ทศนธาต Visual Element

ทศนธาตหรอองคประกอบศลปทเปนพนฐานในการน าไปใชเพอการ สรางสรรคสรางสรรคผลงานทศนศลปจะประกอบไปดวย จด เสน รปราง รปทรง ลกษณะผว พนทวาง น าหนกออน – แก แสงเงา และส ซงมรายละเอยดดงน 1. จด ( Point )

จด เปนทศนธาตหรอองคประกอบอนดบแรกของงานทศนศลป จดเปน สวนทมขนาดเลก เมอน าจดจ านวนมากๆมาเรยงตอเนองกนตามต าแหนง ทเหมาะสมและซ าๆกนกจะท าใหเกดรปราง รปทรง ลกษณะผว น าหนก แสงเงา ซงเราสามารถพบเหนจดในลกษณะตางๆในผลงานจตรกรรม

ความส าคญของทศนธาต

2. เสน ( Line ) เสนเกดจากจดจ านวนมากทน ามาเรยงตดตอเชอมโยงกนบน

พนระนาบของทศทางจนสามารถแสดงใหเหนไดวาเปนลกษณะเสนชนดใดเสน

ขนตนทเปนพนฐานจรงม 3 ลกษณะ คอ เสนตรง เสนโคง และเสนอสระเสนลกอนๆลวนเกดจากการประกอบกนเขาของเสนตรงและเสนโคง เชนเสนฟนปลา เกดจากเสนตรงมาประกอบกน เสนโคงประกอบเขาดวยกนจะไดเสนลกคลน เปนตน

ความรสกทเกดจากลกษณะของเสน

1. เสนตรง ใหความรสกแขงแรง แนนอน

2. เสนโคง ใหความรสกสบาย เปลยนแปลงได เลอนไหล

3. เสนฟนปลา ใหความรสกขดแยง รนแรง

4. เสนโคงกนหอย ใหความรสกเคลอนไหว คลคลาย

ความรสกทเกดจากทศทางของเสน 1. เสนนอน ใหความรสกเงยบสงบ พกผอนไดแกเสนขอบฟา ทะเล 2. เสนตง ใหความรสกสมดล มนคง แขงแรง 3. เสนเฉยง ใหความรสกเคลอนไหว ไมมนคง

3. รปรางรปทรง ( Shape – Form ) 3.1 รปราง หมายถง มลกษณะ 2 มต มเพยงสวนกวางสวนยาวเทานน รปรางแบงออกเปนลกษณะใหญๆได 3 ลกษณะ คอ

3.1.1 รปรางธรรมชาต เชน คน สตว ตนไม เปนตน 3.1.2 รปรางเรขาคณต เชน สเหลยม วงกลม สามเหลยม เปนตน 3.1.3 รปรางอสระ เชน รปรางทเกดจากการดดแปลง อารมณ

3.2 รปทรง ( Form ) หมายถง โครงสรางทงหมดในลกษณะ3มต คอ มสวนกวาง สวนยาว และสวนหนาหรอลก รปทรงแบงออกเปนลกษณะใหญๆได 3 ลกษณะ คอ

3.2.1 รปทรงธรรมชาต เชน คน สตว แมลง เปนตน 3.2.2 รปทรงเรขาคณต คอมลกษณะเปนเหลยมเปนมม มความโคงกลม รปกนหอย หยก ฟนปลา กากบาท เปนตน 3.2.3 รปทรงอสระหรอดดแปลง ตดทอน คอ ไมมกฎเกณฑตายตว ไมม โครงสรางแนนอน สามารถเปลยนแปลงไปไดตามสภาพแวดลอม เชน สงอ านวยความสะดวกสบายในชวตประจ าวน ปากกา รองทา

4. พนผว ( Texture ) หมายถง พนผวของวตถทแตกตางกน ยอมใหความรสกทแตกตางกนดวย เชน พนผวทออนนมของโซฟา ยอม

กระตนใหอยากสมผสมความรสกผอนคลาย สวนพนผวขรขระ หยาบ

แขงกระดาง มความรสกไมชวนสมผส เปนตน

5. น าหนกออน – แก ( value ) หมายถงความเขมออนของสตางๆ และแสงเงาจะท าใหเกดมต เกดระยะใกลไกลเมอใชน าหนกตางกนของส

และแสงเงา จะท าใหเกดรปลกษณะตางๆท าใหมองเหนมต เชน

เหนเปนภาพระยะใกลไกลซอนทบกน หรอมความกลมกลน

6. ส (Colours )

สท าใหเกดความรสกแตกตาง เชน ท าใหรสกสดใส เศรา ตนเตน

คณสมบตของส สมคณลกษณะ 3 ลกษณะ คอ 6.1 สแท (Hue ) หมายถง สแทเกดจากการผลตโดยเฉพาะ เชนแดง เหลอง น าเงน มวง เปนตน การน ามาสแทมาใชสรางสรรค ควรเลอกสให

ตรงกบธรรมชาต เชน สใบไม ผลไม พระอาทตย น าทะเล เปนตน

6.2 คณคาของส (Value ) หมายถง ความออนแกของส โดยท าให สแทจางลงโดยผสมสขาวจะท าใหสจางลง หากตองการใหเขมขนใชสด า

ผสม ถาเปนสน ากใหใชน าเปนตวละลายโดยไมตองใชสขาวผสม การ

สรางสรรคคณคาของสเพอจะแสดงใหเหนจะแสดงใหเหนในเรองของแสงเงา ระยะใกล-ไกล

แมสจตวทยา หมายถง สทใหอทธพลตอพฤตกรรมความเปนอยแกจตใจ เมอทกคนไดกระทบกบสประเภทเดยวกนในอารมณ เชน สแดง เหลอง จะแสดงอารมณไปในทางตนเตน สเขยว น าเงน จะแสดงไปในทางสงบ เยอกเยน เปนตน ฉะนนการใชสจงควรค านงถงความถกตองแลเหมาะสม กบจตใจ นกจตวทยาจงก าหนดแมสไว 4 ส ถาน าเอาแมสทงหมดแมสมา ผสมกนจะเปนสเทา สเอกรงค (Monochrome ) หมายถงสทแสดงอทธพลเดนชดออก ออกมาเพยงสเดยว หรอสเดยวในการเขยนภาพโดยใหคาของสออน กลาง แก มลกษณะคลายกบภาพถายสเดยว ขาว ด าหรอใชอนเปนสวนประกอบ อยบางแตตองลดความเขมลงใหหมด สเอกรงคทนยมใช ไดแก สน าตาล สด า สน าเงน เปนตน

วรรณะของส (Tone ) จากวงจรสธรรมชาตในทางศลปะไดแบงวรรณะ ของสออกเปน 2 วรรณะ คอ สวรรณะรอน ไดแกเหลอง เหลองสม สม

สมแดง แดง แดงมวง มวง เปนตน สวนสวรรณะเยน ไดแกเหลอง เหลอง

เขยว เขยว เขยวน าเงน น าเงน น าเงนมวง มวง

คาของส ( Value of Colour ) หมายถง สใดสหนงท าใหคอยๆ จางลงจนขาว หรอสวางและท าใหคอยๆเขมขนจนมด สามารถแบงได 7-9

ระยะ ประโยชนคาของสท าใหเกดภาพทมระยะใกลไกลเหมอนธรรมชาต

สตรงขามกนหรอสตดกน ( Contrast ) หมายถง สทอยตรงกนขาม ถาน ามาใชคกนจะท าใหเกดความรสกตดกนอยางรนแรง วธใชจะตองลดคา

สใดสหนงใหเปอรเซนตนอยลง เชน สเขยวเปน 75% แดง 25 % เปนตน

สทใหความรสก ดงน ส อารมณ-ความรสก

เหลอง สวางสดใส ความไพบลย

แดง ตนเตน อนตราย สงา ยนด

ชมพ ออนหวาน ออนโยน

น าเงน มงมน ขยน หนกแนน

มวง เศราซม ลกลบ

เทา สขม สงบเงยบ

น าตาล อบอน แหงแลง

ทอง-เงน ความมนคง มคณคา สงศกด