Ο ΤΡΟΧΟΣ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ

"Η κοσμολογική σημασία τού α π ο κ ρ ι ά τ ι κ ο υ

οργίου τού τέλους τής χρονιάς επιβεβαιώνεται

από το γεγονός ότι το χάος ακολουθείται πάντοτε από μια νέα

δημιουργία του Κόσμου" (M.Eliade).

Ενώ πέρασαν κι' οι φετεινές Απόκριες και τώρα διερχόμαστε την πνευματικότερη εκκλησιαστική περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, οι Ελληνορθόδοξοι τηλεθεατές εξακολουθούν καθημερινά να μπορούν να παρακολουθούν από τον ΑΝΤΕΝΝΑ το τηλε-π α ι χ ν ί δ ι (τ υ χ ε ρ ό παιχνίδι), "Ο Τροχός της Τ ύ χ η ς". Άραγε όμως είναι τόσο τ υ χ α ί α και η ονομασία του;

"Ο Τροχός της Τύχης" (La Roue de Fortune) είναι η επωνυμία ακριβώς του "10ου μυστήριου" του Tarot. "Tarot" είναι ένα σετ από 22 κάρτες χρησιμοποιούμενες για τη χαρτο-μ α ν τ ε ί α (πρόβλεψη του μέλλοντος: πασιέντζα). Ας σημειωθεί ότι 22 γράμματα (σύμφωνα) έχει το εβραϊκό αλφάβητο. Η χαρτομαντεία, ως γνωστό, ανάγει τις ρίζες της στο "Λευκό Αδελφάτο" των Ιμαλαΐων (Θιβέτ) και στους Δρυίδες, ενώ βρήκε ιδίως κατά το Μεσαίωνα μεγάλη απήχηση από τους Ιππότες της Ρόδου.

Ο τροχός της τύχης εικονίζεται σ' αυτό το 10ο μυστήριο του Tarot με ένα μεσαιωνικό τροχό, αριστερά του οποίου υπάρχει (με φορά προς τα κάτω: Ενσάρκωση) ένας πίθηκος που σπρώχνει τον τροχό από δεξιά προς αριστερά, ενώ δεξιά του τροχού υπάρχει ένας σκύλος (με φορά προς τα πάνω: Ανάληψη) που σπρώχνει τον τροχό κατά την ίδια φορά, και τέλος μια Σφίγγα που βρίσκεται θρονιασμένη (με βασιλικό διάδημα και ξίφος) πάνω στην κορυφή του τροχού. Τα ζώα ιδίως για το Κινέζικο Ωροσκόπιο είναι συμβολικά: Ο πίθηκος συμβολίζει την (βιολογική) εξέ-λιξη, ο σκύλος τη φιλοδοξία, και η Σφίγγα την ενοποίηση ανθρωπίνου και ζωικού βασιλείου. Αλλά, ενώ εικονίζονται τρία (πρβλ. στο Βουδδισ-μό την "τριπλή καταφυγή" ή τους "τρεις πολύτιμους λίθους", και στον Ινδουισμό το Τριμούρτι), παράλληλα μπορούμε να δούμε, κατά τον Βο-υδδισμό, Αποκρυφισμό και την Αναλυτική Ψυχολογία του C.Jung, και τέσσερα (πρβλ.τα "τέσσερα περαστικά θεάματα" ή οι "τέσσερεις ευγενι-κές αλήθειες" του Βούδδα) υπό μόνο το ζωανθρώπινο ον της Σφίγγας.

Για τον μη ειδικό εύκολα μπορεί να συμβεί μια συγκρητιστική σύγχυση (που άλλωστε δεν είναι μυστικό το ότι μ' αυτό τον τρόπο λαν-σάρεται,προβάλλεται και προπαγανδίζεται) μεταξύ Ινδουιστικής και Ιο-υδαιοχριστιανικής Αριθμολογίας, όπου το 4 συμβολίζει την τετράδα (Τετρακτύς), το ιερό τετραγράμματο των Εβραίων (Γιαχβέ), τα Χερου-βείμ (Hayoth), τα 4 ιερά ζώα των Ευαγγελιστών (Βους, Λέων, Αετός, Αγγελάνθρωπος), το σταυρό (όπως και τα 4 ποτάμια της Εδέμ), τα 4 στοιχεία της Φύσης των 4 αντίστοιχα προσωκρατικών φιλοσόφων ή την τετραπλή διαστρωμάτωση του "είναι" κατά τον N. Hartmann κ.λπ.

Έτσι, από τον Εσωτερισμό και την Ερμητική (Ερμής ο Τρισμέγισ-τος, Αλχημεία, Cabbala), δηλ. τις Ανατολικές Παραθρησκείες (Αποκρυ-φισμό, Μαγεία, Αστρολογία), ο αριθμός 4 ερμηνεύεται αλληγορικά ως: 1) (ηθική) Πτώση, 2) εξέλιξη (αύξηση), 3) επανόρθωση (μετάνοια) και 4) σωτηρία (λύτρωση). Μάλιστα δε, ο "κύκλος" αυτός των τεσσάρων υπαρξιακών καταστάσεων ανοίγει (ο ανοιχτός κύκλος δηλώνει την έλλε-ιψη, ενώ ο κλειστός το Κοσμικό Σάββατο) τώρα την Άνοιξη με το μήνα Μάρτιο. Στον Ινδουισμό την άνοιξη τελείται η γιορτή Holi που σχετίζε-ται με τον Κρίσνα. Πρόκειται για μια ιεροτελεστία που έχει τις ρίζες της στις πανάρχαιες ιερουργίες γονιμότητας [Πρβλ. Ευαγγελισμός της Θεο-τόκου, δηλ. τη σύλληψη του θείου σπέρματος από την <κόρη του Κόσ-μου>, Ίσιδα (σύμφωνα με την αιγυπτιακή Βίβλο του Θωθ)]. Εξ άλλου, τα αντίστοιχα ζώδια της Άνοιξης είναι των: Κριού, Ταύρου και Διδύ-μων. Ιδού, λοιπόν, πώς σχετίζεται μαζί με τη (χαρτο) μ α ν τ ε ί α και η (αδελφή της) Αστρολογία, παραπλανώντας και εξαπατώντας ακόμα και μέσα στο Χριστιανισμό τους ημιμαθείς! Όταν <κλείσει ο κύκλος>, τότε σχηματίζεται πλήρως ο ουροβόρος όφις (που τρώει την ουρά του), σύμ-βολο της ΘΕΟ-ΣΟΦΙΑΣ (ΘΕΟΣ-ΟΦΙΣ: "φρονιμώτατος''-arum, Γεν. 3, 1).

Όμως, ο κοσμικός κύκλος, δηλ. η κυκλική αντίληψη του χρόνου (βουδδ. nama-rupa), αντίκειται άρδην στην Ιστορία και Θεολογία του Ιουδαιοχριστιανισμού. Το βουδδιστικο-ινδουϊστικό ΚΥΚΛΟ (mandala) συμπαθούσε μόνο ο (ειδωλολατρικός) Αρχαιοελληνισμός (Φίλων, Πλά-των, Πλωτίνος και Γνωστικισμός), που γι' αυτό και αντί για Συντέλεια, μίλαγε για Ανακύκληση (Ινδ. <kalpa>)· αντί για Ανάσταση, μίλαγε για <Samsara>, δηλ. ανακύκληση των μεταβιώσεων (bhava-cakra=τροχός της ζωής), και αντί για Ενανθρώπηση, μίλαγε για Μετενσάρκωση (<Α-βατάρα>).

Η μόνη ωφέλεια που μπορεί ν' αποκομίσει ένας Χριστιανός από το σύμβολο του τροχού είναι, κατά τον ι. Χρυσόστομο, η διαπίστωση της ματαιότητας των εγκοσμίων: "Καθάπερ γάρ τόν τροχόν ουδέποτε έστιν ιδείν επί τού αυτού τής άντυγος μένοντα μέρους αλλά διηνεκώς στρεφόμενον καί άνω καί κάτω περιαγόμενον, ούτω καί επί τών πραγ-

μάτων έστιν ιδείν. Οξύρροπος γάρ τών ανθρωπίνων πραγμάτων η μετα-βολή καί ταχεία η μετάπτωσις καί ουδέν βέβαιον ουδέ ακίνητον έχουσα, αλλά πάντα ευπερίτρεπτα καί πολλήν έχοντα τήν πρός τό εναντίον ρο-πήν" (Κατήχ. Η', 13).

Χρειάζεται, συνεπώς, ενημέρωση, προσοχή και μετάνοια εκ μέ-ρους των Ορθοδόξων Χριστιανών, πάντα εντός του σώματος της Εκ-κλησίας του Χριστού, για να μη παγιδευτούμε στα Νεοπαγανιστικά (φυ-σιολατρικά) συστήματα που μάς πλασάρει εξ Ανατολών η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ (New Age), αλλά να βλέπουμε (ρεαλιστικά κι' όχι Ινδουιστικά: maya), πίσω από τα "πολλά δώρα της Τ ύ χ η ς" της οθόνης μας, τη μα-ταιότητα του κόσμου και την αιωνιότητα του Θείου Λόγου μέσα στην αντίστοιχη διαλεκτική του σταυροαναστάσιμου Πάσχα που αναμένουμε.

Σπύρος Τσιτσίγκος