Learning Community

1

Curriculum & Instruction

ชมชนแหงการเรยนร : วถสการพฒนาการศกษาทยงยน (Learning Community : A Mean to Sustainable Educational Development)

สนทร คนเทยง รหส 4762504 สาขาวชาหลกสตรและการสอน

มหาสมทรเกดขนจากหยดนาเลก ๆ จากทองฟา แหลงนาบนดน แหลงนาใตดนมารวมกนกอใหเกดพลงและชวตมากมายเหลอคณานบ พลงและชวตดงกลาวมคณประโยชนอยางมากกบโลก เปรยบไดกบการรวมตวกนของบคคล สามารถกอใหเกดพลงอนยงใหญ ในการพฒนาสรรพสงได ความรวมมอ การรวมพลง ดงกลาวยงกอใหเกดการเรยนรทตอเนองและยงยนดวยเชนกน

การเรยนร ของบคคลมกจะสงเกตไดจากการเปลยนแปลงจากสงทบคคลมอยเดม ซงอาจเปนการเปลยนพฤตกรรม ความเชอ ความคด ทศนคต ฯลฯ การเรยนทาใหบคคล แสดงออกไดเปน 3 รปแบบ คอ 1) จดจาและ นาไปปรบแก (remind & remediate) 2)รบร และสรางสงใหม (receive & reconstruct) 3) วจยและ สะทอนคด (research & reflect) (Spohere,2000, pp.4-5) เดมทการเรยนรถกมองวาเปนเรองของปจเจกบคคล บคคลสามารถพฒนาตนโดยการรบความรจากผร หรอแหลงความรตาง ๆ การพฒนาดงกลาวกอใหเกดประโยชนตอบคคลนน ๆ เทานน แตปจจบน สงคมขยายตวขน ความซบซอนในสงคมมมากขน ปญหาสงคมมมากและซบซอน

มากขนตามไปดวย ปจเจกบคคลได รบผลกระทบจากปญหาสงคมอยางหลกเลยงไมได ความร ความสามารถของปจเจกบคคลทมอย ไมเพยงพอทจะจดการกบปญหาทเกดขนได ความรวมมอของบคคล จงเปนทางออกทดในการเผชญกบสภาพสงคมทซบซอน เมอบคคลรวมมอกนจะกอใหเกดพลงในการแกปญหา และพฒนาสงคมได การเรยนรทเหมาะสมกบสภาพสงคมปจจบนจงเปนการเรยนรรวมกนของบคคล • ววฒนาการการศกษากอนสทมาของ

ชมชนแหงการเรยนร ห า ก ม อ ง ย อ น ก ล บ ไ ป ถ งววฒนาการทางการศกษาจนถงยคปจจบนจะเหนวาววฒนาการดงกลาวมผลตอมมมองท เปลยนไปเกยวกบการเรยนร Toffler (1980 แปลและเรยบเรยงโดย รจตลกษณ แสงอไร และคณะ ,2533, หนา 20) ไดแบงของการศกษาไว 3 ยค คอ

1) คลนอารยธรรมยคแรก (First Wave Civilization) : เปนยคการศกษาในสงคมเกษตรกรรม วถชวตของคนในสงคมในยคนเปนไปอยางเรยบงาย การดารงชวตขนอยกบธรรมชาต การศกษาเปนการถายทอดองคความรทบรรพบ รษไดบนทกไว โอกาสทางการศกษาเปนของบคคลทมฐานะทางเศรษฐกจด ยคน คร คอ ผมบทบาทสาคญในการสอน เปนผร และผมความสามารถในการถายทอดความรใหกบผเรยน สวนผเรยน

Learning Community

2

Curriculum & Instruction

3) คลนอารยธรรมยคท 3 ยคแหงขอมลขาวสาร (Third Wave Civilization : Information Age) ในยคนกระบวนการในชนเรยนแบบเดมไมเพยงพอทจะสนองตอบการเปลยนแปลงท เกดขนได การเรยนรในหองเรยนจงไมไดจาเพาะเพยงใหเกดความร แตยงตองพฒนาทกษะการคดวเคราะหและ

ความสามารถในการนาความรไปใชในสถานการณทหลากหลายได จดเนนของการศกษาในยคน มไดเปนเพยงการรบรขอมล และทกษะตางๆเทานน แตใหความสาคญกบความเขาใจในทฤษฎทมาของขอมลนนๆ และเนนการวจยเปนฐาน (Research- based Approach) โดยถอวาการวจยเปนวถทางในการสรางองคความร

เปนเพยงผ รบความร และปฏบตตามคาสงสอนของคร 2) คลนอารยธรรมยคท 2 (Second Wave Civilization) เปนยคของการจดการศกษาสาหรบการรองรบการขยายตวของอตสาหกรรม ในยคนผบรหารมบทบาทเปน“ นาย (boss) ในขณะทครผสอนเปนเสมอน “คนงาน” (workers) นกเรยนเปนเหมอน“ วตถดบ” (materials)ทถกครผสอนแปรรปใหเปนไปตามคาสงทไดรบจากผบรหาร ในการแปรรป”วตถดบ” (นกเรยน)นน ครผสอนจะหนาทบรรยาย ถามคาถาม ออกคาสง เพอผลตนกเรยนส เสนทางอาชพ และการเปนพลเมองท พ งประสงคต อ สงคม ในยคนคณภาพของสถาบนการศกษาจะถกตดสนดวยมาตรฐาน (Standards) ความสอดคลองตรงกน (Synchronization) ความชานาญพเศษ (Specialization) และ การรวมอานาจสศนยกลางและการยดถอคานยมสวนใหญ (Centralization and valued bigness) ในยคน การจดการศกษาจงมงคนสการผลตทางอตสาหกรรมโดย เนนการผลตทมปรมาณมาก (Mass Production) ทาใหการจดการศกษาละเลย การพฒนากลอมเกลาจตใจไป

ในยคแหงขอมลขาวสารน เกดการเคลอนของกระบวนทศนทางการศกษาสกระบวนทศนใหม (A Shift to New Paradigms in Education) กอนยคแหงขอมลขาวสาร กระบวนทศนในการจดการสถานศกษา (Schooling Paradigm) สงผลใหการเรยนการสอนมงคนหาและฝกฝน ผเรยนใหเขาสระบบอตสาหกรรม ตอมากระบวนทศนในการจดการสถานศกษาเคลอนไป ผเรยนเปน individual entity การจดการศกษาจงตองมงเนนการพฒนาผเรยนแบบองครวม ผเรยนแตละคนไดรบการตดอาวธทางปญญา และไดรบการยอมรบวาเปนบคคลทสมบรณ แนวคดดงกลาวนามาสความเชอทวา ระบบการจดการศกษาสามารถตอบสนองตอความตองการจาเปนของผเรยนแตละคนได

เม อ เป รยบเทยบกบการจดการศกษาในยคนกบ การจดการศกษาในย ค อ ต ส า ห ก ร ร ม จ ะ พ บ ว า ใ น ย คอตสาหกรรม ผเรยนจะไดรบการพฒนาดานความรความสามารถ ตามหลกสตรทระบไวอยางชดเจน ผเรยนถกกาหนดให

Learning Community

3

Curriculum & Instruction

เ ร ยน ร ใ นส ง ท ผ ก า หนดหล กส ต รค ด ว าเหมาะสม การแบงแยกผเรยนใชการวด ความรทางวชาการระดบสง ซ งวธการเชนน นกการศกษายคปจจบนเหนวาเปนขอจากดทางการศกษาทขดกรอบใหกบความสาเรจของผเรยน หลกสตรของโรงเรยนมเปาหมายท การแสดงออกทางไหวพรบระดบสง (Superior Intelligence) แนนอนวาหลกสตรดงกลาวมววฒนาการมาจากความตองการจาเปนในยคอตสาหกรรม ความเชอเกยวกบลกษณะไหวพรบเชนนเปนทยอมรบกนทวไป และผเรยนในระบบโรงเรยนถกจดแบงเปนกลมโดยใชผลจากการวดสตปญญาเปนเกณฑ ( Purkey & Novak, 1984) • การเปลยนแปลงสยคชมชนแหงการ

เรยนร ตอไปน เปนการเปรยบเทยบลกษณะการ

จดการสถานศกษาตามกระบวนทศนเดม(ยคอตสาหกรรม) และกระบวนทศนใหมทมงเนนการสรางองคความร (ยคขอมลขาวสาร)

กระบวนทศนเกา

กระบวนทศนใหม

ความตองการตอผลผลตทางการศกษา

• ผเรยนมทกษะพนฐานในการอาน เขยนและคานวณ

• ผเรยนสามารถจดการกบความซบซอน คนหาและใชแหลงขอมล จนกลายเปนการเรยนรตลอดชวต

กระบวนทศนเกา

กระบวนทศนใหม

ความตองการตอผลผลตทางการศกษา

(ตอ)

• ผเรยนสามารถปฏบตตามคาสงได

• ผเรยนไดรบการฝกฝนกจกรรมททกษะการใชเครองมอกบกจกรรมในการทางานนอยมาก

• ผเรยนสามารถกาหนดกรอบปญหา ออกแบบงานวางแผน สราง และประเมน ผลงานของตนเองได และรวมมอกนคนหาวธการแกปญหาทแปลกใหม

• ผเรยนสามารถบรณาการเครองมอกบกจกรรมในการทางานอยางไมจากดขอบเขต

หลกสตร

• จดหลกสตรจากสวนยอย สสวนใหญ เนนการพฒนาทกษะพนฐาน

• จดหลกสตรดวยมมมอง

โดยภาพรวมสสวนยอย เนนการเกดความคดรวบยอด(Big concepts)

Learning Community

4

Curriculum & Instruction

กระบวนทศนเกา

กระบวนทศนใหม

หลกสตร (ตอ)

• ยดหลกสตรทกาหนดไวทกประการ

• ใหคณคาอยางมากกบคาถามของผเรยน

กกรรมการเรยน

การสอน

• กจกรรมในหลกสตรยดตาราเรยนและแบบฝกเปนสวนใหญ

• กจกรรมในหลกสตรมงเนนขอมลปฐมภมและการผสมผสานเนอหา (Primary sources of data and manipulative materials)

ผเรยน

• เปรยบเหมอนกระดานชนวนทวางเปลา (Blank slates) ทครผสอนเปนผใสขอมลตางลงไป • ทางานทมอบหมายลาพง

• เปรยบเหมอนนกคด ( Thinker) ผเผยความร ทฤษฎเกยวกบโลก

• ทางานทมอบหมายเปนกลม

ครผสอน

• เปนผใหการสง(Didactic) และเปนผกระจายความรสผเรยน

• เปนผประสานสมพนธ (Interactive) เปนผจดสภาวะแวดลอมใหผเรยนเกดการเรยนร

กระบวนทศนเกา

กระบวนทศนใหม

ครผสอน (ตอ)

• เปนผแสวงหาคาตอบทถกตองในการตรวจสอบการเรยนรของผเรยน

• เปนผคนหาลกษณะสาคญ/เอกลกษณของผเรยน เพอทาความเขาใจความคดของผเรยน เพอกาหนดบทเรยน

การวด และประเมน ผล

• การวดผลการเรยนรของผเรยนแยกสวนจากการสอน สวนใหญวดดวยการทดสอบ (Testing)

• การวดผลการเรยนรของผเรยนเกยวโยงสมพนธกบการสอน และวดจากการสงเกตการทากจกรรม การแสดงผลงาน และแฟมสะสมงาน (Portfolio) ของนกเรยน

แหลงทมา : Gabehart, E. Mark (2000). จากการเปรยบเทยบขอมลขางตน ทาใหเหนวาดวยกระบวนทศนทเคลอนไป (Paradigm Shift) สงผลใหการจดการศกษาในสถาบนการศกษาเปลยนตามไป โดยสรปสงทปรบเปลยน คอ เปาหมายของการจดการศกษา หลกสตรทใชในสถานศกษา กจกรรมการเรยนการสอน แนวคดทมตอผเรยน บทบาทของ

Learning Community

5

Curriculum & Instruction

Gabehart เนนวา แมในอดตทผานมาการพฒนาการศกษาจะมการดาเนนพฒนาทงการเรยน การสอน การใชเทคโนโลย การปรบโครงสรางการบรหารองคกร โดยมเปาหมายท

ใหการดาเนนการสงผลใหการจดการศกษามพลง แตดเหมอนวาผลลพธทไดไมกอใหเกดการเปลยนแปลงทมประสทธภาพ Gabehart ใหเหตผลวาทเปนเชนนเพราะการพฒนาดาเนนการกนอยางแยกสวน ไมมความสอดคลองแลกบรณาการใหเปนไปตามเปาหมายเดยวกน หรอไมไดทาควบคกนผลทปรากฎจงทาใหการจดการศกษาไมประสบผลสาเรจเทาทควร

ผเรยน ผสอน การวดและประเมนผลการเรยนร แมแนวคดตอการจดการศกษาจะเปลยนไป แตสภาพการเรยนการสอนยงมลกษณะดงท Gabehart (2000) กลาวไวดงน

ครพดบรรยายเปนสวนใหญในการจดการเรยนการสอน

การเรยนการสอนยดตาราเรยนเปนสวนใหญ

สภาพทวไปของหองเรยนไมสงเสรมใหเกดการรวมมอ แตสงเสรมการแยกตวลาพง และเนนทกษะระดบพนฐาน มากกวาการฝกการใหเหตผลระดบสง

การจดการเรยนการสอนยงไมสงเสรมใหผเรยนรจกคดเทาทควร

การจดการในสถานศกษาอยบนฐานความเชอทวา ผเรยนจะตองเรยนในสงทกาหนดแนนอนไวในหลกสตร

อยางไรกตาม Gabehart ไดเสนอแนะไววา หากจะพฒนาการจดการศกษาใหไดผลดนน จะตองดาเนนการใน 3 ประการตอไปนควบคกนไป o การเปลยนแปลงทคานงถงความ

สอดคลองกนระหวางการสอนกบ การเรยน

o การบรณาการเทคโนโลยในการจดการศกษา

o การปรบโครงสรางการจดการศกษา

ในศตวรรษน(ศตวรรษท 21) เมอสงคมเปลยนไป ภารกจสาคญของนกการศกษาไมใชเพยงแครบรถงการเปลยนแปลงเทานน แตยง ตองกาวออกมาจากโครงสรางการจดการศกษาทจากดความคดตามกระบวนทศนเดม มาสการปฏบตทใหอสระ และการคานงถงสมรรถภาพทหลากหลายและ พหปญญาของผเรยน (Students’ diverse potential and multiple intelligences) การจดการศกษาตองหาวธการทเปนระบบในการเพมศกยภาพใหกบผเรยน เปนการใหอานาจ(Empower) (นกการศกษาบางทานใชคาวา “ตดอาวธทางปญญา) ในการเรยนรแกผเรยน การเปดเผย (Release)องคความรตางๆ สผเรยน หรอการปลดปลอยผเรยนใหเรยนรอยางอสระ พฒนาการศกษาบนพนฐานของความรวมมอ (Collaboration) การรบผดชอบรวมกน(Shared responsibility) คานงถงความยดหยน (Flexibility) ในการจดการศกษาและการเรยนรของผเรยน และการสงเสรมภาวะ

Learning Community

6

Curriculum & Instruction

มมมองท Wideen เปนภาพสะทอนใหเหนถงกระบวนทศนของการศกษาทเคลอนไปจากกระบวนทศนเดมในยคอตสาหกรรม การจดการศกษาทมเปาหมายดงทกลาวไปขางตนทาใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมทมความซบซอนและปญหาอปสรรคเพมขน แตความสามารถและทกษะของปจเจกบคคลไมเพยงพอ ตอสภาพสงคมในยคน

Senge(1990,p.4) กลาววา ในการพฒนาองคกรตางๆ ตองอาศยความรวมมอ การจดการบรหารองคกรทกาหนดนโยบายจากระดบสงสผปฏบตระดบลางไมสามารถนาองคกรสความสาเรจได สงทจาเปนอยางยงในการพฒนาองคกร คอ ความรวมมอกนของทกฝาย เปนการพฒนาททาใหเกดการเรยนร เพอพฒนาบคคลอยางเตมตามศกยภาพ และตอเนองตลอดชวต ซงจะนาไปสการพฒนาทยงยน

ผนา (Leadership) ใหผเรยน (Whitaker, 1993 cited by Shantz and Glenn, 2003 p.208)

กระบวนทศนทางการศกษาในยคแหงขอมลขาวสารน เปนแนวทางใหการพฒนาบคคลมความสามารถในดาน การมองโลกใหกวางขน การมองทางเลอกในอนาคต ทกษะการตดสนใจ และการเปนพลเมองทกระตอรอรนและรบผดชอบ( Wideen,1993, p 35 ) เมอการศกษามเปาหมายในการพฒนาบคคลเปนดงกลาว Wideen มองวา สงทจะปรากฏตามมาอก คอ ลกษณะทจะทาใหบคคลม แรงจงใจ (Motivation) มความสามารถในการคาดการณและเตรยมรบการเปลยนแปลง (Anticipation of change) สามารถคดแบบมวจารณญาณ (Critical thinking) รกลนกรองคานยมทพงประสงค (Values clarification) มทกษะในการตดสนใจการตดสนใจ (Decision making) ความคดสรางสรรค (Creativity) สงเหลานกอใหเกด ความเปนอยทดขน (A Better world) ความเปนพลเมองทด (Citizenship and stewardship)

ดงนนการจดการศกษาทจะนาสงคมใหเกดการพฒนาทยงยน นาจะมจดเรมตนจากการจดการศกษาในระบบสถาบนการศกษา นบวาเปนองคกรทรบผดชอบโดยตรงตอภารกจการพฒนาการเรยนร Newberry (1994 cited by Shantz and Glenn, 2003 p.208) ระบลกษณะขององคกรทมประสทธภาพ ไววา กระบวนทศนของการจดการในสถานศกษาควรหลดออกจากแนวคดเดม ทมงผลสมฤทธทางการเรยนโดยยดคะแนนสงสดจากการทดสอบเพยงอยางเดยว ไปสการใหความสาคญกบ บคคล กลมคนทมความเปนผนาในการมสวนรวม (Participative leadership) มรปแบบการทางานทสรางสรรค (Innovative work style) และกรอบความคดในการคนหาผลทเกดจากการแสดงออกถงความสามารถของบคคลอยางสงสด Newberry คาดหวงวาจดเนนดงกลาว จะทาใหการจดการศกษาเปดกวาง (Open) กวางขวาง (Inclusive)

Learning Community

7

Curriculum & Instruction

บงเกดผลกบผเรยนทกรปแบบ (ทงแบบ traditional และ non-traditional) ดงทกลาวไปขางตนในขอเสนอแนะของ Gabehart เกยว การดาเนนการทตองทาพรอมกนใน ดานความสอดคลองกนระหวางการสอน กบการเรยน การบรณาการเทคโนโลยในการจดการศกษา และ การปรบโครงสรางการจดการศกษา หรออาจกลาวไดอกนยหนงวาเปนการปฏรปการศกษาทงระบบ นน คาถามทเกดขนตอมาจากขอเสนอแนะน กคอ กจกรรม ในการฝกบคลากรเพอสงเสรมการปรบโครงสรางการจดการเรยนการสอนควรมลกษณะเชนไร และ จะบรณาการเทคโนโลยสหลกสตร ไดอยางไร แนวทางหนงทพอจะสรปไดจาก ขอเสนอ -แนะ และมมมองทไดกลาวไปขางตน กคอ ความรวมมอ และการรวมพลง วถทางหนงทจะทาใหพลงและความรวมมอ บงเกดผล คอ การสรางชมชนแหงการเรยนร (Creation of learning Community) • ความหมายของชมชนแหงการเรยนร

ในชวงเวลาทผานมามสถานศกษาทจดการศกษาในระบบหลายแหง เรมไดรบการพฒนาองคกรใหเปนชมชนแหงการเรยนรของบคลากรวชาชพ (Professional Learning Community) สถานศกษาหลายแหงพยายามกาวเขาสการเปลยนแปลงทมาพรอมกบกระบวนทศนทางการศกษาทเปลยนไป ความพยายามดงกลาวปรากฏใหเหนในรปแบบตางๆ เชน การรวมตวกนของบคลากรในสถานศกษา การทางานรวมกน

ของครผสอนในระดบชนเดยวกนในโรงเรยนหนง ๆ การดาเนนงานของคณะกรรมการโรงเรยน บคลากรในภาควชาทจดการเรยนการสอนระดบอดมศกษา องคกรวชาชพระดบชาต หรอแมแตคณะครทกคนในโรงเรยน โดยมกจะเรยกหรออางวา การรวมตวดงกลาว เปนชมชนแหงการเรยนร ซงดเหมอนวา คาวา “ชมชนแหงการเรยนร”จะถกใชมากมาย เมอเปนเชนน ความหมายของ ชมชนแหงการเรยนร ดจะยงคลมเครอ ซงอาจสงผลให เปาหมายในการพฒนาการเรยนรไมชดเจนไปดวย DuFour (2004, p. 26 ) พยายามทจะทาใหความหมายของคาวา “ชมชนแหงการเรยนร” ใหมความชดเจนยงขน DuFour ใหคาจากดความ “ชมชนแหงการเรยนร” วาเปน การรวมตวของบคลากร โดยเฉพาะบคลากรวชาชพ ทมเปาหมายทชดเจนในการรวมตวกน เพอปฏบตภารกจหรอทากจกรรมตาง ๆ จนเปนสวนหนงของวฒนธรรมโรงเรยน (School Culture)

สวน Astuto and Others (1993,p.5) ใหความหมายของ“ชมชนแหงการเรยนร” ในสถานศกษา ไววา เปนความรวมมอกนของผบรหารและครผสอนในการแสวงหา และเรยนรรวมกน และลงมอปฏบตกจกรรม เพอเปาหมายในการเพมประสทธภาพ ใหกบวชาชพ และเปาหมายสงสดคอ ผลประโยชนทจะเกดกบผเรยน

Learning Community

8

Curriculum & Instruction

จากแนวคดขางตนพอจะสรปความหมายของ “ชมชนแหงการเรยนร” วาเปนการรวมตวของบคลากรทางการศกษา ซงไดแก ครผสอน ผบรหาร ผปกครอง บคลากรในชมชนอน ๆ และนกเรยน ในการทากจกรรมหรอดาเนนการเพอเปาหมายของ “การเรยนร” มวฒนธรรมองคกรแหงความรวมมอ การทางานเปนทม คานงถงการมสวนรวมของ

สมาชกทกคน มระบบสอสารทดระหวางสมาชก โดยการรวมตวกนทาอยาง

นกการศกษาไทยกไดใหความหมายของชมชนแหงการเรยนรไวเชนกน นาตยา ปลนธนานนท (2547, หนา 4 ) กลาววา “ชมชนแหงการเรยนร” หมายถงกลมคนทมความสนใจรวมกน เรยนรแลกเปลยนกน จนเปนแรงกระตนใหเกดความรสกในเรองความเปนเจาของในกลม (sense of membership) ผลทเกดขนตอมา คอ การปฏบตกจกรรม หรอภารกจรวมกนทเรยกวาเปน Communities of Practice สวน Padavil ( 2004, p.10) กลาววา ในชมชนแหงการเรยนรนน ครผสอน นกเรยน บคลากรสนบสนนฝายตาง ๆ ผปกครอง ผบรหาร และบคคลอน ๆ ทเกยวของในโรงเรยนถอเปนสมาชกของชมชนหนงทมจดหมายเดยวกน คอ “การเรยนร”

นอกจากน Senge (1990,p.3) ยงใหความหมายของ “ชมชนแหงการเรยนร” ไววา เปนองคกรทกลมบคคลแสดงความสามารถในการสรางสรรคงานทบงเกดผลทเปนทตองการอยางแทจรงของบคลากร และขององคกร โดยสมาชกมอสระในการคด การทางาน และการสรางสรรคงานอยางเตมท

กระตอรอรนและตอเนอง โดยสมาชกในชมชนเกดแรงจงใจจากภายใน (Intrinsic Motivation) ในการรวมกจกรรม เพราะไดรบอสระในการคด ทางาน และ สรางสรรคสงใหมๆ ตามความตองการทแทจรงของตนเองและองคกร • ลกษณะสาคญของชมชนแหงการ

เรยนร

จากของสรปขางตน สงทตองคานงถงและใหความสาคญในการพฒนา “ชมชนแหงการเรยนร” คอลกษณะของ “ชมชนแหงการเรยนร” Padavil (2004, p. 12) ไดใหลกษณะหลกของชมชนแหงการเรยนรไว 4 ประการ คอ

1) ความรสกเปนเจาของในชมชน (A Sense of Belonging to the Community)

2) การทางานรวมกนและการเรยนรรวมกนในกลม

3) การมสวนรวมของบคลากรทกคนในองคกร โดยใชสงแวดลอมทมกจกรรมเปนหลก และ

4) สมาชกทกคนในกลมคอ ผเรยน สวน DuFour (2004) ใหความสาคญ

กบวฒนธรรมองคกร หรอ โรงเรยน โดย DuFour กลาววา วฒนธรรมองคกร หรอ โรงเรยน หมายถง การปฏบตภารกจในองคกรททาเปนประจาจนเปนวถการดาเนนชวตในองคกร นบไดวา วฒนธรรมองคกร หรอ

Learning Community

9

Curriculum & Instruction

โรงเรยน เปนการสะทอนใหเหนถง การกระทาตามบทบาทหนาท และปฏสมพนธระหวางบคลากร ในองคกร ในสถานศกษา บคคลทตองเกยวของสมพนธกน และมบทบาทหนาททแตกตางกน บคลากรในองคกรในทนขอแบงเปน ผบรหาร ครผสอน บคลากรสนบสนนการสอน นกเรยน ผปกครอง และ ชมชน บทบาท หนาท และปฏสมพนธ ของบคคลเหลานอาจดคลายกนในแตละองคกร เชน ในสถานศกษาของไทย ผบรหาร คอ ผมอานาจ มบทบาทในการกาหนดนโยบาย หรอรบนโยบายจากหนวยงานตนสงกด แลวสงการใหครผสอนปฏบตตามนโยบาย นอกจาก นผบรหารยงเปนผตดสนความด ความชอบของบคคลใตบงคบบญชาไดอกดวย สวนครผสอน มหนาทปฏบตตามนโยบาย และจดการเรยนการสอนทคดวาเปนไปตามนโยบายทผบรหารกาหนด เปนผรทมหนาทรบผดชอบ และตดสนผลการเรยนของผเรยน บคลากรสนบสนน มบทบาทหนาทใหการดาเนนการในโรงเรยนเปนไปตามระเบยบ ปฏบตตามคาสงของผบรหาร หรอครผสอนทคดวามตาแหนงทสงกวาตน นกเรยน คอผทตองเชอฟง และปฏบตตามสงทครสงสอน ปฏบตตามกฎระเบยบทโรงเรยนกาหนด ผปกครอง คอ ผทมความตงใจทจะใหบตรหลานของตนเองไดรในสงทกาหนดไวในหลกสตร มความคาดหวงวา ครผสอน คอ ผมความสามารถ และรบผดชอบการเรยนรของนกเรยน สวนชมชนนนม บทบาทและมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยนนอยมาก ในชวงเวลาทผานมา

จากตวอยางของวฒนธรรมโรงเรยนของไทยทกลาวไปนน ภาพทชดเจนของการปฏบตตามคาสง ปฏบตงานตามรปแบบทเคยปฏบต หากมสงใหมเขามาจาเปนตองมตวอยางทชดเจน ผบรหารโรงเรยนยงคงเปนผมอานาจในการสงการ และตดตาม กากบดแลการทางานของครผสอนและบคลากรสนบสนนอน ๆ ครผสอน นอกจากจะตองปฏบตตามคาสงของผบรหารแลว ยงตองเปนผรและถายทอดความร ใหกบนกเรยน นกเรยนเปนผรบความรและปฏบตตามคาสงสอนของคร ผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดการศกษานอย ดวยเพราะไมรถงบทบาทวาควรมสวนรวมในการจดการศกษาไดโดยยกหนาทการใหการศกษากบลกหลานของตนเองเปนเรองของโรงเรยนและครผสอนไป วฒนธรรมโรงเรยนในประเทศไทยทกลาวไปขางตนมชองวางทเหนชดวาหางไกลจากวฒนธรรมโรงเรยนทจะกอใหเกดชมชนแหงการเรยนร ตามแนวคดของ DuFour ได ชองวางดงกลาวนเปนสงทผรบผดชอบดานการศกษาควรตระหนกภาระหนาททจะเตมเตมชองวางใหเกดวฒนธรรมโรงเรยนทเปนความรวมมอกนนนตองใชพลงมากมายในทจะสรางชมชนแหงการเรยนรใหเกดขนได แนวคดทสาคญเกยวกบวฒนธรรมโรงเรยนทจะทาการรวมตวของบคลากรในการปฏบตภารกจหรอกจกรรมตาง ๆ ของ

Learning Community

10

Curriculum & Instruction

สงทชวนคดสาหรบสถานศกษาโรงเรยนในประเทศไทยในการพฒนาชมชนแหงการเรยนรนน คอ จะทาอยางไรใหสมาชกในสถานศกษาเกดความรสกเปนเจาของในชมชน ดงทกลาวไปแลววา สภาพของโรงเรยนในประเทศไทยสวนใหญเปนการรวมอานาจอยทผบรหาร การทางานตามคาสงยอมกอใหเกดความรสกเปนเจาของนอยมาก เชนเดยวกบวฒนธรรมของการทางานรวมกนเปนทม การเรยนรรวมกน จนมผกลาวถงความสามารถในการทางานเปนทมของคนไทยวา เปนไปไดยาก เมอเปรยบเทยบกบการทางานแบบเดยว ๆ ทงทคนไทยจานวนมากมความสามารถจนเปนทยอมรบในระดบโลก แตอยางไรกตามวถชวตดงเดมของคนไทยจะมพนฐานจากการรกใคร

ปรองดองกน หากไดมโอกาสทากจกรรมรวมกน คนไทยมประเพณในการพงพากนมาแตโบราณ ไมวาจะเปนการลงแขกเกยวขาว ประเพณบญตาง ๆ ซงกดวาหากมความตงใจและจรงใจทจะพฒนาใหเกดการรวมตวกนเมอรวมมอกน ความรสกเปนเจาของกจะเกดขนไดไมยากนก

โรงเรยนเปน ชมชนแหงการเรยนรทมประสทธภาพ นน Padavil (2004, p. 10) ยงมองวา ในสถานศกษา นกเรยน บคลากรสนบสนนฝายตาง ๆ ผปกครอง ผบรหาร และบคลากรอน ๆ ทเกยวของในโรงเรยนถอวาเปนสมาชกของชมชนหนง ๆ ทมจดหมายเดยวกน คอ “การเรยนร” ลกษณะหลกของชมชนแหงการเรยนรท Padavil ไดสรปมาจากแนวคดของ McCatep (1994) และ Wool (1992) นน สอดคลอง กบความคดของ DuFour ในสวนการเนนวฒนธรรมโรงเรยน และเตมเตมไดกบแนวคดของ DuFour ในการทางานรวมกนและการเรยนรรวมกนในกลม และ การมองสมาชกทกคนในกลมเปน “ผเรยน” และความรสกเปนเจาของในชมชน

นอกจากนขอชวนคดอกประการหนง ตามลกษณะหลกของชมชนแหงการเรยนรตามแนวคดของ Padavil คอ สมาชกทกคนในกลม คอ “ผเรยน. เดมความคดเกยวกบการเรยนและการศกษาจะถกตกรอบอยในสถานศกษา (ซงอาจยงคงมอยในความคดของบางสวนในสงคม) เมอใดกตามทบคคลจบการศกษาแลว ภาระหนาทในการเรยนกจบลง ความคดเชนนหากมในครผสอนกจะกอใหเกดปญหาในการพฒนาวชาชพได เพราะครผสอนหลายคนอาจคดวาหนาท “การเรยน” เปนของนกเรยน สวนหนาท “การสอน” เปนของคร หากในปจจบนครผสอนหรอบคลากรสนบสนนอน ๆ มความคดเชนน โอกาสของการพฒนาโรงเรยนใหเปนชมชนแหงการเรยนรกคงอยอกไกล ซงกตองเปนภารกจหนกและเปนหลกอกประการหนงของผรบผดชอบทางการศกษาตองใหความสาคญ ในการปรบเปลยนความคดของครผสอน แตกนบวาจดเรมตนทดเกดขนแลวในสงคมการศกษาไทยตงแตมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ท

Learning Community

11

Curriculum & Instruction

ระบถงการเรยนรตลอดชวตไว ซงกเปนแนวทางหนงททกฝายตองหนมามองและตองผลกดนใหเกดการเรยนรดงกลาวขน ในชมชนแหงการเรยนรในสถานศกษามองคประกอบทสาคญอย 3 ประการ คอ เปาหมายของชมชนแหงการเรยนร บคลากรในชมชน และวธดาเนนการในชมชน ในสวนของเปาหมายของชมชนแหงการเรยนรคอ การเรยนรของบคลากรในชมชน ซงกลมใหญกคอ ผเรยน แตกไมไดหมายความวา ผเรยนเทานนทจะเรยนรได เพราะ Padavil กกลาวไวแลววา เปาหมายของการรวมตวรวมมอกนเปน “การเรยนรของทกคน” องคประกอบดานบคลากรในชมชนแหงการเรยนรในสถานศกษา ไดแก ครผสอน ผเรยน ผบรหาร บคลากรสนบสนน ผปกครอง บคลากรอน ๆ ในชมชน สวน ดานวธดาเนนการเปนสงสาคญทสด ซงจะกลาวถงในโอกาสตอไป จากแนวคดทกลาวมาขางตนขอสรปลกษณะของชมชนแหงการเรยนรไว ดงน ชมชนแหงการเรยนรควรม :

• ความรวมมอ (Collaboration) • การสอสาร การสนทนา ระบบ

เครอขาย(Communication / Conversation ,Network System)

• การทางานเปนทม (Team Working) • การมสวนรวม (Involvement/

Participation) • การเปนเจาของรวมกน (Owner

Sharing)

• อสรภาพทางความคด กระทา และ สรางสรรค (Freedom to think, work and create)

• ความรบผดชอบทเกดจากแรงจงใจภายใน (Autonomous commitment : from intrinsic motivation)

• สภาพความเปนจรงของชมชนแหงการเรยนร

ในชวงเวลาทความเคลอนไหวทางการศกษา และแนวคดการพฒนาการเรยนรทเปลยนไป การใหความสาคญตอความรวมมอกนพฒนาการเรยนร กไดมตวอยางของการพฒนาโรงเรยนใหเปนชมชนแหงการเรยนรและยงเกดผลทเปนการเรยนรของผเรยน ในทนขอยกตวอยาง ความรวมมอทมรปแบบการเปนชมชนแหงการเรยนร ทสอดคลองกบแนวคดทกลาวมาขางตน ไดแก ผลจากการวจยเพอพฒนาชมชนแหงการเรยนร ทมความหลากหลายของบคลากร ในรฐ Texas โดยการจดใหม ชมชนแหงการเรยนรของคร (Teachers Learning Communities : TLCs ) ทมงการพฒนาวชาชพ โดยใหมความรวมมอกนอยางตอเนอง มการทางานและการปรบปรงพฒนาอยางไมหยดนง โครงสรางของชมชนแหงการเรยนรครผสอนยงคงอยหลงจากการอบรมโดยใชการวจยเปนงานเรองรปแบบการสอนทจดเพอสนองความหลากหลายของผเรยน กระบวนการสรางชมชนแหงการเรยนรเกดขนอยางตอเนอง

Learning Community

12

Curriculum & Instruction

ในแตละสปดาหครทรวมในชมชนแหงการเรยนรมกแลกเปลยนกนถงความสาเรจสงสดของสปดาหนน ๆ โดยจะมกจกรรมอน ๆ ตามมา เชน การวเคราะหผลงานของนกเรยน เชน งานเขยนของนกเรยนหรอผลทไดจากการวดผลการเรยนรของผเรยน บางครงอาจมการเสนอรปแบบการสอนทประสบผลสาเรจใหเพอนครคนอน ๆ กจกรรมอน ๆ อาจเปนการ

อานและวเคราะห บทความ นาปญหาทพบมาถกเพอหาทางแกปญหา การประชมจะจบลงดวยการอวยพรวนเกดใหสมาชก การซอบานใหมหรอขาวทนายนดตาง ๆ เวลาทใชในการประชมจะใชประมาณ 2 ชวโมง ตวอยางทเปนรปธรรมทชดเจนขนจากชมชนดงกลาว ไดแก การทางานรวมกนของครผสอนภาษาองกฤษเปนภาษาทสองและครผสอนวชาสามญอน ๆ เปาหมายคอ การอานออก เขยนไดของนกเรยนทกคน โรงเรยนแหงนไดใหครทกคนไดอบรมวธการจดการเรยนการสอนแบบเดยวกน (โดยปกตมกจะใหครไดรบการอบรมแยกตามวชาเอก) จากนนครในทมจะมโอกาสนาวธการไปใช และมการดาเนนการสอน วเคราะหสถานการณทงผลงานของนกเรยน ดงความรวมมอของผปกครอง ชมชนและตวผเรยนเองเขามาเพอใหเปนไปตาม

ครปฏบตการสอนไปพรอม ๆ กบการใชความพยายามในการวเคราะหความพยายามในการปรบปรงโรงเรยน ตรวจสอบผลสาเรจประจาสปดาห แกปญหาการจดการเรยนการสอนรวมกน แลกเปลยนกลวธการสอน พจารณาผลงานของนกเรยน เรยนรทจะวเคราะหความกาวหนาของนกเรยน สรางความสมพนธในเพอนรวมงานในการนเทศเพอพฒนางานและเรยนร ในสงทตนและกลมจาเปนตองเรยนรเพมเตม เปาหมายการทางานรวมกนของชมชนแหงการเรยนรของครผสอน (ทมความแตกตางกน) คอ ความสาเรจในการสอนและการเรยนรของนกเรยน โอกาสทสมาชกในชมชนแหงการเรยนรจะไดรบคอ การรวมมอกนตรวจสอบการทางาน ทดลอง นาผลไปใช ประเมนและเปลยนแปลงเพอการพฒนาตลอดเวลาและตอเนอง ในชมชนแหงการเรยนร ครมบทบาททหลากหลาย อาท นกวจย นกวจารณ ผเรยน ผสอน-ครผสอน ไดเรยนรทจะกาจดความกลวและยอมใหครคนอนเขามาสงเกตการสอนของตน (อาจใชวธการนเทศแบบเพอนชวยเพอน : peer coaching)

เปาหมาย บรรยากาศการทางานเปนไปอยางเขาอกเขาใจและเปนทางบวก พบวา ความสาเรจเกดขนได นกเรยนเปนไปตามเปาหมายทวางไว ครกไดเกดการเรยนรอยางตอเนอง เครองมอททาใหเกดชมชนแหงการเรยนร ในรฐ Texas อกประการหนงคอ รปแบบการสอนเปนทม การวางแผนการสอนรวมกน จดการเรยนการสอนรวมกน แกไขปญหารวมกน ประเมนผลและชนชมในความสาเรจ รบทราบการแกไขปญหาดจะเปนการเจาะลกลงไปถงตนเหตของ

Learning Community

13

Curriculum & Instruction

ผลการดาเนนการขางตน สอดคลองกบแนวคด ในการสรางวฒนธรรมแหงความรวมมอ (A Culture of Collaboration) ของ DuFour ในการผนกกาลงเพอสรางชมชนแหงการเรยนรทยงยน DuFour (2004) กลาววา การรวมมอทมพลงเปนคณลกษณะหนงของชมชนแหงการเรยนรของบคลากรวชาชพและเปนกระบวนการทเปนระบบททาใหครผสอนรวมกนวเคราะหและพฒนาแนวปฏบตของหองเรยน ครผสอนจะทางานเปนทม รวมกนทางานในวงจรคาถามท

จะสงเสรมการเรยนรอยางหยงลกของการทางานเปนทม กระบวนการน (การทางาน) การเรยนรเปนทมของคร นาไปสสมฤทธผลในระดบสงของผเรยน

ปญหา/คาถามตาง ๆ ในรปแบบของการทางานเปนทม ครจะศกษาและอานงานวจยหรออาจตดตอกบนกวจยโดยตรง ขณะเดยวกนครกเกดการเรยนรจากบคลากรในทมดวย รายงานการวจย กลาววา การทางานเปนทมทจะบงเกดผล ตองอาศยฐานจากความรวมมอ รอยละ 95 ของครเหนวา การสรางขอผกมดและความสมพนธทดระหวางครผสอน ผบรหารและผปกครอง เปนขนตอนแรกทสาคญทสดในการปฏรป กระบวนการเรยนรแบบรวมมอกนทาใหสมาชกทมความแตกตางกน มองขามความขดแยงทเกดจากความหลากหลายนน กจกรรมททมผทางานเรยนรจากการไดสนทนาเกยวกบความเชอ คานยม และอคตของสมาชกและการฝกจดการกบอารมณ รวมถงการพฒนาทกษะในการสอสาร สงสาคญทจะตองคานงถงคอ การใหเวลาในการสรางความเชอใจ และการสนทนาพดคยกนในสมาชกของชมชนแหงการเรยนรนนเอง

การมสวนรวมของครเปนกระบวนการทมพลง สถานศกษาจะตองแนใจวาทกคนเปนสวนหนงของทมทมงเปาหมายใหนกเรยนเกดการเรยนร แตละทมจะตองมเวลาพบปะกนในระหวางวนทางานตลอดปการศกษา ทมจะใชความพยายามในการตอบคาถามสาคญ ๆ ทเกยวของกบการเรยนรและระบผลทเปนการสะทอนจดเนนนน ๆ แตอยางไรกตามเปนททราบกนดวา โดยธรรมชาตการทางานลาพง คนจะรสกปลอดภยกวาทางานรวมกบผอน จงทาใหการเกดความรวมมอกนในองคกรจนเปนวฒนธรรมการทางานอยางหนงคอนขางยาก DuFour เสนอแนะวา การรวมมอทมความหมายจะเกดขนตองหยดการกระทาหลาย ๆ ประการ โรงเรยนตองยกเลกการยกระดบครทาใหเปนไปตามมาตรฐานของรฐหรอ หลกสตรทองถน เพยงเพราะคดวานน คอ สงประกนวา นกเรยนทกคนเปนไปตามเปาหมายหลกสตร ทงทเมอนาหลกสตรไปใชจรงความสนใจตอสงทจะเกดกบผเรยนนอยมาก สงทบคลากรในองคกรควรใหความสาคญคอ การหาแนวปฏบตทจะพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนร อกประการหนงทตองกาจดไปคอ ขออางเรองเวลา มกมขออางเสมอเรองของเวลาทหาได

Learning Community

14

Curriculum & Instruction

ยากในการรวมมอกน สงทสถาบนควรคดคอ การฝกฝนใหบคลากรในสถาบนไดทางานรวมกน อยางไรกตามกมหลายองคกรทประสบผลสาเรจอยางแทจรงในการสรางวฒนธรรมแหงความรวมมอ ตวอยางทเปนรปธรรมทปรากฏใหเหนในสภาพการศกษาเกยวกบวฒนธรมความรวมมอทดจะบงเกดผลทนาชนชมคอ ตวอยางของ Highland Park Elementary School (Desjay and Novak, 2004) ใน Manchester รฐ Connecticut ทมความรวมมอกนระหวางทมงาน 4 ทมงาน ไดแก ทมพฒนาโรงเรยน (The School Improvement Team) ทมพฒนาชวยเหลอนกเรยน (The Student Assistance Team) และสมาคมผปกครองคร (The Parents Teachers Association : PTA) ทมงานทง 4 ทมทางานรวมกนโดยอาศยขอมลทรวบรวมและใชประโยชนรวมกน ความรวมมอทปรากฏใหเหนชดเจนทยกเปนตวอยางไดคอ การรวมมอกนแกปญหา ผลการสอบวชาคณตศาสตรของนกเรยน Grade 6 ทไมเปนทนาพอใจ และยงลดลงไปจากเดม โรงเรยนจงไดดาเนนการแกปญหากนทกสวนในโรงเรยน โดย กาหนดเปนเปาหมายทชดเจนของโรงเรยน และดาเนนการโดยความรวมมอกนทงผบรหารโรงเรยน ครผสอน ผปกครอง ขอความรวมมอจากผเชยวชาญในกรณทจาเปน รวมถงผเรยนเองกรวมมอกนแกปญหาดงกลาว เพอใหเหนภาพของความรวมมอดงกลาวจงขอเสนอขอมลดงแผนภมภาพในหนาถดไป

Learning Community

15

Curriculum & Instruction

ในปจจบนนมสถานศกษาหลายแหงทพฒนาองคกรใหสองคการแหงการเรยนร เชนโรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย จงหวดชยภมไดพฒนาโรงเรยนโดยใชแนวทางปฏรป 5 ป . ไดแก เปดตว ปรบโฟกส เปาหมาย ปลง และ ปอเตกตง เมอครปฏรปตนเองผลทตามมาคอ

พฒนาการการเรยนรของผเรยนเปนทนาพอใจ อกตวอยางหนงของการพฒนาองคกรทประสบผลสาเรจของไทย ไดแก การปฏรปโรงเรยน ของโรงเรยนประสานสามคควทยา ใชหลกการ ประสานใจ ใหเวลา พากนทา นาไปใช ผลของการปฏบตทาใหเกดการพฒนา ทงโรงเรยนในดานผเรยน กระบวนการ ปจจย อยางเปนทนาพอใจ

ความเปนไปไดของการพฒนาชมชนแหงการเรยนรในสภาพการศกษาไทย จากตวอยางขางตน จะเหนวา ความ

รวมมอของบคลากรในองคกรทกสวนมความสาคญ ตอการพฒนาการเรยนร นนหมายความวา ความรวมมอเปน กญแจสาคญทจะทาให วฒนธรรมในโรงเรยน สามารถนาองคกรไปสเปาหมายปลายทางได หากมองภาพของสถาบนการศกษาของไทย ความรวมมอเรมปรากฏใหเหนอาจไมสามารถกลาวไดวาเปนวฒนธรรมแหงความรวมมอ แตกถอวาเปนจดเรมตนทด มโรงเรยนหลาย ๆ แหงทจดการศกษาขนพนฐาน มวธการจดตารางเวลา ของโรงเรยน โดยมเวลาใหบคลากรไดพบปะ พดคย รวมกนแกปญหาการจดการศกษาในโรงเรยนมากขน บางโรงเรยน จดใหครไดพบปะพดคยกบทกวนหลงเลกเรยน หรอใชเวลาชวงบายในบางวนทเปนกจกรรมอสระสาหรบผเรยนใหครไดพบปะพดคยกน ซงสงเหลานถอไดวาเปนการเรมตนทด หากมการมองการรวมตวกนนอยางเปนระบบ และมเปาหมายรวมถงการจดการทเปนระบบมากกวาน วฒนธรรมแหงความรวมมอกคงเกดไดในไมชาและจะเปนการพฒนาทยงยนตอไป

จากการศกษารายละเอยดของกรณตวอยางทงสองโรงเรยน พบวา แนวทางการปฏรปองคกร เปนลกษณะนโยบายทมาจากหนวยงานตนสงกด ยงไมปรากฏวาการดาเนนงานมาจากความคดรเรมของบคลากรในโรงเรยนอยางแทจรง จงเหนไดวา ยงมชองวางของสภาพความเปนจรง กบลกษณะองคกรทจะเปนชมชนแหงการเรยนรอยคอนขางมาก

นอกจากนการจดการศกษาไทยในปจจบนยงใหความสนใจเกยวกบการใชขอมล (Data) เพอการจดการศกษาไมมากพอ สงทพบเกยวกบการใชขอมล ยงคงเปนการรวบรวมขอมลเพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบบางประการ ไมปรากฏใหเหนวามองคกรใดทใชระบบขอมลสารสนเทศ (Information System) ในการจดการศกษาในระดบโรงเรยนไดอยางมประสทธภาพ ซงเปนประเดนทผรบผดชอบจดการศกษาโดยเฉพาะผทตองการผลกดนใหเกดชมชนแหงการเรยนรควรตองคานงถงอกประการหนงเชนกน

Learning Community

16

Curriculum & Instruction

แนวคดในการพฒนาชมชนแหงการเรยนร ในขณะนเชอกนวาจะทาใหเกดการพฒนาทยงยน (Sustainable Development) ขนได อยางไรกตามความเปนไปไดทจะเกดชมชนแหงการเรยนรนนจะมมากนอยกขนอยกบความรวมมอของทกฝายทเกยวของ ในการจดการศกษาโดยอาจตองเรมตนทการปรบเปลยนกระบวนการคด (a shift of mind) การกาหนดเปาหมายของการพฒนาทมง “การเรยนร” เปนหลก การใหความสาคญกบ การพฒนาบคลากร การพฒนาวฒนธรรมองคกร ความรวมมอ การทางานเปนทม และระบบสนบสนนตาง ๆ รวมถงการใหขอมลยอนกลบของความกาวหนาตาง ๆ (ทงหมดน

อาจไดมการเรมตนคด ปฏบตบางแลวในบางองคกร ผเขยนได : ศกษา แนวคดการพฒนาองคกรแหงการเรยนรตามแนวคดของ Peter M. Senge (1990, 2004) ตามแนวทาง The fifth disciplines ซงไดแก System Thinking , Personal Mastery , Models, Shared Vision, และ Team Learning ซงกระบวนการทง 5 ตองดาเนนการควบคกนไป ทกอยางไมสามารถพฒนาแยกสวนได (รายละเอยดเพมเตมจะนาเสนอเปนบทความตอไป ทจะเปนวธการสรางชมชนแหงการเรยนร)

สงสาคญ อกประการหนงทขาดไมไดในการดาเนนการเพอใหเกดชมชนแหงการเรยนร คอ การใหบคลากรในชมชนไดตดตามและประเมนผลการปฏบตงานทงในรายกจกรรมยอยและโดยภาพรวม เพราะการตดตามและประเมนผลจะกอใหเกดการใชขอมลยอนกลบทด ซงเปนไปดงความเชอท Brookfield (1986, p. 24) ไดกลาวไววา การเรยนรของผใหญจะเพมขนโดยการใหขอมลยอนกลบในความกาวหนาอยางสมาเสมอ ซงกนาคดอกวา ในสถานการณการจดการศกษาในแทบทกระดบ โดยเฉพาะระดบโรงเรยนและหองเรยน การใหขอมลยอนกลบในความกาวหนาทเปนไปตามสภาพจรง เกดขนหรอไม โดยใครอยางไร คาตอบกดเหมอนวาจะเปน “ไมมการดาเนนการในลกษณะนเกดขนในสภาพการศกษาไทย”

Learning Community

17

Curriculum & Instru tion c

เอกสารอางอง DuFour, Richard, (2004) What is a

“Professional Learning Community” ? Educational Leadership, May 2004, Volume 61 Number 8. (6-11)

Brookfield (1986)

Gabehart Mark E. (2003) Teaching, Learning, and Reform in the 21st Century Classroom Tech Forum: Year 2000-2003

Padavil (2004)

Purkey, W. W. & Novak, J. M. (1984). Inviting school success: A self-concept approach to teaching and learning. Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co.

Sange,Peter M. (1990) The Fifth Discipline : The Art and Practice of the Learning Organization. New York : Doubleday.

Shantz, Doreen, Rideout, Glenn(2003) EDUCATION VERSUS SCHOOLING: SEEKING NEW PARADIGMS FOR A NEW CENTURY , Education, Vol. 124, Issue 1

Toffler, Alvin. (1980) แปลและเรยบเรยงโดย รจตลกษณ แสงอไร และคณะ (2533) คลนลกทสาม กรงเทพฯ : บรษทนานม จากด

Wideen, M. F. (1994). The struggle for change. London: Falmer Press.

นาตยา ปลนธนานนท (2547) การออกแบบหลกสตรICTและการสอน e-Collaborative Learning (ตอนท 1) http://www.ku,ac,th/e-magazine/

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546) การปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน : กรณตวอยาง โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย ชยภม กรงเทพฯ : บรษทพรกหวานกราฟฟคจากด

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546) การปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน : กรณตวอยาง โรงเรยนประสานสามคควทยา กรงเทพฯ : บรษทพรกหวานกราฟฟคจากด