72
บบบบบ บบบบบบบบบบ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภ ภภภ ภภภภภภภ ภภภภภภภภภ ภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ บบบบบบบบบบบบบบบบบบ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ บ. บบบบบบบ : ภภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภภภภภ 1

บทนำthaischool1.in.th/_files_school/86101699/data/8610169… · Web viewรามเก ยรต ส งข ทอง พระอภ ยมณ พระร วง สมเด

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

บทนำ�

คว�มสำ�คญภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอน

กอใหเกดความเปนเอกภาพ และเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ทำาใหสามารถประกอบกจธรการงานและดำารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข เปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร ความคด วเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคมและความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนนำาไปใชในการพฒนาอาชพใหม ความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตลำาคาควรแกการเรยนรและอนรกษและสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป

ก�รเรยนรภ�ษ�ไทยภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใช

ภาษาเพอการสอสารเรยนรเพอ ชนชมและเพอนำาไปใชในชวตจรง๑. ก�รอ�น : การอานออกเสยงคำา ประโยค การอานบทรอย

แกว คำาประพนธชนดตางๆ การอานในใจ เพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอนำาไปปรบใชในชวตประจำาวน

๒. ก�รเขยน : การเขยนสะกดตามอกขระวธ การเขยนสอสารโดยใชถอยคำาและรปแบบตางๆ ของการเขยนซงรวมถงการเรยงความ

1

ยอความ เขยนรายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณและเขยนเชงสรางสรรค

๓. ก�รฟง ก�รด และก�รพด : การฟง และดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดลำาดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนแบบเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

๔. หลกก�รใชภ�ษ�ไทย : ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาส และบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ อทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

๕. วรรณคดและวรรณกรรม : วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรม เพอศกษาขอมลแนวความคด และความเพลดเพลน การเรยนรทำาความเขาใจบทเหรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปน ภมปญญามคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยมขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดตและความงดงามของภาษาเพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

วสยทศน

ภาษาไทยเปนเครองมอการสอสารของคนในชาต ใชทำาความเขาใจกนและใชภาษาประกอบกจการงานทงสวนตน ครอบครว และกจกรรมในสงคมและประเทศชาต ภาษาไทยยงเปนเครองมอ การเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตถงปจจบน และยงเปนวฒนธรรมของชาต ดงนน การเรยน การสอนภาษาไทยจงตองสอนภาษาไทยเพอการสอสาร และสอนภาษาไทยใหแกคนรกการอาน การเขยน ท

2

จะแสวงหาความรและประสบการณ บนทกความรและขอมลขาวสาร ใชภาษาไทยไดถกตองในฐานะเปนวฒนธรรมทางภาษาใหผเรยนเกดความชนชม ซาบซง และภมใจในภาษาไทย เหนคณคาของวรรณคด และวรรณกรรม ตลอดจนภมปญญาทางภาษาของบรรพบรษทไดสรางสรรคผลงาน ซงเปนสวนเสรมสรางความงดงามในชวต

ภาษาเปนสอของความคด ผเรยนทมภาษาใชกวางขวาง มประมวลคำาในการใชพด ฟง อาน เขยนมาก ผเรยนจะคดไดกวางขวาง ลกซง และสรางเสรมความชาญฉลาด สามารถคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา และวนจฉยอยางมเหตผล ดงนน การสอนภาษาไทยจำาเปนตองเสรมสรางผเรยน ขยายประมวลคำา ทงการพด การฟง การอาน และการเขยนใหมาก เพอใหผเรยนใชภาษาในการคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา วนจฉยเรองราวและสงเสรมใหผเรยนใชภาษาอยางมเหตผล ใชภาษาในเชงสรางสรรค และใชภาษาอยางสละสลวย ซงจะชวย สรางเสรมบคลกภาพของผใชภาษาใหเกดความนาเชอถอ

ภาษาไทยเปนวชาทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การอานและการฟงเปนทกษะของการรบรเรองราว ความรและประสบการณ การพดและการเขยนเปนทกษะของการแสดงออกดวยการแสดงความคดเหน ความเหน ความร และประสบการณ สวนการดเปนการรบรขอมลขาวสารจากสอตางๆ ทงโทรทศน ภาพยนตร ละคร คอมพวเตอร ตลอดจนการตน และสามารถแสดงทศนะ ขอมล ขาวสาร ดวยการพดและการเขยน การดจงเปนการเรยนรและการแสดงทศนะของตน และการดนบวนจะมความสำาคญและมอทธพลตอการดำาเนนชวต ผเรยนจะตองประเมน สงทดและใชการดใหเปนประโยชนในการหาความร การเรยนภาษาไทยจงตองเรยน เพอการสอสาร ใหผเรยนสามารถรบรขอมลขาวสารไดอยางพนจพเคราะห สามารถเลอกคำา เรยบเรยง ความคด ความรใหชดเจน ใช

3

ภาษาไดถกตองตามหลกภาษา ใชถอยคำาตรงตามความหมาย ถกตองตามฐานะของบคคลและสถานการณอยางมประสทธภาพ

ภาษาไทยมสวนทเปนเนอหาสาระ ไดแก กฎเกณฑทางภาษาหรอหลกการใชภาษา ผใชภาษาจะตองรหลกภาษาไทยและใชไดถกตอง สวนวรรณคดและวรรณกรรม ตลอดจนบทรองเลน เพลงกลอมเดก ปรศนาคำาทาย เพลงพนบาน วรรณกรรมพนบานทเปนคตชน หรอภมปญญาทางภาษาทถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต ความงดงามของภาษาในบทประพนธทงรอยแกวและรอยกรอง เปนสวนทเปนเนอหาสาระชวยใหเกดความซาบซงและความภาคภมใจในสงทบรรพบรษไดสงสมและบอกกลาวถงความด ความงาม การประพฤตตนไวในวรรณคดและในคตชน ซงสบทอดมาจนถงปจจบน

คณภ�พผเรยน

จบชนประถมศกษ�ปท 6

อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะไดถกตอง อธบายความหมายโดยตรงและความหมายโดยนยของคำา ประโยค ขอความ สำานวนโวหารจากเรองทอาน เขาใจคำาแนะนำา คำาอธบายในคมอตาง ๆ แยกแยะขอคดเหนและขอเทจจรง จบใจความสำาคญของเรองทอานและนำาความร ความคดจากเรองทอานไปตดสนใจแกปญหาในการดำาเนนชวต มมารยาทและมนสย รกการอาน และเหนคณคาสงทอาน

4

มทกษะในการคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด เขยนสะกดคำา แตงประโยค และเขยนขอความ ตลอดจนเขยนสอสาร โดยใชถอยคำาชดเจนเหมาะสม ใชแผนภาพ โครงเรอง แผนภาพความคด เพอพฒนางานเขยน เขยนเรยงความ ยอความ จดหมายสวนตว กรอกแบบรายการตาง ๆ เขยนแสดงความรสกและความคดเหน เขยนเรองตามจนตนาการอยางสรางสรรค และมมารยาทในการเขยน

พดแสดงความร ความคดเกยวกบเรองทฟงและด เลาเรองยอหรอสรปจากเรองทฟง และด ตงคำาถามจากเรองทฟงและด รวมทงประเมนความนาเชอถอจากการฟงและการดโฆษณาอยางมเหตผล พดตามลำาดบขนตอนเรองตาง ๆ อยางชดเจน พดรายงานหรอประเดนคนควาจากการฟง การด การสนทนา และพดโนมนาวไดอยางมเหตผล รวมทงมมารยาทในการฟง ด และพด

สะกดคำาและเขาใจความหมายของคำา สำานวน คำาพงเพย และสภาษต รและเขาใจชนดหนาทของคำาในประโยค ชนดของประโยค คำาภาษาถนและคำาภาษาตางประเทศในภาษาไทย ใช คำาราชาศพทและคำาสภาพไดอยางเหมาะสม แตงประโยค แตงบทรอยกรอง ประเภทกลอนส กลอนสภาพ และกาพยยาน 11

เขาใจและเหนคณคาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน เลานทานพนบาน รองเพลงพนบานของทองถน นำาขอคดเหนจากเรองทอานไปประยกตใชในชวตจรง และทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดได

5

โครงสร�งเวล�เรยนกลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย

ไดกำาหนดโครงสรางเวลาเรยน และสดสวนในกลมสาระการเรยนร ภาษาไทย ดงน

กลมส�ระก�ร

เรยนรภ�ษ�ไทย

สดสวนเวล�เรยน ชวโมง/สปด�ห

ป .๑

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .2

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๓

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๔

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๕

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๖

ช ว โม ง /สปด�ห

สาระการ

เรยนรพนฐาน

๒๐๐ ๕

๒๐๐ ๕

๒๐๐ ๕

๑๖๐ ๔

๑๖๐ ๔

๑๖๐ ๔

รวม ๒๐๐

๕ ๒๐๐

๕ ๒๐๐

๕ ๑๖๐

๔ ๑๖๐

๔ ๑๖๐

6

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร

ส�ระสาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ประกอบ

ดวย1.การอาน2.การเขยน3.การฟง การด และการพด4.หลกการใชภาษา5.วรรณคด และวรรณกรรม

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร ส�ระท ๑ : ก�รอ�น

มาตรฐาน ท ๑.๑ : ใชกระบวนการอานสรางความร และความคด เพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน

ส�ระท ๒ : ก�รเขยน

7

มาตรฐาน ท ๒.๑ : ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความและเขยนเรองราวในรปแบบตาง ๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

ส�ระท ๓ : ก�รฟง ก�รด และก�รพด มาตรฐาน ท ๓.๑ : สามารถเลอกฟงและดอยางม

วจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ส�ระท ๔ : หลกก�รใชภ�ษ�ไทย มาตรฐาน ท ๔.๑ : เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษา

ไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษาและรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ส�ระท ๕ : วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท ๕.๑ : เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณ

วรรณคดและ วรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวต

จรง

คว�มสมพนธระหว�งตวชวด และส�ระก�รเรยนรชนประถมศกษ�ปท ๔

8

ส�ระท ๑ ก�รอ�นม�ตรฐ�น ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใชตดสนใจแกปญหาใน

การดำาเนนชวต และมนสยรกการอาน

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๔

๑. อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองไดถกตอง๒. อธบายความหมายของคำา ประโยคและสำานวนจากเรองทอาน

การอานออกเสยงและการบอกความหมายของบทรอยแกวและบทรอยกรองทประกอบดวย - คำาทม ร ล เปนพยญชนะตน - คำาทมพยญชนะควบกลำา - คำาทมอกษรนำา - คำาประสม - อกษรยอและเครองหมายวรรคตอน - ประโยคทมสำานวนเปนคำาพงเพย สภาษตปรศนาคำาทาย และเครองหมายวรรคตอนการอานบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะ

๓. อานเรองสนๆ ตามเวลาทกำาหนดและตอบคำาถามจากเรองทอาน

การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน- เรองสน ๆ

9

๔. แยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอาน๕. คาดคะเนเหตการณจากเรองทอานโดยระบเหตผลประกอบ๖. สรปความรและขอคดจากเรองทอานเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

- เรองเลาจากประสบการณ- นทานชาดก- บทความ- บทโฆษณา- งานเขยนประเภทโนมนาวใจ- ขาวและเหตการณประจำาวน- สารคดและบนเทงคด

๗. อานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสมำาเสมอและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย- หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอานส�ระท ๒ ก�รเขยนม�ตรฐ�น ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราว

ในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควา

อยางมประสทธภาพ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนร

10

ป.๔ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด และครงบรรทด

การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชคำาไดถกตองชดเจน และเหมาะสม

การเขยนสอสาร เชน - คำาขวญ - คำาแนะนำา

๓. เขยนแผนภาพโครงเรองและ แผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน

การนำาแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดไปพฒนางานเขยน

๔. เขยนยอความจากเรองสนๆ

การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ความเรยงประเภทตางๆ ประกาศ จดหมาย คำาสอน

๕. เขยนจดหมายถงเพอน และบดา มารดา

การเขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดา

๖. เขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา

การเขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา

๗. เขยนเรองตามจนตนาการ

การเขยนเรองตามจนตนาการ

๘. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน

ส�ระท ๓ ก�รฟง ก�รด และก�รพดม�ตรฐ�น ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และ

11

ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๔ ๑. จำาแนกขอเทจจรง

และขอคดเหนจากเรองทฟงและด๒. พดสรปความจากการฟงและด๓. พดแสดงความร ความคดเหนและความรสกเกยวกบเรองทฟงและด

การจำาแนกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทฟงและดในชวตประจำาวน การจบใจความ และการพดแสดงความร ความคด ในเรองทฟง และด จากสอตางๆ เชน - เรองเลา - บทความสนๆ - ขาวและเหตการณประจำาวน

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.4 ๔. ตงคำาถามและตอบ

คำาถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด

- โฆษณา - สออเลกทรอนกส - เรองราวจากบทเรยนกลมสาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอน

๕. รายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา

การรายงาน เชน - การพดลำาดบขนตอนการปฏบตงาน - การพดลำาดบเหตการณ

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง การด และการพด

12

ส�ระท ๔ หลกก�รใชภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�น ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลง ของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๔ ๑. สะกดคำาและบอก

ความหมายของคำาในบรบทตางๆ

คำาในแม ก กามาตราตวสะกดการผนอกษรคำาเปนคำาตาย คำาพอง

๒. ระบชนดและหนาทของคำาใน ประโยค

ชนดของคำาไดแก - คำานาม - คำาสรรพนาม - คำากรยา - คำาวเศษณ

๓.ใชพจนานกรมคนหาความหมายของคำา

การใชพจนานกรม

๔. แตงประโยคไดถกตองตามหลกภาษา

ประโยคสามญ - สวนประกอบของประโยค

- ประโยค ๒ สวน - ประโยค ๓ สวน

๕. แตงบทรอยกรองและคำาขวญ

กลอนสคำาขวญ

๖. บอกความหมายของ สำานวนทเปนคำาพงเพยและ

13

สำานวน สภาษต๗. เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนได

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

ส�ระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรมม�ตรฐ�น ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคา

และนำามาประยกตใชในชวตจรง

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๔

๑. ระบขอคดจากนทานพนบานหรอนทานคตธรรม๒. อธบายขอคดจากการอานเพอนำาไปใชในชวตจรง

วรรณคดและวรรณกรรม เชน - นทานพนบาน - นทานคตธรรม - เพลงพนบาน - วรรณคดและวรรณกรรมในบทเรยนและตามความสนใจ

๓. รองเพลงพนบาน๔. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนด และบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

เพลงพนบานบทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา - บทอาขยานตามทกำาหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ

14

15

คำ�อธบ�ยร�ยวช�

รหสวช� ท ๑๔๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ร�ยวช�พนฐ�น กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท ๔ เวล� ๑๖๐ ชวโมง

การศกษาและฝกทกษะในการอาน การเขยน การฟง การด การพด หลกภาษา และวรรณคด

การอานออกเสยง อานจบใจความสำาคญ อานจากแผนภาพโครงเรอง อานบทรอยแกว อานบทรอยกรอง นทาน

เขยนประโยคและขอความ การสรปเรอง การเขยนสะกดคำา การเขยนจดหมาย การเขยนรายงาน การเขยนแผนภาพโครงเรอง กลอน

16

การเขยนเรองจากจนตนาการ การเขยนโทรเลข การเขยนนทาน

การจบใจความสำาคญจากการฟง การแสดงความคดเหน การดจากเรองทไดฟง การโตวาท การอภปราย การเลานทาน ขาวเหตการณประจำาวน การวเคราะหเรอง การพดรายงาน พดสรปบทรอยกรอง

รามเกยรต สงขทอง พระอภยมณ พระรวง สมเดจพระศรสรโยทย ขนชางขนแผน

ในการจดประสบการณหรอสรางสรรคสถานการณใกลตว ใหผเรยนไดศกษาคนควาโดยปฏบตจรง เพอพฒนาทกษะการอาน การเขยน การฟง การด การพด หลกภาษา และวรรณคด นำาประสบการณดานความร ความคด ทกษะกระบวนการทไดนำาไปใชในการเรยนรสงตางๆ และใชในชวตประจำาวนอยางสรางสรรค รวมทงเหนคณคาและเจตคตทดตอภาษาไทย สามารถทำางานอยางมระบบ ระเบยบ รอบคอบ มความรบผดชอบ มวจารณญาณ และเชอมนในตนเอง

การวดผลและประเมนผล ใชวธหลากหลายตามสภาพความจรงของเนอหาและทกษะทตองการวด

รหสตวชวดท ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗,

ป.๔/๘ท ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗,

ป.๔/๘ท ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖ท ๔.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗

17

ท ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔

รวมทงหมด ๓๓ ตวชวด

กำ�หนดหนวยก�รเรยนร

รหสวช� ท ๑๔๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท 4 จำ�นวน 160 ชวโมง

ภ�คเรยนท

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร จำ�นวนชวโมง

ภ�ษ�พ�ท (59)1 ขนมไทยไรเทยมทาน 72 ออมไวกำาไรชวต 73 ผกสมนไพรใบหญามคณคา

ทงนน

8

4 ภมใจมรดกโลก 75 ชวตทถกตองเมน 7

6 โอม ! พนจมหาพจารณา 8

18

1

7 แรงพโรธจากฟาดน 88 ไวรสวายราย 7

17 วรรณคดลำานำา (16)บทท 1 การผจญภย 4บทท 2 นำาผงหยดเดยว 4บทท 3 ระบำาสายฟา 4บทท 4 เรองเลาจากพทลง 4

18 วรรณกรรมปฏสมพนธ (6)บทท 1 เกดเพอกอ 3บทท 2 มองคนมองโลก 3รวมเวล�เรยน ภ�คเรยนท 1

81

ภ�ษ�พ�ท (61)9 สนกสนานกบการเลน 8

10 หนเอยจะบอกให 811 คนดศรโรงเรยน 712 สารพษในชวตประจำาวน 713 อยางนดควรทำา 7

ภ�คเรยนท

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร จำ�นวนชวโมง

14 กระดาษนมทมา 8

19

2

15 รกทคมภย 816 ธรรมชาตนมคณ 817 วรรณคดลำานำา (12)

บทท 5 ดวงจนทรของลำาเจยก

4

บทท 6 หองสมดปา 4บทท 7 เทยวเมองพระรวง 4

18 วรรณกรรมปฏสมพนธ (6)บทท 3 พชพนธธญญาหาร 3บทท 4 นานาชวต 3รวมเวล�เรยน ภ�คเรยนท 2

79

รวมเวล�เรยนตลอดปก�รศกษ�

160

20

กำ�หนดแผนก�รจดก�รเรยนร

รหสวช� ท ๑๔๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท 4 จำ�นวน 160 ชวโมง

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

ภ�ษ�พ�ท (120)

1 (7)ขนมไทย 1 การอานในใจบทเรยน 2

ไรเทยมทาน 2 การอานจบใจความ 13 อานเสรม ขนมแมเอย 14 ศกษาคนควาการทำาขนม

ไทย

2

5 ประโยคทมคำาเชอม 12 (7)

ออมไวกำาไร 6 การอานออกเสยงบทเรยน 1

21

ชวต7 การเขยนแผนภาพโครง

เรอง

2

8 สำานวน 19 อานเสรม เงนตรานาร 1

10 การทำาบญชรายรบรายจาย 23 (8)

ผกสมนไพรใบหญา

11 การอานในใจบทเรยน 1

มคณคาทงนน

12 อานคำาทมตวสะกดในแม ก กา กด

1

กบ และกน 13 อานคำาทมตวสะกดในแม

เกย

1

แมเกอว14 อานคำาทมตวสะกดใน

มาตราแมกม

1

แมกด15 อานคำาทตวสะกดในมาตรา

แมกด

1

แมกก กน คำาทมไมทณฑฆาต

หนวยก�รเรยนรท

แผนก�รจด

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

หม�ยเ

22

ชอหนวยก�รเรยนร

ก�รเรยนรครงท

ชวโมง

หต

16 คำาทประวสรรชยและไมประวสรรชนย

1

17 คำาทมไมยมก การเรยบเรยงประโยค

1

เพอสอความ18 อานเสรม ชวกโกมารภจจ 1

4 (7)ภมใจมรดก

โลก

19 การอานในใจบทเรยน 1

20 คำาทมอกษรควบกลำาทประวสรรชนย

1

21 การอานคำาควบกลำาทมอกษรควบแท

1

และคำาทมตวอกษรควบไมแท

22 คำาทมอกษรนำา 123 คำาทมไมทณฑฆาต 124 ผนอกษรกลาง สง ตำา ท

เปนคำาเปนคำาตาย

2

5 (7)ชวตทถกเมน 25 การอานในใจบทเรยน 1

26 คำานาม สรรพนาม กรยา 2

23

และคำาวเศษณ

27 การอานคำายอ อกษรยอ ประโยค

2

คำาสง ประโยคแสดงความตองการและขอรอง

28 อานเสรมตวเลกนดเดยว มพษ

1

เหลอใจ29 เกมหมวกวเศษ การคด

ลายมอ

1

6 (8)โอม ! พนจ 30 อานออกเสยงบทเรยน 1

มหาพจารณา 31 การแสดงความคดเหนเชงวจารณ

1

32 การแยกขอเทจจรงและขอคดเหน

1

33 การสรปเรอง 1

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

24

34 การเวนวรรคตอน และการเขยน

1

ยอหนา (1)35 การเวนวรรคตอน และการ

เขยน

1

ยอหนา (2)36 การอานและการเขยน

เครองหมาย

1

วรรคตอน 137 อานเสรม กอนจะเชอสงใด

ใหยงคด

1

7 (8)แรงพโรธ 38 การอานในใจบทเรยน 1จากฟาดน 39 การเขยนแผนภาพโครง

เรอง

2

40 การคดลายมอ 141 คำาพองเสยงและชนดของ

คำา

1

ในประโยค42 คำาคลองจอง 143 คำาพอง 144 อานเสรม คำาเตอนจากฟา

ดน

1

8 (7)

25

ไวรสวายราย 45 การอานออกเสยงบทเรยน 246 การเขยนเรยงความ 247 อานเสรม ทำาความเขาใจกบ 2

โรคเอดส48 การอานและใชคำา ฤๅ การ

เขยน

1

คำาตามคำาบอก9 (8)

สนกสนาน 49 การอานออกเสยง 2กบการเลน 50 ความหมายของประโยค

ชนดของ

1

ประโยค (ประโยคบอกเลา คำาถามปฏเสธ)

51 ประโยคทมสวนขยาย 1หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

52 ประโยคทมคำาเชอมแสดงเหตและผล

1

53 การเขยนจดหมายลาคร 154 การเขยนจดหมายถง

เพอน

1

26

55 การเขยนจดหมายถงญาตผใหญ

1

10 (8)หนเอยจะบอก

ให

56 อานในใจบทเรยน 2

57 การบนทกความร 158 การเขยนยอความ 259 การเลอกหนงสออาน 160 การเลนเกมปรศนาคำาทาย 1

และการคด61 อานเสรมเจาสทอง 1

11 (7)คนดศรโรงเรยน

62 อานในใจบทเรยน 2

63 การพดแนะนำาตว 164 การพดสนทนา 165 การพดโนมนาวใจ 166 การพดขดแยง 167 อานเสรม เดกทมความ

ตองการ

1

พเศษ12

สารพษในชวตประจำาวน

686970

การอานในใจบทเรยนการเขยนแผนภาพโครง

(7)222

27

71 เรองการโฆษณาอานเสรม รเรองเครองปรงรส

1

13 (7)อยางนดควร

ทำา

72 การอานในใจบทเรยน 2

73 การฟงและการด ๑74 อานเสรม เมตตาธรรมนำา

สข

2

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

75 เกมทางภาษา 176 มารยาทการพด การฟง

การแสดง๑

ความคดเหน14 (8)

กระดาษนมทมา

77 การอานออกเสยงบทเรยน 2

78 การเขยนรายงานและการพด

4

รายงาน

28

79 การเขยนโทรเลข 215 (8)

รกทคมภย 80 อานในใจบทเรยน 281 ภาษาพด ภาษาเขยน 282 ภาษาถน 183 คำาทมาจากภาษาตาง

ประเทศ

1

84 การใชพจนานกรม ๒16 (8)

ธรรมชาตนมคณ

85 อานออกเสยงบทเรยน 2

86 คำาประพนธบทรอยกรอง 287 คำาราชาศพท (1) 188 คำาราชาศพท (2) 189 คำาราชาศพท (3) 190 อานเสรม

ทรพยากรธรรมชาต

1

รวมเวล�เรยน (ภ�ษ�พ�ท)

120

วรรณคดลำ�นำ� (28)17 บทท 1 การผจญภยของ

สดสาคร

(4)

วรรณคดลำานำา

91 อานออกเสยงบทเรยน (ตอนท 1)

2

29

92 อานออกเสยงบทเรยน (ตอนท 2)

2

บทท 2 นำาผงหยดเดยว (4)93 อานออกเสยงบทเรยน 294 ตำานานเทยบเรอง นำาผง

หยดเดยว

2

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

บทท 3 ระบำาสายฟา (4)95 อานออกเสยงบทเรยน 296 อานเสรมตำานานขวานฟา 197 การวาดภาพระบายสตาม

จนตนาการ

1

บทท 4 เรองเลาจากพทลง

(4)

98 อานออกเสยงบทเรยน 299 อานเสรมชาวซาไก 1

100 ทำาสมดอานประจำาชนเรยน 1บทท 5 ดวงจนทรของลำาเจยก

(4)

101 อานออกเสยงบทเรยน 2

30

102 ชวนอานชวนคด 1103 อานเสรมพระจนทรและ 1

วนลอยกระทงบทท 6 หองสมดปา (4)

104 อานในใจบทเรยน 2105 อานเสรมวดปา วดบาน 2

106บทท 7 เทยวเมองพระรวงอานออกเสยงบทเรยน

(4)2

107 การแตงนทานหนาเดยว 2รวมเวล�เรยน (วรรณคดลำ�นำ�)

28

18 บทท 1 เกดเมอกอ (3)วรรณกรรม 108 บทกว มาแตไหน คนเอย 1ปฏสมพนธ 109 คณคาชวต 1

110 วรรณกรรมของเพอน 1 บทท 2 มองคนมองโลก (3)

111 บทเพลงคางคาวกนกลวย 1112 เจาชายกบ 1113 การมองโลกในแงด 1

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย) จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

31

บทท 3 พชพนธธญญาหาร

(3)

114 จงไปจากไรเถด 1115 นทานพนบาน ปลาชอนครง

ตว

1

116 ความสอดประสานเปนความงาม

1

บทท 4 นานาชวต (3)117 หนอนเตมขน 1118 นทานพนบานทาวเตานอย 1119 ชอดอกกหลาบวางอยกบ

ดอกไมอน

1

รวมเวล�เรยน (วรรณกรรมปฏสมพนธ)

12

รวมเวล�เรยนตลอดปก�รศกษ�

160

32

บรรณ�นกรม

กระทรวงศกษาธการ. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนประถมศกษ�ปท 4 เลม 1 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5. กรเทพมหานคร : โรงพมพ

สกสค. ลาดพราว, ๒๕๕ 6.--------------. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนประถมศกษ�ปท 4 เลม 2 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5 : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว,

๒๕๕ 6.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ภ�ษ�พ�ท ชนประถม-

33

ศกษ�ปท 4 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�

ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ สกสค.

ลาดพราว, ๒๕ 56.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณคดลำ�นำ�

ชนประถมศกษ�ปท 4 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

สกสค. ลาดพราว, ๒๕ 53.--------------. หนงสอเรยนส�ระก�รเรยนรพนฐ�น ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณกรรมปฏสมพนธ

ชวงชนท ๑ ชนประถมศกษ�ปท 4–6 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย หลกสตร

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา

ลาดพราว, ๒๕๔๘.––––––. เอกส�รประกอบหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔ แนวท�งก�รวดและ

ประเมนผลก�รเรยน ต�มหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕.สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กระทรวงศกษาธการ. ตวชวดและส�ระก�รเรยนร

34

แกนกล�ง กลมส�ระก�รเรยนร ภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น

พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร : สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา, 2552.––––––. หลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552.

35

อภธ�นศพท

กระบวนก�รเขยนกระบวนการเขยนเปนการคดเรองทจะเขยนและรวบรวมความร

ในการเขยน กระบวนการเขยน ม ๕ ขน ดงน๑. ก�รเตรยมก�รเขยน เปนขนเตรยมพรอมทจะเขยนโดย

เลอกหวขอเรองทจะเขยนบนพนฐานของประสบการณ กำาหนดรปแบบการเขยน รวบรวมความคดในการเขยน อาจใชวธการอานหนงสอ สนทนา จดหมวดหมความคด โดยเขยนเปนแผนภาพความคด จดบนทกความคดทจะเขยนเปนรปหวขอเรองใหญ หวขอยอย และรายละเอยดคราวๆ

36

๒. ก�รยกร�งขอเขยน เมอเตรยมหวขอเรองและความคดรปแบบการเขยนแลว ใหนำาความคดมาเขยนตามรปแบบทกำาหนดเปนการยกรางขอเขยน โดยคำานงถงวาจะเขยนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกบเรองและเหมาะกบผอน จะเรมตนเขยนอยางไร มหวขอเรองอยางไร ลำาดบความคดอยางไร เชอมโยงความคดอยางไร

๓. ก�รปรบปรงขอเขยน เมอเขยนยกรางแลวอานทบทวนเรองทเขยน ปรบปรงเรองทเขยนเพมเตมความคดใหสมบรณ แกไขภาษา สำานวนโวหาร นำาไปใหเพอนหรอผอนอาน นำาขอเสนอแนะมาปรบปรงอกครง

๔. ก�รบรรณ�ธก�รกจ นำาขอเขยนทปรบปรงแลวมาตรวจทานคำาผด แกไขใหถกตอง แลวอานตรวจทานแกไขขอเขยนอกครง แกไขขอผดพลาดทงภาษา ความคด และการเวนวรรคตอน

๕. ก�รเขยนใหสมบรณ นำาเรองทแกไขปรบปรงแลวมาเขยนเรองใหสมบรณ จดพมพวาดรปประกอบ เขยนใหสมบรณดวยลายมอทสวยงามเปนระเบยบ เมอพมพหรอเขยนแลวตรวจทานอกครงใหสมบรณกอนจดทำารปเลม

กระบวนก�รคดการฟง การพด การอาน และการเขยน เปนกระบวนการคด คน

ทจะคดไดดตองเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด บคคลทจะคดไดดจะตองมความรและประสบการณพนฐานในการคด บคคลจะมความสามารถในการรวบรวมขอมล ขอเทจจรง วเคราะห สงเคราะห และประเมนคา จะตองมความรและประสบการณพนฐานทนำามาชวยในการคดทงสน การสอนใหคดควรใหผเรยนรจกคดเลอกขอมล ถายทอด รวบรวม และจำาขอมลตางๆ สมองของมนษยจะเปนผบรโภคขอมลขาวสารและสามารถ

37

แปลความขอมลขาวสาร และสามารถนำามาใชอางอง การเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทดจะตองสอนใหเปนผบรโภคขอมลขาวสารทดและเปนนกคดทดดวย กระบวนการสอนภาษาจงตองสอนใหผเรยนเปนผรบรขอมลขาวสารและมทกษะการคด นำาขอมลขาวสารทไดจากการฟงและการอานนำามาสการฝกทกษะการคด นำาการฟง การพด การอาน และการเขยน มาสอนในรปแบบบรณาการทกษะ ตวอยาง เชน การเขยนเปนกระบวนการคดในการวเคราะห การแยกแยะ การสงเคราะหการประเมนคา การสรางสรรค ผเขยนจะนำาความรและประสบการณสการคดและแสดงออกตามความคดของตนเสมอ ตองเปนผอานและผฟงเพอรบร ขาวสารทจะนำามาวเคราะหและสามารถแสดงทรรศนะได

กระบวนก�รอ�นการอานเปนกระบวนการซงผอานสรางความหมายหรอพฒนา

การตความระหวางการอานผอานจะตองรหวขอเรอง รจดประสงคของการอาน มความรทางภาษาทใกลเคยงกบภาษาทใชในหนงสอทอาน โดยใชประสบการณเดมเปนประสบการณทำาความเขาใจกบเรองทอาน กระบวนการอานมดงน

๑. ก�รเตรยมก�รอ�น ผอานจะตองอานชอเรอง หวขอยอยจากสารบญเรอง อานคำานำาใหทราบจดมงหมายของหนงสอ ตงจดประสงคของการอานจะอานเพอความเพลดเพลนหรออานเพอหาความร วางแผนการอานโดยอานหนงสอตอนใดตอนหนงวาความยากงายอยางไร หนงสอมความยากมากนอยเพยงใด รปแบบของหนงสอเปนอยางไร เหมาะกบผอานประเภทใด เดาความวา

38

เปนเรองเกยวกบอะไร เตรยมสมด ดนสอ สำาหรบจดบนทกขอความหรอเนอเรองทสำาคญขณะอาน

๒. ก�รอ�น ผอานจะอานหนงสอใหตลอดเลมหรอเฉพาะตอนทตองการอาน ขณะอานผอานจะใชความรจากการอานคำา ความหมายของคำามาใชในการอาน รวมทงการรจกแบงวรรคตอนดวยการอานเรวจะมสวนชวยใหผอานเขาใจเรองไดดกวาผอานชา ซงจะสะกดคำาอานหรออานยอนไปยอนมา ผอานจะใชบรบทหรอคำาแวดลอมชวยในการตความหมายของคำาเพอทำาความเขาใจเรองทอาน

๓. ก�รแสดงคว�มคดเหน ผอานจะจดบนทกขอความทมความสำาคญ หรอเขยนแสดงความคดเหน ตความขอความทอาน อานซำาในตอนทไมเขาใจเพอทำาความเขาใจใหถกตองขยายความคดจากการอาน จบคกบเพอนสนทนาแลกเปลยนความคดเหน ตงขอสงเกตจากเรองทอาน ถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานทำานองเสนาะดงๆ เพอฟงเสยงการอานและเกดจนตนาการ

๔. ก�รอ�นสำ�รวจ ผอานจะอานซำาโดยเลอกอานตอนใดตอนหนง ตรวจสอบคำาและภาษาทใช สำารวจโครงเรองของหนงสอเปรยบเทยบหนงสอทอานกบหนงสอทเคยอาน สำารวจและเชอมโยงเหตการณในเรองและการลำาดบเรอง และสำารวจคำาสำาคญทใชในหนงสอ

๕. ก�รขย�ยคว�มคด ผอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บนทกขอคดเหน คณคาของเรอง เชอมโยงเรองราวในเรองกบชวตจรง ความรสกจากการอาน จดทำาโครงงานหลกการอาน เชน วาดภาพ เขยนบทละคร เขยนบนทกรายงานการอาน อานเรองอนๆ ทผ

39

เขยนคนเดยวกนแตง อานเรองเพมเตม เรองทเกยวโยงกบเรองทอาน เพอใหไดความรทชดเจนและกวางขวางขน

ก�รเขยนเชงสร�งสรรคการเขยนเชงสรางสรรคเปนการเขยนโดยใชความร

ประสบการณ และจนตนาการใน การเขยน เชน การเขยนเรยงความ นทาน เรองสน นวนยาย และบทรอยกรอง การเขยนเชงสรางสรรค ผเขยนจะตองมความคดด มจนตนาการด มคลงคำาอยางหลากหลาย สามารถนำาคำามาใชในการเขยน ตองใชเทคนคการเขยน และใชถอยคำาอยางสละสลวย

ก�รดการดเปนการรบสารจากสอภาพและเสยง และแสดงทรรศนะได

จากการรบรสาร ตความ แปลความ วเคราะห และประเมนคณคาสารจากสอ เชน การดโทรทศน การดคอมพวเตอร การดละครการดภาพยนตร การดหนงสอการตน (แมไมมเสยงแตมถอยคำาอานแทนเสยงพด) ผดจะตองรบรสารจากการดและนำามาวเคราะห ตความ และประเมนคณคาของสารทเปนเนอเรองโดยใชหลกการ พจารณาวรรณคดหรอการวเคราะหวรรณคดเบองตน เชน แนวคดของเรอง ฉากทประกอบเรองสมเหตสมผล กรยาทาทาง และการแสดงออกของตวละครมความสมจรงกบบทบาท โครงเรอง เพลง แสง ส เสยง ทใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผดสมจรงและสอดคลองกบยคสมยของเหตการณทจำาลองสบทละคร คณคาทางจรยธรรม คณธรรม และคณคาทางสงคมทมอทธพลตอผดหรอผชมถาเปนการดขาวและเหตการณ หรอการอภปราย การใชความรหรอ

40

เรองทเปนสารคด การโฆษณาทางสอจะตองพจารณาเนอหาสาระวาสมควรเชอถอไดหรอไม เปนการโฆษณาชวนเชอหรอไมความคดสำาคญและมอทธพลตอการเรยนรมาก และการดละครเวท ละครโทรทศน ดขาวทางโทรทศนจะเปนประโยชนไดรบความสนกสนาน ตองดและวเคราะห ประเมนคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมเหตผล

ก�รตคว�มการตความเปนการใชความรและประสบการณของผอานและ

การใชบรบท ไดแก คำาทแวดลอมขอความ ทำาความเขาใจขอความหรอกำาหนดความหมายของคำาใหถกตอง พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหความหมายวา การตความหมาย ช หรอกำาหนดความหมาย ใหความหมายหรออธบาย ใชหรอปรบใหเขาใจเจตนา และความมงหมายเพอความถกตอง

ก�รเปลยนแปลงของภ�ษ�ภาษายอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา คำาคำาหนงในสมย

หนงเขยนอยางหนง อกสมยหนง เขยนอกอยางหนง คำาวา ประเทศ แตเดมเขยน ประเทษ คำาวา ปกษใต แตเดมเขยน ปกใตในปจจบนเขยน ปกษใต คำาวา ลมลก แตกอนเขยน ลมฦก ภาษาจงมการเปลยนแปลง ทงความหมายและการเขยน บางครงคำาบางคำา เชน คำาวา หลอน เปนคำาสรรพนามแสดงถงคำาพด สรรพนามบรษท ๓ทเปนคำาสภาพ แตเดยวนคำาวา หลอน มความหมายในเชงดแคลน เปนตน

41

ก�รสร�งสรรคการสรางสรรค คอ การรจกเลอกความร ประสบการณทมอย

เดมมาเปนพนฐานในการสรางความร ความคดใหม หรอสงแปลกใหมทมคณภาพและมประสทธภาพสงกวาเดม บคคลทจะมความสามารถในการสรางสรรคจะตองเปนบคคลทมความคดอสระอยเสมอ มความเชอมนในตนเองมองโลกในแงด คดไตรตรอง ไมตดสนใจสงใดงายๆ การสรางสรรคของมนษยจะเกยวเนองกนกบความคด การพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค ซงจะตองมการคดเชงสรางสรรคเปนพนฐาน ความคดเชงสรางสรรคเปนความคดทพฒนามาจากความรและประสบการณเดม ซงเปนปจจยพนฐานของการพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค การพดและการเขยนเชงสรางสรรคเปน การแสดงออกทางภาษาทใชภาษาขดเกลาใหไพเราะ งดงาม เหมาะสม ถกตองตามเนอหาทพดและเขยน การกระทำาเชงสรางสรรคเปนการกระทำาทไมซำาแบบเดมและคดคนใหมแปลกไปจากเดม และเปนประโยชนทสงขน

ขอมลส�รสนเทศขอมลสารสนเทศ หมายถง เรองราว ขอเทจจรง ขอมล หรอสง

ใดสงหนงทสามารถสอความหมายดวยการพดบอกเลา บนทกเปนเอกสาร รายงาน หนงสอ แผนท แผนภาพ ภาพถายบนทกดวยเสยงและภาพ บนทกดวยเครองคอมพวเตอร เปนการเกบเรองราวตางๆ บนทกไวเปนหลกฐานดวยวธตางๆ

คว�มหม�ยของคำ�คำาทใชในการตดตอสอสารมความหมายแบงไดเปน ๓ ลกษณะ

คอ

42

๑. คว�มหม�ยโดยตรง เปนความหมายทใชพดจากนตรงตามความหมาย คำาหนงๆ นน อาจมความหมายไดหลายความหมาย เชน คำาวา กา อาจมความหมายถง ภาชนะใสนำา หรออาจหมายถงนกชนดหนง ตวสดำา รอง กา กา เปนความหมายโดยตรง

๒. คว�มหม�ยแฝง คำาอาจมความหมายแฝงเพมจากความหมายโดยตรง มกเปนความหมายเกยวกบความรสก เชน คำาวา ขเหนยว กบ ประหยด หมายถง ไมใชจายอยางสรยสราย เปนความหมายตรง แตความรสกตางกน ประหยดเปนสงด แตขเหนยวเปนสงไมด

๓. คว�มหม�ยในบรบท คำาบางคำามความหมายตรง เมอรวมกบคำาอนจะมความหมายเพมเตมกวางขน หรอแคบลงได เชน คำาวา ด เดกด หมายถง วานอนสอนงาย เสยงด หมายถง ไพเราะดนสอด หมายถง เขยนไดด สขภาพด หมายถง ไมมโรค ความหมายบรบทเปนความหมายเชนเดยวกบความหมายแฝง

คณค�ของง�นประพนธเมอผอานอานวรรณคดหรอวรรณกรรมแลวจะตองประเมน

งานประพนธ ใหเหนคณคาของงานประพนธ ทำาใหผอานอานอยางสนก และไดรบประโยชนจาการอานงานประพนธ คณคาของงานประพนธแบงไดเปน ๒ ประการ คอ

๑. คณค�ด�นวรรณศลป ถาอานบทรอยกรองกจะพจารณากลวธการแตง การเลอกเฟนถอยคำามาใชไดไพเราะ มความคดสรางสรรค และใหความสะเทอนอารมณ ถาเปนบทรอยแกวประเภทสารคด รปแบบการเขยนจะเหมาะสมกบเนอเรอง วธการนำาเสนอนาสนใจ เนอหามความถกตองใชภาษาสละสลวยชดเจน การนำาเสนอมความคดสรางสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบนเทงคดองคประกอบของเรองไมวาเรองสน นวนยาย นทาน จะมแกนเรอง โครงเรอง ตว

43

ละครมความสมพนธกน กลวธการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขดแยงในการแตงสรางความสะเทอนอารมณ การใชถอยคำาสรางภาพไดชดเจน คำาพดในเรองเหมาะสมกบบคลกของตวละครมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม

๒. คณค�ด�นสงคม เปนคณคาทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ ชวตความเปนอยของมนษย และคณคาทางจรยธรรม คณคาดานสงคม เปนคณคาทผอานจะเขาใจชวตทงในโลกทศนและชวทศน เขาใจการดำาเนนชวตและเขาใจเพอนมนษยดขน เนอหายอมเกยวของกบการชวยจรรโลงใจแกผอาน ชวยพฒนาสงคม ชวยอนรกษสงมคณคาของชาตบานเมองและสนบสนนคานยม อนดงาม

โครงง�นโครงงานเปนการจดการเรยนรวธหนงทสงเสรมใหผเรยนเรยน

ดวยการคนควา ลงมอปฏบตจรง ในลกษณะของการสำารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน ผเรยนจะรวบรวมขอมล นำามาวเคราะห ทดสอบเพอแกปญหาของใจ ผเรยนจะนำาความรจากชนเรยนมาบรณาการในการแกปญหา คนหาคำาตอบ เปนกระบวนการคนพบนำาไปสการเรยนร ผเรยนจะเกดทกษะการทำางานรวมกบผอน ทกษะ การจดการ ผสอนจะเขาใจผเรยน เหนรปแบบการเรยนร การคด วธการทำางานของผเรยน จาก การสงเกตการณทำางานของผเรยน การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบศกษาคนควาวธการหนง แตเปนการศกษาคนควาทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปนการพฒนาผเรยนใหเปนคนมเหตผล สรปเรองราวอยางมกฎเกณฑ ทำางานอยางมระบบ การเรยนแบบโครงงานไมใชการศกษาคนควาจดทำารายงานเพยงอยางเดยว ตองมการวเคราะหขอมลและมการสรปผล

44

ทกษะก�รสอส�รทกษะการสอสาร ไดแก ทกษะการพด การฟง การอาน และการ

เขยน ซงเปนเครองมอของการสงสารและการรบสาร การสงสาร ไดแก การสงความร ความเชอ ความคด ความรสกดวยการพดและการเขยน สวนการรบสาร ไดแก การรบความร ความเชอ ความคด ดวยการอานและการฟงการฝกทกษะการสอสารจงเปนการฝกทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ใหสามารถรบสารและสงสารอยางมประสทธภาพ

ธรรมช�ตของภ�ษ�ธรรมชาตของภาษาเปนคณสมบตของภาษาทสำาคญ ม

คณสมบตพอสรปได คอ ประก�รทหนง ทกภาษาจะประกอบดวยเสยงและความหมาย

โดยมระเบยบแบบแผนหรอกฎเกณฑในการใชอยางเปนระบบ ประก�รทสอง ภาษามพลงในการงอกงามมรสนสด หมายถง

มนษยสามารถใชภาษาสอความหมายไดโดยไมสนสด ประก�รทส�ม ภาษาเปนเรองของการใชสญลกษณรวมกน

หรอสมมตรวมกน และมการรบรสญลกษณหรอสมมตรวมกน เพอสรางความเขาใจตรงกน

ประก�รทส ภาษาสามารถใชภาษาพดในการตดตอสอสาร ไมจำากดเพศของผสงสาร ไมวาหญง ชาย เดก ผใหญ สามารถผลดกนในการสงสารและรบสารได

ประก�รทห� ภาษาพดยอมใชไดทงในปจจบน อดตและอนาคต ไมจำากดเวลาและสถานท

ประก�รทหก ภาษาเปนเครองมอการถายทอดวฒนธรรม และวชาความรนานาประการ ทำาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและการสรางสรรคสงใหม

45

แนวคดในวรรณกรรมแนวคดในวรรณกรรมหรอแนวเรองในวรรณกรรมเปนความ

คดสำาคญในการผกเรองใหดำาเนนเรองไปตามแนวคด หรอเปนความคดทสอดแทรกในเรองใหญ แนวคดยอมเกยวของกบมนษยและสงคม เปนสารทผเขยนสงใหผอาน เชน ความดยอมชนะความชว ทำาดไดดทำาชวไดชว ความยตธรรมทำาใหโลกสนตสข คนเราพนความตายไปไมได เปนตน ฉะนนแนวคดเปนสารทผเขยนตองการสงใหผอนทราบ เชน ความด ความยตธรรม ความรก เปนตน

บรบทบรบทเปนคำาทแวดลอมขอความทอาน ผอานจะใชความรสกและ

ประสบการณมากำาหนดความหมายหรอความเขาใจ โดยนำาคำาแวดลอมมาชวยประกอบความรและประสบการณ เพอทำาความเขาใจหรอความหมายของคำา

พลงของภ�ษ�ภาษาเปนเครองมอในการดำารงชวตของมนษย มนษยจง

สามารถเรยนรภาษาเพอ การดำารงชวตเปนเครองมอของการสอสารและสามารถพฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรจกคดและแสดงออกของความคดดวยการพด การเขยน และการกระทำาซงเปนผลจากการคด ถาไมมภาษาคนจะคดไมได ถาคนมภาษานอย มคำาศพทนอย ความคดของคนกจะแคบไมกวางไกล คนทใชภาษาไดดจะมความคดดดวย คนจะใชความคดและแสดงออกทางความคดเปนภาษา ซงสงผลไปส การกระทำา ผลของการกระทำาสงผลไปสความคด ซงเปนพลงของภาษา ภาษาจงมบทบาทสำาคญตอมนษย ชวยใหมนษยพฒนาความคด ชวยดำารงสงคมใหมนษยอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข ม

46

ไมตรตอกน ชวยเหลอกนดวยการใชภาษาตดตอสอสารกน ชวยใหคนปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม ภาษาชวยใหมนษยเกด การพฒนา ใชภาษาในการแลกเปลยนความคดเหน การอภปรายโตแยง เพอนำาไปสผลสรป มนษยใชภาษาในการเรยนร จดบนทกความร แสวงหาความร และชวยจรรโลงใจ ดวยการอานบทกลอน รองเพลง ภาษายงมพลงในตวของมนเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยงและความหมาย การใชภาษาใชถอยคำาทำาใหเกดความรสกตอผรบสาร ใหเกดความจงเกลยดจงชงหรอเกดความชนชอบ ความรกยอมเกดจากภาษาทงสน ทนำาไปสผลสรปทมประสทธภาพ

ภ�ษ�ถนภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใชในทองถน ซงเปน

ภาษาดงเดมของชาวพนบานทใชพดจากนในหมเหลาของตน บางครงจะใชคำาทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน บางครงคำาทใชพดจากนเปนคำาเดยว ความหมายตางกนแลวยงใชสำาเนยงทตางกน จงมคำากลาวทวา สำาเนยงบอกภาษา “ ”สำาเนยงจะบอกวาเปนภาษาอะไร และผพดเปนคนถนใด อยางไรกตามภาษาถนในประเทศไทยไมวาจะเปนภาษาถนเหนอ ถนอสาน ถนใต สามารถสอสารเขาใจกนได เพยงแตสำาเนยงแตกตางกนไปเทานน

ภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�นภาษาไทยมาตรฐานหรอบางทเรยกวา ภาษาไทยกลางหรอภาษา

ราชการ เปนภาษาทใชสอสารกนทวประเทศและเปนภาษาทใชในการเรยนการสอน เพอใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการในการตดตอสอสารสรางความเปนชาตไทย ภาษาไทยมาตรฐานกคอภาษาทใชกนในเมองหลวง

47

ทใชตดตอกนทงประเทศ มคำาและสำาเนยงภาษาทเปนมาตรฐาน ตองพดใหชดถอยชดคำาไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรอภาษาไทยมาตรฐานมความสำาคญในการสรางความเปนปกแผนวรรณคดมการถายทอดกนมาเปนวรรณคดประจำาชาตจะใชภาษาทเปนภาษาไทยมาตรฐานในการสรางสรรคงานประพนธ ทำาใหวรรณคดเปนเครองมอในการศกษาภาษาไทยมาตรฐานได

ภ�ษ�พดกบภ�ษ�เขยนภาษาพดเปนภาษาทใชพดจากน ไมเปนแบบแผนภาษา ไม

พถพถนในการใชแตใชสอสารกนไดด สรางความรสกทเปนกนเอง ใชในหมเพอนฝง ในครอบครว และตดตอสอสารกนอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพดจะใชภาษาทเปนกนเองและสภาพ ขณะเดยวกนกคำานงวาพดกบบคคลทมฐานะตางกน การใชถอยคำากตางกนไปดวย ไมคำานงถงหลกภาษาหรอระเบยบแบบแผนการใชภาษามากนก สวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชเครงครดตอการใชถอยคำา และคำานงถงหลกภาษา เพอใชในการสอสารใหถกตองและใชในการเขยนมากกวาพด ตองใชถอยคำาทสภาพ เขยนใหเปนประโยค เลอกใชถอยคำาทเหมาะสมกบสถานการณในการสอสาร เปนภาษาทใชในพธการตางๆ เชน การกลาวรายงานกลาวปราศรย กลาวสดด การประชมอภปราย การปาฐกถา จะระมดระวงการใชคำาทไมจำาเปนหรอคำาฟมเฟอย หรอการเลนคำาจนกลายเปนการพดหรอเขยนเลนๆ

ภมปญญ�ทองถน

48

ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) บางครงเรยกวา ภมปญญาชาวบาน เปนกระบวนทศนParadigm) ของคนในทองถนทมความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาต เพอความอยรอดแตคนในทองถนจะสรางความรจากประสบการณและจากการปฏบต เปนความร ความคด ทนำามาใชในทองถนของตนเพอการดำารงชวตทเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ผรจงกลายเปนปราชญชาวบานทมความรเกยวกบภาษา ยารกษาโรคและการดำาเนนชวตในหมบานอยางสงบสข

ภมปญญ�ท�งภ�ษ�ภมปญญาทางภาษาเปนความรทางภาษา วรรณกรรมทองถน

บทเพลง สภาษต คำาพงเพยในแตละทองถน ทไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพอใชประโยชนในกจกรรมทางสงคมทตางกน โดยนำาภมปญญาทางภาษาในการสงสอนอบรมพธการตางๆ การบนเทงหรอการละเลนมการแตงเปนคำาประพนธในรปแบบตางๆ ทงนทาน นทานปรมปรา ตำานาน บทเพลง บทรองเลนบทเหกลอม บทสวดตางๆ บททำาขวญ เพอประโยชนทางสงคมและเปนสวนหนงของวฒนธรรมประจำาถน

ระดบภ�ษ�ภาษาเปนวฒนธรรมทคนในสงคมจะตองใชภาษาใหถกตองกบ

สถานการณและโอกาส

49

ทใชภาษา บคคลและประชมชน การใชภาษาจงแบงออกเปนระดบของการใชภาษาไดหลายรปแบบตำาราแตละเลมจะแบงระดบภาษาแตกตางกนตามลกษณะของสมพนธภาพของบคคลและสถานการณการแบงระดบภาษาประมวลไดดงน

๑. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนท�งก�รและไมเปนท�งก�ร๑.๑ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทเปนแบบแผน เชน การ

ใชภาษาในการประชม ในการกลาวสนทรพจน เปนตน

๑.๒ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทไมเปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการสนทนาการใชภาษาในการเขยนจดหมายถงผคนเคย การใชภาษาในการเลาเรองหรอประสบการณ เปนตน

๒. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนพธก�รกบระดบภ�ษ�ทไมเปนพธก�ร การแบงภาษาแบบนเปนการแบงภาษาตามความสมพนธระหวางบคคลเปนระดบ ดงน

๒.๑ ภาษาระดบพธการ เปนภาษาแบบแผน๒.๒ ภาษาระดบกงพธการ เปนภาษากงแบบแผน๒.๓ ภาษาระดบทไมเปนพธการ เปนภาษาไมเปนแบบแผน

๓. ก�รแบงระดบภ�ษ�ต�มสภ�พแวดลอม โดยแบงระดบภาษาในระดบยอยเปน ๕ ระดบ คอ

๓.๑ ภาษาระดบพธการ เชน การกลาวปราศรย การกลาวเปดงาน

๓.๒ ภาษาระดบทางการ เชน การรายงาน การอภปราย๓.๓ ภาษาระดบกงทางการ เชน การประชมอภปราย การ

ปาฐกถา

50

๓.๔ ภาษาระดบการสนทนา เชน การสนทนากบบคคลอยางเปนทางการ

๓.๕ ภาษาระดบกนเอง เชน การสนทนาพดคยในหมเพอนฝงในครอบครว

วจ�รณญ�ณวจารณญาณ หมายถง การใชความร ความคด ทำาความเขาใจ

เรองใดเรองหนงอยางมเหตผลการมวจารณญาณตองอาศยประสบการณในการพจารณาตดสนสารดวยความรอบคอบ และอยางชาญฉลาด เปนเหตเปนผล

ลกษณะก�รจดทำ�แผนก�รจดก�รเรยนร

1. สอดคลองกบจดมงหม�ยของหลกสตรการจดกจกรรมการเรยนรตองสอดคลองกบจดมงหมาย

ของหลกสตรแกนกลาง การ ศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนดมปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ

51

กำาหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

1) มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตนตามหลกธรรมของพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2) มความรอนเปนสากล และมความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลยและทกษะชวต

3) มสขภาพกาย และสขภาพจตทด4) มความรกชาต มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยตาม

ระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5) มจตสำานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทำาประโยชน และสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

2. ก�รจดกจกรรมสอดแทรกทกษะกระบวนก�รคด1) หวใจสำาคญประการหนงของการปฏรปการศกษาตาม

แนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต คอ การเปลยนแปลงกระบวนการเรยนร โดยมงใหผเรยนคดเปน วเคราะหเปน และสรางองคความรใหได ซงจะสงผลใหบคคลสามารถเรยนรไดอยางตอเนอง และเตมตามศกยภาพแหงตน ดงปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 หมวด 4 มาตรา 24 ซงเกยวของกบสาระในกระบวนการเรยนรทครและสถานศกษาจะตองนำาไปสการปฏบต โดยปรบเปลยนกระบวนการเรยนรแบบเดมทเนนการทองจำา ทำาตาม โดยมครเปนศนยกลาง มาเปนกระบวน

52

การเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ โดยเอาชวตจรงของผเรยนเปนตวตง เนนกระบวนการเรยนรจากการปฏบตจรง เนนการฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การจำาลองสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา ทงนเพอใหผเรยน คดเปน ทำาเปน รกการอาน และเกดการ ใฝรอยางตอเนอง

2) พฒนาผเรยนใหสอดคลองกบกลมตวบงชพนฐานตามตวบงชท 4 ผเรยนคดเปน ทำาเปน หมายถง ผเรยนมความสามารถดานการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรค คดอยางมวจารญาณ คดเปนระบบ และสามารถปรบตวเขากบสงคม ประกอบดวยตวบงชยอย 2 ตว คอ

– ผเรยนมความสามารถดานการคด– ผเรยนมความสามารถในการปรบตวเขากบสงคม

3. ก�รออกแบบก�รจดกจกรรมก�รเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ เพอให

ผเรยนมความร มความ เขาใจ มพฤตกรรม หรอวถชวตประชาธปไตย มเจตคต คานยม และศรทธาการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขนน จำาเปนตองใชวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบมสวนรวมทเหมาะสมกบวยวฒของผเรยนในรปแบบทหลากหลาย ไดแก

-การเลนเกมและการสงเกตการณตามกฎกตกา-การฟงนทานและรวมแสดงความคดเหน-การแสดงบทบาทสมมต และรวมอภปราย-การวาดภาพ การเลาเรองจากภาพ การเขยนบรรยายโดยเสร

53

-การสำารวจสภาพปจจบนของหองเรยน โรงเรยน ตลอดจนชมชน ทองถน และ ประเทศ-การศกษาเอกสารและตอบประเดนคำาถาม การวพากษ การวจารณขาวสารขอมล-การฝกปฏบต ฝกการวเคราะหจากสถานการณตาง ๆ

ในการจดกจกรรมการเรยนรความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนตระหนกถงความสำาคญของการดำาเนนชวตตามวถประชาธปไตยนน ผสอนควรใหผเรยนไดฝกฝนทกษะทจะนำาไปสการมทศนคต คานยม เจตคตทด ตอวถชวตประชาธปไตย โดยผสอนใหโอกาสและเวลากบผเรยนทกคนไดมสวนรวมกบกจกรรม ไดแก

– ฝกฝนทกษะการคดวเคราะหจากสถานการณจรงดวยการตงประเดนคำาถามทเหมาะสมกบวยของผเรยน

– สงเกต และเปรยบเทยบความเหมอนและความตางของการดำาเนนชวตในสงคมโดยใชเหตผล และเคารพในความแตกตาง

– ฝกฝนการแกไขความขดแยงดวยการฟงและการสอสารอยางสนต

– ฝกฝนและเหนคณคาของการปฏบตตามกฎกตกา ระเบยบของสงคม โดยเรมตงแตกฎกตกาของเกม กฎกตกาของครอบครว กฎระเบยบของโรงเรยน

4. เนนกระบวนก�รกลมในก�รจดกจกรรมก�รเรยนรความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรม

และเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตยนน ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนพฤตกรรมประชาธปไตยในสงคมอยางจรงจง เพอใหนกเรยน

54

ปฏบตกจกรรม การทำางานระบบกลมไดอยางมประสทธภาพ รจกเปนผนำา ผตามทด มความรบผดชอบ มการวางแผน เกดความสามคคในหมคณะ เปนการฝกใหนกเรยนมวนยและสามารถดำาเนนชวตตามวถชวตประชาธปไตย

5. พฒน�ผเรยนโดยเนนคณธรรม จรยธรรมเนนคณธรรม จรยธรรมตามคณลกษณะอนพงประสงค ใน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และคานยม 12 ประการ ตามนโยบายของรฐบาล ทปลกฝงใหเยาวชน รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ซอสตย สจรต เสยสละ อดทน มความกตญญ มวนย ใฝเรยนร รกความเปนไทย มงมนในการทำางาน อยอยางพอเพยง เออเฟ อเผอแผ มจตเมตตา ชวยเหลอ สามคคและมจตสาธารณะ เปนตน

6. สอดแทรกกจกรรมก�รเรยนรเพอสร�งคว�มเปนพลเมอง ในระบอบประช�ธปไตย ทมคณสมบต 6 ขอ

1)มอสรภาพและพงตนเองได2)เคารพสทธของผอน3)เคารพความแตกตาง4)เคารพความเสมอภาค5)เคารพกตกา กฎหมาย6)รบผดชอบตอสงคม

7. รปแบบของแผนก�รจดก�รเรยนร

55

แผนก�รจดก�รเรยนร ครงท..........

1. ม�ตรฐ�นก�รเรยนร...............................................................................................................

2. จำ�นวน................ชวโมง

3. ส�ระสำ�คญ.................................................................................

.........................................................................

56

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

4. จดประสงคก�รเรยนร 4.1........................................ (มฐ. ป......./........) 4.2........................................ (พฐ. ป......./........) 4.3........................................ (มฐ. ป......./........)

5. ส�ระก�รเรยนร.................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.........................................................................

6. คณธรรม จรยธรรมทตองก�รพฒน�

6.1 ........................................................................................................................................

6.2 ........................................................................................................................................

6.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

57

7. กจกรรมก�รเรยนร

7.1 ........................................................................................................................................

7.2 ........................................................................................................................................

7.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

8. ก�รประเมนผล

กจกรรม / พฤตกรรม / ผลง�น

ทตองก�รประเมนวธการ เครองมอประเมน

9. สอก�รเรยนร

9.1 ......................................................................................................................................

58

9.2 ......................................................................................................................................

9.3 ......................................................................................................................................

ฯลฯ

10. บนทกผลหลงสอน.................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

......................................................................... 10.1 ผลการสอน

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 10.2 ปญหาอปสรรค/แนวทางแกไขปญหา

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 10.3 ขอเสนอแนะ

..........................................................................................................................................................

59

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ลงชอ.........................................................

(.......................................................)

ภ�คผนวก8. วดและประเมนผลระหว�งเรยน ดำาเนนการ ดงน

1) ในระหวางจดกจกรรมการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร มการวดและประเมนผลการเรยนรของแตละแผนการจดการเรยนร โดยตรวจคำาตอบ แบบฝกหด ใบงาน บตรงาน ใบความร และ/หรอการสงเกตพฤตกรรมตามแบบสำารวจ เชน แบบประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมการทำางานระบบกลม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการรวมกจกรรม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการเลนเกม เปนตน

2) วดและประเมนผลหลงเรยน เมอเรยนจบบทเรยนทกหนวยการเรยนร จะทำาการวดและประเมนผล โดยใชแบบทดสอบชดเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน

60