46
1 รหัสโครงการ SUT6-609-54-12-03 รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู ้สูงอายุในจังหวัดสุรินทร์ (Nutritional Status of Elderly in Surin Province) ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจาก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ผลงานวิจัยเป็นความรับผิดชอบของหัวหน้าโครงการวิจัยแต่เพียงผู ้เดียว

รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

1

รหสโครงการ SUT6-609-54-12-03

รายงานการวจย

ภาวะโภชนาการผสงอายในจงหวดสรนทร (Nutritional Status of Elderly in Surin Province)

ไดรบทนอดหนนการวจยจาก

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการวจยแตเพยงผเดยว

Page 2: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

2

รหสโครงการ SUT6-609-54-12-03

รายงานการวจย

ภาวะโภชนาการผสงอายในจงหวดสรนทร (Nutritional Status of Elderly in Surin Province)

คณะผวจย

หวหนาโครงการ

ผชวยศาสตราจารย พญ. สรญา แกวพทลย สาขาวชาเวชศาสตรครอบครวและเวชศาสตรชมชน

ส านกวชาแพทยศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผรวมวจย ผชวยศาสตราจารย ดร. ณฏฐวฒ แกวพทลย

สาขาวชาพยาธวทยา ส านกวชาแพทยศาสตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ไดรบทนอดหนนการวจยจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ปงบประมาณ พ.ศ. 2554 ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการวจยแตเพยงผเดยว

กนยายน 2555

Page 3: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

3

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจยฉบบนสาเ รจไดดวยด ดวยการสนบสนนของผเ กยวของหลายฝาย ผวจ ยขอขอบพระคณ ผบรหาร คณบดสานกวชาแพทยศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทไดอนญาต สนบสนนและใหคาปรกษา ชแนะการทางานวจยในครงน ขอขอบคณหนวยงานตางๆ ไดแกสานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร ทไดใหความรวมมอ อานวยความสะดวกตลอดระยะเวลาททาการวจย ขอขอบคณมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทไดเหนความสาคญและสนบสนนงบประมาณงานวจยทเกยวของกบการปองกนและควบคมโรคตดตอทสาคญของประเทศไทย และครบาอาจารยทอบรมสงสอน บพการทสนบสนนการศกษามาโดยตลอด

Page 4: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

4

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาภาวะโภชนาการ และปจจยทเกยวของกบภาวะโภชนาการของผสงอายในจงหวดสรนทร กลมตวอยางเปนผสงอายจานวน 400 คน ในระหวางเดอนมนาคม พ.ศ. 2554 เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แบบสมภาษณขอมลสวนบคคล 2) แบบประเมนภาวะโภชนาการ 3) แบบบนทกขอมลภาวะโภชนาการของผสงอาย วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยการแจกแจงความถ และรอยละ ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางเปนผสงอายมภาวะโภชนาการปกต รอยละ 60.20 มภาวะทพโภชนาการรอยละ 24.43 และโภชนาการเกน รอยละ 15.37 ปจจยทเกยวของกบภาวะโภชนาการของผสงอายประกอบดวย 1) ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา และผดแล 2) ปจจยภายนอก ไดแก โรคเรอรง ซงปจจยดงกลาวสวนใหญพบในผสงอายทมภาวะทพโภชนาการ สวนพฤตกรรมการบรโภค พบวา กลมตวอยางมพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทเนอสตว ผกผลไม เหมาะสม และเมอพจารณาความสมพนธ พบวาผสงอายทมภาวะโภชนาการเกน และทพโภชนาการมพฤตกรรมการรบประทานอาหารประเภทคารโบไฮเดรต ไมเหมาะสม โดยมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต จากผลการศกษาพบวาภาวะโภชนาการของผสงอายไมไดขนอยกบปจจยใดปจจยหนง แตมความเกยวของกบปจจยหลายประการดวยกน และสามารถใชเปนแนวทางในการวางแผนการดแลผสงอายตอไป ค าส าคญ: ภาวะโภชนาการ ผสงอาย

Page 5: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

5

Abstract

The purpose of this descriptive research conducts nutritional status and associated factors with among older adults in Surin Provinc. The subject was composed of 400 elders aged 60 years. The sample group was randomized through systematic sampling. This research is equipped with 1) General information 2) Nutritional status Assessment 3) Nutritional Recording on food consumption behavior. The results showed that 60.2 percentages are normal nutritional status, 24.43 percentages are malnutrition and 15.73 percentages are over nutrition. The associated factors with among older adults are composing of 1) General information such as age, gender, educational level and care giver 2) internal factors such as history illness. The consumption behavior appropriated amount meat, meat products, fruit and vegetables. Carbohydrate type food consumption was not appropriated. There was significant difference between food consumption and nutritional status These findings data appropriated to use for prevent and planning project for elderly people. Keywords: nutritional status, nutritional status

Page 6: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

6

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอภาษาไทย ข บทคดยอภาษาองกฤษ ค สารบญ ง สารบญตาราง จ สารบญภาพ ฉ บทท 1 บทน า

ความส าคญและทมาของปญหาการวจย 1 วตถประสงคของการวจย 2 ขอบเขตของการวจย 2 กรอบแนวคดของการวจย 3 ประโยชนทไดรบจากการวจย 3

บทท 2 วธด าเนนการวจย แหลงทมาของขอมล 4 วธการเกบรวบรวมขอมล 7 วธวเคราะหขอมล 7

บทท 3 ผลการวเคราะหขอมล อภปรายผล 8

บทท 4 บทสรป สรปผลการวจย 23 ขอเสนอแนะ 25

บรรณานกรม 27 ภาคผนวก 30 ประวตผวจย 36

Page 7: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

7

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 กลมตวอยาง 8 2.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามดชนมวลกาย 9 2.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามดชนมวลกาย 9 2.3 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามอ าเภอ 10 2.4 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามอ าเภอ 11

3.1.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามเพศ 12 3.1.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามเพศ 13 3.2.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามชวงอาย 13 3.2.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามชวงอาย 14 3.3.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามการศกษา 14 3.3.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามการศกษา 15 3.4.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามโรคประจ าตว 16 3.4.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามโรคประจ าตว 16 3.5.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามผดแล 17 3.5.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายแยกตามผดแล 18

4.1 ภาวะการณตดเชอหนอนพยาธ 18 4.2 ภาวะโภชนาการกบการตดเชอหนอนพยาธ 19 4.3 ชนดของหนอนพยาธกบภาวะโภชนาการ 19 5.1 พฤตกรรมการบรโภคอาหารชนดตางๆของผสงอาย 20 5.2 ภาวะโภชนาการกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารชนดตางๆของผสงอาย 21

Page 8: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

8

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 กรอบแนวคดของการวจย 3

Page 9: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

1

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ผสงอายเปนบคคลทมการเปลยนแปลงทางสรรวทยา สงผลใหการทางานของอวยวะตางๆ ลดลง ประกอบกบการเปลยนแปลงฐานะทางเศรษฐกจ และสงคมซงในยคปจจบนเทคโนโลยตางๆ ไดถกพฒนาขนตามกระบวนการทางวทยาศาสตร ไดมการคนพบสงแปลกใหมโดยเฉพาะสาขาการแพทยและสาธารณสข สงผลใหใหประชากรมอายยนยาวขน สงผลใหโครงสรางประชากรไทยในปจจบน มแนวโนมวาประชากรผสงอายมจานวนเพมขนอยางตอเนอง ผลสารวจของสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ระบตวเลขทคาดประมาณจานวนประชากรสงอาย (60 ปขนไป) ในป 2550 ของไทยไวท 6,824,000 คน แบงเปน ประชากรสงอายวยตน (60-79 ป) 6,172,000 คนประชากรสงอายวยปลาย (80-99 ป) 648,000 คน จากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย โดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดประมาณการวาในป พ.ศ. 2553 และ 2563 ประเทศไทยจะมสดสวนผสงอายเพมขนถงรอยละ 11 และรอยละ 15 ตามลาดบ (สานกงานกองทนสนบสนนการเสรางเสรมสขภาพ, 2550) ภาวะโภชนาการเปนดชนชวดภาวะสขภาพทสาคญตวหนงของผสงอาย ภาวะโภชนาการในผสงอายอาจมปจจยทเกยวของอยหลายประการ โดยแบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ 1) ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา

สถานภาพสมรส ความเพยงพอของรายได และลกษณะการอยอาศย 2) ปจจยภายในบคคล ไดแก พฤตกรรมการบรโภค โรคเรอรงและอาการเจบปวย ภาวะโภชนาการของผสงอาย หมายถง สภาวะสขภาพของผสงอายทมผลมาจากการรบประทานอาหาร การยอยอาหาร การดดซมสารอาหาร การขนสงการสะสมของการเผาผลาญสารอาหารในระดบเซลล และการนาประโยชนจากสารอาหารทจาเปนตอรางกายไปใช ซงสารอาหารดงกลาว ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เกลอแร วตามนและน า เปนตน ภาวะโภชนาการจะปกตหรอบกพรองขนอยกบการไดรบสารอาหารทมประโยชนอยางครบถวน และมความสมดลระหวางความตองการสารอาหารในรางกาย การมภาวะโภชนาการทดจะทาใหรางกายเจรญเตบโต แขงแรง มความตานทานสงการทางานมประสทธภาพ อายยน สขภาพจตด มความมนคงทางอารมณ กระตอรอรน สดชนแจมใส (สถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2545) ภาวะโภชนาการของผสงอายแบงเปน 3 ลกษณะ คอ ภาวะโภชนาการดหรอปกต หมายถง สภาพรางกายทมสขภาพดของผสงอายจากไดรบสารอาหารทถกหลกโภชนาการ หรอมสารอาหารครบถวนในปรมาณทเพยงพอกบความตองการของรางกาย รวมทงรางกายสามารถนา

Page 10: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

2

สารอาหารไปใชประโยชนเพอเสรมสรางสขภาพอนามยไดอยางมประสทธภาพ ภาวะทพโภชนาการของผสงอาย หมายถง สภาพรางกายทไดรบสารอาหารทจาเปนตอรางกายในปรมาณไมเพยงพอ หรอมากเกนพอเปนระยะเวลานานตดตอกน หรอมความผดปกตทเกดขนกบรางกาย จตใจและระดบสารชวเคมทตรวจวดได ภาวะโภชนาการเกน เปนสภาพรางกายทผสงอายไดรบสารอาหารเกนความตองการในชวงระยะเวลายาว สารอาหารทมากเกนพอจะถกเปลยนเปนไขมนเกบสะสมไวในรางกาย ทาใหเปนโรคอวนและโรคตางๆตดตามมา (สถาบนเวชศาสตรผสงอายกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, 2545) ไดแก โรคอวน ผสงอายทมพฤตกรรมการกนอาหารไมถกตองชอบรบประทานอาหารทใหพลงงานสง เชน อาหารจาพวกแปง อาหารทมรสหวานจด อาหารทมไขมนสง อาหารทอด ทาใหไดรบพลงงานเกนกวาทรางกายตองการทาใหน าหนกเพมขนจนเกดเปนโรคอวน จากการทบทวนวรรณกรรมและสารวจขอมลยอนหลงดงกลาว ผศกษาจงมความสนใจทจะศกษาภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของผสงอายในจงหวดสรนทร เพอนาขอมลมาปรบปรงแกไขภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของผสงอายในชมชนใหเหมาะสม และเพอเปนประโยชนสาหรบชมชนอนในการสงเสรมสภาพ และพฒนาผสงอายใหมภาวะโภชนาการทเหมาะสมตอไป

1.2 วตถประสงค 1. เพอศกษาภาวะโภชนาการของผสงอายในประเดนของการตรวจรางกายทางกายภาพ 2. ศกษาปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการของผสงอายในดานตางๆ ไดแกขอมล

พนฐานของบคคลและสงแวดลอมรวมถงพฤตกรรมการบรโภคของผสงอาย 3. เพอศกษาการบรโภคอาหารของผสงอายโดยรวมและจาแนกตามภาวะโภชนาการ 4. เพอตรวจหนอนพยาธในลาไสทเปนปญหาตอโรคทางโภชนาการของผสงอาย

1.3 ขอบเขตของการวจย

ภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารโดยรวมและจาแนกตามภาวะโภชนาการ จากการคานวณคาดชนมวลกาย (BMI) โดยการชงน าหนกและวดสวนสง แลวนามาคานวณคาดชนมวลกาย (Body Mass Index: BMI) ซงคานวณไดจากน าหนก (กโลกรม)/(เมตร2) และมการวดเสนรอบวงเอว คามาตรฐาน ในประชากรผสงอายในชมชน ทมอายตงแต 60 ปขนไปทงเพศชายและเพศหญง ไมมปญหาในการรบฟง พด ไมมความพการใดๆ และ ตองยนดใหความรวมมอในการศกษา

พฤตกรรมตอการบรโภคจะทาการสารวจโดยใชแบบสอบถามทสรางขน พรอมกบการใหสขศกษาควบคไปดวย การดาเนนงานในพนทจะจดทาหนงสอขออนญาตผทเกยวของ รวมถงการขอความรวมมอในการดาเนนงานรวมกน ในเชงการใหบรการวชาการในบางครง ทเปนหนวย

Page 11: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

3

แพทยเคลอนท เมอจบการดาเนนงานวจย จะจดทาหนงหนงสอสรปโครงการขอเสนอแนะในการดาเนนงานใหกบหนวยงานในพนททเกยวของเพอใหการดาเนนงานทย งยน 1.4 วธด าเนนการวจย

กรอบแนวคดไดจากการทบทวนวรรณกรรมดงแสดงในภาพท 1

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดขอมลเบองตนในการปรบปรง แกไข ปญหาการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของผสงอาย ทงในดานขอมลสขภาพและปจจยทเกยวของไดแก ความร ทศนคต รวมถงพฤตกรรมทเกยวของกบการบรโภค

2. ทราบขอมลภาวะโภชนาการของผสงอาย 3. ทราบปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการของผสงอายในดานตางๆ ไดแกขอมล

พนฐานของบคคลและสงแวดลอม 4. ทราบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอายโดยรวมและจาแนกตามภาวะ

โภชนาการ 5. ผสงอายมความรดขนจากการใหสขศกษา และการบรการวชาการแกชมชน 6. ไดขอมลและแนวทางแกชมชนอนและในการศกษาวจยครงตอไป 7. ไดพฒนานกวจยหนาใหม และการทางานเชงบรณาการกบหนวยงานทเกยวของ

ภาวะโภชนาการของผสงอาย

ปจจยทเกยวของกบภาวะโภชนาการของผสงอาย

ปจจยสวนบคคล 1. อาย 2. เพศ 3. ระดบการศกษา 4. ผดแล

ปจจยภายในบคคล 1. พฤตกรรมการบรโภค 2. โรคเรอรงและอาการเจบปวย

Page 12: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

4

บทท 2

วธการศกษาวจย

2.1 วธด าเนนการวจย

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนาภาคตดขวาง ( Cross sectional Descriptive Study) เพอศกษาภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของผสงอายทเปนสมาชกชมชน อาเภอเมอง จงหวดสรนทรในชวงเวลา 1 ตลาคม 2553 ถง กนยายน 2554 ใชเวลาในการดาเนนการทงสน 12 เดอน มรายละเอยดในการดาเนนงานดงตอไปนแบบสอบถาม เกบขอมลเศรษฐกจ สงคม ความรสขภาพ ทศนคต การปฏบตของผสงอาย ประเมนสภาวะโภชนาการ

2.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทศกษา คอ ประชาชนอาย 60 ปขนไปทอาศยอยในพนทจงหวดสรนทรจานวน 17 อาเภอไมมปญหาในการสอสาร ไมมความพการและยนดใหความรวมมอในการศกษา ในชวงเวลา 1 ตลาคม 2553 ถง กนยายน 2554

กลมตวอยาง คอ ประชาชนกลมอาย 60 ปขนไปทอาศยอยในพนทจงหวดสรนทรจานวน 17 อาเภอ ในชวงเวลาททาการศกษา จากการคดเลอกตวอยาง โดยใชสตรของ Taro, Yamane (1973)

n = จานวนขนาดกลมตวอยาง N = จานวนประชากรจงหวดนครราชสมา จ านวน 328,279 คน ขอมล

รายงานสถตจานวนประชากร ณ เดอนธนวาคม พ.ศ. 2551 จากสานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร

e = คาความคลาดเคลอนท 0.05 = (328,279) / (1+ (328,279) (0.05)2) = (328,279) / 821.7 = 399. 51 หรอ 400 คน

2Ne+1

N=n

Page 13: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

5

เพอใหเกดการกระจายของกลมตวอยางและเปนตวแทนของประชากรมากทสด คอ เลอกเกบอาเภอละ 24 คน (396 คน) จาก 17 อาเภอ รวมทงหมด 408 คน โดยแตละอาเภอสมเกบแบบบงเอญ (Accidental sampling) กลมตวอยางทตรวจหนอนพยาธจะสมภาษณความร ทศนคตและพฤตกรรมของผสงอายทเปนสมาชกชมชน อาเภอเมอง จงหวดสรนทรในชวงเวลา 1 ตลาคม 2553 ถง กนยายน 2554 ใชเวลาในการดาเนนการทงสน 12 เดอน ตารางท 2.1 จานวนและรอยละของกลมตวอยาง จากทกอาเภอในจงหวดสรนทร

อ าเภอ จ านวน รอยละ 1 กาบเชง 26 6.42 2 เขวาสรนทร 24 5.93 3 จอมพระ 20 4.94 4 ชมพลบร 24 5.93 5 ทาตม 24 5.93 6 ปราสาท 24 5.93 7 โนนนารายณ 23 5.68 8 บวเชด 25 6.17 9 พนมดงรก 20 4.94 10 เมอง 26 6.42 11 รตนบร 25 6.17 12 ลาดวน 24 5.93 13 ศรขรภม 25 6.17 14 ศรณรงค 25 6.17 15 สนม 25 6.17 16 สงขะ 25 6.17 17 สาโรงทาบ 20 4.94

รวม 405 100.00

2.3 เครองมอทใชในการศกษา

เครองมอทใชในการศกษาครงน ประกอบดวย แบบสมภาษณ เครองชงน าหนก วดสวนสง และสายวด เครองวดความดนโลหต และแบบบนทกน าหนกสวนสงและเสนรอบวงเอว

1. แบบบนทกวดสดสวนรางกายสาหรบนาไปประเมนภาวะโภชนาการ

Page 14: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

6

โดยใช การชงน าหนก สวนสง เพอหาคาดชนมวลกายจากสตร (ศกดา พรงลาภ, 2549) สตรคานวณคาดชนมวยกาย = นาหนก (กโลกรม)/สวนสง (เมตร2) และการวดเสนรอบวงเอว

2. แบบสมภาษณการบรโภคอาหารของผสงอาย ประกอบดวยขอมล 2 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสมภาษณขอมลทวไป ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ศาสนา ระดบการศกษา อาชพ รายได โรคประจาตว

สวนท 2 การบรโภคอาหารของผสงอาย ประกอบดวยแบบสารวจความถในการบรโภคโดยแบงอาหารเปนหมวดตางๆ กลมท 1 นมและผลตภณฑจากนม กลมท 2 เนอสตวและผลตภณฑ กลมท 3 ธญพชและผลตภณฑ กลมท 4 ไขมน กลมท 5 ผก ผลไม กลมท 6 อนๆ

ในแตละหมวดจะมอาหารชนดตางๆ และในการแปลผลจะใชวธการคานวณการบรโภคอาหารโดยรวม จากนนจะไดคาเฉลยของอาหารหมวดตางๆ แลวนามาจดอนดบตามเกณฑการแปลผลการปฏบต

เกณฑการใหคะแนน ดงน

การใหคะแนน ขอความทางด ขอความทางไมด 2 บรโภคเปนประจา ไมบรโภค 1 บรโภค นานๆครง บรโภค นานๆครง 0 ไมบรโภค บรโภคเปนประจา

คะแนน 80-100 มพฤตกรรมการบรโภคทเหมาะสม คะแนน 50-79 มพฤตกรรมการบรโภคทควรปรบปรง คะแนน นอยกวา 50 มพฤตกรรมการบรโภคทไมเหมาะสม

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 1. เครองชงน าหนก เครองวดสวนสงและสายวด

การหาความถกตองแมนยาของเครองชงน าหนก เครองวดสวนสงและสายวด ไดรบการรบรองมาตรฐานในดานเทยงตรง แลวมการตงเครองชงน าหนกกอนการชงน าหนกทกครง โดยใชลกตมน าหนกมาตรฐาน 10 กโลกรมและ 5 กโลกรม เปนมาตรฐานในการตง

การหาความแมนยาของเครองมอ ดวยการชงน าหนก วดสวนสง และวดเสน รอบวงเอวกบผสงอายจานวน 3 คนๆละ 10 ครง โดยจาแนกตามภาวะโภชนาการ คอ ตากวามาตรฐาน ตามมาตรฐาน และเกนมาตรฐาน นาคาทไดมาหาสมประสทธความแปรปรวน (คาสมประสทธความแปรปรวน = X SD × 100 = ≤ 10%) (สรนทร ขนาบศกดและคณะ, 2541)

Page 15: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

7

2. แบบสมภาษณ การหาความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ทาการตรวจสอบหา ความเทยงตรงตามเนอหา โดยใหผทรงคณวฒจานวน 3 ทาน และนามาปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผทรงคณวฒ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษา การหาความเชอมน (Reliability) นาแบบสมภาษณทผานการตรวจสอบและปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบผสงอายทมลกษณะใกลเคยงกบประชากรทศกษา แลวนามาคานวณหาคาความเชอมน โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาคไดคาความเทยง 0.75 2.4 การรวบรวมขอมล

การศกษานผศกษาจะดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง และมผชวยในการเกบขอมล จานวน 2 คน โดยกอนทาการสมภาษณ ผวจยไดชแจงขอคาถามในการสมภาษณใหเขาใจตรงกนจากนนจงเกบขอมล โดยไดรวบรวมขอมล ซงมขนตอนดงน

1. ตดตอผน าชมชน เพอชแจงวตถประสงคและขอความรวมมอในการศกษาและเกบขอมล นดหมายวนและเวลาในการเกบขอมล

2. ชงน าหนก วดสวนสง และวดเสนรอบวงเอวของประชากรทศกษาโดยผศกษาและผชวยเกบขอมลบนทกขอมล

3. สมภาษณประชากรทศกษาทกคนโดยผศกษาและผชวยเกบขอมล

2.5 การวเคราะหขอมล ผศกษานาขอมลทไดนาตรวจความสมบรณของแบบสมภาษณแลวไปวเคราะหดงน 1. ขอมลทวไปและขอมลการบรโภคอาหารของผสงอาย วเคราะหโดยใชความถ รอยละ

และคาเฉลย 2. ภาวะโภชนาการ ประเมนโดย การคานวณหาคาดชนมวลกาย การวดเสนรอบวงเอว

และหาความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการกบปจจยตางๆ โดยภาวะโภชนาการแบงเปน 4 ระดบ ผอม คาดชนมวลกาย นอยกวา 18.5 กก./ม2 ปกต คาดชนมวลกาย 18.5 - 23.0 กก./ม2 ทวม คาดชนมวลกาย 23.0 - 25.0 กก./ม2 โรคอวน คาดชนมวลกาย 25.0 - 30.0 กก./ม2 โรคอวนอนตราย คาดชนมวลกาย มากกวา 30 กก./ม2

3. ทดสอบความสมพนธของภาวะโภชนาการและปจจยตางๆทเกยวของ และพฤตกรรมการรบประทานอาหาร

Page 16: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

8

บทท 3

ผลการวจย

การศกษาภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของผสงอายในจงหวดสรนทร ผลการวจยสามารถนาเสนอ ดงน ตอนท 1 ขอมลพนฐานของบคคลและสงแวดลอมภาวะโภชนาการของผสงอาย

ขอมลทวไปของกลมตวอยางผสงอาย โดยจาแนกตามเพศ ชวงอายและระดบการศกษา ดงแสดงในตาราง 1.1 จากตารางพบวา กลมตวอยางทงหมด ราย เพศชาย 148 คน คดเปนรอยละ36.54 เพศหญง 257 คน คดเปนรอยละ 63.43 สวนใหญมอาย 60-70 ป และจบการศกษาระดบประถมศกษาเปนสวนใหญ ขอมลของผดแลผสงอาย พบวาผสงอายสวนใหญอาศยอยกบบตร และพบวาผดแลอยในชวงอาย 30-39 ป เปนสวนใหญ (ตารางท 1.1) ตารางท 1.1 จานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามเพศ อาย

ขอมล จ านวน รอยละ

เพศ หญง 257 63.46 ชาย 148 36.54

อาย 60-70 ป 306 75.56 71-80 ป 81 20.00 80-90 ป 2 0.49 ไมระบ 16 3.95

ระดบการศกษา ประถมศกษา 369 96.60 มธยมศกษาตอนตน 8 2.09 มธยมศกษาตอนปลาย 3 0.79 ปรญญาตรขนไป 2 0.52

ผดแล บตร 291 78.86 ญาต 20 5.42 อนๆ 58 15.72

Page 17: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

9

ตอนท 2 ผลการศกษาภาวะโภชนาการของผสงอาย ภาวะโภชนาการของผสงอาย จากการคานวณคาดชนมวลกาย (BMI) โดยการชงน าหนกและวดสวนสง แลวนามาคานวณคาดชนมวลกาย (Body Mass Index: BMI) ซงคานวณไดจากน าหนก (กโลกรม)/(เมตร) โดยการแปลผลดชนมวลกาย (BMI) ดงน ภาวะทพโภชนาการ ผอมมคาดชนมวลกาย (BMI) นอยกวา 18.5 กโลกรมตอตารางเมตร ภาวะโภชนาการปกต ปกต มคาดชนมวลกาย (BMI) 18.5-23.0 กโลกรมตอตารางเมตร ทวม มคาดชนมวลกาย (BMI 23.0-25.0 กโลกรมตอตารางเมตร ภาวะโภชนาการเกน อวนมคาดชนมวลกาย (BMI) 25.0 - 30.0 กโลกรมตอตารางเมตร อวนอนตรายมคาดชนมวลกาย (BMI) มากกวา 30 กโลกรมตอตารางเมตร ผลการศกษา สวนใหญภาวะโภชนาการของผสงอาย ตามคาดชนมวลกาย (BMI) อยในระดบปกต ภาวะทพโภชนาการและภาวะโภชนาการเกน รอยละ 60.20, 24.43, 15.37 ตามลาดบ การประเมนภาวะโภชนาการโดยการวดเสนรอบวงเอว พบวาผสงอายในจงหวดสรนทรมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน รอยละ 65.96 และผสงอายทมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน รอยละ 34.04 ตามลาดบ (ตารางท 2.2)

ตารางท 2.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายตามคาดชนมวลกาย (BMI) ภาวะโภชนาการ จานวน รอยละ

ภาวะทพโภชนาการ ผอม 97 24.43 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 174 43.83 ทวม 65 16.37 ภาวะโภชนาการเกน อวน 53 13.35 อวนอนตราย 8 2.02

รวม 397 100.00 ตารางท 2.2 ภาวะโภชนาการของผสงอายในจงหวดสรนทร ดวยการวดเสนรอบเอว

รอบเอว จานวน รอยละ อยในเกณฑมาตรฐาน 248 65.96 มากกวาเกณฑมาตรฐาน 128 34.04

รวม 376 100.00

Page 18: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

10

ผลการศกษาภาวะโภชนาการของผสงอายในจงหวดสรนทร โดยใชคาดชนมวลกาย พบวาอาเภอลาดวน มผสงอายทมภาวะทพโภชนาการ รอยละ 54.17 เมอเทยบสดสวนกบอาเภออนๆ สวนอาเภอทมผสงอายทภาวะโภชนาการปกต สงทสด คอ ศรขรภม คดเปนรอยละ 64 จากการประเมนภาวะโภชนาการในผสงอายดวยการวดเสนรอบเอว พบวาผสงอายทอาเภอบวเชด มเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐานสงทสด คอ รอยละ 96.00 สวนผสงอายในอาเภอกาบเชง มเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐานสงทสด คอ รอยละ 68.00 ตารางท 2.3 ภาวะโภชนาการของผสงอายโดยจาแนกตามอาเภอ ดวยการคานวณดชนมวลกาย

อาเภอ ปกต ผอม ทวม อวน อวนอนตราย

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

กาบเชง 10 38.46 5 19.23 5 19.23 5 19.23 1 3.85 เขวาสรนทร 10 40.00 7 28.00 1 4.00 5 20.00 0 0 จอมพระ 9 50.00 7 38.89 2 11.11 0 0.00 0 0.00 ชมพลบร 8 33.33 0 0.00 10 41.67 6 25.00 0 0.00 ทาตม 8 33.33 11 45.83 4 16.67 1 4.17 0 0.00 ปราสาท 8 33.33 7 29.17 7 29.17 2 8.33 0 0.00 โนนนารายณ 11 47.83 5 21.74 5 21.74 2 8.70 0 0.00 บวเชด 12 48.00 7 28.00 5 20.00 1 4.00 0 0.00 พนมดงรก 9 45.00 2 8.33 4 16.67 4 16.67 1 4.17 เมอง 12 46.15 6 23.08 3 11.54 2 7.69 3 11.54 รตนบร 11 50.00 5 22.73 2 9.09 4 18.18 0 0.00 ลาดวน 6 25.00 13 54.17 1 4.17 3 12.50 1 4.17 ศรขรภม 16 64.00 0 0.00 2 8.00 7 29.17 0 0.00 ศรณรงค 10 41.67 5 20.83 3 12.50 6 24.00 1 4.00 สนม 9 39.13 9 39.13 3 13.04 2 8.70 0 0.00 สงขะ 15 60.00 3 12.00 5 20.00 1 4.00 1 4.00 สาโรงทาบ 10 50.00 5 25.00 3 15.00 2 10.00 0 0.00

Page 19: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

11

ตารางท 2.4 ภาวะโภชนาการของผสงอายโดยจาแนกตามอาเภอ ดวยการวดเสนรอบเอว

ท อาเภอ อยในเกณฑมาตรฐาน มากกวาเกณฑมาตรฐาน

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

1 กาบเชง 8 32.00 17 68.00

2 เขวาสรนทร 14 63.64 8 36.36

3 จอมพระ 11 91.67 1 8.33

4 ชมพลบร 14 58.33 10 41.67

5 ทาตม 8 66.67 4 25.00

6 ปราสาท 14 58.33 10 41.67

7 โนนนารายณ 16 69.57 7 30.43

8 บวเชด 24 96.00 1 4.00

9 พนมดงรก 9 45.00 11 55.00

10 เมอง 15 62.50 9 37.50

11 รตนบร 20 90.91 2 9.09

12 ลาดวน 22 91.67 2 8.33

13 ศรขรภม 13 52.00 12 48.00

14 ศรณรงค 16 64.00 9 36.00

15 สนม 15 60.00 10 40.00

16 สงขะ 14 56.00 11 44.00

17 สาโรงทาบ 15 78.95 4 21.05

Page 20: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

12

ตอนท 3 ผลการศกษาปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการของผสงอายในดานตางๆ 3.1 ภาวะโภชนาการจ าแนกตามเพศ ภาวะโภชนาการจาแนกตามดชนมวลกาย พบวาผสงอาย เพศชายและเพศหญงสวนใหญมภาวะโภชนาการปกต และภาวะทพโภชนาการใกลเคยงกน รอยละ 21.92 และ 25.90 ตามลาดบ สวนภาวะโภชนาการเกน พบในเพศหญง มากกวาเพศชาย คดเปนรอยละ 20.32 และ 6.85 ตามลาดบ (ตารางท 3.1.1)

ภาวะโภชนาการของผสงอาย จาแนกตามมาตรฐานเสนรอบเอว พบวา เพศชายมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน สงกวาเพศหญง คดเปนรอยละ 86.23 และ 54.20 ตามลาดบ และพบวาเพศหญงมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน สงกวาเพศชาย (รอยละ 45.80 และ 13.77) (ตารางท 3.1.2) ตารางท 3.1.1 ภาวะโภชนาการของผสงอายตามคาดชนมวลกาย (BMI) จาแนกตามเพศ

ภาวะโภชนาการ ชาย หญง

2 p-value จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ภาวะทพโภชนาการ ผอม 32 21.92 65 25.90 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 79 54.11 95 37.85 ทวม 25 17.12 40 15.94 ภาวะโภชนาการเกน อวน 10 6.85 43 17.13 อวนอนตราย 0 0.00 8 3.19

รวม 146 100.00 251 100.00 0.21 0.00

เมอทดสอบดวย Chi-square เพศและภาวะโภชนาการจาแนกตามเพศพบวามความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.001

Page 21: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

13

ตารางท 3.1.2 การวดเสนรอบวงเอวเปรยบเทยบกบเกณฑคามาตรฐานของผสงอาย จาแนกตามเพศ จาแนกตามมาตรฐาน

เสนรอบเอว ชาย หญง

2 p-value จานวน รอยละ จานวน รอยละ

อยในเกณฑมาตรฐาน 119 86.23 129 54.20 มากกวาเกณฑมาตรฐาน 19 13.77 109 45.80 รวม 138 100.00 238 100.00 0.33 0.00

เมอทดสอบดวย Chi-square ภาวะโภชนาการจาแนกตามมาตรฐานเสนวงรอบเอวกบเพศมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.001 3.2 ภาวะโภชนาการจ าแนกตามชวงอาย

ผลการประเมนภาวะโภชนากา พบภาวะทพโภชนาการในผสงอายตอนกลาง รอยละ 44.44 สวนภาวะโภชนาการปกตพบในผสงอายตอนกลาง รอยละ 64 สวนภาวะโภชนาการเกนพบในผสงอายตอนตนรอยละ 16.33 (ตารางท 3.2.1) ภาวะโภชนาการของผสงอาย จ าแนกตามมาตรฐานเสนรอบเอว พบวาสวนใหญผสงอายมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน โดยผสงอายตอนกลาง ตอนตน ตอนปลาย รอยละ 67.11, 66.78, 50 สวนผสงอายทมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน พบในผสงอายตอนตน ตอนกลางและตอนปลาย รอยละ 33.22, 32.89, 50 ตามลาดบ (ตารางท 3.2.2) ตารางท 3.2.1 ภาวะโภชนาการจาแนก จากคาดชนมวลกาย (BMI) จาแนกตามชวงอาย

ภาวะโภชนาการ

young old middle old later old 2 p-value จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ภาวะทพโภชนาการ ผอม 59 19.67 36 44.44 0 0.00

ภาวะโภชนาการ

ปกต 140 46.67 26 32.10 2 100.00

ทวม 52 17.33 12 14.81 0 0.00

ภาวะโภชนาการเกน อวน 43 14.33 6 7.41 0 0.00 อวนอนตราย 6 2.00 1 1.23 0 0.00

รวม 300 100.00 81 100.00 2 100.00 0.25 0.00 เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการจาแนกตามคา BMI กบชวงอายมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001

Page 22: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

14

ตารางท 3.2.2 ภาวะโภชนาการจากการวดเสนรอบวงเอวคามาตรฐาน จาแนกตามชวงอาย

จาแนกตามมาตรฐาน เสนรอบเอว

young old middle old later old 2 p-value จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

อยในเกณฑมาตรฐาน 191 66.78 51 67.11 1 50.00

มากกวาเกณฑมาตรฐาน 95 33.22 25 32.89 1 50.00

รวม 286 100.00 76 100.00 2 100.00 0.03 0.88 เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการเมอจาแนกตามมาตรฐานเสนวงรอบเอวกบชวงอายมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3.2 ภาวะโภชนาการจ าแนกตามการศกษาของผสงอาย ผลการประเมนภาวะโภชนาการจาแนกตามระดบ BMI พบภาวะทพโภชนาการในผสงอายทมการศกษาระดบประถมศกษามากทสด รอยละ 25.20 ภาวะโภชนาการปกตพบในผสงอายทมระดบการศกษาระดบประถมศกษามากทสด รอยละ 60.16 สวนภาวะโภชนาการเกน พบในผสงอายทมระดบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนมากทสด รอยละ 37.5 (ตารางท 3.3.1) ภาวะโภชนาการจาแนกตามมาตรฐานเสนรอบเอว พบวาสวนใหญผสงอายมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน โดยในผสงทมระดบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนมากทสด รอยละ 85.71 สวนผสงอายทมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน พบในผสงอายทมระดบการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 34.0 (ตารางท 3.3.2) ตารางท 3.3.1 ภาวะโภชนาการจาแนกตามระดบ BMI กบการศกษาของผสงอาย

ภาวะโภชนาการ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย ปรญญาตรขนไป

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

2 p-value

ภาวะทพโภชนาการ

ผอม 93 25.20 1 12.50 0 0.00 1 50

ภาวะโภชนาการปกต

ปกต 163 44.17 3 37.50 1 33.33 1 50 ทวม 59 15.99 1 12.50 1 33.33 0 0

ภาวะโภชนาการเกน อวน 47 12.74 2 25.00 1 33.33 0 0 อวนอนตราย 7 1.90 1 12.50 0 0.00 0 0

รวม 369 100 8 100 3 100 2 100 0.16 0.68

Page 23: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

15

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการเมอจาแนกตามคา BMI กบระดบการศกษามความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 3.3.2 ภาวะโภชนาการจาแนกตามมาตรฐานการวดเสนรอบเอว กบการศกษาของผสงอาย

จาแนกตาม เสนรอบเอว

ประถมศกษา มธยมศกษา

ตอนตน มธยมศกษาตอน

ปลาย ปรญญาตรขนไป

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ 2 p-value

มาตรฐาน 231 66.00 6 85.71 2 66.67 2 100 มากกวาเกณฑมาตรฐาน 119 34.00 1 14.29 1 33.33 0 0

350 100 7 100 3 100 2 100 0.08 0.53

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการเมอจาแนกตามการวดเสนรอบเอว กบระดบการศกษามความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

3.3 ภาวะโภชนาการจ าแนกตามการมโรคประจ าตว

ผลการประเมนภาวะโภชนาการในผสงอาย จงหวดสรนทรจาแนกตามดชนมวลกาย พบวาพบภาวะโภชนาการเกน ในผสงอายทมโรคประจาตว รอยละ 18.24 สวนภาวะโภชนาการปกต พบในผสงทไมมโรคประจาตวรอยละ 61.75 สวนภาวะทพโภชนาการพบไดทงในผสงอายทมโรคประจาตวและไมมโรคประจาตว ใกลเคยงกน (รอยละ 24.35, 23.65)

ภาวะโภชนาการของผสงอาย จาแนกตามมาตรฐานเสนรอบเอว พบวาสวนใหญผสงอายมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน โดยในผสงทไมมโรคประจาตว รอยละ 72.07 ผสงอายทมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน พบในผสงอายทมโรคประจาตว รอยละ 43.07 (ตารางท 3.4.2)

Page 24: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

16

ตารางท 3.4.1 ภาวะโภชนาการจาแนกตามระดบ BMI กบการมโรคประจาตว

จาแนกตาม BMI ปฏเสธโรคประจาตว มโรคประจาตว

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

2 p-value

ภาวะทพโภชนาการ

ผอม 56 24.35 35 23.65

ภาวะโภชนาการปกต

ปกต 106 46.09 61 41.22 ทวม 36 15.65 25 16.89

ภาวะโภชนาการเกน อวน 30 13.04 21 14.19 อวนอนตราย 2 0.87 6 4.05

รวม 230 100.00 148 100.00 0.11 0.29

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการจาแนกตามระดบ BMI กบการมโรคประจาตวมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 3.4.2 ภาวะโภชนาการจาแนกตามการวดเสนรอบเอว กบการมโรคประจาตว

จาแนกตามเสนรอบเอว ปฏเสธโรคประจาตว มโรคประจาตว

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

2 p-value

อยในเกณฑมาตรฐาน 160 72.07 78.00 56.93 มากกวาเกณฑมาตรฐาน 62 27.93 59.00 43.07

222 100.00 137.00 100.00 0.16 0.00

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ภาวะโภชนาการจาแนกตามการวดเสนรอบเอว กบการมโรคประจาตว มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Page 25: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

17

3.4 ภาวะโภชนาการจ าแนกตามผดแลผสงอาย

ผลการประเมนภาวะโภชนาการในผสงอาย พบวาพบภาวะโภชนาการเกนในผสงอายทอาศยอยกบคสมรส รอยละ 16.23 สวนภาวะโภชนาการปกต พบในผสงทอาศยอยกบบตรมากทสด รอยละ 62.30 สวนภาวะทพโภชนาการพบไดทงในผสงอายทอาศยอยกบญาตมากกวา รอยละ 39.13 (ตารางท 3.5.1)

ภาวะโภชนาการของผสงอาย จาแนกตามมาตรฐานเสนรอบเอว พบวาสวนใหญผสงอายมเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน โดยในผสงทอาศยอยกบบตรสงทสด คดเปนรอยละ 66.32 สวนผสงอายทมเสนรอบวงเอวมากกวาเกณฑมาตรฐานพบในผสงอายทอาศยอยกบคสมรสสงทสด คดเปน รอยละ 36.21 (ตารางท 3.5.2)

ตารางท 3.5.1 ภาวะโภชนาการจาแนกตาม BMIกบบคลทผสงอายอยดวย

จาแนกตาม BMI

บตร ญาต คสมรส

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

2 p-value

ภาวะทพโภชนาการ

ผอม 68 22.30 9 39.13 18 29.03

ภาวะโภชนาการปกต

ปกต 138 45.25 7 30.43 27 43.55 ทวม 52 17.05 5 21.74 7 11.29

ภาวะโภชนาการเกน อวน 42 13.77 2 8.70 8 12.90 อวนอนตราย 5 1.64 0 0 2 3.23

รวม 305 100 23 100 62 100 0.11 0.29

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการจาแนกตาม BMIกบบคลทผสงอายอยดวย พบวา มความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

Page 26: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

18

ตารางท 3.5.2 ภาวะโภชนาการจาแนกตามเสนรอบเอวกบบคคลทผสงอายอยดวย

จาแนกตาม BMI

บตร ญาต อนๆ

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

2 p-value

อยในเกณฑมาตรฐาน 193 66.32 15 75.00 37 63.79

มากกวาเกณฑมาตรฐาน 98 33.68 5 25.0 21 36.21

รวม 305 100 23 100 62 100 0.05 0.66

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการจาแนกตามเสนรอบเอวกบบคคลทผสงอายอยดวย พบวามความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตอนท 4 ผลการศกษาภาวะการตดเชอหนอนพยาธในผสงอาย ผลการศกษาภาวะการตดเชอหนอนพยาธในผสงอาย จงหวดสรนทร จานวน 233 ราย

พบวามผสงอายทตดเชอหนอนพยาธ จานวน 46 ราย โดยพบวาเปน Opisthorchis viverrini 30 ราย Hook worm 3 รายและ Strongyloides stercoralis 13 ราย (ตารางท 4.1)

ผลการศกษาภาวะโภชนาการทสมพนธกบการตดเชอหนอนพยาธในผสงอาย พบวาผทตดเชอหนอนพยาธ เปนผสงอายทมภาวะทพโภชนาการ รอยละ 30.43 (ตารางท 4.2)

จากการศกษาภาวะทพโภชนาการกบการตดเชอหนอนพยาธทพบจากการตรวจอจจาระในผสงอาย พบวา การตดเชอ Opisthorchis viverrini มผสงอายทมภาวะทพโภชนาการสงทสด คดเปนรอยละ 30.67 (ตารางท 4.3) ตารางท 4.1 ภาวะการตดเชอหนอนพยาธในผสงอาย จงหวดสรนทร

การมพยาธ จานวน ความชก

Opisthorchis viverrini 30 30/279 Hookworm 3 3/279 Strongyloides stercoralis 13 13/279

46 46/279

Page 27: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

19

ตารางท 4.2 ภาวะโภชนาการกบการมพยาธ พบหนอนพยาธ ไมพบหนอนพยาธ

จาแนกตาม BMI จานวน รอยละ จานวน รอยละ 2 p-value

ภาวะทพโภชนาการ

ผอม 14 30.43 52 22.32

ภาวะโภชนาการปกต

ปกต 19 41.30 102 43.78

ทวม 8 17.39 39 16.74

ภาวะโภชนาการเกน

อวน 5 10.87 36 15.45

อวนอนตราย 0 0.00 4 1.72

46 100 233 100.00 0.16 0.88

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการกบการตรวจพบหนอนพยาธ พบวาไมมความสมพนธกน

ตารางท 4.3 ภาวะโภชนาการของผสงอายกบกบการมพยาธ

จาแนกตาม BMI

Opisthorchis viverrini Hookworm Strongyloides stercoralis

จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

ภาวะทพโภชนาการ

ผอม 11 36.67 1 33.33 2 15.38

ภาวะโภชนาการปกต

ปกต 10 33.33 2 66.67 7 53.85

ทวม 6 20.00 0 0.00 2 15.38

ภาวะโภชนาการเกน

อวน 3 10.00 0 0.00 2 15.38

อวนอนตราย 0 0 0 0 0 0

รวม 30 100.00 3 100.00 13 100.00 \

Page 28: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

20

เมอทดสอบดวย Kendall's tau-c ความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการกบชนดของหนอนพยาธ พบวาไมมความสมพนธกน

ตอนท 4 พฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอายโดยรวมและจ าแนกตามภาวะโภชนาการ

ผลการวเคราะหพฤตกรรมการรบประทานอาหารของผสงอาย จาแนกตามประเภทอาหาร พบวา กลมตวอยาง เกนครงมพฤตกรรมทเหมาะสม ในการรบประทานอาหารประเภทโปรตน รอยละ 75.13 ผก ผลไม รอยละ 74.61 และกลมตวอยางผสงอาย มพฤตกรรมการรบประทานคารโบไฮเดรตไมเหมาะสม รอยละ 98.19

จากการศกษาความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการและพฤตกรรมการบรโภคอาหาร พบวาผสงปกต สวนใหญมพฤตกรรมการบรโภค อาหารเหมาะสมใน หมท 1 หมท 3 สวนผสงอายทมภาวะทพโภชนาการ สวนใหญมพฤตกรรมการบรโภคทไมเหมาะสม ในหมท 2 สวนผสงอายทมภาวะโภชนาการเกน มพฤตกรรมทไมเหมาะสมในการบรโภคอาหาร หมท 2 เปนสวนใหญเชนกน (ตารางท 4.2)

ตารางท 4.1 ผลการวเคราะหพฤตกรรมการรบประทานอาหารของผสงอาย จาแนกตามประเภทอาหาร

ไมเหมาะสม ปรบปรง เหมาะสม

หมอาหาร จานวน รอยละ จานวน รอยละ จานวน รอยละ

โปรตน 4 1.04 91 23.58 290 75.13 คารโบไฮเดรต 379 98.19 4 1.04 1 0.26 ผก ผลไม 4 1.04 80 20.73 288 74.61 ไขมน 67 17.36 156 40.41 162 41.97

Page 29: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

21

ตารางท 4.2 ความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการและพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ภาวะโภชนาการ จานวน ไมเหมาะสม ปรบปรง เหมาะสม 2 p-value รอยละ รอยละ รอยละ

หมท 1 อาหารประเภทเนอสตว 0.19 0.29 ภาวะทพโภชนาการ ผอม 97 2.06 18.56 79.39 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 173 1.16 24.86 73.98 ทวม 65 0.00 26.15 73.85 ภาวะโภชนาการเกน อวน 53 0.00 26.42 73.58 อวนอนตราย 8 0.00 12.50 87.5 หมท 2 คารโบไฮเดรต 0.11 0.81 ภาวะทพโภชนาการ ผอม 97 98.97 1.03 0 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 173 97.11 2.31 0.58 ทวม 64 100.00 0.00 0 ภาวะโภชนาการเกน อวน 53 100.00 0.00 0 อวนอนตราย 8 100.00 0.00 0 หมท 3 หมท 4 ผก ผลไม 0.16 0.68 ภาวะทพโภชนาการ ผอม 95 1.05 22.11 76.84 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 168 0.60 19.64 79.76 ทวม 63 1.59 22.22 76.19 ภาวะโภชนาการเกน อวน 48 2.08 29.17 68.75 อวนอนตราย 7 0.00 14.29 85.72

Page 30: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

22

ภาวะโภชนาการ จานวน ไมเหมาะสม ปรบปรง เหมาะสม 2 p-value รอยละ รอยละ รอยละ

หมท 5 ไขมน 0.16 0.60 ภาวะทพโภชนาการ ผอม 97 21.65 36.08 42.27 ภาวะโภชนาการปกต ปกต 173 14.45 41.04 44.51 ทวม 65 15.38 49.23 35.38 ภาวะโภชนาการเกน อวน 52 17.31 40.38 42.31 อวนอนตราย 8 25.00 12.50 62.5

Page 31: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

23

บทท 4

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

วตถประสงคท 1 ศกษาภาวะโภชนาการของผสงอาย ผสงอายสวนใหญม ภาวะโภชนาการปกต แบงเปน ปกต (รอยละ 43.83) ทวม(รอยละ

16.37) และมภาวะทพโภชนาการ (รอยละ 24.43) ตามลาดบ ซงแตกตางจากการศกษาของสรวงสดา เจรญวงศ (2544) ทประเมนภาวะโภชนาการโดยใชคาดชนมวลกาย พบวากลมตวอยางมภาวะโภชนาการปกตในอตราทใกลเคยงกบภาวะโภชนาการพรอง การทผลการศกษาแตกตางกนอาจเปนเพราะกลมตวอยางมความแตกตางกนดานอาย ภาวะสขภาพ การเจบปวย พฤตกรรมการบรโภค และสภาพแวดลอม วตถประสงคท 2 ศกษาปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการของผสงอาย ปจจยสวนบคคล

เพศ พบวาเพศชายและเพศหญงมภาวะโภชนาการคลายกน กน คอเพศชายและเพศหญงสวนใหญพบวามภาวะโภชนาการปกต (รอยละ 71.23 , 53.79) โดยเพศหญงซงแตกตางกบกบการศกษาของประเสรฐ อสสนตชย (2544) ทพบวาผสงอายหญงมกจะมภาวะโภชนาการดกวาผสงอายชายโดยเฉพาะกลมผสงอายวยตน และจากผลการศกษาครงน พบวาเพศหญงมภาวะโภชนาการเกน สงกวาเพศชาย กลาวคอ พบ ภาวะอวนละอวนอนตราย รอยละ 17.13 และ 3.19 ตามลาดบซงสอดคลองกบการศกษาของ สลกจต ศรสระ (2552) ทพบวาผสงอายหญงมภาวะอวนลงพงมากกวาผสงอายชาย เนองจากมปรมาณไขมนทสะสมมากกวา และสอดคลองกบการศกษาของ Castel และคณะ (2006) ทพบวาภาวะโภชนาการของผสงอายชายและหญงแตกตางกนเนองจากมปจจยทแตกตางกน

อาย พบวากลมตวอยางทง 3 กลมวย ไดแก ผสงอายวยตน ผสงอายวยกลาง และผสงอายวยปลายมภาวะโภชนาการแตกตางกน คอ มความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ (รอยละ 19.67, 44.44 และ 0 ตามลาดบ) ทงนสามารถอธบายไดวาวยสงอายจะมการเปลยนแปลงหลายอยางทมผลตอภาวะโภชนาการ ซงการเปลยนแปลงจะมทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม รวมทงเรมมมปญหาเรองการบดเคยว การกลน การยอย การดดซม ทาใหรสกเบออาหาร มความอยากอาหารลดลง รบประทานอาหารไดนอยลง หรอไมยอมรบประทานอาหาร เมอปญหาดงกลาวเกดขนเปนเวลานานกจะเปนสาเหตของการเกดภาวะทพโภชนาการในผสงอายได สวนผสงอายตอนปลาย มกลมตวอยางเพยง 2 คน ซงไมพยงพอในการวเคราะหขอมล

Page 32: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

24

ระดบการศกษา พบวาผสงอายทมการศกษานอยกวาระดบปรญญาตรสวนใหญมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ สวนผสงอายทเรยนจบปรญญาตรพบภาวะทพโภชนาการ เพยง 1 ราย ทงนอาจเนองมาจากความสามารถในการเขาถงขอมลและขาวสารทางดานสขภาพ รวมท งความสามารถในการเรยนรและทาความเขาใจกบขอมล ซงพบวาผสงอายทมการศกษาสงมโอกาสไดรบขอมลและเขาใจกบสงทเรยนรไดดกวา จงทาใหสามารถปฏบตตนดานโภชนาการไดถกตองและเหมาะสมมากกวาผสงอายทมการศกษานอย ซงผลของการศกษานแตกตางจากการศกษาของกงทพย แตมทอง (2546) และสรวงสดา เจรญวงศ (2544) ทพบวาปจจยดานระดบการศกษาไมมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ

ผดแล พบวาผสงอายทอยก บญาต มความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ รอยละ 39.13 ผสงอาย ทอาศยอยตามลาพงกบคสมรสมภาวะทพโภชนาการ (รอยละ 29.03) ผสงอายทอาศยอยกบบตรมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการนอยทสด (รอยละ 22.30) ท งนเนองจากครอบครวเปนสถาบนทมบทบาทสาคญในการดแลผสงอายท งดานรางกาย จตใจ และสงคม ซงการศกษานสอดคลองกบการศกษาของกงทพย แตมทอง (2546) และการศกษาของสลกจต ศรสระ (2552) ทพบวาผสงอายทอาศยอยในครอบครวจะมภาวะโภชนาการดกวาผสงอายทอาศยอยตามลาพง สวนการศกษาของสรวงสดา เจรญวงศ (2544) พบวาลกษณะการอยอาศยไมมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ อธบายไดวาจากการทมสมาชกในครอบครวจานวนมากอาจมผลตอผดแลในการจดเตรยมอาหาร ซงตองคานงถงความตองการของสมาชกในครอบครวแตละวย เนองจากวยเดก วยผใหญ และวยสงอายจะมรปแบบการรบประทานอาหารทแตกตางกน ทงในดานความถ ลกษณะและปรมาณอาหาร จงทาใหผดแลไมสามารถจดอาหารใหเหมาะสมกบผสงอายได ปจจยภายในบคคล

โรคเรอรงและอาการเจบปวย จากการศกษานพบวาผสงอายสวนใหญมโรคเรอรง 148 คน ไมมโรคประจาตว 230 คน ดงนนผสงอายทมโรคประจาตว คดเปนรอยละ 39.13 แตกตางกบการศกษาของจนตนา สวทวส (2552) ทพบวาผสงอายมโรคเรอรงถงรอยละ 73.1 และผสงอายมโอกาสเกดโรคภยไขเจบไดมากกวาวยอนๆถง 4 เทา จากผลการศกษา พบวาความเจบปวยดวยโรคเรอรงจะนามาซงอาการทอาจสงผลตอภาวะโภชนาการของผสงอายได โดยพบวาในผสงอายทมภาวะโภชนาการปกตนนสวนใหญจะไมมโรคประจาตว (รอยละ 61.74)

การประเมนภาวะโภชนาการ โดยการวดเสนรอบเอว

การประเมนภาวะโภชนาการ โดยการวดเสนรอบเอว จากการศกษา พบวาผสงอาย ในจงหวดสรนทรสวนใหญ มเสนรอบวงเอวอยในเกณฑมาตรฐาน คอ นอยกวา 31.5 นว ซงหมายถงมความเสยงในการเปนโรคทสมพนธกบกบโรคอวนเพมขนปานกลาง แตอยางไรกตาม เพศหญงม

Page 33: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

25

ภาวะโภชนาการเกน รอยละ 45.80 ซงเสยงตอการเปนโรคทสมพนธกบกบโรคอวนเพมขน โดยผลการศกษา พบวาผสงอายทมเสนรอบเอวมากกวาเกณฑมาตรฐาน สมพนธกบการมโรคประจาตว อยางมนยสาคญทางสถต p=0.00 วตถประสงคท 3 เพอศกษาการบรโภคอาหารของผสงอาย ผลการศกษาพบวาผสงปกต สวนใหญมพฤตกรรมการบรโภค อาหารเหมาะสมใน หมท 1 อาหารประเภทเนอสตว หมท 3 อาหารประเภท ผก ผลไม และ หมท 5 อาหารประเภทไขมน ตามลาดบ ตรงกบการศกษาของ ศกดา เพชรลาพ, 2550 สวนผสงอายทมภาวะทพโภชนาการ สวนใหญมพฤตกรรมการบรโภคทไมเหมาะสมในหมท 2 อาหารประเภทคารโบไฮเดรต และหมท 5 อาหารประเภทไขมน (รอยละ 98.97 และ 21.65) สวนผสงอายทมภาวะโภชนาการเกน มพฤตกรรมทไมเหมาะสมในการบรโภคอาหาร หมท 2 (รอยละ 100) ดงนนการปรบปรงพฤตกรรมนนสามารถดาเนนการทงสองกลมได กลาวคอ ในกลมทมภาวะทพโภชนาการ ควรใหความร และสนบสนนใหรบประทานอาหาร หมท 2 มากขน สวนผสงอายทมภาวะโภชนาการ ควรลดอาหาร หมท 2 ตามลาดบ วตถประสงคท 4 เพอตรวจหนอนพยาธในลาไสทเปนปญหาตอโรคทางโภชนาการของผสงอาย

ผลการศกษาภาวะการตดเชอหนอนพยาธในผสงอาย จงหวดสรนทร พบวามผสงอายทตดเชอหนอนพยาธ จานวน 46 ราย โดยพบวาเปน Opisthorchis viverrini 30 ราย Hook worm 3 รายและ Strongyloides stercoralis 13 ราย โดยพบวาความสมพนธระหวางภาวะโภชนาการกบการตรวจพบหนอนพยาธ พบวาไมมความสมพนธกน แสดงถง ผสงอายมสขนสยทดในการรบประทานอาหาร สวนในพนททมการตดเชอ Hook worm และ Strongiloides stercolaris ควรมการศกษาถง พฤตกรรมทเกยวของกบการตดเชอ หนอนพยาธ เชน การไมสวนรองเทา และ Opisthorchis viverrini ผสงอายยงมพฤตกรรมการรบประทานปลาน าจดทปรงไมสกหรอไม

ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาพบวาภาวะทพโภชนาการของผสงอายไมไดขนอยกบปจจยใดปจจยหนง

แตมความเกยวของกบปจจยหลายประการดวยกน ดงนนผสงอายควรมการประเมนภาวะสขภาพชนดสมบรณแบบทงภาวะสขภาพกาย จต สงคม การศกษาภาวะโภชนาการเพอเปนขอมลในการวางแผนดแลผสงอาย เพอใหมการบรโภคอาหารทเหมาะสมกบภาวะโภชนาการ และสมพนธกบโรค นอกจากนบคลากรทมสขภาพควรตระหนกและใหความสาคญกบญาตผดแลตลอดจนครอบครวของผสงอาย เนองจากญาตผดแลเปนบคคลสาคญทใหการดแลผสงอาย โดยการสงเสรมใหญาตมสวนรวมในการดแลผสงอาย เนองจากผลการศกษาพบวาผสงอายทมผดแลหรอมสมาชกทอยรวมกนในครอบครวหลายคนกยงมโอกาสเกดภาวะทพโภชนาการและมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ

Page 34: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

26

การศกษาครงตอไป ควรศกษาปรมาณอาหารและพลงงานทไดรบ เพอนามาเปรยบเทยบกบภาวะโภชนาการ และทดสอบโปรแกรมในการปรบปรงภาวะโภชนาการทเหมาะสมกบพนทและกลมตวอยางตอไป

Page 35: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

27

บรรณานกรม

มณ อาภานนทกล. โภชนาการสาหรบผสงอายไทย. รามาธบดพยาบาลสาร 2550; 13(3): 242-257. ประเสรฐ อสสนตชย. สถานภาพทางโภชนาการในผสงอายไทย. การอบรมดานผสงอายและความ

ชรา วนท 21-22 มถนายน 2544 สมาคมพฤฒาวทยาและเวชศาสตรผสงอายไทย 2544; 58-83. (เอกสารอดสาเนา).

ละเอยด แจมจนทร และ สธ ขนธรกษวงศ. สาระทบทวนการพยาบาลผสงอาย. กรงเทพฯ: จดทองจากด; 2549.

นฤมล เหลาโกสน. การเปลยนแปลงดานรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณในผสงอาย. ในละเอยด แจมจนทร และ สร ขนธรกษวงศ. (บรรณาธการ). สาระทบทวนการพยาบาลผสงอาย. กรงเทพฯ: จดทองจากด; 2549.

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. โครงการวจยเรองการสารวจและศกษาภาวะสขภาพของผสงอาย 4 ภาคของไทย. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย; 2549.

สมทรง จระวรานนท. โภชนาการกบการจดการอาการ. วทยาสารพยาบาล 2547; 29(1): 98-103. นชนาฎ แจงสวาง, พรทพย มาลาธรรม, สภาพ อารเออ และ สรนทร ฉนศรกาญจน. ปจจยทานาย

จานวนวนนอนในโรงพยาบาลของผปวยสงอายทเขารบการรกษาในแผนกอายรกรรม โรงพยาบาลรามาธบด. รามาธบดพยาบาลสาร 2550; 13(3): 405-426.

บญใจ ศรสถตยนรากร. ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร. กรงเทพฯ: ยแอนดไอ อนเตอรมเดย; 2005.

อรณ จระวฒนกล. ชวสถตสาหรบงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพขอนแกน. ภาควชาชวสถตและประชากรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน; 2551.

จฬาภรณ รงพสทธพงศ และ อรวรรณ ภชยวฒนานนท. การปองกนภาวะขาดสารอาหารในผสงอาย สาหรบประชาชนไทย. วรสารโภชนบาบด 2552; 20(2): 68-80.

บรรล ศรพานช. คมอผสงอายฉบบสมบรณ. พมพครงท 21. กรงเทพฯ: พมพด; 2549. นพนธ พวงวรนทร. โรคหลอดเลอดสมอง. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ; 2544. Cacchione, P.Z. Geriatric Nursing Resources for Care of Older Adults Sensory Changes.

Retrieved February 20, 2011, from http://consultgerirn.org/topics/sensory_changes/; 2005.

Chen CC-H, Schilling LS and Lyder CH. A concept analysis of malnutrition in the elderly. Journal of Advanced Nursing 2001; 36(1): 131-142.

Page 36: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

28

Castel H, Shahar D, and Harman-Boehm I. Gender differences in factors associated with nutritional status of older medical patients. J Am Coll Nutr 2006; 25(2): 128-134.

Feldblum I, German L, Castel H, Harman-Boehm I, Bilenko N, Eisinger M and et al. Characteristics of undernourished older medical patients and the identification of predictors for undernutrition status. Nutrition Journal 2007; 2: 6-37.

Kagansky N, Berner Y, Koren-Morag N, Perelman L, Knobler H and Levy S. Poor nutritional habits are predictors of poor outcome in very old hospitalized patients. American Journal of Clinical Nutrition 2005; 82(4): 784-791.

Norman K, Claude P, Herbert L, and Matthias P. Prognostic impact of disease-related malnutrition. Clinical Nutrition 2008; 27(1): 5-15.

Persson MD, Brismar KE, Katzarski KS, Nordenstrom J & Cederholm TE. Nutritional status using Mini Nutritional Assessment and Subjective Global Assessment predict mortality in geriatric patients. Journal American Geriatrics Society 2002; 50(12): 1996 –2002.

Shaha DR, Schultz R, Shahar A, and Wing RR. The effect of widowhood on weight change, dietary intake, and eating behavior in the elderly population. Journal Aging Health 2001; 13(2): 189-199.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Depression – elderly. Retrieved February 20, 2011, from http://www. nlm.nih.gov/medlineplus/article/001521.htm.; 2010.

Mancino Tim. Understanding Dementia and Functional Limitations in the Elderly. Retrieved February 20, 2011, from http://www.ezinearticles.com/Understanding-Dementia-and- Functional-Limitations.; 2011.

Swords D.Michelle. Nutrient-Drug Interaction. Retrieved February 20, 2011, from http://www.faqs.org/nutrition/ met-obe/nutrient-drug-interactions.html; 2011.

Chai, J., Chu, F.C.S., Chow, T.W., Shum, N.C. Prevalence of malnutrition and its risk factors in stroke patients residing in an infirmary. Singapore Medical Journal 2008; 49(4): 290-296.

Kyle UG, Unger P, Mensi N, Genton L and Pichard C. Nutrition Status in Patients Younger and Older Than 60 y at Hospital Admission: A Controlled Population Study in 995 Subjects. Nutrition 2002; 18: 463– 469.

Page 37: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

29

Smith, M. & Segal, J. Depression in Older Adults and the Elderly: Recognizing the Signs and Getting Help. Retrieved February 20, 2011, from http://www.helpguide.org/mental/depression_elderly.htm.; 2011.

Schenker S. Undernutrition in the UK. Nutrition Bulletin 2003; 28: 87-120. Teo YK, & Wynne HA. Malnutrition of the elderly patient in hospital: risk factors, detection and

management. Clinical Gerontology 2001; 11: 229-236. Thorsdottir I, Jonsson PV, Asgeirsdottir AE, Hjaltadottir I, Bjornsson S & Ramel A. Fast and

simple screening for nutritional status in hospitalized, elderly people. Journal of Human Nutrition & Dietetic 2005; 18(1): 53-60.

Xia, C., & McCutcheon, H. Mealtimes in hospital – who does what? Journal of Clin Nur 2006; 15: 1221–1227.

Page 38: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

30

ภาคผนวก

Page 39: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

31

แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอาย

แบบสอบถามฉบบน มจดมงหมายเพอศกษาภาวะโภชนาการและพฤตกรรมการบรโภค อาหารของผสงอาย เพอนาผลการศกษาครงนไปใชเปนแนวทางกาหนดนโยบายแผนพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ขอมลทกอยางเปนความลบจะไมมการเผยแพรเปนรายบคคลหรอไมมการระบชอผใดเลย และจะใชผลเพอการศกษาเทานน ผวจยใครขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามเปนอยางด ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผสงอาย

1. ชอ ........................................................ นามสกล.................................................................. 2. เพศ

� ชาย � หญง

3. เกดวนท ........................ เดอน ........................................... พ.ศ. ................................. 4. อาย ................................... ป 5. โรคประจาตว

� ปฏเสธโรคประจาตว � มโรคประจาตว ……………………………

6. การศกษา � ประถมศกษา �มธยมศกษาตอนตน �มธยมศกษาตอนปลาย �ปรญญาตรขนไป

7. บคคลทอาศยอยดวย � บตร � ญาตพนอง � อน ๆ โปรดระบ ...........................................

Page 40: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

32

ขอมลพนฐานของผแล 1. เพศของผดแล

� ชาย � หญง

2. อาย ................................... ป 3. สถานภาพสมรส

� อยดวยกน � หยาราง � คสมรสถงแกกรรม � แยกกนอยโดยมไดหยาราง � อน ๆ โปรดระบ ..........................................

4. วฒการศกษา � ประถมศกษา � มธยมศกษา � อนปรญญาหรอเทยบเทา � ปรญญาตร � สงกวาปรญญาตร � อน ๆ โปรดระบ ...................................

5. อาชพ � รบราชการ / พนกงานรฐวสาหกจ � คาขายหรอเจาของธรกจ � รบจางทวไป � พนกงานบรษท � เกษตรกรรม (ทานา ทาไร ทาสวน ประมง) � แมบาน � อน ๆ โปรดระบ ...........................................................................................

Page 41: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

33

ตอนท 3 พฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอาย คาชแจง โปรดอานขอความตอไปน และทาเครองหมาย � ลงในชองดานขวามอตามขอความทปฏบต

ชนดของอาหารทรบประทาน/บรโภค เปนประจ า นานๆครง ไมรบประทาน 1.) อาหารกลมท 1 เนอสตว ไข นม ถวเมลดแหง 1.1 เนอสตวและอาหารทะเล - เนอไก เปด - เนอวว - เนอปลานาจด - เนอปลาทะเล - กง หอย ป ปลาหมก(อาหารทะเล) - กงแหง - ปลาท - ปลาซารดน (ปลากระปอง) - อน ๆ โปรดระบ………………….. 1.2 ไข - ไขเปด - ไขไก - อน ๆ โปรดระบ ……………….. 1.3 นมและผลตภณฑนม - นมสด - นมเปรยว - โยเกรต - อน ๆ โปรดระบ …………….. 1.4 ถวเมลดแหงและผลตภณฑจากธญพช - ถวเขยว - ถวแดง - ถวดา - ถวเหลอง - เตาหออน , เตาหหลอด - เตาหแขง , เตาหแผน - นาเตาห - นมถวเหลอง ย เอช ท

Page 42: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

34

ชนดของอาหารทรบประทาน/บรโภค เปนประจ า นานๆครง ไมรบประทาน - อน ๆ โปรดระบ ……………….. 2. อาหารกลมท 2 ขาว แปง น าตาล เผอก มน 2.1 ขาว - ขาวสก - อน ๆ โปรดระบ ……………….. 2.2 ผลตภณฑจากแปง - กวยเตยว เสนหม - ขนมปง - ขนมจน - อน ๆ โปรดระบ ……………….. 2.3 เผอกและมน 3. อาหารกลมท 3 ผกสเขยวเขม ผกสเขยวออน ผกสเหลอง 3.1 ผกสเขยวเขม - คะนา ผกกาดหอม ผกบง ตาลง ผกกะเฉด ตนหอม ผกช

3.2 ผกสเขยวออน - ผกกาดขาว กะหลาปล แตงกวา 3.3 ผกสเหลอง - ฟกทอง แครอท มะเขอเทศ 4. อาหารกลมท 4 ( ผลไม ) - ผลไมรสหวานจด เชน กลวยนาวา ลาไย นอยหนา - ผลไมรสไมหวานจด เชน สม ฝรง มะละกอ ชมพ 5. อาหารกลมท 5 ( ไขมน ) - นามนพช นามนถวเหลอง - กะท - ครมใสกาแฟ - นามนหม 6. อาหารกลมท 6 (ขนม อาหารวาง และเครองดม) - ลกกวาด ทอฟฟ - นาหวาน นาอดลม - นาชา กาแฟ - ไอศกรม - อน ๆ ระบ ...................................

Page 43: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

35

แบบประเมนประเมนภาวะโภชนาการ

เลขทแบบสอบถาม ชอ…………………………….นามสกล……………………………………………… สวนท 4 ขอมลการวดสดสวนของรางกาย

นาหนก .......................................... กโลกรม สวนสง ........................................... เซนตเมตร BMI……………………………………. รอบเอว........................................... เซนตเมตร

Page 44: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

36

ประวตผวจย

ผวจย ผชวยศาสตราจารย พญ. สรญา แกวพทลย วน เดอน ปเกด 3 ตลาคม 2519 ประวตการศกษา - อนมตบตรแพทยผเชยวชาญสาขาเวชศาสตรครอบครว, ราชวทยาลยแพทยเวชศาสตร

ครอบครว, 2549 - ประกาศนยบตรแพทยเพมพนทกษะ, แพทยสภา, 2545 - แพทยศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน, 2544

ต าแหนงปจจบน - ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาเวชศาสตรครอบครวและเวชศาสตรชมชน - ผรกษาการแทนหวหนาสถานวจย สานกวชาแพทยศาสตร

ประวตการท างานและการด ารงต าแหนงบรหาร - 1 ก.ย. 2558 ผรกษาการแทนหวหนาสถานวจย สานกวชาแพทยศาสตร - 22 ธ.ค. 2556 หวหนาสถานแพทยศาสตรศกษา - 22 ธ.ค. 2552 หวหนาสถานแพทยศาสตรศกษา - 1 ม.ย. 2552 ผชวยศาสตราจารยสาขาวชาเวชศาสตรครอบครว สานกวชาแพทยศาสตร

ผลงานทางวชาการ - มผลงานวจย 5 ปยอนหลง

Kaewpitoon SJ, Loyd RA, Rujirakul R, Yodkaw E, Kaewpitoon N. The Carcinogenic Liver Fluke Opisthorchis viverrini among Rural Community People in Northeast Thailand: a Cross Sectional Descriptive Study using Multistage Sampling Technique. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(17):7803-7. Impact factor 2.514

Kaewpitoon SJ, Loyd RA, Rujirakul R, Yodkaw E, Kaewpitoon N. Review and Current Status of Opisthorchis viverrini Infection at the Community Level in Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(16):6835-38. Impact factor 2.514

Rattanasing W, Kaewpitoon SJ, Loyd RA, Rujirakul R, Yodkaw E, Kaewpitoon N. Utilization of Google Earth for Distribution Mapping of

Page 45: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

37

Cholangiocarcinoma: a Case Study in Satuek District, Buriram, Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(14):5903-6. Impact factor 2.514

Kaewpitoon N, Loyd RA, Kaewpitoon SJ, Rujirakul R. Malaria Risk Areas in Thailand Border. J Med Assoc Thai. 2015 May; 98 Suppl 4:S17-21. Impact factor 0.546

Kaewpitoon N, Kaewpitoon SJ. Localization of Tubulin from the Carcinogenic Human Liver Fluke, Opisthorchis viverrini. J Med Assoc Thai. 2015 May; 98 Suppl 4:S9-16. Impact factor 0.546

Tongtawee T, Dechsukhum C, Leeanansaksiri W, Kaewpitoon S, Kaewpitoon N, Loyd RA, Matrakool L, Panpimanmas S. Improved Helicobacter pylori Eradication Rate of Tailored Triple Therapy by Adding L delbrueckii and S thermophilus in Northeast Region of Thailand: A Prospective Randomized Controlled Clinical Trial. Gastroenterol Res Pract. 2015. Impact factor 1.502

Tongtawee T, Dechsukhum C, Leeanansaksiri W, Kaewpitoon S, Kaewpitoon N, Loyd RA, Matrakool L, Panpimanmas S. Effect of Pretreatment with L delbrueckii and S thermophillus on Tailored Triple Therapy for H pylori Eradication: A Prospective Randomized Controlled Clinical Trial. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(12):4885-90. Impact factor 2.514

Tongtawee T, Kaewpitoon S, Kaewpitoon N, Dechsukhum C, Loyd RA, Matrakool L. Correlation between Gastric Mucosal Morphologic Patterns and Histopathological Severity of H pylori Associated Gastritis Using Conventional Narrow Band Imaging Gastroscopy. Biomed Res Int. 2015. Impact factor 2.706

Tongtawee T, Kaewpitoon SJ, Loyd R, Chanvitan S, Leelawat K, Praditpol N, Jujinda S, Kaewpitoon N. High Expression of Matrix Metalloproteinase-11 indicates Poor Prognosis in Human Cholangiocarcinoma. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(9):3697-701. Impact factor 2.514

Kaewpitoon SJ, Loyd RA, Kaewpitoon N. A Cross-Sectional Survey of Intestinal Helminthiases in Rural Communities of Nakhon Ratchasima Province,

Page 46: รายงานการวิจัย ภาวะโภชนาการผู้สูงอายุในจังหวดัสุรินทร์ · 1 รหัสโครงการ

 

 

 

 

 

 

 

 

38

Thailand. J Med Assoc Thai. 2015 May; 98 Suppl 4:S27-32. Impact factor 0.546

Kaewpitoon SJ, Loyd RA, Kaewpitoon N. Home Healthcare Program for Soil-Transmitted Helminthiasis in Schoolchildren along the Mekong River Basin. J Med Assoc Thai. 2015 May;98 Suppl 4:S1-8. Impact factor 0.546

Joosiri A, Seubsing W, Padchasuwan N, Chavengul W, Kootanavanichpong N, Norkaew J, Ponphimai S, Kaewpitoon S J, Kaewpitoon N. Evaulation of Knowledge, Attitude, and Practice, Regarding Diarrheal Disease among Rural Community People in Northeast Thailand. Int J Cur Res. 2015;7(8):19622-7

Kaewpitoon N, Kaewpitoon SJ, Ueng-arporn N, Rujirakul R, Churproong S, Matrakool L, Auiwatanagul S, Sripa B. Carcinogenic human liver fluke: current status of Opisthorchis viverrini metacercariae in Nakhon Ratchasima, Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2012;13(4):1235-40. Impact factor 2.514

Kaewpitoon SJ, Rujirakul R, Kaewpitoon N. Prevalence of Opisthorchis viverrini infection in Nakhon Ratchasima province, Northeast Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2012;13(10):5245-9. Impact factor 2.514

Kaewpitoon SJ, Rujirakul R, Ueng-Arporn N, Matrakool L, Namwichaisiriku N, Churproong S, Wongkaewpothong P, Nimkuntod P, Sripa B, Kaewpitoon N. Community-based cross-sectional study of carcinogenic human liver fluke in elderly from Surin province, Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2012;13(9):4285-8. Impact factor 2.514

รางวลทไดรบ - The best paper ward IDEN 2015 / 14th KJSGE scientific sessions, at Grand Hilton Seoul

Hotel, Seoul, South Korea 2015 - The best paper award/ oral presentation The Clute Institute International Academic

Conference in Las Vegas, Nevada, USA 2013 - อาจารยแพทยผมคณธรรมจรยธรรมดเดนแพทยสภา 2549