กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

มาตรฐานการเรยนร/ตวช0วด

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตางๆ ท5เกดข9นบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของ

กระบวนการตางๆ ท5 มผลตอการเปล5ยนแปลงอณหภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก

มกระบวนการสบเสาะหาความร และ จตวทยาศาสตรส5อสารส5งท5เรยนรและนาความรไปใชประโยชน

ตวช0วด

ว 6.1 ม. 1/2 ทดลองและอธบายความสมพนธระหวาง อณหภม ความช9นและความกดอากาศท5

มผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

1. สาระสาคญ

อณหภม ความช9นและความกดอากาศท5มผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

2. จดประสงคการเรยนร

2.1 ดานความร: เพ>อใหนกเรยน

2.1.1 สามารถอธบายความหมายของความช9นของอากาศได

2.1.2 สามารถอธบายความสมพนธระหวางความช9นสมพทธกบอณหภม และผลของความช9น

สมพทธท5มตอการระเหยของเหง5อจากรางกายมนษย

2.2 ดานทกษะ: เพ>อใหนกเรยน

2.2.1 สามารถแสดงการวดคาความช9นสมพทธ โดยใชไฮโกรมเตอรแบบตาง ๆ

2.3 ดานคณลกษณะอนพงประสงค: เพ>อใหนกเรยน

2.3.1 ต9งใจเรยนและใหความรวมมอในการตอบคาถาม

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ปการศกษา 2556 ภาคเรยนท> 2

แผนการจดการเรยนรท> 6

รายวชา วทยาศาสตร รหสวชา ว 22102 หนวยการเรยนร บรรยากาศของเรา ช0นมธยมศกษาปท> 2

เร>อง องคประกอบของอากาศ (อณหภม ความดน และความช0น) เวลา 2 คาบ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

3. สาระการเรยนร

อณหภมอากาศ (Air temperature) เปนปจจยพ9นฐานในการศกษาสภาพอากาศ (weather)

อณหภมอากาศแปรเปล5ยนไปในแตละชวงเวลา เชน ป ฤดกาล เดอน วน และแมกระท5งรายช5วโมง

ดงน9น

• คาอณหภมเฉล5ยในแตละวน (Daily mean temperature) จงใชคาอณหภมสงสดและอณหภม

ต5าสดรวมกนแลวหารสอง

• คาอณหภมเฉล5ยของเดอน (Monthly mean temperature) ใชคาเฉล5ยอณหภมของแตละวน

รวมกน แลวหารดวยจานวนวน

• คาอณหภมเฉล5ยของป (Monthly mean temperature) ใชคาเฉล5ยอณหภมของแตละเดอน

รวมกน แลวหารดวยสบสอง

ส5งท5เปนสาเหตสาคญท5สดในการเปล5ยนแปลงของอณหภมในรอบวนกคอ การหมนรอบตวเอง

ของโลก ซ5 งทาใหมมท5แสงอาทตยตกกระทบพ9นผวโลกเปล5ยนแปลงไป ในชวงเวลาเท5ยงวนดวง

อาทตยอยสงเหนอขอบฟามากท5สด แสงอาทตยตกกระทบพ9นโลกเปนมมฉาก ลาแสงมความเขมสง

ในชวงเวลาเชาและเยน ดวงอาทตยอยดานขาง แสงตกกระทบพ9นโลกเปนมมเฉยง ลาแสงครอบคลม

พ9นท5กวางกวา ความเขมของแสงจงมนอยกวาอกประการหน5 งในชวงเวลาเท5ยง ลาแสงสองผาน

บรรยากาศเปนระยะทางไมมาก แตในชวงเวลาเชาและเยน ลาแสงอาทตยทามมลาด ตองเดนทางผานช9น

บรรยากาศเปนระยะทางไกล ความเขมของแสงจงถกบรรยากาศกรองใหลดนอยลง

ยงผลใหอณหภมต5าลงไปอก

ปจจยท>ทาใหอณหภมอากาศในแตละสถานท>มความแตกตางกน

1. พ0นดนและพ0นน0า พ9นดนและพ9นน9ามคณสมบตในการดดกลนและคายความรอนแตกตางกน เม5อรบความรอน

พ9นดนจะรอนข9นอยางรวดเรว และมอณหภมสงกวาพ9นน9า เม5อคายความรอนพ9นดนจะเยนตวอยาง

รวดเรว และมอณหภมต5ากวาพ9นน9า ท9งน9 เน5องจากพ9นน9ามความรอนจาเพาะสงกวาพ9นดนถง 3 เทาตว

(ความรอนจาเพาะ หมายถง ปรมาณความรอนท5ทาใหสสาร 1 กรม มอณหภมสงข9น 1°C)

2. ระดบสงของพ0นท> (Elevation)

อากาศมคณสมบตเปนตวนาความรอน (Conduction)ท5ไมดนก เน5องจากอากาศมความโปรงใส

และมความหนาแนนต5า พ9นดนจงดดกลนพลงงานจากแสงอาทตยไดดกวา อากาศถายเทความรอนจาก

พ9นดน ดวยการพาความรอน (Convection) ไปตามการเคล5อนท5ของอากาศ ในสภาพท5วไปเราจะพบวา

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

ย5งสงข9นไป อณหภมของอากาศจะลดต5าลงดวยอตรา6.5°C ตอกโลเมตรดงน9นอณหภมบนยอดเขาสง

2,000 เมตร จะต5ากวาอณหภมท5ระดบน9าทะเลประมาณ 13°C

3. เสนรงหรอละตจด

เน5องจากโลกเปนทรงกลม แสงอาทตยจงตกกระทบพ9นโลกเปนมมไมเทากน ในเวลาเท5ยงวน

พ9นผวบรเวณศนยสตรไดรบรงสจากแสงอาทตยเปนมมชน แตพ9นผวบรเวณข9วโลกไดรบรงสจาก

แสงอาทตยเปนมมลาด สงผลใหเขตศนยสตรมอณหภมสงกวาเขตข9วโลก ประกอบกบรงสท5ตกกระทบ

พ9นโลกเปนมมลาด เดนทางผานความหนาช9นบรรยากาศเปนระยะทางมากกวา รงสท5ตกกระทบเปนมม

ชน ความเขมของแสงจงถกบรรยากาศกรองใหลดนอยลง ยงผลใหอณหภมลดต5าลงไปอก

4. สภาพภมประเทศ

พ9นผวโลกมสภาพภมประเทศแตกตางกน มท9งท5ราบ ทวเขา หบเขา ทะเล มหาสมทร ทะเลสาบ

ทะเลทราย ท5ราบสง สภาพภมประเทศมอทธพลสงผลกระทบสภาพลมฟาอากาศโดยตรง เชน พ9นท5

ทะเลทรายจะมอณหภมแตกตางระหวางกลางวนกลางคนมากกวาพ9นท5ชายทะเล พ9นท5รบลมจะม

อณหภมต5ากวาพ9นท5อบลมเน5องจากไมมการถายเทความรอน

5. ปรมาณเมฆ

เมฆสะทอนรงสจากอาทตยบางสวนกลบคนสอวกาศ ขณะเดยวกนเมฆดดกลนรงสคล5นส9น

เอาไวและแผพลงงานออกมาในรปของรงสอนฟราเรด ในเวลากลางวนเมฆชวยลดอณหภมอากาศให

ต5าลงและในเวลาลกลางคน เมฆทาใหอณหภมอากาศสงข9น เมฆจงทาใหอณหภมอากาศเวลากลางวน

และกลางคนไมแตกตางกนมากนก

ความดนของอากาศ หมายถงแรงดนของอากาศท5กดลงบนพ9นผวของวตถตอหน5งหนวยพ9นท5ในทาง

อตนยมวทยา เรยกความดนของอากาศวา ความกดอากาศ ดงน9น ความดนอากาศจงลดลงตามระดบ

ความสง เน5องจากปรมาตรของแกสตางๆ จะลดลงเม5อความสงเพ5มข9น

เคร>องมอวดความดนอากาศ เรยกวา บารอมเตอร ม 2 ชนด คอ

Øแอนนรอยดบารอมเตอร เปนบารอมเตอรท5ทาจากตลบโลหะท5ปดสนทโดยดดอากาศจาก

ภายในออกบางสวน เม5อความดนอากาศภายนอกเพ5มมากข9นความดนอากาศจะดนใหตลบโลหะยบตว

กวาปกต แตถาความดนอากาศภายนอกลดลงตลบโลหะจะพองตวมากกวาปกต ซ5งการยบและพองของ

ตลบโลหะจะสงผลใหกลไกในเคร5องแอนรอยดบารอมเตอรทางาน

Øบารอมเตอรแบบปรอท เปนแบบท5ใชกนท5วไปเพราะเปนแบบท5วดความดนอากาศไดแมนยา

ท5สด ประกอบดวยหลอดแกวยาวประมาณ 80 เซนตเมตร ภายในบรรจปรอทไวเตม ปลายดานบนปด

คว5าในอางปรอท ถาความดนอากาศสงระดบปรอทในหลอดแกวจะสงข9น ถาความดนอากาศภายนอก

ลดลงระดบปรอทในหลอดแกวจะลดลง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

ท5ระดบน9าทะเลความสงของปรอทในหลอดแกวมคาเทากบ 76 เซนตเมตรหรอเทากบ 760 มลลเมตร

เรยกวา ความดนอากาศท5ระดบน9วา ความดน 1 บรรยากาศ

ปจจยท>มอทธพลตอความกดอากาศหรอความดนอากาศ

1. จานวนโมเลกลอากาศ หรอความหนาแนนของอากาศ ถามมากโอกาสท5อากาศจะชนกบพ9นผวจงมมาก ทาใหเกดแรงบนพ9นผวน9นมาก ความดนอากาศเพ5มข9น

2. ท5ระดบความสง (จากระดบน9าทะเล) มากข9น อากาศย5งเบาบาง อณหภมย5งต5า ความดนอากาศย5ง

ลดลง เพราะท5ระดบสงจากผวโลกความหนาแนนของบรรยากาศนอยกวาท5ผวโลก ดงน9น ความดน

อากาศบนยอดเขาจะนอยกวาความดนอากาศท5เชงเขา

3. อากาศเยนมความหนาแนนมากกวาอากาศรอน จงมความดนหรอความกดอากาศมากกวา

เรยกวา ความกดอากาศสง สวนอากาศรอนมความหนาแนนนอยกวาอากาศเยน จงมความดนหรอความ

กดอากาศนอยกวา เรยกวา ความกดอากาศต5า

ความหนาแนนของอากาศ

ความหนาแนนของอากาศ หมายถง มวลตอหน5งหนวยปรมาตร เราสามารถคานวณหาความ

หนาแนนของสารไดจาก

จากสตร จะพบวาเม5อมวลคงท5 ถาปรมาตรลดลงจะทาใหความหนาแนนมคามากข9น และใน

ทางตรงขามถาปรมาตรเพ5มข9นความหนาแนนจะมคาลดลง

- อากาศท5มความหนาแนนมากท5สดท5ระดบน9าทะเลมคาประมาณ 0.0013 g/cm3หรอ 1.3 kg/cm3

- ท5ระดบความสงจากระดบน9าทะเลข9นไป ความหนาแนนของอากาศจะลดลงดงตาราง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

เม5อระดบความสงเพ5มข9นความหนาแนนของอากาศจะลดลง คาท5ลดลงน9จะลดลงมากในระดบใกลผว

โลกแลวคอยๆ ลดนอยลงเม5ออยหางจากผวโลกมากข9น

ตวอยาง ยอดเขาสงจากระดบน9าทะเล 2200 เมตร บนยอดเขาจะมความดนอากาศก5มลลเมตรปรอท

แนวคด ความสงของยอดเขา =(760 – ความดนอากาศบนยอดเขา) x11

2200 = (760 – X ) x 11

X = 760 – 2200 / 11

ดงน9น ความดนอากาศของยอดเขา =550 มลลเมตรของปรอท ตอบ

ตวอยาง เม5อใชบารอมเตอรวดความดนอากาศท5ยอดเขา A วดได 600 มลลเมตรปรอท ยอดเขา A สงจาก

ระดบน9าทะเลก5เมตร

แนวคด ท5ระดบน9าทะเลมความดนอากาศ =760

ความดนอากาศบนยอดเขา A ลดลง = 760 – 600= 160

ความดนลดลง 1 ม.ม.ปรอท เม5อข9นไปสง 11 เมตรความดนลดลง 160 ม.ม.ปรอท เม5อข9นไปสง 160x 11

ดงน9น ยอดเขา A สงจากระดบน9าทะเล =1,760 เมตรตอบ

ความช0นสมบรณ หรอความช0นแท (absolute humidity)

เปนความช9นท5มมวลของไอน9าท5มอยจรงในอากาศหน5งหนวยปรมาตร ในเวลาใดเวลาหน5ง ม

หนวยในการวดเปนกรมตอลกบาศกเมตร ความช9นสมบรณในอกความหมายกคอ ความหนาแนนของ

ไอน9า หรอปรมาณไอน9าในอากาศ ความช9นสมบรณจะมคาเทากบอตราสวนระหวางมวลของไอน9าท5ม

จรงในอากาศ กบปรมาตรของอากาศ ดงสมการ

ตวอยางท> 1 หองแหงหน5งมปรมาณ 1,200 ลกบาศกเมตร มไอน9ากระจายอย 40,000 กรม ความช9น

สมบรณภายในหองน9 มคาเทาใด

วธทา ความช9นสมบรณ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

ความช0นสมพทธ (relative humidity)

เปนวธการวดความช9นโดยการเปรยบเทยบเปนเปอรเซนต ระหวางความช9นสมบรณหรอมวล

ของไอน9าท5มอยจรงในอากาศ กบมวลของไอน9าท5อากาศจานวนน9นๆ จะมไดอยางเตมท5 ณ อณหภมและ

ปรมาตรเดยวกน

ตวอยางท> 2 ท5อณหภม 60 องศาเซลเซยส อากาศอ5มตวท5ปรมาณไอน9 า 24 กรมตอลกบาศกเมตร ไอน9 า

จรงในอากาศขณะน9น 8 กรมตอลกบาศกเมตร จงหาคาความช9นสมพทธ

วธทา ความช9นสมพทธ

การวดความช0นในบรรยากาศ

การวดความช9นในบรรยากาศ เราจะวดเปนความช9นสมพทธดวยเคร5องมอท5มช5อเรยกวา

ไฮโกรมเตอร (hygrometer) ไฮโกรมเตอรแบงเปนหลายชนด

1. ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะเปยกกระเปาะแหง

จะประกอบดวยเทอรมอมเตอร 2 อน โดยอนหน5งวดอณหภมตาม

ปกต อกอนหน,งวดอณหภมในลกษณะท,เอาผามาหมกระเปาะ โดยใหผาเปยกน Bาอยตลอดเวลาเพ,อใหมการระเหยของน Bาจากผา ทาใหไดอณหภมต,ากวา จากน Bนนาเอา

อณหภมไปใชหาคาความช Bนสมพทธ จากคาความตางของระดบอณหภมของ

เทอรมอมเตอรท9งสองโดยการอานคาจากตารางสาเรจรป

2. ไซโครมเตอร (psychrometer) คอ ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะแหงและกระเปาะเปยกท5ตด

ต9งอยบนแผงเปนคๆ แผงแกวงไปมาได เพ5อใหเกดการระเหยของน9าท5กระเปาะเปยกทาใหการ

ตรวจสอบทาไดเท5ยงตรงมากข9น

3. ไฮโกรมเตอรแบบเสนผม (hair hygrometer) ทาจากสมบตของเสนผมท5ข9นอยกบความช9น

ถามความช9นมากเสนผมจะยดตวออกไป ถามความช9นนอยเสนผมจะหดตว

4. ไฮโกรกราฟ (hygrograph) จะเปนไฮโกรมเตอรแบบเสนผมท5มการบนทกคาความช9น

ตอเน5องกนดวยกราฟลงบนกระดาษ

4. กจกรรมการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

รปแบบการเรยนการสอน : รปแบบการเรยนการสอนสบเสาะหาความร 5E (Inquiry process)

ข0นท> 1 ข0นสรางความสนใจ (Engagement Phase)

คร : นาเขาสบทเรยนโดยการใชคาถามวา นกเรยนทราบหรอไมวาสวนประกอบของผวโลก

เราน9นไมเหมอนกน สงผลใหเกดสภาพอากาศเปนอยางไรบางคะ (แนวคาตอบ : ทาใหสภาพอากาศแต

ละท7ไมเหมอนกน) จากน9นใหนกเรยนแลกเปล5ยนความคดกนวาเราอยช9นโทรโพสเฟยร ซ5งบรรยากาศ

ในระดบสงข9นไปจะย5งมอณหภมลดลง เพราะโลกคายความรอนใหกบเรา

คร : ต9งประเดนใหนกเรยนอภปรายเก5ยวกบอากาศในเวลาเชา โลกคายความรอนใหนอย ทา

ใหเรารสกเยน แตในเวลากลางวน โลกคายความรอนไดมาก ทาใหเรารสกรอน

คาถาม : ใหนกเรยนดกราฟ การแผรงสของดวงอาทตยและรวมกนอธบายวาบรเวณใดท5ไดรบ

ความรอนมากกวากน เพราะเหตใด

แนวคาตอบ : บรเวณท5รงสมายงผวโลกในระยะทางท5ส9นมากท5สด

ข0นท> 2 ข0นสารวจและคนหา (Exploration Phase)

คาถาม : นกเรยนคดวาปจจยใดท5สงผลตออณหภมของอากาศ

แนวคาตอบ : ปจจยท5ทาใหอณหภมอากาศในแตละสถานท5มความแตกตางกน

1. พ0นดนและพ0นน0า พ9นดนและพ9นน9ามคณสมบตในการดดกลนและคายความรอนแตกตางกน เม5อรบความรอน

พ9นดนจะรอนข9นอยางรวดเรว และมอณหภมสงกวาพ9นน9า เม5อคายความรอนพ9นดนจะเยนตวอยาง

รวดเรว และมอณหภมต5ากวาพ9นน9า ท9งน9 เน5องจากพ9นน9ามความรอนจาเพาะสงกวาพ9นดนถง 3 เทาตว

(ความรอนจาเพาะ หมายถง ปรมาณความรอนท5ทาใหสสาร 1 กรม มอณหภมสงข9น 1°C)

2. ระดบสงของพ0นท> (Elevation)

อากาศมคณสมบตเปนตวนาความรอน (Conduction)ท5ไมดนก เน5องจากอากาศมความโปรงใส

และมความหนาแนนต5า พ9นดนจงดดกลนพลงงานจากแสงอาทตยไดดกวา อากาศถายเทความรอนจาก

พ9นดน ดวยการพาความรอน (Convection) ไปตามการเคล5อนท5ของอากาศ ในสภาพท5วไปเราจะพบวา

ย5งสงข9นไป อณหภมของอากาศจะลดต5าลงดวยอตรา6.5°C ตอกโลเมตรดงน9นอณหภมบนยอดเขาสง

2,000 เมตร จะต5ากวาอณหภมท5ระดบน9าทะเลประมาณ 13°C

3. เสนรงหรอละตจด

เน5องจากโลกเปนทรงกลม แสงอาทตยจงตกกระทบพ9นโลกเปนมมไมเทากน ในเวลาเท5ยงวน

พ9นผวบรเวณศนยสตรไดรบรงสจากแสงอาทตยเปนมมชน แตพ9นผวบรเวณข9วโลกไดรบรงสจาก

แสงอาทตยเปนมมลาด สงผลใหเขตศนยสตรมอณหภมสงกวาเขตข9วโลก ประกอบกบรงสท5ตกกระทบ

พ9นโลกเปนมมลาด เดนทางผานความหนาช9นบรรยากาศเปนระยะทางมากกวา รงสท5ตกกระทบเปนมม

ชน ความเขมของแสงจงถกบรรยากาศกรองใหลดนอยลง ยงผลใหอณหภมลดต5าลงไปอก

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

4. สภาพภมประเทศ

พ9นผวโลกมสภาพภมประเทศแตกตางกน มท9งท5ราบ ทวเขา หบเขา ทะเล มหาสมทร ทะเลสาบ

ทะเลทราย ท5ราบสง สภาพภมประเทศมอทธพลสงผลกระทบสภาพลมฟาอากาศโดยตรง เชน พ9นท5

ทะเลทรายจะมอณหภมแตกตางระหวางกลางวนกลางคนมากกวาพ9นท5ชายทะเล พ9นท5รบลมจะม

อณหภมต5ากวาพ9นท5อบลมเน5องจากไมมการถายเทความรอน

5. ปรมาณเมฆ

เมฆสะทอนรงสจากอาทตยบางสวนกลบคนสอวกาศ ขณะเดยวกนเมฆดดกลนรงสคล5นส9น

เอาไวและแผพลงงานออกมาในรปของรงสอนฟราเรด ในเวลากลางวนเมฆชวยลดอณหภมอากาศให

ต5าลงและในเวลาลกลางคน เมฆทาใหอณหภมอากาศสงข9น เมฆจงทาใหอณหภมอากาศเวลากลางวน

และกลางคนไมแตกตางกนมากนก

จากน9นครใหนกเรยนดคลปการทดลองเร5องความดนอากาศ และใหนกเรยนชวยกนสรปผลท5

ไดจากการทดลอง

ความดนของอากาศ หมายถงแรงดนของอากาศท5กดลงบนพ9นผวของวตถตอหน5งหนวยพ9นท5

ในทางอตนยมวทยา เรยกความดนของอากาศวา ความกดอากาศ ดงน9น ความดนอากาศจงลดลงตาม

ระดบความสง เน5องจากปรมาตรของแกสตางๆ จะลดลงเม5อความสงเพ5มข9น

ปจจยท>มอทธพลตอความกดอากาศหรอความดนอากาศ

1. จานวนโมเลกลอากาศ หรอความหนาแนนของอากาศ ถามมากโอกาสท5อากาศจะชนกบพ9นผว จงมมาก ทาใหเกดแรงบนพ9นผวน9นมาก ความดนอากาศเพ5มข9น

2. ท5ระดบความสง (จากระดบน9าทะเล) มากข9น อากาศย5งเบาบาง อณหภมย5งต5า ความดนอากาศย5ง

ลดลง เพราะท5ระดบสงจากผวโลกความหนาแนนของบรรยากาศนอยกวาท5ผวโลก ดงน9น ความดน

อากาศบนยอดเขาจะนอยกวาความดนอากาศท5เชงเขา

3. อากาศเยนมความหนาแนนมากกวาอากาศรอน จงมความดนหรอความกดอากาศมากกวา

เรยกวา ความกดอากาศสง สวนอากาศรอนมความหนาแนนนอยกวาอากาศเยน จงมความดนหรอความ

กดอากาศนอยกวา เรยกวา ความกดอากาศต5า

เคร>องมอวดความดนอากาศ เรยกวา บารอมเตอร ม 2 ชนด คอ

แอนนรอยดบารอมเตอร เปนบารอมเตอรท5ทาจากตลบโลหะท5ปดสนทโดยดดอากาศจาก

ภายในออกบางสวน เม5อความดนอากาศภายนอกเพ5มมากข9นความดนอากาศจะดนใหตลบโลหะยบตว

กวาปกต แตถาความดนอากาศภายนอกลดลงตลบโลหะจะพองตวมากกวาปกต ซ5งการยบและพองของ

ตลบโลหะจะสงผลใหกลไกในเคร5องแอนรอยดบารอมเตอรทางาน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

บารอมเตอรแบบปรอท เปนแบบท5ใชกนท5วไปเพราะเปนแบบท5วดความดนอากาศไดแมนยา

ท5สด ประกอบดวยหลอดแกวยาวประมาณ 80 เซนตเมตร ภายในบรรจปรอทไวเตม ปลายดานบนปด

คว5าในอางปรอท ถาความดนอากาศสงระดบปรอทในหลอดแกวจะสงข9น ถาความดนอากาศภายนอก

ลดลงระดบปรอทในหลอดแกวจะลดลง

คาถาม : นกเรยนคดวาในฤดรอนกบฤดหนาว ฤดใดท5มความช9นในอากาศมากท5สด

แนวคาตอบ : ฤดรอนความช9นในอากาศมมากท5สด

ความช0นสมบรณ หรอความช0นแท (absolute humidity)

เปนความช9นท5มมวลของไอน9าท5มอยจรงในอากาศหน5งหนวยปรมาตร ในเวลาใดเวลาหน5ง ม

หนวยในการวดเปนกรมตอลกบาศกเมตร ความช9นสมบรณในอกความหมายกคอ ความหนาแนนของ

ไอน9า หรอปรมาณไอน9าในอากาศ ความช9นสมบรณจะมคาเทากบอตราสวนระหวางมวลของไอน9าท5ม

จรงในอากาศ กบปรมาตรของอากาศ ดงสมการ

ตวอยางท> 1 หองแหงหน5งมปรมาณ 1,200 ลกบาศกเมตร มไอน9ากระจายอย 40,000 กรม ความช9น

สมบรณภายในหองน9 มคาเทาใด

วธทา ความช9นสมบรณ

ความช0นสมพทธ (relative humidity)

เปนวธการวดความช9นโดยการเปรยบเทยบเปนเปอรเซนต ระหวางความช9นสมบรณหรอมวล

ของไอน9าท5มอยจรงในอากาศ กบมวลของไอน9าท5อากาศจานวนน9นๆ จะมไดอยางเตมท5 ณ อณหภมและ

ปรมาตรเดยวกน

ตวอยางท> 2 ท5อณหภม 60 องศาเซลเซยส อากาศอ5มตวท5ปรมาณไอน9 า 24 กรมตอลกบาศกเมตร ไอน9 า

จรงในอากาศขณะน9น 8 กรมตอลกบาศกเมตร จงหาคาความช9นสมพทธ

วธทา ความช9นสมพทธ

การวดความช0นในบรรยากาศ

การวดความช9นในบรรยากาศ เราจะวดเปนความช9นสมพทธดวยเคร5องมอท5มช5อเรยกวา

ไฮโกรมเตอร (hygrometer) ไฮโกรมเตอรแบงเปนหลายชนด

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

1. ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะเปยกกระเปาะแหง

จะประกอบดวยเทอรมอมเตอร 2 อน โดยอนหน5งวดอณหภมตาม

ปกต อกอนหน5งวดอณหภมในลกษณะท5เอาผามาหมกระเปาะ โดยใหผาเปยกน9าอยตลอดเวลาเพ5อใหม

การระเหยของน9าจากผา ทาใหไดอณหภมต5ากวา จากน9นนาเอาอณหภมไปใชหาคาความช9นสมพทธ

จากคาความตางของระดบอณหภมของเทอรมอมเตอรท9งสองโดยการอานคาจากตารางสาเรจรป

2. ไซโครมเตอร (psychrometer) คอ ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะแหงและกระเปาะเปยกท5ตด

ต9งอยบนแผงเปนคๆ แผงแกวงไปมาได เพ5อใหเกดการระเหยของน9าท5กระเปาะเปยกทาใหการ

ตรวจสอบทาไดเท5ยงตรงมากข9น

3. ไฮโกรมเตอรแบบเสนผม (hair hygrometer) ทาจากสมบตของเสนผมท5ข9นอยกบความช9น

ถามความช9นมากเสนผมจะยดตวออกไป ถามความช9นนอยเสนผมจะหดตว

4. ไฮโกรกราฟ (hygrograph) จะเปนไฮโกรมเตอรแบบเสนผมท5มการบนทกคาความช9น

ตอเน5องกนดวยกราฟลงบนกระดาษ

ข0นท> 3 ข0นอธบายและลงขอสรป (Explanation Phase)

ครอธบายองคประกอบของอากาศ ท5สาคญในการเกดปรากฏการณตางๆ โดยใช Powerpoint

และการคานวณหาความดน ความช9น และความสง ของโจทยปญหาท5กาหนดให จากน9นสมเลขท5 เฉลย

คาตอบในแตละหวขอ พรอมท9งบวกคะแนนใหกบนกเรยนท5ตอบถกและสามารถแสดงวธทาไดถกตอง

ข0นท> 4 ข0นขยายความร (Expansion Phase)

ครใหนกเรยนทาใบงานเร5อง องคประกอบของอากาศ

คาถาม : นกเรยนสรปความสมพนธระหวาง ความดน ความสง และจดเดอด

แนวคาตอบ : ความดนมาก ความสงต5าและจดเดอดจะสง

ข0นท> 5 ข0นประเมนผล (Evaluation Phase)

ครประเมนการเรยนรของนกเรยนโดยการตอบคาถามในช9นเรยน การทางานเปนกลม และการ

ทาใบงาน เร5อง องคประกอบของอากาศ

5. ส>อการเรยนร/แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพ9นฐานวทยาศาสตร 2 ช9นมธยมศกษาปท5 1 ของ สสวท.

2. ใบความร และใบงาน เร5อง องคประกอบของอากาศ

3. ส5อ Power point

4. วดโอเร5อง ความดนอากาศ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

6. การวดและประเมนผลการเรยนร

เพ5อใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนรในคาบน9 มดงน9

จดประสงคการเรยนร

ท>ตองการวดและประเมนผล

การวดผล การประเมนผล

ดานความร:เพ5อใหนกเรยน

1. สามารถอธบายความหมาย

ของความช9นของอากาศได

2. สามารถอธบายความสมพนธ

ระหวางความช9นสมพทธกบ

อณหภม และผลของความช9น

สมพทธท5มตอการระเหยของ

เหง5อจากรางกายมนษย

วธวดผล:

ตรวจจากใบกจกรรม ใบงาน

เคร5องมอวดผล:

ใบกจกรรม ใบงาน

เกณฑการใหคะแนน:

1 คะแนน ตอบคาถามไดชดเจน

และครบถวน

0.5 คะแนน ตอบคาถามแตไม

ครบถวน

เกณฑการประเมนผล:

ตอบคาถามไดถกตองรอยละ 50

ถอวา ผาน

ตอบคาถามถกนอยกวารอยละ 50

ถอวาไมผาน

ดานทกษะ: เพ5อใหนกเรยน

1.สามารถแสดงการวดคา

ความช9นสมพทธ โดยใช

ไฮโกรมเตอรแบบตาง ๆ

วธวดผล:

สงเกตจากการทากจกรรม

เคร5องมอวดผล:

แบบสงเกตพฤตกรรม

เกณฑการใหคะแนน:

1 คะแนน นกเรยนรวมกนสบคน

และรวบรวมขอมลเก5ยวกบการวด

คาความช9นสมพทธ

0.5 คะแนน นกเรยนไมชวยกน

สบคนและรวบรวมขอมลเก5ยวกบ

การวดคาความช9นสมพทธ

เกณฑการประเมนผล:

นกเรยนสามารถสบคนและ

รวบรวมขอมลการวดคาความช9น

สมพทธได ถอวาผาน

จดประสงคการเรยนร

ท>ตองการวดและประเมนผล

การวดผล การประเมนผล

ดานคณลกษณะอนพงประสงค:

เพ5อใหนกเรยน

1. ต9งใจเรยนและใหความ

รวมมอในการตอบคาถาม

วธวดผล:

พจารณาจาก

การสงเกตพฤตกรรมการเรยน

ในช9นเรยน

เกณฑการใหคะแนน:

1 คะแนน หมายถง เขาเรยนตรง

เวลาและปฏบตตามกฎระเบยบของ

ช9นเรยน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

7. บรรณานกรม

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2551). หนงสอเรยน

สาระการเรยนรพ9นฐานวทยาศาสตร 2 ช9นมธยมศกษาปท5 1. ครสภาลาดพราว.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2551).คมอครสาระ

การเรยนรพ9นฐานวทยาศาสตร 2 ช9นมธยมศกษาปท5 1. ครสภาลาดพราว.

8. บนทกหลงการจดการเรยนร

8.1 ผลการจดการเรยนร

การเรยนการสอนในเร5ององคประกอบของอากาศ เปนการเรยนการสอนท5ไดอธบาย

ความสาคญขององคประกอบของอากาศ ท5มประโยชนในการดารงชวตของส5งมชวต เปนส5งท5สาคญใน

การนาความรเพ5อใชในการอธบายส5งท5เกดข9นในชวตประจาวนได ทาใหนกเรยนไดเรยนรหลกการ

เคร5องมอวดผล:

แบบสงเกตพฤตกรรมผเรยน

0.5 คะแนน หมายถงเขาเรยนตรง

เวลา แตไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ

ของช9นเรยน

0 คะแนน หมายถง ไมปฏบตตาม

กฎระเบยบและเขาเรยนไมตรงเวลา

เกณฑการประเมนผล:

1 คะแนน หมายถง ด

0.5 คะแนน หมายถง ปานกลาง

0 คะแนน หมายถง ควรปรบปรง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ภาคเรยนท8 2 ปการศกษา 2561

ตางๆและสาเหตตางๆ ท5เกดข9นบนโลกของเราได จงเปนการเรยนการสอนท5นาสนใจและนาเรยนรเปน

อยางมาก

8.2 ปญหาและอปสรรค

องคประกอบของอากาศ ในเร5องของอณหภม ความดน และความช9น มความสมพนธเก5ยวของ

กน และสงผลตอส5งตางๆท5เกดข9นบนโลก การสอนตองใชคาถามเพ5อกระตนใหเดกเกดความสงสยและ

ตองการท5จะหาคาตอบไดมากท5สด

8.3 แนวทางแกไข

ใชคาถามเพ5อใหนกเรยนเกดความสนใจ และเกดขอสงสยเพ5อเปนแนวทางในการหาคาตอบ

เน9อหาท5ไดสอนมากข9น

ลงช5อ ...................................................ผสอน

(.....................................................)