1

7M ARAÇLARI : 7 yönetim (management) aracı

• Kalite Kontrol Araçları (Yedi Temel Araç) Nicel veriler– Histogram– Sebep Sonuç Diyagramı– Kontrol Çizelgesi– Pareto Diyagramı– Kontrol Kartları– Yayılım (Scatter) Diyagramları

• 7M Araçları (Yedi Yeni Araç) Nicel ve nitel veriler– Yakınlık Diyagramları– Ağaç Diyagramları– Süreç Karar Program Kartları– Matris Diyagramları– İlişkiler Digrafı– Önceliklendirme Matrisleri– Faaliyet Ağı Diyagramı

2

Yakınlık Diyagramı

• Fikirleri, arasındaki benzerlikleri tanımlayarak anlamlı kategorilere dahil ederek düzenleme

• Çok sayıda nitel girdileri, daha az sayıda boyutlar, oluşum veyakategoriler halinde düzenleyerek veri indirgeme

• Çok sayıda değişken varken, değişkenlerin daha az sayıda önemli faktörler halinde ölçümlenmesi

Doktorlar arkadaşçaydı

Doktor ne yaptığını biliyordu

Doktor beni bilgilendiriyordu

DOKTOR

3

Yakınlık Diyagramı Nasıl Yapılır?

• Küçük bir kağıt parçasına fikirler yazılır. • Takım, fikirleri kategorilere ayırırken, sessizce çalışır. • Bir fikri bir kategoriye koyabilmek için, her kişi kağıtları teker teker

değerlendirir ve gruplandırır. • Son gruplandırma, tekrar gözden geçirilir ve takım tarafından

tartışılır. Genellikle fikirlerin gruplandırılması, kolay anlaşılır, tutarlı planların geliştirilmesinde takıma yardımcı olur.

4

TAKIM BAŞARI FAKTÖRLERİKARARLILIĞIN GÖSTERİMİ

* Yönetim sponsorlarının belirlenmesi* Her ekip için bir başkanın belirlenmesi * Bütün ekip üyelerinin gönüllü katılımı

TEKNİK SÜREÇ * Daha iyi veri analiz becerileri * Eki liderleri için eğitim* Daha basit süreç geliştirme modelleri

TOPLANTI SÜRECİ* Toplantı zamanının ileri derecede kullanımı* Ekip üyeleri arasında çatışmayı azaltma * Toplantılarda çok dinleme, az konuşma

TAKIM SÜREÇ BİLGİSİ

DESTEK ARAÇLARI * Bir bilgisayara giriş* Ajanda ve sonuçlar için standartlaştırılmış formlar * Daha iyi toplantı tesisleri

“Takım Performansını Geliştirmek” Problemi İçin Yakınlık Diyagramı

5

Bir Tekstil Firmasında Gelişme Alanlarının Belirlenmesi İçin Yakınlık Diyagramı

6

Bir Tekstil Firmasında Gelişme Alanlarının Belirlenmesi İçin Yakınlık Diyagramı (Devam)

7

Ağaç Diyagramları

• Bir sonuca ulaşılamadığında veya çok fazla özellikleri içeren katmanlaşmış fikirler oluştuğunda kullanılır.

• Amacı büyük fikirlerin veya büyük problemin küçük parçalara bölünebilmesidir.

• Böylelikle bir fikrin daha kolay anlaşılması veya problemin dahakolay çözülmesi sağlanacaktır.

8

Ağaç Diyagramı Örneği -1Reaktif yaklaşım

Döküm boşluğu

Ortam şartları

Personel

Ortam sıcaklığı

Ortam temizliğiKalifiye personel

Eğitim

Süreç

KalıpKalıp temizliği

YağlamaSıcaklık

Ergitme fırınıTemizlik ve bakımErgitme sıcaklığı

Pota temizliği

Tezgah

Gaz basıncıKalıp kapama yeterliliği

Piston yağıGenel temizlik

Alaşım

MiktarKimyasal bileşim

Sıvı metal sıcaklığıGaz içeriği

İnkluzyon miktarıTemizleme ve curuf yapma

9

Ağaç Diyagramı Örneği -2Reaktif yaklaşım

Fotokopiler lekeli Kağıt sorunları

Mürekkep sorunları

Taşıma sorunları

Çok yavaş kuruması

MakineSıcaklığı düşük

Yanlış mürekkep

Yetersiz hizmet

Emiciliği yetersiz

Kağıdın boyutu yanlış

Yanlış kağıttipi

Makara kirli

Yetersiz hizmet

Yetersiz hizmet SorumlulukAçık değil

Neden ? Neden ? Neden ? Neden ?

10

Ağaç Diyagramı Örneği -3Proaktif yaklaşım

Plan for quality

Improve processes

Effective leadership

Effective teamwork

Improve customer satisfaction

Solve problems

Standardize the process

Breakthrough to new level

Manage variation effectively

Explore the process

Manage core competencies

Set mission, vision, values

Make decisions effectively

Manage the boundaries

Use team management

Understand current situation

Simplify the process

Nasıl ? Nasıl ?

11

Ağaç Diyagramı Örneği -3Proaktif yaklaşım

Plan for quality

Improve processes

Effective leadership

Effective teamwork

Improve customer satisfaction

Plan team meetings

Manage team meetings

Facilitate group participation

Develop consensus

Competitive benchmarking

Deploy customer requirements

Policy/strategy deployment

Prioritize improvements

Develop a strategic plan

Be an active team member

Identify customer requirements

12

Süreç Karar Program Kartları

• PDPC - Process Decision Program Charts• Olasılık planlarının hazırlanmasına yardım eden bir tekniktir. • PDPC’nin en önemli faydası, proje programı üzerindeki

başarısızlıklara etkisidir. • PDPC, problemin ilk ortaya çıkması durumunda, problemin etkisini

hafifletici özel eylemler bulur. • Geliştirilen klasik PDPC, öznel olasılıklardan çeşitli problemlere

kadar, bunların önceliklerine göre atanmasında yardım etmede kullanılır.

13

Süreç Karar Program Kartı Örneği -1Hedef Görevler Hatalı giden ne? Muhtemel planlama

Araştırma

Yazım

Baskı

Araştırma raporu yazımı

Malzeme yok Kütüphane kapalı Bilgisayar hatası

Önceden doğrula Zamanı kontrol et.

Bilgisayar hatası Yenisini düzenle

Bilgisayar hatası Yazıcı hatasıMürekkep veya tonerinyokluğuKâğıdın yokluğu

Yenisini düzenle Yedek parça İkmal kaynaları

14

Süreç Karar Program Kartı Örneği -2

15

Matris Diyagramı

• Bir matris diyagramı iki veya daha fazla grup fikir arasındaki ilişkiyi analiz eder.

• Kalite Fonksiyon Göçerimi QFD, geliştirilmiş bir matris diyagramıdır.

• Matris diyagramının başlıca avantajı sizi ilişkiler arasındaki sistematik analiz yapmaya zorlamasıdır.

16

Bazı Matris Diyagramı Tipleri

İlişkinin Tanımı Ağırlık Sembol

Güçlü İlişki 9

Orta İlişki 3

Zayıf İlişki 1

L Tipi

Y Tipi

T Tipi

17

Matris Diyagramı Örneği -1

1 2 3 4 512

3

45

BÖLÜMLER

6

PROJE SAHİPLİĞİGÖREV SORUMLULUĞU

BİLGİLİ OLMA

KAYNAKLAR ve GÖREVLER -PROJE KOORDİNASYONU

ASIL SORUMLULUKİKİNCİL SORUMLULUK

KATILIM

KİŞİL

ER

18

Matris Diyagramı Örneği -2

Elde

ki Sıc

aklık

Zam

anla

akışk

an sıc

aklık

kay

bı

Üst

teki

dev

rilm

e ku

vvet

i

Düş

ey d

arbe

de sıvı k

aybı

Yata

y da

rbed

e sı

vı k

aybı

Giri

nti/k

uvve

t iliş

kisi

Del

inm

e da

yanı

mı

Güçlü ilişki (9)

Orta ilişki (3)

Zayıf ilişki (1)

Fincan ısınmıyor

Kahve sıcak kalıyor

Dökülmüyor/devrilmiyor

İçe esnemiyor

Sızdırmıyor

Çevre dostu

Kapak yerine oturuyor

8

7

7

6

7

6

7

Ö

93 87 70 63 63 82 18

19

İlişkiler Digrafı

• İlişkiler digrafları fikirlerin küçük kağıtlara Post-it’lere yazılmasıyla başlar.

• Daha sonra bu küçük kağıtlar büyük kağıtların üstüne yerleştirilir. • İlişkili fikirler arasında oklar çizilir. • Kök fikirler; kendisine hiçbir ok girişi olmayan ve kendinden ayrılan

birçok çıkış oklara sahip olan fikirdir. Kök fikirler çoğu zamansistemi düzeltici anahtar kelimelerdir.

20

İlişkiler Digrafı Örneği

21

Önceliklendirme Matrisi

• Önceliklendirme, önem sırasının düzenlenmesidir.• Bir önceliklendirme matrisi, ağaç diyagramı ve matris kartının birleşimidir. • Çok fazla miktardaki mevcut hedeflerin veya aktivitilerin önem sırasının

belirlenmesinde karar vericilere yardım etmekte kullanılır.• Önceliklendirme matrisi, takımın amaçlarının mantıklı bir şekilde

daraltılarak bunlardan konuların anahtar kelimelerinin ve organizasyonda hangi özelliğin daha önemli olduğunun belirlenmesi sağlayacak şeklinde tasarlanmıştır.

• Önceliklendirme matrislerini geliştirmek için başlıca üç metot vardır: – Tamamen analitik kriter metodu, – İç ilişkiler digrafı (ID) / matris metodu kombinasyonu– Anlaşma kriteri metodu.

22

Tamamen Analitik Metot

• Saaty (1988) tarafından yapılan çalışma tabanlıdır ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) olarak adlandırılır.

• AHP oldukça yorucu bir süreçtir ve organizasyonda stratejik önemi olan “zor” kararların verilmesinde bir danışman yardımıyla kullanılması önerilmektedir.

23

İlişkiler Digrafı/ Matris Kombinasyonu Metodu

• Bu yaklaşım bir ağaç diyagramının yaratılmasıyla başlar. • Ağaç diyagramının en sağ alanındaki maddeler matrise yerleştirilir

ve birbirlerine olan etkilerinin önemi belirlenir. • Daha sonra ID matrisi tek bir madde ile başlar ve sırasıyla bir

sonraki madde eklenir. Her bir madde eklenirken ekip “X sebebmidir, X nereye yerleşecek?” sorularını sorar.

• Daha sonra herbir maddeye gelen ve çıkan okların sayısı belirlenir.• En son sütun, her bir parçanın diğer parça üzerindeki etkisinin

ilişkisel gücünün tahminidir.

24

İD/ Matris Kombinasyonu Metodu Örneği

Yeni

öze

llikle

r ekl

e

Mev

cut ü

rünü

dah

a hı

zlan

dır

Mev

cut ü

rünü

dah

a ku

llanışlı h

ale

geti

Old

uğu

gibi

bıra

k am

a uc

uzla

t

Kayn

akla

rı ye

ni ü

rünl

ere

ada

Tekn

ik d

este

k bü

tçes

ini a

rttır

Çık

an o

klar

Gire

n ok

lar

Topl

am o

klar

Kuvv

et

Yeni özellikler ekle 5 0 5 45Mevcut ürünü daha hızlandır 2 1 3 27Mevcut ürünü daha kullanışlı hale getir 1 2 3 21Olduğu gibi bırak ama ucuzlat 0 3 3 21Kaynakları yeni ürünlere ada 1 1 2 18Teknik destek bütçesini arttır 0 2 2 18

25

Anlaşma Kriteri Metodu (Consensus Criteria Method – CCM)

• Bazı kriterlere göre birkaç seçenekten birini seçmek için kullanılan basitleştirilmiş bir yaklaşımdır.

• İlgilenilen faklı seçenekler satırlara, kullanılacak kriterler sütunlara yerleştirilerek bir matris oluşturulur.

• Anlaşmanın karar kuralına göre takım tarafından kriterlere ağırlıklar verilir.

• Sonunda her kriter için oluşan değer, o kriterin ağırlığı olur. • Daha sonra grup seçenekleri her kritere göre sıralar. Sıralama,

kriteri en iyi sağlayan seçeneğin en yüksek sırayı alması şeklinde yapılır.

• Daha sonra her kriter için seçeneğin seçenekleri sıra sayılar, kriter ağırlıkları ile çarpılıp toplanarak önceliklendirilir.

26

Anlaşma Kriteri Metodunun Örneği

27

Ok Diyagramı

• Diğer bir adı da faaliyet ağı diyagramıdır.• Kritik yol metodu (CPM-Critical Path Method) ve program gözden

geçirme ve değerlendirme tekniği (PERT – Program Evaluation andReview Technique) ile benzerdir.

• Proje yönetimi ve sistem mühendisliği ile ilgili eğitim gerektiren CPM ve PERT’ten farklı olarak ok diyagramları çok az bir eğitimle kullanılabilmeleri için basitleştirilmişlerdir.

28

Ok Diyagramı Örneği

Ön tetkikraporu

(1 hafta)

Tetkikçizelgesinin

oluşturulması(1 hafta)

Düzeltici faaliyet(24 hafta)

Tetkikinplanlanması

(16 hafta)

Tetkik hazırlığı(2 hafta)

Tam tetkik(7 hafta)

Tetkik raporu(2 hafta)

Düzeltici faaliyettoplantıları(4 hafta)

Projeninbitişi

ISOoryantasyonu

(4 hafta)

Eğitiminplanlanması

(1 hafta)

Ön tetkikinplanlanması

(2 hafta)

Ön tetkikhazırlığı(3 hafta)

Ön tetkik(2 hafta)

Tetkikçi eğitimi(4 hafta)

Projeninbaşlangıcı

A

A

29

Nominal Grup Tekniği

• Üzerinde faaliyette bulunulacak kısa bir liste yaratmak için kullanılan bir metottur.

• Grup üyeleri arasındaki genel al-ver miktarını azaltmak için tasarlanmış oldukça yapılandırılmış bir yaklaşım kullanır.

• Nominal grup tekniği şu durumlarda kullanılır: 1) Grup yeniyse veya üyelerinden bazıları yeniyse, 2) İlgilenilen konu tartışmaya yol açan bir konu ise, 3)Takım bir anlaşmazlığı çözememekte ise.

30

NGT Nasıl Uygulanır?

1. Bölüm – Formal bir beyin fırtınası1. Görevi bir soru şeklinde tanımlayın2. Tartışmanın amacını, kuralları ve NGT’nin prosedürlerini açıklayın3. Soruyu belirtip açıklayın4. Fikirler üretin. Bunu, takımın fikirlerini sessizce kağıda yazmaları

şeklinde yapın.5. Elde edilen fikirleri listeleyin6. Fikirleri açıklaştırın ve tartışın.

31

NGT Nasıl Uygulanır?

2. Bölüm – Seçimi yapmak1. En üstteki 50 fikri seçin. Üyeler kendi fikirlerini isterlerse listeden çıkarabilirler

ama başkasının fikrini çıkaramazlar.2. Aşağıdaki tabloyu kullanarak her üyeye indeks kartları dağıtın.

Fikirler İndeks kartı sayısı20’den az 4 kart20-35 6 kart36-50 8 kart

3. Her üye, her karta bir tane olmak üzere listeden seçtikleri fikirleri yazsın.4. Her üye seçimlerini sıraya koysun ve sıra numaralarını kartların üzerine

yazsın.5. Grubun seçimlerini ve sıra numaralarını kayıt edin.6. Sonuçları grupça tartışıp gözden geçirin. Her bir fikrin ne sıklıkta seçildiğini,

her fikir için toplam sıra sayısının ne olduğunu ele alın.

32

Güç Alanı Analizi (FFA- Force-Field Analysis)

• Makine mühendisliğindeki serbest-gövde diyagramları olarak bilinen bir disiplinden ödünç alınmış bir metottur.

• Serbest gövde diyagramları, mühendise bir gövdeyi saran ve gövdeüzerinde etkili olan tüm güçleri belirlemeye yardımcı olmak için çizilirler. Amaç, gövdenin denge durumunda durmasını sağlayan güçleri belirlemektir.

• FFA’da “denge”, içinde bulunulan durumdur. FFA takıma, işlerin şu ankidurumda kalmasını sağlayan güçleri anlamasında yardımcı olur.

• Bu güçlerden bazıları, sistemi istenen amaca doğru iten güçlerdir. Diğerleri ise istenen hareketi engelleyen ve hatta amaçtan uzaklaşmaya neden olan engelleyici güçlerdir.

• İtici ve engelleyici güçler belirlendikten sonra, takım 1) ilerlemeyi engelleyen güçleri azaltmak,2) istenen yöne hareketi sağlayan güçleri arttırmak için bir hareket planı

tasarlayabilir.

33

FFA Ne Zaman Kullanılır?

• FFA, planlamanın erken safhalarında kullanışlıdır. • Engelleyiciler açıkça tanımlandığında, bunların üstesinden gelmek

için stratejik bir plan geliştirilebilir. • FFA aynı zamanda süreç durakladığında da kullanışlıdır. • FFA yaparak insanlar bir araya getirilir ve bir fikir birliğine

varmalarına çalışılır.

34

FFA Adımları

1. Amacı belirleyin.2. Amacı gerçekleştirmek için gereken otorite, uzmanlık ve ilgiye

sahip kişilerden oluşan bir takım oluşturun.3. Takımın beyin fırtınası yada NGT kullanarak iticileri ve

engelleyicileri belirlemesini sağlayın.4. İticileri ve engelleyicileri listeleyen bir güç alanı diyagramı veya

tablosu yaratın.5. Engelleyicileri ortadan kaldırmak ve iticileri arttırmak için bir plan

hazırlayın.

35

FFA Örneği -1

36

FFA Örneği -2

37

FFA Örneği -3

Bir Araba Satın Almak

İticiler Engelleyiciler

İndirim var Daha yüksek ödemeler

Kredi faizi dü şük Araba yerine bir tekne istiyorum

Eski araban ın tamir masrafı Kar ım da bir araba isteyecek

Statü sembolü Eski araban ın ödemeleri bitmedi

İş garantili değil

Çocuk kolejde