-
Sveuilite u SplituPrirodoslovno-matematiki fakultetOdjel za
kemiju
prof. dr. sc. Maja Pavela-Vrani
Salar de Uyuni Bolivia
-
Mjesto: citosol
Uloga:SINTEZANADPH: reduktivna snaga u biosintskim procesima
(biosinteza masnih kiselina, aminokiselina, kolesterola)stanini
antioksidans
riboza-5-fosfata (R5P):pretea u biosintezi NTP, dNTP (RNA, DNA)
pretea u biosintezi ATP, CoA, NAD+, FAD
Pentoza-fosfatni put ilifosfoglukonatni putNADPH
-
OKSIDATIVNI ogranaksinteza NADPH na putu pretvorbe
glukoza-6-fosfata u ribozu-5-fosfat
NEOKSIDATIVNI ogranak meusobna pretvorba eera s 3, 4, 5, 6 i 7
C-atoma katalizirana pomou transaldolazatransketolaza
Metaboliki vani dijelovi puta
6NADP+ + 3G6P + 3H2O 6NADPH + 6H+ + 3CO2 + 2F6P + GAP
-
NADP+NADP+NADPHNADPHglukoza-6-fosfat + 2NADP+ + H2O
ribuloza-5-fosfat + 2NADPH + 2H+ + CO2 2NADPHOksidativni
ogranakglukoza-6-fosfat-dehidrogenazaglukoza-6-fosfat-dehidrogenaza
je visokospecifina za NADP+ (Km za NAD+ je 1000 puta vei od Km za
NADP+)
to je Km?
-
CO2
+
glukoza-6-fosfat
6-fosfoglukonat
ribuloza-5-fosfat
riboza-5-fosfat
ksiluloza-5-fosfat
sedoheptuloza-7-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
fruktoza-6-fosfat
eritroza-4-fosfat
fruktoza-6-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
-
Spona izmeu oksidativnog ineoksidativnog
ogrankaNADP+NADP+NADPHNADPHribuloza-5-fosfatriboza-5-fosfatksiluloza-5-fosfatizomerazaepimerazaizomerizacijaepimerizacija
-
CO2
+
glukoza-6-fosfat
6-fosfoglukonat
ribuloza-5-fosfat
riboza-5-fosfat
ksiluloza-5-fosfat
sedoheptuloza-7-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
fruktoza-6-fosfat
eritroza-4-fosfat
fruktoza-6-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
-
niz neoksidativnih reakcijameusobna pretvorba ugljikohidrata s
3, 4, 5, 6 i 7 C-atoma
ULOGA: prevoenje suvika peterolanih eera u intermedijere
glikolize, odnosno glukoneogenezesinteza peterolanog eera potrebnog
za sintezu nukleotida, iz meuprodukata glikolize
Neoksidativni ogranak
-
TRANSKETOLAZAprenosi C2-jediniceprostetika skupina:
tiaminpirofosfat (TPP)donor C2 jedinice: ketozaakceptor: aldoza
TRANSALDOLAZAprenosi C3-jedinicealdolno cijepanjestvara
Schiffovu bazu sa supstratomdonor C3 jedinice: ketozaakceptor:
aldoza
Enzimi neoksidativnog ogranka
-
Neoksidativni ogranak je veza izmeuPPP i
glikolizetransketolazatransketolazatransaldolaza
-
CO2
+
glukoza-6-fosfat
6-fosfoglukonat
ribuloza-5-fosfat
riboza-5-fosfat
ksiluloza-5-fosfat
sedoheptuloza-7-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
fruktoza-6-fosfat
eritroza-4-fosfat
fruktoza-6-fosfat
gliceraldehid-3-fosfat
-
C6 = fruktoza-6-fosfat C3 = gliceraldehid-3-fosfat
Viak R5P, nastao na PPP, moe se kvantitativno prevesti u
meuprodukte glikolize
-
G6PPPPF6PDHAPF1,6PGLIKOLIZAPentoza-fosfatni put je metabolika
zaobilaznicaglukozaGAP
-
glavno kontrolno mjesto:glukoza-6-fosfat dehidrogenaza
najvaniji regulacijski faktor: razina NADP+
tok G6P ovisi o potrebama za: R5P i NADPH NADPH R5P
ATPRegulacija PPP
-
Potrebe za NADPH i riboza-5-fosfatomsu
uravnoteeneG6P6PGRu5PNADPHNADPHCO2R5PnukleotidiOKSIDATIVNI
OGRANAKNEOKSIDATIVNIOGRANAK
-
G6PRu5P2NADPHCO2R5POKSIDATIVNI
OGRANAKNEOKSIDATIVNIOGRANAKPotrebno je znatno vie NADPHnego
riboza-5-fosfataGAPF6PDHAPF1,6PGLUKONEOGENEZA
-
G6PR5PNEOKSIDATIVNIOGRANAKGAPDHAPF1,6PGLIKOLIZAPotrebno je
znatno vie riboza-5-fosfatanego NADPHPovratnim reakcijama
neoksidativnogogranka iz intermedijera glikolizenastaje
riboza-5-fosfatF6P
-
G6P2NADPHCO2R5POKSIDATIVNI
OGRANAKNEOKSIDATIVNIOGRANAKDHAPGLIKOLIZAPotrebno je proizvesti
NADPH i ATPPIRUVATRu5PCLKGAP2ATPF6PF1,6P
-
PPP je mnogo aktivniji u masnom tkivu nego u miiu
Masno tkivo troi NADPHza sintezu masnih kiselina iz
acetil-CoATkiva s aktivnim PPP
TkivoFunkcija - SINTEZAnadbubrena
lijezdasteroiditestisisteroidijajnicisteroidimlijene lijezdemasne
kiselinemasno tkivomasne kiselinejetramasne kiseline i
kolesterolcrvena krvna zrncaodravanje reduciranog glutationa
-
purinski glikozid iz boba je oksidans koji uzrokuje stvaranje
peroksida
peroksidi oteuju membrane i druge biomolekule
peroksidi se eliminiraju djelovanjem glutation peroksidaze koja
koristi glutation kao redukcijsko sredstvo
2GSH + R-O-O-H G-S-S-G + R-OH + H2O
Regeneracija glutationaG-S-S-G + NADPH + H+ 2GSH + NADP+
u odsutnosti glukoza-6-fosfat dehidrogenaze eritrocit ne
proizvodi NADPH koji je neophodan za obnavljanje reduciranog
glutationa - peroksidi oteuju membrane
eritrociti u kojima je sniena koncentracija reduciranog
glutationa podloniji su lizi: anemija
Favizam: akutna hemolitika anemijaizazvana uzimanjem boba
*
