ค ำน ำ

--------------------

คมอเตรยมสอบพฒนากร ๒๕๖๒ เลมน เรยบเรยงโดยองตามหลกสตรการสอบแขงขนส าหรบเตรยมสอบในต าแหนงนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) สงกดกรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

ในเลมเปนสรปเนอหาทมความเขมขนพรอมแนวขอสอบ เอาไวทดสอบตวเองหลงจากทไดอานเนอหาแลว การจะไดรบราชการในต าแหนงพฒนากร คงไมยากจนเกนความสามารถของเรา ขอเพยงจดเวลาอานหนงสอ และแบงเวลาในการใชสมารทโฟน

คณะอาจารย ว.วชาการ www.thaicdd.com

มถนายน ๒๕๖๒

สารบญ

หนา ๑. สารจากอธบดกรมการพฒนาชมชน 4 ๒. ปรชญาและความหมายการพฒนาชมชน 6 ๓. ความรทวไปเกยวกบกรมการพฒนาชมชน ประวตความเปนมา ภารกจ

วสยทศน คานยมองคกร 8

๔. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ๒๕๖๐ 15 ๕. แนวขอสอบ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ๒๕๖๐ 78 ๖. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ 83 ๗. แนวขอสอบ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ 106 ๘. พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ 133 ๙. แนวขอสอบ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ 144 ๑๐. พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ 156 ๑๑. แนวขอสอบ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ 176 ๑๒. พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด

พ.ศ. ๒๕๔๖ 189

๑๓. แนวขอสอบ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖

197

๑๔. ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ 205 ๑๕. แนวขอสอบ ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ 218 ๑๖. ระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔ 235 ๑๗. แนวขอสอบ ระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔ 241 ๑๘. ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน 249 ๑๙. ขอบงคบกรมการพฒนาชมชนวาดวยจรยธรรมและจรรยาขาราชการ

กรมการพฒนาชมชน พ.ศ. ๒๕๕๙ 264

๒๐. นโยบายของรฐบาล 267 ๒๑. ยทธศาสตรชาต ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๑-๒๕๘๐) 276 ๒๒. ยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย 286 ๒๓. ยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน 288 ๒๔. โครงการ/กจกรรม ส าคญของกรมการพฒนาชมชน 291

- ว.วชาการ -

สารจากอธบดกรมการพฒนาชมชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

4

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

5

ปรชญาและความหมายการพฒนาชมชน

--------------------

ปรชญาการพฒนาชมชน

“ปรชญาการพฒนาชมชน เปนหลกความเปนจรงแหงชวตทมความเชอมนและศรทธาในมนษยชาตวามนษยทกชวตมคณคา มความหมาย มศกดศร มศกยภาพ มฐานะแหงความเปนมนษย ทไมควรไดรบการเหยยบยา ดหมน เหยยดหยาม จากมนษยดวยกนเอง มความสามารถจากการเปนมนษยทควรไดรบการยอมรบ และทาใหปรากฏเปนจรงในทางปฏบตจากเพอนมนษยดวยกนเอง โดยมนษยทกคนสามารถพฒนาไดถาไดรบโอกาส”

ความหมายการพฒนาชมชน

“การพฒนาชมชน หมายถง วธการ หรอ โครงการ หรอ ขบวนการ หรอ กระบวนการ ในการสรางเสรมความเขมแขงของความสมพนธแนวราบระหวางคนในชมชน โดยการพฒนาจตสาธารณะ ศกยภาพ และกระบวนการเรยนร ทสงเสรมสนบสนนใหสามารถรวมกนแกไขปญหาและพฒนาชมชนของตนเองโดยการกระทารวมกนของคนในชมชน”

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

7

ความรทวไปเกยวกบกรมการพฒนาชมชน ประวตความเปนมา ภารกจ วสยทศน คานยมองคกร

--------------------

ประวตความเปนมา

แนวคดการพฒนาชมชนทเกดขนในป พ.ศ. ๒๔๘๓ ไดท าใหเกดการเปลยนแปลงการพฒนาในกลมประเทศเครอจกรภพจากเดมมาเปน การพฒนาทเหนวาประชาชนเปนแกนกลางของพลงขบเคลอนทางสงคม เมอแนวคดการพฒนาชมชนนเผยแพรออกไปจนกอเกดเปนปรชญาเกยวกบการท า งานรวมกนอยางใกลชดระหวางประชาชนกบรฐบาลในการปรบปรงสภาพความเปน อยซงเรยกวาขบวนการพฒนาชมชน ขบวนการดงกลาวไดสงผลกระทบตอการพฒนาในประเทศไทยดวยเชนกน

ในป พ.ศ. ๒๔๘๓ กระทรวงมหาดไทยไดประกาศใชแผนการบรณะชนบทพฒนา โดยมวตถประสงค ๒ ประการ คอ สรางสรรคชวตจตใจของประชาชนในชนบทใหเหมาะสมทจะเปนพลเมองด และสงเสรมใหประชาชนมการครองชพทดขน และไดจดตงส านกงานพฒนาการทองถนขนในป พ.ศ. ๒๔๙๙ เพอสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถน และมการรเรมโครงการพฒนาทองถนในปถดมาโดยมปลดพฒนากรเปนผ ปฏบตงานซงเรยกกนในภายหลงวาพฒนากร

ในป พ.ศ. ๒๕๐๕ รฐบาลไดออกพระราชบญญตปรบปรงกระทรวงทบวงกรม ฉบบท ๑๐ และจดตงกรมการพฒนาชมชนขนเปนหนวยงานในสงกดกระทรวงมหาดไทยเมอวน ท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๐๕ ภารกจในระยะแรกของกรมการพฒนาชมชนคอ ปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนในชนบทโดยการมสวนรวมของประชาชนและการพฒนา ตนเอง ซงอาจกลาวไดวาพฒนากรตองท างานกบประชาชน มใชท าใหประชาชน

ภารกจความรบผดชอบ

กรมการพฒนาชมชนมบทบาทและหนาท ๗ ประการ ตามกฎกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๒๔ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ ดงน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

9

- ว.วชาการ -

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

133

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ -------------------

หลกการหรอแนวความคดของกฎหมายฉบบน คอ สงใดทเปน “ขอมลขาวสารของราชการ” ยอมเปดเผยตอสาธารณชนหรอประชาชนทวไปไดเสมอ กลาวอกนยหนง ประชาชนทกคนยอมเขาถงขอมลขาวสารของราชการ เพราะแนวคดตามกฎหมายเดมจะมอยวา “ปกปดเปนหลก เปดเผยเปนขอยกเวน” รปธรรมทตามมาจากแนวคดเดม คอ เอกสารสวนใหญของราชการจะตตราวา ปกปด ลบ ลบมาก หรอลบทสด หรอสถานทราชการหามเขา เปนตน แตเมอสงคมเปลยนไป มการปฏรปการเมอง จงเกดหลกประกนการเขาถงขอมลขาวสารของราชการใหแกประชาชน ซงกคอกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการนนเอง ซงสอดคลองกบเจตนารมณของรฐธรรมนญ ทใหประชาชนตรวจสอบการท างานของราชการได อนจะสงผลใหการปฏบตราชการมความโปรงใสมากขน และแนวคดใหมของกฎหมายขอมลขาวสารของราชการ คอ “เปดเผยเปนหลก ปกปดเปนขอยกเวน” แรกทเดยวมผเสนอวากฎหมายนควรชอวา “กฎหมายวาดวยการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการ” แตเกรงวาอาจท าใหประชาชนทวเขาใจผดวาขอมลขาวสารของราชการทกประเภทจะตองเปดเผย เพราะในความเปนจรงอาจมขอมลขาวสารบางรายการสมควรเกบไวเปนความลบ กฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการจงไดรบการยอมรบวาเปน “จดเปลยนแหงศตวรรษ” เนองจากเปนการ “เปลยนกระบวนทศน” หรอมมมองเกยวกบโอกาสในการเขาถงขอมลขาวสารของราชการโดยประชาชน อยางไรกตาม เจาหนาทของรฐตองท าตวใหสอดคลองกบหลกการของกฎหมายน และในขณะเดยวกนประชาชนกตองขยนใชกลไกของกฎหมายนอยางสจรตดวย เพอใหการตรวจสอบการท างานของขาราชการเปนผลอยางจรงจง พระราชบญญตนตราขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา และใหใชบงคบเมอพนก าหนด ๙๐ วน (บงคบใชวนท ๙ ธนวาคม ๒๕๔๐)

ค านยามและบททวไป “ขอมลขาวสาร” หมายความวา สงทสอความหมายใหรเรองราวขอเทจจรง ขอมล หรอสงใดๆ ไมวาการสอความหมายนนจะท าไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใดๆ และไมวาจะไดจดท าไวในรปของเอกสารแฟม รายงาน หนงสอ แผนผง แผนท ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอร “ขอมลขาวสารของราชการ” หมายความวา ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการด าเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

134

“หนวยงานของรฐ” หมายความวา ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด “ขอมลขาวสารสวนบคคล” หมายความวา ขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของบคคล เชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม หรอประวตการท างาน บรรดาทมชอของผนนหรอมเลขหมาย รหสหรอสงบอกลกษณะอนทท าใหรตวผนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคนหรอรปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ1 “คนตางดาว” ม ๒ ความหมายคอ ความหมายของบคคลธรรมดา และนตบคคล2 บคคลธรรมดา บคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยและไมมถนทอยในประเทศไทย นตบคคล ๑. บรษทหรอหางหนสวนทมทนเกนกงหนงเปนของคนตางดาวใบหนชนดออกใหแกผถอใหถอวาใบหนนนคนตางดาวเปนผถอ ๒. สมาคมทมสมาชกเกนกงหนงเปนคนตางดาว ๓. สมาคมหรอมลนธทมวตถประสงคเพอประโยชนของคนตางดาว ๔. นตบคคลอนใดทมผจดการหรอกรรมการเกนกงหนงเปนคนตางดาว “ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ” ใหจดตงขนในส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร มหนาทปฏบตงานเกยวกบงานวชาการและธรการใหแกคณะกรรมการฯ และคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร ประสานงานกบหนวยงานของรฐ และใหค าปรกษาแกเอกชน

การเปดเผยขอมลขาวสาร การเปดเผยขอมลขาวสารม ๒ สวนทผอานตองท าความเขาใจ คอ ขอมลขาวสารทตองลงพมพในราชกจจานเบกษา และขอมลขาวสารทตองจดไวใหประชาชนเขาตรวจด ดงน ขอมลขาวสารทตองลงพมพในราชกจจานเบกษา ๑. โครงสรางและการจดองคกรในการด าเนนงาน ๒. สรปอ านาจหนาททส าคญและวธการด าเนนงาน

1 หมายถงคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการเทานน ไมรวมถงคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร 2 นตบคคลจะดแค ๔ อยางคอ ทน สมาชก วตถประสงค และจ านวนผจดการหรอกรรมการ

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

135

- ว.วชาการ -

แนวขอสอบ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

144

๑. พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ บงคบใชวนท ก. ๑๐ ธนวาคม ๒๕๔๐ ข. ๙ ธนวาคม ๒๕๔๑ ค. ๑๐ ธนวาคม ๒๕๔๐ ง. ๙ ธนวาคม ๒๕๔๐

๒. พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ บงคบใชเมอพนก าหนดกวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา ก. ๓๐ วน ข. ๖๐ วน ค. ๙๐ วน ง. ๑๒๐ วน

๓. ขอใดเปนขอมลขาวสาร ก. หนงสอ ข. การบนทกภาพหรอเสยง ค. แผนผง ง. ถกทกขอ

๔. ขอใดตอไปนคอขอมลขาวสารของราชการ ก. ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของเอกชน ข. ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ค. ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของเอกชน ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการด าเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน ง. ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของเอกชน ไมวาจะเปนขอมลขาวสาร เกยวกบการด าเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

๕. ขอใดไมใชหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ ก. ราชการสวนภมภาค ข. สวนราชการสงกดรฐสภา ค. ราชการสวนทองถน ง. ศาลเฉพาะในสวนทเกยวกบการพจารณาพพากษาคด

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

145

- ว.วชาการ -

ยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

288

ยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน

--------------------

แผนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔

วสยทศน

“เศรษฐกจฐานรากมนคงและชมชนพงตนเองได ภายในป ๒๕๖๔”

เปาหมาย

รอยละ ๘๐ ของครวเรอนในหมบานเศรษฐกจพอเพยง ๒๓,๕๘๙ หมบาน มรายไดเฉลยสงกวาเกณฑความจ าเปนขนพนฐาน (จปฐ.)

พนธกจ

๑. พฒนาระบบกลไกการมสวนรวมและการเรยนรการพงตนเอง

๒. พฒนาการบรหารจดการชมชนใหพงตนเองได

๓. สรางระบบกลไกและกจกรรมทางเศรษฐกจฐานรากใหมนคงตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

๔. พฒนาองคกรใหมขดสมรรถนะสง และบคลากรมอดมการณในงานพฒนาชมชนและเชยวชาญการท างานเชงบรณาการ

ประเดนยทธศาสตร ๑. สรางสรรคชมชนใหพงตนเองได - สรางและพฒนาผน าสมมาชพ

- พฒนาเครองมอเสรมสรางสมมาชพชมชน

- สงเสรมชมชนและภาครวมพฒนาเศรษฐกจฐานราก

- พฒนาการบรหารจดการชมชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

289

- ว.วชาการ -

โครงการ/กจกรรม ส าคญของกรมการพฒนาชมชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

291

โครงการ/กจกรรม ส าคญของกรมการพฒนาชมชน

--------------------

๑. โครงการพฒนาชมชนใสสะอาด

กรมการพฒนาชมชน ไดก าหนดแนวทางการด าเนนงาน “พฒนาชมชนใสสะอาด” ทกป เพอเปนมาตรการในการสงเสรมใหหนวยงานในสงกดกรมการพฒนาชมชน มการบรหารจดการดวยความโปรงใส และสงเสรมใหขาราชการกรมการพฒนาชมชน มคณธรรม จรยธรรม ปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต ปราศจากการกระท าผดวนย โดยก าหนดใหหนวยงานทงสวนกลางและสวนภมภาคด าเนนโครงการพฒนาชมชนใสสะอาด ใน ๕ มต ดงน

มตท ๑ ดานบทบาทผบรหารและความพยายามรเรมของหนวยงานในการสรางความโปรงใส

มตท ๒ ดานความเปดเผยขอมล

มตท ๓ ดานการมสวนรวมของภาคประชาชน

มตท ๔ ดานการเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม และจรรยาขาราชการ

มตท ๕ ดานสภาพแวดลอมสถานทท างาน (กจกรรม 5 ส)

โดยมวตถประสงค

๑. เพอสงเสรมหนวยงานในสงกดกรมการพฒนาชมชน มการบรหารจดการดวยความโปรงใส และสามารถตรวจสอบได

๒. เพอเสรมสรางใหขาราชการกรมการพฒนาชมชน มคณธรรม จรยธรรม ประพฤตปฏบตตนตามมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม ประมวลจรยธรรมและจรรยาขาราชการกรมการพฒนาชมชน

คมอเตรยมสอบนกวชาการพฒนาชมชนปฏบตการ (พฒนากร) ป 2562 : ว.วชาการ www.thaicdd.com

292