NGÂN HÀNG CÂU HỎI TỰ LUẬN VÀ ĐÁP ÁN MÔN LỊCH SỬ KHỐI 10

1. Hoàn thành bảng so sánh giữa các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây theo nội dung sau và hãy giải thích vì sao cư dân ở phương Đông có thể sớm hình thành nhà nước hơn cư dân ở phương Tây?

Các quốc gia cổ đại phương Đông

Các quốc gia cổ đại phương Tây

Điều kiện tự nhiênThời gian ra đờiNền tảng kinh tếCơ cấu xã hộiThể chế chính trị

Đáp ánBảng so sánh giữa các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây theo nội dung:

Các quốc gia cổ đại phương Đông

Các quốc gia cổ đại phương Tây

Điều kiện tự nhiên

Hình thành ven sông Hình thành ven biển

Thời gian ra đời TNK IV – III TCN TNK I TCNNền tảng kinh tế Nông nghiệp, thủ công

nghiệpThương nghiệp, thủ công nghiệp

Cơ cấu xã hội Quý tộc, nông dân công xã, nô lệ

Chủ nô, bình dân, kiều dân, nô lệ

Thể chế chính trị Chế độ chuyên chế cổ đại Chế độ dân chủ cổ đại* Cư dân ở phương Đông có thể sớm hình thành nhà nước hơn cư dân ở phương Tây: - Vì đất đai ở phương Đông mềm, tơi xốp, dễ canh tác (đất ở phương Tây ít, khô, cứng, xấu), cho nên chỉ với công cụ bằng đá là chủ yếu thì cư dân ở đây đã có thể khai thác, sản xuất tạo ra được của cải dư thừa, của cải dư này bị người có chức quyền chiếm giữ, tư hữu xuất hiện xã hội có giai cấp và nhà nước ra đời.

2. Quá trình chuyển biến từ vượn thành người diễn ra như thế nào? Nhờ vào quá trình nào vượn cổ tiến hóa thành người? Nơi nào được xem là cái nôi của loài người?

Đáp án Quá trình chuyển biến từ vượn thành người:- Loaøi ngöôøi do loaøi vöôïn cổ chuyeån bieán thaønh sống cách đây khoaûng 6 trieäu naêm.+ Đặc điểm: có thể đứng và đi bằng 2 chân, 2 chi trước có thể cầm, nắm.

- Di tích hóa thạch tìm thấy ở : Đông Phi, Tây Á, Đông Nam Á- Khoaûng 4 trieäu naêm tröôùc ñaây tìm thaáy daáu veát cuûa Ngöôøi toái coå ôû Ñoâng Phi, Inñoâneâxia, Trung Quoác, Vieät Nam.+ Đặc điểm : đã là người, hoàn toàn đi đứng bằng 2 chân, đôi tay trở nên khéo léo, thể tích sọ não lớn và hình thành trung tâm phát tiếng nói trong não.* Ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi nguyeân thuyû:+ Cheá taïo coâng cuï ñaù (ñoà ñaù cuõ).+ Laøm ra löûa.+ Tìm kieám thöùc aên, saên baét - haùi löôïm.+ Soáng trong hang ñoäng, maùi ñaù- Quan heä xaõ hoäi cuûa Ngöôøi Toái coå ñöôïc goïi laø baày ngöôøi nguyeân thuyû.- Khoaûng 4 vaïn naêm tröôùc ñaây Ngöôøi tinh khoân xuaát hieän. Hình daùng vaø caáu taïo cô theå hoaøn thieän nhö ngöôøi ngaøy nay.- OÙc saùng taïo laø söï saùng taïo cuûa Ngöôøi tinh khoân trong vieäc caûi tieán coâng cuï ñoà ñaù vaø cheá taùc theâm nhieàu coâng cuï môùi.+ Coâng cuï ñaù: Ñaù cuõ ñaù môùi (gheø - maøi nhaün - ñuïc loã tra caùn).+ Coâng cuï môùi: Lao, cung teân.+ Săn bắn, đánh cá, làm gốm+ Cư trú lều Ñôøi soáng vaät chaát ngaøy caøng phong phuù- Nhờ vào quá trình lao động vượn cổ tiến hóa thành người- Đông Phi được xem là cái nôi của loài người

3. Hoàn thành bảng hệ thống kiến thức sau đây:Thời gian 6 triệu

năm trước

4 triệu năm trước

4 vạn năm trước

1 vạn năm trước

5500 năm trước

4000 năm trước

3000 năm trước

Sự tiến hóa của con ngườiSự phát triển của công cụPhương thức kinh tếTổ chức xã hội

Đáp án:Bảng hệ thống kiến thức sau đây:Thời gian

6 triệu năm trước

4 triệu năm trước

4 vạn năm trước

1 vạn năm trước

5500 năm trước

4000 năm trước

3000 năm trước

Sự tiến hóa của con người

Vượn cổ Người tối cổ

Người tinh khôn

Người tinh khôn

Người tinh khôn

Người tinh khôn

Người tinh khôn

Sự phát triển của công cụ

Hòn cuội có sẳn

Đá cũ Đá mới Đá mới Đồng đỏ Đồng thau

Sắt

Phương thức kinh tế

Hái lượm

Săn bắt, hái lượm

Săn bắn, hái lượm

Trồng trọt, chăn nuôi

Trồng lúa

Trồng lúa

Trồng lúa

Tổ chức xã hội

Bầy vượn cổ

Bầy người nguyên thủy

Thị tộc – bộ lạc – Xã hội nguyên thủy

Nhà nước

Nhà nước

4. Do đâu mà hình thành thị quốc, thị quốc là gì? Thể chế chính trị ở Hi Lạp – Rôma cổ đại có đặc điểm gì? So sánh với các quốc gia cổ đại phương Đông?

Đáp án:Nguyên nhân ra đời thị quốc: - Do đất đai phân tán, chia nhỏ, cư dân sống bằng nghề thủ công nghiệp và thương nghiệp nên họ không sống tập trung, mà hình thành các thị quốc.* Tổ chức của thị quốc: - Về đơn vị hành chính: Thị quốc là một nước. Phần chủ yếu của nước là thành thị với vùng đất đai trồng trọt xung quanh. Thành thị có phố xá, lâu đài, nhà thờ, bến cảng, sân vận động, nhà hát…* Thể chế chính trị ở Hi Lạp – Rôma cổ đại có đặc điểm:- Không có vua, quyền lực nằm trong tay Đại hội công dân, mọi công dân đều có quyền phát biểu và biểu quyết mọi việc của quốc gia. Nhưng “quyền của mọi công dân” này không phải ai cũng có, mà chỉ dành cho giới chủ nô, nên chế độ dân chủ cổ đại ở phương Tây mang bản chất là nền dân chủ chủ nô dựa trên sự bóc lột sức lao động của nô lệ.* So sánh với các quốc gia cổ đại phương Đông: Thể chế chính trị ở phương Tây tiến bộ và dân chủ hơn phương Đông, phương…

5. Văn hóa truyền thống Ấn Độ hình thành và phát triển như thế nào? Những yếu tố văn hóa truyền thống nào của Ấn Độ có ảnh hưởng ra bên ngoài và ảnh hưởng đến những nước nào? Ví dụ

Đáp án

Văn hóa truyền thống Ấn Độ:* Toân giaùo: + Ñaïo Phaät: Tieáp tuïc phaùt trieån truyeàn baù khaép AÁn Ñoä vaø nhieàu nôi. Kieán truùc Phaät giaùo phaùt trieån (Chuaø Hang, töôïng phaät baèng ñaù).+ AÁn Ñoä giao hay ñaïo Hinñu ra ñôøi vaø phaùt trieån, thôø 3 vò thaàn chính: Thaàn Saùng taïo, Thaàn Thieän, Thaàn Aùc. * Kieán truùc: - Phaät giaùo: Chuøa Hang, töôïng phaät baèng ñaù, laêng moä hình baùn caàu, hình baùt uùp.- Hinñu: Ngoâi ñeàn baèng ñaù cao ñoà soä, hình choùp nuùi, laø nôi ngöï trò cuûa caùc thaàn vaø nôi taïc nhieàu töôïng thaàn thaùnh baèng ñaù* Chöõ vieát: - Töø chöõ vieát coå Brahmi ñaõ naâng leân, saùng taïo thaønh chöõ Phạn (sanskrit) duøng ñể viết Văn, khắc bia, chữ Pa-li viết kinh Phật.* Vaên hoïc : - Vaên hoïc coå ñieån AÁn Ñoä - vaên hoïc Hinñu, mang tinh thaàn vaø trieát lyù Hinñu giaùo raát phaùt trieån. Thôøi Guùp ta ñaõ ñònh hình vaên hoaù truyeàn thoáng AÁn Ñoä, laøm neàn cho vaên hoaù truyeàn thoáng AÁn Ñoä coù giaù trò vaên hoaù vónh cöûu.

- V ă n hóa truyền thống nào của Ấn Đ ộ có ảnh h ư ởng: + Ñeán caùc nöôùc thuoäc khu vöïc Ñoâng Nam AÙ+ Ví duï: Toân giaùo: Vieät Nam, Laøo, Campuchia…..theo ñaïo Phaät Kieán truùc: mang daáu aán Phaät giaùo nhö Angwkor vat, Angkor Thom ôû Campuchia, Thaït Luoãng ôû Laøo. Chöõ vieát: Camuchia, Thaùi Lan….coù chöõ vieát treân cô sôû chöõ Phaïn cuûa Aán Ñoä

6. Thị quốc là gì? Thể chế chính trị ở Hi Lạp – Rôma có đặc điểm gì? So sánh với các quốc gia cổ đại phương Đông?

Đáp ánThò quoác: -Veà ñôn vò haønh chính laø moät nöôùc. Thaønh thò coù laâu ñaøi, phoá xaù, saân vaän ñoäng vaø beán caûng.- Theå cheá chính trò cuûa thò quoác: Quyeàn löïc naèm trong tay Ñaïi hoäi coâng daân, Hoäi ñoàng 500.… moïi coâng daân ñeàu ñöôïc phaùt bieåu vaø bieåu quyeát nhöõng coâng vieäc lôùn cuûa quoác gia.

- Baûn chaát cuûa neàn daân chuû coå ñaïi ôû Hy Laïp, Roâma: Ñoù laø neàn daân chuû chuû noâ, döïa vaøo söï boùc loät thaäm teä cuûa chuû noâ ñoái vôùi noâ leä.- So sánh với các quốc gia cổ đại phương Đông:

Các quốc gia cổ đại phương Đông

Các quốc gia cổ đại phương Tây

Coù vua, quyeàn löïc taäp trung vaøo tay nhaø vua, ngöôøi daân khoâng coù quyeàn baàu cöû

Khoâng coùvua, quyeàn löïc naèm trong tay Ñaïi hoäi coâng daân, ngöôøi daân coù quyeàn baàu cöû vaø bieåu quyeát moïi coâng vieäc cuûa ñaát nöôùc.

7. Văn hóa cổ đại Hi Lạp – Rôma đã phát triển như thế nào? Tại sao văn hóa cổ đại Hi Lạp – Rôma phát triển hơn văn hóa các quốc gia cổ đại phương Đông?

Đáp ánTrình bày nền văn hóa Hi Lạp-Rôm a - Lịch và chữ viết. + Lịch: họ tính 1 năm có 365 ngày và ¼. Có 12 tháng mỗi tháng có 30 hoặc 31 ngày riêng tháng 2 có 28 ngày. Tuy chưa thật chính xác nhưng rất gần với hiểu biết ngày nay. + Chữ viết : phát minh ra hệ thống chữ cái A, B, C, …có 26 hoàn chỉnh, đơn giản và linh hoạt dùng phổ biên hiện nay. + Ý nghĩa : là phát minh lớn cho nền văn minh nhân loại.- Sự ra đời của khoa học. + Thời Hilap – Rôma những hiểu biết của con người mới trở thành khoa học. + Một số khoa học tiêu biểu:Pytago, Talet, Assimet, …- Văn học + Văn học viết phát triển cao, các thể loại văn học, tiểu thuyết, thở trử tình, bi kịch + Một số tác phẩm nhà văn, nhà thơ nổi tiếng: I li át và Ô di xê, ….Sô Phôc, Ê sin… + Gía trị nghệ thuật : ca ngợi cái đẹp và có tính nhân đạo sâu sắc.-.Nghệ thuật kiến trúc điêu khắc + Chủ yếu là nghệ thuật tạc tượng thần và xây dựng đền đài.+ Nghệ thuật hoàn mĩ đậm tính hiện thực và tính dân tộc.+ Kiến trúc: một số công trình tiêu biểu như đền Pac-tơ-nông, đấu trường Rô-ma.+ Điêu khắc : tượng lực sĩ ném đĩa,tượng nữ thần A-tê-na…- Vì sao nền văn hóa Hi Lạp-Rôma phát triển hơn văn hóa các quốc gia cổ đại phương Đông + Do sự phát triển cao của nên kinh tế công thương.+ Do giao lưu và tiếp thu thành tựu văn hoá phương Đông.+ Do thể chế chính trị tiến bộ hơn tạo điều kiện cho sự phát triển

8. Hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến? Tại sao việc phát minh ra giấy, kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng là cống hiến rất lớn của nhân dân Trung Quốc đối với nền văn minh thế giới?

Đáp ánThành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến:a. Tö töôûng - Nho giaùo giöõa vai troø quan troïng trong heä tö töôûng phong kieán nhöng veà sau trôû neân baûo thuû kìm haõm söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi.- Phaät giaùo cuõng thònh haønh nhaát laø thôøi Ñöôøng.b. Söû hoïc: Tö Maõ Thieân vôùi boä söû kyù.c. Vaên hoïc: + Thô phaùt trieån maïnh döôùi thôøi Ñöôøng…+ Tieåu thuyeát phaùt trieån maïnh ôû thôøi Minh - Thanh…d. Khoa hoïc kyõ thuaät: 4 kó thuaät: Giaáy, la baøn,in, thuoác suùng.e. Kieán truùc: - Caùc coâng trình kieán truùc noåi tieáng: Vaïn lí tröôøng thaønh, nhöõng cung ñieän…* Việc phát minh ra giấy, kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng là cống hiến rất lớn- Đây là 4 phát minh có ích cho nhân loại, nó phát huy được tác dụng và ứng dụng cho đến ngày nay- Giấy là nguyên liệu rất thuận tiện để viết, lưu trữ..- Kỹ thuật in: giúp cho việc in ấn được nhanh, tiện lợi- La bàn: giúp xác định phương hướng- Thuốc súng: phục vụ cho việc khai thác, quân sự

9. Hãy trình bày những nét chính về xã hội cổ đại phương Đông? Vì sao cư dân ở phương Đông lại có thể sớm hình thành nhà nước?

Đáp ánNhững nét chính về xã hội cổ đại phương Đông: - Noâng daân coâng xaõ: Laø tầng lớp đñoâng đñảo nhất, nhận ruộng ñất canh taùc vaø nộp toâ thuế cho Nhaø nöôùc vaø laøm caùc nghóa vuï khaùc.- Quyù toäc: Vua, quan lại soáng sung söôùng döïa vaøo söï boùc loät noâng daân.- Noâ leä: Tuø binh, ngöôøi maéc nôï hoaëc bò phaïm toäi. Hoï phaûi laøm vieäc naëng nhoïc vaø haàu haï quyù toäc*Cư dân ở phương Đông lại có thể sớm hình thành nhà nước: (1 điểm)

- Vì đất đai ở đây màu mở, tươi xốp, dễ canh tác, cho nên chỉ với công cụ chủ yếu là bằng đá và một ít bằng đồng, cư dân ở đây vẫn có thể tạo ra được sản phẩm dư thừa giai cấp nhà nước.

10. Tại sao nói thời Gupta là thời kì định hình và phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ? Nêu những thành tựu văn hóa thời Gupta?

Đáp ánThời Gupta là thời kì định hình và phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ vì: Vào thời Gupta những thành tựu văn hóa đó được hình thành, mang tính đặc trưng của Ấn Độ. Nó ngày càng phát triển và được truyền bá khắp nơi, đến ngày nay nó vẫn tồn tại ở Ấn Độ.*Những thành tựu văn hóa thời Gupta:* Toân giaùo: + Ñaïo Phaät: Tieáp tuïc phaùt trieån truyeàn baù khaép AÁn Ñoä vaø nhieàu nôi. Kieán truùc Phaät giaùo phaùt trieån (Chuaø Hang, töôïng phaät baèng ñaù).+ AÁn Ñoä giao hay ñaïo Hinñu ra ñôøi vaø phaùt trieån, thôø 3 vò thaàn chính: Thaàn Saùng taïo, Thaàn Thieän, Thaàn Aùc. * Kieán truùc: - Phaät giaùo: Chuøa Hang, töôïng phaät baèng ñaù, laêng moä hình baùn caàu, hình baùt uùp.- Hinñu: Ngoâi ñeàn baèng ñaù cao ñoà soä, hình choùp nuùi, laø nôi ngöï trò cuûa caùc thaàn vaø nôi taïc nhieàu töôïng thaàn thaùnh baèng ñaù* Chöõ vieát: - Töø chöõ vieát coå Brahmi ñaõ naâng leân, saùng taïo thaønh chöõ Phạn (sanskrit) duøng ñể viết Văn, khắc bia, chữ Pa-li viết kinh Phật.* Vaên hoïc : - Vaên hoïc coå ñieån AÁn Ñoä - vaên hoïc Hinñu, mang tinh thaàn vaø trieát lyù Hinñu giaùo raát phaùt trieån. Thôøi Guùp ta ñaõ ñònh hình vaên hoaù truyeàn thoáng AÁn Ñoä, laøm neàn cho vaên hoaù truyeàn thoáng AÁn Ñoä coù giaù trò vaên hoaù vónh cöûu.

11. Cư dân cổ đại phương Đông đã có những đóng góp gì cho nền văn minh nhân loại? Đáp án

Thành tựu văn hóa của cư dân cổ đại phương Đông:a. Söï ra ñôøi cuûa lòch vaø thieân vaên hoïc: - Thieân vaên hoïc vaø lòch laø 2 ngaønh khoa hoïc ra ñôøi sôùm nhaát, gaén lieàn vôùi nhu caàu saûn xuaát noâng nghieäp.- Vieäc tính lòch chæ ñuùng töông ñoái, nhöng noâng lòch thì coù ngay taùc duïng ñoái vôùi vieäc gieo troàng.

b. Chöõ vieát: - Nguyeân nhaân ra ñôøi: do nhu caàu trao ñoåi, löu giöõ kinh nghieäm maø chöõ vieát sôùm hình thaønh töø thieân nieân kyû IV TCN.- Ban ñaàu laø chöõ töôïng hình, sau ñoù laø töôïng yù, töôïng thanh.-Nguyeân liệu đñể viết : giấy papirut,đñất seùt, xương thú, mai ruøa, thẻ tre, lụa Ñaây laø moät phaùt minh lôùn cuûa loaøi ngöôøi.c. Toaùn hoïc: - Nguyeân nhaân ra ñôøi: Do nhu caàu tính laïi ruoäng ñaát, nhu caàu xaây döïng, tính toaùn ... maø toaùn hoïc ra ñôøi.- Thaønh töïu: Caùc coâng thöùc sô ñaúng veà hình hoïc, caùc baøi toaùn ñôn giaûn veà soá hoïc ... phaùt minh ra soá 0 cuûa cö daân AÁn Ñoä. Phuïc vuï cuoäc soáng vaø ñeå laïi nhieàu baøi hoïc kinh nghieämd. Kieán truùc: - Kim töï thaùp Ai Caäp, vöôøn treo Babilon, Vaïn Lyù tröôøng thaønh... Caùc coâng trình naøy thöôøng ñoà soä theå hieän cho uy quyeàn cuûa vua chuyeân cheá, söùc lao ñoäng vaø taøi naêng saùng taïo cuûa con ngöôøi.

12. Triều đại nào phát triển thịnh vượng nhất trong thời kỳ phong kiến ở Trung Quốc? Hãy trình bày sự phát triển về kinh tế, chính trị, xã hội… của triều đại đó?

Đáp ánTriều đại nhà Đường là triều đại phát triển thịnh vượng nhất trong thời kỳ phong kiến ở Trung Quốc *Sự phát triển về kinh tế, chính trị, xã hội… của triều đại nhà Đường:a. Veà kinh teá: + Noâng nghieäp: chính saùch quaân ñieàn, aùp duïng kyõ thuaät canh taùc môùi, choïn gioáng … daãn tôùi naêng suaát taêng.+ Thuû coâng nghieäp vaø thöông nghieäp phaùt trieån thònh ñaït: coù caùc xöôûng thuû coâng (taùc phöôøng) luyeän saét, ñoùng thuyeàn.+ Ngoại thương : hình thành con đường tơ lụa buôn bán với nước ngoài Kinh teá thôøi Ñöôøng phaùt trieån cao hôn so vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc.b. Veà chính trò: - Töøng böôùc hoaøn thieän chính quyeàn töø TW xuoáng ñòa phöông, coù chöùc Tieát ñoä söù- Tuyeån duïng quan laïi baèng thi cöû (beân caïnh cöû con em thaân tín xuoáng caùc ñòa phöông).-Tieáp tuïc thi haønh chính saùch xaâm löôïc thuoäc ñòavaø môû roäng laõnh thoå.

- Maâu thuaãn xaõ hoäi daãn ñeán khôûi nghóa noâng daân theá kyû X khieán cho nhaø Ñöôøng suïp ñoå.

13. So sánh sự khác nhau giữa vương triều Đêli và vương triều Môgôn theo nội dung sau:

Vương triều Đêli Vương triều MôgônThời gian tồn tạiNguồn gốcChính sách cai trịThành tựu văn hóa

Đáp ánSự khác nhau giữa vương triều Đêli và vương triều Môgôn theo nội dung sau:

Vương triều Đêli Vương triều MôgônThời gian tồn tại

1206 - 1526 1526 - 1707

Nguồn gốc Người Hồi giáo gốc Thổ Người Hồi giáo gốc Mông Cổ

Chính sách cai trị

Áp đặt, truyền bá đạo Hồi, giành quyền ưu tiên..

Ra sức phát triển đất nước theo hướng Ấn Độ hóa

Thành tựu văn hóa

Kinh đô Đêli… Lăng Tagiơ Mahan

14. Những biểu hiện của sự phát triển thủ công nghiệp, thương nghiệp trong các TK XVI – XVIII? Sự phát triển ngoại thương có tác dụng gì đối với nền kinh tế nước ta?

Đáp ánNhững biểu hiện của sự phát triển thủ công nghiệp, thương nghiệp trong các TK XVI – XVIII:Söï phaùt trieån cuûa thuû coâng nghieäp - Caùc ngheà thuû coâng truyeàn thoáng tieáp tuïc phaùt trieån ñaït trình ñoä cao (deät, goám...)- Moät soá ngheà môùi xuaát hieän nhö: Khaéc in baûn goã, laøm ñöôøng traéng, laøm ñoàng hoà, laøm tranh sôn maøi.- Khai moû – moät ngaønh quan troïng raát phaùt trieån ôû caû Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi.- Caùc laøng ngheà thuû coâng xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu.- ÔÛ caùc ñoâ thò thôï thuû coâng ñaõ laäp phöôøng hoäi vöøa saûn xuaát vöøa baùn haøng (neùt môùi trong kinh doanh).

TCN phaùt trieån maïnh meõ, phong phuù, chaát löôïng saûn phaåm toát, ñaùp öùng nhu caàu trao ñoåi trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Thuùc ñaåy kinh teá haøng hoaù phaùt trieån.Söï phaùt trieån cuûa thöông nghieäp * Noäi thöông: Theá kyû XVI – XVIII buoân baùn trong nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån.- Chôï laøng, chôï huyeän … moïc leân khaép nôi - ÔÛ nhieàu nôi xuaát hieän laøng buoân, một số trung tâm buôn bán (buoân chuyeán, buoân thuyeàn) - Buoân baùn giöõa caùc vuøng mieàn phaùt trieån.+ Nguyeân nhaân phaùt trieån: Ñöôøng saù ñöôïc môû roäng… Ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc naâng cao, söùc mua taêng…* Ngoaïi thöông:- Theá kyû XVI – XVIII ngoaïi thöông phaùt trieån raát maïnh + Buoân baùn với Trung Quốc, Nhật bản, Gia-Va, Xieâm,Taây Ban Nha, Haø Lan, Anh, Phaùp.* Nguyeân nhaân : - Do chính saùch môû cöûa cuûa Nhaø nöôùc- Do phaùt kieán ñòa lyù giao löu Ñoâng Taây- Giöõa theá kyû XVIII ngoaïi thöông suy yeáu ddo cheá ñoä thueá khoaù phöùc taïp cuûa Nhaø nöôùc.*Sự phát triển ngoại thương có tác dụng đối với nền kinh tế nước ta: - Giúp kinh tế đất nước ngày càng phát triển, khai thác được những tiêm năng của đất nước, giao lưu học hỏi thành tựu khoa học kỹ thuật của các nước, làm cho đất nước ngày càng giàu mạnh…

15. Những nét chính của cuộc kháng chiến chống Xiêm? Nguyên nhân thắng lợi?Đáp án

Những nét chính của cuộc kháng chiến chống Xiêm: - Nguyeãn Aùnh caàu vieän quaân Xieâm 5 vaïn quaân Xieâm haàu vaøo nöôùc ta.- Naêm 1785 Nguyeãn Hueä ñaõ toå chöùc traän Raïch Gaàm – Xoaøi Muùt (treân soâng Tieàn – tænh Tieàn Giang) ñaùnh tan quaân Xieâm. Ñaäp tan möu ñoà xaâm löôïc cuûa quaân Xieâm, neâu cao yù thöùc daân toäc cuûa phong traøo Taây Sôn.*Nguyên nhân thắng lợi:- Sự chỉ huy tài tình, sáng suốt của Nguyễn Huệ- Sự đoàn kết của toàn thể nhân dân- Ta biết lợi dụng địa hình, địa thế

16. Sự sụp đổ của nhà Lê sơ và sự thành lập nhà Mạc? Hãy đánh giá vai trò của vương triều Mạc?

Đáp án* Söï suïp ñoå cuûa nhaø Leâ. Nhaø Maïc thaønh laäp.- Ñaàu theá kæ XVI nhaø Leâ sô laâm vaøo khuûng hoaûng suy yeáu.- Bieåu hieän:+ Caùc theá löïc phong kieán noåi daäy tranh chaáp quyeàn löïc – Maïnh nhaát laø theá löïc Maïc Ñaêng Dung.+ Phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân buøng noå ôû nhieàu nôi. Chính saùch nhaø Maïc:- Xaây döïng chính quyeàn theo moâ hình cuõ cuûa nhaø Leâ.- Toå chöùc thi cöû ñeàu ñaën.- Xaây döïng quaân ñoäi maïnh.- Giaûi quyeát vaán ñeà ruoäng ñaát cho noâng daân. Nhöõng chính saùch cuûa Nhaø Maïc böôùc ñaàu ñaõ oån ñònh laïi ñaát nöôùc.- Do söï choáng ñoái cuûa cöïu thaàn nhaø Leâ vaø do chính saùch caét ñaát, thaàn phuïc nhaø Minh nhaân daân phaûn ñoái.- Nhaø Maïc bò coâ laäp.Vai trò của nhà Mạc:- Sự thành lập nhà Mạc góp phần ổn định tình hình đất nước, nhà Mạc đã ban hành nhiều chính sách giúp đất nước ổn định, phát triển, chăm lo đời sống nhân dân- Sự thành lập nhà Mạc là một điều tất yếu trong bối cảnh nhà Lê sơ đã khủng hoảng.

17. Thành tựu văn học, nghệ thuật nước ta TK X – XV?Đáp án

Phaùt trieån vaên hoïc- Phaùt trieån maïnh töø thôøi nhaø Traàn, nhaát laø vaên hoïc chöõ Haùn. Taùc phaåm tieâu bieåu: Hòch töôùng só.- Töø theá kyû XV vaên hoïc chöõ Haùn vaø chöõ Noâm ñeàu phaùt trieån.- Ñaëc ñieåm:+ Theå hieän tinh thaàn daân toäc, loøng yeâu nöôùc, töï haøo daân toäc.+ Ca ngôïi nhöõng chieán coâng oai huøng, caûnh ñeïp cuûa queâ höông ñaát nöôùc.Söï phaùt trieån cuûa ngheä thuaät+ Kieán truùc: *Phaät giaùo goàm chuøa, thaùp, ñeàn.*Nho giaùo: Cung ñieän, thaønh quaùch, thaønh Thaêng Long.+ Ñieâu khaéc: Nhöõng coâng trình chaïm khaéc, trang trí aûnh höôûng cuûa Phaät giaùo vaø Nho giaùo.+ Ngheä thuaät saân khaáu ca muùa, nhaïc mang ñaäm tính daân gian truyeàn thoáng.

- Nhaän xeùt:+ Vaên hoaù Ñaïi Vieät theá kyû X – XV phaùt trieån phong phuù ña daïng.+ Chòu aûnh höôûng cuûa yeáu toá ngoaøi xong vaãn mang ñaäm tính daân toäc vaø daân gian.

18. Tình hình kinh tế nước ta thời Nguyễn? So sánh với các giai đoạn trước?Đáp án

Tình hình kinh tế nước ta thời Nguyễn* Noâng nghieäp:- Ruộng đñất tư phaùt triển, ruộng đñất coâng bị thu hẹp- Nhaø Nguyeãn thöïc hieän chính saùch quaân ñieàn.- Khuyeán khích khai hoang baèng nhieàu hình thöùc- Nhaø nöôùc boû tieàn huy ñoäng nhaân daân söûa, ñaép ñeâ ñieàu. KT caù theå coøn toàn taïi N.nghieäp laïc haäu* Thuû coâng nghieäp- Nhaø nöôùc : toå chöùc vôùi qui moâ lôùn: ñuùc tieàn, cheá taïo vuõ khí, taøu thuûy chaïy baèng hôi nöôùc- Nhaân daân: ngheà truyeàn thoáng (deät, goám..) ñöôïc duy trì* Thöông nghieäp- Noäi thöông : phaùt trieån chaäm - Ngoaïi thöông : nhaø nöôùc naém ñoäc quyeàn Ñoâ thò suy taønSo sánh với các giai đoạn trước

- Kinh tế giai đoạn này không phát triển bằng các giai đoạn trước, mặc dù nhà Nguyễn đã có nhiều chính sách quan tâm, cải tạo nông nghiệp nhưng nông nghiệp nước ta vẫn là nền nông nghiệp lạc hậu. Thủ công nghiệp và thương nghiệp thời này cũng không phát triển bằng các giai đoạn trước do chính sách trọng nông ức thương của nhà nước.

19. Đất nước ta bị chia cắt như thế nào trong các TK XVI – XVIII? Vì sao quân Trịnh không đánh bại được quân Nguyễn?

Đáp ánTình hình nước ta bị chia cắt trong các TK XVI – XVIII* Chieán tranh Nam – Baéc trieàu.- Quan lại cũ của nhà Lê (Đứng đầu là Nguyễn Kim) tập hợp lực lượng chống lại nhà Mạc- 1545 – 1592 chieán tranh Nam – Baéc trieàu buøng noå nhaø Maïc bò laät ñoå, ñaát nöôùc thoáng nhaát.* Chieán tranh Trònh – Nguyeãn:+ ÔÛ Thanh Hoaù, Nam trieàu vaãn toàn taïi nhöng quyeàn löïc naèm trong tay hoï Trònh.

+ ÔÛ maïn Nam: Hoï Nguyeãn caùt cöù xaây döïng chính quyeàn rieâng.+ 1627 hoï Trònh ñem quaân ñaùnh hoï Nguyeãn, chieán tranh Trònh – Nguyeãn buøng noå.+ Keát quaû: 1672 hai beân giaûng hoaø laáy soâng Gianh laøm giôùi tuyeán ñaát nöôùc bò chia caét. Quân Trịnh không đánh bại được quân Nguyễn vì:

- Quân Trịnh mặc dù đông và mạnh hơn quân Nguyễn, nhưng do phải hành quân xa vào Đàng Trong, không quen khí hậu thổ nhưỡng của vùng này nên không đánh bại được quân Nguyễn. Quân Nguyễn mặc dù yếu hơn quân Trịnh nhưng họ có lợi thế là quen thuộc địa hình, biết lợi dụng địa thế để đánh quân Trịnh.

20. Tình hình nông nghiệp nước ta TK XVI – XVIII? Nông nghiệp Đàng Ngoài và Đàng Trong, Đàng nào phát triển hơn? Vì sao?

Đáp ánTình hình nông nghiệp nước ta TK XVI – XVIII: - Cuoái TK XV ñaàu TK XVI ruộng đất tập trung vào tay địa chủ, Nhaø nöôùc khoâng quan taâm saûn xuaát, noäi chieán noâng nghieäp sa suùt muøa ñoùi keùm lieân mieân.- Töø nöûa sau theá kyû XVII, tình hình chính trò oån ñònh noâng nghiệp ổn định:+ Ruoäng ñaát ôû caû 2 Ñaøng môû roäng nhaát laø Ñaøng Trong.+ Thuyû lôïi ñöôïc cuûng coá.+ Gioáng caây troàng ngaøy caøng phong phuù.+ Kinh nghieäm saûn xuaát ñöôïc ñuùc keát.- Cheá ñoä tö höõu ngaøy caøng phaùt trieån, ruoäng ñaát ngaøy caøng taäp trung trong tay ñòa chuûVì sao nông nghiệp Đàng Trong phát triển hơn Đàng Ngoài:- Vì đất ở Đàng Trong mới được khai phá, đất nhiều dân cư it, đất đai phù sa màu mỡ, nên Đàng Trong trở thành một vựa lúa lớn. Đàng Ngoài đất đai được khai phá từ lâu đời, không còn độ phì nhiêu màu mỡ.

21. Thành tựu giáo dục, văn học nước ta thế kỉ X - XV? Việc dựng bia Tiến sĩ có tác dụng gì? Ngày nay có những hình thức nào khen thưởng cho người học giỏi, đỗ đạt?

Đáp ánTình hình giáo dục, văn học TK X- XV: Giaùo dục:-Năm 1070 Lý Thánh Tông cho lập Văn miếu- Năm 1075 khoa thi quốc gia đầu tiên được tổ chức.- Thời Trần giáo dục, thi cử được qui định chặt chẽ hơn- Thời Lê sơ 1460-1497 đã tổ chức 12 khoa thi Hội, số người đi học ngày càng đông. Ñaøo taïo ngöôøi taøi gioûi cho ÑN, naâng cao daân trí nhöng khoâng taïo ñieàu kieän cho söï phaùt trieån KT.

Phaùt trieån vaên hoïc- Phaùt trieån maïnh töø thôøi nhaø Traàn, nhaát laø vaên hoïc chöõ Haùn. Taùc phaåm tieâu bieåu: Hòch töôùng só.- Töø theá kyû XV vaên hoïc chöõ Haùn vaø chöõ Noâm ñeàu phaùt trieån.- Ñaëc ñieåm:+ Theå hieän tinh thaàn daân toäc, loøng yeâu nöôùc, töï haøo daân toäc.+ Ca ngôïi nhöõng chieán coâng oai huøng, caûnh ñeïp cuûa queâ höông ñaát nöôùc.Việc dựng bia Tiến sĩ có tác dụng:- Vinh danh những người đỗ đạt, khuyến khích nhân tài, khích lệ người học, để lại làm gương cho đời sau noi theo và cố gắng học tập…Hình thức khen thưởng ngày nay: giấy khen, bằng khen, học bổng, tập sách, huân chương, huy chương…

22. Trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Thanh? Nguyên nhân thắng lợi và đặc điểm của cuộc kháng chiến? Phân tích ý nghĩa bài hiểu dụ của vua Quang Trung?

Đáp ánKhaùng chieán choáng quaân Thanh (1789)- Lê Chiêu Thống cầu cứu nhà Thanh 29 vạn quân sang xâm lược nước ta.- Naêm 1788 Nguyeãn Hueä leân ngoâi Hoaøng Ñeá, hieäu laø Quang Trung chæ huy quaân tieán ra Baéc.- Muøng 5 Teát 1789 nghóa quaân chieán thaéng vang doäi ôû Ngoïc Hoài – Ñoáng Ña tieán vaøo Thaêng Long ñaùnh baïi hoaøn toaøn quaân xaâm löôïc. Phong traøo noâng daân Taây Sôn böôùc ñaàu hoaøn thaønh söï nghieäp thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø baûo veä Toå quoác.Ý nghĩa bài hiểu dụ của vua Quang Trung: Đánh để bảo vệ phong tục, tập quán của dân tộc của đất nước, đánh để cho quân giặc khiếp sợ, không dám xâm lược nước ta nữa, đánh để khẳng định nước Nam có chủ. Bài hiểu dụ được đọc lên để khích lệ tinh thần chiến đấu của binh sĩ.

23. Trình bày khái quát quá trình hoàn chỉnh bộ máy thống trị thời Nguyễn. Em có nhận xét gì về vua Minh Mạng và cuộc cải cách hành chính của ông?

Đáp ánTrình bày quá trình hoàn chỉnh bộ máy nhà nước phong kiến thời Nguyễn: - Naêm 1802, Nguyeãn AÙnh leân ngoâi vua nhaø Nguyeãn thaønh laäp (Phuù Xuaân)* Toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc.- Chính quyeàn Trung öông toå chöùc theo moâ hình thôøi Leâ.

- Thôøi Gia Long chia nöôùc ta laøm 3 vuøng: Baéc Thaønh, Gia Ñònh Thaønh vaø caùc tröïc doanh (trung Boä) do trieàu ñình tröïc tieáp cai quaûn.- Naêm 1831 – 1832 Minh Maïng chia caû nöôùc laø 30 tænh vaø moät Phuû Thöøa Thieân. Ñöùng ñaàu tænh laø toång ñoác, tuaàn phuû.- Tuyeån choïn quan laïi: giaùo duïc, thi cöû.- Luaät phaùp: Hoaøng trieàu luật lệ vôùi 400 ñieàu haø khaéc.- Quaân ñoäi: ñöôïc toå chöùc quy cuû trang bò vũ khí ñaày ñuû.* Ngoaïi giao:- Thaàn phuïc nhaø Thanh (Trung Quoác)- Baét Laøo, Campuchia thaàn phuïc.- Vôùi phöông Taây “ñoùng cöûa, khoâng chaáp nhaän vieäc ñaët quan heä ngoaïi giao cuûa hoï”.Nhận xét về bộ máy nhà nước thời Nguyễn:

- Bộ máy nhà nước thời Nguyễn dần dần được hoàn thiện. Sau khi lên ngôi Gia Long tạm thời chia nước ta thành 3 vùng, đến thời Minh Mạng chia đất nước làm 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên. Việc chia đất nước thành các tỉnh của vua Minh Mạng là điều sáng suốt, đúng đắn, dựa trên cơ sở khoa học, đặc điểm địa lí, dân cư, phong tục tạp quán của từng vùng miền. Và tên của các tỉnh đó đến nay vẫn được giữ và thêm những tỉnh mới.

24. Trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý? Nguyên nhân thắng lợi và đặc điểm của cuộc kháng chiến?

Đáp ánKhaùng chieán choáng toáng thôøi Lyù (1075 – 1077)- Thaäp kyû 70 cuûa theá kæ XI nhaø Toáng aâm möu xaâm löôïc Ñaïi Vieät lần nữa- Tröôùc aâm möu xaâm löôïc cuûa Toáng, nhaø Lyù toå chöùc khaùng chieán.+ Giai ñoaïn 1: - Naêm 1075 Lyù Thường Kiệt thöïc hieän chieán löôïc“tieân phaùt cheá nhaân”ñem quaân ñaùnh tröôùc chaën theá maïnh cuûa giaëc.+ Giai ñoaïn 2: Chuû ñoäng lui veà phoøng thuû.- 1077, ta ñaùnh baïi 30 vaïn quaân Toáng trong traän quyeát chieán treân bôø soâng Nhö Nguyeät Ta chuû ñoäng giaûn hoaø vaø keát thuùc chieán tranhNguyên nhân thắng lợi và đặc điểm của cuộc kháng chiến:- Sự lãnh đạo tài tình của Lý Thường Kiệt, tinh thần đoàn kết của toàn dân, biết lợi dụng địa hình, địa thế để kháng chiến.- Coù giai ñoaïn dieãn ra ngoaøi laõnh thoå - Ta giành thắng lợi nhưng chủ động giản hòa kết thúc chiến tranh.

25. Tình hình tư tưởng, tôn giáo nước ta TK X – XV? Tại sao Phật giáo phát triển thời Lý – Trần, Nho giáo phát triển thời Lê Sơ?

Đáp ánTình hình tư tưởng tôn giáo nước ta TK X – XV: - ÔÛ thôøi kyø ñoäc laäp nho giaùo, phaät giaùo, ñaïo giaùo coù ñieàu kieän phaùt trieån maïnh.+ Nho giaùo:- Nho giaùo daàn trôû thaønh heä tö töôûng chính thoáng cuûa giai caáp thoáng trò, chi phoái noäi dung giaùo duïc, song khoâng phoå bieán trong nhaân daân+ Phaät giaùo:- Thôøi Lyù – Traàn giöõ vò trí quan troïng- Thôøi Leâ Sô: Phaät giaùo bò haïn cheá.+ Đạo giáo: tồn tại song song với nho giáo và Phật giáo, một số đạo quán được xây dựng.*Phật giáo phát triển thời Lý – Trần, Nho giáo phát triển thời Lê sơ: - Phật giáo phát triển thời Lý – Trần do vua Lý Thái Tổ xuất thân ở trong chùa, các vua Lý mộ đạo Phật. Vua Trần Nhân Tông xuất gia đầu Phật, lập ra phái Thiền Trúc Lâm.- Nho giáo phát triển thời Lê sơ vì thời Lê sơ vua nắm mọi quyền hành tuyệt đối, cai quản đất nước. Để thực hiện việc tập trung quyền lực và được nhân dân phục tùng, nghe lời mình, thì Nho giáo là một trong những công cụ đắc lực hỗ trợ cho việc cai trị đất nước.

26. Tình hình xã hội và đời sống nhân dân ta ở nủa đầu thế kỉ XIX? Em nghĩ thế nào về cuộc sống của nhân dân ta dưới thời Nguyễn? So sánh với thế kỉ X – XV?

Đáp ánTình hình xaõ hoäi vaø ñôùi soáng cuûa nhaân daân:* Xaõ hoäi:- Söï phaân chia giai caáp ngaøy caøng caùch bieät:+ Giai caáp thoáng trò: vua quan, ñòa chuû, cöôøng haøo.+ Giai caáp bò trò: noâng daân.- Teä tham quan oâ laïi raát phoå bieán.- ÔÛ noâng thoân ñòa chuû cöôøng haøo öùc hieáp nhaân daân.* Ñôøi soáng nhaân daân:- Nhaân daân phaûi chòu nhieàu gaùnh naëng.+ Phaûi chòu caûnh söu cao, thueá naëng.+ Cheá ñoä lao dòch naëng neà.+ Thieân tai, maát muøa, ñoùi keùm thöôøng xuyeân. Ñôøi soáng cuûa nhaân daân cöïc khoå hôn so vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc. Maâu thuaãn xaõ hoäi leân cao buøng noå caùc cuoäc ñaáu tranh. Nhận xét cuộc sống của nhân dân ta dưới thời Nguyễn, so sánh với thế kỉ X – XV:- Cuộc sống nhân dân ta dưới thời Nguyễn vô cùng khó khăn, cực khổ, chịu nhiều sưu cao thuế nặng, không bằng đời sống của nhân dân ở TK X – XV.

27. Mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa đã xuất hiện ở những triều đại nào của Trung Quốc. Đó là những biểu hiện gì?

Đáp ánSöï phaùt trieån kinh teá döôùi trieàu Minh: Töø theá kyû XVI ñaõ xuaát hieän maàm moáng kinh teá TBCN:+ Thuû coâng nghieäp: xuaát hieän coâng tröôøng thuû coâng, quan heä chuû - ngöôøi laøm thueâ.+ Thöông nghieäp phaùt trieån thaønh thò môû roäng vaø phoàn thònh.

28. Lập bảng thể hiện giai đoạn hình thành, phát triển và suy yếu của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á?

Đáp ánHình thành Phát triển Suy yếu

Thời gian

Theá kæ VII ñeán X

Nöûa sau theá kæ X ñeán nöûa ñaàu theá kæ XVIII

Nöûa sau TK XVIII -

giữa TK XIX Tên quốc

giaCampuchia cuûa ngöôøi Khôme, caùc vöông quoác cuûa ngöôøi Moân vaø ngöôøi Mieán ôû Haï löu soâng meâ Nam, ngöôøi Inñoâneâxia ôû ñaûo Xumatôra vaø Giava.

Đại Việt, Ăng-Co, Su-khô-Thay, Lan-xang… - Bieåu hieän söï phaùt trieån:+ Kinh teá: cung caáp luùa gaïo, saûn phaåm thuû coâng (vaûi ñoà söù, cheá phaåm kim khí …), nhaát laø saûn phaåm thieân nhieân, nhieàu laùi buoân nöôùc ngoaøi ñeán buoân baùn.+ Chính trị ổn định, toå chöùc boä maùy chaët cheõ töø Trung öông ñeán ñòa phöông.+ Vaên hoaù: xaây döïng ñöôïc moät neàn vaên hoaù rieâng cuûa mình vôùi nhöõng neùt ñoäc ñaùo.

Caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ

29. Lập bảng so sánh vương quốc Campuchia và vương quốc Lào theo nội dung sau:

Vương quốc Campuchia Vương quốc LàoDân tộc chínhGiai đoạn hình thànhGiai đoạn phát triểnGiai đoạn suy yếuThành tựu văn hóa

Đáp án

Vương quốc Campuchia Vương quốc LàoDân tộc chính Khômer Ngöôøi Laøo Thông +

Lào LùmGiai đoạn hình thành Theá kyû VI 1353 Giai đoạn phát triển Thôøi kyø Aêngco

(802 – 1432) laø thôøi kyø phaùt trieån nhaát.- Bieåu hieän söï phaùt trieån:+ Veà kinh teá: noâng nghieäp, ngö nghieäp, thuû coâng nghieäp ñeàu phaùt trieån.+ Aêngco chinh phuïc caùc nöôùc laùng gieàng, trôû thaønh cöôøng quoác.

Cuoái theá kæ XVII ñaàu theá kæ XVIII (vua Xulinha Voângxa).- Bieåu hieän phaùt trieån:+ Toå chöùc boä maùy chaët cheõ hôn + Buoân baùn trao ñoåi đñöôïc môû roäng.+ Coù quan heä toát vôùi caùc nöôùc laùng gieàng, kieân quyeát choáng xaâm löôïc.

Giai đoạn suy yếuThành tựu văn hóa + Taïo ra chöõ vieát

rieâng treân cô sôû chöõ Phaïn + Vaên hoïc daân gian vaø vaên hoïc vieát vôùi nhöõng caâu chuyeän coù giaù trò ngheä thuaät.- Kieán truùc & điêu khắc: quaàn theå kieán truùc Aêngco.

+ Taïo ra chöõ vieát treân cô sôû chöõ Campuchia vaø Mianma.+ Ñôøi soáng vaên hoaù phong phuù.+ Kiến trúc: Thaït Luoång ôû Vieâng Chaên

30. Hãy mêu tả lãnh địa phong kiến và cuộc sống của lãnh chúa trong lãnh địa?Đáp án

Lãnh địa phong kiến: - Giöõa theá kyû IX, laõnh ñòa phong kieán Taây Aâu ra ñôøi, ñaây laø ñôn vò chính trò kinh teá cô baûn trong thôøi kyø phong kieán phaân quyeàn ở Tây Âu.- Laõnh ñòa laø moät khu ñaát roäng bao goàm ñaát cuûa laõnh chuùa vaø ñaát khaåu phaàn. Trong khu ñaát cuûa laõnh chuùa coù nhöõng laâu ñaøi, dinh thöï, nhaø thôø, nhaø kho, chuoàng traïi …- Về kinh tế: là một đơn vị kinh tế riêng biệt, đóng kín, tự cấp, tự túc ( Trừ sắt, muối, tơ lụa, đồ trang sức )- Về chính trị: Là một đơn vị chính trị độc lập (có tài chính, quân đội, thuế khóa, tiền tệ riêng ….)Cuộc sống của lãnh chúa trong lãnh địa:- Laõnh chuùa coù cuoäc soáng nhaøn roãi, xa hoa, sung söôùng baèng vieäc boùc loät nông nô

31. Nêu nguyên nhân ra đời, tổ chức và vai trò của thành thị trung đại ở châu Âu?Đáp án

Söï xuaát hieän thaønh thò trung ñaïi- Nguyeân nhaân thaønh thò ra ñôøi:+Xuaát hieän nhöõng tieàn ñeà cuûa neàn kinh teá haøng hoaù.+ Thò tröôøng buoân baùn töï do.+ Thuû coâng nghieäp: chuyeân moân hoaù.- Thôï thuû coâng tìm nôi ñoâng ngöôøi qua laïi để sản xuất và mua bán ở bên ngoài lãnh địa. Thaønh thị ra đời+Toå chöùc của thành thị :- Cư dân chủ yếu là thợ thủ công và thương nhân- Thaønh thò coù thaønh luõy, thaùp canh bao boïc, beân trong coù nhieàu khu phoá cöûa haøng…- Vai troø thaønh thò:+ Phaù vôõ neàn kinh teá töï nhieân töï cung töï caáp, töï tuùc, taïo ñieàu kieän cho kinh teá haøng hoaù phaùt trieån.+ Goùp phaàn tích cöïc xoaù boû cheá ñoä phaân quyeàn. + Mang laïi khoâng khí töï do cho xaõ hoäi phong kieán Taây Aâu.

32. Nguyên nhân và điều kiện của những cuộc phát kiến địa lí? Trình bày những cuộc phát kiến địa lí tiêu biểu?

Đáp án- Nguyeân nhaân của những cuộc phát kiến địa lí:+ Saûn xuaát phaùt trieån daãn ñeán nhu caàu veà höông lieäu, vaøng bạc vaø thò tröôøng tăng cao.

+ Con ñöôøng giao löu, buoân baùn qua Taây AÙ vaø Ñòa Trung Haûi bò ngöôøi AÛ Raäp ñoäc chieám.- Điều kiện:+ Khoa hoïc – kyõ thuaät coù nhieàu tieán bộ: hàng hải, la bàn, kĩ thuật đóng tàu. - Caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù lôùn:+ 1487, B. Ñiaxô ñi ñeán cöïc Nam cuûa Chaâu Phi, ñaët teân laø muõi Haûi Voïng.+ 8/1492. C.Coâloâmboâ ñeán CuBa vaø moät soá ñaûo vuøng biển Caribe. OÂng laø ngöôøi ñaàu tieân phaùt hieän ra Chaâu Myõ.+ 1497 Vaxcoâ ñô gama ñeán Calicut AÁn Ñoä.+ 1519 - 1522 Magienlan laø ngöôøi ñaàu tieân voøng quanh theá giôùi baèng ñöôøng bieån.

33. Nêu những hệ quả của những cuộc phát kiến địa lí?Đáp án

Hệ quả của những cuộc phát kiến địa lí:+ Ñem laïi hieåu bieát môùi veà Traùi ñaát, veà nhöõng con ñöôøng môùi, daân toäc môùi. Thò tröôøng theá giôùi ñöôïc môû roäng.+ Thuùc ñaåy nhanh söï tan raõ cuûa quan heä phong kieán vaø söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa tö baûn.+ Naûy sinh quaù trình cöôùp boùc thuoäc ñòa vaø buoân baùn noâ leä.

34. Trình bày nguyên nhân ra đời, thành tựu và ý nghĩa của phong trào Văn hóa phục hưng?

Đáp ánVaên hoaù phuïc höng- Nguyeân nhaân:+ Giai caáp tö saûn coù theá löïc veà kinh teá, song chöa coù ñòa vò veà xaõ hoäi töông öùng.+ Nhöõng quan ñieåm loãi thôøi cuûa xaõ hoäi phong kieán kìm haõm söï phaùt trieån cuûa giai caáp tö saûn.- Ñaëc ñieåm: Phong traøo vaên hoaù phuïc höng khoâi phuïc tinh hoa vaên hoaù xaùn laïn Coå ñaïi Hi Laïp, Roâ-ma, xaây döïng moät neàn vaên hoaù môùi, ñeà cao giaù trò chaân chính cuûa con ngöôøi, ñoøi quyeàn töï do caù nhaân, coi trong khoa hoïc kyõ thuaät. + Thaønh tựu:- Italia laø queâ höông cuûa vaên hoùa phuïc höng * Ra-bô-le: nhaø vaên, nhaø y hoïc * Ñeâ-caùc-tô: nhaø toaùn hoïc xuaát saéc, nhaø trieát hoïc* Leâ-oâ-na-ñô –Vanh-xi: hoaï só thieân taøi, kyõ sö

* Seách-Xpia: nhaø soaïn kòch vó ñaïi…+ Yùù nghóa:- Leân aùn giaùo hoäi Ki-toâ, taán coâng vaøo traät töï phong kieán, ñeà cao töï do, xaây döïng theá giôùi quan tieán boä.- Ñaây laø cuoäc ñaáu tranh cuûa giai caáp tö saûn choáng laïi cheá ñoä phong kieán treân maët traän vaên hoaù tö töôûng.

GV biên soạn PHẠM THỊ KIM THANH