คํานํา

เอกสารวิธีการปฏิบัติงานสํารวจและจัดทําแผนท่ี จัดทําข้ึนเพ่ือเปนแนวทางแกเจาหนาท่ี

ของกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1 ใชเปนแนวทางในการปฏิบัติงานโครงการสํารวจและจัดทํา

แผนท่ีการถือครองท่ีดินทางการเกษตรนอกเขตชลประทาน เพ่ือใหการทํางานของกลุมฯอยูในมาตรฐานการ

ปฏิบัติงานเดียวกัน รูข้ันตอนท่ีควรจะตองทํากอนและ/หรือหลัง เพ่ือใหงานดําเนินไปไดอยางสะดวก ราบรื่น

ในการจัดทําวิธีปฏิบัติงานการสํารวจและจัดทําแผนท่ีการถือครองท่ีดินทางการเกษตรนอก

เขตชลประทานในครั้งนี้ จะกลาวถึงวิธีการจัดเตรียมขอมูลเบื้องตน ท้ังแผนท่ี แบบสอบถามและเอกสาร

อ่ืนๆ ท่ีเก่ียวของ เพ่ือเตรียมความพรอมในการออกสํารวจภาคสนาม ข้ันตอนการปฏิบัติงานภาคสนาม

วิธีการสํารวจภาคสนาม การตรวจสอบรวบรวมและนําขอมูลเขาสูระบบภูมิสารสนเทศ การวิเคราะห

ขอมูล การจัดการฐานขอมูล รวมถึงรูปแบบของเลมรายงานผลการปฏิบัติงาน

นฤมล ชมแสง

ผูอํานวยการกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1

สํานักเทคโนโลยีการสํารวจและทําแผนท่ี

สารบัญ

หนา

คํานํา ก

สารบัญ ข

สารบัญรูป ค

สารบัญตาราง ง

บทนํา 1

วัตถุประสงค 1

ขอบเขตของการจัดทําแนวทางการปฏิบัติงาน 2

ระยะเวลาดําเนินการ 2

วิธีดําเนินการ 2

ผูรับผิดชอบ 2

อัตรากําลัง 2

ข้ันตอนการดําเนินงานโครงการฯ 2

ผังการดําเนินงาน 3

การดําเนินงานในแตละข้ันตอน 3

การดําเนินงานในสํานักงาน 3

- การเตรียมขอมูลแผนท่ี 3

- การเตรียมเอกสาร 6

การสํารวจภาคสนาม 9

การจัดทําขอมูลในสํานักงาน 9

- การจัดทําแผนท่ีในระบบดิจิตอล 9

- การจัดทําขอมูลเชิงอรรถาธิบาย 9

- การวิเคราะหขอมูล 14

- การจัดทําแผนท่ีผลการวิเคราะห 14

การจัดทํารายงาน 14

ประโยชนท่ีคาดวาจะไดรับ 17

ความยุงยากในการดําเนินงาน / ปญหา / อุปสรรค 17

ขอเสนอแนะ 17

เอกสารอางอิง

ข

สารบัญรูป

รูปท่ี หนา

รูปท่ี 1 แสดงตัวอยางระวางแปลงท่ีดินของกรมท่ีดิน มาตราสวน :4,000 4

รูปท่ี 2 แสดงการลอกลายเสน (digitize) แปลงท่ีดิน 4

รูปท่ี 3 แสดงการนํารูปแปลงท่ีดินซอนทับบนแผนท่ีภาพถายออรโธสี (1:4,000) รายระวาง 5

รูปท่ี 4 แสดงตัวอยางการประกอบระวางแผนท่ี 5

รูปท่ี 5 แสดงตัวอยางแบบสอบถาม แผนท่ี 1 7

รูปท่ี 6 แสดงตัวอยางแบบสอบถาม แผนท่ี 2 8

รูปท่ี 7 แสดงการเชื่อมตอขอมูลแผนท่ีกับขอมูลเชิงอรรถาธิบาย 13

รูปท่ี 8 แสดงหัวขอหลักในสารบัญ 15

รูปท่ี 9 แสดงตัวอยางปกรายงาน 16

ค

สารบัญตาราง

ตาราง หนา

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel 10

ตารางท่ี 2 ตัวอยางพจนานุกรมภูมิศาสตร (GIS Data Dictionary) 13

ง

วิธีปฏิบัติงานสํารวจและจัดทําแผนท่ี

การถือครองท่ีดินทางการเกษตรนอกเขตชลประทาน บทนํา

การสํารวจและจัดทําแผนท่ีการถือครองท่ีดินทางการเกษตรนอกเขตชลประทาน เปนการ

จัดทําแผนท่ีแสดงรายละเอียดการถือครองท่ีดินของผูถือครองหรือครอบครองท่ีดินรวมท้ังการใชประโยชน

ท่ีดินทุกแปลงท่ีทําเกษตรกรรมในพ้ืนท่ีดําเนินการ จุดประสงคของการดําเนินงานโครงการสํารวจและ

จัดทําแผนท่ีการถือครองท่ีดินฯ เพ่ือใหทราบถึงขอมูลของเกษตรกรเปนรายแปลงท่ีทํากิจกรรมทางการ

เกษตรในพ้ืนท่ีจริง ๆ ตลอดจนเปนการปรับปรุงขอมูลทุกชั้นขอมูลใหมีความเปนปจจุบันมากท่ีสุด จึง

จําเปนตองมีการสํารวจขอมูลพ้ืนฐานทางกายภาพท่ีสําคัญ ไดแก ถนน ทางน้ํา สถานท่ีตั้งของโรงสี ลาน

ตากมัน โรงงานน้ําตาล ไซโลทางการเกษตร ปมน้ํามัน ฯลฯ ท่ีเกิดข้ึนเพ่ิมเติมจากขอมูลฐานท่ีใช คือ

แผนท่ีภาพถายออรโธสีจากโครงการจัดทําแผนท่ีเพ่ือการบริหารทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยสินของ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ ซ่ึงผลิตโดยใชขอมูลภาพถายทางอากาศท่ีบินถายในป 2545 – 2547 ขอมูล

ท่ีสํารวจเพ่ิมเติมจะเปนขอมูลเชิงตําแหนง เม่ือแลวเสร็จก็จะนํามารวมกับขอมูลการถือครองท่ีดินและการ

ใชประโยชนท่ีดินรายแปลง และขอมูลเชิงอรรถาธิบายท่ีไดจากการสัมภาษณ เชน ขอมูลครัวเรือน จัดทํา

เปนแผนท่ีและฐานขอมูลของเกษตรกรในพ้ืนท่ีดําเนินการ ตอจากนั้นอาจมีการนําขอมูลท่ีไดจัดทําไวเดิม

ของสํานักเทคโนโลยีการสํารวจและทําแผนท่ี คือ ขอมูลการจําแนกประเภทท่ีดิน ขอมูลเสนชั้นความสูง

หรือขอมูลฐานอ่ืน ๆ ของกรมพัฒนาท่ีดิน เชน ขอมูลดิน ขอมูลแหลงน้ําขนาดเล็ก อีกท้ังขอมูลจาก

หนวยงานภายนอก เชน ขอมูลแหลงน้ําชลประทาน (ถามี) มารวมไว ขอมูลท้ังหมดก็จะเปนฐานขอมูลใน

ระบบภูมิสารสนเทศท่ีมีความสมบูรณ ทันสมัย และมีมาตรฐานเดียวกัน เชื่อมตอกันไดท้ังพ้ืนท่ีดําเนินการ

พรอมท่ีจะตอบสนองตอความตองการขอมูลของผูบริหาร ของสํานักงานพัฒนาท่ีดินเขต สถานีพัฒนาท่ีดิน

และกิจกรรมอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวของ เพ่ือใชในการกําหนดนโยบาย การวิเคราะหออกแบบและวางแผน นําไปสู

การจัดทําระบบสารสนเทศเพ่ือผูบริหาร (Executive Information System : EIS) เพ่ืองานการพัฒนา

ท่ีดินตอไป

ดังนั้น เพ่ือใหการดําเนินงานโครงการเปนไปตามความมุงหมายท่ีตองการ จึงไดจัดทําวิธีการ

และ/หรือแนวทางการปฏิบัติงานข้ึน เพ่ือใหเจาหนาท่ีของกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1 รับรู

รับทราบ และนําไปสูการปฏิบัติงานท่ีจะนํามาซ่ึงผลสําเร็จของโครงการ

วัตถุประสงค

เพ่ือใหเจาหนาท่ีของกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1 มีความรู ความเขาใจ และ

ทราบถึงข้ันตอน วิธีการจัดทําขอมูลเบื้องตน วิธีการสํารวจภาคสนามและการสัมภาษณเกษตรกร การ

วิเคราะหขอมูล การจัดทําแผนท่ี การรวบรวมขอมูลเขาสูระบบภูมิสารสนเทศ และการทํารายงานผลการ

ปฏิบัติงาน

1

ขอบเขตของการจัดทําวิธีการปฏิบัติงาน

1. เปนแนวทาง (วิธี) การปฏิบัติงานโครงการสํารวจและจัดทําแผนท่ีการถือครองท่ีดิน

ทางการเกษตรนอกเขตชลประทาน

2. กําหนดรูปแบบ แนวคิด และกระบวนการจัดทําโครงการฯ ใหเจาหนาท่ีผูปฏิบัติงาน

ยึดถือเปนแนวทางการดําเนินงาน

ระยะเวลาดําเนินการ

ตุลาคม 2556 – พฤศจกิายน 2556

วิธีดําเนินการ

1. ศึกษา คนควา หาขอมูลวิธีการสํารวจและจัดทําแผนท่ีจากเอกสาร/ตําราท่ีเก่ียวของ

2. ศึกษาการจัดทําขอมูลภูมิสารสนเทศ

3. เรียบเรียงวิธีการและข้ันตอนการปฏิบัติงานใหเปนระบบ งายตอความเขาใจ และ

สามารถนําไปปฏิบัติไดจริงในพ้ืนท่ี

4. ประชุมกลุมเพ่ือการทําความเขาใจกอนการปฏิบัติงาน

ผูรับผิดชอบ

นางสาวนฤมล ชมแสง ผูอํานวยการกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1

อัตรากําลัง

กลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1 ประกอบดวยบุคลากรในตําแหนงตาง ๆ ดังนี้

1. นายชางสํารวจอาวุโส 1 คน

2. นายชางสํารวจชํานาญงาน 4 คน

3. นายชางสํารวจปฏิบัติงาน 1 คน

4. นักวิชาการแผนท่ีภาพถายชํานาญการ 1 คน

5. นายชางศิลปชํานาญงาน 1 คน

6. ลูกจางจางเหมา เจาหนาท่ีแผนท่ีภาพถาย 1 คน

7. ลูกจางจางเหมา เจาหนาท่ีวิเคราะหนโยบายและแผน 5 คน

ข้ันตอนการดําเนินงานโครงการฯ

แบงออกเปนข้ันตอนท่ีสําคัญ คือ

1. การดําเนินงานในสํานักงาน คือ

- การเตรียมขอมูลเบื้องตน กอนออกภาคสนาม

- การรวบรวมและจัดทําฐานขอมูล การวิเคราะหขอมูล และรายงาน

2. การดําเนินงานภาคสนาม

2

สํานักงาน

เตรียมขอมูลแผนท่ี

ออกแบบ แบบสอบถาม

หนังสือถึงสวนราชการสวนภูมิภาค

ภาคสนาม

สํารวจขอมูลกายภาพเพ่ิมเติม

พบผูนําทองถ่ินช้ีแจงโครงการ

นัดหมายเกษตรกร

เกษตรกรช้ีแปลงบนแผนท่ี/สัมภาษณ

สํานักงาน

ตรวจสอบแผนท่ี

สรางฐานขอมูลจากแบบสัมภาษณ

เช่ือมโยงแผนท่ีกับฐานขอมูล

วิเคราะหขอมูล

จัดทําแผนท่ีและรายงาน

ผังการดําเนินงาน

การดําเนินงานในแตละข้ันตอน มีดังนี้

1. การดําเนินงานในสํานักงาน

1.1 การเตรียมขอมูลแผนท่ี

- ตรวจสอบพ้ืนท่ีดําเนินงานวาโครงการฯ ดังกลาว แปลงการถือครองท่ีดินอยู

ในเขตความรับผิดชอบของหนวยงานใด เชน กรมท่ีดิน ส.ป.ก. เปนตน

- ประสานหนวยงานเจาของพ้ืนท่ีขอคัดลอกขอมูลแปลงการถือครองท่ีดิน (ดัง

แสดงในรูปท่ี 1)

- ในกรณีท่ีเปนระวางแผนแผนท่ี (กระดาษ หรือฟลม) ใหนําไปทําการกราด

ภาพ (scan) เพ่ือแปลงขอมูลใหอยูในรูปของดิจิตอล (digital files)

- นําเขาโปรแกรมดานภูมิศาสตรสารสนเทศ (สผภ. 1 ใช ArcGis 9.X)

- ทําการลอกลาย (Digitize) ขอมูลแปลงท่ีดิน รายระวาง (ดังแสดงในรูปท่ี 2)

และใสขอมูลเลขท่ีดินลงในแปลงท่ีดินตามท่ีปรากฎบนระวางท่ีดิน

- นําขอมูลแปลงท่ีดินท่ีไดซอนทับบนแผนท่ีภาพถายออรโธสี มาตราสวน

1:4,000 รายระวาง (ดังแสดงในรูปท่ี 3)

- ในกรณีท่ีระวางแปลงท่ีดินเปนระบบดิจิตอลอยูแลว สามารถซอนทับบนแผน

ท่ีภาพถายออรโธสีไดเลย

- ตรวจสอบความสมบูรณ ถูกตองของขอมูลแผนท่ีแปลงท่ีดิน โดยรวม

3

- ประกอบระวางแผนท่ี โดยท่ีขอบระวางควรมีขอมูลท่ีจําเปนในการใชงาน เพ่ือ

สะดวกในการตรวจสอบขอมูลของเกษตรกรเบื้องตน เชน เลขท่ีดินเลขท่ีโฉนด

ชื่อผูถือครอง (กรณีถามีขอมูล) (ดังแสดงในรูปท่ี 4)

- เตรียมแผนท่ีอ่ืนท่ีเก่ียวของ เชน แผนท่ีภูมิประเทศมาตราสวน 1:50,000

บริเวณพ้ืนท่ีดําเนินการ

รูปท่ี 1 แสดงตัวอยางระวางแปลงท่ีดินของกรมท่ีดิน มาตราสวน :4,000

รูปท่ี 2 แสดงการลอกลายเสน (digitize) แปลงท่ีดิน

4

6

2238

รูปท่ี 3 แสดงการนํารูปแปลงท่ีดินซอนทับบนแผนท่ีภาพถายออรโธสี (1:4,000) รายระวาง

รูปท่ี 4 แสดงตัวอยางการประกอบระวางแผนท่ี

5

1.2 การเตรียมเอกสาร

- ออกแบบ แบบสอบถาม (ดังแสดงในรูปท่ี 5 และ 6)

- ออกหนังสือถึงหนวยงานท่ีเก่ียวของสวนภูมิภาค ไดแก สํานักงานพัฒนา

ท่ีดินเขต สถานีพัฒนาท่ีดิน และหนวยงานราชการสวนทองถ่ิน เชน

นายอําเภอ กํานัน ผูใหญบาน และ นายก อบต.

6

ตัวอยาง แบบสอบถาม (1)

รูปท่ี 5 แสดงตัวอยางแบบสอบถาม แผนท่ี 1

7

ตัวอยาง แบบสอบถาม (2)

รูปท่ี 6 แสดงตัวอยางแบบสอบถาม แผนท่ี 2

8

2. การสํารวจภาคสนาม

2.1 การสํารวจขอมูลการถือครองท่ีดินและการใชประโยชนท่ีดินรายแปลง

- พบผูปกครองสวนทองถ่ิน เชน นายอําเภอ เพ่ือสงหนังสือรายงานตัวเขา

ปฏิบัติงาน และเพ่ือขอความอนุเคราะหความรวมมือในการดําเนินงาน

โครงการ

- พบกํานัน ผูใหญบานในพ้ืนท่ีโครงการ เพ่ือชี้แจงประชาสัมพันธโครงการ และ

นัดหมายเกษตรกรเพ่ือการนําชี้แปลงท่ีดินบนแผนท่ีท่ีไดเตรียมมาและให

สัมภาษณ รวมถึงการประชาสัมพันธถึงเอกสารท่ีตองนํามาในวันนัดหมาย

ไดแก

o บัตรประจําตัวประชาชน

o เอกสารสิทธิการถือครองท่ีดิน เชน โฉนดท่ีดิน ส.ป.ก. - 401

- นัดหมายกํานัน ผูใหญบาน เพ่ือขีดเขตหมูบาน

- เม่ือถึงวันนัดหมาย นําเอกสารสิทธิการถือครองท่ีดินของเกษตรกรตรวจสอบ

ในระวางแผนท่ีภาพถายออรโธสีท่ีซอนทับขอมูลแปลงท่ีดินเรียบรอยแลว เม่ือ

ถูกตอง สัมภาษณเกษตรกรตามแบบสอบถามท่ีไดออกแบบไว

2.2 ในกรณีท่ีพบขอมูลทางกายภาพท่ีมีเพ่ิมเติมจากแผนท่ีภาพถายออรโธสี ตอง

สํารวจรังวัดขอมูลเพ่ิมเติมโดยใชเครื่องมือสํารวจตําแหนงดาวเทียมจีพีเอสในการดําเนินงาน โดยมีหลักการ

คือ

- ใชหมุดหลักฐานภาคพ้ืนดินจากโครงการจัดทําแผนที่เพื่อการบริหาร

ทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยสินของกระทรวงเกษตรและสหกรณเปน

หมุดหลักฐานอางอิง

- การเก็บขอมูลถนน ทางน้ํา เก็บรายละเอียดเปนแนวเสน (line)

- การเก็บขอมูลสถานท่ี เชน ลานมัน โรงสี ปมน้ํามัน เก็บเปนจุด (point)

- วิธีการสํารวจ สามารถทําแบบ Real Time Kinematic ได

3. การจัดทําขอมูลในสํานักงาน

3.1 การจัดทําแผนท่ีในระบบดิจิตอล

- ตรวจสอบความครบถวนสมบูรณของแปลงการถือครองท่ีดินท่ีเกษตรกรมา

นําชี้ กับขอมูลท่ีมีอยูเดิม

- นําเขาขอมูลท่ีไดสํารวจรังวัดเพ่ิมเติมลงในฐานขอมูล

- ตรวจสอบขอมูลระหวางแผนท่ีและแบบสอบถามใหครบถวน

9

3.2 การจัดทําขอมูลเชิงอรรถาธิบาย

- นําแบบสอบถามมาจัดทําฐานขอมูลในรูปแบบตาราง ดวยโปรแกรม Excel

(ดังตารางท่ี 1) โดยออกแบบหัวตารางเปนภาษาไทยกอน เพ่ือความสะดวก

ของเจาหนาท่ีผูทําการบันทึกขอมูล

- ออกแบบโครงสรางพ้ืนฐานขอมูลพจนานุกรมภูมิศาสตร (GIS Data

Dictionary) (ดังตารางท่ี 2)

- เม่ือกรอกขอมูลแลวเสร็จ ใหเปลี่ยนหัวตาราง (field) ใหตรงตามพจนานุกรม

ภูมิศาสตร ท่ีไดออกแบบไว

- เชื่อมโยงขอมูลแผนท่ีกับตารางขอมูล

การออกแบบตาราง Excel

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel

ลําดับ

ที่

เลข

แปลง

หมายเลข

แปลงที่ดิน เลขระวาง เลขบัตรประชาชน

คํานํา

หนาชื่อ ชื่อ นามสกุล

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel (ตอ)

เลขที่บาน หมูที่ ชื่อบาน ตําบล อําเภอ จังหวัด ขนาดพื้นที่

(ไร)

ขนาดพื้นที่

(งาน)

ขนาดพื้นที่

(ตารางวา)

10

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel (ตอ)

ประเภท

เอกสาร

เลขที่

เอกสาร

ทะเบียน

เกษตรกร

อื่น ๆ

(ระบุ)

มาให

สัมภาษณ

แทน

เลขบัตร

ประชาชน

คํานํา

หนาชื่อ ชื่อ นามสกุล

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel (ตอ)

การใช

ประโยชนที่ดิน

(1)

การใช

ประโยชนที่ดิน

(2)

ปญหาราคา

ผลผลิต ศัตรูพืช ดิน เงินทุน

แหลงน้ํา

ธรรมชาติ ขุดเอง

แหลงน้ํา

พด.

ตารางท่ี 1 ตัวอยางตาราง Excel (ตอ)

เพียงพอ ไม

เพียงพอ

เกษตร

อินทรีย

วัสดุที่ใช

ทําปุย

ปริมาณ

ปุย

อินทรีย

รายได

ผลผลิต

รายได

อื่น กําไร

ผลิตภัณฑ

พด.

ความ

ชวยเหลือ

ภาครัฐ

11

การออกแบบพจนานุกรมภูมิศาสตร

ตารางท่ี 2 ตัวอยางพจนานุกรมภูมิศาสตร (GIS Data Dictionary)

CPM = Chaiyaphum

No Name Type Field properties Definition Remark Length Precision Scale

1 OBJECTID ObjectID ลําดับตัวเลขท่ีถูกสรางดวยโปรแกรม

2 CPM_No Double ลําดับท่ี

3 CPM_Plang Double เลขแปลง

4 CPM_Plang_Id String 255 หมายเลขแปลงท่ีดิน link

5 CPM_Rawang String 255 เลขระวาง

6 CPM_IDCard String 255 เลขบัตรประจําตัวประชาชน

7 CPM_Title String 255 คํานําหนาช่ือ

8 CPM_Name String 255 ช่ือเจาของท่ีดิน

9 CPM_Lastname String 255 นามสกุลเจาของท่ีดิน

10 CPM_ADD_No String 255 เลขท่ีบานเจาของท่ีดิน

11 CPM_ADD_Moo String 255 หมูท่ี

12 CPM_ADD_Ban String 255 ช่ือหมูบาน

13 CPM_ADD_Tam String 255 ช่ือตําบล

14 CPM_ADD_Amp String 255 ช่ืออําเภอ

15 CPM_ADD_Prov String 255 ช่ือจังหวัด

16 CPM_Rai Double ขนาดเน้ือท่ีหนวย ไร

17 CPM_Ngan Double ขนาดเน้ือท่ีหนวย งาน

18 CPM_Wa Double ขนาดเน้ือท่ีหนวย ตารางวา

19 CPM_Tenure String 255 หลักฐานการถือครองทางราชการ

20 CPM_N_Tenure String 255 เลขท่ีเอกสารการถือครองทางราชการ

21 CPM_Register String 255 ลงทะเบียนเกษตรกรหรือไม

22 CPM_Reg_Other String 255 ลงทะเบียนอ่ืน ๆ

23 CPM_Pretend String 255 ผูใหสัมภาษณแทน

24 CPM_P_Title String 255 คํานําหนาผูใหขอมูลแทน

25 CPM_P_Name String 255 ช่ือผูใหขอมูลแทน

26 CPM_P_Surname String 255 นามสกุลผูใหขอมูลแทน

27 CPM_P_IDCard Double เลขบัตรประจําตัวผูแทน

28 CPM_Luse String 255 การใชประโยชนท่ีดินหลัก

29 CPM_Luse_2 String 255 การใชประโยชนท่ีดินตาม

30 CPM_Problem_01 String 255 ปญหาราคาผลผลิต

12

ตารางท่ี 2 ตัวอยางพจนานุกรมภูมิศาสตร (ตอ)

No Name Type Field properties Definition Remark Length Precision Scale

31 CPM_Problem_02 String 255 ปญหาศัตรูพืช

32 CPM_Problem_03 String 255 ปญหาเรื่องดินไมสมบูรณ

33 CPM_Problem_04 String 255 ปญหาเรื่องเงินลงทุน

34 CPM_Waterdemand 1 String 255 แหลงนํ้าธรรมชาติ

35 CPM_Waterdemand 2 String 255 แหลงนํ้าขุดเอง

36 CPM_Waterdemand 3 String 255 แหลงนํ้า พด.

37 CPM_Enough_Hydro String 255 แหลงนํ้าเพียงพอ หรือไม

38 CPM_Solution String 255 แนวทางการแกปญหา

39 CPM_OM_Do String 255 ทําเกษตรอินทรียหรือไม

40 CPM_OM_Junk String 255 วัสดุท่ีใชทําเกษตรอินทรีย

41 CPM_OM_Usage String 255 ปริมาณปุยอินทรีย

42 CPM_Salary String 255 รายได

43 CPM_Salary_Other String 255 รายไดอ่ืน

44 CPM_Profit String 255 กําไร

45 CPM_Product_OM String 255 ผลิตภัณฑ พด.

46 CPM_Gov String 255 ความชวยเหลือภาครัฐ

ฯลฯ

เชื่อมตอขอมูลแผนท่ีกับฐานขอมูลเชิงอรรถาธิบาย (ดังแสดงในรูปท่ี 7)

รูปท่ี 7 แสดงการเช่ือมตอขอมูลแผนท่ีกับขอมูลเชิงอรรถาธิบาย

13

3.3 การวิเคราะหขอมูล แบงเปน

- วิเคราะหขอมูลจากขอมูลแปลงท่ีดินท้ังหมด

- วิเคราะหขอมูลจากจํานวนเกษตรกรท่ีมาใหขอมูล

3.4 การจัดทําแผนท่ีผลการวิเคราะห

องคประกอบของแผนท่ีประกอบดวย

- ชื่อแผนท่ี (Title) บอกใหทราบวาเปนแผนท่ี เรื่องอะไร แสดงอะไร เพ่ือจะ

ไดใชประโยชนไดถูกตองตามวัตถุประสงค เชน แผนท่ีแสดงแนวเขตการ

ปกครองระดับหมูบาน แผนท่ีแสดงประเภทของเอกสารสิทธิ แผนท่ีแสดง

การใชประโยชนท่ีดิน เปนตน

- คําอธิบายสัญลักษณ (Legend) ใชอธิบายความหมายของรายละเอียดของ

สิ่งตางๆ ท่ีปรากฎลงบนแผนท่ี

- มาตราสวน (Scale) คือ ความสัมพันธระหวางระยะทางบนแผนท่ีกับ

ระยะทางในภูมิประเทศจริง ซ่ึงเปนขอมูลท่ีบอกใหผูใชแผนท่ีทราบวา แผนท่ี

นั้นๆ ยอสวนมาจากของจริงในอัตราสวนเทาใด เชน มาตราสวน 1:50,000

มาตราสวน 1:4,000

- ทิศ (North Arrow) ในแผนท่ีจะระบุทิศเหนือไวเสมอเพ่ือใหอานแผนท่ีได

งายข้ึน

- เสนกรอบพิกัด (Grid) และระบบพิกัด ( Coordinate System) ท่ีใชอางอิง

ในการจัดทําแผนท่ีนั้น ๆ

- ควรมีสัญลักษณหนวยงาน

4. การจัดทํารายงาน รูปเลมรายงานควรประกอบดวยหัวขอหลักดังแสดงในสารบัญ

(ดังแสดงในรูปท่ี 8) และหนาปกรายงานควรประกอบดวยสาระสําคัญ (ดังแสดงในรูปท่ี 9)

14

ตัวอยางหัวขอหลักในสารบัญ

สารบัญ

หนา

คํานํา

คํานิยม

สารบัญ

สารบัญรูป

สารบัญตาราง

สารบัญแผนท่ี

บทนํา หลักการและเหตุผล

วัตถุประสงค

ระยะเวลาดําเนินการ

อุปกรณในการดําเนินการ

สถานท่ีดําเนินงาน

ข้ันตอนและวิธีดําเนินงาน

ประโยชนท่ีไดรับ

ขอมูลท่ัวไป

- …………………………..

- ………………………….

- ………………………….

ผลการดําเนินงาน

- ................................

- ................................

- .................................

สรุปผลการดําเนินงาน

- สรุปผลการดําเนินงาน

- ปญหา/อุปสรรค

- ขอเสนอแนะ

เอกสารอางอิง

ภาคผนวก

รูปท่ี 8 แสดงหัวขอหลักในสารบัญ

15

ตัวอยางปกรายงาน

โครงการสํารวจและจัดทําแผนท่ี

การถือครองท่ีดินทางการเกษตร

นอกเขตชลประทาน

อําเภอ................จังหวัด....................

โดย

กลุมสํารวจและผลิตแผนท่ีและภาพถายท่ี 1

สํานักเทคโนโลยีการสํารวจและทําแผนท่ี

ตุลาคม 2556 – กันยายน 2557

รูปท่ี 9 แสดงตัวอยางปกรายงาน

16

ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ

1. วิธีการปฏิบัติงานในการสํารวจและจัดทําแผนท่ี เพ่ือใหไดขอมูลท่ีถูกตอง ครบถวน

และครอบคลุมขอมูลทุกดานเพ่ือการนําไปใชประโยชน ตามแผนงานโครงการท่ีกําหนดไว

2. เพ่ือเปนมาตรฐานในการปฏิบัติงานของเจาหนาท่ีกลุมสํารวจและผลิตแผนท่ี และ

ภาพถายท่ี 1

ความยุงยากในการดําเนินงาน / ปญหา / อุปสรรค

ในการดําเนินการสํารวจพ้ืนท่ีการทําการเกษตรรายแปลงนั้น ปญหาเรื่องแนวเขตการ

ปกครองในพ้ืนท่ีจะเปนปญหาและอุปสรรคสําคัญกับขอมูลท่ีดําเนินการ เพราะแนวเขตการปกครองใน

พ้ืนท่ีจริงมักไมสอดคลองกับขอมูลแนวเขตการปกครองท่ีประกาศใชโดยกรมการปกครอง บางครั้งทําใหเกิด

ปญหาและอุปสรรคจากความคลาดเคลื่อนของขอมูล เกษตรกรในพ้ืนท่ีไมเขาใจ ทําใหไมใหความรวมมือ

เทาท่ีควร เชน เกษตรกรผูมาชี้แปลงท่ีดินและใหสัมภาษณ แตแปลงท่ีดินของเกษตรกรรายนั้น ๆ ไมอยูใน

พ้ืนท่ีดําเนินการ หรือบางครั้งฐานขอมูลท่ีเตรียมไปมีแปลงท่ีดินของเกษตรกรอยู แตในพ้ืนท่ีจริงเกษตรกร

รายนั้น ๆ อยูนอกพ้ืนท่ีดําเนินการ จึงไมมาชี้แปลงและใหสัมภาษณ ทําใหฐานขอมูลท่ีไดทําการสํารวจฯ

อาจเกิดความไมสมบูรณ

ขอเสนอแนะ

หนาท่ีหลักประการหนึ่งของกรมพัฒนาท่ีดิน คือการกําหนดเขตการอนุรักษดินและน้ํา

กําหนดบริเวณการใชท่ีดิน เพ่ือนําไปสูการกําหนดความเหมาะสมของการใชประโยชนท่ีดิน ดังนั้นการท่ีจะ

รูจักพ้ืนท่ีท่ีวิเคราะหไมวาดานใด ขอมูลการใชพ้ืนท่ีรายแปลงของเกษตรกรถือไดวามีความสําคัญเปนอยาง

มาก แตการดําเนินงานท่ีผานมา กรมพัฒนาท่ีดินอาจจะไมไดตระหนักถึงขอมูลในดานนี้มากนัก ซ่ึงทําใหเกิด

เปนจุดออนตอการวิเคราะหและการวางแผนพัฒนาพ้ืนท่ีในกิจกรรมตอ ๆ ไป

อีกท้ังขอมูลการถือครองท่ีดินและการใชประโยชนท่ีดินทางการเกษตรรายแปลง ก็เปน

ฐานขอมูลหนึ่งในกิจกรรมการทําสํามะโนท่ีดินเพ่ือการพัฒนาท่ีดิน ซ่ึงเปนหนาท่ีหลักอีกหนาท่ีหนึ่งของกรม

พัฒนาท่ีดินท่ีกําหนดไวในพระราชบัญญัติพัฒนาท่ีดิน พ.ศ. 2551

ดังนั้น ในการจัดทําสํามะโนท่ีดินเพ่ือการพัฒนาท่ีดินนั้น การจะใหไดขอมูลท่ีมีความ

สมบูรณ ครบถวน ชัดเจน สามารถวิเคราะหพ้ืนท่ีไดอยางถูกตอง ควรเริ่มตนดวยการสํารวจและจัดทําแผนท่ี

การถือครองท่ีดินทางการเกษตรรายแปลง แลวบูรณาการกับกิจกรรมอ่ืน ๆ ของกรมพัฒนาท่ีดิน เชน ดาน

เศรษฐกิจสังคม ดานการวางแผนการใชท่ีดิน ดานการสํารวจดิน ในพ้ืนท่ีดําเนินการเดียวกัน เพ่ือขอมูลท่ี

ไดจะมีความสมบูรณในทุกสาขาท่ีเก่ียวของกับงานการพัฒนาท่ีดิน

17

เอกสารอางอิง

ชฎา ณรงคฤทธิ์, รศ.,ดร. การแสดงขอมูลและการทําแผนท่ี. คณะเกษตรศาสตร ทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดลอม. มหาวิทยาลัยนเรศวร. เอกสารประกอบการบรรยาย ระบบ

สารสนเทศภูมิศาสตรดานสิ่งแวดลอม.