บนทกขอความ สวนราชการ .ก.ลมอตรา.กำลง.และ.พฒนาระบบงาน....กอง.การ ท ล5,1๐๔๐๒.,๓1,/อ,.ง& วนท....•^.^กม:ภาพนธ..๒๕๖.๐

1

เรอง เผยแพรผลก;ารเศกษาคว;ามตอ;งการอ ตรา.กำลงร.องรบ.ภารกจท.สอด.คลอง.กบ.ยทธ.คา ๒๐ป (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙)

เรยน ผอำนวยการกองการเจาหนาท ดวย นางธญลกษณ เอกอน นกทรพยากรบคคลชำนาญการพเศษ รกษาการในตำแหนงนก

ทรพยากรบคคลเชยวชาญ กองการเจาหนาท ไดศกษาความตองการอตรากำลงรองรบภารกจทสอดคลองกบ ยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ป (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙) และไดจดทำรายงานการศกษาตามเอกสารทแนบมาพรอมน

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและโปรดอนญาตใหเผยแพรผลการศกษาทางเวบไซตกองการ เจาหนาทตอไปดวย จะเปนพระคณ

(นางธญลกษณ เอกอน) นกทรพยากรบคคลชำนาญการพเศษ

- Vงๆ น^

จเ^*^ (นา8ชพ*^ เกยรต *ซาต) ผอำนวยการฬ*"า™™น',ท

๑ I (IV*. ^ ๐

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจ

กรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579)

โดย

ธญลกษณ เอกอน

นกทรพยากรบคคลชานาญการพเศษ

รกษาการในตาแหนงนกทรพยากรบคคลเชยวชาญ

ตาแหนงเลขท 1598 กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กมภาพนธ 2560

ก

คานา

ดวยกระทรวงสาธารณสขขอใหสวนราชการระดบกรมในสงกดกระทรวงสาธารณสขจดทาขอมล

และรวมกนพจารณาเพอบรณาการแผนอตรากาลงของกระทรวงสาธารณสขทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579) เพอเสนอเรองขอเพมอตราขาราชการตงใหมของกระทรวง

สาธารณสข ตอคณะกรรมการกาหนดเปาหมายและนโยบายกาลงคนภาครฐ (คปร.) ภายในเดอนมนาคม

2560ผศกษาจงดาเนนการศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรค ทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579)เพอใหขอเสนอแนะเชงนโยบาย เ ก ย ว ก บ ค ว า ม ต อ ง ก า รอ ต ร า ก า ล ง เ พ ม ใ ห ม ข อ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ร ว ม ท ง ข อ เ ส น อ แ น ะ เ ช ง น โ ย บ า ย แ ล ะ เ ช ง ป ฏ บ ต อนเปนประโยชน

ตอการพฒนางานของกรมควบคมโรคใหเกดประโยชนสงสด

ผศกษาหวงเปนอยางยงวาการศกษาครงนจะเปนประโยชนตอการบรหารจดการอตรากาลงของ

กรมควบคมโรคตอไป

ธญลกษณ เอกอน

กมภาพนธ 2560

ข

กตตกรรมประกาศ

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ

20 ป (พ.ศ.2560-2579) ในครงน สาเรจลงไดดวยการใหคาปรกษาแนะนาของทานรองอธบดกรมควบคม

โรค นายแพทยภาณมาศ ญาณเวทยสกล และทานผอ.ยทธพงษ เกยรตยทธชาต ผอานวยการกองการ

เจาหนาท กรมควบคมโรค และจากการตดตามความกาวหนาของการศกษาเปนระยะรวมถงการให

กาลงใจอยางตอเนอง จากทานผทรงคณวฒสจตรา องคศรทองกล ผศกษามความซาบซงในความกรณา

และขอกราบขอบพระคณทานทงสามเปนอยางสง ไว ณ ทน

ธญลกษณ เอกอน

กมภาพนธ 2560

ค

บทสรปสาหรบผบรหาร

เรอง:การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรค

ทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579)

โดย นางธญลกษณ เอกอน

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรค ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579)เปนการศกษาเชงพรรณนามวตถประสงคเพอศกษาความตองการ

อตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป กรมควบคมโรค และให

ขอเสนอแนะเชงนโยบายแ ล ะ เ ช ง ป ฏ บ ต เ ก ย ว ก บ ก า ร ว า ง แ ผ น บ ร ห า ร ก า ล ง ค น ใ ห เ ก ด ป ร ะ โ ย ช น ส ง ส ด ใชวธ

วเคราะหเอกสาร (Documentary Analysis) และวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงเพอรองรบ

ภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค จานวน 41 หนวยงาน

และขอคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค ดวยการวเคราะหเชง

เนอหา (Content Analysis)

ผลการศกษา

กรมควบคมโรคไดเชอมโยงแนวคดการดาเนนงานตามยทธศาสตรชาต และยทธศาสตร

สาธารณสข สการดาเนนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ในระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579)โดย

จดทาแผนระยะ 5 ป แบงเปน 4 ระยะตามยทธศาสตรชาต ไดแก ระยะท 1 การปฏรป ระยะท 2 การ

สรางความเขมแขง ระยะท 3 การเขาสความยงยน และระยะท 4 การเปน 1 ใน 3 ของเอเชย ภายใต

วสยทศน 20 ป กรมควบคมโรค “ประชาชนไดรบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ระดบ

มาตรฐานสากล ภายในป 2579” และขบเคลอนสเปาหมาย ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข

ระบบสขภาพยงยน ดวยยทธศาสตรความเปนเลศ 4 ดาน (4 Excellence Strategies) คอ 1. ดานการ

สงเสรมสขภาพและปองกนควบคมโรค (Promotion and Prevention Excellence) 2.ดานบรการ

(Service Excellence) 3.ดานบคลากร (People Excellence) 4.ดานการกากบดแลองคกร

(Governance Excellence) โดยมคานยมรวม M-O-P-H เปนฐานรากขององคกร

จากยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป ของกระทรวงสาธารณสขทเชอมโยงมายงยทธศาสตรการ

ปองกนควบคมโรคดงกลาว กรมควบคมโรคไดบรณาการยทธศาสตรการขบเคลอนองคกรสเปาหมาย

การลดเสยง ลดโรคและลดตาย ประกอบดวย 6 ประเดน ไดแก

ยทธศาสตรท 1 การสรางความรวมมอและสนบสนนภาคเครอขายภายในประเทศและ

นานาชาต

ยทธศาสตรท 2 การพฒนานวตกรรม มาตรการ มาตรฐาน และวชาการ การเฝาระวงปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ

ง

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาบทบาทการนาดานนโยบาย และยทธศาสตรการปองกนควบคมโรค

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาการสอสารความเสยงและประชาสมพนธเพอการเฝาระวง ปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ

ยทธศาสตรท 5 การเตรยมความพรอมและการจดการในการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ตามมาตรฐานสากล

ยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการองคกรแนวใหม

สาหรบเปาหมายตวชวดการปองกนควบคมโรค ระยะ 20 ป ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร 16

ตวชวด ดงน

Promotion and Prevention ExcellenceStrategies: PP-Excellence

1. จานวนผตดเชอ เอชไอว รายใหมลดลงรอยละ 60

2. อบตการณวณโรคนอยกวา 10 ตอประชากรหนงแสนคน

3. อตราปวยโรคมาลาเรยไมเกน Elimination Target

4. อตราปวยและการดาเนนงานของโรคทปองกนไดดวยวคซนเปนไปตามพนธะสญญา

นานาชาต

5. อตราตายโรคหลอดเลอดหวใจลดลงรอยละ 25

6. ความชกของผสบบหรของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป ลดลงรอยละ 50

7. ปรมาณการบรโภคแอลกอฮอลของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป ลดลงรอยละ 40

8. อตราการเสยชวตจากการจมนาของเดกอายนอยกวา 15 ป ลดลงรอยละ 80

9. อตราปวยโรคพษโลหะหนกในประชากรอาย 0-14 ป ในพนทเสยงสง ไมเกน 0.1 ตอ

ประชากรหนงแสนคน

Service Excellence Strategies

10. ความชกของ Primary MDR-TB ลดลงรอยละ 50

11. ความชกของโรคตดเชอในโรงพยาบาล ลดลงรอยละ 25

12. ผปวยความดนโลหตสงรอยละ 90 สามารถควบคมระดบความดนโลหตได

13. ผปวยโรคเบาหวานรอยละ 90 สามารถควบคมระดบนาตาลในเลอดได

People ExcellenceStrategies

14. อตราสวนนกระบาดวทยาตอประชากร ไมนอยกวา 1 คน ตอประชากรสองแสนคน

Governance Excellence Strategies

15. ทกหนวยงานในกรมควบคมโรคผานเกณฑการประเมนดานธรรมาภบาล

16. ไมพบผปวยโรคตดตออนตรายเกดขนใน Generation ท 2

จ

สาหรบอตรากาลงทจะรองรบภารกจตามยทธศาสตรกรมควบคมโรคซงสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตพบวาในปจจบนกรมควบคมโรคมอตรากาลงขาราชการ 3,141 อตรา พนกงานราชการ

1,013 อตรา ลกจางประจา 1,578 อตรา และพนกงานกระทรวงสาธารณสข 930 อตรา รวม 6,655

อตรา อยในสวนกลาง 3,200 อยในหนวยงานทตงในสวนภมภาค (สานกงานปองกนควบคมโรค : สคร.)

3,272 อตรา เปนอตราวางขาราชการ 400 อตรา อตราวางพนกงานราชการ 171 อตรา อตราวาง

พนกงานกระทรวงสาธารณสข 95 อตรา กระจายอยในหนวยงานสวนกลาง 29 หนวยงาน และ

หนวยงานทตงในสวนภมภาค (สคร.) 12 หนวยงาน รวม 41 หนวยงาน อตรากาลงดงกลาวเมอเทยบกบ

ผลการวเคราะหกรอบอตรากาลงทควรจะเปนซง อ.ก.พ.กรมควบคมโรคใหความเหนชอบเมอวนท 1

กนยายน 2558 แลว พบวาอตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการ ขาด 746 อตรา สวน

ลกจางประจาและพนกงานกระทรวงสาธารณสข อตรากาลงเกน 312 อตรา แตจากผลการสารวจความ

ตองการของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค พบวาหนวยงานมค ว า ม ต อ ง ก า ร อ ต ร า ก า ล ง เ พ มใ ห ม เ พ อ ร อ ง ร บ ภ า ร ก จ ท ส อ ด ค ล อ ง ก บ ย ท ธ ศ า ส ต ร ช า ต ร ะ ย ะ 2 0 ป จ า น ว น 3 1 ห น ว ย ง า น โ ด ย ม ค ว า มต อ ง ก า ร อ ต ร า ก า ล ง ข า ร า ช ก า ร เ พ ม 1 , 8 0 0 อ ต ร า พ น ก ง า น ร า ช ก า ร 1 , 1 3 5 อ ต ร า ร ว ม 2 , 9 3 5 อ ต ร า จากการศกษาขอมลการประชมคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค เมอ

วนท 17 พฤศจกายน 2559 และเมอวนท9 มกราคม 2560 พบวา

1. ตามมาตรการจากดขนาดกาลงคนภาครฐ และรฐบาลมนโยบายทจะควบคมดแลไมใหมการ

เพมอตรากาลงขาราชการ แ ล ะ ก า ร เ พ ม อ ต ร า ข า ร า ช ก า ร ต ง ใ ห ม ส า ม า ร ถ ด า เ น น ก า ร ไ ด เ ฉ พ า ะ ใ น ก ร ณ ท ม ค ว า ม จ า เ ป น อ น ม อ า จ ห ล ก เ ล ย ง ไ ด ใ น 2 ก ร ณ ด ง น

( 1 ) ม ก า ร จ ด ต ง ห น ว ย ง า น ห ร อ ส ว น ร า ช ก า ร ข น ใ ห ม แ ล ะ ม ค ว า ม จ า เ ป น ต อ ง ม เ จ า ห น า ท ป ฏ บ ต ง า น

( 2 ) เ ป น ง า น ท ต อ ง ด า เ น น ก า ร ต า ม น โ ย บ า ย ส า ค ญ ข อ ง ร ฐ บ า ล ย ท ธ ศ า ส ต ร ป ร ะ เ ท ศ ห ร อค ณ ะ ร ฐ ม น ต ร ส ง ก า ร ใ ห ด า เ น น ก า ร ต า ม ท ก า ห น ด ไ ว ใ น ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ ม เ ง น ง บ ป ร ะ ม า ณ ท ใ ช ด า เ น น ก า ร แ ล ว ถ า ไ ม ด า เ น น ก า ร จ ะ ท า ใ ห เ ก ด ผ ล เ ส ย ห า ย ต อ ท า ง ร า ช ก า ร

2. ความตองการเพมอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค เปนการประมาณการความตองการอตรากาลง โดยท

หนวยงานยงไมมการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการทางาน แตเปนการ

วเคราะหอตรากาลงภายใต Scenario เดมๆ ซงสงผลใหมความตองการอตรากาลงมากขนเรอยๆ จ ง ค ว รจ ะ ม ก า ร ทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตรทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และ

ทบทวนกระบวนการทางานใหม เพอใหทราบความตองการอตรากาลงทแทจรง 3 . จ า ก ข อ จ า ก ด ด า น ร ะ ย ะ เ ว ล า ซ ง ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข จ ะ เ ส น อ แ ผ น ค ว า ม ต อ ง ก า ร อ ต ร า

ข า ร า ช ก า ร เ พ ม ใ ห ม เ ข า ส ก า ร พ จ า ร ณ า ข อ ง อ . ก . พ . ก ร ะ ท ร ว ง ใ น เ ด อ น ก ม ภ า พ น ธ พ . ศ . 2 5 6 0 ค ณ ะ ท า ง า นว เ ค ร า ะ ห ก ร อ บ อ ต ร า ก า ล ง ข อ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ไ ด น า ผ ล ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ก ร อ บ อ ต ร า ก า ล ง ท ค ว ร จ ะ เ ป น ซ ง อ .ก . พ . ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ไ ด ใ ห ค ว า ม เ ห น ช อ บ ไ ว แ ล ว ใ น ก า ร ป ร ะ ช ม อ . ก . พ . ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ค ร ง ท 2 / 2 5 5 8

ฉ

ว น ท 1 ก น ย า ย น 2 5 5 8 ม า จ ด ท า แ ผ น ค ว า ม ต อ ง ก า ร อ ต ร า ก า ล ง ร อ ง ร บ ภ า ร ก จ ท ส อ ด ค ล อ ง ก บย ท ธ ศ า ส ต ร ช า ต ร ะ ย ะ 2 0 ป น า เ ส น อ ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข ไ ด ภ า ย ใ น ร ะ ย ะ เ ว ล า ท ก า ห น ด

4 . จ า ก ก ร ณ ท ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ย ง ม อ ต ร า ว า ง ต า แ ห น ง ข า ร า ช ก า ร 4 0 0 อ ต ร า ต า แ ห น ง พ น ก ง า นร า ช ก า ร 1 7 1 ต า แ ห น ง แ ล ะ ต า แ ห น ง พ น ก ง า น ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข 9 5 ต า แ ห น ง พ บ ว า ก ร ม ค ว บ ค มโ ร ค ก า ห น ด ม ก า ร ว า ง แ ผ น แ ล ะ บ ร ห า ร จ ด ก า ร ก า ล ง ค น ใ ห เ ก ด ป ร ะ โ ย ช น ส ง ส ด ด ง น

( 1 ) ก า ร เ ร ง ร ด ก า ร พ จ า ร ณ า เ ก ล ย อ ต ร า ว า ง ท อ ย ใ น ก า ร พ จ า ร ณ า ข อ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ซ ง เ ป นต า แ ห น ง ข า ร า ช ก า ร 8 0 อ ต ร า แ ล ะ ต า แ ห น ง พ น ก ง า น ร า ช ก า ร 8 0 อ ต ร า ใ ห แ ก ห น ว ย ง า น ใ น ส ง ก ด ก ร มค ว บ ค ม โ ร ค ท ข า ด อ ต ร า ก า ล ง โ ด ย พ จ า ร ณ า ส ว น ข า ด อ ต ร า ก า ล ง ต า ม ก ร อ บ ท ค ว ร จ ะ เ ป น ป ร ะ ก อ บ ก บน โ ย บ า ย ท ศ ท า ง แ ล ะ ภ า ร ะ ง า น ท ส อ ด ค ล อ ง ก บ ย ท ธ ศ า ส ต ร ช า ต ร ะ ย ะ 2 0 ป

( 2 ) ก า ร เ ร ง ร ด ก า ร ด า เ น น ก า ร ส ร ร ห า แ ล ะ บ ร ร จ แ ต ง ต ง ข า ร า ช ก า ร แ ล ะ ก า ร ส ร ร ห า ว า จ า งพ น ก ง า น ร า ช ก า ร ใ น ต า แ ห น ง ท ว า ง โ ด ย ใ ห ม ก า ร ใ ช ต า แ ห น ง ว า ง ใ ห เ ก ด ป ร ะ โ ย ช น ส ง ส ด

( 3 ) ก า ร จ ด ท า แ ผ น เ พ ม ค ณ ภ า พ ก า ล ง ค น เ พ อ ก า ร ส ร ร ห า บ ค ค ล เ ข า ร บ ร า ช ก า ร ใ ห ม ใ ห ไ ด ค น ด ค นเ ก ง แ ล ะ เ พ ม ค ณ ภ า พ ก า ล ง ค น ท ม อ ย เ ด ม ใ ห ม ท ก ษ ะ ค ว า ม เ ช ย ว ช า ญ ใ น ง า น ท ร บ ผ ด ช อ บ ร ว ม ท ง ม ค า น ย มแ ล ะ ท ศ น ค ต ท ด

( 4 ) ก า ร จ ด ท า แ ผ น ก ล ย ท ธ ก า ร ธ า ร ง ร ก ษ า ก า ล ง ค น ค ณ ภ า พ เ พ อ ป อ ง ก น แ ล ะ แ ก ป ญ ห า ก า รส ญ เ ส ย อ ต ร า ก า ล ง ก อ น ร ะ ย ะ เ ว ล า อ น ค ว ร อภปรายผล

ใ น ข ณ ะ ท ห น ว ย ง า น ร ะ ด บ ก อ ง ข อ เ พ ม อ ต ร า ข า ร า ช ก า ร แ ล ะ พ น ก ง า น ร า ช ก า ร เ พ อ ร อ ง ร บ ก า รด า เ น น ง า น ใ น บ ท บ า ท ภ า ร ก จ แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง า น ด ง ท ไ ด ด า เ น น อ ย ใ น ป จ จ บ น ซ ง ม แ น ว โ น ม ค ว า มต อ ง ก า ร อ ต ร า ก า ล ง เ พ ม ข น เ ร อ ย ๆ น น จ า ก ก า ร ศ ก ษ า พ บ ว า คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรม

ควบคมโรคไดตระหนกถงมาตรการจากดขนาดกาลงคนภาครฐ และนโยบายไมเพมอตรากาลงของ

รฐบาล โดยนาแนวคดการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการทางานใหมท

สอดคลองกบทศทางของประเทศแบบ Scenario Analysis ซงตองใชระยะเวลาในการดาเนนการนาน

และอาจไมทนเวลาทกระทรวงสาธารณสขกาหนดใหแจงแผนความตองการอตรากาลงเพมใหม ซงจะ

นาเขาพจารณาใน อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสขในเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2560 ในประเดนนพบวา

คณะทางานฯไดนาสวนตางของกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรคซงผานความเหนชอบ

จาก อ.ก.พ.กรมควบคมโรคเมอวนท 1 กนยายน 2558 กบกรอบอตรากาลงทมอยในปจจบน ท ย ง ข า ดอ ต ร า ก า ล ง ข า ร า ช ก า ร แ ล ะ พ น ก ง า น ร า ช ก า ร 7 4 6 อ ต ร า ม า ก า ห น ด เ ป น ค ว า ม ต อ ง ก า ร อ ต ร า ก า ล ง เ พ ม ใ ห ม ใ น ร ะ ย ะ 2 0 ป ( พ . ศ . 2 5 6 0 - 2 5 7 9 ) ซ ง ป ร ะ เ ด น ด ง ก ล า ว เ ป น ก า ร ย า ใ ห ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข ต ร ะ ห น ก ว าก ร อ บ อ ต ร า ก า ล ง ข า ร า ช ก า ร จ า น ว น 3 , 1 3 4 อ ต ร า ซ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ม อ ย ใ น ป จ จ บ น เ ป น ก ร อ บอ ต ร า ก า ล ง ท ส ม เ ห ต ส ม ผ ล แ ล ะ ย ง ค อ น ข า ง พ ร อ ง อ ต ร า ก า ล ง ใ น ส ภ า ว ะ ป จ จ บ น ด ง น น จ ง ไ ม ค ว ร ม ก า ร เ ก ล ยอ ต ร า ก า ล ง ข า ร า ช ก า ร เ ก ษ ย ณ ข อ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ไ ป ใ ห แ ก ส ว น ร า ช ก า ร อ น ด ง เ ช น ท อ . ก . พ . ก ร ะ ท ร ว งส า ธ า ร ณ ส ข เ ค ย ด า เ น น ก า ร ม า แ ล ว ใ น ป ง บ ป ร ะ ม า ณ พ . ศ . 2 5 5 7 แ ล ะ ป ง บ ป ร ะ ม า ณ พ . ศ . 2 5 5 9 ซ ง ม ผ ลใ ห อ ต ร า ข า ร า ช ก า ร ข อ ง ก ร ม ค ว บ ค ม โ ร ค ล ด ล ง เ น อ ง จ า ก ต อ ง ต ด โ อ น ไ ป ใ ห ส ว น ร า ช ก า ร อ น จ า น ว น 2 ค ร ง ร ว ม 6 อ ต ร า

ช

ขอเสนอเชงนโยบาย

(1) กรมควบคมโรคควรตรงอตรากาลงขาราชการไวในกรอบ 3,134 อตรา โดยไมขออตรา

ขาราชการเพมใหม สวนกรอบอตรากาลงพนกงานราชการนนจะเปนไปตามมตคณะกรรมการบรหาร

พนกงานราชการ ซงไดกาหนดกรอบอตรากาลงพนกงานราชการรอบท 4 (พ.ศ.2560 – 2563)สาหรบ

กรมควบคมโรคไวแลว จานวน 2,918 อตรา

(2) กรมควบคมโรคควรทบทวนทศทาง บทบาทภารกจ ยทธศาสตร และกระบวนการทางาน

ใหมทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาตและแผนยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขในระยะ 20 ปเพอ

forecast ความตองการกาลงคนในภารกจตางๆ ตามกระบวนการทางานใหมทผานการวเคราะหและ

ทบทวนอยางสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาตและยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข

ขอเสนอเชงปฏบต

(1) ควรจดทาแผนกลยทธการสรรหาบคลากรใหมเพอใหไดกาลงคนทมคณภาพและทนเวลา

(2) ควรเพมคณภาพกาลงคนทมอยเดมใหมทกษะความเชยวชาญในงานทรบผดชอบรวมทงม

คานยมและทศนคตทด โดยครอบคลมทงสายงานหลกและสายงานสนบสนน

(3) ควรจดทาแผนกลยทธการธารงรกษากาลงคนทมคณภาพใหคงอยกบองคกรเพอปองกนการ

สญเสยกาลงคนกอนระยะเวลาอนควร

ช

สารบญ

หนา

คานา ก

กตตกรรมประกาศ ข

บทสรปสาหรบผบรหาร ค

สารบญ ซ

สารบญตาราง ฌ

สารบญภาพ ญ

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงค 4

1.3 ขอบเขตการศกษา 4

1.4 วธการศกษา 5

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

บทท 2แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวทางการวางแผนและบรหารกาลงคนของสวนราชการ

2.1.1แนวคดเกยวกบการวางแผนและบรหารกาลงคน 6

2.1.2 กระบวนการวางแผนกาลงคน 10

2.1.3 แนวทางการทบทวนทศทางบทบาทภารกจเเละยทธศาสตร 14

2.1.4 แนวทางการวเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธ

การบรหารกาลงคน 16

2.1.5การนาแผนกาลงคนไปสการปฏบตและการตดตามประเมนผล 25

2.1.6 แนวทางการวเคราะหอตรากาลงในสวนราชการ 26

2.1.7 แนวคดเรองการพจารณาและจดประเภทของบคลากรภาครฐ 31

2.1.8 แนวคดเรองการกาหนดสายงานและตาแหนงงาน 36

2.2 นโยบายกาลงคนภาครฐ 37

2.3 งานวจยทเกยวของกบการวเคราะหอตรากาลง 41

ซ

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 3 วธดาเนนการศกษา

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 43

3.2 วธการศกษา 43

3.3 เครองมอทใชในการศกษา 44

3.4 วธการรวบรวมขอมล 44

3.5วธวเคราะหขอมล 45

บทท 4 ผลการศกษา

สวนท 1ผลการศกษาความเชอมโยงและความสอดคลองระหวางยทธศาสตร

กรมควบคมโรคกบยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป 46

สวนท 2 ผลการศกษาอานาจหนาทและโครงสรางรองรบภารกจตามยทธศาสตร

กรมควบคมโรค 72

สวนท 3 ผลการศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ปของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค 102

สวนท 4 ผลการสารวจความคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลง

ของกรมควบคมโรค 131

บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ 137

ภาคผนวก 138

บรรณานกรม 145

ฌ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 แสดงแนวทางการทบทวนทศทางบทบาทและภารกจ 15

ตารางท 2.2 แสดงแนวทางการวเคราะหอปสงคกาลงคน 19

ตารางท 2.3 แสดงแนวทางการวเคราะหอปทานกาลงคน 21

ตารางท 2.4 แสดงเกณฑการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐ 33

ตารางท 2.5 แสดงแนวทางการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐโดยพจารณาตามภารกจ 35

ตารางท 4.1 แสดงภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรกรมควบคมโรค 66

ตารางท 4.2 แสดงจงหวดทตงเขตสขภาพสานกงานปองกนควบคมโรคและพนทรบผดชอบ 78

ตารางท 4.3 แสดงรายชอหนวยงานระดบกองทจดตงขนเปนการภายใน สงกดกรมควบคมโรค 80

ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค

ณ วนท 1 ธนวาคม 2559 104

ตารางท 4.5 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม 2559)

ตาแหนงขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามประเภทตาแหนง 108

ตารางท 4.6 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม 2559)

ตาแหนงขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงาน 109

ตารางท 4.7 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559)

ตาแหนงขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงานและระดบตาแหนง 110

ตารางท 4.8 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม 2559)

ตาแหนงพนกงานราชการกรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง 114

ตารางท 4.9 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม 2559)

ตาแหนงลกจางประจา กรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง 116

ตารางท 4.10 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม 2559)

ตาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค

จาแนกตามชอตาแหนง 118

ตารางท 4.11 แสดงกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรคทไดรบความเหนชอบ

จาก อ.ก.พ.กรมควบคมโรค เมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558 121

ตารางท 4.12 แสดงสายงานตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรค 122

ตารางท 4.13 แสดงผลการวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปน

และกรอบอตรากาลงตามจรงณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559 125

ญ

ตารางท 4.14 แสดงผลการวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงของหนวยงานระดบกอง

ในสงกดกรมควบคมโรค ระยะท 1 – 4 (พ.ศ.2560 – 2579) 129

ตารางท 4.15 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบตาแหนงวางกบกรอบอตรากาลงตามจรง 134

ตารางท 4.16 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความตองการเพมอตรากาลง

ในระยะท 1กบอตรากาลงขาด/เกนจากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลง

ตามจรงกบกรอบอตรากาลงทควรจะเปน 135

ตารางท 4.17 แสดงผลการวเคราะหผลจากความตองการเพมอตรากาลง ระยะท 1

(พ.ศ.2560 – 2564) ของหนวยงานระดบกอง 135

ฎ

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 2.1 แสดงตวแบบการวางแผนกาลงคน (Workforce Planning Model) 10

ภาพท 2.2ขนตอนสาคญในการวเคราะหกาลงคนและกาหนดกลยทธ 17

ภาพท 2.3 แสดงการวเคราะหสวนตางกาลงคน 22

ภาพท 2.4 แสดงขอมลทใชในการวางแผนกาลงคนและกาหนดกรอบอตรากาลง 27

ภาพท 2.5 แสดงกรอบแนวความคดการวเคราะหอตรากาลง

(Effective Manpower Planning Framework) 28

ภาพท 2.6 แสดงการจดประเภทบคลากรภาครฐ 32

ภาพท 2.7 แสดงแนวทางการใชคนในองคกรภาครฐ 36

ภาพท 4.1แสดงกรอบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป(พ.ศ.2560 – 2579) 48

ภาพท 4.2 แสดงยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข 20 ป 51

ภาพท 4.3 แสดงแผนงานขบเคลอนยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป(16 แผนงาน) 53

ภาพท 4.4 แสดงผลการประเมนสมรรถนะระบบปองกนควบคมโรค JEE IHR (2005) 57

ภาพท 4.5แสดงกรอบยทธศาสตร 20 ป กรมควบคมโรค 58

ภาพท 4.6แสดงความเชอมโยงยทธศาสตรการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพกบแผนยทธศาสตรโรค เพอนาไปสเปาหมายลดโรคและภยสขภาพ 59

ภาพท 4.7แสดงผงความเชอมโยงยทธศาสตร สแผนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 60

ภาพท 4.8 แสดงตวชวดและเปาหมายของการควบคมโรค ระยะ 20 ป 61

ภาพท 4.9 แสดงเปาหมายของการควบคมโรคตดตอสาคญ ระยะ 5 ป (2564) 62

ภาพท 4.10 แสดงเปาหมายของการควบคมโรคไมตดตอและควบคมปจจยเสยง

ระยะ 5 ป (2564) 63

ภาพท 4.11รายละเอยดตวชวดของกรมควบคมโรคในป 2560 65

ภาพท 4.12 แสดงโครงสรางตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข พ.ศ.2552 78

ภาพท 4.13 แสดงโครงสรางการแบงงานภายในกรมควบคมโรค(41 หนวยงาน) 81

ภาพท 4.14 แสดงระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทยในปจจบน 83

ภาพท 4.15 แสดงเสนทางสงมอบคณคาจากกรมควบคมโรคสหนวยงานสาธารณสขในพนท 89

1

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญ

จากกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ.2560-2579) ทมวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง

มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอ

เปนคตพจนประจาชาตวา “มนคง มง คง ย งยน” โดยมแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของ

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช เปนปรชญานาทางในการพฒนาและบรหารประเทศ

และกาหนดยทธศาสตรการพฒนาไว 6 ดาน คอ (1) ความมนคง (2) การสรางความสามารถในการ

แขงขน (3) การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน (4) การสรางโอกาส ความเสมอภาคและเทาเทยมกน

ทางสงคม (5) การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม และ (6) การปรบสมดลและ

พฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ ซงถายทอดสการปฏบตใน 5 ปแรก โดยแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) เปนทมาของการทบทวนยทธศาสตรในทกสวนราชการเพอ

รวมพลงในการขบเคลอนภารกจสเปาหมายการพฒนาตามวสยทศนของประเทศอยางมเอกภาพ

กระทรวงสาธารณสข โดยคณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท

12 (พ.ศ.2560-2564) ไดจดทาแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ภายใต

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 เปนแผนพฒนาระยะ 5 ป เพอเปนกลไกเชอมตอ

เปาหมายยทธศาสตรระยะ 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ดานสขภาพ

ใหสามารถนาสการปฏบตอยางเปนรปธรรม โดย (1) ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (2) ยดคนเปน

ศนยกลางการพฒนาเพอใหคนไทยมสขภาวะทด (3) ยดเปาหมายอนาคตประเทศไทยป พ.ศ.2579

ควบคกบกรอบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs) (4) การปรบโครงสรางประเทศไทยสประเทศไทย

4.0 (5) ประเดนการปฏรปประเทศไทยดานสาธารณสข และ (6) ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต

ฉบบท 2 (7) กรอบแนวทางแผนระยะ 20 ป ดานสาธารณสข เพอวางรากฐานระบบสขภาพในระยะ 5

ปใหเขมแขงเพอคนไทยมสขภาพแขงแรง สามารถสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศได

ทงทางตรงและทางออม

จากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสสงคมผสงอายอยางรวดเรวของประเทศไทยอน

เนองมาจากการลดลงของภาวะเจรญพนธหรอการเกดนอยลงและภาวะการตายลดลง คนไทยอายคาด

เฉลยยนยาวขน การเปลยนแปลงทางระบาดวทยาทาใหรปแบบของภาวะโรคเปลยนจากโรคตดเชอไป

เปนโรคไมตดตอเรอรง และยงมปญหาสขภาพจาก อบตเหต ภยพบตและภยสขภาพ รวมทงโรคจากการ

ประกอบอาชพและโรคจากสงแวดลอมสงขน การจดการกาลงคนดานสขภาพยงไมสามารถตอบสนองตอ

การสรางประสทธภาพของระบบบรการสขภาพ ระบบการเงนการคลงดานสขภาพกยงมปญหาในการ

2

จดการ ระบบขอมลขาวสารและการวจยดานสขภาพยงไมสามารถใชประโยชนจากขอมลและงานวจยท

มไดอยางเพยงพอ ความรอบรดานสขภาพ (Health Literacy) ของประชาชนยงไมเพยงพอในการ

ปองกนปจจยเสยงดานสขภาพ กลไกการอภบาลระบบสขภาพในระดบชาตและระบบธรรมาภบาลยงไม

ชดเจน การปรบโครงสรางประเทศไปส “ประเทศไทย 4.0” กรอบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs)

และการปฏรปประเทศดานสาธารณสข ประเดน สถานการณและปจจยทมผลตอการพฒนาสขภาพ

เหลาน เปนทมาของแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) เพอเตรยมพรอมรองรบ

และเผชญกบความเสยงและภยคกคามดานสขภาพทจะเกดไดอยางมประสทธภาพ โดยกาหนด

ยทธศาสตรการพฒนาสขภาพไว 4 ยทธศาสตร คอ (1) เรงการเสรมสรางสขภาพคนไทยเชงรก (P3 :

Health Promotion + Disease Prevention + Consumer & Environmental Protection

Excellence) (2) สรางความเปนธรรม ลดความเหลอมลาในระบบบรการสขภาพ (Service

Excellence) (3) พฒนาและสรางกลไกเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการกาลงคนดานสขภาพ

(People Excellence) และ (4) พฒนาและสรางความเขมแขงในการอภบาลระบบสขภาพ

(Governance Excellence) โดยเสรมสราง สนบสนนและประสานใหเกดการมสวนรวมของทกภาค

สวน ทงภาครฐ เอกชน นกวชาการและภาคประชาสงคม ในการอภบาลและพฒนาระบบสขภาพไทยให

เขมแขง รองรบกบบรบทของการเปลยนแปลงในอนาคต เพอมงสวสยทศน “ระบบสขภาพไทยเขมแขง

เปนเอกภาพ เพอคนไทยสขภาพดสรางประเทศใหมนคง มงคงและยงยน” เพอใหประชาชน ชมชน

ทองถน และภาคเครอขาย มความรอบรดานสขภาพเพมมากขน ซงจะสงผลใหการเจบปวยและตายจาก

โรคทปองกนไดลดลง คนไทยทกกลมวยมสขภาวะทด ลดการตายกอนวยอนควร เพมขดความสามารถ

ของระบบบรการสขภาพทกระดบ ใหประชาชนสามารถเขาถงบรการไดอยางสะดวก เหมาะสม โดยม

บคลากรดานสขภาพทดแลประชาชนในสดสวนทเหมาะสม และมกลไกการอภบาลระบบสขภาพ

แหงชาตทเหมาะสม มประสทธภาพและประสทธผล

การนายทธศาสตรการพฒนาสขภาพแหงชาตในชวงแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12

(พ.ศ.2560-2564) ไปปฏบตใหบรรลผลตามเปาหมายทวางไวอยางเปนรปธรรม เกดประโยขนตอการ

พฒนางานดานการแพทยและสาธารณสขของประเทศอยางแทจรง จาเปนตองมกระบวนการหรอ

ขนตอน/แนวทางการขบเคลอนแผนและการบรหารความเสยงสการปฏบต ทสาคญประการหนงคอ

ผบรหารทกระดบของหนวยงานทเกยวของใหความสาคญ และใชยทธศาสตรการพฒนาของแผนพฒนา

สขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ไปใชวางแผนขององคกร ภาคเครอขายตางๆ โดย

กระทรวงสาธารณสขไดถายทอดลงสแผนยทธศาสตร 20 ป ของสวนราชการในสงกดกระทรวง

สาธารณสข ดงนนการขบเคลอนภารกจสเปาหมายตามวสยทศนการพฒนาสขภาพแหงชาต ซงเชอมโยง

กบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป คณะกรรมการกาลงคน กระทรวงสาธารณสข ไดกาหนดยทธศาสตรดาน

กาลงคน (People Excellence Strategies) โดยใหความสาคญกบการวางแผนกาลงคนเปนลาดบแรก

สอดคลองกบสานกพฒนาระบบจาแนกตาแหนงและคาตอบแทน สานกงานคณะกรรมการขาราชการ

3

พลเรอน (2556) ซงระบวา “การวางแผนกาลงคนเปนกระบวนการทเชอมโยงแผนยทธศาสตรของ

หนวยงานเขากบการบรหารทรพยากรบคคล กลาวคอ ยทธศาสตรและเปาประสงคในการดาเนนงานจะ

บรรลผลได ตองอาศยกาลงคนทมความพรอมเชงยทธศาสตร (Strategic Readiness)” ซงในปจจบน

สถานการณกาลงคนดานสขภาพยงเปนปญหาทสาคญของระบบสขภาพของประเทศ โดยเฉพาะอยางยง

ปญหาดานจานวนทไมเพยงพอและการกระจายบคลากรทไมเหมาะสมกยงคงเปนปญหา มความ

แตกตางระหวางเมองและชนบท แมวากระทรวงสาธารณสขไดมนโยบายเพมการผลตกาลงคนอยาง

ตอเนอง การใชมาตรการจงใจ ทงในรปแบบคาตอบแทนประเภทตางๆ และความกาวหนาในอาชพ

ราชการ แตปญหากยงคงมอย สถานการณกาลงคนดานสขภาพ เปนประเดนดานความเสมอภาคในการ

เขาถงบรการสขภาพ โดยเฉพาะความเสมอภาคระหวางพนททมภาวะเศรษฐกจตางกน เชน ระหวาง

กรงเทพมหานครกบภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากนยงมประเดนการกระจายกาลงคนดานสขภาพ

ระหวางระดบของบรการ โดยเฉพาะอยางยงการกระจายของแพทยระหวางโรงพยาบาลระดบตางๆ

และประเดนผลกระทบตอภาระงานของกาลงคนดานสขภาพ โดยเฉพาะแพทยทดแลผปวยนอกและ

ผปวยในระหวางโรงพยาบาลระดบตางๆ

ปจจบนสถานการณกาลงคนดานสขภาพดงกลาวทาใหกระทรวงสาธารณสขมความจาเปนตอง

วางแผนกาลงคนเพอสรางความพรอมเชงยทธศาสตร โดยกาหนดใหสวนราชการในสงกดกระทรวง

สาธารณสขทบทวนยทธศาสตร บทบาทภารกจ โครงสรางและอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป เพอเสนอ อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสขพจารณาแผนความตองการ

อตรากาลงในภาพรวมของกระทรวงสาธารณสข ในเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2560

สาหรบสถานการณกาลงคนของกรมควบคมโรค ธญลกษณ เอกอน.(2560).ไดวเคราะห

สถานการณการบรหารจดการอตรากาลงกรมควบคมโรค ปงบประมาณ พ.ศ.2557-2559.พบวา กรม

ควบคมโรคใหความสาคญตอการดาเนนการตามยทธศาสตรการวางแผนบรหารกาลงคนใหเกดประโยชน

สงสด (Strategic Workforce Planning and Management) ซงเปนสวนหนงของมาตรการบรหาร

และพฒนากาลงคนภาครฐ (พ.ศ.2557 – 2561) ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 15 ตลาคม พ.ศ.2556

โดยเรมดาเนนการวเคราะหโครงสรางการแบงงานและกรอบอตรากาลงทควรจะเปนในปงบประมาณ

พ.ศ.2557 เปนตนมา จนไดกรอบอตรากาลงทควรจะเปนในปงบประมาณ พ.ศ.2558 โดยมต อ.ก.พ.

กรมควบคมโรคใหความเหนชอบ ในการประชม อ.ก.พ.กรมควบคมโรค ครงท 2/2558 เมอวนท 1

กนยายน พ.ศ.2558 และจากขอมลการวเคราะหสถานการณการบรหารจดการอตรากาลงของกรม

ควบคมโรคเมอปงบประมาณ พ.ศ.2557 พบวา กรมควบคมโรคยงขาดอตรากาลงในสายงานทม

ความสาคญตอการขบเคลอนภารกจหลกของกรมควบคมโรค จานวนทงสน 1,092 อตรา ไดแก สายงาน

แพทย ขาด 78 อตรา นายสตวแพทย ขาด 5 อตรา นกวชาการสาธารณสข ขาด 571 อตรา พยาบาล

วชาชพ ขาด 59 อตรา นกเทคนคการแพทย ขาด 128 อตรา นกวทยาศาสตรการแพทย ขาด 43 อตรา

เภสชกร ขาด 14 อตรา นกรงสการแพทย ขาด 2 อตรา นกกายภาพบาบด ขาด 2 อตรา นตกร ขาด 33

4

อตรา นกทรพยากรบคคล ขาด 29 อตรา นกประชาสมพนธ ขาด 8 อตรา นกวชาการเผยแพร ขาด

2 อตรา นกวเทศสมพนธ ขาด 1 อตรา นกวชาการคอมพวเตอร ขาด 18 อตรา นกวชาการตรวจสอบ

ภายใน ขาด 2 อตรา นกวชาการพสด ขาด 2 อตรา เจาพนกงานเภสชกรรม ขาด 3 อตรา เจาพนกงาน

ทนตสาธารณสข ขาด 5 อตรา เจาพนกงานโสตทศนศกษา ขาด 9 อตรา เจาพนกงาน อาชวบาบด ขาด

5 อตรา เจาหนาทเวชระเบยน ขาด 41 อตรา นายชางเทคนค ขาด19 อตรา นายชางโยธา ขาด 1 อตรา

และนายชางไฟฟา ขาด 12 อตรา

สวนสายงานทเกนกรอบอตรากาลงทควรจะเปน จานวนทงสน 1,058 อตรา ไดแก สายงาน

เจาพนกงานสาธารณสข เกน 231 อตรา เจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย เกน 43 อตรา พยาบาล

เทคนค เกน 32 อตรา เจาพนกงานรงสการแพทย เกน 9 อตรา เจาพนกงานเวชสถต เกน 6 อตรา

เจาพนกงานธรการ เกน 147 อตรา เจาพนกงานการเงนและบญช เกน 5 อตรา เจาพนกงาน

คอมพวเตอร เกน 19 อตรา เจาพนกงานพสด เกน 11 อตรา เจาพนกงานสถต เกน 16 อตรา

นกจดการงานทวไป เกน 170 อตรา นกวเคราะหนโยบายและแผน เกน 22 อตรา นกวชาการเงนและ

บญช เกน 13 อตรา นกวชาการโสตทศนศกษา เกน 5 อตรา นกวชาการสถต เกน 3 อตรา บรรณารกษ

เกน 2 อตรา นกกฏวทยา เกน 8 อตรา นกจตวทยาคลนก เกน 1 อตรา นกสงคมสงเคราะห เกน

9 อตรา นกโภชนาการ เกน 2 อตรา นายชางเครองกล เกน 5 อตรา นายชางศลป เกน 2 อตรา

พนกงานบรการ เกน 297 อตรา

ตอมาในปงบประมาณ พ.ศ.2559 กรมควบคมโรคไดนากรอบอตรากาลงทควรจะเปนดงกลาว

มาใชในการบรหารจดการอตราวางตาแหนงขาราชการและพนกงานราชการ เพอควบคมมใหหนวยงาน

มอตรากาลงเกนกรอบทควรจะเปน และเพอเกลยอตรากาลงจากหนวยงานหรอสายงานทมอตรากาลง

เกนไปสหนวยงานหรอสายงานทอตรากาลงขาด รวมทงการสนบสนนอตรากาลงใหแกหนวยงานภายใน

ทจดตงขนตามนโยบายของกรมควบคมโรคใหมอตรากาลงขนตาเพยงพอทจะปฏบตงานใหบรรล

เปาหมายทรบผดชอบ โดยไดจดสรรตาแหนงตาแหนงวางขาราชการ จากสายงานทเกนกรอบอตรากาลง

ทควรจะเปนของหนวยงาน 112 ตาแหนง ใหแกหนวยงานทขาดอตรากาลง ไดแก ตาแหนงในสายงาน

นกวชาการสาธารณสข พยาบาลวชาชพ นตกร นกเทคนคการแพทยนกวชาการคอมพวเตอร

นกวชาการพสด นกจดการงานทวไป นกวเคราะหนโยบายและแผน และจดสรรตาแหนงพนกงาน

ราชการตงใหม ไดแก สายงานนกวชาการสาธารณสข นตกร นกเทคนคการแพทย นกวชาการ

คอมพวเตอร นกวชาการพสด นกทรพยากรบคคล นกวชาการเงนและบญช นกจดการงานทวไป

นกวเคราะหนโยบายและแผน และนายชางเทคนค รวม 50 อตรา

จากผลการวเคราะหสถานการณการบรหารจดการอตรากาลงกรมควบคมโรค ปงบประมาณ พ.ศ.

2557-2559 ผศกษาจงดาเนนการศกษาตอยอดเพอจดทาขอเสนอความตองการอตรากาลงรองรบภารกจ

กรมควบคมโรค ทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579) ภายใตมาตรการบรหารและ

พฒนากาลงคนภาครฐ พ.ศ.2557-2561 และนโยบายดานกาลงคนของรฐบาล

5

1.2 วตถประสงค

เพอศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579)

1.3 ขอบเขตการศกษา

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) มขอบเขตการศกษา ดงน

1.3.1 ขอบเขตดานเนอหา

(1) ความเชอมโยงและความสอดคลองระหวางยทธศาสตรกรมควบคมโรคกบ

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข และยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579)

(2) โครงสรางทรองรบบทบาทภารกจของกรมควบคมโรค

(3) กรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค

(4) ความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรค ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต 20 ป (พ.ศ.2560-2579)

1.3.2 ขอบเขตดานพนท

ศกษาครอบคลมหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรคทงหนวยงานในสวนกลางและ

หนวยงานทตงในสวนภมภาค

1.3.3 ขอบเขตดานเวลา

ระยะเวลาเกบขอมลเพอการศกษา ระหวางเดอนสงหาคม พ.ศ.2559 ถงเดอนมกราคม

พ.ศ.2560

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

จากผลการศกษา ทราบทมาและความจาเปนของการวเคราะหความตองการอตรากาลงรองรบ

ภารกจของกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตในระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) ซงจะ

นาไปสขอเสนอแนะเชงนโยบายและเชงปฏบตอนเปนประโยชนตอการพฒนางานของกรมควบคมโรคให

เกดประโยชนสงสด

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต 20 ป ผศกษาไดศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ดงน

2.1 แนวทางการวางแผนและบรหารกาลงคนของสวนราชการ

2.2 นโยบายกาลงคนของรฐบาล

2.3 งานวจยทเกยวของกบการวเคราะหอตรากาลง

2.1 แนวทางการวางแผนและบรหารกาลงคนของสวนราชการ

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.(2556).คมอแนวทางการวางแผนและบรหาร

กาลงคนของสวนราชการ.ไดเผยแพรความรความเขาใจเกยวกบแนวคด หลกการ และกระบวนการ

วางแผนกาลงคน ในเรองตางๆ ไดแก

2.1.1 แนวคดเกยวกบการวางแผนและบรหารกาลงคน

2.1.2 กระบวนการวางแผนกาลงคน

2.1.3 แนวทางการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจเเละยทธศาสตร

2.1.4 แนวทางการวเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน

2.1.5 การนาแผนกาลงคนไปสการปฏบต และการตดตามประเมนผล

2.1.6 แนวทางการวเคราะหอตรากาลงในสวนราชการ

2.1.7 แนวคดเรองการพจารณาและจดประเภทของบคลากรภาครฐ

2.1.8 แนวคดเรองการกาหนดสายงานและตาแหนงงาน

2.1.1 แนวคดเกยวกบการวางแผนและบรหารกาลงคน

ความหมายของการวางแผนกาลงคน การวางแผนและบรหารกาลงคน เปนกระบวนการใน

การระบประเดนปญหาเกยวกบกาลงคนและบรหารจดการปญหาทเกดขนอยางเปนระบบ โดย

หนวยงานภาครฐหลายแหงไดใหความหมายและคาจากดความไวดงน

สานกบรหารงานบคคลของรฐบาลกลางสหรฐอเมรกาหรอ U.S. OFFICE OF PERSONNEL

MANAGEMENT (OPM) ไดใหความหมายของการวางแผนกาลงคนวาเปน “กระบวนการซงเปนระบบ

ในการระบวากาลงคนทองคกรมอยในปจจบนเปนอยางไร และในอนาคตมความจาเปนหรอมความ

ตองการกาลงคนหรอ “ทนมนษย” อยางไร รวมทงจะมแนวทางในการจดการกบสวนตางระหวาง

กาลงคนในปจจบนกบความตองการในอนาคตไดอยางไร”

7

''Workforce Planning is a systematic process for identifying and addressing the

gaps between the workforce of today and the human capital needs of tomorrow'' OPM

สานกตรวจสอบของมลรฐเทกซส ประเทศสหรฐอเมรกา ระบวา การวางแผนกาลงคนคอ

“กระบวนการทเปนระบบในการระบความตองการทนมนษยทจาเปนสาหรบการปฏบตงานเพอให

องคกรบรรลเปาหมาย และการพฒนากลยทธเพอตอบสนองความตองการดงกลาว”

''Workforce planning is a systematic process for identifying the human capital

required to meet agency goals and developing strategies to meet these requirements''

SAO

The State Services Authority (SSA) ของรฐวคตอเรย ประเทศออสเตรเลย ไดกลาวถงการ

วางแผนกาลงคนวาเปน “การดาเนนการเพอใหไดมาซงจานวนคนทเพยงพอ มทกษะความสามารถท

จาเปนตอการทางาน และไดรบการมอบหมายใหปฏบตงานทเหมาะสมกบความรความสามารถ รวมทง

มโอกาสนาความรความสามารถมาใชไดอยางทนเวลา”

“Workforce planning is about to getting the right number of people with the

right skills in the right jobs at the right time” SSA

International Personnel Management Association (IPMA) ซงเปนสมาคมวชาชพดาน

การบรหารงานบคคลนานาชาต ไดใหความหมายของการวางแผนกาลงคนวา “เปนการวางกลยทธดาน

กาลงคนใหสอดคลองกบทศทางธรกจขององคกร โดยมการวเคราะหสภาพกาลงคนทมอยในปจจบน

การระบความตองการกาลงคนในอนาคต การระบชองวางหรอความแตกตางของกาลงคนทตองการกบ

กาลงคนทมอย รวมทงการกาหนดกลยทธในการปฏบตเพอจดการกบสวนตางของกาลงคน เพอให

องคกรบรรลพนธกจ เปาหมายและวตถประสงคทตงไว

“Workforce planning is the strategic alignment of an organization’s human

capital with its business direction. It is a methodological process of analyzing the

current workforce, determining future workforce needs, identifying the gap between

the present and future, and implementing solutions so the organization can

accomplish its mission, goals and objectives” IPMA

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ซงเปนองคกรกลางในการบรหารทรพยากร

บคคลของขาราชการพลเรอนสามญ ไดทาการศกษาและพฒนาระบบการวางแผนกาลงคนมาระยะหนง

ไดใหความหมายของการวางแผนกาลงคนไวดงน

“การวางแผนกาลงคน หมายถง การดาเนนการอยางเปนระบบในการวเคราะหและพยากรณ

เกยวกบอปสงคและอปทานดานกาลงคน เพอนาไปสการกาหนดกลวธทจะใหไดกาลงคนในจานวนและ

สมรรถนะทเหมาะสมมาปฏบตงานในเวลาทตองการ โดยมแผนการใชและพฒนากาลงคนเหลานนอยาง

8

มประสทธภาพและตอเนอง ทงน เพอธารงรกษากาลงคนทเหมาะสมไวกบองคกร” สานกงาน ก.พ.

(2549)

ดงนน อาจกลาวไดวาการวางแผนกาลงคน คอ การวเคราะหความตองการกาลงคน(Demand)

และกาลงคนทมอยและการใชประโยชน (Supply & Utilization) อยางเปนระบบ ซงจะนาไปสการ

กาหนดกลยทธการบรหารกาลงคนและวธการบรหารทรพยากรบคคล เพอขบเคลอนการปฏบตภารกจ

ขององคกรใหบรรลเปาหมาย โดยการวางแผนกาลงคนจะตองครอบคลมอยางนอย 4 มต ดงตอไปน

• มตดานปรมาณ: จานวนอตรากาลงทเหมาะสมกบการปฏบตภารกจ

• มตดานคณภาพ: ความร ความสามารถ ทกษะและสมรรถนะของกาลงคนทเหมาะสมกบการ

ปฏบตภารกจ

• มตดานการบรหารจดการ: แนวทาง กลยทธหรอวธการทจะนามาใชในการสรรหา พฒนา

รกษาไวและใชประโยชน โดยคานงถงกาลงคนทงมตดานปรมาณและคณภาพ

• มตดานเวลา: การดาเนนการเพอใหมกาลงคนทเหมาะสมกบภารกจทงในปจจบนและรองรบ

ภารกจในอนาคต

ความสาคญของการวางแผนกาลงคน องคกรทวไปมความจาเปนตองวางแผนกาลงคน เพราะ

ถอเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารทรพยากรบคคลเชงกลยทธ (Strategic Human Resource

Management) กลาวคอหนวยงานตางๆ ตองวเคราะหความตองการอตรากาลง (ทงในเชงปรมาณและ

คณภาพ) เพอรองรบภารกจในปจจบนและเตรยมความพรอมสาหรบการปฏบตงานเพอขบเคลอน

ภารกจทมความสาคญหรอการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคต อาจกลาวไดวากลยทธดานทรพยากร

บคคล (HR Strategy) จะเปนเชนไร กขนอยกบผลการวเคราะหกาลงคนของหนวยงาน (Workforce

Analysis)

ในองคกรภาครฐของไทย การวางแผนและการบรหารกาลงคนถกกาหนดไวเปนปจจยแหง

ความสาเรจตามกรอบมาตรฐานความสาเรจในการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ(Human

Resource Scorecard) นอกจากน ในเกณฑการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ยง

กาหนดใหมการจดทาแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลใหสอดคลองกบยทธศาสตรขององคกร

หรอในยทธศาสตรและมาตรการบรหารกาลงคนภาครฐของคณะกรรมการกาหนดเปาหมายและ

นโยบายกาลงคนภาครฐ (คปร.) กกาหนดใหสวนราชการดาเนนการวางแผนกาลงคนและใชกาลงคน

ภาครฐแตละประเภทใหสอดคลองและเหมาะสมกบภารกจ

ประโยชนของการวางแผนกาลงคน การวางแผนกาลงคนอยางเปนระบบจะชวยใหองคกร

ปรบตวและเตรยมความพรอมรองรบการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมในการปฏบตงานไดอยางม

ประสทธภาพ การวางแผนกาลงคนมประโยชนตอองคกรทงในปจจบนและในอนาคต ดงตอไปน

1.ชวยใหองคกรสามารถเตรยมกาลงคนเพอรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคตไมวา

จะเปนการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม ทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และนโยบายรฐบาลจงกลาวไดวา

9

การวางแผนกาลงคนเปนการบรหารความเสยงขององคกรดวยเชนกน (Human Resource Risk

Management)

2. ชวยใหองคกรมขอมลพนฐานสาหรบการวเคราะหเพอวางแผนลวงหนาเกยวกบการใช

กาลงคนและจดสรรทรพยากรทใชในการบรหารทรพยากรบคคลใหเหมาะสมและสอดคลองกบ

สถานการณทจะเปลยนแปลงไปในอนาคต

3. ชวยใหองคกรสามารถเชอมโยงกลยทธกบการจดการทรพยากรบคคลใหสอดคลองและ

เปนไปในทศทางเดยวกน ซงจะนาไปสความสาเรจตามเปาหมายของหนวยงาน

4. ชวยใหเพมประสทธภาพและประสทธผลของการใชกาลงคน กลาวคอ องคกรสามารถจด

อตรากาลงทงในเชงจานวน ประเภท ระดบ ทกษะและสมรรถนะใหเหมาะสมกบภารกจขององคกร และ

สามารถใชคนทมอยใหเกดประโยชนสงสด

5. ชวยลดปญหาทเกยวของกบการบรหารจดการกาลงคน อาท การสญเสยกาลง คนการ

เปลยนแปลงโครงสรางอายของกาลงคนเเละคนลนงานหรอการขาดคน เนองจากองคกรสามารถ

วางแผนเตรยมการเพอรองรบสภาพปญหาดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ

6. ชวยใหองคกรวางแผนพฒนาบคลากรใหสอดคลองกบความจาเปนในการบรรลเปาประสงค

และยทธศาสตรขององคกร และความจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของบคลากรซงจะชวยลดการสญ

เปลาจากการลงทนพฒนาบคลากร

7. ชวยใหองคกรสามารถวางแผนทางกาวหนาในสายอาชพ (Career Planning) และการ

วางแผนทดแทนหรอสบทอดตาแหนง (Succession Planning) เพอใหเกดความพรอมและความ

ตอเนองในการปฏบตงาน

ผมสวนเกยวของกบการวางแผนกาลงคน การวางแผนกาลงคนเปนกระบวนการทตองอาศย

การมสวนรวมของทกฝายในหนวยงานสาหรบผทมสวนเกยวของกบการวางแผนกาลงคนในสวนราชการ

ประกอบดวย

1. ผบรหารระดบสง เชน ปลดกระทรวง รองปลดกระทรวง อธบด รองอธบด ผวาราชการจงหวด

รองผวาผวาราชการจงหวด เปนตน มหนาทและความรบผดชอบโดยตรงในการวางแผนและบรหารกาลงคน

ของสวนราชการ ใหสอดคลองกบยทธศาสตรของหนวยงาน เพราะกาลงคนทเหมาะสมทงในเชงจานวนและ

คณภาพเปนปจจยสาคญในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายทตงไว

2. ผบรหารระดบกลาง เชน ผอานวยการ ระดบสานก/กอง หรอหวหนาสวนราชการในจงหวด

เปนตน มบทบาทในการใชกาลงคน ตลอดจนกากบดแลกาลงคนในความรบผดชอบใหปฏบตงานไดอยางม

ประสทธภาพและเกดประสทธผล นอกจากนผบรหารระดบกลางของหนวยงานจะเปนผททราบปญหาและ

สามารถสะทอนปญหาการใชกาลงคนในปจจบนตลอดจนสามารถเสนอแนะภาพกาลงคนในอนาคตไดเปน

อยางด

10

3. นกทรพยากรบคคล/หนวยงานดานทรพยากรบคคล มบทบาทและหนาทในการประสานงาน

รวบรวมขอมลสารสนเทศดานกาลงคน ใหคาปรกษาแนะนาในศกษาวเคราะห และเสนอแนะเกยวกบแนว

ทางการการวางแผนกาลงคน กรอบอตรากาลง ขอมลทรพยากรบคคล รวมทงการดาเนนการบรหารและ

การพฒนาทรพยากรบคคลของหนวยงาน

4. ผปฏบตงาน มสวนรวมในการกาหนดแผนงาน โครงการ กจกรรมและภารกจตางๆตามบทบาท

และอานาจหนาทของสวนราชการ การจดหนวยงาน ระบบงาน หรอวธการปฏบตงานทเหมาะสม ตลอดจน

การใหขอมลเกยวกบงานและการพฒนางาน รวมทงปรมาณหรอขนาดของงานหรอหนาทความรบผดชอบ

ดานตาง ๆ ซงจาเปนตองใชในการศกษา วเคราะหเพอกาหนดกรอบอตรากาลงของหนวยงาน ตลอดจนให

ขอเสนอแนะเกยวกบปญหา อปสรรคสาเหตของปญหา แนวทางการแกไขปญหา และการพฒนาการ

บรหารงานหรอกลยทธอนๆในการพฒนาหนวยงานดวย

2.1.2 กระบวนการวางแผนกาลงคน

โดยปกตแลว กระบวนการวางแผนกาลงคน (Workforce Planning Process) ในหนวยงาน

ทงในภาครฐและภาคเอกชน มกประกอบดวยกระบวนการหลกทสะทอนความสมพนธระหวางลาดบ

ความสาคญของยทธศาสตรการบรหารงาน (Strategic Priority) และลาดบความสาคญของยทธศาสตรการ

บรหารคน (Workforce Priority) จากการสารวจแนวทางปฏบตในการวางแผนกาลงคนขององคกรท

รบผดชอบดานการบรหารทรพยากรภาครฐในตางประเทศพบวา การวางแผนกาลงคน ประกอบดวย 4

กระบวนการหลก ดงภาพ

ภาพท 2.1 แสดงตวแบบการวางแผนกาลงคน (Workforce Planning Model)

ทมา: สานกงาน ก.พ.

11

1. การกาหนดทศทางเชงกลยทธของสวนราชการ (Set Agency Strategic Direction)

เปรยบเสมอนแผนทนาทาง (Guiding Map) เพราะการจะเชอมโยงยทธศาสตรกบกาลงคนทองคกร

ตองการนน จะตองศกษาแผนกลยทธขององคกรใหถองแท เพราะทศทางการบรหารงานจะเปน

ตวกาหนดแนวทางการบรหารกาลงคนทงในเชงจานวน ขดความสามารถและสมรรถนะรวมทง

สอดคลองทนเวลา ดงทไดกลาวไวในบทท 1 วาการวางแผนกาลงคนจะเปนกญแจเชอมระหวางแผน

ยทธศาสตรและการจดการทรพยากรบคคล (การสรรหา การพฒนา การรกษาไวและการใชประโยชน

จากกาลงคน) ทงน การวเคราะหทศทางขององคกร จะเปนพนฐานทสาคญของการวเคราะหความ

ตองการกาลงในอนาคต (Future Workforce Demand)

2. การวเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธ (Workforce Analysis & Strategy

Development) ถอเปนขนตอนทมความสาคญในกระบวนการวางแผนกาลงคน เปนขนตอนทตองใช

ความรและความเชยวชาญดานเทคนคสาหรบการวเคราะหอตรากาลง และจาเปนตองอาศยขอมล

กาลงคนและขอมลเชงประจกษทเกยวของกบการบรหารงานเพอประกอบการดาเนนงาน ในการ

วเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธ ประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก

•การวเคราะหความตองการกาลงคนหรออปสงคกาลงคน (Demand Analysis)

•การวเคราะหกาลงคนทมอยและการใชประโยชนหรออปทานกาลงคน (Supply &

Utilization Analysis)

• การวเคราะหสวนตางกาลงคน (Gap Analysis)

• การพฒนากลยทธเพอแกไขปญหาดานกาลงคน (Strategy Development)

3. การนาแผนกาลงคนไปปฏบต (Implement Workforce Plan) คอ การนากลยทธทได

พฒนาขนจากกระบวนการวเคราะหกาลงคน มากาหนดเปนแผนปฏบตการดานการบรหารทรพยากร

บคคล และนาแผนดงกลาวไปสการปฏบต โดยมเปาหมายเพอแกไขปญหาสวนตางกาลงคน แผนปฏบต

การดงกลาว เชน

• แผนการสรรหา บรรจ แตงตง (Recruitment Plan)

• แผนสบทอดตาแหนงเเละทางกาวหนาในอาชพ (Succession Plan & Career Path)

• แผนพฒนาบคลากรตามสมรรถนะ (Competency Base Development) เปนตน

ทงน ในขนตอนนมกเกยวของกบการขอความเหนชอบจากฝายบรหาร การไดรบการจดสรร

ทรพยากร เชน งบประมาณ เปนตน ระยะเวลาการดาเนนการ และการสอสารทาความเขาใจกบผท

เกยวของ

4. การตดตาม ประเมนผลและการปรบปรงแผนกาลงคน (Monitor, Evaluate & Revise)

เปนการตดตามการปฏบตตามแผนกาลงคนทกาหนดไว โดยเปาหมายของการตดตามประเมนผล คอ

การศกษาหาขอมลวาแผนทนาไปปฏบตนน สามารถแกไขปญหาสวนตางกาลงคนไดหรอไม และจะตอง

มการดาเนนการปรบปรงแผนใหสอดคลองกบสถานการณและการเปลยนแปลงอยางไร

12

ขอควรคานง

1.กระบวนการวางแผนกาลงคนตามตวแบบทกลาวถงขางตน เปนกระบวนการทสามารถ

สอสารใหผเกยวของเขาใจไดอยางงายและเปนระบบ แตในทางปฏบตอาจมการเพมหรอลดขนตอนยอย

ในแตละกระบวนการหลกไดตามความเหมาะสม

2. สวนใหญแลวกระบวนการทถอวายากและตองใชเวลาในการดาเนนการ คอ กระบวนการ

วเคราะหกาลงคน กลาวคอ ในการวเคราะหความตองการกาลงคน (Workforce Demand) มกจะตอง

ใชเวลาในการศกษารวบรวมขอมลเกยวกบการปฏบตงานจรง หรอ ในการวเคราะหกาลงคนทมอย

(workforce Demand) หากองคกรไมมระบบฐานขอมลบคลากรหรอระบบการบรหารผลการ

ปฏบตงานทเหมาะสม กยากทจะไดขอมลเชงประจกษทเกยวของกบผลงานและขดความสามารถของ

กาลงคน

กระบวนการวางแผนกาลงคนในราชการพลเรอน

การวางแผนกาลงคนในสวนราชการเปนเรองทสานกงาน ก.พ. ไดทาการศกษา เผยแพรและ

สงเสรมใหสวนราชการไดดาเนนการมาโดยตลอด ในอดตการวางแผนกาลงคนมกจะดาเนนการแตเพยง

บางสวนหรอดาเนนการแบบแยกสวน เชน การจดทาแผนอตรากาลง 3 ป การจดทาแผนกลยทธการ

บรหารทรพยากรบคคล หรอการจดทาแผนปฏบตการพฒนาบคลากร เปนตน ซงแผนตางๆ เหลานถอ

เปนสวนหนงของแผนกาลงคนทงสน ในการบรหารราชการในปจจบน ไดกาหนดใหการวางแผนกาลงคน

เปนกระบวนการทมความสาคญตอการบรหารยทธศาสตรภาคราชการ กลาวคอ ตามมาตรา 33 แหง

พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ไดกาหนดใหสวน

ราชการทบทวนบทบาทภารกจ โครงสราง หนาท ระบบและกระบวนการทางานของสวนราชการใหม

ประสทธภาพและใหทบทวนอตรากาลงใหสอดคลองกบบทบาทภารกจท เปลยนไปดวย ขณะท

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 มาตรา 8 (1) บญญตให ก.พ. มอานาจหนาทใน

การเสนอแนะและใหคาปรกษาแกคณะรฐมนตรเกยวกบนโยบายและยทธศาสตรการบรหารทรพยากร

บคคลภาครฐในดานมาตรฐานคาตอบแทน การบรหารและการพฒนาทรพยากรบคคลรวมตลอดทงการ

วางแผนกาลงคนและดานอนๆ เพอใหสวนราชการใชเปนแนวทางในการดาเนนการ นอกจากน ก.พ. ยง

มอานาจหนาทในการใหความเหนชอบกรอบอตรากาลงของสวนราชการ ตามมาตรา 8 (4) ดวย

ในทางปฏบตสวนราชการอาจปรบกระบวนการในการวางแผนกาลงคนใหเหมาะสมกบสภาพ

ของหนวยงานได ภายใตกรอบกฎหมาย กฎระเบยบและนโยบายของรฐบาลอาจกลาวไดวา ขนตอน

หลกของกระบวนการวางแผนกาลงคนในราชการพลเรอน ประกอบดวย

1. การกาหนด/ทบทวนยทธศาสตรการบรหาร (Strategic Priority) คอ การวเคราะห

ยทธศาสตรของหนวยงานวายทธศาสตรทจะกาหนดหรอกาหนดไวแลวนน ตอบสนองตอความตองการ

ของประชาชนและผมสวนไดสวนเสย นโยบายและเปาหมายการใหบรการของรฐบาล และมความ

ยดหยนตอการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางการบรหารของภาครฐหรอไม อยางไร

13

2. การทบทวนบทบาทและกระบวนการทางานของภาครฐ (Role & Process Priority)

เปนการพจารณาปจจยดงตอไปน

2.1 การทบทวนบทบาทภารกจของสวนราชการ (Role Redefinition)

2.2 การทบทวนภารกจเเละหนาทภายในหนวยงาน (Mission & Function Review)

2.3 การทบทวนกระบวนการทางาน (Process Review/Redesign & Improvement)

3. การจดการกาลงคน (Workforce Priority) เปนการศกษาวเคราะหเพอใหทราบความ

ตองการกาลงคนทแทจรงของหนวยงาน โดยการวเคราะหสวนตาง (Gap) ระหวางความตองการ

กาลงคน และกาลงคนทมอยในปจจบน

3.1 ความตองการกาลงคน (Workforce Demand) คอ การศกษาความตองการดาน

กาลงคนของหนวยงาน วาหนวยงานตองการใชจานวนคนเทาใด ความรความสามารถ ทกษะและ

สมรรถนะเปน

อยางไร และกาลงคนทตองการนนมรปแบบหรอประเภทการจางงานอยางไร

3.2 กาลงคนทมในปจจบนและการใชประโยชน (Supply & Utilization) ขนตอนน

เปนการศกษาสภาพกาลงคนทมอยในปจจบน ทงในเชงปรมาณหรอจานวน และเชงคณภาพหรอความร

ความสามารถ ทกษะและสมรรถนะของบคคลทมอย วามความเหมาะสมตรงตามความจาเปนหรอความ

ตองการกาลงคนของหนวยงานหรอไม

4. การกาหนดกลยทธการบรหารกาลงคน คอ การเลอกใชกลยทธ แนวทางหรอเครองมอ

ทางการบรหารทรพยากรบคคลทเหมาะสมกบสภาพและสถานการณดานกาลงคน รวมทงขอเสนอแนะ

เกยวกบนโยบาย แนวทางหรอวธการดาเนนการสาหรบการบรหารและการพฒนากาลงคน เพอนาไปใช

สาหรบแกไขปญหาสวนตางกาลงคน

5. การจดทาแผนกาลงคน คอ การนากลยทธมากาหนดเปนแผนปฏบตเพอแกไขปญหาสวน

ตางกาลงคน ทงในเชงปรมาณ (ตาแหนง สายงานและจานวน) และเชงคณภาพ (ความรความสามารถ

ทกษะและสมรรถนะ) รวมทงวธการบรหารจดการ เชน แผนการสรรหา บรรจ แตงตง (Recruitment

Plan) แผนสบทอดตาแหนงเเละทางกาวหนาในอาชพ (Succession Plan & Career Path) และ

แผนพฒนาบคลากรตามสมรรถนะ (Competency Base Development) เปนตน

6. การนาแผนกาลงคนไปปฏบตและประเมนผล คอ การปฏบตตามแผนกาลงคนทไดกาหนด

ไว และมการตดตามประเมนผลวาแผนทไดปฏบตนนกอใหเกดความตอเนองในการบรหารกาลงคนและ

สามารถแกไขปญหาสวนตางกาลงคนไดหรอไม ซงจะนาไปสการปรบปรงแผนใหสอดคลองกบ

สถานการณและการเปลยนแปลงอยเสมอ

ขอควรคานง

การดาเนนการตามกระบวนการวางแผนกาลงคนทกลาวถงขางตน โดยเฉพาะในขนตอนการ

กาหนดหรอทบทวนยทธศาสตรการบรหารราชการ การทบทวนบทบาทภารกจและการวเคราะห

14

กาลงคน อาจเปนกระบวนการทมความสมพนธกน และไมจาเปนตองเรยงลาดบแตอาจเปนกระบวนการ

ทตองดาเนนการและพจารณาไปพรอมๆ กน หรออาจมการยอนกลบไปกลบมากได (Iterative

Process)

2.1.3 แนวทางการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจเเละยทธศาสตร

ยทธศาสตรเปนตวกาหนดทศทางขององคกรและเปาประสงคเชงกลยทธทหนวยงานตองบรรล

(Strategic Objectives) จงใชเปนเครองมอสาคญในการจดสรรทรพยากรใหกบหนวยงาน เชน การจะ

จดสรรงบประมาณใหกบหนวยงานใดเปนจานวนเทาใด จาเปนตองพจารณาวาเปาประสงคเชงกลยทธ

ของหนวยงานนนมความสาคญตอการบรรลยทธศาสตรและพนธกจขององคกรโดยรวมอยางไร

นอกจากนยทธศาสตรและเปาประสงคเชงกลยทธ ยงสามารถใชเปนเกณฑพนฐานสาคญในการกาหนด

ความตองการกาลงคนทจาเปนสาหรบการปฏบตงาน (Workforce Needs) ใหบรรลผลดวย

การวางแผนกาลงคนเปนกระบวนการทชวยสงเสรมสนบสนน (Complement)การวางแผน

ยทธศาสตรขององคกร ดงนนแผนกาลงคนจงเปนเครองมอในการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต (A

workforce plan translates strategy into action) ดงทไดกลาวถงแลวในบทท 1 กลาวคอ หาก

องคกรจะบรรลเปาประสงคเชงกลยทธ กตองตอบคาถามใหไดวาจะตองมอตรากาลงประเภทใด

คณสมบตเชนไร และมจานวนเทาใด จงจะเหมาะสม รวมทงจะมวธการสรรหาหรอพฒนาบคลากร

อยางไร กลาวโดยสรปแผนกาลงคนมงสการตอบคาถามวา “ตาแหนงงานใด ตองใชความรความสามารถ

ทกษะและสมรรถนะทจาเปนแบบใดสาหรบชวยใหองคกรบรรลเปาประสงค ยทธศาสตรและพนธกจ

ขององคกร” และองคกรจะใชกลยทธใดในการสรรหา รกษาและพฒนาคนทมขดสมรรถนะทจาเปน

ดงกลาว

แนวทางในการกาหนดหรอทบทวนทศทาง บทบาทเเละภารกจ

ในการวเคราะหความตองการกาลงคนเพอรองรบการเปลยนแปลงทศทาง พนธกจและ

ยทธศาสตรขององคกรในอนาคตอก 5 ปขางหนา (หรอตามกรอบระยะเวลาการจดทายทธศาสตรของ

หนวยงาน) ในขนตอนแรก จาเปนตองรวบรวม ศกษา วเคราะหและทบทวนบทบาทภารกจทศทางและ

ยทธศาสตรของหนวยงานกอน สาหรบกลยทธและแนวปฏบตในการทบทวนทศทางบทบาทและภารกจ

แสดงในตารางท 2.1

15

ตารางท 2.1 แสดงแนวทางการทบทวนทศทาง บทบาทและภารกจ

กลยทธ ประเดน/แนวทางการดาเนนการ

การรวบรวม ศกษาและวเคราะห

ทศทาง พนธกจและยทธศาสตร

ของหนวยงาน

จดเนนเชงยทธศาสตรของหนวยงาน (Strategic Focus)

• ทบทวนแผนยทธศาสตรของหนวยงาน

• วเคราะหแผนยทธศาสตร โดยพจารณาทงวสยทศน พนธกจ

ภารกจ เปาหมายหลก เปาประสงคเชงกลยทธ และประเดนดาน

กาลงคนทเกยวของ

การวเคราะห/การคาดการณสถานการณงบประมาณ

• วเคราะหและประมาณการคาใชจายทจะเกดขน

• วเคราะหเพอระบวาประเดนดานงบประมาณ

จะสงผลตอกาลงคนทงในปจจบนและอนาคตอยางไร

การเปลยนแปลงเทคโนโลย

• วเคราะหผลกระทบของการเปลยนแปลงเทคโนโลยทมตอวธการ

ปฏบตงาน

นโยบาย กฎหมาย ระเบยบและหลกเกณฑทเกยวของ

• วเคราะหผลกระทบทเกดหรออาจเกดจาก

การเปลยนแปลงนโยบาย กฎหมาย ระเบยบและหลกเกณฑ

ทเกยวของ

กาหนดขอบเขตของการวางแผน

กาลงคน

ขอบเขต: พจารณาวาจะจดทาแผนกาลงคนสาหรบทงองคกรหรอ

เฉพาะกลมหรอหนวยงาน เชน

• เนนเฉพาะกาลงคนกลม/สายงานทจาเปนสาหรบการขบเคลอน

ภารกจทสาคญ (Mission Critical Occupations)

• เนนเฉพาะสายงานทยากตอการสรรหาหรอการรกษาไว

• เนนเฉพาะกาลงคนกลมทขบเคลอนบางยทธศาสตรเปนการ

เฉพาะเพอใหแนใจวาจะมกาลงคนทเหมาะสมสาหรบการปฏบต

ภารกจตามยทธศาสตรดงกลาวไดสาเรจ

ทมา: สานกงาน ก.พ.

16

การทบทวนทศทาง พนธกจและยทธศาสตรขององคกร มกจะนาไปสการทบทวนภารกจและ

หนาทของหนวยงานดวย ซงกรณทเปนสวนราชการกจะตองพจารณาวา “งานใดภาครฐควรทาหรอไม

ควรทา” ซงถอเปนการ “ทบทวนตนเองกอนจะวเคราะหความตองการกาลงคน”เพราะบทบาทหนาท

และภารกจของสวนราชการเปนปจจยพนฐานในการกาหนดอตรากาลงสาหรบเรองทตองทบทวน

ประกอบดวยประเดน ดงตอไปน

1.ทบทวนบทบาทของหนวยงาน (Role Redefinition) โดยพจารณาวาหนวยงานจะเปนผ

ปฏบตหรอผทกากบทศทาง (Rowing or Steering) จะเปนผกาหนดนโยบายหรอเปนผอานวยความ

สะดวก (Policy or Regulator or Facilitator) เปนผดแลการจดบรการหรอเปนผดาเนนการจดบรการ

(Provider or Operator) และในการบรหารราชการจะใชแนวทางการรวมศนยอานาจหรอการกระจาย

อานาจ (Centralization or Decentralization)

2.ทบทวนภารกจ โครงสรางและหนาทของหนวยงาน (Mission & Function Review) วางาน

ใดเปนภารกจหลกหรอภารกจสนบสนน (Core or Non-Core Business) และลกษณะของภารกจของ

หนวยงานเปนแบบใด เชน เปนหนวยงานวชาการ หนวยปฏบตการ หรอหนวยบรการ เปนตน

3.ทบทวนกระบวนการทางานของหนวยงาน (Process Reviews / Redesign &

Improvement) ซงรวมถงการออกแบบกระบวนการทางานใหม หรอการปรบปรงกระบวนการทางาน

ดวย เชน การลด การละ การเลก การรวมหรอการสลบขนตอนตางๆ ในกระบวนการทางาน ตลอดจน

การถายโอนและจางเหมาในภารกจทไมจาเปนตองดาเนนการเอง รวมทงการใชเทคโนโลยทดแทนการ

ใชกาลงคน

ขอควรพจารณาในการกาหนดหรอทบทวนบทบาทภารกจ

หลายครงเมอองคกรเรมกระบวนการในการวางแผนกาลงคน มกจะประสบปญหาเกยวกบ

“ยทธศาสตรของหนวยงานยงไมนง” หรอ “แผนยทธศาสตรอยระหวางการทบทวน”หรอ “รอการ

อนมตใหปรบโครงสราง” ดงนน ในกระบวนการจดทาหรอทบทวนยทธศาสตรของหนวยงาน จาเปนตอง

หาขอสรปใหไดชดเจนวา บทบาทภารกจ และโครงสรางหนาทของหนวยงานจะปรบเปลยนไปอยางไร

ซงจะสงผลตอระบบและวธการปฏบตงานเนองจากกระบวนการจดทายทธศาสตรเปนเรองทมความ

ยดหยนและปรบเปลยนไปมาอยตลอดเวลา ดงนน การวางแผนกาลงคนอาจตองอาศยขอมลเทาทมหรอ

บางครงอาจจาเปนตองใชเปนขอมลทเกดจากการตงสมมตฐาน ซงความชดเจนถกตองของขอมล

สารสนเทศทใชยอมสงผลตอการวเคราะหกาลงคนในกระบวนการถดไป

2.1.4 แนวทางการวเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน

การวเคราะหกาลงคนและการพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน (Workforce Analysis and

Strategy Development) ประกอบดวย 4 ขนตอนหลก ดงน

1.การวเคราะหอปสงคกาลงคน (Demand Analysis) เกยวของกบการระบ (Identify)

17

วากาลงคนของหนวยงานจะตองมความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะอยางไรบางเพอรองรบ

ภารกจในอนาคต รปแบบการจางงานและอตรากาลงทใชจะเปนอยางไร และแผนงานโครงการใน

อนาคตจะกอใหเกดภาระงานเพมขนหรอไม มากนอยเพยงใด

2.การวเคราะหอปทานกาลงคน (Supply Analysis) เกยวของกบการพจารณา (Consider)

จานวนอตรากาลงทมอย ความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะของกาลงคนในปจจบนคณลกษณะ

เชงประชากรของกาลงคนทมอยในหนวยงาน และแนวโนมการจางงาน

3.การวเคราะหสวนตางของกาลงคน (Gap Analysis) เกยวของกบการเปรยบเทยบ

(Compare) ผลการวเคราะหอปสงคกบผลการวเคราะหอทาน เพอทจะระบวา (Determine) ในอนาคต

จะเกดการขาดกาลงคน (Shortage) หรอกาลงคนเกน (Excesses) ซงการขาดหรอเกนตองพจารณาทง

ในเชงจานวน (Number of Staff) และเชงคณภาพ (Needed Skills) นอกจากนการวเคราะหสวนตาง

ของกาลงคน ยงนาไปสการระบ (Identify) วาในอนาคต คณลกษณะดานประชากรของกาลงจะ

เปลยนไปอยางไร และมประเดนดานกาลงคนเรองใดทฝายบรหารของหนวยงานจะตองเรงดาเนนการ

4.การพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน (Strategic Development) เกยวของกบการ

วางแผนกลยทธเพอกาหนดแนวทางในการสรรหา การวางแผนทดแทนและสบทอดตาแหนงรวมทงการ

จดการความรเพอสรางความตอเนองในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากรและการอบรมเพอ

ปรบเปลยนทกษะ รวมทงการเปลยนแปลงโครงสราง รปแบบและวธการปฏบตงาน

ภาพท 2.2 ขนตอนสาคญในการวเคราะหกาลงคนและกาหนดกลยทธ

ทมา: สานกงาน ก.พ.

18

ขนตอนท 1 การวเคราะหอปสงคกาลงคน

การวเคราะหอปสงคกาลงคน (Workforce Demand Analysis) เปนการวเคราะหเพอ

คาดการณความตองการอตรากาลงในอนาคตของหนวยงานเพอปฏบตภารกจใหสาเรจตามเปาหมาย

จดเนนของขนตอนนอยท “งานสาคญซงองคกรตองปฏบต” (Work) และ “กาลงคนทตองการสาหรบ

การปฏบตงานดงกลาว” (Staff) ขอมลความตองการกาลงคนอาจจะไดจากแผนยทธศาสตรของ

หนวยงาน นอกจากนอาจมาจากการวเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมภายนอก

(Environmental Scanning) และการวเคราะหการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมภายในองคกร

(Organizational Analysis) ซงทงปจจยภายในและภายนอกสงผลกระทบตอกาลงคนทจาเปนของ

องคกร

สาหรบการวเคราะหผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม ทงภายในและภายนอก

องคกร อาจใชการสมภาษณแบบมโครงสรางหรอกงโครงสราง การใชแบบสอบถาม การจดประชมกลม

ยอย การทบทวนแนวคดและผลการวจยจากเอกสารตางๆ การสงเกตการปฏบตงานเเละการใช

แบบสอบถามหรอแบบสารวจกได

19

ตารางท 2.2 แสดงแนวทางการวเคราะหอปสงคกาลงคน

กลยทธการสารวจสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกร

ประเดน/แนวทางการดาเนนการ

คณลกษณะดานประชากร (Demographic)

• ระบประเดนทเกยวของกบคณลกษณะประชากรทอยภายนอกองคกร ซงมแนวโนมจะสงผลกระทบ

ตอหนวยงาน เชน แนวโนมเเรงงานในตลาด เปนตน

เทคโนโลย

• ศกษาการเปลยนแปลงเทคโนโลยวาจะสงผลตอการปฏบตงาน หรอการจด/การใหบรการของ

หนวยงานอยางไร

• ระบวาตาแหนงงานใดทจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงดานเทคโนโลย

• ระบวาการเปลยนแปลงเทคโนโลยจะสงผลกระทบตอความตองการกาลงคนในเชงปรมาณ (จานวน)

หรอเชงคณภาพ (ความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะ)หรอสงผลกระทบตอทงสองมต

เศรษฐกจ

• การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจมความเกยวของหรอจะสงผลตอการปฏบตงานของหนวยงานหรอ

การจดบรการสาธารณะหรอไม

นโยบาย กฎหมาย ระเบยบและหลกเกณฑทเกยวของ

• วเคราะหผลกระทบทเกดหรออาจเกดจากการเปลยนแปลงนโยบาย กฎหมาย ระเบยบและ

หลกเกณฑทเกยวของ

ตลาดแรงงาน

• ระบแนวโนมการจางงานในตลาดแรงงาน

• สารวจขอมลจานวนผสาเรจการศกษาจากสถาบนการศกษา

• ระบประเดนทเกยวของกบการใชรปแบบการจางงานทไมใชการจางแบบตอเนองถาวร (Non-

Permanent Staff) รวมทงคาใชจายและจานวนการจางงานชวคราวทตองการ

บทสรป: การศกษาความตองการกาลงคนตองตอบคาถามตอไปน

• จาเปนตองเปลยนแปลงวธการปฏบตงานหรอไม • ตองเพมหรอลดภารกจ แผนงานหรอโครงการ

ตางๆ หรอไม • กาลงคนในปจจบนมทกษะทจาเปนสาหรบงานในอนาคตหรอไม

• ภาระงาน/ปรมาณงาน (Workload) มการเปลยนแปลงหรอไม • ตองมการลดหรอเพมอตรากาลง

หรอไม

ทมา: สานกงาน ก.พ.

20

ขนตอนท 2 การวเคราะหอปทานกาลงคน

การวเคราะหอปทานกาลงคน (Workforce Supply Analysis) เกยวของกบการศกษา

วเคราะหกาลงคนทงทมอยในปจจบน (Existing Workforce Supply) และ (ทอาจจะหรอคาดวา) จะ

มในอนาคต (Future Workforce Supply) โดยการวเคราะหในขนตอนนมงตอบคาถามสาคญทวา

กาลงคนของหนวยงานทมอยในปจจบนเปนอยางไร และเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไวในอนาคต

หนวยงานตองตองมกาลงคนในจานวนและคณภาพอยางไร” การวเคราะหอปทานกาลงคนมกจกรรม

หลกทควรดาเนนการ 2 กจกรรม ไดแก

1.การศกษารปแบบและคณลกษณะของกาลงคนทหนวยงานมอยในปจจบน (Create an

Existing Profile) ซงเกยวของกบการสารวจขอมลปจจบนดานกาลงคน (ทงเชงปรมาณและคณภาพ)

การทบทวนขอมลทเกยวของกบแนวโนมกาลงคน (Trend Data) และการคาดการณวาในอนาคตจะม

กาลงคนอยางไร (Future Workforce Supply)

2.การศกษาวเคราะหรปแบบของกาลงคนทตองการในอนาคต (Create Future Profile)

ซงเกยวของกบการทบทวนขอมลแนวโนมกาลงคน ซงจะชวยใหคาดการณกาลงคนในอนาคตไดงายขน

และยงชวยใหระบไดดวยวาจะมปจจยใดทจะสงผลกระทบตอกาลงคนในอนาคตจงกลาวไดวา “ขอมล

แนวโนมกาลงคน และขอมลกาลงคนในปจจบน เปนหวใจสาคญ (Building Block) ของการวเคราะห

คาดการณกาลงคนทจะมในอนาคต”

อปทานกาลงคน มกจะพจารณาจาก

• กาลงคนทมอย (Stock) เปนการพจารณาขอมลกาลงคนทมอยของหนวยงานโดยพจารณา

ทงประเภท ตาแหนง จานวน และคณภาพกาลงคน

• การเคลอนไหวของกาลงคน (Flow) เปนการพจารณาขอมลกาลงคนทมอยในแงของการ

ไหลเวยนของกาลงคนภายในหนวยงาน เชน การเลอนระดบ การโอนการยาย เปนตน

• การสญเสยกาลงคน (Loss) เปนการพจารณาขอมลกาลงคนทสญเสยไปของหนวยงาน เชน

การลาออก ไลออก ปลดออก เกษยณอายหรอเกษยณอายกอนกาหนด เปนตน

• กาลงคนสารอง (Back up) เปนการพจาณาขอมลของกาลงคนทหนวยงานเตรยมพรอมไว

สาหรบเขาสตาแหนง หรอแหลงทมาของกาลงคนทจะนาเขาสระบบได เชน นกเรยนทนรฐบาล

นกศกษาทกาลงจะสาเรจการศกษาในสาขาวชาทตองการ เปนตน

21

ตารางท 2.3 แสดงแนวทางการวเคราะหอปทานกาลงคน

กลยทธ ประเดน/แนวทางการดาเนนการ

กาหนดปจจยภายในท

สงผลตอกาลงคนทม

อยในปจจบน

ระบรปแบบและคณลกษณะของกาลงคน (Workforce Profile)

• ระบ เพศ อาย การศกษา ศาสนา ตาแหนง ความรความสามารถ ทกษะ

และสมรรถนะ และอายงาน เปนตน

• ระบรปแบบและระดบความร ทกษะและสมรรถนะของกาลงคนทมอยใน

ปจจบน ซงอาจแยกเปนกลมทมผลงานโดดเดน กลมทมผลงานปานกลาง

และกลมทมผลงานไมเปนไปตามทคาดหวง จากนนจงหาวาความร ทกษะ

และสมรรถนะใดทจาเปนสาหรบการเปนกลมทมผลงานโดดเดน

• ระบประเดนดานการบรหารกาลงคนทสงผลกระทบตอกาลงคนภายใน

องคกร

ความรวมมอและการขอรบคาปรกษาแนะนา (Consultation)

• พบปะหารอกบผบรหารหนวยตางๆ หรออาจใชการสารวจ เพอระบวา

กาลงคนกลมใดทมจดออนหรอมแนวโนมจะเปนปญหา

กาหนดปจจยภายนอก

ทสงผลตอกาลงคนทม

อยในปจจบน

การคาดการณ (Projection)

• ทบทวนอตราการสญเสยกาลงคน การลา การรกษาไวและรปแบบการ

เลอนตาแหนง

• วเคราะหวาการสญเสยอตรากาลงมผลกระทบตอการปฏบตงานเพยงใด

• ทบทวนรปแบบการเกษยณอาย

• ระบแนวโนมความตองการกาลงคนในอนาคตหากตองเผชญกบการ

สญเสยกาลงคนกระทนหน และไมมการจางหรอบรรจอตรากาลงทดแทน

• วเคราะหขอมลจากการสมภาษณคนทลาออกจากงาน

• วเคราะหวามาตรการกาหนดขนาดกาลงคน การเกษยณอายราชการ การ

ไมรบคนเพม หรอการลดอตรากาลง สงผลตอการดาเนนงานของหนวยงาน

อยางไร

• วเคราะหปญหาอปสรรคทสงผลตอการสรรหาหรอการรกษาบคลากรทม

ขดความสามารถและสมรรถนะสงไวในองคกร

ทมา: สานกงาน ก.พ.

22

ขนตอนท 3 การวเคราะหสวนตางกาลงคน

การวเคราะหสวนตางกาลงคน (Gap Analysis) คอ การเปรยบเทยบกาลงคนทตองการใน

อนาคต (Workforce Demand) กบกาลงคนทมอยในปจจบนและการใชประโยชน (Supply &

Utilization) ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ (ความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะ) ซงผลการ

วเคราะหนจะชวยใหหนวยงานสามารถกาหนดยทธศาสตรทเหมาะสมสาหรบแกไขหรอจดการกบ

ประเดนปญหาดานกาลงคนทเกดขนได การวเคราะหสวนตางของกาลงคนมงตอบคาถามสาคญ

ดงตอไปน (1) ในอนาคต หนวยงานจะมความตองการกาลงคนซงมความรความสามารถ ทกษะและ

สมรรถนะอยางไร (2) กาลงคนในปจจบนของหนวยงานมความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะแลว

หรอยง และ (3) ตาแหนงงานหรอความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะอะไร ทอาจไมมความ

จาเปนสาหรบหนวยงานในอนาคต

โดยปกตแลว ผลการวเคราะหสวนตางกาลงคนจะแสดงใหเหนถง

1. การขาดกาลงคน (Gap or Shortage) เกดขนเมอผลการวเคราะหกาลงคนทมในปจจบน

นอยกวากาลงคนทคาดวาองคกรจะตองการในอนาคต (มความตองการกาลงคนมากกวากาลงคนทมอย)

ซงชใหเหนวาในอนาคตจะขาดกาลงคนทตองการทงในดานของจานวน และความรความสามารถ ทกษะ

และสมรรถนะ ซงจะตองเตรยมการสรรหาหรอพฒนาตอไป

2. กาลงคนเกน (Surplus) เกดขนเมอผลการวเคราะหปรากฏวามความตองการกาลงคน

ตากวาหรอนอยกวากาลงคนทมอย ซงชใหเหนวาในอนาคตจะมกาลงคนทเกนในบางงานหรอบางภารกจ

ซงอาจจะตองเตรยมการปรบปรงงาน โยกยาย สบเปลยนหมนเวยนงาน หรอดาเนนการอนๆ ให

เหมาะสมตอไป

ภาพท 2.3 แสดงการวเคราะหสวนตางกาลงคน

กาลงคนทมอยในปจจบน

(workforce supply &

utilization)

- จานวน

- ความรความสามารถ

ทกษะ และสมรรถนะ

กาลงคนสวนขาดทตองหาเพม

ความตองการอตรากาลง

ในอนาคต

(Workforce Demand)

ผลการเปรยบเทยบ

- จานวน

- ความรความสามารถ

ทกษะ และสมรรถนะ

ก า ล ง ค น ส วน เ ก นท ต อ ง

วางแผนบรหารจดการ

ทมา: สานกงาน ก.พ.

23

ขนตอนท 4 การพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน

การพฒนากลยทธการบรหารกาลงคน (Workforce Strategy Development) เปนขนตอน

สดทายของการวเคราะหกาลงคน เกยวของกบการพฒนากลยทธทเหมาะสมเพอนาไปใชแกไขปญหา

กาลงคน (ทงสวนทขาดและสวนทเกน) โดยจะตองจดลาดบความสาคญของปญหาและเลอกแกไขปญหา

ทเรงดวนและสงผลกระทบตอหนวยงานมากทสดกอน สาหรบแนวทางการกาหนดและพฒนากลยทธ

อาจกาหนดเปน 2 กลมกวางๆ ไดแก (1) กลยทธการบรหารกาลงคนเพอแกไขปญหาการขาดอตรากาลง

และ (2) กลยทธการบรหารกาลงคนเพอแกไขปญหาอตรากาลงเกน

ตวอยางของกลยทธทเกยวของ ซงองคกรตองพจารณาเลอกใชใหเหมาะสมไดแก

(1) การทบทวนตาแหนงงานและการจดระบบตาแหนง เนองจากหนาทความรบผดชอบใน

ตาแหนงอาจเปลยนไป ตาแหนงงานเกาอาจไมจาเปน แตจาเปนตองมตาแหนงงานใหมเขามาทดแทนซง

อาจนาไปสการทบทวนมาตรฐานกาหนดตาแหนงและคาบรรยายลกษณะงาน เปนตน

(2) การทบทวนเงนเดอนและคาตอบแทนเพอนาไปสการดงดด การสรรหาและการรกษา

บคลากรไวในหนวยงาน

(3) การพฒนาบคลากรเพอเตรยมความพรอมสาหรบการดารงตาแหนงสาคญในบางสายงาน

(4) การสรรหาและการเลอกสรร

(5) การรกษาบคลากรไวในองคกร

(6) การปรบโครงสรางองคกรและการเกลยอตรากาลง

(7) การวางแผนทดแทนหรอสบทอดตาแหนงเพอใหมความตอเนองในการปฏบตงานและ

กาลงคนขององคกรมความพรอม

(8) การจดการความรเพอรองรบการสญเสยบคลากรทมความรความสามารถและประสบการณ

ตวอยางท 1 กลยทธการสรรหา

จากการวเคราะหสวนตางกาลงคนปรากฏวา ยงขาดกาลงคนในบางสายงานทสาคญซงจะตองม

การสรรหากาลงคนโดยเรงดวน แตประสบปญหาทสาคญ คอ ไมสามารถดงดดผทมคณสมบตท

เหมาะสมมาสมครไดเนองจากเปนสายงานทมความตองการในตลาดแรงงานสงเพอแกปญหาทเกดขน

จงตองกาหนดวธการสรรหาทมประสทธภาพและประสทธผลเพอทจะดงดดใหผทมคณสมบตทเหมาะสม

มาสมครเขารบราชการ โดยใชกลยทธดงตอไปน

• รวมกบสถาบนการศกษาในการจดใหมการฝกงาน ดงานของนกศกษา เพอเปนการดงดดให

นกศกษามารวมงานกบหนวยงานในอนาคต โดยเฉพาะสายงานทมความตองการกาลงคนสง

• ใชการสรรหาเชงรก เชน การสรรหาผานระบบ Internet การสรรหาแบบ Walk-in

Recruitment และการสรรหาในระดบทสงกวาเเรกบรรจ (Lateral Entry) เปนตน

24

• จดการสรรหาในโอกาสทมนทรรศการ งานเทศกาล หรองานวชาการตางๆ เชนงาน Job fair

งานวนขาราชการพลเรอน เปนตน

• การใชสอสงพมพ อาท หนงสอพมพ โปสเตอรประชาสมพนธ• พฒนาขาราชการในสายงาน

อนๆ เพอยายมาทางานในสายงานทยงขาดแคลน

ตวอยางท 2 กลยทธการพฒนากาลงคน

จากการวเคราะหสวนตางกาลงคน ปรากฏวากาลงคนทมอยยงขาดสมรรถนะทจาเปนในงาน

โดยเฉพาะอยางยงสมรรถนะในเรองการบรหารจดการและเรองพนฐานในการปฏบตราชการเพอ

แกปญหาทเกดขนจงตองกาหนดเปาหมายในการพฒนาสมรรถนะของขาราชการในทกระดบ ตงแต

ผอานวยการจนถงเจาหนาทระดบปฏบต โดยใชกลยทธดงตอไปน

• จดฝกอบรมและการเรยนรผานสออเลกทรอนกส (e-Training & Learning)

• จดฝกอบรมดวยระบบการเรยนการสอนทางไกล (Distance Learning)

• ผลตสอเพอการเรยนรดวยตนเอง เชน วดทศน เอกสาร สงพมพ เปนตน

• อนญาตใหเจาหนาทลาศกษาตอหรอการใหทนการศกษา

• การศกษาเรยนรดวยตนเอง (Self-Study)

• การใชระบบพเลยง (Mentoring or Coaching)

• การจดฝกอบรมในหลกสตรการบรหารจดการและพนฐานการปฏบตราชการตางๆ เชน การ

บรหารโครงการ การใหบรการ การวเคราะหขอมล ทกษะการสอสาร การเขยนหนงสอราชการ หรอการ

ใชเทคโนโลยใหมๆ เปนตน

ตวอยางท 3 กลยทธการรกษากาลงคน

จากการวเคราะหสวนตางกาลงคนปรากฏวา หนวยงานมอตราการสญเสยขาราชการทมความร

ความสามารถเปนจานวนมาก โดยเฉพาะขาราชการรนใหมเพอแกปญหาทเกดขนดงกลาวจงตองมกล

ยทธในการรกษากาลงคนทมความรความสามารถไวกบองคกร โดยสารวจตลาดและเปรยบเทยบกบ

องคกรทมความคลายคลงกนเพอกาหนดแนวทางในการรกษากาลงคนไวกบองคกร กลยทธตางๆ ทใช

ประกอบดวย

• พฒนาระบบความกาวหนาในสายอาชพสาหรบกาลงคนทมสมรรถนะหรอผลสมฤทธในการ

ปฏบตงานสง เชน ระบบขาราชการผมผลสมฤทธสง เปนตน

• สรางระบบประเมนผลการปฏบตงานทเปนธรรมโดยยดผลงานเปนหลก

• วเคราะห วจย ถงสาเหตการสญเสย โดยเฉพาะผทเพงบรรจและทางานอยไมนาน

• สรางระบบการทางานทยดหยนสาหรบบางสายงาน เชน แพทย พยาบาล

• ปรบปรงระบบคาตอบแทน

25

• ปรบปรงสภาพแวดลอมในการทางานเพอลดความเครยด

• สบเปลยนและหมนเวยนงานใหเหมาะสม โดยเฉพาะสายงานหรอตาแหนงงานทมความเสยง

หรอมความกดดนสง

• สรางความรกและความผกพนตอหนวยงาน

ตวอยางท 4 กลยทธการใชประโยชนจากกาลงคนทมอย

จากการวเคราะหสวนตางกาลงคนปรากฏวาจะมการสญเสยบคลากรในตาแหนงสาคญๆ

จานวนมากเนองจากการเกษยณอายราชการ การลาออก และการโอนไปทางานในหนวยงานอนเพอ

แกปญหาทเกดขนดงกลาว จงจาเปนตองใชประโยชนจากกาลงคนทมอยโดยการจดทาแผนสบทอด

ตาแหนง (Succession Plan) เพอเตรยมบคลากรทมศกยภาพใหเปนผนาและมความสามารถในการ

บรหารจดการสาหรบเขาสตาแหนงระดบสงหรอเพอทดแทนกาลงคนทจะสญเสยไปในอนาคต โดยใชกล

ยทธตางๆ ดงน

• จดทาแฟมคณสมบตของกาลงคนทมศกยภาพ เเละพรอมทจะสบทอดตาแหนง (Successor

Profile)

• จดทาแผนการพฒนารายบคคล (Individual Development Plan หรอ IDP)

• จดทาแผนการฝกอบรมและเเผนการทดแทนผบรหาร

• ถอดองคความรจากกาลงคนทมศกยภาพเพอบรหารจดการความร (Knowledge

Management)

2.1.5 การนาแผนกาลงคนไปสการปฏบต และการตดตามประเมนผล

(1) การนาแผนกาลงคนไปสการปฏบต

เมอองคกรกาหนดกลยทธการบรหารกาลงคนเพอใชแกปญหาการขาดกาลงคนหรอมกาลงคน

เกนกวาภารกจหรอเปาประสงคเชงกลยทธทตองบรรล หนวยงานจาเปนตองมแผนปฏบตการ (Action

Plan) ในแตละกลยทธ โดยมประเดนทตองพจารณาเกยวกบกระบวนการนาแผนกาลงคนไปสการ

ปฏบต (Implement Workforce Plan) ดงตอไปน

• ผบรหารระดบสงเหนความสาคญและสนบสนนแผนยทธศาสตรกาลงคน

• ไดรบการสนบสนนทรพยากรทจาเปนเพอปฏบตตามแผนยทธศาสตรกาลงคน

• ระบบทบาท หนาทความรบผดชอบของผทจะตองปฏบตตามแผนใหมความชดเจน

• กาหนดระยะเวลาในการปฏบตตามแผนทชดเจน

• กาหนดตวชวดความสาเรจในการดาเนนการตามแผนและผลลพธทคาดหวง

• สอสารและประสานงานใหผทเกยวของกบแผนกาลงคนไดรบทราบและเขาใจอยางชดเจน

(2) การตดตาม ประเมนผลและการปรบปรงแผนกาลงคน

กระบวนการตดตาม ประเมนผลและปรบปรงแผนกาลงคน (Monitor, Evaluate and Revise)

เปนกระบวนการทมความสาคญและเปนปจจยสาคญในการทจะปรบปรงและพฒนาแผนกาลงคน ดงนน

26

จงมความจาเปนทจะตองมการตดตามและทบทวนอยางตอเนอง มฉะนนแลวกจะกลายเปนความเสยง

และแผนกาลงคนทไดจดทาไวอาจไมสามารถรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนได กระบวนการในการ

ตดตาม ประเมนผลและปรบปรงแผนกาลงคนเกยวของกบการดาเนนการตามขนตอนดงตอไปน

• ทบทวนขอมลผลการปฏบตตามแผนกาลงคน

• ประเมนวากจกรรมใดสาเรจและกจกรรมใดไมสาเรจ

• ปรบแผนและกลยทธทใช (หากจาเปน)

• ใหความสาคญกบประเดนปญหาดานกาลงคนทเกดขนใหม

หนวยงานอาจตงคาถามตอไปน เพอพจารณาตดสนใจวาสมควรจะตองมการปรบปรง

แผนกาลงคนของหนวยงานหรอไม

• ยทธศาสตรของหนวยงานมการเปลยนแปลงหรอไม

• สมมตฐานทใชหรอปจจยทมผลตออปสงคและอปทานกาลงคน ยงคงมความสมเหตสมผล

หรอไม

• มการเปลยนแปลงใดทจะกลายเปนสาเหตใหตองมการปรบปรงเเผนหรอไม

ขอควรคานงในการนาแผนกาลงคนไปสการปฏบต

เนองจากแผนกาลงคนมความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรของหนวยงาน ดงนนหากมความ

เปลยนแปลงใดๆ ทเกยวของกบยทธศาสตรของหนวยงาน อาท การเปลยนแปลงผบรหาร การ

เปลยนแปลงของนโยบาย กฎหมาย กจาเปนตองมการทบทวนแผนกาลงคนใหสอดคลองกบยทธศาสตร

อยเสมอ

2.1.6 แนวทางการวเคราะหอตรากาลงในสวนราชการ

(1) กรอบอตรากาลงและการวเคราะหกาลงคน

กระบวนการในการกาหนดกรอบอตรากาลง เกยวของกบการวเคราะหกาลงคน (Workforce

Analysis) ซงตองมการวเคราะหทงอปสงคและอปทาน โดยใชเทคนควธการทเกยวของกบการวเคราะห

หนาทความรบผดชอบของหนวยงานและของตาแหนงงานในภาคราชการ การกาหนดกรอบอตรากาลง

เกยวของกบมาตรา 47 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ทระบวา “ตาแหนง

ขาราชการพลเรอนสามญจะมในสวนราชการใด จานวนเทาใด และเปนตาแหนงประเภทใด สายงานใด

ระดบใด ใหเปนไปตามท อ.ก.พ. กระทรวงกาหนด โดยตองคานงถงประสทธภาพ ประสทธผล ความไม

ซาซอนและประหยดเปนหลก ทงน ตามหลกเกณฑและเงอนไขท ก.พ. กาหนด และตองเปนไปตาม

มาตรฐานกาหนดตาแหนงตามมาตรา 48” และพระราชบญญตดงกลาวยงบญญตให ก.พ. มหนาทใน

การใหความเหนชอบกรอบอตรากาลงของสวนราชการ ตามมาตรา 8 (4) ดวย

ดงนน เพอใหการบรหารกาลงคนของสวนราชการเกดประสทธภาพสงสด สวนราชการควรม

การวเคราะหเพอจดทากรอบอตรากาลง ซงเปนสวนหนงของแผนกาลงคน เสนอ อ.ก.พ.กระทรวง

พจารณาเพอนาไปสการกาหนดจานวน ประเภท และระดบตาแหนงทเหมาะสมกบภารกจ ซงจะชวยให

27

การกาหนดตาแหนงและอตรากาลงมความเปนมาตรฐานทเทยบเคยงกนไดนอกจากนกรอบอตรากาลง

อาจปรบเปลยนไดตามความจาเปน ภาระงาน และสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกทเปลยนแปลง

ไป

(2) แนวคดในการกาหนดกรอบอตรากาลง

กรอบอตรากาลง คอ จานวนหรออตรากาลงขนพนฐานทจาเปนหรอเพยงพอสาหรบการปฏบต

ภารกจของหนวยงานหรอสวนราชการในชวงเวลาหนงๆ หลายองคกรในภาคเอกชนอาจเรยกกรอบ

อตรากาลงวา Manpower Model คอ จานวนของตาแหนงหรอผปฏบตงานทเพยงพอสาหรบการ

ปฏบตภารกจ สวนในภาครฐ คาวา “กรอบอตรากาลง” มกจะผกโยงกบจานวนตาแหนงทถกกาหนดขน

ใหเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพของงาน ซงมกจะรวมอยในแผนอตรากาลงของสวนราชการ

การกาหนดกรอบอตรากาลงใหสอดคลองกบแนวทางทกาหนดไวในมาตรา 47 จาเปนตองใช

กระบวนการทสะทอนภาระงานจรงของหนวยงานไดอยางมประสทธภาพเกดประสทธผล ไมซาซอนและ

ประหยด ดงนน การกาหนดกรอบอตรากาลงจาเปนตองใชขอมลจากผลงานและสภาพการทางานท

เกดขนจรงในอดต ขอมลปจจบนและการคาดการณอนาคต ดงภาพ

ภาพท 2.4 แสดงขอมลทใชในการวางแผนกาลงคนและกาหนดกรอบอตรากาลง

ทมา: สานกงาน ก.พ.

28

จากภาพท 2.4 จะเหนวาการวเคราะหกรอบอตรากาลงท เหมาะสมนน ไมสามารถใช

กระบวนการใดกระบวนการหนงอยางตายตวได ตองอาศยการผสมผสานเพอใหผลการวเคราะหมความ

สอดคลองคงทสมาเสมอ (Consistency) รวมทงไดรบการยนยนจากขอมลทงมตอดตปจจบนและ

อนาคต American Academy of Political and Social Science จงมความเหนวา “การพจารณา

จดสรรอตรากาลงนน ควรคานงถงปจจยและกระบวนการตางๆ มากกวาหนงปจจย” ดงนน กรอบ

อตรากาลงจะมความถกตองใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสดจาเปนตองอาศยวธการวเคราะหหลาย

อยางประกอบกน กลาวคอ ตองพจารณามตทเกยวของใหมความครอบคลมทงน ขนอยกบความพรอม

และขอจากดดานงบประมาณและระยะเวลาในการดาเนนการของหนวยงานดวย

ภาพท 2.5 แสดงกรอบแนวความคดการวเคราะหอตรากาลง (Effective Manpower Planning

Framework)

FTE DRIVER

ISSUE

องคประกอบทนามาใชSupply Pressure

Strategic objective

การพจารณาอตรากาลงดวยการใชเพยงวธการเดยว อาจเกดความคลาดเคลอนขนได จงควรพจารณาผานวธการทหลากหลายและยดโยงกนเพอใหผลลพธมความนาเชอถอยงขน

Effective Manpower Planning Framework

มมมองไปสอนาคต มมมองปจจบน มมมองอดต

FTE (Full Time Equivalent)

Supply pressure

360 degree+Issue

Benchmarking

Strategic Objective

Driver

Backward-looking Forward-lookingSpot-looking

“Any study of manpower allocation must take many factors into consideration”

American Academy of Political and Social Science

ทมา: สานกงาน ก.พ.

สาหรบ “กรอบความคดในการวเคราะหอตรากาลง (Effective Manpower Planning

Framework)” ซงยดการวเคราะหขอมลตามมตของเวลา ประกอบดวยกระบวนการดงตอไปน

1. การวเคราะหยทธศาสตรและภารกจองคกร : Strategic objective

เพอใหการดาเนนการขององคกรบรรลผลตามพนธกจทตงไว จาเปนตองจดสรรอตรากาลงตาม

หนวยงานตางๆ ใหเหมาะสมกบเปาหมายการดาเนนการ โดยมมมองนจะเปนการพจารณาวางานใน

29

ปจจบนทดาเนนการอยนนครบถวนและตรงตามภารกจหรอไมอยางไร หากงานททาอยในปจจบนไมตรง

กบภารกจในอนาคต กตองมการวางแผนกรอบอตรากาลงใหปรบเปลยนไปตามทศทางในอนาคต รวมถง

หากงานในปจจบนบางสวนไมตองดาเนนการแลว อาจทาใหการจดสรรกาลงคนของบางสวนราชการ

เปลยนแปลงไป ทงน เพอใหเกดการเตรยมความพรอมในเรองกาลงคนเพอรองรบสถานการณในอนาคต

2. การวเคราะหตนทนคาใชจายของกาลงคน: Supply pressure

เปนการนาประเดนคาใชจายบคลากรเขามารวมในการพจารณา เพอการจดการทรพยากร

บคคลทมอยอยางมประสทธภาพสงสด โดยในสวนนจะคานงถง

• การจดระดบชนงานทเหมาะสม ใหพจารณาถงตนทนตอการกาหนดระดบชนงานในแตละ

ประเภท เพอใหการกาหนดตาแหนงและปรบระดบชนงานเปนไปอยางประหยดและมประสทธภาพ

สงสด

• การจดประเภทของบคลากรตามลกษณะงาน (ขาราชการ พนกงานราชการ ลกจางประจา

และลกจางชวคราว) โดยในหลกการแลว การจดประเภทลกษณะงานผดจะมผลกระทบตอประสทธภาพ

และตนทนในการทางานขององคกร ดงนน ในการกาหนดอตรากาลงขาราชการ แตละสวนราชการ

จะตองพจารณาวาตาแหนงทกาหนดในปจจบนมความเหมาะสมหรอไม หรอควรเปลยนลกษณะการ

กาหนดตาแหนงไปใชบคลากรประเภทอน เพอใหการทางานเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน

3. การวเคราะหกระบวนการและเวลาทใช : Full Time Equivalent (FTE)

เปนการนาขอมลเวลาทใชในการปฏบตงานตามกระบวนการจรง (Work process) ในอดตเพอ

วเคราะหปรมาณงานตอบคคลจรง โดยมสมมตฐานวางานใดทตองมกระบวนการซงใชเวลามากกวา

(โดยเปรยบเทยบ) ยอมตองใชอตรากาลงมากกวา อยางไรกด งานบางลกษณะในภาคราชการพลเรอน

เชน งานกาหนดนโยบาย มาตรฐาน กลไกหรองานบรการบางประเภทไมสามารถกาหนดเวลามาตรฐาน

(FTE) ได ดงนน การคานวณ FTE ในกรณของภาคราชการพลเรอนจงทาไดเพยงการใชขอมล

เปรยบเทยบ (Relative Information) มากกวาจะเปนขอมลทใชในการกาหนดหรอคานวณอตรากาลง

ตอหนวยงาน หรอตอกระบวนงานจรง เหมอนในโรงงานอตสาหกรรมหรอในภาคเอกชน นอกจากน

กอนจะคานวณ FTE สวนราชการจะตองพจารณาปรมาณงานและลกษณะงานทปฏบตวามความ

สอดคลองกบภารกจของหนวยงานหรอไมเพราะในบางครงอาจเปนไปไดวางานทปฏบตอยในปจจบนม

ลกษณะเปนงานโครงการพเศษ หรองานของหนวยงานอนซงบางครงกอาจมความจาเปนตองนามาใช

ประกอบการพจารณาดวยหากมนโยบายหรอการมอบหมายทชดเจน

4. การวเคราะหผลงานทผานมาเพอประกอบการกาหนดกรอบอตรากาลง : Driver

เปนการนาผลลพธทพงประสงคของแตละหนวยงาน (ทยดโยงกบตวชวด (KPIs) และพนธกจ

ขององคกร) มาหาความสมพนธกบจานวนกรอบอตรากาลงทตองการใชในการสรางผลลพธทพงประสงค

ใหไดตามเปาหมาย โดยมสมมตฐานวา หากผลงานทผานมาเปรยบเทยบกบผลงานในปจจบนและใน

อนาคตมความแตกตางกนอยางมนยสาคญ อาจตองมการพจารณาแนวทางในการกาหนด/เกลย

30

กาลงคนใหม เพอใหเกดการทางานทมประสทธภาพสงสดและสนบสนนการทางานตามภารกจของ

หนวยงาน

5. การวเคราะหขอมลจากความคดเหนของผทเกยวของและการระบประเดนสาคญ

(360 Degree+ Issue)

เปนการสอบถามความคดเหนจากผมสวนไดสวนเสยหรอนาประเดนตางๆ ทเกยวของกบเรอง

การบรหารคน/องคกรมาประกอบการพจารณา สาหรบประเดนสาคญทมกพจารณาประกอบดวย

• เรองพนทและการจดโครงสรางองคกร การจดโครงสรางองคกรและการแบงงานในพนทจะม

ผลตอการกาหนดกรอบอตรากาลงเปนอยางมาก เชน หากกาหนดโครงสรางทมากเกนไปจะทาใหเกด

ตาแหนงงานขนตามมา ไมวาจะเปนงานหวหนางานงานธรการสารบรรณและบรหารทวไปในสานกงาน

ซงอาจมความจาเปนตองทบทวนวาการกาหนดโครงสรางในปจจบนของแตละสวนราชการนนมความ

เหมาะสมมากนอยเพยงใด

• เรองการเกษยณอายราชการ เนองจากหลายๆ สวนราชการในปจจบนมขาราชการสงอาย

จานวนมาก ดงนน อาจตองมการพจารณาเตรยมการเรองอตรากาลงทจะรองรบการเกษยณอายของ

ขาราชการ โดยอาจใชแนวทางหลายอยางประกอบกน เชน การถายทอดองคความร หรอการปรบ

ตาแหนงทเหมาะสมขนเพอทดแทนตาแหนงทจะเกษยณอายไป เปนตน

• ความคดเหนของผมสวนไดสวนเสย เปนการสอบถามจากเจาหนาทภายในองคกร และผทม

สวนเกยวของกบสวนราชการนนๆ ผานการสงแบบสอบถามหรอการสมภาษณ ซงมมมองตางๆ อาจทา

ใหการกาหนดกรอบอตรากาลงเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน

6. การพจารณาเปรยบเทยบกบกรอบอตรากาลงขององคกรอนๆ : Benchmark

เปนการนาขอมลอตรากาลงในหนวยงานทมลกษณะใกลเคยงกนไปเปรยบเทยบกน เชน การ

เปรยบเทยบจานวนกรอบอตรากาลงของฝายการเจาหนาทในกรม ก. และฝายการเจาหนาทในกรม ข.

ซงมหนาทรบผดชอบคลายกน โดยมสมมตฐานวาแนวโนมของการใชอตรากาลงของแตละองคกรใน

ลกษณะงานและปรมาณงานแบบเดยวกน นาจะมจานวนอตรากาลงและการกาหนดตาแหนงท

คลายคลงกน

การรวบรวมขอมลโดยวธการทง 6 วธ จะทาใหการพจารณากาหนดกรอบอตรากาลงเปนไป

อยางเหมาะสมและมเหตมผลมากยงขน เชน หากวเคราะหจากยทธศาสตรและภารกจขององคกรแลว

พบวางานในหนวยงานหนงมความสาคญมาก และการเกบขอมลจากกระบวนการทางานและเวลา (FTE)

กพบวางานนเปนงานทใชเวลามาก นอกจากนนการเกบผลงานทผานมา (Driver) กพบวามผลงาน

จานวนมากเกดขนเมอเปรยบเทยบกบอดตทผานมา ในกรณทขอมลจากหลายแหลงบงชไปในทศทาง

เดยวกนเชนน กนาจะมเหตมผลเพยงพอทจะตองเพมอตรากาลงใหกบสวนราชการ เปนตน

โดยสรปอาจกลาวไดวากรอบความคดในการวเคราะหอตรากาลง (Effective Manpower

Planning Framework) เปนแนวทางใหสวนราชการมขอมลอยางเพยงพอสาหรบวเคราะหเพออธบาย

31

เหตผลเชงวชาการสาหรบการวางแผนอตรากาลงใหเหมาะสมกบภารกจ/งานของแตละหนวยงาน

นอกจากนสวนราชการยงสามารถนาขอมลเหลานไปใชประโยชนในเรองอนๆ ไดดวยจดแขงของการใช

ขอมลตามมตเวลาในการวเคราะหอตรากาลง ไดแก

• การใชขอมลทหลากหลายจะทาใหเกดการยอมรบไดมากกวา (โดยเปรยบเทยบ) หากจะตองม

การเกลยอตรากาลงระหวางหนวยงาน

• การศกษากระบวนจรง (Work process) จะทาใหไดเวลามาตรฐาน ทสามารถนาไปใชวด

ประสทธภาพในการทางานของบคคลไดอยางถกตอง รวมถงในระยะยาว สวนราชการสามารถนาผลการ

จดทากระบวนงานและเวลามาตรฐานนไปวเคราะห เพอการปรบปรงกระบวนการ(Process Re-

engineer) อนจะนาไปสการใชอตรากาลงทเหมาะสมและมประสทธภาพมากขน

• การเกบขอมลผลงาน (Driver) จะทาใหสามารถพยากรณแนวโนมของภาระงานซงจะเปน

ประโยชนในอนาคตตอสวนราชการในการเตรยมปรบแตงยทธศาสตรในการทางานเพอรองรบภารกจท

จะเพมขนหรอลดลง

การวเคราะหกรอบอตรากาลงไมไดมงเนนการเพมหรอลดจานวนอตรากาลงเปนสาคญ แตม

จดมงหมายเพอใหสวนราชการมแนวทางในการพจารณากรอบอตรากาลงทเปนระบบและมความคงเสน

คงวามากขน นอกจากนนยงมจดมงเนนใหสวนราชการพจารณาการกาหนดตาแหนงทเหมาะสม (Right

Jobs) มากกวาการเพม/ลดจานวนตาแหนง ตวอยางเชน เมอวเคราะหตนทนคาใชจาย (Supply

Pressure) แลว พบวาการกาหนดกรอบตาแหนงประเภททวไปอาจมความเหมาะสมนอยกวาการ

กาหนดตาแหนงประเภทวชาการในบางลกษณะงาน ทงๆ ทใชตนทนไมแตกตางกนมาก รวมทงเมอ

วเคราะหกระบวนการทางาน (FTE) กพบวาเปนงานซงมลกษณะทตองมการวเคราะหในสายอาชพ

มากกวาทจะเปนงานในเชงปฏบตงาน และสวนราชการอนกกาหนดตาแหนงในงานลกษณะนเปน

ตาแหนงประเภทวชาการ (Benchmarking) ถาเกดกรณเชนนกนาจะมเหตผลเพยงพอทจะกาหนด

กรอบอตรากาลงในลกษณะทเปนตาแหนงประเภทวชาการ โดยไมไดเพมจานวนตาแหนงของสวน

ราชการ เปนตน

2.1.7 แนวคดเรองการพจารณาและจดประเภทของบคลากรภาครฐ

การวางกรอบอตรากาลงใหสอดคลองกบภาระงาน โดยวางประเภทของบคลากรภาครฐตาม

ความเหมาะสมใหสอดรบกบแนวทางการบรหารภาครฐแนวใหม ทเนนความยดหยน แกไขงาย กระจาย

อานาจการบรหารจดการ มความคลองตว และมเจาภาพทชดเจน อกทงยงไดกาหนดใหเปนไปตาม

หลกการบรหารกจการบานเมองทดดวย ในการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐ ควรเนนใชอตรากาลง

แตละประเภทอยางเหมาะสมกบภารกจ โดยใหพจารณากรอบใหสอดคลองกบภารกจและลกษณะงาน

ของสวนราชการ ดงน

32

ขาราชการ : ปฏบตงานในภารกจหลก ลกษณะงานทเนนการใชความรความสามารถและ

ทกษะเชงเทคนค หรอเปนงานวชาการ งานทเกยวของกบการกาหนดนโยบายหรอลกษณะงานทมความ

ตอเนองในการทางาน

พนกงานราชการ : ปฏบตงานในภารกจรองและภารกจสนบสนน เปนงานทมกาหนด

ระยะเวลาเรมตนและสนสดแนนอนตามความจาเปนของภารกจ มการจางงานในระบบสญญาจางและ

ตอสญญาจางได

ลกจางประจา : ปฏบตงานทตองใชทกษะและประสบการณ เมอปรบใชระบบพนกงาน

ราชการหรอการจางเหมาบรการแทน จงไมมการกาหนดตาแหนงเพมใหมและไมมการบรรจบคคลใน

ตาแหนงดงกลาว

ลกจางชวคราว : ปฏบตงานเสรมในภารกจรอง ภารกจสนบสนน งานทมกาหนดระยะเวลา

การปฏบตงานเรมตนและสนสดทแนนอนตามโครงการหรอภารกจในระยะสน

โดยตามแนวทางทสานกงาน ก.พ. กาหนดจะมสดสวนของขาราชการ พนกงานราชการ

ลกจางประจาและลกจางชวคราวดงภาพท 2.7

ภาพท 2.6 แสดงการจดประเภทบคลากรภาครฐ

ทมา : สานกงาน ก.พ.

33

อยางไรกดเมอพจารณาจากลกษณะการจางงานในภาครฐพบวามลกษณะงาน ตาแหนง

คาตอบแทน สทธประโยชน การเลอนเงนเดอน คณสมบตบางประการ กรอบอตรากาลง การสรรหาและ

เลอกสรร วนเวลาทางาน การประเมนผลการปฏบตงาน วนย และการสนสดสญญาจางของเจาหนาท

ของรฐ จงแนะนามาตรฐานเกณฑการกาหนดประเภทของบคลากรภาครฐ ตามตารางตอไปน

ตารางท 2.4 แสดงเกณฑการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐ

ขอ เกณฑการกาหนดประเภทของ

บคลากรภาครฐ

กรณใช

แนะนาใหกาหนดเปน:

กรณไมใช

แนะนาใหกาหนด

เปน:

1 เปนภารกจหลก หรอหนาทความ

รบผดชอบหลกขององคกร

1. ขาราชการ

2. พนกงานราชการ (หากไมตดขด

ในเรองขอกฎหมาย)

1. พนกงานราชการ

2. ลกจางชวคราว

2 มผลตอเปาหมายเชงยทธศาสตร

และนโยบายขององคกรในระยะ

ยาว

1. ขาราชการ

2. พนกงานราชการ (พรอมวาง

แผนการทดแทนเมอครบสญญา)

1. ลกจางชวคราว

2. จางดาเนนการ

(Outsourcing)

3 มผลตอเปาหมายเชงนโยบายทม

กรอบเวลาเรมตน-สนสดในการ

ดาเนนการทชดเจน

1. พนกงานราชการ

2. ลกจางชวคราว

3. จางดาเนนการ (Outsourcing)

1. ขาราชการ (หาก

เ ป น เ ป า ห ม าย ท

ต อ เ น อ ง แ ล ะ

ดาเนนการในระยะ

ยาว)

4 ผลสมฤทธของงาน สมพนธกบ

ภารกจหลกขององคกร

1. ขาราชการ

2. พนกงานราชการ

1. ลกจางชวคราว

5 ตองการกาหนดระดบของบรการ

(Service Level) ทชดเจน เชน เวลา

เสรจสน สดสวนความผดพลาด

ฯลฯ

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

2. พนกงานราชการ

3. ลกจางชวคราว

1. ขาราชการ

6 องคกรขาดแคลนบคลากรในงาน

หลก (Core functions) และตองการ

ทมเททรพยากรไปในงานหลกแทน

ใหกาหนดบคลากรในภารกจรอง-

ภารกจส นบสนนเปนพนกงาน

ราชการหรอลกจางชวคราว

เ ก ล ย โ อ น

อ ต ร า ก า ล ง ใ ห

หน วย ง านท ข า ด

แคลนแทน

34

ขอ เกณฑการกาหนดประเภทของ

บคลากรภาครฐ

กรณใช

แนะนาใหกาหนดเปน:

กรณไมใช

แนะนาใหกาหนด

เปน:

7 ปจจบนมองคกร หรอหนวยงานใน

ภาครฐทใชบคลากรประเภทอน

แทนขาราชการเพอรบผดชอบงาน

ดงกลาว

1. พนกงานราชการ

2. ลกจางชวคราว

1. ขาราชการ

8 ตนทนการจางในระยะยาวของ

ขาราชการคมคากวา

1. ขาราชการ 1. พนกงานราชการ

2. ลกจางชวคราว

9 เปนงานทตองอาศยผ เ ชยวชาญ

พเศษ มประสบการณจากภายนอก

เปนทยอมรบในวงการทเกยวของ

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

(เปนรายโครงการ-กจกรรม)

2. พนกงานราชการ (เชยวชาญ

เฉพาะ, เชยวชาญพเศษ)

1. ลกจางชวคราว

10 เปนงานในลกษณะโครงการ หรอ

งานเรงดวนทมความสาคญและไม

อาจหาบคลากรจากภายในได

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

(เปนรายโครงการ-กจกรรม)

2. พนกงานราชการ

1. ลกจางชวคราว

11 เปนงานทตองดาเนนการเปนชวง-

ฤดกาลทชดเจน เชน ทกๆ 4 ป

ทกๆ 5 ป เปนตน

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

(เปนรายโครงการ-กจกรรม)

2. พนกงานราชการ

1. ลกจางชวคราว

12 เปนงานทตองดาเนนการอยาง

สมาเสมอและตดตอกนในระยะยาว

เกนกวา 5 ปขนไป

1. ขาราชการ

2. พนกงานราชการ (พรอมวาง

แผนการทดแทนเมอครบสญญา)

1. ลกจางชวคราว

2. จางดาเนนการ

(Outsourcing)

13 เ ป น ง า น ท ส ร า ง อ ง ค ค ว า ม ร

ความเชยวชาญทจาเปนในระยะ

ยาวแกองคกร

1. ขาราชการ

1. ลกจางชวคราว

14 เปนงานทสามารถหาผดาเนนการ

แทนในตลาดได (Availability of

outsourcing service)

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

1. ขาราชการ

2. พนกงานราชการ

3. ลกจางชวคราว

35

ขอ เกณฑการกาหนดประเภทของ

บคลากรภาครฐ

กรณใช

แนะนาใหกาหนดเปน:

กรณไมใช

แนะนาใหกาหนด

เปน:

15 เปนงานทสามารถกาหนดกรอบ

การดาเนนการหรอสญญาการจาง

งานไดอยางชดเจน

1. จางดาเนนการ (Outsourcing)

2. พนกงานราชการ

1. ขาราชการ (ใน

กรณทเปนภารกจ

หลก)

2. ลกจางชวคราว

(ภารกจสนบสนน)

ทมา : สานกงาน ก.พ.

นอกจากนนในการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐนอกจากจะพจารณาตามลกษณะ และ

คณสมบตขางตนแลว ใหคานงถงภารกจและประเภทงานของหนวยงานตามตาราง ดงตอไปน

ตารางท 2.5 แสดงแนวทางการกาหนดประเภทบคลากรภาครฐโดยพจารณาตามภารกจ

ภารกจ แนวทางการกาหนดประเภทของบคลากรภาครฐ

ภารกจหลก ควรพจารณากาหนดเปนขาราชการทงหมด / หรอเกอบทงหมดตามแนวคด

ทวาภาครฐควรปฏบตงานทสาคญ

ภารกจรอง ควรพจารณากาหนดใหเปนขาราชการประมาณรอยละ 50 ทเหลอเปน

บคลากรภาครฐประเภทอนๆ

ภารกจสนบสนน

ควรพจารณากาหนดใหเปนขาราชการประมาณรอยละ 20 ทเหลอเปน

บคลากรภาครฐประเภทอนๆ ทงนควรทบทวนปรบตาแหนงขาราชการในกลม

งานสนบสนนทวางไปใชการจางพนกงานราชการหรอการจางเหมาบรการ

แทน

ทมา : สานกงาน ก.พ

36

ภาพท 2.7 แสดงแนวทางการใชคนในองคกรภาครฐ

ทมา: สานกงาน ก.พ.

2.1.8 แนวคดเรองการกาหนดสายงานและตาแหนงงาน

การจดสรรอตรากาลงใหมประสทธภาพ สอดคลองกบภาระงาน ตลอดจนการกาหนดสายงาน

และคณสมบตใหตรงกบบทบาทมากยงขน โดยจดเนนคอ กาหนดสายงานทสอดคลองกบหนาทความ

รบผดชอบมากทสด พรอมทงเออตอการบรหารทรพยากรบคคล อนไดแก การโอนยาย การวางแผน

เสนทางความกาวหนาในสายอาชพ เปนตน ทงนควรพจารณาดวยวาอตรากาลงทมอยในปจจบน ม

คณสมบตทงในเชงคณภาพและปรมาณเปนอยางไรเพอใหสามารถบรหารกาหนดอตรากาลงใหเกด

ประโยชนสงสด โดยใหพจารณาความเหมาะสมในเชงคณสมบต ความร ทกษะ วฒการศกษา กลมอาชพ

ทเหมาะสมกบหนาทความรบผดชอบหลก กลาวคอสาหรบขาราชการ ใหดสายงานทมอยในองคกรเปน

หลก หากไมเพยงพอแนะนาใหดชอสายงานตามมาตรฐานตาแหนงในพระราชบญญตระเบยบขาราชการ

พลเรอน พ.ศ. 2551 ซงม 245 สายงานใน 8 กลมอาชพ และระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวย

พนกงานราชการ พ.ศ. 2547 กาหนดไว 6 กลมงาน ไดแก งานบรการ งานเทคนค งานบรหารทวไป งาน

วชาชพเฉพาะ งานเชยวชาญเฉพาะ หรองานเชยวชาญพเศษ

นอกจากนนการกาหนดตาแหนงยงควรองกบแนวทางตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการ

พลเรอน พ.ศ. 2551 ซงเนนการเขยนหนาทความรบผดชอบ ตามลกษณะงาน ประเภทตาแหนงและ

ระดบขนงานใหม ตามทฤษฎของ Charles Handy ซงเสนอใหพจารณางานในบทบาทหนาทของ

ตาแหนงงาน (Roles) มากกวาหนาทเฉพาะเจาะจงของแตละงาน (Description) ดงนนการกาหนดสาย

37

งานและตาแหนงงานจะเนนทผลสมฤทธ ผลผลต และผลกระทบของงาน ซงทาใหผบรหารและผดารง

ตาแหนงดงน

• เขาใจและมความชดเจนในผลสาเรจของงาน ซงจะทาใหสามารถวางแผนการทางานและ

ดาเนนการใหเกดผลสมฤทธไดอยางมประสทธภาพสงสด

• สามารถคดคน ปรบแตง สรางสรรควธและกระบวนการใหม ตามองคความร แนวคดและ

เทคโนโลยใหมๆ ไดหากยงสามารถบรรลตามผลสาเรจทงานตองการ โดยไมตองปรบเปลยนการกาหนด

ตาแหนง

สามารถเขาใจหนาทรบผดชอบหลกของแตละตาแหนงงานทาไดอยางกระชบ สน เขาใจงาย

และครอบคลมในเวลาอนสน นอกจากนนยงงายในการทบทวนและปรบแตงหนาทรบผดชอบหลกหาก

ภารกจและยทธศาสตรขององคกรเปลยนแปลงไป

2.2 นโยบายดานกาลงคนภาครฐ

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.(2557).มาตรการบรหารและพฒนากาลงคน

ภาครฐ (พ.ศ.2557 - 2561).คณะรฐมนตร ในการประชมเมอวนท 15 ตลาคม พ.ศ.2556 ไดมมต

เหนชอบมาตรการบรหารและพฒนากาลงคนภาครฐ (พ.ศ.2557 - 2561) ตามทคณะกรรมการกาหนด

เปาหมายและ ตามทคณะกรรมการกาหนดเปาหมายและนโยบายภาครฐ (คปร.) เสนอ เพอใหสวน

ราชการมอตรากาลงเพยงพอตอการปฏบตราชการและบรการประชาชน รวมทงเปนการสงเสรมใหสวน

ราชการใชกาลงคนทมอยอยางมประสทธภาพและเกดความคมคา อนจะสงผลใหขนาดกาลงคนภาครฐ

และคาใชจายดานบคคลมความเหมาะสมกบบทบาทภารกจ โดยกาหนดแนวทางการบรหารจดการ

อตรากาลงขาราชการไววา :

(1.) ไมยบเลกอตราขาราชการในภาพรวม และจดสรรอตราขาราชการพลเรอนสามญ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และขาราชการตารวจ ทวางจากผลการเกษยณอายคนใน

ภาพรวมของกระทรวง หรอองคกรกลางบรหารทรพยากรบคคล เพอให อ.ก.พ.กระทรวง หรอองคกร

กลางบรหารทรพยากรบคคล สามารถพจารณาเกลยอตรากาลงใหสอดคลองกบความจาเปนตามภารกจ

ของแตละสวนราชการ ไดอยางคลองตวและรวดเรว โดยอาศยอานาจตามกฎหมายวาดวยระเบยบ

ขาราชการแตละประเภท ทงนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกาหนดไวในมตคณะรฐมนตร

(2.) ไมเพมอตรากาลงขาราชการตงใหมในภาพรวมสาหรบขาราชการทกประเภท ยกเวนกรณ

จาเปนทไมอาจหลกเลยงได ใหสวนราชการจดทาคาขออตราขาราชการตงใหม โดยเสนอคปร.พจารณา

หาก คปร.พจารณาเหนควรใหมการเพมอตราขาราชการตงใหม ใหนาเสนอคณะรฐมนตรพจารณาตอไป

สาหรบกรณความจาเปนทไมอาจหลกเลยงไดซงอาจไดรบการพจารณาใหเพมอตราขาราชการตงใหมม

2 กรณ คอ (1) มการจดตงหนวยงานหรอสวนราชการระดบกระทรวงหรอกรมขนใหม และจาเปนตองม

เจาหนาทปฏบตงาน และ (2) เปนงานทตองดาเนนการตามนโยบายสาคญของรฐบาล ยทธศาสตร

38

ประเทศ หรอคณะรฐมนตรไดสงการใหดาเนนการตามทกาหนดไวในกฎหมาย และมเงนงบประมาณท

ใชดาเนนการแลว ถาไมดาเนนการจะทาใหเกดผลเสยหาย

สานกงาน ก.พ.ในฐานะเลขานการรวม คปร.ไดจดทารายละเอยดของแนวทางปฏบตตาม

มาตรการ ขนตอน วธการ เพอใหสวนราชการใชเปนแนวทางในการดาเนนการตามมาตรการบรหาร

จดการอตรากาลงปกต กรณการเกลยอตราวางจากผลการเกษยณอายเมอสนปงบประมาณ ใหแกสวน

ราชการในกระทรวง หรอสงกดองคกรกลางบรหารทรพยากรบคคล และกาหนดแนวทางการดาเนนการ

ในสวนของการสงเสรม สนบสนนการนามาตรการบรหารจดการเชงยทธศาสตร ประกอบดวย (1)

ยทธศาสตรการวางแผนบรหารกาลงคนใหเกดประโยชนสงสด (2) ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนและ

สรางความพรอมเชงกลยทธ (3) ยทธศาสตรการดงดดและรกษากาลงคนทมคณภาพในภาครฐ เพอเปน

กลไกในการบรหารและพฒนากาลงคนของภาครฐใหสามารถขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรการ

พฒนาประเทศของรฐบาลไดอยางมประสทธภาพยงขน

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.(2559).ไดจดประชมชแจงแนวทางการขอรบการ

จดสรรอตราขาราชการเพมใหมของสวนราชการ ในวนท 18-19 กรกฎาคม พ.ศ.2559 ณ โรงแรม

รชมอนด จงหวดนนทบร โดยไดอางถงนโยบายดานกาลงคนของรฐบาล จากมตคณะรฐมนตร ขอสงการ

นายกรฐมนตร และคาชแจงนโยบายรฐบาล ทเกยวของกบเรองอตรากาลงขาราชการ ดงน

มตคณะรฐมนตร วนท 30 กนยายน พ.ศ.2558 เรอง การเพมอตราขาราชการตงใหมใหกบ

สวนราชการ ปงบประมาณ พ.ศ.2558 ใหสวนราชการหลกเลยงการนาเงนนอกงบประมาณไปใชใน

การบรรจแตงตงเจาหนาทเพอปฏบตงานในหนวยงานของตน ทงนเพอปองกนมใหเกดปญหาเจาหนาท

กลมดงกลาวเรยกรองขอใหบรรจแตงตงเปนขาราชการในภายหลง ในกรณทสวนราชการใดมความ

จาเปนในการเพมอตราขาราชการตงใหมใหสวนราชการนนดา เนนการตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 15

ต.ค. 2556 เรอง มาตรการบรหารและพฒนากาลงคนภาครฐ (พ.ศ. 2557 - 2561) โดยเครงครด

มตคณะรฐมนตร วนท 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 เรองการเพมอตราขาราชการตงใหม

ปงบประมาณ พ.ศ.2559 (7 หนวยงาน) งบประมาณดาเนนการใหเปนไปตามความเหนของสานก

งบประมาณทเหนควรใหหนวยงานปรบแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณ ประจาป

งบประมาณ พ.ศ.2559 ดาเนนการเปนลาดบแรกกอน สวนคาใชจายทจะเกดขนในปงบประมาณตอๆไป

ใหจดทาแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณเพอเสนอขอตงงบประมาณรายจายประจาป

ตามความจาเปนและเหมาะสมตามขนตอน

มตคณะรฐมนตร วนท 8 ธนวาคม พ.ศ.2558 เรองขอเสนอแนะเพอการปฏรปตามมาตรา

31 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (เรองการปรบโครงสรางอานาจสวนกลาง สวนภมภาค และ

39

สวนทองถน) : การกาหนดบทบาทภารกจ ขอบเขตอานาจหนาท และโครงสรางองคกรทเหมาะสม

ชดเจน ตองพจารณาระดบของงานในภารกจนนๆ วา สวนกลางหรอสวนภมภาคควรรบผดชอบงาน

ลกษณะใดและระดบใด

มตคณะรฐมนตร วนท 5 เมษายน พ.ศ.2559 เรองการดาเนนการตามมาตรการทบทวน

บทบาทภารกจของสวนราชการ : การถายโอนภารกจภาครฐ เหนชอบในหลกการแนวทางการตดตาม

ผลการดาเนนการถายโอนงาน พรอมทงขอเสนอแนะและมาตรการการขบเลอนการถายโอนงาน ตามท

ก.พ.ร.เสนอ

มต ก.พ. ตามหนงสอสานกงาน ก.พ.ท นร 1200/ว 10 ลงวนท 26 เมษายน พ.ศ.2559

เรองการดาเนนการตามมาตรการทบทวนบทบาทภารกจของสวนราชการ : การถายโอนภารกจภาครฐ

เพออนวตใหเปนไปตามมตคณะรฐมนตร วนท 5 เมษายน พ.ศ.2559 ใหสวนราชการดาเนนการตามมต

คณะรฐมนตร ดงน

1.ขอเสนอแนะ/มาตรการขบเคลอนการถายโอนงาน

- สวนราชการทบทวนบทบาทภารกจและเสนองานทตองถายโอนเพมเตมจากมต ก.พ.ร.

- เมอสวนราชการ (ทสามารถถายโอนงานได) ขอปรบโครงสราง ตองเสนอการถายโอน

งานควบคไปดวย

- ใหสวนราชการทบทวนและปรบปรงแกไขกฎหมายทไมเออตอการถายโอน

- ใหภาครฐจดสรรงบอดหนนในระยะแรกสาหรบผรบบรการทมรายไดนอย/เกษตรกร ซง

อดตไมเสยคาบรการ

- ไมสนบสนนอตรากาลงและงบประมาณเพมเตมแกสวนราชการทไดถายโอนใหภาคสวน

อนไปแลว

- ใหเกลย/ตดโอนอตรากาลง และพฒนาศกยภาพบคลากร เพอปฏบตงานอนแทนงานท

ถกยบเลก/ถายโอน

- เมอสวนราชการดาเนนการถายโอนงานแลว สวนราชการตองปรบปรงประสทธภาพการ

ทางาน รวมทงสมรรถนะของบคลากรในหนวยงานใหเหมาะสม

(2.) แนวทางการตดตามผลการดาเนนการถายโอนงาน

- สวนราชการแตงตงคณะทางาน/มอบหมายผรบผดชอบการถายโอนงาน

- สวนราชการอาจจดรบฟงความเหนจากผทเกยวของเพอนามาปรบปรงการถายโอน

ภารกจใหเหมาะสม

40

จากขอสงการนายกรฐมนตร/นโยบายรฐบาล จากในการประชมหวหนาสวนราชการระดบ

กระทรวง เมอวนท 22 เมษายน พ.ศ.2559

(1.) ใหทกสวนราชการจดทายทธศาสตร/แผนงาน/โครงการ สาหรบการปฏบตราชการระยะ

20 ป โดยพจารณาใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(ทก 5 ป) และสงให สลน.

(2.) ใหทกสวนราชการรายงานความคบหนาการดาเนนการตามนโยบายรฐบาลสงให สลน.ทก

วนท 5 ของเดอน

(3.) ใหทกสวนราชการดาเนนการปรบโครงสรางสวนราชการภายใน เพอรองรบการขบเคลอน

ภารกจ/งานตามยทธศาสตร นโยบาย และการมอบหมายตามภารกจพเศษ (Agenda Based)

(4.) ใหทกสวนราชการพจารณาจดสรรอตรากาลงภายในหนวยงาน และการมอบหมายงานให

สอดคลองกบการปรบโครงสรางสวนราชการภายในใหม โดยแยกเปนแผนอตรากาลงรองรบการปรบ

โครงสรางสวนราชการภายในใหม แผนอตรากาลงรองรบภารกจระยะสน (ปพ.ศ. 2559 - 2560) และ

ระยะยาวตามยทธศาสตรชาต 20 ป

มตคณะรฐมนตร วนท 31 พฤษภาคม พ.ศ.2559 ใหทกสวนราชการทเสนอขอเพมอตรากาลง

ขาราชการตอ คปร. พจารณาทบทวนการเสนอขอเพมอตรากาลง โดยคานงถงภาระงบประมาณทเปน

คาใชจายดานบคลากรและปรมาณภารกจเปนสาคญ ทงน ใหพจารณาความเปนไปไดในการจดจางผทม

คณวฒพเศษมาดาเนนการเฉพาะกจ รวมทงการจางพนกงานราชการเพอทดแทนการบรรจขาราชการ

ดวย

มตคณะรฐมนตร วนท 21 มถนายน พ.ศ.2559 ใหทกสวนราชการใหความสาคญกบการ

ปฏบตงานทมงใหเกดผลลพธทมคณภาพมากกวาปรมาณงาน โดยเฉพาะการแกไขปญหาความเดอดรอน

ของประชาชน และคานงถงความพงพอใจของประชาขนเปนหลก ทงน หากภารกจใดมความจาเปนตอง

ใชบคลากรเพมเตม ใหพจารณาใชวธการจางพนกงานจากภายนอกองคกร (Outsource) ตามความ

เหมาะสม โดยใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ และมตคณะรฐมนตรทเกยวของ

คาชแจงนโยบายของรฐบาลเรองการแกปญหาระบบราชการ วนท 19 มถนายน พ.ศ.2559

รองนายกรฐมนตร นายวษณ เครองาม ไดชแจงนโยบายรฐบาลในการขบเคลอนกฎหมาย ระบบราชการ

กระบวนการยตธรรม ในสวนการแกปญหาระบบราชการในระยะตอไป (มถนายน พ.ศ.2559 - 2560)

ไดแก

- รวมกบเอกชน (ประชารฐ) ตรวจสอบกฎหมายทไมจาเปน/ลาสมย

- ลดเวลาการตดตอราชการ/เพมศนยบรการรวม/กระจายอานาจสภมภาค

41

- เพมบทบาทใหศนยตอตานทจรตของกระทรวงทมอยแลว/ออก พ.ร.บ.ใหมๆ ปองกนการ

ทจรต/รฐธรรมนญมมาตรการปราบโกง

- วางหลกเกณฑการแตงตงปลดกระทรวง – อธบด/ประเมนองคการมหาชน/ควบคม

จานวนขาราชการ/ทบทวนระบบคาตอบแทน

“ จะดแลควบคมจานวนขาราชการไมใหเพมจานวนมากขน และควบคมดแลคาใชจาย”

จากนโยบายรฐบาล มตคณะรฐมนตร และขอสงการนายกรฐมนตรดงกลาวขางตน สานกงาน ก.พ.ไดจด

ประชมชแจงหลกเกณฑ วธการ และแนวทางการดาเนนการในการขออตราขาราชการเพมใหมใหแกทก

สวนราชการในเดอนกรกฏาคม พ.ศ.2559 เพอใหทกสวนราชการดาเนนการใหเปนแนวทางเดยวกนให

แลวเสรจภายในเดอนเมษายน พ.ศ.2560

2.3 งานวจยทเกยวของกบการวางแผนอตรากาลง

กฤษดา แสวงด (2551) ศกษาสถานการณกาลงคนพยาบาลวชาชพในประเทศไทย โดยม

วตถประสงคเพออธบายเกยวกบอปทานพยาบาลวชาชพในประเทศไทย ในดานโครงสรางและขนาดของ

กาลงคน แนวโนมการเพมและการสญเสยกาลงคน รวมทงสถานการณการขาดแคลนกาลงคนพยาบาล

วชาชพเมอเปรยบเทยบกบอปสงค โดยทาการวเคราะหขอมลจากแหลงขอมลทตยภม ไดแก ขอมลผขน

ทะเบยนรบใบอนญาตประกอบวชาชพฯของสภาการพยาบาล ในชวง พ.ศ.2543 – 2548 และขอมลการ

ออกจากราชการของพยาบาลวชาชพ สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข การศกษาพบวา ณ วนท 31

ธนวาคม 2548 มพยาบาลวชาชพในวยทางานทงหมด 97,942 คน เปนผทประกอบอาชพในระบบ

บรการสขภาพ 88,440 คน หรอรอยละ 90.3 ในขณะทความตองการพยาบาลวชาชพของประเทศใน

ชวงเวลาเดยวกนนเทากบ 119,700 คน อตราเตมกาลงคานวณตามความตองการบรการสขภาพของ

ประชาชน ดงนนจงยงขาดแคลนพยาบาลวชาชพอยประมาณ 31,260 อตราเตมกาลง ทามกลางความ

ตองการบรการสขภาพภายในประเทศทสงขนน การเพมขนาดกาลงคนกลบลดลง โดยพบวาการเพม

สทธของพยาบาลวชาชพใน พ.ศ.2548 ลดลงถงรอยละ 35.29 เมอเทยบกบ พ.ศ.2543 เนองจากในชวง

พ.ศ.2542 – 2548 มการลดกาลงการผลตพยาบาลวชาชพลงกวารอยละ 40 และมการสญเสยพยาบาล

ออกจากวชาชพเพมขนจากอตรารอยละ 2.35 ในพ.ศ.2543 เปนรอยละ 4.15 ในพ.ศ.2548 ซงสงผลให

อายการทางานเฉลยสนลงเหลอเพยงเฉลย 22 ปจากเมอเรมทางาน นนคอโดยเฉลยพยาบาลจะทางาน

ถงอายประมาณ 45 ปเทานน และหากตองการพยาบาลวชาชพในขนาดทตองการดงกลาวจะตองผลต

พยาบาลเพมถงปละประมาณ 9,000 คน ซงเกนกาลงการผลตพยาบาลวชาชพทมอยประมาณ 8,000

คนตอปเทานน นอกจากนนยงพบวาโครงสรางอายของพยาบาลวชาชพมลกษณะเปนโครงสรางของ

กาลงแรงงานสงอาย โดยมพยาบาลทอาย 45 ปขนไปในสดสวนทสงถงรอยละ 20.14 ซงอาจสงผลให

การขาดแคลนพยาบาลวชาชพเขาสภาวะวกฤตในอกประมาณ 5 ปขางหนา ดงนน จงมความจาเปนตอง

กาหนดยทธศาสตรกาลงคนดานการพยาบาลในระดบชาต รวมทงพฒนากลยทธการผลกดนนโยบาย

42

และยทธศาสตรทชดเจน และควรกาหนดมาตรการทงระยะสนและระยะยาวเกยวกบการพฒนานโยบาย

และกระบวนการวางแผนกาลงคน การพฒนาหลกสตร การพฒนาเพอเพมผลตภาพของกาลงคน การ

บรหารจดการเกยวกบการใชและการกระจายกาลงคนอยางมประสทธภาพ รวมทงการธารงรกษา

กาลงคนดานการพยาบาลเพอลดการสญเสย

ศภโชค จตรวาณช (2553) ศกษาสถานการณกาลงคนและปรมาณงานดานประสาทศลยศาสตร

ของประเทศไทยปจจบน : ปญหาและแนวทางแกไข พบวาในป 2551 มประสาทศลยแพทยทยงคง

ปฏบตงานดานประสาทศลยศาสตรในระบบราชการอย 236 คน ปจจบนป 2553 มประสาทศลยแพทย

ทไดรบวฒบตรจากแพทยสภา 314 คน อนมตบตร 35 คน เสยชวต 2 คน ทางานอยในตางประเทศ 2

คน รวมเปนประสาทศลยแพทยทอยในประเทศไทย 345 คน ในจานวนนมผทเกษยณอายราชการหรอ

ลาออกจากราชการแลว 77 คน ยงอยในราชการและเลกปฏบตงานดานวชาชพดานประสาทศลยศาสตร

ในภาครฐแลว 16 คน รวมคงเหลอประสาทศลยแพทยทยงปฏบตงานประสาทศลยศาสตรในระบบ

ราชการอย 252 คน โดยแบงเปนประศาทศลยแพทยทปฏบตงานในกรงเทพมหานคร 127 คน และใน

สวนภมภาค รวม 125 คน (สงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 100 คน สถาบนประสาท

เชยงใหม 3 คน กระทรวงศกษาธการ 14 คน กระทรวงกลาโหม 8 คน) คดเปนอตราสวนประสาท

ศลยแพทยตอประชากร 1: 213,000 หากเปรยบเทยบกบคาเฉลยของสหภาพยโรป 1: 99,152 คดเปน

2: 15 เทาของประเทศไทย ดานการผลต ปจจบนแพทยสภาไดอนมตใหมการฝกอบรมแพทยประจา

บานสาขาประสาทศลยศาสตรไดปละ 28 อตรา ให 8 สถาบนฝกอบรม แตในขอเทจจรงหากแบงการ

ผลตประสาทศลยแพทยออกเปน 2 ชวง ตงแต พ.ศ.2512 – 2534 ผลตไดเฉลย 4.5 คน/ป และในชวงป

พ.ศ.2535 – 2553 ผลตไดเฉลย 11.7 คน/ป หากเปรยบเทยบกบคาเฉลยของสหภาพยโรป อยท 5.2%

ของประสาทศลยแพทย จงมจานวนทควรเปนในประเทศไทยคอ 18.1คน/ป ซงเหนไดอยางชดเจนวา

กาลงการผลตไมมทางทจะทนและเพยงพอตอภาระงานทมอยในปจจบนและทจะเพมขนในอนาคต ผ

ศกษาเสนอแนวทางแกไขในระยะสน (1) ใหจดศนยการสงตอตตยภมดานประสาทศลยศาสตรใหมเพอ

กระจายภาระงานและประสานบรการอยางเปนระบบเพอใหผปวยเขาถงบรการทมมาตรฐานตามเกณฑ

และบรบทของประเทศไทย มระบบการประเมนผลและพฒนาอยางตอเนองและยงยน (2) เพม

คาตอบแทนตามสาขาวชาชพทขาดแคลนและเพมคาตอบแทนตามปรมาณงานและภาระงาน (จานวน

หตถการ) (3) สงเสรมความกาวหนาในระบบราชการ และแนวทางแกไขระยะยาว คอ (1) เพมประสาท

ศลยแพทยในโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป สงกดกระทรวงสาธารณสขในสวนภมภาคใหมอยาง

นอย 3 คนตอโรงพยาบาล (2) เพมแรงจงใจในการเขาฝกอบรมแพทยประจาบานสาขาประสาท

ศลยศาสตร เพอเพมการผลตอยางเปนระบบ (3) สงเสรมใหโรงพยาบาลศนยสงกดกระทรวงสาธารณสข

ทมศกยภาพ เปนสถาบนสมทบในการฝกอบรมแพทยประจาบานฯ

43

บทท 3

วธดาเนนการศกษา

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป กรม

ควบคมโรค ประกอบดวยการวเคราะหเอกสารและสออเลกทรอนกส (Documentary Analysis) การ

สอบถามความตองการอตรากาลงเพมใหมของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค และความคดเหนจาก

ทประชมคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค โดยกาหนดขนตอนไวดงน

3.1 ประชากรและวธการเลอกกลมตวอยาง

3.2 วธการศกษา

3.3 เครองมอทใชในการศกษา

3.4 วธการรวบรวมขอมล

3.5 วธวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและวธการเลอกกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ หนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค ทงสวนกลางและสวน

ภมภาคและเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง จานวนทงสน 41 แหง

3.1 วธการศกษา

วธการศกษา ประกอบดวย ขนตอนดาเนนการดงน

3.1.1 การศกษาเอกสารและสออเลกทรอนกสเกยวกบ

(1) ความเชอมโยงและสอดคลองระหวางยทธศาสตรกรมควบคมโรคกบยทธศาสตร

กระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(2) อานาจหนาทและโครงสรางทรองรบภารกจตามยทธศาสตรกรมควบคมโรค

(3) กรอบอตรากาลงตามจรงในปจจบนและกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรม

ควบคมโรค

3.1.2 การวเคราะหขอมลทเกยวของดงน

(1) วเคราะหความตองการอตรากาลงเพมอตรากาลงทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป จากผลสารวจความตองการของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค จานวน 41

หนวยงาน

(2) แบบวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลง

ตามจรง

44

(3) วเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค

(4) วเคราะหเปรยบเทยบตาแหนงวางกบกรอบอตรากาลงตามจรง

(5) วเคราะหเปรยบเทยบความตองการเพมอตรากาลงกบอตรากาลงสวนขาด/เกน

(6) วเคราะหผลจากความตองการเพมอตรากาลง ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564) ของ

หนวยงานระดบกอง

3.1.3 ศกษาความคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค ในการ

ประชมคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค วนท 17 พฤศจกายน พ.ศ. 2559

และวนท 9 มกราคม พ.ศ.2560

3.3 เครองมอทใชในการศกษา

3.3.1 เอกสารและสออเลกทรอนกส ทเกยวของกบ

(1) ความเชอมโยงและสอดคลองระหวางยทธศาสตรกรมควบคมโรคกบยทธศาสตร

กระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(2) อานาจหนาทและโครงสรางทรองรบภารกจตามยทธศาสตรกรมควบคมโรค

(3) กรอบอตรากาลงในปจจบนและกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรค

3.3.2 แบบวเคราะหขอมล ดงน

(1) แบบประมาณการความตองการอตรากาลงเพมใหมทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป

(2) แบบวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงสทธ ระยะท.......(พ.ศ............-.............)

(3) แบบสรปความตองการอตรากาลงเพมใหม ตามยทธศาสตรชาต 20 ป

(4) แบบวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1

ธนวาคม พ.ศ. 2559

(5) แบบวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลง

ตามจรง

(6) แบบวเคราะหเปรยบเทยบความตองการเพมอตรากาลงในระยะท 1 กบอตรากาลง

สวนขาด/เกน จากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลงตามจรงกบกรอบอตรากาลงทควรจะเปน

(7) แบบวเคราะหผลจากความตองการเพมอตรากาลง ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564)

ของหนวยงานระดบกอง

3.4 วธการรวบรวมขอมล

3.4.1 การสบคนเอกสารและสออเลกทรอนกส ทเกยวของกบเนอหาทกาหนดในขอ 3.1.1

45

3.4.2 การสารวจความตองการเพมอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบแผน

ยทธศาสตรชาต 20 ป ของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค จานวน 41 หนวยงาน

3.4.3 การเขารวมประชมคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค เมอวนท

17 พฤศจกายน พ.ศ.2559 และวนท 9 มกราคม พ.ศ. 2560

3.5 วธวเคราะหขอมล

ผศกษาดาเนนการวเคราะหขอมลจากเอกสารทกาหนดในขอ 3.3.1 และขอ3.3.2 ดวยวธการ

วเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis)

46

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรค ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) ผศกษาขอเสนอผลการศกษาโดยแบงออกเปน 4 สวนดงน

สวนท 1ผลการศกษาความเชอมโยงและความสอดคลองระหวางยทธศาสตรกรมควบคมโรคกบ

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

สวนท 2ผลการศกษาอานาจหนาทของกรมควบคมโรคและโครงสรางทรองรบภารกจตาม

ยทธศาสตรกรมควบคมโรค

สวนท 3 ผลการศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป ใน 3 ประเดน คอ

3.1 กรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค

3.2 กรอบอตรากาลงทควรจะเปนและสวนขาด/สวนเกน

3.3 ผลการสารวจความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต 20 ป ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค

สวนท 4 ผลการสารวจความคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคม

โรคเกยวกบความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

สวนท 1 ผลการศกษาความเชอมโยงและความสอดคลองระหวางยทธศาสตรกรมควบคมโรคกบ

ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

จากแนวคดและความเชอมโยงยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรสาธารณสข สการดาเนนงานปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ ในระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) ประกอบดวย

1.1 การพฒนาอยางยงยน สยทธศาสตรชาต “มนคง มงคง ยงยน”

1.2 การขบเคลอนประเทศไทยดวยโมเดล 4.0

1.3 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

1.4 ยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป

1.5 กรอบยทธศาสตรการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 20 ป

1.6 ยทธศาสตรพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 5 ป

1.7 ความเชอมโยงยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรกระทรวง ยทธศาสตรการปองกนควบคมโรค

และภยสขภาพ สการขบเคลอนยทธศาสตรกรมควบคมโรค

1.8 เปาหมายและตวชวดการดาเนนงานของกรมควบคมโรคป พ.ศ.2560

1.9 นโยบายผบรหารในสวนทเกยวของ

47

1.1การพฒนาอยางยงยน สยทธศาสตรชาต “มนคง มงคง ยงยน”

จากการพฒนาแหงสหสวรรษ (Development Goals - MDGs) ททกประเทศจะตองบรรล

ใหไดใน 8 เปาหมายภายในป ค.ศ.2015 (พ.ศ.2558) ยงพบวาไมอาจบรรลตามเปาหมายได โดยเฉพาะ

การขจดความยากจน ความหวโหย ความไมเทาเทยมทางเพศ การศกษา สาธารณสข ในประเทศทกาลง

พฒนายงคงเผชญปญหาตดกบดกโครงสรางการพฒนา และเปนสงคมทมประชากรกลมเปราะบางอย

จานวนมาก สงผลใหปญหาทางสขภาพ อาทอนามยแมและเดก การควบคมโรคเอดส วณโรค และ

มาลาเรย (ATM) ทคาดวาจะสามารถขจดใหหมดสนไปแตพบวายงคงเปนปญหาอย ดงนนองคการ

สหประชาชาต (The United Nation - UN) จงไดสานตอเปาหมายพฒนาอยางตอเนอง โดยในเดอน

กนยายน ค.ศ.2015 ผนานานาประเทศไดรวมลงนามในขอตกลงวาระการพฒนาทเรยกวา “การพฒนา

อยางยงยน” (Sustainable Development Goals - SDGs) เพอบรรลเปาหมายการพฒนาภายในป

ค.ศ.2030 เนนการพฒนาทสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมประกอบดวย 17 เปาหมาย

ไดแก ขจดความยากจนทกรปแบบในทกท สงเสรมความกนดอยดในทกชวงอาย สรางความเทาเทยมใน

การศกษา ทางเพศ การพฒนาเศรษฐกจอยางยงยน ลดความเหลอมลา พฒนาเมองพฒนาสงคม ระบบ

นเวศนอยางยงยน และสรางความรวมมอในระดบโลกเปนตน

การพฒนาอยางยงยน มงเนนความทาทาย สรางความรวมมอระหวางภาคสวนตางๆ และ

ระหวางประเทศใหเกดความสมดลการพฒนาใน 3 มต ไดแก การเตบโตทางเศรษฐกจ ความยงยน

สภาพแวดลอม และดานสงคม ปจจยหลกทเปนโอกาสการพฒนาทสาคญคอ รวมการพฒนาเขาไว

ดวยกน (inclusive) เปนสากล (universal) บรณาการ (integrated) มงเนนเฉพาะท (locally -

focused) และขบเคลอนดวยเทคโนโลย (technology - driven)

จากวาระการพฒนาเพอนาไปสความยงยนของประเทศและสงคมโลก ประเทศไทยไดวางแผน

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศใหสอดคลองกบปญหาทประเทศเผชญอย กลาวคอ ประเทศไทยยงตดกบ

ดกประเทศรายไดปานกลางมานาน จะเหนไดจากชวง 50 ปทผานมาในชวงระยะแรก (พ.ศ.2500 -

2536) เศรษฐกจไทยเตบโตอยางตอเนองเฉลยรอยละ 7 – 8 ตอป ในชวงระยะถดมา (พ.ศ.2537 –

ปจจบน) มการเตบโตเฉลยเพยงรอยละ 3 – 4 ตอป เทานน รายไดประชาชาตตอหวของประชาชน (GNI

per capita) ในป พ.ศ.2553 เพมขนเปน 156,643 บาท ซงทาใหธนาคารโลกไดขยบฐานะประเทศไทย

เปนประเทศรายไดปานกลาง ความเหลอมลารายไดและความไมสมดลของการพฒนา เหลานเปนปญหา

ทอยกบประเทศไทยมานาน ตลอดจนการเตรยมความพรอมรบมอกบความผนผวนของเศรษฐกจโลก

พชผลเกษตรตกตา วกฤตภยแลง นอกจากนการเปลยนแปลงโครงสรางทางประชากรไทยทเขาสสงคม

ผสงอาย มประชากรผสงอายมากกวารอยละ 10 ของประชากร ขณะทอตราการเจรญพนธรวมของ

ประชากรไทยตากวาระดบทดแทนอยทอตรา 1.62 และมแนวโนมลดลง ซงสะทอนใหเหนถงภาระพงพง

และปญหาทางสขภาพ คณภาพชวตสงคมทจะมเพมมากขน หากไมมการจดการและดแลสขภาพ

ประชาชนตามกลมวยใหเหมาะสม

48

รฐบาลปจจบนไดมแนวคดในการปฏรปประเทศ โดยวางกรอบยทธศาสตรการพฒนาไว 20 ป

เพอไปสวสยทศน “ประเทศไทยเปนประเทศทมนคง มงคง ยงยน”มงเนนการพฒนาทใหเกดความสมดล

เศรษฐกจทเขมแขง สงคมทมคณภาพ คนไทยเปนมนษยทสมบรณ และสงแวดลอมทนาอย ขบเคลอน

ดวยโมเดลประเทศไทย 4.0 เปนการขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจไปส

เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม ประเทศไทย 4.0 จงเปนการถกทอเชอมโยงเทคโนโลยหลกทตนนา

เพอสรางความแขงแกรงอตสาหกรรมเปาหมายทอยกลางนาและผประกอบการรายใหม (startup) ทอย

ปลายนา โดยใชพลง “ประชารฐ” ในการขบเคลอน ผมสวนรวมหลกภาคสวนตางๆ และรฐเปน

ผสนบสนน ภายใตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดงภาพท 4.1

ภาพท 4.1แสดงกรอบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป(พ.ศ.2560 – 2579)

ทมา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

การพฒนาดจตอลเปนกลไกสาคญหนงในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม เปนการนา

เทคโนโลยทเหมาะสมมาชวยในการจดการปญหาตามบรบทความทาทายในการพฒนาประเทศไทย

ไดแก การกาวขามกบดกรายไดปานกลาง การพฒนาขดความสามารถของเกษตรอตสากรรมบรการ การ

แกไขปญหาความเหลอมลาของสงคม การบรหารจดการผสงอาย การแกไขปญหาคอรปชน การพฒนา

ศกยภาพคนในประเทศ รวมทงการปรบตวและการฉกฉวยโอกาสจากเวทการคาการลงทนระดบโลก

โดยทศทางการพฒนาประเทศตามแผนดจตอลไทยแลนด คอการพฒนาเศรษฐกจสงคมไปสแนวคดใหม

กระบวนการเรยนรใหม กระบวนการทางานใหม โมเดลธรกจใหม วถชวตใหมของทกภาคสวนของสงคม

โดยปฏรปประเทศไทยสดจตอลไทยแลนด หมายถงประเทศสามารถสรางสรรคและใชประโยชนจาก

49

เทคโนโลยอยางเตมศกยภาพในการพฒนาโครงสรางพนฐาน นวตกรรม ขอมล ทนมนษย และทรพยากร

เพอขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไปสความมนคง มงคง และยงยน

1.2 การขบเคลอนประเทศไทยดวยโมเดล 4.0

การพฒนาในศตวรรษท 21 หลายประเทศไดกาหนดโมเดลพฒนาเศรษฐกจในรปแบบใหมเพอ

สรางความมงคงใหแกประชาชาตในประเทศของตน อาท สหรฐอเมรกาโมเดลชาตแหงผสราง (A

nation of maker) ประเทศองกฤษโมเดลออกแบบนวตกรรม (Design of innovation) ประเทศ

อนเดยโมเดลผลตในอนเดย (Made in India) ประเทศเกาหลใตโมเดลเศรษฐกจสรางสรรค (Creative

economy) และมาเลเซยโมเดลเศรษฐกจใหม (New economic Model - NEM) เปนตน

สาหรบประเทศไทยไดกาหนดทศทางในการพฒนาประเทศภายใตนโยบาย “ประเทศไทย 4.0”

(Thailand 4.0) คอ การปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไทยไปส “เศรษฐกจฐานคณคา” (Value –

Based Economy) จากโมเดลเศรษฐกจในปจจบนท “ทามากไดนอย” ไปส “ทานอยไดมาก” เพอกาว

ขามจากการเปนประเทศรายไดปานกลางซงหมายถงการขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงอยางนอยใน

3 มตทสาคญ คอ 1) เปลยนจากการผลตสนคา “โภคภณฑ” ไปสสนคาเชง “นวตกรรม” 2) เปลยนจาก

การขบเคลอนประเทศดวยภาคอตสาหกรรมไปสการขบเคลอนดวยเทคโนโลย ความคดสรางสรรค และ

นวตกรรม และ 3) เปลยนจากภาคการผลตสนคาไปสการเนนภาคบรการมากขน

โมเดลประเทศไทย 4.0 ประกอบดวยกลไกขบเคลอน (Engines of Growth) ดงน

1. ขบเคลอนการเตบโตผลผลต (Productive Growth Engine) เพอปรบเปลยนประเทศไทยส

ประเทศรายไดสง (High Income Country) ทขบเคลอนดวยนวตกรรมปญญา เทคโนโลย และความคด

สรางสรรค โดยการสรางเครอขายความรวมมอในรปแบบประชารฐ การบรหารจดการสมยใหม และการ

สรางคลสเตอรทางดานเทคโนโลย การพฒนาขดความสามารถดานการวจยและพฒนา การพฒนาโมเดล

ธรกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม รวมถงการบมเพาะธรกจดานเทคโนโลย เปนตน

2. ขบเคลอนไปดวยกน (Inclusive Growth Engine) เพอใหประชาชนไดรบประโยชนและ

เปนการกระจายรายได โอกาส และความมนคงทเกดขน โดยสรางคลสเตอรเศรษฐกจระดบกลมจงหวด

จงหวดการพฒนาเศรษฐกจและระดบฐานรากในชมชน การสงเสรมวสาหกจเพอสงคม

3. ขบเคลอนเปนมตรตอสงแวดลอม (Green Growth Engine) การสรางความมงคงของ

ประเทศไทยในอนาคต จะตองคานงถงการพฒนาและใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยการ

มงเนนการใชพลงงานทดแทน การปรบแนวคดจากเดมทคานงถงความไดเปรยบเรองตนทน (Cost

Advantage) เปนหลก มาสการคานงถงประโยชนทไดจากการลดความสญเสยทเกดขนทงระบบ (Lost

Advantage) หวใจสาคญอยทการพฒนากระบวนการผลตใหสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด อน

จะเกดประโยชนกบประเทศและประชาคมโลกดวยในเวลาเดยกนขบเคลอนเปนมตรตอสงแวดลอม

โมเดลประเทศไทย 4.0 มงหวงใหเกดการเปลยนผานทงระบบใน 4 ระบบทสาคญคอ

50

1. เปลยนจากเกษตรดงเดม (Traditional Farming) ในปจจบนไปสเกษตรสมยใหม ทเนนการ

บรหารจดการและเทคโนโลย (Smart Farming) เกษตรกรตองรารวยขนและเปนเกษตรกรแบบ

ผประกอบการ(Entrepreneur)

2. เปลยนจากการประกอบการแบบดงเดม (Traditional SME) ไปสการประกอบการสมยใหม

ทมศกยภาพ (Smart Enterprise & startups)

3. เปลยนจากการบรการแบบดงเดม (Traditional service) ไปสการบรการทมมลคาสง (High

value service)

4. เปลยนจากแรงงานทกษะตา ไปสแรงงานทมความร ความเชยวชาญและทกษะสง

1.3 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

นโยบายการปฏรปและการพฒนาประเทศในชวงแผนเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12

พ.ศ.2560 – 2564 ไดยดกรอบแนวคดและหลกการในการวางแผนทสาคญ ไดแก มหลกการสาคญของ

แผนพฒนาฯ ดงน(1) ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (2) ยดคนเปนศนยกลางการพฒนา (3) ยด

วสยทศนภายใตยทธศาสตรชาต 20 ป มาเปนกรอบของวสยทศนประเทศไทยในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

(4) ยดเปาหมายอนาคตประเทศไทยป 2579 ทเปนเปาหมายในยทธศาสตรชาต 20 ปมาเปนกรอบใน

การกาหนดเปาหมายทจะบรรลใหมความสอดคลองกบกรอบเปาหมายทยงยน (SDGs) รวมทงการปรบ

โครงสรางประเทศไทยไปสประเทศไทย 4.0 (5) ยดหลกการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทลดความเหลอม

ลาและขบเคลอนการเจรญเตบโตจากการเพมผลตภาพบนฐานของการใชภมปญญาและนวตกรรม (6)

ยดหลกการนาไปสการปฏบตใหเกดผลสมฤทธอยางจรงจงใน 5 ปทตอยอดไปสผลสมฤทธทเปน

เปาหมายในระยะยาว

การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงเปนจดเปลยนทสาคญในการเชอมตอกบ

ยทธศาสตรชาต 20 ป ในลกษณะการแปลงยทธศาสตรระยะยาวสการปฏบต ประกอบดวย 10

ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพมนษย

ยทธศาสตรท 2 การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมลาในสงคม

ยทธศาสตรท 3 การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน

ยทธศาสตรท 4 การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน

ยทธศาสตรท 5 การเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศ สความมงคงและ

ยงยน

ยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบและธรรมา

ภบาลในสงคมไทย

ยทธศาสตรท 7 การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส

ยทธศาสตรท 8 การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม

51

ยทธศาสตรท 9 การพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท 10 ความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา

1.4 ยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป

กระทรวงสาธารณสขไดวางยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป โดยมวสยทศนวา “เปนองคกรหลก

ดานสขภาพทรวมพลงทางสงคมเพอประชาชนสขภาพด”มเปาหมาย “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทม

ความสข ระบบสขภาพยงยน” ดงภาพท 4.2

ภาพท 4.2 แสดงยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข 20 ป

ทมา: สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

วสยทศนกระทรวงสาธารณสข

“เปนองคกรหลกดานสขภาพ ทรวมพลงสงคม เพอประชาชนสขภาพด”

พนธกจพฒนาและอภบาลระบบสขภาพอยางมสวนรวมและยงยนสงเสรม

คานยมหลก

M : Mastery เปนนายตนเอง

O : Originality เรงสรางสงใหม

P : People centered ใสใจประชาชน

H : Humility ถอมตนออนนอม

เปาหมาย

ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน

เปาหมายประชาชนสขภาพด คอ ประชาชนมอายคาดเฉลยเมอแรกเกด (LE) ไมนอยกวา 80 ป

และมอายคาดเฉลยของการมสขภาพดไมนอยกวา 72 ป (HALE)

52

เปาหมายเจาหนาทมความสข ไดแก ดชนวดความสขดวยตนเองของคนในองคกร (Happy

Work Life Index) ดชนสขภาวะองคกร (Happy Workplace Index)

เปาหมายระบบสขภาพยงยน คอ ระบบสขภาพทสามารถเขาถงครอบคลม มคณภาพและธรร

มาภบาล (Access - Coverage – Quality - Governance)

เปาประสงค

กระทรวงสาธารณสขไดวางแผนงานตามกรอบ 4 Excellence Strategies ไดแก

1) ดานสงเสรมปองกน (Promotion and Prevention Excellence : PP-Excellence)

ไดแก พฒนาคณภาพชวตคนไทยทกกลมวย การปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ความปลอดภยดาน

อาหาร การบรหารจดการสงแวดลอมและพฒนาคณภาพสถานบรการสขภาพ

2) ดานบรการ (Service Excellence) ไดแก การพฒนาระบบการแพทยปฐมภม การพฒนา

ระบบบรการสขภาพ การบรการแพทยฉกเฉนครบวงจรและระบบสงตอ ศนยกลางดานสขภาพบรการ

และผลตภณฑ สขภาพนานาชาต/เขตเศรษฐกจพเศษ และการเขาถงบรการดานสขภาพในชายแดนใต

3) ดานกาลงคน (People Excellence) ไดแก การวางแผนกาลงคนดานสขภาพ (HRP) การ

ผลตและพฒนากาลงคน (HRD) การพฒนาระบบบรหารจดการกาลงคนจดการกาลงคนดานสขภาพ

(HRM) และแผนกาลงคนดานสขภาพภาคเครอขาย (HRH Network)

4) ดานการบรหารจดการ (Governance Excellence) ไดแก ระบบขอมลสารสนเทศและ

กฎหมายดานสขภาพ ระบบหลกประกนสขภาพ ความมนคงดานยาและเวชภณฑ และการคมครอง

ผบรโภค ระบบธรรมาภบาลและวจย

แผนงานหลกในการขบเคลอนยทธศาสตรสาธารณสข 20 ปตามกรอบ 4 Excellence

Strategies ประกอบดวย 16 แผนงาน 48 โครงการ ดงภาพท 4.3

53

ภาพท 4.3 แสดงแผนงานขบเคลอนยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป(16 แผนงาน)

ทมา : สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

Promotion and Prevention Excellence Strategies

แผนงานท 1 พฒนาคณภาพชวตคนไทยทกกลมวยพฒนาและสรางเสรมศกยภาพคน

ไทย

•กลมสตรและเดกปฐมวย

•กลมวยเรยนและวยรน

•กลมวยทางาน

•กลมวยผสงอาย

แผนงานท 2 ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

•พฒนาระบบตอบโตภาวะฉกเฉนและภยสขภาพ

•ควบคมโรคตดตอ

•ควบคมโรคไมตดตอเรอรงและภยสขภาพ

แผนงานท 3 ลดปจจยเสยงดานสขภาพ

• สงเสรมความปลอดภยดานอาหาร

• ลดปจจยเสยงดานสขภาพ (บหรแอลกอฮอลยาเสพตด)

• คมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพและบรการสขภาพ

54

แผนงานท 4 บรหารจดการสงแวดลอม

• บรหารจดการขยะและสงแวดลอม

•คมครองสขภาพประชาชนจากมลพษสงแวดลอมในพนทเสยง (Hot Zone)

Service Excellence Strategies

แผนงานท 5 การพฒนาระบบการแพทยปฐมภม (PCC)

•พฒนาระบบการแพทยปฐมภมและเครอขายระบบสขภาพระดบอาเภอ

(DHS)

แผนงานท 6 พฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan)5 สาขาหลก

•สาขาทารกแรกเกดสขภาพชองปาก NCDs หวใจมะเรงไตจกษสขภาพจต

และจตเวช

•แพทยแผนไทยฯปลกถายอวยวะ

•ศนยความเปนเลศดานการแพทย

•ปองกนการดอยาตานจลชพและใชยาอยางสมเหตสมผล (RDU)

•ดแลผสงอายพการและผดอยโอกาส

แผนงานท 7 ระบบการแพทยฉกเฉนครบวงจรและสงตอ

•พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนครบวงจรและระบบการสงตอ

แผนงานท 8 พฒนาคณภาพหนวยงานบรการดานสขภาพ

•พฒนาคณภาพสถานบรการสขภาพ

•พฒนาคณภาพโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

แผนงานท 9 การพฒนาตามโครงการพระราชดารฯและพนทเฉพาะ

•พฒนาโรงพยาบาลเฉลมพระเกยรต๘๐พรรษา

•พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษแรงงานขามชาต

• การเขาถงบรการดานสขภาพในชายแดนใต

แผนงานท 10 ประเทศไทย4.0 สาธารณสข

•พฒนาสถานบรการดานสขภาพ

•พฒนาผลตภณฑสขภาพและเทคโนโลย

People Excellence Strategies

แผนงานท 11 การพฒนาระบบบรหารจดการกาลงคนดานสขภาพ

• พฒนาระบบการวางแผนกาลงคนดานสขภาพ

• ผลตและพฒนากาลงคนดานสขภาพสความเปนมออาชพ

• เพมประสทธภาพการบรหารจดการกาลงคน

•พฒนาเครอขายกาลงคนดานสขภาพ

55

Governance Excellence Strategies

แผนงานท 12 ระบบธรรมาภบาลและคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

• ประเมนคณธรรมและความโปรงใส

• ระบบควบคมภายในและบรหารความเสยง

แผนงานท 13ระบบขอมลสารสนเทศดานสขภาพ

•พฒนาระบบขอมลขาวสารและเทคโนโลยสขภาพแหงชาต (NHIS)

•พฒนาสขภาพดวยเศรษฐกจดจทล

แผนงานท 14 การบรหารจดการดานการเงนการคลงสขภาพ

•ลดความเหลอมลาของ 3 ระบบกองทน

•บรหารจดการดานการเงนการคลง

แผนงานท 15 การพฒนางานวจยและองคความรดานสขภาพ

•พฒนางานวจย

•สรางองคความรและการจดการความรดานสขภาพ

แผนงานท 16 การปรบโครงสรางและพฒนากฎหมายดานสขภาพ

• โครงการปรบโครงสรางและพฒนากฎหมายดานสขภาพ

1.5 กรอบยทธศาสตรการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 20 ป

จากการเปลยนแปลงกระแสสงคมโลก (Globalization) เขาสยคดจตอลในศตวรรษท 21 เปน

การเปลยนแปลงทงกระบวนทศน ระบบความคด ระบบความเชอ การเปลยนแปลงนเปนความทาทาย

ใหมทผคนในสงคมชมชนจาเปนตองเปลยนวธคดเพอกาวใหทนกบกระแสสงคมโลกหรอทเรยกวา ชด

ความคดแบบสากลโลก (Global mind set) เกยวของสมพนธทงปจเจกบคคลและองคกร รวมถง

แนวความคดทหลากหลายมต ซงตองอาศยสมรรถนะองครวมทรอบดาน และใชปญญาวจารณญาณ

ไตรตรองทสงขน ดวยการเปดใจ เปดโลกทศน รบรเขาใจความแตกตางหลากหลาย รอบรเทาทนตอสอ

และบรณาการผสมผสานความหลากหลายไดอยางเหมาะสม ในระบบการปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพกเชนเดยวกน กาวสยคท 5 คอ ยคสขภาพโลก (Global Health) สขภาพทโรคภยไรพรมแดน

และซบซอนขน ยากแกการควบคม

ดงนนการสรางระบบควบคมโรคและภยสขภาพใหเขมแขงจงเปนสงสาคญ ปกปองมให

ประชาชนคนไทยและประเทศไมตกเปนเหยอถกโจมตจากโรคภยไดงาย เนองจากเกดการเปลยนแปลง

ใหมทมากมายมผลตอสขภาพ จากสถานการณการเปลยนผาน ท งโครงส รางทางประชากร

(Demographic structure) และทางระบาดวทยา (Epidemiological profile) ของการเกดโรคและภย

56

สขภาพ ปจจยแวดลอมตางๆ ทสงผลกระทบตอสขภาพของประชาชน ประเทศไทยงตองเผชญกบปญหา

โรคทงโรคตดตอทมอยเดม และตองรบมอกบโรคตดตออบตใหมทเกดขนและระบาดอยางรวดเรวทวโลก

ดวยกรมควบคมโรคในฐานะทเปนองคกรหลกในการอภบาลระบบการเฝาระวง ปองกนควบคม

โรคและภยสขภาพของประเทศ มแนวทางการดาเนนงานมงเนนใหประชาชนคนไทยมสขภาพด ปลอด

โรค ปลอดภย มพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม ไมเปนโรคทสามารถปองกนได สามารถจดการควบคม

และแกไขปญหาโรคและภยสขภาพทสาคญใหลดจนถงระดบทไมเปนปญหาอกตอไป

จากการศกษา พบวา กรมควบคมโรคไดมการจดวางกรอบยทธศาสตรระยะยาว 20 ป เพอให

สอดคลองกบยทธศาสตรชาต “มนคง มงคง ยงยน” และยทธศาสตรสาธารณสข “เปนองคกรหลกดาน

สขภาพทรวมพลงสงคมเพอประชาชนสขภาพด” โดยมการทบทวนวสยทศนองคกรเดม และขณะน

อยในชวงพจารณาวสยทศนองคกรในระยะยาว 20 ป โดยผานการประชมคณะกรรมการนโยบายและ

ยทธศาสตรและการพจารณาในการประชมผทรงคณวฒ เสนอใหอธบดพจารณา

สาหรบกรอบการวางแผนยทธศาสตรระยะยาวดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

(Excellence in Disease Prevention and Control) มการวางแนวทางการจดทาไวโดยการทบทวน

เปาหมายแผนยทธศาสตร แนวคด แนวทางมาตรฐานสากลการควบคมโรคทเกยวของเปนปจจยนาเขา

เปนกรอบการวเคราะห สงเคราะหยทธศาสตร/รปแบบ/แนวทางการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ในอนาคต ไดแก UN’s Sustainable Development Goals, IHR, GHSA และ Joint External

Evaluation (JEE) ภายใต the Global Health Security Agenda (GHSA) ทเปนสวนหนงของ IHR

(2005) พบวามระบบการจดการภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข ระบบเฝาระวง ระบบหองปฏบตการ ชอง

ทางเขาออก และการประสานงาน ในบางหวขอยงมสมรรถนะระดบปานกลาง และขอ R.1.2 การลาดบ

ความสาคญความเสยงทางสาธารณสข และแผนการใชทรพยากรในการจดการภาวะฉกเฉนทาง

สาธารณสข ยงมสมรรถนะในระดบทจากด ดงแสดงในภาพท 4.4

57

ภาพท 4.4 แสดงผลการประเมนสมรรถนะระบบปองกนควบคมโรค JEE IHR (2005)

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

ดานการกาหนดกรอบในการจดทาและขบเคลอนยทธศาสตร เปนการกาหนดกรอบและ

เปาหมายระยะยาว 20 ป การทบทวนกรอบและจดทาแผนระยะ 5 ป แบงเปน 4 ระยะตามยทธศาสตร

ชาต ไดแกระยะท 1 การปฏรป ระยะท 2 การสรางความเขมแขง ระยะท 3 การเขาสความยงยน และ

ระยะท 4 การเปน 1 ใน 3 ของเอเชย ภายใตวสยทศน 20 ป กรมควบคมโรค “ประชาชนไดรบการ

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ระดบมาตรฐานสากล ภายในป 2579” การกาหนดกรอบ

ยทธศาสตร 20 ป กรมควบคมโรค ดงภาพท 4.5

58

ภาพท 4.5แสดงกรอบยทธศาสตร 20 ป กรมควบคมโรค

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

1.6ยทธศาสตรพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 5 ป

ในชวงปพ.ศ. 2559 กรมควบคมโรคไดดาเนนการวางแผนพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพแหงชาตภายใตแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 12 พ.ศ.2560 – 2564 ขน ประกอบดวย 7 ประเดนยทธศาสตร ดงแสดงในภาพท 4.6ไดแก

1) การพฒนาภารกจ โครงสราง และกลไก การขบเคลอนนโยบายและบรหารจดการระบบ

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

2) การพฒนาระบบขอมลบรณาการเพอการเฝาระวง ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

3) การพฒนามาตรการทมประสทธภาพในการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

4) การพฒนาความเขมแขงแผนงานควบคมโรคและภยสขภาพ

5) การพฒนาระบบและกลไกตอบโตโรคและภยสขภาพทางสาธารณสขในภาวะฉกเฉน

6) การพฒนากาลงคนเพอรองรบระบบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

7) การพฒนาระบบหองปฏบตการทางสาธารณสขเพอการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

59

ภาพท 4.6แสดงความเชอมโยงยทธศาสตรการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคฯ กบแผน

ยทธศาสตรโรค เพอนาไปสเปาหมายลดโรคและภยสขภาพ

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

1.7 ความเชอมโยงยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรกระทรวง ยทธศาสตรการปองกนควบคม

โรคและภยสขภาพ สการขบเคลอนยทธศาสตรกรมควบคมโรค

จากยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรกระทรวง ยทธศาสตรการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ส

ยทธศาสตรกรมควบคมโรค ทมวสยทศนวา “กรมควบคมโรคเปนองคกรชนนาระดบนานาชาต ทสงคม

เชอถอและไววางใจ เพอปกปองประชาชนจากโรคและภยสขภาพ ดวยความเปนเลศทางวชาการภายใน

ป 2563” เปนยทธศาสตรการขบเคลอนองคกรเพอสเปาหมายการลดเสยง ลดโรคและลดตาย

ประกอบดวย 6 ประเดน ไดแก

ยทธศาสตรท 1 สรางความรวมมอและสนบสนนภาคเครอขายภายในประเทศและนานาชาต

ยทธศาสตรท 2 พฒนานวตกรรม มาตรการ มาตรฐาน และวชาการ การเฝาระวงปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาบทบาทการนาดานนโยบาย และยทธศาสตรการปองกนควบคมโรค

60

ยทธศาสตรท 4 พฒนาการสอสารความเสยงและประชาสมพนธเพอการเฝาระวง ปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ

ยทธศาสตรท 5 เตรยมความพรอมและการจดการในการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพตาม

มาตรฐานสากล

ยทธศาสตรท 6 บรหารจดการองคกรแนวใหม

เมอพจารณาโดยรวมสามารถเชอมโยงกรอบวสยทศน เปาหมาย ยทธศาสตรสแผนงานปองกน

ควบคมโรคไดตามภาพท 4.6โดยกาหนดตวชวดเปาหมายของการปองกนควบคมโรคระยะ 20 ป ดง

ภาพท 4.7และกาหนดเปาหมาย 5 ป (พ.ศ.2564) ดงภาพท 4.8– 4.10

ภาพท 4.7แสดงผงความเชอมโยงยทธศาสตร สแผนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

61

ภาพท 4.8 แสดงตวชวดและเปาหมายของการควบคมโรค ระยะ 20 ป

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

62

ภาพท 4.9 แสดงเปาหมายของการควบคมโรคตดตอสาคญ ระยะ 5 ป (พ.ศ.2564)

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

63

ภาพท 4.10 แสดงเปาหมายของการควบคมโรคไมตดตอและควบคมปจจยเสยง ระยะ 5 ป

(พ.ศ.2564)

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

1.8 เปาหมายและตวชวดการดาเนนงานของกรมควบคมโรคป พ.ศ.2560

กรมควบคมโรคไดกาหนดเปาหมายและตวชวดการดาเนนงานของกรมควบคมโรคในป พ.ศ.

2560 โดยไดพจารณาความเชอมโยงเปาหมายและตวชวดเชงยทธศาสตรทเกยวของกบการปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพทงหลาย ตงแตพนธะสญญานานาชาต เปาหมายตวชวดการพฒนาทยงยน

(SDG) ระดบชาต ระดบกระทรวง และยทธศาสตรแผนงานทเกยวของกบการปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพ

64

จากเปาหมายกระทรวงสาธารณสข “ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพ

ยงยน” แปลงสการปฏบตภายใตยทธศาสตรความเปนเลศ 4 ดาน ไดแก 1. การสงเสรมสขภาพและ

ปองกนโรคเปนเลศ (Prevention & Promotion Excellence) 2. บรการเปนเลศ (Service

Excellence) 3. บคลากรเปนเลศ (People Excellence) และ 4. บรหารเปนเลศดวยธรรมาภบาล

(Governance Excellence) ประกอบดวยแผนงาน โครงการรวมทงสน 16 แผนงาน 48 โครงการ และ

นามาจดเปนคารบรองการปฏบตราชการกระทรวงสาธารณสข (Performance Agreement) เพอเปน

พนธะสญญาใหทกหนวยงานดาเนนการใหสาเรจตามเปาหมายของตวชวดทตกลงรวมกน

ในการกาหนดเปาหมายและตวชวดป พ.ศ.2560 กรมควบคมโรคไดเนนใหความสาคญการ

ดาเนนการ ตามเปาหมายการพฒนาทยงยน โดยเฉพาะการกาจดกวาดลางโรคตดตอทเปนปญหาตาม

พนธะสญญาไดแก เอดส วณโรค มาลาเรย ไวรสตบอกเสบ ลดอตราการตายจากการบาดเจบจราจร

การปองกนควบคมโรคไมตดตอเรอรง NCD เปนตน และใหสอดคลองเชอมโยงกบยทธศาสตรการพฒนา

ประเทศ แนวทางการขบเคลอนยทธศาสตรและตวชวดกระทรวงสาธารณสข รวมถงยทธศาสตรระบบ

การปองกนควบคมโรคและภยสขภาพและยทธศาสตรรายโรคทสาคญ

โดยในปพ.ศ. 2560 กรมควบคมโรคไดจดทาตวชวดการดาเนนงานตามกรอบ 4 Excellence ม

จานวน 17 ตวชวด โดย 6 ตวชวดเปนคารบรองกระทรวงสาธารณสข ไดแก

1) รอยละของจงหวดมศนยปฏบตการภาวะฉกเฉน (EOC) และทมตระหนกรสถานการณ

(SAT) ทสามารถปฏบตงานไดจรงรอยละ 60

2) อตราความสาเรจการรกษาผปวยวณโรครายใหม และกลบเปนซารอยละ 85

3) รอยละของตาบลในการคดกรองโรคพยาธใบไมในตบ (โครงการพระราชดาร) รอยละ 80

4) รอยละของผปวยเบาหวาน ความดนโลหตสงทขนทะเบยนไดรบการประเมนโอกาสเสยงตอ

โรคหวใจและหลอดเลอด (CVD Risk) มากกวาหรอเทากบรอยละ 80

5) อตราการเสยชวตจากการบาดเจบทางถนน ไมเกน 18/แสนประชากร

6) อตราผปวยความดนโลหตสงและ/หรอเบาหวานรายใหม HT 536คน/แสนประชากร DM

258คน/แสนประชากร

รายละเอยดตวชวดของกรมควบคมโรคปพ.ศ. 2560 แสดงในภาพท 4.11

65

ภาพท 4.11แสดงรายละเอยดตวชวดของกรมควบคมโรคในป พ.ศ.2560

ทมา : กองแผนงาน กรมควบคมโรค

จากแนวคดและความเชอมโยงยทธศาสตรชาต ยทธศาสตรสาธารณสข สการดาเนนงานปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ ในระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) ดงกลาวนามาสการกาหนดภารกจท

สอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป โดยมหนวยงานหลกรบผดชอบ ดงตารางท 4.1

66

ตารางท 4.1แสดงภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรกรมควบคมโรค

ยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป

ยทธศาสตร/กลยทธของสวน

ราชการ/กรม

ทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

ระยะ 20 ป

ภารกจสาคญตามแผนปฏบตราชการ

ของสวนราชการ/กรม

ชวงระยะเวลาท

ดาเนนงาน*

(โปรดระบ )

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

1 2 3 4

ดานความมนคง Promotion and Prevention Excellence

(1) แผนงานพนฐาน

1. ผลตภณฑดานการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค

กองแผนงาน

2. การสนบสนน เสรมสราง ศกยภาพและความเขมแขงในการจดการ

ระบบเฝาระวงปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ

กองแผนงานสานกวชาการ สานกงานปองกนควบคมโรคท 1-

12

ดานการพฒนา

และเสรมสราง

ศกยภาพคน

Promotion and Prevention Excellence

3. การเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคทเปนปญหาสาคญ กองแผนงาน

สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ

4. การบรการรกษาและฟนฟสภาพ เฉพาะโรคในกลมโรคตดตอสาคญ

โรคอบตใหมและภยสขภาพ

กองแผนงาน

(2) แผนงานยทธศาสตร

5. โครงการเรงรดกาจดโรคไขมาลาเรย วณโรค และยตปญหาเอดส สานกโรคตดตอนาโดยแมลง

สานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ

สานกวณโรค

6. โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอ โรคอบตใหม และภย

สขภาพทเชอมโยงในระดบภมภาค

สานกโรคตดตอทวไป

สานกระบาดวทยา

กองแผนงาน

67

ตารางท 4.1แสดงภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรกรมควบคมโรค(ตอ)

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ยทธศาสตร/กลยทธของสวน

ราชการ/กรม

ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป

ภารกจสาคญตามแผนปฏบตราชการ

ของสวนราชการ/กรม

ชวงระยะเวลาท

ดาเนนงาน*

(โปรดระบ )

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

1 2 3 4

ดานการพฒนาและ

เสรมสรางศกยภาพคน

(ตอ)

Promotion and Prevention Excellence

(3) แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร

(3.1) พฒนาศกยภาพคนตามชวงวย

7. โครงการสนบสนนการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอและสรางเสรม

ภมคมกนโรคในกลมวยเดก

สานกโรคตดตอทวไป

กองโรคปองกนดวยวคซน

8. โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและพฒนาทกษะชวตในกลมวย

เรยน

สานกโรคตดตอทวไป

กองโรคปองกนไดดวยวคซน

9. โครงการพฒนา ขบเคลอนกฎหมายและเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและ

ภยสขภาพในกลมวยรน

สานกงานคณะกรรมการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล

สานกควบคมการบรโภคยาสบ

10.โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรค

ไมตดตอเรอรงและปจจยเสยงในกลมวยทางาน

สานกโรคไมตดตอ

สานกโรคจากการประกอบอาชพและ

สงแวดลอม

สานกงานคณะกรรมการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล

ศนยกฎหมาย

68

ตารางท 4.1แสดงภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรกรมควบคมโรค(ตอ)

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ยทธศาสตร/กลยทธของ

สวนราชการ/กรม

ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป

ภารกจสาคญตามแผนปฏบตราชการ

ของสวนราชการ/กรม

ชวงระยะเวลาท

ดาเนนงาน*

(โปรดระบ )

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

1 2 3 4

ดานการสรางวามสามารถใน

การแขงขน

Promotionand Prevention Excellence

(3) แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร

(3.2) พฒนาพนทเขตเศรษฐกจพเศษ

11. โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอโรคอบตใหมและภยสขภาพ ท

เชอมโยงกบเขตเศรษฐกจพเศษ

สานกโรคตดตอทวไป

สานกระบาดวทยา

กองแผนงาน

(3.3) พฒนาเศรษฐกจดจทล

12.โครงการพฒนาระบบสารสนเทศเพอรองรบการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรค

และภยสขภาพ

สานกระบาดวทยา

(3.4) สงเสรมการวจยและพฒนา

13. โครงการวจยและพฒนาดานการปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ สถาบนวจย จดการความร

และมาตรฐานการควบคมโรค

ดานการสรางการเตบโต

บนคณภาพชวตทเปนมตร

กบสงแวดลอม

Promotionand Prevention Excellence

(3.5) บรหารจดการขยะและมลพษทางอากาศ

14.โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพของประชาชนและผสมผส

ขยะ

สานกโรคจากการประกอบอาชพ

และสงแวดลอม

15.โครงการเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพจากมลพษทางอากาศ

69

ตารางท 4.1แสดงภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตรกรมควบคมโรค(ตอ)

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ยทธศาสตร/กลยทธของสวน

ราชการ/กรม

ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป

ภารกจสาคญตามแผนปฏบตราชการ

ของสวนราชการ/กรม

ชวงระยะเวลาท

ดาเนนงาน*

(โปรดระบ )

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

1 2 3 4

ดานการปรบสมดลและพฒนา

ระบบการบรหารจดการภาครฐ

Governance Excellence

(3.6) ปองปราบปรามการทจรตฯ

16.โครงการสงเสรมใหเกดระบบการปองกน ปราบปรามการทจรตและ

ประพฤตมชอบในภาครฐ

กลมคมครองจรยธรรม

(4) แผนงานคาใชจายบคลากรภาครฐ

17. รายการคาใชจายบคลากรภาครฐพฒนาดานสาธารณสข กองคลง

กองการเจาหนาท

People Excellence

(5) แผนงานพฒนาระบบบรหารจดการกาลงคนดานปองกน

ควบคมโรค

• พฒนาระบบการวางแผนกาลงคนดานปองกนควบคมโรค กองการเจาหนาท

• ผลตและพฒนากาลงคนดานปองกนควบคมโรคสความเปนมออาชพ กองการเจาหนาท

กองแผนงาน

• เพมประสทธภาพการบรหารจดการกาลงคนดานปองกนควบคมโรค กองการเจาหนาท

• พฒนาเครอขายกาลงคนดานปองกนควบคมโรค กองการเจาหนาท

(6) แผนงานเสรมสรางคานยมรวมของบคลากรกระทรวงสาธารณสข

(M-O-P-H)

กองการเจาหนาท

สานกงานเลขานการกรม

70

1.9 นโยบายผบรหารในสวนทเกยวของ

1.9.1 รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยปยสกล สกล

สตยาทร มนโยบาย ดงน

1.9.1.1 ใหความสาคญสงสดตอการพฒนางานสาธารณสขตามแนวพระราชดารและ

โครงการเฉลมพระเกยรตเพอเทอดพระเกยรตพระบรมวงศานวงศทกพระองค และเกดประโยชนสงสด

ตอประชาชน

1.9.1.2 บรณาการองคประกอบและบทบาทเขตสขภาพระหวางสานกงานหลกประกน

สขภาพแหงชาต และกระทรวงสาธารณสข เพอใหการดแลสขภาพคนไทยเปฯไปอยางมประสทธภาพใน

ทกระดบและทกมต

1.9.1.3 พฒนาการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคใหประชาชนทกกลมวยเพอปองกน

ความสยงตอสขภาพและคมครองผบรโภค ดวยความรวมมอของทกภาคสวน โดยใหคนไทยมโอกาสได

รวมคด รวมนา รวมทา และรวมรบผดชอบดวย เปนการอภบาลแบบเครอขาย เอออานวยระบบสขภาพ

แหงชาต เชอมประสานทกภาคสวนเขาดวยกน

1.9.1.4 เพมประสทธภาพการบรหารจดการของหนวยงานทกระดบ ทงการบรหาร

การเงนการคลง การบรหารกาลงคน และการบรหารขอมลสขภาพ เพอสนบสนนการปฏรปสาธารณสข

และปฏรปประเทศ เพอใหพลเมองไทยมสขภาพแขงแรง

1.9.1.5 ใหความสาคญในการพฒนากาลงคนดานสาธารณสข ทงความรทกษะ การ

ผลต การใช การสรางขวญกาลงใจ ภายใตการเปลยนแปลงของเศรษฐกจและสงคมปจจบน

1.9.1.6 วจยและพฒนาเพอสงเสรมภมปญญาไทยและสมนไพรไทยใหมคณภาพครบ

วงจร และเกดผลดตอเศรษฐกจไทย

1.9.1.7 เรงรดปรบปรงกฎหมาย ระเบยบกฎเกณฑ ใหเออตอการปฏบตงาน

สาธารณสข เพอประสทธผลทดตอสขภาวะของประชาชน

1.9.1.8 สนบสนนกลไกการทางานสาธารณสขใหเปนไปเพอสงเสรมการสรางความ

มนคงและความผาสกของสงคมไทยและสงคมโลก

1.9.2 นโยบายอธบดกรมควบคมโรค

1.9.2.1 ใหความสาคญสงสดตอโครงการตามพระราชดารและโครงการเฉลมพระ

เกยรต เชน หนอนพยาธ พยาธใบไมตบ เปนตน

1.9.2.2 เรงรดดาเนนการใหไดตามเปาหมายยทธศาสตรบรณาการชาต กระทรวง และ

กรม เชน กลมวย พนทเขตเศรษฐกจพเศษ ดจทล ขยะและสงแวดลอม วจย ปราบปรามทจรต

บงคบใชกฎหมาย โรคเอดส วณโรค มาลาเรย (ATM) ศนยปฏบตการภาวะฉกเฉน (EOC) ทมตระหนกร

สถานการณ (SAT)

71

1.9.2.3 ดาเนนการเชงรกในกลมเสยง/พนทเสยง ตามจดเนนแผนงานปองกนควบคม

โรคและภยสขภาพ โรคไมตดตอและปจจยเสยง โรคจากอาชพและสงแวดลอม โรคตดตอ และการ

พฒนาเชงระบบ

1.9.2.4 ดาเนนการตามกรอบ 36 แผนปฏบตการเชงยทธศาสตรกรมควบคมโรค ใหได

ตามเปาหมาย

1.9.2.5 พฒนาศนยตอบโตภาวะฉกเฉนใหเกดประสทธผลสงสดทกจงหวด

1.9.2.6 เรงรดพฒนารปแบบการควบคมโรคในเขตเมองใหสามารถขยายผลทน

สถานการณปญหาเมองใหญ

1.9.2.7 บรณาการอาเภอควบคมโรคเขมแขงกบระบบสขภาพอาเภอในการลดโรคท

เปนปญหาสาคญเชงคณภาพ

1.9.2.8 ขบเคลอนพระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ.2558 ใหการดาเนนงานเปนรปธรรม

มประสทธภาพระดบจงหวด และระดบอาเภอ

1.9.2.9 บรหารความเสยงใหบรรลเปาหมายความสาเรจระยะสน (Small Success) 3

เดอน 6 เดอน 9 เดอน 12 เดอน ตามเปาหมายตวชวดคารบรองการปฏบตราชการของกรมควบคมโรค

และหนวยงาน

1.9.2.10 เรงรดตดตามผลงานและการเบกจายงบประมาณใหไดตามพระราชบญญต

งบประมาณรายจายป พ.ศ.2560 และมาตรการเพมประสทธภาพของรฐบาล

72

สวนท 2 ผลการศกษาอานาจหนาทและโครงสรางรองรบภารกจตามยทธศาสตรกรมควบคมโรค

ประกอบดวย

2.1 อานาจหนาทของกรมควบคมโรค

2.2 กฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมควบคมโรค

2.3 โครงสรางการแบงงานภายในกรมควบคมโรค

2.4 การวเคราะหบทบาทภารกจกรมควบคมโรค

2.5 การขอปรบโครงสรางกรมควบคมโรค

2.1 อานาจหนาทของกรมควบคมโรค

กฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข พ.ศ.2552 กาหนดอานาจ

หนาทของกรมควบคมโรค “ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยโรคตดตอ กฎหมายวาดวยการควบคม

ผลตภณฑยาสบ กฎหมายวาดวยการคมครองสขภาพของผไมสบบหร กฎหมายวาดวยการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล อนสญญาหรอกฎขอบงคบระหวางประเทศ และกฎหมายอนทเกยวของ” ดงน

(1) ศกษา วเคราะห วจย และพฒนาองคความรและเทคโนโลยในการเฝาระวง ปองกน และการ

ควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพของประชาชน

(2) เปนศนยกลางในการสงเสรม สนบสนน และประสานงานทางดานวชาการ เวชภณฑ และ

วสดอปกรณในการเฝาระวง ปองกน ควบคม วนจฉย และรกษาโรคอบตใหมและโรคอบตซา

(3) กาหนดและพฒนานโยบาย กฎหมาย มาตรการ และคณภาพมาตรฐานการดาเนนงานใน

การเฝาระวง ปองกน และควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพของประชาชน

(4) ถายทอดองคความรและเทคโนโลยในการเฝาระวง ปองกน และการควบคมโรคและภยท

คกคามสขภาพ ใหแกหนวยงานภาครฐภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชน

(5) จดประสาน และพฒนาระบบ กลไก และเครอขายในการเฝาระวง สอบสวน ปองกน และการ

ควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ รวมทงสอสญญาณเตอนภยการระบาดของโรค แกหนวยงานท

เกยวของและสาธารณชน

(6) จดใหมบรการเพอรองรบการสงตอผปวยโรคตดตอเฉพาะโรคตดตอสาคญ และโรคตดตอ

รายแรงในระดบตตยภม และกกกนผปวยโรคตดตออนตรายตามขอตกลงระหวางประเทศ

(7) จดใหมบรการปองกน ควบคม รกษา และฟนฟสภาพโรคและภยทคกคามสขภาพ ตลอดจน

แหลงแพรโรค เพอใหไดองคความรในการพฒนาวชาการตามภารกจของกรม

(8) ดาเนนการรวมกบหนวยงานทเกยวของหรอองคกรปกครองสวนทองถนในการเฝาระวง

ปองกน และการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ กรณทเปนปญหาวงกวางเกดโรคระบาดรนแรง

หรอมแนวโนมทจะขยายตวเปนปญหารนแรง

73

(9) ดาเนนการรวมกบนานาประเทศหรอองคการระหวางประเทศในการเฝาระวง ปองกน และ

ควบคมโรค และปญหาสขภาพระหวางประเทศ

(10) พฒนาระบบและกลไก เพอใหมการดาเนนการบงคบใชกฎหมายทอยในความรบผดชอบ

(11) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของกรม หรอตามทรฐมนตร

หรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

2.2 กฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมควบคมโรค มดงตอไปน

พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523 โดยมอนบญญตทออกตามความในพระราชบญญต

ดงกลาว จานวนทงสน 13 ฉบบ ดงน

กฎกระทรวง

1. กฎกระทรวง (พ.ศ. 2529) ออกตามความในพระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523

2. กฎกระทรวงกาหนดแบบและวธการใหเจาของพาหนะหรอผควบคมพาหนะทเขามาใน

ราชอาณาจกรแจงและยนเอกสารตอเจาพนกงานสาธารณสขประจาดานควบคมโรคตดตอระหวาง

ประเทศ พ.ศ. 2552

ประกาศกระทรวง

1.ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ชอโรคตดตออนตราย ลงวนท 18 ธนวาคม พ.ศ.2524

2. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตออนตราย ลงวนท 1 เมษายน พ.ศ.

2546(โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง)

3. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ชอโรคตดตอตองแจงความ ลงวนท 18 ตลาคม พ.ศ.

2547

4. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอตองแจงความ ลงวนท 4 มถนายน

พ.ศ.2552(โรคไขปวดขอยงลาย)

5. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอตองแจงความ ลงวนท 26 มถนายน

พ.ศ. 2552(โรคไขเลอดออก)

6. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ชอโรคตดตอและอาการสาคญ ลงวนท 18 ตลาคมพ.ศ.

2547

7. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอและอาการสาคญ ลงวนท 4 มถนายน

พ.ศ.2552 (โรคไขปวดขอยงลาย)

8. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เขตตดโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง ลงวนท 1 เมษายน

พ.ศ.2546

9. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง การปองกนโรคไขเหลองจากประเทศหรอดนแดนทเปน

เขตตดโรคไขเหลอง ลงวนท 18 ตลาคม พ.ศ.2547

74

10. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง การปองกนโรคไขเหลองจากประเทศหรอดนแดนท

เปนเขตตดโรคไขเหลอง (ฉบบท 2) ลงวนท 8 เมษายน พ.ศ.2553

11. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท เพอปฏบตการตาม

พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523 ลงวนท 8 ตลาคมพ.ศ. 2545

พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2558ทไดประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 132 ตอนท 86

ก เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ.2558 ซงมผลใชบงคบตงแตวนท 6 มนาคม พ.ศ.2559 เปนตนไป

พระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. ๒๕๓๕โดยมอนบญญตทออกตามความใน

พระราชบญญตดงกลาว จานวนทงสน 9 ฉบบ ดงน

กฎกระทรวง

1.กฎกระทรวง (พ.ศ. 2540) ออกตามความพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535

2. กฎกระทรวงกาหนดแบบบตรประจาตวพนกงานเจาหนาท ตามกฎหมายวาดวยการควบคม

ผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2548

ประกาศกระทรวง

1. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท เพอปฏบตการตาม

พระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 ลงวนท 13 พฤศจกายน พ.ศ.2550

2.ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 13) เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการแสดง

ฉลากรปภาพและขอความคาเตอนถงพษภยของบหรซการ ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ

พ.ศ. 2535 ลงวนท 27 กมภาพนธ พ.ศ. 2550

3. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง แกไขตนแบบฉลากรปภาพและขอความคาเตอนพษภย

ของบหรซการ ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 13) เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการ

แสดงฉลากรปภาพและขอความคาเตอนถงพษภยของบหรซการ ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑ

ยาสบ พ.ศ. 2535 ลงวนท 23 มกราคม พ.ศ. 2551

4. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการแสดงฉลากและ

ขอความในฉลากของบหรซกาแรต พ.ศ. 2552 ลงวนท 24 สงหาคม พ.ศ.2552

5.ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 15) เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการแสดงคา

หรอขอความทอาจกอใหเกดความเขาใจผดหรอจงใจใหบรโภค ในฉลากของบหรซกาแรตยาเสน หรอยา

เสนปรง ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 ลงวนท 12 เมษายน พ.ศ. 2554

6. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการแสดงขอความ

เกยวกบสารพและสารกอมะเรง ในฉลากของบหรซกาแรต ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ

พ.ศ. 2535 (ฉบบท 16) พ.ศ. 2554 ลงวนท 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

75

7. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการแสดงรปภาพ

ขอความคาเตอนเกยวกบพษภยและชองทางตดตอเพอการเลกยาสบ ในฉลากของยาเสนหรอยาเสนปรง

ตามพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 (ฉบบท 17) พ.ศ. 2555 ลงวนท 2 กรกฎาคม

พ.ศ.2555

พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535โดยมอนบญญตทออกตามความ

ในพระราชบญญตดงกลาว จานวนทงสน 6 ฉบบ ดงน

ประกาศกระทรวง

1. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 11) พ.ศ. 2546 เรอง บตรประจาตวพนกงาน

เจาหนาท ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ลงวนท 31 มนาคม พ.ศ.

2546

2. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท เพอปฏบตการตาม

พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ลงวนท 13 พฤศจกายน พ.ศ.2550

3. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 9) พ.ศ. 2540 เรอง สภาพและลกษณะของเขตสบ

บหร ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ลงวนท 15 ตลาคม พ.ศ.2540

4. ประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2550 เรอง สภาพและลกษณะของเขตปลอดบหร

ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ลงวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ.2550

5. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑและวธการในการแสดงเครองหมายของเขต

สบบหรและเขตปลอดบหร พ.ศ. 2551 ลงวนท 23 มกราคม พ.ศ.2551

6. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 19) พ.ศ. 2553 เรอง กาหนดชอหรอประเภทของ

สถานทสาธารณะทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร และกาหนดสวนหนงสวนใดหรอทงหมด

ของสถานทสาธารณะดงกลาวเปนเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพ

ของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ลงวนท 27 กมภาพนธพ.ศ. 2553

พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยมอนบญญตทออกตามความใน

พระราชบญญตดงกลาว จานวนทงสน 17 ฉบบ ดงน

กฎกระทรวง

1. กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขการแสดงภาพสญลกษณเพอประกอบการ

โฆษณาหรอประชาสมพนธเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2553

ประกาศคณะกรรมการ

2. ประกาศคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลวาดวยรปแบบและวธการแสดงขอความคา

เตอนประกอบภาพสญลกษณของเครองดมแอลกอฮอลหรอภาพสญลกษณของบรษทผผลตเครองดม

แอลกอฮอล พ.ศ. 2553

76

ประกาศสานกนายกรฐมนตร

1. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดแบบประจาตวพนกงานเจาหนาท พ.ศ. 2551 ลง

วนท 14 พฤศจกายน พ.ศ.2551

2. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง การเลอกและแตงตงกรรมการผทรงคณวฒใน

คณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 ลงวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ.2551

3. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง แตงตงกรรมการผทรงคณวฒในคณะกรรมการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2552 ลงวนท 21 เมษายน พ.ศ.2552

4. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง แตงตงผแทนองคกรเอกชนเปนกรรมการใน

คณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2552 ลงวนท 7 เมษายน พ.ศ.2552

5. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดวนหามขายเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2552 ลง

วนท 30 มถนายน พ.ศ.2552

6. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดวนหามขายเครองดมแอลกอฮอล (ฉบบท 2) พ.ศ.

2552 ลงวนท 4 กรกฎาคม พ.ศ.2552

7. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง หามขายหรอหามบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในพนท

ประกอบกจการโรงงาน พ.ศ. 2555ลงวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2555

8. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดสถานทหรอบรเวณหามบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลบนทาง พ.ศ. 2555 ลงวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ.2555

9. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดสถานทหรอบรเวณหามขายหรอบรโภคเครองดม

แอลกอฮอล ในรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ พ.ศ. 2555 ลงวนท 1 สงหาคม พ.ศ.2555

10. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง กาหนดสถานทหรอบรเวณหามขายหรอบรโภค

เครองดมแอลกอฮอล ในสวนสาธารณะของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ พ.ศ. 2556ลงวนท 16

สงหาคม พ.ศ.2556

11. ประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท เพอปฏบตการตาม

พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2555 ลงวนท 16 มนาคม พ.ศ.2555

ระเบยบ

1.ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการคดเลอกกรรมการในคณะกรรมการควบคมเครองดม

แอลกอฮอล พ.ศ. 2551 ลงวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ.2551

2.ระเบยบคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอลวาดวยหลกเกณฑการเปรยบเทยบตาม

พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2553 ลงวนท 22 พฤษภาคม พ.ศ.2553

77

คาสง

1. คาสงคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล เรอง การมอบหมายใหดาเนนการ

เปรยบเทยบตามพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 ลงวนท 22 พฤษภาคม พ.ศ.

2553

2. คาสงคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล เรอง การมอบหมายใหดาเนนการ

เปรยบเทยบตามพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 (ฉบบท 2) ลงวนท 20

เมษายน พ.ศ.2554

2.3โครงสรางการแบงงานภายในกรมควบคมโรค

ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ. 2552 กรมควบคมโรคประกอบดวย กลมงานทรายงาน

ตรงตออธบด 2 กลมงาน คอ (1) กลมพฒนาระบบบรหาร (2) กลมตรวจสอบภายในและแบงการบรหาร

สวนราชการเปน 2 สวนดงภาพท 4.12 ดงตอไปน

ก. ราชการบรหารสวนกลาง ประกอบดวย 13 หนวยงาน ไดแก

(1) สานกงานเลขานการกรม

(2) กองการเจาหนาท

(3) กองคลง

(4) กองแผนงาน

(5)สถาบนบาราศนราดร

(6) สถาบนราชประชาสมาสย

(7) สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล

(8) สานกระบาดวทยา

(9) สานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

(10) สานกโรคตดตอทวไป

(11) สานกโรคตดตอนาโดยแมลง

(12) สานกโรคไมตดตอ

(13) สานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ

ข. ราชการบรหารสวนกลางท ตงอยในสวนภมภาค ประกอบดวย 12 หนวยงาน ไดแก

สานกงานปองกนควบคมโรคท 1-12

78

ภาพท 4.12 แสดงโครงสรางตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข พ.ศ.2552

ทมา : กลมพฒนาระบบบรหาร กรมควบคมโรค

กรมควบคมโรคไดจดลาดบทสานกงานปองกนควบคมโรคท 1-12 เพอรองรบการบรหาร

ราชการของ “เขตสขภาพ” กระทรวงสาธารณสข ดงตารางท 4.2

ตารางท 4.2 แสดงจงหวดทตงเขตสขภาพสานกงานปองกนควบคมโรคและพนทรบผดชอบ

เขตสขภาพท

จงหวดทตง

สานกงานเขต

สขภาพ

พนทจงหวดทรบผดชอบ สานกงานปองกนควบคมโรค

1 เชยงใหม เชยงใหมเชยงรายนานพะเยาแพร

แมฮองสอนลาปางลาพน

สานกงานปองกนควบคมโรคท 1

จงหวดเชยงใหม

2 พษณโลก พษณโลกตากเพชรบรณสโขทย

อตรดตถ

สานกงานปองกนควบคมโรคท 2

จงหวดพษณโลก

79

ตารางท 4.2 แสดงจงหวดทตงเขตสขภาพสานกงานปองกนควบคมโรคและพนทรบผดชอบ (ตอ)

เขตสขภาพท

จงหวดทตง

สานกงานเขต

สขภาพ

พนทจงหวดทรบผดชอบ สานกงานปองกนควบคมโรค

3 นครสวรรค นครสวรรคกาแพงเพชรชยนาทพจตร

อทยธาน

สานกงานปองกนควบคมโรคท 3

จงหวดนครสวรรค

4 สระบร นนทบรนครนายกปทมธาน

พระนครศรอยธยาลพบร

สระบรสงหบรอางทอง

สานกงานปองกนควบคมโรคท 4

จงหวดสระบร

5 ราชบร ราชบรกาญจนบรนครปฐมเพชรบร

ประจวบครขนธสมทรสงคราม

สมทรสาครสพรรณบร

สานกงานปองกนควบคมโรคท 5

จงหวดราชบร

6 ชลบร ชลบรจนทบรฉะเชงเทราตราด

ปราจนบรระยองสระแกว

สมทรปราการ

สานกงานปองกนควบคมโรคท 6

จงหวดชลบร

7 ขอนแกน ขอนแกนกาฬสนธมหาสารคาม

รอยเอด

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7

จงหวดขอนแกน

8 อดรธาน อดรธานนครพนมบงกาฬเลยสกลนคร

หนองคายหนองบวลาภ

สานกงานปองกนควบคมโรคท 8

จงหวดอดรธาน

9 นครราชสมา นครราชสมาชยภมบรรมยสรนทร สานกงานปองกนควบคมโรคท 9

จงหวดนครราชสมา

10 อบลราชธาน อบลราชธานศรสะเกษยโสธร

อานาจเจรญมกดาหาร

สานกงานปองกนควบคมโรคท 10

จงหวดอบลราชธาน

11 นครศรธรรมราช

สราษฎรธานกระบชมพรพงงาภเกต

ระนองนครศรธรรมราช

สานกงานปองกนควบคมโรคท 11

จงหวดนครศรธรรมราช

12 สงขลา สงขลาตรงนราธวาสปตตานพทลง

ยะลาสตล

สานกงานปองกนควบคมโรคท 12

จงหวดสงขลา

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

นอกจากน กรมควบคมโรคไดมการจดตงหนวยงานภายในเพอเพมประสทธภาพในการบรหาร

ราชการ จานวน 14 หนวยงาน ดงตารางท 4.3

80

ตารางท 4.3 แสดงรายชอหนวยงานระดบกองทจดตงขนเปนการภายใน สงกดกรมควบคมโรค

ลาดบท ชอหนวยงาน จดตงเมอ ป พ.ศ.

1 สานกงานบรหารโครงการกองทนโลก 2546

2 สานกโรคตดตออบตใหม 2550

3 สานกวณโรค 2550

4 ศนยสารสนเทศ 2550

5 สานกควบคมการบรโภคยาสบ 2552

6 สานกงานความรวมมอระหวางประเทศ 2554

7 สานกงานคณะกรรมการผทรงคณวฒ 2554

8 สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 2556

9 ศนยกฎหมาย 2557

10 กลมคมครองจรยธรรม 2557

11 สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค 2559

12 สถาบนปองกนควบคมโรคเขตเมอง 2559

13 สถาบนเวชศาสตรปองกนศกษา 2559

14 กองโรคปองกนดวยวคซน 2559

ทมา: กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

หมายเหต ในปงบประมาณ พ.ศ.2560 พบมคาสงกรมควบคมโรคยกเลกการจดตงหนวยงาน

ภายในเปนหนวยงานระดบกอง 2 หนวยงาน คอ 1) ศนยอานวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต

และ2)ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคมโรคไมตดตอ โดยใหทงสองหนวยงานนม

ฐานะเปนกลมงานขนตรงตอผอานวยการสานกโรคไมตดตอ และสานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอ

ทางเพศสมพนธ ตามลาดบ

ดงนน โครงสรางการแบงงานภายในกรมควบคมโรคจงประกอบดวยหนวยงานทปรากฏใน

กฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค พ.ศ.2552 และหนวยงานทจดตงเปนการภายในดงภาพท

4.13

81

ภาพท 4.13 แสดงโครงสรางการแบงงานภายในกรมควบคมโรค(41 หนวยงาน)

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

2.4 การวเคราะหบทบาทภารกจกรมควบคมโรค (Business Analysis)

กลมพฒนาระบบบรหาร กรมควบคมโรค (2559) พบวาภารกจหลกของกรมควบคมโรคไดแก

- ศกษา คนควา วจย พฒนาและกาหนดมาตรฐานทางวชาการและเทคโนโลยตลอดจน

การพฒนาบคลากรดาน ปองกนควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ

- เผยแพรความรทางวชาการดานปองกนควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพใหหนวยงาน

ทเกยวของและประชาชน

- ควบคม กากบ นเทศ และประเมนผลดานควบคมโรค

- ใหบรการรกษาและฟนฟสภาพผปวยเฉพาะโรค

- ประสานนโยบายและแผนปองกนควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ

- พฒนาเครอขายการปองกนควบคมโรคตลอดจนการเฝาระวงโรคกบหนวยงานท

เกยวของและองคกรทองถน

- สรางเครอขายความรวมมอกบนานาประเทศหรอองคกรระหวางประเทศในการปองกน

ควบคมโรคและปญหาสขภาพระหวางประเทศ

82

การวเคราะหภารกจหลกของกรมควบคมโรค ในฐานะหนวยงานผอภบาลระบบปองกนควบคม

โรคของประเทศและความเชอมโยงกบระบบสขภาพอนๆ ดาเนนการบนพนฐานบทบาทของกรม

ควบคมโรคตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค พ.ศ. 2552 ซงกรมฯ มบทบาทสาคญใน

การดแลระบบปองกนควบคมโรคของประเทศอยางครบวงจรตงแต การเฝาระวง ปองกนควบคมโรค

และการตอบสนองตอภาวะฉกเฉน โดยใชวชาการเปนฐาน ซงเปาหมายของกรมฯ เพอรองรบภารกจ

การเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพของระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพใน 11

บทบาท และการสนบสนนเขตสขภาพ ทคาดหวงจะเหนการปรบเปลยนภายหลงการปฏรปโดย

เชอมโยงกบระบบสขภาพอนๆ อก 3 ระบบ และการวเคราะหครงนเปนเพยงการประเมนในชวงเวลา

หนงเทานน (Cross sectional) ทงน ความสมพนธเชอมโยงกบระบบสขภาพอาจมความเปลยนแปลง

ไปไดภายใตเงอนไขปจจยภายในและปจจยภายนอกทเปลยนแปลงไป

(1) ประเดนเปนงานทจาเปนตองปฏบตอยหรอไม

เมอนพจารณาหนวยงานสวนกลางโดยเฉพาะกรมวชาการเชนกรมควบคมโรคนน นบเปน

หนวยงานทมความสาคญอยางยงตอระบบสขภาพของประเทศ สงผลโดยตรงตอความมนคงทางดาน

สงคมและสภาพเศรษฐกจโดยรวม เนองจากเปนหนวยงานทจะชวยกากบดแล (อภบาล) ระบบปองกน

ควบคมโรคของประเทศใหมประสทธภาพและประสทธผล เนองจากระบบการปองกนควบคมโรคนน

เปรยบเสมอนการสรางภมคมกนทดทางดานสขภาพใหแกประเทศ โดยเฉพาะคณภาพชวตของประชากร

ทกกลมวย กลาวคอเมอประชาชนในประเทศไดรบการปองกนควบคมโรคทดแลว ยอมสงผลใหอตราการ

เจบปวยและเสยชวตดวยโรคและภยสขภาพตางๆ ลดลง ประชากรและชมชนโดยรวมจงปราศจากโรค

และภยสขภาพ ชวยลดการพงพาดานการรกษาพยาบาลและการฟนฟ ซงจาเปนตองใชทรพยากรและ

คาใชจายโดยรวมทสงและไมคมคาเทากบการปองกนควบคมโรค นอกจากนการทประชาชนมสขภาพท

แขงแรงปราศจากโรคและภยสขภาพ ยอมสามารถประกอบอาชพเพอเลยงตนเองและครอบครวไดอยาง

เตมศกยภาพ สะทอนไปยงสมรรถนะของภาคแรงงานทจะสามารถสรางผลผลตใหแกระบบเศรษฐกจ

ของประเทศไดอยางเตมท ดงนน ภารกจหลกของกรมฯ ในการกาหนดนโยบาย ยทธศาสตร กฎหมาย

มาตรฐาน มาตรการ บรการ และวชาการ ดานปองกนควบคมโรคของประเทศจงยง เปนงานทจาเปน

และมแนวโนมทจะทวความสาคญเพมมากขนเรอยๆ ในอนาคต จากการเขาสประชาคมอาเซยนการยาย

ถนฐาน แรงงานตางดาว การเดนทางทเสรเพมขน ปจจยทางสงแวดลอมปจจยทางสงคมและวฒนธรรม

ระบาดวทยาการเกดโรคความกาวหนาในเชงธรกจ ซงทาใหคาดการณไดวาอบตการณโรคและภย

สขภาพตางๆ มแนวโนมถขนและรนแรงขน

83

(2) ประเดนเปนงานทมการปฏบตซาซอนอยทใดหรอไม

ในปจจบนประเทศไทยมหนวยงานระดบประเทศ ทดาเนนงานเกยวของกบการปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพหลายหนวยงาน เชน กระทรวงสาธารณสข สานกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาต (สปสช.) สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สถาบนวจยระบบ

สาธารณสข (สวรส.) หนวยงานภาครฐอนๆ ตลอดจนภาคสวนอนๆ ไดแก องคกรพฒนาเอกชน (NGOs)

องคกร/หนวยงานระหวางประเทศ เชน องคการอนามยโลก หรอแมแตภาคเอกชน เปนตน อยางไรกด

“กระทรวงสาธารณสข” ยงมบทบาทหลก รบผดชอบดแลการดาเนนงานปองกนควบคมโรคของประเทศ

โดยในระดบสวนกลางและระดบเขต กรมควบคมโรคเปนหนวยงานหลก รวมกบกรมวชาการตางๆ ใน

กระทรวงสาธารณสข ไดแก กรมอนามย กรมวทยาศาสตรการแพทย กรมสขภาพจต กรมการแพทย

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กรมสนบสนนบรการสขภาพ สานกงาน

คณะกรรมการอาหารและยา ทาหนาทดานการพฒนานโยบาย ดานวชาการ และดานปฏบตการ

กจกรรมดานนโยบาย ไดแก การพฒนานโยบาย ยทธศาสตร แผน แนวทาง มาตรฐาน รวมทงการ

ผลกดนการบงคบใชกฎหมายทเกยวของ กจกรรมดานวชาการ ไดแก การตดตามสถานการณ การวจย การ

ฝกอบรม การนเทศและการกากบตดตาม ประเมนผล สวนกจกรรมปฏบตการ ไดแก การจดหาเวชภณฑ

และวสดอปกรณเพอสงกาลงบารงและงบประมาณพเศษสนบสนนพนททมปญหา โดยมสานกงานเขต

ไดแก สานกงานปองกนควบคมโรค เปนหนวยงานระดบเขตทตงในสวนภมภาคทาหนาทประสาน/

สนบสนนกจกรรมดานวชาการดงกลาวใหมความเหมาะสมกบบรบทของระดบพนท

การดาเนนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพนน แตเดมเปนบทบาทของสานกงาน

ปลดกระทรวงสาธารณสข ซงกากบดแลหนวยงาน/สถานบรการสาธารณสขทกระดบครอบคลมทวทง

ประเทศ ไดแก สานกงานสาธารณสขจงหวด สานกงานสาธารณสขอาเภอ ททาหนาทบรหารจดการงาน

สาธารณสขระดบพนท และสถานบรการสาธารณสข ไดแก โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป

โรงพยาบาลชมชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) ตลอดจนเครอขายอาสาสมคร

สาธารณสข (อสม.) อยางไรกตาม จากพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ทสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) มบทบาท

พฒนาชมชนอยางรอบดาน รวมทง การจดบรการสาธารณะขนพนฐานแกชมชน ทาใหองคกรปกครอง

สวนทองถนไดเขามามบทบาทจดการกบปญหาสขภาพของชมชน โดยเฉพาะงบประมาณในพนทมากขน

เรอยๆ

นอกจากน องคกรสวนทอยนอกกระทรวงสาธารณสขทสาคญ กคอมหาวทยาลยตางๆ ซงสวน

ใหญมหนาทหลกในการผลตบคลากร และวจย องคกรระหวางประเทศ เชน องคการอนามยโลก ท

สนบสนนทางดานวชาการ และงบประมาณ เปนตน การดาเนนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ของหนวยงาน/ภาคสวนทเกยวของ จงเชอมโยงกนตงแตระดบประเทศ ระดบเขต จงหวด อาเภอ จนถง

ระดบพนทดงภาพท 4.14

84

ภาพท 4.14 แสดงระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทยในปจจบน

ทมา: กลมพฒนาระบบบรหาร กรมควบคมโรค

จากภารกจหลกของกรมควบคมโรค ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ.2552 จงจาเปน

อยางยงทกรมฯ จะตองมการออกแบบและพฒนา ทงระบบ กลไก โครงสราง และวธการทางาน เพอ

รองรบและขบเคลอนภารกจดงกลาวใหบรรลผลสาเรจ จานวน 27 หนวยงาน (รวมกลมพฒนาระบบ

บรหาร และกลมตรวจสอบภายใน)ซงพบกบขอจากดหลายประการในการดาเนนงานและไมเพยงพอตอ

ภารกจทเพมเตมใหมในภายหลง กรมฯ จงไดดาเนนการปรบโครงสรางการจดการภายในกรมฯ ขน (ซง

จะกลาวในลาดบตอไป) โดยเพมเปน 34 หนวยงาน แบงเปนหนวยงานทตงในสวนกลาง 22 หนวยงาน

และหนวยงานทตงในสวนภมภาค 12 หนวยงาน (นบตามจานวนรวมของหนวยงาน ทจะเสนอใหเปน

โครงสรางทางการในครงน) โดยหนวยงานทจดตงภายในนนมคาสงมอบหมายภารกจอยางเปนทางการ

และมการปรบปรงเปนระยะๆ มาโดยลาดบ

จากภารกจหลกทง 12 ขอของกรมควบคมโรคตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ.2552 จง

ถอเปนบทบาทหนาทและความรบผดชอบของกรมฯ ทจะตองดาเนนการใหครบถวนและสงผลอยางเปน

รปธรรม ดงนนหากพจารณาตามภารกจดงกลาวจะเหนวาการปรบบทบาท ภารกจ โครงสราง และกลไก

การทางานของกรมฯ นน จงไมถอเปนงานทซาซอนกบสวนราชการอนๆ ทงภายในและภายนอก

85

กระทรวงสาธารณสข ในทางตรงกนขามยงเปนการดาเนนการตามภารกจตามกฎหมายใหครบถวน

สมบรณและมประสทธภาพ โดยในการดาเนนงานจรงจาเปนตองประสานและเชอมโยงการทางานรวมกบ

หลายภาคสวน เนองจากสภาพปญหาทางดานสาธารณสขสวนใหญเปนปญหาทมความซบซอนทงในเชง

โครงสรางตลอดจนสาเหตปจจยแวดลอมตางๆ จาเปนทจะตองอาศยหลายภาคสวนทมภารกจหลก และ

ความร/ความเชยวชาญทแตกตางกนมาทางานรวมกน เพอสงเสรมสนบสนนการแกปญหาในภาพรวม

รวมกน

(3) ประเดนเปนงานทถอเปนหนาทหลกใชหรอไม

จากการทบทวนและปรบบทบาท ภารกจ โครงสราง และกลไกการทางาน ใหมความ

สอดคลองกบภารกจหลกตามกฎหมาย ของกรมควบคมโรคดงกลาวขางตน ถอเปนการปรบระบบงาน

ตามหนาทหลกเพอสรางหลกประกนดานความยงยนใหแกระบบสขภาพของประเทศ ในฐานะกรม

วชาการทมหนาทกากบดแล (อภบาล) ระบบปองกนควบคมโรคของประเทศนนเอง

(4) ประเดนเปนงานทมอบ/กระจายอานาจไปใหภมภาค/ทองถนไดหรอไม

จาการศกษาภารกจหลกของกรมควบคมโรค ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ.2552

นน เปนภารกจทไมสามารถมอบ/กระจายอานาจไปใหภมภาค/ทองถนไดดงเหตผลโดยสรปตอไปน

- ภารกจในการกาหนดและพฒนานโยบาย กฎหมาย มาตรการ และคณภาพมาตรฐาน

การดาเนนงานในการเฝาระวง ปองกน และควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ ตลอดจนการพฒนา

ระบบและกลไกเพอใหมการดาเนนการบงคบใชกฎหมายนนเปนภารกจทตองการความเปนเอกภาพและ

ตองอาศยอานาจในการสงการระดบสง กระบวนการพฒนาประเดนตางๆ ตองการบคลากรทมความร

ความเชยวชาญเฉพาะทางดานการปองกนควบคมโรค การออกมาตรฐานการดาเนนงานใดๆ นน ตอง

เปนมาตรฐานเดยวกนทงประเทศทสอดคลองตามหลกวชาการและหลกสากล หลายครงตองอาศยการ

ประสานและรวมดาเนนการกบระดบนานาชาต ดงนนภารกจนจงไมเหมาะทจะกระจายไปใหภมภาค/

ทองถนดาเนนการ

- ภารกจในการศกษา วเคราะห วจย และพฒนาองคความรและเทคโนโลยในการเฝาระวง

ปองกน และการควบคมโรคและภยสขภาพ เปนภารกจทตองการบคลากรทมความรความเชยวชาญ

เฉพาะดาน ตองการการดาเนนการอยางตอเนองและยงยน ตองการการมองภาพรวมในเชงระบบ และ

สงผลโดยตรงตอการพฒนานโยบาย กฎหมาย มาตรการ และมาตรฐาน ดานเฝาระวง ปองกนและ

ควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพดงนนกรมควบคมโรคจงควรเปนหนวยงานหลกทดาเนนการใน

ภารกจดงกลาว อยางไรกตามเนองจากปญหาดานสาธารณสขนนมขอบเขตทกวางและซบซอน ตอง

อาศยทรพยากรและระยะเวลาในการศกษาวจยและพฒนาทมาก กรมควบคมโรคจงไมอาจดาเนนการได

86

ครอบคลมตอสภาพปญหาทงหมด จงควรรวมมอกบภาคสวนตางๆ ในการดาเนนการตามภารกจน เชน

ภาคการศกษา (มหาวทยาลย) ภาคเอกชนและภาคทองถนเปนตน

- ภารกจในการเปนศนยกลางในการสงเสรม สนบสนน และประสานงานทางดานวชาการ

เวชภณฑ และวสดอปกรณในการเฝาระวง ปองกน ควบคม วนจฉย และรกษาโรคอบตใหมและโรค

อบตซารวมไปถงการจดใหมบรการเพอรองรบการสงตอผปวยโรคตดตอเฉพาะโรคตดตอสาคญ และ

โรคตดตอรายแรงในระดบตตยภม และกกกนผปวยโรคตดตออนตรายตามขอตกลงระหวางประเทศเปน

ภารกจทสาคญซงสงผลกระทบตอความมนคงทงทางดานสงคมและเศรษฐกจ ภาพลกษณ และชอเสยง

ของประเทศโดยตรง เปนภารกจทตองการการประสานงานอยางใกลชดกบกระทรวงตางๆ รวมไปถง

หนวยงานในระดบนานาชาต ตองการเอกภาพและอานาจการสงการในระดบสง เชน โดยคณะรฐมนตร

โดยรฐบาล โดยคณะกรรมการระดบประเทศ เปนตน

- ภารกจในการกากบตดตามและการประเมนผลการปองกนควบคมโรคเปนภารกจทตอง

ดาเนนการโดยปราศจากอคต ซงกรมควบคมโรคเปนกรมวชาการทไมมสวนไดสวนเสยในดานปฏบตการ

จงมความเปนกลางและสามารถเปนกลไกในการกากบตดตามและประเมนผลการดาเนนงานการปองกน

ควบคมโรคของหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ เอกชน และทองถนไดอยางเหมาะสม (ปราศจาก

ผลประโยชนทบซอน)

(5) ประเดนเปนงานทดาเนนการโดยจดตงเปนองคกรของรฐรปแบบอนไดหรอไม

จากภารกจหลกของกรมควบคมโรค ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ พ.ศ.2552 พบวา

ภารกจสวนใหญนนเกยวของกบความมนคงทางดานสงคมและเศรษฐกจ และสงผลตอระบบสขภาพ

โดยรวม หลายภารกจตองอาศยอานาจการสงการในระดบประเทศหรอตองการการประสานงานกบ

ระดบนานาชาต ดงนน จงตองอาศยกลไกในระบบราชการเปนหลก อยางไรกตามหากพจารณาใน

รายละเอยดของเนองานและภารกจของกรมฯ ตามวาระระดบโลกดานความมนคง สขภาพ และตามกฎ

อนามยระหวางประเทศ (IHR 2005) ใหมการกกกนผสมผสโรคตดตออนตราย ณ สถานททกาหนด

ภายใตระบบกลไกเพอการจดการภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข กรมฯ จงตองดาเนนการเกยวกบสถานท

กกกนผสมผสโรคตดตออบตใหม อบตซา และโรคตดตออนตราย เพอการสงเกต เฝาระวงการ

แพรกระจายของโรค โดยมมลคาการลงทนทสงมาก จงนารปแบบการใหเอกชนรวมลงทนในสวนการ

กอสรางอาคาร จดหาอปกรณทางการแพทย บรหารจดการพนท ซงอยในระหวางดาเนนการ นอกจากน

รปแบบการรวมดาเนนงานกบเอกชน ยงสามารถใชในการจดบรการดานรกษาพยาบาลระดบตตยภม

ของสถาบนทงสองแหงในสงกดกรมฯ ทงสถาบนบาราศนราดรและสถาบนราชประชาสมาสย เชน การ

ตรวจวนจฉยดวยคลนแมเหลกไฟฟา การสงตรวจทางหองปฏบตการตางๆ และการจดบรการทางดาน

อาคารและสถานท

87

2.5 ประเดนการขอปรบโครงสรางกรมควบคมโรค

กรมควบคมโรคเปนหนวยงานของรฐ ทาหนาทศกษา วจย พฒนา รวมทงการถายทอด

องคความรและเทคโนโลยเพอการเฝาระวง ปองกน ควบคม วนจฉย และรกษาโรคและภยทคกคาม

สขภาพ การรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ องคการระหวางประเทศ เพอใหประชาชนมสขภาพทดจาก

การปองกนและการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ

จากการทบทวนและวเคราะหภารกจหลกของกรมควบคมโรคในปจจบนและแนวโนมการ

เปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในอนาคต รวมกบการพจารณาบทบาทสาคญ 11 บทบาท เพอรองรบ

ภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพ ตลอดจนความเชอมโยงกบเขตบรการสขภาพ

ของกระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรคจงเสนอประเดนหลกในการพฒนา (ปฏรป) บทบาท ภารกจ

โครงสราง องคการ ดงน

(1) การปรบปรงระบบและกลไกการบรหารจดการในแนวราบ (Horizontal) ใหม

ประสทธภาพมากขน

เนองจากการบรหารจดการองคการภาครฐซงรวมทงกระทรวงสาธารณสขในอดต มกจด

โครงสรางองคการในแนวดง โดยมการแบงหนวยงานยอยตามภารกจทแตกตางกน ซงมลกษณะเดยวกน

นทกระดบ ตงแตระดบกระทรวงเรอยมาจนถงระดบหนวยงานยอย การบรหารจดการในโครงสราง

ดงกลาวอาจมประสทธภาพในชวงเวลาขณะนน แตในปจจบนและอนาคตซงประเทศไทยไดกาวเขาส

ระบบเศรษฐกจแบบทนนยมเสรทเตมรปแบบซงครอบคลมทกภาคสวนของสงคมนน สงผลใหตรรกะ

ความคดและจตวทยาของผคนในสงคมซบซอนมากยงขน โดยเฉพาะความคาดหวง/ความตองการท

เปลยนแปลงไปจากเดมและมแนวโนมเปนปจเจกบคคลมากขน ดงนนการบรหารจดการองคการใน

แนวดงแบบเดมจงพบกบสภาพปญหาการทางานแบบแยกสวน ทมกเนนทางานเฉพาะสวนงานของตน

ขาดการเชอมประสานหรอบรณาการกนในภาพรวมทเปนเชงระบบ เพอลดชองวางดงกลาว กรมควบคม

โรคจงเหนควรปรบปรงกลไกการบรหารจดการในแนวราบ โดยเสนอแตงตงคณะกรรมการ/คณะทางาน

ในระดบกรม เพอรองรบภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพ (NHA) ทจาเปนตอง

บรณาการระบบงานภายในกรม ซงจะตองมการประสานงานขามหนวยงานตาง ๆ รวมถงการเชอมโยง

กบหนวยงานภายนอกกรม ตลอดจนนานาชาต โดยเสนอใหมหนวยงานทรองรบการพฒนาในแนวราบ

เพอใหเกดการบรหารจดการระบบปองกนควบคมโรคทครอบคลมและมประสทธภาพ ดงน

(1.1) การพฒนาดานนโยบายและยทธศาสตร ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

เปนการเชอมตอนโยบายและทศทางกบ “คณะกรรมการนโยบายสขภาพระดบชาต (NHA)” ของ

กระทรวงสาธารณสข เพอบรณาการนโยบายยทธศาสตร กฎหมาย ระบบการเงนการคลง และ

กระบวนการตดตามประเมนผลดานการปองกนควบคมโรคในระดบประเทศและการเชอมโยงสระดบ

นานาชาต เพอรองรบภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพ (NHA) และมหนวยงาน

รองรบการดาเนนงาน ดงน

88

(1.1.1) กองนโยบายและยทธศาสตร (ปรบบทบาทจากกองแผนงานเดม)

(1.1.2) กองความรวมมอระหวางประเทศ (ปรบจากสานกงานความรวมมอ

ระหวางประเทศ ซงเปนหนวยงานภายในเดม)

(1.1.3) กองกฎหมาย (จดตงใหมโดยการรวบรวมบทบาทภารกจทกระจายอย

ในหนวยงานตางๆ ใหเปนเอกภาพ)

(1.2) การพฒนาดานการจดการความร การวจย และการประเมนเทคโนโลย ดาน

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ เปนการประสานและเชอมโยงระบบงานดานการจดการความร

มาตรฐานการใหบรการ การศกษาวจยและการประเมนเทคโนโลย ดานปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพ เพอรองรบภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพ (NHA) โดยมหนวยงาน

รองรบการดาเนนงาน คอ

(1.2.1) สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค (ปรบมา

จากสานกจดการความร ซงเปนหนวยงานภายในเดม)

(1.2.2). กองสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ (ปรบมาจาก

สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ซงเปนหนวยงานจดตงภายในเดม)

(1.3) การพฒนาระบบเฝาระวงและสารสนเทศดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

เปนการบรณาการและเชอมโยงระบบงาน ดานเฝาระวงโรคภยสขภาพ การตอบโตภาวะฉกเฉนทาง

สาธารณสข และระบบขอมลสารสนเทศดานสขภาพ เพอรองรบภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตท

กากบดแลสขภาพ (NHA) ซงปจจบนมอยหลายระบบกระจดกระจายไปตามหนวยงานตางๆ ของกรม ให

เปนเอกภาพ ลดความซาซอน มการจดลาดบความสาคญและมการใชประโยชนอยางคมคาและม

หนวยงานรองรบการดาเนนงาน คอ

(1.3.1) กองระบาดวทยา(ปรบบทบาทจากสานกระบาดวทยาเดม)

(1.3.2) กองควบคมโรคและภยสขภาพในภาวะฉกเฉน (รวม Public Health

Emergency Management: PHEM)กบสานกโรคตดตออบตใหมซงเปนหนวยงานภายในเดม

1. กองวณโรค (แยกภารกจมาจากสานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทาง

เพศสมพนธ)

2. กองโรคปองกนดวยวคซน (แยกภารกจมาจากสานกโรคตดตอทวไป)

3. สถาบนปองกนควบคมโรคและภยสขภาพเขตเมอง

(1.4) การพฒนาดานนโยบายการจดการกาลงคน ดานปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพ เปนการประสานและบรณาการขามหนวยงานภายในกรมควบคมโรค เพอจดทาขอเสนอและ

นโยบายกาลงคนดานปองกนควบคมโรคสคณะกรรมการนโยบายการจดการกาลงคนของกระทรวง

สาธารณสข พรอมกบการรบนโยบายกาลงคนจากระดบกระทรวงมาสการปฏบต เพอรองรบภารกจการ

89

เปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพ (NHA) โดยมหนวยงานรองรบการดาเนนงาน คอ กอง

บรหารทรพยากรบคคล (ปรบจากกองการเจาหนาทเดม)

(2) การปรบปรงระบบและกลไกการบรหารจดการในแนวดง (Vertical) ทมอยเดมให

มประสทธภาพ

ในฐานะกรมวชาการจาเปนตองเปนแหลงสงสมขององคความร ทกษะและความ

เชยวชาญในสาขาวชาการตางๆ ทเกยวของ “ในเชงลก” ซงจาเปนตองไดรบการฝกฝนและเรยนรอยาง

ตอเนอง การพฒนาระบบและกลไกในแนวดงจงเปน “กญแจสาคญ” ในการสงเสรม สนบสนน

กระบวนการใหไดมาซงองคความร ทกษะและความเชยวชาญดงกลาว ปจจบนกรมฯ มการแบง

หนวยงานยอยตามภารกจทแตกตางกน (Functional Grouping) ซงการแบงดงกลาวชวยใหกรมฯ

สามารถธารงความเชยวชาญในแตละสาขาไวได เมอประกอบเขากบกลไกของกรมฯ ทมอยางครบวงจร

ตงแต “ตนนา” หมายถง สานก/ สถาบน มบทบาทหลกดานการวจยและพฒนาผลตภณฑวชาการ

“กลางนา” หมายถง สานกงานปองกนควบคมโรคทง 12 เขต ซงตงอยในสวนภมภาค มบทบาทหลกใน

การถายทอดผลตภณฑวชาการใหกบหนวยงานสาธารณสขในพนทซงเปรยบเหมอน “ปลายนา”พรอมทง

กากบตดตามและประเมนผลกอนจะสงผลสะทอนกลบมายงสวนกลาง เพอปรบปรงและพฒนา

ผลตภณฑตอไปดงภาพท 4.15 กยอมเออใหองคการสามารถพฒนาองคความร ทกษะ และ

ประสบการณในเชงลกไดอยางมประสทธภาพ สามารถปรบปรงหรอพฒนาผลตภณฑวชาการของกรมฯ

ใหสอดคลองกบบรบทในแตละพนท และตรงกบความคาดหวง/ความตองการของประชาชน อยางไรกตาม

เมอบรบทและสภาพสงแวดลอมเปลยนแปลงไป กรมฯ จาเปนตองปรบปรงและพฒนาบทบาท ภารกจ

ระบบ กลไก และโครงสรางตามภารกจของกรมฯ (โครงสรางในแนวดง) ดวยเชนกน

ภาพท 4.15 แสดงเสนทางสงมอบคณคาจากกรมควบคมโรคสหนวยงานสาธารณสขในพนท

กรม คร.

สานก/สถาบน (R&D)

สคร.(M&E)

เขตตรวจ

จงหวดจงหวด

สานกงานเขต

บรการสขภาพ

เขตตรวจ

ปจจบน แนวโนมในอนาคต

ตนนา

กลางนา

ปลายนา

Value chain

กรม คร.

สคร.(M&E, Technical

consultant & support )

คณะกรรมการ

ระดบเขตฯ

สานก/สถาบน (R&D)

“เสนทาง” สงมอบคณคา จากกรมฯ ... สเครอขาย

เพอเพมขดความสามารถขององคกรและใหสอดคลองกบบ ทมา : กลมพฒนาระบบบรหาร กรมควบคมโรค

90

บทบาทเพอรองรบภารกจการเปนหนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพดานปองกนควบคม

โรค จงมขอเสนอเพอการพฒนา (ปฏรป) โดยสรป ดงน

(2.1) การสงเสรมคณะกรรมการระดบชาตในรายโรคและภยสขภาพทมอยเดม เปนการ

สนบสนนใหคณะกรรมการระดบชาตในแตละรายโรคและภยสขภาพทมอยเดมหลายคณะ ใหสามารถ

ขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรในแตละรายโรคและภยสขภาพ โดยสามารถปฏบตตามภารกจและ

หนาทของแตละคณะฯ ไดอยางมประสทธภาพ ราบรน และตอเนอง เพอเปนอกกลไกในแนวดงทจะชวย

พฒนาองคความร ทกษะดานโรคและภยสขภาพตางๆ และยงชวยในการเชอมประสานกบภาคเครอขาย

ในแตละรายโรคและภยสขภาพอกดวย

(2.2) การปรบปรง/พฒนา บทบาทและโครงสรางของหนวยงานดานวชาการปจจบน กรม

ควบคมโรคมนโยบายใหทกหนวยงานทงสานก สถาบน และ สานกงานปองกนควบคมโรค (สคร.)ได

ทบทวนตนเองตามบทบาทและภารกจตามกฎหมาย และตาม 11 บทบาท เพอรองรบภารกจการเปน

หนวยงานระดบชาตทกากบดแลสขภาพโดยใหหนวยงานไดเพมเตมในบางภารกจทยงเปนสวนขาดให

ครบถวน ในขณะเดยวกนใหลดละเลกในภารกจทไมจาเปน

(2.3) การปรบปรง/พฒนา สานกงานปองกนควบคมโรค (สคร.) ซงเปนหนวยงานวชาการ

ของกรมฯ ทตงอยในสวนภมภาค เนองจาก สคร.นบเปนกลไกทสาคญของกรมฯ ในกระบวนการสงมอบ

คณคาตามโซคณคา (Value chain) อกทงในอนาคตจะตองเพมบทบาทในการใหขอเนอแนะเชงกลยทธ

ดานการปองกนควบคมโรคแกเขตบรการสขภาพ โดยอยในรปคณะกรรมการ/ คณะทางาน พรอมรวม

นเทศตดตามงานในพนทตามวาระโอกาสตางๆ นอกจากน สคร.บางแหงยงจาเปนตองยกระดบศนย

สาธตฯ เดมใหเปน ExcellenceCenterดานปองกนควบคมโรค ในประเดนโรคและภยสขภาพทม

ความสาคญในพนท

(2.4) การพฒนาสถาบนฯ ใหเปนเลศทางวชาการและการอบรมดานการควบคมโรคขนสง กรมฯ

จะพฒนาหนวยงานของกรมฯ ใหเปนสถาบนทเปนเลศดานวชาการเฉพาะดานเพอสนบสนนการพฒนา

ระบบปองกนควบคมโรคของประเทศสระบบทพงประสงค ดงน

(2.4.1) สถาบนบาราศนราดร ใหเปนสถาบนทเปนเลศดานโรคตดตอและการควบคม

โรคตดเชอ

(2.4.2) สถาบนราชประชาสมาสย เปนสถาบนทมความเชยวชาญดานโรคเรอนและการ

ปองกนควบคมโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

(2.5) การพฒนาทศทางการดาเนนงานของดานปองกนควบคมโรคระหวางประเทศ กรมฯ

จะพฒนามาตรการสาหรบชองทางเขาออกประเทศตามกฎอนามยระหวางประเทศ พ.ศ. 2548 และตาม

หนาททระบไวใน พ.ร.บ.โรคตดตอ พ.ศ. 2558 โดยสนบสนนแนวคดการบรณาการงานดานเพอ

91

ประสทธภาพ เปนยทธศาสตรสาคญตอความมนคงทางสาธารณสขในระดบชาต ทงนกรมฯ จะ

ดาเนนการยกระดบความสาคญของงานดานควบคมโรคและจะใหการสนบสนนอยางเตมทสาหรบดาน

ควบคมโรคทกากบดแลโดยสานกงานสาธารณสขจงหวด โดยกรมฯ จะเปนพเลยงและคาปรกษาเพอ

จดระบบการดาเนนงาน

(2.6) การพฒนาทศทาง/บทบาทของกรมควบคมโรคในการปองกนควบคมโรคไมตดตอ การ

ปองกนควบคมโรคไมตดตอเปนเรองทมความทาทาย เนองจากมขอบเขตการดาเนนงานกวางขวาง ม

ปจจยเสยงเกยวของกบพฤตกรรมและสงคมวฒนธรรม การแกปญหาจงมความซบซอน การดาเนนงาน

เกยวของกบหนวยงานจานวนมาก และขาดผจดการและประสานงานในภาพรวมทมศกยภาพ เพอให

ปองกนควบคมโรคไมตดตอเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน จงมกรอบการดาเนนงานดงน

(2.6.1) กรมควบคมโรคทาหนาทเปน National Focal Point ในการปองกนควบคมโรค

ไมตดตอในภาพรวม รวมทงการควบคมการบรโภคยาสบและแอลกอฮอล โดยจะประสาน/ขบเคลอนงาน

ปองกนควบคมโรคในระดบชาต บนหลกการการมสวนรวมของทกภาคสวน

(2.6.2) กรมควบคมโรคมนโยบายพฒนาศกยภาพเพอทาหนาท National Focal Point ท

มประสทธภาพ โดยยกระดบความสาคญกบนโยบาย และแผนงานปองกนควบคมโรคไมตดตอ

จาการศกษาพบเหตผลความจาเปนในการขอปรบโครงสราง คอ

(1) สรปผลการวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส อปสรรค (SWOT Analysis)

การวเคราะหระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพในปจจบน มความสาคญและ

เปนขอมลพนฐานสาหรบการกาหนดทศทางการปฏรประบบปองกนควบคมโรคของประเทศ โดยปจจย

ภายนอกทมผลกระทบทงในดานบวกและดานลบตอการดาเนนงานปองกนควบคมโรค (External

Factor) ไดแก ภยคกคามและโอกาส (Threatsand Opportunities) และสถานะในปจจบนของการ

ดาเนนงานดานการปองกนควบคมโรคของประเทศ (Internal Factors) ไดแก จดออนและจดแขง

(Weakness and Strength) ดงน

(1.1) ภยคกคาม (Threats)

- สภาพปญหาสขภาพและปจจยตางๆ ทกระทบกบสขภาพเปนไปอยางซบซอน

กวาในอดตมาก ไดแกปจจยทางสงแวดลอม ปจจยทางสงคมและวฒนธรรม ระบาดวทยาการเกดโรค

ความกาวหนาในเชงธรกจ

- วกฤตการณทางการเมอง เชน ความขดแยงทางความคดทางการเมองทาให

สงคมเกดความแตกแยก ความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต

- นโยบาย/กฎหมายทไมสอดคลองหรอขาดกลไกทเหมาะสมกบบรบทการปองกน

ควบคมโรคและระบบสขภาพในปจจบน ไดแก การปฏรปประเทศไทยและทศทางการกระจายอานาจ

ในชวงเปลยนผาน การเปลยนแปลงการบรหารจดการภาครฐ การเกดขนขององคกรอสระในระบบ

92

สขภาพโดยทยงขาดการประสานงานและกาหนดบทบาททสนบสนนกนอยางเปนระบบและนโยบายของ

องคกรระหวางประเทศทอาจชนาทศทางการแกไขปญหาการปองกนควบคมโรคซงอาจจะไมเหมาะสม

กบบรบททแทจรงของประเทศ

- การเขาสประชาคมอาเซยน อาจมความเสยงดานปญหาสขภาพทจะเกดตามมา

ได อาท การแพรระบาดมากขนของโรคตดตอ และการกลบมาของโรคทถกกาจดใหหมดไปจากประเทศ

ไทยแลว รวมทง อาหารหรอผลตภณฑทเสยงตอสขภาพอาจเขาสประเทศไทยมากขน ทาใหเกดโรคเรอรง

เพมขน และทาใหการปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพมความซบซอนยงขน

(1.2) โอกาส (Opportunities)

- ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยท งในประเทศและจาก

ตางประเทศ ทาใหมการพฒนาเครองมอและวธการใหมๆ ทจะนามาใชในกระบวนการปองกนควบคม

โรคใหมประสทธภาพมากขน

- การพฒนาระบบสาธารณสขทดาเนนการมานานจนมโครงสรางพนฐานสาคญสาหรบ

ตอยอดการดาเนนงานสาธารณสขในดานตางๆ มการผสมผสานงานปองกนควบคมโรคซงจากเดมเปน

แนวดง ใหเปนแนวราบเขาในสถานบรการทกระดบ

- การปฏรปโครงสรางของกระทรวงสาธารณสขทาใหเกดเอกภาพในการวางแผน

งานรวมกนระหวางหนวยงานสวนกลางและจงหวด

- การมเครอขายการดาเนนงานทเขมแขงกบหนวยงานนานาชาตและหนวยงาน

ภายในประเทศมาอยางตอเนองและยาวนาน

- การปรบบทบาทภารกจของกระทรวงสาธารณสขครงนถอเปนการเปลยนแปลง

ทสาคญ และเปนโอกาสทกระทรวงสาธารณสขจะมาเปนแกนหลกของประเทศ ในดานการกาหนด

นโยบาย และเปนหนวยวชาการ เปนสมองของประเทศดานการสาธารณสข เพอแกไขปญหาของ

ประเทศอยางแทจรง

- การลดบทบาทการบรการของสวนกลางถายโอนใหกบทองถนดาเนนการ จะทา

ใหทองถนพงตนเองไดในอนาคต โดยกระทรวงสาธารณสขเปนพเลยง (Coach) และใชหนวยงานสวน

ภมภาคเปนแมขาย (Node) ในการดาเนนงาน ในขณะทลดบทบาทดานบรการ ทาใหสามารถบรหาร

จดการเวลา/กาลงคน/ความคดมาทาหนาทสาคญเปน Think tank ของประเทศ เปนแกนนาในการชทศ

ทางการแกปญหาทสาคญๆ ตอไป รวมทงเปนเครอขายกบหนวยงานตางๆ ทมอย (Strategic Partners)

อยางเขมแขง

- การเขาสประชาคมอาเซยน ชวยกระตนใหกระทรวงสาธารณสข พฒนาความ

รวมมอกบหนวยงานตางๆ ทงภายในและตางประเทศ ในดานการปองกนควบคมโรคอยางเขมแขง และ

เปนรปธรรมมากขน รวมทง ยงมการพฒนายทธศาสตรอาเซยน (ASEANStrategy) ซงเนนการยกระดบ

สถานพยาบาล และการควบคมคณภาพสนคา และบรการทเขามาจากตางประเทศอกดวย

93

- การขยายตวของภาคบรการสขภาพเอกชน ในปจจบน ภาคเอกชนมสวนรวม

ดานการเฝาระวงและปองกนควบคมโรคคอนขางนอย และในอนาคตเมอมการสงเสรมเรอง

Medicalhub ในประเทศไทย อาจจะเพมโอกาสนาโรคตดเชอจากตางประเทศเขามาในประเทศได

- การรวมลงทนระหวางรฐและเอกชน (PublicPrivatePartnership: PPP) โดย

ใหเอกชนเขามามสวนรวมในการใหบรการสาธารณะและมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมใหมๆ เพอ

ประหยดตนทนของโครงการ ในขณะทภาคประชาชนจะไดรบประโยชนจากบรการทมคณภาพดวยราคา

ทเหมาะสม

(1.3) จดออน (Weaknesses)

ระบบปองกนควบคมโรคของประเทศไทยมจดออนทจาเปนตองพจารณาปรบปรง

แกไขหลายประการดงน

- การบรหารจดการดานการปองกนควบคมโรคในภาพรวมของประเทศยงขาด

การบรณาการอยางมประสทธภาพ ปจจบนหนวยงานทมหนาทเกยวของกบการควบคมและปองกนโรค

กระจดกระจายกนในสงกดตางๆ เชน กระทรวงสาธารณสขทบวงมหาวทยาลยและหนวยงานของ

ตางประเทศ โดยขาดการประสานงานกนอยางเขมแขงและมประสทธภาพเพยงพอ ภายในกระทรวง

สาธารณสขเอง งานควบคมและปองกนยงมความซาซอนหลายหนวยงาน ขาดการประสานบทบาท

หนาททชดเจน

- การจดการสภาพปญหาโรค/ภยสขภาพ ยงไมอยบนพนฐานของการแกไขปญหา

โดยใชวชาการอยางแทจรง หนวยงานทมหนาทโดยตรงในการควบคมและปองกนโรคในกระทรวง

สาธารณสขขาดความเขมแขงทางนโยบายและวชาการ เนองจากระบบงานในปจจบนไมสามารถสงเสรม

หรอเออตอการพฒนานโยบายและวชาการไดอยางเปนระบบ

- ระบบราชการทมขนตอนมาก ทาใหไมคลองตวและมความยดหยนนอย ทาใหเกด

การพฒนาทแยกสวน (Fragmentation)และไมสามารถปรบตวใหตอบสนองตอการแกปญหาท

เปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

- ขาดระบบจงใจใหนกวชาการสามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพและม

ประสทธภาพทจะนาไปสการพฒนานกวจยและนกวชาการใหมศกยภาพสงรวมทงไมสามารถดงดด/

พฒนานกวชาการในสาขาอนๆ ทเชอมโยงกบงานปองกนควบคมโรคเขามาในระบบเพอรวมกนพฒนา

งานดานตางๆ ได

- ทศทางการพฒนาบคลากรไมสอดคลองกบการปฏบตงานจรงและบคลากรทม

อยสวนใหญเคยชนกบการดาเนนงานในเชงปฏบตการมากกวาการพฒนานโยบายและวชาการ สดสวน

การพฒนาบคลากรยงคงเปนการเนนหนกพฒนาความเชยวชาญเฉพาะ ทาใหไมสอดคลองกบการปรบ

บทบาทใหกระทรวงสาธารณสขทตองการบคลากรทมความรความชานาญ มมมมองการพฒนาเชงระบบ

แบบองครวมมากกวา

94

- การพฒนาบคลากรดานควบคมโรค ไมเปนสวนหนงของนโยบายกาลงคน

ภาพรวมของกระทรวงสาธารณสข รวมทงไมมแผนพฒนากาลงคนทเปนแบบแผน ดาเนนการ และ

ตดตามอยางจรงจง รวมทงยงไมมระบบการสรางทงพเลยงและทายาททงในระดบบรหารและในระดบ

ปฏบต

- ระบบเฝาระวงและควบคมโรคยงขาดการพฒนานวตกรรมเชงรกประเทศไทยม

ระบบรายงานโรคทมลกษณะเชงรบมากกวาเชงรกนอกจากนยงมปญหาความลาชาของระบบรายงาน

และการออกสอบสวนโรคการขาดการมสวนรวมของภาคสวนอนในระบบเฝาระวงโรคการเฝาระวงทไม

ครบวงจรการแยกสวนและความซาซอนของระบบรายงานโรคและไมมการประเมนระบบเฝาระวงอยาง

เปนระบบ

- กระบวนการขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรสการปฏบต รวมทงการตดตาม

ประเมนผล ยงไมมประสทธภาพเพยงพอ

- การเตรยมความพรอมและตอบโตตอโรค/ภยสขภาพ ยงทาไดไมเตมท เนองจาก

ขาดการมสวนรวมของทกภาคสวนขาดระบบเชอมประสานทมประสทธภาพ ระหวางหนวยควบคมปองกน

โรคและหนวยสนบสนนอนๆ

- กฎหมายทใชในการปองกนควบคมโรค ยงไมครอบคลมกบสภาพปญหาการเกด

โรคและภยสขภาพทสาคญ และสงผลกระทบตอสขภาพของประชาชน ตลอดจนการพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมของประเทศการพฒนาและปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของ มความยงยาก ซบซอน ไม

ทนตอสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรว รวมทงปญหาการบงคบใชกฎหมายทยงไมมประสทธภาพ

- การจดการความร งานวชาการ วจยและพฒนา สวนใหญไมไดตอบสนองและ

แกปญหาโรค/ภยสขภาพอยางแทจรง และไมเปนเอกภาพในภาพรวมของประเทศ ทาใหการพฒนาไม

ตอเนอง/ยงยนการพฒนาองคความรในปจจบนยงเปนลกษณะแยกสวน มไดมการประสานทศทางทจะ

พฒนาองคความรเพอแกไขปญหาสาธารณสขของประเทศ ทจะนาไปสการขยายผลไปทวประเทศ

(Generalizability)

- การประเมนเทคโนโลยสขภาพทเกยวของ กรมยงขาดบคลากรทเชยวชาญใน

ดานน สวนใหญการประเมนเทคโนโลยในกรมจะทาเปนเรองทคอนขางเฉพาะ และตองอาศยความ

รวมมอจากหนวยงานภาคการศกษา

- ดานระบบสารสนเทศการบรหารจดการ (ManagementInformationSystem:

MIS) ยงขาดความเขาใจในระบบสารสนเทศการบรหารจดการ ทเนนการพฒนาอปกรณคอมพวเตอร

เปนหลก ขาดการวางรากฐานการจดการขอมล การใชศาสตรสารสนเทศสขภาพ (Health Informatics)

แมวาฐานขอมลหลกของการปองกนควบคมโรค ซงไดแก ระบบเฝาระวงโรคจะมความครบถวนและ

ตอเนอง แตยงขาดการเชอมโยงกบฐานขอมลอนๆ ทเกยวของ อยางเปนระบบ และตอเนอง

95

- โครงสรางและการบรหารจดการระบบการปองกนควบคมโรคในปจจบนยงไม

เออใหเกดการเรยนรและพฒนา

- กลไกการบรหาร ประสาน พฒนา กากบไมสนบสนนใหเกดการพฒนาศกยภาพ

ในการทางาน

- ขาดการประสานระหวางหนวยงานตางสงกดและระหวางภาคสวน ซงใน

ปจจบนยงขาดการประสานงานและกาหนดบทบาททสนบสนนกนอยางเปนระบบ เชน การดาเนนงาน

ของภาคตางๆ ในระบบปองกนควบคมโรค รวมถงการเกดขนขององคกรอสระในระบบสขภาพ

- โครงสรางระบบสขภาพทแยกหนวยซอบรการและหนวยใหบรการทาใหกลไก

การกากบดแลออนแอและไมเออตองานควบคมโรค

- ชวงการเปลยนผานงานปองกนควบคมโรคลงสทองถน ขาดการประสานและ

กาหนดบทบาทในแตละภาคสวน ทาใหแตละภาคสวนยงทาหนาทไดไมเตมท องคกรปกครองสวน

ทองถนทมความเขมแขงในการควบคมและปองกนโรคพอสมควร คอกรงเทพมหานครนอกนนยงออนแอ

มาก ทงนยงมงเนนการสรางโครงสรางพนฐานเชนถนนประปาไฟฟาฯลฯมากกวางานปองกนควบคมโรค

- ขาดกลไกระดบประเทศทประสานการพฒนานโยบายและยทธศาสตรการ

ควบคมโรคในภาพรวมเนองจากขาดผจดการทมอานาจหนาทในการดแลระบบปองกนควบคมโรคของ

ประเทศ

- ดานการตดตามประเมนผล แมวาจะมรปแบบการประเมนผลทหลากหลาย

ตามแตวตถประสงคหากทวาประเดนสาคญของการประเมนผล ยงมไดถกนามาบรณาการเปนเครองมอ

สาคญ ทจะนาไปสการปรบปรงเปลยนแปลงการทางาน หรอเปลยนแปลงยทธศาสตรในอนาคต

- การบรหารจดการดานการเงนการคลง ท งในสวนของงบประมาณ (ท ง

งบประมาณประจาปและเงนนอกงบประมาณ) และสนทรพย ยงไมมประสทธภาพเพยงพอ ขาดการบร

ณาการทรพยากรในระบบการปองกนควบคมโรคทด การจดสรรงบประมาณตองานปองกนควบคมโรคท

ซาซอนกนของหนวยงานทเกยวของ

- ระบบงบประมาณมความคลองตวนอย ทาใหการบรหารจดการไมเออตอ

สถานการณทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

- ขาดการวเคราะหคาใชจายทจาเปนในการดาเนนงานปองกนควบคมโรคของ

ประเทศ (DiseaseControl Financing) และยงไมมการวเคราะหผลกระทบในเชงเศรษฐศาสตรจากการ

เกดโรค เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจเชงนโยบายและยทธศาสตรในการปองกนควบคมโรคทม

ประสทธภาพ

(1.4) จดแขง (Strengths)

ปจจยตางๆ ทประกอบเปนจดแขงของระบบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

ประเทศไทยไดแก

96

- มการวางรากฐานระบบปองกนควบคมโรคและพฒนามาอยางยาวนานและ

ตอเนอง ประเทศไทยมการพฒนาระบบปองกนควบคมโรค และภยสขภาพ มาอยางยาวนานและ

ตอเนอง

- ระบบเฝาระวงโรคมความเขมแขง เนองจากไดรบการพฒนาตอเนองมากวา 3

ทศวรรษ และมเครอขายทวประเทศมระบบการวางแผนและระบบงานระบาดวทยาทเขมเขงโดยวาง

ระบบงานตามแนวทางขององคการอนามยโลก

- โครงสรางระบบบรการสาธารณสข ครอบคลมกวางขวางทวประเทศ มเครอขาย

ถงระดบพนทประเทศไทยมการพฒนาระบบบรการสาธารณสขอยางตอเนอง และไดมการผสมผสาน

(Integration) งานปองกนและควบคมโรคจากเดมซงเปนโครงการในแนวดง (Vertical program) ให

เปนโครงการในแนวราบ (Horizontal program) เขาไปในสถานบรการทกระดบมโครงขายไปจนถง

ระดบชมชน รวมทงอาสาสมครสาธารณสข

- ในระดบชมชน มอาสาสมครสาธารณสขเปนกาลงสาคญ

- มบคลากรทมความเชยวชาญเกยวกบงานปองกนโรคหลากหลายสาขา เชน ระบาด

วทยา การสาธารณสข การวจยพฒนาสาขาตางๆ กฏวทยา แมจะมจานวนจากดกตาม

- มสถาบน/หนวยงานทมศกยภาพพฒนาบคลากรระดบสงสาหรบงานควบคมโรค

โดยวางระบบพฒนาบคลากรดานระบาดวทยาทกระดบ

- มกฎหมาย ระเบยบทสนบสนนการปองกนควบคมโรค เชน พ.ร.บ. โรคตดตอ

พ.ร.บ.คมครองผไมสบบหร กฎอนามยระหวางประเทศ (International Health Regulation: IHR)

เปนตน

จากบรบทขางตน ทงภาวะคกคาม โอกาส จดออน และจดแขงของระบบปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพในปจจบน เปนทมาสความจาเปนในการปรบบทบาทกรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข รวมถงระบบงานและโครงสรางองคกรอยตลอดเวลา เพอใหเกดการวางแผนและ

ดาเนนการปรบตวใหเทาทนสถานการณทเปลยนไป เพอทจะปฏบตงานใหไดผลดเชนทเคยทาสาเรจมา

โดยตลอด

(2) การวเคราะหเปรยบเทยบระบบปองกนควบคมโรคของประเทศไทยกบประเทศ

อนๆ

ทกประเทศ มระบบปองกนและควบคมโรคภายในประเทศเปนของตนเอง ซงม

โครงสราง การจดองคกร และบทบาทหนาทในรายละเอยดแตกตางกนไป ตามแตบรบทและความ

ตองการของประเทศนนๆ อยางไรกตาม มงส เปาหมายเดยวกนคอ การลดโรค/ภยสขภาพ การ

เปรยบเทยบระบบปองกนและควบคมโรคของประเทศไทยกบประเทศอนๆ เพอใหเหนถงระบบใน

ประเทศตางๆ ทงในกลมประเทศทพฒนาแลว ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา องกฤษ ญปน และ

กลมประเทศกาลงพฒนาทมรายไดปานกลางคอนขางสงและอยใกลกบประเทศไทย ไดแก สงคโปร และ

97

มาเลเซย โดยจะเปนการเปรยบเทยบกบประเทศไทยในประเดนหลก 7 ประเดน คอ 1. อานาจการ

ปกครองดานสาธารณสข 2. หนวยงานหลกทรบผดชอบดานปองกนควบคมโรค 3.บทบาทหนาทหลก

ของหนวยงาน๔. ผลผลตหลก ๕. รปแบบในการกากบดแลของหนวยงาน ๖. การมสวนรวมของภาคเอกชน

และประชาชนและ ๗. นโยบายการกากบดแลองคกร

โดยสรป พบวาตวอยางจากกลมประเทศทพฒนาแลว และกาลงพฒนา มจดท

เหมอนกนคอ หนวยงานหลกทรบผดชอบดานการปองกนควบคมโรค อยในการกากบของรฐ บทบาท

หนาท และผลตภณฑหลกขององคกร ซงโครงสรางในรายละเอยดอาจแตกตางกนไป โดยจดตางจะอย

ในสวนของการกากบดแล ซงหนวยงานดานปองกนควบคมโรคของประเทศทพฒนาแลว มกเปนอสระใน

การดาเนนงาน มความคลองตวสง ภายใตการกากบดแลของรฐ มใชการสงการจากสวนกลางเปนหลก

การมสวนรวมในการดาเนนงานของภาคเอกชนและประชาชนสง ทงในดานการกากบดแลและการ

ดาเนนงาน ในขณะทกลมประเทศกาลงพฒนาซงหนวยงานดานการปองกนควบคมโรค มกเปน

หนวยงานหนงในกระทรวงสาธารณสข ระบบการทางานสวนใหญ เปนแบบ Vertical Governance ม

การสงการจากสวนกลางเปนหลก และการมสวนรวมของประชาชนและเอกชนยงมไดเขามาอยางเตมท

ในการกากบดแลและดาเนนงานเหมอนของกลมประเทศพฒนาแลว อยางไรกตาม รปแบบตางๆ มจด

แขงและจดออนทแตกตางกน ดงนน ประเทศตางๆ ควรจดใหมความเหมาะสมกบบรบททางสงคม และ

ใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของประชาชนในแตละประเทศ

(3) หลกการจดโครงสรางกรมควบคมโรค

หลกในการจดโครงสรางกรมควบคมโรคครงน กรมควบคมโรคไดคานงถงความสอดคลอง

เชอมโยงหลกการสาคญ ดงน

(3.1) ความสอดคลองกบพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534

มาตรา 3/1 การบรหารราชการเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ

ความมประสทธภาพ ความคมคาในเชงภารกจของรฐ การกระจายอานาจการตดสนใจ และการ

ตอบสนองความตองการของประชาชน

(3.2) พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.

๒๕๔๖ กาหนดใหการบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชนนน สวนราชการจะตองดาเนนการ

โดยถอวาประชาชนเปนศนยกลางทจะไดรบการบรการจากรฐ โดยสอดคลองกบแนวนโยบายแหงรฐและ

นโยบายของรฐบาลทแถลงตอรฐสภาเปนไปโดยซอสตยสจรต สามารถตรวจสอบไดและมงใหเกด

ประโยชนสขแกประชาชนทงในระดบประเทศและระดบทองถน สวนราชการตองมการศกษาวเคราะห

ผลดและผลเสยใหครบถวนทกดาน กาหนดขนตอนการดาเนนการ ทโปรงใส มกลไกตรวจสอบการ

ดาเนนการในแตละขนตอนในกรณทภารกจใดจะมผลกระทบตอประชาชน สวนราชการตองดาเนนการ

รบฟงความคดเหนของประชาชนหรอชแจงทาความเขาใจเพอใหประชาชนไดตระหนกถงประโยชนท

สวนรวมจะไดรบจากภารกจนน รวมทงใหเปนหนาทของขาราชการทตองคอยรบฟงความคดเหนและ

98

ความพงพอใจของสงคมโดยรวมและประชาชนผรบบรการ เพอปรบปรงหรอเสนอแนะตอผบงคบบญชา

ใหมการปรบปรงวธปฏบตราชการใหเหมาะสมแนวทางการบรหารภาครฐแนวใหม พระราชกฤษฎกาวา

ดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

(3.3) ความสอดคลองตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2556 –

พ.ศ. 2561) ในการยกระดบองคการสความเปนเลศและการกาวสสากล (อาเซยน)

(3.4) สอดคลองรางทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

นโยบายรฐบาลทสาคญดานสขภาพ มตสมชชาสขภาพแหงชาต และขอเสนอโครงการสาคญ (Flagship

Project) ของกระทรวงสาธารณสข ภายใตยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(3.5) สนบสนนใหภาคการศกษา ภาคเอกชน ภาคประชาชน และทองถน เขามาม

บทบาทและสวนรวมในการดาเนนงานกบสวนราชการในลกษณะเครอขายความรวมมอมากขน

(3.6) หลกความคมคาเงนงบประมาณ การปรบโครงสรางกรมควบคมโรคครงนจะไม

เปนการเพมภาระงบประมาณ และคาใชจายดานบคลากรภาครฐ หรอเพมอตรากาลงเกนความจาเปน

(4) ประโยชนตอการขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรชาต

ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ซงเปนแผน

ยทธศาสตร ทชนาทศทางการพฒนาประเทศระยะกลาง เพอมงสวสยทศนระยะยาวททกภาคสวนใน

สงคมไทยไดรวมกนกาหนดเปนวสยทศนป พ.ศ.2570 ซงกาหนดไววา “คนไทยภาคภมใจในความเปน

ไทย มมตรไมตรบนวถชวตแหงความพอเพยง ยดมนในวฒนธรรมประชาธปไตย และหลกธรรมาภบาล

การบรหารสาธารณะขนพนฐานททวถง มคณภาพ สงคมมความปลอดภยและมนคง อยในสภาวะ

แวดลอมทด เกอกลและเอออาทรซงกนและกน ระบบการผลตเปนมตรกบสงแวดลอม มความมนคงดาน

อาหารและพลงงาน อยบนฐานทางเศรษฐกจทพงตนเองและแขงขนไดในเวทโลก สามารถอยใน

ประชาคมภมภาคและโลกไดอยางมศกดศร” โดยมวสยทศนในระยะ 5 ป ตามแผนพฒนาฯ กาหนดไว

วา “สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกนตอการ

เปลยนแปลง”และประกอบดวยยทธศาสตร 6 ขอ ไดแก 1. ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมใน

สงคม 2. ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน 3. ยทธศาสตรความ

เขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน 4. ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจส

การเจรญเตบโตอยางมคณภาพและยงยน 5. ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาค

เพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม และ 6. ยทธศาสตรการจดการทพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมอยางยงยน

กรมควบคมโรคเปนสวนราชการทมภารกจหลกสอดคลองและสนบสนนในแตละ

ยทธศาสตรของแผนพฒนาฯมากนอยแตกตางกนไป โดยยทธศาสตรหลกทกรมฯมสวนสนบสนนโดยตรง

คอ “ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน” ตามแนวทางการพฒนา

ท 5.2 “การพฒนาคณภาพคนไทยใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลง” ขอยอยท 5.2.1 “พฒนาเดก

99

ปฐมวยอยางเปนองครวมทงสตปญญา อารมณ คณธรรม และจรยธรรม” โดยการสงเสรมและพฒนา

คณภาพศนยเดกเลกทงในชมชน สถานประกอบการ และหนวยงานภาครฐใหมมาตรฐานสอดคลองกบ

ภมสงคม ขอยอยท 5.2.2 “พฒนาเดกวยเรยนใหมความรทางวชาการ และสตปญญาทางอารมณท

เขมแขง สามารถศกษาหาความรและตอยอดองคความรไดดวยตนเอง” โดยการเสรมสรางทกษะชวต

และพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและถกตองใหแกเดก โดยเฉพาะการควบคมดแลและปรบปรง

สงแวดลอมตางๆ ในโรงเรยนใหอยในสภาพทดปลอดภยจากโรค เพอลดการเจบปวยหรออบตเหตตางๆ

แนวทางการพฒนาท 5.3 “การสงเสรมการลดปจจยเสยงดานสขภาพอยางเปนองครวม” ขอยอยท 5.3.1

“การสรางสขภาวะคนไทยใหมความสมบรณแขงแรงทงรางกายและจตใจ” โดยพฒนาความรและทกษะ

ในการดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน เพอลดปจจยเสยงตอสขภาพ การพฒนาระบบและ

กลไกเฝาระวงทางสขภาพ จากปจจยคกคามสขภาพทแฝงมากบกระบวนการพฒนา รวมทงมงสราง

กระบวนการมสวนรวมในการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพ และการใชเทคโนโลยสมนใหม

ในการสอสารตอสงคมเพอสงเสรมสขภาพเชงรก และขอยอยท 5.3.2 “พฒนาระบบบรการสาธารณสข

ใหมคณภาพอยางทวถง” โดยเฉพาะการพฒนาระบบฐานขอมลสขภาพของประเทศ และการพฒนา

บคลากรดานสาธารณสข

ตามแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท

11 (พ.ศ.2555-2559) ซงเปนแผนยทธศาสตรทชวยกาหนดทศทางการพฒนาเฉพาะดานสขภาพ ภายใต

วสยทศน “ประชาชน ทกคนมสขภาพด รวมสรางระบบสขภาพพอเพยง เปนธรรม นาสสงคมสขภาวะ”

ประกอบดวยยทธศาสตร 5 ขอ ซงภารกจของกรมควบคมโรคมความสอดคลองและสนบสนนในทก

ยทธศาสตร ดงน

1.ยทธศาสตรการเสรมสรางความเขมแขงของภาคสขภาพในการสรางสขภาพ ตลอดจน

การพงพาตนเองดานสขภาพบนพนฐานภมปญญาไทย: กรมควบคมโรคมบทบาทในการสงเสรมบทบาท

ของประชาชน ชมชน ทองถน และภาคเครอขายสขภาพ ใหมศกยภาพ มความเขมแขงดานปองกน

ควบคมโรค โดยการมสวนรวมของทกภาคสวน ตลอดจนการพฒนาความรวมมอระหวางประเทศทง

ระดบโลกและระดบภมภาคและชายแดน ในการดานการปองกนควบคมโรค

2.ยทธศาสตรการพฒนาระบบเฝาระวง เตอนภย และการจดการภยพบต อบตเหต

และภยสขภาพกรมควบคมโรคมบทบาทโดยตรงในการพฒนาระบบและกลไกในการเฝาระวงและการ

เตรยมพรอมรบภาวะฉกเฉนของโรคและภยสขภาพในระดบประเทศ รวมถงความเชอมโยงกบนานาชาต

3.ยทธศาสตรการมงเนนการสงเสรมสขภาพ การปองกน ควบคมโรค และคมครอง

ผบรโภคดานสขภาพ เพอใหคนไทยแขงแรงทงรางกาย จตใจ สงคม และปญญา: กรมควบคมโรค

รบผดชอบโดยตรงตอการพฒนาระบบกรมควบคมโรคของประเทศ ตงแตการพฒนาระบบและกลไก

การพฒนาสมรรถนะบคลากร การพฒนาศกยภาพของทมเฝาระวงและปองกนควบคมโรค การพฒนา

100

และการถายทอดนโยบาย ยทธศาสตร กฎหมาย มาตรฐาน มาตรการ และวชาการตางๆ การกากบ

ตดตาม และการประเมนผล

4.ยทธศาสตรการเสรมสรางระบบบรการสขภาพใหมมาตรฐานในทกระดบ เพอ

ตอบสนองตอปญหาสขภาพในทกกลมเปาหมาย: กรมควบคมโรคมสวนรวมกบสานกงานปลดกระทรวง

ฯ ในการพฒนาระบบบรการดานการปองกนควบคมโรคในทกระดบทกพนท โดยกาหนดมาตรฐานการ

ดาเนนงาน การกากบตดตาม และการประเมนผล โดยอาศยการมสวนรวมของทกภาคสวนรวม

5.ยทธศาสตรการสรางกลไกกลางระดบชาตในการดแลระบบบรการสขภาพและ

พฒนาระบบบรหารจดการทรพยากรใหมประสทธภาพ เปนการบรหารจดการระบบสขภาพใหเกดความ

เปนเอกภาพ มธรรมาภบาลระหวางผซอและผใหบรการ โดยกรมควบคมโรคมบทบาทในการรวมกากบดแล

ผใหบรการใหเปนไปตามนโยบายกฎหมาย มาตรฐาน มาตรการ และวชาการ เพอใหสอดคลองกบหลก

สากลและสรางการยอมรบ เชอถอ และไววางใจ จากทกภาคสวนของสงคมและนานาชาต

จากนโยบายการปฏรประบบสขภาพของกระทรวงสาธารณสขในชวงป พ.ศ.2555-

2556 ทผานมามการแบง “ขอบเขต” ของระบบงานหลกของกระทรวงสาธารณสข ออกเปน 4 ระบบ คอ

1.ระบบปองกนควบคมโรค 2. ระบบสรางเสรมสขภาพ 3. ระบบบรการสขภาพ และ 4. ระบบคมครอง

ผบรโภค กรมควบคมโรคไดรบมอบหมายใหเปน “สวนราชการหลก” ทรบผดชอบระบบปองกน

ควบคมโรคในภาพรวมของกระทรวง โดยกระทรวงสาธารณสขกาหนดใหทกสวนราชการในสงกด ได

ทบทวนและพจารณาปรบบทบาทภารกจ โครงสราง และกลไกการทางานของสวนราชการ เพอให

สอดคลองกบบทบาทททบทวนใหมของกระทรวงสาธารณสขในฐานะ“หนวยงานระดบชาตทกากบดแล

สขภาพ” ซงแบงยอยเปน 11 บทบาท ดงน(1)การกาหนดนโยบายยทธศาสตรกลางของประเทศบนขอมลและ

ฐานความร (2)การสรางและจดการความรดานสขภาพและการสอสาร (3)การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ

(4)การกาหนดมาตรฐานบรการตางๆ (5)การพฒนาระบบกลไกการเฝาระวงโรคภยสขภาพและตอบโตภาวะ

ฉกเฉน (6)การพฒนากลไกดานกฎหมายเพอเปนเครองมอดแลสขภาพประชาชน (7) การพฒนาสขภาพโลก

และความรวมมอระหวางประเทศ (8)การกากบตดตามและประเมนผลของภาครฐ ทองถน และเอกชน

(9)การใหขอคดเหนตอระบบการเงนการคลงดานสขภาพของประเทศ (10)การพฒนาขอมลขาวสารให

เปนระบบเดยวมคณภาพใชงานได และ (11)การกาหนดนโยบายและจดการกาลงคนดานสขภาพ

นอกจากนกระทรวงสาธารณสข ไดปรบระบบและกลไกในการทางานเชงบรณาการในการ

ใหบรการในสวนภมภาค โดยการจดตง “คณะกรรมการและสานกงานเขตบรการสขภาพ” ขน โดยม

วตถประสงคเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนงานตามภารกจหลกของกระทรวง ใน

การใหบรการแกทกภาคสวนรวมถงประชาชน โดยเนนการใชสอยทรพยากรรวมกนระหวางหนวยงาน

ตางๆของทางสาธารณสขอยางคมคา และสามารถกากบ ตดตาม และประเมนผลได โดยกระทรวงฯ

กาหนดใหทกสวนราชการภายใตสงกดดาเนนการทบทวนบทบาทภารกจของแตละสวนราชการ พรอม

101

ทงออกแบบ “ระบบ/กลไก” ของสวนราชการทจะรองรบหรอเชอมตอการทางานรวมกบเขตบรการ

สขภาพอยางมประสทธภาพ

กรมควบคมโรคไดดาเนนการทบทวนและวเคราะหสถานการณ/บรบทในปจจบน โดย

การทบทวนวรรณกรรม การสมภาษณผเชยวชาญดานการสาธารณสข การปองกนควบคมโรค และสาขา

ตางๆ ทเกยวของ และการระดมความคดเหนระหวางผเกยวของทงภายในและนอกกรมควบคมโรค

หลงจากนนจงสงเคราะหขอเสนอ ตลอดจนแนวทางในการปรบบทบาท ภารกจ และโครงสรางของกรม

ควบคมโรคขน จนได “ขอเสนอเชงนโยบายการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

ประเทศไทย” และ “รายงานผลการศกษาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการพฒนาบทบาทภารกจ

โครงสราง และกลไกการทางานกรมควบคมโรค” เพอนาเสนอผบรหารและคณะกรรมการ/คณะทางาน

ในทกระดบ

(5) ประโยชนตอประเทศชาต/ประชาชน

(5.1) กรมควบคมโรคและกระทรวงสาธารณสข ในฐานะหนวยงานสวนกลางทกากบ

ดแลระบบสาธารณสขของประเทศ สามารถสรางและพฒนาพรอมกบการขบเคลอน นโยบาย

ยทธศาสตร กฎหมาย มาตรฐาน มาตรการ วชาการ และเทคโนโลย ดานการปองกนควบคมโรคใน

ระดบประเทศ และเชอมตอไปยงระดบนานาชาต ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ผานระบบ

กลไก และโครงสรางการทางานทรองรบอยางชดเจน เพอสรางความมนใจแกผเกยวของทกภาคสวนและ

สรางความยงยนของระบบปองกนควบคมโรคของประเทศในระยะยาว

(5.2) ภาคเครอขายทกภาคสวนและประชาชนในประเทศไทย ไดรบการปกปอง

คมครองใหปราศจากโรคและภยสขภาพ ผานระบบการเฝาระวงและการตอบโตภาวะฉกเฉนดานโรค

และภยสขภาพ ซงกรมควบคมโรคมบทบาทภารกจในดานดงกลาวโดยตรง ตงแตกระบวนการเกบ

รวบรวมขอมล การวเคราะหสงเคราะหขอมล การแจงเตอนภย การสอสาร/การถายทอด การกากบ

ตดตาม และการประเมนผล รวมไปถงการรวมกบหนวยปฏบตการของสานกงานปลดกระทรวงฯ เพอ

รวมดาเนนการในกรณทมสถานการณรนแรง เรงดวน หรอมความสาคญในทางสาธารณสข หรอเมอ

ไดรบมอบหมาย/สงการพเศษเพมเตมจากภารกจประจา

(5.3) ประเทศไทย มหนวยงานหลกทกากบดแลดานการเฝาระวงและการปองกน

ควบคมโรคอยางเปนระบบและมความตอเนอง ซงจะเปนหลกประกนของประเทศชาตทงในภาวะปกต

และภาวะฉกเฉน โดยเปนหนวยงานศนยกลางในการพฒนาและการกากบตดตามทางดานวชาการ และ

เปนศนยกลางในการเชอมประสาน/บรณาการการทางานของทกภาคสวน ทงในระดบประเทศ และ

ระดบนานาชาต

(5.4) กรมควบคมโรคมระบบการดาเนนงานทมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน

ชวยลดขนตอนและระยะเวลาของการดาเนนงาน เนองจากกรมฯมการจดตงหนวยงานทรบผดชอบ

ภารกจทสาคญนนๆโดยตรง โดยเปนหนวยงานทจดตงอยางเปนทางการ มอานาจและมลกษณะ

102

เบดเสรจในตว (One stop service) ในระยะยาวจะชวยสงเสรมใหกรมควบคมโรคมศกยภาพและขด

ความสามารถเพมขน สามารถตอบสนองตอความตองการและความคาดหวงของทกภาคสวน ไดอยาง

รวดเรวและมประสทธภาพมากขน

สวนท 3 ผลการศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ

20 ป ดงน

3.1 การวเคราะหกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค

3.2 การวเคราะหสวนขาด/สวนเกนของกรอบอตรากาลงตามจรงเทยบกบกรอบอตรากาลงท

ควรจะเปน

3.3 ผลการสารวจความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป

ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค

3.1 ผลการวเคราะหกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค (กรอบอตรากาลงตาม

จรง)

กรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรคประกอบดวยเจาหนาทของรฐ 4 ประเภท ไดแก

ขาราชการ (ขรก.) พนกงานราชการ (พรก.) ลกจางประจา (ลจป.) และพนกงานกระทรวงสาธารณสข

(พกส.) สาหรบ พกส. เปนอตราจางทใชเงนบารงของหนวยบรการในสงกดกรมควบคมโรค

จากการตรวจสอบขอมลอตรากาลง ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559 พบวากรมควบคมโรคม

กรอบตาแหนงขาราชการ 3,134 ตาแหนง พนกงานราชการ 1,013 ตาแหนง ลกจางประจา 1,578

ตาแหนง และพนกงานกระทรวงสาธารณสข 930 ตาแหนง รวมอตรากาลงทงสน 6,655 ตาแหนง

ขาราชการ 3,134 ตาแหนง ประกอบดวย ตาแหนงมคนครองและปฏบตงานอยจรง 2,720

ตาแหนง ตาแหนงมคนครองแตไปชวยราชการตางกรม 14 ตาแหนงในสวนของตาแหนงวาง พบวาเปน

ตาแหนงวางทอยในระหวางการสรรหาบคคล 320 ตาแหนง และเปนตาแหนงทอยในการพจารณาของ

กรม (รอการพจารณาจดสรร/เกลยใหหนวยงานทมความจาเปน) 80 ตาแหนง รวมตาแหนงวาง 400

ตาแหนง

พนกงานราชการ 1,013 ตาแหนง ประกอบดวยตาแหนง มคนครองและปฏบตงานอยจรง 842

ตาแหนง ตาแหนงวางอยในระหวางการสรรหาบคคล 91 ตาแหนง และมอตราตงใหม4 เดอน(มถนายน

–กนยายน 2560) รอการจดสรรใหหนวยงานระดบกอง จานวน 80 ตาแหนง

ลกจางประจา 1,578 ตาแหนง ประกอบดวย ตาแหนงลกจางประจาทปฏบตราชการอยจรง

1,560 ตาแหนง และตาแหนงทลกจางประจาไปชวยราชการตางกรม 18 ตาแหนง

พนกงานกระทรวงสาธารณสข 930 ตาแหนง ประกอบดวยตาแหนงทมคนครองและปฏบตงาน

อยจรง 835 ตาแหนง ตาแหนงวาง 95 ตาแหนง

103

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ขอมล ณ วนท 1 ธนวาคม 2559) ตาแหนงขาราชการ พนกงาน

ราชการ ลกจางประจา และพนกงานกระทรวงสาธารณสข จานวน 6,655 ตาแหนง การกระจายอยใน

หนวยงานตาง ๆ ดงรายละเอยดตามตารางท 4.4

104

ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ. 2559

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง กาลงคนทมอยจรง ตาแหนงวาง คนไปปฏบตทหนวยงานอน

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส.

ผลรวมของทกหนวยงาน 6,655 3,134 1,013 1,578 930 5,956 2,720 841 1,560 835 666 400 171 95 36 14 1 18 3

สวนกลาง 13 13 0 0 0 18 13 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 กลมพฒนาระบบบรหาร 16 7 7 1 1 16 7 7 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2 กลมตรวจสอบภายใน 14 10 4 0 0 12 9 3 0 0 2 1 1 0 0 0 0 0 0

3 สานกงานเลขานการกรม 79 26 27 14 12 69 23 23 14 9 10 3 4 3 4 0 1 2 1

4 กองการเจาหนาท 78 51 18 7 2 73 46 18 7 2 5 5 0 0 0 0 0 0 0

5 ศนยกฎหมาย 22 8 14 0 0 19 6 13 0 0 1 2 1 0 0 0 0 0 0

6 กลมคมครองจรยธรรม 6 2 4 0 0 6 2 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

7 กองคลง 64 49 12 3 0 59 46 10 3 0 5 3 2 0 0 0 0 0 0

8 กองแผนงาน 66 29 29 1 7 58 23 27 1 7 8 6 2 0 1 1 0 0 0

9

สถาบนวจยจดการ

ความร และมาตรฐาน

การควบคมโรค

34 13 20 1 0 27 8 18 1 0 7 5 2 0 0 0 0 0 0

10 สานกงานความรวมมอ

ระหวางประเทศ 25 9 15 0 1 24 9 14 0 1 3 0 1 0 0 0 0 0 0

11 ศนยสารสนเทศ 17 6 11 0 0 16 5 11 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0

12 สานกงานคณะกรรมการ

ผทรงคณวฒ 8 2 5 1 0 7 1 5 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0

105

ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559 (ตอ)

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง กาลงคนทมอยจรง ตาแหนงวาง คนไปปฏบตทหนวยงานอน

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส.

ผลรวมของทกหนวยงาน 6,655 3,134 1,013 1,578 930 5,956 2,720 841 1,560 835 669 400 171 98 36 14 1 18 3

13

สานกสอสารความ

เสยงและพฒนา

พฤตกรรมสขภาพ

42 11 24 1 6 38 9 22 1 6 4 2 2 0 0 0 0 0 0

14 สานกงานบรหาร

โครงการกองทนโลก 4 4 0 0 0 4 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

15 สานกโรคไมตดตอ 98 51 33 2 12 90 46 30 2 12 8 5 3 0 1 1 0 0 0

16

สานกงาน

คณะกรรมการควบคม

เครองดมแอลกอฮอล

47 23 22 0 2 43 21 20 0 2 4 2 2 0 0 0 0 0 0

17 สานกควบคมการ

บรโภคยาสบ 31 14 15 0 2 25 11 12 0 2 6 3 3 0 0 0 0 0 0

18 สถาบนบาราศนราดร 875 352 41 42 440 815 332 37 42 404 60 20 4 36 2 0 0 0 2

19 สานกโรคตดตอทวไป 196 93 39 15 49 164 71 34 15 44 32 22 5 5 3 2 0 1 0

20 สานกโรคตดตออบต

ใหม 55 24 25 0 6 47 19 22 0 6 8 5 3 0 0 0 0 0 0

106

ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559(ตอ)

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง กาลงคนทมอยจรง ตาแหนงวาง คนไปปฏบตทหนวยงานอน

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส.

ผลรวมของทกหนวยงาน 6,655 3,134 1,013 1,578 930 5,956 2,720 841 1,560 835 669 400 171 98 36 14 1 18 3

21 กองโรคปองกนดวย

วคซน 21 18 1 1 1 21 18 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

22 สานกโรคตดตอนาโดย

แมลง 107 72 11 24 0 99 65 10 24 0 8 7 1 0 0 1 0 0 0

23

สานกโรคเอดส วณโรค

และโรคตดตอทาง

เพศสมพนธ

203 144 13 16 30 181 130 11 16 24 22 14 2 6 1 0 0 1 0

24 สานกวณโรค 118 65 11 29 13 108 56 10 29 13 10 9 1 0 1 1 0 0 0

25 สถาบนราชประชา

สมาสย 489 237 19 50 183 462 224 18 50 170 27 13 1 13 0 0 0 0 0

26 สานกโรคจากการ

ประกอบอาชพฯ 150 82 31 9 28 134 78 28 9 20 15 4 3 8 1 1 0 0 0

27 สานกระบาดวทยา 131 89 33 9 0 116 77 30 9 0 15 12 3 0 1 0 0 1 0

28 สถาบนปองกนควบคม

โรคเขตเมอง 163 104 20 20 19 150 95 16 20 19 13 9 4 0 0 0 0 0 0

29 สถาบนเวชศาสตร

ปองกนศกษา 15 8 4 2 1 13 6 4 2 1 2 2 0 0 0 0 0 0 0

107

ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559(ตอ)

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง กาลงคนทมอยจรง ตาแหนงวาง คนไปปฏบตทหนวยงานอน

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส.

ผลรวมของทกหนวยงาน 6,655 3,134 1,013 1,578 930 5,956 2,720 841 1,560 835 669 400 171 98 36 14 1 18 3

30 สคร.ท 1 จ.เชยงใหม 438 174 44 213 7 424 165 42 213 4 14 9 2 3 1 1 0 0 0

31 สคร.ท 2 จ.พษณโลก 326 112 52 154 8 301 94 48 154 5 25 18 4 3 0 0 0 0 0

32 สคร.ท 3 จ.นครสวรรค 163 88 30 40 5 146 78 28 40 0 17 10 2 5 2 0 0 2 0

33 สคร.ท 4 จ.สระบร 172 94 27 46 5 150 79 25 46 0 22 15 2 5 9 1 0 8 0

34 สคร.ท 5 จ.ราชบร 269 105 37 108 19 255 95 33 108 19 14 10 4 0 2 1 0 1 0

35 สคร.ท 6 จ.ชลบร 371 149 36 168 18 343 128 31 168 16 28 21 5 2 2 2 0 0 0

36 สคร.ท 7 จ.ขอนแกน 210 117 18 70 5 200 112 18 70 0 10 5 0 5 0 0 0 0 0

37 สคร.ท 8 จ.อดรธาน 182 68 22 92 0 159 56 11 92 0 23 12 11 0 0 0 0 0 0

38 สคร.ท 9 จ.นครราชสมา 274 122 34 99 19 250 103 32 99 16 24 19 2 3 0 0 0 0 0

39 สคร.ท 10 จ.อบลราชธาน 227 110 30 71 16 203 91 25 71 16 24 19 5 0 3 1 0 2 0

40 สคร.ท 11 จ.

นครศรธรรมราช 320 131 41 143 5 308 122 38 143 5 12 9 3 0 1 1 0 0 0

41 สคร.ท 12 จ.สงขลา 320 154 53 108 5 301 137 52 108 4 19 17 1 1 0 0 0 0 0

อยในการพจารณาของกรม 160 80 80 0 0 0 0 0 0 0 80 80 80 0 0 0 0 0 0

ชวยราชการตางกรม 36 14 1 18 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

108

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงขาราชการกรมควบคม

โรค จาแนกเปนตาแหนงประเภทบรหาร 5 ตาแหนง ประเภทอานวยการ 25 ตาแหนง ประเภทวชาการ

2,254 ตาแหนง และประเภททวไป 850 ตาแหนง ดงตารางท 4.5

ตารางท 4.5 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคมพ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามประเภทตาแหนง

ตาแหนงประเภท ระดบตาแหนง ผลรวม

บรหาร สง 1

ตน 4

รวม 5

อานวยการ สง 24

ตน 1

รวม 25

วชาการ

ทรงคณวฒ 25

เชยวชาญ 108

ชานาญการพเศษ 103

ชานาญการ หรอ ชานาญการพเศษ 32

ปฏบตการ หรอ ชานาญการ หรอ ชานาญการพเศษ 419

ปฏบตการ หรอ ชานาญการ 1,567

รวม 2,254

ทวไป อาวโส 46

ปฏบตงาน หรอ ชานาญงาน 804

รวม 850

รวมทงสน 3,134

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงขาราชการกรมควบคม

โรค จาแนกเปนสายงานตาง ๆ จานวน 52 สายงาน ดงรายละเอยดตามตารางท 4.6

109

ตารางท 4.6 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงาน

ลาดบท สายงาน รวมทงหมด

1 นกบรหาร 5

2 ผอานวยการ 4

3 ผอานวยการเฉพาะดาน(แพทย) 21

4 นายแพทย 226

5 นายสตวแพทย 7

6 ทนตแพทย 4

7 นกวชาการสาธารณสข 973

8 เจาพนกงานสาธารณสข 302

9 พยาบาลวชาชพ 485

10 นกเทคนคการแพทย 89

11 นกวทยาศาสตรการแพทย 19

12 เจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย 64

13 พยาบาลเทคนค 24

14 เภสชกร 47

15 เจาพนกงานเภสชกรรม 32

16 นกรงสการแพทย 11

17 เจาพนกงานรงสการแพทย 9

18 นกกายภาพบาบด 6

19 นกโภชนาการ 4

20 โภชนากร 1

21 ชางกายอปกรณ 2

22 นกสงคมสงเคราะห 35

23 นกจตวทยา 3

24 นกจตวทยาคลนก 1

25 นกวชาการเผยแพร 1

26 นกวเคราะหนโยบายและแผน 70

27 นตกร 31

28 นกวชาการสถต 4

29 เจาพนกงานสถต 4

30 เจาพนกงานเวชสถต 8

110

ตารางท 4.6 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงาน(ตอ)

ลาดบท สายงาน รวมทงหมด

31 นายชางไฟฟา 5

32 ชางภาพการแพทย 1

33 นายชางเครองกล 5

34 นายชางเทคนค 1

35 นายชางโยธา 2

36 นกวชาการตรวจสอบภายใน 8

37 นกจดการงานทวไป 98

38 เจาพนกงานธรการ 164

39 นกทรพยากรบคคล 39

40 นกวชาการเงนและบญช 63

41 เจาพนกงานการเงนและบญช 141

42 นกวชาการพสด 22

43 เจาพนกงานพสด 67

44 นกประชาสมพนธ 4

45 นกวเทศสมพนธ 3

46 บรรณารกษ 1

47 เจาพนกงานหองสมด 1

48 นายชางศลป 7

49 เจาพนกงานทนตสาธารณสข 1

50 เจาพนกงานโสตทศนศกษา 6

51 เจาพนกงานอาชวบาบด 2

52 นกวชาการคอมพเตอร 1

รวมทงสน 3,134

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงขาราชการกรมควบคม

โรค จาแนกเปนสายงานและระดบตาง ๆ จานวน 52 สายงาน ดงรายละเอยดตามตารางท 4.7

111

ตารางท 4.7 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงานและระดบตาแหนง

ลาดบ

ท สายงาน

ระดบ

ตาแหนง รวม

รวม

ทงหมด

1 นกบรหาร สง 1 5

ตน 4

2 ผอานวยการ สง 3 4

ตน 1

3 ผอานวยการเฉพาะดาน(แพทย) สง 21 21

4 นายแพทย ทว. 23 226

ชช. 66

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 137

5 นายสตวแพทย ทว. 1 7

ชช. 1

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 5

6 ทนตแพทย ชช. 1 4

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 3

7 นกวชาการสาธารณสข ทว. 1 973

ชช. 34

ชพ. 5

ชก. หรอ ชพ. 11

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 219

ปก. หรอ ชก. 703

8 เจาพนกงานสาธารณสข อาวโส 44 302

ปง. หรอ ชง. 258

9 พยาบาลวชาชพ ชช. 2 485

ชพ. 34

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 7

ปก. หรอ ชก. 442

10 นกเทคนคการแพทย ชช. 1 89

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 17

ปก. หรอ ชก. 71

112

ตารางท 4.7 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงานและระดบตาแหนง(ตอ)

ลาดบ

ท สายงาน

ระดบ

ตาแหนง รวม

รวม

ทงหมด

11 นกวทยาศาสตรการแพทย ชพ. 1 19

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 5

ปก. หรอ ชก. 13

12 เจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย ปง. หรอ ชง. 64 64

13 พยาบาลเทคนค ปง. หรอ ชง. 24 24

14 เภสชกร ชช. 2 47

ชพ. 1

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 12

ปก. หรอ ชก. 32

15 เจาพนกงานเภสชกรรม ปง. หรอ ชง. 32 32

16 นกรงสการแพทย ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 1 11

ปก. หรอ ชก. 10

17 เจาพนกงานรงสการแพทย ปง. หรอ ชง. 9 9

18 นกกายภาพบาบด ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 2 6

ปก. หรอ ชก. 4

19 นกโภชนาการ ปก. หรอ ชก. 4 4

20 โภชนากร ปง. หรอ ชง. 1 1

21 ชางกายอปกรณ ปง. หรอ ชง. 2 2

22 นกสงคมสงเคราะห ชพ. 29 35

ปก. หรอ ชก. 6

23 นกจตวทยา ชพ. 3 3

24 นกจตวทยาคลนก ปก. หรอ ชก. 1 1

25 นกวชาการเผยแพร ชพ. 1 1

26 นกวเคราะหนโยบายและแผน ชช. 2 70

ชพ. 2

ชก. หรอ ชพ. 14

ปก. หรอ ชก. 52

27 นตกร ชพ. 3 31

ปก. หรอ ชก. 28

113

ตารางท 4.7 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงานและระดบตาแหนง(ตอ)

ลาดบ

ท สายงาน

ระดบ

ตาแหนง รวม

รวม

ทงหมด

28 นกวชาการสถต ปก. หรอ ชก. 4 4

29 เจาพนกงานสถต ปง. หรอ ชง. 4 4

30 เจาพนกงานเวชสถต ปง. หรอ ชง. 8 8

31 นายชางไฟฟา ปง. หรอ ชง. 5 5

32 ชางภาพการแพทย ปก. หรอ ชก. 1 1

33 นายชางเครองกล ปง. หรอ ชง. 5 5

34 นายชางเทคนค ปง. หรอ ชง. 1 1

35 นายชางโยธา ปง. หรอ ชง. 2 2

36 นกวชาการตรวจสอบภายใน ชช. 1 8

ปก. หรอ ชก. หรอ ชพ. 7

ปก. หรอ ชก. 0

37 นกจดการงานทวไป ชพ. 22 98

ปก. หรอ ชก. 76

38 เจาพนกงานธรการ อาวโส 1 164

ปง. หรอ ชง. 163

39 นกทรพยากรบคคล ชช. 1 39

ชพ. 2

ชก. หรอ ชพ. 4

ปก. หรอ ชก. 32

40 นกวชาการเงนและบญช ชก. หรอ ชพ. 2 63

ปก. หรอ ชก. 61

41 เจาพนกงานการเงนและบญช ปง. หรอ ชง. 141 141

42 นกวชาการพสด ชพ. 1 22

ปก. หรอ ชก. 21

43 เจาพนกงานพสด อาวโส 1 67

ปง. หรอ ชง. 66

44 นกประชาสมพนธ ชก. หรอ ชพ. 1 4

ปก. หรอ ชก. 3

114

ตารางท 4.7 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ขาราชการกรมควบคมโรค จาแนกตามสายงานและระดบตาแหนง(ตอ)

ลาดบ

ท สายงาน

ระดบ

ตาแหนง รวม

รวม

ทงหมด

45 นกวเทศสมพนธ ปก. หรอ ชก. 3 3

46 บรรณารกษ ปก. หรอ ชก. 1 1

47 เจาพนกงานหองสมด ปง. หรอ ชง. 1 1

48 นายชางศลป ปง. หรอ ชง. 7 7

49 เจาพนกงานทนตสาธารณสข ปง. หรอ ชง. 1 1

50 เจาพนกงานโสตทศนศกษา ปง. หรอ ชง. 6 6

51 เจาพนกงานอาชวบาบด ปง. หรอ ชง. 2 2

52 นกวชาการคอมพวเตอร ปก. หรอ ชก. 1 1

รวมทงสน 3,134 3,134

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงานราชการ

กรมควบคมโรค จาแนกตามกลมงานและชอตาแหนง ดงรายละเอยดตามตารางท 4.8

ตารางท 4.8 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

ราชการกรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง

ลาดบท กลมงาน/ชอตาแหนง รวม

1 กลมงานบรการ

1 เจาพนกงานการเงนและบญช 1

2 เจาพนกงานธรการ 7

3 เจาพนกงานพสด 6

4 พนกงานบรการ 3

รวม 17

2 กลมงานเทคนคทวไป

5 เจาพนกงานคอมพวเตอร 27

6 เจาพนกงานทนตสาธารณสข 1

7 เจาพนกงานเภสชกรรม 4

115

ตารางท 4.8 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

ราชการกรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง (ตอ)

ลาดบท กลมงาน/ชอตาแหนง รวม

2 กลมงานเทคนคทวไป(ตอ)

8 เจาพนกงานเวชสถต 1

9 เจาพนกงานสาธารณสข 110

10 เจาพนกงานโสตทศนศกษา 1

11 นายชางเทคนค 3

12 นายชางไฟฟา 1

13 นายชางโยธา 1

รวม 149

3 กลมงานบรหารทวไป

14 นกกฏวทยา 80

15 นกจดการงานทวไป 56

16 นกทรพยากรบคคล 63

17 นกประชาสมพนธ 22

18 นกโภชนาการ 3

19 นกวเคราะหนโยบายและแผน 102

20 นกวชาการคอมพวเตอร 1

21 นกวชาการเงนและบญช 26

22 นกวชาการเผยแพร 29

23 นกวชาการพสด 14

24 นกวชาการสถต 2

25 นกวชาการสาธารณสข 217

26 นกวชาการสาธารณสข 1

27 นกวชาการโสตทศนศกษา 3

28 นกวชาการอาชวอนามย 1

29 นกวทยาศาสตรการแพทย 21

30 นกวเทศสมพนธ 3

31 นตกร 41

32 บรรณารกษ 2

รวม 687

116

ตารางท 4.8 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

ราชการกรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง (ตอ)

ลาดบท กลมงาน/ชอตาแหนง รวม

4 กลมงานวชาชพเฉพาะ

33 นกกายภาพบาบด 2

34 นกเทคนคการแพทย 21

35 นกวชาการคอมพวเตอร 56

รวม 79

5 กลมงานเชยวชาญพเศษ (ระดบทวไป)

36 นายแพทย 1

รวม 1

รวมทงสน 933

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงลกจางประจา

กรมควบคมโรค จาแนกตามกลมงานและชอตาแหนง ดงรายละเอยดตามตารางท 4.9

ตารางท 4.9 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ลกจางประจา กรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง

ลาดบท กลมงาน / ชอตาแหนง รวม

1 กลมงานบรการพนฐาน

1 ผดแลหมวดสถานท 1

2 พนกงานเกบเงน 1

3 พนกงานเกบเอกสาร 2

4 พนกงานซกฟอก 1

5 พนกงานทวไป 14

6 พนกงานบรการเอกสารทวไป 5

7 พนกงานรกษาความปลอดภย 1

8 พนกงานรบโทรศพท 3

9 พนกงานสถานท 2

10 แมบาน 30

รวม 60

117

ตารางท 4.9 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ลกจางประจา กรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง (ตอ)

ลาดบท กลมงาน / ชอตาแหนง รวม

2 กลมงานชาง

11 ชางเขยน 1

12 ชางเครองยนต 15

13 ชางประปา 1

14 ชางไฟฟา 2

15 ชางไม 3

16 ชางเยบหนง 2

17 ผชวยชางทวไป 2

18 พนกงานเครองสบนา 1

รวม 27

3 กลมงานสนบสนน

19 นายทายเรอ 2

20 ผชวยทนตแพทย 1

21 ผชวยพนกงานสขศกษา 2

22 ผชวยเภสชกร 12

23 พนกงานการเงนและบญช 40

24 พนกงานการแพทยและรงสเทคนค 3

25 พนกงานขบรถยนต 162

26 พนกงานชวยการพยาบาล 7

27 พนกงานชวยเหลอคนไข 19

28 พนกงานดแลผรบการสงเคราะห 5

29 พนกงานธรการ 137

30 พนกงานบตรรายงานโรค 1

31 พนกงานบาบดโรคเรอน 3

32 พนกงานปฏบตการควบคมพาหะนาโรค 390

33 พนกงานปฏบตการชนสตรโรค 330

34 พนกงานปฏบตการทดลองพาหะนาโรค 84

35 พนกงานประกอบอาหาร 4

36 พนกงานประจาหองยา 8

37 พนกงานปราบแมลง 1

38 พนกงานผชวยเหลอแพทยและพยาบาล 6

39 พนกงานพสด 29

118

ตารางท 4.9 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนง

ลกจางประจา กรมควบคมโรค จาแนกกลมงานและชอตาแหนง

ลาดบท กลมงาน / ชอตาแหนง รวม

3 กลมงานสนบสนน(ตอ)

40 พนกงานพมพ 87

41 พนกงานเภสชกรรม 1

42 พนกงานเยยมบาน 94

43 พนกงานระบาดวทยา 2

44 พนกงานวทยาศาสตร 2

45 พนกงานสถต 38

46 พนกงานหองปฏบตการ 19

47 พเลยง 2

รวม 1,491

รวมทงสน 1,578

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

กรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงานกระทรวง

สาธารณสข กรมควบคมโรค จาแนกตามชอตาแหนง ดงรายละเอยดตามตารางท 4.10

ตารางท 4.10 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

กระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค จาแนกตามชอตาแหนง

ลาดบท ชอตาแหนง จานวน

1 เจาพนกงานการเงนและบญช 10

2 เจาพนกงานเครองคอมพวเตอร 44

3 เจาพนกงานธรการ 67

4 เจาพนกงานพสด 11

5 เจาพนกงานรงสการแพทย 1

6 เจาพนกงานสถต 13

7 เจาพนกงานโสตทศนศกษา 1

8 ชางไฟฟาและอเลคทรอนกส 2

9 นกกายภาพบาบด 2

10 นกจดการงานทวไป 169

119

ตารางท 4.10 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

กระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค จาแนกตามชอตาแหนง (ตอ)

ลาดบท ชอตาแหนง จานวน

11 นกจตวทยา 3

12 นกทรพยากรบคคล 2

13 นกเทคนคการแพทย 14

14 นกเทคโนโลยสารสนเทศ 2

15 นกประชาสมพนธ 2

16 นกโภชนาการ 2

17 นกรงสการแพทย 1

18 นกวเคราะหนโยบายและแผน 4

19 นกวชาการเกษตร 1

20 นกวชาการคอมพวเตอร 3

21 นกวชาการเงนและบญช 11

22 นกวชาการเผยแพร 7

23 นกวชาการพสด 11

24 นกวชาการศกษา 2

25 นกวชาการสถต 1

26 นกวชาการสาธารณสข 12

27 นกวชาการโสตทศนศกษา 7

28 นกวทยาศาสตร 2

29 นกวทยาศาสตรการแพทย 14

30 นกวเทศสมพนธ 1

31 นกสงคมสงเคราะห 1

32 นายชางเทคนค 4

33 นายชางไฟฟา 6

34 นายชางโยธา 2

35 นายชางศลป 1

36 บรรณารกษ 2

37 ผชวยชางทวไป 8

38 ผชวยนกกายภาพบาบด 4

39 ผชวยพยาบาล 11

40 พนกงานการแพทยและรงสเทคนค 3

41 พนกงานเกบเอกสาร 2

42 พนกงานชวยการพยาบาล 30

120

ตารางท 4.10 แสดงกรอบอตรากาลงในปจจบน (ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559) ตาแหนงพนกงาน

กระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค จาแนกตามชอตาแหนง (ตอ)

ลาดบท ชอตาแหนง จานวน

43 พนกงานชวยเหลอคนไข 73

44 พนกงานซกฟอก 10

45 พนกงานธรการ 14

46 พนกงานบรการ 221

47 พนกงานปฏบตการทดลองพาหะนาโรค 1

48 พนกงานประกอบอาหาร 22

49 พนกงานประจาตก 3

50 พนกงานประจาหองยา 6

51 พนกงานประเมนผล 3

52 พนกงานเปล 13

53 พนกงานพสด 2

54 พนกงานพมพ 17

55 พนกงานเภสชกรรม 12

56 พนกงานรบโทรศพท 4

57 พนกงานวทยาศาสตร 14

58 พยาบาลวชาชพ 14

59 พเลยง 1

60 เภสชกร 4

รวม 930

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

3.2ผลการศกษาสวนขาด/สวนเกนของกรอบอตรากาลงตามจรงเทยบกบกรอบอตรากาลงท

ควรจะเปน

กรอบอตรากาลงทควรจะเปน

อ.ก.พ.กรมควบคมโรค จากการประชมครงท 2/2558 เมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558 ไดมมต

ใหความเหนชอบผลการวเคราะหโครงสรางการแบงงานและกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของหนวยงาน

ในสงกดกรมควบคมโรคจานวน 7,089 อตราดงรายละเอยดตามตารางท 4.11

121

ตารางท 4.11 แสดงกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรคทไดรบความเหนชอบจาก

อ.ก.พ.กรมควบคมโรค เมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558

ลาดบท หนวยงาน กรอบอตรากาลง

ทควรจะเปน

1 สวนกลาง 19

2 กลมพฒนาระบบบรหาร 17

3 กลมตรวจสอบภายใน 15

4 สานกงานเลขานการกรม 83

5 กองการเจาหนาท 77

6 กองคลง 64

7 กองแผนงาน 64

8 สถาบนบาราศนราดร 941

9 สถาบนราชประชาสมาสย 459

10 สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล 89

11 สานกระบาดวทยา 134

12 สานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม 156

13 สานกโรคตดตอทวไป 175

14 สานกโรคตดตอนาโดยแมลง 120

15 สานกโรคไมตดตอ 107

16 สานกโรคเอดส วณโรคและโรคตดตอทางเพศสมพนธ 143

17 สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 47

18 สานกวณโรค 107

19 สานกโรคตดตออบตใหมและตอบโตภาวะฉกเฉนดานสาธารณสข 57

20 สานกควบคมการบรโภคยาสบ 55

21 สานกจดการความรประเมนเทคโนโลยและมาตรฐานการควบคมโรค 40

22 ศนยสารสนเทศ 25

23 สานกงานความรวมมอระหวางประเทศ 33

24 ศนยอานวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต 15

25 ศนยกฎหมาย 19

26 สานกงานคณะกรรมการผทรงคณวฒ 9

27 กลมคมครองจรยธรรม 5

28 ศนยพฒนานโยบายและยทธศาสตรแผนงานควบคมโรคไมตดตอ 3

29 สานกงานปองกนควบคมโรคท 1 กรงเทพฯ 162

30 สานกงานปองกนควบคมโรคท 2 จงหวดสระบร 181

31 สานกงานปองกนควบคมโรคท 3 จงหวดชลบร 467

122

ตารางท 4.11 แสดงกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรคทไดรบความเหนชอบจาก

อ.ก.พ.กรมควบคมโรค จากการประชมครงท 2/2558 เมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558

ลาดบท หนวยงาน กรอบอตรากาลง

ทควรจะเปน

32 สานกงานปองกนควบคมโรคท 4 จงหวดราชบร 348

33 สานกงานปองกนควบคมโรคท 5 จงหวดนครราชสมา 304

34 สานกงานปองกนควบคมโรคท 6 จงหวดขอนแกน 355

35 สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 จงหวดอบลราชธาน 329

36 สานกงานปองกนควบคมโรคท 8 จงหวดนครสวรรค 212

37 สานกงานปองกนควบคมโรคท 9 จงหวดพษณโลก 369

38 สานกงานปองกนควบคมโรคท 10 จงหวดเชยงใหม 503

39 สานกงานปองกนควบคมโรคท 11 จงหวดนครศรธรรมราช 410

40 สานกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา 371

รวม 7,089

กรอบอตรากาลงทควรจะเปนสาหรบบคลากรกรมควบคมโรคทกประเภทจาแนกตามสายงาน

จานวน 7,089 อตรา ดงรายละเอยดตามตารางท 4.12

ตารางท 4.12 แสดงสายงานตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรค

ลาดบท สายงาน กรอบอตรากาลงทควรจะเปน

1 นกบรหาร 5

2 ผอานวยการเฉพาะดาน (แพทย) 23

3 ผอานวยการ 12

4 นายแพทย 292

5 นายสตวแพทย 12

6 ทนตแพทย 4

7 นกวชาการสาธารณสข 1,652

8 พยาบาลวชาชพ 542

9 นกเทคนคการแพทย 233

10 นกวทยาศาสตรการแพทย 91

11 นกกฏวทยา 76

123

ตารางท 4.12 แสดงสายงานตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรค (ตอ)

ลาดบท สายงาน กรอบอตรากาลงทควรจะเปน

12 เภสชกร 64

13 นกรงสการแพทย 12

14 นกกายภาพบาบด 11

15 นกจตวทยา 2

16 นกจตวทยาคลนก 2

17 นกสงคมสงเคราะห 28

18 นกโภชนาการ 5

19 นกวชาการอาชวอนามย 1

20 นกอาชวบาบด -

21 นตกร 110

22 นกจดการงานทวไป 153

23 นกทรพยากรบคคล 121

24 นกประชาสมพนธ 39

25 นกวเคราะหนโยบายและแผน 145

26 นกวเทศสมพนธ 8

27 นกวชาการเงนและบญช 85

28 นกวชาการเผยแพร 39

29 นกวชาการโสตทศนศกษา 5

30 นกวชาการคอมพวเตอร 75

31 นกวชาการตรวจสอบภายใน 10

32 นกวชาการพสด 46

33 นกวชาการศกษา 2

34 นกวชาการสถต 4

35 บรรณารกษ 3

36 เจาพนกงานสาธารณสข 154

37 เจาพนกงานเภสชกรรม 49

38 เจาพนกงานรงสการแพทย 6

39 เจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย 23

40 เจาพนกงานทนตสาธารณสข 7

41 พยาบาลเทคนค -

124

ตารางท 4.12 แสดงสายงานตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรค (ตอ)

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

สรปในภาพรวมทกหนวยงานในกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559ขาด

อตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการ จานวน 746 อตรา สวนอตรากาลงลกจางประจาและ

พนกงานกระทรวงสาธารณสขเกนกรอบอตรากาลงทควรจะเปน จานวน 312 อตรา ดงตารางท 4.13

ลาดบท สายงาน กรอบอตรากาลงทควรจะเปน

42 โภชนากร 7

43 ชางกายอปกรณ 2

44 ชางภาพการแพทย 1

45 เจาพนกงานเวชสถต 20

46 เจาพนกงานธรการ 214

47 เจาพนกงานการเงนและบญช 185

48 เจาพนกงานคอมพวเตอร 52

49 เจาพนกงานพสด 91

50 เจาพนกงานโสตทศนศกษา 17

51 เจาพนกงานสถต 5

52

53

เจาพนกงานหองสมด

เจาพนกงานอาชวบาบด

1

7

54 เจาหนาทเวชระเบยน 8

55 เจาหนาทหองสมด 1

56 นายชางเครองกล -

57 นายชางเทคนค 28

58 นายชางโยธา 6

59 นายชางไฟฟา 24

60 นายชางศลป 6

61 พนกงานบรการ 13

125

ตารางท 4.13 แสดงผลการวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลงตามจรงณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559

ลาด

บท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงทควรจะเปน กรอบอตรากาลงตามจรง สวนตาง (+ขาด, -เกน)

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส

.

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

สวนกลาง 19 13 6 13 13 0 0 0 6 0 6

1 กลมพฒนาระบบบรหาร 17 17 0 16 7 7 1 1 1 3 -2

2 กลมตรวจสอบภายใน 15 15 0 14 10 4 0 0 1 1 0

3 สานกงานเลขานการกรม 83 71 12 79 26 27 14 12 4 18 -14

4 กองการเจาหนาท 77 74 3 78 51 18 7 2 -1 5 -6

5 ศนยกฎหมาย 19 19 0 22 8 14 0 0 -3 -3 0

6 กลมคมครองจรยธรรม 5 5 0 6 2 4 0 0 -1 -1 0

7 กองคลง 64 62 2 64 49 12 3 0 0 1 -1

8 กองแผนงาน 64 56 8 66 29 29 1 7 -2 -2 0

9 สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค 40 40 0 34 13 20 1 0 6 7 -1

10 สานกงานความรวมมอระหวางประเทศ 33 33 0 25 9 15 0 1 8 9 -1

11 ศนยสารสนเทศ 25 25 0 17 6 11 0 0 8 8 0

12 สานกงานคณะกรรมการผทรงคณวฒ 9 9 0 8 2 5 1 0 1 2 -1

13 สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 47 47 0 42 11 24 1 6 5 12 -7

126

ตารางท 4.13 แสดงผลการวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลงตามจรงณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559(ตอ)

ลาด

บท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงทควรจะเปน กรอบอตรากาลงตามจรง สวนตาง (+ขาด, -เกน)

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส

.

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

14 สานกงานบรหารโครงการกองทนโลก 4 4 0 0 0 -4 -4 0

15 สานกโรคไมตดตอ 110 110 0 98 51 33 2 12 12 26 -14

16 สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล 89 89 0 47 23 22 0 2 42 44 -2

17 สานกควบคมการบรโภคยาสบ 55 55 0 31 14 15 0 2 24 26 -2

18 สถาบนบาราศนราดร 941 683 258 875 352 41 42 440 66 290 -224

19 สานกโรคตดตอทวไป 150 150 0 196 93 39 15 49 -46 18 -64

20 สานกโรคตดตออบตใหม 57 57 0 55 24 25 0 6 2 8 -6

21 กองโรคปองกนดวยวคซน 25 25 0 21 18 1 1 1 4 6 -2

22 สานกโรคตดตอนาโดยแมลง 120 113 7 107 72 11 24 0 13 30 -17

23 สานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ 158 158 0 203 144 13 16 30 -45 1 -46

24 สานกวณโรค 107 105 2 118 65 11 29 13 -11 29 -40

25 สถาบนราชประชาสมาสย 459 313 146 489 237 19 50 183 -30 57 -87

26 สานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม 156 156 0 150 82 31 9 28 6 43 -37

27 สานกระบาดวทยา 134 134 0 131 89 33 9 0 3 12 -9

28 สถาบนปองกนควบคมโรคเขตเมอง 120 72 48 163 104 20 20 19 -43 -52 9

29 สถาบนเวชศาสตรปองกนศกษา 15 8 4 15 8 4 2 1 0 0 0

127

ตารางท 4.13 แสดงผลการวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลงตามจรงณ วนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2559(ตอ)

ลาด

บท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงทควรจะเปน กรอบอตรากาลงตามจรง สวนตาง (+ขาด, -เกน)

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส

.

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

30 สคร.ท 1 จ.เชยงใหม 503 235 268 438 174 44 213 7 65 17 48

31 สคร.ท 2 จ.พษณโลก 369 172 197 326 112 52 154 8 43 8 35

32 สคร.ท 3 จ.นครสวรรค 212 170 42 163 88 30 40 5 49 52 -3

33 สคร.ท 4 จ.สระบร 223 152 71 172 94 27 46 5 51 31 20

34 สคร.ท 5 จ.ราชบร 348 200 148 269 105 37 108 19 79 58 21

35 สคร.ท 6 จ.ชลบร 467 238 229 371 149 36 168 18 96 53 43

36 สคร.ท 7 จ.ขอนแกน 203 106 97 210 117 18 70 5 -7 -29 22

37 สคร.ท 8 จ.อดรธาน 241 143 98 182 68 22 92 0 59 53 6

38 สคร.ท 9 จ.นครราชสมา 304 165 139 274 122 34 99 19 30 9 21

39 สคร.ท 10 จ.อบลราชธาน 240 143 97 227 110 30 71 16 13 3 10

40 สคร.ท 11 จ.นครศรธรรมราช 410 227 183 320 131 41 143 5 90 55 35

41 สคร.ท 12 จ.สงขลา 371 236 135 320 154 53 108 5 51 29 22

ตาแหนงวางอยในการพจารณาของกรม 0 0 0 160 80 80 0 0 -160 -160 0

ชวยราชการตางกรม 0 0 0 36 14 1 18 3 -36 -15 -21

รวม 7,089 4,893 2,196 6,655 3,134 1,013 1,578 930 434 ขาด 746 เกน 312

ทมา : กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค

128

3.3 ผลการสารวจความตองการอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ

20 ป ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค

ผลจาการศกษา พบวา กรมควบคมโรคไดสอบถามความตองการอตรากาลงรองรบภารกจท

สอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค ตามหนงสอ

กรมควบคมโรค ท สธ 0402.3/ว 2977 ลงวนท 18 พฤศจกายน 2559 โดยใหแจงความตองการใหกรม

ควบคมโรคทราบภายในวนท 25 พฤศจกายน 2559 และพบวาหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคม

โรค แจงความตองการอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตในแตละระยะ ดงน

- ระยะท 1 (พ.ศ.2560-2564) จานวน 30 หนวยงาน ตองการอตรากาลงขาราชการเพม 809

อตรา พนกงานราชการเพม 566 อตรา รวม 1,375 อตรา

- ระยะท 2 (พ.ศ.2565 - 2569) จานวน 20 หนวยงาน ตองการอตรากาลงขาราชกากรเพม

401 อตรา พนกงานราชการ 216 อตรา รวม 617 อตรา

- ระยะท 3 (พ.ศ.2670 - 2574) จานวน 18 หนวยงาน ตองการอตรากาลงขาราชการเพม 300

อตรา พนกงานราชการ 171 อตรา รวม 471 อตรา

- ระยะท 4 (พ.ศ.2575 - 2579) จานวน 17 หนวยงาน ตองการอตรากาลงขาราชการเพม 290

อตรา พนกงานราชการ 182 อตรา รวม 472 อตรา

สรปความตองการอตรากาลงเพมเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(พ.ศ.2560 – 2579) ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรคทไดแจงมายงกรมควบคมโรค จานวน 31

หนวยงาน โดยมความตองการอตรากาลงขาราชการเพม 1,800 อตรา พนกงานราชการ 1,135 อตรา

รวม 2,935 อตรา รายละเอยดความตองการอตรากาลงเพมในแตละระยะตามตารางท 4.14

129

ตารางท 4.14 แสดงผลการวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค ระยะท 1 – 4 (พ.ศ.2560 – 2579)

ลาดบ

ท หนวยงาน

ระยะท 1 (ป 2560 - 2564) ระยะท 2 (ป 2565 - 2569) ระยะท 3 (ป 2570-2574) ระยะท 4 (ป 2574 - 2579)

รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก.

1 กลมพฒนาระบบบรหาร - - - - - - - - - - - -

2 กลมตรวจสอบภายใน 1 1 - - - - - - - - - -

3 สานกงานเลขานการกรม 12 - 12 4 - 4 3 - 3 6 - 6

4 กองการเจาหนาท 6 1 5 - - - - - - - - -

5 ศนยกฏหมาย - - - - - - - - - - - -

6 กลมคมครองจรยธรรม - - - - - - - - - - - -

7 กองคลง - - - - - - - - - - - -

8 กองแผนงาน - - - 6 6 - - - - 6 6 -

9 สถาบนวจยจดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค 25 17 8 7 4 3 - - - - - -

10 สานกงานความรวมมอระหวางประเทศ 11 2 9 6 1 5 4 1 3 4 1 3

11 ศนยสารสนเทศ 15 11 4 15 9 6 8 2 6 8 2 6

12 สานกงานคณะกรรมการผทรงคณวฒ - - - - - - - - - - - -

13 สานกสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 15 12 3 10 4 6 1 1 - - - -

14 สานกงานบรหารโครงการกองทนโลก - - - - - - - - - - - -

15 สานกโรคไมตดตอ 28 20 8 71 64 7 53 50 3 67 64 3

16 สานกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล 90 49 41 - - - - - - - - -

17 สานกควบคมการบรโภคยาสบ 20 10 10 10 5 5 10 5 5 10 5 5

18 สถาบนบาราศนราดร 278 98 180 129 52 77 117 52 65 107 44 63

19 สานกโรคตดตอทวไป 43 15 28 - - - - - - - - -

20 สานกโรคตดตออบตใหม 10 5 5 10 5 5 10 5 5 5 3 2

21 กองโรคปองกนดวยวคซน 20 13 7 20 13 7 20 13 7 20 13 7

130

ตารางท 4.14 แสดงผลการวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564) (ตอ)

ลาดบ

ท หนวยงาน

ระยะท 1 (ป 2560 - 2564) ระยะท 2 (ป 2565 - 2569) ระยะท 3 (ป 2570-2574) ระยะท 4 (ป 2574 - 2579)

รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก.

22 สานกโรคตดตอนาโดยแมลง 15 15 - - - - - - - - - -

23 สานกโรคเอดสวณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ - - - - - - - - - - - -

24 สานกวณโรค 10 10 10 10 10 10 10 10

25 สถาบนราชประชาสมาสย - - - - - - - - - - - -

26 สานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม 13 7 6 - - - - - - - - -

27 สานกระบาดวทยา 7 5 2 4 3 1 4 3 1 - - -

28 สถาบนปองกนควบคมโรคเขตเมอง - - - - - - - - - - - -

29 สถาบนเวชศาสตรปองกนศกษา - - - - - - - - - - - -

30 สคร.ท 1 จ.เชยงใหม 69 52 17 - - - - - - - - -

31 สคร.ท 2 จ.พษณโลก 45 45 - - - - - - - - - - - -

32 สคร.ท 3 จ.นครสวรรค 14 13 1 13 12 1 13 11 2 13 12 1

33 สคร.ท 4 จ.สระบร 58 52 6 - - - - - - - - -

34 สคร.ท 5 จ.ราชบร 95 22 73 65 25 40 60 20 40 80 20 60

35 สคร.ท 6 จ.ชลบร 160 97 63 115 81 34 69 50 19 54 40 14

36 สคร.ท 7 จ.ขอนแกน 5 2 3 5 2 3 2 1 1 2 1 1

37 สคร.ท 8 จ.อดรธาน 140 90 50 33 26 7 39 31 8 28 22 6

38 สคร.ท 9 จ.นครราชสมา 65 65 - - - - - - - - - -

39 สคร.ท 10 จ.อบลราชธาน 18 12 6 - - - - - - - - -

40 สคร.ท 11 จ.นครศรธรรมราช 70 56 14 16 13 3 10 8 2 14 11 3

41 สคร.ท 12 จ.สงขลา 17 12 5 12 10 2 5 4 1 7 5 2

รวม 1,375 809 566 617 401 216 471 200 171 472 290 182

131

สวนท 4 ผลการสารวจความคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค

จากการศกษา พบวา คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค มการประชม

เพอพจารณาแผนความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(พ.ศ.2560 – 2579)ของกรมควบคมโรครวม 2 ครง เมอวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ.2559 และเมอวนท

9 มกราคม พ.ศ.2560สรปไดดงน

1. คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค รบทราบแนวทางปฏบตตาม

มาตรการบรหารและพฒนากาลงคนภาครฐ (พ.ศ.2557-2561) กรณทภาครฐมมาตรการไมเพมกาลงคน

และการเพมอตราขาราชการตงใหมสามารถดาเนนการไดเฉพาะกรณทมความจาเปนอนมอาจหลกเลยง

ไดใน 2 กรณ คอ

1.1มการจดตงหนวยงานหรอสวนราชการขนใหม และมความจาเปนตองมเจาหนาท

ปฏบตงาน

1.2เปนงานทตองดาเนนการตามนโยบายสาคญของรฐบาล ยทธศาสตรประเทศ หรอ

คณะรฐมนตรสงการใหดาเนนการตามทกาหนดไวในกฎหมาย และมเงนงบประมาณทใชดาเนนการแลว

ถาไมดาเนนการจะทาใหเกดผลเสยหายตอทางราชการ

2. รบทราบขอสงการนายกรฐมนตร/นโยบายรฐบาลดงน

2.1ใหทกสวนราชการจดทายทธศาสตร/แผนงาน/โครงการ สาหรบการปฏบตราชการ

ระยะ 20 ป โดยพจารณาใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต (ทก 5 ป)

2.2ใหทกสวนราชการดาเนนการปรบโครงสรางสวนราชการภายใน เพอรองรบการ

ขบเคลอนภารกจ/งานตามยทธศาสตร นโยบาย และการมอบหมายตามภารกจพเศษ (Agenda Based)

2.3ใหทกสวนราชการพจารณาจดสรรอตรากาลงภายในหนวยงาน และการมอบหมาย

งานใหสอดคลองกบการปรบโครงสรางสวนราชการภายในใหม โดยแยกเปนแผนอตรากาลงรองรบการ

ปรบโครงสรางสวนราชการภายในใหม แผนอตรากาลงรองรบภารกจระยะสน (ปพ.ศ. 2559 - 2560)

และระยะยาวตามยทธศาสตรชาต 20 ป

2.4ใหทกสวนราชการทเสนอขอเพมอตรากาลงขาราชการตอ คปร. พจารณาทบทวน

การเสนอขอเพมอตรากาลง โดยคานงถงภาระงบประมาณทเปนคาใชจายดานบคลากรและปรมาณ

ภารกจเปนสาคญ ทงน ใหพจารณาความเปนไปไดในการจดจางผทมคณวฒพเศษมาดาเนนการเฉพาะ

กจ รวมทงการจางพนกงานราชการเพอทดแทนการบรรจขาราชการดวย

2.5 ใหทกสวนราชการใหความสาคญกบการปฏบตงานทมงใหเกดผลลพธทมคณภาพ

มากกวาปรมาณงาน โดยเฉพาะการแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชน และคานงถงความพง

พอใจของประชาขนเปนหลก ทงน หากภารกจใดมความจาเปนตองใชบคลากรเพมเตม ใหพจารณาใช

วธการจางพนกงานจากภายนอกองคกร (Outsource) ตามความเหมาะสม โดยใหเปนไปตามกฎหมาย

132

ระเบยบ และมตคณะรฐมนตรทเกยวของ

2.6 รฐบาลมนโยบายจะดแลควบคมจานวนขาราชการไมใหเพมจานวนมากขน และ

ควบคมดแลคาใชจาย

3. รบทราบกรอบระยะเวลาการพจารณาแผนความตองการเพมอตราขาราชการตงใหม ของ

กระทรวงสาธารณสข ซงมกาหนดการเสนอเรองให อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสขพจารณาประมาณเดอน

กมภาพนธ 2560 โดยใหสวนราชการระดบกรมแจงขอมลไปยงสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขดงน

3.1 ยทธศาสตร/แผนงาน/โครงการ สาหรบการปฏบตราชการใหสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (ทก 5ป)

3.2 ปรบโครงสรางและภารกจของหนวยงาน

3.3 วเคราะหความตองการเพมอตรากาลงตามยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป( 4 ระยะ)

3.4พจารณาจดสรรอตรากาลงภายในหนวยงาน ตลอดจนมอบหมายงานใหสอดคลอง

กบการปรบโครงสรางภายในสวนราชการใหม แผนความตองการอตรากาลงรองรบภารกจระยะสน 5 ป

(พ.ศ.2560 – 2564) และแผนอตรากาลงนะระยะถดไปใหสอดคลองกบความจาเปนตามภารกจทตอง

ดาเนนการในแตละชวงของแผนยทธศาสตรชาต 20 ป (4 ระยะ)

4. คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรคไดพจารณาความเชอมโยงของ

แผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป และแผนยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข กบแผนยทธศาสตรกรม

ควบคมโรค และขอมลเกยวกบกรอบอตรากาลงในปจจบน รวมทงกรอบอตรากาลงทควรจะเปน และ

ความตองการอตรากาลงทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาต 20 ป ของหนวยงานในสงกดกรมควบคม

โรคแลว มความเหนดงน

4.1 ทศทาง/นโยบายระดบประเทศใหความสาคญกบ AECเขตเศรษฐกจพเศษ

Thailand 4.0Aging Societyการจดการกบปญหาสงแวดลอมการพฒนาและบงคบใชกฎหมายนโยบาย

ไมเพมอตราขาราชการ

4.2 นโยบายกาลงคนของกรมควบคมโรค

- ใชคนใหตรงตาแหนงและตรงหนวยงานตามกรอบอตรากาลง (HRP)

- ควบคมการใชอตรากาลงตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปน (HRP) ซงไดรบ

ความเหนชอบจาก อ.ก.พ.กรม เมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558

- การจดสรรอตราขาราชการเกษยณอายไปสสายงานทขาดอตรากาลงใน

Core function

- การใชอตราพนกงานราชการเตมสวนขาดของอตราขาราชการ

- นโยบายการธารงรกษากาลงคน (Retention)รกษากาลงคนทมคณภาพ

ครอบคลมทงขาราชการและพนกงานราชการ

4.3 สถานการณปจจบน

133

- ภารกจเพมขนจากนโยบายระดบประเทศ เชน AEC เขตเศรษฐกจพเศษ

สงผลใหเกดงาน Travel Medicine ในขณะทภารกจททาอยกยงคงตองเรงรดดาเนนการ(งานเพม

มากกวาลด)

- กาลงคนยงขาดความเชยวชาญดานระบาดวทยา ดานการเปน Regulator

และดานกฎหมาย

- หนวยงานมความตองการกาลงคนเพมขนเรอยๆ

- การใชตาแหนงวางดาเนนไปอยางลาชา ทาใหมตาแหนงขาราชการวางมาก

- งานดาน Training เพมขนแตทรพยากรบคคลทจะรองรบภาระงานยงไมพอ

- งานดาน Training ยงขาดการสราง/พฒนาเครอขาย ซงควรดงมหาวทยาลย

มาเขารวมผลตใหเพยงพอตอความตองการของประเทศ เชน หลกสตร FETP

- งานดาน Trainingยงขาดศกยภาพดานกาลงคน

- การใชทรพยากรภายนอก (Contract out) เพอการจางงาน มปญหาและ

อปสรรคมาก

- Travel Medicine ยงไม match กบจงหวดในเขตเศรษฐกจพเศษ

- การใช พ.ร.บ.ทอยในความรบผดชอบของกรมควบคมโรคยงมปญหาในการ

ตความ : Gap ดานศกยภาพในการบงคบใชกฎหมายขาดนตกรเนองจากนตกรทเปนพนกงานราชการ

ลาออกบอย

- กรมควบคมโรคยงคงตองการตาแหนงนกสงคมสงเคราะหเพอรองรบภารกจ

ตาม พ.ร.บ.ทอยในความรบผดชอบของกรม

- กาลงคนทมความเชยวชาญบางสายงานยงกระจกตวอยในบางหนวยงาน

ในขณะทบางหนวยงานยงขาด

- งาน NCD มหนางานกวาง เกยวของกบหลายกระทรวง/กรม ในสวนของกรม

ควบคมโรคยงขาดการสงสญญาณจดมงเนนของกรมในเรองน

- บาง Function ของกรมควบคมโรคมหนวยงานภายในทจดตงขนมารองรบ

แลว แตทกสานกยงคงตองปฏบตงานนนอย เชน การสอสารความเสยงและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ

4.4 การจดทาแผนความตองการอตรากาลง

- ใหความสาคญกบยทธศาสตร แผนงาน/โครงการ และตวชวดท cascade มา

จากกระทรวงรวมทงงานในภารกจของกรมควบคมโรคทไมปรากฏอยในยทธศาสตรกระทรวง

- ใหความสาคญกบงาน NCD (รองรบผสงวย)เทคโนโลยสารสนเทศ (รองรบ

Thailand 4.0)การพฒนาและบงคบใชกฎหมาย (นตกร) งานพฒนานโยบายและตดตามประเมนผล

(Regulator) และอนๆทมความจาเปนรองรบการปฏบตงานตาม พ.ร.บ.ทอยในความรบผดชอบของกรม

เชน นกสงคมสงเคราะห

134

- ควรยบรวมหนวยงานทมเปาประสงคเชงยทธศาสตรและภารกจอยางเดยวกน

เพอบรณาการและเพมประสทธภาพดานกาลงคน

- ใชเทคนค Scenario Analysis ในการ forecast ความตองการกาลงคนทงใน

เชงปรมาณ และเชงคณภาพ (จานวนคน สายงานทตองการ และความรความสามารถ ทกษะ สมรรถนะ

ทจาเปน) จากบทบาทภารกจทมองไปขางหนาในระยะ 20 ป

- ใชเพดานอตรากาลงคนตามกรอบอตรากาลงทควรจะเปน (HRP 1 ก.ย.58)

ภายในระยะ 20 ปหรออาจมการทบทวนในจดทมความจาเปนตองทบทวน

- เคลอนยายถายเทกาลงคนจากภารกจทลดลง หรอมความสาคญลดลง ไปส

ภารกจทเพมขนตามทศทาง/นโยบายประเทศ กระทรวง กรม

- ใหทกหนวยงานมองภาพของตวเอง แลวสงมาใหคณะทางานวเคราะหกรอบ

อตรากาลงของกรมควบคมโรคพจารณาภาพรวม

4.5 ความคดเหนของคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรคทมตอ

ความตองการอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

คณะทางานฯ พบวากรมควบคมโรคมอตราวางตาแหนงขาราชการ 400 อตรา คดเปน

รอยละ 12.76 ของอตรากาลงขาราชการ อตราวางตาแหนงพนกงานราชการ 171 อตราคดเปนรอยละ

16.88 ของอตรากาลงพนกงานราชการ และอตราวางตาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสข 95 อตรา

คดเปนรอยละ 10.21 ของอตรากาลงตาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสขดงรายละเอยดในตารางท

4.15

ตารางท 4.15 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบตาแหนงวางกบกรอบอตรากาลงตามจรง

ห น ว ย ง า น

ระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง ตาแหนงวาง

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส.

รวมทก

หนวยงาน 6,655 3,134 1,013 1,578 930

666

(10%)

400

(12.76 %)

171

(16.88 %)

95

(10.21 %)

เมอพจารณาความตองการเพมอตรากาลงของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรคในระยะท 1

คณะทางานฯ พบวา ความตองการอตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการเพมคดเปนรอยละ

184.32 ของสวนขาดอตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการ จากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลง

ตามจรงกบกรอบอตรากาลงทควรจะเปนดงรายละเอยดตารางท 4.16

135

ตารางท 4.16 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบความตองการเพมอตรากาลงในระยะท 1

กบ อตร า กา ล งข า ด / เ ก น จ ากกา ร เปร ยบ เ ท ยบกรอบอตรา ก าล ง ต ามจร ง ก บกรอบ

อตรากาลงทควรจะเปน

ขอมลอตรากาลงขาด/เกน

จากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลงตาม

จรงกบกรอบอตรากาลงทควรจะเปน

ขอมลจากผลสารวจความตองการเพมอตรากาลง

ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค

ในระยะท 1 (พ.ศ.2560 - 2564)

ขรก.และ พรก. ลจป.และ พกส. รวม ขรก. พรก.

746

(ขาด)

-312

(เกน)

1,375

(184.32 %) 809 566

การเพมอตราขาราชการและพนกงานราชการตามคาขอของหนวยงานในตารางท 4.16 จะทา

ใหกรมควบคมโรคมอตรากาลงขาราชการเพมเปน 3,943 อตรา และพนกงานราชการเพมเปน 1,579

อตรา อตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการจะเปน 5,522 อตรา ซงเกนกรอบอตรากาลงทควรจะ

เปน จานวน 629 อตรา ดงตารางท 4.17

ตารางท 4.17 แสดงผลการวเคราะหผลจากความตองการเพมอตรากาลงระยะท 1 (พ.ศ.2560 –

2564) ของหนวยงานระดบกอง

(1) ผลจากการเพมอตรากาลง

ตามคาขอของหนวยงาน

ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564)

(2) กรอบอตรากาลงทควรจะเปน

(อ.ก.พ.กรม เหนชอบเมอ

วนท 1 ก.ย.58)

(3) สวนตาง

อตรากาลง

(2) – (1)

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

ขรก.

และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

8,030 (3,943 + 1,579)

= 5,522

(1,578 + 930)

= 2,508 7,089 4,893 2,196

-629

(เกน)

-312

(เกน)

คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรคมความเหนวา ความตองการเพม

อตรากาลงของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรคเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป ตามตารางท 4.14 เปนการประมาณการความตองการอตรากาลง โดยทหนวยงานยง

ไมมการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการทางาน แตเปนการวเคราะห

อตรากาลงภายใต Scenario เดมๆ ซงสงผลใหมความตองการอตรากาลงมากขนเรอยๆ ดงนน จงควรม

136

การทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตรทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และทบทวน

กระบวนการทางานใหม เพอใหทราบความตองการอตรากาลงทแทจรง ซงอาจตองใชระยะเวลา

พอสมควร แตเนองจากมขอจากดดานระยะเวลาซงกระทรวงสาธารณสขจะเสนอแผนความตองการ

อตราขาราชการเพมใหมเขาสการพจารณาของ อ.ก.พ.กระทรวง เดอนกมภาพนธ พ.ศ.2560 จงเหนควร

นาผลการวเคราะหกรอบอตรากาลงทควรจะเปนซง อ.ก.พ.กรมควบคมโรคไดใหความเหนชอบไวแลว

ในการประชม อ.ก.พ.กรมควบคมโรคครงท 2/2558 วนท 1 กนยายน พ.ศ.2558 มาจดทาแผนความ

ตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ปเพอเสนอกระทรวง

สาธารณสขภายในระยะเวลาทกาหนดและจากกรณทกรมควบคมโรคมอตราวางตาแหนงขาราชการ

จานวน 400 อตรา ตาแหนงพนกงานราชการ 171 ตาแหนง และตาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสข

95 ตาแหนง กรมควบคมโรคควรวางแผนบรหารจดการกาลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงน

(1) เรงรดการพจารณาเกลยอตราวางตาแหนงขาราชการ 80 ตาแหนง และตาแหนง

พนกงานราชการ 80 ตาแหนง ทอยในการพจารณาของกรมควบคมโรค โดยจดสรร ใหแกหนวยงานใน

สงกดกรมควบคมโรคทขาดอตรากาลง โดยพจารณาสวนขาดตามกรอบทควรจะเปนประกอบกบ

นโยบายทศทางและภาระงานทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(2) เรงรดการดาเนนการสรรหาและบรรจแตงตงขาราชการ และสรรหาวาจางพนกงาน

ราชการ เพอใหมการใชตาแหนงวางใหเกดประโยชนสงสด

(3) จดทาแผนเพมคณภาพกาลงคนสาหรบการสรรหาบคคลเขาใหมใหไดคนดคนเกง และ

เพมคณภาพกาลงคนทมอยเดมใหมทกษะความเชยวชาญในงานทรบผดชอบรวมทงมคานยมและ

ทศนคตทด

(4) จดทาแผนกลยทธการธารงรกษากาลงคนคณภาพ เพอปองกนและแกปญหาการสญเสย

กาลงคนกอนระยะเวลาอนควร

137

บทท 5

สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาความตองการอตรากาลงรองรบภารกจกรมควบคมโรคทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579)ผศกษานาเสนอผลการศกษา ดงน

5.1 สรปผลการศกษา

5.2 อภปรายผล

5.3ขอเสนอแนะเชงนโยบายและเชงปฏบต

5.4 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

5.1 สรปผลการศกษา

กรมควบคมโรคไดเชอมโยงแนวคดการดาเนนงานตามยทธศาสตรชาต และยทธศาสตร

สาธารณสข สการดาเนนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ในระยะ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579)โดย

จดทาแผนระยะ 5 ป แบงเปน 4 ระยะตามยทธศาสตรชาต ไดแก ระยะท 1 การปฏรป ระยะท 2 การ

สรางความเขมแขง ระยะท 3 การเขาสความยงยน และระยะท 4 การเปน 1 ใน 3 ของเอเชย ภายใต

วสยทศน 20 ป กรมควบคมโรค “ประชาชนไดรบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ระดบ

มาตรฐานสากล ภายในป 2579” และขบเคลอนสเปาหมาย ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข

ระบบสขภาพยงยน ดวยยทธศาสตรความเปนเลศ 4 ดาน (4 Excellence Strategies) คอ 1. ดานการ

สงเสรมสขภาพและปองกนควบคมโรค (Promotion and Prevention Excellence) 2.ดานบรการ

(Service Excellence) 3.ดานบคลากร (People Excellence) 4.ดานการกากบดแลองคกร

(Governance Excellence)โดยมคานยมรวมM-O-P-H เปนฐานรากขององคกร

จากยทธศาสตรสาธารณสข 20 ป ของกระทรวงสาธารณสขทเชอมโยงมายงยทธศาสตรการ

ปองกนควบคมโรคดงกลาว กรมควบคมโรคไดบรณาการยทธศาสตรการขบเคลอนองคกรสเปาหมาย

การลดเสยง ลดโรคและลดตาย ประกอบดวย 6 ประเดน ไดแก

ยทธศาสตรท 1 สรางความรวมมอและสนบสนนภาคเครอขายภายในประเทศและนานาชาต

ยทธศาสตรท 2 พฒนานวตกรรม มาตรการ มาตรฐาน และวชาการ การเฝาระวงปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาบทบาทการนาดานนโยบาย และยทธศาสตรการปองกนควบคมโรค

ยทธศาสตรท 4 พฒนาการสอสารความเสยงและประชาสมพนธเพอการเฝาระวง ปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพ

138

ยทธศาสตรท 5 เตรยมความพรอมและการจดการในการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพตาม

มาตรฐานสากล

ยทธศาสตรท 6 บรหารจดการองคกรแนวใหม

สาหรบเปาหมายตวชวดการปองกนควบคมโรค ระยะ 20 ป ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร 16

ตวชวด ดงน

Promotion and Prevention ExcellenceStrategies: PP-Excellence

1. จานวนผตดเชอเอชไอว รายใหมลดลงรอยละ 60

2. อบตการณวณโรคนอยกวา 10 ตอประชากรหนงแสนคน

3. อตราปวยโรคมาลาเรยไมเกน Elimination Target

4. อตราปวยและการดาเนนงานของโรคทปองกนไดดวยวคซนเปนไปตามพนธะสญญา

นานาชาต

5. อตราตายโรคหลอดเลอดหวใจลดลงรอยละ 25

6. ความชกของผสบบหรของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป ลดลงรอยละ 50

7. ปรมาณการบรโภคแอลกอฮอลของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป ลดลงรอยละ 40

8. อตราการเสยชวตจากการจมนาของเดกอายนอยกวา 15 ป ลดลงรอยละ 80

9. อตราปวยโรคพษโลหะหนกในประชากรอาย 0-14 ป ในพนทเสยงสง ไมเกน 0.1 ตอ

ประชากรหนงแสนคน

Service Excellence Strategies

10. ความชกของ Primary MDR-TB ลดลงรอยละ 50

11. ความชกของโรคตดเชอในโรงพยาบาล ลดลงรอยละ 25

12. ผปวยความดนโลหตสงรอยละ 90 สามารถควบคมระดบความดนโลหตได

13. ผปวยโรคเบาหวานรอยละ 90 สามารถควบคมระดบนาตาลในเลอดได

People ExcellenceStrategies

14. อตราสวนนกระบาดวทยาตอประชากร ไมนอยกวา 1 คน ตอประชากรสองแสนคน

Governance Excellence Strategies

15. ทกหนวยงานในกรมควบคมโรคผานเกณฑการประเมนดานธรรมาภบาล

16. ไมพบผปวยโรคตดตออนตรายเกดขนใน Generation ท 2

สาหรบอตรากาลงทจะรองรบภารกจตามยทธศาสตรกรมควบคมโรคซงสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตพบวาในปจจบนกรมควบคมโรคมอตรากาลงขาราชการ 3,141 อตรา พนกงานราชการ

1,013 อตรา ลกจางประจา 1,578 อตรา และพนกงานกระทรวงสาธารณสข 930 อตรา รวม 6,655

139

อตรา อยในสวนกลาง 3,200 อยในหนวยงานทตงในสวนภมภาค (สคร.) 3,272 อตรา เปนอตราวาง

ขาราชการประมาณ 400 อตรา อตราวางพนกงานราชการประมาณ 171 อตรา อตราวางพนกงาน

กระทรวงสาธารณสขประมาณ 95 อตรา กระจายอยในหนวยงานสวนกลาง 29 หนวยงาน และ

หนวยงานทตงในสวนภมภาค (สานกงานปองกนควบคมโรค) 12 หนวยงาน รวม 41 หนวยงาน

อตรากาลงดงกลาวเมอเทยบกบผลการวเคราะหกรอบอตรากาลงทควรจะเปนซง อ.ก.พ.กรมควบคมโรค

ใหความเหนชอบเมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558 แลวพบวาอตรากาลงขาราชการและพนกงานราชการ

ขาด 746 อตรา สวนลกจางประจาและพนกงานกระทรวงสาธารณสข อตรากาลงเกน 312 อตรา แต

จากผลการสารวจความตองการของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค พบวาหนวยงานม

ความตองการความตองการอตรากาลงเพมใหม เพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ

20 ป จานวน 31 หนวยงาน โดยมความตองการอตรากาลงขาราชการเพม 1,800 อตรา พนกงาน

ราชการ 1,135 อตรา รวม 2,935 อตรา

จากการประชมคณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรค เมอวนท 9 มกราคม

พ.ศ.2560 คณะทางานฯ มความเหนดงน

1. ตามมาตรการจากดขนาดกาลงคนภาครฐ และรฐบาลมนโยบายทจะควบคมดแลไมใหมการ

เพมอตรากาลงขาราชการและการเพมอตราขาราชการตงใหม สามารถดาเนนการไดเฉพาะในกรณทม

ความจาเปนอนมอาจหลกเลยงไดใน 2 กรณ ดงน

1.1 มการจดตงหนวยงานหรอสวนราชการขนใหม และมความจาเปนตองมเจาหนาท

ปฏบตงาน

1.2 เปนงานทตองดาเนนการตามนโยบายสาคญของรฐบาล ยทธศาสตรประเทศ หรอ

คณะรฐมนตรสงการใหดาเนนการตามทกาหนดไวในกฎหมาย และมเงนงบประมาณทใชดาเนนการแลว

ถาไมดาเนนการจะทาใหเกดผลเสยหายตอทางราชการ

2. ความตองการเพมอตรากาลงเพอรองรบภารกจทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ของหนวยงานระดบกองในสงกดกรมควบคมโรค เปนการประมาณการความตองการอตรากาลง โดยท

หนวยงานยงไมมการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการทางาน แตเปนการ

วเคราะหอตรากาลงภายใต Scenario เดมๆ ซงสงผลใหมความตองการอตรากาลงมากขนเรอยๆจงควร

จะมการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตรทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และ

ทบทวนกระบวนการทางานใหม เพอใหทราบความตองการอตรากาลงทแทจรง

3. เนองจากมขอจากดดานระยะเวลาซงกระทรวงสาธารณสขจะเสนอแผนความตองการอตรา

ขาราชการเพมใหมเขาสการพจารณาของ อ.ก.พ.กระทรวงประมาณเดอนกมภาพนธ 2560 คณะทางาน

วเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรคจงเหนควรนาผลการวเคราะหกรอบอตรากาลงทควรจะ

เปนซง อ.ก.พ.กรมควบคมโรคไดใหความเหนชอบไวแลว ในการประชม อ.ก.พ.กรมควบคมโรคครงท

140

2/2558 วนท 1 กนยายน 2558 มาจดทาแผนความตองการอตรากาลงรองรบภารกจทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ปเพอเสนอกระทรวงสาธารณสขภายในระยะเวลาทกาหนด

4. จากกรณทกรมควบคมโรคยงมอตราวางตาแหนงขาราชการ ประมาณ 400 อตรา ตาแหนง

พนกงานราชการ 171 ตาแหนง และตาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสข 95 ตาแหนง ฉะนน กรม

ควบคมโรคจงควรวางแผนและบรหารจดการกาลงคนใหเกดประโยชนสงสด ดงน

4.1 เรงรดการพจารณาเกลยอตราวางทอยในการพจารณาของกรมควบคมโรค ซงเปน

ตาแหนงขาราชการ 80 อตรา และตาแหนงพนกงานราชการ 80 อตรา ใหแกหนวยงานในสงกดกรม

ควบคมโรคทขาดอตรากาลง โดยพจารณาสวนขาดอตรากาลงตามกรอบทควรจะเปน ประกอบกบ

นโยบายทศทางและภาระงานทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

4.2 เรงรดการดาเนนการสรรหาและบรรจแตงตงขาราชการ และสรรหาวาจางพนกงาน

ราชการ ในตาแหนงทวาง เพอใหมการใชตาแหนงวางใหเกดประโยชนสงสด

4.3 จดทาแผนเพมคณภาพกาลงคนสาหรบการสรรหาบคคลเขารบราชการใหมใหไดคนดคน

เกง และเพมคณภาพกาลงคนทมอยเดมใหมทกษะความเชยวชาญในงานทรบผดชอบรวมทงมคานยม

และทศนคตทด

4.4 จดทาแผนกลยทธการธารงรกษากาลงคนคณภาพเพอปองกนและแกปญหาการสญเสย

อตรากาลงกอนระยะเวลาอนควร

5.2 อภปรายผล

ในขณะทหนวยงานระดบกองขอเพมอตราขาราชการและพนกงานราชการเพอรองรบการ

ดาเนนงานในบทบาทภารกจและกระบวนการทางานดงทไดดาเนนอยในปจจบน ซงมแนวโนมความ

ตองการอตรากาลงเพมขนเรอยๆนน คณะทางานวเคราะหกรอบอตรากาลงของกรมควบคมโรคได

ตระหนกถงมาตรการจากดขนาดกาลงคนภาครฐ และนโยบายไมเพมอตรากาลงของรฐบาล จงมแนวคด

ในการทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการทางานใหมทสอดคลองกบทศทาง

ของประเทศแบบ Scenario Analysis ซงจะตองใชระยะเวลาในการดาเนนการนานพอสมควรและจะไม

ทนเวลาทกระทรวงสาธารณสขกาหนดใหแจงแผนความตองการอตรากาลงเพมใหม ซงจะนาเขา

พจารณาใน อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสข เดอนกมภาพนธ พ.ศ.2560 คณะทางานฯจงเหนควรนาสวน

ตางของกรอบอตรากาลงทควรจะเปนของกรมควบคมโรคซงผานความเหนชอบจาก อ.ก.พ.กรมควบคม

โรคเมอวนท 1 กนยายน พ.ศ.2558 กบกรอบอตรากาลงทมอยในปจจบน ซงพบวายงขาดอตรากาลง

ขาราชการและพนกงานราชการประมาณ 746 อตรา มากาหนดเปนความตองการอตรากาลงเพมใหม

ในระยะ 20 ป(พ.ศ.2560-2579)เพอเปนการยาใหกระทรวงสาธารณสขตระหนกวากรมควบคมโรคยง

ขาดอตรากาลงอยถง 746 อตรา จงไมควรมการเกลยอตรากาลงขาราชการเกษยณของกรมควบคมโรค

ไปใหแกสวนราชการอนดงเชนท อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสขเคยดาเนนการมาแลวในปงบประมาณ

141

พ.ศ.2557 และปงบประมาณ พ.ศ.2559 ซงมผลใหอตราขาราชการของกรมควบคมโรคลดลงเนองจาก

ตองตดโอนไปใหสวนราชการอน 2 ครง รวม 6 อตรา แตเมอพจารณาในดานทกรมควบคมโรคมอตรา

วางตาแหนงขาราชการประมาณ 400 อตรา และตาแหนงพนกงานราชการวาง 171 อตรา จะเหนไดวา

การขออตรากาลงเพมใหมอก746 อตรา จงอาจจะยงไมสมเหตสมผล

5.3ขอเสนอแนะเชงนโยบายและเชงปฏบต

5.3.1ขอเสนอเชงนโยบาย

1) กรมควบคมโรคควรตรงอตรากาลงขาราชการไวในกรอบ 3,134 อตรา โดยไมขอ

อตรากาลงเพมใหม สวนกรอบอตรากาลงพนกงานราชการนนจะเปนไปตามมตคณะกรรมการบรหาร

พนกงานราชการ ซงไดกาหนดกรอบอตรากาลงพนกงานราชการรอบท 4 (พ.ศ.2560 – 2563)สาหรบ

กรมควบคมโรคไวแลว จานวน 2,918 อตราและจะมการจดสรรอตราพนกงานราชการตงใหมทดแทน

ตาแหนงลกจางประจาทเกษยณอายราชการทกป

2) กรมควบคมโรคควรทบทวนทศทาง บทบาทภารกจยทธศาสตร และกระบวนการ

ทางานใหมทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาตและแผนยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขในระยะ 20 ป

เพอวเคราะหความตองการกาลงคนทแทจรงในภารกจตางๆ ตามกระบวนการทางานใหมทผานการ

วเคราะหและทบทวนอยางสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาตและยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข

5.3.2ขอเสนอเชงปฏบต

1) ควรจดทาแผนกลยทธการสรรหาบคลากรใหมเพอใหไดกาลงคนทมคณภาพและ

ทนเวลา

2) ควรเพมคณภาพกาลงคนทมอยเดมใหมทกษะความเชยวชาญในงานทรบผดชอบ

รวมทงมคานยมและทศนคตทด โดยครอบคลมทงสายงานหลกและสายงานสนบสนน

3) ควรจดทาแผนกลยทธการธารงรกษากาลงคนทมคณภาพใหคงอยกบองคกรเพอปองกน

การสญเสยกาลงคนกอนระยะเวลาอนควร

5.4 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

ควรมการศกษาความสอดคลองระหวางหนาทความรบผดชอบของหนวยงานและโครงสรางการ

แบงงานภายในหนวยงานระดบกองของกรมควบคมโรค เพอประโยชนในการปรบปรงโครงสรางการแบง

งานภายในหนวยงานระดบกองใหสามารถตอบสนองภารกจตามทไดรบมอบหมาย

138

6. ภาคผนวก

139

ตารางท 6.1 แบบประมาณการความตองการอตรากาลงเพมใหมทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

ยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป

ยทธศาสตร/กลยทธของสวน

ราชการ/กรม

ทสอดคลองกบยทธศาสตร

ชาต ระยะ 20 ป

ภารกจสาคญตาม

แผนปฏบตราชการ

ของสวนราชการ/กรม

ชวงระยะเวลาท

ดาเนนงาน*

(โปรดระบ )

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

อตรา

กาลง

ใน

ปจจบ

น

อตรา

กาลง

ทควร

จะเปน

ความตองการอตรากาลงเพม

ใหม**

ในแตละชวงระยะเวลา (อตรา)

1 2 3 4 1 2 3 4 รวม

140

ตารางท 6.2 แบบวเคราะหความตองการเพมอตรากาลงสทธ ระยะท.......(พ.ศ..............-...............)

ลาดบ

ท

หนวยงานหลกทรบผดชอบ

(ระบ สานก/กอง)

(1)

อตรากาลงปจจบน* (2)

อตรากาลงท

ตองการเพม

ระยะ 5 ป

(3) = (3.1+3.2)

การบรหารอตรากาลงทมอย ระยะ

5 ป (4) = (2-3)

อตรากาลงทตองการ

เพม/ลด (สทธ)

ระยะ 5 ป

(3.1)

อตราวาง

ทสวนราชการ/

กรม

นามาใชได**

(3.2)

อตรากาลงท

ประหยดได

จากการ

ปรบปรง

งาน***

รวม กรอบ จานวน (คน)

ขรก. พรก. ลจป. ลชค. ขรก. พรก. ขรก. พรก. ขรก. พรก. ขรก. พรก. รวม

141

ตารางท 6.3แบบสรปความตองการอตรากาลงเพมใหม ตามยทธศาสตรชาต 20 ป

ลาดบ

ท หนวยงาน

อตรากาลงทตองการ

เพม

ระยะ 20 ป

ระยะท 1

(พ.ศ. 2560-2564)

ระยะท 2

(พ.ศ. 2565-2569)

ระยะท 3

(พ.ศ. 2570-2574)

ระยะท 4

(พ.ศ. 2575-2579)

ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม ขรก. พรก. รวม

142

ตารางท 6.4 แบบวเคราะหการกระจายกรอบอตรากาลงในปจจบนของกรมควบคมโรค ณ วนท 1 ธนวาคม 2559

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงตามจรง กาลงคนทมอยจรง ตาแหนงวาง คนไปปฏบตทหนวยงานอน

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก. พรก. พกส. รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส.

143

ตารางท 6.5 แบบวเคราะหสวนตางระหวางกรอบอตรากาลงทควรจะเปนและกรอบอตรากาลงตามจรง

ลาดบ

ท หนวยงานระดบกอง

กรอบอตรากาลงทควรจะเปน กรอบอตรากาลงตามจรง สวนตาง (+ขาด, -เกน)

รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

144

ตารางท 6.6 แบบวเคราะหเปรยบเทยบความตองการเพมอตรากาลงในระยะท 1 กบอตรากาลง

สวนขาด/เกน จากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลงตามจรงกบกรอบอตรากาลงทควรจะเปน

ขอมลอตรากาลงขาด/เกน

จากการเปรยบเทยบกรอบอตรากาลงตามจรง

กบกรอบอตรากาลงทควรจะเปน

ขอมลจากผลสารวจความตองการเพมอตรากาลง

ของหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค

ในระยะท 1 (พ.ศ.2560 - 2564)

ขรก.และ พรก. ลจป.และ พกส. รวม ขรก. พรก.

ตารางท 6.7 แบบวเคราะหผลจากความตองการเพมอตรากาลง ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564)

ของหนวยงานระดบกอง

(1) ผลจากการเพมอตรากาลง

ตามคาขอของหนวยงาน

ระยะท 1 (พ.ศ.2560 – 2564)

(2) กรอบอตรากาลงทควรจะ

เปน

(อ.ก.พ.กรม เหนชอบเมอ

วนท 1 ก.ย.58)

(3) สวนตางอตรากาลง

(2) – (1)

รวม ขรก. พรก. ลจป. พกส. รวม ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

ขรก.และ

พรก.

ลจป.และ

พกส.

145

บรรณานกรม

กรมควบคมโรค.(2560).การประชมเชงปฏบตการจดทาแผนยทธศาสตร 20 ป เพอพฒนาระบบ

ปองกนควบคมโรคแหงชาต ครงท 1.เอกสารประกอบการประชม วนท 18-20 มกราคม

พ.ศ.2560 ณ โรงแรมรอยลพลาคลฟบช อาเภอบานฉาง จงหวดระยอง

กลมพฒนาระบบบรหาร กรมควบคมโรค.(2559).คาชแจงประกอบคาขอจดตงสวนราชการ

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

กฤษดา แสวงด.(2551).สถานการณกาลงคนพยาบาลวชาชพในประเทศไทย.วารสารวจยระบบ

สาธารณสข ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม – มนาคม 2551

กองการเจาหนาท กรมควบคมโรค.(2559;2560).รายงานการประชมคณะทางานวเคราะหกรอบ

อตรากาลงของกรมควบคมโรค.การประชมครงท 4/2559 วนท 17 พฤศจกายน พ.ศ.2559

และครงท 1/2560 วนท 9 มกราคม พ.ศ.2560

กองแผนงาน กรมควบคมโรค.(2560).ทศทาง นโยบายและเปาหมายการดาเนนงานปองกนควบคม

โรคและภยสขภาพ กรมควบคมโรค ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2560

กองแผนงาน กรมควบคมโรค.(2559).ยทธศาสตรการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

แหงชาต ภายใตแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ.2560-2565 (ฉบบแนะนา): Mobilizing to gain stronger

system

คณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564).(ราง)

แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)

ธญลกษณ เอกอน.(2560).การวเคราะหสถานการณการบรหารจดการอตรากาลงกรมควบคมโรค

ปงบประมาณ พ.ศ.2557-2559

ปรเมธ วมลศร.(2559).ยทธศาสตรชาต 20 ป อนาคตประเทศไทย เพอความมนคง มงคง ยงยน.

เอกสารประกอบการบรรยาย.หลกสตรวทยาการประกนภยระดบสง (วปส.) รนท 6 ป2559

วนศกรท26 สงหาคม 2559 ณ หองประชมสถาบนวทยาการประกนภยระดบสง ชน 2

สานกงาน คปภ.

146

ปยะสกล สกลสตยาทร, ศาสตราจารยคลนกเกยรตคณ.Health System Reform: Value based

Health Care.การประชมชแจงแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) แผนการ

ตรวจราชการและการมอบนโยบายการดาเนนงานของกระทรวงสาธารณสข ประจาป

งบประมาณ พ.ศ. 2560วนท 15 กนยายน พ.ศ.2559 ณ โรงแรมเซนทราศนยราชการและ

คอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ (หองวายภกษ 3-4 ชน 4)

ราชกจจานเบกษาเลมท 133 ตอนท 115 ก หนา 1 ประกาศเรอง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)

ศภโชคจตรวาณช.(2553).สถานการณกาลงคนและปรมาณงานดานประสาทศลยศาสตรของ

ประเทศไทยในปจจบน : ปญหาและแนวทางแกไข (Neurosurgical Workforce and

Workload in Thailand: Problems and Recommendation). Neurological Surgery

Vol. 1 No. 2 April - June 2010

โสภณ เมฆธน.(2559).มอบนโยบายการดาเนนงานกระทรวงสาธารณสขปงบประมาณ พ.ศ.2560.

การประชมชแจงแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (ดานสาธารณสข) แผนการตรวจราชการ

และการมอบนโยบายการดาเนนงานของกระทรวงสาธารณสข ประจาปงบประมาณ พ.ศ.

2560วนท 15 กนยายน พ.ศ.2559 ณ โรงแรมเซนทราศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร

แจงวฒนะ (หองวายภกษ 3-4 ชน 4)

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.(2557).มาตรการบรหารและพฒนากาลงคนภาครฐ.

บรษท 21 เซนจร จากด เลขท 745 ถนนนครไชยศร กรงเทพมหานคร

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.(2559).แนวทางการขอรบการจดสรรอตราขาราชการ

เพมใหม.เอกสารประกอบการประชมชแจงแนวทางการขอรบการจดสรรอตราขาราชการเพม

ใหม วนท 18-19 กรกฎาคม 2559 ณ โรงแรมรชมอนด จงหวดนนทบร

สานกพฒนาระบบจาแนกตาแหนงและคาตอบแทนสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

(2556).คมอแนวทางการวางแผนและบรหารกาลงคนสาหรบสวนราชการ.เลข ISBN 978-

616-7145-77-8พมพทบรษท 21 เซนจรจากดกรงเทพฯ