38

กจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช เปนกจกรรมตอเนองจากกจกรรมส ารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช โดยการน าพนธกรรมไปเพาะและปลกในพนททปลอดภยเชนในศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด ารฯ ทมอย 6 ศนยทวประเทศ ในพนทศนยวจยและสถานทดลองของกรมวชาการเกษตร พนททจงหวดหรอสถาบนการศกษา ททลเกลาฯถวายเขารวมสนองพระราชด าร และยงมการเกบรกษาในรปเมลดและเนอเยอในธนาคารพชพรรณ โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ สวนจตรลดา เกบในรปสารพนธกรรม หรอ ดเอนเอ ในธนาคารพชพรรณ โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ สวนจตรลดา แนวทางการด าเนนกจกรรม 1. การประสานงานระหวางหนวยงานทรวมสนองพระราชด ารตาง ๆ เชน ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด ารฯ ศนยบรการการพฒนาการขยายพนธไมดอกไมผลบานไรอนเนองมาจากพระราชด ารฯ กรมวชาการเกษตร กรมปาไม กรมสงเสรมการเกษตร สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย และสถาบนการศกษาตางๆ เปนตน 2. การเกบรกษาทงในรปของเมลด เพาะเลยงเนอเยอ ตนพนธกรรมพชในแปลงปลก และการเกบรกษาในรปสารพนธกรรม (DNA) 3. การตรวจสอบพชปราศจากโรคกอนการเกบรกษาพนธกรรมพชในรปแบบตาง ๆ 4. การสรางสวนพฤกษศาสตร การปลกพชในสถานศกษา การปลกพชในสวนสาธารณะตาง ๆ โดยมระบบฐานขอมล ทสามารถใชประโยชนไดในอนาคต 5. งานขยายพนธพช งานปลกพนธกรรมพชและบนทกผลการเจรญเตบโต งานจดท าแผนทตนพนธกรรมและท าพกดตนพนธกรรม

สรปงานในกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช จ านวนการเดนทางของเจาหนาท อพ.สธ. ในการขนยายพนธกรรมพชเพอไปปลกในพนทปลก รกษาพนธกรรมพช และการตดตามผล รวมทงสนจ านวน 42 ครง

การด าเนนงานกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช แบงเปน 2 สวนดงน 3.1 พนทตางๆ ทวประเทศของ อพ.สธ. และพนทของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชด าร โดยทมเจาหนาท อพ.สธ. ไปปฏบตงาน 3.2 พนทอพ.สธ. สวนจตรลดา พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร

39

3.1 พนทตางๆ ทวประเทศของ อพ.สธ. และพนทของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชด าร โดยทมเจาหนาทของ อพ.สธ. ไปปฏบตงาน

3.1.1 พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย 3.1.2 พนทบรเวณเกาะแสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร 3.1.3 พนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร 3.1.4 พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา 3.1.5 พนทปลกพนธกรรมพชภาคใต อ.ทาแซะ จ.ชมพร 3.1.6 พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร 3.1.7 พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

การด าเนนงานในพนท 3.1.1 พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย อ.แมสรวย จ.เชยงราย ด าเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ. ภาคเหนอ สบเนองจากปงบประมาณ 2543 ทางส านกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ ขอใชพนทสถานทดลองเกษตรทสงวาว สถาบนวจยพชสวน กรมวชาการเกษตร หมบานดอยชาง ต าบลวาว อ าเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย จ านวน 181 ไร (ปจจบนคอพนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย) เพอจดสรางแปลงปลกรวบรวมตนพนธกรรมพชตามนโยบายของ อพ.สธ. ซงเปนการส ารวจ,ปลกรวบรวมพนธกรรมพชทเรมหายากใกลสญพนธ, พนธกรรมพชทองถน,และพชทมศกยภาพในการทจะน ามาใชประโยชนพฒนาพนธจากพชปาเปนพชบานในอนาคต พชทไดด าเนนการปลกในพนทม 6 ชนด ไดแก 1. มะเกยง (Syzygium nervosum DC. var. paniala (Roxb.) Craven & Biffin. มพนทปลกรกษาทงหมด 50 ไร ด าเนนการปลกพนธกรรมพช 1 ชนด 41 รหสตน รหสตนละ 30 ตน รวม 1,230 ตน ใชระยะปลก 8x8 เมตร ด าเนนการปลก(ปแรก) เมอป 2544 ไมไดวางแผนการทดลองทางสถตซงปจจบนพบวาพชมะเกยงเรมมการตดดอกประมาณ 50% ของพชมะเกยงทปลกทงหมด (แตการตดดอกตดผลนนยงไมสมบรณเทาทควรคอดอกแลวรวงกอนทจะผสมตด) จากการตรวจเชคพชมะเกยงป 2558 พบวาตนมะเกยงตายไป 561 ตน สาเหตการตายเนองจากมหนอนเจาะล าตน, ขาดน าในชวงฤดแลง ปจจบนมเหลอ 669 ตน ไดด าเนนการใสปยวทยาศาสตร (ปยสตร15-15-15) ประมาณตนละ 4 กก/ตนจ านวน 1 ครง ในตนทมการตดชอดอก จากส ารวจการตดตาดอกพชมะเกยงป 2558 ส ารวจทงหมด 41 รหสตน พบตนทมการตดตาดอกทงหมด 41 รหสตน รวมจ านวน 255 ตน งานก าจดวชพชรอบโคนตนไตรมาสละ 1 ครง งานตดหญาแบบเปนผนปละ 2 ครง

40

ดอกมะเกยงในสภาพดอกบานและดอกตม

การขยายพนธมะเกยงดวยวธการตอนกง

การก าจดวชพชพรวนดนรอบ ๆ โคนตน

การฉดพนยาปองกนเพลยแปงในแปลงมะเกยง

41

สภาพตนมะเกยงทพบวามเพลยแปงลง

2. หน าเลยบ (Canarium album) ด าเนนการปลกแซมไวในแปลงพทราจน มพนทปลกประมาณ 40 ไร และปลกรวบรวมในแปลงพนธชาของสถานฯ มพนทปลกประมาณ 20 ไร (รวมพนทประมาณ 60 ไร) เปนตนพนธกรรมพช หน าเลยบทไดส ารวจเกบรวบรวมมาจากปาทางภาคเหนอ ตนพนธทปลกบนพนทศนยฯ (วาว) เปนตนพนธทไดจากการเพาะเมลด จากการศกษาพบวาตนหน าเลยบ มการเจรญเตบโตดนาจะสามารถคดเลอกสายพนธทดและมคณภาพในอนาคตได ซงปลกไปทงหมด 1 ชนด 1 รหส จ านวน 1,086 ตน ปจจบนมเหลอ 542 ตน สาเหตการตายเนองจากมหนอนเจาะล าตน งานก าจดวชพชรอบโคนตนไตรมาสละ 1 ครง งานตดหญาแบบเปนผนปละ 2 ครง

สภาพแปลงและตนหน าเลยบ อพ.สธ.วาว

3. ตาว (Arenga pinnata (Wurmb.) Merr.) ด าเนนการปลกในพนทปลกรกษา 30 ไร ปลกรวบรวมในพนทแปลงพชมะเกยงอก 50 ไร (รวมพนทประมาณ 80 ไร) เนองจากพนทบางสวนปลกตนพนธกรรมตาวแลวไมขนจงยงคงมพนท 80 ไร จากการศกษาพบวาตนพนธกรรมพชตาวทปลกนนเรมมอตราการเจรญเตบโตดมากขนกวาปกอน ปลกไปทงหมด 1 ชนด 12 รหส จ านวน 1,156 ตนจากการตรวจเชคพชตาวป 2558 พบตนตายไป 129

42

ตน สาเหตการตายเนองจากมหนขดและกดกนเหงาใตดน,บางพนทขาดน า ปจจบนมเหลออยทงหมด 512 ตน งานก าจดวชพชรอบโคนตนไตรมาสละ 1 ครง งานตดหญาแบบเปนผนปละ 2 ครง

สภาพตนตาวทปลกแซมในแปลงมะเกยง อพ.สธ.วาว

สภาพตนตาวทปลกในแปลงตาว อพ.สธ.วาว

4. พทราจน (Ziziphus mauritiana Lam.) พนทปลกรกษาทงหมดประมาณ 40 ไร ในปจจบนการด าเนนการแผวถางหญาในแปลงปลกเปนผน พรวนดนก าจดวชพชรอบโคนตนและน าหญาแหงคลมรอบตน เพอเพมความชนใหกบตนพทราจน ปจจบนพบวาตนพนธกรรมพชพทราจนมการเจรญเตบโตชามาก ประกอบกบพนทปลกรกษาเปนหนขาดแคลนแหลงน าในฤดแลง ในแตละปมการใสสตร 15:15:15 เชนเดยวกบตนพนธกรรมพชตาวคอ 1 ครง/ปส าหรบการพรวนดนก าจดวชพชรอบโคนตนนนไดด าเนนการ 3 ครง/ป ปลกไปทงหมด 1 ชนด 10 รหส ปจจบนมเหลออยทงหมด 109 ตน

43

ตนพทราจนทก าจดวชพชและพรวนดนรอบโคนตน

5. หวาย (Calamus sp.) ไดด าเนนการปลกรกษาไวตามสภาพพนทของศนยวจยและพฒนาการเกษตรทสงเชยงราย (วาว) โดยการปลกแซมไวในแปลงมะเกยงตามทมไมปาขนอยเพอใหตนหวายสามารถไตขนไดและไดน าไปปลกในพนทพทธอทยานภายในศนยวจยและพฒนาการเกษตรทสงเชยงราย (วาว) บางจดเนองจากมไมปาขนอยมากและตนพนธกรรมพชหวายสามารถทจะไตขนได จากการศกษาพบวาตนพนธกรรมพชหวายมการเจรญเตบโตปานกลางจากการส ารวจตดตามดตนพนธกรรมพชหวายทปลกในแตละจดกพบวาบางจดกมการเจรญเตบโตด บางจดกมการเจรญเตบโตชา จากการดแลรกษาในแตละครงในป 2558 นน โดยการพรวนดนก าจดวชพชรอบโคนตนในลกษณะเดยวกบการดแลตนพนธกรรมพชอนๆในแตละปท าการพรวนดนก าจดวชพชรอบโคนตนนนไดด าเนนการ 3 ครง/ ป ปลกไปทงหมด 1ชนด 8 รหส จ านวน 888 ตนจากการตรวจเชคพชพทราจนป 58 พบตนตายไปตงแตปลกเมอป 2544 ปจจบนยงมอยจ านวน 581 ตน สาเหตการตายเนองจากขาดแคลนน าในฤดแลง, มหนขดและกดกนเหงาใตดน, ก าจดวชพชรอบโคนตนไตรมาสละ 1 ครง งานตดหญาแบบเปนผนปละ 3 ครง

สภาพตนหวาย อพ.สธ.วาว

44

6. มะกอกโอลฟ (Olea eurupaea L.) พนทปลกรกษาประมาณ 1 ไร เดมไดด าเนนการปลก 1 ชนด 2 สายพนธ จ านวน 70 ตน ปจจบนยงคงมเหลอ 1 ชนด 1 สายพนธ จ านวน 4 ตน การดแลรกษาโดยการพรวนดนก าจดวชพชรอบรอบโคนตนตดแผวถางหญาในแปลงใหน า สปดาหละ 1-2 ครง ใสปย สตร 15–15–15 2 ครง/เดอน ฉดพนปยทางใบ 2 ครง/เดอน

สภาพตนมะกอกโอลฟพนท อพ.สธ.วาว

3.1.2 พนทบรเวณเกาะแสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร ด าเนนการโดย เจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. เกาะแสมสาร ก) แปลงปลกรวบรวมพรรณไมแหงประเทศไทย

ท ชอพนเมอง ชอพฤกษศาสตร / ชอวงศ จ านวน (ตน) 1 ตะเคยนทอง Hopea odorata Roxb. / DIPTEROCARPACEAE 50

ข) แปลงปลกรวบรวมและจดแสดงพรรณไมประจ าจงหวดของประเทศไทย ด าเนนงานปลกรวบรวมพรรณไมประจ าจงหวดของประเทศไทย จ านวน 37 จงหวด 37 ชนด 159 ตน

45

ค) งานดแลรกษาตนพนธกรรมพชในโรงเรอนเกบรวบรวม

3.1.3 พนทบรเวณเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร ด าเนนการโดย เจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. เกาะแสมสาร ในป 2558 ไดด าเนนการดแลรกษาพนธกรรมพชเดมในบรเวณพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ในปงบประมาณ 2558 ไมไดมการปลกพชเพมเตม

46

3.1.4 พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ด าเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ. ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ 1. งานดแลปรบปรงสถานทและแปลงไมดอกไมประดบ พนท 79 ไร 2 งาน โดยแบงเปน 4 โซน คอ A, B, C และ D รวบรวมจ านวนพรรณปาลม 23 ชนด ขยายพนธไมกระถางประดบ 88 ชนด ขยายพนธไมสมนไพร 20 ชนด ขยายพนธไมประดบ 37 ชนด เปลยนถายถงพรรณไม 27 ชนด และ รวบรวมพนธไมสมนไพรเพมเตม 16 ชนด

ภาพการดแลปรบปรงสถานทและแปลงไมดอกไมประดบ

2. สวนสมนไพร พนท 8 ไร มการปลกเพมเตมซอมแซมพรรณไมภายในสวนสมนไพร ปจจบน รวบรวมพรรณไมสมนไพรเพมเตม จ านวน 16 ชนด รวม 27 ตน ไดแก หญาหวาน, ผกเชยงดา, สาละ, มะกอกน า, หวามาเลย และ มะตมแขก เปนตน

ภาพการขยายพนธไมในสวนสมนไพรเพมเตม

47

3. สวนไมยอมสธรรมชาต พนท 8 ไร ขยายพนธไมยอมสเพมเตม จ านวน 6 ชนด 572 ถง ตน ไดแก เทยนทอง, ดาวเรอง, มะพด, ฮอม, แกว และ เทยนกง

การดแลรกษาและขยายพนธไมยอมสธรรมชาต

4. สวนพฤกษศาสตรคลองไผ สวนพฤกษศาสตรคลองไผ ตงอยในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ คลองไผ จ.นครราชสมา มเนอท 16 ไร ป 2557 ไดด าเนนการปรบปรงพนทสวนพฤกษศาสตร เพอใหตนพนธกรรมพชแตละวงศ เหมาะสมกบพนท และปลกตนพนธกรรมพชเพมเตม 3 วงศ 7 ชนด 258 ตน

สภาพสวนพฤกษศาสตร ปรบปรงทางเดนโดยการเทปนซเมนต

48

5. งานดแลเรอนเพาะช าพนธกรรมกลวยไม ณ โรงเรอนเพาะช า พนท 1 ไร (2 โรงเรอน อาคารเพาะช า 1 หลง) 5.1 งานลกไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ กลวยไม, เฟรน (ชายผาสดา) จ านวน 12 ชนด 14 รหส 372 ขวด 5.2 งานกลวยไมพนธกรรมเดมในโรงเรอนพอแมพนธ จ านวน 136 ชนด 530 รหส 12,000 ตน ไมมรหส 450 ตน

ภาพขนตอนการลางลกไมเอาวนออก 3 น าแชยากนรา ผงในทชน หรอปลกทนท

เตรยมเครองปลก ปลกลกไมในกระถางวสดปลกตามชนดของกลวยไม

การใหปย ใชวธรดสลบกบการพนทางใบ และยาปองกนเชอรา

49

ใหปยเมดขไสเดอน 2 ครงจากการผลตเอง 100 กโลกรม

ถอนหญาก าจดวชพชเดอนละครงทงในกระถางและแปลงปลก

ตดหญาในและรอบโรงเรอน 20 ครง

50

คางกบ ตอตเล

อวนวลจนทร เอองเกากว 6. แปลงรวบรวมผกพนเมอง ด าเนนการในพนท 7 ไร จ านวน 5 แปลง แปลงท 1 แปลงปลกผกพนเมองพนท 1.5 ไรแบงโซนปลกพชจ านวน 18 โซน ตามเสนทางเดน มพชในพนท จ านวน 280 ชนด มอกจ านวนหนงทพกตวและตองยายปลกลงถงกระถางเพอใหเหมาะกบการเจรญเตบโต ปลกหมอนเพม จ านวน 134 ตน กลาผกหวานปา จ านวน 200 ตน แปลงท 2 พนท 1.5 ไร ปลกไมยนตน 4 ชนด 80 ตน ผก 9 ชนด 359 ตน แปลงท 3 พนท 1.5 ไร ปลกมะตม 1 ชนด 90 ตน ผก 3 ชนด 635 ตน แปลงท 4 พนท 1.5 ไร ปลกมะตม 1 ชนด 175 ตน มะนาว 203 ตน แปลงท 5 พนท 0.5 ไร ปลกผกเชยงดา 1 ชนด 480 ตน ปลกหมอนกนผล 1 ชนด 306 ตน

51

แปลงผกพนเมองแปลงท 1 เตรยมสวน เปลยนปายชอผก 1 ครง

แปลงผกพนเมองแปลงท 3 และ 4 ปลกผกหวานปาและมะนาว

ปรบปรงสวน ท าความสะอาดทกครงเมอมคณะดงาน

7. แปลงปลกสรางปา ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. ปจจบนมพรรณไมในแปลงปลกสรางปาในแบบตาง ๆ ดงตาราง พรรณไมในแปลงปาดบแลงไดแกเชน มะกล าตน, ยางนา, ยางปาย, พะยอม และ ตะเคยนทอง ฯลฯ พรรณไมในแปลงปลกสรางปาเบญจพรรณไดแก เชน สก , เสยวใหญ, สมอพเภก, ตะครอหนาม, ประดปา, มะคาโมง และ ไมแดง ฯลฯ พรรณไมในปาเตงรง ไดแก กะตงใบ ยางเหยง และรง พรรณไมในปาดบชน ไดแก กฤษณา หวาย ปาลมน ามน ฯลฯ รายละเอยดดงน

52

7.1 แปลงปลกสรางปาดบแลง พนท 8 ไร ด าเนนการดแลรกษา รดน าโดยเปดหวสปรงคเกอรยายตามจดตางๆ และรดเฉพาะตนในชวงความชนไมพอ หรอตนเหยว, ถากวชพชทางเดนแปลงปลก 8 ครง และ ปลกตนพนธกรรมเพม 25 ชนด 1,111 ตน 121 เมลด ไดแก มะคาโมง, ตะโก, พะยง, ตะเคยนทอง, ส าโรง และ มะกอกปา เปนตน

ปลกพรรณไมแปลงปลกสรางปาดบแลงเพม โดยตนกลาและเมลด

7.2 แปลงปลกสรางปาเบญจพรรณ พนท 10 ไร ด าเนนการดแลรกษาโดยการรดน าใชหวสปรงคเกอรยายตามจดตางๆ ในชวงความชนไมเพยงพอ และถางวชพชในแปลงปลก 1 ครง

7.3 แปลงปลกสรางปาเตงรง พนท 10 ไร ด าเนนการดแลรกษา รดน าตามจดตางๆ ทตองการน า, ซอมทอน าทใชรดน าในแปลง เชนใสหวอด ขอตอ ยางรดเนองจากสตวกด เชนหน กะรอก และถางวชพชในแปลงปลก

53

7.4 แปลงปลกสรางปาดบชน พนท 10 ไร ด าเนนการดแลรกษาโดยการรดน าโดยเปดหวสปรงคเกอรยายตามจดตางๆ ทตองการน า, ถางวชพช 1 ครง ด าเนนการปลกตนพนธกรรมพช 3 ชนด จ านวน 4 ตน ไดแก สละ, ปาลมขวด, จ าปสรนธร

ถางวชพชแปลงปลกสรางปาดบชน

7.5 แปลงปลกสรางปาธรรมชาตทางขนศนยฝกอบรม อพ.สธ. ล าตะคอง วตถประสงคเพอเปนแหลงรวบรวมพนธกรรมพช และเปนแหลงศกษาการเรยนรเกยวกบการปลกสรางปาธรรมชาต พชพรรณธรรมชาต แตมปญหาและอปสรรคคอ

- ฝนทงชวงในฤดฝนทกป ท าใหพชชะงกการเจรญเตบโตและตาย - กลาพนธไมมไมเพยงพอ - สภาพพนทไมเหมาะสมตอการปลกสรางปา - มสตวมากดกนเหยยบย า

54

8. แปลงไมผล ไดแก ชนด พช พนท (ไร) จ านวน (ตน)

1 ล าไย 2.5 40 2 ลนจ 1.5 44 3 ชมพทลเกลา 1 22 4 มะขามหวาน 2 44 5 มะมวง 1 17 6 ตะขบ 1 20 7 มะตม 81.5 9,206 8 หมอน 596

พนปยชวภาพทางใบล าไย การแตกยอดของล าไย

การแตกยอดของลนจ ตดหญาแปลงไมผล

55

9. งานเพาะเลยงเนอเยอพช อพ.สธ. คลองไผ 9.1 การเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช สารเคมทมอยในหองปฏบตสามารถใชเตรยมอาหารไดทกสตร และอาหารหลงจากผานการนงฆาเชอแลวไมพบการปนเปอนแตอยางใด โดยในชวง 1 ตลาคม 2557 – 30 กนยายน 2558 มการเตรยมอาหารทงสนดงน

เตรยมอาหาร สตร VW ปรมาตร 283 ลตร เตรยมอาหาร สตร MS ปรมาตร 2,205 ลตร เตรยมอาหาร สตรเพาะเลยงเนอเยอสก สตรเพมปรมาณ ปรมาตร 1,415 ลตร เตรยมอาหาร สตรเพาะเลยงเนอเยอสก สตรออกราก ปรมาตร 240 ลตร

การตกอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช

9.2 การขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช

แผนภมท 1 แสดงจ านวนขวดทเพมปรมาณไดเดอนตลาคม 2557 - กนยายน 2558

02,0004,0006,0008,000

10,00012,00014,000

ต.ค.-5

7

พ.ย.-

57

ธ.ค.-5

7

ม.ค.

-58

ก.พ.-5

8

ม.ค.-

58

เม.ย.

-58

พ.ค.-

58

ม.ย.-

58

ก.ค.-5

8

ส.ค.-5

8

ก.ย.-5

8

56

แผนภมท 2 แสดงเปอรเซนตขวดทปนเปอนในเดอนตลาคม 2557 - กนยายน 2558

สรปปรมาณการขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช มเหสกข 26,202 ขวด สกสยามนทร 12,537 ขวด จ าปสรนธร 1,907 ขวด พทเนย 32,313 และกลมพชอนๆ 34,467 ขวด 9.3 การสงพชออกปลกรกษาในโรงเรอน อพ.สธ. คลองไผ 9.3.1 การน าพชในขวดเนอเยอจากหองปฏบตการออกปลก ไดพชจ านวน 20,973 ตน 9.3.2 การน าพชทอยในโรงเรอนมาเปลยนกระถางและอนๆ จ านวน 1,289 ตน 9.3.3 การสงพชปลกรกษาในโรงเรอนเพาะช าเพาะเลยงเนอเยอ จ านวน 16,181 ตน (มเหสกข จ านวน 10,672 ตน และ สกสยามนทร จ านวน 5,509 ตน) 9.3.4 การจดสงตนมเหสกขและสกสยามนทร ยายปลกลงหลอดด า จ านวน 22,138 ตน

ตวอยางพชทออกปลก

0

5

10

15

20

ต.ค.-

57

พ.ย.-

57

ธ.ค.-5

7

ม.ค.-

58

ก.พ.

-58

ม.ค.-

58

เม.ย.

-58

พ.ค.

-58

ม.ย.-

58

ก.ค.-5

8

ส.ค.-5

8

ก.ย.-5

8

57

3.1.5 พนทปลกพนธกรรมพชภาคใต อ.ทาแซะ จ.ชมพร ด าเนนการโดยเจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. ภาคใต พนทรบมอบหมาย 35 ไร อ าเภอทาแซะ จ.ชมพร โดยม แปลงปลกรกษาทรบผดชอบ 3 แปลง ไดแกแปลงท 1,2 และ 6 จ านวน 37 ชนด 3,993 ตน ไดแก สะตอ, ขาเหลอง, วานหอมแดง, หมากสงฆ, อนทนล, กฤษณา, มะคาแต และ ทองหลาง เปนตน

แปลงปลกพนธกรรมพช อพ.สธ.ทาแซะ จ.ชมพร

3.1.6 พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร ด าเนนการโดยเจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. วงมวง ตามทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดมพระราชกระแสในการรบพนทศนยวจยสงแวดลอมกรมโรงงานอตสาหกรรม อ.วงมวง จ.สระบร เพอน ามาใชประโยชนในกจกรรมของ อพ.สธ. จ านวน 500 ไร โดยมแผนการใชประโยชนในพนทดงกลาว รวมกบส านกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย กระทรวงอตสาหกรรม ซงจะด าเนนการปลกรวบรวมและอนรกษพนธกรรมพชไมปา พชสมนไพร งานวจยพชพลงงานและไมยอมสธรรมชาต และปลกอนรกษพนธออย ประมาณ 1,000 สายพนธ โดยในป 2558 มการด าเนนงานดงน 1. งานดแลรกษาท าความสะอาดสถานท อพ.สธ. ศนยวงมวง 2. งานดแลปรบปรงใชประโยชนพนทใหเกดประโยชนสงสด 3. งานใชประโยชนพนทปรบปรง เชน งานทดลองปลกมนส าปะหลง กลาถวแปบ ทานตะวน พชคลมดนตระกลถว จนผา ผกอนน ฯลฯ, งานวจยผลผลตมนส าปะหลงกบการใสปยและวสดบ ารงดนสตรตาง ๆ, การทดลองปลกปอเทองในดนกบการใสปยสตรตาง ๆ, การทดสอบการเจรญเตบโตถวแปบกบวสดบ ารงดนหนฝนสตรตาง ๆ ในพนท การน าพรรณไมมาเพาะขยายพนธและปลกในพนท การเตรยมงานทดลองเรองผลผลตของมนส าปะหลง กบการปลกโดยใชหนฝนทน ามาจากทตาง ๆ เปนตน 4. งานดแลรกษาพรรณพชทปลกในพนท เชน ดแลใหน า ใหปยมนส าปะหลง , ทานตะวน,ปอเทอง และพรรณไมอน ๆ

58

5. งานตอนรบ ประชาสมพนธ และงานอน ๆ

ดแลรกษาท าความสะอาดพนท

โครงการทดลองพฒนาดนปลก

สวนเกษตรพอเพยง ปลกรวบรวมพรรณไมตางๆ ในพนท อพ.สธ.วงมวง

งานปลกพรรณไมในพนท อพ.สธ.วงมวง

59

3.1.7 พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค ด าเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ. ตากฟา โดยในป 2558 มการด าเนนงานตาง ๆ ดงน 1. งานดแลพนธกรรมมะมวงและกลวย ตดแตง ตดหญาในรอง ปลกแฝกในรองมะมวงและกลวย ตดตงระบบสปรงเกอร แปรรปผลผลตมะมวงและกลวย 2. งานดแลอาคารบานทรงไทย ท าความสะอาด ตดแตงตนไม วางแผนปรบปรงซอมแซม 3. งานปศสตว 4. ด าเนนการเลยงเปดไขและไกพนธไขจากศนยเศรษฐกจพอเพยง 5. งานท าปยและเพาะช า ดแลพชไมประดบทเพาะช าในโรงเรอนเพาะช า เพาะช าและดแลพชไรสมนไพร (วานชกมดลก, ขา ตะไคร และ วานหางจระเข) เพาะและขยายพนธพชสวนรบประทานได เชน มะละกอ, ชะอม, มะเขอ และ มะกรด เปนตน 6. งานปลกพชแซมระหวางรองมะมวงและกลวย ไดแก พชผกสวนครว ขาวโพดหวาน ขาวโพดอาหารสตว มนส าปะหลง เผอกหอม ออย มะละกอ ขา และปลกขาวพนธหลกไวเพอขยายพนธ 7. งานประสานงานในพนทของหนวยงานตาง ๆ ทรวมสนองพระราชด าร

ภาพการด าเนนงานในพนท อพ.สธ. ตากฟา จ.นครสวรรค

60

3.2 อพ.สธ. สวนจตรลดา การปฏบตงานในกจกรรมท 3 ในสวนของหองปฏบตการตาง ๆ เชน หนวยปฏบ ตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการเมลดพนธพช หนวยปฏบตการเพาะช าอนรกษพนธกรรมพช หนวยปฏบตการเพาะช าเพาะเลยงเนอเยอพช และหนวยปฏบตการชวโมเลกลพช ฝายวชาการ อพ.สธ. โดยมตวอยางงานดงน 3.2.1 งานเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช การเตรยมอาหารส าหรบเลยงเนอเยอพช เตรยมอาหาร สตร VW ปรมาตร 418 ลตร เตรยมอาหาร สตร MS ปรมาตร 3,245 ลตร เตรยมอาหาร สตร WPM ปรมาตร 10 ลตร เตรยมอาหาร สตรเพาะเลยงเนอเยอมเหสกข 1,148 ลตร การเตรยม Stock solution Stock solution อาหารสตร VW รวม 11.0 ลตร Stock solution อาหารสตร MS รวม 156.6 ลตร Stock solution อาหารสตร WPM รวม 10 ลตร Stock solution อาหารมเหสกข รวม 842 ลตร 3.2.2 งานขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอ มเหสกข 21,015 ขวด, สกสยามนทร 11,244 ขวด, มวงเทพรตน 6,987 ขวด, ขนนไพศาลทกษณ 5,022 ขวด และพชอน ๆ 36,479 ขวด

ขนนไพศาลทกษณ มเหสกขและสกสยามนทร

มวงเทพรตน

61

3.2.3 งานฟอกฆาเชอชนสวนพชเพอน ามาเพาะเลยงเนอเยอ พชสมนไพรและพชอน ๆ รวม 3 ชนด จ านวน 255 ขวด ไดแก พรมม, งวด า และ ตนฮงดอย 3.2.4 งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว โดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ด าเนนงานโดย หนวยปฏบตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการวจยเพาะเลยงเนอเยอพช และหนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา ลกษณะงานเปนการด าเนนงานรวมโดยหนวยปฏบตการทงสามหนวยงานทไดกลาวถง งานทดลองบางสวนเปนงานวจยคาบเกยว ระหวางกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพชและ กจกรรมอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช ในเรองการวจยหาสตรอาหารทเหมาะสมและวธการตาง ๆ ในการเกบรกษาพนธกรรมพช จงขอสรปงานของงานเพาะเลยงเนอเยอพชของ อพ.สธ. ไวในกจกรรมน ดงน ก. งานเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพชระยะสน จ านวน 200 ขวด เปนงานทเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช (สภาพปลอดเชอ) และขยายพนธพชในคราวเดยวกน โดยไมเกน 6 เดอนทอยในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช โดยอาจใชเครองจมแชชวคราวในการขยายจ านวนในเบองตนแลวจงยายลงอาหารกงแขง หลงจากทพชสมบรณดแลวบางสวนน าไปปลกขยายพนธตอไปในสภาพธรรมชาต และบางสวนด าเนนการขยายพนธในสภาพปลอดเชอตอไป ไดแก

ภาพแสดง การขยายพนธกลวยไมชางกระ โดยใชเครองจมแชชวคราว แลวยายลงอาหารแขง เพอเกบรกษาในหองปลอดเชอทควบคมอณหภม 22-25 องศาเซลเซยส บางสวนสามารถน าออกปลกสสภาพภายนอกได

62

กลวยไม 2 ชนด ไดแก ชางกระ และ ฟามย จ านวน 100 ขวด

ชางกระ ฟามย

พชสมนไพร 2 ชนด ไดแก วานชกมดลก และ สบปะรด จ านวน 100 ขวด

วานชกมดลก สบปะรด

ข. งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะปานกลาง รวมทงหมด จ านวน 39,511 ขวด ดงน เปนงานทเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช (สภาพปลอดเชอ) โดยใชในอาหารกงแขง

1. กลวยไม 45 ชนด (จ านวนรหส 45 รหส) จ านวน 10,602 ขวด ไดแก เขมขาว, ชางกระ, วานลา, เอองโมก, อสดรจรล และ ฟามย เปนตน

วานลา เอองโมก

2. พชสมนไพร 33 ชนด (จ านวนรหส 33 รหส) จ านวน 8,088 ขวด ไดแก พรมม,

กระชายสยาม, ปลาไหลเผอก, ระยอมนอย, โลดทะนงแดง และ กระชายด าปา เปนตน

63

พรมม โลดทะนงแดง

3. พชอนๆ 29 ชนด (29 รหส) จ านวน 14,618 ขวด ไดแก หมอขาวหมอแกงลง, หยาดน าคาง, เฟรนปกแมลงทบ, จ าปสรนธร, ชายผาสดา, สบปะรด, มะตาด, พทเนย และ สาเก เปนตน

หมอขาวหมอแกงลง หยาดน าคาง

ค. การเกบรกษาพนธกรรมพชระยะยาว (ในถงไนโตรเจนเหลว -196 องศาเซลเซยส)

มการเกบรกษาพนธกรรมเมลดกลวยไม 10 ชนด ไดแก เอองกหลาบ, เอองแปรงสฟน, เอองเงน, เอองหางกระดง, สงโต, เขาแกะ, เขมแสด, วานเพชรหง, เอองแซะ และ กะเรกะรอน

วธการ ชอพช % การรอด Encapsulation-dehydration

พนธกรรมเมลดกลวยไม 10 ชนด ไดแก เอองกหลาบ,เอองแปรงสฟน, เอองเงน, เอองหางกระดง ,สงโต, เขาแกะ, เขมแสด, วานเพชรหง, เอองแซะ และ กะเรกะรอน

50-70%

วธเกบรกษาพนธกรรมพชดวยวธ Encapsulation-dehydration

64

3.2.5 งานปลกตนพนธกรรมพชทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอพช และงานอนบาลตนพนธกรรมพชกอนทจะจดสงตอไปยงแหลงปลกพนธกรรมพชในทตาง ๆ ด าเนนงานโดย หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการวจยเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการเพาะช าอนรกษพนธกรรมพช หนวยปฏบตการเพาะช าเพาะเลยงเนอเยอ พช และหนวยเพาะช าอพ.สธ.คลองไผฯ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ไดแก ก. สงพชออกปลกทหนวยปฏบตการเพาะช า อพ.สธ.สวนจตรลดา จ านวน 4,868 ขวด 1. พชสมนไพร 33 ชนด จ านวน 2,767 ขวด เชน กระชายด า, ปลาไหลเผอก, ระยอมนอย เปนตน 2. พชอนๆ 16 ชนด จ านวน 2,101 ขวด เชน ขนนไพศาลทกษณ, จ าปสรนธร, มวงเทพรตน เปนตน

พชจากการเพาะเลยงเนอเยอสงปลก ณ โรงเรอนเพาะช า หนวยปฏบตการเพาะช าเพาะเลยงเนอเยอพช อพ.สธ.

ข. สงพชออกปลกทศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ จ.นครราชสมา จ านวน 4,042 ขวด 1. กลวยไม 23 ชนด (จ านวนรหส 23 รหส) จ านวน 328 ขวด เชน เขมขาว, ชางกระ, ฟามย, เอองมะล และ เอองสายสแสด เปนตน 2. มเหสกข และ สกสยามนทร รวม 2,414 ขวด 3. จ าปสรนธร จ านวน 200 ขวด 4. พชอน ๆ เชน พทเนย และ หยาดน าคาง จ านวนรวม 1,100 ขวด

65

พชจากการเพาะเลยงเนอเยอสงปลก ณ โรงเรอน

ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ จ.นครราชสมา 3.2.6 การเกบรกษาดเอนเอพชทเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอใน อพ.สธ. (Gene Bank) ด าเนนงานโดย หนวยปฏบตการชวโมเลกลพช ด าเนนการเกบรกษาพนธกรรมพชตางๆทวประเทศไทยและท าการขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช ตงแตป พ.ศ. 2538 ขณะนไดท าการเกบรกษาดเอนเอของพชทอย ในหองปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช โดยในปงบประมาณ 2558 ด าเนนการเกบรกษาดเอนเอของพชตางๆ เพมเตม ไดแก นอยหนาเครอ 6 ตวอยาง และ มะกง 5 ตวอยาง

ภาพตวอยางปรมาณและคณภาพดเอนเอมะกง

66

3.2.7 งานเกบรกษาเมลดพนธพช โดยการเกบเมลดพนธในหองเยน หนวยปฏบตการการเกบรกษาเมลดพนธพช อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา ตารางสรปรวมการรบเมลดพนธและตนพนธกรรมพช ประจ าปงบประมาณ 2558 ตงแตเดอน ตลาคม 2557 - กนยายน 2558

ล าดบท

รหส

เมลดพนธทไดรบ จ านวนรหสเมลดทจดแบงเปนสวนตางๆ จดสงสถานทตางๆ ทดสอบความงอก เกบรกษา 5 C (รหส) หมายเหต

จน. รหส

เมลด ผล เกบ

รกษา รหส

เกบศกษา รหส

เกบตวอยาง

รหส

เพาะกอนเกบ รหส

หนวยเกบรกษาเนอเยอพช

เพาะช าเนอเยอพช พนทแปลง 905 กอนเกบ รหส

ระหวางเกบ รหส

กระปอง ซองฟอดย

รหส ตน ฝก รหส ตน เมลด รหส ตน เมลด ใหญ กลาง เลก 1 ANBP - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 15 -

2 ANKS - - - - - - - - - - - - - - - - - 13 - - - -

3 BLIJ - - - - - - - - - - - - - - - - - 44 - 3 5 - 4 BUCH - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

5 CDTT - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

6 CNTT - - - - - - - - - - 6 36 - - - - - 56 4 6 1 - 7 DRPW - - - - - - - - - - - - - - - - - 11 - 3 7 -

8 FR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 10 -

9 KNM - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - -

10 NASI - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 - 1 - - 11 NNMG - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - -

12 PCCM - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

13 ORCW - - - - - - - - - - - - - - - - - 70 - - - - 14 PRPE - - - - - - - - - - - - - - - - - 9 - 11 3 -

15 SFR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 42 -

16 SMAP - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 - - - -

17 SR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 11 - 18 SYKE - - - - - - - - - - - - - - - - - 60 - - 14 -

19 SYKW - - - - - - - - - - - - - - - - - 5 - - 3 -

20 VRTK - - - - - - - - - - - - - - - - - 79 2 2 41 - 21 No-code - - - - - - - - - - - - - - - - - - 2 - - -

67

ล าดบท

รหส

เมลดพนธทไดรบ จ านวนรหสเมลดทจดแบงเปนสวนตางๆ จดสงสถานทตางๆ ทดสอบความงอก เกบรกษา 5 C (รหส) หมายเหต

จน. รหส

เมลด ผล เกบ

รกษา รหส

เกบศกษา รหส

เกบตวอยาง

รหส

เพาะกอนเกบ รหส

หนวยเกบรกษาเนอเยอพช

เพาะช าเนอเยอพช พนทแปลง 905 กอนเกบ รหส

ระหวางเกบ รหส

กระปอง ซองฟอดย

รหส ตน ฝก รหส ตน เมลด รหส ตน เมลด ใหญ กลาง เลก 22 7-10300-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 - - - -

23 7-11000-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 1 - - -

24 7-22120-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 8 - - 2 - 25 7-23000-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 18 - - 1 -

26 7-27160-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 1 - 2 -

27 7-30000-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 - - - -

28 7-30230-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 21 - - - 29 7-31000-004 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 -

30 7-31170-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 54 - 1 4 -

31 7-31190-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 16 - 2 1 - 32 7-33110-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 4 - - - -

33 7-34000-005 - - - - - - - - - - - - - - - - - 10 - 4 2 -

34 7-34160-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 348 - 7 104 6 35 7-36150-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 119 - 2 42 -

36 7-44000-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3,518 2 3 555 8

37 7-54110-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 4 - - - -

38 7-54110-003 - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 - - 1 - 39 7-56000-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 2 - - 1 -

40 7-58000-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 15 1 - 8 -

41 7-58110-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 19 - - - - 42 7-61000-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 41 - - 10 -

43 7-61120-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

44 7-63000-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 4 - - 3 -

45 7-71300-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

68

ล าดบท

รหส

เมลดพนธทไดรบ จ านวนรหสเมลดทจดแบงเปนสวนตางๆ จดสงสถานทตางๆ ทดสอบความงอก เกบรกษา 5 C (รหส) หมายเหต

จน. รหส

เมลด ผล เกบ

รกษา รหส

เกบศกษา รหส

เกบตวอยาง

รหส

เพาะกอนเกบ รหส

หนวยเกบรกษาเนอเยอพช

เพาะช าเนอเยอพช พนทแปลง 905 กอนเกบ รหส

ระหวางเกบ รหส

กระปอง ซองฟอดย

รหส ตน ฝก รหส ตน เมลด รหส ตน เมลด ใหญ กลาง เลก 46 7-76120-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 16 - - 2 -

47 7-76170-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 33 - - 1 -

48 7-76270-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - - 49 7-77130-002 - - - - - - - - - - - - - - - - - 6 - - 2 -

50 7-76300-001 - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 - - - -

51 ไมมรหส 6 - - 4 6 - 6 - - - - - - - - - - 95 - - - -

สรปรวม ต.ค. 57 - ก.ย. 58

6 - - 4 6 - 6 - - - 6 36 - - - - - 4,726 14 46 879 14

สรปการท าความสะอาดเมลดพนธพช สรปเมลดพนธทเกบรกษาในหองเยนควบคมอณหภม 5 องศาเซลเซยส 1. จดเกบรกษาเมลดพนธ จ านวน 4 รหส 1. เกบรกษาในกระปองขนาดใหญ จ านวน 14 รหส 2. จดแบงทดสอบความงอกระหวางการเกบรกษา จ านวน 6 รหส 2. เกบรกษาในกระปองขนาดกลาง จ านวน 46 รหส 3. จดแบงทดสอบความงอกกอนการเกบรกษา จ านวน 6 รหส 3. เกบรกษาในกระปองขนาดเลก จ านวน 879 รหส 4. เกบรกษาในซองฟอยด จ านวน 14 รหส สรปการเปลยนรหสจดสงสถานทตาง ๆ 1. หนวยเพาะช าเนอเยอพช จ านวน 6 รหส สรปการทดสอบความงอกเมลดพนธ 1. ทดสอบความงอกระหวางเกบรกษา จ านวน 4,726 รหส

69

ตารางสรปผลการปฏบตงานของเจาหนาท อพ.สธ. ในกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต เจาหนาท อพ.สธ.ภาคเหนอ

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย

พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย

พชทไดด าเนนการปลกในพนทม 6 ชนด ไดแก มะเกยง 669 ตน, ตาว 416 ตน, หวาย 449 ตน, พทราจน 109 ตน, หน าเลยบ 542 ตน และ มะกอกโอลฟ 4 ตน

เจาหนาทอพ.สธ.หมเกาะแสมสาร

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทบรเวณเกาะแสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร

พนทบรเวณเกาะแสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร

1. แปลงปลกรวบรวมพรรณไมแหงประเทศไทย ปลกตะเคยนทอง 50 ตน 2. แปลงปลกรวบรวมและจดแสดงพรรณไมประจ าจงหวดของประเทศไทย ปลกรวบรวมพรรณไมประจ าจงหวด จ านวน 37 จงหวด 37 ชนด 159 ตน 3. งานดแลรกษาตนพนธกรรมพชในโรงเรอนเกบรวบรวม

เจาหนาทอพ.สธ.หมเกาะแสมสาร

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร

พนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร

ในป 2558 ไดด าเนนการดแลรกษาพนธกรรมพชเดมในบรเวณพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ในปงบประมาณ 2558 ไมไดมการปลกพชเพมเตม

เจาหนาทอพ.สธ.ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯอพ.สธ. คลองไผ

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

1. งานดแลปรบปรงสถานทและแปลงไมดอกไมประดบ แบงเปน 4 โซน คอ A, B, C และ D รวบรวมจ านวนพรรณปาลม 23 ชนด ขยายพนธไมกระถางประดบ 88 ชนด ขยายพนธไมสมนไพร 20 ชนด ขยายพนธไมประดบ 37 ชนด เปลยนถายถงพรรณไม 27 ชนด และ รวบรวมพนธไมสมนไพรเพมเตม 16 ชนด 2. สวนสมนไพร มการปลกเพมเตมซอมแซมพรรณไม

70

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต ภายในสวนสมนไพร ปจจบน รวบรวมพรรณไมสมนไพรเพมเตม จ านวน 16 ชนด รวม 27 ตน ไดแก หญาหวาน, ผกเชยงดา, สาละ, มะกอกน า, หวามาเลย และ มะตมแขก เปนตน 3. สวนไมยอมสธรรมชาต ขยายพนธไมยอมสเพมเตม จ านวน 6 ชนด 572 ถง ตน ไดแก เทยนทอง, ดาวเรอง, มะพด, ฮอม, แกว และ เทยนกง 4. สวนพฤกษศาสตรคลองไผ ปลกตนพนธกรรมพชเพมเตม 3 วงศ 7 ชนด 258 ตน 5 . งาน ดแล เ รอนเพาะช า พน ธกรรมกล วย ไม ณ โรงเรอนเพาะช า - งานลกไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ กลวยไม, เฟรน (ชายผาสดา) จ านวน 12 ชนด 14 รหส 372 ขวด - งานกลวยไมพนธกรรมเดมในโรงเรอนพอแมพนธ จ านวน 136 ชนด 530 รหส 12,000 ตน ไมมรหส 450 ตน

เจาหนาทอพ.สธ.ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯอพ.สธ. คลองไผ

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

6. แปลงรวบรวมผกพนเมอง แปลงท 1 แปลงปลกผกพนเมองพนท 1.5 ไรแบงโซนปลกพชจ านวน 18 โซน ตามเสนทางเดน มพชในพนท จ านวน 280 ชนด มอกจ านวนหนงทพกตวและตองยายปลกลงถงกระถางเพอใหเหมาะกบการเจรญเตบโต ปลกหมอนเพม จ านวน 134 ตน กลาผกหวานปา จ านวน 200 ตน, แปลงท 2 พนท

71

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต 1.5 ไร ปลกไมยนตน 4 ชนด 80 ตน ผก 9 ชนด 359 ตน, แปลงท 3 พนท 1.5 ไร ปลกมะตม 1 ชนด 90 ตน ผก 3 ชนด 635 ตน, แปลงท 4 พนท 1.5 ไร ปลกมะตม 1 ชนด 175 ตน มะนาว 203 ตน และแปลงท 5 พนท 0.5 ไร ปลกผกเชยงดา 1 ชนด 480 ตน ปลกหมอนกนผล 1 ชนด 306 ตน 7. แปลงปลกสรางปาศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ.- แปลงปลกสรางปาดบแลง พนท 8 ไร ปลกตนพนธกรรมเพม 25 ชนด 1,111 ตน 121 เมลด - แปลงปลกสรางปาเบญจพรรณ พนท 10 ไร ถางวชพชในแปลงปลก 1 ครง - แปลงปลกสรางปาเตงรง พนท 10 ไร ถางวชพชในแปลงปลก - แปลงปลกสรางปาดบชน พนท 10 ไร ด าเนนการปลกตนพนธกรรมพช จ านวน 3 ชนด 4 ตน - แปลงปลกสรางปาธรรมชาตทางขนศนยฝกอบรม อพ.สธ. ล าตะคอง มปญหาและอปสรรคเนองจากฝนทงชวง, กลาไมมไมพอ, สภาพพนทไมเหมาะตอการปลกสรางสวนปา และมสตวมากดกนเหยยบย า 8. แปลงไมผล ด าเนนการปลกพช 8 ชนด จ านวน 9,989 ตน

72

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต 9. งานเพาะเลยงเนอเยอพช อพ.สธ. คลองไผ 9.1 การเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช - เตรยมอาหาร สตร VW ปรมาตร 283 ลตร - เตรยมอาหาร สตร MS ปรมาตร 2,205 ลตร - เตรยมอาหาร สตรเพาะเลยงเนอเยอสก สตรเพมปรมาณ ปรมาตร 1,415 ลตร - เตรยมอาหาร สตรเพาะเลยงเนอเยอสก สตรออกรากปรมาตร 240 ลตร 9.2 การขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช สรปปรมาณการขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช มเหสกข 26,202 ขวด, สกสยามนทร 12,537 ขวด, จ าปสรนธร 1,907 ขวด, พทเนย 32,313 ขวด และพชอนๆ 34,467 ขวด รวม 107,426 ขวด

เจาหนาท อพ.สธ. ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ อพ.สธ. คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

9.3 การสงพชออกปลกรกษาในโรงเรอน อพ.สธ. คลองไผ - การน าพชในขวดเนอเยอออกปลก ขวดเนอเยอจากหองปฏบตการ จ านวน 20,973 ขวด - การน าพชทอยในโรงเรอนมาเปลยนกระถางและอนๆ จ านวน 1,289 ตน - การสงพชปลกรกษาในโรงเรอนเพาะช าเพาะเลยงเนอเยอ จ านวน 16,181 ตน (มเหสกข จ านวน 10,672 ตน และ สกสยามนทร จ านวน 5,509 ตน)

73

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต - การจดสงตนมเหสกขและสกสยามนทร ยายปลกลงหลอดด า จ านวน 22,138 ตน

เจาหนาท อพ.สธ. ภาคใต การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนทปลกพนธกรรมพชภาคใต อ.ทาแซะ จ.ชมพร

พนทปลกพนธกรรมพชภาคใต อ.ทาแซะ จ.ชมพร

แปลงปลกรกษาทรบผดชอบ 3 แปลง ไดแกแปลงท 1,2 และ 6 จ านวน 37 ชนด 3,993 ตน

เจาหนาท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

1. งานดแลรกษาท าความสะอาดสถานท อพ.สธ. ศนยวงมวง 2. งานดแลปรบปรงใชประโยชนพนทใหเกดประโยชนสงสด 3. งานใชประโยชนพนทปรบปรง เชน งานทดลองปลกมนส าปะหลง กลาถวแปบ ทานตะวน พชคลมดนตระกลถว จนผา ฯลฯ, งานวจยผลผลตมนส าปะหลงกบการใสปยและวสดบ ารงดนสตรตาง ๆ, การทดลองปลกปอเทองในดนกบการใสปยสตรตาง ๆ, การทดสอบการเจรญเตบโตถวแปบกบวสดบ ารงดนหนฝนสตรตาง ๆ ในพนท การน าพรรณไมมาเพาะขยายพนธและปลกในพนท การเตรยมงานทดลองเรองผลผลตของมนส าปะหลง กบการปลกโดยใชหนฝนทน ามาจากทตาง ๆ เปนตน 4. งานดแลรกษาพรรณพชทปลกในพนท เชน ดแลใหน า ใหปยมนส าปะหลง, ทานตะวน,ปอเทอง และพรรณไมอน 5. งานตอนรบ ประชาสมพนธ และงานอน ๆ

เจาหนาท อพ.สธ. อ.ตากฟา

การปลกรกษาพนธกรรมพชในพนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

1. งานดแลพนธกรรมมะมวงและกลวย ตดแตง ตดหญาในรอง ปลกแฝกในรองมะมวงและกลวย ตดตงระบบ

74

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต จ.นครสวรรค สปรงเกอร แปรรปผลผลตมะมวงและกลวย

2. งานดแลอาคารบานทรงไทย ท าความสะอาด ตดแตงตนไม วางแผนปรบปรงซอมแซม 3. งานปศสตว 4. ด าเนนการเลยงเปดไขและไกพนธไขจากศนยเศรษฐกจพอเพยง 5. งานท าปยและเพาะช า ดแลพชไมประดบทเพาะช าในโรงเรอน เพาะช า เพาะช าและดแลพชไรสมนไพร (วานชกมดลก, ขา ตะไคร และ วานหางจระเข) เพาะและขยายพนธพชสวนรบประทานได เชน มะละกอ, ชะอม, มะเขอ และ มะกรด เปนตน 6. งานปลกพชแซมระหวางรองมะมวงและกลวย ไดแก พชผกสวนครว ขาวโพดหวาน ขาวโพดอาหารสตว มนส าปะหลง เผอกหอม ออย มะละกอ ขา และปลกขาวพนธหลกไวเพอขยายพนธ 7. งานประสานงานในพนทของหนวยงานตาง ๆ ทรวมสนองพระราชด าร

หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยง

งานเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช

พนท อพ.สธ. สวนจตรลดา

1. งานเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช - การเตรยมอาหารส าหรบเลยงเนอเยอพช จ านวน 4,821 ลตร - การเตรยม Stock solution จ านวน 1,019.60 ลตร 2. งานขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอ

75

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต เนอเยอพช มเหสกข 21,015 ขวด, สกสยามนทร 11,244 ขวด, มวง

เทพรตน 6,987 ขวด, ขนนไพศาลทกษณ 5,022 ขวด และพชอน ๆ 36,479 ขวด 3. งานฟอกฆาเชอชนสวนพชเพอน ามาเพาะเลยงเนอเยอ พชสมนไพรและพชอน ๆ รวม 3 ชนด จ านวน 255 ขวด 4. งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาวโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ก. งานเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพชระยะสน จ านวน 200 ขวด ข. งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะปานกลาง รวมทงหมด จ านวน 39,511 ขวด ค. การเกบรกษาพนธกรรมพชระยะยาว มการเกบรกษาพนธกรรมเมลดกลวยไม 10 ชนด 5. งานปลกตนพนธกรรมพชทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอพช และงานอนบาลตนพนธกรรมพชกอนทจะจดสงตอไปยงแหลงปลกพนธกรรมพชในทตาง ๆ ก. สงพชออกปลกทหนวยปฏบตการเพาะช า อพ.สธ. สวนจตรลดา จ านวน 4,868 ขวด ข. สงพชออกปลกทศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ จ.นครราชสมา จ านวน 4,042 ขวด

หนวยปฏบตการชวโมเลกลพช

การเกบรกษาดเอนเอพชทเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอในอพ.สธ. (Gene Bank)

อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา

ด าเนนการเกบรกษาดเอนเอของพชตางๆ เพมเตม ไดแก นอยหนาเครอ 6 ตวอยาง และมะกง 5 ตวอยาง

76

ชอหนวยงาน ชอโครงการ พนท ผลการด าเนนงาน หมายเหต หนวยปฏบตการเมลดพนธ งานเกบรกษาเมลดพนธพช โดยการเกบเมลด

พนธในหองเยน หนวยปฏบตการการเกบรกษาเมลดพนธพช

อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา

สรปรวมการรบเมลดพนธและตนพนธกรรมพช ประจ าปงบประมาณ 2558 ตงแตเดอน ตลาคม 2557 - กนยายน 2558 สรปการท าความสะอาดเมลดพนธพช 1. จดเกบรกษาเมลดพนธ จ านวน 4 รหส 2. จดแบงทดสอบความงอกระหวางการเกบรกษา จ านวน 6 รหส 3. จดแบงทดสอบความงอกกอนการเกบรกษา จ านวน 6 รหส สรปการทดสอบความงอกเมลดพนธ 1. ทดสอบความงอกระหวางเกบรกษา จ านวน 4,726 รหส สรปการเปลยนรหสจดสงสถานทตาง ๆ 1. หนวยเพาะช าเนอเยอพช จ านวน 6 รหส สรปเมลดพนธทเกบรกษาในหองเยนควบคมอณหภม 5 องศาเซลเซยส 1. เกบรกษาในกระปองขนาดใหญ จ านวน 14 รหส 2. เกบรกษาในกระปองขนาดกลาง จ านวน 46 รหส 3. เกบรกษาในกระปองขนาดเลก จ านวน 879 รหส 4. เกบรกษาในซองฟอยด จ านวน 14 รหส