ค าน า · U T Q - 55204 การบริหารงานบุคคล 1 | หน้า ค าน า เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ

U T Q - 5 5 2 0 4 การบรหารงานบคคล

1 | ห น า

ค าน า

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการบรหารงานบคคล เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและด าเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการบรหารงานบคคล จะสามารถน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

ค าน า 1 หลกสตร “การบรหารงานบคคล” 1 รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล 11 ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล 22 ตอนท 3 การพฒนาบคลากร 36 ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (recruitment) 44 ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน 53 ใบงานท 1 64 ใบงานท 2 67 ใบงานท 3 70 ใบงานท 4 73 ใบงานท 5 75 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 78


3 | ห น า

หลกสตร หลกสตรการบรหารงานบคคล

รหส UTQ-55204 ชอหลกสตรรายวชา หลกสตรการบรหารงานบคคล ปรบปรงเนอหาโดย วทยากร ภาควชานโยบาย การจดการและความเปนผน าทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร ค าอธบายรายวชา

ความหมาย ความส าคญ และความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล อธบายถงการพฒนาบคลากร การสรรหาบคลากร (Recruitment) และเทคนคการสรางแรงจงใจในการท างาน หลกและแนวทางในการพฒนาบคลากรทงทางกาย ใจ และความคดในการปฏบตงาน วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. อธบายความหมายของการ บรหารงานบคคลได 2. อธบายววฒนาการของการบรหารงานบคคลได 3. อธบายหลกการของการบรหารงานบคคล ได 4. อธบายกระบวนการบรหารงานบคคลได 5. อธบายขอบขายของการบรหารงานบคคลได 6. อธบายระบบของการบรหารงานบคคลได 7. อธบายถงการพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงานได 8. อธบายการพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงานได 9. อธบายการพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงานได 10. อธบายหลกการในการสรรหาบคลากรได 11. อธบายวธการสรรหาบคลากรได 12. อธบายการบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนงได 13. อธบายความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างานได 14. อธบายสาระส าคญเกยวกบทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างานได 15. อธบายการเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการได

สาระการอบรม

ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล ตอนท 3 การพฒนาบคลากร ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (recruitment) ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน

กจกรรมการอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด


5 | ห น า

6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองได

คะแนนการทดสอบหลงเรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวม

กจกรรมบนกระดานสนทนา บรรณานกรม รง แกวแดง. (2544). การปฏวตการศกษาไทย. กรงเทพฯ : มตชน. วชย วงษใหญ. 2535 การพฒนาหลกสตรครบวงจร. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย วยะดา รตนสวรรณ. (2545). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางความสามารถในการคด

ไตรตรองของอาจารยพยาบาล ปรญญานพนธ. กศ.ด. (การบรหารการศกษา) กรงเทพฯ บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยศรนครนทนวโรฒ.

สมชาย บญศรเภสช. (2545). การศกษาการเสรมสรางพลงอ านาจการท างานของครในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 8 ปรญญานพนธ กศ.ด.(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สดา ทพสวรรณ. (2541). วชา EA531 หนาทผน าในการบรหารการศกษา. (เอกสารประกอบการสอน). กรงเทพฯ: ภาควชาบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สเมธ งามกนก. (2549). หลกสตรฝกอบรมเพมอ านาจในการท างานของเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน. ปรญญานพนธ กศ.ด.(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10. สบคนเมอ 3 กรกฎาคม 2550 จากwww.moph.go.th/ops/1889/news.pic


6 | ห น า

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.สรปผลและการสงเคราะหการ ประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาขนพนฐาน (รอบแรก พ.ศ. 2544 -2548). (2549)

พระพรหมคณาภรณ (ปอ. ปยตโต) : ชวตทสรางสรรค สดใส และสขสนต ,กนยายน 2549หนงสอพมพผจดการ 360° รายสปดาห: วนท 31 มนาคม 2553

กองการเจาหนาท มหาวทยาลยศลปากร : คมอสมรรถนะบคลากร มหาวทยาลยศลปากร วชระ บญธรวร : การพฒนา Competency ของบคลากรเพอตอบสนองตอยทธศาสตรจงหวด

(Powerpoint) เอกสารประกอบการบรรยายเรอง "นโยบายฝกอบรม" , การฝกอบรมหลกสตรเจาหนาทฝกอบรม,ฝายฝกอบรม , กองวชาการ , ส านกงาน ก.พ., 2520

เอกสารประกอบการบรรยายเรอง " แนวความคดและหลกการเกยวกบการฝกอบรม " , การฝกอบรมหลกสตรความรพนฐานดานการฝกอบรม, สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน, ก.พ.,2533

เอกสารประกอบการบรรยายเรอง "กระบวนการฝกอบรม " , การฝกอบรมหลกสตรความรพนฐานดานการฝกอบรม, สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน, ส านกงานก.พ., 2533

สปราณ ศรฉตราภมข , การฝกอบรมและการพฒนาบคคล, โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร ,กรงเทพ, 2524 เดนพงษ พลละคร , " การพฒนาผใตบงคบบญชา ", วารสารเพมพลผลต, ปท 28 , ธนวาคม 2531-

มกราคม 2532, หนา 20-25 เอกสารประกอบการฝกอบรมเรอง " การบรหารงานฝกอบรม " ,การฝกอบรมหลกสตรการบรหารงาน

ฝกอบรม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2523 เอกสารประกอบการบรรยายเรอง " แนวความคดและหลกการเกยวกบการฝกอบรม " ธน กลชล , เอกสารประกอบการบรรยาย เรอง " มนษยพฤตกรรมและการเรยนรในการฝกอบรม ",

การฝกอบรมหลกสตร การบรหารงานฝกอบรม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร,2523 นงลกษณ เพมชาต. การประเมนผลการปฏบตงาน. คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏ

หมบานจอมบง, 2548 ศรพงษ เศาภายน, พนต ารวจโท. การบรหารทรพยากรมนษย. บค พอยท, 2547


7 | ห น า

หลกสตร UTQ-55204 การบรหารงานบคคล

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล เรองท 1.1 ความหมายของการบรหารงานบคคล เรองท 1.2 ววฒนาการของการบรหารงานบคคล เรองท 1.3 หลกการของการบรหารงานบคคล แนวคด

1. การบรหารงานบคคล คอ การบรหารทรพยากรมนษย โดยมจดมงหมาย เพอใหไดคนด มคณวฒ และมความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงหนาท มาท างานดวยความสนใจ พงพอใจ อยางมประสทธภาพ และประสทธผล

2. ววฒนาการของการบรหารงานบคคล ระบบบรหารงานบคคลภาครฐในประเทศไทยมววฒนาการมาตอเนองเปนเวลายาวนานควบคกบระบบราชการ การเปลยนแปลงแตละครงมกสบเนองมาจากการปฏรประบบราชการ หรอการเปลยนแปลงทางการเมองเปนส าคญ ซงสามารถแบงออกเปน 5 ยคส าคญ ดงน 1) ยคระบบศกดนา-บรรดาศกด 2) ยคระบบมชนยศ (พ.ศ.2472–2475) 3) ยคระบบต าแหนง (พ.ศ. 2476 - 2478) 4) ยคระบบมชนและต าแหนง (พ.ศ.2479-2517) 5) ยคระบบจ าแนกต าแหนง (พ.ศ. 2518-ปจจบน)

3. หลกการของการบรหารงานบคคล ไดแก 1) หลกความสามารถ (Competence) 2) หลกความเสมอภาค (Equality Opportunity) 3) หลกความมนคงในต าแหนงหนาท (Security of Tenure) และ 4) หลกความเปนกลางทางการเมอง (Political Neutrality)

วตถประสงค 1. อธบายความหมายของการ บรหารงานบคคลได 2. อธบายววฒนาการของการบรหารงานบคคลได 3. อธบายหลกการของการบรหารงานบคคล ได

ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล เรองท 2.1 กระบวนการบรหารงานบคคล เรองท 2.2 ขอบขายของการบรหารงานบคคล เรองท 2.3 ระบบของการบรหารงานบคคล

แนวคด


8 | ห น า

1. กระบวนการบรหารงานบคคล ไดแก 1) การสรรหาบคลากร 2) การคดเลอกบคลากร 3) การบรรจบคลากร 4) การพฒนาบคลากร 5) การประเมนผลพนกงานทกระดบชน 6) การก าหนดคาตอบแทน และ 7) การเลกจาง

2. ขอบขายของการบรหารงานบคคล ไดแก 1) การวางแผนก าลงคน (manpower planning) 2) การก าหนดต าแหนง (classification of position) 3) การก าหนดคาตอบแทน (compensation) 4) การสรรหาบคลากร (recruitment) 5) การพฒนาบคลากร (human resources development) 6) การเสรมแรงจงใจ (motivation) 7) การรกษาวนยและการด าเนนกระท าวนย (discipline) 8) การเลอนต าแหน งและการโอนยาย (promotion and transfer) 9) การประเมนผลการปฏบตงาน (performance appraisal) 10) การพนจากราชการและการดาเนนการเกยวกบผลประโยชนทดแทน (separation and pension)

3. ระบบการบรหารงานบคคลโดยทวไปทนยมใชม 2 ระบบดวยกน คอ 1) ระบบอปถมภ (Patronage System หรอ Spoil System) เปนระบบดงเดม โดยมแหลงก าเนดมาจากจนโบราณ ทมกใชการสบทอดทางสายเลอด รวมไปถง การน าสงของ มาแลกต าแหนง 2) ระบบคณธรรม (Merit System) เกดจากความพยายามทจะแกไขขอบกพรอง ของระบบอปถมภ โดยเปนระบบการบรหารบคคลทอาศยความร ความสามารถของบคคลเปนหลก ไมค านงถงความสมพนธสวนตว

วตถประสงค 1. อธบายกระบวนการบรหารงานบคคลได 2. อธบายขอบขายของการบรหารงานบคคลได 3. อธบายระบบของการบรหารงานบคคลได ตอนท 3 การพฒนาบคลากร เรองท 3.1 การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน เรองท 3.2 การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน เรองท 3.3 การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน แนวคด

1. การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน ไดแก ระเบยบวนย กฎเกณฑ ขอควรปฏบต หนาทความรบผดชอบ (MQ) การฝกฝนตนเอง การชวยเหลอ ท าประโยชนเพอสวนรวม (SQ) มารยาท การเคารพซงกนและกน พฤตกรรม การแสดงออก ความสามารถ ความช านาญ ความเชยวชาญ การออกก าลงกาย/นนทนาการ และการปรบปรงพฒนา (PQ) ตนเองและสภาพแวดลอมในทท างาน

2. การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน ไดแก อารมณ (EQ) ความสามารถของจตทศนคต แรงจงใจ ความสข จตส านก จตวญญาณ คานยม วฒนธรรมองคกร และคณธรรมจรยธรรม (MQ)

3. การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน ไดแก ทกษะความคด (IQ) ไหวพรบ ปฏภาณ การฝกอบรม / ประชม/ สมมนา การศกษาดงาน การศกษาตอ ไ ห ว พ ร บ ป ฏ ภ า ณ


9 | ห น า

การเปลยนวกฤตใหเปนโอกาส (AQ) การสรางสรรคผลงาน (CQ) นวตกรรม ความคดรเรม ภมปญญา และงานกลยทธ

วตถประสงค 1. อธบายถงการพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงานได 2. อธบายการพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงานได 3. อธบายการพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงานได

ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (recruitment) เรองท 4.1 หลกการในการสรรหาบคลากร เรองท 4.2 วธการสรรหาบคลากร เรองท 4.3 การบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนง เรองท 4.4 การประเมนผลการปฏบตงาน

แนวคด

1. หลกการส าคญของการสรรหาบคลากร คอ การกระท าทกวถทางเพอใหไดมาซงบคคลทมคณลกษณะดงกลาว ซงกระบวนการสรรหาบคลากรนเปนทง ศาสตรและศลปะ โดยมหลกการในการสรรหาบคลกรทส าคญ ดงน ระบบคณธรรม (merit system) พจารณาวตถประสงคขององคการและภารกจทตองปฏบต ซงจะตองไดคนทเหมาะสมกบงาน (put the right man on the right job) เปนไปตามนโยบาย และระเบยบกฎหมาย

2. วธการสรรหาบคลากร การสรรหาบคลากรทเหมาะสมกบงานนนผมอ านาจหนาทในการเลอกสรรจะตองมความร ความเขาใจ ลกษณะงานของต าแหนงทจะตองสรรหาเปนอยางดวางานในต าแหนงนนจะตองปฏบตงานอะไรและอยางไร จากนนจงวเคราะหวางานลกษณะเชนนนตองใชบคลากรทมความร ความสามารถประสบการณ ตลอดจนบคลกภาพอยางไรจงจะมความเหมาะสม แลวจงมาก าหนดวธการตาง ๆ ในรายละเอยดเพอใหไดมาซงบคลลากรทมคณสมบตเชนนน โดยก าหนดขนในลกษณะของกฎหมาย ระเบยบ กฎ หรอขอบงคบของทางราชการแลวแตกรณและเมอไดก าหนดขนเปนกฎหมายหรอระเบยบวาดวยการสรรหาบคลากรแลวกตองถอปฏบตเปนมาตรฐานและดาเนนการใหเปนไปตามนน โดยทวไปการสรรหาบคลากรในระบบราชการสามารถปฏบตได 2 วธ ดงน สอบแขงขน และการคดเลอก

3. การบรรจและแตงตง เปนขนตอนหลงจากทเมอสอบแขงขนหรอคดเลอกไดแลว ขนตอนตอไป คอขนตอนของการบรรจแตงตงใหดารงต าแหนง ซงก าหนดใหมผมอ านาจในการบรรจแตงตงขาราชการแตละระดบ แตกตางกนออกไป

4. การประเมนผลการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการประเมนคาของบคคลผปฏบตงานในดานตาง ๆ ทงผลงานและคณลกษณะอน ๆ ทมคณคาตอการปฏบตงานภายในเวลาทก าหนดไวอยางแนนอน ภายใตการสงเกต จดบนทกและประเมนโดยหวหนางาน โดยอยบนพนฐานของความเปนระบบและมาตรฐานแบบ


10 | ห น า

เดยวกน มเกณฑการประเมนผลทมประสทธภาพในทางปฏบตใหความเปนธรรมโดยทวกน

วตถประสงค 1. อธบายหลกการในการสรรหาบคลากรได 2. อธบายวธการสรรหาบคลากรได 3. อธบายการบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนงได

ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.1 ความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.2 ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.3 การเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการ แนวคด

1. การเสรมแรงจงใจ เปนแรงขบหรอพลงทผลกดนใหมนษยแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนง (Lewis and Peterson, 1974) แรงจงใจของมนษยมทงในทางลบและทางบวก แรงจงใจทางลบ หมายถง แรงจงใจทจะกระท าสงทไมด การใชความรนแรง เปนตน

2. ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน ไดแก ทฤษฎการจดล าดบขนความตองการของมนษย นกวชาการทมชอเสยงมากในเรองนคอ อบราฮม เอช. มาสโลว (Abraham H. Maslow) ซงไดเสนอทฤษฎการจดล าดบขนความตองการของมนษย (hierarchy of needs) ซงประกอบดวย 5 ขน ดงน 1) ความตองการดานรางกาย (physiological needs) คอ ความตองการขนพนฐาน เชน อาหาร อากาศ น า เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค 2) ความตองการความปลอดภย (safety needs) 3) ความตองกระท าดานสงคม และความรก (belongingness and love needs) 4) ความตองการการยกยองใหเกยรต (esteem needs) 5) ความตองการความส าเรจในชวต (need for self-actualization) เปนความตองการขนสงสดของมนษย ซงแตกตางกนออกไปในแต ละบคคล และทฤษฎการจงใจแบบสองปจจย นกวชาการทมชอเสยงมากในเรองนคอ เฟดเดอรรค เฮอรซเบรก (Federick Herzberg) ซงน าเสนอทฤษฎการจงใจแบบสองปจจย (two-factors motivation) ซงประกอบดวยปจจยแวดลอมในกระท างานทวไป (hygiene factors) ไดแกปจจยดานการบรการงานการบงคบบญชา สภาพการท างานทวไป ความสมพนธระหวางบคคลในองคการ ตลอดจน คาจาง และความมนคงในการท างาน และปจจยจงใจ (motivation factors) ไดแก เรองความส าเรจของงาน งานททาทายความรค ว า ม ส า ม า ร ถ ก า ร ย ก ย อ ง นบถอ การเจรญกาวหนาในการท างาน

3. การเสรมสรางแรงจงใจ ในระบบราชการไดก าหนดไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 หมวด 4 มาตรา72 ซงก าหนดขนโดยอาศยทฤษฎการจงใจขางตนเปนแนวทางโดยก าหนดใหมการเสรมสรางแรงจงใจทงในสวนท


11 | ห น า

เปนตวเงนและมใชตวเงน เพอใหสามารถจงใจผมความรความสามารถเขารบราชการมากกวาไปท างานเอกชน

วตถประสงค 1. อธบายความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างานได 2. อธบายสาระส าคญเกยวกบทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างานได 3. อธบายการเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการได


12 | ห น า

ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล

เรองท 1.1 ความหมายของการบรหารงานบคคล

การบรหารงานบคคล เปนกระบวนการคนหา (Discovery) การพฒนา (Development) และการใชใหเกดประโยชน (Utilization) ทรพยากรมนษยใหเกดประสทธภาพและเปนผลดตอการบรหารของรฐ การคนหา หมายถง การแสวงหาบคคลทมคณสมบตทเหมาะสมทสดกบต าแหนงทมอยการพฒนาบคคลหมายรวมถง การจงใจ (Motivation) การฝกอบรม การใชทรพยากรใหเกดประโยชน หมายถง มงบรรจบคลากรทกคนใหเหมาะสมกบงานหนวยงานกลางของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (Civil Service Commission) หรอ ก.พ. ท าหนาทการบรหารงานบคคล วางกฎระเบยบใหเปนอนหนงอนเดยวกนในเรองอตราเงนเดอน คณสมบตผรบการบรรจและเลอนต าแหนง อายราชการ สภาพการท างาน การจดการบ าเหนจบ านาญและอนๆซงอาจเปนการสนเปลองนอยกวาทจะใหแตละหนวยราชการปฏบตกนเอง การคดเลอก การมอบหมายงาน การอบรม การบงคบบญชา ระเบยบวนย การเลอนขนและการออกจากงาน เปนหนาทและความรบผดชอบของผบรหารในองคกร

การวางแผนงานบคคล การวางแผนงานบคคล คอ การวางจดมงหมายทจะใชทรพยากรมนษยใหเปนประโยชน

เปนการวนจฉยเพอเลอกก าหนดวธปฏบตงานทเหนวาดทสดโดยพจารณาจากขอมลขาวสารและกรณแวดลอมตางๆ ใหไปสเปาหมายทก าหนดไว

ความส าคญของแผนงานบคคล 1. การปฏบตงานตามแผนท าใหงานประสานสอดคลองรวดเรวและงาย 2. ชวยใหบรรจคนเหมาะสมกบงาน 3. ชวยในการวนจฉยสงงานและมความถกตอง 4. ประหยด ทงดานแรงงาน เจาหนาท วสด 5. ชวยในการพฒนาบคคลและการขยายงานและปรบปรงองคการ 6. แผนงานดจะชวยแบงเบาภาระของผบงคบบญชาทใชเทคนคการบรหารโดย

การมอบ อ านาจหนาท กระบวนการวางแผนงานบคคล

1. ขนวางแผนด าเนนงาน 2. ขนปฏบตตามแผน 3. ขนตรวจตราปรบปรงแผน

1. ขนวางแผนด าเนนงาน ค านงถงวตถปะสงค

1.1 ก าหนดวตถประสงคใหชดเจนแนนอน สามารถปฏบตได ไมขดกบนโยบายหลกขององคการสอดคลองกบวตถประสงคในอนาคตขององคการ

1.2 นโยบายขององคการตอผปฏบตงานอาจก าหนดเปนระยะสนหรอยาว 1.3 ทศนคตขององคการตอผปฏบตงานผบรหาร ควรพจารณา

1. พจารณาปจจยการด ารงชพ


13 | ห น า

2. ความเปนอสระและความมนคงในการท างาน 3. การจงใจจากผบงคบบญชา เพอนรวมงานและจากองคการ 4. มนษยชอบรวมกลมและปรารถนาจะมเพอนฝง 5. ผปฏบตงานยอมตองการ การยกยอง นบถอในกลมผปฏบตงาน

ดวยกน 1.4 ทศนคตของคนงาน ทมตอองคการ

1. ตองการความมนคงในการปฏบตงาน ผบงคบบญชาทด คาจางและแรงงานทเหมาะสม

2. ความกาวหนาในการปฏบตงาน 3. สภาพการท างานทดและเวลาทเหมาะสม 4. การไดมสวนรวมในการปฏบตงานกบกลมและองคการ 5. มความเกรงกลวตอระเบยบของบงคบตางๆ 6. หวาดระแวงตอผบงคบบญชาทไมยตธรรมและกดกน 7. เมอเขาปฏบตงานใหมๆมกขาดพเลยงแนะน างานท าใหรสกโดดเดยว

2. ขนปฏบตตามแผน การวเคราะหขอมลและขาวสาร ตลอดจนสถานการณทควรจะเปนจรงในทางปฏบตซงมปจจยควรค านง ดงน

1. การจ าแนกขนและเงนเดอน เปนโครงรางขนมลฐานทส าคญทสดของการบรหารงานบคคล

2. การจดตงต าแหนงใหม 3. การสรรหาบคคลและการเลอกสรร อาศยการวางแผนเปนเครองมอใน

การจดเตรยม 4. สภาวะการท างาน ระบบการเลอนชนและโอกาสแหงความกาวหนา

การรบรองผลงาน การฝกอบรมและพนจากราชการ สวสดการ 5. การวางแผนพฒนาบคคล การคาดคะเนก าลงคน 6. สงจงใจในการท างาน ก าหนดคาจางชวโมงการท างาน การสงเสรมใน

เรองสขภาพอนามย ความปลอดภยในการท างาน ความมนคงทางเศรษฐกจของคนงานและการบรการตางๆ

7. ความสมพนธอนดระหวางผรวมงานและผบงคบบญชาในองคการ 3. ขนตรวจตราปรบปรงแผน

1. จดใหมระบบการรายงาน 2. จดใหมเจาหนาทหรอหนวยงานเฉพาะเพอตรวจสอบ 3. จดใหมคณะกรรมการตรวจตราและตดตามผลการปฏบตงาน 4. จดใหมมาตรฐานในการปฏบตงาน

อปสรรคบางประการในการวางแผนงานบคคล

1. การขาดความรทางวชาการเกยวกบการวางแผน 2. การขาดขอมลและขาวสารทใชในการวางแผน 3. การขาดความกระตอรอรนและมความเหนวาการวางแผนเปนการเพมภาระ


14 | ห น า

4. ลกษณะนสยและประเพณซงไดรบการถายทอดมานาน 5. ขดตอผลประโยชนสวนตว 6. ปฏบตงานโดยความเคยชนและมนสยตอตานการเปลยนแปลง 7. สภาวะแวดลอมโนมน าใหปฏบตไปในทางทเหนแกพรรคแกพวก

ระบบการสรรหาบคคล

1. ระบบคณธรรม (Merit system) ระบบงานบคคลทความดหรอความส าเรจซงไดมการเปรยบเทยบกนแลว ตดสนการเลอนชนเลอนต าแหนงของบคคลในองคการและยงรวมถง การใชความรความสามารถและอายราชการโดยการใชวธเปดสอบแขงขนทวไป (Open competition)

ลกษณะของระบบคณธรรม 1. มการประชาสมพนธอยางทวถง 2. มโอกาสทจะสมครสอบ 3. มการตงมาตรฐานทเปนไปได สอดคลองกบต าแหนงทเปดสอบ 4. ปราศจากการกดกน 5. แตละขนต าแหนงแสดงถงความสามารถทตางกน 6. ตองมโอกาสไดรบรในกรรมวธการสอบคดเลอก

2. ระบบอปถมภ การมความสมพนธกนทางสายเลอด ความเปนเพอนฝง หรอความชอบพอทางดานอนๆดวย

ประโยชนของระบบคณธรรมตอการบรหาร 1. ท าใหบคคลผมความรความช านาญไดเขาปฏบตงานตามความร

ความสามารถ 2. สงเสรมระบอบประชาธปไตย 3. ผปฏบตงานมความมนคงในต าแหนงหนาท สงเสรมใหมความตงใจใน

การปฏบตหนาท ท าใหประสทธภาพของงานดขน 4. ปองกนมใหการเมองเขามามอทธพลตอการปฏบตงานของขาราชการ 5. สงเสรมใหผปฏบตงานมขวญทดในการท างาน

การคดเลอกบคคลเขาประจ าต าแหนงหนาท 1. การก าหนดคณสมบตของบคคล 2. การเลอกสรรบคคล

2.1 การตรวจใบสมคร 2.2 การตรวจสอบคณสมบต 2.3 การสมภาษณขนตน 2.4 การสอบ 2.5 การสมภาษณขนสดทาย 2.6 การตรวจสอบคณภาพ


15 | ห น า

การเลอนต าแหนงและการโยกยาย

1. วตถประสงค 1. เพอปรบปรงโครงสรางขององคการ 2. เพอปรบปรงคนใหเหมาะสมกบงาน 3. เพอปรบปรงใหมการปฏบตงานตามนโยบายและขอบงคบขององคการ 4. การปรบปรงการปฏบตงานใหเหมาะสม กบสภาพทางเศรษฐกจ

2. หลกเกณฑในการเลอนต าแหนง (Promotion) 1. หลกความรวามสามารถ 2. หลกอาวโสและประสบการณ 3. หลกความรความสามารถและอาวโส 4. หลกระบบอปถมภ

3. การโยกยาย (Transfer) การโยกยาย หมายถง การเปลยนจากต าแหนงหนงไปปฏบตหนาทการงาน

ไปต าแหนงหนงซงมหนาทและความรบผดชอบและอตราเงนเดอนเทาเดม 1. โยกยายชวคราว 2. โยกยายถาวร

สาเหตการโยกยายต าแหนง 1. สาเหตจากองคการ 2. สาเหตจากผปฏบตงาน

ประโยชนเกอกลในการปฏบตงาน (Fringe benefit)การจายคาจางแรงงานเพมเตมในรปของสวสดการ ประเภทของประโยชนเกอกล คาใชจายทตองจายตามกฎหมาย จายคาลวงเวลา (over time) การจายการประกนสงคม

การจายเงนทดแทนบรการทใหแกลกคา เชน บ าเหนจ บ านาญ และการประกนชวตสขภาพ บรการทางดานกฬา บรการหองสมด รานคาส าหรบคนงาน การแนะแนวอาชพ การใหค าแนะน าทางดานกฎหมาย

ความส าคญของประโยชนทเกอกล 1. ประโยชนตอองคการ การจดประโยชนเกอกลกอใหเกด

1.1 เปนการเพมผลผลตของกจการ 1.2 เปนการเพมความเชอถอและความภกดของคนงานตอองคการ 1.3 เปนการบ ารงขวญพนกงานขององคการ 1.4 มประโยชนในการประชาสมพนธและชมนสมพนธ 1.5 ลดอทธพลของสหพนธกรรมกรและการแทรกแซงของรฐ 1.6 ชวยเหลอในการสรรหา คดเลอกและบรรจคนงาน 1.7 ลดการรองทกข 1.8 ปองกนการแยงชงคนงานขององคการผแขงขน


16 | ห น า

1.9 คนงานมสวนรวมในกจการขององคการมากขน 2. ประโยชนตอคนงาน

2.1 มความสะดวกในการใชเครองอปกรณตางๆ ในการปฏบตงาน 2.2 มความพอใจในการปฏบตงานมากขน 2.3 มความเปนอยทด และมความกาวหนาในการงาน 2.4 สมพนธภาพระหวางคนงานและนายจางดขน

การพนจากงาน 1. การลาออก (Voluntary resignation) 2. การพกงานโดยไมมความผด (Reductions I force)

2.1 เกดการยบหนวยงาน 2.2 เหตผลทางเศรษฐกจ

3. การสงพกราชการ (Removal for cause) 4. ปลดเกษยน (Retirement)

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1.1

สรป

การบรหารงานบคคล คอ กระบวนการบรหารทรพยากรมนษย โดยมจดมงหมาย เพอใหไดคนด มคณวฒ และมความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงหนาท มาท างานดวยความสนใจ พงพอใจ อยางมประสทธภาพ และประสทธผล


17 | ห น า

เรองท 1.2 ววฒนาการของการบรหารงานบคคล

การบรหารงานบคคลในประเทศไทยนน แมวาจะไดมมานานแลวกตาม แตการศกษาอบรมตามแนววธการแผนใหม เพงเรมกนอยางจรงจงเมอประมาณ 20 ปทแลวมาน กลาวคอ เมอไดมการจดตงคณะรฐประศาสนศาสตร (Institute of Public Administration) ขนในมหาวทยาลย ธรรมศาสตร โดยสญญาความรวมมอกบมหาวทยาลยอนเดยนา (Indiana University) เมอป พ.ศ. 2498 ทงน ดวยความรวมมอชวยเหลอระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลสหรฐอเมรกา อยางไรกด ถาหากจะกลาวถงการศกษา การอบรมวชาเกยวกบการบรหารงานบคคลแลว กตองนบวามมานานตงแตสมยทไดจดตง “ส านกส าหรบฝกหดวชาขาราชการฝายพลเรอน” เมอ พ.ศ. 2442 และตอมาในป พ.ศ. 2445 ไดเปลยนชอเปน โรงเรยนมหาดเลก จากนนมากไดเจรญกาวหนาโดยล าดบ ส าหรบการศกษาอบรมในสาขาวชาดงกลาวน ในสหรฐอเมรกาและยโรปเพงตนตวศกษาคนควา เมอศตวรรษทแลวมานนเอง การศกษาคนควาวชาการบรหารและการบรหารงานบคคล ไดน าเอาวธการทพฒนาจากการศกษาวชาบรหารธรกจ (Business Administration) และเทคโนโลยในทางอตสาหกรรมมาประยกตใชอยมาก ทงน เหตวาในยโรปและสหรฐอเมรกานน ความเจรญกาวหนาทางธรกจ ไดรบความสนใจนยมยกยองและมการศกษาคนควากนอยางกวางขวาง หลกการและกฎเกณฑตางๆ บางประการไดรบการน ามาใชในการบรหารราชการดวย เหตนกฎเกณฑและวธการบางอยางจงใชแทนกนได สวนการศกษาคนควา เพอแสวงหากฎเกณฑ และหลกการทน ามาใชในทางบรหารงานบคคลโดยตรงนน มการเคลอนไหวทนบวาจรงจงเมอประมาณ 90 ปทแลวมา ระบบบรหารงานบคคลภาครฐในประเทศไทยมววฒนาการมาตอเนองเปนเวลายาวนานควบคกบระบบราชการ การเปลยนแปลงแตละครงมกสบเนองมาจากการปฏรประบบราชการ หรอ การเปลยนแปลงทางการเมองเปนส าคญ ซงสามารถแบงออกเปน 5 ยคส าคญ ดงน

1. ยคระบบศกดนา–บรรดาศกด ยคนครอบคลมชวงเวลาตงแตสมยสโขทยเปนตนมาจนถงสมยรตนโกสนทรตอนตน ลกษณะการบรหารงานบคคลทกอยางจะเปนไปตามพระราชอธยาศยของพระมหากษตรย ตลอดชวงเวลานมการปฏรปทส าคญอย 2 ครง กลาวคอ ในสมยพระบรมไตรโลกนาถ มลกษณะ เปนการปรบปรงโครงสรางของระบบราชการ ท าใหมการแยกหนาทและความรบผดชอบทชดเจนขน การใชก าลงคนเรมเปนไป ตามหนาทความรบผดชอบ และอกครงในสมยรชกาลท 5 ถอเปนการปฏรป ครงส าคญยง ในขณะนนไทย มการตดตอกบตางประเทศ จงไดรบอทธพลจากตะวนตกเปนอยางมาก จงมการปฏบตการบรหารงานบคคลตามแบบตะวนตก พรอม ๆ กบการปฏรปการปกครองและการบรหาร ลกษณะส าคญของการบรหารงานบคคลในยคนคอ การสรรหาบคคลเขารบราชการขนอยกบ ดลยพนจของพระมหากษตรย แตในชวงตอนปลายยค ดลยพนจในการเลอกสรรบคคลเขารบราชการไดยกมาอยในความรบผดชอบของเจากระทรวงเปนส าคญ กลาวคอ เจากระทรวงแตละกระทรวงมอสระ ทจะสรรหาคนเขารบราชการได แตกยงมไดมการก าหนดมาตรฐานคณสมบต หรอการควบคมมาตรฐาน ในการบรหารงานบคคลเปนสวนกลาง 2. ยคระบบมชนยศ (พ.ศ.2472–2475)

ยคนเปนยคแรก ทน าระบบคณธรรม มาใชในการบรหารงานบคคลในราชการไทยในรชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 การเขารบราชการถอเปนสทธของประชาชน


18 | ห น า

ทกคนตามหลกความเสมอภาคในโอกาส จงมการเปดโอกาสใหคนทมความร ความสามารถเขารบราชการโดยการเลอกสรร อยางเปนกลางและยตธรรม ขาราชการทกคนไดรบเงนเดอนตามบญชเงนเดอนกลาง การจดระเบยบบรหารงานบคคลของราชการ ไดท าอยางเปนระบบ โดยมกฎหมายเกยวกบระบบบรหารงานบคคลในภาคราชการฉบบแรก คอ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2471 ซงประกาศบงคบใชตงแต 1 เมษายน พ.ศ.2471 มหลกการของระบบคณธรรม ซงปรากฏ ตามพระราชปรารภในตราพระราชบญญตน ความวา “โดยทมพระราชประสงคจะวางระเบยบขาราชการพลเรอนใหเปนไปในทางเลอกสรรผมความร และความสามารถเขารบราชการเปนอาชพ ไมมกงวลดวยการแสวงผลประโยชนในทางอน สวนฝายขาราชการกใหไดรบประโยชนยงขน เนองจากความสะพรงพรอมดวยขาราชการ ซงมความสามารถและรอบรในวถและอบายของราชการ กบหนาทและวนยอนตนพงรกษาเปนนตยกาล” ตามพระราชบญญตนก าหนดยศใหขาราชการพลเรอนคลายกบทหารดวย การก าหนดเงนเดอน เปนไปตามยศ โดยยศขาราชการพลเรอนม 2 ชน คอ

1) ชนสญญาบตร ประกอบดวยยศตาง ๆ คอ มหาอ ามาตยเ อ ก ม ห า อ า ม า ต ย โ ท มหาอ ามาตยตร รองมหาอ ามาตยเอก รองมหาอ ามาตยโท และรองมหาอ ามาตยตร

2) ชนราชบรษ มชนยศตาเดยว คอ ราชบรษ ในยคนประเทศไทยประกอบดวยขาราชการ 3 ประเภท คอ ขาราชการทหาร ขาราชการตลาการ และขาราชการพลเรอนขาราชการพลเรอน จะมบทบญญตตามพระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอนพ.ศ.2471 โดยมคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เปนองคกรควบคมการบรหารงานบคคล สวนขาราชการตลาการนนมบทบญญตในการบรหารงานบคคล ตามพระราชบญญตซงออกมาในปเดยวกน คอ พระราชบญญตระเบยบขาราชการฝายตลากร พ.ศ. 2471 โดยมคณะกรรมการขาราชการตลากร (ก.ต.) ท าหนาทเปนองคการกลาง ในการบรหารงานบคคล

3. ยคระบบต าแหนง (พ.ศ. 2476 - 2478) ในยคภายหลงการเปลยนแปลงการปกครอง จากระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาเปนประชาธปไตยในป พ.ศ.2475 ไดมแนวคด เกยวกบการจดระบบราชการ และการบรหารงานบคคลในราชการ ใหสอดคลองและทนสมย เชนเดยวกบประเทศตะว นตก จงไดมการประกาศใช พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2476 ซงก าหนดใหยกเลกยศและบรรดาศกด โดยเปลยนโครงสรางของระบบบรหารงานบคคล มาใชต าแหนงเปนแกนหลกแทนชนยศ มการก าหนดเงนเดอนใหเปนไปตามหนาทของต าแหนง ซงอาจกลาวไดวาการบรหารงานบคคลในราชการพลเรอนชวงนเปนจดเรมแรก ของการบรหารงานบคคล ตามระบบต าแหนงนนเอง การปรบเปลยนระบบบรหารงานบคคลครงน ด าเนนการอยางเรงรบและคอนขางเฉพาะเจาะจงบงคบ ท าใหยากแกการสบเปลยนโยกยาย ไมคลองตวในการบรหารงานบคคล จงน าไปส การแกไขพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลอก ในป พ.ศ. 2479 โดยกลบไปใชระบบชนยศ เปนแกนกลางเหมอนเดม แตลดจ านวนชนใหเหลอเพยง 5 ชน 4. ยคระบบมชนและต าแหนง (พ.ศ.2479 – 2517)


19 | ห น า

ยคนเปนชวงของการประกาศ ใชพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน 5 ฉบบ คอ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2479, 2482, 2485, 2495 และ 2497 ซงแตละฉบบม การก าหนดชนประจ าตวราชการ และเทยบต าแหนงเขาสชนยศ กลาวคอ ชนประจ าตวขาราชการ จะม 5 ชน คอ ชนจตวา ชนตร ชนโท ชนเอก และชนพเศษ ก าหนดเงนเดอน ใหไดรบตามชนทง 5 และก าหนด ใหมต าแหนงหลก 6 ต าแหนง คอ เสมยนพนกงาน ประจ าแผนก หวหนาแผนก หวหนากอง อธบด และปลดกระทรวง อกทงก าหนดวาต าแหนงใด ใหแตงตงจากขาราชการชนนน ในยคนเปนยคทอ านาจของ ก.พ. ถกลดและเพมสลบกนเปนระยะ ๆ เนองจากพอใหอ านาจ ก.พ. มาก ราชการกลาชา พอกระจายอ านาจไปทกระทรวง ทบวง กรม กมขอครหาเรองไมเปนธรรม เลนพรรคเลนพวก เหลอมล าไมไดมาตรฐาน ยงเมอมการแยกขาราชการออกมากประเภทและมการตง องคการบรหารงานบคคลแยกออกจาก ก .พ. จงเกดปญหาขาดเอกภาพ เหลอมล าไมเปนธรรม ไมเปนมาตรฐานเดยวกนมากยงขน ปลายยคนไดมขาราชการเพมขนอก 2 ประเภท คอ มการออกกฎหมาย จดระเบยบขาราชการอยการ (พ.ศ. 2503) และขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลย (พ.ศ. 2507) 5. ยคระบบจ าแนกต าแหนง (พ.ศ. 2518 – ปจจบน) ใน พ .ศ .2518 ไดมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2518 เปนกฎหมายหลกในการบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอน กฎหมายฉบบนเปลยนหลกการส าคญ ทเดมเคยยดคนเปนหลก มาเปนยดงานเปนหลก โดยอาจถอไดวา การเปลยนแปลงตามพระราชบญญต ฉบบนเปนการปฏรปการบรหารงานบคคลในราชการครงส าคญ ซงสาระส าคญของการเปลยนแปลง มทนาสนใจ ดงน

1) ยกเลกชนประจ าตวขาราชการมาใชเปนระบบต าแหนงตามหลกระบบจ าแนกต าแหนง(Position Classification) โดยก าหนดใหม 11 ระดบ

2) ก าหนดใหขาราชการไดรบเงนเดอนตามระดบต าแหนง 3) หลกการใหขาราชการประจ ามความเปนกลางทางการเมอง 4) เปลยนหลกการเลอกสรรบคคลเขาด ารงต าแหนง โดยอาจใชวธการสอบ

หรอคดเลอกได ตามเหตผลหรอความจ าเปนของแตละต าแหนง และยงเปดโอกาสใหบรรจคนเขารบราชการ ในระดบต าแหนงสง ๆ ในฐานะผทรงคณวฒดวยการน าหลกการสบเปลยนหมนเวยนต าแหนงบรหารทก 4 ป มาใช นอกจากนยงมการเปลยนแปลงในดานองคประกอบของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน(ก.พ.) มการปรบปรงหนาทความรบผดชอบของส านกงาน ก.พ. และการปรบปรงระเบยบวนย และการอทธรณ ตลอดจนมการสรางระบบรองทกขขนมาเปนครงแรก อกทงยงก าหนด ใหมการประเมนผลงานเพอเลอนขนเงนเดอนประจ าป ตลอดจนยกเลกขาราชการวสามญอกดวย กลาวไดวา ในยคนเปนการเปลยนแปลงครงใหญในระบบบรหารงานบคคลภาครฐ มการแยกประเภทขาราชการใหมเพมอก 4ประเภท คอ ขาราชการเมองตาม พระราชบญญตระเบยบ ขาราชการ พ.ศ. 2518 ขาราชการรฐสภาตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการสภา พ .ศ. 2518 ขาราชการครตามพระราชบญญตขาราชการคร พ.ศ.2521 และขาราชการต ารวจ ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. 2521

5. พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 สรปสาระส าคญ พรบ.ขาราชการพลเรอน 2551 หลงมหลกการส าคญพอสรปได ดงน


20 | ห น า

(1) การกระจายอ านาจและความรบผดชอบ ใหความส าคญกบการกระจายอ านาจและความรบผดชอบในการบรหารทรพยากรบคคลใหกบ

สวนราชการและจงหวดรบไปด าเนนการเอง โดยระบไวอยางชดเจนวา สวนราชการสามารถก าหนด จ านวนขาราชการ ประเภทต าแหนง สายงาน และระดบของขาราชการไดเอง โดยตองค านงถง ประสทธภาพ ประสทธผล ความไมซ าซอน และความประหยด เปนหลก ซงเปนไปตามแนวคดของการบรหารรฐกจ สมยใหม (New Public Management) ทเนนหลกการใหผบรหารมอ านาจ ในการบรหารอยางแทจรง และผบรหารควรเปนผรบผดชอบตอความส าเรจหรอลมเหลว ของภารกจ ขององคกร ทงน ก.พ. จะก าหนดเงอนไขและหลกเกณฑเปนกรอบกวาง ๆ ไวให และจะท าหนาทตดตาม ตรวจสอบการด าเนนการ (Post Audit) เพอใหเปนไปตามมาตรฐานก าหนดต าแหนงทวางไว

ทงนการกระจายอ านาจดงกลาวจะเปนการจดประกายใหเปนการปลดปลอยและท าลายระบบฯแบบเดม Traditional Bureucracy ทยดตดกบโครงสรางและระบบการท างานทม CFC สง โดยมงเนนใหกระบวนตางๆของ SHRM รปแบบใหมในภาครฐสะทอนถง หนวยงานภาครฐทม Competitive Advantage อนสงผลกระทบถงการม ขาราชการทม B of K + Competency มคณธรรมจรยธรรม ท สงเสรม กรอบแนวคดในการท างานและสามารถทจะแขงขนได รวมทงการพฒนาภาพรวมของระบบ HRM ของภาครฐ ทตองเนนการพฒนาทงในระดบบคคล กลม และองคการ ใหทดเทยมกบภาคเอกชนเพอใหระบบราชการ สามารถตอบสนองตอสงแวดลอมทเปลยนแปลงไปทงในระดบจลภาคและมหภาคทงภายในและภายนอกองคการ โดยจะเปนการเพมศกยภาพของ ระบบราชการใหแขงขนไดในระดบสากล และเพอเพมประสทธภาพและ ประสทธผลของ HRM ภาครฐ ใหเปน ไปในทศทางทดขน

(2) การปรบโครงสรางระบบจ าแนกต าแหนงและคาตอบแทน การปรบโครงสรางต าแหนงของขาราชการ หรอการยกเลกระบบซ และจดแบงประเภท

ต าแหนง เปน 4 ประเภทใหสอดคลองกบลกษณะงานในปจจบน ไดแก ต าแหนงประเภทบรหาร ต าแหนงประเภท อ านวยการ ต าแหนงประเภทวชาการ และต าแหนงประเภททวไป ภายใตแนวคดทจะท าใหระบบจ าแนกต าแหนง เปนระบบ Multi Classification Scheme โดยแบงประเภทต าแหนงออกเปนหลายประเภท เพอแยกบญชเงนเดอนแตละประเภทออกจากกน ท าใหเกดความยดหยน ในการปรบอตราเงนเดอนใหสอดคลองกบตลาดและการบรหารผลงาน การจายคาตอบแทนตามความรความสามารถของขาราชการแตละประเภท รวมทงสะทอนคางานของต าแหนงในแตละประเภทไดอยางแทจรง โดยสามารถเทยบเคยงต าแหนงในปจจบนกบการเขาด ารงต าแหนงใหม ส าหรบการเลอนระดบต าแหนงหรอการยายเปลยนกลมประเภทต าแหนงจะตองพจารณาจากเกณฑระดบความร/ทกษะ/ระดบสมรรถนะ/ประสบการณทจ าเปนส าหรบต าแหนงโดยจะมการก าหนดหลกเกณฑตอไป

(3) สรางความเปนมออาชพ ก าหนดใหทกกระบวนการของการบรหารทรพยากรบคคล จะด าเนนการโดยค านงถงความร

ความสามารถเปนส าคญ เพอใหขาราชการมคณภาพ คณธรรม คณภาพชวต มขวญและ ก าลงใจในการปฏบตราชการใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของภาครฐ และเนนใหขาราชการเปน ?ผปฏบตงานททรงความร? หรอ Knowledge Worker โดยมระบบต าแหนงมารองรบ กลาวคอ ขาราชการทมความร ความสามารถ สามารถเตบโตกาวหนาไดโดยไมตองมขอจ ากดเรองต าแหนง ซงเปนไป ตามหลกสากล


21 | ห น า

รวมทง เนนการเพมประสทธภาพการท างานของขาราชการควบคกบการดแลคณภาพชวต เพอ ยกระดบคณภาพชวตของขาราชการ สรางขวญ ก าลงใจในการปฏบตงาน และชวยใหขาราชการ ด ารงชวต อยาง มความสข และปฏบตงานไดอยางเตมท โดยไมตองพะวงกบปญหาการมรายไดไมเพยงพอกบรายจายตาม คาครองชพทสงขนในขณะทเงนเดอนและคาตอบแทนเพมไมทนกบคาครองชพ

(4) สรางความเปนธรรมใหแกขาราชการ ก าหนดใหมคณะกรรมการพทกษระบบคณธรรม หรอ ก.พ.ค. เพอท าหนาทเปนทพงของ

ขาราชการ โดยแยกบทบาท ภารกจและหนาทของส านกงาน ก.พ. ทแตเดมท าหนาทรกษาการปฏบตตามกฎหมายวาดวย ระเบยบขาราชการพลเรอน และการพจารณาวนจฉยการลงโทษขาราชการ ออกจากกน ชวยสรางสมดลทางการ บรหารทรพยากรบคคล และดแลรกษาระบบคณธรรมใหแกขาราชการ ในภาพรวมเปนองคการทมอ านาจอสระ ไมอยในก ากบจากฝายบรหาร สรางสมดลในการบรหารเพอรบกบการกระจายอ านาจ ในการจดการทรพยากรบคคล และชวยใหขาราชการไดรบการดแลเพอรกษาไวซงระบบคณธรรมทเปนหลกการส าคญในการบรหารทรพยากรบคคลของราชการ

กระบวนการดงกลาวจะสมฤทธผลได ตองมาจากนโยบายและระเบยบปฏบต กฎเกณฑตางๆ ทชดเจน โปรงใส ตรวจสอบได โดยตองมผบรหารองคการทมวสยทศนแบบ กวาง ยาว ไกล Panoramic รวมทงม GG ทพรอมทจะเปลยนแปลงระบบการบรหาร HR เปนผก าหนด และอาศยขาราชการทม Job Engagement และ Org. Comitment/Royalty เปนผขบเคลอนใหมการน าไปปฏบตในทศทางทดขน


สรป ววฒนาการของการบรหารงานบคคล ระบบบรหารงานบคคลภาครฐในประเทศไทยมววฒนาการมาตอเนองเปนเวลายาวนานควบคกบระบบราชการ การเปลยนแปลงแตละครงมกสบเนองมาจากการปฏรประบบราชการ หรอการเปลยนแปลงทางการเมองเปนส าคญ ซงสามารถแบงออกเปน 5 ยคส าคญ ดงน 1) ยคระบบศกดนา-บรรดาศกด 2) ยคระบบมชนยศ (พ.ศ.2472–2475) 3) ยคระบบต าแหนง (พ.ศ. 2476 - 2478) 4) ยคระบบมชนและต าแนง (พ.ศ.2479-2517) 5) ยคระบบจ าแนกต าแหนง (พ.ศ. 2518-ปจจบน)


22 | ห น า

เรองท 1.3 หลกการของการบรหารงานบคคล

แนวคดในการบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจส าคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามารถ

ปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษาดานการบรหารงานบคคล ใหเกดความคลองตวอยางอสระ ภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไปตามตามหลกธรรมาภบาลขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหไดรบการพฒนา ใหมความร ความสามารถ มขวญก าลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและกาวหนาในวชาชพซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

การบรหารทรพยากรมนษยในสถานศกษา สถานศกษาเปนองคกรส าคญทตองอาศยทรพยากรมนษยเปนกลไกส าคญในการปฏบตงานการบรหารทรพยากรมนษยในสถานศกษา มหลกในการบรหารดงน

1. รบสมครบคคลเขาท างาน ฝกอบรม และเสนอเงอนไขเพอจงใจ ใหท างาน 2. ใหความส าคญตอผรวมงาน และบคลากรในสถานศกษา ในผลงานทท า 3. พฒนาบทบาทของผรวมงาน บคลากรในสถานศกษา เพอใหโรงเรยนดเดนดาน

การเรยนการสอน 4. สนบสนนการพฒนาผน าการบรหารและการพฒนาอาชพอยางจรงจง 5. การบรหารงาน มการใหก าลงใจผรวมงาน และบคลากรในสถานศกษาท

ปฏบตงานไดผลตามวตถประสงค


สรป หลกการของการบรหารงานบคคล ไดแก 1) หลกความสามารถ (Competence) 2) หลกความเสมอภาค (Equality Opportunity) 3) หลกความมนคงในต าแหนงหนาท (Security of Tenure) และ4) หลกความเปนกลางทางการเมอง (Political Neutrality)


23 | ห น า

ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล เรองท 2.1 กระบวนการบรหารงานบคคล

กระบวนการบรหารงานบคคล การบรหารงาน

บคคล Staffing หรอ Personnel Administration หรอ Personnel Management หมายถง การด าเนนงานเกยวกบบคคลในการท างานในหนวยงานหรอ องคการเพอใหบคคลมาปฏบตงานตามทตองการ และใหบคคลไดปฏบตงานอยางมประสทธภาพ ซงมกระบวนการส าคญ ดงน

1. การก าหนดนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบเกยวกบการบรหารงานบคคล เพอเปนกรอบในการบรหาร นโยบายจะเรมตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายรฐบาลนโยบายในแผนพฒนาระดบกระทรวง มตคณะรฐมนตร สวนภาคธรกจเอกชน เนนทนโยบายและระเบยบทจ าเปนแกการด าเนนงาน

2. การวางแผนก าลงคน Man Power Planning เปนกระบวนการวางแผนวาหนวยงานมก าลงคนกคน แตละคนปฏบตหนาทอยางไร ความรความสามารถดานใดบาง เพอความเหมาะสมกบงาน ซงเรมตงแตแผนความตองการ แผนการใหไดมาของก าลงคนและแผนการใชก าลงคน

3. การจดบคคลและการสรรหาบคคลใหด ารงต าแหนง Placement & Recruitment

- การสรรหาบคลากร เปนกระบวนการทจะประชาสมพนธหนวยงานเพอใหไดบคคลทมความรความ สามารถเหมาะสมส าหรบองคกร ใหมาสมคร เพอคดเลอก Selection คนทมความรความสามารถเหมาะสมทสดเขารวมปฏบตงานในองคกร

- การจดบคคล (Placement) หมายถงการจดบคคลทผานการคดเลอก ใหด ารงต าแหนงทหนวยงานวางแผนไวแลว เพอใหบคคลปฏบตหนาทเกดประโยชนตอองคกรสงสด

4. การพฒนาบคลากร (Human Resource Development) เปนกระบวนการเกยวกบการเพมพนความรความสามารถของบคลากรทจะปฏบต งานในองคกร การพฒนาบคลากรสามารถพฒนาโดยองคเอง หรอ ใหหนวยงานอนชวยพฒนากได ทงน ยดความรความสามารถทบคลากรทไดรบ เปนประโยชนตอการท างานทมประสทธภาพสงแกองคกร

5. การใหเงนเดอนและคาตอบแทน (Salary Or Compensation) ถอเปนภารกจส าคญทผบรหารเจาของกจการ ตองจายใหขาราชการ หรอลกจาง เ พ อ เ ป น ค า ย ง ช พ ท ด แ ด น ก า ร ท า ง า น ถอเปนรางวลส าหรบการท างาน การใหคาตอบแทน เงนเดอน โดยยดถอระบบคณธรรม ดงตอไปน

- หลกความสามารถ (Competence) ยดผลงานตามความสามารถเหมาะกบเงนคาตอบแทน


24 | ห น า

- หลกความเสมอภาค (Equality) ใหโอกาสคนเสมอกนไมเลอกชนวรรณะ - หลกความมนคง (Security) ถอวาการเขาท างานในองคเปนอาชพอาชพหนง

การก าหนดคาตอบแทนเงนเดอน ใหเหมาะสมกบการด ารงชวต การเขา ออก จากงาน มกฎหมาย กฎเกณฑรอบรบทชดเจน เปนธรรม

- ความเปนกลางทางการเมอง Political neutrality คอ การท างานไมเกยวของกบการเปลยนแปลงทางการเมอง หรอการเปลยนรฐบาล

- หลกส าคญในการใหเงนเดอน คอ งานมาก งานยาก รบผดชอบสงใหเงนเดอนสง งานนอย งานไมยาก รบผดชอบนอย เงนเดอนนอย

6. งานทะเบยนประวตหรอขอมลบคลากร เปนงานธรการของบคคล ขอมลการเขามาท างานของบคลากร ตงแตขอมลสวนตว การศกษา การท างาน การเลอนต าแหนง การพฒนาศกษาอบรม เงนเดอน งานขอมลทะเบยนประวตมความส าคญมาก คนทออกจากงานเพอไปท างานหนาทต าแหนงใหมหากไดรบค ารบรองหรอหลกฐาน การผานงานเดมมาดวย มดไดรบการพจารณาวาเปนผมประสบการณ มความช านาญตางๆ ตามทหนวยงานตองการ

7. งานประเมนผลการปฏบตงานหรอการพจารณาความดความชอบ การประเมนความดความชอบของบคคลเปนวธการส าคญทท าใหการท างานม ประสทธภาพ ธรรมชาตของคนเมอท างานไปยอมเกดความเฉอย เมอไดรบการประเมนผลเปนระยะและไดขวญก าลงใจยอมท าใหเกดประสทธภาพยงขน

8. งานวนย และการด าเนนงานทางวนย เปนกจกรรมส าคญในการควบคมพฤตกรรมของบคคลไมใหท าความผด แบบแผน ธรรมเนยมปฏบตขององคกร เปนภารกจส าคญของผบรหารในการสอดสอง ดและ ความประพฤต การรกษาวนยของบคลากรในองคกร ใหด าเนนงานตามวตถประสงค เปาหมายขององคกรทวางไว ถามบคคลละเมดตองด าเนนการตามแบบแผนตามสมควร

9. สวสดการ ประโยชนเกอกล และสทธประโยชน 10. การใหออกจากราชการ และการรบบ าเหนจบ านาญ ขาราชการ

พนกงานองคกรเอกชน มขอตกลง ขอก าหนด อายในการท างาน เปนขอก าหนดขอตกลงกอนการท างาน หรอการจางงาน การออกจากงานเปนบทสดทายของการบรหารงานบคคล การออกจากงานม 2 กรณทส าคญ

- ออกตามประสงคพนกงาน เชน ลาออก - ออกเพราะความตองการของหนวยงาน เชน เกษยณอาย ยบเลกต าแหนง ออกเพราะ

ท าผด ซงองคกรตองใหออกตามขอตกลง


สรป กระบวนการบรหารงานบคคล ไดแก 1) การสรรหาบคลากร 2) การคดเลอกบคลากร

3) การบรรจบคลากร 4) การพฒนาบคลากร 5) การประเมนผลพนกงานทกระดบชน 6) การก าหนดคาตอบแทน และ 7) การเลกจาง


25 | ห น า

เรองท 2.2 ขอบขายของการบรหารงานบคคล

การบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจส าคญทมงสงเสรมใหบ คลากรภายใน

สถานศกษาสามารถปฏบตงาน เพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา ไดอยางคลองตว อสระภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไปตามหลกธรรมาภบาล ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนา มความร ความสามารถ มขวญก าลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

แนวทางการด าเนนงานของสถานศกษา

1. การวางแผนอตราก าลงและก าหนดต าแหนง 1.1 การวางแผนอตราก าลง

1) วเคราะหภารกจและประเมนความตองการก าลงคนของสถานศกษา 2) จดท าแผนอตราก าลงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของ

สถานศกษา โดยความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 3) เสนอแผนอตราก าลงของสถานศกษาไปยงเขตพนทการศกษา

1.2 การก าหนดต าแหนง 1) สถานศกษาจดท าภาระงานส าหรบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา 2) น าแผนอตราก าลงมาก าหนดต าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษาของสถาน ศกษา เพอน าเสนอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา และหรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ พจารณาอนมต

1.3 การเลอนต าแหนงและวทยฐานะ 1) ส ารวจและรวบรวมขอมลการขอปรบปรงก าหนดต าแหนงใหสงขนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของสถานศกษา 2) รวบรวมค าขอและผลงานการขอมวทยฐานะและเลอนวทยฐานะเสนอไป

ยงผมอ านาจพจารณาหรอหนวยงานทเกยวของ 3) ขอก าหนดต าแหนงเพมเตมและเสนอขออนมตตดโอนต าแหนงและอตรา

เงนเดอน 4) เสนอขอเปลยนแปลงการก าหนดต าแหนงขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาของสถานศกษาตอเขตพนทการศกษา 2. การสรรหา บรรจแตงตง และโยกยาย 2.1 การสรรหาและบรรจแตงตง

1) เสนอความตองการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาตอเขตพนทการศกษา


26 | ห น า

2) ด าเนนการสรรหาเพอบรรจและแตงตงบคคล เขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในกรณท อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาเหนชอบหรอมอบหมาย

3) ด าเนนการสรรหาและจดจางบคคลเพอปฏบตงานในต าแหนงอตราจางประจ าหรออตราจางชวคราว

2.2 การทดลองปฏบตหนาทราชการและการเตรยมความพรอมและการพฒนา อยางเขม 1) แจงภาระงาน มาตรฐานคณภาพงานมาตรฐานวชาชพ จรรยาบรรณ

วชาชพ และเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหแกขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาทราบเปนลายลกษณอกษร

2) ด าเนนการทดลองปฏบตหนาทราชการส าหรบบคลากรทางการศกษา หรอเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมส าหรบผไดรบการบรรจเขารบราชการ ในต าแหนง “ครผชวย” ตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนด

3) ตดตามประเมนผลการปฏบตงานตามเงอนไขทแจงใหทราบตามขอ 1 (อยางนอยปละ 2 ครง)

4) รายงานผลการทดลองปฏบตหนาทราชการหรอการเตรยมความพรอม และพฒนาอยางเขมแลวแตกรณตอเขตพนทการศกษา

5) ด าเนนการแตงตง หรอสงใหพนจากสภาพการเปนขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาตามอ านาจหนาททกฎหมายก าหนดเมอไดรบอนมตจาก อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา

2.3 การจางลกจางประจ าและลกจางชวคราว 1) กรณการจางลกจางประจ าและลกจางชวคราวโดยใชเงนงบประมาณ

ใหด าเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกระทรวงการคลงหรอตามหลกเกณฑและ วธการทส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด

2) กรณการจางลกจางประจ าและลกจางชวคราวกรณอนนอกเหนอจากขอ 1 ใหสถานศกษา สามารถด าเนนการจางได โดยใช เงนราย ไดของสถานศกษาภายใตหลกเกณฑและวธการทสถานศกษาก าหนด

2.4 การยายขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 1) เสนอค ารองขอยายไปยงส านกงานเขตพนทการศกษา โดยผานความ

เหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เพอด าเนนการน าเสนอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา เพอพจารณาอนมต

2) บรรจแตงตงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทรบยายมาจากสถานศกษา อนในเขตพนทการศกษาหรอเขตพนทการศกษาอน ส าหรบต าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

3) รายงานการบรรจแตงตงและขอมลประวต สวนตวไปยงส านกงานเขตพนทการศกษาเพอจดท าทะเบยนประวตตอไป


27 | ห น า

2.5 การบรรจกลบเขารบราชการ (ตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา กรณลาออกจากราชการ มาตรา 64 – 67)

1) กรณออกจากราชการ (มาตรา 64) ใหเสนอค าขอของผขอกลบเขารบราชการไปยงส านกงานเขตพนทการศกษา เพอขออนมต อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา ใหผมอ านาจตามมาตรา 53 สงบรรจและแตงตง

2) กรณออกจากราชการตามมตคณะรฐมนตร (มาตรา 65) ใหยนเรองขอกลบเขารบราชการ ภายในก าหนดเวลาทคณะรฐมนตรอนมต แตไมเกน 4 ป ใหผมอ านาจตามมาตรา 53 สงบรรจและแตงตง

3) กรณออกจากราชการเพอรบราชการทหารตามกฎหมายวาดวยการรบราชการทหาร (มาตรา 66) ใหยนเรองขอกลบเขารบราชการภายในก าหนด 180 วน นบแตวนทพนจากราชการทหาร ใหผมอ านาจตามมาตรา 53 สงบรรจและแตงตง

4) กรณลาออกจากพนกงานสวนทองถนหรอขาราชการอนทไมใชขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (มาตรา 67) สมครเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหผมอ านาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 ทตองการรบเขารบราชการเสนอเรองไปให ก.ค.ศ.พจารณาอนมต เมอไดรบอนมตแลวใหผมอ านาจตามมาตรา 53 สงบรรจและแตงตง

2.6 การรกษาราชการแทนและรกษาการในต าแหนง 1) กรณทไมมผด ารงต าแหนงผอ านวยการสถานศกษา หรอมแตไมอาจปฏบต

ราชการได ใหรองผอ านวยการสถานศกษารกษาราชการแทน 2) กรณมรองผอ านวยการสถานศกษาหลายคน ใหผอ านวยการส านกงานเขต

พนทการศกษาแตงตงรองผอ านวยการสถานศกษา คนใดคนหนงรกษาราชการแทน

3) กรณทไมมผด ารงต าแหนงรองผอ านวยการสถานศกษา หรอมแตไมอาจปฏบ ต ร าชการได ให สถานศ กษา เสนอข า ราชการท เหมาะสม ใหอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาแตงต งขาราชการในสถานศกษาคนใด คนหนงเปนผรกษาราชการแทน

4) กรณต าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาต าแหนงใดวางลง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผมอ านาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาคนอนรกษาการในต าแหนง

3. การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงาน 3.1 การเลอนขนเงนเดอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3.1.1 การเลอนขนเงนเดอนปกต

1) ประกาศเกณฑการประเมนและแนวปฏบตในการพจารณาความดความชอบใหแกขาราชการครและบคลากรในสถานศกษาทราบโดยทวกน


28 | ห น า

2) แตงตงคณะกรรมการพจารณาเลอนขนเงนเดอนตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนดในฐานผบงคบบญชา

3) รวบรวมขอมลพรอมความเหนของผมอ านาจในการประเมนและใหความเหนในการ เลอนขนเงนเดอนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเสนอคณะกรรมการตาม ขอ 2 พจารณา

4) แจงค าสงไมเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในฐานะผบงคบบญชาทราบ พรอมเหตผลทไมเลอนขนเงนเดอน

5) สงเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในฐานะผมอ านาจสงบรรจและแตงตง

6) รายงานการสงเลอนและไมเลอนขนเงนเดอนของขาราชการครและบคลากรทาง การศกษา ไปยงส านกงานเขตพนทการศกษา เพอจดเกบขอมลลงในทะเบยนประวตตอไป

3.1.2 การเลอนขนเงนเดอนกรณพเศษ กรณถงแกความตาย อนเนองมาจากการปฏบตหนาทราชการ

1) เสนอเรองพรอมทงขอเทจจรงและความเหนทเปนขอยตและรายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของไปยงเขตพนทการศกษา เพอขอความเหนชอบไปยงคณะรฐมนตร

2) ด าเนนการดานสวสดการใหแกครอบครวผถงแกกรรมอนเนองมาจากการ ปฏบตหนาทราชการตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนดตามความเหมาะสม

3) สงเลอนขนเงนเดอนใหแกผตายเปนกรณพเศษ เพอประโยชนในการค านวณบ าเหนจบ านาญ

4) รายงานผลการด าเนนการไปยงส านกงานเขตพนทการศกษาเพอด าเนนการตอไป

3.1.3 การเลอนขนเงนเดอน กรณไปศกษาตอ ฝกอบรม ดงานหรอปฏบตงานวจย 1) ด าเนนการตรวจสอบขอเทจจรงและขอมลของผไปศกษาตอ ฝกอบรมด

งานหรอปฏบตงานวจยจากสถานศกษาหรอสถานฝกอบรม ฯลฯ 2) ด าเนนการพจารณาตามระเบยบท ก.ค.ศ.ก าหนด 3) สงเลอนขนเงนเดอนส าหรบผทปฏบตตามหลกเกณฑทก าหนด 4) รายงานผลการด าเนนการไปยงส านกงานเขตพนทการศกษา

3.2 การพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 1) วเคราะหความจ าเปนในการพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษาในสถานศกษา 2) จดท าแผนพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของ

สถานศกษา 3) ด าเนนการพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาตามแผนท

ก าหนด


29 | ห น า

4) สรางและพฒนาความรวมมอกบเครอขายในการพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

3.3 การลาศกษาตอ 1) อนญาตหรอเสนอขออนญาตการลาศกษาตอ ตามนโยบาย หลกเกณฑ

และวธการของเขตพนทการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และกระทรวงศกษาธการตามทกฎหมายก าหนด

2) เสนอเรองการอนญาตใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาลาศกษาตอใหเขต พนทการศกษาพจารณาตามอ านาจหนาททกฎหมายก าหนดหรอเพอทราบแลวแต กรณ

3.4 การประเมนผลการปฏบตงาน 1) ก าหนดมาตรฐานการปฏบตงานและดชนชวดผลการปฏบตงานของ

สถานศกษาใหสอด คลองกบมาตรฐานการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของเขต พนทการศกษาและท ก.ค.ศ. ก าหนด

2) ด าเนนการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา ตามหลกเกณฑและวธการตามขอ 1.

3) น าผลการประเมนไปใชประโยชนในการบรหารงานบคคลของสถานศกษา 4) รายงานผลการประเมนการปฏบตงานในสวนทเขตพนทการศกษารองขอ

ไดรบทราบ 3.5 การสงเสรมและยกยองเชดชเกยรต

1) สงเสรมการพฒนาตนเองของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในการปฏบตงาน ใหมคณภาพและประสทธภาพ เพอน าไปสการพฒนามาตรฐานวชาชพและคณภาพการศกษา

2) สรางขวญและก าลงใจแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยการยกยองเชดชเกยรต ผมผลงานดเดนและมคณงามความดตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดหรอกรณ อนตามความเหมาะสม

3.6 การขอรบใบอนญาตและการขอตอใบประกอบวชาชพ 1) ด าเนนการขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพและการขอตอใบอนญาต

ประกอบวชาชพของ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา เพอเสนอไปยงเขตพนทการศกษาใหด าเนนการตอไป

2) ตดตาม และสงมอบใบอนญาตและการขอตอใบประกอบวชาชพทไดรบอนมตแลวใหแกผขอรบใบอนญาต

3.7 งานทะเบยนประวตขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 1) จดท าขอมลทะเบยนประวตขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

และลกจาง 2) ด าเนนการในสวนทเกยวของกบการเกษยณอายราชการของขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษา และลกจางในสถานศกษา 3) รบเรองการแกไข วน เดอน ป แลวเสนอใหผมอ านาจตามกฎหมาย

พจารณา


30 | ห น า

3.8 งานเครองราชอสรยาภรณ 1) ด าเนนการในการขอเครองราชอสรยาภรณใหแกขาราชการครและ

บคลากรทางการ ศกษา และลกจางในสถานศกษาไปยงเขตพนทการศกษาเพอเสนอไปยงผมอ านาจตาม หลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนด

2) จดท าทะเบยนผไดรบเครองราชอสรยาภรณของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และลกจางในสงกด

3.9 งานขอมบตรประจ าตวเจาหนาทของรฐ 1) ออกแบบฟอรมใหผขอมบตรกรอกรายละเอยดขอมลสวนบคคลตางๆ โดย

มเอกสารหลกฐานทเกยวของ 2) ตรวจสอบเอกสารและความถกตอง 3) น าเสนอผมอ านาจลงนามในบตรประจ าตว โดยผานผบงคบบญชา

ตามล าดบ และจดท าทะเบยนคมประวตไว 4) สงบตรประจ าตวใหผขอมบตร

4. วนย การรกษาวนย และการด าเนนการทางวนย 4.1 มาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพ

1) ด าเนนการพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหประพฤตปฏบตตาม ระเบยบ วนย มาตรฐาน และจรรยาบรรณของวชาชพครและบคลากรทางการศกษา

2) ควบคม ดแล และสงเสรมขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหมการประพฤตปฏบตตาม ระเบยบวนย มาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพครและบคลากรทางการศกษา

4.2 การสงเสรมวนยส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 1) ผบรหารสถานศกษาตองเปนตวอยางทดแกขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาในสถานศกษา 2) ผบรหารสถานศกษาตองเสรมสรางและพฒนาใหผใตบงคบบญชามวนยใน

ตนเอง 3) ผบรหารสถานศกษาตองปองกนไมให

ผใตบงคบบญชากระท าผดวนย 4.3 การด าเนนการทางวนยและการลงโทษขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 4.3.1 การด าเนนการทางวนย (กรณท าผดวนยไมรายแรง)

1) กรณมมลความผดวนย (ไมรายแรง) ใหแตงตงคณะกรรมการสอบสวนการกระท าผดวนยไมรายแรงในฐานะผบงคบบญชา

2) พจารณาลงโทษทางวนย หากปรากฏผลการสอบสวนวาผใตบงคบบญชากระท าผดวนยไมรายแรงตามอ านาจทกฎหมายก าหนด

3) รายงานผลการพจารณาลงโทษทางวนยไปยงเขตพนทการศกษา 4.3.2 การด าเนนการทางวนย (กรณท าผดวนยอยางรายแรง)


31 | ห น า

1) ด าเนนการสบสวนขอเทจจรงเบองตนในกรณทมมลทควรกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรงไมชดเจน

2) กรณมมลการกระท าผดวนยอยางรายแรง แตงตงคณะกรรมการสอบสวนการกระท าผดวนยอยางรายแรงในฐานะผมอ านาจสง บรรจและแตงตงหรอรายงานตอผมอ านาจแลวแตกรณ

3) ประสานกบหนวยงานการศกษาอน และกรรมการสอบสวน กรณมการกระท าผดวนยรวมกน

4) พจารณาสถานโทษหรอสงลงโทษตามอ านาจหนาททกฎหมายก าหนด กรณความผดวนยไมรายแรง

5) รายงานเขตพนทการศกษาหรอเสนอสถานโทษไปยงเขตพนทการศกษากรณเปนความผดวนยอยางรายแรงเพอเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาพจารณา

4.4 การอทธรณ 1) รบเรองอทธรณค าสงลงโทษทางวนยของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา แลวเสนอไปยงผอ านาจตามกฎหมายพจารณาในกรณทขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาเสนอเรองอทธรณผานหวหนาสถานศกษา

2) กรณการอทธรณความผดวนยไมรายแรง ใหยนอทธรณตอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา ภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

3) กรณการอทธรณความผดวนยรายแรงใหยนอทธรณตอ ก.ค.ศ. ภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

4.5 การรองทกข 1) รบเรองรองทกขของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใน

สถานศกษา แลวเสนอไปยงผมอ านาจตามกฎหมายพจารณา ในกรณทขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเสนอเรองรองทกขผานหวหนา สถานศกษา

2) กรณการรองทกขเนองจากถกสงใหออกจากราชการ ใหยนอทธรณตอ ก.ค.ศ. ภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

3) กรณการรองทกขเนองจากไมไดรบความเปนธรรมหรอมความคบของใจ จากการกระท าของผบงคบบญชาหรอการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนย ใหยนรองทกขตอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา หรอ ก.ค.ศ.แลวแตกรณ

4.6 การออกจากราชการ 1) อนญาตการลาออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษาในฐานะผม อ านาจสงบรรจและแตงตงตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนด หรอรบเรองการลาออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในฐานะผบงคบบญชา แลวเสนอไปยงผมอ านาจสงบรรจและแตงตงพจารณาแลวแตกรณ


32 | ห น า

2) ยบยงการอนญาตใหลาออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใน ฐานะผมอ านาจสงบรรจและแตงตง หากเหนวาจ าเปนเพอประโยชนแกทางราชการตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมาย ก าหนด

3) สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาออกจากราชการในฐานะผมอ านาจสง บรรจและแตงตงหรอเสนอให อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาแลวแตกรณ


สรป

ขอบขายของการบรหารงานบคคล ไดแก 1) การวางแผนก าลงคน (manpower planning) 2) การก าหนดต าแหนง (classification of position) 3) การก าหนดคาตอบแทน (compensation) 4) การ สรรหาบคลากร (recruitment) 5) การพฒนาบคลากร (human resources development) 6) การเสรมแรงจงใจ (motivation) 7) การรกษาวนยและการด าเนนกระท าทางวนย (discipline) 8) การเลอนต าแหนงและการโอนยาย (promotion and transfer) 9) การประเมนผลการปฏบตงาน (performance appraisal) 10) การพนจากราชการและการดาเนนการเกยวกบผลประโยชนทดแทน (separation and pension)


33 | ห น า

เรองท 2.3 ระบบของการบรหารงานบคคล

ระบบของการบรหารงานบคคล ผบรหารตองสามารถตดสนใจไดวาในโอกาสใดตนเองจะใชเรองใด ทฤษฏใดในการแกปญหา

และความขดแยงในโรงเรยน ซงระบบการบรหารทรพยากรมนษยมสองระบบใหญ ๆ คอ ระบบคณธรรม และระบบอปถมภดงน

1. ระบบคณธรรม (merit system) ระบบคณธรรม เปนวธการคดเลอกบคคลเขาท างาน โดยใชกระบวนการสรรหารปแบบตางๆ เพอประเมนความร ความสามารถของบคคลทมคณสมบตครบตามตองการ โดยไมค านงถงเหตผลทางการเมองหรอความสมพนธสวนตวเปนส าคญ การบรหารทรพยากรมนษยตามระบบคณธรรมยดหลกการ 4 ประการ ไดแก 1.1 ความเสมอภาคในโอกาส (Equality of opportunity) หมายถง การเปดโอกาสทเทาเทยมกนในการสมครงานส าหรบผสมครทมคณสมบต ประสบการณ และพนความรตามทระบไว โดยไมมขอกดกน อนเนองจากฐานะ เพศ ผว และศาสนา กลาวคอทกคนทมคณสมบตตรงตามเกณฑจะมสทธในการถกพจารณาเทาเทยม กนความเสมอภาคในโอกาส จะครอบคลมถง 1.1.1 ความเสมอภาคในการสมครงาน โดยเปดโอกาสใหผทมคณสมบตและ พนฐานความรตรงตามทก าหนดไว ไดสมครและเขาสอบแขงขน 1.1.2 ความเสมอภาคในเรองคาตอบแทน โดยยดหลกการทวางานเทากน เงนเทากนและมสทธไดรบโอกาสตางๆ ตามทหนวยงานเปดใหพนกงานทกคน 1.1.3 ความเสมอภาคทจะไดรบการปฏบตอยางเสมอหนากนโดยใชระเบยบและมาตรฐาน เดยวกนทกเรอง อาท การบรรจแตงตง การฝกอบรม 1.2 หลกความสามารถ (Competence) หมายถง การยดถอความรความสามารถเปนเกณฑในการคดเลอกบคคลเขาท างาน โดยเลอกผทมความรความสามารถใหเหมาะสมกบต าแหนงมากทสดโดยจะบรรจ แตงตงผทมความเหมาะสมตามเกณฑมากกวา เพอใหไดคนทเหมาะกบงานจรงๆ (Put the right man to the right job) หากจะมการแตงตงพนกงานระดบผบรหาร กจะพจารณาจากผลการปฏบตงานขดความสามารถหรอศกยภาพของการบรหารงานในอนาคต 1.3 หลกความมนคงในอาชพการงาน (Security on tenure) หมายถง หลกประกนการปฏบตงานทองคการใหแกบคลากรวาจะไดรบการคมครอง จะไมถกกลนแกลงหรอถกใหออกจากงานโดยปราศจากความผด ไมวาจะโดยเหตผลสวนตวหรอทางการเมอง ชวยใหผปฏบตงานรสกมนคงในหนาท หลกการทผบรหารใชในเรองของความมนคงในอาชพการงาน คอ 1.3.1 การดงดดใจ (Attraction) โดยพยายามจงใจใหผทมความรความสามารถใหเขามารวมงานกบองคการ 1.3.2 การธ ารงรกษา (Retention) โดยการธ ารงรกษาพนกงานทมความสามารถเหลานนใหท างานอยกบองคการ เพราะมความกาวหนามนคง 1.3.3 การจงใจ (Motivation) โดยกระตนใหพนกงานมความมงมนในอาชพทท าอย 1.3.4 การพฒนา (Development) โดยเปดโอกาสใหไดพฒนาศกยภาพและมความกาวหนาในเสนทางอาชพ


34 | ห น า

1.4 หลกความเปนกลางทางการเมอง (Political neutrality) หมายถง การไมเปดโอกาสใหมการใชอทธพลทางการเมองเขาแทรกแซงในกจการงาน หรออยภายใตอทธพลของนกการเมองหรอพรรคการเมองใดๆ

2. ระบบอปถมภ (Patronage system) ระบบอปถมภเปนระบบการคดเลอกบคคลเขาท างานโดยใชเหตผลทางการเมอง หรอความสมพนธเปนหลกส าคญ โดยไมค านงถงความร ความสามารถ และความเหมาะสมเปนประการหลกลกษณะทว ๆ ไป ของระบบอปถมภจงมลกษณะตรงกนขามกบระบบคณธรรม ระบบนมชอเรยกอกหลายชอ เชน ระบบชบเลยง (Spoiled system) ระบบพรรคพวกหรอระบบเลนพวก (Nepotism) หรอระบบคนพเศษ (Favoritism)

หลกการส าคญของระบบอปถมภ สรปไดดงน 2.1 ระบบสบสายโลหต เปนระบบทบตรชายคนโตจะไดสบทอดต าแหนงของบดา 2.2 ระบบชอบพอเปนพเศษ เปนระบบทแตงตงผทอยใกลชด หรอคนทโปรดปรานเปนพเศษใหด ารงต าแหนง 2.3 ระบบแลกเปลยน เปนระบบทใชสงของหรอทรพยสนมคามาแลกเปลยนกบต าแหนงการยดระบบ อปถมภเปนแนวปฏบตในการบรหารทรพยากรมนษยในองคการจะกอใหเกดผล ดงน 1) การพจารณาบรรจแตงตง เลอนขน เลอนต าแหนง เปนไปตามความพอใจสวนบคคลของหวหนาเปนหลก ไมไดค านงถงความรความสามารถของบคคลเปนเกณฑ 2) การคดเลอกคนไมเปดโอกาสทเทาเทยมกนแกผทมสทธ แตจะใหโอกาสกบพวกพองตนเองกอน 3) ผปฏบตงานมงท างานเพอเอาใจผครองอ านาจ มากกวาจะปฏบตงานตามหนาท 4) อทธพลทางการเมองเขามาแทรกแซงการด าเนนงานภายในของหนวยงาน 5) ผปฏบตงานไมมความมนคงในหนาททก าลงท าอย เพราะอาจถกปลดไดถาผมอ านาจไมพอใจ จากคณลกษณะเดนๆ ของระบบการบรหารทงสองระบบทเสนอไปนน พอจะสรปขอเปรยบเทยบระหวางทงสองระบบโดยพจารณาจากหลกปฏบตของแตละ ระบบไดดงตอไปน การเปรยบเทยบหลกปฏบตระหวางระบบคณธรรมกบระบบอปถมภ

ระบบคณธรรม ระบบอปถมภ

1. ยดหลกความสามารถ 2. เปดโอกาสใหทกคนเทาเทยมกน 3. มความมนคงในการท างาน 4. ไมมอทธพลทางการเมองเขาแทรก

1. ยดความพงพอใจ 2. ใหโอกาสแกพรรคพวกหรอญาตพนอง 3. ขาดความมนคงในการท างาน 4. มอทธพลการเมองเขาแทรกแซงการท างาน


35 | ห น า


สรป ระบบการบรหารงานบคคลโดยทวไปทนยมใชม 2 ระบบดวยกน คอ 1) ระบบอปถมภ

(Patronage System หรอ Spoil System) เปนระบบดงเดม โดยมแหลงก าเนดมาจากจนโบราณ ทมกใชการสบทอดทางสายเลอด รวมไปถง การน าสงของ มาแลกต าแหนง 2) ระบบคณธรรม (Merit System) เกดจากความพยายามทจะแกไขขอบกพรอง ของระบบอปถมภ โดยเปนระบบการบรหารบคคลทอาศยความร ความสามารถของบคคลเปนหลก ไมค านงถงความสมพนธสวนตว


36 | ห น า

ตอนท 3 การพฒนาบคลากร

เรองท 3.1 การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน

แนวคดในการพฒนาบคลากร เราอาจแบงจดประสงคในการพฒนาบคลากร ไดเปน 3 ประการใหญ ๆ คอ 1. เพอใหบคลากรท างานได ท างานด ท างานเกง และท างานแทนกนได 2. เพอเพมคณคาของคน 3. เพอเพมความกาวหนาในอาชพ

กจกรรมในการพฒนาบคลากร อาจแบงออกเปน 4 ประเภท คอ 1. กจกรรมทางการบรหาร เปนเรองของผบงคบบญชาจะตองเปนผด าเนนการ ไดแก

1.1 ใหท างานแทนกน - ควรใชในหนวยงานทมบคลากรไมมากนก

1.2 แบงความรบผดชอบ - แบงงานทไมยากนกใหผใตบงคบบญชาไดมโอกาสไดรบผดชอบตดสนใจบาง

1.3 มอบหมายใหท างานโครงการพเศษ - มขอดทจะท าใหผบงคบบญชาไดเหนทกษะในการบรหาร (Managerial Skill) ของผไดรบมอบหมายวา จะสามารถควบคมเวลาไดหรอไม รจกกระจายงานเปนหรอเปลา ฯลฯ

1.4 Understudy - เปนการใหศกษาวธการท างานชนใดชนหนงอยางละเอยดจากผทท างาน

ชนนนอยเดม เพอทจะใหสามารถ ท าแทนกนได 1.5 Rotation

- คอ การสบเปลยนหมนเวยนงาน มลกษณะ คอ 1) การเปลยนงานกน โดยเปลยนลกษณะงาน (Job Rotation)

2) การเปลยนงานกน โดยเปลยนสถานทท างาน (Location Rotation) 2. กจกรรมทางดานการฝกอบรม – เปนกจกรรมทองคกรมอบหมายใหหนวยงาน

หรอกลมบคลากรรบผดชอบด าเนนการ อาทเชน 2.1 การจดฝกอบรมเองภายในองคกร (In house training)

- เปนการจดฝกอบรมใหบคลากรภายในองคกรไดเขาอบรมพรอมๆ กน ทละจ านวนมากๆ (Class room training) โดยด าเนนการตามขนตอนในการจดโครงการฝกอบรมเพอพฒนาบคลากร

2.2 การสงบคลากรไปอบรมภายนอกองคกร 2.3 การจดประชมเชงปฏบตการ (Workshop) 2.4 ดงาน 2.5 การฝกอบรมในขณะปฏบตงานจรงอน ๆ ดงทเรยกวา การฝกอบรมในทท าการ

ปกตหรอ On the job training ไดแก


37 | ห น า

2.5.1 กา ร ส อน แ น ะห ร อ ก า ร ใ หค าปรกษา (Coaching/Counseling) หมายถงการทผบงคบบญชา ควบคมดแลใหบคลากรลงมอปฏบตงานจรง โดยใหค าปรกษาแนะน าอยางใกลชด การ coaching น อาจหมายความรวมถง การเปนพเลยง ซงไมจ าเปนตองสอนเฉพาะเรองงานเทานน อาจรวมทงเรองเกยวกบคน หรอการวางตวในองคการดวยกได และ

2.5.2 การสอนงานหรอน เทศงาน (Job Instruction/Job Supervision) หมายถง การทผบงคบบญชา สอนงานใหแกผปฏบตงานในสงกด โดยเนนถงการแบงงานออกเปนขนตอน และการทผบงคบบญชา จะตองสาธตหรอแสดง วธปฏบตงานใหเขาใจกอน แลวจงควบคมดแลใหปฏบตตามอยางถกตอง

3. กจกรรมดานการวางแผนพฒนาอาชพ (Career Path หรอ Career Planning) เปนแนวทางการ พฒนาบคลากร ซงจะตองเปนนโยบายขององคกร เพราะจะตองครอบคลมบคลากรทกระดบและทกสายงาน นนคอ เปนการวางแผน การพฒนาบคลากรใหมความกาวหนาในสายงานอาชพทครองอย โดยระบวา บคลากรแตละต าแหนงงาน จะตองไดรบการ ฝกอบรมเพอพฒนาความร หรอทกษะในดานใดและเมอใด จงจะไดรบการพจารณาใหเลอนระดบต าแหนงทสงขนได โดยฝายบคคล ขององคกรนนอาจเปนผรบผดชอบจดกจกรรมในการพฒนานนให อาทเชน

3.1 การฝกอบรมเฉพาะระดบ (Pre-promotion training) - จดใหเฉพาะบคคลซงด ารงต าแหนงอยในระดบ ทอยในขายทจะเลอน

ระดบต าแหนงสงขนได 3.2 กจกรรมกอนเลอนต าแหนงอน ๆ เชน

- การทดสอบ - การมอบใหท างานวชาการ เชน การเขยนรายงาน หรอโครงการ

4. กจกรรมรวมระหวางพนกงาน มกจกรรมหลายชนดทองคการอาจสงเสรมใหพนกงานกระท ารวมกนเปนกลม โดยอาจม

จดมงหมายหลก ในการรวมกน พฒนางาน หรอคณภาพชวตการท างานดวยตวของพนกงานเอง แตผลพลอยไดทส าคญ คอ การพฒนาตวพนกงานเองในหลายๆ ดาน ทงในดานการท างานเปนทม การสรางทกษะในการคดวเคราะหเพอแกปญหา การรจกใชความรรเรมสรางสรรค ตลอดจน การสรางนสย ในการจดเกบขอมลใหเปนประโยชน ฯลฯ กจกรรมดงกลาวนมหลายชนด อาทเชน

4.1 กจกรรมกลมคณภาพงาน หรอ Quality Control Circles (QC Circles หรอ Q.C.C.) 4.2 กจกรรมขอเสนอแนะ 4.3 กจกรรม 5 ส.

การเลอกใชกจกรรมในการพฒนาบคคล เนองจากการพฒนาบคคลจดเปนการลงทน (Investment) ซงยอมจะตองการผลตอบแทน

มาสองคการ จงควรเลอก ใชกจกรรมในการพฒนาบคคลใหเหมาะสม เพอลดการสญเปลา ดงทมผสรปถงแนวคดในการเลอกใชกจกรรมไว 3 แนวทาง คอ


38 | ห น า

แนวทางท 1. พจารณาทตวบคลากรถงศกยภาพในการพฒนา (Potentiality) เมอเปรยบเทยบกบผลการปฏบตงาน (Performance) ดงทแสดงไวในตารางขางลางน ตารางแสดงถงศกยภาพในการพฒนาของทรพยากรบคคล(เมอเปรยบเทยบกบผลการปฏบตงาน)

พวก High Flyer คอ กลมบคลากรทองคกร ควรพฒนาดวยกจกรรมทางการบรหาร จงจะไดผลด เนองจากมศกยภาพ ใ น ก า ร พ ฒ น า ส ง แ ล ะ ใ นข ณ ะ เ ด ย ว ก น ม ผ ล ก า รปฏบตงานดเลศ สมควรทองคกรจะลงทนใหการพฒนามากทสด

พวก Work Horse คอ กลมบคลากรทควรพฒนาดวยการฝกอบรม หรอการวางแผนพฒนาอาชพ เนองจากมทง ศกยภาพ ในการพฒนา และมผลการปฏบตงานอยในเกณฑปานกลาง สมควรทจะไดรบการดแลใหการฝกอบรม อยางสม าเสมอ และไดรบการ เลอนต าแหนงไปตามล าดบ ระหวางการพฒนา

สวนพวกสดทาย พวก Dead Wood คอ กลมบคลากรทควรไดรบการพฒนาดวยกจกรรมรวมระหวางพนกงาน เพอกระตนใหเกดจตส านกในการปรบปรงและพฒนาเปนส าคญ

แนวทางท 2. เลอกกจกรรมในการพฒนาบคลากร โดยพจารณาจากนโยบายของ

องคการ หากกจกรรมใด ทมไดรบการ สนบสนนจากนโยบายของหนวยงาน กอาจน ามาใชในการพฒนาบคลากรอยางไมเปนทางการ

แนวทางท 3. เลอกกจกรรมในการพฒนาบคลากรโดยพจารณาถงความสรางใหเกด ความสมดลระหวาง "คนกบงาน" ของบคลากรรายดงกลาวประกอบดวย ดงทแสดงในตารางขางลางน

ไมสามารถน า เอาความรเกยวกบหลก และเทคนคการว จ ยทางส งคมศาสตร ข นพนฐาน จ าเปนตองใชในการ บรหารงาน ฝกอบรมมาบรรจไวในคมอฉบบนได แตขอเนนย า ว า เ ป น เ ร อ ง จ า เ ป น ทผ รบผดชอบงานฝกอบรม จะต อ งศ กษา หาคว ามร เ พ ม เ ต ม เ พ อ ท า ใ ห ก า ร


39 | ห น า

ด าเนนงานฝกอบรมในระยะยาวมคณภาพ และเกดคณคาแกผเขาอบรม หนวยงาน และองคกรอยางแทจรง

นอกจากนน ส าหรบเรองตางๆทผจดโครงการฝกอบรมควรร ดงทไดกลาวมาแลวทงหมดในบทนนน ผเขยนเชอวา หากผรบผดชอบจดโครงการฝกอบรมมความรความเขาใจ จะชวยท าใหสามารถปฏบตงานในหนาทไดอยางมเหตมผล และตระหนก ถงทมาของความจ าเปนในการปฏบตงาน ในแตละขนตอนของการบรหารงานฝกอบรม ไมใชเพยงแตปฏบตตามสงทเคยเหน หรอเคยปฏบตกนมาเทานนเอง และทส าคญ อาจชวยท าใหการด าเนนงานในบทบาท ของผจดโครงการฝกอบรมมความสมบรณขนดวย


สรป การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน ไดแก ระเบยบวนย กฎเกณฑ ขอควร

ปฏบต หนาทความรบผดชอบ (MQ) การฝกฝนตนเอง การชวยเหลอ ท าประโยชนเพอสวนรวม (SQ) มารยาท การเคารพซงกนและกน พฤตกรรม การแสดงออก ความสามารถ ความช านาญ ความเชยวชาญ การออกก าลงกาย / นนทนาการ และการปรบปรงพฒนา (PQ) ตนเองและสภาพแวดลอมในทท างาน


40 | ห น า

เรองท 3.2 การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน

การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน ในกระบวนการด าเนนชวตของเรานนไมสามารถหลกเลยงในเรองปญญา 3 ฐาน ไดแก

1) ฐานกาย (ศล) 2) ฐานใจ (สมาธ) และ 3) ฐานความคด (ปญญา) ดงนน ความส าคญของปญญา 3 ฐาน ทจะมประโยชนในการน าไปใชในการพฒนาบคลากรเพอใหมความรความสามารถ หรอสมรรถนะ มประสทธภาพ และมศกยภาพ

การพฒนาบคลากรทางใจ ไดมผรใหความหมายของค าวา การพฒนาบคลากร พอสรปไดดงน ความหมายท 1 การพฒนาบคลากรหมายถง กระบวนการหรอกจกรรมวธตางๆ ท

มงจะเพมพนความร ความช านาญ ประสบการณใหกบบคลาการในองคกรตลอดจนพฒนาทศนคตของผปฏบตงานใหเปนไปในทางทด มความรบผดชอบตองานอนจะท าใหงานมประสทธภาพ

ความหมายท 2 การพฒนาบคลากร หมายถง วธการหรอกระบวนการ หรอกจกรรมตางๆ ทน ามาพฒนาบคลากรในหนวยงาน หรอองคการเพอเพมพนใหบคลากรในหนวยงาน หรอในองคการเกดความรความสามารถ และเกดทกษะในการท างานมความกาวหนาในอาชพการท างานมเจตคตทดในการ ปฏบตงาน เพอใหงานทปฏบตอยบรรลเปาหมาย ทวางไวอยางมประสทธภาพ

ความหมายท 3 การ พฒนาบคลากร คอ การเพมประสทธภาพดานทกษะ ความช านาญในการท างาน ตลอดจนปรบเปลยนทศนคตของบคลากรทกระดบใหเปนไปในทศทางเดยวกน การเพมประสทธภาพบคลากรสามารถท าไดดวยวธการฝกอบรม ปฐมนเทศ สงไปดงานตางประเทศ รวมสมมนาทงในและนอกสถานท ฯลฯ เพอบคลากรนนๆ จะสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท และมงไปสความส าเรจตามเปาหมายขององคกร

ความหมายท 4 การพฒนาบคลากร หมายถง การให/ แลกเปลยนความร / การฝกทกษะ/ประชม/อบรม/สมมนา หรอศกษาดงานทางวชาการ / การรบนเทศ รวมถงการประชมประจ าเดอนของหนวยงาน ทมการบรรยาย / น าเสนองานทางวชาการและมการจดบนทกการประชม (นบรวม 6 ชวโมง = 1 วน)

ดงนนในการพฒนาบคลากรทแทจรงคอการพฒนาตนเอง ใหเปนผมความบรบรณทาง กาย ใจ และความคด เพอเกดปญญาในการแกไขปญหาตางๆ ซงสอดคลองและสมพนธเกยวเนองกน ดงน

พฒนาทางกายในการปฏบตงาน (ศล)

1. ระเบยบวนย กฎเกณฑ ขอควรปฏบต หนาทความรบผดชอบ (MQ) 2. การฝกฝนตนเอง การชวยเหลอ ท าประโยชนเพอสวนรวม (SQ) 3. มารยาท การเคารพซงกน พฤตกรรม การแสดงออก


41 | ห น า

4. ความสามารถ ความช านาญ ความเชยวชาญ 5. การออกก าลงกาย / สนทนาการ 6. การปรบปรงพฒนา (PQ) ตนเองและสภาพแวดลอมในทท างาน

สมรรถนะทเกยวของกบทางกาย ไดแก การมงผลสมฤทธ (หลก), การท างานเปนทม (หลก) ,ความสามารถในการสอสารขอมล การสนบสนน และการตดตามงาน (บรหารจดการ)

พฒนาทางใจในการปฏบตงาน (สมาธ) 1. อารมณ (EQ) ความสามารถของจต 2. ทศนคต แรงจงใจ ความสข 3. จตส านก จตวญญาณ คานยม วฒนธรรมองคกร 4. คณธรรมจรยธรรม (MQ)

สมรรถนะทเกยวของกบทางใจ ไดแก มคณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณ (หลก), มจตส านกในการใหบรการ (สายงานสนบสนน) พฒนาความคด (ปญญา)

1. ทกษะความคด (IQ) ไหวพรบ ปฏภาณ 2. การฝกอบรม / ประชม/ สมมนา 3. การศกษาดงาน 4. การศกษาตอ 5. ไหวพรบ ปฏภาณ การเปลยนวกฤตใหเปนโอกาส (AQ) 6. การสรางสรรคผลงาน (CQ) นวตกรรม ความคดรเรม ภมปญญา 7. งานกลยทธ สมรรถนะทเกยวของกบทางความคด ไดแก ความเขาใจองคกรและระบบงาน (หลก),

การเรยนรและพฒนาอยางตอเนอง (สายงานสนบสนน), การคดวเคราะห และการตดสนใจแกไขปญหา (บรหารจดการ)

ดงทไดกลาวมาแลวเหนไดวา หากการพฒนาบคลากรหรอการพฒนาตนเองนน เกดจากปญญาทง 3 ฐานเปนพน กลาวคอ เกดจากใจเปนหลก มผลกระตนความรสกนกคด และสงผลมาสการกระท า ดงนนเครองแสดงศกยภาพคอสมรรถนะ (Competency) นน เกดจากปญญาทง 3 ฐานเปนหลก ดงทมผรสรปไดวา สมรรถนะเปนเครองวดศกยภาพของบคคลทประกอบดวย ทกษะความร(ความคด) และทศนคต (ใจ)ทจ าเปนตอการปฏบตงาน รวมถงพฤตกรรม(กาย)ทแสดงถงความสามารถทจ าเปนในการปฏบตงานใหส าเรจ ตามวตถประสงคและเปาหมายของงานนนๆ ดงนนความบรบรณทงทางกาย ความคด และใจ จะชวยเสรมสรางใหบคคลนนเปนผมศกยภาพ เปน ผร คอผพฒนาความคด และเปน ผเจรญ คอผพฒนาดานทางรางกายและจตใจนนเอง


สรป การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน ไดแก อารมณ (EQ) ความสามารถ

ของจตทศนคต แรงจงใจ ความสข จตส านก จตวญญาณ คานยม วฒนธรรมองคกร และคณธรรมจรยธรรม (MQ)


42 | ห น า

เรองท 3.3 การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน การ"คดเปน"เพอการพฒนาคณภาพชวตและสงคมไทย "คดเปน มาจากแนวคดทวา

ธรรมชาตของมนษย ทกคนตองการความสข คนคดเปนจะสามารถด ารงชวต ใหพบความสขได" มนษยมจตส านกทจะใครครวญ และแสวงหารากเหงาทมาของปญหาและความทกข และพจารณาทางเลอก และหาค าตอบตางๆ เพอจะไดตดสนใจกระท าการหรอไม ในการแสวงหาค าตอบแทนทจะยอมจ านนตอปญหา หรอโชคชะตา โดยกระบวนการทจะพฒนาการคดเปนใหกบบคคลตามทฤษฎการ "คดเปน" ซงจะเปน กระบวนการตด และตดสนใจแกไขปญหาดวยขอมล 3 ประเภท ไดแก ขอมลตนเอง ขอมลสงคมสงแวดลอม และขอมลวชาการ มาประกอบการตดสนใจ

การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน ถาจะพดถงองคความรทมอยในหวสมองของคนท างานในบานเรา มไมนอยกวาชาตอนอยาง

แนนอน แตสงทเราอาจจะดอยกวาเขากคอ เรายงขาดการพฒนาและรเรมสรางสรรคสงใหมๆดวยตวเราเอง เราชอบ จ าวธการของคนอนมาประยกตใชมากกวาคดและพฒนาขนมาเอง จะเหนไดจากเทปผซดเถอนเตมบานเตม เมองไปหมดอนนแสดงใหเหนวานอกจากเราจะไมเคารพในศกยภาพของตวเองแลว เรายงชอบท ามาหากน บนความคดของคนอนอกดวย สงนคงจะมวไปนงโทษใครไมไดเพราะระบบการเรยนการสอนในอดตมก จะสอนใหเราทองจ ามากกวาการคดและแสวงหาแนวทางแกปญหาดวยตวเอง วธการในการพฒนาก าลงการผลตของสมองใหเตมทดวยวธการดงน

1. ฝกคดเชงบวก (Positive Thinking) การคดเชงบวก ไมใชเปนเพยงการมองโลกในแงดเพยง อยางเดยวแตจะตองแสวงหาโอกาสจากบคคล สงของ หรอเหตการณทเกดขนในชวตประจ าวนดวย ไมวา จะเกดอะไรขนเราตองฝกคดวามอะไรทเปนประโยชนกบเราบาง เชน ถาเราตกงานเรากคดวาเปนโอกาส ทดทเราจะไดมเวลาพฒนาตวเองแบบเตมเวลา การฝกคดเชงบวก นอกจากจะชวยใหเราฝกการแสวงหาโอกาสแลวยงชวยให เราเกดการเรยนรทเหนอกวาคนอน เพราะถาเหตการณหนงเกดขน เราสามารถเรยนรทงสงทคนทวไป เขารกนแลวเรายงเรยนรในสงทคนอนๆ เขามองขามไป เมอเราฝกแบบนไปนานๆ หลายๆครงเขา จ านวน เทาของความรของเราจะเหนอกวาคนทวไปอยางนอยสองสามเทาตว

2. ฝกคดยอนศร (Backward Thinking) การฝกคดเชนนบอยๆ จะชวยใหเราสามารถปรบตว ไดดในกรณทกระแสเกดการเปลยนทศอยางกะทนหน เหมอนกบการทเราขบรถ ถาเราขบเปนแตเกยรเดน หนาเพยงอยางเดยว ลองนกดเอาเองกแลวกนนะครบวาจะเกดอะไรขน ถาเราขบเขาไปตดอยในซอยตน การพฒนาศกยภาพทางการคดกเชนเดยวกน ตองเตรยมพรอมทงคดไปขางหนาตามกระแส แตอยาลมคด ยอนกลบหลงบางเปนระยะๆ


43 | ห น า

3. ฝกคดในสงทเปนไปไมได (Impossible Thinking) จากอดตถงปจจบนเราคงเคยมประสบการณทวา บางสงบางอยางทเราเคยคดวามนเปนไปไมไดในอดต แตในปจจบนมนเปนไปไดและเปนไปแลว สงทเรา คดวาเปนไปไมไดในวนน เหตการณน สถานทน มนอาจจะเปนไปไดในอนาคต ในเหตการณ หรอสภาพ แวดลอมอนสถานทอน ดงนนอะไรกตามทเราคดวาเปนไปไมได อยาเพงดวนตดทงไป เพราะนนเทากบเปนการดบอนาคตแหงความคดสรางสรรคของตวเราเอง

4 .ฝกคดบนหลกของความเปนจรง (Thinking Based Principle) การฝกคดแบบนคอการคด วเคราะหสงตางๆ โดยยอนกลบไปหาหลกความเปนจรงของสงนนๆวาคออะไร เชน คนทสามารถผลตเครองบนไดนนจะตองเขาใจ ถงหลกความเปนจรงในเรองแรงโนมถวงของโลกกอนจงจะสามารถออกแบบเครอง บนได ตองเขาใจวาการบนไดนน จะตองมพลงขบเคลอนเทาไหร มความเรวเทาไหร จงจะสามารถหนออกจากแรงโนมถวงของโลกได

4. ฝกคดขามกลองความร (Lateral Thinking ) การคดขามกลองความรคอการน าเอาความรทเรามอยในหว ในเรองตางๆ มาคดไขวกน ยงเรามกลองความรหลากหลาย โอกาสทเราจะคดขามกลองเพอใหเกดความคดใหมๆ กมมากยงขน ถาเรามกลองความรเพยง 2 กลอง โอกาสทเราจะคดไขวหรอขามกลองกมเพยง 1 ชด แตถาเรามกลอง ความร 3 กลอง โอกาสทเราจะคดไขวกนกมมากขนเปน 2 ชด ยงมกลองมากเทาไหร จ านวนชดของความคดไขวกจะยงเพมขน เปนทวคณ

5. ฝกคดแบบแตกหนอทางความคด (Germination Thinking) เปนการคดโดยก าหนดจดเรมตนจากสงท เปนอยหรอมอยในปจจบน แลวแตกความคดออกไปสทศทางตางๆ รอบตวการคดสรางสรรคแบบนจะชวยใหงายตอการจดกระบวนการคด เพราะเปนการคดพฒนาจากสงทมอยแลว เพมสงใหมๆ เขามาทละเลกละนอย จากวธการฝกเพอพฒนาศกยภาพการคดสรางสรรคดงกลาว จะเหนวาเราสามารถพฒนารปแบบการคดของเราได หลายวธ เพยงแตเราตองใหความส าคญกบการคดสรางสรรคอยางจรงจง น าเอาวธการดงกลาวนไปฝกคดกบเหตการณ ตางๆ อยตลอดเวลา เรากสามารถพฒนาศกยภาพการคดใหสงขนไปได


สรป การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน ไดแก ทกษะความคด ( IQ)

ไหวพรบ ปฏภาณ การฝกอบรม / ประชม/ สมมนา การศกษาดงาน การศกษาตอ ไหวพรบ ปฏภาณ การเปลยนวกฤตใหเปนโอกาส (AQ) การสรางสรรคผลงาน (CQ) นวตกรรม ความคดรเรม ภมปญญา และงานกลยทธ


44 | ห น า

ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (Recruitment)

เรองท 4.1 หลกการในการสรรหาบคลากร การสรรหาและคดเลอกบคลากร เปนหนาทพนฐานทส าคญของหนวยงานทรบผดชอบงานดานทรพยากรบคคล เนองจากการสรรหาและการคดเลอกบคลากรเขาท างานเปนงานทมความส าคญตอความส าเรจหรอลมเหลวในการด าเนนงานขององคกร ดงนนขนตอนและวธการสรรหาและคดเลอกบคลากรจงตองด าเนนการอยางจรงจง มหลกเกณฑและยตธรรม เพอใหไดบคลากร ทมความเหมาะสมกบงานทองคกรตองการมากทสดเขามารวมงาน

การวางแผนในการสรรหา (Recruitment Planning) หลงจากทองคกรมความตองการก าลงคน และไดมการวเคราะหความตองการก าลงคนแลวในการทจะสรรหาบคคลมาแทนในต าแหนงทวาง หรอมทดแทนอตราก าลงคนเนองจากมการขยายหนวยงานออกไป หรอปรมาณงานเพมขน หนวยงานทรบผดชอบในการสรรหาบคคล จะตองวางแผนการสรรหาบคคล โดยมการพจารณาเกยวกบเทคนควธการสรรหาทจะเปนวธการทมประสทธภาพ ซงชวยใหสามารถสอขอความไปถงกลมบคคลทบรษทตองการไดโดยตรงมากทสด นอกจากการวางแผนการสรรหาแลวยงรวมความไปถงการพจารณาไปถงแหลงทจะไปท าการสรรหาอกดวยโดยทวไปการสรรหาบคลากรมกถกพจารณาเพยงดานเดยวเทานนคอ องคกรสรรหาบคลากรทตองการ แตในทางปฏบตผสมครกจะสรรหาองคกรทผสมครตองการดวยเชนกน ซงเงอนไขดงกลาวนตองอยภายใตสภาพการณ, เวลาทเหมาะสมและตรงกนระหวางบรษทและผสมครดวย

กระบวนการสรรหา (werther and davis. 1986) ขอก าหนดทควรน ามาพจารณาในการสรรหา 1. นโยบายขององคการ (Organization policies) โดยทวไปมงแสวงหาความส าเรจ

1.1 นโยบายการสงเสรมบคคลภายในใหบรรจในต าแหนงงานทวางลง (Promote from- within policies) องคการตองการทจะสนบสนนใหโอกาสแกบคคลทท างานอยในองคการของตนไดมโอกาสเลอนหรอเปลยนไปท างานในต าแหนงทวางลง โดยเชอวาจะเปนการสรางขวญและก าลงใจแกพนกงานทท างานอย

1.2 นโยบายรบบคคลภายนอกมาบรรจในต าแหนงทวางลง (Promote from outside policies) องคการตองการบคคลทมแนวความคดใหมๆ เขามาในองคการแทนทจะวนเวยนเฉพาะคนในองคการของตน

1.3 นโยบายคาตอบแทน (Compensation policies) คอ บรษททก าหนดราคาเงนเดอนต ากวาราคาทตลาดก าหนดจะไดรบบคคลทหมดโอกาสจากทอนๆ แลวอาจจะสงผลกระทบตอการท างานในองคการ

1.4 นโยบายดานสถานภาพการจางงาน (Employment status policies) บางองคการไดก าหนดนโยบายทจะรบบคคลเขาท างานนอกเวลา(Part- time) และท างานเปนลกจางชวคราว

1.5 นโยบายการจางคนตางชาต (International hiring policies) ผสรรหาจะตองท าการศกษาหาความรตางๆ ดานกฎหมายเพอใหการจางงานประเภทนเปนไปอยางถกตอง


45 | ห น า

2. แผนดานทรพยากรมนษย (Human Resources Plans) จะท าใหผสรรหาไดรบรรายละเอยดเกยวกบพนกงาน และการเลอนขนของพนกงาน รวางานทก าหนดในแผนนนควรหาบคคลจากแหลงภายในองคการเองหรอจากแหลงภายนอก

3. สภาพแวดลอมทวๆไป (Environments Conditions) ผสรรหาควรไดมการตรวจสอบกบมาตรการ 3 ประการ ดงตอไปน

3.1 ดชนชน าทางเศรษฐกจทภาครฐบาลไดสรปใหเหนทศทางของสภาพเศรษฐกจนบวาเปนสงทควรน ามาประกอบการพจารณาดวย

3.2 การพจารณาขอเปรยบเทยบระหวางการด าเนนการจรงและทคาดการณไว เพอจะไดเหนความแปรผนในสงตางๆ ทเกดขนจะไดรแนชดวาบคลากรทมอยนนมลกษณะเชนไร ตองการบคลากรลกษณะใดมาเพมเตม

3.3 การพจารณาขอมลจากการประกาศการหางานท าในหนาหนงสอพมพ เพราะขอมลเหลานจะเปนดชนชใหเหนถงการแขงขนกนดานแรงงาน เพอผท าหนาทสรรหาจะไดด าเนนการวางแผนกลยทธชวงชงใหคนทมความสามารถสนใจงานในบรษทของเรากอนบรษทคแขง

4. การก าหนดคณลกษณะบคคลทตรงกบงาน (Job Requirements) ผสรรหาจะตองศกษาและเรยนรความตองการตางๆ จากสารสนเทศทไดจากการวเคราะหงาน และค ารองขอของผจดการฝายตางๆ ความรดานคณลกษณะบคคลทตรงกบงานจะเปนตวเลอกทดทสด และสงทควรคดบางประการ คอ "ส าหรบคนบางคนในงานบางประเภท การมประสบการณ 10 ป แตท างานอยางเดยวกนทกปซ ากนถง 10 ป อาจจะไมมคณคาทางประสบการณดกวาผทมประสบการณ 1 ป กได"

5. คณสมบตของผสรรหา (Recruiter qualification) นบวาเปนสงส าคญทท าใหกระบวนการสรรหาเปนไปอยางถกตองเหมาะสม ผสรรหาจะท าหนาทไดดเพยงไรขนอยกบเขามคณสมบตตามทก าหนดหรอไม


สรป หลกการส าคญของการสรรหาบคลากร คอ การกระท าทกวถทางเพอใหไดมาซงบคคลทมคณลกษณะดงกลาว ซงกระบวนการสรรหาบคลากรนเปนทง ศาสตรและศลปะ โดยมหลกการในการสรรหาบคลกรทส าคญ ดงน ระบบคณธรรม (merit system) พจารณาวตถประสงคขององคการและภารกจทตองปฏบต ซงจะตองไดคนทเหมาะสมกบงาน (put the right man on the right job) เปนไปตามนโยบาย และระเบยบกฎหมาย


46 | ห น า

เรองท 4.2 วธการสรรหาบคลากร ในการสรรหาบคคลเขามารวมท างาน หรอรวมปฏบตงานดวยกน กระบวนการสรรหาจะประกอบไปดวยหลกการตางๆมากมาย ทงนการปรบใชกตองเลอกใหเหมาะสมกบแตละบรบทของแตละสถานท ทงนกระบวนการสรรหามกระบวนการดงน

1. การใหผสมครมาสมครเอง (walk in) ซงเหมาะกบสถานททมชอเสยงและตงอยในทผสมครสามารถเขาถงไดงาย

2. การใหคนงานเดมแนะน าเพอนหรอคนรจกทมคณสมบตตามทก าหนดมาสมคร 3. การโฆษณาผานสอมวลชนตาง ๆ เชน หนงสอพมพ วารสารวชาชพ วทย หรอโทรทศน เปนตน 4. การแจงผานสถาบนการศกษาทผลตบคลากรในต าแหนงทองคกรตองการ 5. การแจงผานสมาคมวชาชพของงานทตองการ เชน สภาการพยาบาล เปนตน 6. การแจงผานศนยจดหางาน ทงของรฐและเอกชน เชน ทกรมการจดหางาน หรอส านกงาน

จดหางานของเอกชน เปนตน 7. การทาบทามบคคลทเปนทรจกดอยแลวและท างานทองคกรหรอหนวยงานอน ซงเปนผม

ความสามารถและประสบการณตรงตามทตองการ วธนเหมาะกบต าแหนงงานในระดบสง 8. การใหบรษทคนหาผบรหาร (Executive Search Firms) เปนบรษททท าหนาทคนหา

บคคลทมความสามารถและประสบการณสงในต าแหนงทตองการรบ ซงมกเปนต าแหนงผบรหารระดบสง เชน ผอ านวยการองคกร ผจดการการตลาดขององคกร ซงบรษทเหลานจะคนหาและทาบทามบคคลดงกลาว (headhunters) ทท างานอยในองคการอนใหมาท างานกบองคการทตองการ ซงมกไดคนทความสามารถสงและมาท างานไดทนท แตตองเสยคาบรการในอตราสง

แหลงของการสรรหาบคลากร (Source of Recruitment) โดยทวไปแหลงการสรรพาบคลากรมอย 2 แหลง

1. การสรรหาจากแหลงภายในองคกร การสรรหาจากภายในองคกร หมายถง การคดเลอกจากคนในองคกรทมความร

ความสามารถโดยการสบเปลยนโอนยายและเลอนต าแหนงขนมา 2. การสรรหาจากแหลงภายนอกองคกร (External Organization)

การสรรหาจากแหลงภายนอกสามารถพจารณาไดจากแหลงตาง ๆ ขนอยกบจดมงหมายของความตองการในการจางและผลการวเคราะหแหลงตาง ๆ แหลงภายนอกนนประกอบดวย

1. ส านกงานจดหางานของรฐ (Public Employment Services) 1.1 ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) 1.2 กองการจดหางานของกรมแรงงาน และกระทรวงแรงงานและ

สวสดการสงคม 2. ส านกจดหางานเอกชน (Private

Employment Agencies) ตวแทนหรอนายหนาจดหางานเอกชน กคอ ส านกจดหางานตาง ๆ ทมใบอนญาตประกอบกจการจดหางาน ซงไดรบอนญาตจากกรมแรงงาน กระทรวงแรงงาน ซงสวนใหญเราจะเหนจากหนาหนงสอพมพ


47 | ห น า

3. หนวยจดหางานของสถาบนการศกษา (High School, Trade and Vocational Schools,Colleges, Professional Schools and Universities) โรงเรยนและสถาบนเปนแหลงทส าคญในการสรรหาบคลากร ประเภททมความรความสามารถพเศษ โดยเฉพาะสถาบนทมการสอนวชาเฉพาะบางแขนง ในปจจบนนสถาบนตาง ๆ มกจะจดสถานทส า หรบอ านวยความสะดวกในการคดเลอกนกศกษา บรษทใหญ ๆ จะสงคณะกรรมการคดเลอกมาท าการสอบสมภาษณ หรอทดสอบนกเรยน นกศกษาทจะจบการศกษา บางกรณบรษทอาจตดตอของจองตวผก าลงเรยน ซงมผลการเรยนดเดน

4. จ า ก ผ ม า ส ม ค ร ง า น ด ว ย ต ว เ อ ง (Personal Application) หรอทเรยกวา Walk in โดยผสนใจหางานท ามาสมครเองทหนวยงาน องคกรหลายแหงใชวธรบสมครไวลวงหนา ท าการคดเลอกจากใบสมครและเกบรายชอไวในบญช เพอรอการคดเลอกอกครงหนงเมอมต าแหนงวางและบญชนตองแกไขปรบปรงอยเสมอ เพราะถาเกบไวนานเกนไปคนทมาสมครงานไวอาจจะไดงานจากทอนไปกอนแลวกได

5. สมาคมทเกยวของกบการบรหารงานบคคล หรอสมาคมวชาชพตางๆ สมาคมดงกลาว ไดแก สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย (Thailand Management Association) สมาคมจะมเอกสารหรอวารสารแจกเกยวกบต าแหนงวางอน ๆ และมกจะใหความรวมมอบอกต าแหนงวางกบผสนใจสอบถาม และบางครงกชวยลงเผยแพรคณสมบตของผสมครไวดวยหนวยงานนกเชนเดยวกบหนวยจดหางานอน ๆ คอท าหนาทเปนเพยงตวกลางสงขาวสารจากผวาจางมายงผสมครงาน และจากผสมครไปสผทสนใจงาน ซง กเปนแหลงทผตองการรบสมครงานใชเปนสอกลางในการตดตอไดอกทางหนง

6. ประกาศรบสมคร วธการนองคกรสามารถสรรหาบคลากรโดยประกาศผานทางสอสารมวลชน เชน วทย โทรทศน หนงสอทศน หรอปดประกาศตามแหลงตาง ๆ เพอดงดดบคคลทมความเหมาะสมกบต าแหนงงานนน ๆ ใหสนใจสมครเขารบการคดเลอกจากองคกร

7. วนตลาดนดแรงงาน (Labor Market Day) การจดตลาดแรงงานจะไดรบความรวมมอจากบรษทหางหนสวนตาง ๆ งานดงกลาวนมจดประสงคเพอแนะน าอาชพตาง ๆ และพรอมทจะเปดรบสมครผคนตาง ๆ ใหเขามาท างานในต าแหนงวางตาง ๆ ของวนเวลาทไดจดขนมาจรงๆ การจดตลาดนดแรงงานจะถกโฆษณาตามหนงสอพมพตาง ๆหนวยราชการและสถานททใหบรการเกยวกบ


48 | ห น า

การจดหางานท าสถานททจดมกจะถกก าหนดขนตามเมองใหญทมผคนอยเปนจ านวนมาก และจะมทมงานทพรอมจะใหค าแนะน าตาง ๆ แกผทมความสนใจ

8. แหลงอนๆ (Other Sources) จากศนยสงเสรมวชาชพคนพการ หรอจากสถานฝกอาชพของคนบางประเภท ซงมการอบรมและฝกหดใหปฏบตงานบางอยาง เปนตน

ตาราง เปรยบเทยบขอดและขอเสยของการสรรหาคนงานจากแหลงภายในและภายนอกหนวยงาน

การสรรหาคนงานจากแหลงภายในหนวยงาน ขอด ขอเสย

- เปนแรงจงใจใหคนงานเดมปฏบตงานดขน - เปดโอกาสใหคนงานเดมมโอกาสกาวหนา - มโอกาสประเมนความสามารถของคนงาน - เพมขวญก าลงใจและความจงรกภกด - คนงานสามารถเรมท างานในต าแหนงใหมไดในระยะอนเวลาสน

- การคดเรองใหม ๆ จะอยในวงแคบและมการลอก เลยนแบบความคด - เกดการเมองและแรงกดดนในองคการ - จ าเปนตองมการจดการโปรแกรมการพฒนาอยาง มาก เพอเตรยมคนงานทจะไดรบการเลอนต าแหนง

- ไดความคดและมมมองใหม ๆ - สามารถเปลยนแปลงสงตางๆ ไดโดยไมตองกงวลวา จะตองท าใหกลมตาง ๆ พอใจ - ไมกอใหเกดการเปลยนแปลงล าดบขนการบรหารภายในองคการจากเดมมากนก

- ตองใชเวลามากในการใหคนงานใหมปรบตว - เปนการท าลายกลไกการใหรางวลโดยการเลอนต าแหนงใหกบคนงานเดม - ไมมขอมลความสามารถของคนงานใหมวา จะมความสามารถเหมาะกบสวนอน ๆ ขององคการหรอไม

เทคนควธการสรรหาพนกงาน (Recruiting Techniques-How to Get Them In) ในการจดหาคนเขามาท างานในองคกรมวธการตางๆ ทอาจน ามาใชไดตามความเหมาะสมกบ

ลกษณะงาน ดงตอไปน 1. วธสงผสรรหาเดนทางไปรบสมคร (Traveling Recruiter) 2. วธโฆษณาตามหนงสอพมพ (Newspapers Advertisement) 2. วธการประกาศตามสอมวลชนแขนงตางๆ (Mass Media) 4. ใหพนกงานทท างานในองคกรเปนผแนะน าให (Recommendation) 5. การตดตอผานสหภาพแรงงาน (Labor Unions) 6. การยนใบสมคร (Casual Applicant) 7. การจางญาตพนองเขามาท างาน (Nepotism) 8. การจางแรงงานเปนครงคราว (Leasing)

การคดเลอก (Selection) การคดเลอก คอ กระบวนการทองคการใชเปนการกลนกรองผสมครงาน เพอใหไดคนท

เหมาะสมทสดส าหรบต าแหนงงานวางทเปดรบ ซงเปนขนตอนทตอเนองจากการสรรหาไดผมาสมคร


49 | ห น า

งานในจ านวนทพงพอใจแลว กระบวนการคดเลอกทดจะท าใหไดคนทเหมาะสมกบงานทตองการ หรอ “Put the right man on the right job.” นนเอง

เครองมอทนยมใชในการคดเลอกคนเขาท างาน 1. การสมภาษณ (Interview) 2. การทดสอบ (Testing) 3. แบบสงเกตพฤตกรรม (Observation Form) 4. แบบวดทางจตวทยา (Questional) 5. แบบสอบถาม (Dues tionnaisc) 6. จดหมายรบรอง (Recommendation) 7. ใบสมคร (Application Form) 8. ปรญญา ประกาศนยบตร


สรป วธการสรรหาบคลากร การสรรหาบคลากรทเหมาะสมกบงานนนผมอ านาจหนาท

ในการเลอกสรรจะตองมความร ความเขาใจ ลกษณะงานของต าแหนงทจะตองสรรหาเปนอยางดวางานในต าแหนงนนจะตองปฏบตงานอะไรและอยางไร จากนนจงวเคราะหวางานลกษณะเชนนนตองใชบคลากรทมความร ความสามารถประสบการณ ตลอดจนบคลกภาพอยางไรจงจะมความเหมาะสม แลวจงมาก าหนดวธการตาง ๆ ในรายละเอยดเพอใหไดมาซงบคลลากรทมคณสมบตเชนนน โดยก าหนดขนในลกษณะของกฎหมาย ระเบยบ กฎ หรอขอบงคบของทางราชการแลวแตกรณและเมอไดก าหนดขนเปนกฎหมายหรอระเบยบวาดวยการสรรหาบคลากรแลวกตองถอปฏบตเปนมาตรฐานและดาเนนการใหเปนไปตามน น โดยทวไปการสรรหาบคลากรในระบบราชการสามารถปฏบตได 2 วธ ดงน สอบแขงขน และการคดเลอก


50 | ห น า

เรองท 4.3 การบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนง

การบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอแตงตงใหด ารงต าแหนงใด ใหบรรจและแตงตงจากผสอบแขงขนไดส าหรบต าแหนงนน โดยบรรจและแตงตงตามล าดบทในบญชผสอบแขงขนได ให อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา เปนผด าเนนการสอบแขงขนเพอบรรจและแตงตงบคคลเขารบราชการ เปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในกรณทหนวยงานการศกษาใดมความพรอมตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. ก าหนดให อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษามอบใหหนวยงานการศกษานนเปนผด าเนนการสอบแขงขนหลกสตร วธการสอบแขงขน และวธด าเนนการทเกยวกบการสอบแขงขน ตลอดจนเกณฑตดสนการขนบญชผสอบแขงขนได การน ารายชอผสอบแขงขนไดในบญชหนงไปขนบญชเปนผสอบแขงขนไดในบญชอน และการยกเลกบญชผสอบแขงขนได ใหเปนไปตามท ก.ค.ศ. ก าหนด

การเปลยนต าแหนง การยายและการโอนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหเปนไปตามท ก.ค.ศ. ก าหนดขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดถกพกใชใบอนญาตประกอบวชาชพ ตามกฎหมายวาดวยสภาครและบคลากรทางการศกษา ผนนอาจถกเปลยนต าแหนงหรอยายตามวรรคหนงได เวนแตถกสงพกราชการ หรอถกสงใหออกจากราชการไวกอน หรอถกสงใหออกจากราชการไวกอนในกรณอน

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดออกจากราชการไปแลว และมใชเปนการออกจากราชการในระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการ ถาสมครเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และทางราชการประสงคจะรบผนนเขารบราชการ ใหผมอ านาจตาม สงบรรจและแตงตงผนนเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยใหมต าแหนง วทยฐานะ และรบเงนเดอนตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. ก าหนด

การใหพนจากต าแหนง การใหไดรบเงนเดอน การแตงตง การเลอนขนเงนเดอน การด าเนนการทางวนย และการออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎ ก.ค.ศ.


เรองท 4.4 การประเมนผลการปฏบตงาน

การประเมนผลการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการประเมนคาของบคคลผปฏบตงานในดานตาง ๆ ทงผลงานและคณลกษณะอน ๆ ทมคณคาตอการปฏบตงานภายในเวลาทก าหนดไวอยางแนนอน ภายใตการสงเกต จดบนทกและประเมนโดยหวหนางาน โดยอยบนพนฐานของความเปน

สรป การบรรจและแตงตง เปนขนตอนหลงจากทเมอสอบแขงขนหรอคดเลอกไดแลว

ขนตอนตอไป คอขนตอนของการบรรจแตงตงใหดารงต าแหนง ซงก าหนดใหมผมอ านาจในการบรรจแตงตงขาราชการแตละระดบ แตกตางกนออกไป


51 | ห น า

ระบบและมาตรฐานแบบเดยวกน มเกณฑการประเมนผลทมประสทธภาพในทางปฏบตใหความเปนธรรมโดยทวกน

4.4.1 วตถประสงคของการประเมนผลการปฏบตงาน การทองคกรจะทราบวาพนกงานใดสมควรไดรบรางวลตอบแทนในรปของเงนเดอน สวสดการในขนสงขน ขนอยกบผลงานทเกดขน โดยยดเปาหมายของงานเปนหลก การประเมนผลการปฏบตงานตามแนวคดสมยใหมมองคประกอบอยางนอย 3 ประการคอ เนนเรองผลลพธในการปฏบตงาน (results oriented) ยดเปาหมายและวตถประสงคขององคกร (focus on goals or objectives) และตองมสวนรวมกบผบงคบบญชาในการก าหนดเปาหมายงาน (mutual goal setting between supervisor and employee) ทงนเพราะเชอวาเมอพนกงานมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายหรอวตถประสงคของงานเพอใชเปนเกณฑวดความส าเรจของการท างานแลว วธการเชนนจะท าใหพนกงานเกดความพงพอใจในงาน และท าใหมความกระตอรอรนทจะท าใหงานบรรลเปาหมาย ชวยลดความสบสนในการท างาน เพราะพนกงานจะรวาจะตองปฏบตอยางไรจงจะบรรลเปาหมาย

4.4.2 ความส าคญของการประเมนผลการปฏบตงาน การประเมนผลการปฏบตงานมความส าคญทงตอพนกงาน ผบงคบบญชา และองคกรดงนคอ 1. ความส าคญตอพนกงาน พนกงานยอมตองการทราบวา ผลการปฏบตงานของตนเปนอยางไรมคณคาหรอไมเพยงใดในสายตาของผบงคบบญชา มจดบกพรองทควรจะตองปรบปรงหรอไม เมอมการประเมนผลการปฏบตงานและแจงผลใหพนกงานทราบกจะไดรบรการปฏบตงานเปนอยางไร หากไมมการประเมนผล พนกงานกไมมทางรถงผลการปฏบตงานของตนวา มสวนใดทควรจะคงไวและสวนใดควรจะปรบปรง พนกงานทมผลการปฏบตงานอย ในระดบดอยแลวกจะไดเสรมสรางใหมผลการปฏบตงานดยงขน 2. ความส าคญตอผบงคบบญชา ผลการปฏบตงานของพนกงานแตละคน ยอมสงผลตอการปฏบตงานโดยสวนรวมในความรบผดชอบของผบงคบบญชา การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจงมความส าคญตอผบงคบบญชา เพราะจะท าใหรวาพนกงานมคณคาตองานหรอตอองคกรมากนอยเทาใด จะหาวธสงเสรม รกษา และปรบปรงผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาอยางไร ควรจะใหท าหนาทเดมหรอสบเปลยนโอนยายหนาทไปท างานใด จงจะไดประโยชนตอองคกรยงขน หากไมมการประเมนผลการปฏบตงานกไมสามารถจะพจารณาในเรองเหลานได 3. ความส าคญตอองคกร เนองจากผลส าเรจขององคกรมาจากผลการปฏบตงานของพนกงานแตละคน ดงนนการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจะท าใหรวาพนกงานแตละคนปฏบตงานทไดรบมอบหมายจากองคกรอยในระดบใด มจดเดนหรอจดดอยอะไรบาง เพอองคกรจะไดหาทางปรบปรงหรอจดสรรพนกงานใหเหมาะสมกบความสามารถซงจะท าใหการด าเนนงานขององคกรเปนไปอยางมประสทธภาพ เนองจากการประเมนผลการปฏบตงานมความส าคญ และมประโยชนตอการบรหารงานดงทกลาวมา หนวยงานตาง ๆ จงก าหนดใหมการประเมนผลการปฏบตงานขนภายในหนวยงานของตน การวางระบบการประเมนผลการปฏบตงานจงมความส าคญจ าเปนตองด าเนนการอยางรอบคอบ เพอปองกนมใหเกดปญหาตาง ๆ ตดตามมาในภายหลงจากทน าระบบการประเมนผลการปฏบตงานมาใช เชน การตอตานจากผบงคบบญชาทท าหนาทประเมน การไมยอมรบของพนกงานผรบการประเมน การไมสามารถสรปผลการประเมนไดหลงจากทท าการประเมนแลว เปนตน


52 | ห น า

4.4.3 ประโยชนของการประเมนผลการปฏบตงาน ในการบรหารงาน การประเมนผลการปฏบตงานมวตถประสงคมากกวาเพอจายคาตอบแทนแกพนกงาน เพราะผลทไดจากแบบประเมนผลการปฏบตงานมคณคาตอการพฒนางานและมคณคาตอการบรหารงานดงน 1. ใชเปนเครองมอในการจดสรรทรพยากรของหนวยงานอยางเปนธรรม 2. สรางแรงจงใจและใหรางวลตอบแทนพนกงานทมผลงานไดมาตรฐานหรอสงกวามาตรฐาน 3. รกษาความเปนธรรมภายใน ทงในดานการบรหารเงนเดอน คาตอบแทน และการบรหารงานบคคล กลาวคอสามารถพจารณาประสทธภาพการบรหารงานขององคกรจากการประเมนผลการปฏบตงานวาใหความส าคญกบผลงานหรอใหความส าคญกบพฤตกรรม 4.ใชเปนเครองมอสอนงานและพฒนาพนกงาน กลาวคอการประเมนผลการปฏบตงานเปน กระบวนการหนงในการพฒนาพนกงาน ไดแก 5. ใชเปนเครองมอใหพนกงานยดถอระเบยบ ขอบงคบรวมกนอยางเทาเทยม 6. ใหพนกงานไดทราบถงความรความสามารถของตนเองในสายตาของผบงคบบญชา และ/หรอ เพอนรวมงาน ตลอดจนผทเกยวของ 7. เปนการทดสอบความยตธรรมของผบงคบบญชา หากไมยตธรรมแลว คนทมความสามารถกจะหนจากผบงคบบญชา ในทสดผบงคบบญชาตองท างานนนดวยตนเองและท างานหนกมากขน 8. ชวยวเคราะหปญหาขององคกรในดานตาง ๆ เชน ปญหาในการก าหนดความตองการฝกอบรม ความรอบร (Knowledge) ความสามารถ (ability) ทกษะ (skills) ของพนกงานและลกษณะการวาจางเปนตน

9.ใชเปนขอมลในการปองกนปญหาทางการบรหาร กลาวคอ ฝายบรหารงานบคคลสามารถจะวเคราะหการประเมนผลการปฏบตงานของแตละฝายงานวายตธรรมหรอไม

4.4.4 หลกการประเมนผลการปฏบตงาน

หลกการส าคญ ๆ ทใชเปนแนวทางการประเมนผลการปฏบตงาน เพอใหการประเมนผลการปฏบตงานเปนไปอยางถกตองและบรรลตามวตถประสงคมดงน

1. การประเมนผลการปฏบตงานเปนกระบวนการประเมนคาผลการปฏบตงาน มใชประเมนบคคล (Weigh the Work – Not the Worker)

2. การประเมนผลการปฏบตงานเปนสวนหนงของหนาทและความรบผดชอบของผบงคบบญชาทกคน

3. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมความแมนย าในการประเมน 4. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมเครองมอหลกชวยในการประเมน 5. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมการแจงผลการประเมนและหารอผลการ

ประเมนผลการปฏบตงาน ภายหลงจากเสรจสนการประเมนแลว 6. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมการด าเนนการเปนไปอยางตอเนอง แบบประเมนผลการปฏบตงาน (Performance Standard)

แบบประเมนผลการปฏบตงาน (Performance appraisal form) เปนเอกสารทออกแบบขนมาเพอบนทกและประมวลขอมลเกยวกบการปฏบตงานของพนกงานวาไดอะไรเปนผลส าเรจบาง


53 | ห น า

ท าไดมากนอยเทาใดและดเพยงใด แบบประเมนผลอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะตามวธการตอบแบบประเมนผล ไดแก 1. วธการประเมนเปนแบบเปด ไดแกการจดท าในลกษณะรายงานการปฏบตงานของพนกงาน (staff report) จะก าหนดหวขอประเมนและใหเขยนรายงาน โดยมชองวางใหกรอกขอมลในแบบประเมน 2. วธการประเมนเปนแบบการใหคะแนน นยมจดท าแบบประเมนเปนชองลงคะแนนหรอท าเปนตารางใหท าเครองหมายในชองตาราง 3. วธการประเมนเปนแบบรายการตรวจสอบ จะก าหนดหวขอประเมนทอธบายลกษณะทบงชผลการปฏบตงาน และอาจก าหนดคะแนนจากนอยไปหามาก หรอใหผประเมนท าเครองหมายลงในหวขอทตรงกบผลการประเมน โดยทวไปการจดท าแบบประเมนผลการปฏบตงานจะแบงออกตามระดบพนกงาน และมแบบประเมนทใชส าหรบต าแหนงวชาชพเฉพาะ เพอก าหนดหวขอการประเมนใหเหมาะสมแกระดบต าแหนงงานและลกษณะงาน เพราะการก าหนดหวขอประเมนจะตองใหสอดคลองกบสงทจะบงบอกผลการประเมนการปฏบตงานในต าแหนงตาง ๆ อยางถกตองเหมาะสม การทดสอบแบบประเมนสามารถท าไดโดยงาย โดยใหผบงคบบญชากลมหนงตรวจพจารณาแบบประเมนและแสดงความคดเหนเพมเตมให หรออาจทดลองใหปฏบตจรงโดยใชแบบประเมนเลย ทงนในการทดลองนนควรจะทดลองในหลายต าแหนง หลายระดบในองคกร การประเมนผลการปฏบตงานมวธการประเมน 4 ลกษณะ ไดแก การประเมนทยดคณลกษณะบคคลเปนหลก การประเมนทยดพฤตกรรมการปฏบตงานเปนหลก การประเมนทยดผลส าเรจของงานหรอวตถประสงคเปนหลก และการประเมนแบบวธผสมผสาน ซงแตละวธสความเหมาะสมกบการใชทแตกตางกนขนอยกบ ลกษณะงาน การจดแบงสวนงาน และมาตรฐานตาง ๆ ทองคกรก าหนดไว ในการจดท าแบบประเมนผลการปฏบตงานสามารถแบงไดเปน 3 ลกษณะตามวธการตอบคอ วธการประเมนแบบเปด แบบการใหคะแนน และแบบรายการตรวจสอบ ผลทไดจากการประเมนนอกจากจะน าไปใชในการพจารณาขนเงนเดอนแลว ยงอาจมผลถงการลดต าแหนงและการเลกจางได

สรป การประเมนผลการปฏบตงาน หมายถง กระบวนการประเมนคาของบคคลผปฏบตงาน

ในดานตาง ๆ ทงผลงานและคณลกษณะอน ๆ ทมคณคาตอการปฏบตงานภายในเวลาทก าหนดไวอยางแนนอน ภายใตการสงเกต จดบนทกและประเมนโดยหวหนางาน โดยอยบนพนฐานของความเปนระบบและมาตรฐานแบบเดยวกน มเกณฑการประเมนผลทมประสทธภาพในทางปฏบตใหความเปนธรรมโดยทวกน


54 | ห น า

ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน

เรองท 5.1 ความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างาน

เปาหมายสงสดของการบรหารงานไดแก การจดการใหผใตบงคบบญชาท างานเพอบรรลตามจดมงหมายสงสดขององคกร ดงนน จงเปนหนาทและภารกจทส าคญทสดของผบรหารทจะตองเรยนรศาสตรในการบรหารบคคล ทเนนเรองการศกษาพฤตกรรมบคคล กลมและองคการ ตลอดจนปจจยตางๆ ทสงผลกระทบตอพฤตกรรมในองคการ เพออธบาย ท านายและควบคมปรากฏการณของการบรหารทเกดขน โดยเฉพาะอยางยง ความรความเขาใจแนวคดเรองแรงจงใจของบคคล จะชวยใหผบรหารรถงความตองการและแรงจงใจของผใตบงคบบญชาและพรอมทจะสรางแรงจงใจในการท างานเพอใหผใตบงคบบญชาดงกลาว ท างานอยางทเรยกวา “งานกไดผล คนกเปนสข” ทถอวาเปนองคประกอบส าคญของความส าเรจในการบรหารงาน ความส าคญของแรงจงใจ ในแงของจตวทยาองคการจะมการศกษาทศนะและแนวคดทเกยวของกบการบรหารบคคล โดยมความเชอวาพฤตกรรมในการท างานของบคคลทจะแสดงออกมาอยางไรนน ปจจยหนงจะเกดมาจากแรงจงใจของแตละบคคลแทบทงสน ซงผบรหารจ าเปนตองศกษาเรองเหลานใหเขาใจและท าหนาทในการสรางแรงจงใจใหเกดขนกบบคลากรในหนวยงานนน ๆ ท างาน ดวยความรสกพงพอใจซงจะท าใหเขามความทมเทและความเอาใจใสตองานทท า และน าไปสประสทธภาพและประสทธผลในการท างานอยางสงสด ในทางตรงกนขามหากบคคลขาดแรงจงใจในการท างานแลวอาจน าไปสความรสกเบอหนาย เฉอยชา ในการท างาน การขาดงาน การลางาน การขดแยงกบเพอนรวมงาน การลาออกจากงาน ฯลฯ ซงมผลกระทบตอประสทธผลขององคกร ในทสด

องคประกอบทส าคญของแรงจงใจ 1. ความตองการ 2. แรงขบ (Drives)

ปจจยหรอองคประกอบทท าใหเกดแรงจงใจ (กงแกว ทรพยพระวงศ. 2537 : 153 - 154, สภททา ปณฑะแพทย. 2534 : 86 - 87) 1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Need) และแรงขบ (Drive) สงเหลานถอวาเปนแรงจงใจพนฐานทท าใหบคคลแสดงพฤตกรรมทแตกตางกนออกไป 2. ความตองการทางสงคม (Social Need) โดยทมนษยทกคนจะมความตองการทเกยวของสมพนธกบผอนเพราะมนษยเปนสตวสงคม ไมสามารถอยตามล าพงได ตองการเปนทยอมรบและเปนทรกของผอน ฯลฯ 3.ความตองการทางจตใจ (Psychological Need) เปนความตองการทเกยวของกบความตองการทางสงคม เชน ตองการความรก ความมชอเสยง การเปนทยอมรบ ความส าเรจในชวต และในสวนของจตใจคอความตองการทจะเขาใจตนเองอยางแทจรง โดยพรอมทจะพฒนาตนเองใหด าเนนชวตอยางมประสทธภาพสงสด กอใหเกดคณคาตอตนเองและผอน ประเภทของแรงจงใจ ไดมการจ าแนกประเภทของแรงจงใจแตกตางกนไป โดยยดเกณฑตาง ๆ ในการแบงดงน เชน การแบงประเภทของแรงจงใจตามลกษณะทแทจรง ไดแก


55 | ห น า

1. แรงจงใจทางรางกายหรอแรงจงใจทางสรระ (Physiological Motives) หรออาจเรยกวาแรงจงใจเพอการมชวตอย (Survival Motives) 2. แรงจงใจทางสงคม (Social Motives) เปนแรงจงใจทมาจากความตองการทางดานสงคม (Social need) ทเกดจากการทบคคลมการเรยนร หรอ การไดรบประสบการณมากอน เชน การตองการความรก การยอมรบความรสกอบอน ปลอดภย ความตองการความส าเรจ ความตองการมชอเสยง ความตองการมไมตรกบผอน ความกาวราว และการรกราน ตองการต าแหนงและสถานะทางสงคม ฯลฯ 3. แรงจงใจทเกยวกบความรสกของการมคณคาในตนเอง (The Ego -Integrative Motive) เปนแรงจงใจทบคคลมความตองการทจะเหนคณคาในตนเอง เชน ความตองการความส าเรจ ความตองการความรสกนบถอตนเอง ความตองการการสรางสรรค การประดษฐคดคนสงตาง ๆ ความตองการทจะมชอเสยงเกยรตยศ 4. แรงจงใจทเกยวกบจตใตส านก เปนแรงจงใจทผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ซงบางครงบคคลจะแสดงพฤตกรรมโดยไมรตว ทงนเพราะเปนกลไกทางจตทบคคลเกบกดสงตาง ๆ ไวในสวนลกของจตใจหรอในระดบจตไรส านก แนวคดและทฤษฎแรงจงใจในการบรหารงาน ใครน าเสนอแนวคดหรอทฤษฎแรงจงใจทส าคญในการสรางแรงจงใจในการบรหารงานบคคลไวดงน (อ านวย แสงสวาง. 2536 : 76 - 87, พรรณราย ทรพยะประภา. 2526 : 65 - 71) 1. ทฤษฎสมยเดม (Traditional Theory) โดย เฟรดเดอรรค ดบเบลย เทเลอร (Frederick W. Taylor) ทไดชอวา เปนบดาของการบรหารจดการเชงวทยาศาสตร (The Father of Scientific Management) ไดอธบายวาแรงจงใจของบคคลจะขนอยกบระบบของการใหผลตอบแทนในขณะนน แตไมใชระบบของการใหผลตอบแทนทก าหนดขนมาส าหรบบคลทมผลผลตสง ไดมการตงขอสงเกตและมองเหนจดออนของแนวคดน กลาวคอ เปนแนวคดทกลาววา คนงานเปนคนเกยจคราน จงตองมการบรหารงานโดยการควบคมอยาง ใกลชดและเงนเปนปจจยทส าคญทจะเปนแรงจงใจใหบคคลท างานอยางมประสทธภาพ ซงแทจรงแลวบคคลจะถกจงใจใหการท างานดวยปจจยตางๆ นอกเหนอจากเงนเพยงอยางเดยว เชน บางคนท างานเพอความส าเรจ ชอเสยง เกยรตยศ ความอยากกาวหนา ความสมพนธกบผอนหรอความรสกของการมคณคาในตนเอง และตองการพฒนาตนเอง 2. ทฤษฎแรงจงใจของ เฮรทซเบอรก (Herzberg Motivation - Maintenance Theory) เปนทฤษฎทไดรบการยอมรบและเปนทนยมอยางแพรหลายในวงการบรหารบคคล เขาไดพฒนาทฤษฎมาจากการศกษาคนควาและการวจยและอธบายวาปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบความรสกทดและไมดของบคคล มความส าคญตอพฤตกรรมการท างานของบคคลเปนอยางยง ซงพบวาปจจยทจะท าใหบคคลรสกดหรอไมด ในการท างานนนสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท ใหญ ๆ คอ ปจจยตวจงใจ หรอตวกระตน (Motivator Factor) และปจจยดานสขอนามย (Hygiene Factor) ซงบางท เฮรทซเบอรก เรยกทฤษฎของเขาวา ทฤษฎการจงใจ - สขอนามย (Motivation - Hygiene Theory) โดยไดอธบายวาปจจยตวกระตน เปนปจจยทกอใหเกดความพอใจในการท างานและมและความรสกทดในการท างานซงจะท าใหมแรงจงใจในการท างานอยในระดบสง ท าใหมการท างานอยางมประสทธภาพ ปจจยดงกลาวนจะเกยวของกบความรสกภายในของบคคลทเปนลกษณะของงานในตวของมนเอง เชน ความรสกท เกยวกบการพฒนาตนเองเพอความส าเรจของงานและความ


56 | ห น า

เจรญกาวหนา ความรสกรบผดชอบในการท างาน ความรสกของการไดรบความยกยองในงานทท าความรสกทจะกาวหนาและความรสกของการมคณคาและการนบถอตนเอง เปนตน กลาวโดยสรปจะเหนไดวา ความพอใจในงานทท าของบคคลจะเปนสงจงใจในการปฏบตงาน และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบทฤษฎแรงจงใจของมาสโลวแลว อาจจะอธบายไดวาความตองการระดบต าของมาสโลว ไดแกเงนเดอน สภาพแวดลอมในการท างาน ความมนคงของงาน นโยบายและการบรหารงาน ตลอดจนการบงคบบญชาทเรยกวาเปนปจจยในดานสขอนามย สวนปจจยในดานการจงใจกจะไดแกความตองการในระดบสงขน ซงไดแกความรสกของการมคณคาและการนบถอตนเอง ความกาวหนาความรบผดชอบ ความส าเรจของงาน ลกษณะของงานทสงเสรมใหบคคล เกดความรสกของความมคณคาและการนบถอตนเอง ตลอดจนการพฒนาตนเองใหเกดความสมสมบรณในชวต กลาวโดยสรปจะเหนวาการบรหารเพอใหผใตบงคบบญชามแรงจงใจในการท างานเพอใหองคกรบรรลเปาหมายนนถอวาเปนศลปะอยางยงในการบรหารงาน และเมอไหรกตามถาผใตบงคบบญชาเตมอกเตมใจในการท างานเพองานเปนอนดบแรก กจะถอวาเปนความส าเรจของผบรหารอยางทสด และสงทจะตอบสนองผใตบงคบบญชาเหลานน กจะตามมาอยางแนนอน เปนการการท างานเพองานอยางยงยน ดงพระบรมราโชวาทของพระบรมราชชนกทไดตรสวา “ขอใหถอประโยชนสวนตน เปนทสอง ประโยชนของเพอนมนษย เปนกจทหนง ลาภ ทรพย และเกยรตยศ จะตกแกทานเอง..” และเมอนน การท างานของพวกเราทกคนกจะเปนการท างานทถอวา “งานเปนวถทางอนมคาส าหรบการแสวงหาความสขใจอยางลกซงในการมชวต”


สรป การเสรมแรงจงใจ เปนแรงขบหรอพลงทผลกดนใหมนษยแสดงพฤตกรรมอยางใดอยาง แรงจงใจของมนษยมทงในทางลบและทางบวก แรงจงใจทางลบ หมายถง แรงจงใจทจะกระท าสงทไมด การใชความรนแรง เปนตน


57 | ห น า

เรองท 5.2 ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน

การสรางแรงจงใจในการท างานใหสอดคลองกบเรองของการคาดหวง การสรางแรงจงใจในการท างานใหสอดคลองกบเรองของการคาดหวง ทวาการตงระดบความ

คาดหวงทเปนไปได พอดและเหมาะสมส าหรบตนเอง ซงมกจะคาดหวงตามคานยมของตนจะเปนสงกระตนหรอสงทาทายใหมชวต ชวา และมานะพยายามใหบรรลเปาหมายใหได ดงนน ผจดการองคการจงควรสอสารสรางความเขาใจทดใหเกดแกพนกงาน เพอใหความคาดหวงนนๆ เปนสงทเปนไปไดเพอจะไมเกดความทอแทคบของใจ ซงจะสรางความเสยหายใหกบทงองคการและตนเอง โดยเฉพาะอยางยง ถาใชวธหลอกลวงใหพนกงานตงความหวงลมๆ แลงๆ โดยเปนจรงไมไดจะเกดผลเสยมากกวาผลดอยางแนนอน บางทถงขนท าลายองคการใหเสยหาย

แนวคดและทฤษฎ หลกการและเปาหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจในการท างาน การเสรมสรางพลงอ านาจในการท างานของบคลากรมแนวคดพนฐานจากความสมพนธ

ระหวางบคคลและกลไกของการจงใจดานความสมพนธระหวางบคคล และบคคลรวมกนเปนหมคณะเปนองคการ (Haksever. et. Al. 200:226) นอกจากนบคคลยงมความตองการพฒนาศกยภาพ ปญญา ทกษะความสามารถในการท างานทกดาน รวมถงความสมพนธ และตองการตอบสนองในการสรางสรรคการท างานทเกดประโยชน (Sergiovenni & Starratt. 1998: 5) ซงเทากบวาบคคลตางตองการเปนผมพลงอ านาจในการท างาน

แนวคดของการเสรมสรางพลงอ านาจในการท างาน คอกระบวนการจดกระท าหรอการใหการสนบสนนในสงทเปนปจจยเหต สภาวการณ วธการตาง ๆ เพอการพฒนาเสรมสรางพลงอ านาจทมในครและบคลากรใหเพมมากขน และน าพลงอ านาจดงกลาวไปใชใหเกดประโยชนในการท างานตามบทบาทภารหนาท ซงเหตปจจย สภาวการณ และวธการทชวยเสรมพลงอ านาจการท างานของครและบคลากรมาจากหลกความเปน ประชาธปไตย หลกการการกระจายอ านาจ หลกความสามารถ หลกความเปนผเชยวชาญ และหลกการปฏรป (สมชาย บญศรเภสช. 2545: 24)

ทฤษฎทสมพนธกบการเสรมสรางพลงอ านาจในการท างาน การเสรมสรางพลงอ านาจเปนกระบวนการของการปฏสมพนธของปจจยเหตตาง ๆ ทบคคล

คนพบ และพฒนาพลงอ านาจทจะใชในการท างานใหประสบความส าเรจ เปนประโยชน ตอตนเอง และสงคม การเสรมสรางพลงอ านาจ เปนกระบวนการทสอดคลองกบความตองการของมนษย ความตองการในการควบคมตนเอง เปนกระบวนการทตองมการตดสนใจ ก าหนดตนเอง และลงมอปฏบตของบคลากรทกคน ทกฝาย (Gutierrez. Parsons & Cox. 1998: 6)

ทฤษฎทสมพนธกบพลงอ านาจในการท างานไดแก 1. ความตองการของมนษยตามทฤษฎของมาสโลว (Maslow’s hierarchy of

needs) ทแสดงใหเหนวาบคคลมตองการพนฐานในการด ารงชวต ตองการปจจยทางรางกาย อาหาร ทอยอาศย ความมนคงปลอดภยในชวต ทรพยสน หนาทการงาน ตองการความรกและการยอมรบจากผอน ตองการฐานะทางสงคม และเกยรตศกดศรตองการบรรลเปาหมายสงสดของชวต (สดา ทพสวรรณ. 2541: 32-33)

2. ทฤษฎการควบคมตนเอง (self - control theory) กลาวถงคณลกษณะทปรากฏอนเนองมาจากพลงภายในทมอทธพลตอการตดสน ใจ ก าหนดการกระท าทมผลตอการท างาน และการใชเหตผลเพอปฏบตงาน การกระท าทแสดงวาบคคลสามารถ


58 | ห น า

ควบคมตนเองได เชน ก าหนดวถชวตและพฤตกรรมของตนเอง ตดสนใจกระท าการใด ๆ อยางมเหตผล สามารถแสดงใหเหนถงความสามารถทมอยในตวเอง ท างานรวมกบผอนได มความอดทนและพรอมรบการเปลยนแปลง และวกฤตตาง ๆ (Kerr & Kramer.. 1996: 184) ความสามารถในการควบคมตนเองจงเปนคณสมบตพนฐานของการเสรมสรางพลง อ านาจการท างาน

3. กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจในการท างานของปราวต (Prawat. 1991: 748-749) ไดแกการใหอสระในการควบคมการท างานของตนเอง มสทธแสดงความคดเหน มทางเลอกในการปฏบตงาน มโอกาสแสดงความเชยวชาญในการท างาน มการประเมนการท างานของตนเอง และมทรพยากรสนบสนน ในขณะท โกนสและโคลเวอร (Goens & Clover. 1991: 234-235) มความเหนในท านองเดยวกนวาควรเปดโอกาสใหครมอสระในการปฏบตหนาท ในสงทเปนประโยชนตอผเรยน ในฐานะผเชยวชาญ ใหครมโอกาสในการท างานตามความร ความสามารถและทกษะ การเสรมสรางอ านาจดวยการใหความยดหยนในการบรหารจดการจะชวยใหท างาน ไดอยางรวดเรว ถกตอง และเหมาะสมในภาวการณนน ๆ ดงนนกระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจการท างานตองมความสมบรณและความพรอม ทจะใหตรวจสอบ เพราะการดแลการปฏบตงานของครและบคลากรไมสามารถท าไดตลอดเวลา ครและบคลากรจงควรแสดงความรบผดชอบ พรอมรบการตรวจสอบผลการตดสนใจในการกระท าทคดวาดทสดตามภาระหนาท ทไดรบมอบหมายจากองคการและสงคม (Sergiovanni & Starrett. . 1998:137)

4. กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจในการท างานของแคนโพล (Kanpol. 1999: 52) ประกอบดวยองคประกอบดงน 4.1 การใหครมอ านาจหนาท มอ านาจในการตดสนใจ 4.2 การใหครมอสระ ควบคมการท างานในฐานะผเชยวชาญ 4.3 การใหความรเกยวกบเพศ เชอชาต ชนชน วฒนธรรม เพอใหครปรบปรงหลกสตร

การเรยนใหสอดคลองกบผเรยน 4.4 ใหสทธครแสดงความคดเหนทสะทอนภาพจรงในการท างาน 4.5 การใหครประเมนตนเอง

5. เคลคเคอร และโลดแมน (Klecker & Loadman. 1996:10) เสนอแนะใหศกษาพลงอ านาจในการท างานของครจากพฤตกรรมความสามารถดงตอไปน 5.1 ความสามารถในการใหค าปรกษาแนะน าแกครใหมเพอพฒนาความรทกษะ

ความสามารถในการท างาน 5.2 ความสามารถในการถายทอดความร ความมนคงในสถานภาพความเปนมออาชพ 5.3 ความรในวชาชพคร ทงความรและทกษะในเนอหาวชาและการปฏบต 5.4 ความสามารถในการท างานรวมกนเพอพฒนาการเรยนการสอนและงานใน

สถานศกษา กลาวโดยสรปปจจยพนฐานในการท างานของครในการเสรมสรางพลงอ านาจการท างานไดแก


59 | ห น า

1. บคลกภาพของครและบคลากร เชนความตระหนกในภาระหนาท มเปาหมายในการท างาน ความเคารพ เชอถอ ไววางใจในเพอรวมงาน การบรหารจดการตนเองและคณธรรมในการท างาน

2. บคลากรมอ านาจหนาทในการปฏบตงานทชดเจน 3. ผบรหารเขาใจในบทบาทหนาท มภาวะผน า สามารถสนบสนนปจจยและ

ประสาน การท างานรวมมอรวมใจกนทกฝาย

4. โครงสรางการท างานภายในองคการมความสมพนธกน มการตดตอสอสารระหวางกน

5. เครอขาย ขอมลขาวสาร ทรพยากรการท างาน

กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจการท างานไดแก 1. การมอสระในการตดสนใจ มโอกาสแสดงความร ทกษะ ความสามารถในการท างาน 2. มสวนรวมในการตดสนใจและรบผดชอบในการท างาน 3. การแสดงภาวะผน าในการท างาน 4. การเรยนรและพฒนาความร ทกษะ ความเชยวชาญในนวตกรรม เทคโนโลยท

สอดคลองกบการท างาน 5. การตรวจสอบประเมนการท างานดวยตนเองและพรอมรบการตรวจสอบ

พลงอ านาจการท างานทมผลตอความคด พฤตกรรมการท างานของบคลากรไดแก

1. ท าใหมผลการท างานเปนทยอมรบ 2. ท าใหบคคลมความเพยรในการท างาน 3. บคลากรมความเชยวชาญในการท างาน

สรป ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน ไดแก ทฤษฎการจดล าดบขนความ

ตองการของมนษย นกวชาการทมชอเสยงมากในเรองนคอ อบราฮม เอช. มาสโลว (Abraham H. Maslow) ซงไดเสนอทฤษฎการจดล าดบขนความตองการของมนษย (hierarchy of needs) ซงประกอบดวย 5 ขน ดงน 1) ความตองการดานรางกาย (physiological needs) คอ ความตองการขนพนฐาน เชน อาหาร อากาศ น า เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค 2) ความตองการความปลอดภย (safety needs) 3) ความตองกระท าดานสงคม และความรก (belongingness and love needs) 4) ความตองการการยกยองใหเกยรต (esteem needs) 5) ความตองการความส าเรจในชวต (need for self-actualization) เปนความตองการขน สงสดของมนษย ซงแตกตางกนออกไปในแต ละบคคล และทฤษฎการจงใจแบบสองปจจย นกวชาการทมชอเสยงมากในเรองนคอ เฟดเดอรรค เฮอรซเบรก (Federick Herzberg) ซงน าเสนอทฤษฎการจงใจแบบสองปจจย (two-factors motivation) ซงประกอบดวยปจจยแวดลอมในกระท างานทวไป (hygiene factors) ไดแกปจจยดานการบรการงานการบงคบบญชา สภาพการท างานทวไป ความสมพนธระหวางบคคลในองคการ ตลอดจน คาจาง และความมนคงในการท างาน และปจจยจงใจ (motivation factors) ไดแก เรองความส าเรจของงาน งานททาทายความรความสามารถ การยกยองนบถอ การเจรญกาวหนาในการท างาน


60 | ห น า

เรองท 5.3 การเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการ

5.3.1 การจดสรรเงนรางวลประจ าป เปนการด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร ก าหนดใหทกสวนราชการและจงหวดตองมการ

จดท าค ารบรองการปฏบตราชการและ การประเมนผลและสงจงใจตามผลของงาน เรมครงแรกในป2547การจดสรรไดค านงถง

1. ผลการประเมนการปฏบตราชการประจ าปของสวนราชการและจงหวดตางๆ โดยประเมนจากความส าเรจในการด าเนนการตามค ารบรองการปฏบตราชการ

2. ขนาดของสวนราชการโดยใชขอมลเงนเดอนและคาจางของขาราชการและ ลกจางประจ า ทมผครอง ณ วนท 1 กนยายน จากกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง

3. การมสวนรวมในการท างานรวมกนระหวางสวนราชการในพนท โดยจ าแนกเปน (1) ราชการบรหารสวนกลาง (2) ราชการบรหารสวนกลางทปฏบตราชการอยในสวนภมภาค และ (3) ราชการบรหารสวนภมภาค

สรปความคดเหนตอการพฒนาและปรบปรงการด าเนนงานจดสรรเงนรางวลประจ าป

จดเดน

1. สรางขวญและก าลงใจใหกบขาราชการ ท าใหขาราชการความกระตอรอรนและตนตวในการท างานมากขน 2. มสวนผลกดนใหแผนงาน โครงการทก าหนดไวด าเนนการไดอยางรวดเรวและเหนผลชดเจน ผลประโยชน ทางออมทขาราชการจะ ไดรบคอ การพฒนาหนวยงาน คณภาพงาน และการท างานใหม ประสทธภาพมากยงขน ขาราชการ/หนวยงานไดมผลงานเปนทประจกษตอประชาชน และสงคมมากขน 3. ท าใหขาราชการไดรบผลตอบแทนทมากกวาเงนเดอน

จดดอย ขอควรปรบปรง 1. การรบรและความเขาใจเกยวกบการจดสรรเงนรางวลไมชดเจน ไมทวถง เชน - ขอก าหนดในการจดสรรเงนรางวล - มาตรฐานทใชในการจดสรรเงนรางวล

1.1 ตงคณะท างานก าหนดหลกเกณฑและวธการประเมนผลการปฏบตงานและการจดสรรเงนรางวลทมผแทนจากทกส านก/กอง/หนวยงาน 1.2 รบฟงความคดเหน (hearing) / และประกาศใหทราบโดยทวถง 1.3 เพมความหลากหลายในการใชสอประชาสมพนธ ควรใช


61 | ห น า

จดเดน - ความยตธรรมและความโปรงใส ทงหนงสอเวยน หรอ เอกสารคมอตางๆทสง ใหกบหนวยงาน

สวนราชการและจงหวดอยางทวถง การประชมชแจงโดยตรง หรอ ระบบอนเตอรเนต อนทราเนต

2. จ านวนเงนรางวลทไดรบการจดสรรนอย 2.1 เพมจ านวนทใชในการจดสรรเงนรางวลให มากขน 2.2 เพมรปแบบของรางวลเปนแบบอน ๆ เชน การเพมสวสดการดานอน การพฒนาหรอสงเสรมใหขาราชการมการพฒนาตนเองอยางตอเนอง หรอการมอบรางวลตาง ๆ เปนตน

การด าเนนจดสรรเงนรางวล สรป ดงน 1. การรบรและเขาใจทเกยวของกบการจดสรรเงนรางวล 1) แจงรายละเอยด หลกเกณฑ แนวทางและวธการไปยงสวนราชการ

สถาบนอดมศกษาและจงหวดทกแหง โดยตรง เชน แจงผานหนงสอเวยน (ทงแบบเอกสารราชการ และบนเวบไซต) และใหทกหนวยงานจดท าหลกเกณฑแลวประกาศ หรอ มการแจงใหขาราชการและลกจางประจ าในสงกดทราบโดยทวกน

2) จดประชมชแจงท าความเขาใจกบสวนราชการ และสถาบนอดมศกษา ส าหรบจงหวดทง 75 จงหวด นน ส านกงาน ก.พ.ร.ไดจดชแจงและตอบค าถามพรอมกนโดยการประชมทางไกล

3) ตอบปญหา หรอ ขอสงสย ขอรองเรยนหรอ แจงขอมลทเกยวของกบการพฒนาระบบราชการ การจดสรรเงนรางวล ทงทางเวบไซต สายดวน หรอ ทางจดหมายอเลกทรอนกส เปนตน

2. หลกเกณฑของการจดสรรเงนรางวล 1) มการจดท าหลกเกณฑทชดเจน พรอมตวอยางเพอใหสวนราชการ/

จงหวดน าไปปฏบต หรอ ใชเปนแนวทางในการจดท าหลกเกณฑส าหรบการจดสรรเงนรางวลใหกบขาราชการ และลกจางประจ าในสงกดตอไปไดอยางเหมาะสมกบสวนราชการนนๆ โดยมความถกตองตามวตถประสงคของการจดสรรเงนรางวลอยางแทจรง และสอดคลองกบระเบยบการเบกจายของกระทรวงการคลง

2) ก าหนดใหสวนราชการ/จงหวด แจงหลกเกณฑการจดสรรเงนรางวลใหกบขาราชการโดยตรงหรอ สามารถเปดเผยขอมลตางๆทใชในการพจารณาการจดสรรเงนรางวล เพอความโปรงใสในการจดสรรเงนรางวล

3) ก าหนดใหมคณะกรรมการหรอคณะท างานเพอก าหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนรางวลของ สวน ราชการ/จงหวด เพอความโปรงใส ความยตธรรม และใหจดสงหลกเกณฑทก าหนดในการจดสรรเงนรางวลของสวนราชการ/จงหวด ไปยงส านกงาน ก.พ.ร. เพอชวยสอบทานวาการจดสรรเงนรางวลเปนไปตามหลกเกณฑกลางและสอดคลอง กบระเบยบการเบกจายทก าหนดไวหรอไม สงทจะด าเนนการตอไป ส าหรบการด าเนนการจดสรรเงนรางวลประจ าปงบประมาณตอไป ขอมลจากหลกเกณฑท

สวนราชการและจงหวดตางๆสงไปยงส านกงาน ก.พ.ร. รวมทงผลการส ารวจ ก.พ.ร.จะท าการศกษาเพอปรบปรงหลกเกณฑ แนวทางและวธการจดสรรเงนรางวลประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2549 และ


62 | ห น า

อาจมการปรบรปแบบของสงจงใจใหมความหลากหลายยงขน เพอความมสวนรวม ความโปรงใส ความเหมาะสมตามเจตนารมณ ของคณะรฐมนตรตอไป

ในการเพมโอกาสการพฒนาระบบราชการทมงสรางความรวมมอสนบสนนการ เปลยนแปลงจากภายในระบบราชการ รฐบาลไดสรางสงจงใจแกขาราชการโดยปรบปรงเงนเดอนและคาตอบแทนให เหมาะสมเพอเปนการตอบแทนขาราชการทไดปฏบตงานอยางเตมความสามารถ เปนการธ ารงรกษาขาราชการทมคณภาพใหอยในระบบราชการและจงใจใหบคคล ทมความรความสามารถเขาสระบบราชการมากขน ทงน นอกจากการปรบปรงเงนเดอนแลว ยงปรบรปแบบการใหคาตอบแทนพเศษโดยค านงถงผลการปฏบตงาน ซงชวยสรางแรงจงใจใหขาราชการปฏบตงานอยางเตมก าลงความสามารถมาก ขน เปนการเชอมโยงคาตอบแทนกบผลการปฏบตงานของสวนราชการและขาราชการ

5.3.2 บ าเหนจบ านาญขาราชการ บคคลทเขามารบราชการไมวาจะเปนทหาร ต ารวจ ขาราชการพลเรอน หรอขาราชการประเภท

อน เมอพนจากหนาทราชการ ดวยเหตลาออก เกษยณอาย หรอใหออกโดยไมมความผด เชนเจบปวย ขาดคณสมบต หรอตาย แลวแตกรณ หากรบราชการโดยกระท าความชอบมาตลอด ทางราชการกจะตอบแทนบคคลนนเปนเงนจ านวนหนง ซงอาจจะจายเปนรายเดอนหรอเปนเงนกอนครงเดยว หรอถงแกกรรมขณะรบราชการ หรอผรบบ านาญถงแกกรรมทางราชการจะจายเงนใหแกทายาทเพอสงเคราะหและบรรเทาความเดอดรอนเรยกวาบ าเหนจบ านาญซงเปนสทธประโยชนอยางหนงททางราชการใหเมอพนจากราชการ เพอความมนคงและเปนหลกประกนในชวต

บ าเหนจ หมายถง เงนตอบแทนความชอบทไดรบราชการมา ซงจายเปนเงนกอนครงเดยว บ านาญ หมายถง เงนตอบแทนความชอบทไดรบราชการมา ซงจายเปนรายเดอนจนกวาจะถง

แกกรรม หรอหมดสทธ บ าเหนจบ านาญขาราชการ แบงออกเปน 3 ลกษณะ 1. บ าเหนจบ านาญปกต 2. บ าเหนจบ านาญพเศษ 3. บ าเหนจตกทอด 1. บ าเหนจบ านาญปกต กฎหมายและระเบยบทเกยวของกบการขอรบบ าเหนจบ านาญปกต

• พระราชบญญตบ าเหนจบ านาญขาราชการ พ.ศ. 2494 และทแกไขเพมเตม • พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2535 • ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการขอรบและการจายบ าเหนจบ านาญขาราชการ พ.ศ.

2527 และทแกไขเพมเตม 5.3.3 เสนทางความกาวหนาในอาชพ (Career Path) เสนทางความกาวหนาในอาชพ (Career Path) หรอการก าหนดความกาวหนาในสายอาชพ

ส าหรบพนกงานในองคกร คอ การบรหารคนและเปนการปทางสการสรางพนกงานทมคาใหแกองคกรในระยะยาว

เมอ คน เปนทรพยากรทมคาทสดขององคกร ดงนน พนกงานจงควรจะไดรบโอกาสใหพฒนาตนเองไดตามศกยภาพ การท า Career Path ภายในองคกร กอนอนตองดวา องคกรมหลกเกณฑในการจางพนกงานไปตลอดชพหรอไม องคกรตองการใหพนกงานทมความรความสามารถท างานอยกบองคกรไปตลอดหรอไม


63 | ห น า

หากค าตอบคอใช องคกรกควรมการวางแผนในการท า Career Path ทเหมาะสมและสมพนธกบความสามารถ (Competency) ของพนกงาน ซงเปนเกณฑหนงของเสนทางหรอแผนผงความกาวหนาในสายอาชพของพนกงานทเรมตงแตกาวเขาสองคกรจนกระทงเกษยณอาย

นอกจากนการท า Career Path ควรมทง 3 ระดบ คอ Slow Track , Normal Track และ Fast Track ซงเปรยบเสมอนลวงของพนกงานแตละคน ส าหรบพนกงานปกตสวนใหญ 70 % จะมเสนทางความกาวหนาในสายอาชพแบบ Normal Track คอกาวไปตามล าดบขน ตามระยะเวลาทเหมาะสม ส าหรบคนเกงซงในองคกรหนงๆจะมประมาณ 10 – 15 % จะใชชองวงแบบ Fast Track ซงจะเตบโตไดเรวกวาพนกงานทวๆไป และส าหรบพนกงานทมความสามารถในการเรยนรชา หรอมผลงานทไมคอยด กใชลวงชอง Slow Track

อยางไรกตาม องคกรควรมการก าหนดเกณฑกตกาส าหรบพนกงานทเหมาะสมจะใชลวงชอง Fast Track ใหชดเจน มเชนนนหวหนางานหลายคนกพยายามจะผลกดนใหลกนองของตนเอง ใชชองวง Fast Track และสดทายจะท าใหชองวง Fast Track เปนชองวงมาตรฐานของพนกงานสวนใหญ โดยเกณฑกตกาทองคกรใชในการก าหนดเปนคณสมบตของพนกงานทจะสามารถใชชองวง Fast Track ไดนน

มกประกอบไปดวยปจจยสองสามอยางคอ 1. ความรความสามารถทม (Competency) และศกยภาพทจะพฒนาเพมเตมไดในอนาคต

(Potential) 2. ผลงานยอนหลงทสงกวาเกณฑเฉลยตดตอกนอยางนอย 2 ถง 3 ปและ 3. การยอมรบจากบคคลรอบดานทพนกงานคนนนท างานดวย ซงจากปจจยดงกลาวจะพบวานอกจากผลงานยอนหลงแลว เกณฑกตกาอก 2 ตวเปนสงทวดได

คอนขางยาก โดยเฉพาะการยอมรบ ดงนน เครองมอวดอยางหนงทมกถกน ามาใชคอการประเมนแบบ 360 องศา (การใหคนรอบๆขางของพนกงานคนนนซงไดแก หวหนา เพอนรวมงาน และผใตบงคบบญชา เปนผประเมนและใหความเหนเกยวกบบคคลนน) อยางไรกตาม การน า Career Path มาใชมทงขอดและขอเสย ซงเปนขอทตองพงระวงอยางมากใน

การบรหารคน ขอดคอ ท าใหพนกงานรทางเดนของชวตการท างานของตน และองคกรมแนวทางในการพฒนาความกาวหนาของคน ชวยใหองคไมละเลยพนกงานในแตละระดบ รวมทงเปนเครองมอทชวยใหหวหนางานมเกณฑในการปรบระดบใหแกลกนองของตนทเปนไปในทศทางเดยวกน ในทางกลบกน ขอเสยคอการท า

Career Path อาจเปนอปสรรคกบพนกงานบางคนทเกงมากๆเพราะเขาเหลานนจะรสกวาตนเองมความสามารถและมไฟแตไมไดรบการยอมรบจากองคกร เพราะการเลอนต าแหนงตองดจากอายงานรวมไปดวย เมอมการก าหนดอายงานขนต า กอาจท าใหพนกงานทมไฟแรงรสกวาตนเองเกงแตกลบเตบโตหรอกาวหนาชาไป หลายคนจงตดสนใจจากองคกรไป ทงๆทองคกรกใชลวงในชองทาง Fast Track แลว แตพนกงานอาจรสกวายงเรวไมพอ

ดงนน การท า Career Path ไมใชท าเพราะคนอนเขาท ากน แตท าเพราะเขาใจ ท าเพราะเหนประโยชน ท าเพราะเชอวาจะชวยพฒนาองคกรและพฒนาพนกงานไดตางหาก

สรป การเสรมสรางแรงจงใจ ในระบบราชการไดก าหนดไวในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 หมวด 4 มาตรา 72 ซงก าหนดขนโดยอาศยทฤษฎการจงใจขางตนเปนแนวทางโดยก าหนดใหมการเสรมสรางแรงจงใจทงในสวนทเปนตวเงนและมใชตวเงน เพอใหสามารถจงใจผมความรความสามารถเขารบราชการมากกวาไปท างานเอกชน


64 | ห น า

ใบงานท 1.1 ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล เรองท 1.1 ความหมายของการบรหารงานบคคล

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบความหมายของการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม ค าแนะน า

ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ความหมายของการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

http://www.science.cmru.ac.th/scienceblog/admin/blog/file/240807160520.pdf pittajarn.lpru.ac.th/~chitlada/WEBPAGE/lecture/lecture3.pdf www.sobkroo.com/img_news/file/A30228325.pdf


65 | ห น า

ใบงานท 1.2

ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล เรองท 1.2 ววฒนาการของการบรหารงานบคคล ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบววฒนาการของการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม ค าแนะน า ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ววฒนาการของการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท http://www.scribd.com/doc www.moj.go.th/upload/main_tip/uploadfiles/184_4482.doc‎


66 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 1 ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล เรองท 1.3 หลกการของการบรหารงานบคคล

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบหลกการของการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม

ค าแนะน า ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “หลกการ

ของการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท http://www.gotoknow.org/posts/359425 www.moe.go.th/wijai/personal.pdf http://www.moe.go.th/wijai/personal.pdf


67 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล เรองท 2.1 กระบวนการบรหารงานบคคล

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบกระบวนการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม

ค าแนะน า ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา

“กระบวนการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท http://www.gotoknow.org/posts/343045 business.east.spu.ac.th/depart/Open_knowledge.php?id=83‎ www.moj.go.th/upload/main_tip/uploadfiles/184_4482.doc‎ www.m-society.go.th/document/news/news_1349.pdf‎ www.gotoknow.org


68 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล เรองท 2.2 ขอบขายของการบรหารงานบคคล ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบขอบขายของการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ขอบขายของการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

rongchans.com/index.php?option=com_content&view=article www.nongkooschool.com/doc/a/bookoon.doc www.sobkroo.com/img_news/file/A30228325.pdf drjirawat.com/file/paper_pdf/pdf1327744680.pdf web.bsru.ac.th/~jumpot/HR%20Presentation/organization.ppt


69 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 2 ความรทวไปเกยวกบระบบการบรหารงานบคคล เรองท 2.3 ระบบของการบรหารงานบคคล

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบระบบของการบรหารงานบคคล 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ระบบของการบรหารงานบคคล” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

www.thaihrwork.com/tag/ระบบการบรหารงานบคคล elib.coj.go.th/Ebook/data/judge_report/4_9.pdf www.m-society.go.th/document/news/news_1349.pdf web.aru.ac.th/witchugon/images/stories/thaiadmin/9chap6text.pdf


70 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 3 การพฒนาบคลากร เรองท 3.1 การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบการพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม ค าแนะน า ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “การพฒนาบคลากรทางกายในการปฏบตงาน” หรอไปศกษาเพมเตมไดท [1] เอกสารประกอบการบรรยายเรอง "นโยบายฝกอบรม" , การฝกอบรมหลกสตรเจาหนาทฝกอบรม,ฝายฝกอบรม , กองวชาการ , ส านกงาน ก.พ., 2520 [2] เอกสารประกอบการบรรยายเรอง " แนวความคดและหลกการเกยวกบการฝกอบรม " , การฝกอบรมหลกสตรความรพนฐานดานการฝกอบรม, สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน, ส านกงานก.พ., 2533 [3] เอกสารประกอบการบรรยายเรอง "กระบวนการฝกอบรม " , การฝกอบรมหลกสตรความรพนฐานดานการฝกอบรม, สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน, ส านกงานก.พ., 2533 [4] สปราณ ศรฉตราภมข , การฝกอบรมและการพฒนาบคคล , โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร ,กรงเทพ, 2524 [5] เดนพงษ พลละคร , " การพฒนาผใตบงคบบญชา ", วารสารเพมพลผลต, ปท 28 , ธนวาคม 2531-มกราคม 2532, หนา 20-25 [6] เอกสารประกอบการฝกอบรมเรอง " การบรหารงานฝกอบรม " ,การฝกอบรมหลกสตรการบรหารงานฝกอบรม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2523 [7] เอกสารประกอบการบรรยายเรอง " แนวความคดและหลกการเกยวกบการฝกอบรม " [8] ธน กลชล , เอกสารประกอบการบรรยาย เรอง " มนษยพฤตกรรมและการเรยนรในการฝกอบรม ",การฝกอบรมหลกสตร การบรหารงานฝกอบรม, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร,2523


71 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 3 การพฒนาบคลากร เรองท 3.2 การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบการพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “การพฒนาบคลากรทางใจในการปฏบตงาน” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

1. พระพรหมคณาภรณ (ปอ. ปยตโต) : ชวตทสรางสรรค สดใส และสขสนต ,กนยายน 2549 2. หนงสอพมพผจดการ 360° รายสปดาห: วนท 31 มนาคม 2553 3. กองการเจาหนาท มหาวทยาลยศลปากร : คมอสมรรถนะบคลากร มหาวทยาลยศลปากร 4. วชระ บญธรวร : การพฒนา Competency ของบคลากรเพอตอบสนองตอยทธศาสตร

จงหวด (Powerpoint) 5. http://th.wikipedia.org/wiki/ไตรสกขา 6. http://www.ismed.or.th/SME/src/bin/controller.php?view=knowledgeInsite.Kno

wledgesDetail&p=&nid=&sid=39&id=763&left=28&right=29&level=3&lv1=3

7. http://www.phrachomklao.go.th/hrd/index.php 8. http://www.hrtothai.com/index.php?option=com_content&task=view&a

mp;id=318&Itemid=149 9. http://suwalaiporn.com.www.readyplanet.net/index.php?lay=show&ac=ar

ticle&Id=420844&Ntype=3 10. http://www.oknation.net/blog/preeeecha/2010/02/17/entry-12


72 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 3 การพฒนาบคลากร เรองท 3.3 การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบการพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “การพฒนาบคลากรทางความคดในการปฏบตงาน” หรอไปศกษาเพมเตมไดท http://www.nbs.ac.th/pattanakid.pdf academic.obec.go.th/web/banner/u/28 www.bsru.ac.th/study/decision/ex2/a2.htm


73 | ห น า

ใบงานท 4.1 ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (recruitment) เรองท 4.2 วธการสรรหาบคลากร

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบวธการสรรหาบคลากร 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “วธการสรรหาบคลากร” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

library.dip.go.th/multim5/ebook/I%20กสอ15%20T19H4.pdf‎ www.siamhrm.com/?name=chapter&file=read&max=179‎ www.op.mahidol.ac.th/orpr/Newhrsite/ebook/MUHR/Document/.../2.pdf ‎www.ocsc.go.th/ocsc/th/files/HR%20Pro/M24_03.pdf dit.dru.ac.th/home/023/psychology/chap6.html ‎www.nakorn3.com/download/1296819424.doc


74 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 4 การสรรหาบคลากร (recruitment) เรองท 4.3 การบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนง ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบการบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนง 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “การบรรจแตงตงใหด ารงต าแหนง” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

http://www.ocsc.go.th/ocsc/th/files/HR%20Pro/M24_04.pdf http://www.gotoknow.org/posts/379323


75 | ห น า

ใบงานท 5.1 ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.1 ความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างาน ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน

1. ศกษาใบความร เกยวกบความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างาน 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ความหมายของการสรางแรงจงใจในการท างาน” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1361264259&grpid www.kriwoot.com/flpha/modules/newlist/uploadfile/t0611.doc ‎pittajarn.lpru.ac.th/~chitlada/WEBPAGE/ed/motivation.pdf‎ www.kroobannok.com/blog/39876‎


76 | ห น า

ใบงานท 5.2 ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.2 ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร

ประกอบการอบรม ค าแนะน า ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “ทฤษฎการจงใจการสรางแรงจงใจในการท างาน” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

- รง แกวแดง. (2544). การปฏวตการศกษาไทย. กรงเทพฯ : มตชน. - วชย วงษใหญ. 2535 การพฒนาหลกสตรครบวงจร. กรงเทพฯ จฬาลงกรณมหาวทยาลย - วยะดา รตนสวรรณ. (2545). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอเสรมสรางความสามารถใน - การคดไตรตรองของอาจารยพยาบาล ปรญญานพนธ. กศ.ด. (การบรหารการศกษา)

กรงเทพฯ บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยศรนครนทนวโรฒ. - สมชาย บญศรเภสช. (2545). การศกษาการเสรมสรางพลงอ านาจการท างานของครใน

โรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 8 ปรญญานพนธ กศ.ด.(การบหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

- สดา ทพสวรรณ. (2541). วชา EA531 หนาทผน าในการบรหารการศกษา. (เอกสารประกอบการสอน). กรงเทพฯ: ภาควชาบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

- สเมธ งามกนก. (2549). หลกสตรฝกอบรมเพมอ านาจในการท างานของเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน. ปรญญานพนธ กศ.ด.(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

- ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10. สบคนเมอ 3 กรกฎาคม 2550 จากwww.moph.go.th/ops/1889/news.pic

- ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.สรปผลและการสงเคราะหการ ประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาขนพนฐาน (รอบแรก พ.ศ. 2544 -2548). (2549)


77 | ห น า


ชอหลกสตร การบรหารงานบคคล ตอนท 5 การสรางแรงจงใจในการท างาน เรองท 5.3 การเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการ

ค าสง ใหผเขารบการอบรม ปฏบตดงน 1. ศกษาใบความร เกยวกบการเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการ 2. อธบาย และสรปสาระส าคญทไดจากการศกษาเนอหา จากการศกษาดวยตนเองจากเอกสาร


ผเขารบการอบรมสามารถสบคนจากแหลงเรยนรอนๆ ได เชน โดยใชค าส าคญวา “การเสรมสรางแรงจงใจในระบบราชการ” หรอไปศกษาเพมเตมไดท

http://www.opdc.go.th/special.php?content_id=267&spc_id=4 web.aru.ac.th/witchugon/images/stories/thaiadmin/9chap6text.pdf

Documents

ค าน า · U T Q - 55204 การบริหารงานบุคคล 1 | หน้า ค าน า เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ