายประการ จงมความตองการประชาชนทม

ความเปนพลเมองดเพอเปนตนทนทดและกาลงสาคญในการพฒนาประเทศอยางมประสทธภาพ

59

และยงยน (กระทรวงวฒนธรรม, 2552) นโยบายการจดการศกษาของชาตอนไดแก แผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2549 - 2554) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พทธศกราช 2542 และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ไ ด ใ ห ค ว า ม ส า คญ กบ ก า ร จด ก า ร ศก ษ า ท ม ง เ น น ใ ห ค น ไ ท ย ม ค ว า ม เ ป น พ ล เ ม อ ง ด

ตามวถประชาธปไตย มพฤตกรรมประชาธปไตย มทกษะความสามารถและสมรรถนะทจาเปน

รวมทงสามารถอยรวมกนในสงคมอยางสนต

จากการศกษาและวเคราะหจดมงหมายและหลกการของการจดการศกษาเกยวกบ

ความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย รวมทงคณลกษณะอนพงประสงคและสมรรถนะสาคญ

ของผ เรยนในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 พบวาไดกลาวถง

ความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยซ งสามารถแบงออกไดเปน 3 องคประกอบ

คอ 1) ดานพทธพสย เปนสวนทเปนความร ความสามารถทางสตปญญาหรอเนอหาสาระ

2) ดานทกษะพสย เปนความสามารถ ทกษะ และสมรรถนะสาคญทบคคลทเปนพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยพงม โดยเปนส งท แฝงอยในกระบวนการเรยนรเพ อบรรลเปาหมาย

ของการเปนพลเมองด และ 3) ดานจตพสย เปนความรสกทางดานจตใจ คานยม และเจตคต

ซงผ วจยไดนาองคประกอบขางตนมาทาการสงเคราะหและวเคราะหกบมาตรฐานและคณภาพ

ผ เรยนในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ซงเปนกลมสาระการเรยนร

ท มบทบาทและความสมพน ธกบการพฒนาความเปนพลเมองดของผ เ รยนมากท สด

ทาใหไดองคประกอบของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย 3 ดาน ดงน



การปฏบตตน ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดงน 1.1) รในหลกสทธเสรภาพ

1.2) รในกฎระเบยบของสงคม 1.3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 1.4) รในหลกสามคค

และ 1.5) รในหลกการมสวนรวม



ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดง น 2.1) ความสามารถในการวางแผนการทางาน

2.2) ความสามารถในการแกปญหา 2.3) ความสามารถในการสอสาร 2.4) ความสามารถในการ

ใชทกษะชวต และ 2.5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

60

3. ดานจตพสย หมายถง ทศนคต ความรสก และความเชอของนกเรยนทสะทอน

ใหเหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวย 4 องคประกอบยอย

ดงน 3.1) ศรทธาประชาธปไตย 3.2) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.3) ใฝเรยนร

และ 3.4) มจตสาธารณะ

ทงน พระราชบญญตการศกษา พทธศกราช 2542 มาตรา 24(5) ไดมงเนนใหใช

กระบวนการวจยเปนสวนหนงของการเรยนร เพราะในยคเศรษฐกจฐานความร การพฒนาคนไทย

ใหมความใฝร ใฝเรยน สามารถพฒนาตนเองไดนบเปนกระบวนการทสาคญ การจดการเรยน

การสอนโดยใชการวจยเปนฐานเปนแนวทางสาคญทางหนงทสามารถพฒนาผ เรยนใหมทกษะ

กระ บวนการ ใ ช กระ บวนการ วจย ในการแสวง หาความ ร ใ ช การ วจย เ ปนส วนหน ง

ของกระบวนการเรยนรและพฒนาทกษะพนฐานในการเรยนรตลอดชวต เนองจากการวจย

เปนกระบวนการแสวงหาและสรางความรใหมอยางเปนระบบระเบยบ ผานกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรทมความเชอถอได (ลดดา ภเกยรต, 2551) ซงจากการศกษาผลการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน พบวาสามารถพฒนาคณลกษณะทพงประสงคทสอดคลองกบ

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยได เชน การพฒนาคณลกษณะทพงประสงคแบบ 4ร.

และการพฒนาทกษะชวต ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และดานจตพสยของผ เ รยน

(ไพฑรย สนลารตน และคณะ, 2549; สนต สวทนพรกล, 2551)

ผลการสงเคราะหเอกสารทเกยวของกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษา และการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานสามารถกาหนด

กรอบแนวคดของการวจย ดงปรากฏในแผนภาพท 2.4

61

แผนภาพ 1 กรอบแนวคดของการวจย

แผนภาพท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย

ในกรอบแนวคดการวจยขางตน จะพบวาตวแปรหลกของการวจยทเปนตวแปรตน คอ การ

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ซงประกอบดวย 4 ขนตอนหลก คอ 1) ตความ/ระบปญหา

2) วางแผนงาน 3) ดาเนนงานตามแผน และ 4) นาผลทไดไปแกปญหา/สรางสรรคผลงาน และตว

แปรตาม คอ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ซงประกอบดวย 3 ดาน

ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และดานจตพสย

การจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐาน

ตความ/ระบปญหา

วางแผนงาน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษา

ดานพทธพสย

1. รในหลกสทธเสรภาพ

2. รในกฎระเบยบของสงคม

3. รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

4. รในหลกสามคค 5. รในหลกการมสวนรวม

ดานทกษะพสย

1. ความสามารถในการวางแผน

การทางาน

2, ความสามารถในการแกปญหา




ดานจตพสย

1.ศรทธาประชาธปไตย

2. รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

3. ใฝเรยนร

4. มจตสาธารณะ

ดาเนนงานตามแผน

นาผลทไดไปแกปญหา

62

ตารางท 2.8 วเคราะหแนวคดเกยวกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยตามองคประกอบ 3 ดาน

คณลกษณะพลเมองดตามวถ



สมน

อมร

ววฒ

น, 2

519

พระเ

ทพเว

ท, 2

531

ไกรย

ทธ ธ

รตยา

คนนท

,255

3

ประเ

วศ ว

ะส, 2

535

มณฑ

นา น

อยสว

รรณ

, 253

5

กรมว

ชากา

ร ,2

538

วรตน

บวข

าว, 2

541

กรมว

ชากา

ร,25

42

วลย

พาน

ช,25

42

ยทธน

าและ

สนตา

, 254

2

กรมว

ชากา

ร, 2

543

ไพฑ

รย ส

นลาร

ตน แ

ละคณ

ะ, 2

549

สวมล

วอง

วาณ

ช แ

ละคณ

ะ,25

49

สภาพ

ฒนา

เศรษ

ฐกจแ

ละสง

คมแห

งชาต

, 254

9

กรมว

ชากา

ร, 2

550

ปรญ

ญา

เทวา

นฤมต

รกล,

2552

วลย

อศร

างกร

ณ อ

ยธยา

, ม.ป

.ป.

ปลนธ

ร เพ

ชรฤท

ธ, 2

550

ชนภท

ร ภ

มรตน

, 25

53

Dej

aegh

ere&

Hoo

ghe,

200

9

รวม

แนวค

ดท

สอด

คลอง

กน

1. ดานพทธพสย

1) รในหลกสทธเสรภาพ 20

2) รในกฎระเบยบของสงคม 20

3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 20

4) รในหลกสามคค 20

5) รในหลกการมสวนรวม 20

2. ดานทกษะพสย

1) ความสามารถในการวางแผนการทางาน 11

2) ความสามารถในการแกปญหา 9

3) ความสามารถในการสอสาร 6

4) ความสามารถในชวต 9

5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย 4

3. ดานจตพสย

1) ศรทธาประชาธปไตย 20

1) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 5

2) ใฝเรยนร 10

3) มจตสาธารณะ 12

62

63

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการ

เรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน เพอเปนขอมลในการ

พฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน พรอมทงวเคราะหผลทเกดจากการจดกจกรรมดงกลาวทมตอ


งานวจยนผ วจยใชระเบยบวธการวจยและพฒนา(research and development)

โดยผ วจยไดนาแนวคดการวจยและพฒนาของสวฒนา สวรณเขตนคม (2540) มาปรบใชทาใหได

ขนตอนการวจยและพฒนานวตกรรมทางการศกษาอยางมประสทธภาพ ดงน

ขนท 1 (R1) สารวจสภาวะเรมตน : ทาการวจยเชงสารวจเพอสารวจสภาพและ

ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษาร และความตองการในการพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการสารวจขอมลจากครผสอนระดบ

ประถมศกษา ผลลพธทไดจากขนตอนนจะเปนแนวทางในการกาหนดเปาหมายและแนวทางการ

พฒนาคณลกษณะฯ ของนกเรยนประถมศกษา

ขนท 2 (D1) พฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนร : เพอสรางแผนการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อนามาใชในการพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ขนท 3 (R2) ศกษาคณภาพของแผนการจดกจกรรม : เพอใหมนใจวาแผนการจด

กจกรรมทพฒนาขนมคณภาพ และเพอนาคาแนะนาทไดไปใชในการพฒนาแผนฯ ใหมคณภาพ

ยงขน

ขนท 4 (D2) ปรบปรงและพฒนาแผนการจดกจกรรม : เพอพฒนาแผนการจด

กจกรรมใหมคณภาพมากทสดกอนนาไปทดลองใชจรง โดยการนาคาแนะนาทไดไปใชในการ

พฒนาแผนฯ ใหมคณภาพยงขน

ขนท 5 (R3) วเคราะหผลการทดลองจดกจกรรม : เพอศกษาประสทธภาพและ

ประสทธผลของการนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ผ วจยนาแผนการจด

64

กจกรรมฯ ทพฒนาขนไปทดลองใชกบนกเรยน โดยใชแบบการวจยเชงกงทดลองในการศกษาผล

การจดกจกรรม

การวจยครงนแบงการดาเนนการออกเปน 3 ระยะ ดงน ระยะท 1 สารวจสภาพปจจบน

และลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา การดาเนนงานประกอบดวย 1) การวจยเชงสารวจ โดยทาการเกบรวบรวม

ขอมล 3 ประเดน คอ 1) สภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตย 2) การจดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน และ 3)

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน (ประเมนโดยคร) เพอนาขอมลมาเปน

แนวทางในการออกแบบและสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนานกเ รยน

ระยะท 2 ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยนประถมศกษา การดาเนนงาน

ประกอบดวย 1) การศกษาเอกสารทเกยวของกบการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา 2) การออกแบบและพฒนา

แผนการจดกจกรรมฯ และระยะท 3

การวจยครงนผ วจยแบงการนาเสนอออกเปน 3 ระยะ ซงมความสมพนธกบ

กระบวนการวจยและพฒนาในขนตาง ๆ รายละเอยดโดยสงเขปของวตถประสงค กจกรรม และ

ผลลพธของการดาเนนการวจยและพฒนาใน 3 ระยะ ปรากฎดงแผนภาพท 2

ศกษาผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใช การวจย

เปนฐานทมตอคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา เพอศกษา

ผลการพฒนานกเรยน โดยการนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรไปทดลองใชกบกลมตวอยาง

พรอมกบการปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง และประเมนผลการพฒนาโดยการวเคราะห

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

65

ระยะท 1 : ศกษาสภาพปจจบนของลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยน

R1

วตถประสงค เพอวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ


กจกรรม สรางเครองมอและสารวจสภาพปจจบนของลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


ผลลพธ

แบบสารวจและสภาพปจจบนของลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา สภาพการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยน

แผนภาพท 3.1 การดาเนนการวจย (ปรบปรงจาก สนต สวทนพรกล, 2551)

ระยะท 2 : ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


D1

R2

D2

วตถประสงค เพอออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


กจกรรม

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2. วเคราะหหลกสตร

3. วเคราะหผ เรยน 4. ออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนร

5. ใหผ เชยวชาญตรวจสอบตรวจสอบคณภาพของแผนฯ 6. ปรบปรง/พฒนาแผนฯใหดขน

ผลลพธ แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ระยะท 3 : ศกษาผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน ระดบประถมศกษา

R3

วตถประสงค เพอวเคราะหผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทมตอคณลกษณะ


กจกรรม

1. กาหนดกลมทดลองและกลมควบคม 2. ศกษาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนกอนไดรบการจดกจกรรมการเรยนร 3. ทดลองจดกจกรรมการ

เรยนรตามแผนการจดกจกรรมการเรยนรทพฒนาขน 4. ศกษาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนร

ผลลพธ ผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ


66

ระยะท 1 วเคราะหสภาพและลกษณะของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ขนตอนการวจยและพฒนา

การดาเนนการวจยในระยะนมวตถประสงคเพอวเคราะหสภาพปจจบนของลกษณะการ

จดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ผ วจย

ใชการศกษาเชงสารวจโดยใชแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมล รายละเอยดของการดาเนนการ

วจยม ดงน

: ขนท 1 R1 สารวจสภาวะเรมตน

1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการสารวจ

ประชากรของการวจย คอ ครผ สอนระดบประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา จงหวดอดรธาน จานวน 8,845 คน

ประชากร

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ครผสอนระดบประถมศกษาสงกดสานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษา จงหวดอดรธาน จานวน 60 คน ซงไดมาจากการกาหนดกลม

ตวอยางแบบเจาะจง โดยมเกณฑในการคดเลอกโรงเรยน ดงน

กลมตวอยาง

1) เปนโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จงหวด

อดรธาน เขต 4

2) เปนโรงเรยนประถมศกษาทสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

เมอผ วจยไดโรงเรยนตามเกณฑขางตนแลว ทาการสมโรงเรยนใหไดเขตการศกษาละ

5 โรงเรยน ทาใหผ วจยไดโรงเรยนทใชในการสารวจทงสน 20 โรงเรยน และจานวนครทใชเปน

กลมตวอยางโรงเรยนละ 3 คน โดยครผตอบแบบสอบถามของแตละโรงเรยน ตองเปนครผสอน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม อยางนอย 1 คน เพราะเปนสาระการ

เรยนรทมความเกยวของโดยตรงกบการจดการเรยนการสอน “หนาทพลเมอง” และความเปน

พลเมองดตามวถประชาธปไตย รายละเอยดของการคดเลอกกลมตวอยางและจานวนปรากฏดง

ตารางท 3.1

67

ตารางท 3.1 จานวนกลมตวอยางทใชในการสารวจ

เขตพนทการศกษา

อดรธาน จานวนโรงเรยน

จานวนคร (คน)/โรงเรยน

แบบสอบถามฉบบท 1 แบบสอบถามฉบบท 2

เขต 1 5 15 1

เขต 2 5 15 1

เขต 3 5 15 1

เขต 4 5 15 1

รวม 20 60 20

**หมายเหต

แบบสอบถามฉบบท 1 แบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย และการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

แบบสอบถามฉบบท 2 แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

(ฉบบครประเมนนกเรยน)

2. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยของการศกษาระยะน ทาการเกบรวบรวมขอมลกบครผสอนระดบ

ประถมศกษา โดยใชแบบสอบถามสาหรบสารวจสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการ

เรยนรเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

และการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ทผ วจยสรางขนจากการสงเคราะหองคประกอบ

และลกษณะของการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ซงแบบสอบถามทไดจะนามาใชเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพปจจบนของลกษณะการจด

กจกรรมการเรยนรเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยน

ประถมศกษา เพอนาสารสนเทศทไดมาใชในการออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนร

รวมทงอภปรายผลการทดลองตอไป

3. การสรางเครองมอและการศกษาคณภาพเครองมอ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในระยะน คอ แบบสอบถาม ประกอบดวย 2 ฉบบ

คอ 1) แบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และ 2) แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา (ฉบบครประเมนนกเรยน) ซงแบบสอบถาม

68

ฉบบท 1 มวตถประสงคเพอเกบรวบรวมขอมลสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการ


และแบบสอบถามฉบบท 2 มวตถประสงคเพอศกษาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษาซงเปนการประเมนโดยคร โดยโครงสรางหลกของเนอหาและคานาหนก

โดยประมาณของแบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา แสดงรายละเอยดได

ดงตอไปน

1) แบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ


การวจยครงนผ วจยไดสรางเครองมอเพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพและลกษณะ

การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา โดยมโครงสรางเนอหา นาหนกความสาคญโดยประมาณ และขอรายการ

ดงตาราง 3.2

ตารางท 3.2 โครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณของแบบสารวจ

เนอหา นาหนก

โดยประมาณ

ขอ

รายการ

1. การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

1.1 ระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรตามองคประกอบของ

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย 18.75 3

1.2 รายละเอยดการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา (กจกรรม เทคนค วธการ ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไข) 6.25 1

1.3 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการใหเกดกบ

นกเรยน 6.25 1

1.4 ความเขาใจเกยวกบสงคมประชาธปไตย คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ปจจยสงเสรมความสาเรจและขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


68.75 11

รวม 100 16

2. การใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร

2.1 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน 28.75 2

2.2 ระดบปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน 14.29 1

2.3 สาเหตทครไมใชการวจยเปนฐานในการจดการเรยนร 14.29 1

69


เนอหา นาหนก

โดยประมาณ

ขอ

รายการ

2.4 ปจจยททาใหการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานประสบความสาเรจ 14.29 1

2.5 ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขปญหาทพบในการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐาน 14.29 1

2.6 ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนร 14.29 1

รวม 100 7

รวม 2 สวน 100 18

รายละเอยดของขอคาถามในแตละตอนของแบบสอบถามสภาพและลกษณะการจด


ประถมศกษา ม ดงน

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวยขอคาถามแบบตรวจสอบ

รายการ (check list) และขอคาถามปลายเปด รวมจานวน 12 ขอ

ตอนท 2 สภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา โดยผ วจยแบงคาถามออกเปน 4 ลกษณะ

ลกษณะท 1 เปนขอคาถามทใหครไดตรวจสอบสภาพการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยและระดบความสาเรจในภาพรวม ลกษณะท 2 เปน

ขอคาถามทใหครไดตรวจสอบระดบการปฏบตและระดบความสาเรจในการจดกจกรรมการเรยนร

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยตามองคประกอบคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย ประกอบดวยขอคาถาม 14 ขอ ลกษณะท 3 เปนขอคาถามทใหครกรอก

รายละเอยดการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทไดปฏบตในภาค

เรยนทผานมาลงในตาราง ประกอบดวย ชอกจกรรม วธการ/เทคนค คณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยทนกเรยนไดรบการพฒนา วธการวดและประเมนผล ระดบความสาเรจ ปญหาท

พบและแนวทางแกไข จานวน 1 ขอ 3 กจกรรม ลกษณะท 4 เปนขอคาถามทใหครเรยงลาดบ

ความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทตองการใหเกดกบนกเรยนจากการ

จดกจกรรมการเรยนรของคร ลกษณะท 5 เปนขอคาถามปลายเปดเกยวกบการจดกจกรรมการ


ประกอบดวยขอคาถามจานวน 11 ขอ

70

ตอนท 3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ประกอบดวยขอคาถาม

3 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 เปนขอคาถามใหครตรวจสอบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐาน โดยรปแบบประกอบดวยขอคาถามแบบตรวจสอบรายการจานวน 2 ขอ

ลกษณะท 2 เปนขอคาถามทใหครตรวจสอบระดบการปฏบตและระดบความสาเรจในการ

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ประกอบดวยขอคาถามจานวน 11 ขอ และลกษณะ

ท 3 เปนขอคาถามปลายเปดเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ประกอบดวยขอคาถามจานวน 4 ขอ

มาตรประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ ทใหครตรวจสอบระดบการปฏบตและระดบ

ความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรนน ผ วจยไดนาการกาหนดคาและความหมายของแตละ

ระดบของ สนต สวทนพรกล (2551) มาปรบใชโดยมรายละเอยดดงตารางท 3.3

ตารางท 3.3 ระดบมาตรประมาณคากบการปฏบตและความสาเรจในการปฏบตและความหมาย

ระดบมาตร

ประมาณคา

การปฏบตหรอพฤตกรรม ระดบของความสาเรจ

ระดบการปฏบต จานวนวนในหนงภาคเรยน

4 เปนประจา 151 – 200 ดมาก

3 บอยๆ 101 – 150 ด

2 คอนขางบอย 51 – 100 ปานกลาง

1 บางครง 1 – 50 นอย

0 ไมมพฤตกรรมเกดขน 0 ไมปรากฏ

2) แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ฉบบครประเมนนกเรยน

สาหรบแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยน

ประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน ประกอบดวยขอคาถามแบบมาตรประมาณคา(rating

scale) ระดบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาจานวน 78 ขอ

โดยโครงสรางหลกของเนอหาและคานาหนกโดยประมาณของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยนประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเ รยน แสดงไ ด


71

ตารางท 3.4 โครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณของแบบสอบถาม

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน

องคประกอบ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย นาหนกโดยประมาณ (%) ขอรายการ


รในหลกสทธเสรภาพ 11.54 1 – 9

รในกฎระเบยบของสงคม 1.26 10 – 17

รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 6.41 18 – 22

รในหลกสามคค 8.97 23 – 29

รในหลกการมสวนรวม 6.41 30 – 34


ความสามารถในการวางแผนการทางาน 6.41 35 – 39

ความสามารถในการแกปญหา 7.69 40 – 45

ความสามารถในการสอสาร 6.41 46 – 50

ความสามารถในการใชทกษะชวต 5.13 51 – 54

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 5.13 55 – 58


ศรทธาประชาธปไตย 3.85 59 – 62

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 6.41 63 – 67

ใฝเรยนร 6.41 68 – 72

มจตสาธารณะ 7.69 73 – 78

รวม 100 78

รายละเอยดของขอคาถามในแตละตอนของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน มดงน

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวยขอคาถามแบบตรวจสอบ

รายการ (check list) และขอคาถามปลายเปด รวมจานวน 12 ขอ

ตอนท 2 มาตรประมาณคาระดบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา ประกอบดวยขอคาถามจานวน 78 ขอ

โดยมาตรประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ ทใหครตรวจสอบระดบการปฏบตและ

ระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรนน ผ วจยไดนาการกาหนดคาและความหมายของ

แตละระดบของสนต สวทนพรกล (2551) มาปรบใชโดยมรายละเอยดดงตารางท 3.5

72

ตารางท 3.5 ระดบมาตรประมาณคาระดบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา และความหมาย

ระดบมาตร

ประมาณคา

การปฏบตหรอพฤตกรรม ระดบของความสาเรจ

ระดบการปฏบต จานวนวนในหนงภาคเรยน

4 เปนประจา 151 – 200 ดมาก

3 บอยๆ 101 – 150 ด

2 คอนขางบอย 51 – 100 ปานกลาง

1 บางครง 1 – 50 นอย

0 ไมมพฤตกรรมเกดขน 0 ไมปรากฏ

4. การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

1) การตรวจสอบคณภาพของแบบสารวจทใชในระยะท 1

ผ วจยนาแบบสอบถามทสรางขนไปใหผ เชยวชาญตรวจสอบคณภาพและใหคาแนะนาใน

การปรบปรงแกไข รายละเอยดผลการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ตารางท 3.6 จานวนขอและผลการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (IOC) จากผ เชยวชาญ 3 ทาน

รายการ จานวนขอ คา IOC

จากผเชยวชาญ 3 ทาน

ตอนท 2 การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา 16 1.00

ตอนท 3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหน งของ

กระบวนการเรยนร 7 1.00

ผลการตรวจสอบความตรงของเนอหาโดยการวเคราะหคา IOC จากผ เชยวชาญ 3 ทาน

พบวา ขอคาถามในตอนท 2 การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และตอนท 3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร มคาความตรงเชงเนอหาเทากบ 1.00 นนคอ แบบสอบถามน

สามารถนาไปใชได โดยผ วจยมการปรบแกการใชภาษาตามคาแนะนาของผ เชยวชาญกอน

นาไปใชจรง

73

2) การตรวจสอบคณภาพแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน

แบบสอบถามนจดทาขนเพอใชเปนเครองมอในการเกบขอมลกบครผ สอนนกเรยนชน

ประถมศกษา เพ อศกษาสภาพคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา โดยการประเมนของคร และนาขอมลทไดมาประกอบกบขอมลอนเพอเปนแนว

ทางการในออกแบบการจดกจกรรมกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะฯทตองการใหเกด

กบนกเรยนตอไป ซงการตรวจสอบคณภาพเครองมอดานความตรงเชงเนอหาโดยผ เชยวชาญ

จานวน 3 ทาน ไดผลดงตารางท 3

ตารางท 3.7 ผลการวเคราะหความตรงเชงเนอหา (IOC)

องคประกอบ องคประกอบยอย ขอท IOC


รในหลกสทธเสรภาพ

1 .67

2 .67

3 .67

4 1

5 1

6 1

7 .67

8 1

9 .67

รกฎระเบยบของสงคม

10 .67

11 .67

12 .67

13 .67

14 1

15 .67

16 .67

17 .67

รหลกการยอมรบเสยง

สวนมาก

18 1

19 .67

20 1

21 .67

22 1

74




(ตอ)

รในหลกสามคค

23 .67

24 .67

25 .67

26 1

27 1

28 1

29 1

การรในหลกการมสวนรวม

30 1

31 .67

32 .67

33 1

34 1


ความสามารถในการวาง

แผนการทางาน

35 1

36 1

37 1

38 1

39 1

ความสามารถในการ

แกปญหา

40 1

41 1

42 1

43 1

44 1

45 1

ความสามารถในการสอสาร

46 1

47 1

48 1

49 1

50 .67

ความสามารถในการใช

ทกษะชวต

51 1

52 .67

53 1

54 .67



55 1

56 1

75



ดานทกษะพสย (ตอ) ความสามารถในการใช

เทคโนโลย (ตอ)

57 .67

58 .67

ดานจตพสย (ตอ)

ศรทธาประชาธปไตย

59 1

60 1

61 1

62 1

รกชาต ศาสนา

พระมหากษตรย

63 .67

64 .67

65 1

66 1

67 1

ใฝเรยนร

68 1

69 1

70 1


(ตอ)

71 1

72 1

มจตสาธารณะ

73 .67

74 .67

75 .67

76 .67

77 .67

78 .67

หลงจากดาเนนการปรบแกขอคาถามตามคาแนะนาของผ เชยวชาญแลว ผ วจยไดนา

แบบสอบถามไปทดลองใช (try out) กบครทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจานวน 30 คน

จากนนนาแบบสอบถามทไดมาหาคาความเทยงไดผลดงตารางท 3.9

ตารางท 3.8 จานวนขอและคาความเทยงของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ฉบบครประเมนนกเรยน

รายการ จานวนขอ คาความเทยง

ตอนท 2 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา 78 .82

*หมายเหต ตอนท 1 เปนขอคาถามแบบตรวจสอบรายการจงไมนามาคานวณคาความเทยง

76

ผลการวเคราะหคาความเทยงของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ฉบบคร

ประเมนนกเรยน พบวา มคาความเทยง .82 แสดงวาแบบสอบถามทผวจยสรางขนมคณภาพอยในระดบสง

เหมาะสมทจะนาไปใชในการเกบรวบรวมขอมล

5. วธการเกบรวบรวมขอมล

เม อไดแบบสอบถามฉบบสมบรณซงผานการปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว ผ วจย

ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองและการสงไปรษณย ระหวางวนท 12 ถงวนท 16

กนยายน พ.ศ. 2554 โดยมรายละเอยดดงน

1. ผ วจยนาแบบสอบถามและหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลในการ

วจยจากสานกงานหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย สงทาง

ไปรษณยถงผบรหารโรงเรยนกลมตวอยางทคดเลอกไว เพอชแจงรายละเอยดของการเกบรวบรวม

ขอมลและระบวนรบแบบสอบถามคน

2. ผ วจยตดตอรบแบบสอบถามคนจากโรงเรยนกลมตวอยาง เพอนาขอมลทไดมา

วเคราะหผลตอไป

6. การวเคราะหขอมล

เมอผ วจยไดรบแบบสอบถามกลบมาแลว ผ วจยทาการวเคราะหขอมลเพออธบายสภาพ

ปจจบนของลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา การวเคราะหขอมลมรายละเอยด ดงน

6.1 การวเคราะหขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม โดยวเคราะหคาสถตพนฐาน

ไดแก คาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต(Means) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(standard

deviation)

6.2 การวเคราะหเพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางระดบการปฏบตและระดบ

ความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

โดยวเคราะหคาท (t-test)

6.3 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพจากขอคาถามปลายเปด โดยการวเคราะหเนอหา

จดระบบขอมลเปรยบเทยบ และตความ ตามแนวทางการวเคราะหขอมลเชงคณภาพของ

สภางค จนทวานช (2551)

77

ผ วจยไดนาเกณฑการแปลผลคะแนนของสนต สวทนพรกล (2551) มาปรบใชในการ

แปลผลระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรในประเดนตางๆ โดย

มเกณฑการประเมน ดงน

คะแนนเฉลย 3.51 - 4.00 หมายถง ระดบปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบสงทสด

คะแนนเฉลย 3.01 - 3.50 หมายถง ระดบปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบสง

คะแนนเฉลย 2.51 - 3.00 หมายถง ระดบปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบปานกลาง

คะแนนเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง ระดบปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบนอย

คะแนนเฉลย .00 - 1.50 หมายถง ระดบปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบนอยทสด

ระยะท 2 ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา


การดาเนนการวจยในระยะนผ วจยทาการศกษาและรวบรวมขอมลเกยวกบการจด

กจกรรมการเรยนรเ พอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยน

ประถมศกษา และการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน เพอนามาเปนแนวทางใน

การออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาใหดยงขน รวมทงเปนแนวทางในการ

อภปรายผลการทดลองตอไป รายละเอยดของการดาเนนการวจยม ดงน

: ขนท 2 (D1) พฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนร

ขนท 3 (R2) ศกษาคณภาพของแผนการจดกจกรรม และขนท 4 (D2) ปรบปรงและพฒนาแผนการ

จดกจกรรม

1. ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยเฉพาะสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในระดบประถมศกษา

2. ศกษาเอกสาร หนงสอ และงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน และการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจยเปนฐาน สาหรบเปนแนวทางในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร

3. ศกษาผลทไดจากการสารวจสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา จากการดาเนนการวจยใน

ระยะท 1เพอนาจดเดน – จดดอย มาเปนแนวทางในการปรบปรงและออกแบบการจดกจกรรม

การเรยนรใหดยงขน

78

4. วเคราะหผ เรยนระดบประถมศกษาปท 5 เพอออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรให

เหมาะสมกบผ เรยนยงขน

5. กาหนดโครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการเรยนร

6. ออกแบบและจดทาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


7. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรไปใหอาจารยทปรกษาและผ เชยวชาญจานวน

3 ทาน ตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของแผนการจดกจกรรมการเรยนรทสรางขน

โดยผ เชยวชาญประกอบดวย

1) ผ เชยวชาญดานการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน จานวน 1 ทาน

2) ผ เชยวชาญดานเนอหาพลเมองดตามวถประชาธปไตย จานวน 1 ทาน และ

3) ผ เ ชยวชาญดานการจดกจกรรมการเรยนรสาหรบนกเรยนประถมศกษา

จานวน 1 ทาน

8. ปรบปรงและแกไขแผนการจดกจกรรมการเรยนรตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา

และผ เชยวชาญ เพอใหไดแผนการจดกจกรรมการเรยนรฉบบสมบรณ

9. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรทไดไปทดลองใช (try out) กบนกเรยนประถมศกษา

1. นาปญหาและขอบกพรองทพบมาปรบปรงแกไขแผนการจดกจกรรมการเรยนรใหด

ยงขนกอนนาไปใชจรง

ระยะท 3 ศกษาผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา



เมอไดแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาฉบบสมบรณแลว ผ วจยนาแผนฯทไดไป

ทดลองลองใชกบกลมทดลองทคดเลอกไว โดยใชการวจยเชงทดลองเพอศกษาผลการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทมตอคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

รายละเอยดมดงน

: ขนท 5 (R3) ศกษาผลการทดลองจดกจกรรม

79

1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจย คอ นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 สงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา จงหวดอดรธาน ปการศกษา 2554 จานวน 16,664 คน

เหตผล ทเลอกศกษากบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 เนองจากนกเรยนระดบชนนกาลงจะ

กาวเขาสวยรน และจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศชาตตอไป หากนกเรยนวยนไดรบ

การปลกฝงและพฒนาคณลกษณะทดยอมจะทาใหเตบโตเปนผใหญทดในภายภาคหนา

ประชากร

กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จาก 2 โรงเรยน

โรงเรยนละ 1 หองเรยน โรงเรยนละ 19 คน รวมกลมตวอยางทงสนจานวน 38 คน กาหนดให

นกเรยนโรงเรยนทผ วจยทาการสอนอยจานวนหนงหองเรยน เปนกลมทดลองทไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษา และนกเรยนโรงเรยนใกลเคยงทมบรบทคลายคลงกน เปนกลมควบคม

ทไดรบการจดการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต


การคดเลอกกลมตวอยางประกอบดวย 2 ขนตอน คอ การคดเลอกโรงเรยนและการ

คดเลอกนกเรยน

การคดเลอกกลมตวอยาง

ขนตอนท 1 การคดเลอกโรงเรยน ใชการเลอกกลมตวอยางจากประชากรโดยใชวธการ

คดเลอกแบบเจาะจง (purposive sampling) เกณฑในการคดเลอกโรงเรยนมดงน

1. เปนโรงเรยนทเปดสอนระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาจงหวดอดรธาน

2. เปนโรงเรยนทมการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ

3. เปนโรงเรยนทมการจดหองเรยนโดยมนกเรยนแบบคละ กลาวคอ ไมมการแยกหอง

เดกเกงและเดกออนออกจากกน

4. เปนโรงเรยนทผบรหารโรงเรยนและครผสอนมความสนใจและใหความรวมมอ รวมทง

อนญาตใหผ วจยดาเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมล

ขนตอนท 2 การคดเลอกนกเรยน ผ วจยคดเลอกตวอยางเขาสหนวยทดลอง

โดยการเลอกนกเรยนเปนหองเรยนตามทโรงเรยนไดจดไวแลวเขาสกลมทดลอง และกลมควบคม

โดยนกเรยนทเปนกลมทดลองและกลมควบคมมจานวนเทากน ดงปรากฏในตารางท 3.9

80

ตารางท 3.9 จานวนนกเรยนกลมตวอยางทใชในการทดลอง

นกเรยนกลมควบคม (คน) นกเรยนกลมทดลอง (คน) รวม (คน)

19 19 38

2. ตวแปรทใชในการวจย

ตวแปรตน

1) การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


คอ รปแบบการจดกจกรรมการเรยนร แบงเปน 2 ลกษณะ คอ

2) การจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต

ตวแปรตาม

1) ดานพทธพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ รในหลกสทธเสรภาพ รในหลก

กฎระเบยบของสงคม รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ รในหลกสามคค และรในหลกการม

สวนรวม

ไดแก คณลกษณะความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา แบงออกเปน 3 ดาน ดงน

2) ดานทกษะพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ ความสามารถในการวางแผนการ

ทางาน ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการใช

ทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย

3) ดานจตพสย ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ ศรทธาประชาธปไตย รกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย ใฝเรยนร และมจตสาธารณะ

3. การควบคมภาวะคกคามทมตอความตรง

จากการศกษาเอกสารเกยวกบการวจยเชงทดลองพบวา มภาวะคกคามทมตอความตรง

ภายในอยหลายประการ ซงภาวะดงกลาวอาจเกดขนในการวจยครงน ผ วจยจงไดดาเนนการ

ควบคมภาวะคกคามทอาจเกดขนแตละประการดวยวธตอไปน

1) การใชเครองมอในการวจย (instrumentation) ผ วจยควบคมคณภาพของ

เครองมอโดยการตรวจสอบคณภาพดานความตรงและความเทยงของเครองมอกอนนาไปใชจรง

ในการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ผ วจยใหผ เชยวชาญตรวจสอบคณภาพของเครองมอวด

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทผ วจยสรางขนทง 2 ดาน คอ การวดได

81

ตรงตามนยามเชงปฏบตการ และความเหมาะสมของภาษาทใช โดยใชดชน IOC (Item

Objective Congruence) ในการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา สาหรบการตรวจสอบความเทยง

ของเครองมอ ผ วจยใชวธการนาเครองมอไปทดลองใช (try out) กบนกเรยนทมคณลกษณะคลาย

กลมตวอยางจากนนนามาหาคาความเทยงของเครองมอกอนนาไปใชจรงกบกลมตวอยาง

2) การเรยนรจากการสอบ (testing) เนองจากการสอบทมระยะเวลาหางกนนอย 2

สปดาห อาจทาใหผ เรยนเกดการเรยนร หรอจดจาขอสอบไดทาใหเกดความคลาดเคลอนในการ

ตความหรอสรปผล ดงนน ในการวจยครงนผ วจยจงทาการควบคมภาวะคกคามนดวยการเวน

ระยะเวลาระหวางการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนใหมากกวา 2 สปดาห โดยการวจยครงน

ผ วจยไดเวนระยะหางเปนเวลาทงสน 10 สปดาห

3) การขาดหายของกลมตวอยาง (mortality) ผ วจยควบคมภาวะคกคามนโดยการ

ชแจงใหกลมตวอยางทเปนกลมทดลองเขาใจและเหนความสาคญของกจกรรมการเรยนรทผ วจย

จดทาขน เพอปองกนการขาดหายไปของกลมตวอยางระหวางทาการทดลอง

4) ปฏสมพนธระหวางการคดเลอกกบวฒภาวะ (selection & maturation) ควบคม

โดยการเลอกกลมตวอยางทอยในวยเดยวกน ซงกลมตวอยางทใชในการวจยครงนมอายระหวาง

10 – 11 ป และจดใหกลมตวอยางระหวางกลมตวอยางกบกลมทดลองมอตราสวนจานวน

นกเรยนเทากน รวมทงเลอกกลมตวอยางทมพนฐานความร ครอบครว บรบทของโรงเรยน และ

สภาพแวดลอมทคลายคลงกน

4. แผนดาเนนการทดลอง

เนองจากกลมตวอยางทใชในการทดลองไมไดดาเนนการสมแบบสมบรณ ดง นนแบบ

แผนการทดลองทใชในการวจยครงนจงเปนการวจยแบบกงทดลอง (quasi-experiment) โดยม

กลมทดลอง 1 กลม และกลมควบคม 1 กลม มการวดผลกอนการทดลองเพอใชตรวจสอบความ

เทาเทยมกนระหวางกลมทดลองและกลมควบคม (pretest – posttest control group design)

และวดผลหลงการทดลองเพอตรวจสอบผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยทมตอการ

เปลยนแปลงคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ซงแบบแผนการทดลอง

ปรากฏดงแผนภาพ 3.2

82

E คอ กลมทดลอง

C คอ กลมควบคม

O1E คอ การทดสอบกอนการทดลองของกลมทดลอง

O2E คอ การทดลองหลงการทดลองของกลมทดลอง

O1C คอ การทดสอบกอนทดลองของกลมควบคม

O2C คอ การทดสอบหลงทดลองของกลมควบคม

X คอ การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

แผนภาพ 3.2 แบบการทดลอง

ผ วจยดาเนนการทดลอง ดงน

1. ผ วจยสงหนงสอขอความอนเคราะหจากคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ไปยงโรงเรยนเพอขอความรวมมอในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ถงผบรหารโรงเรยน

2. ผ วจยชแจงขนตอนและระยะเวลาการดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐานเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ระดบชนประถมศกษาปท 5 ซงเปนระดบชนทผ วจยปฏบตการสอนอย กบผบรหาร

3. ผ วจยดาเนนการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษากบกลมตวอยางทได

กาหนดใหเปนกลมทดลอง โดยใชคาบกจกรรมโฮมรม (home room) คาบกจกรรมชมรม และ

คาบการสอนซอมเสรม วนองคารและวนพฤหสบดวนละละ 2 ชวโมงในการจดกจกรรม รวม 4

ชวโมง/สปดาห (วนและเวลาในการจดกจกรรมอาจปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม)ใช

ระยะเวลาในการทดลองทงสน 10 สปดาห ดงตารางท 3.10

E O1E X O2E

C O1C O2C

83

ตารางท 3.10 กจกรรม วนทและเวลาทใชในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

แผนฯ ท กจกรรม วน/เดอน/ป

ทจดกจกรรม

เวลาทใช

(ชวโมง)

วดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนเรยน 12 ม.ค. 2555 2

1 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1 17 ม.ค. 2555 2

2 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 2 19,24 ม.ค. 2555 4


4 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 4 31 ม.ค., 2 ก.พ.55 4

5 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 5 7 ก.พ.55 2


7 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 7 14,16 ก.พ.55 4

8 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 8 21,23 ก.พ.55 4





13 แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 13 15,20 ม.ค. 55 4

วดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงเรยน 22 ม.ค. 55 2

รวม 40

สาหรบกลมตวอยางทเปนกลมควบคมนน ไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามปกต

ในคาบเรยนปกต และไมไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

5. เครองมอทใชในการวจย

การวจยครงนผ วจยใชเครองมอเพอตรวจสอบผลของการจดกจกรรมการเรยนร คอ

แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา (นกเรยน

ประเมนตนเอง) ทงนตองทาการเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนในกลมทดลองและกลมควบคมทง

กอนและหลงจดกจกรรม ซงแบบสอบถามแตละฉบบประกอบดวยขอคาถามสาหรบประเมน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ทง 3 ดาน ดงน

84

1) ดานพทธพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย คอ 1.1) รในหลกสทธเสรภาพ

1.2) รในหลกกฎระเบยบของสงคม 1.3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 1.4) รในหลกสามคค

และ 1.5) รในหลกการมสวนรวม

2) ดานทกษะพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย คอ 2.1) ความสามารถ

ในการวางแผนการทางาน 2.2) ความสามารถในการแกปญหา 2.3) ความสามารถในการสอสาร

2.4) ความสามารถในการใชทกษะชวต และ 2.5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

3) ดานจตพสย ประกอบดวย 4 องคประกอบยอย คอ 3.1) ศรทธาประชาธปไตย

3.2) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.3) ใฝเรยนร และ 3.4) มจตสาธารณะ

6. การสรางและตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชวดตวแปรตาม

ขนท 1 กาหนดโครงสรางเนอหาของแบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

แบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาน ผ วจยได

สรางขนในรปแบบของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนโดย

นกเรยนประเมนตนเอง แตละองคประกอบของแบบวดมนยามเชงปฏบตการ ดงน




1. ดานพทธพสย หมายถง ความรพนฐานเกยวกบการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยทแสดงใหเหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย โดยสะทอนออกมาเปน

พฤตกรรมการปฏบตตน ประกอบดวย 5 องคประกอบยอย ดงน

1.1 รในหลกสทธเสรภาพ หมายถง การมความรและปฏบตตามสทธของตนเองอยาง

เหมาะสม ไดแก สทธพนฐานของเดก เชน สทธทจะมชวต สทธทจะไดรบการปกปอง สทธทจะ

ไดรบการพฒนา สทธทจะมสวนรวม เคารพสทธเสรภาพของผ อน เชน เสรภาพในการแสดง

ความคดเหน สทธเสรภาพในชวตและรางกาย สทธในทรพยสน

1.2 รในกฎระเบยบของสงคม หมายถง การมความรและปฏบตตามกฎระเบยบของ

โรงเรยน ปฏบตตามกฎหรอขอตกลงของหองเรยน

1.3 รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ หมายถง การมความรและยอมรบมตเสยง

สวนใหญ รบฟงเสยงสวนนอยทมความแตกตาง

85

1.4 รในหลกสามคค หมายถง การมความรและปฏบตตนเปนผ มสวนรวมในการ

วางแผน ปรบปรงแกไข ตดตาม และประเมนผลการดาเนนงาน

1.5 รในหลกการมสวนรวม หมายถง การมความรเกยวกบกจกรรมสาคญของโรงเรยน

และชมชนและมสวนรวมในกจกรรม เชน กจกรรม เลอกตงประธานนกเรยน เลอกหวหนาหอง

รณรงคเลอกตง ฯลฯ รวมทงมสวนรวมในการอนรกษส งแวดลอม อนรกษภมปญญาและ

วฒนธรรมทองถน




2.1 ความสามารถในการวางแผนการทางาน หมายถง พฤตกรรมการกาหนดขนตอน

การทางานและวเคราะหผลทตามมา

2.2 ความสามารถในการแกปญหา หมายถง พฤตกรรมการใชความรและเหตผลใน

การแกปญหา แกไขปญหาดวยสนตวธ ประนประนอม

2.3 ความสามารถในการสอสาร หมายถง พฤตกรรมการแสดงความคดเหนและ

โตแยงอยางมเหตผล และรบฟงความคดเหนของผ อน

2.4 ความสามารถในการใชทกษะชวต หมายถง พฤตกรรมการปรบตว หลกเลยงสงท

จะทาใหตนเองและผ อนเดอดรอน สามารถทางานรวมกบผ อนได

2.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย หมายถง พฤตกรรมการเลอกและใชเทคโนโลย

เพอคนควาหาความรและพฒนาตนเองใหเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม

3. ดานจตพสย หมายถง ทศนคต ความรสก และความเชอของนกเรยนทสะทอนให

เหนวานกเรยนเปนคนดตามวถประชาธปไตย ประกอบดวย 4 ตวชวด ดงน

3.1 ศรทธาประชาธปไตย หมายถง การเคารพ ยดมน เชอมน หรอมทศนคตทดตอ

การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข และมงธารงรกษาไว





3.4 มจตสาธารณะ หมายถง ความมจตใจเออเฟอเผอแผ รกและหวงแหนสาธารณ

สมบต มความรสกวาตนเปนสวนหนงทตองรบผดชอบตอสงคม

86

ตารางท 3.11 โครงสรางเนอหาและนาหนกความสาคญโดยประมาณของแบบวดคณลกษณะ


องคประกอบ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย นาหนกโดยประมาณ

(%) ขอรายการ


รในหลกสทธเสรภาพ 11.54 1 – 9

รในกฎระเบยบของสงคม 1.26 10 – 17

รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 6.41 18 – 22

รในหลกสามคค 8.97 23 – 29

รในหลกการมสวนรวม 6.41 30 – 34


ความสามารถในการวางแผนการทางาน 6.41 35 – 39

ความสามารถในการแกปญหา 7.69 40 – 45

ความสามารถในการสอสาร 8.97 46 – 50

ความสามารถในการใชทกษะชวต 6.41 51 – 54

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 5.13 55 – 58


ศรทธาประชาธปไตย 1.26 59 – 62

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 6.41 63 – 67

ใฝเรยนร 8.97 68 – 72

มจตสาธารณะ 7.69 73 – 78

รวม 100 1-78

ขนท 2 ตรวจสอบคณภาพเครองมอ

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยนผ วจยใชวธตรวจสอบความตรงเชงเนอหา

(content validity) โดยนาแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

และนยามเชงปฏบตการใหผ เชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจสอบคณภาพ โดยตรวจสอบ 2 ดาน

คอ การวดไดตามนยามเชงปฏบตการ และความเหมาะสมของภาษาทใช ซงการตรวจสอบ

ความตรงเชงเนอหาของแบบวดนใชดชน IOC(Item Objective Congruence) โดยกาหนดเกณฑ

การใหคะแนน ดงน

1 หมายถง ขอคาถามสอดคลองกบนยามเชงปฏบตการทตองการวด

0 หมายถง ไมแนใจวาขอคาถามสอดคลองกบนยามเชงปฏบตการทตองการวด

-1 หมายถง ขอคาถามไมสอดคลองกบนยามเชงปฏบตการทตองการวด

ผ วจยไดกาหนดเกณฑทใชตดสนความตรงเชงเนอหาไววา คาดชน IOC ตองมากกวา .50

(IOC ≥ .50)จงจะถอวาขอคาถามมความสอดคลองกบโครงสรางและนยามทตองการวด

87

(ศรชย กาญจนวาส, 2548) โดยผ วจยไดกาหนดคณสมบตของผ เชยวชาญจานวน 3 ทานไวดงน

1) ผ เชยวชาญดานการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน จานวน 1 ทาน

2) ผ เชยวชาญดานเนอหาพลเมองดตามวถประชาธปไตย จานวน 1 ทาน

3) ผ เ ช ยวชาญดานการจดกจกรรมการเรยนรสาหรบนกเ รยนประถมศกษา

จานวน 1 ทาน

หลงจากไดรบการตรวจสอบคณภาพเครองมอจากผ เชยวชาญแลว ผ วจยไดนาผลการ

พจารณาจากผ เชยวชาญจานวน 3 ทานมาคานวณคา IOC เปนรายขอ และคดเลอกขอคาถาม

ของแบบวดทมคา IOC ผานเกณฑทกาหนดไว ผลการพจารณาเปน ปรากฏดงตารางท 3.12

ตารางท 3.12 ผลการพจารณาความสอดคลองของเครองมอ (IOC) จากผ เชยวชาญ 3 ทาน




1 .67

2 .67

3 .67

4 1

5 1

6 1

7 .67

8 1

9 .67


10 .67

11 .67

12 .67

13 .67

14 1

15 .67

16 .67

17 .67

รหลกการยอมรบเสยง

สวนมาก

18 1

19 .67

20 1

21 .67

22 1

รในหลกสามคค 23 .67

24 .67

88




(ตอ)

25 .67

26 1

27 1

28 1

29 1

รในหลกการมสวนรวม

30 1

31 .67

32 .67

33 1

34 1


ความสามารถในการวาง

แผนการทางาน

35 1

36 1

37 1

38 1

39 1

ความสามารถ

ในการแกปญหา

40 1

41 1

42 1

43 1

44 1

45 1



46 1

47 1

48 1

49 1

50 .67


ทกษะชวต

51 1

52 .67

53 1

54 .67



55 1

56 1

57 .67

58 .67

89


จากตารางท 3.12 ผลการพจารณาความสอดคลองของเครองมอ (IOC) จากผ เชยวชาญ

ทง 3 ทาน พบวา ขอคาถามทกขอมคาความสอดคลองของเครองมอมากกวา .50 ซงหมายความ

วาขอคาถามมความตรงเชงเนอหาสามารถนามาใชได โดยผ วจยไดดาเนนการปรบแกภาษาตาม

คาแนะนาของผ เชยวชาญกอนนาไปใชจรง

ขนท 3 ปรบปรงและแกไขแบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษาตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ จากนนนาไปทดลองใชกบนกเรยนทม

คณลกษณะคลายคลงกบกลมตวอยางจรงจานวน 30 คน เพอศกษาคณภาพดานความเทยงของ

เครองมอ




59 1

60 1

61 1

62 1

รกชาต ศาสนา


63 .67

64 .67

65 1

66 1

67 1


68 1

69 1

70 1

71 1

72 1


73 .67

74 .67

75 .67

76 .67

77 .67

78 .67

90

ตารางท 3.8 จานวนขอและคาความเทยงของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ฉบบนกเรยนประเมนตนเอง

รายการ จานวนขอ คาความเทยง

ตอนท 2 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา 78 .88

*หมายเหต ตอนท 1 เปนขอคาถามแบบตรวจสอบรายการจงไมนามาคานวณคาความเทยง

ผลการวเคราะหคาความเท ยงของแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย ฉบบครประเมนนกเรยน พบวา มคาความเทยง .88 แสดงวาแบบสอบถามทผ วจย

สรางขนมคณภาพอยในระดบสงเหมาะสมทจะนาไปใชในการเกบรวบรวมขอมล

ขนท 4 วเคราะหคณภาพของแบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา ทง 3 ดาน

7. การวเคราะหขอมล

ผ วจยดาเนนการวเคราะหขอมลเพอศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ดงน

7.1 วเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยางโดยใชสถตพนฐาน ไดแก คาความถ รอยละ

คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

7.2 วเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกลม

ทดลองของกลมตวอยางนกเรยน ดวยการทดสอบคาท (t-test)

7.3 วเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลม

ตวอยางนกเรยนหลงไดรบการทดลอง ดวยสถต ANCOVA โดยใชคาเฉลยคะแนนคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลมตวอยางเปนตวแปรรวม

7.4 วเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนและ

หลงไดรบการทดลองของนกเรยนกลมทดลอง ดวยการทดสอบคาท (t-test)

7.5 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพในกลมทดลอง โดยการวเคราะหเนอหา

(content analysis)

91

ตารางท 3.13 ความสมพนธระหวางกจกรรมการเรยนรและคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทพฒนา

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทพฒนา

รในห

ลกสท

ธเสร

ภาพ

รในก

ฎระเ

บยบข

องสง

คม

รในห

ลกกา

รยอม

รบเส

ยงสว

นใหญ

รในห

ลกสา

มคค

รในห

ลกกา

รมสว

นรวม

ความ

สามา

รถใน

การว

างแผ

น

การท

างาน

ความ

สามา

รถใน

การแ

กปญ

หา

ความ

สามา

รถใน

การส

อสาร

ความ

สามา

รถใน

การใ

ชทกษ

ะชวต

ความ

สามา

รถใน

การใ

ชเทค

โนโล

ย

ศรทธ

าประ

ชาธป

ไตย

รกชา

ต ศา

สนา

พระม

หากษ

ตรย

ใฝเร

ยนร

มจตส

าธาร

ณะ

ดานพทธพสย ดานทกษะพสย ดานจตพสย

เรยนรประชาธปไตย

ประชาธปไตยคออะไร -

หนจะเปนเดกด -

สทธ หนาทและเสรภาพในสงคมประชาธปไตย -

สทธฉน...สทธเดก - -

เคารพสทธฉน เคารพสทธเธอ - - -

กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการเลอกตง - -

ใสใจสวนรวม

โรงเรยนของเรานาอย - - -

หนจะสรางสรรคสงคม -

รกษโลก -

รวมอนรกษความ

เปนไทย

เรารกประเทศไทย

ศาสนาทพงทางใจ

พอหลวงของแผนดน - - - -

ทองถนของฉน - - - -

ความถในการพฒนาคณลกษณ 11 10 13 13 12 13 13 13 13 13 10 6 13 6

91

บทท 4

สภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐาน

การวจยครงนผ วจยไดศกษาสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และการใชการวจย

เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชการศกษาเชงสารวจ ผ วจยนาเสนอผลการวเคราะห

ขอมล โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลลกษณะของครกลมตวอยาง

ตอนท 2 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


ตอนท 3 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการใชการวจยเปนฐานในการจด

กจกรรมการเรยนร

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลลกษณะของครกลมตวอยาง

การวจยนไดเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง คอ ครผสอนระดบประถมศกษา สงกด

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา อดรธาน เกบ

รวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม 2 ชด คอ แบบสอบถามสภาพการจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และแบบสอบถาม

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา(สาหรบครประเมนนกเรยน)

แบบสอบถามสภาพการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาทาการเกบรวบรวมจากครทง 4 เขตพนทการศกษาใน

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา อดรธาน เขตพนทละ 5 โรงเรยน โรงเรยนละ 3

คน จาก 20 โรงเรยน รวมกลมตวอยางทงสน 60 คน กาหนดใหเปนครผสอนกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม อยางนอยโรงเรยนละ 1 คน ผลการวเคราะหขอมล พบวา

กลมตวอยางมอตราการตอบกลบ จานวน 51 คน คดเปนรอยละ 85 ของแบบสอบถาม โดยขอมล

ของกลมตวอยาง ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณการทางาน ภาระงานสอน

และความรดานกระบวนการวจย ปรากฏดงตารางท 4.1

93

ตารางท 4.1 คาความถและรอยละของกลมตวอยางครจาแนกตามอาย ระดบการศกษา และเพศ

ขอมลภมหลง เพศ

รวม ชาย หญง

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

อาย

ตากวา 30 ป 7 22.58 3 15.00 10 19.61

31 - 40 ป 10 32.26 4 2.00 14 27.45

41 - 50 ป 5 16.13 6 3.00 11 21.57

51 - 60 ป 9 29.03 7 35.00 16 31.37

รวม 31 10.00 20 10.00 51 10.00

วฒการศกษา

ปรญญาตร 25 8.65 15 75.00 40 78.43

ปรญญาโท 4 12.90 4 2.00 8 15.69

อนๆ 2 6.45 1 5.00 3 5.88

รวม 31 10.00 20 10.00 51 10.00

ระดบชนทสอน

ป.1 7 28.00 0 .00 7 2.00

ป.2 5 2.00 1 1.00 6 17.14

ป.3 4 16.00 1 1.00 5 14.29

ป.4 5 2.00 2 2.00 7 2.00

ป.5 4 16.00 4 4.00 8 22.86

ป.6 0 .00 2 2.00 2 5.71

รวม 25 10.00 10 10.00 35 10.00

ระดบความรเกยวกบการวจย

นอย 3 1.00 3 17.65 6 12.77

ปานกลาง 26 86.67 14 82.35 40 85.11

มาก 1 3.33 0 .00 1 2.13

รวม 30 10.00 17 10.00 47 10.00

ตารางท 4.2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณการทางานและภาระงานสอนของคร

ขอมลพนฐาน สงสด ตาสด คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ประการณการสอน (ป) 37 1 17.35 12.967

ภาระงานสอน (ชวโมง/สปดาห) 40 6 24.73 6.679

จากตารางท 4.1 และ 4.2 พบวา กลมตวอยางครในการสารวจครงนเปนเพศชายมากกวา

เพศหญง คดเปนรอยละ 6.78 และ และ 39.22 ตามลาดบ ครมอายในชวง51- 60 ป มากทสด คด

เปนรอยละ 31.37 รองลงมาคอ ชวง 31 – 40 ป และ 41 – 50 ป คดเปนรอยละ 27.45 และ

94

21.57 ตามลาดบ ครสวนใหญสาเรจการศกษาสงสดในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 78.43

ครมประสบการณในการสอนโดยเฉลยมากกวา 17 ป และมภาระงานสอนประมาณ 25 ชวโมงตอ

สปดาห

ตารางท 4.3 ขอมลภมหลงดานโรงเรยน

ขอมลภมหลงดานโรงเรยน เพศ



ขนาดโรงเรยน

เลก 19 61.29 10 5.00 29 56.86

กลาง 12 38.71 10 5.00 22 43.14

รวม 31 10.00 20 10.00 51 10.00

ทตงของโรงเรยน

ในเมอง 2 6.45 2 1.00 4 7.84

นอกเมอง 29 93.55 18 9.00 47 92.16

รวม 31 10.00 20 10.00 51 10.00

จากตารางท 4.3 กลมตวอยางสวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลก คดเปนรอยละ 56.86 และ

โรงเรยนขนาดกลางคดเปนรอยละ 43.14 สาหรบทตงของโรงเรยน พบวา กลมตวอยางสวนใหญ

เปนครทสอนอยโรงเรยนทตงอยนอกเมอง คดเปนรอยละ 92.16 สวนโรงเรยนทตงอยในเมองคด

เปนรอยละ 6.45 ตามลาดบ

ตอนท 2 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


การวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา แบงออกเปน 12 ประเดน ดงน

2.1) การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


2.2) การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา

2.3) ระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


95

2.4) กจกรรม วธการ/รปแบบ เทคนควธ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยท

นกเรยนไดรบการพฒนา การวดและประเมนผล ปญหาและแนวทางแกไขปญหาการจดกจกรรม

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

2.5) ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการให

เกดกบนกเรยน

2.6) ความเขาใจของครผสอนเกยวกบสงคมประชาธปไตย และคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย

2.7) คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดนและจดดอย ของนกเรยน

ประถมศกษา ในโรงเรยนของกลมตวอยาง

2.8) ปญหา อปสรรค แนวทางแกไขและปรบปรงการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


2.9) ปจจยททาใหการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาประสบความสาเรจ

2.10) การใชผลการวจยเปนสารสนเทศในการจดการเรยนการสอนของคร

2.11) ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


2.1) การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


ตารางท 4.4 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


รายการ

เพศ รวม

ชาย หญง


ทานจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ไมใชการวจยเปนฐาน 2 7.41 5 31.25 7 16.28

ใชการวจยเปนฐาน 25 92.59 11 68.75 36 83.72

รวม 27 10.00 16 10.00 43 10.00

จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม พบวา ครสวนใหญมการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

96

ของนกเรยน คดเปนรอยละ 83.72 สวนครทไมใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน คดเปนรอยละ 16.28

การท ครบางสวนไมไดจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยนน ไมไดหมายความวาครไมไดจดกจกรรมทสงเสรม

หรอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย แตอาจจดกจกรรมในรปแบบอนทไมไดใช

การวจยเปนฐาน ซงจะไดศกษารายละเอยดของการจดกจกรรมตอไป

2.2) การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ


การวเคราะหขอมลการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ของครกลมตวอยาง มรายละเอยดดงตารางท 4.5

ตารางท 4.5 การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษา ของครกลมตวอยาง

รายการ เพศ




ไมไดจดกจกรรม 2 6.90 0 .00 2 4.26

จดกจกรรม 27 93.10 18 10.00 45 95.74

รวม 29 10.00 18 10.00 47 10.00

ความสาเรจในการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

นอย 0 .00 1 8.33 1 2.94

ปานกลาง 18 81.82 10 83.33 28 82.35

มาก 4 18.18 1 8.33 5 14.71

รวม 22 10.00 12 10.00 34 10.00

จากตารางท 4.5 พบวา ครสวนใหญมการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตย คดเปนรอยละ 95.74 สวนครทไมไดจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน คดเปนรอยละ 4.26

สาหรบความสาเรจในการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

พบวา ครสวนใหญประสบความสาเรจอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 82.35 และประสบ

ความสาเรจอยในระดบมากและนอย คดเปนรอยละ 14.71 และ 2.94 ตามลาดบ

97

2.3) ระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


ตารางท 4.6 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบการปฏบตและระดบความสาเรจ

ในการจดกจกรรมการเรยนรของคร

รายการ

ระดบ

การปฏบต

ระดบ

ความสาเรจ

Mean SD Mean SD

1. การจดกจกรรมการเรยนรททาใหนกเรยนรในหลกสทธเสรภาพ 3.07 .49 2.95 .65

2. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรในกฎระเบยบของสงคม 3.30 .73 2.95 .76

3. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 3.41 .75 3.05 .86

4. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรในหลกสามคค 3.61 .58 3.28 .65

5. การทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรในหลกการมสวนรวม 3.67 .60 3.08 .96

รวมดานพทธพสย 3.41 .63 3.06 .77

6. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการวางแผนการ

ทางาน ตามหลกประชาธปไตย เชน ใชเหตผลวเคราะหผลทตามมา 3.30 .63 3.03 .63

7. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหา

ตามหลกประชาธปไตย 3.13 .58 3.05 .69

8. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการสอสาร 3.35 .64 3.05 .56

9. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการใชทกษะ

ชวต 3.33 .64 3.15 .59

10. การจด กจกรรมการเ รยน รท ส ง เส รมใ หนก เ รยนมความสามารถ

ในการใชเทคโนโลย 3.24 .61 2.85 .78

รวมดานทกษะพสย 3.27 .62 3.03 .65 11. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนศรทธาประชาธปไตย 3.46 .59 3.15 .49

12. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.74 .44 3.51 .61

13. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนใฝเรยนร 3.67 .52 3.15 .49

14. การจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมจตสาธารณะ 3.67 .52 3.28 .61

รวมดานจตพสย 3.64 .52 3.27 .55

รวม 3 ดาน 3.43 .40 3.11 .379

จากตารางท 4.6 พบวา ในภาพรวมครมคาเฉลยระดบการปฏบตและระดบความสาเรจ

ในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนใน

ระดบสง (Mean = 3.43, SD = .40; Mean = 3.11, SD = .38) เมอเปรยบเทยบระดบการปฏบต

และระดบความสาเรจรายดาน พบวา ครมระดบการปฏบตและระดบความสาเรจดานจตพสย

มากทสด (Mean = 3.64, SD = .52; Mean = 3.27, SD = .62) รองลงมาคอ ดานพทธพสย และ

98

ดานทกษะพสย ตามลาดบ (Mean = 3.41, SD = .63; Mean = 3.27, SD = .65)

ในภาพรวม พบวา ครมระดบความสาเรจมคาเฉลยต ากวาระดบปฏบตในทกขอรายการ

โดยอาจเกดจากปญหาหรออปสรรคตาง ๆ ในการจดกจกรรมการเรยนร ซ งจะไดศกษา

รายละเอยดตอไป

เมอพจารณาระดบการปฏบตในแตละรายการ พบวา การจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนนน ครเนนในดานการสงเสรม

คณลกษณะของนกเรยนดานรกชาต ศาสนา พระมหากษตรยมากทสดและอยในระดบสงทสด

(Mean = 3.74, SD = .44) รองลงมา คอสงเสรมใหนกเรยนรในหลกการมสวนรวม ใฝเรยนร

มจตสาธารณะ และสง เส รมใหนก เ รยน รในหลกสามคค อย ในระดบสง ท สด เชนกน

(Mean = 3.67, SD = .598; Mean = 3.67, SD = .52; Mean = 3.61, SD = .58) ตามลาดบ

สาหรบระดบความสาเรจในแตละรายการ พบวา การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ครมความสาเรจในการจดกจกรรมการ

เรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนในดานสงเสรมให

นกเรยนรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย มากทสดและอยในระดบสงทสด (Mean = 3.51,

SD = .60) รองลงมาคอ สงเสรมใหนกเรยนรในหลกสามคค มจตสาธารณะ และสงเสรมให

นกเรยนมความสามารถในการใชทกษะชวต ศรทธาประชาธปไตย อยในระดบสง (Mean = 3.28,

SD = .65; Mean = 3.28, SD = .60 และ Mean = 3.15, SD = .49) ตามลาดบ

จากขอมลขางตนจะเหนไดวาระดบการปฏบตและระดบความสาเรจในภาพมผลท

สอดคลองกน กลาวคออยในระดบสงเชนกน และเมอพจารณาตามขอรายการ พบวา ระดบการ

ปฏบตและระดบความสาเรจในการจดกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

คาเฉลยของคะแนนมากทสด โดยอาจมสาเหตมาจากการทสงคมไทยเปนสงคมทใหความสาคญ

ตอการเคารพและธารงไ วซ งสถาบนหลกของชาต อนไดแก สถาบนชาต ศาสนา และ

พระมหากษตรย นนเอง

สาหรบการจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลย

ทมคาเฉลยคะแนนระดบความสาเรจนอยทสด (Mean = 2.85, SD = .779) อาจมสาเหต

เนองมาจากครกลมตวอยางไมไดเนนการจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมคณลกษณะดานน

มากนก ประกอบกบสภาพโรงเรยนสวนใหญของกลมตวอยางยงไมมความพรอมดานเทคโนโลย

เทาทควร จงทาใหคาเฉลยคะแนนระดบความสาเรจของการจดกจกรรมมคานอยทสดเมอ

เปรยบเทยบกบคณลกษณะอน

99

2.4) กจกรรม วธการ/รปแบบ เทคนควธ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยท

นกเรยนไดรบการพฒนา การวดและประเมนผล ปญหาและแนวทางแกไขปญหาการจด

กจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

จากการเกบรวบรวมขอมลพบวา ครมสภาพการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน 13 กจกรรม คอ 1)กจกรรมการเลอกตง

ประธานนกเรยน 2)การจดตงสภานกเรยน 3)การเลอกหวหนาหอง 4)กจกรรมรณรงคใหไปใช

สทธเลอกตง 5) กจกรรมเขาคายวชาการเสรมความรประชาธปไตย 6) กจกรรมวนแมแหงชาต

7) กจกรรมแยกขยะนาไปใชประโยชน 8)กจกรรมรายงานการปฏบตงานตามกลมส 9)กจกรรม

เพอนชวยเพอน 10) การรวมกจกรรมชมชนตามประเพณ 11)การใหนกเรยนจดทาโครงงาน

12) กจกรรมบาเพญประโยชนเพอสาธารณะประโยชน และ 13) กจกรรมอยอยางพอเพยง โดย

สามารถจาแนกตามเปาหมายและการกจกรรมทจดดงตารางท 4.7

ตารางท 4.7 เปาหมายและตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

เปาหมาย กจกรรม

1)สงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยน กจกรรมการเลอกตงประธานนกเรยน การจดตงสภานกเรยน

การเลอกหวหนาหอง กจกรรมรณรงคใหไปใชสทธเลอกตง

และกจกรรมเขาคายวชาการ

2) สงเสรมความรบผดชอบ ซอสตย และความมระเบยบวนย

ในตนเอง

กจกรรมแยกขยะนาไปใชประโยชน กจกรรมรายงานการ

ปฏบตงานตามกลมส กจกรรมเพ อนชวยเพ อน การรวม

กจกรรมชมชนตามประเพณ การใหนกเรยนจดทาโครงงาน

3) สงเสรมความกตญ� กจกรรมวนแมแหงชาต

4) สงเสรมการมจตสาธารณะ กจกรรมบาเพญประโยชนเพอสาธารณะประโยชน

5) สงเสรมการอยอยางพอเพยง กจกรรมอยอยางพอเพยง

กจกรรมทครสวนใหญดาเนนการจดกรรมมากทสด คอ กจกรรมการเลอกตง และจดตง

สภานกเรยน วธการวดและประเมนผลการจดกจกรรม ไดแก การสงเกตพฤตกรรมการเขารวม

กจกรรม พฤตกรรมคณลกษณะพลเมองดทไดรบการพฒนา การสมภาษณ การประเมนจาก

ผลงาน หรอ แบบบนทกพฤตกรรม

ครระบปญหาทพบและแนวทางแกไขปญหาในการจดกจกรรมการเรยนรแตละกจกรรม


100

ตารางท 4.8 กจกรรม ปญหาทพบและแนวทางแกไข

กจกรรม ปญหา แนวทางแกไข

1)กจกรรมกา รเลอกต งป ระ ธา น

นกเรยน และการจดตงสภานกเรยน

นกเรยนอนบาล ยงไมเขาใจวธการเลอกตง เชน

กาเครองหมายผด และนกเรยนทยงเดกมาก เชน

อนบาล ป.1 ยงขาดความเขาใจในการใชสทธ

เลอกต ง และนก เ รยนท ร และเ ขาใจในหลก

ประชาธปไตยแตไมนาไปปฏบต

ครผ รบ ผดชอบกจกรรมและ

นกเรยนรนพคอยแนะนาและนา

ตวอยางบตรเลอกตงมาใหด

2)ก จ ก ร ร ม ร ณ ร ง ค ใ ห ไ ป ใ ช ส ท ธ

เลอกตง

ขาดการสนบสนนงบประมาณในการทาปาย และ

วสดอปกรณทใชในกจกรรม -

3)กจกรรมโครงงาน นกเรยนขาดความคดรเรมในการรายงาน ครใหคาแนะนาและใหคาถาม

กระตนการคดบอยๆ

4)กจกรรมเพอนชวยเพอน นกเรยนยงเดกเกนไปทาใหแบงเวลาไมถก ยงรก

ตวเองมากไมแบงปนและชวยเหลอเพอนเทาทควร

กาหนดเกณฑการแขงขนโดย

เพมคะแนนพเศษใหกบกลมทม

ความสามคคกน

5)ก จ ก ร ร ม บ า เ พ ญ ต น เ พ อ

สาธารณประโยชน

นกเรยนบางคนขาดความรบผดชอบ ครเ รยกนกเ รยนมาพดคยถง

สาเหตของปญหาทเกดขน

6)กจกรรมซอสตยสจรต นกเรยนทเปนเดกโตยงไมมความซอสตย สงเกตนกเรยนทยงไมทาความด

แลวเรยกมาอบรมเปนพเศษ

7)กจกรรมอยอยางพอเพยง นกเรยนบางสวนขาดแคลนทนทรพยทาใหไมมเงน

สาหรบเกบออม

ครจดหาทนการศกษาให

การจดกจกรรมแตละกจกรรมเปาหมายและลกษณะการจดกจกรรมทแตกตางกนไป และ

การจดกจกรรมแตละกจกรรมกมปญหา/อปสรรคทแตกตางกนไป อยางไรกตาม ครกมแนวทางใน

การแกไขปญหาทเกดขนตามสภาพการณนนๆ ซงผ ทสนใจสามารถนากจกรรมไปปรบใชโดย

ออกแบบการจดกจกรรมโดยมการปองกนปญหาทอาจเกดขน หรอเมอเกดปญหาขนแลวก

สามารถนาแนวทางการแกไขปญหาขางตนไปปรบใชไดเชนกน

2.5) ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการให

เกดกบนกเรยน

กลมตวอยางครผสอนทผ วจยทาการเกบรวบรวมขอมลจานวน 40 คน จาก 51 คนได

ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการใหเกดกบนกเรยน

โดยมรายละเอยดดงตารางท 4.9

101

ตารางท 4.9 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการ

ใหเกดกบนกเรยนตามองคประกอบ 3 ดาน

องคประกอบ คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ความถทถกระบใน

3 อนดบแรก

ลาดบ

ความสาคญ


รในกฎระเบยบของสงคม 14 1

รในหลกสทธเสรภาพ, รในหลกการยอมรบเสยง

สวนใหญ, รในหลกสามคค 10 2

รในหลกการมสวนรวม 1 3

รวม 45 2


ความสามารถในการวางแผนการทางาน 8 1

ความสามารถในการแกปญหา 7 2

ความสามารถในการใชทกษะชวต 5 3

ความสามารถในการสอสาร 4 4

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 0 5

รวม 24 3


รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 27 1

ศรทธาประชาธปไตย 13 2

ใฝเรยนร 7 3

มจตสาธารณะ 6 4

รวม 53 1

จากตารางท 4.9 ในภาพครระบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการ

ใหเกดกบนกเรยนมคาความถ 3 อนดบแรกในองคประกอบดานจตพสยมากทสด รองลงมาคอดาน

พทธพสยและดานทกษะพสยตามลาดบ

เมอพจารณาองคประกอบยอยของแตละดาน พบวา ดานพทธพสย คณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยทครตองการใหเกดกบนกเรยนมากทสด 3 อนดบแรก คอ รในหลก

กฎระเบยบของสงคม รองลงมาคอ รในหลกสทธเสรภาพ รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ

รในหลกสามคค และรในหลกการมสวนรวม ตามลาดบ สวนดานทกษะพสย พบวา 3 อนดบแรก

คอ ความสามารถในการวางแผนการทางาน รองลงมาคอ ความสามารถในการแกปญหาและ

ความสามารถในการใชทกษะชวต ตามลาดบ และในดานจตพสย พบวา อนดบแรก คอ รกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย รองลงมาคอ ศรทธาประชาธปไตย และใฝเรยนร ตามลาดบ โดยลาดบ

ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการใหเกดกบนกเรยน

ในภาพรวม แสดงไดดงตารางท 4.10

102

ตารางท 4.10 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทครตองการ

ใหเกดกบนกเรยนจาแนกตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ความถทถกระบ

ใน 3 อนดบแรก

ลาดบ

ความสาคญ

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 27 1

รในกฎระเบยบของสงคม 14 2

ศรทธาประชาธปไตย 13 3


รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ


10 4

ความสามารถในการวางแผนการทางาน 8 5

ความสามารถในการแกปญหา, ใฝเรยนร 7 6

มจตสาธารณะ 6 7

ความสามารถในการใชทกษะชวต 5 8

รในหลกการมสวนรวม, ความสามารถในการสอสาร 4 9

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 0 10

จากตารางท 4.10 พบวา ในภาพรวมครผสอนใหความสาคญกบคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยทตองการใหเกดกบนกเรยนประถมศกษาในดานความรกชาต ศาสนา และ

พระมหากษตรยมากทสด คดเปนรอยละ 52.94 รองลงมาคอการรในกฎระเบยบของสงคมและ

ความศรทธาในประชาธปไตย คดเปนรอยละ 27.45 และ 25.49 ตามลาดบ สวนคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยดานความสามารถในการใชเทคโนโลย ครผสอนใหความสาคญ

นอยทสด

2.6) ความเขาใจของครผสอนเกยวกบสงคมประชาธปไตย และคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย

ครผ สอนไดระบเกยวกบสงคมประชาธปไตยไววา สงคมประชาธปไตยคอสงคมท

ประชาชนใชสทธเสรภาพในทางทเหมาะสม กลาวคอ รกในสทธของตน ไปใชสทธในการเลอกตง

เคารพสทธเสรภาพของผ อน รบฟงความคดเหนของผ อน แสดงความคดเหนอยางมเหตผล ไมเอา

เปรยบผ อน เคารพกฎระเบยบของสงคม ยอมรบเสยงสวนมาก อยรวมกนดวยความสามคค

103

มสวนรวมในกจกรรมตางๆ มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย มจตสาธารณะ ใสใจพฒนา

งานอาชพใหกาวหนา และมความสามารถในการใชเทคโนโลย โดยครสวนใหญระบวาโรงเรยน

ของตนมความเปนสงคมประชาธปไตย กลาวคอ นกเรยนรบฟงความคดเหนของผ อน มเหตผล

มความสามคคประนประนอม ปฏบตตามกฎระเบยบของสงคม มความซอสตยสจรต รกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย นอกจากนสงคมประชาธปไตยจะตองมการจดกจกรรมทใหนกเรยนได

แสดงความคดเหน จตอาสา การปฏบตตนเปนผ นาและผ ตามตามหลกประชาธปไตย เชน

การจดกจกรรมการเลอกตงประธานนกเรยน ยอมรบในเสยงสวนมาก การตงสภานกเรยน เปนตน

ครปฏบตตอนกเรยนอยางเสมอภาค และมการประชมคณะกรรมการสถานศกษา คณะคร

ผปกครอง เพอรวมวางแผนและตดสนใจ

สาหรบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยในทศนคตของคร คอ บคคลทมความร

ในหลกสทธ เสรภาพและกฎระเบยบของสงคม แสดงพฤตกรรมทอยในระบอบประชาธปไตย

เคารพกฎระเบยบของสงคม เคารพความคดเหนของผ อน แสดงความคดเหนอยางมเหตผล

ยอมรบเสยงสวนมาก มความรกสามคคในหมคณะ มความซอสตยสจรต มความสามารถในการ

ใชทกษะชวตและการใชเทคโนโลย และมความรกชาต ศาสนา และพระมหากษตรย แสดงออกถง

ความเชอวาประชาธปไตยคอส งทสงคมตองยดถอปฏบตในการอยรวมกน ศรทธาใน

ประชาธปไตย เชอในเหตผล เชอในความถกตอง เชอในหลกคาสอนของพระพทธศาสนา และมจต

สาธารณะ และครผตอบแบบสอบถามจากทกโรงเรยนมความคดเหนวานกเรยนในโรงเรยนของม

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดยแสดงออกเปนพฤตกรรมการเคารพสทธ เสรภาพ

และรบฟงความคดเหนของผ อน เคารพเสยงสวนใหญ ใชสทธ เสรภาพอยางเหมาะสม กลาแสดง

ความคดเหน กลาแสดงออกในทางทถก ทควร เชน มสวนรวมในการเลอกประธานนกเรยน

หวหนาหอง มสวนรวมในกจกรรมของสงคม ปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน เชอฟงคร-

อาจารย เคารพกฎระเบยบของสงคม เคารพกฎจราจร มความสามคครกพนอง ซอสตยสจรต เมอ

เกบสงของไดแลวสงคน รเสยสละแบงปน มจตอาสาพฒนาชมชน และมความรกชาต ศาสนา และ


2.7) คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดนและจดดอย ของนกเรยน

ประถมศกษา ในโรงเรยนของกลมตวอยาง

จากการวเคราะหขอมล พบวา คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดน

ของนกเรยนของกลมตวอยาง ไดแก การมความสามคค ทางานเปนทม เคารพความคดเหนของ

104

ผ อ น ยอมรบเสยงขางมาก มจตสาธารณะ ใชสทธ เสรภาพในการแสดงความคดเหน

สวนคณลกษณะทเปนจดดอย ไดแก การขาดความสามารถในการแกไขปญหา ขาดระเบยบวนย

ไมปฏบตตามกฎของโรงเรยน ขาดความรบผดชอบ การพด

สาหรบแนวทางหรอวธการพฒนาจดดอย ไดแก การจดกจกรรมเสรมสรางและพฒนา

กระบวนการคด ฝกใหนกเรยนคด วเคราะห แกไขปญหาอยางรอบคอบ นากฎระเบยบโรงเรยนมา

ใชอยางจรงจง ตกเตอนเมอพดไมสภาพ

2.8) ปญหา อปสรรค แนวทางแกไขและปรบปรงการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนา


ครผ สอนระบถงปญหาและอปสรรคท พบในการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ไววา ปญหาทพบสวนใหญ

ไดแก นกเรยนไมสนใจกจกรรม ไมเขารวมกจกรรม นกเรยนไมใชปญญา ไมใชเหตผลในการ

แกปญหา นกเรยนไมกลาคด ไมกลาแสดงออก ขาดการตดตาม ขาดงบประมาณ โดยครม

แนวทาง/วธการแกไขปญหา โดยการจดกจกรรมการเรยนรในรปแบบทหลากหลาย กจกรรมโฮมรม

การเขาคายอบรมธรรมะ เชดชคนทาความดหนาเสาธงเพอเปนแบบอยาง จดกจกรรมฝกการเปน

ผ นา ผตามทด ใชสถานการณจาลอง ใหคาแนะนาปรกษา และใชสอคอมพวเตอรเพอสรางความ

สนใจ

สาหรบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยท

ประสบความสาเรจ ไดแก การจดกจกรรมการเลอกตง การใหนกเรยนจดทาโครงงานคณธรรม

และกจกรรมบาเพญสาธารณะประโยชน

2.9) ปจจยททาใหการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาประสบความสาเรจ

ครผสอนระบถงสงทเปนเงอนสาคญททาใหการจดกจกรรมประสบความสาเรจ ไดแก การ

ใหคะแนน การลงโทษ การใหคาแนะนา ความรของคร การใชสอการเรยนการสอนทหลากหลาย

ความเอาใจใส ใฝเรยนรและใฝความสาเรจ ความศรทธา การสรางความตระหนก ความรวมมอ

จากทกฝาย การบรหารจดการ และบรบทของโรงเรยน

2.10) การใชผลการวจยเปนสารสนเทศในการจดการเรยนการสอนของคร

105

ครผสอนระบวามการใชผลการวจยเปนสารสนเทศในการจดการเรยนการสอนในรปแบบ

ของการทาโครงงาน ใชในการจดกจกรรม ใชในการปรบปรงการเรยนการสอนในภาคเรยนตอไป

ใชในการพฒนาสอการเรยนการสอน ใชสาหรบวเคราะหนกเรยนเปนรายบคคล และมการใช

คอมพวเตอรสาหรบสบคนขอมล

2.11) ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


ครผ สอนจากกลมตวอยางใหขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ไววาครควรปฏบตตนเปน

แบบอยางทด กจกรรมทจดควรมหลากหลายรปแบบ เชน สถานการณจาลอง ศกษานอกสถานท

อยางนอยปละ 2 ครง เปนตน ควรจดกจกรรมทเนนใหนกเรยนไดปฏบตจรง เชน ใหนกเรยนฝก

เปนผ นาแทนคร รนพเปนผ นา รนนองเปนผตามนกเรยนไดฝกแกปญหา พานกเรยนไปวดในวน

สาคญทางศาสนา เปนตน ควรมการปลกฝงระบอบประชาธปไตยตงแตระดบอนบาลเปนตนไป

ควรจดกจกรรมทสงเสรมใหเกดความสามคค รจกชวยเหลอผ อน โดยครควรมการใชสอการเรยน

การสอนทเราความสนใจ เชน เกม เพลง วดทศน เปนตน และควรมการตดตามประเมนผลการจด

กจกรรม รวมทงศกษาหาขอมลเพอพฒนาการจดกจกรรมใหดยงขน

ตอนท 3 ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการใชการวจยเปนฐานในการจด


ผลการวเคราะหสภาพปจจบนและลกษณะการใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการ

เรยนรในการวจยครงน แบงออกเปน 7 ประเดน ดงน

3.1) การใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรและรปแบบการจดกจกรรมการ

เรยนร

3.2) ระดบปฏบตและระดบความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐาน

106

3.3) สาเหตททาใหครไมจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน และแนวทางแกไข

3.4) ปจจยททาใหการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานประสบความสาเรจ

3.5) ปญหา อปสรรค แนวคด และแนวทางแกไขในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจยเปนฐาน

3.6) ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานในชนเรยนระดบ


รายละเอยดโดยสงเขป มดงน

3.1) การใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรและรปแบบการจดกจกรรมการ

เรยนร

ผลการวเคราะหการใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรและรปแบบการจด

กจกรรมการเรยนร มรายละเอยด ดงตารางท 4.11

ตารางท 4.11 คาความถ รอยละ ของรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ทครใชจดกจกรรมการเรยนร

รายการ

เพศ รวม

ชาย หญง


การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ไมใชการวจยเปนฐาน 5 21.74 1 5.88 6 15.00

ใชการวจยเปนฐาน 18 78.26 16 94.12 34 85.00

รวม 23 10.00 17 10.00 40 10.00


รายการ

เพศ รวม

ชาย หญง


รปแบบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ครใชผลการวจยในการเรยนการ

สอน 11 68.75 5 41.67 16 57.14

นกเรยนใชผลการวจยในการเรยน

การสอน 1 6.25 1 8.33 2 7.14

ครใชกระบวนการวจยในการ 3 18.75 6 5.00 9 32.14

107

จดการเรยนการสอน

นกเรยนใชกระบวนการวจยใน

การเรยนการสอน 1 6.25 0 .00 1 3.57

รวม 16 10.00 12 10.00 28 10.00

จากตารางท 4.11 พบวา ครสวนใหญมการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

คดเปนรอยละ 85 และครทไมไดจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน คดเปนรอยละ 15

โดยครมการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน 4 รปแบบ คอ 1) ครใชผลการวจยในการ

เรยนการสอน 2) นกเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน 3) ครใชกระบวนการวจยในการ

จดการเรยนการสอน และ 4) นกเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน โดยครมการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานในรปแบบทครใชผลการวจยในการจดการเรยนการสอน

มากทสด คดเปนรอยละ 57.14 รองลงมาคอ ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน และ

นกเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน คดเปนรอยละ 32.14 และรอยละ 7.14 ตามลาดบ

สวนการจดกจกรรมการเรยนในรปแบบทนกเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอนอยใน

ระดบนอยทสด คดเปนรอยละ 3.57

3.2) ระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการใชการวจยเปนฐานในการจด


ผลการวเคราะหระดบการปฏบตและระดบความสาเรจของการใชการวจยเปนฐานในการ

จดกจกรรมการเรยนรของครผสอนระดบประถมศกษา เพอนาไปเปนแนวทางในการออกแบบการ

จดกจกรรมการเรยนร มรายละเอยดดงตารางท 4.12

ตารางท 4.12 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบการปฏบตและระดบความสาเรจ

ของการใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรของคร

รายการ ระดบการปฏบต ระดบความสาเรจ

Mean SD Mean SD

1. การบรณาการกระบวนการวจยในการจดการเรยนการสอนในแตละภาคเรยน 2.80 .80 2.69 .66

2. การสงเสรมใหนกเรยนเรยนรดวยการทาวจย 2.52 1.02 2.49 1.05

3. การใหนกเรยนทากจกรรมการศกษา คนควาทารายงาน 2.98 .63 2.90 .45

4. การใหนกเรยนทากจกรรมสารวจโรงเรยน ชมชน 3.09 .80 2.82 .79

5. กระตนใหนกเรยนคนพบปญหาในการทาวจยดวยตนเอง 2.84 .84 2.72 .79

6. การจดกจกรรมใหนกเรยนเรยนรจากการทดลอง 2.91 .70 2.87 .73

7. การสงเสรมใหนกเรยนทาโครงงานการเรยนร 3.02 .76 2.85 .81

108

8. การสนบสนนใหนกเรยนตงคาถามและหาขอมลมาตอบคาถามของตนเอง 3.02 .60 2.79 .66

9. การสงเสรมใหนกเรยนใชผลการวจยในการพฒนาตนเอง 2.82 .95 2.58 .95

10.การทาวจยปฏบตการในชนเรยน 2.89 .81 2.72 .79

11. การทาวจยเพอพฒนานวตกรรมในการจดกจกรรมการเรยนร 2.93 .82 2.79 .89

รวม 2.89 .55 2.75 .55

จากตารางท 4.12 พบวา ในภาพรวมครมระดบการปฏบต และระดบความสาเรจในการใช

การวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรอยในระดบปานกลาง (Mean = 2.89, SD = .55;

Mean = 2.75, SD = .55) และเมอพจารณาในแตละขอรายการ พบวา ครมระดบความสาเรจตา

กวาระดบการปฏบตในทกขอรายการ โดยอาจมสาเหตมาจากปจจยอนๆ ทเกยวชองกบการจด

กจกรรมการเรยนร เชน การใหความรวมมอของนกเรยนในการจดกจกรรม ความพรอมและความ

นาใจสนของกจกรรม ความเพยงพอของงบประมาณ เปนตน

เมอพจารณาขอมลระดบการปฏบตในแตละขอรายการ พบวา การใชการวจยเปนฐานใน

การจดกจกรรมการเรยนรนน ครสงเสรมใหนกเรยนทากจกรรมสารวจโรงเรยน ชมชนในระดบสง

ทสด (Mean = 3.09, SD = .80) รองลงมาคอ การสงเสรมใหนกเรยนทาโครงงานการเรยนร การ

สนบสนนใหนกเรยนตงคาถามและหาขอมลมาตอบคาถามของตนเอง และการใหนกเรยนทา

กจกรรมการศกษาคนควาทารายงาน (Mean = 3.02, SD = .76; Mean = 3.02, SD = .60; Mean

= 2.98, SD = .63) ตามลาดบ

เมอพจารณาขอมลระดบความสาเรจตามขอรายการ พบวา ครมความสาเรจในการ

สงเสรมใหนกเรยนทากจกรรมการศกษา คนควาทารายงานในระดบสงทสด (Mean = 2.90,

SD = .447) รองลงมาคอการจดกจกรรมใหนกเรยนเรยนรจากการทดลอง และการจดกจกรรม

สงเสรมใหนกเรยนทาโครงงานการเรยนร Mean = 2.87, SD = .73; Mean = 2.85, SD = .81)

ตามลาดบ

3.3) สาเหต ททาใหครไม จดกจกรรมการเ รยนรโดยใชการว จยเปนฐาน

และแนวทางแกไข

ผลการวเคราะหขอมลพบวา สาเหตททาใหครไมใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรม

การเรยนรโดย แบงไดเปน 2 ดาน ดงน 1) ดานครผสอน ครมทศนคตในดานลบตอการวจย เชน

คดวาการวจยมความยงยาก ไมเหนความสาคญเพราะคดวาเปนส งททาใหเสยเวลา เปนตน

ครขเกยจ 2) ดานปจจยภายนอก ขอจากดดานตารางทเรยน เวลาสอนของคร ครไมครบชน

109

ภาระงานของครมมากเกนไป การวจยตองใชเวลานานจงจะเหนผล และขาดงบประมาณ

สนบสนน

3.4) ปจจยททาใหการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานประสบความสาเรจ

จากการวเคราะหผลการสารวจความคดเหนของครเกยวกบปจจยททาใหการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานประสบความสาเรจนนขนอยกบความรวมมอของทกฝาย ไดแก

ผบรหาร คร และนกเรยน โดยผบรหารควรใหการสงเสรมใหมการจดการเรยนการสอนโดยใชการ

วจยเปนฐาน ดวยการจดอบรมหรอสนบสนนใหครเขารวมการอบรมเกยวกบการวจยและการ

จดการเรยนการสอนโดยใชการวจยเปนฐาน พรอมกบสงเสรมใหครไดนามาปฏบตในโรงเรยน

ทงนครควรตระหนกถงความสาคญของการวจยทมตอการจดการเรยนการสอนและใหความสาคญ

กบการวจย โดยมการศกษาหาความรเพมเตม มความพยายามอยางจรงจงในการทาความเขาใจ

และการนาการวจยมาเปนสวนหนงของการจดการเรยนร สวนนกเรยนกควรใหความรวมมอใน

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอใหการดาเนนการจดกจกรรมประสบ

ความสาเรจ นอกจากนปจจยสาคญอยางหนงกคอความเพยงพอของจานวนคร กลาวคอ

โรงเรยนประถมสวนใหญมครไมครบชน ครหนงคนตองสอนหลายกลมสาระหรออาจสอนคละ

สาหรบโรงเรยนขนาดเลก ทาใหครไมมเวลาเพยงพอทจะเตรยมการสอนโดยใชการวจยเปนสวน

หนงของการเรยนร เพราะโดยปกตครสวนใหญคดวางานวจยเปนเรองยงยาก ตองใชเวลามาก จง

ไมนาการวจยมาใชในการจดการเรยนการสอนเทาทควร ดงนนหากมครทเพยงพอกบชนเรยน

อาจจะทาใหครมเวลาในการคดและเตรยมการสอนโดยใชการวจยเปนฐานมากขน ทงน

งบประมาณในการสนบสนนควรมอยางเพยงพอดวย

3.5) ปญหา อปสรรค และแนวทางแกไขปญหาในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐาน

ผลการวเคราะหปญหาและอปสรรคเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐาน พบวา 1) ดานคร ครมความรความเขาใจเกยวกบการวจยไมเพยงพอ ทาใหจดกจกรรมการ

เรยนรไดไมดเทาทควร และครบางสวนคดวาการวจยมความยงยาก และยงไมเหนประโยชนจาก

การทาวจย 2) ดานนกเรยน นกเรยนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมการเรยนรเทาทควร เชน

นกเรยนบางสวนไมรบฟงความคดเหนของผ อน นอกจากนนกเรยนบางกลมมพนความรนอย ขาด

ความสามารถในการคดรวบยอด ทาใหทางานไมทนเวลา

110

3.6) ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานในชนเรยนระดบ


ผลการวเคราะหขอมล พบวา ครใหขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจย เปนฐานในชน เ รยนระดบประถมศกษา โดยสามารถแบง เ ปนดานตางๆ ไ ด ดง น

1) ดานครและนกเรยน นกเรยนและครควรมความสามคคและใหความรวมมอกนในการจด

กจกรรม ควรมการใหความรเพมเตมกบคร เกยวกบการทางานวจยทไมยงยาก ใชเวลานอย คร

และนกเรยนควรเปดใจและมความพรอมทจะรวมมอกนในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจยเปนฐานใหนกเรยนไดฝกทาการวจยอยางงายและใหนกเรยนเขามามสวนรวมใหมากทสด

2) ดานการจดกจกรรมการเรยนร ครควรศกษานกเรยนเปนรายบคคล และดาเนนการแกไข

ปญหาตามสภาพจรงของเดกกระบวนการจดกจกรรมควรปฏบตตามสภาพจรง ไมบดเบอนความ

จรง ควรจดกจกรรมการเรยนรทใชสอการเรยนรอยางหลากหลาย พานกเรยนศกษานอกสถานท

ฝกใหนกเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเองจากสอตางๆ ครควรมการทาวจยแผนเดยว เพราะเปน

วจยทไดมาจากขอมลทเปนจรงจากนกเรยน โดยการสงเกตของคร และมประสทธภาพพอทจะ

พฒนาการเรยนการสอน 3) ดานการบรหารจดการ ควรจดใหมครครบชน ครบทกสาระ และม

การจดอบรมเรองการวจยใหครเพอพฒนาศกยภาพใหแกครและบคลากรทเกยวของกบการเรยน

การสอน เพอใหสามารถนาไปใชประโยชนไดอยางจรงจง และมงบประมาณสนบสนนทเพยงพอ

ในการดาเนนงาน

ตอนท 4 ผลการวเคราะหคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษาของโรงเรยนทเปนกลมตวอยางในการวจย ประเมนโดยคร

ผลการวเคราะหคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ของโรงเรยนทเปนกลมตวอยางในการวจยทประเมนโดยคร แบงการนาเสนอออกเปน2 ประเดน

ดงน

4.1) ผลการวเคราะหคาความถและรอยละของกลมตวอยางครจาแนกตามอาย ระดบ

การศกษา ระดบความรเกยวกบการวจย และเพศ

4.2) ผลการวเคราะหคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษาจาแนกตามองคประกอบ ประเมนโดยคร

111

รายละเอยดแตละประเดน มดงน

4.1) ผลการวเคราะหคาความถและรอยละของกลมตวอยางคร จาแนกตามอาย

ระดบการศกษา ระดบความรเกยวกบการวจย และเพศ

จากการวเคราะหขอมลพนฐานของคร ดานอาย วฒการศกษา ระดบชนท สอน

ระดบความรเกยวกบการวจยของคร และประสบการณสอนของคร เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบ

บรบทพนหลงของโรงเรยนของโรงเรยนระดบประถมศกษาในภาพรวม มรายละเอยด


ตารางท 4.13 คาความถและรอยละของกลมตวอยางครจาแนกตามอาย ระดบการศกษา

ระดบความรเกยวกบการวจย และเพศ

ขอมลพนฐานคร

เพศ รวม

ชาย หญง


อาย

ตากวา 30 ป 3 27.27 2 28.57 5 27.78

31 - 40 ป 3 27.27 0 .00 3 16.67

41 - 50 ป 2 18.18 3 42.86 5 27.78

51 - 60 ป 3 27.27 2 28.57 5 27.78

รวม 11 10.00 7 10.00 18 10.00


ขอมลพนฐานคร

เพศ รวม

ชาย หญง


อาย

ตากวา 30 ป 3 27.27 2 28.57 5 27.78

31 - 40 ป 3 27.27 0 .00 3 16.67

41 - 50 ป 2 18.18 3 42.86 5 27.78

51 - 60 ป 3 27.27 2 28.57 5 27.78

112

รวม 11 10.00 7 10.00 18 10.00

วฒการศกษา

ปรญญาตร 7 63.64 3 42.86 10 55.56

ปรญญาโท 3 27.27 4 57.14 7 38.89

อนๆ 1 9.09 0 .00 1 5.56

รวม 11 10.00 7 10.00 18 10.00

ระดบชนทสอน

ป.1 2 18.18 0 .00 2 11.11

ป.2 1 9.09 1 14.29 2 11.11

ป.3 2 18.18 0 .00 2 11.11

ป.4 2 18.18 1 14.29 3 16.67

ป.5 3 27.27 4 57.14 7 38.89

ป.6 1 9.09 1 14.29 2 11.11

รวม 11 10.00 7 10.00 18 10.00

ระดบความรเกยวกบการวจย

นอย 1 9.09 1 14.29 2 11.11

ปานกลาง 7 63.64 6 85.71 13 72.22

มาก 3 27.27 0 .00 3 16.67

รวม 11 10.00 7 10.00 18 10.00

ตารางท 4.14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณทางานและภาระงานสอน

ของกลมตวอยางคร

ขอมลพนฐาน สงสด ตาสด คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ประการณการสอน (ป) 36 1 16.06 14.30

ภาระงานสอน (ชวโมง/สปดาห) 40 10 24.28 6.82

จากตารางท 4.13 และ 4.14 พบวา กลมตวอยางครสวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศ

หญง โดยเปนเพศชายคดเปนรอยละ 61.11 เปนเพศหญงคดเปนรอยละ 38.89 ซงครสวนใหญม

113

ชวงอายตากวา 30 ป 41-50 ป และ 51 – 60 ป คดเปนรอยละ 27.78 เทากน และชวงอาย

31 – 40 ป คดเปนรอยละ 16.67

ขอมลดานวฒการศกษา พบวา ครกลมตวอยางสวนใหญมวฒการศกษาระดบปรญญา

ตร คดเปนรอยละ 55.66 รองลงมาคอระดบปรญญาโท และอน คดเปนรอยละ 38.89 และ 5.56

ตามลาดบ โดยครสวนใหญสอนอยในระดบชน ป.5 คดเปนรอยละ 38.89 รองลงมาคอสอนอยใน

ระดบชน ป. 4 คดเปนรอยละ 16.67 และสอนในระดบชน ป. 1 ป. 2 ป. 3 และ ป.6 คดเปนรอยละ

11.11 เทากน สาหรบระดบความรเกยวกบการวจย พบวา ครสวนใหญมความรเกยวกบการวจย

อยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 72.22 รองลงมาคอระดบมากและระดบนอย คดเปนรอยละ

16.67 และ 11.11 ตามลาดบ

ขอมลดานการสอน พบวา กลมตวอยางครมประสบการณสอนเฉลย 16 ป และมภาระ

งานสอนเฉลย 24 ชวโมงตอสปดาห

4.2) ผลการวเคราะหคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ระดบประถมศกษาประเมนโดยคร

การสารวจความคดเหนของครเกยวกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษา มวตถประสงคเพอใหเกดความเขาใจเกยวกบสภาพปจจบนของนกเรยน ซง

จะเปนประโยชนตอการสงเสรมและปรบเปลยนพฤตกรรมนกเรยนใหดยงขน ผลการวเคราะห

ขอมลรายละเอยดดงตารางท 4.15

ตารางท 4.15 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาในโรงเรยนของกลมตวอยาง พจารณาตามองคประกอบ

รายดาน

องคประกอบ องคประกอบยอย Mean SD

1.ดานพทธพสย

รในหลกการมสวนรวม 3.27 .48

รหลกสทธเสรภาพ 2.73 .58

รหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.68 .08

รในหลกสามคค 2.64 .57

รกฎระเบยบของสงคม 2.57 .58

2. ดานทกษะพสย ความสามารถในการแกปญหา 2.53 .75

114

ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.43 .45

ความสามารถในการสอสาร 2.37 .52

ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.36 .35

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.00 .26

3. ดานจตพสย

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.11 .61

มจตสาธารณะ 2.66 .75

ศรทธาประชาธปไตย 2.53 .59

ใฝเรยนร 2.52 .56

จากตารางท 4.15 และ ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา พบวา ดานพทธพสย ครระบคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนดานการรในหลกการมสวนรวมมากทสด (Mean =

3.27, SD = .48) รองลงมาคอดานการรในหลกสทธเสรภาพและการยอมรบเสยงสวนมาก(Mean

= 2.73, SD = .58; Mean = 2.68, SD = .08) ตามลาดบ ในดานทกษะพสย พบวา

ความสามารถในการแกปญหา มคาเฉลยมากทสด (Mean = 2.53, SD = .75 ) รองลงมาคอ

ความสามารถในการใชทกษะชวตและความสามารถในการสอสาร (Mean = 2.43, SD =.45;

Mean = 2.37, SD = .52)ตามลาดบ สวนดานจตพสย พบวา องคประกอบยอยดานรกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย มคาเฉลยมากทสด(Mean = 3.11, SD = .61) รองลงมาคอ มจต

สาธารณะและศรทธาประชาธปไตย (Mean = 2.66, SD = .75; Mean = 2.53, SD = .59)

ตามลาดบ

ตารางท 4.16 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนประถมศกษาในโรงเรยนของกลมตวอยาง พจารณาตามองคประกอบยอย

14 องคประกอบ

องคประกอบยอย Mean SD

รในหลกการมสวนรวม 3.27 .48

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.11 .61

รหลกสทธเสรภาพ 2.73 .58

รหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.68 .08

มจตสาธารณะ 2.66 .75

115

รในหลกสามคค 2.64 .57

รกฎระเบยบของสงคม 2.57 .58

ความสามารถในการแกปญหา 2.53 .75

ศรทธาประชาธปไตย 2.53 .59

ใฝเรยนร 2.52 .56

ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.43 .45

ความสามารถในการสอสาร 2.37 .52

ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.36 .35

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.00 .26

จากตารางท 4.16 ครระบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนดาน

การรในหลกการมสวนรวมอยในระดบสงสด (Mean = 3.27, SD = .48) รองลงมาคอ ความรกชาต

ศาสนา ศาสนา พระมหากษตรย และการรในหลกสทธเสรภาพ (Mean = 3.11, SD = .61;

Mean = 2.73, SD = .58) ตามลาดบ และคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนทอยในระดบตาสด คอ ความสามารถในการใชเทคโนโลย (Mean = 2.00, SD = .26)

การดาเนนการวจยในระยะท 1 น ผ วจยสามารถสรปผลการสารวจสภาพและลกษณะ


ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ไดดงน

ครกลมตวอยาง มอายในชวง 51- 60 ป มากทสดคดเปนรอยละ 31.37 โดยครสวนใหญ

สาเรจการศกษาสงสดในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 78.43 และมประสบการณในการสอน

โดยเฉลยมากกวา 17 ป และมภาระงานสอนประมาณ 25 ชวโมงตอสปดาห แสดงใหเหนวาคร

กลมตวอยางมความรความสามารถในการสอน และมประสบการณในการสอนมากพอสมควร

ซงหากครใหขอมลทสอดคลองตามความเปนจรงและครบถวนนาจะเปนประโยชนตอการนาไปใช

ในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรของผ วจยไดดพอสมควร

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดนของนกเรยน คอ นกเรยนมความ

สามคค ทางานเปนทม เคารพความคดเหนของผ อน ยอมรบเสยงขางมาก มจตสาธารณะ ใชสทธ

เสรภาพในการแสดงความคดเหน สวนคณลกษณะทเปนจดดอยของนกเรยน คอ นกเรยนยงขาด

ความสามารถในการแกไขปญหา ขาดระเบยบวนย ไมปฏบตตามกฎของโรงเรยน ขาดความ

รบผดชอบ การพด โดยมแนวทาง/วธการพฒนาจดดอย คอ จดกจกรรมเสรมสรางและพฒนา

กระบวนการคด ฝกใหนกเรยนคด วเคราะห แกไขปญหาอยางรอบคอบ นากฎระเบยบโรงเรยนมา

ใชอยางจรงจง ตกเตอนเมอพดไมสภาพ

116

การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนนน ครมการดาเนนการทงในรปแบบทจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน และ

รปแบบอนๆ ทไมไดใชการวจยเปนฐาน โดยการจดกจกรรมสวนใหญเปนลกษณะของการจด

กจกรรมเสรมหลกสตร กลาวคอ จดกจกรรมนอกเหนอจากเวลาการจดการเรยนการสอนปกต

กจกรรมทครจดขน ไดแก 1)กจกรรมการเลอกตงประธานนกเรยน 2)การจดตงสภานกเรยน 3)

การเลอกหวหนาหอง 4)กจกรรมรณรงคใหไปใชสทธเลอกตง 5)กจกรรมเขาคายวชาการเสรม

ความรประชาธปไตย 6)กจกรรมวนแมแหงชาต 7)กจกรรมแยกขยะนาไปใชประโยชน 8)กจกรรม

รายงานการปฏบตงานตามกลมส 9)กจกรรมเพอนชวยเพอน 10)การรวมกจกรรมชมชนตาม

ประเพณ 11)การใหนกเรยนจดทาโครงงาน 12)กจกรรมบาเพญประโยชนเพอสาธารณะ

ประโยชน และ 13)กจกรรมอยอยางพอเพยง ซงในแตละกจกรรมมเปาหมายในการสงเสรม/

พฒนาคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยนแตกตางกนไป โดยกจกรรมทครสวนใหญดาเนนการ

จดกจกรรมมากทสดและประสบความสาเรจมากทสด คอ กจกรรมการเลอกตงประธานนกเรยน

ซงอาจมสาเหตเนองมาจากกจกรรมดงกลาว เปนกจกรรมใหญของโรงเรยน และเปนกจกรรมท

สงผลตอนกเรยนโดยตรง เพราะการเลอกประธานนกเรยนทมนโยบายทด มความรความสามารถ

กยอมสามารถทาใหเกดการพฒนาขนในโรงเรยนไดตรงตามความตองการของนกเรยนนนเอง

เมอพจารณาระดบการปฏบตและระดบความสาเรจในการจดกจกรรม พบวา ครมระดบ

การปฏบตและระดบความสาเรจอยในระดบสง แตเมอพจารณารายขอ พบวา ระดบความสาเรจม

คาเฉลยตากวาระดบปฏบตในทกขอรายการ ครใหความเหนวาการพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนตองผานการจดกจกรรมและสอการเรยนรทหลากหลาย ปญหา

คอ นกเรยนขาดความพรอม ไมใหความรวมมอ ครขาดงบประมาณสนบสนนการจดกจกรรม

สาหรบดานการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการวจย พบวา ครมระดบปฏบตและระดบ

ความสาเรจอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาตามขอรายการ พบวา ครมระดบความสาเรจตา

กวาระดบการปฏบตในทกขอรายการ ปญหาคอ ครขาดความรความเขาใจเกยวกบการวจย และ

ขาดทศนคตทดตอการวจย

ผลการวเคราะหขอมลจากการสารวจสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

การวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ดงกลาวขางตน ผ วจยไดนาสารสนเทศทไดไปใชการในการออกแบบและวางแผนการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนประถมศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผลกบนกเรยนใหมากทสดตอไป

117

118

บทท 5

การออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


การวจยครงนเปนการวจยและพฒนาทมกระบวนการดาเนนงานแตละขนตอนมความ

ตอเนองกนและเปนระบบ ผ วจ ยแบงการดาเนนงานออกเปน 3 ระยะ เรมจาก 1) การสารวจสภาพ

ปจจบนของการจดกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา และระดบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนตามความคดเหน

ของคร โดยทาการสารวจกบครผสอนชนประถม 2) นาผลการวเคราะหขอมลทไดจากการสารวจ

จากระยะท 1 มาเปนขอมลในการสรางและพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน และ 3) การวเคราะห

ผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรทพฒนาขน

การดาเนนงานในระยะนเปนระยะท 2 ซงเปนการออกแบบแผ วจยแบงการนาเสนอ

ออกเปน 6 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหหลกการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยน การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ตอนท 2 ผลการวเคราะหหลกสตรแกนกลางปการศกษา 2551 กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ระดบชนประถมศกษาปท 5

ตอนท 3 ผลการวเคราะหผ เรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ตอนท 4 การกาหนดโครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการเรยนร

ตอนท 5 การสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


ตอนท 6 การวเคราะหเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ในครผ สอนนกเรยนกลมควบคมและ


119

ตอนท 1 ผลการวเคราะหหลกการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


การสรางและพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนน ผ วจยไดศกษาเอกสารทมความเกยวของอยางหลากหลายเพอให

เกดความเขาใจในโครงสรางและเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร และทาการวเคราะห

แนวคดและหลกการตางๆ เพอนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา โดยผ วจยได

นาเสนอผลการวเคราะหทแสดงถงความเชอมโยงและสมพนธกนระหวางหลกและแนวคดของการ

จดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถม ศกษา และ การจดการ เ รยน ร โดยการใ ชการ วจย เ ปนฐาน ดงแผนภาพ 5.1

120


พลเมองดตามวถ



รวมสบสาน

ความเปนไทย

ขนท 1 ตความ/ระบปญหา

ผ เรยนรวมกนอภรายเพอสารวจ

ปญหา/ประเดนทศกษา จดลาดบ

ความสาคญของปญหา/ประเดน

เลอกประเดนท จะศกษา ระบ

คาถาม

ขนท 3 ดาเนนงานตามแผน

ผ เรยนรวมกนเกบรวบรวมขอมล

เพอหาคาตอบในประเดนปญหาท

ระบไวตามแผนการดาเนนงาน

และดาเนนการวเคราะหและ

สรปผล

ขนท 2 วางแผนงาน ผ เรยน

รวมกนกาหนดผลทคาดหวง และ

วางแผนการดาเนนงานเพอหา

คาตอบทระบไว

แผนภาพท 5.1 การ การออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

การพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


กาหนดประเดน/หวเรอง

วเคราะหและกาหนดผลการเรยนรท

คาดหวงและสาระการเรยนรท

สมพนธกบหวเรอง

พฒนาหนวยการเรยนรพลเมองดตาม

วถประชาธปไตย

1. กาหนดผลการเรยนรทคาดหวง

2. สาระการเรยนรทสอดคลอง

4. จดเตรยมสอ/แหลงเรยนร

5. สรางเครองมอวดและประเมนผล

ประเมนหนวยการเรยนร

ปรบปรงแกไข

ขนท 4 นาผลทไดไปใช

แกปญหา/พฒนาผลงาน

ผ เรยนนาผล/คาตอบทไดจากการ

ดาเนนงานไปใชในการแกไข

ปญหา และพฒนาผลงานของ

ตนเองใหดยงขน

กระบวนการวจย

3. พฒนาการจดกจกรรมการเรยนร


120

121

จากแผนภาพท 5.1 การออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ประกอบดวยขนตอน ดงน 1)กาหนดประเดน/หวเรอง

2)วเคราะหและกาหนดผลการเรยนรทคาดหวงและสาระการเรยนรทสมพนธกบหวเรอง 3)พฒนา

หนวยการเรยนรพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดยกาหนดผลการเรยนรทคาดหวง สาระการ

เรยนรทสอดคลอง การพฒนาการจดกจกรรมการเรยนร จดเตรยมสอ/แหลงเรยนร และสราง

เครองมอวดและประเมนผล 4)ประเมนหนวยการเรยนร และ 5)ปรบปรงแกไขหนวยการเรยนรใหม

ความเหมาะสมแกการนาไปใช

สาหรบกระบวนการออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรในขนตอนการพฒนาการจด

กจกรรมการเรยนร ในขนตอนนทาใหไดหนวยการเรยนรพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซ ง

ประกอบดวย 3 หนวยการเรยนรยอย คอ เรยนรประชาธปไตย ใสใจสวนรวม และรวมสบสาน

ความเปนไทย โดยในแตละกจกรรมจะมจดเนนทแตกตางกนไป แตโดยรวมมเนอหาและกจกรรม

การเรยนรทมงสงเสรมความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

การออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรนใชกระบวนการวจยเปนฐานในการจดกจกรรม

การเรยนร เพราะเปนกระบวนการท มขนตอนการดาเนนงานท ชดเจน เปนระบบและม

ประสทธภาพ โดยการใชกระบวนการวจยเปนฐาน ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท 1 ตความ/

กาหนดปญหา ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกนอภปรายเพอสารวจปญหา/

ประเดนทจะศกษา 2) ผ เรยนรวมกนจดลาดบความสาคญของปญหา/ประเดน ประกอบดวย

ขนตอนยอย 2 ขนตอน คอผ เรยนรวมกนกาหนดผลทคาดหวง ตามคาชแนะของคร และผ เรยน

รวมกนวางแผนการเรยนเพอหาคาตอบในประเดนทตงไว 3) ผ เรยนรวมกนเลอกปญหา/ประเดนท

จะศกษา ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกนเกบรวบรวมขอมล 2) ผ เรยนรวมกน

วเคราะหขอมล และ 3) ผ เรยนรวมกนสรปผลและ 4) ผ เรยนรวมกนกาหนดคาถามและตวแปร ขน

ท 2 วางแผนงาน ขนท 3 ดาเนนงานตามแผน และ ขนท 4 นาผลทไดไปใชแกไขปญหา/พฒนา

ผลงาน ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขนตอน คอ ผ เรยนรวมกนนาผล/คาตอบทไดไปใชในการ

แกปญหาจรง และผ เรยนนาผลทไดมาสรางสรรคและพฒนาการทางานของตนเอง

โดยสรปแลวการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนนน ควรมการกาหนดหนวยการเรยนรและเนอหาทม

ความสอดคลองกบคณลกษณะทตองการพฒนาผ เรยน ทสาคญคอควรมความสอดคลองกบ

ลกษณะและความสนใจของผ เรยน โดยการจดกจกรรมนอกจากจะมงเนนใหผ เรยนพฒนาทกษะ

ความสามารถผานกจกรรมทครพฒนาขนแลว ครควรมการสงเสรมใหผ เรยนเหนคณคาในตนเอง

122

และผ อน ฝกการคดอยางมเหตผล และปรบตวเพออยรวมกบผ อนในสงคมอยางมความสข ซงสง

เหลานผ เรยนสามารถนามาใชในชวตประจาวนไดจรงและเมอนามาปฏบตอยางสมาเสมอกจะทา

เกดประโยชนตอผ เรยนอยางยงยน

ตอนท 2 ผลการวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ระดบชนประถมศกษา

จากการวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 พบวา กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มสาระและมาตรฐานการเรยนรทเกยวของกบ

หลกการสาคญของการปกครองระบบประชาธปไตยโดยตรง ดงน

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส1.1 “...มศรทธาทถกตอง ยดมนและ

ปฏบตตามหลกธรรมเพออยรวมกนอยางสนตสข” มาตรฐาน ส 1.2 “เขาใจ ตระหนกและปฏบต

ตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาทตนนบถอ” สาระท 2 หนาทพลเมอง

วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 “เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของ

การเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอย

รวมกนในสงคมไทย และสงคมโลกอยางสนตสข” มาตรฐาน ส 2.2 “เขาใจระบบการเมองการเปก

ครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข ” สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส 3.1 “...เขาใจหลกการ

ของเศรษฐกจพอเพยงเพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ” สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน

ส 4.3 “...มความรก ความภมใจ และธารงความเปนไทย” สาระท 5 ภมศาสตร มาตรฐาน ส 5.2

“...มจตสานกและมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน”

123

ตารางท 5.1 หลกการสาคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางในระดบชน ป.5

หลกการประชาธปไตย ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

1. อานาจการปกครองเปนของประชาชน

2. มความเสมอภาคและเทาเทยมกน

3. การใชสทธและเสรภาพ อยางถกตองเหมาะสม

4. การเคารพกฎหมายและสทธเสรภาพของบคคล

อน

5. การยอมรบเสยงสวนใหญและเคารพเสยงสวน

นอย

6. การใชเหตผล และรบฟงความคดเหน

7. การยนยอม และสมครใจเขารวมกจกรรม

8. มความสามคค และประนประนอม

9. มจตสานกสาธารณะ และยดประโยชนสวนรวม

ยกตวอยางและปฏบตตนตาม

สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพและ

หนาทในฐานะพลเมองด

- สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ หนาทของพลเมองด เชน เคารพเทดทน

สถาบนชาต ศาสนา พระมหากษตรย อนรกษทรพยากรธรรมชาต อนรกษ

ศลปวฒนธรรม ปฏบตตนตามกฎหมาย - คณลกษณะพลเมองด เชน มมานะทาประโยชนเพอสวนรวม มคานยม

ประชาธปไตยมคณธรรม

เสนอวธการปกปองคมครองตนเอง

หรอผ อนจากการละเมดสทธเดก

- เหตการณทละเมดสทธเดกในสงคมไทย - แนวทางการปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการละเมดสทธเดก - การปกปองคมครองสทธเดกในสงคมไทย

124

ตอนท 3 ผลการวเคราะหผเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


การวเคราะหผ เรยนในระดบชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยน ผ วจยไดทาการ

วเคราะหผ เ รยนจากแหลงขอมลตาง ๆ ไดแก แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน ท นกเรยนเปนผ ตอบแบบสอบถามและจากครผ สอนเปนผ ตอบ

แบบสอบถาม และแบบสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยน จานวน 19 คน โดยแบงการนาเสนอ

ออกเปน 3 ประเดน คอ

3.1) ขอมลพนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการทดลอง

3.2) ความสามารถพเศษ จดเดนและจดดอยของนกเรยน

3.3) สภาพการเรยนรและความตองการในการจดกจกรรมการเรยนร

โดยมรายละเอยดของแตละตอน ดงน

3.1) ขอมลพนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทจะไดรบการทดลอง

จากการสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยนทเปนกลมทจะไดรบการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย จานวน 19 คน

แบงเปนเพศชายจานวน 7 คน และเพศหญงจานวน 12 คน คดเปนรอยละ 33.33 และ 66.67

ตามลาดบ นกเรยนสวนใหญมอายเฉลยประมาณ 11 ป

ขอมลดานภมลาเนาและการพกอาศย พบวา นกเรยนทงหมดมภมลาเนาอยในจงหวด

อดรธาน โดยอาศยอยในชมชนทอยใกลโรงเรยน ซงแสดงวานกเรยนมวถชวตและความเปนอย

ใกลเคยงกน เพราะอาศยอยชมชนใกลโรงเรยนเหมอนกน

ดานครอบครวของนกเรยน พบวา นกเรยนรอยละ 68.42 อาศยอยกบบดามารดา สวนอก

รอยละ 31.58 อาศยอยกบผปกครอง เชน ป ยา ตา ยาย หรอญาตพนอง เพราะบดามารดา

ประกอบอาชพทตางจงหวด และผปกครองของนกเรยนสวนใหญมวฒการศกษาสงสดในระดบ


สาหรบดานกจกรรมยามวางของนกเรยน พบวา กจกรรมทนกเรยนทาเปนประจา คอ

1) ดโทรทศน 2) อานหนงสอ 3) เลนกฬา 4) ดหนง และ 5) นอน สวนประเภทหนงสอทนกเรยน

125

อาน พบวา นกเรยนสวนใหญอานหนงสอทกประเภท และสวนทเหลอชอบอานหนงสอการตน

และสารคด

3.2) ความสามารถพเศษ จดเดนและจดดอยของนกเรยน

การวเคราะหขอมล พบวา นกเรยนสวนใหญมความสามารถพเศษทหลากหลาย ดงน 1)

ความสามารถดานการกฬา นกเ รยนสามารถเลนกฬาไดหลายประเภท ไดแก ฟตบอล

วอลเลยบอล ตะกรอ กรฑา เปนตน 2) ความสามารถดานดนตร นกเรยนสามารถเลนเครองดนตร

ในวงดรยางคได เชน กลอง เมโลเดยน เปนตน โดยมนกเรยนบางคนทมความสามารในการรอง

เพลง สามารถรองเพลงลกทงไดอยางไพเราะ 3) ความสามารถดานงานฝมอ เชน การจกสาน

นกเรยนบางคนมความสามารถในการจกสานพด และหมวกจากไมไผได เปนตน และ 4)

ความสามารถดานการทางานเกษตร เนองจากคนในชมชนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม

โดยเฉพาะการทาสวนยางพารา จงทาใหนกเรยนมความรเกยวกบการทาสวนยางและสามารถ

ชวยงานครอบครวไดดวยการหยอดกรด และการกรดยาง เปนตน

สาหรบจดเดนของนกเรยน พบวา นกเรยนไดระบจดเดนของตนเองอยางคลายคลงกน

ดงน มความขยนหมนเพยร ตงใจเรยน ขยนทางาน หารายไดเสรมอยางสจรต ทาผดแลวยอมรบ

ผด มความเมตตากรณา มนาใจเออเผอแบงปนผ อน ชวยเหลอผ อน ซอสตยสจรต เปนลกทดของ

พอแมมความกตญ�กตเวท และแตงกายถกระเบยบ

สวนจดดอยหรอขอบกพรองของตนเองทนกเรยนตองการปรบปรง มดงน การเปนคนไมม

ความเมตตากรณา ความเสยสละตอสวนรวม การขยนตงใจเรยน ความซอสตยสจรต การรงแก

เพอน การพดจาไมสภาพ ความรบผดชอบตอหนาท

3.3) สภาพการเรยนรและความตองการในการจดกจกรรมการเรยนร

1) ดานความชอบและความสนใจในกลมสาระการเรยนรตาง ๆ

การศกษาวเคราะหนกเรยนเปนรายบคคลจะทาใหครมความเขาใจในบรบทตางๆ ของ

นกเรยน และสามารถเลอกและวางแผนการดาเนนการพฒนาในดานตางๆ ไดอยางถกตอง

เหมาะสมกบนกเรยนไดดยงขน จากการใชแบบสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยนไดผลการ

วเคราะหขอมล พบวา นกเรยนไดระบเหตผลในการชอบและสนใจในกลมสาระการเรยนรตางๆ


126

ตารางท 5.2 สาระการเรยนรและเหตผลทชอบ

สาระการเรยนร เหตผลทชอบ

ภาษาไทย เปนภาษาประจาชาต เรยนแลวทาใหรหลกภาษาภาษาไทยและใชไดถกตองมากขน

เรยนแลวสนก

คณตศาสตร ไดความรมาก ไดรวธการคดเลขเรวไดฝกคดคานวณ นาเอาวธคดคานวณมาใชใน

การคานวณเงนในชวตประจาวนได เรยนแลวไมปวดหว

วทยาศาสตร ใชในชวตประจาวนได ไดเรยนรวธการทดลองตางๆ ทาใหรเกยวกบระบบสรยะ

สงคมศกษา ทาใหมความรเกยวกบศาสนา และประเพณตางๆ ทาใหรจกประชาธปไตย

สขศกษา พลศกษา ทาใหรางกายแขงแรง ทาใหรวธและกตกาการเลนกฬาตางๆ ไดเลนกฬาทาให

สนกสนาน

ศลปะ ทาใหรวธการประดษฐ เพลดเพลน ทาใหไดเรยนรวธการวาดภาพและระบายส ได

วาดภาพระบายสตามความชอบ ชอบวาดรป ประดษฐสงของ

การงานอาชพและเทคโนโลย ไดเรยนรการทางานบาน ทาใหรวธการดแลรกษาบานได รจกรบผดชอบงานทไดรบ

มอบหมาย และไดรวธการใชเทคโนโลย เชน คอมพวเตอร

ภาษาองกฤษ ทาใหรจกภาษาองกฤษมากขน ทาใหพดสอสารกบชาวตางชาตได

2) ดานลกษณะการทางานกลม พบวา นกเรยนชอบการทางานเปนกลม กลมละ 3 – 5

คน และนกเรยนสวนใหญมการแบงหนาทเสมอ โดยใหเหตผลวา การแบงหนาทกนทาใหทกคนร

หนาทของตวเองทชดเจน ทกคนไดชวยกนทางาน ทาใหงานเสรจเรว และสนกกบการทางาน สวน

ลกษณะของเพอนทนกเรยนอยากรวมงานดวย คอ คนทเอาใจใสตองาน ชวยกนทางานโดยเหน

แกสวนรวม เกง และขยน

3) ดานความตองการในการจดกจกรรมการเรยนร

ผลการวเคราะหขอมล พบวา นกเรยนมความตองการใหครมการจดกจกรรมการเรยนร

อยางไมตองเครงครด สอนอยางเอาใจใส และรบฟงเหตผลของนกเรยน สอนงาย อธบายให

เขาใจงาย เมอนกเรยนทาผดกลงโทษตามความเหมาะสม สอนแบบอารมณด

127

ตอนท 4 การกาหนดโครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการเรยนร

จากการสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนร ผ วจยไดกาหนด

โครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา คอ สวนนาของแผนการจด

กจกรรมการเรยนร จดประสงคการเรยนร ความสอดคลองกบคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย เนอหาสาระ กจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร และการวดและประเมนผล

โดยมรายละเอยด ดงน

1. สวนนาของแผนการจดกจกรรมการเรยนร ประกอบดวย ลาดบทของแผนการจด

กจกรรมการเรยนร ชอหนวยการเรยนร ชอหนวยการเรยนรยอย ระดบชนทจดกจกรรม ระยะเวลาท

ใชในการจดกจกรรมการเรยนร

2. จดประสงคการเรยนร เปนจดประสงคเชงพฤตกรรมเพอพฒนาคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทง 3 ดาน

3. เนอหาสาระ มลกษณะเปนความรหรอประสบการณทจาเปนเพอใหบรรลจดประสงค

ทกาหนดไว โดยมงเนนทสาระการเรยนร หนาทพลเมองและการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถ


4. กจกรรมการเรยนร เปนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท1 ตความ/ระบปญหา ขนท 2 วางแผนงาน ขนท 3 ดาเนนงาน

ตามแผน และขนท 4 นาผลทไดไปแกไขปญหา/สรางสรรคผลงาน

5. สอและแหลงเรยนร ใชสอการเรยนรทมความหลากหลายและสอดคลองกบกจกรรม

ใหนกเรยนไดเรยนรทงในหองเรยน และนอกหองเรยน รวมทงไดศกษาสภาพจรงในโรงเรยน และ

ชมชน เพอเราความสนใจของผ เรยนและนาไปสการบรรลจดประสงคการเรยนรตอไป

6. การวดและประเมนผล ประกอบดวย 1) วธการวดและประเมนผล 2) ประเดนทใชใน

การประเมน และ 3) เครองมอวดและประเมนผล

128

ตอนท 5 การสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


การสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรนผ วจยไดนาขอมลทไดจากการวเคราะหและ

สงเคราะหการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน การจดกจกรรมการเรยนรทม

ความสอดคลองกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย การวเคราะหหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในเนอหาเกยวกบ

หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม การวเคราะหผ เรยนระดบชนประถมศกษา

ปท 5 และการกาหนดโครงสรางและรายละเอยดของแผนการจดการเรยนการสอนมาออกแบบ

แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา โดยแบงการนาเสนอออกเปน 4 สวน คอ 1) การกาหนด

หวเรองหนวยการเรยนร 2) การเลอกเนอหาสาระในหนวยการเรยนร 3) การวเคราะหเนอหาและ

มาตรฐานการเรยนร และ 4) การกาหนดแผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาว โดยม

รายละเอยด ดงน

สวนท 1 การกาหนดหวเรองหนวยการเรยนร

จากการศกษาบรบทของโรงเรยน ชมชน และการวเคราะหผ เรยนทไดรบการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดย

อาศยขอมลจากการศกษาเชงสารวจและการศกษาเชงคณภาพ พบวา โรงเรยนตงอยในชมชนทม

ความเปนอยแบบเรยบงาย ลกษณะทางสงคมและวฒนธรรมมความคลายคลงกน ประชาชนสวน

ใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม สภาพแวดลอมมความรมรน เพราะลอมรอบดวยตนไม นกเรยน

สวนใหญอาศยอยกบบดามารดา บางสวนอาศยกบญาตพนอง นกเรยนทงสองสวนสามารถ

เรยนรการใชชวตเพอความอยรอด สามารถหารายไดเสรมระหวางเรยน ดวยการทางานดาน

การเกษตร แตยงมความเสยงในเรองยาเสพตด เนองจากคนในชมชนและชมชนใกลเคยงมความ

เกยวของกบยาเสพตดอยมาก และมความเสยงในเรองอนาคตดานการศกษา เนองจากผปกครอง

สวนใหญใหความสาคญกบการหารายไดเพอการดาเนนชวต จนบางครงไมมเวลาในการใหความ

สนใจกบการศกษาของบตร ทาใหนกเรยนบางสวนมความเขาใจทคาดเคลอนวาการหารายได

ระหวางเรยนมความสาคญมากกวาการตงใจศกษาเลาเรยนเพอสรางอนาคตทดในภายภาคหนา

จากขอมลดงกลาว ผ วจยไดนามาเปนสวนหนงในการกาหนดประเดนหวเรองและรายละเอยดของ

เนอหาในหนวยการเรยนร

129

การกาหนดหวเรองในการพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ผ วจยไดกาหนด

ตามเนอหาสาระทมความเกยวของกบความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดยใชชอหนวย

การเรยนรวา “พลเมองดตามวถประชาธปไตยในสงคมไทย” ซงประกอบดวยหนวยการเรยนรยอย

3 หนวย คอ 1) เรยนรประชาธปไตย 2) ใสใจสวนรวม และ 3) รวมสบสานความเปนไทย โดยม

รายละเอยดของแตละหนวยการเรยนรยอย ดงน

หนวยการเรยนรยอยท 1 เรยนรประชาธปไตย เปนการจดประสบการณใหนกเรยนได

เรยนรเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตย อนไดแก หลกการสาคญของการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย การปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย และการพฒนาตนเองใหมความ

เปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดยเรยนรผานกจกรรมหลก ไดแก การสบคน การแสดง

บทบาทสมมต และการสารวจตนเอง วเคราะหจดเดน จดดอย เพอใหรจกตนเองและทราบมมมอง

ทคนอนมองตนเองไดดยงขน และนาขอมลทไดมาทาการวจยเพอพฒนาตนเองตามคณลกษณะท

ตองการพฒนาของแตละบคคล

หนวยการเรยนรยอยท 2 ใสใจสวนรวม เปนหนวยการเรยนรทตอเนองมาจากหนวยการ

เรยนรท 1 โดยหลงจากทนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตย

การปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย รวมถงมความรจกตนเองพอสงเขปแลว เนอหา

สาระในหนวยการเรยนรนจะมงเนนใหนกเรยนไดรจกสภาพแวดลอมรอบตว ไดแก โรงเรยน และ

ชมชนผานกจกรรมการสารวจ และนาขอมลทไดมารวมกนวเคราะหปญหา หาแนวทางในการ

แกไขปญหาหรอพฒนาโรงเรยนและชมชนผานทางานกลม ทาใหไดฝกการมสวนรวม ไดเรยนรการ

ทางานรวมกบผ อน เปนการฝกการใสใจสงคมและสงแวดลอมรอบตว ไดมสวนรวมในการพฒนา

สงคมใหดยงขน ฝกการคดวเคราะห การแกไขปญหา และฝกการสรางสรรคผลงานในรปแบบของ

การจดทาโครงงาน ซงหนวยการเรยนรนจะมงเนนใหนกเรยนไดรบการพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยในดานทกษะพสย และจตพสยเปนหลก

หนวยการเรยนรยอยท 3 รวมสบสานความเปนไทย เปนหนวยการเรยนรทมงเนนให

นกเรยนไดเรยนรและมสวนรวมในการสบสานประเพณวฒนธรรมไทย และธารงไวซงสถาบนชาต

ศาสนา และพระมหากษตรย ซ ง เ ปนคณลกษณะสาคญอยางหนง ท พลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยพงม และสอดคลองกบผลการสารวจความคดเหนของครในการวจยระยะท 1

130

เกยวกบคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทตองการใหเกดกบนกเรยน โดยนกเรยนได

เรยนรผานกจกรรมหลก คอ การดวดทศน การจดทานทานคณธรรม และการแสดงบทบาทสมมต

จากการกาหนดหวเรองหนวยการเรยนรขางตนสามารถนาเสนอเปนแผนภาพดงปรากฏ

ในแผนภาพ 5.2

แผนภาพ 5.2 หนวยการเรยนรพลเมองดตามวถประชาธปไตยในสงคมไทย

สวนท 2 การเลอกเนอหาสาระในหนวยการเรยนร

หลงจากการกาหนดหวเรองของหนวยการเรยนรหลกและหนวยการเรยนรยอยแลว ผ วจย

ไดทาการศกษาและเลอกเนอหาจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในระดบประถมศกษาปท 5 ทมความ

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทกาหนดไว เพอนามาประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนรแตละ

หนวยการเรยนร ดงตารางท 5.3

ตารางท 5.3 สาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมระดบชน

ประถมศกษาทใชในการพฒนาหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร สาระการเรยนร


-ผลของการปฏบตตนเปนคนดของครอบครวและโรงเรยน

-ลกษณะความสามารถและลกษณะความดของตนเองและผ อน

-ขอตกลง กตกา กฎ ระเบยบ หนาท ท ตองปฏบตในครอบครว โรงเรยน สถานท

สาธารณะ

- การยอมรบความแตกตางของคนในสงคมเรองความคด ความเชอ ความสามารถ

และการปฏบตตนของบคคลอนทแตกตางกน

- สทธเสรภาพของตนเองและผ อน

หนวยการเรยนรยอยท 1


หนวยการเรยนรพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยในสงคมไทย หนวยการเรยนรยอยท 2


หนวยการเรยนรยอยท 3

รวมสบสานความเปนไทย

131


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 2 หนาทพลเมอง

วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตามหนาทของการเปน

พลเมองดมคานยมทดงามและธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยในสงคมไทย

และสงคมโลกอยางสนตสข

ตารางท 5.4 ตวชวดและสาระการเรยนรมาตรฐาน ส 2.1 ในระดบชน ป.5

ตวชวด สาระการเรยนร

1. ยกตวอยางและปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท

สทธเสรภาพและหนาทในฐานะพลเมองด

2. เสนอวธปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการ

ละเมดสทธเดก

3. เหนคณคาวฒนธรรมไทยทมผลตอการดาเนนชวต

ในสงคมไทย

4. มสวนรวมในการอนรกษและเผยแพรภมปญญา

ทองถนของชมชน

-สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ หนาทของพลเมองด

-คณลกษณะของพลเมองด

-เหตการณทละเมดสทธเดกในสงคมไทย

-แนวทางการปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการละเมดสทธเดก

-การปกปองคมครองสทธเดกในสงคมไทย

-วฒนธรรมไทยทมผลตอการดาเนนชวตของคนในสงคมไทย-คณคา

ของวฒนธรรมกบการดาเนนชวต

-ความสาคญของภมปญญาทองถน

-การอนรกษและเผยแพรภมปญญาทองถนของชมชน

หนวยการเรยนร สาระการเรยนร


(ตอ)

-การเขารวมกจกรรมประชาธปไตยของชมชน

-สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ หนาทของพลเมองด -คณลกษณะของพลเมองด

-เหตการณทละเมดสทธเดกในสงคมไทย

-แนวทางการปกปองคมครองตนเองหรอผ อนจากการละเมดสทธเดก

-การปกปองคมครองสทธเดกในสงคมไทย


-แนวทางการปฏบตตนเปนสมาชกทดของชมชน เชน อนรกษสงแวดลอม สาธารณ

สมบต โบราณวตถ และโบราณสถาน การพฒนาชมชน

-การเปนผ นาและผตามทด

รวมสบสานความเปนไทย

-ประเพณและวฒนธรรมในทองถน เชน การเขารวมประเพณทางศาสนา ประเพณ

เกยวกบการดาเนนชวต ประโยชนของการปฏบตตนตามประเพณและวฒนธรรมใน

ครอบครวและทองถน

-คณคาของวฒนธรรมกบการดาเนนชวต

-ความสาคญของภมปญญาทองถน

-ตวอยางภาคปญญาทองถนในชมชนของตน

-การอนรกษและเผยแพรภมปญญาทองถนของชมชน

132

สวนท 3 การกาหนดแผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาว

แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยครงน ผ วจยไดกาหนดแผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาวไว


ตารางท 5.5 การกาหนดแผนการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย



ยอย

แผนท กจกรรม

วน/เดอน/ป

เวลา

(ชวโมง)

1 วดคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยกอนไดรบการทดลอง 12 ม.ค. 2555 2

เรยนร


2 ประชาธปไตย 17 ม.ค. 2555 2

3 หนจะเปนเดกด 19,24 ม.ค. 2555 4

4 สทธ หนาท และเสรภาพในสงคม

ประชาธปไตย 26 ม.ค. 2555 2

5 สทธฉน สทธเดก 31 ม.ค., 2 ก.พ.55 4

6 เคารพสทธฉน เคารพสทธเธอ 7 ก.พ.55 2

7 กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการ

เลอกตง 9 ก.พ.55 2


8 โรงเรยนของเรานาอย 14,16 ก.พ.55 4

9 หนจะสรางสรรคชมชน 21,23 ก.พ.55 4

10 รกษโลก 28 ก.พ.55 2

รวมสบสานความ

เปนไทย

11 เรารกประเทศไทย 1 ม.ค. 55 2

12 ศาสนาทพงทางใด 6 ม.ค. 55 2

13 พอหลวงของแผนดน 13 ม.ค. 55 2

14 ทองถนของฉน 15,20 ม.ค. 55 4

15

วดคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยหลงไดรบการจดกจกรรม 22 ม.ค. 55 2

รวม 40

133

แผนการจดกจกรรมการเรยนร “พลเมองดตามวถประชาธปไตย” ทผ วจยพฒนาขน

ประกอบดวย 3 หนวยการเรยนรยอย คอ เรยนรประชาธปไตย ใสใจสวนรวม และรวมสบสาน

ความเปนไทย ประกอบดวย 13 แผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยหนวยการเรยนรท 1

ประกอบดวย 7 แผนฯ หนวยการเรยนรท 2 ประกอบดวย 3 แผนฯ และหนวยการเรยนรท 3

ประกอบดวย 4 แผนฯ โครงสรางการออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนร ปรากฏ

ในตารางท 5.6

ตารางท 5.6 โครงสรางการออกแบบแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ


โครงสราง

การออกแบบ

หนวยการเรยนรยอย

เรยนรประชาธปไตย ใสใจสวนรวม รวมสบสานความเปนไทย

1) แนวคด

พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พทธศกราช 2542 (มาตรา

7) มงเนนใหผ เรยนไดรบการปลกฝง

จตสานกทถกตองและแนวคดท

สาคญของการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมขและมพฤตกรรม


การเรยนรจะเกดขนไดมาก

ทสดเมอผ เรยนไดลงมอทา

ดวยตนเอง (John Dewey

อางถงใน ทศนา แขมมณ,

2552: 142)

คณลกษณะอนพงประสงคของ

เยาวชนไทยในฐานะพลเมอง

และพลโลกม 8 ประการ คอ 1)

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

2)ซอสตยสจรต 3)มวนย 4)ใฝ

เรยนร 5)อยอยางพอเพยง 6)

มงมนในการทางาน 7)รกความ

เปนไทย และ 8)มจตสาธารณะ

(หลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551)

2) สาระ

-ผลของการปฏบตตนเปนคนดของ

ครอบครวและโรงเรยน

-ลกษณะความสามารถและลกษณะ

ความดของตนเองและผ อน

-ขอตกลง กตกา กฎ ระเบยบ หนาท

ทตองปฏบตในครอบครว โรงเรยน

สถานทสาธารณะ

- การยอมรบความแตกตางของคน

ในสงคมเรองความคด ความเชอ

ความสามารถ และการปฏบตตน

ของบคคลอนทแตกตางกน

- สทธเสรภาพของตนเองและผ อน

-การเขารวมกจกรรมของชมชน

-สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ

หนาทของพลเมองด

-แนวทางการปฏบตตนเปน

สมาชกทดของชมชน เชน

อนรกษสงแวดลอม สาธารณ

สมบต โบราณวตถ และ

โบราณสถาน การพฒนา

ชมชน

-การเปนผ นาและผตามทด

-ประเพณและวฒนธรรมใน

ทองถน เชน การเขารวม

ประเพณทางศาสนา ประเพณ

เกยวกบการดาเนนชวต

ประโยชนของการปฏบตตนตาม

ประเพณและวฒนธรรมใน

ครอบครวและทองถน

-คณคาของวฒนธรรมกบการ

ดาเนนชวต

-ความสาคญของภมปญญา

ทองถน

-ตวอยางภาคปญญาทองถนใน

ชมชนของตน

การอนรกษและเผยแพรภม

ปญญาทองถนของชมชน

134


โครงสรางการ

ออกแบบ



2) สาระ (ตอ)

-คณลกษณะของพลเมองด

-เหตการณทละเมดสทธเดกใน

สงคมไทย

-แนวทางการปกปองคมครองตนเอง

หรอผ อนจากการละเมดสทธเดก

-การปกปองคมครองสทธเดกใน


3) วตถประสงค

1. เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด









1. เพอพฒนาคณลกษณะ


ประชาธปไตยของนกเรยน

ทกษะพสย




จตพสย


พลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยน ทกษะพสย



ของนกเรยน จตพสย

4) กจกรรม/สอ

การเรยนร


การใชการวจยเปนฐาน

นกเรยนตความและระบปญหา

เกยวกบการปฏบตตามหลก


วางแผนดาเนนงาน

นกเรยนวางแผนการดาเนนงานเพอ

หาคาตอบ และบรรลเปาหมายใน

การดาเนนงาน


นกเรยนดาเนนงานตามแผนท

กาหนดไว นาขอมลทไดมาวเคราะห

สรปผลและนาเสนอ



นกเรยนสารวจสภาพโรงเรยน

และชมชน จากนนระบ

ปญหาทตองแกไข/สงท

ตองการพฒนาในโรงเรยน

และชมชน


นกเรยนวางแผนการรวบรวม

ขอมลเพอกาหนดเปาหมาย

การแกไขปญหา/พฒนา

โรงเรยนและชมชน และ

วางแผนการดาเนนงาน


นกเรยนเกบรวบรวมขอมล

และเลอกแนวทางการแกไข

ปญหา/พฒนาโรงเรยนและ

ชมชน



นกเรยนสารวจ รวบรวมขอมลเพอ

ตความ/ระบปญหาเกยวกบ

ประเพณวฒนธรรมไทย


นกเรยนวางแผนการรวบรวม

ขอมลเพอกาหนดเปาหมายและ

แนวทางการแกไขปญหา


นกเรยนรวมกนดาเนนการแกไข

ปญหาตามแนวทางทเลอกไว

เชน การจดทานทานคณธรรมพอ

หลวงของแผนดน การแสดง

บทบาทสมมตเกยวกบประเพณ

ทองถน และวเคราะหผลการ

ดาเนนงาน

135


โครงสรางการ

ออกแบบ



4) กจกรรม/สอ

การเรยนร (ตอ)

นาผลทไดไปแกไขปญหา

นกเรยนนาแนวทางทเลอกไว

ไปลงมอแกไขปญหา/พฒนา

โรงเรยนและชมชน และ

วเคราะหผลการดาเนนงาน

5) การวดและ

ประเมนผล

1. การสงเกตพฤตกรรม

2. การประเมนผลงาน

3. การสมภาษณ







ตอนท 6 การวเคราะหเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ในครผสอนนกเรยน

กลมควบคมและกลมตวอยาง

การวจยครงนใชแบบการวจยเชงกงทดลองในการศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรโดย

ใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเ รยน

ประถมศกษา เพ อใหเหนภาพรวมการจดกจกรรมอยางชดเจนผ วจยจงไดทาการวเคราะห

เปรยบเทยบการจดกจกรรมของครผสอนนกเรยนกลมควบคมและกลมทดลอง โดยมรายละเอยด


ตารางท 5.7 การเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนนกเรยนกลมควบคมและ

กลมทดลอง

ประเดน

เปรยบเทยบ สงทเหมอนกน

สงทแตกตางกน

กลมควบคม กลมทดลอง

เปาหมาย

นกเรยนปฏบตตนเปนคนด :

- มระเบยบวนย

- เคารพซงกนและกน

- มความสามคค

- มน าใจ

- มความรกชาต ศาสนา


- นกเรยนมความสามารถในการ

คด

- มความศรทธาและปฏบตตน

ตามหลกประชาธปไตย

- ทาประโยชนใหกบโรงเรยน//

ชมชน

- รวมอนรกษและสบสานความ

เปนไทย

136


เนอหาสาระ สงทเหมอนกน สงทแตกตางกน


- สามารถปรบตวใหอยรวมกบ

ผ อนไดอยางมความสข

- การรกษาระเบยบวนย

- มารยาทในการอยรวมกนใน

สงคม

- การเรยน

- ขาวสารประจาวน

- การอนรกษสงแวดลอม

- การพฒนาโรงเรยน

- การพฒนาชมชน

- การสบสานวฒนธรรมไทย

รปแบบการจด

กจกรรม

- กจกรรมพฒนาผ เรยน กจกรรมโฮมรม กจกรรมโฮมรมผนวกกบกจกรรม

ชมรม

เวลาทใช/สปดาห 2 ชวโมงครง 4 ชวโมง

แนวทางการจด

กจกรรม

- การสนทนากบนกเรยนใน

ประเดนทเกยวของกบ

ชวตประจาวน

แนวทางการจด

กจกรรม

- ยกตวอยางบคคลทเปน

แบบอยางทด

- สงเสรมความสามคค

โดยใหนกเรยนทางานกลม

จบคใหเดกเกงชวยเดกออน

- สงเสรมใหรจกสทธ เสรภาพ

จากสถานการณจรง

- สงเสรมใหรจกการยอมรบ

เสยงสวนมาก

- การจดการเลอกตงประธาน

นกเรยน เลอกหวหนาหอง

- นกเรยนสารวจปญหาทพบใน

การเลอกตงเสนอแนวทางการ

ปองกนและแกไขปญหา

- วเคราะหแนวการปฏบตตนท

แสดงถงการเคารพสทธเสรภาพ

- ใชการวจยเปนฐานในการจด

กจกรรม

เทคนคและวธการ

สอน

- การถาม-ตอบ

- การเสรมแรงดวยคะแนน

- การทาวจยเพอพฒนาตนเอง

- การแสดงบทบาทสมมต

- การทาโครงงาน

- การเสรมแรงดวยคาชมเชย

สอการเรยนร

- ภาพขาว - สอวดทศน

- แหลงเรยนร : โรงเรยน ชมชน

- Power Point

การวดและ


- การสงเกต - การสมภาษณ

- แบบประเมนคณลกษณะ


ของนกเรยนระดบประถมศกษา

137

จากการวเคราะหเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาความเปนพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ของครผ สอนกลมควบคมกบครผ สอนนกเรยน

กลมทดลอง(ผ วจ ย) พบวา สงทมความสอดคลองกนคอเปาหมายในการพฒนานกเรยนใหมความ

เปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย และจดกจกรรมในรปแบบกจกรรมโฮมรมแตมความแตกตาง

กนในรายละเอยด สาหรบสงทมความแตกตางกนอยางเหนไดชดกคอ ครผ สอนกลมควบคม

เนนการสนทนา การยกตวอยาง การเลาและอภปรายขาวสารประจาวนทนาสนใจรวมกบนกเรยน

สาหรบครผสอนนกเรยนกลมทดลองนน ไดมการออกแบบและพฒนาแผนการจดกจกรรม

อยางเปนระบบ มแนวทางการดาเนนงานทชดเจน เนอหาสาระมงเนนใหนกเรยนรหลกการสาคญ

ของการปกครองระบอบประชาธปไตย รจกตนเอง สามารถแสวงหาแนวทางการปรบปรงแกไขและ

นาการพฒนาตนเอง จากนนพจารณาสภาพแวดลอมรอบตวใหรสกวาเปนสวนหนงของสงคม

เพอหาแนวทางในการบาเพญประโยชน/พฒนาใหดยงขน โดยเรมจากโรงเรยนและตามดวยชมชน

มการใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรม จากนนปฏบตตนเปนผ มสวนรวมในการอนรกษภม

ปญญาทองถนและสบสานความเปนไทย โดยเนนทการธารงไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย

โดยใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร นอกจากนยงมเทคนคและวธการสอน

สอการเรยนร และการวดและประเมนผลทมความหลากหลาย

จากตารางขางตนสามารถสรปไดวา สงทมความแตกตางกนอยางชดเจนของกจกรรมการ

เรยนรทนกเรยนกลมควบคมและนกเรยนกลมทดลองจะไดรบ กคอ นกเรยนกลมทดลองจะไดรบ


ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ซงผานกระบวนการพฒนาและมแนวทางการจดกจกรรม

อยางชดเจนเปนระบบ ในขณะทนกเรยนกลมควบคมจะไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต

ตามแนวทางการจดกจกรรมของคร ดงนน ผลทเกดขนกบนกเรยนจากการทดลองจงเปนผลทเกด

การไดรบการจดกจกรรมการเรยนรทแตกตางกนของครผสอนนนเอง ซงไดเสนอไวในบทท 6

1

บทท 6

ผลการวเคราะหขอมลจากการทดลองใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

การวจยครงนผ วจยไดเกบรวบรวมขอมลคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนการสอนแบบปกต และนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย เพอวเคราะห

ตรวจสอบผลการนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยไปทดลองใช โดยผ วจยแบงการนาเสนอเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 การวเคราะหสภาพเรมตนของกลมตวอยางนกเรยน แบงเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 คาสถตพนฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

กอนไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน

ตอนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยกอนไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน การทดทดสอบคาท (t-test) เพอด

ความเทาเทยมกนของกลมตวอยางนกเรยน

สวนท 2 การวเคราะหผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน แบงเปน 3 ตอน คอ


หลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน

ตอนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน ดวยสถต ANCOVA โดยใชคะแนน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนไดรบการทดลองเปนตวแปรรวม

ตอนท 3 การเปรยบเทยบคะแนนพฒนาการของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการ

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย แบงเปน 3.1) การเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนกอนและหลงไดรบการจดกจกรรม

การเรยนร ดวยการทดสอบดวยคาท (t-test) และ 3.2) การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

รายละเอยดของแตละสวน มดงตอไปน

139

สวนท 1 การวเคราะหสภาพเรมตนของกลมตวอยางนกเรยนในกลมทดลอง

การวจยครงนผ วจยไดดาเนนการวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนกลมทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน และกลมทไดรบการจดการเรยนการสอนแบบปกต

จานวน 2 ครง โดยเครองมอทใชวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

คอแบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน โดยนกเรยนเปนผตอบ

แบบสอบถามเพอประเมนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของตนเอง

ผลการวเคราะหสภาพเรมตนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลม

ตวอยางนกเรยนในการทดลอง แบงการนาเสนอเปน 2 ตอน โดยตอนท 1 เปนผลการวเคราะห

คาสถตพนฐาน และตอนท 2 เปนการวเคราะหเปรยบเทยบเพอศกษาความเทาเทยมกนใน

สภาพเรมตนของนกเรยนในกลมทดลอง มรายละเอยด ดงน

ตอนท 1 คาสถตพนฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอน

ไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน

ผลการวเคราะหคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนการทดลองของ

นกเรยนกอนไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตย และนกเรยนทไดรบการจดการเรยนการสอนแบบปกตม

รายละเอยดดงตารางท 6.1

ตารางท 6.1 คาเฉลยคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนไดรบการทดลอง

ของกลมตวอยางนกเรยน

องคประกอบ องคประกอบยอบ กลมควบคม กลมทดลอง

Mean SD Mean SD


รหลกสทธเสรภาพ 2.53 .63 2.64 .25

รกฎระเบยบของสงคม 2.90 .57 2.40 .34

รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.77 .58 2.30 .39

รในหลกสามคค 2.89 .55 2.79 .40

รหลกการมสวนรวม 2.82 .72 3.15 .48

รวม 2.78 .61 2.66 .37

ดานทกษะพสย ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.10 .53 1.89 .35

ความสามารถในการแกปญหา 2.52 .85 2.28 .53

140


องคประกอบ องคประกอบยอย กลมควบคม กลมทดลอง

Mean SD Mean SD

ดานทกษะพสย (ตอ)

ความสามารถในการสอสาร 2.52 .69 2.26 .36

ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.40 .72 2.45 .53

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.05 .59 1.67 .42

รวม 2.32 .68 2.11 .44


ศรทธาประชาธปไตย 2.43 .64 2.04 .39

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.55 .78 2.80 .54

ใฝเรยนร 2.69 .75 2.68 .43

มจตสาธารณะ 2.31 .74 2.62 .45

รวม 2.50 .73 2.54 .45

รวม 3 ดาน 2.53 .67 2.43 .42

จากตารางท 6.1 พบวา ในภาพรวมนกเรยนกลมควบคมมคะแนนของคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยในสภาพเรมตนโดยเฉลย 14 องคประกอบ สงกวานกเรยนกลม

ทดลอง (Meanc = 2.53, SD = .67; Meane = 2.43 SD = .42 ตามลาดบ)

เมอพจารณาองคประกอบรายดานทง 3 ดาน ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และ

ดานจตพสย พบวา นกเรยนกลมควบคม มคาเฉลยคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยในองคประกอบดานพทธพสยสงทสด (Meanc = 2.78, SD = .61) รองลงมาคอดาน

จตพสยและดานทกษะพสย (Meanc = 2.50, SD = .73; Meane = 2.32, SD = .68) ตามลาดบ

สาหรบนกเ รยนกลมทดลองนน พบวา มคาเฉล ยคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยในองคประกอบดานพทธพสยสงทสด (Meane = 2.66, SD = .37) รองลงมาคอ ดาน

จตพสยและดานทกษะพสย (Meanc = 2.54, SD = .45; Meane = 2.11, SD = .44) ตามลาดบ

ตารางท 6.2 ลาดบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลมตวอยางนกเรยน

องคประกอบ ลาดบ

คะแนน




1 รกฎระเบยบของสงคม รหลกการมสวนรวม

2 รในหลกสามคค รในหลกสามคค

3 รหลกการมสวนรวม รหลกสทธเสรภาพ

4 รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก รกฎระเบยบของสงคม

5 รหลกสทธเสรภาพ รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

141



คะแนน




1 ความสามารถในการแกปญหา,


ความสามารถในการใชทกษะชวต

2 ความสามารถในการใชทกษะชวต ความสามารถในการแกปญหา

3 ความสามารถในการวางแผนการทางาน ความสามารถในการสอสาร

4 ความสามารถในการใชเทคโนโลย ความสามารถในการวางแผนการทางาน

5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย


1 ใฝเรยนร รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

2 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ใฝเรยนร

3 ศรทธาประชาธปไตย มจตสาธารณะ

4 มจตสาธารณะ ศรทธาประชาธปไตย

เมอพจารณาองคประกอบของคณลกษณะแตละดานของนกเรยนกลมควบคม พบวา

ในดานพทธพสยนน นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานการรในกฎระเบยบของ

สงคมมากทสด รองลงมาคอดานการรในหลกสามคคและรในหลกการมสวนรวม ตามลาดบ ใน

ดานทกษะพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานความสามารถในการ

แกปญหาและความสามารถในการสอสารมากทสด รองลงมาคอ ดานความสามารถในการใช

ทกษะชวต และความสามารถในการวางแผนการทางาน ตามลาดบ และในดานจตพสย พบวา

นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานใฝเรยนรมากทสด รองลงมาคอ ดานรกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย และดานศรทธาประชาธปไตย ตามลาดบ เมอพจารณาองคประกอบของคณลกษณะแตละดานของนกเรยนกลมทดลอง พบวา

ในดานพทธพสยนน นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานการรในหลกการมสวนรวม

มากทสด รองลงมาคอ ดานการรในหลกสามคคและดานการรในหลกสทธเสรภาพ ตามลาดบ

ดานทกษะพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานความสามารถในการใช

ทกษะชวตมากทสด รองลงมาคอดานทกษะการแกปญหา และทกษะการสอสาร ตามลาดบ

และในดานจตพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานรกชาต ศาสนา

พระมหากษตรยมากทสด

142

ตารางท 6.3 ลาดบทและคาเฉลยของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของกลมตวอยางนกเรยนกอนการทดลอง พจารณาตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ

ลาดบ

คะแนน


องคประกอบยอย Mean SD องคประกอบยอย Mean SD

1 รในหลกกฎระเบยบของสงคม 2.90 .57 รหลกการมสวนรวม 3.15 .48

2 รในหลกสามคค 2.89 .55 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.80 .54

3 รหลกการมสวนรวม 2.82 .72 รในหลกสามคค 2.79 .40

4 รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.77 .58 ใฝเรยนร 2.68 .43

5 ใฝเรยนร 2.69 .75 รหลกสทธเสรภาพ 2.64 .25

6 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.55 .78 มจตสาธารณะ 2.62 .45

7 รหลกสทธเสรภาพ

2.53

.63 ความสามารถในการใชทกษะ

ชวต

2.45 .53

8 ความสามารถในการแกปญหา 2.52 .85 รในหลกกฎระเบยบของสงคม 2.40 .34

9 ความสามารถในการสอสาร 2.52 .69 รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.30 .39

10 ศรทธาประชาธปไตย 2.43 .64 ความสามารถในการแกปญหา 2.28 .53

11 ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.40 .72 ความสามารถในการสอสาร 2.26 .36

12 มจตสาธารณะ 2.31 .74 ศรทธาประชาธปไตย 2.04 .39

13 ความสามารถในการวางแผน


2.10 .53 ความสามารถในการวางแผน


1.89 .35

14 ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.05 .59 ความสามารถในการใชเทคโนโลย 1.67 .42

เมอพจารณาคะแนนเฉลยขององคประกอบยอย 14 องคประกอบ ของนกเรยนกลม

ควบคมกอนไดรบการทดลอง พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานรในหลก

กฎระเบยบของสงคมมากทสด (Meanc = 2.90, SD = .57) รองลงมาคอดานรในหลกสามคค

และรหลกการมสวนรวม (Meanc = 2.89, SD = .55; Mean = 2.82, .72 ตามลาดบ)


ทดลอง พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยคณลกษณะดานการรในหลกการมสวนรวมมากทสด

(Meane = 3.15, SD = .48) รองลงมาคอความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการรในหลก

สามคค (Meane = 2.80, SD = .54; Meane = 2.79, SD = .40) ตามลาดบ

จากการสารวจความคดเหนของนกเรยนกลมตวเกยวกบลาดบความสาคญของ

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย พบวา นกเรยนกลมควบคมและกลมทดลองได

เรยงลาดบความสาคญ ดงตารางท 6.4

143

ตารางท 6.4 ลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยตามความคดเหน

ของนกเรยนกลมควบคมและนกเรยนกลมทดลอง

ลาดบ

ความสาคญ กลมควบคม กลมทดลอง

1 รในหลกสามคค ศรทธาประชาธปไตย

2 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

3


รในกฎระเบยบของสงคม

ความสามารถในการแกปญหา


4 รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ



5 ความสามารถในการสอสาร รในกฎระเบยบของสงคม

6 รในหลกการมสวนรวม

ความสามารถในการวางแผนการทางาน


7

ความสามารถในการใชทกษะชวต รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ

รในหลกการมสวนรวม



8 ใฝเรยนร รในหลกสทธเสรภาพ

9 มจตสาธารณะ ความสามารถในการสอสาร

10 ความสามารถในการใชเทคโนโลย ความสามารถในการใชทกษะชวต

11 ความสามารถในการใชเทคโนโลย

จากตารางท 6.4 นกเรยนกลมควบคมไดลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยทนกเรยน 3 อนดบแรก โดยระบวาคณลกษณะรในหลกสามคค มากทสด

รองลงมาคอรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย และรในหลกสทธเสรภาพ รในกฎระเบยบของสงคม

และ ความสามารถในการแกปญหา ตามลาดบ สวนนกเรยนกลมทดลองใหความเหนวา

คณลกษณะศรทธาประชาธปไตยมากทสด รองลงมาคอรกชาต ศาสนา พระมหากษตรยและรใน

หลกสามคค ตามลาดบ ซงเหนไดวาลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชา ธปไตยท นก เ รยนกลมควบคมและนก เ รยนกลมทดลองมความสอดคลองกน

144

ดงท คณลกษณะรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย และรในหลกสามคค ถกระบอยใน 3 ลาดบแรก

และความสามารถในการใชเทคโนโลย ถกระบวามความสาคญอยในลาดบสดทาย

ตอนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

กอนไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน การทดทดสอบคาท (t-test) เพอดความ

เทาเทยมกนของกลมตวอยางนกเรยน

การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง ผ วจยไดมการควบคมปจจยภายนอกทจะมผล

ตอผลการวจยโดยการเลอกกลมตวอยางทใชในการทดลองใหมสภาพคลายคลงกนมากทสด และ

ดาเนนการวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ในกลมทจะไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตย และนกเรยนทจะไดรบการจดการเรยนการสอนตามปกต กอนไดรบการ

จดกจกรรมการเรยนร เพอดความเทาเทยมกนของกลมทดลองและควบคม โดยมรายละเอยดดง

ตารางท 6.5

ตารางท 6.5 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของกลมตวอยางนกเรยนกอนไดรบการทดลองดวยการทดสอบคาท (t-test)

กลม

ตวอยาง N Mean SD. Levene's Test for Equality of Variances

t df p. F Sig. Equal variances


ควบคม 19 2.74 .45 2.68 .11 assumed .77 37.00 .45

ทดลอง 19 2.62 .27


ควบคม 19 2.32 .42 1.69 .20 assumed .48 37.00 .63

ทดลอง 19 2.11 .30


ควบคม 19 2.49 .51 1.90 .18 assumed -.42 37.00 .68

ทดลอง 19 2.56 .33

* p < .05

เมอพจารณาในภาพรวม พบวา กลมตวอยางทง 2 กลมมความเทาเทยมกน กลาวคอ

คะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทง 3 ดาน ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะ

พสย และดานจตพสยของกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถต แมดานพทธพสยและดานทกษะพสยนกเรยนกลมควบคมจะมคาเฉลยคะแนนสงกวา

145

กลมทดลองแตกไมมนยสาคญทางสถต (Meanc 2.74,SD =.45; Meane = 2.62, SD = .27 t =

.77 df = 37 p = .45; Meanc= 2.32,SD = .42; Meane = 2.11, SD = .30 t = .48 df = 37 p =

.63) และกลมควบคมถอเปนกลมทไดเปรยบ สวนดานจตพสยนน แมสภาวะเรมตนนกเรยนกลม

ทดลองจะมคาเฉลยคะแนนสงกวากลมควบคมแตกไมมนยสาคญทางสถต (Meane = 2.56,

Meanc = 2.49 t = -.42 df = 37 p = .68) ดงนนกลมตวอยางมความเหมาะสมทจะนามาใชใน

การทดลองเพอศกษาผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขน เพราะไมมการ

แทรกซอนจากปจจยภายนอกทเกดจากความแตกตางระหวางกลมตวอยาง


ดานพทธพสยกอนไดรบการทดลองของกลมตวอยางเพอดความเทาเทยมกน

องคประกอบ N Mean SD.

Levene's Test for Equality of Variances t df p.

F Sig. Equal variances


1. รในหลกสทธ เสรภาพ และหนาท

ควบคม 19 2.53 .63 13.07 .00 Not assumed -.71 37.00 .48

ทดลอง 19 2.64 .25

2. รในหลกกฎระเบยบของสงคม

ควบคม 19 2.91 .57 1.57 .22 assumed 2.99* 37.00 .01

ทดลอง 19 2.41 .35

3. รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

ควบคม 19 2.55 .88 5.82 .02 Not assumed 1.69 37.00 .10

ทดลอง 19 2.13 .60

4. รในหลกสามคค

ควบคม 19 2.89 .55 2.16 .15 assumed .61 37.00 .55

ทดลอง 19 2.79 .40

5. รในหลกการมสวนรวม

ควบคม 19 2.82 .72 1.54 .22 assumed -1.91 37.00 .06

ทดลอง 19 3.15 .48

* p < .05

เมอพจารณาแตละองคประกอบในดานพทธพสย พบวา กลมควบคมและกลมทดลอง

มคาเฉลยคะแนนในแตละองคประกอบไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน

องคประกอบรในหลกกฎระเบยบของสงคม กลมควบคมมคาเฉลย สงกวากลมทดลอง อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Meanc = 2.91,SD = .57; Meane = 2.41,SD = .35 t = 2.99

t = 2.99, df = 37.00, p = .01)

146

ตารางท 6.7 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนดานทกษะพสยกอนไดรบการทดลองเพอดความเทาเทยมกน

องคประกอบ N Mean SD.

Levene's Test for Equality of Variances t df p.

F Sig. Equal variances


1. ความสามารถในการวางแผนการทางาน

ควบคม 19 2.10 .53 3.04 .09 assumed -2.21 37.00 .03*

ทดลอง 19 1.89 .35

2. ความสามารถในการแกปญหา


ทดลอง 19 2.28 .53



ทดลอง 19 2.24 .25


ควบคม 19 2.40 .72 1.43 .24 assumed -.21 37.00 .84

ทดลอง 19 2.45 .53


ควบคม 19 2.05 .59 .88 .35 assumed .92 37.00 .36

ทดลอง 19 1.67 .42

* p < .05

เมอในแตละองคประกอบในดานทกษะพสย พบวา ทกองคประกอบ กลมควบคมและ

กลมทดลองมคาเฉลยคะแนนในแตละองคประกอบไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05 ยกเวน องคประกอบเรองทกษะการคดทกลมควบคมมคาเฉลยสงกวากลมทดลอง

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Mean = 2.10 และ 1.89 ตามลาดบ, t = -2.21,

df = 37.00, p = .03)


ดานจตพสยของกลมตวอยางนกเรยนกอนไดรบการทดลองเพอดความเทาเทยมกน

องคประกอบ N Mean SD. Levene's Test for Equality of Variances



1 ศรทธาประชาธปไตย

ควบคม 19 2.43 .64 3.58 .07 assumed 2.04* 37.00 .05

ทดลอง 19 2.04 .39

147

องคประกอบ N Mean SD. Levene's Test for Equality of Variances


2. รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

ควบคม 19 2.55 .78 5.79 .02 Not assumed -1.12 37.00 .27

ทดลอง 19 2.80 .54

3. ใฝเรยนร

ควบคม 19 2.69 .75 6.48 .02 Not assumed .03 37.00 .98

ทดลอง 19 2.68 .43

4. มจตสาธารณะ

ควบคม 19 2.31 .74 4.11 .05 Not assumed -1.56 37.00 .13

ทดลอง 19 2.62 .45

* p < .05

เมอพจารณาแตละองคประกอบในดานจตพสย พบวา ทกองคประกอบยอย กลมควบคม

และกลมทดลองมคาเฉลยคะแนนไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน

องคประกอบเรองศรทธาประชาธปไตยทกลมควบคมมคาเฉลยสงกวากลมทดลอง อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Mean = 2.43 และ 2.04 ตามลาดบ, t = 2.04, df = 37.00

p = .05)

โดยสรปแลวกลมตวอยางทง 2 กลมมความเทาเทยมกน กลาวคอ คาเฉลยคะแนน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทงรายดานของกลมทดลองและกลมควบคมกอนไดรบ

การทดลองไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต แมคาเฉลยคะแนนองคประกอบรในหลก

กฎระเบยบของสงคม ความสามารถในการวางแผนการทางาน และศรทธาประชาธปไตย ของ

กลมควบคมมคาสงกวากลมทดลองกตาม แตกเปนคาทแตกตางกนทกลมควบคมเปนผ ไดเปรยบ

ซงจะทาใหเหนผลการทดลองไดชดเจนยงขน ดงนน กลมตวอยางจงมความเหมาะสมทจะ

นามาใชศกษาผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขน เพราะไมมการแทรกซอน

จากปจจยภายนอกทเกดจากความแตกตางระหวางกลมตวอยาง

เนองจากการวจยครงเปนใชแบบการวจยแบบกงทดลอง ดงนนเพอใหผ วจยสามารถ

สรปผลการทเกดขนกบนกเรยนวาเปนผลจากการจดกจกรรมการเรยนรของผ วจยอยางแทจรง

ผ วจยจงไดทาความตกลงขอความรวมมอกบครผสอนของนกเรยนกลมควบคมเกยวกบการจดการ

เรยนการสอนวาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 น ครผสอนกลมควบคมจะตองดาเนนการ

จดการเรยนการสอนแบบปกต ซงนบเปนการควบคมตวแปรแทรกซอนอกวธหนงทนอกเหนอจากท

กลาวมาแลวในบทท 3

148

สวนท 2 การวเคราะหผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


จากผลการวเคราะหในสวนท 1 ทไดขอสรปวากลมทดลองและกลมควบคมมความเทา

เทยมกน ดงนน ผ วจยจงไดทาการวเคราะหผลหลงการนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรไป

ทดลองใช โดยแบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 คาสถตพนฐานของคะแนนคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน ตอนท 2 การวเคราะห

เปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลม

ตวอยางนกเรยน ดวยสถต ANCOVA โดยใชคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนกอนไดรบการทดลองเปนตวแปรรวม และตอนท 3 การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนกอนและหลงไดรบการทดลองของกลม

ตวอยางนกเรยน


หลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน

ผลการวเคราะหคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลอง

ของนกเรยนในกลมทดลองและกลมควบคม เพอศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาท

ผ วจยพฒนาขน มคาสถตพนฐานของคะแนน มรายละเอยดดงตารางท 6.9

ตารางท 6.9 ผลการวเคราะหคาเฉลยคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการ

ทดลองของกลมตวอยางนกเรยน


Mean SD Mean SD


รหลกสทธเสรภาพ 2.54 .58 3.10 .32

รกฎระเบยบของสงคม 2.80 .59 3.08 .26

รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.48 .85 3.53 .28

รในหลกสามคค 2.92 .54 2.96 .38

รหลกการมสวนรวม 2.61 .64 3.23 .24

รวม 2.67 .64 3.18 .30

ดานทกษะพสย ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.09 .53 2.44 .10

ความสามารถในการแกปญหา 2.45 .83 3.16 .31

149



Mean SD Mean SD


(ตอ)

ความสามารถในการสอสาร 2.51 .61 2.43 .21

ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.25 .68 2.82 .48

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.13 .52 1.88 .18

รวม 2.29 .63 2.55 .26


ศรทธาประชาธปไตย 2.39 .62 3.55 .46

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.51 .63 3.35 .31

ใฝเรยนร 2.79 .69 2.95 .14

มจตสาธารณะ 2.31 .65 3.57 .24

รวม 2.50 .65 3.36 .29

รวม 3 ดาน 2.48 .64 3.00 .28

จากตารางท 6.9 พบวา ในภาพรวมนกเรยนกลมทดลองมคะแนนของคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยในสภาพเรมตนเฉลย 14 องคประกอบ สงกวานกเรยนกลมควบคม

(Meane = 3.00, SD = .28; Meanc = 2.48, SD = .64 ตามลาดบ)

เมอพจารณาคาเฉลยคะแนนองคประกอบรายดานของนกเรยนกลมควบคม ทง 3 ดาน

ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และดานจตพสย พบวา นกเรยนมคาเฉลยคะแนน

องคประกอบดานพทธพสยสงทสด(Meanc = 2.67, SD = .64) รองลงมาคอดานจตพสยและดาน

ทกษะพสย (Meanc = 2.50, SD = .65; Meanc = 2.29, SD = .63) สาหรบนกเรยนกลมทดลอง

นน พบวา นกเรยนมคาเฉลยคะแนนองคประกอบดานจตพสยสงทสด (Meane = 3.36, SD =

.29) รองลงมาคอ ดานพทธพสยและดานทกษะพสย (Meane = 3.18, SD = .30; Meane =

2.55, SD = .26) ตามลาดบ

ตารางท 6.10 ลาดบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลมตวอยางนกเรยน

พจารณาตามองคประกอบ 3 ดาน


คะแนน




1 รในหลกสามคค รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

2 รกฎระเบยบของสงคม รหลกการมสวนรวม

3 รหลกการมสวนรวม รหลกสทธเสรภาพ

4 รหลกสทธเสรภาพ รกฎระเบยบของสงคม

5 รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก รในหลกสามคค

150



คะแนน




1 ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา

2 ความสามารถในการแกปญหา

3 ความสามารถในการใชทกษะชวต ความสามารถในการวางแผนการทางาน

4 ความสามารถในการใชเทคโนโลย ความสามารถในการสอสาร

5 ความสามารถในการวางแผนการทางาน ความสามารถในการใชเทคโนโลย


1 ใฝเรยนร มจตสาธารณะ

2 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ศรทธาประชาธปไตย

3 ศรทธาประชาธปไตย รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

4 มจตสาธารณะ ใฝเรยนร

เมอพจารณาองคประกอบของคณลกษณะแตละดานของนกเรยนกลมควบคมหลงไดรบ

การจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต พบวา ในดานพทธพสยนน นกเรยนมคาเฉลยคะแนนของ

องคประกอบยอยดานการรในหลกสามคคมากทสด รองลงมาคอดานการรในหลกกฎระเบยบของ

สงคมและรในหลกการมสวนรวมตามลาดบ ในดานทกษะพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลย

ขององคประกอบยอยดานความสามารถในการสอสารมากทสด รองลงมาคอ ดานความสามารถ

ในการแกปญหา และความสามารถในการใชทกษะชวตตามลาดบ และในดานจตพสย พบวา

นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานใฝเรยนรมากทสด รองลงมาคอ ดานรกชาต

ศาสนา พระมหากษตรย และดานศรทธาประชาธปไตยตามลาดบ

เมอพจารณาองคประกอบของคณลกษณะแตละดานของนกเรยนกลมทดลอง พบวา ใน

ดานพทธพสยนน นกเรยนมคาเฉลยคะแนนขององคประกอบยอยดานการรในหลกการยอมรบ

เสยงสวนมากมากทสด รองลงมาคอ ดานการรในหลกการมสวนรวมและดานการรในหลกสทธ

เสรภาพตามลาดบ ดานทกษะพสย พบวา นกเรยนมคาเฉลยคะแนนขององคประกอบยอยดาน

ความสามารถในการแกปญหามากทสด รองลงมาคอดานความสามารถในการใชทกษะชวต และ

ความสามารถในการวางแผนการทางานตามลาดบ และในดานจตพสย พบวา นกเรยนมคาเฉลย

คะแนนขององคประกอบยอยดานมจตสาธารณะมากทสด รองลงมาคอดานศรทธาประชาธปไตย

และรกชาต ศาสนา พระมหากษตรยตามลาดบ

เมอพจารณาองคประกอบของคณลกษณะแตละดานของนกเรยนกลมทดลอง พบวา

ในดานพทธพสยนน นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดานการรในหลกการยอมรบ

151

เสยงสวนมากมากทสด รองลงมาคอ ดานการรในหลกการมสวนรวมและดานการรในหลกสทธ

เสรภาพ ตามลาดบ ดานทกษะพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยขององคประกอบยอยดาน

ความสามารถในการแกปญหามากทสด รองลงมาคอดานความสามารถในการใชทกษะชวต และ

ความสามารถในการวางแผนการทางาน และในดานจตพสย พบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยของ

องคประกอบยอยดานมจตสาธารณะมากทสด รองลงมาคอดานศรทธาประชาธปไตยและรกชาต

ศาสนา พระมหากษตรยตามลาดบ

ตารางท 6.11 คาเฉลยของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลง ไดรบ

การทดลอง พจารณาตามองคประกอบยอย 14 องคประกอบ


ควบคม หลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต พบวา นกเรยนกลมควบคมมคาเฉลย

คะแนนขององคประกอบยอยดานรในสามคคมากทสด(Mean = 2.92, SD = .54) รองลงมาคอ

ดานรในกฎระเบยบของสงคม และใฝเรยนร (Mean = 2.80, SD = .59; Mean = 2.79, SD

= .69) ตามลาดบ


องคประกอบยอย Mean SD องคประกอบยอย Mean SD

รในหลกสามคค 2.92 .54 มจตสาธารณะ 3.57 .24

รกฎระเบยบของสงคม 2.80 .59 ศรทธาประชาธปไตย 3.55 .46

ใฝเรยนร 2.79 .69 รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 3.53 .28

รหลกการมสวนรวม 2.61 .64 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 3.35 .31

รหลกสทธเสรภาพ 2.54 .58 รหลกการมสวนรวม 3.23 .24

ความสามารถในการสอสาร 2.51 .61 ความสามารถในการแกปญหา 3.16 .31

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.51 .63 รหลกสทธเสรภาพ 3.10 .32

รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.48 .85 รกฎระเบยบของสงคม 3.08 .26

ความสามารถในการแกปญหา 2.45 .83 รในหลกสามคค 2.96 .38

ศรทธาประชาธปไตย 2.39 .62 ใฝเรยนร 2.95 .14

มจตสาธารณะ 2.31 .65 ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.82 .48

ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.25 .68 ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.44 .10

ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.13 .52 ความสามารถในการสอสาร 2.43 .21

ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2.09 .53 ความสามารถในการใชเทคโนโลย 1.88 .18

152

สาหรบนกเรยนกลมทดลอง พบวา นกเรยนมคาเฉลยคะแนนขององคประกอบยอยดาน

มจตสาธารณะมากทสด (Mean = 3.57,SD = .24) รองลงมาคอศรทธาประชาธปไตย และรใน

หลกการยอมรบเสยงสวนมาก (Mean = 3.55, SD = .46; Mean = 3.53, SD = .28)


หลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน ดวยสถต ANCOVA โดยใชคะแนน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนกอนการทดลองเปนตวแปรรวม

การวเคราะหเพอใหเกดความมนใจวานกเรยนทง 2 กลมมสภาพเรมตนของคณลกษณะ

พลเ มองดตามว ถประชาธปไตยไมแตกตางกน และคา เฉ ลยคะแนนดงกลาวไม มผล

ตอคณลกษณะฯหลงไดรบการทดลอง ผ วจยไดทาการวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน ดวยสถต

ANCOVA โดยใชคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนกอนไดรบการ

ทดลองเปนตวแปรรวม เหตผลทผ วจยเลอกใชวธนแทนการวเคราะหดวยสถต ANOVA นน

เนองจากกลมตวอยางทใชในการวจยเปนกลมตวอยางขนาดเลก (38 คน) ซงสถต ANOVA จะทา

ไดผลทไดไมชดเจนและสอดคลองกบสภาพจรงเทากบการวเคราะหดวยสถต ANCOVA


หลงไดรบการทดลองของกลมตวอยางนกเรยน การวเคราะหดวยสถต ANCOVA

กลมตวอยาง N Mean SD.

Test for Between-Subjects Effects df

F Sig.


ควบคม 19 2.67 .40 17.92* .00 1

ทดลอง 19 3.18 .21


ควบคม 19 2.29 .36 .04 .84 1

ทดลอง 19 2.54 .16


ควบคม 19 2.52 .38 65.35* .00 1

ทดลอง 19 3.35 .12

รวม

ควบคม 19 2.48 .64 3.974* .00 1

ทดลอง 19 3.00 .28

* Sig < .05

153

นกเรยนท ได รบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานมคะแนนเฉล ย

คณลกษณะพลเมองดตามประชาธปไตยทปรบแกดวยตวแปรรวมสงกวานกเรยนกลมทไดรบการ

จดการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Meane = 3.00,SD = .28 Meanc

= 2.48, SD = .64 df = 1, sig = .00)

เมอพจารณาองคประกอบรายดาน ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะพสยและดานจตพสย

พบวา นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยคะแนนดานพทธพสยและดานจตพสย ทปรบแกดวยตวแปร

รวมสงกวานกเรยนกลมทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

(Meane = 3.18, SD = .21 Meanc = 2.67, SD = .40 df = 1, sig = .00; Meane = 3.35, SD =

.12; Meanc = 2.52, SD = .38 df = 1, sig = .00 ) สวนดานทกษะพสยนกเรยนกลมทดลองม

คาเฉลยคะแนนทปรบแกดวยตวแปรรวมสงกวานกเรยนกลมทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต

อยางไมมนยสาคญทางสถต (Meane = 2.54 Meanc = 2.29 df = 1, sig = .84)


กอนและหลงไดรบการทดลองของนกเรยนกลมทดลอง

3.1) การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอน

และหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลอง ทดสอบดวยคาท (t-test)

การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

กลมทดลอง เปนการวเคราะหเพอทดสอบความแตกตางของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยของนกเรยนกอนและหลงการทดลอง ทาการทดสอบดวยคาท (t-test)

มรายละเอยดตอไปน

ตารางท 6.13 การทดสอบความแตกตางของคะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนกลมทดลอง เปรยบเทยบกอนเรยนและหลงเรยน การทดสอบดวยคาท (t-test)

องคประกอบ กอนทดลอง หลงเทดลอง Mean

Different t df p

Mean SD Mean SD

1. รในหลกสทธ เสรภาพ และหนาท 2.64 .25 3.10 .32 .47 6.39* 18.00 .00

2. รในหลกกฎระเบยบของสงคม 2.41 .35 3.09 .26 .68 6.10* 18.00 .00

3. รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก 2.13 .60 3.53 .28 1.40 7.25* 18.00 .00

4. รในหลกสามคค 2.79 .40 2.96 .38 .17 1.07 18.00 .30

5. รในหลกการมสวนรวม 3.15 .48 3.23 .24 .08 .57 18.00 .58

รวมดานพทธพสย 2.62 .27 3.18 .21 .56 5.63* 18.00 .00

154


องคประกอบ กอนทดลอง หลงเทดลอง Mean

Different t df p

Mean SD Mean SD

1. ความสามารถในการวางแผนการทางาน 1.89 .35 2.44 .10 .55 6.70* 18.00 .00

2. ความสามารถในการแกปญหา 2.28 .53 3.15 .31 .88 5.13* 18.00 .00

3. ความสามารถในการสอสาร 2.24 .25 2.43 .21 .19 2.11* 18.00 .05

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต 2.45 .53 2.82 .48 .37 2.32* 18.00 .04

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย 1.67 .42 1.88 .18 .22 1.60 18.00 .13

รวมดานทกษะพสย 2.11 .30 2.54 .16 .13 1.62 18.00 .13

1. ศรทธาประชาธปไตย 2.04 .39 3.55 .47 1.52 8.59* 18.00 .00

2. รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย 2.80 .54 3.35 .31 .55 3.60* 18.00 .00

3. ใฝเรยนร 2.68 .43 2.95 .14 .27 2.51* 18.00 .03

4. มจตสาธารณะ 2.62 .45 3.56 .24 .94 7.34* 18.00 .00

รวมดานจตพสย 2.56 .33 3.36 .12 .80 8.33* 18.00 .00

รวม 3 ดาน 2.43 .26 3.00 .28 .58 5.68* 18.00 .00

* p < .05

จากตารางท 6.13 เมอพจารณาเปรยบเทยบคะแนนคาเฉลยรวมระหวางคะแนนกอนและ

หลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรของกลมทดลอง พบวา คะแนนเฉลยของคณลกษณะพลเมอง

ดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของกลมทดลองมคาสงกวาคะแนน

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยกอนไดรบการจดกจกรรมการเรยนรอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05 (Meane = 3.00,SD = .28; Meanc = 2.43,SD = .26 t = 5.68 df = 18.00

p = .00)

เมอพจารณาคะแนนเฉลยรายดาน ไดแก พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย พบวา

คาเฉลยคะแนนดานพทธพสยและดานจตพสยมคาเฉลยคะแนนหลงทดลองสงกวากอนทดลอง

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานทกษะพสย พบวา คาเฉลยคะแนนหลงทดลองสง

กวากอนทดลองอยางไมมนยสาคญทางสถต

เมอพจารณาดานพทธพสย พบวา นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยคะแนนหลงทดลองสง

กวากอนทดลอง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Meane = 3.18,SD = .21 Meanc

= 2.62,SD = .27 t = 5.63, df = 18.00, p = .00)

155

สวนคะแนนเฉลยดานทกษะพสย พบวา นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยหลงทดลองสงกวา

กอนทดลอง อยางไมมนยสาคญทางสถต (Mean = 2.54,SD = 2.11 t = 1.62 df = 18.00

p = .13)

สาหรบคะแนนเฉลยดานจตพสย พบวา นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยคะแนนหลงทดลอง

สงกวากอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (Mean = 3.36,SD = .12; Mean

= 2.56, SD = .33 t = 8.33 df = 18.00 p = .00)

เมอพจารณาคะแนนเฉลยรายองคประกอบ ไดแก รในหลกสทธ เสรภาพและหนาท รใน

หลกกฎระเบยบของสงคม รในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก รในหลกสามคค รในหลกการม

สวนรวม ความสามารถการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการสอสาร

ความสามารถในการใชทกษะชวต ความสามารถในการใชเทคโนโลย ศรทธาประชาธปไตย

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ใฝเรยนร และมจตสาธารณะ พบวา ทกองคประกอบมคาเฉลย

คะแนนของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหลงไดรบการทดลองของนกเรยนกลม

ทดลองมคาสงกวากอนไดรบการทดลอง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวนดานรใน

หลกสามคค รในหลกการมสวนรวม และความสามารถในการใชเทคโนโลยทคาเฉลยคะแนนหลง

เรยนของกลมทดลองหลงเรยนกบกอนเรยนไมแตกตางกน โดยคาเฉลยคะแนนกอนเรยนสงกวา

กอนเรยนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3.2) การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ


ประชาธปไตยในครงน ผ วจยไดทดลองใชแผนการจดกจกรรมดวยตนเองเปนระยะเวลา 10

สปดาห ทาใหผ วจยสามารถสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนไดอยางใกลชดและมความตอเนอง ซง

ทาใหผ วจยสามารถนาขอมลท ไดจากการสงเกต และสมภาษณนกเรยนมาวเคราะหการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดขนกบนกเรยนหลงจากไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการ

จดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขน ทงนผ วจยไดนาเสนอผลการวเคราะห คอ พฤตกรรมของ

นกเรยนตามองคประกอบของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซงมรายละเอยด ดงน

1) พฤตกรรมของนกเรยนตามองคประกอบของคณลกษณะพลเมองดตามวถ


การวจยครงนผ วจยไดใหคาจากดความของคาวา “คณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตย” วา หมายถง ความร ความสามารถและทศนคตของนกเรยนทแสดงใหเหนวา


156

ประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และดานจตพสย ซงประกอบดวย

องคประกอบยอยจานวน 14 องคประกอบ ซงผ วจยจะไดนาเสนอผลการวเคราะหการเปลยนแปลง

คณลกษณะของนกเรยนทง 14 องคประกอบหลงไดรบการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขน

ดงตอไปน

1.1 รในหลกสทธ เสรภาพ และหนาท

การวจยครงนผ วจยไดกาหนดคานยามของการรในหลกสทธเสรภาพ วาหมายถง การม

ความรและปฏบตตามสทธของตนเองอยางเหมาะสม ไดแก สทธพนฐานของเดก เชน สทธทจะม

ชวต สทธทจะไดรบการปกปอง สทธทจะไดรบการพฒนา สทธทจะมสวนรวม เคารพสทธ

เสรภาพของผ อน เชน เสรภาพในการแสดงความคดเหน สทธเสรภาพในชวตและรางกาย สทธ

ในทรพยสน และปฏบตตามหนาทของตนเองอยางเหมาะสม

จากการศกษาสภาพเรมตน พบวา นกเรยนมความรในหลกสทธ เสรภาพ และหนาท

อยในระดบปานกลาง สวนดานพฤตกรรมนน พบวา นกเรยนปฏบตใชสทธ เสรภาพอยาง

เหมาะสม แตมนกเรยนบางสวนทยงไมปฏบตตามหนาทเทาทควร เชน การไมทาความสะอาด

บรเวณรบผดชอบ ไมชวยเพอทาเวร ซงครไดตกเตอนและปรบปรงพฤตกรรมของนกเรยนอยเสมอ

สาหรบการจดกจกรรมการเรยนรนน ผ วจยไดสอดแทรกกจกรรมททาใหนกเรยนไดม

ความรความเขาใจเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตยและหลกการสาคญของการปกครอง

ระบอบประชาธปไตย ซงรวมถงหลกสทธ เสรภาพ และหนาท โดยมงเนนใหนกเรยนเหน

ความสาคญและนาไปสการปฏบตจรงในชวตประจาวน ซงประเดนคาถามทใชในกจกรรมจะฝก

ใหนกเรยนไดคดวเคราะหถงผลดทเกดจากการปฏบตตามหลกประชาธปไตย และผลเสยทเกด

จากการไมปฏบตตามหลกประชาธปไตย ฝกใหนกเ รยนเช อมโยงถงการปฏบตตนใน

ชวตประจาวน ดวยการตงคาถามใหนกเรยนยกตวอยางการปฏบตตนตามหลกประชาธปไตย

ขณะอยในโรงเรยน เปนตน นอกจากนเพอใหเหนภาพขดเจนยงขน ผ วจยไดกาหนดใหมกจกรรม

แสดงบทบาทสมมตเคารพสทธฉน เคารพสทธเธอ ซงจะทาใหนกเรยนไดฝกแสดงบทบาทการ

ปฏบตตน/ไมปฏบตตนตามหลกประชาธปไตย และทาใหทราบถงผลด/ผลเสยทเกดขน

จากการเขารวมกจกรรมการเรยนรทนกเรยนไดฝกแสดงความคดเหน ฝกการปฏบตทาให

นกเรยนมความร ความเขาใจ และตระหนกถงความสาคญของการปฏบตตนตามหลกสทธ

เสรภาพและหนาทตามหลกประชาธปไตย วาทกคนควรใชสทธเสรภาพของตนเองในทางท

157

เหมาะสม ไมทาใหผ อนเดอดรอน และควรปฏบตตามหนาทของตนเอง จงจะทาใหอยรวมกนใน

สงคมไดอยางมความสข

สาหรบแนวทางการปฏบตตนตามหลกสทธ เสรภาพและหนาทตามคาตอบของนกเรยน

พบวา นกเรยนสวนใหญระบถงพฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตตามสทธ เสรภาพและหนาท ไววา

ไดแก การใชสทธของตนเองในการแสดงความคดเหน การรบฟงความคดเหนของผ อน และการ

ปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมาย เชน การทาเวรประจาวน การทาความสะอาดบรเวณท

รบผดชอบ เปนตน

“สทธ คอ สงททกคนไดรบตามกฎหมายคะ เชน สทธการไดรบการคมครอง สทธในการแสดง

ความคดเหนคะ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 3, 19 ม.ค. 55)

“หนาท หมายถง สงทคนตองทา หรอหามทา แลวแตสถานการณครบ...อยางนกเรยนกจะม

หนาทตงใจเรยนหนงสอ ”


“เสรภาพ กคอ เราจะทาอะไรกไดแตตองอยภายใตกฎหมายแลวกไมทาใหคนอนเดอดรอนคะ”


1.2 รในกฎระเบยบของสงคม

จากการวเคราะหขอมลพบวา ในสภาวะเรมตนนกเรยนสวนใหญมความรในหลก

กฎระเบยบของสงคมอยในระดบนอย และจากการสงเกตพบวา นกเรยนสวนใหญมการปฏบต

ตามกฎระเบยบของโรงเรยนอยในระดบด สงเกตจากการแตงกายอยางถกระเบยบมาโรงเรยน

การไมคยสงเสยงดงในหองเรยน การเขาแถวซออาหาร เปนตน มนกเรยนเพยงบางสวนทแตงกาย

ไมถกกฎระเบยบของโรงเรยน เชน สวมรองเทาแตะมาโรงเรยน การลดควซอขนมทสหกรณ

โรงเรยน เปนตน ผ วจยไดมการจดกจกรรมสงเสรมคณลกษณะนไวในแผนการจดกจกรรมการ

เรยนรท 1 เรยนรประชาธปไตย เพอสงเสรมใหนกเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบหลก

กฎระเบยบของสงคม และสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

“การปฏบตตนอยางไร จงไดจงจะถอเปนการปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน”


158

“นกเรยนคดวาการปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมจะเกดผลดอยางไร”


“การไมปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมจะเกดผลเสยอยางไร”


จากการวเคราะหคาตอบของนกเรยนแสดงใหเหนวานกเรยนสวนใหญมความรในหลก

กฎระเบยบของสงคม และมการนามาปฏบตจรงในชวตประจาวน และเมอจดกจกรรมการเรยนร

แลวครเนนยาใหนกเรยนเหนความสาคญของการปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมและการนามา

ปฏบตจรงในชวตประจาวน โดยเฉพาะกฎระเบยบของโรงเรยนทนกเรยนใชชวตอยมาก พบวา

นกเรยนแตงกายมาโรงเรยนไดถกระเบยบมากขน กลาวคอ จากเดมทสวมรองเทาแตะ กหนมา

สวมรองเทานกเรยน หรอสวมรองเทาผาใบสาหรบนกเรยนทไมมรองเทานกเรยน และนกเรยนหน

มาใสใจกบการรดชดนกเรยน ซงกอนนมเพยงบางคนเทานนทรดชดนกเรยน เปนตน ทงน เมอ

นกเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทดขน ผ วจยไดเสรมแรงบวกดวยการกลาวคา

ชมเชยและใหเพอนๆ ปรบมอให และชใหนกเรยนเหนวานคอแบบอยางทด ซงจะเปนแนวทางใน

การใหนกเรยนปฏบตตาม และในเวลาตอมากมนกเรยนปฏบตตามมากขนตามทคาดไว

“ครคะวนนหองสะอาดมยคะ พวกหนชวยกนทาเวรอยางดเลยคะ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1, การสงเกต17 ม.ค. 55)

“คณคยกนเบาๆ เพอนทางานอย”

(ในหองเรยน, การสงเกต18 ม.ค. 55)

“เดยวเราเกบขนมกอน จะเขาเรยนแลว คณกอยาลมเกบนะ”

(ในหองเรยน, การสงเกต18 ม.ค. 55)

1.3 รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ

ในสภาวะเรมตน พบวา นกเรยนสวนใหญมความรในหลกการยอมรบเสยงสวนมากอยใน

ระดบนอย และจากการสงเกตพฤตกรรมพบวา นกเรยนมการใชหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ

ในชวตประจาวน เชน การเลอกตงหวหนาหอง การเลอกหวหนากลมในการทางาน และใชใน

การตดสนใจในเรองตางๆ เมอทางานกลม เปนตน อยางไรกตาม มนกเรยนทตดสนใจกระทาการ

ใดๆ โดยยดมตของเสยงสวนใหญ แตยงขาดการเคารพในเสยงสวนนอย ผ วจยจงไดสอดแทรก

159

การสงเสรมคณลกษณะดงกลาวเขาไปในการจดกจกรรมการเรยนรในทกกจกรรม โดยเนนยาให

นกเรยนรบฟงความคดเหนของผ อน ทงทมความเหมอนและแตกตางจากตนเอง เพอจะทาใหได

แนวคดทหลากหลาย และสามารถนาไปปรบใชในสถานการณอนๆ ได รวมทงชใหนกเรยนเหนวา

การรและปฏบตตามมตของเสยงสวนมาก และยอมเคารพในมตของเสยงสวนนอยจะทาให

สามารถตดสนใจในการทางานตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ และสามารถทางานรวมกนไดอยาง

มความสขเพราะตางฝายตางเคารพในความคดเหนของกนและกน

ผ วจยไดสอดแทรกการสงเสรมคณลกษณะการรในหลกการยอมรบเสยงสวนมากไวใน

กจกรรมตาง ๆ เชน กจกรรมประชาธปไตย กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการเลอกตง เปน

ตน รวมทงเนนยาใหนกเรยนใชหลกการนในการทางานทกครง ดงตวอยางตอไปน

“หลกการยอมรบเสยงสวนมากมประโยชนตอการทางานอยางไร”


“ถาในการทางานกลมครงหนงนกเรยนแสดงความคดเหนทแตกตางจากเพอน ซงความคดเหนของ

นกเรยนเปนเสยงสวนนอยทาใหเพอนไมยอมรบและไมสนใจรบฟง นกเรยนจะรสกอยางไร”


จากการจดกจกรรมดงกลาวทาใหนกเรยนเหนความสาคญและตระหนกถงความสาคญ

ของการยอมรบในเสยงสวนมากวาไมใชแคการตดสนใจหรอรบฟงเฉพาะความคดเหนทเหมอนกบ

ตนเอง แตควรรบฟงและเคารพเสยงสวนนอยทมความแตกตาง เพราะถาหากตนเองเปนคนทอย

ในกลมของเสยงสวนนอยแลวไมมใครรบฟงความคดเหน กจะทาใหไมอยากแสดงความคดเหน

เมอทางานและทางานไดไมดเพราะรสกวาไมไดรบการยอมรบหรอการเคารพจากเพอน ซงจะ

สงผลใหการทางานนนไมประสบความสาเรจหรอผลงานออกมาไมดเทาทควร

“...ตอไปเวลาทางานเราเราตองรบฟงความคดเหนกนทกคนนะ”


“เพอน ๆ มาชวยกนคดซวาเราจะเขยนงานแบบไหน แบงงานกนยงไงด มาออกเสยงกน”


“เอาอยางนนะ ตอไปเวลาทางานกลมเรามาใชหลกเสยงสวนใหญกนนะ

แลวกตองไมดถกความคดเหนของกน”


160

1.4 รในหลกสามคค

ผลการวเคราะหขอมลจากแบบวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยน พบวา ในสภาวะเรมตนนกเรยนมความรในหลกสามคคอยในระดบมาก สวนขอมลจาก

การสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน พบวา นกเรยนสวนใหญปฏบตตามหลกความสามคคอยใน

ระดบปานกลาง กลาวคอ นกเรยนบางสวนยงขาดการใหความรวมมอในการทางาน เมอทางาน

กลมนกเรยนทเกงมกจะไดรบผดชอบงานมากทสดหรอเกอบทงหมด ในขณะทนกเรยนทเรยนออน

หรอขาดความเอาใจใสตองานจะละเลยตองาน และปลอยใหเปนหนาทของเพอนคนอน ทาให

เพอนๆ อยากรวมกลมกบนกเรยนทเกงและมความรบผดชอบตองาน สวนนกเรยนทเรยนออนหรอ

ขาดความรบผดชอบกจะถกกดกน เพอนไมอยากใหรวมกลมดวย ทาใหคนทเรยนออนมกไดอย

กลมเดยวกนและทาผลงานไดไมดเทาทควร หรอบางครงอาจทาใหงานไมเสรจ เปนตน ทาให

นกเรยนทเรยนออนมกจะอยากใหครจดกลมใหเพราะกลวไมมกลม

“นคณ ชวยเพอนทางานหนอยส ทางานกลมทไรคณกเปนแบบ

นทกท ไมชวยเพอนเลย”

(ในหองเรยน, สงเกต,17 ม.ค. 55)

“โอย ไมอยากใหคณคนนอยกลมดวยเลย ไมสนใจไมรบผดชอบงานเลย”


“ครคะ ครจดกลมใหดกวาคะ ถาจดเองคนเกงๆ เคากเลอกอยแตกบคนเกงๆ ดวยกน”


จากสภาพปญหาดงกลาวขางตน ผ วจยจงไดพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรท

สอดแทรกการสงเสรมใหนกเรยนตระหนกถงความสาคญและมความสามคคในการทางาน เชน

แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1 ประชาธปไตย ทมงเนนใหนกเรยนมความรความเขาใจในหลก

สามคคในดานเนอหา และสงเสรมใหเกดความสามคคในดานการปฏบตโดยการสงเสรมให

นกเรยนทางานรวมกนเปนกลม เพอใหเหนความสาคญของความสามคควา การรวมแรงรวมใจใน

การรบผดชอบงานของทกคนจะทาใหงานเสรจเรวและมประสทธภาพมากกวาการทางานเพยงคน

เดยว พรอมฝกใหนกเรยนมความรบผดชอบงาน

“นกเรยนคะ กจกรรมนทาเปนกลมนกเรยนอยาลมแบงงานกนทา และขอใหนกเรยนทก

คนชวยกนทางานนะคะ เพอเปนการฝกนสยทดในการทางานรวมกบผ อนนะคะ”

161

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1, การจดกจกรรมการเรยนร, 17 ม.ค. 55)

“ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 4-5 คน ชวยกนคดถงความสาคญของประเทศไทย และแนวทาง

การทาความดเพอประเทศไทย แลวเขยนลงในกระดาษทครแจกใหภายในเวลาทครกาหนด กลม

ไหนตอบไดมากทสดครจะมรางวลใหคะ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1, การจดกจกรรมการเรยนร, 17 ม.ค. 55)

จากการสงเสรมความรในหลกสามคคปรากฏวา นกเรยนใชหลกความสามคคในการ

ทางานมากขน โดยนกเรยนทเดมไมชวยเพอนทางานกหนมาใสใจงานมากขน ชวยคด ชวยทาใน

สวนทตนเองทาได แมวาจะเปนเพยงสวนเลกนอยกตาม ทาใหเพอนในกลมกลาวคาชมและทาให

ทางานรวมกนไดเปนอยางด นอกจากนครกไดมการเสรมแรงดวยการกลาวคาชมนกเรยนทม

ความสามคคในการทางาน และเมอสมภาษณนกเรยน พบวา นกเรยนใหความเหนวาการชวยกน

ทางานจะทาใหงานเสรจเรว เกดความสนกสนานในการทางาน และการทไดชวยเพอนทางานกทา

ใหรสกภมใจในตนเอง รสกวาตนเองมคณคา

“ครคะ ถาครยาใหชวยกนเวลาทางานกลมแบบนกดนะคะ

เคาจะไดชวยเวลาทางานกลม งานกจะไดเสรจเรวคะ”

(นกเรยนกลมทดลองในหองเรยน, 26 ม.ค. 55)

“คณครบอกใหแบงงานกนทานดมากเลยคะ เพราะบางทหนกไมไดทาอะไร

เพราะเพอนไมแบงงานให แลวกหาวาหนไมทา”


“พอครบอกวาใหชวยกนทางาน หนกลองมาชวยเพอนทาด ถงจะชวยไดนอยแตหนกดใจคะ”


“ผมกชวยงานทผมถนดทผมชวยได ผมกดใจครบทไดชวยเพอนทางาน”

(นกเรยนกลมทดลองในหองเรยน, 2 ก.พ. 55 )

“หนชอบทางานกลมคะ เพราะมเพอนชวยกนคด ชวยกนทางาน แลวกสนกดดวยคะ”

(นกเรยนในหองเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานฯ, 2 ก.พ. 55)

162

1.5 รในหลกการมสวนรวม

ในสภาวะเรมตน พบวา นกเรยนสวนใหญมความรในหลกการมสวนรวมอยในระดบมาก

และมการเขารวมกจกรรมของโรงเรยนและชมชนอยเสมอ เชน กจกรรมวนแมแหงชาต กจกรรมวน

ขนปใหม กจกรรมการเลอกตงประธานนกเรยน กจกรรมการเลอกหวหนาหอง กจกรรมงานบญ

เพณทองถน เปนตน เพราะเปนแนวการปฏบตทสบตอกนมาและมการนามาปฏบตตามจนเกด

เปนความเคยชน อยางไรกตาม นกเรยนสวนใหญปฏบตตามหรอเขารวมกจกรรมโดยทไมม

ความรความเขาใจตอกจกรรมนน เพยงแตทาตามทคนอนเคยทามาเทานน

ดวยเหตนผ วจยจงไดพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรทสอดแทรกใหนกเรยนเหน

ความสาคญของการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนและชมชน รวมทงมความรความ

เขาใจในกจกรรมนนๆ เพอใหเกดความเขาใจทชดเจนและเหนคณคาอยางแทจรง และนาไปสการ

ปฏบตอยางยงยน ดงตวอยางเชน กจกรรมการเรยนร เรอง ประชาธปไตย กจกรรมการเรยนร

เรอง กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการเลอกตง และทองถนของเรา เปนตน

“นกเรยนคดวาการไปใชสทธเลอกตงมความสาคญอยางไร”


“ถาคนสวนใหญไมไปใชสทธเลอกตง จะเกดผลตอสงคมอยางไร”


“นกเรยนคดวาการเขารวมประเพณทองถนมความสาคญหรอไม อยางไร”


หลงจากไดรบการจดกจกรรม พบวา นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบกจกรรมใน

โรงเรยนและชมชนมากขน และตระหนกถงความสาคญของการมสวนรวมในการสบสานประเพณ

ทองถน รวมทงรสกสนกสนานทไดแสดงบทบาทสมมต

“หนวาการมสวนรวมในการทาประโยชนในโรงเรยนแลวกชมชนกสนกดนะคะ

แลวกทาใหรสกภมใจในตวเองดวยคะ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 13, การสมภาษณ 20 ม.ค. 55)

“ถามงานบญหนจะไปชวยงานใหเยอะๆ เลยคะ จะไดเปนเดกด

แลวกจะชวยสบสานประเพณดวยคะ”

163


“หนชอบกจกรรมนคะคร เพราะไดแตงตวแสดงละคร สนกดคะ

แลวกทาใหรเกยวกบประเพณลอยกระทงดวย”


“ผมวากจกรรมนสนกดนะครบ ถงมนจะยากตอนคดบทละคร แตตอนแสดงกสนกดครบ

แลวกทาใหผมมความรเกยวกบประเพณทองถนดวยครบ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 13, การสมภาษณ, 20 ม.ค. 55)

1.6 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยดานทกษะพสย

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยดานทกษะพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบ

ยอย คอ 1) ความสามารถในการวางแผนการทางาน 2)ความสามารถในการแกปญหา

3)ความสามารถในการสอสาร 4) ความสามารถในการใชทกษะชวต และ 5)ความสามารถในการ

ใชเทคโนโลย ซงเปนคณลกษณะทางดานทกษะความสามารถนน ผ วจยไดพฒนาแผนการจด

กจกรรมการเรยนรทสอดแทรกการพฒนาคณลกษณะเหลานไวทกแผน โดยการจดกจกรรมทฝก

ใหนกเรยนไดทางานรวมกบผ อนในลกษณะของการทางานกลมเพอเปนการพฒนาทกษะชวต

เพราะงานทรวมกนทาหลายคนจะทาใหนกเรยนไดมประสบการณวาการอยรวมกนหลายคนยอมม

ความคดเหนทแตกตางกนบาง มความขดแยงกนบาง นกเรยนจะมวธการคดแกไขปญหา ขจด

ความขดแยงอยางไร เพอใหเกดความสงบสนตในกลมเพอน ซงกมกจะมความเกยวของกบ

ความสามารถในการสอสาร นอกจากนยงมการสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการใช

เทคโนโลยโดยสามารถเลอกและใชเทคโนโลยเพอคนควาหาความรและพฒนาตนเองใหเปน

พลเมองดตามวถประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม

“ตงแตครจดกจกรรมทาใหพวกเราไดคนควาขอมลทางอนเทอรเนตบอยขน จนเดยวนเรมคลอง

แลวละ”

(นกเรยนกลมทดลองในหองเรยน, 15 กมภาพนธ 2555)

“ตอนแรกทครจดกลมใหหนกไมคอยชอบ เพราะไมไดอยกบเพอนสนท แตพอทาไปบอยๆ กทาให

รจกปรบตวใหเขากบเพอน”

(นกเรยนกลมทดลองในหองเรยน, สมภาษณ, 15 กมภาพนธ 2555)

164

“เวลาทางานกลมกบเพอนทไมสนทใหหนพยายามปรบตว แลวกระวงเรองคาพดมากขน”

(นกเรยนกลมทดลองในหองเรยน, สมภาษณ, 15 กมภาพนธ 2555)

1.7 ศรทธาประชาธปไตย

ในสภาวะเรมตนพบวา นกเ รยนสวนใหญมความศรทธาในการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข โดยเชอวาการปกครองดวยระบอบนเหมาะกบ

สงคมไทยและสามารถทาใหสงคมไทยมความสงบสขไดดกวาการปกครองดวยระบอบอน อยางไร

กตาม มนกเรยนบางสวนทใหความเหนวา การปกครองดวยระบอบประชาธปไตยไมไดทาใหสงคม

สงบสขเสมอไป ดงเหนไดจากความขดแยง วนวายทเกดขนในสงคมไทยใน 2 ปทผานมา

เพอเปนการสงเสรมใหนกเรยนเกดความศรทธาในประชาธปไตย ผ วจยจงไดพฒนา

แผนการจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมความรความเขาใจเกยวกบหลกการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย และผลดของการปฏบตตนตามหลกประชาธปไตย ซงจะนาไปสการเกดความเชอ

และศรทธาในประชาธปไตยวามความเหมาะสมและสามารถทาใหเกดความสวบสขในสงคมไทย

จากการจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมความศรทธาในประชาธปไตย พบวา นกเรยนม

ความรความเขาใจตอการปกครองดวยระบอบประชาธปไตยมากขน มองเหนขอดและตระหนกถง

ความสาคญของการปกครองดวยระบอบประชาธปไตยทมตอสงคมไทย เกดความเชอมนใน

ระบอบการปกครองน และอยากมสวนรวมในการธารงไวดวยการปฏบตตนตามหลก


“หนวาการปกครองแบบประชาธปไตยนแหละคะดทสดแลว”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 1, การสงเกต, 21 มกราคม 2555)

“เราอยากใหประเทศไทยปกครองแบบประชาธปไตยนแหละ ลองคดดนะถาเปนแบบอนเราอาจไม

มความสขเทานกได”


“หนเชอวาการปกครองระบอบประชาธปไตยเหมาะกบประเทศไทยทสด แลวกจะทาใหคนอย

รวมกนอยางมความสขไดคะ”


165

1.8 รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

ผลการวเคราะหขอมลในสภาวะเรมตน พบวา นกเรยนสวนใหญมคณลกษณะดานความ

รกชาต ศาสนา พระมหากษตรยอยในระดบปานกลาง (Mean = 2.80) อยางไรกตาม เนองจาก

ชาต ศาสนา และพระมหากษตรยเปนสถาบนหลกทสาคญตอสงคมไทย ซงพลเมองทดควรม

ความรกและศรทธาตอสถาบนดงกลาว รวมทงควรมสวนรวมในการธารงรกษาสถาบนหลกของ

ชาตใหคงอยตอไป ดงนน ผ วจยจงไดจดกจกรรมการเรยนรทสอดแทรกการสงเสรมคณลกษณะ

ดานความรกชาต ศาสนา และพระมหากษตรยไวในหนวยการเรยนร รวมสบสานความเปนไทย

ประกอบดวยกจกรรม เรารกประเทศไทย ทใหนกเรยนรวมกนบอกความสาคญของประเทศไทย

และแนวทางการทาความดตอบแทนประเทศไทย

“ถานกเรยนไมมประเทศอยจะเกดอะไรขน ...ทาอยางไรประเทศไทยจงจะคงอยสบตอไป”


“ใหนกเรยนบอกความสาคญของประเทศไทย และแนวทางการทาความดตอบแทนประเทศไทย”


กจกรรม เรารกประเทศไทย นนกเ รยนไดนาเสนอผลงานหนาชน เ รยน เก ยวกบ

ความสาคญของประเทศไทย และแนวทางการทาความดตอบแทนประเทศไทยไวหลากหลาย ดงน

ความสาคญของประเทศไทย :ประเทศไทยเปนบานเกดเมองนอน เปนทอยอาศย เปนท

ทามาหากน เปนแหลงรวมคณธรรมอนดงาม มแหลงทองเทยวทสวยงาม เปนทใหการศกษา

แนวทางการทาความดตอบแทนประเทศไทย :ไมยงเกยวกบยาเสพตด ไมซอสทธ

ขายเสยง ไมตดไมทาลายปา ปลกปารวมกนเกบขยะในชมชน ประหยดนาประหยดไฟ ปกปอง

ประเทศไมใหใครดหมน สรางชอเสยงใหกบประเทศ

จากการจดกจกรรมขางตน แสดงใหเหนวานกเรยนมความรความเขาใจและเหน

ความสาคญของประเทศไทย และมความรสกอยากทาความดตอบแทนประเทศไทย ดงเหนได

จากผลการสมภาษณนกเรยนหลงจดกจกรรมการเรยนร

“หนไมอยากไปอยประเทศอนหรอกคะ ถงบางประเทศจะเจรญกวา แตวากไมนาอยเหมอน

ประเทศเรา ”


166

“ตางประเทศกนาอยนะครบ ผมอยากไปเหนแตถาใหไปอยเลยผมไมเอาหรอกครบ ผมอยากอย

ประเทศไทยมากกวา เพราะเปนบานของผมครบ”


“หนจะทาความดตอบแทนประเทศไทยดวยการรกษาความสะอาดในโรงเรยนคะ”


“หนจะชวยปลกตนไม แลวกชวยเกบขยะในวดแลวกในหมบานคะ จะชวนเพอนไปเยอะๆ”


1.9 ใฝเรยนร

แผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขนไดสอดแทรกการสงเสรมใหนกเรยนไดรบ

การพฒนาคณลกษณะการใฝเรยนร โดยการฝกใหนกเรยนรวธการศกษาคนควาหาขอมล ความร

ดวยวธการและแหลงขอมลทหลากหลายเพอนาขอมลทไดมาใชในการตอบขอสงสย แกไขปญหา

และพฒนาชนงาน ซงจากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน พบวา นกเรยนเรมใหความสาคญกบ

การคนควาขอมลจากอนเทอรเนตมากขน จากเดมทคนควาขอมลจากหนงสอเพยงอยางเดยว แต

หลงจากทครเนนยาวาแหลงขอมหลากหลายทงทเปนหองสมด อนเทอรเนต และบคคลผ ร ทาให

เมอทางานนกเรยนเรมมการหนมาคนควาขอมลทางอนเทอรเนต อยางไรกตาม เนองจากทาง

โรงเรยนมอนเทอรเนตทไมเพยงพอ และไมพรอมใชงานเทาทควร เนองจากมคอมพวเตอรเพยง

10 เครอง แตสญญาณอนเทอรเนตยงไมดนกทาใหนกเรยนใชบรการคนควาทโรงเรยนไมได

จงมนกเรยนเพยงบางคนทมคอมพวเตอรทบานหรอของญาตทคนควาขอมลทางอนเทอรเนต

อยางไรกตาม ในภาพรวมเมอเปรยบเทยบคะแนนคณลกษณะใฝเรยนรของนกเรยนท

ไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานทผ วจยพฒนาขน กมคาเฉล ยคะแนน

คณลกษณะใฝเรยนรหลงไดรบการจดกจกรรมสงกวากอนไดรบการจดกจกรรมอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05

“เราวาครใหหาขอมลบอยๆ กสนกดนะ ไดฝกคนขอมลจากหลายๆ ท เวลาเรยนตอจะไดชนกบ

การหาขอมลทารายงาน”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 7, การสมภาษณ, 14 ก.พ. 55)

“เราเรมหาขอมลเปนแลว เดยวเราไปชวยกนหาขอมลเรองประเพณทองถนชวยกนนะ ”

(แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 8, 21 ก.พ. 55)

167

“วนนนเราไปหาหนงสอในหองสมด เหนหนงสอดๆ ตงหลายเลม นาอานมาก

เดยวเราจะไปยมมาอาน”


“หนวากจกรรมทครใหทากดนะคะ ฝกใหพวกหนไดหาขอมลจากหลายๆ ท

ทาใหพวกหนไดรเรองเยอะขน แลวกอยากรเรองอน ๆ มากขนดวยคะ”


“ผมวากมประโยชนดนะครบ แตกอนผมมแตเลนเกม แตเดยวนไดใชคอมพวเตอรหาขอมลทางาน

รสกวาไดใชใหเกดประโยชน พอแมกชมดวยครบ”


1.10 มจตสาธารณะ

การจดกจกรรมการเรยนรในครงน ผ วจยไดพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรใหมการ

สงเสรม/พฒนาจตสาธารณะของนกเรยน ดวยการสงเสรมใหนกเรยนทาประโยชนใหกบโรงเรยน

และชมชน โดยกาหนดใหอยในหนวยการเรยนร ใสใจสวนรวม เรอง โรงเรยนของเรานาอยและ หน

จะสรางสรรคชมชน

“โรงเรยนนบเปนบานหลงทสองของนกเรยน นกเรยนจะทาความดใหกบโรงเรยนได

อยางไรบาง”


“หลงจากชวยพฒนาโรงเรยนแลว นกเรยนจะพฒนาชมชนใหนาอยไดอยางไรบาง”


ขณะจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนมความสนกสนานในการชวยกนพฒนา

โรงเรยนและชมชนดวยการชวยกนทาความสะอาด และหลงจดกจกรรมการเรยนรแลวยงพบวา

นกเรยนยงไปชวยกนบาเพญประโยชนอยเสมอเมอมโอกาส

168

“ตอนทาความสะอาดโรงเรยนสนกดคะ พอเกบขยะเสรจแลว พวกหนกไปชวยเพอนลางหองนา

ขดๆ ไป รองเพลงไป สนกดคะ ไมเหนอยเลย”


“วนเสาร-อาทตย หนไปวดกบยายหนกจะชวยเกบขยะทวด แลวกชวยลางจานคะ”


“วนไหนหนไปวดหนกไปชวยลางจานคะ ผใหญเหนเคากชมคะวาขยนด”


จากการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพดงไดกลาวมาแลวขางตน แสดงให

เหนวาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาทผ วจยพฒนาขน สามารถพฒนาคณลกษณะทพง

ประสงคของนกเรยนได จงถอไดวากจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขนนเปนนวตกรรมทาง

การศกษาทมประสทธภาพเพราะไดผานการตรวจสอบคณภาพเครองมอจากผ เชยวชาญ และม

ประสทธผลเพราะสามารถทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกเรยนใหเปนไปในทางทดขน

และเพอใหเหนผลการวจยในภาพรวม และเพอการนาผลการวจยไปใชตอยอดใหไดดยงขน

ผ วจยไดนาเสนอการสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะ อยางละเอยด ในบทตอไป

บทท 7

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

� การวจยครงนมวตถประสงค 3 ประการ คอ 1)เพอวเคราะหสภาพปจจบน และลกษณะ


ประถมศกษา 2)เพ อพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และ 3)เพอวเคราะหผลของ



งานวจยนผ วจยใชระเบยบวธการวจยและพฒนา(research and development)

แบงการดาเนนการออกเปน 3 ระยะ ดงน ระยะท 1 สารวจสภาพปจจบนของลกษณะการจด


ประถมศกษา ระยะท 2 ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และระยะท 3 ศกษา

ผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทมตอคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน โดยใชการวจยแบบกงทดลอง ขนตอนการดาเนนงานในระยะตางๆ

มดงน

ระยะท 1

วเคราะหสภาพและลกษณะของการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

ระยะท 2

ออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา โดยศกษาเอกสาร

วเคราะหหลกสตร วเคราะหผ เรยน สรางแผนการจดกจกรรมการเรยนร และใหผ เชยวชาญ

ตรวจสอบคณภาพ

ระยะท 3

ศกษาผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ระดบประถมศกษา

170

สรปผลการวจย

1. สภาพปจจบนและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ


1.1) ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยน ครสวนใหญดาเนนการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะ

ประชาธปไตยของนกเรยนในรปแบบของการเลอกตง ไดแก การเลอกตงประธานนกเรยน การ

เลอกตงหวหนาหอง และการจดตงสภานกเรยน เปนตน นอกจากนยงมการจดกจกรรมเพอ

สงเสรมการมจตสาธารณะ โดยการแบงกลมใหนกเรยนบาเพญประโยชน การจดกจกรรมสงเสรม

ความซอสตยสจรตของนกเรยน โดยการประกาศรายชอยกยองชมเชยนกเรยนทมความซอสตย

หนาเสาธงทกเชา การจดกจกรรมสงเสรมความพอเพยงของนกเรยน โดยตงกฎระเบยบไมให

นกเรยนซอขนมจากภายนอก เพอประหยดเงน และเปดใหมการออมในชนเรยน การจดกจกรรม

ใหนกเรยนแยกขยะเพอนาไปใชประโยชน เพอเปนการสงเสรมความรบผดชอบ ความมวนย และ

ความพอเพยงของนกเรยนอกดวย นอกจากนยงมการจดกจกรรมสงเสรมความสามารถดานการ

คดและความสามคค โดยการทาโครงงานตางๆ และการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

โดยใหนกเรยนเขารวมกจกรรมวนสาคญทางศาสนา

1.2) ปญหาและอปสรรคทพบในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ไดแก นกเรยนไมสนใจกจกรรม ไมเขารวมกจกรรม

ไมใชเหตผลในการแกปญหา นกเรยนไมกลาคด ไมกลาแสดงออก ขาดการคดตาม และขาด

งบประมาณในการสนบสนนการจดกจกรรม

1.3) แนวทาง/วธการแกไขปญหา ครแกไขปญหาในการจดกจจดกจกรรมการเรยนร

เพ อพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย โดยการจดกจกรรมในรปแบบท

หลากหลาย เชน กจกรรมโฮมรม (home room) การเขาคายอบรมธรรมะ เชดชคนทาความดหนา

เสาธงเพอเปนแบบอยาง จดกจกรรมฝกการเปนผ นา ผ ตามทด ใชสถานการณจาลอง ให

คาแนะนาปรกษา และใชสอคอมพวเตอร เปนตน เพอกระตนความสนใจในการเขารวมกจกรรม

ของนกเรยน และเพอใหการจดกจกรรมมความสอดคลองกบความตองการของนกเรยนมากทสด

ซงจะทาใหนกเรยนเขารวมกจกรรมและทาใหการจดกจกรรมประสบความสาเรจได

1.4) ระดบปฏบตและระดบความสาเรจในการจดกจกรรมเรยนรเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน ครมระดบการปฏบตสงกวาระดบ

ความสาเรจในทกดาน

171

1.5) การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยน ทครประสบความสาเรจ พบวา ครประสบความสาเรจในการจดกจกรรมสงเสรม

ประชาธปไตย ในรปแบบของการจดกจกรรมการเลอกตง การใหนกเรยนจดทาโครงงานคณธรรม

และกจกรรมบาเพญสาธารณประโยชน

2. การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานของครในปจจบน มดงน

2.1) ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ครมการจดการเรยนร

โดยใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนรอยางหลากหลายรปแบบ คอ ครใชผลการวจยในการ

เรยนการสอน ผ เรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน ครใชกระบวนการวจยในการเรยนการ

สอน และผ เรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนการสอน

2.2) สาเหตทครไมจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ครขาดความรความ

เขาใจ มดงน ครขาดความรความเขาใจเกยวกบการทาวจย ครคดวาการวจยเปนเรองยงยาก

เสยเวลา ครไมเหนประโยชนของการทาวจย ครมภาระงานมาก บางโรงเรยนมครไมครบชนทาให

ครไมมเวลาทาวจย

2.3) ปญหา อปสรรคทพบจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

แบงเปน 3 ดาน ดงน 1) ดานคร ครขาดความรความเขาใจเกยวกบการทาวจย ครมเวลานอยใน

การวางแผนการจดการเรยนการสอนโดยใชการวจย 2) ดานนกเรยน นกเรยนไมสามารถระบ

ปญหาวจยได นกเรยนไมยอมรบฟงความคดเหนของผ อน นกเรยนสมาธสน ทางานชาทาใหกน

เวลาคาบเรยนอน นกเรยนแสดงออกโดยไมรจกเวลาทเหมาะสม 3) ดานปจจยภายนอก ไดแก

การขาดงบประมาณสนบสนนการจดกจกรรม

2.4) ปจจยสาคญทจะทาใหการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานประสบ

ความสาเรจ มดงน ความพรอมและความตงใจของคร ความรวมมอจากทกฝาย และความ

เพยงพอของงบประมาณ

3. ลกษณะและองคประกอบของการจดทาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจย

เปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย มดงน

� 3.1) การใชเนอหาสาระสาหรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน การจดกจกรรมการเรยนรเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยน ประกอบดวยหนวยการเรยนรยอย 3 หนวย

การเรยนร คอ เรยนรประชาธปไตย ใสใจสวนรวม และรวมสบสานความเปนไทย โดยมเนอหา

172

ครอบคลมถงความหมายของประชาธปไตย หลกการสาคญของประชาธปไตย คณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตย ความสาคญและการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย

สทธ เสรภาพและหนาทตามหลกประชาธปไตย สทธเดกขนพนฐาน การละเมดสทธเดก แนว

ทางการปองกนการละเมดสทธเดก การวจยเพอพฒนาตนเอง การทาโครงงาน และภมปญญา

ทองถน โดยในหนวยการเรยนรไดสอดแทรกกจกรรมทสงเสรมคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยดานทกษะพสยอยในกจกรรม ประกอบดวย ความสามารถในการวางแผนการ

ทางาน ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการใช

ทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย ซ งมความครอบคลมในการพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทง 3 ดาน 14 องคประกอบ ดงน 1) ดาน

พทธพสย ประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ รในหลกสทธเสรภาพ รในหลกกฎระเบยบของสงคม

รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ รในหลกสามคค และรในหลกการมสวนรวม 2) ดานทกษะ

พสย ประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ ความสามารถในการวางแผนการทางาน ความสามารถ

ในการแกปญหา ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการใชทกษะชวต และ

ความสามารถในการใชเทคโนโลย และ 3) ดานจตพสย ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ ศรทธา

ประชาธปไตย รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ใฝเรยนร และมจตสาธารณะ

3.2) การใชการวจยเปนฐาน หรอการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวน

หนงของการจดการเรยนการสอน ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 ตความ/กาหนดปญหา ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกน

อภปรายเพอสารวจปญหา/ประเดนทจะศกษา 2) ผ เรยนรวมกนจดลาดบความสาคญของปญหา/

ประเดน 3) ผ เรยนรวมกนเลอกปญหา/ประเดนทจะศกษา และ 4) ผ เรยนรวมกนกาหนดคาถาม

และตวแปร

ขนตอนท 2 วางแผนงาน ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขนตอน คอผ เรยนรวมกน

กาหนดผลทคาดหวง ตามคาชแนะของคร และผ เรยนรวมกนวางแผนการเรยนเพอหาคาตอบใน

ประเดนทตงไว

ขนตอนท 3 ดาเนนการตามแผน ประกอบดวยขนตอนยอย ดงน 1) ผ เรยนรวมกนเกบ

รวบรวมขอมล 2) ผ เรยนรวมกนวเคราะหขอมล และ 3) ผ เรยนรวมกนสรปผล

ขนตอนท 4 นาผลทไดไปใชในการแกไขปญหา ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขนตอน

คอ ผ เรยนรวมกนนาผล/คาตอบทไดไปใชในการแกปญหาจรง และผ เรยนนาผลทไดมาสรางสรรค

และพฒนาการทางานของตนเอง

173

โดยแผนการจดกจกรรมการเรยนรทพฒนาขนประกอบดวย 3 หนวยการเรยนรยอย คอ

1) เรยนรประชาธปไตย 2) ใสใจสวนรวม และ 3) รวมสบสานความเปนไทย

4. นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพ อพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยมคาเฉลยคะแนนดานพทธพสยและดานจตพสยท

ปรบแกดวยตวแปรรวม สงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรในแบบปกตอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยมคาเฉลยเทากบ 3.18 และ 3.35 ตามลาดบ

องคประกอบยอยทมคาเฉลยคะแนนพฒนาการมากทสด ไดแก ศรทธาประชาธปไตย รใน

หลกการยอมรบเสยงสวนมาก และความสามารถในการแกปญหา ตามลาดบ

อภปรายผลการวจย

1. สาเหตททาใหนกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยคะแนนคณลกษณะพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยหลงการทดลองสงกวานกเรยนกลมควบคม

จากการวจยพบวา หลงจากทนกเรยนไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยมคาเฉลยคะแนนของคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแผนการ

จดการเรยนรแบบปกต เนองจากแผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขนมการออกแบบ

กจกรรมทมงเนนการสงเสรมและพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

อยางเฉพาะเจาะจง ผานกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย และเปดโอกาสให

นกเรยนไดฝกการคนควาสบเสาะหาความรดวยตนเอง นาความรทไดมาใชในการพฒนาผลงาน

พฒนาตนเอง ไดลงมอปฏบตจรง รวมทงไดฝกทกษะการทางานรวมกบผ อน ฝกการทาประโยชน

เพอสวนรวม ซงเปนสงทสามารถนามาใชประโยชนไดจรงในชวตประจาวน นาไปสการเหนคณคา

ของตนเองและสามารถดารงชวตอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข ดงแนวปฏรปการ

เรยนรของกระทรวงศกษาธการ(กระทรวงศกษาธการ, 2548; กระทรวงศกษาธการ, 2542) และ

เปาหมายของการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

(กระทรวงศกษาธการ, 2551)

การเปลยนแปลงทเกดขนกบนกเรยนนเปนผลมาจากการจดกจกรรมการเรยนรของผ วจย

โดยตรง เพราะผ วจยมการควบคมสภาวะแวดลอมทอาจจะสงผลใหผลการวจยเกดความ

คลาดเคลอนดวยการคดเลอกกลมตวอยางทมบรบทใกลเคยงกน และมการทดสอบวามความเทา

เทยมกนของสภาวะเรมตนของกลมตวอยางทง 3 ดาน ไดแก ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และ

174

ดานจตพสย ดงนน แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาจงสามารถนาไปใชพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษาได เพราะมประสทธภาพและประสทธผล

อยางเปนทประจกษดงผลการวจยทไดกลาวมาแลวขางตน

เมอพจารณาผลการวดคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนทง 3 ดาน

คอ ดานพทธพสย ดานทกษะพสย และดานจตพสย พบวา นกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการ

เรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย มคาเฉลย

คะแนนคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการ

เรยนรแบบปกต ซงไมไดเนนการพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

และไมเนนการใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดย

ดานทมคะแนนพฒนาการเฉลยมากทสดคอดานจตพสย สวนองคประกอบทมคาเฉลยคะแนน

พฒนาการมากทสด ไดแก ศรทธาประชาธปไตย การรในหลกการยอมรบเสยงสวนมาก และ

ความสามารถในการแกปญหา ตามลาดบ

ผลทเกดขนอาจมสาเหตมาจากการทแผนการจดกจกรรมการเรยนรทพฒนาขนมงเนนใน

การสรางเสรมความรความเขาใจของนกเรยนเกยวกบหลกการและความสาคญของการปกครอง

ระบอบประชาธปไตย และการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย อนนาไปสการสราง

ความตระหนก เชอมน และศรทธาในการปกครองและการดารงชวตตามระบอบประชาธปไตย

และจากการทแผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนาขนนน มงเนนใหนกเรยนทางานเปน

กลม ซงเปนการฝกการใชหลกการยอมรบเสยงสวนมากในการตดสนใจตางๆ ในการทางาน และ

ฝกการแกไขปญหาจากการทางานรวมกบผ อนในทางออม นอกจากนกจกรรมการเรยนรทจดขน

ยงมงเนนใหนกเรยนใสใจตอการทาประโยชนตอสงแวดลอมทงในโรงเรยนและในชมชน ซงเมอ

นกเรยนทากจกรรมแลวไดรบการชนชมจงทาใหนกเรยนเกดความภาคภมใจและมจตอาสาทจะทา

ประโยชนตอชมชนมากขน

สาหรบดานทกษะพสยทนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมมคะแนนแตกตางกนอยาง

ไมมนยสาคญทางสถตนน อาจมสาเหตเนองมาจากแผนการจดกจกรรมการเรยนรทผ วจยพฒนา

ขนไมไดสงเสรมคณลกษณะดานทกษะพสยเทาทควร เพราะการจดกจกรรมการเรยนรสวนใหญ

เนนทครใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนรแตยงไมเนนทนกเรยนเทาทควร และอาจมสาเหต

เนองมาจากจานวนชวโมง ระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรทยงไมเพยงพอใหเกดการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมดานทกษะพสย ซงสอดคลองกบแนวคดของ Office of democracy and

175

governance (2002) ทวาการจดการศกษาเพอสรางพลเมองจะมประสทธภาพเมอ 1) มการ

ดาเนนการอยางตอเนอง จานวนคอรสทมากพอ (ตงแต 3 ครงขนไป) จงจะสงผลใหเกดการ

เปลยนแปลงอยางมนยสาคญ

2. แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรทจะทาใหครมระดบความสาเรจทสงขน

การใชการวจยเปนสวนหนงของการเรยนรของนกเรยนประถมศกษา นบวาเปนเรองใหม

และนกเรยนรสกวามความยงยากซบซอน ผ วจยตองพยายามอธบายใหนกเรยนเหนประโยชนของ

การวจย และยกตวอยางประกอบเพอใหนกเรยนเขาใจไดงาย จงจะนาไปสการมทศนคตทดตอการ

วจยและทาใหนกเรยนอยากทดลองใชกระบวนการวจยเปนสวนหนงของการเรยนรของตนเอง

การจดกจกรรมการเรยนรจะมประสทธผลกตอเมอการจดกจกรรมนนมประสทธภาพ ซง

ครอาจจดกจกรรมการเรยนรเพ อพฒนาความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยใหม

ประสทธภาพ ดงน 1) ออกแบบกาจดกจกรรมอยางครอบคลม มการสงเสรมการมสวนรวมอยาง

ตอเนอง 2) ใชวธการสอนทเนนการมสวนรวมใหมากทสดเทาทจะเปนไปได และ 3) เปดโอกาสให

ผ เรยนไดมสวนรวมโดยตรงในการจดกจกรรม (Office of democracy and governance, 2002)

อยางไรกตาม การใหความรวมมอของนกเรยนกมสวนสาคญตอผลการจดกจกรรมเพราะ

ถงแมครจะออกแบบการจดกจกรรมมาเปนอยางด แตขาดความรวมมอจากนกเรยนการจด

กจกรรมนนกไมสามารถประสบความสาเรจได ดงนน การทาความเขาใจบรบทนกเรยนใน

ภาพรวมและเปนรายบคคล จะทาใหครเกดความเขาใจและสามารถออกแบบการจดกจกรรมทม

ประสทธภาพยงขน เพราะนกเรยนเหนความสาคญและมสวนรวมยงขน กจะนาไปสประสทธผล

ในการจดกจกรรมทสงขน นกเรยนในชนเรยนแตละคนมความแตกตางกน นกเรยนบางสวนม

ลกษณะและความสามารถในการเรยนรทแตกตางจากเพอน เชน มพฤตกรรมชอบเลนกนเวลา

เรยน ไมสนใจกจกรรม ไมรบผดชอบงาน หรอบางคนเขยนหนงสอไมคลอง เรยนรไดชา เปนตน

จากสภาพปญหาดงกลาว ทาใหการจดกจกรรมการเรยนรในบางครงไมบรรลเปาหมายเทาทควร

หรอทาใหการจดกจกรรมการเรยนรลาชาและไมเปนไปตามแผนทวางไว ซงครผสอนตองสงเกต

และทาความเขาใจนกเรยนกลมนเปนพเศษ เพอคอยใหความชวยเหลอและหาแนวทางการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมใหเปนไปในทางทดขน รวมทงสามารถเรยนรพฤตกรรมการอยรวมกบผ อน

อยางเหมาะสมอกดวย

176

3. การใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนระดบ


ก า ร จ ด ก จ ก ร ร ม ก า ร เ ร ย น ร เ พ อ ส น อ ง น โ ย บ า ย ก า ร จ ด ก า ร เ ร ย น ก า ร ส อ น

ตาม พระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 มาตรา 24 (5) นน ครสามารถนาแนวทางการใช

การวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรฯ ทผ วจยพฒนาขนนไปใชในการพฒนานกเรยนได

โดยการนาไปใชนนครควรมการเตรยมความพรอมในดานตาง ๆ ดงน 1) ดานนกเรยน ครควรม

การสอนและฝกทกษะความสามารถทจาเปนในการเรยนรใหกบนกเรยน เชน การสงเกตปญหา

ตงคาถาม รวบรวมขอมล วเคราะหปญหา และระบปญหาทแทจรง สอนและฝกใหนกเรยนร

วธการแสวงหาแหลงขอมล วธการเกบรวบรวม และการสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

อยางเหมาะสม รวมทงสอนและฝกใหนกเรยนรจกวธการสรปขอมล และการตอบสมมตฐาน

(ทศนา แขมมณ, 2548) 2) ดานคร ครควรมการศกษาแผนการจดกจกรรมฯ และการใชการวจย

เปนฐานในการจดกจกรรมใหเขาใจ เพราะองคประกอบดานกระบวนการจะเปนหลกการสาคญใน

การลงมอปฏบต (จนทรเพญ เชอพาณช อางถงใน อลศรา ชชาต อมรารอดดารา และสรอยสน

สกลรกษ, บรรณาธการ, 2549) นอกจากนครควรการศกษาบรบทของนกเรยนใหเขาใจ และ

เตรยมสอ/แหลงการเรยนรทจาเปน เพอใหสามารถนานวตกรรมไปใชพฒนานกเรยนไดอยาง

ถกตอง เหมาะสม และ 3) ดานการสรางความรวมมอภายในโรงเรยน ครควรมการชแจงและขอ

ความรวมมอกบครและผบรหารในการดาเนนงาน เพอใหเกดความเขาใจและการใหความรวมมอ

อนดตอใชนวตกรรม เนองจากความรวมมอของบคลากรในโรงเรยนมความสาคญตอความสาเรจ

ในการจดกจกรรมการเรยนร (ทศนา แขมมณ และคณะ, อางถงใน อลศรา ชชาต อมรา รอดดารา

และสรอยสน สกลรกษ, บรรณาธการ, 2549)

4. ประโยชนของการวจยและพฒนาในการวจยครงน

การท จะนานวตกรรมหรอส งใด ๆ มาใชพฒนานกเรยนนน ผ วจยมความเหนวา

จาเปนตองมการดาเนนการอยางเปนระบบ มขนตอนทชดเจน และมกรดาเนนงานอยางตอเนอง

เพอใหเกดประโยชนสงสดตอนกเรยน การวจยครงนผ วจยไดใชการวจยและพฒนาในการพฒนา

นวตกรรมทางการศกษา ซงมลกษณะการดาเนนงานทมความตอเนอง และเกดประโยชนอยางเปน

รปธรรมในทกขนตอน โดยเรมตนจากขนท 1 (R1) วเคราะหสภาวะเรมตน โดยการสารวจสภาพ

และลกษณะของนกเรยนวามลกษณะอยางไร มจดเดน-จดดอย การดาเนนการพฒนาทใชอยม

ลกษณะอยางไร ไดผลดหรอไม ตองการไดรบการพฒนาในดานใดบาง การดาเนนการขนนทาให

เกดความรความเขาใจสภาวะทเปนอย และเหนแนวทางในการจะพฒนาไดชดเจนยงขน วา

177

นวตกรรมทจะใชพฒนานกเรยนควรกาหนดเปาหมายไวอยางไรบาง และควรมทศทางการจด

กจกรรมอยางไรใหเหมาะสมกบนกเรยน จากนนนาผลทไดจากขนท 1 มาออกแบบและสราง

แผนการจดกจกรรมการเรยนร ซงเปนขนท 2 (D1) จากนนนาศกษาคณภาพของแผนการจด

กจกรรมทสรางขน โดยใชผ เชยวชาญตรวจสอบคณภาพในขนท 3 (R2) และนาคาแนะนาของ

ผ เชยวชาญมาใชปรบปรงพฒนาแผนการจดกจกรรมใหดยงขนในขนท 4 (D3) ซงในขนท 3 และ

ขนท 4 น มประโยชนคอทาใหผ วจยเกดความมนใจวาแผนการจดกจกรรมทพฒนาขนมคณภาพ

เพยงพอทจะนาไปใชพฒนานกเรยน จากนนนานวตกรรมไปทดลองใชจรงกบนกเรยนและทาการ

วเคราะหผลทเกดกบนกเรยน ในขนท 5 (R3) ซงการดาเนนการตามกระบวนการขางตนจะทาได

เครองมอ/นวตกรรมทมคณภาพทจะนาไปใชในการพฒนานกเรยน และเกดประสทธผลกบ

นกเรยน เชนเดยวกบทแผนการจดกจกรรมการเรยนรฯ ท ผ วจยพฒนาขนสามารถพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนเรยน

นอกจากนการนาระเบยบวธการวธการวจยและพฒนาไปใชในการสรางนวตกรรมทาง

การศกษาอน ๆ กนาจะกอใหเกดประโยชนอยางกวางขวางทงดานการพฒนาผลผลตของงาน การ

พฒนาระบบงาน และการพฒนาผปฏบตงานในดานตาง ๆ และนบเปนแนวคดทดในการทางาน

เพราะเปนการเพมคณคาในดานประโยชนของการวจย (สวฒนา สวรรณเขตนคม, 2540)

5. แนวทางการวดผลการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การสงเกตและบนทกพฤตกรรมของนกเรยนในการจดกจกรรมการเรยนรแตละครง จะทา

ใหครเหนการเปลยนแปลงทเกดขนกบนกเรยนไดดกวาการวดคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนดวยแบบวดเพยงอยางเดยว นอกจากนหากครมการพฒนาเครองมอท

มทมความหลากหลายและมประสทธภาพกจะทาใหสามารถอธบายการเปลยนแปลงทเกดขนกบ

นกเรยนไดถกตองมากขน รวมทงสามารถหาแนวทางการพฒนาไดสอดคลองยงขน

ขอเสนอแนะ

1. ครผ สอนทจะใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา

คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา ควรศกษาแผนการจด

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

178

กจกรรรมแตละแผนใหเขาใจ และเลอกนาไปปรบใชกบนกเรยนใหเหมาะสมกบคณลกษณะและ

บรบทของโรงเรยน เพอใหการจดกจกรรมการเรยนรมประสทธภาพสงสด

2. ครผสอนสามารถศกษาวธการสรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปน

ฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน เพอนามาปรบปรงและ

ประยกตใชในการสรางและพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมคณลกษณะทพง

ประสงคทครตองการพฒนาอยางเฉพาะเจาะจง เพอใหนกเรยนไดรบการพฒนาอยางสอดคลอง

และเหมาะสม รวมทงสามารถใชชวตอยรวมกบผ อนอยางมความสข และควรมการกาหนด

ระยะเวลาจานวนชวโมง (คอรส) ทมากพอทจะสามารพพฒนาใหเกดการเปลยนแปลงกบนกเรยน

3. ครผสอนควรศกษาและทาความเขาใจเกยวกบการใชกระบวนการวจยเปนสวนหนงของ

การเรยนรใหเขาใจอยางถองแท และนามาปรบใชใหเหมาะสมกบความรความสามารถของ

นกเรยนและบรบทของโรงเรยน เพอทาใหนกเรยนมทศนคตทดตอการใชกระบวนการวจยเปนสวน

หนงของการเรยนร และนามาใชเพอพฒนาการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง

4. ครผสอนควรทาการศกษานกเรยนเปนรายบคคลเพอวางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

ใหสอดคลองกบความตองการของนกเรยน และควรมการเสรมแรงบวกใหกบนกเรยนใน

พฤตกรรมทดดวยการกลาวชนชม ใหกาลงใจ เพอใหนกเรยนมกาลงใจทดในการทางานและรวม

กจกรรมตางๆ รวมทงนาไปสปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทางทเหมาะสม

5. ครควรทาการสงเกตและบนทกพฤตกรรมของนกเรยนระหวางการจดกจกรรมการ

เรยนร เพอใหเหนการเปลยนแปลงของพฤตกรรมอยางชดเจน รวมทงสามารถหาแนวทางในการ

ปรบปรงแกไขพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยนไดอยางเหมาะสมและทนเวลา ซงจะทาให

การจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตามแผนและบรรลเปาหมายอกดวย

1. การวจยครงนทาการศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ

พฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา การวจยครงตอไป

ควรมการทดลองใช รวมทงออกแบบและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรดงกลาวกบนกเรยน

ระดบชนมธยมศกษา เพอใหสามารถพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคไดอยางสอดคลองกบ

นกเรยนระดบชนอนๆ ตอไป

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

2. ควรมการทาวจยตอยอดการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคอนๆ เพอใหนกเรยน

ไดรบการพฒนาอยางรอบดาน และสามารถดารงชวตอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข

179

3. ควรมการวจยและพฒนาเกณฑการวดประเมนผล และเครองมอการวดคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยรายองคประกอบ เพอใหสามารถอธบายถงพฒนาการของ

คณลกษณะดานตางๆ ไดชดเจนยงขน และนาไปสการหาแนวทางสงเสรมและแกไขปญหาไดอยาง

สอดคลองและเหมาะสมตอไป

4. ควรใชการวจยเปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะทพง

ประสงคของผ เรยน เพราะเปนกระบวนการดาเนนงานทมระบบและทาใหไดคาตอบและขอคนพบ

ทนาเชอถอ โดยครควรศกษาทาความเขาใจเกยวกบกระบวนการและแนวทางการใชการวจยเปน

สวนหนงของการเรยนร เพอใหสามารถเลอกและปรบใชไดอยางเหมาะสมและเกดประสทธผล

สงสด และเพอเปนการสนองนโยบายของพระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 มาตรา 24(5)

5. ควรมการใชการวจยและพฒนา(research and development) ในการวจยเพอพฒนา

บคคลและงานใหมประสทธภาพ โดยศกษากระบวนการใหเขาใจและสามารถปรบเปลยนขนตอน

การวจยและพฒนาไดตามความเหมาะสม และหากมการวจยและพฒนาโดยมรอบการ

ดาเนนงานทมากขน กจะทาใหไดผลผลตทมประสทธภาพและมคณคามากขน

รายการอางอง

กว วรกวน และคณะ.

ภาษาไทย

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ป.5

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต, สานกงาน.

.

กรงเทพมหานคร: สานกพมพพฒนาคณภาพวชาการ, 2553.

การเสรมสรางวฒนธรรมประชาธปไตยใน


เคน จนทรวงษ และคณะ.

. กรงเทพมหานคร: องคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ,

2552.

คมอเตรยมสอบ ม.1

จรรยา สวรรณทต.

. กรงเทพมหานคร: ภมบณฑตการพมพ, 2551.

การวจยและพฒนาทางสงคม-พฤตกรรมศาสตร. สานกงาน คณะกรรมการ

วจยแหงชาต และคณะกรรมการวจยแหงชาตเพอการพฒนาระบบพฤตกรรมไทย, 2537.

อางถงใน สนต สวทนพรกล. การวจยและพฒนาแผนการจดการเรยนรทบรณาการสาระ

ทองถนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานเพอพฒนาทกษะ ชวตสาหรบนกเรยนระดบ


ชตมา ทศโร.

. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาวจย การศกษา คณะคร

ศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.

การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยโดยใชวธสอนแบบ

รวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนการเคหะทาทรายกรงเทพมหานคร

ตนหยง วทยานนท.

.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

การพฒนาตวบงชบทบาทครและนกเรยนในการเรยนการสอนโดย

ใชการวจยเปนฐาน ในระดบการศกษาขนพนฐาน

นคม สมงคล.

. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต,

สาขาวชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

คมอเตรยมสอบสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ม.1

นชสดา เสรมสมรรถ.

.กรงเทพมหานคร: เจรญ

ดมนคงการพมพ, 2551.

การนาเสนอกจกรรมการเรยนการสอนสงคมศกษาเพอพฒนา

คณลกษณะความเปนพลเมองดสาหรบนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญ

ศกษา กรงเทพมหานคร

. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาการสอนสงคม

ศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

181

ปรญญา เทวานฤมตรกล. 2552. การศกษาเพอสรางพลเมอง(civic education) : พฒนาการ

เมองไทยโดยสรางประชาธปไตยทคน

http://

[ออนไลน]. แหลงทมา:

www.fnfthailand.org/node/84 [25 เม.ย. 53]

ปลนธร เพชรฤทธ.

สภาพและปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนา

คณลกษณะความเปนพลเมองดใหแกนกเรยนมธยมศกษาของครสงคมศกษา.

ไพฑรย สนลารตน, บรรณาธการ.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาการสอนสงคมศกษา คณะครศาสตร


ประมวลบทความการเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน

ไพฑรย สนลารตน และคณะ.

.

กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

การเปลยนผานการศกษาเขาสยคเศรษฐกจฐานความรรวม

บทความวจย: สตตศลาสาหรบการเปลยนผานการจดการศกษา


. กรงเทพมหานคร:คณะ

ครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

คมอการเปลยนผานการศกษาตามหลกสตตศลา.

กรงเทพมหานคร


: พรกหวานกราฟฟค, 2550.

โครงการวจยบรณาการการเปลยนผานการศกษาเขาสยค

เศรษฐกจฐานความร


. กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

สตตศลา หลกเจดประการสาหรบ : การเปลยนผานการศกษาเขาส

ยคเศรษฐกจฐานความร

ทศนา แขมมณ.


การจดการเรยนรโดยผ เรยนใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร


.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

รปแบบการเรยนการสอน : ทางเลอกทหลากหลาย


. กรงเทพมหานคร: แอค

ทฟพรนท, 2551.

ลลาการเรยนร – ลลาการสอน


. กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2551.

ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ


.

กรงเทพมหานคร: ดานสทธาการพมพ, 2551.

รปแบบการเรยนการสอนทางเลอกทหลากหลาย.กรงเทพมหานคร: แอค

ทฟพรนท, 2552.

http://www.fnfthailand.org/node/84%20%5b25�

182

ไทเลสตน, วอรดเกอร ด. คมอปฏบตการเรยนการสอนยคใหม

ยทธนา วรณปตก ล.

. แปลโดย อรจรย ณ ตะกวทง.

กรงเทพมหานคร: เอกซเปอรเนท, 2546.

สานกพลเมอง : ความเรยงวาดวยประชาชนบนเสนทางประชาสงคม

เยาวเรศ หยดพวง. 2553.

.

กรงเทพมหานคร: มลนธการเรยนรและพฒนาประชาคม, 2542.

ปดฝ นวชาหนาทพลเมอง สรางหวใจประชาธปไตยเตมรอย

http://www.thaireform.in.th/flow-reform/scoop-commercial-

.[ออนไลน].

แหลงทมา: news-

doccumentary.html [25 เม.ย.53]

ลดดา ภเกยรต. การสอนแบบโครงงานและการสอนแบบใชวจยเปนฐาน : งานทครประถมทาได

เลขาธการสภาการศกษา, สานกงาน.

.

กรงเทพมหานคร: สาฮะแอนดซนพรนตง, 2552.

การเรยนการสอนโดยผ เรยนใชการวจยเปนสวนหนงของ

กระบวนการเรยนร

วลย พานช.

. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2548.

ความเปนพลเมองด : Citizenship Education Policy Study ค.ศ. 1977

วลย พานช. ความเปนพลเมองดในวชาสงคมศกษา :

.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542. (อดสาเนา)

การวเคราะหหลกสตรมธยมศกษาประมวล

บทความการเรยนการสอนและการวจยระดบมธยมศกษา

วรรณ แกมเกต.

. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ


วธวทยาการวจยทางพฤตกรรมศาสตร

วรรณ โสมประยร. การวจยและพฒนาทางดานการศกษา.

. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหง


วารสารวชาการ

วรรวสา มณผล.

6 (มถนายน 2546) :

21-22.

การศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะของนกเรยนระดบประถมศกษาระหวาง

โรงเรยนทจดการเรยนรแบบใชการวจยเปนฐานกบโรงเรยนปกต

วชาการ, กรม.

. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต, สาขาวชาวจยการศกษา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

แนวทางการจดการศกษาเพอพฒนาประชาธปไตยระดบประถมศกษา

วรตน บวขาว. หลกสตรยคโลกาภวตน.

.

กรงเทพมหานคร: การศาสนา, 2538.

วารสารวชาการ

1(กนยายน 2541): 9-11.

http://www.thaireform.in.th/flow-reform/scoop-commercial-�

183

สมนก ปฏปทานนท. การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาบคลกภาพ

ประชาธปไตย และทกษะกระบวนการกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางกลม

ทใชวธการสอนแบบสตอรไลน แบบการใชการวจยเปนฐานและแบบปกต

สมหวง พธยานวฒน. 2547.

. เงนสนบสนน

การวจย กองทนเพอการวจย คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549.

พลเมองศกษาของไทย : นโยบายและการปฏบตใน

โรงเรยน

http://research.chula.ac.th/cu_online/2548/march13_2.htm [24

.[Online]. แหลงทมา:

เม.ย. 53]

สมหวง พธยานวฒน และ ทศนย บญเตม. การสอนแบบ Research Based Learning. ใน

ไพฑรย สนลารตน (บรรณาธการ). การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน

สนต สวทนพรกล.

.

กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

การวจยและพฒนาแผนการจดการเรยนรทบรณาการสาระทองถนโดยใช

กระบวนการวจยเปนฐานเพอพฒนาทกษะชวตสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา

สรมา กลนกหลาบ.

.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ


การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการตดสนใจของ

ผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนคณธรรมทสงเสรมความเปนพลเมองดตามระบอบ

ประชาธปไตยดวยชดการสอนแบบโยนโสมนสการกบชดการสอนแบบกระบวนการ

กระจางคานยม

สชาดา ปณปน.

. วทยานพนธมหาบณฑต, สาขาวชาการมธยมศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2546.

ตวบงชกระบวนการจดการเรยนการสอนแบบใชวจยเปนฐาน : กรณการปฏบตท

ดทสดในโรงเรยนประถมศกษาเอกชน

สปราน ไกรวตนสสรณ.

. วทยานพนธดษฎบณฑต, สาขาวชาวธวทยาการ

วจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

การพฒนาหลกสตรพลเมองศกษาโดยใชขอมลจากชมชนสาหรบ

นกเรยนมธยมศกษาตอนตนสงกดกรมสามญศกษาในเขตกรงเทพมหานคร

สภางค จนทวานช.

. วทยานพนธ

ปรญญาดษฎบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอนคณะครศาสตร จฬาลงกรณ


การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ

. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ


http://research.chula.ac.th/cu_online/2548/march13_2.htm%20%20%20%5b24�

184

สวฒนา สวรรณเขตนคม. การวจยและพฒนา (Research and Development). ใน ทศนา

แขมมณ และสรอยสน สกลรกษ (บรรณาธการ). แบบแผนและเครองมอการวจยทาง

การศกษา

สวมล วองวาณช และคณะ.


โครงการเรงสรางคณลกษณะทดของเดกและเยาวชนไทย

สวมล วองวาณช และคณะ.

.

กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค, 2549.

นวตกรรมการพฒนาคณลกษณของผ เรยนในโครงการเรงสราง

คณลกษณะทดของเดกและเยาวชนไทย

โสภณ ปยธรรมคณ. การพฒนาความเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยในสถานศกษา สงกด

สานกงานเขตพนทการศกษากระบ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาการ

บรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2547.

. กรงเทพมหานคร: พรกหวานกราฟฟค, 2549.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

เลขาธการสภาการศกษา. สานกงาน.

.

กรงเทพมหานคร: กรมวชาการ, 2542.

รายงานการสงเคราะหรปแบบการจดกระบวนการเรยนรของ

ครตนแบบ ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

ศรชย กาญจนวาส.

. นนทบร: แคนดด มเดย,

2542.

ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม (Classical Test Theory).

อลศรา ชชาต, อมรา รอดดารา และสรอยสน สกลรกษ, บรรณาธการ.

กรงเทพมหานคร:

โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

นวตกรรมการจดการ

เรยนรตามแนวการปฏรปการศกษา

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549.

. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

Dejaeghere, Y. & Hooghe, M. 2009. Brief report : Citizenship concepts among

adolescents. Evididence from a survey among Belgian 16 years old.

ภาษาองกฤษ

Journal of

Adolescence

Gomes, L. N.

32 : 723-732.

Education prepares children to be responsible and good citizen

[Online]. 2010. Available from: http://

www.curriculum.edu.au/cce/cce what

makes a good citizen activity two,23523.html [2010, April 25]

http://www.curriculum.edu.au/cce/cce�

185

Milligan, k., Moretti, E., & Oreopoulos, P. 2004. Does education improve citizenship?

Evidence from the United States and United Kingdom. Journal of Public

Economics

Office of Democracy and Governmence.

88 (1667-1695) :.134-136.

Approaches to civic education: Lessons

Learned

Pattrick, J.J.

. Washington, D.C.: U.S. Agency for International Development, 2002.

Improving Civic Education in Schools

Pattrick, J.J.

. ERIC Clearinghouse for Social Study

and Social Science Education Bloomington IN, 2005.

The concept of Citizenship in Education for Democracy

http://www.ericdigests.org/2001-

1/democracy.html [2010

. ERIC Digest

[online]. 2002. Available from:

, May 2]

Schoeman, Sonja. A blueprint for democratic citizenship education in South African

public school: African teachers’ perceptions of good citizenship. South African

Journal of Education

Schugurensky, D. Citizenship and citizenship education: Canada in international

26 (2006) : 129-142.

Context [online]. 2005. Available from: http:www.fcis.oise.utoronto.ca/~daniel/

courses/4.citizenship&citized.doc

Schulz, W., Ainley, J., Fraillion, J., & Lostio, B. Initial Findings from the IEA International

Civic and Citizenship Education Study

. Amsterdam: The Secretariat International

Association for the Evaluation of Educational Achievement, 2010.

http://www.ericdigests.org/2001-1/democracy.html%20%5b2010�

http://www.ericdigests.org/2001-1/democracy.html%20%5b2010�

ภาคผนวก

187

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

188

รายนามผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจย

1. ผชวยศาสตราจารย ดร. สรอยสน สกลรกษ อาจารยประจาภาควชาหลกสตรการสอน

และเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. ผชวยศาสตราจารย ดร. ณฏฐภรณ หลาวทอง อาจารยประจาภาควชาวจยและจตวทยา

การศกษา คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

3. ครประมวล นลรกษา ครผ สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร

วชาเอกสงคมศกษา และปฏบตการสอน

วชาสงคมศกษาในระดบประถมศกษา

วทยฐานะชานาญการ

โรงเรยนบานสวางปากราง สพป.อด. เขต4

189

ภาคผนวก ข

แบบสอบถามสภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

190

แบบสอบถาม สภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด

ตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา และการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการ

วจ ยเปนฐาน

เรยน ครผสอนทกทาน

ขาพเจานางสาวสจตรา วนทอง เปนนสตระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวธวทยาการวจย

การศกษา ภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย อยระหวางการทา

วทยานพนธ เรอง “การวจยและพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา” ขณะนอยในระยะของการสารวจขอมลการจด

กจกรรมการเรยนรและความคดเหนของครผสอนระดบประถมศกษา จงใครขอความอนเคราะหจากทานในการ

ตอบแบบสอบถามฉบบนใหครบถวนตามความเปนจรง เพอเปนประโยชนในการวางแผนการจดกจกรรมการ

เรยนรของผวจยตอไป โปรดสงแบบสอบถามกลบคนในซองทผวจยไดแนบมาน ภายในวนท 23 กนยายน

2554

ทงน ขอมลสวนบคคลรวมทงความคดเหนตางๆททานใหมาในแบบสอบถามจะไมมการรายงานเปน

รายบคคล แตจะรายงานในภาพรวม และคาตอบของทานจะถกเกบเปนความลบ และไมมผลกระทบใดๆตอ

ทานทงสน ดงนนผ วจยจงใครขอความกรณาใหทานตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง และขอกราบ

ขอบพระคณในความกรณาของทานมา ณ โอกาสน

ดวยความเคารพอยางสง


1. แบบสอบถามฉบบนมทงหมด 8 หนา แบงออกเปน 3 ตอน คอ

คาชแจงในการตอบแบบสอบถาม

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ


ตอนท 3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร

2. แบบสอบถามฉบบนประกอบดวย 3 ประเภท ดงน 1) แบบตรวจสอบรายการ 2) แบบมาตรประมาณคา

และ 3) แบบเตมขอมล โดยวธการตอบแบบสอบถามมดงน

2.1 แบบสอบถามประเภทแบบตรวจสอบรายการ และแบบเตมขอมล ขอใหทานแสดงขอมลทตรงกบ

ความเปนจรงเกยวกบตวทาน

191

2.2 แบบสอบถามประเภทมาตรประมาณคา ขอใหทานแสดงเครองหมาย ลงในชองทตรงกบ

ความเปนจรงเกยวกบตวทาน โดยระดบพฤตกรรมและผลทเกดขนมคาตงแต 0 - 4 ซงแตละคามความหมาย

ดงน

ระดบการปฎบต

4 หมายถง ทานปฎบต อยางสมาเสมอ คดเปน 76 – 100% ใน 1 ภาคเรยน

3 หมายถง ทานปฏบต บอย ๆ คดเปน 51 – 75% ใน 1 ภาคเรยน

2 หมายถง ทานปฏบต คอนขางบอย คดเปน 26 – 50% ใน 1 ภาคเรยน

1 หมายถง ทานปฏบต บางครง คดเปน 1 – 25% ใน 1 ภาคเรยน

0 หมายถง ทานไมไดปฏบตเลย คดเปน 0% ใน 1 ภาคเรยน

4 หมายถง ระดบของความสาเรจในการปฏบตของทานอยในระดบ ดมาก

ระดบความสาเรจ

3 หมายถง ระดบของความสาเรจในการปฏบตของทานอยในระดบ ด

2 หมายถง ระดบของความสาเรจในการปฏบตของทานอยในระดบ ปานกลาง

1 หมายถง ระดบของความสาเรจในการปฏบตของทานอยในระดบ นอย

0 หมายถง ไมปรากฏความสาเรจจากการปฏบตของทาน หรอเนองจากไมไดปฏบต


คาชแจง : โปรดกรอกขอมลและแสดงเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรง

เกยวกบทาน

1. เพศ 0) หญง 1) ชาย

2. อาย 1)ไมเกน 30 ป 2) 31 – 40ป 3) 41 – 50ป

4) 51 -60 ป 5) 60 ปขนไป

3. วฒการศกษาสงสด 1) ปรญญาตร 2) ปรญญาโท

3) ปรญญาเอก 4) อนๆ(โปรดระบ)…………................

4. ประสบการณในการสอน.........................ป

5. กลมสาระการเรยนรททานสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 ชอง)

1) ภาษาไทย 2) คณตศาสตร

3) วทยาศาสตร 4) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

5) การงานอาชพและเทคโนโลย 6) สขศกษาและพลศกษา

7) ศลปะ 8) ภาษาตางประเทศ

192

6. ระดบชนททานสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 ชอง) 1) ป. 1 2) ป. 2 3) ป. 3

4) ป. 4 5) ป. 5 6) ป. 6

7. ภาระงานททานรบผดขอบการสอนทงหมด.......................คาบ/สปดาห

8. ภาระงาน/หนาทอนๆ นอกเหนอจากการสอน............................................................................................

9. โรงเรยนของทานจดอยในขนาด 1)เลก จานวนนกเรยน.......คน 2)กลาง จานวนนกเรยน.......คน

3)ใหญ จานวนนกเรยน...............คน

1. โรงเรยนของทานตงอย 1)ในเขตอาเภอเมอง 2)นอกเขตอาเภอเมอง

11. ทานมความรเกยวกบการวจยในระดบใด

1)นอย 2)ปานกลาง 3)มาก

12. ทาน 0) ไมม ประสบการณในการทาวจย

1) ม ประสบการณในการทาวจยมาแลวจานวน..........เรอง โปรดระบชอเรองททานเคยทาวจย

1) เรอง.........................................................................................................................................

2) เรอง.........................................................................................................................................

ตอนท 2 สภาพและลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองด


คาชแจง : โปรดแสดงเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบการปฏบตทเปนจรง และระดบ

ความสาเรจจากการจดกจกรรม

การเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

13. ทานจดกจกรรมการเรยนรโดย

0) ไมใช 1) ใช

ใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


14. ทานมการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนใชหรอไม

0) ไมใช (ขามไปตอบขอ 17) 1) ใช

ถา “ใช” ทานประสบความสาเรจในการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยนในระดบใด

1) นอย (0 – 49 %) 2) ปานกลาง (50 – 79%) 3) มาก (80 – 100%)

193

15. ทานมระดบการปฏบตและระดบความสาเรจในรายการตอไปนในระดบใด โปรดแสดง

เครองหมาย ใหสอดคลองกบความเปนจรง

รายการ ระดบการปฏบต ระดบความสาเรจ

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0

15.1 ทานจดกจกรรมการเรยนรททาใหนกเรยนรในหลก

สทธเสรภาพ

15.2 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรใน

กฎระเบยบของสงคม

15.3 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนร

ในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ

15.4 ทานจดกจกรรมการเรยนรโดยเนนใหเกด

ความสามคคในหมนกเรยน

15.5 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนร

ในหลกการมสวนรวม

15.6 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยน

มความสามารถในการวางแผนการทางาน เชน วเคราะห

ขอด ขอจากดของทางเลอกในการทางานและผลทตามมา


มความสามารถในการแกปญหาตามหลกประชาธปไตย


มความสามารถในการสอสาร

15.9 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนม


15.10 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนม

ความสามารถในการใชเทคโนโลย



15.12 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนรก

ชาต ศาสนา พระมหากษตรย

15.13 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนใฝ

เรยนร

15.14 ทานจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมจต

สาธารณะ

194

16. โปรดกรอกรายละเอยดการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยททานปฏบตในภาคเรยนทผานมาตามความเปนจรง

ชอกจกรรม

ลงในชองวางตอไปน

วธการ กจกรรม

หรอเทคนค

คณลกษณะ

พลเมองดฯท

นกเรยนไดรบการ

พฒนา

วธการ



ระดบความสาเรจ

ปญหาทพบและแนวทางแกไข

ปญหาทพบ

แนวทางแกไข

1.

1) มาก (80 – 100%)

2) ปานกลาง (50 – 79%)

3) นอย (0 – 49 %)

2. 1) มาก (80 – 100%)

2) ปานกลาง (50 – 79%)

3) นอย (0 – 49 %)

3.

1) มาก (80 – 100%)

2) ปานกลาง (50 – 79%)

3) นอย (0 – 49 %)

194

195

17. พจารณาเรยงลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยททานตองการให

เกดขนกบนกเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนรของทาน โดยใสหมายเลข 1-10 ลงใน

(หมายเลข 1 หมายถง สาคญมากทสด หมายเลข 10 หมายถงสาคญนอยทสด)

1) รในหลกสทธเสรภาพ 6) ความสามารถในการวางแผนการทางาน 11) ศรทธาประชาธปไตย

2) รในกฎระเบยบของสงคม 7) ความสามารถในการแกปญหา 12) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 8) ความสามารถในการสอสาร 13) ใฝเรยนร

4) รในหลกสามคค 9) ความสามารถในการใชทกษะชวต 14) มจตสาธารณะ

5) รในหลกการมสวนรวม 10) ความสามารถในการใชเทคโนโลย 15) อนๆ (โปรดระบ).......................

18. ในความคดเหนของทาน “สงคมประชาธปไตย” เปนสงคมทใหความสาคญกบแนวคด และแนวปฎบต

..................................................................................................................................................................

อะไรบาง

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

19. โรงเรยนของทานเปนสงคมประชาธปไตยหรอไม มอะไรเปนตวบงช

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

2. “พลเมองดตามวถประชาธปไตย” ในทศนคตของทานคอบคคลทมความร พฤตกรรม และความเชอ


..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

21. นกเรยนในโรงเรยนของทานมคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหรอไม อยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

22. คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดน

..................................................................................................................................................................

ของนกเรยนของทานคออะไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

196

23. คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดดอย

..................................................................................................................................................................

ของนกเรยนของทานคออะไร และทานมแนวทาง/

วธการพฒนาจดดอยดงกลาวอยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

24. ปญหาและอปสรรคทพบในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ

ประชาธปไตยของนกเรยนมอะไรบาง ทานมแนวทาง/วธการในการแกไขปญหาอยางไร (ทานจดกจกรรมหรอใช

สออยางไร)

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

25. ทานประสบความสาเรจในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ของนกเรยนในกจกรรมใดบาง

................................................................................................................................................................. .

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

26. ทานคดวาสงทเปนเงอนไขสาคญทใหประสบความสาเรจในขอ 25 มอะไรบาง

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

27. ทานใชผลการวจยเปนสารสนเทศในการจดการเรยนการสอนหรอไม อยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

28. ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน


..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................... .............

197

ตอนท 3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

คาชแจง : โปรดแสดงเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรงของทาน

29. ทานจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

0) ไมใช 1) ใช

3. ทานจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานในรปแบบใด

1) ครใชผลการวจยในการเรยนการสอน 2) นกเรยนใชผลการวจยในการเรยนการสอน

3) ครใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนการสอน 4) นกเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยน

การสอน

31. โปรดแสดงเครองหมาย ในชองวางตามความเปนจรงในระดบการปฏบตและระดบความสาเรจ

ตามกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรของทาน

กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรของคร ระดบการปฏบต

ระดบ

ความสาเรจ

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0

31.1 การบรณาการกระบวนการวจยในการจดการเรยนการสอนใน

แตละภาคเรยน

31.2 การสงเสรมใหนกเรยนเรยนรดวยการทาวจย

31.3 การใหนกเรยนทากจกรรมการศกษา คนควาทารายงาน

31.4 การใหนกเรยนทากจกรรมสารวจโรงเรยน ชมชน

31.5 การกระตนใหนกเรยนคนพบปญหาในการวจยดวยตนเอง

31.6 การจดกจกรรมใหนกเรยนเรยนรจากการทดลอง

31.7 การสงเสรมใหนกเรยนทาโครงงานการเรยนร

31.8 การสนบสนนใหนกเรยนตงคาถามและหาขอมลมาตอบ

คาถามของตนเอง

31.9 การสงเสรมใหผ เรยนใชผลการวจยในการพฒนาตนเอง

31.10 การทาวจยปฎบตการในชนเรยน

31.11 การทาวจยเพอพฒนานวตกรรมในการจดกจกรรมการเรยนร

32. ทานคดวาสาเหตสาคญททาใหครไมจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการ

เรยนรมอะไรบาง และควรแกไขสาเหตเหลานนอยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

198

33. ทานคดวาปจจยสาคญทจะทาใหการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการ

เรยนรประสบความสาเรจได มอะไรบาง

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

34. ปญหา/อปสรรคททานพบจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร

มอะไรบาง และทานมแนวทางในการแกไขปญหาอยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

35. ขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร สาหรบนกเรยน

ระดบชนประถมศกษา

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

ขอบพระคณอยางยงททานใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

199

ภาคผนวก ค


(สาหรบครประเมนนกเรยน)

200



(สาหรบครประเมนนกเรยน)

เรยน ครผสอนทกทาน

ขาพเจานางสาวสจตรา วนทอง เปนนสตระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวธวทยาการวจยการศกษา ภาควชาวจย

และจตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย อยระหวาง การทาวทยานพนธ เรอง “การวจยและ

พฒนาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ประถมศกษา” ขณะนอยในระยะของการสารวจความคดเหนของครผสอนระดบประถมศกษา จงใครขอความอนเคราะหจากทาน

ในการตอบแบบสอบถามฉบบนใหครบถวนตามความเปนจรง เพอเปนประโยชนในการวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรของ

ผวจยตอไป โปรดสงแบบสอบถามกลบคนในซองทผวจยไดแนบมาน ภายในวนท 23 กนยายน 2554

ทงน ขอมลสวนบคคลรวมทงความคดเหนตางๆททานใหมาในแบบสอบถามจะไมมการรายงานเปนรายบคคล แตจะ

รายงานในภาพรวม และคาตอบของทานจะถกเกบเปนความลบ และไมมผลกระทบใดๆตอทานทงสน ดงนนผวจยจงใครขอความ

กรณาใหทานตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง และขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทานมา ณ โอกาสน

ดวยความเคารพอยางสง





ตอนท 2 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยชองนกเรยนประถมศกษา

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

2. แบบสอบถามฉบบนประกอบดวย 3 ประเภท ดงน 1) แบบตรวจสอบรายการ 2) แบบมาตรประมาณคา

และ 3) แบบเตมขอมล โดยวธการตอบแบบสอบถามมดงน

2.1 แบบสอบถามประเภทแบบตรวจสอบรายการ และแบบเตมขอมล ขอใหทานแสดงขอมลทตรงกบ

ความเปนจรงเกยวกบตวทาน

2.2 แบบสอบถามประเภทมาตรประมาณคา ขอใหทานแสดงเครองหมาย ลงในชองทตรงกบ

ความเปนจรงเกยวกบตวทาน โดยระดบพฤตกรรมทเกดขนหรอระดบการปฏบตของนกเรยนมคาตงแต 0 - 4 ซง

แตละคามความหมาย ดงน


4 หมายถง นกเรยนปฎบต อยางสมาเสมอ คดเปน 76 – 100% ใน 1 ภาคเรยน

3 หมายถง นกเรยนปฏบต บอย ๆ คดเปน 51 – 75% ใน 1 ภาคเรยน

2 หมายถง นกเรยนปฏบต คอนขางบอย คดเปน 26 – 50% ใน 1 ภาคเรยน

1 หมายถง นกเรยนปฏบต บางครง คดเปน 1 – 25% ใน 1 ภาคเรยน

0 หมายถง นกเรยนไมไดปฏบตเลย คดเปน 0% ใน 1 ภาคเรยน

201



เกยวกบทาน


2. อาย 1) ไมเกน 30 ป 2) 31 – 40 ป 3) 41 – 50 ป

4) 51 -60 ป 5) 60 ปขนไป

3. วฒการศกษาสงสด 1) ปรญญาตร 2) ปรญญาโท

3) ปรญญาเอก 4) อนๆ(โปรดระบ)…………....................

4. ประสบการณในการสอน.........................ป (ตงแต 6 เดอนขนไปใหนบเปน 1 ป)

5. กลมสาระการเรยนรททานสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 ชอง)

1) ภาษาไทย 2) คณตศาสตร 3) วทยาศาสตร

4) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 5) การงานอาชพและเทคโนโลย 6) สขศกษาและพลศกษา

7) ศลปะ 8) ภาษาตางประเทศ

6. ระดบชนททานสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 ชอง)

1) ป. 1 2) ป. 2 3) ป. 3

4) ป. 4 5) ป. 5 6) ป. 6

7. ภาระงานททานรบผดขอบการสอนทงหมด.......................คาบ/สปดาห

8. ภาระงาน/หนาทอนๆ ในโรงเรยนทนอกเหนอจากการสอน.....................................................

9. โรงเรยนของทานจดอยในขนาด 1) เลก จานวนนกเรยน...............คน

2) กลาง จานวนนกเรยน...............คน 3) ใหญ จานวนนกเรยน...............คน

1. โรงเรยนของทานตงอย 1)ในเขตอาเภอเมอง 2)นอกเขตอาเภอเมอง

11. ทานมความรเกยวกบการวจยในระดบใด

1)นอย 2)ปานกลาง 3)มาก

12. ทาน 0) ไมม ประสบการณในการทาวจย

1) ม ประสบการณในการทาวจยมาแลวจานวน..........เรอง

โปรดระบชอเรองททานเคยทาวจย

1) เรอง.......................................................................................................................

2) เรอง........................................................................................................................

202

ตอนท 2 คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยนประถมศกษา

คาชแจง โปรดแสดงเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรงเกยวกบนกเรยนในโรงเรยนของทาน

รายการ ระดบปฏบต

4 3 2 1 0

รหลกสทธเสรภาพ

1. นกเรยนรวาสทธของตนเองตามระบอบประชาธปไตยมอะไรบาง

2. นกเรยนรวธปกปองสทธเสรภาพของตนเอง

3. นกเรยนสามารถปกปองสทธและเสรภาพของตนเอง

4. นกเรยนหยบฉวยเอาทรพยสนผ อนมาเปนของตน

5. นกเรยนลงคะแนนเสยงเลอกตงประธานนกเรยนหรอหวหนาหอง

6. นกเรยนไมกลาทจะโตแยงเมอถกผ อนเอารดเอาเปรยบ

7. นกเรยนเอาเปรยบผ อนเมอมโอกาส

8. นกเรยนไมสนใจรบฟงความคดเหนทแตกตางจากตนเอง

9. นกเรยนรวาทกคนมสทธเสรภาพเทาเทยมกน


1. นกเรยนแตงกายถกตองตามกฎระเบยบของโรงเรยน

11. นกเรยนรบประทานอาหารในหองเรยน

12. นกเรยนไมสงเสยงดงรบกวนผ อนเมออยในหองเรยน หรอหองสมด

13. นกเรยนรวาการเสพหรอคายาเสพตดเปนสงผดกฎหมาย

14. นกเรยนเขาแถวซออาหาร

15. นกเรยนทงขยะลงพนเมอไมมใครเหน

16. นกเรยนลดควเมอซออาหาร

17. นกเรยนสงงานตรงเวลา

รหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

18. นกเรยนยอมรบและปฏบตตามเสยงสวนมาก เมอมความคดเหนแตกตางกน

19. นกเรยนไมสนใจเสยงสวนนอย เพราะคดวาไมมประโยชน

2. นกเรยนยอมรบผลการเลอกหวหนาหองทไดคะแนนเสยงมากทสด แมไมใชคน

ทนกเรยนเลอก

21. นกเรยนไมยอมรบประธานนกเรยนทไดผลคะแนนสงสด เพราะเปนคนท

นกเรยนไมชอบ

22. นกเรยนไมปฏบตตามเสยงสวนมากทแตกตางจากนกเรยน

203


4 3 2 1 0


23. นกเรยนมสวนรวมในการคด วางแผน และรวมกนทางานดวยความเตมใจ

24. นกเรยนมสวนรวมในการรบผดชอบ ทางานทไดรบมอบหมายใหสาเรจ

25. นกเรยนมสวนรวมในการตดตาม ประเมนผลการทางานอยางตอเนอง

26. นกเรยนไมชวยเหลอเพอนในกลม แมงานของตนเองเสรจแลว

27. นกเรยนรวมกนปรบปรง มการแกไข พฒนางานใหมประสทธภาพ

28. นกเรยนทางาน โดยคานงถงประโยชนสวนตวเปนหลก

29. นกเรยนเหนความสาคญของความสามคค

รหลกการมสวนรวม

3. นกเรยนเขารวมกจกรรมของโรงเรยน เชน การเลอกตง วนแม

31. นกเรยนมสวนรวมรณรงคการเลอกตง

32. นกเรยนมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอม

33. นกเรยนเขารวมงานบญ ประเพณทองถน

34. นกเรยนคดวาการเขารวมกจกรรมทองถนเปนสงทไมจาเปน


35. นกเรยนคดไตรตรองผลด ผลเสยกอนลงมอทา

36. นกเรยนสามารถสรปขอมลจากสงทคนควา หรอรบฟง

37. นกเรยนใชวธเลยนแบบ หรอลอก เมอคดสงใหมๆ ไมได

38. นกเรยนใชเหตผลคดวเคราะหผลด ผลเสยของเรองตางๆ

39. นกเรยนไมสามารถวเคราะหสาเหตของปญหาทเกดขน


4. นกเรยนมกใชอารมณในการตดสนปญหา

41. นกเรยนใชความประนประนอมในการแกปญหา

42. นกเรยนหาทางยตเมอเหนเพอนทะเลาะววาท เชน บอกคร

43. นกเรยนทารายรางกายเพอนเมอโดนแกลง

44. นกเรยนชวยเพอนทารายฝายตรงขามเมอเกดการทะเลาะววาท

45. นกเรยนปรกษาผใหญเมอแกปญหาเองไมได


46. นกเรยนกลาพดแสดงความคดเหน

47. นกเรยนตงใจรบฟงสงทเพอนพด

204


4 3 2 1 0

ความสามารถในการสอสาร (ตอ)

48. นกเรยนพดจาสภาพกบบางคนเทานน

49. นกเรยนเขยนหรอพดสรปสาระสาคญจากเรองทอานได

5. นกเรยนไมกลาแสดงความคดเหนทแตกตางจากเพอน


51. นกเรยนปรบตวใหเขากบเพอนได

52. นกเรยนไมพดในสงทจะทาใหเพอนแตกแยกกน

53. นกเรยนไมสามารถทางานรวมกบเพอนทไมสนท

54. นกเรยนตางคนตางอย เมอตองทางานกบเพอนทไมสนท


55. นกเรยนใชอนเทอรเนตในการคนควาขอมล

56. นกเรยนใชคอมพวเตอร กลองถายรป ในการเกบรวบรวมขอมล

57. นกเรยนสามารถใชคอมพวเตอรใหเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองได

58. นกเรยนสามารถใชกลองถายรปเกบรวบรวมจอมลเพอพฒนาตนเองได


59. นกเรยนเชอวาการปกครองดวยระบอบประชาธปไตยจะทาใหสงคมสงบสข

6. นกเรยนคดวาการทานบารงประชาธปไตยเปนหนาทของผใหญเทานน

61. นกเรยนคดวาการปกครองระบอบประชาธปไตยทาใหเกดปญหาในสงคม

62. นกเรยนคดวาควรธารงไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยเปนประมข


63. นกเรยนจะปกปองประเทศชาต หากมใครมาดหมน

64. นกเรยนคดวาการทานบารงศาสนา เปนหนาทของผใหญไมเกยวกบนกเรยน

65. นกเรยนปฏบตตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา

66. นกเรยนคดวาสถาบนกษตรยเปนสงทควรเคารพ

67. นกเรยนคดวาสถาบนกษตรยเปนแหลงยดเหนยวจตใจของคนไทย


68. นกเรยนหมนทบทวนบทเรยน

69. นกเรยนเลนหรอคยกนขณะอยในหองเรยน

7. นกเรยนศกษาคนควาความรใหมๆ

205

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตย

ขอเสนอแนะ

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม


4 3 2 1 0

ใฝเรยนร (ตอ)

71. นกเรยนอยากจะพฒนาผลการเรยนใหดยงขน

72. นกเรยนคดวาศกษาใหจบชนม.3 กเพยงพอแลว


73. นกเรยนมสวนรวมในการหาแนวทางแกปญหาทเกดขนในโรงเรยน/ชมชน

74. นกเรยนคดวาการแกไขปญหาทเกดขนในโรงเรยนเปนหนาทของคร ไม

เกยวกบนกเรยน

75. นกเรยนหาแนวทางบารงรกษาสาธารณสมบตของโรงเรยน/ชมชน

76. นกเรยนมสวนรวมในการบารงรกษาสาธารณสมบตของโรงเรยน/ชมชน

77. นกเรยนคดวาการพฒนาสาธารณสมบตของโรงเรยน/ชมชนเปนหนาทของ

คนอน

78. นกเรยนเปนหเปนตา และใหความสาคญกบโรงเรยน/ชมชน

206

ภาคผนวก ง

เครองมอวดตวแปรตาม

(แบบสอบถามคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

ฉบบนกเรยนประเมนตนเอง)

207



(สาหรบนกเรยน)





ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถ


2. แบบสอบถามฉบบนประกอบดวย 3 ประเภท ดงน 1) แบบตรวจสอบรายการ 2) แบบมาตร

ประมาณคา และ 3) แบบเตมขอมล โดยวธการตอบแบบสอบถามมดงน

2.1 แบบสอบถามประเภทแบบตรวจสอบรายการ และแบบเตมขอมล ขอใหทานแสดง

ขอมลทตรงกบความเปนจรงเกยวกบตวนกเรยน

2.2 แบบสอบถามประเภทมาตรประมาณคา ขอใหนกเรยนแสดงเครองหมาย ลงใน

ชองทตรงกบความเปนจรงเกยวกบนกเรยน โดยระดบพฤตกรรมทเกดขนหรอระดบการปฏบตของ

นกเรยนมคาตงแต 0 - 4 ซงแตละคามความหมาย ดงน


4 หมายถง ฉนปฎบต อยางสมาเสมอ คดเปน 76 – 100% ใน 1 ภาคเรยน

3 หมายถง ฉนปฏบต บอย ๆ คด เปน 51 – 75% ใน 1 ภาคเรยน

2 หมายถง ฉนปฏบต คอนขางบอย คดเปน 26 – 50% ใน 1 ภาคเรยน

1 หมายถง ฉนปฏบต บางครง คดเปน 1 – 25% ใน 1 ภาคเรยน

0 หมายถง ฉนไมไดปฏบตเลย คดเปน 0% ใน 1 ภาคเรยน

208




2. อาย…………..ป

3. ปจจบนฉนศกษาอยโรงเรยน...............................................................................................

4. ฉนอยโรงเรยนนมาเปนเวลา............ป

5. กลมสาระการเรยนรทฉนชอบเรยน (เลอกตอบไดมากกวา 1 ชอง)

1) วทยาศาสตร 2) คณตศาสตร 3) ภาษาไทย

4) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 5) การงานอาชพและเทคโนโลย 6) ศลปะ

7) สขศกษาและพลศกษา 8) ภาษาองกฤษ 9) อนๆ (ระบ)..............


คาชแจง โปรดแสดงเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรงเกยวกบนกเรยน


4 3 2 1 0

รหลกสทธเสรภาพ

1. ฉนรวาสทธของตนเองตามระบอบประชาธปไตยมอะไรบาง

2. ฉนรวธปกปองสทธเสรภาพของตนเอง

3. ฉนสามารถปกปองสทธและเสรภาพของตนเอง

4. ฉนหยบฉวยเอาทรพยสนผ อนมาเปนของตน

5. ฉนลงคะแนนเสยงเลอกตงประธานฉนหรอหวหนาหอง

6. ฉนไมกลาทจะโตแยงเมอถกผ อนเอารดเอาเปรยบ

7. ฉนเอาเปรยบผ อนเมอมโอกาส

8. ฉนไมสนใจรบฟงความคดเหนทแตกตางจากตนเอง

9. ฉนรวาทกคนมสทธเสรภาพเทาเทยมกน


1. ฉนแตงกายถกตองตามกฎระเบยบของโรงเรยน

11. ฉนรบประทานอาหารในหองเรยน

12. ฉนไมสงเสยงดงรบกวนผ อนเมออยในหองเรยน หรอหองสมด

209


4 3 2 1 0

รกฎระเบยบของสงคม (ตอ)

13. ฉนรวาการเสพหรอคายาเสพตดเปนสงผดกฎหมาย

14. ฉนเขาแถวซออาหาร

15. ฉนทงขยะลงพนเมอไมมใครเหน

16. ฉนลดควเมอซออาหาร

17. ฉนสงงานตรงเวลา

รหลกการยอมรบเสยงสวนมาก

18. ฉนยอมรบและปฏบตตามเสยงสวนมาก เมอมความคดเหนแตกตางกน

19. ฉนไมสนใจเสยงสวนนอย เพราะคดวาไมมประโยชน

2. ฉนยอมรบผลการเลอกหวหนาหองทไดคะแนนเสยงมากทสด แมไมใชคนท

ฉนเลอก

21. ฉนไมยอมรบประธานฉนทไดผลคะแนนสงสด เพราะเปนคนทฉนไมชอบ

22. ฉนไมปฏบตตามเสยงสวนมากทแตกตางจากฉน


23. ฉนมสวนรวมในการคด วางแผน และรวมกนทางานดวยความเตมใจ

24. ฉนมสวนรวมในการรบผดชอบ ทางานทไดรบมอบหมายใหสาเรจ

25. ฉนมสวนรวมในการตดตาม ประเมนผลการทางานอยางตอเนอง

26. ฉนไมชวยเหลอเพอนในกลม แมงานของตนเองเสรจแลว

27. ฉนรวมกนปรบปรง มการแกไข พฒนางานใหมประสทธภาพ

28. ฉนทางาน โดยคานงถงประโยชนสวนตวเปนหลก

29. ฉนเหนความสาคญของความสามคค

รหลกการมสวนรวม

3. ฉนเขารวมกจกรรมของโรงเรยน เชน การเลอกตง วนแม

31. ฉนมสวนรวมรณรงคการเลอกตง

32. ฉนมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอม

33. ฉนเขารวมงานบญ ประเพณทองถน

34. ฉนคดวาการเขารวมกจกรรมทองถนเปนสงทไมจาเปน

ความสามารในการคด

35. ฉนคดไตรตรองผลด ผลเสยกอนลงมอทา

36. ฉนสามารถสรปขอมลจากสงทคนควา หรอรบฟง

37. ฉนใชวธเลยนแบบ หรอลอก เมอคดสงใหมๆ ไมได

210


4 3 2 1 0

ความสามารในการคด (ตอ)

38. ฉนใชเหตผลคดวเคราะหผลด ผลเสยของเรองตางๆ

39. ฉนไมสามารถวเคราะหสาเหตของปญหาทเกดขน


4. ฉนมกใชอารมณในการตดสนปญหา

41. ฉนใชความประนประนอมในการแกปญหา

42. ฉนหาทางยตเมอเหนเพอนทะเลาะววาท เชน บอกคร

43. ฉนทารายรางกายเพอนเมอโดนแกลง

44. ฉนชวยเพอนทารายฝายตรงขามเมอเกดการทะเลาะววาท

45. ฉนปรกษาผใหญเมอแกปญหาเองไมได


46. ฉนกลาพดแสดงความคดเหน

47. ฉนตงใจรบฟงสงทเพอนพด

48. ฉนพดจาสภาพกบบางคนเทานน

49. ฉนเขยนหรอพดสรปสาระสาคญจากเรองทอานได

5. ฉนไมกลาแสดงความคดเหนทแตกตางจากเพอน


51. ฉนปรบตวใหเขากบเพอนได

52. ฉนไมพดในสงทจะทาใหเพอนแตกแยกกน

53. ฉนไมสามารถทางานรวมกบเพอนทไมสนท

54. ฉนตางคนตางอย เมอตองทางานกบเพอนทไมสนท


55. ฉนใชอนเทอรเนตในการคนควาขอมล

56. ฉนใชคอมพวเตอร กลองถายรป ในการเกบรวบรวมขอมล

57. ฉนสามารถใชคอมพวเตอรได

58. ฉนสามารถใชกลองถายรปได


59. ฉนเชอวาการปกครองดวยระบอบประชาธปไตยจะทาใหสงคมสงบสข

6. ฉนคดวาการทานบารงประชาธปไตยเปนหนาทของผใหญเทานน

61. ฉนคดวาการปกครองระบอบประชาธปไตยทาใหเกดปญหาในสงคม

62. ฉนคดวาควรธารงไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตย

211


4 3 2 1 0


63. ฉนจะปกปองประเทศชาต หากมใครมาดหมน

64. ฉนคดวาการทานบารงศาสนา เปนหนาทของผใหญไมเกยวกบฉน

65. ฉนปฏบตตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา

66. ฉนคดวาสถาบนกษตรยเปนสงทควรเคารพ

67. ฉนคดวาสถาบนกษตรยเปนแหลงยดเหนยวจตใจของคนไทย


68. ฉนหมนทบทวนบทเรยน

69. ฉนเลนหรอคยกนขณะอยในหองเรยน

7. ฉนศกษาคนควาความรใหมๆ

71. ฉนอยากจะพฒนาผลการเรยนใหดยงขน

72. ฉนคดวาศกษาใหจบชน ม.3 กเพยงพอแลว


73. ฉนมสวนรวมในการหาแนวทางแกปญหาทเกดขนในโรงเรยน/ชมชน

74. ฉนคดวาการแกไขปญหาทเกดขนในโรงเรยนเปนหนาทของคนอน

ไมเกยวกบฉน

75. ฉนมสวนรวมในการหาแนวทางบารงรกษาสาธารณสมบตของโรงเรยน/

ชมชน

76. ฉนมสวนรวมในการบารงรกษาสาธารณสมบตของโรงเรยน/ชมชน

77. ฉนคดวาการพฒนาสาธารณสมบตของโรงเรยน/ชมชนเปนหนาทของคนอน

78. ฉนเปนหเปนตา และใหความสาคญกบโรงเรยน/ชมชน

212

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาคณลกษณะพลเมองด


คาชแจง : โปรดกรอกขอมลและแสดงเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรงเกยวกบนกเรยน

1. พจารณาเรยงลาดบความสาคญของคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทฉนเหนวาม

ความสาคญมากทสด โดยใสหมายเลข 1-10 ลงใน (หมายเลข 1 หมายถง สาคญมากทสด

หมายเลข 10 หมายถงสาคญนอยทสด)

1) รในหลกสทธเสรภาพ 9) ความสามารถในการใชทกษะชวต

2) รในกฎระเบยบของสงคม 10) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

3) รในหลกการยอมรบเสยงสวนใหญ 11) ศรทธาประชาธปไตย

4) รในหลกสามคค 12) รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

5) รในหลกการมสวนรวม 13) ใฝเรยนร

6) ความสามารถในการวางแผนการทางาน 14) มจตสาธารณะ

7) ความสามารถในการแกปญหา 15) อนๆ (โปรดระบ)...................

8) ความสามารถในการสอสาร

2. นกเรยนคดวา “สงคมประชาธปไตย” คอสงคมทบคคลในสงคมมความคด และการปฎบตตน

..................................................................................................................................................................

อยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

3. ในหองเรยนของนกเรยนเปนสงคมประชาธปไตยหรอไม มอะไรเปนสงทบงบอก

..................................................................................................................................................................

วาเปนสงคมประชาธปไตย

หรอไมเปนสงคมประชาธปไตย

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

213

4. ในความคดของนกเรยน“พลเมองดตามวถประชาธปไตย” คอบคคลทมความร พฤตกรรม และความเชอ


..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

5. นกเรยนคดวาตนเองมคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยหรอไม อยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

6. นกเรยนคดวา การเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย มความสาคญหรอไม อยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

7. คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดเดน

..................................................................................................................................................................

ของตนเองคออะไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

214

8. คณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยทเปนจดดอย

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

ของตนเองคออะไร และนกเรยนมแนวทาง/วธการ

พฒนาจดดอยดงกลาวอยางไร

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

1. นกเรยนอยากใหครจดกจกรรมการเรยนรอยางไร เพอพฒนาคณลกษณะพลเมองดตามวถประชาธปไตยของ

นกเรยน

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

ขอบใจเดกดทตอบคาถามครบนะคะ

215

ภาคผนวก จ

แผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาวทใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ

พลเมองดตามวถประชาธปไตยของนกเรยน

216

แผนการจดกจกรรมการเรยนรระยะยาวหนวยการเรยนรพลเมองดตามวถประชาธปไตย

หนวยการเรยนรยอยท ชอแผนการจดกจกรรมการเรยนร ระยะเวลา

(ชวโมง)

1. เรยนรประชาธปไตย

ประชาธปไตย 2

หนจะเปนเดกด 4

สทธ หนาท และเสรภาพในสงคมประชาธปไตย 2

สทธฉน...สทธเดก 4

เคารพสทธฉน...เคารพสทธเธอ 2

กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการเลอกตง 2

2. ใสใจสวนรวม

โรงเรยนของเรานาอย 4

หนจะสรางสรรคชมชน 4

รกษโลก 2

3. รวมสบสานความเปนไทย

เรารกประเทศไทย 2

ศาสนาทพงทางใจ 2

พอหลวงของแผนดน 4

ทองถนของฉน 3

รวม 36

217

ภาคผนวก ฉ

ตวอยางแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนาคณลกษณะ


218

แผนการจดกจกรรมการเรยนรท 2

หนวยการเรยนรท 1 : เรยนรประชาธปไตย เรองท 2 : หนจะเปนเดกด

ชนประถมศกษาปท 5 เวลา 4 ชวโมง

จดประสงคการ

เรยนร สาระ กจกรรม สอ/อปกรณ



1. นกเรยนสามารถ

วเคราะหจดเดน-จด

ดอยการปฏบตตนเปน


ประชาธปไตยของ

ตนเองได

2. นกเรยนสามารถทา

วจยเพอพฒนาตนเอง

ได


ปรบปรง/พฒนา

พฤตกรรมของตนเอง

ใหดข นได

การยอมรบจดเดน จดดอย

ของตนเองเปนสงสาคญอยาง

หนงทจะทาใหสามารถดาเนน

ชวตอยางมความสข ทงนการ

พฒนา/ปรบปรงจดดอยของ

ตนเองใหดยงขนนบเปนหนาท

สาคญอยางหนงของการเปน

สมาชกทดของสงคม

การวจย เ ปนกระบวนการ

ศกษาอยางมระบบโดยอาศย

วธการทางวทยาศาสตร การ

พ ฒ น า ต น เ อ ง โ ด ย ใ ช

กระบวนการวจยจะทาใหไดขอ

คนพบ และผลการศกษาท ม

ความนาเชอถอรวมทงสามารถ


1. ครทบทวนการปฏบตตนเปนพลเมองดตามว ถ

ประชาธปไตยและหนาทของเดกดรวมกบนกเรยน โดยตง

คาถามและชใหเหนวาสงคมไทยจะเปนสงคมประชาธปไตย

ทมความสงบสขได ประชาชนตองปฏบตตนเปนพลเมองด

ตามวถประชาธปไตย รใชสทธและปฏบตตามหนาทของ

ตนเองอยางเหมาะสม ซงนกเรยนสามารถมสวนรวมทาให

สงคมนาอยไดดวยการประพฤตตนเปนเดกด ดงในเนอเพลง

หนาทเดกด

2. ครใหนกเรยนรวมกนรองเพลง หนาทเดกดรวมกนคดวา

นกเรยนจะมสวนทาใหสงคมนาอยไดอยางไรบาง

3. ครแจกใบกจกรรม หนจะเปนเดกด ใหนกเรยน พรอมให

นกเรยนวเคราะหจดเดน – จดดอยของการปฏบตตนเปน

พลเมองดตามวถประชาธปไตย และการปฏบตตามหนาทท

ไดรบมอบหมายทงทบานและทโรงเรยนของตนเอง และ

1. ตวอยางงานวจย

เพอพฒนาตนเอง

2. หนงสอ เอกสารทม

เนอหาเกยวกบการ

วจย

3. อนเทอรเนตทม

ขอมลเกยวกบการ

วจย

4. แบบประเมนการ

ทางานของนกเรยน

1. สงเกตจาการ

ตอบคาถามของ

นกเรยน

2. ตรวจสอบจาก

ผลงานของ

นกเรยน

218

219





นาไปใชประโยชนใน

ชวตประจาวนไดจรง

ระบสงทเปนปญหาหรอตองการพฒนาอยางเรงดวน โดยคร

ตงคาถามชใหนกเรยนเหนวธการ แหลงรวบรวมขอมลท

หลากหลาย เพอใหไดขอมลทถกตองและเชอถอได

3. นกเรยนเลอกประเดนทเปนปญหาและตองการพฒนา

อยางเรงดวนมา 1 อยาง พรอมเสนอแนวทางแกไข

4. ครใหความรเกยวกบการทาวจยเพอพฒนาตนเอง และ

มอบหมายใหนกเรยนทาวจยเพอพฒนาตนเอง โดยใหเวลา

3 สปดาห เขยนเปนรายงานการพฒนาตนเอง

5. ครใหนกเรยนระบสงทนกเรยนตองการศกษาใหชดเจนอก

ครง

ขนท 2 วางแผนงาน

1. นกเรยนตงสมมตฐาน และคาถามของการศกษาให

ชดเจน

2. ครตรวจสอบและใหคาแนะนาในการปรบแกสมมตฐาน

และขอคาถามใหมความชดเจนยงขน

3. นกเรยนวางแผนการดาเนนงานเพอใหไดคาตอบของ

สมมตฐานและขอคาถามทกาหนดไวขางตน

219

220

จดประสงคการเรยนร สาระ กจกรรม สอ/อปกรณ การวดและ


4. ครใหคาปรกษาเพอใหแผนการดาเนนงานมความชดเจน

5. ครแจกแบบบนทกการปฏบตงานใหนกเรยนบนทก

ขนท 3 ดาเนนการตามแผน

1. ครเนนยาใหนกเรยนเกบรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลท

หลากหลาย สาหรบเปนแนวทางในการแกไขปญหา

พฤตกรรมทนกเรยนตองการปรบปรงแกไข

2. นกเรยนสรปขอมลเกยวกบพฤตกรรมทตองการปรบปรง

และแนวทางการแกไขปญหาพฤตกรรม

3. นกเรยนนาเสนอแนวทางการแกปญหาพฤตกรรมของ

ตนเอง ทไดจากการคนควาและเกบรวบรวมขอมลจากแหลง

ตางๆ

ขนท 4 นาผลทไดไปแกปญหา/พฒนาผลงาน

1. นกเรยนเลอกแนวทางการแกปญหาพฤตกรรมทไดจาก

การเกบรวบรวมขอมล มาใชในการพฒนา/ปรบปรง

พฤตกรรมของตนเอง (ในระยะเวลา 3 สปดาห) โดย

ออกแบบเครองมอสาหรบบนทกพฤตกรรมอยางเหมาะสม

220

221



2. ครใหคาแนะนาเกยวกบการสรางเครองมอสาหรบการ

เกบรวบรวมขอมลเกยวกบพฤตกรรมระหวางการแกไข

ปญหาและพฒนาพฤตกรรมตามแนวทางทเลอกไว

3. นกเรยนสรปผลการพฒนาตนเอง เปนรายงานการวจย

เพอพฒนาตนเอง ตามรปแบบทครกาหนดไว

4. เมอดาเนนการพฒนาตนเองครบ 3 สปดาหนกเรยน

นาเสนอผลการวจยเพอพฒนาตนเองหนาชนเรยน

5. นกเรยนและครรวมกนอภปรายผลการศกษา และ

วเคราะหจดเดน – จดดอยของงาน

6. นกเรยนประเมนการทางานของตนเอง

221

222


หนวยการเรยนรท 2 : ใสใจสวนรวม เรอง : โรงเรยนของเรานาอย




1. นกเรยนสามารถบอก

ความสาคญของการ

พฒนาโรงเรยนได


ทางานรวมกบผ อนได

3. นกเรยนสามารถทา

โครงงานแกปญหา/

พฒนาโรงเรยนได

การมสวนรวมในการพฒนา

สงคม เปนสงทพลเมองดตาม

วถประชาธปไตยพงปฏบตใน

การอยรวมกนในสงคม โดย

นกเรยนสามารถทาไดโดยการ

มสวนรวมในการแกปญหา/

พฒนาโรงเรยนใหดยงขน

การจดทาโครงการสาหรบ

พฒนาโรงเรยนจะทาให

นกเรยนรจกการทางานอยาง

เปนระบบ ผลงานมความ

นาเชอถอ รวมทงเปนการฝก

การใชภาษาเพอการสอสารอก

ทางหนง


1. ครใหนกเรยนสารวจสภาพแวดลอมภายในโรงเรยน

และนกถงสงทเปนปญหาหรอสงทนกเรยนตองการ

พฒนา/ปรบปรงใหดขน

2. นกเรยนบอกความสาคญ/จาเปนของการพฒนา

โรงเรยนใหดขน

3. ครแจกใบกจกรรมและอธบายกจกรรม “โรงเรยนของ

เรานาอย” โดยมอบหมายใหนกเรยนจดทาโครงงานการ

พฒนาหรอแกไขปญหาทเกดขนในโรงเรยน ไดแก ปญหา

สภาพแวดลอม ปญหาการทะเลาะววาท ปญหาการ

ขดแยงทางความคด ฯลฯ โดยครเนนยาใหนกเรยนใชหลก

ประชาธปไตยในการทางานรวมกน ( แตละกลมเลอก

แกปญหาทแตกตางกน)

4. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4-5 คน ระบประเดนปญหาท

ตองการศกษา/จดทาเปนโครงงาน พรอมตงคาถามหลก

ของการศกษา

1. หนงสอ เอกสารทม

ขอมลเกยวกบการทา

โครงงาน

2. เวบไซตทมขอมล

เกยวกบการทา


3. ใบกจกรรม

“โรงเรยนของเรานาอย”

4. ตวอยางโครงงาน

5. ฉลาก (ลาดบการ

นาเสนอผลงาน)



7. แบบประเมนผลงาน

ของนกเรยน

1. สงเกตจาการ

ตอบคาถามของ

นกเรยน


ผลงานของนกเรยน

222

223



5. ครใหความรเกยวกบการทาโครงงาน ยกตวอยาง

ประกอบ และเปดโอกาสใหนกเรยนซกถาม (ครตงคาถาม

เพอใหนกเรยนรวาควรคนควาอะไรเพมเตมสาหรบการทา

โครงงาน เชน แนวทางการแกปญหา/ปรบปรง

สภาพแวดลอมในโรงเรยน การแกปญหาอยางสนต เปน

ตน)


1. นกเรยนรวมกนตงสมมตฐานการศกษาคนควาวาจะ

แกปญหาสภาพแวดลอมสวนไหน ดวยวธการใด

2. นกเรยนวางแผนการศกษาคนควา เพอตอบสมมตฐาน

และคาถามทระบไวขางตน

3. ครตรวจสอบและใหคาแนะนาในการปรบแกสมมตฐาน

ใหถกตองและชดเจนยงขน

4. นกเรยนตดตอครในโรงเรยนเพอเปนทปรกษาการทา


5. นกเรยนสรางเครองมอสาหรบเกบรวบรวมขอมลการ

ดาเนนงาน โดยมครทปรกษาโครงงานคอยใหคาแนะนา

6. ครแจกแบบบนทกการปฏบตงานใหนกเรยน

223

224




1. ครเนนยาใหนกเรยนเกบรวบรวมขอมลจาก

แหลงขอมลทหลากหลาย และอางองแหลงทมาให

ถกตอง พรอมทงเกบรวบรวมขอมลการดาเนนงานให

ครอบคลมเพอตอบสมมตฐานและคาถามทระบไวได

2. นกเรยนลงมอปฏบตตามแผนงานทวางไว โดยมคร

และครทปรกษาโครงงานรวมดแล และตดตามผลการ

ดาเนนงาน

3. นกเรยนสรปผลการดาเนนงาน เปนรปเลมรายงาน


4. นกเรยนจบฉลากและนาเสนอผลการจดทาโครงงาน

หนาชน

ขนท 4 นาผลทไดมาแกปญหา/สรางสรรคผลงาน

1. นกเรยนนาขอมลทไดจากการคนความาใชในการ

แกไขปญหา

2. นกเรยนรวมกนสรปผลการจดทาโครงการ/โครงงาน

ของทกกลม พรอมวเคราะหจดเดน – จดดอยของแตละ

กลม

224

225





3. นกเรยนรวมกนเสนอแนวทางการพฒนาโครงงานใหด

ขน

4. นกเรยนเผยแพรโครงงานภายในโรงเรยนและให

สมาชกในโรงเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบ

โครงงานของนกเรยน

5. นกเรยนบอกประโยชน/ขอคดทไดจากการทากจกรรม

“โรงเรยนของเรานาอย”


225

230


หนวยการเรยนรท 3 : รวมอนรกษความเปนไทย เรอง : ทองถนของฉน




1. นกเรยนบอก

ความสาคญของ

ประเพณไทยได


แสดงบทบาทสมมต

เกยวกบประเพณ

ทองถนได

3. นกเรยนสามารถบอก

บอกแนวทางการสบ

สานประเพณทองถนได

สมาชกทดของสงคมควรม

ความรและมสวนรวมในการ

อนรกษและสบสานวฒนธรรม

ทองถนของตน การศกษาและ

เผยแพรประเพณทองถนใน

รปแบบการแสดงบทบาทสมมต

นบเปนการสบสานวฒนธรรมอก

ทางหนง


1. ครสนทนากบนกเรยนถงความหมายของประเพณ ภม

ปญญา และวฒนธรรมไทย

2. ครสมถามนกเรยนถงประเพณ ภมปญญา และ

วฒนธรรมทนกเรยนรจก และทนกเรยนชนชอบ พรอม

บอกเหตผล

3. ครใหนกเรยนบอกความสาคญของประเพณ ภม

ปญญา และวฒนธรรมไทย

4. ครแจกใบกจกรรมและอธบายกจกรรม “ทองถนของ

ฉน” และมอบหมายใหนกเรยนจดกลม ศกษาประเพณ

ทองถนของภาคอสานเลอกมา 1 ประเพณเพอเขยนบท

และแสดงบทบาทสมมตหนาเสาธง (ครกาหนดให

นกเรยนนาเสนอโดยใชภาษาอสาน) โดยเนนยาให

นกเรยนใชหลกประชาธปไตยในการทางาน

5. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4 – 5 คน สมาชกกลม

รวมกนกาหนดทตองศกษาคนควา โดยครใชคาถามนา

1. หนงสอ เอกสารท

มเนอหาเกยวของกบ

ประเพณ/ภมปญญา/

วฒนธรรมไทย

2. เอกสารทมเนอหา

เกยวกบประเพณ/ภม

ปญญา/วฒนธรรม

ไทย

3. เวบไซตทมขอมล

เกยวกบประเพณ ภม

ปญญา และ

วฒนธรรมไทย

4. ใบกจกรรม

“ทองถนของฉน”

1. สงเกตจาการตอบ

คาถามของนกเรยน


ผลงานของนกเรยน

226

231





เพอกระตนใหนกเรยนทราบถงสงทควรรและศกษา

คนควาสาหรบการทากจกรรมใหสมบรณ


1. นกเรยนรวมกนระบสมมตฐานและคาถามหลกใน

การศกษาคนควา เพอใหไดคาตอบสาหรบนาไปใช

ประโยชนในการแสดงบทบาทสมมต

(ประเพณของภาคอสานมอะไรบาง แตละประเพณม

ลกษณะอยางไร ประเพณใดทสมาชกกลมชนชอบมาก

ทสด ฯลฯ)

2. ครตรวจสอบและใหคาแนะนาในการปรบแก

สมมตฐานและคาถามใหถกตองและเหมาะสม

3. นกเรยนวางแผนการดาเนนงาน พรอมเขยนสรปใหคร

ตรวจสอบและใหคาแนะนา


1. ครเนนยาใหนกเรยนศกษาคนควาขอมลจาก

แหลงขอมลทหลากหลาย และเขยนอางองแหลงขอมล

ใหถกตอง พรอมใหเวลานกเรยนศกษาคนควา



4. แบบประเมนผล

งานของนกเรยน

227

232



2. นกเรยนสรปผลการศกษาคนควา “ประเพณทองถน

อสาน” จดทาเปนรปเลมรายงาน

ขนท 4 นาผลทไดไปแกปญหา/สรางสรรคผลงาน

1. นกเรยนเขยนโครงเรองประเพณทองถนอสานทจะแสดง

บทบาทสมมตสงใหครพจารณา

2. ครตรวจและใหคาแนะนาในการเขยนโครงเรอง และ

บทบาทสมมต

3. ครใหนกเรยนซอมการแสดงบทบาทสมมตในเวลาท

เหมาะสม

4. นกเรยนจบฉลากและนาเสนอผลงานโดยการแสดง

บทบาทสมมต “ประเพณทองถนอสาน” หนาชนเรยน โดย

มเพอนๆ และนกเรยนชนอนๆ เขาชมการแสดง พรอมแสดง

ความคดเหนและใหคะแนนการแสดงของแตละกลม

5. นกเรยนรวมกนสรปความสาคญของประเพณทองถน

และวเคราะหจดเดน - จดดอยของการแสดงของแตละกลม

6. นกเรยนรวมกนสรปประโยชนทไดรบจากกจกรรม

“ทองถนของฉน”


228

233

ภาคผนวก ช

ตวอยางเอกสารประกอบแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอ


229

234

ใบกจกรรมท 2

หนจะเปนเดกด

ชอ-สกล.....................................................ชน.............เลขท............

ตอนท 1 สารวจความเปนพลเมองดของตนเอง

ใหนกเรยนสารวจคณลกษณะความเปนพลเมองดของตนเองทเปนจดเดน จดทตอง

ปรบปรงและเสนอแนวทางการปรบปรง/พฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองดโดยรวบรวม

ขอมลจากการสารวจตนเอง ความคดเหนของเพอน และครอบครว

แหลง

ขอมล

คณลกษณะความเปน

พลเมองด

ทเปนจดเดน

คณลกษณะความเปน

พลเมองด

ทตองปรบปรง

แนวทางการปรบปรง/

พฒนาตนเอง

ตวฉน

1) 1) 1)

2) 2) 2)

3) 3) 3)

เพอน

1) 1) 1)

2) 2) 2)

3) 3) 3)

ครอบคร

ว

1) 1) 1)

2) 2) 2)

3) 3) 3)

230

235

ตอนท 2 วเคราะหคณลกษณะความเปนพลเมองด

1. คณลกษณะความเปนพลเมองดทเปนจดเดนของนกเรยนคออะไร

.....................................................................................................................................................

2. คณลกษณะความเปนพลเมองดทนกเรยนตองการปรบปรงมากทสดคออะไร(เลอกมา 1ขอ)

....................................................................................................................................................

เหตผล

.....................................................................................................................................................

ตอนท 3 การวจยปฏบตการเพอพฒนาตนเอง

ใหนกเรยนทาการวจยปฏบตการเพอพฒนาตนเอง โดยเขยนบนทกการดาเนนการทกวนเปน

เวลา 3 สปดาห ตามแนวทางการบนทกทกาหนดให และเขยนเปนรายงานการวจย

ประกอบดวยหวขอตอไปน 1) ประวตสวนตว

2) คณลกษณะความเปนพลเมองดทตองการปรบปรง

3) การวางแผนการดาเนนการปรบปรงแกไข

4) การดาเนนการ

5) ผลทเกดขน

6) อปสรรคในการดาเนนการและแนวทางแกไข

7) ประโยชนทไดรบจากการวจยปฏบตการเพอพฒนาตนเอง

การวจยปฏบตการเพอพฒนาตนเองมจดมงหมายเพอใหนกเรยนไดฝกประสบการณ

ในการใช กระบวนการวจยในการศกษาและพฒนาพฤตกรรมการปฏบตตนใหดยงขน

ขอใหนกเรยนดาเนนการอยางตงใจ เพอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพและ

เกดประโยชนสงสดกบนกเรยน

231

236

บนทกการพฒนาตนเอง

วน / เดอน / ป ...............................................................

การดาเนนการ : ..........................................................................................

....................................................................................................................................

...................................................................................................................................

.

ผลทเกดขน : ..............................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

ความกาวหนาในการปรบปรงตนเองวนน : ..............................................

..................................................................................................................................

อปสรรคในการดาเนนการและแนวทางแกไข : ......................................

..................................................................................................................................

232

237


โรงเรยนของเรานาอย

ชอ-สกล................................................................ชน.............เลขท............

ตอนท 1 โครงงานแกไขปญหา/พฒนาโรงเรยน

ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 4 – 5 คน จดทาโครงงานการพฒนาหรอแกไขปญหาท

เกดขนในโรงเรยน เชน ปญหาสภาพแวดลอม ปญหาการทะเลาะววาท ปญหาการขดแยงทาง

ความคด ฯลฯ โดยเลอกมา 1 เรอง จากนนเขยนบนทกและรายงานการทาโครงงาน โดย

ประกอบดวยหวขอตอไปน 1) ชอโครงงาน 8) วธดาเนนการ

2) ชอผทาโครงงาน 8.1) วสดอปกรณและสารเคม

3) ชอทปรกษา 8.2) วธดาเนนการทดลอง

4) บทคดยอ 9) ผลการศกษาทดลอง

5) ทมาและความสาคญของโครงงาน 10) สรปและขอเสนอแนะ

6) จดมงหมายของการศกษาคนควา 11) เอกสารอางอง

7) สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม)

ตอนท 2 ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

1. โรงเรยนมความสาคญตอนกเรยนหรอไม อยางไร

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

2. นกเรยนสามารถทาความดตอโรงเรยนไดอยางไรบาง

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

3. การทาโครงงานแกไขปญหา/พฒนาโรงเรยนมประโยชนอยางไร

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

233

238


รกษโลก

ชอ-สกล.........................................................................ชน.............เลขท............

ตอนท 1 สงประดษฐรกษโลก

ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3 – 4 คน ทาสงประดษฐจากเศษวสดทใชแลว

กลมละ 1 ชน พรอมเขยนรายงานสง โดยประกอบดวยรายละเอยดตางๆ ดงน

1) ชอสงประดษฐ 4) วสดทใช

2) เหตผลของการเลอกทาสงประดษฐน 5) วธทา

3) จดประสงคของการจดทาสงประดษฐ 6) ประโยชนของสงประดษฐ

ตอนท 2 ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

1. สงแวดลอมรอบตวนกเรยนมอะไรบาง

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

2. สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตมประโยชนอยางไรบาง

1) ..............................................................2) ......................................................................

3) ..............................................................4) ......................................................................

3. หากสงแวดลอมถกทาลายจะเกดผลเสยอยางไรบาง

1) ..............................................................2) ......................................................................

3) ..............................................................4) ......................................................................

4. นกเรยนมวธการอนรกษสงแวดลอมอยางไรบาง

1) ..............................................................2) .....................................................................

3) ..............................................................4) .....................................................................

5. การทาสงประดษฐรกษโลกมประโยชนอยางไร

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

234

239

ภาคผนวก ซ

แบบบนทกหลงการสอน

235

240

แบบประเมนการสอนของตนเอง

การสอนครงท.....................วน / เดอน / ป....................................เวลา.............................

หนวยการเรยนรยอย........................................เรอง...........................................................

ผสอน..................................................................................................................................

จานวนนกเรยน...................คน ขาด........คน คอ......................................................................

ความพรอมและความสนใจของนกเรยนกอนการจดกจกรรมการเรยนร

ปกต เพราะ..........................................................................................................

ดกวาปกต เพราะ.................................................................................................

ตากวาปกต เพราะ................................................................................................

1. สภาพการจดกจกรรมการเรยนรวนนประเมนตามแผนการจดกจกรรมการเรยนรทกาหนดไว

ดาเนนการไปตามแผนการจดกจกรรมการเรยนรทกประการ

แตกตางไปจากแผนการจดกจกรรมการเรยนรบาง

..............................................................................................................................................

2. ขอสงเกต (ขอมล) ทนาสนใจของการสอนวนน

..............................................................................................................................................

3. การแปลความขอผสอนในสงทเกดขนในขอ 2

..............................................................................................................................................

4. ประสทธผลของการจดกจกรรมการเรยนรวนนประสบความสาเรจตามทผสอนกาหนด

วตถประสงคไวประมาณกเปอรเซนต 100% 90% 80% 70%

60% 50% ตากวา 50%

ทเปนเชนนเพราะ....................................................................................................................

สงทขาดหายไป.....................% คอ........................................................................................

..............................................................................................................................................

5. สงทควรระมดระวงในการสอนครงตอไป

..............................................................................................................................................

6. สงทควรปรบปรงและ/หรอเพมเตมในครงตอไป (เพอเพมใหเปน 100%)

..............................................................................................................................................

236

241

แบบบนทกหลงการจดกจกรรมการเรยนร

การสอนครงท.....................วน / เดอน / ป...................................เวลา............................

หนวยการเรยนรยอย...................................................เรอง..............................................

ผสอน................................................................................................................................

1. ในการจดกจกรรมวนนไดทาอะไรบาง

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

2. สงทประทบใจหรอความรสกในการทางานขางตนนคออะไร เพราะอะไร

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

3. สงทไดเรยนรและเกดความคด/แนวคดใหมอะไรบาง และความคด/แนวคดนนเชอมโยงกบ

ความรเดมอยางไร

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

4. การนาประสบการณ ความคด และสงทไดเรยนรในครงนไปใชประโยชน (อยางไร เมอไร เพอ

อะไร)

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

5. คาถามคางใจทตองหาคาตอบตอไป

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ผบนทก.....................................................

(.....................................................)

เวลา...............................................

237

242

ภาคผนวก ฌ

แบบสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยน

238

243

แบบสอบถามขอมลพนฐานของนกเรยน

คาชแจง ใหนกเรยนกรอกขอความลงในชองวางและใสเครองหมาย ลงใน หนาขอความ

ตามความเปนจรง ขอมลเหลานจะเปนประโยชนแกตวของนกเรยนเองโดยตรง และทางโรงเรยน

จะเกบรกษาเปนความลบ การทาแบบสอบถามนจะไมมผลตอคะแนนใดๆ ของนกเรยน

1. ประวตและรายละเอยดเกยวกบทางบาน

1.1 ชอนกเรยน................................................นามสกล.....................................................

ชน......................เลขท................ครประจาชน.............................................................

1.2 ปจจบนพกอยบานเลขท..................หมบาน................................ถนน..........................

ซอย...................................ตาบล...................................อาเภอ..................................

จงหวด........................................................โทรศพท..................................................

1.3 สถานทเกด บานเลขท..................หมบาน..................................ถนน..........................

ซอย...................................ตาบล...................................อาเภอ..................................

จงหวด.......................................................................................................................

1.4 นกเรยนเกดวนท....................เดอน......................................พ.ศ..................................

1.5 เชอชาต..........................สญชาต.......................นบถอศาสนา.....................................

1.6 ชอบดา.............................................................อาชพ.................................................

ชอมารดา.........................................................อาชพ.................................................

1.7 ปจจบนขาพเจาพกอยกบ...............................เกยวของกบขาพเจาคอ เปน.....................

1.8 ผ ทอปการะขาพเจาดานการเงนคอ บดา มารดา บคคลอน

ชอ..........................................................เกยวของกบขาพเจา คอ เปน........................

1.9 ขาพเจามพนองทงหมด........คน เปนชาย..........คน เปนหญง...........คน

ขาพเจาเปนบตรคนท...........ในจานวนพนองทงหมด พนองทางานแลว....................คน

นองทยงไมเขาเรยน.............คน

1.10 รายชอพนองของขาพเจาทกาลงเรยนอยมดงน

1) ชอ..................................อาย........ป เรยนชน..........โรงเรยน...............................


239

244


4) ชอ..................................อาย........ป เรยนชน..........โรงเรยน.............................

1.11 รายชอพนองททางานแลว

1) ชอ.................................อาย........ป จบการศกษา.............................................

อาชพ.....................................รายได..................................................บาท/เดอน





1.12 จานวนสมาชกทงหมดในบานของขาพเจาม.................................คน

1.13 ขาพเจา ไมม ม ญาตพนองทเปนโรคประสาทเกยวของเปน..........................

1.14 บานของขาพเจามทงหมด...........หอง

ขาพเจามหอง สวนตว อยรวมกบ...........................

1.15 หนาทการงานทางบานทขาพเจาไดรบมอบหมายใหทาคอ.........................................

1.16 ผ ทขาพเจารกและไววางใจมากทสดในบาน คอ.........................................................

เพราะ......................................................................................................................

เกยวของกบขาพเจาคอเปน.......................................................................................

ผ ทขาพเจาไมชอบและไมไววางใจมากทสดในบาน คอ................................................

เพราะ......................................................................................................................

เกยวของกบขาพเจาคอเปน........................................................................................

1.17 ขาพเจาไดรบคาใชจายสวนตวจากผปกครองวนละ............บาท สปดาหละ...........บาท

เดอนละ...........................................บาท ปละ..................................................บาท

1.18 ขาพเจามรายไดพเศษ (วนละ/เดอนละ)..............................................................บาท

โดยไดจากการทางาน (ระบชอ)..................................................................................

1.19 ขาพเจา มเงนฝากธนาคาร................................บาท ไมมเงนฝาก

1.20 เพอนสนทของขาพเจา คอ........................................................................................

1.21 สงทขาพเจาภมใจในตนเองคอ..................................................................................

1.22 สงทเปนจดดอยและขาพเจาควรพฒนาคอ.................................................................

240

245

2. รายละเอยดเกยวกบการเรยน

2.1 ขาพเจา ไมเคยหยดเรยนเลย นานๆ ครง

เคยหยดเรยนบอยๆ เพราะ...............................................................................................

2.2 ตามปกตขาพเจาใชเวลาในการศกษาบทเรยนทบานวนละประมาณ.....................ชวโมง

ระหวางเวลา.................................................ถงเวลา..............................................น

2.3 ตามทขาพเจาปฏบตมา ขาพเจา ไมเคย ทบทวนบทเรยนเมอกลบจากโรงเรยน

ทบทวนบางเฉพาะบางบท

2.4 ขาพเจาสามารถทาใจใหเปนสมาธในเวลาอานหนงสอ ไดงาย ไดยาก

3. รายละเอยดเกยวกบความสนใจและประสบการณ

3.1 ขาพเจาชอบใชเวลาวางในการ นอน อานหนงสอ

ฟงเพลง/รองเพลง เลนกฬา ดภาพยนตร

ดโทรทศน ไปเทยว อนๆ (ระบ)..........................

3.2 ขาพเจาชอบอานหนงสอประเภท สารคด นวนยาย การตน

ชอบทกประเภท ไมชอบเลย

3.3 ขาพเจาเลนดนตร เปน ไมเปน ดนตรทขาพเจาเลน คอ...........................

3.4 ขาพเจาออกจากบานเวลากลางคน

บอย ไมบอย ไมเคยออกไปไหนเลย

ถาขาพเจาออกจากบานเวลากลางคนจะกลบบานอยางชาเวลา..................................น.

สาเหตในการออกจากบานกลางคน เพราะ...................................................................

3.5 ขาพเจา เคย ไมเคย เลนกฬา ถาเคยกฬาทชอบเลนคอ.....................................

3.6 กอนออกจากบานเวลาใดกตามนอกจากมาโรงเรยนตามปกต

ขาพเจา ตอง ไมตอง ขออนญาตผปกครองเวลาออกจากบาน

ขาพเจา ไปคนเดยว ไปกบเพอน (ระบชอเพอน)................................................

3.7 ขาพเจาชอบฟงเพลงประมาณวนละ.......ชวโมง เพลงทชอบมากทสด คอเพลงประเภท

..............................................................................................................................................

3.8 ขาพเจา ไมม ม โทรทศนทบาน (ถาม) ในวนหนงๆ ดโทรทศนประมาณ......ชวโมง

รายการทชอบดมากทสด คอ........................................................................................

241

246

เฉพาะวนหยดขาพเจาดโทรทศนประมาณ...............................ชวโมง หรอ ดทงวน

3.9 ขาพเจา ไมเคย เคยไปเทยวตางจงหวด ถาเคยบอกชอจงหวด....................

3.10 งานอดเรกของขาพเจาคอ...........................................................................................

3.11 นกเรยนชอบเรยนกลมสาระการเรยนรใดมากทสด ใหเรยงลาดบตงแต 1 – 8 โดย

หมายเลข 1 คอ วชาทชอบมากทสด และหมายเลข 8 คอ วชาทชอบนอยทสด พรอมบอกเหตผล

ภาษาไทย เพราะ...........................................................................................

คณตศาสตร เพราะ..........................................................................................

วทยาศาสตร เพราะ..........................................................................................

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เพราะ..................................................................

สขศกษาและพลศกษา เพราะ.....................................................................................

ศลปะ เพราะ..........................................................................................

การงานอาชพและเทคโนโลย เพราะ.................................................................

ภาษาตางประเทศ เพราะ...............................................................................

3.12 ใหนกเรยนพจารณากจกรรมการเรยนการสอนตอไปน แลวเรยงลาดบกจกรรมท

นกเรยนชอบมากทสด 3 ลาดบ และไมชอบมากทสด 3 ลาดบ

กจกรรมการเรยนการสอน ชอบเปน

ลาดบท

ไมชอบ

เปนลาดบ

ท

การฟงบรรยายจากครเพยงอยางเดยว

การทนกเรยนไดรวมกนแสดงความคดเหน

การทางานเดยว

การทางานเปนกลม

การทากจกรรมทสนกสนาน เชน รองเพลง เลนเกม แสดง

ความสามารถ

การทเรยนอยในหองเพยงอยางเดยว

การไดออกไปเรยนนอกหองเรยน

อนๆ (ระบ)

242

247

3.13 เวลาทางานกลมนกเรยนชอบใหแบงเปนกลมละกคน.......................................................

3.14 เพอนแบบไหนทนกเรยนชอบทางานกลมดวย..................................................................

3.15 เวลาไดรบมอบหมายใหทางานกลมนกเรยนไดมการแบงหนาทกนหรอไม

แบงหนาทเสมอ แบงหนาทเปนบางครง ไมเคยแบงหนาท

นกเรยนมกไดรบหนาทใดในกลม....................................................................................

นกเรยนชอบหนาททไดรบมอบหมายจากเพอนในกลมหรอไม

ชอบ เพราะ.................................................................................................................

ไมชอบ เพราะ................................................................................................................

3.16 นกเรยนพจารณาปญหาทเกดขนในการทางานกลมตอไปน แลวเรยงลาดบปญหาทเกดขน

บอยทสด 3 ลาดบ โดยใสหมายเลข 1 แทนปญหาทเกดบอยทสด 2 และ 3 แทนปญหาทเกด

รองลงมา ลงในชอง ลาดบท

ปญหาทเกด ลาดบท

นกเรยนแบงกลมกนเองไมได

นกเรยนไมชวยกนทางาน

นกเรยนคยกนเสยงดงขณะทางาน

นกเรยนไมแบงหนาทความรบผดชอบในการทางาน

อนๆ (ระบ)

3.17 นกเรยนอยากใหครสอนอยางไร

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

243

248

ภาคผนวก ญ

ภาพกจกรรมจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเพอพฒนา


244

249

กจกรรมประชาธปไตย

กจกรรม เรารกประเทศไทย

245

250

กจกรรมประชาธปไตยเดกไทยใสใจการเลอกตง

กจกรรม ทองถนของฉน

246

251

กจกรรม รกษโลก

กจกรรมนทานคณธรรม พอหลวงของแผนดน

247

248

ประวตผเขยนวทยานพนธ

นางสาวสจตรา วนทอง เกดเมอวนท 19 กนยายน พ.ศ. 2528 จงหวดอดรธาน

สาเรจการศกษาครศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบสอง) สาขามธยมศกษา-วทยาศาสตร

วชาเอกวทยาศาสตรทวไป และจตวทยาการปรกษาและแนะแนว ภาควชาหลกสตร การสอน

และเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในปการศกษา 2551

และเ ขาศกษาตอหลกสตรค รศาสตรม หาบณฑต สาขา ว ธ วทยาการ วจยการศกษา

ภ า ค ว ช า ว จย แ ล ะ จ ต ว ท ย า ก า ร ศ ก ษ า ค ณ ะ ค ร ศ า ส ต ร จฬ า ล ง ก ร ณ ม ห า ว ท ย า ลย

ในปการศกษา 2551 ปจจบนรบราชการครทจงหวดอดรธาน

Documents