ไฟฟ้า พลังน้ํา - Ableable.co.th/Upload/File/19.pdf · 2014-03-09 · คู่มือการพ ัฒนาและการลงท ุนไฟฟ้าพลังน้ํา

คมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทน ชดท 3

ไฟฟา

พลงนา

คมอการพฒนาและการลงทน

ผลตพลงงานทดแทน

ชดท 3

ไฟฟา

พลงนา

คมอการพฒนาและการลงทนไฟฟาพลงนา ก

คานา

เนองจากประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม และมผลผลตทางการเกษตรรวมถงผลผลตเหลอใชทางการเกษตรทมศกยภาพสงสามารถใชเปนพลงงานทดแทนได เชน ออย มนสาปะหลง ปาลมนามน ขาว ขาวโพด เปนตน โดยการแปรรป ชานออย ใยและกะลาปาลม แกลบ และซงขาวโพด เปนเชอเพลงผลตไฟฟาและพลงงานความรอนสาหรบใชในกระบวนการผลตอตสาหกรรม สวนกากนาตาล นาออย และมนสาปะหลงใชผลตเอทานอล และนามนปาลม และสเตรนใชผลตไบโอดเซล เปนตน กระทรวงพลงงานจงมยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนจากพชพลงงานเหลาน เพอจะไดเปนตลาดทางเลอกสาหรบผลตผลการเกษตรไทย ซงจะสามารถชวยดดซบผลผลตทางการเกษตรและชวยทาใหราคาผลผลตการเกษตรมเสถยรภาพ และภาครฐไมตองจดสรรงบประมาณมาประกนราคาพชผลผลตดงกลาว ประกอบกบเทคโนโลยพลงงานทดแทนจากพชพลงงานเปนเทคโนโลยทไดมการพฒนาอยางตอเนองและมความคมทนทางเศรษฐกจหรอเกอบคมทนหากไดรบการสนบสนนอกเพยงเลกนอยจากภาครฐบาล นอกจากนประเทศไทยยงมแหลงพลงงานจากธรรมชาตทจดเปนพลงงานหมนเวยน เชน ไฟฟาพลงนาขนาดเลก พลงลม และพลงงานแสงอาทตยทจะสามารถใชผลตพลงงานทดแทนได

กระทรวงพลงงาน (พน.) ไดกาหนดแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป โดยมอบหมายใหกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) ซงเปนหนวยงานหลกประสานงานกบสวนผเกยวของอนๆ ใหดาเนนการจดทาแผนปฏบตการตามกรอบแผนพฒนาพลงงานทดแทน เพอใหสามารถดาเนนการพฒนาพลงงานทดแทนดานตางๆ ใหสามารถผลตไฟฟารวมสะสมถงป 2565 จานวน 5,604 เมกะวตต ประกอบดวยพลงงานแสงอาทตย 500 เมกะวตต พลงงานลม 800 เมกะวตต พลงนา 324 เมกะวตต พลงงานชวมวล 3,700 เมกะวตต กาซชวภาพ 120 เมกะวตต ขยะ 160 เมกะวตต นอกจากนนยงใหมการพฒนาเชอเพลงชวภาพ ไดแก เอทานอลและไบโอดเซล รวมทงพลงงานความรอนและกาซ NGV ซงกอใหเกดสดสวนการใชพลงงานทดแทนได 20% ของปรมาณการใชบรโภคของประเทศในป 2565 การตงเปาหมายสความสาเรจของการผลตพลงงานทดแทนใหไดปรมาณดงกลาว จาเปนตองสรางแนวทางแผนพฒนาในแตละเทคโนโลยโดยเฉพาะกบภาคเอกชน ซงเปนแนวทางหลกทสาคญในการขบเคลอนสความสาเรจได ตองมความเดนชดในนโยบายเพอใหปรากฏตอการลงทนจากภาคเอกชนและสรางผลประโยชนตอการดาเนนการ

สาหรบคมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทนทไดจดทาขนนจะเปนคมอทจะชวยใหผสนใจทราบถงเปาหมายของแผนพฒนาพลงงานทดแทน รวมทงมความเขาใจในแนวทางการพฒนาพลงงานทดแทน มาใชทดแทนเชอเพลงฟอสซล อาท การพจารณาถงศกยภาพ โอกาสและความสามารถในการจดหาแหลงพลงงานหรอวตถดบ ลกษณะการทางานทางเทคนค และการประยกตใชเทคโนโลยทมอยโดยทวไป ขอดและขอเสยเฉพาะของแตละเทคโนโลย การจดหาแหลงเงนทน กฎระเบยบและมาตรการ

คมอการพฒนาและการลงทนไฟฟาพลงนา ข

สงเสรมสนบสนนตางๆ ของภาครฐ ขนตอนปฏบตในการตดตอหนวยงานตางๆซงจะเปนเอกสารทจะชวยสรางความเขาใจในลกษณะเฉพาะของเทคโนโลยพลงงานหมนเวยนชนดตางๆ ทงการผลตไฟฟา ความรอน และเชอเพลงชวภาพ เพอเผยแพรประชาสมพนธไปยงกลมเปาหมายตามความตองการของกระทรวงพลงงานตอไป

คมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทนทจดทาขนน จะแบงออกเปน 8 ชด ไดแก ลม แสงอาทตย นา ชวมวล กาซชวภาพ ขยะ เอทานอล ไบโอดเซลโดยฉบบนจะเปน ชดท 3 เรองคมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทน (ไฟฟาพลงนา) ซง พพ. หวงเปนอยางยงวาจะชวยใหผสนใจมความเขาใจในแนวทางการพฒนาพลงงานทดแทนมาใชเพมมากขน ซงจะชวยลดการพงพาการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ สรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ รวมทงลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกซงจะสงผลดตอประเทศชาตโดยรวม อยางยงยนตอไป

คมอการพฒนาและการลงทนไฟฟาพลงนา ค

สารบญ หนา บทท 1 บทนา 1

1.1 วฏจกรของนา 1 1.2 แหลงกาเนดไฟฟาพลงนา 2 1.3 การใชประโยชนจากพลงงานนา 3

บทท 2 การพฒนาไฟฟาพลงนาของประเทศไทย 6 2.1 ประเภทโรงไฟฟาพลงงานนาในประเทศไทย 7 2.2 การพฒนาเทคโนโลยกงหนนาขนาดเลก 9 2.3 โรงไฟฟาพลงงานนาขนาดเลก 10

2.3.1 สวนประกอบทสาคญของโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก 12 2.3.2 การเปรยบเทยบจดเดนและจดดอยของเทคโนโลยกงหนนาแตละประเภท 18 2.3.3 แนวทางการพจารณาคดเลอกกงหนนา 21

บทท 3 การวเคราะหการลงทนผลตไฟฟาพลงนาทเหมาะสม 23 3.1 การประมาณราคาคากอสราง 25 3.2 การวเคราะหผลการตอบแทนการลงทน 25

3.2.1 มลคาปจจบนสทธ 26 3.2.2 อตราผลตอบแทนของโครงการ 26 3.2.3 ผลประโยชนตอเงนลงทน 27 3.2.4 ตนทนพลงงานตอหนวย 27 3.2.5 ระยะเวลาการลงทน 27 3.1.6 งบกระแสเงนสด 27

3.3 ปจจยสาคญทมผลตอการวเคราะหความเหมาะสมการลงทน 28 3.4 ตวอยางการศกษาความเหมาะสมของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน 29 3.5 ตวอยางโครงการโรงไฟฟาพลงนาหมบานแมกาปองตนแบบโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก สาหรบชมชน 34

บทท 4 การสงเสรมการพฒนาไฟฟาพลงนาของประเทศไทย 37 4.1 มาตรการสวนเพมราคารบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน 38 4.2 โครงการเงนหมนเวยนเพอสงเสรมการใชพลงงานทดแทน 39 4.3 โครงการสงเสรมการลงทนดานอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน 41 4.4 กลไกลการพฒนาทสะอาด 44

คมอการพฒนาและการลงทนไฟฟาพลงนา ง

สารบญ (ตอ) หนา

4.5 โครงการสงเสรมการลงทน โดยสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) 48 บทท 5 ขนตอนการขอใบอนญาตตางๆ 50 ภาคผนวก การตรวจสอบผลกระทบดานปาไมและชนคณภาพลมนา 58 เอกสารอางอง 67

คมอการพฒนาและการลงทนไฟฟาพลงนา หนา 1

บทท 1 บทนา

การใชนาเพอผลตพลงงานในประเทศไทยไดดาเนนการมาอยางชานาน โดยเฉพาะอยางยงโครงการไฟฟาพลงนาขนาดใหญ แมวาในปจจบนโครงการไฟฟาพลงนาขนาดใหญในประเทศไทยจะไมสามารถเกดขนมาใหม เนองจากสภาพภมประเทศ และบรเวณทมศกยภาพไมเหมาะสมตอการพฒนา แตกยงมพนทซงมศกยภาพและเหมาะสมตอการพฒนาไฟฟาพลงนาอก อาท ไฟฟาพลงนาระดบหมบานหรอชมชน อางเกบนาเพอชลประทานของกรมชลประทานหรอขององคการบรหารสวนทองถนทมอยในพนทตางๆ ทวประเทศ กยงสามารถนามาใชประโยชนผลตไฟฟาไดนอกเหนอจากการใชประโยชนจากดานชลประทาน การประมงหรอการเกษตร ซงจากการศกษาพนททมศกยภาพของไฟฟาพลงนาขนาดเลกทวประเทศ พบวามพนททมศกยภาพซงสามารถนามาพฒนาเปนโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลกไดถง 25,500 เมกะวตตและเปนไฟฟาพลงนนขนาดเลกมากหรอไฟฟาพลงนาระดบหมบาน 1,000 เมกะวตต และเปนโครงการไฟฟาพลงนาทายอางเกบนาอกประมาณ 115 เมกะวตต

1.1 วฏจกรของนา (Hydrologic Cycle) นาเปนสารประกอบทเกดจากไฮโดรเจนและออกซเจนมสถานะเปนของเหลวมมากในทะเลและ

มหาสมทร ซงโลกมบรเวณทเปนมหาสมทรประกอบอยถง 3 ใน 4 สวน พลงงานจากแสงอาทตเปนสาเหตททาใหเกดการหมนเวยนเปนวฏจกรของนา ขน เมอนาบนโลกไดรบพลงงานความรอนจากแสงอาทตย จะทาใหนาบนผวโลกตามแหลงตางๆ ทงในหวย หนอง คลอง บง ทะเล และมหาสมทร ระเหยกลายเปนไอนาและลอยขนไปในอากาศ เมอไอนาลอยสเบองบนแลว จะไดรบความเยนและกลนตวกลายเปนละอองนาเลกๆ ลอยจบตวกนเปนกลมเมฆ เมอจบตวกนมากขนและกระทบความเยนจะกลนตวกลายเปนหยดนาตกลงสพนโลก และจะเกดกระบวนการเชนนซาแลวซาเลาเปน วฏจกรหมนเวยนตอเนองกนตลอดเวลา เรยกวา วฏจกรธรรมชาตของนาซงทาใหมนาเกดขนบนผวโลกอยางสมาเสมอ

รปแสดงวฏจกรของนา


1.2 แหลงกาเนดไฟฟาพลงนา พลงนา คอ กระแสนาไหลทใหพลงงานทจาเปนแกมนษยมานานแสนนานแลว แตมนษยกรจกเพยง

การนาเอานามาใชประโยชนเพยงเพออปโภค บรโภค เพอการเกษตร การเลยงสตว หรอใชพลงนาตกหมนกงหนทมลกษณะเปนวงลอประกอบดวยขนบนได สาหรบรบแรงดนนา เมอวงลอหมนเพลาซงตอกบเครอง โมแปงหรอเครองสขาวกจะหมนตามไปดวย กระทงถงปลายครสตศตวรรษท 19 ถง 20 มนษยจงไดนานามาใชแปรสภาพเปนพลงงานไฟฟา โดยเปลยนพลงงานของนาตกใหเปนกระแสไฟฟาได การผลตไฟฟาจากพลงนาแบงไดเปน

1) พลงงานนาตก การผลตไฟฟาจากพลงงานนานทาไดโดยอาศยพลงงานของนาตก ออกจากแหลงนาตามธรรมชาต หรอนาตกทเกดจากการดดแปลงสภาพธรรมชาต เชน นาตกทเกดจากการสรางเขอนกนนา นาตกจากทะเลสาบบนเทอกเขาสหบเขา กระแสนาในแมนาไหลตกหนาผา เปนตน การสรางเขอนกนนาและใหนาตกไหลผานกงหนนาซงขบเครองกาเนดไฟฟากาลงงานนาทไดจะขนอยกบความสงของนาและอตราการไหลของนาทปลอยลงมา

ดงนนการผลตพลงงานจากพลงงานนจาเปนตองมบรเวณทเหมาะสมและการสรางเขอนนนจะตองลงทนอยางมาก แตอยางไรกตามจากการสารวจคาดวาทวโลกสามารถผลตกาลงไฟฟาจากกาลงนามากกวาพลงงานทดแทนประเภทอน 2) พลงงานนาขนนาลง มพนฐานมาจากพลงงานศกยและพลงงานจลนของระบบทประกอบดวยดวงอาทตย โลก และดวงจนทร จงจดเปนแหลงพลงงานประเภทใชแลวไมหมดไป สาหรบในการเปลยนพลงงานนาขนนาลงใหเปนพลงงานไฟฟา คอ เลอกแมนาหรออาวทมพนทเกบนาไดมากและพสยของนาขนนาลงมคาสงแลวสรางเขอนทปากแมนาหรอปากอาว เพอใหเกดเปนอางเกบนาขนมา เมอนาขนจะไหลเขาสอางเกบนา และเมอนาลงนาจะไหลออกจากอางเกบนา การไหลเขาออกจากอางของนาตองควบคมใหไหลผานกงหนนาทตอเชอมกบเครองกาเนดไฟฟา เมอกงหนนาหมนกจะไดไฟฟาออกมาใชงาน

หลกการผลตไฟฟาจากนาขนนาลงมหลกการเชนเดยวกบการผลตไฟฟาจากพลงงานนาตก แตกาลงทไดจากพลงงานนาขนนาลงจะไมคอยสมาเสมอเปลยนแปลงไปมากในชวงขนลงของนา แตอาจจดใหมพนทกกนาเปนสองบรเวณหรอบรเวณพนทเดยว โดยการจดระบบการไหลของนาระหวางบรเวณบอสงและบอตา และกกบรเวณภายนอกในชวงทมการขนลงของนาอยางเหมาะสม จะทาใหพลงงานทไดจากพลงงานนาขนนาลงสมาเสมอดขน 3) พลงงานคลน เปนการเกบเกยวเอาพลงงานทลม ถายทอดใหกบผวนาในมหาสมทรเกดเปนคลนวงเขาสชายฝงและเกาะแกงตาง ๆ เครองผลตไฟฟาพลงงานคลนจะถกออกแบบใหลอยตวอยบนผวนาบรเวณหนาอาวดานหนาทหนเขาหาคลน การใชคลนเพอผลตไฟฟานน ถาจะใหไดผลจะตองอยในโซนทมยอดคลนเฉลยอยท 8 เมตร ซงบรเวณนนตองมแรงลมดวย


แตจากการวดความสงของยอดคลนสงสดในประเทศไทยทจงหวดระนองพบวา ยอดคลนสงสดเฉลยอยท 4 เมตรเทานน ซงกแนนอนวาดวยเทคโนโลยการผลตไฟฟาดวยพลงงานคลนในปจจบนนนยงคงไมสามารถใชในบานเราใหผลจรงจงได

1.3 การใชประโยชนจากพลงงานนา นอกเหนอจากผลประโยชนทางดานการผลตไฟฟาแลว นาทกกเกบไวในฤดฝนจะเกดประโยชนทางดานบรรเทาอทกภยไดสวนหนง และในฤดแลงสามารถปลอยนาทเกบกกไวใหเกดประโยชนทางดานชลประทาน เปนแหลงเพาะพนธปลา นอกจากน เขอนเปนแหลงทองเทยว และประชาชนในบรเวณพนทตงโครงการมความสะดวกสบายมากขน ซงประโยชนหลกๆ มดงน

1) พลงงานนาเปนพลงงานหมนเวยนทสามารถนากลบมาใชใหมไดไมหมดสน คอ เมอใชพลงงานของนาสวนหนงไปแลวนาสวนนนกจะไหลลงสทะเลและนาในทะเลเมอไดรบพลงงานจากแสงอาทตยกจะระเหยกลายเปนไอนา เมอไอนารวมตวเปนเมฆจะตกลงมาเปนฝนหมนเวยนกลบมาทาใหเราสามารถใชพลงงานนาไดตลอดไปไมหมดสน

2) เครองกลพลงงานนาสามารถเรมดาเนนการผลตพลงงานไดในเวลาอนรวดเรวและควบคมใหผลตกาลงงานออกมาไดใกลเคยงกบความตองการ อกทงยงมประสทธภาพในการทางานสงมาก ชนสวนของเครองกลพลงงานนาสวนใหญจะมความคงทนและมอายการใชงานนานกวาเครองจกรกลอยางอน

3) เมอนาพลงงานนาไปใชแลว นายงคงมคณภาพเหมอนเดมทาใหสามารถนาไปใชประโยชนอยางอนไดอก เชน เพอการชลประทาน การรกษาระดบนาในแมนาใหไหลลกพอแกการเดนเรอ เปนตน

4) การสรางเขอนเพอกกเกบและทดนาใหสงขน สามารถชวยกกนาเอาไวใชในชวงทไมมฝนตก ทาใหไดแหลงนาขนาดใหญสามารถใชเลยงสตวนาหรอใชเปนสถานททองเทยวไดและยงชวยรกษาระบบนเวศของแมนาไดโดยการปลอยนาจากเขอนเพอไลนาโสโครกในแมนาทเกดจากโรงงานอตสาหกรรม นอกจากนยงสามารถใชไลนาเคมซงขนมาจากทะเลกได

ผลประโยชนตาง ๆ ดงกลาวมาแลวขางตน บางอยางสามารถตคาเปนตวเงนหรอตวเลขได บางอยางไมสามารถกาหนดเปนตวเงนหรอตวเลขไดในการวเคราะหเชงเศรษฐศาสตร โดยแยกการประเมนผลประโยชนทไดจากโครงการ ออกเปน 3 สวน คอ

1. สวนทสามารถตคาเปนตวเงนได 1

1.1 ผลประโยชนทางดานผลตไฟฟา ไมอาจคดจากราคาขายกระแสไฟฟาโดยตรง เพราะโครงสรางราคาขายกระแสไฟฟาในปจจบน เปนราคาเฉลยของพลงงานไฟฟา (Energy) อยางเดยว ไมมราคาคากาลงไฟฟาหรอพลงไฟฟา (Power) หากใชราคาเฉลยของพลงงาน

1 ทมา : www.eppo.go.th/encon/Energy_Campaign/Ecam_48_PowerMaeKampong3.html


ไฟฟาปจจบนมาคดเปนผลประโยชนของโครงการไฟฟาพลงนา โดยเฉพาะโรงไฟฟาประเภท Peaking Plant แลว จะทาใหดเหมอนวาโครงการดงกลาวไมคมทน ทงๆ ทจาเปนจะตองมโครงการหลกเกณฑทนามาคดผลประโยชนแทน เรยกวา Alternative Cost Approach หลกเกณฑดงกลาวกาหนดวา ผลประโยชนทางดานการผลตไฟฟาของโครงการไฟฟาพลงนา ก. คอ คาลงทนของโครงการอนทสงถดไปจากโครงการไฟฟาพลงนา ก. โดยทโครงการทงสองสามารถสนองความตองการทางดานไฟฟาเหมอนกน การทจะดวาสามารถตอบสนองความตองการทางดานไฟฟาไดเหมอนกน กาหนดไดจากขนาดของโรงไฟฟาพลงนานนวาจะเปนขนาดเลก (ตากวา 5 เมกะวตต) กลาง (6 ถง 100 เมกะวตต) หรอใหญ (สงกวา 100 เมกะวตต) และประเภทของอางเกบนาวาจะเปนแบบอางเกบนา (Reservoir Type) แบบอางเกบนาขนาดเลก (Pondage Type) แบบอางเกบนาเลกมาก (Run-of-River Type) เมอทราบขนาดของโรงไฟฟาและแบบอางเกบนาแลว กทราบคณสมบตของโรง ไฟฟาทจะเดนเครองในระบบไฟฟารวมได เชน เปน Peaking Plant, Base Plant หรอ Isolates System เปนตน จากนนกจะทราบวาผลประโยชนทางดานผลตไฟฟาเปนอยางไร

1.2 ผลประโยชนทางดานประมงในอางเกบนา ใชหลกเกณฑงาย ๆ ทวไป คอ จากการมอางเกบนา จงคาดวาจะมปรมาณปลาเพมขน ซงผลประโยชนทางดานประมงทไดรบ คอ มลคาปลาทคาดวาจะจบไดจากอางเกบนาหกดวยคาใชจายในการจบปลา เชน คาเครองมอจบปลา รวมทงคาซอมและคาดาเนนการเปนตน

1.3 ผลประโยชนดานชลประทาน ใหหลกเกณฑของมลคาผลประโยชนสทธทเพมขนจากการทมโครงการไฟฟาพลงนาขนมาเทยบกบกอนมโครงการ โดยทเมอมการพฒนาโครงการไฟฟาพลงนาและระบบชลประทานแลวเสรจ ผลผลตตอไรจะสงขน เนองจากสามารถสงนาไดสมาเสมอ และระบายนาออกไดรวดเรวเมอเกดนาทวม เปนตน นอกจากนในแตละปยงสามารถทาการเพาะปลกไดมากกวากอนมการพฒนาโครงการ โดยอาจจะเพมการเพาะปลกพชไดอก 1-2 ครง ตอปกได

2. สวนทสามารถใหคาเปนตวเลขได ไดแก ผลประโยชนทางบรรเทาอทกภย การทองเทยว และการจางงาน เปนตน

2.1 ผลประโยชนทางการบรรเทาอทกภยเมอสรางเขอนแลวเสรจจะกอใหเกดอางเกบนา ซงสามารถเกบกกนาในฤดนาหลากไดจานวนหนง ทรพยสน ไดแก บานเรอนและแหลงทามาหากนของราษฎรทายเขอนซงเคยประสบอทกภยกอนมเขอน จะมบางสวนไดรบผลกระทบกระเทอนนอยลง ตวอยางเชน กอนสรางเขอนมพนททามาหากนของราษฎรจานวน


2,000 ไร และบานเรอน 50 ครอบครว ไดรบผลกระทบจากอทกภยเปนเวลาระหวาง 1-3 วน แตเมอมเขอนแลวสภาพความรนแรงไดลดลงเหลอเพยง 1-3 วน เปนตน

2.2 ผลประโยชนทางการทองเทยว เมอกอสรางเขอนแลวเสรจ จะกอใหเกดอางเกบนาในธรรมชาตทสวยงามอนเปนแหลงทองเทยวทสาคญแหลงหนงและนกทองเทยวสามารถเดนทางไปชมความงามตามธรรมชาตในบรเวณอางเกบนาไดสะดวก การวเคราะหผลประโยชนกเปนเพยงคาดคะเนวาจะมนกทองเทยวไปเขอนดงกลาวจานวนเทาไร

2.3 ผลประโยชนทางดานการจางงาน การกอสรางเขอนแตละแหงจะตองใชแรงงานจานวนมากและเปนระยะเวลาหลายป จงคาดไดวาผลประโยชนทางดานการจางงาน ไดแกการจางแรงงานประมาณกคน เปนตน

3. สวนทไมสามารถตคาเปนตวเลขได 3.1 พลงงานไฟฟาจากพลงนาไดมาจากวธการผลตทสะอาด และไมกอใหเกดมลพษมากเหมอน

โรงไฟฟาพลงความรอนทใชถานหนหรอนามนเตาเปนเชอเพลง 3.2 การทประชาชนมความเปนอยสะดวกสบายขนกวาเดม หลงการกอสรางโครงการอน

เนองจาก มถนนใชตดตอกบในเมอง มไฟฟาและนาประปาใช เปนตน

โครงการไฟฟาพลงนาจะชวยเสรมความมนคงของระบบ โดยจายกระแสไฟฟาเขาระบบสายสงไฟฟาแรงสงของทงการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย และการไฟฟาสวนภมภาค เพอทดแทนการผลตไฟฟาจากนามนเชอเพลง ลดการพงพาพลงงานจากฟอสซล เปนการใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในประเทศ ลดการสญเสยเงนตราออกนอกประเทศ


บทท 2 การพฒนาไฟฟาพลงนาของประเทศไทย

การดาเนนการโครงการผลตกระแสไฟฟาจากพลงนา นบเปนการดาเนนการทเกาแกและมการพฒนา

มาอยางตอเนองเปนระยะเวลาไมตากวา 100 ป และจดเปนพลงงานทดแทนทใชผลตไฟฟาแทนพลงงานฟอสซลและพลงนายงถอเปนแหลงพลงงานทดแทนทสาคญและเปนทนยมมากทวโลก เนองจากไฟฟาพลงนาเปนพลงงานทางเลอกทมความคมคาทางเศรษฐกจ และมประโยชนในหลายๆ ดาน จงไดมการพฒนาอยางกวางขวางตอเนอง โดยเฉพาะสาหรบโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก จากขอมลของ IEA (International Energy Agency ป2552) ระบวา ปจจบนทวโลกผลตไฟฟาจากพลงนาขนาดเลกรวม 16.6% ของพลงงานไฟฟาทผลตไดทงหมดและคดเปน 92% ของพลงงานไฟฟาทผลตไดจากพลงงานทดแทน จงแสดงใหเหนวามแหลงนาขนาดเลกไดกระจายอยทวโลกจานวนมากมาย จงเปนแนวทางใหมการใชพลงนาเพอผลตไฟฟาไดอยางกวางขวางอกดวย

สาหรบประเทศไทย การพฒนาแหลงพลงนาขนาดใหญเกดขนครงแรก เมอป พ.ศ.2507 โดยการสรางเขอนภมพลทจงหวดตาก ซงออกแบบใหมกาลงผลตพลงงานไฟฟาทงหมด 535 เมกะวตต มพนทอางเกบนา 316 ตารางกโลเมตร และม พนทรบนา 26,386 ตารางกโลเมตร ตอมาป พ.ศ.2517 ไดสรางเขอนสรกต ทจงหวดอตรดตถ มกาลงผลตไฟฟาทงหมด 375 เมกะวตต มพนทของอางเกบนา 259.6 ตารางกโลเมตร และมพนทรบนา 13,130 ตารางกโลเมตร นอกจากนยงมแหลงพลงนาขนาดกลาง และขนาดเลกกระจายอยทวประเทศไทย โดยเฉพาะในบรเวณพนทซงเปนภเขามลานาไหลผานตามหบเขา ซงถาทองนามการเปลยนระดบไดมากในชวงระยะทางสนๆ กจะเปนพนททมศกยภาพสงในการทจะพฒนาเปนแหลงนาตอไป โดย

การพฒนาไฟฟาพลงนาของประเทศไทยมาจาก 3 หนวยงาน2 คอ 1) การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย 2) การไฟฟาสวนภมภาค และ 3) กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน โดยปจจบน(ตลาคม 2553) ประเทศไทยมการผลตไฟฟาจากพลงนารวมทงสน 2,999.86 MW ดงน

2 www.dede.go.th


การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย 2946.73 MW

- ไฟฟาพลงนาขนาดใหญ 2886.27 MW

- ไฟฟาพลงนาขนาดเลก 60.46 MV

การไฟฟาสวนภมภาค (ไฟฟาพลงนาขนาดเลก) 8.65 MW

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน 44.48 MW

- ไฟฟาพลงนาขนาดเลก 43.32 MW

- ไฟฟาระดบหมบาน 1.16 MW

ประเทศไทยไดกาหนดนโยบายในโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลกเพอชวยประชาชนทหางไกล และไดดาเนนการโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลกเรอยมา เนองจากศกยภาพพลงนาขนาดเลกสามารถหลอเลยงชมชนไดเปนอยางด การทมแหลงผลตไฟฟาของตวเองในหมบาน นบเปนแนวทางแหงการพงพาตวเองอยางแทจรง อยางไรกตามในขณะนพลงไฟฟาจากนาถอเปนแหลงพลงงานทมศกยภาพสง เพราะนอกจากชวยลดการนาเขาเชอเพลงจากตางประเทศแลว ยงลดปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดจากการผลตไฟฟา ลดการสญเสยในระบบสงไฟฟา ยงราคานามนผนผวนจะสงผลใหการผลตไฟฟาจากพลงนามความโดดเดน เพราะไมตองซอหาเชอเพลงเพอใชเดนเครองผลตไฟฟา นบวาชวยลดความเสยงจากวกฤตการณนามนอยางไดผล

ในแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป พลงนาไดถกวางเปาหมายผลตไฟฟาใหได 165 MW ในป 2554 และเปนปรมาณ 281 เมกะวตต ภายในป 2559 และเปนปรมาณ 324 เมกะวตตในป 2565 และจากการประเมนศกยภาพผลตไฟฟาพลงนาขนาดเลกของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน เมอป 2550 พบวาประเทศไทยจะมศกยภาพพลงนาขนาดเลกทสามารถเขาพฒนาไดประมาณ 700 เมกะวตต

2.1 ประเภทโรงไฟฟาพลงงานนาในประเทศไทย แบงตามลกษณะการบงคบนาเพอผลตไฟฟาได 4 แบบ คอ 1) โรงไฟฟาแบบมอางเกบนาขนาดใหญ (Reservoir Hydro Plant) โรงไฟฟาแบบนมเขอนกน

นาขนาดใหญและสงกนขวางลานาไว ทาใหเกดเปนทะเลสาบใหญ ซงสามารถเกบกกนาในฤดฝนและนาไปใชในฤดแลงได โรงไฟฟาแบบนนบวามประโยชนมาก เพราะสามารถควบคมการใชนาในการผลตกระแสไฟฟา เสรมในชวงทมความตองการใชไฟฟาสงไดอยางมประสทธภาพสงตลอดป โรงไฟฟาพลงนาขนาดใหญสวนมากในประเทศไทยจดอยในโรงไฟฟาประเภทน

2) โรงไฟฟาแบบมอางเกบนาขนาดเลก (Regulating Pond Hydro Plant) โรงไฟฟาแบบมอางเกบนาขนาดเลกทสามารถบงคบการไหลของนาไดในชวงสนๆ เชน ประจาวน หรอประจาสปดาห การผลตไฟฟาจะสามารถควบคมใหสอดคลองกบความตองการไดดกวาโรงไฟฟาแบบ (Run-of-river) แตอยในชวงเวลาทจากดตามขนาดของอางเกบนา ตวอยางของโรงไฟฟาประเภทนไดแก โรงไฟฟาเขอนทาทงนา จงหวดกาญจนบร และโรงไฟฟาขนาดเลกบานสนตจงหวดยะลา


รปแสดงเขอนทาทงนา รปแสดงโรงไฟฟาเขอนศรนครนทร

3) โรงไฟฟาแบบสบนากลบ (Pumped Storage Hydro Plant) โรงไฟฟาแบบนมเครองสบนาทสามารถสบนาทปลอยจากอางเกบนาลงมาแลว นากลบขนไป เกบไวในอางเกบนาเพอใชผลตกระแสไฟฟาไดอก ประโยชนของโรงไฟฟาชนดนเกดจากการแปลงพลงงานทเหลอใชในชวงทมความตองการใชไฟฟาตา เชน เวลาเทยงคนนาไปสะสมไวในรปของการเกบนาในอางนาเพอทจะสามารถใชผลตกระแสไฟฟาไดอกครงหนงในชวงทมความตองการใชไฟฟาสง เชน เวลาหวคา ตวอยางของโรงไฟฟาแบบน ไดแก โรงไฟฟาเขอนศรนครนทรหนวยท 4 ซงสามารถสบนากลบขน ไปเกบไวในอางเกบนาเขอนศรนครนทรได

4) โรงไฟฟาแบบมนาไหลผานตลอดป (Run-of-river Hydro Power Plant) โรงไฟฟาแบบนไมมอางเกบนา โรงไฟฟาจะผลตไฟฟาโดยการใชนาทไหลตามธรรมชาตของลานา หากนามปรมาณมากเกนไปเกนกวาทโรงไฟฟาจะรบไวไดกตองทงไป สวนใหญโรงไฟฟาแบบนจะอาศยตดตงอยกบเขอนผนนาชลประทานหรอตามแหลงตนนา ซงมนาไหลผานตลอดป จากการกาหนดกาลงผลตตดตงมกจะคดจากอตราการไหลของนาประจาปชวงตาสดเพอทจะสามารถเดนเครองผลตไฟฟาไดอยางสมาเสมอตลอดทงป ตวอยางของโรงไฟฟาชนดนไดแก โรงไฟฟาท กฟผ.กาลงศกษาเพอกอสรางทเขอนผนนาเจาพระยา จงหวดชยนาท และเขอนผนนาวชราลงกรณ จงหวดกาญจนบร

ในปจจบนการพฒนาโรงไฟฟาขนาดใหญของประเทศไทยไมสามารถเกดขนไดอกเนองจาก มขอจากดหลายประการ แตในปจจบนภาครฐไดหนมาสงเสรมการพฒนาไฟฟาพลงงานนาขนาดเลก โดยเปนการสรางเขอนขนาดเลกหรอฝายทดนากนลานา ทจะพฒนาโดยการผนนาจากฝายทดนาหรอเขอนไปยงโรงไฟฟาดวยระบบสงนา โดยอาศยความตางระดบของนาในลานานนเอง โดยใหนาไหลลงมาตามทางนาทมความชนไมสงมากทสรางขน ไหลไปรวมกนทอางหรอถงเกบนา และนาจะไหลผานทอนาแรงดนไปหมนกงหนนาไปขบเครองกาเนนไฟฟาในอาคารโรงไฟฟาเพอผลตกระแสไฟฟาตอไป หรออาจเปนการผนนาเขาสทอสงนาแรงดนโดยตรงเลยกม โครงการลกษณะน มผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมาก การลงทนตา การนา


ไฟฟาไปใชงานกอาศยการสงจายไปตามสายสงไฟฟาในหมบานของโครงการ ทเรยกวาแบบ Isolated System หรอสงไฟยงหมบานและเชอมตอเขากบระบบจายไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาคดวย ทเรยกวา Grid Connected System โครงการผลตไฟฟาพลงนาขนาดเลกจะมลกษณะของโครงสรางและสวนประกอบตางๆของโครงการแตละประเภทมลกษณะคลายคลงกน จะแตกตางกนบางในสวนรายละเอยดเทานน โดยแบงออกได ดงน คอ

ก) Micro Hydro หรอโครงการขนาดจว หมายถง โครงการทมกาลงผลตตดตงตากวา 200 กโลวตตลงมา ซงโดยทวไปจะเปนแบบ Isolated System

ข) Mini Hydro หมายถง โครงการขนาดเลก ทมกาลงผลต 201-6,000 กโลวตต ซงมทงแบบ Isolated System และแบบ Grid Connected System

ค) Small Hydro หมายถง โครงการขนาดเลกทมกาลงผลต 6 –15 เมกะวตต สวนใหญจะเปนแบบ Grid Connected System

2.2 การพฒนาเทคโนโลยกงหนนาขนาดเลก กงหนนาขนาดเลกใชเพอผลตกระแสไฟฟาในปจจบนไดรบความนยมอยางแพรหลายและไดมการ

พฒนากนอยางตอเนอง กงหนนาขนาดเลกในปจจบนสามารถตดตงกบแหลงพลงนาหลากหลายรปแบบ ทไมจาเปนจะตองเปนเขอนขนาดใหญๆ อยางแตกอน โดยปกตการตดตงกงหนนาจะแบงออก 2 ประเภทหลกๆ ขนกบสภาพของแหลงพลงนา คอแบบหวนาสง (High head) และแบบหวนาตา (Low head)

หลกการของการผลตไฟฟาพลงงานนาคอการเปลยนแปลงสภาพของนาจากสถานะพลงงานศกยเปนพลงงานไฟฟาโดยอาศยความแตกตางของระดบนาเหนอเขอนและทายเขอนมาใชหมนกงหนนาและเครองกาเนดไฟฟา เพอผลตกระแสไฟฟา ซงในระหวางกระบวนการเปลยนสภาพพลงงานขนตางๆ จะมความสญเสย (Loss) ของพลงงานเกดขน เชน ความสงของหวนา, ความเรวของนา, ความฝด, การรวไหลของนา, การสนสะเทอน, การเสยดสระหวางเพลากบแบรง ฯลฯ เกดขน การแปรสภาพจากพลงนามาเปนพลงไฟฟา โดยอาศยกงหนนาและเครองกาเนดไฟฟาเปนไปตาม สตรแสดงความสมพนธ การแปรพลงงานศกยเปนพลงงานไฟฟา ดงน


P = 9.807QH (1) โดย P คอ กาลงไฟฟา (กโลวตต)

Q คอ อตราการไหลของนาผานเครองกงหนนา (ลกบาศกเมตรตอวนาท) H คอ ความสงของนา หรอศกยนา (เมตร)

ปรมาณไฟฟาทผลตได สามารถคานวณหาไดจากสมการ

W = Ptf (2)

โดย P คอ กาลงไฟฟาทได (กโลวตต) t คอ ระยะเวลาการผลต (ชวโมง)

คอ ประสทธภาพของเครองกงหนนา – เครองกาเนดไฟฟา ปกตจะอยระหวาง 0.5-0.9 f คอ คาสมประสทธสาหรบความผนผวนของการไหลของนาในลานา

2.3 โรงไฟฟาพลงงานนาขนาดเลก เปนการสรางเขอนขนาดเลกหรอฝายทดนากนลานา ปดกนแมนาไว เพอทดใหนามระดบอยในทสงจนมปรมาณนา และแรงดนเพยงพอทจะนามาหมนเครองกงหนนาและเครองกาเนดไฟฟาซงอยในโรงไฟฟาทายนาทมระดบตากวาได กาลงผลตตดตงและพลงงานไฟฟาทผลตไดจากโรงไฟฟาชนดนจะเพมเปนสดสวนโดยตรงกบแรงดนและปรมาณนาทไหลผานเครองกงหนนาสวนประกอบของโรงไฟฟาพลงนา โดยรปแบบการพฒนาและสงเสรมไฟฟาพลงนาขนาดเลก ในปจจบน คอ

(1) โครงการไฟฟาพลงนาทายเขอนชลประทาน เปนการสรางโรงไฟฟาบรเวณสวนทายของเขอนรบนาทออกมาจากเขอนกกเกบนา ซงเปนการทาขอตกลงรวมกนระหวาง กรมชลประทานและ กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการพฒนาโครงการโรงไฟฟาพลงนาลกษณะน


รปแสดงโครงการไฟฟาพลงนาทายเขอนชลประทาน

(2) โครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก เปนการสรางเขอนขนาดเลกหรอฝายทดนากนลานา โดยผนนาจากฝายทดนาหรอเขอนไปยงโรงไฟฟาดวยระบบสงนาเพอผลตกระแสไฟฟา เปนเทคโนโลยดานพลงงานทดแทนทมตนทนตาทสด (เทคโนโลยทมประสทธภาพทาใหตนทนการผลตตา) จะตองดาเนนการศกษาความเหมาะสมโครงการ ศกษาผลกระทบสงแวดลอม ออกแบบรายละเอยด และทาการกอสราง พรอมทงบรหารจดการหลงเสรจโครงการโดยสานกพฒนาพลงงานทดแทน พพ.

รปแสดงโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก


2.3.1 สวนประกอบทสาคญของโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก ประกอบดวยสวนทสาคญดงน

รปแสดงองคประกอบของโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก

1) ฝายหรอเขอนเกบกกนา (Dam or Weir) เปนโครงสรางทสรางกนลานา ทาหนาทกกนาหรอทดนาในลานาใหสงขน และควบคมระดบนา โดยผนนาใหเขาสบรเวณสวนอาคารรบนา นาสวนทมากเกนจะลนไปทางสนฝายหรออาคารระบายนาลน ลงสลานาทางหลงฝาย

รปแสดงฝายกนลานา


2) อาคารรบนา (Intake Structure) เปนโครงสรางคอนกรต ทาหนาทเปด-ปดนาและควบคมนาในการใชงาน สรางอยบรเวณรมฝงของลานาตดกบฝายกนนา และปกตจะวางอยในแนวในทศตงฉากกบทศทางการไหลของลานา มประตเพอปรบการไหลของนาทจะไหลไปยงระบบผนนา สวนประกอบหลกมดงน 1.ทางนาเขา 2.ตะแกรงกนขยะ (Trash rack) และ 3.ประตระบายนาทราย จะเปดเพอปลอยทราย หน ตะกอน ซงอยบรเวณหนาฝายนาทงไปในฤดนามาก ในสภาพการทางานปกตจะปดไว ประตนาจะเปดในตาแหนงทกวางสดไวเสมอ และจะปดเมอตองการตรวจซอมเทานน

รปแสดงอาคารรบนา

3) ระบบผนนา (Headrace) เปนทางสงนาจากสวนปากทอไปยงอางนาหรอถงเกบนา (Forebay or Head Tank) ระบบฝนนาอาจประกอบไปดวยคลองสงนาหรอทอสงนา โดยปกตจะมความชนนอยๆ คงท ซงอาจจะสรางจากทอเหลก ทอคอนกรตเสรมเหลกหรอใชรวมกนหลาย ๆ แบบ ขนอยกบปจจยหลาย ๆ อยาง เชน สภาพภมประเทศ สภาพทางธรณวทยา กาลงตดตง คาใชจายและวสดทหามาได การขนสง และการบารงรกษา เปนตน

รปแสดงระบบผนนา


4) อาคารลดแรงดน (Fore bay or Head Tank) เปนสวนประกอบอนสดทายทจะควบคมและปรบปรมาณการไหลของนา กาจดสวะ ตะกอนทรายตาง ๆ กอนทจะสงไปยงทอสงนาแรงดน (Penstock) และยงเปนสวนชวยปองกนแรงดนสงทจะทาใหเกดความเสยหายแกทอนาแรงดนในกรณทปดเครองกงหนนาอยางทนทดวย (Water Hammer) สวนนอาจมหรอไมมกได หรอบางทกสรางเปน Surge Tank แทน

รปแสดงอาคารลดแรงดน

5) ทอสงแรงดนนา (Penstock) เปนเหลกกลาทนแรงดนสง ปกตจะวางอยเหนอดน แตบางทกฝงในดน ออกแบบใหทนตอแรงดนนา แรงเคน แรงเครยด ทอนานจะนานาเขาไปหมนเครองกงหนนาตอไป

รปแสดงทอสงแรงดนนา


6) อาคารโรงไฟฟา (Power House) เปนอาคารทตงของอปกรณผลตไฟฟาตาง ๆ เชน กงหนนา เครองกาเนดไฟฟา อปกรณควบคมตาง ๆ สวตซบอรด ยกเวนหมอแปลงไฟฟามกตงอยนอกอาคาร

รปแสดงอาคารโรงไฟฟา

7) เครองกงหนนา (Hydro Turbine) เปนอปกรณทสาคญ ทาหนาทรบนาจากทอสงนา เปลยนเปนพลงงานกล ขบเครองกงหนนา ซงตอเขากบเครองกาเนดไฟฟากงหนนาจาแนกออกเปนประเภทใหญๆ ได 2 ประเภท

7.1) กงหนแบบแรงกระแทกหรอแรงผลก (Impulse Turbine) เปนกงหนทหมนโดยอาศยแรงฉดของนาจากทอสงนาทรบนาจากทสง หรอหวนาสง ไหลลงมาตามทอทลดขนาดลงมายงหวฉดกระแทกกงหนใหหมน และตอแกนกบเครองกาเนดไฟฟาผลตไฟฟาออกไป กงหนแบบแรงกระแทกแบงออกเปน 3 ชนด คอ

7.1.1) แบบใชกบหวนาตากาลงผลตนอยใชแบบ Poncelet Wheel

รปแสดงแบบใชกบหวนาตากาลงผลตนอยใชแบบ Poncelet Wheel


7.1.2) แบบใชกบหวนาปานกลาง ใชแบบเทอรโก (Turgo Type)

รปแสดงกงหนนาแบบเทอรโก

7.1.3) แบบใชกบหวนาสงกาลงผลตมาก ใชแบบเพลตน (Pelton Type)

รปแสดงกงหนนาแบบเพลตน

7.2) กงหนแบบแรงสะทอน (Reaction Turbine) เปนกงหนทหมนโดยใชแรงดนของนาทเกดจากความตางระดบของนาดานหนาและดานทายของกงหนกระทาตอใบพด ระดบดานทายนาจะอยสงกวาระดบบนของปลายทอปลอยนาออกเสมอ กงหนชนดนเหมาะกบอางเกบนาทมความสงปานกลางและตา กงหนแรงสะทอน แบงไดเปน 4 แบบ คอ

7.2.1) กงหนฟรานซส (Francis Turbine) เปนกงหนแบบทใชการไหลชาของปรมาณนาในใบพดเปนแบบแฉกและไหลออกขนานกบแกน ซงแสดงวามการเปลยนทศทางการไหลในขณะผานใบพด กงหนฟรานซสมทงแบบแกนนอนและแกนตง

รปแสดงกงหนนาแบบฟรานซส


7.2.2) กงหนเดเรยซ (Deriaz Turbine) หรอกงหนแบบทมการไหลของนาในทศทางทแยงมมกบแกน กงหนแบบนใชกบกรณทมหวนาสง สวนของใบพดจะเคลอนทไดเมอมนาไหลผาน และมลกษณะคลายๆ กบกงหนฟรานซส

รปแสดงกงหนนาแบบเดเรยซ

7.2.3) กงหนคาปลาน (Kaplan Turbine) หรอกงหนแบบใบพด นาจะไหลผานใบพดในทศทางขนานกบแกนของกงหน ใชกบงานทมหวนาตา ใบพดของกงหนคาปลานเปนใบพดทสามารถปรบไดตามมมของซใบพดโดยอตโนมตตามแรงอดหรอแรงฉดแรงนา โดยจะสมพนธกบความแรงทหวฉดนา

รปแสดงกงหนนาแบบคาปลาน

7.2.4) กงหนนาครอสโฟลว (Cross-flow turbine) ตวเดยวกบ Banki เปนกงหนนาททางานโดยใหนาไหลผานกงหนในแนวขวางกบกงหนหรอตงฉากกบแกนของกงหน นาทผานกงหนไหลออกทางดานตรงขาม จงเรยกวา Cross flow หนงในผพฒนากงหนชนดเปนชาวฮงการชอ DONAT BANKI ดงนน กงหนนาชนดน ในยโรปจงรจกกนในชอ Banki Turbine ใบพดเปนรปโคงเพอใหสมผสกบแนวนาไหลและหวฉดนามลกษณะเปนลนบงคบนา (guide vane) ของ Francis Turbine ขอดของกงหนแบบน คอ ประสทธภาพของกงหนคอนขางคงทเมออตราการไหลแปรผน และมราคาถก หวนา


อยทระหวาง 3 เมตร ถง 70 เมตร กงหนนาแบบนนยมใชงานกบโครงการโรงไฟฟาพลงนาขนาดเลกทมปรมาณนาไหลเขากงหนไมคงท

รปแสดงกงหนนาแบบครอสโฟลว

2.3.2 การเปรยบเทยบจดเดนและจดดอยของเทคโนโลยกงหนนาแตละประเภท กงหนนาแตละแบบจะมคาคณสมบตเฉพาะสาหรบการใชงานทแตกตางกน ซงจะสามารถสรป

จดเดน – จดดอยของกงหนนาแตละแบบดงน

เทคโนโลย จดเดน จดดอย 1. เทคโนโลยกงหนนาชนด

Cross-flow ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river

มอปกรณนอยชน มขนาดเลก งายตอการผลต งายตอการตดตงใชงาน งายตอการบารงรกษา

ตองการเฮดนาสง ตองการอตราไหลมาก ประสทธภาพตา เสยงดง ผลกระทบตอการทองเทยว

และสงแวดลอม 2. เทคโนโลยกงหนนาชนด

Cross-flow ขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river

มอปกรณนอยชน งายตอการผลต งายตอการตดตงใชงาน



Francis ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river

ประสทธภาพสงกวาแบบcross-flow

ตองการเฮดนาปานกลาง

มอปกรณมากชน ผลตยากโดยเฉพาะชด

runner ตองการอตราไหลมาก


เทคโนโลย จดเดน จดดอย ยากตอการบารงรกษา

4. เทคโนโลยกงหนนาชนด Francisขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river




runner ตองการอตราไหลมาก ยากตอการบารงรกษา

5. เทคโนโลยกงหนนาชนด Pelton ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river

ประสทธภาพสงกวาเมอเทยบกบแบบ cross-flow และ Francis

ตองการอตราไหลนอย มอปกรณนอยชน งายตอการบารงรกษา

ตองการเฮดนาสงมากเมอเทยบกบแบบ cross-flow และ Francis

ผลตยากโดยเฉพาะชดหวฉด

6. เทคโนโลยกงหนนาชนด Pelton ขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Run-of river





7. เทคโนโลยกงหนนาชนด cross-flow ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior




cross-flow ขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior



และสงแวดลอม


เทคโนโลย จดเดน จดดอย 9. เทคโนโลยกงหนนาชนด

Francis ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior





10. เทคโนโลยกงหนนาชนด Francis ขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior





11. เทคโนโลยกงหนนาชนด Pelton ขนาดนอยกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior





12. เทคโนโลยกงหนนาชนด Pelton ขนาดมากกวา 1 MW สาหรบเขอนประเภท Reservior





13. เทคโนโลยกงหนนาชนด axial (Kaplan, Bulb) ขนาดนอยกวา 1 MW

มขนาดเลก ตดตงงายและกะทดรด

ออกแบบงาย ตองการแรงดนนาตา

ตองการอตราไหลมาก ความเรวรอบตาทาใหตองม

การทดรอบสงเพอใหไดอตราความถของไฟฟาตามทตองการ


เทคโนโลย จดเดน จดดอย 14. เทคโนโลยกงหนนา

ชนด axial (Kaplan, Bulb) ขนาดมากกวา 1 MW

ตองการเฮดนาตา ประสทธภาพตาเมอมอตราการไหลของนาตากวาคา Rated ทออกแบบไวคอนขางมากเมอเทยบกบกงหนแบบอนๆ

มอปกรณมากชน ตองการอตราไหลมาก ยากตอการบารงรกษา

ทมา : ขอมลโครงการประเมนเทคโนโลยกงหนนาเพอผลตไฟฟาในประเทศไทย

2.3.3 แนวทางการพจารณาคดเลอกกงหนนา การเลอกแบบของเครองกงหนนาในขนตน พจารณาไดจากความสมพนธของหวนาและกาลงผลต

ของกงหนแบบตาง ๆ แตตองคานงถงความเหมาะสมทางดานเศรษฐศาสตรดวย โดยทวไปเครองกงหนนาแบบฟรานซส เพราะกอสรางไดงาย มความเชอถอสง นยมใชกนมาก ในกรณทหวนาสงมากโดยทวๆ ไปใชแบบเพลตน และถาหวนาตากใชเครองกงหนแบบคาปลาน

เครองกงหนนา ความสงหวนา(เมตร) กงหนคาปลาน 1-70 กงหนฟรานซส 15-450 กงหนเพลตน 150

ในการเลอกใชเครองกงหนนาอาจเลอกใชแบบใดแบบหนงกได ซงควรจะนามาพจารณาประกอบไดดงน

o กรณหวนาสง การเลอกกงหนเพลตนหรอฟรานซส ควรพจารณาประกอบ คอ 1. คาระดบนาหลากทางทายนาสง กงหนเพลตนไมสามารถใชหวนา ใตระดบของเครองกงหน

ใหเปนประโยชนได 2. เมอตองการเดนเครองทมโหลดตออยมาก กงหนเพลตนแบบใชหวฉดหลายอนจะให

ประสทธภาพสงกวา 3. กงหนฟรานซส มความเรวรอบสง และสามารถปรบความเรวรอบตามขนาดของเครอง

กาเนดไฟฟาได ทาใหเลอกใชเครองกาเนดไฟฟาทมราคาตาได 4. ถาทอสงนามความยาวและลาดชดนอย ควรใชกงหนเพลตนเพราะคาใชจายในการกอสราง

ทอสงนาตา เนองจากความดนดนในขณะปดทอสงนาในทนททตา (Sudden Shut Down)


5. ในกรณทนาไหลชา มกจะนยมใชกงหนเพลตนเพราะสามารถตรวจสอบใบพดและบารงรกษาไดงาย

6. กงหนฟรานซสจะมคากอสรางโรงไฟฟาสงกวา เพราะตองเพมงานชดมากกวาแตราคาของกงหน ฟรานซสจะถกกวากงหนเพลตน

o กรณหวนาตา การเลอกกงหนคาปลาน หรอกงหนฟราสซส ควรพจารณาคอ 1. เมอหวนาเปลยนแปลงบอย ๆ ควรเลอกใชกงหนคาปลาน 2. กงหนคาปลานความเรวสง ทาใหราคาของเครองกาเนดไฟฟาตา แตตองลดระดบทอปลอย

นาใหตา ซงทงนทอนาเขากงหนจะตองใหญขน จงทาใหคาใชจายดานงานโยธาสงขน 3. การบารงรกษา กงหนฟรานซส งายและสะดวกเพราะกอสรางแบบงาย ๆ ราคาของเครอง

กงหนกถกกวากงหนคาปลาน

รวมทงสามารถพจารณาเบองตนในการคดเลอกชนดของกงหนนาทเหมาะสม ดงแสดงในรปของกราฟ

รปแสดง Turbine Application Chart


บทท 3 การวเคราะหการลงทนผลตไฟฟาพลงนาทเหมาะสม

ในการดาเนนการโครงการพฒนาไฟฟาพลงนา ผดาเนนการโครงการจะตองพจารณาการศกษา

ขอมลตางๆ โดยเฉพาะความเหมาะสมโครงการเบองตน โดยมหลกเกณฑการพจารณาเบองตนสาหรบการตดสนใจในการทาโครงการไฟฟาพลงนาเบองตนดงน 1. ความตองการใชนาทงในปจจบนและในอนาคตของผใชนาทงหลายในลมนา สทธการใชนาทกาลง

ดาเนนอย และปรมาณนาตาสดทตองคงไว อาท เพอการเพาะพนธปลา หรอเพอการไลนาเสย 2. ความตองการของทองถน ปรมาณไฟฟาทตองการและปรมาณไฟฟาทไดรบอยเดม ตองนามาประเมน

เพอพจารณาความตองการโครงการสรางโรงไฟฟาพลงนาขนาดเลกในทองท และพจารณาทางเลอก 3. พจารณาศกยภาพของนาในพนทรบนาฝนทสามารถนามาใชพฒนาโครงการ ซงสามารถศกษาไดจาก

ภาพถายทางอากาศ หรอแผนทภมประเทศมาตรฐานสวน 1:50,000 ประกอบกบสถตปรมาณนาฝนในทองท

4. สถตขอมลทางอต-อทกวทยาของพนทรบนาฝน เชน ลกษณะฝน ปรมาณนาฝนรายเดอน และรายป และปรมาณนาทาทลานาทเกยวของกบโครงการ ถาจาเปนและไมสามารถหาขอมลดงกลาวไดโดยตรง ขอมลปรมาณนาฝนและขอมลอณหภม สามารถวเคราะหไดจากปรมาณการไหลของแหลงนาทมอย

5. ขอมลดานอทกธรณวทยาของทองท อทธพลของระดบนาใตดน ลกษณะพนท และปรมาณการไหลของแมนาลาธาร โดยเฉพาะชวงฤดแลง

6. ขอมลทางธรณวทยาของสถานททจะทาโครงการ การซมหนของนา ความมนคงของตลงลานา ลาดภเขาและปญหาดนถลม ทงนเพอความปลอดภยของงานโยธาและปองกนการสญเสยทอาจจะเกดขน

7. การวเคราะหผลกระทบของโครงการตอสภาพแวดลอม โดยเฉพาะพนทตนนา และผลกระทบตอการเพาะพนธปลาโดยธรรมชาต


หลงจากนนจงใชวธการตดสนใจหลายหลกเกณฑ (Multi Criterion Decision Making) ทงในดานพลงงานวศวกรรม เศรษฐศาสตร เศรษฐกจสงคม สงแวดลอม และดานการยอมรบของชมชน เพอดาเนนการออกแบบรายละเอยด แลวจงดาเนนการกอสรางตอไป

โดยในการวเคราะหการลงทนทเหมาะสมนน จาเปนตองประเมนผลกระทบสงแวดลอม ทงทางดานสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และคณภาพชวดของชมชน การมสวนรวมของชมชน และศกษาแนวทางการบรหารจดการรวมกนของชมชนในกรณทมโครงการผลตไฟฟาพลงนา โดยเปดโอกาสใหคนในชมชนมสวนรวมตงแตเรมตนโครงการรบทราบขอมล หรอมสวนรวมวเคราะหหรอใหขอเสนอแนะแนวทางทเหมาะสม เพอเปนขอมลประกอบการพจารณาปรบปรงโครงการออกแบบใหสอดคลองกบสภาพของชมชนและเพอเสนอมาตรการในการลดผลกระทบทางลบทอาจเกดขน และเปนการใชเทคนคการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณ

การวเคราะหดานสงคม ประกอบดวยโครงสราง ประชากร การศกษา การตงถนฐาน ความสมพนธของคนในชมชนกบสงแวดลอม การรวมกลม ความเขมแขงของชมชน คณคาทางศลปวฒนธรรม โบราณคด สถาปตยกรรม ศาสนา ทศนยภาพ และภมทศน การบรการชมชน สาธารณปโภค สาธารณสข ความปลอดภยในชวต ทรพยสน และความสามารถในปรบตวตอสภาวะอากาศทเปลยนแปลง

ดานเศรษฐกจ ประกอบดวย รายได อาชพ ทรพยสน การใชประโยชนจากทดนและแหลงนา การจดใหมเวทประชาคม การสงเกต การสมภาษณ แบบสอบถาม และการประชมระดบตวแทนของกลมบคคลทเกยวของหรอมสวนไดสวนเสย แลวมการประเมนผล

การดาเนนการศกษาทางดานวศวกรรมโครงการ ของโครงการไฟฟาพลงนาจะประกอบดวยโครงสรางของอาคารตางๆ เชน ฝายนาลน อาคารรบนา ทอชกนา ทอลดแรงดน ทอสงนา โรงไฟฟา เครองจกรกลไฟฟาพลงนา ประตระบายทราย และระบบสายสงไฟฟา (ถาม) ภายหลงไดมการวเคราะหดานโครงสรางวศวกรรมเหลานแลว ทงกงหนนาและโรงไฟฟา จงไดศกษาดานการออกแบบรายละเอยดโครงการพรอมประมาณราคาคากอสราง


การพจารณาสถานททเหมาะสมสาหรบทจดตงโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลก จะตองพจารณาหลายๆ แงมม อาท พนเขาโครงการตองมทางเขาถงไดเพอเอออานวยความสะดวกในการกอสราง การปฏบตงาน และการบารงรกษา ขณะเดยวกนกจะตองอยในระยะทางทไมหางจากชมชนมากเกนไป เนองจากระบบสายสงจะมราคาแพงมาก

3.1 การประมาณราคาคากอสราง ประมาณตามประเภทของงาน ดงน 1. งานเตรยมงานกอสราง เปนการจดเตรยมสงอานวยความสะดวกตางๆ ตลอดจนการเคลยรพนท

บรเวณทจะเขาไปกอสรางและสถานทเกบวสดระหวางการกอสรางเพอใหการทางานเปนไปอยางมประสทธภาพ

2. งานโยธา ประกอบดวยงานกอสรางรายการทสาคญ คอ ฝายนาลน ทอชกนา ทอสงนา ประตระบายทราย และโรงไฟฟา

3. งานเครองจกรกลไฟฟาพลงนา ประกอบเครองกงหนนา อปกรณควบคม (Turbine & Governor) เครองกาเนดไฟฟา และหมอแปลงไฟฟา (Generator &Transformer)

4. ระบบสายสงไฟฟา ประกอบดวยหมอแปลงปรบแรงดนไฟฟา เสาไฟฟา และสายสงไฟฟาจากโรงไฟฟาไปยงหมบานบรเวณโครงการหรอเขาสระบบสถานไฟฟาของการไฟฟาฯ

5. คาควบคมดาเนนงาน ซงเปนคาใชจายของวศวกรรมออกแบบ ควบคมงานกอสราง และคาใชจายอนๆ ในระหวางกอสราง

6. ราคาสารองเผอขาด เพอเปนคาใชจายสารองของงานดานตางๆ เชน งานโยธา งานเครองกล ไฟฟา งานระบบสายสงไฟฟา และคาควบคมดาเนนงาน

จากการศกษา การลงทนขนแรกและตนทนผลตไฟฟาของโรงไฟฟาพลงนาใหมจะมคาลงทนขนแรกประมาณ 20,000-57,000 บาทตอกโลวตต คดเปนตนทนการผลตไฟฟาประมาณ 1.20-2.20 บาทตอหนวย

3.2 การวเคราะหผลการตอบแทนการลงทน การวเคราะหดานเศรษฐกจและการเงน ทงน เ พอศกษา

คดเลอกแนวทางการพฒนาโครงการทมความเหมาะสมทางดานเศรษฐกจ โดยประเมนหาตวชวดทางเศรษฐกจ ซงไดแกมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value, NPV) อตราผลตอบแทนทางเศรษฐกจ (Economic Internal Rate of Return, EIRR) อตราสวนผลประโยชนตอตนทน (Benefit Cost Ratio, B/C) และตนทนพลงงานไฟฟา (Average Incremental Costs, AIC) เพอนาผลการศกษาเหลานพจารณารวมกบผลการศกษาดานวศวกรรม สงคมและสงแวดลอม เพอจดทาแบบพฒนาโครงการตอไป ในการ


วเคราะหดานเศรษฐกจของโครงการเพอประเมนผลตอบแทนตอการลงทน จะดคามลคาปจจบนสทธ ดคาอตราสวนของผลประโยชนตอตนทน อตราผลตอบแทนทางเศรษฐกจ ตนทนพลงงานไฟฟา จากนนจะมาวเคราะหตนทนโครงการ (Project Costs) และวเคราะหผลประโยชนของโครงการ (Project Benefits) กลาวคอ

การวเคราะหตนทนของโครงการ ซงประกอบดวยคาใชจายในการลงทน คาใชจายในการดาเนนงานและบารงรกษา การวเคราะหผลประโยชนโครงการ ประกอบดวย ผลประโยชนดานไฟฟา ผลประโยชนดานการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด จากนนจงนามาวเคราะหความเหมาะสมดานการเงน ทงนเพอหาตนทนและผลตอบแทนทางการเงน เพอใชพจารณาในการวางแผนและตดสนใจลงทน ซงตองคานงถงเงนเฟอ เงนอดหนนราคาไฟฟา (Adder) เพอใชประเมนคาใชจายและผลประโยชนของโครงการดวย ผลประโยชนของโครงการทางการเงนเปนรายไดหลกจากการขายไฟฟา จะทาโดยใชหลกเกณฑและราคาทกาหนดตามระเบยบการรบซอไฟฟาสาหรบผผลตไฟฟาขนาดเลกมาก (VSPP) หรอผผลตไฟฟาขนาดเลก (SPP) แลวแตขนาดการผลตไฟฟาของโครงการ ภายหลงการประเมนการดาเนนการโครงการทางดานวศวกรรมแลว และไดผลการวเคราะหงบประมาณทใชในการลงทนทงหมด วเคราะหผลตอบแทนดานการเงน วเคราะหถงปรมาณไฟฟาทผลตได และรายไดจากการขายไฟฟา ผลประโยชนทางดานสงคม กจะนามาสการตดสนใจของการลงทนโครงการตอไป

การวเคราะหผลตอบแทนการลงทนจะเปนการเปรยบเทยบระหวางรายไดและรายจายวา รายไดสงกวารายจายหรอไม หากรายไดสงกวารายจาย แสดงวาการลงทนนนคมคา และหากมอตราตอบแทนในระดบสงกวาอตราดอกเบยของการนาเงนลงทนนนไปลงทนอยางอน หรอสงกวาดอกเบยเงนกกจะหมายความวา การลงทนนนใหผลตอบแทนในอตราทจงใจตวชวดในประเดนทกลาวขางตนทใชกนทวไปมดงน

3.2.1 มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value, NPV) มลคาปจจบนสทธของโครงการคอมลคาปจจบนของกระแสเงนสดของโครงการ ซงสามารถ

คานวณไดจากการทาสวนลดกระแสผลตอบแทนสทธตลอดอายโครงการใหเปนมลคาปจจบน ซงการวเคราะหมลคาปจจบนสทธคอหากคามลคาปจจบนสทธ ≥0 แสดงวาเปนโครงการทสมควรจะดาเนนการเนองจากมผลตอบแทนเมอเปรยบเทยบ ณ ปจจบนมากกวาคาใชจายแตในทางตรงกนขามหากมลคาปจจบนสทธมคานอยกวาศนยแสดงวาเปนโครงการทไมนาจะลงทนเนองจากมผลตอบแทนเมอเปรยบเทยบ ณ ปจจบนนอยกวาคาใชจาย 3.2.2 อตราผลตอบแทนของโครงการ (Internal Rate of Return, IRR)

อตราผลตอบแทนของโครงการคออตราดอกเบยเงนกททาใหคา NPV มคาเทากบศนยดงนนอตราผลตอบแทนของโครงการจงไดแกอตราดอกเบยหรอ i ททาให NPV=0 ซงหากวาอตราดอกเบยเงนก ณ สถานการณปจจบนสงกวาคาอตราผลตอบแทนของโครงการทคานวณไดกไม


สมควรทจะลงทนโครงการดงกลาวในทางตรงกนขามหากอตราดอกเบยเงนก ณ สถานการณปจจบนยงตากวาคาอตราผลตอบแทนของโครงการทคานวณไดมากเทาไรแสดงเปนโครงการทใหผลตอบแทนมากขนตามลาดบ 3.2.3 ผลประโยชนตอเงนลงทน (Benefit-Cost Ratio, B/C)

ผลประโยชนตอเงนลงทนคออตราสวนระหวางมลคาปจจบนของกระแสผลตอบแทนหรอมลคาผลตอบแทนของโครงการเทยบกบมลคาปจจบนของกระแสตนทนหรอตนทนรวมของโครงการซงรวมทง คาวสดกอสราง คากงหนนา คาทดน คาตดตง คาดาเนนการ คาซอมบารงรกษา ถาอตราสวนทไดมากกวา 1 แสดงวาควรตดสนใจเลอกโครงการนน แตถาอตราสวนทไดนอยกวา 1 แสดงวาโครงการนนไมนาสนใจลงทน แตถาเทากบ 1 แสดงวาโครงการคมทน 3.2.4 ตนทนพลงงานตอหนวย (Cost of Energy)

การพจารณาความคมคาทางเศรษฐศาสตรทสาคญอกตวชวดหนง คอ การวเคราะหตนทนตอหนวยในการผลตไฟฟาซงวเคราะหจากตนทนการผลตตลอดอายโครงการ สาหรบโครงการผลตไฟฟาพลงงานนาตนทนเรมตนในการตดตงผลตไฟฟารวมทงตนทนคาใชจายทเกดขนรายปตลอดอายโครงการททาการผลตไฟฟาแลวคานวณหาคาใชจายตอปทเทากน (Equivalent annual costs, EAC) ซงไดคานงถงการปรบคาของเวลา และการเลอกคาเสยโอกาสของทนทเหมาะสมเขาไวดวยแลวและคานวณหาตนทนตอหนวยโดยหารดวยปรมาณไฟฟาทผลตไดตอป

ผลการวเคราะหตนทนตอหนวยสามารถใชประโยชนในการพจารณาเปรยบเทยบกบราคาไฟฟาทการไฟฟาภมภาครบซอ ซงจะเปนเกณฑการพจารณาความเหมาะสมในการเลอกพนทตดตงโครงการ และมการวเคราะหผลกรณทปจจยดานอตราดอกเบยเปลยนแปลง (Sensitivity Analysis) 3.2.5 ระยะเวลาการลงทน (Pay Back Period)

คอ ระยะเวลาทรายไดหลงจากหกคาใชจายในการดาเนนการสามารถนาไปชาระเงนทใชลงทนในการพฒนาโครงการไดครบถวน โดยสวนใหญใชนบเปนจานวนป โครงการทมระยะเวลาคนทนสนจะเปนโครงการทดกวาโครงการทมระยะคนทนยาว โดยทฤษฎระยะเวลาคนทนจะตองไมนานกวาอายการใชงานของโครงการ แตในภาคปฏบตระยะเวลาคนทนของโครงการขนาดใหญจะยอมรบกนท 7-10 ป 3.2.6 งบกระแสเงนสด (Cash Flow)

เปนการวเคราะหเปรยบเทยบคาใชจายและรายไดทเกดขนในแตละปในชวงอายทโครงการยงกอใหเกดรายไดวา รายไดทไดรบจะเพยงพอตอคาใชจายทเกดขนในปนนๆ หรอไม ทงน เพอใหนกลงทนจะไดตระหนกและหาทางแกไขลวงหนาเพอมใหเกดสถานการณเงนขาดมอในชวงใดชวงหนง ซงจะสงผลใหโครงการสะดด ซงในกรณการกเงน สถาบนการเงนจะใหความสาคญกบงบกระแสเงนสดมาก


3.3 ปจจยสาคญทมผลตอการวเคราะหความเหมาะสมการลงทน ทถกตอง มดงน o รายจาย (Cost) ประกอบดวย ตนทน การลงทน และคาใชจายในการดาเนนการ o ตนทน ไดแก เงนทใชลงทนในการพฒนาโครงการ เชน เครองจกรอปกรณตางๆ ฯลฯ

ตลอดจนคาตดตงดาเนนการทดสอบ o คาใชจาย ไดแก คาดาเนนการในการเดนเครองหลงจากการพฒนาโครงการแลวเสรจ เชน

คาจางพนกงาน คาซอมแซม ดอกเบยเงนก คาใชจายอนๆ ภาษ ฯลฯ แตละเทคโนโลยจะมคาใชจายเหลานอาจไมเหมอนกนขนอยกบเทคโนโลยและขนาด และมาตรการสงเสรมการลงทนของรฐ

o ประโยชนหรอรายรบ (Benefit) รายรบทไดรบจากโครงการ แยกออกเปน 2 รปแบบ คอ ประโยชนโดยตรงทางการเงน อนไดแก รายไดจากการขายพลงงานในกรณทขายใหแกภายนอก หรอการลดคาใชจายพลงงานทใชอยเดม การขายวสดทเหลอจากการผลตพลงงาน รายไดจาก CDM กบประโยชนทางออมทมใชเปนเมดเงนโดยตรงแตสามารถประเมนเปนรปเงนได เชน การลดการกาจ ดผลกระทบตอส งแวดลอม ฯลฯ ซ งในการประเมนผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร จะใชประโยชนทเกดจากทงทางตรงและทางออม ผประกอบการจะตองหาขอมลใหถกตองและถถวนถงราคาพลงงานทจะขายไดหรอสามารถทดแทนไดตลอดจนมาตรการสนบสนนของรฐทมผลตอรายรบในดานราคาของพลงงานทขาย เชน adder ระยะเวลาทใหการสนบสนน เพอนามาใชประเมนผลตอบแทนโครงการ

ขอเสนอแนะ ขอมลขางตนเปนการใหความรพนฐานเบองตนแกผประกอบการ เพอความเขาใจและนาไปใชประกอบการพจารณาประเมนผลเบองตน แตแนะนาวาหากจะไดผลอยางสมบรณทใหความเชอมนอยางแทจรงแกผประกอบการและสถาบนการเงน ควรใหผเชยวชาญดานการเงนเปนผดาเนนการวเคราะห


3.4 ตวอยางการศกษาความเหมาะสมของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน 3 หม บาน ทต ง โครงการ

หรอสงไฟฟา ชอบานหวยสาน อยในหมท 2 ตาบลแมก อาเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน มจานวนประชากรในหมบานมทงหมด 135 คน แยกเปนเพศชาย 60 คน และเพศหญง 75 คน จากครวเรอนทงหมด 19 ครวเรอน โดยมสมาชกครวเรอนเฉ ลย 7.10 คนตอครวเ รอน การศกษาของสมาชกในหมบานสวนใหญจบการศ กษาภาคบงคบ ครวเรอนในหมบานสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรกรรม ทาไร ทานา โดยมรายไดจากการประกอบอาชพป ร ะ ม าณ 2 0 , 0 0 0 บ า ท /ครวเรอน/ป

สาธารณสถานทตองการใชไฟฟา ไดแก โรงเรยน วด เปนตน สวนครวเรอนในหมบานมการใชไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาค จานวน 16 ครวเรอน สวนอก 3 ครวเรอนยงไมมไฟฟาใชหรอคดเปนรอยละ 15.78 ของครวเรอนทงหมด ทงนครวเรอนสวนใหญใหความรวมมอกบหมบานอยในระดบดมาก

ทตงโครงการ พกดโครงการ 2066434 N 376120 E ระวางแผนท ในลมนาสาละวน ลมนายอยแมนายวมตอนบน ม

พนทรบนา 22.89 ตารางกโลเมตร

3 รายงานฉบบสมบรณ การศกษาจดทาแผนหลก การพฒนาโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, กมภาพนธ 2552

แสดงพนทตงโครงการไฟฟาพลงนา บานหวยสาน อ.ขนยวม จ.แมฮองสอน


บรเวณทตงโรงไฟฟา บรเวณฝายนาลน บรเวณแนวทอสงนา

แสดงลกษณะพนทตงโครงการไฟฟาพลงนา บานหวยสาน อาเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน

ขอมลอทกวทยา 1) การวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยกบพนทรบนาฝน วเคราะหจากการ

หาความสมพนธระหวางปรมาณนาทารายปเฉลยกบขนาดของพนทรบนาฝนดวยวธลมนารวม (Regional Analysis) เพอหาปรมาณนาทารายปเฉลยของโครงการจากสมการความสมพนธ

2) วเคราะหปรมาณการไหลทชวงเวลาการเกด (Flow Duration) การวเคราะหจะทาการหาอตราสวนปรมาณนาทาทชวงเวลาการเกดตางๆ ตอปรมาณนาทารายปเฉลย (Dimensionless Flow Duration) ของลมนา และวเคราะหหาปรมาณนาทาในชวงเวลาการเกดตางๆ (Flow Duration) ของโครงการ โดยนาปรมาณนาทาเฉลยของโครงการทไดจากการแทนคาพนทรบนาในสมการในขอ 1) คณกบ Dimensionless Flow Duration เฉลยของลมนา ซงไดปรมาณนาทารายปเฉลย 10.34 ลาน ลบ.ม. และมอตราการไหลทชวงเวลาการเกด 25, 30, 40 และ 70 เทากบ 0.45, 0.39, 0.30 และ 0.14 ลบ.ม.ตอวนาท ตามลาดบ

ปรมาณนาหลาก 1) วเคราะหความสมพนธของปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยกบพนทรบนาฝน ไดทาการ

วเคราะหในลกษณะลมนารวม (Regional Flood Frequency Analysis) โดยการใชขอมลปรมาณนาหลากของสถานทอยใกลเคยง มาหาคาปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลย แลวนามาทาการวเคราะหสมการถดถอยกบขนาดของพนทรบนาฝนของแตละสถาน เพอหาปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยของโครงการ

2) วเคราะหคาบการเกดซาของปรมาณนาหลากสงสด จากขอมลปรมาณนาหลากสงสดรายปทไดรวบรวมของสถานตางๆ ไดนามาทาการวเคราะหการแจกแจงความถเพอหาคาบของการเกดซาทรอบปตางๆ โดยวธ Moment Distribution และวเคราะหหาปรมาณนาหลากสงสดทรอบปการเกดซาของโครงการโดยการนาปรมาณนาหลากสงสดรายปเฉลยของโครงการทไดในขอ 1) คณดวยคาอตราสวนระหวางปรมาณนาหลากสงสดทรอบปตางๆ ตอปรมาณนาหลากสดสดรายปเฉลยของสถานในลมนา ผลการวเคราะหปรมาณนาหลากสงสดในรอบ 25, 50 และ 100 ป เทากบ 16.72, 19.09 และ 21.45 ลบ.ม. ตอวนาท ตามลาดบ


ลกษณะทางธรณวทยา ตวฝายอยทระดบความสง +506.29 ม.รทก. รองรบดวยหนชน (Sedimentary Rock) อายไทรแอสสก

(Triassic) พบปะปนกนระหวาง หนกรวดมน (Gravel) หนทราย (Sandstone) และหนปน (Limestone) โดยในพนทราบมกพบเปนหนกรวดมน (Conglomerate) และหนทราย (Sandstone) สวนพนทเนนเขาพบเปนหนปน บรเวณแนวทอสงนา (Penstock) วางตวอยบนรอยตอของหนชน (Sedimentary) จาพวกหนกรวดมน (Gravel) หนทราย (Sandstone) หนปน (Limestone) ไมพบรอยเลอน (Fault) บรเวณทตงฝายในแนวทอสวนตน กบตะกอนตะพกลานา (Terrace) และตะกอนธารนาพา (Alluvium) ในทอสวนปลายกอนเขาสโรงไฟฟา ไมพบรอยเลอน (Fault) ตามแนวทอสงนา โรงไฟฟาตงอยทระดบความสง +494.16 ม.รทก. ทตงโรงไฟฟาอยบนตะกอน (Sediment) อายควอเทอรนาร (Quaternary) จาพวกตะกอนธารนาพา (Alluvium) หางออกไปจากแนวลานาพบเปนตะพกลานา (Terrace) และเศษหนเชงเขา (Colluvium) ไมพบวามรอยเลอน (Fault) ในพนทน

แหลงวสดกอสราง วสดกอสรางในพนท กรวดและทรายหาไดจากลานา สวนหนสาหรบกอสรางในพนทนคอนขางหายาก

เนองจากเปนตะกอน อาจใชหนปนหรอหนทรายทขดหรอระเบดตามเชงเขาในพนทฝายมาใช

สภาพสงแวดลอม ทรพยากรสงแวดลอม

สภาพแวดลอมปจจบน ผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

1. คณภาพนาผวดน

- โ ค ร ง ก า รต ง อ ย ใ น ล าน าหวยสาน

- มการใชประโยชนเพอการอปโภคและการเกษตร

- เนองจากการนานามาผลตไฟฟา ไมทาใหนามอณหภมสงขน และยงมปรมาณและคณภาพนาเหมอนเดม ดงนนไมกอใหเกดผลกระทบตอการนานาไปใชประโยชนของชมชน

2. คณภาพนาใตดน

- หมบานบรเวณพนทโครงการไมมการใชนาจากบอนาใตดน

- การดาเนนโครงการไมมผลกระทบตอคณภาพนาของแหล งน าใตดน เนองจากไมมกจกรรมทกอใหเกดผลกระทบ รวมทงชมชนไมมการใชนาจากบอนาใตดน

3. ทรพยากรปาไม - พนทองคประกอบโครงการอยในพนทปาเพอการอนรกษ (โซน C) เขตปาแมเงาปาแมสาเพง

- ชนดพชหายาก/เฉพาะถนคอ ไมดกเดอและกอยกอ

- ในการกอสรางแนวทอสงนาจะมผลกระทบตอการสญเสยพนทปาไมทตดผาน แตหลงจากกอสรางแลวเสรจ จะปรบพนทใหเหมอนเดม ดงนนสภาพพน ทสามารถ ฟนคน สสภาพเดมได จ ง เ ปนผลกระทบระดบตา


ทรพยากรสงแวดลอม

สภาพแวดลอมปจจบน ผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

4. ชนคณภาพลมนา

- พนทองคประกอบโครงการอยในพนทลมนาชนท 3

- ไมกอใ ห เกดผลกระทบ เน องจากไมขดตอมาตรการการใชทดนในเขตลมนา ทงน ในการกอสรางตองปฏบตตามหลกการอนรกษดนและนา

5. สตวปา - ชน ด สต ว ป า ทพบบ ร เ วณหมบานคอเกง และหมปา

- ช น ด ส ต ว ป า ท ห า ย า ก /เฉพาะถน ทพบคอ กระทง หม และเลยงผา

- เสยงดงทเกดขนในชวงกอสรางอาจมผลกระทบตอการดารงชพของสตวปา แต เปนผลกระทบในระยะเวลาสน ๆ

- ในระยะดาเนนการจะมการเดนเครองปนไฟซงมเสยงดงไมมากนก รวมทงอยภายในอาคาร ทาใหเสยงทเกดขนสงกวาสภาพโดยรอบเลกนอย นอกจากน บรเวณทตงโรงไฟฟาปจจบนเปนพนทเกษตร จงคาดวามผลกระทบตอสตวปาในระดบตา

6. การใชทดน - บรเวณทตงฝายมสภาพเปนพนทรกรางและพนทปาไม

- บรเวณทตงโรงไฟฟามสภาพเปน พน ทรก รางและ พน ทเกษตรกรรม (นาขาว)

- ทาใหสญเสยพนทปาไมและพนทเกษตรกรรมบางสวนเพอกอสรางโครงการ

- บรเวณใกลเคยงโครงการอาจมการเปลยนแปลงสภาพการใชทดนเปนพนทเกษตรกรรมมากขนเนองจากมถนนเขาสพนทสะดวกขน

7 .ก า รคมนาคมขนสง

- สภาพถนนทางเขาโครงการเปนถนนลก รง จานวน 2 ชองทางจราจร ความกวาง 3 เมตร มปรมาณจราจรตา

- ไมกอใหเกดผลกระทบ เนองจากสภาพจราจรยงคลองตว และในการกอสรางโครงการทมขนาดเลกจะมจานวนรถบรรทกวสด อปกรณกอสรางไมมาก

- เมอมการปรบปรงถนนเขาสโครงการ จะเปนผลดตอการขนสงผลผลตทางการเกษตร (ขาว) และการเขามาทางาน

8. แหลงทองเทยว /สถานทสาคญ

- มแหลงทองเทยวคอ แหลงดปลาพวงอ ย หาง โครงการประมาณ 3 กม.

- ไมมแหลงโบราณคด/สถานทสาคญ

- เนองจากบรเวณทตงโครงการไมเปนทตงของแหลงทองเทยวและสถานทสาคญจงไมไดรบผลกระทบจากการดาเนนโครงการ


การมสวนรวมของประชาชน

ขอมลการลงพนทเพอสอบถามประชาชนในพนท พบวา ผเขารวมประชมสวนใหญเหนดวยอยางยงกบการพฒนาโครงการ และตองการทจะมสวนรวมในการพฒนาโดยชวยเหลอแรงงานในการกอสราง และควรใหแตละครวเรอนสงตวแทนเขารวมดาเนนการ สาหรบการมสวนรวมในการบรหารโครงการ โดยในประเดนของรปแบบการบรหารจดการเหนวาควรให อบต. บรหารจดการ และรายไดสวนกลางทเกดจากการบรหารจดการโครงการควรใชพฒนาเฉพาะในชมชนทเปนเจาของพนทโครงการเทานน รวมทงมความเหนวาเงนรายไดนนสวนหนงควรนาไปใชในการบรหารจดการควรใหชมชนโดยมองคการบรหารสวนตาบลเปนผใหคาแนะนาและคอยชวยเหลอ

การวเคราะหการลงทน (เปนตวอยางของการวเคราะหผลตอบแทนการลงทนโดยใชฐานขอมลป 2551) ลกษณะทตงโครงการแผนท 1:50000 หมายเลข 4546 II ละตจด 18 41 04 ลองตจด 97 49 36 ชอของลมนาหลก ลมนาสาละวน ชอของลมนายอย แมนายวมตอนบน พนทรบนา 22.89 ตร.กม. ระดบเกบกกปกต +506.29 ม.รทก. ระดบทายนา +494.16 ม.รทก. อตราการไหลเฉลย 0.33 ลบ.ม./วนาท ปรมาณนาหลากในรอบ 50 ป 19.09 ลบ.ม./วนาท ฝาย ยาว 5.00 ม. Free broad 2.00 ม. ระบบชกนา ชนด - ขนาด - มม. ความยาวทอชกนา - ม. ระบบสงนา ชนด ทอเหลก ขนาด 600 มม. ความยาวทอสงนา 200 ม.

โรงไฟฟาพนทโรงไฟฟา 20 ตร.ม. กงหนนา ชนด Cross-flow ปรมาณนาออกแบบ 0.45 ลบ.ม./วนาท ความสงหวนาออกแบบ 11.38 เมตร กงหนผลตตดตง 35 กโลวตต ประสทธภาพกงหนนา 75 % ความเรวรอบ 500 รอบ/นาท ชดควบคมความเรวรอบ แบบแมกคานค ประสทธภาพเครองกาเนดไฟฟา ขนาด 43.75 kVA ประสทธภาพเครองกาเนดไฟฟา 94 % ความถ 50 Hz. ความเรวรอบ 1,500 รอบ/นาท ตวประกอบกาลง 0.8 สายสงไฟฟา แรงดน 3.5 กโลโวลต ความยาว 0.895 กม. พลงงานไฟฟาเฉลยรายป 0.16 ลานหนวย


ราคาโครงการ

ราคาหลก 1. งานโยธา 1.1 ฝายและอาคารสงนา 100,000 บาท 1.2 ทอชกนา 0.0 บาท 1.3 ทอสงนา 580,000 บาท 1.4 โรงไฟฟา 100,000 บาท รวม 1. 780,000 บาท 2. งานเครองกล-ไฟฟา 1,120,000 บาท 3. ระบบสายสงไฟฟา 220,000 บาท

รวมราคาหลก 1 - 3 2,120,000 บาทราคารอง 1. เตรยมงาน 290,000 บาท 2. ควบคมและดาเนนงาน 160,000 บาท 3. สารองเผอขาด 170,000 บาท รวมราคารอง 1 – 3 620,000 บาท รวมราคาโครงการ 2,740,000 บาท ราคา/กโลวตต 78,285.71 บาท

ผลวเคราะหทางเศรษฐศาสตร 1. ราคาโครงการทางเศรษฐศาสตร (ราคาฐานป 2551) 2,505,200.00 บาท 2. ผลประโยชนสทธ (@ 10%DR) 661,379.94 บาท 3. อตราสวนผลกาไรตอคาลงทน (@ 10%DR) 1.26 4. อตราผลตอบแทน (%) 13.60

3.5 ตวอยางโครงการโรงไฟฟาพลงนาหมบานแมกาปอง ตนแบบโครงการไฟฟาพลงนาขนาดเลกสาหรบชมชน

ป 2522 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดเสดจพระราชดาเนนเยยมราษฎรหมบานแมกาปอง ต.หวยแกว กงอาเภอแมออน จ.เชยงใหม พบวา ราษฎรมความเดอดรอน เนองจากไมมไฟฟาใช เมอถงเวลากลางคน ชาวบานตองอาศยตะเกยงกาดใหแสงสวาง ซงไมเพยงพอ เนองจากอาชพหลกของชาวบานคอการทาใบเมยง ตองอบใบเมยงในเวลากลางคน ทาใหมองไมเหน และทสาคญตะเกยงกาดกอใหเกดเขมาควนจานวนมาก ชาวบานไดทลขอพระราชทานไฟฟาจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ตอมา ป 2525 โครงการพฒนาไฟฟาพลงนาหมบานชนบท จ.เชยงใหม กรมพฒนาพลงงานและพลงงานทดแทน (พพ.) กระทรวงพลงงาน ไดสนบสนนงบประมาณในการจดซอเครองกาเนดไฟ และวสดอปกรณกอสราง

เครองกงหนนาโรงไฟฟาพลงนาแมกาปอง 1,2


กอตงโรงไฟฟาพลงนาหมบานแมกาปองขน โดยใหชาวบานรวมออกแรง และหาวสดในทองถนมารวมกนกอสรางตงแตฝายกนนา ตอทอสงนาเขาเครองปนไฟ เดนสายไฟ ตงเสาไฟฟา และตอเขามเตอรของแตละหลงคา เรมแรกมงใหชมชนมแสงสวางใชในยามคาคน จงตดตงเครองกาเนดไฟฟาเพยงขนาด 20 กโลวตต ภายหลงการกอสรางเสรจ ชาวบานจงไดมไฟฟาใช ตงแตป พ.ศ. 2526 ตอมา พพ. ไดมอบโรงไฟฟาใหชมชนดแลจดการเอง พรอมทงใหความรในการควบคม บารงรกษาระบบกาเนดไฟ จนกระทงชาวบานทจบการศกษาภาคบงคบระดบประถมศกษาสามารถเขาใจการทางานของระบบปนไฟ สายไฟ และเขมมเตอรตางๆ และสามารถสอนตอชาวบานดวยกนได กอนจดตงเปน “สหกรณไฟฟาพลงนาบานแมกาปอง” โดยใชเกบคาไฟฟาโดยวดจากมเตอรอานเปนยนต

ในระยะแรก การใชไฟฟาไมคอยมปญหาไฟฟาดบ ไฟฟาตก เพราะไดมการกาหนดการใชไฟฟา โดยไมใหชาวบานใชไฟฟาเกน 3 หลอดตอหนงหลง ตอมาหมบานใกลเคยง ไดแก บานแมลาย บานธารทอง ไดมาขอรวมใชไฟฟาดวย จงไดมการตดตงเครองกงหนนาและเครองกาเนดไฟฟา ขนาด 20 กโลวตตเพมอก 1 เครอง เมอป 2530

ป 2532 – 2333 แมวาจะมโรงไฟฟาพลงนาถง 2 โรง แตเนองจากไมไดจากดปรมาณการใชไฟฟา จงทาใหเกดปญหาไฟฟาตก จงไดมการแกปญหาโดยการขอความรวมมอจากชาวบานใหรดผาในชวงกลางวน ทาอาหารในชวงกลางวน ใหถอดปลกตเยนในชวงเยน เพราะจะเกดไฟตกในชวง 17.00 – 20.00 น.

ป 2537 จงไดมการสรางโครงการโรงไฟฟาแมกาปอง 3 ซงมกาลงการผลต 40 กโลวตต เพอตอบสนองการใชไฟฟาทมมากขน

โครงการโรงไฟฟา

จดตงเมอ สรางเสรจ/เรมใช

กอสรางโดย

กาลงการผลตไฟฟา

(กโลวตต)

จานวนการผลตไฟฟา

(หนวยตอป) แมกาปอง 1 พ.ศ. 2525 พ.ศ. 2526 พพ. 20

175,200 แมกาปอง 2 พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2530 พพ. 20 แมกาปอง 3 พ.ศ. 2537 พ.ศ. 2537 พพ. 40 245,280

การคดคาไฟสหกรณเกบหนวยละ 2 บาทมาตงแตเรมตน โดยคดจากตนทนทแจงใหสมาชกผใชไฟรบรไดอยางละเอยด ถกกวาของการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) นอกจากนวด โรงเรยน ศนยพฒนาเดกเลกชมชนใชไฟฟาฟร รวมไปถงถนน ทางสาธารณะในชมชนกมไฟสวาง ทาใหสหกรณมรายไดตอเดอนประมาณ 10,000 บาท แมไมใชรายไดหลก แตรายไดจากการขายไฟฟาใหกบการไฟฟาสวนภมภาคและชมชนเองจะ


นาเขาสสหกรณหมบาน โดยใชจดสรรงบประมาณหมบานเพอการพฒนาชมชนและพฒนาแหลงตนนา เชน การพฒนานาตก การทาแนวกนไฟ ซอตนไมปลกปา โครงการรกษาปาตนนา รวมทงนามาใหกบสมาชกในหมบานใชเพอการกยมได โดยทเงนรายไดจากการผลตไฟฟาพลงนาจะตวนจะไมรวไหลไปไหน และจะอยในวงของรปแบบสหกรณหมบาน สวนรายไดหลกของคนในหมบานมาจากการปลกเมยงและกาแฟ ซงเปนอาชพดงเดม สวนการทองเทยวเชงนเวศน และการใหบรการบานพกโฮมสเตย เปนอาชพเสรม

ทงน หากประเมนรายไดโดยเฉลยแลว ชาวบานมรายไดจากสวนเมยง 50 เปอรเซนต การทองเทยวเชงนเวศน บานพกโฮมสเตย 30 เปอรเซนต และกาแฟ 20 เปอรเซนต ซงเฉลยเปนรายไดตอหวปละ 2 แสนกวาบาท ถอเปนรายไดทไมตากวาเกณฑมาตรฐานขนตาของขอมลความจาเปนพนฐาน และเชอวาดกวาในพนททรกนดารอกหลายแหงของประเทศ

จากแมกาปอง นอกจากความสวยงามทมองเหน เรายงไดสมผสถงความเชอมรอยของวถชวตผคนกบธรรมชาต เมอปาสมพนธกบนา นาเกยวของกบพลงงานไฟฟา และไฟฟาจาเปนตอชวต และหากสามารถลกขนยนดวยลาแขง ดวยศกยภาพทตนเองมอยไดอยางเตมภาคภมแลว การบารงใหสงเหลานใหสมบรณเพอการดารงอยของชมชนคงเปนกาวสาคญอกอนหนงทเดนกนตอไป


บทท 4 การสงเสรมการพฒนาไฟฟาพลงนาของประเทศไทย

การพฒนาโครงการไฟฟาพลงนายงคงดาเนนการโดย

หนวยงานของภาครฐ อยางไรกตามแผนการจงใจและแนวทางการสงเสรมพฒนาในระยะยาว เพอผลกดนใหการดาเนนการพฒนาใหไดตามเปาหมายโดยเฉพาะกบการใหความสาคญและแนวทางตางๆ ตอการพฒนารวมกบหนวยงานอน ซงเปนภาคสวนทสาคญมากตอการดาเนนการเทคโนโลยในดานน พบวา การพฒนาไฟฟาพลงนาเปนหนงในเทคโนโลยทมความออนไหวและมอปสรรคคอนขางมาก แตอยางไรกตาม จดแขงและโอกาสของการพฒนาไฟฟาพลงนาขนาดเลกและเลกมากทสาคญในดานการจดการ คอ เสรมสรางฐานะความเปนอยของชมชนใหดขนสามารถสรางผลประโยชนรวมกน (การเพมรายไดสชมชน) รวมทงเขอนพลงนาระดบชมชนจะสามารถชวยสามารถรกษาพนทปาลมนาไดแนวทางทสาคญในการขบเคลอนการพฒนาไฟฟาพลงนาสแผนปฏบต ปจจบนนปรากฏมรายการสนบสนนและสงจงใจตางๆ ดงมรายการสงเสรมและสนบสนนดงน


4.1 มาตรการสวนเพมราคารบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน (Adder Cost) มาตรการสวนเพมราคารบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน (Adder Cost) เปนการใหเงนสนบสนน

การผลตตอหนวยการผลตเปนการกาหนดราคารบซอในอตราพเศษหรอเฉพาะสาหรบไฟฟาทมาจากพลงงานหมนเวยน เพอสะทอนตนทนการผลตจากพลงงานหมนเวยน ภายในระยะเวลารบซอไฟฟาทชดเจนและแนนอนเปนมาตรการสนบสนนทนยมใชกนแพรหลายมาก ทสดในปจจบน เพอใหมผผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนมากขนและเปนการจงใจใหเกดการผลตไฟฟาหลากหลายประเภทพลงงาน ดงน ตารางท 4-1 มาตรการสวนเพมราคารบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน (Adder)

เชอเพลง สวนเพม(บาท/kwh)

สวนเพมพเศษ

(บาท/kWh)1

สวนเพมพเศษใน 3 จว.ภาคใต (บาท/kWh)2

ระยะเวลาสนบสนน

(ป) ชวมวล

- กาลงผลตตดตง <= 1 MW 0.50 1.00 1.00 7- กาลงผลตตดตง >1 MW 0.30 1.00 1.00 7

กาซชวภาพ (ทกประเภทแหลงผลต) - กาลงผลตตดตง <= 1 MW 0.50 1.00 1.00 7- กาลงผลตตดตง >1 MW 0.30 1.00 1.00 7

ขยะ (ขยะชมชน ขยะอตสาหกรรมไมอนตราย และไมเปนขยะอนทรยวตถ)

- ระบบหมกหรอหลมฝงกลบขยะ 2.50 1.00 1.00 7- พลงงานความรอน(Thermal Process) 3.50 1.00 1.00 7

พลงงานลม - กาลงผลตตดตง <= 50 kW 4.50 1.50 1.50 10- กาลงผลตตดตง > 50 kW 3.50 1.50 1.50 10

พลงงานแสงอาทตย 6.50/8.003 1.50 1.50 10 พลงนาขนาดเลก

- กาลงผลตตดตง 50kW -<200 kW 0.80 1.00 1.00 7

- กาลงการผลตตดตง <50 kW 1.50 1.00 1.00 7

หมายเหต 1. สาหรบผผลตไฟฟาพลงงานหมนเวยนในพนทมการผลตไฟฟาจากนามนดเซล 2. กพช. เหนชอบใหเพมพนทอก 4 อาเภอคอ อ.จะนะ อ.เทพา อ.สะบายอย และ อ.นาทว จงหวดสงขลา

เมอ 25 พ.ย. 53 3. ผทยนขอเสนอขายไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยทไดรบหนงสอตอบรบแลวกอนวนท 28 ม.ย.53 จะได

Adder 8 บาท และผทไดรบหนงสอตอบรบหลง วนท 28 ม.ย. 53 จะได Adder 6.50 บาท


4.2 โครงการเงนหมนเวยนเพอสงเสรมการใชพลงงานทดแทน โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษ

พลงงานและพลงงานทดแทนขนมาเพอเปนแหลงเงนทนในการดาเนนการอน รกษพลงงานและพลงงานทดแทนใหแกโรงงาน อาคาร และบรษทจดการพลงงาน โดยผานทางสถาบนการเงน

ทงนมวตถประสงคเพอกระตนใหเกดการลงทนดานอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนรวมทงสรางความมนใจและความคนเคยใหกบสถาบนการเงนทเสนอตวเขารวมโครงการในการปลอยสนเชอในโครงการดงกลาวในการปลอยสนเชอโดยใชเงนกองทนฯ ใหแก โรงงานอาคารและบรษทจดการพลงงานแลวกองทนฯยงตองการใหเนนการมสวนรวมในการสมทบเงนจากสถาบนการเงนเพมมากขนดวยโดยตงแตเรมโครงการ จนถง ณ ปจจบนไดมการดาเนนการเสรจสนไปแลวและอยระหวางดาเนนการทงหมด จานวน 6 ครงดงน

1) โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงาน โดยสถาบนการเงนระยะท 1 จานวน1,000 ลานบาท เพอการอนรกษพลงงาน

2) โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงาน โดยสถาบนการเงนระยะท 2 จานวน2,000 ลานบาทเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

3) โครงการเงนหมนเวยนเพอสงเสรมการใชพลงงานทดแทนโดยสถาบนการเงน ระยะท 1 จานวน 1,000 ลานบาทเพอสงเสรมการใชพลงงานทดแทน

4) โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงานโดยสถาบนการเงนระยะท 3 จานวน 1,000 ลานบาทเพอการอนรกษพลงงาน

6) โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงาน โดยสถาบนการเงน ระยะท 3 เพมเตม จานวน 942.5 ลานบาทเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

7) โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงานโดยสถาบนการเงนระยะท 4 จานวน 400 ลานบาทเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

ลกษณะโครงการ/ หลกเกณฑ และเงอนไข กาหนดใหสถาบนการเงนนาเงนท พพ.จดสรรใหไปเปนเงนกผานตอใหโรงงาน/อาคารควบคมหรอ

โรงงาน/อาคารทวไปตลอดจนบรษทจดการพลงงาน (ESCO) นาไปลงทนเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน โดยมหลกเกณฑและเงอนไขดงน


วงเงนโครงการ 1. โครงการเงนหมนเวยนเพอสงเสรมการใชพลงงานทดแทน ระยะท 1 จานวน 1,000 ลานบาท

2. โครงการเงนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงาน ระยะท 3 จานวน 1,000 ลานบาท

อายเงนก ไมเกน 7 ป ชองทางปลอยก ผานสถาบนการเงนทเขารวมโครงการโดยตองรบผดชอบเงนทปลอยกทงหมดผมสทธก เปนอาคารควบคมและโรงงานควบคมตาม พรบ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ.

2535 ประสงคจะลงทนในดานการประหยดพลงงานหรอโรงงาน/อาคารทวไป ตลอดจนบรษทจดการพลงงาน (ESCO) นาไปลงทนเพอการอนรกษพลงงาน

วงเงนก ไมเกน 50 ลานบาทตอโครงการอตราดอกเบย ไมเกนรอยละ 4 ตอป (ระหวางสถาบนการเงนกบผก) โครงการทมสทธขอรบการสนบสนนตองเปน

โครงการอนรกษพลงงานหรอเพมประสทธภาพการใชพลงงาน สงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 มาตรา 7 และมาตรา 17

สถาบนการเงนจะเปนผอนมตเงนกเพอโครงการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนตามแนวหลกเกณฑและเงอนไขของสถาบนการเงนนนๆ นอกเหนอจากหลกเกณฑเงอนไขขางตนนโดยดอกเบยวงเงนกและระยะเวลาการกจะขนอยกบการพจารณาและขอตกลงระหวางผกกบสถาบนการเงน ขนตอนการขอรบการสนบสนน


วธปฏบตในการขอรบเงนกโครงการเงนทนหมนเวยนเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน รายละเอยดเพมเตมสามารถตดตอสอบถามมายง ศนยอานวยการโครงการเงนหมนเวยนเพอการ

อนรกษพลงงานกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน หมายเลขโทรศพท 02-226-3850-1, 02-225-3106 โทรสาร 02-226-3851 เวบไซต http://www.dede.go.th

4.3 โครงการสงเสรมการลงทนดานอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน (ESCO FUND) เปนโครงการทกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานได

นาวงเงนจานวน 500 ลานบาท จดตง “กองทนรวมทนพลงงาน หรอ ESCO Capital Fund” ผานการจดการของผจดการกองทน (Fund Manager) 2 แหง ไดแก มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม (มพส. หรอ E for E) และมลนธอนรกษพลงงานแหงประเทศไทย (มอพท.) โดยปจจบน Fund Manage ทง 2 แหง เขารวมลงทน


แลว จานวน 26โครงการ คดเปนเงนสนบสนนจานวน 407 ลานบาท และกอใหเกดการลงทนมากกวา 5,000 ลานบาท ในรอบ 2 ปทผานมา และในระยะตอไปคณะกรรมการกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานไดอนมตวงเงนตอเนองอก 500 ลานบาทสาหรบรอบการลงทนในป 2553-2555เพอสงเสรมการลงทนดานการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนทมศกยภาพทางเทคนคแตยงขาดปจจยการลงทนและชวยผประกอบการหรอผลงทนใหไดประโยชนจากการขายคารบอนเครดตโดยมรปแบบการจะสงเสรมในหลายลกษณะ อาทเชน รวมลงทนในโครงการ (Equity Investment), รวมลงทนในบรษทจดการพลงงาน (ESCO Venture Capital) , รวมลงทนในการพฒนาและซอขายคารบอนเครดต (Carbon Market) , การเชาซออปกรณ (Equipment Leasing), การอานวยเครดตใหสนเชอ (Credit Guarantee Facility) และการใหความชวยเหลอทางดานเทคนค (Technical Assistance)

ผมสทธยนขอเสนอ ไดแก ผประกอบการโรงงานอตสาหกรรมและ/หรอ บรษทจดการพลงงาน (Energy Service Company – ESCO) ทมโครงการดานอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนวตถประสงคเพอจะลดปรมาณการใชพลงงาน เพมประสทธภาพการใชพลงงานหรอตองการปรบเปลยนการใชเชอเพลงมาเปนพลงงานทดแทน

ลกษณะการสงเสรมการลงทน 1. การเขารวมทนในโครงการ (Equity Investment) โครงการสงเสรมการลงทนฯจะเขารวม

ลงทนในโครงการทกอใหเกดการอนรกษพลงงานหรอพลงงานทดแทนเทานน เพอกอใหเกดผลประหยดพลงงานทงนจะตองมการแบงผลประหยดพลงงาน (Shared Saving) ตามสดสวนเงนลงทนทไดรบการสงเสรม ระยะเวลาในการสงเสรมประมาณ 5 - 7 ปผทไดรบการสงเสรมทาการคนเงนลงทนแกโครงการภายในระยะเวลาทสงเสรม

2. การเขารวมทนกบบรษทจดการพลงงาน (ESCO Venture Capital)การเขารวมทนกบบรษทจดการพลงงานโดยชวยใหบรษททไดรบพจารณารวมทนนนมทนในการประกอบการโดยโครงการจะไดรบผลตอบแทนขนอยกบผลประกอบการของบรษททงนโครงการจะรวมหนไมเกนรอยละ 30 ของทนจดทะเบยนและมสวนในการควบคมดแลการบรหารจดการของบรษท

3. การชวยใหโครงการอนรกษพลงงาน/พลงงานทดแทนไดรบผลประโยชนจากการขาย Carbon Credit Market (CDM)

4. โครงการสงเสรมการลงทนฯจะดาเนนการจดทาแบบประเมนเบองตนของโครงการ หรอ Project Idea Note (PIN) ซงจะทาใหผประกอบการสามารถเหนภาพรวมของโครงการทจะพฒนาใหเกดการซอขายหรอไดรบประโยชนจาก Carbon Credit หรอ เปนตวกลางในการรบซอ Carbon Credit จากโครงการอนรกษพลงงาน/พลงงานทดแทนทมขนาดเลก และรวบรวม (Bundle Up) เพอนาไปขายในมลคาทสงขน

5. การเชาซออปกรณประหยดพลงงาน/พลงงานทดแทน (Equipment Leasing)


6. โครงการสงเสรมการลงทนฯจะทาการซออปกรณเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนใหกบผประกอบการกอนและทาสญญาเชาซอระยะยาวระหวางผประกอบการกบโครงการโดยผประกอบการจะตองทาการผอนชาระคนเงนตนพรอมดอกเบยเปนรายงวดงวดละเทา ๆ กนตลอดอายสญญาเชาซอ การสนบสนนในการเชาซออปกรณได 100% ของราคาอปกรณนน แตไมเกน 10 ลานบาทระยะเวลาการผอนชาระคน 3-5 ปโดยคดอตราดอกเบยตา

7. การอานวยเครดตใหสนเชอ (Credit Guarantee Facility) โครงการสงเสรมการลงทนฯจะดาเนนการจดหาสถาบนหรอองคกรทใหการสนบสนนในเรอง Credit Guarantee เพอใหโครงการลงทนไดรบการปลอยสนเชอจากธนาคารพาณชยทงนโครงการอาจจะเปนผออกคาใชจายในเรองคาธรรมเนยมรบประกนสนเชอทงหมดหรอบางสวนโดยคดคาธรรมเนยมตาในการสงเสรมในดานน

8. การชวยเหลอทางเทคนค (Technical Assistance) โครงการสงเสรมการลงทนฯ จะใหความชวยเหลอทางดานเทคนคในการอนรกษพลงงานและพลงงานแกผประกอบการหรอ หนวยงานองคการตาง ๆ ทเกยวของกบผประกอบการโดยกองทนจะใหความชวยเหลอทางดานเทคนคตงแตเรมตนจนสนสดระยะเวลาโครงการโดยคดคาธรรมเนยมตาในการสงเสรมหรอ อาจมการแบงผลการประหยดพลงงาน

สามารถสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท 1. มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม

487/1 อาคารศรอยธยา ชน 14 ถนนศรอยธยา ราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทรศพท 02-6426424 -5 โทรสาร 02-642-6426 หรอสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท [email protected]

2. มลนธอนรกษพลงงานแหงประเทศไทย (กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน – อาคาร 9 ชน 2) เลขท 17 ถนนพระราม 1 เชงสะพานกษตรยศก แขวงรองเมอง เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330 โทรศพท: 0-2621-8530, 0-2621-8531-9 ตอ 501, 502 โทรสาร: 0-2621-8502-3


โครงการสงเสรมการลงทนดานอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

4.4 กลไกลการพฒนาทสะอาด (CDM) กลไกการพฒนาทสะอาด Clean Development

Mechanism (CDM) เปนกลไกทจะสนบสนนการพฒนาโครงการทชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจกและสามารถนาปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงไดจากโครงการ ไปขายใหกบประเทศทพฒนา (Developed Countries) เพอตอบสนองขอผกพนในการปลอยกาซเรอนกระจกตามเปาหมายทไดตกลงในพธสารเกยวโต (Kyoto Protocol) ซงมผลบงคบใชเมอวนท 16 กมภาพนธ 2548 อนเนองมาจากปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เนองจากการปลอยกาซเรอนกระจกจากกจกรรมดารงชวตของประชากรโลกในปจจบน ทงจากภาคคมนาคมขนสง ภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรม เปนปญหารวมกนของนานาชาตแนวทางหนงในการรวมกนแกไขปญหาดงกลาวคอ การใหสตยาบณตออนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (United Nation Framework Convention on Climate Change : UNFCCC)

กลไกการพฒนาทสะอาดเปนเครองมอเพอสงเสรมการลงทนเพอการพฒนาอยางยงยนและเกดการถายทอดเทคโนโลยใหกบประเทศทกาลงพฒนา อยางเชน ประเทศไทยและถอเปนชองทางหนงในการสราง


รายไดใหแกผประกอบการพลงงานทดแทน เชน โครงการผลตพลงงานชวมวล ทเปนวสดเหลอใชทงทางการเกษตร การผลตกาซชวภาพจากขยะและนาเสยเพอนามาเปนพลงงาน รวมไปถงโครงการการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ ซงจะไดรบผลประโยชนในรปแบบของการขายคารบอนเครดตหรอปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได และเปนทตองการของกลมประเทศทพฒนาแลว ซงมพนธกรณตองลดการปลอยกาซเรอนกระจกใหได ตามขอตกลงตามพธสารเกยวโต

กลไกการพฒนาทสะอาดเปรยบเสมอนแรงจงใจใหประเทศกาลงพฒนาหนมาใชเทคโนโลยสะอาดเพมมากขนสงผลใหการปลอยกาซเรอนกระจกสบรรยากาศลดนอยลงแรงจงใจจากการดาเนนโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด คอ คารบอนเครดต หรอ CER ทผดาเนนโครงการจะไดรบโดยไดรบการสนบสนนทางการเงนจากประเทศทมพนธกรณในการลดกาซเรอนกระจกนอกจากนประเทศเจาของโครงการกจะเกดการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) ทงในระดบทองถนและระดบประเทศในดานสงแวดลอมมการรกษาคณภาพสงแวดลอมระดบชมชนในพนทโครงการลดปรมาณของเสยทเกดขนโดยการนามาใชเปนเชอเพลงพลงงานลดการใชทรพยากรเชอเพลงทไมสามารถทดแทนได ดานเศรษฐกจกอใหเกดการจางงานในชมชน เกษตรกรสามารถนาวสดเหลอใช เชน แกลบ เศษไมไปขายเพอเปนวตถดบในการดาเนนโครงการ CDM ลดการนาเขาเชอเพลงพลงงานจากตางประเทศ ดานสงคมประชาชนมคณภาพชวตทดขนโดยเฉพาะดานสขภาพอนามยจากคณภาพสงแวดลอมทดขนมบทบาทในเวทโลกในการแกไขปญหาระดบนานาชาตโดยประโยชนตางๆทประเทศไทยจะไดรบ จากการดาเนนโครงการ CDM สามารถสรปเปนขอๆ ไดดงน

1. รายไดจากการขายคารบอนเครดตในโครงการ CDM เปนสวนทชวยใหผประกอบการคนทนไดรวดเรวขนจากการพฒนาโครงการดานพลงงานทดแทนการอนรกษพลงงาน นอกเหนอจากการสนบสนนของภาครฐภายในประเทศ

2. เกดรายไดเขาสประเทศจากการดาเนนกจกรรมการลดกาซเรอนกระจก 3. ประเทศไทยมอตราการลดการปลอยกาซเรอนกระจกลดลงจากการดาเนนโครงการ CDM 4. การตรวจสอบ (Monitoring) ปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากโครงการ CDM

ชวยใหประเทศไทยมตวเลขการดาเนนงานเพอลดกาซเรอนกระจกภายในประเทศไทย 5. เกดการพฒนาโครงการดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทดกวามาตรฐานทกาหนด

ภายในประเทศ สรางสงแวดลอมและคณภาพชวตทดใหกบชมชนรอบพนทโครงการ


สาหรบเกณฑการพจารณาการดาเนนโครงการภายใตกลไกการพฒนาทสะอาดในปจจบนนนประเทศไทย ไดมการจดทาหลกเกณฑการพฒนาอยางยงยนสาหรบโครงการ CDM ขนซงประกอบดวยมตการพฒนาอยางยงยน 4 ดาน ไดแก ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานสงคมดานการพฒนาและ/หรอการถายทอดเทคโนโลยและดานเศรษฐกจ โดยโครงการทคณะกรรมการองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจกจะพจารณาใหการรบรอง ไดแก

1. โครงการดานพลงงาน ไดแกการผลตพลงงานและการปรบปรงประสทธภาพในการใชพลงงาน เชน โครงการพลงงานทดแทนการใชนามนเชอเพลง โครงการแปลงกากของอตสาหกรรมเปนพลงงาน โครงการปรบปรงประสทธภาพระบบทาความเยน และโครงการปรบปรงประสทธภาพในการใชพลงงานในอาคาร เปนตน

2. โครงการดานสงแวดลอม เชน โครงการแปลงขยะเปนพลงงานโครงการแปลงนาเสยเปนพลงงาน เปนตน

3. โครงการดานคมนาคมขนสง เชนโครงการเพมประสทธภาพในการคมนาคมขนสงและการใชพลงงาน

4. โครงการดานอตสาหกรรม เชนโครงการทสามารถลดปรมาณการปลดปลอยกาซเรอนกระจกในกระบวนการอตสาหกรรม

การขอพฒนาโครงการ CDM การดาเนนโครงการภายใตกลไกการพฒนาทสะอาด ประกอบดวย 7 ขนตอน 1. การออกแบบโครงการ (Project Design) ผดาเนนโครงการจะตองออกแบบลกษณะของโครงการ

และจดทาเอกสารประกอบโครงการ (Project Design Document: PDD) โดยมการกาหนดขอบเขตของโครงการ วธการคานวณการลดกาซเรอนกระจก วธการในการตดตามผลการลดกาซเรอนกระจก การวเคราะหผลกระทบตอสงแวดลอม เปนตน

2. การตรวจสอบเอกสารประกอบโครงการ (Validation) ผดาเนนโครงการจะตองวาจางหนวยงานกลางทไดรบมอบหมายในการปฏบตหนาทแทนคณะกรรมการบรหารฯ หรอทเรยกวา Designated Operational Entity (DOE) ในการตรวจสอบเอกสารประกอบโครงการ วาเปนไปตามขอกาหนดตางๆ หรอไม ซงรวมถงการไดรบความเหนชอบในการดาเนนโครงการจากประเทศเจาบานดวย

3. การขนทะเบยนโครงการ (Registration) เมอ DOE ไดทาการตรวจสอบเอกสารประกอบโครงการและลงความเหนวาผานขอกาหนดตางๆ ครบถวน จะสงรายงานไปยงคณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด (EB) เพอขอขนทะเบยนโครงการ


4. การตดตามการลดการปลอยกาซเรอนกระจก (Monitoring) เมอโครงการไดรบการขนทะเบยนเปนโครงการ CDM แลว ผดาเนนโครงการจงดาเนนโครงการตามทเสนอไวในเอกสารประกอบโครงการ และทาการตดตามการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ตามทไดเสนอไวเชนกน

หมายเหต

DNA หมายถง หนวยงานกลางททาหนาทประสานการดาเนนงานตามกลไกการพฒนาทสะอาด DOE หมายถง หนวยงานปฏบตการทไดรบหมอบหมายในการตรวจสอบ (Designated Operational Entities) CDM EB หมายถง คณะกรรมการบรหารกลไกการพฒนาทสะอาด (Executive Board of CDM)

5. การยนยนการลดกาซเรอนกระจก (Verification) ผดาเนนโครงการจะตองวาจางหนวยงาน DOE ให

ทาการตรวจสอบและยนยนการตดตามการลดกาซเรอนกระจก 6. การรบรองการลดกาซเรอนกระจก (Certification) เมอหนวยงาน DOE ไดทาการตรวจสอบการลด

การปลอยกาซเรอนกระจกแลว จะทารายงานรบรองปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทดาเนนการไดจรงตอคณะกรรมการบรหารฯ เพอขออนมตใหออกหนงสอรบรองปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดได หรอ CER ใหผดาเนนโครงการ

7. การออกใบรบรองปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจก (Issuance of CER) เมอคณะกรรมการบรหารฯ ไดรบรายงานรบรองการลดกาซเรอนกระจก จะไดพจารณาออกหนงสอรบรองปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดได หรอ CER ใหผดาเนนโครงการตอไป


ทงน หนวยงานกลาง (DOE) ททาหนาทในการการตรวจสอบเอกสารประกอบโครงการ (Validation) และการยนยนการลดกาซเรอนกระจก (Verification) นน จะตองเปนหนวยงานคนละหนวยงาน

ขอทราบรายละเอยดเพมเตมสามารถตดตอสอบถามมายง องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก(องคการมหาชน) เลขท 120 หมท 3 ชน 9 อาคาร B ศนยราชการเฉลมพระเกยรตฯ ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพมหานคร 10210 โทรศพท 0 2141 9790 โทรสาร 0 2143 8400 เวบไซต http://www.tgo.or.th

4.5 โครงการสงเสรมการลงทน โดยสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ภาครฐไดยกระดบใหอตสาหกรรมพลงงานทดแทน เปนกจการทมระดบความสาคญสงสดและจะไดรบการ สงเสรมการลงทนในระดบสงสดเชนกน จงมมาตรการสงเสรมการลงทนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน (Maximum incentive) จากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ซงไดกาหนดสทธประโยชนทยกเวนอากรขาเขาสาหรบเครองจกร ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล เปนเวลา 8 ป และหลงจากนนอก 5 ป หรอตงแตปท 9-13 จะลดหยอนภาษเงนไดนต

บคคลได 50% รวมทงมาตรการจงใจดานภาษ อาท การลดภาษเครองจกร อปกรณทนาเขาจากตางประเทศ รวมทงการอนญาตใหนาตนทนในการตดตงโครงสรางพนฐานตางๆ เชน ไฟฟา ประปา ขอหกลบภาษไดสงสด 2 เทาสาหรบโครงการทเปนประโยชนตอสาธารณะ เปนตน

หลกเกณฑในการพจารณาสงเสรมโครงการดานพลงงานทดแทน ไดแก กรณทผประกอบการหรอนกลงทนมสดสวนหนตอทน นอยกวา 3 ตอ 1 สาหรบโครงการใหม หรอมเครองจกรใหมทมขบวนการผลตทสมย หรอมระบบจดการทปลอดภย รกษาสงแวดลอม และใชประโยชนจากวตถดบในการผลต เปนตน

โดยผประกอบหรอนกลงทนทสนใจขอทราบรายละเอยดเพมเตมสามารถตดตอสอบถามยง สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน เลขท 555 ถ.วภาวด รงสต จตจกรกรงเทพฯ 10900

โทร (662) 537-8111, 537-8155 โทรสาร (662) 537-8177 E-mail : [email protected], Website : http://www.boi.go.th


แสดงขนตอนขอรบการสนบสนนจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI)


บทท 5

ขนตอนการขอใบอนญาตตางๆ

ขนตอนการตดตอเพอขอใบอนญาตจาหนายไฟฟา เพอจาหนายพฒนาพลงงานทดแทน มหลายกระบวนการทเกยวของกบหนวยงานราชการตางๆ หลายแหง รวมไปถงขอกฎหมาย และกฎระเบยบอนๆ ซงลวนแตมขนตอนการปฏบตและขนตอนการตดตอประสานงานกบหนวยงานทเกยวของตางกน ประเดนเหลานถอเปนความสาคญอยางยงทจะตองเผยแพรใหผประกอบการและประชาชนโดยทวไป ไดรบทราบและเขาใจในกระบวนการสาหรบขนตอนการขออนญาตตางๆ โดยทวกน

อยางไรกตามการกอสรางไฟฟาพลงนาในปจจบน การกอสราง กฎระเบยบทางราชการยงไมเอออานวยใหเอกชนพฒนา เนองจากมหนวยงานราชการทตองดาเนนการขออนญาตหลายหนวยงานทเกยวของ มกฎระเบยบและขนตอนมาก ถงแมหนวยราชการเองขออนญาต ยงตองใชเวลานาน หรออาจไมไดรบการอนญาตกเคยปรากฏใหเหน

1 หมายเหต 1) ระยะเวลารวมการยนของอนมตสงสดไมเกน 435 วน และตาสดไมเกน 255 วน (ไมนบรวมขนตอนท 2)

2) การตดตอประสานงานหนวยงานราชการม 7 หนวยงาน ตองไดรบใบอนญาต 10 ใบ รวมเวลาตงแตเรมยนเอกสาร จนไดรบเงนคาไฟฟาในงวดแรก

รปแสดงขนตอนการขอใบอนญาตตางๆ


ตารางท 5-1 รายละเอยดขนตอนการจดทาโครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน รายการ หนวยงานทรบผดชอบ ชอคาขอ/คารอง/

เอกสาร วน หมายเหต

1. การศกษาความเหมาะสมของโครงการ ผประกอบการ - -2. การออกแบบโครงสรางอาคาร สงปลกสรางและ

ออกแบบแผนผงการตดตงเครองจกร และประเมนราคาวสด

ผประกอบการ - -

3. การขอจดทะเบยนนตบคล

- ผประกอบการยนแบบคาขอ “จดทะเบยนบรษทจากด” กบกรมพฒนาธรกจการคา(DEB)

- กรมธรกจการคาอนมต “จดทะเบยนบรษทจากด”

กรมพฒนาธรกจการคากระทรวงพาณชย

- คาขอจดทะเบยนบรษทจากด (บอจ.1)

- รายการจดทะเบยนจดตง

1 โดยสามารถยนแบบคาขอผานwww.dbd.go.th/register/login.phtml

4. การขออนญาตตงโรงงาน (รง.4) 4.1 กรณยนแบบคาขอตงโรงงานตออตสาหกรรม

จงหวด (อก.)

- ยนเอกสารกบอตสาหกรรมจงหวด

- อตสาหกรรมจงหวดขอความเหน อบต . และตรวจสอบพนท และจดทารายงานการตรวจสอบภายใน 30 วน

- อตสาหกรรมจงหวดปดประกาศตามมาตร

- อตสาหกรรมจงหวด

- กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

ค า ข อ ร บ ใ บ อ น ญ า ตประกอบกจการพลงงาน (รง.3)

90

- แก ไขตามบนทกขอตกลงความรวมมอระหวางคณะกรรมการกากบกจการพลงงานและกระทรวงอตสาหกรรม เ รอง แนวทางการใหอนญาตตงโรงงานและการอนเพอประกอบกจการพลงงาน

- โรงงานทวไปทตงใหมโดยมการผลตไฟฟาเพอใชในกระบวนการผลตของตนเอง หรอเพอใชในกระบวนการผลตและสวนทเหลอใช


รายการ หนวยงานทรบผดชอบ ชอคาขอ/คารอง/เอกสาร

วน หมายเหต

30 15 วน

- สงเรองให กกพ. พจารณา

- คณะกรรมการกากบกจการพลงงานสงเรองเพอขอความเหนจากกรมโรงงาน

- คณะกรรมการก ากบก จการพลงงานพจารณาใบอนญาต

4.2 ในกรณทยนคาขอท สกพ.

- ยนเอกสารตอ สกพ.

- สกพ. ขอความเหนประกอบการพจารณาอนญาตโรงงานจาก อก. และ อก. เสนอความเหนกลบ กกพ. 60 วน

- สกพ. จดทาความเหนเสนอตอ กกพ. และ กกพ. มคาวนฉยพจารณาการอนญาตตงโรงงานภายใน 20 วน นบจากได รบความเหนจาก อก.

- สกพ. แจงผลภายใน 10 วนนบตงแตวนมมต

- สานกกากบกจการพลงงาน

90

จาหนาย ใหยนคาขออนญาตประกอบกจการโรงงานตอสานกงานอตสาหกรรมจงหวดหรอกรมโรงงานอตสาหกรรม การอนญาตใหระบประเภทหรอลาดบท 88 ลงในใบอนญาต แ ล ะ เ ม อ ม ก า ร อ น ญ า ต แ ล ว ใ ห แ จ งคณะกรรมการกากบกจการพลงงานทราบ

- ในกรณทตองการขยายโรงงานและเพมประเภทการผลต ใหยนเรองตอสานกงานอตสาหกรรม จ งห วดห รอกรม โร ง ง านอตสาหกรรม และเมอมการอนญาตแลว ใหแจงคณะกรรมการกากบกจการพลงงานทราบ

ตดตอ ทกรมโรงงานอตสาหกรรม เลขท 75/6 ถ.พระรามท 6 เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทร. 0-2202-4000 โทรสาร. 0-2245-8000

- ก ร ณ ต า ง จ ง ห ว ด ต ด ต อ ส า น ก ง า นอตสาหกรรมจงหวด




5. การขออนญาตใชพนทกอสราง 5.1 กรณขออนญาตตอองคการปกครองสวน

ทองถน

- ผประกอบการยนแบบคาขอ “อนญาตกอสราง/ดดแปลงอาคาร”ตอ อบต.

- อบต. ตรวจสอบเอกสารและออกหนงสอแจงการอนมต

- อบต. อนมต “อนญาตกอสราง/ดดแปลงอาคาร”

อ ง ค ก า ร ป ร ห า ร ส ว นตาบลกระทรวงหาดไทย

คาขออนญาตกอสรางอาคาร (ข.1)

45

ตดตอท องคการปกครองสวนทองถน ในพนท ทจะกอสรางโรงงาน

5.2 กรณพนทอยในการนคมอตสาหกรรม (กนอ.)

- ผประกอบการยนแบบคาขอการขออนญาตกอสรางจาก กทม . อาทการแจงช อ ผควบคมงานกบวนเรมตนและวนสนสดการดาเนนการ

- ผประกอบการขอใบรบรองการกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอเคลอนยายอาคาร

กทม. อนมต ”อนญาตกอสราง/ดดแปลง

การนคมอตสาหกรรม คาขอรบใบรบรองการกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอเคลอนยายอาคาร (แบบ กทม.4)

45

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 618 ถนนนคมมกกะสน แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพ 10400 โทรศพท : 0-2253-0561 โทรสาร : 0-2253-4086 http://www.ieat.go.th




อาคาร” 6-7 การขอจาหนายไฟฟาและสญญาซอขายไฟฟา

- ผประกอบการยนแบบคาขอจาหนายไฟฟาและการเชอมโยงระบบไฟฟา ณ ททาการสานกงานเขตของ กฟน .หรอททาการสานกงานจงหวดของ กฟภ

- การไฟฟาฝายจาหนายพจารณาเอกสารรบซอไฟฟาและแจงผล พรอมทงรายละเอยดคาใชจายเปนลายลกษณอกษรภายใน 45 วน นบจากวนทการไฟฟา ฝายจาหนายไดรบขอมลประกอบการพจารณาครบถวน

- ผประกอบการตองชาระคาใชจายและทาสญญาและซ อขายไฟฟากบการไฟฟา ภายใน 60 วน นบตงวนไดรบแจงผล

- กฟน. กฟภ .กฟผ. คาขอจาหนายไฟฟาและการเชอมโยงระบบไฟฟา

105

ตดตอ กฟผ.เลขท 53 หม 2 ถ.จรญสนทวงศ ตาบลบางกรวย อาเภอบางกรวย นนทบร 11130 โทร 0 2436 0000 สามารถดาวนโหลดเอกสารไดท http://www.ppa.egat.co.th/Sppx/a4.html ตดตอ การไฟฟาสวนภมภาค (สานกงานใหญ) แผนกวางแผนแหลงผลตไฟฟา โทร 0-2590-9733 - แผนก SPP โทร 0-2590-9743 - แผนก VSPP โทร 0-2590-9753 - แผนกสญญาซอขายไฟฟา โทร 0-2590-

9763 สามารถดาวนโหลดเอกสารไดท http://www.pea.co.th/vspp/vspp.html

กอสรางโรงงานและตดตงเครองจกร8 ใบอนญาตผลตพลงงานควบคม - ก รมพ ฒน าพ ล ง ง า น คาขอรบใบอนญาตผลต 60 ขนาดตงแต 200-1000 kVA ให พพ.พจารณา




- ผประกอบการยนคาขอ “ใบอนญาตใหผลตพลงงานควบคม” แก พพ.หรอ สกพ.

- พพ . ตรวจสอบระบบไฟฟาและอปกรณปองกน

- พพ. อนมตใบอนญาตใหผลตพลงงานควบคม

ทดแทนและอน ร กษพ ล ง ง า น ก ร ะท ร ว งพลงงาน

- ส า น ก ก า ก บ ก จ ก า รพลงงาน

พลงงานควบคม (พค.1) แตในกรณทขนาดมากกวา 1000 kVA สกพ.เปนผตรวจสอบและสงให พพ.เปนผเหนชอบ สามารถ ดาวนโหลดเอกสารไดท http://www.dede.go.th ตดตอขอรายละเอยดเพมเตมท กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) กระทรวงพลงงาน เลขท 17 ถนนพระรามท 1 เขตปทมวน กรงเทพมหานคร 10330 โทรศพท 0-2223-0021-9 ตอ 1411

9 -10 ใบอนญาตประกอบกจการไฟฟา

- ผประกอบการเตรยมเอกสารประกอบแยกประเภทตามใบอนญาต

- สกพ. ตรวจสอบความถกตองของเอกสาร

- สกพ . เสนอความเหนแก กกพ . พจารณาเอกสาร

- กกพ. พจารณาออกใบอนญาต “ใบประกอบกจการไฟฟา”

- ส า น ก ก า ก บ ก จ ก า รพลงงาน

ใบอนญาตประกอบกจการไฟฟา ประกอบดวย 1. ใบอนญาตผลตไฟฟา (สกพ01-1) 2. ใบอนญาตระบบสง

ไฟฟา (สกพ01-2) 3 . ใ บ อน ญ า ต ร ะบบ

75 ตดตอขอรายละเอยดเพมเตมท319 อาคารจตรสจามจร ชน 19 ถนนพญาไท แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330 โทรศพท : 0 2207 3599 , โทรสาร : 0 2207 3502 , 0 2207 3508 สามารถ ดาวนโหลดเอกสารไดท http://www2.erc.or.th/Form1.html




- สกพ . แจงช าระค าธรรมเ นยมพรอมออกใบอนญาตแกผประกอบการ

จาหนายไฟฟา (สกพ01-3) 4. ใบอนญาตจาหนาย

ไฟฟา (สกพ01-4) 5. ใบอนญาตควบคม

ระบบไฟฟา (สกพ01-5)

11-12 การไฟฟาตรวจสอบระบบพรอมออกผลการรบรองการตรวจคณภาพไฟฟา เมอทาสญญาและตดตงระบบแลวเสรจใหผผลตไฟฟาแจงความประสงคจะจายไฟฟาเขาระบบ การไฟฟาจะเขาไปตรวจสอบภายใน 15 วน

- การไฟฟาฝายจาหนายจะตรวจสอบการเชอมโยงระบบไฟฟา และอปกรณทตดตงวาเปนไปตามมาตรฐานทกาหนดใหแลวเสรจภายใน 15วนยกเวนกรณทผผลตไฟฟาเปนผใชไฟรายใหมใหการไฟฟาฝายจาหนายดาเนนการตามระเบยบปฏบตของการไฟฟาฝายจาหนายภายใน 30 วน

- 45

-




- การไฟฟาแจงวนเรมรบซอไฟฟาเชงพาณชย (COD) 13-14 รบเงนคาขายกระแสไฟฟา -หมายเหต : โครงการทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกาหนดตองจดทารายงานผลกระทบดานสงแวดลอม (EIA,IEE)

- สานกนโยบายและแผนฯกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ร า ย ง า น ก า ร ศ ก ษ าผลกระทบตอสงแวดลอม

180-365

(กรณทสรางโรงไฟฟามขนาดเกน 10 MW)

หมายเหต : ระยะเวลาไมรวมขนตอนการรบฟงความคดเหนจากประชาชนและจะนบตงแตไดรบเอกสารครบถวน


ภาคผนวก การตรวจสอบผลกระทบดานปาไมและชนคณภาพลมนา 4

การพจารณาทตงและองคประกอบโครงการในดานปาไม และชนคณภาพลมนา โดยแบงโครงการเปน 7 ประเภท ตามตาแหนงทตงฝายและองคประกอบโครงการ และไดคดเลอกโครงการทมทตงไมอยในพนทลมนาชนท 1 หรออยในพนทปาอนรกษเพมเตม พนทเขตรกษาพนธสตวปา และพนทอทยานแหงชาต ไปสารวจโครงการในภาคสนาม ซงรายละเอยดการแบงประเภทโครงการมดงน 1. การตรวจสอบขอจากดของพนทดานปาไม

ในการตรวจสอบของพนทพฒนาโครงการกบการจาแนกเขตการใชประโยชนทดนปาไม ในพนทปาสงวนแหงชาตของกรมปาไม แบงออกเปน 3 พนท ดงน 1.1 พนทปาเพอการอนรกษ (โซน C) เปนพนทปาสงวนแหงชาตทกาหนดไวเพอการอนรกษพลงงาน

สงแวดลอม ดน นา พนธพช และพนธสตวทมคณคาหายาก เพอการปองกนภยธรรมชาตอนเกดจากนาทวมและการพงทลายของดน ตลอดทงเพอประโยชนในดานการศกษา การวจย นนทนาการของประชาชน และความมนคงของชาต แบงออกเปน 2 สวน คอ (1) พนทปาเพอการอนรกษตามกฎหมายและมตคณะรฐมนตร เปนพนทปาสงวนแหงชาตทได

ประกาศเปนพนทปาอนรกษตามกฎหมายและมตคณะรฐมนตรทเกยวของกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตไปแลว พนทลกษณะน ไดแก (1.1) พนทเขตรกษาพนธสตวปา ทไดประกาศโดยพระราชกฤษฎกา ตามพระราชบญญต

สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2503 (1.2) พนทอทยานแหงชาต ทไดประกาศโดยพระราชกฤษฎกา ตามพระราชบญญตอทยาน

แหงชาต พ.ศ.2504 (1.3) พนทลมนาชนท 1 ตามผลการกาหนดชนคณภาพลมนา โดยสานกงานคณะกรรมการ

สงแวดลอมแหงชาต ตามมตคณะรฐมนตร (1.4) พนทเขตอนรกษปาชายเลน ตามผลการจาแนกเขตการใชประโยชนทดนในพนทปา

ชายเลนประเทศไทย ตามมตคณะรฐมนตร (2) พนทปาอนรกษเพมเตม เปนพนทปาสงวนแหงชาตทมสภาพปาสมบรณหรอมศกยภาพเหมาะสม

ตอการอนรกษธรรมชาต เพอรกษาไวซงความสมดลของธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก (2.1) พน ท ปา ทมสภาพปาสมบรณ ตลอดจนพนทปา ทสมควรสงวนไ วเ พอ รกษา

สภาพแวดลอมและระบบนเวศน

4 รายงานฉบบสมบรณ การศกษาจดทาแผนหลก การพฒนาโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษ

พลงงาน, กมภาพนธ 2552


(2.2) พนทปาทมความเหมาะสมตอการสงวนไวเพอเปนสถานทศกษาวจย (2.3) พนทปาทหามมใหบคคลเขาไปหรออยอาศยตามแนวชายแดน (2.4) พนทปาทเปนเอกลกษณเฉพาะของทองถน (2.5) พนทปา ซงเปนเขตทตงแหลงธรรมชาตอนควรอนรกษ ตามพระราชบญญตสงเสรม

และรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2518 (2.6) พนทปา ซงกาหนดเปนโบราณสถาน โบราณวตถ ตามพระราชบญญตโบราณสถาน

โบราณวตถ ศลปวตถและพพธภณฑสถานแหงชาต พ.ศ.2504 1.2 พนทปาเพอเศรษฐกจ (โซน E) เปนพนทปาสงวนแหงชาตทกาหนดไวเพอผลตไมและของปา

รวมถงพนทเศรษฐกจตามนยมตคณะรฐมนตรเกยวกบการกาหนดชนคณภาพลมนาและการจาแนกเขตการใชประโยชนทดนในพนทปาชายเลน พนทเพอการพฒนาทรพยากรปาไม และพนทประสานการใชประโยชนรวมกนระหวางทรพยากรปาไมกบทรพยากรธรรมชาตอนๆ เชน ทรพยากรมนษย ทรพยากรแรและทรพยากรพลงงาน เพอประโยชนทางเศรษฐกจและความมนคงของชาต ตลอดทงตองไมอยในหลกเกณฑทจาแนกใหเปนเขตพนทปาเพอการอนรกษ พนทลกษณะน ไดแก พนทพฒนาปาธรรมชาต พนทพฒนาทรพยากรปาไม พนทพฒนาตามหลกวนศาสตรชมชน พนทพฒนาทรพยากรธรรมชาตอนๆ

1.3 พนทปาทเหมาะสมตอการเกษตร (โซน A) เปนพนทปาสงวนแหงชาตทมสมรรถนะทดนเหมาะสมตอการเกษตร หรอมศกยภาพสงในการพฒนาดานการเกษตร ตามผลการจาแนกสมรรถนะทดนของกรมพฒนาทดน รฐสามารถพฒนาความเปนอยของราษฎรไดอยางมประสทธภาพ อกทงตองไมอยในหลกเกณฑทจะจาแนกใหเปนเขตพนทปาเพอการอนรกษ และพนทปาเพอเศรษฐกจ พนทลกษณะน ไดแก (1) พนทปาทมสมรรถนะของดนเหมาะสมตอการเกษตร (2) พนทเหมาะสมตอการเกษตร ตามนยมตคณะรฐมนตรเกยวกบการกาหนดชนคณภาพลมนา

และการจาแนกเขตการใชประโยชนทดนในพนทปาชายเลน 2. การตรวจสอบขอจากดของพนทดานชนคณภาพลมนา

ในการตรวจสอบพนทพฒนาโครงการกบการจาแนกชนคณภาพลมนาตามมตคณะรฐมนตร เพอใหสามารถวางแผนการใชประโยชนทดนทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและลดปญหาสงแวดลอมทงในและนอกบรเวณลมนา แบงออกเปน 5 ชน ดงน 2.1 พนทลมนาชนท 1 เปนพนทภายในลมนาทจะตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธารโดยเฉพาะ

เนองจากมลกษณะและคณสมบตทอาจมผลกระทบทางสงแวดลอมจากการเปลยนแปลงการใชทดนไดงายและรนแรง จงควรตองสงวนรกษาไวใหเปนพนทปาตนนาลาธารและเปนทรพยากรปาไมของประเทศเพยงประการเดยว แบงออกเปน 2 ระดบ คอ


(1) พนทลมนาชนท 1 เอ เปนบรเวณทยงคงมสภาพปาสมบรณปรากฏอยในป พ.ศ.2525 ซงจาเปนตองสงวนรกษาไวเปนพนทตนนาลาธารและเปนทรพยากรปาไมของประเทศ

(2) พนทลมนาชนท 1 บ เปนบรเวณทสภาพปาสวนใหญในพนทไดถกทาลาย ดดแปลง หรอเปลยนแปลงไปเพอพฒนาการใชทดนในรปแบบอนกอนหนาป พ.ศ.2525 และการใชทดนหรอพฒนารปแบบตางๆ ทดาเนนการไปแลวจะตองมมาตรการควบคมเปนพเศษ

2.2 พนทลมนาชนท 2 เปนพนทภายในลมนาทมคณสมบตเหมาะตอการเปนตนนาลาธารในระดบรองลงมา ซงอาจใชเปนปาเพอการเศรษฐกจ รวมทงสามารถนาไปใชประโยชนเพอกจการทสาคญ เชน การทาเหมองแร โดยใหหลกเลยงการใชทดนเพอกจกรรมทางดานเกษตรกรรมอยางเดดขาด

2.3 พนทลมนาชนท 3 เปนพนทภายในลมนามลกษณะเปนทดอนสามารถใชประโยชนไดทงกจการปาไม เหมองแร และปลกพชกสกรรมประเภทไมยนตน แตตองมการควบคมวธการปฏบตอยางเขมงวดใหเปนไปตามหลกการดนและนา

2.4 พนทลมนาชนท 4 เปนพนทภายในลมนาทมสภาพปาไมทไดถกบกรกแผวถางเพอใชประโยชนสาหรบกจการพชไรเปนสวนมาก สภาพพนทเปนเนนเขาหรอทราบขนบนได หรอชวงตอระหวางทราบลมกบเชงเขา สามารถทาการเกษตรกรรม โดยมการวางแผนการใชทดนตามมาตรการดนและนา

2.5 พนทลมนาชนท 5 เปนพนทลมนาทมลกษณะเปนทราบหรอทลมหรอเนนลาดเอยงเลกนอย สามารถใชประโยชนดานการเกษตรกรรม โดยเฉพาะทานาและกจกรรมอนๆ ในกรณทจะใชทดนเพออตสาหกรรมใหหลกเลยงใชพนททมศกยภาพการเกษตรกรรมสง

มาตรการการใชทดนในลมนา สรปไดดงน o พนทลมนาชนท 1 เอ มตคณะรฐมนตรกาหนดหามมใหมการเปลยนแปลงลกษณะพนทปาไมเปน

รปแบบอนอยางเดดขาดทกกรณ ทงนเพอรกษาไวเปนพนทตนนา o พนทลมนาชนท 1 บ มตคณะรฐมนตรกาหนดใหในกรณทตองมการกอสรางถนนผาน หรอการทา

เหมองแร หนวยงานรบผดชอบจะตองควบคมการชะลางพงทลายของดน และกรณสวนราชการใดมความจาเปนทตองใชทดนอยางหลกเลยงไมได ตองจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของโครงการเสนอตอคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเพอพจารณาตอไป

o พนทลมนาชนท 2 มตคณะรฐมนตรกาหนดใหใชพนทในกจกรรมปาไม เหมองแร แตตองควบคมวธการปฏบตในการใชทดนอยางเขมงวดกวดขน และการใชทดนเพอกจกรรมทางดานการเกษตรกรรม ควรหลกเลยงอยางเดดขาด

o พนทลมนาชนท 3 มตคณะรฐมนตรกาหนดใหใชพนทในกจกรรมปาไม เหมองแร กสกรรม หรอกจกรรมอนๆ แตตองมการควบคมวธการปฏบตอยางเขมงวดใหเปนไปตามหลกอนรกษดนและนา

o พนทลมนาชนท 4 มตคณะรฐมนตรกาหนดใหใชพนททกกจกรรม แตหากใชพนทเพอการเกษตรกรรมตองเปนบรเวณทมความลาดชนไมเกน 28 เปอรเซนต และตองมการวางแผนใชทดน


ตามมาตรการการอนรกษดนและนา o พนทลมนาชนท 5 มตคณะรฐมนตรกาหนดใหใชพนทไดทกกจกรรม

3. เกณฑการพจารณาดานปาไมและชนคณภาพลมนาเพอจดประเภทโครงการ การพจารณาขอจากดดานการใชพนทของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน จะพจารณาขอมลการใชประโยชนทดนปาไมและชนคณภาพลมนา โดยเนนเฉพาะพนทปาเพอการอนรกษ (โซน C) และพนทลมนาชนท 1 เอ และ 1 บ เนองจากมขอกาหนดทางกฎหมายทจะตองปฏบตเพอขอใชประโยชนในพนทสาหรบโรงไฟฟาพลงนาระดบหมบาน ดงน

พนท มาตรการการขอใช

พนท หนวยงานพจารณา

1. พนทปาเพอการอนรกษ (โซน C) 1.1 พนทปาเพอการอนรกษตาม

กฎหมายและมตคณะรฐมนตร

- พนทเขตรกษาพนธสตวปา 1/

การจดทาขอมลดานสงแวดลอม (IEE)

คณะกรรมการคมครองสตวปาเสนอความเหน และคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

- พนทอทยานแหงชาต 1/ การจดทาขอมลดานสงแวดลอม (IEE)

คณะกรรมการอทยานแหงชาตเสนอความเหน และคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

1.2 พนทปาอนรกษเพมเตม 2/

- วงเงนคากอสรางไมเกน 50 ลานบาท

รายการขอมลทางดานสงแวดลอม

กรมป าไม เสนอความเหน และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหความเหนชอบ

2. พนทลมนาชนท 1 2.1 พนทลมนาชนท 1 เอ

การศกษาผลกระทบสงแวดลอม (EIA)

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเสนอความเหน และคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

2.2 พนทลมนาชนท 1 บ การศกษาผลกระทบสงแวดลอม (EIA)

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเสนอความเหน และคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

หมายเหต : 1/ เปนขอกาหนดทตองดาเนนการในกรณทโครงการมความจาเปนตองใชพนท และเนองจากลกษณะการดาเนนงานของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบานกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมในระดบตา ดงนนการจดทาขอมลดานสงแวดลอมจงเสนอใหจดทารายงานการศกษาผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

2/ เนองจากโครงการมวงเงนคากอสรางไมเกน 50 ลานบาท (ไมรวมคากอสรางโรงไฟฟา) ดงนนจงพจารณาเฉพาะกรณน

จากขอมลขางตน ทปรกษาไดนามาเปนหลกเกณฑการพจารณาความเหมาะสมของพนทสาหรบกอสรางโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน ดงน


ประเภทโครงการ

พนทปาเพอการอนรกษ พนทลมนาชนท 1 ระดบการศกษาดาน

สงแวดลอม ตามกฎหมาย/ มตคณะรฐมนตร

พนทปาอนรกษเพมเตม

พนทลมนา ชนท 1 เอ

พนทลมนา ชนท 1 บ

1 × × × × ไมตองศกษา2 × / × × รายการขอมล

ทางดานสงแวดลอม3 / ×,/ × × IEE4 × ×,/ × / EIA5 / ×,/ × / EIA6 × ×,/ / × EIA7 / ×,/ / × EIA

หมายเหต : × หมายถง ไมอยในพนท / หมายถง อยในพนท

ทงน ในการแบงประเภทของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบานไดพจารณาทตงฝายและองคประกอบตามขอจากดดานสงแวดลอมเปน 7 ประเภท ดงน

ประเภท ตาแหนงทตงองคประกอบโครงการ การศกษาดานสงแวดลอม

1 ไมอยในพนทปาเพอการอนรกษและไมอยในพนทลมนาชนท 1 ไมตองศกษาดานสงแวดลอม2 อยในพนทปาอนรกษเพมเตม จดทารายการขอมลทางดาน

สงแวดลอม 3 อยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ พนทอทยานแหงชาต จดทา IEE4 อยในพนทลมนาชนท 1 บ จดทา EIA5 อยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ พนทอทยานแหงชาต และพนท

ลมนาชนท 1 บ จดทา EIA

6 อยในพนทลมนาชนท 1 เอ จดทา EIA7 อยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ พนทอทยานแหงชาต และพนท

ลมนาชนท 1 เอ จดทา EIA

ประเภท 1 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการไมอยในพนทอทยานแหงชาต พนทเขตรกษาพนธสตวปา พนทปาอนรกษเพมเตม (โซน C) พนทลมนาชนท 1 เอ และ 1 บ สามารถดาเนนการกอสรางไดโดยไมตองมการศกษาดานสงแวดลอม และไมมขอจากดดานการใชพนท อยางไรกตาม ถาพนทโครงการตงอยในเขตพนทปาสงวนแหงชาต ซงอาจเปนพนทปาเพอเศรษฐกจ (โซน E) หรอพนทปาทเหมาะสมตอการเกษตร (โซน A) หรอถาเปนพนทปามาตามพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 (ซงสามารถตรวจสอบสถานภาพของพนทได โดยยนเรองไปยงสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด (ทสจ.) ในพนททโครงการตงอย) กอนดาเนนการกอสราง เจาของโครงการ (หนวยงานของรฐ) จะตองจดเตรยมเอกสารเพอใชในการยน


คาขอใชพนท โดยมขนตอนการปฏบตในการขอใชพนท ดงแสดงในรปท 2.5-1 ทงนถาเปนพนทปาสงวนแหงชาต จะสามารถกอสรางโครงการไดเมอไดรบอนมตจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แตถาเปนพนทปาไมตามพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 จะสามารถกอสรางโครงการไดหลงจากไดรบอนมตจากกรมปาไม

ประเภท 2 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทปาอนรกษเพมเตมและมวงเงนคากอสรางไมเกน 50 ลานบาท (ไมรวมคากอสรางโรงไฟฟา) ซงตองจดทารายการขอมลทางดานสงแวดลอม (Environmental Information) ตามแบบฟอรมทกรมปาไมกาหนด โดยเจาของโครงการตองสงขอมลดงกลาพรอมคาขอใชพนทใหสานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในจงหวดทโครงการตงอยหรอจดสงใหกรมปาไม โดยกรมปาไมจะพจารณาขอมลดงกลาวและใหความเหนและเสนอตอกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหความเหนชอบ

ประเภท 3 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ พนทอทยานแหงชาต เปนโครงการทตองจดทารายงานขอมลดานสงแวดลอม คอ การศกษาผลกระทบสงแวดลอมเบองตน (IEE) เนองจากลกษณะการดาเนนงานของโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบานกอใหเกดผลกระทบสงแวดลอมในระดบตา จงเสนอใหจดทา IEE โดยเจาของโครงการตองเสนอรายงานดงกลาวใหกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช โดยมการขอความคดเหนรายงานฯ จากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเปนขอมลใหคณะกรรมการคมครองสตวปาหรอคณะกรรมการอทยานแหงชาตเสนอความเหนขอเพกถอนพนทในเขตรกษาพนธสตวปาหรอเขตอทยานแหงชาต โดยมคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

ประเภท 4 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทลมนาชนท 1 บ ซงตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม กาหนดใหโครงการทกประเภททอยในพนทลมนาชนท 1 บ ตองจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA) โดยเจาของโครงการตองเสนอรายงานดงกลาวใหสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหคระกรรมการผชานาญการพจารณาใหความคดเหน จากนนเสนอเรองเพอขอความเหนจากคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

ประเภท 5 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/พนทอทยานแหงชาต และพนทลมนาชนท 1 บ ซงตามประกาสกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม กาหนดใหโครงการทกประเภททอยในพนทลมนาชนท 1 บ ตองจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA) โดยเจาของโครงการตองเสนอรายงานฯ ดงกลาวใหสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหคณะกรรมการผชานาญการพจารณาใหความคดเหน จากนนเสนอเรองเพอขอความเหนจากคณะกรรมการสงแวดลอม


แหงชาต และเนองจากอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา /เขตอทยานแหงชาต จงเสนอรายงานดงกลาวใหกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช โดยมการขอความคดเหนรายงานฯ จากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเปนขอมลใหคณะกรรมการคมครองสตวปาหรอคณะกรรมการอทยานแหงชาตเสนอความเหนขอเพกถอนพนทในเขตรกษาพนธสตวปาหรอเขตอทยานแหงชาต โดยมคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

ประเภท 6 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทลมนาชนท 1 เอ เปนโครงการทตองจดทารายงานการวเคราะหสงแวดลอม (EIA) โดยเจาของโครงการตองเสนอรายงานดงกลาวใหสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยแบงการพจารณารายงานฯออกเปน 2 หนวยงาน คอ สงใหกองประสานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหคณะอนกรรมการการจดการทรพยากรลมนาใหความเหนตอการขอใชพนทลมนาชนท 1 เอ และสงใหกองวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม เพอใหคณะกรรมการผชานาญการใหความคดเหนตอรายงานฯ และสรปความคดเหนใหคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเสนอความเหนขอผอนผนใชพนทลมนาชนท 1 เอ โดยมคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

ประเภท 7 หมายถง โครงการซงมทตงองคประกอบของโครงการอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ พนทอทยานแหงชาต และพนทลมนาชนท 1 เอ เปนโครงการทตองจดทารายงานการวเคราะหสงแวดลอม (EIA) โดยเจาของโครงการตองเสนอรายงานดงกลาวใหสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยแบงการพจารณารายงานฯ ออกเปน 2 หนวยงาน คอ สงใหกองประสานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหคณะอนกรรมการการจดการทรพยากรลมนาใหความเหนตอการขอใชพนทลมนาชนท 1 เอ และสงใหกองวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม เพอใหคณะกรรมการผชานาญการใหความคดเหนตอรายงานฯ และสรปความคดเหนใหคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเสนอความเหนขอผอนผนใชพนทลมนาชนท 1 เอ โดยมคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ และเนองจากอยในพนทเขตรกษาพนธสตวปา/ เขตอทยานแหงชาต จงเสนอรายงานดงกลาวใหกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช โดยมการขอความคดเหนรายงานฯ จากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเปนขอมลใหคณะกรรมการคมครองสตวปาหรอคณะกรรมการอทยานแหงชาตเสนอความเหนขอเพกถอนพนทในเขตรกษาพนธสตวปาหรอเขตอทยานแหงชาต โดยมคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ

ทงน ในการศกษาโครงการจะคดเลอกตาแหนงทตงองคประกอบโครงการไฟฟาระดบหมบานประเภท 1 ถง 3 ไปจดลาดบความเหมาะสม เพอการสารวจโครงการเบองตน เนองจากเปนโครงการทสามารถนาไปกอสรางโดยไมมขอจากดดานสงแวดลอม (ประเภท 1) หรอเปนโครงการทมขนตอนและระยะเวลาในการขออนญาตใชพนททางดานสงแวดลอมไมมากนก (ประเภท 2 และ 3) โดยรายละเอยดเกยวกบทตงและองคประกอบโครงการไฟฟาระดบหมบานประเภทตาง ๆ จะไดนาเสนอในลาดบตอไป


รปแสดงขนตอนการปฏบตในการขอใชพนทปาไมในเขตปาสงวนแหงชาต

และพนทปาไมตามพระราชบญญตปาไม พ.ศ. 2484


การประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม (EIA) EIA หรอ Environmental Impact Assessment เปนการศกษาเพอคาดการณผลกระทบทงใน

ทางบวกและทางลบจากการพฒนาโครงการหรอกจการทสาคญ เพอกาหนดมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมและใชในการประกอบการตดสนใจพฒนาโครงการหรอกจการ ผลการศกษาจดทาเปนเอกสาร เรยกวา “รายงานการวเคราะหผลกระทบดานสงแวดลอม” ซงการดาเนนโครงการโรงไฟฟาพลงนาทใชพนททคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบใหเปนพนทลมนาชน 1 จะตองจดทารายงานผลกระทบตอสงแวดลอมเชนกน

ขนตอนการทารายงาน EIA 1. ผประกอบการจะตองทราบกอนวาโครงการนนจะตองจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบ

สงแวดลอมหรอไม 2. วาจางทปรกษาทขนทะเบยนเปนนตบคคลผมสทธทารายงานฯ 3. ผประกอบการสงรายงานใหสานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.)

โดย สผ. และคณะกรรมการผชานาญการจะใชเวลาการพจารณารายงานฯ ตามขนตอนทกาหนดไมเกน 75 วน แตหากคณะกรรมการฯ มขอเสนอแนะใหแกไขเพมเตม ทปรกษาจะตองใชเวลาในการปรบแก และจดสงให สผ. และคณะกรรมการฯ พจารณา ซงจะใชเวลาไมเกน 30 วน

ตดตอขอรายละเอยดเพมเตมท

สานกวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโทรศพท :0-2265-6500 ตอ 6832, 6834, 6829


เอกสารอางอง

1. รายงานฉบบสมบรณ การศกษาจดทาแผนหลก การพฒนาโครงการไฟฟาพลงนาระดบหมบาน, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, กมภาพนธ 2552

2. รายงานฉบบสมบรณ โครงการพฒนาและสงเสรมการใชไฟฟาพลงนาขนาดจวในระดบครวเรอน, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, กมภาพนธ 2551

3. รายงานฉบบสมบรณ โครงการประเมนศกยภาพพลงนาขนาดเลกเพอผลตกระแสไฟฟา, รศ.ดร.ชยยทธ ชนณะราศร, Water Resources Engineering Research Laboratory (KMUTT-WAREE), มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

4. ไฟฟาพลงนาขนาดเลก พลงงานธรรมชาต..เพอลดความแตกตางของสงคม, กรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน, กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม

5. การพฒนาไฟฟาพลงนาขนาดเลก, เทคโนโลยพลงงานหมนเวยน, ดร.นระ คมนามล, สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.), สงหาคม 2546

6. การประเมนเทคโนโลยกงหนนาเพอผลตไฟฟาในประเทศไทย, โครงการวจยนโยบายเพอสนบสนนการพฒนาและการใชพลงงานหมนเวยนและการเพมประสทธภาพพลงงานในประเทศไทย, บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม), มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, ธนวาคม 2549

7. สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, เวบไซต www.boi.go.th 8. องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน), เวบไซต www.tgo.or.th 9. http://www.dede.go.th 10. พลงงานนา โอกาสของพลงงานทดแทนไทย, นายธระศกด เสภากลอม, ภาควชาวศวกรรมไฟฟา คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร


บนทก

ผสนใจสามารถขอขอมลและรายละเอยดเพมเตมไดท

ศนยบรการวชาการดานพลงงานทดแทนโทรศพท : 0-2223-7474 หรอ สานกพฒนาพลงงานทดแทน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน 17 ถนนพระราม 1 แขวงรองเมอง เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330 โทรศพท : 0-2223-0021-9 เวบไซต www.dede.go.th

จดทาเอกสาร โดย

บรษท เอเบล คอนซลแตนท จากด 888/29-32 ถนนนวลจนทร แขวงนวลจนทร เขตบงกม กรงเทพฯ 10230 โทรศพท 0-2184-2728-32 โทรสาร 0-2184-2734 พมพครงท 1 : กนยายน 2554

Documents

ไฟฟ้า พลังน้ํา - Ableable.co.th/Upload/File/19.pdf · 2014-03-09 · คู่มือการพ ัฒนาและการลงท ุนไฟฟ้าพลังน้ํา