8/14/2019 4 Szlachetne Prawdy

1/4

http://sasana.pl/mailto:sasana.pl@gmail.com

8/14/2019 4 Szlachetne Prawdy

2/4

Jeeli czowiek dostrzega niepewno i bl w wiecie, i nie zapomina tego co zaobser-

wowa, nie moe unikn pytania o wiat i o swj stosunek do wiata. Budda wskazuje mugdzie szuka i co robi by si odnale. Dawanie jest przyjemne samo w sobie i zachcado wyrzeczenia. Etyka zapewnia bezpieczestwo braku wyrzutw sumienia. Szczcie nie-biaskie lub te czysto wiatowe osigane jest przez dobre czyny pynce z nie-chciwoci,nie-nienawici i rozwagi.

Zmysowe przyjemnoci trwaj krtko i s kosztowne, inaczej ni przyjemnoci wyrze-czenia. Oto jak przygotowany zostaje grunt pod fundamenty Nauki Buddy. Umys takpostrzegajcy, zdolny jest do wgldu w to o czym waciwie s Cztery Prawdy. Nieuba-gana przemijalno dowiadczenia jest ju odczuwana. Na pytanie co jest fundacj NaukiBuddy odpowied brzmi: Cztery Szlachetne Prawdy. Stanowi one temat jego pierwszegokazania wygoszonego w Benares. Oto one:

Oto ta Szlachetna Prawda o Cierpieniu: narodziny s cierpieniem, staro jest cierpie-niem, choroba jest cierpieniem, mier jest cierpieniem, al, pacz i rozpacz s cierpieniem.Stowarzyszenie si z tym co nie lubiane jest cierpieniem, rozka z tym co ukochane jestcierpieniem, nie uzyskanie tego co si pragnie jest cierpieniem, w skrcie, pi agrega-tw (dowiadczenia) jako obiekty chwytania s cierpieniem. Oto ta Szlachetna Prawdao Powstaniu Cierpienia: to pragnienie, generujce przysze istnienie, z towarzyszcymimu rozkosz i chciwoci, rozmiowaniem to w tym to w tamtym, to jest, pragnienie zmy-sowych przyjemnoci pragnienie istnienia, i pragnienie nie-istnienia. Oto ta SzlachetnaPrawda o Wstrzymaniu Cierpienia: to jest, odsuniecie, opuszczenie i wstrzymanie tegosamego pragnienia, zaprzeczenie mu, rezygnacja z niego, pozostawienie go w tyle, od-

rzucenie pragnienia. Oto ta Szlachetna Prawda o Drodze Prowadzcej do WstrzymaniaPragnienia, to jest Omioraka Szlachetna cieka, mianowicie, waciwy pogld, waci-we mylenie, waciwa mowa, waciwe dziaanie, waciwe rodki utrzymania, waciwywysiek, waciwa uwano, waciwa koncentracja.

Ta fundacja jest niepodwaalna, poniewa nie spoczywa na metafizycznej teorii, czyspekulacji czy dogmacie, ale na aktualnym dowiadczeniu, odartym z nie dajcych si zwe-ryfikowa hipotez. To na tej pewnej fundacji oparta jest caa struktura buddyjskiej etyki.To perfekcyjna wizja Buddy, ukazujca jak czowiek i wiat w ktrym yje, wzajemniena siebie oddziaywaj. Trafno tej wizji jest bezporednio dostrzegana przez mylcegoczowieka, i wymusza na nim prowadzenie moralnego ycia, jeeli chce unikn cierpie-

nia, tak jak wiedza uzyskana przez dziecko o tym jak parzy ogie, powstrzymuje je odwoenia rki w pomienie. Jest te on pobudzany i przynaglany do duchowego rozwojui osignicia celu ostatecznej bogoci przez wiadectwo tych, ktrzy to zrealizowali.

Teistyczne religie ciesz si prowadzeniem moralnego ycia dziki przykazaniom, z pod-stawowym argumentem wysuwanym za ich przestrzeganiem, e czowiek winien jest po-suszestwo z wdzicznoci dla swego stwrcy. Z tego te czsto dowodzi si, e dobrei moralne ycie jest nieuniknione zwizane z Kreatorem Bogiem. Budda pokazuje jakzudne jest to zaoenie. I znw, prby zbudowania systemu etyki na bazie wspczesnejnauki, niezalenie od koncepcji Boga stworzyciela wiata, s wice, gdy prawdziwenaukowe dane nie s ani moralne ani niemoralne; i zobowizuj do wprowadzenia jakiej

2

8/14/2019 4 Szlachetne Prawdy

3/4

obcej doktryny, takiej jak Imperatyw Kategoryczny postulowanej subiektywnej zdolno-

ci zakadajcej bezporednie postrzeganie obiektywnego obowizku do wykonania, bezkoniecznoci usprawiedliwienia tego. Tu nie dajce si przezwyciy kopoty, nie roz-cznie zwizane z takimi nie podlegajcymi weryfikacji tezami s przez Budd omijane,ktry w swej czystej i jasnej wizji pokazuje, e nie ma potrzeby hipotetycznych zdolnocipercepcyjnych by rekomendowa Dobre ycie. Cztery Szlachetne Prawdy, jak powiedzie-limy, s fundacj buddyjskiej struktury etycznej. Bazuje ona nie na boskim objawieniu,nie na dogmacie, nie na hipotezach, ale na dajcych si zweryfikowa faktach dowiad-czenia, obiektywnych i subiektywnych. wiat dowiadczenia (niezalenie czy niebiaskiczy ten ziemski) Budda znajduje niesatysfakcjonujcym, poniewa nie da si w nim od-szuka niczego co byoby rzeczywicie trwaym schronieniem, przed uniwersalnym nurtemzmian i powstawania. To pierwsza prawda. Subiektywny akt pragnienia, chwytajcegoi odrzucajcego liczne aspekty piciu agregatw dowiadczenia tworzy prawd o Cierpie-niu (pragnienie samo wchodzi w obrb agregatu determinacji). To manifestuje si w formiepodania i nienawici, chciwoci i mdoci, dziaajc jako kamma, ktra utrzymuje piagregatw dowiadczenia w dynamicznym procesie zmiany i kontynuacji zwanym y-ciem. To druga prawda. Obiektywne dowiadczenie, Prawda o Cierpieniu jest jak klatkina tamie filmowej: pragnienie animuje je jak obroty tamy przez projektor na ekran, i cayproces piciu agregatw determinujcych dowiadczenie jest jak ruchomy film, widzianyprzez wiadom publiczno. Wstrzymanie tego pragnienia z konsekwentnym wstrzyma-niem procesu piciu agregatw, to nie-zdeterminowana Nibbana. To wstrzymanie caegocierpienia, najwysza z moliwych bogo w porwnaniu do ktrej bogosawiestwo ja-

kiegokolwiek nieba (nawet niematerialnego arupa) jawi si jako bezwartociowe, gdynie trwa wiecznie. Nibbana moe by poznana tylko przez osobist realizacj, na drodzerozwoju cieki do niej prowadzcej. Realizacja nieodwoalnie transformuje i oczyszczacharakter. To trzecia prawda. Droga na ktrej przecitny czowiek moe interpretowaswoje dowiadczenie, organizowa swoje ycie i uspokaja sw mentaln postaw, w ce-lu realizacji wstrzymania i osignicia niezachwianej bogoci, czynic je faktycznymi, toOmioraka Szlachetna cieka. To czwarta prawda. Czasami pada pytanie, czy osignieciepoziomu arahata nie jest celem egoistycznym. Gdyby oznaczao to jaki rodzaj nadrzd-nego nieba, gdzie czowiek kontynuuje swe osobiste ycie i cieszy si przyjemnociamijakkolwiek wysublimowanymi, odpowied byaby tak. Ale finaowe osigniecie Nibbany,

stanie si arahatem nie oznacza nic z tych rzeczy. To eliminacja koncepcji, koniec egoizmu,samo-powstawania i zniesienie wyobraenia Ja jestem.Upasiva spyta: Kiedy arahat odszed, czy ju duej nie istnieje? Lub czy trwa po

wsze czasy?. Budda odpowiedzia: Upasivo, nie ma miary na tego kto tak odszed. Niema w nim nic przez co mgby by opisany. Kiedy wszelkie idee zostay zniesione, wszelkiedrogi opisu zostay zniesione.

Omioraka Szlachetna cieka jest buddyjskim kodem moralnym i etycznym. Jeeliczowiek wybra t ciek, to jego obowizkiem, o ile moemy tu uy tego terminu, jestustawi j na pierwszym miejscu, co przybiera form nieugitego denia do celu. Jegosukces w osigniciu celu jest prawdziw zacht, jedyn i prawdziw nadziej dla innych

3

8/14/2019 4 Szlachetne Prawdy

4/4

w wiecie, cigle uchwyconych w kolisku istnienia, powtarzajcego si cyklu narodzin

staroci i mierci. Czowiek ktry zrealizowa poziom arahata, trzyma wrota otwarte dlainnych. Jest on najmniej egoistycznym ze wszystkich ludzi.Oto krtkie objanienie cieki: WACIWY POGLD (zrozumienie czterech szla-

chetnych prawd). WACIWE MYLENIE (myli wyrzeczenia-nie zej woli, nie-krzywdzenia obejmuj Wiedz) WACIWA MOWA (powstrzymanie si od kamstwa,oszczerstw, obrazy i obmowy). WACIWE RODKI UTRZYMANIA (pi rodzajwhandlu, w ktre czowiek wiecki nie powinien si angaowa: handel broni, ywymiistotami, misem alkoholami i truciznami) obejmuj etyk. WACIWY WYSIEK (niewywoywanie niepowstaego za, zaniechanie powstaego za, wywoanie niepowstaegodobra i rozwj, utrzymanie i doskonalenie powstaego dobra. WACIWA UWANO(kontemplacja dowiadczenia takim jakim jest, mianowicie kontemplacja ciaa jako cia-a, uczu jako uczu, umysu jako umysu, mentalnych obiektw (idei) jako mentalnychobiektw, i WACIWA KONCENTRACJA (cztery rodzaje absorpcji) lub jednoczenieumysu obejmuj koncentracj. Jak tetrapod zawsze stoi na gruncie, jakkolwiek upad-nie, tak i cztery prawdy s zawsze do zastosowania jako przewodnik pomocny do osdu,w kadym dowiadczeniu. To standard dziki ktremu czowiek moe, idc przez yciew jakichkolwiek okolicznociach, odnale lepsz drog i dokona swego wyboru. Nawetjeeli okolicznoci s poza jego kontrol, cigle jest wolny by wybra postaw co do nich,wiczc odpowiedzialno i zmniejszajc cierpienie wasne jak rwnie cierpienie innych.

Tekst do bezpatnego rozpowszechniania. Moesz wydrukowa kopi tego tekstu na wasny uy-tek. Moesz przeformatowa ten dokument i w tak zmienionej formie rozprowadza na kompute-rach lub w sieciach komputerowych, pod warunkiem, e dostp oraz dalsza dystrybucja pozostanbezpatne. W kadym innym wypadku zastrzega si wszelkie prawa.

Orygina mona znale na tej stronie:http://nanavira.110mb.com

rdo: Path Press c 1997-2007http://metta.lk/polish/Cztery-szlachetne-prawdy.html

Redakcja portalu tumacze buddyjskich: http://SASANA.PL/

Tumaczenie: Sawomir

4

http://nanavira.110mb.com/http://metta.lk/polish/Cztery-szlachetne-prawdy.htmlhttp://sasana.pl/http://sasana.pl/http://metta.lk/polish/Cztery-szlachetne-prawdy.htmlhttp://nanavira.110mb.com/