ชุดการสอนท 1ี่ · 2010-03-02 · ชุดการสอนท 1ี่ เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม วิทยาศาสตร

ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม

วิทยาศาสตร 3 (ว 33101) ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 สาระการเรียนรูวิทยาศาสตร

เวลา 4 ชั่วโมง

นายชัยโรจน วิสุทธ์ิอัมพร

โรงเรียนสุรศักด์ิวิทยาคม อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุร ีสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาชลบุรี เขต 3

เผยแพร่บนเว็บไซต์

www.kroobannok.com

ก

คํานํา การจัดทําชุดการสอน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม รายวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 เลมนี้จัดทําขึ้นเพ่ือ ใชเปนแนวทางในการศึกษาและพัฒนาการเรียนการสอน สาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 ชวยใหผูเรียนสามารถเกิดการเรียนรูและมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนดีขึ้น ทําใหการเรียนรูเปนไปตามลําดับขั้นตอนอยางมีคุณภาพ ผูศึกษาไดพยายามศึกษาคนควาเอกสารและตําราตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของกับการจัดทําชุดการสอน เพ่ือใหเกิดความชัดเจนถูกตองตามหลักวิชา ดังนั้นจึงไดจัดทําชุดการสอนท้ังหมด 7 ชุด ดังนี้ 1. ชุดการสอน เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 2. ชุดการสอน เรื่อง การคนพบความรูทางพันธุศาสตรของเมนเดล 3. ชุดการสอน เรื่อง การนํากฎของเมนเดลมาใช 4. ชุดการสอน เรื่อง โครโมโซมและสารพันธุกรรม 5. ชุดการสอน เรื่อง การแบงเซลล การเกิดเพศหญิง-ชาย 6. ชุดการสอน เรื่อง โรคท่ีเกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมและยีน 7. ชุดการสอน เรื่อง ความกาวหนาและผลของเทคโนโลยีชีวภาพ ในแตละชุดการสอน สามารถนําไปประกอบการสอนและนักเรียนสามารถนําไปศึกษา ไดดวยตนเอง นักเรียนสามารถนําไปทบทวนเนื้อหาหรือสามารถนําไปศึกษาเพ่ิมเติมกรณีท่ีเรียน ไมทันเพ่ือนหรอืนําไปใชในการเรียนซอมเสริมในกรณีท่ีเรียนแลวสอบไมผาน ซ่ึงผูศึกษา ไดพยายามนําเสนอรายละเอียดความสําคัญท่ีจําเปนในชุดการสอนชุดนีอ้ยางครบถวน ชุดการสอน ดังกลาวไดผานการตรวจสอบจากผูเช่ียวชาญ และไดนําไปใชเพ่ือทดลองหาประสิทธิภาพแลวสามารถนํามาใชแกปญหาและพัฒนาการเรียนการสอนไดเปนอยางด ี จึงหวังเปนอยางยิ่งวาชุดการสอน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม รายวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 นี้ สามารถนําไปใชประโยชนไดจริงและเปนตัวอยาง แกผูท่ีสนใจไดตอไป

ชัยโรจน วิสุทธ์ิอัมพร กันยายน 2552


www.kroobannok.com

ข

สารบัญ หนา คํานํา..................................................................................................................................................ก สารบัญ..............................................................................................................................................ข สารบัญภาพ.......................................................................................................................................ง คําอธิบายรายวิชาสาระการเรียนรูพ้ืนฐานวิทยาศาสตร 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3......................…….1 ผังมโนทัศนสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร 3 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3...................................................2 สาระการเรียนรูวิทยาศาสตร 3...........................................................................................................3 แผนผังความคิดการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม.........................................................................5 เอกสารสําหรับครูชุดการสอนที ่ 1.....................................................................................................6 คําแนะนําสําหรับครูในการใชชุดการสอนท่ี 1.................................................................7 คําช้ีแจงสําหรับครูผูสอน..................................................................................................9 แผนการจัดการเรียนรู.....................................................................................................11

บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1.............................................................................................15 บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 2.............................................................................................16 บัตรเฉลยกิจกรรมท่ี 3....................................................................................................21 บัตรเฉลยบัตรคําถาม......................................................................................................22

ตัวอยางบัตรสรุปเนื้อหา..................................................................................................26 บัตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรียน....................................................................................27 บัตรเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน.....................................................................................28 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม.........................................................................29 แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร..........................................................31 เกณฑการประเมินทักษะการคิด.....................................................................................32

เอกสารสําหรับนักเรียนชุดการสอนที ่ 1..........................................................................................33 คําแนะนําสําหรับนักเรียนในการใชชุดการสอนท่ี 1......................................................34 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม……..35 แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนท่ีมีตอการเรียนโดยใชชุดการสอน...................44 แบบทดสอบกอนเรียนชุดการสอนท่ี 1..........................................................................45 บัตรคําส่ังท่ี 1.................................................................................................................47 บัตรกิจกรรมท่ี 1............................................................................................................48


www.kroobannok.com

ค

สารบัญ (ตอ) หนา

บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1.............................................................................................49 บัตรคําส่ังท่ี 2.................................................................................................................50 บัตรกิจกรรมท่ี 2............................................................................................................51 แบบบันทึกกิจกรรมท่ี 2.................................................................................................52 บัตรเนื้อหาท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม...............................................................55 ตัวอยางบัตรสรุปเนื้อหา..................................................................................................58

บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 2.............................................................................................59 บัตรกิจกรรมท่ี 3............................................................................................................64

บัตรเฉลยกิจกรรมท่ี 3....................................................................................................66 บัตรคําถาม......................................................................................................................67

บัตรเฉลยบัตรคําถาม......................................................................................................71 แบบทดสอบหลังเรียนชุดการสอนท่ี 1..........................................................................75

บัตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรียน....................................................................................78 บัตรเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน.....................................................................................79

บรรณานุกรม..................................................................................................................80


www.kroobannok.com

ง

สารบัญภาพ

ภาพที่ หนา 1 กราฟแสดงความถ่ีของลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันตอเนื่อง.......................55 2 ล้ินหอไดและหอไมได...................................................................................................56 3 ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีสามารถพบได.....................56

4 ชนชาติ กลุมมองโกลลอยด (เอเชีย).............................................................................57 5 ชนชาติ กลุมนิกรอยด (อัฟริกา)....................................................................................57 6 ชนชาติ กลุมคอเคซอยด (ยุโรป)...................................................................................57


www.kroobannok.com

1

ศึกษาวิเคราะห กระบวนการถายทอดลักษณะทางพันธุธรรม ความผิดปกติและ โรคทางพันธุกรรม ความหลากหลายทางชีวภาพ เทคโนโลยีชีวภาพ ส่ิงแวดลอมในทองถ่ิน ทรัพยากรธรรมชาติ ความสัมพันธระหวางปริมาณทางไฟฟาการตอวงจรไฟฟา วงจรไฟฟา ในบาน พลังงานไฟฟา ช้ินสวนอิเล็กทรอนิกส วงจรอิเล็กทรอนิกสเบ้ืองตน สวนประกอบของระบบสุริยะ กลุมดาวฤกษ กาแลกซ่ี เอกภพ เทคโนโลยีอวกาศ ดาวเทียม ยานอวกาศโดยใชกระบวนการทางวิทยาศาสตร การสืบเสาะหาความรู การสํารวจตรวจสอบ การสืบคนขอมูลและการอภิปรายเพ่ือใหเกิดความรู ความคิด ความเขาใจ สามารถส่ือสารส่ิงท่ีเรียน มีความสามารถในการตัดสินใจ นําความรูไปใชในชีวิตประจําวัน มีจิตวิทยาศาสตร จริยธรรม คุณธรรมและคานิยมท่ีเหมาะสม

คําอธิบายรายวิชาสาระการเรียนรูพื้นฐานวิทยาศาสตร 3 (ว 33101)

ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ 3


www.kroobannok.com

2

ความกาวหนาและผลของเทคโนโลยีชีวภาพ ความหลากหลายของพืช สัตวในทองถิ่น โครโมโซมและสารพันธกุรรม กระบวนการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม พันธุกรรม การดูแลรักษาสิ่งแวดลอม และความหลากหลาย ระบบสุริยะ ทรัพยากรธรรมชาติ ของสิ่งมีชีวิต ดาวฤกษ ประชากร กาแลกซี่ ความสัมพันธภายในระบบนิเวศ เทคโนโลยีอวกาศ ระบบนิเวศในทองถิ่น เอกภพ ชีวิตกับส่ิงแวดลอม การสืบทอดชีวิต และการ ดํารงชีวิตอยูในโลก ไฟฟา อิเล็กทรอนิกสเบ้ืองตน ช้ินสวนอิเล็กทรอนิกส ความตางศักยไฟฟา กระแสไฟฟา และความตานทาน การตอวงจรอิเล็กทรอนิกส วงจรไฟฟา และการใชประโยชน เครื่องใชไฟฟาในบาน การออกแบบและสราง การใชพลังงานไฟฟาอยางประหยัด วงจรอิเล็กทรอนิกส

ผังมโนทัศนสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร 3 (ว 33101) ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ 3

พันธุกรรมและความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

ชีวิตกับสิ่งแวดลอม

ไฟฟา


www.kroobannok.com

3

สาระการเรียนรูวิทยาศาสตร 3 สาระการเรียนรูวิทยาศาสตรพ้ืนฐานท่ีนักเรียนทุกคนตองเรียนรู ประกอบดวย 8 สาระ ดังนี ้(สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย,ี 2543, หนา 10) สาระท่ี1 ส่ิงมีชีวิตกับกระบวนการดํารงชีวิต สาระท่ี 2 ชีวิตกับส่ิงแวดลอม สาระท่ี 3 สารและสมบัติของสาร สาระท่ี 4 แรงและการเคล่ือนท่ี สาระท่ี 5 พลังงาน สาระท่ี 6 กระบวนการเปล่ียนแปลงของโลก สาระท่ี 7 ดาราศาสตรและอวกาศ สาระท่ี 8 ธรรมชาติของวิทยาศาสตรและเทคโนโลย ี ในการสรางชุดการสอน เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม ของกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร สาระท่ี 1 ส่ิงมีชีวิตกับกระบวนการดํารงชีวิต มาตรฐาน ว 1.2 ซ่ึงสามารถวิเคราะหออกมาเปนมาตรฐานการเรียนรูชวงช้ันและผลการเรียนรูท่ีคาดหวังดังนี ้สาระที ่ 1 ส่ิงมีชีวิตกับกระบวนการดํารงชีวิต มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสําคัญของการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม วิวัฒนาการของส่ิงมีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพ การใชเทคโนโลยีชีวภาพท่ีมีผลตอมนุษยและส่ิงแวดลอม มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร ส่ือสารส่ิงท่ีเรียนรู นําความรูไปใชประโยชน มาตรฐานการเรียนรู

ขอ 1 สืบคนขอมูล อภิปราย และอธิบายเกี่ยวกับสารพันธุกรรมในนิวเคลียสท่ีควบคุมลักษณะและกระบวนการตางๆของเซลล สารพันธุกรรมสามารถถายทอดไปสูลูกหลานและรูถึงประโยชนของการใชความรูดานพันธุกรรม ผลการเรียนรูที่คาดหวัง สืบคนขอมูล อภิปราย และอธิบายลักษณะทางพันธุกรรม การถายทอดลักษณะทาง พันธุกรรม และเขียนแผนภาพแสดงกระบวนการถายทอดลักษณะพันธุกรรมจากรุนพอแมไปสู ลูกหลาน จุดประสงคการเรียนรู 1. บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรม


www.kroobannok.com

4

2. อธิบายความหมายและจําแนกลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันตอเนื่องกับลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง 3. อธิบายความสัมพันธของลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอม


www.kroobannok.com

5

แผนผังแนวคิดการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

อยูท่ี ผิดปกต ิ

รวมเปน รวมเปน

ท่ีจํานวนโครโมโซม

ยีน โครโมโซม

ลักษณะทางพันธุกรรม

ออโตโซม โครโมโซมเพศ

เฮเทอโรไซกัส

ลักษณะท่ี แปรผันแบบ ไมตอเนื่อง

ลักษณะท่ี แปรผันแบบ ตอเนื่อง คารีโอไทป

แอลลีล

มัลติเปลยีน ศรีษะลาน ทาลัสซีเมีย

ผิดปกต ิปกต ิ

คริดูชาต ดาวน

ฮีโมฟเลีย ตาบอดสี ภาวะบกพรอง G-6-PD

เทอรเนอร ไคลนเฟลเตอร

โฮโมไซกัส

จีโนไทป

ฟโนไทป

ลักษณะเดน ลักษณะดอย

เดนสมบูรณ เดนไมสมบูรณ

มัลติเปลแอลลีล


www.kroobannok.com

6

เอกสารสําหรับคร ูชุดการสอน ท่ี 1

รายวิชาวิทยาศาสตร 3 (ว 33101)

เรื่อง


สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 เวลา 3 ชั่วโมง


www.kroobannok.com

7

คําแนะนํา สําหรับการใชชุดการสอนที ่ 1 เร่ืองลักษณะทางพันธุกรรม

รายวิชา วิทยาศาสตร 3 (ว 33101) ช้ันมัธยมศึกษาปที ่3

การใชชุดการสอน ควรตรวจสอบเอกสารใหครบถวน ในแตละชุดการสอน ประกอบดวยเอกสารดังนี ้ 1. เอกสารสําหรับครู ประกอบดวย 1.1 แผนการจัดการเรียนรู 1.2 บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร 1.3 บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 2 1.4 บัตรเฉลยกิจกรรมท่ี 3 1.5 บัตรเฉลยบัตรคําถาม 1.6 ตัวอยางบัตรสรุปเนื้อหา 1.7 บัตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 1.8 บัตรเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 1.9 แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม 1.10 แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร 1.11 เกณฑการประเมินทักษะการคิด 2. เอกสารสําหรับนักเรียน ประกอบดวย 2.1 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม 2.2 แบบทดสอบกอนเรียน 2.3 บัตรคําส่ังท่ี 1 2.4 บัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมต ิ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร 2.5 บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1 2.6 บัตรคําส่ังท่ี 2 2.7 บัตรกิจกรรมท่ี 2 2.8 แบบบันทึกกิจกรรมท่ี 2


www.kroobannok.com

8

2.9 บัตรเนื้อหาท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 2.10 ตัวอยางบัตรสรุปเนื้อหา 2.11 บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 2 2.12 บัตรกิจกรรมท่ี 3 2.13 บัตรเฉลยกิจกรรมท่ี 3 2.14 บัตรคําถาม 2.15 บัตรเฉลยคําถาม 2.16 แบบทดสอบหลังเรียน 2.17 บัตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 2.18 บัตรเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน


www.kroobannok.com

9

คําช้ีแจงสําหรับครูผูสอน 1. กอนสอน 1.1 ศึกษาแผนการจัดการเรียนรู 1.2 เตรียมเอกสารท่ีตองใชไวตามลําดับกอน - หลัง ตามท่ีระบุไวในเอกสารสําหรับคร ู 1.3 ศึกษารายละเอียดของชุดการสอนแตละชุด 1.4 ทดสอบการใชส่ืออุปกรณ สําหรับการสอนอยางครบถวน 1.5 แบงกลุมนักเรียนออกเปนกลุม ๆ ละ 5 คน โดยใหสมาชิกในแตละกลุมประกอบดวยนักเรียนท่ีมีระดับคะแนนผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนสูง ปานกลาง ออน โดยการจับฉลากตามระดับคะแนน และจัดแบงหนาท่ีบทบาทแตละคน ดังนี ้ 1.5.1 ประธาน ทําหนาท่ี ควบคุมการทํางานของกลุม 1.5.2 รองประธาน ทําหนาท่ี แทนประธานเม่ือประธานไมอยู 1.5.3 เลขานุการ ทําหนาท่ี บันทึกขอมูล ความคิดเห็นของสมาชิกในกลุม 1.5.4 สมาชิก ทําหนาท่ี รวมกันเสนอความคิดเห็นอยางหลากหลายจากขอมูลท่ีไดรับ 1.6 ครูช้ีแจงวิธีการเรียน และกิจกรรมท่ีนักเรียนตองปฏิบัติตามบัตรกิจกรรม 2 . ขณะสอน 2.1 ช้ีแจงจุดประสงคการเรียนรูและลักษณะการทํางานรวมกันเปนกลุม 2.2 ช้ีแจงและทําความเขาใจเกี่ยวกับกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 2.3 จัดกลุมตามแผนการจัดการเรียนรูกําหนด 2.4 ดําเนินการจัดกิจกรรมตามแผนการจัดการเรียนเรียนรู 2.4.1 แจกเอกสาร เชน เอกสารสําหรับนักเรียนและส่ืออุปกรณตาง ๆ 2.4.2 เปดโอกาสใหนักเรียนไดมีปฏิสัมพันธภายในกลุม เพ่ือใหไดมาซ่ึง ขอสรุปของกลุม เชน การอภิปราย ซักถาม เสนอแนะ แลกเปล่ียนความคิดเห็นซ่ึงกันและกัน 2.4.3 ครูเปนผูใหคําแนะนําและเปนท่ีปรึกษาของนักเรียน ขณะท่ีนักเรียน ทํากิจกรรมและสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมทุกครั้งและตรวจสอบการปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ของนักเรียน 3. หลังสอน 3.1 ตรวจแบบฝกหัด 3.2 ตรวจแบบบันทึกผลการปฏิบัตกิิจกรรม


www.kroobannok.com

10

3.3 ตรวจแบบทดสอบกอน-หลังเรียน 3.4 บันทึกแบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม 3.5 บันทึกแบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร 3.6 ประเมินทักษะการคิด


www.kroobannok.com

11

แผนการจัดการเรียนรู ชุดการสอนที ่ 1 รายวิชาวิทยาศาสตร 3 (ว 33101) ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ 3 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม เวลา 3 ช่ัวโมง สาระสําคัญ ลักษณะทางพันธุกรรม (genetic character) หมายถึง ลักษณะท่ีสามารถถายทอดจากพอแมไปยังลูกหรือจากรุน (generation) หนึ่งไปยังอีกรุนหนึ่ง ประกอบดวย 1. ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง (continuous variation) 2. ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง (discontinuous variation) มาตรฐานการเรียนรู มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสําคัญของการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม วิวัฒนาการของส่ิงมีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพ การใชเทคโนโลยีชีวภาพท่ีมีผลตอมนุษยและส่ิงแวดลอม มีกระบวนการสืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร ส่ือสารส่ิงท่ีเรียนรู นําความรูไปใชประโยชน ผลการเรียนรูที่คาดหวัง สืบคนขอมูล อภิปราย และอธิบายลักษณะทางพันธุกรรม การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และเขียนแผนภาพแสดงกระบวนการถายทอดลักษณะพันธุกรรมจากรุนพอแมไปสูลูกหลาน จุดประสงคการเรียนรู 1. บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรม 2. อธิบายความหมายและจําแนกลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันตอเนื่องกับลักษณะพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง 3. อธิบายความสัมพันธของลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอม เนื้อหาสาระการเรียนรู ลักษณะทางพันธุกรรม (genetic character) หมายถึง ลักษณะท่ีสามารถถายทอด จากพอแมไปยังลูกหรือจากรุน (generation) หนึ่งไปยังอีกรุนหนึ่ง ลักษณะทางพันธุกรรม แบงออกเปน 2 ประเภท 1. ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง (continuous variation) หมายถึง ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีนหลายคู ลักษณะมีการกระจายตัวแบบตอเนื่องไมสามารถจัดเปนหมวดหมู และลักษณะท่ีปรากฏมีอิทธิพลของส่ิงแวดลอมเขามาเกี่ยวของดวย


www.kroobannok.com

12

ตัวอยางเชน ความสูง น้ําหนัก สีผิว เปนตน 2. ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง (discontinuous variation)หมายถึง ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีน 1 คู ลักษณะมีการกระจายตัวแบบไมตอเนื่อง สามารถจัดเปนหมวดหมูไดอยางชัดเจน ตัวอยางเชน ติ่งหู ลักษณะของหนังตา การหอล้ิน การมีลักยิ้ม การถนัดมือซายและมือขวา การกระดกนิ้วหัวแมมือ การเวียนของขวัญบนศีรษะ หมูเลือด ABO ของคน เปนตน กิจกรรมการเรียนรู 1. ขั้นสรางความสนใจ 1.1 นักเรียนทําแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 40 ขอ และแบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนท่ีมีตอการเรียนโดยใชชุดการสอน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ 1.2 นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ 1.3 นักเรียนแลกเปล่ียนประสบการณ ความคลายคลึงและความแตกตางกันในดานรูปราง หนาตา ผิวพรรณของคนในครอบครัววามีความแตกตางกันอยางไร และอะไรทําใหเกิดความแตกตาง นักเรียนแตละคนเขียนแผนผังมโนมติ ตัวฉันเหมือนใคร ในบัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร 2. ขั้นสํารวจและคนหา 2.1 นักเรียนสังเกตและวิเคราะหความแตกตางของชนชาติ 3 ชนชาติจากบัตรภาพ ชนชาติตาง ๆ รวมกันอภิปรายถึงความแตกตาง ส่ิงท่ีทําใหเกิดความแตกตาง 2.2 นักเรียนรวมกันอภิปรายและยกตัวอยางลักษณะทางพันธุกรรม เชน ติ่งหู หนังตา การหอล้ิน ลักยิ้ม สีนัยนตา ลักษณะสีผม เสนผม เปนตน 2.3 แบงกลุมนักเรียนกลุมละ 5 คน ประธานแตละกลุมรับเอกสารสําหรับนักเรียน ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 2.4 นักเรียนแตละกลุมศึกษาใบความรูท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรมและปฏิบัติกิจกรรมตามบัตรกิจกรรมและตอบคําถามทายกิจกรรมโดยเริ่มตนจากบัตรกิจกรรมท่ี 2 และบัตรกิจกรรมท่ี 3 ตามลําดับ 2.5 ขณะท่ีนักเรียนทํากิจกรรมครูเดินสํารวจเพ่ือกระตุนใหสมาชิกทุกคนในกลุม ไดมีสวนรวมกิจกรรม พรอมสอดแทรกเรื่องคุณธรรมจริยธรรม เชน ความมีน้ําใจ ความสามัคค ี


www.kroobannok.com

13

เอ้ืออาทร ดูแลชวยเหลือเพ่ือนท่ีเรียนรูไดชา การดูแลรักษาวัสดุอุปกรณการทดลองตลอดจนถึงทรัพยสมบัติของสวนรวม ปฏิบัติตนไดถูกตองตามระเบียบการใชหองปฏิบัติการวิทยาศาสตร รักษาส่ิงแวดลอม และครูเสริมแรงแกนักเรียนท่ีทําดี เปนตน 3. ขั้นอธิบายและลงขอสรุป 3.1 เม่ือนักเรียนทุกกลุมทํากิจกรรมเสร็จเรียบรอยใหแตละกลุมสงตัวแทนรายงานผลการทํากิจกรรมจากบัตรคําตอบหนาช้ันเรียน 3.2 ครูใหการเสริมแรงแกนักเรียนท่ีทําไดถูกตองสมบูรณ ถากลุมใดผลการทํากิจกรรมยังไมสมบูรณ ใหขอแนะนําและอธิบายใหเขาใจ 3.3 ขณะนักเรียนทํากิจกรรมครูประเมินการทํากิจกรรมกลุมตามสภาพจริง 4. ขั้นขยายความรู 4 .1 นักเรียนรวมกันสรุปกิจกรรม เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม นําขอมูลมาจัดกระทําเปนแผนผังมโนมติ เพ่ือใหไดความหมายของลักษณะทางพันธุกรรมและเปรียบเทียบลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่อง และไมตอเนื่อง รวมท้ังอิทธิพลของส่ิงแวดลอมตอความแปรผันทางพันธุกรรม 4.2 ครูใชคําถามหรือยกสถานการณท่ีเช่ือมโยงไปยังลักษณะส่ิงมีชีวิตท่ีคลายกัน เชน ครอบครัวของดารา รวมกันอภิปรายวาลักษณะของส่ิงมีชีวิตคลายกัน เพราะเหตุใด ซ่ึงนักเรียนจะใชความรูจากแผนผังมโนมติมาอธิบายไดวา มาจากการสืบพันธุและการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม 5. ขั้นประเมิน 5.1 นักเรียนตอบคําถามจากบัตรคําถาม คะแนน 10 คะแนน 5.2 นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ วัสดุอุปกรณ/ส่ือ/แหลงเรียนรู 1. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 40 ขอ 2. แบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ 3. บัตรคําส่ังท่ี 1 4. บัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร 5. บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1 6. บัตรคําส่ังท่ี 2


www.kroobannok.com

14

7. บัตรกิจกรรมท่ี 2 8. แบบบันทึกกิจกรรมท่ี 2 9. บัตรเนื้อหาท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 10. ตัวอยางบัตรสรุปเนื้อหา 11. บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 2 12. บัตรกิจกรรมท่ี 3 13. บัตรเฉลยกิจกรรมท่ี 3 14. บัตรคําถาม 15. บัตรเฉลยบัตรคําถาม 16. แบบทดสอบหลังเรียนชุดการสอนท่ี 1 17. บัตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 18. บัตรเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 19. เครื่องมือวัดสวนสูง การวัดผลและประเมินผล 1. วิธีการวัด / ส่ิงท่ีวัด - สังเกตความสนใจและความรวมมือในขณะนักเรียนทํากิจกรรม - ประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร - ประเมินทักษะการคิด - แบบทดสอบ 2. เครื่องมือวัด - แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม - แบบประเมินผลทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร - แบบประเมินทักษะการคิด - แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม - แบบทดสอบกอนเรียนชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม - แบบทดสอบหลังเรียนชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม - บัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร - บัตรกิจกรรมท่ี 2 - บัตรกิจกรรมท่ี 3 - บัตรคําถาม


www.kroobannok.com

15

3. เกณฑการวัด - ผลการประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม อยูในระดับดีขึ้นไป - ผลการประเมินผลทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร อยูในระดับดีขึ้นไป - ผลการประเมินทักษะการคิดจากการตอบคําถาม ผานเกณฑ 80 % ขึ้นไป - ผลการปฏิบัติกิจกรรมจากบัตรกิจกรรม ผานเกณฑ 80 % ขึ้นไป - ผลการประเมินแบบทดสอบหลังเรียน ผานเกณฑ 80 %

บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เร่ือง ตัวฉันเหมือนใคร

หมายเหตุ : แนวเฉลยเปนเพียงแนวการทําแผนผังมโนมติเทานั้น การตรวจใหคะแนนขึ้นอยูกับดุลยพินิจของผูสอน

ตัวฉันเหมือนใคร

....................... ตา

ความสูง

ผม

ผิว

จมูก

หู

แม


www.kroobannok.com

16

รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม.3 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม ชื่อ.............................................................. กลุมที่ ..................................เลขที่.................................. กิจกรรมที ่ 2 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จุดประสงคของกิจกรรม 1. สํารวจและบันทึกลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่องและ ไมตอเนื่อง 2. เขียนและอธิบายกราฟจากขอมูลท่ีไดจากการสํารวจลักษณะทางพันธุกรรม บางลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่องและไมตอเนื่อง ตอนที่ 1 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ - กระดาษ วิธีดําเนินการ 1. สํารวจลักษณะหนังตาของนกัเรียนท้ังหอง นับจํานวนนักเรียนท่ีมีหนังตาช้ันเดียว และจํานวนนักเรียนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 2. บันทึกขอมูลลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนท่ีมีหนังตาช้ันเดียวและนักเรียนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 4. เขียนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได

บัตรแนวเฉลย กิจกรรม ท่ี 2


www.kroobannok.com

17

ผลการปฏิบัติกิจกรรม ลักษณะพันธุกรรม ช้ัน

หนังตาสองช้ัน

( คน )

หนังตาช้ันเดียว

( คน )

มัธยมศึกษาปท่ี 3

35

5

ขอมูลคิดเปนรอยละ จํานวนคนท่ีมีหนังตาช้ันเดียว 5/40 X 100 = 12.5 %

จํานวนคนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 35/40 X 100 = 87.5 % กราฟรูปแบบรอยละ

สรุปผลการสํารวจ นักเรียนในหองมีจํานวน 40 คน จากการสํารวจลักษณะหนังตา พบวา นักเรียนท่ีมีลักษณะหนังตาช้ันเดยีวมีจํานวน 5 คน คิดเปนรอยละ 12.5 % นักเรียนท่ีมีลักษณะหนังตาสองช้ันมีจํานวน 35 คน คิดเปนรอยละ 87.5 % นํามาเขียนเปนกราฟ ควรนําเสนอแบบกราฟแทง จะไดเห็นขอเปรียบเทียบไดชัดเจน

12.5%

87.5%

0.0%10.0%20.0%30.0%40.0%50.0%60.0%70.0%80.0%90.0%

100.0%

1

ตาชั้นเดียว ตาสองชั้น

ตาช้ันเดียว

ตาสองช้ัน


www.kroobannok.com

18

ตอนที ่ 2 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ 1. กระดาษ 2. เครื่องวัดความสูง วิธีดําเนินการ 1. วัดความสูงของนักเรียนทุกคนในหอง 2. บันทึกขอมูลตามชวงความสูง โดยแตละชวงหางกัน 5 เซนติเมตร ลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนตามชวงความสูง 4. เขยีนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได


www.kroobannok.com

19

ผลการปฏิบัติกิจกรรม ชวงความสูง (เซนติเมตร) จํานวนนักเรียน (คน)

136-140 - 141 -150 2 151-155 7 156-160 12 161-165 10 166-170 7 171-175 2 176-180 -

ขอมูลคิดเปนรอยละ ชวงความสูงระหวาง 141-150 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% ชวงความสูงระหวาง 151-155 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 156-160 เซนติเมตร มีจํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 12/40X100 = 30.0% ชวงความสูงระหวาง 161-165 เซนติเมตร มีจํานวน 10 คน คิดเปนรอยละ 10/40X100 = 25.0% ชวงความสูงระหวาง 166-170 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 171-175 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คดิเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0%


www.kroobannok.com

20

กราฟรูปแบบรอยละ

สรุปผลการทดลอง พบวานักเรียน 40 คน มีชวงความสูงดังตอไปนี ้ชวงความสูงระหวาง 141-150 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% ชวงความสูงระหวาง 151-155 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 156-160 เซนติเมตร มีจํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 12/40X100 = 30.0% ชวงความสูงระหวาง 161-165 เซนติเมตร มีจํานวน 10 คน คิดเปนรอยละ 10/40X100 = 25.0% ชวงความสูงระหวาง 166-170 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 171-175 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% นํามาเขียนเปนกราฟ ควรนําเสนอแบบกราฟแทง จะไดเห็นขอเปรียบเทียบไดชัดเจน

5%

17.5%

30%

25%

18%

5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

1

ชวงความสูงตางๆเปรียบเทียบ

ความสูงเปรียบเทียบเปนรอยละ

141-150151-155156-160161-165166-170171-175


www.kroobannok.com

21


ลักษณะที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง ลักษณะที่มีความแปรผันตอเนื่อง

มีลักยิ้ม

หอลิ้นได

มีติ่งห ู

ระดับสติปญญา

น้ําหนัก

สีผิว


หมูเลือด ABO

ตาชั้นเดียว/สองชั้น

สิ่งแวดลอมมีอิทธิพล



บัตรเฉลย กิจกรรม ท่ี 3


www.kroobannok.com

22

บัตรเฉลย บัตรคําถาม คะแนนเต็ม 10 คะแนน

1. ลักษณะใดของคนท่ีเปนลักษณะทางพันธุกรรม ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมของคนไดแก ลักษณะ สูง - เตี้ย ลักษณะ หูมีติ่งหูไมมีติ่งหู ลักษณะ สีผิว ผิวขาว - ผิว ดํา ลักษณะ ผมเหยียดตรง - ผมหยักศก ลักษณะหลังนิ้วมือ-ตรงขอตอตรงกลางมีขน - ไมมีขน

2. ลักษณะจมูกโดง และหนังตาสองช้ัน ท่ีเกิดจากการศัลยกรรมตกแตงสามารถถายทอด ทางพันธุกรรมไปยังรุนตอไปไดหรือไม ตอบ ไมได เนื่องจากลักษณะจมูกโดง และหนังตาสองช้ัน ท่ีเกิดจากการศัลยกรรมตกแตงไมไดรับการถายทอดจากรุนพอแม

3. ตนไมท่ีเกิดจากเมล็ดกับตนไมท่ีเกิดจากการตอน แบบใดมีการแปรผันทางพันธุกรรมมากกวาเพราะเหตุใด ตอบ ตนไมท่ีเกิดจากเมล็ดมีการแปรผันทางพันธุกรรมมากกวา เพราะเปนการสืบพันธุ แบบอาศัยเพศ ซ่ึงรุนลูกท่ีไดมีลักษณะพันธุกรรมมาจากตนพอ ครึ่งหนึ่งและตนแม ครึ่งหนึ่ง สวนตนท่ีเกิดจากการตอนจะมีลักษณะเหมือนตนเดิมเพราะเปนการสืบพันธุ แบบไมอาศัยเพศ


www.kroobannok.com

23

4. บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องและ ไมตอเนื่อง ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง (continuous variation) หมายถึง ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีนหลายคู ลักษณะมีการกระจายตัว แบบตอเนื่องไมสามารถจัดเปนหมวดหมู และลักษณะท่ีปรากฏมีอิทธิพลของ ส่ิงแวดลอม เขามาเกี่ยวของดวย ตัวอยางเชน ความสูง น้ําหนัก สีผิว เปนตน ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง (discontinuous variation)หมายถึงลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีน 1 คู ลักษณะมีการกระจายตัวแบบไมตอเนื่อง สามารถจัดเปนหมวดหมูไดอยางชัดเจน ตัวอยางเชน ติ่งหู ลักษณะของ หนังตา การหอล้ิน การมีลักยิ้ม การถนัดซาย,ขวา การกระดกนิ้วหัวแมมือ การเวียนของขวัญบนศีรษะ หมูเลือด ABO ของคน เปนตน

5. ลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอมมีความสัมพันธกันอยางไร เพราะเหตุใด ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอมมีความสัมพันธกัน สามารถทําใหลักษณะตางๆท่ีแสดงออกเปล่ียนไปได เพราะความแตกตางของลักษณะทางพันธุกรรมของส่ิงมีชีวิตไมไดขึ้นอยูกับลักษณะทางพันธุกรรมท้ังหมด เชน สีผิว ระดับสติปญญา เปนตน


www.kroobannok.com

24

6. ความสามารถในการหอล้ิน และความสามารถในการออกไขของไก ลักษณะใด เปนอิทธิพลของส่ิงแวดลอม ตอบ ลักษณะท่ีไดรับอิทธิพลจากส่ิงแวดลอมมากท่ีสุดไดแกการออกไขของไก เชน ถาบริเวณท่ีเล้ียงไกมีอุณหภูมิสูง หรืออาหารไกขาดแคลน จะเปนปจจัยสงถึงการออกไขของไกลดลงทันที

7. การลงลายมือช่ือตามกฎหมาย ถาผูใดเขียนหนังสือไมได จะตองทําอยางไร ตอบ สามารถใชการพิมพลายนิ้วมือแทนการลงลายมือช่ือได เพราะลายนิ้วมือของ แตละบุคคลมีลักษณะจําเพาะเจาะจงและไมเปล่ียนแปลงตลอดไป

8. กราฟท่ีแสดงลักษณะของหนังตา กับกราฟท่ีแสดงความสูงแตกตางกันอยางไร ตอบ กราฟแสดงลักษณะหนังตา ไมมีความตอเนื่อง สวนกราฟแสดงความสูงจะมีความตอเนื่อง


www.kroobannok.com

25

9. หมูเลือด AB มีท้ังAและB ถือวาลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องใชหรือไม ตอบ ไมใชเนื่องจาก สารชีวโมเลกุลหมูเลือด AB ไมเหมือนกับหมู A และ B

10. การเกิดฝาแฝดไมถือเปนการถายทอดทางพันธุกรรมเพราะเหตุใด ตอบ การเกิดฝาแฝดเกิดจากความผิดปกติของการตกไขพรอมกันครั้งละหลายๆใบ สําหรับฝาแฝดเทียมหรือฝาแฝดไมเหมือนและเกิดจากความผิดปกติของไขใบเดียวอสุจิตัวเดียวในระยะตัวออนทําใหเกิดการแยกตัวออนจาก 1 เปน 2 หรือ 3 คน เรียกฝาแฝดแทหรือแฝดเหมือน


www.kroobannok.com

26

ตัวอยาง บัตรสรุปเนื้อหา

ลักษณะที่มีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ลักษณะที่มีความแปรผันแบบตอเนื่อง


หมายถึง ลักษณะท่ีสามารถถายทอดจากพอ – แม ไปยังลูก หรือจากรุนหน่ึงไปยังอีกรุนหน่ึง

เชน - ระดับสติปญญา - น้ําหนัก - ความสูง - สีผิว

เชน - หอลิ้นได - มีลักยิ้ม - หมูเลือด ABO - มีติ่งหู - ลักษณะของหนังตา - การถนัดมือซาย-ขวา - การกระดกนิ้วหัวแมมือ -การเวียนขวัญบนศีรษะ

ส่ิงแวดลอมมีอิทธิพลตอความแปรผันของลักษณะพันธุกรรมแบบตอเนื่อง


www.kroobannok.com

27

บัตรเฉลย แบบทดสอบกอนเรียน

เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ คะแนนเต็ม 10 คะแนน

**************************************************************** 1. ง 2. ก 3. ค 4. ข 5. ข 6. ค 7. ค 8. ค 9. ง 10. ง

****************************************************************


www.kroobannok.com

28

บัตรเฉลย แบบทดสอบหลังเรียน


************************************************* 1. ข 2. ค 3. ง 4. ก 5. ค 6. ข 7. ค 8. ง 9. ง

10. ค

*****************************************************


www.kroobannok.com

29

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลุม ชุดการสอนที ่ 1

ช่ือกลุม...................................................................ช่ือผูประเมิน....................................... ช่ือครูผูประเมิน..............................................เรื่อง.............................................................

กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 คําช้ีแจง: ใหผูประเมินใสตัวเลขลงในชองตามความเปนจริง 4 หมายถึง มากท่ีสุด 3 หมายถึง มาก 2 หมายถึง นอย 1 หมายถึง นอยท่ีสุด

สมาชิก รายการ

คะแนน

คนท่ี 1

คนท่ี2

คนท่ี3

คนท่ี4

คนท่ี5

รวม รอยละ

การทํางานกลุม 1.การมีสวนรวมในการทํางาน 2.ความตั้งใจในการทํางาน 3.การรวมแสดงความคิดเห็นและการยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน

4.มีความคดิริเริ่มสรางสรรคแปลกใหม 5.ทํางานเสร็จทันเวลา เกณฑการใหคะแนนการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุม คะแนน 4 1. ใหความรวมมือในการทํางานกลุมอยางดีเยี่ยม 2. มีความตั้งใจในการทํางานอยางดีเยี่ยม 3. รวมแสดงความคิดเห็นและรับฟงความคิดเห็นอยางด ี 4. มีความคิดริเริ่มสรางสรรคแปลกใหม 5. ทํางานเสร็จทันเวลา คะแนน 3 1. ใหความรวมมือในการทํางานกลุมด ี 2. มีความตั้งใจในการทํางานด ี 3. ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน 4. มีความคิดริเริ่มสรางสรรค


www.kroobannok.com

30

5. ทํางานเสร็จชากวาเวลาไมเกิน 5 นาที คะแนน 2 1. ใหความรวมมือในการทํางานพอใช 2. มีความตั้งใจในการทํางานพอใช 3. ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน 4. ขาดความคิดริเริ่มสรางสรรค 5. ทํางานเสร็จชากวากําหนดไมเกิน 10 นาที คะแนน 1 1. ไมใหความรวมมือในการทํางานกลุม 2. ไมมีความตั้งใจในการทํางาน ขาดความรับผิดชอบ 3. ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน 4. ขาดความคิดริเริ่มสรางสรรค 5. ทํางานไมเสร็จ เกณฑการประเมินพฤติกรรม เปนระดับคุณภาพ ดังนี ้ คะแนน 17-20 ระดับคุณภาพ ดีมาก คะแนน 13-16 ระดับคุณภาพ ดี คะแนน 10-12 ระดับคุณภาพ พอใช คะแนน ต่ํากวา 10 ระดับคุณภาพ ตองปรับปรุง


www.kroobannok.com

31

แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร ชุดการสอนที่ 1 ช่ือกลุม...................................................................ช่ือผูประเมิน....................................... ช่ือครูผูประเมิน..............................................เรื่อง.............................................................

กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 คําช้ีแจง: ใหผูประเมินใสตัวเลขลงในชองตามความเปนจริง 4 หมายถึง มากท่ีสุด 3 หมายถึง มาก 2 หมายถึง นอย 1 หมายถึง นอยท่ีสุด

สมาชิก รายการ

คะแนน

คนท่ี 1

คนท่ี2

คนท่ี3

คนท่ี4

คนท่ี5

รวม รอยละ

ทักษะทางวิทยาศาสตร 1.การสังเกต 2.การส่ือความหมายขอมูล 3.การลงความคิดเห็น 4.การรวบรวมและจัดกระทําขอมูล 5.การตีความหมายและลงขอสรุป เกณฑการประเมินทักษะทางวิทยาศาสตร คะแนน 4 1. ใชทักษะการสังเกตเฉพาะเจาะจง ถูกตองแมนยํา 2. ส่ือความหมายขอมูลไดชัดเจนถูกตองรวดเร็ว 3. การลงความคิดเห็นสมเหตุสมผลกับขอมูลท่ีสังเกตไดด ี 4. การรวบรวมและจัดกระทําขอมูลไดครอบคลุมเนื้อหา 5. การตีความหมายและลงขอสรุปไดอยางถูกตองครบสาระ คะแนน 3 1. ใชทักษะการสังเกตไดถูกตองสวนมาก 2. ส่ือความหมายขอมูลไดชัดเจน 3. การลงความคิดเห็นสมเหตุสมผลคอนขางด ี 4. รวบรวมขอมูลครอบคลุมเนื้อหาได จัดกระทําขอมูลไดบางสวน 5. การตีความหมายขอมูลและลงขอสรุปไดถูกตอง ไมครบสาระ


www.kroobannok.com

32

คะแนน 2 1. ใชทักษะการสังเกต ไดถูกตองพอใช 2. ส่ือความหมายขอมูลไดชัดเจน มีบางสวนไมถูกตอง 3. การลงความเห็น บางสวนไมสมเหตุสมผล 4. การรวบรวมขอมูลครอบคลุมเนื้อหาพอใช 5. การตีความหมายขอมูลและลงขอสรุปพอใช คะแนน 1 1. ใชทักษะการสังเกต ไมถูกตอง 2. ส่ือความหมายขอมูลไดไมชัดเจน ไมถูกตอง 3. การลงความคิดเห็นไมสมเหตุสมผล 4. การรวบรวมขอมูลไมครอบคลุมเนื้อหา 5. การตีความหมายขอมูลและการลงขอสรุปไมถูกตอง เกณฑการประเมินพฤติกรรม เปนระดับคุณภาพ ดังนี ้ คะแนน 17-20 ระดับคุณภาพ ดีมาก คะแนน 13-16 ระดับคุณภาพ ดี คะแนน 10-12 ระดับคุณภาพ พอใช คะแนน ต่ํากวา 10 ระดับคุณภาพ ตองปรับปรุง เกณฑการประเมินทักษะการคิด ระดับคะแนน 4 แสดงความคิดเห็นไดถูกตอง ตรงประเด็น ระบุเหตุผลมาอธิบาย ไดท้ังหมด ตอบคําถามไดถูกตองท้ังหมด ระดับคะแนน 3 แสดงความคิดเห็นตรงประเด็นบางสวน ระบุเหตุผลมาอธิบาย ประกอบบางสวน ตอบคําถามไดถูกตองไมท้ังหมด ระดับคะแนน 2 แสดงความคิดเห็นไมคอยตรงประเด็น ระบุเหตุผลโดยไมอาง หลักวิชา ตอบคําถามถูกตองบางขอ ระดับคะแนน 1 ไมแสดงความคิดเห็น ไมระบุเหตุผล ตอบคําถามไมถูกตอง


www.kroobannok.com

33

เอกสารสําหรับนักเรียน ชุดการสอน ท่ี 1

รายวิชาวิทยาศาสตร 3 (ว 33101)

เรื่อง


สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 เวลา 3 ชั่วโมง


www.kroobannok.com

34

คําแนะนําสําหรับนักเรียน ในการใชชุดการสอนที ่ 1

เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม รายวิชา วิทยาศาสตร 3 (ว 33101) ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ 3

............................................................................................................................................ 1. ชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม เปนชุดการสอนท่ีจะทําใหนักเรียนเกิดความรู ความเขาใจในเนื้อหา เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรมมากขึ้น 2. ใหนักเรียนแตละกลุมศึกษาและปฏิบัติตามขั้นตอนในชุดการสอน ดังนี ้ 2.1 ศึกษาคําช้ีแจง การใชชุดการสอน จุดประสงคการเรียนรูและระยะเวลาท่ีใชในการปฏิบัติกิจกรรม 2.2 ปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนของชุดการสอน ดังนี ้ 2.2.1 ทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิกอนเรียน ใชเวลา 45 นาที 2.2.2 ทําแบบวัดทัศนคติท่ีมีตอการเรียนโดยใชชุดการสอน ใชเวลา 45 นาที 2.2.3 ทดสอบกอนเรียนชุดการสอนท่ี 1 ใชเวลา 10 นาที 2.2.4 บัตรกิจกรรมท่ี 1 เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร ใชเวลา 20 นาที 2.2.5 บัตรกิจกรรมท่ี 2 ใชเวลา 60 นาที 2.2.6 บัตรกิจกรรมท่ี 3 ใชเวลา 20 นาที 2.2.7 บัตรคําถาม ใชเวลา 30 นาที 2.2.8 ทดสอบหลังเรียน ใชเวลา 10 นาที 2.3 ปฏิบัติกิจกรรมดวยความตั้งใจ เม่ือเกิดปญหาใหซักถามครูผูสอน 2.4 นักเรียน ตรวจคําตอบแบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน โดยรวมเฉลยกับครูผูสอน เพ่ือเปรียบเทียบคะแนนท่ีไดโดยไมดูเฉลยคําตอบกอน 3. จุดประสงคของชุดการสอนท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 3.1 บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรม 3.2 อธิบายความหมายและจําแนกลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันตอเนื่องกับลักษณะพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง 3.3 อธิบายความสัมพันธของลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอม 4. เวลาท่ีใช จํานวน 4 ช่ัวโมง


www.kroobannok.com

35

แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิก์อนเรียน ชุดการสอน เร่ือง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม วิทยาศาสตร 3 ว 33101 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3

********************************************************************

คําช้ีแจง ใหนักเรียนเลือกตอบคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว **************************************************************************** 1. ขอใดเปนลักษณะทางพันธุกรรม ก. นิดมีตาสองช้ันจากการศัลยกรรมตกแตง ข. หนอยมีตาช้ันเดียวเหมือนพอ ค. นอยมีสีผิวคลํ้าขึ้นเม่ือไปเรียนวายน้ํา ง. นุนมีเสนผมเหยียดตรงหลังจากไปยืดผมมา 2. แมวตัวหนึ่งมีจํานวนโครโมโซมในนิวเคลียส 38 แทง จะมีโครโมโซมรางกายเทาใด ก. 16 คู ข. 18 คู ค. 22 คู ง. 23 คู 3. คนมีออโตโซม 46 แทงหรือ 23 คูเม่ือสรางเซลลสืบพันธุจะมีโครโมโซม เทาไร ก. 23 แทง ข. 28 แทง ค. 32 แทง ง. 46 แทง 4. ขอใดเปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง ก. การมีขวัญเวียนซาย ข. ล้ินหอไดและหอไมได ค. เสนผมเหยียดตรงและหยักศก ง. ความสูงของคนไทย


www.kroobannok.com

36

5. ทุกขอเปนอิทธิพลของส่ิงแวดลอมท่ีมีผลตอลักษณะทางพันธุกรรม ยกเวนขอใด ก. ความสามารถในการวาดรูป ข. การออกไขของไก ค. การใหน้ํานมของโค ง. ความสามารถในการหอล้ิน 6. รูปรางลักษณะท่ีปรากฎออกมาใหเห็นในการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมเรียกวา ก. จีโนไทป ข. ฟโนไทป ค. คูของยีนท่ีตางกัน ง. คูของยีนท่ีเหมือนกัน 7. ส่ิงมีชีวิตมีคูของยีนเปน GG หรือ gg เราเรียกวา ก. โฮโมไซกัส ข. เฮเทอโรไซกัส ค. ลักษณะเดน ง. ลักษณะดอย 8. รุนพอแม (F1) มีคูยีนเปนแบบ Gg สรางเซลลสืบพันธุไดแบบใดบาง ก. G และ G ข. G และ g ค. g และ g ง. GG และ gg 9. เมนเดลประสบผลสําเร็จในการผสมถ่ัว(Pisumsativum) เหตุผลท่ีใชถ่ัวชนิดนี้นาจะเปนขอใด ก. มีการถายละอองเรณูขามตนไดควบคุมการทดลองงาย ข. มีการผสมเกสรภายในตนเดียวกันควบคุมการทดลองไดงาย ค. ถ่ัวอายุส้ัน ติดตามการทดลองไดงาย ง. หาพันธุไดงายและปลูกไดงายดวย 10. ถาเอา Gg X Gg จะได GG: Gg :gg เปนอัตราสวน 1:2:1 เปนไปตามเหตุผลขอใด ก. กฎการรวมกลุมอยางอิสระ ข. กฎแหงการแยกตัว ค. การเขาคูกันของยีน ง. การผสมเพ่ือทดสอบ


www.kroobannok.com

37

11. ถาส่ิงมีชีวิตชนิดหนึ่งมีจีโนไทป RrYy ตามกฎแหงการรวมกลุมอยางอิสระของเมนเดล เซลลสืบพันธุใดไมควรเกิดขึ้น

ก. RY ข. Rr ค. rY ง. ry 12. การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมขอใดไมเปนไปตามกฎของเมนเดล ก. ถ่ัวตนสูงเปนลักษณะเดน ถ่ัวตนเตี้ยเปนลักษณะดอยผสมกัน รุนลูกไดถ่ัวตนเตี้ยท้ังหมด ข. คูของยีน มียีนเดนเพียงยีนเดียวก็สามารถแสดงลักษณะเดนนั้นได ค. ถ่ัวตนสูงเปนลักษณะเดนรุนลูกตองปรากฎถ่ัวตนสูงแนนอน ง. ถ่ัวตนเตี้ยเปนลักษณะดอยมีโอกาสแสดงออกนอยกวาถ่ัวตนสูงท่ีมีลักษณะเดน 13. ขอใดเปนขอเดนของการทดลองของเมนเดลท่ีทําใหสามารถตั้งกฎทางพันธุศาสตรได ก. การคาดเดา ข. การใชถ่ัวลันเตาในการศึกษา ค. การเริ่มศึกษาลักษณะตางๆทีละลักษณะ ง. การทดลองท่ีมีการควบคุมปริมาณน้ําและแรธาตุ 14. เมลเดลนําลักษณะตางๆของถ่ัวลันเตามาทดลอง กี่ลักษณะ ก. 4 ลักษณะ ข. 5 ลักษณะ ค. 6 ลักษณะ ง. 7 ลักษณะ 15. เราเห็นมะมวงผลหนึ่งมีผลกลม เราบอกไดหรือไมวา ผลกลมเปนลักษณะเดน หรือลักษณะดอย ก. บอกไมได เพราะไมเห็นยีน ข. บอกได เพราะผลกลมนาจะเปนลักษณะเดน ค. บอกไมไดเพราะไมเห็นรุนพอ แม ง. บอกไดเพราะผลกลมยอมขมผลเรียวอยูแลว


www.kroobannok.com

38

16. ถ่ัวตนสูง ผสมกับถ่ัวตนตี้ย ไดรุนลูก (F1) ตนสูงทุกตน เม่ือนําถ่ัวรุนนี้ผสมกับถ่ัวตนเตี้ย ไดตนถ่ัวรุนตอไป (F 2) 20 ตน ในจํานวนนี้ควรมีถ่ัวตนสูงประมาณกี่ตน

ก. 5 ตน ข. 8 ตน ค. 12 ตน ง. 20 ตน

17. ถาตองการทราบวา ตนถ่ัวลันเตาท่ีมีลักษณะตนสูงวาเปนพันธุแทหรือ พันธุทาง จะตองนําตนท่ีสงสัยผสมกับถ่ัวลันเตาท่ีมีจีโนไทปแบบใด

ก. TT ข. Tt ค. tt ง. ขอ ก. หรือ ขอ ค. ก็ได 18. พืชตนหนึ่งมีจีโนไทป AaBbCc ถาสรางละอองเรณูได 1,000 ละอองเรณู จะมีละอองเรณู ท่ีมีจีโนไทป abc เทาใด

ก. 100 ข. 125 ค. 250 ง. 500 19. จากตารางในเซลลรางกายของคนมีโครโมโซม 46 แทง เซลลสืบพันธุของพอและแมเปน อยางไร ถาเกิดลูกเปนผูหญิง 1) 2) 3) 4)

ก. ขอ 1 ,2 ข. ขอ 2 , 4 ค. ขอ 3 ง. ขอ 4

พอ แม 22 + X 22 + XX 22 + X 22 + XX

22 + XY 22 + X 22 + X 22 + XY


www.kroobannok.com

39

20. ในหนูตะเภา ให R ควบคุมลักษณะเดน ขนสีขาว และ r เปนลักษณะดอยขนสีดํา ถาผสมหนูตะเภาท่ีมีขนสีขาวกับหนูตะเภาขนสีดํา ไดลูกหนูตะเภาขนสีขาว 7 ตัว และขนสีดํา 8 ตัวพอแมหนูตะเภาจะมีจีโนไทปอยางไร ก. RR ท้ังคู ข. Rr ท้ังคู ค. rr ท้ังคู ง. ฝายหนึ่งเปน Rr อีกฝายหนึ่งเปน rr

ภาพที่1 แผนผังแสดงการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

รุนพอแม X รุนลูก

รุนพอแม( p ) รุนท่ี1 ( F1 ) รุนท่ี 2 ( F 2 ) อัตราสวน

ท้ังหมด

428

152

2.82 : 1

21. จากภาพ 1 เหตุใดจึงไมไดลูกรุน F1 เปนแบบ

ก. เปนลักษณะเดน ข. เปนลักษณะเดนไมสมบูรณ ค. เปนลักษณะเดน

ง. เปนลักษณะเดนไมสมบูรณ


www.kroobannok.com

40

22. จากตาราง ภาพ 1 รุน F1 ลักษณะท่ีปรากฎมีกี่แบบ ก. แบบเดียว ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. ไมแนนอน 23. จากตาราง ภาพ 1 รุน F 2 แตกตางจากรุน F1 อยางไร ก. รุน F 2 มีลักษณะเดน ปรากฎเห็นไดเดนชัดมาก ข. รุน F 2มีลักษณะดอยปรากฏจํานวน 428 หนวย ค. รุน F 2มีจํานวนลักษณะดอยปรากฎ มากกวารุน F1 ง. รุน F 2 ปรากฎท้ังลักษณะเดนและดอย 24. ขอใดเปนการแบงเซลลของรางกาย ก. ไมโทซิส

ข. ไมโอซิส ค. ออโตโซม ง. ไมโอซิสและไมโทซิส

25. การแบงเซลลระยะใดท่ีใชเวลานานท่ีสุด ก. เทโลเฟส ข. แอนนาเฟส ค. อินเตอรเฟส ง. โพรเฟส 26. ระยะสุดทายของการแบงเซลลคือขอใด

ก. เทโลเฟส ข. แอนนาเฟส ค. อินเตอรเฟส ง. โพรเฟส

27. พบสารDNA บริเวณใดในเซลล ก. นิวเคลียส ข. ไซโทพลาสซึม ค. เยื่อหุมเซลล ง. คลอโรพลาสต


www.kroobannok.com

41

28. เบสชนิดใดท่ีไมพบใน DNA ก. กวานิน ข. ไซโทซีน ค. อะดีนีน ง. ไทมีน

29. ออโตโซม(Autosome) คือขอใด ก. โครโมโซมท่ีเพ่ิมขึ้นจากคนปกต ิ ข. โครโมโซมรางกาย ค. โครโมโซมท่ีทําใหเกิดโรคได ง. โครโมโซมท่ีทําใหเซลลสรางจํานวนผิดปกติ 30. ถาผูหญิงมีโครโมโซมเพศเปน XO จะเปนโรคในขอใด ก. กลุมอาการดาวน ข. กลุมอาการคริดูชาต ค. กลุมอาการเทอรเนอร ง. กลุมอาการไคลเฟลเตอร 31. ขอใดคือความผิดปกติท่ีเกิดจากการขาดหายไปของโครโมโซมคูท่ี 5 ก. กลุมอาการดาวน ข. กลุมอาการคริดูชาต ค. กลุมอาการเทอรเนอร ง. กลุมอาการไคลเฟลเตอร 32. ผูปวยเพศชายคนหนึ่งรูปรางสูง หนาอกโต เปนหมัน เม่ือตรวจโครโมโซมพบวามี 47 โครโมโซม โดยโครโมโซมเพศเกินมา 1 โครโมโซม ชายผูนี้จัดอยูในกลุมใด ก. กลุมอาการดาวน ข. กลุมอาการคริดูชาต ค. กลุมอาการเทอรเนอร ง. กลุมอาการไคลเฟลเตอร


www.kroobannok.com

42

33. องคประกอบของโครโมโซมเพศแบบใดท่ีทําใหเกิดเพศหญิงท่ีเปนหมันเสมอ ก. XO ข. XXY ค. XXX ง. XXXY 34. เด็กท่ีมีโครโมโซมคูท่ี 5 ขาดหายไปจะมีโอกาสเจริญผิดปกติในทางใด ก. มีลักษณะปากแหวง ข. มีเสียงรองเหมือนแมว ค. เปนมะร็งเม็ดเลือดขาว ง. มีกระโหลกศีรษะและสมองลีบ 35. ขอใดไมทําใหเกิดการแปรผันของลักษณะทางพันธุกรรม ก. พันธุวิศกรรม ข. มิวเทชัน ค. การโคลน ง. การปฏิสนธิ 36. การโคลนนิ่งสัตวไมจําเปนตองใชขอใด 1. เซลลไข 2. เซลลรางกาย 3. การปฏิสนธิ 4. การฝงตัวของเอมบริโอ ก. เฉพาะขอ 1 ข. เฉพาะขอ 3 ค. ขอ 2 และ 3 ง. ขอ 1 และ 4 37. ขอใดไมใชเทคโนโลยีชีวภาพ

ก. การเพาะเล้ียงเนื้อเยื่อพืช ข. การถายฝากตัวออน ค. การผสมเทียม ง. การจัดเรียงคูโครโมโซมในรางกาย


www.kroobannok.com

43

38. ขอใดจัดเปนส่ิงกอกลายพันธุท่ีรายแรงและเกิดผลเฉียบพลัน ก. รังสีอัลตราไวโอเลต

ข. โคบอลต - 60 ค. รังสีเอกซ ง. รังสีแกมมา 39. ขอใดเปนขอสรุปท่ีถูกตองเกี่ยวกับมิวเทชัน

ก. มิวเทชันจะเกิดผลเสียตอส่ิงมีชีวิตอยางรายแรง ข. ทําใหเกิดวิวัฒนาการในส่ิงมีชีวิตท้ังพืชและสัตว ค. กอใหเกิดท้ังผลดีและผลเสียในส่ิงมีชีวิตท้ังพืชและสัตว ง. มิวเทชันจะเกิดเฉพาะใน DNA เทานั้น 40. ขอใดเปนผลจากการใชเทคนคิพันธุวิศกรรมมาประยุกตใช และยังเปนปญหาท่ียังไมมีขอยุต ิ

ก. การโคลนนิ่งของส่ิงมีชีวิต ข. ปรับปรุงพันธุพืชท่ีเรียกวา GMOs ค. การผลิตฮอรโมนและวัคซีนแกโรคตาง ๆ ง. การตรวจทารกในครรภเพ่ือวนิจฉัยโรค


www.kroobannok.com

44

แบบสอบถามความคิดเหน็ของนักเรียนที่มีตอการเรียนโดยใชชุดการสอน เร่ือง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม สําหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปที ่ 3

............................................ คําช้ีแจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย / ลงในชองท่ีตรงกับความคิดเห็นของนักเรียนมากท่ีสุด เกณฑการประเมินแบงเปน 5 ระดับ ดังนี้ 5 หมายถึง เห็นดวยอยางยิ่ง 4 หมายถึง เห็นดวย 3 หมายถึง ไมแนใจ 2 หมายถึง ไมเห็นดวย 1 หมายถึง ไมเห็นดวยอยางยิ่ง

ระดับความคิดเห็น ความคิดเห็น 5 4 3 2 1

1.ชุดการสอนมีความนาสนใจ ทําใหมีความกระตือรือรนในการเรียนรู

2.ชุดการสอนมีกิจกรรมท่ีทําใหเกิดการเรียนรูดีกวาแบบเรียน

3.ใบความรูและใบงานในชุดการสอนทําใหมีความรู ความเขาใจไดงายและ กวางขวางมากข้ึน

4.การใชชุดการสอนชวยใหเช่ือมโยงความคิดจากเนื้อหาสูลักษณะรูปธรรม ไดมากข้ึน

5.สื่อตาง ๆ ในชุดการสอนชวยใหสรุปเรื่อง การถายทอดลักษณะทาง พันธุกรรมไดงายและเขาใจมากข้ึน

6.การใชชุดการสอนเปนกิจกรรมการเรียนท่ีสนุก ทําใหมีความสุขและไม เครียด

7.การเรียนโดยใชชุดการสอนทําใหไดฝกความวินัย และความรบัผิดชอบใน การเรียน

8.การเรียนโดยใชชุดการสอนชวยใหนักเรียนรูจักยอมรับฟงความคิดเห็นของ ผูอื่นอยูเสมอ

9.ชุดการเรียนรู เรื่อง การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม เปนแหลงเรียนรู ท่ีหลากหลายและเหมาะสม

10.การเรียนจากชุดการสอนทําใหนักเรียนรูจักแสวงหาความรูดวยตนเอง เพิ่มเติมจากอินเตอรเน็ตมากข้ึน

ขอบคุณท่ีใหความรวมมือ


www.kroobannok.com

45

แบบทดสอบกอนเรียน ชุดการสอนที ่ 1 รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม. 3

เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ***************************************************************************** คําชี้แจง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกท่ีสุด เพียงคําตอบเดียวแลวกาเครื่องหมาย (X) ลงใน กระดาษคําตอบ 1. การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมขอใดถูกตอง ก. การแตกหนอของหนอไม ข. ผ้ึงมีลักษณะเหมือนกันท้ังรัง ค. เบิรดฝกรองเพลงจนเปนนักรองท่ีมีช่ือเสียง ง. สมชายมีลักษณะเดนคือจมูกโดง มีลูกชายก็จมูกโดง 2. ถานําตัวออนท่ีไดจากการผสมของกระตายขาวเผือกท้ังคู มาใสในมดลูกของกระตายขนสีน้ําตาลสําเร็จ ดังนั้นเม่ือคลอดออกมา ลูกกระตายมีสีอะไรอยางแนนอน ก. ขาวเผือก ข. น้ําตาลลวนๆ ค. น้ําตาลจุดขาว ง. ขาวจุดน้ําตาล 3. ลักษณะใดเปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง ก. การเวียนของขวัญบนศีรษะ การมีผิวเผือก ข. การมีลักยิ้ม การมีหนังตาช้ันเดียว ค. ความสูงของคน ปริมาณการใหนมของวัว ง. หมูเลือด ABO ความสามารถในการหอล้ิน 4. ขอใดกลาวถึงลักษณะทางพันธุกรรมไดถูกตอง ก. ลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะจะถายทอดตอไปไมได ข. ลักษณะทางพันธุกรรมจะตองถายทอดตอไปได ค. ลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะเกิดจากการฝกฝนภายหลัง ง. ลักษณะทางพันธุกรรมทุกลักษณะจะตองมองเห็นไดทันที 5. หมูเลือด ABO ในคนเปนตัวอยางท่ีแสดงลักษณะทางพันธุกรรมแบบใด ก. ความแปรผันแบบตอเนื่อง ข. ความแปรผันแบบไมตอเนื่อง


www.kroobannok.com

46

ค. ความแปรผันแบบตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล ง. ความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล 6. ฝาแฝดท่ีเกิดจากการตกไข 2 ใบ จะมีลักษณะดังขอใด ก. มีเพศตางกันและมีลักษณะทางพันธุกรรมตางกัน ข. มีเพศเดียวกันและมีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนกัน ค. มีเพศเดยีวกันหรือตางเพศก็ไดและมีลักษณะทางพันธุกรรมตางกัน ง. มีเพศเดียวกันหรือตางเพศก็ไดและมีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนกัน 7. นักกีฬาท่ีขยันฝกซอมจนมีความเกงเปนลักษณะทางพันธุกรรมแบบใด ก. ความแปรผันแบบตอเนื่อง ข. ความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ค. ความแปรผันแบบตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล ง. ความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล 8. ส่ิงมีชีวิตท่ีเกิดจากกระบวนการในขอใด ไมมีความแปรผันทางพันธุกรรม 1 การผสมเทียม 2 การแตกหนอของตนกลวย 3 การแบงตัวของแบคทีเรีย ก. 1 ข. 1 , 2 ค. 2 , 3 ง. 1 , 2 , 3 9. ลักษณะทางพันธุกรรมใดท่ีไดรับอิทธิพลจากส่ิงแวดลอมนอยท่ีสุด ก. สีผิว ข. สติปญญา ค. น้ําหนักตัว ง. ความสามารถในการหอล้ิน 10. ขอใดเปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ก. ตาสองช้ัน สีผิว ล้ินหอไมได ข. สติปญญา น้ําหนักตัว ความสูง ค. น้ําหนักตัว ลักยิ้ม ถนัดซาย ง. ขวัญท่ีศีรษะเวียนซาย หมูเลือด A B O


www.kroobannok.com

47

บัตรคําสัง่ที่ 1 ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม

รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ช้ันม. 3 คําส่ัง ใหนักเรียนอานบัตรคําส่ัง แลวปฏิบัติตามลําดับขั้นตอนดังตอไปนี ้1. ประธานกลุมอานบัตรกิจกรรมท่ี 1 ใหสมาชิกในกลุมฟง และรวมกันปฏิบัติกิจกรรมตามลําดับ ขั้นตอนท่ีบอกไวในบัตรกิจกรรม 2. ประธานรับบัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตวัฉันเหมือนใคร เพ่ือแจกใหกับสมาชิกในกลุมทุกคน 3. สมาชิกแตละคนในกลุมเขียนแผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร โดยปฏิบัติตามคําส่ังในบัตรกิจกรรมอยางเครงครัด 4. เม่ือปฏิบัติกิจกรรมเสร็จเรียบรอยแลว รวมกันอภิปรายถึงลักษณะตาง ๆ ท่ีนักเรียนเขียนในแผนผังมโนมติ


www.kroobannok.com

48

บัตรกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เรื่อง ตัวฉันเหมือนใคร

คําส่ัง ใหนักเรียนแตละคนเขียนแผนผังมโนมต ิ เร่ือง ตัวฉันเหมือนใคร โดยจําแนกลักษณะของตนเองวามีความเหมือนกับลักษณะของบุคคลใดในครอบครัว


www.kroobannok.com

49

บัตรแนวเฉลยกิจกรรมท่ี 1 แผนผังมโนมติ เร่ือง ตัวฉันเหมือนใคร

หมายเหตุ : แนวเฉลยเปนเพียงแนวการทําแผนผังมโนมติเทานั้น การตรวจใหคะแนนขึ้นอยูกับดุลยพินิจของผูสอน

ตัวฉันเหมือนใคร

....................... ตา


ผม

ผิว

จมูก

หู

แม


www.kroobannok.com

50

บัตรคําสั่งที ่ 2 ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม

รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ช้ันม. 3 คําส่ัง ใหนักเรียนอานบัตรคําส่ัง แลวปฏิบัติตามลําดับขั้นตอนดังตอไปนี ้1. ประธานกลุมอานบัตรกิจกรรมท่ี 2 ใหสมาชิกในกลุมฟง และรวมกันปฏิบัติกิจกรรมตามลําดับ ขั้นตอนท่ีบอกไวในบัตรกิจกรรมโดยเลขานุการกลุมเปนผูบันทึกขอมูล 2. สมาชิกในกลุมรวมกันอภิปรายและสรุปผลการสํารวจขอมูลของลักษณะทางพันธุกรรมของเพ่ือนในหองเรียน 3. สมาชิกสงตัวแทนออกมาอภิปรายผลการสํารวจของกลุม 4. นักเรียนในกลุมอานบัตรเนื้อหาท่ี 1 เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม 5. ประธานกลุมอานบัตรกิจกรรมท่ี 3 ใหสมาชิกในกลุมฟง และรวมกันปฏิบัติตามกิจกรรมตามลําดับ 6. สมาชิกในกลุมรวมกันสรุปแผนผังของเนื้อหา เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม ใหเปนผลงานกลุมโดยการวาดรูป 7. ประธานอานบัตรคําถาม แลวใหนักเรียนแตละคนตอบคําถามลงในกระดาษคําตอบ 8. ตรวจคําตอบจากบัตรเฉลยบัตรคําถาม 9. ประธานรับบัตรสรุปเนื้อหา เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม สรุปองคความรูรวมกัน 10. เม่ือปฏิบัติกิจกรรมแตละกิจกรรมเสร็จเรียบรอยแลว ใหสงแบบบันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม กระดาษคําตอบของคําถาม เก็บวัสดุอุปกรณและคูมือนักเรียนใหเรียบรอย


www.kroobannok.com

51

บัตรกิจกรรมที ่2 ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม

รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม. 3 -------------------------------------------------------------------------------------------------------จุดประสงคของกิจกรรม 1. สํารวจและบันทึกลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่อง และไมตอเนื่อง 2. เขียนและอธิบายกราฟจากขอมูลท่ีไดจากการสํารวจลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะท่ีมี ความแปรผันตอเนื่องและไมตอเนือ่ง ตอนที่ 1 1. ใหนักเรียนแตละกลุมเลือกสํารวจลักษณะทางพันธุกรรมลักษณะใดลักษณะหนึ่งจากเพ่ือนนักเรียนท้ังหอง เชน เลือกสํารวจ การหอล้ินไดกับการหอล้ินไมได แลวนับจํานวนผูท่ีหอล้ินไดและหอล้ินไมได ลักษณะท่ีควรสํารวจมีดังนี ้ 1.1 มีลักยิ้ม 1.5 หมูเลือด ABO ของแตละคน 1.2 การถนัดซาย,ขวา 1.6 การเวียนของขวัญบนศีรษะ 1.3 การกระดกนิ้วหัวแมมือ 1.7 เชิงหนาผากแหลมและเชิงหนาผากไมแหลม 1.4 มีติ่งหู-ไมมีติ่งหู 1.8 ผมเหยียดตรง- ผมหยักศก 2. บันทึกขอมูลลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนท่ีมีลักษณะทางพันธุกรรมแตละลักษณะ เชน หนังตาช้ันเดียวและนักเรียนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 4. เขียนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได ตอนที่ 2 1. วัดความสูงของนักเรียนทุกคนในหอง 2. บันทึกขอมูลตามชวงความสูง โดยแตละชวงหางกัน 5 เซนติเมตรลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนตามชวงความสูง 4. เขียนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได


www.kroobannok.com

52

แบบบันทึกกิจกรรม ที่ 2 รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม. 3 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม ชื่อ.............................................................. กลุมที่ ..................................เลขที่....................... กิจกรรมที ่ 2 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จุดประสงคของกิจกรรม 1.สํารวจและบันทึกลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะ ท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง และ แบบไม ตอเนื่อง เขียนและอธิบายกราฟจากขอมูลท่ีไดจากการสํารวจลักษณะทางพันธุกรรม บางลักษณะ ท่ีมีความแปรผันตอเนื่อง และ ไมตอเนื่อง ตอนที่ 1 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ 1......................................... วิธีดําเนินการ 1.............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................... 3.............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................... 5.............................................................................................................................................. ผลการปฏิบัติกิจกรรม ลักษณะพันธุกรรม ช้ัน


( คน )


( คน )

มัธยมศึกษาปที่ 3


www.kroobannok.com

53

นําขอมูลมาคิดเปนรอยละ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. นําขอมูลมาเขียนกราฟ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. สรุปผลสํารวจ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ตอนที่ 2 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันแบบตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ 1.....................................................................2............................................................................ วิธีดําเนินการ 1.............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................... 3.............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................... 5..............................................................................................................................................


www.kroobannok.com

54


136-140 141 -150 151-155 156-160 161-165 166-170 171-175 176-180

นําขอมูลมาคิดเปนรอยละ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. นําขอมูลมาเขียนกราฟ .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. สรุปผลการสํารวจ ...................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................


www.kroobannok.com

55

******************************** พันธุกรรม (heredity) หมายถึง การถายทอดลักษณะตาง ๆ เชน รูปราง หนาตา สีผม ความสูง ความเตี้ย ฯลฯ จากพอแมไปสูลูกหลานตอ ๆ ไป การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมเปนการสืบพันธุและขยายพันธุในส่ิงมีชีวิตท่ีมีการสืบพันธุแบบอาศัยเพศ เพ่ือถายทอดลักษณะตาง ๆ จากบรรพบุรุษไปสูลูกหลานได ลักษณะทางพันธุกรรม พันธุศาสตร (genetics) เปนวชิาท่ีวาดวยการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมและ การแปรผันทางพันธุกรรม ลักษณะทางพันธุกรรม (genetic character) หมายถึง ลักษณะของส่ิงมีชีวิตท่ีแตกตางกันและสามารถถายทอดจากรุนหนึ่ง (generation) ไปยังรุนตอไปได

ประเภทของลักษณะทางพันธุกรรม ลักษณะทางพันธุกรรมมี 2 ประเภทคือ 1. ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันตอเนื่อง (continuous variation) เปนลักษณะ ทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีนหลายคูความแตกตางตอเนื่องกันหลายระดับ ไมสามารถจัดเปนหมวดหมู และลักษณะท่ีปรากฏมีอิทธิพลของส่ิงแวดลอมเขามาเกี่ยวของดวย ตัวอยางเชน สีผิว น้ําหนักความสูง เม่ือนํามาเขียนกราฟ แสดงความถ่ีของลักษณะท่ีตางกันนั้นจะไดกราฟรูปโคงปกต ิดังภาพ

ภาพที่ 1 กราฟแสดงความถี่ของลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันตอเนื่อง

ท่ีมา: http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/021-bk/23.htm

บัตรเนื้อหาที ่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม


www.kroobannok.com

http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/

56

2. ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง (discontinuous variation) เปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีน 1 คู ลักษณะมีการกระจายตัวแบบไมตอเนื่องสามารถจัดหมวดหมูไดอยางชัดเจน ตัวอยางเชน ติ่งหู ลักษณะของหนังตา การหอล้ิน การมีลักยิ้ม การถนัดซาย- ขวา การเวียนขวัญบนศีรษะ หมูเลือด ABO ของคน เปนตน

ภาพที่ 2 ลิ้นหอไดและหอไมได ท่ีมา: http://www.salamai-mit.org/sc/praepan.html การมวนล้ินไดของบางคน เปนพฤติกรรมท่ีเรียนรูไมได ตองไดรับการถายทอดมา สวนความวองไว แข็งแรงและรวดเร็ว ของนักกีฬาโอลิมปก มิใชไดมาจากการถายทอดเทานั้น สภาพแวดลอมก็มีสวนท่ีทําใหดีขึ้นดวย เชน การฝกฝน อาหารและการดํารงชีวิตท่ีเหมาะสม ส่ิงเหลานี้คือสาเหตุทางพันธุกรรม

ภาพที่ 3 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันแบบไมตอเนื่องที่สามารถพบได ท่ีมา: http://nara 2.homeip.net/salamai/e-learmimg/genetic/Praepan.html.


www.kroobannok.com

http://www.salamai-mit.org/sc/praepan.html

57

บัตรภาพ ชนชาติตาง ๆ ***************************************

คําชี้แจง ใหนักเรียนสังเกตภาพตอไปนี้วาเกี่ยวของกับการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมอยางไร

ภาพที่ 4 ชนชาต ิกลุม มองโกลลอยด (เอเชีย) ท่ีมา: ชัยโรจน วิสุทธ์ิอัมพร, 2548 ภาพที่ 5 ชนชาติกลุม นิกรอยด (อัฟริกา) ภาพที่ 6 ชนชาติกลุม คอเคซอยด (ยุโรป) ท่ีมา: www.weareimpact.com/webboard/view.php?qID=31 ท่ีมา: http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=2550


www.kroobannok.com

http://www.weareimpact.com/webboard/view.php?qID=31

http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=2550

58

ตัวอยาง บัตรสรุปเนื้อหา

ลักษณะที่มีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ลักษณะที่มีความแปรผันแบบตอเนื่อง


หมายถึง ลักษณะท่ีสามารถถายทอดจากพอ – แม ไปยังลูก หรือจากรุนหน่ึงไปยังอีกรุนหน่ึง

เชน - ระดับสติปญญา - น้ําหนัก - ความสูง - สีผิว

เชน - หอลิ้นได - มีลักยิ้ม - หมูเลือด ABO - มีติ่งหู - ลักษณะของหนังตา - การถนัดมือซาย-ขวา - การกระดกนิ้วหัวแมมือ -การเวียนขวัญบนศีรษะ

ส่ิงแวดลอมมีอิทธิพลตอความแปรผันของลักษณะพันธุกรรมแบบตอเนื่อง


www.kroobannok.com

59

รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม.3 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม ชื่อ.............................................................. กลุมที่ ..................................เลขที่.................................. กิจกรรมที ่ 2 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จุดประสงคของกิจกรรม 1. สํารวจและบันทึกลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่องและ ไมตอเนื่อง 2. เขียนและอธิบายกราฟจากขอมูลท่ีไดจากการสํารวจลักษณะทางพันธุกรรม บางลักษณะท่ีมีความแปรผันตอเนื่องและไมตอเนื่อง ตอนที่ 1 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ - กระดาษ วิธีดําเนินการ 1. สํารวจลักษณะหนังตาของนักเรียนท้ังหอง นับจํานวนนักเรียนท่ีมีหนังตาช้ันเดียว และจํานวนนักเรียนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 2. บันทึกขอมูลลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนท่ีมีหนังตาช้ันเดียวและนักเรียนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 4. เขียนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได

บัตรแนวเฉลย กิจกรรม ท่ี 2


www.kroobannok.com

60

ผลการปฏิบัตกิิจกรรม ลักษณะพันธุกรรม ช้ัน


( คน )


( คน )

มัธยมศึกษาปท่ี 3

35

5

ขอมูลคิดเปนรอยละ จํานวนคนท่ีมีหนังตาช้ันเดียว 5/40 X 100 = 12.5 %

จํานวนคนท่ีมีหนังตาสองช้ัน 35/40 X 100 = 87.5 % กราฟรูปแบบรอยละ

สรุปผลการสํารวจ นักเรียนในหองมีจํานวน 40 คน จากการสํารวจลักษณะหนังตา พบวา นักเรียนท่ีมีลักษณะหนังตาช้ันเดียวมีจํานวน 5 คน คิดเปนรอยละ 12.5 % นักเรียนท่ีมีลักษณะหนังตาสองช้ันมีจํานวน 35 คน คิดเปนรอยละ 87.5 % นํามาเขียนเปนกราฟ ควรนําเสนอแบบกราฟแทง จะไดเห็นขอเปรียบเทียบไดชัดเจน

12.5%

87.5%

0.0%10.0%20.0%30.0%40.0%50.0%60.0%70.0%80.0%90.0%

100.0%

1

ตาชั้นเดียว ตาสองชั้น

ตาช้ันเดียว

ตาสองช้ัน


www.kroobannok.com

61

ตอนที ่ 2 ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันตอเนื่อง วัสดุอุปกรณ 1. กระดาษ 2. เครื่องวัดความสูง วิธีดําเนินการ 1. วัดความสูงของนักเรียนทุกคนในหอง 2. บันทึกขอมูลตามชวงความสูง โดยแตละชวงหางกัน 5 เซนติเมตร ลงในแบบบันทึกขอมูลท่ีนักเรียนออกแบบดวยตนเอง 3. หาคารอยละของนักเรียนตามชวงความสูง 4. เขียนกราฟเปรียบเทียบลักษณะท่ีสํารวจได


www.kroobannok.com

62


136-140 - 141 -150 2 151-155 7 156-160 12 161-165 10 166-170 7 171-175 2 176-180 -

ขอมูลคิดเปนรอยละ ชวงความสูงระหวาง 141-150 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% ชวงความสูงระหวาง 151-155 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 156-160 เซนติเมตร มีจํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 12/40X100 = 30.0% ชวงความสูงระหวาง 161-165 เซนติเมตร มีจํานวน 10 คน คิดเปนรอยละ 10/40X100 = 25.0% ชวงความสูงระหวาง 166-170 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 171-175 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0%


www.kroobannok.com

63

กราฟรูปแบบรอยละ

สรุปผลการทดลอง พบวานักเรียน 40 คน มีชวงความสูงดังตอไปนี ้ชวงความสูงระหวาง 141-150 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% ชวงความสูงระหวาง 151-155 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 156-160 เซนติเมตร มีจํานวน 12 คน คิดเปนรอยละ 12/40X100 = 30.0% ชวงความสูงระหวาง 161-165 เซนติเมตร มีจํานวน 10 คน คิดเปนรอยละ 10/40X100 = 25.0% ชวงความสูงระหวาง 166-170 เซนติเมตร มีจํานวน 7 คน คิดเปนรอยละ 7/40X100 = 17.5% ชวงความสูงระหวาง 171-175 เซนติเมตร มีจํานวน 2 คน คิดเปนรอยละ 2/40X100 = 5.0% นํามาเขียนเปนกราฟ ควรนําเสนอแบบกราฟแทง จะไดเห็นขอเปรียบเทียบไดชัดเจน

5%

17.5%

30%

25%

18%

5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

1

ชวงความสูงตางๆเปรียบเทียบ

ความสูงเปรียบเทียบเปนรอยละ

141-150151-155156-160161-165166-170171-175


www.kroobannok.com

64

บัตรกิจกรรมที ่ 3 ชุดการสอนที่ 1 เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม

-------------------------------------------------------------------------------------------------------จุดประสงคของกิจกรรม เพ่ือใหนักเรียนสามารถนําความรูเกี่ยวกับคําท่ีกําหนดใหมาเขียนแผนผังแสดงความสัมพันธระหวางคําท่ีใหไวเหลานั้น ส่ือและอุปกรณ คําและขอความ น้ําหนัก

ลักษณะทางพันธุกรรม ระดับสติปญญา

น้ําหนัก ความสูง

สีผิว หอลิ้นได



มีติ่งห ู หนังตาชั้นเดียว/หนังตาสองชั้น

ส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล

ลักษณะที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง

ลักษณะที่มีความแปรผันตอเนื่อง


www.kroobannok.com

65

ลําดับขั้นตอนการปฏิบัต ิ1. นักเรียนทุกคนในกลุมรวมกันพิจารณาความหมายและความสําคัญของคําหรือขอความ ท่ีกําหนดให 2. นําขอความและคําท่ีกําหนดใหเขียนเปนแผนผังความคิดแสดงความสัมพันธทางดานพันธุกรรมตามความเขาใจของนักเรียน


www.kroobannok.com

66


ลักษณะที่มีความแปรผันไมตอเนื่อง ลักษณะที่มีความแปรผันตอเนื่อง


หอลิ้นได

มีติ่งห ู

ระดับสติปญญา

น้ําหนัก

สีผิว



ตาชั้นเดียว/สองชั้น




บัตรเฉลย กิจกรรม ท่ี 3


www.kroobannok.com

67

บัตรคําถาม แบบทดสอบระหวางเรียน 10 คะแนน

คําส่ัง ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามโดยอธิบายตามท่ีนักเรียนเขาใจ

1. ลักษณะใดของคนท่ีเปนลักษณะทางพันธุกรรม ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ลักษณะจมูกโดง และหนังตาสองช้ัน ท่ีเกิดจากการศัลยกรรมตกแตงสามารถถายทอด ทางพันธุกรรมไปยังรุนตอไปไดหรือไม ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

3. ตนไมท่ีเกิดจากเมล็ดกับตนไมท่ีเกดิจากการตอน แบบใดมีการแปรผันทางพันธุกรรมมากกวาเพราะเหตุใด ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .............................................................................................................................


www.kroobannok.com

68

4. บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องและ ไมตอเนื่อง ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................

5. ลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอมมีความสัมพันธกันอยางไร เพราะเหตุใด ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ..........................................................................................................................................


www.kroobannok.com

69

6. ความสามารถในการหอล้ิน และความสามารถในการออกไขของไก ลักษณะใดเปนอิทธิพลของส่ิงแวดลอม ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................

7. การลงลายมือช่ือตามกฎหมาย ถาผูใดเขียนหนังสือไมได จะตองทําอยางไร ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

8. กราฟท่ีแสดงลักษณะของหนังตา กับกราฟท่ีแสดงความสูงแตกตางกันอยางไร ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................


www.kroobannok.com

70

9. หมูเลือด AB มีท้ังAและB ถือวาลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องใชหรือไม ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

10. การเกิดฝาแฝดไมถือเปนการถายทอดทางพันธุกรรมเพราะเหตุใด ตอบ …....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................


www.kroobannok.com

71

บัตรเฉลย บัตรคําถาม คะแนนเต็ม 10 คะแนน

1. ลักษณะใดของคนท่ีเปนลักษณะทางพันธุกรรม ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมของคนไดแก ลักษณะ สูง - เตี้ย ลักษณะ หูมีติ่งหูไมมีติ่งหู ลักษณะ สีผิว ผิวขาว - ผิว ดํา ลักษณะ ผมเหยียดตรง - ผมหยักศก ลักษณะหลังนิ้วมือ-ตรงขอตอตรงกลางมีขน - ไมมีขน

2. ลักษณะจมูกโดง และหนังตาสองช้ัน ท่ีเกิดจากการศัลยกรรมตกแตงสามารถถายทอด ทางพันธุกรรมไปยังรุนตอไปไดหรือไม ตอบ ไมได เนื่องจากลักษณะจมูกโดง และหนังตาสองช้ัน ท่ีเกิดจากการศัลยกรรมตกแตงไมไดรับการถายทอดจากรุนพอแม

3. ตนไมท่ีเกิดจากเมล็ดกับตนไมท่ีเกิดจากการตอน แบบใดมีการแปรผันทางพันธุกรรมมากกวาเพราะเหตุใด ตอบ ตนไมท่ีเกิดจากเมล็ดมีการแปรผันทางพันธุกรรมมากกวา เพราะเปนการสืบพันธุ แบบอาศัยเพศ ซ่ึงรุนลูกท่ีไดมีลักษณะพันธุกรรมมาจากตนพอ ครึ่งหนึ่งและตนแม ครึ่งหนึ่ง สวนตนท่ีเกิดจากการตอนจะมีลักษณะเหมือนตนเดิมเพราะเปนการสืบพันธุ แบบไมอาศัยเพศ


www.kroobannok.com

72

4. บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องและ ไมตอเนื่อง ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง (continuous variation) หมายถึง ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีนหลายคู ลักษณะมีการกระจายตัว แบบตอเนื่องไมสามารถจัดเปนหมวดหมู และลักษณะท่ีปรากฏมีอิทธิพลของ ส่ิงแวดลอม เขามาเกี่ยวของดวย ตัวอยางเชน ความสูง น้ําหนัก สีผิว เปนตน ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง (discontinuous variation)หมายถึงลักษณะทางพันธุกรรมท่ีถูกควบคุมโดยยีน 1 คู ลักษณะมีการกระจายตัวแบบไมตอเนือ่ง สามารถจัดเปนหมวดหมูไดอยางชัดเจน ตัวอยางเชน ติ่งหู ลักษณะของ หนังตา การหอล้ิน การมีลักยิ้ม การถนัดซาย,ขวา การกระดกนิ้วหัวแมมือ การเวียนของขวัญบนศีรษะ หมูเลือด ABO ของคน เปนตน

5. ลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอมมีความสัมพันธกันอยางไร เพราะเหตุใด ตอบ ลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอมมีความสัมพันธกัน สามารถทําใหลักษณะตางๆท่ีแสดงออกเปล่ียนไปได เพราะความแตกตางของลักษณะทางพันธุกรรมของส่ิงมีชีวิตไมไดขึ้นอยูกับลักษณะทางพันธุกรรมท้ังหมด เชน สีผิว ระดับสติปญญา เปนตน


www.kroobannok.com

73

6. ความสามารถในการหอล้ิน และความสามารถในการออกไขของไก ลักษณะใด เปนอิทธิพลของส่ิงแวดลอม ตอบ ลักษณะท่ีไดรับอิทธิพลจากส่ิงแวดลอมมากท่ีสุดไดแกการออกไขของไก เชน ถาบริเวณท่ีเล้ียงไกมีอุณหภูมิสูง หรืออาหารไกขาดแคลน จะเปนปจจัยสงถึงการออกไขของไกลดลงทันที

7. การลงลายมือช่ือตามกฎหมาย ถาผูใดเขียนหนังสือไมได จะตองทําอยางไร ตอบ สามารถใชการพิมพลายนิ้วมือแทนการลงลายมือช่ือได เพราะลายนิ้วมือของ แตละบุคคลมีลักษณะจําเพาะเจาะจงและไมเปล่ียนแปลงตลอดไป

8. กราฟท่ีแสดงลักษณะของหนังตา กับกราฟท่ีแสดงความสูงแตกตางกันอยางไร ตอบ กราฟแสดงลักษณะหนังตา ไมมีความตอเนื่อง สวนกราฟแสดงความสูงจะมีความตอเนื่อง


www.kroobannok.com

74

9. หมูเลือด AB มีท้ังAและB ถือวาลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่องใชหรือไม ตอบ ไมใชเนื่องจาก สารชีวโมเลกุลหมูเลือด AB ไมเหมือนกับหมู A และ B

10. การเกิดฝาแฝดไมถือเปนการถายทอดทางพันธุกรรมเพราะเหตุใด ตอบ การเกิดฝาแฝดเกิดจากความผิดปกติของการตกไขพรอมกันครั้งละหลายๆใบ สําหรับฝาแฝดเทียมหรือฝาแฝดไมเหมือนและเกิดจากความผิดปกติของไขใบเดียวอสุจิตัวเดียวในระยะตัวออนทําใหเกิดการแยกตัวออนจาก 1 เปน 2 หรือ 3 คน เรียกฝาแฝดแทหรือแฝดเหมือน


www.kroobannok.com

75

แบบทดสอบหลังเรียน ชุดการสอนที ่ 1 รหัสวิชา ว 33101 วิทยาศาสตร 3 วิชาวิทยาศาสตร ชั้นม. 3

เร่ือง ลักษณะทางพันธุกรรม จํานวน 10 ขอ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ชื่อ.............................................................. เลขที่.................................... ***************************************************************************** คําชี้แจง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกท่ีสุด เพียงคําตอบเดียวแลวกาเครื่องหมาย (X) ลงใน กระดาษคําตอบ ************************************************************************** จุดประสงคที ่ 1 บอกความหมายของลักษณะทางพันธุกรรม 1. ขอใดกลาวถึงลักษณะทางพันธุกรรมไดถูกตอง ก. ลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะจะถายทอดตอไปไมได ข. ลักษณะทางพันธุกรรมจะตองถายทอดตอไปได ค. ลักษณะทางพันธุกรรมบางลักษณะเกิดจากการฝกฝนภายหลัง ง. ลักษณะทางพันธุกรรมทุกลักษณะจะตองมองเห็นไดทันที 2. ฝาแฝดท่ีเกิดจากการตกไข 2 ใบ จะมีลักษณะดังขอใด ก. มีเพศตางกันและมีลักษณะทางพันธุกรรมตางกัน ข. มีเพศเดียวกันและมีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนกัน ค. มีเพศเดียวกันหรือตางเพศก็ไดและมีลักษณะทางพันธุกรรมตางกัน ง. มีเพศเดียวกันหรือตางเพศก็ไดและมีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนกัน 3. การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรมขอใดถูกตอง ก. การแตกหนอของหนอไม ข. ผ้ึงมีลักษณะเหมือนกันท้ังรัง ค. เบิรดฝกรองเพลงจนเปนนักรองท่ีมีช่ือเสียง ง. สมชายมีลักษณะเดนคือจมูกโดง มีลูกชายก็จมูกโดง 4. ถานําตัวออนท่ีไดจากการผสมของกระตายขาวเผือกท้ังคู มาใสในมดลูกของกระตายขนสีน้ําตาลสําเร็จ ดังนั้นเม่ือคลอดออกมา ลูกกระตายมีสีอะไรอยางแนนอน ก. ขาวเผือก ข. น้ําตาลลวนๆ ค. น้ําตาลจุดขาว ง. ขาวจุดน้ําตาล


www.kroobannok.com

76

จุดประสงคที ่ 2 อธิบายความหมายและจําแนกลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันตอเนื่องกับลักษณะทางพันธุกรรมที่มีความแปรผันแบบไมตอเนือ่ง 5. ส่ิงมีชีวิตท่ีเกิดจากกระบวนการในขอใด ไมมีความแปรผันทางพันธุกรรม 1 การผสมเทียม 2 การแตกหนอของตนกลวย 3 การแบงตัวของแบคทีเรีย ก. 1 ข. 1 , 2 ค. 2 , 3 ง. 1 , 2 , 3 6. หมูเลือด ABO ในคนเปนตัวอยางท่ีแสดงลักษณะทางพันธุกรรมแบบใด ก. ความแปรผันแบบตอเนื่อง ข. ความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ค. ความแปรผันแบบตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล ง. ความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล 7. ลักษณะใดเปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบตอเนื่อง ก. การเวียนของขวัญบนศีรษะ การมีผิวเผือก ข. การมีลักยิ้ม การมีหนังตาช้ันเดียว ค. ความสูงของคน ปริมาณการใหนมของวัว ง. หมูเลือด ABO ความสามารถในการหอล้ิน 8. ขอใดเปนลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ก. ตาสองช้ัน สีผิว ล้ินหอไมได ข. สติปญญา น้ําหนักตัว ความสูง ค. น้ําหนักตัว ลักยิ้ม ถนัดซาย ง. ขวัญท่ีศีรษะเวียนซาย หมูเลือด A B O จุดประสงคที ่ 3 อธิบายความสัมพันธของลักษณะทางพันธุกรรมและส่ิงแวดลอม 9. ลักษณะทางพันธุกรรมใดท่ีไดรับอิทธิพลจากส่ิงแวดลอมนอยท่ีสุด ก. สีผิว ข. สติปญญา ค. น้ําหนักตัว


www.kroobannok.com

77

ง. ความสามารถในการหอล้ิน 10. นักกีฬาท่ีขยันฝกซอมจนมีความเกงเปนลักษณะทางพันธุกรรมแบบใด ก. ความแปรผันแบบตอเนื่อง ข. ความแปรผันแบบไมตอเนื่อง ค. ความแปรผันแบบตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล ง. ความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีส่ิงแวดลอมมีอิทธิพล


www.kroobannok.com

78

บัตรเฉลย แบบทดสอบกอนเรียน


**************************************************************** 1. ง

2. ก 3. ค 4. ข 5. ข 6. ค

7. ค 8. ค 9. ง 10. ง

****************************************************************


www.kroobannok.com

79

บัตรเฉลย แบบทดสอบหลังเรียน


************************************************* 1. ข 2. ค 3. ง 4. ก 5. ค 6. ข 7. ค 8. ง 9. ง 10. ค

*****************************************************


www.kroobannok.com

80

บรรณานุกรม ถนัด ศรีบุญเรือง. (2550). คูสรางวิทยาศาสตร ชีวิตกับส่ิงแวดลอม ส่ิงมีชีวิตกับกระบวนการ ดํารงชีวิต ม.1-ม.3. พิมพครั้งท่ี 2. นนทบุร:ี บริษัทไทยรมเกลา จํากัด. ประดับ นาคแกว วัชวัลย ครุฑไชยันตและดาวัลย เสริมบุญสุข. (2550). หนังสือเรียนเสริม มาตรฐานแม็ค วิทยาศาสตร ช้ัน ม.3. กรุงเทพฯ: แม็ค. กราฟแสดงความถ่ีของลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันตอเนื่อง. (2550). [ออนไลน]. เขาถึง ไดจาก: http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/021-bk/23.htm. สืบคนเม่ือ 9 สิงหาคม 2550. ชนชาติ กลุม คอเคซอยด ยุโรป. (2550). [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=2550. สืบคนเม่ือ 9 สิงหาคม 2550. ชนชาติ กลุม นิกรอยด (แอฟริกา). (2550). [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://www.weareimpact.com/webboard/view.php?qID=31. สืบคนเม่ือ 9 สิงหาคม 2550. ชัยโรจน วิสุทธ์ิอัมพร. (2548). ชนชาติ กลุม มองโกลลอยด (เอเชีย). ภาพถาย. ลักษณะทางพันธุกรรมท่ีมีความแปรผันแบบไมตอเนื่องท่ีสามารถพบได. (2550). [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://nara 2.homeip.net/salamai/e-learmimg/genetic/Praepan.html. สืบคนเม่ือ 9 สิงหาคม 2550. ล้ินหอไดและหอไมได. (2548). [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://www.salamai- mit.org/sc/praepan.html. สืบคนเม่ือ 9 สิงหาคม 2550.


www.kroobannok.com

http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/

http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=2550

http://www.weareimpact.com/webboard/view.php?qID=31

http://www.salamai

Documents

ชุดการสอนท 1ี่ · 2010-03-02 · ชุดการสอนท 1ี่ เรื่อง ลักษณะทางพันธุกรรม วิทยาศาสตร