HATME DUASI

1

2

3

HATME›Ý HACEve

NAMAZ SURELERÝ

4

Efendim; Seydam; YAHYA EFENDÝ kaddesal-lahu sýrrahul aliyye hazretleri Hatme-i Haceganhakkýnda þunlarý söylemektedir:

"Muhterem Kardeþlerim !

Dünya hepimizin olsa ne olacak ? Bütün dünyamalý bizim olsa ne olacak ? Ben bir sefer GavsýmýzAbdülhakimil Hüseyni kaddesallahu sýrrahulaliyye’den iþittim, þöyle buyurdu:

"Vallahi vallahi; eðer bana denilse ki, sen dünyapadiþahlýðý mý istiyorsun ve yahutta NakþibendiTarikat-ý Aliyye'nin bir müridi mi olmak istiyorsun?"Yemin içti ve þöyle dedi:

"Ben dünya gibi taht padiþahlýðý istemem,dünyanýn reisliðini istemem.. Benim istediðimNakþibendi Tarikat-ý Aliyyesinin bir müridi olmak.Niçin ? Çünkü Nakþibendi Tarikat-ý Aliyyesininmüridi olmak bana; dünya da da yarar, kabirde deiþime yarar, ahirette de iþime yarar, haþirde de iþimeyarar, tâ Allah'ýn huzuruna varana kadar... Evet.Dünya padiþahlýðý ise geçici bir ömür Olsa olsa 60-70 sene bir ömür. Ondan sonra padiþahlýðý gidecek,amma bu Nakþibendi Tarikat-ý Aliyyesinin ticaretiöyle deðildir, insan hayattayken bu ticareti kâr ettiðigibi vefat ettiði zaman da bunun ticareti devam ediy-or.”

5

Muhterem Kardeþlerim!

Bu ticaretlerden birisi de yapýlan Hatme-iHâcegan'dýr. Büyük hatmenin 333 Kurân-ý Kerimhatim sevabý gibi olduðunu sadatýmýz buyurmuþlardýr.Bugün Allah'a þükürler ol sun, en azýndan 100 bindenfazla yerde yapýlý yor. Bu Hatme-i Haceðan yapýlýrkenhatmenin sonunda okunan duada bu hatmenin seva-bý, hatmeden hasýl olan ecr-i sevap Peygamberimizsallallahu aleyhi ve sellem’den Sadat-ý Kirâm'dansonra Tarikat-ý Nakþbendiyye mensup olan bütünmüridlere hediye ediliyor. Dolayýsýyla ister hatmeyekatýl, ister katýlma, tevbe aldýktan sonra, tarikattançýkacak bir þey yapýlmadýðý müddetçe o hatmeninsevabýna ortak oluyor. Bu öldükten sonra da tâkýyamete kadar devam ediyor.

Ýþte o insan öldükten sonra kýyamete kadar yinegidiyor. Ýþte bundan daha büyük kazanç var mýdýr ?Ve bir büyük hatmenin sevabý 333 Kur'an-ý Kerim''nhatmi kadardýr. Ýþte insan bu sevabý alýyor. Ve beþbinvird çekerse ellibin sevap orda kalýyor. Ve Allah’ýnmuhabbetini alýyor ve Resûlullah'ýn sallallahu aleyhive sellem'in muhabbetini alýyor, Sadat-ý Kirâm'ýn muhabbetini alýyor.

Hatmede sadat-ý kirâm'ýn ruhaniyeti hazýr olu-yor. Nazarlarý ve himmetleri geliyor. Kalpleri temizli-yor. Ondan önemlisi kalbin hazýr olmasýdýr

6

Biz, hatmenin faydalarýný, bereketini çok gördük.Bir yerde beþ tane mürid varsa mutlaka hatme yapýl-malý.

Sadatýmýz hatmeyi hiç býrakmadý.

Hatmede insan, sadatýn halkasýnda oturuyor.Onlarla beraber oluyor.

Hatme terim olarak "sonuç" anlamýndadýr.

Haceðan, Hace kelimesinin çoðuludur. Hacedemek þeyh demektir.

Büyük hatme Þeyh Abdülhaligýl Gücdüvani kad-desallahu sýrrahul aliyye'nin yaptýðý hatme þeklidir.

Küçük Hatme ise,Þeyh Muhammed el Bâkibillâhkaddesallahu sýrrahul aliyye'nin yaptýðý hatme þek-lidir.

Sadatýmýz o zamandan bu zamana kadar hatme-ye devam etmiþlerdir.

Nakþibendi Sadat-ý Kirâm'ýnýn yanýnda müridlertoplandýklarý zaman sohbetin sonunda hatme yapýp,ondan sonra daðýlýyorlardý.

Bunun gayesi de sohbetin sonunu zikirlebitirmek. Çünkü amellerin sonucu çok önemlidir.

Hatme zikirdir. Zikire delâlet eden ayet-i kerime,hadis-i þerifler hatmeye delâlet eder.

Hatme zikirdir, büyük bir sevaptýr, büyük biribadettir.

7

Toplu halde zikir yapmaktýr.

Sadat-ý Kirâm; Hatme-i Haceðan'ýn faydalarýhakkýnda þöyle demiþlerdir:

"Hatmeye iþtirak edenlerin, muradlarý hasýl olur,onlardan belâ def olur, onlarýn dereceleri yükselir,önemli iþleri varsa hatmeden sonra Allah (cc)'danistesin, inþaallah hasýl olur."

Mevlâna Halid-i Baðdadi kaddesallahu sýrrahulhatme hakkýnda þunlarý buyurmuþtur:

"Bu yapýlan hatme sayesinde 24 saat yapýlangünahlardan, gafletten dolayý oluþan zulmet kalkýyor."

Hatmenin adabýna riayet etmek çok önemlidir.Hatmenin sekiz adabý vardýr:

1.Hadesten ve necasetten temiz olmak.

2.Hatme yapýlan alan dýþarýdan kontroledilmeyecek bir þekilde olmak.

3.Hatmeye katýlanlarýn huþu ve huzur üzerinebulunmalarý,

4.Hatmeye katýlanlar tarikat ehli olmalarý,

5.Kapýyý kapamak,

6.Hatmenin baþýndan sonuna kadar gözlerinkapalý olmasý,

7.Ýmkân dahilinde gafletli olmamak

8.Özürlü olmayanlar, adab üzerine-sað ayak solayaðýn altýna geçirip, sað kalça üzerine- oturmak.

8

HATME-Ý HACEGÂN

Sâdat-ý Nakþibendi'nin yanýnda hatme çokkýymetlidir. Onun için hatmesiz kalýnmamalýdýr. ÝnsanNakþibendi olduktan sonra, nerede bir hatme yapýlýr-sa, hissesi içinde olur. Ýnsan günde iki defa: Bir hatmede, bir de vird çekerken Sâdat'ýn ruhaniyetini hazýredip nazarý altýna girmelidir. Günde bir veya iki seferSâdat'ýn nazarý altýna giren kimse için korku olmaz.Sâdat-ý Nakþibendi onu yalnýz býrakmaz. Peygambersallallahu aleyhi ve sellem onu yalnýz býrakmaz.

HACE

Farsça bir kelime olan "hâce" soylu kimselere veözellikle Peygamber Efendimiz'in sülâlesinden olanla-ra verilen isimdir. Hâce de bir ünvandýr, lakaptýr, yük-sek þahsiyetlere ve sultanlara verilir. (Z.Ünal.Ýs.Mec.1995.s:73)

Nakþiliðin erken dönemlerinde Ortaasya'dakiþeyhlerin ilim adamý oluþu sebebiyle, onlara "hoca,hace" gibi isimler verilmiþtir. Hace BahaaddinNakþibend, Hace Abdülhaligýl Gücdüvani, HaceAli Ramiteni, Hace Yusuf Hemedani gibi.

HATME NEDÝR ?

Hatme bazý sûrelerin, ayet-i kerimelerin,salavat-ýþerifelerin ve belirli tesbihatýn yapýldýðý bir zikir mecli-sidir.

9

Bu zikre Hatme denilmesinin sebebi þudur:

Kur'an-ý Kerim'in esrârý diðer kitaplarýn esrârýnýtopladýðý, Fatiha'nýn sýrrýda Kur'an-ý Kerim'in sýrrýnýtopladýðýndan dolayý bu zikre de, Fatiha ile baþlayýpFatiha ile bittiðinden, Allah tarafýndan bütün peygam-berlere indirilmiþ kitaplar hatmedilmiþ makamýndaolduðundan hatm denilmiþtir. Fatiha-yý þerife'nin ikiyerde zikredilmesi de, onun iki defa nazil olduðunaiþarettir.(Z.Ünal. Ýslâm Mec. Aralýk.1995.s:73)

HATME-Ý HACEGAN NEDÝR ?

"Hatme-i Hâcegân",“Nakþibendiyye Tarikatý”’nýn topluca yaptýðý zikrin adýdýr.

"Turuk-ý Aliyye tekkelerinde yapýlan toplu zikir-lere "icrâ-yý zikrullah"denir.; her tarikatte isim veþekilleri de ayrýdýr. Meselâ Mevleviler toplu zikre"Semâ"(mukabele ve âyin-i þerif), Kâdiriler "Devran",Rifâiler ve Sa'diler "Zikr-i Kýyam", Halvetiler "Darb-ý Esmâ”, Nakþbendiler "Hatme-i Hacegan",Yeseviler "Zikr-i Erre", Celvetiler "Nisf-ý Kýyâm”,Þazeliler "hadra" ismi verirler (S.Eraydýn.a.g.e.:144),

HACEGAN TARÝKATI

Bu tasavvuf okulunun liderlerinin tamamenilmiyye sýnýfýna mensub olmasý münasebetiyleHacegan Tarikatý diye anýlmýþtýr.(E. Cebecioðlu. Tasavvuf

Terimleri ve Deyimleri Sözlüðü.s:305)

10

Mevlânâ Halid-i Baðdadi kuddise sirruh-hazretlerinin mektuplarýný derleyen Esad Sahib"Mektubat-ý Mevlânâ Halid" kitabýnda "Hatme-iHacegan" hakkýnda þu bilgileri vermektedir:

"Hatme-i Hacegan'a gelince; o bu tarikatýaliyenin þartlarýndan deðildir. Hatmeyi okumaktangaye, sevap kazanmaktýr. Büyükler bir zararý def vebir menfaati kazanmak istediklerinde halis bir kalp vesadýk bir niyetle sofilerle hatme yaparlar. Allah'ýn (cc)izni ve inayeti ile hatmede maksadlarýna nail olurlar.Allah (cc) salih kiþilerin yardýmcýsýdýr."(S:69)

Mevlânâ Halid-i Baðdadi “Hatme-i Hâce”hakkýnda þu bilgileri vermektedir:

"Bu tarikatýn büyüklerinin yanýnda sabittir ki;Hatme-i Hacegan halkasýnýn baþý, SeyyidimizAbdülhalýðýl Gücdüvani hazretleridir.

Hatmeye devam eden müridlerin kalplerindekipaslar silinir ve saliklere gayb nurlarý zahir olur. Hat-me, tatlý bir þerbetin aktýðý bir çeþme gibidir. Ýhsanýnmükafatý da ihsan olduðundan Allah (cc) hatmeehline, kendi fazlý ve kereminden sayýsýz rahmaninurlar bahþeder. Çünkü hatme meclisine Hazret-iMuhammed sallallahu aleyhi ve sellem'in ruhaniyetiteþrif eder. O'nun irfanýnýn gölgesi halkadaki müri-dlere hidayet kanadý olur. Zira onun marifetinin kay-naðý tevhid denizindendir. Bu sebepledir ki, büyük

11

veliler kendileri hatmeye devam ederlerken,baþkalarýný da, meclislerine davet etmiþler, gayelerinede bu þekilde ulaþmýþlardýr.

Hatmenin bereketinden dolayý, onlarýn hal lisan-larýnda gizli sýrlar ifade bulur. Onlara neseplerindensorulduðunda "aþk topraðýnýn bir damlacýðýdýr"derler. Hasebleri de hatme-i þerifin parlak güneþiylekaplanmýþtýr. Onlar ahiretin yüksek makamlarýnabakýp dünyanýn yüksek rütbelerinden gani kalmýþlar-dýr. Mevlânâ Halid-i Baðdadi kuddise sirruh halifeler-ine hatmelere itina ile devam etmelerini tavsiyeetmiþtir.

Hatme Tarikat-ý Aliyye'nin þartlarýndan deðilsedahi, yolun büyükleri onu tarikatýn þiarýndansaymýþlardýr. Tecrübe edip görmüþlerdir ki; hatmeninfaydasý güneþ gibi açýktýr.

Hatmenin þartlarýndan biri de cemaat halindeyapýlmasýdýr. Çünkü her cemaat; salih ve duasý mak-bul birisinden hali deðildir. Hem böylece kalbler bir-birine baðlanarak, Efendimiz sallallahu aleyhi ve sel-lem'e kadar ulaþýr. Peygamberimiz aleyhisselâm birhadis-i þeriflerinde þöyle buyurmuþtur.

"Kim cennetin ortasýnda yerleþmek isterse,cemaate devam etsin. Çünkü þeytan yalnýzolanla bulunabilir. Fakat iki kiþi olunca þeytanonlardan uzak kalýr."

12

Þayet cemaat mümkün deðilse (cemaatle topluolarak yapamýyorsa) mürid tek baþýna hatme yapa-bilir. Ancak mürþidin izin vermesi þarttýr. Hatmeyekatýlanlarýn, diðer ihvanýn da hatmede olduklarýnýtasavvur etmeleri gerekir. Çünkü hatme Tarikat-ýaliyye'nin ahalisi için bir yuva hükmündedir ki, ohatmede dünyevi ve uhrevi faydalar temin ederler.

Hatme, þartlarýna, rükünlerine ve adâbýna riayetedildiðinde, kýsa zamanda müridler üzerine tesir eder.Bu istifadenin olmasý için, her halükârda hatme terkedilmemelidir. Mevlâna Halid kaddesallahu sýrrahualiyye; devamlý olarak hatmeye katýlmayý teþvik ederdi. Zira maksatlarýn hasýl olmasý için hatme yapmakdaha uygundur. Bir þeye tek kiþinin kalbinin yönelme-siyle, çok kiþinin kalplerinin yönelmesi arasýnda çokfark vardýr." [Mektubat-ý Mevlâna Halid.279]

13

"Hazinetü'l-Esrâr" kitabýnýn yazarý SeyyidMuhammed Hakký kaddesallahu sýrrahul aliyyehazretleri Hatme-i Hacegan hakkýnda þu bilgilerivermektedir:

"Bilmiþ ol ki, tefsir ve hadis ilimleriyle geniþ birbilgiye sahip olan kadri yüce Ýmam Câfer-i Sadýk,Ebu Yezid-i Bestam-i, Ebû Hasen Harkani vebunlardan sonra gelen saygý deðer imamlar tâ Þah-ýNakþibendi'ye kadar (Allah hepsinin sýrlarýný takdiseylesin) bunlarýn hepsi de; hacetlerinin yerinegelmesinde, bir takým muratlarýn gerçekleþmesinde,belâlarýn def'edilmesinde, düþmanlarýn kahra uðratýl-masýnda, hasedcilerin periþan olmasýnda, derecelerinyükselmesinde, Allah'a yakýnlýðýn zevkine eriþmedeve bir takým tecellilerin zuhur etmesinde bu yüksekanlamda olan faydayý ve garip esrârý kullanmýþlardýr.

Bu tertip Sâdât-ý Kirâm'ýn âdeti haline gelmiþ vebu konuda o sâdât-ý kirâma katýlanlar saâdeti bul-muþlardýr. Þüphessiz ki, saâdet en büyük rükündür.Nakþibendi Tarikatýn da en üstün virddir. Tabii ism-izât olan Allah'dan sonra üstün sayýlmýþtýr. Çünkümeþâyih-i kirâm'ýn ruhlarý bu virdin bereketiyleyardým isteyenlere ulaþmakta, meded umanlara kapýaçmaktadýr. Bu vird sayesinde çeþitli belâlardan kur-tulmak için o ruhlar yardýma koþmaktadýr.

14

Ebû Said-i Hadimi kaddesallahu sýrrahulaliyye hazretleri diyor ki:

Bu vird ya da tertip sýkýntý ve kederleri atmakiçin, murad ve maksadýn kolay yoldan elde edilmesiiçin, hacetlerin yerine getirilmesi için ve hastaya þifagelmesi için okunur. Ayný zamanda hem okunur, hemde yazýlýp beraberinde taþýnýr.

Çünkü, bu silsile, meþâyih-i rabbaniyenin him-metlerinin nüfuzu, sýddýkilerin feyiz pýnarýnýn oluðu,Muhammedi denizlerin hikmet mecrasý, kudsi melek-lerin bekledikleri esrâr havasý, ilâhi tecellilerinmazharý, müridlerin hazret-i Rabbâni'ye yükselenmerdiveni, melekût, ceberrût ve lâhut âlemlerinedoðru yükselen sâliklerin miracýdýr. Bu virde devamedene diri olan þeyhten yana meþâyih-i kirâm'ýnervahý cevap verir. Bu cevap da tâ Resûlullah sallal-lahu aleyhi ve sellem Efendimiz'e ve ondan da aziz vecelîl olan Allah 'a kadar yükselir. Böylece onun üzeri-ne çeþitli esrâr, tecelliler ve bereketler akýtýrlar.Niyetine göre ona teveccühte bulunurlar, muradýnauygun ona yönelirler. Kimin bu konudaki silsilesiResûlullah Efendimiz'e ulaþmýyorsa, onunla imtisâletmiyorsa, onun feyzi kesilmiþ olur ve böyleceResûlullah Efendimiz'e varis olmamýþ sayýlýr. Budurum da olandan mübayaa ve icazet alýnmaz.Nitekim hadis-i þerifde buyurulmuþtur:

15

"Alimler peygamberlerin varisleridir." Buhadis uygun bir isnadla nakledilmiþtir. Taberâni'ninyapmýþ olduðu tesbitte ise Resûlullah sallallahu aleyhive sellem buyurdu ki:

"Beni görüp de bana imân edene müjdeolsun. Beni göreni görene ve beni göreni görenkimseyi görene ve bana imân edene de müjdeolsun ! Evet, müjde onlara ve güzel bir dönüle-cek yerde onlara."

Þeyh Ebû Abdillâh Sülemi kaddesallahu sýrrahulaliyye diyor ki:

"Beni görüp te imân edene ve beni görenkimseyi görüp te bana imân eden kimseyemüjde olsun." Sözünün anlamý þudur:

"Müjde o kimseye ki, benim nazarýmýn bereketikendisine te'sir edip iz býrakmýþtýr ve beni görüp denazar ve müþahademin te'sir ettiði ashabýmý görenede müjdeler olsun."

Bu böylece halbehal devam eder, ümmetinhakimlerine ve Allah dostlarýna ulaþýncaya kadarsürüp gider. Artýk kimde, bir hakimin nazarýnýn eseriveya bir velinin müþahadesinin izi bulunursa, hiçþüphe yok ki, o eser ve iz, Resûlullah sallallahu aley-hi ve sellem Efendimiz'in nazarýnýn te'sirindendir ki,ondan ashabýna intikâl etmiþtir. Tabii, bu tesir ashabýn

16

ve sonra gelenlerin hal ve durumuna göredir. Böylecete'sirler bir su akýntýsý gibi meþâyihten müridlereakmakta ve dünyanýn sonuna kadar devam etmekte-dir. Çünkü halin isnadý, ahkâmýn isnadý gibidir.

Þeyh Ebû Ali Dakkak kuddise sirruh diyor ki:

"Bir adama vahiy bile gelse (bununla ilhamý kas-dediyor) eðer onun þeyhi yoksa, ondan hiçbir esrârhavasý gelmez."

Ýþte bu silsileyi vird yollu okuyan kimse, okumaanýnda kendini manevi oluðun, esrâr ve tecellilerin,füyüzatýn altýnda durmuþ sayacak, baþýnýn tam ortasý-na döküldüðünü farzedecek ve bu silsilenin Efendimizsallallahu aleyhi ve sellem'e uzanan, ondan da Allah'ayükselen manevi bir basamak olduðunu hâtýrýndatutacak. Bu zikre dalarken isimleri bir bir murakabeedecek ve böylece derece derece yükseldiðinidüþünecektir. Bu derecelerin Resûlullah'a, ondanCibril-i Emin'e, ondan da Cenâb-ý Rabbi'l-Âlemin 'eyükselip ulaþtýðýný bilecektir." (Hazinetü'l-Esrâr:654-656)

17

Muhammed Sâmi-i Erzincani kuddise sirruhhazretleri buyuruyorlar.

"Þah-ý Nakþibendi kuddise sirruh buyurdular ki:

" Bu yol ahlâk yoludur. Kötü ahlâkýdeðiþtirip yerine iyi huylar koymak içindir."

Mevlanâ Halid kuddise sirruh hazretlerinin hal-ifesi Süleyman Baðdadi hazretleri "Hadikatü'n-Nediyye" adýndaki deðerli kitabýnda þöyle der:

"Bir inanan insana -mü'mine; namaz, zekât,oruç, hac ve kelime-i þehadet, farz-ý ayn, her kiþininkendisi bizzat yerine getirmek zorunda olduðu farz-ise, Tarikat-ý Aliyye'ye -yüce tarikata- girmekte týpkýbunlar gibi farz-ý ayn'dýr. Þu yönüyle farz-ý ayn'dýr ki,tarikatla ahlâk deðiþikliði olur. Madem ki, kötü ahlâkýiyi ahlâka çevirmek her insana farzdýr. Baþka bir suret-le kötü ahlâký tedavi etmek çaresi olmuyor. Onunçaresi ve ilâcý ancak tarikattýr. Çünkü tarikat, kötülen-miþ ahlâký gidermek içindir. Kötü ahlâký deðiþtirmefarz olduðundan ötürü, Tarikat-ý Aliyye -yüce tarikata-girmenin de insan soyu üzerinde farz-ý ayn olduðun-da artýk kesinlikle þek ve þüpheye yer yoktur."

Hatme-i Hâcegân'da surelerin belirli sayýlardakiokunmasýnýn muhakkak ki birçok sýrlarý vardýr.

18

“25 Estaðfirullah” demenin sýrrýTarik tövbedir. Buna mukabil Nakþibendilerin

Hatm-i Hacelerinde baþlangýçta 25 istiðfar bulunur.

Hatm-i Hacegan Rabýta Yapmanýn SýrrýHatm-i Hace arasýnda gözünüzü yumun

Açarsanýz ilâhi feyizlerden mahrum kalýrsýnýz. Halkayýaralýklý boþ býrakmayýn. “25 Estaðfirullah" deyipparmaðýnýzla sayýnýz ki, fazla veya eksik olmasýn.

Sonra rabýta-i Þerif denilen, her birinize rabýtaöðretilmiþ olduðu üzere rabýta ediniz. Bunda kiþi ken-dini nur içinde tasavvur ettiðinden bir huzur bulmakfaydasý vardýr. Bir de þeyhinin yüzünü hayalinde can-landýrmak suretiyle rabýtanýn da faydasý vardýr.

Rabýta esnasýnda taþ daðýtýlýr. Hatme-i Hace'yiokutan zat tarafýndan her ilân ve ihtar ediliyorsa, avu-cundaki taþtan fazla ve eksik okumamaða dikkat et!(Kendi kendine bildiðin gibi okuduktan sonra taþdaðýtmanýn hikmeti nerede kaldý.)

19

Fatiha Suresi'nin 7 defa okunmasýnýn sýrrý

Fatiha Suresi'nin 7 defa okunmasýnýn þu sýr-larýndan bahsedilir:

Önce Fatiha'nýn yedi defa okunmasý, yedi ayetolduðundan dolayýdýr ki, sonunda tekrar ile "seb'almesânî" olur.

Yedi adedi sayý çeþitlerinin hepsini içine alýr. Zirasayýlar ya iki gibi çifttir. Yahut üç gibi tekdir. Ya dörtgibi iki çifttir, yahut beþ gibi bir çift ile bir tekden (2+3)oluþan bir çifttir, yahut yedi gibi iki çift ile (2+2) birtekden (3) oluþan bir tek sayýdýr ki, sayý çeþitlerininsonudur.

Yedi mertebeye tesir için yedi ayet okunmak-tadýr. Yani birincisi makam-ý nefiste; ikincisi makam-ýsadýrda, üçüncüsü makam-ý kalp de, dördüncüsümakam-ý fuadda, beþincisi makam-ý akýlda, altýncýsýmakam-ý ruhda, ye dincisi makam-ý sýrda tesir içindir.Fakat hafâ ve ahfâ, zikredilen mertebelerde tesir eden(müessir)dir, tesir edilen deðildir.

Ahkâm-ý Þeri'yye'nin dayandýðý yedi zahir azayatesir içindir. Yani görmeye, duymaya, dile, karna,ferce, ele ve ayaða vârid olan emre uymak ve yasak-larýndan kaçmaya tesir ile kötülük kapýlarýný kapamakiçindir.

20

Salavat-ý Þerife okumanýn sýrrý

Tarik (Yol); Hazret-i Peygamber sallallahu aleyhive sellem'in þefaatini celb etmektir. Buna mukabilolarak da Nakþibendilerin Hatm-i Hace'lerininbaþlangýç ve sonlarýnda yüzer salavat-ý þerife okunur.

Salavat-ý þerife'nin yüz adet okunmasýnýnesrarlarý þöyle sýralanmaktadýr:

Salavat-ý Þerife'nin sayýsýnýn yüz olmasýnýn sebe-bi, Esmâ-i Hüsnâ adedince olan cennet derecelerinenail ve lâyýk olmayý saðlamak, cehennem azabýndankurtulup halas olmak içindir.

Vücud hakikatlarý merâtip yoluyla yüz hakikattenibâret olduðundan, o hakikatlarý toplasýn diyedir.

Allah'ýn doksan dokuz ismi vardýr. "Kim onlarýezberlerse (ahsâ) cennete girer." buyrulmuþtur.Yüzüncü ismi de ism-i azam' dýr. Ýsm-i Azam da cen-net te 99 derecedir. Yüzüncü derece "cennet-ikesib"dir ki, onda naîm olmaz, rü'yet-i hak vaki olur.

Cehennem'in de 99 derecesi vardýr. Yüzüncüsüicabtýr ki, mukabili müþahadedir.

100 sayýsý sayý basamaklarýnýn üçüncübasamaðýdýr. Birler basamaðý nefse, onlar basamaðýkalbe, yüzler basamaðý da ruha tesir için olur.

21

"Elemneþ rahleke" suresini okumanýn sýrrý

"Tarikat-ý Muhammediyye" de de yazýyor ki:

"Yetmiþ dokuz kötülenmiþ ahlâk karþýsýnda, yet-miþ dokuz övülmüþ ahlâk vardýr. Kötü ahlâkýný iyiahlâk ile deðiþtirmek herkesin boynuna farzdýr.Nakþibendilerin Hatme-i Hace'lerinde okunan yetmiþdokuz kere "Elemneþ rahleke", "Biz seningöðsünü (kalbini) açmadýk mý?” ile baþlayan"Ýnþirah" suresinin bu sýrada okunmasý dahi, bu kötüahlâklardan kurtulmak içindir. Ýnsan daima Hatme-iHace'de bulunsa ve kendi hissesine daðýlan taþlardanhiç birisi düþmese dahi, o Hatme'nin hemen hepsinide kendisi okumuþ gibi olur. Ne kadar velilerin ruhlarývar ise, hepsi de o halkada, o zikir meclisinde biraraya gelirler. "Elemneþrahleke" suresi, kötülenmiþahlâklardan kurtulmak için okunduðu halde; tarikatagirmek gibi Hatme-i Hace'ye de devam etmenin nemertebe olduðu, varsen bundan hareketle kýyas eyle.

Çünkü "Elemneþrâhleke" suresinin okunmasýkötü huylarýn ilacý ve tedavisidir.

“Ýhlâs-ý Þerife” okumanýn sýrrý

Bir Hatme-i Hace'de; þeriatýn zahirine göre üçyüz otuz üç kur'an-ý Kerim Hatmi okumanýn sevabývardýr. Bu hatmenin kapsadýðý müjdeler, faziletler,seçkin özellikler ve bâtýnî özellikleri de ayrýdýr. Çünkü

22

bu tarikat, Allah'ýn isimlerine giden bir yoldur. Cenâb-ý Allah'ýn (cc) binbir güzel isimlerine giden bir yoldur.Cenâb-ý Allah'ýn (cc) binbir güzel isimlerine -Esmâ-iHüsnâ- mukabil, Nakþibendilerin Hatm-i Hacesindebinbir Ýhlâs-ý Þerif suresi okunur. Üç adet ihlâs-ý þerif'tebir Kur'an hatmi okumak kadar sevap olduðuPeygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem'in hadis-iþerifi ile sabittir. Þu halde bin bir ihlâs-ý þerif suresininokunmasýnda, üç yüz otuz üç (333) adet Kur'anhatmi bulunduðu aþikârdýr."(Muhammed Sâmi-i Erzincani.

Hayatý ve Sohbetleri,138)

Hatm-i Hacegan Duasý Okunmasýnýn Sýrrý

Tarik muhabbettir-sevgidir- Buna mukabilNakþibendilerin Hatm-i Hace'lerinde Hatm-iHacegan Duasý okunmakla, evliyalarýn yüce isimlerianýlýr. "Allah'ýn veli kullarýný anmak, Allah'ýn rah-meti ile anan larýn üzerine inmesidir." hadis-i þer-ifi gereðince, velilerin anýldýklarý ve sohbetleri yapýlanyerlere rahmet iner. Bu rahmet ise bir muhabbet -sevgi- rüzðârý olur.

Dua esnasýnda her velinin mübarek ismianýldýðýnda "þeyhim bu velilerin her birindentazeden tazeye bir nur alýp benim kalbime atý-yor" diye tasavvur ederek öyle bir bekleyiþ içindeolmalýdýr.

23

Dua son bulunca Kur'an'dan kýsa bir aþr-ý þerifokunur. Aþr-ý þerif uzamamalýdýr. Pir-i Tahi kuddisesirruh Efendimiz hazretleri çoðunlukla aþr-ý þerifte"Vel Asr" suresini okurlardý. Ya bu sureyi, ya"Elemneþ râhleke"suresini veya iki üç aþir okun-malýdýr.

Hatm-i Hace'nin baþlangýcýndan sonu na kadarokunulan þeylerin hepsi aþr-ý þeriftir. Bunun için ayrý-ca aþr-ý þerifi de uzatmaya gerek yoktur.

Hatm-i Hace'ye sevap maksadý ilegelmemeli; böyle gelen yorulur. Bu, tarikatýnamelidir. Tarikatýn ameli ise terk edilemez, diyerek gelmelidir. Sevap ise onun içindedir.Þeyhlerden biri kuddise sirruh: "Cenneti istemekgerçi Allah (cc) ehline haramdýr. Ancak Cenâb-ýAllah (cc)'ýn cemâlini görmenin yeri cennettir.Ben de onun için Cenneti isterim." buyurmuþtur.

Hatm-i Hace'ye oturduðunuzda halka ya fin-canýn aðzý gibi deðirmi oturmaya dikkat edip, hatmeesnasýnda bir mazeret ortaya çýkmasýyla kalkýp gitmekicap ederse, elinde bulunan taþý yanýndakinin avucu-na býrakýp gitmelidir. (Muhammed Sami-i Erzincaný Hayatý ve

Sohbetleri.150-153)

24

ZÝKÝR NEDÝR ?

Bütün tarikatlarýn temel unsuru olan zikir kelimeolarak; "anmak, zikretmek, hatýrlamak" demektirIstýlah olarak Allah'ýn isimlerini, belli dualarý, çeþitlizamanlarda belli miktarda sesli veya sessiz söylemektekrar etmektir.

Tarikatlarýn temeli olan zikir geliþigüzel yapýlanbir hareket deðildir. Bu ibadetin de çeþitli safhalarývardýr ve bunlara riayet þarttýr. Her tarikat kendi zikirmeclislerinin âdâb ve erkânýný tesbit eder ve mürid-lerinin buna uymalarýný ister. (Mustafa Kara. Tasavvuf ve

Tarikatlar Tarihi.s:207)

Usûlüne ve gayesine uygun olarak yapýlan zikir,tarikat ehli kiþinin daima Allah'ý hatýrlamasýný, dünya-da baþýboþ olmadýðý þuurunun canlý tutulmasýný ve buþuurla davranýþlarýný Allah'ýn koyduðu ölçülere göreayarlamasýný temin etmesi sebebiyle, önemli birotokontrol vasýtasý durumundadýr. Bu yüzden, tasavvuf eðitiminde önemli bir yeri vardýr.(Osman Türer.

Tasavvuf Tarihi.125)

25

ÝLK ZÝKÝR TELKÝNÝ

NEREDE YAPILMIÞTIR

Ýlk zikir telkini yapan Hazret-i Peygam ber sallal-lahu aleyhi ve sellem'dir. Bugünkü mânâda tarikatlar-da yapýlan þekliyle olmasa bile, gönüllerin Allah'a açýl-masýný, kalplerin Allah zikriyle itminân bulmasýnýsaðlamak üzere ilk defa zikri, o telkin etmiþtir. Hicret'teSevr maðarasýnda bulunduklarý sýrada müþrik lertarafýndan fark edilip yakalanmaktan endi þe ederekhüzne bürünen Hazret-i Ebubekir'e: "Üzülme, Allahbizimle beraberdir " diyerek ilk zikir telkin edenO'dur. Ýslâm ile müþerref olan Hazret-i Ömer'i kucak-layarak ona seslice tevhid'i tâ'lim eden de O'dur.Diðerlerine þehâdet kelimesini ta'rif eden de. Bu yüz-den zikir konusunda tereddüde mahal yok. Kur'an vesünnet, dinin ana ilkelerini belirler. Teferruât iseulemâ ve müctehidlerin iþidir. Nasýl ibadet hayatýmýz-da namaz ve oruç gibi ibadetlerin ana ilkeleri kitap vesünnetle belirlenmiþ ve diðerleri ulemânýn ictihadýylatesbit edilmiþse; zikir konusunda da ana ilkeler âyet vehadislerle çizilmiþtir. Ýcrâ þekli ise, bu iþin uzmanlarýolan Peygamber varisi Mürþid-i kâmillerin tenzib veictihadlarýna býrakýlmýþtýr. Burada en önemli ilke ise,dinin yasakladýðý þeyleri karýþtýrmamaktýr." (H. K. Yýlmaz.

Tasavvuf Mes'eleleri.103)

26

Zikrin yapýlýþ þekline göre de "ferdi" olaný ve birde "topluca" yapýlaný vardýr. Her ikisinin de önemibirbirinden ayrýdýr. Ferdi zikir, daha çok günlük vehaftalýk olarak yapýlmasý istenen bir vazifedir. Zamaný,icrâ þekli, sayýsý ve süresi mürþit tarafýndan belirlenirve ta'rif edildiði þekilde uygulanýr. Bu günlük zikirlergenellikle vird (çoðulu evrâd) adýyla anýlýr. Eðer gün-lük vazife bir dua ise ona da "hizb" (çoðulu ahzâb)denir. Hizb ve dualar, ya Kur'an ayetlerinden, yahadislerden ya da velilerin dualarýndan derlenir.(H.Kâmil Yýlmaz.a.g.e:104)

Tasavvuf erbabý, ayet ve hadislerin aydýnlýðýndazikri tarikatlarýnýn "üssü'l-esasý" saymýþlardýr. Ancakzikrin gizli ve âþikâr yapýlýþý hususunda farklý görüþ veuygulamalar ortaya çýkarmýþlardýr.

Tarikatler, tarihi seyri içinde ferdi ve toplu zikrebüyük önem vererek, bunun icrâ þekli konusundadeðiþik usuller geliþtirmiþlerdir.

Tarikatlerde hafi (gizli) zikrin genellikle Hazret-iEbubekir radýyallahu anh kanalýy la gelen Sýddýkimeþreplerin, cehri zikirde Hazret-i Ali vasýtasýyla gelenHaydari meþreplerin yöntemi olmuþtur.(H.K. Yýlmaz

Tarikatlar.172)

Tarikatlardaki zikir telkini sünnete muhalifdeðildir. (Cami'ul-Usûl:421)

27

Hadis alimlerinden Ýmam-ý Ahmed ve Taberânive diðer bazýlarýnýn rivayetine göre: "Allah'ýn Rasûlüteker teker ve toplu olarak ashaba zikir ve usulünütelkin ve tarif etmiþtir."

ZÝKÝR TELKÝNÝNEAÝD HADÝS-Ý ÞERÝFLERSaadet çaðýnda ashâbýn toplu zikir halkasý teþkil

ettiklerini gösteren rivayetler vardýr. Nitekim Ebu Said el-Hudri radýyallahu anh' den

gelen bir rivayette Allah Rasûlü sallallahu aleyhi vesellem bir gün halka teþkil etmiþ bulunan bir toplu-luðun yanýna vardý. Onlara niçin oturduklarýný sordu.Onlar da: "Kendilerini baþta Ýslâm olmak üzerepek çok nimetler veren Allah'ý zikretmek içinbir araya geldiklerini" anlattýlar. Peygamberimiztekrar : "Siz gerçekten sâdece Allah'ý zikretmeküzere mi toplandýnýz ?" diye sorunca sahabiler:"Vallahi, sâdece bu maksadla bir araya geldik" diyeyemin ettiler. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber sal-lallahu aleyhi ve sellem : "Sizi itham ettiðim içinüstelemedim. Cebrâil bana: "Allah'ýn sizinlemelekle rine iftihar ettiðini" haber verince, bende sizin ne ile meþgul olduðunuz tam olarakanlamak istedim" buyurdu.(Hasan Kâmil Yýlmaz. Tasavvuf

Mes'eleleri.107)

28

Ahmed er-Rifâi kuddise sirruh "el-Burhânu'l-Müeyyed" adlý kitabýnýn 66. Sayfasýnda þu bilgilerivermektedir:

"Evliya, zikir telkini hususunu sahih senedlerleFahr-i âlem sallalahu aleyhi ve sellem Efendimiz'eulaþtýrmaktadýr. Peygamberimiz'in hem münferiden,hem de cemaat halinde sahâbe-i Kirama kelime-itevhid zikri telkin ettiði rivayet olunur. Nitekimbunlardan birisi Þeddâd b. Evs'den mervidir:

"Biz, Rasûlullah'ýn sallallahu aleyhi ve sellem'inyanýnda bulunuyorduk. Nebi sallallahu aleyhi vesellem:

-"Ýçinizde yabancý; yani ehl-i kitabdankimse var mý ?" diye sordu. Biz de:

-Hayýr yâ Rasûlullah! Dedik. Bunun üzerinekapýyý kilitlememizi emretti ve þöyle buyurdu:

-"Ellerinizi kaldýrýn ve lâ ilâhe illallah",deyin. Biz de ellerimizi kaldýrdýk ve lâ ilâhe illallah,dedik. Sonra Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemþöyle buyurdu:

"-el-Hamdü lillah. Allah'ým sen beni bukelime ile gönderdin. Ve bana bunu emrettin.Ve bana bunun için cennet vaad ettin. Senva'dinden caymazsýn." Sonra da þöyle buyurdu:

"-Sevinin ki Allah, sizi baðýþladý."

29

Bu hadis-i þerif, zikrin Peygamberimiz sallallahualeyhi ve sellem tarafýndan cemaate telkinineörnektir.

Bazý sahabilere münferiden vâki olan kelime-itevhid zikrinin telkinine örnek olarak Hazret-i Aliradýyallahu anh'den sahih senedle gelen þöyle birrivayet vardýr:

Hazret-i Ali radýyallahu anh, Peygambersallallahu aleyhi ve sellem'e sordu:

-Yâ Rasûlullah ! Allah'a giden yollarýn enkýsasýný; insanlar için en kolay ve Hakk nezdinde enmakbul olanýný bana öðretir misin ?

Cenâb-ý Peygamber sallallahu aleyhi ve sellembuyurdu:

"-Benim ve benden önceki peygamberlerinteblið ettiði en efdal zikir "Lâ ilâhe illallah"kelime-i tevhididir. Þâyed yedi kat semâ ileyedi kat yer, bir kefeye, Lâ ilâhe illallahkelime-i tevhid aðýr basardý."

Resûlullah salllahu aleyhi ve sellem bunlarailaveten þöyle buyurdu:

"Yeryüzünde Allah Allah diyen bulunduðusürece kýyamet kopmaz."

Ali radýyallahu anh bunun üzerine:

30

-Nasýl zikredeyim yâ Rasûlullah ! diye sordu.Cenâb-ý Peygamber sallalahu aleyhi ve sellem:

-Gözlerini yum ve önce benim üç keresöyleyeceðim þeyi dinle. Sonra sen ayný þeyiüç kere tekrarla, ben dinleyeyim" buyurdu vesesini yükselterek gözleri kapalý olduðu halde üç defa“Lâ ilâhe illallah”, dedi. Hazret-i Ali 'de, o esnadaEfendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'i dinliyordu.Müteakiben Hazret-i Ali yüksek sesle ve gözleri kapalýolduðu halde üç defa “Lâ ilâhe illallah”, dedi. Busefer de Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onudinliyordu.

Ýþte bu suretle sûfiyenin zikir usûlü teþekkül etmiþve tevhid zikri, sýhhat kazanmýþtýr." (Ahmed er-Rifâi "el-

Burhânu'l-Müeyyed" s:66-68. Erkam Yayýnlarý Ýstanbul.1985)

31

HATM-Ý HÂCEGÂN'IN HALKA ÝLE YAPILMASI

Muhammed Es'ad Erbili kaddesallahu sýr-rahul aliyye buyuruyor ki:

Toplu halde halka-i zikir ve hatme yapmakmeþrûdur ve sünnettir.

Cenâb-ý Hak Kur'an-ý Kerimin'de:

"Sabah akþam Rablerinin rýzâsýný dileyerekO'na yalvaranlarla berâber sen de sabret"(el-

Kehf:28) buyurmuþtur.

Ebu Dâvud, Beyhaki ve diðer muhaddisin, EbuSaid el-Hudri radýyallahu anh'dan rivayet ederler:

"-Muhacirinin fakirlerinden bir cemaat arasýndaoturuyordum. Birisi de bize Kur' an-ý kerim okuyordu.Bu sýrada Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemgelmiþ de biz farkýnda olmamýþýz. Nebi sallallahu aley-hi ve sellem selâm verdi ve dedi ki:

"Ne yapýyordunuz ?" dedik ki:

-Kur'an-ý Kerim dinliyorduk. Bunun üzerine þöylebuyurdular:

“Allah'a hamd olsun ki, ümmetimdenkendileriyle beraber sabretmekle emrolundu-ðum fukara zümresini kendine yakýn kullarýn-dan kýldý. Ve bana onlarla beraber yetinmemi,yukarýda zikredilen ayet-i celilesiyle emretti."

32

Râvi diyor ki: Nebi sallallahu aleyhi ve sellemsanki bizim içimizden birisi imiþ gibi kendisi demeclisimizde Rabbýnýn huzurunda bulunduðu gibitevazu ile oturdu. Yaptýðýmýz þeye teþvik edip,mübârek elleriyle de iþaret ederek: "Halka yaparakoturunuz" buyurdular. Onlar da derhal Nebi sallal-lahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in huzurunda halkayaparak oturdular." (Risâle-i Esâdiye.25-26)

Hatme-i Hace halka þeklinde yapýlýr. Halkadamüridler birbirine yakýn olacak þekilde sýk oturur.Halkada boþluklar kapatýlýr ve aralýklar býrakýlmazVecd ehlinden biri buna iþaret ederek þöyle demiþtir:

" Boþluklar býrakýlýnca vesvese fazla gelir."

33

HALKA-Ý ZÝKRÝN FAZÝLETÝMuhammed Es'ad Erbili kaddesallahu sýr-

rahul aliyye buyuruyor ki:

Ýmam Ali radýyallahu anh'a zikir meclislerindensual edilince; o meclisleri övdü, oralara teþvik etti veþöyle dedi:

"Ýnsanlarýn Allah'ý zikir ve Allah'ýn üzerlerindekini'metlerini ta'dâd edip hatýrlamak için toplanmalarýn-dan daha faziletli hangi þey olabilir ? Rasûlullah sal-lallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in ashâbý halkahalka olarak toplanýrlardý da Allah'ý zikrederlerdi.

Bir defasýnda Nebi sallallahu aleyhi ve sellemEfendimiz onlarýn bu hallerini ve sey r-ü sülûklarýnýgördü de o kadar hoþuna gitti ki, onlarý Allah'ýn refikýa'lâ'da hâs melekleri arasýnda zikrettiðini, onlarýn ehl-i kerem olduklarýný, günahlarýnýn affedilmiþ olduðununefisleriyle cihadlarýnýn neticesinde ganimetlerinincennet ve cemâlûllah olduðunu buyurduðuna Allah'ýþahid gösterdi.

Hak Teâlâ meleklere karþý onlarla övünür venezdinde bulunanlara onlarý zikreder. Onlarýn hal-kalarý Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem tarafýndan"Riyâzu'l-Cenneh" cennet bahçeleri diye isim-lendirilmiþtir. Onlarý zikir meclislerinde iken meleklerkanatlarýyla örter, rahmet-i ilâhiyye kuþatýr, kalplerine

34

huzur dolar ve onlarýn günahlarýna karþýlýk sevapyazýlýr.

Onlar öyle bir cemaattir ki, onlarla beraber otu-ran kat'iyyen þaki olmaz. Kýyamet gününde onlarýnyüzlerinin aydýnlýðý bakanlarýn gözlerini kamaþtýrýr.Enbiya ve þüheda, onlarýn Hak Teâlâ hazretlerineolan yakýnlýklarýna ve Allah katýndaki makam ve mer-tebelerine gýbta ederler."(Risâle-i Esadiye:24-25)

35

HALKA-Ý ZÝKRÝN FAZÝLETÝMELEKLERÝN ZÝYARETÝÝki cihan güneþi Efendimiz sallallahu aleyhi ve

sellem'in haber verdiðine ve en güvenilir hadis kita-plarýmýzdan Sahîh-i Buhâri (Deavât:66) ve Sahih-iMüslim'de (Zikr:25) kaydedildiðine göre, Allah-ü Teâlâ"Hafaza" dediðimiz koruyucu meleklerin dýþýndakibazý meleklerine, yollarda dolaþanlarý zikredenleri tes-bit etme görevi vermiþtir. Bu meleklerin iþi namazkýlan, zikir ve dua eden, Kur'an ve hadis okuyan, ilimtahsil eden, ilmi sohbetler yapan kimseleri ziyaretetmek ve onlarýn sohbetlerini dinlemektir. Dillerindezikir hiç eksik olmadýðý gibi, zikredenlere muhabbetbesleyen bu melekler, Allah-ü Teâlâ'yý zikreden birtopluluða rastladýklarý zaman, hemen onlarýn yanýnaotururlar ve ayný vazife ile görevli diðer melekleri:

"Gelin ! Buraya gelin ! Aradýklarýnýz burada! " diye oraya çaðýrýrlar ve cemaatin arasýndaki boþyerleri doldururlar. O meclis, bu meleklerin hepsinialamayacaðý için, diðerleri oradan tâ dünya semasýnakadar olan mesafeyi kaplayarak zikreden müslüman-larý kanatlarýyla kuþatýrlar. (Buraya kadar anlattýk-

larýmýz, olayýn birinci perdesidir. Hâdisenin geri kalan kýs-

mýný okuyup dinlerken, sayýlarýný tahmin edemeye-

ceðimiz kadar çok meleðin etrafýmýzda bulun duðunu ve

sohbetimize katýldýðýný unutmayalým.(Þimdi bu heyecan

36

verici olayýn ikinci saf hasýna geçelim:)

Zikir meclisi sona erince, oradaki meleklergördüklerini haber vermek üzere Allah-ü Teâlâ''ýnhuzuruna varýrlar. Kullarýna þah damarlarýndan dahayakýn olan Cenâb-ý Mevlâ onlarýn ne yaptýðýný melek-lerden daha iyi bildiði halde yine de onlara:

"-Nereden geldiniz ?" diye sorar. Onlar da:-Yeryüzündeki bazý kullarýnýn yanýndan geldik,

derler. Allah-ü Teâlâ:"-Kullarým ne yapýyor, ne diyor ?" diye sorunca,

melekler:"-Yâ Rabbî ! Kullarýn "sübhânallah" diye seni

tesbih ediyorlar; ulûhiyetine yakýþmayan sýfatlardanseni tenzih ediyorlar. "Allah-ü Ekber" diye tekbirgetiriyorlar, derler. Cenâb-ý Hakk ile melekler arasýn-daki konuþma þöyle devam eder:

"-Peki o kullarým beni gördüler mi ki ?"-Þayet seni görselerdi sana daha çok ibadet

ederler, þanýný daha fazla yüceltirler, ulûhiyetine yakýþ-mayan sýfatlardan seni daha çok tenzih ederlerdi.

"-Kullarým benden ne istiyorlar ?"-Cennet istiyorlar."-Cenneti görmüþler mi ?"-Hayýr, Yâ Rabbi! Vallahi onlar cenneti görmedil-

er.

37

"-Ya cenneti görseler ne yaparlardý? -Þayet cenneti görselerdi onu büyük bir iþtiyakla

isterlerdi, onu elde etmek için büyük gayret sarfeder-lerdi.

-Bu insanlar Allah'a hangi þeyden sýðýnýyorlar?-Cehennemden sýðýnýyorlar."-Peki cehennemi gördüler mi ?"-Hayýr, vallahi onlar cehennemi görmediler."-Ya görseler ne yaparlardý ?"-Þayet cehennemi görselerdi, ondan daha çok

kaçarlar, ondan pek fazla korkarlardý.Bunun üzerine Allah-ü Teâlâ melekleri ne þöyle

buyurur:"-Sizi þâhit tutarak söylüyorum ki, ben bu zikre-

den kullarýmý baðýþladým." Meleklerden biri:-Yâ Rabbi ! O mecliste bulunan falan günahkâr

kimse esasen onlardan deðildir. O buraya bir iþ içingelip oturmuþtu, deyince Allah-ü Teâlâ þöyle buyurur:

"Orada oturanlar öyle iyi kimselerdir ki,onlarýn arasýnda bulunan insan kötü olmaz."(Riyazüs Sâlihin.H, No:1450)

Yine Ebû Hüreyre ile Ebû Saîd el-Hudrî radýyal-lahu anhümâ'dan rivayet edildiðine göre Resûlullahsallallahu aleyhi ve sellem þöyle buyurdu:

38

"Bir topluluk Allah'ý zikretmek üzere biraraya gelirse melekler onlarýn etrafýný sarar;Allah'ýn rahmeti onlarý kaplar; üzerlerinesekînet iner ve Allah Teâlâ onlarý yanýnda bulu-nanlara över."(Riyazüs Sâlihin.H, No:1451)

Ebû Vâkýd Hâris Ýbni Avf radýyallahu anh þöylededi:

Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Mescid-iNebevî'de oturmuþ, sahâbîler de onun etrafýný almýþ-ken karþýdan üç kiþi çýkageldi. Ýkisi Resûlullah sallal-lahu aleyhi ve sellem'e doðru yöneldi, diðeri gitti.Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in yanýna gelen-lerden biri cemaatin arasýnda bir boþluk görüp orayaoturdu. Öteki ise cemaatin arkasýna gidip oturdu.Üçüncü adam da çekip gitti. Resûlullah sözünü bitir-ince (bunlar hakkýnda) þöyle buyurdu:

"Size þu üç kiþinin durumunu haber vere-yim mi? Onlardan biri Allah'a sýðýndý, Allah daonu barýndýrdý. Diðeri (insanlarý rahatsýz etmekten)utandý, Allah da ondan hayâ etti. Ötekinegelince, o (bu meclisten) yüz çevirdi, Allah daondan yüz çevirdi. "(Riyazüs Sâlihin.H, No:1452)

Ebû Saîd el-Hudrî radýyallahu anh þöyle dedi: Muâviye radýyallahu anh mescidde halka

halinde oturan bir cemaatin yanýna geldi ve:

39

- Burada niçin böyle toplandýnýz? diye sordu. - Allah'ý zikretmek için toplandýk, diye cevap

verdiler. O tekrar: - Allah aþkýna doðru söyleyin. Siz buraya sadece

Allah'ý zikretmek için mi oturdunuz? diye sordu. - Evet, sadece bu maksatla oturduk, dediler.

Bunun üzerine Muâviye:- Ben sizin sözünüze inanmadýðým için yemin

vermiþ deðilim. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sell-em'e benim kadar yakýn olup da benden daha azhadis rivayet eden yoktur. Bir gün Resûlullah sallal-lahu aleyhi ve sellem bir ilim halkasýnda oturansahâbîlerinin yanýna geldi de onlara:

- "Burada niçin oturuyorsunuz?" diye sordu. - Bize Ýslâmiyet'i nasip ederek büyük bir lutufta

bulunmasý sebebiyle Allah'ý zikretmek ve ona hamdetmek için oturuyoruz, diye cevap verdiler. Resûl-iEkrem:

- "Gerçekten siz buraya sadece Allah'ýzikretmek için mi oturdunuz?" diye sordu.

- Evet, vallahi sadece bu maksatla oturduk,dediler. Bunun üzerine Allah'ýn Resûlü:

- "Ben size inanmadýðým için yemin vermiþdeðilim. Fakat bana Cebrâil gelerek AllahTeâlâ'nýn meleklere sizinle iftihar ettiðini haber

40

verdi de onun için böyle söyledim" buyurdu.(Riyazüs Sâlihin.H, No:1453)

Ebu Hüreyre ve Ebû Said el-Hudri radýyallahuanhüm'den rivayet edildiðine göre Rasûlullah sallal-lahu aleyhi ve sellem þöyle buyurdu:

"Bir topluluk Allah'ý zikretmek üzere biraraya gelirse, melekler onlarýn etrafýný alýr;Allah'ýn rahme-ti onlarý kaplar; üzerlerinesekinet iner ve Allah-ü Teâlâ onlarý yanýndabulunanlara över."(Riyazüs Sâlihin:H.Nu:1451)

Eþref Ali Tanevi rahmetullahi aleyh Efendimizsallallahu aleyhi ve sellem’in:

“Allah’ýn evlerdinden birinde toplanýpKur’an okuyan, ilim müzakere eden, zikirlemeþgul olan bir topluluðun üzerine muhakkakilâhî sekinet iner, kendilerini rahmet kaplar,melekler etraflarýný çepeçevre kuþatýp onlaradua ve istiðfar ederler. Allah onlarý melekleriyanýnda zikreder.” hadisinden þu sonuçlarý çýkarýr:

“Müminlerin bir araya gelerek zikir etmeleri net-icesinde, kalplerin nurunun birbirine yansýmasý,manevi zevk ve þevkiin artmasý, gevþekliðin gitmesi,zikrin devamlýlýðýndan kolaylýk gibi faydalar meydanagelir.Bu þekilde bir zikrin yapýldýðý halkaya, zikir halka-sý denir. Bu hadiste bunun esasý ve bereklerine iþaretvardýr.”[Hadislerle Tasavvuf:51]

41

TOPLU ZÝKRÝN FAZÝLETÝ

Mehmet Zahid Kotku rahmetullahi aleyhþöyle buyuruyor.

"Zikrullah herkesin kendisine düþen bir vazifedir.Fakat bunun toplu olarak yapýlmasýnda pek çok fay-dalarý vardýr ki, bunu yalnýz baþýna yapýlan zikirdebulmak mümkün deðil dir.

Peygamber Efendimiz sallallahu aley hi ve sell-em'in bir buyruklarý vardýr:

"Sizler Cennet bahçesine uðradýðýnýzzaman onun ni'metlerinden faydalanýnýz."

Ashâb-ý kirâm Hazerâtý:

"Yâ Rasûlullah !, Cennet bahçesinden muradýnýznedir ?" diye sordular. sallallahu aleyhi ve sellemHazretleri cevaben:

"O Cennet bahçesi, ehl-i zikrin toplandýk-larý zikir meclisleridir" buyurdular.

Bundan da anlaþýlýyor ki, zikir meclisleri, âdetabir cennet bahçesine müþâyibih ve muâdildir. Zira, ozikrullahýn verdiði lezzet, aþk ve muhabbet sâyesinde,insanýn imâný kuvvetlenir, ahlâký güzelleþir, istikâmet-ten ayrýlmaz. "bir istikâmet, bin kerâmetten hayýr-lýdýr." sözünü boþuna söylememiþlerdir.

Cenâb-ý Hak kýyâmet gününde birtakým kimsele-

42

ri ba's buyuracak ki, bunlarýn yüzleri nur gibi ve hertarafý nurdan, inciden kurulmuþ kürsüler üzerindeoturmuþlar, rahat ve huzur içinde etrâfý seyr ediyorlar.O gün öyle bir gün ki, herkes kendi baþýnýn derdinedüþmüþ, korku ve endiþe içinde, her taraftan yükselenferyad ve figanlarýn verdiði dehþet arasýnda bocalar-ken, halk bu saltanatlý kürsülere kurulmuþ bahtiyarlarýgörüp onlara gýpta ile bakacaklardýr.

-Acaba bu bahtiyarlar kimlerdir ? Peygamberlermi ? Evliyalar mý ? Þehidler mi? Hayýr, bunlarýn hiçbiri deðil. O hale bütün mahþer ehli gýpta ile bakýp:"Ah, keþke biz de bunlar gibi olsaydýk.." diye imrenipüzülecekler. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellembunlarý söyleyince, hemen bir A'rabi iki dizi üzerineçökerek.

"Aman Yâ Rasûlullah! Bunlar kimlerdir ? Bize debildir de, biz de bilelim" deyiverdi. O zaman Rasûlul-lah sallalahu aleyhi ve sellem buyurdular ki:

"Bunlar Allah için birbirlerini sevenlerdir.Her biri ayrý beldeden ve ayrý ýrktan veya ayrýkabileden olduklarý halde, Allah-ü Teâlâ veTekaddes Hazretlerini zikr etmek için toplanýpzikir edenlerdir." buyurmuþlardýr. Ayný zamanda:

"Hiç bir dünya menfaati gözetmeden, sýrfAllah rýzasý için birbirlerini ivazsýz ve garazsýzsevenlerdir." buyurdular.

43

Burada zikrullahýn ehemmiyet, kýymet ve faziletibildirilmekte; müslümanlar, cinsiyet, kavmiyet, mil-liyet gibi mefhumlarla ayrýlmak sýzýn, hep bir vücudgibi, her yerde ve her iþte bâhusûs dini davalarda vezikir meclislerinde toplanmaya teþvik edilmekte, bir-liðin lüzum ve ehemmiyeti, bir kere daha bildirilmek-tedir. (M.Zahid Kotku.Tasavvufi Ahlâk:2/44)

Hatme-i Haceðan’da Gözlerin Yumulmasý

Hatme-i haceganlarda gözler yumulur, bununsebebi, gelen sadat-ý kiramý görmemek içindir. Gözleraçýk olursa, onlarýn nurlarýndan gözlere zarar gelmesimuhtemeldir.

Hatme duasý okunurken adý zikredilen sadat-ýkiram da ruhaniyetleri baþta olmak üzere o halkayagelirler. Hatmeye katýlan müridlerin bütün arzu veisteklerini kayýt altýna alýrlar. Hatme duasýnýn okun-masý bittikten sonra ise Peygamber Efendimiz sallal-lahu aleyhi ve sellem'in ruhaniyeti ile birlikte sadat-ýkiram da zikir meclisinden ayrýlýr. Daha sonra hatme-ye katýlanlarýn istekleri Rabbü'l-alemin'e arzedilir.[Tasavvufi Hayat]

44

HATMEDE ZÝKÝRLERÝN SAYILI OLUÞU

Sayýlarý söylenen adetlere hasretmekte, tasavvufehlince ince sýrlar ve yüce hikmetler vardýr. Bunlarý daancak kendisine hikmet verilenler, kalp gözüyle idrakedebilirler. Bu sebeple müridler sayýlara riayet etmek-le tenbihlenmiþlerdir. Adedin hasrý yalnýz hatmeyemahsus deðildir. Nitekim bir hadis-i þeriflerindeEfendimiz sallallahu aleyhi ve sellem þöyle buyurur:

"Kim ki, her farz namazdan sonra otuz üçsefer "Sübhanallah" otuz üç sefer "Elhamdülillâh"ve otuz üç sefer "Allah-ü Ekber" dese, günahlarýdenizin köpüðü kadar çok olsa dahi afv ve mað-firet olacaktýr."

Zikirlerdeki sayý anahtarlardaki diþler gibidir. Birkapýnýn anahtarýnda, bir diþ fazla veya eksik olduðun-da nasýl ki kilit açýlmazsa, aynen bunun gibi zikrintesiri için konulan sayý muhafaza edilmezse tesir aza-lýr." (Mektubat-ý Mevlâna Halid:278-279)

45

Hatmenin Taþlarla Yapýlmasý, Hatme de Çocuðun BulunmasýÞeyh Ahmed El-Haznevi kuddise sirruh

hazretleri hatme hakkýnda þu bilgileri vermektedir:"Hatmede yapýlan zikirler tesbih ile yapýlmasý da

câizdir. Zirâ, maksad, onda okunan salavat ve yapýlandiðer zikirlerin sayýlarýnýn bilinmesidir. Demek ki,sayýlar ufak taþ ve çekirdek ve tesbih taneleriyle hasýlolur. Gerçi ufak taþar evlâdýr. Hatmenin yapýlmasý,yatsý namazýnýn sonuna kadar da tehir edilse, birmahzuru yoktur.Mürþidimiz Hazret-Þeyh MuhammedDiyauddiyn- bir ma'ni olduðu zaman, yapýlmasýnýyatsý namazýnýn sonuna býrakýr ve iþi gücü olanlarayatsý namazýndan sonra, yapýlmasýný emr ederdi.

Hatmede, çocuðun bulunmasý mes'ele sinegelince, bunu bilmiyorum. Çünkü, büyük mürþidler-imizin katýnda böyle bir þeye tesadüf etmedim ki, câizolup olmadýðý hakkýnda size bir cevap vereyim. Fakatbu fakirin zannýna göre, terbiye ve edeb bakýmýndanbulunmamasý evlâdýr."(Mektubat. Þeyh Ahmed el-Haznevi.7.

Mektup)

46

Hatmeye Yabancýlarýn Alýnmamasý MeselesiMevlâna Halid-i Baðdadi Kuddise sirruh

Hazretlerinin "Mektuplarý"ný derleyen Esad Sahip"Mektubat-ý Mevlâna Halid" kitabýnda BaðdatMüftüsü Seyyid Mahmud Þihabud din Alusi Kuddisesirruh'a sorulan Hatme-i Hacegan'a yabancýlarýn alýn-mamasý ile ilgili verdiði fetvayý þu þekilde yazmaktadýr:

"Yabancýlarýn halkadan uzaklaþtýrýlmasýndakimaksat, yabancýlarýn orada meydana gelen hallere iti-razý olabileceðinden dolayý olabilir. Zira onlardanbazýlarýna öyle ilâhi varidat gelir ki, tahammül ede-mez. O varidat dolayýsýyla sayha atar, baðýrýr, þekildeðiþtirir, hareketleri kontrolden çýkar. Bu hareketlerianlamayan kimse, ona hor gözle bakar, onlarla alayeder. Eðer bu durum söz konusu olmasaydý, o kim-seleri deðil hatme halkasýna almamak, evlerine biledavet ederlerdi. Onlar, halkalarýna girmek isteyensalih, takva ehli, saliklerin hallerine vakýf, varidat-ýilahiyyenin dalgalarý hücum ettiðinde meydana gelenhalleri mazur görebilen kimseyi men etmezler.

Yukarýda anlatýlan mazeretlerden dolayý kiþilerinhatmeden uzaklaþtýrýlmasýnda bir sakýnca görmem.Yabancý kimselerin çýkartýlmasýna sebep; büyük birihtimalle teslim ve itikat ehli olmamasýdýr. Saliklerintecrübeleri ne göre; bu kimselerin hatme halkasýnda

47

bulunmasý fuyuzat-i ilâhiyenin gelmesine, kalplerinyumuþamasýna ve kalbin toplanmasýna engeldir. Zirabir arada oturan kimselerin halleri birbirine yansýr.Beyaz elbise çok az kiri kabul eder. Yabancý olan kim-selere az bir fayda hasýl olur. Fakat salihler mah-bublarýndan çok az bir uzaklaþmaya razý olamazlar.Zararlarý def etmek, faydalarý çekmekten dahaüstündür. Yabancýlarýn hallerinin salikleri tesir etmesigibi, saliklerin halleri yabancýlarý etkileyemez. Büyükveli Cüneyd-i Baðdadi kuddise sirruh'un þu kýssasý buduruma delildir.

Bir gün ashabýyla birlikte zikir meclisine oturdu-lar. Fakat daha önce olduðu gibi feyz hasýl olmadý.Cüneyd-i Baðdadi kuddidsi sirruh

-Hele bakýn, Aranýzda yabancý kim seler var mý?"dedi. Ashabý:

-Hayýr, kimse yoktur, dediler. Cüneyd:-Yabancý kimselerden kalmýþ bir alamet var mý?

Dedi.Sohbet arkadaþlarýný aradýlar,bir münkirin

ayakkabýsýný buldular. Cüneyd kuddise sirruh:-Sizlerin feyizden mahrum olmanýza sebep, odur,

dedi.Bir münkirin ayakkabýsý bu kadar tesir ederse,

münkirin kendisinin bulunmasýndaki zararý

48

düþününüz. Kýsaca yabancýlarýn hatmeden çýkarýl-masý çýkarýlan kimsenin faydasýnadýr. Namaz kýlankimsenin yanýnda Kur'an okuyan kimse eðer namazkýlan namazýný karýþtýrýyorsa Kur'an okumaktan menedilir. Hatmeden çýkartýlan kimse okuma ve dinlemesevabýna iþtiraki olmadýðýndan çýkartýlýyor demektir.Buna delil olarak þu hadis-i þerif zikredilebilir. Ya'lab.Þeddad (r.a.)'dan rivayet edilmiþtir: Þaddâd b. Evs(r.a.) demiþtir ki:

Biz Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemEfendimizin yanýnda idik. Peygamber Efendimiz sal-lallahu aleyhi ve sellem

-Hiç içinizde yabancý var mý? Biz:-Hayýr ya Rasulullah yoktur dedik. Kapýnýn kap-

atýlmasýný emretti. Sonra ellerinizi kaldýrýn "lâ ilâheillallah" deyin buyurdu.

-Elimiz havada bir saat kaldýk. PeygamberEfendimiz sallallahu aleyhi ve sellem elini indirdi.

Þöyle buyurdu:“-Allah'ým sen beni bu kelimeyle gön-

derdin, onu bana emrettin. Bu kelimeninkarþýlýðýnda cenneti söz verdin. Yarabbi sensözünü yerine getirensin.” Daha sonra;

“-Sevinin Cenâb-ý Allah (cc) günahlarýnýzýbaðýþlamýþtýr." buyurdu.

49

Müslim'in rivayet ettiði bir hadis-i þerifte dePeygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'inKabe'ye girerek kapýlarý kapattýðý bildirilmiþtir."

Nevevi rahmetullahi aleyh Müslim'in þerhindeþöyle der:

"Kalbin tatmin olmasý, sukuneti muhafa za vehuþunun temini için kapýlarý kapatmýþtýr. Diðer birsebep; insanlarýn girip çýkmalarý, ses ve gürültünün,halinin karýþmasýna sebep olmasýdýr. Bu hadise dePeygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'inyanýnda Usame, Bilâl, ve Osman b. Ebi Þeybe radýyallahu anhüm'le birlikte bulunduðu bilinmektedir.

Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sell-em'den rivayet edilen yukarýdaki hadiste geçen:

"-Ýçinizde garib (yabancý) var mýdýr? sorusununmuhatabý sadece ehl-i kitap deðil dir.Akl-ý selim sahibikimse,bu sorunun muha tabý olarak ehl-i kitabýndýþýnda bazý kimsele rin olabileceðini kabul eder."(Mektubat-ý Mevlâna Halid.208)

"Adab" kitabýnda ise, þu bilgiler vardýr:"Ancak Rasûlullah sallalahu aleyhi ve sellem

ashabýna cemaat halinde olduklarý bir halde iken,zikir telkin ederken kapýyý kapat malarýný emretmiþ ve:

"Ýçinizde her hangi bir yabancý var mýdýr ?"diyesormuþtur. Þunu beyan etmek için ki, bu yol gizlilik veher bakýmdan temizlik üzere binâ edilmiþtir. Ýçlerinde

50

onlardan olmayan hiçbir kimse bulunmayacaktýr.Eðer bulunursa tarikat tehlikeden sâlim kalamaz. Eðeryabancý olan kimse, onlarla istihzâ ederse, o andaAllah'ýn lâneti üzerine iner. Onun için içeride yabancýbulunmayacaktýr." (Adab. Muhammed b.Hani. 211)

HATMEDEN SONRA SU ÝÇMEMEK

Mehmet Zahid Kotku rahmetullahi alehy þöylebuyurmaktadýr.

"Evrad ve zikirden gönüle nurlar iner. Ýnsan bun-lardan çok büyük fayda ve zevklere nâil olur veva'dedilen çok büyük sevablara ve maðfiretleremüstehak olur.

Zikrullahdan sakýt olunca huzur-u kalp ile sus-malýdýr. Gönülde zikrullahýn vâridatýný gözleyip,tevecühle bir saat kadar kalmalýdýr. Ta kim, otuzsenede riyazetle bulunmayan cezbe devletini birlahzada bulmalýdýr.

Zikrullahýn arkasýndan su içmekten son derecesakýnmalýdýr. Zira zikrullahda hareket, heyecan,harâret ve yanýklýk vardýr. Bunlarda zevk ve þevk-ýmevt irâs eder bir hâlettir. Zikrullahýn arkasýndaniçilen su, bu nurlarý söndürür ve kendisine bir dur-gunluk verir. Bir takým hastalýklara sebep olur."(Mehmet

Zahid Kotku.Tasavvufi Ahlâk.1/58)

51

Seyyid Abdülhakim el-Hüseyni kaddesallahusýrrahu aliyye hazretleri Hatme-i Hacegan hakkýndaþunlarý söylemektedir:

"Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem bize:"Sen ümmet-i Muhammede iyi bir amel tavsiye et!"dese, ben Hatme-i Hâcegân'ý tavsiye ederim. Çünkü,hatme meclislerinin imamý Rasûl-i Ekrem sallallahualeyhi ve sellemdir.

Hatme duasý okunmaya baþladýktan sonra veönce Hazret-i Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem,sonra diðer Nebilerin ve sâlihlerin ruhaniyeti, omeclislere gelir. Mecliste bulunanlarýn ilâhi aþk vemuhabbet tahsil etmelerine sebep olur. Ayrýca hatmemeclislerinde bulunanlarýn arzu ve isteklerini mânenkaydedip Cenâb-ý Hakk'a arzederler. Özellikle Rasûl-iEkrem sallallahu aleyhi ve sellemin arzettikleri kabulbuyurulmasý umulur."[Ö. Yýldýz. Hatme-i Hacegân Risalesi:79]

Seyyid Muhammed Raþit Erol kaddesallahusýrrahu aliyye hazretleri Hatme-i Hacegan hakkýndaþunlarý söylemektedir:

"Hatme muhabbet ve teslimiyeti doðurur. Çünküinsan gerek þahsi virdinde, gerekse hatmede sâdât-ýkirâm'ýn ruhaniyetinin nazarý ve bereketinden istifadeeder. Hatmede okunan sûre, âyet ve diðer zikirlerHazret-i Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve

52

diðer Cihar-ý Yâr-ý Güzin Efendilerimizin ruhaniyetler-ine baðýþlandýkça, o ruhlar meclistekileri tanýrlar. Butanýþýklýk, þefaate ve sýkýntýlý zamanlarda himmetingelmesine vesile olur. Bir kiþi Nakþibendi olduktansonra; ister mürid, ister sâlik olsun, bütün hatmemeclislerindeki ecir ve sevaptan istifade eder. Gerekhayatta ve gerek vefatýnda amel defteri kapanmaz.[Ö.Yýldýz. Hatme-i Hacegân Risalesi:79]

Þeyh Fethullah Verkanisi kaddesallahu sýr-rahul aliyye Hatme-i Hacegan þöyle buyuruyor:

"Hatmeler de, eðer müntesib üstadýn huzurundaise, sanki bir dilenci, sultanýn huzurunda el açýyor muþgibi kendisi de üstadýn huzurunda kalbini açar veüstada yalvarýr. Üstad tarafýndan mânevi bir þeylerverildi ise, cezbe ve halini tutarak fazlasýný talep eder.Verilmedi ise, nefsinin kusurundan bilir, fakat ümitsi-zliðe de düþmez.

Üstadýn gýyabýnda ise; hatmeden önce vargücüyle yönelir. Rabýta çeþitlerinden birisiyle üstadýnadöner. Hatmede okunan sâdât-ý Kirâm'ýn ismigeçerken sâdâtýn, eczacý ve hekimlerin hastalaralüzumlu olan çeþitli ilâçlarý daðýttýðý gibi, mânevi þifadaðýttýðý ve kalbini açar, dilekte bulunur. Rabýta nekadar kuvvet li olursa, o kadar þefkat ederler inancýy-la kalben yalvarýr.

53

Hatmede en güzel rabýta büyük, nuranî, hertarafý kuþatmýþ birbirinin içine girmiþ nurlarý tasavvuretmek ve ondan kalbe feyiz geliþini düþünme þeklidir.Bunu yapamayan, ismi okunan sâdât-ý kirâm' hephazýrdýr, üstad yüksek bir tahta oturmuþ suretindennur pýrýl týlarý, kalbinden ve diðer lâtifelerinden kalbime, ruh, sýr, hafi, ahfa ve nefs-i natýkalarýna aksederdiye düþünür.[Ö. Yýldýz. Hatme-i Hacegân Risalesi:80]

Muhammed Emin Erbîlî kaddesallahu sýr-rahul aliyye hazretlerinin yanýnda bulunan tanýnmýþâlimlerden Þeyh Ýbrahim Naci þöyle anlattý:

“Bir cuma akþamýydý. O gece Ahmed-i Bedevihazretlerinin doðum yýldönümüydü ve mevlid okutu-lucaktý. Ben de:

“Bugün mübarek gündür, Ahmed-i Bedevihazretlerini ziyaret edeyim” dedim. MuhammedEmin Erbîlî kaddesallahu sýrrahul aliyye hazret-lerinden izin istedim. Bana: “Bu gece hatmeyapacaðýz, gitmek istersen sen bilirsin” dedi.

Aslýnda Muhammed Emin Erbîlî kaddesallahusýrrahul aliyye hazretleri, müritlerin hatmeye katýl-malarý konusunda titiz davranýr ve þyöyle derdi:

“Eðer bir mürid hatme yapmaktan uzaklaþýrsa,tek baþýna çok zikir yapsa da bu yolda ilerleyemez.

54

Hatme yapmayý geciktirirse, müridin manevi geliþi-minde tedricen noksanlýk meydana gelmeye, derkenhatme yapmayý terketmeye baþlar. Allah korusun!Kalp, yanmakta olan kandile benzer. Zikre devametmek, kandile yað koymak gibidir. Hatmeye katýl-mak, kibritle kandili yakmaya benzer. Kandilin ýþýðýn-dan yararlanmak isteyen kiþinin, hem yaða hem dekibrite ihtiyacý vardýr.”

Ben de bir an evvel mevlid merasimine yetiþe-yim diye hatmeye girmedim. Bir deveye binerek ker-vana katýldým. bir müddet sonra þiddetli bir göz aðrýsýbaþladý. Tanta’ya yaklaþtýkça göz aðrým arttý. Geceboyunca hiç uyuyamadým. Seyyid Ahemd-i Bedevihazretlerinin kabri baþýnda sabahladým. Ancakmerasim için ne gelen vardý ne giden. O sýradaAhmed-i Bedevi hazretlerinin kabrine yöneldim:

“Mürþidime rica edin, o sizi kýrmaz, benniaffetsin” diye medet diledim.

Aradan çok zaman geçmedi. Göz aðrýlarým geçti.Sanki hiçbir þey olmamýþ gibiydi; rahatça görebiliyor-dum. Hemen deveme bindim. Doðruca Mýsýr’ageldim. Muhammed Emin Erbîlî kaddesallahu sýr-rahul aliyye hazretleri beni görünce:

“Hoþ geldin” dedi ve tebessüm etti.[Altýn Silsile:539]

55

HATM-Ý HÂCEGÂNErer maksuduna ol kimse Hatm-i Hâcegân eyler,Cihanýn câh-ü iclâlinde kesb-i izz-ü þan eyler.

Bu hatmi okumak kesret verir emval-ü evlâda,Giriftâr-ý eder azâd gamdan þâduman eyler.

Bu hatmile bulur haif selamet, þerr-i a'dadan,Edâyý deyn-i ol medyûm olanlardan zýman eyler.

Þifalar bahþ edip eshâb-ý emraza verir sýhhat,Sülûk erbabýna esrarýný Hakk'ýn ayan eyler.

Bu hatmin feyz-i ruhaniyetin ol kimse anlar ki,Tarik-i Nakþibendi üzre Hatm-i Hâcegân eyler.

Lâ Edri

56

HATM-Ý HÂCEGÂN ÝLÂHÝSÝBir araya gelerek halka olmuþlar, Allah !Cennet bahçelerini burda kurmuþlar, Allah !Göz yumup, gönüle huzura durmuþlar, Allah !Oturmuþ post üzerine baþ mürþidimiz, Allah !Okuyup Hatm-i Hâce, rýzâ bulmuþuz, Allah !Firdevs-i A'lâ'dadýr, Cennet köþkümüz, Allah !Hakk'ý zikr ede, ede Hakk'a varmýþlar, Allah !Yüz sürerek postuna, vâsýl olmuþlar, Allah !Hakk-el yâkin'e erip, birden uymuþlar, Allah !Oturmuþ post üzerine baþ mürþidimiz, Allah !Okuyup Hatm-i Hâce, rýzâ bulmuþuz, Allah !Firdevs-i A'lâ'dadýr, Cennet köþkümüz, Allah !Bu halkaya girenler, asla yorulmaz, Allah !Cihad-ý Ekber eden, suyla yuyulmaz, Allah !Bir an tadý alýnsa, sonra durulmaz, Allah !Oturmuþ post üzerine baþ mürþidimiz, Allah !Okuyup Hatm-i Hâce, rýzâ bulmuþuz, Allah !Firdevs-i A'lâ'dadýr, Cennet köþkümüz, Allah !Ehl-i zikir olmadan sefâ sürülmez, Allah !Derdi, Allah olanýn, gamý görülmez, Allah !Dünya ile ukbâsý asla bozulmaz, Allah !Oturmuþ post üzerine baþ mürþidimiz, Allah !Okuyup Hatm-i Hâce, rýzâ bulmuþuz, Allah !Firdevs-i A'lâ'dadýr, Cennet köþkümüz, Allah !

Bursalý Hasan Efendi (ks) (Hasan Burkay)

57

HATM-Ý HÂCE MECLÝSÝSeyr-i illâllah yapar, Hatm-i Hâce Meclisi,Pâk eyler, sâfi kýlar, Hatm-i Hâce Meclisi,Mal, evlâdýn çoðaltýr, darlýk kalmaz daðýtýr;Gâm gussadan arýtýr, Hatm-i Hâce Meclisi,Sâlihler cemiyeti, Hakk'ýn boldur rahmeti;Âbid, zâhid cümlesi, Hatm-i Hâce Meclisi,Þerri atarlar gider, kul selâmete erer,Derde devâ bahþeder, Hatm-i Hâce Meclisi,Orda kalmaz süflyat, onu yakar ulviyyât,Gir de gör, bak ne hayat; Hatm-i Hâce Meclisi,Zikr-i o beyân eyler, esrâr-ý ayân eyler;Maþûkuna yâr eyler, Hatm-i Hâce Meclisi,Sâliki þâdan eder, Hatm-i Hâce Meclisi,Yap âdâba uyarak, ruh arýnsýn, olsun pâk;Iþýldar orda çerað, Hatm-i Hâce Meclisi,Ehl-i sülûk azmeder, nura gider, sa'y eder.Sâdâttan iste himmet, buyruðunca et hizmet;Bu Tarîk-i Nakþibend, Hatm-i Hâce Meclisi,Hüdaverdi, fýrsat bil, kaçýrma bu taâtý;Hakký zikreder kalbler, Hatm-i Hâce Meclisi,Bursalý Hasan Efendi (ks) (Hasan Burkay)

58

BÜYÜK VE KÜÇÜK HATMEHatme-i Hâcegân cemaatýn durumuna göre,

büyük veya küçük hatme olarak yapýlýr. CemaatteElemneþrâhleke suresini ezbere bilen on (10) kiþivarsa (imam hariç) büyük hatme yapmak caiz olur.12 kiþi varsa yapmak lâzýmdýr. On kiþiden az olursayapýlmasý bid'at olur. Bu durumda küçük hatme yapýlmalýdýr.

HATMEDE RABITA ADÂBI1-Hatme esnasýnda kalbin huþu ve huzurlu

olmasý için sofi, Mürþidine kýsa bir istimdadi rabýtayapmalýdýr.

2-Hatme duasýnda isimleri okunan Sâdat birmanevi hediye ile hatme halkasýna gelirler.Getirdikleri hediyelerin hepsini Mürþid Hazretlerineteslim ederler. Onun için gözler açýlmadan evvelSofiler kendi Mürþidine hediyelerden mahrumedilmemesi için bir istimdadi rabýta yapacaktýr. Ýstim-dad da bulunacaktýr.

59

BÜYÜK HATMENÝN YAPILIÞI:

Hatmeyi yaptýran 100 taþtan 21 adedini kendisialýr. Gözler kapanýr.

1-Ýmam sesli; Estaðfirullâh der. Cemaat 25Estaðfirullâh der. Taþ daðýtýcý, 79 taþý ÝnþirâhSûresi'ni bilenlere saðdan itibaren daðýtýr. Ýmam ileberaber saðdan 7 kiþi Fatiha okuyacak,

2-Ýmam sesli; Salavat-ý Þerife der. Taþ alanlarelindeki taþ miktarýnca Salavat-ý Þerife okur. Ýmamelindeki 21 taþtan 8-10 adet okuyup;

3-Sesli Elemneþrâhleke-i Þerife der.Cemaatten taþ alanlar okur. Ýmam okumaz. Ýmam 21adet Salavat-ý Þerifeyi bitirip, bir miktar kendisi alýr,kalanýný taþ daðýtýcýsýna verir. Taþ daðýtýcýsý, bu taþlarýsoldan itibaren Ýhlâs Sûresi için daðýtýr.

4-Ýmam sesli Ýhlâs-ý Þerife der. Cemaat elinde-ki taþ kadar Ýhlâs-ý Þerife okur. Ýmam 10 iþaret taþýn-dan birer ayýrýp, 10 Ýhlâs-ý Þerife der.10x100=1000 Ýhlâs okunur.

5-Ýmam hariç soldan 7 kiþi Fatiha taþý verilipalýnýr.

6-Ýmam, sesli Fatiha-i Þerife der. Ýþaret taþý ver-ilenler birer Fatiha-i Þerife okurlar.

7-Ýmam sesli Salavat-ý Þerife der. Elinde taþ olan-lar okur. Saðdan itibaren taþlar toplanýr.

60

8-Ýmam Hatme Duasýný açýktan okur.9-Hatmede sûre olarak Ýkindide Amme, Yatsýda

Tebareke okumak efdaldir. Fakat herhangi bir sûredeokunabilir.

10-Ýmam sesli Estaðfirullâh der. Cemaat 25Estaðfirullâh der. Gözler açýlýr. Kalkýlýr.

61

KÜÇÜK HATMENÝN YAPILIÞI:100 adet taþ paylaþýlýr. Ýlk ve son Fatiha larý okuy-

acaklar tespit edilir. Gözler kapanýr. Ýmam sesli:1"Estaðfirullâh"der. Cemaat 25 "Estaðfirullâh"

der.2-Ýmam "Fatiha-i Þerife" der. Ýmam dahil saðdan

yedi kiþi okur.3-Ýmam "Salavat-ý Þerife" der. Cemaat elinde-

ki taþ kadar "Salavat-ý Þerife okur.4-Ýmam "Yâ Bâkî Entel Bâkî" der. Cemaat

elindeki taþ kadar "Yâ Bâkî Entel Bâki"der.5 keztekrarlanýr. 5x100=500 adet okunur.

5-Ýmam "Fatiha-i Þerife" der. Ýmam hariç sol-dan yedi kiþi "Fatiha-i Þerife" der.

6-Ýmam "Salavat-ý Þerife"der. Cemaat elindekitaþ miktarýnca "Salavat-ý Þerife" okur. Ýmam elinde-ki taþlarý bir kaba býrakýr. Saðýndakine verir, o dasaðýndakine verir. Böylece taþlar toplanýr

7-Ýmam açýktan Hatme Duasýný okur.8-Ýmam bir sûre okur. Ýkindide Amme Sûresini,

Yatsýda Tebareke Sûresini oku mak daha efdaldir.9- Ýmam Estaðfirullâh der. Cemaat 25

Estaðfirullâh der. Gözler açýlýr. Kalkýlýr. Hatmelerdetaþ verilmeyenler, kesinlikle hiçbir þey okumazlar.

62

HATME ADÂBI

1-Bir sofi, bir günde iki hatmeye katýlamaz.(Zaruret halinde hatme yaptýrmak için katýlabilir.)

2-Diðer Nakþi Kollarýndakiler hatmemize katýla-bilir. Biz de onlarýn hatmesine katýlabiliriz.

3-Diðer Nakþi Kollarýnýn hatmelerine katýlan sofi-ler, ayný gün kendi Tarikatýmýzýn hatmesine katýlamaz-lar. Bu, bir adâbsýzlýktýr.

4-Abdest bozulduðu zaman hatme terk edilir.

5-Hatme idarecisinin abdesti bozulduðu takdirdehatmeye devam edemez. Hatme yaptýrmasýný bilenbir baþkasý devam eder.

6-Abdesti bozulanlar, hatme duasý baþlamadanabdest tazeleyip tekrar hatmeye katýlabilirler.

7-Tarikat tazeleyen sofiler Sekiz Þart yapmasalardahi, hatmeye katýlabilirler.

8-Hatmede taþ ve tespih temini mümkün ise,sayýlarý dil ile paylaþtýrmak büyük adâbsýzlýktýr.

9-Hatme duasý okunurken; Hazret-i Peygambersallallahu aleyhi ve sellem, Sahabi ve Sâdatýn isimlerizikredilirken onlarla ilgili salât ve kaddesallahu sýr-rahul aliyye'yi hafif bir dille söylemelidir.

63

10-Hatme taþ, tespih ile veya buna benzer sertbir cisimle yapýlýr. Fakat herkesin elinde baðlý tespihleyapýlmaz.

11-Hatme duasý okunmaya baþlanmamýþ ise,sofi hatmeye katýlabilir. Baþlamýþsa katýlamaz.

12-Hatme baþýndan sonuna kadar gözlerkapalýdýr. Açýlmasý kesinlikle yasaktýr. Ýkaz edildiðihalde gözlerini açan olursa, taþ daðýtýcýsý onu hatmeyerinden çýkarýr.

13-Hatmeye küçük çocuk, Tarikat almayan,Tarikat alýp Sekiz Þartý yapmayan, Sekiz Þartý yapýptalimat almayanlar katýlamazlar.

14-Hatme görevlisi, hatmede kýbleye sýrt dönüpoturmalýdýr.

15-Hatmede acil bir ihtiyacý olan sofi hatmedençýkabilir. (Hastalýk vs)

16-Hatme baþlamýþsa, hatme duasýndan öncehatmeye giren kimse, uygun bir yere oturup gözleriniyumarak 25 Estaðfirullâh der. Hatme sonunda 25Estaðfirullâh der, gözlerini açar. Bu durumda taþalmadýðýndan hatmede hiçbir þey okumaz.

17-Hatme için kerahat vakti yoktur.

18-Hatme yapýlacak yer, dýþarýdan seyredilebiliyorsa, açýk yerlere perde çekilmelidir.

64

19-Açýk arazide, açýk havada hatme yapýlmaz.Kimse olmayýp, etraftan görülmezse yapýlabilir.Etrafýn örtü ile çevrilmesi mümkün ise etraf örtü ileçevrilmelidir.

20-Cemaatle hatme olduðu gibi, tek baþýna daküçük hatme yapýlabilir.

21-Tek kiþi hatme yaparken, hatmede geçenbütün tesbihatý kendisi okumalýdýr.

22-Tek kiþi küçük hatmeyi tespihle yapabilir.Tespih baðýnýn koparýlmasýna gerek yoktur. Tespihintane þeklinde olmasý gerekmez.

23-Hatme idare eden, Hatme Duasýný ezberebilmiyorsa,göz açýp kitaptan okuyabilir

24-Küçük hatmede ilk ve son Fatihalarý okuya-cak olanlar hatmeden önce tespit edilir.

25-Küçük hatmede, hatme idare eden, elindekitaþlarý önündeki tasa býrakýr. Ve saðýn dakine verir. Oda taþlarý býrakýr. Yine saðýndakine verir ve böylecetaþlar sýra ile toplanýr.

26-Ýki kiþi hatme yaparken hatme idarecisi ilkFatiha'dan dört, ikinci Fatiha'dan üç Fatiha okur.Diðer birincide üç, ikincide dört Fatiha okur.

27-Hatmede bulunanlar yedi kiþiden çok ise,hatme idarecisi; birinci Fatiha'dan okur, ikinci

65

Fatiha'dan okuyamaz.

28-Büyük hatmede taþ daðýtýcýsý, taþ daðýtmayasaðdan baþlar. Ýhlâs-ý Þerife taþlarýný ise sol taraftandaðýtmaya baþlar.

29-Büyük hatmede, Hatme Duasý okunmayabaþlanýnca,taþ daðýtan taþlarý saðdan itibaren toplar.

30-Büyük veya küçük hatmede 100 hatme taþýkullanýlýr.

31-Büyük hatmede 10 adet iþaret taþlarý kullan-mak adâbtandýr. Kullanmamak adâb sýzlýktýr.

32- Sofi, nikahý düþmeyen kadýnlarla hatmeyapabilir. (Ana, kardeþ, teyze vs.)

33-Nakþi Tarikatýndan olan herkes hatmemizegirebilir.

34-Ýmamýn dizlerine yanýndakilerin dizlerideðmelidir. Edeben Mürþidin dizlerine deðilmez.

35-Ýmam halkadan geride veya ilerde oturma-malý.

36-Taþlar en az ikiþer adet daðýtýlmalý.

37-Taþ daðýtan, imamla beraber 25 Estaðfirullâhder ve imamla beraber, en son 25 Estaðfirullâh der vegözlerini açar.

38-Cezbe kendi isteðiyle yapýlmamalýdýr. Geldiðizamanda mani olmamalýdýr.

66

39-Hatme taþý daðýtýlýrken ve toplanýrken elalmaya ve vermeye münasip þekilde tutulur.

40-Sekiz Þartý yapan, büyük ve küçük hatme tal-imatý alýr.

41-Abdestsiz hatmeye oturulmaz.

42-Hatmede halka þeklinde adâp üzere oturulur.(Mazereti olanlar istisna)

43-Hatmede dizler birbirine bitiþik ve ayný hizadaolmalýdýr.

44-Hatmede arkaya, saða sola veya herhangi biryere yaslanmak terk-i edebtir.

45-Hatmede imam Estaðfirullâh dedikten sonra25 Estaðfirullâh çekilir ve kesinlikle hatme bitenekadar, bir daha gözler açýlmaz.

46-Hatmede, imamýn haricinde kimse konuþ-maz.

67

HATME-Ý ÞERÝF DUASININ MEÂLÝ

Bismillâhirrahmanirrahim

Rahman ve Rahîm olan Allâh'ýn adýyla baþlarým.

Hamd âlemlerin Rabbine, sena ve lâyýk vechine.Hamd Allâh'a mahsus salât ve selâm mahlûkâtýnhayýrlýsý Hazret-i Muhammed Mustafa sallallâhu aley-hi ve sellem'e ve Âline ve Sahabe-i Kiram'ýn hepsininüzerine olsun.

Ey Allâh'ým! Yapmýþ olduðumuz mübarekHatme-i Þerif-i bizden kabul buyurduktan sonra, fazl-ý kereminle Ravza-i Mutahharanýn, doðruluðun,takvânýn sahibi Hazret-i Muhammed Mustafa sallal-lâhu aleyhi ve sellem'in rûhuna, bizden hediye olarakkabûl buyur. Ulaþtýr. Vâsýl eyle.

Hazret-i Muhammed Mustafa sallallâhu aleyhi vesellem, sonra ailesinin, hepsinin, evlâdýnýn,zevcelerinin, Sahâbilerinin, onlara tâbi olanlarýn veonlarýn zürriyetlerinin, Muhâcirin'in ve Ensâr'ýn (Allâhonlarýn hepsinden râzý olsun) Rûhlarýna vâsýl eyle.

Bütün Sâdâtý Ýzâm'ýn ki, Yüce NakþibendiTarîkatý Sâdât'ýný, Kâdirî Tarîkatýnýn ve Sühreverdiyyeve Çeþtiyye ve Kübreviyye tarîkatlarý Sâdât'larýnýnrûhlarýna vâsýl eyle. (Allâh onlarýn hepsinin sýrlarýnýtakdis eylesin.)

68

Þeyhimiz, sýðýnaðýmýz, imâmýmýz ve akan feyizsahibi ve nûru sirayet edici, dinin gerçekleri, hak vehakîkatleri tezyin edici Nakþi Tarîkatý'nýn rehberi, Þâh-ý Nakþibend olarak bilinen Hazret-i ÞeyhMuhammedinil Üveysiyyi Buhari'nin (Allâh sýrrýnýyüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Ma'rifetlerin ve kemâlin kaynaðý, SâdâtýnEfendisi Seyyid Emir Külâl'in (Allâh sýrrýný yüceltsin)rûhuna vâsýl eyle.

Ýkbâlî ve mutluluðu müridlerine ve bütün insan-lara verip onlarý Allâh'a yönelten ÞeyhMuhammedini'l Bâba Semmâsinin (Allâh sýrrýnýyüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Ganî olan Allâh'ýn muhabbetinde kaybolmuþHazret-i Azîzan diye bilinen Hâce Aliyyi'rRâmitenî'nin (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Allâh (celle celâlühü) için dünya ve âhiretmuradlarýndan yüz çeviren Hazret-i Þeyh Mahmûdi'l-Ýncîriyyil-Faðnevi'nin (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhunavâsýl eyle.

Beþer perdesinden sýyrýlmýþ Hazret-i eþ-Þeyh Âri-fi'r Rîvegerî'nin (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýleyle.

69

Evliyânýn kutbu, Allâh dostlarýnýn delili, bid'atlarýkýran, Sünnet'i ihyâ eden, þeyhlerin þeyhi, EfendimizHazret-i eþ-Þeyh Abdü'l-Hâliki'l Gücdevânî'nin (Allâhsýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Hâk ve adalete tâbi, kutub, Allah'ýn ezeli kuvvetive kudreti üzerine tecelli etmiþ Gavs eþ-ÞeyhAhmedü'l-Fârûkiyy-i Serhendî Ýmâm-ý Râbbaniolarak tanýnan, ikinci bin'in yenileyicisinin(Allah sýrrýnýyüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Ýrþad dairesinin Kutbu, doðru yol üzerindeki insve cinninin Gavs'ý; Allâh yolunda seyr-i süluk eden,Allâh'a rükû ve secde eden, zâhir ve ledün ilimlerininsâhibi Hazret-i Diyaeddin Efendimiz Þeyh Hâlid'in(Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Güzel ahlâkýn kaynaðý ve karanlýklarýn nuru,aþiretleri ve kavimleri hidayet nuruyla aydýnlatýcý,dinin yýldýzý, öyle ki Rasulû Kîbriya'nýn halefi,Efendimiz Hazret-i eþ-Þeyh Seyyid Abdullâh'ýn (Allâhsýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Efendimiz, þeyhimiz, ma'nevi yöndenkayýrýcýmýz, onunla iftihâr ettiðimiz; himmed, irþâdedici kutbumuz, Dîn'i aydýnlatýcý Efendi miz Hazret-ieþ-Þeyh Seyyid Tâhâ'nýn (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhu-na vâsýl eyle.

70

Geçmiþ büyüklerin büyüðü, sonraki bü yüklerinönderi, umumun ve Allâh'tan korkanlarýn Gavs'ý, buyolun imamlarýnýn ve sâliklerinin kutbu, yardýmisteyenlerin yardým edicisi, garîblerin ve âþýklarýnye'islerinin gidericisi, Efendimiz, Þeyhimiz, Kâmil,Olgun ve Üveysiyyî Kutbumuz Hazret-i eþ-ÞeyhSeyyid Sýbðatullâh Arvâsi'nin (Allâh sýrrýný yüceltsin)rûhuna vâsýl eyle.

Âriflerin sultaný, vâsýllarýn kutbunun kutbu, Fenâ-yý Mutlak'a eriþmiþ, sâliklerin terbiye edicisi, Rabb'ineulaþtýrýcýsý, Þerî'at-ý Ðarrânýn yardým edicisi, zararverici bid'atleri kaldýrýcý, Selef-i Kirâm'ýn ve onlara tâbiolanlarýn eserlerini yenileyici ve tarîkatýn esaslarýnýihyâ edici ve tâbi olanlara yol gösterici ve tarîkatebid'at koyan ve tuðyan eden kiþiden nisbet kesici,Efendimiz, Þeyhimiz, Kâmil, Mükemmil Hazret-i eþ-Þeyh Abdurrahmân-ý Tahi nin (Allâh sýrrýný yüceltsin)rûhuna vâsýl eyle.

Þerî'at bilgilerinde üstâd, tarîkatýn önderi, hakikatyolunun delîli, fenâ fillâh ve bekâ billâh makâmýnaulaþan ve Allâh'ýn ipine sarýlan, Efendimiz, ÞeyhimizHazret-i eþ-Þeyh Fethullâh'ýn (Allâh sýrrýný yüceltsin)rûhuna vâsýl eyle.

71

Geçmiþ evliyâlarýn kemâlâtýný ve edeblerininhepsini ve geleceklerin feyizlerini toplamýþ ve Ýslâm'ýnve müslümanlarýn kuvveti, þeyhlerin sâliklerinindireði, millet ve dinin lambasý, zayýflarý ve bütünmiskinleri esirgeyici, imâmlarýn ve sülûk edenlerinkutbu, aþýklarýnýn sultaný, Efendimiz Kâmil-iMükemmil Hazret-i eþ-Þeyh Muhammed Diyaeddinin (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Evliyalarýn ve âriflerin mâkamlarýnýn vârisi,mü'minlerin imâmý, âbidlerin ve sâliklerin dayanaðý,Þerî'at-ý Garrâ'yý açýklayan, nûrlu Tarîk-iNakþibendiyye'yi yeniden canlandýran, insanlaramahsûs fânî perdeleri açarak, mânevî sýrlara hazineolan, Efendimiz, Mükemmil Hazret-i eþ-ÞeyhAhmedü'l-Haznevi'nin Allâh sýrrýný yüceltsin rûhunavâsýl eyle.

Cezbe sâhiplerinin sultâný, hakka ulaþanlarýnhidâyet nûru, Âlemlerin kutb-u ferd'i, Ahmedî sallal-lahu aleyhi ve sellem'in mesleðini neþredici,Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem'in seceresininbir dalý, Tarîk-ý Nakþibendi'nin pîri, övülen bir ahlâkve mizâca sahib, hakîkate susamýþlara BahaeddinNakþibendi'nin havzýndan su daðýtan, din bayraðýnýdiken, geçmiþ büyüklerin ve onlara tâbi olanlarýn

72

eserlerini canlandýran, yâkin ile onlara himmet kay-naðý olan, kendisini tasdik edenlere saâdet rehberiolan Efendimiz Þeyh-i Kâmil ve Mükemmil BilvânisliHazret-i eþ-Þeyh es-Seyyid AbdülHakim'il Hüseyni'nin (Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Müslümanlarýn sultâný; ona sýðýnanlarýn sýðýnaðý,kurtuluþa erenlerin baþ tâcý ve sevgililerin sevgilisi,istiþare isteyenlerin ma'nevi müsteþarý ve mürþidleriirþad edici, Rabb'ul-Âlemî'nin hidâyetiyle, doðru yolagidenlerin sýrlarýný ve ilim hazînelerinin açýcýsý, Þerî'at-ý Ðarrâ'da karar kýlmýþ ve istikâmet sâhibi, nurlu Tarîk-i Nakþibendiyye'yi canlandýrýcý, Bilvânisli Hazret-i eþ-Þeyh es-Seyyid Muhammed Raþid'il Hüseynînin(Allâh sýrrýný yüceltsin) rûhuna vâsýl eyle.

Ýslâm'ýn ve ilmi ile âmil olan âlimlerin hizmetçisi,Rabbu'l-Âlemîn'in nûruna âþýk olanlarýn sevgilisi,yakîn (kemâlât) mâkâmýna vâsýl olanlarýn ve bu yoldasülûk edenlerin mürþidi, gariblerin, tevbe edenlerin veAllâh ýn gazabýndan korkanlarýn dostu, Allâh Rasulü'nün ahlâkýna ve tâhir nefeslerine sâhib olan Fâzýl,Kâmil-i Mükemmil Hazret-i eþ-Þeyh Yahya el-Abbâsi'nin (Kaddesallâhu sýrrahu ve ilâ rûhî).

Seydam Hamid el-Abbasi yazýlacak

Türkçesi

73

Efendim, Ýmâmým, Þeyhim, Baðlandýðým ve Ý'ti-mad edip dayandýðým, Ahlâk-ý Muhammediyye 'yesâhip olmamýz da bizim Önderimiz, Efendimiz,Mevlânâ Þeyhinel Fadýlil Kâmilil Mükemmil HazretiEþ-Þeyh Hamid El Abbasi Allâh Celle celâlühü onunyüksek sýrlarýný âlî kýlsýn

O'nun bereketi ve teveccühleri üzerimize daimolsun rûhaniyetine vâsýl eyle. Amin.

Bütün Sâdâtlar, Halifeler, Müridler, bunlarý sev-enler ve bunlarca sevilenler, bu âlî tarikata ve diðertarikatlara mensub ve münte sip olanlarýn ruhlarýnavâsýl eyle.

Ey Allâh'ým ! Bu hatmeyi bizden kabul buyur vehasýl olan sevabýn mislini cümlesinin amel defterineyaz. Her birinin derecelerini alâ-yý illiyyîne mazhârbuyur. Her birinin varacaðý mâkâmý yükselt. Onlarýnmuhabbetini indinde arttýr.

74

Onlarýn feyizlerini bereketlendir ve bu yüksektarikat yolunda, bizden feyizlerini tamamla ve biziþeyhimizin rýzâsýna muvaffak kýl. Onun emirlerini yap-maya, nehiylerinden kaçmaya muvaffak eyle.

Bizi Bekâ-Billâh ile rýzýklandýr. Fenâ-Fillâh olduk-tan sonra, bu yolun yolcularýnýn buluþtuðu yerde bizibirleþtir.

Ey Allah'ým! Bizleri hatâlarýmýzdan dolayý mað-firet buyur ve muhabbetine celbet. Evliyâlarýnmuhabbeti ile, dininde istikâmet ve muvaffakiyyetleve tâatle bizi rýzýklandýr.

Rahmet ve Râhim sâhibi olan Sen'sin

Âmîn bi-Rahmetike yâ Erhame'r-Râhimin

75

HATME DUASIBismillâhi'r-Rahmâni'r-RahîmEl Hamdu lillâhi Rabbil Âlemîn. El Ham du lil-

lâhi hakka hamdihî ve senâihî vessalâtu vesselâmualâ hayri Halkihî Muhammedin ve alâ âlihî ve sah-bihî ecmaîn

Allâhümme bellið ve evsil misle sevâbi hâzihilhatmetiþþerîfetil mübâraketi badel kabûli minnâ,bilfadli vel keremi hediyyeten minnâ vâsýleten ilâravdati menbais sýdki ves safâ eþrafil verâ seyyidinâMuhammedinil Mustafa

Sallallâhu Teâlâ aleyhi ve sellem ve ilâ Küllin min âlihî ve evlâdihî ve ezvâci hî ve

ashâbihî ve etbâihî ve zürriyyâtihî ve muhâcirihî veensârihî Rýdvânullâhi Teâlâ aleyhim ecma'in ve ilâ ruhî)

Küllin min Sâdâtý silsiletit Tarîkati ÂliyyetinNakþibendiyyeti vel Kâdiriyyeti vesSühreverdiyyeti, vel Çeþtiyyeti, vel KübreviyyehKaddesallâhu Teâlâ esrarahum ecmain ve ilâ ruhi

Þeyhinâ ve melâzinâ ve kýdvetinâ ve imâ minâve imâmittarîkati zil feyzilcârî vennûris sâri eþ ÞeyhBahâil Hakký vel Hakîkati ved Dîn, Hazreti eþ ÞeyhMuhammedinil Üveysiyyil Buhariyyi el Maðrûfi biÞâhý Nakþibend

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

76

Menbâil meârifi vel kemâl. Seyyidi sâdâtý EsSeyyid Emir Külâl

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

El mukbili aleyke velimâ sivâkennâsî EþÞeyhMuhammedinil Baba Semmâsi

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

El Vâlihî fî muhabbeti Mevlâhül ganiyyilmaðrûfi bi Hazreti Azîzan Hâce Aliyyir Râmitenî

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

El Muridi anil muradid dünyeviyyi vel uhre-viyyi Hazreti EþÞeyh Mahmûdil Ýnciriyyil Faðnevi

Kaddesallâhu sýrrahu ve ilâ ruhi

El Mütessellihi anilhicâbil beþeriyyi HazretiEþÞeyh Arifi Rivegerî

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Kutbil evliyâi ve burhânil esfiyâi kâmiil bidatimuhyis sünneti þeyhil meþâyihi Mevlânâ HazretiEþÞeyh AbdülHâlikil Gücdüvâni

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Kutbilhakkânî elgavsis semedânî EþÞeyhAhmed ElFârûkî esSerhendi elmaðrûfi bil ÝmâmiRabbâni el Müceddidil El fissânî

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

77

Kutbi dâiretil irþâd. Gavsis sakaleyn Ales sedâ-di essâiri fillâh errâkiissâcid Zilcenâhayni HazretiDiyaeddin Mevlânâ Hazret-i Eþ Þeyh Hâlid(Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Menbail hilmi ve nûrizzalâm El Hâdi beynelaþâiri velakvâm. Hazreti Sirâciddin ellezî zaharamin halefi seyyidilenâm Mevlânâ Hazret-i EþÞeyhSeyyid Abdullâh

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Þeyhinel gayurüllezi bihi netebâhâ Mevlânêlvâkûri kutbil irþâdi velmedâri Hazreti ÞihâbiddînMevlânâ Hazreti EþÞeyh Seyyid Tâhâ

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Sultânil Küberâil mütekaddimin. Kýdvetilküberâil müteahhirin. Gavsil âmmeti velhaifin.Kutbileimmeti vessâlikîn. Muðisil müstaðisinemûnisîl gurabâi velâþikîn. Mevlânâ HazretiÞeyhinel Kâmilil mükemmilil Üveysiyyi MevlânâHazreti EþÞeyh Seyyid Sýbgatýllâhil ArvâsiKaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Sultânil ârifine, kutbil aktâbil vâsilîn.Elmüteþerrifi bilfenâil mutlak. Murabbissâlikin. ÝlâRabbihim alelvechil ehakk. Nâsýrýþ þerîatil GarrâiKâmiil bidatiddarrâi. Müceddidi âsâris selefi vet-

78

tâbiin Ve mümehhidi bünyani tarîkatil halefi vel-lâhikin. Mevlânâ Þeyhinel Kâmilil MükemmilHazreti EþÞeyh Abdurrahman-ý Tâhi

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Þeyhiþ Þerîati ve þehbazit Tarikati ve BurhânilHakikati elfânifillâh vel Bâki Billâh elmütesimi bih-ablillâh. Mevlânâ Þeyhinel Kâmilil MükemmilHazreti EþÞeyh Fethullâh

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Camii kemâlâtil evliyail evvelin. Ve mecmailadâbi ve füyuzâtil âhirin. Umdetil Ýslâmi velmüs-limin. Umûdil meþâyihi biecmeihim vessalikin.Sirâcilmilleti ved-Din. Kehfiddu afai velmesâkine,kutbileimmeti vessâlikin. Sultanil âþikîne MevlânâÞeyhinel Kâmilil Mükemmili Hazreti EþÞeyhMuhammed Diyâeddin

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Varisi makâmâtil evliyai vel arifin.Ýmâmilmüminîne, umdetil âbidine, vessâlikin. Müzhiriþþerîatil garrâ muhyittarikatin Nakþibendiy yetilbeydâi, elmütesellihi anilhicâ bil insiyyil hâzini, lis-sýrril maðneviyyi Mevlânâ Þeyhinel KâmililMükemmili Hazreti Eþ-Þeyh Ahmed ElHazneviKaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

79

Sultânil câzibine, nûri hidayetil vâsiline, kutbil-ferdilil âlemin. Nâþiri meslekil Ahmediyyeti, feriþþeceretil Muhammediyyeti, piri TârikatýnNakþibendiyyeti sâhibisseciyetil Mahmudiyyetiessâki minhýyadil Behaiyyeti, nâsibil alâmid-diniyyeh. Muhyi âsâri kibâris Selefi vettâbiine, mat-lail himemibilyâkin. Menhecis saâdeti lilmusad-dikîn. Mevlânâ Þeyhinel Kâmilil MükemmililBilvânisi Hazreti EþÞeyh EsSeyyid AbdilHakimilHüseyni

Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Sultanil Müslimine ve melâzilmüstecirine vetâcilmensurine ve muhibbil mahbubine ve müþarilmüstecirine ve irþâdil mürþidine vesýr rissâdikine,bihidâyeti Rabbil Alemine, el Fatihi künüzel ilmivedDîni elmüstekirri bi þeriatilgarrai, muhyittarikatin Nakþibendiyyetil beydai MevlânaÞeyhinel Kâmilil Mükemmil Bilvanisi Hazret-i EþÞeyh EsSeyyid Muhammed Raþid Hüseyniyil el-Buhari Kaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Hadimil Ýslâmi vel ulemail âmilin. Muhibbilâþikîne, linûri Rabbilâlemin. Mürþidissâliki ne velvâsiline, ilâ makâmâtil yakin. Mûnisil ðurabai vet-taibîne velhâifîn. Sahibil ahlâki Nebeviyyeti vel

80

enfâsil kudsi yeh. Mevlânâ Þeyhinel Fadýlil KâmililMükemmil Hazreti EþÞeyh Yahya El AbbasiKaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Varisil ulemail amilin ve sýrrýl küberail vasýlingýdvetil müslimine fiþ þeriatil garrai mürþidis salikinefit tarikatin nakþibendiyyetil beydai sahibil keramivel hayai menbe'it tevazui vet tüga Mevlâyý veÞeyhi ve Seyyidi ve Senedi ve Menbihi temessükive aleyhi Ýtimadi ve bihi Ýftihâri ve minhu Ýstimdâ-di ve kurratiayni ve kýdvetî littehalli bilhulukilMuhammediyyi Mevlânâ Þeyhinel Fadýlil KâmililMükemmil Hazreti Eþ-Þeyh Hamid El AbbasiKaddesallâhu sýrrahu aliyye ve ilâ rßhî

Ve damed lenâ ve berakâtihi ve tuveccuhâtuhi

Küllin mines Sâdâti vel Hulefaî vel Mürîdînevel Muhibbine vel Mahbubîne vel Mensubine, velMüntesibine ilâ hâzihit Tarika til âliyyeti ve sâirit-turuk.

Allâhümmecal misle sevabiha mektubenfîsâhifeti aðmali küllin verfað. biha derecati küllinve âli biha, fi a'lâ illiyyine menzilete küllin vezidnabiha mehabbeten inde cenâbi küllin ve efid aleynamin berakati küllin ve etmim lenâ süluke hâzihi't-

81

tarîkatil aliyyeti ve veffiknâ limerdati þeyhinâ veimtisâli evâmirihi ve ictinâbi-i menâhihi

Verzukne'l-bekâe bike bâdelfenai fike alâkademi sâdâtin essâlikine fihâ.

Allâhümmaðfir lenâ hatâyâna veclubna ilâmehabbetike bimuhabbeti evliyaike verzuknet tev-fikâ vel istikâmete, alâ dinîke ve tâatike bi-rah-metike yâ Erhame'r-Râhimin

Âmin ve'l-Hamdu lillâhi Rabbi'l Âlemin

82

NAMAZ SÛRELERÝFATÝHA SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Elhamdü lillâhi rabbil âlemin. Errahmânirra-

hîm. Mâliki yevmiddîn. Ýyyâke na'budü ve iyyâkeneste'îyn. Ýhdines sýratal müstegim. Sira dallezineen'amte aleyhim. Gayril maðdûbi aleyhim.Veleddâllîn."

FÝL SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Elem tere keyfe fe'ale Rabbüke bi eshâbi'l-fîl.

Elem yec'al keydehüm fîtad lîlin. Ve ersele aleyhimDayran ebâbîl. Ter mihim bi hicâretin min siccîl.Fece'alehüm ke'asfin me'kûl."

KUREYÞ SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Li'î lâfi kureyþ'in. Ýlâ fihim. Rýhlete'þ-þitâ i ve's-

sayf. Fe'l-ye'büdü rabbe hâze'l-beyt. Ellezi et'amehümmin cûin ve âmenehüm min havf."

MÂUN SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Era'eyte'l-lezi yükezzibu bi'd-dîn. Fezelike'l-lezi

yedu'ul yetim. Ve lâ yehüddü alâ ta'âmi'l-miskin.Feveylün li'l-musallîn. Ellezine hüm an salâtihimsâhûn. Ellezine hüm yürâûne. Ve yemne'ûne'l-mâ'ûn."

83

KÂFÝRÛN SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Kul yâ eyyühe'l-kâfirûn. Lâ a'büdü mâ

ta'büdûn. Ve lâ entüm âbidûne mâ a'büd. Ve lâ eneâbidün mâ abedtüm. Ve lâ entüm âbi dûne me a'büd.Leküm dinüküm veliye dîn."

KEVSER SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Ýnnâ a'teynâ ke'l-kevser. Fe salli li rabbike ve'n-

har. Ýnne þâni eke hüve'l-ebter."NASR SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Ýzâ câe nasrullâhi ve'l-feth. Ve raeyten nâse yed-

hulûne fi dinillâhi efvâcâ. Fesebbih bi hamdi rabbikeve's-taðfirhu innehü kâne tevvâbâ."

TEBBET SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Tebbet yedâ ebî lehebin ve tebb. Me aðnâ anhü

melühü ve me keseb. Seyaslâ nâren zâte leheb.Ve'm-raetühü, hammâ lete'l-hatab. Fî cî dihâ hablün minmesed."

ÝHLÂS SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Gul hüvallâhü ehad. Allahü's-samed. Lem yelid

ve lem yûled. Ve lem yekün lehû küfüven ehad."

84

FELÂK SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Kul eûzü bi rabbi'l-felâk. Min þerri mâ halak. Ve

min þerri ðâsigýn izâ vegab. Ve min þerri'n-neffâsâti fi'l-ugad. Ve min þerri hâsidin ize hased."

NÂS SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Gul eûzü bi rabbi'n-nâsi. Meliki'n nâsi. Ýlâhi'n-

nâs. Min þerri'l - vesvesi'l - hannâs. Ellezî yüvesvisü fisudûri'n-nâs. Mine'l-cinneti ve'n-nâs."

ÝNÞÝRÂH SÛRESÝBismillâhirrahmânirrahim"Elem neþrah leke sadrak Ve veda'nâ anke vizrak

ellezi en gada zahrak Ve rafa'nâ leke zikrak Feinneme'al-usri yusran, inne me'al-usri yusra Feizâ feraðtefensab Ve ilâ Rabbike ferðab."

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

Küçük Hatme’nin efdaliyet ve faydasýný ÜstadBediüzzaman rahmetullahi aleyh’den dinleyelim:

Üçüncü Lem'a(Bu Lem'aya bir derece hiss ve zevk karýþmýþ. Hiss ve

zevkin coþkunluklarý ise aklýn düsturlarýný, fikrin mizanlarýný çokdinlemediklerinden ve müraat etmediklerinden bu ÜçüncüLem'a mantýk mizanlarý ile tartýlmamalý.)

“Küllî þey’în hâlikun ille vechehu lehül-hükmü ve ileyhi turceûn”âyetinin mealini ifadeeden “Yâ Bâkî entel Bâkî, “Yâ Bâkî entel Bâkî”iki cümlesi mühim iki hakikatý ifade ediyorlar.Ondandýr ki: Nakþîlerin rüesâsýndan bir kýsým, bu ikicümle ile kendilerine bir hatme-i mahsus yapýp muh-tasar bir hatme-i Nakþiye hükmünde tutuyorlar.Madem o azîm âyetin mealini bu iki cümle ifade ediy-or. Biz bu iki cümlenin ifade ettiði iki hakikat-ý mühim-menin birkaç nüktesini beyan edeceðiz.

BÝRÝNCÝ NÜKTE: Birinci defa “Yâ Bâkîentel Bâkî” bir ameliyat-ý cerrahiye hükmünde kalbimasivadan tecrid ediyor, kesiyor. Þöyle ki: Ýnsan,mahiyet-i câmiiyeti itibariyle mevcudatýn hemenekserîsiyle alâkadardýr. Hem insanýn mahiyet-i câmi-asýnda hadsiz bir istidad-ý muhabbet dercedilmiþtir.Onun için insan da umum mevcudata karþý birmuhabbet besliyor. Koca dünyayý bir hanesi gibiseviyor. Ebedî Cennet'e bahçesi gibi muhabbet ediy-

96

or. Halbuki muhabbet ettiði mevcudat durmuyorlar,gidiyorlar. Firaktan daima azab çekiyor. Onun o had-siz muhabbeti, hadsiz bir manevî azaba medar oluy-or. O azabý çekmekte kabahat, kusur ona aittir. Çünkikalbindeki hadsiz istidad-ý muhabbet, hadsiz bircemal-i bâkiye mâlik bir zâta tevcih etmek için ver-ilmiþ. O insan sû'-i istimal ederek o muhabbeti fânimevcudata sarfettiði cihetle kusur ediyor, kusuruncezasýný, firakýn azabýyla çekiyor.

Ýþte bu kusurdan teberri edip o fâni mahbubattankat-ý alâka etmek, o mahbublar onu terketmedenevvel o onlarý terketmek cihetiyle Mahbub-u Bâki'yehasr-ý muhabbeti ifade eden “Yâ Bâkî entel Bâkî”olan birinci cümlesi: "Bâki-i Hakikî yalnýz sensin.Masiva fânidir. Fâni olan elbette bâki bir muhabbeteve ezelî ve ebedî bir aþka ve ebed için yaratýlan birkalbin alâkasýna medar olamaz." manasýný ifade ediy-or. "Madem o hadsiz mahbubat fânidirler, benibýrakýp gidiyorlar; onlar beni býrakmadan evvel benonlarý “Yâ Bâkî entel Bâkî” demekle býrakýyorum.Yalnýz sen bâkisin ve senin ibkan ile mevcudat bekabulabildiðini bilip itikad ederim. Öyle ise seninmuhabbetinle onlar sevilir. Yoksa alâka-i kalbe lâyýkdeðiller." demektir. Ýþte bu halette kalb, hadsiz mah-bubatýndan vazgeçiyor. Hüsün ve cemalleri üstündefânilik damgasýný görür, alâka-i kalbi keser. Eðer

97

kesmezse, mahbublarý adedince manevî cerihalaroluyor. Ýkinci cümle olan“Yâ Bâkî entel Bâkî”ohadsiz cerihalara hem merhem, hem tiryak oluyor.Yani: “Yâ Bâkî” "Madem sen bâkisin, yeter; herþeyebedelsin. Madem sen varsýn, herþey var." Evetmevcudatta sebeb-i muhabbet olan hüsün ve ihsanve kemal, umumiyetle Bâki-i Hakikî'nin hüsün veihsan ve kemalâtýnýn iþaratý ve çok perdelerdengeçmiþ zaîf gölgeleridir; belki cilve-i esma-i hüsnanýngölgelerinin gölgeleridir.

ÝKÝNCÝ NÜKTE: Ýnsanýn fýtratýnda bekaya karþýgayet þedid bir aþk var. Hattâ her sevdiði þeydekuvve-i vâhime cihetiyle bir nevi beka tevehhümeder, sonra sever. Ne vakit zevalini düþünse veyagörse, derinden derine feryad eder. Bütün firaklardangelen feryadlar, aþk-ý bekadan gelen aðlamalarýn ter-cümanlarýdýr. Eðer tevehhüm-ü beka olmazsamuhabbet edemez. Hattâ denilebilir ki: Âlem-ibekanýn ve ebedî Cennet'in bir sebeb-i vücudu, þumahiyet-i insaniyedeki o þiddetli aþk-ý bekadan çýkangayet kuvvetli arzu-yu beka ve beka için fýtrî umumîduadýr ki, Bâki-i Zülcelal o þedid sarsýlmaz fýtrî arzuyu,o tesirli kuvvetli umumî duayý kabul etmiþtir ki, fâniinsanlar için bâki bir âlemi halketmiþ. Hem hiçmümkün müdür ki: Fâtýr-ý Kerim, Hâlýk-ý Rahîm,küçük midenin cüz'î arzusunu ve muvakkat bir beka

98

için lisan-ý hal ile duasýný hadsiz enva'-ý mat'umat-ý lez-iziyenin icadýyla kabul etsin de, umum nev-i beþerinpek büyük bir ihtiyac-ý fýtrîden gelen pek þiddetli birarzusunu ve küllî ve daimî ve haklý ve hakikatlý, kalli,halli, bekaya dair gayet kuvvetli duasýný kabuletmesin? Hâþâ, yüzbin defa hâþâ. Kabul etmemekmümkün deðildir. Hem hikmet ve adaletine ve rah-met ve kudretine hiçbir cihetle yakýþmaz. Mademinsan bekaya âþýktýr, elbette bütün kemalâtý, lezzetleri,bekaya tabidir. Ve madem beka, Bâki-i Zülcelal'emahsustur ve madem Bâki'nin esmasý bâkiyedir vemadem Bâki'nin âyineleri Bâki'nin rengini, hükmünüalýr ve bir nevi bekaya mazhar olur. Elbette insana enlâzým iþ, en mühim vazife; o Bâki'ye karþý alâka peydaetmektir ve esmasýna yapýþmaktýr. Çünki Bâki yolunasarfolunan herþey, bir nevi bekaya mazhar olur. Ýþte oikinci “Yâ Bâkî entel Bâkî” cümlesi bu hakikatýifade ediyor. Ýnsanýn hadsiz manevî yaralarýný tedavietmekle beraber, fýtratýndaki gayet þiddetli arzu-yubekayý onunla tatmin ediyor.

ÜÇÜNCÜ NÜKTE: Þu dünyada zamanýn, fenave zeval-i eþyadaki tesiratý gayet muhteliftir. Vemevcudat ise mütedâhil daireler gibi birbiri içindeiken, hükümleri zeval noktasýnda ayrý ayrý oluyor.Nasýlki saatin saniyelerini sayan dairesi, dakikayý vesaati ve günleri sayan daireleri zahiren birbirine benz-

99

er, fakat sür'atte birbirine muhaliftir. Öyle de: Ýnsan-daki cisim, nefis, kalb, ruh daireleri öyle mütefavittir.Meselâ: Cismin bekasý, hayatý, vücudu; bulunduðubir gün, belki bir saat olduðu ve mazi ve müstakbelimadum ve meyyit bulunduðu halde, kalbin hazýrgünden çok gün evvel, çok gün sonraki zamanakadar daire-i vücudu ve hayatý geniþtir. Ruhun hazýrgünden seneler evvel ve seneler sonraki bir daire-iazîme, daire-i hayatýna ve vücuduna dâhildir.

Ýþte bu istidada binaen hayat-ý kalbî ve ruhîyemedar olan marifet-i Ýlahiye ve muhabbet-iRabbaniye ve ubudiyet-i Sübhaniye ve marziyat-ýRahmaniye cihetiyle bu dünyadaki fâni ömür, bâkibir ömrü tazammun eder ve ebedî ve bâki bir ömrüintac eder ve bâki ve lâyemut bir ömür hükmünegeçer. Evet Bâki-i Hakikî'nin muhabbet, marifet, rýza-sý yolunda bir saniye, bir senedir. Eðer onun yolundaolmazsa, bir sene bir saniyedir. Belki onun yolundabir saniye, lâyemuttur, çok senelerdir. Ve dünyacihetinde ehl-i gafletin yüz senesi, bir saniye hükmünegeçer. Meþhur böyle bir söz var ki: “Sinetul firâkýsenetun ve senetul visâli sinetun” yani: "Firakýnbir saniyesi, bir sene kadar uzundur ve visalinbir senesi, bir saniye kadar kýsadýr." Ben bufýkranýn bütün bütün aksine diyorum ki: Visal, yaniBâki-i Zülcelal'in rýzasý dairesinde livechillah bir saniye

100

visal, deðil yalnýz böyle bir sene, belki daimî birpencere-i visaldir.

Gaflet ve dalalet firaký içinde deðil bir sene, belkibin sene, bir saniye hükmündedir. O sözden dahameþhur þu söz var:

“Erdul felât meâl e’dâifin cânun semmulhiyâtî meâl ahbabi meydenun” hükmümüzüte’yid ediyor. Meþhur evvelki sözün sahih bir manasýbudur ki: Fâni mevcudatýn visali madem fânidir, nekadar uzun da olsa yine kýsa hükmündedir. Senesi,bir saniye gibi geçer; hasretli bir hayal ve esefli birrü'ya olur. Bekayý isteyen kalb-i insanî bir senevisalde, yalnýz bir saniyecikte ancak zerre gibi birzevkini alabilir. Firak ise saniyesi bir sene deðil, senel-erdir. Çünki firakýn meydaný geniþtir. Bekayý isteyenbir kalbe, firak çendan bir saniye de olsa, senelerkadar tahribat yapar. Çünki hadsiz firaklarý ihtar eder.Maddî ve süflî muhabbetler için bütün mazi ve müs-takbel, firakla doludur.

Þu mes'ele münasebetiyle deriz: Ey insanlar!Fâni, kýsa, faidesiz ömrünüzü; bâki, uzun, faideli,meyvedar yapmak ister misiniz? Madem istemekinsaniyetin iktizasýdýr, Bâki-i Hakikî'nin yoluna sarfe-diniz. Çünki Bâki'ye müteveccih olan þey, bekanýn cil-vesine mazhar olur. Madem her insan gayet þiddetli

101

bir surette uzun bir ömür ister, bekaya âþýktýr vemadem bu fâni ömrü, bâki ömre tebdil eden bir çarevar ve manen çok uzun bir ömür hükmüne geçirmekmümkündür. Elbette insaniyeti sukut etmemiþ birinsan, o çareyi arayacak ve o imkâný bilfiile çevirmeyeçalýþacak ve tevfik-i hareket edecek. Ýþte o çare budur:Allah için iþleyiniz, Allah için görüþünüz, Allah içinçalýþýnýz. "Lillah, livechillah, lieclillah" rýzasýdairesinde hareket ediniz. O vakit sizin ömrünüzündakikalarý, seneler hükmüne geçer.

Bu hakikata iþareten Leyle-i Kadir gibi bir tekgece, seksen küsur seneden ibaret olan bin ay hük-münde olduðunu Nass-ý Kur'an gösteriyor. Hem buhakikata iþaret eden ehl-i velayet ve hakikat beynindebir düstur-u muhakkak olan "bast-ý zaman" sýrrýylaçok seneler hükmünde olan birkaç dakikalýk zaman-ýMi'rac, bu hakikatýn vücudunu isbat eder ve bilfiilvukuunu gösteriyor. Mi'racýn birkaç saat müddeti,binler seneler hükmünde vüs'ati ve ihatasý ve uzun-luðu vardýr. Çünki o Mi'rac yoluyla, beka âleminegirdi. Beka âleminin birkaç dakikasý, þu dünyanýn bin-ler senesini tazammun etmiþtir. Hem þu hakikata binaedilen beyn-el evliya kesretle vuku bulmuþ olan "bast-ý zaman" hâdiseleridir. Bazý evliya bir dakikada, birgünlük iþi görmüþ. Bazýlarý bir saatte, bir sene vaz-ifesini yapmýþ. Bazýlarý bir dakikada, bir hatme-i

102

Kur'aniyeyi okumuþ olduklarýný rivayet edip ihbarediyorlar. Böyle ehl-i hak ve sýdk, bilerek kizbe elbettetenezzül etmezler. Hem o derece hadsiz ve kesretli birtevatürle "bast-ý zaman" (Haþiye) hakikatýný aynenmüþahede ettikleri medar-ý þübhe olamaz. Þu "bast-ýzaman" herkesçe musaddak bir nev'i, rü'yadagörünüyor. Bazan bir dakikada insanýn gördüðürü'yayý, geçirdiði ahvali, konuþtuðu sözleri, gördüðülezzetleri veya çektiði elemleri görmek için yakaza âle-minde bir gün, belki günler lâzýmdýr.

Elhasýl: Ýnsan çendan fânidir. Fakat beka içinhalkedilmiþ ve bâki bir zâtýn âyinesi olarak yaratýlmýþve bâki meyveleri verecek iþleri görmekle tavzifedilmiþ ve bâki bir zâtýn, bâki esmasýnýn cilvelerine venakýþlarýna medar olacak bir suret verilmiþtir. Öyle iseböyle bir insanýn hakikî vazifesi ve saadeti: Bütüncihazatý ve bütün istidadatýyla o Bâki-i Sermedî'nindaire-i marziyatýnda esmasýna yapýþýp, ebed yolundao Bâki'ye müteveccih olup gitmektir. Lisaný “Yâ Bâkîentel Bâkî” dediði gibi; kalbi, ruhu, aklý, bütün letaifi"Hüve-l Bâki, Hüve-l Ezeliyy-ül Ebedî, Hüve-sSermedî, Hüve-d Daim, Hüve-l Matlub, Hüve-lMahbub, Hüve-l Maksud, Hüve-l Mabud"demeli.

Sübhaneke lâ ilme lenâ illâ mâ allemtenâ inneke

103

entel âlimül hakimü râbbenâ lâ tuâðiznâ innesinâ eveðte’nâ.

HATMENÝN RÜKÜNLERÝ

Hatmenin yedi tane rüknü vardýr:

1-Hatmeye katýlanlarýn, huzurlu, tevazu ve huþuüzerine olmalarýdýr.

104

2-Hatme yaptýran kimsenin saðýndan baþlanarakyedi kiþinin fatiha-i þerif okumasý dýr. Hatme yaptýranda bu yedi kiþiye dahildir

3-Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sell-em'e yüz defa salavat-ý þerife getirmektir.

4-Ýnþirah suresini yetmiþdokuz defa oku maktýr.

5-Ýhlas-ý þerif sûresini binbir defa okumaktýr.

6-Halkadakilerden imamýn solundaki yedikiþinin fatiha-i þerif okumalarýdýr. Hatme yi yaptýranbu defa okumaz.

7-Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sell-em'e tekrar yüz defa salavat-ý þerife getirmektir.

HATMENÝN ÂDÂBI

Tarikat-ý Aliye'nin büyükleri nezdinde, þart duru-munda olmak üzere hatmenin sekiz adabý vardýr:

1-Hatmeye katýlanlarýn abdestli bulunma larý,

2-Hatme yapýlan mekanýn boþ olmasý ve duaokuyaný þaþýrtacak þekilde gürültülü olma masý,

3-Hatmeye katýlanlarýn hepsinin de Nakþi bendiyolunun Halidiyye koluna mensup olma larý,

4-Hatme halkasýnýn idaresinin bir kâmil mürþitelinde veya onun izin verdiði þahýslarýn idaresinde

105

olmasý,

5-Halkaya katýlanlarýn hatme baþlangýcýn da beþ-onbeþ veya yirmibeþ defa "Estaðfirullah" demeleri,

6-Hatme boyunca gözlerin kapalý tutul masý,

7-Hatmede rabýta-i þerife dikkat edilmesi,

8-Hatme sonunda Kur'an-ý Kerim'den birkaçayet okumak ve mânâlarýný tasavvur etmek; tümNakþibendi büyüklerinden ve hassaten hatmeduasýnda ismi zikredilenler den himmet ve mededtaleb edilmesi.

Hatme-i þerif tarikatýn mühim bir esasýdýr Birdiðer adab da, hatme yapýlýrken kapýlarýn kapatýl-masýdýr. (Mektubat-ý Mevlâna Halid:281-282)

ÝLK ZÝKÝR TELKÝNÝ

NEREDE YAPILMIÞTIR

Ýlk zikir telkini yapan Hazret-i Peygam ber sallal-lahu aleyhi ve sellem'dir. Bugünkü mânâda tarikatlar-da yapýlan þekliyle olmasa bile, gönüllerin Allah'a açýl-masýný, kalplerin Allah zikriyle itminân bulmasýnýsaðlamak üzere ilk defa zikri, o telkin etmiþtir. Hicret'te

106

Sevr maðarasýnda bulunduklarý sýrada müþrik lertarafýndan fark edilip yakalanmaktan endi þe ederekhüzne bürünen Hazret-i Ebubekir'e: "Üzülme, Allahbizimle beraberdir " diyerek ilk zikir telkin edenO'dur. Ýslâm ile müþerref olan Hazret-i Ömer'i kucak-layarak ona seslice tevhid'i tâ'lim eden de O'dur.Diðerlerine þehâdet kelimesini ta'rif eden de. Bu yüz-den zikir konusunda tereddüde mahal yok. Kur'an vesünnet, dinin ana ilkelerini belirler. Teferruât iseulemâ ve müctehidlerin iþidir. Nasýl ibadet hayatýmýz-da namaz ve oruç gibi ibadetlerin ana ilkeleri kitap vesünnetle belirlenmiþ ve diðerleri ulemânýn ictihadýylatesbit edilmiþse; zikir konusunda da ana ilkeler âyet vehadislerle çizilmiþtir. Ýcrâ þekli ise, bu iþin uzmanlarýolan Peygamber varisi Mürþid-i kâmillerin tenzib veictihadlarýna býrakýlmýþtýr. Burada en önemli ilke ise,dinin yasakladýðý þeyleri karýþtýrmamaktýr." (H. K. Yýlmaz.

Tasavvuf Mes'eleleri.103)

Zikrin yapýlýþ þekline göre de "ferdi" ola ný ve birde "topluca" yapýlaný vardýr. Her ikisinin de önemi bir-birinden ayrýdýr. Ferdi zikir, daha çok günlük ve haf-talýk olarak yapýl masý istenen bir vazifedir. Zamaný,icrâ þekli, sayýsý ve süresi mürþit tarafýndan belirlenirve ta'rif edildiði þekilde uygulanýr. Bu günlük zikirlergenellikle vird (çoðulu evrâd) adýyla anýlýr. Eðer gün-

107

lük vazife bir dua ise ona da "hizb" (çoðulu ahzâb)denir. Hizb ve dualar, ya Kur'an ayetlerinden, yahadislerden ya da velilerin dualarýndan derlenir.(H.Kâmil Yýlmaz.a.g.e:104)

Tasavvuf erbabý, ayet ve hadislerin aydýn lýðýndazikri tarikatlarýnýn "üssü'l-esasý" say mýþlardýr. Ancakzikrin gizli ve âþikâr yapýlýþý hususunda farklý görüþ veuygulamalar ortaya çýkarmýþlardýr.

Tarikatler, tarihi seyri içinde ferdi ve toplu zikrebüyük önem vererek, bunun icrâ þekli konusundadeðiþik usuller geliþtirmiþlerdir.

Tarikatlerde hafi (gizli) zikrin genellikle Hazret-iEbubekir radýyallahu anh kanalýy la gelen Sýddýkimeþreplerin, cehri zikirde Hazret-i Ali vasýtasýyla gelenHaydari meþreplerin yöntemi olmuþtur.(H.K. Yýlmaz

Tarikatlar.172)

Tarikatlardaki zikir telkini sünnete muhalifdeðildir. (Cami'ul-Usûl:421)

Hadis alimlerinden Ýmam-ý Ahmed ve Taberânive diðer bazýlarýnýn rivayetine göre: "Allah'ýn Rasûlüteker teker ve toplu olarak ashaba zikir ve usulünütelkin ve tarif etmiþtir."

ZÝKÝR TELKÝNÝNE AÝD

108

HADÝS-Ý ÞERÝFLER

Saadet çaðýnda ashâbýn toplu zikir halka sý teþkilettiklerini gösteren rivayetler vardýr. Nitekim Ebu Saidel-Hudri radýyallahu anh' den gelen bir rivayette AllahRasûlü sallalla hu aleyhi ve sellem bir gün halka teþk-il etmiþ bulunan bir topluluðun yanýna vardý. Onlaraniçin oturduklarýný sordu. Onlar da: "Kendile rinibaþta Ýslâm olmak üzere pek çok nimetler verenAllah'ý zikretmek için bir araya geldik lerini" anlattýlar.Peygamberimiz tekrar : "Siz gerçekten sâdece Allah'ýzikretmek üzere mi toplandýnýz ?" diye sorunca sahabiler: "Vallahi, sâdece bu maksadla bir araya geldik"diye yemin ettiler. Bunun üzerine Hazret-i Peygambersallallahu aleyhi ve sellem : "Sizi itham ettiðim içinüstelemedim. Cebrâil bana: "Allah'ýn sizinle meleklerine iftihar ettiðini" haber verince, ben de sizin ne ilemeþgul olduðunuz tam olarak anlamak istedim"buyurdu.(Hasan Kâmil Yýlmaz. Tasavvuf Mes'eleleri.107)

Ahmed er-Rifâi kuddise sirruh "el-Burhânu'l-Müeyyed" adlý kitabýnýn 66. say fasýnda þu bilgilerivermektedir:

"Evliya, zikir telkini hususunu sahih senedlerleFahr-i âlem sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'eulaþtýrmaktadýr. Peygam berimiz'in hem münferiden,hem de cemaat halinde sahâbe-i Kirama kelime-i

109

tevhid zikri telkin ettiði rivayet olunur. Nitekim bun-lardan birisi Þeddâd b. Evs'den mervidir:

"Biz, Rasûlullah'ýn sallallahu aleyhi ve sellem'inyanýnda bulunuyorduk. Nebi sallal lahu aleyhi ve sell-em:

-"Ýçinizde yabancý; yani ehl-i kitab dan kimse varmý ?" diye sordu. Biz de:

-Hayýr yâ Rasûlullah! Dedik. Bunun üzerinekapýyý kilitlememizi emretti ve þöyle buyurdu:

-"Ellerinizi kaldýrýn ve lâ ilâhe illallah", deyin. Bizde ellerimizi kaldýrdýk ve lâ ilâhe illallah, dedik. SonraRasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem þöyle buyurdu:

"-el-Hamdü illlah. Allahým sen beni bu kelime ilegönderdin. Ve bana bunu emrettin. Ve bana bununiçin cennet vaad ettin. Sen va'dinden caymazsýn."Sonra da þöyle buyurdu:

"-Sevinin ki Allah, sizi baðýþladý."

Bu hadis-i þerif, zikrin Peygamberimiz sallallahualeyhi ve sellem tarafýndan cemaate telkinine örnek-tir.

Þeyhlerin müridlerine birer birer zikir telkinetmelerine gelince:

Bazý sahabilere münferiden vâki olan kelime-itevhid zikrinin telkinine örnek olarak Hazret-i Ali

110

radýyallahu anh'den sahih senedle gelen þöyle birrivayet vardýr:

Hazret-i Ali radýyallahu anh, Peygam ber sallal-lahu aleyhi ve sellem'e sordu:

-Yâ Rasûlullah ! Allah'a giden yollarýn en kýsasýný;insanlar için en kolay ve Hakk nezdinde en makbulolanýný bana öðretir misin ?

Cenâb-ý Peygamber sallallahu aleyhi ve sellembuyurdu:

"-Benim ve benden önceki peygam berlerinteblið ettiði en efdal zikir "Lâ ilâhe illallah" kelime-itevhididir. Þâyed yedi kat semâ ile yedi kat yer, birkefeye, Lâ ilâhe illallah kelime-i tevhid aðýr basardý."Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bunlara ilavetenþöyle buyurdu: "Yeryüzünde Allah Allah diyen bulun-du ðu sürece kýyamet kopmaz."

Ali radýyallahu anh bunun üzerine:

-Nasýl zikredeyim yâ Rasûlullah ! diye sordu.Cenâb-ý Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:

-Gözlerini yum ve önce benim üç kere söyleye-ceðim þeyi dinle. Sonra sen ayný þeyi üç kere tekrarla,ben dinleye yim" buyurdu ve sesini yükselterek göz-leri kapalý olduðu halde üç defa "Lâ ilâhe illallah",dedi. Hazret-i Ali 'de, o esnada Efendimiz sallallahu

111

aleyhi ve sellem'i dinli yordu. Müteakiben Hazret-i Aliyüksek sesle ve gözleri kapalý olduðu halde üç defa Lâilâhe illallah, dedi. Bu sefer de Peygamber sallallahualeyhi ve sellem onu dinliyordu.

Ýþte bu suretle sûfiyenin zikir usûlü teþek kül etmiþve tevhid zikri, sýhhat kazanmýþtýr." (Ahmed el-Rufai."El-

Burhânu'l-Müeyyed.66-68)

YENÝ TARÝKATA GÝRECEKOLANLARIN YAPACAÐISEKÝZ ÞARTTarikata giriþ kapýsý olan tevbe ve sekiz þart çok

önemlidir.Þah-ý Hazne kuddise sirruh Altmýþdör düncü

112

mektubunda þöyle der:"Ýmkân dahilinde büyük tevbe almak adabý

öðretmek ve tatbik ettirmek geceleyin olmalýdýr.Þayet böyle olmazsa, tarikata girmek ve adabýsöylemek gündüz olsun Fakat onlarý tatbik etmek,yine geceleyin olmalýdýr. Þayet teveccüh varsa,teveccühten sonra, yoksa güneþ doðduktan sonrageciktirmeden, rabýta, hatme ve vird talimatý ver-ilmelidir." (Haþiye)

SEKÝZ ÞARTTarikatlarýn en kamili Nakþi Tarikatýdýr Bu

Tarikat-ý Aliyye Peygamber Efendimiz sallallahualeyhi ve sellem'den Seyyidina EbubekirSýddýk radýyallahu anh’a gelmiþtir. OndanSelman-ý Farisi radýyallahu anh’a, Þah-ýNakþibend ve Seydamýz'a kuddise sirruh kadarsilsile takip edip gelmiþtir.

Bu Tarikat-ý Aliyye üç temel rükün üzerinekurulmuþtur. Bunlar müridin devamlý olarak riayetetmesi gereken þeylerdir. Þayet bu üç þeyden birieksik olursa istifadesi az olur. Bu üç þey; ihlâs,

113

muhabbet ve teslimiyettir.Ýhlas ;Mürid; kendi hidayet kapýsý mürþidi olduðuna

inanmalý. Þayet dünya kutuplar, gavslar ve velilerledolu ise de, benim için hidayet kapýsý buradanbaþka bir yer olmadýðýný ve hidayetinin ancak bura-da mümkün olduðuna inanmalý. Benim mürþidimzamanýmýzýn en büyük velisidir diye itikat etmeklâzým deðildir.Þayet bu itikat var ise daha iyidir.

Muhabbet ;Mürþidini annesinden, babasýndan, evladýn-

dan, ailesinden ve hatta kendi nefsinden de dahafazla sevmelidir.

Teslimiyet ;Mürþidinin bütün emirlerini harfiyen tatbik

etmeye çalýþmalýdýr. Kalp veya dil ile hiç bir zamanve surette mürþidine karþý itirazda bulunmamalýdýr.Kurtuluþ ve saadete kavuþmasý, mürþidinin emrineimtisal etmekte olduðuna, helâki ise mürþidininemrine saygýsýzlýkta olduðuna inanmalýdýr.BuTarikat-ý Aliyye’ye yeni intisap eden, büyük tövbetazeleyenler için bir geceye mahsus aþaðýdaki sekizþart uygulanmalýdýr. Bunlarý imkan dahilinde erkenifa etmeye gayret göstermeli. Ancak illâ üç günzarfýnda yapýlmasý gerekir diye bir þart yoktur.

114

Dolayýsýyla mazerete binaen üç gün den fazla datehir olursa, beis yoktur. Adet halinde veya nifaslýbir bayan tarikata girebilir ve tövbe alýr. Ancakadabý temizlendikten sonra yerine getirecektir.

SEKÝZ ÞART ÞUNLARDIR:

1-Tevbe niyetiyle abdest almak:

Abdest alýrken Þafii ise, niyet getirmek rükünolduðu için yalnýz bu niyet ile iktifa etmemeli, çünkü

115

yalnýz bu niyet ile iktifa ederse abdesti sahih deðildirve dolayýsýyla o abdestle de namaz kýlamaz. O,yüzünü yýkarken: "Farz olan abdesti alýyorum" veya "-Farz olan namazý kendime helal kýlýyorum" gibi sahihbir niyet getirip, bununla beraber: "Bu abdesti tevbeguslü için alýyorum" diye kalbinden geçirmelidir.Hanefiler ise; abdestte niyet farz olmadýðý için böylebir niyet getirmesine gerek yoktur. O kalbinden "Buabdesti tevbe guslü için alýyorum" diye geçirmesikafidir.

Yüzünü, ellerini ve ayaklarýný yýkarken kalb ile;

"Yâ Rabbi ! Gözüm, burnum, dilim, kulaðým,aðzým, ellerim ve ayaklarýmla yaptýðým günah larý afeyle. Abdest suyu ile þu azalarýmý temizlediðim gibi,sen de onlarý günahlardan temizle" diyecektir.

2-Tevbe niyetiyle gusül yapmak:

Elbiseyi çýkarýrken yine kalb ile:

"Ya Râbbi! Ben üstümdeki þu zâhiri elbisemiçýkarýyorum. Fakat günahtan dolayý bedeniminüzerinde bulunan, siyah perde þeklindeki manevielbiseyi çýkarmaya gücüm yok.Siz lütuf ve ihsan laonu izale edin."deyip yalvaracaktýr. Son ra üzerine sudöküp eliyle vücudunu oðuþtu racak ve yine:

116

"Ya Râbbi ! Ben zahirimi su ile temizliyorum. Sende kalbimi feyiz ve nur-i marifetinle temizle"diyecek-tir. Gusül den sonra, teveccüh varsa, teveccühtençýkýncaya, yoksa güneþ doðuncaya kadar kimseylekonuþmayacak ve hiçbir þey yemeyecektir. Zikir çeke-bilir .Kur'an okuyabilir. Tesbih yapar. Ancak dünyakelâmý konuþamaz. Ramazanda ise, akþamdan adabýyaparsa, sahurda yemeðe ruhsat vardýr. Ancakkonuþulmaz. Ýsterse sahuru yedikten sonra adabýyapabilir.

3-Tevbe veya Ýstihâre niyetiyle iki rekatnamaz kýlmak:

Birinci rekatta zammý sure Kâfirun sûresini ikin-ci rekatta zammý sure Ýhlâs sûresini okumalýdýr. ÞayetKâfirun'u bilmiyor ise, baþka sûre okur veya her ikirekatta Ýhlâs sûresini okuyabilir. Þafii olanlar kazanamazlarý varsa, sabah namazýnýn kazasýna niyet ede-bilir.

4-Gözlerini kapatýp hem dille hem de kalpile tevbeyi tekrarlamak:

Zira mürþidin yanýnda yapýlan tövbe, hakikitövbe deðildir. O, beyattýr. "Takva üzerine bulu-nacaðým" diye mürþidine söz verir. Buna:"Takvabey'atý" diyorlar.Hakiki tövbe ise, insan ile Allah (cc)arasýnda gizli olmalý ve Allah (cc) dan baþkasý vakýf

117

olmamalýdýr. Tövbeyi þöyle yapar:

Dil ile:

"Yâ rabbi! Yaptýðým bütün günahlar danben piþmaným. Keþke yapmasaydým Ýnþaallahbir daha ben yapmayacaðým."

"Yaptýðým bütün günahlardan" derken,günahlarýný hatýrlar.Meselâ:"Gýybet yapmýþsam,yabancý kadýnlara bakmýþsam vs.. günahlarýn hepsin-den piþmaným" diye hatýrlamalý.

"Keþke yapmasaydým"deyince:

"Kalbi yanýp hakikaten piþmanlýðý hisse-dip,kendi kendine ne için yaptým, ne için Allah'a isyanettim" diye kalbi yanacaktýr.

"Ýnþaallâh bir daha ben yapmayacaðým" deyince"Ya Rab! Sana söz veriyorum ki, bir daha günah iþle-meyeceðim" diyecektir.

Mürþidin eline tutulup yapýlan tevbe as lýndatakva beyatýdýr. Hakiki tevbe budur ki; insanla Allah(cc) arasýndadýr. Böylece tevbe edince, günahýnýn afolmasýný ümit etmelidir.

Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem:

"Günahýndan tevbe eden günahý olmayangibidir."(Keþfü'l-Hafa.H.Nu:944) buyurmuþtur. Dolayýsýy labenim de inþaallâh tevbem kabul oldu ve günahlarým

118

af oldu, diye düþünecektir.

5-En az 25, en çok 75 defa

Estaðfirullâh diyecek;

Ancak kalbim daha günahýmýn etkisinden dolayýkaradýr. Onu temizlemek lâzýmdýr diye düþünüp,kalbinin temizlenmesi için; tevbenin 5. Adabý olan 25ila 75 sefer arasý "Estaðfirullâh" diyecektir.

Bunu söyleyince manasý olan:

"Günahýmýn baðýþlanmasýný Allah’dan (cc) diliy-orum." diye düþünmelidir.

Lafza-i Celâl-i (Allâh) uzatýp kalbine gö türmelive bunun sayesinde kalbinden siyah bir duman çýk-týðýný mülahaza edip, kalbinin temizlenip parlakolduðuna inanmalýdýr.

6- Sekiz adet Fatih-i Þerife okumak

Allâh (cc)'dan günahýnýn afv olduðuna vekalbinin temizlendiðini ümid edip, þöyle demeli:

"Ýnþaallâh tevbem kabul oldu. Günahlarým afvoldu. Kalbimde temizlendi Artýk kalbimin Sadat-ýkirâm'ýn feyz ve himmetlerine almaya kabiliyetivardýr." Onlardan himmet ve feyz almak için fatihaokunur. Zira Allâh (cc) ýn rahmet ve bereketi bize

119

ulaþmak için onlar bize vasýtadýr. Vasýta ya hediyelergönderilir. Bunlarýn hediyeleri ise fatihalardýr.

Birinci Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur:Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýlolan sevabý, baþta Peygamber Efendimiz MuhammedMustafa sallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabý-na Þah-ý Nakþibend ve Seyyid Abdülkadir Geylânikaddesallahu sirrehul aliyye hazretlerinin temiz vepak ruhlarýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle YaRabbi" diye düþünüp þöyle düþünecek:

"Ya Þah-ý Nakþibend veya SeyyidAbdülkadir Geylâni. Ben sizden himmet rica veistirham ediyorum. Siz de mürþidimden rica edin ki,Mürþidim bana himmet eylesin. Mürþidim banaMevlâ’dan rica edip Mevlâ'm bana rahmet eylesin."

Ýkinci Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur.Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýlolan sevabý, baþta Peygamber Efendimiz MuhammedMustafa sallallahu aleyhi ve selleme, âline ve a ý›na Þeyh Abdülhaligýl Gücdüvanive Ýmam›ý

120

Rabbani kaddesallahu sirrehul aliyye hazretlerinintemiz pak ruhlarýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle YaRabbi"

Üçüncü Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur. Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýl olan sev-abý, baþta Peygamber Efendimiz Muhammed Mustafasallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabýnaMevlânâ Halidi Baðdadi ve Seyyid Abdullahkaddesallahu sirrehul aliyye hazret lerinin temiz pakruhlarýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle Ya Rabbi"

Dördüncü Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur. Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýl olan sev-abý, baþta Peygamber Efendimiz Muhammed Mustafasallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabýna SeyyidTaha ve Seyyid Sýbgatullahil Arvasi kaddesallahu sir-rehulaliyye hazretlerinin temiz pak ruhlarýna hediyeeyledim. Sen vasýl eyle Ya Rabbi"

Beþinci Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur.Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýl

121

olan sevabý, baþta Peygamber Efendimiz MuhammedMustafa sallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabý-na Þeyh Abdurrahman-ý Taði ve Þeyh Fethullah kad-desallahu sirrehulaliyye hazretlerinin temiz pak ruh-larýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle Ya Rabbi"

Altýncý Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur.Okunduktan sonra:"Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýlolan sevabý, baþta Peygamber Efendimiz MuhammedMustafa sallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabý-na Þeyh Muhammed Diyaud din ve Þeyh Ahmed el-Haznevi kaddesallahu sirrehul aliyye hazretlerinintemiz pak ruhlarýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle YaRabbi"

Yedinci Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur.Okunduktan sonra:"Ya Râbbi! Bu fatihadan ha sýlolan sevabý, baþta Peygamber Efendi mizMuhammed Mustafa sallallahu aleyhi ve selleme,âline ve ashabýna Seyyid Abdülhakim el-Hüseyni veÞeyh Seyyid Muhammed Raþid el-Hüseyni kaddesallahu sirrehulaliyye hazretlerinin temiz pak ruhlarýnahediye eyledim. Sen vasýl eyle Ya Rabbi"

122

Sekizinci Fatiha:

Besmele çekilerek Fatiha-ý þerif okunur.Okunduktan sonra: "Ya Râbbi ! Bu fatihadan hasýlolan sevabý, baþta Peygamber Efendimiz MuhammedMustafa sallallahu aleyhi ve selleme, âline ve ashabý-na Þeyhimiz,Sultanýmýz Üveys-i Yahya el-Abbasi kaddesallahu sirrehul aliyye hazretlerinintemiz pak ruhlarýna hediye eyledim. Sen vasýl eyle YaRabbi" diye hediye edilir ve ayný þekilde O'nun him-metinin hazýr olduðunu düþünür.

Bazen sað olanlar için ruhaniyet vefat edenleriçin ruh kullanýyorlar. Bu tür sözler asýlsýzdýr. "Ruh ileRuhaniyet ayný anlam dadýr." Dolayýsýyla Seydamýzýnkaddesallahu sirrehu aliyye'nin fatihasýna da ruh veyaruhaniyet denilebilir.

Þeyh Seyyid Abdülkadir Geylani kaddesal-lahu sýrrehu aliyye Nakþibendi silsilesinde bulun-madýðý halde, bu aziz silsileye baðlý olanlara, çokbüyük himmeti olduðu ve onlara feyz ve bereketiulaþtýðý için kendisine fatiha okunmasý emredilmiþtir.

Keza Seyyid Abdullah Þemdini kaddesallahusýrrehu aliyye'de silsilede yoktur Fakat ondan tarikattüremediði için, yani ondan kimse halifelik almadýðýiçin, yeðeni olan Seyyid Taha kaddesallahu sýrrehualiyye onun adýný; hem hatmede okumayý, hem de

123

kendisine fatiha okumayý emir ve tavsiye etmiþtir.Seyyid Abdullah kaddesallahu sýrrehu aliyye,Seyyid Taha'nýn amcasý olup, her ikisi de, MevlânaHalid-i Baðdad-i Zülcenâheyn'in kaddesallahusýrrehu aliyye'nin halifeleridir.

7-Ölüm Rabýtasýdýr.

Tevbe eden düþünüp diyecek ki; inþaallahtevbem kabul olup günahlarým afv oldu. Kalbimdeistiðfar sayesinde temizlendi. Sadat-ý Kirâm kaddesal-lahu sýrrehu aliyye'nin himmet ve feyizleri ile ancakbenim kalbim, malým, evladým, ailem, akraba vedostlarýma baðlý olduðu için, bunlar birer birer hicapolup, feyz ve himmetin kalbime girmesine muttal-idirler. Ýþte bunlardan alakayý kesip, kalbi yalnýz,Allah'a (cc) baðlamak lâzýmdýr ki, kalbe feyz ve ilâhilütuf girebilsin. Kalbin yukarýda saydýðýmýz eþyadankesilip, Allah (cc)'ye baðlanmamýz için ölüm rabýtasýyapýlýr. Binaenaleyh, ölüm rabýtasýndan maksat, alakayý masivadan (baþkasýndan) kesip gönülü Allah'abaðlamaktýr. Zira ölüm rabýtasýyla in san bunuöðrenir. En müthiþ ve korkunç anýn da, insanýn malý,mülkü, evladý ve akrabalarý ona hiçbir fayda ver-meyecektir. Kendisine faydasý dokunacak yalnýzAllah (cc)'dýr. Ölüm rabýtasýndan maksat ve gayekorkmak deðildir. Zira Nakþibendi Tarikat-ý

124

Aliyye’nin temeli korkmak üzerine deðildir, muhab-bet ve aþk üzerine kurulmuþtur.

Ölüm Rabýtasý þöyle yapýlýr:

Düþünür ki; ben ölüm döþeðine düþüp son nefes-lerimi sayýyorum. Dehþet ve ölümle pençeleþirkenþeytan aleyhillane'de benim baþýmda bekliyor vebenim imanýmý almaya çalýþýyor. Çok susuzum.Þeytanýn elinde ber rak ve safi bir þiþe su var. Banadoðru uzatýp:

"Allah'ý inkâr et ve beni kabul et ki, sana suyuvereyim" der. Benim ailem, akrabam, malým,mülküm ve dostlarým hepsi de hazýrdýrlar. Onlara yal-varýyor: "Aman ne olur, beni þeytanýn elinden kur-tarýn." diyorum. Onlar sanki: "Biz bir þey yapamayýz,bu tâkat ve kuvvetimizin dýþýndadýr." demekte vebana ufacýk bir yardýmlarý dokunmamaktadýr. Buarada, mürþidimin himmeti hazýr oldu, þeytaný kovdu.Allah'a (cc) þükürler olsun ki mürþidimin himmetiyle,þeytan imaný ma zarar vermeden iman üzerineöldüm. Akrabam benim üstümdeki elbiseyi çýkarýp,beni soydular. Yine onlara yalvarýp, dedim ki: "Zahirielbisemi çýkarýyorsunuz, benim günahý mý da çýkarýn."Fakat, hiç kimse oralý olmuyor ve sanki günahý çýkart-mak bizden ziyade diyorlar. Sonra beni gasilhane yegötürüp; hocaefendi beni sabunla yýkýyor. Üstümdeki

125

kiri temizliyor. Ben yine hocaya yalvarýyorum"Benim kirimi temizliyorsun, günahtan da beni temi-zle" diyorum. Fakat hoca ne yapsýn ? Onun günahýtemizlemek elinden gelmiyor. Beni; musalla taþýnakoyup, cenaze namazýmý kýlýyorlar. Ýmam efendi;benim affýmý Mevlâ Teâlâ'dan diliyor. Cemaat ise"Amin" diyor lar. Fakat yine afv eden Allah (cc)'dir.Dilerse afv eder, dilemezse afv etmez. Sonra benimezara götürüyorlar. Günahýmda siyah bir bulut þek-linde beni takip ediyor. Nihayet beni mezara koyuy-orlar. Sonra, herkes beni terk edip evine döndü. Okaran lýk, kapýsýz ve penceresiz çukurda tek baþýmakaldým. Þimdi Münker ve nekir melekleri gelip:"Rabbin kim ? Peygamberin kim ?, Dinin hangi dindir? Ýmamýn kimdir ? Kýblen neresidir ?" gibi sorular sora-caklar. Eðer Cenâb-ý Mevlâ (cc), bana rahim eyle yip,ihsanýný âsân ederse, onlarýn sorularýna doðru cevap-lar verip, o zaman kabrim cennet ravzasý olacaktýr.Allah korusun, þayet Allah (cc) lutuf eylemezse,onlara cevap veremeye ceðim. Kabrimde cehennemçukurlarýndan bir çukura dönecektir. Artýk eðer bütündünya benim malým ve mülküm olsa da, ben dünyanýn padiþahý da olsam ve dünyadakilerde benimakraba ve dostlarým olsalar, yine hiçbir þey fayda ver-meyecektir. Madem durum budur; ben de her þeydenAllah (cc)'a dönüp, gönül baðlamalýyým. Onun emri

126

ni dinlemeliyim ve onu sevmeliyim.

8-Þeyh Rabýtasýdýr

Diyecektir ki; ölüm rabýtasý sayesindeElhamdülillâh, gönlüm Allah'tan baþkasýndan kesildi.Kârýn, zarârýn, azâbýn, kurtuluþun ve her þeyin onunkudret elinde olduðuna kesin olarak bildim. Ancak;gönlümü Allah'a (cc) baðlamam için bir alâkalâzýmdýr. Toprak tan yaratýlmýþ insan nerede ?Kâinatýn Rabbi nerede ? Hiçbir münasebet yok ki,ona gönül baðlayayým. Allah'ýn (cc) rahmetine verýzasý na vasýl olmak, ona muhabbet baðlamak vetanýmasýyla mümkündür. Bu ise kendine yol göstere-cek bir Mürþid-i Kâmil ile mümkündür. Demek ki,insana yol gösterecek bir Mürþid-i Kâmil-i Mükemmillâzýmdýr ki, onun sayesinde Allah'a vasýl olsun.

Her bir hakikatýn bir mecazisi olduðu gibihakikat maksûd ve mahbûb Allah (cc) dýr. Mürþit ise,ona muhabbet baðlamak mecazi dir. Fakat ancakmecâzdan hakikate ulaþýlýr. Bunun için þeyhin rabý-tasýný yapacak. Rabýta nýn hakikatý, kalbini mürþidineöyle baðlaya cak ki, Mürþidin iþareti ile kendi nefsininarzularýný býrakmalý, hatta, mürþidine o kadar muhab-bet baðlayacak ki, mürþidinin hoþuna giden þeyleronunda hoþuna gidecek. Mürþi din sevmediði þeyler

127

veya kimseleri o da sev meyecek ve bu durum, zorla-ma ile deðil, ken dinde huy ve tabiat olmalýdýr. Ziratekellüf ve zorlama ile iþ bitmez. Mürþidine baðlananbu muhabbet Allah (cc) için ve Mürþid kendisi neAllah'a giden yolu gösterdiði içindir. Do layýsýylamürþide baðlanan muhabbet Allah'a baðlanmýþdemektir.

Rabýta Þekline Gelince:

Tevbe eden kiþi, Mürþidini gayet azamet vemuhabbetli namazlýðý üzerine oturmuþ vaziyette gözönüne getirecektir. Mürþidinin alnýndan, yani iki kaþýarasýndan; Allah'ýn feyz ve nuru, safi bir su veya beyazbir ýþýk þek linde kalbine getirecektir. Kalbini düþünüpo nura karþý tutup açacaktýr. Böylece en az beþ daki-ka devam edecektir. Kalp dört bitiþik parmak ile solmeme altýndadýr. Birazcýk sola meyillidir. Yani tammeme altýn da deðildir. Birazcýk sol tarafa kaymak-tadýr. Doðuþ itibâriyle keklik yumurtasýndan büyük,tavuk yumurtasýndan biraz küçüktür. Büyük tarafýyukarýda, küçük tarafý aþaðýdadýr. Ýçi boþ ve çizgilidir.Burada olan kalbe hayvani kalp denir. Zira; bu kalpbütün hayvanlarda bulunur. Ýnsani kalp ise; arþtanyukarý tâ dört bin yýl mesafededir. Esasen maksutolan insan-i kalbin düzeltilmesidir. Fakat tarikata yenigirenler bu kalb-i insani'yi bilme dikleri için, kendiler-

128

ine kalb-i hayvani tarif edilir. Zira kalb-i insani arþtanyukarýda ise de, kalb-i hayvaninin içine yerleþtir-ilmiþtir. Bu þekil mürþidin rabýtasýna en az beþ dakikadevam ettikten sonra gözlerini açacaktýr. Yatýncaayaðý batý tarafýna, baþý doðu tarafýn da, sað yanýüzerine ve yüzü kýblede olduðu halde uzanacak.Kendisi red korkusu ile kabul etmeme, yani bir cihet-ten; günah larým çok, mürþidim beni red eder, diyekorkacaktýr. Diðer taraftan mürþidimin, þefkat ve lütfuçoktur. Ýnþaallah beni kabul eder, diye ümit edecektir.O gece gördüðü rüyayý mürþidine veya mürþidindenuzaktaysa yanýnda tevbe aldýðý vekile bildirecektir.Teveccüh varsa teveccühe kadar konuþmayacak vebir þey yemeyecektir. Teveccüh ten sonra, kendisinehatme ve rabýta talimatý verilecektir. Þayet teveccühyoksa, güneþ doðuncaya kadar, bir þey yemeyip,konuþmayacaktýr. Güneþ doðunca kendisine hatmeve rabýta talimatý verilecektir.

8-ÞART ADABI

Tarikat alan kimse 8 þartý yapmazsa hiç birfayda göremez.

129

1-Tarikat tazeleyenler sekiz þart adâbýný yap-malýdýrlar.

2-Tarikat alan bir kimse sekiz þartý yap mamýþise, yapmasý için zorlanmaz.

3-Sekiz þart, yatsý ile sabah namazý ara sýndayapýlmalýdýr. Veya güneþ doðana kadar yapýl-malýdýr.

4-Sekiz þart tövbe alýndýðý gece yapýl malýdýr.Þayet o gece yapýlmazsa 3 gün içinde yapýlmalýdýr.Þayet zaruret var ise, vakit geçir meden en kýsazamanda yapýlmalýdýr.

5-Sekiz þartý yapan kimsenin, gusülden sonra,güneþ doðana kadar konuþmasý, yeme si, içmesiyasaktýr. Bilmeyerek yerse, konuþur sa bir þey lâzýmgelmez. Tekrarý olmaz

6-Sekiz þart yapýlýrken 8 temel madde de birkusur ve eksiklik olursa, tekrar ikinci bir 8 þart yapýl-malýdýr.

7-Sekiz þart yapýlýrken Fatiha'larýn hediyesinde; Sâdatlar'ýn ismini bilmeyenler herFatiha'da gözlerini açýp Fatiha hediye edeceðiSâdat'ýn isimlerini okuyup, hediye ettikleri gibi, 8Fatiha'yý toptan okuyup kendisine sayýlanEvliyalarýn hepsinin ruhlarý na hediye edebilir.

130

8-Sekiz þart yaparken Fatiha suresini bilmeyen-ler, sekiz þartý Fatiha'yý ezberle dikten sonrayaparlar.

9- Sekiz þartý yaparken gusülden sonra abdestbozulacak bir hal zuhur ederse, tekrar normalabdest alýnýp, kaldýðý þarttan itibaren devam eder.

10-Sekiz þartý yaptýktan sonra, yatma zorunlu-luðu olup, uyumak þart deðildir. Kiþi uyuma yaçalýþmalýdýr. Ama buna raðmen uyuya mazsa, birþey olmaz.

11- Sekiz þart yaparken uyuyup; adâbý,tamamlamayan kiþi Sekiz þartý tekrarlamalýdýr.

12- Sekiz þartý yapan, o gece Sekiz þarta baþla-madan nafile ibadet yapabilir. Sekiz þar týn arasýndanafile ibadet yapmaz. Belli bir miktar uyuyup kalk-týktan sonra yapabilir. Ama o gece nafile ibadetyapma masý daha uygundur.

13-Hem saðýr, hem de dilsiz olan adam için,abdest, gusül ve namaz iþaretle talim ettirilir ve o dayapar. Diðer adâblarýný yap mazsa da olur.Zarurete binaen.

14-Sadece kör olan kimseye talimat verilir.Sekiz þart tam istenir.

15-Sadece saðýr olan kimseye okuma biliyorsa

131

yazý ile þart anlatýlýr ve tam istenir. Okuma bilmiyorise 13'üncü maddedeki gibi iþaretle Sekiz þart adâbýtalimatý verilir.

16-Sadece dilsiz olan adam için ise, talimatdinleyecek ve þartlarý kalbî olarak yapacaktýr.

17- Sekiz þart yapanlar, en kýsa zaman daRabýta, Hatme, isterlerse Vird talimatý almalýdýrlar

TARÝKAT TAZELEMEYÝ ÝCAB

ETTÝREN HÂLLER

Tövbe eden kimse madem ki, "Bir daha yap-

132

mayacaðým" diye söz verip, ahd ediyor. Kefenesarýlýncaya kadar Allah'la yapmýþ olduðu ahdinesadýk kalmalý, sözleþmeyi unut mamalýdýr.

1.Tarikattan çýkmayý kastederek: "Tövbeyi boz-dum", "Tarikattan çýktým" diyen tarikattan çýkmýþtýrve girmek isterse tekrar tarikat tazelemelidir.

2.Cehr-i Zikre katýlanlar, Tarikat tazeleme-lidirler. Lâkin Cehr-i Zikre girip de sessiz(zikretmeden) durup ve çýkan kiþi Tarikat tazeleme-zler, lüzum yoktur.

3.Büyük günah iþlediðinde veya kü-çükgünahlarý iþlemeye devam etme halinde tarikattazelemelidirler.

133

134