วชาชววทยา

ระบบลาเลยงและภมคมกน

ระบบขบถาย และการรกษาดลยภาพของสตว

โดย

อ.ณฐชย เกงพพฒน

ตว ETV

ระบบล�ำเลยงและภมคมกนระบบขบถำย และกำรรกษำดลยภำพของสตว

BIOLOGY

B

วทยาศาสตรดษฎบณฑต(Biotechnology)จฬาลงกรณมหาวทยาลยวทยาศาสตรมหาบณฑต(Biotechnology)จฬาลงกรณมหาวทยาลยวทยาศาสตรบณฑต(Microbiology)จฬาลงกรณมหาวทยาลยประสบการณการสอนกวา10 ป

หนวยกำรเรยนร

ระบบล�ำเลยงและภมคมกน

บทท 1 การล�าเลยงสารในรางกายคน

บทท 2 เสนเลอด และความดนเลอด

บทท 3 องคประกอบของเลอด

บทท 4 หมเลอด

ระบบขบถำยและกำรรกษำดลยภำพของสตว

บทท 1 ของเสยทขบออกจากรางกาย

บทท 2 อวยวะขบถายของสงมชวตตางๆ

บทท 3 ระบบขบถายของคน

บทท 4 การรกษาสมดลอณหภมของรางกาย

หนำ

1

2

4

7

11

14

15

17

19

24

สำรบญ

P’Big Webythebrain

p’bigwebio

1

หนาทของระบบล�าเลยง

รปแบบของระบบเลอด

รงควตถในระบบเลอด

หวใจและเสนเลอด

น�าเลอด

เมดเลอดแดง

เมดเลอดขาว

เกลดเลอด

น�าเหลอง

ทอน�าเหลอง

ตอมน�าเหลอง

การอกเสบ

การแพ

ภมคมกนทรางกายสรางขน

Immunoglobulin

การสรางภมคมกน

ความผดปกตของระบบภมคมกน

หมเลอดABO

หมเลอดRh

หวใจ

การไหลเวยนของเลอดผานหวใจ

องคประกอบของเลอด

คณสมบตทำงไฟฟำของหวใจ

หมเลอด

เสนเลอด

ระบบน�ำเหลอง

ภมคมกน

ควำมดนเลอด

4

8

9

10

กำรล�ำเลยงสำรในรำงกำยคน

3

ระบบล�ำเลยงของสตวตำงๆ2ระบบหมนเวยนเลอดของสตวไมมกระดกสนหลงบางชนด

ระบบหมนเวยนเลอดของสตวมกระดกสนหลง

จ�ำแนกวำสตวทโจทยใหมำเปนระบบเลอดแบบใด

• ล�ำดบกำรไหลเวยนเลอดของคน• ต�ำแหนงของลนหวใจตำงๆ

เปรยบเทยบลกษณะตำงๆของเสนเลอดartery, vein, capillary

• เปรยบเทยบกำรท�ำงำน ของเมดเลอดแดง, เมดเลอดขำว,เกลดเลอด• จ�ำกำรท�ำงำนของ เมดเลอดขำวชนดตำงๆ• กระบวนกำรbloodcloting

• เปรยบเทยบกำรท�ำงำน ของT-cell,B-cell ชนดตำงๆ• จ�ำแนกกำรสรำงภมคมกน แบบกอเอง/รบมำ

• ถำโจทยใหปฏกรยำ agglutinationมำ สำมำรถบอกไดวำ เปนหมเลอดใด• เขำใจกำรเกดโรค Erythroblastosisfetalis

ระบบล�ำเลยงและภมคมกน

พนฐำนของระบบล�ำเลยงในรำงกำย1

7

5

6

จดเนน

จดเนน

จดเนน

จดเนน

จดเนน

จดเนน

2

กำรล�ำเลยงสำรในรำงกำยคนบทท 1

ประเภทของเสนเลอด

Artery ………………………………………………………………………………………….

Vein ………………………………………………………………………………………….

หองของหวใจ

Atrium ………………………………………………………………………………………….

Ventricle ………………………………………………………………………………………….

หวใจของพบก

3

1.

2.

3.

4.

หลอดเลอดหวใจทเลอดมออกซเจนปรมำณต�ำคอ(วชำสำมญ55)ก.เอออรตำ(aorta)ข.ซพเรยเวนำคำวำ(superiorvenacava)ค.พลโมนำรเวน(puimonaryvein)ง.พลโมนำรอำรเตอร(pulmonaryartery)1. ก และ ข 2. ก และ ค3. ค และ ง 4. ข และ ค5. ข และ ง

เลอดออกจำกventricleขวำของหวใจหมจะผำนลนหวใจใดเปนลนแรก(แนววชำสำมญ56)

ลนหวใจใดท�ำหนำทปองกนไมใหเลอดไหลยอนจำกหลอดเลอดเอออรตำกลบเขำสหวใจ(PATเม.ย.57)

เซลลเมดเลอดแดงในarteryทล�ำไสเลกตองผำนcapillarybedกแหงกอนไปถงventricleซำย(วชำสำมญ58)

จงเตมค�าตอบ ...............................................................................................................

จงเตมค�าตอบ ...............................................................................................................

1. 1 แหง2. 2 แหง3. 3 แหง4. 4 แหง5. 5 แหง

4

เสนเลอด และควำมดนเลอดบทท 2

ควำมแตกตำงระหวำงเสนเลอดarteryและvein

กลามเนอลายรอบๆ หลอดเลอดa b

vein

5

ลกษณะ Artery Vein Capillary

ลกษณะ

ชนกลำมเนอเรยบ หนา บาง ไมม

กลไกกำรล�ำเลยง แรงดนเลอด การหดตวของ

กลามเนอลายรอบๆ

ของเหลวซมผานไดโดยการ

Simple diffusion

ควำมหนำของผนงเสนเลอด

ลนในเสนเลอด

ทศทำงกำรไหลของเลอด

ชนดและปรมำณแกสในเลอด O2 มาก CO2 มาก ทง O2 และ CO2 มาก

ควำมเรวกระแสเลอด

แรงดนเลอด

มองจำกภำยนอกรำงกำย

ปรมำณเลอดในเสนเลอด ~ 10 % ~ 60–70 % ~ 5 %

พนทผวในกำรแลกเปลยนสำร นอยสดๆ นอย มาก

Pres

sure

(mm

Hg)

Aorta

Arte

ries

Arte

riole

s

Capi

llarie

s

Venu

les

Vein

s

Vena

cava

120100806040200

Systolicpressure

Diastolicpressure

6

5.

7.

6.

ขอใดถกเกยวกบลกษณะของหลอดเลอดในสตวเลยงลกดวยนม(PATพ.ย.58)

คนทมควำมดนโลหต120/80มลลเมตรปรอทในจงหวะทลนเอออรตกเซมลนำรเปดมควำมดนเทำใด

(Ent’ต.ค.46)

เหตกำรณในขอใดเกยวของกบเสนเลอดทขำขณะทลนaเปดและลนbปด(Ent’ต.ค.44)

1. หลอดเลอด artery มผนงบางกวา หลอดเลอด arteriole2. หลอดเลอด venule มผนงหนากวา หลอดเลอด arteriole3. เลอดในหลอดเลอดฝอย ไหลเรวกวา ในหลอดเลอด venule4. เลอดในหลอดเลอด vein มการแลกเปลยนสารกบ interstitial fluid5. ความดนเลอดในหลอดเลอด vena cava มคาต�ากวาในหลอดเลอดฝอย

1. 120 มลลเมตรปรอท2. 80 มลลเมตรปรอท 3. ระหวาง 120-80 มลลเมตรปรอท4. ต�ากวา 80 มลลเมตรปรอท

1. กลามเนอลายขางเสนเลอดหดตว เลอดไหลกลบเขาหวใจ2. กลามเนอลายขางเสนเลอดหดตว เลอดไหลไปเลยงขา3. กลามเนอลายขางเสนเลอดคลายตว เลอดไหลกลบเขาหวใจ4. กลามเนอลายขางเสนเลอดคลายตว เลอดไหลไปเลยงขา

กลามเนอลายรอบๆ หลอดเลอดa b

vein

7

องคประกอบของเลอดบทท 3

Plasma(55%)

Erythrocytes(45%)

Buffy coat:leukocytes and platelets (<1%)

เมดเลอดขาวบางชนดจะมถงเลกๆในเซลล เรยกวา granule ท�าหนาทเกบสารบางอยางเอาไว

แบงเมดเลอดขาวตามลกษณะของเมดเลกๆ (granule) ทอยในเซลล ออกเปน 2 ชนด คอ

Granulocyte

เปนเมดเลอดขาวทมเมดเลกๆ อยภายในเซลลดวย สรางมาจากไขกระดก

แบงตามลกษณะของนวเคลยสและการยอมตดสไดเปน 3 ชนด คอ

neutrophil ตดสมวง ในสภาวะเปนกลาง

ท�าหนาท ท�าลายแบคทเรย พยาธ มะเรง โดยจะกนสงแปลกปลอมเขาไป

แลวปลอยเอนไซมจาก granule มาท�าลายแลวสลายตวเองกลายเปนหนอง

eosinophil ตดสแดง ในสภาวะเปนกรด

ท�าลายพยาธ และปรสต

หลงสารลดอาการอกเสบ และลดภมแพ

basophil ตดสน�าเงน ในสภาวะเปนเบส

เมออยในเนอเยอ จะเรยกวา mast cell ท�าหนาทหลง histamine

ท�าใหเกดอาการแพ, หลง heparin ปองการการแขงตวของเลอด

Neutrophils Eosinophils Basophils

8

agranulocyte

เปนพวกไมมเมดแกรนลเลกๆ ในเซลล สรางมาจากมามและตอมน�าเหลอง

แบงออกเปน 2 ชนด คอ

monocyte

เปนเมดเลอดขาวทมขนาดใหญทสดมนวเคลยสใหญรปเกอกมาอยทบรเวณกลางเซลล มหนาทจบกนแบคทเรย

หากอยในเนอเยอ เรยกวา macrophage มหนาทกนสงแปลกปลอม แลวสงสญญาณไปกระตน lymphocyte

มชอเรยกตางกนตามเนอเยอทอย เชน

alveolar macrophage – ในปอด,

Kupfer’s cell – ในตบ,

microglia – ในเนอเยอประสาท,

Osteoclasts – ในกระดก

lymphocyte

เปนเมดเลอดทไมเขมอบ ท�าหนาทจดจ�าเชอโรค และท�าลายเชอโรคโดยใช antibody แบงออกไดเปน

B-cell สรางและเจรญในไขกระดก

T-cell สรางจากไขกระดก แตเจรญในตอมไทมส

Lymphocytes Monocytes

จ�านวนเมดเลอดขาว เรยงตามปรมาณในเลอด

neutrophil > lymphocyte > monocyte > eosinophil > basophil

คนทเปนโรคภมแพ ในชวงแรก basophil จะเพมเนองจากท�างานเกยวกบกลไกการแพ

ตอมา eosinophil จะเพมเพอสราง anti–histamine ตานการแพทมากเกนไป

คนทเปนพยาธ เมดเลอดขาวทเพม คอ eosinophil และ neutrophil

เพอสรางสารท�าลายพยาธ

9

Plateletplug

Fibrin clotPlatelet

Clotting factors from:

Enzymatic cascade

Prothrombin Thrombin

Fibrinogen Fibrin

PlateletsDamaged cellsPlasma (factors include calcium, vitamin K)

Collagen fibers

10

8.

9.

10.

11.

เซลลในระบบภมคมกนเซลลใดตอไปนท�ำลำยเชอโรคโดยวธฟำโกไซโทซส(PATม.ค.56)

จำกเหตกำรณตอไปนขอใดเรยงล�ำดบกำรสรำงภมคมกนดวยantibodyไดถกตอง(วชำสำมญ57)ก.Bcellแบงตวเพมขนข.เกดกำรสรำงantibodiesค.เซลลพฒนำเกดเปนplasmacellsง.BcellทมantigenบนผวเซลลจบกบhelperTcellจ.Bcellถกกระตน

รำงแหโปรตนทชวยปองกนกำรไหลของเลอดออกทำงบำดแผลมองคประกอบสวนใหญเปนโปรตนชนดใด(PATม.ค.58)

องคประกอบใดตอไปนมบทบำทตอกำรแขงตวของเลอดนอยทสด(PATพ.ย.57)

1. เบโซฟล 2. อโอซโนฟล3. โมโนไซต 4. นวโทรฟล

1. ก → ข → ค → ง → จ2. จ → ค → ข → ง → ก3. ก → ค → ข → ง → จ4. ง → จ → ก → ค → ข5. จ → ก → ค → ข → ง

1. ไฟบรน 2. ทรอมบน3. คอลลาเจน4. ไฟบรโนเจน

1. พลาสมา2. เกลดเลอด3. เซลลเมดเลอดขาว

4. เซลลบผวหลอดเลอด

11

หมเลอด บทท 4

ABO(ABObloodgroup)

คนหมเลอดตางๆ ทง 4 หม จะม antigen และ antibody ในเลอด ดงน

ถา สาร A และ anti – A มาเจอกน จะจบตวกน ท�าใหเลอดตกตะกอน (agglutination)

ท�าใหตายได ดงนน คนทมเลอดหม A หามใหเลอดกบคนหม B และ หม O

แสดงวา คนท 1 เลอดหม B เพราะ เลอดตกตะกอนกบ Ab-B เทานน

คนท 2 เลอดหม AB, คนท 3 เลอดหม A, คนท 4 เลอดหม O

Antigen–สำรcarbohydrate

เกำะอยบนผวเมดเลอดแดง

Antibody–โปรตนทตอตำน

antigenละลำยอยในplasma

หมเลอดA สำรA Anti–B

หมเลอดB สำรB Anti–A

หมเลอดAB สำรA และ สำรB –

หมเลอดO – Anti–A และAnti–B

จำกปฏกรยำกำรตกตะกอนของเลอดคน4คน

AnibodyAb-A Ab-B

เลอดของคนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

12

หมเลอดRh(RhbloodgrouporRhfactor)

แบงเปน 2 ประเภท คอ

Rh+ หมายถง ม antigen Rh บนผวเมดเลอดแดง แตไมม antibody ในน�าเลอด

Rh– หมายถง เลอดทเมดเลอดแดงไมม antigen Rh และในน�าเลอด

กไมม antibody ดวย แตจะสามารถสราง antibody ไดเมอถกกระตน

คนทมหมเลอดเปน Rh– ตองระวงในการรบเลอด (ตองรบจากคนทเปนเลอด Rh– เหมอนกน เทานน)

เพราะ antibody ทมอย อาจไปตอตานเลอดทรบเขามาได

คนเอเชยสวนใหญจะม Rh+ , คนไทยเปน Rh– 0.3 %

โรค erytheoblastosis fetalis เกดจาก แมทมเลอดหม Rh– และมลกคนแรก Rh+

ท�าใหเลอดของลกคนแรก ไปกระตนแมใหสราง antibody

ถาลกคนตอไปเปน Rh+ อก จะถก antibody ของแมตอตาน ลกคนตอๆไปตาย

แมRh–

โปรตน antibody ทงหลาย เชน Anti-A, Anti-B Anti-Rh เปนภมคถมกนแบบจ�าเพาะ

โปรตน Anti-A และ Anti-B เปนภมคมกนแบบมมาแตก�าเนด

แตโปรตน Anti-Rh เปนภมคมกนแบบกอเอง (เพราะ สรางขนทหลง หลงจากถกกระตน)

13

13.

12.

เลอดของชำย4คน(ก,ข,คและง)แสดงปฏกรยำกำรตกตะกอนดงตำรำง

+ตกตะกอน -ไมตกตะกอน

แอนตเจนทเยอหมเซลลเมดเลอดแดงและแอนตบอดในพลำสมำจะมลกษณะทแตกตำงกนระหวำงบคคลโดยอำจจดกลมเปนหมเลอดไดตำมชนดของแอนตเจนทเซลลเมดเลอดแดงกำรส�ำรวจหมเลอดABOของนกเรยนในโรงเรยนแหงหนงไดขอมลดงน หมเลอดA 110คน หมเลอดB 165คน หมเลอดAB 40คน หมเลอดO 185คนถำตรวจสอบชนดของแอนตบอดในพลำสมำของนกเรยนกลมนจะพบนกเรยนทมแอนตบอดAกคน(PATเม.ย.57)

เดกคนหนงมหมเลอดBRh+ตองผำตดไสตงและตองกำรเลอดเดกจะรบเลอดของใครไดบำง(วชำสำมญ56)

1. ก และ ข 2. ก และ ค3. ก และ ง 4. ข และ ค5. ข และ ง

1. 150 2. 2053. 295 4. 350

นำย anti a antib Rh

ก. - + +

ข. + - -

ค. + + +

ง. - - -

14

การขบถายของคน

โครงสรางของหนวยไต

กลไกการท�างานของหนวยไต

กลไกการควบคมการท�างานในระบบขบถาย

การขบถายของเสยออกทางผวหนง

โรคทเกยวของกบระบบขบถาย

ระบบขบถำยของเสยของคน3

ของเสยตำงๆจำกสงมชวต1

การรกษาสมดลน�าแรธาตของปลาน�าจดและน�าเคม

ปลาฉลามปลากระเบน

นกทะเลเตาทะเลอกวนาทะเล

หนแกงการ

หมน�า

กำรรกษำสมดลน�ำและแรธำต

4

• เปรยบเทยบกำรขบถำยในรป แอมโมเนยยเรยและยรก

จดเนน

• เปรยบเทยบสำรตำงๆใน plasmaในของเหลวทผำน glomerulusและในน�ำปสสำวะ• จ�ำแนกหนำทของหนวยไตและ โครงสรำงของหนวยไตในเนอเยอไต• เปรยบเทยบกำรดดสำรตำงๆกลบท ทอตำงๆของหนวยไต• จ�ำหนำทและกำรท�ำงำนของADH

จดเนน

• เปรยบเทยบปลำน�ำจด, ปลำน�ำเคมและปลำฉลำม• จ�ำโครงสรำงทใชขบเกลอ ของสตวตำงๆ

จดเนน

โครงสรำงทใชขบถำยของเสยของสงมชวตตำงๆ2

ศนยควบคมดลยภำพ7กำรรกษำสมดล PH6

การสรางและการสญเสยความรอน

การรกษาสมดลอณหภมของคน

การควบคมmetabolismโดยฮอรโมนmelatonin

กำรรกษำสมดลอณหภม5

• เปรยบเทยบควำมแตกตำง ของสตวเลอดอนกบเลอดเยน• จ�ำกลไกกำรรกษำสมดลอณหภม ของมนษย

จดเนน

ระบบขบถำย และ

กำรรกษำดลยภำพของสตว

15

N-waste พบในปสสำวะของ

ของเสยทขบออกจำกรำงกำยบทท 1

เปรยบเทยบความเปนพษ : ……………………………………………………………………………………..

เปรยบเทยบปรมาณน�าทตองใชในการก�าจด : ……………………………………………………………

เปรยบเทยบพลงงานทตองใชในการขบ : …………………………………………………………………..

14. ขอใดเรยงล�ำดบของเสยตำมปรมำณน�ำทสตวตองใช(จำกมำกไปนอย)เพอชวยในกำรขบของเสยนน(PATธ.ค.56)

1. แอมโมเนย ยเรย กรดยรก2. กรดยรก ยเรย แอมโมเนย3. แอมโมเนย กรดยรก ยเรย4. ยเรย แอมโเนย กรดยรก

16

15.

16.

17.

ขอใดเปนของเสยทมไนโตรเจนเปนองคประกอบซงนกและหนขบออกจำกรำงกำย(วชำสำมญ55)

ขอใดเรยงล�ำดบของเสยทมไนโตรเจนเปนองคประกอบจำกทมพษมำกไปนอย(วชำสำมญ57)

ขอใดเรยงล�ำดบสตวทขบถำยของเสยซงมไนโตรเจนเปนองคประกอบทเปนพษจำกมำกไปนอยตำมล�ำดบ(วชำสำมญ56)

1. แอมโมเนย ยเรย กรดยรก2. แอมโมเนย กรดยรก ยเรย3. กรดยรก แอมโมเนย ยเรย4. กรดยรก ยเรย แอมโมเนย5. ยเรย แอมโมเนย กรดยรก

1. ปลาดก เปด สนข2. ปลาชอน แมว นกฮก3. ไก ปลานล กระรอก4. จงจก หมควาย ปลาสลด5. หนขาว เตาบก ปลาตะเพยน

ตวเลอก นก หน

1. Urie acid Ammonia

2. Ammonia Urie acid

3. Urea Urie acid

4. Urea Urea

5. Urie acid Urea

17

สงมชวต โครงสรำงทใชขบถำย กลไก

อะมบา พารามเซยม ถาอยในสารละลายเจอจาง (น�ามาก) จะบบตวถขน

เพอก�าจดน�าและของเสยออกจากเซลล

พลานาเรย Flame cell มลกษณะเปนกระเปาะ ม cilia พดโบก

ของเสย แลวก�าจดออกผานชอง gastrovascular

ไสเดอน เปนทอขดๆ ดดของเหลวในล�าตวเขาสร nephro-

stome ภายในทอ metanephridia มการดดกลบ

และขบสารเหมอนกบหนวยไตของคน ก�าจดของเสย

ประเภทยเรย และแอมโมเนย ทางร nephridiopore

อวยวะขบถำยของสงมชวตตำงๆบทท 2

18

สงมชวต โครงสรำงทใชขบถำย กลไก

แมลง ดดของเสยออกจากชอง hemocoel เชาสทอ

malpigian แลวสงเขาสทางเดนอาหาร จงขบของเสย

ออกทางทวารหนก เปนกอนแหงๆในรปของยรก

สตวมกระดกสนหลง ภายในไตขะมหนวยไต เปนทอขดเลกๆ ท�าหนาท

กรองสารออกจากเลอด ดดกลบ และขบสาร

โครงสราง

kidney

flame cell

nephridiumน

Malpighian tubule

contractile vacuole

สตว

จงจก

พลานาเรย

ไสเดอนดน

มด

ดาวทะเล

18. โครงสรำงขอใดไมสอดคลองกบชนดของสตวในตำรำง(วชำสำมญ57)

1.

2.

3.

4.

5.

19

ระบบขบถำยของคนบทท 3

ระบบขบถายของพบก

Aorta

Ureter

Urethra

Kidney

RenalcortaxRenalmedulla

RenalarteryRenal vein

Ureter

Renal pelvis

Urinarybladder

Posteriorvena cavaRenal arteryand vein

20

โครงสรำงของหนวยไต

Glomerulus

เปนกระจกเสนเลอดฝอยทสงเลอดไปกรองทหนวยไต เลอดทเขา และออกจาก Glomerulus

เปนเลอดแดงทงค การกรองสารจากเลอดออกจาก Glomerulus จะอาศยแรงดนเลอด หรอ hydrostatic

pressure (ไมตองใช ATP) สารตางๆจากเลอด จะถกกรองออกมายกเวนเมด เลอด และโปรตนโมเลกลใหญๆ

เชน Albumin, Globulin, Fibrinogen, Prothrombin

สารทกรองผาน glomerulus จะเขาส Bowman’s capsule ซงเปนกระเปาะ คลายถวย รองรบสารไว

แลวสงไปตามทอตางๆ ของหนวยไต ไดแก

ทอขดสวนตน (Proximal tubule)

หวงเฮนเล (Loop of Henle)

ทอขดสวนทาย (Distal tubule)

หลอดไตรวม (Collecting tubule)

21

5 Distaltubule1 Proximaltubule

2 DescendinglimpofloopofHenle

6 Collectingduct

NaCI

NaCI

NaCI

NaCI

Urea

InnerMedullaActivetransportPassivetransport

OuterMedulla

NaCI NutrientsHCO3

NH3

HCO3––

H2O

H2O

H2O

H2O K+

K+H+ H+

Cortex

FiltrateH2OSalt(NaClandothers)HCO3H+

UreaGlucose,aminoacidsSomedrugs

–

4 Thicksegmentofascendinglimp

3Thinsegmentofascendinglimp

22

21.

19.

20.

จำกตำรำงขอมลของสำรบำงชนดทพบในของเหลวทต�ำแหนงตำงๆของไตของเหลวกควรมำจำกสวนใด(วชำสำมญ57)

จงพจำรณำขอควำมตอไปนขอใดเปนควำมจรง(วชำสำมญ55)ก.ปรมำณของเสยในrenalveinมมำกกวำในrenalarteryข.กลโคสและกรดอะมโนถกดดกลบททอขดสวนตนของเนฟรอนค.ของเหลวในBowman’scapsuleมองคประกอบเหมอนกบในพลำสมำง.คนทถกตดไตไปหนงขำงจะผลตน�ำปสสำวะไดในปรมำณใกลเคยงกบขณะทมไตสองขำง

ขอใดถกเกยวกบกำรท�ำงำนของหนวยไตในคน(PATม.ค.52)

1. glomerulus2. Henle’s loop3. collecting duct4. Bowman’s capsule5. distal tubule

1. ก และ ข 2. ข และ ง3. ก และ ค 4. ก ข และ ค5. ข ค และ ง

1. ภาวะทรางกายขาดน�าจะกระตนการหลงฮอรโมน ADH มากขน เพอลดการดดน�ากลบททอหนวยไต และทอรวม2. ทอหนวยไตของคนเปนเบาหวาน จะดดกลบน�าตาลไดนอยกวาของคนปกต จงท�าใหมน�าตาลออกมาในปสสาวะ3. ปรมาณกลโคส ยเรย และน�า ทกรองผานโกลเมอรลส จะใกลเคยงกบปรมาณในพลาสมา4. การดดกลบสารตางๆ รวมทงน�าเพอเขาสเลอด เกดทบรเวณทอขดสวนตนของหนวยไต

สำรควำมเขมขนของสำร(กรม/100มลลลตร)

ของเหลวก ของเหลวข ของเหลวค

โปรตน 0.01 0 8.01

กลโคส 0.10 0 0.10

23

22.

23.

กระบวนกำรสรำงปสสำวะในคนcountercurrentexchangeเกดทต�ำแหนงใด(วชำสำมญ56)

ในกำรรกษำสมดลโซเดยมของรำงกำยถำในของเหลวทกรองผำนโกลเมอรลสมโซเดยม0.3กรม/100ซซและในปสสำวะทขบออกมำมโซเดยม0.6กรม/100ซซถำมของเหลวทกรองผำนโกลเมอรลสวนละ180ลตรและขบถำยปสสำวะวนละ1.5ลตรรำงกำยมกำรดดกลบโซเดยมวนละเทำไร(วชำสำมญ56)

1. glomerulus 2. loop of Henle3. collecting duct 4. distal convoluted tubule5. proximal convoluted tubule

1. 4.5 กรม/วน 2. 45 กรม/วน3. 53.1 กรม/วน 4. 531 กรม/วน5. 540.0 กรม/วน

24

กำรรกษำสมดลอณหภมของรำงกำยบทท 4

กำรรกษำสมดลอณหภมของสตวตำงๆ

สตวเลอดเยน คอ …………………………………………………………………………………………….. ไดแก ..............................................................................................................................

สตวเลอดอน คอ …………………………………………………………………………………………….. ไดแก .............................................................................................................................

กำรรกษำสมดลอณหภมของสตวเลอดอน

จากกราฟขอใด คอ สตวเลอดอน ..................................................................................

อณหภมรำงกำย

อณหภมสงแวดลอม(˚C)

ก

ข

อณหภมสงแวดลอม(˚C)

อตรำเมแทบอลซม

ง

ค

เมอรำงกำย รอนไป หนำวไป

1.หลอดเลอดฝอย ขยาย (เลอดไหลเวยนด หนาแดง) หด : หนาซด

2.รขมขน เปด ปด

3.กำรขบเหงอ เหงอออกตามผวหนง เหงอออกทฝามอ เทา

4.ปสสำวะ นอย (เพราะเหงอไมออก น�าในรางกายเยอะ)

มาก

5.กำรแลกเปลยนแกส มาก (เพอระบายความรอน) นอย

6.อตรำเมแทบอลซม ต�า (เพอใหสรางความรอนเพมขน) สง

25

24. เมออยกลำงทะเลทรำยทรอนจดรำงกำยคนจะมกระบวนกำรปรบตวอยำงไร(วชำสำมญ56)

1. ตวรบความเยนทผวหนงถกยบยงการท�างาน2. ศนยควบคมอณหภมในสมองหยดการท�างาน3. อตราการเตนของหวใจลดลงเพอลดการสญเสยน�า4. ศนยควบคมอณหภมในสมองกระตนใหเกดการขบเหงอ5. หลอดเลอดใตผวหนงหดตวเพอลดการรบความรอนจากภายนอกเขาสรางกาย

26

Neutrophils Eosinophils Basophils

Lymphocytes Monocytes