การบัญชีเพื่อการจัดการ - CHAIWUT · 2016-03-25 · 1.1.2 การบัญชีเพื่อการจัดการ (Management

การบญชเพอการจดการ

ค าน า

การบญชเพอการจดการเลมน ไดจดท าขนเพอประกอบการเรยนการสอนในวชาการบญชเพอการจดการส าหรบนกศกษาและผทสนใจทวไป ไดมการปรบปรงเนอหาสาระใหสอดคลองกบการบญชเพอการจดการสมยใหมใหสอดคล องกบแนวทางการบญชเพอการจดการยคปจจบน โดยเนอหาประกอบดวย สวนประกอบงบการเงนและการจดท างบการเงน การจดท างบการเงนเมอระดบราคาเปลยนแปลง การจดท างบกระแสเงนสดและกจกรรมเงนสด การจ าแนกตนทนทงทางตรงและทางออม ระบบตนทนทางตรง ตนทนทมความหมายตอการตดสนใจและผลการวเคราะห การวเคราะหจดคมทน การจดท างบประมาณตนทนและงบประมาณเงนสด และการวเคราะหงบเพอลงทน โดยเนนเทคนคการเลอกลงทน ทายบทไดรวมรวมแบบฝกหดเพอฝก คด วเคราะหและแกปญหา หากพบขอผดพลาดประการใด ผเรยบเรยงขอนอมรบทกประการและจะปรบปรงใหดยงขนในโอกาสตอไป ผเรยบเรยงหวงเปนอยางยงวาการบญชเพอการจดการเลมนจะเปนประโยชนตอนกศกษาและผทสนใจทวไป

เฉลมขวญ ครธบญยงค

สารบญ หนา

บทท 1 งบการเงน 1 วตถประสงค 1 1.1 งบการเงน 1 1.2 วตถประสงคของงบการเงน 2 1.3 ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงน 3 1.4 ขอจ ากดของงบการเงน 4 1.5 องคประกอบของงบการเงน 5 1.6 งบดล 5 1.7 การแสดงรายการในงบดล 10 1.8 งบก าไรขาดทน 10 1.9 การวดมลคาของงบการเงน 13 1.10 การตราคาสนคาคงเหลอในราคาทน 13 1.11 การคดคาเสอมราคา 15 1.12 วธเปรยบเทยบการคดคาเสอมราคาแตละแบบ 18 สรป 20 แบบฝกหดบทท 1 21 บทท 2 งบการเงนกบระดบราคาทเปลยนแปลง 29 วตถประสงค 29 2.1 ความส าคญของการเปลยนแปลงระดบราคาทมผลตองบการเงน 29 2.2 วธการปรบงบการเงน 29 สรป 46 แบบฝกหดบทท 2 47 บทท 3 งบกระแสเงนสด 55 วตถประสงค 55 3.1 งบกระแสเงนสด 55

3.2 ประโยชนของงบกระแสเงนสด 56 3.3 การเปลยนแปลงในเงนสด 57


3.4 ขอมลทใชในการจดท างบกระแสเงนสด 57 3.5 การจดท างบกระแสเงนสด 60 3.6 วธการจดท างบกระแสเงนสด 65

สรป 70 แบบฝกหดบทท 3 72 บทท 4 แนวความคดเกยวกบตนทน 82 วตถประสงค 82 4.1 ความส าคญของตนทน 82 4.2 ความหมายของตนทน 82 4.3 ประเภทของตนทน 82 4.4 การจดประเภทตนทนตามพฤตกรรมตนทน 83 4.5 การจดประเภทตนทนตามงวดเวลาทกอประโยชน 86 4.6 การจดประเภทตนทนตามความสมพนธของตนทนกบเหตแหงตนทน 87 4.7 การจดประเภทตนทนตามอ านาจการควบคม 87 4.8 การจดประเภทตนทนตามความจ าเปนทตองจาย 87 4.9 การจดประเภทตนทนตามแนวคดทางหลกเศรษฐศาสตร 88 สรป 89 แบบฝกหดบทท 4 89 บทท 5 ระบบตนทนทางตรง 92 วตถประสงค 92

5.1 ตนทนผลต 92 5.2 การแจกแจงตนทนตามลกษณะทส าคญ 92

5.3 แนวคดเกยวกบการจดท างบก าไรขาดทน 94 สรป 95 แบบฝกหดบทท 5 96


บทท 6 ตนทนทมความหมายตอการตดสนใจ 98 วตถประสงค 98 6.1 ขนตอนในการตดสนใจ 98 6.2 ตนทนทใชในการตดสนใจ 98 6.3 การตดสนใจวาจะผลตตอหรอขาย 100 6.4 การตดสนใจวาจะท าเองหรอซอ 102 6.5 การยกเลกผลตภณฑ 104 6.6 การปดโรงงานชวคราว 107 6.7 การผลตและขายสนคาหลายชนดรวมกน 109 6.8 การซอเครองจกรใหมแทนเครองจกรเกา 112 สรป 113 แบบฝกหดบทท 6 114 บทท 7 การวเคราะหจดคมทน 130 วตถประสงค 130 7.1 การหาจดคมทน 130 7.2 การวางแผนก าไร 134 7.3 สวนเกนทปลอดภย 135 7.4 การหาจดคมทนเมอขายสนคาหลายชนด 136 7.5 จดคมทนกบนโยบายราคา 139 7.6 ขอก าหนดการวเคราะหจดคมทน 141 7.7 เงนสดคมทน 141 7.8 การค านวณหาก าไรทตองการ 142 สรป 143

แบบฝกหดบทท 7 143


บทท 8 งบประมาณ 154 วตถประสงค 154 8.1 ความหมายของงบประมาณ 154 8.2 ประเภทของงบประมาณ 154 8.3 ประโยชนของงบประมาณ 154 8.4 ความสมพนธของบคคลในองคกรตอการจดท างบประมาณ 156 8.5 ชนดของงบประมาณ 156 8.6 การจดท างบประมาณตามแผนงาน 157 8.7 งบประมาณขาย 160 8.8 งบประมาณการผลต 160 8.9 งบประมาณวตถดบ 161 8.10 งบประมาณคาแรง 162 8.11 งบประมาณคาใชจายผลต 163 8.12 งบประมาณการขายและบรหาร 164 8.13 งบประมาณเงนลงทน 165 8.14 งบประมาณเงนสด 166 8.15 งบประมาณการงบก าไรขาดทน 169 8.16 ประมาณการงบดล 170

สรป 171 แบบฝกหดบทท 8 172 บทท 9 งบลงทน 182 วตถประสงค 182 9.1 ความหมายของงบลงทน 182 9.2 ความส าคญของงบลงทน 183 9.3 ขบวนการจดท างบลงทน 184 9.4 กระบวนการจดท างบลงทน 186


9.5 ขนตอนการจดท างบลงทน 187 9.6 การสรางความคดเกยวกบโครงการใหมๆ 187 9.7 การวเคราะหกระแสเงนสดเขาออก 188 9.8 การประเมนโครงการลงทน 189 สรป 197 แบบฝกหดบทท 9 198 บรรณานกรม ตาราง PVIF-มลคาปจจบนของเงนงวดเดยว ตาราง PVIFa-มลคาปจจบนของเงนหลายงวดเทากน ตาราง CVIF-เงนรวมทบตนของเงนงวดเดยว ตาราง CVIFa-เงนรวมทบตนของเงนหลายงวดเทากน

2010 การบญชเพอการจดการ/ผศ.เฉลมขวญ ครธบญยงค

บทท 1 งบการเงน

วตถประสงค

1. บอกความหมายของงบการเงนได 2. บอกความหมายของการบญชการเงน และการบญชเพอการจดการได 3. อธบายประโยชนของงบการเงนได 4. นาขอมลทางการบญชมาจดทางบการเงนไดถกตอง

1.1 งบการเงน ตามพระราชบญญตการบญช พ .ศ. 2543 ไดให ความหมายของงบการ เงน (Financial Statements) ไวดงน “งบการเงน หมายความวา รายงานผลการดาเนนงาน ฐานะการเงน หรอการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการ ไมวาจะรายงานโดยงบดล งบกาไรขาดทน งบกาไรสะสม งบกระแสเงนสด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของผถอหน งบประกอบ หรอหมายเหตประ กอบงบการเงน หรอคาอธบายอนซงระบไววาเปนสวนหนงของงบการเงน” งบการเงนเปนขนตอนสดทายของการจดทาบญช ขอมลทางการเงนจงเปนประโยชนตอบคคลหลายฝาย การจดทางบการเงน ตองอาศยหลกการ และวธการรวบรวมขอมลทถกตอง ครบถวน เชอถอได การใหขอมลทางการเงนแกบคคลทเกยวของ สามารถแบงไดเปน 2 กลม คอ กลมทเกยวของกบการบรหารกจการโดยตรง ไดแก ผบรหารของกจการ และกลมทไมเกยวของกบการบรหารกจการโดยตรง ไดแก นกลงทน หนวยงานของรฐบาล เจาหน พนกงานลกจาง และผสนใจทวไป ความตองการใชขอมลทางการเงนของบคคลทง 2 กลมมความแตกตางกน จงจาเปนตองจดทาบญชตามกลมผใชขอมลทางการเงน ดงน

1.1.1 การบญชการเงน (Financial Accounting) เปนการจดทาบญช เพอบคคลทวไป ซง อาจจะมสวนเกยวของหรอไมเกยวของกบการบรหารงานของกจการกได การเสนอ

ขอมลในรปของงบการเงน จะตองจดทาขนตามกฎหมาย และปฏบตตามมาตรฐานการบญชทรบรองทวไป การบญชการเงน ถอเปนหนาทงานทสาคญของธรกจทวไป สาหรบกจการประเภทอตสาหกรรม จะม การบญชตนทน (Cost Accounting) ซงรวบรวม และบนทกเกยวกบตนทนผลตเพมเตมดวย

1.1.2 การบญชเพอการจดการ (Management Accounting) เปนการจดทาบญช เพอฝายบรหารของ กจการ เพอประโยชนในการวางแผน ควบคม และตดสนใจ ซงหากเปนผบรหารระดบกลาง จะเนนขอมลเพอการควบคม และตด ตามผลการปฏบตงาน สาหรบผบรหารระดบสงจะ


เนนขอมลเพอการวางแผน กาหนดนโยบาย และตดสนใจ โดยขอมลทเสนอจะเกยวกบขอมลในอดต และขอมลกะประมาณในอนาคต ผจดทามอสระในการจดทา และไมมมาตรฐานการบญชกาหนด จดทาตามความตองการใชงานของผบรหาร

การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการบญชการเงน และการบญชเพอการจดการ การบญชการเงน การบญชเพอการจดการ

1. ผใชขอมล บคคลภายนอกกจการ เชน ผถอหน เจาหน กรมสรรพากร ฯลฯ

บคคลภายในกจการ เชน ผบรหารในทกระดบ

2. การจดท ารายงาน ตองทาตามหลกบญชท รบรองทวไป

ทาตามวตถประสงคของผใชภายในกจการ ไมตองทาตามหลกการบญชทรบรองทวไป

3. ระยะเวลาของการรายงาน ตามรอบระยะเวลาบญช โดยปกต 1 ป หรอ 6 เดอน

ชวงเวลาเปนรายวน รายสปดาห รายเดอน รายป ขนอยกบความตองการของผใช

4. ลกษณะของรายงาน ทารายงานรวมทกหนวยงาน แยกตามสวนตาง ๆ ของหนวย งานในกจการ

5. ลกษณะของขอมล ขอมลตาง ๆ เปนขอมลทเกดในอดต มหลกฐานเชอถอได ประกอบ

ขอมลรวมทงในอดต และ ขอมลทกะประมาณในอนาคต

1.2 วตถประสงคของงบการเงน

1.2.1 การใหขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการดาเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการ โดยขอมลจะแสดงไวในงบดล งบกาไรขาดทน และงบกระแสเงนสด ตามลาดบ ผใชงบการเงนตองการขอมลในงบดล เพอทราบถงทรพยากรทางเศรษฐกจทกจการควบคมอย รวมถงขอมลเกยวกบโครงสรางทางการเงน สภาพคลอง และความสามารถในการชาระหน ผใชงบการเงนตองการขอมลใน งบกาไรขาดทน เพอทราบถงความสามารถของกจการในการทากาไร และในการหาทรพยากรเพมเตม โดยไมตองพงการกยมหรอการระดมทน ผใชงบการเงนตองการขอมลในงบกระแสเงนสด เพอทราบถงกจกรรมททาใหกจการไดรบหรอตองการจายเงนสดในระหวางป 1.2.2 ขอมลตองมประโยชนตอผใชงบการเงนทกประเภท หมายถง ขอมลตองเปนขอมลทมลกษณะรวม ซงสามารถสนองความตองการทวไปของผใชงบการเงนได ผใชงบการเงนหมายรวมถง ผ


ลงทน ลกจาง ผ ใหก ผขายสนคา และเจาหนอน ลกคา รฐบาล หนวยงานราชการ และสาธารณชน การจดทา และนาเสนองบการเงน เปนหนาทของฝายบรหารของกจการ ดงนน ฝายบรหารของกจการมหนาทรบผดชอบในการกาหนดวา ขอมลใดควรแสดงในงบการเงน และจะปดความรบผดชอบดงกลาว ไปใหบคคลอนไมได

1.2.3 ขอมลตองมประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ขอมลในงบการเงนตองมประโยชน ตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ซงชวยใหผใชงบการเงนสามารถประเมน ความสามารถของกจการในการกอใหเกดเงนสดในอนาคต รวมถงจงหวะเวลา และความแนนอนทก จการจะไดรบเงนสดนน ผใชงบการเงน ตองประเมนความสามารถของกจการในการจายเงนปนผล และดอกเบย ชาระคาสนคา หรอจายคาจางแรงงาน เพอนาการประเมนนนมาใชตดสนใจวา จะไดรบผลตอบแทนคมคากบการลงทนหรอไม 1.3 ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงน ลกษณะเชงคณภาพ คอ คณสมบตททาใหขอมลในงบการเงนมประโยชน ซงแบงออกเปนลกษณะหลก 4 ประการ คอ ความเขาใจได ความเกยวของกบการตดสนใจ ความเชอถอได และ การเปรยบเทยบกนได 1.3.1 ความเขาใจได ขอมลในงบการเงนตองสามารถเขาใจไดทนทท ผใ ชงบการเงน ใชขอมล ปจจบนการแสดงงบการเงนคอนขางซบซอนอยางหลกเลยงไมได เนองจากสภาพของธรกจ ซงอาจทาใหผใชงบการเงนทวไป ทมความรไมเพยงพอ ไมสามารถเขาใจขอมลในงบการเงนไดในทนท อยางไรกตาม งบการเงนเปนประโยชนตอการตดสนใจขอ งผใชงบการเงนทมความรพนฐานทางบญชอยางพอเพยง ดงนน ผใชงบการเงนตองมความรตามควรเกยวกบธรกจ กจกรรมเชงเศรษฐกจ และการบญช รวมทงมความตงใจตามควรทจะศกษาขอมลในงบการเงน แมวาจะมความซบซอน แตถาเกยวของกบการตดสนใจกไมควรละเวนจากงบการเงนนน

1.3.2 ความเกยวของกบการตดสนใจ ขอมลจะเกยวของกบการตดสนใจ กตอเมอขอมลนน ชวยใหผใชงบการเงนสามารถประเมนเหตการณในอดต ปจจบน และอนาคตได และตองสามารถใชขอมลนน ในการยนยนผลการประเมนเหตการณในอดต คว ามเกยวของกบการตดสนใจถอเปนคณลกษณะหลก ซงม ความมนยส าคญ เปนคณลกษณะรอง ความมนยสาคญ หมายถง ความสาคญของขอมลตอการตดสนใจ ขอมลจะมนยสาคญหากการละเวนขอมลนนจากงบการเงนทาใหผใชงบการเงนตดสนใจเชงเศรษฐกจตางไปจากทควรเปน หากผใชงบการเงนไดทราบขอมลนน 1.3.3 ความเชอถอได ขอมลทเชอถอได ตองปราศจาก ความผดพลาดทมนยสาคญ และ ความลาเอยง ความเชอถอได เปนคณลกษณะหลก ซงประกอบดวยคณลกษณะรอง 5 ประการ คอ การเปนตวแทนอนเทยงธรรม เนอหาสาคญกวารปแบบ ความเปนกลาง ความระมดระวง และความครบถวน

การเปนตวแทนอนเทยงธรรม หมายถง ขอมลทแสดงในงบการเงนเปนไปตามความเปน


จรงทควรแสดง ตวอยางเชน กจการควรรบรรายการทเปนคาใชจายทนทในงบกาไรขาดทน มใชแสดงเปนคาใชจายรอการตดบญชในงบดล เนอหาส าคญกวารปแบบ หมายถง ขอมลทางบญชตองบนทก และแสดงตามเนอหา และความเปนจรงเชงเศรษฐกจ โดยไมใหคานงถงรปแบบทางกฎหมายอยางเดยว ตวอยางเชน กจการตองบนทกสนทรพยทไดจากสญญาเชาเปนสนทรพยของกจการ แมวาสนทรพยนนจะไมเปนของกจการตามกฎหมาย ความเปนกลาง หมายถง ขอมลในงบการเงนตองปราศจากความลาเอยง และแสดงโดยไมมวตถประสงคทจะทาใหผใชงบการเงน ตดสนใจตามทผจดทางบการเงนวางแผนไว ความระมดระวง หมายถง ขอมลในงบการเงนตองประมาณขนโดยไมทาใหสนทรพย หรอรายไดสงเกนไป และหนสนหรอคาใชจายตาเกนไป ความครบถวน หมายถง ขอมลในงบการเงนตองครบถวนหากขอมลนนมนยสาคญ และมตนทนในการจดทาไมสงกวาประโยชนทไดรบ การเปรยบเทยบกนได ขอมลในงบการเงนตางงวดของกจการเดยวกน ตองเปรยบเทยบกน ได ในขณะท ขอมลในงบการเงนงวดเดยวกนของตางกจการตองเปรยบเทยบกนไดเชนกน การเปรยบเทยบกนไดของขอมล ทาใหขอมลนนมประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ เพราะจะทาใหผใชงบการเงน สามารถคาดคะเนถง แนวโนมในการกอใหเกดเงนสดของกจการหนง เพอเปรยบเทยบ กบแนวโนมในการกอใหเกดเงนสดของกจการอน ๆ กอนทจะตดสนใจลงทน

1.4 ขอจ ากดของงบการเงน

งบการเงนสามารถเปนประโยชนตอการตดสนใจ หากมคณลกษณะเชงคณภาพครบถวน แมวาจะจดทาขนภายใตขอจากด ซงขอจากดของขอมลในงบการเงนม 3 ประการ คอ ทนตอเวลา ความสมดลระหวางประโยชนทไดรบกบตนทนทเสยไป และความสมดลของลกษณะเชงคณภาพ

1.4.1 ทนตอเวลา งบการเงนจาเปนตองนาเสนอภายในเวลาทกาหนด มฉะนนจะไมเกยวของกบการตดสนใจ ดงนน กจการอาจตองเสนอรายงานกอนทจะรเกยวกบขอมลในทกลกษณะ และอาจตองอาศยการประมาณการในการจดทาขอมล

1.4.2 ความสมดลระหวางประโยชนทไดรบกบตนทนทเสยไป ผจดทางบการเงนอาจจาเปนตองคานงถงประโยชนของขอมลทนาเสนอวา คมกบตนทนทเสยไปหรอไม หากประโยชนทจะไดรบจากขอมลเพมขนเพยงเลกนอย ในขณะทผจดทางบการเงน ตองใชทรพยากรจานวนมาก เพอเพมประโยชนใหกบขอมล กไมสมควรทผจดทางบการเงนตองสญเสย ทรพยากรดงกลาวเพอจดทาขอมลนน


1.4.3 ความสมดลของลกษณะเชงคณภาพ ในการจดทางบการเงน กจการอาจยอมลดคณภาพในดานหนงเพอเพมคณภาพอกดานหนง เชน กจการตองประมาณคาใชจายทเกดขน เพอนาเสนอ งบการเงนใหทนตอเวลา เนองจากคาใชจายดงกลาว ควรแสดงอยในงบการเงน การปฏบต ดงกลาวทาใหความเชอถอไดของขอมลลดลง เนองจากการประมาณการ แตทาใหความเกยวของกบการตดสนใจเพมขน เนองจากคาใชจายนนปรากฏอยในงบการเงน 1.5 องคประกอบของงบการเงน

องคประกอบของงบการเงน คอ ประเภทของรายการ และเหตการณทางบญชทแสดงไวในงบการเงนตามลกษณะเชงเศรษฐกจของรายการ และเหตการณนน ๆ งบการเงนตามพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 แบงองคประกอบของงบการเงนได 5 งบดงน

งบดล งบกาไรขาดทน และงบกาไรสะสม งบกระแสเงนสด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของผถอหน งบประกอบหรอหมายเหตประกอบงบการเงน

1.6 งบดล งบดล ( Balance Sheet) หมายถง งบทจดทาขนเมอสนงวดบญช หรอสนรอบระยะเวลาบญ ช เพอแสดงฐานะทางการเงนของกจการไมวาจะเปนสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ เปนการรวบรวมขอมลทางบญช และการเงนทไดเกดขนในรอบระยะเวลาบญชทผานมา ทาใหทราบถงฐานะทางการเงนทแทจรงของกจการ ซงรายการในงบดลจะประกอบดวย

1.6.1 สนทรพย (Assets) หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของกจการ ทรพยากรดงกลาวเปนผลของเหตการณใน

อดต ซงกจการคาดวาจะไดประโยชนเชงเศรษฐกจจากทรพยากรนน ในอนาคต สนทรพยแบงออกเปน สนทรพยหมนเวยน (Current Assets) หมายถง เงนสด หรอสนทรพยอน ๆ ท สามารถเปลยนเปนเงนสดไดงาย หรอขาย และใชหมดไประหวางรอบระยะเวลาการดาเนนงาน ตามปกตของกจการ การเรยงลาดบรายการสนทรพยหมนเวยนในงบดล จะเรยงตามความสามารถทจะเปลยนเปนเงนสดไดเรวทสดกอน ดงน

1.1 เงนสด และเงนฝากธนาคาร หมายถง ธนบตร และเหรยญกษาปณทกจการมอย เชคทยงมไดนาฝาก เชคเดนทาง ดราฟของธนาคาร ธนาณต และเงนฝากธนาคารทกประเภท


1.2 เงนลงทนระยะสน หมายถง หลกทรพยทซอจากเงนสดเหลอใช โดยมวตถประสงคเพอหาดอกผลจากเงนลงทนนน และเปนหลกทรพยอยในความตองก ารของตลาด และฝายจดการจะขายเมอตองการเงนสด

1.3 ลกหนการคา และตวเงนรบ หมายถง เงนทลกคาคางชาระสนคา หรอคาบรการทกจการไดขายไปตามปกต และลกหนตามตวเงนรบอนเกดจากคาสนคา หรอบรการดงกลาว

ในกรณตวเงนรบมจานวนเงนตงแตรอยละ 10 ของยอดรวมลกหนทงสน ใหแสดงตวเงนรบแยกจากลกหนการคา

1.4 คาเผอหนสงสยจะสญ หมายถง สวนทกนไวสาหรบลกหนการคา และตวเงนรบทคาดวาจะเรยกเกบไมได

1.5 เงนใหกยมแกบรษทในเครอ และบรษทรวม หมายถง เงนทกจการใหบร ษทในเครอ และบรษทรวมกยม

1.6 สนคาคงเหลอ หมายถง สนคาสาเรจรป งานหรอสนคาระหวางทา วตถดบ และวสดใชในการผลต เพอขายตามปกตของกจการ

1.7 สนทรพยหมนเวยนอน หมายถง คาใชจายจายลวงหนา รายไดคางรบ และสนทรพยหมนเวยนอนทไมอาจแสดงไวในรายการท 1.1 ถง 1.6 ได

ในกรณทสนทรพยหมนเวยนอนใดมจานวนเงนตงแตรอยละ5ของสนทรพยหมนเวยนทงสน ใหแสดงสนทรพยหมนเวยนนนไวแตละประเภทเปนเอกเทศ โดยเรยงลาดบกอนรายการสนทรพยหมนเวยนอน

ลกหนและเงนใหกยมแกกรรมการและลกจาง หมายถง เงนกยมทกรรมการ และลกจางยมไปจากกจการ รวมทงหนสนทกรรมการ และลกจางมตอกจการ ไมวาจะโดยการซอสนคาจากกจการ หรอเปนหนสนของกจการในลกษณะอนใด เงนใหกยมแกกรรมการ และลกจางดงกลาว ไมรวมถงจานวนทเปนการจายลวงหนา เพอดาเนนธรกจตามปกต และการใหกยมแกกรรมการ และลกจางตาม “โครงการ สวสดการ” ของกจการ เงนลงทน และเงนใหกยมแกบรษทในเครอ บรษทรวม และบรษทอน หมายถง เงนลงทนในบรษทในเครอ บรษทรวม และบรษทอน และเงนใหกยมแกบรษทในเครอ บรษทรวม และบรษทอน

ทดน อาคาร และอปกรณ หมายถง ทดน อาคาร และสงปลกสราง สทธการเชาทดน และอาคาร รวมทงคาดดแปลงสถานทนนตลอดจนเครองจกร ยานพาหนะ และอปกรณตาง ๆ หลงจากหกคาเสอมราคา และสทธการเชาทตดบญชเปนคาใชจายแลว

สนทรพยอน หมายถง รายจายรอการตดบญช และสนทรพยอนทไมอาจแสดงรวมอยในรายการท 1 ถง 4 ได


1.6.2 หนสนและสวนของเจาของ (Liabilities and Owners’ Equities) หนสน (Liabilities) หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของกจการ ภาระผกพนด งกลาวเปนผลของเหตการณ ในอดต ซงการชาระภาระผกพนนนคาดวาจะสงผลให กจการสญเสย ทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจ 1. หนสนหมนเวยน (Current Liabilities) หมายถง หนสนซงมระยะเวลาการชาระคนภายใน 1 ป หรอภายในรอบระยะเวลาการดาเนนงานตามปกตของกจการดวยสนทรพยหมนเวยน หรอดวยการกอ หนระยะสนอนแทน การเรยงลาดบรายการหนสนหมนเวยนในงบดลเปนดงน

1.1 เงนเบกเกนบญช และเงนกยมจากธนาคาร หมายถง เงนเบกเกนบญชธนาคาร และ หนสนท เกดขนจากการกยมธนาคารพาณชยไมวาโดยวธใด

1.2 เจาหนการคา และตวเงนจาย หมายถง พนธะทจะตองชาระคาสนคา หรอคาบรการ ทกจการไดรบตามปกต และหนสนตามตวเงนจาย ในกรณตวเงนจายมจานวนเงนตงแตรอยละ 10 ของยอดรวมหนสนหมนเวยนทงสน ใหแยก แสดงตวเงนจายแยกจากเจาหนการคา

1.3 เงนปนผลจาย หมายถง เงนปนผลทประกาศจายแลว แตยงมไดจายใหแกผถอหน ณ วนปดบญช

1.4 สวนของหนสนระยะยาวทถงกาหนดชาระภายในหนงป หมายถง สวนของหนสน ระยะยาวทถงกาหนดชาระคนในรอบหนงปบญชถดไป

1.5 เงนกยมจากบรษทในเครอ และบรษทรวม หมายถง เงนทกจการกยมจากบรษทใน เครอ และบรษทรวม

1.6 หนสนหมนเวยนอน หมายถง คาใชจายคางจาย รายไดรบลวงหนา และหนสน หมนเวยนอนทไมอาจ แสดงรวมอยในรายการท 1.1 ถง 1.5 ได ในกรณทหนสนหมนเวยนอนประเภทใดมจานวนตงแตรอยละ 5 ของยอดรวมหนสนหมนเวยน ทงสนใหแยกแสดงหนสนหมนเวยนนนแตละประเภทเปนเอกเทศโดยเรยงลาดบกอนรายการหนสนหมนเวยนอน 2. เจาหน และเงนกยมจากกรรมการ และลกจาง หมายถง เงนทกจการกยมจากกรรมการ และลกจาง รวมทงหนส นทกจการมตอกรรมการ และลกจางไมวาจะโดยการซอสนคาจากกรรมการ และลกจาง หรอจากคนอน 3. เงนกจากบรษทในเครอ และบรษทรวม หมายถง เงนทกจการกยมจากบรษทในเครอ และจากบรษทรวมทมใชเปนการกยมระยะสน ซงแสดงไวในรายการท 1.5


4. เงนทนเลยงชพ และบ าเหนจ หมายถง เงนสะสมของลกจางทหกจากเงนเดอน หรอคาจางแรงงาน และเงนสวนทกจการจายสมทบตามโครงการสวสดการของกจการ และของทางราชการ รวมทงเงนบาเหนจทจะตองจายแกลกจาง 5. เงนกยมระยะยาว หมายถง เงนกยมจากบคคลธรรมดา หรอนตบคคล ทมกาหนดชาระคนในระยะยาว โดยมสญญากยมเปนหลกฐาน ทงนไมรวมเงนกยมจากกรรมการ และลกจาง และเงนกยมจากบรษทในเครอ และบรษทรวม ซงตองแสดงไวในรายการท 2 และ 3

6. หนสนอน หมายถง หนสนทไมอาจแสดงไวในรายการท 1 ถง 5 ได โดยแสดงเปนยอดรวม ในกรณทหนสนอนประเภทใด มจานวนเงนตงแตรอยละ 5 ของยอดรวมหนสนทงสน ใหแยก

แสดงหนสนนนแตละประเภทเปนเอกเทศ โดยเรยงลาดบกอนรายการหนสนอน สวนของเจาของ (Owners’ Equities) หมายถง สวนไดเสยคงเหลอในสนท รพยของกจการหลงจากหกหนสนทงสนออกแลว สวนของเจาของมการเรยงลาดบรายการในงบดลดงน

1. ทนเรอนหน (Share – capital) 1.1 ทนจดทะเบยน หมายถง ทนทจดทะเบยนตามกฎหมาย ใหแสดงชนดของหน

จานวน และมลคาหนทจดทะเบยนของหนแตละชนด 1.2 ทนทออกและเรยกชาระแลว หมายถง หน และมลคาหนทนาออกจาหนาย และ

เรยกใหชาระมลคาหนแลว ใหแสดงหนแตละชนด ในกรณทมการใหสทธพเศษใดแกหนบรมสทธ กใหแสดงไวดวย 2. สวนเกนมลคาหน (Premium on share capital) หมายถง เงนคาหน สวน ทสงกวามลคาทตราไวของหนสามญ และหนบรมสทธ 3. ก าไรสะสม (Retains earning) หมายถง กาไรทยงไมไดแบงปน และยงสะสมไวในกจการ กาไรสะสมประกอบไปดวย

3.1 กาไรสะสมจดสรรแลว หมายถง กาไรสะสมทกนไวเพอวตถประสงค เฉพาะ หรอวตถประสงคอน โดยแยกบญชออกตางหาก ทงนเพอมใหนาไปจายเงนปนผล หรอเพอเปนหลกประกนตอเหตการณทอาจเกดขน

3.2 กาไรสะสมยงไมไดจดสรร หมายถง กาไรสะสม และกาไรสทธของระยะเวลาบญชปจจบน คงเหลอหลง จากการจดสรร ในกรณทมยอดดลสทธเปนผลขาดทน ใหแสดง จานวนเงนในเครองหมาย วงเลบ


ตวอยาง งบดล

บรษท……………จากด งบดล

ณ วนท 31 ธนวาคม 25XX (หนวย: บาท)

สนทรพย สนทรพยหมนเวยน:-

เงนสดและเงนฝากธนาคาร XX หลกทรพยในความตองการของตลาด XX ลกหนการคา XX หก คาเผอหนสงสยจะสญ (XX) XX ตวเงนรบ XX สนคาคงเหลอ XX สนทรพยหมนเวยนอน XX

รวมสนทรพยหมนเวยน XX เงนลงทนระยะยาว XX ทดน อาคาร และอปกรณ :-

ทดน XX อาคาร XX หก คาเสอมราคาสะสม – อาคาร (XX) XX อปกรณ XX หก คาเสอมราคาสะสม – อปกรณ (XX) XX

รวมทดน อาคาร และอปกรณ XX สนทรพยอน:-

คาใชจายในการจดตงบรษท XX คาใชจายรอตดบญช XX

รวมสนทรพยอน XX รวมสนทรพย XXX


หนสนและสวนของเจาของ หนสน

หนสนหมนเวยน :- เงนเบกเกนบญชธนาคาร XX เจาหนการคา XX ตวเงนจาย XX รายไดรบลวงหนา XX คาใชจายคางจาย XX

รวมหนสนหมนเวยน XX หนสนระยะยาว :-

เงนกยมระยะยาว XX หนก XX

รวมหนสนระยะยาว XX รวมหนสน XX

สวนของเจาของ ทนเรอนหน (หนสามญทจดทะเบยนและเรยกชาระแลว) XX สวนเกนมลคาหนสามญ XX กาไรสะสม XX

รวมสวนของเจาของ XX รวมหนสนและสวนของเจาของ XXX 1.7 การแสดงราคาในงบดล การแสดงราคา ในงบดลตอ งอาศยแนวความคดในทางบญช โดยรายการสนทรพย ใชวธการตราคาตางกน เชน เงนสดไมตราคาใหถอเอาราคาตามทแสดงไวในเอกสารนน ๆ หลกทรพยในความตองการของตลาดหรอเงนลงทนระยะสนใหใชราคามลคายตธรรม ลกหนใหตราคาโดยคดจานวนทคาดวาจะเกบเงนได สนคาคงเหลอใหตราคาทนหรอมลคาสทธทไดรบจรง เงนลงทนทวไปใหใชราคาทน ทดน อาคาร และอปกรณ ใหใชราคาทนสทธ

สาหรบรายการหนสน และสวนของเจาของใหตราคาดงน หนสน ใหถอตามจานวนทเกดขน หรอตามทไดตกลงกน

สวนของเจาของใหตราคาโดยถอเอาผลตางระหวางสนทรพยรวมกบหนสนรวม


1.8 งบก าไรขาดทน จดมงหมายสาคญในการประกอบธรกจ คอการแสดงหาผลกาไรจากการดาเนนงานซงผลกาไร ดงกลาว อาจมการผดพลาดจากการดาเนนงาน ซงจะมผลทาใหกจการขาดทน รายงานทจะสรปผลการดาเนนของกจการเพอหาผลกาไร หรอขาดทน คอ งบกาไรขาดทน ซงเปนรายงานแสดงผลการดาเนนงานสาหรบงวดเวลาหนง เพอสรปใหเหนวา เมอเปรยบเทยบรายไดกบคาใชจายของงวดเวลานนแลว จะมผลกาไร หรอขาดทนสทธเทาใด งบกาไรขาดทนประกอบดวย 1.8.1 รายได (Income/Revenue) หมายถง การเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชในรปกระแสเขา หรอการเพมคาของสนทรพย หรอการลดลงของหนสน อนสงผลใหสวนของเจาของเพมขน ทงนไมรวมถงเงนทนทไดจากผมสวนรวมในสวนของเจาของ โดยปกตรายไดแบงเปน 2 ประเภทดวยกน คอ

1.1 รายไดจากการขาย (รายไดจากการประกอบกจการโดยตรง) 1.2 รายไดอน (รายไดทเปนผลพลอยไดจากการดาเนนงาน)

1.8.2 คาใชจาย (Expenses) หมายถง การลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชในรปกระแสออก หรอการลดคาของสนทรพย หรอการเพมข นของหนสน อนสงผลใหสวนของเจาของลดลง ทงนไมรวมถงการแบงปนสวนทนใหกบผมสวนรวมในสวนของเจาของ คาใชจายสามารถแบงไดดงน

1. ตนทนขาย (ตนทนของสนคาทขายได) 2. คาใชจายในการขาย และการบรหาร 3. ดอกเบยจาย

1.8.3 ก าไรสทธ (Net Income) หมายถง รายไดของงวดเวลาหนงทคงเหลอหลงจากหกคาใชจายตาง ๆ ทเกยวของ

1.8.4 ขาดทนสทธ (Net Loss) หมายถง คาใชจายสวนทเกนกวารายไดของงวดเวลาหนง


ตวอยาง งบก าไรขาดทน (ธรกจประเภทซอมาขายไป)

บรษท…………..จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25XX (หนวย: บาท)

ขาย XX หก รบคน XX สวนลดจาย XX (XX) ขายสทธ XX ตนทนขาย :- สนคาคงเหลอตนงวด XX บวก ซอระหวางงวด XX บวก คาขนสงเขา XX XX XX หก สงคนและสวนลด XX สวนลดรบ XX (XX) สนคามไวเพอขาย XX หก สนคาคงเหลอปลายงวด (XX) (XX) กาไรขนตน XX คาใชจายในการดาเนนงาน :- คาใชจายในการขาย :

เงนเดอนพนกงานขาย XX คาโฆษณา XX คาขนสงออก XX คาเสอมราคา – อปกรณ XX XX

คาใชจายในการบรหาร : เงนเดอน XX คาประกนภย XX คาวสดใชไป XX คาเสอมราคา – อาคาร XX XX


รวม คาใชจายในการดาเนนงาน (XX) กาไร(ขาดทน) จากการดาเนนงาน XX รายไดอน ๆ :

ดอกเบยรบ XX กาไรจากการขายสนทรพย XX XX

คาใชจายอน ๆ : ดอกเบยจาย XX ขาดทนจากการขายหลกทรพย XX (XX) XX

กาไรกอนหกภาษเงนได XX หก ภาษเงนไดนตบคคล (XX) กาไรสทธ XX งบก าไรขาดทน (ธรกจประเภทอตสาหกรรม)

บรษท…………..จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25XX (หนวย : บาท)

ขาย XX หก ตนทนขาย :- สนคาสาเรจรปตนงวด XX บวก ตนทนสนคาทผลตเสรจ XX สนคามไวเพอขาย XX หก สนคาคงเหลอปลายงวด (XX) (XX) กาไรขนตน XX หก คาใชจายในการดาเนนงาน (XX) กาไร(ขาดทน)สทธ XX 1.9 การวดมลคาของงบการเงน การวดมลคา คอ การกา หนดจานวนทเปนตวเงน เพอรบรรายการในงบดล และงบกาไรขาดทน เกณฑการวดมลคาตามแมบทการบญช กาหนดไวดงตอไปน

1.9.1 ราคาทนเดม หมายถง ราคาทตกลงแลกเปลยนสนทรพยหรอกอภาระผกพน ณ วนทเกดรายการ


1.9.2 ราคาทนปจจบน หมายถง ราคาทควรเปนในปจจบน หา กกจการตองหาสนทรพยมาทดแทนในขณะนน หรอตองชาระหนสนในขณะนน

1.9.3 มลคาทจะไดรบ หมายถง มลคาทกจการอาจไดรบจากการขายสนทรพยในขณะนน หรอมลคาของหนสนทเกดจากการดาเนนงานตามปกตทคาดวาตองจายชาระ

1.9.4 มลคาปจจบน หมายถง มลคาของกระแสเ งนสดในอนาคต ของสนทรพย หรอหนสนคดลดดวยอตราสวนลดทเหมาะสม

เพอใหเขาใจเรองผลของการวดมลคาของงบการเงน ควรศกษาเรองวธการบญชเกยวกบ การต ราคาสนคาคงเหลอ และการคดคาเสอมราคาสนทรพย วามผลตองบกาไรขาดทนและงบดล อยางไร 1.10 การตราคาสนคาคงเหลอในราคาทน

ตามหลกการในทางบญชการตราคาสนคาคงเหลอจะใชวธราคาทนหรอมลคาสทธทไดรบจรง ในทางปฏบตทวไปมกใชการตราคาสนคาในราคาทน ทนยมใชกน ม 3 วธ คอ

1.10.1 วธเขากอน ออกกอน (First-in, First-out Method) 1.10.2 วธเขาหลง ออกกอน (Last-in, First-out Method) 1.10.3 วธถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Method) 1.10.1 วธเขากอน ออกกอน (First-in, First-out Method) หมายถง สนคาทซอเขามากอน

ยอมจะถกขายออกไปกอน ดงนนสนคาท คงเหลออย ณ วนสนงวด จงเปนสนคาทซอเขามาครงหลงสดตามลาดบ วธนเปนทนยมใช เพราะมลคาสนคาคงเหลอ ณ วนสนงวด ในงบดล จะใกลเคยงกบราคาตลาด ในขณะนนมากทสด

1.10.2 วธเขาหลง ออกกอน (Last-in, First-out Method) หมายถง สนคาทซอเขามาทหลง จะเปนสนคา ทขายออกไปกอน ดงนนสนคาทคงเหลออย ณ วนสนงวด จงเปนสนคาเดมทซอเขามากอน วธนจะทาใหงบกาไรขาดทนแสดงผลการดาเนนงานทมจานวนเงนใกลเคยงกบสภาวการณปจจบนมากทสด 1.10.3 วธถวเฉลยถวงน าหนก (Weighted Average Method) วธนคดตนทนสนคา โดยเอาราคาสนคาทซอมาแตละครงรวมกนแลว เฉลยดวยจานวนหนวยสนคาทซอมาทงหมด


ตวอยางท 1.1 บรษทแหงหนงมการรบจายสนคา ดงน (หนวย: บาท)

ปรมาณ (หนวย)

ราคาทน ตนทนรวม

สนคาคงเหลอตนป 20 100 2,000 ซอมาครงท 1 30 106 3,180 ซอมาครงท 2 26 100 2,600 ซอมาครงท 3 24 105 2,520 รวมตนทนสนคาทมไวเพอขาย 10,300 สนคาทมไวเพอขาย 100 สนคาทขายไปในระหวางรอบระยะเวลาบญช 70 สนคาคงเหลอปลายป 30

1.10.1 วธเขากอน ออกกอน (FIFO) การค านวณตนทนขาย 70 หนวย:- ตนทนสนคาทมไวเพอขาย 100 หนวย 10,300 บาท หก สนคาคงเหลอปลายป 30 หนวย สนคาทซอมาครงท 3 24 หนวย ๆ ละ 105 บาท 2,520 สนคาทซอมาครงท 2 6 หนวย ๆ ละ 100 บาท 600 (3,120) บาท ตนทนขาย 70 หนวย 7,180 บาท 1.10.2 วธเขาหลง ออกกอน (LIFO) การค านวณตนทนขาย 70 หนวย:- ตนทนสนคาทมไวเพอขาย 100 หนวย 10,300 บาท หก สนคาคงเหลอปลายป 30 หนวย สนคาคงเหลอตนป 20 หนวย ๆ ละ 100 บาท 2,000 สนคาทซอมาครงท 1 10 หนวย ๆ ละ 106 บาท 1,060 (3,060) บาท ตนทนขาย 70 หนวย 7,240 บาท


1.10.3 วธทนถวเฉลยถวงน าหนก การค านวณตนทนขาย 70 หนวย:- ตนทนสนคาทมไวเพอขาย 100 หนวย 10,300 บาท ราคาทนถวเฉลยถวงนาหนกตอหนวย = = 103 บาท

หก สนคาคงเหลอปลายป 30 หนวย ๆ ละ 103 บาท (3,090) บาท ตนทนขาย 70 หนวย 7,210 บาท เปรยบเทยบผลของการตราคาสนคาคงเหลอทมตองบดล และงบกาไรขาดทน

งบก าไรขาดทน วธ FIFO (บาท) วธ LIFO (บาท) วธทนถวเฉลยถวงน าหนก (บาท)

ขาย (70 หนวย ๆ ละ 120 บาท) 8,400 8,400 8,400 ตนทนขาย : สนคาคงเหลอตนป 2,000 2,000 2,000 บวก ซอ 8,300 8,300 8,300 สนคาทมไวเพอขาย 10,300 10,300 10,300 หก สนคาคงเหลอปลายป (3,120) 7,180 (3,060) 7,240 (3,090) 7,210 กาไรขนตน 1,220 1,160 1,190 คาใชจายดาเนนงาน 600 600 600 กาไรกอนภาษเงนได 620 560 590 ภาษเงนได (30%) 186 168 177 กาไรสทธ 434 392 413

งบดล สนคาคงเหลอ 3,120 3,060 3,090 1.11 การคดคาเสอมราคา การคดคาเสอมราคามการคานวณหลายวธ แตทนยมใชทวไปม 3 วธดวยกนคอ

10,300 100


1.11.1 วธเสนตรง (Straight – line Method) 1.11.2 วธยอดลดลงทวคณ (Double – declining Balance Method) 1.11.3 วธผลรวมจานวนป (Sum – of – the –years’ – digits Method)

1.11.1 วธเสนตรง (Straight – line Method) การคานวณคาเสอมราคาวธน เปนการคดคาเสอมราคาเทากนในทก ๆ ป ตลอดอายการใชงาน โดยการนาเอาราคาทนของ ทดน อาคาร และอปกรณ หกดวยราคาซาก แลวหารดวย อายการใชงานของ สนทรพยนน ๆ (ยกเวนทดน) วธนเปนวธทงาย และนยมกนมากทสด เหมาะสาหรบสนทรพยทมการเสอมสภาพไปตามระยะเวลามากกวาทจะเสอมสภาพเพราะการใชงาน 1.11.2 วธยอดลงลงทวคณ (Double – declining Balance Method) วธนใชอตราคาเสอมราคาตอปเปนสองเทาของอตราตามวธเสนตรง และใชอตราสองเทานคณดวยราคาตามบญช ของสนทรพยตนงวด ไมคานงถงราคาซากเมอสนอายการใชงาน โดยถอวาราคาซากจะเหลอเทากบราคาสทธตามบญช ณ วนสนอายการใชงาน 1.11.3 วธผลรวมจ านวนป (Sum – of – the –years’ – digits Method) วธนถอวา ประโยชนทไดรบจากการใชสนทรพย เปนสวนกลบ กบ ลาดบปทใช จงมวธการคานวณโดยนา ราคาทนหกดวยราคาซากของสนทรพยเปนตวตง คาเสอมราคาของแตละป คานวณไดโดยใชเศษสวนเขาไปคณจานวนดงกลาว ดงน ตวสวน มาจาก ผลรวมของอายการใชงานคงเหลอของทกงวด ตวเศษ มาจาก อายการใชงานคงเหลอ ณ วนตนงวด ของแตละงวด การคดคาเสอมราคาวธยอดลดลงทวคณ และวธผลรวมจานวนป ถอเปนวธการคานวณคาเสอมราคา อตราเรง (Accelerated Depreciation Method) คอ คาเสอมราคาในปแรกสง และคอย ๆ ลดลงตามลาดบจนถงปสดทาย ของการใชงาน เหมาะสาหรบสนทรพยทมคาซอมแซม และบารงรกษาเพมขนทก ๆ ป และ ประสทธภาพจากการใชสนทรพยลดลงทกป ตวอยางท 1.2 บรษทแหงหนงซอเครองจกรราคาทน 165,000 บาท เมอ 1 มกราคม 2543 อายการใชงาน 5 ป ราคาซาก 15,000 บาท บรษทปดบญชวนท 31 ธนวาคมของทกป (ปดตามปปฏทน) การคดคาเสอมราคาแตละวธ เปนดงน วธเสนตรง (Straight – line Method) คานวณโดย

คาเสอมราคา = ราคาทน – ราคาซาก อายการใชงาน(ป) = 165,000 – 15,000 5


ดงนนคาเสอมราคา = 30,000 บาท/ป หรอ คดเปน 20% 1.11.2 วธยอดลดลงทวคณ (Double – declining Balance Method) วธนไมตองประมาณราคาซากไวลวงหนา เพราะราคาทนทเหลออยหลงจากหกคาเสอมราคาสะสมปสดทาย คอ ราคาซากโดยประมาณ หรอจะเทากบราคาซากพอด และรอยละทใชคานวณนามาจากวธเสนตรง จากตวอยาง วธเสนตรงคดคาเสอมราคาเปนรอยละ 20 ดงนนวธยอดลดลงทวคณจะเปนสองเทาของวธเสนตรง คอ 20 % x 2 = 40%

ป การค านวณ คาเสอมราคา (บาท) ราคาทนหลงหกคาเสอมราคาสะสม (บาท) 2545 165,000 x 40% 66,000 165,000 - 66,000 = 99,000 2546 99,000 x 40% 39,600 99,000 - 39,600 = 59,400 2547 59,400 x 40% 23,760 59,400 - 23,760 = 35,640 2548 35,640 x 40% 14,256 35,640 - 14,256 = 21,384 2549 21,384 – 15,000 6,384 21,384 - 6,384 = 15,000

รวม 150,000

จากตวอยางขางตน การคดคาเสอมราคาวธน ปสดทายราคาทนจะเหลอเทากบราคาซาก จงนายอดทเหลอจากปท 4 มาลบกบราคาซาก จะไดคาเสอมราคาปสดทาย เพราะในทางปฏบตราคาซากจะไมนามาพจารณา เพอใหทรพยสนหมดไปจากบญชตามอายการใชงาน มวธคดคาเสอมราคาแบบผสมระหวาง วธ Double – declining Balance กบ วธ Straight – line เชนใช วธ Double – declining Balance 3 ปแรก และใชวธ Straight – line 2 ปหลง ดงน

ป การค านวณ คาเสอมราคา (บาท) ราคาทนหลงหกคาเสอมราคาสะสม (บาท) 2545 165,000 x 40% 66,000 165,000 - 66,000 = 99,000 2546 99,000 x 40% 39,600 99,000 - 39,600 = 59,400 2547 59,400 x 40% 23,760 59,400 - 23,760 = 35,640 2548 10,320 35,640 - 10,320 = 25,320 2549 10,320 25,320 - 10,320 = 15,000

รวม 150,000 1.11.2 วธผลรวมจ านวนป (Sum – of – the –years’ – digits Method) ราคาทนของเครองจกรทจะนาไปคานวณคาเสอมราคา = 165,000 – 15,000 = 150,000


ผลรวมของอายการใชงานคงเหลอของทกงวดหรอผลรวมของจานวนป = 1+2+3+4+5 = 15

ป การค านวณ คาเสอมราคา (บาท) ราคาทนหลงหกคาเสอมราคาสะสม (บาท) 2545 5/15 x 150,000 50,000 165,000 – 50,000 = 115,000 2546 4/15 x 150,000 40,000 115,000 – 40,000 = 75,000 2547 3/15 x 150,000 30,000 75,000 – 30,000 = 45,000 2548 2/15 x 150,000 20,000 45,000 – 20,000 = 25,000 2549 1/15 x 150,000 10,000 25,000 –10,000 = 15,000

รวม 150,000 1.12 วธเปรยบเทยบการคดคาเสอมราคาแตละแบบ การเลอกวธการคดคาเสอมราคาแตละวธ ยอมกอใหเกดความไดเปรยบเสยเปรยบกน เพราะคาเสอมราคาแตละวธ ทาใหกาไรสทธแตกตางกน และกาไรสท ธนมผลกบบรษท เนองจากจะตองนาไปเปนเกณฑในการคานวณภาษ ถงแมวาในระยะยาวไมวาจะเลอกวธการคดคาเสอมราคาแบบใด การเสยภาษยอมเทากน แตในระยะสนการใชวธการคดคาเสอมราคา แบบหนงททาใหเสยภาษตากวาอกแบบหนงนน บรษทจะไดรบผลประโย ชน ในแงของเงนสดหรอโอกาสทจะนาเงนสดไปใชอยางอน เพอใหเกดประโยชน ตวอยางท 1.3 เครองจกรอยางหนงซอมาในราคา 800,000 บาท อายการใชงาน 5 ป และมราคาซาก 50,000 บาท ฝายบรหารของบรษทกาลงพจารณาวาจะคดคาเสอมราคาแบบใดใน 3 แบบ คอ แบบ Straight – line หรอ แบบ Double – declining Balance หรอ แบบ Sum – of – the –years’ – digits สาหรบแบบ Double – declining Balance เพอไมใหมปญหาใหใชแบบผสม คอ 3 ปแรก ใชแบบ Double – declining Balance และ 2 ปหลงใชแบบ Straight – line อตราภาษเงนไดเทากบ 30 % ของกาไรกอนภาษ ฝายบรหารตองการทราบวาควรเลอก แบบใดโดยสมมตวาเงนสดทประหยดไดในแตละแบบอาจนาไปลงทนตอโดยไดดอกเบย 10% ตอป สาหรบการพจารณา ความไดเปรยบเสยเปรยบในแงของภาษเงนได กคอ ถารายจายสง จะทาใหกาไรสทธตา และเสยภาษนอย แต ถารายจายตากาไรสทธจะมาก และตองเสยภาษมากดวย การคานวณในขนตอนแรก ตองเปรยบเทยบการคดคาเสอมราคาทง 3 แบบ กอน คาเสอมราคา แบบ Straight – line จะตองคดคาเสอมราคาตอป เปนจานวน

คาเสอมราคา = ราคาทน – ราคาซาก อายการใชงาน(ป)


= 800,000 – 50,000 5 ดงนนคาเสอมราคา = 150,000 บาท/ป หรอ คดเปน 20% คาเสอมราคา แบบ Double – declining Balance

คดคาเสอมราคาเปน 2 เทาของแบบเสนตรง คอ 40% ป การค านวณ คาเสอมราคา (บาท) ราคาทนหลงหกคาเสอมราคาสะสม (บาท) 1 800,000 x 40% 320,000 800,000 -320,000 = 480,000 2 480,000 x 40% 192,000 480,000 -192,000 = 288,000 3 288,000 x 40% 115,200 288,000 -115,200 = 172,800 4 61,400 172,800 -61,400 = 111,400 5 61,400 111,400 -61,400 = 50,000

รวม 750,000

คาเสอมราคา แบบ Sum – of – the –years’ – digits คานวณไดดงน ราคาทน – ราคาซาก (800,000 – 50,000 = 750,000)

ป การค านวณ คาเสอมราคา (บาท) ราคาทนหลงหกคาเสอมราคาสะสม (บาท) 1 5/15 x 750,000 250,000 550,000 2 4/15 x 750,000 200,000 350,000 3 3/15 x 750,000 150,000 200,000 4 2/15 x 750,000 100,000 100,000 5 1/15 x 750,000 50,000 50,000

รวม 750,000 ขนตอนท 2 เปรยบเทยบคาเสอมราคา ระหวาง แบบเสนตรง กบแบบอตราเรง ตลอดระยะเวลา 5 ป แบบ Straight – line กบ แบบ Double – declining Balance ป Double– declining Straight – line ผลตาง ไดเปรยบในแงภาษ ดอกเบยได 10% 1 320,000 150,000 170,000 51,000 51,000 2 192,000 150,000 42,000 12,600 68,700 3 115,200 150,000 (34,800) (10,440) 65,130


4 61,400 150,000 (88,600) (26,580) 45,063 5 61,400 150,000 (88,600) (26,580) 22,989.30

แบบ Straight – line กบ แบบ SYD ป SYD Straight – line ผลตาง ไดเปรยบในแงภาษ ดอกเบยได 10% 1 250,000 150,000 100,000 30,000 30,000 2 200,000 150,000 50,000 15,000 48,000 3 150,000 150,000 0 0 52,800 4 100,000 150,000 (50,000) (15,000) 43,080 5 50,000 150,000 (100,000) (30,000) 17,388

เปรยบเทยบคาเสอมราคา ระหวาง แบบอตราเรง กบแบบอตราเรง ตลอดระยะเวลา 5 ป แบบ Double – declining Balance กบ แบบ SYD

ป Double– declining SYD ผลตาง ไดเปรยบในแงภาษ ดอกเบยได 10% 1 320,000 250,000 70,000 21,000 26,000 2 192,000 200,000 (8,000) (2,400) 20,700 3 115,200 150,000 (34,800) (10,440) 12,330 4 61,400 100,000 (38,600) (11,580) 1,983 5 61,400 50,000 11,400 3,420 5,601.30

จากการเปรยบเทยบเหนไดวาการคดคาเสอมราคา แบบ Double – declining Balance ไดเปรยบในแงภาษเงนไดมากทสด วธการคดคาเสอมราคาจงเปนปจจยสาคญในการคานวณภาษเงนได ขอทเดนชดกคอ คาเสอมราคาทคดอตราสงในปแรกมาก จะมผลทาใหลดภาษเงนไดใ นปแรกไดมาก เพราะเงนทประหยดในปแรก ๆ จะกอใหเกดรายไดขน การประหยดในปแรก ๆ จงไดเปรยบกวา ในปหลง ๆ ทง ๆ ทการคดคาเสอมราคาไมวาวธใดกตาม จะทาใหยอดรวมของภาษเงนไดทจายเทากน สรป งบการเงนมความสาคญอยางยงในการดาเนนธรกจปจจบน ขอมลในการดาเนนงานทเกดขนในแตละงวดบญช ควรนามาใชใหเกดประโยชนสงสด เพอใหผบรหาร และผทเกยวของใชในการวเคราะห เพอการดาเนนงาน การวางแผนการบรหารงาน และการตดสนใจเพอดาเนนงาน ไดอยางม ประสทธภาพ สามารถแขงขน กบธรกจอนได รวดเรว ทนเวลา งบการเงนซงเปน กระบวนการขนสดทายของ การจดทาบญช ทสาคญตอฝายบรหาร คอ งบกาไรขาดทน และงบดล โดยการจดทางบการเงนนนจะตองเปนไปตามแมบทการบญช ซงเปนหลกการทางบญชทรบรองทวไป

Documents

การบัญชีเพื่อการจัดการ - CHAIWUT · 2016-03-25 · 1.1.2 การบัญชีเพื่อการจัดการ (Management