การเรยนรแบบบรณาการ รปแบบ EBE (English Bilingual Education)

เรอง แมจองรวมใจ มงมนในคณธรรมพนฐาน สบสานและเรยนรจากวนลอยกระทง

ตอน “EBE : วถคณธรรมยเปงลานนา สอาเซยน”

ชอ ………………………………….. เลขท

ชนประถมศกษาปท ๔ โรงเรยนบานแมจอง อ าเภอดอยสะเกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๑

เปนนกปราชญดานสงคมศกษา

คณธรรม : ความสะอาด ความประหยด ความกตญญ

กจกรรมท 1 เทศกาลประเพณยเปงลานนาหรอวนลอยกระทง ในปนโรงเรยนบานแมจอง ไดจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ ตอน “ EBE : วถคณธรรมยเปงลานนา สอาเซยน” ใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบประวตความเปนมาของประเพณลอยกระทงหรอประเพณยเปง ดวยการปฏบตกจกรรมตอไปนคะ ค าชแจง ใหนกเรยนรวมกนอานประวตความเปนมาของประเพณลอยกระทง พรอมกน จากนนใหนกเรยน ตอบค าถามจากเรองทอานตอบใหถกตอง และเวลาท างาน ตกแตงชนงานใหสวยงาม ใหน า คณธรรม( Moral) ความสะอาด(Clean) มาปฏบตและใชอปกรณ การเรยนอยางประหยด (Economize) ดวยนะคะ

วนลอยกระทง (Loy Krathong Day ) หรอวนยเปง หรอ คอ หนงในเทศกาล ทเปนนยมมากทสดของคนไทย ทกภาค ซงเฉลมฉลองทกปในวนเพญของเดอนทสบสองตามปฏทนจนทรคต ส าหรบ ค าวากระทง หมายถง ภาชนะทมรปรางคลายดอกบว ซงท าจากใบตอง หรอใบเตย แตในปจจบนน กระทงบางอนกท าจาก กระดาษส(color paper) และวสดอนๆ โดยปกตกระทงจะประกอบดวย เทยนหนงเลม ธปสามดอก และดอกไม (flower) ประเพณ

(Tradition) นมมาตงแตสมยพอขนรามค าแหงแหงกรงสโขทย ซงเปนเมองหลวง (Capital ) แหงแรกของไทย และรเรมโดยนางนพมาศหรอทาวศรจฬาลกษณ ซงเปนพระสนมของพระราชา นางเปนคนแรกทใชกระทงเจม ซงเปนกระทงท าจากใบตองเปนรปบวตมทใชในคน ของเทศกาล เทศกาลเฉลมฉลองจะเรมในตอนเยนของคนทมดวงจนทร ( moon ) เตมดวงบนทองฟา (Sky) ประเพณ (Tradition ) ประชาชนจะน ากระทง ของพวกเขาไปยงแมน าและล าคลอง หลงจาก จดเทยน ธปและอธษฐานแลว พวกเขากจะคอยๆปลอยกระทงลงน า (water)

ใหกระทงลอยไปจนลบตา เปนความเชอทวากระทงจะน าบาปและโชครายไปดวย และ ความสข ( happy) กจะมาเยอนพวกเขา โดยเชอวา การลอยกระทงเพอแสดงความกตญญกตเวท ตอแมน า ( river) ทเราใชประโยชนมากมาย ซงปจจบน การลอยกระทงกยงคงมอย ทวทกภาค ส าหรบภาคเหนอประเพณ ยเปง (วนลอยกระทง) ยงเปนประเพณทดงาม แสดงถง ความกตญญ (Gratitude) ตอแมน า และรกธรรมชาต (Nature) ซงพวกลกหลานคนภาคเหนอ (North )จะยง สบสาน ฮตฮอย ประเพณ ยเปง ทดงามไวสบตอไป

ค าถาม : Questions

1.ประเพณลอยกระทงมมาตงแตสมยใด 2.ประเพณลอยกระทงจดขนมาวตถประสงคเพออะไร 3. ท าไมนกเรยนตองน ากระทงไปลอยล าน าแมจองในคนวนยเปง (วนลอยกระทง) 4. ชาวบานบางคนคดวาการลอยกระทงเพอขจดปดเปาเคราะหนนนกเรยนเชอ หรอไม วาเปนจรง เพราะอะไร

5. ประเพณยเปง ของภาคเหนอ เรามการปลอยโคมลอย เพออะไร 6. ทาวศรจฬาลกษณ มความส าคญอยางไรเกยวกบประเพณลอยกระทง 7. งานเผาเทยนเลนไฟของกรงสโขทย หมายถงอะไร 8. นกเรยนท ากระทงสบสานประเพณ จะใชวสดอะไร ทไมเปนการท าลายสงแวดลอม

ประวต

กจกรรมทท าในวนน การอนรกษประเพณ

กจกรรมท 2 ใหนกเรยนศกษา ประวต วนลอยกระทง (Loy Krathong Day) แลวสรปองคความรใหน ามาเขยน ลงในแผนผงความคด (Mind Mapping)

วนลอยกระทง

(Loy Krathong Day)

กจกรรมท 3 ในโอกาส ประเพณยเปงลานนา ปนมงสงเสรมใหทกคนชวยกนอนรกษ

(Conserve) สบสานขนบธรรมเนยม ประเพณ (Tradition) ของลานนาใหคงอยสบไป ดวย

โรงเรยน บานแมจองไดจดกจกรรมการเรยนรจากการปฏบตจรง เชน การท ากระทงจากใบเตย ( Pandan ) การท าโคมลอย (Lantern) การท าผางประทป และกจกรรมอนๆซงทาง โรงเรยนตระหนกถงการสบสาน ประเพณ ยเปงภาคเหนอของเราใหคงสบตอไป

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนบอก ถงกจกรรมทนกเรยนปฏบต สบสานประเพณ ยเปง

ลานนา และกจกรรมทนกเรยนปฏบตนน สอดคลองกบคณธรรม ใดบางคะ

ขอ

กจกรรม (Activity) ทนกเรยนปฏบต เพอสบสานประเพณ ยเปงลานนา

สอดคลองคณธรรม (Morality)

1

2

3

4

5

ประเพณ...ยเปง...จงรกษา สบทอดมา...แตโบราณ...ลานนามา น าใบเตย...มาเรยงรอย...ใสรวมกน สรางเสกสรร..กระทงนอย..รอยดวงใจ

EBE : English for Social studies

Read and write (อานและเขยนค าศพท)

1. River : แมน า

2. Sky : ทองฟา 3. Moon : ดวงจนทร 4. North : เหนอ

5. flower : ดอกไม

6 . Nature : ธรรมชาต 7. Gratitude : กตญญ 8. Tradition : ประเพณ 9. Capital : เมองหลวง 10. Color paper : กระดาษส

การเรยนรแบบบรณาการ รปแบบ EBE (English Bilingual Education)

เรอง แมจองรวมใจ มงมนในคณธรรมพนฐาน สบสานและเรยนรจากวนลอยกระทง

ตอน “EBE : วถคณธรรมยเปงลานนา สอาเซยน”

ชอ ………………………………….. เลขท

ชนประถมศกษาปท ๕ โรงเรยนบานแมจอง อ าเภอดอยสะเกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๑

เปนนกปราชญดานสงคมศกษา

คณธรรม : ความสะอาด ความประหยด ความกตญญ ********************************************************** กจกรรมท 1 เทศกาลประเพณยเปงลานนาหรอวนลอยกระทง ในปนโรงเรยนบานแมจอง ไดจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ ตอน “ EBE : วถคณธรรม ยเปงลานนา ส อาเซยน” ใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบประวตความเปนมาของประเพณลอยกระทงหรอประเพณยเปง ดวยการปฏบตกจกรรมตอไปนคะ ค าชแจง ใหนกเรยนรวมกนอานประวตความเปนมาของประเพณยเปง(ประเพณลอยกระทง)พรอมกน จากนนใหนกเรยน ตอบค าถามจากเรองทอานตอบใหถกตอง และเวลาท างาน ตกแตงชนงานใหสวยงาม ใหน า คณธรรม( Moral) ความสะอาด(Clean) มาปฏบตและใชอปกรณ การเรยนอยางประหยด (Economize) ดวยนะคะ

ประเพณยเปง (Tradition of Yi Peng )หรอ ลอยโขมด มมาแตโบราณ (Ancient )

เปนประเพณ (Tradition) เกาแกของลานนา ทนบถอปฏบตกนมาตงแตพทธศตวรรษท 15

นบตงแตอาณาจกรหรภญชย อาณาจกรลานนา โดยเมอถงเดอนยเปงกกระท าพธลอยโขมด เปนการลอยกระทง ความหมายคอ การลอย(Buoyancy)เพอบชาทาวพกาพรหม ลอยเพอลอยเคราะหลอยบาป, ลอยเพอสงสงของ, ลอยเพอบชา (Worship) พระนารายณซง บรรทมสนธอยใน มหาสมทร (Ocean) และลอยเพอบชาอบคดดเถระ ซงบ าเพญเพยรบรกรรมคาถาอยในทองทะเลลก หรอสะดอทะเล ประเพณการลอยกระทงทางภาคเหนอ เรยก ประเพณ (Tradition) ยเปง ตรงกบเดอนย ขน 14-15 ประเพณลอยกระทงทางภาคเหนอ (North) นตามหนงสอพงศาวดารโยนก และหนงสอ จามเทววงศ กลาวสอดคลองเหมอนกน(Same) วา พระยาจเลราชไดครองราชสมบตในนครหรภญชย สมยนนไดเกดโรคระบาดขน ทต านานเรยกวา โรคหว หรอ โรคหาหรอ โรคอหวาตกโรค ท าใหผคนลมตายเปนจ านวนมาก บางพวกทมชวตอยเหนวาถาอยตอไปตองตายแน จงพากนอพยพไปอาศยอยในเมองสธรรมวด คอเมอง (City) สะเทมมา กไดจดแตงธปเทยน (Candles )เครองสกการบชา อาหาร เสอผา วตถขาวของ ใสในแพไหลลองตามแมน าเพอเปนการระลกนกถงยงญาตพนอง โดยคดวาสงเหลานจะลองลอยไปถงญาตทอยในเมอง หงสาอนไกลโพนการกระท าพธดงกลาวเรยกกนวา ลอยโขมดหรอลอยไฟและถอเปนประเพณทสบทอดมาจนถงปจจบน

ดงนนภาคเหนอของเรา ไดสบสานประเพณยเปง (ประเพณลอยกระทง) ซงจงหวดเชยงใหม ปนมกจกรรมทแสดงถงความเปนลานนาเพอสบสานเปนประเพณทดงาม แสดงถง ความกตญญ (Gratitude)ตอแมน า รกธรรมชาต (Nature) และสงเสรมการทองเทยว ประเพณยเปงนทางภาคเหนอ (Nort) จะยง คงรกษาอนรกษ สบสานประเพณยเปง ทดงามไวตอไป ทมา ขอมลบางสวนมาจาก (http://student.nu.ac.th/balldestiny/page2/index22.htm) ค าถาม : Questions 1.ประวตประเพณยเปงลานนา มมาตงแตสมยใด 2.ประเพณยเปงลานนาจดขนเพอวตถประสงคอะไร 3.นกเรยนท า กระทงไปลอยล าน าแมจอง ในคนวนยเปง (วนลอยกระทง) เพออะไร 4.ชาวบานบางคนคดวาการลอยกระทงเพอขจดปดเปาเคราะห นนนกเรยนเชอ หรอไม วาเปนจรง เพราะอะไร 5. ประเพณยเปง มการปลอยโคมลอย เพออะไร 6. พธลอยโขมด เปนการลอยกระทง ความหมายคอ 7. ผางประทป คออะไร 8. นกเรยน จะใชวสดอะไร ท ากระทง จงจะไมเปนการท าลายสงแวดลอม 9. นกเรยนท ากระทง น าไปลอยในแมน าคนวนยเปง (วนลอยกระทง) นกเรยนจะตงจตอธษฐาน

ขอขมา พระแมคงคา อยางไร 10. การเลนจดดอกไมไฟ หรอปะทดยกษ ในงานยเปง (วนลอยกระทง) นกเรยนคดวา การเลน

จดประทด และดอกไมไฟ เปนอนตรายตอตนเองและสงคมอยางไร

ประวตยเปง

กจกรรมทท าในวนยเปง

การอนรกษประเพณ

กจกรรมท 2 ใหนกเรยนศกษา ประวตยเปง (วนลอยกระทง) แลวสรปเปนองคความร น ามาเขยน ลงในแผนผงความคด (Mind Mapping) ดวยนะคะ

(วนลอยกระทง)

(Loy Krathong Day)

กจกรรมท 3 เนองเทศกาลประเพณยเปง ลานนา ปนมงสงเสรมใหทกคนชวยกน อนรกษ (Conserve) สบสานขนบธรรมเนยม ประเพณของลานนาใหคงอยสบไป ดวย การปฏบต กจกรรมตางๆ เชน การท ากระทงจากใบเตย (Pandan) การท าโคมลอย และการท า ผาง ประทป โดยใชดายดบมาฟนเปน ตนกา จดในผางประทป เปนการบชา (Worship) ในวนยเปง

ค าชแจง นกเรยนไดปฏบตกจกรรม ในการท าผางประทปสบสาน ประเพณยเปง ซงการท าผางประทปตองใช ตนกา มาใส ดวย ดงนนเรามาเรยนรเรองประวตตนกา

ทเกยวของกบประเพณยเปง จากใบความรหรอจาการสบคนจากภมปญญา(Knowledge) ชาวบานแลวสรปเปน องคความร ลงในแผนภมดงตอไปน นะคะ

ใบความร ประวตตนกา- กากบาท

ค าวา ตนกา ใชเรยกสงทมลกษณะเหมอนตนของอกา คอเสน ๒ เสนตดกน จะตดกนเปนแนวดงกบแนวระนาบ หรอตดกนเปนแนวเฉยงกได ใชเรยกเครองหมาย คณ (x) และใชเปนค า เรยกเครองหมายกากบาท อยาง เครองหมายบวก (+) หรอไมจตวา ( ) รวมทงใชเรยกชองอฐโปรงหรอทกอเปนชองลกรปกากบาทใตแนว ใบเสมาของ ก าแพงเมองหรอก าแพงวงวา ชองตนกา. นอกจากนไสเทยนทแยกออก เปน ๓ แฉก บรรจในกระทงสายหรอผางประทปกอนเท ขผงทบ กเรยกวา ไสตนกา การท าตนกา จะเอาฝายสขาวมาลงขผงผสมน ามนมะพราว แลวเอามาตากลม ตองตา กลม เทานนหามมแดด เพราะถาตากแดดขผงจะละลายได จากนนจงนามาฟนเปนตนกา คงเปนเพราะรปรางหนาตา เปนเหมอนตนกา จงเรยกตนกา ต านานการฟนดายตนกา เหตทตองฟนดายดบเปน รปตนกา นน มต านานเลาขานจาก ผเฒา ผแกสบทอดตอกนมาวา ในอดตกาล มสามเณรนอย ผชอบเทยวซกซนอยรปหนง มนสยทชอบลา สตวยงนก ตกปลาเปนประจ า วนหนงเณรนอยไดยงไก วว เตา และพญานาค ตาย จงเกดส านกในบาป ทตนไดกระท ามาตลอด จง ไดอธษฐานกบพวกไก วว เตา และพญานาค วาถาไดเกดมาในชาตหนา ขอให เปนพนองทองเดยวกนณ รมฝง แมน าคงคา มตนไทรอยตนหนงเปนทอาศยของกาเผอกสองตวผวเมย ซงไดออกไขมา ๕ ฟอง อยมาวนหนง ขณะทกาเผอกสองตวผวเมยออกเทยวหาอาหารอยนนทองฟามดครม มลม พดแรง ไดพดเอาไข ๕ ฟอง ตกลงในแมน า แตไขนนหาจมน าไม กลบลอยไปตดชายหาดแหงหนง และไขทง ๕ ฟอง กแตกออกมาเปนเดกทารก ๕ คน คอ เณรนอย ไก เตา วว และพญานาคทมาเกดนนเอง ทารกทง ๕ คน กพากนตงจตอธษฐานวา ถาตนทง ๕ เปนพนองรวมทองเดยวกน กขอใหมโอกาส พบพอแมดวยเถด สวนกาเผอกสองตวผวเมย เมอตายลงไปเกดเปนเทวดาอยบนสวรรค จงมาเขาฝนทารก ทง ๕ คน วา “ หากเจาทง ๕ คน อยากเหนหนาและระลกถงพอแม กจงฟนดาย เปน รปตนกา แลวลอยแมน าคงคาไป ” ตอมาทารกทง ๕ คน กไดส าเรจอรหนตเปน พระพทธเจา ๕ พระองค ดวยเหตนการลอยกระทงสายทกครง จงมการฟนดายเปนรปตนกา เพอบชาแมกาเผอกของ พระพทธเจา ๕ พระองค ซงเปนงานประเพณการลอยกระทงสาย ของจงหวดตากไหลประทป ๑๐๐๐ ดวงสบมาจนทกวน

ทมาขอมล https://sites.google.com/site/jirapa050535

กจกรรมท 4 เทศกาลประเพณยเปงลานนา ปนมงสงเสรมใหทกคนชวยกนอนรกษ

(Conserve) สบสานขนบธรรมเนยม ประเพณ (Tradition) ของลานนาใหคงอยสบไป ดวย

โรงเรยน บานแมจองไดจดกจกรรมการเรยนรจากการปฏบตจรง เชน การท ากระทงจากใบเตย ( Pandan ) การท าโคมลอย (Lantern) การท าผางประทป และกจกรรมอนๆซงทาง โรงเรยนตระหนกถงการสบสาน ประเพณ ยเปงภาคเหนอของเราใหคงสบตอไป

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนบอก ถงกจกรรมทนกเรยนปฏบต สบสานประเพณ ยเปง ลานนา และกจกรรมทนกเรยนปฏบตนน สอดคลองกบคณธรรม ใดบางคะ

ขอ กจกรรม (Activity) ทนกเรยนปฏบต เพอสบสานประเพณ ยเปงลานนา

สอดคลองคณธรรม(Morality)

1

2

3

4

5

กระทงนอย ใสความด แทนดอกไม กอปรดวยใจ มนคง ไมมวหมอง กตญญ รคณ... แทน ใบตอง ใบเตย ธปเทยนทอง.. แทนใจไหวแมน าล าคลอง

EBE : English for Social studies

Read and write (อานและเขยน)

1. City : เมอง

2. Tradition : ประเพณ 3. Same : เหมอนกน 4. Worship : บชา 5. Buoyancy : การลอย 6 . Candles : ธปเทยน 7. Nature : ธรรมชาต 8. Activity : กจกรรม 9 . Ocean : มหาสมทร 10 . Gratitude : ความกตญญ ประเพณ...ยเปง...จงรกษา สบทอดมา...แตโบราณ...ลานนามา น าใบเตย...รอยเรยง...ใสรวมกน สรางเสกสรร..กระทงนอย..รอยดวงใจ

การเรยนรแบบบรณาการ รปแบบ EBE (English Bilingual Education)

เรอง แมจองรวมใจ มงมนในคณธรรมพนฐาน สบสานและเรยนรจากวนลอยกระทง

ตอน “EBE : วถคณธรรมยเปงลานนา สอาเซยน”

ชอ ………………………………….. เลขท

ชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนบานแมจอง อ าเภอดอยสะเกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๑

เปนนกปราชญดานสงคมศกษา

คณธรรม : ความสะอาด ความประหยด ความกตญญ

กจกรรมท1 เทศกาลประเพณยเปงลานนาหรอวนลอยกระทง ในปนโรงเรยนบานแมจอง ไดจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ ตอน “ EBE : วถคณธรรม ยเปงลานนา ส อาเซยน” ใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบประวตความเปนมาของประเพณลอยกระทงหรอประเพณยเปง ดวยการปฏบตกจกรรมตอไปนคะ ค าชแจง ใหนกเรยนรวมกนอานประวตความเปนมาของประเพณยเปง(ประเพณลอยกระทง)พรอมกน จากนนใหนกเรยน ตอบค าถามจากเรองทอานตอบใหถกตอง และเวลาท างาน ตกแตงชนงานใหสวยงาม ใหน า คณธรรม( Moral) ความสะอาด(Clean) มาปฏบตและใชอปกรณ การเรยนอยางประหยด (Economize) ดวยนะคะ

ประเพณยเปง (Tradition of Yi Peng )หรอ ลอยโขมด มมาแตโบราณ (Ancient )เปน

ประเพณ (Tradition) เกาแกของลานนา ทนบถอปฏบตกนมาตงแตพทธศตวรรษท 15 นบตงแต

อาณาจกรหรภญชย อาณาจกรลานนา โดยเมอถงเดอนยเปงกกระท าพธลอยโขมด เปนการลอยกระทง ความหมายคอ การลอย(Buoyancy)เพอบชาทาวพกาพรหม ลอยเพอลอยเคราะหลอยบาป, ลอยเพอสงสงของ, ลอยเพอบชา (Worship) พระนารายณซง บรรทมสนธอยใน มหาสมทร (Ocean) และลอยเพอบชาอบคดดเถระ ซงบ าเพญเพยรบรกรรมคาถาอยในทองทะเลลก หรอสะดอทะเล ประเพณการลอยกระทงทางภาคเหนอ เรยก ประเพณ (Tradition) ยเปง ตรงกบเดอนย ขน 14-15 ประเพณลอยกระทงทางภาคเหนอ (North) นตามหนงสอพงศาวดารโยนก และหนงสอ จามเทววงศ กลาวสอดคลองเหมอนกน (Same) วา พระยาจเลราชไดครองราชสมบตในนครหรภญชย สมยนนไดเกดโรคระบาดขน ทต านานเรยกวา โรคหว หรอ โรคหาหรอ โรคอหวาตกโรค ท าใหผคนลมตายเปนจ านวนมาก บางพวกทมชวตอยเหนวาถาอยตอไปตองตายแน จงพากนอพยพไปอาศยอยในเมองสธรรมวด คอเมอง (City) สะเทมมา กไดจดแตงธปเทยน (Candles )เครองสกการบชา อาหาร เสอผา วตถขาวของ ใสในแพไหลลองตามแมน าเพอเปนการ

ค าถาม : Questions

1.ประวตประเพณยเปงลานนา มมาตงแตสมยใด 2.ประเพณยเปงลานนาจดขนเพอวตถประสงคอะไร 3.นกเรยนท า กระทงไปลอยล าน าแมจอง ในคนวนยเปง (วนลอยกระทง) เพออะไร 4.ชาวบานบางคนคดวาการลอยกระทงเพอขจดปดเปาเคราะห นนนกเรยนเชอ หรอไม วาเปนจรง เพราะอะไร 5. ประเพณยเปง มการปลอยโคมลอย เพออะไร 6. พธลอยโขมด เปนการลอยกระทง ความหมายคอ 7. ผางประทป คออะไร 8. นกเรยน จะใชวสดอะไร ท ากระทง จงจะไมเปนการท าลายสงแวดลอม 9. นกเรยนท ากระทง น าไปลอยในแมน าคนวนยเปง (วนลอยกระทง) นกเรยนจะตงจตอธษฐาน

ขอขมา พระแมคงคา อยางไร 10. การเลนจดดอกไมไฟ หรอปะทดยกษ ในงานยเปง (วนลอยกระทง) นกเรยนคดวา การเลน

จดประทด และดอกไมไฟ เปนอนตรายตอตนเองและสงคมอยางไร

ระลกนกถงยงญาตพนอง โดยคดวาสงเหลานจะลองลอยไปถงญาตทอยในเมอง หงสาอนไกลโพนการกระท าพธดงกลาวเรยกกนวา ลอยโขมดหรอลอยไฟและถอเปนประเพณทสบทอดมาจนถงปจจบน

(Loy KrathongDay

ประวตยเปง

กจกรรมทท าในวนยเปง

การอนรกษประเพณ

กจกรรมท 2 ใหนกเรยนศกษา ประวตยเปง (วนลอยกระทง) แลวใหน ามาเขยน ลงในแผนผงความคด (Mind Mapping) ดวยนะคะ

(วนลอยกระทง)

(Loy Krathong’s Day)

ประวต ยเปง (วนลอยกระทง)

กจกรรมท 3 เนองในโอกาสประเพณยเปงลานนา ปนมงสงเสรมใหทกคนชวยกน

อนรกษ สบสานขนมธรรมเนยม ประเพณของลานนาใหคงอยสบไป ดวยการปฏบต กจกรรมตางๆ เชน การท ากระทงจากใบเตย การท าโคมลอย และ การท าผางประทป

โดยใชดายดบมาฟนเปน ตนกา จดในผางประทป เปนการบชาในวนยเปง ค าชแจง การท าผางประทป เปนอกกจกรรมหนงทนกเรยนไดปฏบตเพอสบสาน ประเพณยเปง ดงนนเรามาศกษาเรยนร ประวตตนกา ทเกยวของกบประเพณยเปง

จากใบความรหรอจาการสบคนสอบถามภมปญญา ชาวบานแลวสรปเปนองคความร ลงในแผนภมดงตอไปน นะคะ

ใบความร ประวตตนกา- กากบาท

ค าวา ตนกา ใชเรยกสงทมลกษณะเหมอนตนของอกา คอเสน ๒ เสนตดกน จะตดกนเปนแนวดงกบแนวระนาบ หรอตดกนเปนแนวเฉยงกได ใชเรยกเครองหมาย คณ (x) และใชเปนค า เรยกเครองหมายกากบาท อยาง เครองหมายบวก (+) หรอไมจตวา ( ) รวมทงใชเรยกชองอฐโปรงหรอ ทกอเปนชองลกรปกากบาทใตแนว ใบเสมาของ ก าแพงเมองหรอก าแพงวงวา ชองตนกา. นอกจากนไสเทยนทแยกออก เปน ๓ แฉก บรรจในกระทงสายหรอผางประทปกอนเท ขผงทบ กเรยกวา ไสตนกา การท าตนกา จะเอาฝายสขาวมาลงขผงผสมน ามนมะพราว แลวเอามาตากลม ตองตา กลม เทานนหามมแดด เพราะถาตากแดดขผงจะละลายได จากนนจงนามาฟนเปนตนกา คงเปนเพราะรปรางหนาตา เปนเหมอนตนกา จงเรยกตนกา ต านานการฟนดายตนกา เหตทตองฟนดายดบเปน รปตนกา นน มต านานเลาขานจาก ผเฒา ผแกสบทอดตอกนมาวา ในอดตกาล มสามเณรนอย ผชอบเทยวซกซนอยรปหนง มนสยทชอบลา สตวยงนก ตกปลาเปนประจ า วนหนงเณรนอยไดยงไก วว เตา และพญานาค ตาย จงเกดส านกในบาป ทตนไดกระท ามาตลอด จง ไดอธษฐานกบพวกไก วว เตา และพญานาค วาถาไดเกดมาในชาตหนา ขอให เปนพนองทองเดยวกนณ รมฝง แมน าคงคา มตนไทรอยตนหนงเปนทอาศยของกาเผอกสองตวผวเมย ซงไดออกไขมา ๕ ฟอง อยมาวนหนง ขณะทกาเผอกสองตวผวเมยออกเทยวหาอาหารอยนน ทองฟามดครม มลม พดแรง ไดพดเอาไข ๕ ฟอง ตกลงในแมน า แตไขนนหาจมน าไม กลบลอย ไปตดชายหาดแหงหนง และไขทง ๕ ฟอง กแตกออกมาเปนเดกทารก ๕ คน คอ เณรนอย ไก เตา วว และพญานาคทมาเกดนนเอง ทารกทง ๕ คน กพากนตงจตอธษฐานวา ถาตนทง ๕ เปนพนองรวมทองเดยวกน กขอใหมโอกาส พบพอแมดวยเถด สวนกาเผอกสองตวผวเมย เมอตายลงไปเกดเปนเทวดาอยบนสวรรค จงมาเขาฝนทารก ทง ๕ คน วา “ หากเจาทง ๕ คน อยากเหนหนาและระลกถงพอแม กจงฟนดาย เปน รปตนกา แลวลอยแมน าคงคาไป ” ตอมาทารกทง ๕ คน กไดส าเรจอรหนตเปน พระพทธเจา ๕ พระองค ดวยเหตนการลอยกระทงสายทกครง จงมการฟนดายเปนรปตนกา เพอบชาแมกาเผอกของ พระพทธเจา ๕ พระองค ซงเปนงานประเพณการลอยกระทงสาย ของจงหวดตากไหลประทป ๑๐๐๐ ดวงสบมาจนทกวน ( ทมาขอมล https://sites.google.com/site/jirapa050535)

กจกรรมท 4 เทศกาลประเพณยเปงลานนา ปนมงสงเสรมใหทกคนชวยกนอนรกษ (Conserve)

สบสานขนบธรรมเนยม ประเพณ (Tradition) ของลานนาใหคงอยสบไป ดวยโรงเรยน บานแมจองไดจดกจกรรม การเรยนรจากการปฏบตจรง เชน การท ากระทงจากใบเตย ( Pandan ) การท าโคมลอย (Lantern) การท าผางประทป และกจกรรมอนๆซงทาง โรงเรยนตระหนกถงการ สบสานประเพณ

ยเปงภาคเหนอ ของเราใหคง สบตอไป

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนบอก ถงกจกรรมทนกเรยนปฏบต สบสานประเพณ ยเปงลานนา และกจกรรมทนกเรยนปฏบตนน สอดคลองกบคณธรรม ใดบางคะ

ขอ

กจกรรม (Activity) ทนกเรยนปฏบต เพอสบสานประเพณ ยเปงลานนา

สอดคลองคณธรรม(Morality)

1

2

3

4

5

กระทง ใสความด ลงไป แทนดอกไม กอปรดวยใจ มนคง ไมมวหมอง กตญญ รคณ... แทน ใบเตย ใบตอง ธปเทยนทอง.. แทนใจไหวแมน าจอง

EBE : English for Social studies

Read and write (อานและเขยน)

1. Pandan : ใบเตย

2. Tradition : ประเพณ 3. Morality : คณธรรม 4. Worship : บชา 5. Ocean : มหาสมทร 6 . Candles : ธปเทยน 7. Nature : ธรรมชาต 8. Activity : กจกรรม 9 . Parsimony : ความประหยด 10 . Gratitude : ความกตญญ

ประเพณ...ยเปง...จงรกษา สบทอดมา...แตโบราณ...ลานนามา น าใบเตย...เรยงรอย...ใสรวมกน สรางเสกสรร..กระทงนอย..รอยดวงใจ