1

บทท 1 บทนา

1.1 ความหมาย

สหกจศกษา (Cooperative Education) เปนการศกษาททารวมกนระหวางมหาวทยาลยกบ องคกรผใชบณฑต เปนระบบการศกษาทเนนประสบการณทไดรบจากการปฏบตงานจรงในองคกรผใชบณฑต (Work Based Learning) หรอการจดการศกษาเชงบรณาการกบการทางาน (Work Integrated Learning : WIL) สหกจศกษาชวยใหบณฑตสามารถเรยนรและพฒนาทกษะทเปนความ ตองการขององคกรผใชบณฑต ปจจบนสถาบนอดมศกษาตาง ๆ ทวโลกไดมการจดการศกษาโดย ใชระบบสหกจศกษาในการพฒนาศกยภาพนกศกษาอยางแพรหลาย หลกการจดหลกสตรสหกจศกษา ยดหลกทฤษฎการเรยนรพนฐานทสนบสนนการสรางประสบการณวชาชพใหกบนกศกษาใน 2 ทฤษฎสาคญ ไดแก ทฤษฎการเรยนรทเนนประสบการณ (Experiential Learning) กบทฤษฎการเรยนรทเนนสภาพจรง (Authentic Learning) ซงการจดการศกษาเชงบรณาการกบการทางาน เปนกรณหนงของการเรยนรเชงประสบการณทชวยใหนกศกษามโอกาสในการประยกตความร ทกษะการทางานและทกษะเฉพาะทสมพนธกบวชาชพ ไดรจกชวตทแทจรงของการทางานกอนสาเรจการศกษา และเปนแนวทางทสาคญททาใหนก ศกษาสามารถเชอมโยงความรทางทฤษฎไปสการปฏบตไดจรง มความสามารถในการปรบตว แกปญหาท เกดในงานและองคกรทาใหมความพรอมมากทสดเมอสาเรจการศกษา นอกจากนองคกรผใช บณฑตและสถาบนอดมศกษายงไดรบประโยชนในเชงความรวมมอและการพฒนาปรบปรงง าน หลกสตร องคความรและอน ๆ

1.2 ความเปนมา จดกาเนดสหกจศกษาในประเทศไทย ไดเรมทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงพฒนาระบบสหกจศกษาในป พ .ศ. 2536 โดยความรวมมอจากภาคธรกจ อตสาหกรรมและภาครฐ โดยจด หลกสตรใหมภาคสหกจศกษาสลบกบภาคการเรยน ปกต เรมสงนกศกษารนแรกไปปฏบตงาน สหกจศ กษาในป พ.ศ. 2538 หลงจากนน มการขยายผลไปยงสถาบนอดมศกษาอน ๆ และเกดพฒนาการของสหกจศกษาในประเทศไทย โดยในปการศกษา 2545 สานกงานคณะกรรมการ การอดมศกษาไดรเรมโครงการพฒนา สหกจ ศกษาในสถาบนอดมศกษาในลกษณะโครงการนารองโดยใชตนแบบจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารไดสนบสนนใหนกศกษาระดบปรญญาตรออกไปปฏบตงานอยางนอย 1 ภาคการศกษา เรมในภา คของระบบทวภาคในปการศกษา 2545 มสถาบนอดมศกษา 17 สถาบน สถานประกอบการ 257 แหง และนกศกษาจานวน 679 คน เขารวมโครงการและไดขยายผลจนถงรนท 5 ในปการศกษา 2547 โดยรวมแลว มสถาบนอดมศกษาเขารวม

2

60 สถาบน สถานประกอบการ 2,000 แหง และนกศกษารวม 10,444 คน หลงจากนนสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไมไดสนบสนนงบประมาณแตยงคงสนบสนนดานนโยบายตอไ ป จากรายงานการประเมนผลสมฤทธของโครงการสหกจศกษานารอง พบวา องคกรผใชบณฑตไดประโยชนจากโครงการสหกจศกษา ทงจากการนเทศของอาจารย รายงานวชาการของ นกศกษา โครงงานและงานประจาทนกศกษาปฏบต เกดความรวมมอทางวชาการและใชสหกจ ศกษาเปนเครองมอในการคดเลอกพนกงานใหม ผลสมฤทธทสาคญ คอ องคกรผใชบณฑตม ความเหนวาบณฑตทผานหลกสตร สหกจศกษามศกยภาพมากกวานกศกษาทผานหลกสตรการ ฝกงานภาคฤดรอน และรฐควรสนบสนนใหมสหกจศกษาตอไป

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดมนโยบายการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาระบบสหกจศกษาอยางตอเนองและยงยน เ พอใหบณฑตมความสมบรณพรอมมคณภาพและสมรรถนะทตรงตามความตองการขององคกรผใชบณฑต และไดกาหนดวตถประสงคและเปาหมายของการสงเสรมพฒนาสหกจศกษาในระยะ 5 ป (ระหวางป พ .ศ. 2551 – 2555)

1.3 วตถประสงค

1) เพอพฒนาบณฑตทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงคมศาสตรและมนษยศาสตร ใหมคณลกษณะและสมรรถนะทตรงตามความตองการขององคกรผใชบณฑต

2) เพอใหสถาบนอดมศกษาซงเปนภาคผผลตบณฑตไดเชอมโยงสมพนธกบองคกรผใชบณฑต และเกดการบรณาการความรวมมอในการพฒนาหลกสตร การเรยนการสอน การวจย และ การสรางองคความรใหม

3) เพอใหองคกรผใชบณฑตไดรบประโยชนจากโครงงานหรองานทนกศกษาปฏบต อกทงใชประโยชนจากสหกจศกษาเปนแนวทางหน งในการสรรหาและพฒนาบคลากรทมประสทธภาพ

4) เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

เพอใหบรรลวตถประสงคสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษากาหนดกลยทธหลกทสาคญในการดาเนนการไว 5 ประการ ดงน

1. การเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบสหกจศกษา 2. การกาหนดมาตรฐานการดาเ นนงานสหกจศกษาไทย 3. การสงเสรมและสนบสนนสหกจศกษาไทย 4. การสงเสรมและสนบสนนสหกจศกษานานาชาต 5. การตดตามประเมนผล

3

1.4 ผลทคาดวาจะไดรบจากการนานโยบายและกลยทธสหกจศกษา ไปสการปฏบต

1) คณภาพบณฑต บณฑตทจบการศกษาดวยหลกสตรสหกจศกษา เมอเขาสโลกของการทางาน จะใชเวลาเรยนรงานนอยลง เขาใจระบบการทางานในองคกรและปรบตวไดเรวขน มความกาวหนาในสายงานอาชพ และมม มมองในงานอาชพของตนกวางมากขน ซงเปนประโยชนตอนกศกษาเปนอยางมา ก

2) คณภาพสถาบนอดมศกษา สหกจศกษา จะเปนกลไกสาคญในการปฏรปอดมศกษาทมงปรบบทบาทของสถาบนอดมศกษา ใหกลบมาใหความสาคญกบภาคความตองการ หรอความพงพอใจขององคกรผใชบณฑต เกดความรวมมอในทางวชาการระหวางสถาบ นอดมศกษากบองคกรผใชบณฑต มระบบการสงผานขอมลความตองการทนาไปสกา รปรบหลกสตร และการเรยน การสอนทยดผเรยนเปนสาคญ และความพยายามทจะเพมขดความสามารถในการทา งานของบณฑต ทาใหบณฑตมงานทามากขน (Employability) มรายไดสงขน และเปนทพอใจของสถานประกอบการ นอกจากนสหกจศกษายงชวยเพมพนประสบการณของอาจ ารยทปรกษาทไปนเทศงานนกศกษาในองคกรผใชบณฑต นาไปสการพฒนาการเรยนการสอนใหสอดคลองก บความตองการขององคกรผ ใชบณฑตมากยง ขน และเกดความรวมมอทางวชาการระหวาง สถาบนอดมศกษาและองคกรผใชบณฑต

3) คณภาพขององคกรผใชบณฑ ต สหกจศกษา จะมสวนชวยลดตนทนการ ผลต ไมเสยเวลาและงบประมาณในการพฒนาความพรอมของพนกงานใหม สามารถใชกระบวนการสหกจศกษาในการสรรหาพนกงาน ทาใหลดความเสยงในการคดเลอกพนกงานใหมทไมมประสทธภาพ นอกจากนยงไดใช ประโยชนจากการนเทศงานของอาจารยทปรกษา รายงานวชาการ โครงงานทนกศกษาสหกจศกษาจดทา ไปปรบปรงกระบวนการทางานหรอกระบวนการผลตใหดขน นาไปสผลผลตมวลรวมของประเทศทสงขน และทาใหเกดระบบท องคกรผใชบณฑตมสวนรวมในการ พฒนาคณภาพบณฑต และเปนการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

4) การสรางองคความรใหม สหกจศกษา จะชวย สรางองคความรใหมขนในองคกรผใช บณฑต รวมทง ตอยอดไปสงานทปรกษา และงานวจยเชงพาณชย

5) ความสมพนธเชงลกระหวางภาคความตองการและสถาบนอดมศกษา จะเกด การเชอมโลกธรกจ และอตสาหกรรมหรอสาขาอาชพอนกบโลกของการ ศกษาเขาดวยกน มการพฒนาความสมพนธเชงลกของโลกทง 2 ใบ โดยรเรมความสมพนธ ของการมสวนรวมขององคกรผใช บณฑตตงแตการจดทา หรอปรบปรงหลกสตรการพฒนาความชวยเหลอซงกนและก นใหเขาสสงคมแหงการเรยนร (Knowledge-based Society) และการจดการองคความร (Knowledge Management) การพงพากนของความร ขาวสาร ขอมล และเทคโนโลยการใชประโยชนของทรพยากรบคคล และ

4

เครองมอหรอเทคโนโลยของทง 2 ฝายอยางมประสทธภาพ จนปรบตวเปนหนสวน (Partnership) หรอผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder)

6) การเพมขดความสามารถของประเทศ สหกจศกษา จะชวย เพมขดความสามารถในการแขงขนของทก ๆ ฝายทเกยวของ ตงแตภาครฐ ภาคองคกรผใชบณฑต และภาคการศกษา เปนการ เรยนรรวมกนในการพฒนา ความรความสามารถของแตละฝาย สหกจศกษาจงมความสาคญตอ ประสทธภาพการลงทนทางการศกษาและตอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม เพมความสามารถในการทางานของบณฑตซงตอบสนองตอค วามตองการขององคกรผใชบณฑต และสรางความเชอมนในการลงทนทตองใชกาลงคนระดบสงเปนจานวนมาก

5

บทท 2 กระบวนการดาเนนงานสหกจศกษา

ในการดาเนนงานสหกจศกษาเพอใหไดรบประโยชนทางภาษนน ผรวมดาเนนการตอง

ดาเนนการใหเปนไปตามกระบวนการดาเนนงานสหกจศกษา โดยมการจดเตรยมความพรอมของทงสถาบนอดมศกษา และสถานประกอบการ และดาเนนการโดยมสาระสาคญ ดงน

2.1 การเตรยมความพรอมของสถาบนอดมศกษา

2.1.1 แนวทางการจดทาหลกสตรสหกจศกษา แนวทางการจดทาหลกสตรสหกจศกษา ของแตละสาขาวชา อาจมความแตกตางกนตาม

ลกษณะของสาขาวชานน ๆ ซงควรคานงถง ความตองการของผใชบณฑตเปนหลก ดงนน จงมแนวทางในการดาเนนการ ดงน

1. แตงตงคณะกรรมการจดทารางหลกสตร ทประกอบดวยคณาจารย ผทรงคณวฒ ผเชยวชาญในสาขาวชานน ๆ ผแทน จากองคกรผใชบณฑต ผแทนจากสมาคมวชาชพ ศษยเกา

2. คณะกรรมการพจารณากาหนดรายวชา และจา นวนหนวยกต ทควรมในหลกสตรโดยเฉพาะรายวชาทจะตองศกษากอนนกศกษาออกสหกจศกษา หรอรายวชาทเปน การเตรยมความพรอมใหนกศกษากอนออกสหกจศกษา

3. การกาหนดรายวชาสหกจศกษาอาจกาหนดเปนวชาชพบงคบ หรอวชาชพเลอก ไมต ากวา 6 หนวยกต และใหนกศกษาปฏบตงานเตมเวลาในสถานประกอบการไมนอยกวา 1 ภาคการศกษาอาจเปนระบบทวภาค หรอไตรภาค กได

4. การกาหนดแผนการเรยนของนกศกษา อาจเปนหลกสตรการศ กษา 4 ป หรอ 5 ป การศกษากได โดยพจารณาความเชอมโยงของรายวชา โดยการกาหนดรายวชา สหกจศกษาตองเปนไปตาม มาตรฐานการดาเนนงานสหกจศกษาไทย ทกาหนด คอ ตองไมเปน ภาคเรยนสดทาย

5. หลกสตรทกหลกสตรจะตองไดรบการรบรองจากสภาสถาบนอดมศกษา และสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษารบทราบ

2.1.2 การเตรยมความพรอมของนกศกษากอนออกปฏบตงานสหกจศกษา กอนทนกศกษาจะอ อกปฏบตงานสหกจศกษา สถาบนอดม ศกษาจะตองจดใหมการเตรยมความพรอมใหนกศกษากอน โดยอาจจดเปนรายวชาในหลกสตร หรอจดเปนกจกรรม ฝกอบรมใหกบนกศกษาในหวขอเรอง ดงน

1. การเลอกงาน และสถานประกอบการ 2. การเขยนใบสมครงาน และการเขยนประวตสวนตว 3. การเตรยมตวสมภาษณ

6

4. การพฒนาบคลกภาพ 5. การนาเสนอโครงการ/ผลงาน 6. ความปลอดภยในโรงงาน 7. กจกรรม 5 ส 8. ระบบคณภาพ ISO 9000 9. มารยาทในการทางาน 10. การจดทารายงาน

สถาบนอดมศกษาอาจจดกจกรรมเพมเตม ทจะทาใหนกศกษามความพรอม เชน ศกษา ดงานในสถานประกอบการ เมอผานการอบรมแลวสถาบนอดมศกษาจะตองจดการปฐมนเทศแกนกศกษา พรอมทงจดเตรยมคมอการปฏบต สหกจศกษาซงจะตอง มเกณฑการประเมนผลอยางชดเจนใหแกนกศกษา

2.1.3 การเตรยมความพรอมของอาจารยนเทศ อาจารยนเทศตองมความรเกยวของกบภาระหนาท ในเรองตาง ๆ ดงน

1. ความรความเขาใจเกยวกบสหกจศกษา 2. บทบาท ภาระ หนาทและความรบผดชอบของอาจารยนเทศ 3. การประเมนผลการปฏบตงาน 4. การจดการศกษาเชงบรณาการกบการทางาน (Work-Integrated Learning : WIL) เพอใหอาจารยนเทศไดเขาใจกระบวนการ และวธการปฏบตงานในสถานประกอบการ

สถาบนอดมศกษาควรสงเสรมใหอาจารยนเทศ ไดเขาไปปฏบตงานจรงในสถานประกอบการในชวงเวลาหนง เพอใหเกดการเรยนรซงเปนประโยชนตอการนเทศนกศกษาสหกจศกษา

2.2 การเตรยมความพรอมของสถานประกอบการ

2.2.1 การเตรยมความพรอมพเลยงหรอพนกงานทปรกษา (Mentor , Job supervisor) พเลยงในสถานประกอบการ (หมายถง ครฝก ตามคานยามในพระราชบญญตสงเสรม การ

พฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545) นบวามความสาคญอยางยงในโครงการสหกจศกษา ทจะตอง ดแลรบผดชอบนกศกษาสหกจศกษา ในชวงเวลาทปฏบตงานอยในสถานประกอบการ จงมความจาเปน อยางยงท จะตองมการอบรม หรอใหความรในเรองตาง ๆ ดงน

1. การจดการศกษาเชงบรณาการกบการทางาน (Work – Integrated Learning : WIL) 2. ความรความเขาใจเกยวกบสหกจศก ษา 3. บทบาท ภาระ หนาทและความรบผดชอบของพเลยง 4. การเตรยมโครงงานสาหรบนกศกษาสหกจศกษา 5. การประเมนผลการปฏบตงานรวมกบอาจารยนเทศ

นอกจากความรดงกลาวขางตนแลว ควรจดใหมกจกรรมรวมระหวาง พเลยง อาจารย นเทศ และนกศกษา เพอใหการทางานเปนไปดวยความเรยบรอย

7

2.2.2 การเตรยมความพรอมดานเอกสาร สถานประกอบการจะตองจดเตรยมเอกสารดงตอไปน

1. เอกสารแบบฟอรมทยนตอกรมพฒนาฝมอแรงงาน ไดแก (1) แบบ ฝง 1 คาขอรบทราบการรบนกเรยน นสต นกศกษา หรอบคคลททาง ราชการสงมาฝกเขาเปนผรบการฝกตามมาตรา 18 แหง พระราชบญญต สงเสรมการ พฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 และเอกสารแนบประกอบดวย

- สาเนาหนงสอแสดงการจดทะเบยนและวตถประสงคของสถานประกอบการ ผยน - หลกสตรและรายละเอยดเกยวกบการฝก - ทะเบยนประวตผรบการฝก กรณรบนกเรยน นสต นกศกษา หรอบคคลททางราชการ สงมาฝก

(2) แบบ ฝง 2 สญญารบนกเรยน นสต นกศกษา หรอบคคลททางราชการสงมาฝก เขาเปนผรบการฝก

(3) แบบ ฝง 3 แบบแจงผสาเรจการฝก กรณรบนกเรยน นสต นกศกษาหรอบคคล ททางราชการสงมาฝกตามมาตรา 18 แหงพระราชบญญตสงเสรมการพฒนา ฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 และเอกสารแนบประกอบดวย

- ทะเบยนรายชอผสาเรจการฝก กรณรบนกเรยน นสต นกศกษา หรอบคคลท ทางราชการสงมาฝก

2. เอกสารแบบฟอรมของสถาบนอดมศกษาทกาหนดใหนกศกษาใชเพอการประสานงานกบสถานประกอบการ

(1) ใบสมครสาหรบนกศกษาทเขารวมโครงการสหกจศกษา (แบบ สก 1) (2) แบบการเสนองานและคาตอบแทนนกศกษา (แบบ สก 2) (3) แบบการแจงนกศกษาเขารายงานตวกบสถานประกอบการ (แบบ สก 3) (4) แบบการแจงรายละเอยดทพกระหวางการปฏบตสหกจศกษา (แบบ สก 4) (5) แบบการแจงรายละเอยดงาน ตาแหนงงาน พนกงานทปรกษา (แบบ สก 5) (6) แบบการแจงแผนปฏบตงานสหกจศกษา (แบบ สก 6) (7) แบบการแจงโครงรางรายงานการปฏบตงานส หกจศกษา (แบบ สก 7)

หมายเหต : แบบในขอ 2 ขางตน เปนเพยงตวอยางทยก ขนมาเพอใหเหนภาพรวมทงหมด แตในทาง ปฏบต สถาบนอดมศกษาอาจกาหนดใหมจานวนและเนอหาแบบฟอรมทแตกตางไป จากนกได รวมทง อาจเรยกชอแบบฟอรมเปนอยางอน กได

2.2.3 หนาทของสถานประกอบการ (1) จะตองยนคาขอรบทราบการรบนกศกษาเขาเปนผรบการฝกสหกจศกษา และ

หลกสตรทจะฝกสหกจศกษา พรอมเอกสารหลกฐานตามแบบ ฝง. 1 ใหนายทะเบยนรบทราบกอนเรมดาเนนการสหกจศกษา โดยนายทะเบยนจะออกหนงสอรบทราบใหเปนหลกฐาน

(2) จดทาสญญาการฝกสหกจศกษากบนกศกษา

8

(3) ตองปฏบตตามหลกเกณฑทเกยวกบการคมครองผรบการฝก (4) จดทาทะเบยนประวตนกศกษาไวเปนหลกฐาน

(5) ออกหนงสอรบรองใหแกนกศกษาทสาเรจโครงการสหกจศกษา ภายใน 15 วน นบแตวนเสรจส นการวดผล แลวแจงใหนายทะเบยนทราบ

(6) หามเรยกรบเงนหรอคาตอบแทนในลกษณะใดๆจากนกศกษา (7) สถานประกอบการทจะขอรบสทธประโยชนทางภาษตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545 จะตองจายคาตอบแทนใ หแกนกศกษาในอตราไมนอย กวาครงหนงของอตราคาจางขนตาสงสด สถานทยนคาขอ กรงเทพมหานคร ยน ณ กรมพฒนาฝมอแรงงาน หรอศนยพฒนาฝมอแรงงานกรงเทพ จงหวดอน ยน ณ สถาบนพฒนาฝมอแรงงานภาค หรอศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวด

2.3 การเตรยมความพรอมระหวางสถาบนอดมศกษากบสถานป ระกอบการ

ในการดาเนนงานสหกจศกษา เพอใหบรรลเปาหมายและไดประโยชนสงสด สถาบนอดมศกษากบ สถานประกอบการจะตองรวมมอกนอยางใกลชด โดยท สถาบนอดมศกษาจะมหนวยงานสหกจศกษาเปน ผรบผดชอบ สวน สถานประกอบการอาจมอบหมายใหฝายบรหารทรพยากรมนษยหรอฝายบคคลรบผดชอบในการประสานงานและทางานรวมกน กบสถาบนอดมศกษา ดงน

1. รวมกน พจารณากาหนดลกษณะงานทนกศก ษาจะตองปฏบต 2. รวมกน ใหคาแนะนาแกนกศกษาในเรองการทางาน หรอโครงงาน หรองานวจยท

ไดรบมอบหมายจากสถานประกอบการ 3. ในระหวางการป ฏบตงานของนกศกษา เจาหนาทสหกจศกษา ของสถาบนอดมศกษา

อาจารยทปรกษา และผรบผดชอบของสถานประกอบการ เชน พเลยง หรอเจาหนาทฝายบคคลทไดรบมอบหมาย ควรจดประชมเพอรบทราบปญหาตาง ๆ ทเกดขนในระหวางการปฏบตงานของ นกศกษา รวมทง เสนอขอมลเพมเตมบางอยางในการพฒนาสหกจศกษาใหไดผลสมฤทธทดขน

4. พเลยง ตองตรวจแกไขรายงานและประเมนผลการปฏบตงาน ของนกศกษา นาสงอาจารยนเทศตามแบบฟอรมทสถาบนอดมศกษากาหนด

9

ลาดบขนตอนการดาเนนงาน

ลาดบขนตอนการดาเนนงาน กจกรรม

1. หนวยงานส หกจศกษาของสถาบนอดมศกษา

- รบสมครนกศกษาตามคณสมบตทสถาบนอดมศกษากาหนด เขาเปนนกศกษาสหกจศกษา (ตามแบบ สก 1)

- ภาควชาเปนผทาการคดเลอก

2. สถานประกอบการ

- เสนอรายละเอยดของตาแหนงงานและลกษณะงานทต องการใหนกศกษาปฏบต รวมทงอตราคาตอบแทนใหแกสถาบนอด มศกษาทราบลวงหนา (ตามแบบ สก 2)

3. หนวยงานสหกจศกษาของสถาบนอดมศกษา

- สงใบสมครงานใหสถานประกอบการคดเลอก (ตามแบบ สก 1)

- สถานประกอบการพจารณาใบสมครและสงผลกลบมายงสานกงาน

สหกจศกษา พรอมระบลาดบการคดเลอกนกศกษา

- ประกาศผลการคดเลอกนกศกษาทไดเขยนใบสมครไว

4. นกศกษา - ทาการลงทะเบยนลวงหนากอนปดภาคการศกษา เพอทจะเตรยมออก ปฏบตงานในภาคการศกษาถดไป

5. คณะ - ใหการอบรมสมมนาและปฐมนเทศนกศกษาสหกจศกษากอนออก ปฏบตงานลวงหนาไมเกน 1 ภาคการศกษา ในหวขอ เชน ความปลอดภยในโรงงาน , 5 ส. , ระบบควบคมคณภาพ ISO 9000 ฯลฯ (ในกรณทไมมวชาการเตรยมสหกจศกษา )

6. หนวยงานสหกจศกษาของสถาบนอดมศกษา - แจงนกศกษาใหไปรายงานตวทสถานประกอบการ (ตามแบบ สก 3)

7. สถานประกอบการ - ฝายบคคลใหการปฐมนเทศแกนกศกษาในเรองตาง ๆ เชน ระเบยบ ขอบงคบของบรษท การปรบตวใหเขากบสงคมของสถานประกอบการ ความปลอดภยในททางาน ฯลฯ - พเลยงจะตองแจงรายละเอยดหนาท ทจะปฏบตงานใหนกศกษาทราบ

รบนกศกษาสหกจศกษา และคดเลอกผมคณสมบต

สงใบสมครใหสถานประกอบการคดเลอก

ประกาศผลการคดเลอก

อบรมเรองการเตรยมตว กอนไปปฏบตสหกจศกษา

แจงนกศกษาใหไปรายงานตวทสถานประกอบการ

ปฐมนเทศนกศกษา

ลงทะเบยน

เสนองานและคาตอบแทน นกศกษา

A

10

ลาดบขนตอนการดาเนนงาน กจกรรม - พเลยงมหนาทดแลรบผดชอบนกศกษา ใหคาปรกษาแนะนา ตลอดระยะเวลาการปฏบตงานสหกจศกษา - นกศกษาจดสงแบบ สก 4 , สก 5, สก 6 , และ สก 7 กลบมายงสานกงานสหกจศกษาของ สถาบนอดมศกษา

8. อาจารยทปรกษาสหกจศกษา - อาจารยทปรกษาสหกจศกษาตองออกนเทศนกศกษาตามจานวนครงท สถาบนอดมศกษากาหนด

9. หนวยงานสหกจศกษาของสถาบนอดมศกษา - จดกจกรรมปจฉมนเทศ เชน อาจารยทปรกษาสหกจศกษาสมภาษณ นกศกษาถงปญหาตาง ๆ จดใหนกศกษาแลกเปลยนประสบการณของนกศกษารวมกน ฯลฯ

10. คณะ - ประเมนผลสหกจศกษา โดยอาศยขอมลจาก 1. ผลการประเมนจากสถานประกอบการ 2. ผลการประเมนรายงานจากอาจารยทปรกษาสหกจศกษา 3. การเขารวมกจกรรมของนกศกษากอนและหลงสหกจศกษา - ผลการประเมนเปนไปตามเกณฑทสถาบนอดมศกษากาหนด

นเทศนกศกษา

กจกรรมปจฉมนเทศ

ประเมนผล สรปผล

A

กจกรรมการปฏบตงานสหกจศกษา

11

บทท 3 สาระสาคญของพระราชบญญต

สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545

3.1 ความเปนมา จากการทมการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจ ในประเทศ จากภาคเกษตรกรรมไปส

ภาคอตสาหกรรม ประกอบกบการแขงขนทางดานการค าในตลาดโลกทวความรนแรงมากขน ทาใหอตสาหกรรมขยายตวมการปรบปรงการดาเนนการทางดานธรกจและกระบวนการผลตดานอตสาหกรรม โดยการนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชแทน แรงงานไรฝมอเพอเพมผ ลผลต ประกอบกบแรงงานฝมอสวนหนงเดนทางไปทางานในตางประเทศ จงทาใหเกดปญหาขาดแคลน แรงงานฝมอและกงฝมอมากขน นอกจากนแรงงานไรฝมอของประเทศเพอนบานมคาจางแรงงานในอตราท ต ากวาอ ตราคาจางขนตาของแรงงานไทย ทาใหนกลงทนจากตางประเทศ มแนวโนมทจะไปลงทนประเทศทมคาจางแรงงานถ กกวา ดงนนจงเปนความจาเปนเรงดวนในการพฒนา กาลงแรงงานในประเทศใหมความร ความสามารถ ทกษะในการประกอบอาชพ และความสามารถในการปรบตวใหทนตอกระแสความเปลยนแปลง ทงในด านเศรษฐกจ สงคม และการปกครอง รวมทงยกระดบทกษะฝมอและความรพนฐานใหแกแรงงานในสถานป ระกอบการดวยการพฒนาสตปญญา และทกษะฝมอแรงงานใหมคณภาพและประสทธภาพสงขนในกระบวนการผล ต โดยสามารถปรบตวไดกบการ เปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม เพอรองรบกบความเปลยนแปลงของเทคโนโลยสมยใหม โดยทหนวยงานของรฐททาหน าทผลตแรงงานฝมอ ไมสามารถสนองตอบไดทนตอคว ามตองการของภาคธรกจอตสาหกรรม เนองจากขอจากดในเรองงบประมาณและเจาหนาท รฐบาลจงมนโยบายดานการพฒนาฝมอแรงงานเพอสงเสรมใหภาคเอกชนมสวนรวมใน การพฒนาฝมอแรงงาน มง เนนในการพฒนาคนเปนหวใจสาคญ และสงเสรมสนบสนนใหภาคเอกชนมสวนรวมในการพฒนาทรพยากรมนษย โดยใหกรมพฒนาฝมอแรงงานเปนหนวยงานทมหนาทและความรบผดชอบโดยตรง ในการพฒนาฝมอแรงงานของบคคลทอยในวยทางาน ใหมทกษะฝมอในการประกอบอาชพ เพอรองรบการขยายตวของภาคธรกจและอตสาหกรรม และใหมการออกกฎหมายเพอเปนเครองมอใหกรมพฒนาฝมอแรงงานใชในการสงเสรมสนบสนนใหภาคเอกชนมสวนรวมในการพฒนาฝมอแรงงาน ใหแกกาลงแร งงานทงในและนอกระบบการจางงานโดยมมาตรการทางดานภาษและใหความชวยเหลอในดานต าง ๆ เปนแรงจงใจ พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545 เปนกฎหมายทตราขนเพอปรบปรงแกไขพระราชบญญตสงเสรมการฝกอาชพ พ .ศ. 2537 เพอใหเปนบทบญญตทเอออานวยเพยงพอตอการพฒนาฝมอแรงงา นในภาวะปจจบน และใหนายจาง หรอสถานประกอบกจการ

12

มสวนรวมในการพฒนาฝมอแรงงานมากขนตลอดจนใหมการจดตงกองทนพฒนาฝมอแรงงานเพอ สนบสนนการพฒนาฝมอแรงงาน

3.2 หลกการและเหตผล เพอสงเสรมและสนบสนนใหสถานประกอบกจการภาคเอกชนมสวนรวมในการ พฒนาฝมอแรงงานใหมากยงขน โดยการใชมาตรการจงใจดานการยกเวนและลดหยอนภาษอากร รวมทง การใหสทธและประโยชนในดานตาง ๆ โดยปรบปรงสทธและประโยชนในกรณทนายจางและ สถานประกอบกจการ ดาเนนการฝกอบรมฝมอแรงงานใหกบบคคลทจะรบเขาทางานและลกจางของตนเองใหมความเหมาะสมและเพมมากยงขน และใหมการจดตงกองทนพฒนาฝมอแรงงานเพอเปนทนหมนเวยนในการใชจายเกยวกบการสงเสรมการพฒนาฝ มอแรงงาน นอกจากนยงกาหนดใหม การสงเสรมในเรองมาตรฐานฝมอแรงงาน

3.3 การบงคบใช พระราชบญญตสง เสรมการพฒนาฝ มอแรง งาน พ .ศ . 2545 ไดลงประกาศใน

ราชกจ จานเบกษาฉบบกฤษฎกา เลม 119 ตอนท 98 / 1 วนท 1 ตลาคม 2545 มผลบงคบใชเมอพนกาหนดหนงรอยยสบวนนบแตวนปร ะกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไ ป โดยมผลบงคบใชตงแต วนท 29 มกราคม 2546

3.4 กลมเปาหมาย 1. ผประกอบกจกา รทมลกจางตงแต 1 คนขนไป ทไมอย ในขายตองสงเงนสมทบตาม

กฎหมาย แตเปนผซงจดใหมการฝกอบรมฝม อแรงงานแกลกจางของตนก ไดรบสทธประโยชนตามกฎหมายดวย

2. ผประกอบกจการท มลกจางตงแต 100 คนขนไป ซงอยในขายทต องสงเงนสมทบ ตามกฎหมาย เวนแตเปนผซ งจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานแกลกจ างของตนไมนอยกวารอยละ 50 ของจานวนลกจางทงหมด

3.5 สาขาอาชพทจะสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงานกาหนดสาขาอาชพท จะสงเสรมการพ ฒนาฝมอแรงงาน

ไวจานวน 7 สาขา เมอวนท 19 มนาคม 2546 ดงน 1. สาขาอาชพชางกอสราง 2. สาขาอาชพชางอตสาหการ 3. สาขาอาชพชางเครองกล 4. สาขาอาชพชางไฟฟา อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร 5. สาขาอาชพชางอตสาหกรรมศลป

13

6. สาขาอาชพเกษตรอตสาหกรรม 7. สาขาอาชพภาคบรการ

3.6 เนอหา พระราชบญญตฉบบน มเนอหาทงหมด 9 หมวด ดงน

หมวดท 1 การฝกอบรมฝมอแรงงาน มาตรา 8 - มาตรา 21 หมวดท 2 มาตรฐานฝมอแรงงาน มาตรา 22- มาตรา 26 หมวดท 3 กองทนพฒนาฝมอแรงงาน มาตรา 27- มาตรา 32 หมวดท 4 สทธและประโยชนของผดาเนนการฝก มาตรา 33- มาตรา 37 หมวดท 5 คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน มาตรา 38- มาตรา 44 หมวดท 6 นายทะเบยนและพนกงานเจาหนาท มาตรา 45- มาตรา 47 หมวดท 7 การเพกถอนการเปนผดาเนนการฝก การพกใช และการเพกถอนใบอนญาต

มาตรา 48 มาตรา 49 หมวดท 8 การอทธรณ มาตรา 50- มาตรา 52 หมวดท 9 บทกาหนดโทษ มาตรา 53

หมวด 1 การดาเนนการฝกอบรมฝมอแรงงาน 1.1 ประเภทของการฝกม 3 ประเภทคอ

(1) การฝกเตรยมเขาทางาน หมายถง การฝกอบรมฝมอแรงงานกอนเขาทางาน เพอใหสามารถทางานไดตามมาตรฐานฝมอแรงงาน (2) การฝกยกระดบฝมอแรงงาน หมายถง การทผประกอบกจการซงเปนนายจาง จดใหลกจางไดฝกอบรมฝมอแรงงานเพมเตมในสาขาอาชพทลกจางปฏบตงานอยตามปกต เพอใหลกจางไดมความรความสามารถและทกษะในสาขาอาชพนนสงขน (3) การฝกเปลยนสาขาอาชพ หมายถง การทผประกอบกจการซงเปนนายจางจดใหลกจางไดฝกอบรมฝมอแรงงานเพมเตมในสาขาอาชพอนทลกจางมไดปฏบตงานอยตามปกต เพอใหลกจางไดมความรความสามารถทจะทางานในสาขาอาชพอนนนไดดวย การฝกอบรมทง 3 ประเภท ดงกลาว หากนายจางหรอสถานประกอบกจการดาเนนการตามหลกเกณฑและหนาทการเปนผดาเนนการฝกตามพระราชบญญตฉบบน กจะไดรบสทธประโยชน ตามทกฎหมายกาหนด

14

1.2 ลกษณะการฝกอบรม (1) ดาเนนการฝกอบรมเอง ผประกอบกจการอาจดาเนนการฝกในสถ านประกอบ

กจการ หรอหนวยผลต หรอดาเนนการฝกในศนยฝกอบรมฝมอแรงงานทจดตงขนโดยแยกออกจาก หนวยประกอบกจการแตตองไดรบอนญาตจากนายทะ เบยน หรอจดฝกในสถานทอน โดยใชวทยากรจากภายในหรอวทยากรจากภายนอกได และใหรวมถงการทผประกอบกจการดาเนนการจางสถานศกษาหรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานมาฝกอบรมใหดวย

(2) สงไปรบการฝกภายนอก ผประกอบกจการอาจสงผรบการฝกเตรยมเขาทางาน หรอลกจางของตนเองไปรบการฝกกบ สถานศกษา หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานของทางราชการ หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานอนทนายทะเบยนใหความเหนชอบกได

ในกรณฝกยกระดบฝมอแรงงานหรอฝกเปลยนสาขาอาชพผประกอบกจการอาจสง ลกจางของตนเองไปรบการฝกกบสถานศกษา หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานของทางราชการ หรอทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด ซงตองเปนสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชน สถาบนอดมศกษาเอกชนตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานเฉพาะมฐานะเปนมลนธ สมาคม บรษททตงขนตามกฎหมายไทย หรอนตบคคลอนตงขนตามก ฎหมายเฉพาะ 1.3 หลกเกณฑและหนาทของผดาเนนการฝก

1.3.1 กรณการฝกเตรยมเขาทางาน (1) ตองจดทารายละเอยดเกยวกบการฝกตามสาขาอาชพทรฐมนตรประกาศ

กาหนด เสนอตอนายทะเบยน (อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานหรอผซงอธบดมอบหมาย) เพอใหความเหนชอบกอนการดาเนนการฝก

(2) จดใหมขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบการฝก (3) จดทาสญญาการฝกเปนหนงสอกบผรบการฝก (4) ปฏบตตามหลกเกณฑเกยวกบการคมครองผรบการฝก ทรฐมนตรประกาศ

กาหนดในเรอง วน เวลาฝก เวลาพก วนหยด วน ลา เบยเลยงและสวสดการเปนตน (5) จดทาทะเบยนประวตผรบการฝกไวเปนหลกฐาน

(6) ออกหนงสอรบรองแกผ รบการฝกทสาเรจการฝกภายใน 15 วนนบแตวนเสรจสนการวดผลแลวแจงใหนายทะเบยนทราบ

(7) หามเรยกหรอรบเงนคาฝก หรอค าตอบแทนในลกษณะใด ๆ อนเกยวกบ การฝกอบรมฝมอแรงงานจากผรบการฝก

15

กรณการรบนกเรยน นสต หรอนกศกษาหรอบคคลททางราชการสงมาฝก นอกจากการฝกบคคลทวไปเพอเตรยมเขาทางานแลว สถานประกอบกจการทเปน

ผดาเนนการฝกอาจรบนกเรยน นสต หรอนกศกษาทสถานศกษาสงเขารบการฝกตามหลกสตรของสถานศกษา หรอหลกสตรของผดาเนนการฝก หรอหลกสตรทสถานศกษากบผดาเนน การฝกไดรวมกนจดทาขนกได นอกจากนให รวมถงกรณททางราชการสงบคคลมาฝกเพอประโยชนในการพฒนาฝมอแรงงาน ใหผดาเนนการฝกจดสงหลกสตรดงกลาวไปยงนายทะเบยนกอนเรมดาเนนการ ฝก เวนแตจะไดเคยจดสงหลกสตรนนไปยงนายทะเบยนมากอนแลว และมหนาทเชนเดยวกบ การดาเนนการฝกเตรยมเขาทางาน รวมถงจะไดรบสทธประโยชนเชนเดยวกนดวย

1.3.2 กรณการฝกยกระดบฝมอแรงงานและการฝกเปลยนสาขาอาชพ (1) ใหนายจางจดสงหลกสตร รายละเอยดทเกยวของ และราย การคาใชจายทใช

ในการฝกอบรม เสนอตอนายทะเบยนเพอพจารณาใหความเหนชอบ (2) ผดาเนนการฝกซงเปนนายจางและผรบการฝกซงเปนลกจางยงมหนาท

ตอกนตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานและกฎหมายแรงงานสมพนธในเร องตาง ๆ เชน การจายคาจาง สญญาจาง ขอบงคบเกยวกบการทางาน และขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เปนตน

(3) หากการฝกเกดจากการรองขอของลกจ าง และมการตกลงกนเปนหนงสอ นายจางอาจจดใหลกจางฝกนอกเวลาทางานปกตหรอในวนหยดของลกจางกได โดยนายจางตองจายคาจางใหแกลกจางผเขารบการฝกไมนอยกวาคาจางในเวลาทางานปกตตามจานวนชวโมงทฝก

ในการฝกอบรมฝมอแรงงาน ประเภทฝกเตรยมเขาทางาน ไมวาผดาเนนการฝกเปน ผฝกเองหรอสงไปฝกภายนอกกบ สถานศกษา หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานของทางราชการ หรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานอนทนายทะเบยนใหความเหนชอบ ผดาเนนการฝกตองจดสงหลกสตร รายละเอยดทเกยวของ และราย การคาใชจายทใชในการฝกอบรม เสนอตอนายทะเบยนเพอพจารณาใหความเหนชอบ

ในการฝกอบรมฝมอแรงงาน ประเภทฝกยกระดบฝมอแรงงานและฝกเปลยนสาขาอาชพ ใหผดาเนนการฝกตองจดสงหลกสตร และรายการคาใชจายทใชในการฝกอบรม เสนอตอนายทะเบยน เพอพจารณาใหความเหนชอบเฉพาะกรณดาเนนการฝกเอง แตถากรณ สงไปฝกภายนอกใหผดาเนนการฝกตองจดสงหลกสตร เพอขอรบความเหนชอบจากนายทะเบยนเทานน สวน รายการคาใชจายทใชในการฝกอบรม ทจะขอลดหยอนภาษนนกรมสรรพากรจะเปนผพจารณา

1.4 กรณทผดาเนนการฝกโอนการประกอบกจการ ใหผดาเนนการฝกแจงเปนหนงสอใหนายทะเบยนทราบลวงหนาไมนอยกวา 15 วน

- ถาผรบโอนจะดาเนนการฝกตอไป ใหจดแจงการเปลยนแปลงและถอวาผรบ โอนเปนผดาเนนการฝกมสทธและหนาทเชนเดยวกบผโอน

16

- ถาผรบโอนไมดาเนนการฝกตอไป ใหนายทะเบยนดาเนนการใหผรบการฝกซงคางการฝกไปรบการฝกกบผดาเนนการฝกรายอนหรอสถานฝ กอาชพของทางราชการ โดยผโอนตองรบผดชอบคาใชจาย

1.5 กรณผดาเนนการฝกเลกกจการหรอมเหตจาเปนอยางอนจนไมสามารถดาเนนการฝกได อกตอไป

ใหแจงนายทะเบยนทราบลวงหน าไมนอยกวา 15 วน กอน เลกกจการหรอมเหตจาเปนอยางอนจนไมสามารถดาเนนการฝกได แลวแตกรณ

- ถาผรบการฝกซงคางการฝกเปนผรบการฝกเตรยมเขาทางาน ใหนาเรอง การโอนกรณผรบโอนไมไดดาเนนการฝกตอไปมาใชบงคบ คอ ผดาเนนการฝกตองรบผดชอบคาใชจาย ในการสงผรบการฝก ไปฝกทอน เวนแตคณะกรรมการเหนสมควรอาจยกเวนใหผดาเนนการฝก ไมตองรบผดชอบคาใชจายกได

หมวด 2 มาตรฐานฝมอแรงงาน มาตรฐานฝมอแรงงาน หมายถง ขอกาหนดทางวชาก ารทใชเปนเกณฑวดระดบฝมอ

ความร ความสามารถ และทศนคตในการทางานของผประกอบอาชพในสาขาตาง ๆ ตามพระราชบญญตฉบบน

2.1 มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ใหคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานจดทามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต

ในสาขาอาชพตาง ๆ แลวเ สนอรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน ใหความเหนชอบและนามาตรฐานฝมอแรงงานดงกลาวทไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวไปใช ในการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานได โดยมผมสทธจดใหมการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต ดงน

(1) กรมพฒนาฝมอแรงงาน ซงนอกจากจะทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน เองแลว ยงมหนาทสงเสรมใหมผทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานดวย

(2) ผ ด าเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน ตองไดรบอนญาตจาก นายทะเบยนและดาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานโดยผทดสอบซงตองมคณสมบตตามทคณะกรรมการประกาศกาหนด

การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตทงสองกรณสามารถเรยกเกบคาทดสอบจาก ผเขารบการทดสอบไดไมเกนอตราทคณะกรรมการกาหนด

2.2 มาตรฐานฝมอแรงงานของตนเอง พระราชบญญตฉบบนไดกาหนดใหผทมมาตรฐานฝมอแรงงานของตนเองสามารถ

ยนคาขอใหคณะกรรมการสงเสรมการ พฒนาฝมอแรงงานรบรองมาตรฐานฝมอแรงงานของตนเองและนาไปใชทดสอบไดตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการประกาศกาหนด

17

หมวด 3 กองทนพฒนาฝมอแรงงาน จดตงขนโดยมวตถประสงคเพอเปนทนหมนเวยนสาหรบ ใชจายเกยวกบการสงเสรม

การพฒนาฝมอแรงงาน 3.1 ทมาของกองทน (1) เงนทโอนมาจากเงนกองทนพฒนาฝมอแรงงานทจดตงขนตามมตคณะรฐมนตร วนท

15 มนาคม พ.ศ. 2537 (2) เงนอดหนนทรฐบาลจดสรรให (3) เงนสมทบทผประกอบกจการสงเขากองทน (4) เงนและหรอทรพยสนทมผบรจาคใหกองทน (5) ดอกผลหรอผลประโยชนทเกดจากกองทน (6) เงนและหรอทรพยสนทตกเปนของกองทนนอกจาก (1) ถง (5) ทกองทนไดรบไมวากรณใด

3.2 เงนสมทบทผประกอบกจการสงเขากองทน พระราชบญญตฉบบนไดกาหนดให ผประกอบกจการซ งประกอบกจการในประเภท ชนด

ขนาด และมจานวนลกจางตามทกาหนด ตอง สงเงนสมทบเขากองทน พฒนาฝมอแรงงานในอตรา ไมเกนรอย ละหนงของคาจางทผประกอบกจการจายในปสดทายกอนปทมการสงเงนสมทบ ตามทกาหนด เวนแตเปนผซงจดใหมการฝกอบรมฝมอแ รงงานไดครบตามจานวนทกาหนด

ไดมประกาศกระทรวงแรงงานกาหนดใหผ ประกอบกจการประเภทอตสาหกรรม พาณชยกรรม หรอธรกจอยางอน ซงมลกจางตง แต 100 คนขนไปทกทองท สงเงนสมทบเขากองทนพฒนาฝมอแรงงานในอตรารอยละ 1 ของคาจางทใชเปนฐานในการคาน วณเงนสมทบ เวนแตเปน ผซงจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานในสดสวนรอยละ 50 ของลกจางทงหมด

3.3 การเกบรกษาเงนกองทน พระราชบญญตฉบบนไดบญญตใหการรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงน และ

การบรหารกองทน เปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการสงเสรม การพฒนาฝมอแรงงานกาหนด โดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง และกาหนดใหกรมพฒนาฝมอแรงงานมหนาทเกบรกษา เงนกองทนและดาเนนการเบกจายกองทน

3.4 การใชจายเงนกองทน เงนกองทนใหใชจายเพอกจการ ดงตอไปน

(1) ใหผรบการฝกกย มเพอใชจายเกยวกบการเขารบการฝกอบรมฝมอแรงงาน (2) ใหผดาเนนการฝกกยมเพอใช จายเกยวกบการฝกอบรมฝมอแรงงาน

(3) ผดาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานกยมเพอใช จายเกยวกบการทดสอบ มาตรฐานฝมอแรงงาน

18

(4) ใหผประกอบกจการก ยมเพอใชจายเกยวกบการดาเนนการฝกอบรมฝมอ แรงงานหรอการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน (5) ชวยเหลอหรออดหนนกจการใด ๆ ทเกยวกบการสงเสรมการพฒนาฝมอ แรงงาน (6) ใชจายในการบรหารกองทน

หมวด 4 สทธประโยชนของผดาเนนการฝก เมอผดาเนนการฝกไดดาเนนการฝกอบรมฝมอแรงงานตามหลกเกณฑทกฎหมายกาหนด

แลวผดาเนนการฝกจะไดรบสทธและประโยชน ดงน 4.1 กรณเปนผดาเนนการฝกทวไป

(1) มสทธไดรบยกเวนภาษเงนไดเปนกรณพเศษสาหรบคาใชจายในการฝกอบรมฝมอ แรงงาน

(2) มสทธนาคนตางดาว ซงเปนชางฝมอหรอผชานาญการเพอเปนครฝกเขามาใน ราชอาณาจกร

(3) ไดรบคาปรกษาแนะนาและความชวยเ หลอจากกรมพฒนาฝมอแรงงานในดานตางๆ (4) ไมตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชน (5) ไมตองปฏบตตาม กฎหมายวาดวยการคมครองแร งงาน (เฉพาะกรณฝกเตรยมเขา

ทางาน) (6) ไมตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ (เฉพาะกรณฝกเตรยมเขาทางาน) (7) สทธและประโยชนอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

4.2 กรณเปนผดาเนนการฝกทมศนยฝกอบรมฝมอแรงงาน (1) มสทธและประโยชนเชนเดยวก บกรณเปนผดาเนนการฝกทวไป (ขอ (1)-(7)) (2) มสทธไดรบยกเวนอากรขาเขาและภาษมลคาเพมสาหรบเคร องมอ เครองจกร และ

อปกรณ ทนาเขามาในราชอาณาจกรเพอใชฝกอบรมในศนยฝกอบรมฝมอแรงงาน (3) มสทธไดรบการหกคาไฟฟาและคาประปาเปนจานวน 2 เทา ของคาใชจายทเสยไป

ในการฝกอบรมเพอประโยชนในการคานวณภาษเงนได (4) มสทธและประโยชนอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

4.3 การยนรบรองหลกสตรและคาใชจายเพอขอรบรองสทธประโยชนทางดานภาษ (1) ใหผประกอบกจการทอยในขายบงคบ เงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแรงงาน ตองยน

แบบแสดงรายการจาย เงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแรงงาน ภายในวนท 28 กมภาพนธ ของทกป เพราะหากยนแบบแสดงรายการจายเงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแรงงานเกนกาหนดเว ลา และมเงนสมทบตองจาย กจะตองจายเงนเพมในอตรารอยละ 1.5 ตอเดอนของเงนสมทบทไมไดนาสงหรอเงน

19

สมทบทยงขาดอยถาไมจายเงนสมทบตามคาสง อาจถกบงคบทางปกครองตามพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง

(2) ผประกอบกจการซงอยในขายบงคบเงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแรงงานทจดใหม การฝกอบรมฝมอแรงงานใหแกลกจางของตน โดยดาเนนการจดฝกอบรมเอง หรอสงไปรบการฝกอบรมกบสถานศกษาหรอฝกอบรมฝมอแรงงาน ตองเสนอหลกสตรและคาใชจายในการฝกอบรม (ถาม) ใหนายทะเบยนพจารณาใหความเหนชอบกอนนาจานวนผรบการฝกท เปนลกจางไปคานวณสดสวนเพอปร ะเมนเงนสมทบกองทนฝมอแรงงาน หากหลกสตรการฝกอบรมไมผานความเหนชอบ จากนายทะเบยน ถอวายงมไดจดใหมการฝกอบ รมฝมอแรงงานตามทกฎหมายกาหนด ผประกอบกจการนนจะนาจานวนผรบการฝกทเปนลกจางซงผานการฝกอบรมแลว แตยงไมผานความเหนชอบ จากนายทะเบยนไปคานวณสดสวนเพอประเมนเงนสมทบกองทนพ ฒนาฝมอแรงงานไมได ดงนน หากผประกอบกจการทอยในขายบงคบเงนส มทบกองทนพฒนาฝมอแรงงานรายใด จดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานแลว ใหรบนาหลกสตรและคาใชจายในการฝกอบรม (ถาม) มาขอรบความเหนชอบจากนายทะเบยน ทง นเพอจะไดนาจานวนผรบการฝกทเปนลกจางซงผานความเหนชอบแลวไป คานวณสดสวนเพอประเมนเงนสมท บกองทนพฒนาฝมอแรงงานทนภายในเดอนกมภาพนธ

(3) สถานประกอบกจการทมลกจางตงแตหนงคนขนไปหากจดใหมการฝกอบรมฝมอ แรงงานโดยจะดาเนนการฝกอบรมเองหรอสงผรบการฝกไปรบการฝกอบรมภายนอกกบ สถานศกษาหรอสถานฝกอบรมฝมอแรงงานจะไดรบสทธประโยชนตาง ๆ ตามทกฎหมายกาหนด โดยเฉพาะสทธในการยกเวนภาษเงนไดเปนจานวนรอยละรอยของรายจายทไดจายไปเปนคาใชจายในการ ฝกอบรมตามพระราชกฤษฎกาตามความในประมวลรษฎากรฯ (ฉบบท 437) พ.ศ. 2548 โดย ผประกอบกจการจะตองสงหลกสตรและรายการคาใชจายทเกดข น (ถาม) ในกรณจดฝกอบรมเองใหนายทะเบยนพจารณาใหความเหนชอบเพอประกอบการนาไปขอยกเวนภาษเงนไดกบกรมสรรพากร โดยใหยนขอรบความเหนชอบ ณ หนวยงานของกรมพฒนา ฝมอแรงงานในเขตจงหวดทสถานประกอบกจการนนตงอย

(4) การยนขอรบความเหนชอบการฝกอบรมฝมอแรงงาน เพอนาจานวนผรบการฝกทเปนลกจางไปคานวณสดสวนเพอปร ะเมนเงนสมทบกองทนฝมอแรงงาน และเพอประกอบการนาไปขอยกเวนภาษเงนไดกบกรมสรรพากร ขอใหสถานประกอบกจการรบดาเนนการเสนอหลกสตรและคาใชจาย ในการฝกอบรม (ถาม) ใหนายทะเบยนใหความเหนชอบ โดยใหทยอยยนขอรบความเหนชอบหลงจากเสรจสนการฝกอบรมแลว โดยไมชกชา ทงน นายทะเบยนจะไดพจารณาใหความ เหนชอบและออกหนงสอรบรองใหเพอสถานประกอบกจการจะไดนาไปประกอบการ นาจานวนผรบการฝกทเปนลกจางไปคานวณสดสวนเพอประเมนเงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแ รงงานใหทนภายในเดอนกมภาพนธ และเพอประกอบการนาไปขอยกเวนภาษเงนไดกบกรมสรรพากรทนภายในกาหนดเวลายนประเมนภาษประจาป

20

หมวด 5 คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545 ไดกาหนด ใหมคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน จานวน 17 คน ประกอบดวยผแทนจากภาครฐ 9 คน ผแทนจากภาคเอกชน 4 คน และกรรมการอนจานวน 4 คน ซงรฐมนตรวาก ารกระทรวงแรงงานแตงตงจาก ผทรงคณวฒทมประสบการณทางดานการพฒนาฝมอแรงงานมาแลวไมนอยกวา 10 ป จานวน 2 คน และจากผแทนฝายนายจางและผแทนฝายลกจางฝายละ 1 คน โดยมปลดกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเปนประธานกรรมการ และอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานเปนกรรมการและเลขานการ คณะกรรมการมอานาจหนาทดงตอไปน

(1) เสนอความเหนตอรฐมนตรในการกาหนดนโยบายเกยวกบการพฒนาฝมอแรงงานและกองทน พฒนา ฝมอแรงงาน

(2) เสนอแนะและใหคาปรกษาแกรฐมนตรในการออกกฎกระทรวง ระเบยบ หรอประกาศตาม พระราชบญญตน

(3) ออกระเบยบหรอประกาศเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน (4) จดทามาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในสาขาอาชพตาง ๆ ตามมาตรา 22 (5) กาหนดหลกเกณฑเกยวกบการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน (6) สงเสรมใหผประกอบกจการใชผผานการทดสอบมาต รฐานฝมอแรงงานเปนผปฏบต

งานในสาขาอาชพตามประเภท ขนาด และลกษณะงานตามทคณะกรรมการประกาศ กาหนด

(7) สงเสรมใหมการจดตงศนยฝกอบรมฝมอแรงงานและศนยทดสอบมาตรฐานฝมอ แรงงาน

(8) สงเสรมใหมการแขงขนฝมอแรงงาน (9) สงเสรมให มการประสานงานระหวางภาครฐและเอกชนในการพฒนาฝมอแรงงานและการใช

ทรพยากรรวมกน (10) ตดตามผลการพฒนาฝมอแรงงาน (11) พจารณาวนจฉยอทธรณคาสงเพกถอนการเปนผดาเนนการฝกตามมาตรา 48 วรรคสอง และ คาสง

พกใชใบอนญาตหรอคาสงเพกถอนใบอนญา ตเปนผดาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานตาม มาตรา 49 วรรคสอง

(12) ปฏบตการอนตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนกาหนดใหเปนอานาจหนาทของ คณะกรรมการ

(13) ปฏบตการตามทรฐมนตรมอบหมาย

21

หมวด 6 การควบคม พระราชบญญตฉบบน ไดกาหนด ใหนายทะเบยนหรอพนกงานเจาหนาทมอานาจหนาทใน

การกากบ ดแล ควบคมเพอใหการดาเนนการเปนไปตามทกฎหมายกาหนด โดยมอานาจเขาไปในสถานทฝกศนยฝกอบรมฝมอแรงงาน ศนยทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน หรอสถานประกอบกจการในระหวางเวลา ทาการเพอตรวจตราและใหคาแนะนาตอผดาเนนการฝก

กรณทผดาเนนการฝกหรอผดาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานฝาฝน ไมปฏบตหรอปฏบตไมถกตองตามพระราชบญญต ฉบบน หรอตามกฎ หมายทออกตามพระราชบญญตน ให นายทะเบยนมอานาจสงใหปฏบตหรอแกไขใหถกตองภายในเวลาทกาห นดหากไมปฏบตหรอแกไขใหถกตอง ในกรณ ผดาเนนการฝกนายทะเบยนมอานาจพกใชหรอสงเพกถอนใบอนญาต ได ทงนผดาเนนการฝกทถกสงเพกถอนการ เปนผดาเนนการฝกหรอผดาเนนการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานทถกสงพกใชหรอถกเพกถอนใบอนญาตเปนผดาเน นการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน มสทธอทธรณตอคณะกรรมการ สงเสรม พฒนาฝมอแรงงานได

22

บทท 4 การดาเนนขนตอนดานเอกสารเพอขอรบสทธประโยชนทางภาษ

สถานประกอบการทรบนกศกษาสหกจศ กษา จะไดรบสทธประโยชนทางภาษโดยตรง

(หกคาใชจาย ได 2 เทา ) ภายใตกฏหมาย 2 ฉบบ ไดแก 1. มาตรา 33 (1) แหงพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545 2. มาตรา 5 แหงพระราชกฤ ษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการ

ยกเวนรษฎากร (ฉบบท 437) พ.ศ. 2548 (ซงออกเพอรองรบ มาตรา 33 (1) แหงพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545)

นอกจากนน สถานประกอบการจะไดรบสทธประโยชนทางภาษ (หกคาใชจายได 2 เทา ) ดวยการบรจาคเงนหรอทรพยสนใหแกสถานศกษา ของรฐภายใตกฎหมาย 3 ฉบบ ไดแก

1. พระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 420) พ.ศ. 2547

2. พระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 476) พ.ศ. 2551

3. ประกาศอธบดกรมสรรพากร เรอง กาหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไข (รอการลงนาม)

4.1 สทธประโยชนทางภาษตาม พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 ประกอบ ดวยพระราชกฤษฎกาฯ (ฉบบท 437) พ.ศ. 2548

สทธประโยชนในกรณน เปนสทธ ประโยชนทสถานประกอบการซงดาเนนการสหกจศกษาจะไดรบยกเวนภาษเงนไดเปนกรณพเศษ สาหรบคาใชจายทใชในการฝกสหกจศกษาเปน จานวน 2 เทาของคาใชจายทจายจรง โดยสถานประกอบการจะตองดาเนนการใหเปนไปตามมาตรา 18 แหงพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545 และตามกระบวนการทกาหนดไวในบทท 2 อยางครบถวน โดยยนเอกสารตามขน ตอนดงตอไปน

23

ขนตอนการยนเอกสารตอกรมพฒนาฝมอแรงงาน

หมายเหต : การดาเนนการฝกสหกจศกษาในกรณน สถานประกอบการจะไดรบสทธประโยชน ทางดานภาษเทานน แตไมสามารถนบ จานวนนกศกษาเขาเปนสดสวนจานวนลกจ างทไดรบการฝกอบรมเพอยกเวนไมตองประเมนเงนสมทบกองทนพฒนาฝมอแรงงานตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ. 2545

ดาเนนการฝกสหกจศกษา

รายงานผลของการสาเรจการฝก สหกจ ศกษาใหนายทะเบยนรบทราบ ตามแบบ ฝง 3

นาหนงสอรบทราบและรายการคาใชจายทเกดขนจรงยนขอหก คาใชจายกบกรมสรรพากร

นายทะเบยนรบทราบ

ยนเอกสารคาขอตอนายทะเบยน (อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน) เปนคาขอรบ นสต/นกศกษาตามแบบ ฝง 1 และมเอกสารแนบ 1. สาเนาหนงสอแสดงการจดทะเบยน และวตถประสงคไมเกน 6 เดอน 2. หลกสตรและรายละเอยดการฝกจานวน 1 ฉบบ 3. สญญาการฝก (แบบ ฝง 2) 4. ทะเบยนประวตผรบการฝกของนสต/นกศกษา

24

4.1.1 รายการคาใชจายทไดรบสทธประโยชนทางภาษ รายการคาใชจายท สถานประกอบการไดจายไป ในการฝกสหกจศกษา และมสทธนาไป

หกคาใชจาย ได 2 เทา ไดแกคาใชจายดงตอไปน 1. คาเบยเลยงทจายใหแกนกศกษาตามทกาหนดไวในสญญา แตไมตากวาครงหน งของอตราคาจางขนตาสงสด

2. คาเบยประกนอบตเหต 3. คาสวสดการ เชน เงนรางวล คา อาหาร คาทพก คาเดนทาง ระหวางจงหวด และคา

ชดฟอรม ทจดใหแกนกศกษาทเขารบการฝกสหกจศกษา ทงน จะตองระบรายการเหลานไวในแบบเสนองานสหกจศกษา (แบบ สก 2) 4. คาวสดอปกรณเฉพาะทใชในการฝกสหกจศกษา และไมปะปนกบทใชในการ

ประกอบกจกา รปกตของสถานประกอบการโดยจะตองระบรายการ จานวนและราคาของวสดอปกรณนนใหชดเจน

5. คาวทยากรภายนอกทจางมาเฉพาะเพอฝกอบรมนกศกษาสหกจศกษา

4.1.2 การจดเตรยมเอกสารเพอประกอบการพจารณาของกรมสรรพากร เมอดาเนนการยนเอกสารตอกรมพฒนาฝมอแรงงา นเรยบรอยแลว สถานประกอบการ

มหนาทยนแบบแสดงรายการภาษ (ภ.ง.ด. 50) โดยบนทกคาใชจาย ดงน - บนทกคาใชจายใน อตรา 1 เทา ในรายการท 8 (รายจายในการขายและบรหาร )

ขอ 23 “รายจายอนทนอกเหนอจาก 1 ถง 22” และ - บนทกคาใชจาย ในอตรา 1 เทา ในรายการท 10 (รายไดทไดรบยกเวนภาษเงนได

หรอรายจายทมสทธหกไดเพมขน ) ขอ 2.3 “รายจายในการสงลกจางเขารบ การศกษาและฝกอบรม” และเกบรกษา เอกสารคาใชจาย เพอขอรบสทธประโยชนทางภาษตาม พระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 437) พ.ศ. 2548 ดงตอไปน

หนงสอรบทราบจากอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานในการฝกนกศกษาสหกจศกษา

สาเนาแบบเสนองานสหกจศกษา (แบบ สก 2)

A

25

4.2 สทธประโยชนทางภาษจากการบรจาคเงนหรอทรพยสนเพอสงเสรมใหเกดการบรณาการ

ทางการศกษาตามพระราชกฤษฎกาฯ ฉบบท 420 พ.ศ. 2547 และพระราชกฤษฎกาฯ ฉบบ ท 476 พ.ศ. 2551

สถานประกอบการทบรจาคเงนและทรพยสนเพอการสงเสรมใหเกดการบรณาการทาง การศกษาใหแกสถานศกษาของทางราชการ สถานศกษาขององคการของรฐบาล (รายชอสถานศกษาดไดจากเวบไซดกรมสรรพากร www.rd.go.th) จะไดรบสทธประโยชนทางภาษดวยการหกคาใชจายได 2 เทา ของคาใชจายทจายไป แตตองไมเกนรอยละ 10 ของกาไรสทธกอนหกรายจาย เพอการกศลสาธารณะ หรอเพอการสาธารณประโยชนและเพอการศกษาหรอการกฬา โดยมรายละเอยดดงน

4.2.1 วตถประสงคของการบรจาค สถานประกอบการจะตองบรจาคเงนหรอทรพยสนโดยไมมลกษณะเปนสญญาตางตอบ

แทน และบรจาคเพอวตถประสงคดงตอไปน 1. บรจาคเปนคาใชจายสาหรบการจดทา หร อจดสรางอาคาร อาคารพรอมทดน

หรอทดน

ใบสาคญรบเงนคาสวสดการทจายแก นกศกษาสหกจศกษา

ใบเสรจรบเงนคาวสดอปกรณทใชในการฝกสหกจศกษา

เกบไวทสถานประกอบการเพอรอการตรวจสอบจากกรมสรรพากร

ใบเสรจรบเงนคาเบย ประกนอบตเหต

ใบสาคญรบเงนคาวทยากรภายนอก

ใบสาคญรบเงนคาเบยเลยง นกศกษาสหกจศกษา

A

26

2. บรจาคเปนคาใชจายสาหรบการจดหาวสดอปกรณเพอการศกษา แบบ เรยน ตารา หนงสอทางวชาการ สอ และเทคโนโลยเพอการศกษา ตลอดจนวสดอปกรณอน ๆ ทเกยวของ กบการศกษา

3. บรจาคเปนคาใชจายสาหรบการจดหาคร อาจารย หรอผทรงคณวฒทางการศกษา หรอเปนทนการศกษา การประดษฐ การพฒนา การคนควา หรอการวจย สาหรบนกเรยน นสต หรอนกศกษาของสถานศกษา

การบรจาคตามขอ 3 น จะตองเปนการบรจาคเงนหรอทรพยสนใหแกสถาบนอดมศกษา เพอประโยชนทจะตกแกนกศกษาโดยตรงเทานน เชน ทนการศกษาทใหแกนกศกษา ทนการวจย ทดาเนนงานโดยนกศกษา ทนการประดษฐซงเปนผลงานของนกศกษา เปนตน

4.2.2 การจดเตรยมเอกสาร 1. สถานประกอบการจะตองยนความจานงบรจาคเงนหรอทรพยสนใหแก สถาบน

อดมศกษา โดยระบวตถประสงคของการบรจาค จานวนเงนและทรพยสนทบรจาคอยางชดเจน (ตามตวอยางแบบแสดงความจานงการบรจาค ภาคผนวกท ง – 1) 2. สถาบนอดมศกษาจะตองออกใบสาคญแสดงการรบเงนหรอทรพยสน (ตามตวอยางภาคผนวก ท ง – 2)

3. สถานประกอบการเกบรกษา สาเนาเอกสารขอ 1 และตนฉบบเอกสาร ขอ2 เพอรอการตรวจสอบจากกรมสรรพากร

4. สถานประกอบการยนแบบ ภ.ง.ด. 50 ตอกรมสรรพากรภายใน 150 วน หลงจาก สน รอบระยะเวลาบญชของสถานประกอบการ