Chng VIII NH GI V LA CHN CC D N U T CA DOANH NGHIP Qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip chnh l qu trnh doanh nghip b vn vo cc hot ng u t khc nhau nhm mc ch thu li nhun. Mi hot ng u t u i hi trc ht phi b ra mt s vn nht nh nhm trang tri cc chi ph cn thit cho hot ng v kt qu mang li ch c c sau mt qu trnh u t. Trong thc tin, c rt nhiu c hi cho doanh nghip tin hnh u t di nhiu hnh thc khc nhau thu li nhun. Tuy nhin, vi mt s vn nht nh, doanh nghip khng th thc hin tt c cc hot ng u t c kh nng sinh li m bt buc phi la chn. c quyt nh u t ng n, vic nh gi v la chn d n u t mt cch khoa hc v chnh xc c ngha v cng quan trng. I/- Khi nim, phn loi d n u t 1) Khi nim v u t u t hiu theo ngha chung nht l vic b vn ra trong hin ti mong thu c hiu qu trong tng lai. u t mang cc c trng sau: u t din ra trn th trng, cc doanh nghip c th la chn cc loi hnh v phng php u t ph hp trong khun kh ca php lut. Trong c ch th trng hin nay, c hi u t i vi cc doanh nghip l rt ln. Trn c s nghin cu nhu cu th trng, vi quyn t ch trong kinh doanh v t ch v mt ti chnh, doanh nghip hon ton ch ng trong vic la chn cc hnh thc u t ph hp vi iu kin ca mnh. Hot ng u t no cng i hi phi b vn ra ban u. T khi b vn u t vo (T) cho n khi c thu nhp u ra (T + t) phi tri qua mt thi gian nht nh gi l qu trnh u t, tip theo qu trnh u t mi l qu trnh khai thc. c trng ny cho thy vn l mt trong nhng iu kin tin quyt thc hin u t, do vic la chn d n u t phi ph hp vi kh nng v ti chnh ca doanh nghip. u t lun gn lin vi ri ro v mo him. Kt qu u t ch c c sau mt qu trnh u t nn c xem l mt i lng khng chc chn. Khi vn u t cha c thu hi th hot ng u t cn c nguy c thua l, doanh nghip vn phi i mt vi nguy c mt mt phn hoc ton b vn u t. Vic b vn ra trong hin ti vo hot ng u t no i ly kt qu trong tng lai l mt s mo him ca doanh nghip. iu ny cng c ngha khi thc hin u t, doanh nghip phi dm mo him v chp nhn mt mc ri ro nht nh. Mong mun ca nh u t l hiu qu. Mt hot ng u t c coi l c hiu qu khi kt qu u t ln hn nhiu so vi vn u t b ra.

Phn chnh lch gia kt qu u t vi vn u t l li nhun u t v nu li nhun cng nhiu th hiu qu u t cng cao v ngc li. Hiu qu u t chnh l ng lc thc y doanh nghip thc hin cc hot ng u t. Hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip lun gn lin vi vic u t vo nhiu lnh vc, di nhiu hnh thc khc nhau. 2) Khi nim v d n u t Trc khi b vn u t vo mt lnh vc no , cc doanh nghip phi suy xt, cn nhc rt k lng trn nhiu gc khc nhau, nhiu phng n khc nhau; t la chn v a ra quyt nh cui cng. c c s la chn v ra quyt nh u t ph hp; i vi mi hot ng u t ngi ta phi tnh ton, thuyt minh bng cc s liu c lin quan v tnh cht kinh t, k thut, cc chi ph u t c lin quan, nhu cu vn u t, d kin thu nhp em li t d n, d kin thi gian hon vn, d kin hiu qu u t,... Cng vic gi l xy dng d n u t. Nh vy d n u t l mt bn lun chng tng hp ca cc lun chng c bit nhm xc nh cch thc s dng ti u cc ngun lc t c nhng mc tiu ca d n u t. D n u t l c s xc nh quyn li, ngha v ca bn u t, l cn c lp k hoch u t, son tho iu l hot ng ca doanh nghip trong tng lai. D n u t kh thi s c tc dng hp dn cc i tc u t, chim c lng tin ca ngn hng v nhng ngi gp vn. Mt d n u t phi p ng c cc yu cu c bn sau: D n u t phi c tnh khoa hc Tnh khoa hc ca d n u t th hin ch s liu phi chnh xc, c cn c t nhng thng tin ng tin cy, c x l bng nhng k thut tnh ton ng n, d n phi c xem xt trn nhiu kha cnh v lnh vc khc nhau. D n u t phi c tnh kh thi Yu cu ny i hi d n u t phi c kh nng ng dng trn thc t, Vic nh gi, la chn d n u t ch c ngha khi d n c chn c th trin khai c, ph hp vi iu kin thc t ca doanh nghip. Do , vic xy dng d n phi cn c vo tnh hnh c th v thi gian, khng gian; kh nng qun l iu hnh v nng lc ti chnh ca doanh nghip. D n u t phi c tnh php l Yu cu ny i hi d n u t phi c xy dng trong khun kh ca php lut, ph hp vi qui nh ca php lut hin hnh v cc vn lin quan n d n. Tnh php l l mt trong nhng iu kin quan trng m bo tnh kh thi ca d n. d n u t c tnh php l, i hi ngi lp d n phi am hiu v lm theo php lut.

D n u t phi c tnh hiu qu Mc ch u t ca doanh nghip l thu li nhun, do d n u t c la chn phi m bo em li hiu qu u t. Yu cu ny i hi trc khi a ra quyt nh u t phi cn nhc trn nhiu phng din la chn phng n ti u vi hiu qu cao nht. 3) Phn loi d n u t 3.1) Phn loi theo mc ch u t Cn c vo mc ch u t, cc d n u t c th c chia thnh cc loi sau: D n thay th nhng thit b hin c; D n nhm y mnh vic tiu th sn phm trn th trng m doanh nghip ang kim sot; D n nhm a nhng sn phm hin c vo th trng mi; D n ch to sn phm mi; D n ci to sn phm hin c. 3.2) Phn loi theo qui m u t Vic phn loi theo qui m u t da trn cc tiu thc sau: Nhng d n ko theo nhiu d n u t nh hn; Vn u t ban u vo d n khng vt qu mt mc n nh no ; Tm quan trng ca d n. Mt khc, qui m ca d n thng c xc nh khng ch da vo kt qu phn tch ton din v mc tiu ca d n m cn ph thuc vo nhiu yu t bn trong ca doanh nghip, chng hn nhiu doanh nghip thit lp nhng tiu chun v mt ti chnh phn cp quyt nh v qun l. Phn loi theo qui m u t, cc d n c chia thnh 3 loi: D n qui m nh, D n qui m va, D n qui m ln. Cng cn thy rng vic phn loi d n theo qui m u t ch c ngha tng i, tu thuc vo iu kin c th ca tng doanh nghip. Mt d n c qui m va i vi doanh nghip ny c th li l d n c qui m ln i vi doanh nghip khc v ngc li. 3.3) Phn loi theo mi quan h gia cc d n Theo tiu thc ny, d n u t c chia thnh cc loi sau: D n c lp

D n c lp l d n m khi c chp thun hay loi b u khng nh hng n dng lu kim ca d n khc; do vic nh gi v chp thun hay loi b mt d n khng chu nh hng bi quyt nh ca d n khc. Tuy nhin cn lu rng gia cc d n lun tn ti mi tng quan trn nhiu phng din nh cng chu s chi phi ca cc iu kin kinh t, s tng hay gim thi gi ca dng lu kim,... D n ph thuc D n ph thuc l d n c dng lu kim chu s tc ng ca mt quyt nh chp thun hay loi b d n u t khc. y l loi d n l thuc ln nhau v mt kinh t, tc l mt d n chu s l thuc vo mt hay nhiu d n khc v ngc li, n cng c nhng nh hng nht nh i vi nhng d n khc. D n loi tr nhau D n loi tr nhau l nhng d n khng th c la chn ng thi do nhiu nguyn nhn. i vi loi ny, khi mt d n c chp thun s lm trit tiu hon ton nhng khon li nhun tim tng thu c t mt hay mt s d n khc. Ni cch khc, i vi cc d n loi tr nhau, khi mt trong hai hay nhiu d n c chp thun th nhng d n cn li s b loi b. II/- Thu nhp, chi ph ca d n u t 1) Cc khon tin chi cho u t 1.1) Chi ph u t Chi ph u t l ton b chi ph c lin quan trc tip n qu trnh u t ca doanh nghip, bao gm cc chi ph kho st, thit k, thi cng,...c tnh vo gi tr ca d n. y l b phn chi ph c bn c dng nh gi v la chn d n. i vi hot ng u t di hn, chi ph u t hnh thnh gi tr TSC v l cn c tnh khu hao hng nm. Thng thng, cc d n u t u c chi ph u t pht sinh ban u ngay thi im hin ti, trc khi d n c khai thc. Tuy nhin, i vi mt s d n, chi ph u t cn c th tip tc pht sinh mang tnh cht b sung khi d n u t i vo hot ng. V nguyn tc, nh gi v la chn d n u t, chi ph u t c tnh vo dng tin chi ca d n ti nhng thi im pht sinh ca n. 1.2) Chi ph c hi Chi ph c hi (hay chi ph thi c) l khon gi tr b t b khi doanh nghip quyt nh la chn mt d n u t no . C th coi phn thit hi do " ng" vn ch s hu ca doanh nghip vo mt d n u t no l mt loi chi ph c hi; tc l bng s li nhun ti thiu m doanh nghip c th nhn c nu em s vn ny dng vo mt c hi kinh doanh khc. D nhin trong trng hp ny d n u t

c chn c sut thu li cao hn so vi c hi u t b t b. C th coi kh nng sinh li phi t c khi s dng vn i vay ca doanh nghip nh l mt loi chi ph c hi (khc vi tin tr li vay tnh theo li sut ca khon vay theo qui nh ca ch n). Chi ph c hi ny phi tng ng vi khon li c th thu c mt d n kinh doanh khc c th c ca doanh nghip nhng b doanh nghip t b thc hin d n u t ang xem xt. Trong mt s trng hp, d n u t c th i hi phi s dng ngun lc khan him no ca doanh nghip, mc d chi ph thc lin quan n vic huy ng cc ngun lc ny khng pht sinh hoc khng phn nh ng gi tr ca ngun lc i vi doanh nghip. Chng hn, d n u t i hi b phn lnh o doanh nghip phi tn km nhiu thi gian, d n i hi phi s dng mt bng hin ang c s dng vo vic khc,... Cc chi ph s dng ngun lc ny cng c xem l chi ph c hi; c tnh bng s thu nhp m cc ngun lc (thi gian lm vic ca i ng lnh o, mt bng,..) c th mang li cho doanh nghip nu cc d n a ra xem xt b bc b. Tuy nhin, cn lu l chi ph c hi kh c th xc nh mt cch chnh xc nn ch tnh vo chi ph c hi i vi cc khon thu nhp vi kh nng gn nh chc chn c c hoc c th lng ho c nhng b b qua do doanh nghip thc hin d n u t ang xem xt. i vi nhng khon thu nhp khng chc chn c c hoc kh c th lng ho chnh xc b b qua khi phi s dng cc ngun lc vo d n u t th khng th coi l chi ph c hi. Chng hn, thi gian lm vic ca cn b lnh o khi dnh cng sc u t vo d n l c tht nhng rt kh xc nh gi tr tnh vo chi ph c hi. Mt khc, khng th xem gi tr cc gii thng x s b mt i do dnh ngun vn u t cho d n ch khng mua x s l chi ph c hi v kh nng c cc khon thu nhp t vic mua x s l khng chc chn. Trong trng hp vi mt ngun lc nht nh c th dng vo nhiu hot ng khc nhau c th em li thu nhp nhng u b b qua do phi thc hin d n u t th ch tnh vo chi ph c hi khon thu nhp b b qua c gi tr ln nht. Chi ph c hi c tnh vo dng tin chi ph khi nh gi v la chn d n u t, tuy khng phi l khon chi ph bng tin tht s. Vic lm ny l cn thit, gip cho doanh nghip nh gi y hn hiu qu ca d n u t ang c xem xt c th a ra cc quyt nh ng n. 1.3) Chi ph chm y l loi chi ph xy ra trong qu kh ca qu trnh thay i, la chn d n v khng th thu hi li c trong tng lai. Loi chi ph ny thng khng c xem xt trc tip khi so snh cc d n m ch l mt ch tiu tham kho. Chng hn, trc khi quyt nh xy dng mt ca hng ti a im

B, doanh nghip tn mt s khon chi ph nht nh tin hnh kho st c cc a im A v C. Chi ph kho st a im B c tnh vo chi ph ca d n u t c chn, cn cc chi ph kho st cc a im A v C l chi ph chm, khng c tnh vo chi ph u t ca d n. 1.4) u t mi vo vn lu ng rng Chi ph u t hnh thnh ti sn c nh ca d n v c xem l b phn chi ph c bn nht ca mt d n u t thng thng. Tuy nhin, khi qui m ti sn c nh tng ln n mt mc nht nh, i hi cng phi tng thm cc chi ph v nguyn vt liu v nhn cng do vn lu ng i th. iu ny lm pht sinh nhu cu u t vo vn lu ng rng ca doanh nghip. Vn lu ng rng c tnh bng tng s ti sn lu ng tr i ngun vn chim dng ngn hn (phi tr ngi cung cp, lng phi tr, thu phi np,...). Trong nhiu trng hp, do thc hin u t lm tng qui m TSC n mt mc nht nh, i hi vn lu ng cng tng ln mt phn cho tng xng vi nng lc ca doanh nghip. Nh vy c th thy hot ng u t khng ch lm pht sinh cc chi ph u t vo TSC m cn c th lm cho vn lu ng tng theo. Khi nhu cu vn lu ng tng vt qu cc khon n phi tr ngn hn, i hi doanh nghip phi c mt ngun ti tr vt qu s vn u t vo ti sn c nh p ng nhu cu vn cho hot ng sn xut kinh doanh. y chnh l phn u t mi vo vn lu ng rng, cng c xem l mt khon tin chi cho d n u t ca doanh nghip. Khon u t vo vn lu ng rng thng pht sinh ngay ti thi im hin ti khi nh gi d n. Tuy nhin, trong mt s trng hp, doanh nghip c th u t b sung vn lu ng rng ti nhng thi im thch hp, ph hp vi qui m ca d n ti cc thi im . 2) Cc ngun thu nhp ca d n 2.1) Cc dng lu kim Khi nim v cc dng lu kim c ngha rt quan trng i vi vic nh gi v la chn cc d n u t ca doanh nghip. Xc nh ng n cc dng lu kim l iu kin tin quyt c th a ra cc kt lun chnh xc v vic la chn hay loi b d n u t. 2.1.1) Dng lu kim thun Dng lu kim thun ca mt d n u t l phn chnh lch gia s lng tin nhn c v lng tin chi cho d n. Trong k ton, khu hao c tnh tr vo chi ph khi xc nh thu nhp trc thu v li vay (Earning before interest and tax, vit tt l EBIT). Khi xem xt di gc u t, khu hao lm gim thu l ra doanh nghip phi np nn c coi l mt ngun thu nhp ca d n, nh vy gia thu nhp k ton v dng lu kim thun ca d n c s khc nhau do nh hng ca khu hao.

i vi vic nh gi d n u t, khu hao khng phi l mt khon chi tiu bng tin nn khng c coi l mt phn ca chi ph khi tnh ton dng lu kim ca doanh nghip. Khi tnh ch tiu EBIT, khu hao c tnh vo chi ph nn tnh ng dng lu kim thun, cn phi iu chnh li s khu hao ny. Nu k hiu dng lu kim thun l CF, chi ph khu hao l D, ta c: (8.1) CF = EBIT + D. Tc l: Dng lu kim = Thu nhp trc thu + Chi ph thun v li vay khu hao 2.1.2) Dng lu kim cha tr li vay Chi ph tr li vay l mt khon chi tiu bng tin tht s, tuy nhin khng c khu tr vo dng lu kim khi nh gi d n u t v chi ph tr li vay tng trng cho thi gi ca tin t v khon tin ny c tnh bng cch chit khu dng lu kim tng lai. Nu khu tr li vay vo dng lu kim cng c ngha l tnh li gp i, t vic xc nh li nhun thun ca khon u t s khng chnh xc. V d 1: Gi s mt cng ty u t 100tr nhn c 137,5tr sau mt nm (cha tr li) v t l sinh li cn thit ca th trng l 10%; nh vy gi tr hin ti ca 137,5tr l: 137,5tr/1,1 = 125tr. S gi tr hin ti v chi ph tr li Thi im 0 Thi im 1Dnh cho mc ch ring 25 Hon tr n vay 125

Tin vay

125

+12,50

137,50 Dng thu nhp tr n vay

u t

Cng ty c th vay 125tr vi li sut 10% thi im hin ti, dnh ra 25tr (bng NPV ca d n u t) s dng vo nhng mc ch khc; phn cn li 100tr dng u t mang li 137,5tr vo cui nm. Ti thi im hon tr, li nhun t vn u t (100tr) va tr n ch khng cn n 25tr. Nu khu tr tin li, doanh thu nm th nht s cn 125 tr (137,5tr 12,5tr); iu ny dn n kt lun sai v NPV (NPV = 100 + 125/1,1 = 13,64tr). Thc ra NPV bng 25 tr nh minh ho.

100

137,50

Tuy nhin, khi nh gi v la chn d n u t ngi ta thng s dng dng lu kim hot ng bao gm dng lu kim sau thu cng thm phn khu hao (s cp phn tip theo), v nh vy s tin tr li vay c tr khi thu nhp chu thu. m bo kt qu tnh ton c chnh xc, khi vay n u t phi tnh s tin vay vo dng tin thu ti thi im , s tin tr li vay v s n gc khi hon tr c tnh vo dng tin chi ti cc thi im tng ng. 2.1.3) Dng lu kim sau thu Hiu qu cui cng ca cc d n u t c th hin phn thu nhp cn li sau khi np thu, do tt c cc d n u t u phi c nh gi da trn c s dng lu kim sau thu. Ta c: Thu nhp Thu nhp Thu = trc thu sau thu phi np Trong : Thu nhp Thu Thu phi np chu thu sut = Nu k hiu chi ph tr li l I, ta c: Thu nhp = EBIT I chu thu Theo phn trn: CF = EBIT + D EBIT = CF D Do : Thu nhp = CF D I chu thu Gi t l thu sut, ta c: Thu phi np = (CF D I) t Dng lu kim sau thu chnh l phn chnh lch cn li gia dng lu kim thun v s thu thu nhp doanh nghip phi np, do : Dng lu kim = CF (CF D I) t sau thu (8.2) = CF(1 + Dt +It. t) Trong cng thc trn; Dt v It l nhng khon tit kim t thu do khu hao v tit kim t thu do chi ph tr li. iu ny cng c ngha nu chi ph khu hao hay tr li cng cao th dng lu kim sau thu cng cao do chi ph khu hao v chi ph tr li c tr vo thu nhp trc thu ca doanh nghip. Khi thc hin mt d n u t, dng tin doanh nghip c c t hot ng u t mang li trc ht phi k n s trch khu hao nh mt khon thu hi vn; ng thi kt qu cui cng ca hot ng u t th hin phn li

nhun sau thu ca doanh nghip. Nh vy c th thy tng s thu t hot ng u t m doanh nghip c hng bao gm ton b s trch khu hao v li nhun sau thu. y l nhng ngun ti chnh doanh nghip trang tri ton b cc chi ph c lin quan trong qu trnh u t, phn chnh lch cn li l thu rng t hot ng u t ca doanh nghip. Trong thc t, nh gi v la chn d n u t, ngi ta dng dng lu kim hot ng (Operating Cash Flows, vit tt l OCF). l dng lu kim sau thu doanh nghip c th s dng, bao gm li nhun sau thu v khu hao. (8.3)0 OCF = Li nhun sau thu + Khu hao ) Hoc: OCF = (EBIT I)(1 t) + D = (CF D I)(1 t) + D (8.4) T : OCF = CF(1 t) I(1 + Dt t) Khi I = 0 th OCF = CF (1 t) + Dt 2.2) Nhng khon thu nhp tng thm ca d n Trong qu trnh xem xt d n u t ca doanh nghip cng cn ch n nhng khon thu nhp tng thm v c th coi y l thu nhp trc tip t u t. Nu c nhng khon thu nhp tng thm s d dng xc nh nhng dng lu kim khng l thuc v kinh t, t c th qui v gi tr hin ti ca thu nhp v chi ph la chn v quyt nh u t. Nhng khon thu nhp tng thm t mt d n u t c th l khon chnh lch gia cc dng lu kim ca cc d n thay th, khon li nhun tng thm do tng doanh thu hay tit kim chi ph do hot ng u t mang li,... Tu theo tnh cht ca tng d n u t c th m cn xc nh ng n cc khon thu nhp tng thm nu c lm c s nh gi v la chn cc d n u t chnh xc. V d 2: Mt cng ty ang s dng mt chic my c c tui th k vng l 5 nm, thu nhp thun sau thu c tnh mi nm l 10.000 n v, gi tr ca my thi im hin ti l 9.000 n v, gi tr cn li cui nm th 5 bng 0. Cng ty ang xem xt mua mt my mi gi 17.000 n v vi tui th 5 nm, c kh nng to ra thu nhp thun 13.000 n v mi nm. D kin gi tr cn li cui nm th 5 l 5.000 n v. C th phn tch cc khon thu nhp tng thm qua bng 8.1:Bng 8.1 Tiu thc Gi mua my mi Dng lu kim thun my mi Gi bn my c Dng lu kim thun my c Thu nhp tng thm 0 (17.000) 9.000 (8.000) 10.000 3.000 10.000 3.000 10.000 3.000 10.000 3.000 10.000 8.000 1 13.000 2 13.000 Nm 3 13.000 4 13.000 5 18.000

Gi s chi ph s dng vn ca doanh nghip l 15%/nm. Gi tr hin ti ca cc khon thu nhp tng thm l:3.000 3.000 3.000 3.000 8.000 + + + + = 12.5441 n v , 2 3 4 115 , (115 , ) (115 , ) (115 , ) (115 5 , )

Nu so vi chi ph tng thm ca vic mua my mi l 8.000 n v, doanh nghip vn cn thu nhp rng 4.544,1 n v; do doanh nghip nn mua my mi. 2.3) Khon thu hi vn lu ng Trong nhiu trng hp khi thc hin u t, doanh nghip phi c khon chi u t mi vo vn lu ng rng. Khi d n u t kt thc, hng tn kho c bn ht v khng c thay th, cc khon phi thu c thu hi; do doanh nghip thu hi c khon u t vo vn lu ng ban u. Khon thu hi vn lu ng ny c cng vo dng lu kim sau thu xc nh lung tin rng cui cng ca d n u t. Thi im thu hi vn lu ng rng ph bin l khi d n u t kt thc, lc ny s vn lu ng rng c u t b sung khi d n mi trin khai khng cn tip tc lun chuyn m c thu hi ton b. Tuy nhin, trong mt s trng hp, vn lu ng rng c th c thu hi dn khi d n u t sp kt thc do qui m hot ng b thu hp dn v n thi im cui cng, vn s c thu hi y . Khon thu hi vn lu ng c tnh vo dng lu kim thu nhp ca d n ph hp vi cc thi im pht sinh ca n. 2.4) Khu hao v gi tr thu hi TSC 2.4.1) Khu hao v vn tit kim thu do khu hao Trong k ton, khu hao c xem l mt khon chi ph sn xut kinh doanh v c tr vo thu nhp chu thu ca doanh nghip. Tuy nhin, y l mt loi chi ph khng xut qu (khng phi chi bng tin thc t) nn khng c xem nh mt lung tin chi trong khi nh gi, la chn d n u t. Khu hao tc ng n lung tin thu mt cch gin tip thng qua thu, v thu l mt lung tin chi thc t nn nh hng n dng lu kim rng cui cng ca doanh nghip. Vic tng chi ph khu hao s lm gim thu nhp chu thu trong nm ti chnh, do lm gim s thu phi np, tc l to ra mt s tit kim v thu. Khi lung tin chi v thu phi np gim, dng lu kim rng cui cng ca doanh nghip nh c tng thm. Nh vy, s trch khu hao TSC c tc dng lm tng dng lu kim sau thu ca doanh nghip. Gi: - D l s tin khu hao. - t l thu sut thu thu nhp doanh nghip,

- S l s thu tit kim c, (8.5) Ta c: S = D t. Theo cng thc 8.4, khon tit kim v thu do khu hao c tnh vo dng lu kim hot ng, do trong khi cc nhn t khc khng i, nu tng chi ph khu hao th s tng gi tr dng lu kim hot ng ca doanh nghip. V d 3: C cc s liu lin quan v doanh thu, chi ph trong nm ca mt doanh nghip (n v tin: triu ng): Ch tiu S tin - Doanh thu 5.000.000 - Chi ph cha k khu hao 3.500.000 - Khu hao 400.000 - Thu sut thu thu nhp doanh nghip 28% Theo s liu ca v d 3, c th tnh c: EBIT = 5.000.000 - 3.500.000 - 400.000 = 1.100.000 Thu phi np = 1.100.000 28% = 308.000 Li nhun sau thu = 1.100.000 - 308.000 = 792.000 OCF = 792.000 + 400.000 = 1.192.000 Hoc: OCF = (1.100.000 + 400.000)(1-0,28) + 400.000 28% = 1.192.000 Gi s doanh nghip trch khu hao nhanh vi s trch trong nm l 600.000, cc ch tiu c tnh li nh sau: EBIT = 5.000.000 - 3.500.000 - 600.000 = 900.000 Thu phi np = 900.000 28% = 252.000 Li nhun sau thu = 900.000 - 252.000 = 648.000 OCF = 648.000 + 600.000 = 1.248.000 Hoc: OCF = (900.000 + 600.000)(1-0,28) + 600.000 28% = 1.248.000. OCF tng thm = 1.248.000 - 1.192.000 = 56.000 = (600.000 - 400.000) 28%. Kt qu tnh ton cho thy khi doanh nghip tng chi ph khu hao th dng lu kim hot ng (OCF) cng tng ln mt lng tng ng bng s thu tit kim c tnh theo cng thc 8.5. 2.4.2) Gi tr thu hi TSC Khi d n u t kt thc, doanh nghip cn thanh l hay nhng bn cc TSC trc c hnh thnh t vn u t ca doanh nghip. Phn ln TSC khi thanh l hay nhng bn u c gi tr thu hi v em li cho doanh nghip mt lng gi tr nht nh, gp phn to thnh dng lu kim rng ca

d n u t. Khon tin xut hin do thanh l hay nhng bn TSC ph thuc vo gi bn v gi tr cn li ca TSC. Nu gi bn bng gi tr cn li theo s sch k ton th doanh nghip thu hi c lng tin tng ng vi gi bn. Khon tin thu do bn TSC trong trng hp ny c xem nh khon thu hi vn ca doanh nghip v khng phi chu thu. Nu gi bn cao hn gi tr theo s sch th doanh nghip thu c mt khon li v phn chnh lch ny phi chu thu thu nhp doanh nghip. Khon tin thu rng ca doanh nghip c tnh bng chnh lch gia gi bn v s thu phi np. Nu gi bn thp hn gi tr theo s sch th doanh nghip chu mt khon l v thanh l hay nhng bn TSC. Khon thua l ny c khu tr vo thu nhp chu thu trong nm ti chnh ca doanh nghip, lm gim thu nhp chu thu v do coi nh to ra mt khon tit kim v thu. Khon tin thu rng trong trng hp ny c tnh bng gi bn cng vi khon tit kim v thu to ra v thua l do thanh l hay nhng bn TSC. Gi: * P l gi bn TSC, * Gcl l gi tr cn li theo s sch k ton, * t l thu sut thu thu nhp doanh nghip. Khon tin thu rng trong cc trng hp trn l: (8.6) P (P Gcl) t. D thy rng trong trng hp gi bn ln hn gi tr cn li, khon tin thu rng nh hn gi bn. Trong trng hp gi bn nh hn gi tr cn li, khon tin thu rng do thanh l, nhng bn TSC ln hn gi bn, phn chnh lch c c l do khon tit kim v thu m doanh nghip c hng. Gi tr ca khon tin thu rng trong cc trng hp thanh l hay nhng bn TSC c cng vo dng tin thu ca d n u t v c dng nh gi, la chn d n ti thi im pht sinh ca n. III/- nh gi v la chn d n u t 1) nh gi theo thi gian thu hi vn (Pay back period PP) Thi gian thu hi vn ca mt d n l di thi gian d tnh cn thit thu hi y khon u t ban u ca d n. Thi gian thu hi vn c tnh theo nm (c ly s l). xc nh thi gian thu hi vn ca d n, trc ht cn xc nh cc lung tin thu, chi ca d n v tnh lu k thu chi cho n khi thu nhp b p chi ph. C th khi qut cch tnh thi gian thu hi vn ca d n u t qua cng thc sau:

Thi gian thu hi vn

Nm ngay trc nm = cc lung tin ca d n p ng c chi ph

+

Chi ph cha c b p u nm Lung tin thu c trong nm

(8.7)

Theo phng php ny, d n c thi gian thu hi vn cng ngn cng tt. Cc nh u t thng thit lp cc ch tiu thi gian hon vn cn thit v thi gian hon vn ti a c th chp nhn ca d n c c s nh gi. Theo , nhng d n c thi gian hon vn di hn thi gian cho php ti a s b loi b v nhng d n c thi gian hon vn ngn hn thi gian hon vn ti a s c chp nhn. V d 3: Mt Cng ty ang cn nhc vic la chn gia hai d n u t c cng chi ph u t ban u l 1.000.000.000 ng v c cng mc ri ro. D kin lung tin pht sinh ca tng d n nh sau: n v: 1.000 ng Nm D n A D n B 0 1.000.000 1.000.000 1 500.000 200.000 2 400.000 400.000 3 300.000 500.000 4 200.000 600.000 C th biu din dng tin ca tng d n trn s nh sau: D n A:0 Lung tin 1.000.000 Lu k: 1 2 3 4 500.000 400.000 300.000 200.000 500.000 100.000 200.000 400.000 1 2 3 4 200.000 400.000 500.000 600.000 800.000 400.000 100.000 700.000

D n B:0 Lung tin 1.000.000 Lu k:

Thi gian thu hi vn ca tng d n c tnh: 100.000 = 2,33 nm D n A: 2 300.000 + 400.000 = 2,8 D n B: 2 500.000 + nm Nu Cng ty yu cu thi gian thu hi vn l 3,5 nm hay t hn th d n B s b loi. Nu y l hai d n loi tr nhau th d n A c chn v c thi gian thu hi vn ngn hn. Mt s cng ty s dng phng php tnh thi gian thu hi vn chit khu; theo lung tin c qui i v gi tr hin ti theo chi ph vn ca d n. Theo v d 5, gi s chi ph s dng vn l 10%, p dng cch tnh lung tin

chit khu s c kt qu sau: D n A:0 Lung tin 1.000.000 Lung tin c.khu 1.000.000 Lu k: 1 500.000 454.545 545.455 2 400.000 330.578 214.877 3 300.000 225.394 10.517 4 200.000 136.603 126.086

D n B:0 Lung tin 1.000.000 Lung tin c.khu 1.000.000 Lu k: 1 200.000 181.818 818.182 2 400.000 330.578 487.604 3 500.000 375.657 111.947 4 600.000 409.808 297.861

Cn c vo lung tin chit khu, thi gian thu hi vn ca tng d n c tnh: D n A: 2 214.877 = 2,95 225.394 nm + 111.947 D n B: 3 409.808 = 3,27 nm + Theo cch tnh ny, thi gian thu hi vn ca tng d n c chnh lch so vi trng hp trn, tuy nhin kt qu la chn khng c g thay i. Phng php nh gi theo thi gian thu hi vn n gin, cung cp c thng tin quan trng v mc ri ro ca d n v d n c thi gian thu hi vn cng ngn th c nh gi l cng t ri ro. Tuy nhin, nhc im ca phng php l tnh khoa hc thp, nhiu khi dn n kt lun khng chnh xc v: - Thng b qua phn thu nhp sau thi im hon vn, - Khng xt n yu t ri ro i vi dng lu kim ca d n, - t quan tm n yu t thi gi ca tin t, - Cha th hin thu nhp u t v kh nng sinh li ca cc d n. 2) nh gi theo gi tr hin ti rng (Net Present Value - NPV) nh gi theo gi tr hin ti rng l mt phng php c s dng ph bin trong vic la chn cc d n u t. y l phng php nh gi hiu qu ca d n u t trn c s so snh v s tuyt i gia thu nhp v chi ph ca d n. Chi ph u t pht sinh ngay thi im hin ti v cn c th tip tc pht sinh mt s thi im nht nh trong tng lai. Thu nhp t d n u t ch c c nhng thi im trong tng lai, khi d n u t c khai thc. iu ny c ngha thu nhp v chi ph ca d n u t pht sinh ti cc thi

im khc nhau ch khng ng nht v mt thi gian. c th a ra kt lun ng n v hiu qu u t, cn phi qui i tt c cc khon thu nhp v chi ph ca d n u t v cng mt thi im nht nh bng cc phng php tnh gi tr theo thi gian ca tin t, t so snh gi tr qui i gia thu nhp v chi ph nh gi v la chn d n. Thi im thng c chn qui i gi tr ca cc lung tin l thi im hin ti nn gi tr chnh lch gia cc khon thu nhp v chi ph qui i v thi im hin ti c gi l gi tr hin ti rng ca d n. Nh vy, c th hiu gi tr hin ti rng (NPV) ca mt d n u t l phn chnh lch gia gi tr hin ti ca dng lu kim thu nhp k vng gi tr hin ti ca cc khon chi ph u t ca d n. Gi tr hin ti ca Gi tr hin ti (8.9) NPV = nhng khon thu nhp ca cc khon chi ph tng lai k vng u t Cc bc nh gi theo phng php ny nh sau: - Xc nh y gi tr ca cc lung tin thu, chi lin quan n d n. Lung tin chi bao gm chi ph u t, chi b sung vn lu ng rng v chi ph c hi nu c. Lung tin thu bao gm tt c cc khon thu nhp ca d n, gi tr cc khon thu nhp tng thm, gi tr thu hi rng ca TSC, cc khon thu hi vn lu ng nu c. - Tm gi tr hin ti ca mi lung tin, bao gm c nhng lung tin vo v nhng lung tin ra; - Tnh tng i s nhng lung tin qui i v thi im hin ti theo t l chit khu ph hp (cc lung tin ra mang du m). Tng chit khu cc lung tin chnh l gi tr hin ti rng ca d n. T l chit khu thng c chn qui i gi tr cc lung tin v thi im hin ti l chi ph s dng vn ca d n. NPV ca mt d n c th dng (NPV > 0), m (NPV < 0) hoc bng khng (NPV = 0). Nguyn tc nh gi v la chn d n u t theo NPV nh sau: - i vi d n c lp: d n c chn khi NPV > 0. - i vi cc d n loi tr nhau: d n c chn phi c NPV > 0 v ln nht. C th khi qut cch tnh NPV ca cc d n u t qua cng thc 8.10: Gi: * CFt: lung tin d tnh ti giai on t, * k: t l sinh li cn thit (chi ph vn) ca d n, * n l thi gian ca d n u t.N PV= CF0 + = CF CF2 CFn 1 + + ...+ 1+ k (1+ k)2 (1+ k)n n CFt k)t

t= 0 (1+

(8.10 )

Thi im 0 trong cng thc 8.10 chnh l thi im hin ti, CF0 biu hin cho vn u t ban u trong hin ti v mang du m. V d 6: Cng ty Nam Phng ang cn nhc mt d n u t m rng qui m sn xut. Chi ph u t trong hin ti l 1.500 tr, thi gian ca d n l 5 nm. D kin vic u t c kh nng em li thu nhp vo cui mi nm ln lt l 400tr, 500 tr, 600 tr, 600 tr v 400tr. Bit chi ph s dng vn ca cng ty l 12%/nm, hi c nn thc hin d n khng? Kt qu tnh ton cho thy cng ty c th thc hin vic u t.NPV = 1.500 + tr 400 tr 500 tr 600 tr 600 tr 400 tr + + + + = 291 tr 2 3 4 112 , (112) , (112) , (112) , (112)5 ,

Phng php nh gi d n u t theo NPV c nhiu u im hn so vi phng php nh gi theo thi gian hon vn. Vi phng php nh gi theo NPV, cc khon thu nhp hoc chi ph lin quan n d n u t pht sinh ti cc thi im khc nhau u c qui i v gi tr ti thi im hin ti xem xt, loi tr nh hng ca thi gi nn c th xc nh hiu qu u t ng n. Mt khc, trn c s d bo c cc dng lu kim thu nhp v chi ph, vic tnh ton xc nh NPV ca d n u t cng kh n gin. im hn ch ca phng php ny l ch th hin hiu qu u t bng s tuyt i ch khng ch r kh nng sinh li ca vic thc hin d n cao hay thp thng qua ch tiu t sut doanh li u t. 3) nh gi theo t sut hon vn ni b (IRR) nh gi theo t sut hon vn ni b l phng php nh gi theo kh nng sinh li ca d n u t. Nguyn tc nh gi v la chn l u tin i vi nhng d n c kh nng sinh li cao. T sut hon vn ni b hay t sut doanh li ni b (Internal rate of return, vit tt IRR) l ch tiu c dng o lng t l hon vn ca mt d n u t v c s dng rng ri lm tiu chun nh gi d n. V k thut tnh ton, IRR ca mt d n l t l chit khu m ti NPV ca d n bng khng. nh gi d n u t theo IRR, ngi ta so snh IRR ca d n vi chi ph s dng vn: nu IRR ln hn chi ph s dng vn ca d n th d n u t c coi l c kh nng sinh li tt v ngc li. Khi s dng t sut doanh li ni b nh gi d n u t cn tun th cc nguyn tc sau: - i vi cc d n c lp: Nu IRR ln hn chi ph s dng vn th d n c chp nhn. Trng hp ngc li, d n b loi b. - i vi cc d n loi tr nhau: Ch xem xt khi tt c cc d n c IRR cao hn chi ph s dng vn, d n c chn phi c IRR cao nht. Nu d n no c IRR thp hn chi ph s dng vn th phi loi b trc khi la chn vi cc d n khc.

Tu thuc vo tnh cht pht sinh cc lung tin ca cc d n u t m c th vn dng cch xc nh IRR ph hp. 3.1) i vi cc d n u t c nhng khon thu nhp mi k bng nhau Trong trng hp ny, thu nhp ca d n to thnh dng tin u xut hin cui mi k. T nh ngha v IRR, ta c:NPV =

n

CFt IRR )t

t=0 (1+

= 0 hay CF0 + CFt PVFA (IRR , n) = 0 vi t = 1 n ,

Trong CF0 l chi ph u t hin ti v PVFA(IRR, n) l tha s gi tr hin ti ca dng tin u CFt. T nhng kin thc v thi gi ca tin t, suy ra: CF0 PVFA(IRR,n) CFt = Tra bng tnh tha s gi tr hin ti ca dng tin u dng tng ng k hn th n: Nu gi tr ca PVFA(IRR, n) theo cng thc trn c sn trong bng th IRR chnh l mc li sut tng ng. Nu gi tr ca PVFA(IRR, n) theo cng thc trn khng c sn trong bng th phi dng phng php ni suy tnh IRR: + Chn li sut r1 sao cho PVFA(r1,n) > PVFA(IRR, n) v NPV1 c gi tr dng nh nht; + Chn li sut r2 sao cho PVFA(r2,n) < PVFA(IRR, n) v NPV2 m vi gi tr tuyt i nh nht. Theo cch chn ny, ta c r1< IRR< r2 v khong cch gia r1 n r2 l nh nht.IRR r1 + NPV (r2 r1 ) 1 NPV + NPV2 1 (8.11 )

V d 7: Cng ty Tin Pht d nh u t mt dy chuyn cng ngh vi tng chi ph ban u 200.000 USD. D kin lung tin thu c mi nm qua hot ng u t l 75.000 USD trong sut thi gian 4 nm. Bit chi ph s dng vn ca d n l 12%, hi IRR ca d n l bao nhiu v cng ty c nn thc hin u t khng? Ta c: 200.000 = PVFA(IRR,4) 2,66667 =

75.000 Tra bng tnh sn PVFA(i,n) dng 4 nm, c th thy: PVFA(18%,4) = 2,690062; PVFA(19%,4) = 2,638586. Nh vy IRR nm trong khong 18% v 19%. Vi r1 = 18%, NPV1 = 200.000 + 75.000 2,690062 = 1.754,65USD Vi r2 = 19%, NPV2 = 200.000 + 75.000 2,638586 = 2.106,05USD. Dng phng php ni suy: 18%) IRR = 18% 1.754,65(19% 1.754,65 + 2.106,05 + 18,45% Kt qu tnh ton cho thy cng ty c th thc hin d n. 3.2) i vi d n u t c thu nhp tng lai khng u nhau Trong trng hp ny, tm IRR ngi ta dng phng php th ln lt. Trc ht, chn th mt mc li sut no v tnh NPV ca d n theo mc li sut c chn. - Nu gi tr ca NPV dng th iu chnh tng dn li sut v tip tc tnh li NPV vi cc mc li sut mi cho n khi NPV bng khng hoc cho gi tr m. - Nu gi tr ca NPV m th iu chnh gim dn li sut v tip tc tnh li NPV vi cc mc li sut mi cho n khi NPV bng khng hoc cho gi tr dng. Trong qu trnh chn th v iu chnh tng hoc gim li sut tnh th NPV, nu c mc li sut cho NPV bng khng th chnh l IRR ca d n. Trng hp khng c li sut cho NPV bng khng th dng phng php ni suy: - Chn li sut r1 sao cho NPV1 dng vi gi tr nh nht, - Chn li sut r2 sao cho NPV2 m vi gi tr tuyt i nh nht. IRR c tnh gn ng theo cng thc 8.11:IRR r1 + NPV (r2 r1 ) 1 NPV + NPV2 1 (8.11 )

V d 8: Cng ty Tn Hong d nh thc hin mt d n u t trong thi gian 4 nm vi chi ph u t 1.400tr, thu nhp em li vo cui mi nm ln lt l 400tr, 500tr, 600tr, 400tr. Bit chi ph s dng vn ca d n l 10%, hi cng ty c nn thc hin u t khng? Bng phng php th ln lt, c th xc nh IRR nm trong khong 13% v 14%. Vi r1 = 13% NPV1 = 6,7132tr

Vi r2 = 14% NPV2IRR 13 + %

=

- 22,7540tr

6,7132 (14 13 tr % %) 1323 , % 6,7132 + 22 7540 tr , tr

Phng php nh gi d n u t theo t sut hon vn ni b c coi l mt phng php hp dn v khi IRR ln hn t l sinh li cn thit (hay chi ph s dng vn) ca d n u t th to ra cm gic d n c tnh an ton v hiu qu cao. Nhiu nh u t thch s dng phng php nh gi theo t sut hon vn ni b v h cho rng iu quan trng l phi bit c mc chnh lch gia t sut hon vn ni b ca mt d n u t vi ch tiu hon tr m doanh nghip ra; y l mt tiu chun an ton cho php thm nh mc hon tr d kin thu c t d n u t so vi tnh ri ro ca n. Tuy nhin, trong nhiu trng hp vic nh gi cc d n loi tr nhau theo tiu chun NPV v IRR c th em li nhng kt lun tri ngc nhau; do nh hng ca nhiu nhn t nh s khc nhau v ln ca d n u t, s khc nhau v kiu mu ca cc dng lu kim, s khc nhau v t l ti u t,... c th a ra cc quyt nh ng n v vic la chn d n, phng php NPV thng t ra ph hp hn phng php nh gi theo IRR, v phng php nh gi theo IRR khng cp n ln ca d n u t v khng gi nh ng t l ti u t. IV/- Quyt nh u t trong nhng iu kin thc t 1) nh gi cc d n c tui th khng bng nhau Trong thc t thng gp nhiu d n c tui th khng bng nhau. i vi cc d n c lp, vic quyt nh la chn hay li b khng cn xt n mi tng quan v tui th. Tuy nhin, i vi cc d n loi tr nhau cn phi xem xt n yu t tui th mt cch k lng trc khi a ra quyt nh. Trong trng hp ny, ngi ta thng s dng cc phng php nh gi ph hp nhm loi tr nh hng ca s chnh lch v thi gian ca cc d n. 1.1) nh gi cc d n theo phng php thay th Phng php ny thng c s dng a ra quyt nh u t vo cc loi ti sn dng cho hot ng ca doanh nghip. Theo phng php ny, ngi ta d kin dng lu kim thu nhp v chi ph ca cc loi ti sn thay th nhau cho n khi tho mn nhu cu s dng ca doanh nghip; trn c s so snh hiu qu ca cc phng n khc nhau a ra quyt nh u t vo loi ti sn no c li hn. V d 9: Cng ty Alpha phi la chn vic mua mt trong hai my M1 v M2 vi dng lu kim ca mi my nh sau (n v: triu ng): My Nm NPV 0 1 2 3 4 M1 (100) 80 80 38,84

M2

(150)

65

65

65

65

56,04

S liu ca v d cho thy my M1 c thi gian s dng 2 nm, my M2 c thi gian s dng 4 nm; to ra hai d n u t c tui th khc nhau. Vi t l chit khu (chi ph s dng vn) 10%, c th tnh c NPV ca mi my v d thy NPV2 > NPV1. Tuy nhin v hai d n c tui th khng bng nhau nn cha th kt lun l nn chn mua my M2. Gi s nhu cu cn s dng ca doanh nghip l 4 nm, nu mua my M1 th hai nm sau phi thay th bng my M'1 vi dng lu kim tng t ca my M1. C th lp bng so snh cc dng lu kim nh sau: My Nm NPV 0 1 2 3 4 M1 (100) 80 80 38,84 M'1 (100) 80 80 32,10 M1 + M'1 (100) 80 (20) 80 80 70,94 M2 (150) 65 65 65 65 56,04 Theo kt qu tnh ton, d n M1 + M'1 s c chn v c tng NPV ln hn so vi NPV ca d n M2. Nh vy, nh gi cc d n c tui th khng bng nhau theo phng php thay th cn thit lp mt chui lin kt cc dng lu kim n l cho n khi tho mn nhu cu s dng ca doanh nghip trong tng lai. Trn c s so snh gi tr hin ti rng ca cc dng lu kim, c th la chn d n no c NPV ln nht. Hn ch ca phng php ny l nu nh gi v la chn i vi cc d n c thi gian hot ng di, vic d bo cc dng lu kim thu nhp v chi ph ca cc phng n thay th s km chnh xc. Mt khc, i vi mt s d n mang tnh cht u t sn xut cc loi sn phm khc nhau vi thi gian hot ng khc nhau, vic s dng phng php thay th nh gi v la chn l khng ph hp. 1.2) nh gi d n thng qua NPV ca chui nin kim thu nhp nh k bng nhau (Equivalent annuity - EA) i vi cc d n u t c dng lu kim thu nhp nh k u nhau, c th xem NPV ca d n l gi tr hin ti ho ca mt chui cc khon thu nhp hng nm tng ng (EA). Trn c s NPV ca mi d n v tha s gi tr hin ti ho tnh theo chi ph s dng vn vi s nm tng ng, c th xc nh EA ca tng d n. Mi quan h gia cc i lng ny nh sau: NPV = EA PVFA(k,n) Suy ra:

EA

=

NPV PVFA(k,n)

(8.1 2)

Trong : - EA l nhng khon thu nhp hng nm tng ng trong sut tui th ca d n. - n l tui th ca d n. - k l chi ph s dng vn ca d n. Khi nh gi v la chn d n u t, ngi ta ch quan tm n nhng d n c NPV dng nn EA ca mi d n c la chn cng c gi tr dng. Theo phng php ny, khi la chn cc d n loi tr nhau, d n c chn phi c EA ln hn hoc ln nht. V d 10: Cng ty Bnh Minh ang la chn gia hai d n u t X v Y. D n X c thi gian 5 nm, chi ph u t 2.000tr, d kin em li thu nhp vo cui mi nm l 600tr; D n Y c thi gian 7 nm, chi ph u t 2.400tr, d kin em li thu nhp vo cui mi nm l 560tr. Bit chi ph s dng vn ca cc d n l 11%, hi cng ty nn chn d n no u t th c hiu qu hn? Cn c vo s liu c th tnh c EA ca cc d n nh sau (tr): D n X: NPVX = -2.000 + 600 PVFA(11%,5) = -2.000 + 600 3,695897 = 217,538 217,538 = EAX = 3,695897 58,859 D n Y: NPVY = -2.400 + 560 PVFA(11%,7) = -2.400 + 560 4,712196 = 238,830 238,830 = EAY = 4,712196 50,683 Kt qu tnh ton cho thy mc d d n Y c NPV ln hn so vi d n X nhng d n X c chn v c EA ln hn so vi d n Y. Phng php nh gi v la chn cc d n u t theo EA c u im hn so vi phng php thay th. S chnh lch v mt thi gian gia cc d n c loi b khi EA c tnh theo tha s gi tr hin ti ca dng tin u vi thi gian tng ng ca tng d n. Tuy nhin, hn ch ca phng php ny l ch ph hp vi nhng d n u t c dng lu kim thu nhp nh k u nhau. i vi cc d n c dng lu kim khng u, vic p dng phng

php ny khng ph hp v dn n nhng kt lun thiu chnh xc. 1.3) nh gi d n thng qua li nhun trung bnh hng nm (Annual net worth ANW) Theo phng php ny, iu kin la chn d n l li nhun bnh qun ca d n phi c gi tr dng v l gi tr cao nht. Gi: * CF0 l chi ph u t trong hin ti ca mi d n, * RV l gi tr thu hi rng ca d n * AC l chi ph u t dn u hng nm, * AI l thu nhp trung bnh hng nm ca d n, * AR l gi tr thu hi (nu c) dn u hng nm ca d n, * k l chi ph s dng vn ca d n, * n l s nm hot ng ca d n Cc bc nh gi d n theo li nhun trung bnh hng nm nh sau: - Dn u chi ph u t trong hin ti ca mi d n cho trong sut thi gian hot ng ca n. C th xem CF0 l gi tr hin ti ho ca dng tin chi ph u AC trong sut tui th ca d n, do : CF0 = AC PVFA(k,n) Suy ra: CF0 (8.13) AC = PVFA(k,n) Cng c th xem gi tr tng lai ca CF0 khi d n kt thc l gi tr tng lai ca dng tin chi ph u AC trong sut tui th ca d n, do : CF0 FVF(k,n) = AC FVFA(k,n) Suy ra: CF0 FVF(k,n) (8.14) AC = FVFA(k,n) - Xc nh cc khon thu nhp trung bnh hng nm ca d n (c th tnh theo li gp hoc dng lu kim hot ng). Nu d n u t c thu nhp hng nm khng u th phi dn u thu nhp bng cch tnh gi tr hin ti ca tt c cc khon thu nhp hng nm, sau chia cho gi tr hin ti ca dng tin u theo chi ph s dng vn ca d n vi thi gian tng ng. Trong CFt l thu nhp mang li trong nm th t ca d n.AI = k)t PVFA(k, n)t=1 (1+

n

CFt (8.15 )

- Dn u gi tr thu hi rng hng nm ca d n (nu c). C th xem gi tr thu hi rng khi d n kt thc l gi tr tng lai ca dng tin u

bng gi tr thu hi dn u hng nm ca d n: RV = AR FVFA(k,n) Suy ra: RV (8.16) AR = FVFA(k,n) Sau khi xc nh y c yu t c lin quan, li nhun trung bnh hng nm ca d n c tnh: ANW = AI + AR AC (8.17) V d 11: Cng ty XYZ cn la chn mt trong hai d n u t vi cc d liu c tp hp nh sau (n v tin: Tr) Tiu thc D n A D n B Chi ph u t ban u 2.200 4.250 Thi gian hot ng 4 nm 7 nm OCF hng nm 760 920 Gi tr cn li khi kt thc 150 250 T l chit khu 10% 10% Li nhun trung bnh hng nm ca cc d n c tnh nh sau: *i vi d n A: Chi ph u t ban u dn u cho tng nm hot ng ca d n: 2.200 FVF(10%,4) = AC FVFA(10%,4) 2.200 1,4641 = AC 2. 200 FVF(10%,4) FVFA(10%,4) 4,6410 694,036 = = Gi tr cn li ca d n dn u cho tng nm: AR FVFA(10%,4) = 150 150 150 = AR = FVFA(10%,4) 1,6410 32,32 = Li nhun trung bnh hng nm ca d n: ANW = 760 + 32,32 694,036 = 98,284 * i vi d n B Bng cch tnh tng t, cc yu t lin quan c xc nh nh sau: Chi ph u t ban u dn u cho tng nm: 4.250 FVF(10%,7) = 4.250 1,9487 = AC = FVFA(10%,7) 9,4872 872,693 Gi tr cn li dn u cho tng nm = 250 250 AR = FVFA(10%,7) = 9,4872 26,351 Li nhun trung bnh hng nm ca d n B:

ANW = 920 + 26,351 872,963 = 73,388 Kt qu tnh ton cho thy d n A c chn. Phng php nh gi, la chn cc d n c tui th khng bng nhau theo li nhun trung bnh hng nm c nhiu u im; c th p dng i vi cc d n c thu nhp u hoc khng u nhau v kt qu nh gi tng i r rng. 2) Anh hng ca thu i vi quyt nh thay th ti sn Khi my mc, thit b ca doanh nghip ht thi hn s dng t ra yu cu phi thay th. Tuy nhin, quyt nh thay th ti sn cn phi xem xt n nh hng ca thu thng qua vic phn tch v so snh gia hin gi ca thu nhp tng thm sau thu vi chi ph thun cn thit cho vic thay th ti sn. Khi gi bn cc loi ti sn cn thay th c s chnh lch so vi gi tr cn li ca chng th s to ra s iu chnh v thu. Nu gi bn cao hn gi tr cn li ca ti sn, phn chnh lch phi chu thu thu nhp doanh nghip (c tnh vo li nhun hot ng khc). Nu gi bn thp hn gi tr cn li ca ti sn, phn chnh lch ny c tr vo thu nhp chu thu, do trng hp ny lm xut hin khon tit kim v thu. Gi P l gi bn ti sn, Gcl l gi tr cn li ca ti sn, t l thu sut thu thu nhp doanh nghip. Khon tin thu rng v bn ti sn c xc nh theo cng thc (8.6) l: P (P Gcl) t. Khon chnh lch ny c tr vo chi ph u t ban u thay th ti sn. V d 12: Gi s mt doanh nghip ang s dng mt thit b mua cch y 3 nm vi nguyn gi 240 tr, thi gian s dng cn li ca thit b l 5 nm. Doanh nghip d nh mua mt thit b mi hin i hn thay th thit b c, gi mua 300tr, thi gian s dng c xc nh l 6 nm. Bit rng cc loi thit b u tnh khu hao theo phng php ng thng, thu sut thu thu nhp doanh nghip l 28%. Mc khu hao hng nm ca thit b c l: 240tr/8 = 30 tr. Gi tr cn li ca thit b c l: 240tr 30tr 3 = 150tr. * Gi s thit b c c bn vi gi 180tr; ta c: Thu rng v vic bn my c: 180tr (180tr 150tr) 28% = 171,6tr. Chi ph thun ca vic mua my mi: 300tr 171,6tr =128,4tr. y l chi ph u t c s dng nh gi, la chn d n mua my mi.

* Gi s thit b c c bn vi gi 130 tr; ta c: Thu rng v vic bn my c: 130tr (130tr 150tr) 28% = 135,6tr. Chi ph thun ca vic mua my mi: 300tr 135,6tr = 164,4tr. y l chi ph u t c s dng nh gi, la chn d n mua my mi. Trng hp ny khon tit kim v thu do gi bn my c thp hn gi tr cn li c xem nh mt khon thu nhp tng thm, lm gim chi ph u t ban u ca my mi. Trong thc t cng c trng hp ngi ta b qua khon tit kim v thu do gi bn my c thp hn gi tr cn li ca n v ch xem khon thu rng v bn my c bng vi gi bn. Tuy nhin, nh gi mt cch tht y v ton din, vic gim tr khon tit kim v thu vo chi ph u t my mi l cn thit, nht l khi gi tr cc khon tin tit kim v thu tng i ln. 3) Quyt nh u t trong iu kin c lm pht Lm pht c nh hng nht nh i vi gi tr hin ti rng ca mt d n u t v n lm thay i c dng lu kim k vng v t l chit khu. Mi quan h gia li sut thc vi li sut danh ngha c xc nh chng II: 1+i 1+r 1+l = 1+i V: r 1 = 1+l Trong : * i l li sut danh ngha, * l l t l lm pht, * r l li sut thc. Cc nh kinh t hc (khi xng l Fisher) pht trin l thuyt v li sut, theo li sut danh ngha c xc nh thng qua li sut thc k vng v t l lm pht nh sau: 1 + i= (1+ r) (1 + l) Theo l thuyt ny, t l li sut thc k vng khng chu nh hng ca lm pht. Khi t l lm pht thay i th t l li sut danh ngha cng thay i theo, ring t l li sut thc khng thay i. Nh vy, lm pht c nh hng n nhng khon thu nhp d tnh ca mt d n u t, thng tc ng n c cu doanh thu, chi ph ca d n; t lm thay i cc khon thu nhp d tnh. Khi nh gi cc d n u t phi theo nguyn tc: Li sut danh ngha ch p dng i vi nhng khon thu nhp danh ngha, li sut thc ch p dng i vi nhng khon thu nhp thc t.

Gi: * CF0 l chi ph u t ban u, * CFt l dng lu kim thun nm th t (t = 1,n), * Dt l khon tit kim thu do khu hao nm th t, * t l thu sut thu thu nhp doanh nghip. Trong iu kin khng c lm pht, gi tr hin ti rng ca d n c xc nh:NPV0 = CF0 + n

(1 t)CFt (1+ r)t

t=1

+

Dt t t=1 (1+ r)n

(8.18 )

Trong iu kin c lm pht, thu nhp ca d n trong nm th t l: CFt(1-t)(1+l)t + Dt Khon tit kim thu do khu hao c xem l khng c s gia tng v gi c v c o lng trn c s chi ph qu kh. Theo nguyn tc trn: li sut danh ngha p dng i vi nhng khon thu nhp danh ngha, li sut thc p dng i vi nhng khon thu nhp thc t; NPV ca d n sau khi c iu chnh bi t l lm pht l:n ( t)CF ( + l ) t n 1 Dt t 1 NPV1 = CF0 + + n (1 t)CF n Dt /( + l ) t t t t=1 ( + i ) 1 1 t t= NPV1 = 1 0 +(1+ i ) CF + t t t=1 (1+ r) t=1 (1+ r)

(8.19 ) (8.20 )

V 1+i = (1+r)/(1+l) v (1+i)t = [(1+r)/(1+l)]t D nhn thy rng trong iu kin c lm pht Dt/(1+l)t < Dt; do NPVl < NPV0. V d 13: Mt doanh nghip d nh thc hin d n u t cho my mc vi tng chi ph ban u l 1.200tr, thi gian ca d n l 3 nm. Vi thu sut thu thu nhp doanh nghip l 28% th khon tit kim thu do khu hao hng nm l: 400tr 28% = 112 tr. Gi s d n c dng lu kim thun sau thu hng nm l 400tr trong thi gian 3 nm v chi ph s dng vn ca doanh nghip l 8%. Ta c: Dng lu kim hot ng = CFt(1-t) + Dt = 400tr + 112tr = 512tr NPV cha iu chnh t l lm pht l: 1.200tr + (400tr + 112tr) PVFA(8%,3) = 1.200tr + 512tr 2,577097 = 119,47tr. Nu t l lm pht l 6% th li sut danh ngha l: i = (1+r)(1+l) = 1,08 1,06 1 = 14,48%. 1

NPV ca d n c xc nh nh bng 8/2:Bng 8/2 KHON MC 0 Trng hp 1: Khng c lm pht ( r = 8%) Chi ph u t ban u (1-t)CFt Dt Dng lu kim hot ng NPV Trng hp 2: T l lm pht hng nm 6% a) S dng li sut danh ngha ( i = 14,48%) Chi ph u t ban u (1-t)CFt(1+l)t Dt Dng lu kim hot ng NPV b) S dng li sut thc (r = 8%) Chi ph u t ban u (1-t)CFt Dt/(1+l)t Dng lu kim hot ng NPV (1.200) (1.200) 119,47 (1.200) (1.200) = 88,7 (1.200) (1.200) 88,7 400 105,66 505,66 400 99,68 499,68 400 94,04 494,04 424 112 536 449,4 112 561,4 476,4 112 588,4 400 112 512 400 112 512 400 112 512 n v tnh: Triu ng NM 1 2 3

=

=

Kt qu tnh ton cho thy NPV gim t 119,47tr trong trng hp khng c lm pht xung cn 88,7tr khi t l lm pht hng nm l 6%; ring khon tit kim do khu hao mang li hng nm khng i v s dng chi ph qu kh v khng iu chnh gi tng ln theo thi gian. 4) Quyt nh u t trong iu kin hng u i i vi cc d n u t thuc nhng ngnh, nhng vng, nhng lnh vc Nh nc cn khuyn khch; cc doanh nghip c hng nhng u i nht nh nh u i v thu, li tin vay, tr gi,... Nh c hng u i, lung tin thu ca doanh nghip thng ln hn v do NPV ca cc d n ny tng ln, doanh nghip s c nhiu iu kin thun li hn trong vic gim chi ph v tng li nhun. Vn l cc doanh nghip cn la chn cc d n u t ph hp vi iu kin ca mnh trong hin ti c tnh n xu th tng lai v c th tranh th c mt cch tt nht c ch u i ca Nh nc tin hnh u t an ton v thun li. 5) Phn b vn u t Do ngun vn u t c hn nn trong nhiu trng hp cc doanh nghip khng th thc hin u t i vi tt c cc d n c lp v c kh nng sinh li. Doanh nghip buc phi phn b mt cch ti u cc ngun vn hin c cho u t; cc nh qun tr s ti a ho tng NPV ca ton b ngn sch v c th

phi loi b mt s d n c NPV thp hn. V d 14: C cc d n u t vi NPV, IRR v PI nh sau (n v tin Tr): D n Vn u t NPV IRR(%) PI A 420 100 17,8 1,24 B 200 58 16,6 1,29 C 100 26 16,0 1,26 D 115 24 11,2 1,21 E 100 22 14,0 1,22 F 75 22 15,8 1,29 G 60 15 14,6 1,25 H 80 8 12,0 1,10 I 40 6 13,7 1,15 PI l ch s doanh li (Profitability Index), c tnh nh sau: PV NPV + CF0 (8.2 PI = CF0 = CF0 1) Trong :* PV: Gi tr hin ti ca d n u t, c tnh bng chi ph u t ban u cng vi NPV ca d n, * CF0 l chi ph u t ban u ca d n. Gi s doanh nghip ch c tng ngun vn l 500tr, khng th p ng nhu cu u t ca c 9 d n m buc phi la chn. Cc d n trong bng c sp xp theo th t NPV gim dn; gi s doanh nghip chn d n A c NPV cao nht vi vn u t 420tr th ngun vn cn li ch kt hp vi 1 trong cc d n F, G, H, I vi tng NPV nh sau: Tp hp NPV A+F 122 A+G 115 A+H 108 A+I 106 Nu theo mc tiu ti a ho li nhun th kt hp A v F l tt nht. Tuy nhin, nu xt trn tng th th kt hp 4 d n B, C, D, F c NPV ln nht l 130tr vi tng vn u t 490tr. C th thit lp mt qui tc chung tm mt tp hp cc d n c hiu qu nht nh sau: Xp hng cc d n theo ch s li nhun PI. iu chnh danh sch cc d n nhm s dng ti a ngun ngn sch hin c v ti a ho NPV. Chng hn, theo s liu trn, ban u cn c theo PI cc d n c chn l B, F, C, G vi tng NPV l 58tr + 22tr + 26tr + 15tr = 121tr v tng

ngun vn tng ng l 200tr + 75tr + 100tr + 60tr = 435tr. Sau khi iu chnh, thay d n G bng d n D s c c tp hp cc d n u t ph hp nht.Trong thc t, khi la chn cc d n ngi ta cn phi tnh n nhng sc p v mt thi gian khi vic phn b vn u t i hi phi ko di trong nhiu nm. Trng hp ny cn xem xt thm nhng d n u t tng lai c th lm tng tnh hp dn ca nhiu d n u t; ng thi c th lm gim nhng khon thu nhp ban u ca nhiu d n khc, l nhng khon thu nhp c k vng trong tng lai. V d 15: Xt cc d n W, X, Y, Z trong bng 8/3:Bng 8/3 D n W X Y Z 0 (100) (60) (40) 1 20 50 50 (200) Nm 2 60 40 20 170 3 180 40 10 170 n v: Triu ng NPV PI (i= 12%) 93,81 1,94 45,00 1,75 27,70 1,69 77,95 1,44

S liu ca bng 8/3 cho thy: - C 3 d n i hi b vn u t trong hin ti l W, X v Y. - D n Z s c u t sau 1 nm so vi hin ti. Gi s trong hin ti (thi im 0) doanh nghip c tng s vn u t l 100tr v ti thi im 1 ngun vn c th dnh cho u t l 100tr cng vi cc khon thu nhp to ra ca nhng d n nh tin hnh ti thi im 0. - Nu ch quan tm n li ch ca cc d n c th u t trong hin ti vi tng s vn 100tr th doanh nghip nn chn d n W v c NPV ln hn tng NPV ca c hai d n X v Y, ng thi PI ca d n W cng ln nht. - Nu quan tm n kh nng u t trong tng lai ti thi im 1 th s la chn ca doanh nghip s khc so vi trng hp trn. Vi vic chn d n W th ngun ngn qu ti thi im 1 l 120tr khng p ng nhu cu ca d n Z. Ngc li, vi vic chn hai d n X v Y trong hin ti th sau 1 nm, doanh nghip s c th s dng thu nhp to ra t hai d n X v Y l 100tr, cng thm kh nng v vn u t 100tr thc hin u t vo d n Z. Nh vy, doanh nghip s c tng NPV l 150,65tr, ln hn so vi NPV ca d n W. V/- nh gi ri ro ca d n u t 1) Cc loi ri ro ca d n u t Vic u t ca doanh nghip lun gn lin vi ri ro v mo him. thc hin bt k mt d n u t no, trc ht doanh nghip u phi b ra mt s vn u t v thu nhp ch c c sau mt thi gian nht nh. iu ny

cng c ngha cc d n u t lun hm cha nhng ri ro. Ngi ta c th chia ri ro thnh 3 loi l ri ro loi 1, ri ro loi 2 v ri ro loi 3. 1.1) Ri ro loi 1 y l ri ro ring r ca chnh bn thn d n. Khi thc hin mt d n u t, doanh nghip mong mun c c mt t l sinh li k vng nht nh. Tuy nhin, v thu nhp em li t d n l mt i lng khng chc chn nn c th xy ra kh nng khng thun li, lm gim t l sinh li ca vn u t. y chnh l ri ro loi 1, gn lin vi tng d n u t, lun lun tim n trong mi d n. Ri ro loi 1 ny c o bng s bin thin ca li sut mong i ca d n thng qua lch chun ( nghin cu chng 5). 1.2) Ri ro loi 2 Ri ro loi ny ch cp n nh hng ca d n i vi ri ro ca doanh nghip m khng tnh n nh hng ca vic dn tri ri ro bi chnh nhng ngi ch doanh nghip. Loi ri ro ny c o bng tc ng ca d n i vi s bin thin thu nhp ca doanh nghip. 1.3) Ri ro loi 3 (ri ro th trng) y l ri ro ca d n c nh gi t quan im ca nh u t c phiu, l phn ri ro ca d n khng th loi b c bng vic a dng ho u t. Loi ri ro ny c o bng h s b-ta ( ) ca d n. H s ny cho bit mc ri ro c h thng ca mt ti sn c th ang xem xt so vi mc ri ro c h thng bnh qun ca mt ti sn l bao nhiu. Ri ro c h thng tc ng n ton b hoc hu ht cc ti sn nn cn c gi l ri ro ca th trng. Ri ro loi 3 nh hng trc tip n gi c phiu ca doanh nghip. H s tc ng n t l sinh li yu cu k v t l ny tc ng n gi c c phiu. Mi quan h gia t l sinh li cn thit ca c phiu vi h s c th hin phng trnh ng thng th trng chng khon nghin cu chng 6: k = i + (km - i) 2) Phng php nh gi ri ro ca d n Trc khi quyt nh u t, ngoi vic xem xt thu nhp t d n v kh nng sinh li ca vn, ngi ta cn phi quan tm n ri ro ca d n. Gia mc ri ro ca d n v kh nng sinh li ca vn u t c mi quan h cht ch, nu d n c mc ri ro cng ln th kh nng sinh li phi cng cao v ngc li. Ri ro loi 1 ni chung l mt s o lng thay th tt cho ri ro loi 2 v loi 3 v ri ro loi 2 v loi 3 l nhng loi ri ro kh o lng hn. nh gi chnh xc ri ro ca d n, cn xc nh ri ro lung tin ca bn thn d n, tc l nh gi ri ro loi 1. Cc phng php nh gi ri ro ca d n

(loi 1) bao gm: 2.1) Phn tch nhy ca d n C rt nhiu nhn t nh hng n vic xc nh lung tin ca d n; khi mt nhn t thay i c th lm thay i lung tin rng ca d n. Phn tch nhy ca d n l mt phng php nh gi ri ro thng qua vic xem xt nh hng ca tng nhn t n lung tin rng c hin ti ho ca d n trong iu kin cc nhn t khc khng thay i. Cc bc tin hnh nh sau: D bo cc lung tin thu (doanh thu) v chi (chi ph) ca d n t xc nh li nhun rng ca d n. Ln lt xem xt nh hng ca tng nhn t trong iu kin cc nhn t khc khng thay i n li nhun rng ca d n. So snh kt qu thy cc nhn t c nh hng nhiu n li nhun rng ca d n. V d 16: C cc s liu d bo ban u ca mt d n th hin bng 8/4: Gi s chi ph s dng vn l 9%; cn c vo cc s liu trong bng, c th xc nh NPV ca d n nh sau: NPV = -9.000tr + 3.060tr PVFA(9%,10) = -9.000tr + 3.060tr 6,417658 = 10.638tr. T d bo ban u, gi s tip tc a ra nhng d bo bi quan v lc quan ca cc nhn t c nh hng trc tip n NPV ca d n. Kt qu nh hng ca cc nhn t trong tng trng hp th hin bng 8/5. D bo dng lu kim k vng ban uBng 8/4 Bin s n v tnh 0 Nm 1-10

1. Chi ph u t ban u Triu ng 2. S lng hng bn Ngn chic 3. Doanh thu 3a. Gi bn n v Nghn ng 3b. Tng doanh thu Triu ng 4. Chi ph bin i: nguyn vt liu 4a. Chi ph n v Nghn ng 4b. Tng chi ph nguyn liu Triu ng 5. Chi ph bin i: Lao ng 5a. Lng gi Nghn ng 5b. S gi nh mc cho mi n v sn phm Gi 5c. Tng chi ph lao ng Triu ng 6. Chi ph c nh cha k khu hao Triu ng 7. Khu hao Triu ng 8. Thu nhp chu thu Triu ng 9. Thu thu nhp doanh nghip Triu ng 10. Li nhun sau thu Triu ng 11. Dng lu kim hot ng Triu ng (*) Gi s thu sut thu Thu nhp doanh nghip l 28%

(9.000) 500 80 40.000 20 10.000 8 2 8.000 18.100 900 3.000 840 2.160 3.060

nhy ca thu nhp v s tc ng n NPVn Mc bin ng NPV (Triu ng) k = 9% v Bi quan K vng Lc quan Bi quan K vng Lc quan 1. S lng bn 1.000c 400 500 650 (5.791) 10.638 41.134,7 2. Gi bn n v 1.000 76 80 85 1.396,6 10.638 22.189,8 3.C.ph n v ng.liu 1.000 22,5 20 18 4.862,1 10.638 15.258,7 4. Lng gi 1.000 9,0 8,00 7,2 6.017,3 10.638 14.334,6 5. Chi ph c nh Tr.ng 19.000 18.100 17.800 6.479,4 10.638 12.024,2 (NPV c lm trn s n hng t ng) Bng 8/5 Bin s

Bng 8/5 cho thy c nhiu nhn t ng thi nh hng n NPV ca d n l gi bn n v, s lng hng bn, chi ph nguyn vt liu, chi ph nhn cng, chi ph c nh; trong cc nhn t c nh hng ln n NPV l gi bn n v, s lng hng bn v chi ph nguyn vt liu. 2.2) Phn tch tnh hung Khi phn tch nhy ca d n ch mi xem xt nh hng ca tng nhn t n li nhun rng ca d n ch cha xem xt n kh nng tt v xu ca tng nhn t cng nh xc sut xy ra ca cc trng hp . Phn tch tnh hung l phng php nh gi ri ro kt hp c vic xem xt nh hng ca cc nhn t, cc trng hp nh hng tt v xu ca cc nhn t cng nh kh nng xy ra cc nh hng . Cc bc tin hnh nh sau: D bo cc lung tin thu, chi v li nhun rng ca d n trong

iu kin bnh thng. Xem xt nh hng ca tng nhn t trong cc trng hp tt v xu c tnh n kh nng xut hin ca cc nhn t n li nhun rng ca d n (tc gi tr hin ti rng mong i). So snh h s bin thin ca d n i vi h s bin thin ca mt d n trung bnh nh gi v la chn. lch chun ca NPV (8.22) H s bin thin NPV mong i = V d 17: Gi s mt doanh nghip d bo NPV ca mt d n trong cc iu kin bnh thng, xu nht v tt nht cng nh kh nng xy ra cc trng hp tng ng nh sau (xem bng 8/6):Bng 8/6 Tnh hung Xu nht Bnh thng Tt nht n v tin: 1.000.000 ng Xc sut NPV 0,20 2.000 0,70 10.200 0,10 15.500

Vi cc s liu trn, c th tnh c: NPV k vng ca d n: 0,20 (2.000) + 0,70 10.200 + 0,10 15.500 = 8.290 lch chun ca NPV:NPV = 0,2(2.000 8.290)2 + 0,7(10.200 8.290)2 + 0,1 15.500 8.290)2 (

= 5.378

5.378 H s bin thin = 8.290 0,65 NPV = H s bin thin ca d n c dng so snh vi h s bin thin trung bnh ca cc d n ca doanh nghip xc nh mc ri ro tng i ca n. Chng hn, h s bin thin trung bnh ca cc d n ca doanh nghip l 1,0; khi c th kt lun d n ang xem xt c mc ri ro thp hn mc ri ro trung bnh ca cc d n khc. Hn ch ca phng php ny l ch c th xem xt nh hng ca mt vi nhn t vi kt cc ri rc ch khng th xem xt nh hng ca v s kh nng c th xy ra. 2.3) Phn tch m phng y l phng php nh gi ri ro da trn c s phn tch nh hng ca ton b cc nhn t vi tt c cc kh nng c th xy ra nh vo cc cng c tnh ton chuyn dng. Kt qu ca phng php ny gip cho vic o lng ri

ro chnh xc hn, t d dng c quyt nh i vi cc d n mt cch ph hp.