ความรทวไป ยาเสพตด ความหมายของยาเสพตด องคการอนามยโลก (World Health Organization: WHO) ใหความหมายวา ยาเสพตด หมายถง สงทเสพเขาไปแลวจะเกดความตองการทงทางรางกายและจตใจตอไปโดยไมสามารถหยดเสพได และจะตองเพมปรมาณมากขนเรอยๆ จนในทสดจะท าใหเกดโรคภยไขเจบตอรางกายและจตใจขน องคการสหประชาชาต ใหความหมายวา ยาเสพตด หมายถง สารใด ๆ ทเกดขนตามธรรมชาตหรอไดจากธรรมชาต หรอจากการสงเคราะหทมผลตอจตใจและระบบประสาท พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ใหความหมายวา ยาเสพตด หมายถง ยาหรอสารเคมซงเมอเสพหรอฉดเขาสรางกายตดตอกนชวระยะเวลาหนงกจะตด กอใหเกดพษเรอรง ท าใหรางกายและจตใจเสอมโทรม เชน ฝน กญชา เฮโรอน ยานอนหลบ สรา พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 มาตรา 4 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 20) พ.ศ. 2528 มาตรา 4 ไดใหนยามของยาเสพตดใหโทษไววา หมายถง สารเคมหรอวตถใดๆ ซงเมอเสพเขาสรางกายไมวาจะโดยวธใดตาม เชน รบประทาน สบ ดมหรอฉดแลว จะกอใหเกดผลตอรางกายและจตใจทส าคญ 4 ประการ คอ 1. มความตองการเสพสารนนอยางรนแรงทงรางกายและจตใจ 2. ตองเพมขนาดหรอปรมาณการเสพสารนนมากขนเปนล าดบ 3. เมอหยดเสพสารนนจะเกดอาการถอนยา 4. สขภาพของผ เสพสารนนเปนเวลานานจะทรดโทรมลง การเสพ หมายถง การรบสารเสพตดใหโทษเขาสรางกายไมวาดวยวธการใด ๆ เชน การกน การดม การสดดม การสบ การฉด

การกน

การดม

การดม

การสดไอระเหย

การสบ

การฉด

2

ประเภทของยาเสพตด ยาเสพตดใหโทษแบงได 5 ประเภท [ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 135 (พ.ศ. 2539) เรองระบชอและประเภทยาเสพตดใหโทษตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ [พ.ศ. 2522] ดงน 1. ยาเสพตดใหโทษประเภท 1 เชน เฮโรอน เมทแอมเฟตามน เอมดเอมเอ (ยาอ) ยาเสพตดใหโทษประเภทนไมใชประโยชนทางการแพทย 2.ยาเสพตดใหโทษประเภท 2 เชน มอรฟน โคเคอน เพทดน เมทาโดน และฝน ยาเสพตดใหโทษประเภทนมประโยชนทางการแพทย แตกมโทษมาก ดงนนจงตองใชภายใตความควบคมของแพทย และใชเฉพาะในกรณทจ าเปนเทานน 3. ยาเสพตดใหโทษประเภท 3 เปนยาส าเรจรปทผลตขนตามทะเบยนต ารบ ทไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณสขแลว มจ าหนายตามรานขายยา ไดแก ยาแกไอ ทมตวยาโคเคอน หรอยาแกทองเสยทมตวยาไดเฟนอกซน เปนตน ยาเสพตดใหโทษประเภท 3 มประโยชนทางการแพทย และมโทษนอยกวายาเสพตดใหโทษ 4. ยาเสพตดใหโทษประเภท 4 เปนน ายาเคมทน ามาใชในการผลตยาเสพตดใหโทษประเภท 1 ไดแก น ายาเคม อาซตกแอนไฮไดรด อาซตกคลอไรด เอทลดน ไดอาเซเตท สารเออรโกเมทรน และคลอซโดอเฟดรน ยาเสพตดใหโทษประเภทน สวนใหญไมมการน ามาใชประโยชนในการบ าบดรกษาอาการของโรคแตอยางใด 5.ยาเสพตดใหโทษประเภท 5 ไดแก กญชา กระทอม และ เหดขควาย ยาเสพตดใหโทษประเภทนไมมประโยชนทางการแพทย พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ ก าหนดบทลงโทษส าหรบผท าการผลต น าเขา สงออก จ าหนาย มไวครอบครอง และการเสพยาเสพตดใหโทษประเภท 1, 2, 3 และ 5 นอกจากนยงมบทลงโทษส าหรบผยยง หรอสงเสรม หรอกระท าการใด ๆ อนเปนการชวยเหลอ หรอใหความสะดวกในการทผอนเสพยาเสพตด

3

สาเหตทท าใหตดยาเสพตด 1. ความรเทาไมถงการณ

ความอยากรอยากลอง : ความอยากรอยากเหนซงเปนนสยของคนโดยทวไป และโดยทไมคดวาตนจะตดสงเสพตดนได จงท าการทดลองใชสงเสพตดนน ถาไปทดลองใชสงเสพตดบางชนด เชน เฮโรอน แมจะเสพเพยงครงเดยวกอาจท าใหตดได

ความคกคะนอง : คนบางคนมความคกคะนอง ชอบพดอวดเกงเปนนสย โดยเฉพาะวยรนมกจะมนสยดงกลาว คนพวกนอาจแสดงความเกงกลาของตน ในกลมเพอนโดยการแสดงการใชสงเสพตดใหเพอนฝงยอมรบวาตนเกง

การชกชวนของคนอน : อาจเกดจากการเชอตามค าชกชวนโฆษณา เชน ยากระตนประสาทตาง ๆ ยาขยน ยามา ยาบา เปนตน โดยผขายโฆษณาวา ท าใหมก าลงวงชา ท าใหมจตใจแจมใส เปนหรอถกชกชวนจากเพอนฝง ซงโดยมากเปนพวกทตดสงเสพตดนนอยแลว ดวยความเกรงใจเพอน หรอเชอเพอน หรอตองการแสดงวาตวเปนพวกเดยวกบเพอน

สาเหตทเกดจากการถกหลอกลวง : ปจจบนนมผขายสนคาประเภทอาหาร ขนมหรอเครองดมบางรายใชสงเสพตดผสมลงในสนคาทขายเพอใหผซอสนคานนไปรบประทานเกดการตด อยากมาซอไปรบประทานอก จะไมรสกวาตนเองเกดการตดสงเสพตดขนแลวรแตเพยงวาอยากรบประทานอาหาร ขนม หรอเครองดมทซอจากรานนน ๆ กวาจะทราบกตอเมอมอาการเสพตดแลว

2. สาเหตทเกดจากความเจบปวย

คนทมอาการเจบปวยทางกาย เชน ไดรบบาดเจบรนแรง เปนแผลเรอรง มความเจบปวดอยเปนประจ า เปนโรคประจ าตวบางอยาง เปนตน ท าใหไดรบทกขทรมานจงกนยาทมฤทธระงบอาการเจบปวดนน นาน ๆ เกดอาการตดยานนขน

ผทมจตใจไมเปนปกต เชน มความวตก กงวล เครยด มความผดหวงในชวต มความเศราสลด เสยใจ เปนตน ท าใหสภาวะจตไมเปนปกตจนเกดการปวยทางจตขนจงพยายามหายาหรอสงเสพตดทมฤทธสามารถคลายความเครยดจากทางจต

การไปซอยามารบประทานเองโดยไมทราบสรรพคณยาทแทจรง ขนาดยาทควรรบประทาน การรบประทานยาเกนจ านวนกวาทแพทยไดสงไว การรบประทานยาบางชนดมากเกนขนาด หรอรบประทานตดตอกนนาน ๆ บางครงอาจมอาการถงตายได หรอบางครงท าใหเกดการเสพตดยานนได

4

3. สาเหตอน ๆ

การอยใกลแหลงยาเสพตด : การอยใกลแหลงขายหรอใกลแหลงผลต หรอเปนผขายหรอผผลตเอง จงท าใหมโอกาสตดสงเสพตดใหโทษนนมากกวาคนทวไป เชน ตามแหลงชมชนแออด

การเผชญกบสภาพทมปญหา : การวางงาน ยากจน คาใชจายเพม โดยมรายไดลดลง หรอคงท มหนสนมาก ฯลฯ เมอแกปญหาตาง ๆ เหลานไมไดกหนไปใชสงเสพตด

พฤตกรรมการเลยนแบบ : การทไปเหนผทตนสนทสนมรกใครหรอเพอน จงเหนวา เปนสงนาลอง เปนสงโกเก เปนสงแสดงความเปนพวกเดยวกน จงไปทดลองใชสงเสพตดนนจนตด

ความผดหวง : ผดหวงในชวตครอบครว หรอ ผดหวงในชวตสงคม เพอเปนการประชดตนเองหรอคนอน จงไปใชสงเสพตดจนตดทง ๆ ททราบวาเปนสงไมดกตาม

ลกษณะการตดยาเสพตด

อาการตดยาทางใจ เปนการตดยาเสพตดเพราะจตใจเกดความตองการหรอเกดการตดเปนนสยหากไมไดเสพรางกายกจะไมเกดอาการผดปกต หรอทรนทรายแตอยางใด จะมบางกเพยงเกดอาการหงดหงดหรอกระวนกระวาย

การตดยาทางกาย เปนการตดยาเสพตดทผ เสพมความตองการเสพอยางรนแรง ทงทางรางกายและจตใจ เมอถงเวลาอยากเสพแลวไมไดเสพ จะเกดอาการผดปกตอยางมาก ทงทางรางกายและจตใจ ซงเรยกวา “อาการขาดยา”

5

ลกษณะทวไปของผทตดสารเสพตด

ตาโรยขาดความกระปรกระเปรา น ามกไหล น าตาไหล รมฝปากเขยวคล าแหง แตก (เสพโดยการสบ)

เหงอออกมาก กลนตวแรง พดจาไมสมพนธกบความจรง

บรเวณแขนตามแนวเสนโลหต มรองรอยการเสพยาโดยการฉดใหเหน

ททองแขนมรอยแผลเปนโดยกรดดวยของมคมตามขวาง (ตดเหลาแหง ยากลอมประสาท ยาระงบประสาท)

ใสแวนตากรอบแสงเขมเปนประจ า เพราะมานตาขยายและเพอปดนยนตาสแดงก า

มกสวมเสอแขนยาวปกปดรอยฉดยา โปรดหลกใหพนจากบคคลทมลกษณะดงกลาว ชวตจะสขสนตตลอดกาล

มความตองการอยางแรงกลาทจะเสพยานนตอไปอกเรอย ๆ

มความโนมเอยงทจะเพมปรมาณของสงเสพตดใหมากขนทกขณะ

ถาถงเวลาทเกดความตองการแลวไมไดเสพจะเกดอาการขาดยาหรออยากยาโดยแสดงออกมาในลกษณะอาการตาง ๆ เชน หาว อาเจยน น ามกน าตาไหล ทรนทราย คลมคลง ขาดสต โมโห ฉนเฉยว ฯลฯ

สงเสพตดนนหากเสพอยเสมอ ๆ และเปนเวลานานจะท าลายสขภาพของผ เสพทงทางรางกายและจตใจ ท าใหรางกายซบผอมมโรคแทรกซอน และท าใหเกดอาการทางโรคประสาทและจตไมปกต

6

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ 1.เฮโรอน (Heroin) :

เฮโรอนเปนยาเสพตดทไดจากการสงเคราะหทางเคม จากปฏกรยาระหวางมอรฟนกบสารเคมบางชนด เชน อาเซ-ตคแอนไฮไดรด (Aceticanhydride) หรอ อาเซตลคลอไรด (Acetylchloride) หรอเอทลดนไดอาเซเตท(Ethylidinediacetate) เฮโรอนออกฤทธแรงกวามอรฟนประมาณ 4-8 เทา และออกฤทธแรงกวาฝน ประมาณ30-90 เทา โดยทวไปเฮโรอนจะมลกษณะเปนผงสขาว สนวล หรอสครม มรสขม ไมมกลน และแบงไดเปน 2 ประเภทเชนเดยวกบมอรฟน ไดแก เฮโรอนเบส (Heroin base) ซงมคณลกษณะเดน คอ ไมละลายน า สวนอกประเภทหนงคอ เกลอของเฮโรอน (Heroin salt) เชน เฮโรอนไฮโดรคลอไรด (Heroin hydrochloride) เฮโรอนทแพรระบาดในประเทศไทย แบงเปน 2 ชนด คอ 1. เฮโรอนผสม หรอเรยกวาเฮโรอนเบอร 3 หรอไอระเหย เปนเฮโรอนทมความบรสทธต า เ น อ ง จ า ก ม ก า ร ผ ส ม ส า ร อ น เขาไปดวย เชน ผสมสารหน สตรกนน ยานอนหลบ กาเฟอน แปง น าตาลและอาจผสมส เชน สมวงออน สชมพออน สน าตาล อาจพบในลกษณะเปนผง เปนเกลด หรออดเปนกอนเลก ๆ มว ธการเสพโดยการสดเอาไอสารเ ขารางกาย จงเรยกวา "ไอระเหย" หรอ "แคป" 2. เฮโรอนเบอร 4 เปนเฮโรอนไฮโดรคลอไรดทมความบรสทธสง มลกษณะเปนผงละเอยด หรอเปนเมดคลายไขปลาหรอพบในลกษณะอดเปนกอนสเหลยมผนผา มกมสขาวหรอสครม ไมมกลน มรสขม เปนทรจดทวไปวา "ผงขาว"มกเสพโดยน ามาละลายน าและฉดเขารางกาย หรอผสมบหรสบ

เฮโรอนออกฤทธกดระบบประสาท มอาการเสพตดทงทางรางกายและจตใจ มอาการขาดยาทางรางกายอยางรนแรง มอาการปวดกลามเนอ ปวดกระดก ปวดตามขอ ปวดสนหลง ปวดบนเอว ปวดหวร น แ ร ง ม อ า ก า ร จ ก แ น น ใ น อ ก คลายใจจะขาด ออนเพลยอยางหนก หมดเรยวแรงมอาการหนาว ๆ รอน ๆ อดอดทรนท ร า ย นอน ไมหลบ ก ระสบก ระส า ย บางรายมอาการชกตาตง น าลายฟมปาก มานตาด าหดเลกลง ใจคอหงดหงดฟ งซาน มนงง หายใจ ไมออก ประสาท เส อม ความจ าเสอม ผ เสพตดเฮโรอนทตดเชอ HIV กจะเปนผแพรระบาด HIV เนองจากการจบกลม ใ ช เข ม ฉดยา ร วมกนห รอ ในบางครงกมเพศสมพนธรวมกน โดยไมไดปองกน

7

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ

2 . ย า บ า (Amphetamine) :

ยาบา เปนชอทใชเรยกยาเสพตดทมสวนผสมของสารเคม ประเภทแอมเฟตามน (Amphetamine) ยาบาจดอยในกลมยาเสพตดทออกฤทธกระตนประสาท มลกษณะเปนยาเมดกลมแบนขนาดเลก เสนผาศนยกลางประมาณ 6-8 มลลเมตร ความหนาประมาณ 3 มลลเมตร น าหนกเมดยาประมาณ 80-100 มลลกรม มสตางๆ กน เชน สสม สน าตาลสมวง สชมพ ส เ ท า ส เ ห ล อ ง แ ล ะ ส เ ข ย ว มสญลกษณทปรากฏบนเมดยา เชน ฬ, M, PG, WY สญลกษณรปดาว, รปพระจนทรเสยว, 99 หรออาจเปนลกษณะของเ สนแบงครง เมด ซ งสญลกษณเหลานอาจปรากฏบนเมดยาดานหนงหรอทงสองดาน หรออาจเปนเมดเรยบทงสองดานกได

ออกฤทธกระตนประสาท มอาการเสพตดทงทางรางกายและจตใจ ไมมอาการขาดยาทางรางกาย เมอเสพเขาสรางกายในระยะแรกจะออกฤทธท าใหรางกายตนตว หวใจเตนเรว ความดนโลหตสง ใจสน ประสาทตงเครยด แตเมอหมดฤทธยา จะรสกออนเพลยมากกวาปกต ประสาทลาท าใหการตดสนใจชา และผดพลาด เปนเหตใ ห เ กดอบต เหต รายแรงได ถาใ ชตดตอกนเปนเวลานาน จะท าใหสมองเสอม เกดอาการประสาทหลอน เหนภาพลวงตา หวาดระแวง คล มคลง เส ยสต เปนบาอาจท ารายตนเองและผอนได หรอในกรณทไดรบยาในปรมาณมาก (Overdose) จะไปกดประสาท และระบบการหายใจท าใหหมดสต และถงแกความตายได

3.ยาอ ยาเลฟ เอคซตาซ :

ยาอ ยาเลฟ เอคซตาซ (Ecstasy) เ ปนยา เสพตดกลม เด ยวกน จะแตกตางกนบางในดานโครงสรางทางเคม ลกษณะของยาอ มทงท เ ปนแคปซลและเปนเมดยาสตาง ๆ แตทพบในประ เทศไทย สวนใหญมล ก ษ ณ ะ เ ป น เ ม ด ก ล ม แ บ น เสนผาศนยกลาง 0.8-1.2 ซม. หนา 0.3-0.4 ซม. ผวเรยบ และปรากฏสญลกษณบนเมดยาเปนรปตาง ๆ เชน กระตาย, คางคาว, นก, ดวงอาทตย, PT ฯลฯ เสพโดยการรบประทานเปนเมด จะออกฤทธภายในเวลา 45 นาท และฤทธยาจะอยในรางกายไดนานประมาณ 6-8 ซม.

ออกฤทธกระตนประสาทในระยะสน ๆ จากนนจะออกฤทธหลอนประสาท มอาการตดยาทางจตใจ ไมมอาการขาดยาทางรางกาย เหงอออกมาก หวใจเตนเรว ความดนโลหตสง ระบบประสาทการรบรเกดการเปลยนแปลงทงหมด (Psychedelic) ท าใหการไดยนเสยงและการมองเหนแสงสตาง ๆ ผดไปจากความเปนจรง เคลบเคลม ควบคมอารมณไมได

8

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ

4.แอลเอสด (LSD : Lysergic acid diethylamide) :

แอลเอสด เปนสารสกดจากกรดไลเซอจกทมในเชอราชนดหนง ชอบขนในขาวไรย มลกษณะเปนผง ละลายน าได อาจพบแอลเอสดเปนเมดยา แคปซล หรอผสมในทอฟฟ ทพบวาแพรระบาดมาก มลกษณะเปนแผนกระดาษชบหรอเคลอบสารแอลเอสด และปรแบงเปนชนเลก ๆ ลกษณะ เด ย วกบแสตม ป โดยบนแผนกระดาษทเคลอบสารแอลเอสดนน จะมสญลกษณหรอรปภาพตาง ๆ

ออกฤทธหลอนประสาทอยางรนแรง ไมมอาการเสพตดทางรางกาย มอาการเสพตดทางจตใจ ไมมอาการขาดยาทางรางกาย เคลบเคลม ฝนเฟอง ความดนโลหตสง อณหภมในรางการสง หายใจไมสม าเสมอ ฤทธของยาจะท าใหผ เสพเหนภาพลวงตา หแวว เพอฝน คดวาตนเองเปนผ วเศษ หรอคดวาเหาะได อาจมอาการทางจตประสาทอยางรนแรง มอาการหวาดระแวง เกดอาการกลวภาพหลอน (Bad Trip) จงตองหนจากความหวาดกลว เชน การขบรถหนหรอเหาะหน หรอฆาตวตายเพราะความหวาดกลว

5.โคเคน (Cocaine) :

โคเคน หรอ โคคาอนเปนยาเสพตด ทสกดไดจากใบของตนโคคา ในประเทศแถบอเมรกาใต เชน เปร โบลเวย และโคลมเบย เปนตน ในใบโคคาจะมโคเคนอยประมาณ 2% โคเคนมชอเรยกในกลม ผ เสพวา COKE, Snow, Speed Ball, Crack โคเคนทพบในประเทศไทย ม 2 ชนด ไดแก 1. โคเคนชนดผง มลกษณะเปนผงละเอยดสขาว รสขม ไมมกลน 2. โคเคนรปผลกเปนกอน (Free base, Crack)

โคเคนออกฤทธกระตนประสาท มอาการเสพตดทางรางกายเลกนอย ขนอยกบวธการและปรมาณทเสพ มอาการทางจตใจ อาจมอาการขาดยาทางรางกายแตไมรนแรง หวใจเตนแรง ความดนโลหตสง กระวนกระวาย ตวรอนมไข นอนไมหลบ มอาการซมเศรา ผนงจมกขาดเลอด ท าใหเยอบโพรงจมกฝอ ขาดหรอทะล สมองถกกระตนอยางรนแรงท าใหเกดอาการชกมเลอดออกในสมอง เนอสมองตายเปนบางสวน หวใจถกกระตนอยเสมอ ท าใหหวใจลมเหลว ผลจากการเสพเปนระยะเวลานาน ท าใหเกดอาการโรคจตซมเศรา

6 . ฝน (Opium) :

ฝนเปนสารประกอบชนดหนง ซงไดจากยางของผลฝน ในเนอฝนมสารเคมผสม ซงประกอบดวย โปรตน เกลอแร ยางและกรดอนทรยเปนแอลคะลอยด (Alkaloid) ซ ง เ ป น ต ว ก า ร ส า คญ ท ท า ใ ห ฝ นกลายเปนสารเสพตดใหโทษทรายแรง และเปนยาเสพตดทเปนตนตอของยาเสพตดรายแรง เชน มอรฟน เฮโรอน และโคเคอน มการลกลอบปลกฝนมากทางภาคเหนอของประเทศไทยบรเวณแนวพรมแดน ทเรยกวา "สามเหลยมทองค า"

ฝนจะมฤท ธกดประสาท ท า ใ หนอนหลบเคลบเคลม ผทตดฝนจะมความคดอานชาลง การท างานของสมอง หวใจ และการหายใจชาลง ระบบฮอรโมนเปลยนแปลง ผหญงอาจเกดการขาดประจ าเดอน ผชายอาจหมดสมรรถภาพทางเพศ และรางกายทรดโทรม

9

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ 7 . ม อ ร ฟ น ( Morphine):

มอรฟนเปนแอลคะลอยด (Alkaloid) ของฝนทส าคญทสด ซงเปนตวการทออกฤทธกดประสาท มอรฟนเปนผงสขาวหรอเทาเกอบขาว ไมมกลน มรสขม มฤทธสงกวา ฝน เสพตดไดงาย มลกษณะเปนเมด เปนผง และเปนกอน หรอละลายบรรจหลอดส าหรบฉด น าเขาสรางกายโดยวธฉดเปนสวนมาก มอรฟนใชเปนยาหลกหรอยามาตรฐานของยาแกปวดยาจ าพวกนกดระบบประสาทสวนกลาง ลดความ รสกเจบปวด ท าใหรสกงวงหลบไป และลดกา รท า ง านของ ร า งกาย อากา รข า ง เ ค ย ง อ น ๆ ก ค อ อ า จท า ใ หคลนเหยนอาเจยน ทองผก เกดอาการคนหนา ตาแดงเพราะโลหตฉด มานตาด า

มอรฟนออกฤทธกดระบบประสาท มอาการเสพตดทงรางกายและจตใจ มอาการขาดยาทางรางกาย คลนเหยนอาเจยน ทองผก เกดอาการคนหนา ตาแดง ซม งวงนอน ไมสนใจสงแวดลอม รางการทรดโทรม สมองมนชา สตปญญาเสอมโทรม

8.Codeine (Antitussive) :

ยาเสพตดใหโทษทมลกษณะเปนต ารบยาและมยาเสพตดใหโทษในประเภท 2 ผสมอยดวย ตามหลกเกณฑทรฐมนตร ประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษาโคเดอนเปนสารประกอบจ าพวกอลคาลอยดทมอยในฝนประมาณรอยละ 0.7-2.5 โดยน าหนก โคเดอนทใชในทางการแพทยไดจากการสงเคราะหจากมอรฟนโคเดอน

อ อ ก ฤ ท ธ ก ด ร ะ บ บ ป ร ะ ส า ท สวนกลาง มฤทธระงบปวดและระงบอาการไอ จงนยมใชผลตยาแกไอ แต ยาแกไอผสมโคเดอนทมการน าไปใชในทางทผด และแพรระบาดอยในปจจบนไดแกยาแกไอผสมโคเดอนชนดน า

10

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ

9.กญชา (Cannabis) :

กญชา มลกษณะใบจะแยกออกเปนแฉกประมาณ 5-8 แฉกคลายใบมนส าปะหลงทขอบใบทกใบจะมรอยหยกอยเปนระยะๆ ออกดอกเปนชอเลกๆ ตามงามของกงและกาน สวนทคนน ามาเสพไดแกสวนของกง กาน ใบและยอดชอดอกกญชา โดยน ามาตากหรออบแหง แลวบดหรอหนใหเปนผงหยาบๆ จากนนจงน ามายดไสบหรสบ ยงอาจพบในรปของ “น ามนกญชา” (Hashish Oil) ซงมลกษณะเปนข อ ง เ ห ล ว ส น า ต า ล เ ข ม ห ร อ ส ด า ไดจากการน ากญชามาผานกระบวนการสกดหลายๆ ครง จงไดเปนน ามนกญชาทมปรมาณสารออกฤทธตอจตประสาทสงถง 20-60% หรออาจพบในลกษณะของ “ยางกญชา” (Hashish) เ ป น ย า ง แ ห ง ท ไ ด จ า ก ใ บ แ ล ะ ยอดชอดอกกญชา ซงโดยทวไปจะมฤทธแรงกวากญชาสด และมปรมาณสารออกฤทธตอจตประสาท ประมาณ 4-8%

“ยางกญชา” (Hashish) ออกฤทธหลายอยางตอระบบประสาทสวนกลาง คอ ทงกระตนประสาทกดและหลอนประสาท ส าหรบสารทออกฤทธทอยในกญชามหลายชนด แตสารทส าคญทสดทมฤทธตอสมองและท าใหรางกาย อารมณ และจตใจเปลยนแปลงไป คอ เ ต ต ร า ไ ฮ โ ด ร แ ค น น า บ น อ ล (Tetrahydrocannabinol) ห รอ THC ทมอยมากในสวนของยอดชอดอกกญชา สาร THC นในเบองตนจะออกฤทธกระตนประสาท ท าใหผ เสพตนเตน ชางพด และหวเราะตลอดเวลา ตอมาจะกดประสาท ท าใหผ เสพมอาการคลายเมาเหลาอยางออนๆ เซองซม และงวงนอน หากเสพเขาไปในปรมาณมากๆ จะหลอนประสาทท าใหเหนภาพลวงตา หแวว ความคดสบสน ควบคมต น เ อ ง ไ ม ไ ด อ า ร ม ณ อ อ น ไ ห วเปลยนแปลง ความคดเลอนลอยสบสน ค ว า ม ค ม ต ว เ อ ง ไ ม ไ ด ไ ม ส น ใ จส ง แ ว ด ล อ ม ค ว า ม จ า เ ส อ ม กลามเนอลบ หวใจเตนเรว หแวว หลายคนคดวาการเสพกญชานน ไมมโทษภยรายแรงมากนก แตจากการศกษาวจย พบวา กญชาเปนยาเสพตดอกชนดหนง ทมอนตรายรายแรงตอสขภาพมากเกนกว า ท ค าดค ด เ ช น ท าลายระบบภมค มกนของรางกาย ท าลายสมอง ปอด

11

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ

10.กระทอม (Kratom) :

กระทอม เปนพชเสพตดชนดหนง สวนมากพบในทวปเอเชย โดยเฉพาะในประเทศอนเดยและในเอเ ชยตะวนออกเ ฉยงใต ประเทศมาเลเซย อนโดนเซย ประเทศไทย ลกษณะเปนตนไมยนตนขนาดกลางมแกนเปนเนอไมแขงใชสวนของใบเปนสงเสพตด ลกษณะใบคลายกระดงงาหรอใบฝรงตนหนาทบ ตนกระทอมม 2 ชนด คอกานเขยวและกานแดง

ในใบกระทอมมสารไมตราจยนนทออกฤทธกระตนประสาท มอาการเสพตดทางรางกายเลกนอย มอาการเสพตด ทางจตใจ อาจมอาการขาดยาทางรางกายแตไมรนแรง ท างานไมรจกเหนดเหนอย ทนแดดไมรสกรอน ท าให ผวหนงไหมเกรยมมอาการมนงง ปากแหง นอนไมหลบ ทองผก แตจะรสกหนาวสน เมอมอากาศชน หรอเมอฝนฟาคะนอง รางการทรดโทรม มอาการประสาทหลอน จตใจสบสน

11.เหดขควาย (Magic Mushroom) :

เหดขควายเปนเหดพษซงขนอยตามกองมลควายแหง สของเหดจะมสเหลองซด คลายสฟางแหง บนหวของรมจะมสน าตาลเขมจนถงสด าบรเวณกาน (Stalk) บรเวณใกลตวรมจะมแผนเนอเยอบางๆ สขาว แผขยายออกรอบกาน แผนน มลกษณะคลายวงแหวน

ในเหดขควายมสารออกฤทธท าลายประสาทอยางรนแรงคอ ไซโลซน และ ไ ซ โล ไซบ น ผสมอย ซ ง ออก ฤท ธ หลอนประสาท เมอบรโภคเขาไปจะท าใหมอาการเมา เคลบเคลมและบาคลงในท สด หากบ ร โภค เ ข า ไปมากๆ หรอผทบรโภคเขาไปมภมตานทานนอย อาจท าใหเกดอนตรายถงแกชวตได

12.จ เอช บ (GHB) :

GHB หรอ Gamma-hydrocybutyrate จดอยในกลมวตถออกฤทธตอจตและประสาทประเภท 1 ตามพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ. 2518

การออกฤทธของ GHB จะกดประสาทในระยะแรก คอลดอาการวตกกงวล ช ว ย ใ หนอนหลบ และท า ใ ห สลบ (ขนอยกบขนาดของยาทใช) ถาใชในปรมาณมากหรอใชรวมกบยาเสพตดหรอวตถออกฤทธชนดอนๆ อาจท าให เสยชวตได

12

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ

13.ยาเค (ketamine) :

ยาเค มาจากค าวา เคตามน (ketamine) หรอชอทางการคาวา เคตาวา (Ketava) หรอเคตาลา (Ketalar) หรอคาสบโชล ซงตามพระราชบญญตวตถออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ. 2518 เปนวตถออกฤทธในประเภท 2 หมายถง ยาทมอนตรายสงทแพทยจะจายใหกบผ ปวย เฉพาะเมอมความจ าเปนจรง ๆ เทานนสาเหตทท าใหยาเคกลายเปนปญหา เพราะวยรนบางกลมไดน ายาเคมาใชเปนสงมนเมา โดยน ามาท าใหเปนผงดวยกรรมวธผานความรอน จากนนจงน ามาสดดมเพอใหเกดอาการมนเมา และมกพบวามการน ายาเค มาใชรวมกบยาเสพตดรายแรงชนดอน เชน ยาอ และโคเคน ยาเค เปนยาทออกฤทธหลอนประสานอยาง รนแรง เม อ เสพเขาไปจะ รสก เคลบเคล ม (Euphoria) รสกวาตนเองมอ านาจพเศษ (Mystical) มอาการสญเสยกระบวนการทางความคด ความคดสบสน การรบรและตอบสนองตอสงแวดลอมทงภาพ แสง ส เสยงจะเปลยนแปลงไป ตาลาย รางกายเคลอนไหวไมสมพนธกน หากใชปรมาณมากจะเกดการตดขดในการหายใจ (Respiratorydepression) อาการทไมพงประสงคเหลานน (Bad Trip) จะปรากฏใหเหนคลายกบอาการทางจต ซงหากใชตดตอกนเปนเวลานาน จะปรากฏอาการเชนนอยบอย ๆ เรยกวา Flashback ซงทายทสดแลว จะท าใหผ เสพประสพกบสภาวะโรคจต และกลายเปนคนวกลจรตได

ยาเคออกฤทธหลอนประสาท ท าใหผ เสพมอาการเคลบเคลม มนงง ความคดสบสน ตาลาย หแวว การรบรและการตอบสนองตอสงแวดลอมจะเปลยนแปลงไป การเคลอนไหวของรางกายไมส ม พ น ธ ก น ผ ล ต อ อ า ร ม ณ มความรสกเคลบเคลม มนงง หรอทเ รยกวาอาการ "Dissociation" ผลตอการรบรจะเปลยนแปลง การรบรทงหมดในขณะเสพ ไมคอยตอบสนองตอสงแวดลอมทงภาพ แสง ส เสยง ผลตอรางกายแ ล ะ ร ะ บ บ ป ร ะ ส า ท เมอใชยาเคในปรมาณมาก ๆ ไมเพยงแตจะท าใหเกดอาการตดขดในการหายใจเทานน ยงท าใหเกดอาการทางจต ประสาทหลอน หแวว กลายเปนคนวกลจรตได

14.เพนโตบารบตาล :

เปนวตถออกฤทธประเภท 3 มลกษณะเปนเมดยา สวนใหญพบในรปของเมดแคปซล

ออกฤทธกลอมประสาทแตแรงกวา (ลกษณะเหมอนยานอนหลบ) เมอใชจะท าใหรสกคลายความวตกกงวล รกษาอาการฟ งซานทเกดจากโรคประสาทใหกลามเน อคลายตว และระงบอาการชก ถาใชประจ าจะมอาการตดยาเกดขน และถาขาดยาจะเกดอาการถอนยา คอมอาการกระวนกระวาย เกรง อาจชกได

13

ยาเสพตด ขอมล การออกฤทธ 15.ไดอาซแพม (Diazepam) :

ไดอาซแพม เปนชอสามญทางยาของวตถออกฤทธตอจตและประสาทชนดหนงในกลมเบนโซไดอะซปนสไดอาซแพมทม ใ ชในประเทศไทยมหลายรปแบบทางเภสชกรรมตางๆ ไดแก ยาเมด แคปซล และยาฉดขนาดความแรงมตงแต 2 มลลกรม 5มลลกรม และ 10 มลลกรม

ออกฤทธกดการท างานของระบบประสาทสวนกลาง และเปนยานอนหลบ หากไดรบมากเกนไป อาจท าใหตดยาได

16 .สารระ เหย ( Inhalant) :

สารระเหย คอ สารทไดจากขบวนการสกดน ามนปโตรเลยม มลกษณะเปนไอ ระเหยไดในอากาศ ประกอบดวยToluene, Acetone, Butane, Benzen, Trichloroe Thylene ซงพบในกาว แลคเกอร ทนเนอร น ามนเบนซน ยาลางเลบ เมอสดดมเขาไปจะท า ใ ห เ ก ด อ น ต ร า ย ต อ ร า ง ก า ย

สารระเหยออกฤทธกดระบบประสาท มอาการเสพตดทางรางกายเลกนอย มอาการเสพตดทางจตใจ มอาการ ขาดยาแตไมรนแรง ผ เสพจะมอาการเคลบเคลม ศรษะเบาหวว ตนเตน พดจาออแอ พดไมชด น าลายไหลออก มามาก เนองจากสารทสดดมเขาไป ท าใหเกดการระคายเคองตอเยอบภายในจมกและปาก การสดดมลก ๆ หรอซ า ๆ กน แมในชวงเวลาสน ๆ ท าใหไมสามารถควบคมตวเองได ท าใหขาดสตหรอเปนลมชก กลามเน อท างานไมประสานกน ระบบประสาทอตโนมต (Reflexes) ถกกด มเลอดออกทางจมก หายใจไมสะดวก

14

แนวทางปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของรฐบาลโดยกระทรวงมหาดไทย ในป 2559 แบงออกเปน 3 มาตรการยอยๆ ดงน

1. มาตรการดานการปองกน - การจดอบรมเยาวชนอาสารกษาดนแดนตานภยยาเสพตด - การจดระเบยบสงคมแบบบรณาการ โดยใชแนวทางการประสานและบรณาการความรวมมอระหวาง ทหาร ต ารวจ ฝายปกครอง ลงพนทจดระเบยบสงคมมงเนนพนทเสยง ไดแก สถานบรการ หอพก รานเกมส พนทรอบสถานศกษา - การเพมประสทธภาพ “ชดปฏบตการประจ าต าบล” - การสรางเสรมสภาพแวดลอมเพอปองกนปญหายาเสพตด ไดแก การตดตงกลอง CCTV สรางพนทเชงบวกลานกฬา เพอใชจดกจกรรมตางๆ เปนตน

-“การจดตงศนยเยาวชนระดบพนท” โดยจะส ารวจขอมลเยาวชนนอกสถานศกษาแตละต าบลหรอองคกรปกครองสวนทองถน ผานกลไกในพนท เชน คณะกรรมการหมบาน/ผชวยผ ใหญบาน ฝายพฒนาเดกและเยาวชน และองคกรปกครองสวนทองถน เปนตน

เพอจ าแนกออกเปนกลมส าหรบการดแลชวยเหลอใหเปนไปอยางเหมาะสม แบงไดเปน 4 ประเภท คอ 1. . การศกษาตอ 2.การฝกอาชพและจดหางาน 3.กจกรรมกฬา นนทนาการ และบ าเพญประโยชน 4. กจกรรมฝกอบรมและพฒนาเยาวชนนอกสถานศกษา - การสรางความเขมแขงใหกบหมบาน/ชมชน การตดตามสถานการณและการประเมนสถานะหมบาน/ชมชน อยางตอเนอง หากพบวาพนทใดมปญหายาเสพตดระบาดกจะม “ชดปฏบตการตางๆ รวมกบชดรกษาความปลอดภยหมบาน คณะกรรมการหมบาน (กม.) และหนวยงานภาคออกปฏบตการจดระเบยบสงคม - การเพม จ านวน”หมบานกองทนแมของแผนดน”

15

2. ดานการบ าบดและตดตามชวยเหลอ - การเพมเปาหมายในการบ าบดฟนฟผตดยาเสพตดในระบบสมครใจ “คายศนยขวญแผนดน” - การเนนการท างานเชงรกของ “ทมสหวชาชพ” (ผน าชมชน สาธารณสข) และกลไกของมหาดไทยก านน

ผใหญบาน อาสาสมครตางๆ ใหเขาไปดแลชวยเหลอ ใหค าปรกษา ใหก าลงใจอยางเอออาทรตอผผานการบ าบด 3. ดานการปราบปราม - การด าเนนการอยางเขมขน โดยบรณาการรวมกบทหาร ต ารวจ ตงแตในระดบนโยบายจนถงการปฏบตงานในพนทเพอปราบปรามผ คาและเครอขายยาเสพตดทกราย ขจดผมอทธพล ตดวงจรการคายาเสพตด และพฒนาระบบการสกดกนล าเลยงยาเสพตดตามแนวชายแดน - พนทตอนในทงทางบก ทางน า และทางอากาศ และสรางกลไกในพนทหมบาน/ชมชนชายแดนใหเขมแขง พฒนางานขาวในพนทโดยเฉพาะพนทเปาหมายทมการแพรระบาด และบรณาการแกไขปญหาตามขอรองเรยนของประชาชนผานสายดวน “ศนยด ารงธรรม”

- โครงการ “กวาดบานใหเปนสขาว” เพอปองปรามไมใหเจาหนาทของรฐเขาไปเกยวของกบยาเสพตดอยางเดดขาด - การใชแนวทางของโครงการหลวงและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เขาไปสรางอาชพใหกบประชาชนในหมบานเปาหมาย เพอทดแทนการลกลอบปลกฝน

16

การปองกนและหลกเลยงสารเสพตดในชมชน มแนวทางดงน

การปองกนตนเอง ศกษาหาความรเพอใหรเทาทนโทษพษภยของยาเสพตด ไมทดลองใชยาเสพตดทกชนดและปฏเสธเมอถกชกชวน ระมดระวงเรองการใชยา เพราะยาบางชนดอาจท าใหเสพตดได ใชเวลาวางใหเปนประโยชน เลอกคบเพอนด ทชกชวนกนไปในทางสรางสรรค เมอมปญหาชวต ควรหาหนทางแกไขทไมของเกยวกบยาเสพตดหากแกไขไมไดควรปรกษา

ผใหญ

การปองกนครอบครว สรางความรก ความอบอนและความสมพนธอนดระหวางสมาชกในครอบครว รและปฏบตตามบทบาทหนาทของตนเอง ดแลสมาชกในครอบครวไมใหของเกยวกบยาเสพตด ใหก าลงใจและหาทางแกไข หากพบวาสมาชกในครอบครวตดยาเสพตด

การปองกนชมชน ชวยชมชนในการตอตานยาเสพตดเมอทราบแหลงเสพ แหลงคา หรอผลตยาเสพตด ควรแจง

ใหเจาหนาททราบทนทท - ส านกงาน ป.ป.ส. โทร. 0-2245-9414 หรอ 0-2247-0901-19 ตอ 258 โทรสาร 0-2246-8526 (สายดวน 1386) - ศนยรบแจงขาวยาเสพตด 1688 ส านกงานต ารวจแหงชาต ต ปณ. 1234

17

หนวยงานทเกยวของ

หนวยงานทใหค าปรกษาเรองยาเสพตด สถาบนธญญารกษ (สายดวน 1165) กรมสขภาพจต (สายดวน 1165)

หนวยงานทบ าบดรกษายาเสพตด โรงพยาบาลประจ าจงหวดทกแหง คลนกยาเสพตด 15 แหงและศนยบรการสาธารณสข 60 แหง ของส านกอนามย

กรงเทพมหานคร สถานทจ าหนายชดตรวจยาเสพตด

องคการเภสชกรรม รานขายยาองคการเภสชกรรมในพนทกรงเทพมหานคร และปรมณฑล รวม 10 แหง องคการเภสชกรรม สาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สาขาภาคใต สาขาภาคเหนอ

18

ทมา

1. codeine-detox-and-withdrawal. (n.d.). Retrieved March 4, 2016, from http://www.projectknow.com/research/codeine-detox-and-withdrawal/

2. Encyclopedia, W. T. (n.d.). Ketamine. Retrieved March 4, 2016, from https://en.wikipedia.org/wiki/Ketamine

3. Online, M. (2013, October 17). "เหดขควาย" เหดพษ-เหดเสพตดใหโทษ. Retrieved March 4, 2016, from http://www.manager.co.th/Food/ViewNews.aspx?NewsID=9560000127113

4. Pieters, J. (2016, January 28). RISING GHB USE IN DUTCH “HOT SPOTS” CONCERNS POLITICIANS. Retrieved March 4, 2016, from http://www.nltimes.nl/2016/01/28/rising-ghb-use-in-dutch-hot-spots-concerns-politicians/

5. ความรเบองตนเกยวกบยาเสพตด. (n.d.). Retrieved March 4, 2016, from http://kamala.phuket.police.go.th/pdf/4.pdf

6. ความรเบองตนเกยวกบยาเสพตด. (n.d.). Retrieved March 4, 2016, from www.sk-local.go.th/files/download/20130507131052fbanv.doc

7. ศรอ าพนธ, น. (n.d.). วชาสขศกษา ม.2 หนวยการเรยนรท 11 ชอหนวย อยาร อยาลอง อยาเสพ. Retrieved March 4, 2016, from http://www.sopon.ac.th/sopon/sema_web/secondary_m2/HealthEducation_m2/unit11_habit-formingDrug/1u10_p1content.html

8. สารานกรมเสร, ว. (n.d.). กญชา. Retrieved March 4, 2016, from https://th.wikipedia.org/wiki/กญชา

9. สารานกรมเสร, ว. (n.d.). แอลเอสด. Retrieved March 4, 2016, from https://th.wikipedia.org/wiki/แอลเอสด

10. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด. (n.d.). หนวยงานทเกยวของ. ยาเสพตดปองกนได แครวมใจและลงมอ , p. 2.