แบบฝกทกษะการเขยน ชด การเขยนเชงสรางสรรค

รายวชาภาษาไทยพนฐาน รหสวชา ท๓๑๑๐๒

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔

เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา

โดย

นางกตยา ชาวหนอง

ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

โรงเรยนปากคาดพทยาคม อ าเภอปากคาด จงหวดบงกาฬ

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๒๑

ก

ค ำน ำ

แบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา จดท าขนเพอใชฝกทกษะ การเขยนพรรณนา ซงจะท าใหนกเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบเรองทเรยนท าใหเขยนพรรณนาไดถกตอง นอกจากนยงเปนการสรางความตระหนกใหนกเรยนไดเลงเหนความจ าเปนและความส าคญของการเขยน มความภาคภมใจในผลงานของตนเอง ในการจดท าแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนพรรณนา ไดล าดบขนตอนการท าจากงาย ไปหายากเพอเปนการกระตน เราใจ ใหนกเรยนมความสนใจตอการเรยนรและเกดเจตคตทดตอ การเรยนภาษาไทย ผจดท าหวงเปนอยางยงวาแบบฝกทกษะเลมนจะเปนประโยชนส าหรบครผสอน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย นกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ และผทสนใจไดเปนอยางดยง นางกตยา ชาวหนอง

ข

สำรบญ เรอง หนำ ค าน า ..................................................................................................................................... ก สารบญ ................................................................................................................................. ข ค าชแจง ................................................................................................................................ ๑ ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะการเขยนพรรณนาส าหรบคร ............................................... ๒ ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะการเขยนพรรณนาส าหรบนกเรยน ...................................... ๓ มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ........................................................................................... ๔ จดประสงคการเรยนร .......................................................................................................... ๕ แบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเขยนพรรณนา.................................................................. ๖ กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเขยนพรรณนา ....................................... ๙ ใบความร เรอง การเตมค าทก านหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา ........... ๑๐ แบบฝกทกษะท ๑ เรอง การเตมค าทก านหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความ เชงพรรณนา ......................................................................................................................... ๑๗ แบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให ...................................... ๑๙ แบบฝกทกษะท ๓ .เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ .................................................. ๒๑ แบบฝกทกษะท ๔ เรอง การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล ................................... ๒๓ แบบฝกทกษะท ๕ เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ ................................... ๒๕ แบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเขยนพรรณนา ............................................................... ๒๗ กระดาษค าตอบ แบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเขยนพรรณนา ...................................... ๓๐ เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเขยนพรรณนา ...................................................... ๓๑ เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเขยนพรรณนา ....................................................... ๓๒ เฉลยแบบฝกทกษะท ๑ เรอง การเตมค าทก านหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความ เชงพรรณนา ......................................................................................................................... ๓๓ เฉลยแบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให .............................. ๓๔ เฉลยแบบฝกทกษะท ๓ เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ ......................................... ๓๕ เฉลยแบบฝกทกษะท ๔ เรอง การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล .......................... ๓๖ เฉลยแบบฝกทกษะท ๕ เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ ......................... ๓๗

ค

สำรบญ(ตอ)

เรอง หนำ แบบสรปคะแนนแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนพรรณนา .................................................. ๓๖ บรรณานกรม ....................................................................................................................... ๓๙ ภาคผนวก ............................................................................................................................ ๔๐ เกณฑการประเมนแบบฝกทกษะท ๑ เรอง การเตมค าทก านหนดใหลงในชองวางให เปนขอความเชงพรรณนา ............................................................................................... ๔๑ เกณฑการประเมนแบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให ... ๔๒ เกณฑการประเมนแบบฝกทกษะท ๓ เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ .............. ๔๓ เกณฑการประเมนแบบฝกทกษะท ๔ เรอง การเขยนพรรณนารปราง ลกษณะบคคล ............................................................................................................... ๔๔ เกณฑการประเมนแบบฝกทกษะท ๕ เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณ ทประทบใจ .................................................................................................................... ๔๕

๑

ค าชแจงแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค

๑. แบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค กลมสาระการเรยนรภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ มทงหมด ๙ เลม ใชเวลาเรยนรวม ๑๘ ชวโมง ดงน เลมท ๑ เรอง การเขยนอธบาย ๒ ชวโมง เลมท ๒ เรอง การเขยนบรรยาย ๒ ชวโมง เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา ๒ ชวโมง เลมท ๔ เรอง การเขยนเชญชวน ๒ ชวโมง เลมท ๕ เรอง การเขยนยอความ ๒ ชวโมง เลมท ๖ เรอง การเขยนเรยงความ ๒ ชวโมง เลมท ๗ เรอง การเขยนจดหมายสมครงาน ๒ ชวโมง เลมท ๘ เรอง การเขยนบนทกจากการอาน ๒ ชวโมง เลมท ๙ เรอง การกรอกแบบรายการ ๒ ชวโมง ๒. เลมทนกเรยนกาลงศกษาเปนแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา ประกอบดวยแบบฝกทกษะ จานวน ๕ แบบฝก

๒

ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนพรรณนา ส าหรบคร

แบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ มแบบฝกทกษะ ทงหมด ๕ แบบฝก เพอใหการใชแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา ใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลครผสอนควรดาเนนการ ดงน ๑. เตรยมและศกษาแผนการจดการเรยนร และแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค เรอง การเขยนพรรณนา กอนทจะใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรม ในแบบฝกทกษะ ๒. อธบายใหนกเรยนทราบจดประสงคของการใชแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค เรอง การเขยนพรรณนา เพอใหนกเรยนไดประโยชนสงสด จากการทาแบบฝกทกษะ ๓. ตระหนกอยเสมอวาในการทากจกรรมในแบบฝกทกษะใหนกเรยนมสวนรวมมากทสด ๔. ใหนกเรยนอานและปฏบตตามคาแนะนาสาหรบนกเรยนในหนาถดไปโดยคร เปนผใหคาปรกษา

๓

ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะ เรอง การเขยนพรรณนา ส าหรบนกเรยน

ใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนในแบบฝกทกษะภาษาไทย ชด การเขยนเชงสรางสรรค เลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ ดงน ๑. นกเรยนศกษาคาชแจง คาแนะนาสาหรบนกเรยน สาระสาคญ และจดประสงค การเรยนร ๒. นกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน จานวน ๑๐ ขอ เวลา ๑๐ นาท เพอวดพนความร ความเขาใจของนกเรยนในเรองทกาลงจะเรยนวาอยในเกณฑใด ๓. นกเรยนศกษาเนอหาในใบความรตวอยางใหเขาใจกอนทาแบบฝกทกษะ ๔. นกเรยนทาแบบฝกทกษะเลมท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา กลมสาระการเรยนรภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ เสรจแลวสงครตรวจสอบแลวบนทกคะแนน ลงในแบบบนทกคะแนนทายเลม ๕. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน ๑๐ ขอ เวลา ๑๐ นาท เพอวดความรความเขาใจของนกเรยนวาเพมมากขนกวากอนเรยนหรอไม แลวบนทกคะแนน ลงในแบบบนทกคะแนนทายเลม ๖. นกเรยนปฏบตกจกรรมในแบบฝกทกษะดวยความตงใจ มความรบผดชอบ มความซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยกอน เมอเกดปญหาใหสอบถามครผสอนและหากทาคะแนน ไมผานเกณฑใหกลบไปทบทวนเนอหาในใบความรและตวอยาง แลวทาแบบฝกทกษะใหมจนจบ และผานเกณฑ

๔

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระท ๒ การเขยน มาตรฐานการเรยนร ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมล ขาวสารสารสนเทศและรายงานการศกษา คนควาอยางมประสทธภาพ ตวชวด ขอท ๑ เขยนสอสารในรปแบตางๆไดตรงตามวตถประสงคโดยใชภาษา เรยบเรยงถกตอง มขอมลและสาระสาคญชดเจน

๕

๑. นกเรยนมความรความเขาใจเรองการเขยนพรรณนา ๒. นกเรยนสามารถนาคาทกาหนดใหไปเตมลงในชองวางใหเปนขอความ เชงพรรณนาไดอยางเหมาะสม ๓. นกเรยนสามารถนาคาทกาหนดใหไปเขยนเรยบเรยงเปนขอความ เชงพรรณนาสนๆ ไดอยางสละสลวย ๔. นกเรยนสามารถเขยนขอความเชงพรรณนาสนๆจากรปภาพทกาหนดใหได ๕. นกเรยนสามารถเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคลทนกเรยนชนชอบได ๖. นกเรยนสามารถเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจได

จดประสงคการเรยนร

๖

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง การเขยนพรรณนา

ค าชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบขอ ก, ข, ค หรอ ง ทถกตองลงในกระดาษคาตอบ ทเหนวาเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

๑. ขอใดใชภาษาดเดนในดานการพรรณนา ก. เดดผกหกรากกระชากฉด เผลาะผลดรากเลอย อะลอนจอน ข. ลวงประถมยามราตร เธอเปลงรศมอนเรองระยบจบเนตร ค. มโหรจากราวปามาเรอยร ราชนแหงนาคางจะ หางหน ง. เสยงผปาโปงศพทอโฆษโขมดนางไม กกอง คะนองไพรไหวหวนหวาด ๒. ขอใดไมใชการเขยนพรรณนา ก. ดวงอาทตยสสมกลมโตกาลงโผลขนเหนอพนนา ทองฟาเรมมสชมพเรอตดกบนาทะเล สครามใส ข. กาแพงนาโถมปะทะตนไมรมฝง นาพงสงซดตนไมใหญโคนชวพรบตา ค. เมฆสดาเปนกลมกอนซบซอน เคลอนไหวรวดเรวปนปวนหมนวนไมเปนทศเปนทาง ง. สายลมยามเยนพดผานชายนา ฝงปลาวนเวยนกนเขามาตอดอาหาร นกกระเตนโผบน จากฟากนไปฟากโนน ๓. ขอใดเปนการเขยนพรรณนา ก. สงแวดลอมทใกลตวของเราทสดทเราควรชวยกนอนรกษคอสงแวดลอมรอบๆ โรงเรยนของ เรานนเอง ข. ปาภหลวงทรกทบไปดวยพรรณไมขนาดใหญเปนเครองยนยนวาปาแหงนยงอยหางไกลจาก นามอของผทาลาย ค. นอกจากภาพของปาเขาททาใหเราพศวงในความงามแลว อากาศหนาวและลมออนๆ กดเหมอนเปนสงทหาไดยากในสงคมเมองเบองลาง ง. ตนไมใบหญา ไมดอก ไมใบทกชนด หลงจากทไดหยดปรงอาหารและนอนพกผอนมา ตลอดคน เมอถงยามเชาจะอยในสภาพทเบกบานชกงกานสลาง

๗

๔. ขอใดไมใชการเขยนแบบพรรณนา ก. อทยานรอบมหาสถานนนเลากงามไมนอย เตมไปดวยตนไมนานาพนธ ไมดอกและลดาวลย งามนาทศนา ข. ทกๆ ตกนนแบงออกเปนสองบาน ทกๆ บานมขนาดและการจดแบงหองเหมอนกนทกๆ หอง มขนาดเลกคบแคบมาก ราวหนงในสของหองนอนขาพเจาทวงปารสก ค. ภาพแสดงโคมทหอยจากเพดาน รวมทงแสงเทยนบนแทนทบชา ภาพพระประธานองคใหญ ทรงไวซงรศมอนไพโรจน ลวนเปนภาพทสดใสตระการตานาชมยงนก ง. โลหต คอสายธารแหงชวต ถารางกายขาดโลหต ชวตกอยไมได โลหตจงเปนนาหลอเลยงรางกายทจาเปนอยางยงเพอใหมชวตอย ๕. “อากาศยามเชาในสวนของคฤหาสนบดนทราช...ดสดใส ผเสอแสนสวย กรดปกระยบ ในสายแดดออนยามเชาจากดอกหนงไปทดอกไมนานาพนธอกหลายๆ ดอก สของกหลาบ ปกกง...แดง สดสวางจาตดกบสเขยวสดของสนามหญา ประกายของนาคางตองแดดวาววบ ราวกบอญมณเรยงรายอยบนพนสนาม” จากขอความขางบนเปนการกลาวพรรณนาแบบใด ก. พรรณนาสถานท ข. พรรณนาบคคล ค. พรรณนาธรรมชาต ง. พรรณนาเหตการณ ๖. ขอใดเดนดานพรรณนา ก. พอประสบพบหนาเยนเนอรล กชวนกนขนรถไฟครรไลจร ข. สงประทานใหลอรดกรมทา กลบออกมาชแจงแถลงไข ค. อยสวนลอรดแซลบนขนนางใหญ บญชาใหคนขานาอกษร ง. ใสสายสรอยพระศอลออเพรา ชางงามเงายอยหยาดเพยงบาดตา ๗. ขอใดไมใชแนวทางในการพฒนาความสามารถในการเขยนพรรณนา ก. การอานมากฟงมาก ข. ความชางสงเกต ค. การรวบรวบถอยคาสานวน ง. การฝกทองจาจากตวอยาง ๘. ขอใดเปนหลกการเขยนพรรณนา ก. เขยนแสดงความหรอหรอขอเทจจรงเทานน ข. เขยนลาดบเรองตามเหตการณ ค. ใชภาษาทเขาใจงายตามความหมายของคาศพทเฉพาะทนามาใช ง. ใชคาหรอกลมคาทเปนภาษาภาพพจน

๘

๙. การเขยนพรรณนาทด ควรเขยนอยางไร ก. เขยนเหตการณตามลาดบใชคาแสดงขอเทจจรง ข. เขยนเหตการณทเดนชวนเราความตนเตนสะเทอนอารมณ ค. เขยนเหตการณทใชถอยคาสานวนเปรยบเทยบทถกตอง ง. เขยนเรยงลาดบเหตการณตามความเหมาะสม พรอมยกตวอยางเปรยบเทยบ ๑๐. ขอใดไมเหมาะสมทจะใชเปนถอยคาในการเขยนพรรณนา ก. ใชคากระชบตรงตามความหมายของคาศพท ข. ใชคาทใหรายละเอยดเสรมลกษณะเดนใหชดเจน ค. ใชคาทสอความหมาย ปลกเราอารมณความรสก ง. ใชคาทสอความหมายมองเหนภาพ

๙

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเขยนพรรณนา

ชอ........................................................นามสกล.....................................ชน............เลขท............ โรงเรยน............................................อ าเภอ................................จงหวด.......................................

ค าชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบขอ ก, ข, ค หรอ ง ทถกตองลงในกระดาษคาตอบ ทเหนวาเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

ขอ ก ข ค ง ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐.

คะแนนทได

คะแนนเตม

๑๐

ใบความร

เรอง การเขยนพรรณนา จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนมความรความเขาใจเรองการเขยนพรรณนา การเขยนพรรณนา หมายถง การเขยนทเรยบเรยงถอยคาทงภาษาพดและภาษาเขยน เพอใหรายละเอยดในเรองใดเรองหนง ไมวาบคคล สตว พช วตถ สถานท หรอเหตการณ โดยเนนใหผฟงหรอผอานนกเปนภาพทเดนชดและเกดอารมณความรสกตามทผสงสารมงหมาย โวหารพรรณนา มลกษณะวรรณศลปมากกวาโวหารอยางอน เนองจากมการใชถอยคาทกอใหเกดภาพพจนและอารมณสะเทอนใจ โวหารพรรณนามลกษณะรวมกนกบโวหารอธบายตรงทตางกลาวถงขอเทจจรงของสงใด สงหนงผดแผกกนในประการสาคญทเจตนาของผสงสาร ถามงใหความรความเขาใจตามธรรมดาเปนโวหารอธบาย หากเปนการสรางความนกเหนเปนภาพใจทชดเจนและอารมณความรสกกเปนโวหารพรรณนา เรองเดยวกนอาจใชโวหารตางกนกได เชน เรอง อาหารการกน ถากลาวถงวธปรงหรอคณคาเปนโวหารอธบาย ในกรณทเนนความนารบประทานไมวาเปนรปลกษณะ สสน กลน รส กเปนโวหารพรรณนา หลกการเขยนพรรณนา การเรยบเรยงขอความแบบพรรณนาโวหารเพอกอใหเกดภาพพจนและอารมณสะเทอนใจ ควรดาเนนตามหลกเกณฑ ดงน ๑. วเคราะหสงทจะพรรณนาอยางละเอยดวาประกอบดวยสวนตางๆ อะไรบาง สวนใดเปนลกษณะเดน สวนใดเปนลกษณะประกอบซงเสรมลกษณะเดน ลกษณะเดนและลกษณะประกอบมความเกยวเนองกนอยางไร ๒. เลอกพรรณนาลกษณะเดนตามลาดบความสาคญหรอลาดบความมากนอย ใหญเลก เชน ลกษณะบคคลควรกลาวถงเรอนราง ใบหนา และเครองแตงกายตามลาดบ การพรรณนาตนไมโดยทวไปมกกลาวถงลาตนกอนดอกและใบ แตถาตองการเนนสงใดเปนพเศษกกลาวถงสงนนกอนหรอขยายความใหมากกวาสงอน ๓. พรรณนาลกษณะประกอบโดยคานงถงความสมพนธอนเหมาะสมกบลกษณะเดน ในกรณใบหนาควรพจารณาวาจะกลาวถงสวนยอยอะไรบางและอะไรกอนอะไรหลง เปนตนวา ตา จมก ปาก ห หนาผาก แกม ผม คว ฟน ถาเปนดอกไมกเลอกพรรณนากลบ เกสร ส หรอกลนตามทเหนสมควร

๑๑

๔. การคดสรรถอยคาทเหมาะสมมความสาคญยงสาหรบโวหารพรรณนา คาทใชควรมพลงสอความหมาย สรางภาพพจนและปลกอารมณความรสก กลาวคอ มความเดนกระชบทงความหมายและเสยงโดยเฉพาะคานาม กรยาและวเศษณ ควรเลอกเฟนอยางพถพถนใหสอดคลองกบเนอความ ๕. ใชคาหรอกลมคาทเปนภาษาภาพพจน(figurative language) ซงไดแกภาษาท ผดแผกจากปกตหรอผดจากภาษาตามตวอกษร ดานการเรยบเรยงลาดบคาหรอดานความหมายของคาเพอใหเปนสานวนแปลกใหมและมพลง ทาใหมองเหนภาพและเราอารมณความรสก สานวนททาใหเกดภาษาภาพพจนตางๆเชน อปมา (simile) คอ สานวนภาษาทนาสงซงตางพวกกนสองสงมาเปรยบเทยบกน โดยใชคาเชอม เหมอน คลาย ดจ ประหนง ราวกบ กวา เชน - ดเหมอนเสอ รายกวายง นยนตาดจดวงดาว ถาเปรยบสงทเปนพวกเดยวกน ไมจดเปน อปมา เชน เชยงใหมเหมอนกรงเทพฯ เปนการเปรยบเทยบธรรมดา เปนตน อปลกษณ (metaphor) คอ สานวนภาษาทนาเอาสงตางกนสองสงหรอมากกวา แตมคณสมบตบางอยางรวมกนมาเปรยบเทยบ โดยเปรยบวา สงหนงเปนอกสงหนงโดยตรง ใชคากรยา เปน หรอ คอ เชน - ลกเปนแกวตาและดวงใจของพอแม เขาคอวรบรษแหงทงนาแก บคลาธษฐาน (personification) หรอบคคลวต คอสานวนทสมมตสงไมมชวต ความคด นามธรรม หรอสตว ใหมสตปญญา อารมณหรอกรยาอาการเหมอนมนษย เชน - ลมหนาวมาเยอน คลนนอยคอยๆกระซบกบฝง ความอาฆาตเกาะกนหวใจ การเลยนเสยงธรรมชาต (onomatopoeia) คอ สานวนภาษาทใชคาเพอเลยนเสยงตางๆ เชน ไฟลกคกๆ เสยงคนพดหงๆ บดเดยวดงหงงเหงงวงเวงแวว ประเภทของการเขยนพรรณนา การเขยนพรรณนาใชไดทวไปกบเรองตางๆ ดงกลาวมาแลว สาหรบระดบชนนควรจะไดฝกเขยนเรองเกยวกบบคคล สถานท ธรรมชาต และเหตการณทงทเปนจรงและเปนจนตนาการ ๑. ในการพรรณนาบคคลจาเปนตองสงเกตรปรางหนาตา การเดน นาเสยง การพดจา กรยาอาการ ลกษณะนสย อารมณความรสก ไมวาจะเปนบคคลประเภทใดหรออยในฐานะใด เชนตวตลกในบทละคร หรอเดกทเลนตามหาดทราย พยายามเฟนหาบคลกลกษณะเฉพาะ อาจราเรงแจมใส เครงขรม หวผมเรยบไมมเสนแตก หรอยนหลงคอม การพรรณนาบคคลกระทาไดสองวธ คอ การพรรณนาโดยตรงและพรรณนาโดยออมในการพรรณนาโดยตรงผเขยนกลาวถงลกษณะกรยาอาการ นสยใจคอหรอความคดนกของตวละคร เสยเอง สาหรบการพรรณนาโดยออมตวละครเปนผเผยลกษณะตางๆ ของตนดวยคาพด กรยา ทาทางหรอใหตวละครอนกลาวพาดพงถง

๑๒

ตวอยาง เรองนทานเวตาล พระนพนธของพระราชวงศเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ กลาวรปรางลกษณะของเวตาลโดยใชวธการพรรณนาบคคลโดยตรง ซงใชคาวเศษณขยายและใชคาอปมาและคาอปลกษณประกอบ ผมบนหวยาวแลดก ขนทตวยาวยนเหยยด หวกลม หนารปไข ตากลมและถลน จมกยาวเปนขอเหมอนปากเหยยว ปากอา แกมตอบ คางแลขาตะไกรกวาง ฟนเปนสอม แขนแลมอสน ทองพลย เลบคม ปกมแรงมาก ทมา : หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม การเขยน ๒ ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ กลมสาระการเรนรภาษาไทย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ หนา ๒๔. ๒. สถานท ในการพรรณนาสถานท ควรจะไดสงเกตลกษณะทเดนของสถานท ไมวาจะเปนทคนเคยมาแลว เชน โรงเรยน หรอสถานททเพงเคยเหนเปนครงแรก จะตองพจารณาส รปราง ขนาด และการจดวางสงของ สงทประทบใจทวไป และเฟนหาลกษณะเฉพาะททาใหเกด ความประทบใจนน เมอสงเกตอยางถถวนแลว จงเลอกพรรณนาเฉพาะลกษณะทเดนชดทจะเรา ความสนใจของผอานและเรยงลาดบการพรรณนาตามความเหมาะสม เชน เรมตนจากใกลไปหาไกล หรอจากบนลงลาง การพรรณนาพระพทธรปในพระอโบสถ เปนตวอยางการพรรณนาสถานท ใชคาทเหมาะเจาะชดเจนกอใหเกดจนตนาการ ประกอบดวยโวหารเปรยบเทยบ ทาใหเกดภาพพจนเดนชด ดงตวอยางตอไปน

๑๓

ตวอยาง การเขยนพรรณนาสถานท สงทปรากฏอยเบองหนาของขาพเจา ทาใหขาพเจารสกเยนวาบไปทวทงสนหลง พระพทธรป สมฤทธปางมารวชย องคโตสเหลองทองแลสกใสอราม งามไปทงองคตดกบฉาก ดานหลงสดาทเขยนลวดลายสทองเปนรปเทวดาถวายสกการะองคพระพทธรปและลวดลาย ดอกไมทประดบเปนแนวนนยงทาใหองคพระพทธรปดเดนนาเลอมใสศรทธาและงดงามชวนมอง สพระพกตรทสงบงามดวยความออนโยน สายพระเนตรททอดมองมายงเบองลางประหนง กาลงเฝาดผทมาถวายสกการบชา เสาไมสดาลงรกปดทองขนาดหนงคนโอบทสงเสยดคาหลงคาพระอโบสถเรยงราย เปนแนว เสยงสวดมนตสรรเสรญคณพระศรรตนตรยทดงแววมา กลมควนธปสขาวลอยออยอง ขนสทองฟา กลนหอมเยนอบอวลจากเครองหอมและดอกไมทนามาบชายงทาใหขาพเจารสก อมเอบใจ อยากนงมององคพระพทธรปนอยางไมรเบอ ทมา : หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม การเขยน ๒ ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ กลมสาระการเรนรภาษาไทย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ หนา ๒๕.

๑๔

๓. ธรรมชาต การพรรณนาธรรมชาตทวไป ควรจะไดกลาวถงทวทศน บรรยากาศ ตลอดจนพช สตวตางๆ เชน นก แมลง ถาเปนชายทะเลควรเนนหาดทราย สนาทะเล คลน ลม สภาพใตทะเล หากเกยวกบฤดกาลควรเพงเลงลกษณะพเศษของแตละฤดกาล ตวอยาง การพรรณนาธรรมชาตเปนการพรรณนาทเราความรสกของประสาทสมผส เกอบทกอยางดวย แสง ส เสยง เสยงกระแสธารไหลจากยอดภผาอนสงใหญกระทบโขดหนชนแลวชนเลาบางตอนกพง ลงมาจากหนาผาสงลวบางตอนกไหลเรอยไปตามซอกหนลดเลยวซงไมสงมากนกลงสแองนา ดานลาง ดวยเสยงอนดงกกกอง ดอกไมปาหลากสรวงจากตน ลอยละลวสพนนาเรยง เปนสายคลายมาลยรอยดวยธรรมชาต ผเสอแสนสวยกลมใหญ บางบนวอน บางเกาะอยตามโขดหน แตงแตมสสน ของผนปาไดสวยงามราวจตรกรเอกกาลงบรรจงระบายสบนผนผาใบ เสยงนกหลายพนธสงเสยงรองกกองทวพฤกษไพร ประดจเสยงดนตรขบกลอม ทบรรเลงโดยนกดนตรฝมอเยยมอยางนาหลงใหล ฉนยนอยภายใตแผนฟากวางใหญ ทามกลางเสยงขบขานของพงไพร ซงมสายลม พดพลวอยเปนระยะๆ ดวงตะวนทอแสงราไรผานหมแมกไมกระทบผนนาทแตกเปนฟองฝอย เปนประกายระยบระยบประดจแสงกะพรบของดวงดาวในยามคาคน ทมา : หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม การเขยน ๒ ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ กลมสาระการเรนรภาษาไทย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ หนา ๒๖.

๑๕

๔. เหตการณ ในการพรรณนาเหตการณ ควรเลอกเหตการณทเดนชวนเราความตนเตนสะเทอนอารมณและควรใชการบรรยายประกอบเพอใหเนอเรองแจมแจง ตวอยาง การพรรณนาเหตการณในจนตนาการ ตอน สมงขะเจยนโหรทานายนมตของพระเจาชางเผอกซงใชสานวนภาษาในการพรรณนาทไพเราะ ทาใหเหนภาพ ฝายพระตะบะผรกษาเมองเมาะตะมะนน ภายหลงคดกนทาการขบถตอ พระเจาชางเผอก สวนตวพระตะบะนนแขงเมองเมาะตะมะ อายพระบนผนองแขงเมองนครเพน อเลวนนแขงเมอง เมาะลาเลง สมงเลกพรานนแขงเมองมองมะละ พระตะบะนนเหตวาม ลกหลานมากจงคดรายตอพระเจาชางเผอก พระเจาชางเผอกเสดจลอมชางอย ณ ปาละภนน ทอดพระเนตรเหนดาวกฤตกา ซงโลกสมมตเรยกวาดาวลกไกนนเขาในดวงจนทร จงตรสถามราชาปโรหตวา เหตนจะเปนประการใดสมงขะเจยงสะมตโหรจงกราบทลทานายวา เปนประเพณสบมา พระจนทรเปนใหญกวาดวงทงปวงถาดวงใดใกลพระจนทรแลว รศมพระจนทรกกลบดาวลบ หายไป อนพระจนทรดจพระมหากษตราธราชเจา ดาวนนดจเสนาบดทงปวง ซงเปนบรวาร พระมหากษตรย ครนเขาใกลพระมหากษตรยแลวอานภาพกหายไป บดนดาวกฤตกาเขาใกล ดวงพระจนทรตลอดไป รศมกสวางอยหามลทนมไดพระจนทรกสองแสงสวางอยดวยกนดงน ตองในคมภรโหรวา เสนาบดจะคดขบถประทษรายตอพระองค ซงจะชาอยในปานขาศกจะมกาลงมากขน ไพรพลในกองทพกเจบปวยเปนอนมาก พระองคยกกองทพกลบคนเขาพระนคร พระเจาชางเผอกกเหนดวย ทมา : หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม การเขยน ๒ ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ กลมสาระการเรนรภาษาไทย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ หนา ๒๖ - ๒๗.

๑๖

แนวทางพฒนาความสามารถในการเขยนพรรณนา ๑. อานมากฟงมากตองฝกฝนตนเองใหรกการอาน อานมากๆ โดยเฉพาะบทพรรณนา ทด ทงฝกฟงมากๆ ๒. ชางสงเกตตองเปนคนชางสงเกต สงเกตทกสงรอบตว จะมผลตอการเขยนพรรณนา ๓. จดบนทกตองรจกจดบนทกสงทไดอาน ไดฟง สงทสงเกตเหน อยางเปนระบบระเบยบ เพอจะนาไปใชไดสะดวกและรวดเรว ๔. ใชภาษามประสทธผลตองรจกใชภาษาสอความหมายไดตรงตามทตองการ รจกสะสมถอยคาสานวนตางๆไว เพอจะไดเลอกเฟนมาใชใหเหมาะสม รจกกลาวซาความคดโดยใชคาหรอ วางลาดบคาแตกตางกนกจะชวยใหผรบสารเขาใจความคดทเขาใจไดยาก ๕. ฝกฝนอยเปนนจตองฝกฝนอยเสมอ และใหผอนวจารณตชม เพอปรบปรงแกไข ใหดขน ๖. ฝกฝนการเขยนพรรณนาพรอมทงมผวจารณ เพอชวยปรบปรงสมรรถภาพ ในการเขยนใหดขนตามลาดบ ทมา : หลกภาษาไทย ม.๔-๕-๖ ฉบบสมบรณ สาหรบเตรยมสอบ ม.ปลาย และสอบเขามหาวทยาลย หนา ๒๘๑.

๑๗

แบบฝกทกษะท ๑ เรอง การเตมค าทก านหดใหลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถนาคาทกาหนดใหไปเตมลงในชองวางใหเปนขอความ เชงพรรณนาไดอยางเหมาะสม

ค าชแจง ใหนกเรยนนาคาทกาหนดให ไปเขยนเตมลงในชองวางใหเปนขอความ เชงพรรณนาไดอยางเหมาะสม ( ๔ คะแนน) ตวอยาง บรรยากาศในยามเชา บรรดาสตวตางๆ ในธรรมชาต อาท เชน นก แมลง กระรอก กระแต จะเรมออกหากนดวยอาการราเรง เชนเดยวกนกบมนษยทสดชนกระปรกระเปรา เมอตนขนในยามเชาหลงจากทไดนอนหลบมาตลอดคน นกนานาชนดรองเพลงประสานรบกนบาง รองแสดงอาณาเขตบาง รองชวนกนออกหาอาหารบาง กระรอกกระแตเรมกระโดดโลดเตน วงไลกวดกน หมแมลงทสวยงาม เชน ผเสอ แมลงปอบนวอนเลนลม สายลมพดผานตนออ ตนไฝ สายลมลอดไลเลยวเรยวไผพลวปรวไสวโยกยายสายไปมาตามสายลม มนชางเปนบรรยายกาศ เชาทสดชนจรงๆ

บนวอนเลนลม กระปรกระเปรา โยกยายสายไปมา พรวปรวไสว ราเรง กระโดดโลดเตน

๑๘

ชอ.................................................นามสกล.........................................ชน...............เลขท...........

๑. ทองฟาคนนพระจนทรเตมดวงสองแสง...........................กลางทองฟาทาใหมองเหน ลมพดใบไม................ยามคาคน กลนดอกไมยามราตร..........................ลมหนาวพดมากระทบ ผวของฉนมนชาง..........................ทาใหฉนคดถงออมกอดและ.....................ของแมกอดฉน เมอยามนอน ๒.

เยนยะเยอก ไออน เยนชนใจ นวลสวาง จบใจ ปลวไสว ออมกอด หอมกรน

เมอคนนฝนตกหนกทวผนดน................บางทนา................. และ.................บางบานเสอผาทตากไว..................ละอองฝนท.................. แตอกดานหนงใบไมใบหญาช....................รบแสงแดดท............... เสยงนกรองราตอนรบวนใหมท................ทองฟาสวางตดกบปยเมฆ สขาว อากาศเชานทาใหชนใจเสยจรงๆ

เปยกชน สเขยวสด เปยกแฉะ สดใส

สาดสอง เจงนอง สาดซด ทวมขง

๑๙

แบบฝกทกษะท ๒

เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถนาคาทกาหนดใหไปเขยนเรยบเรยงเปนขอความ เชงพรรณนาสนๆ ไดอยางสละสลวย

ค าชแจง ใหนกเรยนนาคาทกาหนดใหไปเขยนเรยบเรยงเปนขอความเชงพรรณนาสน ๆ ใหไดใจความอยางสละสลวย ( ๔ คะแนน) ตวอยาง หาดทรายทขาวบรสทธยามเชา มองเหนเมดทรายเนอละเอยด เพยงแคกาวเดนไปสมผส กบปลายเทารสกถงความนมนวลชวนผอนคลาย มองออกไปเหนทะเลสฟาครามสดลกหลกตา พระอาทตยสองแสงสวาง กระทบกระพนนาเปนประกายวาววบ รอบๆทะเลโอบลอมดวยดวยภเขา สงตาสลบซบซอนกนไปเปนแนวยาวมองดแลวสวยงามยงนก

สองแสงสวาง ทะเลสฟาคราม นมนวล ขาวบรสทธ เนอละเอยด

โอบลอม เปนแนวยาว ประกายวาววบ สงตาสลบซบซอน สดลกหลกตา

๒๐

ชอ..................................................นามสกล.........................................ชน...............เลขท...........

๑. ๒.

ทอแสง ระยบระยบ สกสกาว ทองฟา ดวงดาว

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... ซดสาด ระลอกคลน ทะเล เกลยวคลน สคราม

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

๒๑

แบบฝกทกษะท ๓

เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถเขยนขอความเชงพรรณนาสนๆจากรปภาพทกาหนดใหได

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนขอความเชงพรรณนาสน ๆ จากรปภาพ ดงตอไปน ( ๔ คะแนน) พระอาทตยใกลตกดนแลว แสงของมน เรมลดความรอนแรงลงจนมองเหนเปนสสมปนระคน กบสเหลองทองสาดสองสะทอนกบสายแมนาโขง ทมเรอหางยาวกาลงหาปลาและกาลงเรงเครองยนต กลบเขาฝงกอนทความมดจะเคลอบคลานเขามา ฉนนงมองดวยความรสกเงยบเหงาวาเหว อยางบอกไมถก ทมา : ต โตรง(นามแฝง). (๒๕๕๔,๑) ๑๒ วนทลาวเหนอ โพนสวรรค ซมเหนอ พงสาล. สบคนเมอ ๗ ธนวาคม ๒๕๕๕, จาก www.landroverthailand.net

ตวอยาง

๒๒

ชอ.....................................................นามสกล.......................................ชน...............เลขท...........

๑. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ทมา : พวงผกา กลยะ. (๒๕๕๕,๗) Rainbow Water fall สบคนเมอ ๗ ธนวาคม ๒๕๕๕, จาก travelsaka.blogspot.com ๒.

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

ทมา : ชมนมนกคด นกเขยน อสาน (๒๕๕๒,๑๐) วถคนกบควายวถชาตไทยดงเดม สบคนเมอ เมอวนท ๘ ธนวาคม ๒๕๕๕,จาก http://www.oknation.net/blog/esanwriter /2009/10/12/entry-2

ทมา :

๒๓

แบบฝกทกษะท ๔

เรอง การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคลทนกเรยนชนชอบได

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคลทนกเรยนชนชอบ อาจเปนบคคลจรงหรอ ตวละครในวรรณคด ความยาว ๕- ๑๐ บรรทด ( ๔ คะแนน)

หญงหนงในใจฉน

หญงสาวทนงอยตรงหนาฉน เธอชางมผวนวลละอองออน ยงพนจดอยางละเอยดลออ สงแรกทเหนไดโดยงายและมองไดเตมตากคอ ลาแขนทงสองขางขาวผอง และเรยวออน มอทงสองขางของเธอมสผวเนยนละเอยดขาวเชนกนกบแขน ประกอบดวยหลงมออวบนน นวเลกเรยวยาว หลงเลบสวยดงกลบบวหลวงเมอแยมบาน ปลายเลบขาวสะอาดเปนมน ทรวดทรงองคเอวนนอรชรออนแอน เมอขยบเขยอนเยองกรายดนามองไปทงตว ใบหนา ของเธอเปนรปไข ผวหนาขาวดงไขปลอก แกมอมผดผาดเปนสลกตาลงหาทตมได จมกโดงเปนสน ควดกดาเรยวเลก ขนตานนทงหนาทงยาว รมฝปากจมลมสแดงเรอๆมสวนสดรบกนเหมาะเจาะ ทงรมฝปากลางและรมฝปากบน เสอผาทเธอสวมใสเปนสชมพทงชด ยงทาใหผวพรรณ และใบหนาของเธอสวยผองเปนยองใย ถาผใดไดพบเหนหญงสาวคนน กคงมความรสก เชนเดยวกนกบฉนอยางแนแททเดยว

ตวอยาง

๒๔

ชอ..........................................................นามสกล...........................................ชน.........เลขท........

...............................................................

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

๒๕

แบบฝกทกษะท ๕

เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจได

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ พรอมตงชอเรอง ความยาว ๕- ๑๒ บรรทด ( ๔ คะแนน)

เทยวภหลวง

ฤดหนาว ๓ ปทผานมา ฉนและเพอนๆไดไปเทยวทภหลวง จงหวดเลย เสนทางท ขนภหลวงลาดชนมองเหนแตเหวลก รถยนตทขบพาพวกเราขนไปเปนรถ ๖ ลอ ของกรมปาไม เสยงเครองยนตเรงเครองตลอดระยะทางทขนภหลวง สลบกบเสยงกรดรองดวยความกลว และเสยงรองไหของเพอนๆ ทมองสองขางทางดวยความกลว และหวาดผวาวารถจะตกเหว ในทสด พวกเรากมาถงทพกดวยความปลอดภย บรรยากาศรอบๆทพกเปนลานโลง เจาหนาทกรมปาไม กางเตนทไวเปนแถวยาวตามเนน สงบางตาบางสลบกนไป พอชวงเยนพวกเราไดชมฝมอทาอาหาร ของแมบานกรมปาไม มนเปนอาหารทอรอยทสด ไมนาเชอวาบนภเขาสงขนาดนยงมอาหารทอรอย ไมแพภตตาคารหรในเมอง ตกดกอากาศหนาวเยนยะเยอกจบใจ เสยงลมพดดงหวดหวว มอและเทา ของฉนเยนเฉยบ ถงแมวาฉนจะสวมถงมอและถงเทาหลายคซอนกน แตความหนาวเหนบกไมได ทเลาลงเลย เชาตรพวกเราไปรอดพระอาทตยขน แสงของพระอาทตยสะทอนกบขอบฟาและหมอก เปนประกายสทองวาววบจบตา เมอถงฤดหนาว ฉนจะคดถงเหตการณไปเทยวภหลวงทกครง

ตวอยาง

๒๖

ชอ.............................................นามสกล...................................................ชน.............เลขท........

................................................................

........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................

๒๗

แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง การเขยนพรรณนา

ค าชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบขอ ก, ข, ค หรอ ง ทถกตองลงใน กระดาษคาตอบทเหนวาเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

๑. ขอใดไมใชการเขยนแบบพรรณนา ก. อทยานรอบมหาสถานนนเลากงามไมนอย เตมไปดวยตนไมนานาพนธ ไมดอกและลดาวลย งามนาทศนา ข. ทกๆ ตกนนแบงออกเปนสองบาน ทกๆ บานมขนาดและการจดแบงหองเหมอนกนทกๆ หอง มขนาดเลกคบแคบมาก ราวหนงในสของหองนอนขาพเจาทวงปารสก ค. ภาพแสดงโคมทหอยจากเพดาน รวมทงแสงเทยนบนแทนทบชา ภาพพระประธานองคใหญ ทรงไวซงรศมอนไพโรจน ลวนเปนภาพทสดใสตระการตานาชมยงนก ง. โลหต คอสายธารแหงชวต ถารางกายขาดโลหต ชวตกอยไมได โลหตจงเปนนาหลอเลยง รางกายทจาเปนอยางยงเพอใหมชวตอย ๒. ขอใดไมใชแนวทางในการพฒนาความสามารถในการเขยนพรรณนา ก. การอานมากฟงมาก ข. ความชางสงเกต ค. การรวบรวบถอยคาสานวน ง. การฝกทองจาจากตวอยาง ๓. การเขยนพรรณนาทด ควรเขยนอยางไร ก. เขยนเหตการณตามลาดบใชคาแสดงขอเทจจรง ข. เขยนเหตการณทเดนชวนเราความตนเตนสะเทอนอารมณ ค. เขยนเหตการณทใชถอยคาสานวนเปรยบเทยบทถกตอง ง. เขยนเรยงลาดบเหตการณตามความเหมาะสม พรอมยกตวอยางเปรยบเทยบ

๒๘

๔. ขอใดเปนการเขยนพรรณนา ก. สงแวดลอมทใกลตวของเราทสดทเราควรชวยกนอนรกษคอสงแวดลอมรอบๆ โรงเรยนของ เรานนเอง ข. ปาภหลวงทรกทบไปดวยพรรณไมขนาดใหญเปนเครองยนยนวาปาแหงนยงอยหางไกลจาก นามอของผทาลาย ค. นอกจากภาพของปาเขาททาใหเราพศวงในความงามแลว อากาศหนาวและลมออนๆ กดเหมอนเปนสงทหาไดยากในสงคมเมองเบองลาง ง. ตนไมใบหญา ไมดอก ไมใบทกชนด หลงจากทไดหยดปรงอาหารและนอนพกผอนมา ตลอดคน เมอถงยามเชาจะอยในสภาพทเบกบานชกงกานสลาง ๕. “อากาศยามเชาในสวนของคฤหาสนบดนทราช...ดสดใส ผเสอแสนสวย กรดปกระยบในสาย สายแดดออนยามเชาจากดอกหนงไปทดอกไมนานาพนธอกหลายๆ ดอก สของกหลาบ ปกกง...แดง สดสวางจาตดกบสเขยวสดของสนามหญา ประกายของนาคางตองแดดวาววบ ราวกบอญมณเรยงรายอยบนพนสนาม” จากขอความขางบนเปนการกลาวพรรณนาแบบใด ก. พรรณนาสถานท ข. พรรณนาบคคล ค. พรรณนาธรรมชาต ง. พรรณนาเหตการณ ๖. ขอใดใชภาษาดเดนในดานการพรรณนา ก. เดดผกหกรากกระชากฉด เผลาะผลดรากเลอย อะลอนจอน ข. ลวงประถมยามราตร เธอเปลงรศมอนเรองระยบจบเนตร ค. มโหรจากราวปามาเรอยร ราชนแหงนาคางจะ หางหน ง. เสยงผปาโปงศพทอโฆษโขมดนางไม กกอง คะนองไพรไหวหวนหวาด ๗. ขอใดไมเหมาะสมทจะใชเปนถอยคาในการเขยนพรรณนา ก. ใชคากระชบตรงตามความหมายของคาศพท ข. ใชคาทใหรายละเอยดเสรมลกษณะเดนใหชดเจน ค. ใชคาทสอความหมาย ปลกเราอารมณความรสก ง. ใชคาทสอความหมายมองเหนภาพ

๒๙

๘. ขอใดไมใชการเขยนพรรณนา ก. ดวงอาทตยสสมกลมโตกาลงโผลขนเหนอพนนา ทองฟาเรมมสชมพเรอตดกบนาทะเล สครามใส ข. กาแพงนาโถมปะทะตนไมรมฝง นาพงสงซดตนไมใหญโคนชวพรบตา ค. เมฆสดาเปนกลมกอนซบซอน เคลอนไหวรวดเรวปนปวนหมนวนไมเปนทศเปนทาง ง. สายลมยามเยนพดผานชายนา ฝงปลาวนเวยนกนเขามาตอดอาหาร นกกระเตนโผบน จากฟากนไปฟากโนน ๙. ขอใดเดนดานพรรณนา ก. พอประสบพบหนาเยนเนอรล กชวนกนขนรถไฟครรไลจร ข. สงประทานใหลอรดกรมทา กลบออกมาชแจงแถลงไข ค. อยสวนลอรดแซลบนขนนางใหญ บญชาใหคนขานาอกษร ง. ใสสายสรอยพระศอลออเพรา ชางงามเงายอยหยาดเพยงบาดตา ๑๐.ขอใดเปนหลกการเขยนพรรณนา ก. เขยนแสดงความหรอหรอขอเทจจรงเทานน ข. เขยนลาดบเรองตามเหตการณ ค. ใชภาษาทเขาใจงายตามความหมายของคาศพทเฉพาะทนามาใช ง. ใชคาหรอกลมคาทเปนภาษาภาพพจน

๓๐

กระดาษค าตอบ

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเขยนพรรณนา

ชอ....................................................นามสกล..............................................ชน............เลขท....... โรงเรยน..........................................อ าเภอ..................................จงหวด.......................................

ค าชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบขอ ก, ข, ค หรอ ง ทถกตองลงในกระดาษคาตอบ ทเหนวาเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

ขอ ก ข ค ง ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙.

๑๐.

คะแนนทได

คะแนนเตม

๓๑

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง การเขยนพรรณนา

๑. ก. ๒. ง. ๓. ง. ๔. ง. ๕. ค. ๖. ง. ๗. ง. ๘. ง. ๙. ข. ๑๐. ก.

๓๒

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง การเขยนพรรณนา

๑. ง. ๒. ก. ๓. ข. ๔. ง. ๕. ค. ๖. ก. ๗. ก. ๘. ง. ๙. ง. ๑๐. ง.

๓๓

เฉลยแบบฝกทกษะท ๑ เรอง การเตมค าทก าหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา

ค าชแจง ใหนกเรยนนาคาทกาหนดให ไปเขยนเตมลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา ไดอยางเหมาะสม (๔ คะแนน) เฉลย ๑. ทองฟาคนนพระจนทรเตมดวงสองแสงนวลสวางกลางทองฟา ทาใหมองเหนลมพดใบไม ปลวไสวยามคาคน กลนดอกไมยามราตรหอมกรนเยนชนใจ ลมหนาวพดมากระทบผวของฉนมนชางเยนยะเยอกจบใจ ทาใหฉนคดถงออมกอดและไออนของแมกอดฉนเมอยามนอน ๒.

๒. เมอคนนฝนตกหนกทวผนดนเปยกแฉะ บางทนาเจงนอง และทวมขงบางบานเสอผาทตากไวเปยกชนละอองฝนทสาดซด แตอกดานหนงใบไมใบหญาชสเขยวสดรบแสงแดดท สาดสอง เสยงนกรองราตอนรบวนใหมทสดใส ทองฟาสวางตดกบปยเมฆสขาว อากาศเชาน ทาใหชนใจเสยจรงๆ

๓๔

เฉลยแบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให

ค าชแจง ใหนกเรยนนาคาทกาหนดใหไปเขยนเรยบเรยงเปนขอความเชงพรรณนาสน ๆ ใหไดใจความอยางสละสลวย ( ๔ คะแนน) ๑. เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากคา ทกาหนดให ๒. เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๒ เรอง การเขยนพรรณนาจากคา ทกาหนดให

ทอแสง ระยบระยบ สกสกาว ทองฟา ดวงดาว

ซดสาด ระลอกคลน ทะเล เกลยวคลน สคราม

๓๕

เฉลยแบบฝกทกษะท ๓ เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนขอความเชงพรรณนาสน ๆ จากรปภาพ ดงตอไปน ( ๔ คะแนน) ๑. เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา จากรปภาพ

๒.

เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๓ เรอง การเขยนพรรณนา จากรปภาพ

๓๖

เฉลยแบบฝกทกษะท ๔ เรอง การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคลทนกเรยนชนชอบ อาจเปนบคคลจรงหรอ ตวละครในวรรณคด ความยาว ๕- ๑๐ บรรทด ( ๔ คะแนน) เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๔ เรอง การเขยนพรรณนา รปรางลกษณะบคคล

๓๗

เฉลยแบบฝกทกษะท ๕

เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนพรรณนาเหตการณทประทบใจ พรอมตงชอเรอง ความยาว ๕- ๑๒ บรรทด ( ๔ คะแนน) เฉลย ประเมนตามเกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๕ เรอง การเขยนพรรณนา เหตการณ

๓๘

แบบสรปคะแนน เรอง การเขยนพรรณนา

ชอ..............................................นามสกล...................................................ชน............เลขท........ โรงเรยน............................................อ าเภอ.......................................จงหวด................................

ทดสอ

บกอน

เรยน

ทดสอ

บหลง

เรยน

แบบฝ

กทกษ

ะท ๑

(๔

คะแ

นน)

แบบฝ

กทกษ

ะท ๒

(๔

คะแ

นน)

แบบฝ

กทกษ

ะท ๓

(๔

คะแ

นน)

แบบฝ

กทกษ

ะท ๔

(๔

คะแ

นน)

ถ๔

แบบฝ

กทกษ

ะท ๕

(๔

คะแ

นน)

สรป ผาน ไมผาน

ลงชอ........................................................ผบนทกคะแนน (นางกตยา ชาวหนอง) ครผสอน

๓๙

ชมนมนกคด นกเขยน อสาน (๒๕๕๒,๑๐) วถคนกบควายวถชาตไทยดงเดม. สบคนเมอ ๖ ธนวาคม ๒๕๕๕,จาก http://www.oknation.net/blog/esanwriter /2009/10/12/entry-2 ต โตรง(นามแฝง). (๒๕๕๔,๑) ๑๒ วนทลาวเหนอ โพนสวรรค ซมเหนอ พงสาล. สบคนเมอ ๗ ธนวาคม ๒๕๕๕, จาก www.landroverthailand.net พวงผกา กลยะ. (๒๕๕๕,๗) Rainbow Water fall. สบคนเมอ ๗ ธนวาคม ๒๕๕๕, จาก travelsaka.blogspot.com ฟองจนทร สขยง, กลยา สหชาต และ ศรวรรณ ชอยหรญ. (ม.ป.ป.). หนงสอเรยน รายวชา พนฐาน ภาษาไทยหลกและการใชภาษา ชนมธยมศกษาปท ๔ ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. พมพครงท ๕. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. วลลภา วทยา. ( ๒๕๕๔). หลกภาษาและการใชภาษา ชนมธยมศกษาปท ๔-๕-๖. กรงเทพฯ : ไฮเอดพบลชชง. สมศกด อมพรวสทโสภา และ ธญลกษณ จยเรอง. (๒๕๕๑). คมอเตรยมสอบหลกภาษาและ การใชภาษาเพอการสอสาร ชนมธยมศกษาปท ๖. กรงเทพฯ : ภมบณฑต การพมพ. เสนย วลาวรรณ, สระ ดามาพงษ และ พนพพฒ สถาวระ. (ม.ป.ป.). หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม การเขยน ๒ ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพฯ : วฒนาพานช. อมพร ทองใบ และ มาล พนธประเสรฐ. (๒๕๕๕). หลกภาษาไทย ม. ๔-๕-๖ ฉบบสมบรณ. ส าหรรบเตรยมสอบ ม.ปลายและสอบเขามหาวทยาลย. นนทบร : ธงคบยอนด. เอกรตน อดมพร. (๒๕๕๕). สรปถามตอบและแบบฝกหดภาษาไทย หลกภาษา และการใชภาษา เพอการสอสาร ชนมธยมศกษาปท ๖. พมพครงท ๑. กรงเพทฯ : ธนธชการพมพ.

บรรณานกรม

๔๐

๔๐

ภาคผนวก

๔๑

เกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๑

เรอง การเตมค าทก าหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา

รายการประเมน ๑ (ปรบปรง)

๒ (พอใช)

๓ (ด)

๔ (ดมาก)

การเตมค าทก าหนดใหลงในชองวางใหเปนขอความเชงพรรณนา

เตมค าทก าหนดใหลงในชองวางไดถกตองเหมาะสมไดต า กวา ๓ ค า งานเขยน มรอยลบขดฆา

เตมค าก าหนดใหลงในลงชองวางไดถกตองเหมาะสมได ๔-๕ ค า งานเขยนสะอาดเรยบรอย

เตมค าก าหนดใหลงในลงชองวางไดถกตองเหมาะสมได ๖-๗ ค า งานเขยนสะอาดเรยบรอย

เตมค าก าหนดใหลงในลงชองวางไดถกตองเหมาะสมทกค างานเขยนสะอาดเรยบรอยดมาก

เกณฑการประเมน ไดคะแนน ๔ คะแนน หมายถง ดมาก ไดคะแนน ๓ คะแนน หมายถง ด ไดคะแนน ๒ คะแนน หมายถง พอใช ไดคะแนน ๑ คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑการผานการประเมน ไดคะแนนตงแต ๓ คะแนนขนไป

๔๒

เกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๒

เรอง การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให

ภาคผนวก

รายการประเมน ๑ (ปรบปรง)

๒ (พอใช)

๓ (ด)

๔ (ดมาก)

การเขยนพรรณนาจากค าทก าหนดให

เรยบเรยงถอยค าทก าหนดใหไมถกตองใชภาษาในการเขยนไมสละสลวย งานเขยนมรอยลบขดฆา

เรยบเรยงค า ทก าหนดให โดยใชถอยค า ทถกตอง ใชภาษาใน การเขยนได อยางสรางสรรค งานเขยนสะอาดเรยบรอยพอใช

เรยบเรยงค า ทก าหนดให โดยใชถอยค า ทถกตองสละสลวยใชภาษาใน การเขยนได อยางสรางสรรค งานเขยนสะอาดเรยบรอยด

เรยบเรยงค า ทก าหนดให โดยใชถอยค า ทถกตองสละสลวยใชภาษาใน การเขยนได อยางสรางสรรค งานเขยนสะอาดเรยบรอยดมาก

เกณฑการประเมน ไดคะแนน ๔ คะแนน หมายถง ดมาก ไดคะแนน ๓ คะแนน หมายถง ด ไดคะแนน ๒ คะแนน หมายถง พอใช ไดคะแนน ๑ คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑการผานการประเมน ไดคะแนนตงแต ๓ คะแนนขนไป

๔๓

เกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๓

เรอง การเขยนพรรณนาจากรปภาพ

รายการประเมน ๑ (ปรบปรง)

๒ (พอใช)

๓ (ด)

๔ (ดมาก)

เขยนพรรณนาจากรปภาพ

การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนได ไมเหมาะสม กบรปภาพ ไมมมความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนไมสะอาด ขาดความ เรยบรอย

การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนได ตรงประเดน เหมาะกบ รปภาพและ มความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอย

การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนไดอยางสรางสรรค ล าดบความคดไดตรงประเดน เหมาะกบ รปภาพและ มความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอยด

การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนไดอยางสรางสรรค ล าดบความคดไดตรงประเดน เหมาะกบ รปภาพและ มความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอยดมาก

เกณฑการประเมน ไดคะแนน ๔ คะแนน หมายถง ดมาก ไดคะแนน ๓ คะแนน หมายถง ด ไดคะแนน ๒ คะแนน หมายถง พอใช ไดคะแนน ๑ คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑการผานการประเมน ไดคะแนนตงแต ๓ คะแนนขนไป

๔๔

เกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๔

เรอง การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล

รายการประเมน ๑ (ปรบปรง)

๒ (พอใช)

๓ (ด)

๔ (ดมาก)

การเขยนพรรณนารปรางลกษณะบคคล

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธ ในการเขยน ล าดบความคด ไมตรงประเดน มความสมพนธเชอมโยงกน ไมตอเนอง งานเขยนขาด ความสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยน ล าดบความคด ไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนไดอยางสรางสรรค ดล าดบความคด ไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธใน การเขยนได อยางสรางสรรค ดมากล าดบความคดไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกนอยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอยดมาก

เกณฑการประเมน ไดคะแนน ๔ คะแนน หมายถง ดมาก ไดคะแนน ๓ คะแนน หมายถง ด ไดคะแนน ๒ คะแนน หมายถง พอใช ไดคะแนน ๑ คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑการผานการประเมน ไดคะแนนตงแต ๓ คะแนนขนไป

๔๕

เกณฑการประเมน แบบฝกทกษะท ๕

เรอง การเขยนพรรณนาเหตการณ

รายการประเมน ๑ (ปรบปรง)

๒ (พอใช)

๓ (ด)

๔ (ดมาก)

การเขยนพรรณนา เหตการณ

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธ ในการเขยน ล าดบความคด ไมตรงประเดน มความสมพนธเชอมโยงกน ไมตอเนอง งานเขยนขาด ความสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธ ในการเขยน ล าดบความคด ไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธ ในการเขยน ไดอยางสรางสรรค ดล าดบความคด ไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกน อยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอย

การใชถอยค า การเรยบเรยง ส านวนโวหาร กลวธ ในการเขยน ไดอยางสรางสรรค ดมากล าดบความคดไดตรงประเดนมความสมพนธเชอมโยงกนอยางตอเนอง งานเขยนสะอาด เรยบรอยดมาก

เกณฑการประเมน ไดคะแนน ๔ คะแนน หมายถง ดมาก ไดคะแนน ๓ คะแนน หมายถง ด ไดคะแนน ๒ คะแนน หมายถง พอใช ไดคะแนน ๑ คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑการผานการประเมน ไดคะแนนตงแต ๓ คะแนนขนไป