9.Sınıf

Sağlık Hizmetlerinde İletişim

4.Ünite Sağlıkta İletişim4.Ünite Sağlıkta İletişimÖFKE ve PANİK YAŞAYAN HASTA ve ÖFKE ve PANİK YAŞAYAN HASTA ve

YAŞLI HASTA ile İLETİŞİMYAŞLI HASTA ile İLETİŞİM23.Hafta ( 03-07 / 03 / 2014 )23.Hafta ( 03-07 / 03 / 2014 )

Fonksiyonlar

2

ÖFKE YAŞAYAN

HASTA ile

İLETİŞİM

3

4

5

○ ÖFKE ; doyurulmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen duygusal tepkidir.

○ ○ Öfke ; sadece insanlarda var olan bir ○ duygu değil, her canlı organizmanın

tehdit karşısında, olaylara gösterdiği doğal bir tepkidir.

6

Öfke Anormal midir ??Öfke Anormal midir ??

Öfke, diğer duygular gibi son derece doğal, evrensel ve uygun biçimde ifade edildiğinde, yapıcı ve kişiler arası iletişimi düzeltici olabilen bir duygudur.

7

8

Öfkenin Sebebleri ,Öfkenin Sebebleri ,

..Bireysel tehdit hissetme,Bireysel tehdit hissetme,

..kırgınlık,kırgınlık,

..engellenmişlik,engellenmişlik,

..anksiyete ( kaygı-endişe ),anksiyete ( kaygı-endişe ),

..kızgınlık,kızgınlık,

..kendine saygısında azalma,kendine saygısında azalma,

9

Öfke karşısında iletişimi bozan tepki ;Öfke karşısında iletişimi bozan tepki ;

. Öfkelendiren kişiye hesap sorma,. Öfkelendiren kişiye hesap sorma,

. Haddini bildirme,. Haddini bildirme,

. Ders verme,. Ders verme,

.savunma dır..savunma dır.

Öfke,insanlar arasındaki sürtüşme ve Öfke,insanlar arasındaki sürtüşme ve çatışmaları alevlendirir.çatışmaları alevlendirir.

10

Sağlık personeli ;Sağlık personeli ;

....öncelikle hastayı tanımalı,öncelikle hastayı tanımalı,

....kabul etmeli,kabul etmeli,

....anlamalı,anlamalı,

....ve sorularını yanıtlamalıdır.ve sorularını yanıtlamalıdır.

…….Öfkeyi tanımak, hasta kızgın olduğunu ifade .Öfkeyi tanımak, hasta kızgın olduğunu ifade ediyorsa,kolaydır.ediyorsa,kolaydır.

11

ANCAK ;ANCAK ;

Hastalar genellikle öfkeli olduklarını Hastalar genellikle öfkeli olduklarını söylemezler.söylemezler.

Ses tonuSes tonu

veve

Ajite davranışlarıAjite davranışları

Hastanın öfkeli olduğunu gösterebilir.Hastanın öfkeli olduğunu gösterebilir.

12

‘’ ‘’ canınız sıkılmış gibi görünüyor ‘’ canınız sıkılmış gibi görünüyor ‘’ tarzında bir tarzında bir cümle, hastanın duygularını, sağlık personeli cümle, hastanın duygularını, sağlık personeli ile paylaşmasını sağlar.ile paylaşmasını sağlar.

Hasta :Hasta :

..kendisine bakan sağlık personeline kızmış ..kendisine bakan sağlık personeline kızmış olabilir,,olabilir,,

..bir başkasına kızmış olabilir...bir başkasına kızmış olabilir.

13

…Hasta kızmakta haklı ise, sağlık personeli özür dilemelidir.

…Başka birine kızdıysa da, empati yaparak , hasta ile konuşmalıdır.

14

Öfke Yaşayan Hastalarla İletişim Kurarken,Öfke Yaşayan Hastalarla İletişim Kurarken,

Sağlık Personelinin Dikkat Etmesi Gereken Sağlık Personelinin Dikkat Etmesi Gereken Konular :Konular :

Sağlık Personeli ;Sağlık Personeli ;

Kendi duygularını kontrol altına almalı,Kendi duygularını kontrol altına almalı,

Sakin konuşmalı, gerekirse odadan çıkıp,,daha Sakin konuşmalı, gerekirse odadan çıkıp,,daha sonra tekrar gelmeli,sonra tekrar gelmeli,

15

Hastanın davranışlarını ve beden dilini Hastanın davranışlarını ve beden dilini gözlemlemeli,gözlemlemeli,

Hastanın duygularını göstermesine Hastanın duygularını göstermesine

fırsat vermeli,fırsat vermeli,

Hastanın öfke kaynağı araştırılmalı,Hastanın öfke kaynağı araştırılmalı,

Hastaya bağırılmamalı, onunla kavga Hastaya bağırılmamalı, onunla kavga edilmemeli,edilmemeli,

16

Hasata çok öfkeli ise, uzak durulmalıdırHasata çok öfkeli ise, uzak durulmalıdır

( fiziksel bir saldırı olabilir ),( fiziksel bir saldırı olabilir ),

Hastanın söyledikleri, sabırla Hastanın söyledikleri, sabırla dinlenmelidir,dinlenmelidir,

Hasta zarar verici davranışlarda bulunuHasta zarar verici davranışlarda bulunu

yorsa,güvenli bir alana geçilmelidir,yorsa,güvenli bir alana geçilmelidir,

17

Hasta için zaman ayrılmalı, sabırla Hasta için zaman ayrılmalı, sabırla dinlemelidir,dinlemelidir,

Öfkeli davranışlarından dolayı, Öfkeli davranışlarından dolayı,

yargılamamalı, öfkesini arttıracak küçümseyen yargılamamalı, öfkesini arttıracak küçümseyen tavır ve ifadelerden kaçınılmalıdır,tavır ve ifadelerden kaçınılmalıdır,

Yapılması gereken tıbbi Yapılması gereken tıbbi uygulamalarda,eğer beklemesi uygulamalarda,eğer beklemesi gerekiyorsa,bunun nedeni açıklanmalıdır,gerekiyorsa,bunun nedeni açıklanmalıdır,

18

Hasta yakınları, hastanın öfkesinin Hasta yakınları, hastanın öfkesinin artmasına sebeb oluyorsa,bulunduğu ortamdan artmasına sebeb oluyorsa,bulunduğu ortamdan uzaklaştırmalıdır.uzaklaştırmalıdır.

19

20

21

22

....Panik AtakPanik Atak; bir ; bir

psikiyatrik bozukluktur.psikiyatrik bozukluktur.

İnsanların yaşadığı İnsanların yaşadığı

sıkıntıların, bir nöbet sıkıntıların, bir nöbet

halinde, dışavurumu halinde, dışavurumu

şeklinde de tanımlana-şeklinde de tanımlana-

bilir.bilir.

23

Panik Atak nöbeti geçiren kişi ; Panik Atak nöbeti geçiren kişi ; kalp atımında kalp atımında düzensizlik ve ağrı, nefes alamama, düzensizlik ve ağrı, nefes alamama, düşüncelerin dağılması, beden işaretleri ile düşüncelerin dağılması, beden işaretleri ile beraber, endişe ve panik duygusu yaşar.beraber, endişe ve panik duygusu yaşar.

24

…….3-15 dakika arasında değişen bu nöbetler,.3-15 dakika arasında değişen bu nöbetler,

Bir ay içinde sık sık tekrarlıyor ve kişi nöbet Bir ay içinde sık sık tekrarlıyor ve kişi nöbet yaşayacağı endişesi ile yaşıyorsa, hastalığın yaşayacağı endişesi ile yaşıyorsa, hastalığın diğer parçaları gelişmeye başlayabilir. diğer parçaları gelişmeye başlayabilir.

25

26

27

……Panik ataklı geçiren kişilerin büyük Panik ataklı geçiren kişilerin büyük çoğunluğu,soluğu hastanelerin acil çoğunluğu,soluğu hastanelerin acil servislerinde alır.servislerinde alır.

……Kişi ölecek olduğunu düşünüp, herkesi Kişi ölecek olduğunu düşünüp, herkesi alarma geçirir.alarma geçirir.

……Ancak,genelde acil servis doktorları, gerekli Ancak,genelde acil servis doktorları, gerekli kontrolleri yaptıktan sonra, tıbbi bir sorunun kontrolleri yaptıktan sonra, tıbbi bir sorunun olmadığını, durumun psikolojik olduğunu olmadığını, durumun psikolojik olduğunu söylerler.söylerler.

28

……Hastanede, hastaya sakinleştirici bir ilaç Hastanede, hastaya sakinleştirici bir ilaç yapılır ve belirtiler yavaş yavaş azalır.yapılır ve belirtiler yavaş yavaş azalır.

……Gerçekten de, doktorların söylediği gibi, Gerçekten de, doktorların söylediği gibi,

.kalp krizi.kalp krizi

.felç.felç

.beyin kanaması.beyin kanaması

Yaşanmamıştır. Ama hastalar bunu inandırıcı Yaşanmamıştır. Ama hastalar bunu inandırıcı bulmaz ve çok sayıda testten geçmek ister.bulmaz ve çok sayıda testten geçmek ister.

29

30

31

32

33

34

…….Panik Atak geçiren kişi,sağlık kuruluşuna .Panik Atak geçiren kişi,sağlık kuruluşuna gelince, o kişiyi rahat edebileceği ve etrafında gelince, o kişiyi rahat edebileceği ve etrafında kimsenin olmadığı bir yere alınmalıdır.kimsenin olmadığı bir yere alınmalıdır.

……Sağlık personeli sakin ve soğukkanlı Sağlık personeli sakin ve soğukkanlı davranmalıdır.davranmalıdır.

……Hastaya,bu durumun 10-20 dakika arasında Hastaya,bu durumun 10-20 dakika arasında geçeceğini,sakinleşmesi gerektiğini ve nefes geçeceğini,sakinleşmesi gerektiğini ve nefes ekzersizi yapması gerektiği anlatılmalıdır.ekzersizi yapması gerektiği anlatılmalıdır.

35

YAŞLI HASTA ile İLETİŞİM YAŞLI HASTA ile İLETİŞİM ::

36

YaşlanmaYaşlanma ; ;

..her canlıda görülen,..her canlıda görülen,

..tüm işlevlerde azalmaya neden olan,..tüm işlevlerde azalmaya neden olan,

..süregelen..süregelen

ve ve

..evrensel ..evrensel

Bir süreç olarak tanımlanabilir.Bir süreç olarak tanımlanabilir.

37

Yaşlılık Yaşlılık ; ;

.iç ve dış çevredeki değişikliklere uyum .iç ve dış çevredeki değişikliklere uyum yeteneğinin azalması sonucu,yeteneğinin azalması sonucu,

.problemlerle başa çıkmanın zorlaştığı,.problemlerle başa çıkmanın zorlaştığı,

.pek çok hastalığın karşımıza çıktığı.pek çok hastalığın karşımıza çıktığı

bir DÖNEM dir.bir DÖNEM dir.

38

Yaşlı hastalarla iletişim kurarken daha Yaşlı hastalarla iletişim kurarken daha

dikkatli olunmalıdır,dikkatli olunmalıdır,

ÇÜNKÜ ;ÇÜNKÜ ;

Bu yaşam döneminde duygusal tepkiler Bu yaşam döneminde duygusal tepkiler daha derindir.daha derindir.

Yaş ilerledikçe, yanlış algılamalar Yaş ilerledikçe, yanlış algılamalar

ve kırılganlıklar artar.ve kırılganlıklar artar.

39

Yaşlı Hastalarla İletişim Kurarken Yaşlı Hastalarla İletişim Kurarken

Dikkat Edilecek Hususlar :Dikkat Edilecek Hususlar :

1.)Yaşlı ( 65 yaş ve üzeri ) hastaların sağır 1.)Yaşlı ( 65 yaş ve üzeri ) hastaların sağır olduğu ve sizi anlamayacağı varsayımıyla olduğu ve sizi anlamayacağı varsayımıyla yaklaşmayın,yaklaşmayın,

40

2.) Yaşlı hastaların çoğunda, sanılanılanın 2.) Yaşlı hastaların çoğunda, sanılanılanın aksine, duyma ve düşünme sorunları yoktur,aksine, duyma ve düşünme sorunları yoktur,

3.) Gençlerin aksine, daha hassas ve 3.) Gençlerin aksine, daha hassas ve kırılgan olurlar,kırılgan olurlar,

4.) Yaşlı hastalara bağırmadan ve daha 4.) Yaşlı hastalara bağırmadan ve daha sakin yaklaşılmalıdır,sakin yaklaşılmalıdır,

41

5.) Çok iyi öykü alabilirsiniz, ancak ; 5.) Çok iyi öykü alabilirsiniz, ancak ; sorularınızı cevaplamaları için,zaman tanıyın,sorularınızı cevaplamaları için,zaman tanıyın,

6.) Yaşlılarla, hiçbir zaman , çocuklarla 6.) Yaşlılarla, hiçbir zaman , çocuklarla konuşur gibi konuşmayın,konuşur gibi konuşmayın,

7.) Kemik ve kas yapıları zayıfladığı için, ani ve 7.) Kemik ve kas yapıları zayıfladığı için, ani ve hızlı hareketlerden kaçınmalıdır,aksi halde kırıklara hızlı hareketlerden kaçınmalıdır,aksi halde kırıklara neden olunabilir,neden olunabilir,

42

8.) Konfüzyon,anksiyete, görme,duyma, 8.) Konfüzyon,anksiyete, görme,duyma, bunama, yaşlılığa bağlı hafıza bozukluğu bunama, yaşlılığa bağlı hafıza bozukluğu belirtileri olup olmadığı araştırılır,belirtileri olup olmadığı araştırılır,

9.) Unutkanlığın nedeninin yaşlılık mı, 9.) Unutkanlığın nedeninin yaşlılık mı, önceden geçirilmiş hastalık mı yoksa çağrılma önceden geçirilmiş hastalık mı yoksa çağrılma nedeni mi olduğunu mutlaka araştırın ki, yanlış nedeni mi olduğunu mutlaka araştırın ki, yanlış tanı konmasın,tanı konmasın,

43

10.) Yaşlı hastaların, eşlerinin de yardıma 10.) Yaşlı hastaların, eşlerinin de yardıma

gereksinimi vardır. Uzun yıllar evli olduğu gereksinimi vardır. Uzun yıllar evli olduğu eşinin, ambulansla götürülmesi, korkutucu ve eşinin, ambulansla götürülmesi, korkutucu ve endişe verici olacağından, birkaç dakikanızı endişe verici olacağından, birkaç dakikanızı ayırarak, neyi, niçin yaptığınız konusunda, ayırarak, neyi, niçin yaptığınız konusunda, ailesini bilgilendirin.ailesini bilgilendirin.

44

45

46

47

48

49

Sevgili Öğrencilerim ;Sevgili Öğrencilerim ;

UNUTMAYIN Kİ,UNUTMAYIN Kİ,

ÖNCE SONRAÖNCE SONRA

50

51