โดย ...

รองศาสตราจารย ดร. สวสด แสงบางปลาประธานกรรมการดาเนนการชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จากด ประธานกรรมการดาเนนการสหกรณออมทรพยจฬาลงกรณมหาวทยาลย จากด นกสหกรณแหงชาต กรรมการผแทนชมนมสหกรณฯ ในคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

ในพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542

“สหกรณ” หมายความวา คณะบคคลซงรวมกนดาเนนกจการเพอประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม โดยชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน และไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน

อดมการณสหกรณ

คอ แนวความคดทเชอวาหลกการและวธการสหกรณ

จะชวยแกปญหาเศรษฐกจและสงคม ใหมความอยด กนด มสข

โดยการชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน

สหกรณ เปนการ รวมคนไมใชการ รวมทนเปน องคการสวสดการ(1 คน 1 เสยง)

บรษท เปนการ รวมทนเปน องคการธรกจ(1 หน 1 เสยง)

คน รวมตวกน มาก ๆ ยอมเกด

ความวนวาย เปนธรรมดา

สมาชก แบงเปน 3 ฝาย1. หนมาก ตองการเงนปนผล สง2. เงนฝากมาก ตองการอตราดอกเบยเงนฝาก สง3. กเงนมาก ตองการอตราดอกเบยเงนก ตา

และเงนเฉลยคน สง

งบดล

สนทรพย = หนสน+ ทน

3

1. เงนรบฝาก2. เงนกยม

3. หนสนอน4. ทนเรอนหน

5. ทนสารอง6. ทนสะสม

7. กาไรสทธ4

1. ใหสมาชกก2. ใหสหกรณอนก

3. ฝากเงนในสถาบนการเงน

4. ลงทนในหลกทรพย

5. ลงทนในสนทรพยถาวร

6. ลงทนในสนทรพยอน5

ระดม ทนเรอนหน > สมาชกก

ระดม เงนรบฝาก > 3 เทา ของ ทนเรอนหนทนเรอนหน + เงนรบฝาก - สมาชกก > 2 เทาของ ทนเรอนหนรวม และ

จดสรร ทนสารอง + ทนสะสม > 30% ของ กาไรสทธ

สตร 1 ระดมทนเรอนหนใหมากกวาสมาชกก จงจะมเงนเหลอ สหกรณสามารถยนบนขาของตนเองโดยไมพงใคร(ซงกเงนผอนมาใหสมาชกกตอ)

สตร 2 ระดมเงนรบฝากใหมากกวา 3 เทาของทนเรอนหน อยางนอยทสดจะตองมเงนรบฝากมากกวาทนเรอนหนมากกวาหลายๆ เทาจะยงด เพราะตนทนของเงนรบฝากตากวา จะนาไปลงทนอะไรกไดผลตอบแทนคมกวาทงนน

สตร 3 จดสรรกาไรสทธเปนทนสารองและทนสะสมตามขอบงคบ รวมกนตองมากกวา 30% ของกาไรสทธโดยปกต สหกรณจะไดรบยกเวนภาษกาไร ซงบรษทหางรานตองเสยภาษกาไร 30%ดงนน สมควรอยางยงทคณะกรรมการดาเนนการจะจดสรรกาไรสวนนเปนทนสารองและทนสะสมฯ ทนสะสมฯ ประกอบดวย ทนสวสดการสมาชก ทนสาธารณประโยชน ทนการศกษา ฯลฯทนเหลานสหกรณสามารถกาหนดดระเบยบเพอใชเงนเหลานได ทนสารองและทนสะสมฯ เปนทนทไมมตนทน ยงมมากยงจะทาใหเกดประโยชนแกสหกรณมากยงขน

สตรทงหลายน สอ.จฬ. เพยรพยายามปฏบตกวาจะเปนผลสาเรจ ตองใชเวลาประมาณ 8-10 ป ถาสหกรณออมทรพยใด เรมตนเลยนแบบ ผมคดวาคงจะเปนผลดแนนอน

ออมทรพยเปนเงนฝาก ดวยอตราดอกเบยทสงกวาธนาคาร

ยอดเงนฝาก อยางนอยสามเทา ของทนเรอนหน

ออมทรพยเปนทนเรอนหน ดวยอตราเงนปนผลสงกวาอตราดอกเบยเงนฝากประมาณ 3%ยอดทนเรอนหน ตองสงกวา เงนทใหสมาชกกสมาชกกเงนดวยอตราดอกเบยทตา เทากบ ลกคาชนดรายใหญของธนาคาร

อตราเงนปนผล ตากวา อตราดอกเบยเงนทใหสมาชกก

ประมาณ 2%อตราเงนปนผลทเหมาะสม ตองไมสงกวา อตราดอกเบยเงนกสทธ

ทใหสมาชกก

เมออตราดอกเบยเงนกเหมาะสมแลว ไมจาเปนตองจายเงนเฉลยคนอก

จดสรร ทนสารอง และ ทนสะสม รวมกนสงกวา 30% ของกาไรสทธ

นา ทนสารอง และ ทนสะสม ไปลงทน ไดผลตอบแทน มากกวา

คาใชจายในการบรหาร

จด สวสดการ ใหแกสมาชกไดหลากหลายและเหลอเฟอ

1. คาบารง สสท 0.01 1.002. โบนสกรรมการและเจาหนาท 2.00 3.003. เงนปนผล 84.99 * 60.00**4. เงนเฉลยคน 3.00 6.005. ทนสารอง 10.00 15.006. ทนสะสมฯ - 15.00

100.00 100.00

3.00

หมายเหต * เนองจากคาอนเปนคาขนตา จงเหลอคาน กลายเปนคาขนสง** เนองจากคาอนเปนคาขนสง จงเหลอคาน กลายเปนคาขนตา

ขอ 3. ตองแปลงเปน รอยละของทนเรอนหนขอ 4. ตองแปลงเปน รอยละของดอกเบยเงนก

30.00

64.003.00

100.00

1. คาบารง สสท ตาม คพช กาหนด

2. โบนสกรรมการและเจาหนาท เพมขน ปละ 0.1%

3. เงนปนผล ลดลง ปละ 2%

4. เงนเฉลยคน ลดลง ปละ 1%

5. ทนสารอง เพมขน ปละ 1%

6. ทนสะสม เพมขน ปละ 2%

• ประชาสมพนธใหสมาชกทราบอยเสมอ• ดาเนนการอยางตอเนองตลอดไป

โดย ...

รองศาสตราจารย ดร. สวสด แสงบางปลาประธานกรรมการดาเนนการชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จากดประธานกรรมการดาเนนการสหกรณออมทรพยจฬาลงกรณมหาวทยาลย จากดนกสหกรณแหงชาตกรรมการผทรงคณวฒ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

เงนของสหกรณนน สหกรณอาจฝากหรอลงทนไดดงตอไปน

(1) ฝากในชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(2) ฝากในธนาคาร หรอฝากในสถาบนการเงนทมวตถ ประสงคเพอใหความชวยเหลอทางการเงนแกสหกรณ

(3) ซอหลกทรพยของรฐบาลหรอรฐวสาหกจ

(4) ซอหนของธนาคารทมวตถประสงค เพอใหความชวยเหลอ

ทางการเงนแกสหกรณ

(5) ซอหนของชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(6) ซอหนของสถาบนทประกอบธรกจอนทาใหเกดความสะดวก

หรอสงเสรมความเจรญแกกจการของสหกรณ โดยไดรบ

ความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(7) ฝากหรอลงทนอยางอนตามทคณะกรรมการพฒนาการ

สหกรณแหงชาต (คพช.) กาหนด

ขอ 5 หลกทรพยทสหกรณจะนาไปฝากหรอลงทนไดดงน(1) บตรเงนฝากทธนาคารเปนผออก

(2) ตวแลกเงนทธนาคารเปนผรบรอง สลกหลงหรอรบอาวล หรอตวสญญาใชเงนทธนาคารเปนผสลกหลงหรอรบอาวล โดยไมมขอจากดความรบผด

(3) ตราสารแสดงสทธในหนทธนาคารเปนผออก

(4) ตวสญญาใชเงนทออกโดยบรษทเงนทน หรอบรษทเครดตฟองซเอร ซงกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงนประกนการชาระคนตนเงนและดอกเบย

(5) ตราสารแสดงสทธในหนทบรรษทเงนทนอตสาหกรรม

แหงประเทศไทยเปนผออก

(6) ฝากหรอลงทนอนใด นอกจากทกาหนดไวตาม (1) ถง (5)

โดยไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนาการ

สหกรณแหงชาตกอน

ขอ 6 การนาเงนไปฝากหรอลงทนในหลกทรพยตามขอ 5 (6)รวมกนตองไมเกนทนสารองของสหกรณและตองผานการอนมตจากท ประชมใหญของสหกรณกอนจงจะดาเนนการได

การลงทนระยะสน

แบงออกเปน 3 สวน คอ(1) เงนฝากธนาคารหรอชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จากด

ทระยะเวลา ไมเกน 1 ป(2) เงนใหสมาชกก หรอสหกรณก ในสวนทลกหนจะชาระหนคน

ในระยะเวลา ไมเกน 1 ป(3) เงนลงทนอน เชน พนธบตร หนกรฐวสาหกจทลงทนไวและ

จะสนเวลาการลงทน ไมเกน 1 ป

การลงทนระยะยาว

แบงออกเปน 3 สวน คอ(1) เงนฝากธนาคารหรอชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จากด

ทมระยะเวลา เกนกวา 1 ป(2) เงนใหสมาชกกหรอสหกรณกในสวนทลกหนจะชาระหนคน

ในระยะเวลา เกนกวา 1 ป(3) เงนลงทนอน เชน พนธบตร หนกรฐวสาหกจทลงทนทงหมด และมระยะเวลา

สนสดการลงทน เกนกวา 1 ป

สงสาคญทสหกรณควรคานงถงคอ สวนทเปนการลงทนระยะยาววา จะมเงนลงทนไดจานวนเทาใดทไมใหมากเกนไป มฉะนนจะเกดขาดสภาพคลองได

อตราสวนรอยละของเงนทจะนาไปลงทนระยะสนและระยะยาวควรเปนดงตารางขางลางน

เงนลงทนการลงทน

ระยะสน ระยะยาว(1) ทนเรอนหน - 100%

(2) ทนสารอง - 100%

(3) ทนสะสม 10% 90%

(4) เงนรบฝาก 20% 80%

(5) เงนกยม 100% -

ทนเรอนหนเปน ทนระยะยาว สมาชกจะถอนหนบางสวนไปไมได

ถาจะตองการนาหนไปใช จะตองลาออกกอน โดยปกตผทลาออกจะคงหนไวจนสนปบญช เพอใหไดเงนปนผลครงสดทาย วนทสาคญทสหกรณจะตองมเงนมากหนอย คอวนแรกของปบญช เตรยมเงนไวเผอใหพอ แมวาสมาชกจะออกและถอนหนไปบาง กไมทาใหยอดทนเรอนหนลดลงตากวาปทผานมา มแตจะเพมขนเรอยๆ ดงนน สหกรณสามารถนาเงนทนเรอนหนทงหมดไป ลงทนระยะยาว ได

ทนสารอง

เปน ทนระยะยาว อกทนหนง ซงมเพมขนทกปอยางนอยเพมขนปละ 10% ของกาไรสทธ จะลดลงไดกตอเมอไปชดเชยการขาดทนเทานน โดยปกตสหกรณออมทรพยไมมการขาดทน ดงนน สหกรณจะนาทนสารองไป ลงทนระยะยาว ได

ทนสะสม

เปน ทนระยะสน หรอ ทนระยะยาว กได ทงนขนอยกบทนสะสมของแตละสหกรณ บางแหงจดสรรจากกาไรสทธใน แตละปแลวใชไปถง 90% และเหลอทนเพยง 10% กม สาหรบสหกรณออมทรพยจฬาฯ ของเรานน ใชจายระหวางปไมเกน 10% ของทนสะสมทงหมด ดงนนจงสามารถ ลงทนระยะสน 10% และ ลงทนระยะยาวอก 90% ทเหลอนน

เงนรบฝากเปนเงนรบฝากประเภทออมทรพยเปนสวนใหญ และมเงนฝาก

ประจาเปนสวนนอย สาหรบสหกรณออมทรพยจฬาฯ อตราสวนยอดเงนฝากออมทรพยตอเงนฝากประจาประมาณ 85 ตอ 15 เงนฝากประจามระยะเวลาฝาก 3, 6 หรอ 12 เดอน ซงปกตจะเปนเงนทนระยะสน ซงไมแตกตางกบเงนฝากออมทรพย (ชนดเผอเรยก)เทาใดนก แตตามความจรงแลว ไดสงเกตพฤตกรรมของผฝากจะถอนเงนไปใชไมมาก ยอดรวมไมเคลอนไหวมากนก ดงนนจงถอไดวาเงนฝาก 80% เปนทนระยะยาว เพอลงทนระยะยาวได สวนอก 20% เปนการลงทนระยะสน

เงนกยมเปนเงนทกผอน (สหกรณหรอธนาคาร) มาใหสมาชกกตอ

หรอลงทนตอ มสวนหนงทตองผอนชาระหนไมเกน 1 ป จะถอเปน เงนลงทนระยะสน สวนทเกนหนงปเปน เงนลงทนระยะยาว สาหรบสหกรณออมทรพยจฬาฯ นน กยมจากธนาคารมาใชในชวงสนๆ ไมเกน 3 เดอน จงเปนเงนลงทนระยะสนทง 100%

เมอทราบเหตผลประกอบสาหรบเงนทนของสหกรณออมทรพยจฬาฯ จงจดการลงทนระยะสนและระยะยาว ดงน

ตวอยาง สหกรณออมทรพยจฬาฯ ณ วนท 31 ธนวาคม 2545 มทนเรอนหน 4,493 ลานบาท, ทนสารอง 630 ลานบาท , ทนสะสม 370 ลานบาท,เงนรบฝาก 9,204 ลานบาท และเงนกยม 250 ลานบาท จงลงทนดงตารางขางลางน

หนวย : ลานบาท

เงนลงทนการลงทน

ระยะสน ระยะยาว รวม

(1) ทนเรอนหน - 4,493 4,493

(2) ทนสารอง - 630 630

(3) ทนสะสม 37 333 370

(4) เงนรบฝาก 1,841 7,363 9,204

(5) เงนกยม 250 - 250รวม 2,128 12,819 14,947

คดเปนรอยละ 14% 86% 100%

หนวย : ลานบาท

เงนลงทนการลงทน

ระยะสน ระยะยาว รวม

เงนสด / ฝากธนาคาร 2,536 - 2,536

สมาชกก 318 1,420 1,738

สหกรณก 1,362 3,689 5,051

ลงทนอน 610 5,172 5,782

รวม 4,826 10,281 15,107

คดเปนรอยละ 32% 68% 100%

จากงบดลของสหกรณออมทรพยจฬาฯ ณ วนท 31 ธนวาคม 2545 ปรากฏวานาเงนไปลงทน ดงน

จะเหนไดวา การลงทนระยะยาวททาการจรงของสหกรณออมทรพยจฬาฯ นนตากวาทควรจะเปนประมาณ 2,500 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ18 ของเงนลงทนทงหมด นบวาเปนความปลอดภย แตถาเราลงทนระยะยาวมากขนตามหลกเกณฑ จะทาใหไดผลตอบแทนมากขนอก

ขอควรระวง อยาไดลงทนระยะยาวมากจนเกนเหต จะทาใหขาดสภาพคลองเปนผลเสยหายแกการดาเนนงานของสหกรณได