บทความวิจัย รูปบบการพิไมมูลคาผลิตภัณฑຏอาหารพืๅนถิไน ...ssed.nida.ac.th/images/jsd/Y20_2/3-The

*อทศ ทาหอม **ส าราญ ธระตา ***ชลพร บงทอง ****คเนศ วงษา

บทคดยอ บทความวจยนมวตถประสงค คอ 1. เพอศกษาศกยภาพของชมชนในการเพมมลคาผลตภณฑ

อาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ของชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย 2. เพอคนหารปแบบการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย โดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการอยางมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) เกบขอมลจากเอกสารทเกยวของ การสมภาษณเชงลก สนทนากลม จดเวทระดมสมองและพฒนาศกยภาพ เปนตน ผลการศกษา พบวา อาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง (หนอไมทรงเครอง)" มการผลตสบทอดกนมาเปนระยะเวลานาน จนน าไปสการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ ผานการวเคราะหองคความรจากภายในชมชนและภายนอกชมชน จนน าไปสการสรางรปแบบผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” โดยการแปรรปผลตภณฑ การก าหนดราคา ชองทางการจดจ าหนวย และสงเสรมการขาย ตลอดจนการสรางความรวมมอกบหนวยงานระดบพนทในการยกระดบและพฒนาผลตภณฑ เพอใหกลายเปนสนคาทางวฒนธรรมของจงหวดบรรมยตอไป ค ำส ำคญ การเพมมลคา การพฒนาผลตภณฑ อาหารพนถน เศรษฐกจชมชน สานพลงประชารฐ

* ผชวยศาสตราจารยประจ า คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย E-mail: [email protected] **

อาจารยประจ าสาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย ***

อาจารยประจ าสาขาวชาวทยาศาสตรการอาหาร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย ****

นตกรปฏบตการ ส านกงานสาธารณสข จงหวดบรรมย

บทควำมวจย

รปแบบกำรเพมมลคำผลตภณฑอำหำรพนถน “ต ำเปยงทรงเครอ” เพอสรำงควำมเขมแขงของเศรษฐกจชมชนบำนเสมด ต ำบลหนองเตง อ ำเภอกระสง จงหวดบรรมย

36 รปแบบกำรเพมมลคำผลตภณฑอำหำรพนถน “ต�ำเปยงทรงเครอง” เพอสรำงควำมเขมแขง ของเศรษฐกจชมชนบำนเสมดต�ำบลหนองเตง อ�ำเภอกระสง จงหวดบรรมย

Vol .20 No.2 / 2018Journal of Soc ia lDevelopment

*Utis Tahom **Samran Dhurata ***Chuleeporn Bungtong **** Khanet Wongsa

Abstract This research aims to study the potential of community to increase the value of local

food product called “Tam Piang Song Krueng” (processed bamboo shoot) of Ban Samet village, Nongteng sub-district, Krasang district, Buriram province; and to seek for management to increase the value of the local food product “Tam Piang Song Krueng” to strengthen community economic of Ban Samet village, Nongteng sub-district, Krasang district, Buriram province. This research is participatory action research (PAR) collecting data from related documents, in-depth interview, group discussion, community forum for brain storming and developing potential. The results reveal that the production of the local food “Tam Piang Song Krueng” has been carried on for a long time; and the value added of the product was taken into account through the analysis of knowledge both inside and outside the community, which finally leads to the local food product design called “Tam Piang Song Krueng”. The value added of the product is based on product processing, pricing, selling channel, and sale promotion, as well as the cooperation with local organizations in order to upgrade and develop the product to become the cultural products of Buriram province in the future.

Keywords: Value Added, Product Development, Local Food, Community Economic, Public Private Steering

* Assistant professor, Faculty of Humanities and Social Sciences, Buriram Rajabhat University, E-mail: [email protected] **

Lecturer, Faculty of Humanities and Social Sciences, Buriram Rajabhat University ***

Lecturer, Faculty of Science, Buriram Rajabhat University ****

Legal Officer (Practitioner Level), Buriram Provincial Public Health Office

Research

The Model for Maximizing the Local Food Product Value

of “Tampiangsongkruang” (Bamboo Shoot Mixed with

Extra-ingredients) to Strengthen Ban Samet Community

Economy of Nongtreng Sub-District, Krasang District,

Buriram Province

37อทศ ทำหอม ส�ำรำญ ธระตำ ชลพร บงทอง และคเนศ วงษำ

ปท 20 ฉบบท 2 / 2561วารสารพฒนาสงคม

บทน ำ ชมชนบานเสมดตงอยในพนทราบลมตดกบล าน าช ในฤดฝน ปทมฝนตกเปนปรมาณมากท าใหน าทวมไดงาย ลกษณะรปทรงหมบานยาวจากทศตะวนตกไปดานทศตะวนออก มพนทปาชมชนรมล าน าชประมาณ 551.74 ไร จากเดม 3610.63 ไร มจ านวนประชากรทงหมด 196 ครวเรอน เปนเพศชาย 289 คน เปนหญง 265 คน รวมมประชากรทงสน 554 คน อาชพหลกคอ การท าเกษตรกรรม และรบจางทวไป ในอดตชมชนยงไมมเอกสารสทธในการครอบครองทดนท ากน จงท าใหมพนทปาชมชนเปนจ านวนมาก ประชาชนเขาไปใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตภายในปาชมชนรมล าน าชดานตาง ๆ เชน หาผกผลไมปา หาเหด ขดมน เลยงสตว โดยเฉพาะอยางยงหนอไมปาทในอดตชมชนไดน ามาแปรรปในรปแบบตาง ๆ ไดแก หนอไมสม หนอไมดอง หนอไมปบ หนอไมถง พรอมทงน ามาประกอบอาหาร ไดแก แกง ตมจมน าพรก ผด หมก เปนตน ในป พ.ศ. 2553 ชาวบานทดลองน าหนอไมมาท าใหเกดมลคาทางอาหาร คอ การท า “ต าเปยงทรงเครอง” ซงค าวา ต าเปยง คอ หนอไม สวนค าวา ทรงเครอง คอ มสวนผสมของ หม ปลาราสบ แปงขาวเจา พรกไทย แลวน ามาปรงรส ผสมคลกเคลาใหเขากน ซงเปนอาหารเฉพาะของชมชนบานเสมดเพยงเทานนท ไดรบดดแปลง ปรบปรงสตรมาจากบรรพบรษ คณลกษณะพเศษของ “ต าเปยงทรงเครอง” ของชมชนบานเสมด คอ การใชวฒนธรรมอาหารพนถนน ามาผสมผสานความคด และรงสรรคออกมาใหเกดมลคาใหกบอาหาร โดยการน าปลารามาสบ ผสมกบหมสามชน แปงขาวเจา ปรงรส คลกเคลาใหเขากน น าไปบรรจใสถงพลาสตกรดใหแนน ยงเกบไวนานยงมรสชาตอรอย ทสะทอนความเปนเอกลกษณและอตลกษณของทองถน มรสชาตเหมอนกบแหนมหมผสมกบกลนหนอไมเครองปรง จงกลายเปนความโดดเดนของวฒนธรรมอาหารพนถน ทส าคญคอ ต าเปยงทรงเครอง นอกจากจะมรสชาตทอรอยแลว ยงประกอบดวยคณคาทางโภชนาการ เชน โปรตน คารโบไฮเดรต วตามน ไขมน เปนตน สวนภาชนะในการบรรจภณฑ ชมชนใชถงพลาสตก รดดวยหนงยาง และน าไปจ าหนาย ปจจบนมคนในชมชนท า “ต าเปยงทรงเครอง” จ านวน 20 ครอบครว จ าหนายเปนสนคาทางวฒนธรรมอาหารพนถนในชมชนและชมชนใกลเคยง สรางรายไดใหกบคนในชมชนเพมขนทกป จากการพฒนาโจทยวจยรวมกบชมชนบานเสมด จ านวน 50 คน ณ ศาลาประชาคมบานเสมด พบวา ปญหาการพฒนาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” แบงออก 4 ประเดน ดงน 1. ปญหาการรวมกลม พบวา ปจจบนการท าต าเปยงทรงเครองตางคนตางท า มการท าขายในชมชนและนอกชมชน แตยงไมมการรวมกลมกนผลต เนองจากไมมหนวยงานทเกยวของมากระตน สนบสนน สงเสรมใหเกดการพฒนาศกยภาพกลมทสามารถผลตต าเปยงอยางมประสทธภาพ การรวมกลมจงเปนกลไกส าคญทจะท าใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนมองเหนความส าคญเขามาชวยผลกดนสงเสรมสนบสนนใหเกดการพงพาตนเองในอนาคตได 2. ปญหาการแปรรปและการพฒนาผลตภณฑ พบวา ปจจบนผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ยงไมไดมาตรฐาน สะอาด ปลอดภย ขณะเดยวกนยงขาดการน าภาชนะในการบรรจภณฑทนาสนใจ สะทอนถงความเปนเอกลกษณของชมชนทองถน เนองจากมาตรฐานการผลต เปนตวก าหนดคณภาพและความนาเชอถอของสนคา และสรางความมนใจใหกบผบรโภคในการเลอกซอผลตภณฑ



จงเปนขอจ ากดทจะตองใชองคความรดานการวจยเขามาสรางกระบวนการมสวนรวมใหชมชนไดคนหาแนวทางการแกไขปญหารวมกน 3. การเพมชองทางการจดจ าหนวย พบวา ปจจบนมการสงขายภายในชมชนและชมชนใกลเคยง นอกจากนมคนในชมชนไปท างานตางถนกจะสงซอเปนของฝาก เพอน าไปฝากญาตพนองบางแตไมมากนก จงเปนขอจ ากดอกอยางหนงทจะตองคนหาชองทางการจ าหนวยทหลากหลายมากขน เพอขยายใหคนภายนอกไดรจกผลตภณฑชมชนทสะทอนถงความเปนเอกลกษณและอตลกษณของทองถนมากขน 4. ปญหาวตถดบมจ ากด จากการสนทนาพดคยกบกลมผท าต าเปยงทรงเครอง พบวา หนอไมปาจะออกผลผลตในชวงเดอน พฤษภาคม – ธนวาคม ชมชนกจะเขาไปเกบ เพอน ามาท าแปรรปใหเปนหนอไมดอง แลวน ามาท าทรงเครองผสมผสานหลายสวนเขาดวยกนจนกลายเปน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดเกอบตลอดทงป ส าหรบการน าหนอไมชนดอนมาทดแทนไดหรอไมนน กลมผผลตไดใหขอมลวา สามารถท าได แตรสชาตความหวานจะมความแตกตางกนบาง แตไมมากนก หากจะมการผลตต าเปยง อยางจรงจง ชมชนจะตองสรางฐานอาหารหนอไมปาใหสามารถน ามาผลตไดอยางเพยงพอ จากเหตผลทไดกลาวมาขางตนคณะผวจยพจารณาเหนความส าคญในการผลกดนใหเกดการพฒนาเศรษฐกจในระดบชมชน และคนหาองคความรดานการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจเขามาประยกตใชกบสนคาวฒนธรรมอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ทมความเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน และน าไปสงเสรมใหกบชาวบานผลตสนคาใหไดมาตรฐาน สะอาด ปลอดภย พรอมทงการสรางผลตภณฑทนาสนใจ และสวยงาม ตรงตามความตองการของกลมผบรโภค การสรางเอกลกษณ การเพมมลคา การใชเทคโนโลยท เหมาะสมกบชมชน การสรางการแขงขนทางการตลาด เปนตน โดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการอยางมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) เปนเครองมอในการคนหาองคความรเอกลกษณอตลกษณทโดดเดนมาสรางมลคาทางเศรษฐกจใหกบวฒนธรรมอาหาร “ต าเปยงทรงเครอง” มาผสมผสานเขากบเทคโนโลยสมยใหม ซงจะน าไปสระบบเศรษฐกจสรางสรรคไดเปนอยางด พฒนาใหกลายเปนเอกลกษณของจงหวด เพอเปนการรองรบการทองเท ยวเชงกฬา น าไปสการสรางงาน สรางอาชพใหกบคนในชมชนเกดการกระจายรายไดสชมชน โดยอาศยกระบวนการวจยทเปนเครองในการคนหาองคความร มาพฒนาทกษะการคดวเคราะห สงเคราะห วางแผนปฏบตการแกไขปญหา ยกระดบองคความรดานวฒนธรรมดงเดมผสมผสานกบองคความรสมยใหม เพอใหเกดกลไกในการสงเสรมใหคนในชมชนรวมกลม พฒนาใหกลายเปนชดของกน ของฝากของจงหวดบรรมยตอไป

วตถประสงคกำรวจย 1. เพอศกษาศกยภาพของชมชนในการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ของชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย 2. เพอคนหารปแบบการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย



ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ แนวคดหลกในการน ามาวเคราะหคณะผศกษาไดเกยวกบทนทางวฒนธรรมและแนวคดเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรค เพอเปนองคความรในการก าหนดทศทางการเพมมลคาทางเศรษฐกจอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" ทนวฒนธรรมและเศรษฐกจสรางสรรคไดมนกวชาการไดนยามความหมาย เชน ดเรก ปทมศรวฒน (Pattamasiriwat, 2006) ไดกลาววา “ทนวฒนธรรม” วาเปนประเดนทมความส าคญตอพฒนาการเศรษฐกจและสงคม ทนวฒนธรรมมความเปนพลวตรสงเนองจากโลกปจจบนมการตดตอถงกนได อยางสะดวกรวดเรว ภมปญญาดงเดมจงไดถกน ามาเปนจดขายทางเศรษฐกจ มการคนหาศลปนแหงชาต ศลปนพนบาน และสนบสนนการท าวจยทางดานวฒนธรรม ขณะเดยวกน อทศ ทาหอม และคณะ (Tahom, 2015, p. 60) ไดใหความหมายทนทางวฒนธรรมวาทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถน มความเชอมโยงกบวถชวตของผคนทกระดบชนชน ตงแตระดบชมชนจนถงระดบประเทศชาตและทส าคญทสด การน าทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนมาใชตองผานกระบวนการแบบมสวนรวม ตงแต การคด การพด การคย การตดสนใจ และการใชประโยชนรวมกนของประชาชน ค าวา “ทน” คอ การสรางรายได ผสมผสานกบค าวา “วฒนธรรม” คอ ความด ความงามของทองถน เมอน ามาใชรวมกนเกดครอบคลมไปถง ดานสงคม ดานทรพยากร และดานเศรษฐกจ การแกปญหาชมชนทองถนตองอยบนพนฐานของค าวา “ทนทางวฒนธรรม” ซงเปนแนวคดของการพฒนาทอยบนพนฐานศกยภาพของชมชน โดยมการเสรมสรางชมชนใหเกดการเชอมโยงดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและสงแวดลอม โดยเนนการสรางความสมพนธและความกลมกลนใหเกดความสมดลระหวางคนกบสงคม คนกบธรรมชาต คนกบวฒนธรรม เพราะการพฒนาจากฐานวฒนธรรม เปนการบรณาการทางสงคม ท าใหชมชนเกดการพงพาตนเองได ใหชมชนไดมองเหนคณคา คานยมของสงคมทแสดงออกทางจารตประเพณ วถชมชนทมรากฐานจากความรภมปญญาทองถน รวมถงความรและภมหลงของบคคล ซงเปนทมาจาก ตระกล เผาพนธ สถานภาพทางสงคม (ชนชน) และสามารถจ าแนกความส าคญของการน า ทนวฒนธรรมมาพฒนาโดยแยกออกเปนดานเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนตน การประยกตใชทนทางวฒนธรรมจงเปนพนฐานในการเสรมสรางความเขมแขงของชมชน โดยใหคนในชมชนไดใชฐานความรทเหมาะสมกบวถชวตและเปนกลไกส าคญทเปนแรงผลกดนใหชมชนไดปรบตวอยางสมดลกบการเปลยนแปลงของยคสงคมในปจจบน ซงทนวฒนธรรมเปนรากฐานทส าคญในการผลดดนใหน าภมปญญา และวฒนธรรมมาสการสรางมลคาทางเศรษฐกจ Howkins (2002) ไดใหนยามของ Creative Economy ไววา “How people make money from idea” หมายถง การสรางมลคาท เกดจากความคดของมนษย โดยความคดสรางสรรค (creativity) หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคสงใหมและเศรษฐกจ สรางระบบของการผลต การแลกเปลยนและการบรโภคหรออปโภคของสนคาและบรการ ซงความคดสรางสรรคโดยปกตไมใชกจกรรมทางเศรษฐกจ แตจะกลายเปนสวนหนงของเศรษฐกจตอเมอไดมการน าความคดสรางสรรคนนน าไปพฒนาเปนผลตภณฑ ทมการซอขายกน อนเปนผลจากการน าการสรางสรรคไปส การมมลคาทางเศรษฐกจทนทางวฒนธรรมในสงคมไทย ไดแก กลมมรดกทางวฒนธรรมและภมปญญา (heritage) ซงถอเปนกลมอตสาหกรรมท เกยวเนองกบประวตศาสตร



โบราณคด วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ โดยจ าแนกเปนกลมการแสดงออกทางวฒนธรรมแบบด งเดม (traditional cultural expression) และกลมทตงทางวฒนธรรม (culture sites) ในขณะท “กลมศลปะ (arts)” เปนกลมอตสาหกรรมสรางสรรคบนพนฐานของศลปะทงในดานวตถ และงานแสดงตาง ๆ ของสนคาเศรษฐกจเชงสรางสรรค ปาณทพย เปลยนโมฬ (Plianmolee, 2016, p. 25) พรยะ ผลพรฬห (Phonpiroon, 2013) กลาววา เศรษฐกจสรางสรรคเกดจากทนทางปญญาทสามารถอยในรปแบบของ“ฐานความร”เดม หรอ“ความรใหม” ทจะสามารถน าไปใชตอยอดความคดโดยทนในลกษณะนสามารถเกดไดจากทนมนษย (Human Capital) เชน ศกษาและการฝกอบรมทน ามาสความคดใหมๆ ทนทางวฒนธรรม(Culture Capital) เชน วฒนธรรมดงเดมของไทยและทนทางสงคม (Social Capital)เชน ขนบธรรมเนยมและองคความรในทองถน เปนตน แลวน ามาประยกตใชใหเกดผลผลต/บรการทสามารถสรางคณคา/มลคาไดอยางเปนรปธรรม ผานความคดทสรางสรรค ตอยอดไปสทงการสราง "ความแตกตาง" ซงจะสงผลตอการ "สรางมลคา และคณคา" สอดคลองกบค าวา นวตกรรม (Innovation) คอ ดดแปลง ปรบปรง สรางใหม ใหเกดประโยชนตอการน าไปใชนนเอง ระเบยบวธวจย

งานวจยนเปนการใชกระบวนการงานวจยเชงปฏบตการอยางมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) ทงนคณะผวจยไดเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เพอประกอบการสรปภาพรวม (Generalization) ดวย เพอใหผลทไดจากการศกษาวจยในครงนครอบคลมทงมตเชงลกและกวางโดยการเกบรวบรวมขอมลจะเรมจากสวนทเกยวกบบรบทของชมชน ประเพณวฒนธรรม ภมปญญาทองถน การสรางการมสวนรวมของชมชน แหลงอาหารของชมชน การท ากจกรรมรวมกน การรวมกลมอาชพ วฒนธรรมการกน อาหารพนถนของชมชน เปนตน โดยมวธการเกบรวบรวมขอมลการวจย ดงน 1. แหลงขอมลทตยภม (Secondary Source) การรวบรวมขอมลจากแหลงทตยภมของการวจยนใชวธการศกษาเอกสาร (Documents) เพอวเคราะหหาความสมพนธระหวางปญหาการวจยและแนวคดรวมทงทฤษฎตลอดจนงานวจยทเกยวของซงเปนองคความรทน ามาก าหนดกรอบแนวคดและกรอบในการวเคราะหเกยวกบองคความร และศกยภาพของชมชนการสรางมลคาจากอาหารพนถน การสรางความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ จากเอกสารสงพมพ สถต รายงาน บนทกการประชมของภาคราชการและชมชน 2. แหลงขอมลปฐมภม (Primary Source) ประกอบดวยขอมลดานบรบทของชมชน ประเพณวฒนธรรม ความเชอ ภมปญญาทองถน แหลงอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง ประวตความเปนมาวฒนธรรมดานอาหารต าเปยงทรงเครองกลมชาตพนธไทยเขมร ศกษาศกยภาพ ปญหา และการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชน รวมทงการใชวฒนธรรมการกน องคความร ในการเพมมลคาผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง พรอมทงวธการถายทอดวฒนธรรมอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง โดยมวธเกบรวมรวมขอมลดงน



2.1 การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview technique) โดยใชแนวสมภาษณ (Interview guide) เกบรวบรวมขอมลเกยวกบศกษาศกยภาพ ปญหา และการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชนทผานมา รวมทงศกษาองคความรในการเพมมลคาผลตภณฑต าเปยงทรงเครองทผานมา เชน ผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง แหลงจ าหนาย กลมผบรโภค คณคาของต าเปยงทรงเครอง เปนตน ผใหขอมลหลก (Key Informants) ไดแก ปราชญชาวบาน ประชาชนทท าต าเปยงทรงเครอง เจาหนาทเทศบาลต าบลหนองเตง ผน าชมชน ผน าทางศาสนา ผอาวโสและประชาชนในชมชนบานเสมด 2.2 การสมภาษณกงโครงสราง (Semi-structured Interview) โดยใชแบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-structured Interview Schedule) เพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบ ผลตภณฑอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง เชน ผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง แหลงจ าหนาย กลมผบรโภค คณคาของต าเปยงทรงเครองเปนตน พรอมทงคนหาองคความรดานการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชน โดยการสรางความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐ เชน เทศบาลต าบลหนองเตง ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง และชมชนบานเสมดในการผลกดนใหเปนสนคาหนงต าบล หนงผลตภณฑ พรอมทงกระตน สนบสนน สงเสรมใหคนในชมชน เกดการรวมกลมในการผลตวฒนธรรมอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชน โดยเกบขอมลจาก ปราชญชาวบาน ประชาชนทท าต าเปยงทรงเครอง เจาหนาท เทศบาลต าบลหนองเตง เจาหนาทพฒนาชมชนอ าเภอกระสง ผน าชมชน ผน าทางศาสนา ผอาวโสและประชาชนในชมชนบานเสมด 2.3 การสนทนากลม (Focused Group) โดยใชแบบสมภาษณ (Interview Schedule) ในการระดมความคดเหนของกลมของคน (Group Think) ไดแก พระสงฆ ปราชญชาวบาน ผผลตอาหารพนถน ต าเปยงทรงเครอง ผน าชมชน เจาหนาทพฒนาชมชน รวมจ านวน 8 คน โดยใชเทคนค Appreciation-Influence-Control (AIC) เพ อรบฟ งความคดเหน (Brainstorming) แผนท ความร (Mind Mapping) เกยวกบองคความรการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชน เชน ผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง แหลงจ าหนาย กลมผบรโภค คณคาของต าเปยงทรงเครอง พรอมทงสงเสรมใหคนในชมชน เกดการรวมกลมในการผลตวฒนธรรมอาหารพนถนต าเปยงทรงเครองและผลกดนในระดบนโยบายเพอเขาสแผนเทศบญญตเทศบาลหนองเตง ในการเขามาสนบสนนงบประมาณในการสรางผลตภณฑชมชน และอาหารประจ าจงหวด 2.4 จดเวทพฒนาศกยภาพการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพอคนหาแนวทางทเหมาะสมในการสรางผลตภณฑชมชนทเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน โดยเนนการมสวนรวมระหวาง นกวจยชมชน เทศบาลต าบลหนองเตง ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง ส านกบรการวชาการมหาวทยาลยราชภฏบรรมย โรงเรยนบานเสมดสามคคราษฏรวทยาคาร และชมชนบานเสมดเขารวมในการวเคราะห สงเคราะหขอมล เพอคนหาผลตภณฑอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง เพอสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย นอกจากนยงจดเวทสนบสนนและกระตนใหคนชมชนบานเสมดเกดการรวมกลมในการผลตวฒนธรรม



อาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง กลมชาตพนธไทยเขมรของชมชนบานเสมด ต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง จงหวดบรรมย พรอมท งจดเวทถอดบทเรยนภาพรวมการด าเนนงานของโครงการวจย (Retrospect) รวมกบ ประชาชนบานเสมด นกวจยชมชน เจาหนาทเทศบาลหนองเตง ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง เพอก าหนดทศทางการท างานอยางตอเนองในอนาคต กลมเปำหมำยทเปนแหลงขอมลในกำรวจย

เน องจากการวจยน เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมส วนรวม (Participatory Action Research : PAR) โดยมประชาชนทใหขอมลและมสวนรวมในกระบวนการวจยทกขนตอน และมสวนรวมในการพฒนาชมชนบานเสมด ประกอบดวย อาสาสมครนกวจยเชงพนท จ านวน 10 คน ประชาชนในชมชนบานเสมดจ านวน 50 คน ผน าชมชนทงทเปนทางการ และผน าทไมเปนทางการ จ านวน 20 คน ผอาวโสทมความรความรทนทางวฒนธรรม จ านวน 20 คน ปราชญชาวบาน จ านวน 5 คน พระ (พระนกพฒนา) จ านวน 5 รป กลมผท าต าเปยงทรงเครอง จ านวน 20 คน หนวยงานภาครฐทเกยวของภายในพนท ไดแก ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง โรงเรยนบานเสมดสามคคราษฏรวทยาคาร เทศบาลต าบลหนองเตง จ านวน 10 คน รวม 130 คน ทเขารวมกจกรรมทงใหขอมล และการระดมสมองในการพฒนาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง กลมเปาหมายในการศกษาครงน คอ กลมประชาชนทอาศยอยในชมชน และสามารถใหขอมลส าคญได ทกคนตองทราบลกษณะผทมความรในการท าต าเปยงทรงเครอง แหลงอาหารพนถนเสมด วฒนธรรมการกนของกลมชาตพนธไทยเขมร และทราบประวตความเปนมาวฒนธรรมดานอาหารต าเปยงทรงเครอง สภาพปญหาและแนวทางการแกไขปญหาต าเปยงทรงเครอง ของชมชนบานเสมดเกบขอมลจากผใหขอมลส าคญ (Key Informants) จ านวน 50 คน ทเลอกจาก 6 กลมเปาหมาย เพอระดมสมองใหการพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง ไดแก พระสงฆ ปราชญชาวบาน ผน าชมชน ผอาวโส กลมผทผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” และประชาชนทวไปทใหขอมลเกยวกบการพฒนาการอาหารพนถนไดเปนอยางด โดยใชวธเลอกแบบรวมเจาะจง (Purposive Sampling) พรอมทงมองคความรในการพฒนาเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" ทผานมา เชน ผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง แหลงจ าหนาย กลมผบรโภค คณคาของต าเปยงทรงเครอง ซงคณะผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลจากกลมคนทสามารถใหขอมลไดอยางชดเจน โดยมการสมภาษณเจาะลกรายบคคล สนทนากลม จดเวทวเคราะห สงเคราะหปญหา พรอมทงทดลองปฏบตการรวมกน

กำรวเครำะหขอมล การวเคราะหขอมลการวจยในครงนคณะผวจยท าการวเคราะหขอมลดวยเทคนคสามเสา

(Triangulation) ซงเปนกระบวนการในการเกบรวบรวมขอมลไดอยางถกตองและแมนย ามากขน เนองจากเทคนคสามเสามจดก าเนดจากการวจยเชงคณภาพและใชเพอเสรมความเทยงตรงและความนาเชอถอของการวจย การใชเทคนคสามเสามองคประกอบดงน



1. การเกบรวบรวมขอมลวจยครงนคณะผวจยใชกลมตวอยางทมความหลากหลายทางความคดในการใหขอมล ประกอบดวย อสม. ก านน ผใหญบาน นกพฒนาชมชน เจาหนาทเทศบาลต าบลหนองเตง โรงเรยนบานเสมดสามคคราษฏรวทยาคาร ปราชญชาวบาน ผอาวโสในชมชน ททราบพฒนาการอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” วฒนธรรมการกนของกลมชาตพนธไทยเขมร และทราบประวตความเปนมาวฒนธรรมดานอาหารต าเปยงทรงเครอง สภาพปญหาและแนวทางการแกไขปญหาต าเปยงทรงเครอง ของชมชนบานเสมด 2. การเกบรวบรวมขอมลวจยครงนคณะผวจยใชวธการเกบขอมลทหลากหลาย (Diversity of Sources of Information) เพอเปนการตรวจสอบขอมลใหเกดความถกตองและแมนย า ประกอบดวย อสม. ก านน ผใหญบาน นกพฒนาชมชน เจาหนาทเทศบาลต าบลหนองเตง ปราชญชาวบาน ผอาวโสในชมชน ปราชญชาวบาน ผอาวโส ประชาชนทวไป ทมองคความรในการพฒนาเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" ทผานมา เชน ผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง แหลงจ าหนาย กลมผบรโภค คณคาของต าเปยงทรงเครอง 3. การเกบรวบรวมขอมลวจยครงนคณะผวจยใชวธการเกบขอมลทหลากหลาย โดยใชวธการสมภาษณเจาะลกรายบคคล การสนทนากลม เดนส ารวจ เขารวมกจกรรมชมชน การสมภาษณแบบไมเปนทางการ การเขยนปฏทนกจกรรม การสงเกต การสรปบทเรยน การจดเวทวเคราะหปญหารวมกบชมชน เปนตน 4. การตดตามประเมนผล โดยเกบรวบรวมขอมลในพนท วเคราะหขอมล และคนขอมล แก ชมชนบานเสมด สนทนากลม (Focus Group) ถอดบทเรยนสงเคราะหอยางมสวนรวมของชมชน และภาคทเกยวของ เพอแลกเปลยนเรยนร ทศนคตของผเขารวมโครงการ การตดตามผานการสรปบทเรยน AAR (After Action Review) กอนด าเนนโครงการ ระหวางด าเนนโครงการ หลงด าเนนโครงการ การสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ และ ถอดบทเรยน Retrospect เพอน าไปสสงเคราะหองคความรขยายผลตอยอดการท างานตอไป

ผลกำรวจย 1. ศกยภำพของชมชนในกำรเพมมลคำผลตภณฑอำหำรพนถน "ต ำเปยงทรงเครอง" ของ

ชมชนบำนเสมด ต ำบลหนองเตง อ ำเภอกระสง จงหวดบรรมย จากการวเคราะหคนหาศกยภาพในการเพมมลคาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”

ในวนท 24 มถนายน 2560 ณ ศาลาประชาชนบานเสมด และวนท 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 คณะผวจยและชาวบานเสมดไดรวมกนระดมสมองเพอคนหาศกยภาพของการพฒนา “ต าเปยงทรงเครอง” มรายละเอยดดงน

1.1 ศกยภำพภำยในชมชนบำนเสมด

1.1.1 ความเปนเอกลกษณเฉพาะถน ไดแก กลน ส และความเปนมาของต าเปยงทรงเครองทสะทอนความสมพนธระหวางคนกบธรรมชาต ระหวางคนกบคน จนไดรบการดดแปลง



ปรบปรงสตร กลายเปนอาหารพนถนทมคณคาทางดานจตใจของชมชนบานเสมดมปาทเปนแหลงอาหารทอดมสมบรณ จงท าใหเกดการแปรรปหนอไมในหลายรปแบบ โดยเฉพาะอยางยงต าเปยงทรงเครองทเปนคณคาและความแตกตางของอาหารพนถนทสามารถน าไปยกระดบใหกลายเปนสนคาและบรการเพอรองรบการทองเทยวจงหวดบรรมย จากการจดเวทศกษาศกยภาพ ปญหา และแนวทางการพฒนา “ต าเปยงทรงเครอง” วนท 24 มถนายน 2560 ณ ศาลาประชาคมบานเสมด นางสมพาน หอมนวล ไดกลาววา “ต าเปยงทรงเครอง เปนเอกลกษณของชมชน และยงมการท าขายทวไปสวนใหญจะเปนตลาดภายในชมชนเทานน หากมการพฒนาและยกระดบผลตภณฑคดวาจะท าขายไดด เพราะมความเปนเอกลกษณเฉพาะ ตามทดฉนสงเกตผลตภณฑชมชน สวนใหญมกจะมการท าแบบคลาย ๆ กน เชน น าพรก สบ แชมพ กจะมหลายชมชน หลายกลม บางทดฉนไปซอกไมคดวาจะแตกตางกนอยางอนนมองแบบลกคาจะซอสนคานะ จงท าใหบางกลมขายไดบาง ขายไมไดบาง สวนตวดฉนคดวา ความเปนเอกลกษณเฉพาะของผลตภณฑ วามนมความแตกตางกน ไมใชเลยนแบบกน หรอเหมอนกน ถาเหมอนกนซอทไหนกได แตส าหรบต าเปยงทรงเครองของชมชนเรา ยงไมมการท าขาย และผลตใหไดคณภาพทวไป นคดวาเปนจดส าคญของการพฒนา”

จากขอมลดงกลาวเปนการชใหเหนการวเคราะหองคความรในการพฒนาผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง ชมชนสามารถเปรยบเทยบและมองเหนความแตกตางผลตภณฑทท าขายตามทองตลาด ฉะนนจดส าคญในการพฒนาผลตภณฑ คอ ตองมความแตกตางและสะทอนความเปนลกษณเฉพาะพนท แลวน ามาสรางสนคาใหมความนาสนใจตรงตามความตองการของผบรโภค 1.1.2 ชมชนมศกยภาพทสามารถเชอมตอหนวยงานในระดบทองถน เชน พฒนาชมชนอ าเภอกระสง ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตร ตลอดจนสามารถสรางเครอขายทางการตลาดไดตงแตระดบทองถนจนถงระดบจงหวด เนองจากปจจบนไดมหนวยงานเขามาชวยเหลอชมชน สงเสรมสนบสนนชมชนจากส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง เปนตน ซงในต าบลหนองเตง ชมชนบานเสมดไดรบการคดเลอกใหด าเนนโครงการสมมาชพ เพอมงเนนการยกระดบเศรษฐกจฐานราก สรางรายไดแกชมชน ผานการฝกปฏบตใหเกดผลจรง นบไดวาเปนโอกาสดทหนวยงานทเกยวของมองเหนความส าคญของชมชนบานเสมดทจะยกระดบองคความรภมปญญาและวฒนธรรมใหน าไปสการสรางงานสรางอาชพได ดงนนการสานพลงประชารฐ จงเปนแนวคดทรฐบาลของพลเอกประยทธ จนทรโอชา ใชเปนแนวทางการพฒนาประเทศ โดยใหเกดการเชอมโยงทกภาคสวนเขาดวยกน ทกคน ทกองคกร ทกหนวยงาน ใหเกดการสานพลงรวมกนพฒนาประเทศ ไมใชตางกนตางท าขาดการเชอมโยงถกทอรวมกน นโยบายพลงประชารฐในการขบเคลอนประเทศไทย 4.0 จงเปนการเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยใหมการสานพลงประชารฐในการขบเคลอน ซงประกอบดวยผมสวนรวมหลก ไดแก ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการศกษา ทงมหาวทยาลย และสถาบนวจยตาง ๆ โดยเนนตามความถนดและจดเดนของแตละองคกรและมภาครฐท าหนาทเปนผสนบสนน บทบาทแตละภาคสวนในการขบเคลอนการพฒนาประเทศ



1.1.3 มความสามคคภายในชมชน การทจะพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” จะท าไมไดหากชมชนไมใหความรวมมอในการพฒนาอาหารพนถน เพอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ คนในชมชนมองเหนความส าคญทจะรวมกลมพฒนาผลตภณฑ “ต าเปยงทรงเครอง” เพอใหสามารถสรางเอกลกษณและความแตกตางทางการตลาดใหได ฉะนนความสามคคของชมชนจงเปนตวสรางการเปลยนแปลงในการแกไขปญหาผานการวเคราะหตนเอง ความเอออาทร การอดทน วรยะ อตสาหะ ไมยอทอตอปญหาอปสรรคและยดหลกการด าเนนการเปนกลม จงไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐอยางตอเนอง เพราะการทชมชนมความสามคค จดเปนเรมตนของการแกไขปญหาไปสความยงยน การทชมชนใชภมปญญาและวฒนธรรมอาหารพนเปนตวขบเคลอนใหคนในชมชนไดเขามามสวนรวมในการท ากจกรรมรวมกน ใหคนในชมชนไดมองเหนถงคณคาองคความรของบรรพบรษท ไดถายทอดรนสรน มตของภมปญญาและวฒนธรรมทเปนปจจยในการด าเนนการมสวนรวมของประชาชนจะเปนจรง และมประสทธภาพตองอาศยการรวมกลมของประชาชนเพราะกลมมความส าคญตอการพฒนาอยางยง เนองจากเปนพลงจนสามารถเขามาด าเนนการพฒนาชมชนของตนเองอย างยงยน นธ เอยวศรวงศ (Eoseewong, 1996, pp. 235-240) ดงนนการพฒนาชมชนทองถนจ าเปนอยางยงทจะตองใชทนทางวฒนธรรม เนองจากเปนองคความรทเปนรากเหงาของชมชนทองถน ซงประกอบดวย สงคม วฒนธรรม ทรพยากร และเศรษฐกจ ทเชอมโยงความสมพนธใหเกดการแกไขปญหารวมกนของคนในชมชน ทนทางวฒนธรรม จงเปรยบเสมอนกลไกทางธรรมชาตทยกระดบขนมาเพอสรางกระบวนการเรยนรบนวถชวตของชมชน ผสมผสานมตของสงคม วฒนธรรม ความเชอ สงแวดลอม และเศรษฐกจชมชน เพราะวฒนธรรม ความเชอ เปนศนยรวมของจตใจ ทสามารถท าใหผคนในสงคมเกดการเชอมรอยจตใจใหยดถอและปฏบตตนอยางเครงครด วฒนธรรม ความเชอ จงเปนกลวธทสงพลงและอ านาจใหสงคมเกดความเขมแขง 2.1.4 ชมชนมแนวคดการพฒนาผลตภณฑต าเปยงทรงเครองไปในทศทางเดยวกน พบวา ชมชนบานเสมดสวนใหญมอาชพท าไร ท านา ท าสวน ยงไมมอาชพเสรมทชดเจน ทผานมามหนวยงานไดแก ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตร ไดมาสงเสรมใหชาวบานเลยงปลา เลยงกบ แตชมชนกไมสามารถด าเนนการตอไปได เนองจากขาดความรในดานการดแลรกษา ตลอดจนคาใชจายในการซออาหารปลา อาหารกบ มราคาแพง จงท าใหชาวบานไมสามารถด าเนนการตอไปได ชาวบานบางคนกไปท างานตางถน เชน ท างานกอสราง ขบรถ รบจาง ท างานโรงงาน เปนตน เนองจากตองหารายไดมาเลยงครอบครว จากเกบรวบรวมขอมลท าให พบวา ชมชนมเอกลกษณอาหารพน ถน คอ ต าเปยงทรงเครอง ทสะทอนถงความแตกตาง และเปนภมปญญาและวฒนธรรมทสบทอดกนมาเปนระยะเวลานาน หากมการพฒนาใหกลายเปนทยอมรบ และไดมาตรฐาน กจะสามารถเกดการสรางงานสรางอาชพใหกบชมชนได ลดปญหาการยายถนของคนในชมชน ขณะเดยวกนนโยบายของรฐบาลสนบสนนใหชมชนน าสนคาทางภมปญญาและวฒนธรรมทมความเปนเอกลกษณ สานพลงประชารฐในการท างานรวมกนทกภาคสวน เพอผลกดนสนคาเขาสระดบสากล คณะผวจยจงไดน าเสนอสนคาทางวฒนธรรมทไดผานการแปรรปจนกลายเปนสนคาสงออกไปตางประเทศ ไดแก สมต าอบแหง ขนมจนอบแหง กวยจบแหง ปลารากอน และน าปลาผง เปนตน สนคาเหลานลวนเปนสนคาทเปนภมปญญาและวฒนธรรมของ



ทองถน แตใชองคความรทางวชาการเสรมพลง เพมมลคาใหกบอาหารจนกลายเปนสนคาทไดมาตรฐานสงออกได จงท าใหชมชนเกดแรงบนดาลใจทจะน าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” โดยการเพมมลคา แปรรปผลตภณฑ สรางการตลาดทหลากหลายชองทาง การสรางสนคาทางภมปญญาและวฒนธรรมตองคนหาความเปนเอกลกษณเฉพาะ เพอยกระดบใหกลายเปนความโดดเดนของสนคา โดยเฉพาะผลตภณฑเปนเครองมอทจ าเปนตอการดงดดลกคา การยกระดบสนคาทองถนใหตอบโจทยการตลาดตองค านงถง “ผลตได ขายเปน เนนคณภาพ” เพราะเปนการใหชมชนไดบรหารจดการปจจยการผลต การคนหาตลาด และการสรางมาตรฐานสนคาทองถนสระดบสากล

1.2 ศกยภำพภำยนอกชมชน นอกจากนสงทเปดโอกาสใหอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง"ทจะสามารถผลกดนใหเปน

อาหารประจ าจงหวด หรอ อาหารทรองรบนกทองเทยวของจงหวดบรรมย มรายละเอยดดงน 1.2.1 จงหวดบรรมยก าลงไดรบการยอมรบทงชาวไทยและชาวตางชาตท เขามา

ทองเทยวเปนจ านวนมาก จงหวดบรรมยถกจดใหเปน 1 ใน 12 เมองตองหามพลาด รวมกบจงหวดตางๆ เหลาน คอ ล าปาง นาน เพชรบรณ เลย ราชบร สมทรสงคราม จนทบร ตราด ชมพร ตรง และนครศรธรรมราช สถตผทเขามาจงหวดบรรมย ป พ.ศ.2558 แบงออกเปน 3 รปแบบ ไดแก จ านวนผเยยมเยอน จ านวนนกทองเทยว จ านวนนกทศนาจร โดยเฉลยเปนรอยละ ดงน จ านวนผเยยมเยอน รอยละ 50 โดยมจ านวน 1,419,833 คน จ านวนนกทองเทยว รอยละ 29 มจ านวน 829,623 คน จ านวนนกทศนาจร รอยละ 21 มจ านวน 590,210 คน รวมจ านวนผเขาจงหวดบรรมยตลอดปทงสน จ านวน 2,839,666 คน จากสถตการจดเกบขอมลในป 2555 มรายไดจากการทองเทยวกวา 1,400 ลานบาท และในป 2556 สถตเพมขนเปน 1,600 ลานบาท และมนใจวาสนปงบประมาณ 2557 นจะมเงนสะพดจากการทองเทยวไมต ากวา 2,000 ลานบาท คณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหงชาต (The National Tourism Policy Committee, 2017, p. 62)

1.2.2 แผนยทธศาสตรจงหวดบรรมย 2561-2564 ไดมงเนนการพฒนาอาหารพนถนทสะทอนความเปนเอกลกษณของจงหวด ปจจบนยงขาดสนคาและบรการทหลากหลาย จงตองมการผลกดน สงเสรม สนบสนนใหประชาชนในทองถนเกดการน าสนคาทางวฒนธรรมใหกลายเปนของฝากส าหรบนกทองเทยวทมาจงหวดบรรมย ปจจบนมเพยงสนคา OTOP ทสรางชอเสยงใหกบจงหวดบรรมย คอ ผาไหมทสะทอนลายเอกลกษณของจงหวด ผาซนตนแดง ประเภทอาหาร เชน ขาหม กระยาสารท กนเชยง กงจอม เปนตน ซงยงไมมความหลากหลายทสามารถดงดดความสนใจของนกทองเทยวทมาเทยวจงหวดบรรมย ทางจงหวดจงจ าเปนทจะตองคนหาผลตภณฑชมชนใหม ๆ ทสะทอนความเปนเอกลกษณบรรมย

1.2.3 นโยบายรฐบาลก าลง ใหความส าคญกบการสรางมลคาเพมขนใหกบสนคาภมปญญาและวฒนธรรมทองถน โดยมงเนนการใชความคดสรางสรรค (Creativity) เปนฐานของระบบเศรษฐกจจนเกดเปนแนวคดเศรษฐกจบนพนฐานความคดสรางสรรค (Creative Economy) โดยหลายประเทศไดก าหนดยทธศาสตร ในการปรบเปลยนระบบเศรษฐกจใหมงเนนการใชความคดสรางสรรคมา



ผสมผสานกบภาคอตสาหกรรมของประเทศ โดยอตสาหกรรมทใช ความคดสรางสรรค นบเปนอตสาหกรรมทมการพฒนาสงสดในระบบธรกจของโลกในขณะน เชนอตสาหกรรมแฟชน หรออตสาหกรรมดานการออกแบบ เปนตน พฒนาเศรษฐกจสรางสรรค จ าเปนตองอาศยทนทางวฒนธรรม ทนทางภมปญญา ทนมนษยผสมผสานองคความรสมยใหมกบองคความรทเปนรากเหงาของชมชนทองถน ซงประกอบดวย สงคม วฒนธรรม ทรพยากร และเศรษฐกจ ทเชอมโยงความสมพนธใหเกดการแกไ ขปญหารวมกนของคนในชมชน ทนทางวฒนธรรม จงเปรยบเสมอนกลไกทางธรรมชาตทยกระดบขนมาเพอสรางกระบวนการเรยนรบนวถชวตของชมชน ผสมผสานมตของสงคม วฒนธรรม ความเชอ สงแวดลอม และเศรษฐกจชมชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (The 12th National Economic and Social Development Plan, 2017, pp. 17) ฉะนนการพฒนาผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง จงเปนการเรยนรอยางมสวนรวม ระหวางนกพฒนา เจาหนาทรฐ และชาวบาน ไดเกดการเรยนรตงแตกระบวนการคนหาผลตภณฑทเปนเอกลกษณ วเคราะห วางแผน และการพฒนาผลตภณฑ การเรยนรแบบมสวนรวม จะเปนปจจยทส าคญใหชาวบานไดเกดความตระหนกในปญหา ความเปนเจาของในปญหาของชมชนทเกดขน เพราะหวใจของการพฒนาผลตภณฑต าเปยงทรงเครอง คอ คนหาเอกลกษณ ไมเลยนแบบ ผลกดนภมปญญาสสากล การเรยนรแบบมสวนรวม เพอแกไขปญหาของชมชน โดยชมชน เพอชมชน

2. รปแบบกำรเพมมลคำผลตภณฑอำหำรพนถน "ต ำเปยงทรงเครอง" เพอสรำงควำมเขมแขงของเศรษฐกจชมชนบำนเสมด ต ำบลหนองเตง อ ำเภอกระสง จงหวดบรรมย จากการเกบรวบรวมขอมลชดความรเกยวกบการเพมมลคาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” คณะผวจย ประชาชนบานเสมด ตองมแนวทางปฏบตการยกระดบและพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหเปนรปธรรม โดยค านงถงการคนหาแนวทางการพฒนาทสอดคลองกบวถชมชนเนนการเรยนรและพฒ นา (Learning and Development) ไม ใช การคดลอกแล วพฒ นา (Copy and Development) เพราะการวจยตองใชความรน าการพฒนา การสรางมลคาเพมอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”ของชมชนบานเสมด บนพนฐานภมปญญาและวฒนธรรมทองถนซงสะทอนใหเหนถงศกยภาพหรอความสามารถของชาวบานและชมชนในการปรบใชวฒนธรรมใหเปนกระบวนการเชอมโยงระหวางอดตกบปจจบน ทสะทอนใหเหนถงความร ความสามารถ วถชวต ระบบวธคด วฒนธรรม ประเพณแบบแผนการด าเนนชวตทเกดจากการสงสมจากประสบการณ การเรยนรอยางรอบดานกอใหเกดคณคาของแตละทองถนเพอใชในการจดการแกไขปญหาตาง ๆ ทเชอมโยงกบลกษณะภมประเทศ วฒนธรรมการกน การอย การด ารงชวต ตลอดจนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หรอทเรยกกนวา “ภมนเวศวฒนธรรม” ฉะนนบทความวจยนจงเปนการน าเสนอการประยกตใชความรภายในชมชนผสมผสานกบความรภายนอก (ความรทางวชาการ) เพอน ามาสการคนหารปแบบการเพมมลคาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ของชมชนบานเสมด จนไดน าสไปปฏบตการแกไขปญหาและการเพมมลคาผลตภณฑ ดงน



2.1 กำรพฒนำผลตภณฑ

การแปรรปและการพฒนาผลตภณฑเปนสงทส าคญทจะสรางสนคาเขาสเชงพาณชย สามารถแขงขนทางการตลาดได โดยเฉพาะปจจบนสงคมใหความส าคญกบรปลกษณ ความสะอาด ปลอดภย รบประทาน ตลอดจนการบรรจภณฑทดงดดความสนใจของกลมลกคา ฉะน นการพฒนาผลตภณฑจงจ าเปนอยางยงทจะมการปรบปรงพฒนาผลตภณฑใหมความทนสมย เพอใหลกคาตดสนใจเลอกซอสนคา การปรบปรงผลตภณฑใหมความแปลกใหม ซงไดมแนวทางการพฒนาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” 3 แนวทาง ดงน 2.1.1 การเปลยนแปลงรปรางผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหมรปรางทงายตอการรบประทาน พอด ค า หรอสะดวกในการรบประทานบนรถยนตไดงาย ซงอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” รปแบบเดมจะเปนกอนขนาดใหญ มหนอไม แปง หม ผสมเครองปรงรส เวลาจะไปรบประทาน กตองท าใหเปนแผน หรอไมกปนใหเปนกอน เสนหนอไมทเกดจากการสบ มขนาดทงความใหญและความยาวไมเทากน นอกจากนยงมสวนผสม คอ หมสามชนทไดหนเปนชน ๆ และ ประมาณ 2 นว แลวน ามาผสมกบหนอไมเครองปรงรส จนกลายเปนอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”

ภำพท 1 การเปรยบเทยบผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” แบบดงเดมกบการแปรรปแบบใหม

จากการคนพบของคณะผวจย พบวา การแปรรปต าเปยงทรงเครองในลกษณะแบบดงเดมแมจะเปนการสะทอนลกษณะความเปนเอกลกษณวฒนธรรมการกนของชมชน แตเวลาน าไปทอดใหสกในแต



ละครง ตองมการปนใหเปนกอน พอดค า ซงจากการทดลองทอด พบวา อาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” มความสกไมสม าเสมอ หากใชไฟแรงจะท าใหหนอไมทมขนาดยาวไหมไดงาย นอกจากนยงท าใหผทน า “ต าเปยงทรงเครอง” ไปรบประทานตองมความยงยากในการปนเปนกอน เพราะพฤตกรรมการกนของคนปจจบน เนนความสะดวก สบาย และงายตอการรบประทาน จากเหนปญหาดงกลาวจงท าใหคณะผวจยไดแปรรปอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”ตอบสนองความตองการของกลมลกคา และใหเกดความสะดวก สบายตอการน าไปปรงใหสก โดยการหนหนอไมใหมขนาดเลก โดยไมใหมความละเอยดมากจนเกนไป เนองจากตองการรกษาความเปนเอกลกษณดงเดมไว แตเพมมลคาใหนารบประทาน และสะดวก สบายตอลกคา นอกจากนยงไดบดหมสามชนใหละเอยด แลวน ามาผสมกบแปงขาวเจา พรกไทย เครองปรงรส แลวน ามาปนบนแมพมพทมขนาดวงกลมความหนาประมาณ 1 นว เพอใหเกดการคงรป และไมมขนาดหนาจนเกนไป เพราะถามขนาดหนาเกนจนไปจะท าใหอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” สกยากขน ซงการเพมมลคาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดมการปรบปรงสตรและวธการผลต โดยไมไดใสปลารา และน าจ านวนหนงลตร ลงไปดวย เนองจากคณะผวจยประเมนแลววา การใสน าลงไปในการผลต ท าใหไมสามารถขนรปใหเปนกอนได และไมใสปลาราสบ ซงไดใสเกลอทดแทนการใสปลารา สวนการบรรจภณฑคณะผวจยไดคนหาการบรรจภณฑทใชถงพลาสตกรอน แลวรดดวยหนงยาง มาเปนถงซนสญญากาศทมรปลกษณทสวยงาม และใชเครองซนปดปากถงใหสนท เพมความสวยงามใหกบผลตภณฑมากขน ดงดดความตองการของลกคา 2.1.2 การปรบปรงวธการผลตและปรบปรงสตรอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” โดยสตรดงเดม มการใสปลาราสบ หนอไม หม แปง และเครองปรงรส จากการสนทนาพดคยในเวท ระดมสมอง พบวา “ไมควรใสปลารา เพราะท าใหกลนแรง และสงผลใหลกคารายใหมทไมรบประทานปลารา ไมซอผลตภณฑ จงตองมการปรบปรงวธการผลตใหสอดคลองกบสภาพสงคมในปจจบนดวย เพมความหลากหลายของกลมลกคา คงไวซอเอกลกษณของความเปนดงเดมดวย อาจจะไมใสปลาร ากได ถอวาเปนการดดแปลง แตคงไวซงเอกลกษณอย เพราะ “ต าเปยงทรงเครอง” มคณลกษณะทเปนเฉพาะ กคอ หนอไม ฉะนนบางอยางปรบปรงไดคะ” จากขอมลดงกลาวท าใหคนในชมชนไดมองเหนแนวทางการปรบปรงวธการผลตใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคม เพอใหลกคาททงทานปลารา และไมทานปลารา ไดเกดความสนใจในตวผลตภณฑ



ภำพท 2 ต าเปยงทรงเครองทสกแลว

2.1.3 การพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหมความหลากหลายผลตภณฑ ซงเดมมเพยงผลตภณฑเดยวเทานน หากจะมการพฒนาใหตอบสนองของกลมลกคาในปจจบนทมวธการบรโภคทหลากหลาย ซงผเขารวมเวทไดเสนอแนวทางพฒนาออกเปน 4 แนวทาง คอ ผลตภณฑท 1 ต าเปยงทรงเครองหม คอ สตรทมการท าในปจจบน ผลตภณฑท 2 ต าเปยงทรงเครองไก คอ การน าเนอไกมาทดแทนเนอหมสบ ผลตภณฑท 3 ต าเปยงทรงเครองสมนไพร คอ การน า พรก ขง ขา ตระไคร มาเปนสวนผสมเพม โดยเนนใหมรสชาตทมสมนไพรประกอบดวย เพอเพมโภชนาการทางอาหารผลตภณฑท 4 ต าเปยงทรงเครองเจ คอ เนนการผลตทตอบสนองกลมผไมรบประทานเนอสตว ตลอดจนกลมผดแลสขภาพ ลกษณะน าอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" ไปรบประทาน คอ จะทอด ปง ยาง ใชไฟระดบปานกลาง หากทอดตองใหน ามนมระดบความรอนระดบ 50 องศา หรอ เดอดแลวน า “ต าเปยงทรงเครอง” ลงไปทอด ทงไวใหสกทละดาน แลวคอยท าการพลกกลบดาน เพอไมใหกอน “ต าเปยงทรงเครอง” แตก สวนการเกบรกษาควรเกบไวในตเยน เกบไวไดนานประมาณ 1 เดอน เพอปองกนไมใหมรสเปยวมากจนเกนไป เพราะการเกบไวในตเยนจะเปนการรกษาสภาพอาหารไมใหมรถชาตทเปลยนไปจากเดมมากนก ฉะนน การตอยอดสนคาและบรการท มาจากทนวฒนธรรม เปนการศกษาวเคราะหสนคาเพอดงจดเดนดานวฒนธรรมและภมปญญาทนาสนใจมาปรบปรง โดยอาศยความคดสรางสรรค องคความร และเทคโนโลยทเหมาะกบสนคา แลวสรางคานยมเสรมเขาไป ผานกลยทธการตลาดทเหมาะกบสถานการณในปจจบน การพฒนาผลตภณฑจงเปนการพฒนาอาหารพนถน ใหตอบโจทยความ



ตองการของกลมลกคาทมความหลากหลาย แตในระดบเบองตน ใหพฒนา “ต าเปยงทรงเครอง” ใหเปนทตองการของตลาดกอน แลวคอยพฒนาผลตภณฑอก 3 แนวทางเพมขนมาภายหลง เนองจากการพฒนาผลตภณฑตองอยบนพนฐานความตองการของลกคา เพราะการทผลตภณฑสามารถจ าหนายตามทองตลาดไดไมไดเปนเครองรบประกนวาผลตภณฑนนจะไดรบการตอบรบจากลกคาเสมอไป 2.2 กำรก ำหนดรำคำผลตภณฑอำหำรพนถน “ต ำเปยงทรงเครอง”

การก าหนดราคาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ในชองการทดลองตลาด จดเวทวเคราะหขอมลรวมกบผน าชมชน เจาหนาทพฒนาชมชนอ าเภอกระสง ประชาชน พอคา แมคา กลมผผลตอาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง จ านวน 50 คน โดยไดรวมกนระดมความคดเหนประเมนความแตกตางจากผลตภณฑ “ต าเปยงทรงเครอง”อนเดมทชมชนเคยซอไปรบประทานดวยการใสถงพลาสตกรดดวยหนงยาง ไมมสลาก ตราสญลกษณ ขายในราคา 20 บาท ขณะเดยวกนสวนผสม เชน หนอไม หม กมขนาดความยาวไมเทากน เวลาน าไปทอด ปง ยาง ท าให “ต าเปยงทรงเครอง” มความสกไมสม าเสมอ ซงการแปรรปผลตภณฑ “ต าเปยงทรงเครอง” ทมความแตกตางไปจากเดมท าใหคนในชมชนมองเหนและเกดแรงบนดาลใจทอยากจะยกระดบอาหารพนถนใหเปนทยอมรบ จากการใหขอมลของ นางจารวรรณ มาลย ไดใหขอมลวา “มองเหนมลคาของ “ต าเปยงทรงเครอง” ทแตกตางไปจากเดม แตกอนซอไปทาน ไปทอดมนตดกน ท าใหกนยาก แตพอเหนการแปรรป รสกวา ต าเปยงนาทาน และมมลคาในตวมากขน เหนความแตกตางจากเดมอยางเหนไดชด ส าหรบดฉนทซอไปทานประจ า แคเหนรปลกษณอาหารทผานการแปรรปในลกษณน กอยากจะซอไปทานเลย ถาทางกลมขายในราคา 35 บาท กไมแพง เพราะตวผลตภณฑมนเกดมลคา มมาตรฐานมากกวาเดม”

นอกจากนยงไดรวมกนวเคราะหตนทนการผลต เพอใหทราบวาจะมการก าหนดราคาเทาไหรจงจะมความเหมาะสม พรอมกบจดเวทระดมความคดเหน ผน าชมชน ผอาวโส พอคา แมคา ประชาชนบานเสมด จ านวน 50 คน เพอระดมความคดเหนและเมนความเหมาะสมในการก าหนดราคา อาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ซงจากการจดเวท พบวา ผเขารวมเวทสวนใหญเหนควรก าหนดราคา 35 บาท เนองจากผลตภณฑ “ต าเปยงทรงเครอง” มความแตกตางทางมลคา ความสวยงาม ตลอดจนมมาตรฐานทดกวาเดม การก าหนดราคา 35 ไมแพง และมความเหมาะสมกบสภาพทางเศรษฐกจในสงคมปจจบน โดยคณะผวจยรวมกบนกวจยชมชนกลมผผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” รวมกนวเคราะหตนทนการผลต ความตองการของกลมลกคา เอกลกษณของผลตภณฑ การสงเสรมการตลาด เป นตน พบวา ตนทนราคาผลตภณฑ “ต าเปยงทรงเครอง” ทผานการแปรรปจะขายในราคาถง 35 บาท มน าหนกถงละ 300 กรม น าหนกต าเปยงทรงเครอง 15600/300 กรม จะไดจ านวนทงสน 52 ถง ดงนนรายคาใชจาย ทขายต าเปยงทรงเครองจะไดเงนจ านวนทงสน 1,820 บาทดวยตนทนผลต 680 บาท จะไดก าไรเปนจ านวนเงนทงสนตอสตร 1,140 บาท การแปรรป “ต าเปยงทรงเครอง” จะท าเปนกอนขนาด 1 นว จะบรรจใสถงจ านวน 10 กอนรวมทงสน 300 กรม ตอ 1 ถง นางนตา เบญจพรรณ แมคาทขายอาหารตามสง ไดกลาววา “ราคา 35-40 ไมแพงส าหรบ ผลตภณฑอาหาร “ต าเปยงทรงเครอง” ทมการ



แปรรปทสวยงาม สะดวกสบายตอการบรโภค หากเปนหนน าไปขายในรานอาหารตามสง ต าเปยง 11 ชน 300 กรม ขายไดเงน 70 บาท เพราะจานหนงจะไดต าเปยงจ านวน 5 ชน พรอมขาวเปลา จะขายในราคา 35 บาท ถาสองจาน กจะไดราคา 70 บาท ถอวาไดก าไรเทาตวดวยซ า ฉะนนจะขายต าเปยงในราคา 35-

40 บาท เหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจในยคปจจบนดวยซ า หรอจะขายในราคา 3 ถง รอย คนซอไปขายตอกจะไดก าไรถงละ 10 บาท” จากความพดดงกลาวจงท าใหผเขารวม จ านวน 50 คน เหนดวยกบความคดเหน จงไดมมตรวมในวา จะขายต าเปยงทรงเครองในราคา ถงละ 35 บาท

ภำพท 3 ความแตกตางของการบรรจภณฑในแบบดงเดมกบแบบใหม

ดงนน หวใจส าคญในการตงราคา คอ “การอาศยการเรยนรจากลกคา” ทงนเพราะในระยะยาวราคาไมไดถกก าหนดขนโดยนกการตลาด แตราคาถกก าหนดโดยผบรโภคคนสดทาย ดงนนการท าใหถกตองตงแตครงแรกจงเปนสงทมคณประโยชนตอกจการเปนอยางยง เพราะเปนการสอความหมายทใหกบลกคาจะเปนไปอยางไมผดเพยน อ านาจ ธระวนช (Teeravanich, 2002, p. 209) จากการใหขอมลลกคาทานหนงในชมชนกลาววา "ส าหรบดฉน ถามการบรรจภณฑ แปรรปอาหารทสะดวก รบประทานงาย แตกตางจากของเดมทท าขายในชมชน ราคา 35 บาท ไมแพง ซอได โดยเฉพาะอยางยงในยคปจจบนราคาขนาดน และจ านวนปรมาณขนาดน ไมแพงเลย ถกไปดวยซ า"การก าหนดราคาตองตงอยบนพนฐานของความเชอของลกคาทมตอคณคาของผลตภณฑ หรอบรการตาง ๆ และพจารณาถงความเตมใจของลกคาทจะจายเงนเพอซอผลตภณฑนนดวย



2.3 ชองทำงกำรจดจ ำหนำย

การจดจ าหนายและการประชาสมพนธสนคามความส าคญกบการสรางการรบรขอมลขาวสารใหกบกลมลกคา ตลอดจนการสรางภาพลกษณและชอเสยงใหกบกลม ไดเปนอยางดเปนปจจยส าคญในการขบเคลอนผลตภณฑชมชนใหประสบความส าเรจ หากมประชาชน หรอ กลมลกคาร จกสนคา และทราบขอมลกลมอยางครบถวนจะท าใหเกดกระบวนการตดสนใจ ซอสนคานนทนท ฉะนนการประชาสมพนธเปนศาสตรและศลปทจะน าเสนอขอมลตอลกคา ประชาชน ใหเกดทศนคตตอผลตภณฑ เชนเดยวกบการประชาสมพนธอาหารพนถน"ต าเปยงทรงเครอง" ของชมชนบานเสมด เพอสรางการรบรเกยวกบผลตภณฑชมชน ผานชองทางทหลากหลายชองทาง ไดแก เพจ Facebook วทย จดจ าหนายตามตลาด สถานทราชการ ถนนคนเดนเซราะกราวบรรมย ตลอดจนกจกรรมทางสงคมและบคคลผมชอเสยง เชน ขายตามการท าบญ 9 วดต าบลหนองเตง และบคคลทมชอเสยง เชน การท าโรงทานบานพอผาย สรอยสระกลาง เปนตน ซงเปนการสรางการรบรใหลกคาไดรจกสนคา ผลตภณฑอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เพมมากขน มรายละเอยดดงน 2.3.1 ชองทางการจดจ าหนาย คณะผวจย นกวจยชมชน กลมผ ผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดมการวางแผนและวธการจดจ าหนวยอย 3 ชองทาง มรายละเอยด ดงน 2.3.1.1 การจดสงใหสนคาตางจงหวด หรอมระยะทไกล ซงทางกลมไดมแนวทางการจดสงสนคาใหกบลกคาทอยตางจงหวด คอ 1. ถาลกคาสงต ากวา 30-40 แพค ใหมารบสนคาเอง หรอหากมการจดสงใหจะตองเสยคาใชจายคาจดสงสนคาให 2. ถาสงซอสนคา 40 แพค ขนไป ทางกลมแมบานจะท าการจดสงใหฟร ซงจะมลกคาประจ าทสงสนคาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” จาก กรงเทพมหานคร จงหวดชลบร จงหวดอดรธานและจงหวดระยอง เปนตน โดยใชวธการขนสงผานรถโดยสาธารณะและรถไฟ หากลกคาตองการสนคาใหสงถงบานกจะจดสงโดยใชบรษท เคอร เอกซเพรส ทมการจดสงพสดไปยงสถานทตาง ๆ ทวประเทศ 2.3.1.2 การจดจ าหนายทถนนคนเดนเซราะกราว ทางกลมแมบานไดรบการตดตอจากส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง ใหน าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปจดจ าหนวย ณ ตลาดเซราะกราวบรรมยประจ าทกสปดาห ซงทางผรบผดชอบจะจองพนทไวส าหรบผลตภณฑชมชน หรอสนคาทไดรบไดสนบสนนจากส านกงานพฒนาชมชนทกอ าเภอ เพอเปนการเพมชองทางการตลาด และชองทางการจ าหนายใหกบกลมแมบาน และทส าคญเปนการสรางการรบรใหกบประชาชน นกทองเทยวไดชม ชอป อาหารพนถนจงหวดบรรมยมากขน 2.3.1.3 การขายในชมชน ชมชนใกลเคยง และหนวยงานราชการในระดบทองถน คอ เดมทผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดรบความนยมในระดบชมชนและชมชนใกลเคยง แตเปนสนคาเฉพาะในชมชน จงท าใหมขอจ ากดในการเพมชองทางการขายเพมขน คณะผวจยจงไดรวมกนกบกลมแมบาน ผน าชมชน ไดคนหาวธการในการเพมชองทางการขาย ไดแก 1. การขายภายในชมชน โดยมการจดจ าหนายในสถานทผลต 2. มการน าสนคาออกไปจ าหนวยนอกชมชน และหนวยงานราชการในระดบพนท โดยทางกลมแมบานจดแบงกน วนละ 2 กลม ออกขายตามสถานทตาง ๆ เชน



โรงเรยน เทศบาล อ าเภอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล หมบานใกลเคยง เปนตน เพอใหลกคาเขาถงและสามารถซอสนคาไดตามตองการ ตลอดจนเปนการสรางการรบรใหกบกลมลกคามากขน 2.3.2 การโฆษณาประชาสมพนธเพอสรางการรบรแกลกคา โดยคณะผวจย นกวจยชมชน ผน าชมชน กลมแมบานผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดใชวธการโฆษณาประชาสมพนธ เพอสรางการรบรใหกบกลมลกคารายเกา และรายใหม ดงน 2.3.2.1 ชองทาง Facebook พบวา คณะผวจยจะใชวธการโฆษณาประชาสมพนธผานชองทาง Facebook โดยใชวธการแทก (Tag) เพอนในเฟส และกลมแมบานเสมดท เปนสมาชกใน Facebook เพอสรางการรบรใหกบลกคาทสนใจ ผลจากด าเนนการท าใหผคนในต าบลหนองเตง อ าเภอกระสง ใหความส าคญเปนจ านวนมาก จนไดตดตอสงซอใหจดสงไปสถานทตาง ๆ เชน กรงเทพมหานคร เชยงใหม อดรธาน ชลบร เปนตน และทส าคญท าใหหนวยงานในระดบพนทใหความส าคญ เชน ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตรอ าเภอกระสง (ธกส.) ไดสงอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” เพอน าไปรบประทาน และทส าคญไดน าเรองราวทชมชนไดรวมด าเนนการฟนฟและยกระดบอาหารพนถนของตนเองไปประชาสมพนธผานวทย ธกส. จนท าใหประชาชนในอ าเภอกระสงไดรบรอกหนงชองทาง โดยจะมสลากและ ขอความทเชญชวนใหลกคามองเหนถงการสรางงาน สรางอาชพใหแกชมชนลงไปผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” โดยมค าวา “ทานซอ "ต าเปยงทรงเครอง" จะมสวนชวยเหลอชาวบาน เกดการกระจายรายไดสทองถน” ซงค านเปนการเชญชวนใหผซอไดเลงเหนความส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจฐานราก สงเสรมการมงานท าในระดบชมชน เปนค าทเปนสอกลางผานการบอกเลา สงเสรม สนบสนน ใหกลมลกคาสนใจในผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” 2.3.3.2 เพจชมชนคนกระสง ไดน าเรองราวอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปประชาสมพนธใหในวนท 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 ซงเพจดงกลาวมประชาชนตดตามจ านวน มาก จงท าใหประชาชนในอ าเภอกระสงไดรจกอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” จ านวนมากขน จากเดมรจกกนเพยงไมกชมชน ปจจบนไดความสนใจจากผคนเปนจ านวนมาก นบไดวา การใชเพจระดบทองถนชวยในการประชาสมพนธท าใหอาหารพนถนมยอดขายเพมขนในแตละเดอน ซงเฉลยประมาณเดอนละ 45,000 บาท 2.3.3.3 เพจ BURIRAM WORLD: มหานครอสานใต เซราะกราวออนไลน 25 ชม. ไดน าผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปประชาสมพนธ ในวนท 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 จนท าใหประชาชนในจงหวดบรรมยสนใจและตองการรบประทานอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”มากขนท าใหกลมแมบานไดน าสนคามาขาย ณ ถนนคนเดนตลาดเซราะกราว เนองจากผคนใหค าตอบเดยวกนวา เปนอาหารทแปลกทส าคญเปนอาหารภมปญญาของชาวบรรมย จงจ าเปนอยางยงทจะยกระดบใหกลายเปน “ชดของกน ของฝาก” เพอรองรบนกทองเทยวทมาจงหวดบรรมยในอนาคต 2.3.3.4 วทย ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตรอ าเภอกระสง (ธกส.) น าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปประชาสมพนธใหกบประชาชนในอ าเภอกระสงไดเหนความส าคญของการน าคณคาทางภมปญญาและวฒนธรรมการกนมาสการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ ซงเปนการสงเสรม สนบสนน ใหประชาชนมการสรางงาน สรางอาชพ ซงสอดคลองกบนโยบายรฐบาลปจจบนทมงเนนการพฒนาเศรษฐกจฐานราก เนนการกระจายรายไดสทองถน



2.3.3.5 งานประชมระดบอ าเภอ ในการประชมทกเดอนของขาราชการ ก านน ผใหญบาน ทางกลมแมบานเสมดจะน าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปวางจ าหนาย นอกจากเปนการขายแลว ยงเปนการสรางสนคาใหกบขาราชการ หนวยงานในระดบอ าเภอไดรจก จนไดรบความสนใจจากนายอ าเภอกระสง พฒนาการอ าเภอกระสง ไดใหเจาหนาทพฒนาชมชนเขาไปใหความชวยเหลอในการหาตลาด และชวยตดตอสถานทขาย ณ ถนนคนเดนเซราะกราวทกวนเสารอาทตย 2.3.3.6 งานท าบญ 9 วดต าบลหนองเตง (เขาพรรษา) พบวา กลมแมบานนอกจากจะไปรวมท าบญแลว ยงไดน าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปขายเพอใหประชาชนทมาท าบญได ชม ชอป ซอไปเปนของฝากญาตพนอง ซงจากการน าไปจ าหนายในแตละครงกจะขายไดประมาณครงละ 2,000- 2,500 บาท นบวาเปนการสรางยอดขายใหกบกลมแมบานอกชองทางหนง 2.3.3.7 งานวนเกด พอผาย สรอยสระกลาง ทางกลมแมบานไดรบการตดตอจาก ดร.พสมย ประชานนท ผชวยอธการบดฝายวจยและนวตกรรมชมชน ไดสงซออาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” พรอมใหไปจดท าโรงทานใหประชาชนทมารวมงานดงกลาวไดชม ไดรบประทานรวมกน ซงผลจากการเขารวมกจกรรมดงกลาว ท าใหประชาชนตอบรบเสยงเดยวกนวา “อรอย รสชาตแปลกด เปนเอกลกษณ” จงนบไดวาการใชประชาสมพนธในชองทางตาง ๆ เปนการสรางการรบรและการสรางยอดขายใหกบกลมแมบานอกหนงชองทาง ฉะนน ปจจยส าคญทท าใหผคนในจงหวดบรรมยรจกอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" มากขนผาน เพจดง ชองทาง Facebook และสงทส าคญเปนการดงดดความสนใจ คอ การใชค าวา "อาหารจากภมปญญาของชาวบรรมย" ซงเปนการแสดงความเปนเอกลกษณ อตลกษณของคนบรรมยใหเหนชดเจน เนองจากเปนการสะทอน จดขาย และสรางความภาคภมใจในภมปญญาและวฒนธรรมของตนเองตามค าขวญทวา "เมองปราสาทหน ถนภเขาไฟ ผาไหมสวย รวยวฒนธรรม" ซงค าขวญเปนการสะทอนถงความโดดเดนทางดานวฒนธรรมทหลากหลาย และสรางความภาคภมใจใหกบคนบรรมยเปนอยางมาก ฉะนนการยกระดบอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" จงไดรบการตอบรบจากลกคาเปนจ านวนมากทบอกวา "แปลกด อยมานานกไมเคยไดยน ไดเหน ไดชม และเปนลกษณของบรรมยดวย" ซงนบวาอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครองเปนสนคาใหมของจงหวดบรรมย ซงผลตภณฑทประสบความส าเรจสวนใหญลวนแลวตองมการสรางความเปนเอกลกษณ ความเปนตวตน โดยการน าเสนอขอมลผานชองทางสอทหลากหลาย เพอใหสอดคลองกบพฤตกรรมวถชวตของชมชนในปจจบน 2.4 กำรสงเสรมกำรขำย การสงเสรมการขายของกลมผผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดมวธการสรางการรบรและกระตนใหผบรโภคใหเกดความสนใจม 2 วธการไดแก 2.4.1 การสงเสรมการขายไปยงผบรโภค (Consumer Promotions) ทางสมาชกในกลมไดมแนวทางปฏบตรวมกน คอ จะขายสงในราคาแพคละ 35 บาท จะขายปลกในราคา 3 ถง 100 บาท และถามพอคา แมคามารบซอสนคาไปขายตอตงแต 30 แพคขนไปจะขายในราคา แพคละ 30 บาท ซงเปนการ



เพมชองทางการตลาด โดยใหบคคลทสนใจ พอคาแมคาไดน าผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” น าไปขายในสถานทตาง ๆ ตลอดจนยงไดเปนการประชาสมพนธใหกบลกคาทสนใจอกดวย 2.4.2 การสงเสรมการขายไปยงลกคา (Trade Promotions) ทางกลมไดมการแบงบทบาทหนาทการท างานของสมาชกออกเปนแผนกตาง ๆ ไดแก ประธานกลม รองประธาน ฝา ยบญชและการเงน การประชาสมพนธ ฝายการผลต ฝายตลาด และฝายพฒนาบคลากร เพอเปนบรการจดการกลมใหเกดประสทธภาพ นอกจากนยงมวธการปนผลก าไรทก 15 วน เพอใหสมาชกไดน าเงนไปใชในครวเรอน ฝายการเงนและฝายบญชตองชแจงรายรบ รายจาย ผลก าไรของกลมใหชดเจน มหลกฐานเอกสารทโปรงใส เปนธรรม ตรวจสอบได โดยใหน าชวโมงการปฏบตการทงหมดหาร ก าไรทไดจากการขาย จะไดคาจ านวนชวโมง แลวน าคาจ านวนชวโมงไปคณกบชวโมงปฏบตการของสมาชกแตละทานจะไดเงนปนผลของสมาชกทกคนออกมา สมาชกในแตละคนมาคณจ านวนชวโมงทท างาน กจะไดคาตอบแทนออกมา เชน ยอดขาย 15 วน ไดก าไร 10,000 บาท ชวโมงในการปฏบตของสมาชกทกคน 15 วน 300 ชวโมง น าเอาก าไร 10,000/300 จะเปนเงนชวโมงละ 33.33 บาท นางอนทรา จกรนารายณ ท างานทงหมด 44 ชวโมง น าจ านวนเงนทคดเปนชวโมงละ 33.33 คณดวยชวโมงการปฏบตงานของ นางอนทรา จกรนารายณ คอ 44 นางอนทรา จกรนารายณ จะไดเงนปนผล 15 วน เปนเงนจ านวนทงสน 1,466.66 บาท ซงการใชสตรคดแบบนเปนการท าใหสมาชกทกคนมความมงมนทจะท าการตลาดดวยตนเอง แทนทจะรอเงนปนผล เพราะถาหากก าไรลดลง กจะสงผลตอรายไดของสมาชกทกคนดวยการคดเงนปนผลใหแกสมาชกในลกษณะนจงเปนการสรางความยตธรรมใหกบคนทท างานอยางสม าเสมอ และทส าคญทกคนจะพยายามสรางเครอขายทางการตลาด เพอเปนการเพมยอดขายใหกบกลมสมาชก นอกจากนยงมการสงเสรมใหสมาชกทกคนเพมยอดขาย โดยใหสมาชกรบอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง”จากกลมไปขายในราคาแพคละ 30 บาท หรอ หากสมาชกทานใดสามารถสรางตลาดได เชน นางธนยมย หวงอย ขายผลตภณฑได 100 แพค กจะหกเขากลมเพยงแพคละ 30 บาท ทเหลอกจะเปนคาเปอรเซนใหกบสมาชก ซงการสงเสรมการขายดงกลาวท าใหสมาชกทกคนเกดความกระตนรอรนทจะหาตลาด เพอทจะเพมยอดขายกบกลมและเปนรายไดใหกบตนเอง เพราะทก 15 วนสมาชกเงนคาตอบแทนอย 2 ชองทาง คอ เงนปนผลจากกลม และเงนเปอรเซนยอดขาย จงนบไดวาเปนวธการบรหารจดการกลมและการสงเสรมการขายทเหมาะสมกบตอบโจทยการสรางงาน สรางอาชพใหเพยงตอการด ารงชวตในสภาวะเศรษฐกจในปจจบน 3. กำรสำนพลงประชำรฐในกำรบรหำรจดกำรอำหำรพนถน “ต ำเปยงทรงเครอง” เพอสรำงควำมเขมแขงและยงยน

จากทางกลมแมบานเสมดไดมการผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” และมการน าไป จ าหนายตามสถานทตาง ๆ เชน ทวาการอ าเภอกระสง การท าบญ 9 วด ในต าบลหนองเตง การขายทถนนคนเดนตลาดเซราะกราว ตลอดจนมการน าขอมลเผยแพรตามเพจ Facebook ตาง ๆ เชน เพจชมชนคนกระสง เพจเซราะกราวออนไลน ตลอดจนมการโพสแชรตาม Facebook สวนบคคล จนท าให “อาหารพนถนต าเปยงทรงเครอง” ไดรบความสนใจจากกลมลกคา หนวยงานราชการในระดบพนทอยาง



รวดเรว จงเปนเหตใหหนวยงานในระดบพนทพจารณาเหนถงความส าคญในการจะสนบสนนสงเสรม ผลกดน อาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหกลายเปนสนคาทางวฒนธรรม มรายละเอยดดงน 3.1 เทศบาลต าบลหนองเตง พบวา เทศบาลต าบลหนองเตง พจารณาเหนถงความส าคญในการทจะชวยเหลอผลกดน สงเสรมให กลมแมบานเสมด ใหน าภมปญญาและวฒนธรรมการกนเกดการสรางงาน สรางอาชพในระยะยาว จงไดน าไปบรรจไวในแผนเทศบญญตงบประมาณประจ าป 2561 เพอจะน าเงนงบประมาณมาสนบสนนการสรางงาน สรางอาชพจากภมปญญาและวฒนธรรม ตลอดจนใหทางกลมแมบานไดน า “ต าเปยงทรงเครอง” ไปขายใหแกคณะศกษาดงาน ณ ศนยการเรยนรเทศบาลต าบลหนองเตงอย เพอใหคณะศกษาดงานไดชม ชอป จะกลายเปนทรจกของผคนจ านวนมาก กลายเปนสนคาทสรางรายไดใหกบชมชน ทส าคญเปนสนคาทแปลกใหม เปนสนคาจากการแปรรปจากภมปญญาและวฒนธรรมทองถน จงท าใหเทศบาลต าบลหนองเตงเหนถงความส าคญทจะพฒนากลมแมบานใหเกดความเขมแขงจงไดสนบสนนทงงบประมาณ และการจดหาชองทางตลาดใหกบกลมแมบานตอไป 3.2 ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง พบวา ทางพฒนาชมชนไดเขามาใหความชวยเหลอในการสงเสรมการขาย โดยไดตดตอใหทางกลมแมบานใหน าอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปขายทตลาดเซราะกราวบรรมยประจ าทกสปดาห และขนทะเบยนเปนสนคาใหเปนสนคาหนงต าบล หนงผลตภณฑ (One Tambon One Product: OTOP) ซงนบไดวาเปนการขบเคลอนภมปญญาและวฒนธรรมอาหารพนถนใหกาวเขาสมาตรฐานอกระดบหนง

ภาพท 4 ต าเปยงทรงเครองน าไปขาย ณ ถนนคนเดนจงหวดบรรมย



3.3 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหนองเตง เหนถงความส าคญทจะใหความชวยเหลอ สงเสรมสนบสนนใหอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหสะอาด ปลอดภย และไดรบรองมาตรฐาน จงไดเขามาพบปะพดคยกบคณะผวจยและกลมแมบานทจะชวยเหลอในการผลกดนขอรบรองมาตรฐานจากส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แตทงนตองมโรงเรอนทถกตอง เปนสถานทปดมดชด เพอจะไดใหทางคณะกรรมการสาธารณสขมาชวยเหลอตอไป 3.4 วดบานเสมด พระอธการศภฤกษ สนตกาโย เจาอาวาสวดบานเสมด หาชองทางการจดจ าหนาย จากญาตโยมททานรจก ตลอดจนขอความชวยเหลอเกยวกบวสดอปกรณ เชน ถงน า ถาดวางของ โองน า ซงทานเจาอาวาสไดใหการสนบสนนทกอยาง นอกจากนทานยงไดกลาววา “หากไมมสถานทในการท าโรงเรอน หรอ สถานทขายใหมาสรางทวดกได อาตมายนดชวยเหลอ เพอใหชาวบานไดมอาชพ” จากค าพดดงกลาวชใหเหนวา ทางพระสงฆใหความส าคญกบการชวยเหลอสงคม เพอใหชาวบานไดมงานท า ลดปญหาการไปขายแรงงานทตางจงหวด ตลอดจนการใชเวลาวางใหเกดการสรางงาน สรางอาชพ ซงนบไดวาเปนการสรางความรวมมอระหวาง บาน วด โรงเรยน และมหาวทยาลย ในการขบเคลอนพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไดอยางแทจรง

อภปรำยผล การเพมมลคาใหกบอาหารพนถนนบวาเปนมตใหมทไดรบความสนใจเปนอยางมากภายใตการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค ทใหความส าคญกบทนทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนใหเกดการยกระดบจาก “คณคา ใหกลายเปน “มลคา” จากความงามใหกอเกดเปนรายได ซงเปาหมายในการพฒนาสนคาทองถนในยคไทยแลนด 4.0 คอ การยกระดบภมปญญาทองถนสสากล พงตนเองและคดอยางสรางสรรค การสรางทรพยากรมนษย เกดการสรางงานสรางรายไดในระดบทองถน มงเนนการยกระดบผลตภณฑใหเปนทยอมรบโดยการสรางความรวมมอกบภาคเครอขายหนวยงานระดบพนท เพอมาชวยในการยกระดบพฒนาผลกดนเขาสแผนงบประมาณประจ าปของส านกงานพฒนาชมชน เทศบาล สถาบนอดมศกษา ทจะชวยในการขยายตลาดและสนบสนนปจจยอนทเหมาะสมตามความจ าเปนของผลตภณฑทองถน ซงผานการมสวนรวมทกภาคเครอขายในการขบเคลอนการท างานทเรยกวา "หนสวนทางสงคม (Partnership)" รวมกนถกทอชวยเหลอ สงเสรม สนบสนน ผลกดนใหเปนทยอมรบ อาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง" เปนอาหารทไดรบการถายทอดจากภมปญญามาเปนระยะเวลานาน จนไดมการปรบปรง ดดแปลง วฒนธรรมการกน การอยอาศยใหสอดคลองกบธรรมชาต น ามาสรางมลคาโดยการแปรรปใหมความแปลกใหม แตยงคงความเปนเอกลกษณดงเดม จนกลายเปนสนคาทเกดการสรางงานสรางอาชพใหกบคนชมชน มการพฒนาผลตภณฑ ราคา การตลาด และการจดจ าหนายทหลากหลาย เพอเปนการสรางการรบรและใหประชาชนทงในจงหวดบรรมยและนอกจงหวดไดชม ชอป ในสถานทตาง ๆ เชน ถนนคนเดนเซราะกราว การขายในชมชน และนอกชมชน การจดสงสนคาใหกบกลมลกคาทสนใจในราคาทถก ขอคนพบทโดดเดนในการสรางการรบรจากอาหารทรจกภายในชมชน จนท าใหคนในระดบอ าเภอและระดบจงหวดไดรบร คอ การใช Facebook และแทก (Tag) หลายคนทเปนสมาชก เพอใหเกด



การกระจายของขอมล เนองจากแตละคนกจะมเพอนเปนจ านวนมาก นอกจากนยงตองรจกเขยนขอความทสน โดดเดน ชวนให ซอใหฝาก ไปฝากขอมลให เพจทมคนตดตามเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะอยางยงเพจใหญ คนจะตดตามจ านวนมาก เชน ชมชนคนกระสง เพจเซราะกราวออนไลน ยงท าใหผลการประชาสมพนธเผยแพรขอมลขาวสารมประสทธภาพ ประชาชนในจงหวดบรรมยรบรถงอาหารพนถน "ต าเปยงทรงเครอง"ไดอยางรวดเรว ทส าคญการน าขอมลใหเพจ และ Facebook เปนตวชวยประชาสมพนธ เปนการประหยดเวลาและตนทนอกดวย ฉะนน Marketing 4.0 หรอยค Social Media เปนยคทมการบอกตอผานโลกออนไลน ซงเปนการสอสารทเขาถงเรวการตดสนใจซอหรอใชบรการจะอาศยการหาขอมลเปรยบเทยบจาก Google หรอดคอมเมนตจากออนไลน ท าใหเกดการเขาถงผบรโภค เชน Facebook Instagram Twitter Line เปนตน และพฤตกรรมแบบนเปนเทรนดผบรโภคทวโลกทคอตเลอร กลาวไววา “ปจจบนในหลายประเทศเรมปรบตวในการตลาด เพอรองรบการเปลยนแปลงสยค Social Media หากยงไมปรบตวกจะไมสามารถ สรบปรบมอกบใครไดและจะท าใหเสยโอกาสการคาทนบวนจะมการแขงขนสงขน เพราะยค Social Media คอพลงแหงการบอกตอทมอทธพล โดยปจจยหลกทลกคาตดสนใจซอสนคา (Tradition Customer Path) ม 5 A คอ 1. Aware การรบรโดยใชการโฆษณาประชาสมพนธและท าการตลาดผานสอออนไลน เชน Facebook Instagram Twitter Line เปนตน 2. Appeal มความชนชอบและสนใจในสนคา มความจดจ าสนคาหรอบรการทประจ าใจ 3. Ask ลกคาเรมสนใจและกลาสอบถาม ดคอมเมนตจาก Facebook Instagram Twitter Line เปนตน เพอเปนการประกอบการตดสนใจซอสนคา 4. Act การตดสนใจซอหรอใชบรการเมอสนคาตรงตามความตองการ 5. Advocate การสนบสนน แนะน าสนคาใหผอนซอสนคา ซงเปนพลงแหงการบอกตอในยคสงคมออนไลนทมอทธพลมาก ทศนยา ลธธนนท (บรรณาธการ), (Lattanand, 2017, p. 38) จงนบไดวาการขบเคลอนและการพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ประสบผลส าเรจเปนอยางมาก เนองจากมรายไดเขากลม จ านวน 47,735 บาทตอเดอน ก าไรทเกดจากการขาย จ านวน 12,652 บาทตอเดอนตอสมาชก จ านวน 20 คน นบไดวาการผลตอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” เปนสรางอาชพเสรมใหกบประชาชนในระดบพนทไดเปนอยางด นอกจากนการประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ ตลอดจนการใชกลวธในการโฆษณาประชาสมพนธผานชองทางอนเตอรเนตทไมตองเสยคาใชจายในการประชาสมพนธ ขอคนพบทส าคญอกประการหนงก คอ การบรหารจดการกลมทมความชดเจนเปนรปธรรมสงผลใหหนวยงานทเกยวของในระดบพนท เชน ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตรอ าเภอกระสง ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง เทศบาลต าบลหนองเตง เหนถงความส าคญทจะชวยในการผลกดน สงเสรม ใหกลมแมบานเสมดสามารถด าเนนการพฒนาอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ไปไดอยางมประสทธภาพ เชน ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอกระสง ตดตอสถานทขายในถนนคนเดนตลาดเซราะกราว ใหกลมแมบานไปขายในวนประชมก านน ผใหญบานทกสนเดอน ธนาคารเกษตรและสหกรณการเกษตรอ าเภอกระสง ไดชวยประชาสมพนธผานสถานวทยของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรอ าเภอกระสง (ธกส.) ใหประชาชนในอ าเภอกระสงไดรบทราบอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ทเกดจากภมปญญาของคนบรรมย ไดมาอดหนนกลมแมบาน นอกจากนยงเทศบาลต าบลหนองเตง ยงไดประสานมายงกลมแมบานใหเขยนโครงการการพฒนางาน



พฒนาอาชพของกลมแมบาน เพอทจะไดน าไปบรรจในแผนเทศบญญตประจ าป 2561 ในการทจะสนบสนนวสดอปกรณ ในการพฒนากลม ฉะนน การพฒนาผลตภณฑชมชนจ าเปนอยางยงทคณะผวจยตองใหชมชนไดเกดการเรยนรเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ การก าหนดราคา สถานท และชองทางการจดจ าหนาย และการประชาสมพนธทหลากหลายชองทาง บนพนฐานค าวา “ผลตภณฑได ขายเปน เนนคณภาพ” เนองจากยคไทยแลนด 4.0 ชมชนทองถนตองรจกการสรางมลคาใหกบอาหารจากภมปญญาใหสามารถน าไปขายไดในระดบทองถนจนถงระดบโลก เพอใหเกดการกระจายรายไดสทองถน ลดความเหลอมล าทางสงคมตอไป

กตตกรรมประกำศ งานวจยเรองนส าเรจลลวงไปไดดวยดโดยไดรบการสนบสนนจากส านกงานกองทนสนบสนน

การวจย และ มหาวทยาลยราชภฏบรรมย ภายใตโครงการทาทายไทย โดยม ดร.สลาภรณ บวสาย ทไดใหโอกาสผเขยนไดพฒนาตนเองและสรางสรรคผลงานการวจยรบใชสงคม ผเขยนขอขอบพระคณ ม ดร.สลาภรณ บวสาย ดร.กตต สจจาวฒนา รศ.ดร.อดลย อภนนทร ดร.ปรชา อยตระกล คณเบญจมาศ ตระมาศวณช และผทรงคณวฒจาก สกว. ทกทานทใหค าปรกษาแนะน าการท างานวจยทกขนตอน จนงานบรรลผลส าเรจตามเปาประสงค คณะผวจยขอขอบพระคณทมวจยชมชน ผน าชมชน และประชาชนบานเสมด ทไดใหความรวมมอ และรวมกนสะทอนความตองการและลงมอปฏบตการแกไขปญหาของชมชนรวมกนตลอดจนใหขอมลเกยวกบบรบทชมชนบานเสมดในทก ๆ ดาน เชน พฒนาการอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง การวเคราะห การแปรรปอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” จนท าใหงานวจยประสบความส าเรจตามวตถประสงคทตงไวรวมกน

ขอเสนอแนะในกำรพฒนำตอยอด 1. หนวยงานทเกยวของควรมรยกระดบพฒนาผลตภณฑอาหารพนถน “ต าเปยงทรงเครอง” ใหไดมาตรฐาน และผลกดนใหกลายเปนสนคาทางวฒนธรรมทโดดเดนของจงหวดบรรมย 2. เทศบาลหนองเตงควรเพมชองทางการตลาด ตลอดจนสรางการรบรใหกบประชาชนในต าบลไดมองเหนคณคาของอาหารพนถนของชมชน พรอมทงใชเปนสนคาตนแบบในการพฒนาองคความรจากภมปญญาและวฒนธรรมใหเกดการสรางงานสรางรายได 3. ส านกงานอตสาหกรรมจงหวด ควรเขามาใหความรและสงเสรม สนบสนนทงงบประมาณในการพฒนาสนคาใหเปนอาหารพนถนตนแบบของจงหวดบรรมย ใหพฒนาเปนสนคาท ไดมาตรฐานในระดบจงหวดและระดบสากล