อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 1

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

บทท 1 ความผดตอชวต

สวนท 1 มาตรา 288 – มาตรา 289

1. มาตรา 288 ฆาคนตายโดยเจตนา

มาตรา 288 ผใดฆาผอน ตองระวางโทษประหารชวต จ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป องคประกอบภายนอก 1. ผใด 2. ฆา 3. ผอน องคประกอบภายในเจตนาธรรมดา

1.1 ผใด ในทนคงหมายถงบคคลธรรมดาเทานน ไมนาจะรวมถงนตบคคลเพราะไมอาจจะลงโทษประหารชวตหรอจ าคกตลอดชวตนตบคคลได

1.2 ฆา การฆานน หมายถงการท าใหตายซงไมจ ากดวธ เชน ใชปนยง (ฎ 6322/2540) ใชมดฟนแทง (ฎ.1633/2534) ใหกนยาพษ (ฎ.1428/2515) ใหงจงอางกด (ฎ.235/2498) กดน าใหตาย (ฎ.617/2526) โยนลงในบอ(ฎ. 1324/2512) ผลกใหตกจากทสง (ฎ.2255/2522) บบคอตาย (ฎ.2268/2529) ขบรถพงชน (ฎ.1270/2526) ใชเชอโรค ฯลฯ การฆานจะตองมความสมพนธกบผลตามหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผล (Causation) ดวย ดงจะไดกลาวตอไป

1.3 ผอน หมายถงบคคลธรรมดาเทานน เพราะนตบคคลไมอาจถกฆาตายได และตองมใชผกระท าเอง ดงนน การฆาตวตายจงไมเปนความผด เชน ด ายงตวตาย กไมเปนความผดฐานน ผ ทใช หรอสนบสนนหรอยยงสงเสรมใหบคคลนนฆาตวตาย จงไมอาจเปนตวการ ผใช หรอผสนบสนนในการฆาผอนได (แตอาจเปนความผดตามมาตรา 292 หรอมาตรา 293 ได) การชวยหาปนใหผอนยงตวตาย หรอหาเชอกใหแขวนคอตาย หรอ ชวยจดหาสถานทเพอความสะดวกในการฆาตวตาย จงไมเปนความผด แตอยางไรกตาม หากผทชวยเหลอใน การฆาตวตายมการกระท าถงขนลงมอกระท าเอง กถอวาเปนผกระท าความผดฐานนได เชน นายด าจะใชปนยง ตวตายแตมอสน จงวานใหแดงชวยจบปากกระปอกปนให การกระท าของนายแดงถงขนลงมอฆา และเมอมความประสงคจะใหนายด าตาย ซงนายแดงไมอาจอางไดวาไมไดมเจตนาเพราะนายแดงยอมเหนอยแลววาการกระท าของตนเปนท าใหนายด าตาย จงเปน “การฆา” นายด านนเอง นอกจากน “ผอน” จะตองมสภาพบคคลอยในเวลาทถกฆาดวย เพราะหากไมมสภาพบคคลแลว กไมมผอนได เมอไมมผอนกเปนการขาดองคประกอบความผด แมความผดพยายามฆากไมอาจเกดขนได ส าหรบสภาพบคคลเปนเชนไรนน ยอมเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 15 กลาวคอ เรมเมอคลอดแลว อยรอดเปนทารก แลวสนสดลงเมอตาย ดงนน การกระท าตอทารกในครรภมารดา จงไมเปนความผดฐานฆาคนตาย แตอาจผดฐานท าใหแทงลกในหมวด 3 แหงลกษณะนและฐานท ารายรางกายหญงใหไดรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297(5) ได

1.4 เจตนา ตามประมวลกฎหมายอาญาไดบญญตไวในมาตรา 59 และมาตรา 60 แยกพจารณาได (1) เจตนาตามความเปนจรงตามมาตรา 59 กลาวคอ ผกระท าตองรส านกในการกระท า คอ

รตวและรขอเทจจรงวาการกระท าของตนเปนการฆา และเปนการฆาผอน จงจะถอไดวาผกระท าประสงคตอผล คอความตาย หรอยอมเลงเหนผลไดวาการกระท าของตนท าใหเก ดความตายขน ดงนน หากผกระท าไมร

2 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ขอเทจจรงวาการกระท าของตนเปนการฆา เชน นายด าสงยาฆาแมลงใหแดงดมโดยคดวาเปนยาบ ารงก าลง จะถอวานายด าซงไมรวาการกระท าของตนเปนการฆา มเจตนาฆาไมได หรอไมรวาสงทตนเองจะฆานนเปนผอน เชน นายขาวไปลาสตว เหนพมไมไหว คดวาเปนหมปาจงยงปนไปทพมไมแตแทจรงแลวเปนนายเขยว การกระท าของนายขาวทไมรวานายเขยวเปนหมปา ซงตามมาตรา 59 วรรคสามบญญตวา ถาผกระท ามไดรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบของความผด จะถอวาผกระท าประสงคตอผล หรอยอมเลงเหนผลของการกระท านนมได แตอยางไรกตาม นายด าและนายขาวอาจมความผดฐานกระท าโดยประมาทได หากกระท าไปโดยขาดความระมดระวง เชน หากนายด าใชความระมดระวงซงสามารถจะกระท าไดกจะรวาสงทตนยนใหนายแดงเปนยาฆาแมลง หรอหากนายขาวระมดระวงหนอยกจะรไดวาทอยหลงพมไมนนเปนคน

1) เจตนาประสงคตอผล คอ ผกระท าไดกระท าไปโดยประสงคใหผอนตาย แตปญหาอยทวา อยางไรจงทราบวาผกระท ามเจตนาฆา เพราะเจตนาเปนเรองทอยในจตใจของผกระท า ยากทจะหยงรได หากผกระท าพดวา “เองตองตาย” กคงไมมปญหา ปญหานจงตองน าหลกเรองกรรมเปนเครองชเจตนามาประกอบการวนจฉยเพอใหเหนสภาพจตใจของผกระท าความผด ซงตามแนวค าพพากษา ขอเทจจรงทน ามาประกอบการพจารณา มตวอยางเชน อาวธทใชกระท า อวยวะทถกระท า ลกษณะของบาดแผล และพฤตการอนๆ เชน ขณะท ารายผกระท าพดวา “มงตองตายๆ” (ฎ.882/2481) เวนแตจะพดไปเพอขเทานน เปนตน

ก. ใชอาวธปนหากใชอาวธปนในการท าราย ศาลฎกามกจะวนจฉยวาการใชอาวธปนท าราย ผกระท ามเจตนาฆา เพราะ

เปนอาวธทรายแรง ท าใหถงตายได เชน จ าเลยใชอาวธปนยงไปยงผตายกบพวกหลายนด สอเจตนาใหเหนวาจ าเลยตงใจฆา แตกระสนปนพลาดไปถกทไมส าคญจงไมถงแกความตาย ดงน จ าเลยตองมความผดฐานพยายามฆาคน (ฎ.1439/2510) หรอแมจะเปนการยงในระหวางววาทเชนยงในระหวางววาท 2 นด นดหนงถกคววาททนองทะล เปนความผดฐานพยายามฆาโดยเจตนา (ฎ.605/2500) ผเสยหายกบจ าเลยทะเลาะกน ในทสดจ าเลยชกปนเลงไปทหนาอกผเสยหายและขนนกปนจะยงในระยะหางประมาณ 1 เมตรเศษ สามจ าเลยเขาจบมอกดลงต า ปนลนกระสนถกผอนทเทา ดงน จ าเลยมความผดฐานพยายามฆามาแตแรก (ฎ.870/2526) แตถาใชอาวธปนยงไปถกทหวแมเทาโดยงในระยะประชด ทงทอาจเลอกยงทส าคญได แมจะเปนอาวธปนจะเปนอาวธรายแรงทท าใหถงตายไดแตพฤตการณเหนไดวามเพยงเจตนาท ารายเทานน จงไมมเจตนาฆา

ข. ใชอาวธมด ขวาน หลาว ใชมดปาดตาลยาวประมาณ1 คบเปนอาวธแทงผตายทเหนอราวนมขางขวา

ทะลเขาปอดเลอดตกในอกขวามากเปนการเลอกแทงบรเวณอวยวะส าคญและแทงอยางแรงท าใหผอนถงแกความตายมเจตนาฆา (ฎ.1633/2534) หรอใชมดโกนปาด(ในลกษณะทชกเฉยวปาด) ทบรเวณคอผเสยหายมปาด แผลยาวถง 10 เซนตเมตร บาดแผลของผเสยหายถกเสนโลหตด าขาด แตไมถกเสนโลหตแดง ถาหากเสนโลหตแดงใหญขาดท าใหถงตายได เปนการเลอกท ารายผเสยหายทอวยวะส าคญและกระท าโดยแรงมบาดแผลฉกรรจดวยอาวธมดโกนชนดพบไดอยางทใชกนในรานตดผมใบมดยาว 5 นวฟต กวาง 1 นวมอเศษ แสดงใหเหนวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหาย (ฎ.816/2520) หรอใชมดปลายแหลมดามยาว 3 นวฟต ตวมดยาวประมาณ 5 นวฟต กวางประมาณ 1 นวฟต แทงผตายทหนาทองบาดแผลยาว 5 เซนตเมตร กวาง 1 เซนตเมตร ทะลถงตบเปนบาดแผลฉกรรจผตายถงแกความตายทนท จงเปนการกระท าโดยมเจตนาฆาผตาย (ฎ.118/2515) จ าเลยใชกรรไกรเปนอาวธแทงผตายถกกลางอกขวาทะลซโครงขวาเยอหมหวใจทะล และใชทอนเหลกแปปน ายาวประมาณ 20 นวตศรษะผตายมบาดแผลถง 3 แหง มเลอดออกทหขวาและสมองช าบวมซงเปนอวยวะส าคญของรางกายทท าใหถงแกความตายไดจงฟงไดวาจ าเลยมเจตนาฆาผตาย (ฎ.410/2546)

ทง 4 กรณ ศาลฎกาพจารณาถงลกษณะของอาวธอวยวะทถกกระท า ตลอดจนลกษณะของบาดแผลแสดงใหเหนถงความรนแรงในการกระท ามาประกอบการพจารณาเจตนาของผกระท าวามเจตนาฆาหรอไม

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 3

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ในกรณทผกระท าไดลงกระท าไปตามเจตนาแลว แมจะกระท าจะมโอกาสท าเพยงครงเดยว หรอกระท าไปไปครงหนงแลว แตมไดกระท าตอทงทมโอกาสจะท าซ าอก กถอไดวากระท าครบองคประกอบความผดแลว ดงนน เมอจ าเลยไดใชมดขอขนาดใหญฟนทหนาผากอยางแรงและเปนการเลอกฟนทสวนส าคญของรางกาย อาจท าอนตรายบคคลอนถงแกความตายได แมจ าเลยจะฟนถกผเสยหายครงเดยวมเจตนาฆาผเสยหายแลว สวนจะกลบใจแกไขหรอไมนนเปนอกกรณหนง (ฎ.3743/2543)

หากขอเทจจรงไมแนชดวาผกระท าใชอาวธใด หรอไมพบอาวธของกลางแตจากลกษณะของบาดแผลเหนไดวามเจตนาฆา เชน บาดแผลฉกขาดทดานซายของคอขนาดยาว 7 เซนตเมตรลกถงชนกลามเนอคอและเสนเลอดขางคอ แมจะไมไดความชดวาอาวธทใชฟนดงกลาวเปนมดหรอขวานกตาม แตการทจ าเลยกบพวกใชอาวธดงกลาวฟนไปทคอของผเสยหายอนเปนสวนส าคญของรางกายจนไดรบบาดแผลฉกรรจ มเจตนาฆา (ฎ.3237/2543) หรอ แทงทหนาอกดานขวาอนเปนอวยวะทส าคญโดยจ าเลยมโอกาสเลอกแทงได เมอผเสยหายวงหน ยงไดไลตดตามไปแทงผเสยหายซ าอก 1 ครง บาดแผลแทงทะลเขาชองปอดขวาดานลาง ท าใหทะลกระบงลมขวาถกตบและตอมหมวกไตขวา แมโจทกจะไมไดมดปลายแหลมทใชเปนอาวธมาประกอบคดกตาม แตกพอใหเขาใจไดวามดปลายแหลมทใชเปนอาวธนนมขนาดใหญเพยงพอทจะท าใหผถกแทงถงแกความตายได บาดแผลทปรากฏกสอแสดงใหเหนวาจ าเลยไดแทงโดยแรง พฤตการณและการกระท าทงหมดบงชวาจ าเลยมเจตนาฆา (ฎ.1283/2544)

อยางไรกตาม ในบางกรณ ถาเปนการกระท าโดยมหรอกระท าโดยอาวธตามแตโอกาสทมอย เชน ในขณะกอดปล าตอสท ารายซงกน ศาลฎกามกจะวนจฉยไปในท านองเจตนาท ารายเทานน เชน ผตายมขวานและมดขอเปนอาวธจ าเลยมมดพกเปนอาวธไดเขาตอสท ารายซงกนและกนโดยตางไมมเวลาทจะเลอกแทงเลอกฟนในทส าคญทงสองคนมบาดแผลรวม 7 แหงดวยกน ผตายเสยโลหตมากจงถงแกความตาย ดงนจ าเลยมความผดฐานฆาคนโดยไมเจตนา ไมใชฐานฆาคนโดยเจตนา (ฎ.1085/2510) หรอหญงฟนสามทางขางหลงดวยพราใหญถกทคอเปนแผลลก 6 ซ.ม.แตฟนเพราะสามคลอเคลยเมยนอยตอหนาเกดโทสะจงควาพราฟนลงไปทนทเปนความผดฐานท ารายรางกาย ไมใชพยายามฆา (ฎ.19/2500) เปนการฟนลงไปในทนททนใดจากการเกดโทสะ ไมทนไดมเจตนาฆา เพยงแตท าราย

ในกรณแมอาวธมจะมขนาดใหญ แตพจารณาจากสงแวดลอมแลวเหนไดวาจ าเลยไมมเจตนาฆา เชน จ าเลยใชมดสปาตายาวประมาณ 1 ศอก นบวาเปนมดขนาดใหญทอาจใชเปนอาวธฟนท าอนตรายแกบคคลอนถงแกความตายได และจ าเลยเขาไปฟนผเสยหายบรเวณใบหนาในขณะทผเสยหายนอนอยไมทนไดระวงตว ซงจ าเลยสามารถทจะฟนโดยแรงใหผเสยหายมแผลฉกรรจได แตปรากฏวาบาดแผลทผเสยหายไดรบบรเวณดงจมกมขนาดยาวเพยง 2 เซนตเมตร สวนทศรษะดานหลงกมขนาดยาวเพยง 3 เซนตเมตร บาดแผลทงสองแหงเปนแผลตนใชเวลารกษาประมาณ 15 วนเทานนจงฟงไมไดวาจ าเลยฟนโดยแรง นอกจากนยงไดความจากผเสยหายวามดทจ าเลยใชฟนมผาพนทงดาม โดยจ าเลยเพยงดงผาทพนทางดานปลายมดออกเลกนอยเทานนแสดงวาจ าเลยไมประสงคใหผเสยหายไดรบอนตรายถงชวต ส าหรบสาเหตทจ าเลยใชมดฟนผเสยหายนน ปรากฏวาผเสยหายไมเคยรจกหรอเหนหนาจ าเลยมากอน การกระท าของจ าเลยจงมความผดเพยงฐานท ารายผเสยหายจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกาย (ฎ.466/2547) จากขอเทจจรงเหนไดวา จ าเลยมโอกาสฟนไดอยางเตมทเพราะผเสยหายไมนอนอยไมระวงตว และหากจะฟนซ ากท าได แตจ าเลยไมไดกระท า ลกษณะบาดแผลเหนชดวาไมไดฟนโดยแรง และฟนไปทงทตวมดยงมผาพนอย ประกอบกบผเสยหายกบจ าเลยไมรจกกนมากอน ยอมไมมสาเหตจงใจใหฆากนได แตในกรณทผกระท า ฟนแทงผเสยหายไปหลายท แตเมอพจารณาจากบาดแผลแลวเหนไดวามไดฟนแทงโดยแรง อาจเปนเพยงเจตนาท ารายกได เชน จ าเลยแทงทหลงของผเสยหาย และใชอาวธมดเหนบปลายแหลมฟนแทงผเสยหายทหวไหลดานขวาและศรษะอยางละหนงครง เมอจ าเลยใชมดเหนบปลายแหลมฟนแทงผเสยหายแลว ส. ผเปนตาของจ าเลยกสามารถเขาไปแยงมดจากจ าเลยไวได จ าเลยจงวงหลบหนไป ขณะเกดเหต ส. มอายถง 73 ป จ าเลยมอายเพยง 24 ป หากจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหายแลว

4 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

จ าเลยกนาจะสามารถขดขนมให ส. ผสงอายกวาแยงมดเหนปลายแหลมไปได ประกอบลกษณะบาดแผลทศรษะ หวไหลดานขวาและกลางหลง แมจะเปนอวยวะทส าคญแตแพทยกใหความเหนวาถาไมมภาวะแทรกซอนจะหายภายในสองสปดาหอนแสดงวาบาดแผลมไดเกดจากการกระท าทมงประสงคใหถงแกความตาย (ฎ.1729/2547)

ส าหรบฎกาท 1729/2547 ตางจากฎกาท 466/2547 ทขอเทจจรงผกระท าฟนไปเพยงครงเดยว จงเหนวาไมมเจตนาฆา แตแมการทจ าเลยในคดนจะฟนแทงผเสยหายหลายครงกตาม แตจากบาดแผลพจารณาไดวามไดฟนแทงโดยแรง จงไมมเจตนาฆานอกจากนยงมพฤตการณประกอบอกวา หากจ าเลยประสงคจะฆาผเสยหายจรง กคงจะกระท าตอจนส าเรจได แตจ าเลยมไดกระท าตอจนส าเรจจะฟงวาจ าเลยมเจตนาฆายงไมไดมเพยงเจตนาท ารายเทานน

ค.การกระท าโดยไม โดยปกตไมนน เปนอาวธรนแรงหรอเกดบาดแผลฉกรรจไดอยางมดหรอขวาน

การพจารณาเจตนาฆา จะตองพจารณาถงขนาดไม อวยวะทกระท าตอ และความรนแรงในการกระท า เชน จ าเลยใชดนฟนยาว 1 ศอก ตศรษะผตาย 2 ทจนกะโหลกศรษะผตายแตกยบถงมนสมองเปนการตโดยแรงทอวยวะส าคญเปนเหตใหถงแกความตายทนทดงนจ าเลยมเจตนาฆา (ฎ.218/2525)

ง. การกระท าโดยใชมอเทา การใชมอหรอเทา เปนไดทงเจตนาฆาหรอเพยงท ารายกได เชนเดยวกนกบการ

ใชไม จะตองพจารณาลกษณะของการกระท า ความรนแรง และอวยวะทกระท าตอดวย เชน การทจ าเลยกระทบผตายดวยเทาจนถงไตซายแตกมอจจาระไหลออกมาเปรอะเปอนตามรางกายผตายแสดงวาจ าเลยใชเทากระทบอยางหนกและรนแรง จนเปนผลใหไตซายแตกนน เมอประกอบกบการทจ าเลยพดวาเอาใหตายแลว ยอมเปนการกระท าโดยมเจตนาฆาผตาย (ฎ. 1329/2512) หรอการจบบตรทารกอายเพยง 3 เดอน ทมลงบนถนนกะโหลกศรษะแตกยบถงแกความตาย ดงนจ าเลยมความผดตามมาตรา 288 (ฎ.1270/2527)

2) เจตนาเลงเหนผล เปนเจตนาตามความเปนจรงอกกรณหนงตามมาตรา 59 วรรคสอง หมายความวา เลงเหนไดวาผลนนจะเกดขนอยางแนนอน เทาทจตใจของบคคลในฐานะเชนนนจะเลงเหนไดโดยยกเอาบคคลในสภาพเชนเดยวกบผกระท ามาเปรยบเทยบ (มใชยกบคคลสามญทวไปหรอวญญชนขนเปรยบเทยบ) เชน ถาผกระท าเปนเดก รางกายพการ และจตใจไมปกต ในการวนจฉยวาผนนเลงเหนผลหรอไม กตองเปรยบเทยบดวาบคคลในฐานะเชนน โดยปกตเลงเหนผลนนไดหรอไม พจารณาตวอยาง ดงน

ฎกาท 1697/2522 การทพวกของจ าเลยใชมอดงมอผตายมอตอมอในขณะผตายอยทายรถไมมอะไรยดเหนยวไมใหตกลงไปจากรถและขณะเดยวกนนนจ าเลยขบรถพาผตายไปดวยความเรวมากถามอของผตายหลดจากมอของพวกจ าเลยหรอพวกของจ าเลยปลอยมอผตายไปผตายยอมจะตองเสยหลกตกจากรถและจะตองไดรบอนตรายถงแกความตายไดอยางแนนอน เหตนการทผตายหลดจากมอของพวกจ าเลยไมวาจะเปนโดยผตายดงหลดหรอพวกของจ าเลยปลอยใหหลดการกระท าของจ าเลยกบพวกเหนไดวาเปนการกระท าทเลงเหนผลรายไดอยางแนชดจงเปนการกระท าโดยมเจตนาฆาผตาย

ฎกาท 2255/2522 จ าเลยขบรถปดเสนทางไมยอมใหผตายซงขบรถตามหลงมาแซงขนหนา เมอรถโดยสารประจ าทางแลนสวนทางมา จ าเลยกแกลงเบรคใหรถหยดในทนท การกระท าเชนนจ าเลยยอมเลงเหนไดวาผตายตองหกรถหลบไปทางขวาและชนกบรถโดยสารนน ซงจ าเลยยองเลงเหนผลของการกระท าของจ าเลยไดวาจะมผไดรบอนตรายบาดเจบและตายเกดขนจากเหตทรถชนกนนน ฉะนนเมอผตายถงแกความตายดวยผลแหงการกระท าของจ าเลยดงกลาว จงไดชอวาจ าเลยมเจตนาฆาผตาย

ฎกาท 24/2533 แมจ าเลยจะยงผ เสยหายโดยไมม เจตนาประสงคตอผล เพราะผเสยหายกบจ าเลยเปนเพอนกนและยงในขณะทจ าเลยมนเมาสราแตการทจ าเลยยกอาวธปนขนเลงแลวยงไปทผเสยหายในระยะกระชนชดจ าเลยยอมเลงเหนผลไดวากระสนปนทยงจะตองไปถกผเสยหายจ าเลยจะอาง

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 5

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ความมนเมามาเปนขอแกตวเพอใหพนความผดไมไดเมอผเสยหายไมถงแกความตายจ าเลยจงมความผดฐานพยายาม

ฎกาท 2870/2540 จ าเลยไดลอบเขาไปแทงผเสยหายขณะทผเสยหายนอนหลบจ าเลยเลอกแทงททองของผเสยหายอยางแรงบาดแผลลกถง 4 นวทะลล าไสเลกตดเสนโลหตใหญฉกขาด ถงแมจ าเลยจะมเจตนาเพยงท ารายรางกายผเสยหายแตจ าเลยยอมเลงเหนผลวาอาจท าใหผเสยหายถงแกความตายไดยอมถอวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหายตามมาตรา 59 วรรคสองและการทจ าเลยไมแทงซ าอกทงๆทมโอกาสจะท าไดกไมท าใหความผดของจ าเลยเปลยนแปลงไปเพราะเจตนาโดยเลงเหนผลนนมงถงลกษณะแหงการกระท าและผลของการกระท าทอาจเกดขนเปนหลกมไดมงถงเจตนาของผกระท าเปนหลก

ฎกานย าใหเหนวาการจะเปนเจตนาเลงเหนผลหรอไม มไดมงถงเจตนาของผกระท า เพราะหากผกระท ามงถงความตายแลวยอมเปนเจตนาประสงคตอผล การพจารณาเจตนาเลงเห นผลจงมงทลกษณะแหงการกระท า

ฎกาท 4563/2543 จ าเลยถอดกางเกงเดนเขาไปเพอขมขนกระท าช าเราผตายในขณะทผตายไมไดสวมกางเกงและยนพงลกกรงระเบยงอาคารซงสงเพยงระดบสะโพกโดยผตายมไดยนยอม จ าเลยยอมเลงเหนไดวาหากผตายหลบหลกขดขนมใหขมขนกระท าช าเราแลวอาจจะตกลงไปจากระเบยงอาคารถงแกความตายไดเมอผตายดนรนขดขนเพอมใหจ าเลยขมขนกระท าช าเราจนผตายพลดตกลงไปจากระเบยงอาคาร จนไดรบบาดเจบและตายในเวลาตอมาจงเปนผลทเกดขนโดยตรงจากการกระท าของจ าเลยอนเปนการกระท า โดยเจตนาฆาผตาย

ฎกาท 15/2529 การทจ าเลยโยนผเสยหายซงก าลงมนงงหมดแรงเพราะยาสลบของจ าเลยลงในคลองซงมน าลกทวมศรษะพฤตการณดงนสอเจตนาของจ าเลยวาจะฆาผเสยหายโดยยอมเลงเหนผลไดวาอาจท าใหผเสยหายจมน าตายเพราะเขาใจวาผเสยหายก าลงอยในภาวะมนงงไมมแรงจะวายน าได อนเปนวธฆาทอาจอ าพรางคดไดแนบเนยนยงวธหนง

ฎกาท 2991/2536 จ าเลยอยบนรถกระบะทก าลงขบไลตดตามรถจกรยานยนตทผเสยหายขบไปตามถนนซงเปนทางลกรงแคบและขรขระใชอาวธปนเลกกล (เอม.16) ยงไปทรถจกรยานยนตของผเสยหายหลายนด แมจ าเลยมเจตนายงยางรถจกรยานยนต เพอใหรถจกรยานยนตลมแตจ าเลยยอมเลงเหนไดวากระสนปนอาจถกผเสยหายไดการทจ าเลยใชอาวธปนดงกลาวยงไปในลกษณะเชนนน จ าเลยยอมเลงเหนผลไดวากระสนปนอาจถกผเสยหายทบรเวณอวยวะส าคญท าใหผเสยหายทงสองถงแกความตายได จงเปนการกระท าโดยเจตนาฆา

การยงเขาไปในตรถเสบยง การยงเขาไปในหองน าทมคนอย ยงไปทรถคนทขบตามมา ยงเขาไปในหองพกโดยรวามคนอยในหองแตไมเหนตวและไมทราบวาหลบอยมมใด ยอมเลงเหนผลวาจะถกคนตายมเจตนาฆา(ฎ.33431/2535) หรอใชอาวธปนลกซองยงไปทขวดสราบนโตะอาหารทมคนนงรบประทานอาหาร เลงเหนผลไดวากระสนทกระจายออกไปอาจถกผตายได เชนน มเจตนาฆาโดยเลงเหนผล(ฎ.2060/2541) หรอใชปนกลเลกยง แมจะตงใจยงใหรถจกรยานยนตผเสยหายลมและยงหลายนด ถกผเสยหายถงแกความตาย การยงในลกษณะเชนน จ าเลยยอมเหนไดวาอาจถกผเสยหายถงแกความตายได ตองถอวาจ าเลยมเจตนาเลงเหนผล (ฎ.2991/2536)

(2) เจตนาโดยผลของกฎหมาย ตามมาตรา 60 มองคประกอบดงน 1) จะตองมผถกกระท าสองฝาย เชน นายแดงตองการท าใหรถยนตของนายด าเสยหาย

จงใชปนยงไปทรถของนายด า แตพลาดไปถกรถยนตอกคนของนายด า เชนน ไมเปนการเปนการพลาด เพราะผถกกระท ามคนเดยวคอนายด า แตถานายแดงเจตนายงนายด าแตพลาดไปโดยนายขาว เชนนยอมเปนการกระท าโดยพลาด

2) การกระท าโดยพลาดจะตองเรมตนดวยการกระท าโดยเจตนา ดงนน หากนายแดงน าปนมาเลนไมตรวจสอบใหดวามลก ปนลน กระสนไปถกนายด าเปนการกระท าโดยประมาท และกระสนยงไปถก

6 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

นายนขาวดวย เชนน ไมถอวาเปนการกระท าโดยพลาดแกนายขาว 3) “พลาด” เปนค าตามกฎหมาย ไมไดหมายความวาเฉยวหรอไมถก ดงนน แมการ

กระท าของผกระท าจะสมกบเจตนาแลวกตาม แตหากผลยงเกดขนกบอกบคคลหนง กยงเปนพลาดอย เชน ยง 4-5 นด เจตนาฆาด า กระสนถกด าตาย และยงถกขาว ไดรบอนตรายสาหสเปนความผดตามมาตรา 288 กบ มาตรา 288 ประกอบมาตรา 80 อกบทหนง (ฎ.1937/2522)

4) เหตพลาดเกดจากการกระท าของบคคลภายนอก กยงถอเปนพลาดอย เชน แดงตองการยงด า ขาวมาปดปนท าใหกระสนไปถกเขยว เชนนถอวาแดงมเจตนาฆาเขยวโดยพลาดดวย

5) ตองเปนเจตนาประเภทเดยวกน เชน เจตนายงยางรถยนตแตพลาดกระสนถกรถยนตทะลไปถกคนในรถเปนอนตรายสาหสเปนความผดฐานท าใหเกดอนตรายสาหสโดยประมาทตาม มาตรา 300 เพราะเจตนาแรกเปนเจตนาท าใหเสยทรพย (ฎ.1086/2521) เวนแตกระท าไปโดยเลงเหนผลไดจ าเลยใชอาวธปนลกซองยงไปทขวดสราซงมผเสยหายนงอยบนโตะใกลขวดสรากระสนปนถกบรเวณขอพบขาซายผเสยหายจ าเลยยอมเลงเหนผลไดวากระสนปนทจ าเลยยงยองจะตองถกผเสยหายดวยจ าเลยมความผดฐานพยายามฆาผเสยหาย (ฎ.2060/2541)

6) ในกรณกฎหมายบญญตใหลงโทษผกระท าหนกขนเพราะฐานะของบคคลหรอเพราะความสมพนธระหวางผกระท ากบบคคลทไดรบผลราย มใหน ากฎหมายนนมาใชบงคบเพอลงโทษผกระท าผดใหหนกขน เชน แดงดกซมยงด า แตพลาดไปโดยขาวซงเปนบดาของตนเองหรอพลาดไปโดยเขยว เจาพนกงานซงกระท าการตามหนาทอย เชนนจะน าเรองความสมพนธหรอเรองฐานะของบคคลมาเปนเหนใหแดงตองรบโทษหนกขนตามมาตรา 289(1) หรอ (2) ไมได แตอยางไรกตาม ในสวนของฆาคนโดยไตรตรองไวกอนตามมาตรา 289(4) มใชเรองความสมพนธหรอฐานะของบคคล ดงนน การทแดงดกซมยงจงเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอน เจตนาฆาโดยไตรตรองไวกอนจงโอนไปยงขาวและเขยวดวย เชน จ าเลยมปากเสยงชกตอย ค. ดวยสาเหตปกใจเชอวา ค. เปนคนรายฆาบดาตน จ าเลยสไมไดและกลบไปกอน ตอมาอก 30 นาท ค. ขรถจกรยานกลบบานม ป. นงซอนทายไปดวยจ าเลยดกซมอยในปาขางทางใชปนแกปยาวทถอตดมอมายง ค. แตกระสนปนพลาดไปถก ป. ตาย ดงนเปนการกระท าโดยไตรตรองไวกอนตอ ป. โดยพลาดไป จ าเลยมความผด ตามมาตรา 289(4) ประกอบดวยมาตรา 60 ตอ ป.ดวย (ฎ.370/2527) หรอการทจ าเลยไดน าน าสมผสมยาฆาแมลงไปถวายพระภกษโดยเจตนาฆาโดยไตรตรองไวกอน เมอผลแหงการกระท าเกดขนแกผตายโดยพลาดไปกตองถอวาจ าเลยมเจตนาฆาผตาย โดยไตรตรองไวกอนตามมาตรา 60 ดวย (ฎ.2832/2538)

ขอสงเกตการพจารณาเจตนา ตองพจารณาตามล าดบดงน 1. มเจตนาประสงคตอผลหรอไม 2. มเจตนาเลงเหนผลหรอไม จงจะมาพจารณาวาเปนเรองเจตนาโดยพลาดหรอไม ถาไมใชเจตนาประสงคตอผลหรอเลงเหน ไมเปนการกระท าโดยพลาด จงพจารณาในเรองประมาท ลองพจารณาฎกาน

ฎกาท 917/2530 จ าเลยใชดามปนตศรษะ ว. แตกเลอดไหลแลวกระสนปนลนไปถก ด. ตาย และ ส.ไดรบบาดเจบ จ าเลยยอมมความผดฐานท ารายรางกาย ว. ตามมาตรา 295 แตเมอขอเทจจรงฟงไมไดวาจ าเลยมเจตนาใชปนยงเพอฆาหรอท ารายว.กรณจงมใชเปนการทจ าเลยมเจตนากระท าตอ ว. แตผลของการกระท าเกดแกด.และ ส. โดยพลาด จ าเลยจงไมมความผดตามมาตรา 290,มาตรา 295 ประกอบดวยมาตรา 60 อยางไรกตามเมอการทกระสนปนลนเปนผลให ด.ตายและ ส.ไดรบบาดเจบนนเปนเพราะความประมาทของจ าเลยในการใชปนต ว. จ าเลยจงมความผดตามมาตรา 291 และมาตรา 390

ฎกานวนจฉยตามฎกาท 712/2464 จ าเลยเปนต ารวจคมคนรายคนหนงอยทศาลาวดผรายวงหนลงจากศาลาจ าเลยพรอมดวยต ารวจอน ๆ และราษฎรไดไลตามไป จ าเลยเอาปนตผรายนน 1 ท กระสนปนลนไปถกราษฎรคนหนงซงไดชวยจบคนรายตายทศาลฎกาวนจฉยเชนน เพราะจ าเลยมเจตนาใชอาวธปนตท าราย ไมไดใชอาวธปนยงเพอท าราย จงไมใชเรองพลาด แตในต ารากฎหมายของตางประเทศ เหนวากรณนถอวาเปนการ

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 7

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

กระท าโดยพลาด เชน แดงตองการท ารายด า ขาวซงเปนมารดาของด ายนอยใกลๆ ตกใจลมลงจนเกดบาดเจบหรอตาย เชนน ถอเปนการกระท าโดยพลาดดวย

1.5 ความสมพนธระหวางการกระท าและผล (Causation) ความผดตามมาตรา 288 เปนความผดอาญาฐานหนงทตองมผลปรากฏ คอ ความตาย (ความผดฐานอน เชน ความผดตามมาตรา 297 ผลคออนตรายสาหส ความผดตามมาตรา 291 ผลคอความตาย เปนตน)

เมอพจารณาถงโครงสรางความรบผดทางอาญาแลว จะพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผลตอเมอไดมการกระท าครบองคประกอบความผดภายนอกและครบองคประกอบภายในแลว หากมการกระท าไมครบองคประกอบภายนอกและภายใน กไมเปนความผดมาแตแรก จงไมจ าตองพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล เชน ด าหวใจวายตายนอนอยบนเตยง แดงตองการฆาด าเหนด านอนอยจงยงปนไปทด า การกระท าขาดองคประกอบภายนอก คอ ไมมผอน แตจงไมมความผดฐานฆาคนตายโดยเจตนา โดยไมตองพจารณาเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลเลย หรอ ขาวขบรถยนตไปตามถนน เขยววงตดหนารถยนตกระทนหน ขาวหามลอไมทนจงชนเขยวถงแกความตาย ขาวไมมเจตนาฆาและไมอาจเลงเหนผลได ซงขาวในภาวะเชนไดใชความระมดระวงตามวสยและพฤตการณอยางเพยงพอแลว จงไมมเจตนาและไมประมาท จงขาดองคประกอบภายใน จงไมตองพจารณาผลแหงความตายกบการกะท าของขาวเลย

อยางไรกตาม เมอมการกระท าทครบองคประกอบภายนอก และองคประกอบภายในแลว การพจารณาวาผกระท าตองรบผดในผลนนหรอไม มหลกดงน

(1) ผลนนตองเปน “ผลโดยตรง” ถาไมใชผลโดยตรง ผกระท ากไมตองรบผดในผลนน ซงผลโดยตรงคอผลตาม“ทฤษฎเงอนไข”ซงเปนหลกสากลทยอมรบกนทวไปทงในทางต าราและค าพพากษาของศาลของไทยและตางประเทศ โดยมสาระส าคญวา “ถาไมมการกระท าผลจะไมเกดขน”แมผลนนจะตองเกดจากการกระท าอนๆ ดวยกตามแตถาไมมการกระท าผลกยงเกด ถอวาผลทเกดขนไมใชผลโดยตรง

1) ถาไมมการกระท า ผลกจะไมเกดขน ถอวาผลทเกดขนเปนผลโดยตรงจากการกระท านน เชน นายแดงเดนไปทหวเรอเพอจะขนทาเรอ ถกด าคอรซงยนอยททาเรอชกถกใบหนา 1 ท จากนนทงสองคนตกลงไปในน าทงค และตางชกกนในน าตอไปประมาณ 4 -5 นาท จงไดเลกกน แดงถกกระแสน าพดไปตดหลกไมไผใกลทเกดเหต มคนมาชวยแดงขนมาจากน า แดงหมดสตและตายในเวลาตอมาเพราะขาดอากาศหายใจ ความตายของแดงเปน “ผลโดยตรง” จากการกระท าของด า (ฎ.1617/2539) ศาลฎกาเหนวา หากด าไมชกแดง และเมอแดงและด าตกลงไปในน าแลวไมมการท ารายกนตอไปอก แดงคงไมตายเพราะขาดอากาศหายใจ หรอแดงเอากอนอฐขวางปาด า ด าหลบ กอนอฐไมถกด า แตด าเซไป มอจงฟาดถกขางเรอ ปลายมอบวมยาว 40 เซนตเมตร กวาง 2 เซนตเมตร และเจบทบรเวณศรษะ อตรายแกกายนเนองมาจากการกระท าของแดง แดงมความผดตามมาตรา 295 เพราะผลทเกดขน เปนผลโดยตรงจากการกระท าของแดงนนเอง

2) หากไมมการกระท าผลกยงเกด จะถอวาผลนนเปนผลโดยตรงจากการกระท านนไมได เชน ขณะเกดเหต คนทมาในงานเลยงโกรธผตายทยงปน จงตางคนตางท ารายผตาย จ าเลยเขาไปเตะและกระทบผตาย มไดใชอาวธท ารายรายกายผตาย จ าเลยไดกระท าไปโดยล าพง มไดรวมหรอสมคบผอน ปรากฏจากบาดแผลผตายตามรายงานการชนสตรพลกศพวา ทเหนอควม รอยถก “ของแขง” ตเปนบาดแผลยาว 1 เซนตเมตร ตรงกลางหนาผากถก “ของแขง” ยาว 5 เซนตเมตร ยบลงไป 1 นว ใตตาขวาถก “ของแขง” ตแตกยาว 1 นว บาดแผลแตละแหงเกดจากการตดวยความแรงจนกระโหลกยบ และแตกเปนชน รางกายสวนอนไมมบาดแผล เหตทตายเนองจาก “ถกตดวยของแขงอยางแรง” หลายท เปนเหตใหกะโหลกศรษะแตกและยบ สมองไดรบความกระทบกระเทอนอยางแรง ผตายถงแกความตายทนท ยอมแสดงใหเหนชดวา ทจ าเลย“เตะ” และ“กระทบ” ผตาย มไดเปนเหนเหตใหผตายไดรบบาดแผลดงกลาว ทงรางกายสวนอนนอกจากบาดแผลนน กไมปรากฏวามบาดแผลหรอรอยฟกช าอนใดอก ทงยงถอไมไดวาจ าเลยรวมกระท าความผดตอผอนโดยมเจตนาฆาผตาย เพราะฉะนน การกระท าของจ าเลยจงเปนเพยงการใชก าลงท ารายไมถงกบเปน เหตใหไดรบอนตรายแก

8 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

กายอนเปนความผดตามมาตรา 391(ความผดลหโทษ) เทานน จ าเลยไมตองรบผดในผลแหงความตาย (ฎ.3913/2539) วเคราะหไดวา การกระท าของจ าเลยเปนการท ารายอยางไมตองสงสย แตหากการกระท าของจ าเลยไมเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายเปนความผดลหโทษตามมาตรา 391 เทานน แตหากเกดอนตรายแกกายหรอจตใจกมความผดตามมาตรา 295 หากเปนอนตรายสาหสกผด 297 หากเกดความตายอยางในคดน ตามทโจทกฟองมาคอเปนความผดตามมาตรา 290 แตเมอพเคราะหจากการกระท าของจ าเลยเพยงแต “เตะ” และ “กระทบ” แตในขณะทความตายเกดจากการการถกตดวยของแขงอยางแรง หากไมมการกระท าของจ าเลย ความตายกเกดขนอยด ความตายจงไมใชผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลย แตอยางไรกตาม ในคดน หากฟงวา จ าเลยไดรวมสมคบกบผอนทเขาท ารายผตายดวย กจะตองรบผดในฐานะเปนตวการซงตองถอเอาการกระท าของแตละคนทรวมกนเปนการกระท าของตนดวย เพราะตวการเพยงแตรวมใจหรอแบงหนาทกนกระท าแมไมไดเปนผลงมอกระท าตอผตายกตองรบผดดวย

เพอความเขาใจขอใหนกศกษาลองพจารณาตวอยางดงน ตวอยางท 1 รถจกรยานยนตของแดง แลนในชองทางทหางจากขอบถนนทางซาย

1 เมตร ด าขบรถยนตบรรทกในชองทางท 2 ซงอยถดไปแลวขบเฉยงเขามาขวางในชองทางรถ ทแดงวงอย โดยกระชนชด เพอทจะเลยวซาย แมแดง จะขบรถเรวนอยกวาทขบอย กตองชนกนอยนนเอง เพราะฉะนน แดงไมตองรบผดในความตายของผตาย (ฎ.717/2509)

ตวอยางท 2 ขาวขบรถไปโดยทรวาหามลอช ารด มเดกวงตดหนารถกระชนชด แดงไมสามารถความเรวไดจงชนเดกตาย ดงน แมหามลอแดงจะไมช ารด กตองชนเดกนนอยด

จากตวอยางทงสอง จะเหนไดวา ผกระท ากระท าไปโดยประมาท คอ ตวอยางท 1 แดงประมาทในการขบรถจกรยานยนตเรวกวาทกฎหมายก าหนด แตแมจะขบดวยความเรวตามกฎหมายกตองชนอยด สวนตวอยางท 2 การทขาวรอยแลววาหามลอช ารด แตยงน ารถออกขบ แตการทเดกวงตดหนารถกระชนชด แมหามลอจะไมช ารดกหามลอไมทนอยดเพราะกระชนชดมาก ดงนน แมไมมการกระท าของแดงและขาว ผลกตองเกดขนอยด ผลทเกดขนจงไมใชผลโดยตรงจากการกระท าของแดงและขาว แตอยางไรกตาม หากทงแดง และขาว ไมประมาท อยางนไมตองพจารณาเลยวาทงสองจะมความผดฐานกระท าโดยประมาทเปนเหตใหบคคลอนถงแกความตายหรอไม เพราะขาดองคประกอบไปตงแตตนแลว ดงนน นกศกษาอยาจ าสบสนระหวางการพจารณาองคประกอบความผดและความสมพนธระหวางการกระท าและผล ขอใหไลพจารณาตามล าดบโครงสรางความรบผดทางอาญา

(2) ผลนนเกดจากเหตแทรกแซง1 เหตแทรกแซงนน วญญชนจะตองคาดหมายได 1) เหตแทรกแซงคอเหตการณทเกดขนใหมหลงจากการกระท าของผกระท าในตอน

แรก เชน ผเสยหายรกษาบาดแผลไมด เชอบาดทะยกเขาแผล แตถาเหตนนมอยในขณะกระท าอยแลว เชน แดงเขกหวด า ด ากะโหลกบางเปนพเศษ ด าตาย เชนนไมมเหตแทรกแซง แดงมความผดตามมาตรา 290 คอ ท ารายผอนเปนเหตใหถงแกความตายหรอในกรณผตายเปนโรคประจ าตว หรอโรคโลหตไหลไมหยด ไมมเหตแทรกแซง ความตายจงเปนผลโดยตรง หรอเชน กอนถกท าราย ผตายมอาการปกต เมอถกท ารายประมาณ 17 ชวโมง ผตายไดตาย แตมไดตายเพราะบาดแผลทถกท าราย แตตายเพราะโรคตบแขง เหนวาถาจ าเลยไมท ารายผตาย ผตายกไมถงแกความตายเรวขนกวาทควร จ าเลยจงตองรบผดในผลแหงความตายน(ฎ.657/2532) การมความบกพรอง

1 ในทนจะไมขอกลาวถงผลทท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนเพอมใหเกดความสบสน ขอใหนกศกษาทบทวนในอาญาภาคทวไป

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 9

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ออนแออยกอน ถอหลกวาผกระท าตองยอมรบสภาพของผทตนกระท าตามทเปนอย2 และแมยงไมถกแตการยงเปนเหตใหผถกยงตกใจตาย หรอหวใจวายเพราะการกระท านน หากพสจนไดวาการกระท านนสมพนกบความตาย3

2) เหตแทรกแซง คอ เหตการณทเกดขนใหมหลงจากการกระท าของผกระท าในตอนแรก และเปนเหตทกอใหเกดผลในบนปลายขน

3) เหตแทรกแซงนน เปนเหตแทรกแซงทคาดหมายได เหตแทรกแซงอาจเกดขนไดจากกรณตางๆ ดงน ก) กรณนเปนเหตแทรกแซงทเกดจากธรรมชาต (1) แดงท ารายด าบาดเจบ จนด าสลบอยรมทะเล น าขนจนทวม

ด าจมน าตาย การทน าทวมเปนเหตแทรกแซงทเกดขนภายหลงการท าราย และด าตายเพราะน าทวมซงคาดหมายได แดงตองรบผดในผลของความตายของด า

(2) แดงยงด าบาดเจบ ขณะทรกษาตวทโรงพยาบาล ด าตดเชอโรค Scarlet Fever จากแพทยผท าการรกษา ด าตายเพราะการตดโรคนน ถอวาเหตแทรกแซงคอการตดเชอโรคดงกลาว เปนสงทไมอาจคาดหมายได ถอวาเปนเหตบงเอญเทานน เวนแตจะมขอเทจจรงเพมเตมวา แดงรหรอควรรวา โรคนก าลงระบาดอยในทองถน กอาจถอวาการตดโรคเปนเหตแทรกแซงทแดงคาดหมายได

(3) แดงท ารายด า ด าสลบอยในตก ตอมามแผนดนไหว ตกพงทบด าตาย ถอวาแผนดนไหว เกดขนภายหลงการท ารายและเปนเหตใหด าตาย แตในทางต าราคาดหมายไมได แดงจงไมตองรบผดในความตาย

(4) จ าเลยท 1 ใชเหลกแหลมแทงทหนาทองของโจทกท 2 มบาดแผลหนาทองทะลเขาชองทอง บาดแผลภายในทะลล าไสเลก 8 ร เสนเลอดใหญในทองขาด 2 เสน เปนบาดแผลฉกรรจ โจทกท 2 ไดรบการผาตดหลายครง ครงสดทายผาเอาล าไสเขาทเดม ออกจากโรงพยาบาลไปประมาณ 1 เดอนกกลบมาใหม พบวาโจทกท 2 ตบอกเสบรนแรงมาก เหตเกดจากการถายเลอดหลายครงท าใหตดเชอไวรส ในทสดถงแกความตาย การตายของโจทกท 2 เปนผลโดยตรงจากการทจ าเลยท 1 ใชเหลกแหลมแทงทหนาทอง (ฎ.1548-1549/2531) ขอสงเกต เชอไวรสทเขาไปในรางกายท าใหตบอกเสบ ถอวา “เหตแทรกแซงทคาดหมายได” เพราะการถายเลอดเปนกระบวนการหนงในการรกษาพยาบาลโจทกท 2 เมอคาดหมายได กไมตดผลจากการกระท า จ าเลยท 1 ตองรบผลในความตายของโจทกท 2 กรณนตางจาก (2) เพราะเหตตาม (2) เปนคาดหมายไมได

(5) ผตายถกจ าเลยท ารายรางกายโดยใชมดพราฟนบรเวณล าคอ 2 ครงจนระบบหายใจเปนอมพาตและถงแกความตายหลงเกดเหตประมาณ 56 วน ปรากฏตามรายงานการชนสตรพลกศพของแพทยวา การตายของผตายเกดจากภาวะหายใจลมเหลวจากปอดอกเสบตดเชอ ซ ง เปนภาวะแทรกซอนจากระบบหายใจเปนอมพาตอนเนองจากไขสนหลงชวงคอถกท าลาย ซงเปนผลทเกดจากการถกจ าเลยฟนท ารายทงสน และผตายถงแกความตายขณะทยงตองรกษาอาการทเกดจากการถกจ าเลยท าราย และไมปรากฏวามเหตพเศษอนใดเกดขนกบผตายอก การตายของผตายจงเปนผลธรรมดาทเกดจากการถกจ าเลยฟนท าราย (ฎ.7663/2540)

ข) เหตแทรกแซงซงเปนการกระท าของตวจ าเลยหรอผกระท าในตอนแรก เชน นายเขยวใชไมตนายขาว นายขาวลมลงแลวสลบไป นายเขยวเขาใจวานายขาวตายกลววาจะมความผด จงน าผาขาวมาของนายขาว ผกคอนายขาวกบตนไมเพออ าพรางคด เปนเหตใหนายขาวถงแกความตาย (ฎ.1395/2518) เหตแทรกแซงคอ การทเขยวน าขาวไปผกคอกบตนไม เปนเหตทเกดขนหลงจากการทเขยวท า

2 Michael J. Alken, Textbook on Criminal Law, Blackstone Press Limitied 1994, p. 33-34, “The accused must take his victim as he finds him.” อางใน ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, พมพครงท 6 (กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2553), หนา 218.

3 คด Hayward 1908, Watson (1989) 2 All ER 865 ibid p. 247, ผเสยหายตายเพราะหวใจวายเปนผลธรรมดาจากการกระท าของจ าเลย. อางใน ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, หนา 218.

10 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

รายขาว และเปนเหตใหขาวถงแกความตาย ปญหาคอ วญญชนคาดหมายไดหรอไมวาจะเกดเหตแทรกแซงน คงตองถอวาเปนเหตทคาดหมายไดเพราะคนทท าผดมกจะท าสงหนงขนมาเพอปกปดความผดของตน สงเหลานไมใชพฤตกรรมทผดปกต คาดหมายได และไมจ าตองถงเลงเหนผลเพราะเปนคนละเรองกน เพราะเลงเหนผลเปนเรองเจตนาธรรมดา ส าหรบตวอยางน เขยวตองรบผดในความตาย แตเนองจากไมไดมเจตนาฆา จงรบผดเพยงมาตรา 290 เทานน แตอยางไรกตาม อาจมความเหนตางได เชน หากนายเขยวใหด จะรวาขาวยงไมตาย กอาจจะพจารณาความผดฐานประมาทตามมาตรา 291 ได

ค) เหตแทรกแซงซงเปนการกระท าของผเสยหาย (1) ผ เสยหายกอใหเกดผลบนปลายขนเพราะสนชาตญาณทจะ

หลกเลยงภยนตรายรายแรงทผกระท ากอขนในตอนแรกโดยประมาท กรณเชนน ถอวาเปนสงทคาดหมายได เพราะบคคลทวไปยอมจะหลกเลยงภยนตรายทจะเกดขนเฉพาะหนา เชน จ าเลยขบรถดวยความประมาทชนเสาไฟทปกรมทางแฉลบจะไปชนเสาไฟอยางแรง อนเปนการหวาดเสยวและใกลอนตราย ดงนน การทผตายจะกระโดดลงจากรถกอนในระยะกระชนชดกบภยนตรายทจะเกดขน และในทสดไดเกดขน เพอหลกเลยงภยนตรายเฉพาะหนานน กยงตองถอวาการกระท าของผตายเปนผลอนเกดใกลชดและเนองมาจากเหตขบรถประมาทของจ าเลย จ าเลยจงมความผดฐานท าใหคนตายโดยประมาท (ฎ.1436/2511)

(2) ผ เสยหายกอใหเกดผลบนปลายขนเพราะสนชาตญาณทจะหลกเลยงภยนตรายรายแรงทผกระท ากอขนในตอนแรกโดยเจตนา กรณเชนน ถอวาโดยทวไปเปนสงทคาดหมายได เชน แดงตองการฆาด า ด ากลวตายวงหนออกทางหนาตาง หรออกไปแลวตกหบเขา หรอแมน าและถงแกความตาย หรอ จ าเลยถอดกางเกงเดนเขาไปเพอขมขนกระท าช าเราผตายในขณะทผตายไมไดสวมกางเกงและยนพงลกกรงระเบยงอาคารซงสงเพยงระดบสะโพกโดยผตายมไดยนยอม จ าเลยยอมเลงเหนไดวาหากผตายหลบหลกขดขนมใหขมขนกระท าช าเราแลวอาจจะตกลงไปจากระเบยงอาคารถงแกความตายได เมอผตายดนรนขดขน เพอมใหจ าเลยขมขนกระท าช าเราจนผตายพลดตกลงไปจากระเบยงอาคารจนไดรบบาดเจบและตายในเวลาตอมา จงเปนผลทเกดขนโดยตรงจากการกระท าของจ าเลยอนเปนการกระท าโดยเจตนาฆาผตาย (ฎ.4563/2543)

(3) ผเสยหายฆาตวตายเนองจากการกระท าของผกระท าในตอนแรก เชน แดงท ารายด ามบาดแผลหลายแหง ด าเจบปวดทรมาณมาก ทนพษบาดแผลไมไหว เหนวาตายดกวาอยจงฆาตวตาย อยางน ถอวาคาดหมายได แดงตองรบผดในผลของความตายของด า แตหากแดงท ารายด าบาดเจบ ด ากลมใจทตองนอนรกษาพยาบาลในโรงพยาบาล ไมมเงนรกษาตว จงหยบยาพษมาดม เชนน เปนเหตทคาดหมายไมได

(4) ผเสยหายไดรบภยนตรายเพราะผอนเขาชวยใหพนจากภยนตราย เชน แดงตองการฆาด า ขาวบดาของด ากลววาด าจะตาย จงเขาไปกดปนลงต า ปรากฏวากระสนไมถกด าแตถกขาวตาย แดงตองรบผดตอขาว เพราะการกระท าของขาวยอมไมใชสงผดเปนปกตธรรดา

(5) ผเสยหายกอใหเกดผลบนปลายขน โดยการไมยอมรกษาพยาบาล (ฎ.333/2494) หรอรกษาบาดแผลทกระท าไมด กรณเชนน ถอวาไมใชสงทผดปกตธรรดา กลาวคอ เปนสงทคาดหมายได ผกระท าจงตองรบผดในผลบนปลาย เชน ในคดตางประเทศ ผเสยหายถกยงขา ไมยอมใหแพทยตดขาเพอกนการลกลามของเชอแกงกรน (gangrene) อาการจงลกลามและตายในทสด ศาลตดสนวาจ าเลยยงตองรบผดในผลแหงความตาย ดงนน แมการทผเสยหายปฏเสธไมยอมรกษาพยาบาลเปนสงทไรเหตผล แตกไมถอวาเปนสงทผดปกตธรรมดา เวนเสยแตวาการปฏเสธนนเปนทเหนไดชดวาโงเขลาอยางมาก กอาจถงไดวาผดปกตธรรดา ผกระท าจงไมตองรบผดในผลบนปลาย

ตวอยางอน เชน - ใชขวานพกเลกๆฟนศรษะ 1 ท แผลเลกนอย ถารกษาตามวชา

แพทยแผนปจจบนกไมท าใหถงตายได แตโดยเหตทปลอยแผลไวสกปรกจงเกดหนองและเปนพษขนตายใน 3 วน เปนความผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา (ฏ.437/2500)

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 11

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

- จ าเลยกบพวกรวมกนใชอาวธปนยงผตายถกทดานหลง กระสนปนตดบรเวณไขสนหลงขาด ผตายเปนอมพาตตงแตเอวจนจดเทาและถงแกความตายสบเนองมาจากบาดแผลทถกยงและภาวะตดเชออยางรนแรงหลงจากเกดเหต 9 เดอนเศษ ดงนผตายถงแกความตายสบเนองมาจากบาดแผลทถกยง แมจะเนองจากการรกษาไมดจนบาดแผลตดเชอกเปนผลธรรมดาอนสบเนองมาจากการกระท าของจ าเลยจ าเลยจงมความผดฐานฆาผตายโดยเจตนา (ฎ.1478/2528)

ง) เหตแทรกแซงซงเปนการกระท าของบคคลทสาม โดยทวไปแลว ไดแกการกระท าโดยประมาทของบคคลทสาม ซงเขากระท าการโดยประมาทนน เพราะเหตทมการกระท าของผกระท าในตอนแรก ซงถอวาเปนสงทคาดหมายได เชน แดงยงด าบาดเจบ ด าถกยงทขา แพทยตองท าการผาตดขาของด าเพอเอากระสนออก ปรากฏวาแพทยและพยาบาลท าการผาตดโดยประมาท เชนใชอปกรณทสกปรกท าใหเชอโรคเขาไปในรางกายของด า ด าตาย เชนนแมวาแพทยและพยาบาลจะมความผด ท าใหด าตายโดยประมาทตาม มาตรา 291 แดงกยงตองรบผดในความตายของด าโดยเจตนา เพราะการกระท าโดยประมาทของแพทยและพยาบาลถอวาไมใชสงทผดปกตธรรมดาถงขนาดตดความตายของด าออกจากการกระท าของแดงในตอนแรก แตอยางไรกตาม หากเปนกรณทหลงจากทผตายถกท ารายแลว ไดมการน าตวผตายไปรบการรกษาทโรงพยาบาล แพทยไดรกษาเหนวาหากใหผตายรกษาตวทโรงพยาบาลตอไป โอกาสทผตายจะมชวต รอดมมากกวาผตายจะถงแกความตายแตญาตผตายกระท าใหการรกษาสนสดลงโดยการดงเครองชวย หายใจ และทอชวยหายใจออก แลวพาผตายกลบบาน และผตายถงแกความตายในคนนน ยอมถอไดวาการกระท าของญาตเปนผลโดยตรงทท าใหผตายถงแกความตาย หาใชเปนผลจากการกระท าของจ าเลยโดยตรงไม การกระท าของจ าเลยจงมความผดเพยงฐานพยายามฆาผตาย เพราะการทญาตท าใหการรกษาสนสดลงเปนสงทคาดหมายไมได (ฎ.659/2532)

กอนจะผานมาตรานไป มขอสงเกตวาศาลฎกาของไทยถอวาการทผเสยหายไมยอมรกษาหรอรกษาบาดแผลไมด ไมใชสงผดปกตธรรมดา ผกระท านนตองรบผลในบนปลายทเกดจากการทผเสยหายรกษาบาดแผลไมด เชน ถกฟนบาดแผลเลกนอย แตปลอยแผลไวสกปรกเกดหนองและเปนพษตายใจ 3 วน (ฏ.437/2500) หรอ รกษาบาดแผลไมดจนตดเชอ (ฎ.1478/2528) ลวนแตเปนผลธรรดาสบเนองมาจากการกระท าของผกระท าทงสน และหากผถกท ารายตายเหตเพราะแพทยรกษาโดยประมาท ยอมไมถอเปนเรองผดปกตธรรดาแตอยางใด ผกระท าความผดยงตองรบผดในความตายนน สวนแพทยกตองรบผดในความประมาทของตนเองดวย ความประมาของแพทยไมผดปกตธรรมดาถงขนาดตดความตายของผเสยหายออกจากการกระท าของผกระท าความผด แตอยางไรกตาม หากแพทยผท าการรกษาประมาทเลนเลออยางรายแรง หรอถงขนาดรกษาอยางผดวธการแพทยโดยจงใจ เชนน ผกระท าอาจไมตองรบผดในผลสดทายทเกดขน ขอสงเกตประการถดไป คอ ความกาวหนาทางการแพทยทสามารถยอชวตโดยคงสภาพการเตนของหวใจไว การหายใจดวยเครองชวย แมสมองจะถกท าลายไปแลว การทแพทยถอดเครองชวยหายใจ ยอมตองถอวาเปนเหตแทรกแซงระหวางการกระท าของผกระท าความผดและผล เพราะเปนการเรงใหผตาย เพราะถาหากไมถอดเครองชวยหายใจ ผตายกจะไมตาย จงเปนการฆาอยางหนง อยางไรกตาม ในทางกฎหมายคงตองวนจฉยวา การถอดเครองชวยหายใจ เปนปฏบตการทางการแพทยทเหมาะสมตามสภาพ คอ พยายามท าใหดกวาสภาพทผตายถกท ารายมาแตแรกแลว เพยงท าใหผเสยหายคนสฐานะเดม ไมใชใหเลวลงไปกวาเดม การกระท าของแพทยจงไมใชการกระท าหรอการงดเวนการจกตองท าเพอปองกนผลแตอยางใด ดงนน จงไมใชเหตแทรกแซงทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล จ าเลยยงตองรบผดอย การถอดเครองชวยหายใจในกรณสมองตาย จงเปนขอปฏบตตามมาตรฐานทางการแพทยมาสมาตราฐานทางกฎหมาย ดงนน การยตบรรดาเครองชวยพยงชพจงเปนการปลอยใหตาย มใชการฆา (not killing but letting die)4

4 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, หนา 220- 221.

12 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

2.มาตรา 289 ฆาคนตายเหตฉกรรจ มาตรา 289 เปนเหตเพมโทษของมาตรา 288 การกระท าจงตองเขาองคประกอบความผดตาม มาตรา 288 ทกขอมาแลว และหากเปนการฆาในเหตหนงเหตใดใน 7 กรณน จงเปนเหตใหผกระท าตองรบโทษหนกขน

2.1 ฆาบพการ บพการ หมายถง ผสบสายโลหตโดยตรงขนไป ซงไดแก บดา มารดา ป ยา ตา ยาย ทวด ฯลฯ เทานน

ส าหรบกรณมารดาไมมปญหา เพราะมารดาเปนผตงครรภบตร แตบดานน จะถอเอาเฉพาะบดาโดยชอบดวยกฎหมายอาจหรอไมนน ตามแนวค าพพากษามกจะตความวาเปนบดาตามความเปนจรงกได เชน ฎกาท 1384/2516 ซงตความวาผบพการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 5(2) นน หมายถง ผเปนบพการตามความเปนจรง คอพจารณาตามสายสมพนธทางโลหต ดงนน จงไมรวมถงผรบบตรบญธรรมดวย ดงนน บตรบญธรรมฆาผรบบตรบญธรรม ไมมความผดตาม ม. 289 (1)

ปญหาเรองน ยงไมมฎกาตดสนเปนบรรทดฐาน แตหากบตรนอกกฎหมายทบดาไมเคยรบรอง ไมเคยเลยงด กลาวคอไมความสมพนธทงทางกฎหมายและขอเทจจรงเลย มแตสายสมพนธทางโลหตเทานน จะสามารถน ามาเปนเหตในการลงโทษผกระท าใหหนกขนไดดวยเหตน จะมความเหมาะสมหรอไม หากพจารณาประกอบกบแนวค าพพากษาฎทสามภรยาโดยชอบดวยกฎหมาย สามารถอางเหตปองกนการลวงเกนภรยาได หากอยกนโดยไมจดทะเบยนสมรส ชายไมมสทธปองกนมใหใครมาเกยวหญง (ฎ.1821/2508) แมจะอยกนกนมาถง 13 ป ถาไมไดจดทะเบยนสมรสแลว หญงมช ชายท ารายชตายโดยอางปองกนไมได (ฎ.249/2515) แตหากจดทะเบยนสมรสกนแลว ชายสามารถปองกนสทธของตน (ศกดศร) ได

มาตรา 289 เปนกรณทผกระท าตองรบโทษหนกขนจากมาตรา 288 ในการพจารณาจะตองพจารณามาตรา 62 วรรคทายดวย เพราะบคคลจะตองรบโทษหนกขนโดยอาศยขอเทจจรงใด บคคลนนจะตองรขอเทจจรงนนดวย (ฎ.296/2475)

นอกจากน ความผดฐานนเปนเหตเพมโทษอนเปนเหตสวนตว หากผสบสนดานใชใหผอนฆาบพการของตน ผใชตองรบโทษเสมอนตวการรวมกระท าดวย จงรบผดตามมาตรา 289(1)และ(4) สวนผถกใชรบผดตามมาตรา 289(4) เทานน หรอในกรณทผอนใชผสบสนดานฆาบพการของตนเอง ผใชรบผดเพยงมาตรา 289(4) ไมตองรบผดตามมาตรา 289(1) ดวย สวนผสบสนดานรบผดตามมาตรา 289(1) และ(4)

2.2 ฆาเจาพนกงาน ฆาเจาพนกงานซงกระท าการตามหนาทหรอเพราะเหตทจะกระท าหรอไดกระท าการตามหนาท

2.2.1 เจาพนกงาน หมายถงผใด พจารณาไดดงน5 (1) บคคลซงกฎหมายระบไวชดวาเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา เชน

- พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 มาตรา 12 ในการปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหกรรมการ อนกรรมการ กรรมการธรกรรม เลขาธการ รองเลขาธการ และพนกงานเจาหนาทเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

- พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 มาตรา 31 ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน ใหประธานกรรมการ กรรมการ อนกรรมการ และพนกงานเจาหนาทเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

5เกยรตขจร วจนะสวสด, กฎหมายอาญา ภาคความผด เลม 1, พมพครงท 4 (กรงเทพมหานคร: จรรชการพมพ, 2548) หนา 48-50.

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 13

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

(2) บรรดาขาราชการทงหลายเพราะศาลฎการไดวนจฉยไวในค าพพากษาหลายเรองดวยกน เชน ฎกาท 1787/2524 วา เจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญาหมายถง

“ผปฏบตหนาทราชการโดยไดรบการแตงตงตามกฎหมาย กลาวคอ ในการแตงตงนนมกฎหมายระบถงวธการแตงตงไว และมการแตงตงถกตองตามกฎหมายทระบไวนน”

ตามค าพพากษาฎกาดงกลาวขางตน บรรดาขาราชการตามกระทรวง ทบวง กรมตางๆ ตามกฎหมายวาดวยขาราชการพลเรอน กฎหมายวาดวยขาราชการกรงเทพมหานคร กฎหมายวาดวยขาราชการตลาการฝายศาลยตธรรม กฎหมายวาดวยขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา กเปนเจาพนกงานทงสน และหมายความรวมถงบรรดาขาราชการเมองดวย เชน “รฐมนตร” กเปนเจาพนกงาน (ฎ.948/2510) ตามพระราชบญญตขาราชการการเมอง พ.ศ.2535 ซงกฎหมายนรวมไปถงผชวยเลขานกรรฐมนตรดวย แตส าหรบสมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา ไมใชขาราชการการเมอง แตเปนผด ารงต าแหนงทางการเมอง มหนาทควบคมการบรหารราชการแผนดน ในประมวลกฎหมายอาญจงไดแยกบคคลเหลานออกจากเจาพนกงาน เชน มาตรา 149 เปนตน ซงถาหากถอวาบคคลเหลานเปนเจาพนกงานอยแลว ผบญญตกฎหมายกคงไมจ าตองแยกประเภทไปอก

ลกจางประจ าหรอลกจางชวคราวของหนวยราชการตางๆ นน ไมเปน “เจาพนกงาน” เพราะมใชขาราชการทไดรบการแตงตงตามกฎหมาย (ไดรบการแตงตงหรอจางตามระเบยบ) (ฎ.1461/2522) และมไดรบเงนเดอนในงบประมาณหมวดเงนเดอน จงไมใชขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน (ฎ.492/2512)

พนกงานรฐวหสากจมใชขาราชการซงโดยไดรบเงนเดอนในงบประมาณหมวดเงนเดอน จงไมใช “เจาพนกงาน”

บคคลบางประเภทมใชขาราชการ แตศาลวนจฉยวาเปน “เจาพนกงาน” เชน ก านน ผใหญบาน แพทยประจ าต าบล เพราะไดรบการแตงตงตามพระราชบญญตลกษณะการปกครองทองท พ.ศ.2457 อนเปนกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการสวนภมภาคใหปฏบตราชการ (ฎ.1787/2528)

อยางไรกตาม “ ค าวาเจาพนกงานตามความหมายของกฎหมายอาญานน ยอมมความหมายถง ผทไดรบแตงตงโดยทางการของรฐไทยใหปฏบตราชการของรฐไทยเทานน” (ฎ.700/2490)

2.2.2 การฆาเจาพนกงานตามอนมาตรานแบงออกไดเปน 3 กรณ (1) เจาพนกงานซงกระท าตามหนาท กลาวคอ ขณะปฏบตหนาทอย เชน ยงเจาพนกงานขณะท

ก าลงจะเขาจบกม (ฎ.600/2515) หรอ เจาพนกงานตงดานสกดจงพยายามขบรถชน (ฎ.784/2529) เปนตน การการฆาเจาพนกงานในกรณน “ไมตองพจารณาสาเหตในการฆา” โดยอาจมสาเหตมาจากเรองสวนตวกได เชน ฆาสบเวรขณะปฏบตหนาทดวยเหตสวนตว (ฎ.1238/2515) แตส าคญตองเปนการฆาเจาพนกงานในขณะปฏบตหนาท เชน หากออกเวรแลวก าลงจะกลบบาน หรอพกผอนอย กไมใชเจาพนกงานซงกระท าการตามหนาท (ฎ.3090/2527) ฆาเจาพนกงานทก าลงเกยวหญงอย สามหญงมาพบเขาจงฆาตาย (ฎ.382/2474) เปนตน หากเปนการปฏบตหนาททไมชอบดวยกฎหมายกไมเปนความผดตามมาตราน (ฎ.719/2501) และเมอเปนกรณทผกระท าจะตองรบโทษหนกขนโดยอาศยขอเทจจรงใด ผกระท าจะตองไดรขอเทจจรงนนดวย (มาตรา 62 วรรคทาย) คอ ตองรวาเปนเจาพนกงานและรวาก าลงปฏบตหนาท เชน หากรวาเปนเจาพนกงานแตไมไดปฏบตหนาท หรอปฏบตผดกฎหมาย เชน จบโดยไมมหมายจบ (ฎ.1271/2503)

แตแมเจาพนกงานมไดอยในเวลาปฏบตหนาทปกต แตหากไดเขาปฏบตหนาท กถอวาปฏบตหนาทแลว เชน พลต ารวจลาหยดราชการ ระหวางทลาหยดไดไปเทยวในงานมหรสพซงอยในเขตทองทซงตนประจ าการอย จาสบต ารวจตรคนหนงซงรกษาการอยในงานนนไดขอรองใหชวยรกษาความสงบเรยบรอยในงานนนดวย จ าเลยไดแสดงกรยามนเมาสราในบรเวณงาน พลต ารวจนนไดหามปรามและขอใหจ าเลยกลบไปบานจ าเลยไดใชมดแทงพลต ารวจผนนถงบาดเจบสาหส เชนนจ าเลยมความผดตามมาตรา 289(2) (ฎ.15/2509)

14 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

คดน จ าเลยฎกาวา เมอไดความวาพลต ารวจเสงยมถกจ าเลยท ารายขณะทลาหยดราชการไมควรถอวาจ าเลยท ารายเจาพนกงานผกระท าการตามหนาท แตศาลฎกาเหนวา พลต ารวจเปนต ารวจในทองททจดงานและไดเขาปฏบตงาน จงเปนการปฏบตการตามหนาทแลว (กฎหมายบญญตใหขาราชการตองอทศเวลาใหกบงานราชการ แมเปนหยดกปฏบตหนาทได จะถอวาการปฏบตหนาทในวนหยดไมถอเปนการปฏบตราชการไมได : ผเขยน)

ฎกาท 784/2529 น. ซงเปนเจาพนกงานปาไมกบพวกไดตรวจพบไมแปรรปผดกฎหมายบนรถบรรทก จ าเลยขอรองไมใหเจาพนกงานปาไมจบกมแตเจาพนกงานปาไมไมยนยอม จ าเลยจงสงคนขบรถบรรทกใหขบรถไป โดยพดดวยวา ใครขวางชนเลย ซงคนขบรถบรรทกกปฏบตตามค าสงของจ าเลยโดยขบรถหลบหนไปเปนเหตใหรถยนตบรรทกเฉยวชน น. ซงยนขวางทางอย น. ไดรบบาดเจบโดยมบาดแผลถลอกทหลงมอซายขอมอตะโพกซายและหลงกบมรอยช าตามขาและล าตวการกระท าของคนขบรถบรรทก เปนการพยายามฆาเจาพนกงานซงกระท าการตามหนาท

ตวอยางเจาพนกงานมไดกระท าการตามหนาท 1. ฎกาท 312/2491 ปลดอ าเภอไดรบค าสงจากนายอ าเภอใหไปรกษาเหตการณในตลาด

เพราะจะมหนงตลง ปลดอ าเภอออกจากบานไปกบภรรยาพอถงตลาดภรรยาแวะเขาในรานขางทาง ปลดอ าเภอยนคอยอยมคนมาท ารายปลดอ าเภอดงนถอวาปลดอ าเภอยงไมทนไดท าการตามหนาท

2. ฎกาท 3090/2527 กรณจะเปนความผดฐานฆาเจาพนกงานซงกระท าการตามหนาทตามมาตรา 289(2) ตองเปนกรณฆาเจาพนกงานซงก าลงกระท าการตามหนาทอยางใดอยางหนงผตายมหนาทเปนสบเวรและก าลงดโทรทศนอยในเตนทพกผอนขณะจ าเลยกบพวกเขามาท ารายและฆา ผตายมไดก าลงกระท าการอยางหนงอยางใดตามหนาทไมเปนการฆาเจาพนกงานซงกระท าการตามหนาท

3. ฎกาท 719/2501 นายสบและพลต ารวจสงสยวา จ าเลยจะกนสราเถอนในเวลาค าคนจงเขาไปเพอจะจบกมโดยไมมหมายไมไดเพราะไมใชความผดซงหนาและต ารวจไมมอ านาจตามขนไปจบจ าเลยบนเรอนอนเปนทรโหฐานเพราะไมใชกรณฉกเฉนอยางยงหากต ารวจขนขนไปจบจ าเลยจ าเลยท ารายเอากไมเปนการตอสขดขวางเจาพนกงาน (หากเปนความผดซงหนา เจาพนกงานสามารถจบกมไดโดยไมตองมหมายจบ กรณนถอวาต ารวจไมมอ านาจจงเปนการปฏบตหนาทโดยไมชอบ)

4. ฎกาท 1371/2540 การทผเสยหายซงเปนเจาพนกงานในต าแหนงนายอ าเภอผมหนาทรกษาความสงบเรยบรอยในเขตพนททรบผดชอบไดออกค าสงใหจ าเลยผเปนราษฎรในเขตทองททตนดแลอยใหปดสถานบรการกอนเวลาททางราชการก าหนด อนเปนค าสงทไมชอบดวยหนาทและปฏเสธการขอรองของจ าเลยทจะอนญาตใหเปดสถานบรการตอตามก าหนดเวลาของทางราชการ

4. ฎกาท 294/2491 ก านนและต ารวจตางเปนเจาพนกงานรกษาเหตการณในงานวดดวยกน ต ารวจจบผอนและบตรก านนโดยหาวากระท าผดกฎหมายก านนไดขดขวางมใหต ารวจจบกม ต ารวจจงยงก านนตาย ดงนถอวาการทก านนใชอ านาจขดขวางมใหต ารวจจบกมบตรของตนเปนการกระท าทมไดปฏบตการในฐานะเจาพนกงาน ต ารวจมผดตามมาตรา 288 เทานน

(2) เจาพนกงานจะกระท าตามหนาท เชน ก าลงเดนทางจะไปจบกมคนรายมขอสงเกตวา ในกรณตามอนมาตรา (2) นจะตงอมมลเหตจงใจในการฆา คอ เพราะเหตทเจาพนกงานจะกระท าการตามหนาทจงตองฆา

(3) เจาพนกงานไดกระท าตามหนาท กลาวคอ การฆาเพราะเจาพนกงานคนนนไดกระท าตามหนาท เชน ต ารวจจบกมนายแดงไปแลว อก 5 วนตอมานายแดงกลบมาแกแคน เปนตน จงมมลเหตจงใจในการฆา แมเวลาฆาเจาพนกงานมไดปฏบตหนาทแตพกผอนอยกตาม แตอยางไรกตาม หากเจาพนกงานผนนพนจากหนาทราชการไปแลว เชน ลาออก หรอเกษยณอาย แมจะฆาเพราะเหตทเจาพนกงานผนนไดกระท าการตามหนาท กเพมโทษไมไดเพราะขณะฆาไมไดเปนเจาพนกงานแลว6

6 จตต ตงศภทย, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 2 ตอน 3 และภาค 3, ส านกฝกอบรมกฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา, หวขอ 1003. ใน ทว

เกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, หนา 224.

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 15

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ฎกาท 1273/2513 ขอเทจจรงฟงไดความวาจ าเลยเปนพลต ารวจ ผตายเปนผบงคบกองเปนผบงคบบญชาของจ าเลย ผตายไดสงใหจ าเลยปฏบตหนาทราชการตามอ านาจหนาทแตจ าเลยละเลยไมปฏบตกลบประพฤตผดวนยเมาสราอาละวาดพกอาวธปนเถอน และขดขนค าสงพดจาทาทายจะยงกบผตายตอหนาประชาชน ผตายจงตบหนาจ าเลยไป 1 ทแลวน าตวไปสถานต ารวจระหวางทางจ าเลยยงท ารายและพดจากาวราวทาทายผตายอก เมอถงสถานต ารวจ ผตายจงชกและเตะจ าเลยไปอยางละทแลวสงใหขงจ าเลยเปนการลงทณฑตามอ านาจหนาททผตายในฐานะผบงคบบญชากระท าไดตามพระราชบญญตวนยต ารวจ จ าเลยกลบหนไปบานพกเอาอาวธปนมายงผตายดวยเจตนาฆาจนผตายถงแกความตายดงนเปนการฆาผตายซงเปนเจาพนกงาน เพราะเหตทไดกระท าการตามหนาทตามมาตรา 289(2) แมผตายจะกระท าแกจ าเลยเกนเลยไปบาง (คอชกและเตะจ าเลย) การกระท าของผตายกไมท าใหกลายเปนไมใชเจาพนกงานไปไดศาลฎกาเหนวาการกระท าของผตายเปนการปฏบตหนาทตามกฎหมายแลวมใชกระท าไปเพราะมเรองสวนตวกบจ าเลย

สรปไดวามาตรา 289 (2) คมครองเจาพนกงานทงสามชวงเวลา โดยเรยงล าดบเวลาได คอ (1) กอน (2) ขณะ และ (3) หลงการปฏบตหนาทโดยการฆากอนและหลงการปฏบตหนาทตองมมลเหตชกจงใจ แตหากฆาเพราะขณะปฏบตหนาท ไมตองมมลเหตจงเกยวกบการปฏบตหนาท

2.3 ฆาผชวยเหลอเจาพนกงาน ฆาผชวยเหลอเจาพนกงานในการทเจาพนกงานนนกระท าตามหนาทหรอเพราะเหตทบคคลนนจะชวย

หรอไดชวยเจาพนกงานดงกลาวแลว ความผดตามอนมาตราน ตองการขยายความคมครองการปฏบตหนาทของเจาพนกงานไปยงผชวยเหลอ

เจาพนกงานดวย แมเจาพนกงานจะไมเรยกใหชวยแตเขาไปชวยเองกยงคมครอง (ฎ.228/2515) เพอใหเขาใจยงขน ใหนกศกษาลองตอบค าถาม ดงน7

ค าถามท 1 ขณะท ร.ต.อ. ขาวก าลงปล าจบนายด าคนรายในคดฆา นายแดงเดนผานมาและไดเขาชวยเหลอในการจบกมนน นายเหลองเหนดงนน ถอโอกาสดงกลาวยงนายแดงตายดวยเหตสวนตว นายเหลองมความผดตามมาตรา 289(3) หรอไม เพราะเหตใด

ค าถามท 2 ขณะท ร.ต.อ. ขาวก าลงปล าจบนายด าคนรายในคดฆา นายแดงเดนผานมาและคดวาจะเขาไปชวย แตถกนายเหลองยงตายดวยเหตสวนตวเสยกอน นายเหลองมความผดตาม ม. 289(3) หรอไม เพราะเหตใด

ค าถามท 3 ร.ต.อ.ขาวก าลงขบรถของส านกงานตรวจแหงชาตจะไปจบบอนการพนนแหงหนง ขณะใกลจะถงบอน นายแดงอาสาทจะเขาไปชวยเหลอในการจบกม ร.ต.อ.ขาว จงรบนายแดงขนรถ เมอนายแดงขนรถแลว นายแดงและ ร.ต.อ.ขาวถกนายเหลอยงตาย นายเหลอมความผดตามมาตรา 289(3) หรอไม

ค าถามท 4 นายแดงไดชวย ร.ต.อ. ขาว จบนกพนนในบอนพนนแหงหนง ระหวางเดนทางกลบทพก นายแดงถกนายเหลองยงตายเพราะเหตทไดชวยเหลอ ร.ต.อ ขาว ในการปฏบตหนาท นายเหลองมความผดตามมาตรา 289(3) หรอไม

ค าถามท 1 การฆาในขณะทก าลงชวยเหลอเจาพนกงานทปฏบตตามหนาทอย ไมจ าเปนตองมเหตจงใจ ดงนนการกระท าของนายเหลอจงเปนความผดตามมาตรา 289(3)

ค าถามท 2 คลายกบค าถามท 1 เพยงแตนายแดงยงไมไดเขาไปชวยเจาพนกงานกถกยงตายเสยกอน ส าหรบกรณน นกศกษาตองระลกเสมอวา มาตรา 289(3) เปนกรณชวยเหลอเจาพนกงานทกระท าการตามหนาท ดงนน จะตองมการปฏบตหนาทของเจาพนกงานอย และผชวยเหลอเจาพนกงานไดถกฆาเพราะจะเขาไปชวย แสดงวาจะตองมมลเหตจงใจ การทนายเหลองท าไปเพราะเหตสวนตว จงไมใชกรณตามมาตรา 289

7ไกรฤกษ เกษมสนต, มล.,ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288- 366, พมพครงท 4 (กรงเทพมหานคร: ส านกฝกอบรมกฎหมาย

แหงเนตบณฑตยสภา, 2551), หนา 34-35.

16 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ค าถามท 3 กรณน เปนเรองทเจาพนกงานก าลงจะไปปฏบตหนาท จงยงไมมการปฏบตตามหนาท การกระท าของเหลอจงยงไมเปนความผดตามมาตรา 289(3)

ค าถามท 4 เปนกรณทนายเหลองยงนายแดงเพราะมมลเหตจงใจจากการทนายแดงไดชวยเหลอเจาพนกงานในการปฏบตตามหนาทแลว จงเปนความผดตามมาตรา 289(3)

ดงนน ทส าคญคอ ตองมการปฏบตหนาทของเจาพนกงานเปนหลกเสยกอน และจงพจารณาถงชวงเวลาทผชวยเหลอเจาพนกงานไดถกฆา แลวจงพจารณาถงมงเหตจงใจ หากเปนกรณทไดชวยเจาพนกงานในการปฏบตตามหนาท กฎหมายคมครองแมผกระท าความผดจะไดกระท าไปเพราะเหตสวนตวกตาม แตหากเปนกรณทผชวยเหลอ เจาพนกงานจะชวยเจาพนกงานหรอไดชวยเหลอเจาพนกงานในการปฏบตตามหนาทแลว จะตองมมลเหตจงใจเพราะเหตผชวยเหลอเจาพนกงานนนจะชวยเจาพนกงานหรอเพราะไดชวยเหลอเจาพนกงานแลว

ตวอยางเชน ขณะทเกดเหต ต. ซงเปนเจาพนกงานเพยงแตไดรบรายงานและอนญาตให อ.และ ย. ซงเปนผชวยเหลอเจาพนกงานเขาท าการจบกมจ าเลยทงหก ต. ไมไดเขาจบกมจ าเลยทงหก โดย ต. ไปถงทเกดเหตหลงจากจ าเลยทงหกหลบหนไปแลว กรณจงไมอาจถอวา ต. เปนเจาพนกงานปฏบตหรอกระท าการตามหนาท เมอไมมเจาพนกงานปฏบตการหรอกระท าการตามหนาทเชนนแลว การท อ. และ ย. เขาจบกมจ าเลยท 1 จงไมอยในฐานะเปนผซงตองชวยเหลอเจาพนกงานในการทเจาพนกงานปฏบตการหรอกระท าการตามหนาทตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายอาญา แตเปนการจบกมโดยไมมอ านาจ (ฎ.37/2541)

มขอพจารณาตอไปวาผทชวยเหลอเจาพนกงานตามมาตรานจะตองเปนผชวยเหลอเจาพนกงานตามกฎหมายหรอไม ในความผดตามมาตรา 138 ตองเปนการกระท าตอผซงตองชวยเหลอเจาพนกงานตามกฎหมาย แตกรณตามมาตรา 289(3) นน ผทชวยเหลอเจาพนกงานจะเปนใครไมจ าเปนตองมกฎหมายบญญตรบรองไวในการเขาชวยเหลอ แมเจาพนกงานจะมไดขอใหชวยเหลอกตาม ทงสองมาตรานจงตางกน ผซงตองชวยเหลอเจาพนกงาน เชน สารวตรก านนเปนผชวยก านน เมอก านนมหนาทและอาจจบกมผกระท าความผดได สารวตรก านนยอมชวยก านนท าการจบกมผกระท าความผดได และการชวยการจบกมผกระท าความผดน ไมจ าเปนตองใหก านนเรยกรองใหชวยหรอตองมตวก านนอยดวย เพราะกฎหมายใหมหนาทชวยก านนอยในตวเปนปกตแลว เมอจ าเลยตอสสารวตรก านนในการจบกมจ าเลยและควบคมตวจ าเลยสงพนกงานสอบสวน ยอมไดชอวาจ าเลยตอสผตองชวยเหลอเจาพนกงานตามกฎหมายในการปฏบตหนาทตามมาตรา 138 และท ารายผชวยเหลอเจาพนกงานตามมาตรา 296 ประกอบดวยมาตรา 289(3) แตหากผชวยเหลอเจาหนาทมใชบคคลทกฎหมายก าหนดใหเปนผซงตองชวยเหลอเจาพนกงาน กไมเปนความผดตามมาตรา 138 เชน ต ารวจขอแรง บ.ราษฎรเจาของเรอยนตใหขบเรอตดตามจ าเลยซงเปนคนรายไป เมอตามไปทนจ าเลยวงหนขนตลง ต ารวจกบ บ. กขนตลงแยกกนวงไลตามจ าเลย จ าเลยยง บ. ไดรบอนตรายแกกาย การกระท าของจ าเลยเปนการพยายามฆา บ. ผชวยเหลอเจาพนกงานในการทเจาพนกงานนนกระท าการตามหนาทตามมาตรา 289(3) ประกอบ 80 แตไมใชการใชก าลงประทษรายในการตอสหรอขดขวางผซงตองชวยเจาพนกงานตามกฎหมายฯ อนเปนความผดตามมาตรา 138 ดวย (ฎ.2228/2515)

2.4 ฆาผอนโดยไตรตรองไวกอน การฆาผอนโดยไตตรองไวกอน เปนพฤตการณประกอบการกระท า ค าวา “ไตรตรอง” หมายความวาการฆาในครงนนๆ ผกระท ามโอกาสคดทบทวน แลวจงตกลงใจ

กระท าการฆาไมใชกระท าไปโดยปจจบนทนดวนเพราะเมาสราหรอบนดาลโทสะ (ฎ.433/2546, ฎ.1533/2548) ดงนน การใชเวลาในการคดนานเพยงใด ไมเปนขอส าคญ ส าคญอยตรงทวาไดมการทบทวนแลวจงตดสนใจหรอไม ไมตองถงกบวางแผนมากอนกได อยางไรกตาม การทบทวนเปนเรองตองมระยะเวลาเปนขอประกอบการพจารณาอยในตว ตามแนวค าพพากษาจงมการพจารณาในเรองระยะเวลาประกอบดวย แตทงน มใชเหตหลกใน

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 17

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

การจะพจารณาวาเปนการไตรตรองไวกอนเสมอ การไตรตรองไวกอน ทเหนไดงายๆ คอ การจางฆา การซมยง โทรศพทหลอกมาฆา เปนตน ฎกาท 691/2541 จ าเลยจงวางแผนฆาตวเองและบตรทงสามโดยเขยนจดหมายลาตาย พรอมกบเตรยมหายาฆาแมลงชนดอนตรายถงชวตผสมกบขาวใหผตายทงสามกน เมอผตายทงสามไมกนขาวทผสมยาฆาแมลงดงกลาว จ าเลยกใชเหลกชะแลงตผตายสองคน และใชเขมขดรดคอผตายอกคนหนงถงแกความตาย พรอมจดไฟเผาผตายทงสามและเผาตวจ าเลยเพอใหถงแกความตายไปพรอมกนนน แสดงใหเหนวาเปนการกระท าโดยไตรตรองไวกอนแลว จากขอเทจจรงจะเหนไดวา ความตายนนเกดจากการตดวยเหลกชะแลงและใชเขมขดรดคอผตายซงเกดขนทนททนใดจากการทผตายไมกนยาฆาแมลงทจ าเลยเตยมไวกอน แมมไดฆาโดยวธการทเตรยมมากอน แตจ าเลยกไดคดทบทวนมาแลววาจะฆา แมจะเปลยนวธการฆาในปจจบนทนดวนกตาม ดงนน ความส าคญคอไดมการทบทวนในการตกลงใจฆาหรอไม

ฎกาท 554/2541 การทจ าเลยไมมสาเหตโกรธเคองกบผเสยหายมากอนแตจ าเลยขบรถจกรยานยนตตดตามผเสยหายมาแลวขอยมแผนทระวางทดนจากผเสยหายตามทผใหญ ส. ใชไหววาน ครนผเสยหายบอกใหจ าเลยตามไปเอาแผนทดงกลาวทบานของผเสยหาย จ าเลยกลบใชอาวธปนยงผเสยหายถง 3 นดทนทในระยะใกล ทงทมไดทะเลาะววาทหรอโตเถยงกนแตอยางใดพฤตการณเชนนแสดงวาจ าเลยไดวางแผนฆาผเสยหายมากอนแลว แตเนองจากผเสยหายรตวและหลบทนกระสนปนทจ าเลยยงจงถกผเสยหายเพยง 1 นด ท าใหผเสยหายไดรบอนตรายแกกายเกดบาดแผลทบรเวณหวไหลขวาไมถงแกความตายสมดงเจตนาของจ าเลยจ าเลยจงมความผดฐานพยายามฆาผเสยหายโดยไตรตรองไวกอน

จากขอเทจจรงในคดน เหนไดวา จ าเลยไดเตรยมการฆามาแตตนแลว มใชเรองปจจบนทนดวน เพราะเหตทเกดกอนลงมอฆาไมเพยงพอทจะท าใหเกดเจตนาฆาในทนททนใดนน

ฎกาท 546/2536 กอนเกดเหตจ าเลยถอมดอยทหนาบานรองตะโกนวาวนนกจะตองฆาคน กอนคดนจ าเลยเคยบกรกเขาท ารายผเสยหายแลวถกศาลพพากษาลงโทษจ าคกและปรบโทษจ าคกใหรอการลงโทษไวและเมอจ าเลยกลบไปบานไดพดอาฆาตผเสยหายวา ถาหมดระยะเวลาทศาลรอลงอาญาจ าเลยจะมาฆาผเสยหายนอกจากนพฤตการณทจ าเลยตรงเขาท ารายผเสยหายทนทพรอมกบพดวาวนนกจะฆามง เมอผเสยหายจอดรถทหนาบานโดยไมมการพดจาอะไรกนแสดงใหเหนถงมลเหตและการตระเตรยมของจ าเลยเปนการไตรตรองไวกอนแลว

ฎกานมขอเทจจรงวาผกระท าไดมการเตยมอาวธไวกอนแลว และมการอาฆาตผเสยหาย จงมมลวาไดมการตระเตรยมทจะฆามากอนแลว อยางไรกตาม แมผกระท าและผเสยหายจะมเหตทะเลาะววาทมากอน แตเปนการบงเอญไดพบกน และกระท าไปในทนททนใด เชนนไมเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอน เชน แดงกบด าเคยมเรองทะเลาะววาทกนมากอน วนเกดเหตแดงพบกบด าและ ว. โดยบงเอญ แดงใชทอนไมไลตด า เมอด าถกแดงตตาย จงมความผดตามมาตรา 288 เทานน (ฎ.2241/2532)

ฎกาท 2539/2541 จ าเลยและผเสยหายอยหมบานเดยวกนและเปนเพอนกนมากอนหากจ าเลยมใจคดจะฆาผเสยหายหลงจากทะเลาะววาทท ารายกนแลวกสามารถกระท าไดงายและคงไมปลอยเวลาใหผานไปนานประมาณ 3 เดอนจนเพงมาเกดเหตคดน แมไดความวาจ าเลยยงผกใจเจบผเสยหายอยกไมอาจแปลความวาจ าเลยคดจะฆาผเสยหายตลอดมาเมอจ าเลยมาพบผเสยหายในงานวดจงเกดความคดทจะแกแคนผเสยหายโดยมไดมการพกหรอเตรยมอาวธมากอนแสดงวาความคดทจะฆาผเสยหายของจ าเลย เพงเกดขนเมอมาพบเหนผเสยหายในงานวดดงกลาว การทจ าเลยกลบไปบานน าอาวธมดของกลางมาฟนท ารายผเสยหายในทนทกรณจงไมแตกตางกบทจ าเลยไปน าเอาอาวธมดจากบรเวณใกลเคยงมาฟนท ารายผเสยหายในทนททพบเหนผเสยหายการกระท าของจ าเลยยงถอไมไดวาไดกระท าโดยไตรตรองไวกอน

ฎกาท 8677/2547 กอนเกดเหตจ าเลยมเรองโกรธเคองกบผตายเนองจากผตายดาจ าเลยวาไอหนาตวเมย และทาทายจ าเลยใหมาชกตอยกนจ าเลยกไดพดกบผตายวาอกสกครจะมา อนเปนการรบค าทาทาย จ าเลยและ ค.

18 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ไปขออาวธปนและกระสนปนท ค. ฝากไวกบ ข. คอ ค.รบอาวธปนและกระสนปนคนมาแลวกมอบใหจ า เลยไปจากนนจ าเลยขบรถจกรยานยนตตามไปพบผตายซงเปนเวลาหางจากการพบกนครงแรกประมาณ 1 ชวโมงจ าเลยพดกบผตายวาจ าเลยไมใชนกเลงแตกใชไดกอนทจ าเลยจะใชอาวธปนทเตรยมมายงผตาย เหนไดวาจ าเลยมโอกาสคดไตรตรองไวกอนแลววาจะฆาผตายหรอไม เมอจ าเลยตามไปพบผตายและไดโอกาสกยงผตายการกระท าของจ าเลยจงเปนการฆาผอนโดยไตรตรองไวกอนตามมาตรา 289 (4)

เมอเปรยบเทยบฎกาท 2539/2541 กบฎกาท 8677/2547 แลวจะเหนวาฎกาท 2539/2541 นน ศาลเหนวาเกดขนในทนททนใด ไมตางจากการเอาวธทอยบรเวณใกลเคยงมาท ารายผเสยหาย แต ฎกาท 8677/2547 จ าเลยโอกาสไตรตรองทบวนและมระยะเวลาในการกลบไปน าอาวธปนมากอเหต

การฆาในระยะกระชนชด หรอการฆาในทนททนใดไมเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอน ฎกา 631/2530 จ าเลยทะเลาะและโกรธผเสยหาย จงไปชกชวนพรรคพวกอก 2 คนมาฆาผเสยหายและ

ผตายโดยใชเวลาชวนพรรคพวกเพยง 2 นาทซงเปนระยะเวลากระชนชดและกะทนหนไมปรากฏวาจ าเลยกบพวกคบคดตระเตรยมการฆามากอนจงไมเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอน ฎกาน ศาลฎกาเหนวาเวลา 2 นาทยงเปนเวลากระชนชด

ฎกาท 4308-4309/2530 จ าเลยกบพวกโกรธผตายจงเตรยมอาวธไปทบานผตายเมอพบภรยาผตายกยงภรยาผตายตายแลวตามผตายไปจนพบก าลงรนกงในทะเลมไดพดจาไตถามอะไรกใชอาวธปนยงทนท จนผตายถงแกความตายและยงจดไฟเผาเรอเสยดวยการทจ าเลยกบพวกฆาผตายถอเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอนฎกานจะเหนวา จ าเลยกบพวกฆาภรยาผตายดวยอาจเปนเพราะไมพบผตายจงฆาเสยกอนเปนการฆาในทนททนใด มไดคดจะฆาภรยาผตายมาแตแรกจงไมเปนการฆาโดยไตรตรองไวกอน

ฎกาท 4796/2545 จ าเลยคดถงผตายซงเปนบตรจงไปรบผตายจาก อ. ภรยาขณะทจ าเลยกบผตายนอนเลนอย ในหองเกดเหตจ าเลยโกรธและเสยใจเรองท อ.ภรยาไปมชายอนจงไดคดฆาตวตายพรอมผตาย โดยน ายาฆาแมลงทซอเกบไวส าหรบใชฆาแมลงไมประดบทปลกมาผสมนมใหผตายดมและจ าเลยไดดมดวยแสดงวาเหตทจ าเลยคดฆาตนเองและผตายมาจากเหตการณอนเนองจากปญหาครอบครวซงคดขนมาในขณะนนดวยอารมณเพยงชววบทจ าเลยไมสามารถยบยงชงใจได จงไดน ายาฆาแมลงทมอยแลวในบานไปผสมนมใหผตายดมกรณจงยงไมพอฟงวาจ าเลยเจตนาฆาผตายโดยไตรตรองไวกอน ฎกาท 522/2546 หลงจากทจ าเลยกบผเสยหายโตเถยงกนแลวผเสยหายกลบไปบานพกจ าเลยกลววาผเสยหายจะไปน าอาวธปนมายงตนจ าเลยจงกลบไปน าเอาอาวธปนทบานตน เมอกลบมาทบานผตายจ าเลยเหนบรเวณเอวของผเสยหายมสงของซงเชอวามอาวธปนพกอยจ าเลยจงยงผเสยหาย 1 นดกระสนปนถกผเสยหายไดรบอนตรายแกกายและถกผตายถงแกความตายเมอค านงถงระยะทางและระยะเวลาตลอดทงสภาพของตวจ าเลยทอยในอาการมนเมาประกอบกบจ าเลยมอารมณโกรธทไกของจ าเลยหลายตวตายเพราะกนขาว คลกยาเบอซงจ าเลยเชอวาผเสยหายเปนผใชขาวคลกยาเบอใหไกของจ าเลยกน ท าใหจ าเลยมความเครยดและสบสนทงตองมาโตเถยงกบผเสยหายอยางรนแรงเกยวกบเรองดงกลาวอกดวยสภาวะการณเชนนจ าเลยไมสามารถทจะคดใครครวญหรอวางแผนในการฆาผเสยหายเพราะการยงผอนในลกษณะทมผคนทรจกคนเคยอยลอมรอบยอมเปนขอชชดวาจ าเลยมไดคดท าการใหรอบคอบเพอมใหตนตองมความผดไดรบโทษโดยงาย เชอไดวาจ าเลยมไดคดไตรตรองไวกอนแตอยางใด

ฎกาท 4796/2545และฎกาท 522/2546 ศาลเหนวาผกระท า กระท าไปเพราะอารมณชววบ จงไมเปนการไตรตรองไวกอน

ฎกาท 3502/2548 จ าเลยโกรธผเสยหายเนองจากถกทวงเงนคาน ามนแลวขบขรถจกรยานยนตเสยงดงใสหนาผเสยหาย ตอมาประมาณ 30 นาทจงกลบมาใชอาวธปนแกปยงผเสยหายกรณไมใชเกดโทสะแลวยงผเสยหายทนทหากแตเกดโทสะและออกจากทเกดเหตแลวประมาณ 30 นาทซงมเวลาทจะคดไตรตรอง ถอวามเจตนาผอนโดยไตรตรองไวกอนฎกาน จะเหนไดวา จ าเลยมเวลาคดทบทวนแลว

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 19

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ฎกาท 855/2487 น. ใชปนยง ห. เวลา 19.00 น.ตอมา เวลา 04.00 ของอกวนกลบไปดวา ห. ตายหรอยง เหน ห. นอนครางอยทเดม จงใชมดฟนคอ ห. อกหนงท ห.ตายดงนไมเปนความผดฐานฆาผอนโดยไตรตรองไวกอนตามมาตรา 289(4) ฎกาน ศาสตราจารยจตต ตงศภทย อธบายวาทไมเปนไตรตรองไวกอนเพราะการฆาครงหลงเปนความคดทเกดขนในปจจบนทนทท น เหน ห. ยงไมตาย8

การฆาโดยไตรตรองไวกอนมพลาดได เจตนาไตรตรองไวกอนจงโอนมาดวย ทงน พจารณาจากจตใจของผกระท านนเอง เมอผกระท ามเจตนาทจะฆาโดยมการทบทวนไตรตรองมากอน แมจะไมบงเกดผลกบผทตนประสงค แตไปเกดกบบคคลอนอนเนองมาจากการกระท าดดยพลาด ผกระท ากตองรบผดตามมาตรา 289(4) (ฎ.270/2527) เชน จ าเลยไดน าน าสมผสมยาฆาแมลงไปถวายพระภกษผเสยหายโดยเจตนาฆาผเสยหายโดยไตรตรองไวกอน แมจ าเลยจะมเจตนาฆาเฉพาะผเสยหาย แตเมอผลแหงการกระท าเกดขนแกผตายโดยพลาดไปกตองถอวาจ าเลยมเจตนาฆาผตาย โดยไตรตรองไวกอนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 60 ดวย จ าเลยมความผดตามมาตรา 289(4) ประกอบดวยมาตรา 80 และ มาตรา 289(4) ประกอบดวยมาตรา 60 (ฎ.2832/2538)

2.5 ฆาผอนโดยทรมานหรอโดยกระท าทารณโหดราย เปนพฤตการประกอบการกระท า การฆาโดยทรมาน หมายความวา การฆาโดยการกระท าทมไดตายในทนท แตท าใหไดรบทกขเวทนา

หรอใหไดรบความล าบากจนตายลงในทสดเชน ผตายถกท ารายไมถงแกความตายทนทจ าเลยใชน ามนเบนซนราดผตายแลวจดไฟเผา (ฎ.3305/2543)

การฆาโดยการทารณโหดราย หมายความวา การฆาโดยวธการทดรายยงกวาการกระท าใหตายโดยทวไป ซงผตายอาจตายในทนทโดยไมไดรบความทรมาณเลยกได เชน การฆายกครว (ฎ.2230/2521)

ทงสองกรณตองอาศยความรสกของวญญชนโดยทวไปวาเปนการทรมานหรอทารณหรอไม อยางไรกตาม หากเปนการฆาดวยประสงคจะใหตายทนท ไมถอวาเปนการฆาโดยการทรมาณหรอทารณ

โหดราย เชน ใชปนยงหลายนดจนจมลงแลวจอยงศรษะ และใชขวานฟนหลายท (ฎ.104/2510) แทงซ าถง 30 แผล (ฎ.1614/2513) (แทง 30 แผลอาจไมเปนการทรมาณ เพราะมงใหผตายตายทนท แตหากตองการใหตายทนทแลวกไมจ าตองแทงถง 30 แผลกได ทงนคงตองขนอยกบขอเทจจรงดวย แมไมเปนการทรมานแตอาจเปนการทารณโหดรายได) หรอ เปนเพยงวธการฆาธรรมดาทวไป เชน จบกดน าจนตาย (ฎ.1906/2520) ตแลวไมตายจงใชผารดคอใหตาย (ฏ.708/2535) ส าหรบการใชอาวธทมอนภาพท าลายลางสง ไมถอเปนการทารณโหดราย (การใชอาวธนไมนาจะมประเดนเรองการทรมาณเพราะนาจะตายในทนท) เชน ใชลกระเบดฆาแมจะเปนอาวธรายแรงมอ านาจแหงการท าลายโดยกวางขวางมไดมการกระท าอนแสดงถงความทารณโหดรายเปนพเศษแตประการใด (ฎ.1388/2545 และ ฎ.2217/2515) อนง การกระท าโดยทรมาณหรอทารณโหดรายน ตองเปนการกระท าเพอใหไดรบ ทกขเวทนา หรอใหไดรบความล าบากจนตายลงในทสด แตหากตายไปแลว ตดนว แหวะอก หรอตดสวนตางๆ ของรางกาย หรอน าเอาอวยวะไปกน เปนการกระท าตอศพ ไมเปนเหตฉกรรจตามอนมาตราน9

ตวอยางค าพพากษาฎกาทเปนการฆาโดยการทรมาณหรอทารณโหดราย ฎกาท 449/2536 จ าเลยรเหนเปนใจกบพวกคนรายหลอกพาผตายไปฆาโดยวธจดไฟเผาทงเปนโดยจบ

ผตายแกผาเอาเชอกมดมอมดเทา เอาลอยางรถยนตสวมตวกบเอาน ามนราดและจดไฟเผาผตาย ซงผตายจะไม

8 ไกรฤกษ เกษมสนต, มล., ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288- 366, หนา 39. 9 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, หนา 227.

20 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ตายในทนทแตจะไดรบความเจบปวดและทรมานเปนเวลานานกอนจะสนใจแสดงใหเหนวาประสงคใหผตายไดรบความล าบากอยางสาหสกอนตายจงเปนการฆาโดยทรมาน ทารณโหดราย และไตรตรองไวกอน

ฎกาท 2230/2521 จ าเลยฆาผตายคราวเดยว 3 คน คอ นาย ย. นางพ. และเดกชาย น. นาง พ.เปนหญงมครรภถกท ารายถง 10 แหงถงแกความตายเนองจากกะโหลกศรษะแตกราวเลอดออกในสมองและจากบาดแผลถกแทงเดกชาย น. อายเพยง 1 ป 6 เดอนมบาดแผลกะโหลกศรษะแตกสมองไดรบกระทบกระเทอนอยางแรง นายย.เปนสามนาง พ. และเปนบดาเดกชาย น. มบาดแผลถง 5 แหงเปนการฆาใหตายทงครอบครวมลกษณะกระท าทารณโหดราย

ฎกาท 1101/2509 เมอขอเทจจรงฟงไดวาจ าเลยเองเปนผใชมดเชอดคอเดกหญงอาย 5 ขวบถงแกความตายและจ าเลยยงรวมกบจ าเลยอนกระทบเดกชายอาย 8 เดอนทงไดใชผาอดจมกจนหายใจไมออกตายนอกจากนยงใชยาพษกรอกปากกบใชมดเชอดคอมารดาของเดกทงสองผตายจนหลอดเสยงขาดเพอจะฆาใหตายดวยการกระท าของจ าเลยดงกลาวนจงถอไดวาเปนการฆาผอนโดยกระท าทารณโหดราย จ าเลยมความผดตามมาตรา 289

ฎกาท 699/2510 จ าเลยและผตายอยกนเปนสามภรยาโดยมไดจดทะเบยนสมรสจ าเลยไดใชมอและเทาท ารายผตายโดยท ารายบางหยดบางสลบกนเปนระยะๆรวมเวลาประมาณ 8 ชวโมง ไมไดความวาจ าเลยท ารายผตายโดยลกษณะและความรนแรงเพยงใดลกษณะบาดแผลของผตายทแพทยวาอาจท าใหถงตายได คอ หนาบวม ศรษะบวมและไตแตกไมมเหตพอจะใหพจารณาประกอบบาดแผลวาจ าเลยไดกระท าโดยลกษณะและความรนแรงทอาจจะเหนผลไดวานาจะท าใหผตายถงแกความตายดงนจ าเลยมความผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนาโดยกระท าทารณโหดรายตาม มาตรา 290 วรรคสอง ไมผดฐานฆาคนโดยเจตนา

ฎกาท 1817/2546 จ าเลยจบผตายลากเขาไปในบานเกดเหตแลวปดประตหนาตางทงหมด เจาพนกงานต ารวจมาถงไมสามารถเขาไปได คงไดยนเสยงผตายรองใหชวยเหลอสลบกบเสยงรองดวยความเจบปวดจงพงประตบานเขาไปพบผตายถกจ าเลยใชอาวธมดเชอดคอยาวประมาณ 30 เซนตเมตรลกถงกระดกตนคอทศรษะมบาดแผลฉกขาดยาวประมาณ 6 เซนตเมตร ลกถงกะโหลกกบมบาดแผลบรเวณหนาผากยาวประมาณ 4 เซนตเมตรแสดงวาจ าเลยตองใชเวลานานกวาจะเชอดคอผตายจนมบาดแผลยาวรอบคอท าใหผตายสงเสยงรองเพราะไดรบความเจบปวดทรมานเหนไดชดวาจ าเลยใชวธการโหดรายในการฆาผตายจงมความผดฐานฆาผอนโดยกระท าทารณโหดรายตามมาตรา 289(5)

ฎกาท 4050/2532 จ าเลยน าสารพษสตรกนน ใหผตายเสพรบเขาสรางกายจนผตายถงแกความตายโดยไดคดวางแผนเตรยมการมากอนถอไดวาจ าเลยฆาผอนโดยไตรตรองไวกอนจ าเลยทยอยใหผตายเสพรบสารพษสตรกนน เขาสรางกายเปนระยะ ๆสดแลวแตสถานการณ และโอกาสจะอ านวยเปนเหตใหผตายตองปวยเจบไดรบความทกขทรมานตลอดมา จนกระทงเมอมเหตทสามารถหนเหความสนใจของผอนไปจากอาการของสารพษสตรกนน ไดแลวกไดเพมจ านวนสารพษสตรกนนใหผตายเสพรบเขาสรางกายจนถงขดทรางกายไมสามารถตานทานไดและผตายถงแกความตายในทสดยอมแสดงใหเหนวาจ าเลยประสงคจะใหผตายไดรบความล าบากอยางสาหสกอนตายดวย อนมใชเปนการฆาโดยวธธรรมดาทว ๆ ไปการกระท าของจ าเลยจงเปนการฆาผอนโดยกระท าทารณโหดราย

ตวอยางค าพพากษาฎกาทเปนเพยงวธการฆาทวไป ไมเปนการทรมาณหรอทารณโหดราย ฎกาท 1906/2520 จ าเลยตองการฆาผเสยหายโดยวธใชอาวธปนยงกอนแตกระสนปนไมลนจงเปลยนมา

ใชวธกดผเสยหายจมน าเพอใหตายตอเนองกนไปจ าเลยกดผเสยหายจมน าครงแรกผเสยหายตอสหลดโผลขนมาจ าเลยใชปนตศรษะ 1 ครงแลวกดลงไปใหมจนหมดสตจงเปนวธธรรมดาทวๆ ไปในการกดจมน าเพอใหตายเจตนาของจ าเลยกคอตองการฆาผเสยหายใหถงแกความตายการทจ าเลยกดผเสยหายจมน าเปนวธการกระท าเพอใหตายอยางหนงเทานนมไดกระท าอยางใดเปนพเศษอนจะแสดงใหเหนวาจ าเลยประสงคจะใหผเสยหายไดรบความล าบากสาหสกอนตายจงยงถอไมไดวาจ าเลยพยายามฆาผเสยหายโดยทรมานหรอโดยกระท าทารณโหดราย

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 21

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ฎกาท 104/2510 การทจ าเลยกบพวกไลยงผตายหลายนดจนผตายลมลงยงจอยงศรษะผตายใชขวานฟนอกหลายท และรองวาเอาใหตาย นนกยงไมถงขนาดทจะถอวาเปนการทารณโหดรายยงไปกวาการกระท าโดยเจตนาใหตายในทนท

ฎกาท 708/2535 จ าเลยท 1 ต ก. ในขณะทก าลงนงซอมโทรศพทอย ก. ยงมลมหายใจอยและสงเสยงรองจ าเลยท 1 เกรงวาเพอนบานจะไดยนเสยงรองจงใชผารดคอโดยแรงจนกระทงแนนงไปซงเปนการกระท าทมสาเหตมาจากเกรงวาเพอนบานจะไดยนเสยงรองหลงจากจ าเลยท 1 ฆา ก. แลวขณะก าลงหาทซกซอนศพและกลบเกลอนหลกฐานอยนน ส. บตร ก. ไดเขามาเหนสภาพภายในหองทเกดเหตซงมพรธผดสงเกต จ าเลยท 1เหนเชนนนกใชไมต ส. เพอปกปดความผดฐานฆา ก.การกระท าของจ าเลยท 1 จงเปนการฆา ส.เพอปกปดความผดอนและเพอหลกเลยงใหพนอาญาในความผดอนทตนไดกระท าไวจ าเลยท 1 ใชไมต ส.หลายทเมอส. ยงไมตายจงใชผารดคออกจนถงแกความตายเปนวธธรรมดาในการฆาใหถงแกความตายไป มใชเปนการฆาโดยทารณโหดราย

ตวอยางค าพพากษาฎกาทเปนเพยงวธการฆาโดยอาวธรายแรง ไมเปนการทารณโหดราย ฎกาท 1388/2545 จ าเลยท 1 ใชลกระเบดฆา ศ. อ. และ ส.ผตายโดยไตรตรองไวกอนและพยายามฆา

บคคลอนอกหลายคนแตการกระท าของจ าเลยท 1 เปนลกษณะทจะท าใหตายโดยใชอาวธรายแรงมอ านาจแหงการท าลายโดยกวางขวางมไดมการกระท าอนแสดงถงความโหดรายทารณเปนพเศษแตประการใด จงไมเขาลกษณะการกระท าโดยทารณโหดรายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 289(5)

2.6 ฆาเพอตระเตรยมการหรอเพอความสะดวกทจะกระท าความผดอยางอน ความผดตามอนมาตราน ตองมเจตนาพเศษ กลาวคอ เพอตระเตรยมการจะกระท าความผดอยางอน ถา

ไมมเจตนาพเศษกไมมความตามอนมาตราน ส าหรบความผดอยางอนนน นาจะเปนความผดทางอาญา แมจะเปนความผดลหโทษกถอวาเปน

ความผดอยางอนเชนกน และเมอพจารณาจากความตามมาตรา 289(6) แลว เปนการฆาโดยยงไมมการกระท าความผดอยางอน เพราะฆาเพอจะท าความผดอยางอนตอไป ตางจากมาตรา 289(7) ทตองมความผดอยางอนเกดขนแลว จงฆาผอนเพอจะเอาไวซงผลประโยชนหรอเพอปกปดการกระท าความผด หรอเพอหลกเลยงใหพนจากอาญาทไดเกดขนแลว (ฎ.357/2532) แตอยางไรกตามไดมค าพพากษาฎกาทวนจฉยวา การกระท าความผดตามมาตรา 289(6) และมาตรา 289(7) เกดขนในเวลาเดยวกนได

ฎกาท 357/2532 จ าเลยใชอาวธปนยงผเสยหายโดยเจตนาฆาเปนเหตใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหสจ าเลยจงมความผดฐานพยายามฆาผเสยหายไมเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297 อกบทหนงจ าเลยใชอาวธปนยงผเสยหายโดยเจตนาฆาเพอความสะดวกในการทจะกระท าความผดฐานลกทรพยของผเสยหายเมอผเสยหายไดรบอนตรายสาหสการกระท าของจ าเลยจงเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 289(6) ประกอบมาตรา 80 มใชมาตรา 289(7) ซงเปนการฆาเพราะไดกระท าความผดอนมาแลว

ฎกาท 975/2508 จ าเลยกบพวกรวมกนฉดคราผเสยหายเพอประโยชนของจ าเลยทจะท าอนาจารและขมขนกระท าช าเราขณะทการกระท าผดฐานฉดครายงไมส าเรจบดาของผเสยหายวงตดตามไปเพอขดขวางจ าเลยสงใหพวกของจ าเลยใชอาวธปนยงบดาผเสยหายถงแกความตาย ดงนจ าเลยผดฐานรวมเปนตวการฆาเพอใหเปนความสะดวกในการทจ าเลยกบพวกจะท าการฉดคราผเสยหายเพอจ าเลยจะไดตวผเสยหายไวเพอท าอนาจารและขมขนกระท าช าเราอนเปนประโยชนอนเกดแกการกระท าผดตามมาตรา 289(6) และ(7)

ฎกาท 357/2532 แยกใหเหนความแตกตางระหวางมาตรา 289(6) และมาตรา 289(7) แตฎกาท 975/2508 แสดงใหเหนวามาตรา 289(6) และมาตรา 289(7) เกดขนพรอมกนได

ส าหรบการฆาเพอความสะดวกทจะกระท าความผดอยาง กบคามผดดอยางอนนน อาจเปนความผดกรรมเดยวกน หรอตางกรรมกได เชน แดงฆาด าเพอความสะดวกในการทฆาขาว เปนความผดตางกรรม แตถาแดงฆา

22 | P a g e : เอกสารประกอบการสอน รายวชา LAW2307 Criminal Law III

ด าเพอความสะดวกในการลกทรพยในทนท จะเหนไดวาเปนความผดตามมาตรา 289(6) และเปนความผดฐานชงทรพยตามมาตรา 339 วรรคทายดวย

ฎกาท 1985/2517 จ าเลยทงสองเขาไปในตกแถวของผเสยหาย ไดเขาไปในหองของ อ.บตรผเสยหาย มด อ.แลวถามหาเซฟอนเปนทเกบทรพยวาทชนบนมเซฟอยหรอเปลาอยตรงไหนแลวจ าเลยกออกจากหองของ อ.ขนไปบนชนท 2 พอพบผเสยหายกยงผเสยหายทนทโดยไมมสาเหตทจะมาท ารายผเสยหายมากอนแลวจ าเลยกวงขนไปบนชนทสาม แสดงวาขนไปเพอหาเซฟการทจ าเลยมด อ. กบการทจ าเลยยงพยายามฆาผเสยหายนจ าเลยกระท าไปเพอวตถประสงคอนเดยวกน คอเพอความสะดวกในการทจะกระท าความผดฐานลกทรพยจงเปนการกระท ากรรมเดยวเปนความผดตอมาตรา 339 ประกอบมาตรา 80 บทหนง กบมาตรา 289(6) ประกอบมาตรา 80 อกบทหนง

ฎกาท 1597/2532 จ าเลยทงสามรวมกนไปกระท าผดโดยจ าเลยท 2 เขาท ารายบ. ซงอยทบรเวณหลงบานทเกดเหตไดรบอนตรายสาหส และจ าเลยท 1 ท 3 รวมเขาไปในบานผเสยหาย แลวรวมกนฆา ส.กบ ธ. และท าราย ป.ไดรบอนตรายแกกาย แลวไดรอคนหาทรพยทโตะของผเสยหายทงนเนองจากจ าเลยทงสามประสงคตอทรพยแตจ าเลยทงสามไมสามารถเอาทรพยของผเสยหายไปไดเนองจาก ป.ไดหลบหนออกไปจากทเกดเหตและรองขอความชวยเหลอจากเพอนบานทนทวงทจ าเลยท 1 ท 3 ไดรวมกนฆาผอนและท ารายผอนไดรบบาดเจบสาหสเพอความสะดวกในการทจะกระท าความผดฐานปลนทรพย

การฆาตามอนมาตรานตองการเพยงเจตนาพเศษ เมอลงมอฆาแลว แตมไดกระท าความผดอยางอนตอไป หรอยงไมทนกระท ากตาม เชน แดงตองการฆาขาว จงฆาด าซงเปนยามเพอจะไปฆาขาวตอไป แตถกต ารวจจบกอน หรอจ าเลยใชอาวธปนเลกกลยงมาทางผเสยหายในขณะนงมาในรถยนตซงแลนมาตามถนนโดยมจ าเลยเจตนาฆาเพอความสะดวกในการชงทรพยจ าเลยลงมอกระท าความผดไปตลอดแลว แตการกระท านนไมบรรลผลเนองจากผเสยหายหลบหนไดทน จ าเลยไมอาจชงทรพยไดส าเรจ (ฎกาท 2/2542) กเปนความผดตามอนมาตรานแลว และเจตนาพเศษนตองมอยในเวลาฆาดวย หากเกดเจตนากระท าความผดอนภายหลง จากฆาแลว กไมเปนความผดตามอนมาตราน เชน นายขาวฆานายเขยวแลว ตอมาเหนวานายเขยวพกเงนมาจ านวนมาก จงลกเอาเงนนนไป เจตนาลกทรพยเกดขนภายหลง จงไมเปนการฆาเพอความสะดวกในการลกทรพย (ฎ.1626/2500)

ปญหานาคดเกยวกบมาตรา 289(6) คอ หากเปนการฆาเพอประโยชนใหผอนกระท าความผดอยางอน เชนนจะเปนความผดตามมาตรา 289(6) หรอไม เชน นายแดงตงใจจะไปฆานายด าซงเปนคอรของตน นายขาวจงชวยนายแดงโดยการยงยามทเฝาบานของนายด าตาย โดยไมไดสมคบกบและนายแดงกไมร เปนตน ซงมาตรา 289(6) น มขอความตางจากมาตรา 289(7) ทบญญตไวชดวาเปนการฆาเพอเอาไวหรอจะเอาไวซงผลประโยชน อนเกดแตการทตนไดกระท าความผดอน ดงนนกรณตามมาตรา 289(7) ผกระท าความผดทงสองความผดจงตองเปนบคคลคนเดยวกน แตมาตรา 289(6) เขยนไวเพยงฆาผอนเพอตระเตรยมหรอเพอความสะดวกในการกระท าความผดอยางอน ไมมความวา “ของตน” จงอาจตความไดวาฆาผอนเพอตระเตรยมหรอเพอความสะดวกในการกระท าความผดของผอนได โดยผอนนนไมจ าเปนตองทราบ อยางไรกตาม เรองนยงไมมค าพพากษา

2.7 ฆาผอนเพอเอาไวหรอจะเอาไวซงผลประโยชนอนเกดแตการทตนไดกระท าความผดอน เพอ ปกปดความผดอนของตน หรอเพอหลกเลยงใหพนจากอาญาในความผดอนทตนไดท าไว

การฆาในกรณน ตองมเจตนาพเศษท านองเดยวกบมาตรา 289(6) ซงเปนฆากอนทจะมการกระท าความผดอน แตมาตรา 289(7) น จะตองมการกระท าความผดอนมาแลว หรออยางนอยกตองถงขนพยายามกระท าความผดแลว เจตนาพเศษมดงน

(1) ฆาเพอจะเอาซงผลประโยชนเชน ไปปลนทรพยมาแลว ฆาพรรคพวกเพอเอาทรพยทปลนมาไดเปนของตนคนเดยว10

10 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาคความผดและลหโทษ, หนา 227.

อาจารยไพบลย ชวฒนกจ : P a g e | 23

ค าอธบายวชากฎหมายอาญา 3 ภาคความผด : ลกษณะ 10 รายวชา LAW2307 Criminal Law III

(2) ฆาเพอเอาไวซงผลประโยชนแตกตางจาก (1) เพราะ (1) ยงไมไดผลประโยชนมา แตฆาเพอจะเอาไว แตกรณนเปนการไดประโยชนมาแลว จงฆาเพราะเอาไวหรอเพอยดถอไว เชน ลกทรพยส าเรจมาแลว แตเจาทรพยตดตามมาเอาทรพยคน จงฆาเพอจะเอาไวซงทรพยทลกมา เปนตน หรอฉดคราผเสยหายเพอประโยชนของจ าเลยทจะท าอนาจารและขมขนกระท าช าเราขณะทการกระท าผดฐานฉดครายงไมส าเรจบดาของผเสยหายวงตดตามไปเพอขดขวางจงฆาบดาผเสยหายเพอจ าเลยจะไดตวผเสยหายไวเพอท าอนาจารและขมขนกระท าช าเราอนเปนประโยชนอนเกดแกการกระท าผด (ฎ.975/2508)

(3) เพอปกปดความผดอนของตน เชน ลกทรพยหรอฆาผอนแลวก าลงกลบเกลอนหลกฐาน มผมาเหนเขาจงฆาผนนตาย หรอ ฆาเจาทรพยเพราะเจาทรพยสงเสยงดงเกรงวาคนจะไดยน (ฎ.708/2535) เปนตน

(4) เพอหลกเลยงใหพนจากอาญาในความผดอนทตนไดท าไว เชน ฆาคนเพอหลบหน ยงต ารวจหรอเจาทรพยทไลจบ (ฎ.427/2512) เปนตน

ฎกาท 1491/2530 จ าเลยท 1 ใชปนยง และจ าเลยท 2 ใชมดฟน ม.ผตายถงแกความตายแลวเอาเงนสดจากตวผตายพากนหลบหนไปแมจ าเลยทงสองจะกระท าไปโดยประสงคจะชงทรพยของผตายกตามแตในขณะเดยวกนจ าเลย ทงสองกมเจตนาฆาผตายดวยจงเปนความผดฐานฆาผตายเพอจะเอาหรอเอาไวซงผลประโยชนอนเกดแตการทจ าเลยทงสองไดกระท าการชงทรพยเพอปกปดความผดฐานชงทรพยทจ าเลยทงสองไดกระท าไวตามมาตรา 289(7) อกบทหนง (นอกจากมความผดตามมาตรา 339 วรรคทาย)

ฎกาท 18/2542 จ าเลยเปนหญงชาวพมา ท าหนาทแมบาน ใชมดแทงผเสยหายซงเปนนายจาง 1 ครง บรเวณหนาอก ผเสยหายจบมอจ าเลยไวจ าเลยบอกวาจะไมท ารายผเสยหายอก ผเสยหายหมดสตไปแตจ าเลยตบหนาผเสยหายจนรสกตว และใชมดแทงผเสยหายทลนป อก 2 ครง ผเสยหาย แยงมดกบจ าเลย และนอนหงายทบมดไวจ าเลยจกผมดงผเสยหายใหยกขน และใชมดแทงผเสยหายอก 2 ครงผเสยหายลมฟบ จ าเลยจะเดนขนไปชนบน เหนผเสยหายผงกศรษะขนจ าเลยจงเดนกลบมาใชมดแทงหลงผเสยหายอก 2 ครงผเสยหายแกลงเปนตาย จ าเลยจงขนไปชนบน สวนผเสยหายคลานออกจากบาน มคนชวยพาผเสยหายขนรถยนตกระบะไมมหลงคาไปสงโรงพยาบาล จ าเลยตามออกมาบอกคนทมงดวาผเสยหายเปนนองสาวจ าเลยถกคนอนท าราย มชาวบานจะชวยผเสยหายแตจ าเลยบอกวาไมตองชวย จ าเลยดแลไดระหวางทางจ าเลยไดบบคอผเสยหายอยางแรง 2 ครงผเสยหายรองเสยงดงใหคนชวยคนขบรถมองกระจกหลงแตจ าเลยโบกมอท าทาวาไมมอะไรและเคาะกระจกดานหลงบอกให คนขบรถรบขบไปโรงพยาบาลการทจ าเลยแทงผเสยหายเปนระยะ อยางผมจตใจพยาบาทและขอนงไปกบผเสยหายเพยงล าพง ทง ๆ ทเพงท ารายผเสยหายมาสอแสดงวาจ าเลยมเจตนาทจะกระท าตอผเสยหายอกแมจะไมมรองรอยของการบบคอ ผเสยหายกตามเชอไดวาจ าเลยกระท าความผดฐานพยายามฆาผเสยหายครงหลงเพอปกปองความผดของตน สวนการกระท าผดครงแรกแมจ าเลยอางวาเกดจากผเสยหายใชจ าเลยท างานและวากลาวจ าเลยถอเปนเหตการณตามปกตระหวางนายจางกบลกจางไมเปนการขมเหงจ าเลยอยางรายแรงดวยเหตอนไมเปนธรรมจงไมเปนบนดาลโทสะ

ฎกาท 817/2548 จ าเลยกบพวกรวมกนใชอาวธปนขบงคบใหผตายขนรถยนตกระบะไปกบจ าเลยกบพวกอนเปนการหนวงเหนยวกกขงท าใหปราศจากเสรภาพในรางกายเมอถงทเปลยวจ าเลยกบพวกรวมกนชงทรพยผตายโดยใชอาวธปนยงผตายถงแกความตายแสดงวาจ าเลยกบพวกรวมกนหนวงเหนยวกกขงผตายเพอความสะดวกแกการชงทรพยและฆาผตายในขณะทการชงทรพยและฆาผตายยงไมขาดตอนจากกนอนเปนสวนหนงของการกระท าความผดฐานชงทรพยเปนเหตใหผอนถงแกความตายโดยใชอาวธปน และฐานฆาผอนเพอความสะดวกในการกระท าความผดเพอจะเอาและเอาไวซงผลประโยชนอนเกดแตการทจ าเลยกบพวกไดกระท าความผดเพอปกปดความผดและเพอหลกเลยงใหพนอาญาในความผดทไดกระท านนเองจงมใชเปนความผดฐานหนวงเหนยวกกขงผตายอกกรรมหนงตางหาก