การบรรยายวชา รอ. 604 เศรษฐศาสตรสำาหรบการจดการEconomics for Management

รศ.ดร.ววฒนชย อตถากร วนท 17 ธนวาคม 2548

ในคร งท แล วอาจารย ได พดถ ง การว เคราะห เศรษฐก จประเทศไทยภายใตโลกาภวตน โดยใหนกศกษาวเคราะหกรณศกษาจากบทความตาง ๆ

เราตองยอมรบวาทผานมาและตอไปในอนาคตเศรษฐกจของไทยจะสมพนธก บโลกมากขนเร อย ๆ คำาถามกค อ เราพอใจหรอยงทเศรษฐกจไทยมความผกพนกบเศรษฐกจโลกดงทเปนอย และเราสามารถวเคราะหสภาพเศรษฐกจไทยภายใตโลกาภวตนไดแตกฉานแคไหน

ลาสดนายกรฐมนตรพดเร องไปพมา เมอฟงแลวเรากตองตงคำาถามวาพมาเกยวของกบเราอยางไร มคนไทยกคนรจกพมา หรอเพอนบานอน ๆ ในอาเซยนอยางลกซง รวมทงรจก ยโรป อเมรกา และทก ๆ เรองดแคไหน

ไมวาเราจะเปนใครกตาม ถารจกคำาถามในสงทเกดขน และสามารถถอดรหสในเรองทเรารบรไดอยางด เรากจะอยไดอยางเขมแขง

เชน นกศกษาคดอยางไรทนายกเชญทตทกประเทศมาพดเร อง Thailand Partnership Development

คำาวา Partnership Development หรอหนสวนการพฒนาเปนคำาทเกดขนตงแตป 1960 เปนเรองเกาทลมเหลวมาแลว เร องนกยงเป นการคดอยในกรอบคดการพฒนากระแสหลกทมองวาทนภายนอกจะทำาใหประเทศไทยเจรญเตบโต

โลกาภวตนกบการพฒนา

1

เนองจากการพฒนากระแสหลกมองวาผคนจะไดรบประโยชนอยางกระจายตวจากกระบวน การพฒนา ดงนน จงเนนการสรางความเตบโตทางเศรษฐกจเพราะเชอวากอใหเกดการแบงปนอยางกวางขวาง

คำาถามคอกระจายตวจรงหรอไม1. ตองดทฤษฎทเกยวของ2. ตองสำารวจวาการทเราเขาไปเชอมกบโลกาภวตน การคา การ

ลงทน การรบความชวยเหลอ การก มนกอใหเกดอะไรในการพฒนาถาเราบอกได เรากจะรไดวาทฤษฎการพฒนากระแสหลกทเปน

Main Stream Approach ใหอะไรบางสงทเราตองคดตอไปกคอผลพวงจากการพฒนา สวนแบงจาก

การพฒนาตามแนวคดดงกลาวตกอยทใครบาง นนคอคำาถามทอาจารยอยากใหนกศกษาคดในการศกษาวชาน

และคดวาเมออานบทความทอาจารยมอบหมายไปทกคนควรจะมคำาถามคำาถาม (นกศกษาถามแตฟงไมไดยน) คำาถามนาจะเปนทำานองวา

ทำาไมนกวชาการมอยจ ำานวนมากและรเหนปญหาของกระบวนทศนในการพฒนาทเราดำาเนนอยวากอใหเกดปญหา เชน ทำาใหไมเกดการกระจายรายได ทำาไมรฐบาลจงยงไมยอมเปลยนแปลงกระบวนทศนในการพฒนา

คำาตอบ ต อค ำาถามน– อาจารยอยากใหดแผนภม เก ยวก บกระบวนการกำาหนดยทธศาสตร นโยบายการพฒนาและนโยบายเศรษฐกจ (ในหนงสอสสงคมทยงยน)

ในแผนภาพจะประกอบดวยฝายตาง ๆ ทมผลตอกระบวนการกำาหนดนโยบาย คอ

- นกวชาการ- อำานาจรฐ เชน ขาราชการ นกเทคโนแครต พรรครฐบาล

2

- สงคม เชน ชนชนตาง ๆ พรรคการเมอง ประชาชน กลมผลประโยชน

คำาถามทนกศกษาตองถามกคอ ในบรรดาองคประกอบเหลาน ใครมบทบาทหรอมพลงตอการตดสนใจของรฐบาลมากทสด

อาทภาคสงคม ท ประกอบดวยประชาชน ฝายคาน กล มผลประโยชน เหลานมความเขมแขงพอหรอไม

ทำาไมรฐบาลตองการใหตลาดหนเตบโต และเมอตลาดหนเตบโตใครทไดประโยชน และใครทำาใหรฐบาลตองดำาเนนนโยบายใหตลาดหนเตบโต

คำาถาม การทเอาเงนนอกเขามาลงทนเปนเพราะเงนภายในไมเพยงพอใชหรอไม

ตอบ คำาถามนสะทอนแนวพฒนากระแสหลกทมองวาประเทศกำาลงพฒนาไมมทน ขาดแคลนการออม ดงนนถาจะใหเตบโตตองเอาเงนขางนอกเขามา

คำาตอบทแทจรง ไมใชเพราะเราไมมเงน แตกระบวนการไดมาซงเงนของรฐคอระบบภาษลมเหลวตางหาก ตราบใดโครงสรางภาษของเรายงเปนอยแบบปจจบนเราจะมเงนไดอยางไร

ถาถามตอกคอทำาไมเราไมมการปรบปรงโครงสรางการจดเกบภาษ คำาตอบกจะไปอยทแผนภมองคประกอบของกระบวนการกำาหนดยทธศาสตรอกวา แลวใครละทไมตองการใหมการปรบปรงตรงน กเพราะคนรวยกมอำานาจรฐมาตลอดใชหรอไม

ภาษทดน ภาษทรพยสน ภาษมรดก ภาษหน ทำาไมเราไมเกบ ถาเกบ เรากอาจจะรวยได

คำาถาม แลวเราจะแกไขปญหานอยางไรคำาตอบ จะแกทคนหรอแกทระบบ หรอแกทง 2 อยาง

3

ถาแกทระบบ กค อ ตองทำาใหองคประกอบของกระบวนการกำาหนดยทธศาสตร หรอผทมบทบาท ในการกำาหนดนโยบายสาธารณะใหกลมตาง ๆ มพลงอำานาจมากขน

เชน ตอนนทนใหญมบทบาทมากกวาทนเลก เรากตองทำาใหทนเลกทนนอยมบทบาทมากขน

ในทางการเมองตองเปลยนประชาธปไตยทใชเงนเปนศนยกลางมาเปนประชาธปไตยแบบมคนเปนศนยกลาง

ในทางเศรษฐกจกตองกระจายโอกาสในทางเศรษฐกจ โอกาสในการทำามาหากนใหกบคนทกคน ไมใชไปไลใหทนเลก จนไมมทยน

ถาแกทคนกคอดวาเราพอใจใครไมพอใจใคร และจะแกกระบวนทศนของคนเหลานไดอยางไร

ดงนนในกระบวนการกำาหนดนโยบายสาธารณะ ถาเรารวาใครมบทบาทในการกำาหนดนโยบาย กตองรวาคนเหลานมวธคดและมมมมองอยางไร เรากจะรไดวาทำาไมนโยบายจงออกมาอยางทเปนอย

ดงนน กระบวนการกำาหนดนโยบายทถกตองกคอตองการเปดโอกาสใหผคนทก ๆ คน ทก ๆชมชนมบทบาทในกระบวนการตดสนใจ จะเปนไปไดสอตองสรางประชาธปไตย แตสอบานเรากยงมปญหา ยงถกควบคมจากรฐ

คำาถาม จรง ๆ แลวภาคประชาชนนาจะเปนสวนทส ำาคญทสด เพราะเปนผกำาหนดคนทจะเขาไปกมอำานาจรฐ ถาประชาชนเลอกคนทมกระบวนทศนทดเขาไป นโยบายจะออกมาดได

คำาตอบ กเนองจากประชาธปไตยของเราไมไดเปน People Center อยางแทจรง

โดยทวไปคนมกจะบอกวาจะตองใหการศกษากบประชาชน แตค ำาถามทกวนนส อทถ อวาเปนการเรยนรท ส ำาคญอยางหนง สรางประชาธปไตยหรอไม คำาตอบกอาจจะไมเตมท ถาตราบใดทสออยากให

4

เราดแดจงกม เรากเปนแบบแดจงกม ถาสอบอกวาเปดฝาขวดแลวรวย คนกจะคดแบบนน

(รวมทงเกมโชวตาง ๆ ทเกลอนหนาจอทวทำาใหคนไทยจำานวนไมนอยคดวาวธการทำาเงนนนงาย แคมาตอบคำาถามในทวแลวจะรวย ทง ๆ ปรชญาของการหาเงนทแทจรงคอการทำางานหนก)

สอถอเปนการศกษานอกระบบ แตเปนการศกษาทดพอหรอยง กตองตงคำาถาม และไมเพยงแตสอ ทกสวนมบทบาทในการสรางการศกษาใหกบคนในสงคมทงสน ตงแตครอบครว ศาสนา ชมชน

การศกษาจะตองมทงในและนอกระบบ แตบานเรามกมองการศกษาไปทการไดปรญญาเปนหลก ทง ๆ ทคนเกงหลายคนในโลกนไมไดจบปรญญา

ตวอยาง คณองคาร กลยาณพงค ไมไดจบปรญญาตร แตเกงมาก

การศกษาจะตองท ำาทงในระบบและนอกระบบ กระบวนการประชาธปไตยจงจะเกดขนไดอยางแทจรง

ตวอยางทรฐบาลกำาหนดใหดอกเบยและคาธรรมเนยมบตรเครดตอยท 28 % ไมเหนคนไทย จะวาอะไร กระบวนการเคลอนไหวของผบรโภคไมเกดขน ทนขามชาตทมาลงทนธรกจบตรเครดตกไดประโยชนไป

ดงนน การแกปญหาจงตองแกทระบบดวย ดงบทความของอาจารยไดยกตวอยางถงการแกปญหาคอรรปช นวาจะตองแกเชงโครงสราง คอ

1. ปฏรปสอเพอการสรางสรรคประชาธปไตยและลด เลก ละ การบรโภคนยมลงไป (นกศกษาตองถอดรหสตอไปวาจะทำาไดอยางไร)

2. ปฏรปการศกษาเพอพฒนาการเรยนรทสนบสนนการพฒนาแบบยงยน

5

3. ปฏรปเศรษฐกจ และศลปวฒนธรรมเพอใหคนตระหนกถง เขาถงในความงดงามของศลปวฒนธรรม เพอการพฒนาสงคม ศลปวฒนธรรม ตองทำาใหคนอยรวมกบธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางกลมกลน

4. ปฏรปการเมองเพอใหเกดสมพนธภาพเชงอำานาจแบบใหม ทใหเกดการมสวนรวมทแทจรงของภาคประชาชนและชมชนอนหลากหลาย จะตองสรางใหมการคะคานอำานาจกน ระหวางภาคสวนตาง ๆ ของสงคม

การปฏรปจะตองทำาทกดานไปพรอม ๆ กน และ การแกตรงนเปนการแกทโครงสรางในรายละเอยด แลวตองทำาอะไรอกมาก การปฏรปสอจะตองทำาตงแต การโฆษณา สงเสรมจรยธรรมการโฆษณา

เชน ถาเราอยากจะใหประชาชนออม โฆษณาตางกตองเสรมสรางคานยมในการออม และรฐบาลกตองดำาเนนนโยบายการเงนการคลงควบคกนไป

แตจรง ๆ รฐบาลเปนพวก GDP นยมหรอไม ชอบการเตบโตทางเศรษฐกจ อยางเดยวหรอไม

ทง ๆ การเตบโตควรจะจะตองมเสถยรภาพ และมความเปนธรรมในการกระจายผลของความเตบโตดวย

นนคอเงนตองไมเฟอเกนไป ไมฝดเกนไป ไมเกงกำาไรจนเกนไปจนเกดฟองสบ ถาเราไมอยากใหมการเกงกำาไรทดนกตองจดปฏรปทดน ถาปฏรปทดนกตองถามตอวาใครจะเสยสละบาง เรากจะเหน

ปญหาเวลานคอโลกาภวตนครอบงำาเราอย และครอบงำาถงจตวญญาณของเราดวย และถาเปนอยางนตอไป ประเทศไทยกจะพบปญหาอก

6

เพราะอาจารยมองวาการขบเคลอนประเทศกเหมอนกบการขบรถ ถารถไมดคนขบเกงอยางไรกไปไมรอด รถเปนผลลพธของคน ระบบเศรษฐกจกเปนผลลพธของคน

การจะแกจงตองแกทงระบบและแกทคนเชน เมอดระบบการศกษา เราตองตงคำาถามวาการศกษาของเรา

กระตนการบรโภค หรอเปนการศกษาทใหคนมเหตมผลในการบรโภคระบบการเมองกตองดวาเปนระบบทมการคะคานอำานาจหรอ

ผกขาดอำานาจ เหมอนในครอบครว ถาพอเผดจการมาก ลกกบแมแทบไมมปากเสยงโอกาสทพอจะเตลดเปดเปงกมสง พอทดกตองฟงเสยงลกเมยบาง ลกทดกตองฟงพอ ประชาธปไตยกเชนกน

อาจารยจงชใหเหนวาโลกเรานนม 2 อยางคอระบบกบปจเจก ถาระบบทอยภายในโครงสรางมน Function โลกกดำาเนนไปได

ในสงคมจงมระบบมากมาย เชน ระบบคานยม ระบบความเชอ ระบบการเงน ระบบเศรษฐกจ ระบบการเงน

สวนปจเจกกค อคนทมาอยในระบบ คนทมาท ำางานในระบบการเมอง กตองดวาทำางานไดหรอไม ดหรอไม

ผลของโลกาภวฒนตอประเทศไทยโลกาภว ฒน หมายถง การทคนมความสมพนธกนขามอาณา

บรเวณ นอกขอบเขตทางภมศาสตรถามองยอนในประวตศาสตร แลวถามวาคนไทยมาจากไหน ใน

อดตเราเขาใจวามาจากจน แตจรง ๆ ในดนแดนสวรรณภมมชนเชอชาตตาง ๆ อยกนมานานแลว เชน มอญ ไทย ขอม มการตดตอสมพนธจนกลายเปนไทย ทกวนนเราจงแยกไมไดวาใครมเชอชาตอะไร

โลกาภวฒนเกดขนมานานแลว ตวอยางเสนทางสายไหม กจะสะทอนใหเหนความสมพนธของมนษยชาตทมมาตงแตอดต

7

จนกระทงศตวรรษท 15 ถงตนศตวรรษท 19 กเกดแนวคด Mercantilism หรอลทธลาเมองขน สงทตามมาคอสงครามฝน สนธสญญาเบาวรง

(สงครามฝนเกดขนในป 1841 เมอองกฤษนำาเขาฝ นเขามาขายในจนทำาใหคนจนจำานวนมากตดฝน และเปนสวนหนงของการลมสลายของระบบกษตรยของจน รวมทงเปนจดเรมตนของการบบบงคบใหจนเปดประตการคา สวนสนธสญญาเบาวรงทำาขนระหวางไทยกบองกฤษในป 1855 ถอเปนจดเร มตนของระบบการคาเสรของไทยโดยการบบบงคบจากชาตตะวนตก)

สนธสญญาเบารงเมอเทยบกบ FTA กไมแตกตางกน เพราะสนธสญญาเบาวร งเราถกองกฤษบงคบใหเกบภาษขาเขาไดแค 3 % (ภาษาสมยนนคอ 100 ชก 3 ) ดงนน FTA จงไมใชเร องใหม โลกาภวตนจงไมใชเรองใหม

ถา FTA ไมใชเร องใหม ทำาไมเราไมศกษาประวตศาสตร แลวดวาเราไดมากกวาเสย หรอเสยมากกวาได

ในอดตเรามสนคาสงออก 4 ตว คอ ขาว ยางพารา ดบก และไมสก แตทตางชาตไดจากเราคอ การเขามาลงทนในบานเราหลายอยางเชน

- สมปทานไมสก เวลานนจงทำาใหลำาปางเปนศนยกลางของภาคเหนอ ตองมรถไฟ สมยนนแฟชนคนลำาปางจงเหมอนฝร ง กเพราะเศรษฐกจถกกมดวยตางชาต คนลำาปางกไดแคคาควาญชาง

- ดบก บรษทฝรงกเขามาลงทนในภาคใต- ขาว ฝร งไมอยากไถนากใหคนไทยปลกแตเราตองสงขาวไป

ประเทศอาณานคมของตะวนตก เพราะคนในอาณานคมตองกนขาวเพอทำางานรบใชตะวนตก

8

ในชวงนนเรากเงนมาทำาทางรถไฟ ไปอยธยาเพอเอาขาวออกมาเพอสงออกไปตางประเทศ

คำาถามกคอเวลานนคนไทยกบตางชาตทเขามาลงทน ใครไดผลประโยชนมากกวากน

ประวต ศาสตรส วนน ท ำา ให เราค ดได ว า เม อ เราเข า ไปอย ในโลกาภวฒนแลวเราไดหรอเสย ดงนนการอานประวตศาสตรจะชวยใหเราคดวา เมอเราเลยงโลกาภวฒนทแรงกวาเดมไมได เราจะสรางภมคมกนใหตนเองแขงแรงไดอยางไร

สงครามฝน กวาองกฤษจะเอาชนะจนไดนน องกฤษกแทบกระอกเลอดในขณะทมอหนงปอนขนมหวานใหคนจน ดวยการแจกฝนมอมเมา มออกขางกถออาวธเขนฆาคนจน

คำาถามกคอโลกาภวฒนใหม อะไรคอของหวานและอะไรคออาวธ ความสมพนธ ของคนในอด ตมท งทาง เศรษฐก จ ส งคม

วฒนธรรม โลกาภ วฒน จงมท งทางเศรษฐก จ โลกาภ ว ฒนทางวฒนธรรม โลกาภวฒนทางสงคม

ในชวงลทธ Mercantilism ปรชญากคอสงออกใหมากกวานำาเขา เนนการปกปองทางการคา (Protectionism) ทำาใหประเทศทมเรอจะยงใหญทสด ทำาใหประเทศใหญไลลาประเทศเลก สภาพนดำารงอยถง 250 ป

จนกระทงทนนยมไดเรมขนในป 1776 (2319) มาจนถงทกวนน โลกพยายามพดเรองของการคาเสร กระบวนทศนแบบทนนยม จงเกดขนทหลงกระบวนทศนพาณชยนยม หรอ Mercantilism

ในบทความเร อง ไทยกบการประชมเอเปก อาจารยเสนอวาในกรอบของเอเปกพดกนถงเร องของคนรวยทงนน ทง ๆ ทในเอเปกมคนจนเปนพนลานคน คำาถามกคอคนจนไดอะไรบางจาก และถามตอไป

9

วาปรชญาของการเนนประสทธภาพคอทางออกของโลกไดหรอ (อาจารยใชคำาวา Philosophy Efficiency)

หาก เอเปก และ WTO ไมเอาแนวคดพอเพยงเขาไปดวย คนจนจำานวนมากของโลกกไมไดประโยชนอะไรจากเอเปกหรอจาก WTO แตนายทนหรอคนรวยยง ๆ รวย และคนจนจะอยไมได และโลกจะอยไดอยางไร

ในบทความอาจารยไดอางองแนวคดของเดวด มอรส ผอ ำานวยการแหงสถาบนพงตนเองแหงทองถน บอกวาการแขงขนมไดนำาสการกระจายโอกาสในการเขาแหลงทน แตมกน ำามาซงการพฒนาของทนผกขาดทเอาเปรยบประชาชน

เขายงกลาวตอไปวา คาเสรคอศาสนาแหงยคสมย เศรษฐกจโลก“เปรยบเสมอนสวรรคชนฟา มปรชญาและทฤษฎทใชสตรคณตศาสตรชนสง เปนแบบจำาลองตวเลข สนบสนนการคาเสรใหดขลง แตอยางไรการวเคราะหขนสดทายกพบวาเสรเปนเพยงกลยทธทางเทคนคมากกวาจะเปนคำาสงสอนทางศลธรรม เสแสรงวาเปนกลาง ปราศจากคานยมใด ๆ แททจรงแลวมนคอตวขบเคลอนคณคาแบบพอกพนกเลสใหกบคนอยางไมหยดหยอน”

บทความนเสนอวา การคาเสรมองวา การเคลอนยายคน ทน และสนคา สำาคญกวาเอกราช อธปไตย และวฒนธรรมชมชนทองถน มองวาการคาเสรนำามาซงการแขงขน กอใหเกดประสทธภาพ จากการแบงงานกนทำา

ทง ๆ ท มผลการวจยเชงประจกษบอกวาการแขงขนนำาไปสการผกขาด และทนผกขาดไดสงผลกระทบตอคนจนมหาศาล

ประสทธภาพ (Efficiency) เปนปรชญาหลกของทนนยม อนเปนแนวคดทก ำาเนดมาจากนกคดอยาง อดม สมท บดาของระบบทนนยม

10

อดม สมท สนบสนนการคาเสร นำาไปสแนวคดของเศรษฐศาสตรแบบคลาสสกและนโอคลาสสก กอใหเกดแนวคดการคาเสร แตมาถงปจจบนทามกลางกระแสการคาเสรกยงคงมการกดกนทางการคา (การกดกนทางการคา ยคใหมเรยกวา Neo-protectionism)

คำาถามกคอถาการเปดเสรดจรง ทำาไมสหรฐจงปกปองทางการคา ทำาไมญปนทดำาเนนนโยบายนมานาน ญปนไมเปดเสรทางการเงน แตทำาไมไทยจงอยากจะเปด เวยดนามไมเคยสนใจเปดเสรขาว แตจองอยวาจะครองโลกใบนดวยขาวไดอยางไร

ดงนนหลายประเทศจงมองไทยตาเปนมนทไมสนใจภาคเกษตรเลย ชาตตาง ๆ ตองแอบยมอยในใจทเรายงกวกมอเรยก Mega-project ใหเขามาในบาน

ดงนนในความเปนจรงการกดกนทางการคาขนเกดขนอยางกวางขวางจนนำามาซงการแกเกมในลกษณะกดกนแบบทวภาค ในรปของขอตกลงการคา 2 ฝาย แบบรวมกลมทางเศรษฐกจหรอรวมมอในภมภาค เชน เอเปก อาเซม และแบบพหภาค

ไทยเรานนเหมาะสมอยางมากกบการรวมตวในแบบพหภาค แตเรากลบไปเนนการสรางความรวมมอแบบทวภาค จงเหมอนกบการชกมวยกบมวยรนใหญกวา ทเราจะตองเสยเปรยบตลอด

ดงนนเศรษฐกจการคาของโลกทกวนนจงยงเตมไปดวยปญหาความขดแยง ทงระหวางประเทศใหญดวยกน และระหวางประเทศเลก

เหตผลนาจะมาจากความพยายามทองคาถาวาการคาเสรเปนสงทดแตเอาเขาจรงไมมใครยอมคาเสรจรง ๆ นนเอง (Preaching but not Practice)

ป 2549 จงตองจบตาดวา การทไทยจะไปลงนามเปดเสรการคากบสหรฐ เราจะเปดหมดเลยแมแตในสวนทเราออนทสด

ถามองยอนไปประวตศาสตรอเมรกน ป 1854 ประธานาธบดแฟรงกลน เพยช ของสหรฐบงคบไลซอทดนของอนเดยนแดง ผนำาชนเผา

11

ดนแดน ทชอ ซแอตเตลไดกลาวสนทรพจนเพอตอตานการไลชอทดนของอเมรกา

ใจความตอนหนงวา “ความอบอนของแผนดนนจะซ อขายไดอยางไร ความคดเชนนเปนสงแปลกประหลาดสำาหรบพวกเรา หากความสดชนของอากาศและความใสสะอาดของรมธารนำานน มไดเปนทรพยสนสวนตวของเราแลว ทานจะซอสงเหลานไปจากเราไดอยางไร ทกสวนแผนดนถอเปนสงศกดสทธ ...เทพเจาประทานแผนดนนใหกบเรา เรารดวาคนผวขาวไมเขาใจวถชวตของเรา สำาหรบพวกเขาแลว แผนดนไหน ๆ กเหมอนกนหมด เพราะพวกเขาคอคนแปลกถนทเขามากอบโกยทกสงทกอยางทเขาอยากได...ถาเราไมยอมขาย พวกเขากจะขนปนมายดดนแดนเรา..”

คำาถามตอไปกคอทำาไมแผนดนจงมเจาของไปได คำาตอบกเพราะทนนยม ทนนยมเชอในกรรมสทธสวนบคคล (Private Ownership) ทำาใหทดนตองมโฉนด

ขณะในบางสงคมเราลองมเงนและเดนไปซอทดน เชน ในลาว เวยดนาม เราจะไมได ทำาไดอยางเดยวคอ เชา ทซอไมไดเพราะเขามองวาทดนเปนของสงคม

การท พรบ. ประกอบกจการของคนตางดาว ซงเราเปดโอกาสใหตางชาตทมเงน เขามาใชทดนในประเทศไดถง 99 ป กสะทอนวธคดในแบบทนนยม

คำาถามกคอ FTA ตางไปจากเรองการซอทดนของอนเดยนแดงอยางไร ตางจากสงครามฝน ตางจากสนธสญญาเบาวรงอยางไร

ในสนธสญญาเบาวร งเราถกกำาหนดใหเกบภาษอตราตำารอยละ 3 ยาวนานกวา 70 ป ตางชาตเขามาควบคมธรกจการคาสำาคญอยางเบดเสรจไมวาจะเปนปาไมในภาคเหนอหรอดบกในภาคใต บงคบใหไทยก

12

เงนจากตางประเทศเปนครงแรกเพอนำามาลงทนทำาเสนทางรถไฟเพอขนขาวออกสตลาดโลก ไทยเปนหน 100 ปจงใชหนไดหมด

(แตตอนนนเราเกนดลการคาเพราะสนคาของเราเปนทตองการในตลาดโลก)

ดงนน การเปดเสร ถอเปนนโยบายสาธารณะ ถาเราจะเปดเสรจรง ๆ กระบวนการกำาหนดนโยบายตรงนจะตองผานการระดมความคดของกลมคนทหลากหลายในสงคมไทย ตองคดอยางมากวาตองเปดเสรอะไรกอนหลง ตองใหความเคารพกบคนไทยวาอยากจะเปดเสรอะไรบาง

สงทเราตองคดคอคนในสงคมไทยมคนฐานลางจำานวนมาก คนระดบนกศกษาไมใชคนทวไปของสงคม คนจำานวนมากในบานเมองเราไมเคยรวาธนาคารมหนาตาอยางไร บญชธนาคาร 50 ลานบญชเปนของคนแคหยบมอเดยว (เพราะคนหนงมหลายบญช)

ดงนน เมอ FTA เปนนโยบายสาธารณะ นโยบายสาธารณะทดตองใหประโยชนกบคนทงตวใหญ ตวเลก ทนมาก ทนนอย ทนกลาง ไมใชรดรอนคนกลมเลก ๆ ใหเขาหมดทางไป เพอเอาความลมสลายของเขามาเปนความสขของคนบางกลม

สรป การคาเสรจงไมใชเร องใหม เพยงแตมความซบซอนในกระบวนการมากขนดงเราจะพบเหนไดจากหลายเร อง เชน การบบใหออก พรบ.ประกอบธรกจของคนตางดาว พรบ.ทนรฐวสาหกจ การกำาหนดกฎเกณฑการเปดเสรสนคาอยางไมจ ำาแนก สทธบตรยา และทรพยสนทางปญญา การเปดตลาดสนคาเกษตร

(ทางออกของการคาเสรมขอเสนอของนกวชาการอยาง นอรนา เฮส (ไมรชอถกหรอไมนะคะ) บอกวาควรจะมการจดตง WSO (World Social Organization) มาคานอำานาจกบ WTO

WSO จะตองมผคนทหลากหลายในโลกนเปนศนยกลาง ขอเสนอทมพลง จะตองมาจากประชาชนทวโลกทรกสนตภาพ )

13

เมอทนนยมเกดขนทำาใหเกดการบรณาการใหประเทศตาง ๆ เขาสระบบโลก ทำาใหประเทศตางๆ ถกเปลยนระบบการผลตเพอปอนระบบทนนยม เชน ประเทศไหนมฝายกใหปลกฝายเพอปอนโรงงานผลตเสอผา

เนองจากประเทศทนนยมดงเด มไมมทรพยากรเพยงพอในกระบวนการผลตจงตองผนวกเอาประเทศอน ๆ ใหเขาไปสระบบทนนยม ในการผนวกประเทศเลกกลายเป นผป อนวตถด บ ใหก บทนน ยมศนยกลาง

ตอมาเมอศนยอำานาจของโลกยายจากองกฤษมาเปนอเมรกา หลงสงครามโลกครงท 2 แบบแผนความสมพนธระหวางประเทศกเขาสโลกาภวฒนแบบใหม

การทสหรฐขนมาเปนผนำาของโลกสวนหนงเกดมาจากจนแตกเปน 2 ฝาย (จนคอมมวนสตและไตหวน) เกาหลใตเปน 2 ประเทศ และหลายประเทศตดสนใจทจะเลอกขาง เชน ประเทศไทยเรากเลอกทจะเขาขางสหรฐอเมรกา

นโยบายการชวยเหลอระหวางประเทศ (Aid Policy) จงเกดขน เชน ประเทศเรากไดถนนมตรภาพ ใตความชวยเหลอทางการทหาร

แตถนนทเราไดมากเพอสหรฐจะไดลำาเลยงอาวธเขาไปสเวยดนาม ไปลาว จน เราไดสนามบนแตเราตองขดแยงกบเพอนบานอยางเวยดนาม เพราะสหรฐใชสนามบนเปนฐานทพ ในการโจมตเวยดนาม

ดงนน ไมมความชวยเหลอใดทไดมาฟร ๆ (Aid is not a free gift )

คำาวาโลกาภว ฒ นใหมหมายถงใหม 4 อยาง คอ ตลาดใหม ตว ละครใหม กฎเกณฑใหม และเครองมอใหม

ตลาดใหมไมวาจะเปนตลาดการเงน ตลาดทน ตลาดหน ตลาดสนคา เนองจากกลายเปนตลาดแบบใหมจากทนนยมโลกาภวฒน การ

14

ขายสนคาจะตองขายจำานวนมหาศาล เราจงเหนการลงทนของบรรษทตาง ๆ จงตองไปทวโลก แมคโดนลลจงมทวโลก

เมอเกดตลาดใหมจงตองมตวละครใหมมาจดการในการสถาปนาความสมพนธในโลกาภว ฒนใหม ไมวาจะเปน IMF, APEC, IBRD, GATT และอน ๆ อกมากในการกำาหนดกตกาในความสมพนธขนมาใหม เชน การจดชนหน การจดลำาดบความนาเชอถอ นนคอพยายามทจะกำาหนดกฎเกณฑทกอยางใหเหมอนกนทงโลก

ขณะเดยวกนกยงมเคร องมอใหม ๆ เขามาตอกยำาโลกาภวฒน แบบใหมใหเกดขนอยางรวดเรวมากขนไมวาจะเปนคอมพวเตอร แฟกซ มอถอ

ทง 4 ตว จงมากำาหนดทงผลประโยชนและจตวญญาณของโลกขนมาใหม และกลายเปนตวขบเคลอนโลกในทกวนน

โลกาภวฒนใหมจงไมใชไมด แตค ำาถามอยตรงทใครเปนคนกำาหนดกฎเกณฑในความสมพนธแบบใหม และใครเปนคนกำาหนดตวละครใหม

ด งน นจากการทอาจารยใหน กศกษาอานบทความ กเพ อให นกศกษาตงคำาถามกบโลกาภวฒนทประเทศไทยเราตองไปเกยวของ

เชน น กศกษาอยในแวดวงการศกษาตองตงค ำาถามวา เราตองการใหเปดเสรโรงเรยนหรอไม เพราะเกยวของกบลกหลานของเราในอนาคต ถาเราอยในวงการ Finance เราตองการใหเปดเสรการเงนหรอไม

สหรฐอเมรกาดใจมากทไทยวานอนสอนงาย เหมอนทอาจารยระพ สาครกพดในเรองกลวยไมวาฝรงนนพดงายแตคนไทยพดยาก

ประเดนเหลานอาจารยอยากใหนกศกษาคด วาจะชวยกนอยางไรในการรกษาประเทศ รกษาความดงามของจตวญญาณแบบไทย ๆ รกษาอสรภาพของเรา

15

การจะเขาใจโลกาภวฒนใหมตองเขาใจอำานาจรฐไทยกบอำานาจรฐภายนอก และ อำานาจทนภายนอกกบอำานาจทนไทย ทสมพนธกบรฐไทย ตองเขาอำานาจขาวสาร อำานาจทางปญญา ละคร หนง

เราตองเขาใจวาการจะขายของไดจะตองยดกมจตวญญาณของผซอเสยกอน ตวอยาง ของ แดจงกมเปนกระบวนการยดครองดวยจตวญญาณ ทำาใหเกดกระบวนการ Koreanization หรอกระบวนการทำาใหเปนเกาหล เพราะเวลานเกาหลขายของไดหมด ทงอาหาร การทองเทยว

หนงฮอลลวดกเชนกน เราดมาก ๆ กทำาใหเรา วญญาณเราถกดดกลน

ในอนาคตอาจารยมองวาเกาหล และเวยดนามจะมาแรง สวนประเทศไทยของเรากขนอยในมอนกศกษาทเปนคนรนใหมวาจะนำาพาประเทศชาตไดอยางไร เพราะประเทศไทยกมของดมากมาย

ทรพยากรกบกระบวนการโลกาภวตนเปนการตงคำาถามวาการตดสนใจในการนำามาใชหรอในการจดสรร

ทรพยากรของโลกขนอยกบกระบวนการโลกาภวฒนอยางไรคำาวา กระบวนการ ตองมองคประกอบ มกตกา และมมตของเวลา

มาเกยวของ ในสวนขององคประกอบจะม 2 อยาง คอ1. กลไก2. ความคด

ความคดคออยากใหโลกใบนเปนอยางไร เรากตองเขาใจกระบวนทศนในการพฒนา ทม 3 กระบวนทศน คอ การพฒนากระแสหลก การพฒนากระแสวพากษ และการพฒนากระแสทางเลอก สวนกลไกกตองดวาในแตละกระบวนทศนมกลไกอะไรในการจดการทรพยากรของโลก เชนธนาคารโลก IMF การประชม G7

16

เช น ความค ดการค า เสร ก จ ะบอกว าการค า เสร น ำามาซ งประสทธภาพ ทำาใหเกดการแบงปน ท ำาใหเกดการจดแจงแบงสรรทรพยากรของโลก

แตใครเปนคนกำาหนดความคด ประเทศในโลกกวา 200 ประเทศ ประเทศใดเปนคนกำาหนดความคดและเปนคนกำาหนดกลไก ถาคนทกำาหนดความคดและกำาหนดกลไกของกระบวนการโลกาภว ฒนเปนประเทศใหญเพยงไมกประเทศ การใชทรพยากรของโลกกอยในมอของคนไมกคน กอใหเกดการผลตเพอสนองตอบตอคนจำานวนนอย สนองตอบเฉพาะภาคสวน ทำาใหการจดสรรทรพยากรของโลก ทำาใหเกดการใชทรพยากรทไมสามารถผลตซำาใหหมดไปอยางรวดเรวจนสงผลกระทบตอคนในรนหนา

ปญหาดงกลาวกอใหเกดดงการผลตซำาทางวฒนธรรม เนองจากการผลตซำาทางเศรษฐกจทำาไดนอยลง การผลตซำาทางวฒนธรรม เชน การโฆษณา การทำาใหคนอยากร อยากเปน (สรางวฒนธรรมกอนการขายของ) เชน แมคโดนลดอาจจะขายไมออกเลยถาไมมการโฆษณา

การผลตซำาทางวฒนธรรมเปนการทำาใหทรพยากรทกชนดกลายเปนสนคา เราเรยกกระบวนการนวา Commoritiletation เชน เอาทวดทำาสนามกอลฟ

การแปลงสนทรพยเปนทนกเชนกน ฟงแลวอาจจะดดแตถาไมสำาเรจเกษตรกรกอาจถกยดท ทำาใหการแปลงสนทรพยเปนทนคอกลไกการถายโอนโดยละมอม เพราะตราบใดทยงไมมโฉนด ทดนกยงเปนของเกษตรกร

รฐวสาหกจ การศกษา โรงจำานำา เหลานเปนสนคาไดหมดหากเนน Maximize Profit เชน แปรรปประปา เพราะมองวาการบรหารโดยเอกชนจะทำาใหเกดกำาไรสงสด

การประกวดตาง ๆ กคอการทำาใหคนกลายเปนสนคา

17

หรอแปรรปโรงงานยาสบ บรษททเขามาลงทนกตองเนนก ำาไรสงสด เมอเนนกำาไรกตองใหคนสบมากขน เมอคนสบมากขน กเปนโรคมากขน และสดทายภาระในการดแลคนเหลานกจะตกอยทผเสยภาษ

อาจารยจงไมเหนดวยทจะแปรรปโรงงานยาสบ นาจะทำาใหคนสบบหรนอยลงจะดกวา

ดงนน รฐบาลตองมาแยกแยะใหเหนวาอะไรทควรแปรรป อะไรทควรเปดเสร

ดงนน เมอโลกาภวฒนผสมกบทนนยม การผลตจำานวนมาก หรอ Mass Production หรอผลตไดลนเกนกตองกระตนการบรโภคใหเป น Mass Consumption ด วย โดยการโฆษณา โดยการหาพรเซนเตอร

ขณะเดยวกนในกระบวนการโลกาภวฒนทเนนการคาเสรกนำาไปสการผกขาด เพราะการผกขาดทำาใหเขาขายของไดมากทสดใน WTO จงตองกำาหนดเรองของทรพยสนทางปญญา

เชน บรษทยา กำาหนดวาถาประเทศ ก. จะซอยาจะตองซอลขสทธในยาของเขาดวย ขณะทยาเปนเรองของความเปนความตาย เกยวของกบ ความมนคงของมนษย (Human Security)

เพราะการพฒนาสมยใหมเปนการพฒนาทตองคำานงถงความมนคงของมนษย

(ทนาเศราคอประเทศไทยของเราตความเร องนไมออก แลวเอาความมนคงของมนษยซงเปนเรองใหญมากมาเปนชอกระทรวงเลก)

สหประชาชาต โดย UNDP บอกวาจะพฒนาโลกใหยงยนจะตองพฒนาความมนคงของมนษย 7 อยาง อนเปนความมนคงในองครวมทเรยกวา Multi -Dimensional Approach to ฏ D ประกอบดวย

1. ความมนคงทางเศรษฐกจ2. ความมนคงทางดานอาหารและนำา

18

3. ความมนคงทางดานสขภาพ4. ความมนคงทางดานบคคล5. ความมนคงทางดานสงแวดลอม6. ความมนคงทางดานชมชนและวฒนธรรม7. ความไมมนคงทางดานการเมอง

คำากคอกระบวนการโลกาภว ฒนสามารถสรางความมนคงดงกลาวไดหรอไม และความมนคงจงไมใชเร องทหารอยางเดยว กรณเหตการณทมสยดกรอเซะ ถอเปนการแกปญหาอยางคำานงแตความมนคงเรองการทหาร

ระดบสหประชาชาตเชนกน ถาจะสรางความมนคงทางการเมองในระดบโลกกตองปฏรปสหประชาชาตเสยใหม ไมใชปลอยให 5 ประเทศมาใชอำานาจวโตไดทกเรอง (5 ประเทศทเปนสมาชกคณะมนตรความมนคงแหง UN ประกอบดวย สหรฐ จน ฝรงเศส องกฤษ รสเซย )

ระบบทนนยมกบนโยบายเศรษฐกจเสรตรงนเปนการทบทวนทฤษฎเสรนยมใหม เพราะนโยบายการคา

เสร เปนไปตามกรอบคดของเศรษฐศาสตรสำานกเสรนยมใหม ซงยงคงมอทธพลและสอนหนงสออยในมหาวทยาลยตาง ๆ

เศรษฐศาสตรแบบเสรนยมใหมเชอวา ถาอาศยกลไกตลาด เปดใหมการแขงขนเสร ประสทธภาพจะเกดขน

การจะแขงขนเสรไดตองมผผลตเยอะ มผบรโภคจำานวนมาก มการบรโภคมาก กลไกตลาดจะทำางาน ราคาสนคาจะถกลง ความเชอแบบนจงบอกวารฐจะตองไมเขามาแทรกแซง ตองปลอยใหกลไกตลาดทำางานดวยตวของมนเอง สนบสนนภาคเอกชนใหทำางาน

นอกจากนจะตองปลอยใหปจจยการผลตทกชนดมการเคลอนยายอยางสมบรณ เคลอนยายเทคโนโลย เครองจกร ทรพยากรผลต

19

ถาจะใหเกดประสทธภาพทงโลก จะตองเปดเสรทงโลกเพราะในทสดผบรโภคจะเป นก ำาหนดวาจะผลตอะไร เท าไหร

คณภาพเปนอยางไร เชนถาราคาแพงกจะไมซอ ถาจางงานถกกไมทำาระบบทนนยมยงมองวาผบรโภคเปนผทมเหตผล หมายถงผ

บรโภครเรอง รอบรอยางสมบรณ ไมมใครหลอกได แตในความเปนจรง1. ยงเปดใหมการแขงขนมากเทาใด การแขงกนกจะนอยลง

การผกขาดจะตามมา 2. ผบรโภคไมไดรทกเรอง ไมไดมเหตผลทกครงในการตดสนใจ 3. ตลาดเปนของใครกนแนระหวางผบรโภคกบผผลต ในความ

จรงตลาดบางอยางเทานนทม การแขงขน เชน ทเรยน ลำาไย อาจจะเปนของผซอ แตตลาด

แรงงานเปนของไมไดเปนของ ลกจาง มสกกคนทมแหลงงานใหเลอกมากมาย

นนคอทฤษฎ เมอนำาทฤษฎมาพจารณา ประเทศไทยเราเปนไปตามทฤษฎใชหรอไม

อาจารยเปนหวงมากคอใน 10 ปขางหนาคนไทยจะเปนลกจางฝรง หรอไมกตองอยในอาณตฝรงทกดาน ไมมอำานาจตอรอง บรษทจะเอาออกเมอไหรกได ยกเวนรฐบาลจะคดวถแหงธรรมมะ หรอคนไทยเราจะตนมารคด รทำา รทน

จรง ๆ แลวคนไทยมคนเกงมากมาย แตทำาไมคนไทยจงไมมโอกาสในการจดการประเทศ ทำาไมเราตองยอมเปนลกนองฝรงไปหมด เพราะจรง ๆ คนไทยเราเกงหลายเรอง

ทำาไมเราตองจางบรษททปรกษาเปนฝรง เชน เมอเราจะทำาเมกกะโปรเจกต กตองเอาทปรกษามาศกษาความเปนไปไดของโครงการ (Feasibility Study) ท งด านการ เง น ทางส งแวดล อม ทาง

20

เศรษฐกจ และอน ๆ อาจารยไมเชอวาทปรกษาจะบอกวาโครงการไมมความเปนไป เพราะถาสรปผลของ F.S. กลาวกจะไมไดงานไปทำา

เนองจากบรษททปรกษาผกโยงไปกบบรษททจะเขามาลงทนและรฐบาลทจะใหเงนกดวย

เชน ญปนจะอนมตเงนกใหใคร โครงการนนจะตองผานการศกษาความเปนไปได

ตอนนบรษททปรกษาเขามาเมองไทยมากมาย ดงนนในโครงการลงทนขนาดใหญของเรา ตองถามแลววาใครไดประโยชนมากกวาระหวางทนไทยกบทนตางชาต และตองไปดวาทนไทยนนใครไดบาง

ย ง โ ป ร เ จ ก ต เ ป น Capital Intensive ม า ก ก ว า Labor Intensive คนไทยตวเลก ๆ กแทบจะไมไดอะไรเลย

ประเทศไทยของเราจงไมควรจะเนนการเตบโตอยางเดยว แตตองเตบโตและกระจายดวย

สงทเราตองคดคอเราจะจดระบบความสมพนธ ระหวางรฐ ทน ประชาชน อยางไรจงจะเออตอการเตบโตและการกระจายอยางเปนธรรม

แตทกวนน ทนของเราเปนทนผกขาด (ขณะทประชาชนออนแอ) ขณะทรฐกบทนกกลายเปนคนเดยวกน

ถาเราอยากจะแกประเทศไทย เราตองถามวาเราจะทำาใหทนของเรามการแขงขนมากกวานไดหรอไม เชน อาจจะตองสรางอาชพอสระมากขน เชน นกกฎหมายอสระ สถาปนกอสระ

คำาถามทเราตองถามคอ 1. ประเทศไทยจะแขงแรงหรอไมในโลกาภวฒน 2. ระบบโลกเทาเทยมและเปนธรรมหรอไม3. รฐของประเทศใหญเหนอกวาหรอไมถาเหนอกวาเราไดหรอเรา

เสยอยางไร เราจะมรฐบาลแบบไหนจะคะคานอำานาจรฐใหญ

21

4. ดอกผลจะกระจายหรอกระจกตว ถากระจกตวจะเกดอะไรขน เหตการณ 9/11/2201 เกยวของกบเรองการกระจายดอกผลหรอไม บรรษทขามชาตเกยวของอยางไร

5. ชนชนลางมคณภาพชวตทดขนจรงหรอไม ถาด ดตรงไหน ไมดตรงไหน

6. สงแวดลอมของโลกเลวลงหรอไม

จากบทความเรอง การคาเสร เอฟทเอ.....เพอใคร บทความนอาจารยนำาเสนอวา ขณะนเรองของ FTA กลายเปนกระ

แสหนงในสงคมไทย ทคนยงไมเขาใจมากนกแตสวนใหญกลบชนชมกบการคาเสร จากการประโคมขาวของรฐ โดยยงไมเขาใจเรอง FTA อยางลกซง และใหความรทแทจรงกบคนในสงคมยงอยในวงจำากด ทง ๆ ท เปนเรองทเกยวของกบคนสวนใหญ

นอกจากนการคาเสรไมไดจ ำากดอยเฉพาะการคาสนคา และครอบคลมไปถงภาคบรการ การเงน การประกน การคาสง คาปลก การทองเทยว การแปรรปรฐวสาหกจ การประมลงานขามชาต วสาหกจขนาดใหญและขนาดยอม รวมทงรฐวสาหกจ ตลอดจนภาคเกษตร และการศกษาศลปวฒนธรรม

ดงนน เปดเสร สโลกาภวฒน ไทยไดอะไร เสยอะไร ไดคมเสยหรอไม ถาเปดเสรจะเปดแบบไหน อยางไร (ถาถามใหตอบขอสอบจะตองตอบได)

ในความเหนของอาจารยจะตองปฏรปกนถวนหนาโดยเฉพาะในเรองของการศกษาทนกศกษามองวาสำาคญและเปน

หนทางในการไขปญหาทงปวงทเปนอย เชนนกวชาการทจะสอกบชาวบานกตองใชคำาพดงายทประชาชนเขาใจ ตองบอกเขาไดวาถาเขาเปนชาวสวนมะละกอแลวมการเปดเสร เขาจะไดรบผลกระทบอยางไร

22

อาจารยอยากใหวทยชมชนเปดกระจายใหทว เชน พอเปดเสรกบจนกตองเอาคนปลกหอม ปลกกระเทยมมาพดในวทยบางวาเขากระทบอยางไร

กระบวนทศนการพฒนา : ฐานคดของนโยบายและยทธศาสตร

กระบวนทศนการพฒนากระแสหลก จะเนนการเตบโตทางเศรษฐกจ (Growth Oriented) จะดทรายไดตวหว ตวเลขอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ

ทฤษฎในกระบวนทศนการพฒนากระแสหลก เชน

1. Rostow นกเศรษฐศาสตรทมองการพฒนาวาเปนขนบนไดจากตำาสดไปสข นสงสด ทเรยกวาขนสงคมอดมโภค (High Mass Consumption)

2. Meier มองวาผลสำาเรจของการพฒนาคอการมรายไดสง ๆ จากการลงทนมาก ๆ และประเทศกำาลงพฒนาไมมทางพฒนาไดกเพราะขาดปจจยทน ดงนน ถาตองการพฒนากตองกเงนตางประเทศและรบความชวยเหลอจากตางประเทศ คาขายกบตางประเทศ

นกคดกลมนจงเสนอใหเปดการลงทนจากตางประเทศ เปดเสร ตองสงเสรมการคา จงจะทำาใหเงนไหลเขามา พอเงนไหลมากจะชวยใหเตบโตทางเศรษฐกจ เมอเศรษฐกจเตบโต การพฒนาจงจะเกดขน

จากแนวคดน ในบานเราจงเกด BOI เกดสำานกงบประมาณ เกดนดา เกดสภาพฒน กเพราะเรามองในแบบ Outward Looking ทำาใหเราลมมองภายใน มองวาเทคโนโลยตางประเทศ ตลาดตางประเทศสำาคญกวาเทคโนโลยและตลาดภายใน ทำาใหคนตางประเทศ คนตางชาตดกวาคนไทย

23

คำาถามกคอทเราพฒนาภายใตกระบวนทศนดงกลาว ผลทเกดขนเปนอยางไร

สรปความเชอของกระบวนทศนการพฒนาแบบนคอ (เปนการทบทวนอกคร งของการสอนในวนท 11 ดตารางในเอกสารหนา 29 ประกอบ)

1. ปจจยภายนอกเปนสาเหตททำาใหเกดการพฒนาในประเทศโลกท 3

- ทนตางประเทศทำาใหเกดการพฒนา - การคาตางประเทศมาก ๆ หรอ FTA ทำาใหเกดการพฒนา - แนวคดตำารา วชาการจากภายนอกมาชวยในการพฒนา

2. ยทธศาสตรการพฒนา เนนแบบมงภายนอก3. กระบวนการพฒนาทำาแบบเสนตรง การพฒนาไปทละขน มอง

โลกในแงด4. เปาหมายของการพฒนาอยทการเตบโตทางเศรษฐกจ

กระบวนทศนการพฒนากระแสวพากษ1. ปจจยภายนอกทำาใหเกดการครอบงำา เชน การเอาเงนทนจาก

ตางประเทศ การสงออกทำาใหเราตองพงพาตางประเทศ ถกครอบงำา ถาไมอยากใหครอบงำาตองรจกการตอรอง2. ยทธศาสตรการพฒนา เนนการพฒนาตนเอง เนนการพฒนา

แบบยงยน ตองพฒนาโดยมองจากภายในดวย ถาจะขายสนคาตองสงเสรมตลาดในประเทศดวย ถาสงเสรมการทองเทยวตองท ำาใหคนในประเทศเทยวในประเทศดวย

เนนยทธศาสตร Selective Linking Strategy เชนถาจะเปดเสรจะตองแยกแยะวาควรจะเปดอะไรบาง อะไรไมควรเปด ไมใชเปดหมดโดยไมจำาแนกแยกแยะ

24

เชน ถาจะเปดเสรคาสงคาปลกกตองคอยเปนคอยไป มจงหวะเวลา ตองพฒนาใหโชวหวยใหแขงแรงอยไดกอน

3. กระบวนการพฒนา เนนการพฒนาทไมเปนเสนตรง มองวาในการพฒนาจะเตมไปดวยการตอรอง ไมมอะไรทราบรน มความขดแยง

4. เป าหมายของการพฒนา อยท การเน นการกระจายผลประโยชนทางเศรษฐกจ

ทฤษฎในกระบวนทศนการพฒนาในกระแสวพากษ เชน1. ทฤษฎระบบโลก (World System Theory) มองวาใน

ระบบโลก ประกอบดวยประเทศศนยกลาง และประเทศรอบนอก

ประเทศศนยกลางคอประเทศทพฒนาแลว ทมประเทศเลกเปนเสมอนดาวบรวาร ความสมพนธของศนยกลางกบดาวบรวารจะมลกษณะททรพยากร ความมงคง แรงงาน จากดาวบรวารจะถกดดซบและนำาไปใชเพอการสะสมทนของศนยกลาง

ทำาใหยงพฒนา ประเทศศนยกลางยงร ำารวย แตดาวบรวารยงยากจน และในประเทศยากจนกจะมชนชนสงคอยดดซบความมงคงจากคนยากจน และสงผานความมงคงไปยงภายนอก เนองจากชนชนสงจบมอกบคนตางชาต

2. ทฤษฎพ งพา (Dependency Theory) มองวาในความสมพนธของประเทศทพฒนาแลวกบประเทศกำาลงพฒนาหรอดอยพฒนา จะเปนไปในลกษณะทประเทศกำาลงพฒนาตองพงพาประเทศทพฒนาแลวอยฝายเดยว ทกอยางตองขนอยก บประเทศพฒนา ถกกำาหนดและถกกระทำาจากประเทศพฒนาแลว

(ตางจากการพงพาแบบ 2 ทางทเปน Interdependence)ทฤษฎพงพาและทฤษฎระบบโลกมองวา กฎเกณฑทออกมาในโลก

นจงเอออำานวยเฉพาะกลม สงผลใหโลกใบนมความแตกแยกกนมากขน

25

ตวอยาง จากเหตการณเผาสถานทตไทยในเขมร ถามองแบบธรรมดาเรากมองวาเกดจากคนกลมหนงทเปนอนธพาล ตองการกอความวนวาย

แตถามองในแงทฤษฎพงพากจะมองวาทนไทยทเขาไปลงทนในเขมร เออประโยชนใหก บคนเขมรมากนอยแคไหน มใครบางทได ประโยชน เมองอน ๆ ทอยไกลจากเขมรไดประโยชนหรอไม

ในทฤษฎระบบโลกนนจรง ๆ แลวจะแบงออกเปน 3 สวน คอ ศนยกลาง (Center) รอบนอก (Periphery) และก งรอบนอก (Semi-Periphery)

เชน สหรฐเปนศนยกลาง ไทย เกาหล เปนกงรอบนอก กมพชา เปนรอบนอก ศนยกลางกจะดดความมงคงจากเขมร ผานไทย ผานเกาหล ทำาใหผลประโยชนตกอยกบรอบนอกนอยทสด

นกคดทอยในกลมนสวนใหญจบการศกษาในอเมรกาแตวพากษวจารณทนนยม และการพฒนากระแสหลก และตงทฤษฎขนมาใหม

นกทฤษฎกลมนมองวาถาประเทศศนยกลางไมดดซบความมงคงจากภายนอกจะพฒนาไมได

เชน สหรฐอเมรกาบรโภคนำามนถง 25% ของโลก ขณะทคนอเมรกนมจำานวนเพยง 4% ของประชากรในโลกเทานน ถามองจากทฤษฎในกระแสวพากษกจะบอกวาเนองจากสงคมอเมรกนเนนการเตบโต เนนการสะสมทน โดยไมคำานงวาคนทเหลออกวา 90 % ของโลกจะมนำามนไวบรโภคอกหรอไม

กระบวนทศนการพฒนาแบบทางเลอกกระบวนทศนน มองการพฒนาทยงยน การพฒนาทนธรรมชาต

การพฒนาความมนคงของมนษย มองวาถาเดนตามการพฒนากระแสหลกไปเรอย ประเทศตาง ๆ ก

จะลมสลาย ประสบหายนะ

26

เพราะทรพยากรของโลกแบงออกเปน 2 สวนคอ- สวนทผลตซำาได- สวนทใชแลวหมดไป ในสวนนกระบวนความสมพนธของประเทศ

ตาง ๆ ในโลก จะทำาใหประเทศทมอำานาจจะตกตวงเอาผลประโยชน โดยกำาหนดกตกาตาง ๆ ขนมา เชน เปดตลาด กมสำานกของคนในโลกผานสอตาง ๆ เพอใหคนในโลกสบสนแลวถอโอกาสตกตวงผลประโยชนโดยคนในโลกสวนใหญไมรสกตว

กระแสทางเลอกจงมองวาโลกจะไปไมรอด ถาไมมการปรบเปลยน การปรบเปลยนจะตองทำาทจตวญญาณ ปรบวธคด ปรบกระบวนการพฒนา

แตการปรบจตวญญาณเปนสงทยากกลมนมองวาในระบบทนนยมทนกเปนเคร องมอในการพฒนา

อยางหน ง เหมอนเคร องจกร แตในกระแสทางเล อกคนจะเป นศนยกลางของการพฒนา

ดงนน จากแตละกระบวนทศน จะมขอสมมตพนฐาน (Basic Assumption) ตางกน ทงดานการมองคน ธรรมชาต

เชนจากเหตการณสนาม (ทอาจารยนำามาเขยนบทความดวย) แตหากมองแบบแยกสวนกจะมองวาสนามคอภยธรรมชาตลวน วธแกกคอการสรางระบบเตอนภย (ไมไดแกทโครงสราง)

แตถามองแบบองครวม โดยมองใหสมพนธกบระบบเศรษฐกจ ระบบการเมอง สนามแยกไมออกจากกระบวนทศนการพฒนา เพราะการพฒนาแบบทนนยมทมงเนนการชนะธรรมชาต

แตการพฒนาแบบยงยนมองวามนษยตองอยรวมกบธรรมชาตสงทตองทำาคอจะเอาสนามมาสอนคนในสงคมอยางไร นอกเหนอ

ไปจากการสรางระบบเตอนภย เรงปรบปรงสถานททองเทยวเพอใหคนมาเทยวภเกตเหมอนเดม

27

สงทเราตองคดคอกระบวนทศนการพฒนาในแตละกระบวนทศนม จดแขง จดออนอยางไร และประเทศไทยเราจะพฒนาแบบไหน

แนวคดทฤษฎการพฒนาตามแผนพฒนา ฉบบ 1-9 พจารณาไดจากตาราง

แผนฯ ฉบบท แนวคด/ทฤษฎ จดเนน ปญหาทสำาคญ1-2 (2504-2514)

3-4 (2515-2524)

แ ผ น 5-6 (2525-2534)

การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

ความเตบโตทางเศรษฐก จและก า ร ป ร บโครงสรางทางเ ศ ร ษ ฐ ก จ (Structural Adjustment)

การกระจายรายไดกบการเจรญ

- ท น จ า ก ต า งประเทศ- การสะสมทน- โครงสรางพนฐาน

- เห ม อ นแ ผ น 1-2 - การสรางงานและ รายได- ก า ร ร ก ษ าความมนคง แหงชาต

- การออม ภายในประเทศและ ปจจยดานทนจำากด- เ ท ค โ น โ ล ย การศกษา และแรงงานฝมอมนอย- ความลาหล งดานการ บรหารจดการ

- ว กฤต น ำาม นครงท 1- วกฤตการณหนสน ตางประเทศ-เ ห ต ก า ร ณ เดอนตลาคม

28

7 (2535-2539)

8 (2540-2544)

เ ต บ โ ต (Redistribution with Growth)

- เชนเดยวกบแผน 5-6 โดยเพมมตดานการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวตและสงแวดลอม- ต ล า ด เ ส ร (Free Market)

- ตลาดเสร -การพฒนาคน (Human Development)

คล า ยก บแผ น 1-4- ก า ร พ ฒ น าชนบทและความจ ำา เ ป น ข น พ นฐาน- ค ว า ม เ ป นประเทศ อตสาหกรรมใหม- ค ว า ม เ จ ร ญเตบโตนำา โดยการสงออก (Export-Led Growth)

- การกระจายความ เต บโตส ต างจงหวด - กา ร เ ป ด เ ส ร ทางการคา การเงน และการลด บทบาทของรฐ

- ป ญหาความยากจนและชองวางทางรายได- เขาโครงการ IMF ลด คาเงนบาท-ว ก ฤ ต ก า ร ณ นำามน ครงท 2- วกฤต การณ หนสน ตางประเทศ- ป ญ ห าเสถยรภาพทาง เศรษฐกจ- ความเหล อมลำาในการ กระจายรายได ปญหา คณภาพชวตและ ป ญ ห า ส งแวดลอม-เ ห ต ก า ร ณ พฤษภาทมฬ

29

9 (2545-2549)

เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อเ พ ย ง แ ล ะ พ งตนเอง

- ก า ร ม ง เ ป นศนยกลาง ทางการเงนในภมภาค- ก า ร พ ฒ น าทรพยากร มนษย

- รฐอยภายใต กรอบแ น ว ท า ง ข อ ง IMF เ น น ก า รร ก ษ าเสถยรภาพและค ว า ม ม น ค งทางการเงนและการธนาคาร- กรอบ IMF ม เนอหาสวนทางกบ การพฒนาคน แผน 8 จงเ ข ย น เ ร อ งพฒนาคน แต ปฏบตไมได

- ป ญ ห า ก า รกดกนทาง การคา- ปญหาจราจรใน กทม.- ความไมสมดลของ การพฒนา ปรากฎเด นชดในทก ดาน- วกฤตการณ สงแวดลอม ( ดน นำา ปาไม และอากาศ)- เศรษฐกจไทย ลมสลาย-เศรษฐก จหดตวต ดลบ รอยล ะ 1 แ ล ะ 10 ในป 2540 และ 2541 ตามลำาดบ-ว ก ฤ ต ก า ร ณ ทางการพฒนา

30

- ใชนโยบายการคลงก ร ะ ต นเศรษฐก จและภาคการเกษตร- ต ง บ ร ษ ทบรหารทรพยสนไทย

- วกฤต การณ ภาค การเง นและธนาคาร-ว ก ฤ ต ก า ร ณ หนสน ตางประเทศ- ธ ร ก จ ล มละลาย คนตกงาน- คาเงนบาทถกโจมต ลอยตวคาเงน- เขาโครงการ IMF- เ ศ ร ษ ฐ ก จชะลอตว สงออกลดลง- คนวางงาน 2 ลานคน- หนสาธารณะมหาศาล (เกอบร อ ย ะ ล ะ 60 ของ GDP หรอเ ก อ บ 3 ล า นลานบาท)

31

- เกดเหตการณ 9/11/2001 เศรษฐก จ โลกถดถอย

การกำาหนดยทธศาสตรในการพฒนาประเทศ จะมทฤษฎและกระบวนทศนอยเบองหลง เชนการพฒนาของไทยแตละแผนจะเปนไปตามตาราง

แผน 1 –2 ทฤษฎท น ำามาใชก ค อการเตบโตทางเศรษฐกจมากกวาการกระจายรายได เอาทนตางประเทศเขามา เนนการสรางโครงสรางพนฐาน

แผน 3-4 ผลจากพฒนาสงผลตอการเมอง เพราะเวลานนเกดเงนเฟอสงมากถงเลข 2 หลก เกดวกฤตนำามน จนทำาใหเกดเหตการณเดอนตลา เพราะเกดชองวางระหวางคนตางจงหวดกบคนในเมอง

ดงนน วกฤตทคลาย ๆ กบป 2540 จงเคยเกดมาแลวทนาสนใจ แผน 3-4 มการพดถงการรกษาความมนคงแหงชาต

ถงแมวาจะมขอด แตกมขอเสย เพราะการพฒนาความมนคงตองแยงงบมาจากการพฒนาดานอน ๆ

ในยคนเราเร มปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ เขาโครงการ IMF เร มมการพดถงแปรรปรฐวสาหกจ เชน รถไฟ ยคนมคนตกงาน (คนตกงานจำานวนมากไปเรยนตอทรามคำาแหง เพอลดความกดดนทไมมงานทำา)

มปญหาดลบญชชำาระเงน เนองจากลงทนมาก จนเกดปญหาหนสาธารณะในภาครฐวสาหกจ

แผน 5-6 จงเนนเตบโตดวย กระจายดวย หลงจากทเรามปญหาการเมองในชวงกอน ปญหาแบบนเก ดในลาตนอเมรกาและหลาย

32

ประเทศของโลก ทำาใหธนาคารโลกตองเขยน Distribution with Growth

ทงนการพฒนากระแสหลกเอาทฤษฎ Trickle Down Theory มาใช เปนทฤษฎทบอกวาถาสรางความเตบโตกอน ความเตบโตนนกจะไหลลงไปสสวนตาง ๆ โดยอตโนมต เชน สรางความเตบโตในเมองกอน ในภาคอตสาหกรรมกอน จากนนความเตบโตในเมองหรอในภาคอตสาหกรรมจะคอย ๆไหลลงไปสภาคเกษตรภาคชนบท

แตทฤษฎนพสจนแลววาไมเปนจรง เจาของทฤษฎคอ Hirschman เสนอเรองการเตบโตแบบไม

สมดล (Unbalance Growth) เปนแนวคดทน ำาไปใชท วโลก เปนทฤษฎทจงใจจะสรางความเตบโตในเมองกอน หรอในภาคอตสาหกรรมกอนและหวงวาผลของความเตบโตจะ Trickle Down ลงไปในสวนอน ๆ

ตามทฤษฎน จะสรางศนยกลางการเต บโตก อน เชน สรางขอนแกน เปนศนยกลางของอสาน มมหาวทยาลยขอนแกน และอน ๆ และคดวาการเตบโตของขอนแกนจะกระจายไปในจงหวดใกลเคยง เชนเดยวกบ หาดใหญ เชยงใหม โคราช

ทฤษฎ Unbalance Growth เชอวาการสรางความเตบโตทไมสมดลจะทำาใหเกดการเช อมโยงไปขางหนา (Forward Linkage) และการเชอมโยงไปขางหลง (Backward Linkage)

การเชอมโยงไปขางหนา เชน ถาเราอยากใหประเทศมอตสาหกรรมรถยนต เรากตองลงทนในอตสาหกรรมทจะท ำาใหเกดรถยนต เชน อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมแบตเตอร

สวนการเชอมโยงไปขางหลง เชน ถาเราเอาชาตเขามาตงโรงงานสปปะรดกระปอง กจะเกดการปลกสปปะรด เกดโรงงานกระปอง สวนทรฐจะเนนลงทนกคอโรงงานสปปะรด

33

Hirschman บอกวาการพฒนาทไมสมดล แมวาจะมผลเสย หรอม Polarizing แตโดยรวมแลวผลดหรอ Trickle Down จะมมากกวา จงควรนำาการพฒนาทไมสมดลไปใชในประเทศกำาลงพฒนา

ไทยเรานำาแนวคดมาใชในชวง 1-6 ( แมวาระยะหลงรฐบาลจะไม พดวาใชแนวคดนแตลองคดดวารฐบาลทำาอยหรอไม )

ตวอยาง ป 1960 เราใชนโยบายการผลตทดแทนการนำาเขา (Import Substitution Strategy) โดย BOI สงเสรมการลงทนใหญปนเขามาตงโรงงาน ผลทตามมาคอคนชนบทเดนทางเขากรงเทพมาเปนฉนทนา สงทฉนทนาไดกคอมรายไดและสงกลบบานทตางจงหวด ตรงนคอ Trickle Down

แตขอเสย หรอ Polarizing เชน อย ๆ เศรษฐกจตกตำา ทนตางชาตถอนตว เพราะทนเปนของตางชาต สาวฉนทนาเหลานกตองตกงาน ทสำาคญเมอเขามาอยกรงเทพ สงทตองสญเสยคอ ละทงพอแม ถามลกตองสงลกไปใหตายายเลยง

(คลาย ๆ กบผชายทออกไปทำางานตางประเทศ สงทไดกลบมาคอเงน แตสงทเสย Polarizing คอตองขายทนาเปนคาตว คานายหนา และในทสดพบสภาพ ไปเสยนา มาเสยเมย เพราะหางเมยนาน ๆ เมยจงเปนอน)

อาจารยจงแปล Trickle Down วาเปนการทำาบญโปรยทาน

แผน 5-6 เน นการสงออก มองวาตลาดภายนอกจะท ำา ให เศรษฐกจโต ชวงนเรากำาหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศ เพอนำาพาประเทศไปส ประเทศอตสาหกรรมใหม (NIS-Newly Industry Strategy)

จนในทสดยทธศาสตรแบบ Balance กทำาใหหลายประเทศเจงและเขาส IMF

34

แผน 7 เราเร ม Free Market เกด BIBF มงเปนศนยกลางทางการเงน เปลยนสนามรบใหเปนสนามการคา กเงนจากตางประเทศ มาลงทน

คำาถามกคอ เสนทางการพฒนาของเรา ตงแตแผน 1 ถงปจจบน เราเคยมการเปลยนแปลงแนวทาง หรอไม เรากจากแผน 1 จนถงปจจบน เราเอาทฤษฎตะวนตกมาใช ตงแตตนจนวนน และสงทด ๆ ในทฤษฎตะวนตกทแนะนำา เราไมไดทำา เชน ทฤษฎบอกใหเราปฏรปทดน เกบภาษมรดก เกบภาษทดนใหม เรากไมทำา

ป 2539 –40 เราจงเจง และตองอยในแนวทาง IMF ในแผน 8 คลาย ๆ กบป 2524 แผน 8 ตองเปด FTA

ในหนงสอ Partner of Development บอกวาใหประเทศทพฒนาแลวชวยเหลอประเทศทกำาลงพฒนาอยางนอย 1% ของ GDP คอถาม 100 ตองให 1 บาท ในแผนแรก ๆ เราจงไดเงนจากญปน จากอเมรกา กจากธนาคารโลก

ตรงนกไมตางไปจากการทนายกเชญทตมาคยททำาเนยบ จงไมไดแตกตาง

แผน 9 ทฤษฎคอเศรษฐกจพอเพยง จากแผน 9 ฉบบ สรป ไดวา 1. แผน 1-8 ทฤษฎผด ทำาใหยทธศาสตรการพฒนาผด ประเทศ

จงเกดวกฤต2. แผน 9 ทฤษฎถก แนวคดดมาก แตยทธศาสตรผด ...จะเกด

อะไรขนในปลายแผน 9 และเรากำาลงไปสแผน 10สรป นโยบายและยทธศาสตรการพฒนามความเกยวของกบ

ทฤษฎการพฒนา ทฤษฎการพฒนากมาจากกระบวนทศนการพฒนา ซงเชอมโยงไปถง ผลของการพฒนา

35

ทงน ทฤษฎการพฒนามการเปลยนแปลงมาเปนระยะ ทฤษฎการพฒนาตามกระบวนทศนการพฒนากระแสหลกเปลยนแปลงรปแบบแตเนอหาหลกไมเปลยนมากนก และประเทศไทยเราเอามาใชโดยไมปรบใหสอดคลองกบสภาพของบานเรา

ดงนน ตองยอมรบวากระบวนการพฒนาประเทศไทย หาไดพนเงอมเงาขององคความรและกระบวนการขามชาตแตอยางใด

ทำาไมเราจงไมสรางทฤษฎแนวคดการพฒนาของเราพรอม ๆ กบการปรบใชทฤษฎตะวนตกทดมาใชอยางถกตอง

การ Present ของนกศกษาวกฤตเศรษฐกจป 2540 ปญหา แบงออกเปน

1. ปจจยภายใน - ในป 2540 ในรฐบาลชวน อตราดอกเบยภายในสงกวาภายนอก

ทำาใหมเงนไหลเขา ประกอบกบรฐบาลเปด BIBF ยงทำาใหปรมาณเงนในระบบมเปนจำานวนมาก มการแขงขนในการปลอยเงนก เกนดมานดเทยม เกดการเกงกำาไร

จนกระทงเกดวกฤตทางการเงน ทำาใหผกไมสามารถใชหนสถาบนการเงนได สงผลกระทบตอสถาบนการเงนเพราะคนขาดความเชอมน เรงถอนเงนเอามาเกบ สงผลใหเกดปญหาการขาดสภาพคลองในระบบเศรษฐกจ

- ขดความสามารถในการสงออกลดลง เน องจากมการเปลยนแปลงโครงสรางการสงออกจากสนค าเกษตรเป นสนค าอตสาหกรรม ทำาใหตองนำาเขาวตถดบจากตางประเทศ จนทำาใหเกดภาวะขาดดลการคา และขาดดลชำาระเงน

- การใชจายทฟมเฟอยของประชาชน ใชของนอก และเทยวเมองนอก

36

- ความดอยประสทธภาพในกลไกของรฐ โดยเฉพาะการใชนโยบายอตราแลกเปลยนแบบคงท มการนำาเงนสำารองมาพยงคาเงน ทำาใหเงนทนสำารองหายไป

2. ปจจยภายนอก - การโจมตคาเงน จนทำาใหรฐบาลตองลดคาเงนบาท สงผลให

เกดหนจำานวนมาก เกด NPL- ตางชาตเรมไมมนใจ ถอนทนออกจากประเทศไทย จากปญหาทำาใหรฐบาลตองพง IMF เพอขอการสนบสนนในการ

รกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจแตปญหาทกลาวมาทงหมดคอปญหาทางเทคนค ไมใชปญหาท

โครงสราง หรอไมใชตนตอของปญหา

เพราะสาเหตทแทจรงทเปนปญหาเชงโครงสรางของการเกดวกฤตป 2540 คอ

1. การทเราใชกระบวนทศนการพฒนากระแสหลก มาเปนกรอบในการกำาหนดนโยบาย คอ+เนนการพงพาปจจยภายนอกประเทศ มากกวาปจจยภายใน

2. เนนในการเตบโต (Growth) โดยขาดการกระจายรายไดและกระจายผลประโยชน

คณอศวน เพมเตมถงสาเหตของปญหาวา ป 2539 เศรษฐกจฟองสบเรมเกดขน เชน บาน ทดน รถยนต เกดภาวะดมานดเทยม ทำาใหเกดการเกงกำาไร ดเหมอนเศรษฐกจจะด แตจรง ๆ แลวไมใช เชนตอนนนคนไทยมแนวคดซอบานหลงท 2

นอกจากน ยงมการเปด BIBF ทำาใหเกดการปลอยกจากตางประเทศเขามามากมาย

รวมทงเวลานน เกดการขาดดลการคาและดลบญชเดนสะพด แตรฐบาลกลบดำาเนนนโยบายอตราแลกเปลยนแบบคงท สดทายนำามาซง

37

การโจมตคาเงนบาท นำามาซงการขาดเงนทนสำารอง จนกระทงตองกเงนจาก IMF

เหตการณทเกดขน ถอวาไทยเราไมเคยมประสบการณมากอน แมวาเราเคยพบวกฤตแลวในป 2524 แตไมหนกเหมอนเทยวน

สรปปญหาทเกดขนกคอ เศรษฐกจเตบโตแบบฟองสบ อตราเงนเฟอสงถง 8% ม NPL ของสถาบนการเงน การขาดสภาพคลองของธรกจ การลมละลาย

แนวทางแกไขปญหา ตองทำา 3 ดานคอ เศรษฐกจ สงคม การเมอง และประชาชนแนวทางการแกปญหาระยะสน1. การแกไขใหเกดเสถยรภาพและความเชอมนในระบบอตราแลก

เปลยน คอเปลยนจากระบบคงทมาเปนระบบลอยตวแบบมการจดการ เพอใหคาเงนสะทอนความเปนจรงในทางเศรษฐกจมากทสด

2. ประคบประคองสถาบนการเงน เพอใหสถาบนการเงนไดรบความเชอมนจากประชาชน ธนาคารแหงประเทศไทยตองเขามาดแลและปรบเปลยนนโยบายอยตลอดเวลา

3. ควบคมการกอหนทไมเกดรายได เพราะ NPL มผลกระทบตอสถาบนการเงน และลกหนรายอน ๆ ดวย

4. รกษาสภาพคลองในตลาดการเงนใหอยในระดบพอด เชน ถาสภาพคลองมมากเกนไปรฐบาลจะตองดำาเนนนโยบายลดปรมาณเงนในระบบ และตองรกษาสภาพคลองในตลาดทน

การแกไขปญหาระยะปานกลาง / ยาว ดานเศรษฐกจ1. ตองรกษาเสถยรภาพเงนบาทใหมความมนคง และระดบอตรา

ดอกเบยภายในตองมความ

38

เหมาะสม 2. รกษาระดบอตราแลกเปลยนอยางเหมาะสม มการแทรกแซง

เปนระยะเมอจำาเปน3. สรางเสถยรภาพของสถาบนเงน ธนาคารแหงประเทศไทยจะ

ตองพยายามใหสถาบนการเงนขนาดเลกรวมตวกนเปนธนาคารเพอใหประชาชนเชอถอ

4. พฒนาบคลากรดานการเงน ทงภาครฐและเอกชน เพอใหมความร เขาใจ และรทนการเปลยนแปลง

5. ใหความสำาคญกบเคร องมอในการบรหารงานความเสยงทางดานการเงน

6. สงเสรมการสงออกเพอใหเกดสนคาทมมลคาเพม7. รวมมอทางเศรษฐกจในภมภาค

ดานสงคมและประชาชน1. สรางใหประชาชนมความมนคงทางรายไดและการทำางาน 2. สงเสรมรายไดภาคบรการและการทองเทยว3. ปฏรประบบการศกษาอยางตอเนอง4. แกไขปญหายาเสพตดและอาชญากรรม5. สรางความมนคงในชวตครอบครว สขภาพ

ดานการเมอง1. ทำาใหรฐบาลมเสถยรภาพ 2. ปรบปรงบรณาการกระทรวง ทบวง กรม3. ขจดปญหาผลประโยชนในรปแบบตาง ๆ4. สรางวนยทางการเมอง5. สรางความเขมแขงใหการเมองทองถน ใหประชาชนมสวนรวม

อนาคตเศรษฐกจไทย

39

กาวตอไป ไทยเราจะตองนำาเอาหลกเศรษฐกจพอเพยง พงพาตนเองอยางเขมแขงและยงยน

การทเราตองคดอยางนน เพราะทผานมา เศรษฐกจของเราเปนเศรษฐกจทพงพาภายนอกประเทศ ทำาใหความเปนไปของภายนอกมผลกระทบตอเศรษฐกจไทย เชน นำามนแพงกมผลกระทบ ทองเทยวลดกเกดผลกระทบ

โครงสรางเศรษฐกจ1. รายจาย มการนำาเขาวตถดบมาก การบรโภคสนคาคงทนสง 2. การผลต ตนทนการผลตสง ใชวตถดบภายในนอยมาก 3. รายได มความเหลอมลำาในระหวางภาคสวนเศรษฐกจ สรปแลวเมอหกลบการสงออกกบการนำาเขา สงทไดไมมากอยางท

ควรจะเปน เพราะในระบบการผลตของเรามการสรางมลคาเพมไมมากนก แตทำาใหตองพงพาภายนอกตลอดเวลา ทงเทคโนโลย เงนทน ตลาด

แนวทางการพฒนาแบบพงพาตนเองคอตองท ำาใหคนไทยอยได โดยพงพาตนเองใหมากทสด ไม

ฟมเฟอย โดยในภาคเกษตรกนำาเอาทฤษฎใหมของในหลวงมาใช คอ เกษตรกรตองแบงทดนออกเปนสวน ๆ คอ สระนำา ปลกขาว ปลกผลไมและผก สวนทเหลอคอทอยอาศย ในอตราสวน 30 30 30 และ 10 ตามลำาดบ

นอกจากน ตองใหการศกษาอยางตอเนองกบประชาชน และเพอใหเก ดการพฒนาอยางย งยนตองด ำาเน นการตามยทธศาสตร 7 ประการ คอ

1. สรางระบบบรหารจดการทดใหเกดกบทกภาคสวน ลดเลกระบบอปถมภ ใหประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบ

40

2. พฒนาคนและสรางการคมครองทางสงคม จดระบบการศกษามากขน สงเสรมการมงานทำา มระบบประกนสขภาพ พฒนาคณภาพแรงงาน รณรงคใหคนไทยกนของไทย ใชของไทย

3. ปรบโครงสรางการพฒนาชนบทและการพฒนาเมองอยางยงยน สรางงานในชนบท

4. บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน5. การบรหารเศรษฐกจอยางมสวนรวม ทกวนนคนทวางแผน

เศรษฐกจ วางนโยบายเศรษฐกจอยในมอของคนไมกคน ทำาใหตองเนนเตบโต ทง ๆ ทโตนอย ๆ แตกระจายรายไดจะดกวา

6. เพมสมรรถนะและขดความสามารถในการแขงขน7. พฒนาความเขมแขง ความกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย พฒนาภมปญญาทองถน

คำาถาม ตอนทเราเกดวกฤต ถาเราไมพง IMF เราจะมทางออกอยางอนหรอไม และผลทเกดขนจะเปนอยางไร

ตอบ ตวอยางมาเลเซยเปนประเทศทมปญหาเหมอนเรา แตแกไขตางจากเรา เชน สงหามการเอาเงนออกอยางเสร มการกำาหนดวาเงนทนตางชาตทเขามาตองลงทนนานเทาไหร มการควบคมอตราแลกเปลยน ทำาใหมาเลเซยแกปญหาได

แตไทยเรามคนทไดรบผลเสยจากมาตรการของ IMF มากมาย

นกศกษาทานหนงแสดงความคดเหนวา1. การทนโยบายของรฐบาลใหประโยชนกบบางกลม ขณะทใน

หลายประเทศนโยบายรฐบาลดแลคนทกกลม ทง ๆ ททกประเทศใชระบบเลอกตงเหมอนกน

41

คำาตอบสวนหนงคอรปแบบเลอกตงมเหมอนกน แตเนอของการเลอกตงไมเหมอนกน เลอกตงของเราผดตงแตนายทนเอาเงนมาลงทนในการเลอกตง

2. เมอเราเอาประเทศไทยไปผกกบโลก ทำาใหกลไกของโลกมผลตอการกำาหนดนโยบาย ความสมพนธของรฐไทยกบภายนอก กไมตางไปจาก ความสมพนธระหวางหมบานกบเมอง ท ำาใหนโยบายของเราสามารถหนเหไปให ประโยชนกบตางชาต

3. การแกปญหาตองแกทสำานกของคนในสงคมทกสวนคณสญชย - ภาพรวมเศรษฐกจเราพงพาอตสาหกรรมมากกวาเกษตรกรรม

ทง ๆ ทพนฐานของประเทศคอเกษตรกรรม- สอบานเรามเสรภาพเกนไปหรอไม เราปลอยใหสอสรางการเรยน

รทผด ๆ หรอไม- จรงแลวบานเรามศกยภาพหลายอยาง เราเอามาพฒนาไดหรอ

ไม- เรามาไกลจนถงทกวนน เรายดเศรษฐกจเราจะกลบไปทำาแบบ

พอเพยงไดหรอไม- การสงออกไกของเราสบราซลไมได เพราะบราซลอดหนนผเลยง

ไก และสอมวลชนของเรากไมไดรบการควบคมจนไทยเราตองปลอยขาวเรองหวดนก ขณะบราซลเปน แตเขาปดไดและสงออกได

- โครงการเลยงไกแบบสมนไพรของเราไมไดผล ยงไมสนบสนนเตมท

- คนไทยจะเลอกซอสนคาของใคร ถาเรามสนคาเหมอน ๆ กน สรางสำานกไทยไดหรอไม

42

อาจารย สงทไดผลประการหนงจากการสอนและการนำาเสนอของนกศกษากคอ อาจารยไดกระตนใหนกศกษาคด และเกดความสงสย ตลอดจนทบางคนมองวามความสบสน ความจรงแลวกระบวนการสรางปญญากลบเกดขนกบนกศกษา เพราะกระบวนการทางปญญาเกดขน เมอมความขดแยงกนทางความคด

ปรชญาการหาความรแบบนเรยกวาวภาษวธ เพราะจากสงทมอย (Thesis) กมาเก ด Antithesis สดทายโตเถ ยงกนไปมากจะเก ด Synthesis ขนมาเอง

(เชนกอนหนาจะมาเรยนรสกวา FTA นาจะเปนประโยชน นนคอ Thesis แตพอมาเรยนกลบรสกวาไมด เอาเสยเลย กเป นเสมอน Antithesis และถานกศกษาพยายามกจะผด Synthesis ขนมา)

ดงนน อยาคดวาสบสน เพราะในระบบเศรษฐกจไทยไมมอะไรสบสน

มาถงในเรองเศรษฐกจตกตำา ป 25401. มทางเลอกหรอไมในการแกปญหาโดยไมเขา IMFคำาตอบคอม แตเราไมได เลอก มาตรการตรงนอาจจะทำาแบบ

ชวคราวกอนกได เชน- กกขงเงนบาทเอาไว เพอไมใหใครโจมต (การทฝรงโจมตคาเงนบาทไดเพราะมคนปลอยเงนบาทใหฝรง จน

มคนมาวจารณวาคนไทยบางคนทไดประโยชนจากรายการนสามารถนำาเงนมาเลนการเมองไดโดยไมตองควกกระเปาตนเองเลย-ตรงนความเหนผถอดเทปคะ)

- ทำาไมไมขอกจากจน - ใชเศรษฐกจพอเพยง ประหยดกนทงชาต

ขณะทมาเลเซยแกปญหาไดดกวาเรา เชน- พยายามไมใหเงนไหลออกเพอใหไมโดนโจมต

43

- แกไขปญหาท Real Sector- สรางความโปรงใสมาเลเซยจงฟ นกอนเราในตนทนทถกกกวาเรา แตการเขา IMF ทำาใหเราเสยหลายอยาง เสยความเปนไทย เสย

จตวญญาณ และหนปจจบนยงไมลดเลยทำาไมรฐบาลจงไมเลอกทางเลอกทดกวา เพราะทางเลอกมแนวคด

และมประโยชนทเกยวของ เชน ทำาไมเราตอง FTA เรากตองถาม วาทำากบเปร ใครได ทำากบ

อนเดย ใครไดประโยชน (ดาวเทยม) ทำากบจนใครได (บรษททท ำาเกษตรมาก ๆ)

สวนสหรฐอเมรกาท เขาจะท ำา FTA กบไทยเขาไมได หวงแค เศรษฐกจการคา เพราะเปอรเซนนอยมาก แตสหรฐหวงเร อง Geo-politic หรอภมรฐศาสตร เพราะถาสหรฐจดการประเทศไทยได สหรฐกคมอาณาบรเวณแถวนไดในแทบทกเรอง เชน เสนทางเดนเรอ

สหรฐตองการคมโลกและตองการคมหลาย ๆ ดานการทเราพบปญหาวกฤต เพราะยทธศาสตร การพฒนาของเรา

ทำาใหเกดความเหลอมลำาสง อาจารยยกตวอยางเรองนโยบายทำาใหราคาขาวถกโดยจดเกบพร

เมยมขาว เพอใหคนในเมองไดกนขาวถก แตชาวนาตาย ขณะทประเทศอน ๆไมทงเกษตรกร ทงอเมรกา ญปน อดหนนชาวนาอยางจรงจง ทำาใหขาวมราคาแพง ขณะเดยวกนกสงเสรมใหคนมรายไดมากพอทจะซอขาวแพงกนได

ยทธศาสตรทกวนนเรากยงทงเกษตรกร (แมแต FTA กตาม) ทกวนนภาคเกษตรเหลอ 9% ของ GDP ขณะทเกษตรกรยงเปนคน 60% ของประเทศ แลวเกษตรกรจะอยไดอยางไร

44

ดงนน ปญหาวกฤตเศรษฐกจจงเปนปญหาทางโครงสราง แตเวลาแก เฉพาะปญหาทางเทคนค ซงลวนแตเปนวธการตามแนวคดเสรนยมใหมทงสน คอ

1. พยายามสรางเสถยรภาพทางเศรษฐกจ โดยใชนโยบายงบประมาณเกนดล ขนภาษ ขนอตราดอกเบย เพอลดปรมาณเงนในระบบ (Stabilization)

2. ทำาใหเกดเสร ดวยการเปดเสร ขณะททนไทยเจบปวยกเปดประตใหตางชาตเขามา (Liberalization)

3. แกไขกฎหมายเพอใหเสรใหเตมทมากขน กฎหมาย 11 ฉบบจงออกมา ตรงนคอ

Deregulation4. แปรรปทกอยางใหเปนของเอกชนเพอประสทธภาพในการ

บรหาร Privatizationการแกปญหาแบบน แกวกฤตไดสำาเรจ แตตนทนสงในการแก

ปญหาสงมาก และในระยะยาวสญเสยเยอะ จงไมตองแปลกใจทธนาคารของเราหลายแหงมตางชาตมาถอหน

แตจรง ๆ แลวเรามทางไปมากกวาน แตเราไมไดเลอกทจะไป และแมจะเปลยนรฐบาลวธคดและทฤษฎทนำามาใชกไมไดแตกตางกน

(อาจารยคอมเมนทวา การนำาเสนอของนกศกษาไมคอยจะตไดวาแนวทางของรฐบาลไทยรกไทยหรอทกษโนมกสถกหรอผด)

ดงนน เราจงตองคดวา ทศทางเศรษฐกจตอไป เราจะทำาอยางไร

45

ถาเราจะพจารณาถงแนวการพฒนาทยงยนพระราชดำารสของในหลวง ทรงกลาววา เศรษฐกจพอเพยงเปน“

รากฐานของชวต รากฐานของความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเขมทถกตอกเอาไวรองรบ บานเรอนตวอาคารเอาไวนนเอง สงกอสรางจะมนคงไดอยทเสาเขม แตคนสวนมากจะไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยดวยซำาไป

เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญา ชถงแนวทางการดำารงอย และปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตครอบครว ชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

ความพอเพยงคอความพอประมาณ ความมเหตผลรวมถงความจำาเปนทจะมภมค มกนในตวทตอผลกระทบใด ๆ อนเกดมาจากการเปลยนแปลง ทงนจะตองอาศยความร ความรอบคอบ ในการนำาวชาการมาใชในการวางแผนในการดำาเนนการทกขนตอน ขณะเดยวกนกตองเสรมสรางพนฐานจตใจใหคนในชาต โดยเฉพาะคนของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจ ใหมสำานกในคณธรรม และมความรในการดำาเนนชวต เพอใหสมดลและพรอมในการรองรบการเปลยนแปลง ทงดานวตถ สงคม วฒนธรรมจากโลกภายนอก

มหาตะมา คานธ กลาววา ขาพเจาไมตองการใหบานของขาพเจา”ถกปดกนดวยฝาผนงทกดาน และหนาตางบานทถกปดตาย ขาพเจาตองการใหวฒนธรรมของแผนดนทงโลกพดผานเขาสบานของขาพเจาอยางเสรใหมากทสดเทาทจะมากได แตทวาขาพเจาปฏเสธการพดผานทกรรโชกกระหนำา จนขาขาพเจามอาจทรงตวอยได ไมวาจะโดยวธใดกตาม”

ดงนน ถาเรามจดยนของตนเอง ไมวาโลกาภวฒนจะมาแรงแบบไหนกตามเรากอยได แขงแรงได

46

เราอาจจะฟงเพลงฝรง ดหนงฮอลลวด ดแดจงกม แตอยาใหจตวญญาณของความเปนไทยของเราสญหายไปดวย

การทมหาตะมา คานธ คดเชนนนทำาใหทานเอาเอกราชของชาตคนมาได กองทพองกฤษทยงใหญทสดในโลกตอนนนกยงตองแพแกทาน แมวาตอมาทานจะถกยงเสยชวตกตาม

ทานมหาตะมา คานธ ยงพดถงบาป 7 ประการ The Social Seven Sil วาเราควรทำาใหเหลอนอยทสด

1. Politics without Principle เ ล น ก า ร เ ม อ งอยางไมมหลกการ

2. Pleasure without Conscience ห า ค ว า ม ส ขสำาราญโดยไมยงคด

3. Wealth without Work ร ำา ร ว ย โ ด ย ไ ม ต อ งทำางาน

4. Knowledge without Character มความรมหาศาลแตความประพฤตไมด

5. Commerce without Morality คาขายโดยไมมหลกศลธรรม

6. Science without Humanity วทยาศาสตรลำาเลศแตไมมธรรมแหงมนษย

7. Worship without Sacrifice บ ช า ส ง ส ด แ ต ไ ม ม ความเสยสละ

ถา 7 อยางนคนเราทำาใหเหลอนอยทสดโลกเราจะดกวานมาก ๆ

เปรยบเทยบ Model ทนนยม และ Model การพงพาตนเอง

David Korten กลาววาหนทางการพฒนาแบบทนนยมนน ทเปนมานนถอเปนภยคกคาม การเตบโตของบรรษทขามชาตทำาใหรฐ

47

ถกทำาลาย สงคมทนนยมเงนตราจงใหญทสด ตลาด สงคม ปจเจกชน ขนอยก บเงน ทง ๆ ทเงนเปนสวนยอยของตลาด ปจเจกชนจงโหยหาเงนตรา วดความสำาเรจดวยเงนตรา ดงรป

เงนตรา

ตลาดเงน

สงคม วฒนธรรมวตถ รฐทนนยม สงคม

ปจเจกชน

ในระบบทนนยม จงเนนนำาเงนมาสรางสงตาง ๆ มองการพฒนาเทากบความทนสมย และเทากบความเตบโต

แตการพฒนาทย งยนมองวารากฐานของบาน ตองแขงแรง คำาจนดวยจตวญญาณของคนในสงคม จงตองอาศยยทธศาสตรใหม จตวญญาณและแนวทางประชาชนจงคำาจนปจเจกชน และชมชน เพอใหชมชนเปนฐานสรางวฒนธรรมชวต เปนฐานของการเมอง เศรษฐกจ ระบบตลาดตาง ๆ มฐานของชวตและชมชนเปนฐาน มากกวาการถกครอบงำาดวยเงนตรา ดงรป

รฐประชาธปไตย เศรษฐกจ ตลาด เชงสงคมสงคม สงคม

วฒนธรรมแทจรงของชวตชมชน

48

ปจเจกบคคลแนวทางประชาชน

จตวญญาณและยทธศาสตรใหม

(ความจรงรปจะเปนสวนประกอบอยในวงกลมของสงคม ใหไปดรปในหนงสออาจารยนะคะ)

โมเดลแบบนจะเปนโมเดลโลกทแตกตางจากโมเดลของทนนยมทเนนการแขงขนแบบพตคดออก และในยโรปตะวนตกมการนำามาใช เชนเยอรมน เดนมารก สวเดน เปนทนนยมทใหความสำาคญกบวถชวต ทนธรรมชาต สขภาพอนามยมากกวาเศรษฐกจเสยอก

ดงนน ประเทศไทยจะตองวางรากฐานประเทศเสยใหม1. ตองมแผนทนำาทางใหม2. ตองมแบบบานของไทยใหม ทผานมาเรามแบบบานเชนกนแต

ยงไมชด 3. ยทธศาสตรท น ำามาใชค อปฏ ร ปโครงสราง ค อต วแบบ

เศรษฐกจชมชนเพอชวต ยทธศาสตรคอ Road map เปนแผนทนำาทางททำาใหเดนทางไป

โดยปลอดภย ซงตองอยบนพนฐานของทฤษฎและกระบวนทศนทถกตอง

ภายใตยทธศาสตรเศรษฐกจชมชนเพอชวต จะตองมการจดการ (เมอมยทธศาสตรตองมการจดการ) ประกอบดวย

1. สรางภาวะการนำาเชงศลธรรม นนคอผนำาเกงเปนเรองรองแตเราตองเลอกผนำาเชงศลธรรม เปน Moral Leadership ถาทำาไดทงโลกกจะดทงโลก

2. ผนกพลงของกลมเลก กลมนอย เนนการมสวนรวมมากกวาตางคนตางทำา

49

3. ระบบแรงจงใจ ตองขบเคลอนดวยสำานกของชมชน สำานกสาธารณะ ซอสตย เมตตาธรรมเปนฐานธรรมาภบาลแท และเพมประสทธภาพแบบทนนยม เอาเคร องมอทนนยมมาเปนลกนอง (ตรงนเปนการบอกวาทนนยมยงมสวนดอยไมไดปฏเสธโดยสนเชง)

4. การสรางประโยชนชมชนและประเทศคอฐานเดยวกนกบการพฒนาชวตตนเองและครอบครว

5. ต ล า ด ต อ ง เ ป น ต ล า ด ช ว ต แ ล ะ ส ง ค ม เ ป น Social Marketing ไมใชตลาดทเอาคแขงใหตายและรอดชวตคนเดยว

ดงนน ประเทศไทยทสำาคญทจะตองมแบบแผน คอ1. ยทธศาสตรการพฒนาความเทาเทยมเพอพลกฟ นชวตและ

แผนดน เปนเรองแรกทตองทำาเพราะทนนยมเนนเงนตรา มองวาถาเอาเงนลงไปทกอยางจะขบเคลอน แตเอาเขาจรงมนไมขบเคลอน มนกระจก

2. พฒนาโครงสรางภายในชาตใหทกระบบแขงแกรงเพอเขาสโลกาภวฒนอยางมศกดศร

3. พฒนาระบบเศรษฐกจใหมความมนคงและเปนธรรมดงนน เวลานกระแสของโลกในการพฒนามกำาลงเขาสการ

เปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm Shift) ทำาใหทนน ยมโลกก ำาล งปรบตว ถ าจะให ทนนยมมความยงยนจะตองมการปฏร ปโครงสราง แตการปฏร ปโครงสรางจะทำาไมไดถาไมปฏรปความคด

แตประเทศไทยเรายงอยกบท อาจารยมองวาวกฤตเราจะเกดขนอกถาเราไมปรบเปลยน และถาเกดวกฤต คราวนเราจะลมสลาย เพราะ

50

เวลานคนเปนหนมทงรากหญาไปจนถงเศรษฐ ตางจากป 40 คนรวย เทานนทเปนหน

ม ห น ง ส อ ห ร อ กา ร เ ค ล อ น ไ ห ว ม า ก ม า ย ท ย น ย น ถ ง ก า รเปลยนแปลงกระบวนทศนของการพฒนา เชน

- หนงสอเรอง เสนทางสเศรษฐกจทมชวต - หนงสอจรยธรรมเงนตรา Ethical Money เชน ถาเราเลนหน

ในตลาดหนทกาวหนา - หนงสอสสงคมยงยน- ความเคลอนไหวการรวมกลมของเอกชนทพยายามกำาหนด

บทบาทเอกชนในการพฒนาท ยงยน ตวอยาง ถาอยากใหตลาดหนยงยน ตองทำาในสงตอไปน1. ตองเกบภาษทน (Capital Tax)2. ตองปรบโครงสรางตลาด เชน พวก Insider ตาง ๆ ตอง

จดการใหหมด3. ตองเปดโอกาสใหทนทางสงคมเขามาในตลาด ใหเปนตลาดท

รองรบความเขมแขงในการ พฒนาประเทศ

ดงนน นกศกษาตอง 1. ตความทศทางโลกใหแตก2. ตงโจทยจากความไมสำาเรจหรอความลมเหลว จะนำาไปสการแก

ปญหา3. รฐตองเปนแกนนำาในการเปลยนแปลง4. ภาคเอกชนจะตองหวงกำาไรระยะยาวมากกวาระยะสนนกวชาการออกมาพดถงกระบวนทศนในการพฒนาทผดพลาด

ของเรามากมาย

51

- การเปดเสรการบรหารจดการทรพยากรนำา เพราะมองวาการใหตางชาตเขามาบรหารเหมอนกบยกทรพยากรของตางชาต เพราะไมรวาตางชาตจะเอาไปทำาอะไร และตางชาตจะเขาใจวถ ชวตคนไทยมากนอยแคไหน เพราะทรพยากรไมใชแคสนคา แตเปนชวตของคนไทย การเปดเสรไมยกเวนแตระบบปองกนประเทศ การศกษา นำา ไอท นำามาซงความสญเสยของชาต

- รฐบาลตองเปดเผยเมกกะโปรเจกตวามโครงการอะไรในมอบาง และเชญคนทมความร นกวชาการมาพดวาโครงการอะไรด ไมด

ประเทศชาตตองขบเคลอนความร รฐบาลตองเปดเวทและเปดความคดใหคนมความรในเรองทรฐบาลคดและจะทำา

*************

แนวขอสอบ ออก 1 ขอใน 3 เรองน (อาจารยออกขอเดยวไมมใหเลอก)

1. การคาเสร-เอฟทเอ กบทรพยากรทองถน2. การพฒนาทยงยนกบทศทางการปฏรป3 .เศรษฐกจขาลง จดออนเชงโครงสรางการตอบจะตองใหตรงคำาถามและขยายความใหเขาใจอยางชดเจน

สงทอาจารยตองการในการตอบของนกศกษาคอ ความคดเหนเชงวเคราะห (Analytical Comment) โดยนกศกษาตองเขาใจ 2 อยางคอ

1. แนวคดทเกยวของ2. เขาใจขอเทจจรงในสงคมไทย

52

เชน ถาถามถงแนวการพฒนาทยงยน ตองเขาใจวาแนวคดการพฒนาทยงยนเปนอยางไร เกดอะไรขน จงไมยงยน ถาจะปฏรปสงคมไทยตองทำาอะไรบางจงจะทำาใหเกดความยงยน

ถาถามเรองเศรษฐกจขาลง ตองตอบวาคออะไร และขาลงแลวจะทำาใหเปนขาขนทรฐบาลทำาอยถกตองหรอไม การทเศรษฐกจขาลงเกยวของกบจดออนโครงสรางอยางไร หรอเปนแคเร องชวคราว และสามารถแกแบบชวคราว หรอเปนเรองโครงสรางหรอไม เกยวกบ R&D หรอไม เกยวกบการสงออก เปนเร องนโยบายรฐทขาดการดแลในวชาการหรอไม

อาจารยตองการรตนตอ (Root Cost) ของปญหา ปญหามกจะอยทโครงสราง เมอแกทโครงสราง เชน การจะทำาใหเศรษฐกจฟ นโดยกระตนการบรโภคมนงาย แตจะทำาใหเศรษฐกจยงยนตองทำามากกวาน

ตวอยาง ปญหาโครงสรางความยากจนถามองวาความยากจนคอการไมมเงน และแกดวยวธการใหเงน

ถอวาเปนปญหาเทคนคแตถามองวาเปนปญหาโครงสราง กอาจจะเกดจาก1. ไมมนโยบายททำาใหคนจนมปจจยการผลต หรอทำาใหมเครอง

มอทำามาหากน 2. ไมสามารถสรางโรงเรยนทกระจายตวเพยงพอใหคนจนมาเลา

เรยนได3. ไมทำาใหเกดกระบวนการประชาธปไตยในทองถน ทำาใหคนรวย

เขาไปซอทดนของชาวบานไดงาย ๆ ทำาใหคนจนไมมสวนรวมในนโยบาย4. โชวหวยถกเทกโอเวอรไปหมดเพราะเปดเสรคาปลกอยางเตมทเวลาแกกตองแกทโครงสราง เชน กฎหมาย ถาแก FTA ตองแก

ทกระบวนการเจรจา แกทการศกษา แกทการเมอง และสอสารมวลชน

53

สวนการแกทเทคนค เชน ถาบอกวาไมมทน ลงทนไมไดเพราะดอกเบยสงถอเปนการแกทางเทคนค

5. เมกกะโปรเจกตกอใหเกดการกระจายตวหรอการกระจกตวของผลประโยชน

เปนตน

***การตอบขอสอบไปไมจำาเปนตองคดเหมอนอาจารย *****ตวอยาง ถาอาจารยถามวา เศรษฐกจขาลงมลกษณะประการใด

บาง ทานมความคดเหนประการใดกบแนวทางการแกปญหาของรฐบาลวามาถกทางหรอไมประการใด จงยกตวอยางประกอบ

1. ตองตอบวาขาลงเปนอยางไร เชน อตราการเตบโตลดลง (ตอบตามหลกเศรษฐศาสตร)

2. ทำาไมจงชะลอตวลง ทำาไมจงเขาสขาลง3. สงทรฐบาลกำาลงแกไขอย ทำาอยางไร และนาจะชวยแกปญหา

ไดหรอไม เชน กระตนการใชจายดวยบตรเครดตชวยหรอไม4. นกศกษาจะเสนอแนวทางทเปนของตนเองไดอยางไร มใครเขา

มาเกยวบาง ในแตละสวน เชน แกทผบรโภคแกอยางไร แกทภาครฐทำาอยางไร (วเคราะหไปทตวละครแตละตว) เปนตน ถานกศกษาวเคราะหไดทงหมดนจะเพลดเพลนในการสอบ

******* ขอใหทกคนสอบไดนะคะ********

54