ISSN

1686

-862

5

วารสารรายไตรมาส

ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม - กนยายน 2554เผยแพรขอมลขาวสารและความเคลอนไหวดานสงแวดลอมในพนทภาคใตตอนลางฝงตะวนออก

Contact

รายไตรมาสปท 7 ฉบบท 3 เดอนกรกฎาคม-กนยายน 2554วตถประสงค : เพอเผยแผรความรและขาวสารดานสงแวดลอมทเปนประโยชนตอการนำไปเปนแนวทางการปฏบต และประชาสมพนธขาวสาร หรอกจกรรมดานสงแวดลอม

ทปรกษาโชต ตราชสรพล ปตตาน

บรรณาธการบรหารจงจตร นรนาทเมธกล

หวหนากองบรรณาธการวกรม เดชหน

กองบรรณาธการจรงค มะสนรชฎา แกวมณ

บรรณาธการฝายศลป และสรางสรรคทว ลอชาสตย

ประสานงานการเผยแพรรชฎา แกวมณ

จำนวนพมพ 1,000 เลมออกแบบ-จดพมพบรษท มาสเตอรพซ แอนด โครเชท จำกดโทร. 074-221122 โทรสาร. 074-221125www.masterpiece.co.th

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000

โทร. 0-7431-1882, 0-7431-3419

Website : www.reo16.mnre.go.th

E-mail : reo16.org@mnre.mail.go.th

คยกนกอน From Editor

สนใจสมครเปนสมาชกหรอสงความคดเหนประชาสมพนธ สามารถแจงความจำนงไดท บรรณาธการวารสาร “เมดทราย“

วารสาร เมดทราย

ในชวงทผานมา ประเทศไทยประสบปญหาอทกภยอยาง

รนแรง และหลายจงหวด เปนทนาสงเกตวาการเกดอทกภยในแตละ

จงหวดมความรนแรงมากยงขน สรางความเสยหายอยางมหาศาล

หากยอนกลบไปในอดต พ.ศ. 2505 ประเทศไทยประสบอทกภยเพยง

1 ครง เสยหายเพยง 3 จงหวด คอ นครศรธรรมราช สราษฎรธานและ

พงงา ในชวง พ.ศ. 2505-2514 ประเทศไทยประสบอทกภยสงสด

ในป 2513 โดยเกดอทกภย 7 ครง หลงจากนน ประเทศไทยคอยๆ

ประสบอทกภยเพมขนและครอบคลมพนทมากขน คงปฏเสธไมไดวา

เหตการณทเกดขนเปนเพราะเราทำลายทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมอยางตอเนองและรนแรง เมอเราทำลายธรรมชาตและ

สงแวดลอมอยางรนแรง ธรรมชาตกตอบสนองมนษยกลบอยาง

รนแรงเชนกน

นบตอนไป ธรรมชาตจะสงสอนมนษยใหรซงถงการทำลาย

ธรรมชาต และจะบอกใหรวามนษยไมไดเปนเจาของธรรมชาต

แตธรรมชาตตางหากทเปนเจาของมนษย

ขอแสดงความเสยใจกบผประสบอทกภยและเปนกำลงใจ

ใหสตอไป และชวยดแลรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม แลวธรรมชาต

และสงแวดลอมกจะเอาชวตทสดใสมาใหตอไปในอนาคต

Contentsคยกนกอน From Editor

ในเลมนมอะไร

ยอนดตายาย..ใชชวตเรอพดพราว

บนทกทะเลสาบการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา

เกบมาปรงใหอรอยตมโคลงปลาดกยาง

เลาะเลยบ ชายฝงลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ป 2554

เลาเรอง...ดวยภาพ

เลาเรอง...สงแวดลอมหนวยงานของรฐทำ “คลอง” ใกลบานเราเนาเหมนจะทำยงไงกนด !!

เกรดเลก เกรดนอย15 วธ ชวยโลกรอนแถมเงนตดกระเปา

ธรรมชาต และสงแวดลอมผกตบชวากบปญหาในแหลงนำ และการนำไปใชประโยชน

4

10

16

6

1418

10..

16..

17..

18..

9..

6..

4..

14..

ปายโฆษณาหนารานเกมสออนไลนตางแขงขนกนอวดอางถงความสนกตนเตน เราใจของเกมสททางราน

ใหบรการ เพอดงดดลกคา ซงไมใชใครทไหน คอกลมเยาวชน ลกๆหลานๆของทานทงหลาย ใหเขาไปใชบรการ เกมสลกษณะนไดกลายเปนธรกจชนดหนงททำรายไดใหกบผประกอบการอยางงดงาม และถอเปนของเลนชนดหนงของเดกๆในยคสมยใหม ถาจะนบยอนกลบไปถงพฒนาการของเกมสการละเลนหรอของเลนของเดกๆ เยาวชน พอจะแบงออกเปนชวงเปนยคสมยไดโดยคราวๆ คอยคสมยปจจบนกเปนยคของเกมสออนไลนหรอเกมสทผานเครอขายอนเตอรเนต ยอนหลงไปอกนดหนงกจะเปนยคของเกมสแบบตเกมสหรอเกมสแบบแผนทเลนโดยเครองเลนเกมส กคอตองมทงแผน และเครองอานแผนท ใชเลนเกมส ยอนไปอกกนาจะเปนชวงของเกมสกด ชวงของตวตอหนยนตหรอหนจำลองตางๆ และยอนไปอกหลายชวงกจะเปนการละเลนของเดกๆและเยาวชนทใชสงของจากธรรมชาต และสงแวดลอมรอบๆตวมาดดแปลงเปนของเลน ซงจะมหลากหลายรปแบบ เชน การละเลนบางชนดจะมอปกรณประกอบ บางชนดกไมมอปกรณ เพยงแตอาจมการตงกฎกตกาในการเลน เดกๆ และเยาวชนในยคสมยนนกสามารถมเกมส ของเลนทสนกเลนกนได “เรอพดพราว” เปนการละเลนอกชนดหนงของเดกๆ และเยาวชนในสมยอดตท ใชวสดจากธรรมชาตมาดดแปลงเปนของเลนไดโดยไมตองพงพาเทคโนโลย ไมตองเสยสตางคในการชอการขาย ไมตองใชทรพยากรธรรมชาตใหสนเปลอง ของดงกลาวกทำใหเดกในยคสมยนนมความสข และสนกสนานกบการละเลนได เรอพดพราว หรอเรอเปลอกมะพราว เปนการเลน

อยางหนงของเดก (คำวา “พด” ในภาษาถนใตหมายถงเปลอกมะพราว) นยมเลนกนในหมเดกทมบานอยรมแมนำลำคลองหรอทมบรเวณนำทวมถงเปนประจำ เลนกนทงเดกหญงและชาย แตนยมเลนในกลมเดกผชายมากกวา การทำเรอพดพราว เลอกหาพดพราวทมลกษณะเหมาะสมทจะนำมาทำเรอคอ มผวนอกเรยบมน มลกษณะโคงงอนตลอดจนมขนาดใหญ และหนาตามตองการ สวนมากจะเปนพดพราวทเพงปอกเพราะเปลอกผวยงเปนมน และเสนใยยงยดเกาะตวกนแนน นำพดพราวนมาทำเปนเรอ สวนมากจะใชทางปลายผลมะพราวเปนหวเรอ เพราะมลกษณะเรยวแหลม และโคงงอนเหมาะจะใชทำหวเรออยแลว ใชมดหรอของมคมอนเฉอน และตกแตงใหทางหวเรอแหลม และไดรปสวยงาม สวนทาง

เรอ...พดพราว

4

ทายเรอสวนมากจะตดตรง โดยใหทายเรอสงพอสมควร เมอวางบนผวนำ บางคนทำทางทายเรอใหแหลมนอยกวาหวเรอกม สวนกลางลำใหมความกวางเหมาะกบขนาดของลำเรอ เฉอนเสนใย และตกแตงใหเหลอแตเสนในทเกาะยดตวกนแนนใกลเปลอกผวมความหนาตามสมควร เมอไดเรอพดพราวตามตองการแลว เดกๆ มกจะลองเอาไปวางบนผวนำดวามสวนใดทขาดความสมดลหรอดไมสวยงาม กนำมาตกแตงอกครงจนเปนทพอใจ การเลนเรอพดพราว นยมเลนกน 2 ลกษณะคอ ลกษณะหนงเปนการเลนแบบผกเชอกสำหรบเดนลากหรอนำไปผกลามกบสงตางๆ เรยกกนวา “เรอลากพดพราว” หรอ “เรอพดพราวผกเชอก” โดยเอาตะปหรอไมสนๆ ปลายแหลมตอกปกทหวเรอ แลวใชเชอกทมขนาด และความยาวพอสมควรผกกบตะปหรอไมนน ผเลนจบปลายเชอกอกดานหนงเดนลากเรอไปตามรมแมนำลำคลองหรอบรเวณทนำทวมถง ในกรณทนำไหลเชยวมากผเลนอาจยนถอปลายเชอกไวเฉยๆ หรอไมกนำปลายเชอกไปผกไวกบเสาบาน ไมหลก กงตนไม ฯลฯ ทนำทวมถง ปลอยใหเรอลอยไปตามกระแสนำจนเชอกตง เรอกจะหนหวทวนกระแสนำลอยลำอย มองดเหมอนเรอกำลงแลนแหวกนำขนมา นอกจากนนแลวเดกบางคนอาจใสหางเสอ ประดบตกแตงเรอลากพดพราวกมบาง เชนการประดบธงหรอทำเปนตกตาคนนงอย ในเรอ เปนตน แตโดยทวไปแลวเรอลากพดพราวมกจะไมใสหางเสอ (ภาษาใตเรยก “อดเรอ” หรอ “กดเรอ”) เพราะการลากจะชวยกำหนดทศทางของเรออยแลว

สวนอกลกษณะหนง เปนการเลนแบบใชใบเรยกวา “เรอใบพดพราว” โดยการทำใบปกเขาตรงกลางลำเรอ ใบนอาจทำดวยใบมะพราว กระดาษแขง ผา ฯลฯ มรปราง และขนาดแลวแตการประดษฐ และกะใหพอเหมาะกบลำเรอ ซงเรอใบพดพราวมกใสหางเสอดวยสวนมากทำดวยไม เพอชวยในการบงคบทศทางใหเรอแลนตรง เรอนตองเลนในขณะทมลมพด และกระแสนำไมไหลเชยวนก การเลนอาจเลนคนเดยวหรอแขงขนกนกไดการเลนคนเดยวโดยการวางเรอตามทศทางลมแลวปลอยใหเรอแลนไป สวนการแขงขนผแขงขนจะวางเรอในระดบเสมอกน แลวใหสญญาณปลอยเรอไปพรอมๆ กน ใครถงทหมายกอนกชนะ ในการแขงขนมกจะมการควบคมขนาดของเรอดวย ในยคสมยนความทนสมย เทคโนโลย หรอความศวไลยทเขาเรยกกน ไดแผกระจายครอบคลมไปทวไมเวนกระทงในเขตชนบท เชนเดยวกนกบเกมสออนไลนท ไดรบความนยม ฝงตวไปทกหยอมหญา ชมชนไหนหมบานไหนไมมเกมสออนไลนเดกๆ และเยาวชนในชมชนนนจะเปนคนทไมทนสมยพดกบเพอนๆไมรเรอง สมยนคงไมมเดกและเยาวชนคนไหนทจะหนไปเลนเรอพดพราว ทเปนการละเลนของเดกๆ และเยาวชนททงประหยดพลงงาน คอไมตองผานกระบวนการผลตจากโรงงานอตสาหกรรม เพยงแตใชแรงงานคนนำพดพราวมาตกแตงใหเปนรปเรอกใชเปนของเลนไดแลว ไมตองใชทรพยากรใหสนเปลอง ไมตองใชพลงงานไฟฟา พลงงานกลในการขบเคลอน ใชพดพราวจากธรรมชาต และพลงงานลม พลงงานคนกเลนของเลนชนดนอยางสนกไดเชนกน

5สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

บนทก...ทะเลสาบ

การพฒนา...ลมนำทะเลสาบสงขลา

ยทธศาสตรการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา แผนแมบทการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา พ.ศ. 2549 - 2556 จดทำขนตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 17 ธนวาคม พ.ศ. 2545 โดยมวตถประสงค เพอใชเปนกรอบในการจดทำการพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพนทลมนำทะเลสาบสงขลาใหคนสภาพความอดมสมบรณมากทสด เกดความสมดลระหวางการพฒนาและการอนรกษทรพยากรในพนท และใชเปนฐานในการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนไดอยางยนยน แผนแมบทการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาทจดทำขนไดรบความเหนชอบจากมตคณะรฐมนตรตามความเหนของคณะกรรมการพฒนาลมนำทะเลสงขลา เมอวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ. 2548 และไดรบการแปลงแผนไปสการปฏบตอยางแทจรงในปงบประมาณ พ.ศ. 2550 อยางไรกตามจากการตดตามประเมนผลอยางตอเนองโดยหนวยงานทรบผดชอบ พบวาการดำเนนงานหลายประเดนไมบรรลเปาหมายตามตวชวดทกำหนดไวในแผน ประกอบกบการเปลยนแปลงของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงผลใหปจจยในการดำเนนงาน โครงสรางความสมพนธทงปจจยทเกยวของและเงอนไขของการดำเนนการตามแผนแตกตางไปจากชวงทผานมา ยากทการดำเนนตามแผนแมบทเดมจะสามารถขบเคลอนการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาใหบรรลเปาประสงคทกำหนดไวเดมได คณะกรรมการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา จงมมตในคราวประชมครง ท 1/2552 เมอวนท 30 กรกฎาคม 2552 เหนควรใหทบทวนและปรบปรงแผนแมบทการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาใหสอดคลองกบสภาพปญหาสถานการณทเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะอยางยงในประเดนทมความสำคญเรงดวน ไดแก ทรพยากรปาไม (ปาบกและปาพร) ทรพยากร

สตวนำและประมง การตนเขนของแหลงนำ การกดเซาะชายฝงและคณภาพสงแวดลอม (นำเสยและขยะมลฝอย) เพอนำไปสการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาใหยงยนตอไป ซงมหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยคณะการจดการสงแวดลอม รวมกบศนยความเปนเลศแหงชาตดานการจดการสงแวดลอมและของเสยอนตราย ศนยเครอขายภาคใต และสถาบน/หนวยงานในเครอขาย ตระหนกในบทบาททจะตองรวมกนรบผดชอบตอลมนำทะเลสาบสงขลาไดเสนอตวและไดรบมอบหมายจากสำนกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเปนผดำเนนการทบทวนและปรบปรงแผนแมบทการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2556-2559 แผนแมบทการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาฉบบปรบปรง พ.ศ. 2556-2559 มงเนนการทบทวนและปรบปรงแผนงานและ

6

โครงการในประเดนปญหาสำคญเรงดวน 5 ประเดนคอ ประเดนทรพยากรปาไม (ปาบกและปาพร) ทรพยากรสตวนำและประมง การตนเขนของแหลงนำ การกดเซาะชายฝง และคณภาพสงแวดลอม (นำเสยและขยะมลฝอย) โดยมการเชอมโยงถงประเดนอนทเกยวของ ทไดจากการวเคราะหสถานการณและความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยและผทรงคณวฒในพนท

การจดทำแผนงบประมาณในเชงบรณาการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา การจดทำแผนงบประมาณในเชงบรณาการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา เปนกรอบแผนปฏบตการในภาพรวมใหกบหนวยงานตางๆ ทดำเนนการฟนฟ อนรกษทรพยากรธรรมชาตในลมนำทะเลสาบสงขลาเปนไปอยางมระบบ และสามารถสะทอนภารกจของรฐบาล ตามแนวนโยบายทมงเนนใหเกดประโยชนตอประชาชนในพนทลมนำ โดยคำนงถงประสทธภาพ ประสทธผล ประหยด และเกดความคมคา ทงน สำนกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) ไดรบมอบหมายใหเปนหนวยงานหลกในการจดทำแผนบรณาการงบประมาณการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา โดยในระยะเวลาทผานมา สำนกงานฯ ไดจดทำกรอบแผนบรณาการงบประมาณการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา พ.ศ. 2550-2554 เพอใชเปนกรอบในการดำเนนงานพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาแบบบรณาการของหนวยงานแลว สำหรบการจดทำแผนงบประมาณในเชงบรณาการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา พ.ศ. 2556-2559 ในครงน สผ. ไดรบมอบหมายตามมตคณะกรรมการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาในการประชมครงท 1/2552 เมอวนท 30 กรกฎาคม 2552 ใหดำเนนการจดลำดบความสำคญของประเดนปญหาตามสถานการณทเปลยนแปลงไป โดยใหเนนไปทประเดนปญหาหลก ทในระยะทผานมาขบเคลอนการแกปญหาไดนอย แลวจดทำเปนโครงการใหญๆ และในการประชมครงท 1/2554 เมอวนท 27 มกราคม 2554 ไดมมตเหนชอบแนวทางการแกไขปญหาวาตภยและอทกภยและแนวทางแกปญหาการบกรกพนทปาตนนำและปาพรควนเครงในการประชมซงเปนปญหาเรงดวนในปจจบน สำนกงานฯ จงไดนำแนวทางดงกลาวมาผนวกรวมในการยกรางแผนงบประมาณในเชงบรณาการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลาครงนดวย

การยกรางกรอบแผนงบประมาณในเชงบรณาการพฒนาลมนำทะเลสาบสงขลา พ.ศ. 2556-2559 ไดผานกระบวนการประชมกลมยอยระหวางผแทนหนวยงานภาครฐ ทงสวนกลางและสวนภมภาค ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน รวมไปถงผแทนภาคประชาชนบางสวน เพอระดมความคดเหนในการจดทำกรอบแผนฯ ในประเดนปญหาสำคญ ระหวางวนท 19 กรกฎาคม 2554 - 1 สงหาคม 2554 ณ จงหวดสงขลา โดยมผเขารวมประชมประเดนละ 40-50 คน ครอบคลม 7 ประเดนปญหาสำคญ ไดแก 1) ปญหาคณภาพสงแวดลอม (ขยะและนำเสย) 2) ปญหาทรพยากรปาไม 3) ปญหาการกดเซาะชายฝง 4) ปญหาอทกภย 5) ปญหาทรพยากรสตวนำและประมง 6) ปญหาความตนเขนของทะเลสาบ และ 7) ปญหาการบรหารจดการ โดยจากผลการประชมทง 7 เวทดงกลาว ทประชมมความเหนรวมกนในการกำหนดประเดนวสยทศนในการบรหารจดการลมนำทะเลสาบสงขลา เปาประสงค ประเดนยทธศาสตร ไวดงน

วสยทศน (vision) “ทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมในลมนำทะเลสาบสงขลา ไดรบการอนรกษและฟนฟใหเกดความสมดล เพอเออตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และคณภาพชวตของประชาคมในลมนำ บนพนฐานของการมสวนรวม”

7สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

เปาประสงค (Goals) 1.ทรพยากรธรรมชาตทรอยหรอหรอเสอมโทรมลง ไดรบการอนรกษฟนฟ ให เกดความสมดลและสภาพแวดลอมทเสอมโทรมไดรบการแกไข 2.พนททมคณคาตอการดำรงชพของประชาชน และพนททมความสำคญในเชงระบบนเวศ มการบรหารจดการและใชประโยชนอยางยงยน ดวยหลกธรรมาภบาล 3.ประชาชน องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน และภาคราชการ เขามามสวนรวมในการอนรกษและสรางความสมดลใหกบธรรมชาต มสวนรวมในการฟนฟความอดมสมบรณของทะเลสาบสงขลา และมสวนรวมในการสรางสภาพแวดลอมทดใหกบสงคม

ประเดนยทธศาสตร 1.การอนรกษและฟนฟระบบนเวศปาไม (ปาบกและปาพร) ใหเกดความสมดล 2.การจดการและฟนฟทรพยากรสตวและประมง เพอการดำรงชพของคนลมนำ 3.การแกปญหาความตนเขนของทะเลสาบและแหลงนำเพอการสญจรทางนำ การระบายนำและฟนฟสตวนำในทะเลสาบสงขลา 4.การลดปญหาอทกภยในพนทวกฤต 5.การลดปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลใหสอดคลองกบสภาพธรรมชาต 6.การปองกนและควบคมมลพษ (มลพษทางนำและขยะ)เพอสรางสภาพแวดลอมทดใหกบประชาชน 7.การบรหารจดการลมนำทะเลสาบสงขลาอยางบรณาการและมสวนรวมของทกภาคสวน

8

ตมโคลงปลาดกยาง... สวสดครบแฟนคลบทกๆ ทาน กอนเขยนอยางอน เรามากลาวตอนรบนายกรฐมนตรคนท 28 และเปนผหญงคนแรกของประเทศไทย สกหนอยกอน ไชโย! ไชโย! ยนดตอนรบครบ หวงวาตอไปนคงจะมอะไรใหมๆ แปลกๆ เกดขนเพอความกาวหนา ของชาตบานเมอง สาธ! เอา เรามาวาเรองของเราตอดกวา ทำกนงายๆ ประหยด เพยงพอ และพอเพยงในไตรมาสน เรามาวากนถงอาหารทเปนยาดวย เพราะอากาศรอนๆ เยนๆ ฝนตก แดดออก เดยวตก เดยวออก ทำใหรางกายปรบตวไมทน ตะครนตะครอเนอตว อาหารมอนพอจะชวยได ระดบหนง เรยกวา ตมโคลงปลาดกยาง หรอบานเรากตมเปรตธรรมดาๆ นแหละ

วตถดบ 1. ปลาดกยาง สก 1 ตว ขนาดพอเหมาะ ยางใหแหง 2. ขา สก 4-5 แวน (เอาแกๆ หนอย) บำรงธาต ตดคาว 3. ตะไคร สก 2 ตน อวบๆ หนเฉยงๆ แวนวงรหนาหนอย (ขบเหงอ) 4. นำมะนาว สก 4 ชอนโตะ 5. หอมแดงเผา 5 หว (บำรงหวใจ) 6. กระเทยมเผา 8 กลบ (แกความดน) 7. นำปลา 4 ชอนโตะ (เพอความกลมกลอม) 8. พรกขหน (เขยว-แดง ใหหนกเขยว) 1 กำ ทบพอหก ชวยเจรญอาหาร 9. ใบกะเพรา 1 กำมอ (หอมโลงคอ โลงจมก)

วธทำ ตมนำใหเดอด ใสขา ตะไคร หอมแดงเผา กระเทยมเผา นำปลา ปลาดกยางแกะเอาแตเนอ หนชนใหญๆ พอเดอดอกทยกลง และใสนำมะนาว พรกขหนทบ ใบกะเพราคนใหเขากน ชมดใหได 3 รส เปรยว เคม เผด ใครชอบเผด ใครชอบเปรยวใหเพมมะนาว ตามใจคนกน ซดรอนๆ ซด ซาด เหงอ ซก ซก โอย อรอย ลากอนนะคราบ เจอกนใหมฉบบหนา สวดส สวสด

ลงอทย ผนารก 9สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

เลาะเลยบ...ชายฝง

ตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมโดยสำนกกจการเยาวชนและลกเสอ กรมสงเสรม

คณภาพสงแวดลอม ไดจดทำโครงการฝกอบรมลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมขน ในเขตพนทการศกษาของแตละจงหวด สงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ เพอคดเลอกนกเรยนเขารวมโครงการ ซงมกจกรรมทสำคญในการสรางเครอขายลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมการพฒนาเยาวชนในดานจตอาสา สรางจตสำนกและความตระหนกในเรองของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยมอบหมายใหสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ ไดไปดำเนนการในพนท ทรบผดชอบ ซงปนไดดำเนนการมาเปนปท ๒ ในสวนเขตพนทรบผดชอบของสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ (ซงรบผดชอบพนทจงหวดสงขลา พทลง ปตตาน ยะลาและนราธวาส) ไดดำเนนการเลอกพนทจดอบรมลกเสอตามโครงการด งกล าว ท เ ขตรกษาพนธ ส ตวป าโตนงาช าง อำเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ซงเปนทจดอบรมเมอปทผานมา และไดรบความรวมมอเปนอยางดจากทานหวหนาเขตฯ และเจาหนาทของเขตฯ ทกๆ ทาน ซงทางสำนกงานฯขอขอบคณไว ณ โอกาสนดวย ในการอบรมแกลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในปงบประมาณ ๒๕๕๔ สำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ไดกำหนดกลมเปาหมายเปนลกเสอและเนตรนารจากโรงเรยนตางๆในพนท เขตการศกษาสงขลา และพนท เขตการศกษาพ ทลง จำนวนไมนอยกวา ๑๐ โรงเรยน-โรงเรยนละ ๑ หม (จำนวน ๘-๑๐ คน ) รวมลกเสอและเนตรนารและครผบงคบบญชาลกเสอไมนอยกวา ๑๐๐ คน โดยกำหนดจดการฝกอบรมระหวางวนท ๒๒ - ๒๔

มถนายน ๒๕๕๔ ภายใตหวขอหลกของคาย (Theme) คอ “ลกเสอกบการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพนทลมนำทะเลสาบสงขลา” โดยมรปแบบกจกรรมการฝกอบรมลกเสอแหงชาต เชนการใหความร การเดนทางสำรวจ และการชมนมรอบกองไฟ เปนตน ในสวนสาระวชาการทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทสอดคลองกบสภาพทองถน ประกอบดวย บทบาทของลกเสอและเนตรนารกบการจดการส งแวดลอมกจกรรมการจดการพนทอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง อำเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา กจกรรมฐานความรเรอง ปาเพอชวต (รอยเทานเวศ/สายใยชวต) กจกรรมฐานความรเรอง ลมนำทะเลสาบสงขลา/ลมนำแหงชวต กจกรรมฐานความรเรอง นกสบสายนำ กจกรรมฐานความรเรอง การจดการขยะและการนำขยะกลบมาใชประโยชน กจกรรมฐาน

ลกเสออนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ป ๒๕๕๔

10

ความรเรอง การจดการนำ/การทำฝายชะลอความชมชน (ฝายแมว) และกจกรรมการศกษาเสนทางธรรมชาต และกจกรรมปลกตนไมเฉลมพระเกยรต สวนกจกรรมและพธการทางลกเสอ ไดแก พธเปดกองลกเสอรอบเสาธง , ถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖ การกลาวคำปฏญาณ กจกรรมชมนมรอบกองไฟ การเรยนรชวตชาวคาย การตรวจเยยมคายลกเสอของผบงคบบญชาลกเสอในตอนเชา การประชมรอบเสาธงและการเคารพธงชาต และกจกรรมกลมสมพนธ ในสวนของกลมเปาหมาย การดำเนนการอบรมตามโครงการฯในป ๒๕๕๔ น ไดกำหนดกลมเปาหมายจากโรงเรยนมธยมศกษาและโรงเรยนขยายโอกาสในพนทลมนำทะเลสาบสงขลา เพอสอดคลองกบหวขอหลกของการฝกอบรม ซงไดแกโรงเรยนในพนทจงหวดสงขลาและจงหวดพทลง จำนวน ๑๐ แหง ประกอบดวย โรงเรยนหารเทารงสประชาสรรค (๑๑ คน) โรงเรยนปาบอนพทยาคม (๑๐ คน) โรงเรยนบางแกวพทยาคม (๑๑ คน) โรงเรยนปากพะยนพทยาคาร(๑๑คน)โรงเรยนปากจาวทยา (๑๐ คน) โรงเรยนบางกลำวทยารชมงคลาภเษก(๑๐ คน) โรงเรยนหาดใหญวทยาลย ๒ (๑๐ คน) โรงเรยนควนเนยงวทยา(๑๐ คน) และโรงเรยนคเตาวทยา (๑๐ คน) กระบวนการในการฝกอบรมฯเปนการฝกอบรมดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชกระบวนการฝกอบบรมแบบลกเสอดงนนจงมการผสมผสานระหวางความรดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระบวนการทางลกเสอ การฝกอบรม จงจดใหมการพกคางแรมทเรยกวา การเขาคาย ระยะเวลาการเขาคาย ๓ วน

๒ คน โดยกลมเปาหมายเปนลกเสอ และเนตรนารสามญรนใหญ จำนวน ๑๐๐ คน ซงเปนเดกนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๑ - ๓ การออกแบบหลกสตรจงเนนการถายทอดความร โดยผานกจกรรมตางๆ ทนาสนใจ โดยการจดฐานการเรยนร ใหมสาระเนอหาครอบคลมทงความรวชาลกเสอ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของลมนำทะเลสาบสงขลา ในกระบวนการฝกอบรมเพอลดขนาดของกลมเปาหมายทมาเขาฐานเรยนรแตละรอบ และกำหนดหมนเวยนฐานรอบละกลมจงไดกำหนดกลมๆ ละประมาณ๒๐ คน โดยมคณะวทยากรจาก สำนกงานลกเสอจงหวดสงขลา โรงเรยนพะตงประธานครวฒน สำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ ศนยวจยทรพยากรทางทะเลและชายฝง โครงการหมบานรกษปาลมนำทะเลสาบสงขลาสำนกงานทรพยากรนำภาค ๘ เขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชางโดยมเนอหา/กจกรรม ดงน - การบรรยายบทบาทหนาทของลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน บทบาทของลกเสอควรยดหลกปฏบตในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กบการจดการสงแวดลอม การขบเคลอนเครอขายลกเสออนรกษฯ กบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม บทบาทลกเสอ และเนตรนารทด โดยวทยากรจากสำนกงานลกเสอจงหวดสงขลา และสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ การบรรยายการจดการพนทอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง อำเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดยเจาหนาทเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง เนนถงการดำเนนงาน และ ภารกจของเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชางฐานความรเรองปาเพอชวต : เนนการสรางจตสำนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การปลกปา การสงเสรมใหเยาวชนทกคนชวยกนปลกตนไมเพอชวยลดโลกรอน - ฐานความรเรองลมนำทะเลสาบสงขลา/ลมนำแหงชวต โดยวทยากรทรพยากรทางทะเลและชายฝงอาวไทยตอนลาง โดยใหความรเกยวพนทลมนำทะเลสาบสงขลาความสำคญของทะเลสาบสงขลา วถชวตคนลมนำ กบการสรางจตสำนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของทะเลสาบสงขลา และความหลากหลายทางชวภาพของทะเลสาบสงขลา ฐานความรเรองนกสบสายนำ โดยอาจารย จากโรงเรยนพะตงประธานครวฒน โดยการใหความรเรองเกยวกบการตรวจสอบคณภาพนำทางชวภาพ (นกสบสายนำ) และการ 1

1สำ

นกงา

นสงแ

วดลอ

มภาค

ท 16

สำน

กงาน

ปลดก

ระทร

วงทร

พยกร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

ตรวจวดคณภาพนำทางกายภาพ ซงเปนสงบงบอกถงคณภาพนำ และสงแวดลอมในพนท การสรางจตสำนกในเฝาระวงตดตามตรวจสอบคณภาพนำในแหลงนำชมชน และแหลงนำสาธารณะฐานความร เรองการจดการขยะและการนำขยะกลบมาใชประโยชน โดยวทยากรจากคณะสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ โดยการใหความรเรอง การจดการขยะครบวงจร เนนการลดขยะ ณ บานเรอนหรอแหลงกำเนด การเกบขนอยางถกวธ การคดแยกอยางถกตอง การนำกลบมาใชประโยชน การจดตงธนาคารขยะ การแปรรปขยะ การทำปยหมกจากขยะอนทรย การสรางจตสำนกในการลด คดแยกขยะ และการนำขยะกลบมาใชประโยชน โดยใชหลก ๓ R คอ R๑. Reduce (การลดการใช) R๒. Reuse (การนำมาใชซำ) R๓.Recycle (การนำกลบมาใชประโยชนใหม)ฐานความรเรองการจดการนำ/การทำฝายชะลอความชมชน จากสำนกงานทรพยากรนำภาค ๘ ใหความรเรอง การบรหารจดการนำ เนนพระราชดำรสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช พระบดาแหงการบรหารจดการนำ “หลกสำคญตองมนำ นำบรโภคและนำใช นำเพอการเพาะปลก เพราะชวตอยทนน ถามนำคนอยได ถาไมมนำคนอยไมได ไมมไฟฟาคนอยได แตถามไฟฟาไมมนำคนอยไมได” ดงนนการดแลรกษาแหลงนำธรรมชาตปาตนนำ การทำฝายชะลอความชมชน การสรางจตสำนกใหชมชนมสวนรวมในการอนรกษแหลงนำในชมชนของตนเองกจกรรมการศกษาเสนทางธรรมชาต แบงกลมยอยออกเปน

๕ กลม โดยเจาหนาทเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชางสำนกงานลกเสอจงหวดสงขลา และคณะ ใหความรเรอง ตนไม พรรณไม สตวปาในเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง เพอใหลกเสอและเนตรนาร มจตสำนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยมการเดนศกษาเสนทางธรรมชาต ระยะทางประมาณ ๒ กโลเมตรเศษทางเชงภเขา และกจกรรมปลกตนไมเฉลมพระเกยรตเพอกระตนจตสำนกลกเสอและเนตรนารในการอนรกษปา โดยเจาหนาทเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง ไดจดเตรยมกลาไมคอตนหวาย จำนวน ๒,๐๐๐ กลา สำหรบการปลกในพนทเขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง กจกรรมทางลกเสอมพธเปดกองลกเสออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยผอำนวยการสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ เปนประธานในพธเปด และถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖ การกลาวคำปฏญาณของลกเสอ และการเชญธงขนสยอดเสา กจกรรมกลมสมพนธ การดำเนนกจกรรมกลมสมพนธ โดยมอบหมายพธกรประจำวนจดกจกรรม เกมส และรองเพลงสรางความคนเคย กระตนความพรอม ความสามคค การทำงานเปนทม โดยปรบกจกรรมตามความเหมาะสม วทยากรกลมสมพนธ ไดแกวทยากรจากสำนกงานลกเสอจงหวดสงขลาและจากสำนกงานสงแวดลอมภาคท๑๖ กจกรรมชมนมรอบกองไฟ โดยนายวกรม เดชหน นกวชาการสงแวดลอมชำนาญการพเศษสำนกงานสงแวดลอมภาคท ๑๖ เปนประธานกลาวเปดงาน ไดกลาวเนนใหลกเสอและเนตรนารทกคน ทมารวมชมนมเปนเครอขายเยาวชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การใชทรพยากรใหคมคา เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม และขอใหลกเสอและเนตรนารทกคนรวมมอรวมใจลดและแยกขยะ ลดการใชถงพลาสตก ปลกตนไม เพอลดโลกรอน และการแสดงของลกเสอและเนตรนารตามรปแบบของการจดกจกรรมรอบกองไฟ และวนสดทายของการอบรม สรางความประทบใจใหลกเสอและเนตรนาร ดวยการรองเพลงสามคคชมชมและสญญาตอกนวา จะรวมกนดแลและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของตนเองใหคงอยตอไปในอนาคต

12

วาไงเจาหนนอย

ฮาๆๆๆๆ ขเหรตงแตเดกเลยร

แยจงนะเรา ฮา ๆๆๆๆๆ

ฮาๆๆๆ...หามานานแลว

ไอตรงตรงเดวอยางน ไมนาจะลอดห

ลอดตาไปดาย เออ โชคดจงเลยเรา...

ha ha !!!

เหอ...โตมากเหมอนเดม

คดๆ โคงๆ งอๆ ไมนาดเลย

ดอยางขาส ตรงเดว

อยางสมารท เหนไหม

13

สำนก

งานส

งแวด

ลอมภ

าคท

16 ส

ำนกง

านปล

ดกระ

ทรวง

ทรพย

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

เมอวนท 11 สงหาคม 2554 เจาหนาทจากสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 รวมปลกปาและลอกคลองสาธารณะประโยชน ในโครงการปลกปา 12 สงหา มหาราชน ประจำป 2554 ณ สวนเฉลมพระเกยรต 72 พรรษา และคลองสำโรง จงหวดสงขลา

เมอวนท 11 สงหาคม 2554 เจาหนาทของสำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ชวยกนลอกผกตบชวาในคลองบรเวณสำนกงานฯ ในโครงการคนนำใสใหลำคลอง

ชวงเดอนกรกฎาคม 2554 เจาหนาท สสภ.16 ลงพนทสำรวจและตดตามตรวจสอบคณภาพนำระบบกำจดขยะและระบบบำบดนำเสย ทม.พทลง ทม.นราธวาส ทม.ปตตาน ทม.บานพร ทม.ยะลา

เมอวนท 29-30 มถนายน 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 จดกจกรรมอบรมใหความรและมอบวสดอปกรณ การดำเนนโครงการลด คดแยก และนำขยะมลฝอย มาใชประโยชนแกชมชนในเขตเทศบาลเมองสงหนคร อำเภอสงหนคร จงหวดสงขลา

14

เมอวนท 8 สงหาคม 2554 เจาหนาท สสภ.16ลงพนทเกบตวอยางนำบอนำตนในพนทหมท 8 ตำบลตลงชน อำเภอจะนะ จงหวดสงขลา เพอประกอบการพจารณาแนวทางแกไขปญหาขอรองเรยนผลกระทบดานสงแวดลอมของชาวบานอนเนองมาจากผลกระทบของโรงแยกกาซธรรมชาตไทย-มาเลเซย

เมอวนท 1-5 และ 15-17 สงหาคม 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ไดดำเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพนำในโครงการทะเลสาบสงขลาครงท 4 และโครงการตดตามตรวจสอบคณภาพนำคลองอตะเภาครงท 4

เมอวนท 2 สงหาคม 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 จดประชมคณะทำงานแกไขปญหาขอรองเรยนผลกระทบทางดานสงแวดลอมของชาวบานอนเนองมาจากผลกระทบของโรงแยกกาซธรรมชาต ไทย-มาเลเซย

เมอวนท 4 กรกฎาคม 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 รวมกบ กองทพเรอภาคท 2 และเทศบาลนครสงขลา รวมกนลอกคนำสาธารณะ คลองสำโรง

เมอวนท 28 มถนายน 2554 สำนกงานสงแวดลอมภาคท16 ไดจดประชมศนยเตอนภยเครองตรวจวดนำอตโนมต ครงท 2 ณ หองประชมองคการบรหารสวนตำบลเกาะยอ จงหวดสงขลา

15

สำนก

งานส

งแวด

ลอมภ

าคท

16 ส

ำนกง

านปล

ดกระ

ทรวง

ทรพย

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

เลาเรอง...สงแวดลอม

หนวยงานของรฐทำ “คลอง” ใกลบานเราเนาเหมน ... จะทำยงไงกนด !

ผเขยนบงเอญอานพบบทความหนงทนาสนใจทางเวปไซตๆ หนง ซงเปนกรณตวอยางทนาสนใจทเราๆ ทานๆ ประชาชน

ทวไปมกพบเจอปญหาดงตวอยางนมาบางถงจะไมเหมอนเสยทเดยวกอาจใกลเคยงกนอยบาง แลวกมคำถามตามมาวาถาพบปญหาอยางนจะดำเนนการอยางไร ผ เขยนขออนญาตคณเทดพงศ คงจนทร ผ เขยนบทความน ผานทางขอเขยนน เพอคดลอกบทความของทานมาเผยแพรอกทอดหนง ความดงนครบ คดวาปจจบน “คลอง” ยงเปนสงจำเปนตอการใชชวตประจำวนของเรามย ? ถาเปนคนทอยในเขตเมอง คำตอบกอาจจะไดวา คงไมใชสงจำเปนตอการใชชวตประจำวนสกเทาไหรแลว แตถาเปนคนตามชนบท โดยเฉพาะชมชนเกษตรกรรมละก “คลอง” ยงคงมความสำคญอยมาก เรยกไดวาเปนเกอบทกสงทกอยางของชวตผคนเหลานนเลยกวาได เพราะเปนทงแหลงนำกน นำใช ไวจบสตวนำมากน เพาะเลยงสตวนำ กระทงยงคงใชเปนทางสญจรในบางท สารพดจะเปนแหลงใชประโยชน ถาพดใหเขาสมย กตองบอกวา “คลอง” เปน “สงแวดลอม” ทยงคงจำเปนอยางยงสำหรบชาวชนบทไทย แนนอน เมอคลองเปนแหลงนำสาธารณะทใครจะเขาใชกได โอกาสทเราจะทะเลาะกบเพอนบาน หรอพวกทอยละแวกเดยวกน เรองไมรจกชวยกนดแลรกษาคลองใหใสสะอาด กอาจเกดขนไดเสมอ เชน บานขางเคยงเทนำซกผา นำลางจาน หรอขยะลงในคลอง เปนตน เกดเรองพรรคอยางนขนมา ถาขเกยจทะเลาะเบาะแวงกนเองใหรำคาญใจ เรากยงไปแจงหนวยงานของรฐ ใหมาชวยแกไขใหได พอใหเบาใจไปไดเปลาะหนง แตถาเกดหนวยงานของรฐ กลบเปนคนทำให “คลอง” ซงเปนแหลงนำทจำเปนของเรา ตองเสอมโทรมเสยเองหละ! อยางเนย...ชาวบานตาดำๆ อยางเรา จะไปขอใหใครมาชวยไดบาง ? เรองอยางน เคยเกดขนจรงๆ มาแลว ทจะขอเลาใหฟงกนกมอยวา ชาวบานชนบทจำนวนหนงในจงหวดนาน ซงอยบรเวณคลองสายหลกทใชนำจากคลองไวดม อาบ ทำประโยชนสารพดเรองมาตงแตรนป ยา ตา ยาย อยดๆ เขากไดรบความเดอดรอน ไมสามารถใชประโยชนจากนำในคลอง

ไดเหมอนเดม ชาวบานเคาอางวา เหตเจากรรมกเพราะศนยวจยและพฒนาประมงนำจด ซงเปนหนวยงานของรฐ เกดปลอยนำเสยทเกดจากการทำงานลงสคลอง ทรายกคอยงไมบำบดนำเสยซะกอนดวย นำเสยทวา กเชน นำจากบอเพาะเลยงปลา ขนาดใหญ นำจากบอเพาะเลยงจระเข นำจากบอดแลปลาและจระเข นำจากบานพกขาราชการอกหลายสบหลง แลวยงมนำจากอาคารแสดงสตวนำอก ชาวบานเขารองวา นำเสยทกชนดท ว ามานน ศนยวจยฯ ใชวธ เอามารวมกนเสยกอน แลวปลอยทเดยว ผานทอใหญลงสคลอง นำเสยสารพดแหลงทมาทยงไมผานการบำบด กเลยเปนสาเหตใหญใหนำในคลองสกปรก มกลนเหมน เดมนำเคยตกไปแกวงสารสม ตมกนได กกนไมไดซะแลว เดมเคยเอามาใชในบาน ในครวได กไมไดซะแลว พชผกปลกทำมาคาขาย เคยเอานำในคลองมารดได กไมไดซะอก ชาวบานทพอมเงนอยบางกดไป พอจะเจยดเงน ซอหานำดม นำใช มาแกขดกน แตคนท ไมม เงนนส เดอดรอนตองทนใชนำในคลองเทาทจะพอใชไหว เดอดรอนมาหลายปขนาดน ชาวบานเองเขากไมไดอยนงเฉยกน เขารวมตวกนเรยกรองทงตอศนยวจยฯ ใหชวยแกไข รองนายกรฐมนตร รองอกไมรกหนวยงาน แถมรองซะจนโทรทศนมาชวยทำขาวใหอกตางหาก เรองกยงไมไปถงไหน เรยกวาระหวาง “รองเรยน” กบ “รอคอย” ไมรวาอยางไหนจะเหนอยใจกวากน เลามาถงตรงน กนาจะพอเหนความยงเหยงกนไดบางแลววา ศนยวจยฯ ทเปนหนวยงานของรฐ ทำงาน ในหนาทของรฐ แตผลของงานกลบทำใหชาวบานซงเปนเจาของภาษแทๆ เคาไดรบความเดอดรอนจากปญหาเรอง “สงแวดลอม” ทเสยไป ยงหนกเขาไปอกตรงทวา...ชาวบานดนเปนเรองกบหนวยงานของรฐเสยเอง จากปญหาเกยวกบ “สงแวดลอม” แลวใครหละทจะพอชวยคลายความเดอดรอนใหแกชาวบานกลมนได ? ของแบบนตอบไมยาก แอบเปดกฎหมายนดเดยว กพอจะบอกไดแลววา เมอชาวบานเปนความกบหนวยงานของรฐในเรองสงแวดลอมอยางน ภาษากฎหมายเขาเรยกวาเปน “คดปกครองเกยวกบสงแวดลอม” ขนศาลปกครองสถานเดยวเลย ! เพราะรฐธรรมนญซงเปนกฎหมายสงสดของประเทศเรา ทานวาไวอยางนน บอกตออกนดวา ทรฐธรรมนญมเจตนารมณใหคดปกครองเกยวกบสงแวดลอม ตองไปวากนทศาลปกครอง เหมอนคดปกครองประเภทอนๆ เชน คดเวนคนทดน หรอคดควบคมอาคาร กเพราะวาศาลปกครองมวธพจารณาคด ทใหศาลมอำนาจทจะแสวงหาขอเทจจรงไดเองอยางเตมท เพอใหสามารถ

16

คนหาความจรงและขอเทจจรงทถกตอง มาใชในการพพากษาคดใหเปนธรรมทสด เชน การสงใหคพพาทชแจงขอเทจจรง สงเอกสารหลกฐานทสำคญ หรอศาลออกไปตรวจดสถานททเกดเหตดวยตนเอง เปนตน และเพราะระบบพจารณาคดทมความรดกมรอบดานอยางน ชาวบานหรอหนวยงานของรฐ จงไมตองกงวลเกยวกบความเปนธรรมในการตอสคดในศาลปกครองเลย นหละ ... พอจะเปนเสาหลกใหพงพาไดอยางน ชาวบานกเลยนำความเดอดรอนทเลามาขางตน มาฟองคดตอศาลปกครอง เพอขอใหชวยดแลความเปนธรรมเกยวกบ สงแวดลอม” ใหกบเขา โดยชาวบานเขามคำขอใหศาลปกครองพพากษาใหศนยวจยฯ ดำเนนการปดทอระบายทงนำเสยทปลอยลงสคลอง ในการพจารณาคดน ศาลปกครองไดแสวงหาขอเทจจรงโดยละเอยด ทงรบฟงเอกสารหลกฐานจากชาวบาน ศนยวจยฯ อบต.กรมประมง และยงไดมคำสงแตงตงอธบดกรมควบคมมลพษใหเปนพยานผเชยวชาญ เพอทำความเหนเสนอตอศาลดวยวา นำเสยทศนยวจยฯ ปลอยลงคลอง มผลกระทบตอสงแวดลอมและชาวบานอยางไรบาง และเพอความละเอยดรอบคอบ ศาลทานยงไดออกไปตรวจสอบบรเวณทเกดเหตพพาทดวยตนเองอกดวย คดนปรากฏวาสกนยาวจนถงศาลปกครองสงสด ซงในทสดศาลปกครองสงสดกไดวนจฉยวา สภาพของคลองสายนมนำไหลเวยนนอย บางชวงถงขนาดไมมการไหลเวยนเลย จงไมเหมาะทจะรองรบนำทงจากแหลงใดๆ ทงสนเพราะฉะนน การทศนยวจยฯ ปลอยนำทงจากบานพกขาราชการ และนำทงจากบอเพาะเลยงพนธปลา ลงสคลอง โดยไมมการบำบดเสยกอน นำทงเหลานจงเปนนำเสยทปลอยลงสคลอง ทำใหนำในคลองกลายเปนนำเสย ใชตามปกตไมได การกระทำของศนยวจยฯ จงเปนการขดตอภาระหนาทของหนวยงานในการพฒนาทรพยากรทางประมงและอนรกษทรพยากรทางนำอยางยงยน และยงกอใหเกดความเดอดรอนแกประชาชนทใชนำในคลอง เพอการอปโภคบรโภค อนเปนการกระทำทขดตอวธการบรหารกจการบานเมองทด ศาลปกครองสงสดจงพพากษาหามมใหศนยวจยฯ และกรมประมงระบายนำทงซงเปนนำเสยจากการดำเนนงานตางๆ ภายในหนวยงานลงสคลอง โดยไมผานระบบบำบดนำเสยกอน และใหดำเนนการปองกนมใหมเหตเดอดรอนรำคาญ ดงกลาวเกดขนในอนาคตอก...และเพราะคำพพากษาของศาลปกครองสงสด ทใหความสำคญกบเรองสงแวดลอมของชาวบาน อยางนนเอง จงไดชวยรกษา “คลอง” ซงเปน “สงแวดลอม” ทสำคญในการดำรงชวต ใหยงคงใสสะอาด อยคกบชาวบานกลมนตอไป.(คดหมายเลขแดงท อ. 204/2552)

15 วธ...ชวยโลกรอน แถมเงนตดกระเปาดวย

กระแสความสนใจตอปญหาภาวะโลกรอน หรอ Global Warming ไดกระจายไปทวโลก เหตน ขอนาเสนอวธการประหยดเงนในกระเปา และชวยโลกของเราจากปญหาภาวะโลกรอนดวยนะ... ปดไฟและเครองใชไฟฟาทกชนด เมอไมใชงาน โดยถอดปลกออกดวย เพราะเครองใชไฟฟาสวนใหญยงคงใชไฟอยแมจะกดปดแลว ควรใชเครองปรบอากาศตามความจาเปน พรอมกบตงอณหภมใหเหมาะสม(อณหภมทเหมาะสมประมาณ 25 องศา) หรอในชวงทอากาศเยนลองปรบอณหภมขนสก 1-2 องศา ใชหลอดประหยดไฟ และเครองใชไฟฟาทมประสทธภาพหากไมมความจาเปน ควรงดใชเครองทานำอนขณะอาบนำ ควรเลอกวธการเดนทางทใชพลงงานนอยทสด เชน การเดน ขจกรยาน หรอใชบรการรถขนสงมวลชน แทนการใชรถยนตสวนตว ประหยดทงเงน พลงงาน และยงไดออกกาลงกายปรบเปลยนนสยการขบรถเพอลดการใชนำมน เชน ลดความเรวในขณะขบรถตรวจเชคลมยางกอนออกเดนทาง และหมนรกษาระดบลมยางใหเหมาะสม พยายามบรโภคอาหารทผลตและปลกในทองถน เพราะนอกจากมราคาถกแลว ยงชวยลดการใชนำมนของยานพาหนะทใชขนสง ลดจานวนชวโมงการดโทรทศนหรอฟงวทย แลวหนไปทากจกรรมสรางสรรคงายๆ ในครอบครว เชน นาเศษวสดเหลอใชประดษฐเปนของเลน ประหยดทงคาไฟ และคาของเลน แถมยงไดใชเวลารวมกนในครอบครว คดใหรอบคอบกอนซอ เลอกสนคาทมอายการใชงานนาน และควรใชอยางคมคา บางชนสามารถนากลบมาซอมแซมแลวนากลบมาใชใหมได เลยงซอสนคาทใชบรรจภณฑสนเปลอง และลดการใชถงพลาสตกโดยนาถงตดมอไปดวย หรอสนคาบางชนใสถงใบเดยวกนได ใชกระดาษทงสองหนา คดกอนสงพมพงาน นากระดาษทไมใชแลวมาทาเปนสงประดษฐงายๆ รวมกบลก ชวยลดขยะและประหยดเงน พยายามใชผาเชดหนาแทนกระดาษทชช ใชนำอยางประหยด เชน ปดนำขณะแปรงฟนและถตว ไมเปดนำแรงเกนไปขณะอาบนำ หรอลางมอ เปนตน เลอกกนอาหารทมประโยชนตอสขภาพและผานกระบวนการผลตทไมซบซอน เชน กนขาวสวยหรอขาวตม กนผลไมสด และหลกเลยงอาหารกระปอง เปนตน เมอเรมลงมอทาขอใดขอหนงแลวอยาลมบอกตอไปยงเพอนบาน เพอนรวมงาน หรอคนรจก โลกทกวนนอยางทเราๆ ทราบกนดวา มนรอน....รอน....รอนขนทกวน ถาเรายงคงไมรกษาสงแวดลอม ใชทรพยากรกนโครมๆ ไมคดจะประหยด หรอชวยกนรกษาใหคนรนหลงเขาไดมโอกาสไดใชบาง อยาง 15ways to save money ... save the worldกเปนทางเลอกหนงใหปฏบตกน ซงของอยางนกบงคบกนไมได แตถาอนาคตไมมใหใชกโทษใครไมไดนอกจากตวเองนะจะ

ขอขอบคณขอมลจาก GMgroup.in.th

17

สำนก

งานส

งแวด

ลอมภ

าคท

16 ส

ำนกง

านปล

ดกระ

ทรวง

ทรพย

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

ถนกำเนดของผกตบชวา ถนเดมของผกตบชวา กำเนดในแถบลมนำอะเมซอน ประเทศบราซล ในทวปอเมรกาใต มดอกสมวงออนคลายชอดอกกลวยไม และแพรพนธไดอยางรวดเรวจนกลายเปนวชพชทรายแรงในแหลงนำทวไป

ปญหาในแหลงนำ ผกตบชวาไดเขามาแพรระบาดในแหลงนำจนกอใหเกดความเสยหายตอแมนำ คคลอง และระบบนเวศนในประเทศไทย ผกตบชวามการแพรขยายพนธอยางรวดเรว ใน 1 เดอน ผกตบชวา 1 ตนอาจขยายพนธไดมากถง 1,000 ตน และถงแมนำจะแหงจนตนตาย แตเมลดของผกตบชวากยงมชวตตอไปไดนานถง 15 ป และทนททเมลดไดรบนำทเพยงพอมนกจะแตกหนอเปนตนใหมตอไป จนกลายเปนปญหาทางนำ เปนปญหาตอการสญจรทางนำและตอสภาวะแวดลอม ซงทวความรนแรงจนเปนปญหาระดบประเทศทำใหรฐบาลตองเสยงบในการกำจดผกตบชวา ซงหนวยงานและสวนราชการและ อปท. ตางตองใชเวลาและงบประมาณในการกำจดไมใชนอย ในการกำจดผกตบชวาตามแหลงนำตางๆ แตกยงไมสามารถกำจดใหหมดสนไปได

ปญหาการสาธารณสข เปนทอาศยของสตวนำซงบางชนดเปนพาหะนำโรค เชน หอยไบธเนยทเปนพาหะนำโรคพยาธใบไมในตบ เปนทอาศยของลกนำของยงนำโรคเทาชาง เปนทอาศยวางไขของยงอนๆ

ทำใหการใชยากำจดในการกำจดหอย เปนไปไดโดยยากและสนเปลองมาก เปนทอาศยสตวราย เชน งพษ ซงเปนอนตรายตอราษฎร เมอแพผกตบชวาลอยไปตดเรอนแพ หรอทานำ หรอในการพฒนาแหลงนำโดยการใชแรงงานดงขนจากนำ นอกจากนน หนทอาศยอยบนแพผกตบชวากอาจแพรเชอโรคกาฬโรคได

การนำมาใชประโยชน การใชประโยชนจากผกตบชวา มวธการตางๆ เชน 1.การทำสงประดษฐ ใชทำเปนของใชตางๆ เชน กระเปาถอ เปลญวน เครองจกสานนำมาเปนวตถดบสำหรบงานหตถกรรม เชน รองเทาแตะ ตะกราใสเสอผา ถาดรองผลไม ถาดรองแกวนำ กลองใสกระดาษทชช ฯลฯ 2.ดานปศสตว ใชเปนอาหารสตว ใบผกตบชวาใชนำมา เลยงสกร เลยงไก เนองจากมคณคาทางสารอาหาร พบวาใบผกตบชวาเมอนำมาตากแหงมโปรตนประมาณรอยละ14-20 ไขมนรอยละ 1-2.5 กากหรอเยอใยประมาณรอยละ17-19 คณคาทางสารอาหารจะผนแปรตามความออนแกของใบผกตบชวาใบออนจะมคณคาทางอาหารสงกวาใบแก และขนอยกบสดสวนของกานและใบ โดยทวไปสวนของใบจะมคณคาทางอาหารสงกวากานใบ 3.ดานการเกษตร นำมาทำเปนปยหมก สำหรบการปลกพวกพชผกอนๆ คลมตนไมทปลกเอาไวใหเกดความชมชนไดเปนอยางด เนองจากผกตบชวามคณสมบตในการอมนำไดด

ผกตบชวากบปญหาในแหลงนำ

และการนำไปใชประโยชน

ธรรมชาต...และสงแวดลอม

18

สมาชกเมดทรายครบ ฉบบนขออนญาตผอานทจะขอเปลยนผเขยนคอลมนน สกครงครบ เพราะผเขยนคนเดมตดภารกจสำคญคงเกนระยะเวลาทจะสงตนฉบบ แตรบรองวาฉบบหนากคงพบกนเหมอนเดม เมดทรายฉบบน คงเปนฉบบสดทายของปงบประมาณน สวนงบประมาณใหม จะมโอกาสไดพบกนอกหรอไมกคงแลวแตนโยบายทางการเงนของผบรหารละครบ ฮฮ (พดใหเสยวเลนๆ) วาเรองตอบปญหาดกวาครบ คำถามฉบบทแลวถามวา คำขวญวนสงแวดลอมโลกป 2554 มวาอยางไร คำตอบทถกคอ ขอ ข.ครบ “ปาไมมคณ เกอหนนสรรพชวตคดถนอมรกษา” มผตอบถก 5 ทานครบ

รายชอผโชคดจากการตอบคำถาม

แลวทางเราจะจดสงของทระลกไปใหในเรวๆนครบ ฉบบนถามงายๆครบ ถามวา คำวา “หางเสอ” ของเรอ พดพราว (ในคอลมน ยอนดตายายใชชวต ) ภาษาใตเรยกวาอะไร แลวตอบมาหาเรากอนวนท 30 พฤศจกายน นนะครบ โดยสามารถตอบคำถามแลวสงกลบมายงสำนกงานฯได 2 ชองทาง คอ 1. เขยนชอ ทอย และคำตอบลงไปรษณยบตรหรอจดหมาย แลวสงไปยง กองบรรณาธการ “วารสารเมดทราย” สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16 ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000 2. เขยนชอ ทอย และคำตอบ สงทาง Email : reo16.org@mnre.mail.go.th

ชอ-นามสกล จงหวด1. คณนสร ลาง ปตตาน2. คณกมลลกษณ ยมวลย ปตตาน3. คณจตนพา วนบว สงขลา4. คณณฐกฤต นมมะโน สงขลา5. คณภนสรนทร กมดอ นราธวาส

ทำเปนวสดปรบปรงดน ใชในการเพาะเหด โดยนำผกตบชวาขนมาจากนำ ปลอยพกทงเอาไวประมาณชวโมงเศษๆ ใชมดสบเปนทอนๆ ยาวประมาณ 5-10 ซม. ทงสวนราก ลำตนและใบ แลวจงนำไปเพาะเหดฟางไดเหมอนกบการเพาะโดยใชฟางขาว 4.ดานอาหาร ดอกออนและกาน ใบออน กนเปนผกลวกจมนำพรกหรอทำแกงสม 5.ดานสมนไพร ใชแกพษภายในรางกาย และขบลม ใชทาหรอพอกแกแผลอกเสบ 6.ดานการบำบดนำเสย ใชผกตบชวากรองนำเสย เพราะผกตบชวามคณสมบตทำหนาทเปนตวกรอง ซงเรยกวา เครองกรองนำธรรมชาต คอใชผกตบชวา ซงเปนวชพชทมอยมาก มาทำหนาทดดซบความโสโครก และสารพษจากแหลงนำเนาเสย และในเวลาเดยวกน กตองหมนนำผกตบชวาออกจากบงทกๆ 10 สปดาห เพอไมใหผกตบชวามการเจรญพนธจนบดบงแสงแดดทจะสองลงไปในบง สถานทแรกในประเทศไทยทใชการบำบดดวยวธนคอ “บงมกกะสน” ซงเปนโครงการบงมกกะสนอนเนองมาจากพระราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โดยใชหลกการบำบดนำเสยตามแนวทฤษฎการพฒนาโดยการกรองนำเสยดวยผกตบชวา 7. ดานพลงงานใชเปนเชอเพลง โดยใชผกตบชวาเปนตวเชอมประสานในการทำแทงเชอเพลงจากฟางขาวและแกลบ

ขอมลนางประนอม ชำนาญ

นกวชาการสงแวดลอม ชำนาญการพเศษ

หากโลกใบน...ยงคงอดมสมบรณดวยปาไมปญหาภยธรรมชาต

กคงไมเกดขน

สำนกงานสงแวดลอมภาคท 16

ถนนกาญจนวนช ตำบลเขารปชาง อำเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000 โทร.0-7431-1882,0-7431-3419

website : www.reo16.mnre.go.th E-mail: Reo16.org@mnre.mail.go.th