การส ารวจรางกายและตวตน

โดย นางสาวอลสา ฉนเชอ

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป(ประตมากรรม)

ภาควชาประตมากรรม คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2558

การส ารวจรางกายและตวตน

โดย นางสาวอลสา ฉนเชอ

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป(ประตมากรรม)

ภาควชาประตมากรรม คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2558

Observation of body and self

By Miss Alisa Chunchue

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Bachelor of Fine Arts (B.F.A.), Program in Visual Arts

Department of Sculpture The Faculty of Painting Sculpture and Graphic Arts

Silpakorn University Academic Year 2015

คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหศลปนพนธเรอง "การส ารวจรางกายและตวตน" เสนอโดย นางสาวอลสา ฉนเชอ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป กลมวชาเอกประตมากรรม

..................................................... (อาจารยอ ามฤทธ ชสวรรณ) คณบดคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ ....... / ........................... / ...........

ผควบคมศลปนพนธ อาจารยจกรพนธ วลาสนกล

คณะกรรมการตรวจศลปนพนธ ..................................................... ประธานกรรมการ (อาจารยณภทร ธรรมนยา) ....... / ........................... / ........... ..................................................... กรรมการ (อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน) ....... / .......................... / ............. ..................................................... กรรมการ (อาจารยจกรพนธ วลาสนกล) ....... / .......................... / ............. ..................................................... กรรมการ (อาจารยนภดล วรฬหชาตะพนธ) ....... / .......................... / ............ ..................................................... กรรมการและเลขานการ (อาจารยมานะ ไทวฒนกล) ....... / .......................... / ............

ง

หวขอศลปนพนธ การส ารวจรางกายและตวตน

ชอนกศกษา นางสาวอลสา ฉนเชอ

สาขาวชา ทศนศลป

ภาควชา ประตมากรรม

ปการศกษา 2558

บทคดยอ

“ตวตน" มความหมายเชงนามธรรม เราเรยนรตนเองจากการส ารวจกายภาพของรางกายและจตใจ ซงเปนตวก าหนดลกษณะของบคคล และเปนศนยกลางความเขาใจตนเอง จากการเฝาสงเกตความเปลยนแปลงทางรางกาย ตงแตวยเดกจนถงปจจบน พบวา เมอรางกายเจรญเตบโตขน เกดการเปลยนผานระหวางวยเดกไปสวยผใหญ กระบวนการรบร การมองเหนและความเขาใจตวตนของตนเองยอมเปลยนแปลงไปดวย ในวยเดกเราสรางตวตนดวยการเลยนแบบจากพอแม ตอมาเมอเตบโตกระบวนการเรยนรและการพฒนาตนเองจงเพมมากขน ท าใหเราเขาใจตวตนของตนเองไดอยางชดเจน ทงนเพราะเราเขาใจความหมายของตวตนจากการเชอมโยงระหวางประสาทสมผส ไปสประสบการณทางใจ ซงรวมเปนสวนเดยวกนกบรางกาย ดงนนเราจงตระหนกรตวตนผานสงทสมผสไดผานกายภาพทงหมดของรางกาย

ศลปนพนธฉบบนน าเสนอการศกษาเรอง “การส ารวจรางกายและตวตน” โดยเรมตนศกษาตนเองจากการส ารวจกายภาพทางรางกาย เชนกจวตรประจ าวน อวยวะในรางกาย รปราง น าหนก ขนาด ประสาทสมผส รวมไปถงสงแวดลอมรอบขางทเกยวเนองกบตนเอง ใชกระบวนการส ารวจเพอศกษา และน าไปสความตระหนกรในเรองของการมอยของตวตน น าเสนอกระบวนการและรปแบบผลงานในบรบทของศลปะรวมสมย

จ

Thesis Title Observation of Body and Self

Name Miss Alisa Chunchue

Concentration Visual Arts

Department Sculpture

Academic Year 2015

Abstract

The word ‘Self’ possesses an abstract definition yet we discover our ‘selves’ through learning and also observation of our own body and its conditions; this indicates personal identity and also becomes the cornerstone of self-understanding. From childhood to present, the adulthood, the corporeal observation of body suggests the changes during this significant period of time; senses, visions and self-understanding have changed during this aging process. In childhood, identity is constructed through imitation of one’s parents and as we age, influenced by the growing knowledge and environment as well as increasing self-determination, we finally realize and understand the importance of self and identity. The connection between ‘self’ and its senses along with personal mental experiences links one to understand the definition of and how to become (one) self; the cognitive part of our body connects with the physics, consequently, we realize this abstract and ideal identity through the touchable, concrete matters.

This thesis represents ‘the Observation of Body and Self’ which initially begins with the physical observation of body through daily routine, internal organs, body’s shapes, sizes, and weights, senses, and also the surrounding environment involving the construction of ‘self.’ This observation is done in order to reach the realization of self-existence, all which represented through the form of contemporary art.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

ขาพเจาขอขอบพระคณอาจารยจกรพนธ วลาสนกล อาจารยผควบคมศลปนพนธและหวหนาภาควชาประตมากรรม ทใหความทมเทในการอบรมสงสอนจนท าใหขาพเจาเปนผมความร มสตปญญา อกทงอบรมสงสอนในเรองของการด าเนนชวต การมมมมองและแงคดใหมในการท างานศลปะ และเชอมนในศกยภาพของขาพเจาเสมอมา ขอขอบพระคณอาจารยลกปลว จนทรพดซา อาจารยดร.เตยงาม คปตะบตร ทเปนก าลงใจ และใหค าปรกษาในทกดานของการท างานศลปะ และขอขอบพระคณอาจารยประจ าภาควชาประตมากรรมทกทานผใหความรในดานการศกษาและการสรางสรรคผลงานศลปะ ในตลอดระยะเวลาของการทขาพเจาไดเปนสวนหนงในภาควชาประตมากรรม ขอขอบคณเพอนรวมชนเรยน “สมาชกSculpture68” ทใชชวตอยรวมกนมาตลอดระยะเวลา 5 ป และไดแบงปนความรใหแกกนเสมอมา สดทายนขาพเจาขอขอบพระคณครอบครวทใหชวต ใหก าลงใจ ใหการสนบสนนการศกษาของขาพเจามาตลอดทงชวต รวมไปถงเพอน พ นอง อาจารย ศลปน ทกคนทอยในชวตของขาพเจาและทงหมดทไมไดเอยนามน ขอใหผลของความด ความร สตปญญา และประโยชนทงหมดทขาพเจาไดรบ สงผลตอบแทนใหกบทกทานประสบแตความสขความเจรญตลอดไป

ช

ค ำน ำ

ศลปนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต (ศ.บ.) สาขาวชาทศนศลป ภาควชาประตมากรรม คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558 จดท าขนเพอรวบรวมขอมลทางการศกษาและแสดงผลสมฤทธทางการศกษาตลอดระยะเวลาของการศกษาในรายวชา ศลปนพนธ โดยศลปนพนธ “การส ารวจรางกายและตวตน (Observation of body and self)” นมงในการศกษาเรอง การศกษาความหมายและการแสดงตวตน (Self) และการมอย (exist) โดยใชชดขอมลจากรางกายของตนเอง เกบขอมลดวยวธการส ารวจรวมไปถงการตงเงอนไขเพอฝกปฏบตตอตนเอง น าผลของการรบรความเขาใจเสนอดวยกระบวนการและรปแบบทางศลปะ

ซ

สำรบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย ........................................................................................................................ ง บทคดยอภาษาองกฤษ... ................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ .. ....................................................................................................................... ฉ ค าน า .. ........................................................................................................................................... ช สารบญภาพ ................................................................................................................................... ฏ สารบญแผนภม .............................................................................................................................. ด บทท 1 บทน า ............................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................................. 1 วตถประสงคของการสรางสรรค ............................................................................. 2 แนวความคดในการสรางสรรค ............................................................................... 2 ขอบเขตของการสรางสรรค .................................................................................... 2 ขอบเขตดานเนอหา ................................................................................................ 2 ขอบเขตดานรปแบบ .............................................................................................. 2 ขนตอนและวธการสรางสรรค ................................................................................ 3 แหลงขอมล ............................................................................................................ 4 แหลงขอมลจากประสบการณตรง .......................................................................... 4 แหลงขอมลการศกษาคนควา ................................................................................. 4 ขอมลอเลคทรอนกค .............................................................................................. 4 อปกรณทใชในการท าศลปนพนธ ........................................................................... 5 2 ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค .................................................................................. 5 ทมาของแนวความคดและแรงบนดาลใจ ................................................................ 2 ทศนคตทเกยวของกบการสรางสรรค ..................................................................... 6 อทธพลเนอหาดานปรชญา ..................................................................................... 7 ปรชญาเอกซสแตนเชยลลสม (Existentialism) โดย ฌอง ปอล ซารตร (JeanPaulSarte) .............................................................. 8

ฌ

บทท หนา มารตน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger) .............................................................. 12 อทธพลเนอหาดานจตวทยา .............................................................................................. 13 จตวเคราะหโดย ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) ................................................ 15 อทธพลทางดานศลปกรรม ............................................................................................... 23

วดทศน : สนทรยศาสตรของสภาวะหลงตวตน โดย โรซาลนด เคราส (Video : The Aesthetics of Narcissism by Rosalind Krauss) .............................................. 23

วโต แอคคอนซ (Vito Acconci) ............................................................................ 24 ศลปะแบบกระบวนการ Process Art ................................................................... 26 นทรรศการ Live in your head : When attitude become from 1969 27 รางกายในบรบทของศลปะ ...................................................................................... 29 ศลปะแสดงสด ....................................................................................................... 30 Body Art .............................................................................................................. 31 Artist as a practitioner ...................................................................................... 31 Klaus Rinke ......................................................................................................... 32 Dennis Oppenheim ........................................................................................... 33 Louise Bourgeois ................................................................................................ 36 Jannine Antoni ................................................................................................... 38 Eleanor Antin ...................................................................................................... 41 Ann Hamilton ..................................................................................................... 43 Thrisha Brown .................................................................................................... 46 Susan Phiilipsz .................................................................................................... 48 3 กระบวนการและขนตอนการสรางสรรค ........................................................................... 51 เครองมอและวธการศกษาศลปนพนธ .................................................................... 51 ศลปนพนธโครงการท 1 ......................................................................................... 53 กระบวนการสรางสรรค ................................................................................ 54 การส ารวจตนเอง ......................................................................................... 54 การวเคราะหวสด ......................................................................................... 55

ญ

บทท หนา สมมตฐานการศกษา .................................................................................... 56 ศกษาความสมพนธระหวางรางกายและวสด ................................................ 58 การน าเสนอผลงาน ...................................................................................... 58 ศลปนพนธโครงการท 2 ......................................................................................... 65 ขนตอนการวางแผนโครงการ ....................................................................... 65 กระบวนการสรางสรรค ................................................................................ 66 การส ารวจตนเอง ......................................................................................... 66 การส ารวจวสด ............................................................................................. 66 สมมตฐานการศกษาท 1 .............................................................................. 67 สมมตฐานการศกษาท 2 .............................................................................. 71 การน าเสนอผลงาน ...................................................................................... 76 ศลปนพนธโครงการท 3 ......................................................................................... 82 ขนตอนการวางแผนโครงการ ....................................................................... 82 กระบวนการสรางสรรค ................................................................................ 83 การส ารวจตนเอง ......................................................................................... 83 การฝกปฏบต ............................................................................................... 83 การทดลองหาความเปนไปไดในการสรางสรรค ............................................ 84 สมมตฐานการศกษา .................................................................................... 90 การสรางแบบจ าลองผลงาน ......................................................................... 90 การน าเสนอผลงาน ...................................................................................... 91 4 วเคราะหการสรางสรรคผลงาน ......................................................................................... 111 การพฒนาและสรางสรรคผลงานกอนศลปนพนธ ................................................... 111 โครงการกอนศลปนพนธชดท 1 ............................................................................. 111 โครงการกอนศลปนพนธชดท 2 ............................................................................. 118 สรปสาระส าคญของการศกษา ............................................................................... 121 ศลปนพนธโครงการท 1 ......................................................................................... 124 ศลปนพนธโครงการท 2 ......................................................................................... 127

ฎ

บทท หนา ศลปนพนธโครงการท 3 ......................................................................................... 131 5 บทสรป ............................................................................................................................ 135 บรรณานกรม ................................................................................................................................. 138 รายชอศลปนพนธ .......................................................................................................................... 142 ประวตการศกษา ........................................................................................................................... 143

ฏ

สำรบญภำพ ภาพท หนา 1 Vito Acconci , “Centers” 1971 .............................................................................. 24 2 Vito Acconci “Air Time” 1973 .............................................................................. 25 3 “When Attitudes Become Form” at Kunsthalle Bern, 1969 Mario Merz, Robert Morris, Barry Flanagan and Bruce Nauman ..................... 28 4 Klaus Rinke , Operation Poseidon, 1969 ............................................................ 33 5 Dennis Oppenheim , “Reading Position for Second Degree Burn” 1970 ..... 34 6 Dennis Oppenheim , “Two Stage Transfer Drawing” , 1971 ........................ 35 7 Louise bourgeois Cell : “You Better Grow Up” 1993 ....................................... 37 8 Jannine Antoni , “Gnaw” 1992 .............................................................................. 39 9 Jannine Antoni , “Gnaw (detail)” 1992 ................................................................ 39 10 Jannine Antoni , “In loving care” 1993 ............................................................... 40 11 Eleanor Antin , “Blood of a Poet Box” 1965-1968 ........................................... 42 12 Eleanor Antin , “Carving: A Traditional Sculpture” 1972 ................................. 43 13 Ann Hamilton , “body object series” 1993 ........................................................ 44 14 Ann Hamilton , “Face to face” 2001 ................................................................... 45 15 Ann Hamilton , “Dissections... they said it was an experiment” 1988-1993 .................................................................................................................. 46 16 Thrisha Brown , Roof Piece (1971) ........................................................................ 47 17 Thrisha Brown , “Walking on the Wall”, 1971 ................................................... 48 18 Thrisha Brown , “Glacial Decoy” , 1979 .............................................................. 48 19 Susan Philipsz , “Lowlands” 2010 ........................................................................ 49 20 Susan Philipsz , “Lowlands” 2010 , Tate Britain London ................................ 50 21 ภาพถายกจกรรมทปฏบตประจ าวน บนทกดวยฟลมโพลารอย (Polaroid) ................... 54 22 การถกเปยแบบตางๆ .................................................................................................... 55 23 วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค ................................................................................. 56 24 ขนตอนการแบงความยาวของเสนดายตามขนาดทก าหนด ............................................ 56

ฐ

ภาพท หนา 25 กระบวนการถกเปยดวยดายไหมพรมบนก าแพง ........................................................... 57 26 กระบวนการถกเปยดวยดายไหมพรม ............................................................................ 57 27 ขอมลภาพเคลอนไหวแสดงกระบวนการสรางสรรค (Documentary video) ............... 59 28 การแสดงสด (Performance art) ................................................................................ 60 29 บรรยากาศการประเมนความคบหนาศลปนพนธครงท 1 .............................................. 61 30 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1 ..................................................................................... 62 31 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1 ..................................................................................... 63 32 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1 ..................................................................................... 64 33 ภาพแสดงกจวตรประจ าวนทเกยวของกบน าในรางกาย ................................................ 66 34 การทดลองฝกปฏบตถวงน าหนกตนเอง ........................................................................ 68 35 ชงน าหนกเพอค านวนปรมาณน าในถงขนาด 50 ลตร .................................................... 69 36 ทดลองมดดวยเชอก และแขวนถงน าขนบนทสง ........................................................... 69 37 แบบจ าลองการถวงน าหนก 2 ขางโดยใชลวดสลงตรงน าหนกจากจด 3 จด .................. 70 38 เจาะเหลกเพอใสตะขอเพอรบน าหนกจาก 3 จด ........................................................... 71 39 ชงตวงปรมาณน าตอแกว ............................................................................................... 72 40 ตวงน าเพอค านวนระดบน า ........................................................................................... 72 41 คนหาความเปนไปไดในการจดวางแกวน าแบบท 1 ....................................................... 74 42 คนหาความเปนไปไดในการจดวางแกวน าแบบท 2 ......................................................... 75 43 ประกอบกระจกดวยกาวซลโคน เพอเปนสวนฐานวางผลงาน ........................................ 75 44 ภาพถายชดท 1 ............................................................................................................ 76 45 ภาพถายชดท 2 ............................................................................................................ 77 46 การตดตงผลงาน ........................................................................................................... 78 47 บรรยากาศการประเมนศลปนพนธครงท 2 ................................................................... 79 48 ผลงานศลปนพนธโครงการท 2 ..................................................................................... 80 49 ผลงานศลปนพนธโครงการท 2 ..................................................................................... 81 50 ฝกปฏบตเปนคนตาบอดตลอดระยะเวลา 24 ชวโมง ..................................................... 84 51 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก ........................................................ 85

ฑ

ภาพท หนา 52 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก ........................................................ 85 53 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก ........................................................ 86 54 การทดลองเรองของต าแหนงจดพกดบนใบหนาขณะมการเคลอนไหว ........................... 87 55 สารเคมทใชท าปฏกรยากบแสง Ferric ammonium citrate และ Potassiumferricyanide ..................................................................................... 88 56 ทาน ายาทผสมแลวลงบนกระดาษ Frabriano ............................................................... 89 57 นอนตากแดด 30 นาท เพอใหน ายาท าปฏกรยากบแสงแดด ......................................... 89 58 ภาพทเกดจากกระบวนการ Cyanotype ...................................................................... 90 59 แบบรางสามมต ............................................................................................................ 91 60 ขนตอนรางแบบขนโครงเหลกขนาด 2 x 6 ฟต ............................................................. 92 61 ตดเหลกตามขนาดทวด ................................................................................................. 92 62 ขดผวหนาของเหลกใหเรยบ .......................................................................................... 93 63 ตดและเชอมเหลก ท ามม 45 องศา ............................................................................... 93 64 เหลกสวนขาตงทเขามมฉาก 45 องศา .......................................................................... 94 65 ตรวจสอบขนาดของโครงเหลกกบแบบราง .................................................................... 94 66 พนสรองพนเหลกดวยสน ามน และพนสขาวทบเปนชนสดทาย ..................................... 95 67 กระจกเงาขนาด 48 x 72 นว ความหนา 3 มลลเมตร .................................................... 95 68 ตดกระจกดวยเครองมอตด ........................................................................................... 96 69 บบกาวซลโคนลงบนโครงเหลกเพอยดตดกบกระจก ...................................................... 96 70 น ากระจกทตดดวยกาวซลโคนแลว วางพกเพอใหกาวยดตดสนทเปนเวลา 1 วน ........... 97 71 ทดลองตดตงผลงานในหอศลป ...................................................................................... 97 72 บรรยากาศการประเมนศลปนพนธภาคเรยนท 2 ครงท 1 ............................................. 98 73 การจดแสงในสตดโอถายภาพ ....................................................................................... 99 74 ถายท าดวยกลองถายภาพ cannon 60D ...................................................................... 99 75 รายละเอยดภาพในวดโอ ............................................................................................... 100 76 เครองฉายภาพ Projector ............................................................................................ 101 77 สรางเทคนดภาพซอน และปรบมมมองการฉายภาพลงบนวตถ ..................................... 101

ฒ

ภาพท หนา 78 ถายภาพมมกลองเพอฉายภาพลงไปบนวตถ .................................................................. 102 79 ทดลองเทคนค Projector Mapping เพอฉายภาพวดโอลงบนกระจกเงา ..................... 102 80 อปกรณทใชในการบนทกเสยง ...................................................................................... 103 81 ขนตอนการตดตอเสยงดวยโปรแกรมตดดอเสยง REAPER ............................................ 103 82 ขนตอนการตดตอเสยงดวยโปรแกรมตดดอเสยง REAPER ............................................ 103 83 ภาพถายดวงตา ............................................................................................................. 104 84 ภาพถายมมมองบางสวนของรางกาย ............................................................................ 105 85 มมมองบางสวนของรางกาย .......................................................................................... 106 86 ขอความตนแบบกอนตดสตกเกอรบนกระจกเงา ........................................................... 107 87 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชอผลงาน Mirror stage (details) ............................... 108 88 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชอผลงาน Mirror stage (details ............................... 109 89 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3ชอผลงาน Mirror stage ............................................... 110 90 ภาพถายคณยาย ........................................................................................................... 112 91 ผลงานวาดเสนสรางสรรค ............................................................................................. 113 92 กระดกสนหลงและกระดกกนกบ ................................................................................... 114 93 ผลงานวาดเสนสรางสรรค ............................................................................................. 115 94 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ Memories .................................................................. 115 95 การทดลองเรองแสง ...................................................................................................... 116 96 ผลงานกอนศลปนพนธชดท 2 ....................................................................................... 116 97 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ The garden of mom ............................................... 117 98 ภาพถายเตยงนอน ........................................................................................................ 118 99 Documentary video บนทกกระบวนการวาดเสนดวยภาพเคลอนไหว ....................... 119 100 ภาพผลงานวาดเสน ...................................................................................................... 119 101 แบบรางความคดแนวทางการจดแสดงผลงาน ............................................................... 119 102 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ เตยงนอน .................................................................... 120 103 ศลปนพนธโครงการท 1ชอภาพ Part of everyday life .............................................. 124 104 ศลปนพนธโครงการท 2 ชอภาพ Body weight ........................................................... 127

ณ

105 ศลปนพนธโครงการท 3 ชอภาพ Mirror stage ............................................................ 131

ด

สำรบญแผนภม แผนภมท หนา 1 แผนผงแสดงโครงขายการส ารวจและการศกษาในชวงกอนศลปนพนธ

จนถงผลงานศลปนพนธเรอง “การส ารวจรางกายและตวตน” .................................. 122

1

บทท 1

บทน ำ

ศลปนใชศลปะเปนเครองมอสอสารเนอหาสาระทตนเองมความสนใจศกษา ไมวาจะเปนเรองสวนบคคลหรอเชงสงคม ในทรรศนะของขาพเจาเชอวาตวของมนษยเองนนเปนแหลงขอมลพนฐานส าคญและเปนตวขบเคลอนท าใหเกดปรากฏการณตางๆ ดวยเหตนจงเรมตนการศกษา “ตวตน” ดวยการส ารวจและศกษาขอมลของตนเองโดยเรมตนจากการเฝาสงเกตและพจารณาถงความเปลยนแปลงทางกายภาพของรางกาย กจวตรประจ าวน บนทกขอมลจากประสบการณขยายผลดวยรปแบบและกระบวนการทางศลปะ เมอวเคราะหตนเองจงคนพบความเปนจรงประการหนงวาแทจรงแลวองคประกอบของการเปนมนษยคนหนงนนมรายละเอยดทซบซอน มสวนแยกยอยมากมายทงสวนของรางกายและจต รางกายของเรานนเปนมตแรกทเรารบรและเขาใจถงการมอยของตนเองในฐานะสงมชวต รางกายคอองคประกอบส าคญทเปนศนยกลางการควบคมการแสดงออกทงหมด เราเรมเรยนรตนเองตงแตมชวตในครรภ เรารจกความตองการของรางกายตามสญชาตญาณ ตอมาเมอเตบโตขนจงเรมเรยนรการสรางตวตนดวยการเลยนแบบจากพอแม พฒนาไปสการสรางความสมพนธและการสรางตวตนในสงคม ดงนนตวตนของมนษยคนหนงจงเกดการเปลยนแปลงตลอดเวลา ดวยประสบการณทางการรบรและประสบการณทางใจจากการเฝาสงเกตความเปลยนแปลงดงกลาวน ขาพเจาจงใหคณคากบรางกายของตนเองอยในฐานะฐานขอมลทางการศกษา การศกษาศลปนพนธนแสดงใหเหนถงกระบวนการส ารวจตวตนจากสงทสมผสได อนไดแก รางกายภายนอกเพอเชอมโยงไปสสงทอยภายในคอตวตนและจต โดยสรางกระบวนการส ารวจการฝกปฏบตดวยกจกรรมทางศลปะ เพอท าความเขาใจถงค าวา “ตวตน” ทมภาวะความเปนนามธรรม ดงนนจดมงหมายส าคญในการศกษาและสรางสรรคผลงานศลปนพนธฉบบนคอ การพจารณาตรวจสอบตนเองโดยใชขอมลทเปนจรงจากรางกายอาทเชน เพศ อตลกษณ น าหนก สดสวน ประสาทการรบร ฯลฯ น าขอมลเหลานมาเปลยนเปนกระบวนการสรางสรรค เพอสรางสงทสมผสไดในโลกของวตถสามมต ผลงานมลกษณะเปนโครงการและหวขอแยกยอยตามกรณศกษา แสดงกระบวนการไดมาของขอมลทน าไปสการปฏบต จวบจนกระทงเปนผลสมฤทธของงาน โดยผลงานในโครงการจะมรายละเอยดประกอบไปดวยสอหลากหลายชนด อาทเชน วตถสามมต ภาพถาย เสยง ภาพเคลอนไหว เพอสะทอนใหเหนถงกระบวนการตรวจสอบตนเอง จนกระทงการแปรขอมลออกมาเปนผลงานศลปะ

2

วตถประสงคของกำรสรำงสรรค 1. ศกษาองคประกอบทางกายภาพของรายกาย เพอท าความเขาใจตวตน อนประกอบไปดวยกายภาพรางกายและจตใจ เพอแสดงหลกฐานทเปนขอบงชการมอยของตนเอง ผานกระบวนการส ารวจและปฏบตในบรบทของศลปะ

แนวควำมคดในกำรสรำงสรรค ตวตนประกอบไดดวยการเชอมโยงระหวางประสบการณการรบรทางกายและจต การไดพจารณารางกายและจตใจคอสงสะทอนทแสดงถงความจรงแทเรองการเปลยนแปลงและความรวงโรยของรางกายและชวต การตรวจสอบแสดงถงสภาวะการด ารงอยในปจจบนขณะซงท าใหเราแบงแยกความแตกตางระหวางรางกายของคนมชวตและคนตายออกจากกน และสะทอนความเขาใจเรองตวตนทมภาวะนามธรรม ดงนนมนษยจงมความจ าเปนตองเรยนรความจรงแทอนเกดแกตนเองกอนจะเรยนรสงอน ขอบเขตของกำรสรำงสรรค 1. ขอบเขตทำงดำนเนอหำ ศกษาเรองของสภาวะการมอยของตวตน โดยเรมตนจากการพจารณารางกายภายนอกซงเชอมโยงไปสจตใจ ส ารวจและสรางเงอนไขการฝกปฏบตตอรางกายเพอท าความเขาใจในโจทยการศกษา 2. ขอบเขตทำงดำนรปแบบ ผลงานมลกษณะเปนชดโครงการ ศกษาเนอหาภายใตขอบเขตของประเดนศกษาเรองของตวตน โดยมกรณศกษา และรปแบบวธการศกษาทแตกตางกน น าเสนอผลงานแตละโครงการดวยวธการหลากหลายอาท การใชรางกายในฐานะวตถทางศลปะ วตถสามมต ภาพถาย ภาพเคลอนไหว เสยง น าเสนอดวยรปแบบศลปะจดวาง (Installation art) เวลำทใชในกำรท ำศลปนพนธ ภาคการศกษาตน-ปลาย ปการศกษา 2558 ขนตอนและวธกำรสรำงสรรค

1. ส ารวจพฤตกรรม วถชวต และกายภาพทางกายเกบขอมลดวยวธการบนทกดวยสอทหลากหลาย 2. วเคราะหเรยบเรยงขอมลทไดจากการส ารวจ

3

3. ศกษาขอมลจากแหลงอางองเชน ปรชญา จตวเคราะห เพอศกษาความหมายของ“ตวตน” 4. ศกษาขอมลศลปกรรมเชน นทรรศการศลปะ ผลงานศลปน และทฤษฏศลปะ 5. วเคราะหวสดทเชอมโยงกบขอมลการส ารวจ 6. สรางสรรคผลงานศลปนพนธภายใตกรณศกษาทแตกตางกน 7. บนทกขอมลการสรางสรรคและขนตอนการท างาน 8. จดสรรขอมลและวเคราะหวธสรางสรรค บนทกขอมลและกระบวนการในเลมศลปนพนธ 9. ตดตงผลงานในหองนทรรศการ 10. น าเสนอผลงานในการสอบประเมนศลปนพนธ 11. เผยแพรผลงานศลปนพนธ

แหลงขอมล 1. ขอมลจำกประสบกำรณตรง 1.1 ขอมลจากรางกายของตนเอง 2. ขอมลกำรศกษำคนควำ 2.1. เอกสารทางวชาการหนงสอดานปรชญา

2.1.1 ปรชญาชวต ฌอง-ปอง-ซารต JEAN-PAUL-SARTRE , Being and Nothingness An essay on Phenomenological ontology 2.1.2 ญาคส ลากอง: 10 มโนทศนในพรมแดนชวต 10 concepts in the terrain of living 2.1.3 ความจรงในภาพวาดบทวจารณวาดวยสนทรยศาสตรของไฮเดกเกอรและแดรรดา 2.1.4 Being and Time , Martin Heidegger 2.1.5 ปรากฏการณวทยา: ทบทวนการใช “รากเหงาและอตลกษณ” ในวาทกรรมของสถาปตยกรรมไทยรวมสมย Phenomenology: Rethinking the Uses of “Root and Identity” in Thai Contemporary Architectural Discourse ดร. สนต สวจฉราภนนท และ ดร. อภญญา เฟองฟสกล 2.2 เอกสารทางวชาการหนงสอดานศลปกรรม

2.2.1 Biennials and Beyond Exhibitions That made Art History 2.2.2 The Body in Society an introduction 2nd Edition 2.2.3 Body art and Performance: The body as language

4

2.2.4. บทความ Video : The Aesthetics of Narcissism โดยROSALIND KRAUSS 3. ขอมลอเลคทรอนค 3.1 อนเตอรเนต (Internet) 4. สถำนทเกบขอมล 4.1 ทพกอาศย 4.2 สตดโอ (Studio) 4.3 ส านกหอสมดกลางมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร 4.4 พพธภณฑกายวภาคศาสตรคองดอน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล 5.อปกรณทใชกำรท ำศลปนพนธ 5.1 อปกรณจดบนทก 5.1.1 สมดบนทก 5.1.2 ปากกา 5.2 อปกรณตดตงผลงาน 5.2.1 สวาน 5.2.2 ลวดสลง 5.2.3 ตะปเกลยว/นอต 5.2.4 กรอบรป 5.3 วสด 5.3.1 รางกายตนเอง เสนผม ,น าหนก, ใบหนา , รปราง ฯลฯ 5.3.2 น า ,แกวน า 5.3.3 กระจกใส กระจกเงา 5.3.4 เสนดาย ไหมพรม 5.3.5 กระดาษ Frabriano 5.3.6 เหลก

5

บทท 2

ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค

ทมาของแนวความคดและแรงบนดาลใจ

ศลปนใชกระบวนการทางศลปะเปนเครองมอในการสอสารความคด แสดงทศนคตทมตอสงแวดลอมรอบขางและปญหาทเขาพบผานเครองมอและกระบวนการทางศลปะในการน าเสนอเนอหาสาระ เราจงพบวากระบวนการสรางสรรคผลงานในแตละชนนอกเหนอไปจากเรองของแนวความคด เทคนควธการและวสด ในงานศลปะหนงชนเรามกจะพบความเปนเอกลกษณของตวบคคลซอนไวในผลงานนนหมายถงศลปนแตละคนมเอกลกษณ รสนยมและวธการแสดงออกทางศลปะทแตกตางกน ความนาสนใจประการหนงทขาพเจาหยบยกขนมาเปนกรณศกษาในผลงานศลปนพนธคอเรอง “ตวตน” ของศลปนเราตระหนกรอยเสมอถงการมตวตนอยในฐานะมนษยทมชวตมจตวญญาณและรางกาย ซงลกษณะทางกายภาพนท าใหมนษยถกแบงแยกออกจากสงมชวตอนๆ ความนาสนใจคอศลปนมองเหนตวตนของตนเองจากการรบรของตนเองและจากการสะทอนในมมมองของผอน การท างานศลปะจงเปนเครองมอหนงในกระบวนการตรวจสอบความคดและตวตนจากสงทศลปนเลอกแสดงออก

ขาพเจามทศนคตวาการเรมตนท างานศลปะนนสงทควรเรมตนเปนอนดบแรกคอ การท าความเขาใจตนเองการตรวจสอบเหตทมาของกระบวนการคดและจงน าไปสขนตอนของการวเคราะหสรางสรรค การมองยอนกลบไปหาตนเอง การส ารวจพฤตกรรมส ารวจประวตศาสตรของตนเองจงเปนขอมลชดแรกทศลปนควรจะเรมตนลงไปส ารวจ การหวนกลบมาวเคราะหและศกษาธรรมชาตทเกดขนกบตนเองนนจงถอเปนสาระส าคญเพราะทกสงทกอยางทเกดขนตลอดกระบวนการลวนแลวแตมจดเรมตนมาจากตวศลปน หากวเคราะหลกลงไปควรจะกลาววาเรมทความเปนมนษย เมอมนษยมส านก มความนกคด มอารมณความรสก ดงนนการตระหนกรตนเอง (Self-conscious) และการศกษาตนเองจงเปนสาระส าคญทขาพเจาสนใจศกษาและมความเชอมนวาเรองของมนษยนนจะสามารถหยบยกขนมาเปนประเดนศกษาทางศลปะได และจะมความเปนรวมสมยอยเสมอ

6

ทศนคตทเกยวของกบการสรางสรรค

ขาพเจามความสนใจงานศลปะทใชรางกายของตนเองเปนสอ อาทเชน Body art Performance art Sound art ฯลฯ อกทงยงมโอกาสไดเขารวมแสดงศลปะแสดงสดในนทรรศการตางๆ ท าใหขาพเจามองเหนความส าคญของการใชรางกายของตนเองในกระบวนการท างานศลปะ ขาพเจามทศนคตวาเมอศลปนเรมตนใชรางกายของตนเองในการสรางสรรค ศลปนตองท าความรจกรางกายของตนเอง ตองผานการฝกฝนดานสมาธและการควบคมรางกาย เพอทจะสามารถใชรางกายในทกสดสวนไมวาจะเปนโครงสรางรางกาย ขอตอ กลามเนอ สหนา ทาทาง รวมไปถงสมาธและจต เพอสอสารเน อหาสาระทตองการน าเสนอตอผชม

ในชวงเรมตนของการศกษาโครงการกอนศลปนพนธ ขาพเจาหยบยกประเดนเรองของความทรงจ าของตนเองทมตอบคคลอนเปนทรกขนมาเปนกรณศกษาและสรางสรรค การหยบยกประเดนดงกลาวแสดงใหเหนถงการเปดภาวะความเปนสวนบคคลออกสสาธารณะ ขาพเจาพบวาการน าเสนอเรองของตนเองนนไมใชเพยงน าเสนอเพยงแคอารมณความรสก แตเมอวเคราะหจะพบวาเมอใดทศลปนหยบยกประเดนเชงสวนตวออกเปนงานศลปะ ศลปนนนไดท าการเปดประวตศาสตรของตนเอง ทงนหมายถงการไดเขาไปส ารวจตนเอง ส ารวจทมาและความส าคญของปญหาและรวมไปถงการส ารวจจตใจภายในของตนเองดวย จากทกลาวมาขางตนจงพบวาตลอดระยะเวลาของการศกษา ขอมลทขาพเจาเลอกศกษาลวนแลวแตเปนขอมลจรงทผานประสบการณของตนเองทงสน และตอมาเมอถงชวงปลายของการศกษาในระยะการสรางสรรคหวขอศลปนพนธ ขาพเจาจงเรมตนการส ารวจชดขอมลใหม โดยเรมตนทกายภาพของรางกาย เพราะรางกายของเรานนคอสอกลางทแสดงออกเรองของ ตวตน เพศ เชอชาต และอตลกษณ ของบคคลคนหนงไดชดเจน

ขาพเจามทศนคตวา ประตมากรรม (Sculpture) คอศลปะแขนงหนงทศกษาเรองของภาษาสามมต ประตมากรสรางสรรคผลงานทมภาวะความเปนวตถสามารถมองเหนและสมผสไดจรงอยในบรบทเดยวกบผชมมมตมากไปกวาการลวงตา ( illusion) แบบงานสองมต มนษยเรานนมประสาทสมผสทสามารถเรยนรกายภาพและคณลกษณะของวตถทอยบนโลกได รางกายของมนษยจงเปนมตแรกทเราเรยนรความเปลยนแปลงทเกดขนแกตนเองกอนเรยนรสงอน เพราะฉะนนรางกายของมนษยจงมภาวะเปนสามมตมขนาด พนท ปรมาตร สดสวน ฯลฯ แตรางกายมภาวะทแตกตางไปจากวตถเพราะสามารถแปรเปลยนกายภาพไดตามกาลเวลา ดงนนในศลปนพนธชดนจงมงหวงทจะใชขอมลจากรางกายของตนเองในการสรางสรรค เพอสรางกระบวนการตรวจสอบรางกายและตวตนและน าไปสการสรางสรรคงานศลปะ

7

ในศลปนพนธฉบบนจะอางองการศกษาจากอทธพลทางดานปรชญาจตวเคราะหและขอมลทางดานศลปกรรมของศลปนทมผลงานเชองโยงกนกบแนวทางการศกษาทเกยวของกบรางกายและตวตน การศกษาปรชญาดานอตภวนยม (Existentialism) ทยกขนมาศกษานนเพอเชอมโยงความเขาใจระหวางนยามของค าวา “ตวตน (self)” การด ารงอย (being) ในมมมองของนกปรชญาศกษาเพอท าความเขาใจความหมายเชงนามธรรมของตวตนและสรรพสง ล าดบตอมาคอดานจตวเคราะห ศกษาเพอเชอมโยงเอาความหมายเชงปรชญาของตวตนผนวกกบววฒนาการของกระบวนการรบรทางจตและกระบวนการสรางตวตนทเปลยนแปลงไปตามพฒนาการของรางกาย ในสวนของขอมลทางดานศลปกรรมทจะยกมาอธบายในบทนคอ บทความศลปะโดย โรซาลนด เคราส ซงเขยนอธบายถงประวตศาสตรของศลปวดทศน (video art) ศกษาเรองของบรบททแตกตางไปจากศลปะแบบขนบประเพณ การเขามาของสอใหม สงผลตอสนทรยศาสตรและการรบรของผชมทเปลยนแปลงไป บทความน โรซาลนด เคราส อางองถงอาการหลงตวตน (Narcissism) โดยเชอมโยงจากการวเคราะหทฤษฎจตวเคราะหของฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) ผลงานชอ “The language of self ” และวจารณผลงานศลปนทใชตนเองเปนสอในการฝกปฏบตเพอความเขาใจตนเองเชนกรณของ บรซ นอลแมน (Bruce Nauman) การเผชญหนากบตนเองผานจอมอนเตอร (monitor) ในผลงานชอชด (Center 1976) โดยวโต แอคคอนช (Vito Acconci)

อทธพลดานปรชญา

การศกษาและคนหาความหมายเรองของ “รางกายและตวตน” มความส าคญอยางมากทจะตองศกษาความหมายในแนวทางของปรชญาเพอสรางความเขาใจในภาวะความเปนนามธรรมของค าวา “ตวตน” และความหมายของการมอยของมนษย ปรชญาถกแบงแยกออกไปหลายสาขาแตในศลปนพนธฉบบนมงเนนการศกษาปรชญาสาขา“อภปรชญา (Metaphysics)” ค าวา “อภปรชญา” มาจากค าภาษาองกฤษวา “Metaphysics” ซงมความหมายวา “สภาวะทอยเหนอการสมผส” อภปรชญา เปนปรชญาทเกยวกบสงทอยเหนอการรเหนทวไป พบการบญญตศพทขนครงแรกในชวงเวลาประมาณ พ.ศ. 480 หรอในศตวรรษท 1 กอนครสตกาล โดยนกปรชญา เพลโต (Plato) และอรสโตเตล (Aristotle) ซงในทรรศนะของเพลโต ดอธบายถงสนทรยศาสตรแหงโลกอดมคตกลาวคอ ความงามของโลกและมนษยมาจากการเลยนแบบ (Mimesis/imitation) ซงตนแบบของมนษยอยในโลกแหงมโนคต ความงามในโลกอดมคตของเพลโตคอสงทเปนนรนดรไมเปลยนแปลง ความคดอนเนองมาจากความเชอทอธบายความจรงเกยวกบโลกอย 2 ประเภท คอ 1 โลกของแบบ (World of ideas) 2. โลกของผสสะ (World of sensible) ในสวนของแนวความคดแบบอรสโตเตล มความเชอวาเรองของการเลยนแบบเปนจรง แตตอง

8

อางองถงหลกความเปนจรงของสภาพแวดลอมดวย โลกของแบบและโลกของผสสะคอโลกเดยวกนดงนนความงามในนยามของอรสโตเตลจงเปนสงทจรงแทกวาเพราะเขาถงความจรงของโลกไดมากกวา ทงเพลโตและอรสโตเตล ไดใหความส าคญตอการศกษาทางดานสนทรยศาสตรซงเปนแขนงหนงของปรชญาและยงยกยองใหอภปรชญาอยในฐานะ “ปฐมปรชญา” (The First Philosophy) ทวาดวยความแทจรงหรอความมอยของสรรพสง คนควาถงค าอธบายเรองของความจรงทสามารถพสจนได การตงค าถามตอการเปนอย (Being) ของสงตางๆบนโลก การคนหาความเปนจรงของสรรพสง ศกษาเกยวกบเอกภพและจกรวาล โลก มนษย จต ชวต สสาร ธรรมชาต พระเจา หรอสงสมบรณ (Absolute) ทงทเปนรปธรรม และนามธรรมทตงอยในแงของความเปนจรง เราจงอธบายความหมายของค าวาอภปรชญาวา “ภววทยา” (Ontology) ซงในกระบวนทศนของภววทยาอธบายถงสงทมอยตามรปแบบลกษณะของสงนนทปรากฏอยจรง

ในศลปนพนธฉบบนมงเนนศกษาปรชญาเรองของ “รางกายและตวตน” ในแงของการใหความหมายของนกปรชญาในชวงยคศตวรรษท 20 เพอเชอมโยงระบบความคดความเขาใจจากอดตไปสยคสมยในปจจบน โดยนกปรชญาทยกเปนกรณศกษาไดแก มารตน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger) และฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte)

ปรชญาเอกซสแตนเชยลลสม (Existentialism) โดย ฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte)

ปรชญาเอกซสแตนเชยลลสม (Existentialism) หรอเรยกวา ปรชญาแนวอตถภาวนยมหรอแบบ อเทวนยม (Atheistic Existentialism) ค าวา “อตถภาวะ” มความหมายตามสารานกรมปรชญา อตถ แปลวา ภาวะ หรอ ความเปนอย ซงตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Existence ซงเปนค าทมาจากภาษาละตน ลทธอตถภาวนยมมงมนในการศกษาคนควาสารตถะ (Essence) โดยมฐานทางความคดเชอมโยงกบระบบความคดแบบปรากฏการณวทยา (Phenomenology) และแบบภววทยา (Ontology) ศกษาและท าความเขาใจมนษยและโลก อตถภาวนยมเปนปฏกรยาหนงของกลมนกคดทมตอปรชญาทมลกษณะเปนระบบแบบในอดตแกนสารของการศกษามกจะมงไปศกษาเรองการเผชญหนาตอภาวะความเปนจรงทปรากฏกบความมอยของสรรพสง (being) นกปรชญาสายอตถภาวนยมจงมกเสนอแนวคดเพอกระตนตอนกวเคราะหนกปรชญาและผศกษาใหคดสรางปรชญาในหนทางของตน นกปรชญาทส าคญของลทธอตถภาวนยมนมหลายคนดวยกนอาท เซอเรน โอบย เคยรเคอกอร (Søren Aabye Kierkegaard) , เกเบรยล มารเซล (Gabriel Marcel), คารล ยสเปรส (Carl Jasper) ,มารตน บเบอร (Martin Buber) มารตน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger) และ ฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte) เปนตน

9

สภาวะของมนษย

ฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte) นกปรชญาชาวฝรงเศสผมอทธพลอยางมากตอปรชญาสายตะวนตกในชวงศตวรรษท 20 ผลงานนวนยายชนแรกทสรางชอเสยงใหแกซารตรมชอวา “Nausea ความคลนเหยน”1 โดยตอมาซงนวนยายเลมนถอเปนรากฐานทางความคดส าคญ ซงตอมาซารตรน ามาวเคราะหและขยายผลจนเกดเปนหนงสอปรชญาทชอวา “Being and Nothingness”2 มเนอหาเกยวกบการใหความหมายของความเปนมนษย คณคาความส าคญของการมอยและอสรภาพทมนษยม ในทรรศนะของซารตรเชอวาคณคาของมนษยคอความวางเปลา (Nothingness) นนหมายถงการเกดมาของมนษยเองนนเรมแรกมนษยไมไดมความหมายเปนสงใดคอการไมมแบบหรอธรรมชาตของมนษย การตดสนความดหรอความชวเปนสงทถกสรางขนภายหลง มนษยมสถานะเปนเพยงสงมชวตทอยบนโลกสงส าคญในการยนยนความเปนมนษยนนคอเสรภาพ มนษยเองเทานนทจะเปนผก าหนดจดหมายปลายทางของตนเอง ค าวา “เสรภาพ” ทปรากฏในปรชญาอตภาวนยมของซาตรนนเนนความหมายวา มนษยคอเสรภาพคอกระบวนการขบเคลอนสงคมและทกสงทกอยางลวนแลวแตอยภายใตการกระท าของมนษย

แนวความคดของซารตรมความนาสนใจในมมมองทเหนตางจากนกปรชญาคนอนๆในอดต โดยการอธบายเรองการมอยของมนษยทแตกตางออกไป ในทรรศนะของเพลโต (Plato) แสดงทรรศนะวาโลกของมนษยเปนสงมชวตทไมมความจรงอยในตนเองเปนสสารทมความเปลยนแปลงตลอดเวลา ความจรงแทนนคอโลกแหงมโนคต (World of Idea) ทกสงทกอยางนนลวนแลวแตมตนแบบรวมไปถงมนษยดวย แตในทรรศนะของซาตรมความคดเหนทแตกตางกนออกไปและอธบายวาการมอยของมนษยมมากอนตนแบบหรอมโนคตตางๆหากไมมมนษยอยกยอมไมเกดความคดการสรางแบบ (Idea) ดงนนการมอยของมนษยจงตองเปนสงทยนยนความเปนมโนคต ไมใชมโนคตยนยนถงการมอยของมนษย ซารตรอธบายถงมนษยวาเปนสงมชวตชนดหนงทอาศยอยบนโลก ความเปนโลกและมนษยมความสม พนธกนอยางแยกออกจากกนไมไดและมนษยมความสมพนธกบโลกโดยผานรางกายและจต โดยมรางกายเปนศนยกลาง การมรางกายเปนองคประกอบนนท าใหมนษยมสถานะเหมอนวตถซงเปนสงทมอยจรงสามารถมองเหนหรอสมผสได ซารตรไดแบงแยกความแตกตางระหวางวตถและมนษยออกเปน 2 ประเภท วตถมลกษณะ

1 หนงสอปรชญา Nausea (La Nausée) เขยนโดย ฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte) ตพมพครงแรกเปนภาษาฝรงเศสในป ค.ศ. 1938

2 หนงสอปรชญา Being and Nothingness: An Essay on Phenomenological Ontology (L'Être et le néant : Essai d'ontologie phénoménologique) เขยนโดย ฌอง ปอล ซารตร (Jean Paul Sarte) ค.ศ. 1943 Wikimedia Foundation, Inc. , Being and Nothingness, [online], available URL https://en.wikipedia.org/wiki/Being_and_Nothingness

10

เปนสงหนาทบไมสามารถเปลยนแปลงสภาพดวยตนเองไดค านยามเฉพาะคอ (En-soi หรอ In-itself) แตมนษยมสถานะตรงกนขามกนคอ มนษยมจตทโปรงใสเปนความวางเปลา สามารถสรางสงตางๆในชวตใหแกตนเองไดค านยามเฉพาะคอ (Pour-soi หรอ For-itself) มนษยคอสงมชวตทอยในโลก เรามความสมพนธเกยวของกบโลกโดยผานรางกายและจต โดยมรางกายเปนองคประกอบศนยกลางสถานะพนฐานของมนษยจงมลกษณะเหมอนวตถคอการมรปรางทสามารถมองเหนได “จต” มหนาทรบรปรากฏการณตางๆจตมลกษณะโปรงใส เมอจตไมไปยดเหนยวกบเหตการณใดๆประสบการณทจตไดรบรนนยอมเลอนลางและหายไปในไมชา ซารตรจงมความเหนวาอตตาทมนษยยดถอเปนของตนนนไมใชสงทมอยในจตโดยก าเนดแตเปนสงทถกปรงแตงและสรางขนภายหลงจากประสบการณในอดต ปจจบน และอนาคต อตตาจงไมมตวตนทเปนรปธรรมเปนแตเพยงความคดทเกดจากการประสบการณการรบรทางจตสรางขนเทานน ดงนนซารตรจงใหนยามความโปรงใสของจตมสถานะเปนความวางเปลา (Nothingness)

“ตวตน (Self)” คอ ความหมายหนงของการประกอบกนระหวางการรบรจากกายและจต ตวตนเกดจากการพฒนาการของรางกายและขนของการรบรทางจตไปควบคกน โดยสงสมประสบการณมาจากการเรยนรตนเองในวยเดกและจากภาพลกษณทางสงคม จงเปนเหตใหมนษยคนหนงมหลายตวตน หลายอตลกษณ (Identity) ทงตวตนในดานทเปดเผยตอสงคมและตวตนในดานทยงไมถกเปดเผย มนษยเรมเรยนรการสรางตนเองตงแตครงเจรญจากตวออน (Fetus) .ในครรภจนกระทงถอก าเนดและตอมาจงเรมเรยนรการสรางตวตนของตนเองตามพฒนาการของวย ในวยเดกเราเรยนรการสรางตวตนจากการเลยนแบบเราเรยนรการออกเสยง การพด การเดน ดวยการตความหมายจากตนแบบคอพอแมหรอผเลยงด ตอมาจงเรมเรยนรการสรางตวตนในสงคมจากสงแวดลอมโดยรอบ ตวตนของบคคลหนงจะมการผนเปลยนอยเสมอ ซงอนทจรงแลวตวตน (Self) หรออตตานนคอสงสมมตจากการปรงแตงของจตอนมลกษณะเปนความโปรงใส ตามค านยามขางตนของซารตรซงถกก าหนดขนเพออธบายถงลกษณะเฉพาะของบคคล อธบายถงการมอย (Exist) ของวตถรวมไปถงสงอนเปนนามธรรมและรปธรรม ซารตร อธบายนยามของตวตนไวในอยางนาสนใจวา

ซารตรไดแบงแยกสงตางๆในโลก (Being) ออกเปน 2 ประเภทดวยกนคอ วตถสงของตางๆและมนษย วตถเปนสงหนาทบในตว ไมอาจเปลยนสภาพดงกลาวดวยพลงของตวเองได (En-soi หรอ in-itself) แตมนษยมลกษณะตรงขาม คอมจตทโปรงใสจนเปนความวางเปลา (Nothingness) ทงสามารถสราง สภาวะใหแกตวเองได (Pour-soi หรอ For-itself)... 3

3 พนจ รตนกล , ปรชญาชวต ฌอง-ปอล-ซารตร ชวตและหลกคดของเจาส านกเอกซสเตนเชยลลสม (กรงเทพฯ

: ส านกพมพสามญชน,2549) ,หนา 27

11

มนษยแตกตางจากวตถเหลานน เพราะมดวงจตทมลกษณะตรงขาม วตถมลกษณะแนนทบ มรปลกษณตดตวมาอยางไรกเปนเชนนนไม สามารถเคลอนไหวหรอเปลยนแปลงใดๆทงสนตายตวของตวเองในทางตรงกนขามมนษยมดวงจตโปรงใสปราศจากสงหนงสงใดอยภายใน มอ านาจและพลงอย สามารถเคลอนไหวในกาลเวลาไดในตวเอง... 4

ชวตและเวลา

เมอศกษาเรองของการมอยของมนษยในฐานะสงมชวตจงพบวาเงอนไขส าคญอกดานหนงของการมชวตอยบนโลกคอ การตงอยในเงอนไขของเวลา (Time and Space) เราสรางหนวยนบความยาวของเวลาเปนวนาท นาท ชวโมง วน เดอน ป เราแบงแยกชวตออกเปนชวงตามระยะเวลาคอ อดต ปจจบน และ อนาคต หนวยนบทเราสรางขนนนเพออธบายถงสภาวะความเปลยนแปลงทงหลายทเกดขนตลอดชวงชวต เวลาคอเงอนไขส าคญทอธบายเหตการณตางๆทเกดขนในชวงชวต ในปรชญาของซารตรอธบายวามนษยไมควรผกตดการใชชวตไปตามเงอนไขของเวลา เนองจากเสรภาพทมนษยมมนษยสามารถเลอกทจะด าเนนชวตไดโดยเลยขามผานเงอนไขของเวลาไป ทงนเมอเวลาอธบายถงความเปลยนแปลงและการเคลอนทอยเสมอ ซารตรจงเปรยบเวลาเหมอนกบสายน าทไมมวนหวนกลบและเมอมนษยใชชวตไปตามเงอนไขทมเวลาเปนตวก าหนด การหยดอยกบทโดยไมมความเคลอนทไปขางหนาหรอการไมขบเคลอนชวตของตนเองไปดานหนานนซารตรอธบายวานนไมใชความหมายของ “ชวต” แตเปนสภาวะของสงอนไรชวตดงนนสาระส าคญทซารตรตองการสอนนคอ การด าเนนชวตและกาวไปขางหนาโดยไมย ดตดกบอดตทไมสามารถแกไขไดและไมวตกกงวลกบอนาคตทยงด าเนนมาไมถงและซารตรเชอวาอนาคตมความส าคญกวาอดตเพราะหมายถงศกยภาพของตวมนษยเองทสามารถสรางสงอนพงพอใจใหแกชวตของตนเองใหเกดขนได

เสรภาพ เสรภาพของมนษยแสดงออกอยางชดเจนจากการความสามารถทมอยในตวของมนษยเอง ความสามารถในการปฏเสธไมยอมรบสงอนและแมแตตนเอง ซารตรอธบายวาแกนแทของมนษยคอเสรภาพ มนษยสามารถทจะเลอกท าสงใดกไดตามเจตจ านงของตนเอง ภาวะการเกดมาในระยะแรกคอความวางเปลา มนษยสามารถเตมเตมแกไขสงตางๆใหแกตนเองได โดยเรมจากการมองใหเหนถงสารตถะทแทจรงของตนเอง กอนทจะมภาพลกษณทางสงคมและสงแวดลอมอนเขามามสวนในการเปลยนแปลง

4 เรองเดยวกน หนา 51-52

12

อตตา คนหาวธการหาค าตอบเรองของตวตนและสรางกลไกเพอทจะรจกตนเองมากขน มนษยเปนสงมชวตเพยงชนดเดยวทสามารถเปลยนแปลงตนเองทสามารถปรบปรงแกไขตนเองใหม ใหเปนและไมเปนอยางสถานะทตงอยได เพราะมนษยสามารถปฏเสธ และตดขาดอดตของตนเอง และสรางสงใหมใหเกดขนในอนาคตได มารตน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger)

มารตน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger) เปนนกปรชญาชาวเยอรมนคนส าคญคนหนงในชวงศตวรรษท 20 เปนหนงในนกปรชญาผมอทธพลตอปรชญาสายอตถภาวนยม (Existentialism) ไฮเดกเกอรไดรบอทธพลทางความคดมาจากนกปรชญาคนส าคญในประวตศาสตรไดแก ฮสเซรล (Husserl) เฮเกล (Hegel) อมมานเอล คานท (Kant) และ โซรน ครเคอะการด (Soren KierKegaard) ไฮเดกเกอรยอมรบวธการคดแบบปรากฏการณนยม (Phenomenology) ซงศกษาเกยวกบปรากฏการณทเกดขนจรง อางองถงแนวคดของฮสเซรลซงไดอธบายถงความหมายของปรากฏการณนยมไววาเปนวธการทางปรชญาบรรยายปรากฏการณตามความรโดยตรงทไดจากปรากฏการณนน ตอมาไฮเดกเกอรกไดน าหลกคดแบบสายปรากฏการณนยมมาศกษาและเลงเหนวามความเชอมโยงกบอตถภาวะของมนษย เพราะมนษยศกษาปรากฏการณแหงชวตทด าเนนไปอยางสลบซบซอนตามความเปนจรงทปรากฏ ไฮเดกเกอรมทศนคตตอการอภปรายแนวคดของนกปรชญาหลายทานวาปรากฏการณวทยาในทรรศนะของฮสเซรลนนละเลยอตถภาวะของปจเจกชน ในขณะความคดของทอมมานเอล คานท (Immauel Kant) พยายามสรางอภปรชญา (metaphysics) ทมงใหความส าคญแกตวมนษยเปนสวนใหญ และเฮเกลใหความส าคญกบมโนทศน (Concept) คอการมงแตวเคราะหหาเหตผลดานนามธรรมมากเกนไป ซงความรทงหมดนยงไมเพยงพอทจะท าความเขาใจตอสงทมอยจรงและไมมอยจรงบนโลกนได ไฮเดกเกอรอธบายวา ความจรงแทของปรชญาไมสามารถเขาถงไดโดยการศกษาตามแนววทยาศาสตรและไมใชทงการลดทอนปรากฏการณตางๆ ไฮเดกเกอรยอมรบปรชญาในสายเชงวเคราะห (Analytic Philosophy) ซงถอเปนปรชญาทอธบายถงความจรงทสามารถพสจนได ในชวงศรรษตวรรษท 19ไฮเดกเกอรใหความส าคญกบภาษาและปรชญาเปนอยางมาก เพราะเชอวาปรชญามสวนเกยวของโดยตรงกบภาษา (Language) และแนวคด (Concepts)5

5 ดร สมบรณ วฒนะ , ปรชญาของ MARTIN HEIDEGGER , เขาถงเมอวนท 16 พ.ค. 59 , เขาถงไดจาก

http://buddhistphilo.blogspot.com/2010/09/martin-heidegger.html)

13

มนษยภาวะ (Dasein) ไฮเดกเกอร ใหความส าคญกบการศกษาเรองของสภาวะการมอย (Being) ซงการมอยนไฮเดก

เกอรใหค านยามไววาเปน “สภาวะ การด ารงอยและตวตน” ไฮเดกเกอรกลาววา การอธบายการมอยของสงหนงนนเปนเรองทซบซอนแกความเขาใจ ตอมาจงบญญตศพทภาษาเยอรมนทใชเฉพาะในปรชญาของตนเองไดแกค าวา “Dasein” 6 ไวในหนงสอชอ Sein und Zeit (Being and time) ซงตพมพขนในป ค.ศ.1927 หนงสอ Being and Time เปนผลงานชวงแรกของไฮเดกเกอรทมงศกษานยยะของความเปนอตวสย (subjectivity) ของมนษยและสรรพสงบนโลก ไฮเดกเกอรน าเสนอมมมองการอธบายเรองของตวตนแตกตางไปจากนกปรชญาคนอนโดยมงไปยงการตงค าถงสภาวะการเปนอย การมตวตนอยรวมถงการพจารณาตวตนทมวธคดแยกออกจากการวเคราะหแบบความสมพนธทางวทยาศาสตรหรอความสมพนธระหวางมนษยและพระเจา การพจารณาตวตนในมมมองของไฮเดกเกอรจงหมายถงการผกโยงเอาความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมกบมนษยรวมกน ในหนงสอสตและเวลา (Being and Time) ไฮเดกเกอรมงในการตงค าถามตอความจรงในแงของการคนหาความหมายของสต (being) วาคออะไร รวมไปถงการมอยของตวตน ตามพจนานกรมศพทปรชญาไดอธบายความหมายของค าวา “สต (being)” ไวเปนสองความหมายวา คอสงทมอยจรงโดยทวไปมภาวะการเกด-ดบ ซงไมมภาวะนรนดร ความหมายทสองอธบายวา สตคอภาวะ คอสภาพของสงทมอยเปนอย จะเหนไดวาการตงค าถามของไฮเดกเกอรนนมลกษณะสมพนธกบแนวความคดสายภววทยาโดยตรง7 ซงมงไปยงการคนหาค าตอบของทมาแหงการก าเนดของสรรพสง การมงมนคนหาความหมายของสงตางๆ และความจรงแทของความหมายของสงทงปวง ผลงานชดสตและเวลา (being and time) ชดนไฮเดกเกอรเรยกผลงานของเขาวาเปนภววทยาขนพนฐาน (Fundamental Ontology) 8 จากปญหาทไฮเดกเกอรถามถงภาวะการมอยนนคอค าถามวา

6 ค าศพทเฉพาะทางปรชญาของไฮเดกเกอร มรากศพทมาจากภาษาเยอรมนค าวา “Seiend” (Verb to be )

เปนในภาษาเยอรมน ใชอธบายภาวะการด ารงอย (being) ไฮเดกเกอรบญญตศพทนไวในหนงสอชอ being and time 1927 เพอวเคราะหถงมนษยภาวะและการด ารงอยของตวตน Martin Heidegger , Being and time , Translate by John Macquarrie and Edward Robinson , (New York : HarperCollins Publishers 1962) P. 1

7 ภววทยา(Ontology) คอการศกษาเกยวกบแนวคดตางๆ ของ "ความเปนจรง"(reality) และธรรมชาตของภาวะ-การด ารงอย-ธาตแท" (being). เปนพนฐานของสาระส าคญเกยวกบอภปรชญา เปนการแสวงหาค าอธบายของการด ารงอย เพอก าหนดนยามแกนแททปรากฏเปนภายในกรอบหรอโครงสรางของมนเอง สารานกรมWikipedia , ภววทยา(Ontology) [ออนไลน] ,เขาถงเมอวนท 16 พ.ค. 59 , เขาถงไดจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Ontology

8 พพฒน พสธารชาต , ความจรงในภาพวาด บทวจารณวาดวยสนทรยศาสตรของไฮเดกเกอรและแดรรดา , (กรงเทพฯ : ส านกพมพวภาษา, 2553) ,101-105

14

“ฉนคอใคร (Who am I?)” เกดโครงสรางทางความคดทยนยนการมอยของตวตน ไฮเดกเกอร เรยกโครงสรางทางความคดนวา “Existential Structure” ไฮเดกเกอรใหความหมายของค าวา “อตภาวะ(Existence)”. ไววาคอโครงสรางทเกดขนมาแตก าเนดกอนการเกดประสบการณอนๆในชวต อตถภาวะ มความสมพนธกนกบกเลส และตณหา เพราะมนษยภาวะมความเกยวของกบสงอนอยเสมอ Dasein มความเกยวของตอตนเองในฐานะทมอสระภาพแหงการเลอกสงอนพงพอใจแกตนเองและสามารถคนหาความสามารถทซอนอยในตนเองได การด ารงอยของมนษยในทรรศนะของไฮเดกเกอรจงไมไดขนอยก บการมพรสวรรคตดตวมาแตก าเนดแตขนอยทแผนการของการกระท าของมนษยทจะสรางสรรคสงตางๆใหเกดขนแกตนเอง ธาตแท (Facticity) หมายถง ทกสงทเปนสวนปนะกอบของมนษย คอธาตแททเกดขนมาแตก าเนด ซงเปนตวก าหนดตวของมนษยเองถงแมวามนษยจะไมสามารถเปลยนธาตแทของตนเองไดแตมนษยสามารถควบคมการด ารงอยของตนเองใหเปนไปในแนวทางทพงพอใจได ต าแหนงของตวตน

ไฮเดกเกอรผกโยงเอาความตระหนกรเรองของสภาพแวดลอมบรบททางสงคมเขามาเปนสวนเกยวเนองกบการวเคราะหตวตนของมนษยเพราะเชอวาการเขาถงความจรงนนจะตองผานกระบวนทศนทางวทยาศาสตรตรรกะของเหตและผล ซงตองเปนสงทพสจนและวดผลไดบรบททางสงคมมสวนเกยวของโดยตรงตอตวตนของมนษยมผลตอการปรบเปลยนการกระท าและความคดของมนษย ไฮเดกเกอรตงค าถามถงการก าหนดต าแหนงของตวตน โดยสบทอดความคดเรองของการกระบวนทศนทางวทยาศาสตรสมยใหมมาสมนษยจากความคดของ เรเน เดสการต (Rene Descartes)9 ซงศกษาเรองของประสาทสมผสไปสกระบวนการทจตรบร ไฮเดกเกอรอธบายวามนษยสามารถพจารณาความสมพนธระหวางตนเองกบวตถหรอปจจยอนรอบขางรวมไปถงในต าแหนงของบคคลท 3 ซงการก าหนดต าแหนงของการวเคราะหตนเองนท าใหเราสามารถแบงแยกความสมพนธระหวางตวตนทแทจรงกบบรบทรอบขางได การพจารณาถงตวตนและการด ารงอยจงเกดจากกระบวนทศนใหมทเชองโยงเอาตวตนทมอยมากอนสงอนๆ เขารวมกบความสมพนธระหวางสภาพแวดลอม จารตประเพณประวตศาสตรรวมไปถงโลก ไฮเดกเกอรเลงเหนวามนษยนนมความเกยวของกบสงอนอยเสมอ นอกเหนอไปจากสภาพแวดลอมภายนอกแลว ตวของมนษยเองนนยอมมความสมพนธเกยวของกบเรองของตนเองดวย ความสมพนธอนดบแรกทเกดขน

9 นกปรชญาและนกคณตศาสตร ผบกเบกปรชญาสมยใหม กลมเหตผลนยม (rationalism) ซงเปนแนวคด

ปรชญาหลกในยโรปสมยศตวรรษท 17 และ 18. เขาถงเมอวนท 18 พ.ค. 59 , เขาถงไดจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Descartes

15

แกตนเองคอ การท าความเขาใจวาตนเองคอใคร (Who am I ?) จนกระทงการศกษาถงอตลกษณ (Identity) ของตนเองโครงสรางทางอตถภาวะทไฮเดกเกอรกลาวถง Dasein คอการอางองถงความจรงแทเรองการมชวตอยในโลกเฉพาะและในเวลาเฉพาะ (being in the world) โดยอธบายวา มนษยไมอาจรส านกถงความมอยของตนเองไดโดยปราศจากการตระหนกรถงต าแหนงทตงแหงตวตนวาเรามอยในโลกเฉพาะ ธาตแทไมไดเกดจากการคนพบตนเองในโลกแตเกดจากการคนพบตนเองในโลกเฉพาะ ส าหรบไฮเดกเกอร ธาตแทคอทกสงทตดตวมาแตก าเนดเชน เชอชาต เผาพนธ การสบทอดทางพนธกรรม ฯลฯ ซงธาตแทเหลานคอสงทอธบายถงการเผชญหนาตออตถภาวะของตวมนษยเอง นยยะหนงหมายถงการเผชญหนาตอการมอยของตนเอง โลกเฉพาะทไฮเดกเกอรกลาวถงนจงหมายถงถนทอยและอตถภาวะทตดตวมาแตเดม รางกายทเปนของตนทถกบงชและก าหนดใหเปนจากตนก าเนด ไฮเดกเกอรไดใหขอพสจนทางปรากฏการณทเกดขนจากภายในจต ซงสงผลใหมนษยตระหนกรถงสารตถะภายในและรบรถงการมตวตนอยในต าแหนงตางๆบนโลก จากการศกษาเรองการด ารงอยเราจะสามารถเขาใจไดวา การด ารงอยหรอสภาวะ (Dasein) นนไมใชอตตา (subject) แตการแบงแยกความคดระหวางอตตา (subject) และกรรม (object) ตวทมนไดถกนยามไววา (being-in-the-world). :ซงมนษยภาวะ (Dasein) ไมอาจถกแยกจากความมอยของมนในโลก ดงนนจงไมมความหมายทจะอธบายวาเรารตวเองกอนการเรยนรโลก ดงนนการเรยนรการมอยของตนเอง จงตองเชอมโยงไปกบการรบรเรองของสภาพแวดลอม โลกและสงอนๆไปควบคกน

อทธพลดานจตวทยา จตวเคราะหโดย ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) จตวเคราหเปนศาสตรหนงซงศกษาความเปนไปของระบบการท างานและพฤตกรรมของมนษย ซงสงผลในรปแบบตางๆมผกอตงคอ ซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freund) และสบเนองมาจนถงเหลาบรรดานกจตวเคราะหรนหลงอนไดแก คาล กสตาฟ ยง (Carl Gustav Jung) อรค ฟรอมม (Erich Fromm) รวมไปถง ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) ดวย นบตงแตอดตจนถงปจจบนจตวเคราะหถกจดใหเปนศาสตรทวาดวยเรองของความเปนปจเจคบคคล (Individual) และเชอวาเปนศาสตรทเกยวของกบการศกษาถงภาวะความผดปกตทางจตของผปวยจตเภทเทานน ในทางกลบกนเมอไดศกษาทฤษฎจตวเคราะหของลากองแลวนน เราจะพบวาการศกษาจตวเคราหนนชวยสรางความเขาใจใหมใหแกบคคลทวไปดวย ซงท าใหเราไดเขาใจถงจตไรส านกอนบรสทธและสงแวดลอมรอบตวเรา ลากองไดใหค านยาม

16

เกยวกบจตไรส านกไววา “You do not know that you know จตไรส านกคอสงทคณไมรวาคณร”10

ดงนนจตไรส านกจงเปนความคดทอยรวมกนเรามาโดยตลอด แตเพยงไมสามารถมองเหนและไมเคยรจกมนเทานน เราไมเคยเขาใจความปรารถนาดานลกของตวเราเพราะจตถกจดการดวยระบบความคดอน

ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) นกจตวทยา นกคด ผทรงอทธพลทางดานการศกษาสาขาจตวทยาในฝรงเศส จบการศกษาสาขาแพทยศาสตรและเขาศกษาตอสาขาเฉพาะทาง จตเวช (Psychiatry) ผลงานของลากองปรากฏขนในชวงป ค.ศ. 1901-1981 ลากองถอเปนนกคดในยคหลงสมยใหม (Postmodern) ทลกขนมาวพากษวจารณวธคดแบบโครงสรางนยม (structuralism) ของโคลด เลว-สโทรส (Claude Levi-Strauss) จนน าไปสการเปนนกคดคนส าคญในสกลความคด "หลงโครงสรางนยม" (post structuralism) ทฤษฎจตวเคราะหของลากองมผลกระทบอยางลกซงตอวธคดเกยวกบตวตนของมนษย ภาษา ปรชญา ความปรารถนาเรองเพศ รวมถงวรรณกรรมและภาพยนต การบรรยายของลา-กองถกใชชอวา “การสมมนา (Seminar)” ซงเปาหมายการศกษาของลากองมกจะเนนไปทการกระตนใหนกจตวทยาหนมาทบทวนประเดนเรองของจตวเคราะหของ ซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freund) เพอน าไปสการพฒนาทฤษฎจตวเคราะห การศกษาในระยะแรกลากองเรมศกษาเรองของภาพลกษณของมนษย (Image) ซงเปนงานศกษาชวงแรกของเขาหลงจากจบการศกษาระดบดษฎบณฑตทางดานจตเวชในป ค.ศ. 1932 และศกษาตอเนองมาจนถงป ค.ศ. 1948 ผลงานระยะตอมาอยในชวงป ค.ศ. (1948-1969) ลากองเรมใหความสนใจการศกษาเรองภาษาศาสตรและบทบาทของภาษากบการท างาน ซ งเชอมโยงกบภาวะของจตไรส านกเพราะภาษาและจตส านกท างานอยรวมกน ตงอยบนตรรกะแหงความแตกตางหรอมความเปนอน ผลงานดานภาษาศาสตรปรากฏอยในงานเขยนชอ The function of language in psychoanalysis ซงเกยวของมความเกยวของกบมานษยวทยาเชงโครงสราง และคณตศาสตร งานเขยนชดนถอเปนพนฐานทางความคดทสงผลใหเกดการศกษาเรองของ ทฤษฎอตบคคล (subject) ในเวลาตอมา โดยการศกษาจตวเคราะหในขอมลทเกยวของกบการวจยศลปนพนธฉบบน ขาพเจาจะขอยกประเดนศกษาเฉพาะบางประเดนโดยสงเขปของลากอง ทมความเชอมโยงตอกระบวนความคดในเรองของรางกายและตวตน และองคประกอบการสรางตวตนของมนษยในมโนทศนตางๆ ดงตอไปน

10 ชญานทต ศภชลาศย , ฌาคส ลากอง 10 มโนทศนในพรมแดนชวต Jacques Lacan : 10 concepts in

the terrain of living : (กรงเทพฯ , ส านกพมพสยามปรทศน, 2555) , หนา 14

17

มโนทศน other (object a , autre) ความคดเรองของมโนทศน เรมตนขนในชวงป 1930 ค าวา object a เปนค าทไมถกนยาม

ความหมายอยางเปนทางการ แตเปนททราบกนดในแวดวงการศกษาจตวเคราะหในแถบตะวนตก ลากองอธบายความหมายโดยกวางของค าวา object a วาหมายถง สงปรารถนาทสญหาย (object loss of desire) ความเพอฝน (Fantasy) ความคลายคลง (semblance) และความส าราญมากเกนพอด (surplus enjoyment) มโนทศน other ของลากองจงมความหมายถงสงอน คนอนทไมใชตวตนของเราแตใชชวตอยในสงคมรวมกนกบเรา ลากองอางองถงมนษยทเปนปจเจคบคคลทเปนแมแบบและเปนภาพลกษณทสงผลตอการเลยนแบบ เชน เดกทเลยนแบบพฤตกรรมของพอแมหรอตวละครในนวนยาย การอธบายถง other คอการพยายามสรางความเขาใจเรองของโลกทศนและจนตนาการทอยลกลงไปในใจคน จตวเคราะหและจนตนาการจงท างานรวมกนและสงผลตอการประกอบสรางเปนตวตน พฤตกรรมทถกแสดงออกหรอทลากองเรยกวา “ระเบยบแหงจนตภาพ (imaginary order)” ระเบยบแหงจนตภาพนประกอบกนดวยสองสวน คอ อตตา (ego) ซงหมายถง การตระหนกรอารมณความรสกของตนเอง การรบรเพศ รบรภาระหนาทของตนเอง ฯลฯ สวนประกอบทสองคอ องคประกอบของภาพลกษณ (image) ทมความเชองโยงไปกบอตตา ภาพลกษณคอสงทเกดขนภายใตจนตนาการของคนเปนสงทมนษยกอรางสรางขนมาดวยกระบวนความคด ในทายทสดภาพลกษณและอตตาทถกสงสมมานจะแสดงออกทางพฤตกรรม ภาพลกษณทเกดจากจากจนตนาการเหลานเองทลากองอธบายไววามนคอ “สงอน other” และขนานนามมนวาเปน “ภาพลกษณสะทอนใจ (Specular image)” ภาพลกษณนเกดขนตงแตในชวงวยเดก เดกเรมตนเรยนรเรองภาษาและเหนเงาสะทอนตนเองในกระจก (mirror stage) ในชวงเวลานเดกจะเรมเรยนรถงชอตนเอง เรยนรอวยวะตางๆของตนเอง เรยนรวาใบหนาของตนเองมความละหมายคลายคลงกบพอหรอแม เดกจะถกสรางภาพลกษณใหมโดยพอและแมทเขามามสวนส าคญในการจดการกบอดมคตใหกบตวตนของเดกดวยวธการตางๆเชน ความคาดหวงใหลกเตบโตมาในหนทางทจดเตรยมไวหรออนาคตอนสวยงามตามทพอแมคาดหวง อยางไรกตามสงคมหรอสภาพทางสงคมบางประการอาจท าใหเดกไมสามารถเปนไดอยางในอดมคตทไดถกก าหนดไว ในชวงเวลานเองทเดกเกดการบรณาการการสรางตวตนของตนเองดวยการเลยนแบบ เพราะเชอวาเปนตวตนทสมบรณสามารถเขาถงสงคมและบคคลอนได ภาพลกษณดงกลาวนเองมความส าคญอยางมากตอการศกษาเรองของตวตน เพราะการท าความเขาใจพฤตกรรมของคน เราไมสามารถตความไดเพยงแตอตตาเทานนแตมความจ าเปนอยางมากในการศกษาใหทะลเขาไปถงภาพลกษณในใจทถกซกซอนอยดวย เพราะพฤตกรรมทคนสรางขน ลวนแลวแตถกก าหนดใหเปน ดงนนภาพลกษณ (imaginary) และอตตา (ego) จงมลกษณะทสะทอนกลบไปมา และแลกเปลยนซงกนและกน ดงนนการทจะท าความเขาใจอตตาของคนใดคนหนง เราจงไม สามารถละเลย

18

การศกษาเรอง ภาพสะทอนใจ หรอ ฝนหวานทเกดจากความปรารถนาเบองลกของคนนนๆได เพราะภาพลกษณเหลาน คอสวนประกอบส าคญทสงผลตอการความประพฤตและการประกอบสรางตวตนของคนเหลานน

ป 1960 ลากองอภปรายเรอง other อกครงภายหลงจากการกลบไปอานผลงานของเพลโต (Plato) และไดเชอมเอาแนวคดของเขาเขากบปรชญากรกและระบบเทววทยา (theology)11 ลากองสรปความคดนไวในงานสมมนา 8 (Seminar 8 : Transference 1960-1961) ซงในระยะนเองลากองตความถงความสมพนธระหวางมนษยและพระเจา การกระท าของมนษยทแสดงออกตอความรกทมตอพระเจา และในทางกลบกนมนษยเองไมสามารถเคยไดสงตอบแทนจากพระเจาในเชงรปธรรม ดงนนในทรรศนะของลากองกลาววา ความตองการความรกจากพระเจาของมนษยนนถอเปนการเตมเตมตนเองและทดแทนความปรารถนาทตนเองขาดหายและมสภาวะจดเปน “สงอน” อกดวย

จนตภาพ ( Imaginary) คอการประสานกนระหวาง จนตนาการ + ภาพ ทเกดจากตวตนมจนตนาการเกยวกนตนเอง เปนสงทถกก าหนดขนมาภายในใจของเขาเอง จนตนาการเหลานอาจรวมไปถง ภาวะความอยากได อยากม อยากเปน อยากรสก ดงนนจนตภาพจงเปนภาพในตวเราทมองเขาไปยงตนเอง และสรางแนวทางการปฏบตใหเชอมโยงกบภาพลกษณทตนเองสรางขน ฉะนนจนตภาพจงเปนสงทหลอมรวมเอาความคาดหวง การรบร อารมณความรสก และพฤตกรรมทสรางข นเพอใหผอนรบรถงตวตนทซอนความปรารถนาทจะเปนตามภาพลกษณของเขาเหลานน

อาจกลาวไดวาการพฒนาความรสกนกคดของคน เกดขนในชวงทเราเรยนรความหมายและภาษา จากการสงสอนจากผเลยงดซงไดหลอมหลวมเปนอตตาของเดก กระบวนการนจงถอเปนกระบวนการของสงอน สงภายนอกทซมซบเขามาหาตวของเรา (externalization) คอพฤตกรรมจากบคคลภายนอก สงผลตอการหลอมรวมเปนอตตาของเรารวมไปกบจนตภาพทตวเราสรางขนดวยตนเอง ซงเปนกระบวนการทเกดขนเองภายในจตใจ (Internalization) การเกดขนของอตตาหรอตวตนของคนนนเกดจากการหลอมรวมกนของทงสองกระบวนการ การศกษาเรองของอตตาจงไมสามารถแบงแยกการศกษาเฉพาะไปทางเรองใดเรองหนงได การศกษาเรองของระเบยบแหงจนตภาพนถอเปนจดเรมตนส าคญทสงผลใหลากอง เรมตนการศกษาเรองของ กระบวนการสรางอตตาทเกดขนจากแรงขบในใจ (drive) จนน าไปสการศกษาและพฒนาความคดเรอง “ขนกระจก mirror stage” ในล าดบถดไป

11 เทววทยา (องกฤษ: theology) คอวชาทวาดวยพระเจาและความสมพนธระหวางพระเจากบมนษย และการศกษาเรองศาสนา อทธพลของศาสนา ธรรมชาตของความจรงทางศาสนา อยางเปนระบบและมเหตผล หรอหมายถงวชาชพทมาจากการฝกฝนเรยนรทางดานศาสนศกษาทมหาวทยาลย ส านกเทวศาสตร หรอเซมนาร (seminary) วกพเดย สารานกรมเสร, เทววทยา , [ออนไลน] , เขาถงเมอ 3 พ.ค. 58 เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki/

19

ขนกระจก (mirror stage) จากการศกษาเรอง ระเบยบแหงจนตภาพน าพาใหลากองมความสนใจในเรองของแรงขบ (drive)

ภายในใจทสงผลตออตตา จงน าพามาสการอภปรายเรองขนกระจก (mirror stage) ในชวงราว ค.ศ. 1940-1950 ลากองศกษาในระยะเรมตนของมนษย ในชวงระยะแรกทมนษยยงไมสามารถชวยเหลอตนเองไดนบเปนชวงเวลาปฐมภม (primordial period) ซงระยะนเดกจะตองการความชวยเหลอจากผเลยงดในการดแลใหตนเองมชวตรอด ชวงเวลาของเดกแรกเกดนเปนชวงเวลาทการบงคบการเคลอนไหวของรางกายไมสามารถเปนไปไดดงใจ เมอผานชวงเวลาของระยะเดกออนเขาสวย 18 เดอนขนไป จนถงระยะ 10 ขวบ เดกจะเรมเรยนรสญลกษณ ความหมาย ภาษา และกฏเกณฑตางๆทางส งคม เรมเรยนรมารยาททางสมคมกฏเกณฑภายในบาน และโรงเรยน ความสมพนธระหวางครอบครว เพอน หรอการวางตวกบบคคลอน ฯลฯ ตวตนของเดกนนจงเรมเปลยนแปลงจากการถกขดเกลาจากสงคม และเปลยนแปลงไปเรอยๆ ตวตนของเดกไมไดเกดจากการขดเกลาจากสงคมแตเพยงดานเดยวแตการทเดกสองกระจกและเรมรจกเงาของตนเองทสะทอนผานกระจก ระยะทเรยกวาขนกระจกนจงเปนชวงทเดกเกดการรบรถงความเปนจรงทเกดแกตนเอง เดกมองเหนรางกายของตนเอง เดกหญงเหนเพศของตนเองทแตกตางจากพอและพชายนองชาย ฯลฯ เดกรบรถงศกยภาพทรางกายสามารถท าได ในระยะนมความส าคญอยางมากเพราะเกดความแตกตางจากในชวงระยะเดกออน เดกจะเกดภาวะความเขาใจตนเองในรปแบบใหมตอภาระหนาทของรางกายตนเอง เดกเรยนรและเขาใจการท างานของอวยวะตางๆ และเขาใจบทบาทหนาทในการท างานของอวยวะแตละชนดและสามารถใชมนในการดแลตนเองไดดกวาระยะเดกออน ระยะขนกระจกนเองทลากองเรยกวาเปนจดเรมตนของพฒนาการและความฝนหวานในตนเอง เดกจะเรมจนตนาการถงความสามารถตางๆทรางกายสามารถท าได ลากองเรยกความสามารถของเดกในระยะนตามศพทการแพทยวา ออรโธปดกส (orthopedic)12 นอกจากเดกจะเรยนรความสามารถของอวยวะสวนตางๆแลว ล าดบตอมาคอชวงทเดกพฒนามาถงขนความรสกหลงตวเอง (narcissistic image) มความชนชอบหลงใหลในหนาตาของตนเอง รกในเพศสภาพของตนเอง เมอเปรยบเทยบกบระยะแรกเกดนนจะพบวามความแตกตางกนอยางมากในระยะหลงใหลในตนเองนจะเรมเกดความรสก

12 ออรโธปดกส หรอ ศลยศาสตรออรโธปดกส ชอภาษาองกฤษ Orthopedic surgery เปนชอสาขาวชาแพทย

เฉพาะทางสาขาหนง ซงเปนผดแลรกษาคนไขทมปญหาเรองเกยวกบ กระดกและขอ เอนยดกระดก กลามเนอและเสนประสาท การดแลรกษาจะประกอบไปดวย การวเคราะหโรค การใหการรกษาทางยา การใหการรกษาเพอฟนฟสมรรถภาพของการท างานของกลามเนอกระดกและขอใหกลบคนมา โดยรวมมอกบแพทยเฉพาะทางสาขาเวชศาสตรฟนฟ และผเชยวชาญทางดานกายภาพบ าบด Bangkok research center , ออรโธปดกส , [ออนไลน] , เขาถงเมอวนท 2 พ.ค. 58 , เขาถงไดจาก http://www.bangkokhealth.com/

20

หวาดกลวตอสงตางๆทเกดบนรางกายตนเอง เชน รองรอยบาดแผล แลความเจบปวดตางๆ อนสงผลใหรางกายทสมบรณสวยงามในแบบทตนเองเหนเกดความเปลยนแปลงไป มผลท าใหภาวะหลงใหลตนเอง (Narcissist) เสอมลงไป ซงภาวะน ไมไดอธบายเฉพาะเดกเทานนแตสามารถเกดขนไดในทกชวงวย นอกจากเดกเรมเรยนรความรกทมตอตนเองแลวนน การรบรยงพฒนาไปถงความสามารถในการแบงแยกลกษณะความแตกตางและความคลายคลงระหวางตนเองกบบคคลในครอบครว ยกตวอยางเชน เดกผหญงจะเรยนรวารางกายของตนเองมความคลายคลงกบแม ดงนนตนแบบในการเลยนแบบของเดกผหญงกคอแมจากนนจงเรมแบงแยกอวยวะตางๆวารายละเอยดบนใบหนาของตนเองนนมความคลายคลงกบใครบางในบรรพบรษ ความเปลยนแปลงทางความรสกในระยะนจะไมเกดขนกบชวงระยะเดกออน ลากองเรยกวาเปน “การเรยนรเอกภาพทางรางกาย (unified body)” ของตนเองซงถอเปนกระบวนการทพฒนาขนเองจากภายในใจของเดก (internalized) เดกจะเรมเรยนรอตตาสองสงควบคกน (double ego) อตตาตวแรกคอ “อดมคตแหงอตตา (ideal ego)” ซงหมายถงอตตาทถกสรางขนจากความคาดหวงของผเลยงด คอความปรารถนา และความหวงของพอแม ในขณะเดยวกนตวเดกกยงม “อตตาแหงอดมคต (ego ideal)” ซงเปนความคาดหวง ความปรารถนาทเกดขนแกตนเองซงอตตาทงสองสวนนจะมความแตกตางกน และอาจเกดขอขดแยงระหวางสองสงในทายทสด ความขดแยงบนความคาดหวงนเรมตนเกดขนในชวงเดกเรยนรภาษา และสญลกษณ กฏเกณฑตางๆของสงคม ตอมาเดกจะเรมพฒนาภาพลกษณใหมทไมมอยจรงในใจขนมา (phantom) ซงเปนอตตาเบองลกทพอแมไมสามารถควบคมไดเปนภาพลกษณทอยเหนอการอบรมตามมารยาทสงคมซงภาพลกษณดงกลาวนคอ “ภาพสะทอนใจ (Specular image)” ซงไดเขยนอธบายในเรองของมโนทศน (other) ไปขางตนแลว การศกษาประเดนทงหมดเกยวกบขนกระจก (mirror stage) ของลากองในงานเขยนทมชอวา “ The Mirror Stage as Formative Function of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience” ซงอธบายถงการแสวงหาจนตภาพและกระบวนการประกอบสรางอตตาของมนษยทเรมตนจากภายในจตใจเปนกระบวนการภายในใจทเดกสรางขนดวยตนเองและเพอตนเอง และตดขาดตนเองออกจากระเบยบสญญะของสงคม ซงภาพลกษณในใจของมนษยนนเปนสงละเอยดออนตอพฒนาการทางอารมณ ซงภาพลกษณทางสงคมอาจจะไมเขาใจความหมายเหลานนได ตอมาเมอเดกเจรญเตบโตเขาสสงคมอยางสมบรณ จนตภาพทตนเองสรางขนนนจะลดนอยและหายไปในทสด ซงภาวะความอยากม อยากเปน อยากรสก ทตนเองสรางขนและไมท าใหเปนจรงไดในโลกของความเปนจรง เชน ภาพลกษณทเดกผหญงฝนหวานวาตนเองจะเปนเจาหญงทมชวตสมบรณดงเทพนยาย แตภายหลงกลบพบวาแทจรง

21

แลวตนเองคอเดกหญงตนธรรมดาคนหนงไมสามารถเปนเจาหญงไดในโลกของความเปนจรง ความผดหวงตอภาพลกษณนลากองเรยกมนวา “รางกายทแตกสลาย (fragmented body)”13 จตไรส านกและภาษา Unconscious and language ลากองใหค านยามเรองของจตส านก (conscious mind) ไววา จตส านกคอขอบเขตความคดของมนษยทเกดจากการสงสมใหตนเองเปนสวนหนงของประเพณและสงคม ความเชอและกฏเกณฑตางๆ ทสงคมบญญตขน ในทางกลบกนจตไรส านก (unconscious) กลบเปนความคดทอยลกลงไปในจตใจ ซงตดขาดจากระเบยบปฏบตทางสงคมและไมปรากฏออกมาตอภายนอก เปนสวนทน าเสนอความปรารถนาทถกเกบกดไวภายในใจและเปนตวตนทแทจรงของมนษย การมองและตความหมายของจตส านกนน ในทรรศนะของลากองกลาววาตองตความผานภาษาเพราะ “จตไรส านกมโครงสรางเหมอนภาษา (unconscious is structured like a language)”14 จตไรส านกเปนเสมอนชดภาษาชดหนงทเกยวของกบการพดและบรรยายความคดทซอนเรนอยภายในของตนเอง ภาษาพดทเราใชในปจจบนเปนสอกลางน าพาไปสความเขาใจเรองของสงซอนเรนภายใตจตไรส านกทถกปกปดไวของผอน การเขาสจตไรส านก ท าใหเราเขาใจถงความกลว ความกงวล และความจรงทงหลายทไมถกเปดเผย ลากองใหความสนใจในความส าคญของภาษา จากการสมาสค าพดของผปวยจตเภท และมองวาค าเหลานเปนไดความอปมาอปมย (metaphor) ของผพดหรอเปนนรนย (metonym) ของจตส านก ซงค าทผปวยจตเภทไดพดออกมานนอาจจะเปนค าทไมมอยในระบบภาษา ดงนนการตความภาษาในแนวทางของลากองจงไมใชอาศยชดภาษาเหมอนการเขยน และสอสารดวยรปแบบปกต ในสมมนาท 5 (seminar 5) The Formations of the Unconscious ลากองอธบายเรองของจตไรส านกและภาษา ดวยการยกกรณของผปวยรายหนงซงค าทผปวยพดออกมานนเปนค าทไมมความหมายตามพจนานกรม ค าศพททเกดขนมาจากภาวะการเผลอพดหลดปากจงเปนหลกฐานการชวดเรองของโลกทศนแหงจตไรส านกไดชดเจน ลากองเชอวาค าพดหลดปากเหลานนแมจะไมมความหมายในแงของชดภาษาแตการตความไปยงค าศพททประกอบขนจากค าพดเหลานนคอกญแจส าคญทจะน าพาไปสการคนหาความหมายได ลากองมองค าศพทเหลานนวาเปนค าคณศพท (adjective) ทมสวนเตมเตมตอการคนหาสญญะ (signifier) และความจรงของสงทถกปกปดอยภายใตจตไรส านก

13 เรองเดยวกน หนา 19 14 เรองเดยวกน หนา 51

22

ตวตน (self) ลากองอธบายเรองของการมองตวตนของตนเองวาตวตนของคนนนมจรงแตตงอยในต าแหนงทแสดงความปฏเสธในการรบใชความปรารถนาของบคคลอนหรอสงอน ละทงสารตถะของความเปนอย (substance) กฏเกณฑทางสงคมทไมเกยวของกบการมชวตอย การแยกตนเองออกจากหวงเวลาปจจบนทเกดจากการตอสดนรนเพอแสดงภาพลกษณและตวตนใหมใหแกสงคมยอมรบ การละทงกฏเกณฑทางสงคมนจะชวยใหมนษยเขาถงความแทจรง (authentic) ของการด ารงอย (being) ไดโดยไมน าตวตนของตนเองไปผกตดกบสภาวการณทไมเอออ านวยตอการแสดงตวตนทแทจรง ฉะนนในทรรศนะของลากอง กลาววาตวตนของเรานนมอยจรงแตอยในสภาวะหนงทตองพยายามมองใหเหนและท าความเขาใจตนเอง การท าความเขาใจความจรงสวนนจงมความจ าเปนตองละทงระเบยบสญญะอนๆ รวมไปถงความปรารถนาของผอนออกจากตนเองเสยกอน ไมใชตวตนทเกดขนจากการจดมาตรฐานโดยผอน ตวตนของลากองจงเปรยบเสมอนรปการณของอนาคตเปนความจรงทมอยสวนหนงทยงไมเกดขนจรง เมอเขยนอธบายจงมกจะใชรปของ Future perfect tense กรณนลากองไดอางองถงวลภาษาเยอรมนค าหนงของ ฟรอยด“Wo Es war , soll Ich warden” น าขนมาอภปรายวา ตวตนของมนษยนนตองการชวงเวลา และสถานททเหมาะสมตอการแสดงตวตนทแทจรงออกมา ตอมาวลนไดรบการแปลจากภาษาเยอรมนเปนภาษาองกฤษมความหมายวา “Where it was, there must I come to be as a subject (ณ สถานทๆเปน,นนขาพเจากจะเปนในแบบทเปนตวตนของขาพเจาจรงๆ”15

15 เรองเดยวกน หนา 274

23

อทธพลทางดานศลปกรรม วดทศน : สนทรยศาสตรของสภาวะหลงตวตน โดย โรซาลนด เคราส (Video : The

Aesthetics of Narcissism by Rosalind Krauss) บทความ “Video: The Aesthetics of Narcissism.” ถกตพมพขนในปค.ศ. 1976 โดย โรซาลนด เคราส นกวจารณ และนกทฤษฎชาวอเมรกน ผมบทบาทอยางมากตอวงการศลปะ บทความชดนถกผลตขนเพอศกษาประวตศาสตรและวเคราะหบทบาทของสอใหมเชน วดโอ ทเขามามบทบาทและสรางความเปลยนแปลงอยางมากตอการผลตงานศลปะในชวงป 1960 ซงในขณะนนผลงานศลปวดทศน (Video Art) ยงไมถกยอมรบกนอยางแพรหลายใหจดอยในแขนงหนงของศลปะ แมวาจะมพบวามการผลตสรางผลงานในลกษณะนมานานรวมทศวรรษแลวกตาม

เมอกลาวถงปรชญาการวจารณในชวงป 1960 พบวาประเดนเรองของการวางต าแหนงกงกลาง ความสมมาตรของภาพและวตถถกยกขนมาอธบายอยางมากในงานจตรกรรม ตอมาเมอสอใหมอยางวดโอเขามามบทบาทมากขนและถกแยกตวออกจากสอเกาอยางเชน จตรกรรม ประตมากรรม งานวาดเสน ฯลฯ จงเกดสนทรยภาพแบบใหมซงตางไปจากความงามแบบโมเดรนนส (Modernism) หรอแบบนามธรรม (Abstract) สอวดทศนจงเปนเสมอนแนวทางใหมทเปดกระบวนการทางความคดและเชอมโยงไปสวธคดแบบศลปะคอนเซปชวล (Conceptual art) ซงเมอกลบไปศกษาประวตศาสตรศลปะเราจะพบวาการใหความส าคญเรองของแนวความคดทครอบคลมถงความหมายของวตถ บรบท ผชม ฯลฯ เรมตนขนมาตงแตในยคสมยของมาแซล ดชอมป (Marcel Duchamp) เคราสอธบายวาในงานศลปะวดทศนเราหาความแนนอนของกฏเกณฑเงอนไขในวธคดไดยากมาก ขอสงเกตทชดเจนอยางมากคอในงาน วดทศนเราพบภาวะความเปนนามธรรมมากกวาทศนศลปชนดอน และโดยเฉพาะอยางยงมความเชอมโยงกบการอธบายวธคดในทางจตวทยามากไปกวาการอธบายกายภาพของวตถในแบบทเราคยเคยในงานศลปะชนดอนอาท จตรกรรม ประตมากรรม หรอแมกระทงในภาพยนตซงมลกษณะการท างานแบบ ภววสยมากกวาคอการอางองความหมายของตวสอ การน าเสนอเอาความจรงแทของวสดขนมาอธบายมความซบซอนมากยงขนไปกวาวธคดแบบขนบเดม บทความชดน โรซาลนด เคราส อางองถงจตวเคราะหของ ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) ซงไดอภปรายเรองของภาวะความผดปกตทางโครงสรางภาษาของผปวยจตเภทไวในผลงานชอ “The language of self” โดยการเรมตนศกษาตวตนและประสบการณดานลกในตวผปวยดวยการสมาสเพอวเคราะหความหมายทซอนอยในค าและตวตนทถกแสดงผานความหมายของค าพด

การยกกรณศกษาดานจตวเคราะหขนมาเชอมโยงกบงานวดทศนนนแสดงใหเหนวา กระบวนการเผชญหนาตอตนเองหรอภาวะการสะทอนกลบไปมาระหวางตวศลปนและภาพของศลปนทปรากฏลงบน

24

สอวดทศน แสดงใหเหนถงความเชอมโยงเรองของภาวะการรบรและการส ารวจตนเองดวยการใชกระบวนการตรวจสอบทางศลปะ

วโต แอคคอนซ (Vito Acconci) วโต แอคคอนซ (Vito Acconci) คอหนงในศลปนผมชอเสยงและเปนหนงในประวตศาสตรศลปะดานสอใหม ศลปนผลตสรางวาทกรรมแบบใหมใหแกกระบวนการทางความคดและสรางสรรคงานศลปะทแตกตางออกไปจากกระแสความโดงดงของศลปะแบบมนมอลลสม (minimalism) ศลปนเรมตนการท างานดวยผลงานกวทศนศลป (Poetry) ในชวงปลายทศวรรษท 1960 ตอมาจงเรมตนสรางสรรคผลงานศลปวดทศน (video art) ศลปนใชรางกายของตวเองเปนสอในการน าเสนอเรองราวในภาพถาย, ภาพยนตร, วดโอและศลปะการแสดงสด ผลงานโดยสวนมากมลกษณะการวพากษถงระเบยบความคดทางสงคมทถกโคนลมโดยสอ ผลงานวดทศนในชวงกลางป 1970 โดยสวนมากมกจะน าเสนอเรองของการเผชญหนากบสถานการณทศลปนก าหนดขนและแสดงความสมพนธระหวางตวศลปนเองและศลปนกบผชม

1. Centers 1971 ศลปนปรากฏตวอยทามกลางของจอวดทศน ใชกลองถายภาพเปนเสมอนกระจกทสะทอนกลบส

ตนเอง แสดงทาทางการชนวไปยงจดกงกลางของกลองถายภาพ ศลปนอธบายถงการแสดงในผลงานชดนวาการชนวไปยงต าแหนงของภาพเปนเสมอนการก าหนดต าแหนงพนทและจดโฟกสใหแกตนเอง ภาพมลกษณะเหมอนกระจก 2 บานทสะทอนกลบไปสตวศลปนเองและผชมภายนอก และเลนซ าวนตลอดระยะเวลา 25 ลกษณะของการแสดงมภาวะแสดงใหเหนถงพนทปดแคบระหวางตวศลปน และตวผชมทมความสมพนธกนผานชองวางระหวางจอโทรทศนและภาพ

25

ภาพท 1 Vito Acconci , “Centers” 1971 ทมา : ARTH 282B , Artist, toddler / video monitor, mirror [online] , accessed 22 may 2016 Available URL http://embodiedartsjsu.blogspot.com/2014_03_01_archive.html

2. Air time 1973 ศลปนเลอกใชตนเองเปนผแสดงน าหลกในผลงาน โดยก าหนดทาทางการเคลอนไหวของตนเองไป

ทจดกงกลางระหวางกลองถายภาพ กลองถายภาพท าหนาทเปนเสมอนกระจกทศลปนก าลงสนทนากบตวเองเปนเวลา 35 นาท ศลปนเลนกบภาพสะทอนของตนเอง สนทนากลบไปมาระหวางค าวา “ฉน-คณ” และท าซ าเชนนตลอดชวงเวลาของวดโอ การสนทนากบภาพสะทอนของตนเองท าใหเหนความพายามในการควบคมตนเอง การตระหนกรถงภาพลวงตา และสภาวะทเปนจรง เสยงและภาพทสะทอนกลบไปมา แสดงภาวะการปดและเปดชองวางระหวางตวตนและภาพสะทอนไดอยางชดเจน

ภาพท 2. Vito Acconci “Air Time” 1973 ทมา : artthrob , Archive for février, 2010 [Online], accessed 16 may 2016 Available URL http://artthrob.free.fr/wordpress/?m=201002

26

อางองถงบทความ Video : The Aesthetics of Narcissism เขยนโดย โรซาลนด เคราส (Rosalind Krauss) อธบายถงผลงาน 2 ชดของ แอคคอนซ ไวอยางนาสนใจวาทาทางการแสดงทตวศลปนแสดงตอหนากลองเปนเสมอนการเลนกบภาพสะทอนของตนเอง ศลปนแสดงภาวะการกระท าซ าซงโรซาลนด เคราส กลาววามลกษณะมมมองคลายคลงกบอาการหลงใหลตนเอง (Narcissism) การจบจองสายตาไปไปยงจอโทรทศนรวมไปกบการรบรตวตนทปรากฏในสอ และภาพสะทอนของศลปนทสะทอนกลบไปยงตวศลปนเอง มภาวะการเปนค (double) ของตวตน นยยะหนงเสมอนวาศลปนก าลงพยายามสรางส าเนาบนทกขอมลของตนเองผานกระบวนการสรางสรรคภายใตบรบทของศลปะ ศลปะแบบกระบวนการ Process Art “ It’s the Journey , not the destination16 กระบวนการเดนทางส าคญกวาการบรรลเปาหมาย” คอวลหนงทเหมาะสมอยางยงทจะใชอธบายถงนยามของศลปะแบบกระบวนการ (Process Art) ซงเกดเปนกระแสความเคลอนไหวหนงในประวตศาสตรศลปะ เมอยอนกลบไปในชวงปลายทศวรรษท 1960 ซงในขณะนนถอวาเปนยคเฟองฟของศลปะมนมอลลสม (Minimalism) ซงใหความส าคญกบความสมบรณอยางไรทตและน าเสนอรปทรงทมลกษณะมนคง แขงแรง มความชดเจนในตนเอง และตอมาศลปะแบบกระบวนการจงเรมกอตวขนในสหรฐอเมรกาและยโรป โดยไดรบอทธพลมาจากกลมความเคลอนไหวดาดา (Dada) และศลปะแสดงสด (Performance Art ) แนวคดส าคญในการสรางสรรคคอ เพอขยายขอบเขตความคด และอธบายความหมายเชงปรชญาและวธการสรางสรรคผลงานศลปะใหมขอบเขตทกวางขนกวาคตความคดแบบมนมอลลสมและแบบประเพณนยมในอดต โดยศลปะแบบกระบวนการ (Process Art) นนมงเนนใหความส าคญในเรองของกระบวนการสรางสรรคและเวลาทเกดขนในขณะทปฏบตจรงโดยตวศลปน คณคาและความส าคญของตวผลงานจงไมใชเพยงขนอยกบผลลพททสรางขนโดยสมบรณแลวเทานนแตหมายถงกระบวนการสรางสรรคทงหมด อนเกดขนจวบจนระยะเวลาสดทายกอนผลงานเสรจสน จงเหนไดชดเจนวาศลปนจ านวนมากในชวงเวลาดงกลาวเลอกทจะใชรางกายของตนเองเปนสอกลางในการสรางสรรคผลงาน การเลอกใชวธการแสดงออกดวยรางกาย รวมกบสถานการณทเกดขนแบบทนททนใด ( improvisation) หรอการปรากฏตวของศลปนท าใหเหนความสมพนธในเรองของเวลา สถานท และการใชรางกายของตนเองในฐานะวตถทางศลปะ ความ

16Artspace Editors , An Introduction to Process Art (Or, How Minimalism Went

From Pretty to Gritty) , [online], accessed 3 may 2016 , Available URL ; http://www.artspace.com/magazine/art_101/art_market/process_art-51778

27

แตกตางทนาสนใจทเกดขนในชวงนคอ ศลปนมกจะเลอกใชวสดทแตกตางไปจากแบบประเพณนยมซงมกจะใชวสดทมความทนทานถาวร เชน หน เหลก ปน ไม ฯลฯ แตในทางกลบกนกลบพบวาศลปนจ านวนมากในชวงปลายทศวรรษท 1960 เลอกใชวสดทมภาวะความไมคงทนถาวร อาทเชน ขผง น ายาง ผาสกหลาด เนยสด ไขมน โดยใหความส าคญไปทสสารทประกอบในวตถ หรอคณสมบตทางกายภาพทเปนเนอแทของวตถ ซงมความเชอมโยงอยางมนยยะกบแนวความคดในผลงานแตละชน ดงนนสงทผชมจะไดรบนนจงไมใชแคเพยงผลงานทส าเรจรปมาแลวเทานน แตในตวผลงานนนจะสามารถน าพาผชมยอนกลบไปสการส ารวจถงทมาและกระบวนการในการสรางสรรคทงหมด นทรรศการ “Live in your head : When Attitude become form 1969

ในชวงปลายทศวรรษท 1960 – 1970 เปนชวงทวงการศลปะเกดความเปลยนแปลงเปนอยางมากทงในเรองของสงคม และวฒนธรรม โดยไดด าเนนจากยคสมยใหม (Modern) ไปสยคหลงสมยใหม (Post-Modern) สบเนองมาจากผลกระทบมาจากภาวะหลงสงครามโลก ซงกอใหเกดผลกระทบตางๆ จนถงจดตกต าถงขดสดของวงการศลปะ ศลปนมบทบาทนอยลงในสงคมตอมาจงกอใหเกดการตงค าถาม และการวพากษเกยวกบการใหคณคาของชนงานศลปะ รวมไปถงการก าหนดมลคาผลงานในตลาดการซอขายผลงานศลปะ ซงในขณะนนแนวความคดในงานศลปะหรอประวตศาสตรศลปะตงอยบนกฏเกณฑตามแบบยคสมยใหม (Modern) มากเกนไปจนหลงเหลออยแคผลงานในศลปะกระแสหลกและลดทอนจตวญญาณ ลดทอนบทบาทของศลปนไปอยางสนเชง ตอมาเมอกาวเขาสยคหลงสมยใหม (Post-Modern) จงเรมมแนวความคดในการรอถอนรากฐานความเชอแบบประเพณนยม สงทเคยถกสรางเปนแบบแผนสมบรณไมวาจะเปนภาษา วาทกรรม วฒนธรรม ถกน ามาตรวจสอบใหม ในขณะนนเทคโนโลยอเลคทรอนกส เรมเขามามบทบาททางสงคมมากขน และสงผลใหรปแบบทางศลปะเกดผลงานทเปนสอแบบใหมเขามามากขนดวย

ศลปะแบบกระบวนการ (Process Art) ไดรเรมกอตวขน เพอขยายของเขต และค าจ ากดความของศลปะออกไป นทรรศการ “Live in your head : When attitude become form” หวใจส าคญของนทรรศการประกอบไปดวยโครงสรางทางความคด 4 ประการคอ ผลงาน (Works) แนวคด(Concepts) กระบวนการ (Processes) สถานการณ(Situations) และขอมล (Information) โครงสรางหลกนเปนตอมาไดกลายเปนรากฐานส าคญตอวธคดแบบศลปะคอนเซปชวล (Conceptual) ซงใหความส าคญกบแนวความคดและบรบทรวมในผลงาน นทรรศการถกจดขนในระหวางวนท 22 มนาคม- 27 เมษายน ป 1969 ท Kunsthalle เมองเบรน ประเทศสวสเซอรแลนด จดเรมตนโดยเกดจาก Harald Szeeman ภณฑารกษชาวสวสเซอรแลนดทเลงเหนถงความส าคญของกระบวนการสรางสรรคผลงาน

28

โดยไดรบแรงบนดาลใจจากการใชกระบวนการทางศลปะแสดงออกอยางศลปนในอดต Jackson Pollock Mondrian หรอ Machel Duchamp เปาหมายส าคญในการจดนทรรศการนคอ Anti-form คอ การปฏเสธรปทรงทสมบรณแบบอนเกดจากการวางแผนไวกอน โดยเปาหมายส าคญคอมงเนนใหแสดงทศนคตภายใน (Inner Attitude) หรออตลกษณของตวศลปน แสดงออกดวยรปแบบทางศลปะอาทเชน การหยบยกกจกรรมในชวตประจ าวนของมนษย การวเคราะหถงความหมาย และความเปนสสารของวสด โดยความส าคญของผลงานแตละชนจะมงเนนไปทกระบวนการมากกวาผลลพธของงาน การน าเสนออตลกษณเฉพาะของศลปน นทรรศการถกจดขนในสตดโอขนาดใหญ ซงเปนเสมอนพนทปฏบตการศลปะอสระ และเปนพนทแลกเปลยนความคดเหนระหวางศลปนและผชม ในนทรรศการประกอบไปดวยผลงานจากศลปน 69 คนอาท เชน Joseph Beuys , Walter De Maria , Eva Hesse , Yves Klein , Han Haacke , Sol Le Witt , Bruce Nauman , Claes Oldenburg , Edward Kienholz , Joseph Kosuth , Mario Merz , Robert Morris , Richard Serra , Richard Artschwager , Robert Barry , Douglas Huebler , Richard Long , Richard serra , Keith Sonnier , Lawrence Weiner , Thomas Bang , Carl Andre ,Paul Cotton ฯลฯ 17

17 Bruce Altshuler , Biennials and Beyond Exhibitions That made Art History 1962-2002 (London

: Phaidon Press Limited ,2013) , p.93-95

29

ภาพท 3 “When Attitudes Become Form” at Kunsthalle Bern, 1969 (Mario Merz, Robert Morris, Barry Flanagan and Bruce Nauman)

ทมา : Contemporary Art Daily, “When Attitudes Become Form” at Kunsthalle Bern, 1969 [online] , accessed 20 feb 2016, available URL http://www.contemporaryartdaily.com/2013/09/when-attitudes-become-form-at-kunsthalle-bern-1969/

รางกายในบรบทของศลปะ

รางกายคอ ศนยกลางของความรชดแรกทมนษยเรมเรยนร เราเรยนรรางกายและจ ตใจตนเองจากพฒนาการทเกดขนและเปลยนแปลงไปตามวย รางกายบงบอกถง อตลกษณ รปพรรณ สญฐาน เชอชาต รวมไปถงบคลคภาพทงหมดซงประกอบขนเปนมนษย ประวตศาสตรศลปะในอดตรางกายของมนษยถกน าเสนอดวยการใชความคดตามแบบความงามมโนคต ( Idealism) คอการสรางรปจ าลองจากฐานความรและความเชอ เพอความงามตามแบบแผนทก าหนดหรอเพอเปนสญลกษณตวแทนของบคคลส าคญตางๆ ตอมาเมอพนฐานทางสงคมเปลยนแปลง ยอมสงผลกระทบโดยตรงตอสภาพสงคมรวมไปถงรปแบบและแนวความคดทางศลปะดวย การเรมใชรางกายของศลปนเขามามสวนรวมในผลงานเรมปรากฏชดขนมากขนจากกลมความเคลอนไหวดาดา (dada) ในชวงระหวางป 1916 – 1922 และตอมากลมแอคชน อารต (Action Art) ในป 1940-1950 , ศลปะการแสดงสด (Performance Art) , กลม Fluxus และ Body Art 1960 เปนตนไป

การเลอกใชรางกายเปนสอในการแสดงออกทางความคดของศลปน การปรากฏตวตอสาธารณชน สรางความตนตระหนกและความเปลยนแปลงในกระบวนการทางความคดในอดตเปนอยางมาก เนองจากความรและความเขาใจผลงานศลปะของกลมคนในสงคมยงคงอยภายใตขอบเขตและบรรทดฐานเดม ยงเปนระเบยบแบบแผนตามประเพณนยมและตอมาเมอศลปนเรมตนทจะสรางความเปนไปไดใหมๆ ดวยการเลอกใชกระบวนการสอสารใหมยอมเกดเปนกระแสวพากษวจารณเปนอยางมากศลปนจ านวนมากเรมตนแนวความคดจากการรอคนประวตศาสตรของตนเองและแสดงออกอยางฉบพลนผานทาท สถานท ชวงเวลา และสถานการณทก าหนดขน เหนไดชดวาเนอหาสาระมกจะมง เนนไปในเรองของความเปนสวนตวไปสการแสดงออกเพอสรางความเขาใจแงคดตอผชม ดงนนการใชรางกายเขามาเปนส วนหนงในฐานะวตถทางศลปะจงมกจะสอดแทรกไปดวยเรองราวชวตของศลปนแตละคนทมภมหลงแตกตางกน สงทศลปนไดแสดงออกนนเพอพยายามน าเสนอมตอนๆของการมชวตอยของมนษยทงดานสงคม หรอ ความ

30

เปนปจเจคในตวศลปนเอง ความนาสนใจคอศลปนจ านวนมากทงหญงและชายตางใหความส าคญกบขดจ ากดและความสามารถของรางกายของตนเอง การใชความเขาใจทมตอตนเองน ามาถายทอดเปนผลงานการเลอกใชสงแทน (Representational) การผนวกรวมเอาวชาความรจากตางสาขามาเปนสอทจะกลาวถงชวตและรางกาย รวมไปถงขอเทจจรงเรองของสงขารการเกด-ดบ ศลปนจ านวนมากเลอกใชรางกายเปนสอในการแสดงออกเพอแสดงถงความจรงแทของมนษยในดานกายภาพทประกอบไปดวยความปรารถนาทางรางกาย จตใจ เพศสภาพ ความเสอมสลายของเนอหนงซงทงหมดลวนเปนสจจะขอเทจจรงในแงของกายภาพ

ศลปะการแสดงสด (Performance Art)

Performance มความหมายวา “การแสดง” การปฏบตและผลของการปฏบต ศลปะการแสดงสด (Performance) เรมขนเมอชวงปลายทศวรรษท 1960 .ในประวตศาสตรศลปะยคหลงสมยใหม (Post-Modern) ในตะวนตกเมอศลปนเรมมความคดในการปฏวตความหมายและรปแบบศลปะในแบบดงเดม รปแบบทางความคดมกจะเชอมโยงกบศลปะแบบแนวความคด (Conceptual art) เพราะเนนย าในเรองของการแสดงตวตน แสดงทรรศนคตของตนเองออกมาอยางฉบพลน ศลปนเรมทดลองการใชรางกาย ของตนเองในการสรางบรบทใหมใหแกงานศลปะ การแสดงสดปรากฏตอหนาผชมนนคอสถานการณจ าลองทตวศลปนไดก าหนดขนตามสถานทตางๆอาทเชน ทองถนน หรอในพพธภณฑศลปะ ตอมาในชวงปลายทษวรรษท 1970 ศลปนเรมมการปฏเสธแบงแยกระหวางค าวา ศลปะการแสดงสด (Performance art) และ ศลปะการแสดงหรอนาฏยศาสตร (Performing art) อยางชดเจน เนองจากความแตกตางในเปาหมายและบรบท ซงจะเหนไดชดวาศลปะการแสดงสด มงเนนทจะใชประวตศาสตรของตวศลปนผแสดงเปนฐานของความคดทงหมดโดยการกระท าหรอการฝกปฏบตทเกดโดยศลปนนนสามารถเกดขนไดทกทโดยอาศยชวงเวลา สถานท และสถานการณเปนปจจยส าคญในการสรางผลงาน ทงนจะมผชมหรอไมมผชมกได แตความส าคญทแบงแยกระหวางศลปะการละครและศลปะการแสดงสดออกจากกนอยางชดเจนคอ การแสดงออกของผแสดง ในขณะทศลปะการละครเรยนรฝกฝนในการสวมบทบาทเพอถายทอดอารมณและอตลกษณของบทบาทนนๆซงหมายถงตวผแสดงจะตองสวมวญญาณของผอนและใชรางกายของตนเองเปนสอกลางในการแสดงเพอใหผชมมความเชอกบบทบาททตนไดรบ แตในขณะเดยวกนกบศลปนแสดงสด ศลปนมกจะเปดประสบการณของตนเองและสรางสถานการณจ าลองขนเพอแสดงกจกรรมบางอยางทแสดงถงตวตนของตนเอง ศลปะแสดงสดจงมรปแบบทไมซ ากนอยตลอดเวลา

31

Body Art

เปนศลปะทสรางบนรางกายของมนษย งานในกลม Body art คอการใชศกษารางกายในแงของกายภาพอยางแทจรง ศลปนมกกระท ากบรางกายยางรนแรง เพอทดสอบสมรรถภาพ ขดจ ากดทางกายภาพไมวาจะเปน การขดขด การตตรา เพอสรางรอยรอยบนรางกาย การผาตดศลยกรรมเพอ เปลยนรปลกษณของตนเอง การวาดรปบนรางกายตนเอง การท าใหรางกายของตนเองพการ

Artist as a practitioner

ชวงทศวรรษท 1960 มการเปลยนแปลงทส าคญอยางหนงในวงการศลปะ ศลปนจ านวนมากเลอกหาชองทางในการน าเสนอตวตนดวยวธการทหลากหลาย สวนหนงคอความพยายามในการเปลยนงานศลปะใหพนจากขอบเขตการรบรเพยงแคการมองเหน รอถอนภาวะความคงทนฐาวรของตววตถไปสการขยายขอบเขตการสรางสรรคไปยงเรองของเวลา กจกรรม สถานการณ การแสดงสด รวมไปถงการฝกปฏบตกจกรรมบางอยางโดยศลปน ซงศลปนท าหนาทเปนนกปฏบตดวยตนเอง (Practitioner) โดยสรางเงอนไขตางๆขนเพอบรรลวตถประสงคทตนไดตงไว ตอมาวธคดในลกษณะน ไดกลายเปนหวขอทมความส าคญอยางมากตอโลกของศลปะรวมสมย ประเดนเรองการน าศลปะไปสมตของชวตประจ าวนถกน ามาอธบายอยางตอเนองรวมไปถงเรองของความสนใจในสมพนธภาพระหวางมนษยและบรบททางศลปะและสงคม ในชวงศตวรรษท 1960-1970 เกดความเปลยนแปลงอยางมากตอวงการศลปะทงในแงของสอใหมหรอศลปะกระบวนการ รางกายและตวตนของศลปนเรมมบทบาทมากขนในฐานะกลายเปนชดขอมลแหงการศกษา จากการรอถอนทางความคดเรองความมนคงถาวร ความเปนรปทรงสมบรณในงานศลปะ จงน าไปสวธการใหมในการเลอกใชรางกายของตนเองในการศกษาถงภาวะอนจรงแททเกดจากประสบการณตรง การเขามามสวนรวมในสถานการณจรงระหวางตวศลปนและผชม หรอการใชเงอนไขของเวลาและธรรมชาต เปลยนแปลงสภาพของรางกายและวตถ

อางองถงบทความชอ “Eye and Mind” ของนกปรชญา มวรส แมรโลปงต (Maurice Merleau-Ponty) ชาวฝรงเศส ผศกษาเรองของธรรมชาตการรบรทางกายและใจของมนษย แมรโลปงตอธบายถงการรบรและการสรางสรรคศลปะไวอยางนาสนใจวา ความคดสรางสรรคของมนษยนนไดมาจากกระบวนการศกษาขอมลจากธรรมชาต ในบางครงศลปนมความจ าเปนตองทดลอง ทดสอบและฝกปฏบตเพอสรางความเขาใจตอตนเอง ถงแมวาในบางครงการฝปปฏบตนอาจจะไม น าไปสผลส าเรจ แตความส าคญคอการเชอมนตอจตใจและตาของตวศลปนเอง ศลปนมความจ าเปนอยางมากทจะตองกลบไปทบทวน ส ารวจ พจารณารางกายของตนเอง เพอเขาใจเรองของภาวะการรบรทงในแงของตนเอง และใน

32

กจกรรมทางศลปะทก าลงฝกปฏบต ขอมลเชงวสยทศนเหลานถกบรรจอยแลวในตวมนษยทกคน เรามองเหนความงามของธรรมชาตและศลปะ เราตระหนกรถงแสง ส และหยงถงขนาดของความลก พนผวขนาดและพนท เพราะธรรมชาตคอสงทตงอยจรงบนโลกและสมพนธกนกบรางกายเสมอนเปนสวนเดยวกน ดงนนในฐานะของผเปนศลปนจงมบทบาทในการถายทอดเอาประสบการณสงทตนเองตระหนกรภายในตนเอง น าเสนอเปาหมายและวสยทศนของตนเองตอผชมงานศลปะ 18

Klaus Rinke

เคลาส รนเคอร (Klaus Rinke) ศลปนชาวเยอรมนเรมตนการท างานศลปะดวยงานจตรกรรม (Painting) ตอมาจงสรางงานสามมต ตอมาจงเรมสนใจงานทเกยวของกบมตท 4 คอเรองของเวลาและการเคลอนไหว แรงบนดาลใจเรมตนมาจากการเตบโตอยในละแวกของสถานรถไฟ มคณพอและคณปท างานสถานรถไฟ การไดเหนนาฬกาบอกเวลาบนสถานจงเปนเสมอนสวนหนงของชวต ศลปนกลาววาการเตบโตมากบเครองบอกเวลาชวยท าใหเขาท าความเขาใจเรองของเวลาในชวตและภาวะความเปนอสระจากเงอนไขของเวลา ผลงานโดยสวนมากของเขามกจะการเคลอนไหวของรางกาย ชดขอมลจากรางกายตนเองเปลยนเปนวตถและกระบวนการทางศลปะ น าเสนอดวยรปแบบของสอการแสดงสด (Performance art) ภาพถาย (Photograph) โดยผลงานทงหมดจะมความเชอมโยงเกยวของกบเรองการหมนเปลยนของเวลา

1. Operation Poseidon 1969

ผลงานชด “Operation Poseidon”เกดขนในป 1969 เมอศลปนใชถงน าขนาดบรรจ 9,000 ลตรน า ในการท ากจกรรมตาง ๆ เชน การเดนย าลงบนน า และการสบน าขนมาจากแมน าไรน (Rhine) ผลงานชดนศลปนตองการใชกระบวนการตรวจสอบวฏจกรของน าและระดบน าโดยวธการใชลกดงวดระดบเสนตรงของน า ศลปนตองการศกษาองคประกอบส าคญของน าเชน ลกษณะการไหลเปนเสนตรงของน า ลกษณะของการไมไหลยอนกลบ ซงมความเชอมโยงกบการเลอนไหลของเวลา การปฏบตการแสดงของศลปน

18 นกปรชญาสายปรากฏการณวทยา ศกษาเรองของภาวะประสบกาiณการรบรและจตใตส านก

ของมนษยบทความชอ “Eye and Mind” เพอศกษาและอธบายภาวะการเชอมโยงระหวางประสาทสมผ สทางกาย (การมอง เหน ) ไปส ใ จ Wikimedia Foundation, Inc., Maurice Merleau-Ponty [online] , accessed 22 may 2016, available URL https://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_ Merleau-Ponty

33

รวมกบน าประกอบไปดวยผลงานหลายชนอาท "Water Circulation I" "Diversion – A River is Pumped through a Museum" "A Measure of Time – Slowly Sinking Water-Level II" "14 x 14" และผลงานชนสดทายชอ "to make the Rhine into a museum piece" ผลงานทงหมดนถกสรางขนภายในปเดยวกน ดวยกระบวนการการสบน าเขา -ออก ในภาชนะจ านวน 12 ถงและจดวางในหลากหลายพนท 19

ภาพท 4 Klaus Rinke , “Operation Poseidon” , 1969

ทมา : Myartprint , KlausRinke [Online] , accessed 22 may 2016 , available URLhttp://www.myartprints.com/

Dennis Oppenheim

Dennis Oppenheim เปนหนงในศลปนคอนเซปชวลอารตชาวอเมรกน ผลงานของเขามชอเสยงอยางมากในชวงทศวรรษท 1960-1970 ในผลงานชวงแรกศลปนมนใชรางกายของตนเองในการ

19 New media Encyclopedia , Klaus Rinke [online] , accessed 22 may 2016 , available URL

http://www.newmedia-art.org/

34

สรางสรรค และส ารวจภาวะการรบรตางๆทเกดจากปฏกรยาทางรางกาย เขามความสนใจเรองของพนท (space) ทตงอยบนโลกแหงความเปนจรงซงมความสมพนธโดยตรงกบมนษย โดยใชเงอนไขของเวลาในธรรมชาตเปนกลไกท าใหผลงานเกดความเปลยนแปลง

1.Reading Position for Second Degree Burn, 1970

ผลงานชอ Reading Position for Second Degree Burn ถกสรางขนในป 1970 ท ชายหาด Jones รฐนวยอรค สหรฐอเมรกา ศลปนใชเวลา 5 ชวโมง กบการนอนอาบแดด เพอสรางรองรอยของวตถทถดกดทบลงบนรางกายและใชเงอนไขของเวลากระท าตอรางกายและวตถ ผลงานชนนศลปนตองการแสดงใหเหนถงความสมพนธของพนทโครงสรางขนาดใหญนนหมายถงธรรมชาต และโครงสรางขนาดยอยซงหมายถงรางกายของมนษยทมความสมพนธซงกนและกน ศลปนเลอกใชกจกรรมนขนเพอสรางกระบวนการตรวจสอบรางกายของตนเองทคอยๆถกปรากฏการณทางธรรมชาตเปลยนแปลงเมดสในผวหนง การตรวจสอบขดจ ากดของตนเอง และพยายามเขาถงจตใจดานลก ภาวะความอดทนอดกลนตอความรอนทแผดเผาผวหนงซงเกดขนในขณะปฏบตผลงาน เปนการทดสอบสมรรถภาพทางกายและใจ ดวยวธการปฏบตทางศลปะ

ภาพท 5 Dennis Oppenheim , “Reading Position for Second Degree Burn” 1970

ทมา : DennisOppenheim-map , Dennis Oppenheim work created in 1970 [Online] , accessed 5 april 2016, available URL http://www.dennis-oppenheim.com/works/1970

35

2.Two Stage Transfer Drawing 1971

ผลงานการแสดงสดชดนศลปนตองการแสดงออกในเรองของความสมพนธระหวางบคคล-บคคล โดยการใชประสาทสมผส (Sense) จากรางกาย สงทศลปนแสดงออกไมใชเพยงแสดงกจกรรมแตมงเนนใหผชมเขาใจถงประสทธภาพของรางกายทมผลตอบสนองตอการเคลอนไหว ศลปนก าลงน าเสนอเรองการมอยของตนเอง ศลปนสรางความเขาใจในเรองของประสาทสมผสและการรบรของมนษยดวยการใชกระบวนการทางศลปะ อยางไรกตามงานของเขาไมใชเพยงแตน าเสนอใหเหนเพยงเรองของประสาทสมผสเทานน เขายงอธบายถงความสมพนธระหวางพอและลก ซงหมายถงการเปนสวนหนงของกนและกนในแงของชววทยาดวย

ภาพท 6 Dennis Oppenheim , “Two Stage Transfer Drawing” , 1971

ทมา : TheHuffingtonPost.com , Dennis Oppenheim, 1938-2011: The Man Who Made The World Nervous [Online] , accessed 5 april 2016, available URL http://www.huffingtonpost.com/g-roger-denson/dennis-oppenheim-neurolog_b_812685.html

36

Louise bourgeois

ประตมากรหญงชาวฝรงเศสสรางสรรคงานดวยรปแบบงานจตรกรรม ภาพพมพ ประตมากรรม และศลปะจดวาง (Installation Art) ตลอดชวงเวลาในศตวรรษท 20 ผลงานของเธอถกจดประเภทใหอยในกลมศลปะ Abstract-expressionist , Surrealism รวมไปถง Feminism ดวย ผลงานของเธอน าเสนอรปแบบและแนวความคดทหลากหลายเชน เรองของรางกายและเพศสภาพ ความทรงจ าในอดต ภาวะความออนไหวในเพศหญง รวมไปถงเรองของจตใตส านกและความตาย โดยเฉพาะประเดนเรองของภาวะความออนไหวในความเปนเพศหญงเชน ความโดดเดยว เพศ บาดแผลทางกายและจตใจ ประเดนเหลานไดถกน าเสนอผานงานศลปะหลากหลายชน เธอมกระบวนการท างานทนาสนใจโดยมกจะเรมตนทการส ารวจประวตศาสตรของตนเอง ศลปนเกดมาในครอบครวคนชนกลาง สญเสยแมและเตบโตมากบพอซงไมไดใหความรกความเอาใจใสกบเธอ อกทงไมใหการสนบสนนในการเขาเร ยนศลปะ แรงกดดนและสงทไดรบสงสมมาจากวยเดกสงผลโดยตรงตอรปแบบและแนวความคดของเธออยางชดเจน

ศลปนมกเลอกใชรปทรงทเกยวของกบอวยวะของรางกายมนษย และรปทรงนามธรรม รปแบบของผลงานจงมภาวะคาบเกยวกนระหวางรปทรงคน (Figurative) และ รปทรงนามธรรม (Abstract) ไมวาจะเปนภาพวาด ลายเสน ภาพพมพ ประตมากรรม สอผสมและศลปะจดวาง รปทรงคนและสถาปตยกรรมขนาดใหญทสรางขนประกอบไปดวยรายละเอยดมากมายทงชนสวนอวยวะและ เครองใชในชวตประจ าวน ซงลวนแลวแตแสดงออกถงภาวะอารมณของมนษยทอยภายใตความกดดนทศลปนไดประสบ ตลอดชวงชวตของการท างานเธอแสดงใหเหนถงแนวความคดทแตกตางซงเปนสงททาทายบรรทดฐานทางศลธรรมของสงคมหลงสมยใหมเปนอยางมากจนสงผลใหเธอเปนหนงในคนศลปนหญงคนส าคญหนงในประวตศาสตรศลปะ

ถงแมวาผลงานหลากหลายชนของ Louise bourgeois จะไมไดใชรางกายของตวศลปนเองเปนเครองมอในการสรางสรรคผลงานเหมอนกบศลปนในแขนงอนๆ แตการเปดประวตศาสตรของตนเอง การหยบยกประเดนความเปนสวนตวทถกเกบไวในอดตออกมาวพากษใหมในรปแบบของงานสรางสรรค คอกระบวนการทมความสอดคลองกบเนอทวาดวยเรองการส ารวจตวตนของมนษยทงสน ซงภาวะอารมณ จตส านก ลวนแลวแตมความสมพนธกบรางกายและความเปนมนษย ผลงานหลากหลายชดของศลปนจงใหแงคดทเปดกวางมากขนไปกวาการส ารวจตวตนในเชงกายภาพ แตใหแงคดและทศนคตใหมๆซงท าใหตระหนกไดถงถงการส ารวจความรสกภายในจตใจ ภมหลงอนเปนประสบการณในอดตซงลวนแลวแตเปนชดขอมลส าคญทสงผลตอการแสดงอตลกษณและตวตนของศลปนไดอยางชดทสด

37

1.The Cell : 1986-2008

ผลงานชนนน าเสนอภาวะการมองยอนกลบไปกลบมาระหวางศลปนและอดตของตนเอง กบผชมทเปนเสมอนผสงเกตการณ ภาวะการปดกนระหวางโลกภายนอกและภายใน ผลงานชดนน าเสนอเรองของภาวะความกดดน ความเจบปวดทศลปนไดรบอยางชดเจน ศลปนเลอกใชรปทรงจากอวยวะของมนษยแยกสวนออกหลากหลายชน ค าวา เซลล (Cell) เปนชอทศลปนก าหนดขนเพอใชแทนคาความแตกตางของความเจบปวด จ านวนมากทเธอทไดรบมาในประสบการณวยเดกทงรางกาย จตใจ 20

ภาพท 7 Louise bourgeois Cell : “You Better Grow Up” 1993

ทมา : domus , Louise Bourgeois: The Cells [Online] , accessed 20 Jan 2016 Available. URL. http://www.domusweb.it/en/news/2015/02/25/louise_bourgeois_the_cells.html

20 Domus , Louise Bourgeois: The Cells [online] , accressed 5 Jan 2016 , available URL

http://www.domusweb.it/en/news/2015/02/25/louise_bourgeois_the_cells.html

38

Jannine Antoni

Jannine Antoni ศลปนชาวอเมรกน มผลงานอยในชวงของศลปะรวมสมย (Contemporary Art) สรางสรรคผลงานหลากหลายรปแบบทงภาพถาย ศลปะการแสดงสด และประตมากรรม มความสนใจในกระบวนการท างาน และการเปลยนแปลงตางๆในระหวางการสรางสรรคตลอดจนผลงานเสรจสน เปนประเดนส าคญทศลปนใหความส าคญ ศลปนใหความสนใจกบความเปนปจเจคบคคล ธรรมชาตของความเปนเพศหญง ศลปนเลอกใชรางกายและอวยวะของตนเองเปนเครองมอในการสรางสรรคเชน ขนตา ปาก ดวงตา คลนสมอง ฯลฯ ในการเปนฐานขอมลโดยขอมลทออกมาจากตนเองนนแสดงถงกจวตรประจ าวนของมนษยในสงคม เชน การกน นอน สงของเครองใช หรอสถานททเกยวของกบวถชวตตนเอง ศลปนเลอกใชขอมลเหลานนเปนกระบวนการตงตนในการสรางสรรคผลงานและเลอกใชกระบวนการฝกปฏบตตอตนเอง ตลอดจนผลลพทของงาน

1. Gnaw, 1992

ผลงานชดนจดแสดงขนครงแรกทพพธภณฑ Whitney Biennial. ศลปนออกแบบรปทรงเรยบงายในแบบศลปะมนมอลลสมโดยใชกระบวนการหลอ (Casting) วสดหลกทถกน ามาใชคอ ชอคโกแลตและน ามนหม ปรมาณ 300 กโลกรม ศลปนใชกระบวนการกด การเคยว ดวยปากของตนเองในการปนแตงประตมากรรมชนน โดยมความสนใจในเรองของความหมายและขอเทจจรงทางกายภาพของตววสด ศลปนอธบายถงสาเหตในการเลอกใชวสดเปนชอคโกแลต และน ามนหมวาเปนวสดทมสสารประกอบสมพนธกบรางกายของมนษย โดยเฉพาะเพศหญงซงในรางกายของเพศหญงจะมมวลไขมนสะสมมากกวาในรางกายของเพศชาย ภายหลงจากการกนและกดกอนประตมากรรมชอคโกแลตนชนสวนชอคโกแลตทหลงเหลอ ศลปนน ามาผลตซ าเปนลปสตกและหอผลตภณฑ ซงตวผลตภณฑรปหวใจไดท ามาจากชอคโกแลต และตวลปสตกท ามาจากชนสวนของประตมากรรมถกหลอดวยน ามนหม โดยใชส และ ขผงเปนสวนประกอบหลกในการผลตตวเนอของลปสตก

39

ภาพท 8 Jannine Antoni , “Gnaw” 1992

ทมา : artnews , SELF-PORTRAIT OF THE ARTIST AS A SELF-DESTRUCTING CHOCOLATE HEAD [Online] , Available URL http://www.artnews.com/2013/02/21/chocolate-self-portraits-by-janine-antoni-and-dieter-rot/

ภาพท 9 Jannine Antoni , “Gnaw (detail)” 1992

ทมา : artnews , SELF-PORTRAIT OF THE ARTIST AS A SELF-DESTRUCTING CHOCOLATE HEAD [Online] , Available URL http://www.artnews.com/2013/02/21/chocolate-self-portraits-by-janine-antoni-and-dieter-rot/

40

1.In Loving Care (1993)

ผลงานการแสดงสด (Performance Art) จดแสดงครงแรกท Anthony d'Offay Gallery ในกรงลอนดอน (London) ศลปนส ารวจรางกายและประสทธภาพ รวมทงพลงทมอยในตนเอง โดยใชเสนผมของตนเองยอมสเพอวาดลงบนผาใบ ใชการเคลอนไหวของรางกาย และอวยวะบนรางกายเปนเครองมอในการสรางสรรค ผลงานชดนตองการแสดงใหเหนถงกระบวนการแสดงออกจากตวตนของศลปน ไป สผลงาน การบวนการของการท าซ าและการตรวจสอบตนเองในขณะปฏบตผลงาน น าเสนอเรองของถงพลงทซกซอนอยในตวของมนษย และการแสดงออกในลกษณะของศลปะนามธรรม (Abstract-Expressionist) 21

ภาพท 10 Jannine Antoni , “In loving care” 1993

ทมา : DAYO ADESINA, JANINE ANTONI, LOVING CARE (1993) [Online] , Available URL https://dayoadesina.wordpress.com/2013/10/13/janine-antoni-loving-care-1993/

21 Robin Cembalest, SELF-PORTRAIT OF THE ARTIST AS A SELF-DESTRUCTING CHOCOLATE HEAD

[online] , accessed 2 Jan 2016 , available URL http://www.artnews.com/2013/02/21/chocolate-self-portraits-by-janine-antoni-and-dieter-rot/

41

Eleanor Antin

ศลปนชาวยว เกดในประเทศรฐเซย จบการศกษาทางดานภาษา และปรชญา และศกษาตอในสาขาการแสดง เธอมความสามารถในการท างานเปนนกแสดงซง มชอในวงการการแสดงวา Eleanor Barrett ในชวงป 1955–1958 เธอกาวเขาสวงการศลปะดวยการเปนแบบในการเขยนภาพใหศลปนอาทเชน Isabel Bishop , Moses Soyer ,Jack Levine ผลงานของ Eleanor Antin มกจะน าเสนอเรองราวของอตชวประวตของตนเอง การตรวจสอบรางกาย ถนทอยอาศย วฒนธรรม และสภาพสงคมรอบตว เธอเลอกใชกระบวนการส ารวจชวตของตนเองเพอน าเสนอเรองของการเปนหญงสาวชาวยวทจะตองปรบเปลยนวถชวตเขาสสงคมแบบคนอเมรกนและวพากษวจารณถงสงคมของหญงสาวชาวอเมรกนในยคนนทพยายามสรางตนเองใหเปนทยอมรบในสงคมชนแรกปรากฏขนในป1965 โดยจดเปนผลงานทอยภายใตแนวคดแบบคอนเซปชวลอารต (Conceptual) 22

1. Blood of a Poet Box 1965-1968

เปนผลงานชดแรกทศลปนสรางขนภายใตวธคดแบบศลปะคอนเซปชวลอารต (Conceptual Art) ซงใชเวลาในการเกบรวบรวมตวอยางเลอดเพอสรางผลงานชดนกวา 3 ป รายละเอยดของผลงานประกอบไปดวยแผนกระจกทใชในการเกบตวอยางเลอดจากอาสาสมคร 100 ชน และรายชอของผบรจาคทงหมด ผลงานชนนไดรบแรงบนดาลใจมากจากภาพยนตแนวอาวอง-การด (Avant-Garde) ทชอวา “Le Sang d’un Poète” 1930 สรางโดยศลปน Jean Cocteau โดยเนอหาของภาพยนตตองการน าเสนอเรองของความนกคดของศลปน ภาพทเกดขนในภาวะครงหลบครงตน ตามแนวความคดของศลปนในยคเซอเรยลลสม (Surrealism) ทมงสนใจเนอหาเกยวกบจตวเคราะห และจตใตส านกของมนษย ผลงานชนนเธอตองการน าเสนอความโรแมนตก (Romantic) ทเปรยบเสมอนงานเขยนในบทกว และความออนไหวทซกซอนอยภายในตวของมนษย โดยเลอกใชเลอดของมนษยเปนสญลกษณแสดงตวตนของแตละบคคล

22 Noelle Bodick , Artist Eleanor Antin on Performance Art, Facebook, and the Possibility That

a “Contemporary Self Does Not Exist” , [online] accessed 2 Jan 2016 , available URL http://www.artspace.com/magazine/interviews_features/qa/interview_eleanor_antin-52156

42

ภาพท 11 Eleanor Antin , “Blood of a Poet Box” 1965-1968

ทมา : White Shadows , Blood of a Poet Box (literally) [Online] , Available URL https://iliannamathioudakis.wordpress.com/2013/10/05/blood-of-a-poet-box-literally/

2. Carving: A Traditional Sculpture 1972

ผลงานชดนเปนผลงานทแสดงเรองของกระบวนการตรวจสอบตนเองอยางชดเจน น าเสนอรางกายของตนเองทถกเกบขอมลดวยภาพถายขณะพยายามลดน าหนกตนเองเปนเวลา 36 วน ภาพถายน าเสนอมมมองของรางกายโดยละเอยด ผลงานชดนตองการน าเสนอเรองของความคดของเพศหญงทมกจะมความกงวลในเรองของรปราง และความตองการทจะสรางความสมบรณแบบใหแกตนเอง ศลปนเลอกใชรางกายอนเปลอยเปลาของตนเองน าเสนอ “ขอเทจจรง” ทเกดจากกระบวนการตรวจสอบ และน าเสนอขอมลเหลานนออกมาเปนภาพถายขาว-ด า จ านวน 144 ภาพ ศลปนแสดงทรรศนคตตอการเปลอยรางกายของตนวา รางกายเปนเพยงหนงในวตถทวางเปลาทก าลงท าหนาทน าเสนอขอเทจจรงทางกายภาพมากกวาการมงแสดงออกในเรองของอารมณทางเพศ

43

ภาพท 12 Eleanor Antin , “Carving: A Traditional Sculpture” 1972

ทมา :studyblue , EleanorAntin , [Online] , Available URL

https://www.studyblue.com/notes/note/n/gaps-final/deck/11216114

Ann Hamilton

ผลงานของ Ann Hamilton มรปแบบและแนวความคดทหลากหลาย วธการท างานของเธอสวนใหญมกจะใชกระบวนการตรวจสอบตงแตรางกายของตนเอง สถานท ประวตศาสตร สงแวดลอม เรองเลา หรอบทกว ศลปนมความสนใจในเรองของภาษา และบทกว และมทศนคตวาเนอหาของขอความสามารถเปลยนเปนขอมลสรางสรรคในงานศลปะของเธอได ผลงานของศลปนมกจะมลกษณะผสมผสานโดยมสอและวสดหลากหลายประเภทถกตดตงอยรวมกน ผลงานศลปะทดลอง (Experimental Art ) ชดเรมแรกเกดขนในชวงป 1984-1993 ผลงานในชวงนมกจะใชรางกายของตนเองเปนขอมลพนฐาน การแสดงความสมพนธระหวางทาทาง การเคลอนไหวของรางกาย วตถ และภาษา ศลปนมความสนใจศกษาในเรอง

44

ของประสาทการรบรของมนษย โดยใชวธการทดลองปฏบต และบนทกผลเปนภาพถาย วดโอ เสยง ผลงานหลากหลายชนน าเสนอใหเหนถงวธการฝกปฏบต เชน การประดษยกลองรเขมเพอแอบถายบคคลทเปนคสนทนาในผลงานชอชด Face to face 2001 การประดษฐชดทสรางจากไมจมไฟและเสอสท โดยทศลปนไดสวมใส และแสดงทาทางเคลอนไหว เพอสรางความสมพนธกบวตถ ในผลงานชอ body object series 1993

ภาพท 13 Ann Hamilton , “body object series” 1993

ทมา : AnnHamiltonStudio , see yourself sensing redefining human perception [Online] , accessed 10 Jan 2016 Available URL http://www.annhamiltonstudio.com/images/publications/hamilton1_see_yourself_sensing.pdf

1. Face to face 2001

เปนหนงชดในผลงานทศลปนสรางขนดวยกระบวนการถายภาพดวยกลองรเขม (Pinhole camera) จ านวน 67 ภาพ โดยศลปนประดษฐกลองขนและซอนไวในปากของตนเอง ขณะก าลงเผชญหนากบคสนทนา ผลงานชดนอธบายเรองของประสาทการรบรดวยภาพทดวงตามองเหน ภาพทถกถายออกมาแสดงใหเหนกลไกการท างานของประสาทตาในตวมนษย โดยศลปนเลอกใชปากของตนเอง

45

เปนในการจ าลองการท างานของการเปด-ปดของรมานตา เพอรบแสง และกลองรเขมท าหนาทเปนเสมอนจอรบภาพ และระบบปราสาทตาทงหมด ทชวยบนทกภาพเหตการณระหวางบคคล สถานท และขอบเขตของภาพทเกดขน

ภาพท 14 Ann Hamilton , “Face to face” 2001

ทมา : AnnHamiltonStudio , face to face • 1-67 2001 [Online] , accessed 10 Jan 2016 Available URL http://www.annhamiltonstudio.com/prints/face_to_face.html

2. Dissections... they said it was an experiment • video | 1988-1993

ผลงานชดนเปนผลงานวดโออารตชดแรกทศลปนสรางขนตลอดชวงป 1988-1993 ผลงานในชวงเวลานนมงเนนทจะน าเสนอเรองของสมรรถภาพของรางกายในดานตางๆ ในวดโอชดนศลปนตองการทดสอบความสามารถในการรบน าเขารรางกายดวยวธการดมกน ความสมพนธระหวางน ากบรางกาย และการเคลอนไหวของอวยวะในล าคอ ซงจะเหนไดชดเจนวาเมอมปรมาณน าทมมากเกนไป รางกายจะไมสามารถทนทานทจะรบไดอกตอไป ผลงานในชดนจงเปนผลงานทผลตขนเพอทดสอบ และเฝาสงเกต

46

รางกายของตนเอง และตองการศกษาในเรองของประสาทสมผส และสญชาตญาณของมนษยในการด ารงชวต

ภาพท 15 Ann Hamilton , “Dissections... they said it was an experiment” 1988-1993

ทมา : AnnHamiltonStudio , Dissections... they said it was an experiment 1988-1993 [Online] , accessed 15 Jan 2016 Available URL http://www.annhamiltonstudio.com/videosound/dissections_video.html

Thrisha Brown Thrisha Brown เปนศลปนคนหนงทขาพเจาสนใจศกษานอกเหนอไปจากศลปนทสรางสรรคงานทศนศลปโดยตรง เธอเปนนกออกแบบทาเตนและเปนนกแสดงคนหนงทมผลงานในชวงป 1970 ซงเปนชวงเวลาของศลปะยคหลงสมยใหม (Post-modern) ในชวงป 1960 เธอไดเขารวมเปนสมาชกในกลม avant-garde Judson Dance Theater ความพเศษทท าใหนกแสดงคนนมชอเสยงคอ การทาทายขนบธรรมเนยม และวธการปฏบตในแบบทสาขาการแสดงท า ผลงานของเธอหลากหลายชนมงเนนทจะแสดงความส าคญในเรองของกายภาพของรางกายและจต ผลงานในชวงป 1971 ในชด Walking on the Wall (1971) และ Roof Piece (1971) เปนผลงานทใชหลกการเรองของแรงโนมถวง และน าหนกของรางกายและการเคลอนไหว เพอทดสอบและแสดงออกในเรองของสมาธในการแสดง ตอมาจงเรมตนสราง

47

งานขนโดยไดรบความรวมมอจากศลปน Robert Rauschenberg ในการมสวนรวมออกแบบเสอผาเครองแตงกายในผลงานชอชด Glacial Decoy (1979) ซงผลงานของเธอในชวงเวลานถอวาเปนผลงานชดส าคญทเปดโลกทรรศนใหมใหกบวงการการแสดงเปนอยางมาก และผลงานของเธอถอเปนตนแบบทางการศกษาใหกบศลปะการแสดงรวมสมยในปจจบน (Contemporary dance)

ภาพท 16 Thrisha Brown , Roof Piece (1971) ทมา : Gordon Matta-Clark , Cultural Pioneers and Urban Salvagers of the Downtown Scene, ca. 1970s , [Online] accessed 15 Jan 2016 ,available URL http://arttattler.com/archiveurbanpioneers.html

48

ภาพท 17 Thrisha Brown , “Walking on the Wall”, 1971 (ทมา : Gordon Matta-Clark , Cultural Pioneers and Urban Salvagers of the Downtown Scene, ca. 1970s , [Online] accessed 20 Jan 2016 , available URL http://arttattler.com/archiveurbanpioneers.html)

ภาพท 18 Thrisha Brown , “Glacial Decoy” , 1979 ทมา : Gordon Matta-Clark , Cultural Pioneers and Urban Salvagers of the Downtown Scene, ca. 1970s , [Online], accessed 20 Jan 2016 , available URL http://arttattler.com/archiveurbanpioneers.html

Susan Philipsz Susan Philipsz ศลปนชาวสกอตแลนด เชยวชาญและท างานดานงานจดวางเสยง (Sounds Installation) และ ประตมากรรมเสยง (Sounds Sculpture) เธอจบการศกษาจากสาขาประตมากรรม ผลงานของเธอน าเสนอเสยงของมนษยและสถาปตยกรรม เธอขบรองเพลงตามสถานทตางๆ เชน ใตสะพาน ตามทองถนน โดยใชลกษณะทางกายภาพของพนทเปนกลไกการเปลยนแปลงเสยงใหมลกษณะแตกตางกนออกไป ศลปนเรมตนดวยการเกบบนทกเสยงของตนเองไมวาจะเปนเสยงพด เสยงขบรองบทเพลงในโบสถครสเตยน วธการท างานของเธอมความเรยบงายและนาสนใจเปนอยางมาก ซงผลงานแตละชนเรมตนจากการเกบบนทกเสยงของตนเองทเดนทางไปยงทตางๆ เธอสนใจศกษาเกยวกบการรบรของมนษยดวยประสาทการฟง เสยงทสงผลกระทบตอจตใจของผฟงการใชเสยงเปนสอเพอเปดประสบการณ

49

ของผชมใหสมผสไดถงทมาของเสยงและลกษณะของภาพทปรากฏในวดโอหรอต าแหนงของเสยงทเคลอนทภายในหองแสดงนทรรศการ เสยงของศลปนมรายละเอยดททบซอนกนอยหลายเรอง เสยงบงบอกอารมณของผเปลงเสยง ความหมายของเสยงหรอเพลงทสงออกมาลวนแลวแตสรางความหมายใหแกผลงานแตละชนไดอยางนาสนใจ เสยงของตวศลปนเองทไดถกบนทกในสถานทตางๆ แสดงถงตว ตน กจกรรมและวถชวตของมนษยและสะทอนกลบไปสผฟง เพอกระตนใหเกดการพจารณาถงทมาของเสยงนนๆ นยยะหนงคอเสยงน าพาใหผฟงสามารถจนตนาการไดถงประสบการณของตนเองทฝงอยในความทรงจ า

1. Lowlands 2010 ผลงานชอชด Lowlands ถกสรางขนในป 2010 เปนผลงานวาจางใหจดแสดงในเทศกาล Glasgow International Festival. โดยไดน าเนอรองมาจากเพลง “Lowlands away” ซงเปนเพลง สกอตลส (Scottish) ในชวงศตวรรษท 16 ตอมาผลงานชนนไดเขารวมแสดงในพพธภณฑศลปะ Tate Britain กรงลอนดอน และไดรบรางวล Turner Prize ในป 2010

ภาพท 19 Susan Philipsz , “Lowlands” 2010 ทมา : Guardian News and Media , The art of noise: 'sculptor in sound' Susan Philipsz. [Online] , accessed 20 Jan 2016 ,Available URL http://www.theguardian.com/artanddesign/2010/nov/14/susan-philipsz-turner-prize-2010-sculptor-in-sound

50

ภาพท 20 Susan Philipsz , “Lowlands” 2010 , Tate Britain London ทมา :, Guardian News and Media , The art of noise: 'sculptor in sound' Susan Philipsz. [Online] , accessed 20 Jan 2016 Available URL http://www.theguardian.com/artanddesign/2010/nov/14/susan-philipsz-turner-prize-2010-sculptor-in-sound

จากการศกษาคนควาขอมลเนอหา และรปแบบ รวมไปถงแนวความคดของศลปน จงพบวา ในประวตศาสตรศลปะมการเรมตนหาความเปนไดในการใชกระบวนการการตรวจสอบรางกายดวยวธการตางๆมาในหลายทศวรรษ ศลปนในอดตไมยอทอตออปสรรคทางสงคม และสรางแนวความคดทคดคานแนวคดและขนบธรรมเนยมปฏบตอยเวลา และในปจจบนศลปะรวมสมย (Contemporary Art) ไดมการพฒนาจงเปนสาเหตท าใหศลปะเคลอนทไปพรอมกบตวของมนษย สงคม และโลก เนอหาเกยวกบความเปนมนษยในทรรศนะคตของขาพเจาคดวา เมอกลาวถงตวมนษยยอมมเรองของโลก วฒนธรรม สงคม เชอชาต ศาสนา อตลกษณ ฯลฯ แฝงมาอยดวยเสมอ เพราะมนษยกบโลกมความสมพนธกนอยางไมสามารถแยกขาดจากกนได และในฐานะศลปนตองแสดงวสยทศน ประสบการณทมตอตนเองและโลก น าเสนอตอผชมดวยกระบวนทศนทางศลปะ

51

บทท 3

กระบวนการและขนตอนการสรางสรรค

การศกษาศลปนพนธเรอง “การส ารวจรางกายและตวตน”มวตถประสงคของศกษาเรองการพจารณาตวตน ซงมลกษณะเปนความหมายเชงนามธรรมดงนนค าวา“ตวตน” จงเปนกลมค าทใชอธบายถงการมอยของสงใดสงหนง (Exist) ขาพเจาเรมตนการศกษาดวยกระบวนการส ารวจกายภาพของรางกาย เพอท าความเขาใจรางกายและความเปลยนแปลงอนเกดขนแกตนเอง โดยเรมตนศกษาเชงกายภาพภายนอกทงหมด เพอน าไปสความเขาใจในนยามและความหมาย อนประกอบไปดวยเรองของประสาทสมผสทางกายทเชอมโยงไปสการรบรทางใจ เรมตนจากกจวตรประจ าวนของตนเอง ไปสการส ารวจรปราง สรระ พฤตกรรมการบรโภคทสงผลตอขนาดและมวลรวมของรางกาย การส ารวจภาพสะทอนของตนเองในมมมองทตนเองสมผส น าเสนอผลการศกษาดวยรปแบบโครงการทมสวนส าคญและสวนขยายของผลงานตดตงในบรบทเดยวกน เพอแสดงใหเหนถงทมาของชดขอมลทท าการส ารวจและสรางสรรคดวยรปแบบสามมตทใชสอหลากหลายชนดเพอเปนสวนเตมเตมในการสรางความเขาใจตอตนเองและน าไปสความเขาใจของผชม ดงนนกระบวนการส ารวจทขาพเจาฝกปฏบตจะเปนเสมอนภาพสะทอนในเรองของการพจารณาตนเองผานวธการทางศลปะ เพอสะทอนใหผชมเขาใจถงความส าคญในเรองของการมองเหนและตระหนกถงการมอยของตนเองในฐานะสงมชวต

เครองมอและวธการศกษาศลปนพนธ

ขาพเจาก าหนดโครงสรางของวธการศกษาและสรางสรรคตามขนตอนดงน

1. ศกษาขอมลจากประสบการณตรง เกดจากการส ารวจตนเองจากพฤตกรรม กจวตรประจ าวนและองคประกอบของรางกายภายนอกทสามารถมองเหนและสมผสได รวมไปถงการส ารวจลกษณะและความหมายของวสดทน ามาใชในผลงาน

2. ศกษาขอมลเชงเอกสารอางอง ดานปรชญาสาขามานษยวทยาทมความเกยวเนองกบการอธบายเรอง ความหมายของตวตน พฒนาการของมนษย รวมไปถงขอมลอนๆทอธบายเรองของกายภาพของมนษย

52

3. ศกษาขอมลทางศลปกรรม คนควาทฤษฎทเกยวของกบการอธบายตวตนในบรบทของศลปะ รวมไปถงศกษาผลงานของศลปนทมแนวทางการศกษาใกลเคยงกน

4. การวเคราะหและจ าแนกขอมล เมอส ารวจขอมลทางกายภาพของรางกาย ตอมาจงเปนขนของการจ าแนกขอมลเพอน ามาวเคราะหและคนหาวธการน าเสนอผลงานทเหมาะสมกบเนอหาของชดขอมลนนๆ ซงชดขอมลการศกษาแตละชดจะมกลยทธวธการน าเสนอรปแบบของผลงานแตกตางกน

5. การสรางสรรคผลงาน น าผลจากความเขาใจของตนเองน าเสนอกระบวนการศกษาและส ารวจตวตนดวยรปแบบทางศลปะ น าเสนอดวยวธการวสดและสอทสอดคลองกบโจทยการศกษา

6. การน าเสนอผลงาน ผลงานมลกษณะเปนชดโครงการโดยแตละโครงการจะมวธการน าเสนอ การตดตงผลงาน ชนดของวสดและสอทแตกตางกน แตอยภายใตขอบเขตกรณศกษา น าเสนอผลงานสามมตและสอเชน ภาพถาย ภาพเคลอนไหว จดวางบนพนทจดแสดงและบรบทเดยวกน

7. การเผยแพรผลงาน แสดงผลสมฤทธของการศกษาตลอดระยะหลกสตร โดยน าเสนอความคบหนาของผลงานในการประเมนศลปนพนธประจ าภาคการศกษา เพอน าผลงานศลปนพนธจดแสดงในนทรรศการศลปนพนธประจ าป 2558 พรอมทงตพมพเอกสารประกอบศลปนพนธ และสจบตร

53

ศลปนพนธโครงการท 1

ขนตอนการวางแผนโครงการ

โครงการนเปนจดเรมตนหลงจาการศกษาผลงานในชวงกอนศลปนพนธ ขาพเจาเรมตนการส ารวจตนเองจากกายภาพภายนอก อาทเชน การส ารวจพฤตกรรมตางๆของตนเอง กจวตรประจ าวนของผหญงเชน การแตงหนา ท าผม ของผหญงเปนประจ า โดยเลอกใชเสนผมเปนสวนตงตนของการศกษา เพอวเคราะหถงความส าคญของผมทมตอผหญง ความยาว และลกษณะทางกายภาพของเสนผมทแตกตางกนของแตละคน ใชวธเกบขอมลดวย ภาพถาย เสยง วดโอ ตอมาจงน าชดขอมลทศกษานนน ามาวเคราะหและด าเนนไปสการส ารวจวสดทมลกษณะใกลเคยงกน ลกษณะของผลงานสรางสรรคจะอยในรปแบบของโครงการโดยในหนงโครงการจะมสวนประกอบหลก และสวนประกอบยอยรวมกน โดยมสวนประกอบดงตอไปน

- ผลงานจากวสดทไดจากรางกายโดยตรง 2 ชน

- ผลงาจากวสดสงเคราะหทมกายภาพใกลเคยงกน 1 ชน

- ศลปะการแสดงสด (Performance) 1 ชน

- วดโอน าเสนอกระบวนการสรางสรรค (Documentary video) 1 ชน

วสดและอปกรณ

- รางกายตนเอง

- เสนผม - ดายไหมพรม

- แผนพลาสตก (Acrylics) - กรรไกร

- ตะขอเหลก

- กรอบรป

- เครองฉายภาพ (Projector)

54

กระบวนการสรางสรรค

1. การส ารวจตนเอง

เรมตนส ารวจกจวตรประจ าวนของตนเองคอ การส ารวจกจวตรประจ าวนของผหญง ไดแก การแตงตวแตงหนาท าผมในทกๆเชา โดยเกบรายละเอยดดวยภาพถายการหวผม แตงหนา โดยเรมตงสมมตฐานการศกษาจากการเลอกใชอวยวะในรางกายไดแก เสนผม การเกบเสนผมทจากหวทใชในทกๆวน รวมไปถงการวดขนาดความยาวของเสนผมทอยบนศรษะ ตอมาจงน าผลของความยาวทวดได 40 เซนตเมตรมาค านวนวน เดอน ป ของกจกรรมทถกกระท าซ าทกๆวน เมอวดความยาวของเสนผม และค านวนวน 365 วน จะไดจ านวนความยาวของเสนผมทงหมด 14,600 เซนตเมตร

ภาพท 21 ภาพถายกจกรรมทปฏบตประจ าวน บนทกดวยฟลมโพลารอย (Polaroid)

55

ภาพท 22 การถกเปยแบบตางๆ

2. การวเคราะหวสด

วสดทใชถกแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

2.1. วสดชวภาพ (Biomaterials) ไดแก เสนผม

2.2 วสดสงเคราะห (Synthetic materials) ไดแก เสนดาย ไหมพรม

หลงจากการส ารวจขอมลทไดจากรางกายของตนเองไปในขางตนแลวนน จงเรมตนการส ารวจวสดทแสดงผลถงกระบวนการทไดจดเกบขอมล โดยเรมตนจากเกบเสนผมของตนเองจากหวทถกใชเปนประจ ารวบรวมและน ามาคดแยกคณภาพของเสนผม เพอน ามาใชในการสรางสรรคแบงวสดออกเปน 2 สวนคอ เสนผม ซงเปนวสดทางชวภาพทเปนชนสวนของรางกายตนเอง และ วสดสงเคราะหทมลกษณะทางกายภาพใกลเคยงกน การเลอกใชวสดสงเคราะหนนมผลดเนองจากสามารถก าหนดขนาด ปรมาณและความยาวไดตามตองการ และมขอจ ากดนอยกวาการใชเสนผมจรง ซงวสดทตองการน ามาใชนนตองมลกษณะทางกายภาพเปนเสน มน าหนกเบา มสและกายภาพใกลเคยงกบเสนผม ซงวสดทเลอกใชคอ เสนดาย และไหมพรม จากนนจงเรมตนจดการกบวสดดวยการน ามาแยกสวน แบงเสนดายออกเปนสวนๆ

56

และแบงตดตามความยาวทตองการ จากนนจงท าเสนดายและไหมพรม ทมความยาวตามตองการมาถกเปนเปยขนาดยาว และเชอมตอทผมบนศรษะของตนเอง เพอสรางความสมพนธระหวางรางกายและวตถ

ภาพท 23 วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค

ภาพท 24 ขนตอนการแบงความยาวของเสนดายตามขนาดทก าหนด

57

ภาพท 25 กระบวนการถกเปยดวยดายไหมพรมบนก าแพง

ภาพท 26 กระบวนการถกเปยดวยดายไหมพรม

58

3. สมมตฐานการศกษา

ส ารวจกจวตรประจ าวนของผหญง โดยมเสนผมเปนวสดตงตนของการศกษา ศกษาถงความสมพนธระหวางกายภาพของรางกายกบวสด โดยใชรางกายของตนเองเปนสอในการน าเสนอผลงาน

4. ศกษาความสมพนธระหวางรางกายและวสด

เมอส ารวจรางกายตนเอง และวเคราะหลกษณะทางกายภาพของวสดไปในขางตนแลวนน สวนตอมาคอการพจารณารางกายของตนเองในฐานะสอทางศลปะ ทศนธาตหลกทเลอกใชในการสรางสรรคผลงานในโครงการนคอ เสน ซงไดมาจากการวเคราะหกายภาพของเสนผมทมลกษณะทแตกตางกนในหลายรปแบบ อาทเชน การมวนขด การผกปม การทบซอน เสนตรง เสนหยก ใชรางกายของตนเองเปนสอ โดยมเปาหมายทจะใชการเคลอนไหวของรางกายใหสมพนธกบลกษณะทางกายภาพของเสนผม

5. การน าเสนอผลงาน

ในโครงการนสงทจะน าเสนอคอกระบวนการส ารวจขอมลจากรางกายของตนเอง ไปสการเปลยนชดขอมลเปนผลงานสรางสรรค ดงนนสวนส าคญทตองการน าเสนอคอ สวนท 1 ชดขอมลขณะปฏบตผลงานโดยบนทกเปนขอมลภาพเคลอนไหว (Documentary Video) เพอแสดงใหเหนทมาของการเรมตนสรางสรรค 2. ผลงานทสรางสรรคจากวสดทไดจากรางกายของตนเอง 3. ผลงานทไดจากวสดสงเคราะหทมคณลกษณะทางกายภาพใกลเคยงกนกบวสดตนแบบ 4. การแสดงความเชอมโยงระหวางรางกายและวตถโดยใชรางกายของตนเองเปนสอส าคญดวยวธการแสดงสด (Performance art) ผลงานทง 4 สวนจะถกน ามาตดตงในพนทเดยวกน เพอสรางบรบท (Context) รวมกนในผลงาน ทงนเพอใหผชมสามารถพจารณาถงทมาของขอมล ไปจนกระทงผลสมฤทธของผลงาน

5.1 ขอมลภาพเคลอนไหว (Documentary video)

ขาพเจาเลอกใชสอภาพเคลอนไหวเปนชดขอมลเพอแสดงใหเหนถงกระบวนการสรางสรรค และวธการไดมาของวสดทางชวภาพ (เสนผม) โดยรายละเอยดในวดโอจะแสดงถงกระบวนการถกเสนผม ลงบนวสดแผนพลาสตกใส (Acrylics) เพอจ าลองการถกเปยบนศรษะ โดยจากนนน าขอมลทถกจดเกบดวยกลองถายภาพ น ามาตดตอดวยโปรแกรมตดตอภาพเคลอนไหว (Adobe Premiere Pro Cs6) เพอคดเลอกสวนส าคญทตองการน าเสนอ และจ ากดเวลาของภาพเคลอนไหวใหมความกระชบมากยงขน

59

ภาพท 27 ขอมลภาพเคลอนไหวแสดงกระบวนการสรางสรรค (Documentary video)

5.2 การแสดงสด (Performance art) ขาพเจาเลอกใชการแสดงสดเปนสอในการแสดงออกเรองของความสมพนธระหวางรางกาย วตถ และพนท ซงความเคลอนไหวนนมความสมพนธกบเรองของเวลา ดงนนเมอรางกายของขาพเจาอยในฐานะวตถสามมต การท าความเขาใจสรระ ขนาดพนท จงหวะ และชวงเวลา ถอเปนสงส าคญทขาพเจาตองเรยนร ขาพเจาใชรางกายสวนตางๆควบคมใหเกดการเปลยนแปลงของรปทรง เม อรางกายเคลอนทจากจดหนงไปสจดหนงสงผลใหวตถกบรางกายแยกออกจากกนและรปทรงเกดการเปลยนแปลงจาก

60

ลกษณะกอนทบตน กลาบเปนเสน หมนเปลยนไปตามจงหวะการเคลอนท ดงนนขนาดของรางกายจงมความสมพนธกนกบพนทและวตถรวมเปนสวนเดยวกน

ภาพท 28 การแสดงสด (Performance art)

61

4.3 ผลงานสามมต

หลงจากจ าแนกและวเคราะหคณลกษณะของวสดไปตามทกลาวมาขางตนแลวนน ขาพเจาจงจ าแนกผลงานออกเปน 2 ชน โดยเรมตนจากการผลตผลงานทใชเสนผมของตนเอง โดยใชกระบวนการถกเสมอนกบการถกเปยบนหนงศรษะ เพอแสดงใหเหนกจกรรมของผหญงทเกยวของกบความงาม และการส ารวจตนเอง ผลงานชดท 1 แบงออกเปน 2 ชน โดยใชวธการถกเปยแตกตางกน ซงจะใหผลของรายละเอยดแตกตางกน ตอมาในผลงานชดท 2 ขาพเจาเลอกใชเสนดายไหมพรม ซงสามารถขยายผลงานใหมขนาดใหญได โดยผลงานชดนเปนผลงานทขาพเจาขยายขนาดขนเพอแสดงใหเหนความสมพนธระหวางวสดทไดจากการส ารวจตนเอง และวสดสงเคราะห

ภาพท 29 บรรยากาศการประเมนความคบหนาศลปนพนธครงท 1

62

ภาพท 30 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1

ชอภาพ Part of everyday life

ขนาด 17x30 เซนตเมตร

เทคนค ถกเสนผม

ป 2558

63

ภาพท 31 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1

ชอผลงาน Part of everyday life ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค ถกดายไหมพรม

ป 2558

64

ภาพท 32 ผลงานศลปนพนธโครงการท 1

ชอผลงาน Part of everyday life ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค สอผสม ป 2558

65

ศลปนพนธโครงการท 2 ขนตอนการวางแผนโครงการ ในโครงการท 2 ขาพเจามความสนใจในการส ารวจศกษา และวเคราะหขอมลเชงกายภาพของรายกาย โดยมงเนนศกษาองคประกอบตางๆของรางกายอาทเชน น าหนก สวนสง ขนาด สดสวน รปราง รวมไปถงองคประกอบตางๆทระบความเปนตวตนของตนเอง ในทรรศนะของขาพเจามองวาการทจะท าความเขาใจตวตนหรอการมอยของตนเองตองท าความเขาใจสภาวะตางๆอนเกดขนแกรางกายตนเองดวย ยกตวอยางเชน น าหนกของรางกาย กบการบรโภค ทสงผลตอขนาดของรปราง การดมกนสารอาหารรวมไปถงกระบวนการขบถายของซงแสดงการท างานของรางกาย และแสดงภาวะความมชวต ดวยเหตนในโครงการท 2 นขาพเจาจงเลอกหวขอทตองการศกษาคอ เรองของน าหนกและมวลรวมของรางกาย ทมความสมพนธกบวตถ น าหนกเปนสงทมนษยเขาใจแตไมสามารถมองเหนและสมผสได ดงนนในการน าเสนอเรองของมวลน าหนกในรางกายจงมความจ าเปนทจะตองเปลยนขอมลการส ารวจ และแทนคาดวยวตถซงสามารถจบตองและสมผสได เพอสรางความเขาใจใหแกตนเองและผชม ซงในโครงการศลปนพนธชดท 2 นจะมสวนประกอบของผลงานและรายละเอยดยอยดงตอไปน

- ภาพถาย 5 ภาพ - ประตมากรรมแขวน (Mobile Sculpture ) 1 ชน - ประตมากรรม 1 ชน

วสดและอปกรณ - รางกายตนเอง - น าและแกวน า - ถงน าขนาด 50 ลตร - เชอก - กระจกใสขนาด 3 6,8 มลลเมตร - เขมขดนรภย - ตะขอเหลก - ลวดสลง , เกลยวเรงสลง - เหลก - ไม - กาวซลโคนใส - กรอบรป

66

กระบวนการสรางสรรค 1. การส ารวจตนเอง ขาพเจาเรมตนศกษาตนเองดวยการส ารวจน าหนกในระยะเวลา 1 เดอน และเรมตนควบคมน าหนก

ใหอยในเกณฑปกตคอ 41-43 กโลกรม เพอวเคราะหการเปลยนแปลงของรางกาย จากนนจงวเคราะหพฤตกรรมการกนทสงผลตอน าหนก และเรมตนศกษาเกยวกบของเหลวในรางกาย อาทเชน เลอด น าหลอเลยงอวยวะตางๆ น าตา น านม น าปสสาวะ อจจาระ ฯลฯ เพราะน ามความส าคญตอกลไกของรางกาย มนษยดมน า และรางกายสรางกลไกการขบถายของเสยออกมาทางรขมขน และการขบถาย ดงนนรางกายจงมสถานะเปนทางผานของน า และน าคอสวนส าคญทมผลตอการด ารงชวตของมนษย

ภาพท 33 ภาพแสดงกจวตรประจ าวนทเกยวของกบน าในรางกาย

2. การส ารวจวสด ขาพเจามความสนใจในวสดจ าพวกของเหลว (Fluid) หรอวสดธรรมชาตทสามารถแปรเปลยน

กายภาพไดตามกาลเวลา อาทเชน น า น านม น ามน ไขมนจากพชและสตว ยางพารา ยางลาเทกซ(Latex) ปลาสเตอร (Plaster) เปนตน เนองจากรางกายของมนษยมสถานะเปนทงของเหลวและของแขงในเวลาเดยวกน และสามารถเสอมสลายไดตามกาลเวลา การเลอกใชวสดในงานศลปะจงมความส าคญอยางมาก ทงในแงของกายภาพของวสดหรอในเชงความหมาย การหยบยกวสดหนงขนมาประกอบในผลงานจงตองวเคราะหคณลกษณะของตววสดเปนอนดบแรก และน ามาเทยบเคยงกบความสมพนธของรางกาย ยกตวอยางเชน

2.1. ไขมนจากพชและสตว หรอยางธรรมชาต เราจะพบงานศลปะเปนจ านวนมากทศลปนเลอกใชวสดเหลานในการสรางสรรคผลงาน โดยเฉพาะอยางยงประเดนทมความเกยวของกบรางกายและมนษย ความพเศษของวสดเหลานคอ มความยดหยนเสมอนเนอเยอกลามเนอของมนษย สามารถแปรเปลยนกายภาพทง รป ส กลน ขนาด ไดตามอณหภมและเวลา เมอวเคราะหถงความสมพนธของ

67

วสดกบรางกายจะเหนไดชดเจนวา รางกายของเรานนมปรมาณของน าและไขมนอยเปนจ านวนมาก ซงมความส าคญตอระบบการท างานของรางกายทงหมด โดยเฉพาะอยางยงในรางกายของเพศหญงจะมประมาณไขมนทมากกวาในเพศชาย ในดานของนยยะทสมพนธกบมนษย ขาพเจามทศนคตวาเมอประเดนการศกษาเกยวของกบมนษย รางกายและชวตของเรานนมภาวะความเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงนนการหยบยกวสดดงกลาวขนมาสรางสรรคนนลวนแสดงความหมายทเชอมโยงกนกบภาวะความไมยงยนของรางกายและชวต

2.2. น านม มนยยะและความสมพนธกบรางกายของมนษยเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงในเพศหญงเมอแรกคลอดและสตวเลยงลกดวยนมเพศเมย รางกายจะสรางกระบวนการผลตน านมขนจากเลอด ซงใชในการหลอเลยงบตร ดงนนน านมในบรบทของศลปะจงแสดงนยยะของความเปนเพศหญงไดอยางชดเจน

2.3. เลอด ในประวตศาสตรศลปะ และในศลปะรวมสมย เราพบการน าเลอดของมนษยมาใชเปนวสดในการสรางสรรคผลงานศลปะเปนจ านวนหนง เชนในผลงานชอ “Self 1991 Marc Quinn” เลอดมสถานะเปนวสดชวภาพ (Biomaterial) โดยตรงมความเชอมโยงกบสงมชวตและมนษย เลอดมสถานะเปนของเหลวทสามารถแปรสภาพเปนของแขงได ในเวลาเดยวกนกสามารถแปรเปลยนกายภาพและเสอมสลายตามกาลเวลา ในเชงความหมายเลอดคอสงทระบอตลกษณความเปนบคคลหนงไดอยางชดเจน บงบอกถงชาตพนธ ลกษณะทางรางกายรวมไปถงเชอสายบรรพบรษ ดงนนเลอดเมออยในบรบทของงานศลปะจงใหความหมายเกยวกบ “ตวตน” หรอ “อตลกษณ” ไดอยางชดเจน

2.4. น า มสถานะเปนกลางทสดจากวสดหลายชนดทกลาวมาขางตน รางกายของมนษยมปรมาณน ามากถง 80 เปอเซนต ของมวลรางกายทงหมดน าจงเปนของเหลวทมความส าคญตอระบบการท างานของรางกาย และการด าเนนชวต ดงนนขาพเจาจงตดสนใจเลอกใชน า เปนวสดตงตนในการสรางสรรคผลงานโครงการน

3. สมมตฐานการศกษาท 1

ทดลองการใชน าหนกของรางกายตนเองเปรยบเทยบกบวตถทมขนาดตางกน แตมคาน าหนกเทากน โดยใชหลกการแรงโนมถวง (Gravitation) และความสมดล (Balance) ทดลองดวยวธการแขวน โดยสรางจดตรง 3 จด เพอถายเทน าหนกทง 2 ขาง โดยเรมตนจากการชงน าหนกรางกายตนเอง และปรมาณน าใหมน าหนกเทากน และชงน าหนกวสดทประกอบในผลงานทงหมด เพอหาน าหนกรวมของผลงาน กอนการตดตงในสถานทจรง

68

3.1 ศกษาการถายน าหนกในรางกาย ทดลองแขวนตนเองดวยเชอกปนเขา (Climbing Harmless) เพอศกษาเรองการถายน าหนก

ในรางกายเมอถกเปลยนจากการรบน าหนกทเทา เปนสภาวะไรน าหนก เมอถกดงจากดานบน พบวาน าหนกถกถายเทไปสวนขา หนาทอง และสะโพก เมอสายสลงถกตรงอยทดานหลงเพยง 1 เสน น าหนกของรางกายจะถวงลงไปดานหนา เกดแรงกดทบบรเวณหนาทอง ท าใหไมสามารถทรงตวตรงได จงทดลองเพมสลง 2 เสน จากดานหนา และดานหลง โดยก าหนดขนาดของสลงใหมความยาวเทากนทง 2 ดาน จงพบวา น าหนกในรางกายถกถายมาทตนขา และสะโพก ท าใหทรงตวไดตรง และไมเกดการบาดเจบ

ภาพท 34 การทดลองฝกปฏบตถวงน าหนกตนเอง

3.2 การค านวนน าหนกของน าเพอเทยบเคยงกบน าหนกของรางกาย หลงจากการส ารวจคาเฉลยน าหนกของตนเอง และฝกปฏบตการถายน าหนกในรางกายแลว

นน ล าดบตอมาคอการค านวนปรมาณน าเพอหาปรมาณน าทจะมน าหนกเทยบเทากบรางกาย ในสวนแรกคอการส ารวจวสดมความแขงแรงและปลอดภยตอการแขวนบนทสง ภาชนะรองรบน าทใชตองมลกษณะโปรงแสงเพอแสดงใหเหนถงน าทบรรจอยภายในและชงตวงปรมาณน าใหมน าหนกเฉลยเทากบน าหนกโดยประมาณของรางกายคอ 41-43 กโลกรม เนองจากน าหนกของรางกายเกดการเปลยนแปลงอยเสมอ

69

จงมความจ าเปนอยางมากทจะเปลยนแปลงน าหนกน าในภาชนะอยเสมอ เพอสรางความสมดลระหวางน าหนกสองสวน จากนนจงทดสอบความแขงแรงดวยการมดดวยเชอกและทดสอบแขวนขนทสงเพอทดสอบความแขงแรงและความสมดล

ภาพท 35 ชงน าหนกเพอค านวนปรมาณน าในถงขนาด 50 ลตร

ภาพท 36 ทดลองมดดวยเชอก และแขวนถงน าขนบนทสง

3.3 การหาต าแหนงเพอก าหนดจดถายน าหนก

70

น าหนกทงสองขางระหวางถงน าและรางกายมน าหนกเฉลยรวมกน 86 กโลกรม ดงนนการหาต าแหนงเพอถายน าหนกจงถอเปนสวนส าคญอยางมาก อนดบแรกคอการก าหนดระยะความยาวของแกนเหลกซงเหลกมความหนา 1.5 หล ความยาว 310 เซนตเมตร เปนความยาวสองเทาเมอวดจากความสงของขาพเจา จากนนจงก าหนดจดกงกลางของเหลก เพอเจาะใสตะขอ และแขวนสลงในล าดบตอไป จากนนจงเจาะรทปลายเหลกทง 2 ขาง ดานละ 2 จด เพอใสตะขอเกยวรบน าหนกวตถและเปนจดตรงลวดสลง จากภาพประกอบจะเหนวาลวดสลงมการรบน าหนกจากทง 2 ขางอยางเทากน และลวดสลงมลกษณะเหมอนรอก สามารถเคลอนทไดตามการเคลอนทขนและลงของวตถทงสองขาง จากนนจงยดลวดสลงขนาดใหญเสนกลางกบจดยดบนเพดาน เพอสรางความแขงแรงและสมดลและรบน าหนกของแกนเหลกกอนแขวนวตถ

ภาพท 37 แบบจ าลองการถวงน าหนก 2 ขางโดยใชลวดสลงตรงน าหนกจากจด 3 จด

71

ภาพท 38 เจาะเหลกเพอใสตะขอเพอรบน าหนกจาก 3 จด

4. สมมตฐานการศกษาท 2 เรมตนจากการดมน าเปนประจ าทกวน จากนนจงเกดค าถามในเรองของจ านวนและปรมาณของ

น าทอยในรางกาย ซงจากทกลาวไปขางตนแลววารางกายของเรานนเปนทางผานของน า และรางกายมปรมาณน าในรางกายเฉลยถง 80 เปอรเซนต จงน าไปสการตงค าถาม ตงสมมตฐานตอปรมาณของน าทบรรจอยในแกวน า เพอน าไปสการค านวณจ านวนแกวน า และปรมาณของน าดมตอแกว เพอเทยบเคยงกบมวลรวมของน าหนกในรางกาย และแปรผลเปนผลงานสรางสรรค

4.1 การค านวนปรมาณของน า เรมตนจากการชงตวงน าหนกของน าตอแกว โดยใชวธวดคาน าหนกหนวยเปนกรม ตอมาจง

ค านวณหาจ านวนของแกวน าทจะสามารถแสดงมวลรวมของน าตอกรม ใหเทยบเทากบน าหนกของรางกาย เมอค านวณปรมาณน าและปรมาณแกวเปนกรม ตอมาจงเปลยนคาน าหนกมวลรวมจากกรม เปนกโลกรม โดยใชวธค านวนดงน

72

1 กโลกรม = 1000 กรม ปรมาณน า = 43,080 × 10-2 กโลกรม

43,080 กรม = 43.08 กรม × 1 กโลกรม / 1000 กรม ดงนนปรมาณในแกวน าทงหมด = 43.08 กโลกรม

ภาพท 39 ชงตวงปรมาณน าตอแกว

ภาพท 40 ตวงน าเพอค านวนระดบน า

73

4.2 การค านวนปรมาณของแกวน า และวธการตดตงผลงาน ทดลองจดเรยงแกวน าแตละชนดทมความสงตางระดบ น ามาจดวางเพอคนหาวธการน าเสนอ

เรองของปรมาณน า โดยแกวแตละชนจะมประมาณน าทแตกตางกน ตามขนาดและความจของแกว ซงเมอน าแกวทกชนมาจดเรยงกนจะไดปรมาณมวลของน าในแกวเทากบ 43,080 กรม หรอ 43 กโลกรม ตามน าหนกเฉลยของรางกาย เมอค านวนปรมาณน าและน าหนกทตองการแลวนน จงค านวนปรมาณของน าตอแกว และจ านวนของแกว โดยใชวธค านวนดงน

แกวชดท 1 385 กรม : ใบ x 24 ใบ = 9240 กรม แกวชดท 2 360 กรม : ใบ x 24 ใบ = 8640 กรม แกวชดท 3 300 กรม : ใบ x 24 ใบ = 7200 กรม แกวชดท 4 350 กรม : ใบ x 24 ใบ = 8400 กรม แกวชดท 5 400 กรม : ใบ x 24 ใบ = 9600 กรม

จ านวนแกวน าทงหมด = 120 ใบ ปรมาณน าแกวทงหมด = 43080 กรม

ขาพเจาเลอกใชวธการจดวางแกว เพอแสดงใหเหนถงระดบน าทเทากนของแกวน าทกใบ จากการทดลองวางซอนตอกนเปนชนไลระดบพบวาภาพรวมของรปทรงมความเปนกลมกอน ระดบนนทอยในแกวน าดานหลงไมถกแสดงผลจงตดสนใจทจะวางแกวน าแบบระนาบแบนในจ านวนทเทากนทกระดบจงจะสามารถแสดงระดบและปรมาณของนพไดอยางชดเจนทสด โดยแกวน าแตละชนจะสามารถตงอยไดอยางสมดลโดยแตละชนจะมกระจกใส ความหนา 3 มลลเมตร วางบนปากแกว เพอรองรบน าหนกของแกวทกใบ

74

ภาพท 41 คนหาความเปนไปไดในการจดวางแกวน าแบบท 1

75

ภาพท 42 คนหาความเปนไปไดในการจดวางแกวน าแบบท 2

ภาพท 43 ประกอบกระจกดวยกาวซลโคน เพอเปนสวนฐานวางผลงาน

76

5. การน าเสนอผลงาน 5.1 ภาพถาย

น าเสนอชดภาพถายแสดงทมาของแรงบนดาลใจ และกระบวนการท างานทงหมด เพอสรางกระบวนการสอสารทชดเจน รปถายจะท าหนาทแสดงใหเหนถงรายละเอยดของความสมพนธระหวางน าดมในชวตประจ าวน น าหนกของรางกายทแสดงชงบนตาชงน าหนก การฝกถวงน าหนกรางกายกระบวนการชงตวงน าแตละแกว ดงนนเมอน ารปถายและผลงานสามมตมาจดวางในพนทเดยวกน จะสามารถน าเสนอทมาและผลลพทของผลงานไดอยางชดเจนมากยงขน

ภาพท 44 ภาพถายชดท 1 ชอผลงาน Body weight เทคนค ภาพถาย

ขนาด 20 x 30 นว ป 2558

77

ภาพท 45 ภาพถายชดท 2

ชอผลงาน Body weight เทคนค ภาพถาย ขนาด 10 x 12 นว ป 2558

78

5.2 ผลงานสามมต ในโครงการศลปนพนธชดท 2 จะน าเสนอผลงานสามมตทงหมด 2 ชด รวมกบภาพถาย เพอ

แสดงใหเหนถงความเชอมโยงระหวางการทดลองเรองการควบคมน าหนกรางกาย ไปสการแปรผลคาน าหนกออกมาเปนวตถ ดงนนกระบวนการจดวางผลงานจงเปนสวนส าคญอยางมาก โดยผลงานชนท 1 ทมการใชรางกายของตนเองตดตงรวมกบผลงาน และชนท 2 แสดงมวลรวมของน าหนกผานวธการแบบสามมต จดวางตดตงอยในพนทเดยวกน เมอผชมเขามาในพนทตดตงผลงานจะสามารถท าความเขาใจความตอเนองจากการถวงน าหนกตนเองกบวตถในผลงานชดท 1 กบการหามวลรวมของรางกายในผลงานชดท 2 และภาพถายทแสดงกระบวนการท างานรวมกน

ภาพท 46 การตดตงผลงาน

79

ภาพท 47 บรรยากาศการประเมนศลปนพนธครงท 2

80

ภาพท 48 ผลงานศลปนพนธโครงการท 2 ชอผลงาน Body weight ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค สอผสม ป 2558

81

ภาพท 49 ผลงานศลปนพนธโครงการท 2 ชอผลงาน Body weight ขนาด 105 x 112 x 10 เซนตเมตร เทคนค สอผสม ป 2558

82

ศลปนพนธโครงการท 3 ขนตอนการวางแผนโครงการ โครงการชดนมโจทยการศกษาคอเรองของภาพสะทอนตนเอง (self-reflection) การศกษาเรองภาพสะทอนเปนอกขนหนงของการศกษาทเรมศกษาเรองของการรบรทงจากประสาทสมผสทางกาย ไปสประสาทสมผสทางใจ มนษยเรามองเหนและเขาใจภาพของตนเองจากสงสะทอนตางๆ ไมวาจะเปนจากภาพสะทอนในกระจก เงาของตนเอง หรอการสะทอนจากมมมองค าบอกเลาของผอน เราจงรบรการมอยของตนเองและรบรความหมายของการมรายกายและตวตน แรงบนดาลใจของโจทยการศกษานมาจาก การเฝามองความเปลยนแปลงของรางกายตนเองบนภาพสะทอนชวงเวลาและวยทเปลยนแปลง ยอมท าใหกายภาพของรางกาย และภาพทสะทอนของตนเองนนเปลยนแปลงไปดวย

จากการศกษาและส ารวจตนเองในโครงการทผานมาท าใหขาพเจาท าความเขาใจรางกายของตนเองในมมมองทตางกน 1. มมมองการน าเสนอเรองของเพศ พฤตกรรมของผหญง การใหความส าคญกบความสวยงามของรปลกษณ 2. การท าความเขาใจสวนประกอบในรางกาย คอเรองของ ขนาด มวล น าหนก จากการส ารวจรางกายดงกลาวจงน ามาสการตงค าถามถงกระบวนการรบรตนเอง ทไดจากประสาทสมผส โจทยการศกษาเรองของภาพนน จงไมใชเพยงศกษาเรองของรายละเอยดของภาพ แตหมายถงการศกษา เรองของการท าความเขาใจตนเองสงทขาพเจาไดจบจองและเหนความเปลยนแปลงตนเองตงแตวนเดกจนถงปจจบน ซงในโครงการศลปนพนธชดท 3 นจะมสวนประกอบของผลงานและรายละเอยดยอยดงตอไปน -ผลงานจดวาง (Installation) 1 ชด -ศลปวดทศน (Video art) 1 ชด -ภาพถาย 1 ชด -เสยง 1 ชด -ศลปะการแสดงสด (Performance Art) 1 ชด วสดและอปกรณ

- กระจกเงา - เหลก - เครองเชอมเหลก - อปกรณตดเหลก - กาวซลโคน

83

- เครองอดเสยง - เครองฉายภาพ (Projector) - กลองถายภาพ

กระบวนการสรางสรรค

1. การส ารวจตนเอง เรมตนทการจองมองตนเองบนกระจก สงทเหนคอความเปลยนแปลงของตนเองตงแตใบหนา สผว

รปราง รปลกษณ และวย ทคอยๆเปลยนแปลงไป รองรอยแผลเปนทอยบนรางกาย ชวยเตอนความทรงจ าของเราทตอประสบการณทผานมา มนษยเรารบรภาพจากประสาทการมองเหน เรามองเหนภาพครงแรกตงแตลมตาดโลก และเราเรยนรความหมายของภาพจากประสาทสมผสทง 5 ไดแก รป รส กลน เสยง สมผส การตความหมายดวยภาษา และจากประสบการณทสงสมมาตงแตเดกจนโต เรามองเหนภาพสะทอนของตนเองตงแตวยเดกจนถงปจจบน การมองเหนภาพสะทอนของตนเองจากทตางๆอาทเชน เงา ภาพสะทอนจากผวน า ภาพสะทอนบนกระจก หรอ ภาพถาย ใหมมมองในการมองเหนตนเองทแตกตางกนสงทปรากฏอยบนกระจกเงาจงเปนภาพทสะทอนความจรงของการปรากฏตวอย ในแงนหมายถงการมตวตนอยจรง ดงนนภาพทเกดจากเงาสะทอน จงมลกษณะทแตกตางไปจากภาพทถกถายดวยกลองถายภาพ เพราะเงาสะทอนในกระจกคอขอพสจนถงการมตวตนอยของตนเองในชวงเวลาอนเปนปจจบน

2. การฝกปฏบต เพอสรางความเขาใจเรองความส าคญของภาพและการมองเหนขาพเจาจงทดสอบตนเองดวย การ

ปดตาตนเอง เพอทดสอบขดความสามารถในการใชชวตและการรบรดวยประสาทสมผสทางอน เสมอนเปนคนตาบอดในระยะเวลา 24 ชวโมง ขาพเจาตองการเรยนรการใชชวตโดยปราศจากภาพ และตองการเรยนรวาการมองไมเหนตนเองนน สามารถท าใหเราเขาใจการมอยของตนเองไดอยางไร

จากการฝกปฏบตท าใหเขาใจไดวา ภาพคอสงส าคญอยางมากตอการด าเนนชวต การมองไมเหนแมแตแสง ท าใหเราไมสามารถรบรเวลาไดเลย การเดน การนง การกน ลวนมอปสรรค ขาพเจาไมสามารถมองเหนอาหารทตนเองตองการกน ไมสามารถมองเหนสภาพแวดลอมและบคคลคสนทนา ไมสามารถรต าแหนงของสถานททตองการเดนทางไปได ความมนใจทงหมดในการด าเนนชวตสญหายไปโดยสนเชง การทดลองนท าใหขาพเจาตระหนกรเรองของการรบรจากประสาทสมผสทางรางกาย ทเชอมโยงกนกบการรบรทางใจเปนอยางมาก เมอมองไมเหนปราสาทสมผสทง 4 ดานคอ เสยง สมผส รส และกลน กลบมความชดเจนมากขน การเคลอนททชาลงท าใหเกดสตในการตดสนใจท าสงใดสงหนงมากขน

84

ภาพท 50 ฝกปฏบตเปนคนตาบอดตลอดระยะเวลา 24 ชวโมง

3. การทดลองหาความเปนไปไดในการสรางสรรค

3.1 การทดลองท 1 ตองการศกษาเรองของมมมองของภาพทเกดจากการกระจกเงา โดยทดลองจากการใช

กระจก 2 บาน ขยบเปลยนมมมองเมอคนหามมมองทสามารถมองเหนตนเองไดจากมมอน จากการทดลองพบวา เมอกระจกอยในมมทตรงกนของแตละต าแหนง เราจะสามารถมองเหนตนเอง ไดจากดานหนา และดานหลง และเมอน ามมของกระจกมาชนกน จนเกดองศาและมมหกเหจะเกดภาพซอนกน และเมอเพมปรมาณของกระจก เราจะสามารถเหนจ านวนของภาพสะทอนตนเองบนกระจกไดมากขน

85

ภาพท 51 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก

ภาพท 52 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก

86

ภาพท 53 การทดลองเรองมมมองของภาพสะทอนในกระจก

87

3.2 การทดลองท 2 ศกษาเรองของต าแหนงของใบหนาทเปลยนแปลงเมอเกดการเคลอนไหว โดยก าหนดจดพกด

บนอวยวะ และถายภาพอยางตอเนอง (Snapshots) ขณะทรางกายเคลอนท เพอศกษาถงจดทเคลอนทตามการเคลอนไหว จากการทดลองจะเหนไดชดวา เมอถายภาพรางกายถกน าเสนอเพยงมมมองเดยว สงทปรากฏลงบนภาพมภาวะความเปน 2 มต และเมอรางกายเคลอนไหว จดตางๆทปรากฏลงบนภาพกเปลยนแปลงไปดวย

ภาพท 54 การทดลองเรองของต าแหนงจดพกดบนใบหนาขณะมการเคลอนไหว

88

3.3 การทดลองท 3 ศกษาเรองของภาพท เกดจากแสงเงาและส ทดลองดวยวธการอดภาพแบบโบราณ

(Cyanotype) ในการทดลองนขาพเจาตองการศกษาเรองของ กระบวนถายภาพดวยรางกายของตนเองและเคมท าปฏกรยาตอแสงอลตราไวโอเลต (Ultraviolet) แปรผลของภาพลงบนกระดาษ ศกษาเพอท าความเขาใจกบปฏกรยาของรางกายขณะสมผสกบความรอนจากแสงแดด กระบวนการทแสงแดดท าปฏกรยากบเมดสผวบนรางกาย (Melanin) ซงท าใหผวหนงเกดอาการไหม และเปลยนส จากการทดลองนท าใหขาพเจาท าความเขาใจวาการน าเสนอเรองของภาพ สามารถท าไดหลากหลายวธ ส เปนสวนประกอบหนงของภาพ และท าใหเราเขาใจรายละเอยดของสงตางๆมากขน รางกายของเรากเชนกน รางกายบรรจเมดสเปนจ านวนมากสงเกตไดชดเจนจากอาการไหมของผวหนง (Sunburn) จากลกษณะทแตกตางกนของสผวระหวางชนชาตตางๆ กระบวนการถายและอดภาพดวยรางกายจงเปนกระบวนการหนงซงเปนวธการเกบบนทกขอมลภาพของตนเอง และเปนภาพสะทอนของตนเองในมมมองหนงซงแตกตางไปจากการเหนตนเองจากภาพสะทอนบนกระจกเงา

ภาพท 55 สารเคมทใชท าปฏกรยากบแสง Ferric ammonium citrate และ Potassiumferricyanide

89

ภาพท 56 ทาน ายาทผสมแลวลงบนกระดาษ Frabriano

ภาพท 57 นอนตากแดด 30 นาท เพอใหน ายาท าปฏกรยากบแสงแดด

90

ภาพท 58 ภาพทเกดจากกระบวนการ Cyanotype

4. สมมตฐานการศกษา ขาพเจาตงสมมตฐานการศกษาเรองของมมมองการมองเหนตนเอง เราจะสามารถมองเหนตนเอง

ไดใน 360 องศาอยางไร จากภาพสะทอนตนเองบนกระจก และจะน าเสนอความเปนภาพดวยภาษาสามมตไดอยางไร

5. การสรางแบบจ าลองผลงาน ทดลองใชกระจกเงาขนาดความหนา 2-3 มลลเมตร ตดดวยเครองมอตดกระจก และตดดวยกาว

เพอจ าลองขนาดงานทตองการ และแสดงวธการตดตง เลอกใชวธการตดตงเปนครงวงกลม เพอทจะใหเกดมมหกเห ของภาพ และสามารถมองเหนตนเองไดจากกระจกหลายบาน ผลทไดคอ สามารถมองเหนตนเอง เมอยนต าแหนงตรงกลางของกระจก การท าแบบจ าลองขนเพอศกษาและหาความเปนไปไดในการผลตโครงสราง และศกษาวธรบน าหนกเมอขยายผลงานเปนขนาดใหญ โดยขนาดทตองการในผลงานจรงคอ 2x6 ฟต ตอบาน ซงเมอค านวณขนาดความกวาง ความสงแลวนนจะเปนขนาดทสามารถมองเหนตนเองไดเตมตว และต าแหนงการมองอยในระดบกงกลางของเสนระดบสายตา

91

ภาพท 59 แบบรางสามมต

6. การน าเสนอผลงาน 6.1 ผลงานศลปะจดวาง (Installation)

โครงการนน าเสนอผลงานในลกษณะศลปะจดวาง (Installation art) ทงหมด 1 ชด น าเสนอชดขอมลเรองของความเขาใจเรองภาพสะทอนของตนเอง ภาพทท าใหเขาใจความเปลยนแปลงของตนเอง ภาพทระบชดเจนถงการมอยของตนเองในปจจบนขณะ โดยผลงานจะมการใชสออนเขามาเปนสวนเตมเตมใหกบผลงาน ผลงานจดวางน าเสนอเรองของบรบทรวมระหวาง วตถ พนทและเวลา ดงนนการจดวางผลงานชดนขาพเจาจงใหความใสใจในเรองของพนทและมมมองเปนอยางมาก เพอเอออ านวยตอการเขาชมผลงานและมมมองทตองการน าเสนอตอผชม การออกแบบรปทรงขาพเจาลอกใชวธจดวางดวยลกษณะครงวงกลม เพอเปดพนทใหตนเองสามารถเขาไปในพนทภายใน และผชมสามารถมองเหนไดจากดานนอก และกระจกแผนทสอง วางในลกษณะระนาบไปกบพน เพอเปนต าแหนงในการยน และสะทอนภาพจากมมมองดานลาง เพอใหสามารถมองเหนตนเองไดจากมมมองทแตกตางไปจากปกต

92

ภาพท 60 ขนตอนรางแบบขนโครงเหลกขนาด 2 x 6 ฟต

ภาพท 61 ตดเหลกตามขนาดทวด

93

ภาพท 62 ขดผวหนาของเหลกใหเรยบ

ภาพท 63 ตดและเชอมเหลก ท ามม 45 องศา

94

ภาพท 64 เหลกสวนขาตงทเขามมฉาก 45 องศา

ภาพท 65 ตรวจสอบขนาดของโครงเหลกกบแบบราง

95

ภาพท 66 พนสรองพนเหลกดวยสน ามน และพนสขาวทบเปนชนสดทาย

ภาพท 67 กระจกเงาขนาด 48 x 72 นว ความหนา 3 มลลเมตร

96

ภาพท 68 ตดกระจกดวยเครองมอตด

ภาพท 69 บบกาวซลโคนลงบนโครงเหลกเพอยดตดกบกระจก

97

ภาพท 70 น ากระจกทตดดวยกาวซลโคนแลว วางพกเพอใหกาวยดตดสนทเปนเวลา 1 วน

ภาพท 71 ทดลองตดตงผลงานในหอศลป

98

ภาพท 72 บรรยากาศการประเมนศลปนพนธภาคเรยนท 2 ครงท 1

6.2 ศลปวดทศน (Video Art) ขาพเจาเลอกใชภาพเคลอนไหวในการน าเสนอรายละเอยดของการส ารวจ โดยกลอง

ถายภาพจะท าหนาทเปนเสมอนกระจกเงาทขาพเจาก าลงจองมองรายละเอยดบนรางกายของตนเอง ภาพแสดงรายละเอยดของสรระ กระดก กลามเนอ รวรอย จนถงอรยาบถของการเคลอนไหวตางๆ ภาพทถกบนทกจะน าเสนอมมมองสวนตางๆทไมสามารถมองเหนไดจากการกมลงมองไปยงรางกายของตนเอง ภาพเคลอนไหวทปรากฏแสดงใหเหนรางกายขณะทก าลงส ารวจตนเอง มมมองทตนเองเหนจากกระจก น าเสนอสผชมใหสามารถรบรถงภาพทขาพเจามองเหน แสดงใหเหนกระบวนการจบจองและพจารณาตนเองเพอน าไปสการรบรเชงคณคาและความหมาย ใชกระบวนการถายท าในสตดโอ และตดตอดวยโปรแกรม Adobe premiere pro cs6 เพอคดเลอกมมมองของภาพในการน าเสนอทชดเจนทสด

99

ภาพท 73 การจดแสงในสตดโอถายภาพ

ภาพท 74 ถายท าดวยกลองถายภาพ cannon 60D

100

ภาพท 75 รายละเอยดภาพในวดโอ

101

ภาพท 76 เครองฉายภาพ Projector

ภาพท 77 สรางเทคนดภาพซอน และปรบมมมองการฉายภาพลงบนวตถ

102

ภาพท 78 ถายภาพมมกลองเพอฉายภาพลงไปบนวตถ

ภาพท 79 ทดลองเทคนค Projector Mapping เพอฉายภาพวดโอลงบนกระจกเงา

103

6.3 โสตศลป (Sound Art) เสยงเปนสอหนงซงมมตทพเศษเราไมสามารถมองเหนคลนของเสยง หรอรปลกษณของเสยง

แตเรารบรเสยงไดจากการเคลอนท ลกษณะทางกายภาพของเสยง โทนเสยงสงต า ทมแหลม ขาพเจาใชเสยงเพอเปนสวนประกอบรวมกบภาพเคลอนไหว เสยงทน าเสนอเปนเสยงของตนเองทอธบายถงสงทตนเองเหน และประสบการณการรบรทเปลยนแปลงไปตงแตวยเดกถงปจจบน เสยงจากรางกาย เสยงลมหายใจ เสยงทอธบายถงการมอยของตนเอง ใชอปกรณอดเสยง (Sound recorder) และตดตอดวยโปรแกรมตดตอเสยง (Reaper) เพอแกไขคลนเสยงรบกวน และตดตอเลอกเสยงทมคณภาพดทสด เสยงจะถกตดตงเสยงในพนทเดยวกนกบผลงานจดวาง และภาพเคลอนไหว ตดตงล าโพงดานหลงของกระจก เพอใหเสยงสะทอนออกมาจากดานหลง และสะทอนกองในพนทจดแสดงผลงาน

ภาพท 80 อปกรณทใชในการบนทกเสยง

ภาพท 81 ขนตอนการตดตอเสยงดวยโปรแกรมตดดอเสยง REAPER

104

6.4 ภาพถาย (Photograph) ภาพถายน าเสนอมมมองตางๆของรางกายทงในมมทสามารถมองเหนรางกายตนเอง และมม

ทไมสามารถมองเหนได ขาพเจาเลอกใชภาพถายเปนสอในการน าเสนอรายละเอยดของสวนตางๆบนรางกาย เลอกน าเสนอมมมองบางสวนดวยวธการขยายมมมอง(close-up) ทตองการเนนความส าคญ ภาพถายแสดงรายละเอยดของผวหนง กลามเนอ รองรอยแผลเปน จด ต าหนบนอวยวะตางๆ น าเสนอภาพความจรงของรางกายทไมถกเปดเผยภายใตเครองนงหม เพอแสดงใหเหนความจรงแทของกายภาพทมทงความงามและความนาเกลยดในเวลาเดยวกน

ภาพท 82 ภาพถายดวงตา

105

ภาพท 83 ภาพถายมมมองบางสวนของรางกาย

106

ภาพท 84 มมมองบางสวนของรางกาย

107

6.5 ขอความ (Text) เลอกใชขอความเปนสวนเตมเตมในการน าเสนอเนอหาทภาพและวตถไมสามารถแสดง

รายละเอยดไดทงหมด ขอความทเลอกใชน าเสนอดวยรปแบบขอความจากบทพด (dialogue) ซงถกบรรจอยในสวนของเสยง และขอความบางสวนทถกตดตอออกมาและตดตงบนวตถ

“Somebody told me that

They know me well Unfortunately

They were wrong” ขอความขางตน แสดงความหมายวาไมมใครทจะสามารถรจกตวเรา ไดดไปกวาการทเราเขาใจ

ตนเอง ดงนนประโยคขางตน จงเปนประโยคบอกเลาทตองการขยายความใหเหนถงภาวะการมองเหนและท าความเขาใจความจรงอนเกดแกรางกาย และตวตนของตนเอง ซงตนเองเทานนทจะเปนผรบรและอธบายมมมองทตนเองเหนไดดทสด

ภาพท 85 ขอความตนแบบกอนตดสตกเกอรบนกระจกเงา

108

ภาพท 86 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชอผลงาน Mirror stage (details) ขนาด 64.77x 95.25 เซนตเมตร เทคนค สตกเกอรบนกระจกเงา ป 2559

109

ภาพท 87 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชอผลงาน Mirror stage (details) ขนาด 60.8x 60.96 เซนตเมตร เทคนค ภาพถาย ป 2559

110

ภาพท 88 ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชอผลงาน Mirror stage ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค สอผสม (วดทศน , เสยง ,) ป 2559

111

บทท 4

วเคราะหการสรางสรรคผลงาน

การพฒนาและสรางสรรคผลงานกอนศลปนพนธ

ผลงานศลปนพนธชด “การส ารวจรางกายและตวตน” เปนโครงการศกษาและสรางสรรคในชวงปการศกษาสดทาย ขาพเจาเลอกประเดนศกษาเกยวกบการส ารวจตนเองผานรางกาย เนองจากพบวาตลอดชวงเวลาของการศกษาและสรางสรรคทงในอดตและปจจบน ตนเองมความสนใจใน เรองของกลไกการท างานของรางกาย ภาวะการรบรของตนเองทมตอสอตางๆในศลปะ ผลงานศลปะทมการใชรางกายของมนษยเปนสวนประกอบรวมในบรบทของผลงาน หรอแนวความคดทางศลปะทวาดวยเรองของศกยภาพของรางกาย ประสาทสมผส กระบวนการรยนรตนเอง ความคด ความทรงจ า รวมไปถงเรองราวประวตศาสตรของมนษย

จากการส ารวจตนเอง และรวบรวมผลงานตลอดชวงการศกษาหลกสตร 5 ป ขาพเจาพบวาผลงานของตนเองมกจะใชรางกายของตนเองเปนสวนประกอบในผลงาน และการเขามามสวนรวมของผชม รวมไปถงผลงานศลปะเชงทดลอง (Experimental art ) ทงนเพอสรางความเขาใจและเชอมโยงการศกษาเรองการส ารวจตวตนผานกายภาพของรางกาย ขาพเจาจงขอยกตวอยางผลงานการทดลอง สรางสรรคในชวงระยะแรก ตลอดจนอธบายแนวทางการสรางสรรคผลงานในโครงการกอนศลปนพนธไวพอสงเขปดงตอไปน

โครงการกอนศลปนพนธชดท 1

ในชวงปลายของการศกษาชนปท 4 ขาพเจาน าเสนอชดขอมลเกยวกบความทรงจ าของตนเองทมตอบคคลอนเปนทรก โดยเรมตนจากการส ารวจความทรงจ าของตนเอง จนถงการส ารวจพนทอยอาศย อปกรณเครองใชตางๆ ทมความสมพนธกบสมาชกในครอบครว โดยไดรบแรงบนดาลใจจากการเจบปวยของบคคลในครอบครว ซงปญหาขางตนนท าใหขาพเจาตระหนกรถงคณคาของการมตวตนของบคคล ซงอยในความทรงจ า แมวากายภาพของรางกายจะคงอยหรอเสอมสลายไป

จากการส ารวจและศกษาเนอหาดงกลาวนท าใหขาพเจาเรมตนการสรางสรรคผลงานจากการเขยนบนทกประจ าวนดวยการวาดเสน และจตรกรรมสรางสรรค เพอถายทอดขอมลทเกยวของกบความทรงจ าและจนตนาการ และน าสวนตางๆทปรากฏในงานวาดเสนมาขยายผลเปนผลงานสามมต โดยตดตง

112

ผลงานสามมต รวมกบผลงานสองมต เพอแสดงความเชอมโยงซงกนและกน เลอกใชสอหลากหลายประเภทอาทเชน วตถ แสง ส เสยง เปนตน

ในกระบวนการสรางสรรคขาพเจาแบงวธการศกษาและด าเนนงานออกเปน 3 สวน โดยสวนแรกจะใหความส าคญตอการส ารวจและเกบขอมลจากประสบการณตรง เพอน าพาตนเองเขาไปสมผสและเขาใจถงทมาและความส าคญของปญหานนๆ โดยจะขออธบายถงกระบวนการสรางสรรคไวดงตอไปน

1.การส ารวจ

เรมตนทขนของการส ารวจความทรงจ าตนเอง โดยเรมส ารวจทความเปลยนแปลงของคนในครอบครว และความสมพนธระหวางตนเองกบสมาชกในครอบครว การเดนทางกลบไปส ารวจสถานท สภาพแวดลอม สงของเครองใช กจวตรประจ าวนของบคคลในครอบครว โดยบนทกดวยภาพถายและภาพเคลอนไหว การเกบขอมลดวยวธการส ารวจตนเองและพนทสงผลดท าใหขอมลทไดเปนขอมลทผานประสบการณตรง การเดนทางไปส ารวจสงของเครองใช การจดบนทกค าบอกเลาในอดต ท าใหตนเองไดระลกถงบางสงทก าลงลมเลอน ดงนนกระบวนการส ารวจโดยเรมตนจากตนเอง และน าไปสการส ารวจสภาพแวดลอม และความสมพนธระหวางตวขาพเจากบบคคลในครอบครว การไดเหนความแตกตางในปจจบนและอดตในเรองราวของตนเอง ท าใหขาพเจาตระหนกถงความส าคญของเวลา และชวต และเขาใจไดวาเราสญเสยสงทรกและหวนแหนอยเสมอ และทกสงยอมเปลยนแปลงไปตามเงอนไขของเวลา

ภาพท 90 ภาพถายคณยาย

113

2.การบนทก

ขาพเจาเรมตนการเกบขอมลดวยเครองมอหลายชนด เชน ภาพถาย ภาพเคลอนไหว เสยง เกบบนทกเพอตรวจสอบขอมลความเปลยนแปลงทเกดขนตอตนเอง และตอสภาพแวดลอมตอมาจงเรมตนการสรางสรรคผลงานวาดเสน เพอเปนการบนทกสงทออกมาจากความคดและจนตนาการ ผลงานวาดเสนจ านวนมากมเนอหาและเรองราวอางองจากความเปนจรง การวาดเสนเปนสวนหนงของกระบวนการสรางสรรคทมความเชอมโยงกบรางกายโดยตรง เราถายทอดความคดและจนตนการ และใชแสดงออกดวยเสน ส และรปทรงตางๆ ดงนนขาพเจาจงเลอกใชรปทรงและทศนธาตตางๆ มาขยายผลสรางสรรคเปนผลงานสามมต

ภาพท 91 ผลงานวาดเสนสรางสรรค

114

3. การสรางสรรคผลงานสามมต เรมตนการสรางสรรคผลงานสามมตจากการเลอกรปทรง บรรยากาศ และสทปรากฏอยบนงาน

วาดเสน และน ามาวเคราะหเพอเปลยนภาพเปนวตถ เนองจากสอสามมตตงอยบนมตเดยวกบผชม เราสามารถท าความเขาใจโครงสรางของงานโดยรวมจากวตถ พนท และบรบทโดยรอบ

3.1 รปทรงทไดจากการส ารวจกจวตรของบคคล

รปทรงทเลอกใชมความสมพนธกบงานวาดเสน อาทเชน กระดกกนกบ และกระดกสนหลง มความสมพนธกบสรระทานง ซงมความเชอมโยงกบชวตประจ าวนของคณยาย โดยกระดกแสดงใหเหนถงโครงสรางโปรงเบา และรองรอยของการมอยของบคคลทแมวาจะไมมตวตนอยเชงกายภาพ แตอรยาบถ และภาพของบคคลเหลานนยงคงอยในความทรงจ า

3.2 รปทรงทไดจากการส ารวจสถานท รปทรงของตนไม ดอกไม โครงสรางรวเหลก ขาพเจาคนพบวาสงทปรากฏในภาพลวนแลวแต

เปนมความเชอมโยงกบสถานททมอยจรง และเปนองคประกอบของบานตนเองไมวาจะเปนตนไมของแม และรวหนาบานบรเวณทพอชอบนง ซงสภาวะปจจบนไดแปรเปลยนไป ไมเหมอนในอดต

ภาพท 92 กระดกสนหลงและกระดกกนกบ

ทมา : Michael P. D'Alessandro, M.D. and Ronald A. Bergman , Anatomy atlases, accessed 15 april 2016 available at URL: http://www.anatomyatlases.org/ , 07 march 2016

115

ภาพท 93 ผลงานวาดเสนสรางสรรค

ภาพท 94 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ Memories

ขนาด 120 x 60 เซนตเมตร

เทคนค สอผสม

ป 2558

116

3.3 แสงและส จากการวาดเสนสรางสรรค เมอวเคราะหเรองของสแลวนนจงพบวา มการใชคสตรงกนขาม

ตดกนอยางรนแรง และมกจะปรากฏคแมสคอ แดงและน าเงน อยในผลงาน ตอมาขาพเจาจงท าการคนควาขอมลในเรองของทฤษฎสของแสงทมผลโดยตรงตอความรสก ซงการวจยทางการแพทยระบวาสทมโทนรอนจะสงผลใหเกดการกระตน ปลกเราระบบประสาท และการตนตวของสมอง สวนสโทนเยนจะมสวนในการสรางความรสกผอนคลาย และนงสงบ

ภาพท 95 การทดลองเรองแสง

ภาพท 96 ผลงานกอนศลปนพนธชดท 2

117

ภาพท 97 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ The garden of mom

ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค สอผสม

ป 2558

118

โครงการกอนศลปนพนธชดท 2 ผลงานชดนเปนผลงานการเรมตนศกษาเรอง การส ารวจรางกายและตวตน ซงตอยอดมาจากการน าเสนอชดขอมลเรองของความทรงจ า จากแรงบนดาลใจทมเกยวกบการเปลยนแปลงของชวต เวลา สถานท กายภาพรางกาย ท าใหขาพเจาตระหนกถงการส ารวจตนเองและส ารวจสภาพแวดลอมอนเปนปจจบนขณะมากยงขน กระบวนการส ารวจและการบนทกจงเรมเขามามบทบาทในขนตอนการท างาน ในโครงการนจะเรมตนทการส ารวจขอมลจากวถชวตประจ าของตนเอง สงแวดลอม พนทสวนตวทตนเองอาศย รองรอยทแสดงถงกจกรรมตางๆ เปนตน ผลงานชดนมงศกษาเรองของพนทสวนตว กบรองรอยทแสดงถงอรยาบถของตนเอง โดยเรมตนจากพฤตกรรมการนอน และรองรอยทเกดขนจากการนอน บนทกขอมลดวยภาพถาย และผลงานวาดเสน

ภาพท 98 ภาพถายเตยงนอน

119

ภาพท 99 Documentary video บนทกกระบวนการวาดเสนดวยภาพเคลอนไหว

ภาพท 100 ภาพผลงานวาดเสน

ภาพท 101 แบบรางความคดแนวทางการจดแสดงผลงาน

120

ภาพท 102 ผลงานกอนศลปนพนธ ชอภาพ เตยงนอน

ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค ศลปะวดทศน

ป 2558

121

สรปสาระส าคญของการศกษา

การส ารวจตนเอง

จากการศกษาและสรางสรรคผลงานชวงกอนศลปนพนธพบวา แหลงขอมลในการท างานลวนแลวแตเปนขอมลทออกมาจากประสบการณตรง การเปดประวตศาสตรและความเปนสวนตวของตนเอง การส ารวจตนเองตงแตความทรงจ าภายในจนถงลกษณะทางกายภาพของรางกาย ความสมพนธ และสภาพแวดลอม ในชวงเรมแรกขาพเจาเรมตนส ารวจความทรงจ าของตนเองทมตอบคคล วตถ และสถานท โดยทมาของปญหา เกดจากการเหนสภาพรางกายของบคคลในครอบครว และรางกายของตนเองเกดการเปลยนแปลงเสอมถอยลงทกวน และในขณะทสถานะทางกายภาพไดเสอมสลายไปนน ความทรงจ ากลบยงคงบนทกอย ดวยเหตนจงเปนสาเหตใหน าไปสการศกษาเรองของ จตใตส านก ความทรงจ า และระบบการบนทกความทรงจ าของรางกาย ตอมาจงเรมตนการสรางกระบวนการบนทกขอมล ในเรองความทรงจ าดวยกระบวนการทางศลปะ เพอทจะน าเสนอประสบการณทางใจ และน าเสนอตวตนของตนเองผานการสรางสรรคและวเคราะหผลออกมาเปนรปแบบผลงานสามมต

จากทมาของปญหาเรองของการแปรเปลยนทางกายภาพของมนษย จงน าไปสการเรมตนส ารวจตนเองเพมมากขน โดยเรมตนจากการส ารวจกายภาพภายนอกอนไดแก วถชวต พฤตกรรมของตนเอง เพอท าความเขาใจถงพนทและชวงเวลาอนเปนปจจบน แสดงรองรอยและหลกฐานการมอยของตนเอง ซงจะเหนไดชดเจนวา กระบวนการส ารวจตนเองไมวาจะเปนทงภายในและภายนอก มสวนในการเชอมโยงถงการน าเสนอเรองของตวตนสอดแทรกอยในเนอหาอยเสมอ จากเนอหาการศกษาเรองของประสบการณสวนตวในขางตน เปนจดเรมตนส าคญทน าไปสการตงค าถามถงการศกษาเพอท าความเขาใจตนเอง และการน าเสนอตวตนในบรบทของงานศลปะ

122

แผนภมท 1 แผนผงแสดงโครงขายการส ารวจและการศกษาในชวงกอนศลปนพนธ จนถงผลงาน

ศลปนพนธเรอง “การส ารวจรางกายและตวตน”

123

การน าเสนอผลงาน

ผลงานศลปนพนธ มลกษณะการน าเสนอผลงานเปนชดโครงการ (Project) ซงเปนวธการน าเสนอทมความตอเนองกนมาจากผลงานชดกอนศลปนพนธ โดยในแตละโครงการจะมโจทยการศกษาแยกยอยตางกน แตครอบคลมอยภายในขอบเขตการศกษาเรองเดยวกน สวนส าคญประการหนงของการสรางสรรคผลงานในลกษณะโครงการคอ การจดการพนทและบรบทของผลงาน ขาพเจาใหความส าคญในเรองของบรบทของผลงานเปนอยางมาก เนองจากการน าเสนอเนอหาทมภาวะความเปนนามธรรมสงนน ยอมตองการสวนขยายเพมเตมในผลงาน อาทเชน ภาพถาย ภาพเคลอนไหว เสยง หรอสออนๆ ทจะมสวนชวยเตมเตมการสอสารใหแกผชม ซงมมตทมากกวางานสามมตเพยงชนเดยว ดงนนการจดวางผลงาน รวมกบสออนๆ จงเปนสวนประกอบส าคญอยางมากทขาดไมไดในแตละโครงการ รางกายกบงานศลปะ ในโครงการกอนศลปนพนธมการส ารวจเรองของความสมพนธระหวางตนเองและบคคลในครอบครว ศกษาเรองกายภาพของรางกายทแปรเปลยนตามกาลเวลา รวมถงพฤตกรรมการด าเนนชวตของตนเอง ดงนนในการน าเสนอผลงาน จงพบการใชตนเองเปนเครองมอหลกในการน าเสนอ ไมวาจะเปนในรายละเอยดของภาพถายและภาพเคลอนไหว และมการใชอวยวะในรางกาย เชน กระดก เปนสญลกษณทเชอมโยงในเรองของสงขารทเสอมสลายกบความทรงจ า ซงปรากฏในโครงการกอนศลปนพนธชดท 1 ทงน เพราะขาพเจามทรรศนคตวา รางกายของเรานนมภาวะเปนมากกวาสามมต สามารถเคลอนไหว มการรบร มระบบการท างานทซบซอน การเรมตนส ารวจภมหลงของตนเอง ส ารวจจตใจ และรางกาย จงเปนสวนส าคญอยางยงในการท าความเขาใจตนเองในแงมมตางๆ และในแงของการน าเสนอขาพเจาเชอมนวา การใชรางกายของตนเองน าเสนอในบรบทของศลปะ คอประสบการณตรงทท าใหขาพเจาท าความเขาใจตนเอง ท าความเขาใจเรองทก าลงศกษาไดอยางลกซง ภาพถายและภาพเคลอนไหว ภาพเปนสวนประกอบส าคญสวนหนงของการสรางสรรค ภาพถายและภาพเคลอนไหว ในโครงการมลกษณะเปนภาพเชงสารคด (Documentary) ซงมงแสดงเนอหาและกระบวนการท างานทตรงไปตรงมา เปนภาพทถกบนทกในระยะของการเกบขอมล และการทดลอง น ามาตดตงรวมกบผลงานสามมต เพอแสดงใหเหนทมาของโจทยการศกษาและขอมลแตละชด เมอผชมเหนผลงานสามมต และภาพประกอบรวมกน จะเขาใจไดถงล าดบขนตอนของการศกษาทงหมด ซงแตละชดโครงการจะมมมมอง เนอหา และวสดทแตกตางกน

124

ศลปนพนธโครงการท 1

ภาพท 103 ศลปนพนธโครงการท 1 ชอภาพ Part of everyday life ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค ศลปะการแสดงสด และ สอผสม ป 2558

ในโครงการนขาพเจาศกษาตนเองจากการส ารวจกจวตรประจ าวน ซงมความเชอมโยงมาจากการศกษาผลงานชดกอนศลปนพนธชดท 2 ซงในหวขอนประเดนทเลอกศกษาคอ กจวตรประจ าวนของผหญง ตงสมมตฐานการศกษาเรอง กระบวนการส ารวจกจวตรประจ าวนของผหญง โดยมเสนผมเปนวสดตงตนของการศกษา ศกษาถงความสมพนธระหวางกายภาพของรางกายกบวสด โดยใชรางกายของตนเองเปนสอในการน าเสนอผลงาน การศกษาเรมตนจากการหาความเปนไปไดในการน าเสนผมมาสรางสรรค

125

เปนงานศลปะ ขาพเจาเรมตนการศกษาดวยวธการค านวณความยาวของเสนผมและคาดคะเนความยาวจากจ านวนวนทถกกระท าซ า

เสนผมกบเพศหญง เสนผมมนยยะการบงบอกหลายสงทงในแงของความเปนเพศหญง อตลกษณของผหญง ลกษณะทางกายภาพเชน สของเสนผม ผมตรง ผมหยก ผยหยกศก ความยาว ความหนา ความบาง ในทางการแพทยเราพบวาเสนผมยงบงบอกถงลกษณะของบคคลตามระบบพนธกรรม ดวยการวเคราะหตรวจหาดเอนเอ (DNA) จากเสนผม การน าเสนผมมาใชในบรบทของศลปะจงสามารถน าเสนอเรองของอตลกษณของศลปนไดชดเจน ในทรรศนะของขาพเจามองวา การน าชนสวนอวยวะในรางกายของศลปนเปนวสดตงตนของการสรางสรรค คอวธการหนงในการน าเสนอตวตนของศลปน ไมวาจะเปนเรองของเพศ ชาตพนธเรองขอความแตกตางทางกายภาพของรางกาย การงอกใหมของเสนผม จนถงการหลดรวงของเสนผม ยงบงบอกถงสภาพของรางกายทมการเสอมสลายตามกระบวนการทางธรรมชาต ขาพเจาเรมส ารวจตนเองจากกจวตรประจ าวน การดแลเสนผมและความงามบนเรอนราง จงพบวา เสนผมมความส าคญกบผหญงเปนอยางมาก สงผลตอรปลกษณและความพงพอใจในตนเอง เสนผมเกยวของกบความงามและอตลกษณ ผหญงมกจะใหความส าคญกบรปลกษณของตนเองอยเสมอ การแตงเตม ปรบเปลยนตนเอง เพอสรางความพงพอใจใหแกตนเอง การไดศกษารางกายและสวนประกอบของรางกายตนเอง ท าใหขาพเจาตระหนกรถงความส าคญขององคประกอบตางๆทอยบนรางกาย และใหความส าคญในการดรกษาตนเองมากยงขน ปญหาจากการสรางสรรค ผลงานชดนขาพเจาใชรางกายของตนเองในฐานะชดขอมลของการส ารวจ และการน าเสนอ ขาพเจาใชหลกการเคลอนไหวรางกายแบบศลปะแสดงสด (Performance art) มาเปนเครองมอหนงในการน าเสนอผลงานรวมกบวตถสามมต และภาพเคลอนไหว (Documentary video) จากการวเคราะหพบวา เกดปญหาในเรองของการสอสาร ผชมยงไมเขาใจเรองของการน าเสนอตวตน ผานการส ารวจกายภาพของรางกาย ซงการน าเอาวสดสงเคราะหคอ ไหมพรม และเสนดายมาใชนนจงเปนปญหา เนองจากกายภาพของวสดนนไมเชอมโยงกบความจรง ถงแมลกษณะของเสนดาย และเสนผมจะมลกษณะเปน “เสน” กตาม แตในแงของการน าเสนอดวยรางกาย และผลงานสามมต ทถกถกดวยเสนผมจรงนน มความเชอมโยงกนมากกวา ดงนนวสดสงเคราะหทถกน ามาใช จงกลายเปนจดดอยทสรางความก ากวมใหแกผลงานชดน

126

ในดานของสอทน ามาใชพบวา ยงขาดการความเชอมโยงกนระหวางตวผลงาน และรางกายของขาพเจา ในสวนของภาพเคลอนไหวนนเปนเสมอนชดขอมลซงแสดงกระบวนการการสรางสรรค แตในแงของการน าเสนอยงขาดรายละเอยดสวนยอยซงสามารถขยายผลท าใหผชมเขาใจเนอหาของผลงานมากกวาน แนวทางการพฒนา

จากปญหาขางตนพบวาการน าเอาวสดมาใชรวมในบรบทเดยวกบผลงานมความส าคญอยางมาก เมอผลงานมลกษณะเปนชดโครงการ รายละเอยดของผลงานทกสวนตองมความเชอมโยงกน เพอเปนสวนขยายเตมเตมซงกนและกน ขอดทสามารถน ามาปรบใชในผลงานชดตอไปไดนนคอ เรองของนยยะความเปนเพศหญงทแสดงในผลงาน การน าเสนอความเปนธรรมชาตของตนเองคอขอดทจะท าใหผชมท าความเขาใจชดขอมลทงหมดไปพรอมกน การน าเสนอผลงานทมลกษณะเปนชดขอมลยงมขอดในแงของการสอสาร ผชมสามารถท าความเขาใจผลงานไดจากบรบทโดยรอบ และมากกวาการน าเสนอดวยผลงานเพยงมตเดยว วธการศกษาจะมปรบใหกระบวนการตรวจสอบสรางหลกฐานทสามารถตรวจสอบไดอยางชดเจนมากขน เชนเรองของตวเลข พนท ปรมาณ น าหนก การส ารวจรางกายและตวตนจะยงคงด าเนนตอไป แตโจทยการศกษาจะมการเปลยนแปลง เพอศกษามมตางๆของรางกายทมความแตกตาง ในผลงานชดตอไปจะยงคงใชรางกายของตนเองเปนสอในการแสดงออก เพราะการน ารางกายของตนเองเขาไปอยในบรบทของผลงานท าใหเกดการรบรแงมมใหม การท าความเขาใจตนเองจากพนท และสถานการณทแตกตาง เปนประสบการณใหมทท าใหขาพเจาเขาใจเรองของกายภาพทางรางกายของตนเองมากขน

127

ศลปนพนธโครงการท 2

ภาพท 104 ศลปนพนธโครงการท 2

ชอภาพ Body weight ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค ศลปะการแสดงสด และ สอผสม

ป 2558

โครงการชดท 2 ขาพจาเลอกศกษาในโจทยเรองของ น าหนก ซงมความเชอมโยงเกยวกบการศกษาเรองพฤตกรรมการกน และดม ซงสงผลตอรปรางและน าหนกของตนเองทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ในโจทยการศกษานจะมวธการส ารวจและศกษาแตกตางไปจากโครงการศลปนพนธชดท 1 จดเรมตนของการศกษาเรองน าหนก คอการสงเกตน าหนกของตนเองทเพมและลดลงอยตลอดเวลา จากนนจงเรมตนหาคาเฉลยนนคอ 41-43 กโลกรม จากนนจงควบคมน าหนกของตนเอง เพอใหอยในขอบเขตของคาน าหนกทตองการศกษา การศกษาเรองของมวล ปรมาณและน าหนก มความจ าเปนอยาง

128

ยงในการท าความเขาใจในเรองของตวเลขเชงคณตศาสตร การค านวนหามวลรวมของน าหนก การแปรคาน าหนกจากกรม เปนกโลกรม และการเปลยนชดขอมจากการส ารวจเปนผลงานสรางสรรค สมมตฐานการสรางสรรคท 1 คอ ทดลองการใชน าหนกของรางกายตนเองเปรยบเทยบกบวตถทมขนาดตางกน แตมคาน าหนกเทากน โดยใชหลกการแรงโนม และความสมดล ทดลองดวยวธการแขวนเพอศกษาเรองของการถายเทน าหนก และความสมดลระหวางน าหนกรางกาย และน าหนกของวตถ สมมตฐานการสรางสรรคท 2 คอ ค านวนปรมาณของน าทบรรจอยในแกวน า เพอน าไปสการค านวณจ านวนแกวน า และปรมาณของน าดมตอแกว เพอเทยบเคยงกบมวลรวมของน าหนกในรางกาย และแปรผลเปนผลงานสรางสรรค

การแปรขอมลการส ารวจสกระบวนการสรางสรรค จากสมมตฐานทง 2 น าไปสการทดลองปฏบตกบรางกายของตนเอง ขาพเจาใชรางกายของตนเองในแงของวตถสามมตทมความกวาง ความยาว ควางลก มวล และปรมาตร ฝกปฏบตเพอสรางความเขาใจเรองของต าแหนงการถายน าหนกในรางกาย เมอจดศนยถวงในรางกายถกเปลยนต าแหนง จากการฝกปฏบตจงน าไปสการวเคราะหวสดทน ามาใชเพอสรางความเชอมโยงกบรางกาย เมอวเคราะหน าหนกในรางกายจะพบวา ในรางกายของมนษยนนประกอบไปดวยโครงสรางใหญและโครงสรางยอย รวมทงอวยวะ แรธาต กาซ และน า ซงน าในรางกายมปรมาณคาน าหนกทสงทสด เมอเทยบกบสวนอนๆ อวยวะในรางกายมน าหลอเลยง ดงนนรางกายของเราจงเปนทางผานของน า และเปนเสมอนทางผานของน า เมอแยกยอยในรายละเอยดจะพบวา มน าหลากหลายชนดทเปนสวนประกอบในรางกาย อาทเชน เลอด น านมของมารดา น าปสสาวะ น าตา น ามก น าลาย ฯลฯ ดวยเหตนขาพเจาจงเลอกใชน าเปนวสดตงตนของการศกษา เพราะน ามมวล ปรมาตรและน าหนก ซงสามารถค านวณและแสดงหลกฐานไดชดเจน จากการวเคราะหวสด และวเคราะหรางกาย จงน าไปสการเปลยนชดขอมลทไดจากการส ารวจคาน าหนก ไปสการใชวสด โครงการชดนขาพเจาใชวธการศกษาดวยหลกวทยาศาสตร ดงนนวสดทน ามาใชทงหมดจงเปนวสดส าเรจรป อาทเชน แกวน า ถงน า เชอก เหลก ตะขอรบน าหนก ฯลฯ วสดท าหนาทอธบายความหมายดวยกายภาพของตวมนเอง น าหนกของรางกายกบวตถทถกยกขนบนทสง มความความแตกตางทางขนาด ลกษณะทางกายภาพ มวลและปรมาตร ระหวางรางกาย และถงน า แตเมอถกน ามาแขวนบนจดรบน าหนกต าแหนงเดยวกน เพอหาความสมดล วตถสองขางกลบมน าหนกเทากนและลอยอยไดอยางสมดล ดงนนสงทผชมจะเหน และท าความเขาใจไดคอ คาน าหนกของวตถสองสงทมความสมดลแตไมสมมาตร และสามารถท าความเขาใจกระบวนการศกษาไดจากวธการน าเสนอดวยภาพถาย วธการตดตงผลงาน และบรบทโดยรอบของผลงาน

129

ปญหาจากการสรางสรรค โครงการชดนใชวธการศกษาดวยวธการทางวทยาศาสตร การน าเสนอตวเลข คาน าหนก และความเปนเนอแทของวสด ในสวนของการทดลองแขวนรางกายในลกษณะตางๆพบวา ปญหาส าคญของการฝกปฏบตคอ เรองความปลอดภย การใชอปกรณนรภยตางๆ ความสงของต าแหนงแขวน ต าแหนงในการรดเขมขดนรภย เนองดวยขาพเจาไมเคยมความรในเรองของการปนขนทสงมากอน การฝกปฏบตจงเปนสงทยากและใชเวลาในการฝกยาวนาน การฝกปฏบตเพอความเขาใจในการถายน าหนกไปยงสวนตางๆ ดวยการแขวนตนเองดวยสายสลงเพยง 1 เสน ท าใหน าหนกของรางกายโนมเอยงไปดานหนา เกดความเจบปวดบรเวณหนาทอง และดานหลง ตอมาจงปรบเปลยนเปนยดสลงความยาวเทากน 2 เสนดานหนาและดานหลง จงท าใหล าตวตงตรงได รวมถงเขมขดนรภยทตองใชรนทมความปลอดภยและแขงแรงมากขน ปญหาเรองของปรมาณน าทบรรจในแกว เมอน ามาตงในแนวระนาบ ยงพบปญหาเรองของระดบน าทยงไมเทากน ของน าแตละแกว ปญหาเกดจากความความเคลอนในการตวงน าแตละแกว ตอง เปลยนวธการชดวยตาชงเปนวธการตวงดวยถวงตวง หรอหลอดดดยา (Syringe) เพอความเทยงตรงมากขน ในแงของวสด อาจมการเปลยนจากเหลกทอปลายเปด เปนเหลกชนดทบตน ซงจะมความสวยงามมากกวา

ปญหาเรองการตดตงผลงาน เนองจากผลงานทงหมดเมอค านวณน าหนกโดยประมาณเฉลย 86 กโลกรม และตองตดตงบนเพดานทมความสงเฉลย 6 เมตร เรองความปลอดภยจงมความส าคญมาก และดวยขนาดผลงานทใหญ และมน าหนกมาก ขาพเจาจงไมสามารถตดตงผลงานเพยงคนเด ยว มความจ าเปนตองใชผชวยในการตดตง

ปญหาดานการน าเสนอ ขาพเจาพบวากระบวนการน าเสนอผลงานนนขาดรายละเอยดส าคญบางชวงไป ทจะท าใหผชมเหนทมาของการทดลองไดอยางชดเจน นนคอกระบวนการเตมน าลงในภาชนะ จนกระทงรางกายและถน ามน าหนกเทากน และลอยอยไดในแกนสมมาตรเดยวกน หากกระบวนการดงกลาวครบถวน ผชมจะสามารถเหนรายละเอยดของผลงานไดชดเจนมากขน

ในขณะทผลงานมความเปนวทยาศาสตร มหลกฐานการส ารวจอยางชดเจนมากขนนน ในแงหนงการน าเสนอนยยะความเปนเพศหญงยอมถกใหความส าคญนอยลง ซงความจรงแลวหากลงไปในรายละเอยดมากขน เชนเรมตนทปรมาณไขมนในรางกายของผหญงทมมากกวาเพศชาย หรอปรมาณน าทอยตามสวนตางๆ หรอน าเสนอเรองของรปรางของเพศหญง อาจจะท าใหผลงานมนยยะทางเพศมากขนกวาน ซงจดนเปนขอบกพรองทขาพเจาคนพบ และนนคอจดดอยส าคญทท าใหผลงานชดนขาดการน าเสนอตวตน และความเปนผหญงของขาพเจาไป เมอเทยบเคยงกบผลงานชดกอน

130

แนวทางการพฒนา

ผลงานชดนมความชดเจนในเรองของชดขอมลการวเคราะห กระบวนการส ารวจ รวมไปถงวธการฝกปฏบต และผลสมฤทธ การน าเอาวธการแบบวทยาศาสตรมาใชในการศกษาท าใหกระบวนการท างานมแนวทางทชดเจนมากขน มหลกฐานการส ารวจทชดเจนตอการอธบาย การใชวสดส าเรจรปทมความหมายบงบอกตวของมนเอง เปนสงใหมทท าใหขาพเจาเขาใจเรองของการเลอกใชวสดในงานศลปะ เมอเราเขาใจความหมายและกายภาพของตววสด การน าเอามาใชและจดการในบรบทของศลปะจงเปนทางเลอกใหมทนาสนใจและเปนแนวทางทดตอการสรางสรรคในอนาคต การใชรางกายตนเองในฐานะชดขอมล และวตถสามมตมความชดเจนมากขน ขาพเจามความเขาใจกายภาพของตนเองในเชงลก จากความเขาใจเรองของกายภาพภายนอกดวยการศกษาความยาวและลกษณะของเสนผม มาสการท าความเขาใจเรองน าหนก นบวาเปนเปนโจทยการศกษาทด ซงจะสงผลใหขาพเจาด าเนนการศกษาไปสเรองเชงลกไดในล าดบถดไป

131

ศลปนพนธโครงการท 3

ภาพท 105 ศลปนพนธโครงการท 3

ชอภาพ Mirror stage ขนาด แปรผนตามพนท เทคนค สอผสม

ป 2559

โครงการชดนศกษาเรองของการท าความเขาใจตนเองผานประสาทสมผส โดยเฉพาะเจาะจงทเรองของ “ภาพสะทอน (Self-reflection)” ส ารวจและเกบขอมลจากการฝกปฏบต และขยายผลการท างานจากการทดลอง เรองของภาพ มมมองทตนเองเหนทงจากกายภาพ และจากความเปนสวนตว สรปใจความส าคญเกยวกบการเฝามอง และตระหนกรถงความเปลยนแปลงของตนเอง โดยเลอกใชกระจกเงาเปนวสดตงตนเพอแสดงภาวะการสะทอนกลบของภาพทปรากฏอยจรง

สมมตฐานการสรางสรรคท 1 ศกษาหาความเปนไปไดในการสรางมมมองการมองเหนตนเอง จากรอบดาน เพอสรางประสบการณการรบรแบบใหมทแตกตางไปจากปกต

132

การฝกปฏบต ขาพเจาตงโจทยการศกษาเรองของภาพ และการตงค าถามถงประสบการณการมองเหน และการมองไมเหน วามผลกระทบตอการด าเนนชวตและปดกนการรบรตนเองอยางไร ตอมาจงสรางเงอนไขใหกบตนเอง โดยการทดลองศกษาวถชวตคนตาบอด โดยการด าเนนชวต เสมอนคนตาบอด และปดตาตนเอง เปนเวลา 24 ชวโมง เรยนรวถการเดน การฟง การแยกแยะเสยงของตางๆ และจากการสมผส เชน ความตางของธนบตร และเหรยญ สมผสพนทมลกษณะตางระดบ พนผวชนดตางๆ บนทองถนน ฯลฯ ศกษาเพอท าความเขาใจเรองของขอจ ากดทางกายตอการศกษาเพอเขาใจตวตน

หลงจากการฝกปฏบตพบวา ภาพคอสวนส าคญอยางมากตอการด าเนนชวต การไดมองเหนแสง ส รปทรง มองเหนรปลกษณของตนเอง ท าใหเราสามารถแยกแยะความหมายของสงตางๆได การฝกปฏบตเปนคนตาบอด ท าใหขาพเจาตระหนกถงความส าคญของดวงตาทขาพเจาสามารถมองเหนไดอยางเปนปกต การไดมองเหนใบหนา รปรางของตนเองตงแตวยเดกจนปจจบน ท าใหรบรไดวาเราแตกตางจากบคคลอนอยางไร ใบหนาของตนเองมความคลายคลงกบบคคลในครอบครวคนใด การไดมองเหนรองรอยบาดแผลท าใหระลกถงประสบการณเหลานนไดด ฯลฯ แตในขณะเดยวกน ขณะทขาพเจาปดตาและเดนบนทองถนน ท าใหขาพเจาตระหนกวา ถงแมตาบอด เรายงสามารถรบรตนเองไดจากการรบรดวยประสาทสมผสทางอน เมอสญเสยการมอง การเคลอนททชาลงท าใหเกดสตตอการพจารณาสงรอบตวมากขน ขาพเจามสตตอการพจารณาเสยง รสชาดของอาหาร พนผวสมผส รปทรงของวตถอยางละเอยด

กระบวนการศกษาตนเอง จากการฝกปฏบต เปดประสบการณทางกายและใจใหแกขาพเจาอยางมาก การไดเรมเรยนรสวนตางๆของรางกาย ท าใหตระหนกรถงคณคาของการมชวตทสมบรณพรอม มศกยภาพในการท าสงตางๆ ไดรบรและพจารณาสงทเขามาในชวต แมจะมองเหน หรอมองไมเหน ขาพเจาไดตระหนกรวา เราเขาใจและรบรความปรารถนาทางกายและใจของตนเอง และเราสามารถใชศกยภาพทเรามสรางประโยชนแกตนเอง และผอน

ภาพสะทอนตนเอง

ภายหลงการฝกปฏบตเพอเขาใจเรองของภาพ จงเรมตนการบนทกภาพของตนเองดวยวธตางๆ ทงจากการอดภาพดวยแสง การถายภาพเคลอนไหว ถายภาพนง กระบวนการตางๆถกสรางขนเพอส ารวจและบนทกภาพทตนเองมองเหน และตระหนกรถงความเปลยนแปลงอนเกดขนแกรางกาย รวมไปถงการศกษาความหมายของการรบรตวตนผานทฤษฎจตวเคราะหและปรชญา จงท าใหเขาใจเรองของกระบวนการสรางตวตนจากความเขาใจเรองภาพสะทอน พจารณาถงภาวะหลงใหลในตนเอง (Narcissist)

133

การพงพอใจและไมพงพอใจในรปลกษณของตน ทงหมดนท าใหเขาใจเรองของความจรงแทอนเกดจากภาพสะทอนตวตน การไดมองเหนรองรอยบาดแผล จด ต าหนของตนเองสงผลใหเกดการตระหนกรถงการเชอมโยงระหวางกายและใจ ความทรงจ า และอารมณความรสก เขาใจถงความจรงเรองของความงามและความไมงามทเกดขนบนรางกายของตนเอง ความจรงแทเรองของกายสงขารในภาวะทเปนปจจบนและจะเสอมสลายไปในอนาคต

ปญหาจากการสรางสรรค โจทยการศกษาเรองการรบรและภาพสะทอนของตนเอง เนอหาของโจทยการศกษามภาวะความเปนนามธรรมเพมมากขน ดงนนการน าเสนอเรองของภาพสะทอนจงมความจ าเปนทจะตองแสดงรายละเอยดสงทตนเองมองเหนและสมผสจากรางกายของตนเองออกมาใหไดมากทสด เลอกใชสออนๆอาทเชน เสยง ภาพเคลอนไหว ภาพถาย เพอแสดงใหเหนถงรายละเอยดของสงทตนเองมองเหนและน าเสนอกระบวนการตรวจสอบและรบรเหลานนไปสผชม ซงโจทยการศกษาเรองของรางกายและตวตน ทใชขอมลสวนตวเปนสอกลางในการน าเสนอ เกดปญหาอยางมากตอการน าเสนอความเขาใจในเรองของความจรงแททางกายภาพของมนษยใหแกผชม ภาวะความเปนนามธรรมของตวตนจงตองถกน าเสนอดวยมตอนๆ อาทเชน การพด เพอแสดงสาระส าคญของการพจารณาตนเอง อธบายผานภาษาเพอเชอมโยงกบภาพและวตถ แมวาผลงานชด “Mirror stage” จะเลอกใชสอทหลากหลายเพอพยายามจะอธบายเรองของการพจารณาตวตน การตระหนกรความจรงแทของตนเองผานมมมองของศลปนไปสผชม แตยงประสบปญหาเรองของภาวะความเปนสวนตวจากชดขอมลทเลอกน าเสนอ ผชมบางสวนยงไมสามารถเขาใจถงนยยะส าคญทซอนอยภายใตชดขอมล อยางไรกดปญหาขางตนนกลายเปนพนฐานส าคญของการเรยนรเรองของตวตน และการน าเสนอ เพอน าไปปรบใชเปนรากฐานทางความคดไดตอไปในอนาคต

แนวทางการพฒนา

การศกษาภาพสะทอนของตนเอง สงผลใหเขาใจความจรงแทอนเกดแกรางกาย และจตใจของตนเองเพมมากขน เขาใจศกยภาพของรางกายตวเองและสามารถแปรขอมลจากโจทยการศกษาเปนรปแบบทางศลปะไดละเอยดขน การศกษาเรองการรบรตวตนจากประสาทสมผสสวนตางๆ และวธการน าเสนอผลงานทแตกตางกนในแตละโจทยการศกษา สงผลใหเขาใจภาวะความเปนตวตนในภาวะเชงความหมายนามธรรม ผลงานชดนมความชดเจนในเรองของการน าเสนอตวตนมากขน มการน าเสนอภาพของตนเองในมมทตนเองมองเหนและมองไมเหน เพอเชอมโยงเอาสงทตนเองรบรสงผานไปยงผชม แนว

134

ทางการท างานในโครงการนมความหลากหลายมากขน มรายละเอยดในเชงลก และวธการสอสารทหลากหลาย ซงเปนพนฐานเรองของการสรางสรรคทด ทจะสามารถน าไปตอยอดในอนาคตได

135

บทท 5

บทสรป

การท างานศลปะ คอกระบวนการหนงในการตรวจสอบความคด และเหตทมาของปญหา อนเกดจากการรบร และเกดจากทรรศนคตของศลปน ศลปนในยคปจจบน หนมาใชศลปะรวมสมยเปนสอ ในการน าเสนอปญหาทเขาพบ ศลปนวพากษวจารณเรองของวฒนธรรมและสงคม รวมถงสภาพแวดลอมรอบขาง ทเกดผลกระทบตอตนเองเพอเปนแรงบนดาลใจในการท างานศลปะ ในทศนคตของขาพเจาเชอวา กอนทเราจะท าความเขาใจสงแวดลอมรอบตว อนดบแรกเราตองท าความเขาใจตนเองใหถองแทเสยกอน ซงหมายถง การท าความเขาใจความจรงอนเกดขนแกชวต รางกายและสงคมแวดลอม และจากความเขาใจตนเองนจะน าไปสการตระหนกรถงสงอน เชนเรองความสมพนธ หรอสงคมไดละเอยดชดเจนมากขน

ภายหลงการไดศกษาส ารวจรางกายและตวตน ท าใหขาพเจาตระหนกรและท าความเขาใจความจรงหลายประการ อนดบแรกคอเรองของ กายภาพ เมอไดจบจองและพจารณาความเปนไปของตนเอง ท าใหขาพเจาเขาใจถงความเปลยนแปลงทางกายภาพตงแตวยเดกจนถงปจจบน การไดเหนรปรางทพฒนาจากเดกหญงไปสผหญงเตมวย พฤตกรรมการดแลตนเองผวพรรณ เสมผม รปราง การตกแตงเสรมความงามของหญงสาวทมความเอาใจใสในรปลกษณของตนเองเพมมากกวาวยเดก รวมไปถงความพงพอใจและไมพงพอใจตอรปรางหนาตาในแตละชวงอาย การไดเหนรปลกษณของตนเองทถกปรบเปลยนอยตลอดเวลาท าใหขาพเจาตระหนกรถงอตลกษณและความงามทแปรเปลยนตามกาลเวลา เรามความนารกสดใสในวยเดก และมความงามดงดดเพศตรงขามในวยสาว และความรวงโรยเมอเขาสวยชรา การไดพจารณาและเหนความจรงนท าใหขาพเจาเขาใจวาความงามทเหนนนจะเสอมไปตามวยและกายภาพทเหนอยนเปนสงทไมยงยน

การศกษาเรองของมวลและน าหนก ท าใหเขาใจถงขอเทจจรงเกยวกบระบบการท างานของรางกาย เราเขาใจไดวารางกายเปนทางผานของน าจากการดมน าและกระบวนการขบถายของเสยออกจากรางกาย ของเหลวทไหลเวยนหลอเลยงสวนตางๆของอวยวะมน าเปนสสารตวกลาง ซงสรางสมดลท าใหรางกายยงคงท างานอยไดเปนปกต ดงนนน าหนกทปรากฏบนตาชงน าหนกจงถอเปนน าหนกของน า และมวลความหนาแนนของกลามเนอและกระดก การไหลเวยนของน าในรางกายคอขอบงชชดทแสดงความ

136

แตกตางระหวางสภาวะการมชวตอย และความตาย รางกายของคนทยงมชวตตองการน าในการด ารงชวตเพอหลอเลยงอวยวะและขบถายของเสย เราสามารถควบคมการทรงตว การถายเทน าหนกบนรางกายไดจากอรยาบถความเคลอนไหวตางๆ แตในขณะทรายกายของคนตายไมสามารถเคลอนทและเปลยนแปลงตวเองได ระบบการท างานทงหมดหยดลงหลงเหลอเพยงกระบวนการถายสสาร แรธาตและของเหลวทงหมดออกจากทวารทง 5 และยอยสลายรางไปตามกระบวนการธรรมชาต ดงนนสภาวะของการมมวลน าหนกจงแสดงถงความมชวต ซงแบงแยกรางกายของคนเปนกบคนตายไดอยางชดเจน

การศกษาเรองภาพสะทอน ท าใหขาพเจาเขาใจความหมายของการสรางตวตนมากขนไปอกระดบ การไดเรยนรและท าความเขาใจความเปลยนแปลงของตนเองคอสงแรกทมนษยควรเรยนร เราเขาใจตวตนของตนเองจากการเชองโยงการรบรทางกายและใจไปพรอมกน เราเรยนรรางกายตนเองตงแตชวงระยะแรกเกดจนเตบโต ศกษาตนเองจากการสมผสสวนตางๆของรายกายและเขาใจการท างานของอวยวะตางๆ จากนนจงเรมแยกแยะความเปนเพศและเขาใจความแตกตางระหวางเพศหญงและชาย เราศกษาเรองการแสดงออกของอตลกษณ เลยนแบบพฤตกรรมจากผเลยงด โดยพฤตกรรมทสมสมมาในชวงวยเดกนจะสงผลตอพฤตกรรมและนสยในปจจบน ประสบการณตางๆทเกดขนทางกายนนสงผลตอจตใจโดยตรง ยกตวอยางเชน รอยรอยของบาดแผลทเกดจากเหตการณตางๆ รางกายและสมองจะจดจ าความรสกเจบปวดเหลานนไว และเมอไดเหนบาดแผลหรอประสบกบเหตการณทมลกษณะคลายกน หรอถกกระท าตอตนเอง การรบรและความทรงจ าทงหมดเมอครงอดตจะหวนกลบมากลายเปนความหวนวตก ความกลวและฝงใจตอประสบการณนนไปจนตลอดชวต

มนษยเรยนรตนเองจากภาพสะทอนตางๆ ทงในมมมองของตนเอง และจากการสะทอนจากมมมองของผอน มนษยคนหนงเกดมาพรอมกบหลายตวตนและหลายอตลกษณ ทงตวตนทน าเสนอตอสงคมและตวตนดานลกทไมถกเปดเผย ตวตนของเราแปรเปลยนอยตลอดเวลาตามวฒภาวะและประสบการณ การไดจบจองและพจารณาตนเอง ยอนมองตนเองผานความทรงจ าวยเดก และภาพของตนเองในปจจบน เปนเสมอนกระจกทสะทอนใหเหนความเชอมโยงของการสรางตวตนทเกดการสงสมมาตงแตวยเดก ประสบการณทางกายและใจทถกสงสมมานน สงผลโดยตรงตอพฤตกรรม นสย บคลคภาพเฉพาะตว จนหลอมรวมขนเปนตวตนซงมความเปนเอกลกษณเฉพาะ ท าใหเราสามารถแบงแยกความแตกตางของจวเราเองกบคนอนได การไดส ารวจภาพสะทอนของตนเอง พบวาภาวะการมอย (exist) และไมมอยนนตงอยบนเงอนไขของเวลา วยคอขอบงชชดในการแบงแยกความแตกตางของรางกาย จากวยเดก สวยสาว ภาพสะทอนของตนเองเปนขอบงชทชดเจนเกยวการสถานะการมชวตอยในปจจบน เรามองเหนเงาสะทอนของตนเองจากสงสะทอนตางๆอาทเชน เงาน า ภาพในกระจกเงา (reflection) หรอ เงาตกกระทบของแสง (shadow) ภาพเหลานคอมมมองใหมทสะทอนใหเหนของตนเองในดานทแตกตาง

137

ไปจากกมลงมองไปยงรางกายของตนเอง การไดเหนรองรอย จดต าหน และบางสวนของกระดกทซอนทบอยใตผวหนงอยางชดเจน ท าใหตระหนกถงขอเทจจรงของรางกายตนเองในอกแงคดหนงวา รางกายของเรานนมทงความงาม และความนาเกลยดอยในภาวะเดยวกน เงาสะทอนจากตนเองจงน าเสนอภาพของความจรงทปรากฏอยตรงหนา น าเสนอวยทเปลยนแปลง น าเสนอภาวะการมอยจรง ณ เวลาอนเปนปจจบน ซงหากเปรยบเทยบจะพบวา ภาพทถกบนทกดวยกลองถายภาพนน เปนความจรงเพยงระดบหนง แตไมน าเสนอชวงเวลาทเปนจรง ดงนนเงาสะทอนทปรากฏอยดานหนาทขาพเจารบรดวยการมองเหน จงเปนหลกฐานยนยนการปรากฏตวอยของตนเอง และแบงแยกสภาวะความเปนกบความตายออกจากกน ในรางของคนตายเรารบรไดวา ประสาทการรบรทกสวนถกปดลง รางกายเหลานนไมสามารถมองเหนและรบรความเปนไปแกตนเองได ดงนนกระบวนการรบรจากประสาทสมผสผานรางกาย และจตใจเปนขอพสจนหนงทสามารถอธบายถงภาวะการเปนอยของตวขาพเจาเอง

เมอไดเหน และพจารณาความเปลยนแปลงดงกลาวแลวนน ท าใหขาพเจาตระหนกถงคณคาของการมชวต คอ การทไดเกดมามรางกาย จตใจ ประสาทสมผสและสตปญญา ครบบรบรณไดใชศกยภาพของรางกายทกสวนอยางเตมประสทธภาพ ศลปนพนธเรอง "การส ารวจรางกายและตวตน" ฉบบนจงเปนบททดสอบหนงของการเรยนรเพอสรางความเขาใจแกตนเอง ท าความเขาใจปจจบนขณะในชวงเวลาทตนเองยงมชวตอย และน าเสนอความเขาใจนสงผานไปยงผอนเพอสะทอนแงคดทดของการไดเรยนรและท าความเขาใจตนเองเพอตระหนกถงความจรง ในเรองของความงามของรางกาย ความเปลยนแปลงทางกายและใจ การมชวตทตงอยบนเงอนไขของเวลา การไดพจารณาและตระหนกรขอเทจจรงในปจจบนนจะสงผลถงอนาคต เราสามารถสรางตวตนขนจากความเขาใจในอดตและปจจบน เพอพฒนาตนเองในอนาคต การไดเฝามองศกษาตนเองท าใหเขาใจวารางกายของเรานนคอ ขอมลชดหนงทมความซบซอน ความเปลยนแปลงทางกายภาพ ความรวงโรยเปนความจรงแทประการหนงซงมนษยทกคนหลกเลยงไมได การท าความเขาใจความจรงทางกายภาพนจะสงผลใหเราสามารถด าเนนชวตอยอยางมประโยชนและคณคาทงเพอตนเองและเพอผอน

138

บรรณานกรม

ภาษาไทย

ชญานทต ศภชลาศย . ฌาคส ลากอง 10 มโนทศนในพรมแดนชวต Jacques Lacan : 10 concepts in the terrain of living : กรงเทพฯ , ส านกพมพสยามปรทศน. 2555

พนจ รตนกล . ปรชญาชวต ฌอง-ปอล-ซารตร ชวตและหลกคดของเจาส านกเอกซสเตนเชยลลสม กรงเทพฯ : ส านกพมพสามญชน. 2549

พพฒน พสธารชาต . ความจรงในภาพวาด บทวจารณวาดวยสนทรยศาสตรของไฮเดกเกอรและ แดรรดา . กรงเทพฯ : ส านกพมพวภาษา, 2553 ฐานขอมลออนไลน

Bangkok research center . ออรโธปดกส . [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 2 พ.ค. 58 , เขาถงไดจาก http://www.bangkokhealth.com/

P.J.Anderson . ลากองและจตวเคราะห / Lacan . Jacques: Psychoanalyst (1901 - 81) [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 16 พ.ค. 59 . เขาถงไดจากhttp://pjanderson.blogspot.com/2011/08/lacan-jacques-psychoanalyst-1901-81.html?m=1

กรต บญเจอ . มารทน ไฮเดกเกอร (Martin Heidegger 1889-1976) . [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 13 พ.ค. 59 . เขาถงไดจาก http://www.baanjomyut.com/library_2/extension-4/martin_heidegger/index.html

ดร สมบรณ วฒนะ. ปรชญาของ MARTIN HEIDEGGER . [ออนไลน] เขาถงเมอวนท 16 พ.ค. 59 , เขาถงไดจาก http://buddhistphilo.blogspot.com/2010/09/martin-heidegger.html

ดร. สนต สวจฉราภนนท และ ดร. อภญญา เฟองฟสกล .ปรากฏการณวทยา: ทบทวนการใช “รากเหงาและอตลกษณ” ในวาทกรรมของสถาปตยกรรมไทยรวมสมย Phenomenology: Rethinking the Uses of “Root and Identity” inThai Contemporary Architectural Discourse [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 15 พ.ค. 2559 . เขาถงไดจาก http://www.berac.org/BERAC/BERAC%203/4%20Sant%20Suwatcharapinun.pdf

139

ดร.ไชยรตน เจรญสนโอฬาร ,.ฌาคส ลากอง (Jacques Lacan) . [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 15 เม.ย. 59 , เขาถงไดจาก https://sites.google.com/site/kruton007/special-articals/chakhslakxngjacqueslacantxnthi1

วกพเดย สารานกรมเสร . เทววทยา . [ออนไลน] , เขาถงเมอ 3 พ.ค. 58 เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki/

ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) . อตถภาวะนยมExistentialism . [ออนไลน] . เขาถงเมอวนท 10 เม.ย. 59 . เขาถงไดจาก http://www.philospedia.net/Existentialism.html

ภาษาตางประเทศ

Alexandra Howson . THE BODY IN SOCIETY . USA : Polity press , 2013

Bruce Altshuler . Biennials and Beyond Exhibitions That made Art History 1962-2002 London : Phaidon Press Limited ,2013

Lea Vergine . Body Art and Performance The body as Language , Italy : Skira editore , 2007

Martin Heidegger. BEING AND TIME . translated by John Macquarrie and Edward Robinson .New York : HarperCollins Publishers . 1962

Online database

©2016 The Art Story Foundation. . Performance Art , [online] . accessed 22 may 2016 , available URL http://m.theartstory.org/movement-performance-art.htm

Artspace . An Introduction to Process Art (Or, How Minimalism Went From Pretty to Gritty) . [online] . accessed 3 may 2016 , available URL ; http://www.artspace.com/magazine/art_101/art_market/process_art-51778

Artsy . SELF AS SUBJECT . [online] accessed 3 may 2016 , available URL ; https://www.artsy.net/gene/self-as-subject/artworks?for_sale=false&include_medium_filter_in_aggregation=true

140

Contemporary Art Daily . “When Attitudes Become Form” at Kunsthalle Bern, 1969 [online] . accessed 2 feb 2016 , available URL : http://www.contemporaryartdaily.com/2013/09/when-attitudes-become-form-at-kunsthalle-bern-1969/

Dennis Oppenheim . Dennis Oppenheim . [online] .accessed 15 march 2016 . available URL: http://www.dennis-oppenheim.com/works/1971/153

Domus . Louise Bourgeois: The Cells [online] . accressed 5 Jan 2016 . available URL http://www.domusweb.it/en/news/2015/02/25/louise_bourgeois_the_cells.html

Lilian Haberer . KLAUS RINKE [online] . accessed 22 may 2016 , available URL http://www.newmedia-art.org/cgi-bin/show-art.asp?LG=GBR&ID=9000000000070357&na=&pna=&DOC=bio Merleau-Ponty

MOMA . Investigating Identity . [online] accessed 2 feb 2016 , available URL : http://www.moma.org/learn/moma_learning/themes/investigating-identity/the-body-in-art

New media Encyclopedia . Klaus Rinke [online] . accessed 22 may 2016 . available URL http://www.newmedia-art.org/

Noelle Bodick . Artist Eleanor Antin on Performance Art ,Facebook, and the Possibility That a “Contemporary Self Does Not Exist” . [online]

accessed 2 Jan 2016 . available URL http://www.artspace.com/magazine/interviews_features/qa/interview_eleanor_antin-52156

Robin Cembalest . SELF-PORTRAIT OF THE ARTIST AS A SELF-DESTRUCTING CHOCOLATE HEAD [online] . accessed 2 Jan 2016 , available URL http://www.artnews.com/2013/02/21/chocolate-self-portraits-by-janine-antoni-and-dieter-rot/

ROSALIND KRAUSS . Video:The Aesthetics of Narcissism . [online] accessed 17 may 2016 , available URL ; http://people.ucsc.edu/~ilusztig/176/downloads/reading/rosalindkraus.pdf

141

SOCKS . Klaus Rinke: Time, Space, Body, Transformations . [online] accessed 22 may 2016 . available URL http://socks-studio.com/2014/09/01/klaus-rinke-time-space-body-transformations/

TheHuffingtonPost.com . Dennis Oppenheim, 1938-2011: The Man Who Made The World Nervous [Online] . available URL http://www.huffingtonpost.com/g-roger-denson/dennis-oppenheim-neurolog_b_812685.html

Wikimedia Foundation Inc. Maurice Merleau-Ponty [online] . accessed 22 may 2016, available URL https://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_

142

รายชอผลงานศลปนพนธ

ผลงานกอนศลปนพนธโครงการท 1 ชวงปพ.ศ. 2558

“Memories” 120 x 60 เซนตเมตร สอผสม

“The garden of mom” แปรผนตามพนท สอผสม

ผลงานกอนศลปนพนธโครงการท 2 ชวงปพ.ศ. 2558

“เตยงนอน” แปรผนตามพนท ศลปะวดทศน

ผลงานศลปนพนธโครงการท 1 ชวงปพ.ศ. 2558

“Part of everyday life” แปรผนตามพนท ศลปะการแสดงสด และ สอผสม

ผลงานศลปนพนธโครงการท 2 ชวงปพ.ศ. 2558

“Body weight” แปรผนตามพนท ศลปะการแสดงสด และ สอผสม

ผลงานศลปนพนธโครงการท 3 ชวงปพ.ศ. 2559

“Mirror stage” แปรผนตามพนท สอผสม

143

ประวตผวจย

ชอ-นามสกล นางสาวอลสา ฉนเชอ

วนเดอนปเกด 21 พฤศจกายน 2534

ทอย 64/71 หมบานปนทอง ซ ชางอากาศอทศ 16 แขวงสกน เขตดอนเมอง กทม 10210

E-mail Estheralis@hotmail.co.th

โทรศพท +660920137992

ประวตการศกษา

2559-2554 คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

2554-2550 วทยาลยชางศลป กรมศลปากร

2549 โรงเรยนเซนตจอนห

ประวตการแสดงผลงาน

2559 : Dirty exhibition , Yet-space , 7 พ.ค.. 2559

2557 : ศลปะแสดงสด , เทศกาลศลปะแสดงสดเอเซยโทเปย ครงท 16/2557 ,

หอศลปวฒนธรรมแหง กรงเทพมหานคร(BACC) วนท 6 กนยายน 2557:

: นทรรศการ “Sofar so good II” โดยนกศกษาภาควชาประตมากรรมคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ , หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร(BACC) ,25 มถนายน 2557

: ศลปะแสดงสด “Untitles II” เทศกาล La Fete Galleries Night จดโดยสมาคมฝรงเศส HOF ART SPACE กรงเทพฯ 5 มถนายน 2557

: นทรรศการ “Metro 9 Artขงขง” โดยนกศกษาคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ , สถานรถไฟฟาใตดน พระราม9 (Metro9)

: นทรรศการ “จากตาเราสใจเขา Art for the blinds” โดยนกศกษาภาควชาประตมากรรมคณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ , หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร(BACC)

144

: ศลปะแสดงสด “Untitled I” นทรรศการ “Art Party” Rebecca Vickors วนท 22 กมภาพนธ 2557

2556 : นทรรศการ SEA AIR LAND seascape Exhibition ณ รอยส แกลลอร

: นทรรศการ Creativity for Visual Art I ณ หอศลปคณะจตรกรรมฯ มหาวทยาลยศลปากร

2555 : นทรรศการ 10 step ณ หอศลปคณะจตรกรรมฯ มหาวทยาลยศลปากร

: นทรรศการ Exotica 2012, ศลปะการแสดงสด ชอผลงาน “ประตมากรรมมชวต” ณ หอศลปวฒนธรรมพระราชวงสนามจนทร

: ศลปะการแสดงสด ชอผลงาน “ราก” งานร าลกรตนโกสนทร 230 ป

ณ ถนนพระอาทตย

: ศลปะการแสดงสด “ฤาษดดตน” งานร าลกรตนโกสนทร 230 ป ณ ถนน พระอาทตย

2554 : นทรรศการศลปกรรมนกเรยนนกศกษาวทยาลยชางศลป ประจ าปการศกษา 2553 ณ ศนยการคาซคอนแสควร

2553 : นทรรศการศลปกรรมนกเรยนนกศกษาวทยาลยชางศลป ประจ าปการศกษา 2552 ณ ศนยการคาซคอนแสควร